1

นโยบายดานอาชวอนามย โรงพยาบาลวชระภเกต

วสยทศน เปนผนาดานอาชวอนามยในอนดามน

พนธกจ สงเสรมและพฒนาระบบการจดการดานอาชวอนามยใหมประสทธภาพ ตามมาตรฐาน

นโยบาย โรงพยาบาลวชระภเกต มความใสใจสขภาพอนามยและความปลอดภยในการทางานของเจาหนาททกคน โดยงานอาชวเวชกรรมจะสมบรณได ขนอยกบความรวมมอจากเจาหนาททกทาน จงไดกาหนดนโยบายไว ดงน 1. สขภาพและความปลอดภยในการทางานถอเปนหนาท รบผดชอบอนดบแรกในการปฏบตงานของเจาหนาททกคน 2. เจาหนาททกคนตองคานงถงสขภาพและความปลอดภยของตนเอง และเพอนรวมงานเปนสาคญตลอดระยะเวลาการปฏบตงาน 3. ผบงคบบญชาทกระดบตองกระทาตนใหเปนแบบอยางทดดานสขภาพ และความปลอดภยในการทางาน 4. โรงพยาบาลจะสนบสนนสงเสรมใหมกจกรรมดานอาชวอนามย เชน การประเมนความเสยง การเฝาระวงโรคจากการทางาน การฝกอบรม การประชาสมพนธ การตรวจสขภาพเจาหนาทประจาป และการตรวจตามความเสยง 5. โรงพยาบาลจะจดใหมการประเมนผลตามนโยบายทประกาศไวขางตน และจดทาเปนขอมลดานอาชวอนามยและความปลอดภยในโรงพยาบาล โรงพยาบาลวชระภเกต มงหวงใหมการพฒนางานอาชวอนามยในโรงพยาบาลอยางตอเนองและทานบารงรกษาระบบอาชวอนามยไวอยางยงยน โดยการดาเนนงานอาชวอนามยไดปฏบตสอดคลองกบการจดการประกนคณภาพโรงพยาบาล (HA ,HPH ,และ TQA) เพอใหโรงพยาบาลวชระภเกตเปนโรงพยาบาลชนนาดานสขภาพ รวมถงการสรางขวญและกาลงใจใหกบเจาหนาททกระดบ ……………………………………………………..

(นายแพทยเจษฎา จงไพบลยพฒนะ) ผอานวยการโรงพยาบาลวชระภเกต

2

นโยบายอนรกษพลงงาน โรงพยาบาลวชระภเกต

โรงพยาบาลวชระภเกต ไดยดมนในความรบผดชอบตอการอนรกษพลงงาน ปรบปรงการจดการดานพลงงานอยางตอเนอง เพอเปนการสนบสนนนโยบายประหยดพลงงานของรฐบาลและประเทศชาต โดยมแนวทางในการปฏบตดงตอไปน

1. บคลากรทกคน ตองมสวนรวมในการอนรกษพลงงาน 2. บคลากรทกคนตองพฒนา และปรบปรงเพมประสทธภาพการใชพลงงานในทกดาน 3. สงเสรมใหบคลากรเกดความร ความเขาใจ และเหนความสาคญของการอนรกษพลงงาน โดยใหถอปฏบตเสมอนหนงเปนภารกจประจา 4. หวหนางาน ใหการสนบสนนสงเสรมและตดตามผลของการอนรกษพลงงานอยางจรงจง และตอเนอง 5. ลดความสญเปลาดานพลงงานในองคกรใหตาทสด

………………………………………….. (นายแพทยเจษฎา จงไพบลยพฒนะ) ผอานวยการโรงพยาบาลวชระภเกต

3

อาชวอนามยและความปลอดภย

อาชวอนามยและความปลอดภย คออะไร

อาชวอนามย หมายถง ศาสตรและศลปะทเกยวกบการดแลสขภาพอนามย และความปลอดภย ของผประกอบอาชพ อนรวมถง การปองกนโรค การสงเสรมสขภาพ การรกษาพยาบาล และการจดการ เพอใหผประกอบอาชพทกอาชพสามารถประกอบอาชพไดอยางปลอดโรค ปลอดภย มความสมบรณ ทงทางดานรางกาย จตใจ และสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ และ ประสทธผล

ความปลอดภย หมายถง การไมมอนตรายตอรางกายและชวต

อาชวอนามย และ ความปลอดภย หมายถง การดแลสขอนามยและอนตรายทอาจ มตอรางกายและชวตของผประกอบอาชพ รวมถง การปองกนโรค การสงเสรมสขภาพ การรกษาพยาบาล และการจดการ เพอใหผประกอบอาชพทกอาชพสามารถทจะประกอบอาชพไดอยางปลอดโรค ปลอดภย มความสมบรณทงทางดานรางกาย จตใจและสงคมสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล

อาชวอนามยและความปลอดภยในการทางาน

สงคกคามในสถานบรการสาธารณสข

1. สงคกคามทางชวภาพ 2. สงคกคามทางกายภาพ 3. สงคกคามทางเคม

4. สงคกคามทางจตสงคม 5. สงคกคามทางการยศาสตร 6. การบาดเจบ

อนตรายจากสงแวดลอมการทางานในโรงพยาบาล การปองกนและควบคม

1. สงแวดลอมทางเคม ไดแก สารเคมทใชในการบาบด หรอฆาเชอโรค หรอทาใหปราศจากเชอ

2. สงแวดลอมทางกายภาพ ซงเปนผลจากการใชเครองมอหรออปกรณทางการแพทย หรอเครองใชไฟฟา เชน แสง รงส ความรอน เสยงดง การทางานทเคลอนไหวซาซาก เปนตน 3. สงแวดลอมทางชวภาพ ไดแก เชอโรคตาง ๆ ทมาจากผปวย เชน เชอไวรส เชอเอดส เชอแบคทเรย เชอพาราสท เปนตน 4. สงแวดลอมทางจตวทยาสงคม เปนสงแวดลอมการทางานทกอใหเกดความเครยดจากการทางาน การเปลยนแปลงทางสรระอนเนองจากอารมณหรอจตใจทไดรบความบบคน 5. สงคกคามทางการยศาสตร เปนทาทางการทางานไมเหมาะสม ทาทางการทางานซาๆ การยกของหนก การเอยงตวผดทา 6. การบาดเจบ เปนอบตเหตทเกดเนองจากงาน เชน ลนหกลมขณะทางาน

4

อบตเหตจากการทางานในโรงพยาบาลทพบไดบอย

• การบาดเจบทบรเวณหลง

• การลนและหกลม

• การบาดเจบจากวตถมคม

• ไฟฟาชอตขณะทางาน

• ตกจากทสงขณะทางาน

• สมผสเลอดหรอสารคดหลงขณะทางาน

ปญหาคณภาพอากาศในโรงพยาบาล

• อากาศสะอาดจากภายนอกเขาสอาคารไมเพยงพอ

• ระบบปรบอากาศไมเหมาะสม หรอบารงรกษาไมด

• การจดพนททางานขดขวางการไหลเวยนของอากาศไปสพนทสวนตางๆ

• ระดบของอณหภมและความชนสมพทธไมเหมาะสม

• เกดการปนเปอนมลพษตางๆภายในอาคาร

การเจบปวยจากการทางานในโรงพยาบาล

ปจจยแหงความเจบปวย

1. ตวบคลากร และ พฤตกรรม 2. สงคกคามสขภาพ 3. สภาพงาน

การเจบปวยทควรทราบ

1. กลมอาการทเกดขนจากการใชคอมพวเตอรนานๆตดตอกน เรยกวา Visual display terminal syndrome (VDT syndrome)

สาเหต 1. การใชสายตานานเกนไปทาใหเกดสายตาลา 2. แสงกระพรบจากหนาจอทาใหเกดแสงรบกวนตา 3. นาหลอเลยงกระจกตาลดลง

อาการ

• สายตาพรามวเปนพกๆ

• ปรบภาพมองใกลไกลไดไมด

• รสกตาแหง แสบตา ตาสแสงไมได

• หนงตากระตก ลมตาไมคอยได

• ปวดศรษะ ปวดขมบ ปวดรอบตา

• เหนภาพซอน

• ปวดคอ ไหล หลง

5

ทาการปองกนและแกไข 1. ปรบแสงใหพอเหมาะระหวางแสงบนจอภาพ กบ แสงรอบๆ อตราสวน 3 :1 2. ปรบจอใหตากวาสายตา 15-20 องศา 3. กรณสายตายาวใหใชแวนตาชนเดยว เพราะ Visual field กวางกวา และควรใหชางตดแวนปรบ

ระยะการทางานใหชดท 60 cm. 4. พกสายตาเปนระยะ

2. อาการปวดตาจากปญหาแสงสวาง

สาเหต 1. ปรมาณแสงไมเหมาะสม 2. ความแตกตางระหวางแสงในจดทางานกบแสงรอบๆ 3. แสงสะทอนเขาตา

ปรมาณแสง ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย 2519

งานไมละเอยด เชน การขนยายของ ไมนอยกวา 50 ลกซ

งานละเอยดเลกนอย เชน การนบยา ไมนอยกวา 100 ลกซ

งานละเอยดปานกลาง เชน การเยบผา ไมนอยกวา 200 ลกซ

งานละเอยดสง เชน การเตรยมยา ไมนอยกวา 300 ลกซ

งานละเอยดมากเปนพเศษ เชน การremove corneal FB การผาตด ไมนอยกวา 1,000 ลกซ การแกไข

แกปญหาจากแหลงกาเนดแสงโดยตรง 1. ลดแสงทจาเกน 2. ยายดวงไฟใหอยนอกขอบเขตของสายตา 3. เพมมมแหลงกาเนดแสงทไมพงประสงค กบระดบสายตา > 45º 4. ลดพนทแหลงกาเนดแสงใหเลกลง 5. เพมความสวางของแสงโดยรอบแหลงแสง ทไมพงประสงค

การลดการสะทอนของแสง 1. ยายดวงไฟไปอยในตาแหนงไมสะทอน 2. เปลยนตาแหนงจดทางาน 3. ลดความสวางดวงไฟ 4. เปลยนผวของวตถทแสงตกลงกอน สะทอนเขาตา

6

3. การไดยนเสอมจากเสยงดง เปนภาวะการเสอมของประสาทหจากการสมผสกบเสยงรบกวน ทมความดงมาก

อาการ มเสยงในหคลายเสยงแมลงหว การไดยนคอยๆลดลง มกเปน 2 ขาง กรณเรอรง ,กรณกระทบเสยงดงทนทอาจพบแกวหทะล , กรณเรอรง หสวนนอกและสวนกลางปกต

การปองกน

1. ควบคมแหลงกาเนดเสยง 2. ควบคมทางผานของเสยง

3. ใชอปกรณชวยปองกนเสยง 4. คดคนเขาทางานและระบบหมนเวยนคน

4. พษจากแอลกอฮอล

ชองทางการไดรบแอลกอฮอลสรางกาย ไดแก การดม กน, การหายใจ, การสมผส ซมเขาผวหนงหรอตา

ผลตอรางกาย 1. ระคายเคอง 2. ปวดศรษะ 3. ซม ออนแรง 4. หมดสต

5. ไอ 6. ตบเสย ซด 7. ทารกพการในครรภ

การปองกน 1. การไมสดดมเขาไป 2. การงดดมสราประจา 3. การมระบบระบายอากาศทด

4. การจดเกบมดชด ไมรวไหล 5. ไมสมผสผวหนงบรเวณกวางหรอ

ดวงตา

5.ความเครยดในงาน

เหตกอความเครยดทางจตสงคม

1. ระบบบรหารงาน 2. ความสมพนธในงาน 3. สงคมนอกงาน

4. สงแวดลอมทางชวภาพ เคม กายภาพ เครองมอ เครองจกร 5. การจางงาน 6. การจดงาน

ขอเสนอแนะการจดการความเครยดในองคกร 1. การคนหาปจจยททาใหเกดความเครยดไมควรมองแยกสวน แตควรมองใหเปนระบบท

