ค ำน ำ¹€ล่ม4.pdf · 2019. 5. 23. · หน้า 1 หน่วยที่ 4 บันไดเสียง ค าแนะน าในการใช้แบบฝึกเสริมทักษะ

หนวยท 4 บนไดเสยง

ค ำน ำ

แบบฝกเสรมทกษะ วชา ปฏบตการดนตรสากล 1 ศ31231 กลมสาระ การเรยนรศลปะ (ดนตร) ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 น ผจดท าไดสรางเปนสอการเรยนการสอนชนดหนงทมงหวงใหผเรยน หรอผทสนใจในเรองดนตรสากล ไดศกษาระบบการบนทกโนตสากลเบองตน เครองหมาย และค าศพททใชในการบนทก บทเพลง จงหวะ และการแยกประเภทของจงหวะตาง ๆ บนไดเสยงเมเจอร ไมเนอร และโครมาตก ขนคเสยงรวมถงการพลกกลบของขนคเสยง แบบฝกทกษะนไดจดใหนกเรยนไดศกษาทฤษฎดนตรสากล โดยมใบความร ใหนกเรยน ไดศกษาเนอหาใบงานใหฝกคดและสงเกต และเฉลยค าตอบทพรอมใหนกเรยนไดตรวจสอบความถกตอง ซงเปนการประเมนตนเองไดในทนท แบบฝกเสรมทกษะ วชา ปฏบตการดนตรสากล 1 น ผจดท าไดล าดบเนอหาออกเปน 6 เลม ดงน คอ เลมท 1 การบนทกสญลกษณแทนเสยงดนตร เลมท 2 เครองหมายก าหนดจงหวะ เลมท 3 เครองหมายแปลงเสยงและศพทสงคต เลมท 4 บนไดเสยง เลมท 5 ขนคเสยง เลมท 6 การเปลยนบนไดเสยง ผจดท าขอขอบคณ ทานผอ านวยการโรงเรยนครประชาสรรค ทเปนสวนหนง ในการท างานมา ณ โอกาสน และหวงเปนอยางยงวา แบบฝกเสรมทกษะ วชา ปฏบตการดนตรสากล 1 น จะเปนประโยชนส าหรบนกเรยนหรอผทสนใจ เพอใช เปนพนฐานทจะสามารถ ไปศกษาในระดบสงตอไป และสามารถประยกตใชความร ไปใชในการเรยนวชาปฏบตดนตรแบบตาง ๆ ไดเปนอยางด สรพงษ ปนแกว


ค ำชแจง

แบบฝกเสรมทกษะ วชาปฏบตการดนตรสากล 1 น เปนสอการเรยนการสอน ซงประกอบดวยสาระส าคญ คอ 1. จดเปนรปเลมโดยแบงเนอหาของแบบฝกเสรมทกษะออกเปน 6 เลม เพอสะดวกในการจดกจกรรมการเรยนการสอน 2. จดกจกรรมการเรยนการสอนใหสอดคลองกบเนอหา 3. แบบฝกเสรมทกษะแตละเลมใชเวลาเรยน 4 ชวโมง 4. เนอหาและใบงาน ในแตละเลมจะจดใหสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร ทไดระบไว 5. ค าเฉลยของแตละใบงานจะอยในหนาถดไป หวงเปนอยางยงวาแบบฝกเสรมทกษะ วชา ปฏบตการดนตรสากล 1 จะชวยอ านวยความสะดวกในการจดกจกรรมการเรยนการสอนของอาจารยและชวยนกเรยนใหไดเรยนรเนอหา วธการปฏบต ใหมความเขาใจและสามารถทจะน าไปประยกตใช ใหเปนประโยชนมากยงขน


สำรบญ

เรอง หนา ค าแนะน าในการใชแบบฝกเสรมทกษะ 1 แบบทดสอบกอนเรยน 2 กระดาษค าตอบแบบทดสอบกอนเรยน 5 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน 6 เลมท 4 เรอง บนไดเสยง 7 สาระส าคญ 8 จดประสงคการเรยนร 9 ใบความรท 1 10 ใบงานท 1 30 เฉลยใบงานท 1 35 ใบความรท 2 36 ใบงานท 2 43 เฉลยใบงานท 2 46 แบบทดสอบหลงเรยน ประจ าเลมท 4 50 กระดาษค าตอบแบบทดสอบหลงเรยน 53 เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน 54 บรรณานกรม 55

หนา 1


ค าแนะน าในการใชแบบฝกเสรมทกษะ

เรอง บนไดเสยง

1. ท ำขอสอบกอนเรยนจ ำนวน 10 ขอ

2. ท ำกจกรรมตำมค ำสและออำนบบควำมร เรอแ กำรสรำแบนไดเสยแ ละออำน ค ำถำมบนบบแำนละวตอบค ำถำมะแบนกรอดำษค ำตอบ จำกนนตรวจค ำตอบ เพอทรำบผะไดบนทนท

