วชา การสงคมสงเคราะหแนวพทธ๔๐๖ ๔๑๖

พระครบรมธาตกจจาทร

บทท ๑ความหมายของการสงคมสงเคราะห

นกสงคมสงเคราะหศาสตรหลายทานไดใหค าจ ากดความ และค าอธบายความหมายของงานสงคมสงเคราะห ไวดงนHelen I. Clarke ศาสตราจารยทางสงคมสงเคราะหศาสตร แหงมหาวทยาลย Wisconsin ไดอธบายความหมายของ “การสงคมสงเคราะห”ไววา “การสงคมสงเคราะหเปนรปแบบหนงของการบรการวชาชพซงประกอบดวยความรและทกษะ (Knowledge and skills) ในอนจะชวยเหลอปจเจกชน

(Individual) ใหมความพงพอใจตามความตองการทางสงคมของเขา ทงยงเปนการขจดปดเปาสงทเปนอปสรรคของมวลชน และชวยใหเขาสามารถท างานใดๆ ส าเรจลลวงลงดวยดทสด” Herbert H. Stroup ศาสตราจารยทางสงคมวทยาและมานษยวทยา แหง Brooklyn College ไดใหค าจ ากดความไววา “การสงคม คอ ศลปะของการน าเอาทรพยากรตลอดจนความคดมาพจารณาใชเพอชวยบรรเทาความตองการของเอกชน กลมชน และชมชน โดยใชวธการตามหลกวทยาศาสตร เพอจะชวยใหบคคลชวยตวเองได”

T. Bernnan ศาสตราจารยแหงคณะสงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยซดนย ออสเตรเลย อธบายความหมายของการสงคมสงเคราะห สรปไดวา “งานสงคมสงเคราะห เปนทงวชาชพ ทงความร และวชาการทน าเอาทฤษฎและวยาการสาขาตางๆ มาใชปฏบต เชน วชาการดานสงคมวทยา มานษยวทยา จตวทยา และอน ๆ “

Arthur E. Fink ไดอธบายไววา “การสงคมสงเคราะหเปนศาสตร และศลปของการจดหาบรการเพอชวยสงเสรมความสามารถภายในสวนบคคลและหนาททางสงคม (Social Functioning) ของบคคลซงใชกบบคคลแตละคนหรอเปนกลมกได ค าวาศลป (Art) หมายถง ความเหมาะสมกลมกลนเขากนได สวนศาสตร หมายถง ร หรอความร” Zofia T.Butrym ใหค านยามของการสงคมสงเคราะหไววา “การสงคมสงเคราะหเปนวชาชพของการใหความชวยเหลอ โดยมวตถประสงคเพอสงเสรมสวสดภาพของมนษย”

รองศาสตราจารย นนทนย ไชยสต คณบดคณะสงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตรไดใหความหมายของการสงคมสงเคราะหไววา “การสงคมสงเคราะหหมายถง การจดใหมมาตรการตางๆ เพอปองกนและแกไขปญหาความเดอดรอนของประชาชนเปนรายบคคล เปนกลมหรอทงชมชนโดยใชหลกทฤษฎของการสงคมสงเคราะหเปนแนวปฏบต ผทปฏบตงานสงคมสงเคราะหหรอทเรยกวา “นกสงคมสงเคราะห”จะตองปฏบตงานนโดยใชหลกวชาชพ หรอนยหนงคอ ใหหลกการ วธการ และกระบวนการของการสงคมสงเคราะห ไมใชเพยงแตหยบยนสงทผมปญหาตองการกเปนอนใชได นบวาใหบรการสงคมสงเคราะหแลว”

พระเทพเวท (ประยทธ ปยตโต) (๒๕๓๒, น. ๗๒ ) ไดใหความหมายสงคมสงเคราะหไววา สงคมสงเคราะห หมายถงการยดเหนยวจตใจ ประสานหมชนไวใหรวมเปนอนหนงอนเดยวกน หรอการใหสงคมเกาะกมคมกนอยเปนอนหนงอนเดยวกน ไมแตกไมกระจดกระจาย ดงนน ความมงหมายของสงคมสงเคราะห จงไมเปนเพยงเอาอะไรไปใหเขา ไมใชเอาบรการไปให เอาทรพยสนเงนทองไปให