เชอมโยงกน 2. โครงการลดความเครยดในททางาน มงลดเฉพาะเครยดเหลอจะทนไดแตไมใช

ลดความเครยดทงหมด

7

6. กลมอาการ กระดก ขอ กลามเนออกเสบ เชน เสนประสาทขอมออกเสบ

• เปนอาการเสนประสาทถกกดทบทพบบอยทสด

• จะมอาการปวด ชา และกลามเนอมอลบ เปนอาการเฉพาะ อาการ และ อาการแสดง

• ปวดและ ชา นวหวแมมอ นวช ครงหนงของนวกลาง(สวนทเลยงโดย median nerve)

• บางรายตนกลางดกเพราะปวดเมอสะบดขอมอจงทเลา

• อาการกาเรบเมองอหรอเหยยดขอมอขณะทางาน การปองกน

• ลดความเรงในการทางาน ลดระยะเวลาททางานบดขอมอลง

• บรหารกลามเนอใหแขงแรง

• ปรบทาทางในการทางานใหพอด

• ใชเครองมอชวยแทนการใชขอมอ

7.อาการปวดหลงในงาน เกดการตงตว เกรงตวของกลามเนอบรเวณเอว หรอ หมอนรองกระดกสนหลงสวนเอวเคลอน

สาเหตของโรคปวดหลง 1. การนงผดทาเชน การนงหลงโกง นงบดๆ 2. นงขบรถหลงโกง 3. การยนทผดทา 4. การยกของผดทา

5. การนอนบนทนอนทนมหรอแขงเกนไป 6. รางกายไมแขงแรง 7. ทางานมากไป

การปองกน

1. คดคนใหเหมาะกบงาน 2. การหมนออกกาลงกายเสรมความแขงแรง 3. ทาทางทถกตอง 4. นาหนกทยกไมเกนพกด 5. การใชเครองทนแรง

8

ขอควรปฏบตเพอปองกนอาการปวดหลง

1. หลกเลยงจากการงอเอว ใหงอขอสะโพกและเขารวมดวย 2. หลกเลยงจากการยกของหนกโดยเฉพาะทอยเกนเอว 3. หนหนาเขาสงของทกครงทจะยกของ 4. ถอของหนกชดตว 5. ไมยกหรอผลกของทหนกเกนตว 6. หลกเลยงการยกของทมนาหนกไมเทากน 7. หลกเลยงการเคลอนไหวอยางรวดเรว 8. เปลยนทาบอยๆ 9. การถพน ดดฝน การขดดน ควรจะถอเครองมอไวใกลตว ไมกาวยาวๆหรอเออมมอหยบของ 10. ใหนงสวมถงเทา รองเทา ไมยนเทาขางเดยวสวมรองเทาหรอถงเทา 11. หลกเลยงการแอนหรองอหลง เชน การแอนหลงไปขางหลงหรอกมเอานวมอจรดพน 12. เมอจะไอหรอจามใหกระชบหลงและงอหวเขา 13. เวลาปเตยงใหคกเขา 14. นงหลงตรงและมพนกพงทหลง หาหมอนหรอผารองบรเวณเอว ใหยนยดเสนทก 20-30 นาท 15. การยนอยายนหลงคอม ใหยนยดไหลอยาหอไหลเพราะจะเมอยคอ อยาใสรองเทาทสนสงมาก 16. การยก ยายสงของ ใหเลอกวธอนเชน การผลกหรอดน, เวลาจะยกใหเดนเขาใกลสงทจะยก, ยอเขาลง

แลวจบแลวยนขน , ไมกมหลงยกของ

9

การจดบรการอาชวอนามยและความปลอดภยในโรงพยาบาล

แนวคด

โรงพยาบาลเปนสถานประกอบการเชนเดยวกบโรงงานอตสาหกรรมตางกนทประเภทกจการเปนกจการทใหบรการดานการแพทยและสาธารณสข และกระบวนการทางานบรการมปฏบตงานจาเปนตองสมผสสงคกคามสขภาพอนามยและความไมปลอดภยตาง ๆ อยางหลกเลยงมได ซงปญหาการสมผสสงคกคามสขภาพอนามยและความไมปลอดภยตาง ๆ พบไดเกอบทกแผนก หรอทกหนวยภายในโรงพยาบาล

ความหมายของการจดบรการอาชวอนามยและความปลอดภยในโรงพยาบาล

หมายถง การบรการอาชวอนามยและความปลอดภยทไดจดใหมขนภายในโรงพยาบาล หรอสถานบรการทางการแพทยและสาธารณสขนน ๆ

จดมงหมายเพอ

1. ปองกนโรคทอาจเกดขนจากผปฏบตงานในโรงพยาบาลไดรบ หรอสมผสสงคกคามสขภาพอนามยทมอยในสงแวดลอมการทางานของโรงพยาบาล ซงไดแก

- การทางานทตองสมผสสารเคมทใชเพอฆาเชอโรคในเครองมอ และอปกรณทางการแพทย เชน เอทลนออกไซด ฟอรมลดไฮด เปนตน - การทางานทตองสมผสสารเคมทใชในการรกษาผปวยดวยโรคมะเรง เชน Antineoplastic drug - การทางานทตองสมผสรงสเพอการวนจฉยโรค - การทางานทตองสมผสกบความรอน ซงจะพบในโรงครว โรงซกฟอก 2. ปองกนความไมปลอดภยทเกดจากการทางานของผปฏบตงานในโรงพยาบาล ซงไดแก - อคคภยเนองจากไฟฟาลดวงจร - โรคปวดหลง ซงมสาเหตมาจากการเคลอนยายและยกของไมถกวธ ยกของเกนกาลง - อนตรายจากการใชกาซภายใตความดน ซงอาจทาใหเกดการระเบดได เชน กาซทใชในการดมยา กาซอะเซทลน 3. สงเสรมสขภาพอนามยทดทงทางรางกาย จตใจ และสงคมของผปฏบตงานในโรงพยาบาล ไดแก - การเฝาระวงสขภาพของผปฏบตงานดวยการซกประวตทางการแพทย การตรวจรางกายทวไปและตรวจพเศษ

- การสงเสรมแนะนาใหมการออกกาลงกายทถกตอง การรบประทานอาหารทถกหลกโภชนาการ การไมดมเหลาและสบบหร เปนตน

10

แนวทางการจดบรการอาชวอนามยและความปลอดภยในโรงพยาบาล

1. นโยบาย

ผบรหารระดบสงของโรงพยาบาลจะตองกาหนดนโยบายทชดเจนเขยนเปนลายลกษณอกษร ตดประกาศและประชาสมพนธใหทกแผนก ทกหนวยของโรงพยาบาลทราบ ลกษณะของนโยบายตองครอบคลมผปฏบตงานทกระดบ มความชดเจนเปนรปธรรมทสามารถไปสการปฏบตได

2. การจดองคการ

เพอทาหนาทในการดาเนนงาน และทาหนาทสรางเครอขายงานหรอประสานกบทกหนวย ทกแผนกของโรงพยาบาล หรอหนวยงานอนทเกยวของเครอขายงานทกลาวถงในทนอาจอยในรปคณะกรรมการ และกาหนดบทบาทหนาทของคณะกรรมการใหชดเจน

3. บคลากร

ทจะดาเนนงานควรมคณสมบตทเหมาะสม สามารถทจะดาเนนงานนไดอยางมประสทธภาพ เชน มความรหรอผานการอบรมมาแลว นอกจากน ควรจะเปนผทมความกระตอรอรนและสนใจทจะดาเนนงานน แนวทางปฏบตงานบรการอาชวอนามยและความปลอดภยในโรงพยาบาล

1. การเฝาระวงสงคกคาม (Hazard surveillance)

1) การสารวจและเกบตวอยางสงคกคามการทางาน โดยการใชแบบสารวจ (Check list) การตรวจวด จดทเกบตวอยาง จานวนตวอยาง เวลาทใชในการเกบตวอยาง วธการเกบตวอยาง กรณทไมมเครองมอตรวจวดใหประสานกบหนวยงานอนทสามารถใหการสนบสนนการตรวจวดได 2) การวเคราะหตวอยาง ผลจากการวเคราะหตวอยางใหนามาเปรยบเทยบกบคามาตรฐานโดยทวไป - ใชมาตรฐานของประกาศกระทรวงมหาดไทย - อางองคามาตรฐานตามกฎหมายตางประเทศหรอตาม คาทแนะนาใหมไดโดยหนวยงาน เชน OSHA, NIOSH, ACGIH เปนตน 3) การแปลผลขอมลพบวา สงคกคามอยในระดบสงถงขดอนตรายจาเปนทจะตองมการหยดและควบคม โดยการแกไข ปรบปรง ใหสภาพแวดลอมการทางานดขน และใหมการดาเนนการเกบตวอยางสงคกคามการทางานใหม เพอทดสอบประสทธภาพของระบบควบคมทไดดาเนนการแกไขแลว ความถของการตรวจวดขนอยกบปรมาณสงคกคามทมอยในบรรยากาศการทางาน ความรนแรงของสงคกคาม ลกษณะงานททา เปนตน

11

4) เกบรวบรวมและบนทกผลการตรวจวด จดทาขอมลเชงสถต ดแนวโนมของปญหา 5) การกระจายขอมลขาวสาร

2. การเฝาระวงทางสขภาพ (Health surveillance)

มวตถประสงคเพอตองการทราบถงสภาวะสขภาพโรค ลกษณะแนวโนมของการเกดโรค หรอสงทมอทธพลตอการเกดโรค ซงจะนาไปสการสอบสวนโรคหาแนวทางการควบคมและปองกนมใหเกดโรค ประกอบดวย - การตรวจรางกายแรกเขาทางาน - การตรวจรางกายเปนระยะ - การใหความรแกผปฏบตงาน - การรวบรวม รายงานโรค/การบาดเจบจากการทางาน

12

แนวทางปฏบตดานความปลอดภยและสงเสรมสขภาพดานอาชวอนามย

โรงพยาบาลวชระภเกตมแนวทางในการดแลดานความปลอดภยและการสงเสรมสขภาพแกบคลากรของโรงพยาบาล ดงน

1. การตรวจสขภาพกอนรบเขาปฏบตงาน (pre-employment screening)

บคลากรใหมของโรงพยาบาลจะไดรบการตรวจรางกายและการตรวจทางหองปฏบตการกอนรบเขาทางาน โดยผทจะรบไวทางานควรมคณสมบตดงตอไปน

- มสขภาพของรางกายแขงแรง และสขภาพจตด - ไมเปนวณโรคปอดในระยะแพรเชอ - ในผทรบเขาทางานในหนวยงานจาเพาะ ตองไดรบการประเมนสขภาพตามความเสยง

เฉพาะงาน ตามขอกาหนดภาวะสขภาพตามลกษณะงานของโรงพยาบาล

2. ดการรกษาความเจบปวยและการตรวจสขภาพประจาป (treatment and annual medical check up)

บคลากรของโรงพยาบาลจะไดรบสวสดการในการรกษาพยาบาลทงทางกายและทางจต มการอนญาตใหหยดงาน หรอเปลยนงานตามความจาเปนทางดานสขภาพ บคคลทปวยดวยโรคตดเชอตองไดรบการรกษาจนหายหรอไมแพรเชอแลวจงจะใหกลบเขาทางานได หลงเขาทางานแลวบคคลใดทเกดมภาวะภมคมกนโรคตดเชอลดลงจากสาเหตใดกตามควรไดรบการเปลยนงานไปทางานในสวนทไมมความเสยงตอการตดเชอ