3. ศกษำสรปบทเรยนบหเขำบจ

4. หมนฝกฝนละอปฏบตจนช ำนำญ

5. ไมเขำบจกะบไปศกษำจำกบบควำมรบหมจนเขำบจ

6. ท ำลบบทดสอบหะแเรยนปรอจ ำเะมละอตรวจค ำตอบจำกเฉะย ละวบนทกคอลนนทไดไว เพอทรำบผะกำรเรยนละอกำรพฒนำ

หนา 2


แบบทดสอบกอนเรยน

ประจ าเลมท 4 บนไดเสยง ค าสง ใหนกเรยนท าเครองหมายกากบาท (X) ในกระดาษค าตอบ หนาขอทนกเรยนเหนวาถกทสดเพยงขอเดยว 1. ค ำวำ Scale หมำยถแขอบด ? ก. เครอแหมำยก ำหนดจแหวอ ข. กำรลสดแขอแคนโบรำณ ค. บนไดเสยแ แ. ท ำนอแหะกขอแเพะแ 2. ขอบด คอ ควำมหมำย “บนไดเสยแ” ? ก. เสยแดนตรทเรยแเปนะ ำดบขน ข. เสยแดนตรทเรยแสะบสแต ำกนไปมำ ค. เสยแดนตรทมควำมดแ แ. เสยแดนตรทมควำมไพเรำอ 3. “บนไดเสยแ” มกปรอเภท ? ก. 2 ปรอเภท ข. 3 ปรอเภท ค. 4 ปรอเภท แ. 5 ปรอเภท

หนา 3


4. บนไดเสยแทมรอยอหำแกนครแเสยแตะอด คอ บนไดเสยแออไร ? ก. บนไดเสยแเมเจอร ข. บนไดเสยแไมเนอร ค. บนไดเสยแโครมำตค แ. บนไดเสยแโหมด 5. สญะกษณ ตว “T” บนศพททำแดนตรยอมำจำกออไร ? ก. Two ข. Tone ค. Tuba แ. Toyo 6. ค ำวำ Semitone บหควำมหมำยตรแกบขอบด ? ก. ครแเสยแ ข. หนแเสยแ ค. เสยแครแ แ. สอแเสยแ 7. บนไดเสยแหะก คอ บนไดเสยแออไร ? ก. A Major Scale ข. B Major Scale ค. C Major Scale แ. D Major Scale

หนา 4


8. บนไดเสยแเมเจอรปรอกอบดวยโนตทแหมดกขน ? ก. 6 ขน ข. 7 ขน ค. 8 ขน แ. 9 ขน 9. บนบนไดเสยแ C Major ตแลต เสยแ C ถแ G หำแกน Semitone ? ก. 5 Semitone ข. 7 Semitone ค. 9 Semitone แ. 11 Semitone 10. บนไดเสยแ Major ขนทหำแกน 1 Semitone คอขนทเทำบด ? ก. ขนท 2 – 3 ละอ 5 - 6 ข. ขนท 3 – 4 ละอ 6 – 7 ค. ขนท 4 - 5 ละอ 7 - 8 แ. ขนท 3 – 4 ละอ 7 – 8

หนา 5


กระดาษค าตอบ เรอง บนไดเสยง

ชอ – สกะ......................................................................ชน................เะขท..........

ขอ ก ข ค แ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

หนา 6


เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน

ประจ าเลมท 4 เรอง บนไดเสยง

1. ค

2. ก

3. ก

4. ค

5. ข

6. ก

7. ค

8. ค

9. ข

10. ง

หนา 7


เลมท 4

บนไดเสยง

หนา 8


สาระส าคญ

1. เสยแดนตรทน ำมำเรยแตอกนเปนะ ำดบขน เรยกวำ “บนไดเสยแ”

2. บนไดเสยแ C Major เปนบนไดเสยแหะกขอแทก ๆ บนไดเสยแ

3. บนไดเสยแ เปนพนฐำนขอแกำรฝกหดเะนเครอแดนตรละอรอแเพะแ

ละอเปนพนฐำนขอแ 4. บนไดเสยแเปนพนฐำนบนกำรสรำแคอรดตำแ ๆ

กำรลตแเพะแ

หนา 9


จดประสงคการเรยนร วชานมงหวงใหนกเรยนมความร ความเขาใจหลกวชาปฏบตการดนตรสากล 1 เพอให นกเรยนมความสามารถ ดงน 1. นกเรยนบอกควำมหมำย ละอปรอเภทขอแบนไดเสยแได

2. นกเรยนบอกถแโครแสรำแขอแบนไดเสยแเมเจอรไดถกตอแ

3. นกเรยนสำมำรถสรำแบนไดเสยแเมเจอรไดถกตอแ

หนา 10


ใบความรท 1

เรอง บนไดเสยง (Scale)

บนไดเสยง หมำยถแ เสยแดนตรทเรยแะ ำดบจำกเสยแต ำไปหำเสยแสแหรอจำกเสยแสแไปหำเสยแต ำรอยอควำมหำแขอแเสยแลตะอะ ำดบขนบนบนไดเสยแลตะอชดจอหำแกนครแเสยแ หรอหำแกนเตมเสยและอครแเสยแคะอกนไป ทแนขนอยกบะกษณอวธกำรเรยแเสยแขอแบนไดเสยแลตะอปรอเภท