แตหมายถงการท าใหสงคมรวมใจกนผนกยดเหนยวกนไวได การสงคมสงเคราะห เปนการชวยเหลอเพอนมนษยทชวยเหลอตนเองไมได เพอใหเขาสามารถชวยเหลอตนเองได ซงมความเกยวของกบหลกธรรมในทาง พระพทธศาสนา ทพระพทธเจาทรงวางหลกแหงการสงเคราะหไว สามารถน ามาใชในงานสงคมสงเคราะหไดเปนอยางด ในขณะเดยวกนกไดกลาวเชงสรปเกยวกบพทธศาสนากบงานสงคมสงเคราะหดงน

การสงคมสงเคราะห คอการสงเคราะหสงคมแตถาแปลใหลกกวานน กมความหมายทางธรรมสงเคราะห ค าบาลเปน สงคห (สงคห) แปลวา ประมวล รวบรวม จบมารวมเขาดวยกน ยดเหนยวใจใหรวมกนเปนหนง ผกใจกนไวสงคห ทแปลวา ยดเขาไวดวยกนนน หมายถง ยดในแงนามธรรมและยดในแงรปธรรม ทางนามธรรม คอยดเหนยวผกจตใจใหรวมกนไวเปนหนงทางรปธรรม คอใหคนมารวมกน ประสานเขาดวยกนดงนน สงคมสงเคราะหตามแนวทางพระพทธศาสนา คอ ท าใหสงคมรวมกนไดเปนหนงเดยวทงรวมใจและรวมกาย

โดยสรป การสงคมสงเคราะห เปนศาสตร เปนศลป และวชาชพ ในอนทจะด าเนนการเพอปองกนและแกไขชวยเหลอผทประสบความเดอดรอนตางๆ ซงไมสามารถจะชวยเหลอตนเองได ใหมสวนรวมในการแกไขปญหาของตนตอไป ทงนโดยการน าเอาทรพยากรทมอยมาประยกตใช เพอชวยบรรเทาความตองการและปญหาทงของเอกชน กลมชน และชมชน โดยวธการทางวทยาศาสตร (Scientific method) จดมงหมายทส าคญคอ ชวยเขาเพอใหเขาชวยตนเองได

(Help them to help themselves) (วไลวจส กฤษณะภต.สงคมสงเคราะหศาสตรเบองตน:๒๕๒๙ น.๖-๗) .........................

ปรชญาสงคมสงเคราะหและจรยธรรมทางวชาชพ(พนฐานแนวความคดและปรชญาสงคมสงเคราะห)

คณะสงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตรโครงสรางสงคมเศรษฐกจการเมอง

ทมผลท าใหมรฐสวสดการและวชาชพสงคมสงเคราะหทเขมแขงรองศาสตราจารย ดร.กตพฒน นนทปทมะดลย

ความน าสวสดการสงคมในความหมายทกวาง หมายถงสภาวะความเปน

อยทดของคนทงประเทศ หรอ สภาวะทคนในสงคมกนด อยด มสข และมสทธ อนมองคประกอบทครอบคลมทง สขภาพอนามย การศกษา การมทอยอาศย การมงานท ามรายไดและสวสดการแรงงานทด การมความมนคงทางสงคม การไดรบบรการทางสงคม และการนนทนาการ สวสดการสงคมในความหมายกวางขวางทประชาชนทงประเทศไดรบอยางเขมขน ดงค ากลาวทวา

“กนด อยด มสขและมสทธ” ทงน สาระส าคญของการศกษาสวสดการสงคมกคอ การพยายามตอบค าถามวา สงคมนนจะจดการอยางไรกบ “การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจและการกระจาย” และสงคมนนใหคณคากบการรวมกนเฉลยทกขเฉลยสขของคนทงสงคมอยางไร (กตพฒน นนทปทมะดลย, 2550ก, น. 161)

การจดการใหเกดสวสดการสงคมอยางเขมขนเขมแขง กวางขวางและถวนหนา มกเปนทยอมรบวา เปนสงเดยวกบ “รฐสวสดการ” ประเทศทมรฐสวสดการหรอสวสดการสงคมทเขมแขงถวนหนา มกจะเปนประเทศทมระบบเศรษฐกจเสรนยม แตตระหนกในความส าคญของการกระจายซ า (Redistribution) เพอสรางการเฉลยทกขเฉลยสขใหเกดขนอยางกวางขวาง ใหคนทงประเทศไดรบการดแลชวตความเปนอยอยางครบถวนและทวหนา

