Embed Size (px)
Citation preview
บทท 4
การวเคราะหขอมล
จากการศกษาเรองบทบาทของสายงานสนบสนน (ดานคดปกครอง) ตอความสาเรจ
ของสานกงานศาลปกครองกลาง เปนการศกษาความคดเหนของผบรหารระดบผอานวยการ
ของกลมสารบบคด กลมรบฟอง กลมออกหมาย และตาแหนงสายงานสนบสนนประกอบดวย
ตาแหนงพนกงานเดนหมาย เจาพนกงานธรการ (เลขานการประจาองคคณะ) เจาหนาทศาลปกครอง
พนกงานคดปกครอง รวมถงปญหาอปสรรค ขอเสนอแนะ ซงผศกษาจะใชวธการศกษา 2 วธ คอ
1. วธการศกษาจากเอกสาร (Documentary Research)
เปนการคนควาเกบรวบรวมขอมลทวไปจากเอกสารทางวชาการตางๆ งานวจยท
เกยวของ วารสาร ตาราและหนงสอ สบคนจาก Internet เปนขอมลทเกยวกบแนวคดทฤษฏ และ
ผลงานวจยทเกยวของกบบทบาทของสายงานสนบสนน (ดานคดปกครอง) ตอความสาเรจของ
สานกงานศาลปกครองกลาง
2. วธศกษาภาคสนาม (Field Research)
โดยเกบขอมลจากการสมภาษณ (Interview) ซงเปนการศกษาวจยดวยวธสมภาษณ
กลมตวอยาง โดยผศกษาจะใชแบบสมภาษณซงเปนแบบคาถามแบบปลายเปดเปนเครองมอในการ
สมภาษณ และมการจดบนทกขอมลตามคาบอกเลาและความคดเหนในการสนทนากลม
ซงการศกษาครงนไดแบงกลมตวอยางเพอทาการสมภาษณออกเปน 2 กลม คอ กลมผบรหาร
ประกอบดวยผอานวยการกลมรบฟอง กลมสารบบคด กลมออกหมาย และขาราชการสายงาน
สนบสนน ดานคดปกครอง ประกอบดวย พนกงานเดนหมาย เจาพนกงานธรการ (เลขานการประจา
องคคณะ) เจาหนาทศาลปกครอง พนกงานคดปกครอง โดยการสมภาษณเปนรปแบบท
ไมเปนทางการ โดยศกษาถงโครงสรางขององคการ การจดอตรากาลงเพอใหมความสอดคลองกบ
ความรบผดชอบในงานททา รปแบบกระบวนการในการทางาน การบรหารสานวนในการจดทาคด
รวมถงปญหาและอปสรรคในการทาหนาทและขอเสนอแนะทคดวานาจะเปนการขบเคลอนเพอให
การทางานมความรวดเรวและทนตอการเยยวยาของประชาชน
37
ผลการศกษาสามารถจาแนกตามวธการศกษาโดยมรายละเอยดดงตอไปน
ผลการศกษาจากเอกสาร (Documentary Research)
บทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย มาตรา 223 เปนทมาของหลกเกณฑ
และลกษณะสาคญของคดทอยในอานาจพจารณาพพากษาของศาลปกครอง ดงนนการพจารณาวา
คดใดเปนคดทอยในอานาจพจารณาพพากษาของศาลปกครอง จงตองพจารณาจากบทบญญตของ
รฐธรรมนญ มาตรา 223 และพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. 2542
รวมท งคดพพาททรฐธรรมนญหรอกฎหมายบญญตใหอยในอานาจพจารณาพพากษาของ
ศาลปกครอง
เกณฑการพจารณาวาคดทอยในอานาจพจารณาพพากษาของศาลปกครองนนพจารณาจาก
คกรณและลกษณะของขอพพาทเปนสาคญ คอ เปนคดพพาทระหวางหนวยงานทางปกครองหรอ
เจาหนาทของรฐกบเอกชนหรอเปนขอพพาทระหวางหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐ
ดวยกน โดยขอพพาทเชนวาน นเปนขอพพาทอนเนองมาจากการใชอานาจทางปกครอง
หรอเนองมาจากการดาเนนกจการทางปกครองของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐ
การพจารณาคดปกครองมหลกเกณฑทางวธพจารณาคดทเปนหลกสาคญสาหรบ
วธพจารณาคดขององคกรตลาการ เชน หลกการฟงความทกฝาย หลกการพจารณาคดโดยเปดเผย
หลกการพจารณาคดโดยเรว เปนตน และเนองจากปรชญาพนฐานของการตดสนขอพพาท
ทางปกครองและลกษณะของขอพพาททางปกครองมลกษณะเฉพาะบางประการแตกตางจากเรอง
อนๆ การพจารณาคดปกครองจงมหลกเกณฑทางวธพจารณาทเปนลกษณะเดน ดงน
1) วธพจารณาระบบไตสวน การควบคมตรวจสอบการใชอานาจหรอการดาเนนกจการ
ของฝายปกครองใหเปนไป โดยชอบดวยกฎหมายรวมทงใหตองมความรบผดชอบหากกอความ
เสยหายขนแกบคคลใดนน เปนแกนสาคญของสงคมทเปน “นตรฐ” ดงนนการพจารณาพพากษาคด
ปกครองจงจาเปนทจะตองไดมาซงความจรง โดยไมไดจากดหรอผกพนตามขอเทจจรงทคกรณ
เสนอตอศาลเทาน น นอกจากน น คกรณในคดปกครองซงปกตจะไดแก เอกชนฝายหนงกบ
หนวยงานทางปกครองหรอของรฐอกฝายหนงมกจะมความพรอมหรอความสามารถทแตกตางกน
ในการเสนอขอเทจจรงและแสดงพยานหลกฐานตอศาล โดยสวนใหญเอกสารหลกฐานตางๆ
จะอยในความครอบครองของฝายรฐ การใชวธพจารณาระบบไตสวนซงเปนระบบวธพจารณา
ทศาลจะเปนผมหนาทสาคญในการควบคมและกากบการดาเนนคดเพอใหสามารถตรวจสอบและ
คนหาขอเทจจรงไดอยางถกตองและครบถวน จงเปนหลกการสาคญทจาเปนและสอดคลองกบ
ลกษณะของการพจารณาพพากษาคดปกครอง
38
2) หลกความเรยบงาย การพจารณาคดปกครองยดถอหลกความเรยบงาย เชน
การไมกาหนดใหตองมคาธรรมเนยมศาลในคดทวๆ ไป ยกเวนแตคดทมทนทรพย การใหผฟองคด
ยนฟองและดาเนนคดไดเองโดยจะมทนายความหรอไมกได หรอการใหยนฟอง ณ ททาการศาล
หรอยนฟองทางไปรษณยลงทะเบยนกได เปนตน ซงเปนหลกการทสอดคลองกบการรบรองสทธ
ของประชาชนในการเขาถงการอานวยความยตธรรม
3) หลกการพจารณาคดเปนลายลกษณอกษร การใชอานาจหรอการดาเนนกจกรรม
ทางปกครองมกกระทาโดยมเอกสารหลกฐานทเปนลายลกษณอกษร การพพากษาตดสนคด
ปกครองจงสามารถพจารณาขอเทจจรงและพฤตการณตางๆ เกยวกบคดไดจากสงทปรากฏเปน
เอกสารหลกฐานทเปนหนงสอหรอลายลกษณอกษรนน และไมไดเนนการพจารณาคดทตองมการ
สบพยานบคคลหลายครงดงทพบในคดประเภทอนโดยอาจกระทาไดเทาทจาเปน
4) หลกการถวงดลอานาจตลาการตองกระทาโดยความซอสตยสจรตและปราศจากอคต
เพราะมผลกระทบตอสทธหนาทของบคคลเปนอยางมาก และบางครงยงมผลตอสงคมสวนรวม
ดงนน เพอหลกประกนทจะสนบสนนใหการใชอานาจตลาการศาลปกครองเปนไปตามครรลอง
ความบรสทธยตธรรมดงกลาว วธพจารณาคดปกครองจงมหลกอกประการหนงทเพมเตมและ
แตกตางจากวธพจารณาคดประเภทอนๆ ไดแก หลกการถวงดลการใชอานาจของตลาการโดยใน
ระบบวธพจารณาคดปกครองนอกจากจะใหการพจารณาพพากษาคดเปนอานาจขององคคณะตลาการ
เชนเดยวกบในคดประเภทอนโดยม “ตลาการเจาของสานวน” และ “องคคณะ” เปนผพจารณาและ
กลนกรองเปนขอเทจจรงและขอกฎหมายตางๆ ในคดนน และเสนอขอวนจฉยตามความเหน
โดยอสระของตน โดยจดทาเปนคาแถลงการณเสนอในชนการนงพจารณาคดกอนทองคคณะ
จะประชมปรกษาเพอมคาพพากษา ซงจะเปนการถวงดลการพจารณาพพากษาขององคคณะ
เพราะถงแมวาคาพพากษาขององคคณะเทานนจะมผลบงคบทางกฎหมาย แตการทกาหนดใหมการ
แถลงการณของตลาการผแถลงคดในชนการนงพจารณาคด ซงกระทาโดยเปดเผย รวมทงการท
กฎหมายกาหนดใหตองเผยแพรคาพพากษาขององคคณะและคาแถลงการณของตลาการผแถลงคด
ตอสาธารณะควบคกนเสมอ ยอมเปนโอกาสทคกรณและสาธารณะจะสามารถทราบและเปรยบเทยบ
ขอวนจฉยและเหตผลของตลาการผแถลงคดกบคาพพากษาขององคคณะได ซงจะเทากบเปนการ
ถวงดลการใชอานาจของตลาการไดเปนอยางดโดยกลไกทางวธพจารณาคด นอกจากนน การใหม
ระบบการเสนอคาแถลงการณของตลาการผแถลงคดยงชวยสงเสรมใหองคคณะใชอานาจตดสนคด
ไดอยางรอบคอบและถกตองมากขน
39
บทบาทของสานกงานศาลปกครองในการสนบสนนการอานวยความยตธรรม
ทางปกครอง จากอานาจหนาทตามพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง
พ.ศ. 2542 สานกงานศาลปกครองมบทบาทสาคญ 3 ประการ คอ
1) สานกงานศาลปกครองสามารถอาศยขอมลทไดรบจากผฟองคดมาศกษาวเคราะหเหต
แหงการฟองคดวา การฟองคดนนมสาเหตมาจากอะไร ถามสาเหตมาจาก กฎหมาย กฎ หรอระเบยบ
มชองโหว ลาสมย ไมเปนธรรม สานกงานศาลปกครองกสามารถเสนอแนะตอรฐบาลหรอรฐสภา
ให มการแกไขกฎหมาย กฎ หรอระ เ บยบท เ ปนปญหาน นได อนจะ เ ปนการแกปญหา
ทตนเหต ซงตอไปจะทาใหไมมขอพพาทในลกษณะเดยวกนเกดขนอก
2) สานกงานศาลปกครองสามารถเผยแพรความรความเขาใจเกยวกบกฎหมายปกครอง
ใหแกเจาหนาทของรฐเพอจะไดไมทาผดกฎหมายเพราะความไมร และถาเจาหนาทของรฐถกฟองคด
ตอศาลปกครองกจะไดความเขาใจและมนใจทจะชแจงหรอใหความรวมมอกบศาลปกครอง
ไดอยางถกตองและตรงไปตรงมา
3) สานกงานศาลปกครองสามารถนาคาวนจฉยของศาลปกครองทวางบรรทดฐาน
ในการปฏบตราชการเผยแพรใหหนวยงานของรฐ เจาหนาทของรฐและประชาชนไดรบทราบและ
ยดถอปฏบตตอไป
สานกงานศาลปกครองมงมนเปนกลไกสาคญทสนบสนนการดาเนนงานของศาล
ปกครองอยางมประสทธภาพสงสด ทงในดานการใหการสนบสนนทางดานวชาการเพอการพฒนา
กระบวนการยตธรรมทางปกครอง การสนบสนนการพจารณาพพากษาคดและการเสรมสราง
โอกาสการเขาถงความยตธรรมทางปกครอง ซงนบต งแตกอต งขนเมอวนท 11 ตลาคม 2542
สานกงานศาลปกครองมผลการดาเนนงานทสาคญ ดงน
1) การสนบสนนทางดานวชาการเพอการพฒนากระบวนการยตธรรมทางปกครอง
สานกงานศาลปกครองไดดาเนนการสนบสนนทางดานวชาการเพอการพฒนากระบวนการยตธรรม
ทางปกครอง โดยดาเนนการวเคราะหเหตแหงการฟองคดปกครอง และพฒนาองคความรและ
สารสนเทศเพอสนบสนนการพจารณาพพากษาคด การพฒนาองคความรเกยวกบกระบวนการ
ยตธรรมทางปกครองของตางประเทศ การประสานความรวมมอกบตางประเทศ และการเพม
ประสทธภาพของบคลากร
2) การสนบสนนการพจารณาพพากษาคด สานกงานศาลปกครองมภารกจทสาคญ
ในการสนบสนนการพจารณาพพากษาคด โดยไดดาเนนการบงคบคด ตามคาพพากษาของ
ศาลปกครอง การพฒนาระบบงานคดปกครองเพอสนบสนนใหการพจารณาพพากษาคดของ
ศาลปกครองเปนไปดวยความรวดเรว มประสทธภาพ และการใหคาปรกษาแนะนาแกประชาชน
เกยวกบคดปกครอง และการเผยแพรคาพพากษาและคาสงศาลปกครองทนาสนใจหรอทเปนการ
วางหลกกฎหมายปกครองและบรรทดฐานในการปฏบตราชการทางปกครอง
40
3) การเสรมสรางโอกาสการเขาถงความยตธรรมทางปกครอง ศาลปกครองมงเนน
ประชาชนเปนศนยกลาง โดยใหความสาคญกบการเสรมสรางโอกาสการเขาถงความยตธรรม
ทางปกครอง เพอใหประชาชนมความรความเขาใจเกยวกบศาลปกครองและเขาถงการบรหารของ
ศาลปกครองไดโดยสะดวก รวดเรว และทวถงมากยง ขน สามารถคมครองสทธ เสรภาพ
ทางกระบวนการยตธรรมทางปกครองไดอยางถกตอง มความเชอมน และยอมรบในการ
อานวยความยตธรรมของศาลปกครอง โดยการเสรมสรางความรความเขาใจของประชาชนเกยวกบ
