สมอ./ศอ.พว./FDNS (2)

มถนายน 2554

ราง มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

THAI INDUSTRIAL STANDARD

มอก…………..

ขอก าหนดการท าใหเนอหาเวบสามารถเขาถงและใชประโยชนได WEB CONTENT ACCESSIBILITY GUIDELINES

ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

กระทรวงอตสาหกรรม ICS 35.240.30 ISBN….

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

ขอก าหนดการท าใหเนอหาเวบสามารถเขาถงและใชประโยชนได

มอก. .....................

ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม ถนนพระรามท 6 กรงเทพฯ 10400

โทรศพท 0 2202 3300

ประกาศในราชกจจานเบกษา ฉบบประกาศทวไป เลม วนท

มอก.................

คณะกรรมการวชาการเพอการจดท ารางมาตรฐาน ขอก าหนดการท าใหเนอหาเวบสามารถเขาถงและใชประโยชนได

ประธานกรรมการ

นายทวศกด กออนนตกล ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต

กรรมการ

นายธรรม จตนาม วทยาลยราชสดา มหาวทยาลยมหดล นางสาวจรภา นวาตพนธ

นายบญเลศ อรณพบลย ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต นายราเมศ โสดารตน สมาคมผประกอบการพาณชยอเลกทรอนกสแหงประเทศไทย นายจตพล หนทาทอง สมาคมคนตาบอดแหงประเทศไทย นายสวาง ศรสม เครอขายศลปะดนตรคนพการ รศ.โชตพชร ภรณวลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง นางทศนา ชตวศทธ กรมสรรพากร กระทรวงการคลง นายสรยทธ บญมาทต ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

กรรมการและเลขานการ

นางสาววนทนย พนธชาต ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต

กรรมการและผชวยเลขานการ

นายน าหนง มตรสมาน ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต

มอก........................

ปจจบนขอมลขาวสารเปนสงจ าเปนอยางยงตอชวตประจ าวนของประชาชน หนวยงานทงภาครฐและเอกชนใชเวบไซตเปนแหลงเผยแพรขอมลขาวสารไปสประชาชน โดยมการปรบปรงขอมลใหทนสมยเปนประจ า พรอมทงมเทคนคการน าเสนอรปแบบใหมๆ เชน การใชวธการสมรปภาพเพอแสดงผล การแสดงผลแบบสอประสม การใชค าสงโปรแกรมจาวาสครปต (javascript) เทคโนโลยแฟลช (flash) ส าหรบการสรางภาพเคลอนไหว เมอผจดท าเวบน าเทคนคเหลานมาใช อาจท าใหผใชงานเวบบางกลมไมสามารถอาน หรอรบรขอมลนนๆ ได เชน คนตาบอด คนหหนวก ผสงอาย ดงนนองคการมาตรฐาน เวลด ไวด เวบ (World Wide Web Consortium: W3C) จงจดตงคณะรเรมด าเนนการท าใหเวบเขาถงและใชประโยชนได (Web Accessibility Initiative: WAI) เพอจดท าขอก าหนดการท าใหเนอหาเวบสามารถเขาถงและใชประโยชนได (Web Content Accessibility Guidelines: WCAG) โดยมจดประสงคใหหนวยงานตางๆ น าขอก าหนดนไปใชเพอเปนมาตรฐานในการจดท าเวบไซต ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมเหนความส าคญทประชาชนจะไดรบขอมลขาวสารอยางเทาเทยมกน แมวาจะมขอจ ากดทางดานกายภาพทแตกตางกน จงไดจดท าขอก าหนดการท าใหเนอหาเวบสามารถเขาถงและใชประโยชนไดมากขน เพอใหหนวยงานตางๆ ทจดท าเวบไซตเผยแพรขอมลขาวสาร ไดค านงถงบคคลอกกลมหนงทเผชญอปสรรคในการรบขอมลขาวสาร โดยยดหลก 3 ประการ ในการจดท าเวบไซต คอ 1) หลกการออกแบบทเปนสากล (universal design) หมายถง การออกแบบเวบไซตททกคนสามารถเขาถงและใชประโยชนไดโดยไมมขอจ ากด 2) หลกการใชเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวก หมายถง การออกแบบเวบไซตทเออใหบคคลทมขอจ ากดทางดานกายภาพไดใชเครองมอเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวกเสรมการใชงาน เชน โปรแกรมอานจอภาพ โปรแกรมขยายภาพบนจอ เพอการอานเนอหาบนเวบ 3) หลกการชวยเหลอทสมเหตสมผล หมายถง การเปลยนแปลงหรอการปรบปรงทจ าเปนและเหมาะสมโดยไมกอใหเกดภาระอนเกนควรหรอเกนสดสวน ส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมเสนอใหหนวยงานทงภาครฐและเอกชนตระหนกถงความส าคญของมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน โดยใหความรวมมอในการด าเนนการจดท าเวบไซต หรอปรบปรง เปลยนแปลงเวบไซตเดมใหสอดคลองกบมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน เพอยกระดบการเขาถงและใชประโยชนจากเวบไซตของบคคลทกกลม ตามอนสญญาวาดวยสทธคนพการของสหประชาชาต ทประเทศไทยไดใหสตยาบน เมอวนท 29 กรกฎาคม 2551 มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน จดท าขนตามความรวมมอดานการก าหนดมาตรฐานระหวางส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมกบศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต และใชขอมลจากผท า ผใช และเอกสารตอไปนเปนแนวทาง

องคการมาตรฐาน เวลด ไวด เวบ, Web Content Accessibility Guidelines 2.0 (WCAG 2.0) World Wide Web Consortium (W3C), สบคนเมอวนท 11 ธนวาคม 2552, จากเวบไซต http://www.w3.org/TR/WCAG20/

แบบตวพมพไทย: ขอแนะน าการพมพเอกสาร, ทวศกด กออนนตกล, วนทนย พนธชาต และมณฑกา บรบรณ, พมพครงท 1, ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต, 2544, หนา 86-101

มอก.................

หมายเหต การใชค าทบศพท และศพทบญญต ใหดในหลกเกณฑการทบศพท และรายการศพทบญญตวชาการ จากราชบณฑตยสถาน http://www.royin.go.th/

คณะกรรมการมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมไดพจารณามาตรฐานนแลว เหนสมควรเสนอรฐมนตรประกาศตามมาตรฐาน 15 แหงพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ.2511

มอก........................

สารบญ

1. ขอบขาย ............................................................................................................................................................... 1

2. บทนยาม .............................................................................................................................................................. 1

3. ล าดบชนของมาตรฐาน และการตรวจสอบความสอดคลอง ............................................................................... 5

4. ขอก าหนด ............................................................................................................................................................ 7

4.1 หลกการท 1: ใหผใชรบรได .................................................................................................................. 7

4.2 หลกการท 2: ใหผใชสามารถใชงานได ............................................................................................... 13

4.3 หลกการท 3: ใหผใชเขาใจได .............................................................................................................. 17

4.4 หลกการท 4 : ใหเนอหาแกรง (Robust) เพอรองรบเทคโนโลยไดหลากหลาย.................................... 20

5. เกณฑการผานขอก าหนด ................................................................................................................................... 21

6. การอางการผานขอก าหนด................................................................................................................................. 23

6.1 องคประกอบทจ าเปนส าหรบการอางการผานขอก าหนด ................................................................... 23

6.2 องคประกอบทไมบงคบในการอางการผานขอก าหนด....................................................................... 23

6.3 การประกาศความสอดคลองกบขอก าหนดแบบบางสวน ส าหรบเนอหาทเปนของบคคลทสาม ....... 24

6.4 การประกาศความสอดคลองกบขอก าหนดแบบบางสวนส าหรบภาษาบนหนาเวบ ........................... 24

ภาคผนวก ก. (ขอก าหนด) โลโกเพออางการผานขอก าหนด ................................................................................. 26

มอก.................

-1-

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม ขอก าหนดการท าใหเนอหาเวบสามารถเขาถงและใชประโยชนได

1. ขอบขาย

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน เปนขอก าหนดในการท าใหเนอหาเวบสามารถเขาถงและใชประโยชนไดโดยทกคน โดยเฉพาะอยางยงคนพการทกประเภทและผสงอาย ปจจบนมคนพการจ านวนมากทไดรบผลกระทบจากการไมสามารถอานขอมล ขาวสาร ฟงเพลง สงซอสนคา เรยนทางไกล จากเวบไซต ไดเทาเทยมกบบคคลทวไป ดงนนผจดท าเวบไซตตองตระหนกถงความส าคญของการออกแบบเวบไซตตามหลกการออกแบบทเปนสากล และการเลอกซอฟตแวรส าหรบผใช (user agent) ทมความยดหยน สามารถตอบสนองตอความตองการจ าเปน และสถานการณของผใชทแตกตางกน มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน จดท าขนโดยอางองขอก าหนดของคณะรเรมด าเนนการท าใหเวบเขาถงและใชประโยชนได ภายใตองคการมาตรฐาน เวลด ไวด เวบ ทท างานรวมกบหนวยงานและบคคลตางๆ ทวโลก โดยจดท าขอก าหนดการท าใหเนอหาเวบสามารถเขาถงและใชประโยชนได รน 2.0 เพอเผยแพรใหกบบคคลตางๆ หนวยงาน และรฐบาลของแตละประเทศไดน าไปเปนมาตรฐานรวมกน นอกจากน ผจดท าเวบสามารถน ามาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนไปประยกตใชกบเทคโนโลยเวบตางๆ ทงทมอยในปจจบนและเทคโนโลยในอนาคต รวมทงสามารถตรวจสอบเวบทพฒนาขนวามความสามารถในการเขาถงและใชประโยชนไดในระดบใดจากโปรแกรมการตรวจสอบแบบอตโนมตผสมผสานกบการประเมนของมนษย เพอยนยนระดบความสอดคลองกบมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนไดเสนอใหน าขอแนะน าในการพมพเอกสารมาประกอบเพอใหการพมพภาษาไทยมความถกตองตามอกขรวธไทย จะสงผลตอการจดหนาเวบ และการยกค าเพอขนบรรทดใหมของค าภาษาไทยไดถกตอง ดงมรายละเอยดปรากฏในภาคผนวก ก.

