โดย

อ.อลงกรณ เมองไหว

สาขาวศวกรรมโลจสตกส

คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม

ความหมายของโลจสตกสและโซอปทาน (Introduction to Logistics and Supply Chain)

Chapter 1

การจดการโลจสตกส (Logistics Management)

การจดการโลจสตกสเปนสวนหนงของการจดการโซอปทานซง วางแผนน าไปปฏบต และควบคมการไหลทงไปและกลบอยางม ประสทธผลและประสทธภาพของสนคา บรการและสารสนเทศท เกยวของในระหวางจดเรมตนและจดทมการบรโภคเพอทจะใหได ตรงตามความตองการของลกคา

การไหลของทรพยากรทงหมด 5M+1E แตจะตองเนนท การไหลของคณคาทลกคาตองการ

การบรณาการจากตนชนปลาย คณคาทลกคาตองการซงเปลยนแปลงอยตลอดเวลาเสมอ

กจกรรมเกยวของกบการเคลอนยาย, จดเกบ, รวบรวม, กระจาย สนคาบรการ, ขอมลขาวสาร จากแหลงก าเนด (Origin Source) จน สนคาไดมการสงมอบไปถงแหลงทมความตองการสดทาย (Consumers Source)

กจกรรมทเกยวของกบงานขนสงทกโหมด Infrastructure & Transportation

0.002%

3.04%

10.47%

สดสวน 84.24%

ทมา : www.tanitsorat.com

กระบวนการจดการโลจสตกส

การตดสนใจวางแผน

การไหลของขอมลความตองการและสถานะ

Procurement Plan

Operations Plan

Distribution Plan

Suppliers ผจดสงวตถดบ

Procurement การจดหา

Operation การด าเนนงาน

Delivery การจดสง

Customers ลกคา

ความตองการ ของลกคา

ขอมลค าสงซอ

สมรรถนะดานโลจสตกส (Logistics Performance)

การไหลขาเขา (Inbound Logistics)

การไหลภายในกระบวน การผลตหรอการบรการ (Manufacturing Logistics)

การไหลขาออก (Outbound Logistics)

การด าเนนการ (Executions) ถกเวลา

7

กจกรรมการเกบรกษาสนคา / คลงสนคา Inventory & Warehouse

ทมา: TANIT SORAT

8

กจกรรมการกระจายสนคาจนถงลกคาคนสดทาย

Just in Time

Customers Satisfaction ทมา: TANIT SORAT

การพฒนาระบบโลจสตกสของไทยในทผานมา

9

ผลกระทบการเมองทไมนง และการเปลยนรฐบาลบอยครง รวมถง ปญหาวกฤตเศรษฐกจถดถอยในประเทศไทย ท าใหรฐบาลทผานมาแทบไมใหความใสใจหรอสนใจตอการพฒนาระบบโลจสตกส

การเปดเสรการคาภายใตกรอบตางๆ จ าเปนทภาครฐและภาคเอกชนจะตองมาใหความใสใจตอการพฒนาระบบโลจสตกส เพอลดตนทนและเพมขดความสามารถในการแขงขนของภาคการผลต

ตนทนโลจสตกสของประเทศกยงไมทราบวาตนทนทแทจรงอยทเทาใด เพราะแตละสถาบนจะมความแตกตางไปตามพนฐานการค านวณและขอจ ากดของการเกบขอมล

สศช. ประมาณไววานาจะอยทรอยละ 18.9 ตอ GDP หรอ ประมาณรอยละ 10-12 ตอราคาขาย หากค านวณ GDP ป 2552 มลคาของตนทนโลจสตกสของไทยจะอยทประมาณปละ 1.771 ลานลานบาท

ตนทนโลจสตกสของไทยสงกวาคาเฉลยของประเทศคแขงทคาเฉลยอยทรอยละ 8-10 ตอ GDP โดยตนทนโลจสตกสจะสมพนธในทางตรงขามกบขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ

ปญหาการพฒนาโลจสตกสของไทย

10

การพฒนาของภาคการผลต การบรหารกยงแยกสวนไมมการบรณาการทางขอมลภายในและเชอมโยงกบ “การจดการโซอปทาน” (Supply Chain)

การพฒนาของภาคผใหบรการโลจสตกสไมมความกาวหนา สวนใหญอยในกลม SMEs มความออนแอไมสามารถแขงขนกบธรกจผใหบรการจากตางชาต

การพฒนาระบบโลจสตกสภาครฐ กระจกตวทการขนสงทางถนนถงรอยละ 84.24 ขณะทการขนสงทางรางมสดสวนเพยงประมาณรอยละ 2

เหตผลส าคญทท าใหตนทนโลจสตกสของไทยสง

11

กฎหมายทลาสมยและระเบยบขอบงคบของรฐทเปนอปสรรคตอการพฒนาระบบโลจสตกส

การทพฒนาการขนสงทางแมน าสายหลกไมมการพฒนา

การขาดประสทธภาพและการไมจรงจงของภาครฐตอการสนบสนนใหมการเปลยนโหมดขนสงทประหยดพลงงาน (Modal Shift)

การไมบรณาการของหนวยงานตางๆ พฒนาแผนและงบประมาณทแยกสวน ท าใหระบบขนสงไมเชอมโยงกน

ปญหาการพฒนาระบบโลจสตกสของไทย..รฐจะตองเอาจรง

12

การปรบปรงประสทธภาพการบรหารจดการโลจสตกสในภาคการผลต (Business Logistics Improvement)

การสรางประสทธภาพสงสดของเครอขายโลจสตกสและเปดเสนทางการคา (Logistics Network Optimization and New Trade Lanes)

1.

