84930602-75457288-skripta-iz-kriviAÂno-procesnog-prava

7/31/201984930602-75457288-skripta-iz-kriviAno-procesnog-prava

1/44

Naela krivinog postupka

Naelo akuzatornosti (optuno naelo) Krivini postupak moe sepokrenuti i voditi samo na zahtjev ovlaenog tuioca. Razlikujemo tri vrste tuioca i

to: Javni tuilac koji pokree postupak po slubenoj dunosti. Oteeni ili subsidijarnituilac koji se javlja u sluaju da javni tuilac odustane od podizanja optunice u tokusame istrage ili da odustane od gonjenja kada podigne optunicu. Privatni tuilac jeovlaeni tuilac za krivina djela koja se gone po privatnoj tubi.

Naelo oficijelnosti krivinog gonjenja Ovo naelo podrazumijevada se krivini postupak pokree po slubenoj dunosti od strane nadlenog tuioca(ex officio). U naem krivinom postupku usvojen je princip oficijelnosti, poto senajvei broj krivinih djela goni na zahtjev javnog tuioca kao ovlaenog tuioca, tj.po slubenoj dunostri odakle i vodi porijeklo naziv ovog naela. Dakle u sluaju dase izvri krivino djelo koje se vodi po slubenoj dunosti, izvrilac tog djela e segoniti bez obzira na to da li oteeni pristaje na to ili ne.

Naelo legaliteta (zakonitosti) Naelo legaliteta definie obavezujavnog tuioca po sili zakona, preduzme gonjenje kada postoji osnovana sumnja daje odreeno lice uinilo krivino djelo koje se goni po dlubenoj dunosti. Ovo naelovai samo za ona djela koja se gone po slubenoj dunosti, te se kao zakvo odnosisamo na javnog tuioca dok se na druge tuioce ne odnosi. Ovo naelo daje jednaktretman svim graanima. Primjenjuje se u svim zemljama Evrope, a ima primjenu ivan tog kontinenta. U nekim zemljama javni tuilac ne smije odustati od gonjenja, udrugim ima to pravo, ali samo uz pristanak vieg tuioca.

Suprotan princip, principu legaliteta jeste princip oportuniteta ilicjelishodnosti. Putem ovog principa daje se ovlaenje javnom tuiocu da odustaneod gonjenja kada je to korisno. Ovaj princip dolazi do izraaja kod krivinih djela sa

neznatnom drutvenom opasnou. Ovo djelo je bitno u situaciji kada se kaoizvrilac krivinog djela javlja maloletno lice, jer u takvim situacijama je bolje izbeigonjenje. Takoer je dozvoljeno odustajanje od krivinog gonjenja za krivina djelaza koja je moe izrei novana kazna ili kazna zatvora do 3 godine ili blaa kazna,pod uslovom da osumnjeeni prihvati jednu od sljedeih obaveza:1) Da otkloni tetnu posljedicu nastalu izvrenjem krivinog djela ili da izvrinadoknadu priinjene tete;2) Da plati odreeni novani iznos u korist humanitarne organizacije, fonda iliustanove;3) Da obavi odreeni drutveno korisni ili humanitarni rad;4) Da ispuni dospele obaveze izdravanja;

5) Da se podvrgne odvikavanju od alkohola ili opojnih droga;6) Da se podvrgne psihosocijalnoj terapiji.

Naelo neposrednosti Prema ovom principu sve injenice i svi dokazi koji sluekao osnov za donoenje sudske odluke moraju se izvesti pred sudom. Ovo naelonalae da sudije neposredno svojim ulima zapaaju sve injenice koje se izlau iutvruju prilikom ispitivanja kako okrivljenog odnosno optuenog tako i prilikomsasluanja svjedoka, vjetaka, oteenog i druge uesnike u postupku. Princip

1


2/44

neposrednosti omoguava prilikom procjene iskaza stranaka i drugih uesniuka upostupku uzimaju u obzir i psihike komponente koje se javljaju pri tome. Ovonaelo je jedno od osnovnih naela krivinog postupka. U tom pravcu Zakon okrivinom postupku predvia da se na glavni pretres pozivaju optueni i njegovibranioci, tuilac, oteeni i njegovi zakonski zastupnici i punomonici, kao i tuma,

svjedoci i vjetaci. Izuzetno optuenom se moe suditi i u odsustvu kada je ubekstvu ili nije dostupan draavnim organima, a postoje naroito vani razlozi da muse sudi u odsustvu. U skraenom postupku moe se donijeti presuda iako optueninije prisutan, ali samo onda kada je stepen dokazanosti krivice optuenog toliki danjegova izjava i iskaz nita ne mogu promijeniti. U sluaju da je proces traje duevrijeme moe se odrediti jedan ili dvojica sudija porotnika (posmatraa) kaodopunskih sudija kako ne bi dolo do ponavljanja pretresa usljed nemogutva nekogod sudija porotnika da doe na glavni pretres. Ukoliko je glavni pretres odran bezprisustva lica koja su morala biti prisutna postoji apsolutna povreda krivinogpostupka. Ako glavni pretres traje due od mjesec dana ili se glavni pretres dri predizmenjenim sastavom vijea, onda pretres uvijek poinje iznova.

Imamo i odstupanja od naela neposrednosti koja su nuna i to su sljedei sluajevi:1) Ukoliko se odreena lica ne mogu sasluati pred sudijom jer su u meuvremenuumrla, duevno oboljela ili su teko oboljela tako da ne mogu doi na glavni pretres,ili im je komunikacija oteana. Tada e se iskaz takvih osoba koji su dali ranijeproitati;2) Kada svjedoci, vjetaci ili sam okrivljeni ne ele da daju iskaz na glavnompretresu;3) U sluaju da se pojavi nejasna ili protivrena situacija, kod okrivljenog se recimone poklapa iskaz dat u fazi istrage i iskaz dat na glavnom pretresu, tada e mu seproitati raniji iskaz, isto tako e se uraditi ako se takva situacija dogodi sasvjedokom ili vjetakom;

4) U sluaju da se stranke saglase, ili po nahoenju suda kada je svjedok ili vjetakranije dao iskaz pred sudom, tada se njihovi iskazi itaju na osnovu prijedlogastranaka.

Naelo usmjenosti Ovo naelo podrazumijeva da sve injenice i dokazi na kojimase zasniva presuda moraju biti izneseni na glavnom pretresu. Ovo naelopodrazumijeva da bez obzira na to ta su svjedoci, vjetaci ili sam okrivljeni rekli utoku same istrage ili kakav su iskaz dali isto to moraju ponoviti pred sudijomusmeno. Zakon o krivinom postupku ne koristi ovaj termin usmenost, a zakonskaformulacija predvia da sud zasniva presudu samo na injenicama i dokazima''iznetim na glavnom pretresu'' podrazumijeva da se takve injenice iznose usmjeno.

Ovo naelo usmjenosti nije samo dunost ve je i pravo, jer putem ovog naelastranka moe da koriguje svoj iskaz, moe da ga dopuni, moe da objasni pojedinesegmente ako je to potrebno, krajni cilj ovog naela je u dolaenju do toga da se sveinjenice koje su bitne za postupak i donoenje presude razjasne, to je i ciljkrivinog postupka. Sainjavanje zapisnika nije u suprotnosti sa ovim naelom, jer senaelo usmjenosti manifestuje u svim fazama krivinog postupka, a zapisnik je samodokaz o preduzetim procesnim radnjama.

2


3/44

Naelo kontradiktornosti Princip kontradiktornosti daje mogunost strankamada slobodno i neposredno iznose svoje stavove, miljenja i argumente o sviminjenicama i pravnim pitanjima, a sud je u obavezi da saslua sve stranke. Ovo jeprincip koji ide u korist svim strankama. Ovo naelo vai od poekta do krajakrivinog postupka. Daje se pravo strankama da aktivno uestvuju u procesu, da

sueljavaju svoja miljenja i stavove, da se kritiki odnose prema iznetiminjenicama i dokazima. Na krivini postupak je sagraen na ovom naelu,optuenom se prilikom dostavljanja optunice saoptava djelo za koje se tereti, sviargumenti koji mu idu u korist i svi oni koji ga terete. Nakon toga optueni moeizraziti prigovor na optunicu u roku od osam dana. Sama ova mogunost optuenogpredtsvalja jednu od segmenata kontradiktornosti. Dalje sve stranke u toku glavnogpretresa imaju pravo na iznoenje svojim stavova. Jo u toku istrage stranke mogupredlagati istranom sudiji da izvede odreene dokaze ili da odreene injenicepreispita ili uz njegovo doputenje to mogu same uiniti. Sutina principakontradiktornosti je u tome to daje mogunost strankama da iznesu sopstveni stavo pitanjima koja su u vezi sa krivinim stvarima i da se izjasne o stavu suprotne

strane.

Naelo javnosti Ovo naelo predstavlja pravo i mogunost svih zainteresovanihgraana da ptisustvuju i prate rad suda prilikom rjeavanja odreene krivine stvari.Ovo naelo je predvieno Ustavom Republike Srbije i zakonom o sudu. Rad sudovaje dakle javan. Ovo naelo podrazumijeva i obavezu suda da dopusti prisustvo svihzainteresovanih lica postupku.Pozitivne strane ovog naela ogledaju se u tome da se kontrolie rad suda i drugihpravosudnih organa od strane zainteresovanih lica. Posredstvom ovog naela nagraane se vri i odgojni uticaj, oni se upoznaju sa odreenim krivinim djelima ikaznama koje slijede za njih. Kada se kae prisustvo graana u toku postupka onda

se to uglavnom misli na prisustvo graana na glavnom pretresu. Naime, razlikujemotri vrste javnosti i to opta javnost, ograniena i stranaka. Opta javnost postoji uonim sluajevima kada je svim graanima dozvoljeno da prisustvuju u tokupostupka. Ograniena javnost postoji u onim situacijama kada je broj ljudi naglavnom pretresu ogranien. Ovo se uglavnom deeva kada se vode postupci protivmaloletnika kada se iskljuuje javnost. Tada postupku prisustvuju samo obavezni apo odobrenju vijea da prisustvuju i bliski srodnici, roditelji itd. Stranaku javnostrazlikujemo u onim situacijama kada glavnom pretresu prisustvuje samo obaveznestranke i tada se iskljuuje javnost, a to su sljedee situacije:a) Kada je to potrebno radi uvanja tajne. Tajna moe biti dravna, vojna, slubena,nauna, privredna ili profesionalna. Ukoliko je potrebno da se na javnom pretresu

iznose injenice koje bi naruile ovu tajnu tada se iskljuuje javnost;b) Kada je to potrebno radi ouvanja javnog reda i mira. Ovo je sluaj kada je djeloili nain izvrenja doveo do uzburkanja graana te bi njihovo eventualno prisustvoglavnom pretresu onemoguilo uvanje i odravanje javnog reda i mira tokom njega.Primjer za ovakvo djelo bilo bi sluaj silovanja maloletnice,a zatim njeno svirepoubistvo. Sudka praksa je dokazala da u ovakvim sluajevima je cjelishodno iskljuitijavnost.

3


4/44

c) Kada je to potrebno radi uvanja morala. Ovdje se prije svega misli na krivinadjela izvrena iz oblasti seksualne pobude. Ovdje se prije svega misli na ouvanjepolnog morala. Ovakva krivina djela izazivaju veliko interesovanje graana;d) Kada se kao izvrioci krivinih djela javljaju maloletnici, bez obzira na to li seradilo o mlaim maloletnicima (lica od 14-16 godina) ili o starijim (lica od 16-18

godine). Ovo se radi zbog toga to se maloletna lica u ovom stadijumu nalaze uposebnom psihikom razvoju te bi javno iznoenuje inkriminisanih radnji negativnouticalo na njih;e) Kada je to potrebno radi ouvanja i zatite linog i porodinog ivota okrivljenogili oteenog. Ti interesi mogu biti razliiti, od intimnih preko porodinih. Prilikomizostavljanja javnosti vijee donosi rjeenje uz obrazloenje. Ovo rjeenje se moepobijati samo uz albu na presudu, a ne posebnom albom.

Naelo utvrivanja istine Cilj krivinog postupka je niko nevin ne bude osuen,a da se uiniocu krivinog dela izrekne krivina sankcija pod uslovima koje predviakrivini zakon i na osnovu zakonito sprovedenog postupka. Kau filozofi ''istina je

jedna''. Sud sudi na osnovu raspoloivih dokaza i linih ubjeenja sudije. Sud morasa punom panjom da ispita sve injenice koje terete ili olakavaju optuenom naobjektivan nain.

