Embed Size (px)
Citation preview
www.medlawstory.com
ผูบรรยาย: พิทูร ธรรมธรานนท • วิสัญญีแพทย• นิติศาสตรบัณฑิต• เนติบัณฑิตไทย• นักวิจัยโครงการการสงเสริมการใชสิทธิและหนาท่ีดานสุขภาพ มาตรา 8
สถานการณสถานการณฉุกเฉินฉุกเฉิน??
www.medlawstory.com
สถานการณฉุกเฉินVS
Mass casualty
Malpractice risk may also Malpractice risk may also be reduced through the be reduced through the use of use of …………
complete & accurate complete & accurate charting in medical charting in medical recordrecord
Legal aspects of medical recordLegal aspects of medical record
General principle
www.medlawstory.com
ประโยชนของการบันทึกเวชระเบียนท่ีดี
• ชวยสงเสริมการดูแลรักษาผูปวย (support patient care)- provide continuity of care to individual patient- continuity in evaluation of treatment- basis for planning patient care- ชวยใหการส่ือสารระหวางทีมงาน เปนไปอยางมีประสิทธิภาพ
www.medlawstory.com
ประโยชนของการบันทึกเวชระเบียนท่ีดี
• ใชในการประเมินคุณภาพการดูแลรักษา• ใชในการศึกษา วิจัย การสอน• ใชเปนขอมูลในดานการบริหารจัดการ เชน การบริหารความเสี่ยง
• ใชเปนพยานหลักฐานทางกฎหมาย***
ขอเสียของการบันทึกไมดี
- ทําแตไมบันทึก ....ก็ถือวาไมไดทํา ....ขาดพยานหลักฐาน- เขาขายไมไดมาตรฐานวิชาชีพ?....ประมาท?
www.medlawstory.com
Legal aspects
1. Confidentiality (ความลับ)
2. Security (ความปลอดภัย)3. Accessibility / ownership (การเขาถึงขอมูล/ ความ
เปนเจาของ)
4. Amending / correcting (การแกไข เพ่ิมเติม)
5. documentary evidence (พยานเอกสาร)
OwnershipOwnershipตัววัตถ(ุจับตองได)ท่ีประกอบเปนเวชระเบียน
....กระดาษ ฟลมเปนทรัพยสินของโรงพยาบาล
แตปญหาท่ีถกเถียงคือ“ผูปวยมีสิทธ ิเขาถึงขอมูล
ท่ีอยูในเวชระเบียนหรือไม...อยางไร?”
www.medlawstory.com
Accessibility
Accessibility
ตางประเทศ• ยอมรับสิทธิในการขอดูขอมูล /ขอแกไข / ขอคัดสําเนา
- เปนหลักสากลในประเทศท่ีเจริญแลว“ competent patients ,including young people ,
may apply for access to their own records , or may authorize a third party , to do so on their behalf.”
Accessibilityตางประเทศ
• ยอมรับสิทธิในการขอดูขอมูล /ขอแกไข / ขอคัดสําเนา(ตอ)**แตตองไม
...ละเมิดสิทธิของคนอื่น
...อาจทําใหผูปวย(จิตเวช)หรือคนอื่นเกิดอันตราย
- ขอด…ีผูปวยไดรับรูขอมูลมากขึ้น >>> รวมมือในการรักษา
Accessibility(ตางประเทศ)
• ยอมรับสิทธิในการขอดูขอมูล /ขอแกไข / ขอคัดสําเนา (ตอ)
- ฝาฝน ....อาจตองรับผิดท้ังทางแพง/อาญา- ผูมีสิทธิ
...ตัวผูปวย
...บุคคลท่ีผูปวยมอบหมาย
...บุคคลท่ีกฎหมายใหอํานาจไว
...ญาติ???
