ค าน า

ภายใตสถานการณเศรษฐกจและสงคมโลกทมการเคลอนไหวและเปลยนแปลงอยางรวดเรว ไดสงผลใหเกดการเคลอนยายคน แรงงาน ทน และเทคโนโลย อยางหลกเลยงมได รวมทงสงผลกระทบตอความเปนอย ทงทางดานเศรษฐกจ และความเปนอยในระดบภมภาค ส าหรบประเทศไทยไดสงผลกระทบใหเกดการเคลอนยายแรงงานไปตางประเทศ และแรงงานตางประเทศ เขามาท างานในประเทศ ซงก าลงคนของประเทศไทยยงขาดประสทธภาพทกษะดานฝมอแรงงาน ความรดานภาษา และทศนคตทไมอยากท างานในลกษณะ ทใชแรงงาน เปนผลใหเกดการขาดแคลนแรงงาน ท าใหตองรบแรงงานตางดาวเขามาท างานแทน สงผลใหเกดการวางงานของคนไทย ในขณะเดยวกนไดมแรงงานตางดาวลกลอบเขามาท างานอยางผดกฎหมาย กอใหเกดปญหาทตามมา เชน การคามนษย การใชแรงงานบงคบ การใชแรงงานเดก เปนตน

นโยบายส าคญดานแรงงานของรฐบาลนายกรฐมนตร พลเอก ประยทธ จนทรโอชา โดยไดก าหนดกรอบยทธศาสตรชาตระยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙)เพอใหประเทศไทยเขาส “ความมนคง มงคง ยงยน” และแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๔) ไดมง เนนการ “เสรมสรางและพฒนาศกยภาพทนมนษย ลดความเหลอมล า และสรางความเขมแขงทางเศรษฐกจ” โดยตองการใหคนไทยมงานท าอยางถวนทว สรางอาชพ สรางรายไดทมนคงแกผ เขาสตลาดแรงงาน รวมทงใหความส าคญกบสตร ผดอยโอกาส และแรงงานตางดาวทถกกฎหมาย เพอสรางความเปนธรรม และลดความเหลอมล าในสงคม ดงนน เพอเปนการตอบสนองนโยบายรฐบาลดงกลาว กระทรวงแรงงานจงไดก าหนดนโยบายเนนหนก ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๑ ประกอบดวย ๓ ดาน ไดแก (๑) นโยบายเรงดวน (Agenda Based) (๒) นโยบาย ระดบพนท (Area Based) และ (๓) นโยบายบรหารการพฒนา (Administration Based) เพอเปนแนวทางในการปฏบตราชการของกระทรวงแรงงาน

จงใหทกสวนราชการของกระทรวงแรงงานน านโยบายนไปสการปฏบต อยางมประสทธภาพ ดวยการจดท า “แผนปฏบตการประจ าปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๑” ใหสอดคลองกบนโยบายทตองการสรางความเขมแขงของแรงงาน และขบเคลอน ใหบงเกดผลสมฤทธอยางเปนรปธรรมตามแนวทางของหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และหลกธรรมาภบาล เพอรวมกนสรางและวางรากฐานสงคมไทย ใหเกดความอยดมสข โดย “ไมทงใครไวขางหลง” และตอบสนองวสยทศนประเทศไทย “มนคง มงคง ยงยน” สบไป

(อดลย แสงสงแกว) รฐมนตรวาการกระทรวงแรงงาน

พลต ารวจเอก

สารบญ

หนา

1 วสยทศน ๑

2 พนธกจ 1

3 กรอบนโยบายของประเทศทส าคญ 2

4 นโยบายเนนหนก ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๑ 4

5 การขบเคลอนนโยบายสการปฏบต 8

6 การตดตามประเมนผล 8

7 ปจจยแหงความส าเรจ 9

นโยบายกระทรวงแรงงาน

๑. วสยทศน แรงงานมศกยภาพสง และมคณภาพชวตทด (Productive Manpower)

๒. พนธกจ ๒.๑ เพมศกยภาพแรงงาน และผประกอบการใหพรอมรบสถานการณ ทเปลยนแปลงและใหสอดคลองกบทศทางการพฒนาของประเทศ ๒.๒ ค มครองและส ง เ ส ร ม ให แ ร ง ง านม คว ามม น ค ง ในการท า ง าน มหลกประกนและมคณภาพชวตทด ๒.๓ เสรมสรางองคกรธรรมาภบาล ๒.๔ พฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสารอยางบรณาการ เพอการบรหารจดการ และใหบรการอยางมประสทธภาพ ๒.๕ สงเสรมความรวมมอดานแรงงานระหวางประเทศ