กระบวนการยตธรรมทางปกครอง เพอใหประชาชนมความรความเขาใจเกยวกบศาลปกครอง
สามารถเขาถงและคมครองสทธ เสรภาพทางกระบวนการยตธรรมทางปกครองไดอยางถกตอง
การอานวยความสะดวกและเสรมสรางโอกาสการเขาถงความยตธรรมทางปกครองแกประชาชน
เพอใหประชาชนสามารถเขาถงบรการของศาลปกครองไดโดยสะดวก รวดเรว และทวถงมากขน
ดานการใหบรการขอมลขาวสารแกประชาชนศาลปกครองไดจดต ง “ศนยบรการประชาชน”
เพอใหบรการขอมลขาวสารเกยวกบศาลปกครองและสานกงานศาลปกครองโดยเปดใหบรการใน
2 ชองทาง คอ การบรการผานระบบโทรศพทสายดวนศาลปกครอง 1355 และการบรการใหแก
ผมาตดตอดวยตนเอง ณ ศนยบรการประชาชน รวมถงการใหบรการวชาการดานกฎหมายมหาชน
โดยพฒนาหอสมดกฎหมายมหาชนของศาลปกครองใหเปนศนยรวมองคความร กฎหมาย
ตารา เอกสารงานวชาการ วารสารและบทความตางๆ ทเกยวกบกฎหมายปกครองและกฎหมาย
มหาชนทงในประเทศและตางประเทศ
สานกงานศาลปกครองดาเนนการสนบสนนงานตลาการศาลปกครองในการพจารณา
และพพากษาคดปกครอง ประสานเชอมโยงขอมลการบรหารจดการคดและขอมลทางวชาการ
เพอสนบสนนการปฏบตงานของตลาการ จดทาขอมลวชาการเพอประกอบการประชม สมมนา การ
ใหคาปรกษาแนะนา และตอบขอหารอเกยวกบการฟองคดปกครอง เผยแพรคาสง/คาพพากษา
และเอกสารทางวชาการของศาลปกครอง ดา เนนการเกยวกบงานรบฟอง งานสารบคด
งานออกหมาย คาสงและประกาศตางๆ ของศาล รวมทงงานธรการอนๆ ของศาลปกครองกลาง
และดาเนนการเกยวกบการประสานการบงคบคดเพอใหงานสนบสนนการพจารณาคดของ
ศาลปกครองเปนไปอยางมประสทธภาพ รวดเรว สนองตอบตอการใหบรการสาธารณะ ซงหนาท
ความรบผดชอบดงกลาวจาเปนตองอาศยเจาหนาทผมความรและประสบการณในการทางาน
จงจะทาใหสานกงานศาลปกครองสามารถสนบสนนตลาการในการพจารณาพพากษาคดไดอยางม
ประสทธภาพ แตละกลมงานมภารกจทสาคญ ดงน
กลมรบฟอง มลกษณะงานใหคาปรกษาแนะนาเกยวกบคดปกครอง การดาเนนการ
ตามกระบวนวธพจารณาคดปกครอง การเขยนคาฟอง คาอทธรณ คารองอทธรณคาสง ตรวจสอบ
ความถกตองของคาฟอง คาอทธรณ คารองอทธรณ คาสงเบองตน ตามกฎหมายและระเบยบ
ออกใบรบคาฟองคาอทธรณและการตงสานวนคดฟองใหมพรอมออกหมายเลขคดดา จดทาบนทก
41
เสนอศาลกรณคาฟองไมสมบรณครบถวนทงการยนฟองดวยตนเองและยนฟองทางไปรษณย
คานวณคาธรรมเนยมศาลและการคนเงนคาธรรมเนยม รวมถงการรบเอกสารในคดของคกรณทยน
เขามาตามคาสงศาลเพอสนบสนนงานของตลาการในการพจารณาพพากษาคด โดยมการแบงงาน
ในกลมรบฟอง ดงน
1) งานรบคาฟอง มหนาทความรบผดชอบ คอ การตรวจคาฟอง ไมวาจะเปนการยนฟอง
ดวยตนเองหรอยนฟองทางไปรษณย กลมรบฟองจะดาเนนการตรวจคาฟองเบองตนตามระเบยบขอ 35
แหงระเบยบของทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดวาดวยวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. 2543
โดยจะตรวจคาฟองตามแบบตรวจคาฟอง ซงในแบบตรวจคาฟองนอกจากจะตองตรวจคาฟองตาม
หลกเกณฑเกยวกบอานาจศาลและเงอนไขตามขนตอนการใหคาปรกษาแนะนาแลวยงตองตรวจ
รายละเอยดอนๆ เพอชวยใหการดาเนนกระบวนพจารณาของศาลเปนไปดวยความรวดเรว เชน
ตรวจวามคาขอเกยวกบวธการชวคราวกอนการพพากษาหรอไม มการมอบอานาจและปดอากร
แสตมปครบถวนหรอไม
การตรวจคาฟองและใหคาปรกษาแนะนาในการจดทาคาฟองเปรยบเสมอนประตหนาของ
กระ บวนพจา รณา คดปกค รอง ผ ใ หค าป รกษา แนะ นา ตอง เ ปนผ มค วา ม ร ควา มเขาใ จ
ขอกฎหมายปกครองและกฎหมายอนๆ ทเ กยวของตลอดจนแนวทางการปฏบต เ กยวกบ
คดปกครองเปนอยางด ผใหคาปรกษาแนะนาจะตองหมนศกษาหาความร คอยตดตามการวางหลก
กฎหมายของศาลปกครองสงสดหรอตองพยายามซกถามหรอแลกเปลยนความรกบเพอนรวมงาน
อนๆ เพอใหทราบถงความเคลอนไหวในเรองสาคญๆ โดยเฉพาะในประเดนทอาจเกยวของกบการ
ฟองคดตอศาลปกครอง ซงจะทาใหเปนบคคลทนาเชอถอและจะไดรบการยอมรบจากประชาชน
ผมาตดตอ ซงนอกจากองคความรแลวเจาหนาททปฏบตหนาทในสวนนควรจะตองนาทกษะและ
เทคนคอนๆ มาปรบใชในการปฏบตหนาทใหเกดผลสาเรจ เชน ทกษะในการฟงและพด ความม
มนษยสมพนธทด ความเอออาทรตอผมาขอรบคาปรกษา แมบางเรองทมผมาขอรบคาปรกษาจะ
ไมใชคดปกครองเจาหนาทคงจะตองชแจงดวยความนมนวลใหเขาใจเพราะผทมาขอรบคาปรกษา
สวนใหญกจะเปนผทมความทกขอยแลว ถาเจาหนาทไดพดคยอยางใจเยนแสดงความเหนอกเหนใจ
ผ มาขอรบคาปรกษากจะไดรบความสบายใจในระดบหนงแลว แตท ง นท งน น เจาหนา ท
ผใหคาปรกษาแนะนาตองพงระลกอยเสมอวาบทบาทในกรณนเปนเพยงการใหคาแนะนาเบองตน
เทานน การตดสนใจวาจะดาเนนการตามคาแนะนาหรอไมเปนสทธของผขอรบคาปรกษาหรอ
ผฟองคด
2) การตงสานวนคด มหนาทความรบผดชอบ คอ
- การบนทกขอมลการยนคาฟองในระบบงานคดปกครอง
- การจดทาสารบญสานวนคด
- การบนทกขอมลคดฟองใหมในระบบงานคดปกครอง
42
- การเขาสานวนคด
3) งานรบคาอทธรณ มหนาทความรบผดชอบ คอ
- รบคาอทธรณคาพพากษา
- รบคาอทธรณคาสง
- รบคาขอใหพจารณาพพากษาคดใหม
- การตรวจรบคาอทธรณเบองตน
4) งานรบเอกสารในคด มหนาทความรบผดชอบ คอ
- รบเอกสารคาคความและลงทะเบยน
- บนทกขอมลเอกสารในระบบงานคดปกครอง
- จดสงเอกสารของคกรณใหกลมสารบบคดเพอเสนอศาลตอไป
กลมสารบบคด มลกษณะงานสนบสนนกระบวนงานดานธรการคดหนวยงานหนง
มหนาทและความรบผดชอบตามลกษณะงาน ดงน
1) งานบรหารจดการสานวนคด มหนาทความรบผดชอบเกยวกบการเกบรกษาสานวน
คด การใหบรการยม – คนสานวนคด การเสนอคารอง/คาขอ เอกสารตางๆ ของคกรณพรอมเสนอ
สานวนคดตอตลาการ การดาเนนการจดทาเกยวกบเอกสารแยกเกบตามคาสงตลาการ
2) งานบรหารจดการขอมลคด มหนาทความรบผดชอบในการบนทกขอมลเอกสารของ
คกรณในระบบความเคลอนไหวคดปกครองฯ จดทารายงานคดทอยในความสนใจของสอมวลชน
จดทารายงานประจาวน สถตคดปกครองและรายงานตางๆ ทไดรบมอบหมายและจากหนาท
ความรบผดชอบดงกลาวสามารถแยกลกษณะงานบรหารจดการขอมลคดออกเปน 4 ลกษณะงาน ดงน
2.1) การจดทารายงานและสตตคด
- รายงานความประจาวน
- รายงานความประจาวน 15 วน
- รายงานสถตคดทพจารณาแลวเสรจจาแนกรายตลาการ
- รายงานสถตคดทวไป
- รายงานความเคลอนไหวของคดทอยในความสนใจของสอมวลชน
2.2) การใหบรการขอมลคดทางโทรศพท
2.3) การบนทกความเคลอนไหวของคดในระบบงานคดปกครอง
2.4) การตรวจสอบเรองรองเรยนตามคารองขอของผตรวจการแผนดน
3) งานตรวจสอบหมายครบกาหนด มหนาทรบผดชอบในการตรวจสอบหมาย การนบ
ระยะเวลาครบกาหนด การบนทกขอมลการรบหมายในโปรแกรมระบบงานคดปกครอง การจดเกบ
ใบตอบรบคกบสาเนาหมายในสานวนคด การตรวจสอบความเคลอนไหวคด และรายงานการ
43
ไมปฏบตตามคาสงศาลซงมไปถงคกรณหรอบคคลทเกยวของภายในระยะเวลาทกาหนดเพอให
ศาลทราบหลงจากพนกาหนดระยะเวลา
4) งานทะเบยนสารบบคด เปนงานควบคมสารบบคาพพากษา/คาสงและเผยแพร
คาพพากษา/คาสง ตอสาธารณะ โดยทการวนจฉยชขาดคดของศาล อาจจดทาในรปแบบ
คาพพากษาหรอคาสง ซงมาตรา 77 (6) แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณา
คดปกครอง พ.ศ. 2542 บญญตวาสานกงานศาลปกครองมอานาจหนาทในการจดพมพและเผยแพร
คาพพากษาหรอคาสงของศาลปกครองและขอ 20 วรรคสองแหงระเบยบของทประชมใหญตลาการ
ในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. 2543 บญญตไววา หามคดสาเนา
คาพพากษาหรอคาสงชขาดคดกอนทศาลจะไดอานคาพพากษาหรอคาสงนน และกอนทจะได
ลงทะเบยนในสารบบคาพพากษา หมายความวาคาพพากษาหรอคาสงของศาลปกครองทสามารถ
เผยแพรไดนน จะตองนามาลงทะเบยนในสารบบคาพพากษาหรอคาสงทงานทะเบยนสารบบคดกอน
5) งานประสานการบงคบคดปกครอง การดาเนนคดทางแพงนนหากศาลมคาพพากษา
หรอคาสงทมคาบงคบเปนประการใดแลว เปนหนาทของคความฝายทชนะคดทจะตองดาเนนการ
ตางๆ เพอใหมการบงคบคด เชน ตองยนคารองขอใหมการบงคบคดและตองหมนตรวจสอบวา
การดาเนนการบงคบคดมผลเปนประการใด เปนตน แตการดาเนนคดปกครองนน เนองจากระเบยบ
ทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. 2543 ขอ 77
กาหนดใหนาความในลกษณะ 1 ของภาค 4 แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบ
กบหลกเกณฑในการพจารณาคาขอ เงอนไขในการออกคาสงของศาลและผลของคาสงกาหนด
มาตรการหรอวธการคมครองอยางใดๆ เพอบรรเทาทกขชวคราวกอนการพพากษาหรอวธการเพอ
คมครองประโยชนของผขอในระหวางการพจารณาหรอเพอบงคบตามคาพพากษาโดยอนโลมเทาท
สภาพของเรองจะเปดชองใหกระทาไดและโดยไมขดตอระเบยบนและหลกกฎหมายทวไปวาดวย
วธพจารณาคดปกครองประกอบกบพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง
พ.ศ. 2542 มาตรา 77 (3) กาหนดใหสานกงานศาลปกครองมอานาจหนาทดาเนนการบงคบ
ใหเปนไปตามคาบงคบของศาลปกครอง งานประสานบงคบคดปกครองเปนภารกจหนงของ
สานกงานศาลปกครองกบสานกบงคบคดปกครองเพอใหการบงคบคดปกครองบรรลผลอยางม
ประสทธภาพ ม 5 ภารกจ ดงน
1. การแจงคาพพากษา/คาสงศาลปกครองกลาง กรณทมคาบงคบใหสานกบงคบคด
ปกครองทราบ
2. การแจงคาพพากษา/คาสงของศาลปกครองกลางและศาลปกครองสงสด กรณท
มคาบงคบและคดถงทสดแลวใหสานกบงคบคดปกครองทราบ
3. การแจงการวางเงนและการดาเนนการอนใดตามคาพพากษา/คาสง ทคกรณ
ไดรายงานใหศาลทราบใหสานกบงคบคดปกครองทราบ
44
4. การแจงการรบเงนตามคาพพากษา/คาสงใหสานกบงคบคดปกครองทราบ
5. การแจงคาสงศาลตามทสานกบงคบคดปกครองรายงานผลการปฏบตตาม
คาพพากษา/คาสง
6) งานทะเบยนสารบบอทธรณ ไดแก งานธรการคดทเกยวกบของกบการอทธรณ
คาพพากษาหรอคาสงของศาลปกครองชนตน เมอศาลปกครองชนตนไดมคาพพากษาหรอคาสง
วนจฉยชขาดคดแลว คกรณทยงไมพอใจในคาพพากษาหรอคาสงของศาลปกครองช นตน