รองศาสตราจารย ดร.ณรงค เพชรประเสรฐ กลาวในทประชมเสวนานโยบายสขภาวะแหงชาต เมอ 5 มนาคม 2552 วา ประเทศทมรฐสวสดการมกเปนประเทศทมพรรคมวลชน ทมความเขมแขง และพรรคมวลชนนนตองมอ านาจในการปกครองประเทศ ตวอยาง เชน พรรคแรงงานในองกฤษ ในออสเตรเลย และพรรคสงคมประชาธปไตยในยโรป เปนตน

สวนวชาชพสงคมสงเคราะหทมความเขมแขงไดรบการยอมรบในประเทศ มกจะมจดก าเนดและการเจรญเตบโตควบคไปกบรฐสวสดการทเขมแขงของประเทศนนๆ สหรฐอเมรกาอาจจะเปนประเทศทมระดบคณภาพของความเปนรฐสวสดการนอยกวาในยโรปเหนอและยโรปตะวนตก แตกเปนทยอมรบกนเปนสากล วาสหรฐอเมรกามการด าเนนงานดานรฐสวสดการ นอกจากนน วชาชพสงคมสงเคราะหในสหรฐอเมรกายงมความเขมแขง

แมจะมความแตกตางกนในรายละเอยดของแตละมลรฐ เชน แตละมลรฐ จะมระบบใบประกอบวชาชพ (License) ทแตกตางกนบาง ทวา โดยภาพรวม นกสงคมสงเคราะหของสหรฐอเมรกา ถอเปนตวแบบของหลายๆ ประเทศ สวนประเทศในยโรปทมรฐสวสดการทเขมแขง วชาชพสงคมสงเคราะหกไดรบการยอมรบเชนเดยวกน ผเขยนจงมขอสนนษฐานวา ความเขมแขงของวชาชพสงคมสงเคราะหมกจะพบในประเทศทมรฐสวสดการ

สวนประเทศทยงไมมหรอไมมรฐสวสดการ วชาชพสงคมสงเคราะหยงเตบโตได ไมเขมแขงเทยบเทาประเทศทมรฐสวสดการ แมวา จะมการเรยนการสอนสงคมสงเคราะหกนมายาวนานเพยงใด เชน ประเทศไทย เปนตนเมอรฐสวสดการเปนฐานส าคญ หรอเปนองคประกอบทสมพนธกบการเตบโตทางวชาชพของสงคมสงเคราะห จงเปนการสมควรทจะท าความเขาใจกบรฐสวสดการ ดงจะไดหยบยกขอวสจชนาเกยวกบรฐสวสดการและสวสดการโดยรฐ ตลอดจนความหมายของรฐสวสดการ มาอภปรายตอไป

รฐสวสดการกบสวสดการโดยรฐ(Welfare State and State Welfare)

รฐสวสดการ มาจากค าภาษาองกฤษวา Welfare State สวนสวสดการโดยรฐ มาจากค าวา State Welfare สองค านไมใชสงเดยวกน แตมความสมพนธเกยวของกน อาจจะไมสามารถใชแทนกนไดเสยทเดยว ขนอยกบแตละประเทศทจะมแบบแผนการด าเนนการรฐสวสดการของประเทศตนอยางไร

ค าวา “สวสดการโดยรฐ” มกใชเพอแสดงใหเหนบทบาทของรฐในการจดสวสดการดแลประชาชนของตน ซงหากรฐประเทศใดจดสวสดการใหประชาชนอยางทวถง ถวนหนา และเขมขน โดยท าใหประชาชนทงประเทศมคณภาพชวตทดทกดาน และน าผลพวงของการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ (Economic growth) มากระจายซ า (Redistribution) อยางเทาเทยม กนาจะนบไดวา รฐสวสดการกบสวสดการโดยรฐของประเทศนน “ทาบกนสนท”

ทวา ประเทศทไมมรฐสวสดการ ไมไดเกบภาษอตรากาวหนา กอาจจดสวสดการโดยรฐ เชนกน แตเปนการจดสวสดการแบบบรรเทาทกข ชวครงคราว หรอแบบเกบตก (Residual model of social welfare) อยางน กถอวา สวสดการโดยรฐของประเทศหลงน ไมไดเปนรฐสวสดการ