2. บทนยาม

ความหมายของค าทใชในมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน มดงตอไปน 2.1 คนพการ (people with disability) หมายถง บคคลซงมขอจ ากดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจ าวน

หรอการมสวนรวมทางสงคม อนเนองจากมความบกพรองทางการเหน การไดยน การเคลอนไหว การสอสาร จตใจ อารมณ พฤตกรรม สตปญญา การเรยนร หรอความบกพรองอนใด รวมถงผสงอายทมความเสอมของอวยวะตามวยดวย บคคลเหลานไมสามารถเขาถงและใชประโยชนจากเนอหาเวบได จ าเปนตองมเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวกเพอชวยใหใชงานคอมพวเตอรได รวมทงเวบไซตทเปนไปตามขอก าหนดของมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน

2.2 ซอฟตแวรส าหรบผใช (user agent) หมายถง ซอฟตแวรใดๆ ทท าหนาทคนคน (retrieve) หรอน าเสนอเนอหาเวบใหกบผใช ตวอยางเชน โปรแกรมดเวบ โปรแกรมดภาพยนตร โปรแกรมฟงเพลง และ

มอก........................

โปรแกรมอนๆ รวมถงเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวก ซงชวยในการคนคน ถอดความ และปฏสมพนธกบเนอหาเวบ

2.3 เทคโนโลยสงอ านวยความสะดวก (assistive technology) หมายถง เครองมอ อปกรณ ฮารดแวร ซอฟตแวร หรอบรการทใชส าหรบคนพการโดยเฉพาะ หรอทมการดดแปลงหรอปรบใชใหตรงกบความตองการจ าเปนพเศษของคนพการแตละบคคล เพอเพม รกษา คงไว หรอพฒนาความสามารถและศกยภาพทจะเขาถงขอมล ขาวสาร การสอสาร รวมถงกจกรรมอนใดในชวตประจ าวนเพอการด ารงชวตอสระ

หลกการของเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวกจดแบงเปน 3 แบบ คอ (1) หลกการแบบทดแทน

(2) หลกการแบบใชโปรแกรมเพมเตม เชน มาตรฐานการเชอมตอระหวางโปรแกรม (3) หลกการแบบใชเครองมอชนเดยวกนส าหรบคนพการและไมพการ

ตวอยางเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวกทส าคญ เชน

(1) โปรแกรมขยายภาพบนจอ (screen magnifier) – ชวยเพมขนาดของตวอกษรและภาพใหใหญขนหรอท าใหสชดขนกวาเดม เพอใหคนสายตาเลอนรางอานได

(2) โปรแกรมอานจอภาพ (screen reader) – ชวยคนตาบอดอานขอมลบนจอภาพได โดยการฟงเสยงสงเคราะห หรออานผานเครองแสดงผลอกษรเบรลล

(3) ซอฟตแวรแปลงขอความเปนเสยงสงเคราะห (text to speech) – ชวยแปลงขอความเปนเสยงสงเคราะหส าหรบชวยผทมปญหาทางการเรยนรไดอานหนงสอผานการฟง

(4) ซอฟตแวรรจ าเสยงพด (speech regcognition) – ชวยใหผใชสงงานคอมพวเตอรดวยเสยงพดแทนการใชสวนของรางกายในการปอนค าสง

(5) โปรแกรมแผงแปนอกขระเสมอน (virtual keyboard) – เปนโปรแกรมแผงแปนอกขระบนจอภาพ ส าหรบคนพการทางรางกายทไมสะดวกในการใชแผงแปนอกขระจรง โดยจะใชรวมกบอปกรณตอพวง เชน อปกรณควบคมพอยตเตอรจากศรษะ และสวตชชนดดดและเปาลม

2.4 โปรแกรมดเวบ (web browser) หมายถง โปรแกรมคอมพวเตอรทผใชสามารถดขอมลหรอโตตอบกบขอมลสารสนเทศทจดเกบในหนาเวบทสรางดวยภาษาเฉพาะ เชน ภาษาเอชทเอมแอล (html)

2.5 การก าหนดดวยโปรแกรม (programmatically determinable) หมายถง การก าหนดเนอหาเวบดวยซอฟตแวรจากขอมลทผจดท าเวบจดท าไว เพอใหซอฟตแวรส าหรบผใชชนดตางๆ รวมถงเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวกทสามารถน าเนอหาออกมาและเสนอใหผใชในรปแบบตางๆ ได

2.6 ทางเลอกอนทเปนขอความ (text alternative) หมายถง การใชขอความแทนเนอหาสาระทอยในรปแบบอนทไมใชขอความ เปนการก าหนดดวยโปรแกรม หรอการใชขอความเพอเสรมเนอหาสาระอนทไมใชขอความ

มอก.................

-3-

2.7 สอฐานเวลา (time-based media) หมายถง สอประเภทตางๆ ทมองคประกอบของเวลารวมอยในเนอหา ซงมความสมพนธกนระหวางชวงเวลากบเนอหา เชน สอประสม ภาพเคลอนไหว สอเสยง

2.8 สอประสานเวลา (synchronized media) หมายถง เสยงหรอภาพเคลอนไหวทประสานเวลากบรปแบบอนเพอน าเสนอขอมล และ/หรอ กบองคประกอบปฏสมพนธทเกยวกบเวลา ทงนไมรวมถงสอทางเลอกอนทเปนขอความ

2.9 สอทางเลอกอนส าหรบสอฐานเวลา (alternative for time-based media) หมายถง สอทประกอบดวยค าอธบายทเปนขอความทแทนขอมลภาพ และเสยงทเรยงล าดบอยางถกตอง สามารถดงขอมล ณ เวลาใดออกมาดได

2.10 ค าบรรยายแทนเสยง (caption) หมายถง ภาพและทางเลอกอนทเปนขอความทประสานเวลากบขอมลเสยงซงเปนเสยงบทสนทนาและเสยงอน เพอใหเขาใจถงเนอหาสอนน

หมายเหต 1 ค าบรรยายแทนเสยง ไดแก ค าบรรยายบทสนทนา และค าบรรยายเสยงประกอบอน เชน ดนตร เสยงหวเราะ ฯลฯ โดยอาจใหต าแหนงของค าบรรยายบอกทมาของเสยงในภาพดวย

หมายเหต 2 ค าบรรยายแทนเสยงแบบปดจะมความหมายเดยวกน แตผใชสามารถเปดและปดค าบรรยายแทนเสยงได

หมายเหต 3 ค าบรรยายแทนเสยงแบบเปดจะไมสามารถปดค าบรรยายได ตวอยางเชน ภาพเคลอนไหวทมค าบรรยายเปนภาพของขอความทฝงตวในภาพนนๆ

หมายเหต 4 ค าบรรยายแทนเสยงจะตองชดเจนและไมกดขวางการมองเหนภาพ

หมายเหต 5 เสยงบรรยายอาจมค าบรรยายแทนเสยงหรอไมกได หากเสยงบรรยายนนบรรยายขอมลทน าเสนอดวยภาพอยแลว

2.11 การบรรยายดวยเสยง (audio description) หมายถง เสยงบรรยายทเพมเตมเขาไป เพอบรรยายรายละเอยดทส าคญของภาพ ซงไมอาจเขาใจไดดวยการใชซาวดแทรกหลกเทานน ควรเพมการบรรยายดวยเสยงเฉพาะในชวงทไมมการสนทนา

2.12 กระบวนการ (process) หมายถง การท างานทเรยงตอกนเปนชด โดยผใชจะตองท ากจกรรมทก าหนดใหเสรจสมบรณ เชน

ตวอยางท 1: เพอใหประสบผลส าเรจจากการใชบรการซอสนคาผานเวบ ผใชจ าเปนตองท ากจกรรมในชดหนาเวบของรานคาบนเวบไซตอยางสมบรณ กลาวคอ ผใชจะชมสนคาตางๆ พจารณาราคาและขอเสนอเลอกซอสนคา กรอกและยนใบสงสนคา ใหขอมลเกยวกบการสงสนคาและขอมลการช าระเงน

ตวอยางท 2: หนาเวบทใหผใชลงทะเบยนจ าเปนตองผานการทดสอบเพอแยกแยะระหวางผใชทเปนมนษยกบการท างานอตโนมตดวยโปรแกรมใหเสรจสน กอนจะใหลงทะเบยน

2.13 กลไก (mechanism) หมายถง กระบวนการหรอเทคนคเพอใหบรรลผลอยางใดอยางหนง

มอก........................

หมายเหต 1 กลไกนอาจจะมอยในเนอหาอยางชดเจน หรออาจจะเรยกใชงานไดจากแพลตฟอรม (platform) หรอซอฟตแวรส าหรบผใช รวมถงเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวก

หมายเหต 2 การทจะอางความสอดคลองในระดบใดๆ กตาม กลไกจะตองผานเกณฑความส าเรจโดยสมบรณ

2.14 ความสวางสมพทธ (relative luminance) หมายถง คาความสวาง มคาอยระหวาง 0 ถง 1.0 โดยคา 0 คอสด าทมดทสด และคา 1.0 คอสขาวทสวางทสด การหาคาความสวางค านวณจากองคประกอบของแมสในภาพ ตามสตรมาตรฐาน sRGB กลาวคอ คาความสวางสมพทธ L = 0.2126*R + 0.7152*G + 0.0722*B โดยก าหนดคาของ R (สแดง), G (สเขยว) และ B (สน าเงน)

ถา RsRGB <= 0.03928 แลว R = RsRGB/12.92 มฉะนน R = ((RsRGB+0.055)/1.055) ^ 2.4 ถา GsRGB <= 0.03928 แลว G = GsRGB/12.92 มฉะนน G = ((GsRGB+0.055)/1.055) ^ 2.4 ถา BsRGB <= 0.03928 แลว B = BsRGB/12.92 มฉะนน B = ((BsRGB+0.055)/1.055) ^ 2.4

ก าหนดคา RsRGB, GsRGB และ BsRGB ไดดงน RsRGB = R8bit/255 GsRGB = G8bit/255 BsRGB = B8bit/255

หมายเหต เครองหมาย "^" หมายถง ยกก าลง

ทมาของสตร [sRGB] http://www.w3.org/Graphics/Color/sRGB.html

[IEC-4WD] IEC/4WD 61966-2-1: Colour Measurement and Management in Multimedia Systems and Equipment - Part 2.1: Default Colour Space - sRGB. May 5, 1998.