บนไดเสยง มหะำยชนด ลตะอชนดจอมเสยแโดยรวมทลตกตำแกนไปซแขนอยกบโครแสรำแขอแบนไดเสยแนนๆ วำมรอยอหำแขอแเสยแลตกตำแกนอยำแไรส ำเนยแขอแเสยแดนตรขอแลตะอชำตลตะอทอแถนมควำมเปนเอกะกษณเฉพำอตวกเนอแมำจำกกำรบชบนไดเสยแทลตกตำแกนไป

กลาวโดยสรปแลวมประโยชนดงน 1. บชเปนพนฐำนบนกำรฝกเครอแดนตรละอรอแเพะแตำมลบบขอแ บนไดเสยแ ชนดตำแๆ ซแจอท ำบหผ ฝกปฏบตเขำบจเรอแรอดบเสยแเสยแขอแ ดนตรไดเรว ขนเะนเครอแดนตร หรอรอแเพะแเปนเรว ละอมควำมไพเรำอ มำกขน 2. บชเปนพนฐำนบนกำรสรำแคอรด ( Cord ) ตำแๆ ( คอรด หมำยถแ เสยแดนตรลตะอรอดบเสยแตำแๆ ตแลต 3 เสยแขนไปทเปะแออกมำพรอม กน ไมขดกน คอรดจอท ำบหเสยแดนตรหรอลนวท ำนอแหรอเสยแเพะแม ควำมไพเรำอนำฟแขน 3. บชเปนพนฐำนบนกำรลตแเพะแตำมลนวสำกะ

หนา 11


บนไดเสยง แบงออกเปน 2 ประเภท คอ

1. บนไดเสยแโครมำตก ( Cromatic scale) ปรอกอบดวยโนต 13 ขน ลตะอขนมรอยอหำแเปนครแเสยแตะอด 2. บนไดเสยแเดยโทนก ( Diatonic scale) ปรอกอบดวยโนต 8 ขน ลตะอขนมรอยอหำแเปนเสยแเตมละอครแเสยแคะอกนไปม 2 ชนดคอ 1.1 บนไดเสยแเมเจอร ( Major scale) 1.2 บนไดเสยแไมเนอร ( Minor scale)

( ส าหรบระดบชนน นกเรยนจะเรยนรบนไดเสยงเมเจอรเพยงอยาง เดยว สวนบนไดเสยงไมเนอร นกเรยนจะไดเรยนรในชนถดไป)

ระยะหางของเสยงในบนไดเสยง

ดแทไดกะำวขำแตนวำรอยอเสยแบนบนไดเสยแตำแๆ นนม ควำมหำแคะอกนไป ทแครแเสยและอ 1 เสยแ ซแเรำสำมำรถบชเขยนลทนไดดแน

T ยอมำจำก Tone หมำยถแ เตมเสยแ สญะกษณ S ยอมำจำก Semitone หมำยถแ ครแเสยแ สญะกษณ

หนา 12


บนไดเสยงโครมาตค ( Chromatic Scale )

เปนบนไดเสยแทมรอดบชนขอแเสยแหำแกนครแเสยแหรอ 1 Semitone เรยแะ ำดบไปทกขน มเสยแเรยแกน 12 เสยแ 13 ขน เปน 1 ชด ลบบฟอรมละอรอดบเสยแขอแบนไดเสยแโครมำตค

ขอสแเกตนกเรยนจอเหนวำบนไดเสยแเสยแโครมำตค จอมชวแหำแ กนครแเสยแตะอด ตแลตขนท 1 – ขนท 13

หนา 13


การบนทกตวโนตของบนไดเสยง เสยงโครมาตคลงในบรรทด 5 เสน

กำรบนทกตวโนตขอแบนไดเสยแเสยแโครมำตคะแบนบรรทด 5 เสนมะกษณอดแน

C C# D D# E F F# G G# A A# B C โด โด# เร เร# ม ฟำ ฟำ# ซอะ ซอะ# ะำ ะำ# ท โด ขนท 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

บนไดเสยงเดยโทนก( Diatonic Scale )

บนไดเสยแเดยโทนก ลบแออกเปน 2 ปรอภท คอ

1. บนไดเสยแเมเจอร ( Diatonic Major Scale ) หรอ เรยกยอ ๆ วำ “บนไดเสยแเมเจอร” 2. บนไดเสยแไมเนอร ( Diatonic Minor Scale ) หรอ เรยกยอ ๆ วำ “บนไดเสยแไมเนอร”

หนา 14


บนไดเสยงเมเจอร ( Major Scale )

ค าวา Major แปลวา หลกหรอ ใหญ

บนไดเสยงเมเจอร จงมความหมายวา บนไดเสยงหลก

บนไดเสยแเมเจอร ม 7 เสยแ 8 ขนละอมขนขอแเสยแหำแกน ดแน คอ เสยแขนท 1 – 2, 2 – 3 , 4 – 5, 5 – 6, 6 – 7 หำแกนเตมเสยแหรอ Tone สวนเสยแขนท 3 – 4, 7 – 8 นน จอหำแกนครแเสยแ หรอ 1 Semitone ทแขำขนละอขำะแ

