และ นวัตกรรม ทรัพย สินทางป ญญา · 2017-08-30 · การสอนและเสรมสริ างความร เชู

เหมาะสำหรบนกศกษาระดบปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก และผสนใจทวไป

นวตกรรมและ

นวตกรรมและทรพ

ยสนทางปญญ

า

ทรพยสนทางปญญา

ผศ.ดร. เทพรตน พมลเสถยร คมอเรยน -สอบ /อดมศกษา-

นวตกรรมทางธรกจ, ทรพยสนทางปญญา

หนงสอ นวตกรรมและทรพยสนทางปญญา เลมน เหมาะสำหรบใชประกอบการเรยน การสอนและเสรมสรางความรเชงวชาการ เพ�อการจดการใหแกนสตและนกศกษาในสถาบนอดมศกษา ตางๆ ทงระดบปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก และผทสนใจทวไป เนอหาประกอบดวย นวตกรรมและประเภทของนวตกรรม การบรหารนวตกรรม นวตกรรมกบการจดการดานธรกจ กฎหมายทรพยสนทางปญญา นวตกรรมกบทรพยสนทางปญญา และนวตกรรมทรพยสน ทางปญญากบการพฒนาประเทศ

ประวตผเขยนผศ.ดร. เทพรตน พมลเสถยรการศกษา

• Ph.D. in International Trade Law, University of Newcastle upon Tyne

• LL.M. in International Trade Law, University of Newcastle upon Tyne

• B.A. in Economics, University of California, Santa Barbara

การทำงาน• พ.ศ. 2556-ปจจบน : อาจารย คณะการบรหารและจดการ สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลา เจาคณทหารลาดกระบง

• พ.ศ. 2549-2555 : รองคณบดฝายวเทศสมพนธและประชาสมพนธ /อาจารยประจำ หลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต คณะสงคมศาสตรและมนษยศาสตร มหาวทยาลยมหดล

• พ.ศ. 2544-2545 : สำนกงานปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงเกษตร และสหกรณ

• พ.ศ. 2541-2543 : กรมวเทศสหกรณ สำนกนายกรฐมนตร



ผศ.ดร. เทพ

รตน พมลเสถยร



ผศ.ดร. เทพรตน พมลเสถยร

z ในกรณท ตองการ ซอ เปน จ�านวน มาก เพอ ใช ใน การ สอน การ ฝกอบรม การ สงเสรม การ ขาย หรอ เปน ของขวญ พเศษ

เปนตน กรณา ตดตอสอบถาม ราคา พเศษ ไดท ฝาย ขาย บรษท ซ เอด ย เค ชน จ�ากด (มหาชน) เลข ท 1858/87-90

ถนน บางนา-ตราด แขวง บางนา เขต บางนา กรงเทพฯ 10260 โทรศพท 0-2739-8222 โทรสาร 0-2739-8356-9

z หาก ม ค�า แนะน�า หรอ ตชม สามารถ ตดตอ ไดท comment@se–ed.com

นวตกรรมและทรพยสนทางปญญาโดย ผศ.ดร. เทพรตน พมลเสถยร

ราคา 170 บาท

สงวนลขสทธในประเทศไทยตาม พ.ร.บ. ลขสทธ © พ.ศ. 2560 โดย ดร. เทพรตน พมลเสถยรหามคดลอก ลอกเลยน ดดแปลง ท�าซ�า จดพมพ หรอกระท�าอนใด โดยวธการใดๆ ในรปแบบใดๆไมวา สวนหนงสวนใด ของ หนงสอ เลม น เพอเผยแพรในสอทกประเภท หรอเพอวตถประสงคใดๆ

4 1 0 – 5 3 4 – 2 0 8

0 0 6 6 7 8 9 5 4 3 2 1 0

ขอมล ทาง บรรณานกรม ของหอสมด แหง ชาต

เทพรตน พมลเสถยร. นวตกรรมและทรพยสนทางปญญา.. -- กรงเทพฯ : ซ เอด ย เค ชน, 2560. 208 หนา. 1. นวตกรรมทางธรกจ. 2. ทรพยสนทางปญญา. I. ชอเรอง. 658.4063