2.15 อตราการเปรยบตาง (contrast ratio) หมายถง (L1 + 0.05) / (L2 + 0.05) โดยท

L1 คอ ความสวางสมพทธของสทสวาง

L2 คอ ความสวางสมพทธของสทมด

หมายเหต 1 อตราการเปรยบตางมคาอยระหวาง 1 ถง 21 (โดยทวไปเขยนอยในรปอตราสวน 1:1 ถง 21:1)

หมายเหต 2 เนองจากผเขยนไมสามารถควบคมการตงคาการแสดงผลขอความของผใชได (เชน ความคมชดของฟอนต) ซงอตราการเปรยบตางของขอความจะสามารถประเมนไดเมอท าการปดคณสมบตแอนตเอเลยสซง (anti-aliasing)

หมายเหต 3 ส าหรบเกณฑความส าเรจ 1.4.3 และ 1.4.6 เปนการวดคาความเปรยบตางทแสดงขอความบนพนหลงทมการใชงานปกต หากไมมการก าหนดสพนหลง จะใชเปนสขาวแทน

มอก.................

-5-

หมายเหต 4 ตองมการก าหนดสของสพนหลงทมขอความแสดงในการใชงานปกต แตถาไมไดระบสพนหลง ระบเพยงสของขอความ กจะไมทราบอตราการเปรยบตาง เพราะไมทราบคากลางของสพนหลงทจะน ามาค านวณ ในทางกลบกนถาไมทราบสของขอความแตทราบสพนหลงกจะไมสามารถค านวณอตราการเปรยบตางได

หมายเหต 5 เมอมเสนขอบรอบตวอกษร เสนขอบจะเพมการเปรยบตางและจะใชในการค านวณการเปรยบตางระหวางตวอกษรและพนหลง ถาเปนเสนขอบทบางจะถอวาเปนตวอกษร แตถาเปนเสนขอบทหนาจะถอวาเปนพนหลง

หมายเหต 6 ความสอดคลองกบขอก าหนดการท าใหเนอหาเวบสามารถเขาถงและใชประโยชนได จะประเมนจากคสทก าหนดในเนอหาทผจดท าเวบคาดวาจะปรากฏตดกนในการน าเสนอทวไป สวนการน าเสนอแบบพเศษ เชน มการเปลยนแปลงส โดยซอฟตแวรส าหรบผใช ยกเวนทเกดขนจากการเขยนโปรแกรม ไมจ าเปนตองน ามาพจารณา

2.16 เนอหาแกรง (robust) หมายถง การทเนอหามความทนทานตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลย ซงยงคงความหมายเดมอยได โดยการอานและการตความของซอฟตแวรส าหรบผใชใดๆ รวมถงการใชผานเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวก เชน การใชโปรแกรมดเวบเขาถงเวบไซตผานอปกรณเคลอนท จะตองสามารถแสดงเนอหาไดเทากบการเขาถงดวยโปรแกรมดเวบผานคอมพวเตอรสวนบคคล

3. ล าดบชนของมาตรฐาน และการตรวจสอบความสอดคลอง

บคคลตางๆ และองคกรทจ าเปนตองใชมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน ประกอบดวยบคคลหลายกลม ไดแก ผก าหนดนโยบายเวบ ผออกแบบเวบ ผจดท าเวบ ผดแลเวบ ผท าหนาทจดซอ คร อาจารย นกเรยน และคนพการ ดงนนเพอตอบสนองความจ าเปนพเศษทแตกตางกนของกลมบคคลทหลากหลาย มาตรฐานอตสาหกรรมนจงใชโครงสรางของการบงคบใชเปนล าดบชน ประกอบดวย (ดรปท 1)

1. หลกการ เปนล าดบชนบนสด ประกอบดวย 4 หลกการ ทเปนพนฐานของความสามารถในการเขาถงและใชประโยชนเนอหาเวบ ซงไดแก: ใหผใชรบรได ใหผใชสามารถใชงานได ใหผใชเขาใจได และใหเนอหาแกรงเพอรองรบเทคโนโลยทหลากหลาย

2. แนวทาง เปนล าดบชนท 2 ประกอบดวยแนวทาง 12 ประการ ซงมงใหผจดท าเวบจดท าเนอหาเวบใหคนพการทกประเภทไดเขาถงและใชประโยชนไดมากขน ถงแมแนวทางเหลานไมสามารถตรวจสอบไดวาผจดท าเวบสามารถท าตามแนวทางอยางถกตอง แตไดแสดงวตถประสงคทเปนภาพรวม และกรอบการท างานเพอชวยใหผจดท าเวบเขาใจถงเกณฑความส าเรจ และสามารถน าเทคนคไปใชในการพฒนาได แนวทาง 12 ประการประกอบดวย ก) แนวทางท 1.1 กรณทมเนอหาทไมเปนขอความ ข) แนวทางท 1.2 กรณทมเนอหาทเปนสอฐานเวลา ค) แนวทางท 1.3 การสรางเนอหาทมการน าเสนอตางรปแบบกน ตองไมสญเสยความหมายเดม

มอก........................

ง) แนวทางท 1.4 ผใชสามารถแยกแยะเนอหาได จ) แนวทางท 2.1 ผใชสามารถเขาถงขอมลดวยแผงแปนอกขระได ฉ) แนวทางท 2.2 ใหเวลาผใชในการอานอยางเพยงพอ ช) แนวทางท 2.3 บคคลทมอาการไวตอการกระตนทางแสง ซ) แนวทางท 2.4 น าทางได (navigable) ฌ) แนวทางท 3.1 อานได ญ) แนวทางท 3.2 คาดเดาได ฎ) แนวทางท 3.3 ความชวยเหลอในการน าเขาขอมล ฏ) แนวทางท 4.1 ความเขากนได

3. เกณฑความส าเรจ มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนไดก าหนดเกณฑความส าเรจทสอดคลองกบวตถประสงคของแนวทางทตรวจสอบได ซงสามารถแบงไดเปน 3 ระดบ คอ ก) ระดบ เอ (A) หมายถง ระดบของเกณฑความส าเรจทสอดคลองกบวตถประสงคของแนวทาง หาก

ปฏบตตามจะท าใหสามารถเขาถงและใชประโยชนเนอหาเวบได ข) ระดบ เอ เอ (AA) หมายถง ระดบของเกณฑความส าเรจทสอดคลองกบวตถประสงคของแนวทาง หาก

ปฏบตตามจะท าใหสามารถเขาถงและใชประโยชนเนอหาเวบไดงายขน ค) ระดบ เอ เอ เอ (AAA) หมายถง ระดบของเกณฑความส าเรจทสอดคลองกบวตถประสงคของแนวทาง

หากปฏบตตามจะท าใหสามารถเขาถงและใชประโยชนเนอหาเวบไดงายทสด การน ามาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนไปก าหนดไวในขอก าหนดคณลกษณะ การจดซอจดจาง ระเบยบขอบงคบ และสญญาจางตางๆ เปนสงทจ าเปนอยางยง และเพอใหสนองความตองการของคนหลายๆ กลม และสถานการณทแตกตางกนไป จงไดแบงระดบของความสอดคลองกบขอก าหนด เปน 3 ระดบ ไดแก ระดบ เอ (ด) ระดบ เอ เอ (ดมาก) และระดบ เอ เอ เอ (ดเยยม)

มอก.................

-7-

รปท 1 แผนภมโครงสรางของล าดบชนของเกณฑความส าเรจ

(ขอ 3. และขอ 4.)

4. ขอก าหนด 4.1 หลกการท 1: ใหผใชรบรได

ผจดท าเวบจะตองจดท าขอมล และองคประกอบของสวนตดตอผใช ใหผใชรบรเนอหานนได โดยมแนวทางการด าเนนการอย 4 ประการ คอ

4.1.1 แนวทางท 1.1 กรณทมเนอหาทไมเปนขอความ เมอผจดท าเวบใสเนอหาใดๆ ทไมเปนขอความ เชน รปภาพ เสยง สอประสม เฟรม ฯลฯ บนเวบไซต ผจดท าเวบตองอธบายเนอหานนๆ ในรปของขอความเพมเตมลงในลกษณะประจ า (attribute) เพออ านวยประโยชนใหผใชไดรบรรายละเอยดของเนอหานน นอกจากนผใชสามารถน าขอความเพมเตมนไปปรบเปลยนใหอยในรปแบบอนๆ ตามความจ าเปนพเศษ เชน ตวอกษรขยายใหญ อกษรเบรลล เสยง สญลกษณ หรอภาษาทเขาใจงาย หมายเหต การประเมนความส าเรจใหดรปท 1

แนว ทางท

มอก........................

เกณฑความส าเรจ 1.1.1 เนอหาทไมเปนขอความ (ระดบ เอ)

การควบคมหรอการรบขอมลเขา (controls, input) หากป มควบคมหรอการรบขอมลเขามปายชอทสอถงจดประสงคชดเจนอยแลว ไมจ าเปนตองใสขอความเพมเตมในแอทรบวท

สอฐานเวลา (time-based media) สอฐานเวลาทไมใชขอความ อยางนอยตองแสดงทางเลอกอนทเปนขอความอธบายถงลกษณะของเนอหา

แบบทดสอบ เนอหาทเปนแบบทดสอบหรอแบบฝกหดทไมอยในรปของขอความ อยางนอยจะตองมทางเลอกอนทเปนขอความอธบายถงลกษณะของเนอหา

สงทเกยวกบความรสก เนอหาทไมเปนขอความ ซงมจดประสงคทจะสรางความรสกทางประสาทสมผส เชน การแสดงเดยวฟลต งานทศนศลป อยางนอยจะตองมทางเลอกอนทเปนขอความอธบายถงลกษณะของเนอหา

การทดสอบดวยวธอตโนมตเพอแยกแยะวาการปอนขอมลกระท าโดยมนษยหรอเครองจกร (CAPTCHA) เปนกลไกทเจาของเวบไซตใชปองกนการน าเขาขอมลขยะจ านวนมาก โดยผซงโปรแกรมใหคอมพวเตอรเครองอนท าการปอนขอมลเสมอนเปนมนษย วธการทมกใชในการทดสอบคอการใหผปอนขอมลดภาพหรอฟงเสยงอาน และปอนค าตอบทเหนหรอไดยน เพอยนยนความเปนมนษย CAPTCHA มกน าไปใชในการตรวจสอบขอคดเหนตางๆ ในเวบบอรด หรอในบลอก (blog) หรอการสมครขอใชบรการออนไลนตางๆ จงจ าเปนตองมทางเลอกอนทเปนขอความอธบายถงจดประสงคของเนอหาทไมใชขอความ และใหมทางเลอกอนทใชแทน CAPTCHA รองรบความพการหลายประเภท

การตกแตง การจดรปแบบ และสงทมองไมเหน หากมการใชเนอหาทไมใชขอความ เพอการจดรปแบบ หรอไมไดน าเสนอสารสนเทศตอผใช ตองจดใหมวธทเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวกสามารถขามเนอหาเหลานนได

4.1.2 แนวทางท 1.2 กรณทมเนอหาทเปนสอฐานเวลา

เมอผจดท าเวบเพมเนอหาทเปนสอฐานเวลา เชน ภาพเคลอนไหว และสอเสยง ใหผจดท าเวบจดใหมทางเลอกอนทเปนขอความแทนสอฐานเวลานนๆ

มอก.................