อาจโตแยงคดคานคาพพากษาหรอคาสงดงกลาวตอศาลปกครองสงสดได ดวยการยนอทธรณ
ตอศาลปกครองช นตนทมคาพพากษาหรอคาส ง การอทธรณคาพพากษาหรอคาส งของ
ศาลปกครองช นตนน น มาตรา 73 วรรคหนง แหงพระราชบญญตจดต งศาลปกครองและ
วธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. 2542 บญญตวา การคดคานคาพพากษาหรอคาสงของศาลปกครองชนตนนน
ใหยนอทธรณตอศาลปกครองช นตนทมคาพพากษาหรอคาสงภายในกาหนดสามสบวน
นบแตวนทไดมคาพพากษาหรอคาสง ถามไดยนอทธรณตามกาหนดเวลาดงกลาวใหถอวาคดนน
เปนอนถงทสด และมาตรา 73 วรรคสอง แหงพระราชบญญตดงกลาวบญญตวา คาพพากษาหรอ
คาสงตามวรรคหนง ใหหมายความรวมถงคาสงเกยวกบการละเมดอานาจศาลหรอคาสงอนใด
ททาใหคดเสรจเดดขาด นอกจากนน ขอ 100 วรรคหนง แหงระเบยบของทประชมใหญตลาการ
ในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. 2543 กาหนดวา คาพพากษาหรอ
คาสงของศาลปกครองช นตนทกฎหมายหรอระเบยบนมไดกาหนดใหถงทสด ใหอทธรณตอ
ศาลปกครองสงสด และขอ 100 วรรคสอง ของระเบยบฉบบเดยวกนกาหนดวา คาสงระหวาง
พจารณาทระเบยบนมไดกาหนดใหอทธรณระหวางพจารณาไดกใหอทธรณคาสงดงกลาวพรอมกบ
การอทธรณคาพพากษาหรอคาสงททาใหคดเสรจเดดขาด
นอกจากการคดคานคาพพากษาหรอคาสงศาลทไดวนจฉยชขาดตดสนคดแลวในกรณท
ศาลปกครองชนตนไดมคาสงไมรบคาฟองไวพจารณา หรอคาสงจาหนายคดออกจากสารบบความ
โดยไมไดมการวนจฉยชขาดในเนอหาของคด คาสงลงโทษฐานละเมดอานาจศาลหรอคาสงอนใด
ซงไมตองหามอทธรณระหวางพจารณาตามขอ 100 วรรคสอง แหงระเบยบของทประชมใหญตลาการ
ในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. 2543 หรอคาสงทเลาการบงคบตามกฎ
หรอคาสงทางปกครอง คาสงกาหนดมาตรการหรอวธการคมครองเพอบรรเทาทกขชวคราว
กอนการพพากษาหรอคาสงกาหนดวธการเพอคมครองประโยชนของผขอในระหวางการพจารณา
หรอเพอบงคบตามคาพพากษานน คกรณหรอผมสวนไดเสยอาจคดคานคาสงของศาลปกครองชนตน
เชนวาน นได โดยขอ 49/1 ของระเบยบทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด วาดวย
วธพจารณาคดปกครอง (ฉบบท 2) พ.ศ. 2544 ซงแกไขเพมเตมระเบยบของทประชมใหญตลาการ
ในศาลปกครองสงสด วาดวยวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. 2543 ไดกาหนดใหยนคารองอทธรณ
45
คาสงดงกลาวตอศาลปกครองสงสด ภายในกาหนดระยะเวลาสามสบวนนบแตวนทไดรบแจงคาสงของ
ศาลปกครองชนตน
หนาทความรบผดชอบในงานทะเบยนสารบบอทธรณสามารถแบงออกตามลกษณะ
เนอหาของงานได 6 งานยอย ดงน
1. การดาเนนการสงสานวนคดไปยงศาลปกครองสงสด กรณอทธรณคาพพากษา
ศาลปกครองกลาง
2 . การดา เ นนการสงสานวนคดไปย งศาลปกครองสงสด กรณอทธรณคาส ง
ศาลปกครองกลาง
3. การอานคาพพากษา/คาสง กอนอานคาพพากษาจะตองดาเนนการจดเกบซอง
คาพพากษา/คาสงซงเปนเอกสารลบไวในตเกบเอกสารในหองสานวนแลวรอการเบก – จาย
เพออานคาพพากษา/คาสงศาลปกครองสงสด
4. การแจงการอานคาพพากษา/คาสงศาลปกครองสงสดและคาวนจฉยชขาดอานาจ
หนาทระหวางศาล เมอศาลปกครองสงสดไดมค าพพากษา/คาสง ชขาดอทธรณแลวจะอาน
คาพพากษาหรอคาสงนนเองหรอจะสงคาพพากษาหรอคาสงนนใหศาลปกครองชนตนอานกได
ในทางปฏบตศาลปกครองสงสดจะสงคาพพากษาหรอคาสงมาใหศาลปกครองชนตนเปนผอานและ
เมอศาลปกครองชนตนไดอานถอวาไดอานคาพพากษา/คาสงนนแลวจะตองแจงการอานดงกลาว
พรอมกบสงสาเนาคาพพากษาหรอคาสงนนกลบคนไปยงสานกประธานศาลปกครองสงสด
โดยดวน
5. การจดทาหนงสอรบรองคดถงทสด ในชนศาลปกครองช นตน กรณคาพพากษา
ใหดวนทศาลอานคาพพากษา + ระยะเวลาอทธรณ 30 วน + 15 (รอสงทางไปรษณย) ถงทสดวนท
ศาลอาน กรณคาสงไมรบคาฟองไวพจารณา ศาลมคาสงวนทเทาใด ศาลมหมายแจงคาสงศาล
ใหคกรณทราบดใบตอบรบวาทราบคาสงศาลเมอใด + ระยะเวลาอทธรณ 30 วน + 15 (รอสงทาง
ไปรษณย) ถงทสดวนทศาลมคาสง
ในชนศาลปกครองสงสด กรณคาพพากษาศาลปกครองสงสด ศาลปกครองชนตนอาน
คาพพากษาศาลปกครองสงสดวนทเทาใดถงทสดวนทศาลอาน กรณคาสงศาลปกครองสงสด
ศาลปกครองชนตนอานคาสงศาลปกครองสงสดวนทเทาใด ถงทสดวนทศาลอาน
6. การจดทารายงานและสถตคดอทธรณ
กลมออกหมาย มลกษณะงานจดทาหมายคาสง ประกาศศาลและหนงสอทเกยวของกบ
งานคดใหถกตองตามคาสงศาล จดสงคาพพากษาและคาสงไปยงคกรณและผทเกยวของในคด
จดทาบญชนดไตสวน นดพจารณาคด โดยมภารกจ ๒ งาน ดงน
46
1. งานออกหมายและคาสง
- จดทาหมายและคาสง ตามทศาลมคาสงไวในรายงานกระบวนพจารณาคด (ต.12) หรอสง
ในสานวนเพอแจงคกรณดาเนนการตามศาลสง ซงจะมแบบพมพหมายดงน
ต.1 คาสงเรยกใหทาคาใหการ (สงใหผถกฟองคดทาคาใหการยนตอศาล)
ต.2 คาสงเรยกใหทาคาคดคานคาใหการ (สงใหผถกฟองคดทาคาคดคานคาใหการ)
ต.3 คาสงเรยกใหทาคาใหการเพมเตม (สงใหผถกฟองคดทาคาใหการเพมเตม)
ต.4 คาสงเรยกใหบคคลภายนอกทาคาชแจง (สงใหบคคลภายนอกหรอพยาน
ทาคาชแจง)
ต.6 คาสงเรยกพยานบคคล (สงใหบคคล,หนวยงาน ทไมใชผฟองคดหรอผถกฟองคด
มาใหถอยคาตอศาลในชนไตสวน)
ต.7 คาสงเรยกวตถเอกสารหรอพยานหลกฐาน (สงใหผทครอบครองพยาน
วตถหลกฐานหรอเอกสารทอาจจะเกยวของคดหรอเปนประโยชนแกคดสงไปยงศาล)
ต.8 คาสงเรยกคกรณ (สงใหคกรณมาใหถอยคาในชนไตสวน)
ต.9 หมายเรยกใหเขามาแทนทคกรณถงแกความตาย
ต.10 หมายแจงคาสงศาล (กรณศาลตองการขอเทจจรงกอนทจะสงรบหรอ
ไมรบคดไวพจารณา)
ต.11 หมายแจงกาหนดนด (แจงนดฟงคาพพากษา)
ต.11.1 หมายแจงกาหนดวนสนสดแสวงหาขอเทจจรง
ต.11.2 หมายแจงกาหนดวนนงพจารณาครงแรก
- รบสานวนและตรวจสอบความถกตองของเอกสารในสานวนคด
- จดทาประกาศศาลและหนงสอแจงคาสงศาลใหคกรณใหถกตองตามคาสงศาล
- บนทกขอมลความเคลอนไหวแบบหนงสอ ธ. ลงในคอมพวเตอรเพอลงในระบบงาน
คดปกครอง
- รวบรวมสถตการออกหมายและคาสง และจดทารายงาน
2. งานปลดหมายและสงหมาย
- ปลดหมาย คาสง ประกาศศาล หนงสอหรอเอกสารทเกยวของ
- ตรวจสอบความถกตองและคดแยกหมายตามเ งอนไขและว ธ ทจะนา สง
(ทางไปรษณยลงทะเบยนตอบรบ หรอปด/วางหมาย)
- จดพมพหนาซอง และเขยนขอมลตามแบบฟอรมทจะนาสง
- ลงทะเบยนคมหมายและหนงสอ ธ. กอนทจะนาสง
- นาสงทางไปรษณยลงทะเบยนตอบรบ หรอ EMS
- นาสงโดยพนกงานเดนหมายโดยวธวางหมายหรอปดหมาย
47
พนกงานเ ดนหมายนาหมายไปสงถาพบผ รบใหผ รบลงลายมอชอรบเอกสาร
ถาผรบไมยอมรบหรอถาในขณะนาสงไมพบผรบใหปดหมายไวในทซงเหนไดงาย ณ สถานทนน
ตอเจาหนาทพนกงานตารวจ ขาราชการอนๆ พนกงานขององคกรปกครองสวนทองถน กานน
แพทยประจาตาบล ผใหญบาน และใหถอวาผรบไดรบแจงในวนทไดสงหมายใหแกบคคลนน
การทพนกงานเดนหมายนาหมายไปวางหรอปดหมายใหดาเนนการในเวลากลางวนระหวางพระ
อาทตยขนจนถงพระอาทตยตก
- รายงานผลการสงหมายใหกลมสารบบคดเพอดาเนนการในสวนทเกยวของตอไป
- ดแลและเตรยมความพรอมหองไตสวนและหองพจารณาคด
เลขานการประจาองคคณะ ปฏบตหนาทเกยวกบการสนบสนนการปฏบตหนาทของ
ตลาการศาลปกครองและพนกงานคดปกครองในองคคณะ บรหารจดการงานเลขานการและธรการ
คดในองคคณะใหมประสทธภาพ ตดตอประสานงานและนดหมายกบสวนตางๆ ตรวจสอบ
ความถกตองของเอกสารกอนนาเสนอตลาการศาลปกครอง จดเกบเอกสารใหเปนหมวดหม
คนควาเอกสารวชาการตางๆ ตามทไดรบมอบหมาย
พนกงานคดปกครอง ทาหนาทชวยเหลอตลาการศาลปกครองดาเนนการจดทาสานวนคด
ตามทตลาการเจาของสานวนมอบหมาย ดงน
เมอตลาการเจาของสานวนไดรบสานวนคดมาแลว ตลาการเจาของสานวนจะมอบหมาย
สานวนคดใหแกพนกงานคดปกครองทปฏบตหนาทชวยเหลองาน ซงโดยทวไปแลวพนกงานคด
ปกครองทปฏบตหนาทชวยเหลองานจะมจานวนไมนอยกวาสองคนตอตลาการหนงทาน สงแรกท
ตองดาเนนการ คอ
1. ลงระบบความเคลอนไหวคดโดยใชชอพนกงานคดปกครองผรบผดชอบสานวน
2. เขยนชอผถกฟองคด เรองทพพาท หนาปกสานวน และปกในสานวน พรอมทงเขยน
ชอพนกงานคดผรบผดชอบสานวนบรเวณปกใน
3. นาเอกสารทเกยวของกบสานวน ซงโดยทวไปแลวจะประกอบดวยบนทกการ
จายสานวนคดแกองคคณะและการแตงตงตลาการผแถลงคด แบบตรวจคาฟอง (กลมรบฟอง)
แบบบนทกการตรวจสอบขอมลผฟองคดและอกสารอนๆ
ตอจากนนพนกงานคดปกครองทปฏบตหนาทชวยเหลองานตลาการศาลปกครองกลาง
ควรตองอานคาฟองและพจารณาเอกสารตางๆ ในสานวนคดอยางรอบคอบพจารณาวา คาฟองอยใน
หลกเกณฑและเงอนไขทศาลปกครองกลางจะรบคาฟองไวพจารณาไดหรอไม โดยพนกงานคดปกครองท
ไดรบมอบหมายจะตองตรวจสอบทงในเนอหาและในรปแบบของคาฟอง ซงอาจแยกพจารณาได
3 ประเดน กลาวคอ ประเดนเกยวกบอานาจศาลปกครอง ประเดนเกยวกบเขตอานาจของ
ศาลปกครองกลาง และประเดนเกยวกบเงอนไขการฟองคด โดยมรายละเอยด ดงน
48
การตรวจคาฟองในประเดนเกยวกบอานาจศาลปกครอง ในการพจารณาวาคาฟองใด
ศาลปกครองกลางจะรบไวพจารณาไดหรอไมนน ตองพจารณาวาคาฟองมลกษณะเปนคดพพาท
ตามมาตรา 9 วรรคหนง แหงพระราชบญญตจดต งศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง
พ.ศ. 2542 หรอไม ซงอาจพจารณาไดจากลกษณะของคกรณและลกษณะของการกระทาท
เปนเหตแหงการฟองคดหรอจากลกษณะคดทกฎหมายกาหนดมใหอยในอานาจศาลปกครอง
โดยเฉพาะ
การตรวจคาฟองในประเดนเกยวกบเขตอานาจศาลปกครองกลาง เมอพนกงาน
คดปกครองทปฏบตหนาทชวยเหลองานตลาการศาลปกครองกลางไดทาการตรวจคาฟองใน
ประเดนเกยวกบอานาจศาลปกครองมาแลว ยอมจะตองทราบแลววาคดทไดฟองมานนเปนคด
พพาทประเภทใด ในขนตอนตอไปกจะตองทาการตรวจคาฟองในประเดนเกยวกบเขตอานาจ
ศาลปกครองกลาง ซงเขตอานาจศาลปกครองกลางในทน น หมายถง “เขตศาล” ตามาตรา 8
แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. 2542 ไดกาหนดไว ดงนน
ในการทจะพจารณาวาคดทผฟองคดนามาฟองตอศาลปกครองกลางเปนคดทอยในเขตอานาจของ