บคลากรของโรงพยาบาลทกคนจะไดรบการตรวจสขภาพประจาปทกราย โดยรบการตรวจรางกายทวไป การตรวจภาพรงสทรวงอก และการตรวจอนๆ ตามระเบยบของกระทรวงการคลงวาดวยการตรวจสขภาพประจาปของขาราชการ กลาวคอ

- ผทอายตากวา 35 ป จะไดรบการตรวจ CBC., Stool Exam , Urine Exam , Chest Film - สาหรบผทมอายตงแต 35 ปขนไป จะไดรบการตรวจเพมเตม คอ FBS, BUN, Creatinine ,

Cholesterol , Triglyceride , Uric Acid , ALK, SGOT, SGPT - สาหรบหนวยงานพเศษทมโอกาสสมผสกบสงคกคามสขภาพอนามยไมวาจะเปน

สงคกคามสขภาพทางดานกายภาพ เคม และชววทยา จะไดรบการตรวจเพมเตมตามสภาพของความเสยง

3. การปองกนการตดเชอบางอยางหลงสมผสโรค (post-exposure management)

โรงพยาบาลมแนวทางในการดแลบคลากรทประสบอบตเหตทางการแพทยเพอปองกนไมใหบคลากรของโรงพยาบาลตดเชอ โรคทตดตอไดทางเลอดหรอสงคดหลงปนเลอด โดยใหบคลากรปฏบตงาน

13

โดยยดหลก Standard Precaution และกรณบคลากรของโรงพยาบาลไดรบอบตเหตจากการสมผสเลอดและสารคดหลงในขณะปฏบตงานจะตองปฏบตตามแนวทางททางโรงพยาบาลกาหนดไว

4. การใหความรเรอง Standard Precaution

โรงพยาบาลมนโยบายในการจดการอบรมทงผทรบเขาทางานใหมและการอบรมทบทวนแกผปฏบตงานอยเดม ใหมความรเกยวกบหลกการของ Standard Precaution จากหนวยควบคมการตดเชออยางตอเนองทกป

5. การใหความรเพอลดความเสยงทางกายภาพและแนวทางปฏบต

โรงพยาบาลจดทาแนวทางปฏบตและคาแนะนาเพอลดความเสยงทางกายภาพและสงแวดลอมในหวขอ เสยง แสงสวาง ความรอน สารเคม ทาทางในการทางานทถกสขลกษณะและรงส การอบรมอาชวอนามยแกเจาหนาท

6.การสนบสนนอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลใหกบเจาหนาท

โรงพยาบาลจะมการจดอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลสนบสนนแกเจาหนาทของโรงพยาบาลตามสภาพความเสยงของสภาพแวดลอมทเจาหนาทของโรงพยาบาลตองสมผสในขณะปฏบตงานอยางเหมาะสม เชน

- หนากากกนกระแทกแวนตากนสารคดหลง - อปกรณปองกนการสดดมสารระเหย สารเคม และสารพษตาง ๆ - อปกรณปองกนการตดเชอวณโรคทางระบบทางเดนหายใจ - อปกรณปองกนเสยง - อปกรณปองกนการสมผสความรอนโดยตรง ฯลฯ

ซงจะจดสรรใหกบเจาหนาทของโรงพยาบาลตามสภาพความเสยงของสภาพแวดลอมทเจาหนาทไดรบการสมผสตามความเหมาะสม

14

แนวทางปฏบตในการปองกนและจดการความเสยงจากการทางาน จากเสยงดง

การปฏบตงานในโรงพยาบาลนน บางหนวยงานจะมปญหาสภาพแวดลอมทเกดจากมลภาวะทางเสยง โรงพยาบาลวชระภเกตจงมมาตรการในการปองกนมลภาวะทางเสยงใหกบบคลากรของโรงพยาบาล ดงน

อนตรายของเสยงทมตอมนษย

1. อนตรายตอสขภาพ เสยงดงมผลทาใหระบบการไหลเวยนของโลหต ระบบประสาท และระบบตอมไรทอทางานผดปกตสมดลของรางกายเกดการเปลยนแปลงความดนโลหตสงขนกวาปกต การเตนของหวใจและการหดตวของเสนโลหตผดปกต 2. อนตรายตอการทางาน เสยงดงตลอดระยะเวลาการทางาน สงผลใหพฤตกรรมสวนบคคล ของผปฏบตงานเปลยนแปลง รบกวนการทางาน และการตดตอสอสารระหวางการทางาน ทาใหประสทธภาพการทางานลดลง ทางานผดพลาด เชองชา และ เกดอบตเหตได 3. อนตรายตอระบบการไดยน ผปฏบตงานในสถานประกอบการทมเสยงดง เสยงตอการเกดประสาทหเสอมเนองจากการทางานไดมาก สาเหตกมาจาก เสยงดงกระทบกระเทอนเซลลขน ( Hair cell ) ใหเอนราบคลายหญาถกลมพดแรง เมอเซลลขนเหลานถกทาลายจะทาใหชวงการเดนทางของสญญาณเสยงไปยงสมองขาดหายไปเกดสภาพ "การสญเสยการไดยนอยางเฉยบพลน" ขน หากไดรบเสยงดงเปนระยะเวลานานตดตอกน เซลลขนไมสามารถปรบสสภาพเดมได เกดเปน "ประสาทหเสอมเนองจากเสยงดง" ตามมาในทสด

อนตรายจากการสญเสยการไดยน เนองจาก เสยงดง แบงเปน 2 แบบ

1. การสญเสยการไดยนอยางเฉยบพลน (Acoustic trauma) เกดเมอไดยนเสยงดงมากๆ เชน เสยงระเบด เสยงปน ฯลฯ 2. หตง และ ประสาทหเสอมจากเสยงดง (Noise - induced hearing loss) เปนการสญเสยการไดยนแบบคอยเปนคอยไป เกดขนในผปฏบตงานไดยนเสยงดงเปนเวลานานๆ มอาการเกดขนเปนขนตอน ดงน

• มอาการหตง ในชวง 2-3 ชวโมงแรกของการไดยนเสยงดงทมชวงความถ ระหวาง 4,000 – 6,000 เฮรตซ แลวจะกลบเปนปกต ภายใน 2-4 ชวโมง หลงจากหยดพกงาน

• แตถาการไดยนเสยงดงยงเกดตอไปเปนเวลานาน การสญเสยการไดยนจะเพมมากขน อาการ หตงคงมอยตลอดเวลาแมจะหยดสมผสเสยงดงแลวกตาม และในทสดจะกลายเปนการสญเสย แบบถาวรการสญเสยการไดยนจะเกดขน ณ ชวง ความถของเสยงสง ประมาณ 3,000 - 6,000 เฮรตซ กอน แลวขยายไปท 8,000 เฮรตซ และ 2,000 - 1,000 และ 500 เฮรตซ

15

องคประกอบททาใหประสาทหเสอมเนองจากเสยง ไดแก

1. ความเขมของเสยง มหนวยเปน เดซเบล เสยงทมความเขมสง หรอ เสยงทมความดงมาก ยงทาลายประสาทหไดมาก 2. ความถของเสยง มหนวยเปน เฮรตซ เสยงทมความถสง เสยงแหลม ทาลายประสาทห ไดมากกวาเสยงตา 3. ระยะเวลา ทไดรบเสยง หรอ ไดยนเสยง การสมผส หรอ การไดยนเสยงดงเปนเวลานาน ประสาทหกจะยงเสอมมาก 4. ลกษณะของเสยงทมากระทบห เสยงทดงตดตอกน มการเปลยนแปลงความดงเลกนอยจะทาลายประสาทหนอยกวาเสยงทกระแทก ไมเปนจงหวะ 5. ความไวตอการเสอมของประสาทห เปนลกษณะเฉพาะตวของแตละบคคล บางคนเสอมเรว บางคนเสอมชา 6. ประวตการเจบปวย หรอ โรคประจาตว บคคลทเคย หรอ กาลงเจบปวยดวยโรคบางโรค เชน โรคทางสมอง โรคทเกยวกบห หรอ ระบบการไดยน โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง ซงเคยไดรบการรกษาโดยการใชยาทมผลตอประสาทหเหลาน มโอกาสเกดประสาทหเสอมเนองจากเสยงดงไดงายกวาบคคลทไมมประวต หรอโรคดงกลาวนเลย 7. อาย เมอมนษยมอายมากขน ประสาทหจะทางานลดลง

แนวทางการปองกนความเสยง

1. แนะนาใหทราบถงอนตรายจากการไดรบเสยงเกนขนาด 2. สนบสนนใหมการการใชเครองปองกนเสยงอยางเหมาะสม เมอมขอบงช 2.1 จกอดห ลดความดงลงได 8-30 เดซเบล 2.2 ครอบห ลดความดงลงได 20-40 เดซเบล 2.3 ถาใชสองอยางรวมกน ลดความดงลงได 50 เดซเบล

16

3.ระดบความดงของเสยงทยอมใหสมผสไดตามกฎหมาย

ระดบเสยง (dBA) ตวอยางสถานการณ ระยะเวลาสงสด เปนชวโมง

85 เครองดดฝน 16 90 เสยงรถมอเตอรไซด หาง 25 ฟต 8 95 4

100 รถไฟในระยะใกล 2 105 1 110 เลอยไฟฟา 0.5 115 ดนตรรอค 0.25

4. การตรวจสมรรถภาพการไดยน (Audiometry) เปนการตรวจการไดยนใหกบผปฏบตงานกบเสยงดง ดาเนนการ ได 2 แบบ คอ 4.1 ตรวจกอนเขาทางาน (Pre-placement examination) เปนการตรวจเพอเลอกคนใหเหมาะสม

กบงาน ประกอบดวยการถามประวต การตรวจรางกายโดยเนนการตรวจสขภาพของชองห เยอแกวห และการตรวจระดบการไดยน โดยการทา Audiometry

4.2 การตรวจเปนระยะอยางสมาเสมอ (Periodic examination) ความมงหมายเพอตดตามการเปลยนแปลงในการไดยน หรอ ตดตามวามการเกดประสาทหเสอม เนองจากเสยงดงในผปฏบตงานหรอไม เปนการตรวจทควรทา ทก 6 เดอน หรอ 1 ป

อาการประสาทหเสอมเนองจากเสยงดงนน ไมสามารถรกษาการไดยนใหกลบคนสภาพปกตได ทาไดแคเปลยนลกษณะงานทไมตองสมผสกบเสยงดง เพอไมใหการสญเสยการไดยนทวมากขน การปฏบตเมอเกดความเสยง

1. ปฏบตตามแนวทางปฏบตเมอเกดความเสยง ตามคมอการบรหารความเสยง 2. เขารบการตรวจรกษาตามขนตอนการรบบรการ 3. ปฐมพยาบาลเบองตน และเขารบการตรวจรกษาตามขนตอนการรบบรการ 4. แจงขอมลการเจบปวย /อบตเหตตามแบบรายงานการเจบปวยและอบตเหตของโรงพยาบาล เพอวเคราะหสถานการณปญหา และพฒนาแนวทางปฏบตเพอปองกนภาวะเสยงนนๆ ตอไป

17

แนวทางปฏบตในการปองกนและจดการความเสยงจากการทางาน จากแสงสวาง

การปฏบตงานในโรงพยาบาลนน บางหนวยงานจะมปญหาสภาพแวดลอมทเกดจากปญหาจากแสงสวาง อาทเชน สถานททางานมระดบความเขมของแสงสวางไมเพยงพอ โรงพยาบาลวชระภเกตจงมมาตรการในการปองกนปญหาหรอผลกระทบจากแสงสวางในสถานทปฏบตงานของบคลากรโรงพยาบาล ดงน