ISBN : 978-616-08-3001-5

จดพมพ และ จดจ�าหนาย โดย

เลข ท 1858/87-90 ถนน บางนา-ตราด แขวง บางนา เขต บางนา กรงเทพฯ 10260 โทรศพท 0-2739-8000

พมพท บรษท ว.พรนท (1991) จ�ากด

เลขท 23/71-72 หมท 1 ซอยเทยนทะเล 10 ถนนบางขนเทยน-ชายทะเล แขวงแสมด�า เขตบางขนเทยน กรงเทพฯ 10150 โทรศพท 0-2451-3010

นายวชย กาญจนพฒนา ผพมพผ โฆษณา พ.ศ. 2560

ผเขยนไดมประสบการณในการเรยนทางดานทรพยสนทางปญญา และมการบรรยาย

รวมทงการท�าธรกจทเกยวของกบนวตกรรม โดยเฉพาะนวตกรรมดานบรการมานานกวา

10 ป ท�าใหผเขยนเหนความส�าคญของการเปลยนแปลงทเกดขนในปจจบนและอนาคตท

จะเกดขนจากนวตกรรม และในการสรางมลคาเพมของนวตกรรมนน ทรพยสนทางปญญา

มสวนส�าคญอยางยงในการสรางผลตภณฑใหมใหแกโลกใบน

ผเขยนหวงวา หนงสอ นวตกรรมและทรพยสนทางปญญา เลมนจะอ�านวยประโยชน

ตอผอาน การเรยนการสอนและเสรมสรางความรเชงวชาการเพอการจดการใหแกนสต

นกศกษาในสถาบนอดมศกษาตางๆ และผทสนใจเรยนรดวยตวเอง สวนดของหนงสอเลมน

ผเขยนขออทศใหแกบดา มารดา ครบาอาจารยทประสทธประสาทดานความร ใหแกผเขยน

หากหนงสอเลมนมขอบกพรองอยบาง ผเขยนขอนอมรบไวแตเพยงผเดยว และยนด

รบฟงค�าแนะน�าทเปนประโยชนเพอปรบปรงแกไขตอไป

ผศ.ดร. เทพรตน พมลเสถยร

ค�ำน�ำ

บทท 1 นวตกรรมและประเภทของนวตกรรม .........................................91.1 นวตกรรมและสงประดษฐ 10

1.2 นวตกรรมคออะไร 12

1.3 ประเภทของนวตกรรม 15

1.4 รปแบบของนวตกรรม 23

1.5 สรป 38

บทท 2 การบรหารนวตกรรม .................................................................412.1 การพฒนานวตกรรมและทฤษฎทเกยวกบนวตกรรม 43

2.2 กระบวนการนวตกรรมในองคกร 52

2.3 การจดการนวตกรรม 59

2.4 สรป 70

บทท 3 นวตกรรมกบการจดการดานธรกจ .............................................713.1 นวตกรรมกบองคกรธรกจ 73

3.2 การพฒนานวตกรรมกบความยงยนขององคกร 84

3.3 การสรางสรรคนวตกรรมและผลตภณฑใหม : ตอยอดธรกจเดม

หรอธรกจใหม 89

3.4 สรป 99

สำรบญ

บทท 4 กฎหมายทรพยสนทางปญญาของไทย ................................... 1014.1 ทรพยสนทางปญญาคออะไร 102

4.2 กฎหมายทรพยสนทางปญญาในบรบทของประเทศไทย 107

4.3 กฎหมายทรพยสนทางปญญาในบรบทของตางประเทศ 117

4.4 สถานการณกฎหมายการคมครองทรพยสนทางปญญาในปจจบน 123

4.5 สรป 132

บทท 5 นวตกรรมและทรพยสนทางปญญา ........................................ 1335.1 ความสมพนธระหวางนวตกรรมกบทรพยสนทางปญญา 134

