ANGPahayagan ng Partido Komunista ng Pilipinas

Pinapatnubayan ng Marxismo-Leninismo-Maoismo

Ang halos 100 ka adlaw na nga paglikop sang rehimeng US-Dutertesa Marawi City ang isa na ka lubos nga gyerang panglupig sa nag-kalain-lain nga mga grupong Moro nga nagdesisyon nga padayunon

ang armadong paghimakas para pangapinan kag isulong ang handum sangpumuluyong Moro para sa kinamatarung sa pagdesisyon-sa-kaugalingon.

Ang patarasak nga pagpamombakag pagpanganyon sini sa syudad nag-resulta sang malaparan nga pagkawa-sak sang mga propyedad kag pangabu-hian, kag pagkamatay sang indi mag-nubo sa isa ka libo nga sibilyan. Nag-tuga ini sang pagkawasak sa ekonomi-ya kag malubha nga krisis sang kapu-rauton kag gutom.

Daw-henosidyo ang kasingkionsang gyera nga ginlunsar ni Dutertebatuk sa pumuluyong Moro para pa-sundon sila sa iya nga kagustuhan kagdesisyon. Ginhatagan sini sang lubosnga kahilwayan ang pasistang AFP pa-

ra maglunsar sang malaparan ngapagpamatay, arbitraryo nga pagpang-aresto kag detensyon, pagtortyur,pagpang-ipit kag pagpang-abuso samga sibilyan. Wala sang anuman ngasablag nga gindambong sang mga sul-dado ang mga propyedad sang mgataga-Marawi, halin sa milyun-milyonnga kita kag tinipon nga kwarta sangmga negosyante hasta sa simple ngamga gamit sa balay sang mga ordinar-yo nga residente.

Lubos sini nga ginhalad ang syu-dad sa AFP kag US. Ginhatagan ni Du-terte sang pinasahi nga kahigayunan"6 na armas. . . , " sundan sa pahina 3

6 ka armas, na-kumpiska sa BicolANUM KA armas ang nakum-piska sang Bagong HukbongBayan (BHB)-Bicol sa duha kamagkasunod nga ambus siningAgosto. Samtang, lima kaopensiba ang ginlunsar sangmga yunit sang BHB sa Sout-hern Mindanao, Far SouthMindanao, North Central Min-danao kag Central Luzon. Mayyara man sang 17 ka armadongaksyon ang isla sang Negroshumalin Enero subong nga tuig.Nakalunsar naman sang apat kaopensiba ang BHB-SouthernTagalog sadtong Hulyo.

Bicol. Gin-ambus sangBHB-Sorsogon (Celso MinguezCommand o CMC) ang 30 ele-mento sang 31st IB, alas-5:25sang aga sadtong Agosto 7 saBrgy. Casili, Gubat. Gilayon nganapatay sa command-detonatednga eksplosibo ang apat ka sul-dado kalakip ang kumandersang Alpha Coy nga si 2Lt. LeeTramedal, subong man sandaySSgt. Alan Bercasio, SSgt. Rol-len Cabangon kag isa pa kasuldado. Pito ka iban pa angnapilasan.

Nakumpiska sa ila ang tatloka M4, mga magasin kag bala,kag iban pa nga kagamitangmilitar. Naglawig ang inawaysang 45 minuto.

Suno sa CMC, nasapwansang mga Pulang hangaway samilitary pack ni Tramedal angtatlo ka pakete sang shabu. Gi-nakumpirma sini ang madugayna nga nahibal-an sang mgaresidente diri nga nagagamitsang droga ang mga tropa sang

EDITORYAL

Tapuson ang gyerangkontra-Moro sang rehimengUS-Duterte

Edisyong Hi l igaynon

Tuig XLVI I I No. 16

Agosto 21, 2017

www.phi l ippinerevolution. info

Agosto 21 , 2017 ANG BAYAN2

Sa pag-imponer sang layi militar,nahimo ni Duterte nga konsolidahonang iya nga kontrol sa reaksyunar-yong militar kag estado kag sigura-duhon ang pagpabilin niya sa poder.Napahigad niya ang mga lokal ngaopisyal nga Moro kag ila nga sibil-yang awtoridad. Ginahamhaman kagginapahog niya para maghipos angnagkalain-lain nga grupong Moro.

Todo-buhos si Duterte sangpondo sa AFP. Nareport nga nag-gasto na sang masobra P3 bilyon angestado para sa gasto pa lamang sangPhilippine Army sa tatlo ka bulan ngagyera. Wala pa diri ang ginatantyanga P1.3 milyon nga ginagasto sangrehimen kada adlaw para sa mgamisayl kag rocket pa lamang sangmga eroplanong panggyera. Milyun-milyon na ang natipon niya halin saiya nga mga kroni nga oligarko parakuno sa mga pilason kag napatay ngasuldado.

Sa proseso sang paglunsar sanggyerang kontra-Moro sa Marawi kagtodo nga gyera sa bilog nga pungsod,dalayon nga nagpaidalum si Dutertesa dikta kag interes sang imperyalis-mong US. Bukas-palad niya nga gin-baton ang ayuda kag gamit-militarhalin diri. Maabi-abihon niya ngaginsug-alaw sining Agosto si Sec. RexTillerson sang State Departmentsang US, tiglawas sang mga pinaka-dalagku nga monopolyo kapitalistangAmerikano.

Wala pa man natapos ang gyerasa Marawi, nagapangalapkap na angkalayo sang armadong pagbato sangpumuluyong Moro. Mabaskog anghandum sang pumuluyong Moro ngaarmado nga pangapinan ang ila ngainteres kag kaayuhan. Upod ang Ba-gong Hukbong Bayan, ang armadongrebolusyon sang Bangsamoro para sakinamatarung sa pagpangapin-sa-kaugalingon ang pat-ud nga maga-sulong sa wala’y katupong nga lebelsa maabot nga panahon.

Editoryal: Tapuson ang gyerang kontra-Moro sang rehimeng US-Duterte 16 ka armas, nakumpiska sa Bicol 1Hugpungon ang pumuluyo para batuanang malupigon nga paghari ni Duterte 4Pagbato sa madinuguonnga kampanya kontra-druga 5Ukayon ang kamatuoran sa likod sangpaglikop sang AFP sa Marawi 6AFP-LRR: Gintukod nga yunit sang US 10Lakbayan 2017 11Mga paglapas sa Palawan 12Pagwasak sang mga traysikel 13Bungkalan sa Batangas 13Ika-10 tuig Adlaw sang Tumandok 13Badyet 2018 ni Duterte, kontra-imol 14Sec. Taguiwalo, ginpahalin sang CA 14

Tuig XLVI I I No. 16 | Agosto 21, 2017

Kaundan

Ang Ang Bayan ginabantala sa

lenggwahe nga Pi l ipino, Bisaya,

I loko, Hi l igaynon, Waray kag Ingles.

Nagabaton ang Ang Bayan sang

mga kontribusyon sa porma sang

mga artikulo kag bal ita. Ginabuyok

man ang mga bumalasa nga

magpaabot sang mga saway kag

rekomendasyon sa ikauswag sang

aton pahayagan.

Ang Ang Bayan ginabantala duha ka bes kada bulan

sang Komite Sentral ng Partido Komunista ng Pi l ipinas

ang US para sa mas malapad nga in-terbensyong militar. Nahatagan sangdaku nga oportunidad ang militarsang US nga ikasa ang isa ka mala-paran nga operasyong militar ngaala-Syria (kumbinasyon sang airstri-ke kag special forces) sa pungsod,kadungan sang pagpunsok sang mgadaan nga armas kag paglunsar sangnagkalain-lain nga paghanas-militarsa tunga sang mga tropa sini kagsang AFP.

Nagaathag ang interes sang USnga liwat nga gamiton ang Marawibilang base kag ipabilin diri ang dakukag mas permanente nga presensya.Liwat nga nabanhaw ang dikretong1953 nga nagasaad nga isa ka dakunga reserbasyong militar sang USang 80% sang syudad. Nagaathagman ang kagustuhan sini nga mag-balay sang panibag-o nga tratadomilitar gamit ang pamahog nga ISISsa Pilipinas kag sa Asia.

Pilit nga ginalaragway ni Duterteang gyera kag paglikop sang AFP saMarawi bilang "gyera kontra-tero-rismo" kag "batuk sa dumuluong ngaISIS" sa desperasyon nga itago ang

mga rason sa likod sang nagalapnagnga armadong pagbato sa Marawikag iban pa nga bahin sang Bangsa-moro. Paglaum ni Duterte nga sapag-imponer niya sang layi militar saMindanao mapakugmat niya angmasang Moro kag Pilipino kag ma-pahipos sa ila nga pagbato.

Sa baylo nga mapaluhod angpumuluyong Moro, labi nga gin-ga-tungan ni Duterte ang ila nga naga-dabdab nga kaakig. Lab-ot-langit naang ila nga pagkangil-ad kay Duter-te, nga nagapang-insulto pa sa pag-pahambog nga kuno may dugongMaranao. Nahibal-an nila ang ka-matuoran sa likod sang paglikop sangila nga syudad kag paggamit sini sapamahog nga ISIS nga bal-an mannila nga kahimuan sang US. Ang pilaka armadong grupong Moro, kalakipang grupong Maute, nga una nganagtingob sa Marawi para sa isa karido, nadugangan pa gid sang ibanpa nga mga armadong grupo. Anggin-umpisahan nila nga rido batuk sakaaway nga angkan, subong nanginisa ka rido na batuk sa AFP, sa USkag rehimeng Duterte.

ANG

instagram.com/prwcinfo

youtube.com/PhilippineRevolutionWebCentral

@prwc_info

fb.com/philrevwebcentral

cppinformationbureau@gmail.com

Basahon ang espesyal nga report kaa-

ngut sa kamatuoran sang paglikop sang

AFP sa Marawi sa pahina 6.

ANG BAYAN Agosto 21 , 2017 3

31st IB.Ang ikaduha nga ambus ginlun-

sar sang BHB-Catanduanes (NerissaSan Juan Command o NSJC) batuksa mga elemento sang CatanduanesPolice Public Safety Company sad-tong Agosto 10, alas 12:30 sang ud-to, sa Brgy. Sagrada, Virac.