Tuilac kao stranaka krivinog postupka

Ovlaeni tuilac je nosilac funkcije gonjenja u krivinom postupku, a ujedno istranka istog. Razlikujemo tri vrste tuilaca i to:

1. Javni tuilac: Javni tuilac je ovlaeni tuilac za djela koja su uposebnom dijelu krivinog zakonika republike Srbije naznaena da se gone poslubenoj dunosti od strane javnog tuioca. Drava i javni tuilac kao njen

predstavnik nisu zainteresovana za svako krivino djelo, ve samo za ona u kojimapostoji visok stepen drutvene opasnosti, gdje je prouzrokovana vea materijalnateta itd.

Javno tuilatvo je samostalni dravni organ koji goni uinioce krivinih idrugih zakonom odreenih kanjivih djela, ulae pravna sredstva radi zatiteustavnosti i zakonitosti. Javno tuilatvo vri svoju funkciju na osnovu ustava izakona. Funkciju javnog tuioca vre republiki, okruni i optinski javni tuioci. Javnituilac se nalazi na elu javnog tuilatva, kao dravni organ rukovodi radom javnogtuilatva i zastupa ga u odnosu na trea lica. Javni tuilac je ovlaen da sam ilipreko svojih zamjenika vre sve radnje koje su usmerene ka gonjenju uiniocakrivinih djela koja se gone po slubenoj dunosti. Javni tuilac je samostalni i glavni

krivinoprocesni subjekt, koji se javlja sa funkcijom optube i u odnosu naokrivljenog on je krivinoprocesna stranka.

Za postupak u predmetima sa elementima organizovanog kriminalaformirano je Specijalno tuilatvo i to u okviru okrunog javnog tuilatva uBeogradu za teritoriju Republike Srbije. Ta djela su recimo: krivina djela protivustavnog ureenja i bezbednosti republike, protiv ovjenosti i meunarodnogprava, falsifikovanja i pranja novca, nedozvoljene trgovine, nedozvoljene trgovineorujem, municijom ili eksplozivnim sredstvima, trgovine ljudima, primanje i

4


5/44

uzimanje mita i za druga krivina djela za koja je zaprijeena kazna zatvoranajmanje pet godina. Radom specijalnog tuilatva rukovodi specijalni tuilac zasuzbijanje organizovanog kriminala. Njega postavlja republiki javni tuilac iz redovajavnih tuilaca koji ispunjavaju uslove za izbor okrunog javnog tuioca (est godinarada u pravosuu) kao i zamenici (etiri godine rada u pravosuu) uz pismenu

saglasnost lica koja se postavljaju na tu dunost. Razlikujemo jo i tuilatvo zaratne zloine, kao i tuilatvo o visoko-tehnolokom (hi tech) kriminalu u okvirurepublikog javnog tuilatva.

Naela javnog tuilatva

Princip monokratskog odluivanja: Ovo naelo u sutini znai da sve poslove iznadlenosti svih niih i viih javnih tuilatava obavlja uvijek jedno lice, tako da nepostoji odluivanje i vrenje poslova u zbornom sastavu. Prema tome, u odnosu natrea lica uvijek je odgovorno jedno lice iz javnog tuilatva, bez obzira na to da li se

prema ovim licima pojavljuje sam javni tuilac, ili njegovi zamjenici.Princip hijerarhijskog ureenja: Ovaj princip znai podreenost niih javnihtuilatava vaim i obrnuto nadreenost viih javnih tuilatava u odnosu na nia.Ovo naelo se odnosi i na samo javno tuilatvo kao cjelina, npr. Na elu optinskogjavnog tuilatva nalazi se optinski javni tuilac, njemu su podreeni svi lanovi togtuilatva, a i on je nadren u odnosu na sve njih. Ovo naelo omoguava vrenjedisciplinske vlasti vieg javnog tuioca u odnosu na nie javne tuioce, kao i nadzornad radom niih javnih tuioca. U Zakonu o javnim tuilatvu Republike Srbije iz1991. godine predvieno je da su nii javni tuioci podreeni viim javnim tuiocima,s tim da su za svoj rad odgovorni i Skuptini republike Srbije koja ih bira i razreavana prijedlog Visokog savjeta za pravosue, a njihove zamjenike imenuje Visoki savjet

pravosua na period od osam godina, sa mogunou reizbora. Usljed djelovanjaovog naela vii javni tuilac ima pravo da daje kako apstraktne tako i konkretneinstrukcije po pitanjima opteg i konkretnog djelovanja.Princip devolucije: Ovaj princip znai pravo vieg javnog tuioca da preuzme ineposredno vri poslove iz nadlenosti nieg javnog tuioca, npr. Okruni javnituilac moe preuzeti gonjenje uinioca krivinog djela koja su bila pod stvarnom imjesnom nadlenou optinskog javnog tuioca.Naelo supstitucije: Ovo naelo daje pravo vieg javnog tuioca da preuzmevrenje odreenih poslova u konkretnoj krivinoj stvari od nieg javnog tuioca, stim to ove poslove ne vri on neposredno, nego ih poverava nekom drugom niemjavnom tuiocu, npr. Okruni javni tuilac uzme neke poslove iz nadlenosti jednog

optinskog javnog tuioca i poverava ih drugom optinskom javnom tuiocu.Princip jedinstva i nedeljivosti: Ovo naelo podrazumijeva da je tuilatvojedinstveni dravni organ za cijelu zemlju.

Sticanje svojstva javnog tuioca

5


6/44

U zakonu o javnom tuilatvu Republike Srbije iz 1991. godinepredvieni su sledei uslovi za sticanje zvanja javnog tuioca:a) Da je dravljanin Republike Srbije; b) Da ispunjava opte uslove za stupanje u radna dravnim organima; c) Da ima zavren pravni fakultet; d) Da ima poloenpravosudni ispit; e) Da je dostojan dunosti javnog tuioca.

Pored pomenutih optih uslova za sticanje ove titule potrebno je jo i odreenoiskustvo u poslovima pravne struke, te se tako za optinskog javnog tuioca traiiskustvo od najmanje dvije godine, a za njegovog zamjenika od godinu dana. Zaokrunog javnog tuioca trai se iskustvo od set godina, a za njegovog zamjenikaiskustvo od etiri godine. Za republikog javnog tuioca trai se iskustvo oddvanaest godina, kao i za njegovog zamjenika. Funkcija javnog tuioca je stalna, ijavne tuioce bira Narodna skuptina, a njihove zamjenike imenuje Visoki savjet zapravosue na period od osam godina sa mogustvom ponovnog reizbora.Dunost javnog tuioca i njegovog zamjenika prestaje na njegov zahtjev kad navriradni vijek ili bude razrijeen. Radni vijek tuiocu i njegovom zamjeniku prestajekada napune 65 godina ivota (po novijim izmjenama zakona 67) ili 40 godina rada

osiguranja. Javni tuilac i zamjenik razreavaju se dunosti ukoliko su osueni za k.d.na bezuslovnu kaznu zatvora od najmanjne set mjeseci, ili za k.d. koje ga ininedostojnim dunosti, kada nesavjesno i nestruno vre dunost, kada trajno izgubesposobnost za rad na toj dunosti.Prije stupanja na dunost, javni tuilac i zamjenik polau zakletvu predpredsjednikom Narodne skuptine, a republiki javni tuilac zakletvu polae predNarodnom skuptinom. Ukoliko je republiki j.t. izabran iz redova javnih tuilaca nepolae ponovo zakletvu. Tekst zakletve glasi: ''Zakljinjem se svojom au da uustavnost i zakonitost tititi predano, savjesno i nepristrasno''.

Nadlenost javnog tuiocaOpta nadlenostJavno tuilatvo je nadleno da postupa pred sudom i drugim organima pri gonjenjuza krivina djela, privredne prijestupe i prekraje i preduzima radnje za koje jeposebnim zakonom ovlaeno.Javni tuilac postupa u granicama svoje stvarne i mjesne nadlenosti u okviruorgana pred kojima postupa.

Nadlenosti pojedinih javnih tuilaca

Republiki javni tuilac nadlean je da postupa pred svim sudovima i drugimorganima u R. Srbiji i da preduzme sve radnje za koje je javno tuilatvo ovlaeno.Nadlean je da meu javnim tuiocima izabere pozivne lanove Visokog savjetapravosua, propie okvirna merila za odreivanje broja zamjenika javnih tuilaca iosoblja u javnom tuilatvu, mjerila za vrednovanje savjesnosti i uspjenosti vrenjadunosti javnog tuioca, njegovog zamjenika, propie koji su postupci oprenidostojanstvu i samostalnosti javnog tuioca, i zamjenika javnog tuioca i tetni pougled javnog tuilatva, odluuje o pokretanju postupka za ocjenu ustavnosti zakona

6


7/44

i zakonitosti propisa i drugih optih akata, utvruje vrste i naine strunogusavravanja j. tuilaca i zamjenika, nadzire rad j. tuilatava...Okruni javni tuilac nadlean je da postupa pred okrunim sudovima i da nadzirei usmerava podruna optinska javna tuilatva. Okruni javni tuilac u seditutrgovinskog suda postupa i pred trgovinskim sudom.

Optinski javni tuilac postupa pred optinskim sudom.to se tie mjesne nadlenosti javnog tuioca, ona se odreuje prema odredbamakoje vae za nadlenost suda onog podruja za koje je tuilac postavljen.Ukoliko javno tuilatvo ne moe da vri nadlenost, republiki javni tuilac moepreneti njegovu nadlenost na drugo tuilatvo istog ili vieg ranga. O zahtjevu zaizuzee javnog tuioca rjeava sam javni tuilac, a o izuzeu samog javnog tuiocaraspravlja Visoki savjet za pravosue.Prilikom donoenja odluka javni tuilac se mora da rukovoditi:1) Principom legaliteta (zakonitosti) ovo znai da je javni tuilac u obavezi dapokrene postupak kada ima osnovanu sumnju kao najvei stepen vjerovatnoe da jeuinjeno krivino djelo, a mora ga goniti po slubenoj dunosti ex soficio.

2) Princip samostalnosti daje mogunost javnom tuiocu da odluke u vezigonjenja donosi samostalno.Naelo oportuniteta (cjelishodnosti) u nekim sluajevima vai i za javnog tuioca,a znai da javni tuilac ponekad moe i da ne pokrene krivini postupak iako postojesvi elementi bia krivinog djela. Ovo naelo posebno ima znaaja za maloletnike zaona krivina djela za koja slijedi kazna zatvora do tri godine. Kada javni tuilac imaovakav sluaj sa punoletnim licem tada imamo tzv. ''odloeno gonjenje''.3) Princip mutabiliteta (promjenjljivosti) znai da javni tuilac bez obzira to jeglavni inicijator svih radnji gonjenja okrivljenog od poetka pa do kraja krivinogpostupka moe odustati od gonjenja.Funkcija javnog tuioca su one aktivnosti koje javni tuilac ostvaruje u pretkrivinom

i krivinom postupku u okviru prava i obaveza odreenih zakonom. U sklopu togaima funkciju gonjenja i rukovoenja krivinim postupkom. Javni tuilac imaovlaenja da: zahtijeva sprovoenje istrage, da podie i brani optune akte, a to su:optunicu i optuni prijedlog. Da izjavljuje albe protiv nepravnosnanih sudskihodluka, da podnosi vanredne pravne lijekove protiv pravnosnanih presuda: podnosialbu na pravnosnanu presudu, zahtjev za ponavljanje postupka, zahtjev za zatituzakonitosti i zahtjev za vanredno ublaavanje kazne. Odluke shodno ovimfunkcijama su jo da: donoenje rjeenja o odbaaju krivine prijave, rjeenje zaodlaganje gonjenja. Podnoenje zahtjeva za prikupljanje dodatnih obavjetenja. Javnituilac moe da odlui da podnese zahtjev istranom sudiji za sprovoenje samopojedinih istranih radnji zbog ekonominosti.

Funkcija operativnosti se sastoji u rukovoenju predkrivinim postupkom. Javnituilac je inicijator i koordinator svih aktivnosti u predkrivinom postupku. Oveaktivnosti su usmjerene na otkrivanju krivinih djela i pronalaenju njihovih uinioca.Dunost je i obaveza nadlenih dravnih organa da postupe po zahtjevu javnogtuioca. Javni tuilac moe obavijestiti odbor za Bezbjednost Skuptine Srbije, oneposlunost odreenog organa unutranjih poslova. Isto to moe uraditi i njegovomnadinjenom stareini. Saradnja javnog tuioca i organa unutranjih poslova se nezavrava u predkrivinom postupku.