เราจะเปรยบเทยบระยะความหางของขนเสยงแตละขน ในบนไดเสยง C เมเจอร ได ดงน

เสยแ เร ม ฟา ซอล ลา ท โด โด

C D E F G A B C

T T S T T T S

ขนท 1 2 3 4 5 6 7 8

จำกภำพจอเหนไดวำ รอยอหำแขอแเสยแจอมควำมหำแสะบกนรอหวำแ 1 เสยแ หรอ 1 Tone ละอ ครแเสยแ หรอ 1 Semitone ตำมทไดกะำวไวขำแตน

หนา 15


ล าดบขนตาง ๆ ของบนไดเสยง

ะ ำดบขนตำแๆ ขอแบนไดเสยแ มชอเรยกดแน

ขนท 1 Tonic โนตหะกทบชบอกทตแบนไดเสยแ

ขนท 2 Supertonic โนตทอยเหนอโทนค

ขนท 3 Mediant โนตทอยกแกะำแรอหวำแโทนค

ขนท 4 Supdominant โนตทอยต ำกวำโดมนนท

ขนท 5 Dominant โนตทส ำคญรอแไปจำกโทนค

ขนท 6 Supmediant โนตทอยต ำกวำมเดยน

ขนท 7 Leading note โนตทน ำไปสโทนค

ขนท 8 Tonic โนตหะกทบชบอกทตแบนไดเสยแ

หนา 16


วธการสรางบนไดเสยงเมเจอรทางชารปอยางงาย ๆ

เรำจอบชบนไดเสยแ C Major เปนบนไดเสยแหะก บนกำรสรำแบนได เสยแบหม โดยมวธกำร ดแน 1. เขยนบนไดเสยแ C Major 2. บชเสยแขนท 5 บนบนไดเสยแ C Major มำเปนเสยแขนท 1 ละอ ขนท 8 ขอแบนไดเสยแบหม 3. บชเสยแขนท 6 บนบนไดเสยแ C Major มำเปนเสยแขนท 2 ขอแ บนไดเสยแบหม 4. บชเสยแขนท 7 บนบนไดเสยแ C Major มำเปนเสยแขนท 3 ขอแ บนไดเสยแบหม 5. บชเสยแขนท 8 บนบนไดเสยแ C Major มำเปนเสยแขนท 4 ขอแ บนไดเสยแบหม 6. บชเสยแขนท 2 บนบนไดเสยแ C Major มำเปนเสยแขนท 5 ขอแ บนไดเสยแบหม 7. บชเสยแขนท 3 บนบนไดเสยแ C Major มำเปนเสยแขนท 6 ขอแ บนไดเสยแบหม 8. บชเสยแขนท 4 บนบนไดเสยแ C Major มำเปนเสยแขนท 7 ขอแ บนไดเสยแบหม ลตตอแเตมเครอแหมำยลปะแเสยแชำรป ( # ) เพอท ำบหเสยแขอแขนท 7 บนบนไดเสยแบหมทเกดขนนน สอดคะอและอถกตอแตำมโครแสรำแขอแบนไดเสยแเมเจอร 9. กำรสรำแบนไดเสยแตอ ๆ ไปบหบชวธกำรดแกะำวขำแตน เพยแลตบห เปะยนจำกบนไดเสยแ C Major บหเปนบนไดเสยแทสรำแได มำสรำแ

บนไดเสยแตอไปจนถแบนไดเสยแ C# Major เปนบนไดเสยแสดทำย

หนา 17


แผนภาพการสรางบนไดเสยงเมเจอรทางชารป ( # )

บนไดเสยแ C Major

G A B C D E F# G

เตม ชำรป ( # )

วธท ำดแกะำวเรำกจอไดบนเสยแทเกดขนมำบหม คอ บนไดเสยแ G Major

จำกบนไดเสยแทได เปนบนไดเสยแ

G Major เรำกจอน ำตวโนตท อยบนขนท 5 ขอแบนไดเสยแ G Major มำสรำแบนไดเสยแตอ

หนา 18


บนไดเสยง G Major = F#

G A B C D E F# G

เตม # โนตขนท 7

D E F# G A B C

# D

วธท ำดแกะำวเรำกจอไดบนเสยแทเกดขนมำบหม คอ บนไดเสยแ D Major

D Major = F# , C#

หนา 19


จำกลบบฟอรมทก ำหนดละอบนไดเสยแทได เรำจอสรำแบนไดเสยแทำแ ชำรป ( # ) ตอบหครบทกบนไดเสยแ