Accessibility(ตางประเทศ)
• กรณีผูปวยเปนผูเยาว (minor)
- หลัก : ตองไดรับความยินยอมจากคนไขกอน- กรณีเด็กเล็ก...พอแมมีสิทธิ access ไดตราบ
เทาท่ีไมขัดแยงกับประโยชนของผูปวย- เด็กท่ี competentแลว หามพอแมดูก็ได
Accessibility
ประเทศไทย• กฎหมาย / ประกาศท่ีเก่ียวของ
* พ.ร.บ. ขอมูลขาวสารของราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐* พ.ร.บ. สุขภาพแหงชาต ิพ.ศ. ๒๕๕๐* คําประกาศสิทธิของผูปวย
• คําประกาศสิทธิของผูปวย (ขอ 9)“ผูปวยมีสิทธิท่ีจะไดรับทราบขอมูลเก่ียวกับการ
รักษาพยาบาลเฉพาะของตนท่ีปรากฏในเวชระเบียนเมื่อรองขอ ท้ังนี้ขอมูลดังกลาวตองไมเปนการละเมิดสิทธิสวนตัวของบุคคลอ่ืน”
• พ.ร.บ. ขอมูลขาวสารของราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐- ใชบังคับกับขอมูลท่ีอยูในความครอบครองของหนวยงานของรัฐ
- ประวัติสุขภาพ ถือวาเปน“ขอมูลขาวสารสวนบุคคล”(มาตรา๔)
- บุคคลมีสิทธิขอตรวจดหูรือขอสําเนาขอมูลขาวสารสวนบุคคลท่ีเก่ียวของกับตน ท่ีอยูในความครอบครองของหนวยงานของรัฐ (มาตรา๒๕)
- กรณีเห็นวาขอมูลไมถูกตองก็มีสิทธิขอใหลบ/แกไข
• พ.ร.บ. สุขภาพแหงชาติ พ.ศ. ๒๕๕๐ (มาตรา๗)- ขอมูลดานสุขภาพของบุคคล เปนความลับสวนบุคคล หามผูใดนําไปเปดเผยในประการท่ีนาจะทําใหผูน้ันเสียหาย- เวนแตทําตามความประสงคของบุคคลน้ันโดยตรงหรือมีกฎหมายบัญญัติใหตองเปดเผย- ไมวากรณีใดๆผูใดจะอางสิทธิตามกฎหมายวาดวยขอมูลขาวสารของราชการหรือกฎหมายอ่ืนเพ่ือขอเอกสารเกี่ยวกับขอมูลดานสุขภาพของบุคคลท่ีไมใชของตนไมได
ไมไดหามขอดู
www.medlawstory.com
สรุปเกี่ยวกับสิทธิในการเขาถึงขอมูล
- เปนท่ียอมรับกัน(ถือเปนหลักสากล)แลววาเจาของขอมูล มีสิทธิขอดูเวชระเบียน ขอคัด สําเนาได
- กฎหมายไทยยอมรับสิทธิดังกลาวนี้ของเจาของขอมูล แตยังมีความนาสงสัยในกรณีท่ีบุคคลอ่ืนมาใชสิทธิแทน
www.medlawstory.com
ขอแนะนํากรณีผูปวยมาใชสิทธิเอง
- ดําเนินการใหตามความประสงคของเขา (อาจเรียกเก็บคาใชจายในการถายสําเนาตามสมควรได)
- ระวัง ตองไมมีสวนท่ีเปนขอมูลสวนตัวของคนอ่ืนอยูดวย
www.medlawstory.com
ขอแนะนํากรณีผูอ่ืนมาใชสิทธิแทน
@ผูปวยมอบอํานาจมา -ควรทําเปนหนังสือ-สงสัยใหถามผูปวยอีกคร้ัง-ตัวอยาง ตรวจเขาทํางาน บริษัทประกัน
www.medlawstory.com
ขอแนะนํากรณีผูอ่ืนมาใชสิทธิแทน
@ ไมไดรับมอบอํานาจจากผูปวย- เชน ผูปวยตาย พิการ- กฎหมายไทย หามคัดสําเนา แตไมหามดู- สับสน?
www.medlawstory.com
Amending / correcting(การแกไข เพิ่มเติม ลบ)
www.medlawstory.com
Amending / correcting• สิทธิท่ีสืบเนื่องกับ การเขาถึงเวชระเบียน• เจาของขอมูลมีสิทธ ิเพิ่มเติม แกไข เปล่ียนแปลง ลบ เพื่อใหตรงกับความจริง
• แพทยมีสิทธไิมดําเนินการให หากเห็นวา เขาขาย “ทําใหเปนเท็จ”
ConfidentialityConfidentiality((ความลับความลับ))
Confidentiality & Privacy
• Hippocratic Oaths
“What I may see or hear in the course of the treatment or even outside of the treatment in regard to the life of men, which on no account one must spread abroad, I will keep to myself, holding such things shameful to be spoken about.”
Confidentiality & Privacy
• Declaration of GenevaI WILL RESPECT the secrets that are confided in
me, even after the patient has died
Confidentiality & Privacy
• World Medical Association International Code of Medical Ethics
A PHYSICIAN SHALL : preserve absolute confidentiality on all he knows
about his patient even after the patient has died.