1

๓. กรอบนโยบายของประเทศทส าคญ

๓.๑. รางกรอบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙)

ยกระดบศกยภาพ ทกษะ และสมรรถนะแรงงานอยางตอเนองสอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงาน มการท างานตามหลกการท างานทมคณคา เพอสรางผลตภาพเพมใหกบประเทศ ๓.๒ แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๔) ภารกจของกระทรวงแรงงานมสวนท เกยวของใน ๓ ประเดนยทธศาสตร ประกอบดวย (๑) ยทธศาสตรการเสรมสรางและพฒนาศกยภาพทนมนษย (๒) ยทธศาสตรการสรางความเปนธรรมและลดความเหลอมล าในสงคม และ (๓) ยทธศาสตรการสรางความเขมแขงทางเศรษฐกจและแขงขนไดอยางยงยน

๓.๓ นโยบายรฐบาล ๓.3.๑ เรงสรางโอกาส อาชพ และการมรายไดทมนคงแกผ ท เขาสตลาดแรงงาน รวมทงสตร ผดอยโอกาส และแรงงานตางดาวทถกกฎหมาย ๓.3.๒ ยกระดบคณภาพแรงงาน โดยใหแรงงานทงระบบมโอกาสเขาถงการเรยนรและพฒนาทกษะฝมอแรงงานในทกระดบอยางมมาตรฐาน ๓.3.๓ เชอมโยงขอมลและการด าเนนการระหวางหนวยงานของรฐกบเอกชน เพอใหตรงกบความตองการของพนทและของประเทศโดยรวม ๓.3.๔ สงเสรมใหแรงงานนอกระบบเขาสระบบทถกกฎหมายมากขน ๓.3.๕ ปองกนและแกไขปญหาการคามนษย รวมถงปญหาผหลบหน เขาเมอง การทารณกรรมตอแรงงานตางดาว ๓.3.๖ เตรยมความพรอมเขาสสงคมทมความหลากหลาย เนองจากการเขาสประชาคมอาเซยน โดยสรางความเขมแขงและความพรอมแกแรงงานไทย และรวมพฒนาระบบความคมครองทางสงคมของแรงงานอาเซยน

2

๓.๔ นโยบายความมนคงแหงชาต (พ.ศ. ๒๕๕๘ – ๒๕๖๔) ได ก าหนดผลประโยชน แห งชาต เก ยวกบการอย ร วมกนในชาต อย าง สนตสขเปนปกแผน มนคงทางสงคม ทามกลางสงคมและการมเกยรตศกดศร ความเปนมนษย โดยมนโยบายทเกยวของกบกระทรวงแรงงานในเรองปกครอง รกษาผลประโยชนแหงชาตทางทะเล และจดระบบ ปองกน และแกไขปญหา ผหลบหนเขาเมอง

๓.๕ นโยบายไทยแลนด ๔.๐ น าระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการบรหารจดการแรงงานและ เพมศกยภาพฝมอแรงงานเขาสมาตรฐานสากล

๓.๖ กรอบยทธศาสตรการพฒนาทรพยากรมนษยของประเทศ ระยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) กระทรวงแรงงานไดจดท ากรอบยทธศาสตรการพฒนาทรพยากรมนษยของประเทศ ระยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐.–.๒๕๗๙) ทเชอมโยงกบกรอบยทธศาสตรชาตระยะ ๒๐ ป แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๒ โดยก าหนดวสยทศนในอก ๒๐ ปขางหนา คอ ทรพยากรมนษยมคณคาสง สความยงยน แบงการด าเนนการเพอบรรลวสยทศนเปน ๔ ชวง ๆ ละ ๕ ป ดงน ชวงท ๑ Productive Manpower (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๔) เปนชวง ของการวางรากฐานดานแรงงานใหเปนมาตรฐานสากล ชวงท ๒ Innovative Workforce (พ.ศ. ๒๕๖๕ – ๒๕๖๙) เปนชวง ของการสรางทรพยากรมนษยใหเปนประชากรของโลก (Global Citizen) ชวงท ๓ Creative Workforce (พ.ศ. ๒๕๗๐ – ๒๕๗๔) เปนชวง ของการสรางทรพยากรมนษยใหมความคดสรางสรรคในการสรางมลคาเพมใหแกการท างาน ชวงท ๔ Brain Power (พ.ศ. ๒๕๗๕ – ๒๕๗๙) เปนชวงของการเขาสสงคมการท างานแหงปญญา