ศาลปกครองกลางหรอไมน นจะตองพจารณาจากขอเทจจรงทปรากฏในคาฟองวา ผฟองคด
มภมลาเนาอยทใด มลคดเกดขนทใด นอกจากนนยงตองพจารณาวา คดทนามาฟองเปนคดทอยใน
อานาจการพจารณาพพากษาของศาลปกครองสงสดหรอไม ซงโดยทวไปแลวศาลปกครองกลาง
ยอมมอานาจพจารณาพพากษาคดทอยในอานาจศาลปกครอง แตหากเปนกรณทคดอยในอานาจ
พจารณาพพากษาของศาลปกครองสสดแลวศาลปกครองกลางยอมไมมอานาจพจารณาพพากษาคดได
การตรวจคาฟองในประเดนเกยวกบเงอนไขการฟองคด เมอพนกงานคดปกครองท
ปฏบตหนาทชวยเหลองานตลาการศาลปกครองไดทาการตรวจคาฟองทงในประเดนเกยวกบอานาจ
ศาลปกครอง เขตอานาจของศาลปกครองกลางมาแลวและทราบแลววาคาฟองนเปนคดพพาท
ประเภทใด ในขนตอนตอไปจงตองทาการตรวจสอบเกยวกบเงอนไขในการฟองคด เพราะเหตวา
คดพพาทแตละประเภทยอมมเงอนไขการฟองคดทแตกตางกนไป เชน การนบระยะเวลาการฟองคด
การแกไขเยยวยากอนการฟองคด หรอการชาระคาธรรมเนยมศาล เปนตน
เพอใหการตรวจคาฟองในประเดนเกยวกบเงอนไขการฟองคดเปนไปอยางรอบคอบ
พนกงานคดปกครองทปฏบตหนาทชวยเหลองานตลาการศาลปกครองกลาง จงควรทจะเรมทาการ
ตรวจสอบตงแตความเปนผมสทธฟองคด ความสามารถในการฟองคด คาขอใหศาลกาหนด
คาบงคบ การแกไขความเดอดรอนเสยหายกอนการฟองคด ระยะเวลาในการฟองคด และเงอนไขอน
เชน ฟองซ า ฟองซอน หรอการดาเนนกระบวนพจารณาซ า เปนตน
สาหรบเงอนไขอนตามทกฎหมายกาหนดนนเปนกรณทผฟองคดจะตองปฏบตใหเปนไป
ตามเงอนไข ซงหากผฟองคดไมอยในเงอนไขหรอไมดาเนนการใหเปนไปตามเงอนไข ยอมเปน
เหตหนงทศาลจะมคาสงไมรบคาฟองไวพจารณาได และจากเงอนไขตามทกฎหมายกาหนด
49
อาจแยกพจารณาไดเปน 2 กรณ กลาวคอ กรณเปนเงอนไขทแกไขไดซงกรณนพนกงานคดปกครอง
จะตองเสนอความเหนตอตลาการเพอพจารณามคาสงใหผฟองคดดาเนนการแกไขภายในระยะเวลา
ทศาลกาหนด หรอหากกรณเปนเงอนไขทแกไขไมได พนกงานคดปกครองจะตองเสนอความเหน
ตอตลาการเพอพจารณามคาสงไมรบคาฟองไวพจารณา
การเสนอความเหนตอตลาการเจาของสานวน เมอพนกงานคดปกครองทปฏบตหนาท
ชวยเหลอตลาการศาลปกครองกลาง ไดทาการตรวจคาฟองครบถวนในทกประเดนแลว สงสาคญท
พนกงานคดปกครองตองดาเนนการคอ การเสนอความเหนตอตลาการเจาของสานวนเพอพจารณา
วาจะมคาสงรบคาฟองนไวพจารณาหรอไม อาจมการเสนอดวยวาจาเพอความรวดเรวหรอการเสนอ
ดวยการจดทาเปนบนทกเจาหนาทเพอเปนหลกฐาน กอนทพนกงานคดปกครองจะเสนอความเหน
ตอตลาการเจาของสานวนเพอมคาสง เ กยวกบคาฟองน น ควรทจะตองทาการตรวจสอบ
ในทกประเดนอยางรอบคอบกอน เพราะหากศาลมคาสงเ กยวกบคาฟองไปโดยผดพลาด
คลาดเคลอนยอมสงผลกระทบตอการดาเนนกระบวนพจารณาของศาลและโดยทการตรวจคาฟอง
เปนจดเรมตนของการดาเนนกระบวนพจารณาของศาล ฉะนน ความเหนทพนกงานคดปกครอง
เสนอตอตลการจงมความสาคญ
การเสนอความเหนใหมคาสงรบคาฟอง ยกรางรายงานกระบวนพจารณาเพอคาสงรบคาฟอง
ซงในการยกรางรายงานกระบวนพจารณาเพอเสนอใหตลาการลงนามมคาสงรบคาฟองน น
พนกงานคดปกครองจะตองทาการสรปขอเทจจรงในคาฟองทงหมดแลวอธบายถงเหตผลทสามารถ
รบคาฟองไวพจารณาได โดยจะตองอธบายในเรองอานาจศาลปกครองเขตอานาจศาลปกครองกลาง
ความเปนผเสยหาย คาขอทายคาฟอง ระยะเวลาการฟองคดและเงอนไขอนๆ ตามทกฎหมายกาหนด
และเมอตลการเจาของสานวนพจารณาลงนามแลวจงจะดาเนนการสงพมพหมายแจงคาสงศาลตอไป
แตมขอพงระวงถาปรากฏวาคาฟองตองดวยมาตรา 52 วรรคสอง แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครอง
และวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. 2542 ตองเสนอรบคาฟองโดยองคคณะ ไมใชอานาจของตลาการนายเดยว
การเสนอความเหนใหมคาสงไมรบคาฟองไวพจาณาทงคดหรอบางขอหา หรอไมรบผฟอง
คดหรอผถกฟองคดบางรายหรอคาสงจาหนายคด การเสนอความเหนเพอใหศาลมคาสงไมรบคา
ฟองทงคดหรอไมรบคาฟองบางขอหาหรอไมรบผฟองหรอผถกฟองคดบางรายหรอคาสงจาหนาย
คดนน พนกงานคดปกครองจะตองเสนอความเหนตอตลาการเจาของสานวนพรอมดวยเหตททาให
ศาลไมอาจรบคาฟองไวพจารณา ซงอาจจะเสนอดวยวาจาหรอจดทาเปนบนทกเจาหนาทกได
เมอตลาการเจาของสานวนเหนชอบตามทเสนอ
การเสนอความเหนใหมคาสงเกยวกบคาขอกาหนดมาตรการหรอวธการชวคราวกอนการ
พพากษา กรณการขอทเลาการบงคบตามกฎ ในกรณนใหพนกงานคดปกครองพจารณากอนวา
คาฟองดงกลาวศาลรบคาฟองไวพจารณาไดหรอไม หากไมสามารถรบคาฟองไวพจารณาไดกไม
จาตองพจารณาคาขอทเลาการบงคบตามกฎหรอคาสงทางปกครองดงกลาว ในกรณนสามารถเสนอ
50
ตลาการเจาของสานวนเพอเสนอองคคณะมคาสงไมรบคาฟองพรอมกบไมรบคาขอทเลาการบงคบ
ตามกฎหรอคาส งทางปกครองไปพรอมกนโดยดา เ นนการเชนเดยวกบการจดทา ต.19
ถาคาฟองดงกลาวศาลสามารถรบคาฟองไวพจารณาได แตกรณของคาขอทเลาเหนวายนโดยไมม
ขออางหรอขอเทจจรงเพยงพอหรอไมมเหตผลหรอสาระอนควรไดรบการพจารณา หรออาจเหนได
ชดแจงวาไมสมควรทเลาการบงคบตามกฎหรอคาสงทางปกครองใหพนกงานคดปกครองเสนอ
ความเหนตอตลาการเจาของสานวนเพอสงรบคาฟองไวพจารณา แตสงไมรบคาทเลาการบงคบตาม
กฎหรอคาสงทางปกครองไวพจารณา ต.20 แลวแตกรณ แตถาคาฟองและคาขอทเลาดงกลาวรบไว
พจารณาไดใหพนกงานคดปกครองเสนอตลาการเจาของสานวนมคาสงรบคาฟองและคาขอทเลาไว
พจารณา และใหนดไตสวนคกรณทงสองฝายในประเดนคาขอทเลาดงกลาว แตถาเปนกรณท
ผฟองคดไมมคาขอทเลาและเปนกรณทศาลเหนเองจะเสนอใหตลาการเจาของสานวนไตสวน
หรอไมกได
การแสวงหาขอเทจจรง เปนวธพจารณาคดทตลาการเปนผควบคม หรอกาหนดทศทาง
การแสวงหาขอเทจจรงและเปนวธพจารณาทใหคกรณมสทธตรวจดและโตแยงแสดงพยานหลกฐานของ
คกรณอกฝายไดอยางเตมท ดงนน กอนอนควรมความเขาใจพนฐานของระบบวธพจารณาโดย
ระบบไตสวนในกระบวนวธพจารณาคดปกครอง กระบวนพจารณาคดของตลาการแสดงใหเหน
อยางเดนชดต งแตมการฟองคดตอศาลปกครอง โดยตลาการศาลปกครองไมสามารถนา
คดปกครองขนมาดาเนนการแสวงหาขอเทจจรงและพจารณาพพากษาไดดวยตนเอง จงตองมการ
ฟองคดโดยคกรณ เมอศาลเหนวาคาฟองนนไมสมบรณครบถวนหรอไมเปนไปตามหลกเกณฑท
กฎหมายบญญตหรอไมสมบรณครบถวนเพราะคาฟองนนไมมเหตผลสนบสนนอยางเพยงพอหรอ
ในกรณทมไดแนบคาสงทางปกครองมาพรอมกบคาฟองหรอในกรณทคาฟองนนเปนคาฟอง
รวมกน เมอเหนวามขอเทจจรงเพยงพอทศาลจะมคาพพากษาหรอมคาสงไดแลว แมเพยงดจากคาฟอง
ศาลกสามารถยตการแสวงหาขอเทจจรงและดาเนนการเพอพพากษาคดตอไปได ดวยภาระหนาท
ของตลาการศาลปกครองมจานวนมาก กฎหมายจงกาหนดใหมตาแหนงพนกงานคดปกครองไว
ชวยเหลอตลาการเจาของสานวนมอบหมาย ตามมาตรา 79 แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองฯ
และการปฏบตหนาทของพนกงานคดปกครอง ตามขอ 19 แหงระเบยบของทประชมใหญฯ วาดวย
องคคณะฯ ซงพนกงานคดปกครองจะตองปฏบตหนาทดงกลาวมาแลวควบคไปกบอานาจหนาท
ของตลาการเจาของสานวนตามทไดรบมอบหมาย ดงน
การแสวงหาขอเทจจรงในชนกอนรบคาฟองไวพจารณา การตรวจคาฟองเบองตน
ภายหลงจากทไดลงทะเบยนคดสารบบความ และออกใบรบใหผฟองคดพนกงานเจาหนาทศาลจงม
หนาทตรวจคาฟองในเบองตน ถาเหนวาเปนคาฟองทสมบรณครบถวนกใหเสนอคาฟองตออธบด
ศาลปกครองเพอดาเนนการตอไป ถาเหนวาคาฟองนนไมสมบรณครบถวน ไมวาดวยเหตใดๆ หรอ
ผฟองคดชาระคาธรรมเนยมศาลไมครบถวน ใหพนกงานเจาหนาทศาลแนะนาใหผฟองคดแกไข
51
หรอชาระคาธรรมเนยมศาลใหครบถวนภายในระยะเวลาทกาหนด ถาเหนวาขอทไมสมบรณ
ครบถวนนนเปนกรณทไมอาจแกไขใหถกตองไดหรอเปนคดทไมอยในอานาจของศาลปกครอง
หรอผฟองคดไมแกไขคาฟองหรอไมชาระคาธรรมเนยมศาลใหครบถวนภายในระยะเวลาทกาหนด
ใหบนทกไวแลวเสนอคาฟองตออธบดศาลปกครองเพอดาเนนการตอไป
การชวยเหลอตลาการเจาของสานวนเพอแสวงหาขอเทจจรงประกอบการตรวจคาฟอง
ภายหลงจากทไดรบมอบหมายจากองคคณะตามทกาหนดไวในมาตรา 56 ทกาหนดใหตลาการ
หวหนาคณะแตงตงตลาการในองคคณะคนหนงเปนตลาการเจาของสานวน แลวใหตลาการเจาของ
สานวนตรวจคาฟอง ถาเหนวาเปนคาฟองทไมสมบรณครบถวนซงผฟองคดอาจแกไขได หรอผฟองคด
ชาระคาธรรมเนยมศาลไมครบถวน ตลาการเจาของสานวนมคาสงใหผฟองคดแกไข หรอชาระ
คาธรรมเนยมศาลใหครบถวนภายในระยะเวลาทกาหนด ถาไมมการแกไขหรอชาระคาธรรมเนยม
ศาลใหครบถวนภายในระยะเวลาทกาหนด หรอขอทไมสมบรณครบถวนนนเปนกรณทไมอาจ
แกไขใหถกตองได หรอเปนคดทไมอยอานาจของศาลปกครอง ใหตลาการเจาของสานวนเสนอองค
คณะสงไมรบคาฟองไวพจารณาและสงจาหนายคดออกจากสารบบความ ซงจะเปนการแสวงหา
ขอเทจจรงเพอประกอบการพจารณารบหรอไมรบคาฟองไวพจารณา โดยตรวจสอบจากประเดน
เ กยวกบอา นาจศาลป กครองแล ะเ งอนไข ในกา รฟอง คดป กครองวารายก ารครบถวน
ตามมาตรา 45 วรรคหนง และใหคาแนะนาตามขอ 35 แหงระเบยบของทประชมใหญฯ แกผฟองคด
และใชประกอบความเหนเสนอตลาการเพอศาลจะไดใชอ านาจตามขอ 37 ของระเบยบฯ
ดงกลาวใหมคาสงรบหรอไมรบคาฟองไวพจารณาคดตอไป
การแสงหาขอเทจจรงชนรบคาฟองไวพจารณาและใหทาคาใหการ เมอพนกงาน
คดปกครองไดตรวจคาฟองและเหนวาเปนคาฟองทสมบรณ จะทาการยกกระบวนพจารณาเสนอ
ความเหนตอตลาการเจาของสานวนเพอมคาสงรบคาฟองไวพจารณา ทงนใหเสนอตลาการเจาของ
สานวนมคาสงใหผถกฟองคดทาคาใหการภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบสาเนาคาฟองหรอ
ภายในระยะเวลาทศาลกาหนด พรอมทงใหสงสาเนาคาใหการตามจานวนผฟองคดไปพรอมกนดวย
หากพนกงานคดปกครองพจารณาแลวเหนวาถากาหนดประเดนใหผถกฟองคดทาคาใหการจะทา
ใหไดขอเทจจรงชดเจนหรอเหนวามความจาเปนตองใชพยานหลกฐานใด ใหทารายงานกระบวน
พจารณาเสนอความเหนตอตลาการเจาของสานวนเพอมคาสงใหผถกฟองคดทาคาใหการตามประเดนท
กาหนดหรอสงพยานหลกฐานทเกยวของหรอทจะเปนประโยชนแกการพจารณา เมอตลาการ