-9-

เกณฑความส าเรจ 1.2.1 สอเฉพาะเสยงและสอเฉพาะภาพเคลอนไหว (ทบนทกลวงหนา)

เมอผจ ดท าเวบตองการใสเนอหาทเปนสอเฉพาะเสยงและสอภาพเคลอนไหวทบนทกลวงหนา ใหด าเนนการดงน (ยกเวนวาสอเฉพาะเสยงหรอสอภาพเคลอนไหวนนมการจดท าทางเลอกอนทเปนขอความอยแลว) (ระดบ เอ)

ใหจดท าสอทางเลอกอนทแสดงสาระเทากบสอเฉพาะเสยงทบนทกลวงหนา ใหจดท าสอทางเลอกอนทแสดงสาระเทากบสอภาพเคลอนไหวทบนทกลวงหนา

เกณฑความส าเรจ 1.2.2 ค าบรรยายแทนเสยง (ทบนทกลวงหนา)

ใหจดท าค าบรรยายแทนเสยงในสอประสานเวลา ยกเวน สอนนมทางเลอกอนทเปนขอความอยแลว (ระดบ เอ)

เกณฑความส าเรจ 1.2.3 การบรรยายดวยเสยงหรอสอทางเลอก (ทบนทกลวงหนา)

ใหจดท าสอทางเลอกส าหรบสอฐานเวลา หรอการบรรยายดวยเสยงของเนอหาภาพเคลอนไหวทบนทกลวงหนาในรปแบบสอประสานเวลา ยกเวน สอนนเปนสอทางเลอกอนอยแลว (ระดบ เอ)

เกณฑความส าเรจ 1.2.4 ค าบรรยายแทนเสยง (รายการสด)

เมอมการถายทอดสดใหจดท าค าบรรยายแทนเสยงใหกบเสยงบรรยายสดในสอประสานเวลา (ระดบ เอ เอ)

เกณฑความส าเรจ 1.2.5 การบรรยายดวยเสยง (ทบนทกลวงหนา)

ใหจดท าการบรรยายดวยเสยงใหกบเนอหาในภาพเคลอนไหวทมการบนทกไวลวงหนาในสอประสานเวลา (ระดบ เอ เอ)

เกณฑความส าเรจ 1.2.6 ภาษามอ

ใหจดท าภาษามอประกอบเสยงบรรยายเนอหาในสอประสานเวลาทบนทกลวงหนาในสอประสานเวลา (ระดบ เอ เอ เอ)

เกณฑความส าเรจ 1.2.7 การบรรยายดวยเสยงเพมเตม (ทบนทกลวงหนา)

เมอการหยดเสยงบรรยายแบบชวคราว (pause) ไมรองรบการบรรยายดวยเสยงในภาพเคลอนไหวทงหมด ใหจดท าการบรรยายดวยเสยงทอธบายขอมลเพมเตมส าหรบภาพเคลอนไหว สอดแทรกเขาไปในภาพเคลอนไหวทบนทกไวลวงหนาในสอประสานเวลา (ระดบ เอ เอ เอ)

เกณฑความส าเรจ 1.2.8 สอทางเลอก (ทบนทกลวงหนา)

มอก........................

จดใหมทางเลอกอนใหกบสอฐานเวลา ในสอประสานเวลา และสอภาพเคลอนไหวทบนทกลวงหนา (ระดบ เอ เอ เอ)

เกณฑความส าเรจ 1.2.9 สอเฉพาะเสยง (รายการสด)

จดท าสอทางเลอกอนส าหรบสอฐานเวลาทแสดงสาระเทากบสอเฉพาะเสยงของรายการสด (ระดบ เอ เอ เอ)

4.1.3 แนวทางท 1.3 การสรางเนอหาทมการน าเสนอตางรปแบบกน

ตองไมสญเสยความหมายเดม ใหผจดท าเวบสามารถสรางเนอหาไดในหลายๆ รปแบบ เชน รปแบบทเรยบงาย แตใหคงความหมายและโครงสรางเดมของสารสนเทศไว

เกณฑความส าเรจ 1.3.1 ขอมล และความสมพนธ

ใหจดท าเนอหาเวบใหสมพนธกบโครงสรางเอกสาร เชน การใช <p> เพอแสดงถงยอหนา หรอการใช <h1> เพอแสดงถงหวเรองตามล าดบความส าคญ การใช <strong> เพอแสดงถงการเนนความส าคญหรอตวหนา การใช <caption> ในตารางแสดงชอตาราง และการใช <label> ในฟอรมเพอแสดงถงชอหวขอทใชกรอกขอมล (ระดบ เอ)

เกณฑความส าเรจ 1.3.2 การจดเรยงล าดบของเนอหา

เมอล าดบของการน าเสนอเนอหามผลกระทบตอความหมาย ใหจดล าดบของเนอหาใหถกตอง เชน ใหเรยงขอมลจากซายไปขวา และบนลงลาง (ระดบ เอ)

เกณฑความส าเรจ 1.3.3 กรณทเนอหาเปนค าทแสดงคณสมบตทางการรบร

ผจดท าเวบจะตองไมใสค าทแสดงความรสกเพยงอยางเดยว เชน ค าทแสดงถงรปราง ขนาด ต าแหนงทอย ทศทาง และเสยง ตวอยางเชน การบอกใหผใชกดป มเพอท าการยนยนรายการ จะตองแจงใหผใชเลอกป มตกลงสเขยวทอยดานลางเพอยนยน ไมควรบอกใหผใชกดป มสเขยวเพยงอยางเดยว (ระดบ เอ)

4.1.4 แนวทางท 1.4 ผใชสามารถแยกแยะเนอหาได

ผจดท าเวบตองจดท าเวบใหงายตอการเหนและไดยน รวมทงสามารถแยกพนหนาออกจากพนหลงได

เกณฑความส าเรจ 1.4.1 การใชส

ผจดท าเวบตองไมใชสเปนวธเดยวในการสอความหมายของขอมล หรอแจงใหด าเนนการ หรอเรยกรองใหตอบสนอง หรอแสดงใหวตถแตกตางจากสงอน (ระดบ เอ)

เกณฑความส าเรจ 1.4.2 การควบคมเสยง

เวบทมการแสดงผลดวยเสยงอตโนมตเกนกวา 3 วนาท ใหมกลไกทสามารถหยดเสยงชวคราวหรอปดเสยงนนได หรอใหมกลไกควบคมระดบความดงของเสยงได (ระดบ เอ)

มอก.................

-11-

หมายเหต เมอเนอหาใดๆ ทไมเปนไปตามเกณฑความส าเรจน จะสงผลตอความสามารถของผใชทตองอานเนอหาทงหนา ผจดท าเวบตองท าใหเนอหาทงหมดบนหนาเวบเปนไปตามเกณฑความส าเรจน (ดเรองเกณฑการผานขอก าหนดการท าใหเนอหาเวบสามารถเขาถงและใชประโยชนไดขอ 5.5 กลาววา ตองไมสงผลกระทบตอความสามารถของผใชในการเขาถงสวนทเหลอของหนาเวบ)

เกณฑความส าเรจ 1.4.3 การเปรยบตาง (ขนต า)

เมอมการน าเสนอขอความหรอการแสดงขอความเปนรปภาพ จะตองใหมอตราสวนการเปรยบตางของสตวอกษรและสพนหลง อยางนอย 4.5:1 ยกเวนกรณตอไปน (ระดบ เอ เอ)

ตวอกษรขนาดใหญ ถาขอความหรอการแสดงขอความเปนรปภาพทใชตวอกษรขนาดใหญอยแลว (18 พอยต หรอตวหนา 14 พอยต) หรอเปนการแสดงขอความเปนรปภาพขนาดใหญ ใหมอตราสวนการเปรยบตางอยางนอย 3:1

กรณทไมส าคญ ถาเปนขอความหรอการแสดงขอความเปนรปภาพทเปนสวนหนงขององคประกอบทผจดท าเวบใชเพอการตกแตงเทานน หรอเปนขอความในภาพทไมใชเนอหาสาระ ไมมการก าหนดในเรองอตราสวนการเปรยบตางขนต า

ตวพมพโลโก ขอความทเปนสวนหนงของโลโกหรอชอสนคา ไมมการก าหนดอตราสวนการเปรยบตางขนต า

เกณฑความส าเรจ 1.4.4 การปรบขนาดขอความ

ใหขอความทสรางขนสามารถปรบขนาดไดถงรอยละ 200 โดยไมตองอาศยเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวกชวย และไมสญเสยเนอหาหรอระบบการท างานเดม ทงนไมรวมถงการแสดงขอความเปนรปภาพและค าบรรยายแทนเสยง (ระดบ เอ เอ)

เกณฑความส าเรจ 1.4.5 การแสดงขอความเปนรปภาพ

ใหแสดงขอความซงเปนสงทสอความหมาย ไมใชรปภาพของขอความ โดยมขอยกเวนในกรณตอไปน (ระดบ เอ เอ)

การใหผใชปรบรปแบบไดเอง ใหสามารถปรบเปลยนรปแบบและขนาดของรปภาพของขอความตามความตองการได

กรณทจ าเปน อนโลมใหแสดงขอความเปนรปภาพได ในกรณทจ าเปนตองแสดงขอความในรปแบบหนงรปแบบใดโดยเฉพาะ เชน การแสดงตวอกษรโบราณ หรอตราสญลกษณบนเครองทไมมแบบตวพมพนน

มอก........................