Nakumpiska sang NSJC ang du-ha ka M16 kag isa ka 9mm pistolangGlock, mga magasin kag bala.

Duha ka pulis ang napatay,samtang siyam ang pilason, kalakipna si P/Insp. Montes. Makatawonaman nga gintrato sang mga ha-ngaway ang isa ka nagsurender ngapulis. Samtang, isa ka Pulang ha-ngaway, si Ka Jeremy, ang namartirsa inaway.

Southern Mindanao. Isa kamyembro sang 60th IB nga aktibosa kampanyang kontra-Lumad sangrehimeng Duterte ang napatay saisa ka operasyong partisano sad-tong Agosto 8 sa Sityo Megcauwa-yan, Brgy. Tapak, Paquibato Districtsa Davao City. Suno sa BHB-DavaoCity-Bukidnon Sub-Regional Com-mand, ang 60th IB agresibo sa pag-gamit sang Lumad sa ila nga kontra-insurhensiyang kampanya.

Duha ka suldado man sang 71stIB ang patay sa operasyong parti-sano sang ComVal-Davao Gulf Sub-Regional Command, alas 10:30 sangaga sadtong Agosto 14, sa Brgy.Poblacion, Mawab, Compostela Val-ley. Suno sa mga residente, sandayPFC Jerome Adlawan kag isa pa kaupod niya ang naulamid sa seryesang pagpamatay sa Lumad kagmangunguma sa Mawab, Mabini kagPantukan.

Samtang, 14 ka myembro sangparamilitar nga Alamara ang nag-surender sa yunit sang Davao City-Bukidnon Sub-Regional Commandsadtong Agosto 20. Suno sa mgaLumad, aktibo sila nga ginagamitsang 60th IB sa kontra-insurhensi-yang kampanya sini agud magsab-wag sang kakugmat sa tribung Ma-tigsalog sa Talaingod kag kaipingnga mga munisipyo. Gin-ako sangmga Lumad nga ginagamit sila sang60th IB sa pagpamahog kag pagpa-

layas sang pareho nila nga Lumad,pagwasak sang eskwelahan sa SityoLabuo kag sa makangilil-ad ngapagpatay sa estudyanteng si Ali-bando Tingkas sadtong Enero 17,2016.

Far South Mindanao. SadtongAgosto 13, ginsalakay sang BHB-FarSouth Mindanao (Valentin PalamineCommand o VPC) ang mga arma-dong tinawo sang SilviculturalIndustries Inc., isa sa mga subsid-yaryo sang David M. ConsunjiIncorporated (DMCI), sa Sityo Ber-muda, Brgy. Sto. Niño, Bagumba-yan, Sultan Kudarat. Tatlo kagwardya ang napatay kag pila paang napilasan. Ang mga gwardyanga ini ginhanas sang 38th IB-CAAkag may sala sa madamu nga kasosang pagpatay kag iban pa nga kri-men batuk sa mga Lumad kag ma-ngunguma sa Sultan Kudarat kagSouth Cotabato.

North Central Mindanao. Gin-palukpan sang command-detonatednga eksplosibo sang BHB-SouthCentral Bukidnon (SCB) SubregionalCommand ang nagaoperasyon ngamga suldado halin sa 8th IB kag72nd Division Recon Company saSityo Binangkasan, Brgy. Cananga-an, Cabanglasan, Bukidnon sadtongAgosto 5, sang mga ala-una sanghapon.

Central Luzon. Ginpahayagsang BHB-Pangasinan ang madina-lag-on nga pag-ambus sang mgaPulang hangaway sa PNP RegionalPublic Safety Battalion sadtongHulyo 28, sang mga alas-9:30 sangaga, sa Villa Verde Road, Brgy. Sta.Maria East, San Nicolas. Duha kamyembro sang RPSB, kalakip si Sgt.Aris Tamondong, ang napatay kagduha ang pilason.

Suno sa BHB-Pangasinan, angmadinalag-on nga ambuspagsuporta sa paghimakassang mga mangungumakag tumandok sa SanNicolas agud pangapinanang ila nga ginatalaumanga duta kag ansestralnga duta.

Southern Tagalog.Ginharas sang isa ka yunit

sang BHB-Laguna (Cesar BatraloCommand o CBC) ang mga tropasang 80th IB sadtong Hulyo 25,alas-5:30 sang aga. Duha ang pataykag tatlo ang pilason sa mga sulda-do. Pagkagab-i, ginpalukpan namansang isa pa ka yunit sang CBC angmga elemento sang Regional PublicSafety Battalion (RPSB)-4A sa Brgy.Mahipon, Cavinti, Laguna. Isa kapulis ang napatay.

Antes sini, ginharas sang mgaPulang hangaway ang RPSB sa Brgy.San Antonio, Kalayaan sadtongHulyo 20, alas-10:30 sang gab-i. Isaka pulis ang napilasan.

Samtang, isa ka suldado angnapatay sa operasyong isnayp sangisa ka yunit sang BHB-Rosario Lod-ronio Rosal-Mt. Sierra Madre Com-mand sa Mauban, Quezon sadtongHulyo 24.

Negros. Sa pagsuma sang BHB-Negros (Apolinario GatmaitanCommand o AGC), nakalunsar angBHB sa isla sang kabilugan nga 17armadong aksyon halin Enero tub-tub Hulyo subong nga tuig. Napuloka matag-as nga kalibreng baril kag15 pistola, subong man ang nagka-lain-lain nga bala kag kagamitangmilitar, ang nakumpiska halin samga opensiba nga ini. Pinakama-tingkad sa mga taktikal nga opensi-ba ang ginlunsar nga ambus sadtongHulyo 21 batok sa PNP-Guihulngan.

Suno sa AGC, madinalag-onman nga nasilutan sa nagligad ngaanum ka bulan ang 14 nga manug-agaw sang duta, mga kriminal ngaelemento kag mga ahente sa inte-lidyens sang 303rd IBde. Naulamidang mga ini sa madamu nga kasosang paglapas sa tawhanon nga ki-namatarung kag mga kontra-ma-ngunguma nga aktibidad, kalakip

ang pagpatay saapat ka lider-aktibista.

"6 na armas. . . , " halin sa pahina 1

Agosto 21 , 2017 ANG BAYAN4

Hugpungon ang pumuluyopara batuan ang ginpasingkinga malupigon nga pagharini Duterte

Nagasalimuang si Rodrigo Duterte sa iya nga ambisyon nga mangindiktador. Nagasingki ang paggamit niya sang pagpamintas umpisa

sang maglantad siya nga tagasunod sang imperyalismong US. Labi siyanga nangin wala’y patugsiling kag wala-huya sa pag-imponer sangmalupigon nga mga polisiya kag tikang.

Ginpasingki niya ang kampanyasang ekstrahudisyal na pagpamataybatuk sa magagmay nga nagabalig-ya kag nagagamit sang shabu. Maa-yo nga balita para sa iya ang halosisa ka gatos nga ginpatay sang iyanga mga pulis sa sulod lang sangtatlo ka adlaw. Hayagan niya ngaginapalakpakan ang pag-atake sangmabangis niya nga mga pulis kagginsulit pa ang promisa niya nga lu-wason sila sa ano man nga salabtonsa layi. Labi sini nga gin-gatunganang kaakig sang publiko mataposmadakpan sa kamera ang mga pulisnga ginaguyod ang isa ka 17- tuignga bata nga lalaki antes siya lutha-ngon sang malapitan. Malapad angpanawagan para sa hustisya sa ta-nan nga biktima sang iya ngakontra-pumuluyo nga “gyerakontra-druga.”

Ang pagsingki sang mga pagpa-matay sang mga pulis kasunod sangpagkatukib sa isa ka bodega sa Va-lenzuela sang P6.4 bilyon nga shabuhalin sa China nga nag-agi sa Bu-reau of Customs (BOC) sadtong Ma-yo. Nabuyagyag man nga naulamidang bata ni Duterte nga si Paolo kagang iya nga barkada sa Davao ngamga negosyante kag ismagler sangdruga. Ginpangapinan ni Duterteang iya nga tinawo sa BOC sa pihaksang (o basi bangud sang) pagpalu-sot sang druga.

Ginapaypayan mismo ni Duterteang malapad nga pagduda sangpubliko nga ang iya nga “gyerakontra-druga” ang pangtabon la-mang sa isa ka mayor nga gyera sateritoryo sang mga sindikato sini,kag nga ginagamit lamang niya angpulis para paboran kag hatagan-

proteksyon ang isa kasindikato batuk sa iban pao nga siya mismo ang hari sangdruga. Gamit ang ginasaligan kagnatilawan niya nga mga opisyal sangpulis, ginlikida niya ang mga Paroji-nog sang Ozamis, nga madugay nanga kilala nga nagakontrol sa iligalnga baligyaanay sang druga sa dakunga bahin sang Mindanao kag ibanpa nga lugar.

Ginagamit man niya ang iya ngagyera kontra-druga bilang masang-kad nga instrumento batuk sa iyanga mga karibal sa pulitika. Gina-wasiwas niya ang iya nga madamulnga libro sang mga dosyer sang mganaulamid kuno sa druga para ipitonang iya nga mga karibal kag pahu-gon sila nga pagapatyon parehosang ginhimo niya sa mga Parojinogkag Espinosa agud mapasunod silasa iya nga adyendang pangpulitikakag kriminal.

