ค ำน ำ - Qacmru- แบบฟอร์มการรายงาน 5 บทที่ 2 มาตรฐานการควบคุมภายใน - มาตรฐานการควบคุมภายใน

คมอการควบคมภายใน มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ก

ค ำน ำ ตามทส านกงานการตรวจเงนแผนดน ไดปรบปรงเนอหาการจดวางระบบการควบคมภายในและการประเมนผลการควบคมภายในบางสวน โดยไดมการปรบลดแบบฟอรมและรปแบบการจดท ารายงานทหนวยรบตรวจตองปฏบตตามระเบยบคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนวาดวยการก าหนดมาตรฐานการควบคมภายใน พ.ศ. 2544 มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมจงไดปรบปรงคมอการควบคมภายในของมหาวทยาลยโดยมงหวงใหผทมสวนเกยวของรบทราบขนตอนการด าเนนงานระบบการควบคมภายในของมหาวทยาลย พรอมทงสามารถน าไปใชประโยชนในการปฏบตงาน เนองจากการควบคมภายในนนเปนกระบวนงานทสอดแทรกอยในขนตอนการปฏบตงานตามปกต ดงนนบคลากรภายในมหาวทยาลยตองมสวนเกยวของกบระบบการควบคมภายในและเพอใหการด าเนนงานเปนไปในทศทางเดยวกน

คมอการควบคมภายใน ฉบบนจงเปนกรอบแนวทางใหหนวยงานของมหาวทยาลยน าไปถอปฏบต เพอใหการควบคมภายในสอดคลองกบมาตรฐานทเกยวของ พรอมทงมการปรบปรงคมอฯ ใหสอดคลองกบแนวทางการบรหารตอไป

ส านกงานมาตรฐานและประกนคณภาพการศกษา มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

30 มกราคม 2555

คมอการควบคมภายใน มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ข

สารบญ

ค าน า ก สารบญ ข

บทท 1 การจดวางระบบการควบคมภายใน - ระเบยบคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน 1

วาดวยการก าหนดมาตรฐานการควบคมภายใน พ.ศ. 2544 - วตถประสงคของการควบคมภายใน 2 - โครงสรางการควบคมภายใน 2 - ขนตอนการด าเนนงานการควบคมภายใน 3 - แนวทางการควบคมภายใน 4 - แบบฟอรมการรายงาน 5

บทท 2 มาตรฐานการควบคมภายใน - มาตรฐานการควบคมภายใน 7

- องคประกอบมาตรฐานการควบคมภายใน 7

บทท 3 รปแบบรายงานและตวอยางรายงาน - รปแบบรายงานระดบสวนงานยอย 20

- รปแบบรายงานระดบหนวยรบตรวจ 23

- รปแบบรายงานของผตรวจสอบภายใน 28

- ตวอยางรายงานระดบสวนงานยอย 31

- ตวอยางรายงานระดบหนวยรบตรวจ 37

- ตวอยางรายงานผตรวจสอบภายใน 51

บรรณานกรม 53 ภาคผนวก ก แบบประเมนองคประกอบของการควบคมภายใน 55 ภาคผนวก ข แบบสอบถามการควบคมภายใน 67 ภาคผนวก ค ประกาศมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม เรอง แนวปฏบตตามนโยบาย 107 การบรหารความเสยงและการควบคมภายใน พ.ศ. 2553 - 2554 ภาคผนวก ง ค าสงมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมท 1003/2554 แตงตงคณะกรรมการ 111 บรหารความเสยงและควบคมภายใน ระดบมหาวทยาลย

: : : : : : มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม : : : : : :

คมอการควบคมภายใน มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม - 1 -

บทท 1 การจดวางระบบการควบคมภายใน

1. ระเบยบคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนวาดวยการก าหนดมาตรฐานการควบคมภายใน พ.ศ.

2544 สวนท 1 ตวระเบยบ

ขอ 5. ใหหนวยรบตรวจจดวางระบบการควบคมภายใน โดยใชมาตรฐานการควบคมในทายระเบยบนเปนแนวทางใหแลวภายในหนงปนบแตวนทระเบยบนใชบงคบโดยอยางนอยตองแสดงขอมล ดงน

(1) สรปภารกจและวตถประสงคการด าเนนงานทส าคญในระดบหนวยรบตรวจและระดบกจกรรม

(2) ขอมลเกยวกบสภาพแวดลอมการควบคมโดยเฉพาะเกยวกบความซอสตยและจรยธรรมของผบรหารระดบสง และบคลากรในหนวยรบตรวจ

(3) ความเสยงทส าคญทมผลกระทบตอการบรรลวตถประสงคของการควบคมภายใน (4) ขอมลเกยวกบกจกรรมการควบคมเพอปองกนหรอลดความเสยงทส าคญตาม (3) (5) ผรบผดชอบประเมนระบบการควบคมภายในและวธการตดตามและประเมนผล ใหหนวยตรวจรายงานความคบหนาในการจดวางระบบการควบคมภายในตอผก ากบดแล

และคณะกรรมการตรวจสอบของหนวยรบตรวจ (ถาม) ทกหกสบวน พรอมทงส าเนาใหส านกงานการตรวจเงนแผนดนดวย เวนแตส านกงานการตรวจเงนแผนดนจะขอใหด าเนนการเปนอยางอน

ขอ 6. ใหผรบตรวจรายงานตอคณะกรรมการตรวจเงนแผ นดน ผก ากบดแล และ

คณะกรรมการตรวจสอบเกยวกบการควบคมภายในอยางนอยปละหนงครง ภายในเกาสบวนนบจากวนสนปงบประมาณหรอปปฏทนแลวแตกรณ เวนแตการรายงานครงแรกใหกระท าภายในสองรอยสสบวนนบจากวนวางระบบการควบคมภายในแลวเสรจ

ขอ 8 บทก าหนดลงโทษหากไมปฏบตหรอปลอยปละละเลยในการปฏบตตามระเบยบน คณะกรรมการตรวจเงนแผนดนจะรายงานตอประธานรฐสภา เพอแจงไปยงคณะกรรมาธการของรฐสภาทเกยวของเพอพจารณาด าเนนการตามอ านาจหนาท และแจงไปยงคณะกรรมาธการพจารณางบประมาณรายจายประจ าปของรฐสภาเพอประกอบการพจารณารางพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าป

: : : : : : Chiang Mai Rajabhat University : : : : : :

- 2 - คมอการควบคมภายใน มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

สวนท 2 มาตรฐานการควบคมภายใน ปจจบนมหาวทยาลยมการควบคมภายในทสอดคลองกบมาตรฐานการควบคมภายในทง 5

ดาน เพอใหเกดระบบการควบคมภายในทสมบรณยงขน มหาวทยาลยจะไดพฒนาปรบปรงใหระบบควบคมภายในของมหาวทยาลยมประสทธภาพและประสทธผลอยางเตมทตอไป

องคประกอบ 5 องคประกอบ 1. สภาพแวดลอมของการควบคมภายใน 2. การประเมนความเสยง 3. กจกรรมการควบคม 4. สารสนเทศและการสอสาร 5. การตดตามประเมนผล

2. วตถประสงคของการควบคมภายใน

2.1 เพอใหการด าเนนงานและการใชทรพยากรของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมเปนไปอยางมประสทธผลและประสทธภาพของการด าเนนงาน (Operation Objectives : O)

2.2 เพอใหการรายงานทางการเงนของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมเปนไปอยางถกตอง เชอถอไดและทนเวลา (Financial Reporting Objectives : F)

2.3 เพอใหการปฏบตงานในมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม เปนไปตามกฎหมาย และระเบยบขอบงคบทเกยวของกบการด าเนนงานของราชการและมหาวทยาลย (Compliance Objectives : C)

3. โครงสรางการควบคมภายใน

มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมก าหนดใหงานการตรวจสอบภายในและการควบคมภายในเปนงานปกต โดยใชระบบและกลไกปกตของมหาวทยาลยเปนเครองมอในการด าเนนการ โดยก าหนดแนวทางการด าเนนงานตามประกาศของมหาวทยาลยและแตงตงคณะกรรมการรบผดชอบในระดบตาง ๆ ดงน

3.1 ประกาศมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม เรอง แนวปฏบตตามนโยบายการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม พ.ศ. 2553 - 2554

3.2 คณะกรรมการบรหารความเสยงและควบคมภายใน ระดบมหาวทยาลย (ตามค าสงมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ท 1003/2554) คณะกรรมการมอ านาจหนาทในการก าหนดนโยบาย แนวทางการด าเนนการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน ใหความเหนชอบในแผนบรหารความเสยงและการควบคมภายในระดบมหาวทยาลย ตดตามและ



พจารณาผลการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน รายงานผลการบรหารความเสยงตอสภามหาวทยาลยและส านกงานการตรวจเงนแผนดน

3.3 คณะกรรมการด าเนนการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน (ตามค าส งมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมท 1003/2554) โดยคณะกรรมการดงกลาวจะมอ านาจและหนาทในการก าหนดแนวปฏบตและประสานการด าเนนงานการบรหารความเสยงและการควบคมภายในของแตละหนวยงาน รวมทงรวบรวม วเคราะห สงเคราะหผลการด าเนนการบรหารความเสยงและการควบคมภายในตอคณะกรรมการบรหารความเสยงและการควบคมภายในมหาวทยาลย

3.4 คณะกรรมการบรหารดานการควบคมภายในระดบหนวยงานใหคณะกรรมการประจ าหนวยงานเปนกรรมการบรหารงานการควบคมภายในของหนวยงานนน มอ านาจหนาทตามประกาศของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม เรอง แนวปฏบตตามนโยบายการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม พ.ศ. 2553 - 2554

3.5 ระดบหนวยงาน มคณะกรรมการด าเนนการบรหารความเสยงและการควบคมภายในระดบหนวยงาน (หนวยงานแตงตง) โดยมหนาทด าเนนการบรหารความเสยงและการควบคมภายในของแตละคณะตามนโยบายของมหาวทยาลย

4. ขนตอนการด าเนนงานการควบคมภายใน

4.1 มหาวทยาลยก าหนดนโยบายเปนประกาศ / แตงตงคณะกรรมการระดบมหาวทยาลย / หนวยงาน

4.2 มหาวทยาลยโดยคณะกรรมการด าเนนงานของมหาวทยาลยประชมชแจงแนวทางการควบคมภายในใหหนวยงานยอย

4.3 หนวยงานยอย ด าเนนการจดท าระบบควบคมภายในของตนเอง

- วางแผนการด าเนนงาน ตดตามประเมนผลและสรปรายงานตามแบบฟอรม ปย.1, ปย.2

- เสนอรายละเอยดของการวางระบบควบคมภายในตามแบบรายงาน ปย.1, ปย.2, ใหคณะกรรมการบรหารการควบคมภายในของหนวยงาน เหนชอบ และน าเสนอตอมหาวทยาลย ตอไป

- หนวยงานประชาสมพนธและประกาศใชระบบการควบคมภายในของหนวยงาน 4.4 หนวยงานยอยตองวางแผนการตดตามระบบควบคมภายในของหนวยงานตนเองใหเปนไป

ตามระยะเวลาทก าหนดไวในการวางแผนการปรบปรงการควบคมภายใน



4.5 มหาวทยาลยน าแบบรายงานของหนวยงานยอยทกหนวยในมหาวทยาลยและแบบประเมนองคประกอบของมาตรฐานการควบคมภายในของผบรหารซงประเมนในส วนของการบรหารจดการของมหาวทยาลย มาสรปเปนภาพรวมของมหาวทยาลยตามแบบ ปอ.1 , แบบ ปอ.2

4.6 น าเสนอผลสรป ใหคณะกรรมการบรหารความเสยงและการควบคมภายในของมหาวทยาลย เหนชอบ

4.7 น าเสนอผลสรปตามขอ 4.6 ใหหนวยรบตรวจ คอ หนวยตรวจสอบภายใน และน าเสนออธการบดมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม รบทราบเพอน าเสนอตอสภามหาวทยาลยและรายงานคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน (สตง.) ตอไป

5. แนวทางการควบคมภายใน

5.1 ปจจบนมหาวทยาลยมการควบคมภายในทสอดคลองกบมาตรฐานการควบคมภายในทง 5 ดาน เพอใหเกดระบบการควบคมภายในทสมบรณยงขน มหาวทยาลยจะไดพฒนาปรบปรงใหระบบควบคมภายในของมหาวทยาลยมประสทธภาพและประสทธผลอยางเตมทตอไป องคประกอบ 5 องคประกอบ

1. สภาพแวดลอมของการควบคมภายใน (Control Environment) 2. การประเมนความเสยง (Risk Assessment) 3. กจกรรมการควบคม (Control Activities) 4. สารสนเทศและการสอสาร (Information and Communications) 5. การตดตามประเมนผล (Monitoring)

5.2 การควบคมความเสยงทเหมาะสมในการควบคมภายใน คอ การใหหนวยงานท าการประเมนและควบคมความเสยงในหนวยงานของตน เพราะแตละหนวยงานมลกษณะด าเนนกจกรรมแตกตางกน

5.3 มหาวทยาลยจะด าเนนการประเมนความเสยงของกจกรรมดานตาง ๆ ในระดบหนวยงาน โดยแบงกจกรรมออกเปนดานตาง ๆ ดงน 5.3.1 ความเสยงดานทรพยากร (การเงน งบประมาณ ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ

อาคารสถานท) 5.3.2 ความเสยงดานยทธศาสตร หรอกลยทธของสถาบน ความเสยงดานนโยบาย

กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ



5.3.3 ความเสยงดานการปฏบตงาน เชน ความเสยงของกระบวนการบรหารหลกสตร การบรหารงานวจย ระบบงาน ระบบประกนคณภาพ

5.3.4 ความเสยงดานบคลากรและความเสยงดานธรรมาภบาล เชน จรรยาบรรณของอาจารยและบคลากร

5.3.5 ความเสยงจากเหตการณภายนอก 6. แบบฟอรมการรายงาน

6.1 แบบฟอรมระดบหนวยงานยอย รายงานนสวนงานยอยตองจดท าเสนอตอผบงคบบญชาตามล าดบขนเพอประมวลผลใน

ภาพรวมเปนรายงานของหนวยงาน และเกบส าเนาไว เพอใหหวหนาสวนราชการหรอหนวยงานเจาหนาทระดบอาวโสหรอหวหนาสวนงานยอย ผตรวจสอบภายใน เจาหนาทของส านกงานตรวจเงนแผนดน และบคคลอนเรยกด และสอบทานตามความจ าเปน ประกอบดวย

1. แบบ ปย.1 รายงานผลการประเมนองคประกอบของการควบคมภายใน 2. แบบ ปย.2 รายงานการประเมนผลและการปรบปรงการควบคมภายใน

6.2 แบบฟอรมการรายงานระดบองคกร รายงานทตองจดสงใหคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน ผก ากบดแล และคณะกรรมการตรวจสอบตามระเบยบฯ ขอ 6 ประกอบดวย

1. แบบ ปอ.1 หนงสอรบรองการประเมนผลการควบคมภายใน 2. แบบ ปอ.2 รายงานผลการประเมนองคประกอบของการควบคมภายใน 3. แบบ ปอ.3 รายงานแผนการปรบปรงการควบคมภายใน





บทท 2 มาตรฐานการควบคมภายใน

มาตรฐานการควบคมภายใน

ปจจบนมหาวทยาลยมการควบคมภายในทสอดคลองกบมาตรฐานการควบคมภายในทง 5 ดาน เพอใหเกดระบบการควบคมภายในทสมบรณยงขน มหาวทยาลยจะไดพฒนาปรบปรงใหระบบควบคมภายในของมหาวทยาลยมประสทธภาพและประสทธผลอยางเตมทตอไป

องคประกอบ 5 องคประกอบ 1. สภาพแวดลอมของการควบคมภายใน (Control Environment) 2. การประเมนความเสยง (Risk Assessment) 3. กจกรรมการควบคม (Control Activities) 4. สารสนเทศและการสอสาร (Information and Communications) 5. การตดตามประเมนผล (Monitoring)

องคประกอบทง 5 ประการ มความเกยวเนองสมพนธกนโดยมสภาพแวดลอมของการ

ควบคมเปนรากฐานทส าคญขององคประกอบอน ๆ องคประกอบทง 5 นเปนสงจ าเปนทมอยในการด าเนนงานตามภารกจของหนวยรบตรวจเพอใหการปฏบตงานบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคของหนวยรบตรวจ 3 ประการ คอ

1) การด าเนนงานเกดประสทธผลและประสทธภาพ 2) รายงานทางการเงนนาเชอถอ 3) มการปฏบตตามกฎ ระเบยบและขอบงคบทเกยวของ

องคประกอบมาตรฐานการควบคมภายใน

1. สภาพแวดลอมการควบคม (Control Environment) สภาพแวดลอมการควบคม หมายถง ปจจยตาง ๆ ซงสงเสรมใหองคประกอบการควบคม

ภายในอน ๆ มประสทธผลในหนวยรบตรวจ หรอท าใหการควบคมทมอยมประสทธผลยงขน หรอท าใหบคลากรใหความส าคญกบการควบคมมากขน ในกรณตรงขาม สภาพแวดลอมของการควบคมทไมมประสทธผลอาจท าใหองคประกอบการควบคมอน ๆ มประสทธผลลดลง สภาพแวดลอมของการควบคมภายในสะทอนใหเหนทศนคต และการรบรถงความส าคญของการควบคมภายในของบคลากรระดบตาง ๆ ในหนวยรบตรวจ



สภาพแวดลอมของการควบคมเปนเรองเกยวกบการสรางความตระหนกและบรรยากาศของการควบคมในหนวยงาน ใหบคลากรในหนวยงานเกดจตส านกทดในการปฏบตงานตามความรบผดชอบโดยเนนการสรางบรรยากาศโดยผบรหารระดบสง

สภาพแวดลอมของการควบคมทด คอ สภาพแวดลอมทท าใหบคลากรในหนวยรบตรวจยดถอและปฏบตตามขอก าหนดดานจรยธรรม มความรบผดชอบและเขาใจขอบเขตอ านาจหนาทของตนเอง มความร ความสามารถ และทกษะทจ าเปนตองใชในการปฏบตงานตามทไดรบมอบหมายอยางเพยงพอ ยอมรบและปฏบตตามนโยบายและแนวทางการปฏบตงาน

สภาพแวดลอมของการควบคมมปจจยตาง ๆ เชน 1.1 ความซอสตยและจรยธรรม

ความซอสตยและจรยธรรมเปนสงส าคญอยางยงทจะท าใหเกดคณธรรมในการด าเนนงานกจกรรมตาง ๆ ในหนวยงาน เปนทยอมรบวาหนวยรบตรวจทมบคลากรทซอสตยและมจรยธรรมสงจ านวนมาก สามารถน าพาหนวยงานของตนใหกาวหนา เปนทยอมรบของสาธารณชนโดยทวไป ดงนน ผบรหารจะตองเปนแบบอยางทดโดยการแสดงออกอยางสม าเสมอ ทงโดยค าพดและการกระท า รวมทงการสอสารภายในใหบคลากรรบทราบถงการปฏบตของผบรหาร และควรจดท าขอก าหนดดานจรยธรรมรวมถงขอหามบคลากรในลกษณะทมผลประโยชนทบซอนอยางชดเจน

ผลประโยชนทบซอน หมายถง สถานการณทบคคลหนงมบทบาทหนาทและ/หรอความสมพนธอนทมวตถประสงคหรอผลประโยชนสวนตว หรอพวกพองททบซอนกบบทบาทหนาทในหนวยงาน ท าใหการปฏบตงานของบคคลนนขาดความเปนอสระและเปนกลาง ซงอาจเกดขนจากผลประโยชนสวนตว ไมสอดคลองกบผลประโยชนของหนวยงาน ท าใหบคคลนนตองตกอยในสภาวการณตองเลอกทางใดทางหนง ซงอาจไมกอใหเกดประโยชนสงสดตอหนวยงาน และอาจน าไปสการทจรตและประพฤตมชอบ

1.2 การพฒนาความร ความสามารถของบคลากร ความรความสามารถของบคลากร เปนปจจยส าคญตอความส าเรจในการด า เนนงาน