เจาของสานวนมคาสงใหผถกฟองคดทาคาใหการแลวใหพนกงานคดปกครองบนทกขอมล
ความเคลอนไหวคดลงระบบคอมพวเตอร และนาไปออกหมาย เมอกลมออกหมายพมพหมายเสรจ
ใหพนกงานคดปกครองตรวจสอบความถกตองและเสนอตลาการเจาของสานวนลงนาม
จดชดเอกสารโดยสงสาเนาคาฟองและสาเนาพยานหลกฐานไปพรอมหมายและนาไปปลดหมาย
ทงน หากพยานหลกฐานประกอบคาฟองมปรมาณหรอสภาพททาใหการสงสาเนาใหแกผถกฟองคด
52
จะเปนภาระแกศาลอยางมาก อาจเสนอความเหนใหสงรายการพยานหลกฐานไปให เพอให
ผถกฟองคดมาขอตรวจดหรอขอรบทศาล
รบคาใหการและใหทาคาคดคานคาใหการ เมอผถกฟองคดยนคาใหการแลวใหพนกงานคด
ปกครองตรวจสอบวาผถกฟองคดยนคาใหการโดยชดแจงแสดงการปฏเสธหรอยอมรบขอหาท
ปรากฏในคาฟอง คาขอทายฟอง และเหตแหงการนน พรอมสงพยานหลกฐานทรบรองถกตองตาม
จานวนทตลาการเจาของสานวนกาหนดหรอไม หากเหนวาคาใหการไมครบถวนตามประเดนท
ปรากฏในคาฟองหรอไมชดเจนเพยงพอ ใหทารายงานกระบวนพจารณาเสนอความเหนตอ
ตลาการเจาของสานวนเพอมคาสงใหผถกฟองคดดาเนนการแกไขหรอจดสงคาใหการมาใหม
ภายในระยะเวลาทกาหนด เมอตลาการเจาของสานวนมคาสงเปนประการใดใหนาใหออกหมายเพอ
แจงคาสงใหผถกฟองคดทราบ เมอพนกงานคดปกครองตรวจสอบแลวเหนวาคาใหการครบถวน
หรอชดเจนใหเสนอตลาการเจาของสานวนเพอมคาสงรบคาใหการและใหสงสาเนาคาใหการ
พรอมท งสา เนาพยานหลกฐานไปยงผ ฟองคดเพอใหคดคานหรอยอมรบคาใหการหรอ
พยานหลกฐานทผถกฟองคดยนตอศาล ถาผฟองคดประสงคจะยนคาคดคานคาใหการใหทา
คาคดคานคาใหการยนตอศาลพรอมสาเนาตามจานวนผถกฟองคดภายในสามสบวนนบแตวนท
ไดรบสาเนาคาใหการหรอภายในระยะเวลาทกาหนด เมอตลาการเจาของสานวนมคาสงแลวให
บนทกขอมลความเคลอนไหวคดลงระบบคอมพวเตอร เมอครบกาหนดระยะเวลาตามคาสงเรยกให
ทาคาใหการแลวหากผถกฟองคดไมไดดาเนนการตามคาสงศาล ใหเจาหนาทกลมงานสารบบคด
รายงานตลาการเจาของสานวนเพอพจารณา
รบคาคดคานคาใหการและใหทาคาใหการเพมเตม เมอผฟองคดยนคาคดคานคาใหการ
ตอศาลแลว ใหพนกงานคดปกครองตรวจสอบคาคดคานคาใหการมไดเฉพาะในประเดนทไดยกขน
กลาวในคาฟอง คาใหการหรอทศาลกาหนด ใหพนกงานคดปกครองตรวจสอบคาคดคานคาใหการ
ของผฟองคด หากพบวาคาคดคานคาใหการมประเดนหรอคาขอเพมขนใหมหรอตางจากคาฟอง
คาใหการหรอทศาลกาหนด ใหทารางคาสงไมรบประเดนหรอคาขอใหมนนไวพจารณาเสนอตลาการ
หากคาคดคานคาใหการครบถวน ชดเจน และผฟองคดสงสาเนาคาคดคานคาใหการตามจานวนท
กาหนด ใหพนกงานคดปกครองเสนอตลาการเจาของสานวนมคาสงรบคาคดคานคาใหการและให
สงสาเนาคาคดคานคาใหการไปใหผถกฟองคดทาคาใหการเพมเตมภายในสบหาวนนบแตวนท
ไดรบสาเนาคาคดคานคาใหการหรอภายในเวลาทกาหนด เมอตลาการเจาของสานวนมคาสง
แลวใหพนกงานคดปกครองบนทกขอมลความเคลอนไหวคดลงระบบคอมพวเตอรและไปสงพมพ
ค าสงเรยกใหทาคาใหการเพมเตม เมอไดรบหมายแลวใหพนกงานคดปกครองตรวจสอบ
ความถกตอง หลงจากเสนอตลาการเจาของสานวนลงนามแลวใหสงสาเนาคาคดคานคาใหการและ
สาเนาพยานหลกฐานไปพรอมคาสงเรยกใหทาคาใหการเพมเตมและนาไปปลดหมาย
53
รบคาใหการเพมเตมและสงสาเนาคาใหการเพมเตมไปใหผฟองคด เมอผ ฟองคด
ยนคาใหการเพมเตมแลวใหพนกงานคดปกครองตรวจสอบความครบถวน และเสนอตลาการ
เจาของสานวนเพอมคาสงรบคาใหการเพมเตมและสงสาเนาคาใหการเพมเตมไปใหผฟองคดทราบ
ขนตอนวธการแสวงหาขอเทจจรงของศาล การแสวงหาขอเทจจรงทกลาวมาขางตน
หากยงไมเพยงพอศาลมอาจออกคาสงเรยกคกรณหรอบคคลทเกยวของมาใหถอยคาไดตามท
เหนสมควร โดยมวธการปฏบตโดยการเรยกใหคกรณมาไตสวน การเรยกพยานเอกสาร
พยานผเชยวชาญ เดนเผชญสบ สบพยานลวงหนา สงประเดนใหศาลปกครองชนตนอนแสวงหา
ขอเทจจรงนน ขนอยกบวาพยานหลกฐานหรอขอเทจจรงทศาลตองการนนจะแสวงหาโดยใชวธใด
เมอไดพยานหลกฐานหรอขอเทจจรงตามวธการดงกลาวแลวพนกงานคดปกครองตองสรปดวยวา
ศาลไดใชกระบวนวธพจารณาในวธการดงกลาวและไดพยานหลกฐานหรอขอเทจจรงนนมา
การจดทาบนทกเจาหนาทเพอประกอบการจดทาบนทกของตลาการเจาของสานวน (สรปสานวน)
การสรปขอเทจจรงประกอบไปดวยการสรปขอเทจจรงตามลาดบเหตการณ เวลา และ
ขนตอนกระบวนการของกฎหมายหรอกฎในคดพพาทนน ซงจะทาใหการรบฟงขอเทจจรงหรอการ
รบฟงพยานหลกฐานสามารถนาไปใชในการวนจฉยเนอหาของคดไดงายยงขน มความเปนตรรกะ
และทาใหการใหเหตผลมความนาเชอถอวาเปนสรปสานวนทถกตองและมความยตธรรม
ภายหลงจากทศาลไดแสวงหาขอเทจจรงจากคาคความและกรณอนๆ พนกงานคดปกครอง
มหนาทจดทาบนทกเจาหนาทเพอประกอบการจดทาบนทกของตลาการเจาของสานวน ต.14
หากพจารณาแลวเหนวาคดมขอเทจจรงเพยงพอทจะพจารณาพพากษาหรอมคาสงชขาดคดแลว
ดงนน บนทกเจาหนาทของพนกงานคดปกครองจงมรปแบบและเนอหาใกลเคยงกบบนทกของ
ตลาการเจาของสานวนซงในทางปฏบตพนกงานคดปกครองอาจดาเนนการยกรางทงในรปแบบ
บนทกเจาหนาท หรอบนทกของตลาการเจาของสานวนกได บนทกของตลาการเจาของสานวนม
ความสาคญมากเนองจากเปนการสรปขอเทจจรงทไดจากการดาเนนกระบวนพจารณาทงหมดและ
เปนแนวทางในการจดทาคาพพากษาตอไป
เมอพนกงานคดปกครองจดทาบนทกเจาหนาแลวเสรจและเสนอตอตลากาเจาของสานวน
เพอพจารณาแลว ตลาการเจาของสานวนจะมคาสงใหจดทาบนทกของตลาการเจาของสานวน
โดยตลาการเจาของสานวนอาจเหนชอบตามบนทกเจาหนาทของพนกงานคดปกครองกได
จากนนจะเปนขนตอนการกาหนดวนสนสดการแสวงหาขอเทจจรงโดยตลาการเจาของสานวน
จะเสนอบนทกของตลการเจาของสานวนพรอมทงรายงานกระบวนพจารณาทกาหนดวนสนสดการ
แสวงหาขอเทจจรงไวแลวตอองคคณะเพอพจารณา เมอองคคณะพจารณาแลวเหนดวยกบ
ตลาการเจาของสานวน ตลาการหวหนาคณะกจะกาหนดวนสนสดการแสวงหาขอเทจจรง
ตามรายงานกระบวนพจารณาทตลาการเจาของสานวนไดเสนอ แลวแจงใหคกรณทราบถงวน
สนสดแสวงหาขอเทจจรงลวงหนาไมนอยกวา 10 วน
54
การจดทาคาแถลงการณ หลงจากทไดกาหนดวนสนสดการแสวงหาขอเทจจรงในคดแลว
กอนวนนงพจารณาคด ตลาการเจาของสานวนตองสงมอบสานวนคดใหตลาการผแถลงคดพจารณา
โดยจดทาสรปขอเทจจรง ขอกฎหมายและความเหนในการวนจฉยคดเสนอตอองคคณะน น
โดยตลาการผแถลงคดไดรบการแตงตงมาจากอธบดศาลปกครองชนตนหรอประธานศาลปกครองสงสด
และตลาการผแถลงคดผไดรบการแตงตงจะตองมใชตลาการในองคคณะทพจารณาพพากษาคดนน
พนกงานคดปกครองตองทาหนา ทตรวจพสจนอกษรของคาแถลงการณ พรอมกบรางท
ตลาการผแถลงคดแกไขแลวสงใหตลาการเจาของสานวนดาเนนการตอไป
การประสานวนนงพจารณา เมอนาสงคาแถลงการณพรอมสานวนใหสานกอธบด
ศาลปกครองกลางหรอประธานศาลปกครองสงสดเรยบรอยแลว องคคณะจะกาหนดวนนงพจารณา
คดครงแรก ซงตลาการผแถลงคดจะตองชแจงดวยวาจาตอองคคณะเพอประกอบคาแถลงการณ
เปนหนงสอทไดเสนอไวแลว ดงน น พนกงานคดปกครองชวยงานตลาการเจาของสานวน
จะประสานมาย งพนกงานคดปกครองชวยงานตลาการผ แถลงคดเพ อขอนดหมายกบ
ตลาการผแถลงคดในการกาหนดวนนงพจารณาคด เมอนดหมายไดแลวพนกงานคดปกครอง
ชวยงานตลาการเจาของสานวนจะแจงใหหองทใชนงพจารณาพรอมสาเนาหมายแจงวนนงพจารณา
คดครงแรกมายงตลาการผแถลงคดอกครง ใหพนกงานคดปกครองชวยงานตลาการผแถลงคด
ลง ว น เ ดอน ป หอง ท ใ ชน ง พ จา รณา อง คค ณ ะ หม า ย เล ข ค ด ช อผ ฟ อง ค ด /ผ อท ธ รณ
องคคณะตลาการเจาของสานวนไวเพอเตอนตลาการผแถลงคดลวงหนาอยางนอย 3 วน กอนถงวน
นงพจารณาด
การออกหมายแจงกาหนดวนนงพจารณาครงแรกและสงสรปขอเทจจรงของตลาการ
เจาของสานวน ตองใหคกรณทราบลวงหนาไมนอยกวา 7 วน
การออกหมายเลขคดแดง เมอคกรณไมพอใจในคาพพากษาซงนาไปสการอทธรณคด
ศาลไดมคาพพากษาหรอคาสง คกรณหรอผมสวนไดเสยทมความเหนเปนอยางอนแตกตางจาก
คาพพากษาหรอคาส งของศาลปกครองช นตน คกรณหรอผ ม สวนไดเสยยอมมสทธ ทจะ
โตแยงหรอคดคานคาพพากษาหรอคาสงของศาลปกครองชนตนตอศาลปกครองสงสด โดยจดทา
คาอทธรณเปนหนงสอยนตอศาลปกครองชนตนทมคาพพากษาหรอคาสงเพอใหศาลปกครองสงสด
พจารณาทบทวนคาพพากษาหรอคาสงของศาลปกครองชน ซงเมอพนกงานคดปกครองไดรบ
มอบหมายใหตรวจอทธรณวาจะเปนการอทธรณคาพพากษาหรอคารองอทธรณคาสงนนจะตอง
ตรวจเงอนไขการอทธรณตองพจารณาวาอทธรณสมบรณครบถวนหรอไม มการชาระคา
ธรรมเนยมศาลครบถวนหรอไม เปนอทธรณตองหามหรอไม หากพนกงานคดปกครองเหนวา
คาอทธรณไมสมบรณครบถวนซงผ อทธรณอาจแกไขได หรอผ อทธรณชาระคาธรรมเนยม
ไมครบถวน ผอทธรณไมแกไขอทธรณใหสมบรณครบถวนหรอชาระคาธรรมเนยมศาลไมครบถวน
55
ภายในระยะเวลาทกาหนด หรอขอทไมสมบรณครบถวนนนเปนกรณทไมอาจแกไขใหถกตองได
หรอคาอทธรณตองหามตามกฎหมายหรอคาอทธรณยนโดยผดระเบยบ
การปรบขอเทจจรงเขากบขอกฎหมาย วาตองนาขอกฎหมายใดมาวนจฉย ดงนน เหตผล
ของการวนจฉยเนอหาของคดจงตองประกอบไปดวยขอเทจจรงและการปรบใชขอกฎหมาย จงเปน
หนาททพนกงานคดปกครองจะตองใหลกษณะของกฎหมายในการวนจฉย หากกฎหมายทมอย
ไดชดเจนเพยงพอกบขอเทจจรงทเกดขนกตองตความหรอใหความหมายหรอนยามความไมชดเจน
ของกฎหมายนนวา มความหมายอยางไรพรอมเหตผลประกอบดวย กลาวคอ เปนการใหลกษณะ
ของกฎหมายทศาลปกครองมหนาททาใหขอกฎหมายสมบรณ เพอนามาวนจฉยกบขอเทจจรงทเปน
ทยตแลวและนาไปสการวนจฉยประเดนเนอหาของคด พนกงานคดปกครองจงตองใชหลกการ
ตความกฎหมายปกครองและกฎหมายทวไปมาอดชองวางหรอสามารถทาใหกฎหมายทนามา
วนจฉยคดมประสทธภาพได
การเสนอความเหนในกรณทตองมคาบงคบ พนกงานคดปกครองจะตองตรวจสอบวา
คดนนศาลไดมคาสงเกยวกบวธการชวคราวกอนการพพากษาหรอไม และตองสรปดวยวาจะให
คาสงเกยวกบวธการชวคราวกอนการพพากษามผลตอไปหรอไม อยางไร ซงสวนใหญจะให
คาสงดงกลาวสนผลลง เนองจากคาสงดงกลาวจะมผลบงคบตามคาพพากษามาแทนทและกาหนด