Ang kapintas sang "gyerakontra-druga” ni Duterte ang ka-tumbas lamang sang kapintas sangiya nga todo nga gyera batuk samga rebolusyonaryong pwersa saidalum sang Oplan Kapayapaan,sang pag-imponer sang layi militarkag suspensyon sang writ of habeascorpus sa Mindanao kag sang gye-rang kontra-Moro kag paglikop saMarawi. Sa kaumhan, nagahari angmilitar kag wala sang ginasanto ngakinamatarung o mga kahilwayan.Sunud-sunod ang mga pagpamataysa mga mangunguma kag mga tu-mandok nga pumuluyo. Wala sanguntat ang pagpanghulog sang bom-ba, pagpanganyon kag pag-istrapingsa mga sibilyan nga komunidad.Halos katunga sa milyon na ang

pwersahan nga napahalin.Ginamit ni Duterte ang iya nga

supermayorya sa kongreso para ap-rubahan ang pag-imponer sang layimilitar sa Mindanao. Gindalasdasman niya nga makalusot ang bag-onga mga layi sa pagpamuhis kagginadali-dali ang pag-aprubar sangbadyet para sa 2018. Gamit ang lu-bos o halos lubos nga kontrol sakongreso, ginaduso ni Duterte angpagbag-o sa konstitusyon paraibandera diri ang neoliberal nga mgapolisiyang liberalisasyon, pribatisa-syon kag deregulasyon kag mapatu-man ang iya nga ambisyon sang lu-bos nga pagmonopolyo sang gahumsa tabon sang pagtukod sang pede-ral nga porma sang gubyerno.

Gusto ni Duterte nga maghiposkag nakapiyong nga batunon sangtanan ang iya nga plano nga wala-tuonga imprastruktura bisan puno inisang pabug-at nga utang kag mgakomisyon. Makapila ka beses niya ngaginpaandaman ang Korte Supremabatuk sa pagpaggwa sang TRO kagginduso ang iya nga mga alyado sapulitika nga kasuhan sang im-peachment ang chief justice. Pamahogman sang impeachment ang pangta-pat batuk sa iban pa nga mga opisyalnga wala nagakooperar sa rehimengDuterte pareho kay OmbudsmanConchita Carpio-Morales.

Dalayon nga tinalikdan ni Du-terte ang iya nga relasyon sa pung-sudnon-demokratiko nga kahubla-gan matapos mapaslawan siya ngamapasurender ang armadong rebo-lusyonaryong pwersa paagi sa ma-lawigan nga untat-lupok antes pa

EDITORYAL

ANG BAYAN Agosto 21 , 2017 5

atubangon ang ugat sang inaway si-bil. Ang makangilil-ad nga mga ti-nawo niya sa kongreso ang nagbotosang indi pabor para sa pag-asignarsa aktibista nga si Prof. Judy Tagui-walo bilang sekretaryo sang DSWD,pinakaulihi sa mga tikang nga naga-tapos sa nauna nga mga pagpani-nguha nga mabalay ang alyansa samaki-Wala. Makapila ka beses na-man niya nga gindeklarar nga indina niya pag-atubangon ang NDFP sasugilanon pangkalinungan.

Nagpatuman ang rehimen sangmga polisiya nga nagapabor sa mgadalagku nga dumuluong nga kapita-lista, burgesya kumprador, dalagkunga agalon nga mayduta, burukratakapitalista kag sa pasistang militarkag pulis. Naglunsar ini sang mgagyera sang pagpamatay kag pagwa-sak batuk sa pumuluyo labi na batuksa mga mangunguma, Moro kagpungsudnon nga minorya, mga ma-mumugon kag imol sa syudad.

Bangud sang mapintas nga mgatikang sini para palawigon ang kau-galingon sa poder, labi nga nagaka-hamulag ang rehimeng Duterte sapumuluyo.

Katungdanan sang Partido kagmga rebolusyonaryong pwersa ngahugpungon ang tanan nga sektor saisa ka malapad nga alyansa sangpumuluyo, hatagan ini sang bag-as

nga kusog kag pagpamuno para ba-tuan ang mapintas, kriminal kag ko-rap nga paghari sang rehimeng US-Duterte. Madamu sa mga biktima niDuterte ang subong nagabangon napara buk-on ang kahadlok sa iyanga rehimen.

Dapat hugpungon sang mgapangmasa nga organisasyon kag al-yansa ang pumuluyo kag dalagkuansila nga mapahulag paagi sang pag-paigting sang mga paghimakas ma-sa sang mga mangunguma, mamu-mugon, estudyante, imol sa syudad,kababainhan, ang pumuluyong Morokag mga minorya, relihiyoso, titser,migranteng mamumugon kag ila ngamga pamilya kag iban pa nga mgademokratikong sektor kag grupo.Dapat sila nga maglunsar sang mgapaghimakas masa kag kampanyabase sa anti-imperyalista, anti-pyu-dal kag anti-pasista nga linya.

Dapat nila nga hatagan sangdugang nga igtalupangod ang pag-sulong sang opensiba sa propagan-da batuk sa pagpanunto ni Duterte.Dapat nila nga ganyaton, buy-anang inisyatiba kag pabweluhon angila nga mga katapuan kag ila ngabaseng masa agud kumprontahonkag hublasan si Duterte sang iyanga kabutigan kag ang iya nga hu-bon nga mga bayaran nga tagpa-ngapin sa tanan nga porma sang

midya. Mahimo nila ini sa paglunsarsang regular nga mga talakayangedukasyon sa kubay sang ila ngamga myembro kag masa sa mgapabrika, komunidad, eskwelahan,opisina kag iban pa.

Dapat tukuron ang pinakama-lapad nga posibleng angtanay sainternet sang mga aktibista, propa-gandista kag myembro sang mgapungsudnon demokratikong organi-sasyon agud magamit ang ila ngakadamuon kag kusog.

Sa idalum sang pagpamunosang Partido, dapat padayon ngauyatan sang Bagong Hukbong Bayan(BHB) ang inisyatiba sa pungsudnonnga lebel, maglunsar sang nagapa-damu nga taktikal nga opensiba,padamuon ang mga armas sini, kagarmasan ang madasig nga nagadakunga mga Pulang hangaway.

Ang tagsa ka madinalag-on ngataktikal nga opensiba sang BHB na-gaamot sa pagbuka sa klima sangkahadlok kag kakugmat nga gin-im-poner sang mapintas nga gyera sangrehimen, kag sa pihak nga bahin na-gatanom sang kahadlok sa hubog-sa-gahum nga si Duterte. Ang mga ka-dalag-an sang BHB nagahatag-inspirasyon sa pumuluyong Pilipinokag Moro nga magsulong sang mgapaghimakas masa kag armadongpagbato sa rehimeng US-Duterte.

Pagbato sa madinuguon nga kampanya kontra-drugaSA LABI NGA PAGDAMU sang biktima sang ekstrahudi-syal nga pagpamatay sa ngalan sang "gyera kontra-dru-ga" ni Duterte, nagadamu man ang mga nagaindakal sakaakig nga pumuluyo nga nagakundenar diri.

Sadtong Agosto 18, naglunsar sang black ribbon pro-test ang mga myembro sang Anakbayan halin sa Univer-sity of the Philippines-Diliman, Polytechnic University ofthe Philippines kag University of Sto. Tomas agud kunde-nahon ang "gyera kontra-druga," partikular ang pagpataysa 17-tuig nga si Kian de los Santos. Nagprotesta man saadlaw nga ini ang nagkalain-lain nga sektor sa pagpangu-na sang KADAMAY kag Rise Up for Life and Rights sa BoyScouts Rotonda sa Quezon City.

“Indi lang sa Mindanao ang martial law ni Duterte,mangin sa mga imol nga komunidad kon sa diin ang mgasuspek sa druga kag magagmay nga adik kag pusher angginapatay nga wala man lang sang nagakaigo nga prose-so sang pagbista,” suno kay Fr. Gilbert Billena, tagpa-maba sang RiseUp.

Nagalapnag ang panawagan sa social media nga #Jus-

ticeforKian kag ang pag-untat sa wala’y patugsiling ngapagpamatay sang gubyerno sa pumuluyo.

Sining Agosto 21, ginlunsar sang nagkalain-lain ngagrupo, kaupod ang Stop the Killings Network kag BagongAlyansang Makabayan, ang “Walk for Justice” nga nag-tapos sa candle-lighting sa lugar sang krimen kag progra-ma sa haya ni de los Santos.

Nagpanawagan man sang hustisya si Archbishop PabloDavid sang Caloocan para sa mga biktima. Suno sa iya,maumpisa sa pagpabagting sang lingganay ang simbahangKatoliko kada gab-i umpisa Agosto 20 tubtub Nobyembre27 bilang pagpamatuk sa malaparan nga pagpamatay.

Nagpaggwa naman sang pahayag sang pagkundenarang mga mamumugon pangkultura, kalakip ang sampatonnga mga direktor, manunulat, manug-amba kag artistasang pelikula. Suno sa ila, daw nangin normal na lamangang pagpatay sa ngalan sang ‘gyera kontra-druga’ kagpag-abswelto sa mga may sala. Nagapanawagan man silanga untaton na ang kampanya kag hatagan sang naga-kaigo nga hustisya ang tanan nga nangin biktima sini.

Agosto 21 , 2017 ANG BAYAN6

Pareho sang napalpak nga ope-rasyong Mamasapano, makit-an angdisenyo kag pagpadalagan sang USsa operasyon. Una nga adlaw pa la-mang, tambak na sa syudad angmga tropa nga ginhanas kag gin-armasan sang US, pangunahon angLight Reaction Regiment (LRR) nganakabase sa Fort Magsaysay saNueva Ecija. Ang yunit nga ini gin-pabaskog sang US sadtong 2004,gamit ang kaugalingon nga pondo,kag ginhanas sang malawig nga pa-nahon sa mga katuyuan kag estra-tehiya sang militar sini. (Lantawonang kaangut nga artikulo sa pahina10)

Pareho man sang natabo saMamasapano, daw “pintakasi" ngaginsugata kag ginlutos sang dakunga pwersang Moro ang una ngapwersang pangsalakay sang AFP.Nareport nga nakibon kag nalutosang halos bilog nga pwersa sangAFP nga gin-gamit sang US sa ope-rasyon nga ini. Wala nagbato anglokal nga mga pwersang pulis. Gin-lubong nila ang ila nga mga armaskag nagdungan sa pagbakwit sa mgasibilyan. (*Pintakasi - lokal nga ti-naga nga nagakahulugan nga angkaaway sang isa, kaaway namansang tanan).

3. Ginhingalitan ang nag-igrab ngainaway sa Marawi para i-imponerang layi militar sa Mindanao.

Pagkagab-i sang Mayo 23, gin-deklarar ni Duterte ang pag-impo-ner sang layi militar kag suspensyonsang writ of habeas corpus sa bilognga Mindanao. Ginhimo niya inisamtang yara sa Russia para ipa-bugal sa presidente sini nga si Vla-dimir Putin nga ginabatuan niya ang"ISIS" sa iya nga kaugalingon ngasakop. Kadungan sini, nanglimos si-ya kay Putin para sa dugang ngamisayl kag armas nga suno sa iyapagabayran man sang Pilipinas.