เพอจะเขาใจประเดน “รฐสวสดการกบสวสดการโดยรฐ” Welfare State and State Welfare จ าเปนตองท าความเขาใจกบความหมายของรฐสวสดการ ในทนจะขอหยบยกค าอธบายเรองรฐสวสดการ ทผเขยนไดเรยบเรยงไวใน “ค าทควรร” ของศนยยทธศาสตรวชาการแรงงานนอกระบบ (http://infolabour.com/) ของคณะสงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ดงตอไปน

รฐสวสดการ: Welfare Stateค าส าคญ: ๑. การสรางหลกประกนสทธพนฐานในการด าเนนชวตของประชาชน อยางกวางขวางและทวถง๒. การกระจายซ าอยางกวางขวางและทวถง ๓. การเฉลยทกขเฉลยสขรวมกนของคนทงสงคม๔. การเกบภาษรายไดในอตรากาวหนา การเกบภาษมรดก และภาษอสงหารมทรพย

ความหมายรฐสวสดการ ตรงกบค าในภาษาองกฤษวา Welfare State หมายถง รฐทมแนวนโยบายของประเทศทค านงถงการกระจายความมงคงในสงคมประเทศออกไปสประชาชนพลเมองทงประเทศอยางกวางขวางและทวถง โดยมงจดบรการตางๆ ใหประชาชนทกคนมความมนคงในการด ารงชวต อาท มทอยอาศย มการรกษาพยาบาลและการดแลสขภาพอนามย ไดรบการศกษา

มรายไดจากการท างานทเปนงานสจรตและงานนนไมท าใหตองเสอมเสยศกดศรความเปนมนษย ตลอดจนไดรบความมนคงทางสงคม อนประกอบไปดวย การประกนสงคมและการสงเคราะหประชาชนทางสงคม การดแลผสงอาย ผพการทพลภาพ และผประสบความทกขยากเดอดรอนนานาประการ

ทงน รฐสวสดการจ าเปนตองใชงบประมาณจ านวนมาก จงตองจดเกบภาษอตรากาวหนา ภาษมรดกและภาษอสงหารมทรพยในสดสวนทสงมาก หรออยางนอยกสงกวาประเทศทไมมรฐสวสดการ แตประชาชนทกคนจะไดรบคณภาพชวตทดอยางมาก ประเทศทถอวามรฐสวสดการทดทสด สวนใหญเปนประเทศในกลมยโรปเหนอหรอกลมประเทศสแกนดเนเวย ไดแก ไอซแลนด นอรเวย สวเดน ฟนแลนด และเดนมารก

รฐสวสดการเปนเสมอนการสะทอนบทบาทความรบผดชอบของรฐชาตหรอสงคมทมตอชวตความเปนอยของประชาชนในดานตางๆ อยางทวถงและถวนหนา เชน การตอบสนองความตองการพนฐานของประชาชนในดานการศกษา สขภาพอนามย เศรษฐกจและความมนคงทางสงคม เปนตน

รฐสวสดการเปนการสรางความผาสกใหประชาชนโดยรฐเปนผด าเนนการเปนหลก ทงน กลไกส าคญของรฐในการจดระบบรฐสวสดการ นอกเหนอจากการจดระบบประกนสงคมอยางเขมขน แลวยงมกลไกการกระจายซ าทผานการจดเกบภาษรายไดของประชาชนทางตรงในอตราทกาวหนา การเกบภาษมรดกและภาษอสงหารมทรพยในอตราทสง โดยทประชาชนทงประเทศใหความรวมมอในการเฉลยทกขเฉลยสขอยางเตมใจ

รฐสวสดการเปนทางเลอกในการตอบสนองความตองการของประชาชนโดยไมจ าเปนตองใชรฐทมการปกครองในลทธคอมมวนสต เปนการตอบสนองความตองการของสงคมและประชาชน โดยยงคงระบบเศรษฐกจแบบตลาดเสร ระบบกรรมสทธสวนบคคล และระบอบการปกครองประชาธปไตย