5.2 นวตกรรมกบระบบทรพยสนทางปญญา 141

5.3 สรป 166

บทท 6 นวตกรรม ทรพยสนทางปญญากบการพฒนาประเทศ กรณศกษาประเทศไทย ........................................................... 167

6.1 เศรษฐกจของไทยกบนวตกรรม 168

6.2 นวตกรรมกบการพฒนาประเทศไทยใหพน

กบดกประเทศรายไดปานกลาง 170

6.3 นวตกรรมกบแนวทางการพฒนาประเทศ 180

6.4 พฒนาและการปรบตวของอตสาหกรรมไทย 193

6.5 สรป 195

บรรณานกรม ........................................................................................ 197

นวตกรรมและประเภท ของนวตกรรม

1

10 นวตกรรมและทรพยสนทางปญญา

ปจจบน มการกลาวถง “นวตกรรม” กนอยางแพรหลาย ทงในระดบปจเจกบคคล

องคกรขนาดเลก ไปจนถงองคกรขนาดใหญ กลาวไดวาคอทกๆ ภาคสวนของสงคมนนเอง

โดยเฉพาะอยางยงในองคกรภาคธรกจและภาคอตสาหกรรม ทมองวานวตกรรมเปนปจจย

หลกทจะท�าใหองคกรประสบความส�าเรจในสภาวการณทมการแขงขนกนอยางรนแรง ทงน

ในภาคสวนอนๆ เองกใหความส�าคญกบนวตกรรมไมนอยไปกวาองคกรในภาคธรกจและภาค

อตสาหกรรม มการประยกตและใชประโยชนจากนวตกรรมในการด�าเนนงานเชนเดยวกน เพยง

แตเราอาจจะเหนภาพของการน�ามาปรบใชในองคกรไมชดเจนเทากบองคกรใน 2 ภาคสวนท

ไดกลาวมาขางตน จะเหนไดวามการน�านวตกรรมมาใชอยางกวางขวาง แตกปฏเสธไมไดวา

มผบรหารองคกรและพนกงานจ�านวนไมนอยทยงสบสนในความหมายของนวตกรรม และยง

ไมเขาใจแนวคดของนวตกรรมอยางชดเจน ซงจะถอวาเปนปญหาหลกขององคกร เนองจาก

ทมาของนวตกรรมสวนหนงมาจากการเรยนรภายในองคกรนนเอง ฉะนนการสรางความเขาใจ

ในแนวคดของนวตกรรมจงมความส�าคญมากในแตละองคกร

ในบทนจะกลาวถงความหมายของนวตกรรมในหลายๆ แงมม เพอทวเคราะหและ

สงเคราะหจดทมความคลายคลงของในแตละนยาม รวมทงอธบายประเภทตางๆ ของ

นวตกรรมวามประเภทใดบาง และจ�าแนกประเภทจากมตใด รปแบบของนวตกรรมทถกแบง

เปน 3 รปแบบหลกคอ ผลตภณฑ กระบวนการ และบรการ ทง 3 รปแบบมความแตกตางกน

อยางไร ตลอดจนมการยกกรณตวอยางทงในประเทศและตางประเทศเพอสรางความเขาใจ

ในเชงประจกษ แคขอมลพนฐานของนวตกรรมเหลานกสามารถท�าใหผบรหารและพนกงาน

ในองคกรเขาใจหลกการพนฐานของนวตกรรมอยางถองแท และสามารถน�าไปตอยอดความ

ร ในมตตางๆ ของนวตกรรม เชน การจดการนวตกรรม การจดท�าแผนธรกจดานนวตกรรม

และเทคโนโลย ตลอดจนการจดการทรพยสนทางปญญา เปนตน

1.1 นวตกรรมและสงประดษฐในป 2002 BBC Radio รวมกบส�านกงานสทธบตรขององกฤษ (United States