แนวทางการปองกนความเสยง

1. การใหบคลากรโรงพยาบาลไดเขาใจถงปจจยทมผลตอความเสยงจากแสงสวาง ดงน 1.1 ปจจยงาน เชน ลกษณะผวของวตถ ขนาดและความหาง ความเรวของวตถ ส 1.2 ปจจยคน เชน ขอจากดของตา อาย การปรบสายตา การรบรความลกของภาพ ความสามารถใน

การแยกส 1.3 ลกษณะของแสงสวาง เชน ระดบความเขมของแสงสวาง องคประกอบของแสง แสงจา

แสงกระพรบ 1.4 ขอบเขตของงาน เชน ขอจากดขอบเขตของสายตาบนชนงาน ขอจากดดานทาทาง ขอจากดดาน

ความปลอดภย 2. การใหบคลากรของโรงพยาบาลเขาใจถงขอกาหนดดานความปลอดภยเกยวกบแสงสวาง ดงน

ลกษณะงาน / สถานท มาตรฐานความเขมแสง

แสงสวางสาหรบทางเดน 20 ลกซ งานทไมตองการความละเอยด-การขนยายงานประกอบชนสวน 50 ลกซ งานละเอยดเลกนอย 100 ลกซ งานละเอยดปานกลาง- การเยบผา 200 ลกซ งานละเอยดสง-การกลง แตงโลหะ 300 ลกซ งานละเอยดสงเปนพเศษ 1000 ลกซ

3. การตรวจสายตา ภาวะความผดปกตทางสายตา กอนเขาทางาน 4. การตรวจสายตา เปนระยะตามลกษณะงาน 5. การใชอปกรณปองกนตา และสายตาตามลกษณะงานทจาเปน

18

การปฏบตเมอเกดความเสยง

1. ปฏบตตามแนวทางปฏบตเมอเกดความเสยง ตามคมอการบรหารความเสยง 2. เขารบการตรวจรกษาตามขนตอนการรบบรการ 3. ปฐมพยาบาลเบองตน และเขารบการตรวจรกษาตามขนตอนการรบบรการ 4. แจงขอมลการเจบปวย /อบตเหตตามแบบรายงานการเจบปวยและอบตเหตของโรงพยาบาลเพอวเคราะหสถานการณปญหา และพฒนาแนวทางปฏบตเพอปองกนภาวะเสยงนนๆ ตอไป

19

แนวทางปฏบตในการปองกนและจดการความเสยงจากการทางาน จากความรอน

การปฏบตงานในโรงพยาบาลนน บางหนวยงานจะมปญหาสภาพแวดลอมทเกดจากปญหาจากความรอนหรออณหภมในสถานทปฏบตงานสงเกนไป ซงอาจมผลกระทบตอสขภาพอนามยของบคลากรทปฏบตงานในสถานทดงกลาว โรงพยาบาลโรงพยาบาลวชระภเกตจงมมาตรการในการปองกนปญหาหรอผลกระทบจากความรอนหรออณหภมทสงกวาคาปกตในสถานทปฏบตงานของบคลากรในโรงพยาบาล ดงน

อนตรายจากความรอน

การทางานในทมอากาศรอนเปนเวลานาน สงผลใหประสทธภาพการทางานลดลง เกดความผดพลาด และเกดอบตเหตไดงายโดยความรอนจะกอใหเกดผลดงน

1. การเปลยนแปลงทงทางรางกาย และ จตใจ

เมอไดรบความรอน หลอดเลอดทผวหนงจะขยายตว โลหตจะไหลเวยนมากขน ผวจะมสแดง หวใจจะทางานหนกมากขน เพอสบฉดเลอดใหพอเพยงกบทหลอดเลอดตองการโดยปรมาณเลอดทมเทาเดมแตตองไหลตามหลอดเลอดทขยายตวมากขนทาใหเลอดไหลไปสสมองนอย สมองขาดกาซออกซเจน ทาใหเปนลมหมดสตนอกจากน ความรอนยงมผลตอการสญเสยเหงอ และการเปลยนแปลงทางอารมณอกดวย

2. โรคตางๆ ทเกดจากความรอน

การเปนลมทนทเนองจากความรอน (Heat Stroke) เกดขนไดจากการไดรบความรอนอยาเฉยบพลน กลไกการควบคมเหงอจะเสยไป ตวจะเขยว เนองจากขาดกาซออกซเจน ตวเหมน ปากเหมน หายใจเรวขน ชพจรเตนเบาในกรณทไดรบความรอนสงอยางรวดเรว หากรางกายปรบตวไมทนจะทาใหเปนลมหมดสต ศนยรวมของประสาททควบคมระดบความรอนเสยไป ทาใหกลามเนอตดขด สมองเกดความ สบสน ไมทางาน เพอ เนองจากไมไดสต ตะครวเนองจากความรอน (Heat Cramp) เกดขนเนองจากรางกายไดรบความรอนในระดบสงมาก ทาใหรางกายเสยเกลอแร และระบบการไหลเวยนของเลอดเสยไป กลามเนอบบตว รสกเจบปวด ทกลามเนอ เกดการชกกระตก และ อาจตายได การออนเพลยเนองจากความรอน (Heat Exhaustion) เกดขนได เพราะ รางกายไดรบความรอน เปนเวลานาน ทาใหเสยสมดลของปรมาณนาและเกลอแร จนทาใหระบบเลอดสวนปลายเสยไป อาการ ออนเพลยจะเกดขนอยางชาๆ ตอมาจะมอาการของระบบทางเดนอาหาร เชน เบออาหาร ทองผก คลนไส อาเจยน เปนตะครว จนอาจถงขนชก และตายได

20

โรคจตประสาทเนองจากความรอน (Heat Neurosis) นอกจากน ความรอนยงสงผลตอสภาพจตใจ ทาใหขาดชวตชวา เกดความเมอยลา สงผลใหประสทธภาพการทางานลดตาลง

แนวทางปองกนความเสยง

1. การปองกนไมใหความรอนภายในรางกายสงขนเกน 0.6 องศาเซลเซยส 2. การจดใหมการระบายความรอนหรอลดความรอนทเหมาะสมสาหรบสถานททางาน 3. คาจากดความรอนทยอมใหบคลากรสมผสความรอนได

ปรมาณงาน ขอกาหนดของการทางาน

เบา ปานกลาง หนก ทางานอยางตอเนอง 30.0 OC 26.7 OC 25.0 OC ทางาน 75 % พก 25 % ในแตละชวโมง 30.6 OC 28.0 OC 25.9 OC ทางาน 50 % พก 50 % ในแตละชวโมง 31.4 OC 29.4 OC 27.9 OC ทางาน 25 % พก 75 % ในแตละชวโมง 32.4 OC 31.1 OC 30.0 OC

4. การใชอปกรณปองกนความรอนทเหมาะสมกบลกษณะงาน 5. การเตรยมอปกรณดบเพลง อปกรณชวยชวต ไวในบรเวณทสามารถนามาใชไดอยางทนทวงท

และมการกาหนดแผนอคคภยภายในหนวยงานและโรงพยาบาล 6. ใหคาแนะนาในการสงเกตอาการผดปกตของบคลากร เชน เปนลมหนามด รางกายรอน

ผดปกต ชกจากความรอน 7. ตรวจสขภาพกอนทางาน เพอหาโรคประจาตวทมโอกาสเสยงตอปญหาจากความรอน เชน

ปญหาจากความรอนในบคคลสขภาพด ไดแก 1)ขาดนาหรอเกลอแร 2)ตดเชอ 3)ไข 4)ไมสามารถปรบรางกายตามสภาพอากาศ 5) อวน 6) กนยา เชน ยาลดความดนโลหตสง ยาลดอาการซมเศรา ยาขบปสสาวะ แอลกอฮอลล ยาจตประสาท ยารกษาพากนสน โรคประจาตว ททาให เสยงมากขน ไดแก 1) โรคหวใจและหลอดเลอด 2) เบาหวาน 3) ขาดอาหาร 4) พษสราเรอรง 5) ไธรอยดเปนพษ 6) ขบเหงอผดปกต เชน Miliaia, sweat gland injury after prior heat stroke, Scleroderma, healed thermal burns, advanced age

8. ตรวจรางกายประจาป เพอหาโรคทเกดในระหวางปฏบตงาน

21

แนวทางการปฏบตเมอเกดความเสยง

1. ปฏบตตามแนวทางปฏบตเมอเกดความเสยง ตามคมอการบรหารความเสยง 2. เขารบการตรวจรกษาตามขนตอนการรบบรการ 3. ปฐมพยาบาลเบองตน และเขารบการตรวจรกษาตามขนตอนการรบบรการ 4. แจงขอมลการเจบปวย /อบตเหตตามแบบรายงานการเจบปวยและอบตเหตของโรงพยาบาล เพอวเคราะหสถานการณปญหา และพฒนาแนวทางปฏบตเพอปองกนภาวะเสยงนนๆ ตอไป

22

แนวทางปฏบตในการปองกนและจดการความเสยงจากการทางาน จากรงส

แนวทางการปองกนความเสยง

สาหรบบคลากรผปฏบตงาน

1. มเครองวดปรมาณรงสประจาตวเปนรายเดอนทกคน 2. มเครองมอหรออปกรณกาบงรงสทเหมาะสมกบลกษณะงานทปฏบต 3. ตรวจประเมนดแลและตดตามผลในผทสงสยวาไดรบปรมาณรงสเกนกาหนด 4. กาหนดแนวปฏบตในหองปฏบตงานรงสแตละหองและปฏบตตามอยางเครงครด 5. กาหนดแนวปฏบตในกรณเกดภาวะไมปกตในระหวางปฏบตงานรงส 6. ปฏบตตามระบบตรวจสอบคณภาพของเครองมอทางรงสอยางสมาเสมอภายใตมาตรฐานทกาหนด

สาหรบแตละเครอง 7. มคาเตอนอยางชดเจนในบรเวณปฏบตงานรงสสาหรบบคคลทไมใชผปฏบตงาน 8. มการพฒนาความรความสามารถในการปฏบตงานใหมประสทธภาพเสมอ

สาหรบบคลากรทไมใชผปฏบตงานทางรงส

1. ปฏบตตามคาเตอนในบรเวณปฏบตงานรงสอยางเครงครด 2. หากมขอสงสยใดๆ เกยวกบรงสควรปรกษาแพทยผดแล หรอปรกษาแพทยรงสในโรงพยาบาลทวไป

สาหรบผปวยทมารบบรการทางรงส

1. ประเมนความพรอมทางดานรางกายและจตใจของผปวยทกรายกอนเรมการตรวจรกษาดวยรงส 2. ดแลผปวยใหปฏบตตามขอแนะนาของเจาหนาทในการมารบการตรวจรกษาดวยรงสทกครง 3. หากผปวยมขอสงสยเกยวกบการตรวจรกษาควรใหปรกษาแพทยผดแลโดยตรง

การปฏบตเมอเกดความเสยง

1. ปฏบตตามแนวทางปฏบตเมอเกดความเสยง ตามคมอการบรหารความเสยง 2. เขารบการตรวจรกษาตามขนตอนการรบบรการ 3. แจงขอมลการเจบปวย /อบตเหตตามแบบรายงานการเจบปวยและอบตเหตของโรงพยาบาล เพอวเคราะหสถานการณปญหา และพฒนาแนวทางปฏบตเพอปองกนภาวะเสยงนนๆ ตอไป