รฐสวสดการท าใหเกดความยตธรรมทางสงคม เนองจากเปนการด าเนนการใหหลกประกนเรองสทธพนฐานอยางเปนจรง และเปนการแบงปนโอกาสในการด าเนนชวตอยางเปนธรรม นอกจากนน รฐสวสดการยงชวยสนบสนนการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ เพราะรฐด าเนนการเตรยมความพรอมของประชาชนในการเผชญกบความเปลยนแปลงทางสงคม และยงท าใหภาคการบรโภคเขมแขงยงขน เมอประชาชนมหลกประกนรายไดขนต า รฐสวสดการจงท าหนาทยดเหนยวสงคมหเปนหนงเดยวกนและน าไปสเสถยรภาพทางการเมองไปพรอมๆ กน

โครงสรางสงคมเศรษฐกจการเมองของประเทศทมรฐสวสดการรฐสวสดการไมใชสงคมนยมคอมมวนสต-ไมใชมารกซสต

ประเทศทมรฐสวสดการในโลกนเปนประเทศทปกครองดวยระบอบประชาธปไตยและระบบเศรษฐกจแบบตลาดเสรทงหมด

ไมมประเทศทระบอบการปกครองแบบสงคมนยมคอมมวนสตหรอมารกซสตทมรฐสวสดการ ทงน ปรชญาแนวคดมารกซสตไมเหนดวยกบการมรฐสวสดการ เพราะถอวา รฐสวสดการเปนกลไกการปรบตวของระบบทนนยม กลาวคอ นกทฤษฎมารกซสตสวนใหญมองวา รฐสวสดการมลกษณะขดแยงในตวเอง ในเชงทวลกษณ (Dualism)

ดานหนงรฐสวสดการปกปองระบบทนนยม แตในอกดานหนง รฐสวสดการกเปนปฏปกษกบระบบทนนยม รฐสวสดการปกปองระบบทนนยม เนองจากอดมคตของลทธมารกซคอการปฏวตโคนลมระบบทนนยม แตการทรฐสวสดการใหการดแลมวลชน ผใชแรงงานใหสามารถด ารงชวตอยได แมจะตองเผชญกบภาวะการวางงานหรอภาวะความเสยงอนๆ เมอมวลชนผใชแรงงานมคณภาพชวตทดมความมนคง แรงจงใจในการเขารวมขบวนการปฏวตลมลางระบบทนนยมกถกลดทอนลงไป

เงอนไขทางภาวะวสยอนจะน าไปสการปฏวตจงไมสกงอม นอกจากนน รฐสวสดการยงมการหนาทเสมอนเปนหลกประกนวา ในระบบการผลตแบบทนนยม จะมแรงงานอยในกระบวนการผลตอยางแนนอน ดงนน จงเทากบวา ระบบทนนยมถกปกปองโดยรฐสวสดการทเขมแขง (กตพฒน นนทปทมะดลย, 2548, น.57-61)

ขณะเดยวกน รฐสวสดการของแทบทกประเทศ ลวนเปนผลอนเกดจากการตอสทางชนชน และเปนการใหประโยชนทดแทนแกประชาชนผใชแรงงานเปนสวนใหญ เปนการสรางระบบการกระจายซ าอยางกวางขวาง ในขณะท อดมคตของระบบทนนยมคอการสะสมทนใหเตบโตใหมากทสด

การเกบภาษอตรากาวหนา ภาษอสงหารมทรพยและภาษมรดกในอตราทสง ท าใหการสะสมทนใหเตบโตมากทสด ตองมอปสรรคจากกลไกการกระจายซ า ดงกลาว ในมตน รฐสวสดการจงเปนปฏปกษกบระบบทนนยม (กตพฒน นนทปทมะดลย, 2548, น.57-61) นกทฤษฎมารกซสตจงไมไดนยมรฐสวสดการ โดยมองวารฐสวสดการเปนเพยงพฒนาการระยะหนงของระบบทนนยมเทานน

ประเทศทมระบอบการปกครองแบบมารกซสต แมจะพยายามดแลประชาชนของตนอยางทวถง กไมไดเรยกวาประเทศของตนเปนรฐสวสดการ สวนประเทศในกลมยโรปเหนอหรอสแกนดเนเวยทมรฐสวสดการดแลประชาชนอยางดทสดใหสวสดการอยางทวถง ถวนหนาและมากมาย (generosity) ทใชแนวทาง Universal Approach นน

อาจจะถกมองวาเปนสงคมนยม ทวา ไมใชสงคมนยมแบบมารกซสต แตเปนสงคมนยมประชาธปไตย (Democratic Socialism) หรอ ทนยมเรยกกนในหมนกทฤษฎรฐสวสดการวา แนวคดหรอระบอบสงคมประชาธปไตย (Social Democracy) (โทมส ไมเออร และนโคล ไบรเออร, เขยน, สมบต เบญศรมงคล, แปล, 2550)