ผลของคดใหยต ในกรณทพนกงานคดปกครองเหนวาศาลควรพพากษาและมคาบงคบพนกงานคด
ปกครองตองตรวจสอบวาคาบงคบนนๆ ศาลปกครองกลางมอานาจกาหนดไดเพยงใดและตองเปน
ผลจากการวนจฉยซงประกอบไปดวยเหตผล การเสนอใหศาลมคาบงคบ พนกงานคดปกครอง
จะตองเสนอใหศาลกาหนดคาบงคบตามคาขอของผฟองคด ในกรณคาบงคบใหชาระเงนหรอ
สงมอบทรพยสน ถาผนนไมชาระเงนหรอสงมอบทรพยสน ศาลอาจมคาสงใหมการบงคบคดแก
ทรพยสนของบคคลนนได
ผศกษาไดนาเสนอขนตอนตางๆ ของการทางานตาแหนงพนกงานคดปกครอง เพอให
เหนถงบทบาทสายงานสนบสนน (ดานคดปกครอง) ในกลมรบฟอง กลมสารบบคด กลมออกหมาย
ทมความเชอมโยงของกลมงานตางๆ เหลานมาสองคคณะตลาการทชวยในการขบเคลอน
กระบวนการพจารณาคดตลอดจนคดถงทสดและการนาไปสการเยยวยาไดทนตอความเดอดรอน
ของประชาชน
56
ภาพประกอบท 4 สถตคดรบเขา คดแลวเสรจ และคดทอยระหวางการพจารณาสะสมของ
ศาลปกครอง จาแนกตามป พ.ศ. ตงแตเปดทาการจนถงวนท 31 ธนวาคม 2556
ทมา : รายงานประจาป 2557
ผลสาเรจของการดาเนนคด เมอพจารณาแลวคดรบเขาของศาลปกครองมแนวโนม
เพมสงขนทกป โดยเฉพาะอยางยง พ.ศ. 2556 มคดรบเขาสงถง13,020 คด มากกวาคาเฉลยของป
รบเขาในชวง 5 ปทผานมา (2551-2555) จานวน 4,958 คด หรอมากกวารอยละ 61.51 อยางไรกตาม
จานวนคดทสามารถพจารณาไดแลวเสรจมแนวโนมสงเพมขนทกปเชนกน โดยในป 2556 พจารณา
ไดแลวเสรจสงถง 9,721 คด แตคดทรบเขาทเพมสงขนเปนจานวนมากสงผลใหจานวนคดทอย
ระหวางพจารณาสะสมเพมมากขนอยางตอเนอง ทาให ณ วนท 31 ธนวาคม 2556 มคดอยระหวาง
พจารณาสะสมเพมขน 20,633 คด แมวาคดทอยระหวางพจารณาสะสมเพมสงขนแตคดเหลานเปน
คดทรบเขามาใหมในป 2555-2556 สงถง 15,520 คด คดเปนรอยละ 75.22 ของคดทอยระหวางการ
พจารณาทงหมด
5695 5219 5511 5054 6158
7069 6887 6252
7277 6880
8267
11632
13020
2136
4016 4484 4718 5053 5571 5761 5411 5628 5888 6688
9213 9721
3559 4762
5789 6125 7230
8728 9854
10695
12344 13336
14915
17334
20633
0
5000
10000
15000
20000
25000
2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556
คดรบเขา คดแลวเสรจ คดอยระหวางการพจารณาสะสม
57
กลม ตาแหนง กรอบอตรา อตราครองปจจบน
กลมรบฟอง ผอานวยการกลม 1 1
พนกงานคดปกครอง 9 12
เจาหนาทศาลปกครอง
(ชานาญการพเศษ-เชยวชาญ)
2 ไมม
เจาหนาทศาลปกครอง
(ปฏบตการ-ชานาญการพเศษ)
9 7
เจาพนกงานธรการ 4 3
พนกงานราชการศาลฯ 11 6
ลกจางชวคราว - 3
กลมสารบบคด ผอานวยการกลม 1 1
พนกงานคดปกครอง 4 15
เจาหนาทศาลปกครอง
(ชานาญการพเศษ-เชยวชาญ)
2 ไมม
เจาหนาทศาลปกครอง
(ปฏบตการ-ชานาญการพเศษ)
15 14
เจาพนกงานธรการ 7 ไมม
พนกงานราชการศาลฯ 7 7
ลกจางชวคราว - 2
กลมออกหมาย ผอานวยการกลม 1 1
พนกงานคดปกครอง 7 18
เจาหนาทศาลปกครอง
(ชานาญการพเศษ-เชยวชาญ)
14 13
เจาหนาทศาลปกครอง
(ปฏบตการ-ชานาญการพเศษ)
14 13
เจาพนกงานธรการ 13 7
พนกงานราชการศาลฯ 33 24
ลกจางชวคราว - 2
องคคณะ พนกงานคดปกครอง 482 218
ตารางท 1 อตรากาลงของกลมสนบสนนคดปกครอง ของสานกงานศาลปกครองกลาง
ทมา : กลมบรหารทวไป สานกงานศาลปกครองกลาง
58
จากตาราง จะเหนไดวาสดสวนอตรากาลงของเจาหนาทระหวางกรอบอตราทสานกงาน
ไดกาหนดไวโดยจาแนกแตละตาแหนงกบอตราครองปจจบนจะเหนไดวาแตละตาแหนงมสวนเกน
และสวนทขาดไปในสดสวนทไมมความสอดคลองกนเมอเปรยบเทยบกนกบปรมาณคดทเพมขน
สงผลใหมคดทอยระหวางการพจารณาคงคางสะสมเพมขนตามมา
ผลการศกษาภาคสนาม
โดยเกบขอมลจาการสมภาษณประชากรกลมเปาหมาย ประกอบดวยขาราชการ
ปฏบตงานในตาแหนง จานวน 11 คน คอ ผอานวยการกลมรบฟอง ผอานวยการกลมสารบบคด
ผอานวยการกลมออกหมาย พนกงานคดปกครอง เจาหนาทศาลปกครอง เจาพนกงานธรการ
เลขานการประจาองคคณะ และพนกงานเดนหมาย โดยเนอหาทนาเสนอเปนการบรรยายเรยงลาดบ
ตามคาถามในแบบสมภาษณ และการตอบคาถามของผใหสมภาษณแบบปลายเปด ซงคาถาม
ครอบคลมวตถประสงคของการวจยม 4 ขอ และในสวนเพมเตมของแบบสมภาษณคอปญหาและ
อปสรรคในการปฏบตงานพรอมขอเสนอแนะของแตละคน ซงคาถามครอบคลมวตถประสงคของ
การวจย 3 ขอ คอ
1. เพอศกษาความสาคญของสายงานสนบสนน (ดานคดปกครอง) ของสานกงาน
ศาลปกครองกลาง
2. เพอศกษากระบวนการทางานของสายงานสนบสนน (ดานคดปกครอง) ของสานกงาน
ศาลปกครองกลาง
3. เพอศกษาถงความสาเรจในการปฏบตงานของสายงานสนบสนน (ดานคดปกครอง)
ของสานกงานศาลปกครองกลาง
คาถามขอท 1 โครงสรางของสานกงานศาลปกครองมความเหมาะสมหรอไม อยางไร
หากไมเหมาะสมทานคดวาควรปรบปรงอยางไร
คาถามขอท 2 อตรากาลงของเจาหนาทกลมรบฟอง กลมสารบบคด และกลมออกหมาย
มเพยงพอสอดคลองตอปรมาณงานของคดทเขามา หรอไม อยางไร
คาถามขอท 3 หนวยงานของทานไดมการจดใหมการอบรมเพอพฒนาความรในดานการ
ปฏบตงานใหแกเจาหนาทเพยงพอหรอไม อยางไร และทานอยากใหหนวยงานพฒนาบคลากร
ในดานใด
คาถามขอท 4 สายงานสนบสนนทอยในกลมของทานมความสอดคลองกบงานททา
หรอไม อยางไร
ขอมลจากกลมตวอยางทเกบรวบรวมจากผใหขอมลสาคญจากการสมภาษณในการศกษา
ครงน ประกอบดวยผใหขอมลสาคญ จานวน 11 คน ดงน
59
1. นางจนตนา เลศอาภานนท ตาแหนง ผอานวยการกลมสารบบคด
2. นายคมกฤช วชรบตร ตาแหนง ผอานวยการกลมออกหมาย
3. นายอลงกต ไผพล ตาแหนง ผอานวยการกลมรบฟอง
4. นายมนส ไหมออน ตาแหนง พนกงานคดปกครองชานาญการ
5. นายสารต ขนนวล ตาแหนง พนกงานคดปกครองชานาญการ
6. นายบญโรจน สดา ตาแหนง พนกงานคดปกครองชานาญการ
7. นางณฐกฤตา เปรมปรด ตาแหนง เจาหนาทศาลปกครองชานาญการ
8. นายเกยรตวสทธ ฐตะฐาน ตาแหนง เจาหนาทศาลปกครองปฏบตการ
9. น.ส. เกตนสร สรยะยานนท ตาแหนง เจาพนกงานธรการชานาญงาน
10. นางสาวเสาวนย กนนะร ตาแหนง เลขานการประจาองคคณะ
11. นายนราชย บญยธนดลก ตาแหนง พนกงานเดนหมาย
ขอมลทไดจากการสมภาษณ
คาถามขอท 1 โครงสรางของสานกงานศาลปกครองมความเหมาะสมหรอไม อยางไร
หากไมเหมาะสมทานคดวาควรปรบปรงอยางไร
ผใหขอมลท 1 นางจนตนา เลศอาภานนท ตาแหนง ผอานวยการกลมสารบบคด
โครงสรางของสานกงานศาลปกครองยงไมเหมาะสม เนองจากปจจบนมการบรรจ
อตรากาลงพนกงานคดปกครองเ ปนจานวนมากเพ อให ชวยงานตลาการศาลปกครอง
แตในขณะเดยวกนอตรากาลงตาแหนงเจาหนาทศาลปกครองและตาแหนงเจาพนกงานธรการกลบ
ไมเพมขน เมอมการขยายอตรากาลงของตาแหนงพนกงานคดปกครองเพมขนทาใหงาน
ในสวนของการพจารณาคดเพมขน แตงานในสวนของธรการคดซงตองใชตาแหนงเจาหนาท
ศาลปกครองและตาแหนงเจาพนกงานธรการกลบไมเพมขนจงทาใหเกดความไมเหมาะสมของ
โครงสรางอตรากาลงของสานกงานศาลปกครอง
ผใหขอมลคนท 2 นายคมกฤช วชรบตร ตาแหนง ผอานวยการกลมออกหมาย
โครงสรางสานกงานศาลปกครองมความเหมาะสมดแลว
ผใหขอมลคนท 3 นายอลงกต ไผพล ตาแหนง ผอานวยการกลมรบฟอง
โครงสรางสานกงานศาลปกครองมความเหมาะสมดแลว
ผ ใหขอมลคนท 4 นายมนส ไหมออน ตาแหนง พนกงานคดปกครองชานาญการ
(ประจาองคคณะ)
โครงสรางสานกงานศาลปกครองมความเหมาะสมดแลว
60
ผ ใหขอมลคนท 5 นายสารต ขนนวล ตาแหนง พนกงานคดปกครองชานาญการ
(ประจาองคคณะ)
โครงสรางสานกงานศาลปกครองไมเหมาะสม ควรเพมอตรากาลงตามปรมาณงาน
ทเพมขน
ผ ใหขอมลคนท 6 นายบญโรจน สดา ตาแหนง พนกงานคดปกครองชานาญการ
(ประจาองคคณะ)
โครงสรางสานกงานศาลปกครองย งไมเหมาะสม ควรปรบปรงโดยมงเนนและ
ใหความสาคญในสวนของงานดานวชาการและงานสนบสนนดานคดปกครอง เปนโครงสรางหลก
มากกวามงเนนงานของสานกงานทวไป และควรเพมโครงสรางองคการในสวนของกลมงาน
สนบสนนงานวชาการแยกออกจากศาล เพราะสานกงานสวนอนๆ เพอใหเกดความอสระในการ
ผลตผลงานทางวชาการโดยไมอยภายใตองคการศาล หรอผบรหารของสานกงาน
ผใหขอมลคนท 7 นางณฐกฤตา เปรมปรด ตาแหนง เจาหนาทศาลปกครองชานาญการ
(กลมรบฟอง)
โครงสรางของสานกงานศาลปกรองมความเหมาะสมดแลว มการจดแบงภารกจออก
อยางชดเจน และแตละภารกจมการจดแบงหนวยงานรองรบแตละภารกจน นๆ อยางชดเจน
เหมอนกน เชน ภารกจทางดานงานคด จะมสานกตางๆ เชน สานกประธานศาลปกครองสงสด
สานกงานศาลปกครองสงสด สานกอธบดศาลปกครองกลาง สานกงานศาลปกครอง สานกบงคบคด
เปนตน สานกตางๆ เปนหนวยงานภายในสานกงานศาลปกครอง ซงมภารกจสนบสนนการ
พจารณาคดของศาลปกครองใหมประสทธภาพและประสทธผลตามแผนยทธศาสตรของศาล
ปกครอง
ผใหขอมลคนท 8 นายเกยรตวสทธ ฐตะฐาน ตาแหนง เจาหนาทศาลปกครองปฏบตการ
(กลมสารบบคด)
โครงสรางของสานกงานศาลปกครองมความเหมาะสมดแลว เพราะทกภาคสวนตาม
โครงสรางไดทางานไปพรอมๆ กน ในการขบเคลอนองคการ ไปสเปาหมายไดอยางมประสทธภาพ
ผใหขอมลคนท 9 น.ส. เกตนสร สรยะยานนท ตาแหนง เจาพนกงานธรการชานาญงาน
(กลมรบฟอง)
โครงสรางสานกงานศาลปกครองมความเหมาะสมดแลว
ผใหขอมลคนท 10 นางสาวเสาวนย กนนะร ตาแหนง เลขานการประจาองคคณะ
โครงสรางสานกงานศาลปกครองไมมความเหมาะสมเพราะงานหองสานวนหรอ
ออกหมายควรจะใชกรอบอตรากาลงของเจาหนาทศาลปกครอง สวนพนกงานคดปกครองนาจะอย
ในสวนองคคณะหรอสวนททาคดโดยตรง
61
ผใหขอมลคนท 11 นายนราชย บญยธนดลก ตาแหนง พนกงานเดนหมาย (กลมออกหมาย)
โครงสรางของสานกงานศาลปกครองไมมความเหมาะสมอยางยง
สรปภาพรวม
คาถามขอท 1 โครงสรางของสานกงานศาลปกครองมความเหมาะสมหรอไม อยางไร
ผใหขอมลสาคญสวนใหญไดใหขอมลพอสรปไดวา โครงสรางสานกงานศาลปกครอง
มความเหมาะสมดแลว คดเปนรอยละ 54.55 เพราะไดมการจดแบงภารกจไวอยางชดเจนในการ
ปฏบตงานในแตละดาน สวนรอยละ 45.45 มความเหนวายงไมเหมาะสม ควรมโครงสรางของ