Espesyal nga Report sang Ang Bayan

Ukayon ang kamatuoran sa likodsang paglikop sang AFP sa Marawi

Sa espesyal nga report nga ini sang Ang Bayan, gintinguhaan nga malara-wan ang matuod nga laragway sang paglikop sang AFP sa Marawi City.

Tampok diri ang krusyal nga mga datos nga pilit nga ginalubong sang AFPkalakip ang mga kwestyon kaangut sa basehan sang itum nga pakugmat sang"ISIS" nga gintuga kag ginpadaku ni Duterte; kag ang sentral nga papel sangUS sa paglunsar kag pagpalawig sang gyera sa Marawi City; kag iban pa.

Ginkuha ang mga datos nga ini halin sa mga report sang mga kadre sangPartido nga naghimo sang direkta nga imbestigasyon, mga yunit sang BagongHukbong Bayan (BHB) nga direkta nga nagapakig-upod sa masang Moro, mgainterbyu sa mga nagbakwit nga residente sang Marawi kag sa pagpanalawsawsa nagkalain-lain nga pangpubliko nga impormasyon.

1. Rido kag indi rebelyon ang kon-teksto sang pag-igrab sang gyera saMarawi.

Antes pa man mag-igrab anggyera sa Marawi, madugay na nganagabukal ang isa ka malapad ngarido sang mga angkan sang mga lo-kal nga mga nagaharing sahi. Nag-hiliusa ang mga angkan nga wala sapoder nga mag-ululupod para mag-lunsar sang armado nga aksyonpartikular batuk sa nakapungko ngahubon nga ginapamunuan ni Gan-damra, ang nagdaog nga meyorsang eleksyong 2016. Plano nila ngaagawon ang munisipyo sang syudad,nyutralisahon ang Camp Ranao kagsirhan ang pangunahon nga mgadalanon sa syudad.

Madalum kag nagsanga-sangaang relasyon sang mga angkan nganaulamid diri. Isa diri ang angkansang Romato-Maute nga may mala-pad na nga nabalay nga alyansasang gintilawan nila nga patalsikonang nagapungko nga meyor sangButig sadtong Nobyembre 2016.Paagi sa angkan nga Romato sangila nga iloy, direkta ang ila ngaangtanay kapamilya sa mga Solita-rio/Salic nga amo ang pinakadakunga angkan sa Marawi.

Ang plano nga patalsikon angnakapungko nga hubon sa Marawiang ginpangunahan sang mga Mau-te, partikular ang mag-utod ngaOmarkhayam kag Abdullah. Nagta-bo ang interes nila ni Isnilon Hapi-

lon sang Abu Sayyaf sa pagtukodsadto sang isa ka "Dawlah Islami-ya" (Islamic State). Para makahabigsang suporta sa sulod sang syudad,nagpanawagan sila sang "pagtinlo"sa Marawi sa mga indi-Islamiko ngamga gawi, pareho sang lapnagonnga pagbaligya sang druga, prosti-tusyon, makahulubog nga ilimnon,pagpangutang, karaoke kag iban pa.Ang paglapnag sang druga ginaba-sol nila sa mga suldado sang AFP.

Bisan naggamit ang mag-utodsang mga simbolo kag bandera pa-reho sang sa ISIS, wala sang indi-kasyon nga may kontrol o ginapon-dohan sang ISIS nga nakabase saSyria kag Iraq ang mga operasyonsang grupo. Wala man sang indika-syon nga may yara sang angtanayang mag-utod sa iban pa nga gru-pong Moro nga nagsumpa sa ban-dera sang ISIS sa gwa sang Lanaodel Sur.

2. Palpak nga operasyong likidasyonsang US kay Isnilon Hapilon angnagpa-igrab sa inaway.

Nag-igrab ang inaway sa tungasang AFP/PNP kag armadong gru-pong Moro sang ala-1:45 sang ha-pon sadtong Mayo 23. Ginlunsarsang AFP ang isa ka operasyon ngakaanggid sang Mamasapano ngamay katuyuan nga likidahon si Isni-lon Hapilon sa paglagas sang padyanga $5 milyon nga (P125 milyon)tanyag sang US.

ANG BAYAN Agosto 21 , 2017 7

madong grupo sadtong kaagahonsang Mayo 24. Sa kadakuon sang ilanga pwersa, nakontrol nila ang ma-yor nga mga dalan sang syudad kagestratehiko nga nakapwesto sa ko-mersyal nga distrito.

Sining Agosto, isa pa ka gru-pong armado ang direkta nga nag-salakay sa isa ka detatsment sang55th IB malapit sa syudad.

5. Ang itum-nga-pamahog nga"ISIS" kag “terorismo"

Humalin sang gin-imponer niDuterte ang layi militar sa Minda-nao kag ginmandu ang paglikop saMarawi City, sistematiko kag sige-sige niya nga gin-gamit ang itum-nga-pamahog nga "ISIS" kag gin-angut ini sa grupong Maute agudmakakuha sang suporta para sa iyanga mga tikang nga salsalon-nga-kamot. Gin-gamit niya ang "blackscare" (itum nga pamahog) bisan pawala siya sang napakita nga hiblasang ebidensya sang presensya sangISIS sa Marawi City o sang angta-nay diri sang grupong Maute.

Madamu sa mganainterbyu nga

bakwit ang nag-hambal nga sabalita sa te-

lebisyon na la-mang nila “nahibal-an" nga

may "ISIS" sa ila nga lugar. Mada-mu man ang nagduda sa naglapnagnga mga itom nga ginpintahan nga"I love ISIS" sa palibot sang Mara-wi City nga wala nagasanto sa pun-damental-relihiyoso nga tindog sangISIS.

Sa ila nga lugar, kilala ang mag-utod nga Maute bilang mga "jiha-dista" nga nagasunod sa isa ka“pundamentalista” nga panan-awansa Islam. Wala sila sang rekordsang pagpanakit sang sibilyan opagtarget sang mga indi-Islamiko.Wala sang nabalita nga nagpalap-nag sila sang malubha nga pagka-ngil-ad batuk sa mga Kristyano.

May naglapnag nga bidyo sangmga armadong lalaki nga nagatam-palas sang mga simbolo sang relihi-yon sa St. Mary's Cathedral apang

Wala ginhatag sang Russia ang iyanga hingyo.

Ang mga yunit sang AFP nga di-rekta nga kontrolado, ginpondohankag ginhanas sang US sa mga takti-kang "kontra-terorismo" ang kala-kip sa una nga ginpakat sa Marawi.Pangunahon diri ang 2nd kag 4thLight Reaction Company. Suportadoang mga ini sang minimum tatlo kabatalyon (49th IB, 44th IB kag 15thIB), isa ka mechanized battalion(5th) kag isa ka reconnaisance divi-sion company nga nakapaidalum sakontrol sang 1st ID.

Sa ikaduha nga adlaw sang ina-way, nagreimpors sa mga yunit ngaini ang Naval Special OperationsGroup halin sa Zamboanga Peninsu-la kag 1st Scout Ranger Regimentnga may pwersa sa lindero sang La-nao del Sur kag Bukidnon. Gintam-bak sang AFP ang bilog nga Mecha-nized Division sini sa Marawi (apatka mga mechanized battalion, isa kacavalry squadron kag isa ka light ar-mored troop), kag tanan nga armo-red units (114) nga ginabaligyasang US sa AFP sadtong 2015. Sasulod lamang sang pila ka adlaw,nagalab-ot sa 3,000 tropa sang AFPang yara sa Marawi, nga suportadosang halos tanan nga eroplano kaghelikopter nga panggyera sang Phi-lippine Air Force. Gindugangan paang mga ini sang mga batalyon halinsa Panay, Southern Tagalog kagBicol.

Maikit ang mga engkwentro sasulod sang syudad kag madamu samalapitan. Pila ka beses nga naipitang mga pwersa sang AFP, lakip angila nga mga armored unit, sa mgainaway nga nagalawig sang inadlaw.Nabudlayan ang kadam-an sa mgayunit nga indi hanas sa gyera sa su-lod sang syudad kon sa diinnagakurus-kurus ang mga dalanonkag magkaiping kag gaatubangayang kabalayan kag bilding.

4. Masingki, malapad kag mabaskognga pagbato sang mga armadongMoro

Indi lamang ang grupong Mau-te ang nagabato sa Marawi City.

Isa ka indi-pormal nga alyansasang nagkalain-lain nga armadonggrupong Moro, kalakip ang mgadati nga paksyon sang MILF ngadisgustado sa pagpanunto sangmagkasunod nga rehimeng Aquinokag Duterte, ang nagabug-os sangdaku nga pwersang Moro nga na-katrensera subong sa syudad. Ma-damu sa mga bataon nga kumanderkag tinawo sang MILF ang naga-simpatya ukon indi gani nagabuligsa mga Maute labi pa kay ginakon-siderar nga isa ka gamhananan angangkan nga Romato sa sulod sangistruktura sini. Ginapanag-iyahansang mga Romato ang duta nga gi-natindugan sang Camp Bushra, angikaduha nga pinakadaku nga kamposang MILF.

Sa atubang sang wala’y pili ngapag-atake sang mga suldado, ma-damu sa mga residente sang Marawiang nagdesisyon nga magbato saAFP, sa kaugalingon nila nga ini-syatiba o kaupod ang nagkalain-lainnga pwersang Moro sa syudad.

Gintumbasan nila ang masingkinga pagpang-atake sangAFP gamit ang mgakaugalingon-nga-himonga mga armas pa-reho sang barettkag mga eksplosi-bo. Rason nila, konindi sila magbato,pagapatyon langman gihapon silasang mga suldado. Ang iban naga-bulig sa pagpaniro samtang mayiban nga nagaupod sa mga armadobangud sa tantya nila mas maluwassila diri. Suno sa salaysay sang mgasibilyan nga naipit sa syudad, sauna nga mga adlaw ginadul-unganpa sila sang pagkaon sang mga gru-po nga armado kag ginhambalannga siguruhon nga makapanago samga suldado.