7


8/44

Oteeni subsidijarni tuilacOteenisupsidijarni tuilac je posebna vrsta ovlaenog tuioca koji se

pojavljuje u dva sluaja: u predkrivinom postupku kada javni tuilac donese

rjeenje o prestanku gonjenja ili kada javni tuilac odustane u toku samog krivinogpostupka (naelo mutibiliteta). Oteeni kao tuilac moe nastaviti gonjenje u rokuod osam dana od dana prijema rjeenja javnog tuioca ili suda. U ovakvimsluajevima zakazuje se ponovo glavni pretres i zakazuje se njegov datumodravanja. Oteeni kao tuilac u tom postupku je duan da obavijesti sud o svakojpromjeni prebivalita ili boravita.

Privatni tuilac je ovlaeni tuilac za krivina djela koja se gone poprivatnoj tubi. U posebnom dijelu krivinog zakonika imamo oznaena djela koja segone po privatnoj tubi. Takoer imamo sluaj da u okviru jednog lana u stavuprvom gonjenje preduzima po privatnoj tubi, dok je u stavu drugom predvienogonjenje po slubenoj dunosti (laka tjelesna povreda). Privatna tuba kao optuni

akt za pomenuta krivina djela podnosi se nadlenom sudu u roku od tri mjeseca oddana kada je lice koje je ovlaeno za podizanje optunice saznalo za krivino djelo iuinioca.Lica koja su ovlaena za donoenje ove tube su oteeni i lice koje je indirektnougroeno ili povreeno krivinim djelom. U sluaju smrti privatnog tuioca njegovomjesto mogu zauzeti njegovi najblii srodnici: vjenana ili vanbrana supruga, djeca,usvojenici, roditelji, braa ili sestre.U sluaju da privatni tuilac ne doe na glavni pretres, a uredno je pozvan ili mupoziv nije bilo mogue uruiti, smatrae se da je odustao od tube i donosi sereenje. Pravo privatnog tuioca je da podnosi i brani tubu, da odustane od nje, dapredlae izvoenje dokaza, da po odobrenju predsjednika vijea postavlja pitanja.

Ima pravo razmatranja sudskih spisa i spise predmeta, da izjavljuje albu, a i dapodnosi zahtjev za ponavljanje krivinog postupka zbog pogrenog ili nepotpunoginjeninog stanja.

Okrivljeni

Okrivljeni je nosilac odbrane i trei je subjekat u krivinom postupku, a istranka je istog. Okrivljeni je fiziko lice (ovjek) protiv koga se vodi istraga, ili jepodignuta optunica, optuni prijedlog ili privatna tuba.

Na samom poetku ovog izlaganja moramo razluiti, definisati i ukazatirazlike izmeu sljedeih pojmova:

Osumnjieni je lice prema kojem je prema kome je prije pokretanjakrivinog postupka nadleni dravni organ preduzeo neku radnju zbog postajanjaosnovane sumnje da je izvreno krivino djelo. Ovaj izraz se najee koristi utrminologiji organa unutranih poslova.

Okrivljeni je lice protiv koga se vodi istraga ili protiv koga je podignutaoptunila ili optuni prijedlog, ili privatna tuba.

Optueni je lice protiv koga je optunica stupila na pravnu snagu. Optueniima pravo prigovora u roku od osam dana.

8


9/44

Osueni je lice za koje je pravnosnanom presudom ili rjeenjem utvrenoda je odgovorno za odreeno krivino djelo, tj. koje je oznaeno krivim i prema komeje po pravilu izreena kazna. Okrivljeni je fiziko lice koje je navrilo 14 godina i kojeje duevno zdravo. Ovdje je prisutan znai kao taj elemenat uraunjljivosti koji poredumiljajnog izvrenja djela predstavlja osnovnu komponentu krivine odgovornosti

jednog lica. Pretpostavka je da su sva lica uraunjljava, suprotan stav se dokazuje.Ukoliko se utvrdi da je lice privremeno duevno oboljelo predsjednik vijea donosirjeenje o obustavljanju gonjenja. U sluaju da lice ozdravi postupak protiv njega bise nastavio. U sluaju da lice trajno duevno oboli, onda se postupak protiv njegaprekida.

Prava i obaveze okrivljenog

Okrivljeni ima i odreena prava:

1. Da iznese svoju odbranu.2. Da bude sasluan u prisustvu svog branioca. Na prvom sasluanju okrivljenom

se predoavaju injenice i dokazi koji ga terete, saoptava mu se i njegovo zakonskopravo na branioca. Kada se protiv osumnjienog odredi mjera zadravanja nadleniorgan mora odrediti branioca po koji e okrivljenog braniti po slubenoj dunosti.

3. Da daje odbranu na svom jeziku4. da predlae izvoenje odreenih dokaza i da prisustvuje njihovom izvoenju, da

po odobrenju predsjednika vijea postavlja pitanja svjedocima, vjetacima i drugim

uesnicima postupka.5. pravo na izjavljivanje redovnih pravnih lijekova i vanrednih pravnih sredstava; a)pravo na albu pravo na albu kada je presuda pravnosnana; b) zahtjev zaponavljanje postupka; c) zahtjev za zatitu zakonitosti; c) zahtjev za vanrednoublaavanje kazne.

Obaveze okrivljenog su da stupi u krivini postupak i njegovo prisustvo jeneophodno u toku samog postupka. Njegova obaveza je da obavijesti sud o adresiprebivalita, i svakoj namjeri promjene prebivalita.

Mjere za obezbeenje prisustva okrivljenog I drugih subjekata u

krivinom postupkuSud je u obavezi da obezbijedi prisustvo okrivljenog u krivinom postupku. Tusvoju obavezu sud moe izvriti na jedan od sljedeih naina:Pozivanjem okrivljenog: ovo je prva mjera obezbeivanja prisustva okrivljenog upostupku. U pozivu organ koji poziva obavezan je da naznai pravo pozvanog lica nabranioca. Okrivljeni se poziva dostavljanjem zatvorenog pismenog poziva koji sadri:naziv suda koji poziva, ime i prezime okrivljenog, zakonski naziv krivinog dela kojemu se stavlja na teret, mesto gde okrivljeni ima da doe, dan i as kad treba da

9


10/44

doe, naznaenje da se poziva u svojstvu okrivljenog i upozorenje da e u sluajunedolaska biti prinudno doveden, slubeni peat i ime i prezime sudije koji poziva.Kad se okrivljeni prvi put poziva, pouie se u pozivu o pravu da uzme branioca i dabranilac moe prisustvovati njegovom sasluanju. Okrivljeni je duan da odmahobavesti sud o promeni adrese i o nameri da promeni boravite. Ako okrivljeni nije u

stanju da se odazove pozivu usled bolesti ili druge neotklonjive smetnje, sasluaese u mestu gde se nalazi ili e se obezbediti njegov prevoz do sudske zgrade ilidrugog mesta gde se radnja preduzima.Ukoliko se okrivljeni ne odazove na poziv, bez predhodnog opravdanja, primjenjuje druga mjera dovoenje. Naredbu da se okrivljeni dovede moe izdati sud ako doneto reenje o pritvoru ili ako uredno pozvani okrivljeni ne doe a svoj izostanak opravda, ili ako se nije moglo izvriti uredno dostavljanje poziva a iz okolnosti oigledproizlazi da okrivljeni izbegava prijem poziva.Naredbu za dovoenje izvravaju organi unutranjih poslova.Naredba za dovoenje izdaje se pismeno. Naredba treba da sadri: ime i prezimokrivljenog koji se ima dovesti, mesto i godinu roenja, zakonski naziv krivinog de

koje mu se stavlja na teret uz navoenje odredbe krivinog zakona, razlog zbog koga nareuje dovoenje, slubeni peat i potpis sudije koji nareuje dovoenje. Lice komepovereno izvrenje naredbe predaje naredbu okrivljenom i poziva ga da s njim poAko okrivljeni to odbije, dovee ga prinudno. Naredbu za dovoenje protiv vojnih licpripadnika policije ili strae ustanove u kojoj su smetena lica liena slobode izvranjihova komanda, odnosno ustaZabrana naputanja boravita je mjera koja se primjenjuje u situacji kada postojeokolnosti koje ukazuju da okrivljeni moe da pobjegne, sakrije se ili ode uinostranstvo. Sve do 2002. godine do donoenja novog ZKP-u ova mjera zvala se''obeanje okrivljenog da nee napustiti mjesto prebivalita ili boravita''. Ova mjerase odreuje rjeenjem koje mora imati i obrazloenje. U toku istrage ovu mjeru

odreuje i ukida istrani sudija, aposlije podizanja optunice predsjednik vijeasudija. Ovom mjerom moe se odrediti oduzimanje vozake dozvole i drugihdokumenata (putne isprave.

Jemstvo kao mjera ima slinosti sa zabranom naputanja boravita. Jemstvo sesastoji u polaganju gotovog novca, hartija od vrijednosti ili drugih vrijednih pokretnihstvari, koje je lako unoviti, kao garancije da okrivljeni nee pobjei. Razlikujemostvarno i lino jemstvo. Lino jemstvo se sastoji u garanciji odreenog broja ljudi dae u sluaju bekstva okrivljenog oni platiti odreenu sumu novca. Ovo jemstvouvijek glasi na odreeni novani iznos. Stvarno jemstvo se mee sastojati recimo nastavljanju hipoteke na neku nepokretnost.Pritvor je najrigidnija mjera obezbeenja prisustva okrivljenog. Pritvor je ustavna

kategorija i predvieno je da se pritvor moe primjeniti kada je to zakonomodreeno i ako je ta mjera neophodna radi uspjenog voenja krivinog postupka.Trajanje pritvora mora da bude svedeno na najkrau moguu mjeru. Dok je lice upritvoru svi organi koji rade na tom postupku imaju obavezu da rade uz posebnuhitnost. Sud je taj koji donosi rjeenje o pritvoru koji moe biti obavezan ilifakultativan.Pritvor je obavezan u sluaju kada je za uinjeno krivino djelo predviena kaznazatvora od 40 godina ili ukoliko je to opravdano zbog osobito tekih okolnosti djela.

10


11/44

Pritvor se odreuje ako je optuenom izreena presuda prvostepenog suda utrajanju od 5 godina ili tea kazna zatvora.Postoji i neobavezan (fakultativan) pritvor. On se utvruje: ako se lice krije ilipostoje druge okolnosti koje ukazuju na bekstvo; kada postoji opasnost da euinilac krivinog djela unititi, sakriti ili falsifikovati tragove krivinog djela, ili da e

ometati postupak uticajem na svjedoke, sauesnike ili prikrivae; ako postojeoigledne opasnosti da e izvrilac krivinog djela to uiniti ponovo, ili e zapoetokrivino djelo dovriti. Ako oigledno izbjegava da doe na glavni pretres, ako jeuinjeno krivino djelo propisana kazna zatvora u trajanju od preko 10 godina.Pritvor se odreuje rjeenjem, a tim rjeenjem se odreuje trajanje istog. Najduetrajanje pritvora je 6 godina. Prvo rjeenje o pritvoru sadri vrijeme trajanjauglavnom od 30 dana, a lice koje ide u pritvor ima pravo ale u roku od 24h ali ovaalba ne zadrava izvrenje.U toku istrage istrani sudija moe ukinuti rjeenje o pritvoru, ali uz prethodnusaglasnost javnog tuioca. Nakon toga rjeenje o ukidanju pritvora donosi vijeesudija uz predhodno sasluanje javnog tuioca ako se postupak vodi po njegovom

zahtjevu. Sa pritvorenicima se mora postupati humano bez povrede linosti idostojanstva.Branilac je struno lice koje je pozvano da titi interese okrivljenog u

krivinom postupku. To je advokat koji treba da bude diplomirani pravnik, da imapoloen pravosudni ispit, da je upisan u imenik advokata, da ima ugled da bi mogaoda vri funkciju odbrane u postupku. Branioca moe zamijeniti advokatski pripravniku situaciji kada je za izvreno djelo propisana kazna zatvora u trajanju od 5 godina.Pred vrhovnim sudom Srbije i u postupku prema maloletnicima branilac moe bitisamo advokat, a ne i njegovi pripravnici. Broj branilaca u postupku moe biti najviepet, prema ZKP-u. Odbrana se dijeli na linu, materijalnu i strunu, formalnu.

Struna odbrana moe biti obavezna ili fakultativna. Na zakon o krivinom

postupku poznaje i odbranu siromanih. Taj branilac ima pravo na odreenumaterijalnu nadoknadu. Branilac mora da se stara o donoenju pravilne i pravednepresude.