ดงนนผบรหารจะตองเปนผก าหนดระดบความร ความสามารถ ทกษะ รวมทงความช านาญและประสบการณส าหรบบคลากรในต าแหนงตาง ๆ วาควรจะอยในระดบใด เพอใชเปนเกณฑในการพจารณาบรรจแตงตงบคลากรใหเหมาะสมกบหนาทและความรบผดชอบ เพอใหการด าเนนง านบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคทตงไว เครองมอส าคญกคอการจดท าเอกสารบรรยายลกษณะงาน (Job Description)

1.3 คณะกรรมการบรหารและคณะกรรมการตรวจสอบ คณะกรรมการบรหารมสวนส าคญตอการก ากบดแลกจการ ซงหากหนวยงานมการ

ก ากบดแลทดจะท าใหการควบคมภายในมประสทธผลดวย สวนคณะกรรมการตรวจสอบเปนกลไกท



ชวยในการตรวจสอบและสอบทานการด าเนนงานใหเปนไปตามทศทางทคณะกรรมการบรหารก าหนด รวมถงผลส าเรจตามแผนงานตาง ๆ ทฝายบรหารด าเนนการ คณะกรรมการตรวจสอบจงตองมความเปนอสระจากฝายบรหาร มความร ความสามารถซ งจะช วยสงเสรมและสนบสนนสภาพแวดลอมการควบคมภายในใหมประสทธผลยงขน

1.4 ปรชญาและรปแบบการบรหารของผบรหาร ปรชญาและรปแบบการบรหาร หมายถง แนวคด ทศนคตและวธปฏบตงานทผบรหาร

น ามาใชในการบรหารหนวยรบตรวจ ผบรหารแตละคนมแนวคดและวธการปฏบต งานรวมทงประสบการณทแตกตางกนออกไป ปรชญาและรปแบบการบรหารทแตกตางกน จะท าใหเกดจดออนการควบคมภายในทแตกตางกน ซงสงผลกระทบโดยตรงตอโครงสรางและประสทธผลการควบคมภายใน

1.5 โครงสรางองคกร โครงสรางองคกร เปนการก าหนดล าดบการบรหาร การควบคม ความรบผดชอบ

กจกรรม รวมถงเสนทางการรายงานผลการปฏบตงาน และความรบผดชอบของบคลากรในระดบ ตาง ๆ โดยค านงถงความร ความสามารถของบคคลเหลานนดวย โครงสรางองคกรทไดรบการจดไวอยางดยอมเปนพนฐานส าคญทจะท าใหผบรหารสามารถวางแผน สงการ และควบคมการปฏบตงานไดอยางถกตอง รวดเรวและมประสทธภาพ รวมทงจะเปนสงทบงบอกใหเหนถงกรอบการท างานของแตละกจกรรมทจะท าใหการด าเนนงานบรรลวตถประสงคทตงไว ลกษณะโครงสรางองคกรทเหมาะสมแตละแหง อาจแตกตางกนตามขนาดและลกษณะกจกรรมในแตละหนวยรบตรวจ

1.6 การมอบอ านาจและหนาทความรบผดชอบ การมอบอ านาจ หมายถง การกระจายการควบคมในสวนทผบรหารตองดแลไปยง

ผปฏบตงานตามความเหมาะสม และตามความจ าเปนในการด าเนนกจการเพอใหบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคทก าหนดไว การกระจายอ านาจ ควรพจารณาถง ลกษณะกจกรรม ความซบซอน ขนาดพนทและระดบความเสยงทยอมรบได หรอใหเกดความเสยงในระดบทความเสยงต าสดทอาจเกดจากการตดสนใจของบคลากรผไดรบมอบอ านาจ ดงนน เพอใหมสภาพแวดลอมของการควบคมทด ผบรหารจงควรมอบอ านาจใหเหมาะสมกบหนาทความรบผดชอบในแตละต าแหนง จดท าเอกสารค าบรรยายลกษณะของบคลากรทกระดบ เอกสารคมอระบบงานโดยเฉพาะงานทมความซบซอนลงทนสง ระบบการควบคมและระบบการรายงานตามหนาทความรบผดชอบทมประสทธภาพและทนกาลไวอยางชดเจนใหเปนแนวทางอางองในการปฏบตงาน เพอปองกนไมใหเกดความซ าซอนหรอละเวนการปฏบตงานรวมทงการด าเนนงานเกดหยดชะงกเมอมการโยกยายสบเปลยนผปฏบตงาน



1.7 นโยบายและวธการบรหารงานบคคล บคลากรเปนปจจยส าคญและมอทธพลทสดตอการปฏบตงานทกดาน รวมทงตอ

ประสทธผลของการควบคมภายใน ฝายบรหารจงควรก าหนดนโยบายและวธปฏบต ในสวนทเกยวกบการคดเลอก การฝกอบรม การเลอนขน เลอนต าแหนง การประเมนผลการปฏบตงาน และเผยแพรแนวทางหรอหลกเกณฑดานทรพยากรบคคล ใหบคลากรรบทราบโดยละเอยด รวมถงควรพฒนาใหความรความสามารถแกบคลากรอยางตอเนอง

2. การประเมนความเสยง (Risk Assessment)

ความเสยง หมายถง เหตการณหรอสถานการณทมความไมแนนอน ซงอาจเกดขนและมผลท าใหหนวยรบตรวจเกดความผดพลาด ความเสยหาย การรวไหล ความสญเปลา ไมสามารถด าเนนงานใหบรรลส าเรจตามวตถประสงคหรอเปาหมายทตงไวได

การประเมนความเสยง หมายถง กระบวนการทส าคญในการระบและวเคราะหความเสยงทมผลกระทบตอการบรรลวตถประสงคของหนวยรบตรวจ รวมทงการคนหาและน าเอาวธการควบคมเพอปองกนหรอลดความเสยงมาใชใหเกดประสทธภาพและประสทธผลตอหนวยรบตรวจ

ขนตอนการประเมนความเสยงประกอบดวย 2.1 ระบปจจยเสยง

การระบปจจยเสยง (Event Identification) ความเสยงมสาเหตจากปจจยทงภายในและภายนอก ปจจยเหลานมผลกระทบตอวตถประสงคและเปาหมายของหนวยรบตรวจหรอผลการปฏบตงาน ทงในระดบหนวยรบตรวจและระดบกจกรรม ในการระบปจจยเสยงฝายบรหารจ าเปนตองตงค าถามวามเหตการณใดหรอกจกรรมใดของกระบวนการปฏบตงานทอาจเกดความผดพลาด ความเสยหาย และการไมบรรลวตถประสงคทก าหนด รวมทงมทรพยสนใดทจ าเปนจะตองไดรบการดแลปองกนรกษา เชน ความเสยงจากการจดซอจดจางในราคาแพง ความเสยงจากการจดซอพสดทมคณภาพต ากวาขอก าหนด เปนตน

2.2 วเคราะหความเสยง การวเคราะหความเสยง (Risk Analysis) หลงจากระบปจจยเสยงแลว ขนตอนตอไปคอการ

วเคราะหความเสยง เทคนคการวเคราะหความเสยงมหลายวธ การวดความเสยงทเปนตวเลข วามผลกระทบตอหนวยรบตรวจเทาไรนนเปนส งทท าไดยาก โดยทวไปจะวเคราะหความเสยง โดยประมาณโอกาสและความถทความเสยงอาจเกดขนวามมากนอยเพยงใด เพอพจารณาผลกระทบจากความเสยงและจดล าดบความส าคญของความเสยงทมผลตอหนวยรบตรวจ โดยการใชวธการใหคะแนน ดงน



โอกาสทจะเกด

ความเสยง ความถโดยเฉลย คะแนน ผลกระทบ มลคาความเสยหาย คะแนน

สงมาก 1 เด อนต อคร งหร อมากกวา

5 สงมาก > 10 ลานบาท 5

สง 1 – 6 เดอนตอครงแตไมเกน 5 ครง

4 สง > 2.5-10 ลานบาท 4

ปานกลาง 1 ปตอครง 3 ปานกลาง > 50,000-2.5 แสนบาท 3 นอย 2 – 3 ปตอครง 2 นอย > 10,000-50,000 บาท 2 นอยมาก 5 ปตอครง 1 นอยมาก ไมเกน 10,000 บาท 1

ผบรหารควรใหความส าคญตอความเสยงทมระดบสงและมโอกาสเกดขนสง แตอาจลดความ

สนใจตอความเสยงทมระดบต าและโอกาสจะเกดความเสยงมนอย การวเคราะหความเสยงของสองจดนตองใชวจารณญาณอยางมากวาควรจะอยในระดบใด เพราะการวดผลความเสยงท าไดยาก โดยอาจพจารณาจากความสมพนธระหวางโอกาสทจะเกดความเสยง และผลกระทบของความเสยงตอองคกรวากอใหเกดความเสยงในระดบใด ซงอาจแสดงไดดงน

5

4

3

2

1

1 2 3 4 5

นอกจากการใชแนวทางในการวเคราะหความเสยงตามแผนภาพขางตนแลว ในทางปฏบต

ฝายบรหารควรพจารณาถงปจจยอน ๆ ประกอบเชน ความเสยงบางประเภทอาจมโอกาสทจะเกดสงมาก ถงแมผลเสยหายทเกดขนจากความเสยงดงกลาวในแตละครงมจ านวนเงนนอย แตหากเกดขนบอยครงผลโดยรวมอาจมจ านวนเงนทมสาระส าคญและอาจกอใหเกดผลเสยหายตอหนวยรบตรวจได

โอกาสทจะเกดความเสยง

ผลกร

ะทบข

องคว

ามเส

ยง

สงมาก

สง

ปานกลาง

นอย



2.3 การจดการความเสยง การจดการความเสยง (Risk Response) เปนขนตอนการก าหนดวธการจดการเพอลด

ความเสยง ซงเมอทราบความเสยงทมนยส าคญและโอกาสทจะเกดความเสยงแลวควรวเคราะหสาเหตทท าใหเกดความเสยง และพจารณาวาจะจดการกบความเสยงนนอยางไร ในการพจารณาเลอกด าเนนการ ผบรหารตองพจารณาถงคาใชจายหรอตนทนในการจดการความเสยงนน เปรยบเทยบกบประโยชนทจะไดรบวาเหมาะสมและคมคาหรอไม

ทงนฝายบรหารควรพจารณาวา ความเสยงทเกดขนนนเปนความเสยงทเกดจากปจจยภายใน เชน ระบบการท างานไมเหมาะสม คณภาพและความสามารถของบคลากร ขนาดและโครงสรางขององคกร เปนตน หรอปจจยภายนอก เชน การเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ การเมอง เทคโนโลย และกฎหมายใหมทมผลใชบงคบเปนตน รวมทงจะตองพจารณาวาเปนความเสยงในดานใด

กรณเปนความเสยงเกยวกบหนวยรบตรวจโดยรวม มกเกดจากปจจยภายนอกซงมไดอยภายใตการควบคมของฝายบรหาร การปองกนหรอลดความเสยงกระท าไดโดยการบรหารความเสยง ดงน

(1) การหลกเลยง (Avoiding) การด าเนนการหลกเลยงเหตการณทกอใหเกดความเสยง เชน หลกเลยงหรอหยดท าธรกจและสนคาหรอบรการทไมถนด

(2) การแบงปน (Sharing) เปนการแบงความรบผดชอบใหผอนรวมรบความเสยง เชน การท าประกน การใชบรการภายนอก (Outsource) เปนตน

(3) การลด (Reducing) เปนการลดหรอควบคมความเสยงโดยใชกระบวนการควบคมภายใน เพอลดโอกาสทจะเกดความเสยงและลดผลกระทบทเกดจากความเสยง

(4) การยอมรบ (Accepting) หนวยรบตรวจยอมรบความเสยงนน ในกรณทหนวยรบตรวจอาจมระบบการควบคมภายในทมประสทธภาพ มระบบขอมลทเพยงพอทจะใชในการตดสนใจ และมความเขาใจความเสยงเปนอยางด รวมทงประโยชนทไดรบจากการจดการความเสยงอาจนอยกวาตนทนทตองเสยไป

กรณเปนความเสยงเกยวกบการควบคมภายใน ทเกดจากปจจยภายในซงอยภายใตการควบคมของฝายบรหาร การปองกนหรอลดความเสยงกระท าไดโดยจดใหมกจกรรมการควบคมอยางเพยงพอและเหมาะสม อาท ความเสยงจากการจดซอพสดในราคาแพงแตคณภาพต า อาจจดใหมกจกรรมควบคมเกยวกบการจดซอใหรดกมมากขน เชน การก าหนดนโยบายการคดเลอกผขายทดทสดทงในเรองคณภาพและราคา การก าหนดวงเงนการอนมตจดซอใหเหมาะสม การจดท าทะเบยนประวตผขาย รวมทงสถตราคาและปรมาณการจดซอ การแบงแยกหนาทตามหลกการควบคมภายในทด การก าหนดใหมการสบเปลยนหมนเวยนเจาหนาทจดซอ เปนตน



3. กจกรรมการควบคม (Control Activities) กจกรรมการควบคม หมายถง นโยบายและระเบยบ วธปฏบต รวมถงมาตรการตาง ๆ ทฝาย

บรหารก าหนดขนเพอใหบคลากรน าไปปฏบตเพอลดหรอควบคมความเสยงและไดรบการสนองตอบโดยมการปฏบตตาม ตวอยางกจกรรมการควบคม เชน การสอบทานงาน การดแลปองกนทรพยสน และการแบงแยกหนาท เปนตน

กจกรรมการควบคมมอยในทกหนาทและทกระดบของการปฏบตงาน เชน การควบคมงาน การใหค าแนะน า การมอบอ านาจ การอนมต การตรวจสอบ การสอบทานผลการปฏบตงาน การรกษาความปลอดภย การแบงแยกหนาท การจดบนทกกจกรรมตาง ๆ รวมทงการรวบรวมและจดเกบเอกสารทเกยวของ ซงเปนหลกฐานแสดงการปฏบตกจกรรมนน ๆ ดงนนในการปฏบตงานทกดาน ผบรหารจะตองจดใหมกจกรรมการควบคมอยางเหมาะสมและเพยงพอกบระดบความเสยงทจะกอใหเกดความเสยหาย

ตวอยางกจกรรมการควบคมทปฏบตโดยทวไป ผบรหารอาจพจารณาน าไปใชใหเหมาะสมกบหนวยงานทรบผดชอบ ไดดงน

3.1 การก าหนดนโยบายและระเบยบวธปฏบตงาน ผบรหารระดบสงเปนผก าหนดนโยบายและแผนงาน เพอแสดงใหเหนถงทศทางของ

หนวยงาน สวนผบรหารระดบรองลงมาเปนผก าหนด ระเบยบ วธปฏบต เพอใชในการด าเนนงานดานตางๆ ทตนเองรบผดชอบ โดยระเบยบวธปฏบตนนจะตองสอดคลองและรองรบ ตามนโยบายหรอแผนงาน และปรบปรงใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอมอยเสมอ รวมทงจดใหมระบบการรายงานผลการปฏบตงานเปนระยะ ๆ เพอวดผลการด าเนนงานทผานมา และน ามาปรบปรงใหดยงขน

3.2 การสอบทานโดยผบรหาร การสอบทานรายงานและขอมลขาวสารตาง ๆ โดยผบรหาร เปนกจกรรมการควบคมท

ส าคญทควรกระท าอยางตอเนองโดยสม าเสมอ และควรบนทกผลการสอบทานการปฏบตงานและสถานการณทผบรหารจ าเปนตองตดตามแกไขเปนลายลกษณอกษร ซงการสอบทานผลการปฏบตงานของผบรหารในแตละระดบอาจมงเนนใหความสนใจในประเดนทแตกตางกน

- การสอบทานโดยผบรหารสงสด ผบรหารสงสด ควรมงเนนใหความสนใจกบการบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคของหนวยรบตรวจในภาพรวมและวตถประสงคทส าคญของหนวยรบตรวจ โดยการวเคราะหเปรยบเทยบระหวางขอมลการปฏบตงานจรงกบงบประมาณ เปาหมายตามแผนงาน ประมาณการรวมทงการเปรยบเทยบกบขอมลในงวดทผานมา หรอเปรยบเทยบกบขอมลของหนวยงานอนทมลกษณะใกลเคยงกนหรอตวชวดความส าเรจอน ๆ ซงจะท าใหเหนภาพรวมของการด าเนนงานวามปญหาในดานใดบาง รวมทงยงชวยใหผบรหารสามารถวเคราะหหาสาเหต และแนวทางการแกไขทจ าเปน



- การสอบทานโดยผบรหารระดบรองลงมา ผบรหารระดบรองลงมาหรอผบรหารระดบกลางเปนผมหนาทรบผดชอบเฉพาะงานดานใดดานหนงภายในหนวยรบตรวจ ตามทไดรบมอบหมายจากผบรหารสงสด จงควรมงเนนสอบทานผลการปฏบตงานทเกดขนจรงในหนวยงานหรอกจกรรมทตนรบผดชอบ เปรยบเทยบกบเปาหมายตามแผนงานทไดก าหนดไว และวเคราะหหาสาเหตของความแตกตางทมสาระส าคญทเกดขนรวมทงสอบทานการปฏบตงานจร งกบระเบยบและวธการปฏบตตาง ๆ การสอบทานควรเขมงวดหรอกระท าบอยครงมากนอยเพยงใดขนกบลกษณะและระดบความเสยงของงานนน ๆ

3.3 การควบคมการประมวลผลขอมล ผบรหารตองใชขอมลสารสนเทศภายในหนวยรบตรวจประกอบการตดสนใจในการ

บรหารจดการทงขอมลทางบญชการเงนและขอมลอนทส าคญ ดงนนขอมลทผานการประมวลผลทงในรปของสารสนเทศหรอรายงาน จะตองมความถกตอง ครบถวน ทนเวลา และใหเนอหาทเปนประโยชนตอการตดสนใจ กจกรรมการควบคมทควรมเพอใหไดสารสนเทศและรายงานทมความสมบรณ ไดแก มการอนมตรายการทกครงกอนท าการบนทกบญช ทะเบยนหรอแฟมหลกฐานอน การสอบทานหรอเปรยบเทยบขอมลกอนการบนทกรายการนน การสอบทานหรอเปรยบเทยบขอมลกอนการบนทกรายการนน การสอบทานหรอการเปรยบเทยบขอมลระหวางกน การใชเทคโนโลยทเหมาะสมชวยในการประมวลผลขอมลทงอปกรณ รายงานและบคลากร

3.4 การอนมต ในการด าเนนงานของทกหนวยรบตรวจ ผบรหารไมสามารถด าเนนงานใหบรรลตาม

วตถประสงคของหนวยรบตรวจทไดก าหนดไวโดยล าพง จงจ าเปนตองมอบหมายใหบคลากรระดบรองลงมาปฏบตแทนโดยการมอบอ านาจ ในการมอบอ านาจใหแกบคลากรในระดบตาง ๆ นน ควรก าหนดขอบเขตของอ านาจในการอนมตใหชดเจนเปนลายลกษณอกษรและควรสอสารใหบคลากรทราบทวกน ผทไดรบมอบหมายอ านาจหนาทใหเปนผอนมตควรสอบทานความเพยงพอของเอกสารประกอบการขออนมต วาถกตอง เหมาะสม และเปนไปตามกฎหมาย ระเบยบ นโยบาย และแนวทางการปฏบตงานทเกยวของ และมวงเงนทอนมตอยภายใตของเขตอ านาจทตนสามารถอนมตได รวมทงควรสอบถามเกยวกบรายการทผดปกตจากผทเกยวของกอนลงนามอนมตใหด าเนนการ นอกจากนผทมอ านาจอนมตไมควรลงนามอนมตในแบบฟอรมเปลาหรอแบบฟอรมทไมมขอมลรายการทขออนมตอยางเพยงพอ

3.5 การดแลปองกนทรพยสน การดแลปองกนทรพยสนเปนการจ ากดการเขาถงทรพยสนทมความเสยง เชน เงนสด

ทรพยสนทมคา เอกสารหลกฐานและระบบงานทส าคญ ขอมลสารสนเทศทเปนความลบขององคกรเปนตน เพอปองกนการสญหาย การทจรต และการน าไปใชประโยชนโดยผทไมมอ านาจหนาทท