สวนสนบสนนทางวชาการเพราะภารกจของสานกงานศาลปกครองจะเปนภารกจเกยวกบการ
ดาเนนการทางคดปกครอง ควรมงเนนใหความสาคญกบงานสนบสนนคดเปนอนดบแรก
คาถามขอท 2 อตรากาลงของเจาหนาทกลมรบฟอง กลมสารบบคด และกลมออกหมาย
มเพยงพอสอดคลองตอปรมาณงานของคดทเขามา หรอไม อยางไร
ผใหขอมลท 1 นางจนตนา เลศอาภานนท ตาแหนง ผอานวยการกลมสารบบคด
อตรากาลงของกลมสารบบคดยงไมเพยงพอสอดคลองตอปรมาณงานของคดทเขามา
เนองจากปจจบนมการเปดแผนกคดสงแวดลอมและแผนกคดบรหารงานบคคลทาใหมขนตอน
ในการดาเนนการทางธรการคดเพมขน แตอตรากาลงของเจาหนาทไมเพมขน สงผลใหการทางาน
อาจจะลาชาได
ผใหขอมลคนท 2 นายคมกฤช วชรบตร ตาแหนง ผอานวยการกลมออกหมาย
อตรากาลงของกลมออกหมาย สานกงานศาลปกครองกลางมย งไมเพยงพอและ
ไมสอดคลองกบปรมาณงานทเขามา กลาวคอยงมอตราสวนจานวนคนตอคดทยงนอยอย โดยเฉพาะ
ในชวงเวลาทศาลมการเรงรดคด
ผใหขอมลคนท 3 นายอลงกต ไผพล ตาแหนง ผอานวยการกลมรบฟอง
ปรมาณงานเพมมากขน ควรเพมบคลากรเพมมากขนตามปรมาณทมากขน โดยเฉพาะ
ลกจางชวคราวเมอสอบไดพนกงานศาลแลวยายไปจากกลมรบฟองไปกลมอน ตาแหนงเดม
จะถกยบไปโดยไมมตาแหนงหรออตรากาลงมาทดแทน
ผใหขอมลคนท 4 นายมนส ไหมออน ตาแหนง พนกงานคดปกครองชานาญการ (ประจา
องคคณะ)
อตรากาลงตาแหนงพนกงานคดปกครองของกลมรบฟอง กลมออกหมาย กลมสารบบคด
มมากเกนไป ควรจดสรรมาชวยงานทองคคณะ
ผใหขอมลคนท 5 นายสารต ขนนวล ตาแหนง พนกงานคดปกครองชานาญการ (ประจา
องคคณะ)
อตรากาลงพนกงานคดปกครองขององคคณะยงไมเหมาะสม เจาหนาทยงนอยไม
เพยงพอกบปรมาณงาน
62
ผใหขอมลคนท 6 นายบญโรจน สดา ตาแหนง พนกงานคดปกครองชานาญการ (ประจา
องคคณะ)
อตรากาลงเหมาะสม เพยงพอดแลว
ผ ใหขอมลคนท 7 นางณฐกฤตา เปรมปรด ตาแหนง เจาหนาทศาลปกครองชานาญการ
(กลมรบฟอง)
อตรากาลงของเจาหนาทกลมรบฟองยงไมเพยงพอสอดคลองกบปรมาณงานทเขามา
เนองจากเจาหนาทในกลมมสบเปลยนโยกยายงานอยบอยครง และในการโยกยายแตละครงนน
บางครงไมมเจาหนาทมาทดแทนเจาหนาทคนเดมทไดมการโยกยาย ประกอบกบปจจบนมงาน
ทไดรบมอบหมายเพมขนอยตลอดซงเปนงานนอกเหนอจากภารกจหลกทาใหการทางานลาชาและม
ประสทธภาพลดลง และการทางานของเจาหนาทรบฟองใชเวลาเปนตวกาหนดงานแตละชน
ทาใหภารกจไมลลวงตามขอตกลงในบางครง สาเหตจากเจาหนาทหนงคนตองปฏบตงานภารกจ
หลกและภารกจทไดรบมอบหมายเพมขนในเวลาเดยวกน โดยมเจาหนาททมการโยกยายและไมม
มาทดแทนเจาหนาททมอยกตองรบผดชอบในหนาทของเจาหนาททโยกยายนนดวย
ผใหขอมลคนท 8 นายเกยรตวสทธ ฐตะฐาน ตาแหนง เจาหนาทศาลปกครองปฏบตการ
(กลมสารบบคด)
อตรากาลงของเจาหนาทในสวนของกลมสารบบคด ยงขาดอตรากาลงอยเมอเปรยบเทยบ
กบปรมาณงานของคดทเขามา
ผ ใหขอมลคนท 9 น.ส. เกตนสร สรยะยานนท ตาแหนง เจาพนกงานธรการชานาญงาน
(กลมรบฟอง)
อตรากาลงมความเหมาะสมดแลว
ผใหขอมลคนท 10 นางสาวเสาวนย กนนะร ตาแหนง เลขานการประจาองคคณะ
กรอบอตรากาลงของกลมรบฟองมความเหมาะสมดแลว แตกลมสารบบคด (หองสานวน)
ออกหมาย อตรากาลงของพนกงานคดปกครองมเยอะเกนไป ซงงานในหนาทน ควรจะเปนงานใน
ตาแหนงของเจาหนาทศาลปกครอง
ผใหขอมลคนท 11 นายนราชย บญยธนดลก ตาแหนง พนกงานเดนหมาย (กลมออกหมาย)
อตรากาลงเจาหนาทในสวนของพนกงานเดนหมายของกลมออกหมายยงมไมเพยงพอ
กบปรมาณคดทเพมขนโดยเฉพาะปจจบนมแผนกคดสงแวดลอมและแผนกคดบรหารงานบคคลเขา
มา ทาใหเกดปญหาในการสงหมายตามคาสงศาลเปนไปไดอยางลาบากทตองทาแขงกบเวลาท
เหลออย เพราะคาสงศาลจะระบกาหนดระยะเวลาทจะตองสงใหคกรณทราบ
63
สรปภาพรวม
คาถามขอท 2 อตรากาลงของเจาหนาทกลมรบฟอง กลมสารบบคด และกลมออกหมาย
มเพยงพอสอดคลองตอปรมาณงานของคดทเขามาหรอไม อยางไร
ผใหขอมลสาคญสวนใหญแลวมความเหนวาอตรากาลงไมเพยงพอ คดเปนรอยละ 90.91
เนองจากปจจบนศาลปกครองไดเปดแผนกคดสงแวดลอมและแผนกบรหารงานบคคล ทาใหม
ขนตอนในการดาเนนการทางธรการคดเพมขน สงผลใหการทางานเปนไปอยางลาชา สวนสายงานสนบสนน
ทอยในทง 3 กลม มความไมสอดคลองกบลกษณะงานโดยเฉพาะตาแหนงพนกงานคดปกครอง
ซงตามกรอบทใหไวมความแตกตางกนมากกบจานวนพนกงานคดปกครองทดารงอยในปจจบน
ท งนเหนวาควรใหตาแหนงเจาหนาทศาลปกครองและเจาพนกงานธรการปฏบตหนาทแทน
ตาแหนงพนกงานคดปกครองได
คาถามขอท 3 หนวยงานของทานไดมการจดใหมการอบรมเพอพฒนาความรในดานการ
ปฏบตงานใหแกเจาหนาทเพยงพอหรอไม อยางไร และทานอยากใหหนวยงานพฒนาบคลากรใน
ดานใด
ผใหขอมลท 1 นางจนตนา เลศอาภานนท ตาแหนง ผอานวยการกลมสารบบคด
สานกงานศาลปกครองไดมการจดใหมการอบรมเพอพฒนาความรในการปฏบตงาน
ใหแกเจาหนาทเพยงพอในบางครง เชน การอบรมใหแกพนกงานคดปกครอง แตการอบรมเกยวกบ
การปฏบตงานดานธรการคดยงไมเพยงพอ เนองจากไมมหลกสตรการอบรมของงานธรการคด
โดยตรง นอกจากน นควรมหลกสตรการอบรมทางดานคณธรรม จรยธรรมของขาราชการ
การอบรมทางดานจตวทยาในการใหบรการประชาชน และจตวทยาในการแกปญหา กรณทม
การตดตอกบบคคลทไมปกต เชน การใหบรการบคคลทมปญหาทางจตจากการสอสารผานทาง
โทรศพทกบผทมปญหาทางจต เปนตน
ผใหขอมลคนท 2 นายคมกฤช วชรบตร ตาแหนง ผอานวยการกลมออกหมาย
การอบรมยงไมเพยงพอ เหนวาควรพฒนางานดานสารบรรณใหเจาหนาทใหมความร
เกยวกบระเบยบสานกนายกรฐมนตร วาดวยงานสารบรรณ ใหมากยงขนกวาทเปนอย
ผใหขอมลคนท 3 นายอลงกต ไผพล ตาแหนง ผอานวยการกลมรบฟอง
การอบรมมเพยงพอ แตควรเพมดานจตวทยาการใหบรการบคคลทมลกษณะพเศษ เชน
จตไมปกต ฯลฯ
ผใหขอมลคนท 4 นายมนส ไหมออน ตาแหนง พนกงานคดปกครองชานาญการ (ประจา
องคคณะ)
การอบรมมเพยงพอ แตอยากใหเพมการพฒนาดานการเขยนสานวน
64
ผใหขอมลคนท 5 นายสารต ขนนวล ตาแหนง พนกงานคดปกครองชานาญการ (ประจา
องคคณะ)
มการอบรมในเรองทวไปเปนสวนใหญ แตไมไดเนนมาทความรเฉพาะดานในการปฏบตหนาท
ผใหขอมลคนท 6 นายบญโรจน สดา ตาแหนง พนกงานคดปกครองชานาญการ (ประจา
องคคณะ)
การอบรมยงไมเพยงพอ ควรสนบสนนใหเจาหนาทไดรบการอบรมหลกสตรตางๆ
ทเกยวกบคดปกครองอยางเขมขนทงจากภายในสานกงานและหนวยงานภายนอกอนๆ นอกจากน
ควรสนบสนนใหเจาหนาทไดรบการเขาอบรมหลกสตรอนๆ จากหนวยงานภายนอกทเปน
ประโยชนตอการพฒนางานดานคดปกครอง
ผ ใหขอมลคนท 7 นางณฐกฤตา เปรมปรด ตาแหนง เจาหนาทศาลปกครองชานาญการ
(กลมรบฟอง)
งานกลมรบฟองเปนงานทมเวลามาเปนตวกาหนดในการทางานแทบทกภารกจ ทาให
เจาหนาทไมสะดวกในการเขารบการอบรมเพอพฒนาความรในดานการปฏบตงานแกเจาหนาท
ทเพยงพอ แตกลมรบฟองจะมวธการสอนงานแทนการฝกอบรมของเจาหนาทซงทาใหไมกระทบ
กบงานทปฏบตอย
ผใหขอมลคนท 8 นายเกยรตวสทธ ฐตะฐาน ตาแหนง เจาหนาทศาลปกครองปฏบตการ
(กลมสารบบคด)
ในสวนการจดใหมการฝกอบรมในดานตางๆ นน สานกงานศาลปกครองไดมการจด
อบรมอยเสมอ แตเนองจากมงานตองปฏบตในแตละวนมจานวนมาก จงมบคลากรทเขารบการ
อบรมนอยกวาทควรจะเปน
ผ ใหขอมลคนท 9 น.ส. เกตนสร สรยะยานนท ตาแหนง เจาพนกงานธรการชานาญงาน
(กลมรบฟอง)
อยากใหหนวยงานอบรมดานบรหารงานคด และเพอใหหนวยงานไดพฒนาบคลากรควร
จะอบรมดานคณธรรม จรยธรรม และจตวทยาในการทางานและบรการประชาชน
ผใหขอมลคนท 10 นางสาวเสาวนย กนนะร ตาแหนง เลขานการประจาองคคณะ
สานกงานควรจะจดใหมการอบรมดานธรการคดใหกบเจาหนาทศาลปกครองในสวนท
เกยวกบกลมออกหมาย กลมสารบบคด และกลมรบฟอง ใหตรงกบงานทปฏบตอยทตองใชความร
เกยวกบกฎหมายแทนตาแหนงพนกงานคดปกครองเพอใหพนกงานคดปกครองไดไปทางาน
ดานกฎหมายไดเตมทเกยวกบคด
ผใหขอมลคนท 11 นายนราชย บญยธนดลก ตาแหนง พนกงานเดนหมาย (กลมออกหมาย)
มการอบรม แตไมเพยงพอหรอหวขอการอบรมไมตรงกบเจาหนาททปฏบตงาน
ในตาแหนงทแตกตางกน เชนงานในตาแหนงพนกงานเดนหมายไดเกดปญหาในการปฏบตงาน
65
เกยวกบการสงหมายของศาล เนองจากการสงหมายเปนสวนหนงของการพจารณาคดของศาลและ
มความสาคญเปนอยางยง มปญหาเกดขนตอการออกหมายในขณะน ทงนอยากใหหนวยงานพฒนา
บคลากรของศาลและไปศกษาดงานจากศาลยตธรรมซงเปนตนแบบในการบรหารจดการเกยวกบ
คด ทผานมาไดมการจดไปดงานทศาลยตธรรมแตไมไดจดใหเจาหนาททมความเกยวของในการ
ปฏบตหนาทโดยตรงไปศกษาดงานดวย
สรปภาพรวม
คาถามขอท 3 หนวยงานของทานไดมการจดใหมการอบรมเพอพฒนาความรในดาน
การปฏบตงานใหแกเจาหนาทเพยงพอหรอไม อยางไร และทานอยากใหหนวยงานพฒนาบคลากร
ในดานใด
ผใหขอมลสวนใหญมความเหนวาหนวยงานไดมการอบรมใหกบเจาหนาทเพยงพอ
ในบางดาน เชน การอบรมพนกงานคดปกครอง แตไมเคยมหลกสตรการอบรมดานธรการคด
โดยตรง เหนวาควรจะเนนหลกสตรเฉพาะดานของการปฏบตงานของแตละตาแหนงใหมความร
เชงลกใหมากขน และอยากใหความสาคญกบพนกงานเดนหมายทไมมเวลาในการอบรมหรอ
หลกสตรในดานนเลย ควรมการจดสรรเวลาพเศษใหพนกงานเดนหมายไดรบการพฒนา
เชนเดยวกบตาแหนงอนๆ และหลกสตรเพมเตมทหนวยงานควรจดสรรให เชน จตวทยาในการ
ใหบรการ งานสารบรรณ และคณธรรมจรยธรรมในการปฏบตงาน
คาถามขอท 4 สายงานสนบสนนทอยในกลมของทานมความสอดคลองกบงานททา
หรอไม อยางไร
ผใหขอมลท 1 นางจนตนา เลศอาภานนท ตาแหนง ผอานวยการกลมสารบบคด
สายงานสนบสนนทมอยในกลมงานยงไมสอดคลองกบงานททา เนองจากกลมสารบบคด
มอตรากาลงของเจาหนาทศาลปกครอง จานวน 17 อตรา และเจาพนกงานธรการจานวน 7 อตรา
ซงเปนอตรากาลงตามโครงสราง แตตามขอเทจจรงมเจาหนาทศาลปกครองเพยง 14 อตรา
สวนเจาพนกงานธรการไมมอตรากาลง ในขณะทโครงสรางมตาแหนงพนกงานคดปกครองจานวน
4 อตรา แตขอเทจจรงมพนกงานคดปกครอง 15 อตรา ซงไมสอดคลองกบงานททา
ผใหขอมลคนท 2 นายคมกฤช วชรบตร ตาแหนง ผอานวยการกลมออกหมาย