Patent Office) ส�ารวจสดยอด 10 ล�าดบของสงประดษฐในรอบ 150 ป ซงจากผล

การส�ารวจพบวา จกรยาน เปนสงประดษฐทไดรบผลโหวตมากทสด จกรยานถกคดคนโดย

ปแอร ลามอง (Pierre Lallement) ในป พ.ศ. 2403 (ค.ศ. 1860s1) อาจจะกลาวไดเลยวา

จกรยานเปนสดยอดแหงสงประดษฐ (Invention) แตมหนงค�าถามทนาสนใจนนกคอ แลว

จกรยานเปนนวตกรรม (Innovation) ดวยหรอไม ค�าตอบคอ “ใช” จกรยานกถอวาเปน

1 David Smith. (2006). Exploring Innovation. Maidenhead, United Kingdom : McGraw–Hill. David Smith. (2006). Exploring Innovation. Maidenhead, United Kingdom : McGraw–Hill.

บทท 1 นวตกรรมและประเภทของนวตกรรม 11

นวตกรรมดวยเชนกน ซงไมใชแคจกรยาน ยงรวมถงสงประดษฐอนๆ เชน วทย คอมพวเตอร

โทรศพท หรอโทรทศน ทถกเลอกเปนสดยอด 10 ล�าดบสงประดษฐในรอบ 150 ป แตถา

มองเพยงแคจดน จะท�าใหเกดความเขาใจผดไดวา นวตกรรมและสงประดษฐเปนสงเดยวกน

“นวตกรรมกบสงประดษฐคอสงเดยวกนหรอไม” ซงในประเดนนเองไดสรางความ

สบสนใหกบคนจ�านวนมาก จนมนกวชาการหลายทานไดออกมาแสดงความคดเหนวาทง 2

อยางนนไมใชสงเดยวกน และยงมจดทแตกตางกนอย อาจจะกลาวไดวานวตกรรมและสง

ประดษฐเปรยบเสมอนลกพลกนองกน ยงไมใชฝาแฝดหรอสงทใชแทนกนได ทงนเองท�าให

นกวชาการพยายามทจะจ�าแนกขอบเขตของนวตกรรมกบสงประดษฐใหชดเจนวาแตกตาง

กนอยางไร เชน

•• กระทรวงพาณชยของสหรฐอเมรกา (U.S. Department of Commerce,

1967)2 ระบวา สงประดษฐคอแนวคดของความคด แตทวานวตกรรมคอภายหลง

การเปลยนผานสงประดษฐไปสระบบตลาด

•• เดวด โอ’ ซลลแวน และลอวเรนซ ดเลย (David O’ Sullivan & Lawrence

Dooley, 2009)3 ใหความเหนวา สงประดษฐไมตองการทจะเตมเตมความตองการ

ของลกคา และไมตองการแสวงหาก�าไรเชงพาณชย สวนนวตกรรมมความแตกตาง

ออกไป ในการแสวงหาผลก�าไร ฉะนนถาสงประดษฐถกน�ามาแสวงหาผลประโยชน

และถกเปลยนเพอเพมมลคาในการบรโภคกจะกลายเปนนวตกรรม

•• ส�านกงานนวตกรรมแหงชาต (2549)4 ใหความเหนวาถาสงประดษฐไมสามารถ

น�ามาประยกตหรอใชประโยชนในโลกแหงความจรงได สงนนไมถกเรยกวา นวตกรรม

เนองจากนวตกรรมเปนมากกวาความคดให แตเปนกระบวนการน�าเอาความคดใหม

ไปใชเพอประโยชนทางสงคมและทางการคา

จากขางตนจะพบวามจดทสามารถจ�าแนกนวตกรรม และสงประดษฐออกจากกนอยาง

ชดเจน นนกคอ การน�าไปประยกตหรอใชประโยชนเชงพาณชย ซงสงประดษฐอาจจะมหลาก

หลายอยางบนโลก แตไมใชทกสงประดษฐทเกดขนจะเปนนวตกรรม สงประดษฐเหลานนจะ

ตองถกน�าไปใชประโยชนทางการคาเสยกอน ถงจะกลายเปน “นวตกรรม”

2 United States Department of Commerce. (1967). Innovation. Retrieved 10 March 2016, from https://www.commerce.gov/page/innovation

3 David O’Sullivan & Lawrence Dooley. (2009). Applying Innovation. California : SAGE Publication. Retrieved 10 March 2016, from https://uk.sagepub.com/en-gb/asi/applying-innovation/book231626#contents

4 ส�านกงานนวตกรรมแหงชาต. (2549). การจดการนวตกรรมส�าหรบผบรหาร (พมพครงท 2). กรงเทพฯ : ส�านกงานนวตกรรมแหงชาต กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย.