Krivinoprocesne radnje

Krivinoprocesna radnje je jedna od osnovnoh obeleja pojmakrivinoprocesnog prava kao grane pozitivnog prava. Zakonodavac jekrivinoprocesnim normama predvidio ne samo krivinoprocesne subjekte subjekte,ve i sadrinu i formu njihove djelatnosti. Subjekti u krivinom portupku imaju pravoi dunost da preuzimaju svoju delatnost u okviru svoga fonda prava i dunosti i u

zakonom predvienoj formi. Djelatnost subjekata u krivinom postupku po praviluima za cilj ostvarenje zadatka krivinoprocesnog prava, tj. rasvetljenje i rjeenjeodreene krivine stvari. Krivinoprocesna radnja predstavlja zakonompredvienu i ureenu djelatnost subjekata u krivinom postupku, koja jeusmjerena na ostvarenje zadataka krivinoprocesnog prava, tj. narasvetljenje i reenje krivine stvari. Sama djelatnost moe se ogledati uinjenju ili ne injenju krivinoprocesnih subjekata. Odreenost u zakonu znai dakrivinoprocesni subjekat moe preuzeti samo one radnje za koje je po zakonu

11


12/44

ovlaen, a ureenost radnje znai njihovo izvoenje u procesnoj formi, tj. na nain,vrijeme i mjesto koje je predvieno zakonom.

Forma krivinoprocesnih radnji

Forma krivinoprocesnih radnji predviena je zakonom i u osnovi znaiodreivanje naina i mjesta izvoenja pojedinih radnji u krivinom postupku.Odreivanje forme u krivinom postupku moe biti dvojako, u obliku optih pravila oformi ili u obliku odreivanja posebne forme za izvoenje odreene radnje.Propisivanje same forme kao krajnu instancu ima postizanje to boljeg rezultata.Samo propisivanje forme treba povezati sa principom ekonominosti, tj. da se sa toje mogue manje utroenog novca i vremena postigne to bolji rezultat. Zakoodavacje prilikom propisivanja forme imao u vidu osnovni zadatak krivinog postupka,utvrivanja istine u krivinoj stvari, te je nastojao da sama forma doprinese to jemogue vie realizaciji tog cilja. Prilikom utvrivanja forme zakonodavac mora da

vodi rauna o najnovijim naunim i tehnikim dostignuima, ali na nain da ne da nevrijea ustavom zagarantovana prava i sloboda graana. Na kraju propisivanjeforme krivinoprocesnih radnji ima za cilj ouvanje ustavom zagarantovanih slobodai prava graana.

Procesne forme odnose se ne samo na nain izvrenja ve i na mjestoizvrenja te radnje. Polazei od mjesne nadlenosti krivinog suda, prema kojoj jeovaj sud da rasvijetli i rijei krivinu stvar na svojoj teritoriji, smatra se da su krivinisud i drugi krivinoprocesni subjekti ovlaeni da izvode sve krivinoprocesne radnjena ovoj teritoriji. Ukoliko je izvoenje krivinoprocesne radnje neophodno izvesti nateritoriji na kojoj je nadlean drugi sud, tada postoji mogunost izvoenje ovih radnjiod strane tog suda po zamolici za pruanje pravne pomoi mjesno nadlenog suda.

U sluaju da se pojavi potreba da se odreena krivinoprocesna radnja mora izvestivan teritorije Republike Srbije onda e tu radnju izvesti inostrani krivini sud, poduslovom da postoji bilateralni ugovor o pruanju pravne pomoi te drave i naezemlje. Krivinoprocesne radnje se obino izvode u seditu suda, amoe i van njega,tj. na mjestu gdje se oekuje najbolji rezultat., npr. Uviaj koji se redovno izvoda namjesto izvrenja krivinog djela.

Vrijeme vrenja krivinoprocesnih radnji

Rok je odreeni vremenski period u kome se krivinoprocesna radnja moe,

odnosno mora preduzeti, ili u kome se radnja ne smije preduzeti. Zavisno od toga koih odreuje razlikujemo zakonske i sudske rokove.

Zakonski rokovi su takvi rokovi koji su odreeni zakonom, njohovo trajanjeje precizno odreeno u procesnom zakonu.ovi rokovi su strogi i trai se prema tomenjihovo potovanje od strane ovlaenih subjekata u krivinom postupku. Zakonskirokovi se ne mogu produavati, osim ako to zakon ne predvia. Usljed proputanjazakonskih rokova dolazi do gubitka prava na preduzimanje krivinoprocesne radnjena koju se rok odnosi. Ovi rokovi se jo nazivaju i prekluzivni rokovi. Proputanjem

12


13/44

ovih rokova gubi se ne samo pravo na izvoenje odreene krivinoprocesne radnjenego i pravo koje bi se steklo izvoenjem te radnje.primjer za ovakvu vrstu roka jerok za izjavljivanje albe, koji iznosi 15 dana od dana dostavljanja presude.

Sudki rokovi su oni rokovi ije je trajanje odreeno od strane suda, naosnovu zakonskog ovlaenja. Ovi rokovi su u odreenoj veoj ili manjoj

podreenosti zakonu. Sud ih moe donijeti samo na osnovu ovlaenja koje im dajezakon. Sudski rokovi se mogu produavati, ali se ne smije prekoraiti zakonskoovlaenje. Na primjer rok za odgovor na albu.

Prema svom dejstvu rokove moemo podijeliti i na deliatorne. Ovi rokoviznae odreeni period u kome je zabranjeno ostvarivanje odreenih djelatnosti odstrane subjekata, ova djelatnost je pravno mogua samo poslije proteka tog roka.Zatim imamo peremptone koji oznaavaju radnju koja se mora izvriti u odreenomroku, to znai da proputanje ovog roka znai gubitka prava na izvoenje tekrivinoprocesne radnje. Zatim razlikuje i tzv. instruktivne rokove koji predstavljajuperiod u kome je doputeno izvrenje neke radnje, proputanje roka ne dovodi dogubitka izvrenja krivinoprocesne radnje, ve gubitak odreene pogodnosti koje

proizilaze iz tog procesnog prava.Roite predstavlja odreeni momenat u vremenu u kome je potrebno dase preduzme odreena djelatnost, po pravilu od strane vie ovlaenih subjekata. Zaroite je karakteristino istovremeno preduzimanje djelatnosti od strane viesubjekata na istom mjestu i u isto vrijem, npr: vrijeme zakazivanja i odravanjaglavnog pretresa, vrijeme odravanja roita radi mirenja.

Povratak u preanje stanje

(restitutio in integrum)

Ustanova povratka u preanje stanje je u neposrednoj vezi sa vremenomaktivnosti krivinoprocesnih subjekata u krivinom postupku. Povratak u preanjestanje je vezan sa proputanjem zakonskog roka, odnosno roita od strane stranesubjekta koji je ovlaen na korienje tog roka, meutim, ovdje je rije o subjektukoji je propustio da realizuje odreeno pravu u okviru roka, iz opravdanih razloga, teje ovom subjetku zakonodavac dozvolio da nakon isteka tog roka realizuje to svojepravo. U toku k. postupka data je prednost saznanju istine o jednoj krivinoj stvari iiz tog razloga se smatra da je ova ustanova i predviena, takoer tu je i zahtjevpravednosti.

Da ne bi dolo do zloupotrebe ove ustanove na zakonodavac je predvidio ukojim situacijama se ona moe koristiti i pod kojim uslovima. Naime, ovu ustanovu

najprije moe koristiti okrivljenu u sluaju da iz opravdanih razloga propusti odreenirok, zatim ovo pravo ima i oteeni supsidijarni tuilac i privatni tuilac u sluajuproputanja roita, tj. ne dolaska na glavni pretres iz opravdanih razloga. Okrivljenikoji je iz opravdanih razloga propustio da uloi albu na presudu prvog ili drugogostepena, ili na reenje o primjeni vaspitne mjere ili mjere bezbijednosti, ili pakoduzimanja imovinske koristi, duan je u roku od osam dana od dana kada su seotklonili uzroci, zbog kojih je propustio rok, duan je da preda molbu za povraaj upreanje stanje, uz molbu predae i albu. O molbi okrivljenog odluuje predsjednik

13


14/44

vijea koji je donio presudu ili rjeenje, koje se pobija albom. Kao opravdani razlogza proputanje roka moe se navesti recimo via sila, zemljotresi, poplave, poari, ilineskrivljena krivica subjekta, neznanje o prijemu poziva na glavni pretres recimo.

Vrste krivinoprocesnih radnji

Imajui u vidu injenicu da postoji vie krivinoprocesnih subjekatasa razliitim fondom prava i obaveza, na osnovu ovoga moemo razlikovati i vieklasifikacija krivinoprocesnih radnji.

S obzirom da se krivinoprocesne radnje preduzimaju od stranekrivinoprocesnih subjekata mogua je i najvanija klasifikacija radnje premasubjektu koji ih preduzima. Krivinoprocesne radnje moemo podijeliti na one kojeizvodi krivini sud, i na radnje koje izvode krivinoprocesne stranke, tj. ovlaenituilac i okrivljeni sa svojim tuiocem. Ako se imaju u vidu funkcije u krivinompostupku krivinoprocesne radnje mogu se podijeliti na optune, odbrambene isudee.

Prema vremenu kada se radnje preduzimaju moemo razlikovatikrivinoprocesne radnje u predkrivinom postupku, i u fazama predhodnog krivinogpostupka i radnje koje se predizimaju u fazama glavnog krivinog postupka.

Mogue je da postoji i druge kvalifikacije krivinoprocesnih radnji,ali od manjeg znaaja. Neki teoretiari razlikuju nedozvoljene i dozvoljene radnje.Meu onima koje su nedozvoljene razlikuju one koje su izriizo zabranjene i one kojenisu izriito zabranjene. Ova podjela u krivinom postupku je neosnovama i sa njomse ne moemo sloiti.Sve ove podjele su relativnog karaktera jer nemogue je da se decidno izdvojeradnje odreene sadrine po bilo kom kriterijumu.

Procesne radnje dokazivanja

Da bi sud mogao da presudi jednu krivinu stvar i uiniocu krivinog djelaizrekne sankciju neophodno je da utvrdi sve relevantne injenice i okolnosti koje suneophodne za pravilno i zakonito donoenje odluke. Sve aktivnosti u tom smislu utoku krivinog postupka usmjerene su u dva pravca: Utvrivanje injenica koje suneophodne za primjenu jedne pravne norme i u primjeni norme na utvrenuinjenicu. Kod svakog sluaja se ocjenjuje i injenino stanje i pravna situacijaprimjenjljiva u konkretnom sluaju.

Dokazivanja predstavlja sloenu i raznovrsnu procesni djelatnost

krivinoprocesnih stranaka i krivinog suda u cilju utvrivanja pravnore evantnihinjenica i drugih injenica u krivinom postupku, tj. radi injeninog i pravnogoformljenja krivine stvari. Sam proces dokazivanja sastoji se iz vie sistematskihprocesnih aktivnosti krivinoprecesnih subjekata koji se mogu putem sintezekvalifikovati u: otkrivanje dokaza, izvoenje dokaza proveravanje i ocjene dokaza.

Dokazi su injenice pomou kojih se u krivinom postupku utvrujupravno relevantne injenice u odnosu na krivina djela i uinioca. Pojam dokazatreba razlikovati od dokaznog sredstva. Dokazno sredstvo predstavlja formu

14


15/44

iznoenja dokaza. Uviaj je izvor dokaza, i kao takav on je dokazno sredstvo dokzapisnik o uviaju predstavlja dokaz u krivinom postupku. Sasluanje svjedoka jedokazno sredstvo, dok je njegov iskaz dikaz.Dokazi se dijele na materijalne (stvarne) i line.

Lini dokazi se odnose na kazivanje ovjeka o relevantnim injenicama a koje

su u vezi sa krivinim djelom-iskaz svjedoka, nalaz i miljenje vjetaka, priznavanjeokrivljenog. Vanost linih dokaza ocjenjuje sud u svakom konkretnom sluaju.Materijalni dokazi su odreene stvari i predmeti koje je napravio ovjek, a

vezani su za uinioca krivinog djela i za samo krivino djelo.Razlikujemo posredne i neposredne dokaze. Neposredni dokazi su oni koje

na neposredan nain govore o o istinitosti ili neistinotosti odreene sporne injenice.Posredni dokazi su oni koji na posredan nain govore o istinitosti o o istinitosti ilineistinotosti odreene sporne injenice. Posredni dookazi se jo nazivaju indicije.Indicije (osnovi sumnje, osnovi podozrenja) su utvrene injenice ili okolnosti kojeposredno ukazuju na mogunost postojanja krivinog djela, na odreeno lice kaomogueg uzvrioca, pak, na druge injenice ili okolnosti vezane za djelo i uinioca.