3

๓.๗ แผนแมบทพฒนาแรงงานไทยในระยะ 5 ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๔) กระทรวงแรงงานไดก าหนดประเดนยทธศาสตรไว ๖ ยทธศาสตร ประกอบดวย (๑) ยทธศาสตรการเพมศกยภาพแรงงานและผประกอบการ เพอสรางความเขมแขงทางเศรษฐกจ และแขงขนไดอยางยงยน (๒) ยทธศาสตรการคมครองและเสรมสรางความมนคง หลกประกนในการท างานและคณภาพชวตทด (๓) ยทธศาสตรการบรหารจดการดานแรงงานระหวางประเทศ (๔) ยทธศาสตรการพฒนากลไกในการสรางความสมดลของตลาดแรงงาน เพอสรางความยงยนในภาคแรงงาน (๕) ยทธศาสตร การบรหารจดการองคกร บคลากร ดวยหลกธรรมาภบาลและเสรมสรางการมสวนรวม ในองคกร และ (๖) ยทธศาสตรการพฒนาเทคโนโลยและสารสนเทศ เพอบรณาการ สารสนเทศททนสมยมเสถยรภาพ

๓.๘ เป าหมายการพฒนาท ย งยน (Sustainable.Development Goals: SDGs) มงสการบรรลวาระการพฒนาทย งยนในเปาหมายขอท ๘ คอ สงเสรมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจทยงยนและทวถง และการจางงานเตมท และงานทมคณคาส าหรบทกคน (Decent Work and Economic Growth)

๔. นโยบายเนนหนก ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๑

๔.๑ นโยบายเรงดวน (Agenda Based) ๔.๑.๑ เรงรดการจดระเบยบแรงงานตางดาวผดกฎหมายทไดรบการผอนผน ใหมเอกสารยนยนตวบคคลใหถกตองครบถวนตามทกฎหมายก าหนด ภายใน ๓๑ มนาคม ๒๕๖๑ เปาหมาย 1,137,294 คน ๔.๑.๒ ผลกดนและเรงรดการแกไขปญหาการคามนษยดานแรงงาน โดยแกไขปญหาการท าประมงผดกฎหมายดานแรงงาน ตาม.IUU.Fishing และปองกนมใหมการใชแรงงานเดกในรปแบบทเลวราย

4

๔.๑.๓ แกปญหาการหลอกลวงแรงงานไทยไปท างานตางประเทศ และบรณาการหนวยงานทเกยวของเพอปองกนไมใหแรงงานไทยลกลอบเดนทางไปท างานตางประเทศอยางผดกฎหมาย เชน ประเทศเกาหลใต และไตหวน เปนตน ๔.๑.๔ สงเสรมใหนายจางหรอสถานประกอบการรบคนพการเขาท างานในรปแบบประชารฐ ใหเปนไปตามทกฎหมายก าหนด ในอตราสวน ๑๐๐ : ๑ ๔.๑.๕ เรงรดใหมการก าหนดอตราคาจางขนต ารายชวโมงเพอสงเสรม ใหมการจางงานผสงอายมากขน ๔.๑.๖ ขบเคลอนนโยบาย Safety Thailand ดวยการตรวจและบงคบใชกฎหมายความปลอดภยในการท างานอยางจรงจง ๔.๑.๗ ผลกดนใหแรงงานนอกระบบเขาถงระบบหลกประกนทางสงคม เพอใหไดรบสทธประโยชนอยางทวถง และมคณภาพชวตทดขน เชน รกษาพยาบาล สงเคราะหบตร คลอดบตร เสยชวต ทพพลภาพ เปนตน ๔.๑.๘ ยกระดบทกษะฝมอแรงงาน เพอรองรบ ๑๐ อตสาหกรรมเปาหมายของประเทศ และโครงการระเบยบเศรษฐกจภาคตะวนออก (EEC) ตามนโยบายไทยแลนด ๔.๐ 4.1.9 เพมขดความสามารถของแรงงานไทยทไปท างานตางประเทศใหมสมรรถนะสง ตอบสนองความตองการของตลาดแรงงานในตางประเทศ ๔.๑.10 ผลกดนการสรางหลกประกนทางสงคมทเปนธรรมและเทาเทยม ใหสามารถคมครองแรงงานไดอยางทวถง โดยการเพมและปรบปรงสทธประโยชนในทกกรณ คนสทธใหผประกนตน มาตรา 39 ไดกลบเขาสระบบประกนสงคมอกครง 4.1.11 ยกระดบระบบโทรศพทสายดวน 1506.ใหสามารถเปนเครอขายหลกและเชอมโยงระบบโทรศพทสายดวนอนของกระทรวงแรงงาน ไดทวประเทศ เพอรบฟงความคดเหน ใหค าปรกษาแนะน า รบขอรองทกข ขอรองเรยน โดยสามารถใหขอมล ปรกษาหารอ และแนะน าขอปฏบตใหแกประชาชนผใชบรการไดอยางมคณภาพ