เกณฑความส าเรจ 1.4.6 การเปรยบตาง (ขนสง)

เมอมการน าเสนอขอความหรอการแสดงขอความเปนรปภาพ จะตองใหมอตราสวนการเปรยบตางของสตวอกษรและสพนหลง อยางนอย 7:1 ยกเวนกรณตอไปน (ระดบ เอ เอ เอ)

ตวอกษรขนาดใหญ ถาขอความหรอการแสดงขอความเปนรปภาพทใชขนาดตวอกษรขนาดใหญ (18 พอยต หรอ ตวหนา 14 พอยต) หรอการแสดงขอความเปนรปภาพขนาดใหญ ใหมอตราสวนการเปรยบตางอยางนอย 4.5:1

กรณทไมส าคญ ขอความหรอการแสดงขอความเปนรปภาพทเปนสวนหนงขององคประกอบเพอการตกแตง หรอเปนขอความในภาพทไมใชเนอหาสาระ ไมมการก าหนดอตราสวนการเปรยบตาง

ตวพมพโลโก ขอความทเปนสวนหนงของโลโกหรอชอสนคา ไมมการก าหนดอตราสวนการเปรยบตาง

เกณฑความส าเรจ 1.4.7 ไมมเสยงประกอบเบองหลงหรอมในระดบเบา

กรณมเสยงทบนทกไวลวงหนาซง (1) มเสยงบรรยายเปนเสยงหลก (2) ไมใชเสยงของ CAPTCHA หรอโลโกทแสดงดวยเสยง และ (3) เสยงพดทไมใชเสยงดนตรหลก เชน เสยงรองเพลง จะตองด าเนนการอยางใดอยางหนง ตอไปน (ระดบ เอ เอ เอ)

ไมมเสยงประกอบเบองหลง สามารถปดเสยงประกอบเบองหลงได ใหเสยงประกอบเบองหลงมความดงนอยกวาเสยงเบองหนาไมต ากวา 20 เดซเบล ยกเวนเปนเสยง

ประกอบสนๆ (ไมเกน 1-2 วนาท) ทเกดขนเปนครงคราว

หมายเหต เสยงประกอบเบองหลงทมความดงต ากวาเสยงเบองหนา 20 เดซเบล นน ใหความรสกวามความดงของเสยงประมาณหนงในสของเสยงบรรยายเนอหา

เกณฑความส าเรจ 1.4.8 การน าเสนอทมองเหน

ส าหรบการน าเสนอทมองเหนในบลอกขอความ (text block) ผจดท าเวบตองจดใหมกลไกเพอใหผใชสามารถกระท าสงตอไปนได (ระดบ เอ เอ เอ)

ผใชสามารถเลอกสพนหนาและพนหลงได ตองมขนาดความกวางไมเกน 80 ตวอกษร ตองไมจดขอความแบบชดขอบทงสองดาน การเวนชวงระหวางบรรทดตองไมใหอกขระสวนทสงสดในบรรทดใดๆ ไปทบซอนกบบรรทด

กอนหนา

มอก.................

-13-

ขอความทน าเสนอจะตองปรบขนาดไดรอยละ 200 โดยไมตองอาศยเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวก โดยผใชไมตองเลอนหนาจอซายขวาในการอานขอความในหนงบรรทด

เกณฑความส าเรจ 1.4.9 การแสดงขอความเปนรปภาพ (ไมมขอยกเวน)

ใหแสดงขอความซงเปนสงทสอความหมาย ไมใชรปภาพของขอความ (ระดบ เอ เอ เอ)

หมายเหต ตวพมพโลโก (ขอความทเปนสวนหนงของตราสญลกษณหรอตราสนคา) จดวามความจ าเปนทตองน าเสนอ ซงจะตดออกไมได

4.2 หลกการท 2: ใหผใชสามารถใชงานได

ผจดท าเวบจะตองจดเตรยมองคประกอบของสวนตดตอผใช และการน าทางใหผใชสามารถควบคมสวนตดตอผใชเองได มแนวทางการด าเนนการ 4 ประการ ไดแก

4.2.1 แนวทางท 2.1 ผใชสามารถเขาถงขอมลดวยแผงแปนอกขระได

ทกฟงกชนทมจะตองใชงานผานแผงแปนอกขระได

เกณฑความส าเรจ 2.1.1 แผงแปนอกขระ

การด าเนนการเกยวกบเนอหาทกหนาทตองสงงานผานแผงแปนอกขระไดโดยไมมการก าหนดเรองจงหวะหรอเวลาแตอยางใด ยกเวนกรณทเปนการน าเขาขอมล เพอแสดงการเคลอนท เชน การลากเสนเพอวาดภาพโดยใชแผงแปนอกขระ การจบ ลาก และวางดวยแผงแปนอกขระ (ระดบ เอ)

หมายเหต 1 ขอก าหนดนเปนเรองของการท างานของฟงกชน ไมใชเทคนคการน าขอมลเขา ตวอยางเชน การน าขอมลเขาดวยการเขยนดวยมอ (handwriting) ถงแมวาเทคนคนตองอาศยเสนทางอสระเหมอนกน แตไมถอวาเปนการท างานของฟงกชน

หมายเหต 2 ขอก าหนดนไมไดหามหรอยกเลกการใชเมาส หรอเทคนคการน าเขาอน

เกณฑความส าเรจ 2.1.2 ไมจ ากดทางเลอกของผใชแผงแปนอกขระ

ถาใชแผงแปนอกขระในการเลอกสงใดๆ บนจอภาพ ตองใหผใชเลอกทกสงไดอยางครบถวน โดยใชแผงแปนอกขระเพยงอยางเดยว ในกรณทตองกดป มเสรมรวมกบป มลกศรปกต ตองแจงใหผใชทราบลวงหนา (ระดบ เอ)

หมายเหต เมอเนอหาใดๆ ทไมเปนไปตามเกณฑความส าเรจน จะสงผลตอความสามารถของผใชทตองอานเนอหาทงหนา ผจดท าเวบจะตองท าใหเนอหาทงหมดบนหนาเวบเปนไปตามเกณฑความส าเรจน (ดเรองเกณฑการผานขอก าหนดการท าใหเนอหาเวบสามารถเขาถงและใชประโยชนไดขอ 5.5กลาววา ตองไมสงผลกระทบตอความสามารถของผใชในการเขาถงสวนทเหลอของหนาเวบ)

มอก........................

เกณฑความส าเรจ 2.1.3 แผงแปนอกขระ (ไมมขอยกเวน)

การด าเนนการเกยวกบเนอหาทกหนาท ตองสงงานผานแผงแปนอกขระไดโดยไมมการก าหนดเรองจงหวะ/เวลาแตอยางใด (ระดบ เอ เอ เอ)

4.2.2 แนวทางท 2.2 ใหเวลาผใชในการอานอยางเพยงพอ

ผจดท าเวบจะตองใหเวลาผใชไดอานเนอหาอยางเพยงพอ

เกณฑความส าเรจ 2.2.1 การปรบเปลยนการตงเวลา

ส าหรบการตงเวลาเพอใชอานเนอหาแตละครง ผจดท าเวบตองจดใหมการด าเนนการอยางนอยขอใดขอหนงตอไปน (ระดบ เอ)

การปดการตงเวลา ใหผใชสามารถปดการตงเวลากอนหมดเวลาได หรอ

การปรบเปลยนเวลา ใหผใชสามารถปรบเปลยนเวลาทตงไวได กอนหมดเวลา โดยปรบเปลยนไดนานกวาคาพนฐานอยางนอยสบเทา หรอ

การขยายเวลา ใหมการแจงเตอนลวงหนากอนหมดเวลา และใหขยายเวลาไดอยางนอย 20 วนาทดวยวธงายๆ เชน เคาะแปนเวนวรรค โดยผใชสามารถขยายเวลาไดอยางนอย 10 ครง หรอ

ขอยกเวนกรณทตองใชเวลาจรง จะไมสามารถเปลยนแปลงการตงเวลาได เมอการตงเวลาเปนสวนหนงของเหตการณทตองใชเวลาจรง เชน การประมล หรอ

ขอยกเวนทจ าเปน กรณทการตงเวลาเปนเรองทจ าเปนอยางยง และถามการขยายเวลา จะสงผลใหกจกรรมทท าอยตองหยดไป หรอ

ขอยกเวน 20 ชวโมง กรณทการตงเวลานนเกนกวา 20 ชวโมง

หมายเหต เกณฑความส าเรจน จะท าใหผใชม นใจวาสามารถท างานไดส าเรจ โดยเนอหาไมมการเปลยนแปลงจากการจ ากดเวลา เกณฑความส าเรจนจะตองน าไปพจารณารวมกบเกณฑความส าเรจ 3.2.1 ซงกลาววา เมอองคประกอบใดๆ เปนจดสนใจ (focus) ตองไมเปนเหตใหเกดการเปลยนแปลงของบรบท

เกณฑความส าเรจ 2.2.2 การสงพก หยด ซอน

ใหผใชสามารถสงพกการเคลอนไหว การกะพรบ การเลอนหนาจอ หรอการปรบขอมลใหเปนปจจบนโดยอตโนมตบนหนาเวบได โดยผจดท าเวบตองด าเนนการดงตอไปน (ระดบ เอ)

มอก.................

-15-

การเคลอนไหว การกะพรบ การเลอนหนาจอ ใหมกลไกส าหรบผใชในการสงพก หยด หรอซอน การท างาน การเคลอนไหว การกะพรบ หรอการเลอนหนาจอท (1) เกดขนเองโดยอตโนมต (2) เกดขนนานเกนกวา 5 วนาท และ (3) มการน าเสนอคกนไปกบเนอหาอน ยกเวนวาการเคลอนไหว การกะพรบ หรอการเลอนหนาจอ เปนสวนหนงของกจกรรมทจ าเปน และ

การปรบขอมลใหเปนปจจบนโดยอตโนมต ใหมกลไกส าหรบผใชสงพก หยด หรอซอน หรอควบคมความถในการปรบขอมลใหเปนปจจบนได กรณท (1) เกดขนโดยอตโนมต (2) มการน าเสนอพรอมกบเนอหาอน ยกเวนทการปรบขอมลใหเปนปจจบนโดยอตโนมต เปนสวนหนงของกจกรรมทจ าเปน

หมายเหต 1 กรณทเนอหามแสงกะพรบ หรอแสงวาบ ใหดแนวทางท 2.3

หมายเหต 2 เมอเนอหาใดๆ ทไมเปนไปตามเกณฑความส าเรจน จะสงผลตอความสามารถของผใชทตองอานเนอหาทงหนา ผจดท าเวบจะตองท าใหเนอหาทงหมดบนหนาเวบเปนไปตามเกณฑความส าเรจน (ดเรองเกณฑการผานขอก าหนดการท าใหเนอหาเวบสามารถเขาถงและใชประโยชนได ขอ 5.5 กลาววาตองไมสงผลกระทบตอความสามารถของผใชในการเขาถงสวนทเหลอของหนาเวบ)