1.2 นวตกรรมคออะไรนวตกรรม หรอ Innovation มรากศพทมาจากภาษาองกฤษวา Innovate แปล

วา ท�าใหม โดยพฒนามาจากรากศพทในภาษาละตน ค�าวา Nova แปลวา ใหม5 ซงถอวา

เปนรากฐานหรอพนฐานของการนยามความหมายของนวตกรรม เชน The New Oxford

Dictionary of English (1998, p. 942) ได ใหความหมายวา การเปลยนแปลงสงทถกสราง

ขนมาแลว หรอสงเกาดวยการแนะน�าสงใหมๆ6 หรอตาม พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน

พ.ศ. 2554 ได ใหความหมายวา สงทท�าขนใหมหรอแปลกจากเดมซงอาจจะเปนความคด

วธการ หรออปกรณ (เปลยนแปลงลาสด 17 กนยายน 2550)7

แตทงนค�าวา ใหม หรอ ท�าใหม กไมใชความหมายทงหมดของนวตกรรม การใหความ

ส�าคญกบความหมายของนวตกรรม ถกตระหนกอยางจรงจง ในป พ.ศ. 2473 (ค.ศ. 1930s)

โดยนกเศรษฐศาสตรชาวออสเตรเลย โจเซฟ ชมปเตอร (Joseph Schumpeter) เขามอง

วานวตกรรมมอทธผลอยางมากในแวดวงเศรษฐกจ จากการพจารณา 5 มมมองทแตกตาง

กนของนวตกรรม ท�าใหเขาไดนยามทครอบคลม 5 ประการดงน

1. การแนะน�าผลตภณฑใหมแกผบรโภค

หรออาจจะเปนผลตภณฑเกาแตมการ

เพมคณภาพ

2. กระบวนการของผลตภณฑทมสวนรวม

กบภาคอตสาหกรรม ซงไมจ�าเปนตองม

พนฐานวาเปนผลตภณฑทการคนพบใหม

3. การเปดตลาดใหมๆ

4. การใชแหลงวตถดบใหม

5. รปแบบใหมในการแขงขน หรอการปรบเปลยนโครงสรางดานอตสาหกรรมใหม8

5 Ralph Katz. (2003). การบรหารจดการนวตกรรม. แปลจาก Managing Creativity and Innovation. แปลโดย ณฐยา สนตระการผล. กรงเทพฯ : ธรรกมลการพมพ.

6 (Making changes to something established by introducing something new) อางอง : Angus Steven-son. (2010). The New Oxford Dictionary of English. (Third Edit). London : Oxford University.

7 ส�านกงานราชบณฑตยสภา. (2550). พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๕๔. สบคน 11 มนาคม 2559, จาก : http://www.royin.go.th/?knowledges=นวตกรรม-๑๗-กนยายน-๒๕๕๐