23

แนวทางปฏบตเกยวกบการปองกนและจดการความเสยงจากการทางาน จากสารเคม

ลกษณะของสารเคมทฟงกระจายในอากาศม 2 ลกษณะ

1. สารเคมฟงกระจายในรปอนภาค (Particulate) เปนรปหนงของสารเคมทอาจอยในรปของแขงหรอของเหลวมขนาดตงแตโมเลกลเดยว ไปจนถงขนาดเสนผานศนยกลาง 100 ไมครอน ซงมรายละเอยด ดงน 1.1 ฝน (Dust) ประกอบดวยสารทเปนของแขงทมสภาพทเปนฝนทฟงกระจายในอากาศ ไดจากการทางานทมการตด การกด การบด แบงฝนออกเปน 2 ชนดดวยกน ชนดแรก คอฝนขนาดใหญกวา 10 ไมครอนขนไป สวนใหญจะตดคางอยททางเดนหายใจสวนตน ฝนชนดทสอง คอฝนทมขนาดตงแต 10 ไมครอนลงไป ซงจะหายใจเขาสระบบทางเดนหายใจสวนปลายได 1.2 ฟม (Fume) เปนอนภาคของแขงทเกดขนจากการควบแนนของสารทอยในสถานะทเปนกาซ โดยทวไปสารนนๆ จะอยในสถานะของแขงทอณหภมหอง เมอไดรบความรอนกจะระเหยและจะควบแนนทนท ตวอยางฟมทพบในการทางาน ไดแก ฟมของตะกวออกไซด ฟมของเหลกออกไซด 1.3 ละออง ( Mist) เปนหยดของเหลวทแขวนลอยในอากาศ เกดจากการควบแนนของสารจากสถานะทเปนกาซ มาเปนสถานะทเปนของเหลว ตวอยางเชนละอองของสารฆาแมลงทเกดจากการฉดพน 1.4 เสนใย (Fiber) อนภาคของแขงทมรปรางยาวและบาง ตวอยางเชน แรใยหนหรอแอสเบสตอสและฝนหนทมซลกาปนอย 1.5 หมอกควน (Smog) เปนคาทมาจากคาวา ควน (Smoke) และหมอก (Fog) รวมกน ใชในการอธบายสภาวะมลพษทางอากาศทเกดจากสภาวะอากาศเยนทมหมอก เกดการปนเปอนกบกลมควนทปลอยออกจากแหลงกาเนดประเภทตางๆ

2. สารเคมฟงกระจายในรปกาซและไอระเหย ( Gas and vapour) สารเคมในรปของกาซ หมายถง สารเคมในรปของไหลทมรปรางไมแนนอน เปลยนแปลงไปตามภาชนะทบรรจ เมอรวไหลออกจากภาชนะกจะฟงกระจายไปทวหอง เชน ออกไซดของไนโตรเจนจากการเชอม สารเคมในรปของไอระเหย หมายถง สถานะกาซของสารทเปนของเหลวหรอของแขงทอณหภมและความดนปกต เชน ไอของลกเหมน ไอของเบนซนขณะเตมนามนรถ

24

ทางเขาสรางกายของสารเคม

- ทางการหายใจ (Inhalation) เปนทางทพบมากในการรบสารเคมจากการทางาน สารเคมประเภทกาซและไอเมอถกหายใจเขาไปจะดดซมเขากระแสโลหต สารเคมทอยในรปอนภาค เมอหายใจเขาไปแลว ถามขนาดเลกกวา 5 ไมครอน จะเขาไปสะสมทถงลมปอด สวนอนภาคทมขนาดใหญจะถกรางกายขบออกโดยการไอ จาม หรอขบออกมากบเสมหะ - ทางการดดซมทางผวหนง (Skin - Absorption) การดดซมสารเคมผานทางผวหนงอาจเกดผลไดหลายประการ โดยมไดตงแต อาจไมเกดอนตรายตอรางกาย ทาใหเกดการระคายเคอง ผวหนงถกทาลายเกดบาดแผล และการเกดผดผนจากสารเคม

- ทางการกน (Ingestion) อาจเกดจากอบตเหตพลงเผลอ หรอการทคนงานมสขวธสวนบคคลทไมด รวมทงเกดจากการจงใจกนเขาไป เพอฆาตวตาย - ทางการฉดเขาผวหนง ( Injection through - Skin) เปนวธทสารเคมจะกอใหเกดอนตรายตอรางกายไดมากทสด สวนใหญจะเกดขนจากความจงใจ สารเคมจะมผลตออวยวะตางๆ ของรางกายมากหรอนอยนน ขนอยกบความเขมขนของสารเคม และระยะเวลาทสารเคมนนๆ เขาสรางกาย โดยถาหากสมผสกบสารเคมนนๆ ในความเขมขนสงและระยะเวลาไมนาน จะเกดความเปนพษเฉยบพลน แตถาหากสมผสกบสารเคมนนๆ ในความเขมขนตา แตสมผสในระยะเวลานานจะทาใหเกดความเปนพษเรอรง และถาหากสมผสกบสารเคมนนๆ ในความเขมขนตา ระยะเวลาไมนานกจะไมมผลใดๆ ตอรางกาย

พษของสารเคมตอรางกาย

1. กลมททาใหเกดการระคายเคอง เปนสารทมผลทาใหเกดการกดกรอน ตมพอง แสบรอน มการอกเสบทเนอเยอตางๆ ในกรณทสารเคมนนอยในรปกาซหรอไอ สามารถกอใหเกดการระคายเคองตอเนอเยอตางๆ ของระบบทางเดนหายใจ 2. กลมททาใหมอาการแพ 3. กลมททาใหเกดการขาดออกซเจน เนองจากการแยงทของออกซเจนในอากาศ เมอหายใจเขาไปทาใหมปรมาณออกซเจนในรางกายไมเพยงพอ เชน ไฮโดรเจน ไนโตรเจน ฮเลยม 4. กลมททาใหเกดภาวะหลบลกหรองวงซม เปนสารทมฤทธในการกดการทางานของระบบประสาทสวนกลาง เชน อเซทลน เอททลน 5. กลมททาใหเกดพษตอระบบตางๆ เมอไดรบสารเคมจะทาใหเกดอนตรายตอระบบตางๆ ของรางกาย เชนอนตรายตอระบบการสรางโลหต ระบบประสาท และระบบสบพนธ 6. กลมททาใหเกดมะเรง หมายถง สารทเปนสาเหตททาใหเกดโรคมะเรงทอวยวะตางๆ ของรางกาย ไดแก เบนซน แอสเบสตอส และไวนลคลอไรด

25

7. กลมสารเคมททาใหทารกมรปวปรต เปนสารเคมทมอนตรายตอตวออนของทารกในครรภ ทาใหการเจรญเตบโตของทารกภายในครรภผดปกต ทาใหทารกมโอกาสพการ เชน สไตรน (ไวนลเบนซน) 8. กลมสารเคมทสงผลตอพนธกรรม เปนสารททาใหเกดการเปลยนหรอเกดความผดปกตทางดานยนสพนธกรรม โดยจะมผลตอดเอนเอภายในโครโมโซม ทาใหสเปรมหรอไขทสรางขนมามยนสทผดปกตไปดวย 9. กลมสารเคมททาใหเกดโรคปอดนวโมโคนโนซส เกดจากฝนของสารทมอนภาคขนาดเลก สามารถเขาสระบบทางเดนหายใจจนถงถงลมปอด และสะสมทาใหเกดเยอพงผด ทาใหความสามารถในการแลกเปลยนกาซออกซเจนและความจปอดลดลง ทาใหหายใจไมทน

แนวทางการปองกนความเสยง

1. เรยนรสารเคมทตองสมผส หรอใชงาน เกยวกบ 1.1 ความเปนกรด ดาง 1.2 ความสามารถในการระเหย เปนไอ 1.3 ความสามารถในการตดไฟหรอระเบด 1.4 ความสามารถในการซมผานผวหนง 1.5 สารกอมะเรง 1.6 สารแกพษทจาเปนสาหรบสารนนๆ

2. จดหาอปกรณทจาเปนสาหรบบคลากรทสมผสสารนนๆ เชน หนากาก ตดดควน ถงมอปองกนสารเคม แวนตาปองกนสารเคม 3. การตดฉลาก วตถมพษ วตถระเบด วตถตดไฟงาย เพอสะดวกแกการเคลอนยายเวลาเกดอบตเหต 4. การตรวจสขภาพบคลากรกอนรบเขาทางานเพอปองกนอนตรายจากการสมผส เชน โรคหอบหด ภมแพสารเคม โรคปอดอกเสบเรอรง 5. การตรวจสขภาพประจาป และตรวจสขภาพตามความเสยงตามแผนของทมอาชวอนามยกาหนดไว 6. เรยนรขนตอนและซกซอมการปฏบตเมอเกดอบตเหต เชน การลางดวยนาสะอาดทนททเกดอบตเหตปนเปอนจากสารเคม ตามคมอการปฐมพยาบาลเบองตน 7. การทงขยะทปนเปอนสารเคมในกลมขยะอนตราย 8. ขอหามตางๆ สาหรบหองปฏบตการ เชน หามดมและทานอาหารในหองปฏบตการ หามสบบหรหรอทาใหเกดประกายไฟ การทาความสะอาดเครองมอและอปกรณเคมอยางถกตอง

26

การปฏบตเมอเกดความเสยง

1. ปฏบตตามแนวทางปฏบตเมอเกดความเสยง ตามคมอการบรหารความเสยง 2. เขารบการตรวจรกษาตามขนตอนการรบบรการ 3. ปฐมพยาบาลเบองตน และเขารบการตรวจรกษาตามขนตอนการรบบรการ 4. แจงขอมลการเจบปวย /อบตเหตตามแบบรายงานการเจบปวยและอบตเหตของโรงพยาบาล เพอวเคราะหสถานการณปญหา และพฒนาแนวทางปฏบตเพอปองกนภาวะเสยงนนๆ ตอไป

27

แนวทางปฏบตเกยวกบการปองกนและจดการความเสยงจากการทางานจากฝน

ฝน คอ อนภาคเลกๆ ของของแขงทมขนาดตงแต 0.1-2.5 ไมครอน เกดขนจากการ จบ ขด ถ บด กระแทกอยางแรง การระเบด และการปะทของสารอนทรย อยางเชน เกสรดอกไม ขนสตวตางๆ เมลดขาวโพด หรอ สารอนนทรย เชน หน แร โลหะ ถานหน เปนตน

ชนดของฝน แบงตามความเปนพษตอรางกายไดดงน

1.ฝนเฉอย (Inert dusts) สวนใหญเปนฝนทเกดจากสารอนทรย กอใหเกดอนตรายนอยมาก ไดแก ละอองเกสรดอกไม ขนสตวตางๆ ฟาง เมลดขาว ฯลฯ บางสวนเกดจากสารอนนทรย เชน พษแคลเซยม และ แมกนเซยมคารบอเนต 2.ฝนเปนพษ (Toxic dusts) สวนใหญเกดจากสารอนนทรย ฝนเหลานเมอสะสมในรางกาย เปนจานวนมากจะทาใหเกดอนตราย ไดแก ฝนหนทราย ฝนแอสเบสตอส ฝนจากถานหน ฝนฝาย และฝนจากซเมนต เปนตน

อนตรายจากฝนจะมมากนอยขนอยกบ

1. คณสมบตของฝน ไดแก ขนาด รปราง ความเปนพษ 2. ความเขมขน และ ระยะเวลา ของการสมผสฝน 3. ความไวในการรบฝน แลวเกดอนตรายตอรางกาย