Teret pruanja potrebnih dokaza lei na sve subjekte krivinog postupka.Iako po naem zakonodavstvu poetnu inicijativu ima ovlaeni tuilac.Predmet dokazivanja u krivinom postupku se izjednaava sa predmetomkrivinoprocesnog prava. Kao predmet dokazivanja u krivinom postupku mogu sejaviti injenice koje se zakonski odreuju, nain izvrenja krivinog djela, injenicevezane za krivinu odgovornost okrivljenog. injenice koje se odnose na svojstvauinioca krivinog djlea (da li je slubeno lice, odgovorno lice i sl.). injenice koje seodnose na oteavajue okolnosti. inenice koje su oigledne i notorne se nedokazuju.

Procesne radnje dokazivanja su: uviaj, iskaz svjedoka, iskaz vjetaka, iskazokrivljenog.

Uviajje istrana radnja koja se preduzima kada se u krivinom postupkuradi o utvrivanju neke vene injenice potrebno neposredno ulno opaanje. Uviajmoe izvriti sudija nadlenog suda, nekada i sud, a i ovlaeno lice organaunutranjih poslova. Ovlaeno lice organa unutranjih poslova izvriti uviaj za onadjela za koja je zakonom zapreena kazna zatvora u trajanju od 10 godina. Osnovniciljevi uviaja su: utvrivanje da li postoji krivino djelo, da li je to djelo iz kruga onihdjela koje se vode po slubenoj dunosti, u sluaju da takvo djelo postoji neohodnoje utvrditi sve injenice koje su u vezi sa njim. Osnovni ciljvi uviaja su joodreivanje mjesta izvrenja krivinog djela, okolnosti koje su vezane za samulokaciju (pristupanost terene, konfiguracija samog mjesta, geografski poloaj

mjesta i sl.), utvrivanje vremena izvrenja krivinog djela, vremenske prilike(vidljivost, mogunost da odreeno lice bude na tom mjestu u tom vremenu),utvrivanje tragova krivinog djela, utvrivanje oteenog, odreivanje broja ljudikoje se mogu javiti kao potencijalni izvrioci krivinog djela, ili sauesnici. Uviaj jehitna istrana radnja koja ne trpi odlaganje i preduzima se u to kraemvremenskom intervalu. O izvrenom uviaju sastavlja se zapisnik kao javna isprava,a koji se sastoji od uvodnog djela, opisnog djela i zavrnog dijela. Najbitniji diouviaja je opisni dio koji sadri opis krivinog mjela, mjesta na kome je izvreno

15


16/44

djelo, tragove koje je ostavio uinilac i sl. Ukliko prilikom uviaja ima oduzimanjapredmeta to se u zapisnik konstatuje. Zapisnik ima dokaznu vrijednost kao javnaisprava i on stoji u predmetu spisa krivinog dogaaja. Od karakteristika zapisnikazavisi njegova dokazna vrijednost.

Iskaz vjetaka - U toku postupka mogu se javiti injenice keje se ne mogu

tumaiti bez prisustva osobe koja je strunjak za objanjenje takvih injenica i kojase naziva vjetak koji posjeduje struna znanja o spornim pitanjima. Vetaenjeodreuje sud pismenom naredbom u kojoj se precizira predmet vetaenja i spornapitanja na koja vjetak mora da odgovori. Stranke u postupku mogu predlagatiimena vetaka, ali sud nije u obavezi da to prihvati, ve moe postupiti i drugaijeizborom druge osobe. Vjetak je uglavnom jedno lice, osim te tekim i sloenimsluajevima kada se mogu pozvati dva, tri ili vie lica. Vetaenje uglavnomnareuje sud, a to moe uiniti i organ unutranjih poslova. Iskaz vjetaka moe dabude u pisanoj ili usmjenoj formi. Kada se radi o usmjenoj formi tada se vjetakumogu postavljati pitanja od strane stranaka u postupku i sudija.

Iskaz svjedoka je takoer dokazno sredstvo. Ovu radnju preduzima sud, a u

predkrivinom postupku organ unutranjih poslova. U ZKP-u definisane su osobekoje ne mogu biti sasluane u svojstvu svedoka: osobe koje bi svojim iskazompovredile slubenu, vojnu ili dravnu tajnu; branilac okrivljenog se ne moe sasluatio pitanjima koje mu je okrivljeni povjerio; lice koje bi svojim iskazom promijeniloprofesionalnu tajnu (ispovjest svjetenika). Svjedoenje je zakonska obaveza ipredviene su sankcije za lice koje odbija da svjedoi (novana kazna ili kaznazatvora do 30 dana).

Iskaz okrivljenog moe biti dokazno sredstvo, kao i nadzor i tehnikosnimanje telefonskog razgovora. Sam nadzor odreuje okruni sudija na zahtjevjavnog tuioca i na inicijativu organa unutranjih poslova. U zakonu su taksativnonabrojana krivina djela koja mogu biti osnov za primjenu ove mjere (prislutivanje

telefona, ili tehniki nadzor): djela protiv ovjenosti i meunarodnog prava, djela saelementima organizovanog kriminala, falsifikovanje novca ili pranje novca, trgovinaorujem, municijom, trgovina ljudima, davanje ili uzimanje mita ili otmic.Prislukivanje se povjerava organu unutranjih poslova i odreena jedinica toobavlja.

Procesna radnja odluivanja ovlaeni organ koji u nekom trenutkurukovodi preduzimanjem neke radnje donosi odluku. Pored presude kojom sezavrava krivini postupak i u toku samog postupka donosi se niz odluka i uglavnomse tim odlukama upravlja krivini postupak. Sve odluke suda i drugih dravnihorgana koji uestvuju u krivinom postupku mogu biti donijete u formi presude,rjeenja ili naredbe.

Presuda je takva odluka o kojoj se odreena krivina stvar reava. Kao takvaona je najznaajniji okt i nju iskljuivo moe donijeti sud.Rjeenje je odluka organa koji uestvuje u postupku kojim se reavaju neka

krivinoprocesna pitanja, ali ne i sama stvar.Naredba je sudska osluka kojom se rjeavaju pitanja upravljanja postupkom.

16


17/44

Pretkrivini postupak

Da bi se dolo do glavnog krivinog postupka neophodno je da sumnja budena nivou osnovane sumnje, tj. da da dobije jedan vei kvalitet i snagu koja jesadrana u argumentima proverenih i prikupljenih dokaza. Predkrivini postupak

prethodi pokretanju istrage i prvoj fazi krivinog postupka. U tom dijelu postupkapreduzima se niz kako taktiko-tehnikih tako i istranih radnji od strane subjekatapredkrivinog postupka (organa unutranjih poslova, javnog tuioca koji donoenjemnovog ZKP-u rukovodi postupkom, istrani sudija, inspekcijske i druge sluba), kao idrugi istrani organi. Aktivnost svih subjekata predkrivinog postupka je usmjerenana otkrivanju krivinog djela, njegovog uinioca, pronalaenju i obezbjeivanjutragova i predmeta koji su proistekli iz krivinog djela. Aktivnost organa unutranjihposlova nastupa kada postoje osnovi sumnje da je izvreno krivino djelo koje sevodi po slubenoj dunosti. Osnov sumnje o izvrenom krivinom djelu predstavljaodreeni stepen verovatnoe i on je uglavnom vezan za indicije koje ukazuju na toda se neto desilo. Kada se utvrdi da ja uinjeno krivino djelo koje se vodi po

slubenoj dunosti organ unutranjih poslova je duan da preduzme sljedee mjere:da pronae uinioca krivinog djela, da onemugui uiniocu krivinog djela dapobegne, ili da se sakrije , da obezbijede i otkriju tragove i predmete proizile izkrivinog djela, a koji se mogu upotrebijeti kao dokaz, da prikupe sva dodatnapotrebna obavijetenja koja bi mogla biti od koristi za uspijeno voenje krivinogpostupka. Predkrivini postupak se zavrava onog trenutka kada javni tuilac odluida u konkretnom sluaju na osnovu prikupljenih dokaza i potrebnih obavjetenja, daje odreeno lice uinilo krivino djelo i da sa obzirom na stepen sumnje zatraisprovoenje istrage i podizanje optunice. Organ unutranjih poslova preduzima sveoprativno taktike mjere i istrane radnje. Potrane radnje su prikupljanjeobavjetenja od graana, pregled prijevoznih sredstava, putnika i prtljaga,

granienje kretanja na odreenom prostoru, mjere za utvrivanje istovjetnosti lica ipredmeta, raspisivanje poternice za licima i stvarima, pregled odreenih objekata,dravnih organa, drutvenih preduzea i drugih pravnih lica, uvid u njihovudokumentaciju, a preduziumaju se i druge mjere. O injenicama i okolnostima kojesu utvrene prilikom preduzimanja odreenih radnji sastavlja se isprava u veinisluajeva u formi slubene biljeke ili zapisnika. Kada su u pitanju krivina djelaprotiv bezbijednosti javnog saobraaja, a djelo je izvreno sa umiljajem uiniocukrivinog djela se moe oduzeti vozaka dozvola do tri dana. Sva lica premo kojimase primjenjuje neka od mjera organa unutranjih poslova imaju pravo na pritubukod javnog tuioca.

Prikupljanje obavjetenja od graana je potrana radnja koja jeusmjerena ka prikupljanju obavjetenja vezanih za krivino djelo, uinioca, i svedruge okolnosti koje su u vezi sa djelom ili uiniocem. U svojstvu prikupljanjaobavjetenja graani se mogu pozvati na razgovor, a mogu se i prinudno dovesti usluaju da odbiju poziv. Prilikom pozivanja graana u ovom smislu, graani se nemogu sasluati u svojstvu okrivljenog osim kada je u pitanju sasluanjeosumnjienog. Graani se mogu zadravati u slubene prostorije 4 sahata, nakon

17


18/44

toga se mora ili pustiti ili zadrati u svojstvu osumnjienog. Obavjetenja se nemogu prikupljati uz upotrebu represive.Sluene biljeke mora se proitati licu koje je dalo iskaz, koju on mora, a moe iodbiti da potpie. Dunost organa unutranjih poslova je da jedan primjerak tebiljeke urui graaninu. Ukoliko u toku postupka ocjeni da je lice koje je dalo iskaz

ujedno i u vezi sa krivinim djelom u smislu da je izvrilac, saizvrilac, podstreka,onda e se tom licu saoptiti naziv djela za koje se tereti, injenice koje mu idu natetu i one koje mu idu u prilog (pozitivne i negativne injenice), pravo da uzmebranioca kao i pravo da se brani utnjom.

Pregled prijevoznih sredstava, putnika i prtljagase vri kadase predpostavlja da se u prevoznom sredstvu, kod putnika ili u prtljagu nalazi trag ouinjenom krivinom djelu, predmet koje je proistekao iz krivinog djela ili samizvrilac krivinog djela. Pregled se vri putem linih zapaanja ili pomou tehnikihsredstava. Po zavrenom pregledu sastavlja se slubena biljeka, a ako je izvrenopretresanje sastavlja se zapisnik. U sluaju oduzimanja predmeta izdaje se potvrda oprivremeno oduzetom predmetu.

Ogranienje kretanja na odrenom prostoru Organiunutranjih poslova mogu da ogranie kretanje na odreenom prostoru odreenomlicu kada je neophodno da se izvre pojedine mjere ili radnje (zasjede, pretresivanjeprostorija, uviaj). Cilj ove radnje je spreavanje vrenja krivinog djela, pronae iuhvati uinilac krivinog djela ili pronalaenje tragova u predkrivinom postzpku.Radnja kojom se ograniava kretanje na odreenom prostoru zove se blokada i onase vri brzim zatvaranjem svih prolaza i ulaza u odreeni prostor.

Utvrivanje istovjetnosti (identiteta) lica i predmeta utvrditi identitet jednog lica znai ustanoviti sva obeleja po kojima se on razlikujeod drugih lica. Taj postupak obuhvata uzimanje linog opisa koji moe da ukljuitjelesni pregled radi utvrivanja identiteta, uzimanje otisaka, prepoznavanje lica

suoavanjem ili pokazivanjem fotografija, proveravanjem podataka koje je lice dalopreko roaka...Raspisivanje potrage za licima i stvarima Ova mjera se

preduzima u cilju hvatanja uinioca krivinog djela, pronalaenju predmeta,utvrivanju identiteta lica i pronaenih leeva. Ova djelatnost se pokreeizdavanjem poternice. Poternicu raspisuje organ unutranjih poslova po naredbisuda, s ciljem traganja za okrivljenim protiv kojeg se vodi krivini postupak.Poternicu raspisuje onaj organ unutranjih poslova na ijem podruju se nalazi organkoji je izdao naredbu i poternica moe biti lokalna, centralna ili meunarodna.Objava se isto tako raspisuje u cilju prikupljanja podataka o predmetima koji senalaze u nekoj vezi sa krivinim djelom. Objava se raspisuje u sluaju nestalog lica

ako postoji osnovana sumnje da je do nestanka tog lica dolo izvrenjem krivinogdjela ili radi identifikacije lea. Raspsis o traganju raspisuje se u hitnim sluajevimakada postoji osnovana sumnja da je uinjeno krivino djelo, da je odreeno liceuinilac krivinog djela i da je to u nadlenosti organa unutranjih poslova.