หลักกฎหมายของประเทศไทย
Confidentiality & Privacy
กฎหมาย / ประกาศท่ีเกี่ยวของ
* พ.ร.บ. ขอมูลขาวสารของราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐* พ.ร.บ. สุขภาพแหงชาติ พ.ศ. ๒๕๕๐* ประมวลกฎหมายอาญา* ประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย* ขอบังคับแพทยสภาวาดวยจริยธรรมแหงวิชาชีพ* คําประกาศสิทธิของผูปวย
ขอมูลขาวสารสวนบุคคล(พ.ร.บ.ขอมูลขาวสารของราชการ)
• หลักการ(มาตรา24)หามเปดเผยใหคนอ่ืนรู เวนแตจะเขาขอยกเวน
• ขอยกเวน(มาตรา24) เชน- ไดรับความยินยอมเปนหนังสือจากเจาของขอมูล- กรณีจําเปนเพ่ือปองกันหรือระวังอันตรายตอชีวิตหรือสุขภาพของบุคคล...มาตรา24(7)
- เปนการใชขอมูลภายในหนวยงานตามอํานาจหนาท่ี
• พ.ร.บ. สุขภาพแหงชาติ พ.ศ. ๒๕๕๐ (มาตรา๗)- ขอมูลดานสุขภาพของบุคคล เปนความลับสวนบุคคล หามผูใดนําไปเปดเผยในประการท่ีนาจะทําใหผูน้ันเสียหาย- เวนแตทําตามความประสงคของบุคคลน้ันโดยตรงหรือมีกฎหมายบัญญัติใหตองเปดเผย- ไมวากรณีใดๆผูใดจะอางสิทธิตามกฎหมายวาดวยขอมูลขาวสารของราชการหรือกฎหมายอ่ืนเพ่ือขอเอกสารเกี่ยวกับขอมูลดานสุขภาพของบุคคลท่ีไมใชของตนไมได
ไมไดหามขอดู
www.medlawstory.com
สงตอขอมูล(ความลับ)ในเวชระเบียนอยางไรไมผิดกฎหมาย
• บันทึกและสงตอขอมูลตามปกติหนาท่ีและตามสมควร
• ทําดวยความสุจริต+ไมมีเจตนาท่ีจะทําใหคนไขไดรับความเสียหาย คือไมไดตองการใหเขาเสียช่ือเสียง ถูกดูหมิ่น ถูกรังเกียจ ถูกเหยียดหยาม
• การสงตอขอมูลอยูในวงจํากัดเฉพาะผูท่ีดูแลรักษาใกลชิด
www.medlawstory.com
สงตอขอมูล(ความลับ)ในเวชระเบียนอยางไรไมผิดกฎหมาย
• มีกระบวนการทีร่ะมัดระวังตามสมควร ทีจ่ะไมใหผูที่ไมมีหนาที่ในการดูแลรักษา ไดลวงรูความลับ เชน ไมควรติดผลการตรวจมาหนาแฟม เพราะเวรเปลอาจลวงรู(แตก็ไมควรจะมิดชิดมากจนกระทั่งเกิดความไมสะดวกตอการสงตอขอมูลเพราะอาจทําใหผูปวยเสียประโยชน)
• คนไขไมนาจะไดรับความเสียหายจากการกระทําดังกลาว
www.medlawstory.comใหคุณรูกฎหมายการแพทยไดงายข้ึน
สงตอขอมูล(ความลับ)ในเวชระเบียนอยางไรไมผิดกฎหมาย
ระวัง!!แมไมเจตนาแตประมาท + ทําใหเขาเสียหาย ก็ตองรับผิดฐานละเมิด....