8 Schumpeter, J.A. (1934). The Theory of Economic Development. Boston, MA : Harvard University.


มนกวชาการทใหความหมายของนวตกรรมทคลายกบชมปเตอรคอ ไมเคล พอรเตอร

(Michael Porter9) ไดนยามวา “นวตกรรมประกอบดวย การปรบปรงเทคโนโลยและวธท

ท�าใหสงตางๆ ดขน ซงสามารถถกท�าใหอยในเชงประจกษโดยการเปลยนแปลงผลตภณฑ

การเปลยนแปลงกระบวนการ การหาแนวทางใหมในการตลาด” และจดทมความคลายคลง

กนมากของชมปเตอร และ พอรเตอร คอการใชค�าวา ใหม (New) ในการนยามความหมาย

ของพวกเขาทงสอง และจดทคลายคลงอกจดคอ การบงชวาทมาของนวตกรรม ไมเพยงมา

จากผลของการเรยนรของในองคกร แตสามารถมาจากการวจยและพฒนา (R&D) ไดอกดวย

จากมมมองเดมทมองวานวตกรรมคอสงทใหมนน ถกพฒนามมมองใหเฉพาะเจาะจงมาก

ยงขน นนคอการมองเจาะลกไปทเชงพาณชยและการประยกตใชหรอการน�าไปใชประโยชน

นนเอง เชน เดวด โอ’ ซลลแวน และ ลอวเรนซ ดเลย (2009)10 ไดน�าเอาความหมายของ

นวตกรรมทถกบญญตไว ใน The New Oxford Dictionary of English มาเพมเตมได ใจ

ความวา กระบวนการการเปลยนแปลงสงทถกสรางขนมาแลว หรอสงเกาดวยการแนะน�า

สงใหมๆ ทมการเพมมลคาแกผบรโภค และน�าไปสการสงสมความรภายในองคกร ทงนยง

มนกวชาการและองคกรตางๆ ได ใหค�านยามความหมายของนวตกรรมในมมมองทเฉพาะ

เจาะจงมากมาย เชน

•• องคการเพอความรวมมอทางเศรษฐกจและการพฒนา : OECD

(Organisation for Economic Co–operation and Development, 1981)11 ได

ระบวา นวตกรรมประกอบดวยทงหมดของสงเหลานวทยาศาสตร เทคโนโลย และ

ขนตอนเชงพาณชยและทางการเงน ซงจ�าเปนส�าหรบความส�าเรจในการพฒนาและ

การตลาดใหม หรอปรบปรงการผลตผลตภณฑ ใชการคาแบบใหมหรอการปรบปรง

ผลตภณฑ เครองมอ หรอการแนะน�าแนวทางการบรการเพอสงคมแบบใหม ซง

การวจยและพฒนาเปนเพยงขนตอนหนงเทานน ตอมาทาง OECD ได ในแนวคด

เกยวกบนวตกรรมสนๆ วา “Innovation goes far beyond R&D : นวตกรรมเปน

มากกวาการวจยและพฒนา”

9 Porter, M.E. (1990). The Competitive Advantage of Nation. London : Macmillan.10 David O’Sullivan & Lawrence Dooley. (2009). Applying Innovation. California : SAGE Publication.

Retrieved 10 March 2016, from https://uk.sagepub.com/en-gb/asi/applying-innovation/book231626#contents