Uvid u odreenu dokumentaciju dravnih organa i drugihsubjekata Ovu mjeru primjenjzje organ unutranjih poslova kada postoji osnovanasumnje da je izvreno krivino djelo koje se vodi po slubenoj dunosti. Ukolikopostoje dokumenta koja mogu posluiti kao dokaz u krivinom postupku ista se

18


19/44

mogu ili oduzeti ili prekopirati. Dravni organ moe privremeno onemoguitioduzimanje odreenog dokumenta, o tom zahtjevu dravnog organa odluujevanraspravno vijee.Ostale mjere i radnje su uglavnom vezena za mogunost zadravanja lica koje sezadesilo na mjestu izvrenja krivinog djela. Zadravanje lica na mjestu izvrenja

krivinog djela moe trajati najdue 6h, nakon ega se to lice mora ili pustiti ilizadrati u svojstvu okrivljenog, svjedoka...Dunost svih dravnih organa, organa lokalne samouprave, javnih preduzea iustanova je da prijave izvrenje krivinih djela. U sluaju da se ne prijavi izvrenjekrivinog djela u tom sluaju taj organ sam ini novo krivino djelo.

Krivina prijava

Krivina prijava je svako pismeno ili usmeno obavetenjenadlenom organu o izvrenom krivinom djelu koje se vodi po slubenoj dunosti.

Krivina prijava dakle moe biti pismena ili usmena, a moe biti anonimna ili podpseudonimom. Uglavnom se podnosi organu unutranjih poslova, a on je duan daistu dostavi nadlenom javnom tuiocu. Po svom sadraju krivine prijave mogu bitilane ili istinite, a mogu se podignuti protiv poznato ili nepoznatog uinioca.

Postupanje javnog tuioca po prijemu krivine prijave

Javni tuilac nakon prijema krivine prijave za krivino djelo koje je duan voditi poslubenoj dunosti moe uiniti sljedee:1) Moe odbaciti krivinu prijavu

2) Kada iz sadraja krivine prijave nae da peijavljeno krivino djelo nije izkruga onih djela koje se gone po slubenoj dunosti;3) Kada ustanovi da je nastupila apsolutna zastalelost krivinog gonjenja ili jedjelo obuhvaeno amnestijom ili pomilovanjem;4) Ako postoje druge okolnosti koje iskljuuju krivino gonjenje (krajnja nuda,nuna odbrana)Ukoliko dokazi navedeni navedeni u krivinoj prijavi govore da je uinjeno krivinodjelo i da je uinilac istog poznat, javni tuilac se obraa organu unutranjih poslovasa zahtjevom za prikupljanje potrebnih obavjetenja sistematizujui svoje zahtjeve ita sve treba da se uradi kako bi se donijela odluka o sudbini krivine prijave. Organunutranjih poslova ima pravo da lice lii slobode i da ga preda istranom sudiji

nadlenog suda; Da odredi zadravanje najrigidnija mjera je zadravanje koja sepoklapa sa policijskim pritvorom do tri dana. Organ unutranjih poslova bi ovu mjerutrebao izbjegavati.

Glavni krivini postupak

19


20/44

Sl. Br. 1.1.Formalni dio krivinog postupka ima dvije faze i to: predhodni krivini

postupak i glavni krivini postupak. Predhodni krivini postupak obuhvata istragu istavljanje pod optunicu. Glavni krivini postupak se sastoji iz tri faze i to:pripremanje glavnog pretresa, odravanje glavnog pretresa i donoenje presude.

U formalno pravnom smislu reeno predhodni postupak kod veine autorakrivinoprocesne doktrine se poistovjeuje sa istragom. S obzirom na to moe serei da je istraga osnovna faza predhodnog krivinog postupka. Istraga se pokreeprotiv odreenog lica kada postoji osnovana sumnja da je izvrilac odreenogkrivinog djela. Istraga poinje kada ovlaeni tuilac preda zahtjev o sprovoenjuistrage. U sluaju neslaganja istranog sudije i ovlaenog sudije oko sprovoenjaistrage ili ne, vanraspravno vijee donosi rjeenje o sprovoenju istrage na kojeistrani sudija nema pravo albe. Dakle, da bi istrani sudija mogao pokrenuti istragupotrebna su da postoje dva elementa: inicijativa nadlenog tuioca, formalni zahtjev,akt, i postojanje osnovane sumnje da je odreeno lice izvrilo krivino djelo.

Svrha istrage je prikupljanje potrebnih dokaza i obavjetenja koji su bitni zaodluku o podizanju optunice ili obustave postupka. Prikupljanje dokazi koji se nemogu ponoviti na glavnom pretresu je takoer jedan od ciljeva istrage (npr. naglavnom pretresu se ne moe izvriti uviaj, vjetaenje itd.), kao i prikupljanjedrugih dokaza bitnih za postupak.

Posebni cilj istrage je prikupljanje dokaza o okrivljenom pri tome polazaiod osnovnih i optih podataka preko toga da li je ranije bio osuivan ili ne,predhodnog ivota, jer i ovi podaci su bitni za sam postupak. Dakle, okrivljeni seprouava u njegovoj cjelishodnosti, saglasno principu individualizacije kazne.

Istraga poinje kada javni tuilac preda zahtjev za sprovoenje istragejavnom tuiocu. Zahtjev za sprovoenje istrage je krivinoprocesni akt koji sadri

Vrste krivinih

postupaka

Posebni krivini

postupak

Redovni krivini

postupak

Prvostepeni

krivini postupakPostupak po

pravnm lijekovima

Predhodni

krivini postupak

Glavni krivini

postupak

Faza istrage

Fafa optuenja

Pripremanje

glavnog pretresaGlavni pretres

Donoenje

presude

Redovni pravnasredstva

Vanredna pravsredstva

20


21/44

obavezne elemente koji su odreeni zakonom o krivinom postupku, aoni su: Nazivsuda kojem se zahtjev podnosi; Pravni osnov za podnoenje zahtjeva; Naznaenjelica protiv koga se podnosi zahtjev; injenini opis krivinog djela iz kojeg proizilazezakonska obeleja krivinog djela; Zakonski naziv krivinog djela. S obzirom naobavezne elemente koje treba da sadri zahtjev za sprovoenje istrage moe se rei

da je ovaj zahtjev u formalnom smislu akt optube u irem smislu. Razlikujemo ineobavezne elemente zahtjeva za sprovoenje istrage koji su olieni u prijedlogujavnog tuioca da se protiv okrivljenog odredi recimo pritvor, u situaciji recimo kadasam nain izvrenja krivinog djela, ili samo krivino djelo meu graane izazoveuznemirenost, te je radi stiavanja strasti neophodno preduzeti ovu mjeru. Ufakultativnom dijelu elemenata ovlaeni tuilac moe staviti prijedlog da se pribaveodreeni dokazi itd.

U zahtjevu za sprovoenje istrage u veini sluajeva prilae se sljedee:Krivina prijava; Zapisnik o preduzetim istranim radnjama; Slubene biljeke iizvjetaje o preduzetim operativno taktikim mjerama i radnjama, zapisnik oprivremeno oduzetim premetima koji mogu posluiti kao dokaz ili e se naznaiti

gdje se ti predmeti nalaze. Prije donoenja rjeenja o sprovoenju istrage istranisudija e sasluati osumnjenog ukoliko ne postoji opasnost od odlaganja. U tomsmislu odluivanja istrani sudija moe pozvati ovlaenog tuioca da prisustvujesasluanju osumnjienog i izjasni se na okolnosti podnetog zahtjeva. Prilikomsasluanja stranke mogu stavljati usmjene prijedloge, a javni tuilac moe izmijenitiili dopuniti zahtjev za sprovoenje istrage, a moe predloiti da se postupaksprovede neposredno na osnovu optunice. Naposredno optunica se moe podii zaona krivina djela za koja je zakonom odreena kazna zatvora do 5 godina. U tokuistrage istrani sudija moe povjeriti organu unutranjih poslova izvrenje nekihistranih radnji: Pretresanje stana ili lica; Privremeno oduzimanje predmeta. Istraneradnje sprovodi istrani sudija mjesno i stvarno nadlenog suda. Istrani sudija izdaje

naredbu OUP-a o radnjama koje treba da izvri.U sluaju da se odreene radnje moraju izvriti na teritoriji drugog suda tadae istrani sudija koji vodi istragu uz predhodno obavjetenje predsjednika sudaizvriti te radnje na teritoriji dakle tog suda. Ove radnje moe izvriti i istrani sudijatog mjesno nadlenog suda takoer.

Istraga se vodi protiv lica i u odnosu na ono krivino djelo koje je obuhvaenozahtjevom za sprovoenje istrage. Ukoliko se u toku istrage na osnovu prikupljenihdokaza pokae da postupak treba proiriti na drugo djelo od strane istog izvrioca ilida postoji sauesnitvo, u tom sluaju istrani sudija e obavijestiti istranog sudiju idostavlja mu spise predmeta. Javni tuilac na osnovu tih novih momenata koji mogubiti vezani za djelo ili uinioca odluivati da li e proiriti istragu jo na to djelo i

uinioca. U sluaju da javni tuilac iz spisa predmeta, odnosno novih injenica odjelu i uiniocu, odlui da proiri optunicu dostavie zahtjev za proirenje istrageistranom sudiji. Prije same odluke javnog tuioca o proirenju istrage, istrani sudijae preduzeti mjere koje ne trpe odlaganje o emu e obavijestiti javnog tuioca.

Aktivnosti stranaka u fazi istrage usmjerena je ka prisustvovanju prilikompreduzimanja odreenih istranih radnji, davanju prijedloga za preduzimanjeistranih radnji, mogunost razgledanja sudskih spisa i predmeta krivinog djela kojiu konkretnom sluaju predstavljaju dokaz.

21


22/44

Prisustvovanje preduzimanju istranih radnja Istrani sudija obavezanje da obavijesti okrivljenog, njegovog branioca i ovlaenog tuioca da eodreenog dana preduzimati odreene istrane radnje kojima oni moguprisustvovati.

Podnoenje prijedloga za sprovoenje istranih radnja Okrivljeni u

usmjenoj formi moe predloiti da se u postrupku recimo saslua odreeni svjedok,izvri potrebno vjetaenje itd ovlaeni tuilac mora podnijeti zahtjev zapreduzimanje odreenih radnji, u pismenoj formi, o ijem izvoenju ili neizvoenjue odluivati istrani sudija.

Kada e istrani sudija prekinuti istragu?Istraga se prekida formalnim aktom rjeenjem o prekidu istrage.

Istraga e se prekinuti u jednom od sljedeih sluajeva:1. Kada kod okrivljenog nastupi duevno oboljenje ili duevnaporemeenost ili kakva teka bolest koja ga onemoguava da uzme aktivno uee

u postupku;2. Ako se ne zna boravite okrivljenog;3. Ako je okrivljeni u bekstvu i nije dostupan dravnim organima;4. U sluaju da se istraga vodi na inicijativu javnog tuioca, i ona se nanjegov prijedlog moe prekinuti;Prije prekidanja istrage potrebno je prikupljanje svih dokaza koji su bitni za krivinodjelo i krivinu odgovornost okrivljenog. Kad prestanu razlozi koji su uzrokovaliprekidanje istrage, istrani sudija e je nastaviti. Donoenje rjeenja o prekiduistrage je bitno da ne bi poelo da tee rok zastarelosti krivinog gonjenja.