A B C# D E F

# G

# A

A Major

E F# G

# A B C

# D

# E

E Major

B C# D#

E F# G

# A

# B

B Major

F# G

# A

# B C

# D

# E# F

#

F# Major

C# D

# E

# F

# G

# A

# B

# C

#

C# Major

หนา 20


ตารางสรปแสดงการตดเครองหมาย ชารป ( #) โดยเรยงล าดบบนไดเสยง

ะ ำดบทเครอแหมำยลปะแ

เสยแ 1 2 3 4 5 6 7 รวม

C Major Scale คย C Major Scale ไมมกำรตด ชำรป หรอ ลฟะต G Major Scale F# 1 ชารป

D Major Scale F# C# 2 ชารป

A Major Scale F# C#

G# 3 ชารป

E Major Scale F# C#

G# D# 4 ชารป

B Major Scale F# C#

G# D#

A# 5 ชารป

F# Major Scale F#

C# G#

D# A# E# 6 ชารป

C#

Major Scale F# C#

G# D# A# E# B#

7 ชารป

หนา 21


วธการสรางบนไดเสยงเมเจอรทางแฟลตอยางงาย ๆ เรำจอบชบนไดเสยแ C Major เปนบนไดเสยแหะก บนกำรสรำแบนได เสยแบหม โดยมวธกำร ดแน 1. เขยนบนไดเสยแ C Major 2. บชเสยแขนท 4 บนบนไดเสยแ C Major มำเปนเสยแขนท 1 ละอ ขนท 8 ขอแบนไดเสยแบหม 3. บชเสยแขนท 5 บนบนไดเสยแ C Major มำเปนเสยแขนท 2 ขอแ บนไดเสยแบหม 4. บชเสยแขนท 6 บนบนไดเสยแ C Major มำเปนเสยแขนท 3 ขอแ บนไดเสยแบหม 5. บชเสยแขนท 7 บนบนไดเสยแ C Major มำเปนเสยแขนท 4 ขอแ บนไดเสยแบหมลตตอแเตมเครอแหมำยลปะแเสยแลฟะต ( b ) เพอท ำบหเสยแขอแขนท 4 บนบนไดเสยแบหมทเกดขนนนสอดคะอแ ละอถกตอแตำมโครแสรำแขอแบนไดเสยแเมเจอร 6. บชเสยแขนท 8 บนบนไดเสยแ C Major มำเปนเสยแขนท 5 ขอแ บนไดเสยแบหม 7. บชเสยแขนท 2 บนบนไดเสยแ C Major มำเปนเสยแขนท 6 ขอแ บนไดเสยแบหม 8. บชเสยแขนท 3 บนบนไดเสยแ C Major มำเปนเสยแขนท 7 ขอแ บนไดเสยแบหม 9. กำรสรำแบนไดเสยแตอ ๆ ไปบหบชวธกำรดแกะำวขำแตน เพยแลตบห เปะยนจำกบนไดเสยแ C Major บหเปนบนไดเสยแทสรำแได มำสรำแ

บนไดเสยแตอไปจนถแบนไดเสยแ Cb Major เปนบนไดเสยแสดทำย

หนา 22


แผนภาพการสรางบนไดเสยงเมเจอรทางแฟลต บนไดเสยแ C Major เร ม ฟา ซอล ลา ท โด โด

C D E F G A B C

F G A Bb C D E F

เตมลฟะต ( b )

วธท ำดแกะำวเรำกจอไดบนเสยแทเกดขนมำบหม คอ บนไดเสยแ F Major

จำกบนไดเสยแทได เปนบนไดเสยแ F Major เรำกจอน ำตวโนตท อยบนขนท 4 ขอแบนไดเสยแ F Major มำสรำแบนไดเสยแตอ

หนา 23


บนไดเสยง F Major = Bb

F G A Bb C D E F

เตม b โนตขนท 4

Bb C D Eb F G A Bb

วธท ำดแกะำวเรำกจอไดบนเสยแทเกดขนมำบหม คอ บนไดเสยแ Bb Major

Bb Major = Bb, Eb

หนา 24


จำกลบบฟอรมทก ำหนดละอบนไดเสยแทได เรำจอสรำแบนไดเสยแทำแ ลฟะต ( b ) ตอบหครบทกบนไดเสยแ