หมายเหต 3 กรณทมการปรบเนอหาใหเปนปจจบนเปนระยะๆ โดยซอฟตแวรหรอเปนขอมลทสงจากทางไกลหรอสงมาในเวลาจรง ไมจ าเปนตองมการรกษาหรอน าเสนอขอมลทไดรบระหวางชวงเวลาทหยดพก เพอใหไดขอมลส าหรบการน าเสนอตอ ซงทางเทคนคอาจจะไมสามารถกระท าได และอาจจะท าใหเขาใจผดได

หมายเหต 4 กรณภาพเคลอนไหวทเกดขนเปนสวนหนงของชวงการสงขอมลหรอสถานการณอนทคลายกนถอวาเปนเรองจ าเปน ถาการปฏสมพนธไมสามารถเกดขนระหวางชวงเวลาดงกลาว รวมทงไมแสดงผลการสงขอมล ใหแสดงสถานะการสงขอมล มฉะนนจะท าใหผใชคดวาเนอหานนหยดชะงกหรอขาดไป

เกณฑความส าเรจ 2.2.3 ไมมการตงเวลา

การตงเวลาไมเปนสวนส าคญของกจกรรมหรอเหตการณในเนอหา ยกเวนในสอประสานเวลาทไมมปฏสมพนธกบผใช และเหตการณในเวลาจรง (ระดบ เอ เอ เอ)

เกณฑความส าเรจ 2.2.4 การสงขอมลแจงเตอนจากแมขาย

ใหผใชสามารถปดกลองขอความแจงเตอน หรอเลอนการท างานของขอความนนได ยกเวนกรณฉกเฉน (ระดบ เอ เอ เอ)

เกณฑความส าเรจ 2.2.5 การยนยนตวบคคลอกครง

เมอการท างานของผใชทตองมการยนยนตวบคคลหมดก าหนดเวลา ผใชสามารถด าเนนกจกรรมตอไปไดโดยไมมการสญเสยขอมลหลงจากการยนยนตวบคคลอกครง (ระดบ เอ เอ เอ)

มอก........................

4.2.3 แนวทางท 2.3 บคคลทมอาการไวตอการกระตนทางแสง

หามมใหออกแบบเนอหาทเปนสาเหตใหเกดอาการทางประสาทจากการไดรบการกระตนทางแสง

เกณฑความส าเรจ 2.3.1 แสงวาบสามครง หรอใหต ากวาระดบอนตราย

หามมแสงวาบเกน 3 ครงในหนงวนาท หรอใหมแสงวาบอยต ากวาระดบอนตราย (ระดบ เอ)

หมายเหต 1 ระดบอนตรายประกอบดวย แสงวาบทวไป (general flash) ทสมเกณฑความสวาง (ความสวางสมพทธ) มดกบสวางตางกนเกนรอยละ 10 และแสงวาบสแดง (red flash) มลกษณะเปนสแดงเขมสลบกบทกส

หมายเหต 2 เมอเนอหาใดๆ ทไมเปนไปตามเกณฑความส าเรจน จะสงผลตอความสามารถของผใชทตองอานเนอหาทงหนา ผจดท าเวบจะตองท าใหเนอหาทงหมดบนหนาเวบเปนไปตามเกณฑความส าเรจน (ดเรองเกณฑการผานขอก าหนดการท าใหเนอหาเวบสามารถเขาถงและใชประโยชนได ขอ 5.5 กลาววาตองไมสงผลกระทบตอความสามารถของผใชในการเขาถงสวนทเหลอของหนาเวบ)

เกณฑความส าเรจ 2.3.2 แสงวาบสามครง

หามมแสงวาบเกน 3 ครงในหนงวนาท (ระดบ เอ เอ เอ)

4.2.4 แนวทางท 2.4 น าทางได (navigable)

มวธชวยใหผใชทองเวบสบคนเนอหา และรวาตนเองอยทต าแหนงใดในหนาเวบ

เกณฑความส าเรจ 2.4.1 การขามบลอกเนอหา (bypass block of content)

ใหมกลไกเพอขามบลอกเนอหาทปรากฏขนซ าๆ ในหนาเวบหลายๆ หนา (ระดบ เอ)

เกณฑความส าเรจ 2.4.2 การตงชอหนาเวบ

หนาเวบตองมชอเรอง (title) ซงสอถงหวเรองหรอจดประสงคของหนานนๆ (ระดบ เอ)

เกณฑความส าเรจ 2.4.3 ล าดบจดสนใจ (focus order)

การทองเวบใหเปนไปอยางมล าดบ และหากล าดบในการทองเวบนน มผลกระทบตอความหมายและการด าเนนงาน ตองรกษาความหมายและสมรรถนะของการใชงานจากล าดบจดสนใจได (ระดบ เอ)

เกณฑความส าเรจ 2.4.4 จดประสงคของการเชอมโยง (ในบรบท)

สามารถก าหนดจดประสงคของการเชอมโยงไดจากขอความเชอมโยงเพยงอยางเดยว หรอจากขอความเชอมโยงรวมกบบรบทของขอความเชอมโยง ยกเวนในกรณทจดประสงคของขอความเชอมโยงนนมความก ากวมตอผใชโดยทวไป (ระดบ เอ)

มอก.................

-17-

เกณฑความส าเรจ 2.4.5 ความหลากวธ

สามารถบอกต าแหนงของหนาเวบภายในชดหนาเวบไดหลายวธ เวนแตหนาเวบนนเปนผลทไดจากกระบวนการท างานหรอเปนขนตอนของกระบวนการ (ระดบ เอ เอ)

เกณฑความส าเรจ 2.4.6 หวขอและปายก ากบ

ใหหวขอและปายก ากบแสดงถงหวเรองและจดประสงคนนๆ (ระดบ เอ เอ)

เกณฑความส าเรจ 2.4.7 สามารถรบจดสนใจได

ในการสงงานผานแผงแปนอกขระ ใหผใชสามารถรบทราบไดวาก าลงเกดจดสนใจ ณ จดใด (ระดบ เอ เอ)

เกณฑความส าเรจ 2.4.8 ต าแหนง

จะตองมขอมลแสดงใหผใชทราบถงต าแหนงปจจบนของผใชวาอยทสวนใดของชดหนาเวบ (ระดบ เอ เอ เอ)

เกณฑความส าเรจ 2.4.9 จดประสงคของการเชอมโยง

ขอความทใชก าหนดการเชอมโยงตองมขอมลเพยงพอทจะบอกถงจดประสงคของการเชอมโยง (ระดบ เอ เอ เอ)

เกณฑความส าเรจ 2.4.10 การตงหวเรอง

ตองมหวเรองเพอจดระเบยบโครงสรางของเนอหา (ระดบ เอ เอ เอ)

หมายเหต 1 “หวเรอง” ในทนใชในความหมายทวไป รวมทงชอเรอง และวธการทจะใสหวเรองเขาไปในเนอหาแบบตางๆ

หมายเหต 2 เกณฑความส าเรจทครอบคลมขอนใชเฉพาะขอเขยนเทาน น ไมรวมองคประกอบสวนตดตอผใช ส าหรบองคประกอบสวนตดตอผใชนนใหดเกณฑความส าเรจ 4.1.2

4.3 หลกการท 3: ใหผใชเขาใจได

สารสนเทศและกระบวนการท างานของสวนตดตอผใชตองเขาใจได โดยมแนวทางการด าเนนการ 3 ประการ ไดแก

4.3.1 แนวทางท 3.1 อานได

ผใชสามารถอานและเขาใจเนอหาทเปนขอความได

มอก........................

เกณฑความส าเรจ 3.1.1 ภาษาของขอความในหนาเวบ

ภาษาโดยปรยาย (default human language) ของหนาเวบใดๆ จะตองก าหนดใหโปรแกรมดเวบอานคาไดถกตอง (ระดบ เอ)

เกณฑความส าเรจ 3.1.2 ภาษาของขอความในสวนตางๆ ของหนาเวบ

ภาษาในสวนตางๆ ของหนาเวบทเปนภาษาตางไปจากภาษาโดยปรยาย จะตองก าหนดใหโปรแกรมดเวบอานคาไดถกตอง ยกเวน ชอเฉพาะ ศพทเฉพาะทาง ค าทคลมเครอและค าหรอวลทเปนสวนหนงของขอความลอมรอบ (ระดบ เอ เอ)

เกณฑความส าเรจ 3.1.3 ค าทมความหมายตางจากปกต

ใหมกลไกทจะใหความหมายของค าหรอวลทมความหมายตางจากหรอจ ากดกวาปกต รวมถงส านวนและการเลนค า (ระดบ เอ เอ เอ)

เกณฑความส าเรจ 3.1.4 อกษรยอ

ใหมกลไกทระบค าเตม หรอความหมายของอกษรยอ (ระดบ เอ เอ เอ)

เกณฑความส าเรจ 3.1.5 ระดบการอาน

ถาเนอหาทอานตองใชระดบความสามารถในการอานสงกวาระดบมธยมตน (ไมรวมค าหรอชอเฉพาะ) ตองมเนอหาหรอบทความเสรม เพอใหบคคลทมระดบความสามารถในการอานต ากวาระดบมธยมตนเขาใจได (ระดบ เอ เอ เอ)

เกณฑความส าเรจ 3.1.6 การอานออกเสยง

ค าซงหากออกเสยงไมถกตองแลวท าใหไมเขาใจความหมาย ตองมกลไกก าหนดการอานออกเสยงทถกตอง (ระดบ เอ เอ เอ)

4.3.2 แนวทางท 3.2 คาดเดาได

ใหหนาเวบปรากฏขนและท างานในลกษณะทคาดเดาได

เกณฑความส าเรจ 3.2.1 ขณะทเปนจดสนใจ

เมอองคประกอบใดๆ เปนจดสนใจ ตองไมเปนเหตใหเกดการเปลยนแปลงของบรบท (ระดบ เอ)

เกณฑความส าเรจ 3.2.2 ขณะทน าเขาขอมล

การเปลยนแปลงการตงคาขององคประกอบสวนตดตอผใชใดๆ ตองไมท าใหเกดการเปลยนแปลงของบรบทโดยอตโนมต ยกเวนผใชจะไดรบการแจงลวงหนาวาจะเกดเหตการณเชนน นกอนการใชองคประกอบดงกลาว (ระดบ เอ)

มอก.................