5

๔.๒ นโยบายระดบพนท (Area Based) ๔.๒.๑ ใหแรงงานจงหวดเปนตวแทนของกระทรวงในภมภาค ในการขบเคลอนนโยบายของกระทรวงในระดบพนทเพอใหเกดเอกภาพ ๔.๒.๒ ใหแรงงานจงหวดเปนเจาภาพในการบรณาการการท างานกบหนวยงานในสงกดกระทรวงแรงงาน และภาคเครอขายทกภาคสวนทเกยวของ เพอขบเคลอนนโยบายและแกไขปญหาดานแรงงานใหเกดสมฤทธผล ๔.๒.๓ ใหมการจดท าแผนปฏบตการรายจ งหวด . (Action.Plan) โดยใหแรงงานจงหวดเปนหวหนาทมและเจาภาพหลก เพอใหสอดคลองกบแนวนโยบายการบรหารงานภาครฐในประเดนแผนเดยวกน (One Plan) ๔.๒.๔ ใหส านกงานแรงงานจงหวดเปนศนยกลางขอมลดานแรงงาน (Provincial Big Data) โดยพฒนาศนยขอมลดานแรงงานใหมประสทธภาพและประสทธผล ใหมฐานขอมลดานแรงงานทครบถวน ถกตอง และทนสมย และสามารถเชอมโยงกบหนวยงานทเกยวของ

๔.๓ นโยบายบรหารการพฒนา (Administration Based) ๔.๓.๑ ยกระดบศนยปฏบตการกระทรวงแรงงาน (ศปก.รง.) ศปก. ระดบกรม และระดบพนท ใหเปนเครองมอทมความพรอมในการบรหาร ตดตาม เฝาฟง อ านวยการ ขบเคลอน ประเมนผล และควบคมสงการแกไขปญหาแรงงานไดทนตอสถานการณ

๔.๓.๒ พฒนาบคลากรใหมขดสมรรถนะ มความเชยวชาญ มบคลกภาพทด และมภาวะผน า เพอรองรบการเปลยนแปลง และมความช านาญเฉพาะดานในลกษณะมออาชพ

๔.๓.๓ เพมประสทธภาพศนยขอมลแรงงานแหงชาต (NLIC) ดวยการจดระบบขอมล (Big Data) และฐานขอมลธนาคารแรงงาน (Labour.Bank) ทสามารถเชอมโยงกบหนวยงานทงภายในและภายนอกกระทรวง

6

๔.๓.๔ เรงรดการออกกฎหมายส าคญเพอแกไขปญหาแรงงาน จ านวน ๑๑ ฉบบ (๑) การแกไขปญหา IUU.Fishing จ านวน ๓ ฉบบ ไดแก กฎหมายวาดวยแรงงานบงคบ พ.ศ. .... กฎหมายวาดวยการท างานในภาคประมง พ.ศ. .... และรางพระราชกฤษฎกาก าหนดกจการหรอลกจางอนทไมอยในบงคบตามกฎหมายวาดวยการประกนสงคม (ฉบบท ..) พ.ศ. .... (๒) กฎหมายอนๆ จ านวน ๘ ฉบบ ไดแก กฎหมายบรหารจดการการท างานของคนตางดาว กฎหมายสงเสรมการมงานท าแหงชาต กฎหมายคมครองแรงงาน กฎหมายแรงงานสมพนธ กฎหมายแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ กฎหมายการคนสทธแกผประกนตน มาตรา ๓๙ กฎหมายเงนทดแทน และกฎหมายประกนสงคม ๔.๓.๕ ยกระดบกระทรวงแรงงานใหเปนหนวยงานทมมาตรฐานระดบสากล และเปนกระทรวงแรงงานดจทลตามนโยบายไทยแลนด ๔.๐ และน าเทคโนโลยททนสมยมาใชในการบรการประชาชน (E–Services) ๔.๓.๖ จดสวสดการส าหรบบคลากรเพอการปฏบตราชการ เชน ทอยอาศย บานพกขาราชการ ศนยเดกเลกกอนวยเรยน หองพยาบาล สถานทออกก าลงกาย หองรบรองผเกษยณอายราชการ การตรวจสขภาพประจ าป การฌาปนกจสงเคราะห หองละหมาด และกองทนสวสดการขาราชการ เปนตน