2. การพฒนาธรกจใหบรการโลจสตกสใหสามารถแขงขนไดในเวทการคาระหวางประเทศ (Logistics Service Internationalization) 3. การยกระดบประสทธภาพกระบวนการอ านวยความสะดวกทางการคา (Trade Facilitation Enhancement) 4. การพฒนาก าลงคนและกลไกการขบเคลอนยทธศาสตร (Capacity Building) 5.

การลดตนทนดวยการจดการโลจสตกส ภายใตเศรษฐกจถดถอย

การสงออกชะลอตว

13

การผลตลดลง

การเปดเสรการคา / FTA การแขงขนกบสนคานอกประเทศ

การแขงขนทรนแรง ตนทนทแขงขนได การแขงขนทรนแรง ตนทนทแขงขนได

การเปดเสรการคา / FTA การแขงขนกบสนคานอกประเทศ การบรโภคภายในหดตว การแขงขนดานราคา

การแขงขนทรนแรง ตนทนทแขงขนได การลดตนทนโลจสตกส การปรบเปลยนวธการเคลอนยายจดเกบ- กระจายสนคา

ทมา: www.logisticsconner.com

การลดตนทนโลจสตกส ดวยการจดการความสมดลในโซอปทานโลจสตกส

14

Cost Price

Material Requirement Customers Retention

การลดตนทนทเกยวกบสนคาคงคลง และเวลาทสงมอบ

ขดความสามารถในการแขงขนภายใตสภาวะแวดลอมเศรษฐกจถดถอย

ทมา: www.logisticsconner.com

15

Balancing

Transport Cost Inventory Cost

(45%) (47%)

การจดการความสมดลของตนทนสนคาคงคลงกบคาขนสง Balance costs between transport & inventory

ทมา: www.logisticsconner.com

“ปจจยแหงการประสบความส าเรจในการลดตนทนโลจสตกสอยทความสามารถของบรษท ในการบรหารคนในองคกรของตนเองใหเขาใจถงความรวมมอในการท างานรวมกบเครอขายใน

โซอปทานในฐานะเปนหนสวนธรกจไมใชเปนเพยงคคา”

16

ปจจยส าคญตอการจดการหลกสตรโลจสตกสในสถาบนการศกษา การวเคราะหความตองการของตลาดแรงงาน การประเมนความตองการก าลงคนทจะผลต

ออกจากสถาบนการศกษาทงในเชงปรมาณและคณภาพ (Demand Analysis) การประสานความรวมมอกบผประกอบการในแตละสาขาอตสาหกรรม สงเสรมใหม

หลกสตรสหกจศกษาดานโลจสตกสรวมกบสถานประกอบการภาคเอกชน การจดระบบคณวฒวชาชพและการเทยบโอนหนวยกต การจดท าระบบมาตรฐานอาชพ

นกศกษาทจบในสาขาอนหรอจากประสบการณท างาน การสรางสมรรถนะก าลงแรงงานใหไดมาตรฐานสากลและสรางใหเกดความกาวหนาในอาชพ

ตองมการบรณาการและประยกตสาขาวชาตางๆ การประยกตใชสหวทยาการสาขาตางๆ ทงทฤษฎและการปฏบต ใหสอดคลองสนองตอบ

ตอประสทธภาพและประสทธผลของการลดตนทนและเพมขดความสามารถของภาคธรกจ การพฒนาอาจารยผสอนใหเขาใจทงดานทฤษฎและงานในธรกจ เพอใหเขาใจถงงานท

เกยวของกบโลจสตกส ซงจะท าใหอาจารยสามารถถายทอดวชาใหกบนกศกษาไดอยางมประสทธภาพ

17

โอกาสของบณฑตสาขาโลจสตกสในการท างานในหนาทตางๆ ทางธรกจ (Logistics Job Opportunity)

ก าลงคนดานโลจสตกสภาคการเงน/จดซอ ก าลงคนดานสารสนเทศเทคโนโลยสารสนเทศ ก าลงคนดานการน าเขา-สงออก ก าลงคนดานโลจสตกสในภาคการผลต ก าลงคนดานเทคโนโลยควบคมอปกรณในงานโลจสตกสชนสง ก าลงคนในดานคลงสนคาและกระจายสนคา บคลากรท างานในคลงสนคา , ศนย

กระจายสนคา ตงแตพนกงานสตอก , บญช , จดสงสนคา ก าลงคนดานขนสงและบรการโลจสตกส (LSPs) ก าลงคนทเกยวของกบเทคโนโลยการผลตเครองจกรและอปกรณทเกยวกบงานโลจ

สตกส (Logistics Machinery & Equipment) ก าลงคนดานโลจสตกสภาครฐ ก าลงคนดานองคความรโลจสตกส

18

ปญหาของการพฒนาก าลงคนดานโลจสตกส

1. การขาดแคลนก าลงคนดานโลจสตกส

19

2. แรงงานทจบใหมดานโลจสตกสยงขาดความรและทกษะพนฐาน

3. ขาดแคลนบคลากรผฝกสอนทมความรและความเชยวชาญ

4. ยงไมมการจดท ามาตรฐานอาชพและคณวฒวชาชพดานโลจสตกสของประเทศ