-19-

เกณฑความส าเรจ 3.2.3 การน าทางอยางคงเสนคงวา

กลไกน าทางทจดท าขนในแตละชดของหนาเวบ ตองจดต าแหนงและล าดบกอนหลงใหเหมอนกนทกครงทเรยกใชงาน ยกเวนผใชเปลยนแปลงเปนอยางอน (ระดบ เอ เอ)

เกณฑความส าเรจ 3.2.4 การระบทคงเสนคงวา

องคประกอบใดๆ ในชดหนาเวบทท าหนาทเหมอนกนตองมการระบองคประกอบนนดวยขอความอยางคงเสนคงวา (ระดบ เอ เอ)

เกณฑความส าเรจ 3.2.5 การเปลยนแปลงตอเมอรองขอ

การเปลยนแปลงบรบทตองเกดจากการรองขอของผใชเทาน น หากมการเปลยนแปลงบรบทโดยอตโนมต ตองมกลไกใหผใชสามารถสงยกเลกการเปลยนโดยอตโนมตได (ระดบ เอ เอ เอ)

หมายเหต การเปลยนแปลงบรบท ไดแก การปรบปรงเนอหาบนหนาเวบแบบอตโนมต, มการเชอมโยงกบขอมลอน (redirect) อตโนมต มการสรางหนาตางขนมาใหม (pop-up windows) และ มการเรยกใชฟงกชนออนเชนจอเวนต (onChange event)

4.3.3 แนวทางท 3.3 ความชวยเหลอในการน าเขาขอมล

ชวยผใชหลกเลยงและแกไขขอผดพลาดได

เกณฑความส าเรจ 3.3.1 การระบขอผดพลาด

หากตรวจพบความผดพลาดของการน าเขาขอมลไดโดยอตโนมต ตองแจงใหผใชทราบวามความผดพลาดนนในรปแบบของขอความ (ระดบ เอ)

เกณฑความส าเรจ 3.3.2 ปายชอหรอค าแนะน าวธการใช

เมอตองการใหผใชกรอกขอมล ตองมปายชอหรอค าแนะน าวธการใช (ระดบ เอ)

เกณฑความส าเรจ 3.3.3 ขอเสนอแนะเกยวกบขอผดพลาด

หากตรวจพบความผดพลาดของการน าเขาขอมลไดโดยอตโนมต และเปนความผดพลาดทสามารถแนะน าแกไขได ตองแนะน าใหผใชทราบถงวธการแกไข ยกเวนค าแนะน าดงกลาวจะมผลเสยหายตอความมนคงปลอดภยหรอจดประสงคของเนอหา (ระดบ เอ เอ)

เกณฑความส าเรจ 3.3.4 การปองกนความผดพลาด (ทางกฎหมาย การเงน ขอมล)

ส าหรบหนาเวบทมผลตอความผกพนทางกฎหมายหรอเกยวของกบธรกรรมทางการเงน ซงท าใหเกดการเปลยนแปลงหรอการลบขอมลของผใชในระบบการจดเกบขอมลหรอการสงค าสนองทดลอง (test response) ของผใช จะตองด าเนนการในลกษณะตอไปนอยางนอยหนงขอ (ระดบ เอ เอ)

มอก........................

ก) ยอนกลบได

ค าสนองทดลองของผใชสามารถยอนกลบได

ข) ขอมลไดรบการสอบทาน

ขอมลทน าเขาจะไดรบการสอบทาน และหากมความผดพลาด ผใชจะไดรบโอกาสแกไขขอมลนน

ค) ยนยนกอนตกลงได

มกลไกการทบทวน สอบทานและแกไขขอมล กอนทจะตกลงในขนสดทาย

เกณฑความส าเรจ 3.3.5 ความชวยเหลอ

ใหมขอความชวยเหลอผใชทสอดคลองกบสถานการณ (ระดบ เอ เอ เอ)

เกณฑความส าเรจ 3.3.6 การปองกนความผดพลาด (ทกกรณ)

หนาเวบทตองการใหผใชกรอกขอมลสง จะตองด าเนนการในลกษณะตอไปนอยางนอยหนงขอ (ระดบ เอ เอ เอ)

ก) ยอนกลบได

ค าสนองทดลองของผใชสามารถยอนกลบได

ข) ขอมลไดรบการสอบทาน

ขอมลทน าเขาจะไดรบการสอบทาน และหากมความผดพลาด ผใชจะไดรบโอกาสแกไขขอมลนน

ค) ยนยนกอนตกลงได

มกลไกการทบทวน สอบทานและแกไขขอมล กอนทจะตกลงในขนสดทาย

4.4 หลกการท 4 : ใหเนอหาแกรง (Robust) เพอรองรบเทคโนโลยไดหลากหลาย

เนอหาตองแกรงมากพอทจะถกตความดวยซอฟตแวรส าหรบผใชชนดตางๆ แลวมความหมายถกตองและนาเชอถอ รวมถงการใชผานเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวก ในหลกการนประกอบดวยแนวทาง 1 ประการ ไดแก

4.4.1 แนวทางท 4.1 ความเขากนได

ใหท างานเขากนไดกบซอฟตแวรส าหรบผใช รวมทงเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวกทงในปจจบนและในอนาคตใหไดมากทสด

เกณฑความส าเรจ 4.1.1 การวเคราะหโครงสรางเนอหา

มอก.................

-21-

เนอหาเวบทบรรยายโดยใชภาษาก ากบขอความ (markup language) ตองมเอลเมนต (element) ทถกตองและครบถวน ไดแก การใชแทก (tag) เปด และแทกปด การซอนของแทกทเกยวของตามขอก าหนด การไมก าหนดลกษณะประจ า ซ ากนในเอลเมนตเดยวกน และการก าหนดคา ไอด (ID) ทไมซ ากนในหนาเวบ ยกเวนในกรณทขอก าหนดอนญาตใหใชได (ระดบ เอ)

หมายเหต 1 เอลเมนต หมายถง องคประกอบทงหมดทอยภายใตแทก เรมตงแตแทกเปดจนถงแทกปด

หมายเหต 2 กรณทแทกเปดและแทกปด มตวอกขระไมครบถวนเชน ลมใสเครองหมาย <, > หรอใชเครองหมายค าพดทไมเขาคกน ใหถอวาไมสมบรณ

เกณฑความส าเรจ 4.1.2 ชอ บทบาท คาของลกษณะประจ า

ส าหรบสวนตดตอผใชทงหมด (รวมถง แบบฟอรม การเชอมโยง และองคประกอบทสรางดวยค าสง) องคประกอบทงหมด เชน ชอ บทบาท สถานะ คณสมบตหรอคาของลกษณะประจ าทก าหนดดวยผใช ตองก าหนดไดดวยโปรแกรม และแจงการเปลยนแปลงองคประกอบเหลานใหกบซอฟตแวรส าหรบผใช รวมถงเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวก (ระดบ เอ)

หมายเหต เกณฑความส าเรจนตองการใหผจดท าเวบไซตทพฒนาสวนตดตอผใช ก าหนดองคประกอบใหเปนไปตามเกณฑความส าเรจ 4.1.2

5. เกณฑการผานขอก าหนด

หนาเวบทถอวาผานขอก าหนดการท าใหเนอหาเวบสามารถเขาถงและใชประโยชนได ตองผานเกณฑตอไปนทกขอ

5.1 ระดบความสอดคลอง ตองผานขอก าหนดของแตละระดบอยางครบถวนดงตอไปน

ระดบ เอ (ด) หนาเวบตองผานเกณฑความส าเรจในระดบ เอ ทกขอ หรอมฉะนนตองมหนาเวบทเปนทางเลอกทผานเกณฑในระดบเดยวกน ระดบ เอ เอ (ดมาก) หนาเวบตองผานเกณฑความส าเรจในระดบ เอ และระดบ เอ เอ ทกขอ หรอมฉะนนตองมหนาเวบทเปนทางเลอกทผานเกณฑในระดบ เอ เอ ระดบ เอ เอ เอ (ดเยยม) หนาเวบตองผานเกณฑความส าเรจในระดบ เอ ระดบ เอ เอ และระดบ เอ เอ เอ ทกขอ หรอมฉะนนตองมหนาเวบทเปนทางเลอกทผานเกณฑในระดบ เอ เอ เอ หมายเหต 1 ถงแมวาจะผานเกณฑเพยงระดบใดระดบหนง หากผจดท าเวบมบางสวนของหนาเวบไดบรรลเกณฑ

ความส าเรจทสงกวา ควรประกาศไวดวย หมายเหต 2 ในระดบนโยบาย ไมแนะน าใหก าหนดวาหนาเวบทกหนาตองผานเกณฑความส าเรจระดบ เอ เอ เอ

เนองจากอาจมขอจ ากดทางดานเทคนค

5.2 หนาเวบทถอวาผานขอก าหนดตองผานเกณฑความส าเรจของแตละระดบทงหนาเวบ โดยไมยกเวนสวนใดสวนหนงของหนาเวบ

มอก........................

หมายเหต 1 ในการผานขอก าหนดทางเลอกอนทเปนสวนหนงของเนอหาในหนาเวบ ใหถอวาเปนสวนหนงของหนาเวบ เชน ค าอธบายทยาวหรอทางเลอกอนทปรากฏในภาพเคลอนไหว

หมายเหต 2 ผจ ดท าเวบทไมสามารถท าใหเนอหาเวบผานขอก าหนดได เนองจากเนอหานนอยนอกเหนอจากการควบคมของผจดท าเวบ ใหถอวาเปนความสอดคลองกบขอก าหนดแบบบางสวน

5.3 เมอชดหนาเวบมล าดบขนตอนทตองด าเนนการอยางตอเนองใหเสรจสมบรณ หนาเวบทกหนาในล าดบขนตอนนนตองผานเกณฑความส าเรจในระดบนนหรอสงกวา (หากมหนาใดหนาหนงในชดหนาเวบไมผานเกณฑความส าเรจใหถอวาชดหนาเวบนนไมผานเกณฑดงกลาว)

ตวอยาง : กรณทรานคาบนเวบไซตมชดหนาเวบทใชส าหรบการเลอกซอสนคา ใหถอวาหนาเวบ ทกหนาตงแตเรมตนจนจบ เปนกระบวนการทตองท าใหส าเรจและสอดคลองกบ ขอก าหนดทกหนาเวบ

5.4 ผจดท าเวบตองมวธการพฒนาเวบทสนบสนนการเขาถงและใชประโยชนไดโดยเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวก หากสารสนเทศหรอการท างานใด ๆ อยในรปแบบทไมสนบสนน ตองมวธอนทท าใหเขาถงและใชประโยชนได

5.5 หากเทคโนโลยทใชอยในรปแบบทไมสนบสนนการเขาถงและใชประโยชนไดโดยเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวก หรอไมผานขอก าหนด ตองไมสงผลกระทบตอผใชในการเขาถงสวนทเหลอของหนาเวบ นอกจากนหนาเวบทงหนาตองผานขอก าหนดภายใตเงอนไขตอไปน

5.5.1 เมอเปดการใชงานเทคโนโลยทไมสนบสนนการเขาถงและใชประโยชนไดโดยเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวก ดวยซอฟตแวรส าหรบผใช และ

5.5.2 เมอปดการใชงานเทคโนโลยดงกลาวโดยซอฟตแวรส าหรบผใช และ

5.5.3 เมอซอฟตแวรส าหรบผใชไมสนบสนนการใชงานเทคโนโลยดงกลาว

นอกจากน ผจดท าเวบตองพฒนาเวบใหผานเกณฑความส าเรจ 4 ขอ มฉะนนจะเปนการรบกวนการใชงานหนาเวบของผใช ไดแก

เกณฑความส าเรจ 1.4.2 การควบคมเสยง

เกณฑความส าเรจ 2.1.2 ไมจ ากดทางเลอกของผใชแผงแปนอกขระ

เกณฑความส าเรจ 2.3.1 แสงวาบ 3 ครงหรอใหต ากวาระดบอนตราย และ

เกณฑความส าเรจ 2.2.2 การสงพก หยด ซอน

หมายเหต ถาหนาเวบใด ๆ ไมผานตามขอก าหนดไมรวมอยในขอบเขตของความสอดคลองหรออางวาไดผานขอก าหนด

มอก.................