Eb F G Ab Bb C D Eb

Eb Major

Ab Bb C Db Eb F G Ab

Ab Major

Db Eb F Gb Ab Bb C Db

Db Major

Gb Ab Bb Cb Db Eb F Gb

Gb Major

หนา 25


Cb Db Eb Fb Gb Ab Bb Cb

Cb Major

ตารางแสดงล าดบการตดเครองหมาย แฟลต ( ) โดยเรยงล าดบจากบนไดเสยง

ล าดบทเครองหมายแปลงเสยง

1 2 3 4 5 6 7 รวม

C Major Scale คย C Major Scale ไมมกำรตด ชำรป หรอ ลฟะต F Major Scale Bb 1

แฟลต

Bb Major Scale Bb Eb 2 แฟลต

Eb Major Scale Bb Eb Ab 3 แฟลต

Ab Major Scale Bb Eb Ab Db 4 แฟลต

Db Major Scale Bb Eb Ab Db Gb 5 แฟลต

Gb Major Scale Bb Eb Ab Db Gb Cb 6 แฟลต

Cb Major Scale Bb Eb Ab Db Gb Cb Fb 7 แฟลต

หนา 26


วธจ าคยเพลงทางลดแบบงายๆ ( ทางชารป ) นกเรยนจอตอแจ ำตวอกษร 7 ตวนบหไดคอ

F C G D A E B

วธกำรจ ำคยเพะแทำแชำรป เรำจอเรมจำกคย G เปนคยท 1 ม 1 ชำรป คอ F# จำกลผนภำพขำแะำแน

F# C G1 D A E B

ะ ำดบเสยแท 2 คอ บนไดเสยแ D ม 2 ชำรป คอ F# C#

F# C

# G1 D2 A E B

ะ ำดบเสยแท 3 คอ บนไดเสยแ A ม 3 ชำรป คอ F# C# G#

F# C

# G1# D2 A3 E B

หนา 27


ะ ำดบเสยแท 4 คอ บนไดเสยแ A ม 3 ชำรป คอ F# C# G# D#

F # C # G1

# D2# A3 E4 B

ะ ำดบเสยแท 5 คอ บนไดเสยแ A ม 3 ชำรป คอ F# C# G# D# A#

F# C# G1

# D2# A3

# E4 B5

ะ ำดบเสยแท 6 คอ บนไดเสยแ A ม 3 ชำรป คอ F# C# G# D# A# E#

F6#

C# G1

# D2# A3

# E4# B5

ะ ำดบเสยแท 7 คอ บนไดเสยแ A ม 3 ชำรป คอ F# C# G# D# A# E# B#

F6#

C7# G1

# D2# A3

# E4# B5

หนา 28


วธจ าคยเพลงทางลดแบบงายๆ ( ทางแฟลต ) นกเรยนจอตอแจ ำตวอกษร 7 ตวนบหไดคอ

F C G D A E B

วธการจ าคยเพลงทางแฟลต เรำจอเรมจำกคย F เปนคยท 1 ม 1 ลฟะต คอ Bb จำกลผนภำพขำแะำแน

F1 C G D A E Bb

ะ ำดบเสยแท 2 คอ บนไดเสยแ Bb ม 2 ลฟะต คอ Bb Eb

F1 C G D A Eb Bb2

ะ ำดบเสยแท 3 คอ บนไดเสยแ Eb ม 3 ลฟะต คอ Bb Eb Ab

F1 C G D Ab Eb3 B

b2

หนา 29


ะ ำดบเสยแท 4 คอ บนไดเสยแ Ab ม 4 ลฟะต คอ Bb Eb Ab Db

F1 C G Db Ab4 Eb

3 Bb2

ะ ำดบเสยแท 5 คอ บนไดเสยแ Db ม 5 ลฟะต คอ Bb Eb Ab Db Gb

F1 C Gb Db5 Ab

4 Eb3 Bb

2

ะ ำดบเสยแท 6 คอ บนไดเสยแ Gb ม 6 ลฟะต คอ Bb Eb Ab Db Gb Cb

F1 Cb Gb

6 Db

5 Ab

4 Eb

3 Bb

2

ะ ำดบเสยแท 7 คอ บนไดเสยแ Cb ม 7 ลฟะต คอ Bb Eb Ab Db Gb Cb Fb

Fb

1 Cb

7 Gb

6 Db

5 Ab

4 Eb

3 Bb

2

หนา 30


ใบงานท 1 เรอง บนไดเสยง

ค าสง บหนกเรยนสรำแกำรสรำแบนไดเสยแเมเจอร ( Major scale) ทำแชำรป ( # ) ละอลฟะต ( ) พรอมทแบอกชอชนดขอแบนไดเสยแ

1. บนไดเสยแ C Major 2. บนไดเสยแ G Major 3. บนไดเสยแ D Major

หนา 31


4. บนไดเสยแ A Major 5. บนไดเสยแ E Major 6. บนไดเสยแ B Major 7. บนไดเสยแ F# Major

หนา 32


8. บนไดเสยแ C# Major 9. บนไดเสยแ F Major 10.บนไดเสยแ Bb Major 11.บนไดเสยแ Eb Major

หนา 33


12.บนไดเสยแ Ab Major 13.บนไดเสยแ Db Major 14.บนไดเสยแ Gb Major 15.บนไดเสยแ Cb Major

หนา 34


เฉลยใบงานท 1 เรอง บนไดเสยง

1. C – D – EF – G – A – BC 2. G – A – BC – D – E – F#G 3. D – E - F#G – A – B – C#D 4. A – B – C#D – E – F# - G#A 5. E – F# - G#A – B - C# - D#E 6. B - C# - D#E - F# - G#- A#B 7. F# - G#- A#B - C# - D# - E# F# 8. C# - D# - E# F#- G#- A# - B#C#

9. F – G - ABb- C – D – EF 10. Bb- C – D – EbF – G – ABb

11. EbF – G – AbBb – C - DEb 12. Ab Bb – C – DbEb – F - GAb 13. Db Eb – F – GbAb - Bb - CDb 14. Gb - Ab - BbCb - Db - Eb - FGb 15. Cb - Db - EbFb - Gb - Ab - BbCb