11 OECD. (1981). The Measurement of scientific and Technical Activities. Paris : OECD.


•• ปเตอร ดรกเกอร (Peter Drucker, 1985)12 ไดนยามไว ใน ‘Innovation and

Entrepreneurship’ ซงไดกลาวถงนวตกรรมในมมมองของผประกอบการวา นวตกรรม

คอ เครองมอเฉพาะดานของผประกอบการ ในการแสวงหาผลประโยชนและโอกาส

จากการเปลยนแปลงตางๆ เพอสรางธรกจและบรการทแตกตางจากคแขง

•• ส�านกงานนวตกรรมแหงชาต (2549)13 ใหความหมายวา สงใหมทเกดจากการ

ใชความรและความคดสรางสรรค ทมประโยชนตอเศรษฐกจและสงคม ซงมความ

หมายในเชงกวาง นวตกรรมคอ แนวคด การปฏบต หรอสงตางๆ ทใหมตอตว

ปจเจกหรอหนวยทรบเอาสงเหลานนไปประยกตใช การรวมเอากจกรรมทน�าไปสการ

แสวงหาความส�าเรจเชงพาณชย การสรางตลาดใหม ผลตภณฑใหม กระบวนการ

และบรการใหม การท�าในสงทแตกตางจากคนอน โดยอาศยการเปลยนแปลงตางๆ

ทเกดขนรอบๆ ตวเราใหกลายมาเปนโอกาส และถายทอดไปสแนวคดใหมทเกด

ประโยชนกบตวเองและสงคม

•• ราจนช ทวาร (Rajnish Tiwari, 2008)14 ได ใหความหมายนวตกรรมคอ การ

ด�าเนนงานของผลตภณฑ (สนคา หรอบรการ) ใหมหรอปรบปรงใหดขนอยางมนย

ส�าคญ รวมถงกระบวนการใหม วธทางการตลาดใหม และการด�าเนนธรกจของ

องคกรแบบใหม ตลอดจนความสมพนธทงภายในและนอกองคกร

•• แมกซ แมคคอวน (Max McKeown, 2008)15 ใหความหมายนวตกรรมคอ

ความคดรเรมทน�าเอามาประยกตใชประสบความส�าเรจอยางสมฤทธผล

•• ดร. เศรษฐชย ชยสนท (2553)16 ใหความหมายวา การท�าสงตางๆ ดวยวธการ

ใหมๆ และยงอาจหมายถงการเปลยนแปลงทางความคด การผลต กระบวนการ หรอ

องคกร ไมวาการเปลยนนนจะเกดขนจากการการพฒนาตอยอด การเปลยนแปลง

การประยกตหรอกระบวนการ และในหลายสาขา เชอตรงกนวาการทสงใดสงหนง

12 ส�านกงานนวตกรรมแหงชาต. (2553). การจดการนวตกรรมส�าหรบผบรหาร. (พมพครงท 3). กรงเทพฯ : ส�านกงานนวตกรรมแหงชาต กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย.

13 ส�านกงานนวตกรรมแหงชาต. (2549). พลวตนวตกรรม. กรงเทพฯ : ส�านกงานนวตกรรมแหงชาต กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย.

14 Rajnish Tiwari. (2008). Defining Innovation. Hamburg University of Technology. Retrieved 10 March 2016, from http://www.global-innovation.net/innovation/Innovation_Definitions.pdf

15 Max McKeown (2008). The Truth About Innovation. London, UK : Prentice hall.16 เศรษฐชย ชยสนท, ดร. (2553). นวตกรรมและเทคโนโลย. (บทท 1) สบคน 10 มนาคม 2559, จาก

http://it.east.spu.ac.th/informatics/admin/knowledge/A307Innovation%20and%20Technology.pdf


จะเปนนวตกรรมไดนน จะตองมความใหมอยางเหนไดชด และความใหมนนจะตอง

เพมมลคาสงตางๆ ไดอกดวย โดยเปาหมายของนวตกรรมคอการเปลยนแปลงใน

เชงบวก เพอท�าใหสงตางๆ เกดเปลยนแปลงในทางทดขน

จากค�านยามตางๆ ของนกวชาการและองคกรทไดกลาวไปขางตนนน ในบางนยาม

อาจจะสน กระชบ ขณะทบางนยามอาจจะยาวเพอขยายความหมายใหครอบคลม ทงนหาก

วเคราะหและท�าความเขาใจกบค�านยามเหลาน จะเหนพฒนาการของความหมายและจดท

คลายคลงกน ซงสามารถสรปได 4 ประการ ดงน

1. นวตกรรมจะเปนผลตภณฑ สนคา กระบวนการ หรอบรการ อยางใดอยางหนง

2. นวตกรรมจะเปนสงทไมมมากอน สรางขนมาใหม หรอการน�าเอาสงเดมมาพฒนา

ปรบปรงเพอเพมคณภาพใหดขน

3. นวตกรรมตองถกน�ามาประยกตหรอใชประโยชนทางใดทางหนง ซงแตเดมจะเนน

ทางการตลาดและเชงพาณชย ซงในปจจบนจะเนนประโยชนทางสงคมดวย

4. นวตกรรมไมไดเกดจากกระบวนการพฒนาและวจยเพยงอยางเดยว แตสามารถ

เกดจากกระบวนการเรยนรภายในองคการไดอกดวย

1.3 ประเภทของนวตกรรม (Typology of Innovation)จากความหมายของนวตกรรมขางตน จะพบวานวตกรรมมทงทสรางขนใหม หรอ