เกยวของ ฝายบรหารควรจดใหมการดแลทรพยสนอยางรดกมและเพยงพอ การดแลปองกนรกษาทรพยสนทด คอ การควบคมการเขาถงทรพยสนนน เชน การเกบเงนสดและของมคาในเซฟทปลอดภย การใสกญแจหองเกบพสดหรอตเกบเอกสารหลกฐานทส าคญ การใชระบบรกษาความปลอดภยโดยใชการดหรอแผงสญญาณ การใชรหสผาน การจดเวรยามรกษาความปลอดภย เปนตน นอกจากนฝายบรหารควรก าหนดใหมการจดท าทะเบยนทรพยสนและมการตรวจนบทรพยสนเปนระยะ ๆ โดยบคคลทไมมอ านาจหนาท เกยวกบการจดหาและดแลรกษาทรพยสนนนๆและเปรยบเทยบผลทไดจากการตรวจนบกบทะเบยนทรพยสน หากมผลตางเกดขน ควรตดตามหาสาเหตแลวด าเนนการตามควรแกกรณ และปรบปรงทะเบยนทรพยสนใหถกตอง

3.6 การแบงแยกหนาท หนาทความรบผดชอบของงานทเสยงตอความเสยหายจ าเปนตองมการแบงแยกหนาท เพอปองกนหรอลดความเสยงจากขอผดพลาดหรอการทจรต ตวอยางเชน (1) การอนมตรายการ หรอการใหความเหนชอบ (2) การประมวลผล หรอการบนทกรายการ (3) การดแลรกษาทรพยสนทเกยวของ

ไมควรใหบคคลคนเดยวปฏบตงานนนตงแตตนจนจบ ในกรณทหนวยรบตรวจมขอจ ากดดานบคลากรท าใหไมสามารถแบงแยกหนาทงานดงกลาวได ควรก าหนดกจกรรมอนทดแทน เชน ก าหนดใหมการสอบทานรายละเอยดของกจกรรมตาง ๆ เพมขน หรอก าหนดใหมการควบคมดแลอยางใกลชด นอกจากนอาจก าหนดใหมการสบเปลยนหนาทระหวางบคลากรภายในหนวยรบตรวจเปนครงคราว โดยเฉพาะหนาทงานทมความเสยงตอการเกดขอผดพลาดหรอความเสยหายแกหนวยรบตรวจ เพอมใหบคคลใดบคคลหนงกระท าการอนไมเหมาะสม หรอทจรตโดยอาศยระยะเวลาทท างานตอเนองในหนาทงานเดมเปนเวลานาน

3.7 การจดท าเอกสารหลกฐาน การด าเนนงาน หรอระบบงานใดทมความส าคญควรมการจดท าหลกฐานทเปนเอกสาร

หรอหนงสอไว เพอใหบคลากรทมหนาทเกยวของไดทราบ เขาใจวธปฏบตงานและสามารถคนควาหรออางองไดรวมทงสามารถใชในการตรวจสอบ สอบทานความถกตอง พจารณาอนมตรายงานอยางรดกม ตวอยางเชน ระเบยบ ค าสง คมอการปฏบตงาน ผงทางเดนของระบบงานทมความส าคญตอการด าเนนงาน

4. สารสนเทศและการสอสาร (Information and Communications)

สารสนเทศ หมายถง ขอมลทไดผานการประมวลผลและถกจดใหอยในรปทมความหมายและเปนประโยชนตอการใชงาน



การด าเนนงานของหนวยรบตรวจ บคลากรทกระดบจ าเปนตองใชขอมลสารสนเทศ โดยผบรหารใชในการบรหารจดการ สวนผปฏบตงานใชขอมลสารสนเทศเปนเครองชน าในการปฏบตงานตามหนาท โดยขอมลขาวสารทดจะตองมความถกตอง สมบรณ เปนปจจบน ทนเวลาและมความนาเชอถอ ผบรหารระดบตาง ๆ จ าเปนตองไดรบขอมลทกดานขององคกรเพอพจารณาวาการด าเนนงานเปนไปตามแผนกลยทธและแผนการปฏบตงานประจ าป และบรรลวตถประสงคในการใชทรพยากรอยางมประสทธผลและประสทธภาพหรอไม เชน ขอมลดานการด าเนนงานซงตองน ามาใชจดท ารายงานทางการเงนจะรวมถงขอมลตาง ๆ ดานการจดซอ คาใชจายตาง ๆ รายการอน ๆ เกยวกบทรพยสนถาวร สนคาคงคลงหรอพสดคงคลงและลกหน นอกจากนยงจ าเปนตองมขอมลการปฏบตงานเพอการประกอบการพจารณาวาองคกรไดปฏบตตามระเบยบ กฎหมาย และขอบงคบตาง ๆ หรอไม ขอมลดานการเงนเปนทตองการของผใชทงภายในและภายนอก ซงเปนสงจ าเปนเพอใชในการตดสนใจ จงควรจดใหมขอมลขาวสารทเกยวของและแจกจายขอมลในรปแบบทเหมาะสมและทนเวลาใหฝายบรหารและบคลากร ซงจ าเปนตองใชขอมลขาวสารนนเพอชวยใหผรบสามารถปฏบตหนาทของตนไดอยางมประสทธภาพ

การสอสาร หมายถง การแลกเปลยนขอมลขาวสารระหวางบคลากรทงภายในและภายนอกหนวยงานรบตรวจ ซงอาจใชคนหรอใชสอการตดตอสอสารกได เพอใหบรรลวตถประสงคทตองการ

การสอสารทด ควรเปนไปอยางกวางขวางมการสอสารขอมลทงจากระดบบนลงลาง จากระดบลางขนบน และในระดบเดยวกนภายในหนวยรบตรวจ นอกจากการสอสารภายในหนวยรบตรวจแลว ควรมการสอสารทเพยงพอกบบคคลภายนอกดวยเพอใหสามารถรบขอมลจากผมสวนเกยวของหรอมสวนไดสวนเสยจากภายนอกเพอใหเกดประโยชนตอหนวยรบตรวจ

5. การตดตามประเมนผล (Monitoring)

การตดตามประเมนผล หมายถง กระบวนการประเมนคณภาพการปฏบตงานและประเมนประสทธผลของการควบคมภายในทก าหนดไวอยางตอเนองและสม าเสมอ เพอใหเกดความมนใจวา ระบบการควบคมภายในทก าหนดไวมความเพยงพอและเหมาะสม มการปฏบตตามระบบการควบคมภายในจรง ขอบกพรองทพบไดรบการแกไขอยางเหมาะสมและทนเวลา

การตดตามผลในระหวางการปฏบตงาน และการประเมนผลเปนรายครง มดงตอไปน 5.1 การตดตามผลในระหวางการปฏบตงาน โดยทวไปการควบคมภายในจะไดรบการ

ออกแบบเพอใหเกดความมนใจวามการตดตามผลอยางตอเนอง รวมเปนสวนเดยวกนและอยในการด าเนนงานดานตาง ๆ ตามปกตของหนวยรบตรวจ การตดตามผลครอบคลมทกกจกรรมละตอเนองตลอดเวลาของการปฏบตงาน เชน การวเคราะหขอมล การทดสอบความถกตองและการเปรยบเทยบขอมลตาง ๆ และกจกรรมอนซงเปนการปฏบตงานตามหนาทประจ าของบคลากรในหนวยรบตรวจ



5.2 การประเมนผลรายครง คอการประเมนเปนครงคราวตามงวดเวลาทก าหนดหรอตามความเหมาะสม โดยมวตถประสงคเพอใหทราบถงประสทธผลของการควบคมภายใน ณ ชวงเวลาใดเวลาหนง ขอบเขตและความถในการประเมนขนอยกบวตถประสงคการตดตามประเมนผล การประเมนผลเปนรายครงสามารถท าไดดงน

5.2.1 การประเมนผลการควบคมดวยตนเอง เปนกระบวนการตดตามประเมนผลเพอวตถประสงคในการปรบปรงระบบการควบคมภายในดวยการใหผมความช านาญในกจกรรมนนเขามามสวนรวมในการประเมน โดยก าหนดใหกลมผปฏบตงานของสวนงานยอยนน ๆ รวมกนพจารณาถงความเพยงพอและความมประสทธผลของระบบการควบคมภายใน และคนหาความเสยงของงานในความรบผดชอบ เพอพจารณาปรบปรงกระบวนการและกจกรรมการควบคมทมอย ใหมประสทธภาพและมประสทธผลมากยงขน ดงนนฝายบรหารจงควรก าหนดใหมการประเมนการควบคมดวยตนเองทกสวนงานยอยภายในองคกร

5.2.2 การประเมนการควบคมอยางเปนอสระ เปนการประเมนผลทกระท าโดยผทไมมสวนเกยวของโดยตรงกบการปฏบตงานนน ๆ เพอใหเกดความมนใจวาผลการประเมนจะใหขอมลสารสนเทศทมความถกตอง ครบถวน การประเมนผลอยางเปนอสระอาจกระท าโดยผตรวจสอบภายในและผตรวจสอบภายนอก และ/หรอทปรกษาภายนอก เพอใหผลการประเมนเปนไปตามวตถประสงคและมความเทยงธรรมมากขน การประเมนการควบคมอยางเปนอสระควรจะเปนกจกรรมทชวยเสรมและสนบสนนการประเมนการควบคมดวยตนเอง

ความรบผดชอบของผบรหารตอการตดตามประเมนผล ผบรหารตองก าหนดใหมผรบผดชอบการตดตามประเมนผลเกยวกบความเพยงพอและ

ประสทธผลของการควบคมภายในอยางตอเนอง และก าหนดใหการตดตามประเมนผลเปนสวนหนงของการปฏบตงานและจดท ารายงานเสนอตอผบรหารและคณะกรรมการตรวจสอบหรอคณะกรรมการตรวจสอบและประเมนผลภาคราชการโดยตรง ผบรหารไดรบรายงานการตดตามการประเมนผล ควรด าเนนการดงน

- พจารณาวธการปรบปรงแกไขการควบคมจากผลการประเมนฯ - ก าหนดมาตรการทเหมาะสมส าหรบการด าเนนการตามขอเสนอแนะ - สงการใหผทเกยวของด าเนนการแกไขบกพรอง - ชแจงถงเหตผลทไมจ าเปนตองด าเนนการใด ๆ ตามขอเสนอแนะ





สวนท 3 รปแบบรายงานและตวอยางรายงาน

การใชรปแบบรายงาน

1. ระดบสวนงานยอย มรายงาน 2 แบบ ไดแก 1.1 รายงานผลการประเมนองคประกอบของการควบคมภายใน (แบบ ปย.1)

เพอน าเสนอผลการประเมนแตละองคประกอบของการควบคมภายในของสวนงานยอย 1.2 รายงานการประเมนผลและการปรบปรงการควบคมภายใน (แบบ ปย.2)

เพอบนทกกระบวนการประเมนผลการควบคมภายใน ระบการควบคมทมอย การประเมนผลการควบคม ความเสยงทยงมอย การควบคมภายในทตองปรบปรงและผรบผดชอบ

2. ระดบหนวยรบตรวจ มรายงาน 3 แบบ ไดแก 2.1 หนงสอรบรองการประเมนผลการควบคมภายใน (แบบ ปอ.1)

เปนการรบรองการควบคมภายใน เพอใหความเหนวาระบบการควบคมภายในทใชอยมประสทธผล และมความเพยงพอทจะสนบสนนการด าเนนงานใหบรรลผลส าเรจ ตามวตถประสงค หรอไมเพยงไร

2.2 รายงานผลการประเมนองคประกอบของการควบคมภายใน (แบบ ปอ.2) เปนการสรปผลการประเมนแตละองคประกอบของการควบคมภายในจากการประเมน

กจกรรมตาง ๆ 2.3 รายงานแผนการปรบปรงการควบคมภายใน (แบบ ปอ.3)

เพอน าเสนอจดออนของระบบการควบคมภายในหรอความเสยงทยงมอย พรอมแผนการปรบปรงระบบการควบคมภายใน จากการประเมนระดบสวนงานยอยตามแบบ ปย.2

3. ผตรวจสอบภายใน 3.1 รายงานผลการสอบทานการประเมนผลการควบคมภายในของผตรวจสอบภายใน

(แบบ ปส.) เพอรายงานผลการสอบทานการประเมนระบบการควบคมภายในของหนวยรบตรวจวา

ด าเนนการ ตามวธการทหนวยงานก าหนดหรอไม เพยงใด พรอมขอเสนอแนะ เพอปรบปรง การควบคมภายในใหมความเพยงพอและมประสทธภาพยงขน



รปแบบรายงานระดบสวนงานยอย



แบบ ปย. 1 ชอสวนงานยอย

รายงานผลการประเมนองคประกอบของการควบคมภายใน ณ วนท ............. เดอน …………………… พ.ศ. ……………….

องคประกอบของการควบคมภายใน ผลการประเมน / ขอสรป

1. สภาพแวดลอมการควบคม 1.1 ………………………………………… 1.2 ………………………………………..

2. การประเมนความเสยง 2.1 ………………………………………… 2.2 ………………………………………..

3. กจกรรมการควบคม 3.1 ………………………………………… 3.2 ……………………………………….. 4. สารสนเทศและการสอสาร 4.1 ………………………………………… 4.2 ……………………………………….. 5. การตดตามประเมนผล 5.1 ………………………………………… 5.2 ………………………………………..

ผลการประเมนโดยรวม

.................................................................................................. ................................................

............................................................................................................................. .....................

..................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ..................... ชอผรายงาน.......................................................

(ชอหวหนาสวนงานยอย) ต าแหนง............................................................

วนท................ เดอน..................พ.ศ. ................





รปแบบรายงานระดบหนวยรบตรวจ



แบบ ปอ. 1 หนงสอรบรองการประเมนผลการควบคมภายใน

เรยน คณะกรรมการตรวจเงนแผนดน /ผก ากบดแล / คณะกรรมการตรวจสอบหรอ

คณะกรรมการตรวจสอบและประเมนผลภาคราชการ

.........(ชอหนวยรบตรวจ).............................ไดประเมนผลการควบคมภายในส าหรบปสนสด

วนท………เดอน................. พ.ศ. ………... ดวยวธการท .........(ชอหนวยรบตรวจ)............ก าหนดโดยมวตถประสงคเพอสรางความมนใจอยางสมเหตสมผลวา การด าเนนงานจะบรรลวตถประสงคของการควบคมภายในดานประสทธผลและประสทธภาพของการด าเนนงานและการใชทรพยากร ซงรวมถงการดแลรกษาทรพยสน การปองกนหรอลดความผดพลาด ความเสยหาย การรวไหล การสนเปลอง หรอการทจรต ดานความเชอถอไดของรายงานทางการเงนและการด าเนนงาน และดานการปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ มตคณะรฐมนตร และนโยบาย ซงรวมถงระเบยบปฏบตของฝายบรหาร

จากผลการประเมนดงกลาวเหนวาการควบคมภายในของ ......(ชอหนวยรบตรวจ.......ส าหรบป สนสดวนท………เดอน................. พ.ศ. ………. เปนไปตามระบบการควบคมภายในทก าหนดไว มความเพยงพอและบรรลวตถประสงคของการควบคมภายในตามทกลาวในวรรคแรก ลายมอชอ ..................................................... (ชอหวหนาหนวยรบตรวจ) ต าแหนง ................................................................. วนท........... เดอน ...................... พ.ศ. ...............



กรณมจดออนของการควบคมภายใน สามารถปรบแบบขางตน โดยอธบายเพมเตมในวรรคสาม ดงน

จากผลการประเมนดงกลาวเหนวาการควบคมภายในของ ......(ชอหนวยรบตรวจ).......ส าหรบปสนสดวนท ........... เดอน ...................... พ.ศ. ................ เปนไปตามระบบการควบคมภายในทก าหนดไวมความเพยงพอและบรรลวตถประสงคของการควบคมภายในตามทกลาวในวรรคแรก

อนง การควบคมภายในยงคงมจดออนทมนยส าคญดงน

1. .......................................................................................................................... 2. ........................................................................................ .................................. 3. ..........................................................................................................................

ฯลฯ



แบบ ปอ. 2 ชอหนวยรบตรวจ

รายงานผลการประเมนองคประกอบของการควบคมภายใน ณ วนท ............. เดอน …………………… พ.ศ. ……………….




3. กจกรรมการควบคม 3.1 ………………………………………… 3.2 ……………………………………….. 4. สารสนเทศและการสอสาร 4.1 ………………………………………… 4.2 ……………………………………….. 5. การตดตามประเมนผล 5.1 ………………………………………… 5.2 ………………………………………..

ผลการประเมนโดยรวม

............................................................................................................................. .....................

..................................................................................................................................................

............................................................................................................................. .....................

.............................................................................................................................................. .... ชอผรายงาน.......................................................

(ชอหวหนาหนวยรบตรวจ) ต าแหนง............................................................

วนท................ เดอน..................พ.ศ. ................





รปแบบรายงานของผตรวจสอบภายใน



แบบ ปส. รายงานผลการสอบทานการประเมนผลการควบคมภายในของผตรวจสอบภายใน

(กรณไมมขอตรวจพบหรอขอสงเกต)

เรยน (หวหนาหนวยรบตรวจ / ผบรหารสงสดของหนวยรบตรวจ ขาพเจาไดสอบทานการประเมนผลการควบคมภายในของ .................(ชอหนวยรบตรวจ)......ส าหรบปสนสดวนท ..................เดอน ....................... พ.ศ. ..................... การสอบทานไดปฏบตอยางสมเหตสมผลและระมดระวงอยางรอบคอบ ผลการสอบทานพบวาการประเมนผลการควบคมภายในเปนไปตามวธการทก าหนด ระบบการควบคมภายในมความเพยงพอและสามารถบรรลวตถประสงคของการควบคมภายใน

ชอผรายงาน ..................................................... (ชอหวหนาหนวยตรวจสอบภายใน)

ต าแหนง ........................................................... วนท..............เดอน......................พ.ศ. ...............



กรณทผตรวจสอบภายในสอบทานการประเมนผลการควบคมภายในแลวมขอตรวจพบ หรอขอสงเกตทมนยส าคญ ใหรายงานขอตรวจพบหรอขอสงเกตทมนยส าคญตอทายผลการสอบทาน ดงน

ขาพเจาไดสอบทานการประเมนผลการควบคมภายในของ ......................(ชอหนวยรบตรวจ)........... ส าหรบปสนสดวนท .............เดอน...............................พ.ศ. ....................การสอบทานไดปฏบตอยางสมเหตสมผลและระมดระวงอยางรอบคอบ ผลการสอบทานพบวาการประเมนผลการควบคมภายในเปนไปตามวธการทก าหนด ระบบการควบคมภายในมความเพยงพอและสามารถบรรลวตถประสงคของการควบคมภายในอยางไรกตามมขอสงเกตทมนยส าคญดงน ..................................... ............................................................................................................................................. ................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ..................................



ตวอยางรายงานระดบสวนงานยอย



แบบ ปย. 1 ชอหนวยงาน .......วทยาลยนานาชาต.......

รายงานผลการประเมนองคประกอบของการควบคมภายใน ณ วนท 30 เดอน กนยายน พ.ศ. 2554



วทยาลยนานาชาตมสภาพแวดลอมการควบคมภายในทมประสทธผลในระดบหนงแตถงอยางไร วทยาลยนานาชาตยงตองบรหารจดการในเรองของความเสยงและการจดการความเสยง ก าหนดความชดเจนในเรองของการบรหารงานบคคลและพนกงานทงในเรองการจดองคกร, การเลอนขนเงนเดอน ตลอดจนเรองของความชดเจนในเรองคณธรรมจรยธรรมของพนกงาน บทลงโทษ, การด าเนนการตามกรณตลอดจนการก าหนดแรงจงใจทยตธรรม ทจงใจใหพนกงานมคณธรรม จรยธรรมในการปฏบตงาน


วทยาลยนานาชาตมการก าหนดวตถประสงคระดบหนวยงานและกจกรรมอยางชดเจน มการก าหนดการควบคมเพอปองกนความเสยง แตถงอยางไรกตามวทยาลยนานาชาต ยงไมมความชดเจนในเรองของการระบปจจยเสยง การวเคราะหความเสยงทชดเจนและมประสทธภาพ

3. กจกรรมการควบคม 3.1 ………………………………………… 3.2 ………………………………………..