ระบอบทนนยมเสรกบระบอบสงคมประชาธปไตยในบรรดาประเทศทปกครองดวยระบอบการเมองประชาธปไตย

ในโลกปจจบนน มความแตกตางของแนวคดประชาธปไตยอยางส าคญสองแนวคดแนวทาง คอ (1) แนวทางระบอบทนนยมเสร หรอประชาธปไตยสายพนธประเทศสหรฐอเมรกา และ (2) ระบอบสงคมประชาธปไตย สายพนธยโรป(โทมส ไมเออร และนโคล ไบรเออร, เขยน, สมบต เบญศรมงคล, แปล, 2550, น.14)

ดงไดกลาวแลววาในสหรฐอเมรกานน แมวาจะเปนระบบทนนยมเสร แตกเรยกการดแลชวตความเปนอยของพลเมองของตนวา รฐสวสดการ ทงน เปนทยอมรบกนวา คณภาพของรฐสวสดการทสหรฐอเมรกายงหางไกลกวาในยโรป โดยเฉพาะในยโรปเหนออยางมาก

สหรฐอเมรกาเชอเรองเสรนยมในแนวทางสดขว และยอมรบหลกการของเศรษฐกจการตลาดเสรในระดบทมากกวาในยโรป ท าใหสหรฐอเมรกายอมรบความไมเทาเทยมกนทางสงคม มากกวาในยโรปเปนอยางมาก ในสหรฐอเมรกาไมไดผกขาดการจดการศกษาโดยรฐ อยางในเยอรมน ประชาชนสหรฐตองดแลรบผดชอบตนเองเปนหลก ทกคนตองท างานหาเลยงตนเอง รฐไมแทรกแซงการผลต

การกนด อยดของประชาชนถกก าหนดโดยระบบตลาดเสร รองลงมาคอการหนาทของครอบครว ความชวยเหลอจากรฐจะมงไปททหารผานศก รองลงมาคอ ผสงอายและคนพการ ส าหรบกลมอนๆ เปนเรองของศาสนจกรและองคกรทไมแสวงหาก าไรอนๆ

แตกตางไปจากสหรฐอเมรกาอยางมาก คอระบอบสงคมประชาธปไตยในยโรป ซงถอวา รฐสวสดการเปนเสาหลกทมความส าคญอยางมากตอระบอบสงคมประชาธปไตย โครงสรางของสงคมทมฐานคดทางเศรษฐกจสงคมการเมอง ทเรยกวา “สงคมประชาธปไตย” นน ใหความส าคญกบองคประกอบส าคญสประการ ไดแก

(1)กระบวนการตดสนใจทเปนประชาธปไตย(2) การขยายผลและการธ ารงรกษาผลของการตดสนใจ ทเปนประชาธปไตยดงกลาว(3) การตดสนใจทอางองบรรทดฐานความยตธรรมทเกดจากการยอมรบ ของประชาสงคมโดยรวม และ (4) วฒนธรรมทางการเมอง ทถอวาความยตธรรมนนสมพนธกบการ ประสานผลประโยชนทางสงคม

สงคมประชาธปไตย: การท าประชาสงคมใหเปนประชาธปไตย

โครงสรางของสงคมประชาธปไตยซงมผลตอการก าเนดรฐสวสดการทเขมแขงนนมแนวความคดทจะท าใหภาคประชาสงคมโดยรวมมความเปนประชาธปไตย โดยมจดมงหมายของสงคมสองระดบ ไดแก

(1) ในะดบมหภาค: บรรทดฐานความยตธรรมเรยกรองใหการ คมครองศกดศรความเปนมนษยและสทธทเทาเทยมกนส าหรบ ทกคนผานกระบวนการแทรกแซงโดยรฐ (2) ในระดบจลภาค: บรรทดฐานความยตธรรมเรยกรองใหมโครงสราง ทเปนธรรมในทกภาคสวนยอยทแยกยอยออกไปของประชาสงคม เพอใหผไดรบผลกระทบจากกระบวนการตดสนใจสามารถ อางองความยตธรรมอยางสมเหตสมผล