ฝนกบระบบทางเดนหายใจ ระบบทางเดนหายใจของมนษย แบงเปน 3 สวน 1.ทางเดนหายใจสวนตน จะเรมจากรจมก จนถง หลอดลมสวนตน 2.ทางเดนหายใจสวนกลาง เรมจาก หลอดลมสวนตน ไปจนถง หลอดลมสวนปลาย หรอบรเวณ “ขวปอด” 3.ทางเดนหายใจสวนปลายจะเรมจากหลอดลมสวนปลายเรอยไปจนถงบรเวณทมการแลกเปลยนกาซ หรอ “ถงลมปอด”

กลไกการทางานของระบบทางเดนหายใจ เมอเราหายใจเอาฝนเขาไป ขนในรจมก คอ อวยวะสวนแรก ททาหนาทกาจดฝน ขนในรจมก จะกรองฝนทมขนาดใหญไว สวนฝนทผานขนจมกเขาไปไดจะถกเมอกของทางเดนหายใจสวนตนจบไว แลวถกขบออกมาทางเสมหะ สวนฝนทมขนาดเลกมากจะผานทางเดนหายใจสวนกลาง และฝนทมขนาดเลก กวา 5 ไมครอน จงจะสามารถเดนทางเขาสทางเดนหายใจสวนปลาย ซงกคอ ถงลมปอดได สรปคอฝนท ไม

28

สามารถเขาสระบบทางเดนหายใจสวนปลายได (Non respirable dust) จะมขนาดใหญกวา 10 ไมครอน สวนฝนทสามารถเขาสระบบทางเดนหายใจสวนปลายได ( Respirable dust) จะมขนาดเลกกวา 10 ไมครอน

อนตรายจากการสะสมฝนไวในรางกาย

หนวยงาน สมาคมขาราชการทเปนนกสขศาสตรอตสาหกรรมของสหรฐอเมรกา ACGIH (American Conference of Governmental Industrial Hygienists)แบงอนภาคตามตาแหนงสะสม แลวทาให เกดอนตราย คอ 1.Inspirable particulate mass เปนอนภาคททาใหเกดอนตราย เมอมการสะสม ณ ทใดกตาม ของทางเดนหายใจ (Respiratory tract) 2.Thoracic particulate mass เปนอนภาคททาใหเกดอนตรายได เมอ มการสะสมภายในชองปอด และ บรเวณทมการแลกเปลยนกาซ (Gas exchange region) 3.Respirable particulate mass เปนอนภาคททาใหเกดอนตราย เมอมการสะสมบรเวณทม การแลกเปลยนกาซ หรอ ถงลมปอด

อาการของโรคปอดจากการทางาน

• ฝนทหายใจเขาไปแลว แมไมสามารถเขาสปอดได แตกทาใหเรารสกเกดอาการระคายเคอง และ กอใหเกดโรคทางเดนหายใจสวนตนได เชน โรคหลอดลมอกเสบ โรคมะเรงทจมกและ หลอดลม

• ฝนทเดนทางเขาสทางเดนหายใจสวนปลาย หรอถงลมปอดได จะทาใหเกด 1.การอกเสบอยางทนททนใดททางเดนหายใจ และมอาการปอดบวมได 2.กรณทเกดอยางชาๆ หรอ เรอรง จะ หายใจไมสะดวก ไอ มเสมหะ สมรรถภาพการทางานของปอดลดลง เมอเอกซเรยปอดโดยใชฟลมมาตรฐาน จะเหนเปนเมดตมทเนอปอด หรอเปนเสนใยพงผดขนระหวางเนอปอด

อปกรณปองกนระบบทางเดนหายใจ

หนากากปองกนฝน เปนอปกรณทใชสาหรบปองกนระบบทางเดนหายใจ ม 2 ประเภท คอ

1. หนากากปองกนฝนชนดใชแลวทง หากใชแลวไมสามารถนากลบมาใชใหมไดอก เนองจาก เมอใชไปนานๆ ประสทธภาพ ในการกรองฝนจะลดลง มราคาถก วสดทใชทาหนากากขนอยกบชนดของฝนทตองการกรอง

29

2. หนากากปองกนฝน ชนดเปลยนตลบไสกรองได

หนากากชนดนใชไดนาน แคเพยงเปลยนตลบไสกรอง กสามารถนากลบมาใชไดอก แตจะม ราคาสงกวาชนดใชแลวทงหลายเทา การเลอกไสกรองตองใหตรงกบชนดของฝนทตองการ จะกรองเชนกน

การดแลสขภาพอนามยในททางานทมฝน

1. พยายามหลกเลยง ไมทางานในทมฝน โดยเฉพาะฝนทเปนพษตอรางกาย 2. หากหลกเลยงไมได ใหใชหนากากกนฝนตลอดเวลาททางาน และเลอกชนดของหนากาก ใหเหมาะสมกบชนดของฝนทพบ 3. ตรวจสขภาพเปนประจาทกป และถาทางานในททมฝนเปนพษเปนเวลาตดตอกนหลายป ตองตรวจสอบสมรรถภาพการทางานของปอดเพมเตมจากการตรวจสขภาพประจาป และตรวจเอกซเรยปอดโดยใชฟลมมาตรฐาน 4. หากทางานในทมฝนเปนพษแลว ยงสบบหรรวมดวย กบทงมอาการเจบหนาอก ไอเรอรง หรอไอมเสมหะ ตองไปพบแพทยทนท 5. เมอตรวจพบวา เปนโรคปอดจากการทางาน ในระยะเรมแรก ใหเปลยนงานหรอยายงาน ไปทาในททไมมฝนเปนพษตอรางกายทนท และพบแพทยเพอทางานรกษาอยางตอเนอง 6.รบประทานอาหารทมประโยชน และ ออกกาลงกายอยางสมาเสมอ หนทางทจะทาใหฝนไมเปนอนตรายตอเราได กคอ เราทกคนตองหนมาสนใจปญหาสขภาพใหมากขน โดยการจดสถานททางานและเลอกใชอปกรณการทางานตางๆ ใหเหมาะสม มอปกรณปองกนภยขณะทางาน รวมถงการตรวจสขภาพเปนประจาทกป ทงนการหลกเลยงภยนตรายจากฝนเปนสงทนายจางและผปฏบตงานจาเปนตองรวมมอกน เพอสรางสขภาพทดในททางาน

30

แนวทางปฏบตในการปองกนและจดการความเสยงจากการทางาน ทาทางในการทางานทถกสขลกษณะ (Ergonomics in the work place)

แนวทางปองกนความเสยง

1. ลกษณะงานทตองนงเปนเวลานาน การใชคอมพวเตอรในสานกงาน เชน เลขานการ ผทตองใชคอมพวเตอร ตองปฏบตดงตอไปน

1. การใชคอมพวเตอร ควรมการพกสายตา และ ผอนคลายอรยาบถทก 20 นาท 2. ขอบบนสดของจอภาพอยในแนวระดบเดยวกบสายตา หรอระดบสายตาทามมประมาณ 15 องศา

กบจดกงกลางของจอภาพ จะทาใหสามารถมองจอภาพไดอยางสบายไมตองกมหรอเงยคอมากเกนไป 3. ปรบการแสดงผลของเอกสาร ทหน าจอภาพให ใหญ ขน เ พอสะดวกในการมองเหน

ทาใหไมตองโนมตวหรอชะโงกหนาเขาไปมองจอภาพใกลๆ 4. ระยะหางทเหมาะสม ควรนงหางจากจอคอมพวเตอร ประมาณ 1 – 2 ฟต การนงใกลจอภาพมาก

เกนไป จะเกดความเครยดกบประสาทตา ถานงไกลเกนไป ผใชงานคอมพวเตอรจะตองโนมตว หรอชะโงกหนาเขาไปใกลจอภาพมากขน ทาใหมปญหากบกระดกสนหลงโดยเฉพาะคอและหลง

5. เวลาใชคอมพวเตอร ใหนงตรงหนาจอภาพ อยานงเฉยงทามมกบจอภาพ เนองจาก ทาใหตองหนเอยงคอ มาก เกนไป ทาใหปวดคอได

6. นงในทาหลงตรง หวไหล แขน และขอมอ อยในทาผอนคลาย โดยใหขอศอกงอประมาณ 70 – 90 องศา

7. ความสงของโตะคอมพวเตอรและเกาอนง ตองสมพนธกน และเหมาะสมกบผใชคอมพวเตอร โตะคอมพวเตอร ควรมความสงพอเหมาะและสะดวกในการใชงาน ผใชคอมพวเตอรสามารถเคลอนยาย เกาอและวางขาไวใตโตะไดอยางสะดวกสบาย และขณะใชงาน แขนทอนปลายสามารถวางอยในแนวขนานกบพน เกาอนงควรปรบระดบความสงได และชวยรองรบแผนหลง เพอใหเหมาะสมกบผใชแตละคน โดยปรบใหอยในระดบทสามารถวางเทา 2 ขางราบกบพน และในทาเขางอประมาณ 90 – 105 องศา อาจใชหมอนรองหลงเลกๆ รองรบความโคงของกระดกสนหลงระดบบนเอว จะทาใหสามารถนงทางานใหสบายขน ความลกของทนงควรมระยะหางระหวางขอพบเขาและขอบหนาสดของทนง ประมาณ 1 – 4 นว ถาทนงสนเกนไปจะทาใหมแรงกดทบรเวณกนและตนขามาก ทาใหปวดเมอย ถาทนงยาวเกนไป อาจกดเสนเลอดทบรเวณหลงเขา ทาใหการไหลเวยนเลอดไมด ทาใหปวดชาขาไดงาย และเกาอนงควรมทวางแขน เพอพยงนาหนงรางกายเปนการลดแรงกดตอหมอนรองกระดกสนหลง

31

2. ลกษณะงานทเหมาะสมในทานง

ทานง ตองคานงถงการจดทาทางของรางกายและลกษณะของเกาอ หรอ ททใชนง การนงโดยทวไป จะคอยๆ ยอตวลงใหหลงเหยยดตงตลอดเวลา ยอเขาลง หยอนตะโพกลง นงใหเตมตะโพก หลงพงพนก เขาอยในทางอ โดยฝาเทาวางราบไปกบพน

3. ลกษณะงานทเหมาะสมในทาเดน ทาเดน ใชหลกเดยวกนกบทายนตรง คอ พยายามยกศรษะและลาตวตงตรงสมดลขณะเดน ควรเดนอยางสบาย หายใจสมาเสมออยางเปนจงหวะ กาวใหสนเทาแตะพนกอน จงตามดวยฝาเทา ถาตอง แบกของขณะเดน ควรแบงนาหนกใหเทากนทง 2 มอ หรอ ถาถอของเพยงมอเดยวควรสลบมอถอ บอยๆ ดงภาพ

32

4. ลกษณะงานทเหมาะสมในทายน การใชแขนและมอ เหมอนกบการนงทางาน โดยตองปรบระดบความสงของพนผวงาน จดวาง

อปกรณตางๆ และสวนประกอบชนงานใหเปนระเบยบ และอยใกลๆ กน เพอใหสะดวกใช ในกรณทตองมการยกหรอเคลอนยายชนงานทมนาหนกมาก ตองมอปกรณชวย

การทางานในทายนจะเหมาะสมกบ

1) งานทมนาหนกมาก เกนกวา 4-5 กโลกรม 2) ตองมการหยบจบชนงาน หรอสวนของชนงานบอยๆ 3) พนผวงานมหลายสวน และตองมการเคลอนยายจากสวนหนงไปยงอกสวนหนงบอยๆ

งานทตองกมๆ เงยๆ หรอใชแรงดง-ดน

การปรบระดบความสงของผวงาน ใหมความเหมาะสมกบการทางานในทายน จะชวยลด

ความเครยดตอกระดกสนหลงและขอตอตางๆ ในรางกาย เปนการเพมประสทธภาพในการทางานของคนงานใหมากขน และลดอบตการณความเสยงและความเจบปวยจากการทางานได