-23-

6. การอางการผานขอก าหนด

การก าหนดความสอดคลองกบขอก าหนดใชส าหรบหนาเวบเทานน ซงอาจเปนการผานขอก าหนด เพยง 1 หนา หลายหนา หรอทงชดหนาเวบ

6.1 องคประกอบทจ าเปนส าหรบการอางการผานขอก าหนด

ผจดท าเวบสามารถพฒนาเวบใหสอดคลองกบขอก าหนดโดยไมจ าเปนตองอางถงการผานขอก าหนด แตเมอมการอาง ตองมการประกาศดงน

(1) วนทอาง

(2) ชอขอก าหนด เวอรชน และยอารไอ (URI) มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม ขอก าหนดการท าใหเนอหาเวบสามารถเขาถงและใชประโยชนได มอก.XXXX-YYYY ท http://tisi.go.th/xxxx/

(3) ระดบความสอดคลอง : ระดบ เอ (ด) เอเอ (ดมาก) หรอ เอเอเอ (ดเยยม)

(4) ค าอธบายสนๆ ของหนาเวบ เชน รายการยอารไอ ทอางการผานขอก าหนดรวมทงโดเมนยอยดวย

หมายเหต 1 ในการอางการผานขอก าหนดอาจแสดงเปนรายการยอารไอ หรอเปนการอธบายยอารไอทงหมดในหนาเวบ

หมายเหต 2 ผลตภณฑทเปนเวบเบส (web-based) ทยงไมมยอารไอ กอนทจะตดตงบนเวบไซตของลกคา ตองมขอความเขยนวาจะผานขอก าหนดเมอมการตดตงแลว

(5) รายการเทคโนโลยทแสดงเนอหาเวบ

หมายเหต การใชโลโกเพออางการผานขอก าหนดถอเปนการอางการผานขอก าหนดรปแบบหนง และตองมองคประกอบทจ าเปนส าหรบการอางการผานขอก าหนดขางตน (ดภาคผนวก ก.)

6.2 องคประกอบทไมบงคบในการอางการผานขอก าหนด

นอกเหนอจากองคประกอบทจ าเปนส าหรบการอางการผานขอก าหนดเบองตน ใหมขอมลเพมเตมเพอชวยเหลอผใช ดงตอไปน

(1) รายการของเกณฑความส าเรจทสงกวาระดบความสอดคลองทอางไว ขอมลตองอยในรปแบบทผใชสามารถอานได หรออยในรปแบบเมทาดาตา (metadata) ทโปรแกรมอานได

(2) รายการเทคโนโลยเฉพาะทใช (แตไมจ าเปนตองใชทงหมด)

(3) รายชอของซอฟตแวรส าหรบผใชรวมทงเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวกทใชในการทดสอบเนอหา

(4) ขอมลเกยวกบขนตอนทท าใหผานเกณฑความส าเรจขนตอไป เพอชวยใหเขาถงและใชประโยชนไดมากขน

มอก........................

(5) เวอรชนของเมทาดาตาของรายการเทคโนโลยเฉพาะทจ าเปนตองใชทโปรแกรมอานได

(6) เวอรชนของเมทาดาตาของการอางการผานขอก าหนดทโปรแกรมอานได

6.3 การประกาศความสอดคลองกบขอก าหนดแบบบางสวน ส าหรบเนอหาทเปนของบคคลทสาม

กรณหนาเวบทสรางขนแลวมการเพมเตมขอมลเขาไป ตวอยางเชน โปรแกรมอเมล บลอก (blog) บทความทอนญาตใหผใชแสดงความคดเหน หรอโปรแกรมทสนบสนนใหผใชเพมเตมเนอหาได รวมถง เวบทาหรอเวบขาวทรวบรวมเนอหามาจากหลายแหลง หรอเวบไซตทมการเพมเตมขอมลโดยอตโนมตจากแหลงอนตลอดเวลา เชน การเพมโฆษณาเขาไปบนหนาเวบตลอดเวลา

ในกรณขางตน ขณะทน าเนอหาขนเวบครงแรก ผจดท าเวบจะไมทราบวาเนอหาทไมสามารถควบคมไดจะเปนอยางไร แตตองระลกเสมอวา เนอหาทไมสามารถควบคมไดจะมผลกระทบตอเนอหาทควบคมได ดงนนจงมทางเลอก 2 ทางใหด าเนนการดงน

6.3.1 ใหก าหนดความสอดคลองกบขอก าหนดโดยใชความรทดทสด กลาวคอ ถาหนาเวบเปนแบบทมการตดตามตรวจสอบ และแกไขไดภายใน 2 วนท าการ เชน สามารถลบเนอหาทไมสอดคลองออกไป หรอท าใหเนอหานนสอดคลองตามขอก าหนดได ผจดท าเวบสามารถอางความสอดคลองกบขอก าหนดฯได ตอเมอมการลบ หรอแกไขเนอหาทไมสอดคลองไปแลว แตจะไมสามารถอางความสอดคลองได ถาผจดท าเวบไมสามารถตดตามตรวจสอบหรอแกไข เนอหาทไมสอดคลอง

หรอ

6.3.2 ใหประกาศ “ความสอดคลองกบขอก าหนดแบบบางสวน” ได ถงแมหนาเวบนนไมสอดคลองกบขอก าหนด แตจะสอดคลองตอเมอมการลบบางสวนออกไป ดงนนรปแบบของขอความทจะประกาศคอ “หนาเวบนไมสอดคลองกบขอก าหนด แตจะสอดคลองกบขอก าหนดในระดบ X เมอมการลบเนอหาสวนทไมสามารถควบคมไดออกไป” เนอหาสวนทไมสามารถควบคมไดตามความสอดคลองกบขอก าหนดแบบบางสวนตองเปนดงน

(1) เปนเนอหาทไมไดอยในการควบคมของผจดท าเวบ

(2) ตองอธบายในวธการทผใชสามารถระบได เชน ไมควรอธบายวา “หนาเวบทกสวนไมสามารถควบคมได” นอกจากตองการใหเขยนเชนนน

6.4 การประกาศความสอดคลองกบขอก าหนดแบบบางสวนส าหรบภาษาบนหนาเวบ

“การประกาศความสอดคลองแบบบางสวนทขนอยกบภาษา” อาจท าได เมอหนาเวบนนไมมความสอดคลองกบขอก าหนด แตสอดคลองตอเมอมเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวก หรอมโปรแกรมดเวบทมคณสมบตดานการเขาถงและใชประโยชนไดรวมทงโปรแกรมส าหรบผใชส าหรบแตละภาษาบนหนา

มอก.................

-25-

เวบ รปแบบของการประกาศควรเขยนวา “หนาเวบนไมสอดคลองกบขอก าหนด แตจะสอดคลองกบขอก าหนดในระดบ X เมอมเครองมอชวยเหลอการเขาถงและใชประโยชนไดส าหรบแตละภาษา”

มอก........................

ภาคผนวก ก. (ขอก าหนด)

โลโกเพออางการผานขอก าหนด (ขอ 6.1)

ก.1 การอางการผานขอก าหนดการท าใหเนอหาเวบสามารถเขาถงและใชประโยชนได ในระดบความสอดคลอง ระดบ เอ (ด) ใหใชรปท ข.1 ส าหรบภาษาองกฤษ และใชรปท ก.2 ส าหรบภาษาไทย

รปท ก.1 โลโกเพออางการผานขอก าหนดในระดบความสอดคลอง ระดบ เอ ส าหรบภาษาองกฤษ

(ขอ ก.1)

รปท ก.2 โลโกเพออางการผานขอก าหนดในระดบความสอดคลอง ระดบ เอ ส าหรบภาษาไทย

(ขอ ก.1)

ก.2 การอางการผานขอก าหนดการท าใหเนอหาเวบสามารถเขาถงและใชประโยชนได ในระดบความสอดคลอง ระดบ เอ เอ (ดมาก) ใหใชรปท ก.3 ส าหรบภาษาองกฤษ และใชรปท ก.4 ส าหรบภาษาไทย

รปท ก.3 โลโกเพออางการผานขอก าหนดในระดบความสอดคลอง ระดบ เอ เอ ส าหรบภาษาองกฤษ

(ขอ ก.2)

รปท ก.4 โลโกเพออางการผานขอก าหนดในระดบความสอดคลอง ระดบ เอ เอ ส าหรบภาษาไทย

(ขอ ก.2) ก.3 การอางการผานขอก าหนดการท าใหเนอหาเวบสามารถเขาถงและใชประโยชนได ในระดบความ

สอดคลอง ระดบ เอ เอ เอ (ดเยยม) ใหใชรปท ก.5 ส าหรบภาษาองกฤษ และใชรปท ก.6 ส าหรบภาษาไทย

มอก.................

-27-

รปท ก.5 โลโกเพออางการผานขอก าหนดในระดบความสอดคลอง ระดบ เอ เอ เอ ส าหรบภาษาองกฤษ

(ขอ ก.3)

รปท ก.6 โลโกเพออางการผานขอก าหนดในระดบความสอดคลอง ระดบ เอ เอ เอ ส าหรบภาษาไทย

(ขอ ก.3)