ระบอบสงคมประชาธปไตยใหความส าคญกบความยตธรรม ทครอบคลมทงความเปนธรรมทางเศรษฐกจและสงคม ทไดรบการยอมรบจากทกฝาย ซงถอวาเปนเงอนไขทส าคญส าหรบการสรางเสถยรภาพของนตรฐในระบอบประชาธปไตย รฐสวสดการเปนดานแรกทท าใหเสรภาพในการแขงขนทางเศรษฐกจเกดความเสมอภาคทางสงคมขนต าทสด ใหเปนไปไดส าหรบทกคน

ความไมเทาเทยมในดานสถานภาพเศรษฐกจของประชาชนในสงคม จะตองถกขจดดวยการสรางความเสมอภาคดานสทธพลเมอง (Civil rights) ซงรวมไปถงสทธทางสงคมของพลเมอง (Social rights)

โครงสรางทางการเมองของสงคมประชาธปไตย

สงคมประชาธปไตยมโครงสรางทางการเมองทมคณลกษณะดงตอไปน

หนง: สงคมประชาธปไตยมระบบการเมองในความหมายของประชาธปไตยทเนนการมสวนรวม โดยมหลกประกนโอกาสในการมสวนรวมและมการตรวจสอบอยางเพยงพอ เพอใหเกดความเปนอสระทางการเมองทเทาเทยมกนแกประชาชนและมหลกประกนในการเขาไปมสทธในการก าหนดวธปฏบตของรฐอยางแทจรง

สอง: สงคมประชาธปไตยมระบบของสทธขนพนฐานหาประเภท ไดแก สทธขนพนฐานของพลเมอง สทธทางการเมอง สทธทางวฒนธรรม สทธทางสงคม และสทธทางเศรษฐกจ

สาม: สงคมประชาธปไตยมวฒนธรรมทางการเมองเปนหลกการพนฐานและเปาหมายของการปฏบตการทางการเมอง และภายในวฒนธรรมทางการเมองน ตองประกอบไปดวยคณคาทางการเมองทเนนเสรภาพ ความยตธรรมและความสมานฉนท ทสงผลอยางเพยงพอและไดรบการสนบสนนอยางจรงจง

ส: สงคมประชาธปไตยเนนการเปดกวาง-ไมขดขวางการมสวนรวมทางสาธารณะ เนองเพราะเปนเงอนไขทมความส าคญยง ส าหรบการสรางโอกาสในการท าความเขาใจระหวางกลมผลประโยชนทแตกตางกนเพอความรอมชอมและความสมานฉนท

หา: สงคมประชาธปไตยมภาคประชาสงคมเปนตวชขาดการแสดงออกของการมสวนรวมทางการเมองและการตดสนใจทางการเมอง นบเปนเครองมอทมความส าคญตอพฒนาการทางประชาธปไตยของประเทศ

หก: สงคมประชาธปไตยมกลไกการเมองทสามารถขบเคลอนใหเกดความเปนประชาธปไตยไดอยางเหมาะสมของกลมตางๆ ในสงคม อาท กลมการศกษา กลมวฒนธรรม กลมเศรษฐกจ กลมการจดการและสอ ท าใหวฒนธรรมทางการเมองมความเขมแขง

เจด: สงคมประชาธปไตยมรฐสวสดการ ซงเปนเสมอนหลกประกนความมนคงทางสงคมจากโครงสรางทมความเสยงทางสงคม

แปด: สงคมประชาธปไตยม ธรรมนญเศรษฐกจเปนตวก าหนดขอบเขตความเปนอสระทางสงคมของผอยในภาคแรงงาน เปนเครองมอส าคญในการออกแบบเงอนไขสภาพการจาง คาจาง ตลอดจนเปนตวก าหนดบรรทดฐานวธการแบงปนผลผลตทางสงคมและการบรการทางสงคมในประชาชนทงประเทศ

เกา: สงคมประชาธปไตยมการก าหนดกฎเกณฑทางเศรษฐกจ อนเปนหลกประกนสทธพนฐานทางเศรษฐกจของประชาชน โดยเฉพาะหลกประกนการมงานท าและหลกประกนเรองสงแวดลอม

สบ: สงคมประชาธปไตยมธรรมนญผประกอบการ เปนการก าหนดในเรองนโยบายการมสวนรวมของบรรดาผประกอบการ ในเรองการจดการผลประโยชน คณคาทางสงคมและสทธตางๆ ของผประกอบการ

สบเอด: สงคมประชาธปไตยม นโยบายการประสานผลประโยชนระหวางประเทศ ซงถอวาเปนหลกการทมความส าคญในดานนโยบายสงเสรมตลาดในระบบเศรษฐกจเสร และในกระแสโลกาภวตน

สบสอง: สงคมประชาธปไตยมระบบการศกษาเปนกญแจส าคญส าหรบไขไปสความเสมอภาคทางโอกาสของชวตในสงคม.