Kad dolazi do obustave istrage?Do obusave istrage dolazi kad javni tuilac po izvrenoj istrazi izjavi da odustaje odgonjenja. U tom sluaju istrani sudija e donijeti formalni akt rjeenje kojimobustavlja istragu. Dunost istranog sudije prilikom donoenja ovog rjeenja je daobavijesti oteeno lice da je javni tuilac odustao od gonjenja i da je donijetoreenje. Istragu e reenjem obustaviti vanraspravno vijee suda u sljedeimsluajevima:1. Ako krivino djelo koje se stavlja okrivljenom na teret nije krivino djelo koje sevodi po slubenoj dunosti;2. Ako postoje okolnosti koje iskljuuju krivinu odgovornost, a nema uslova zaprimjenu mjera bezbijednosti;

3. Ako je nastupila apsolutna zastarelost ili je djelo obuhvaeno amnestijom ilipomilovanjem;4. Ako nema dokaza da je okrivljeni izvrio krivino djelo.Istrani sudija zavrava istragu onog trenutka kada nae da je stanje stvari u istrazidovoljno razjanjen, te da je i osnovni i posebni cilj istrage postignut i spisepredmeta dostavlja javnom tuiocu. Javni tuilac je po dobijanju spisa predmetaduan da u roku od 15 dana postupi na sljedei nain:a) Moe staviti prijedlog za dopunu istrage;

22


23/44

b) Moe podii optunicu;c) Moe dati izjavu da odustaje od gonjenja.Ovaj rok moe da se produi na jo 15 dana i to moe uiniti vanraspravno vijee.Istraga se po slovu zakona mora zavrtiti u roku od 6 mjeseci. Ukoliko istrani sudijane zavri istragu u ovom roku duan je da o tome obavijesti predsjednika suda koji

moe preduzeti mjere da se istraga zavri.

Stavljanje pod optubuOvo je druga faza predhodnog psotupka koja traja vrlo malo, uglavnom ovlaenituilac podie optunicu i ona se dostavlja okrivljenom koji ima pravo napodnosenje prigovora vanraspravnom vijeu i kada optunica stupi na pravnusnagu okrivljeni stie status optuenog.

OptuenjePojam i vrste djelatnosti

Optuenje je faza predhodnog krivinog postupka kojoj uglavnom prethodiistraga. Nekada moe doi do podizanja optunice i bez istrage, a to e biti u sluajukada se u predkrivinom postupku prikupilo dovoljno dokaza za podizanjeneposredne optunice. Podizanje optunice podrazumijeva odreenu djelatnostovlaenog tuioca po pravilu javnog tuioca koja se manifestuje u podizanjuoptunice, zatim u djelatnosti suda koja se sastoji u sudkoj kontroli, tj. odluivanjepo eventualnom prigovoru na optunicu. U krajnoj liniji ovdje se manifestuje idjelatnost okrivljenog odnosno njegovog branioca u stavljanju samog prigovora na

optunicu. Odreene djeletnosti ima i predsjednik vijea koji je zaduen zaeventualnom podnoenju zahtjeva za ispitivanje optunice, prijemu optunice, kao iprigovora na nju.

Znai faza optuenja sastoji se iz: podizanja optunice, podnoenjaprigovora protiv optunice, odnosno zahtjeva za ispitivanje optunice odstrane predsjednika vijea i odluivanju suda o prigovoru protiv optuniceodnosno zahtjevu predsjednika vijea za njeno ispitivanje.

Podizanje optuniceJavni tuilac je po dobijanju spisa od istranog sudije i njegove saglasnosti da moepodii optunicu duan da u roku od 15 dana to i uini, ukoliko prije toga ne

odustane od gonjenja ili ne zahtjeva dopunu istrage. U sluaju da odlui da podigneoptunicu to je duan uiniti u ovom roku i predati je predsjedniku vijea pred kojime se odrati glavni pretres. Poto je optunica najpotpuniji optuni akt, javni tuilacje duan da vodi rauna o zakonskoj sadrini i formi ovog akta. Optunica morasadrati sljedee elemente:1. Ime i prezime okrivljenog sa linim i optim podacima i podaci o tome dali se optueni nalazi u pritvoru od kada je u pritvoru ili se nalazi na slobodi, a ako jeputen na slobodi prije podizanja optunice koliko vremena je proveo u pritvoru;

23


24/44

2. injenini opis krivino djela iz koga proizilaze zakonska obeleja djela,vrijeme i mjesto izvrenja krivinog djela, predmet na kome je i sredstvo kojim jedjelo izvreno, kao i sve ostale podatke bitne za to tanije odreenje djela;3. Zakonski naziv krivinog djela, sa navoenjem odredaba krivinogzakona koje se po prijedlogu javnog tuioca imaju primjenjivati;

4. Ozaenje suda pred kojim e se odrati glavni pretres;5. Prijedlog o dokazima koje treba izvjesti na glavnom pretresu, uznaznaenje imena svjedoka i vjetaka, spise koje treba proitati i predmete kojislue kao dokaz;6. Obrazloenje prema kojem e se prema rezultatima istrage opisatistanje stvari, navesti dokaze kojima se odlune injenice utvruju, izneti odbranaokrivljenog i stanovite tuioca o navodima odbrane.lan 266. ZKP-u

(1) Optunica sadri:1) ime i prezime okrivljenog sa linim podacima (lan 89) i podacima

tome da li se i od kad nalazi u pritvoru ili se nalazi na slobodi, a ako je p

podizanja optunice puten na slobodu, onda koliko je proveo u pritvoru;2) opis dela iz kog proizlaze zakonska obeleja krivinog dela, vrememesto izvrenja krivinog dela, predmet na kome je i sredstvo kojim izvreno krivino delo, kao i ostale okolnosti potrebne da se krivino delo tanije odredi;

3) zakonski naziv krivinog dela sa navoenjem odredaba zakona koje po predlogu tuioca imaju primeniti;

4) oznaenje suda pred kojim e se odrati glavni pretres;5) predlog o dokazima koje treba izvesti na glavnom pretresu,

naznaenje imena svedoka i vetaka, spisa koje treba proitati i predmeta koslue za dokaz.

6) obrazloenje u kome e se prema rezultatu istrage opisati stanje stvanavesti dokazi kojima se odlune injenice utvruju, izneti odbraokrivljenog i stanovite tuioca o navodima odbrane.

(2) Ako se okrivljeni nalazi na slobodi, u optunici se moe predloiti dse odredi pritvor, a ako se nalazi u pritvoru, moe se predloiti da se pusti nslobodu.

(3) Jednom optunicom moe se obuhvatiti vie krivinih dela ili viokrivljenih samo ako se po odredbama lana 33. ovog zakonika mosprovesti jedinstveni postupak i doneti jedna presuda.

Po prijemu optunice predsjednik vijea e najprije morati da utvrdi da li optunica propisno sastavljena, u sluaju da ima nekih nedostataka vratie je javno

tuiocu da dopuni nedostatke u roku od tri dana. Iz opravdanih razloga, a na zahtjtuioca, vijee pozvanih sudija moe produiti ovaj rok. U sluaju kada nema primjedna formu i sadrinu optunice ili su eventualni nedostatci otklonjeni u odreenom rokpredsjednik vijea pred kojim e se odrati glavni pretres predaje jedan primjeroptuen, bet odlaganja ako se nalazi na slobodi,a u roku od 24h ako se nalazi u pritvorU sluaju da je u optunici stavljen prijedlog pritvora optuenom i on se usvoji tada se optuenom predati optunica zajedno sa rjeenjem za pritvor. Optueni se monalaziti u zatvoru suda pred kojim e se odrati glavni pretres, u sluaju da nije tak

24


25/44

predsjednik vijea e narediti da se optueni sprovede u zatvor tog suda. Isti je slukada su u pitanju oteeni supsidijarni ili privatni tuilac. Oteeni kao subsidijatuilac moe predati optunicu nadlenom sudu pred kojim e se odrati glavni pretreMeutim, ako je predata optunica bez predhodno obavljene istrage, osim za krividjela za koja se vodi skraeni postupak pred optinskim sudovima, predsjednik vije

prvostepeng suda, ako misli da nema mjesta gonjenju jer su nastupile injeniceokolnosto zbog kojih se obustavlja postupak, zatraie znai miljenje vijea. Aoteeni podigne optunicu za krivino djelo za koje se po zakonu moe izrei kazzatvora u trajanju od pet godina smatrae se kao da je predao zahtjev za sprovoenistrage. Protiv rjeenja vijea oteeni ima pravo albe. U sluaju da optunica nsastavljena po formi i sadrini koju predvia zakon onda e se ona vratiti ovlaenotuiocu da je u roku od tri dana dopuni ili ispravi. U sluaju da propusti ovaj rsmatrae se da je ovlaeni tuilac odustao od gonjenja i postupak e se obustaviti.

Prigovor protiv optunicePrigovor protiv optunice je pravno sredstvo putem koga okrivljeni lino ili pre

svojih branilaca moe izjavljivati prigovore na optunicu. Ti prigovori mogu biti stvarili pravne prirode. Okrivljeni ima pravo na prigovor u roku od osam dana. Prigovor prooptunice moe podnijeti i branilac optuenog, bez nekog naroitog ovlaenja, nikako to ne smije uiniti protiv volje optuenog, a okrivljeni se moe odrei ovog pravPrilikom uruenja optunice predsjednik vijea je duan da okrivljenog podui ovopravu, kako bi on bio obavjeten.

Predsjednik vijea e odbaciti prigovor rjeenjem ako je on neblagovremedostavljan ili ga je uloilo lice koje na to nema pravo tj. nema ovlaenje. U sluaju daprigovor uloilo ovlaeno lice na vrijeme tada e vijee pozvanih sudija meritorodluivati o prigovoru. U sluaju da se postupak vodi po zahtjevu javnog tuioprilikom odluivanja vijee sudija moe pozvati javnog tuioca da prisustvuje rasprav

on e se sasluati. Prigovor se podnosi predsjedniku vijea. Nakon to se utvrdi daprigovor donijet blagovremeno i od strane ovlaenog lica vije pozvanih sudija odluivati o prgovoru. Ukoliko se nae da optunica ima propusta ona e se vratjavnom tuiocu koji u roku od tri dana mora ispraviti te nedostatke, ovaj rok se zahtjev javnog tuioca moe produiti. Ako supsidijarni ili privatni tuilac propusti ovrok smatrae se da je odustao od gonjenja i donie se rjeenje o obustavi postupka. Ajavni tuilac propusti rok duan je da o razlozima proputanja obavijesti vieg javntuioca.Ako vijee utvrdi da nije nadleno za krivino djelo koje je sadrano u optunici, voentog spora, ve je to neki drugi sud, onda e se sud oglasiti nenadlenim i poslpravnosnanosti ove odluke dostavie predmet ovlapenom i nadlenom sudu.

Reavajui o prigovoru protiv optunice, vee e odluiti da nema mesta optubi i da krivini postupak obustavlja ako ustanovi:1. da delo koje je predmet optube nije krivino delo;2. da postoje okolnosti koje iskljuuju krivinu odgovornost, a ne dolazi u obzir primemera bezbednosti;3. da je krivino gonjenje zastarelo, ili da je delo obuhvaeno amnestijom pomilovanjem, ili da postoje druge okolnosti koje trajno iskljuuju krivino gonjenje;

25


26/44


27/44

predsjednik vijea sudija mora predsjedniku suda obrazloiti razloge zbog kojih odreen, a predsjednik suda moe preduzeti sve potrebne mjere da se glavni pretodredi.Glavni pretres se dri u seditu suda i u sudskoj zgradi.Glavni pretres moe se odratidrugom mestu na podruju nadlenog suda, ako to na obrazloeni predlog predsedn

suda dozvoli predsednik vieg suda. Ako su u pojedinim sluajevima prostorije u sudszgradi nepodesne za odravanje glavnog pretresa, predsednik suda moe odrediti dapretres dri u drugoj zgradi.Pored vremena i mjesta odreivanja glavnog pretresa, predsjednik vijea sunaredbom e naznaiti koja sve lica moraju prisustvovati glavnom pretresu. Na glapretres pozvae se optueni i njegov branilac, tuilac i oteeni i njihovi zakonzastupnici i punomonici, kao i tuma. Na glavni pretres pozvae se i svedoci i vetkoje su predloili tuilac u optunici i okrivljeni u prigovoru protiv optunice, osim onihkoje predsednik vea smatra da njihovo sasluanje na glavnom pretresu nije potrebnoOptuenom se mora ostaviti dovoljno vremena za pripremu odbrane, te izmdostavljanja poziva i odravanja glavnog pretresa mora proi najmanje 8 dana, 1

krivina djela za koja se moe izrei kazna zatvora od 10 godina ili tea kazna ovaj iznosi 15 dana.Predsednik vea moe naredbom, iz vanih razloga, na predlog stranaka ili po slubedunosti, odloiti dan glavnog pretresa. Ako tuilac odustane od optunice pre nego glavni pretres pone, predsednik vea e o tome obavestiti sva lica koja su bila pozvana glavni pretres. Oteeni e se posebno upozoriti na njegovo pravo da moe nastagonjenje. Ako oteeni ne nastavi gonjenje, predsednik vea e reenjem obustakrivini postupak i reenje dostaviti strankama i oteenom.