7

๕. การขบเคลอนนโยบายสการปฏบต ๕.๑ ใหผบรหารทกหนวยงานชแจงนโยบายและมอบภารกจทรบผดชอบ เพอสรางความเขาใจใหแกบคลากรทกระดบ ก ากบดแล ตดตามและประเมนผลการด าเนนงานของแตละหนวยงานให เปนไปตามนโยบายและเปาหมาย ทก าหนดไวอยางมประสทธภาพ

๕.๒ ใหทกหนวยงานจดท าแผนปฏบตการ (Action Plan) โดยใหมการบรณาการรวมกนระหวางหนวยงานภายในและภายนอกกระทรวง พรอมทงก าหนดตวชวดส าคญรองรบนโยบายและใหสอดคลองกบงบประมาณของแตละหนวย

๕.๓ ใหใชศนยปฏบตการของหนวยงานเปนเครองมอในการบรหาร ขบเคลอน และตดตามประเมนผล

๖. การตดตามประเมนผล

๖.๑ ใหมการตดตามและประเมนผลจากหนวยงานทงภายในและภายนอก โดย ๖.๑.๑ คณะกรรมการตดตามและประเมนผลระดบกระทรวง มหนาทก ากบ ดแล ด าเนนการตดตามและประเมนผลการด าเนนงานในภาพรวม ๖.๑.๒ ผตรวจราชการกระทรวง มหนาทตรวจเยยม ตดตาม ก ากบดแล และใหค าแนะน าในการปฏบตตามนโยบายและแผนงานเพอใหบรรลเปาหมายตามทก าหนดไว ๖.๑.๓ คณะท างานวเคราะหและรายงานสถานการณแรงงาน มหนาทตดตาม รวบรวมขอมล วเคราะห รายงาน และจดท าขอเสนอสถานการณ ดานแรงงาน ๖.๑.๔ จดใหมการจางทปรกษาหรอผเชยวชาญจากภายนอกด าเนนการประเมนผลนโยบายของกระทรวง รายไตรมาส พรอมทงรายงานผลตอผบรหาร

8

๖.๒ ก าหนดกรอบระยะเวลาการประเมนรายไตรมาส และตามความเหมาะสมแลวแตกรณ

๗. ปจจยแหงความส าเรจ

๗.๑ ผบรหารตองมภาวะผน า สรางขวญก าลงใจใหกบบคลากรในหนวยงาน และบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล (Good Governance) ๗.๒ พฒนาบคลากรทกระดบใหมความร ความสามารถ ทกษะ และความเชยวชาญเฉพาะดานอยางมออาชพ ๗.๓ ใชศนยปฏบตการกระทรวงแรงงาน (ศปก.รง.) ศปก. ระดบกรม และระดบพนท เปนเครองมอในการบรหาร ขบเคลอน ตดตามและแกไขสถานการณ ๗.๔ จดระบบฐานขอมล (Big Data) ทมความครบถวน ถกตอง ทนสมย และสามารถเชอมโยงกบทกภาคสวนและภาคเครอขายทเกยวของ ๗.๕ เนนการสรางเอกภาพในการบงคบบญชา และมการท างานเปนทม (Team Work) ๗.๖ แปลงนโยบายไปสการปฏบตดวยการจดท าแผนปฏบตการ ขบเคลอน ตดตาม และประเมนผลอยางเปนรปธรรม ๗.๗ แสวงหาความรวมมอกบไตรภาค ภาคเครอขายทเกยวของ และบรณาการการท างานรวมกนตามแนวทางประชารฐ ๗.๘ บคลากรทกคนตองยดหลกธรรมาภบาลในการปฏบตราชการ มความเชอมน ศรทธา และอทศตนในการท างานเพอความอยดมสขของคนในชาต ๗.๙ ใชการประชาสมพนธ และการปฏบตการขาวสาร (Information Operation: IO) ในทกขนตอนเพอสรางการรบรความเขาใจในเปาหมายองคกรเดยวกน

9