ในภาพรวมวทยาลยนานาชาตมกจกรรมการควบคมในระดบหนง มกจกรรมควบคมเปนสวนหนงของการปฏบตงานตามปกต แตถงอยางไรกตามกจกรรมการควบคมอาจจะไมครอบคลมกจกรรมทก าหนดขนตามวตถประสงคและผลการประเมนความเสยง อกทงยงไมปรากฏความชดเจนในเรองของการก าหนดเปนลายลกษณอกษรและบทลงโทษกรณฝาฝนในเรองของการม




ผลประโยชนทบซอนโดยอาศยอ านาจหนาท 4. สารสนเทศและการสอสาร 4.1 ………………………………………… 4.2 ………………………………………..

ขอมลสารสนเทศและการสอสารมความเหมาะสมในระดบหนง กลาวคอ มระบบขอมลสารสนเทศทสามารถใชงานไดตามสายงานของพนกงานแตละคน แตยงไมมการจดการระบบสารสนเทศและสายงานส าหรบการบรหารและตดสนใจของฝายบรหารทชดเจนและมประสทธภาพ

5. การตดตามประเมนผล 5.1 ………………………………………… 5.2 ………………………………………..

การตดตามประเมนผล ของวทยาลยนานาชาตมความเหมาะสมในระดบหนง ตามเกณฑของผรบผดชอบ แตถงอยางไรกตามระบบการตดตามประเมนผลวเคราะห สงเคราะหเปรยบเทยบแผนการด าเนนงาน และรายงานใหผก ากบดแลทราบ เปนลายลกษณอกษรอยางตอเนอง สม าเสมอ ยงไมมประสทธภาพ

ผลการประเมนโดยรวม ................................................................................................. .............................................................. .......................................................................................................... ..................................................... ............................................................................................................................................................... ................................................................................................................. ..............................................

ชอผรายงาน.......................................................

(ชอหวหนาหนวยรบตรวจ) ต าแหนง............................................................ วนท................ เดอน..................พ.ศ. ................



แบบ ปย.2







ตวอยางรายงานระดบหนวยรบตรวจ



แบบ ปอ.1 หนงสอรบรองการประเมนผลการควบคมภายใน

เรยน คณะกรรมการตรวจเงนแผนดน

มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ไดประเมนผลการควบคมภายในส าหรบปสนสด วนท 30 กนยายน พ.ศ.2554 ดวยวธการทมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมก าหนด โดยมวตถประสงคเพอสรางความมนใจอยางสมเหตสมผลวา การด าเนนงานจะบรรลวตถประสงคของการควบคมภายใน ดานประสทธผล และประสทธภาพการด าเนนงานและการใชทรพยากร ซงรวมถงการดแลรกษาทรพยสน การปองกนหรอลดความผดพลาด ความเสยหาย การรวไหล การสนเปลองหรอการทจรต ดานความเชอถอไดของรายงานทางการเงน และการด าเนนงาน และดานการปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ มตคณะรฐมนตร และนโยบาย ซงรวมถงการปฏบตงานตามระเบยบของฝายบรหาร

จากผลการประเมนดงกลาวเหนวาการควบคมภายในของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ส าหรบปสนสดวนท 30 กนยายน พ.ศ.2554 เปนไปตามระบบการควบคมภายในทไดก าหนดไว มความเพยงพอและบรรลวตถประสงคของการควบคมภายในตามทกลาวในวรรคแรก

อนง การควบคมภายในยงคงมจดออนทมนยส าคญดงน 1. มหาวทยาลยไมไดจดท าคมอแนวปฏบตการตรวจรบพสด ซงใชเปนแนวทางให

คณะกรรมการตรวจรบพสดและเจาหนาทพสดไดศกษา

2. เจาหนาทบงคบใชสญญายงไมเขมงวดการปฏบตตามสญญามากเทาทควร

3. ยงไมมกฎระเบยบและบทลงโทษกรณเจาหนาทไมปฏบตตามสญญา

4. มหาวทยาลยยงไมมระบบสารสนเทศเพอการบรหารจดการ (MIS) ทสมบรณ

5. มหาวทยาลยยงไมไดท าการส ารวจความตองการของผใชขอมลในทก ๆ ฐานขอมล

ไดแก ฐานขอมลการเงน ฐานขอมลบคลากร ฐานขอมลนกศกษา ฐานขอมลหลกสตร

การเรยนการสอน

6. การปฏบตงานจรงของบางหนวยงานยอยบางหนวยงาน ยงไมชดเจน ไมเปนไปตาม

โครงสรางสายงานทสภามหาวทยาลยก าหนด

7. บคลากรบางคนยงมภาระงานไมตรงตามต าแหนงงาน และไมไดรบการฝกอบรม

เกยวกบงานหลกทไดรบผดชอบ



8. การวางกจกรรมควบคมภายในยงไมครอบคลมงานทกสวน และการปฏบตตาม

กจกรรมควบคมบางกจกรรมไมปฏบตอยางเครงครด

ลายมอชอ.............................................................…

(................................................................) ต าแหนง ........................................................

วนท........... เดอน..................... พ.ศ. .......................



มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม สรปรายงานผลการประเมนองคประกอบของการควบคมภายใน

ณ วนท 30 เดอน กนยายน พ.ศ. 2554

องคประกอบการควบคมภายใน (1)

ผลการประเมน/ขอสรป (2)

1. สภาพแวดลอมการควบคม 1.1 ปรชญาและรปแบบการท างานของผบรหาร

ผลการประเมนและแนวทางในการพฒนา ผบรหารมทศนคตทดพรอมใหการสนบสนนการปฏบตงานหรอการด าเนนงานภายในองคกรอย างชด เจน มการตดตาม ตรวจสอบผลการด าเนนงานอยางสม าเสมอ มการน าผลการด าเนนงานจากหนวยงานตาง ๆ ม า ป ร บ ป ร ง พ ฒ น า ม ห า ว ท ย า ล ย ใ ห มความกาวหนาอยตลอดเวลา และใหความสนใจในการด าเนนงานการบรหารความเสยงและการควบคมภายในเพอชวยลดหรอปองกนความเสยงทอาจเกดขน โดยมระบบกลไกในการด าเนนงานอยางเปนระบบ

1.2 ความซอสตยและจรยธรรม มหาวทยาลยมประกาศ ขอบงคบดานจรยธรรมของบคลากรภายในองคกรโดยไดแจงใหบคลากรทกคนไดรบทราบอยางทวถงในการประชมประจ าปของบคลากรสายวชาการและสายสนบสนน พรอมนนมหาวทยาลยย งมค ณ ะ ก ร ร ม ก า ร ด า น จ ร ร ย า บ ร ร ณ ข อ งมหาวทยาลยในการก ากบ ตดตาม และปองกนความประพฤต ปฏบตของบคลากรอกทางหนงดวย

1.3 ความร ทกษะและความสามารถของบคลากร

มหาวทยาล ยมการก าหนดความร ทกษะและความสามารถของบคลากรแตละ

แบบ ปอ.2





ต าแหนง ก าหนดภาระหนาทความรบผดชอบ ซงเปนไปตามระเบยบบรหารงานบคคลของมหาวทยาลย พรอมกนนนยงมการสงเสรมสนบสนนใหบคลากรมความรความสามารถทงในดานการศกษาตอ ฝกอบรม สมมนาท ง ในประเทศและตางประเทศ นอกจากนนยงมการจดท ากรอบอตราก าลง กรอบภาระงานบคลากรแตละต าแหนงงานอยางเปนลายลกษณอกษรทชดเจนและไดแจงใหบคลากรไดรบทราบอยางท วถ ง การประเมนผลการปฏบต ง านของบคลากรนน มการประเมนผลการปฏบตงาน จ านวน 2 ครง ตอป ซงเปนไปตามระเบยบการบรหารงานบคลากรของมหาวทยาลย

1.4 โครงสรางองคกร มหาวทยาลยไดจดท าโครงสรางและสายงานการบงคบบญชาอยางชดเจน และมการปรบปรงโครงสรางการบรหารงานเปนประจ า พรอมทงมแผนภมการจดองคกรทชดเจนสอสารใหบคลากรไดรบทราบอยางทวถงทงในรปแบบเอกสารสงพมพและเอกสารอเลกทรอนกส

1 .5 การมอบอ านาจและหน าท ความรบผดชอบ

บทบาทหนาทตามโครงสรางไดก าหนดไว อย า งช ด เ จนท ก ส ว น ง าน และแจ ง ใ หผรบผดชอบไดรบทราบอยางทวถงนอกจากนนบทบาทหนาทของผบรหารมความชดเจนตามขอบงคบของมหาวทยาลยการด าเนนงานตาง ๆ จงเปนไปตามนโยบายของมหาวทยาลย

1.6 นโยบายวธการบรหารดานบคลากร มหาวทยาล ย ได จดท าการก าหนดมาตรฐานต าแหนงเพอเปนกรอบในการท างานของแตละบคลากรเพอทจะไดคดสรรบคลากรเ ข า ส ต า แ ห น ง ไ ด อ ย า ง เ ห ม า ะ ส ม แ ล ะ





มหาวทยาลยยงไดมการปฐมนเทศใหกบบคลากรทเขาท างานใหมและจดฝกอบรมบคลากรทกอยางสม าเสมอตอเนองเปนประจ าทกป มหาวทยาลยมการประเมนผลการปฏบตงานของบคลากรเปนประจ าทกป โดยประเมนปละ 2 ครง เปนการประเมนเลอนขนเงนเดอนเพอเปนขวญก าลงใจในการปฏบตหนาทของบคลากร

1.7 กลไกการตดตามการตรวจสอบการปฏบตงาน

มหาวทยาลยมหนวยตรวจสอบภายในและคณะกรรมการตดตาม ตรวจสอบ การด าเนนงานของผบรหารมหาวทยาลย เปนผตรวจสอบ ดแล และประเมนผลการด าเนนงานของผบรหารและหนวยงาน

2. การประเมนความเสยง 2.1 วตถประสงคระดบหนวยงาน

ผลการประเมนและแนวทางในการพฒนา มหาวทยาลยมการก าหนดวตถประสงคของการบรหารความเสยงอยางชดเจน พรอมทงมการชแจงใหกบบคลากรไดรบทราบโดยทวกนในการประชมปฏบตการการจดท าบรหารความเสยงและการควบคมภายใน และมการจดท าแผนบรหารความเสยงและการควบคมภายในทงในระดบมหาวทยาลยและระดบหนวยงานเปนประจ าทกป

2.2 วตถประสงคระดบกจกรรม การด าเนนการก าหนดวตถประสงคของการด าเนนงานนนในแตละกจกรรมจะมความสอดคลองกบวตถประสงคทงในระดบหนวยงานและระดบมหาวทยาลย มการระบตวชวดทสามารถด าเนนงานไดอยางชดเจน และสามารถวดผลการด าเนนงานได กจกรรมตาง ๆ ทจะจ ดท า ข นจะ เป นก จกร รมท ส อดคล องก บ





แนวนโยบายตาง ๆ ของมหาวทยาลย

2.3 การระบปจจยเสยง มหาวทยาลยโดยผบรหารมสวนรวมในการระบและประเมนความเสยงโดยมคณะกรรมการบรหารความเสยงและการควบคมภายในของมหาวทยาลยเปนผด าเนนงาน และผบรหารระดบส งมส วนในการก าหนดห วขอความเสยง ก าหนดนโยบายการจดท าการบรหารความเสยงและหนวยงานตาง ๆ ภายในมหาวทยาลยมการด าเนนงานในดานตาง ๆ ครอบคลมตามพนธกจของมหาวทยาลย

2.4 การวเคราะหความเสยง มหาวทยาลยมการก าหนดความเสยงไวในแตละดานและในแตละกจกรรมมการก าหนดเกณฑการทจะใชประเมนความเส ยง โดยประเมนจากระดบโอกาสทจะเกดความเสยง ระดบของผลกระทบ และระดบความเสยงสงสด โดยก าหนดเกณฑท งในเชงปรมาณและเชงคณภาพตามสถานการณความเสยงทอาจจะเกดขน

2.5 การก าหนดวธการควบคม มหาวทยาลยมการประชมตดตามผลการประเมนความเสยงและไดจดท ารายงานผลการบรหารความเสยงและการควบคมภายในในแตละรอบปน า เสนอคณะกรรมการบรหารม ห า ว ท ย า ล ย แ ล ะ ค ณ ะ ก ร ร ม ก า ร ส ภ ามหาวทยาลย

3. กจกรรมการควบคม มระเบยบปฏบต เทคนคและกลไกท

ผลการประเมนและแนวทางในการพฒนา มหาวทยาลยไดมการด าเนนงานบรหาร





เกยวกบการควบคมส าหรบแตละกจกรรม มนโยบายและวธปฏบตทเปนลายลกษณอกษรทชดเจนพรอมทงมกจกรรมการควบคมตามวตถประสงคและผลการประเมนความเสยง มม าตรการต ดต ามแ ละตร วจสอบ ให ก า รด าเนนงานขององคกรเปนไปตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบและมตคณะรฐมนตร มนโยบายและวธปฏบตงานทท าใหมนใจวา เมอน าไปปฏบตแลวจะเกดผลส าเรจตามทฝายบรหารไดก าหนดไว กจกรรมเพอการควบคมจะชใหผปฏบตงานเหนความเสยงทอาจจะเกดขนในระหวางการปฏบตงานเพอให เกดความระมดระวงและสามารถปฏบตงานใหส าเรจตามวตถประสงค

ความเสยงตามแผนการบรหารความเสยงของมหาวทยาลยและของแตละหนวยงาน โดยก จ ก ร ร ม ก า ร ค ว บ ค ม ไ ด ก า ห น ด ข น ต า มวตถประสงคและผลการประเมนความเสยงไดมการแจงใหบคลากรไดรบทราบโดยทวกนผานการประชาสมพนธตาง ๆ การก าหนดขอบเขต อ านาจหนาทและวงเงนอนมตของผบรหารโดยมหาวทยาลยไดก าหนดเงนอนมตโดยมอบอ านาจใหผบรหารสามารถอนมตไดไมเกน 500,000 บาท และมการควบคมการเบกจายพสด ครภณฑและเอกสารตาง ๆ อยางเปนลายลกษณทชดเจน นอกจากนนมหาวทยาลยไดก าหนดจรรยาบรรณของบคลากรและมระเบยบกระทวงการคลงก าหนดความรบผดชอบของเจาหนาท และมหนวยตรวจสอบภายในของมหาวทยาล ย ตรวจสอบผลการด าเนนงานของแตละหนวยงานทกป

4. สารสนเทศและการสอสาร มระบบขอมลสารสนเทศทเกยวเนองกบการปฏบตงาน มระบบสารสนเทศและการรายงานส าหรบการบรหารและการตดสนใจของฝายบรหาร การรายงานทางการเงนและการด าเนนงาน การปฏบตตามนโยบายและระเบยบปฏบตตาง ๆ ท ใชในการควบคมและด าเนนกจกรรมขององคกร รวมทงขอมลสารสนเทศทไดจากภายนอกองคกร มการตดตอสอสารระหวางหนวยงานใหพนกงานทราบเกยวกบการควบคมภายในและสามารถปฏบตงานในความ

ผลการประเมนและแนวทางในการพฒนา มหาวทยาลยมระบบสารสนเทศของมหาวทยาลยทชวยในการตดสนใจของผบรหาร ร ะ บ บ ส า ร ส น เ ท ศ ท ส า ค ญ ไ ด แ ก ร ะ บ บงบประมาณโปรแกรม 3 มต ระบบสารสนเทศนกศกษา หลกสตร ระบบสารสนเทศบคลากร ระบบสารสนเทศพสด ครภณฑ เปนตน โดยการด าเนนงานในดานการเงนจะมการรายงานทางการเงนใหกบผบรหารไดรบทราบเปนประจ าทกเด อน และทกรายไตรมาส และในส นส ดงบประมาณจะมการรายงานใหส านกงาน





รบผ ดชอบอย างมประส ทธ ผลบรรล ตามวตถประสงคและเปาหมาย

คณะกรรมการตรวจเงนแผนดน พรอมกนนนยงมการจด เกบเอกสารหลกฐานตาง ๆ ผ านโปรแกรมระบบงบประมาณอยางเปนระบบและตรวจสอบได ก า ร ป ร ะ ช า ส ม พ น ธ น น ม ก า รประชาสมพนธตาง ๆ ผานสอของมหาวทยาลย อาท สอวทย โทรทศนภายในมหาวทยาลย เวบไซต จดหมายขาว พรอมทงมการประชมคณะกรรมการอยางตอเนองเปนประจ าทกเดอนเพอรบฟงขอเสนอแนะตาง ๆ น าไปเปนแนวทางในการด าเนนงานตอไป

5. การตดตามประเมนผล มหาวทยาลยมการตดตามประเมนผลการควบคมภายในและประเมนคณภาพการปฏบตงานโดยก าหนดวธปฏบตงานเพอตดตามการปฏบตตามระบบการควบคมภายในอยางตอเนอง บคลากรสามารถทราบไดวาระบบการควบคมภายในท างานไดดหรอไมในระหวางการปฏบตงาน หนวยงานมโครงสรางองคกรทเหมาะสมและการบงคบบญชาทสนบสนนระบบการควบคมภายใน พรอมทงมการน าผลการประเมนมาปองกนหรอลดความเสยงใหนอยลง กรณทพบจดออนหรอขอบกพรองจะไดรบการน ามาแกไขอยางทนทวงท

ผลการประเมนและแนวทางในการพฒนา มหาวทยาล ยมการตดตามผลการด าเนนงานโดยมการรายงานผลการด าเนนงานเปนรายงานในไตรมาสสดทายของปงบประมาณ นอกจากนนหนวยงานตรวจสอบภายในยงไดมก ารต ดตามผลการด า เน น งานของแต ล ะหนวยงานภายในมหาวทยาลย เพอน าผลมาปรบปรงการท างานใหมประสทธภาพมากยงขน เมอพบปญหาในเรองทจรตหรอสงสยวามการทจรต ฝายบรหารจะมการด าเนนการอยางเรงดวน ซงการด าเนนงานจะเปนไปตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบของมหาวทยาลย และยงมคณะกรรมการทรบผดชอบในเรองดงกลาวเปนผด าเนนการดวย



ผลการประเมนโดยรวม มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม มการควบคมภายในหรอการควบคมเปนไปตามมาตรฐานการ

ควบคมภายในของคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน มการควบคมทครอบคลมและมประสทธภาพและประสทธผล แตอยางไรกตามยงมบางสวนทยงตองปรบปรงแกไขใหมความสมบรณยงขนไป อาท

1. ควรก าหนดผรบผดชอบงานควบคมภายในระดบตาง ๆ ครบตามโครงสรางของหนวยงาน เพอใหผลการด าเนนงานการบรหารความเสยง ลดความเสยงและสามารถควบคมภายในได และสามารถท าใหงานทด าเนนการมประสทธภาพและประสทธผลสงสด

2. ควรใหมการก าหนดวตถประสงค วเคราะหและควบคมทกกจกรรมอยางตอเนองเพอลดความเสยงทจะเกดขนใหมระดบนอยทสด

3. ควรมการใหความรแกเจาหนาทผรบผดชอบการบรหารความเสยงตามภาระงานตาง ๆ อยางทวถง เพอปฏบตหนาทในการลดความเสยงดานตาง ๆ ใหนอยลง พรอมทงสามารถควบคมไดและใหผลการด าเนนงานมประสทธภาพมากทสด

4. ควรมผด าเนนการเกยวกบสารสนเทศโดยเพพาะเพอใหการด าเนนการบรรลผล สามารถน าเสนอขอมลสผบรหารไดชดเจนและตอเนอง เพอแกปญหาการด าเนนการทอาจผดพลาดและมความเสยงสง

5. ควรปฏบตกจกรรมทกโครงการใหเปนไปตามแผนการด าเนนการ พรอมทงน าผลการประเมนทกกจกรรมทกโครงการทไดมาปรบปรงแกไขการด าเนนงานในรอบปตอไป เพอใหการด าเนนการมประสทธภาพและประสทธผลสงสด

ลายมอชอ.............................................................…

(............................................................. ...) ต าแหนง ........................................................

วนท........... เดอน..................... พ.ศ. .......................