สายงานสนบสนนมความสอดคลอง
ผใหขอมลคนท 3 นายอลงกต ไผพล ตาแหนง ผอานวยการกลมรบฟอง
สายงานสนบสนนมความสอดคลอง
ผใหขอมลคนท 4 นายมนส ไหมออน ตาแหนง พนกงานคดปกครองชานาญการ (ประจา
องคคณะ)
สายงานสนบสนนมความสอดคลอง
66
ผใหขอมลคนท 5 นายสารต ขนนวล ตาแหนง พนกงานคดปกครองชานาญการ (ประจา
องคคณะ)
ยงไมมความสอดคลอง ยงคงมการปฏบตหนาททซ าซอน
ผใหขอมลคนท 6 นายบญโรจน สดา ตาแหนง พนกงานคดปกครองชานาญการ (ประจา
องคคณะ)
สอดคลองพอสมควรแลว
ผใหขอมลคนท 7 นางณฐกฤตา เปรมปรด ตาแหนง เจาหนาทศาลปกครองชานาญการ
(กลมรบฟอง)
มความสอดคลองเนองจากกลมรบฟองเปนกลมงานสนบสนนการทางานของ
ศาลปกครองอยแลว เรมตงแตงานตงสานวน การรบเอกสารคความทางเคานเตอร งานอทธรณ
เปนตน ภารกจเหลานเปนสวนหนงของการพจารณาคดของศาลปกครอง
ผใหขอมลคนท 8 นายเกยรตวสทธ ฐตะฐาน ตาแหนง เจาหนาทศาลปกครองปฏบตการ
(กลมสารบบคด)
กลมงานสารบบคดในสวนงานบรหารสานวนน นมความสอดคลอง ต งแตการรบ
คาคความจบคกบสานวนคดนาเสนอองคคณะตลอดจนการจดเกบสานวนคดมความสอดคลองกบ
สายงานสนบสนนการงานททาอย
ผใหขอมลคนท 9 น.ส. เกตนสร สรยะยานนท ตาแหนง เจาพนกงานธรการชานาญงาน
(กลมรบฟอง)
มความสอดคลองกบสายงานททาโดยตรง
ผใหขอมลคนท 10 นางสาวเสาวนย กนนะร ตาแหนง เลขานการประจาองคคณะ
มความสอดคลองดแลว
ผใหขอมลคนท 11 นายนราชย บญยธนดลก ตาแหนง พนกงานเดนหมาย (กลมออกหมาย)
ไมมความสอดคลองเทาทควรเพราะยงมตาแหนงพนกงานคดปกครองทมากเกนไป
ไมสอดคลองกบโครงสรางทเปนอย สวนพนกงานเดนหมายมจานวนนอยกวาปรมาณงาน
สรปภาพรวม
คาถามขอท 4 สายงานสนบสนนทอยในกลมของทานมความสอดคลองกบงานททา
หรอไม อยางไร
ผใหขอมลสาคญสวนใหญเหนวามความสอดคลองกบงานททาอยแตยงไมไดมมมมอง
ถงความเหมาะสมแตละตาแหนง เนองจากบทบาทของสายงานสนบสนนตาแหนงพนกงานคด
ปกครองทครองอยในปจจบนมมากกวากรอบทไดวางไวในอตราสวนมากพอสมควรของทง 3 กลม
เพอใหพนกงานคดปกครองไดทางานดานคดโดยตรงมากกวานควรจดสรรอตรากาลงของตาแหนง
67
เจาหนาทศาลปกครองและตาแหนงเจาพนกงานธรการ ใหมความเหมาะสมและเพยงพอทดแทน
ตาแหนงพนกงานคดปกครอง
คาถามขอท 5 ปญหาและอปสรรคในการปฏบตงาน
ผใหขอมลท 1 นางจนตนา เลศอาภานนท ตาแหนง ผอานวยการกลมสารบบคด
กลมสารบบคดเปนกลมทปฏบตงานทางดานธรการคด โดยปกตจะตองมเจาหนาท
ศาลปกครองและเจาพนกงานธรการเปนผปฏบตงาน และมพนกงานคดปกครองเพยง 4-5 อตรา แต
ขอเทจจรงมพนกงานดปกครองปฏบตงานถง 15 อตรา ทาใหเกดปญหาเมอมการโยกยาย
ตลาการทาใหมการโยกยายพนกงานคดปกครองประจาองคคณะดวย เนองจากบางสวนตองมาพกท
กลมงานสารบบคด ซงสงผลกระทบตองานของกลมสารบบคด เมอพนกงานคดปกครองตอง
โยกยายหมนเวยนบอยๆ ทาใหเกดปญหาในการปฏบตงานตองมการสอนงานทกครงและทาใหเกด
ขอผดพลาดไดงายตอผมารบงานใหม
ผใหขอมลคนท 2 นายคมกฤช วชรบตร ตาแหนง ผอานวยการกลมออกหมาย
ปญหาและอปสรรคในการปฏบตงานสวนมากจะเปนในดานอตรากาลงซงมกจะม
การยาย เปลยนตาแหนงทาใหงานตองหยดชะงกและจะตองหาอตรากาลงมาทดแทนและตองม
การสอนงานใหผมารบหนาทแทนอยเสมอ และการทดแทนในกรณมการลาหรอหยดราชการ
ซงมปญหาอยเนองๆ
ผใหขอมลคนท 3 นายอลงกต ไผพล ตาแหนง ผอานวยการกลมรบฟอง
-
ผใหขอมลคนท 4 นายมนส ไหมออน ตาแหนง พนกงานคดปกครองชานาญการ (ประจา
องคคณะ)
งานธรการมมากเกนไป ทาใหไมมเวลาเพยงพอทจะเขยนสานวน
ผใหขอมลคนท 5 นายสารต ขนนวล ตาแหนง พนกงานคดปกครองชานาญการ (ประจา
องคคณะ)
1. อตราจานวนเจาหนาทมนอย
2. งานซ าซอน
ผใหขอมลคนท 6 นายบญโรจน สดา ตาแหนง พนกงานคดปกครองชานาญการ (ประจา
องคคณะ)
-
ผ ใหขอมลคนท 7 นางณฐกฤตา เปรมปรด ตาแหนง เจาหนาทศาลปกครองชานาญการ
(กลมรบฟอง)
1. ปรมาณเจาหนาทในการปฏบตงานมไมเพยงพอกบปรมาณงานทมอยในปจจบน
68
2. คอมพวเตอรทใชในการปฏบตงานบางเครองเปนเครองรนเกา (ป 2544) ยงไมม
การปรบเปลยนใหสอดคลองกบระบบงานคดทพฒนาขน ทาใหโปรแกรมบางตวไมรองรบ
เกดปญหาในการทางาน
3. เจาหนาทกลมรบฟองมการสบเปลยนงานอยบอยครงทาใหตองมการสอนงานใหกบ
เจาหนาทใหมๆ ซงทาใหเสยเวลาในการปฏบตหนาทและเกดความลาชา
ผใหขอมลคนท 8 นายเกยรตวสทธ ฐตะฐาน ตาแหนง เจาหนาทศาลปกครองปฏบตการ
(กลมสารบบคด)
ปญหาในตอนนสบเนองจากพนทจดเกบสานวนคดมไมเพยงพอ เพราะสานวนคด
มเพมขนทกปและย งมไดมการทาลายแตอยางใด ดงน น สานวนคดต งแตป 2544 – 2558
จงมปรมาณมากแตพนทจดเกบมเทาเดม
ผ ใหขอมลคนท 9 น.ส. เกตนสร สรยะยานนท ตาแหนง เจาพนกงานธรการชานาญงาน
(กลมรบฟอง)
บคลากรมไมเพยงพอกบการทางาน ไมสอดคลองกบปรมาณงานทมมาก ในการตดตอ
ประสานงานกนบางครงมการสอสารทไมชดเจนทาใหไมเขาใจในสงทตองปฏบตไดตรงกน
ผใหขอมลคนท 10 นางสาวเสาวนย กนนะร ตาแหนง เลขานการประจาองคคณะ
การปฏบตงานบางครงไมมระบบในการปฏบตหนาทในการรบสงหมายของพนกงาน
คดปกครองทาใหเลขานการประจาองคคณะมการเดนสงงานอยตลอดเวลา ทาใหไมไดประจาอยทโตะ
ผใหขอมลคนท 11 นายนราชย บญยธนดลก ตาแหนง พนกงานเดนหมาย (กลมออกหมาย)
1. ปญหาคอการออกหมายของศาล กระชนชดและมระยะเวลาในการสงหมายใหคกรณ
กระชนชดมากเกนไป
2. ปญหาการปดหมายศาล คอ การตดตอเจาหนาทตารวจมาเปนพยานในการปดหมาย
ซงพนกงานเดนหมายไมสามารถควบคมไดเพราะเปนเรองขอความอนเคราะหจากเจาหนาท
สานกงานศาลปกครองควรจะมหนงสอแจงเวยนใหสานกงานตารวจแหงชาตทราบถงภารกจทตอง
ทารวมกบสานกงานศาลปกครอง
สรปภาพรวม
คาถามขอท 5 ปญหาและอปสรรคของผใหสมภาษณสวนใหญไดใหขอมลพอสรปไดวา
แตละตาแหนงจะมปญหาและอปสรรคในตาแหนงของตนทปฏบตอย ดงน
โดยสวนใหญแลวปญหาในการโยกยายของเจาหนาททเกดจากการสอบเปลยนสายงาน
ไดแลวไมมอตรามาทดแทน ประกอบกบการโยกยายตลาการทาใหตองโยกยายพนกงาน
คดปกครองบางสวนถกสงมายงกลมงานตางๆ สงผลกระทบตอทง 3 กลมเพราะตองมการสอน
งานใหมอยเนองๆ ทาใหเกดขอผดพลาดไดงายและงานลาชา ปญหาดานคอมพวเตอรไมม
ความทนสมยเพยงพอทจะรองรบในการปฏบตงานและสบคนขอมล ในสวนของพนกงาน
69
คดปกครองประจาองคคณะปญหาทพบคอมงานธรการมากเกนไปทาใหไมมเวลาเพยงพอในการ
เขยนสานวน สวนพนกงานเดนหมายปญหาทพบคอการออกหมายกระชนชดเกนไปทาใหเจาหนาท
ทมอยอยางจากดตองทางานแขงกบเวลาอยางเตมท
คาถามขอท 6 ขอเสนอแนะ
ผใหขอมลท 1 นางจนตนา เลศอาภานนท ตาแหนง ผอานวยการกลมสารบบคด
ควรมการปรบโครงสรางอตรากาลงใหมใหเหมาะสมกบปรมาณงานและลกษณะงาน
ทเหมาะสมกบตาแหนงงานในแตละงาน เชน งานในกลมสารบบคดมลกษณะงานทเหมาะสมกบ
ตาแหนงเจาหนาทศาลปกครองและเจาพนกงานธรการเปนหลก สวนตาแหนงพนกงานคดปกครอง
เปนสวนประกอบในการขบเคลอนงาน
ผใหขอมลคนท 2 นายคมกฤช วชรบตร ตาแหนง ผอานวยการกลมออกหมาย
-
ผใหขอมลคนท 3 นายอลงกต ไผพล ตาแหนง ผอานวยการกลมรบฟอง
-
ผใหขอมลคนท 4 นายมนส ไหมออน ตาแหนง พนกงานคดปกครองชานาญการ (ประจา
องคคณะ)
อยากใหสานกงานจดเจาหนาทมาชวยงานธรการคดในการจดทาสารบรรณเมอมเอกสาร
เขามาในสานวนใหกบพนกงานคดปกครองประจาองคคณะ
ผใหขอมลคนท 5 นายสารต ขนนวล ตาแหนง พนกงานคดปกครองชานาญการ (ประจา
องคคณะ)
1. ควรมการเพมจานวนเจาหนาท
2. ควรมการแบงแยกหนาทใหชดเจน
ผใหขอมลคนท 6 นายบญโรจน สดา ตาแหนง พนกงานคดปกครองชานาญการ (ประจา
องคคณะ)
ควรจะมการมงเนนการพฒนาบคลากรใหมความรความสามารถใหมความหลากหลาย
ดาน โดยเฉพาะความรดานอนๆ นอกจากดานกฎหมาย
ผ ใหขอมลคนท 7 นางณฐกฤตา เปรมปรด ตาแหนง เจาหนาทศาลปกครองชานาญการ
(กลมรบฟอง)
การทางานในสายงานสนบสนนการทางานของศาลปกครองเปนหนวยงานทตองม
ความถกตอง รวดเรว แมนยา ถามการผดพลาดอาจทาใหการพจารณาคดของศาลปกครอง
เกดความผดพลาดหรอลาชาได ฉะนนบคลากรเปนสวนสาคญทตองมอยางเพยงพอกบปรมาณงาน
มความรความสามารถใหตรงกบการปฏบตหนาท และมเครองมอทชวยในการปฏบตงานททนสมย
ตอการเปลยนแปลงจะเปนผลทาใหการทางานของศาลและการพจารณาคดของศาลปกครอง
70
เปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผลตามแผนยทธศาสตรทไดวางไว และประชาชน
เกดความประทบใจ
ผใหขอมลคนท 8 นายเกยรตวสทธ ฐตะฐาน ตาแหนง เจาหนาทศาลปกครองปฏบตการ
(กลมสารบบคด)
สานกงานควรเพมพนทในการจดเกบสานวนและเพมบคลาการใหเพยงพอ เพราะในการ
พจารณาคดจาเปนตองใหความยตธรรมตอคกรณใหมความรวดเรวทนตอการแกไขปญหาความ
เดอดรอนของประชาชน
ผ ใหขอมลคนท 9 น.ส. เกตนสร สรยะยานนท ตาแหนง เจาพนกงานธรการชานาญงาน
(กลมรบฟอง)
-
ผใหขอมลคนท 10 นางสาวเสาวนย กนนะร ตาแหนง เลขานการประจาองคคณะ
-
ผใหขอมลคนท 11 นายนราชย บญยธนดลก ตาแหนง พนกงานเดนหมาย (กลมออกหมาย)
สานกงานศาลปกครองควรมศนยขอมลทะเบยนราษฎรของกระทรวงมหาดไทยในการ
ตรวจสอบทะเบยนทอยของบคคลหรอนตบคคล ในการตดตอสงหมายของศาล เพอใหเกดความ
แมนยาในการปด/วางหมายศาล และในขนตอนการรบฟองควรใหผฟองคดไดทาแผนทหรอ
สถานทใกลเคยงเพอประโยชนในการตดตอสงหมายไดสะดวกยงขน
สรปภาพรวม
คาถามขอท 6 ขอเสนอแนะและอนๆ
ผใหขอมลสวนใหญไดใหขอมลพอสรปไดวา ในแตละตาแหนงจะมขอเสนอแนะอนๆ
วาควรมการพฒนาบคลากรใหมความหลากหลายและเนนการปฏบตงานเฉพาะดานใหไดรถง
บทบาทหนาทของตนไดอยางถองแท มขอผดพลาดในการปฏบตงานนอยทสด ทงนควรมการปรบ
โครงสรางอตรากาลงใหมใหเหมาะสมกบปรมาณงานและลกษณะของงาน ซงท ง 3 กลม
มลกษณะงานทเหมาะสมกบตาแหนงเจาหนาทศาลปกครองและตาแหนงเจาพนกงานธรการ เปนหลก
สวนตาแหนงพนกงานคดปกครองเปนสวนประกอบในการขบเคลอนงานและควรทจะไดไปทา
เกยวกบคดโดยตรงมากกวาน