วชาชพสงคมสงเคราะหกบรฐสวสดการ

เราพบวา วชาชพสงคมสงเคราะหทเขมแขง ซงอาจจะดไดจากการมระบบใบประกอบอาชพ การไดรบการยอมรบในบทบาทหนาท และการเตบโตของสถาบนทมการเรยนการสอนสงคมสงเคราะห ตลอดจนมาตรฐานการปฏบตงาน การวจยและการพฒนา ฯลฯ นน มกจะอยในสหรฐอเมรกาและประเทศในยโรป ท าใหพอจะสนนษฐานไดวา

รฐสวสดการมผลตอการสรางความเขมแขงทางวชาชพสงคมสงเคราะห อยางไรกตาม สหรฐอเมรกานนเปนตนแบบของประเทศทนนยมทมแนวทางระบอบทนนยมเสรประชาธปไตย สวนในยโรปเปนประเทศทนนยม ทมแนวทางระบอบสงคมประชาธปไตย (ซงไมใชมารกซต) เราพบวา วชาชพสงคมสงเคราะหทก าเนดขนและด าเนนอยอยางเขมแขงและไดรบการยอมรบ มอยทงในสหรฐอเมรกาและในประเทศทางยโรป

ดงนน โครงสรางสงคมเศรษฐกจการเมองทมผลตอการท าใหรฐสวสดการและวชาชพสงคมสงเคราะหมความเขมแขง จงนาจะสงเคราะหมาจากระบอบประชาธปไตยทงสองแบบ คอ ทงระบอบเสรนยมสายพนธอเมรกาและระบอบสงคมประชาธปไตยในยโรป คณลกษณะของโครงสรางทงสองชด ไดแก การตระหนกในคณคาศกดศรความเปนมนษยทเปนฐานคดหลกอยในระบบเศรษฐกจสงคมและการเมอง

การมวฒนธรรมการเมองประชาธปไตย การตระหนกในความยตธรรมทางสงคม การมภาคประชาสงคมทเขมแขง การตระหนกในการสรางระบบธรรมาภบาล การมสวนรวมของประชาชนอยางกวางขวาง ตลอดจนการเหนความส าคญของการเฉลยทกขเฉลยสขของคนทงสงคม.

เอกสารอางองกตพฒน นนทปทมะดลย. (2550). ทฤษฎวพากษในนโยบายและการวางแผนสงคม. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.กตพฒน นนทปทมะดลย. (2548). นโยบายสงคมและสวสดการสงคม. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

จราลกษณ จงสถตมน. (2547). พลวตความรสงคมสงเคราะห. กรงเทพมหานคร: กลมกลยาณมตรสงคมสงเคราะห.โทมส ไมเออร และนโคล ไบรเออร, (เขยน), สมบต เบญศรมงคล, (แปล). (2550). อนาคตของสงคมประชาธปไตย. กรงเทพมหานคร: มลนธฟรดรค เอแบรท).ยพา วงศไชย. (2545). นโยบายสวสดการสงคม. กรงเทพมหานคร: ศกดโสภาการพมพ.ระพพรรณ ค าหอม และคณะ. (2548). ทศทางและรปแบบการจดสวสดการสงคมของประเทศไทย. กรงเทพมหานคร: กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย.สรพล ปธานวนช. (2547). นโยบายสงคม: เสนทางสรฐสวสดการ. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.อภญญา เวชยชย และกตพฒน นนทปทมะดลย. (2546). รายงานฉบบสมบรณ การพฒนาระบบสวสดการส าหรบคนจนคนดอยโอกาส: กลมคนจนผดอยโอกาสและกลมเสยงทประสบปญหาทางสงคม. ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.). กรงเทพมหานคร: ศนยศกษาเศรษฐศาสตรการเมอง จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

จบการน าเสนอ สวสด