แบบ ปอ.3









ตวอยางรายงานผตรวจสอบภายใน



แบบ ปส. รายงานผลการสอบทานการประเมนผลการควบคมภายในของผตรวจสอบภายใน

เรยน อธการบด ขาพเจาไดสอบทานการประเมนผลการควบคมภายในของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมส าหรบปสนสดวนท 30 เดอน กนยายน พ.ศ. 2554 การสอบทานไดปฏบตอยางสมเหตสมผลและระมดระวงอยางรอบคอบ ผลการสอบทานพบวาการประเมนผลการควบคมภายในเปนไปตามวธการทก าหนด ระบบการควบคมภายในมความเพยงพอและสามารถบรรลวตถประสงคของการควบคมภายใน



กรณทผตรวจสอบภายในสอบทานการประเมนผลการควบคมภายในแลวมขอตรวจพบหรอขอสงเกตทมนยส าคญ ใหรายงานขอตรวจพบหรอขอสงเกตทมนยส าคญ ตอทายผลการสอบทานดงตวอยางดานลางน ขาพเจาไดสอบทานการประเมนผลการควบคมภายในของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมส าหรบปสนสดวนท 30 เดอน กนยายน พ.ศ. 2554 การสอบทานไดปฏบตอยางสมเหตสมผลและระมดระวงอยางรอบคอบ ผลการสอบทานพบวาการประเมนผลการควบคมภายในเปนไปตามวธการทก าหนด ระบบการควบคมภายในมความเพยงพอและสามารถบรรลวตถประสงคของการควบคมภายใน อยางไรกตามมขอสงเกตทมนยส าคญ ดงน การจดท าแผนพฒนาบคลากรยงไมสอดคลองกบความตองการของบคลากร และการคดเลอกบคลากรเขารบการฝกอบรมสวนหนง ยงไมตรงกบหลกสตรและลกษณะทปฏบตอย ซงปรากฏในแผนการปรบปรงการควบคมภายในของกรมตามแบบ ปอ.3 แลว แตเหนควรก าหนดไวในแผนปฏบตงานประจ าปของกรมเพอใหด าเนนการตอไป





บรรณานกรม

กองนโยบายและแผน มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม . คมอการจดท ารายงานการควบคมภายใน

ตามระเบยบคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนวาดวยการก าหนดมาตรฐานการควบคมภายใน พ.ศ. 2544. เชยงใหม : มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม, 2548.

ประไพพศ ลลตาภรณ. การบรหารความเสยงและการควบคมภายใน. เอกสารประกอบการอบรมสมมนาเชงปฏบตการ เรอง “การบรหารความเสยงและการควบคมภายใน”. เชยงใหม : มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม, 2553.

ส านกงานการตรวจเงนแผนดน. แนวทางการจดวางระบบการควบคมภายในและการประเมนผลการควบคมภายใน. กรงเทพมหานคร: ซสเตม โฟร กราฟฟคส, 2552.

ส านกงานคณภาพและมาตรฐานการศกษา. คมอการจดท าระบบควบคมภายในของมหาวทยาลย. เชยงใหม: มหาวทยาลยแมโจ, 2552.





ภาคผนวก ก แบบประเมนองคประกอบของการควบคมภายใน



ตวอยางแบบประเมนองคประกอบของการควบคมภายใน

แบบประเมนองคประกอบการควบคมภายใน เปนเครองมอส าหรบการบรหารการควบคมภายในและการประเมนผลการควบคมภายใน เพอชวยใหผบรหารและผประเมนพจารณาตดสนไดวา ระบบการควบคมภายในของหนวยรบตรวจไดรบการออกแบบอยางเหมาะสมและเพยงพอ หรอไม ควรปรบปรงแกไขในจดใด อยางไร

แบบประเมนฯ นแยกเปน 5 องคประกอบของการควบคมภายใน ในแตละองคประกอบ ประกอบ ดวยขอความภายใตหวขอหลกๆ และหวขอยอยทเกยวเนองกบหวขอหลก ผใชหรอผประเมนอาจปรบปรงแกไขเพมเตมขอความตามความเหมาะสม ชองวางใตหวขอ “ความเหน/ค าอธบาย” ใชส าหรบจดบนทกขอคดเหนหรอค าอธบายในหวขอนนๆ

ขอคดเหนหรอค าอธบายจะไมเปนลกษณะ “ใช” หรอ “ไมใช” แตจะสรปรวมวาหนวยงานใหความส าคญหรอปฏบตอยางไรในเรองนนๆ ซงจะชวยใหไดขอสรปเกยวกบการควบคมภายในของแตละองคประกอบของการควบคมภายใน ส ว นท ว า งตอนทายของแต ล ะองคประกอบการควบคมภายในใชส าหรบบนทกผลการประเมนโดยทวไป และระบวธการทควรปฏบต หรอควรพจารณาองคประกอบนนๆ และชองวางตอนทายสดของแบบประเมนใชสรปผลการประเมนการควบคมภายในโดยรวม

ในการพจารณาใหขอสรปผลการประเมนแตละองคประกอบของการควบคมภายใน ผประเมนควรใชวจารณญาณวา

1. ขอความใตขอตางๆ ในแบบประเมน เหมาะสมทจะน าไปประยกตใชกบเหตการณตางๆ ในองคกรหรอไม ถาไมเหมาะสม ควรปรบปรงแกไขเนอหาแบบประเมน ในหวขอยอยนนๆ กอน

2. หนวยทไดรบการประเมนมการปฏบตตามทระบ หรอไม อยางไร 3. การปฏบตจรงมจดออนของการควบคมภายใน หรอไม อยางไร การปฏบตจรงม

ผลกระทบตอการบรรลวตถประสงค หรอไม อยางไร



จดทควรประเมน ความเหน / ค าอธบาย

1. สภาพแวดลอมของการควบคม ผประเมนควรพจารณาแตละปจจยทมผลกระทบตอสภาพแวดลอม

การควบคมเพอพจารณาวา หนวยรบตรวจมสภาพแวดลอมการควบคมทด หรอไม

1.1 ปรชญาและรปแบบการท างานของผบรหาร มทศนคตทดและสนบสนนการปฏบตหนาทภายในองคกร

รวมทงการตดตามผล การตรวจสอบและการประเมนผล ทงจากการตรวจสอบภายในและการตรวจสอบภายนอก

มทศนคตท เหมาะสมต อการรายงานทางการ เง น งบประมาณ และการด าเนนงาน

มทศนคตและการปฏบตทเหมาะสมตอการกระจายอ านาจ มทศนคตทเหมาะสมในการจดการความเสยงจากการ

วเคราะหความเสยงทเกยวของอยางรอบคอบ และการพจารณาวธการลดหรอปองกนความเสยง

มความมงมนทจะใชการบรหารแบบมงผลสมฤทธของงาน (Performance – Based Management)

1.2 ความซอสตยและจรยธรรม มขอก าหนดดานจรยธรรมและบทลงโทษเปนลายลกษณ

อกษร และเวยนใหพนกงานทกคนลงนามรบทราบเปนครงคราว

พนกงานทราบและเขาใจลกษณะของพฤตกรรมทยอมรบและไมยอมรบและบทลงโทษตามขอก าหนดดานจรยธรรม และแนวทางการปฏบตทถกตอง

ฝายบรหารสงเสรมและสนบสนนวฒนธรรมองคกรทมงเนนความส าคญของความซอสตยและจรยธรรม

ฝายบรหารมการด าเนนการตามควรแกกรณ เมอไมมการปฏบตตามนโยบาย วธปฏบต หรอระเบยบปฏบต




ฝายบรหารก าหนดเปาหมายการด าเนนงานทเปนไปได และไมสรางความกดดนใหแกพนกงานในการปฏบตงานใหบรรลตามเปาหมายทเปนไปไมได

ฝายบรหารก าหนดสงจงใจทยตธรรมและจ าเปนเพอใหมนใจวาพนกงานจะมความซอสตยและถอปฏบตตามจรยธรรม

ฝายบรหารด าเนนการโดยเรงดวนเมอมสญญาณแจงวาอาจมปญหาเรองความซอสตยและจรยธรรมของพนกงานเกดขน

1.3 ความร ทกษะและความสามารถของบคลากร มการก าหนดระดบความร ทกษะและความสามารถ มการจดท าเอกสารค าบรรยายคณลกษณะงานของแตละ

ต าแหนง และเปนปจจบน มการระบและแจงใหพนกงานทราบเกยวกบความรทกษะ

และความสามารถทตองการส าหรบการปฏบตงาน มแผนการฝกอบรมตามความตองการของพนกงานทงหมด

อยางเหมาะสม การประเมนผลการปฏบตงานพจารณาจากการประเมน

ปจจยทมผลตอความส าเรจของงาน และมการระบอยางชดเจนในสวนพนกงานมผลการปฏบตงานด และสวนทตองมการปรบปรง

1.4 โครงสรางองคกร มการจดโครงสรางและสายงาน การบงคบบญชาทชดเจน

และเหมาะสมกบขนาดและลกษณะการด าเนนงานของหนวยรบตรวจ

มการประเมนผลโครงสรางเปนครงคราวและปรบเปลยนทจ าเปนใหสอดคลองกบสถานการณทมการเปลยนแปลง

มการแสดงแผนภมการจดองคกรทถกตองและทนสมยใหพนกงานทกคนทราบ




1.5 การมอบอ านาจและหนาทความรบผดชอบ มการมอบหมายอ านาจและหนาทความรบผดชอบใหกบ

บคคลทเหมาะสมและเปนไปอยางถกตอง และมการแจงใหพนกงานทกคนทราบ

ผบรหารมวธการทมประสทธภาพในการตดตามผลการด าเนนงานทมอบหมาย

1.6 นโยบายวธบรหารดานบคลากร มการก าหนดมาตรฐานหรอขอก าหนดในการวาจาง

บคลากรทเหมาะสม โดยเนนถงการศกษา ประสบการณ ความซอสตยและมจรยธรรม

มการจดปฐมนเทศใหกบพนกงานใหม และจดฝก อบรม

พนกงานทกคนอยางสม าเสมอและตอเนอง

การเลอนต าแหนงและอตราเงนเดอน และการโยกยาย

ขนอยกบการประเมนผลการปฏบตงาน

การประเมนผลการปฏบตงานของพนกงานไดพจารณา

รวมถงความซอสตยและจรยธรรม

มการลงโทษทางวนยและแกไขปญหา เมอมการไมปฏบต

ตามนโยบายหรอขอก าหนดดานจรยธรรม

1.7 กลไกการตดตามการตรวจสอบการปฏบตงาน

มคณะกรรมการตรวจสอบหรอคณะกรรมการตรวจสอบ

และประเมนผลภาคราชการ และมการก ากบดแล การ

ปฏบตงานภายในองคกรใหเปนไปตามระบบการควบคม

ภายในทก าหนดอยางตอเนองและสม าเสมอ

มผตรวจสอบภายใน และมการรายงานผลการตรวจสอบ

ภายในตอหวหนาสวนราชการ




1.8 อนๆ (โปรดระบ)

………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………….…

……………………………………………………………………………………….…… สรป / วธการทควรปฏบต ………………………………………………………………………………………...… …………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………...… ชอผประเมน …………………………………..…… ต าแหนง ……………………………………………… วนท ............../......................../...................




2. การประเมนความเสยง

กอนการประเมนความเสยงจะตองสรางความชดเจนเกยวกบว ต ถ ป ร ะ ส ง ค ก า ร ด า เ น น ง า น ท ง ใ น ร ะ ด บ ห น ว ย ร บ ต ร ว จ และระดบกจกรรม (เชน แผนงาน หรองานทไดรบมอบหมาย)

วตถประสงคของการประเมนองคประกอบการควบคมภายในน เพอทราบกระบวนการระบความเสยง การวเคราะห และการบรหารความเสยงวา เหมาะสม เพยงพอ หรอไม

2.1 วตถประสงคระดบหนวยรบตรวจ มการก าหนดวตถประสงคและเปาหมายการด าเนนงาน

ของหนวยงานอยางชดเจนและวดผลได มการเผยแพรและชแจงใหบคลากรทกระดบทราบและ

เขาใจตรงกน

2.2 วตถประสงคระดบกจกรรม มการก าหนดวตถประสงคของการด าเนนงานในระดบ

กจกรรม และวตถประสงคนสอดคลองและสนบสนนวตถประสงคระดบหนวยรบตรวจ

วตถประสงคระดบกจกรรมชดเจน ปฏบตได และวดผลได บคลากรทกคนทเกยวของมสวนรวมในการก าหนดและให

การยอมรบ

2.3 การระบปจจยเสยง ผบรหารทกระดบมสวนรวมในการระบและประเมนความ

เสยง มการระบและประเมนความเสยงทอาจเกดขนจากปจจย

ภายในและภายนอก เชน การปรบลดบคลากร การใชเทคโน โลย สม ย ใหม การ เก ดภ ยธรรมชาต การเปลยนแปลงทางการเมองเศรษฐกจและสงคม เปนตน



จดทควรประเมน ความเหน / ค าอธบาย 2.4 การวเคราะหความเสยง

มการก าหนดเกณฑในการพจารณาระดบความส าคญของความเสยง

มการว เคราะหและประเมนระดบความส าคญหรอผลกระทบของความเสยงและความถทจะเกดหรอโอกาสทจะเกดความเสยง

2.5 การก าหนดวธการควบคมเพอปองกนความเสยง มการวเคราะหสาเหตของความเสยงทอาจเกดขนและ

ก าหนดวธการควบคมเพอปองกนหรอลดความเสยง มการพจารณาความคมคาของตนทนทจะเกดขนจากการ

ก าหนดวธการควบคมเพอปองกนหรอลดความเสยง มการแจงใหบคลากรทกคนทราบเกยวกบวธการควบคม

เพอปองกนหรอลดความเสยง มการตดตามผลการปฏบตตามวธการควบคมทก าหนด

เพอปองกนหรอลดความเสยง 2.6 อนๆ (โปรดระบ)

……………………………………………………………….…………………………… …………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………

สรป / วธการทควรปฏบต …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………

ชอผประเมน ………………………………………… ต าแหนง ……………………………………….……… วนท ............../....................../......................



จดทควรประเมน ความเหน / ค าอธบาย 3. กจกรรมการควบคม

ในการประเมนความเพยงพอของการควบคมภายในผประเมนควรพจารณาวา มกจกรรมการควบคมทส าคญเหมาะสม เพยงพอ และมประสทธผลหรอไม

3.1 กจกรรมการควบคมไดก าหนดขนตามวตถประสงคและผลการประเมนความเสยง

3.2 บคลากรทกคนทราบและเขาใจวตถประสงคของกจกรรมการควบคม

3.3 มการก าหนดขอบเขตอ านาจหนาทและวงเงนอนมตของผบรหารแตละระดบไวอยางชดเจนและเปนลายลกษณอกษร

3.4 มมาตรการปองกนและดแลรกษาทรพยสนอยางรดกมและเพยงพอ

3.5 มการแบงแยกหนาทการปฏบตงานทส าคญหรองานทเสยงตอความเสยหายตงแตตนจนจบ เชน การอนมต การบนทกบญช และการดแลรกษาทรพยสน

3.6 มขอก าหนดเปนลายลกษณอกษร และบทลงโทษกรณฝาฝนในเรองการมผลประโยชนทบซอนโดยอาศยอ านาจหนาท

3.7 มมาตรการตดตามและตรวจสอบใหการด าเนนงานขององคกรเปนไปตามกฎระเบยบ ขอบงคบ และมตคณะรฐมนตร

3.8 อนๆ (โปรดระบ) …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… สรป / วธการทควรปฏบต …………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………

ชอผประเมน ………………………… ต าแหนง ……………………………… วนท ............../................/.....................



จดทควรประเมน ความเหน / ค าอธบาย 4. สารสนเทศและการสอสาร

การด าเนนการเกยวกบการควบคมภายในจะตองมสารสนเทศทเกยวของและเชอถอได ผประเมนควรพจารณาความเหมาะสมของระบบสารสนเทศและการสอสารตอความตองการของผใช และการบรรลวตถประสงคของการควบคมภายใน

4.1 จดใหมระบบสารสนเทศและสายการรายงานส าหรบการบรหารและตดสนใจของฝายบรหาร

4.2 มการจดท าและรวบรวมขอมลเกยวกบการด าเนนงานการเงน และการปฏ บ ต ต ามกฎ ระ เบ ยบ ข อบ ง ค บ และมตคณะรฐมนตรไวอยางถกตอง ครบถวน และเปนปจจบน

4.3 มการจดเกบขอมล/เอกสารประกอบการจายเงนและการบนทกบญชไวครบถวน สมบรณ และเปนหมวดหม

4.4 มการรายงานขอมลทจ าเปนทงจากภายในและภายนอกใหผบรหารทกระดบ

4.5 มระบบการตดตอสอสารทงภายในและภายนอกอยางเพยงพอ เชอถอได และทนกาล

4.6 มการสอสารอยางชดเจนใหพนกงานทกคนทราบและเขาใจบทบาทหนาทของตนเกยวกบการควบคมภายในปญหาและจดออนของการควบคมภายในทเกดขน และแนวทางการแกไข

4.7 มกลไกหรอชองทางใหพนกงานสามารถเสนอขอคดเหน หรอขอเสนอแนะในการปรบปรงการด าเนนงานขององคกร

4.8 มการรบฟงและพจารณาขอรองเรยนจากภายนอก อาท หนวยงานภายนอก ประชาชน สอมวลชน ผมสวนไดสวนเสยกบหนวยงาน

4.9 อนๆ (โปรดระบ) …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………




สรป / วธการทควรปฏบต …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………

ชอผประเมน ………………………… ต าแหนง ……………………………… วนท ............../................/......................



จดทควรประเมน ค าอธบาย/ค าตอบ

5. การตดตามประเมนผล ผประเมนควรพจารณาความเหมาะสมของระบบการตดตาม

ประเมนผลการควบคมภายในขององคกรในอนจะชวยใหบรรลวตถประสงคของการควบคมภายใน

5.1 มการเปรยบเทยบแผนและผลการด าเนนงาน และรายงานใหผบรหารระดบสงไดทราบเปนลายลกษณอกษรอยางตอเนองและสม าเสมอ

5.2 กรณผลการด าเนนงานไมเปนไปตามแผน มการด าเนนการแกไขอยางทนกาล

5.3 มการก าหนดใหมการตดตามผลในระหวางการปฏบตงานอยางตอเนองและสม าเสมอ

5.4 มการตดตามและตรวจสอบการปฏบตตามระบบการควบคมภายในทก าหนดไวอยางตอเนองและสม าเสมอ

5.5 มการประเมนผลความเพยงพอและประสทธผลของการควบคมภายใน และประเมนการบรรลตามวตถประสงคขององคกรหรอของหนวยงานในลกษณะการประเมนการควบคมดวยตนเอง และ/หรอการประเมนการควบคมอยางเปนอสระ อยางนอยปละหนงครง

5.6 มการรายงานผลการประเมนและรายงานการตรวจสอบของผตรวจสอบภายในโดยตรงตอผบรหารระดบสงและ/หรอคณะกรรมการตรวจสอบภายใน

5.7 มการตดตามผลการแกไขขอบกพรองทพบจากการประเมนผลและการตรวจสอบของผตรวจสอบภายใน

5.8 มการก าหนดใหหนวยงานตองรายงานตอผบรหารระดบสงทนท ในกรณทมการทจรตหรอสงสยวามการทจรต มการไมปฏบตตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบ และมการกระท า อนทอาจมผลกระทบตอองคกรอยางม



จดทควรประเมน ค าอธบาย/ค าตอบ นยส าคญ

5.9 อนๆ (โปรดระบ) ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… สรป / วธการทควรปฏบต ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ชอผประเมน ………………………………. ต าแหนง …………………..………………… วนท ............../................../..............



ชอหนวยรบตรวจ/สวนงานยอย รายงานผลการประเมนองคประกอบของการควบคมภายใน

ณ วนท.............เดอน.....................พ.ศ. .....................

องคประกอบของการควบคมภายใน

ผลการประเมน / ขอสรป

1. สภาพแวดลอมการควบคม 1.1 ....................................................................... 1.2 .......................................................................

2. การประเมนความเสยง 2.1 ....................................................................... 2.2 .......................................................................

3. กจกรรมการควบคม 3.1 ....................................................................... 3.2 .......................................................................

4. สารสนเทศและการสอสาร 4.1 ....................................................................... 4.2 .......................................................................