Pribavljanje dokaza

Stranke i oteeni mogu i posle zakazivanja glavnog pretresa zahtevati da se na glavpretres pozovu novi svedoci ili vetaci ili pribave drugi novi dokazi. U svoobrazloenom zahtevu stranke moraju oznaiti koje bi se injenice imale dokazatkojim od predloenih dokaza. Ovaj prijedlog predsjednik vijea moe odbiti, a stranka moe ponoviti na glavnom pretresu.Predsednik vea moe i bez predloga stranaka narediti pribavljanje novih dokaza glavni pretres.O odluci kojom se nareuje pribavljanje novih dokaza obavestie se stranke pre poetglavnog pretresa.U ovoj fazi moe doi do izvoenja nekih dokaza od strane predsjednika vijea rpijedlog stranaka ili po slubenoj dunosti, posebno ako se recimo zna da neko

pozvanih svjedoka ili vjetaka koji nisu sasluani nee moi da dou na glavni pretrejer su teko obolela. Predsjednik vijea ili jedan od sudija lanova vijea sasluasvjedoka ili vjetaka prema mjestu njihovog boravka. O mjestu i vremenu sasluansvjedoka ili vjetaka predsjednik vijea e obavijestiti zainteresovane stranke koje moprisustvovati ovom sasluanju. Lica koja prisustvuju istranim radnjama mogu predloistranom sudiji da radi razjanjenja stvari postavi odreena pitanja okrivljenosvedoku ili vetaku, a po dozvoli istranog sudije mogu postavljati pitanja i neposredn

27


28/44

Ova lica imaju prava da zahtevaju da se u zapisnik unesu i njihove primedbe u pogledpreduzimanja pojedinih radnji, a mogu i predlagati izvoenje pojedinih dokaza.U ovoj fazi izvee se oni dokazi kod kojih postoji opasnost od odlaganja ili bi njiho

kasnije izvoenje bilo skopano sa velikim potekoama.

Glavni pretres

Pojam i rukovoenje glavnim pretresom

Glavni pretres najvaniji je dio kako glavnog tako i cjelokupnog krivinog postupka. je je faza krivinog postupka u kojoj svi lrivinoprocesni subjekti imaju najvei fond svprava i obaveza. Ovo je dio postupka kada do izraaja dolaze sva naela krivinpostupka. Faza postupka u kojoj stranke mogu svestrano i kontradiktorno da raspravljo krivinoj stvari. Vanost glavnog pretresa ogleda se u tome to se sudske odluposebno presuda zasniva na dokazima i injenicama koje su izvedene na glavn

pretresu.Glavni pretres odvija se pred vijeem krivinog suda. Prema tome ovom fazom posturukovodi predsjednik vijea i vijee.Predsednik vea rukovodi glavnim pretresom, sasluava optuenog, svedoke i vetakdaje re lanovima vea, strankama, oteenom, zakonskim zastupnicimpunomonicima, braniocu i vetacimaDunost je predsednika vea da se stara za svestrano pretresanje predmepronalaenja istine i otklanjanje svega to odugovlai postupak a ne slui razjanjenstvari. O predlogu o kome ne postoji saglasnost stranaka i o saglasnim predlozimstranaka koje predsednik ne usvoji odluuje vee. Vee, takoe, odluuje o prigovoprotiv mera predsednika vea koje se odnose na rukovoenje glavnim pretreso

Reenja vea se uvek objavljuju i sa kratkim obrazloenjem unose u zapisnik o glavnopretresu.

Tok glavnog pretresa

Tok glavnog pretresa odreen je zakonom. Predsjednik vijea i sudee vijee mogu odstupe od zakonskog i redovonog toka glavnog pretresa. Glavni pretres tee redokoji je odreen u ovom zakoniku, ali vee moe odrediti da se odstupi od redovnog toraspravljanja zbog posebnih okolnosti, a naroito zbog broja optuenih, broja krivindela i obima dokaznog materijala.Redovno tok glavnog pretresa sastoji se od sljedeih djelatnosti: otvaranje glavn

pretresa, poetak glavnog pretresa, ispitivanje okrivljenog, dokazni postupak i rijstranaka.

Otvaranje glavnog postupka

Glavni pretres otvara predsjednik vijea koji utvruje da li postoje sve pretpostavke doravanje glavnog pretresa. Predsjednik vijea na samom poetku objavljuje krivistvar koja je predmet glavnog pretresa i sastav sudeeg vijea. Dunost predsjedni

28


29/44

vijea je da utvrdi da li su dola sva pozvana lica na glavni pretres, u sluaju da nenije doao proverava da li mu je uruen poziv, i da li su eventualno ta lica opravdasvoj izostanak.Ako na glavni pretres, koji je zakazan na osnovu optunice javnog tuioca, ne dodravni tuilac ili lice koje ga zamenjuje, glavni pretres e se odloiti. Predsednik ve

e o tome obavestiti nadlenog javnog tuioca. Ako na glavni pretres ne doe oteekao tuilac ili privatni tuilac, iako su uredno pozvani, niti njihov punomonik, vee reenjem obustaviti postupak. Ako je optueni uredno pozvan, a ne doe na glavpretres niti svoj izostanak opravda, vee e narediti da se prinudno dovede. Ako dovoenje ne bi moglo odmah izvriti, vee e odluiti da se glavni pretres ne odrnarediti da se optueni na idui pretres prinudno dovede. Ako do privoenja optueopravda izostanak, predsednik vea e opozvati naredbu o prinudnom dovoenju.Uredno pozvanog branioca iji je neopravdani nedolazak doveo do odlaganja glavnpretresa vee e kazniti novanom kaznom od 50.000 dinara i obavezati da pltrokove odlaganja glavnog pretresa. Reenje o tome sa kratkim obrazloenjem unosi u zapisnik o glavnom pretresu. Svjedoci ili vjetaci koji su uredno pozvani, a ne dou

glavni pretres dovee se prinudno, a glavni pretres moe otpoeti i bez njihovprisustva, jer se moe oekivati da e doi u toku glavnog pretresa. U sluaju nedolasnekog od svjedoka vijee e odluivati o tome da li se glavni pretres moe nastavitise treba prekinuti.Nakon to je prisustvo svih lica koja su neophodna da prisustvuju glavnom pretrekonstatovano, predsjednik vijea e uzeti line podatke od optuenog kako bi se uvjeu njegovu istovjetnost. Poto istovetnost optuenog bude utvrena, predsednik veuputie svedoke i vetake na mesto koje je za njih odreeno, gde e saekati dok bupozvani radi sasluanja. U sluaju potrebe, predsednik vea moe zadrati vetake prate tok glavnog pretresa. Predsjednik vijea poduie oteenog koji je prisutan glavnom pretresu, a koji nije podnio imovinski zahtjev, da moe staviti prijedlog

ostvarivanju tog zahtjeva, i upoznae ga sa svim pravima koje ima u toku glavnpretresa. Optuenog e predsednik vea upozoriti da paljivo prati tok glavnog pretrei uputie ga da moe iznositi injenice i predlagati dokaze u svoju odbranu, da mopostavljati pitanja saoptuenim, svedocima i vetacima, stavljati primedbe i davobjanjenja u pogledu njihovih iskaza.

Poetak glavnog pretresaGlavni pretres poinje itanjem optunice. Optunicu i privatnu tubu po pravilu itaovlaeni tuioci. Meutim, ukoliko je otunicu podneo oteeni subsidijarni tuilac

privatni tuilac, predsjednik vijea moe, umjesto itanje, usmjeno izloiti sadrioptunice, s tim to e se dati pravo pravo ovlaenom ili privatnom tuiocu da dopuizlaganje predsjednika vijea. Ako je oteeni prisutan, moe obrazloiti imovinskopravzahtev, a ako nije prisutan, njegov predlog e proitati predsednik vea.Poto je optunica ili privatna tuba proitana ili je usmeno izloen njihov sadrpredsednik vea upitae optuenog da li je razumeo optubu. Ako se predsednik veuveri da optueni nije razumeo optubu, ponovo e mu izloiti njenu sadrinu na nada je optueni najlake moe razumeti.

29


30/44

Sasluanje optuenog

Poto je optunica ili privatna tuba proitana ili je usmeno izloen njihov sadrpredsednik vea upitae optuenog da li je razumeo optubu. Ako se predsednik ve

uveri da optueni nije razumeo optubu, ponovo e mu izloiti njenu sadrinu na nada je optueni najlake moe razumeti. Optueni nije duan da se izjasni o optubi nitiznosi svoju odbranu. Nakon toga, predsednik vea e pozvati optuenog da se, akoeli, izjasni povodom svake take optube da li priznaje da je uinio delo za kojeoptuen i da li priznaje svoju krivinu odgovornost, i da u sluaju priznanja ppotrebna objanjenja, a u sluaju poricanja iznese svoju odbranu.Sasluanje optuenog na glavnom pretresu sprovodi se po pravilima koja primujenjuju pri sasluanju okrivljenog u istrazi. Ako optueni nee da odgovara pitanje onda e se proitati njegova izjava koju je dao u istrazi, a u sluaju odstupanod ranijeg iskaza na to e ga upozoriti predsjednik vijea, s tim to optueni moe objasni razloge odstupanja. Po zavrenom sasluanju, predsednik je duan da up

optuenog da li ima jo ta da navede u svoju odbranu. Predsednik vea e zabranpitanja ili odgovor na ve postavljeno pitanje ako je ono nedozvoljeno ili se ne odnosi predmet. Ako predsednik vea zabrani postavljanje odreenog pitanja ili davanodgovora, stranke mogu zahtevati da o tome odlui vee. Okrivljenom treba postavljpitanja jasno, razgovetno i odreeno, tako da ih moe potpuno razumeti. U sasluanse ne sme polaziti od pretpostavke da je okrivljeni priznao neto to nije priznao, niti smeju postavljati pitanja u kojima je ve sadrano kako na njih treba odgovarati.Ako se docniji iskazi okrivljenog razlikuju od ranijih, a naroito ako okrivljeni opozosvoje priznanje, sud ga moe pozvati da iznese razloge zato je dao razliite iskazodnosno zato je opozvao priznanje.Kad se zavri sasluanje prvog optuenog, pristupie se redom sasluanju osta

optuenih, ako ih ima. Posle svakog sasluanja, predsednik vea e upoznati sasluansa iskazima ranije sasluanih saoptuenih i upitae ga da li ima ta da primeti. Ransasluanog optuenog predsednik vea e upitati da li ima ta da primeti na iskdocnije sasluanog optuenog. Svaki optueni ima pravo da postavlja pitanja ostalimsasluanim saoptuenim. Ako se iskazi pojedinih saoptuenih o istoj okolnosti razlikupredsednik vea moe suoiti saoptuene. Vee moe, izuzetno, odluiti da se optueprivremeno udalji iz sudnice ako saoptueni ili svedok odbija da daje iskaz u njegovoprisustvu ili ako okolnosti ukazuju da u njegovom prisustvu nee govoriti istinu. povratku optuenog u zasedanje, proitae mu se iskaz saoptuenog, odnosno svedokOptueni ima pravo da postavlja pitanja saoptuenom, odnosno svedoku, a predsednvea e ga upitati da li ima ta da primeti na njihov iskaz. Po potrebi, moe se izvr

suoenje. Optueni se moe u toku glavnog pretresa dogovarati sa svojim branioceali o tome kako e odgovoriti na postavljeno pitanje ne moe se savetovati ni sa svojbraniocem niti sa nekim drugim.

Dokazni postupak

Poto je optueni sasluan, postupak se nastavlja izvoenjem dokaza. Dokazivaobuhvata sve injenice za koje sud smatra da su vane za pravilno presuenje. Dokaz

30


31/44

izvode onim redom koji utvrdi predsednik vea. Ako oteeni koji je prisutan treba dasaslua kao svedok, njegovo sasluanje e se obaviti odmah posle sasluanja optuenInae raspored izvoenja dokaza je, po pravilu takav, da se najprije sasluaju svjedovjetaci, a zatim se pristupa izvoenju drugih dokaza koji se izvode itanjem isprava.O sasluanju svjedoka i vjetaka na glavnom pretresu primjenju se odredbe koje vae

sasluanje svjedoka u istrazi. Pre sasluanja svedoka, predsednik vea e ga opomenna dunost da iznese sudu sve to mu je o predmetu poznato i upozorie ga da lasvedoenje predstavlja krivino delo. Predsednik vea e pozvati svedoka koji nije zaku istrazi da pre sasluanja poloi zakletvu, a ako je zakletvu poloio u istraopomenue ga na ve poloenu zakletvu.Pre sasluanja vetaka, predsednik vea e ga opomenuti na dunost da nalaz

Documents

84930602-75457288-skripta-iz-kriviAÂno-procesnog-prava