หนา 35


ใบความรท 2

เรอง การสรางบนไดเสยงเมเจอร ( Major scale)

ทางชารป ( # ) และทางแฟลต ( )ลงบนบรรทด 5 เสน

โดยการสรางบนไดเสยงหลก คอ C Major scale จำกทนกเรยนไดศกษำมำจำกบบควำมรท 1 เกยวกบเรอแบนไดเสยแ ละอกำรสรำแบนไดเสยแนน เรำจอน ำบนไดเสยแทไดลตะอบนไดเสยแนน มำบนทกะแบนบรรทด 5 เสน เพอควำมสอดวกละอแำยตอกำรอำนโนตหรอ บทเพะแบนกำรบรรเะแดนตร ละอบนไดเสยแทนยมบชเรมตนบนกำรฝก ไดลก บนไดเสยแ C Major รอดบเสยแทบชยดเปนหะกบนกำรขบรอแหรอบรรเะแบนบนไดเสยแ หรอคยบดนน สแเกตไดจำกเครอแหมำยตแบนไดเสยแ ( Key Signature ) ซแบชเครอแหมำยชำรป ( # ) หรอลฟะต ( b ) เขยนก ำกบหะแกญลจปรอจ ำหะก บนบรรทด 5 เสน เครอแหมำยชำรป ( # ) ละอลฟะต ( b ) ทบชเปนเครอแหมำย ตแบนไดเสยแบชบแคบเสยแขอแโนตทกตว ทแบนชอและอคำบเสน บหมเสยแ ถกตอแตำมรอดบเสยแบนบนไดเสยแนน ๆ โดยตอแบสเครอแหมำยลปะแเสยแ เรยแตำมะ ำดบกำรเกดเครอแหมำยลปะแเสยแ ดแทนกเรยนไดฝกสรำแ บนไดเสยแ จำกบบควำมรท 1

หนา 36


ตวอยางการใสเครองหมายตงบนไดเสยง โดยใชกญแจประจ าหลกซอล

( Key Signature )

ทางชารป ( # )

( เทยบะ ำดบกำรเกดเครอแหมำยลปะแเสยแทำแชำรปดไดจำกตำรำแหนำ 24 )

ชำรปตวท 1 เสยแ F# คำบบรรทดเสนท 5

ชำรปตวท 2 เสยแ C# อยบนชอแท 4

ชำรปตวท 3 เสยแ G# อยเหนอบรรทดเสนท 5

ชำรปตวท 4 เสยแ D# คำบบรรทดเสนท 4

ชำรปตวท 5 เสยแ A# อยบนชอแท 2

ชำรปตวท 6 เสยแ E# อยบนชอแท 4

ชำรปตวท 7 เสยแ B# คำบบรรทดเสนท 3

หนา 37


ทางแฟลต ( )

( เทยบะ ำดบกำรเกดเครอแหมำยลปะแเสยแทำแชำรปดไดจำกตำรำแหนำ 29 )

ลฟะตตวท 1 เสยแ Bb คำบบรรทดเสนท 3

ลฟะตตวท 2 เสยแ Eb อยบนชอแท 4

ลฟะตตวท 3 เสยแ Ab อยบนชอแท 2

ลฟะตตวท 4 เสยแ Db คำบบรรทดเสนท 4

ลฟะตตวท 5 เสยแ Gb คำบบรรทดเสนท 2

ลฟะตตวท 6 เสยแ Cb อยบนชอแท 3

ลฟะตตวท 7 เสยแ Fb อยบนชอแท 1

หนา 38


ตารางบนไดเสยงทางเมเจอรทางชารป ( # )

C D E F G A B C

1 2 3 4 5 6 7 8

G A B C D E F# G

1 2 3 4 5 6 7 8

D E F# G A B C# D

1 2 3 4 5 6 7 8

A B C# D E F# G# A

1 2 3 4 5 6 7 8

หนา 39


E F# G# A B C# D# E

1 2 3 4 5 6 7 8

B C# D# E F# G# A# B

1 2 3 4 5 6 7 8

F# G# A# B C# D# E# F#

1 2 3 4 5 6 7 8

C# D# E# F# G# A# B# C#

1 2 3 4 5 6 7 8

หนา 40


ตารางบนไดเสยงทางเมเจอรทางแฟลต ( b )

C D E F G A B C

1 2 3 4 5 6 7 8

F G A Bb C D E F

1 2 3 4 5 6 7 8

Bb C D Eb F G A Bb

1 2 3 4 5 6 7 8

Eb F G Ab Bb C D Eb

1 2 3 4 5 6 7 8

หนา 41


Ab Bb C Db Eb F G Ab

1 2 3 4 5 6 7 8

Db Eb F Gb Ab Bb C Db

1 2 3 4 5 6 7 8

Gb Ab Bb Cb Db Eb Fb Gb

1 2 3 4 5 6 7 8

Cb Db Eb Fb Gb Ab Bb Cb

1 2 3 4 5 6 7 8

หนา 42


ใบงานท 2 เรอง การบนทกบนไดเสยงลงในบรรทด 5 เสน

ค าสง ใหนกเรยนบนทกตวโนตตวกลมพรอมเครองหมายตงบนไดเสยง ลงใน บรรทด 5 เสน ตามบนไดเสยงท ก าหนดให 1. C Major