5. การตดตามประเมนผล 5.1 ....................................................................... 5.2 .......................................................................

ผลการประเมนโดยรวม ................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... ................................... ........................................................................................................................................ ........................

ชอผรายงาน........... ........... ...........................................

( ) ต าแหนง....................................................... ..................

วนท... ..................../......... ................../.... ..................



ภาคผนวก ข แบบสอบถามการควบคมภายใน



ตวอยางแบบสอบถามการควบคมภายในและค าแนะน าการใชแบบสอบถาม ...........................................

วตถประสงค แบบสอบถามการควบคมภายในนจดท าขนเพอใหทราบความเสยงทวไปทมผลกระทบตอ

การบรรลวตถประสงคของการควบคมภายใน และใชประเมนความเพยงพอของระบบการควบคมภายใน เพอการปรบปรงแกไขตอไป

แบบสอบถาม แบบสอบถามม 4 ชด คอ

ชดท 1 แบบสอบถามดานการบรหาร ส าหรบสอบถามผบรหารทรบผดชอบดานบรหาร

ชดท 2 แบบสอบถามดานการเงน ส าหรบสอบถามผบรหารและเจาหนาทผรบผดชอบดานการเงน

ชดท 3 แบบสอบถามดานการผลต ส าหรบสอบถามผบรหารและเจาหนาทผรบผดชอบดานการผลต

ชดท 4 แบบสอบถามดานอนๆ ส าหรบสอบถามผบรหารและเจาหนาทผรบผดชอบดานบคลากร ดานระบบสารสนเทศและดานพสด

แบบสอบถามทง 4 ชด เปนเพยงตวอยาง ผใชสามารถปรบปรงแกไขไดตามความเหมาะสม

การใชแบบสอบถาม 1. ผประเมนเปนผถามตามแบบสอบถาม ถามการปฏบตตามค าถามแสดงถงการ

ควบคมภายในทดใหกรอกเครองหมาย “” ในชอง “ม/ใช” ถาไมมการปฏบตตามทถามใหกรอกเครองหมาย “” ในชอง “ไมม/ไมใช” ถาไมมกจกรรมทเกยวกบเรองทถามใหกรอกในชอง “ไมม/ไมใช” โดยใชอกษร NA ซงยอมาจาก Not Applicable และหมายเหตวา ไมมเรองทเกยวกบค าถาม

2. ค าตอบวา “ไมม/ไมใช” หมายถง มไดปฏบตตามค าถาม แสดงถงจดออนของระบบการควบคม ภายใน ผประเมนควรทดสอบและหาสาเหต และพจารณาวามการควบคมอนทดแทนหรอไม

จากค าตอบทไดรบ ผสอบทานหรอผประเมนควรสงเกตการณการปฏบตงานจรง การวเคราะหเอกสารหลกฐาน หรอค าตอบของผทมความรในเรองทถามและเชอถอได เพอสรปค าตอบ



และอธบายวธปฏบตในแตละขอของค าถามในชอง “ค าอธบาย/ค าตอบ” เพอใหไดขอมลทถกตองทจะน ามาประเมนความเพยงพอของระบบการควบคมภายใน

3. จากขอมลในชอง “ค าอธบาย/ค าตอบ” จะน ามาพจารณาประเมนความเพยงพอของระบบการควบคมภายในของแตละดานและแตละเรองในดานนนๆ



ตวอยางแบบสอบถามการควบคมภายใน ชดท 1 ดานการบรหาร

ผทจะตอบแบบสอบถามดานนไดดทสด คอ ผบรหารทรบผดชอบดานการบรหารของหนวย

รบตรวจ การสรปค าถามค าตอบในชอง “ค าอธบาย/ค าตอบ” จะน าขอมลจากการสงเกตการณการปฏบตงาน การวเคราะหเอกสารหลกฐาน และการสมภาษณผมความรในเรองทสอบถาม

แบบสอบถามดานการบรหาร ประกอบดวยเรองตาง ๆ ดงน

1. ภารกจ 1.1 วตถประสงคหลก 1.2 การวางแผน 1.3 การตดตามผล

2. กระบวนการปฏบตงาน 2.1 ประสทธผล 2.2 ประสทธภาพ

3. การใชทรพยากร 3.1 การจดสรรทรพยากร 3.2 ประสทธผลของการใชทรพยากร

4. สภาพแวดลอมของการด าเนนงาน 4.1 การปฏบตตามกฎ ระเบยบและขอบงคบ 4.2 ความสอดคลองกบสภาพแวดลอมการด าเนนงาน



ตวอยางแบบสอบถามการควบคมภายใน ดานการบรหาร

ค าถาม ม / ใช ไมม / ไมใช ค าอธบาย / ค าตอบ 1. ภารกจ

1.1 วตถประสงคหลก

หนวยรบตรวจมการก าหนดภารกจเปนลายลกษณอกษร

ภารกจท ก าหนดมความชด เจน กะทดรด และเขาใจงาย สอดคลองกบภารกจขององคกรทก ากบดแล (อาท กระทรวง ทบวง กรม จงหวด) เป น ไปตามกฎหมาย ระ เบ ยบขอบงคบทเกยวของหรอไม

มการประกาศใหบคลากรของหนวยรบตรวจทกคนทราบภารกจขององคกรหรอไม

ฝ า ย บ ร ห า ร ม ก า ร ก า ห น ดวตถประสงคและเป าหมายการด าเนนงานของหนวยรบตรวจหรอไม

วตถประสงคและเป าหมายการด าเนนงานทก าหนดสอดคลองกบภารกจและสามารถวดผลส าเรจไดหรอไม

วตถประสงคการด าเนนงานมการแบงออกเปนวตถประสงคยอยในระดบกจกรรม หรอสวนงานยอยหรอไม

มการก าหนดวธการ เพอใหบคลากรเขาใจในงานทปฏบตวาจะชวยใหบ ร ร ล ว ต ถ ป ร ะ ส ง ค ข อ ง ก า ร



ค าถาม ม / ใช ไมม / ไมใช ค าอธบาย / ค าตอบ ด าเนนงานของสวนงานยอย ทเขาปฏบตงาน และบรรลวตถประสงคตามภารกจขององคกรหรอไม

1.2 การวางแผน

ฝายบรหารมการจดท าแผนเพอใหบ ร ร ล ต า ม ว ต ถ ป ร ะ ส ง ค แ ล ะเปาหมายการด าเนนงานทก าหนดหรอไม

แ ผ น ท จ ด ท า ม ก า ร ก า ห น ดวตถประสงค เปาหมาย วธการด าเนนงาน งบประมาณ อตราก าลงและระยะเวลาด าเนนงานไวอยางชดเจนหรอไม

ม ก า ร ส อ ส า ร ใ ห ก บ บ ค ล าก ร ทรบผดชอบปฏบตตามแผนทราบหรอไม

ม ก า ร ม อ บ ห ม า ย ห น า ท ค ว า มรบผดชอบในการด าเนนการตามแผนใหแกเจาหนาทหรอไม

1.3 การตดตามผล มการประเมนความคบหนาของการ

บรรลวตถประสงคการด าเนนงานขององคกร เปนคร งคราวหรอไม อยางไร

การประเมนความคบหนาไดรวมการเปรยบ เทยบผลการใชจายเงนจรงกบงบประมาณและสาเหตของความแตกตางของจ านวนเงนทใชจายจรงกบงบประมาณหรอไม



ค าถาม ม / ใช ไมม / ไมใช ค าอธบาย / ค าตอบ การประเมนความคบหนามการ

ด าเนนการในชวงเวลาและความถทเหมาะสมหรอไม

มการแจงผลการประเมนใหบคลากรทรบผดชอบทราบและแกไขปรบปรงการด าเนนงานหรอไม

บคลากรทรบผดชอบไดรองขอใหมก า ร ท บ ท ว น ห ร อ ป ร บ ป ร งวตถประสงคการด าเนนงานแผนและกระบวนการด าเนนงานหรอไม

2. กระบวนการปฏบตงาน

2.1 ประสทธผล กระบวนการปฏบตงานทส าคญใน

การด าเนนงานตามภารกจไดรบการพจารณาและก าหนดโดยฝายบรหารหรอไม

ฝายบรหารมการตดตามผลเกยวกบประสทธ ผลของกระบวนการปฏบตงานหรอไม

ในชวง 2 – 3 ป ทผ านมามการประเมนผลการด าเนนงานในระดบผลผล ต (Output) หร อผลลพธ (Outcome) ขององคกรวาบรรลตามวตถประสงคและเปาหมายทก าหนด หรอไม

ขอเสนอแนะจากมาตรการปรบปรงประสทธผลของการด าเนนงานไดมการน า ไปปฏบต และจดท า เป นเอกสารในรปแบบทสามารถแกไข



ค าถาม ม / ใช ไมม / ไมใช ค าอธบาย / ค าตอบ ปรบปรงไดง ายและเปนปจจบนหรอไม

2.2 ประสทธภาพ

มการค านวณและเปรยบเทยบตนทนของการด าเนนงานกบผลผลตหรอผลลพธวามประสทธภาพหรอไม

มการเปรยบเทยบประสทธภาพดงกลาวกบองคกรอนทมลกษณะการด าเนนงานเชนเดยวกน หรอไม

ขอเสนอแนะไดน ามาปรบปรงแกไขท น ต อ เ ห ต ก า ร ณ แ ล ะ ม ก า รด าเนนงานอยางเหมาะสมหรอไม

3. การใชทรพยากร

3.1 การจดสรรทรพยากร

ทรพยากรทมอยภายในองคกรไดรบการจ ดสร ร ให ก บกระบวนการด าเนนงานทงหมดหรอไม

ทรพยากรทมการใชประโยชนนอยได รบการแก ไขปรบปร ง ใหดขนหรอไม

มการจดล าดบความส าคญของวตถประสงคการด าเนนงานหรอไม

การจดสรรทรพยากรไดถอปฏบตอ ย า ง สม า เ ส มอ เ พ อ ให อ ง ค ก รบรรลผลทดทสดในดานประสทธผลกบประสทธภาพหรอไม

3.2 ประสทธผลของการใชทรพยากร คณลกษณะเฉพาะต าแหนง ของ



ค าถาม ม / ใช ไมม / ไมใช ค าอธบาย / ค าตอบ ต าแหน งท ส าคญ มการก าหนดหนาทไวชดเจนและปฏบตงานตามทก าหนดหรอไม

มคมอแสดงการใชอปกรณ เครองมอระบบสารสนเทศ และการบรหารเงนงบประมาณหรอไม

มการก าหนดวธปฏบตเกยวกบการจดสรรทรพยากรแตละประเภท เพอสนบสนนการบรรลวตถประสงคของการด าเนนงานหรอไม

กรณการด าเนนงานต ากวาระดบทก าหนด มการปฏบตท เหมาะสม เพอปรบปรงการด าเนนงานหรอไม

บคลากรยอมร บมาตรฐานการปฏบตงานทก าหนดวาจะตองปฏบตได ในระดบทก าหนดหรอสงกว าหรอไม

มแผนการฝกอบรมทเพยงพอส าหรบบคลากร ในการฝกฝนทกษะและความสามารถท จ า เป นต อการปฏบตงานหรอไม

มแผนการจงใจใหบคลากรพฒนาทกษะและความสามารถของตนเองหรอไม

4. สภาพแวดลอมของการด าเนนงาน

4.1 กา รปฏ บ ต ต ามกฎ ร ะ เ บ ยบแ ล ะขอบงคบ

ม ก า ร ร ะ บ ก ฎ ห ม า ย ร ะ เ บ ย บ



ค าถาม ม / ใช ไมม / ไมใช ค าอธบาย / ค าตอบ ขอบงคบและมาตรฐานทส าคญและจ าเปนตอการด าเนนงานหรอไม

มการก าหนดว ธการปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ และมาตรฐานทก าหนดหรอไม

มกลไกการตดตามการปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ และมาตรฐานหรอไม

4.2 ความสอดคลองกบสภาพแวดลอมการด าเนนงาน ม ก า ร ร ะ บ ป จ จ ย ภ า ย น อ ก ท ม

ผลกระทบท ม น ยส าคญต อการด าเนนงานในอนาคตขององคกรห ร อ ไ ม ( เ ช น แ น ว โ น ม ก า รเปลยนแปลงดานเศรษฐกจ ดานเทคโนโลย และการออกกฎระเบยบใหมๆ)

มการตดตามผลและวางแผนปองกนหรอลดผลกระทบทจะเกดขนจากปจจยภายนอกหรอไม

สรป : การควบคมดานการบรหาร

...........(จากขอ 1 - 4 มการควบคมทเพยงพอหรอไม เพอใหความมนใจวา การด าเนนงานดานการบรหารเปนไปตามภารกจ กระบวนการปฏบตงานและการใชทรพยากรและสภาพแวดลอมของการด าเนนงานทมประสทธภาพและประสทธผลหรอไม).......

ชอผประเมน ……………………………….………… ต าแหนง ……………………………….…….….………

วนท.................../.................../... .............



ตวอยางแบบสอบถามการควบคมภายใน ชดท 2 ดานการเงน

แบบสอบถามนจะชวยใหทราบขอมลเกยวกบ ความนาเชอถอของขอมลการเงน และ

รายงานการเงน ผทสามารถตอบแบบสอบถามชดท 2 ไดดทสด คอ ผบรหารระดบกลาง หรอกลมผบรหารจดการทคนเคยกบการด าเนนงานดานการเงนของหนวยรบตรวจ

แบบสอบถามดานการเงน ประกอบดวย

1. เงนสดและเงนฝากธนาคาร 1.1 การรบเงน 1.2 การเบกจายเงน 1.3 เงนสดในมอ 1.4 การน าเงนสงคลง 1.5 การบนทกบญช 1.6 เงนทดรอง

2. ทรพยสน 2.1 ความเหมาะสมของการใช 2.2 การดแลรกษาทรพยสน 2.3 การบญชทรพยสน

3. รายงานการเงน 3.1 ขอมลการเงน 3.2 รายงานการเงน



ตวอยางแบบสอบถามการควบคมภายใน ดานการเงน

ค าถาม ม / ใช

ไมม / ไมใช

ค าอธบาย / ค าตอบ

1. เงนสดและเงนฝากธนาคาร

1.1 การรบเงน มการแบงแยกหนาทดานการรบเงน มให

บคคลใดบคคลหนงมหนาทรบผดชอบมากกวาหนงลกษณะงานตอไปน – การอนมตการรบเงนสด

– การเกบรกษาเงนสด

– การบนทกบญชเงนสดและเงนฝากธนาคาร

– การกระทบยอดเงนสดและเงนฝากธนาคาร มการก าหนดแนวทางปฏบตในการรบสงเงน

ระหวางบคคลและหนวยงานเปนลายลกษณอกษรหรอไม

การรบสงเงนมเอกสารหลกฐานสนบสนนครบถวนและถกตองหรอไม

การรบเงนโดยการโอนผานระบบอเลกทรอนกส มการยนยนเปนลายลกษณอกษรโดยระบช อผ จ ายเง นแ ล ะ จ า น ว น เ ง น แ ล ะวตถประสงคการจายหรอไม

มการก าหนดขอหามมใหน าเชคทรบไปขนเงนสดหรอไม

มการบนทกบญชแยกรายการรบทเปนเงนสดกบรบเปนเชคหรอไม

มการก าหนดใหผช าระดวยเชคธนาคารระบสงจายในนามหนวยรบตรวจและขดครอมเชคหรอไม อยางไร






มการตรวจสอบความถกตองและเชอถอไดของเชคกอนรบหรอไม

เงนสดทไดรบมการบนทกบญชภายในวนทไดรบเงนนนหรอไม

มการออกใบเสรจรบเงนส าหรบการรบเงนทกครงหรอไม

ใบเสรจรบเงนมการพมพหมายเลขก ากบเลมและใบเสรจรบเงนเรยงกนไปทกฉบบหรอไม

มการจดท าทะเบยนคมใบเสรจรบเงนหรอไม

มการสรปยอดเงนทไดรบทกวนเมอสนเวลารบเงนหรอไม

ม การตรวจสอบจ านวน เ ง นท ร บก บหลกฐานการรบและรายการทบนทกไวในบญชทกสนวนหรอไม

1.2 การเบกจายเงน

มการแบงแยกหนาทดานการเบกจายเงน มใหบคคลใดบคคลหนงมหนาทรบผดชอบมากกวาหนงลกษณะงาน ตอไปน – การอนมตการจายเงนสดและเงนฝากธนาคาร – การเกบรกษาเงนสด

– การบนทกบญชเงนสดและเงนฝากธนาคาร

– การกระทบยอดเงนสดและเงนฝากธนาคาร มการก าหนดระเบยบเกยวกบการอนมต

เบกจายเงนอยางชดเจนหรอไม






การเบกจายเงนมใบส าคญหรอเอกสารหลกฐานประกอบทมการอนมตอยางถกตองหรอไม

มการตรวจสอบรายการจายเงนทบนทกไวในบญชกบหลกฐานการจายทกสนวนหรอไม

มการก าหนดวงเงนและผมอ านาจอนมตการจายเงนหรอไม

มมาตรการปองกนและเกบรกษาสมดเชคธนาคาร ทยงไมไดใชและตรายางชอผมอ านาจลงนามหรอไม

มการก าหนดใหผมอ านาจมากกวาหนงคนรวมกนลงนามในเชคทสงจายหรอไม

มการตรวจสอบเอกสารหลกฐานประกอบการเบกจายกอนการลงนามในเชคสงจายหรอไม

เชคทลงนามแลวมการสงใหเจาหนาทอนทมใชเปนผจดเตรยมเชค เพอช าระใหแกเจาหนหรอไม

มการก าหนดใหการจายเงนโดยการโอนผานระบบอเลกทรอนกสตองไดรบอนมตจากหวหนาสวนราชการหรอไม

มการเขยนหรอประทบตรายางวา “ช าระเงนแลว” ไวในใบส าคญจายและหลกฐานการจายทช าระเงนแลวหรอไม

1.3 เงนสดในมอ มการเกบรกษาเงนสดไวอยางปลอดภย

หรอไม






มการน าเงนสดท ไดรบ ฝากธนาคารภายในวนทไดรบเงน หรอ วนท าการถดไปหรอไม

การเปดบญชเงนฝากธนาคารเปนไปตามระเบยบทก าหนดและไดรบอนมตจากหวหนาสวนราชการหรอไม

บญชเงนฝากธนาคารเปดในนามของหนวยรบตรวจหรอไม

มการตรวจรบเงนสดคงเหลอเปนครงคราวหรอไม

1.4 การน าเงนสงคลง

มการน าเงนสงคลงโดยวธการทปลอดภยและภายในระยะเวลาตามทกฎหมายก าหนดหรอไม

การน าเงนส งคลงมการสอบยนความถกตองระหวางผสงกบผรบหรอไม

1.5 การบนทกบญช

มการบนทกเงนท ไดรบในบญช เงนสดภายในวนทไดรบเงนนน หรอวนท าการถดไปหรอไม

มการบนทกเงนทน าฝากธนาคารในบญชเงนฝากธนาคารภายในวนทน าฝากหรอไม

มการกระทบยอดเงนฝากธนาคารทกสนเดอนหรอไม

มการบนทกการจายเงนในบญชเงนสด หรอมบญชเงนฝากธนาคารภายในวนทจายเงนนนหรอไม






มการบนทกบญชเงนฝากคลงทนททมการน าสงคลงหรอไม

1.6 เงนทดรอง การเกบรกษาเงนทดรองคงเหลอเปนไป

ตามระเบยบทก าหนดหรอไม มการก าหนดวธปฏบตในการใชจายเงนทด

รองไวอยางชดเจนหรอไม การเบกชดใช เ งนทดรองเปนไปตาม

คาใชจายทเกดขนจรงหรอไม มการตรวจนบเงนทดรองคงเหลอเปนครง

คราวหรอไม

มการกระทบยอดเงนทดรองทกสนเดอนหรอไม

มการตดตามผลเพอคนหาและด าเนนการยกเลกเงนทดรองทไมเคลอนไหวหรอไม

สรป : การควบคมเงนสดและเงนฝากธนาคาร ...........(จากขอ 1.1 - 1.6 มการควบคมเพยงพอหรอไม เพอใหความมนใจวาการรบจายเงนสดและเงนฝากธนาคาร เงนทดรองเปนไปอยางถกตองตรงตามระเบยบทก าหนด บนทกบญชถกตองครบถวนและสม าเสมอหรอไม)..................