งานละเอยด

• พนผวงานควรมความสง 7 – 10 เซนตเมตร เหนอระดบเอว ซงสามารถวางทอนแขนในแนวขนานกบพนได ในทางอศอกประมาณ 90 องศา หรอสงประมาณ 95 – 105 เซนตเมตร สาหรบผหญงและ ประมาณ 100 – 110 เซนตเมตร สาหรบผชาย

33

ชนงานทมนาหนกเบา

• พนผวงานควรอยในแนวระดบตากวาเอว 5 เซนตเมตร หรอประมาณ 85 – 90 เซนตเมตร สาหรบ ผหญง และ 90 – 95 เซนตเมตร สาหรบผชาย

ชนงานทมนาหนกมาก

• พนผวงานควรจะตาลงไปอก สงประมาณ 70 – 85 เซนตเมตร สาหรบผหญง และ 75 – 90 เซนตเมตร สาหรบผชาย

แนวทางการปฏบตเมอเกดความเสยง

1. ปฏบตตามแนวทางปฏบตเมอเกดความเสยง ตามคมอการบรหารความเสยง 2. เขารบการตรวจรกษาตามขนตอนการรบบรการ 3. แจงขอมลการเจบปวย /อบตเหตตามแบบรายงานการเจบปวยและอบตเหตของโรงพยาบาล เพอวเคราะหสถานการณปญหา และพฒนาแนวทางปฏบตเพอปองกนภาวะเสยงนนๆ ตอไป

34

อบตภยและการปองกน

อบตการณ (Incident) เปนเหตการณทไมพงปรารถนา เมอเกดขนอาจจะ หรอมผลใหเกดความเสยหาย หรอเปนเหตทเกอบกลายเปนอบตเหต (near accident)

อบตเหต (Accident) เปนเหตบงเอญมคาดคดหรอมไดจงใจจะทาใหเกดขน แตเมอเกดขนแลวจะทาใหเกดความเสยหายทงตวบคคล (บาดเจบ พการ หรอ เสยชวต) และทรพยสน (รวมถงการสญเสยทรพยสน)

อบตภย (Major accident) เปนเหตการณทเกยวของกบ การเผาไหม การระเบด การรวไหลของสารเคม ซงทาใหเกดการ สญเสยชวตและบาดเจบของคนจานวนมาก ทงในและนอกโรงงาน รวมทงทาใหเกดการเสยหายทางทรพยสน และกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมอยางมากมาย

การปฏบตการควบคมปองกน

การปฏบตการควบคมปองกน มหลายขนตอนทจะตองดาเนนการ เพอสขภาพและความปลอดภย ของสาธารณชนในกรณทมสารพษรวไหล การกาหนดเขตพนททสามารถรบอนตรายได การอพยพ ผประสบเหตออกจากพนท หรอเกบตวอยในอาคาร

เขตอนตรายและหามเขา มความหมายวาใหทกคนออกจากพนท ถาไมมหนาทเกยวของโดยตรง ในการระงบภย และเจาหนาททไมไดสวมชดปองกน ไมควรไดรบอนญาตใหเขาไป

การอพยพ หมายถง การเคลอนยายคนทงหมดจากพนทเสยงอนตรายไปยงพนทปลอดภย แมวาลมจะเปลยนทศทางกไมสามารถเกดอนตรายได โดยตองมเวลาพอเพยงในการประกาศเตอนภย

การหลบภยในบรเวณทเกดเหต หมายถง การทผคนยงอยภายในอาคารหรอบรเวณนน จนกวาภยนนจะผานพนไปแลว เพอปองกนการรวไหลของสารพษเขามาในบรเวณ จะตองปดประต-หนาตาง ทกบานปดการทางานของระบบระบายอากาศ ระบบใหความรอน และระบบความเยนทกชนด และจะหลบภยในบรเวณทเกดเหต กตอเมอ การอพยพมอตราการเสยงมากกวา แตทงนไมควรหลบภยในบรเวณทเกดเหต หากเกดกรณการรวไหลของไอระเหยของสารไวไฟ ตองใชเวลานานในการกาจดไอของสารในบรเวณนน หรอถาอาคารไมสามารถปดไดมดชด การหลบภยอยในรถสามารถทาไดแตตองปดหนาตางและแอร การตดตอสอสารกบผทตดอยภายในอาคารเปนสงสาคญ เพอจะไดรบคาแนะนา เมอสถานการณเปลยนไปผประสบภยควรอยหางจากจากบรเวณหนาตาง เพราะอาจไดรบอนตรายจากเศษกระจกทเกดจากแรงระเบดเจาหนาทจะตองระวงในการหาวธปองกนวสดอนตรายแตละชนด ซงจะมปญหาเฉพาะตวแตกตางกน จะตองเฝาตดตามสถานการณจนกวาจะสงบลง

35

อปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล

อปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล หมายถง สงหนงสงใด ทสวมใสลงบนอวยวะสวนใดสวนหนงของรางกาย หรอหลายๆ สวนรวมกน โดยมวตถประสงคเพอปองกนอนตรายใหแกอวยวะสวนนน ไมใหตองประสบอนตราย หรอ ลดความรนแรงจากอนตรายทอาจเกดขนในระหวางปฏบตงาน

ความสาคญของอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล ตามกฎหมายแรงงานนายจางตองดาเนนการจดสภาพการทางานใหลกจางทางานอยางปลอดภย ในทางปฏบตโรงงานยงไมสามารถจดสภาพการทางานใหปลอดภยได จงมความจาเปนตองจดหาอปกรณ ปองกนอนตรายสวนบคคลใหลกจาง

หลกเกณฑเกยวกบการใชอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล

1. จะตองศกษาและทาความเขาใจเกยวกบกฎเกณฑและมาตรฐานความปลอดภยในการทางานตางๆ ใหถองแทเสยกอน 2. จะตองสามารถรจกและเขาใจถงอนตรายและสาเหตของอนตรายนน ๆ 3. จะตองศกษาและรจกอปกรณปองกนอนตรายทด ทสามารถนามาใชในการปองกนอนตรายนนๆ ไดอยางเหมาะสม 4. ตองรวธการทจะไดมา รจกวธใช วธบารงรกษา และวธทาความสะอาดอปกรณปองกนอนตราย 5. ตองสามารถจงใจและควบคมใหผปฏบตงานแตงกายมาทางานใหปลอดภย และรจกการใชและสวมใส อปกรณปองกนอนตรายอยางถกตองและสมาเสมอ 6. ผควบคมงานมหนาทคอยตดตามควบคม ดแล และแนะนาใหผปฏบตงานทกคนใช หรอสวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล ตลอดเวลาททางานในหนาททจาเปนตองใช หรอสวมใสอปกรณนน

ขอจากดของอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล

1. ใชชวคราวหรอเรงดวน 2. ใชควบคกบการปองกนโดยวธอน 3. ตองมแผนการเลอกชนด / อบรมการใช ตดตามการใชงาน / การบารงรกษา 4. ผใชไมคนเคย ราคาญ ไมสะดวกสบาย 5. การตดตอสอสารทาไดยาก เชน การใชปลกอดหหรอทครอบห 6. การใชอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลเปนมาตรการสดทาย

36

หลกการเลอกใชอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล

1. เหมาะสมกบลกษณะงานทเปนอนตราย 2. อปกรณนนตองผานการทดสอบ หรอรบรองประสทธภาพ 3. มขนาดเหมาะกบผใช 4. มประสทธภาพสง 5. นาหนกเบาสวมใสสบาย 6. ใชงายไมยงยาก 7. บารงรกษางาย 8. ทนทาน หาอะไหลงาย

อปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล มหลายชนดไดแก

- อปกรณปองกนศรษะ เชน หมวกแขง ปองกนของหลนใส - อปกรณปองกนผม เชน หมวกออน ปองกนฝนละออง - อปกรณปองกนตา เชน แวน กระบงหนา ครอบตากนของ

กระเดนใส เชน สารเคม แกส วตถอน ๆ เปนตน

- อปกรณปองกนห เชน ปลกอดห ทครอบห ปองกนเสยงดง ปลกอดหลดความดงได 15 –25 เดซเบล ทครอบหลดความดงได 25 –40 เดซเบล

- อปกรณปองกนเทา เชน รองเทาหนงหวโลหะ ปองกนของหนกประมาณ 1,000 ก.ก. กลงทบนวเทา หรอของหนกขนาด 20 ก.ก. ตกจากทสง ระยะ 18 นว รองเทายาง กนนา กรด ดาง สารเคม กระแสไฟฟา ความลน รองเทาบต กนของมคม ความรอน

37

- อปกรณปองกนลาตวและขา เชน เสอคลม ปลอกแขน ปลอกปดหนาแขง ผาคาดหนาอก ปองกนรงส เปอน เปยก เศษโลหะกระเดนใส

- อปกรณปองกนอนตรายระบบทางเดนหายใจ เชน หนากากกนฝน หนากากกนไอกรด – ดาง สารเคม

- ครมปองกนผวหนง เชน ขผง นายา ปองกนการเสยดสของสารเคมหรอเชอแบคทเรย

- สายรดกนตก เชน เขมขดกนตกใชงานเมอยนอยบนทสงเกน 2 เมตร - ถงมอ เชน ถงมอกนความรอน ถงมอกนของมคม ถงมอกนสารเคมกดกรอน หรอ

สารพษ ถงมอปองกนไฟฟา

วธใชและบารงรกษาอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล

ปลกอดหหรอทครอบห ควรทาความสะอาด โดยใชผาชบนาหรอแอลกอฮอลเชดรอบ ๆ ทกครงกอน การสวมใส

วธการสวมใสปลกอดห

1. ถาใสปลกอดหขวา ใชมอซายออมทายทอยดงใบหขวารงขน จะทาใหรหเปนเสนตรง งายตอการใส ถาตองการใสหซายใหใชมอขวากระทาโดยวธเดยวกน

2. ภายใน 3 วนแรก ใสปลกใหหลวมเพอใหรางกายคนเคย และควรใสไมเกน 2 – 3 ชม. / วน

3. หลกจาก 3 วน ใหเพมความแนนใหมากขน และขยายเวลาการใสเปน 4 – 6 ชม. / วน 4. หลงจาก 7 วน จะรสกเคยชนและใชไดตลอดเวลา

38

หมวกแขงนรภย รองในหมวก ควรหมนทาความสะอาดดวยนา หรอแอลกอฮอล และใชผาสะอาดเชดกอนสวมใส ตวหมวก ควรหมนทาความสะอาดดวยนา และใชผาสะอาดเชดใหแหงกอนเกบ แวนตานรภยหรอทครอบตา เมอจะทาความสะอาดใหใชผานมชบนาเชด “หามใชแอลกอฮอล และสารเคมอน เพราะทาใหเลนสฝามว” กระบงหนาใส ควรลางดวยนาหรอนายาลางกระจกแลวใชผาเชด “หามใชแอลกอฮอล และสารเคมอน เพราะทาใหเลนสฝามว”

สรปอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล

1. สวมอปกรณปองกนทเหมาะสมในขณะปฏบตงานทกครง 2. พนกงานตองสวมใสรองเทานรภยหวเหลกหรอบทตลอดเวลาทางาน 3. พนกงานททางานในบรเวณทเสยงตออนตรายเหนอศรษะ เชน พนกงานเดนเครน ทางานใตเครน ควรสวมหมวกนรภย 4. ควรสวมใสเสอผาททาดวยวสดกนไฟไหมหรอละลายขณะหลออลมเนยม 5. อยาถอดเสอหรอมวนแขนเสอขณะทางาน 6. ไมควรสวมเสอผาทขาดรงรง โดยเฉพาะทเปนวสดทตดไฟงาย 7. ไมแนะนาใหใสชดชนในททาดวยไนลอน เพราะเปนวสดทตดไฟงาย 8. แหวน สรอยคอ นาฬกาขอมอ เปนบอเกดแหงอนตราย 9. แวนนรภย อปกรณปองกนตาอน ๆ ตองสวมใสทกครงททางานเกยวกบโลหะ เชน เคาะทบ เชอม กลง ไส เจยร เจาะ หรอกบกรด ดาง หรอสารเคมทกดกรอน 10. เมอทางานกบสารเคม เชน กรด ดาง ตองสวมทครอบตา เอยม ถงมอ ทกครง 11. ถงมอไมควรใชกบงานบางอยาง เชน กลง เจาะ เพราะอาจเปนสาเหตใหมอบาดเจบได 12. ในบรเวณทมเสยงดง ควรสวมอปกรณปองกนห 13. พนกงานททางานกบสารเคม ทมไอหรอละอองทอาจกอใหเกดอนตราย ตองสวมอปกรณกรองอากาศเสมอ 14. พยายามทาความคนเคยกบอปกรณความปลอดภยอยางเปนพเศษ และใชใหถกตอง 15. ใชเขมขด และสายรดกนตกถาทางานบนทสงกวา 2 เมตรขนไป

39

กฎและความปลอดภยในการปฏบตงานชาง สาเหตททาใหเกดอบตเหต

1. เกดจากตวบคคล เชน การแตงกายไมรดกม ใสเครองประดบ ผมยาว ฯลฯ 2. เกดจากเครองมอ วสด อปกรณ เชน ไมตรวจสภาพเครองกอนใช ใชเครองมอผดประเภท ฯลฯ 3. เกดจากสภาพแวดลอม เชน สถานททางานคบแคบ เกะกะ ฯลฯ 4. เกดจากระบบการทางาน เชน การวางแผนงานไมด ทางานผดขนตอน ฯลฯ

ความปลอดภยสวนบคคล

1. ปฏบตงานใหถกวธตามขนตอนทไดรบมอบหมาย 2. แตงกายใหเหมาะสมกบการปฏบตงาน 3. ประสานงานกบผรวมงานในการปฏบตงาน

การปฏบตงานใหถกวธ

ความปลอดภยในการใชเครองมอกล

1. กอนเปดเครองควรตรวจสอบใหแนใจเสยกอนวา อปกรณปองกนอนตรายตาง ๆ อยในตาแหนงทถกตองหรอไม

2. ตรวจสอบการจบยดชนงานและเครองมอตดวายดแนนหรอไม 3. เอามอออกจากสวนของเครองมอกลทมการเคลอนท 4. หามใชมอทาการหยดการหมนของเครองมอกล 5. อยาเปดใหเครองมอกลทางานโดยปราศจากคนเฝา 6. หยดเครองกอนทาการวดขนาดชนงานทกครง 7. หยดเครองทกครงทจะทาความสะอาด ปรบเครอง หยอดนามน หรอซอมแซม 8. การเปลยนความเรวรอบของเครอง ตองรอใหเครองหยดนงกอนทกครง

ความปลอดภยในการใชวสดงานชาง

1. การยกหรอเคลอนยายวสดฝกตองทาดวยความระมดระวง เพอปองกนอนตรายจากคมของวสด 2. หามยกหรอเคลอนยาย วสดฝกทยงมความรอนอย 3. การยกของหนก หามยกโดยใชกาลงสวนหลงของลาตว ใหยกโดยใชกาลงของขา 4. การเคลอนยายวสดฝกทมขนาดยาว ๆ เชน แทงเหลก ตองกระทาดวยความระมดระวง ทงน

อาจจะทาอนตรายกบคนอนไดโดยไมรตว

40

5. หลงจากนาวสดมาตดแลว ใหนาสวนทเหลอไปเกบในทเกบวสดฝก อยาทงไวตามพนโรงฝกงาน

ความปลอดภยในการทางานทเกดเศษวสด

1. ใชแปรงปดเศษวสดออก หามใชมอปด เพราะเศษวสดอาจมคมทาใหเกดอนตรายได 2. หามใชลมเปา เศษโลหะออกจากเครองจกรหรอออกจากชนงาน 3. ทาความสะอาดพน อยาใหคราบนามน จารบ หรอของเหลวอน ๆ ราดอยบนพน

ความปลอดภยในการใชเครองมอ

1. เลอกใชเครองมอใหถกกบลกษณะของงาน 2. ทาความสะอาดเครองมอและมอใหสะอาด อยาใหเปอนนามนหรอจารบเพราะจะทาใหไม

สามารถจบเครองมอไดอยางมนคง 3. ควรจะทาการลบเครองมอตด เมอตองการใชงานเทานน 4. ไมควรใชสกดหรอเหลกตอก ทมหวบาน หรอบน 5. การสกดงานควรทาในตาแหนงทเศษโลหะทเกดจากการสกดไมไปถกคนอน 6. การใชประแจ ควรเลอกใชใหถกขนาด และ ชนดกบลกษณะงาน 7. การใชตะไบ ควรเลอกใชตะไบทมดามยดแนนกบกานเทานน 8. ทาความสะอาด และเกบเครองมอในทเกบใหเรยบรอย หลงจากเลกใชงาน

ความปลอดภยในการใชเครองจกร

1. เครองเจยรไน จะตองมกระจกบงเศษ และแทนพกงาน 2. ขณะทาการลบคม งานเจาะ งานกลง ตองสวมแวนตาเสมอ 3. อยาใชคมจบงานกลมเพอนาไปลบทลอหนเจยรไน 4. ใชความเรวรอบทถกตองในการปฏบตงาน 5. ขณะเครองใกลหยดหมนหามใชมอหรอสวนใด ๆ ของรางกายหยดเครองจกร 6. กอนเปดเครองตรวจสอบประแจขนวานาออกมาจากอปกรณจบยดหรอไม 7. อยาลองผด ลองถกกบเครองจกร ตองศกษาใหเขาใจกอนมาลงมอปฏบต

41

การแตงกายในการปฏบตงาน

1. สวมอปกรณปองกน เชน แวนตาปองกนเศษโลหะ หรอเศษวสดกระเดนเขาตาในขณะปฏบตงานสวมเสอผา ใหพอด ผาทใชควรจะมความหนาและ ไมขาดงายเมอถกคมของเศษโลหะ 2. สวมรองเทาทสามารถปองกนความรอน คมของเศษโลหะ ของตกทบและโลหะทหลอมละลาย 3. ไมสวมเครองประดบ ไมวาจะเปนนาฬกา กาไล สรอยคอ สรอยขอมอ แหวน ฯลฯ ในขณะปฏบตงาน 4. ไมไวผมยาว เพราะอาจทาใหเครองจกรกลดงผมเขาไปได 5. ไมสวมถงมอในขณะปฏบตงานกบเครองจกรกล

การประสานงานกบเพอนรวมงาน

1. มการสอสารกนใหชดเจนกอนลงมอปฏบตงาน 2. หากมการปฏบตงานกบเครองจกรรวมกบเพอนรวมงาน ระหวางการปฏบตงานหากมการปรบเปลยนวธการตองหยดการปฏบตงานกบเครองจกร และทาขอตกลงการปฏบตงานกอนลงมอปฏบตงานตอไป 3. การสอสารการจดเกบเครองมอตองชดเจน และรบทราบทวถงกน 4. ไมหยอกลอกนระหวางการปฏบตงาน

สรปแนวทางในการปฏบตงานเพอรกษาความปลอดภยทสาคญ

1. กอนใชเครองแตละชนดควรตรวจสอบเสยกอนวาอยในสภาพสมบรณใชงานไดหรอไม 2. ควรสวมอปกรณปองกนอนตราย เพอปองกนอนตรายทเกดจากการปฏบตงาน 3. ควรใชเครองมอชวยจบยดชนงาน ขณะเจาะหรอตด 4. การทางานเกยวกบเครองใชไฟฟา ตองระมดระวงเปนพเศษ ควรตดกระแสไฟเสยกอนเพอความปลอดภยทกครง 5. ในการใชเครองมอหรอของมคม เชน สว เลอย ตะไบ ควรระมดระวง ผปฏบตงานขางเคยงดวย และไมควรพกเครองมอทมคมตดกระเปาเสอและกางเกง 6. ทางานในทอบชน ควรใชพดลมเปาเพอชวยใหอากาศถายเทด 7. กอนใชเครองมอ เครองจกรใด ๆ ควรศกษาวธการใชเครองมอ เครองจกรใหดเสยกอน 8. ไมควรทาความสะอาดเครองมอ เครองจกรในขณะทกาลงเดนเครองอย 9. กอนและหลงปฏบตงานควรตรวจสอบความเรยบรอยของสถานททางานทกครง 10. ควรเกบเครองมอเครองใชไวในทเหมาะสม และแยกเปนประเภท เพอความสะดวดในการหยบใชงานในครงตอไป

42

บญชสารเคมทใชในโรงพยาบาลวชระภเกต

ลาดบ ชอสาร หนวยงานทพบ

1 Isopropyl alcohol - alcohol 95 % - alcohol 70 %

- ฝายเภสชกรรม - ทกหอผปวย - ทกแผนกทมการบรการผปวย

2 Chlorine - ระบบบาบดนาเสย - ระบบประปา

3 Iodine - งานหองผาตด 4 Formaldehyde - งานชนสตร

- งานหองผาตด - งานชนสตรพลกศพ

5 ปรอท ( Mercury) - งานผปวยนอก - งานอบตเหต-ฉกเฉน - งานผปวยใน - งานหองคลอด - งานหองผาตด - สขภาพจต - กลมงานเวชกรรมสงคม - ฝายทนตกรรม

6 Developer and Replanisher - งานถายภาพรงส 7 Fixer and replanisher

- งานถายภาพรงส - ฝายทนตกรรม

8 10% Acetic Acid

- งานถายภาพรงส - งานชนสตร

9 Tinner - งานซอมบารง 10 Sodium Hydroxide - งานซอมบารง 11 Chlorhexidine - หนวยงานทมการใชนายาลางมอฆาเชอ

43

ลาดบ ชอสาร หนวยงานทพบ

12 นายาทาความสะอาดหองนา - Hydrochloric acid - Citric acid - Ethoxylated alcohol

- ตามหนวยงานตาง ๆ

13 นายาดนฝน - Hydrocarbon compound 99% W/W

- ตามหนวยงานตาง ๆ

14 ผงซกฟอก แคลกซ - Anionic Surfactant (LAB) - Sodium Metasilicate - Nonionic Surfactant - Sodium Carbonate

- งานซกฟอก - หนวยงานตางๆ

15 ผงฟอกผาขาว ชนด คลอรน - Sodium Dichoroisocyanurate as Available Chlorine 12.0% W/W - Sodium carbonate

- งานซกฟอก

16 ผงลางผา (ผงซาว) Cygnet Sour - งานซกฟอก 17 Methyl Cyclohexane - หนวยงานสานกงานตาง ๆ 18 Toner

- หนวยงานสานกงานและหนวยงานทม การใชหมกพมพ

19 สารกลม Organnophosphate - กลมงานเวชปฏบตครอบครวและชมชน 20 Xylene งานชนสตร 21 Phenol งานชนสตร 22 Potassium Hydroxide งานชนสตร 23 Isoflurene หองผาตด 24 Sevoflurane หองผาตด

หมายเหต : - ขอมลรวบรวมไดจากรายงานการใชสารเคมในหนวยงานโรงพยาบาลวชระภเกต - ขอมลมการเปลยนแปลงได เมอมการปรบเปลยนการใชสารเคมใหมภายในหนวยงาน