...ตัวอยาง : เอาเวชระเบียนไปใหคนพับถุงขาย
www.medlawstory.com
• ขอยกเวนท่ีเปดเผยความลับได#ผูปวยยินยอม#กรณีท่ีกฎหมายบัญญัต ิเชน
-เพ่ือคุมครองประโยชนสาธารณะ -ใหการในศาล ใหปากคําตอพนักงานสอบสวน -จําเปนท่ีจะตองปองกันหรือระวังอันตรายตอ ชีวิต หรือสุขภาพของบุคคล(พ.ร.บ.ขอมูลฯ ม.24)-โรคติดตออันตราย (พ.ร.บ.โรคติดตอฯ)
www.medlawstory.com
ขอยกเวนท่ีเปดเผยความลับได(ตอ)#การปฏิบัติหนาท่ีตามกฎหมาย(คําประกาศสิทธิของผูปวยขอ7)#อางความจําเปน(ป.อ.มาตรา67(2))
เชน บอกผล HIV+ แกคูสมรส“ผูใดกระทําผิดดวยความจําเปน......เพราะเพ่ือใหตนเองหรือ
ผูอ่ืนพนจากอันตรายท่ีใกลจะถึงและไมสามารถหลีกเลี่ยงใหพนโดยวิธีอ่ืนได...ถา...ไมเปนการเกินสมควรแกเหต.ุ..ไมตองรับโทษ”
www.medlawstory.com
Security(ความปลอดภัย)
Security
ปองกันการสูญหาย....ขาดพยานหลักฐานปองกันการเขาถึงขอมูลโดยผูไมเกี่ยวของ
- ความลับของผูปวย- ความนาเชื่อถือของขอมูล
ระวังในกรณี electronic record
documentary evidence
สําคัญมากในช้ันศาลหากทําแตไมบันทึกไว.......ก็ถือวาไมไดทําการบันทึกเวชระเบียนท่ีด ีเปรียบเสมือนมิตรแท การบันทึกเวชระเบียนท่ีไมด ี(เชน ไมละเอียด ไมเรียงตามลําดับเวลา ไมสะทอนกระบวนการคิดท่ีเปนระบบ หรือไมตรงกับความจริง) เปรียบเสมือนเปนศัตรูของผูบันทึก
www.medlawstory.com
การปรับใชในสถานการณฉุกเฉินการปรับใชในสถานการณฉุกเฉิน
ในสถานการณฉุกเฉิน
ตองรีบเรง เวลานอยบุคลากรไมพอ ไมคุนเคยกับสถานท่ีโอกาสผิดพลาด คลาดเคล่ือน เชน ผิดคน miss Dx ผลตรวจ ผลX-RAYผิดคน ใหยาผิด บันทึกผิดคนอาจขาดการประเมินอาการเปนระยะท่ีเพียงพอไมมีเวลาบันทึกใหครบถวนมีคนยุงเกี่ยว สื่อมวลชน ญาติ เจาหนาท่ีรัฐ.......ความลับของผูปวย
ในสถานการณฉุกเฉิน
มีงานอ่ืนเพ่ิมเติม เชน วัตถุพยาน(กระสุน เขมาดินปน เสื้อผาท่ีปนเปอน) ทรัพยสิน การรายงานเจาหนาท่ีรัฐงานท่ีเกี่ยวของกับคนตาย เชน การconfirmวาตาย การหาสาเหตุการตาย เคล่ือนยาย การเก็บพยานหลักฐาน การบันทึก
ประเด็นสําคัญในการบันทึก(สถานการณฉุกเฉิน)
อาจใชแบบ form เฉพาะ บันทึกเฉพาะสิ่งสําคัญ กระชับ งายตอการบันทึก และสื่อสารการidentify ผูปวย .....ถายภาพการบันทึกการบาดเจ็บ/บาดแผล/วัตถุพยาน ...ถายภาพการสื่อสารความรุนแรงของอาการ....สีท่ีเวชระเบียน&ขอมือ
ประเด็นสําคัญในการบันทึก(สถานการณฉุกเฉิน)
ประวัติท่ีสําคัญ โรคประจําตัว แพยา หมูเลือดFollow up/บันทึกอาการเปนระยะ....เปล่ียนสีปายขอมือ?ไมเขมงวดกับ consent form แตผูปวยก็ยังมีสิทธิไดรับการ informควรลงช่ือใหอานงาย(อยาเซ็นช่ือ)เนนการสื่อสารใหคนในทีมงานเขาใจงาย...ระวังตัวยอ
ประเด็นสําคัญในการบันทึก(สถานการณฉุกเฉิน)
ระวังผลlab, x-ray สลับคนระวังคนไมเกียวของ(ความปลอดภัยของเวชระเบียน)การใหขอมูลความเจ็บปวยกับสื่อมวลชน ญาติความสําคัญของเวชระเบียนในฐานะพยานหลักฐานตองละเอียดในกรณีตาย
Mass casualtyMass casualtyConfidentiality (ความลับ)
Security (ความปลอดภัย)
Accessibility / ownership ระวังผูไมเกี่ยวของ
Amending / correcting (การแกไข เพ่ิมเติม)
Documentary evidence
สถานการณฉุกเฉินสถานการณฉุกเฉิน
1. Early detection2. Treat& prevent further injury
3. Promote recovery