ชอผประเมน …………………………………….………… ต าแหนง ……………………………….…………..…………

วนท.................../..................../... …….............



ค าถาม ม / ใช ไมม / ไมใช


2. ทรพยสน

2.1 ความเหมาะสมของการใช มการแบงแยกหนาทมใหบคคลใดบคคล

หนงมหนาทรบผดชอบมากกวาหนงลกษณะงาน ตอไปน – การอนมตซอ โอน หรอจ าหนาย

ทรพยสน

– การใชทรพยสน

– การบนทกบญชทรพยสน

– การแกไขและกระทบยอดคงเหลอของทรพยสน

การซอและเชาทรพยสนเปนไปตามระเบยบทก าหนดหรอไม

มการก าหนดวตถประสงคของการใชทรพยสนไวอยางชดเจนหรอไม

การใชทรพยสนทมความส าคญหรอมลคาสงไดมการก าหนดใหเฉพาะผไดรบอนญาตเทานนทจะใชได

มการฝกอบรมวธการใชทถกตองใหแกผใชทรพยสนหรอไม

2.2 การดแลรกษาทรพยสน มการก าหนดมาตรการปองกนและ

รกษาทรพยสนทส าคญ หรอมมลคาสงมใหสญหายหรอเสยหายหรอไม

มการตดหรอเขยนหมายเลขรหสหรอหมายเลขครภณฑไวททรพยสนทกรายการหรอไม





มการมอบหมายผรบผดชอบในการดแลรกษาทรพยสนหรอไม

ม ก า รบ า ร ง ร กษ าทร พย ส น ต า มระยะเวลาทก าหนดหรอไม

มการจดเกบขอมลและเอกสารการประกนทรพยสนไวอยางเหมาะสมหรอไม

2.3 การบญชทรพยสน บ ญ ช ห ร อ ท ะ เ บ ย น ท ร พ ย ส น ม

รายละเอยด หมายเลข รหส รายการ สถานทใช หรอสถานทเกบรกษา และราคาทกสนปหรอไม

มการตรวจนบทรพยสนประจ าปหรอไม

มการจดท ารายงานผลการตรวจนบทรพยสนเปรยบเทยบยอดจากการตรวจนบกบทะเบยนคมและ/หรอบญชทรพยสนหรอไม

สรป : การควบคมทรพยสน

...........(จากขอ 2.1- 2.3 มการควบคมเพยงพอหรอไม เพอใหความมนใจทรพยสนทงหมดมอยครบถวน และไดรบการดแลรกษา รวมทงบนทกบญชอยางถกตองและครบถวนหรอไม).......................

ชอผประเมน …………………………….……….………… ต าแหนง ……………………………….…………..…………

วนท.................../..................../... …….............





3. รายงานการเงน

3.1 ขอมลการเงน

บญชแยกประเภทมการบนทกรายการถกตองและครบถวนหรอไม

สามารถตดตามตรวจสอบรายการจากเอกสารประกอบรายการ หรอเอกสารเบ องตน ไปย งบญชแยกประเภทหรอไม

มการกระทบยอดบญชยอยกบบญชคมหรอบญชแยกประเภทมบญชยอย หรอรายละเอยดประกอบหรอไม

นโยบายการบญชเปนไปตามกฎหมายหรอระเบยบหลกเกณฑทก าหนดหรอไม

มการสอบทานหรอตรวจสอบการบนทกบญชเปนครงคราวหรอไม

มการฝกอบรมอยางเพยงพอใหแกเจาหนาทการเงนและการบญชหรอไม

3.2 รายงานการเงน

รายงานทางการเงนจดท าขนตามระยะเวลาทก าหนดหรอไม

มการสอบทานและใหความเหนชอบรายงานทางการเงนโดยผมอ านาจหรอไม

มการประเมนประโยชนจากรายงานการเงนเปนครงคราวหรอไม





สรป : การควบคมรายงานการเงน

...................(จากขอ 3.1 และ 3.2 มการควบคมเพยงพอหรอไม เพอใหความมนใจวาขอมลในรายงานการเงนทจดท ามความถกตอง เชอถอไดและมประโยชนหรอไม)..........................

ชอผประเมน …………………………….………… ต าแหนง ……………………………….……………

วนท.................../......... ……............/... …….............



แบบสอบถามการควบคมภายใน ชดท 3

ดานการจดซอจดจาง

แบบสอบถามนเหมาะส าหรบผตอบแบบสอบถามทเปนผบรหารระดบผจดการหรอกลม ผบรหาร ซงคนเคยเกยวกบการจดซอจดจาง การจดท าสญญาจางของหนวยงาน ขอสรปค าตอบจะตองมาจากการสงเกตการณ การวเคราะห และถอยค าของผมความรในเรองน และเปนผทนาเชอถอ

แบบสอบถามการควบคมภายในดานการจดซอจดจาง ประกอบดวย 1. เรองทวไป 2. การก าหนดความตองการ 3. การจดหา 4. การตรวจรบ 5. การควบคมและการเกบรกษา 6. การจ าหนายพสด



ตวอยางแบบสอบถามการควบคมภายใน ดานการจดซอจดจาง

ค ำถำม ม/ใช ไมม/

ไมใช

ค ำอธบำ

ย/ค ำตอบ

1. เรองทวไป 1.1 ความรบผดชอบของการก าหนดความตองการหรอการ

ขออนมตจดซอ การจดซอ การรบพสด แยกออกจากการเงนและการบญช

1.2 การจดซอ แยกจากหนาทการก าหนดความตองการหรอการขออนมตจดซอ และการรบพสด

1.3 หนาทความรบผดชอบในการเตรยมหลกฐานเพอช าระคาพสดและการอนมตจายเงน แยกออกจากการบนทกการเบกจายเงนและบญชแยกประเภท

1.4 มการก าหนดหนาทอยางเหมาะสมส าหรบแตละคนหรอแตละหนวยงานในเรองเกยวกบการบรหารพสด

1.5 กรณมหนวยงานกลางท าหนาทจดหาพสด ซงมการก าหนดหนาท ความรบผดชอบท เหมาะสมและ ชด เจน นอกจากนหากมกรณ ใหหนวยงาน อน นอกจากหนวยพสดจดซอจดหาโดยตรง ไดมการก าหนดหลกเกณฑทชดเจน เชน ประเภทพสดทใหจดหา วงเงนทมอ านาจ เปนตน

1.6 มระบบการตรวจสอบเพอใหความมนใจวามการ ปฏบตตามระเบยบ กฎเกณฑทก าหนด

2. การก าหนดความตองการ 2.1 ผใชพสดเปนผก าหนดความตองการพสด 2.2 การแจ ง คว ามต อ งการ พสด ห ร อขอ ให จ ดห า

(รายงานการขอจดซอหรอจาง) ไดระบรายการหรอประเภทพสด ปรมาณพสด ก าหนดเวลาทตองการ




ไมใช

ค ำอธบำ


อยางละเอยดและชดเจน 2.3 มการก าหนดระยะเวลา การแจงความตองการพสด

หรอขอใหจดหาไวอยางเหมาะสมและเพยงพอส าหรบการจดหา เพอปองกนการจดหาโดยวธพเศษ โดยอางความเรงดวน

3. การจดหา 3.1 ผรบผดชอบในการจดหา ด าเนนการโดยเปดเผย

โปรงใส และมการแขงขนกนอยางเปนธรรม 3.2 มการตรวจสอบคณสมบตของผเสนอราคา หรอ ผ

เ สนองานแต ล ะร าย ว า เป นผ เ สนอราคาท ม ผลประโยชนรวมกน

3.3 มการปดประกาศประกวดราคาไวในทเปดเผย และจดส งใหผ ท เกยวของตามระเบยบส านกนายก รฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535

3.4 มการแบงแยกหนาทระหวางบคคลผท าหนาทรบซองประกวดราคาและเปดซองประกวดราคา

3.5 มการตรวจสอบ กรณมผเสนอราคาหรอผเสนองานกระท าการขดขวางการแขงขนราคาอยางเปนธรรม หรอกระท าการโดยไมสจรต หรอไม พรอมทงก าหนดโทษ

3.6 มการก าหนดหลกเกณฑในการค านวณราคากลาง 3.7 มคมอเกยวกบราคากลางเพอใชในการปฏบตงานและ

ลดโอกาสการสมยอมกนในการเสนอราคา 4. การตรวจรบ

4.1 พสดทส าคญหรอมลคาสง ตรวจรบโดยคณะกรรมการตรวจรบ หรอพสดทมคณภาพพเศษ ตรวจรบหรอใหค าปรกษาโดยผช านาญการหรอ ผทรงคณวฒในเรองนนโดยเฉพาะ




ไมใช

ค ำอธบำ


4.2 จดท ารายงานสงผดปกตทเกดขน เชน มรายละเอยดไมเปนไปตามขอก าหนดในสญญาหรอขอตกลง พสดไมไดคณภาพ พสดขาด หรอเสยหาย

4.3 เมอมการคนสนคา ไดน าเอกสารลดหนจากผขาย มาบนทกบญชโดยถกตองครบถวน

4.4 มการจดบนทกสภาพการปฏบตงานของผรบจางและเหตการณแวดลอมเป นรายวน พรอมผลการปฏบตงานโดยผควบคม

5. การควบคมและการเกบรกษา 5.1 มการใหหมายเลขทะเบยนครภณฑ และจดท า

ทะเบยนถกตองตามระเบยบและเปนปจจบน 5.2 สถานทจดเกบพสดเกบไวในทปลอดภย และเปน

ระเบยบเรยบรอย 5.3 มการลงบญช/ทะเบยนพสด โดยแยกเปนประเภท

และรายการโดยถกตอง ครบถวน 6. การจ าหนายพสด

6.1 มการลงบญช/ทะเบยนทนททมการจ าหนายพสด ออกไป

6.2 กรณมการจ าหนายพสดเปนสญ ไดรบการอนมตโดยผมอ านาจ



สรป : ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................

ชอผประเมน ……………….……………………… ต าแหนง ………………………………………..…… วนท.................../.......…........../... …...........



ตวอยางแบบสอบถามการควบคมภายใน ชดท 4 ดานอนๆ

แบบสอบถามนเหมาะส าหรบผตอบแบบสอบถามทเปนผบรหารระดบผจดการหรอกลมผบรหาร

ซงคนเคยเกยวกบการบรหารบคลากร ระบบสารสนเทศและการบรหารพสดของหนวยรบตรวจ ขอสรปค าตอบจะตองมาจากการสงเกตการณ การวเคราะห และการสมภาษณผมความรในเรองน

แบบสอบถามดานอนๆ ประกอบดวย

1. การบรหารบคลากร 1.1 การสรรหา 1.2 คาตอบแทน 1.3 หนาทความรบผดชอบ 1.4 การฝกอบรม 1.5 การปฏบตงานของบคลากร 1.6 การสอสาร

2. ระบบสารสนเทศ 2.1 อปกรณคอมพวเตอร 2.2 การปองกนดแลรกษาสารสนเทศ 2.3 ประโยชนของสารสนเทศ

3. การบรหารพสด 3.1 เรองทวไป 3.2 การก าหนดความตองการ 3.3 การจดหา 3.4 การตรวจรบและการช าระเงน 3.5 การควบคมและการแจกจาย 3.6 การบ ารงรกษา 3.7 การจ าหนายพสด



ตวอยางแบบสอบถามการควบคมภายใน ดานอน ๆ



1. การบรหารบคลากร

1.1 การสรรหา ฝายบรหารมการก าหนดทกษะและ

ความสามารถทจ าเปนของต าแหนงงานส าคญไวอยางชดเจนหรอไม

การสอบคดเลอกบคลากรเพอบรรจแต งต ง มการทดสอบทกษะและความสามารถตามทก าหนดไวของแตละต าแหนงงานหรอไม

มการเผยแพรขอมลอยางทวถงในการรบสมครบคลากรหรอไม

มการก าหนดกระบวนการคดเลอก เ พอให ไดบคลากรท เหมาะสมกบต าแหนงงานทสดหรอไม

1.2 คาตอบแทน มการจดท าแนวทางการปฏบตเรอง

คาตอบแทนหรอไม มการบนทก เวลาปฏบต ง านของ

บคลากรและมหวหนางานลงนามรบรองใบลงเวลาหรอไม

การเลอนขนเงนเดอนมการพจารณาอนมตและจดท าเปนลายลกษณอกษรหรอไม

1.3 หนาทความรบผดชอบ

มการก าหนดหนาทความรบผดชอบ





ของบคลากรแตละคนเปนลายลกษณอกษรอยางชดเจนเพอใหบคลากรส า ม า ร ถ ป ฏ บ ต ง า น ไ ด ต า มวตถประสงคการด าเนนงานหรอไม

การเปลยนแปลงทส าคญเกยวกบการมอบหมายงานมการจดท าเปนลายลกษณอกษรหรอไม

หนาทความรบผดชอบของงานทส าคญมการอนมตโดยหวหนาสวนราชการหรอผบรหารสงสดหรอไม

1.4 การฝกอบรม มการพจารณาความตองการฝกอบรม

ของบคลากรเพอพฒนาทกษะหรอไม มการจดสรรงบประมาณทรพยากร

เครองมอและการจดฝกอบรมใหกบบคลากรหรอไม

1.5 การปฏบตงานของบคลากร มการก าหนดมาตรฐานการปฏบตงาน

หรอไม

มการประเมนการปฏบต งานตามมาตรฐานทก าหนดเปนครงคราว และจดท าเปนลายลกษณอกษรหรอไม

มการยกยองหรอใหรางวลแกบคลากรทมผลการปฏบตงานสงกวามาตรฐานทก าหนดหรอไม

ม ก า ร ป ฏ บ ต เ พ อ ป ร บ ป ร ง ก า รปฏบตงานทต ากวามาตรฐานทก าหนด





หรอไม 1.6 การสอสาร

มการสอสารขอมลค าสงใหบคลากรระด บปฏ บ ต อ ย า ง ต อ เ น อ ง แล ะสม าเสมอหรอไม

มการก าหนดวธการสอสารเพอใหบคลากรสามารถสงขอเรยกรองหรอขอแนะน าใหกบฝายบรหารไดหรอไม

มการก าหนดใหฝายบรหารตดตามผลและ ตอบขอเรยกรองและขอแนะน าของบคลากรหรอไม

สรป : การควบคมดานการบรหารบคลากร ....................(จากขอ 1.1 - 1.6 มการควบคมเพยงพอหรอไม เพอใหความมนใจวาบคลากรจะสามารถปฏบตงานใหบรรลตามวตถประสงคการด าเนนงานหรอไม)...............

ชอผประเมน …………………….…………….………… ต าแหนง ……………………………………….……………

วนท.................../....…............/... …….............





2. ระบบสารสนเทศ

2.1 อปกรณคอมพวเตอร ม ก า ร ก า ห น ด น โ ย บ า ย ก า ร น า

คอมพวเตอรมาใชในการด าเนนงานหรอไม

มการก าหนดนโยบายของแตละสวนงานยอยในการดแลรกษาอปกรณคอมพวเตอรหรอไม

ผไดรบอนมตเทานนทสามารถเขาถงอปกรณคอมพวเตอร

มขอแนะน าหรอใหการฝกอบรมการใชอปกรณคอมพวเตอรกบผใชคนใหมหรอไม

เมออปกรณคอมพวเตอรเกดความเสยหายหรอท างานไมไดมการรายงานใหทราบและมการแกไขไดทนทหรอไม

มการบ ารงรกษาอปกรณคอมพวเตอรตามระยะเวลาทก าหนดหรอไม

การจดซออปกรณคอมพวเตอรมการประสานและวางแผนกบผเกยวของ เ พ อ ใ ห ม น ใ จ ว า ใ น ร ะ ย ะ ย า วคอมพวเตอรทจดซอจะเขากนไดกบคอมพวเตอรอนหรอไม

2.2 การปองกนดแลรกษาสารสนเทศ ม ก า ร ก า ห น ดค ณส ม บ ต ข อ ง ผ ท

รบผดชอบดานความปลอดภยของ





ระบบสารสนเทศ ผทไดรบอนมตเทานนทสามารถเขาถง

แฟมขอมลและโปรแกรม

แฟมขอมลคอมพวเตอรทส าคญมการก าหนดใหจดท าแฟมส ารองและเกบรกษาหรอไม

มนโยบายควบคมความเสยงจากการใช อนเตอรเนต หรอไม

2.3 ประโยชนของสารสนเทศ มการประเมนประโยชนของรายงาน ท

ประมวลจากระบบสารสนเทศเปนครงคราวหรอไม

ผ ใช ม การส ารวจประโยชน ของสารสนเทศท ได รบ เปนคร งคราวหรอไม

ม กา รแจ ง ให ผ ใ ช ท ราบ เก ย วก บประส ทธ ภ าพ ใ ห ม ๆ ข อ ง ร ะบ บสารสนเทศอยางสม าเสมอหรอไม

สรป : การควบคมระบบสารสนเทศ

...............(จากขอ 2.1 - 2.3 มการควบคมเพยงพอหรอไม เพอใหความมนใจวาระบบสารสนเทศจะชวยใหการด าเนนงานบรรลวตถประสงคหรอไม)................................

ชอผประเมน ………………………….…..…….………… ต าแหนง ………………………………………...……………

วนท.................../..................../... …….............