Samtang, nagpadala man sangdugang nga armadong pwersa angnagkalain-lain nga grupong Moro saMarawi City. Ginkumpirma sangnagpakilala nga tagpamaba sangMaute nga “nag-agi sa dagat" (La-nao Lake) ang iban pa nga mga ar-

Agosto 21 , 2017 ANG BAYAN8

residente nga daw "nagahuramen-tado" ang mga suldado labi na sauna nga mga inadlaw sang paglikopsa Marawi. Ginapatay nila ang mgalalaki nga maabtan sa mga kabala-yan, bisan ang mga nagpakilala ngasibilyan. Napamatud-an ini sang isaka lokal nga opisyal nga nangahasmaglunsar sang operasyong pang-luwas sang nagpasugot ang AFP sauna nga kahigayunan nga maghimosang “makatawo nga operasyon”ang lokal nga mga opisyal. Sa atu-bang mismo sang nasambit nga opi-syal ginluthang ang duha ka indi-armado nga lalaki nga nagahingyonga luwason sila.

Patarasak ang ginlunsar ngapagpamomba kag pagwasak sangAFP sa mga balay, imprastraktura,mga moske, eskwelahan, ospital kagekonomiya sang bilog nga MarawiCity kag mga kaiping nga banwa nganagasugpon diri ang pangabuhian.Nagapabungol-bungol si Duterte salapnagon nga apela sang mga Moronga untaton ang pagpamomba ba-ngud sa grabe nga kahalitan sini saila nga kabuhi kag propyedad.

Nagahulog sang 250-libras (ohalos 115 kilo) nga bomba, mgarocket kag iban pa nga pangpalupokang AFP gamit ang mga eroplanokag helikopter nga hatag sang US.Suno sa mga residente, masami manang kahigayunan nga nagahulogsang bomba sa tungang-gab-i halinsa indi makilalal-an nga mga salak-yan sa kahawaan nga ginapatihannga mga unmanned aerial vehicles(UAV) o armed drones sang US.

Pilit nga ginapaggwa sang AFPnga nagalab-ot lamang sa 80 angisip sang mga sibilyan nga napatay.Pero base sa kadamuon sang nalistanga nadula kag sa kadamuon sangbangkay nga gindala sa punerarya,

ginatantya nga indi magnubosa isa ka libo nga sibilyan angnapatay sa una nga bulan palamang sang pagpamomba kagpagpangluthang sang AFP.Madamu sa ila ang ginapaggwanga mga myembro o simpati-sador sang grupong Maute.May report ang mga lokal nga

wala sang ebidensya nga kahimuanini sang mga Maute. Ang nabalitanga ginpugutan nila sang ulo ngaduha ka mamumugon sa Butig sad-tong 2016 ahenteng paniktik sangAFP. Sa idalum sang layi sang Sha-ri’a, ang papugot sang ulo isa samga porma sang pagsilot nga kapi-tal, nga ginapatuman sang mgaIslamikong pungsod pareho sangSaudi Arabia.

Agud paggwaon nga terorista,gin-akusahan ni Duterte ang gru-pong Maute nga yara sa likod sangpagpamomba sa merkado sangDavao City sadtong gab-i sang Set-yembre 2, 2016. Sa isa ka pinasahinga interbyu, hugot ini nga ginpa-nginwala sang tagpamaba sang gru-po.

6. Gyerang pagpanglupig sa arma-dong pagbato sang pumuluyong Mo-ro

Wala sang untat ang rehimengDuterte sa paliwat-liwat nga pag-saysay kaangut sa kuno "ekstremis-tang grupong Maute" kag "teroris-mo sang ISIS." Pilit niya nga gina-laragway nga isa ka “dumuluongnga gahum" ang yara sa likod sangarmado nga pagbato sa Marawi Citysang nagkalain-lain nga grupongMoro, sa pihak sang paliwat-liwatnga pagpanginwala sang tagpamabasang AFP.

Ginalaragway sang grupongMaute kag iban pa nga armadonggrupo bilang ila nga "jihad" o gyeranga yara sa inspirasyon sang relihi-yon ang ila nga pagbato para mag-tukod sang kaugalingon nga gub-yerno sa sulod sang Pilipinas.

Labaw sa ila nga paghiliusa bi-lang mga "jihadista," ginhugpongang mga armadong grupo nga ini saila nga komun nga pagpamatok saBangsamoro Basic Law (BBL), anghagna nga layi nga ginbalay sangGRP kag MILF para tukuron angila nga pungsod sa idalum sangreaksyunaryong konstitusyon kaggubyerno sang Pilipinas.

Paglaum ni Duterte nga ma-hiliusa niya sa idalum sang isa kagin-amyendahan nga BBL ang

nagkalain-lain nga mga grupongMoro. Apang bisan ang MNLF, ngamakapila ka beses niya nga gina-paggwa nga malapit niya nga abyan,ang indi niya makumbinse nga mag-paidalum diri.

Sa idalum sang “ginrebisa nga”BBL, nga suno sa pila ka grupongMoro wala sang kinatuhay sa daannga BBL, obligado nga magsurenderkag magpaidalum ang mga arma-dong grupong Moro sa reaksyunar-yong GRP kag sa AFP kag PNP, ba-gay nga indi mahimo sang kadam-annga mga grupo nga nagatib-ongsang kaugalingon nga dignidad. Indinila mabaton nga magpasulod, o bi-san magkooperar, sa reaksyunar-yong militar nga nagtuga sang indimaisip nga mga krimen batuk sa ilanga mga pamilya kag angkan. Ma-luwas sini, indi mabaton-baton sangkadam-an nga mga Moro nga ipai-dalum ang ila nga teritoryo, pondokag resorsa sa GRP kag buksan angmga ini sa dumuluong nga pag-pangdambong kag pagpanghimulos(mga plantasyon kag minahan).

Bisan sa kubay sang mga naga-pasugot sa BBL, nagadamu na angakig sa pagpabaya sang reaksyu-naryong estado kag naalimunaw sininga mga pangako. Nahibal-an nilanga ginatunto lamang sila ni Duter-te bangud hasta subong wala pa ni-ya ini ginadalian nga maaprubahansang kongreso. Nagpahayag na angmadamu nga mga ordinaryong ha-ngaway nga Moro nga handa silanga magbalik sa armadong pagbatokon indi mabaton-baton ang paga-dangtan sang BBL.

7. Mala-henosidyong gyera batok saMoro ang ginapatuman sang rehi-men.

Ginalarawan sang mga lokal nga

ANG BAYAN Agosto 21 , 2017 9

Maute sa isa ka mamamahayag kagisa ka 14-anyos nga bata nga yarasa sulod sang ginatawag nga "safezone," isa ka lugar sa tabok sangdaku nga suba halin sa pwesto sangmga armadong Moro. Saksi man angmidya sa agi sang torytur sa kala-lakihan nga sibilyan matapos ipai-dalum sang mga suldado sa “inte-rogasyon.” Wala’y patugsiling angmga suldado kag pulis sa mga tsek-poynt, bisan sa atubang sang mgakamera, sa pagpamahog kag pag-pangbastos sa mga residente nganangahas magbalik sa syudad parasalbaron ang nabilin nila nga prop-yedad.

Agud hatagan-rason ang pag-padayon sang mga airstrike, gina-paggwa sang AFP nga ini "surgical"o pat-ud ang target kag magamay

lamang nga isip sang mgasibilyan ang maulamid.

Madasig ini nganagapaggwa sangbag-o nga mga salanga impormasyon saatubang sang parehoman kadasig mahi-

mutigan nga nauna ngamga peke nga balita. Ang

pagpanunog sa mga kabala-yan, eskwelahan kag iban pa ngabilding madasig nga ginatudlo sa"Maute-ISIS" sa pihak sang kama-tuoran nga kahimuan ang mga inisang mga suldado sang AFP.

Maluwas sa duha ka kahigayu-nan nga naggwa ang pahayag sangmga grupong Moro sa midya sad-tong Mayo 24, wala sang anumannga impormasyon ang nagahalin saila o bisan sa mag-utod nga Maute.Tanan nga mga alagyan sang im-pormasyon sa social media ginpa-sara sang AFP. Tanan sang naga-kontra sa ila ang mga pahayag angginbansagan nga “simpatisador”sang terorismo. Ginapahog nila ngapagakasuhan sang “cyberterro-rism”ang sin-o man nga magpaggwasang impormasyong kabaliskaran saila nga opisyal nga linya.”

9. Interes pangnegosyo kag pang-militar sa likod sang pagwasak sa

opisyal sang Marawi nga nagapa-matuod nga naglinapta ang mgabangkay kag ginaputos ang mga ko-munidad sang “baho sang kamata-yon.”

Masobra 400,000 nga residentesang Marawi kag mga kaiping ngabanwa ang napwersa nga magbak-wit sa Iligan City kag iban pa ngalugar. Kadam-an sa ila nagaginutoksa mga evacuation center kon sadiin tuman ka miserable sang ila ngakahimtangan. Samtang, lapnagonang mga kaso sang pagpangawatsang mga suldado sa mga nabayaannga kabalayan sang mga residente,kon sa diin gindambong ang natiponnga kwarta, mga alahas, kompyuterkag mga kagamitan.

Malala nga troma ang naagyansang mga sibilyan nga nakagwa sasonang gyera indi bangud sa gina-hambal sang militar nga pagpamin-tas sang mga Maute kundi tugasang wala untat nga pagpamombakag brutalidad sang AFP. Sa unanga bulan pa lamang sang gyera,yara sa 20,000 na nga mga bakwitang nakitaan sang malala nga dep-resyon.

Isa ka mala-henosidyo nga gye-ra batok sa pumuluyong Moro angginalunsar nga gyera ni Duterte ba-tuk sa Marawi. Ini ang "pagsilot" niDuterte sa mga grupong Moro ngawala nagsuporta sa gintalana niyanga agenda sang kalinungan sa ba-layon sang BBL kag ginpili nga pa-dayon nga usuyon ang banas sangarmadong pagbato.