การน�าสงทมอยแลวมาเพมคณภาพใหดมากขน ซงจะมลกษณะทแตกตางกนออกไป ซง

ทางส�านกงานนวตกรรมแหงชาตไดจ�าแนกประเภทของนวตกรรมเปน 4 ประเภท ตามการ

จ�าแนกของ รเบกกา เอม. เฮนเออรสน และ คม บ. คลารก (Rebecca M. Henderson and

Kim B. Clark, 1990)17 ไดใชความแตกตางขององคประกอบหรอสวนประกอบของนวตกรรม

(Component) และความแตกตางของระบบหรอการเชอมโยงการท�างานของนวตกรรม

(System or Linkages) เปนมตในการจ�าแนกประเภทของนวตกรรมโมเดลของเฮนเดอรสน

และคลารก (Henderson and Clark’s Model) ซงมตแรกคอ การเปลยนแปลงขององค

ประกอบหรอสวนประกอบ และความแตกตางของระบบหรอการเชอมโยงการท�างาน/ท�าหนาท

ของนวตกรรมเปนมตท 2 ซงกอใหเกดประเภทของนวตกรรมทแตกตางกน 4 ประเภทตาม

โมเดลของเฮนเดอรสนและคลารก ดงน

17 David Smith. (2006). Exploring Innovation. Maidenhead, United Kingdom : McGraw–Hill.


ตารางท 1.1 มตในการจ�าแนกประเภทพของนวตกรรม

องคประกอบหรอสวนประกอบ (Components)

สวนเสรม (Reinforced) พลก/คว�า (Overturned)

ระบบ (System)/

ความเชอมโยง (Linkages)

ไมเปลยนแปลง (Unchanged)

นวตกรรมสวนเพม (Incremental Innovation)

นวตกรรมล�าดบชน (Modular Innovation)

เปลยนแปลง (Changed)

นวตกรรมเปลยนแปลง รปแบบ (Architectural

Innovation)

นวตกรรมปฏรป/เพงคนพบ (Radical/Breakthrough

Innovation)

ทมา : ดดแปลงจาก Henderson and Clark’s อางอง : Model Architectural Innovation of Existing Product Technolo-

gies and the failure of Established Firms by : Rebecca M. Henderson and Kim B. Clark. (1990).

จากการวเคราะหภาพจะพบวานวตกรรมสวนเพม (Incremental Innovation) และ

นวตกรรมปฏรป (Radical Innovation) อยในต�าแหนงทตรงกนขามอยางสดขว ทงนยงมอก

2 ประเภททอยระหวางกลางคอ นวตกรรมล�าดบชน (Modular Innovation) และนวตกรรม

เปลยนแปลงรปแบบ (Architectural Innovation) และสามารถวเคราะหตามมตทใช ในการ

จ�าแนกประเภทของนวตกรรมตามโมเดลของเฮนเดอรสนและคลารก จะสามารถสรปเปน

ตารางไดดงน

ตารางท 1.2 การวเคราะหประเภทของนวตกรรมตามมตองคประกอบ

หรอสวนประกอบ (Components) และมตระบบ (System)

นวตกรรม องคประกอบหรอสวนประกอบ(Components)

ระบบ(System)

นวตกรรมสวนเพม(Incremental Innovation)

ปรบปรงใหดขน ไมเปลยนแปลง

นวตกรรมล�าดบชน(Modular Innovation)

สงใหม ไมเปลยนแปลง

นวตกรรมเปลยนแปลงรปแบบ (Architectural Innovation)

ปรบปรงใหดขน เปลยนแปลง

นวตกรรมปฏรป(Radical Innovation)

สงใหม เปลยนแปลง





า





















า

















Documents

และ นวัตกรรม ทรัพย สินทางป ญญา · 2017-08-30 · การสอนและเสรมสริ างความร เชู