3. การบรหารพสด 3.1 เรองทวไป

มการแบงแยกหนาทม ใหบคคลใดบคคลหนงมหนาทรบผดชอบมากกวาหนงลกษณะงาน ตอไปน – การขออนมตจดซอจดจาง

– การจดซอจดจาง

– การตรวจรบสนคา/จดจาง

– การอนมตเบกจายเงน

– การบนทกบญชและทะเบยน

มระเบยบจดซอทครอบคลมถงเรองตอไปน (กรณมไดใชระเบยบส านกนายกรฐมนตร วาดวยการพสด) – นโยบายการจดซอ เชน ซอจาก

ผขาย หรอผผลตโดยตรง

– วธการคดเลอก

– ขนตอนการจดหา

– การท าสญญา

มระบบการตรวจสอบเพอใหความมนใจวามการปฏบตตามระเบยบกฎเกณฑทก าหนด

3.2 การก าหนดความตองการ

มระเบยบหรอวธปฏบตเกยวกบการก าหนดความตองการพสดหรอไม

ผใชพสด เปนผก าหนดความตองการพสดหรอไม





การแจงความตองการพสดหรอขอใหจดหา ไดระบรายการหรอประเภทพสด ปร มาณพสด ก าหนด เวลาตองการอยางละเอยดและชดเจนหรอไม

มการก าหนดระยะเวลา การแจงความ

ตองการพสดหรอขอใหจดหาไวอยาง

เหมาะสมและเพยงพอส าหรบการ

จดหา เพอปองกนการจดหาโดยวธ

พเศษโดยอางความเรงดวนหรอไม

3.3 การจดหา

มการจดหาพสดตามท แจ งความ

ตองการไวหรอไม

ก าหนดระยะเวลาการด าเนนการ

จดหาในแตละวธไวเหมาะสมและทน

กบความตองการหรอไม

มการจดท าทะเบยนประวตผ ขาย

รวมทงสถตราคาและปรมาณไวหรอไม

จดใหมการหมนเวยนเจาหนาทจดหา

หรอไม

จดท าราคากลางเพอใชเปรยบเทยบ

กบราคาเสนอขายหรอไม

มการเปรยบเทยบราคาซอครงลาสด

และ/หรอราคาจากผขายหลายแหง

เพอใหไดราคาทดทสดหรอไม

การจดหากระท าโดยหนวยจดหา หรอ





พนกงานจดหา ตามใบแจ งความ

ตองการพสดหรอใบอนมตจดหาท

ไดรบอนมตแลวหรอไม

ก าหนดอ านาจอนมต โดยพจารณาจาก

มลคาของพสดหรอบรการ เพอความ

คลองตวและรดกมในการปฏบตงาน

หรอไม

มการจดท าใบส งซอและส าเนาให

ผเกยวของ คอ ผตรวจรบของ ผแจง

จดหา บญช หรอการเงน ฯลฯ หรอไม

ก าหนดหลกเกณฑในการจดท าสญญา

ชดเจนและรดกมหรอไม

ก าหนดรปแบบสญญาทเปนมาตรฐาน

หรอไม

ใบส งซ อจ ดท าข น โดยเร ยงล าด บ

หมายเลขไวลวงหนาและมการอนมต

การสงซอหรอไม 3.4 การตรวจรบและการช าระเงน

มการก าหนดผมอ านาจในการตรวจรบหรอไม

พสดทส าคญหรอมลคาสง ตรวจรบโดยคณะกรรมการตรวจรบ หรอพสดท ม คณภาพพเศษ ตรวจรบ โดยผช านาญในเรองนนโดยเฉพาะหรอไม

ตรวจนบจ านวน และชนดของพสดทไดรบกบใบสงซอหรอใบสงของ พรอม





ลงนามผตรวจรบอยางนอย 2 คน รวมกนหรอไม

ทดสอบคณภาพตามขอก าหนดในใบสงซอ หรอสญญาซอหรอไม

มการบนทกบญชอยางทนกาลและไดรบการอนมตถกตองหรอไม

มการตดตามกบผขายส าหรบสนคาทช ารดเสยหาย และไดรบไมครบหรอไม

เมอมการคนสนคา มเอกสารลดหนจากผขายหรอไม

มการอนมตการช าระหนหรอไม ก าหนดหนวยงานทท าหนาทในการ

ตรวจจายช าระหนหรอไม ใบส าคญทจายเงนแลว จะตองมการ

ท าเครองหมายหรอสญลกษณเพอปองกนการจายซ าหรอไม

มหลกฐานทแสดงวาไดมการตรวจสอบใบสงของกบใบสงซอในเรองปรมาณ ราคา คาขนสง สวนลด (ถาม) เปนไปตามขอตกลงหรอไม

3.5 การควบคมและการแจกจาย

มการจดท าบญช/ทะเบยนรบ - จายพสดแยกเปนประเภทและมหลกฐานประกอบทกรายการหรอไม

มการตรวจสอบความถกตองของใบเบก และลงบญช/ทะเบยนทกครงทมการจายพสดหรอไม





การเบกจายพสด ไดรบอนมตจากหวหนาหนวยพสดทไดรบการแตงตงเปนผสงจายพสดหรอไม

มการ เกบ ใบเบ กจ าย พสด ไว เป นหลกฐานเ พอน ามาสอบยนความถกตองของพสดคงเหลอกบบญช/ทะเบยนหรอไม

มกรรมการ ซงไมใชเจาหนาท พสด ตรวจสอบการรบ/จายพสดคงเหลอประจ าปวาถกตองครบถวนตรงตามบญช/ทะเบยน หรอไม

มการจดท ารายงานผลการตรวจสอบการรบ - จายพสดคงเหลอประจ าปหรอไม

กรณพสดช ารด เสอมสภาพ สญหายหรอหมดความจ าเปนตองใชงาน มการแตงต งคณะกรรมการสอบหาขอ เท จจร ง และด า เน นการตามระเบยบหรอไม

กรณพสดสญหายหรอเสยหาย ใชการไม ไ ด โ ดย ไม ท ร าบสา เหต ม ก า รสอบสวนหาตวผรบผดทางแพงและตดตามเรยกคาสนไหมทดแทนหรอไม

มการใหหมายเลขทะเบยนพสดหรอไม สถานทจดเกบพสด มการแตงตงเวร

ยามรกษาความปลอดภยหรอไม สถานทจดเกบพสด มการประกนภยไว





หรอไม มสถานทจดเกบพสดเพยงพอหรอไม

3.6 การบ ารงรกษา

มการจดท าแผนการบ ารงรกษาพสดหรอไม

มการจดท ารายงานผลการบ ารงรกษาเปนไปตามแผนหรอไม

มการจดฝ กอบรมหรอมค ม อการบ ารงรกษาใหแกผใชพสดหรอไม

มการพจารณาขอเปรยบเทยบการบ ารงรกษาระหวางการด าเนนงานเองและการจางหนวยงานภายนอกหรอไม

3.7 การจ าหนายพสด มการรายงานพสดทหมดความจ าเปน

ห ร อ ห า ก ใ ช ต อ ไ ป จ ะ ส น เ ป ล อ งคาใชจายมากและพสดทสญหายตอผมอ านาจเพอพจารณาใหจ าหนายพสดหรอไม

มการจดท ารายงานการจ าหนายพสดออกจากบญชหรอไม



สรป : การควบคมการบรหารพสด ..............(จากขอ 3.1 - 3.7 มการควบคมเพยงพอหรอไม เพอใหความมนใจวาการบรหารพสดเปนไปอยางมประสทธผล ประสทธภาพและประหยดหรอไม

ชอผประเมน ………………………….….………… ต าแหนง ……………………………….………………

วนท.................../......... ........./... ............



ภาคผนวก ค ประกาศมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

เรอง แนวปฏบตตามนโยบายการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม พ.ศ. 2553 - 2554



ประกาศมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

แนวปฏบตตามนโยบายการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม พ.ศ. ๒๕๕๓ – ๒๕๕๔

................................................................... พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๒ แกไขเพมเตม (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕ หมวด ๒ มาตรฐานและการประกนคณภาพการศกษา มาตรา ๔๘ ใหหนวยงานตนสงกดและสถานศกษาจดใหมระบบการประกนคณภาพภายในสถานศกษา และใหถอวาการประกนคณภาพภายในเปนสวนหนงของกระบวนการบรหารการศกษาทตองด าเนนการอยางตอเนอง โดยก าหนดใหมองคประกอบคณภาพท ๗ การบรหารและการจดการ ซงมตวบงชท ๗.๔ วาดวยการบรหารความเสยง ขอ ๓ จดท าแผนบรหารความเสยง

เพอใหการพฒนาระบบการบรหารความเสยงและการควบคมภายในของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมมความตอเนอง และสอดคลองกบพระราชกฤษฎกาวาดวยการบรหารกจการบานเมองทด ฉะนน จงไดก าหนดใหมแนวปฏบตตามนโยบายการบรหารความเสยงและการควบคมภายในมหาวทยาลย ดงน ขอ ๑. ประกาศฉบบนเรยกกวา “ประกาศมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม เรอง แนวปฏบตตามนโยบายการบรหารความเสยงและการควบคมภายในของมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม”

ขอ ๒. “สวนงาน” หมายความวา คณะ วทยาลย สถาบน ส านก ศนย และหนวยงานทเรยกชออยางอนทมฐานะเทยบเทาคณะ ซงจดตงโดยการตราเปนพระราชกฤษฎกาหรอจดตงโดยสภามหาวทยาลยและหมายความรวมถงสวนงานภายในของสวนงานดงกลาว

“ผบรหาร” หมายความวา อธการบด รองอธการบด ผชวยอธการบด คณบด ผอ านวยการ และหวหนางานทเรยกชออนทมฐานะเทยบเทาคณะและหมายความรวมถงหวหนาสวนงานภายในทกระดบ

“บคลากร” หมายความวา ขาราชการ พนกงานมหาวทยาลย พนกงานราชการ ลกจางประจ า และพนกงานสายสนบสนน



ขอ ๓. ผบรหารและบคลากร มหนาทท าความเขาใจหลกการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน พรอมทงพฒนาการการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน ตามขอบเขตงานทรบผดชอบ เพอเตรยมความพรอมกบความเสยงทจะเกดขน

ขอ ๔. มหาวทยาลยสนบสนนใหผบรหารและบคลากรรวมกนวางระบบการบรหารงานใหมการบรหารความเสยงและการควบคมภายในใหมความตอเนอง เชอมโยงกนในทกกระบวนงาน เพอใหสามารถเตรยมปองกนหรอรองรบปญหาและอปสรรคตาง ๆ ทอาจจะเกดขนจากการด าเนนงานลดความเสยหายทอาจเกดขนรวมทงสถานการณทไมแนนอน ซงอาจสงผลตอความลมเหลวหรอลดโอกาสทจะบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคหรอเปาหมายทก าหนด

ขอ ๕. ก าหนดใหมแผนการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน ทสอดคลองกบยทธศาสตรและแผนปฏบตราชการ กระบวนการบรหารจดการ รายละเอยดเกยวกบวธการปฏบตงาน การประเมนผลการปฏบตงาน การบรหารและพฒนาทรพยากรบคคล ตลอดจนระบบขอมลและการรายงานเพอใหการบรหารความเสยงเกดผลในทางปฏบตอยางเปนรปธรรม โดยใชความเสยงเปนพนฐานในการพจารณาก าหนดมาตรการและวธการตาง ๆ ทจะชวยใหการด าเนนงานของมหาวทยาลยในทกสวนงานบรรลวตถประสงคและเปาหมาย

ขอ ๖. ก าหนดใหมการตดตามและประเมนผลการบรหารความเสยงอยางสม าเสมอ ซงจะเปนขอมลปอนกลบใหทราบเกยวกบการเปลยนแปลงทสงผลกระทบตอลกษณะและระดบของการบรหารความเสยง รวมทงความกาวหนาของการด าเนนการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน เพอใหมนใจวากระบวนการบรหารความเสยงทก าหนดไวเพยงพอและเหมาะสม รวมทงขนตอนและวธปฏบตทก าหนดไวเพอใชในการจดการความเสยง มการถอปฏบตอยางจรงจงโดยสม าเสมอกบสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไป

ขอ ๗. ใหทกสวนงานน าระบบสารสนเทศมาใชในการประมวลผล เพอท าการสรป รวบรวม วเคราะหขอมล และรายงานการประเมนการบรหารความเสยงอนจะสงผลใหเกดการบรหารจดการทด

ขอ ๘. ใหการบรหารความเสยงและการควบคมภายในเปนกระบวนการทแทรกอยในการปฏบตงาน โดยอาศยโครงสรางการจดการองคกร นโยบายขนตอนการปฏบตงาน ตลอดจนระบบขอมล การสอสารและการรายงานทเหมาะสม ประกอบกบการสนบสนนการใหความส าคญกบการมสวนรวมของผบรหารบคลากรทกระดบ เพอใหเกดแบบแผนในการปฏบตงาน



ทงน ตงแตบดนเปนตนไป

ประกาศ ณ วนท ๑ เดอน ตลาคม พ.ศ. ๒๕๕๓

(ผชวยศาสตราจารย ดร.เรองเดช วงศหลา) อธการบดมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม



ภาคผนวก ง ค าสงมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ท 1003/2554

เรอง แตงตงคณะกรรมการบรหารความเสยงและควบคมภายใน



ค าสงมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ท ๑๐๐๓ / ๒๕๕๔

เรอง แตงตงคณะกรรมการบรหารความเสยงและควบคมภายใน มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ---------------------------------------

ตามทมหาวทยาลยไดมค าสงมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ท ๓๖๔๗/๒๕๕๐ เรองแตงตงคณะกรรมการการบรหารความเสยงและควบคมภายใน มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหมแลวนน เนองจากมการปรบเปลยนต าแหนงผบรหารของมหาวทยาลย และเพอใหการด าเนนการดานบรหารความเสยงและควบคมภายในของมหาวทยาลยเปนไปดวยความเรยบรอย ถกตอง สอดคลองกบระเบยบคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน วาดวย การก าหนดมาตรฐานการควบคมภายใน พ.ศ. ๒๕๔๔ ขอ ๕ และ ขอ ๖ จงขอยกเลกค าสงมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ท ๓๖๔๗/๒๕๕๐ พรอมทงแตงตงคณะกรรมการบรหารความเสยงและควบคมภายใน ระดบมหาวทยาลย ดงน ๑. คณะกรรมการบรหารความเสยงและควบคมภายใน ระดบมหาวทยาลย

๑.๑ อธการบดมหาวทยาลย ประธานกรรมการ ๑.๒ รองอธการบดฝายบรหาร รองประธานกรรมการ ๑.๓ รองอธการบดฝายวชาการ กรรมการ ๑.๔ รองอธการฝายกจการนกศกษา กรรมการ ๑.๕ รองอธการบดฝายบรหารงานบคคล กรรมการ ๑.๖ รองอธการบดฝายกจการสภามหาวทยาลย กรรมการ ๑.๗ รองอธการบดฝายวเทศสมพนธ กรรมการ ๑.๘ ผชวยอธการบดรบผดชอบงานวทยาเขตสะลวง – ขเหลก กรรมการ ๑.๙ คณบดคณะครศาสตร กรรมการ ๑.๑๐ คณบดคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร กรรมการ ๑.๑๑ คณบดคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย กรรมการ ๑.๑๒ คณบดคณะวทยาการจดการ กรรมการ



๑.๑๓ คณบดคณะเทคโนโลยการเกษตร กรรมการ ๑.๑๔ คณบดวทยาลยแมฮองสอน กรรมการ ๑.๑๕ คณบดบณฑตวทยาลย กรรมการ

๑.๑๖ วทยาลยนานาชาต กรรมการ

๑.๑๗ สถาบนพฒนาเศรษฐกจและเทคโนโลยชมชนแหงเอเชย กรรมการ

๑.๑๘ สภาคณาจารยและขาราชการ กรรมการ

๑.๑๙ ผอ านวยการส านกสงเสรมวชาการและงานทะเบยน กรรมการ

๑.๒๐ ผอ านวยการส านกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ กรรมการ

๑.๒๑ ผอ านวยการสถาบนภาษา ศลปะและวฒนธรรม กรรมการ

๑.๒๒ ผอ านวยการสถาบนวจยและพฒนา กรรมการ

๑.๒๓ ผชวยอธการบดรบผดชอบงานประกนคณภาพ กรรมการและเลขานการ

๑.๒๔ ผชวยอธการบดรบผดชอบงานวางแผนและพฒนา กรรมการและเลขานการ

๑.๒๕ ผอ านวยการกองนโยบายและแผน กรรมการและผชวยเลขานการ

หนาทและความรบผดชอบ

๑) สงเสรมใหมการบรหารความเสยงและการควบคมภายในทวทงมหาวทยาลย โดยการ

ก าหนดนโยบาย แนวทางการด าเนนการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน

๒) ใหความเหนชอบในแผนบรหารความเสยงและการควบคมภายในของมหาวทยาลย

๓) ตดตามและพจารณาประเมนผลการบรหารความเสยงและการควบคมภายในของ

มหาวทยาลย

๔) รายงานผลการบรหารความเสยงและการควบคมภายในของมหาวทยาลยตอสภา

มหาวทยาลยเพอด าเนนการตามระเบยบตอไป

๕) แตงตงอนกรรมการหรอคณะท างานเพอปฏบตหนาทเกยวกบการควบคมภายใน

๖) อน ๆ ตามทมหาวทยาลยมอบหมาย



๒. คณะกรรมการด าเนนการบรหารความเสยงและควบคมภายใน ระดบมหาวทยาลย ๒.๑ ผชวยอธการบดรบผดชอบงานประกนคณภาพ ประธานกรรมการ ๒.๒ คณะกรรมการบรหารความเสยงและควบคมภายใน

คณะครศาสตร กรรมการ ๒.๓ คณะกรรมการบรหารความเสยงและควบคมภายใน

คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย กรรมการ ๒.๔ คณะกรรมการบรหารความเสยงและควบคมภายใน

คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร กรรมการ ๒.๕ คณะกรรมการบรหารความเสยงและควบคมภายใน

คณะวทยาการจดการ กรรมการ ๒.๖ คณะกรรมการบรหารความเสยงและควบคมภายใน

คณะเทคโนโลยการเกษตร กรรมการ ๒.๗ คณะกรรมการบรหารความเสยงและควบคมภายใน

วทยาลยแมฮองสอน กรรมการ ๒.๘ คณะกรรมการบรหารความเสยงและควบคมภายใน

บณฑตวทยาลย กรรมการ ๒.๙ คณะกรรมการบรหารความเสยงและควบคมภายใน

วทยาลยนานาชาต กรรมการ ๒.๑๐ คณะกรรมการบรหารความเสยงและควบคมภายใน

กองกลาง ส านกงานอธการบด กรรมการ ๒.๑๑ คณะกรรมการบรหารความเสยงและควบคมภายใน

กองคลง ส านกงานอธการบด กรรมการ ๒.๑๒ คณะกรรมการบรหารความเสยงและควบคมภายใน

กองพฒนานกศกษา ส านกงานอธการบด กรรมการ ๒.๑๓ คณะกรรมการบรหารความเสยงและควบคมภายใน

กองนโยบายและแผน ส านกงานอธการบด กรรมการ ๒.๑๔ คณะกรรมการบรหารความเสยงและควบคมภายใน

ส านกสงเสรมวชาการและงานทะเบยน กรรมการ



๒.๑๕ คณะกรรมการบรหารความเสยงและควบคมภายใน ส านกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ กรรมการ

๒.๑๖ คณะกรรมการบรหารความเสยงและควบคมภายใน สถาบนภาษา ศลปะและวฒนธรรม กรรมการ

๒.๑๗ คณะกรรมการบรหารความเสยงและควบคมภายใน สถาบนวจยและพฒนา กรรมการ

๒.๑๘ คณะกรรมการบรหารความเสยงและควบคมภายใน หนวยตรวจสอบภายใน กรรมการ

๒.๑๙ คณะกรรมการบรหารความเสยงและควบคมภายใน วทยาเขตสะลวง – ขเหลก กรรมการ

๒.๒๐ คณะกรรมการบรหารความเสยงและควบคมภายใน โรงเรยนสาธตแหงมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม กรรมการ

๒.๒๑ ผอ านวยการกองนโยบายและแผน กรรมการและเลขานการ หนาทและความรบผดชอบ

๑) ก าหนดแนวปฏบตและประสานการด าเนนงานเกยวกบการบรหารความเสยงและควบคมภายในของแตละคณะ วทยาลย ส านก สถาบน ศนย หรอหนวยงานเทยบเทา

๒) รวบราม สงเคราะหปจจยเสยงของหนวยงานยอย เพอระบเปนปจจยเสยงของมหาวทยาลยทอาจสงผลกระทบ ความเสยหาย ความลมเหลว หรอลดโอกาสทจะบรรลเปาหมายของมหาวทยาลย รวมทงจดล าดบความส าคญของปจจยเสยง

๓) จดท าแผนการบรหารความเสยงของมหาวทยลยในแตละดาน เสนอตอคณะกรรมการบรหารงานบรหารความเสยงและควบคมภายในของมหาวทยาลย โดยแผนดงกลาวไดก าหนดมาตรฐานหรอแผนปฏบตการในการสรางความร ความเขาใจใหกบบคลากรทกระดบของมหาวทยาลยในการบรหารความเสยง การด าเนนการแกไข ลดหรอปองกนความเสยงทอาจเกดขนอยางเปนรปธรรม

๔) ตดตาม ประเมนผล และใหขอเสนอแนะในการปรบปรงแผนบรหารความเสยงและควบคมภายใน จดท าเปนรายงานผลการบรหารความเสยงและควบคมภายใน ในแตละดานเสนอตอคณะกรรมการบรหารงานบรหารความเสยงและควบคมภายในของมหาวทยาลย

๕) อน ๆ ตามทมหาวทยาลยมอบหมาย



ทงนตงแตบดนเปนตนไป สง ณ วนท ๑๒ เดอน เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๔

(ผชวยศาสตราจารย ดร.เรองเดช วงศหลา) อธการบดมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

คมอการควบคมภายใน มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม

Internal Audit

ทปรกษา ผศ.ดร.เรองเดช วงศหลา

อธการบดมหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม รศ.พทยาภรณ มานะจต

ผชวยอธการบดรบผดชอบงานประกนคณภาพ

จดท าขอมล / รปเลม / ปก นายพราวฒน เมองชน น.ส.พยอมรก กนตยะ

น.ส.จฬารตน แสงอรณ นางกญชล หมฝน

นายณรงคศกด เฮงโม

ส านกงานมาตรฐานและประกนคณภาพการศกษา อาคารราชภฏเฉลมพระเกยรต ชน 6

มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม โทรศพท 0 – 5388 – 5985 – 87

โทรสาร 0 – 5388 – 5985 Website : http://www.qa.cmru.ac.th

http://www.qa.cmru.ac.th/

Documents

ค ำน ำ - Qacmru- แบบฟอร์มการรายงาน 5 บทที่ 2 มาตรฐานการควบคุมภายใน - มาตรฐานการควบคุมภายใน