8. Kontrol sang militar sa imporma-syon

Sang mag-igrab ang mga arma-do nga pagbato sa Marawi, nagtu-haw man ang makinarya sa propa-ganda ni Duterte kag sang AFP parapalapnagon ang sala, indi-kumpletokag direkta nga kabutigan nga mgaimpormasyon. Sa direktiba sangAFP sa pagtuman sang layi militar,gintumod nga isa sa yabi nga ka-tungdanan sini ang "pagkontrol sailig sang impormasyon.”

Wala ginapahanugutan ang mgamamamahayag nga hilway nga mag-

kalap sang impormasyon sa MarawiCity. Hugot nga ginakontrol sangmilitar ang ila nga hulag kag gina-paggwa nga impormasyon. Madamusa ila ang naobligar nga ireport angtanan nga impormasyon nga gina-hatag sang mga tagpamaba sangAFP.

Ginlimita sang mga matag-asnga opisyal sang militar ang midyasa ginapaggwa nila nga press re-lease kag ginapangayuan anay sangclearance kon may gusto nga in-terbyuhon. Sa tabon sang pag-amligsang ila nga kaluwasan, ginadumili-an sila nga magpalayo sa kapitolyokag ginahungitan lamang sang mgareport kag mga "palagwaon" ngaengkwentro. Naobserbahan bisansang mga myembro sang midya angpagkontrol sang mga suldado samga sibilyan nga nagagwa sawar zone para siguruhonnga nagasunod angmga ini sa linya sangAFP. May pila ka bilognga nakalusot kagnakahatag sang ma-tuod nga istorya samidya pero madasig silanga napahipos kag napa-baliskad sang AFP. Ginapai-dalum ang tanan nga nakagwa ngasibilyan sa "profiling," bisan angmga bata.

Paliwat-liwat ang pagbinutigsang AFP kaangut sa mga kunohostage sang mga armadong Moro,nga kuno gin-ulipon kag ginpabu-song pa sang mga hangaway. Bisanisa wala sang may napakita nga pa-matuod ang mga tagpamaba sangAFP, bisan isa ka larawan man la-mang sang mga bangkay sang mganapatay sini nga mga myembro kunosang grupo. Wala man sang anumannga ahensya o entidad nga nagapa-matuod sa ila nga mga pahayag. Sabaylo may mga nagabanggi pa ngamga dokumentadong impormasyonang lokal nga mga opisyal sangsyudad.

Madamu nga insidente nga walana nabaton sang midya, parehosang pag-igo sang “nagtalang ngabala" sang kuno mga isnayper sang

Agosto 21 , 2017 ANG BAYAN10

Marawi CityWala pa man natapos ang gyera

sang paglikop sang AFP sa MarawiCity, nakapila na ang mga dalagkunga kumprador nga interesado ngamangapital kag magbenepisyo sa"rekonstruksyon." Agud nga maku-ha ang pabor ni Duterte kag sangAFP, nag-amot ang mga kumpanyanga ini sang gatos-gatos ka milyonka piso sa mga pondong pangsupor-ta sa AFP (para gamiton nga padyasa mga suldado).

Gintukod ni Duterte ang TaskForce Bangon Marawi (TFBM), isaka grupo nga ginapamunuan ni De-partment of National DefenseSecretary Lorenzana kag 22 pa ngapuno sang mga ahensya sang gub-yerno para sa rekonstruksyon sangMarawi City. Wala sang bisan isa kalokal nga lider ang nakapungko sapamunuan sang grupo nga ini kaglabi pa, wala sang tiglawas diri angmga residente kag bakwit sang syu-dad. Nagbalay ini sang mga planongrelokasyon sang mga bakwit, kala-kip ang konstruksyon sang mga ma-gutok nga pabalay (22 kwadradometro) sa sulod kag kalapit nga lu-gar sa Marawi City.

Wala sang plano ang TFBM ngaibalik sa daan nga mga komunidadang mga bakwit. Gin-ukay sini angdikreto nga naggwa sadtong 1953nga nagadeklarar sa masobra 8,400ektarya o 80% sang syudad bilangisa ka military reservation. Sandigsa dikreto nga ini, gindeklarar anghalos bilog nga syudad bilang CampKeithley Military Reservation kag

gintigana para sa gamit sang mili-tar sang US. Sakop sini mangin angpila ka bahin sang kalapit nga ban-wa sang Marantao, Piagapo kag Sa-guiran, subong man ang pila ka ba-hin sang Lake Lanao. Yara sa kata-lagman subong ang mga residentenga nagapuyo diri nga mapalayassa ila nga mga lugar. Ang CampKeithley ang daan nga hedkwarterssang militar sang US sa Mindanao.Sadtong 1961, ginbuhinan ini sangmasobra 1,000 ektarya para sapagtukod sang Mindanao StateUniversity. Sa subong, yara sa 300ektarya lamang ang gin-okuparsang unibersidad kag ang nabilinmay yara na nga nakalatag nga mgakomunidad. Gani, pati ang mga re-sidente diri yara sa katalagman ngamapalayas. Ang nabilin nga 20%nga kadutaan sang syudad nakati-tulo sa pila ka pribado nga indibid-wal.

10. Sa mata sang US: Marawi angbag-o nga Syria

Nagasanto ang disenyo sangAFP sang paglikop kag pagwasak saMarawi sa estilo sang pagpanghila-bot sang US sa mga syudad nga maymabaskog nga pagbato pareho saSyria, Iraq kag Afghanistan. Gamitang "ISIS black scare" nga gintugani Duterte, gintago sang US ang di-rekta nga armadong interbensyonsini sa tabon sang “paghatag sanglaygay sa mga teknikal nga usapin.”Sa aktwal, ginapadalagan sang USang bilog nga operasyon paagi sangginatawag nga Joint Special Opera-

tions Task Force Trident, isa kamagamay nga grupo nga nakapai-dalum sa Pentagon kag ginabug-ossang mga matag-as nga opisyalsang ila nga espesyal nga pwersakag mga pribadong kontraktor. Su-no mismo sa tagpamaba sang mili-tar sang US, ginalauman nila ngamagadaku pa ang task force nga inikag magalapad pa ang pagasakuponsini nga mga operasyon sa masunodnga mga semana.

Sining Agosto, samtang naga-handa ang AFP sang “ulihi ngaopensiba” batok sa mga armadongMoro, nagtuhaw ang intensyon sangUS nga direkta nga maglunsar sangmga airstrike sa Marawi sa basehansang isa ka “bag-o nga tratado”para sa “kolektibo nga pagdepensa-sa-kaugalingon.” Nagagwa nga gi-naduso sang US ang pagrebisa saMutual Defense Treaty sang 1951para sakupon ang pangsulod ngamga pamahog pareho sang “ISIS”kag ibalik ang ila nga kinamatarungnga magmantiner sang dalagku ngamga base kag presensyang militarnga may awtoridad nga magpasila-bot anuman nga oras kag diin mannga bahin sang pungsod. Kadungansini, ginaduso man sang mga opisyalmilitar sang US ang isa ka mas ma-lapad nga operasyon nga may pa-ngalan, kapareho sang OperationEnduring Freedom sadtong dekada2000. Ang operasyon nga ini angnangin basehan sang Joint SpecialOperations Task Force-Philippinesnga nagluntad sa sulod sang 15 katuig.

AFP-LRR: Gintukod nga yunit sang US

ANG GITGITANAY nga pagpakig-away sang mga armadong Moro sa Marawipangunahon nga ginaatubang sang mga elemento sang Light Reaction Regi-ment (LRR) sang AFP. Sa minimum, duha ka kumpanya sini, ang 4th kag 5thLight Reaction Company, ang yara sa Marawi umpisa pa sang una nga adlawsang inaway.

Ang LRR isa ka pormasyong mili-tar sa idalum sang Philippine Armynga may anum ka kumpanya (600 ti-nawo) sa subong. Gintukod kagekslusibo ini nga ginhanas kag gin-

armasan sang US paagi sang $25milyon nga ayuda sang Departmentof State sini sadtong 2001. Una ininga gintukod bilang Light ReactionCompany sadtong 2000 bilang espe-

syal nga pwersang “kontra-teroris-mo” batuk sa Abu Sayyaf. Tempranonga bahin sang 2001, nagpadala angUS sang mga espesyal nga pwersahalin sa base sini sa Okinawa parailunsar ang anum-ka-bulan nga pag-hanas sang mga elemento sang na-sambit nga yunit. Ang una nga mgaelemento sini ang naghalin sa ScoutRangers kag Special Forces sangPhilippine Army.

Sang matabo ang teroristangpagpang-atake sa US sadtong Set-

ANG BAYAN Agosto 21 , 2017 11

Lakbayan 2017: Paghiliusa batuk sa pasismo"PAGHILIUSA SANG pungsudnon nga minorya kag sang bug-os nga pumulu-yong Pilipino sa atubang sang nagasingki nga pasismo sang rehimeng US-Du-terte." Ini ang pangkabilugan nga tema sang panglima nga Lakbayan sangPambansang Minorya nga ginpangunahan sang Sandugo, isa ka alyansa sangmga pumuluyong Moro, Lumad, taga-Cordillera kag iban pa nga pungsudnonnga minorya.

yembre 11, 2001 kag nag-igting angpagpanghilabot militar sang US saPilipinas, isa sa ginpabaskog ngayunit sang US ang LRC. Sa idalumsang Operation Enduring Freedom(2001- 2014), ginpadala sang USSpecial Operations Command angTask Force 510 (sang ulihi nanginJoint Special Operations TaskForce-Philippines) sadtong 2002.Ginpaidalum diri ang LRC kag mata-pos sang duha ka tuig nga pagha-nas, gin-gamit na ang yunit sadtong2004. Espesyalisado ang yunit sakontra-isnayper nga mga operasyonkag inaway nga malapitan, subongman sa kontra-gerilyang taktika.

Ginpadaku ini pakadto sa batalyonsadtong Mayo 2002 kag pakadto saregiment sadtong 2014.