2. G Major 3. D Major 4. A Major 5. E Major

หนา 43


6. B Major

7. F# Major

8. C# Major

9. F Major

10. Bb Major

11. Eb Major

12. Ab Major

หนา 44


13. Db Major

14. Gb Major

15. Cb Major

หนา 45


เฉลยใบงานท 2 เรอง การบนทกบนไดเสยงลงในบรรทด 5 เสน

1.

2.

3.

4.

หนา 46


5.

6.

7.

8.

หนา 47


9.

10.

11.

12.

13.

หนา 48


14.

15.

หนา 49


แบบทดสอบหลงเรยน

ประจ าเลมท 4 บนไดเสยง ค าสง ใหนกเรยนท าเครองหมายกากบาท (X) ในกระดาษค าตอบ หนาขอทนกเรยนเหนวาถกทสดเพยงขอเดยว

1. “บนไดเสยแ” มกปรอเภท ? ก. 2 ปรอเภท ข. 3 ปรอเภท ค. 4 ปรอเภท แ. 5 ปรอเภท 2. ค ำวำ Scale หมำยถแขอบด ? ก. เครอแหมำยก ำหนดจแหวอ ข. กำรลสดแขอแคนโบรำณ ค. บนไดเสยแ แ. ท ำนอแหะกขอแเพะแ 3. ค ำวำ Semitone บหควำมหมำยตรแกบขอบด ? ก. ครแเสยแ ข. หนแเสยแ ค. เสยแครแ แ. สอแเสยแ

หนา 50


4. บนไดเสยแทมรอยอหำแกนครแเสยแตะอด คอ บนไดเสยแออไร ? ก. บนไดเสยแเมเจอร ข. บนไดเสยแไมเนอร ค. บนไดเสยแโครมำตค แ. บนไดเสยแโมด 5. ขอบด คอ ควำมหมำย “บนไดเสยแ” ? ก. เสยแดนตรทเรยแเปนะ ำดบขน ข. เสยแดนตรทเรยแสะบสแต ำกนไปมำ ค. เสยแดนตรทมควำมดแ แ. เสยแดนตรทมควำมไพเรำอ 6. บนบนไดเสยแ C Major ตแลต เสยแ C ถแ G หำแกน Semitone ? ก. 5 Semitone ข. 7 Semitone ค. 9 Semitone แ. 11 Semitone 7. สญะกษณ ตว “T” บนศพททำแดนตรยอมำจำกออไร ? ก. Two ข. Tone ค. Tuba แ. Toyo

หนา 51


8. บนไดเสยแหะก คอ บนไดเสยแออไร ? ก. A Major Scale ข. B Major Scale ค. C Major Scale แ. D Major Scale 9. บนไดเสยแ Major ขนทหำแกน 1 Semitone คอขนทเทำบด ? ก. ขนท 2 – 3 ละอ 5 - 6 ข. ขนท 3 – 4 ละอ 6 – 7 ค. ขนท 4 - 5 ละอ 7 - 8 แ. ขนท 3 – 4 ละอ 7 – 8 10. บนไดเสยแเมเจอรปรอกอบดวยโนตทแหมดกขน ? ก. 6 ขน ข. 7 ขน ค. 8 ขน แ. 9 ขน

หนา 52


กระดาษค าตอบ เรอง บนไดเสยง

ชอ – สกะ......................................................................ชน................เะขท..........

ขอ ก ข ค แ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

หนา 53


เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน ประจ าเลมท 4 เรอง บนไดเสยง

1. ก

2. ค

3. ก

4. ค

5. ก

6. ข

7. ข

8. ค

9. ง

10. ค

หนา 54


บรรณานกรม

เจนดรยำแค.พรอ.(2497). แบบเรยนดรยางคศาสตรสากล. กรแเทพมหำนคร : โรแพมพกรมลผนททหำรพรอนคร พชย ปรชญำนสรณ.(ม.ป.ป.). ทฤษฎดนตร 1. กรแเทพมหำนคร :

โรแพมพหจก. หนแเจดกำรพมพ ศรำวธ เสยแลจม.(2526). ทฤษฎโนตสากลเบองตน. ะพบร :

วทยำะยครเทพสตร ศรำวธ เสยแลจม.(2538). ทฤษฎดนตรสากล 1. ะพบร : สถำบนรำชภฏเทพสตร สมนก อนลกว.(2549). ทฤษฎดนตรแนวปฏบต. กรแเทพมหำนคร :

ส.เอเซยเพรส

Documents

ค ำน ำ¹€ล่ม4.pdf · 2019. 5. 23. · หน้า 1 หน่วยที่ 4 บันไดเสียง ค าแนะน าในการใช้แบบฝึกเสริมทักษะ