Indi limitado sa paglagas sa ban-didong grupong Abu Sayyaf ang mgaoperasyong “kontra-terorismo” sangyunit. Duha ka beses ini nga nangininstrumento sa paglupig sang kudetasang ila nga kaangay nga mga sulda-do (2003 kag 2009). May panahonnga nakatutok ini sa paglagas sa Ba-gong Hukbong Bayan. Sadtong 2008,nangin instrumento ini sa paglutos saisa ka yunit sang BHB sa Tarlac. Maymga panahon nga gin-gamit ini samga operasyon batuk sa Moro Isla-mic Liberation Front (MILF). Sadtong

2008, ginkasuhan ang 50 elementosini sa pagpatay sang pito ka sibilyansa ila nga pagpakig-away sa MILF.Sadtong 2014, nangin pwersangpang-away ini sa Zamboanga Seige,sang ginhana nga agawon sang MoroNational Liberation Front ang bahinsang Zamboanga City kag magtukodsang kaugalingon nga teritoryo. Iniman ang yunit nga nag-operasyon saBohol para lagson kuno ang gruposang Abu Sayyaf nga naghugpa salugar. Naglunsar ini sang mga tagonga mga strike mission para magliki-da sang mga “high value target” pa-reho sang ginhimo sini sa Sulu sininga tuig.

Ginatantya nga masobra 1,500Lumad kag Moro halin sa nagkalain-lain nga rehiyon sang Mindanao angmagalakbay padulong sa Metro Ma-nila subong nga ulihi nga semanasang Agosto tubtub Setyembre. Su-gataon sang mga tumandok kag ibanpa nga pungsudnon minorya halin sanagkalain-lain nga bahin sang Luzonkag Visayas ang mga Lumad kag Mo-ro sang Mindanao sa isa ka bulannga kampuhan kag mga serye sanghublag-protesta.

Pangunahon nga panawagansang Lakbayan subong nga tuig angpagbasura sa layi militar sa Minda-nao nga ginhimo nga tuntungan sangAFP kag PNP agud pasingkion angmga pasistang atake sa Bangsamoro,mga komunidad sang Lumad kag ma-ngunguma kag iban pa nga sibilyansa isla.

Sa mga interbyu matapos ang iyanga ikaduha nga State of the NationAddress sadtong Hulyo, nagpamahogsi Duterte nga pagabombahon ang

mga eskwelahan sang Lumad sam-tang ginbitbit ang lipas na kag ma-paniplang nga linya sang AFP nga"iligal" kag "indi rehistrado" sagubyerno ang mga eskwelahan ngaini.

Sadto man nga bulan sang Hulyotubtub sa subong, sa pagpangunasang Save our Schools Network,nagkampo ang masobra isa ka gatoska estudyanteng Lumad sa Univer-sity of the Philippines sa Diliman,Quezon City bilang protesta sa mgapagpamahog ni Duterte. Nag-anisang suporta halin sa mga relihiyoso,akademiko, mangin sa mga artista,ang ila nga panawagan nga pagpa-untat sa pagpang-ipit, pagpasiba-ngud sa ila bilang mga rebelde, kagpagpangwasak sang ila nga eskwe-lahan.

Kadungan sini, sunud-sunod angginlunsar nga mga dalagku nga hub-lag-protesta sang pumuluyo sa Min-danao batuk sa layi militar sang re-himeng Duterte. Pila ka beses nga

ginsulong sang mga estudyantengLumad kag ila nga mga tagasuportaang opisina sang Department ofEducation kag hedkwarters sangAFP Eastern Mindanao Command saDavao City agud iprotesta angpagpang-ipit kag pamahog sangmga ahensya sang gobyerno sa ilanga mga eskwelahan. Gatos-gatoska mga Lumad man ang nagprotes-ta sadtong Agosto 9 sa Davao Citysa pagdumdum sang Pangkalibuta-non nga Adlaw sang PungsudnonMinoriya .

Sadtong Agosto 15-16, nag-lunsar sang People's Caravan forJustice and Peace ang masobra500 nga mga Lumad kag mangu-nguma sang probinsya sang Com-postela Valley. Nagkampo ang mgaraliyista sa atubang sang kapitolyosang probinsya kag nagpanawagansang hustisya para sa mga biktimasang pagpamatay sa idalum sangOplan Kapayapaan kag layi militarsang rehimeng Duterte. Suno saKarapatan-SMR, sa probinsya ngaini nga ginbansagan nga "lambaksang kamatayon," indi magnubo sa11 ang biktima sang ekstrahudi-syal nga pagpamatay diri umpisaEnero.

Agosto 21 , 2017 ANG BAYAN12

mga sityo sang Lamsalo, Kakob,Mahayag kag Maybaka sa Brgy.Upper Suyan, Malapatan, Saranga-ni. Bangud sini, nagbakwit ang na-galab-ot sa 500 mangunguma ngaB'laan pakadto sa Sityo Akbual sapareho nga barangay.

Antes sini, ginpaarakan sangmga suldado ang kabalayan sangmga Lumad samtang nagapulongsila sa kumander sang 72nd IB salugar. Suno kanday Sarino Nayamkag Melvin Bation, mga manunudlosang CLANS, ginsulatan pa sangmga suldado ang ila nga balay sangmga tinaga nga Moro sa padihot ngapakalainon ang mga Moro sa lugar.

Sa pahayag sang CLANS, 33 kaeskwelahan na ang pilit nga nagsarabangud sa padayon nga pagpang-atake sa mga komunidad sang Lu-mad. May 1,100 estudyante angnag-untat sa pagtuon samtang 52manunudlo ang indi makasulod.

Samtang, isa ka duha ka tuignga bata ang napatay sa evacuationcenter sa Capitol Grounds sang Ca-banglasan, Bukidnon sadtongAgosto 17. Kalakip ang bata nga siAngeline Powan sa gatos-gatos kamga Lumad nga nagbakwit sa ilanga komunidad matapos ang pag-pangdahas sang grupong paramili-tar nga New Indigenous People’sArmy kag Alamara sadtong Mayo.Tatlo ka beses na siya nga gindalasa ospital bangud sang lupot kaghilanat.

Pagpamahog sa mga sibilyankag aktibista

Ginpasingki naman ang pag-pangdahas kag iligal nga pag-arestosa mga kilala nga katapu sangprogresibong organisasyon kag mganagatib-ong sang tawhanon nga ki-namatarung.

Matapos ang engkwentro satunga sang mga tropa sang AFP kag

Mga paglapas sa tawhanon ngakinamatarung sa Palawan

Sunud-sunod nga paglapas sa tawhanon nga kinamatarung ang narehistrosa Palawan umpisa Hulyo 24 tubtub Agosto 17 subong nga tuig. Subong

man, wala sang untat ang pagpamatay, pagpang-ipit kag militarisasyon saiban pa nga bahin sang pungsod.

Sadtong Hulyo 24, duha ka be-ses nga ginpalukpan sang mortarang komunidad sang mga tumandoksa bukid sang Arib, sa tunga sangBrgy. Malihud, Bataraza kag Brgy.Culasian, Rizal. Hugot nga ginpa-nginwala sang Bagong Tinig ng Ka-tutubo–Palawan ang pahayag sangWestern Command sang AFP ngakuno may natabo nga engkwentrosa nasambit nga lugar.

Pagkaaga, ginluthang sang mgaelemento sang 4th Marine BattalionLanding Team ang apat ka tuman-dok nga nagalakat sa kilid sang su-ba. Duha sa ila ang napilasan.

Sadtong Hulyo 27, may natabonga mis-engkwentro sa mga ele-mento sang AFP nga ginpaggwa nilanga engkwentro sa tunga nila kagmga Pulang hangaway. Ginsakop ni-la ang lugar gani napilitan ang mgatumandok nga maghalin sa ila ngakomunidad.

Sang masunod nga adlaw, Hulyo28, ginbomba sang AFP ang Brgy.Malihud kag Bulalacao, Bataraza.Iligal nga ginpang-ukay sang mgasuldado ang mga kabalayan sangmga tumandok kag gin-aresto angila nga lider nga si Chieftain Pologupod ang iya nga mga asawa kagmga kabataan sa Sityo Marinsha-wun, Brgy. Bono-bono. Samtang gi-nabyahe padulong sa kampo sangmilitar, ginhulog sang mga suldadohalin sa naga-andar nga trak si Po-log. Malubha siya nga napilasan kagkinahanglan nga dal-on sa ospital.Ginhunong naman sa opisina sangDSWD ang iya nga mga asawa,samtang gintago ang iya nga mgabata nga lalaki.

Sadtong Agosto 11, apat ka tu-

mandok ang gindakop sa Brgy.Alacalian, Taytay, gintortyur kagginpasakaan sang himu-himo ngakaso. Ginkilala ang apat nga sandayNoel, Reden kag Ely Peñaredondokag Elesar Buenasalbas. Ginbalaba-gan sanday Elesar, Noel kag Redensang tropa sang Regional PublicSafety Battalion kag gin-akusarannga mga myembro sang BHB

Pagpamatay sa SorsogonMagkasunod nga pagpamatay

ang narehistro sa Gubat, Sorsogonsining Agosto 7-8. Sa pahayag sangBHB-Sorsogon, ginsulod sang mgaelemento sang 22nd IB kag 31st IBsadtong Agosto 7 ang balay niEming Estrada, mangunguma kagresidente sang Brgy. Casili, Gubatkag wala’y kaluoy siya nga ginpatay.Pagkaaga, Agosto 8, alas-10 sanggab-i, ginluthang sang mga ele-mento sang 96th Military Intelli-gence Combat Operatives ang mag-utod nga sanday Jayson kag JojoEscaño sa ila nga balay sa Brgy.Union. Napatay si Jayson samtangnaigo sa braso si Jojo.

Sadtong Agosto 7, ginsulodsang pareho nga yunit ang balay niSalvador Hapa sa Brgy. Sangat.Pagkaaga, ginbalikan siya sang mganaga-operasyon nga militar kag ba-ngud diri, napilitan siya nga mag-halin sa lugar kag bayaan ang iyanga pangabuhian.

Pagpangdahas sa mga eskwelahankag komunidad sang mga Lumad

Matapos ang engkwentro satunga sang 73rd IB kag BHB sad-tong Agosto 8, ginmilitarisa sangmga suldado ang nagailiping nga

ANG BAYAN Agosto 21 , 2017 13

mga Pulang hangaway sadtong Hulyo 27, naglun-sar sang fact-finding mission ang Karapatan-Ca-gayan Valley sa Nagtipunan, Quirino sadtongAgosto 3-4. Narehistro sini ang mga insidentesang pilit nga pagpahalin, kalakasan, kag pama-hog.

Gindingutan sang mga elemento sang 86th IBsang gilayon nga atensyong medikal ang sibilyannga si Arnold Jamias nga gin-akusaran nila ngamyembro sang BHB. Ginpaggwa pa nila nga na-dakpan siya sang ila nga tropa sadtong Hulyo 26.Nalista man sang grupo ang pagtampalas sa la-was sang napatay nga Pulang hangaway. Tatlo karesidente sang San Ramos naman ang nakaagisang intimidasyon kag pagpamahog halin sa tropasang militar samtang duha ang gindahas sa gin-tukod nga tsekpoynt sang 86th IB.

Napilitan man nga magbakwit ang mga resi-dente sang San Ramos, Nagtipunan, Quirino ba-ngud sang nagapadayon nga operasyong militarsa ila nga komunidad.

Nakaagi naman sang pagpang-ipit kag pag-pamahog si Rogelio Capulas, aktibo nga katapusang Binnadang Amianan, alyansa nga nagatib-ong sang kinamatarung sang tumandok sa Cor-dillera kag myembro sang Katribu.

Sadtong Agosto 9, ginkadtuan si Capulassang isa ka ahenteng militar nga nagpakilala nga“Mark” sa gwa sang iya nga ginatrabahuhan sa18th Ave., Cubao, Quezon City kag nagpamahognga pagadakpon kag pagapatyon siya kon indi si-ya magkooperar sa militar. Istap sang NDFP JointMonitoring Committee ang iya nga asawa.

Sadtong Agosto 15, ginreport sang Karapa-tan-Panay ang pagpang-ipit sa ila nga pangkabi-lugan nga sekretaryo nga si Reylan Vergara. Sunosa ila nga pahayag, ginpahog sang tatlo ka ahen-te sang pulis ang pamilya ni Vergara.

Samtang, hugot nga ginkundenar sang BHB-Pangasinan ang padayon nga pagkampo halin pasadtong Hulyo 28 sang mga elemento sang 84thIB, RPSB-PNP Pangasinan, PNP San Nicolas kag702nd Brigade sa barangay hall sang Sta. MariaEast, San Nicolas, Pangasinan kag pagposisyonsang duha ka tangke de gyera.

Gin-ipit man sang tropa sang militar ang mgaresidente tubtub sa mapilitan sila nga magbakwithalin sa komunidad.

Pagwasak sang mga traysikel,

ginkundenar

NAGPROTESTA SA atubang sang Quezon City Hall angmga myembro sang KADAMAY sadtong Agosto 9 parakundenahon ang pagpatuman sang ordinansa nga SP2337 o "one-strike policy" batuk sa mga indi rehistradonga traysikel. Antes sini, bayolente nga ginwasak ang 80traysikel sa atubang mismo sang mga tag-iya sini. Sunokay Bea Arellano, presidente sang organisasyon, tumanka damo ang ginasukot sang lokal nga gubyerno para sapagparehistro gani napilitan ang mga imol nga magpada-yon sa ila nga pangabuhian sa pihak sang padayon ngapagpang-ipit sang mga awtoridad. Ginkundenar man ini niSec. Judy Taguiwalo sang DSWD kag ginkumparar sa ma-mag-an nga pina sa iligal nga operasyon sang mga kum-panya sa transportasyon nga Uber kag Grab. Nagpana-wagan siya sang mas makatawo kag produktibo nga pa-maagi para lubaron ang usapin kag indi ang pagwasak sapropyedad sang pumuluyo.

Bungkalan sa Batangas

GIN-UMPISAHAN SANG mga mangunguma sang SityoBalakbakan, Brgy. Laiya Aplaya, San Juan, Batangas sad-tong Agosto 17 ang bungkalan sa gin-agaw nga duta sangLaiya Development Corp. ni Frederico Campos III. Gin-a-gaw ni Campos ang Sityo Balakbakan para himuon ngamaluho nga resort para sa mga turista. Sadtong Hulyo 3,2014, bayolente nga gindemolis ang mga kabalayan kagginduso sang mga residente nga mag-istar sa binit sangdalan. Bisan sa tunga sang malala nga pagpangharassang mga gwardya, padayon nga ginapakigbato sang mgamangunguma ang kinamatarung nila sa duta.

Ika-10 tuig sang Pangkalibutanon nga

Adlaw sang mga Tumandok, ginsaulog

SA IDALUM SANG tema nga "Araw ng Pakikibaka at Pag-diriwang", nagtilipon ang mga tumandok sang Kordilyerasadtong Agosto 9 sa syudad sang Baguio. Ginpangunahansang Cordillera Peoples' Alliance (CPA) ang panawaganpara sa pagpaigting sang paghiliusa kag paghimakas parasa kinamatarung sa pagdesisyon sa kaugalingon sang mgapungsudnon nga minoriya kag kinamatarung sang iban panga sektor sang katilingban. Nagpanawagan man ang CPAnga untaton ang layi militar sa Mindanao bangud ang mgatumandok nga Lumad ang nabiktima sang malaparan ngapaglapas sang militar kag paramilitar sa mga kinamata-rung sang pumuluyo.

Agosto 21 , 2017 ANG BAYAN14

Badyet 2018 ni Duterte,

kontra-imol

SA UNA NGA ADLAW sang deliberasyonsang badyet para sa 2018 pungsudnon ngabadyet, ginsaway sang Gabriela Women'sParty ang tum-ok sini para sa konstruksyonsang mga dalagku nga proyektongimprastruktura (masobra isa ka trilyon)samtang tuman ka gamay ang gintiganapara sa mga proyektong pabalay para samga imol (P1.4 bilyon). Suno sa Gabriela,matawag ini nga badyet para sa demolisyonbangud pat-ud nga malaparan nga disloka-syon sang mga imol nga komunidad ang lab-utan sang programa sa imprastraktura sangrehimen. Indi magnubo sa P48 bilyon angnatigana para sa “right of way” pa lamang,nga nagakahulugan sang pagdemolis sangmadamu nga komunidad para ilatag angmga dalan. Ginpakamalaut sang Gabriela siDuterte sa kawawad-on sang interes sininga resolbahon ang kakulangan sa pabalay.Suno diri, ang badyet nga gintigana maka-himo lamang sang masobra 6,000 yunitsang barato nga pabalay, tuman ka layo sa5.7 milyon nga kinahanglanon.

Samtang, ginkundenar sang KabataanPartylist ang pagbuhin sang badyet parasa 43 pangpubliko nga unibersidad kagkolehiyo sa masunod nga tuig. Malala pa,ginalauman sang estado nga magganansyaang nasambit nga mga unibersidad kagkolehiyo sang masobra P44 bilyon halin saila tagsa ka mga operasyon. Ang P13.2bilyon sini ang ginalauman nga magahalinsa pagpangulekta sang matrikula, kabalis-karan sa bag-o lang ginpaggwa nga “librenga matrikula.” Daku nga kabalintunaannga sa pihak sang layi nga ini, ginadusosang mga polisiyang neoliberal ang mgaSUC sa komersyal nga operasyon nga indimagdugay pagapas-anon man sang mgaestudyante.

Sec. Judy Taguiwalo, ginpahalin

sang Commission on Appointments

NAG-AGUM SANG pagpakamalaut ang Commission on Appo-intments (CA) sang wala sini ginkumpirma si Sec. Judy Taguiwalobilang sekretaryo sang Department of Social Welfare and Deve-lopment (DSWD) sadtong Agosto 16.

Ang pagpahalin kay Taguiwalo ang ulihi lamang sa kontra-pumuluyo kag militarista nga mga tikang sang rehimeng Duterte.Maathag ini sa pagtuhaw sang pangalan ni Monica Prieto-Teodo-ro, asawa sang dati nga sekretaryo sang Department of NationalDefense nga si Gilbert Teodoro, bilang kabaylo kay Taguiwalo.Pila ka adlaw antes sini, nabalita nga naghatag sang milyon ngadonasyon ang mag- asawa para sa pondo sang mga pilason kagnapatay nga suldado.

Nahibal-an ni Taguiwalo nga wala siya ginkumpirma bangudsang iya nga pagpamatok nga iupod sa badyet sang DSWD angpork barrel sang mga kongresista paagi sang programa nga 4Pssadto pang nagligad nga tuig. Subong man, nahibal-an niya ngaginpahalin siya bangud sang iya nga pagpamatok sa pag-imponersang bag-o nga buhis sa mga imol kag kuno angot niya sa rebolu-syonaryong kahublagan.

Madamu nga mamahayag kag kapareho nga empleyado sanggubyerno ang nagpahayag sang pagkadismaya sa indi-pagkum-pirma kay Taguiwalo. Kalakip diri ang ginpangalanan sang rehi-men nga Officer-in-Charge sang departamento nga si EmmanuelLeyco kag si Aiza Seguerra, komisyoner sang National YouthCommission. Ginhangkat nila ang CA nga ipaggwa ang mga pa-ngalan sang nagboto. Sa 24- ka tawo sang CA, 13 ang nagbotokontra kay Taguiwalo sa sikreto nga pagboto.

Tatlo na sa mga gin-asignar nga sekretaryo ang wala gin-kumpirma sang CA. Isa diri si Gina Lopez nga nanindugan batuksa mapangdambong nga operasyong mina bilang sekretaryo sangDepartment of Environment and Natural Resources. Ginsugalawnaman sang mga estudyante nga Lumad halin sa Save Our Scho-ols Network si Taguiwalo matapos ang iya nga deliberasyon saCA.

Gin-asignar si Taguiwalo para sa DSWD kaupod ang lider ma-ngunguma nga si Sec. Rafael Mariano para sa Department ofAgrarian Reform bilang sabat sang NDFP sa tanyag ni PresidenteRodrigo Duterte nga mangin kabahin sang iya nga kabinete. Naka-talana naman nga isalang ang kumpirmasyon ni Sec. Rafael Maria-no sa Agosto 30.