KINEZIOLOGIJAKINESIOLOGY

Dr Nedeljko RodićDr Zoran Đokić

1

PREDAVANJE 8LECTURE 8

2

KINEZIOMETRIJA

8. KINEZIOMETRIJA

TEMATSKE CELINE:

• Definisanje Kineziometrije.

• Osnovne metrijske karakteristike.

• Merenje.

• Elementi merenja.

• Merne skale.

• Osnovne metrijske karakteristike.

• Merenje motoričkih sposobnosti u nastavi fizičkog vaspitanja.

• Merenje antropometrijskih osobina u nastavi fiz. vaspitanja.

3

KINEZIOMETRIJA

• Naučna disciplina koja se bavi merenjima antropološkihosobina učesnika u kineziološkim aktivnostima.

• grč. kinesis – kretanje, metron – mere.

• KINEZIOMETRIJA kao naučna disciplina bavi se problemimakonstrukcije, validacije mernih instrumenata, uopštenoproblemima merenja u kineziologiji.

• KINEZIOLOGIJA je naučna disciplina koja proučava zakonito-sti upravljanja procesom vežbanja i učinke tih procesa naljudski organizam.

4

MERENJE

MERENJE je postupak kojim se objektima (entitetima, ispita-nicima) pridružuju brojevi ili oznake prema određenim pravi-lima u skladu sa razvijenošću mernog svojstva (atributa, ka-rakteristike, obeležja) čime se postiže njegova kvantifikacijaili klasifikacija.Dve vrste merenja je moguće razlikovati:

• DIREKTNO – predmet merenja i merna jedinica imaju istasvojstva (antropometrijske mere – telesna visina >cm<,telesna težina >kg<, ...),

• INDIREKTNO - predmet merenja i merna jedinica nemaju ista svojstva (testovi motoričkih sposobnosti – eksplozivna snaga se meri testom MSD – skok udalj iz mesta, čija je merna jedi-nica santimetar).

5

ELEMENTI MERENJA

ü OBJEKT MERENJA – u kineziološkim, kao i u kineziterapijskimmerenjima objekti merenja su najčešće ljudi (u kineziologiji:sportske ekipe, tehnički elementi).

ü PREDMET MERENJA – je određeno svojstvo koje se meri naentitetima (objektima). U kineziterapiji predmet merenja su:

• ANTROPOLOŠKA OBELEŽJA (longitudinalna, transverzalnadimenzionalnost, voluminoznost i potkožno masno tkivo).

• POSTURALNA OBELEŽJA (pokazatelji telesnog držanja).

• MOTORIČKE SPOSOBNOSTI (snaga, koordinacija, gipkost,ravnoteža, agilnost, brzina...).

6

MERNE SKALE

Prilikom merenja nekog fenomena u kineziologiji koristimo se nekom od sledećih mernih skala:

• Nominalna skala – obeležje ima samo svojstvo identiteta >imena<- imenovanje brojem, kategorijom, npr. pol: 1 - Muški, 2 - Ženski).

• Ordinalna skala – obeležje ima svojsvo ranga, redosleda, npr.školske ocene).

• Intervalna skala – obeležje ima svojstvo aditivnosti (z-vrednosti),veličine razlika, ali nema apsolutne nule.

• Srazmerna skala – obeležje ima i svojstvo apsolutne nule, stvarnuodsustnost mernog svojstva, npr. telesna visina, motorički testovi).

7

IZBOR TESTOVA – MERNI INSTRUMENTI

Ø Što jednostavniji.

Ø Što standardniji.

Ø Što boljih metrijskih karakteristika.

MERILAC – je osoba koja provodi merenje. U većini slu-čajeva merenje provodi čovek, posredno ili neposredno,pa je zbog toga pitanje koliko merenja mogu biti neza-visna od njega samog. Tom prilikom treba težiti objek-tivnosti.

8

OSNOVNE METRIJSKE KARAKTERISTIKESvaki proces merenja mora zadovoljiti određena metrijska svojstvada bi dobijeni podaci tim merenjima bili upotrebljivi.

v POUZDANOST – metrijska karakteristika koja se odnosi na tačnostmerenja, u kolikoj se meri možemo osloniti na rezultat koji smo dobi-li, tj. na nezavisnost merenja od nesistematskih pogrešaka.

v OBJEKTIVNOST – je metrijska karakteristika kojom se određuje neza-visnost rezultata merenja od merioca.

v HOMOGENOST – je svojstvo kompozitnih testova koje pokazuje koli-ko rezultati ispitanika u svim česticama (ajtemima) zavise od istogpredmeta merenja.

v OSETLJIVOST – predstavlja svojstvo mernog instrumenta da uspešnorazlikuje ispitanike po predmetu merenja, mogu li se utvrditi razlike.

v VALJANOST – je metrijska karakteristika koja određuje da li određenimerni instrument meri pravi predmet merenaj.

9

MERENJE MOTORIČKIH SPOSOBNOSTI U NASTAVI FIZIČKOG VASPITANJA

10

TESTOVI ZA MERENJE BRZINE

• Za merenje brzine reakcije (na vizualni, akustični ili kinestetičkinadražaj).

• Za merenje brzine pojedinačnog pokreta (noga, ruka).

• Za merenje brzine kretanja (20 m, 30 m, ...).

• Za merenje brzine frekvencije pokreta (taping rukom, tapingnogom, taping nogama o zid ...).

11

TESTOVI ZA MERENJE AGILNOSTI

Vertikalna, lateralna i kombinovana agilnost.

• Za merenje vertikalne agilnosti (“japan” test).

• Za merenje lateralne agilnosti (test “koraci u stranu”).

• Za merenje kombinovane agilnosti (test “kretanje u trouglu”).

12

TESTOVI ZA MERENJE KOORDINACIJE

• test “provlačenje i preskakanje”,

• test “osmica sa sagibanjem”,

• test “poligon natraške”.

13

TESTOVI ZA MERENJE GIPKOSTI

• test “odnoženje ležeći bočno”,

• test “pretklon na klupi”,

• test “pretklon raskoračno”.

• Lateralna fleksija trupa.

14

TESTOVI ZA MERENJE EKSPLOZIVNE SNAGE

• Za eksplozivnu snagu odraza (“skok u dalj iz mesta”, “skok uvis iz mesta”),

• Za eksplozivnu snagu izbačaja (“bacanje medicinke”, “bacanje lopte iz sedenja”).

15

TESTOVI ZA MERENJE REPETITIVNE SNAGE

• Za ruke i ramena “zgibovi na vratilu pothvatom”,“bench press”,

• Za trup “podizanje trupa”, “podizanje trupa steretom”,

• Za noge “čučnjevi”, “čučnjevi na jednoj nozi”.

16

TESTOVI ZA MERENJE STATIČKE SNAGE

• Za ruke i ramena “izdržaj u visuzgibom”,

• Za noge “izdržaj u dubokom čučnju”,

• Za mišiće leđa “izdržaj na švedskomsanduku”.

17

TESTOVI ZA MERENJE PRECIZNOSTI

n Za merenje preciznosti ciljanja (“ciljanje dugimštapom”),

n Za merenje preciznosti pogađanja (“gađanjevertikalnog cilja nogom”).

18

TESTOVI ZA MERENJE RAVNOTEŽE

• Testovi stajanja na klupici za ravnotežu s otvo-renim ili zatvorenim očima (“na dve nogeuzdužno”, “na dve noge poprečno”, “na jednojnozi uzdužno”, “na jednoj nozi poprečno”).

19

MERENJE ANTROPOMETRIJSKIH OSOBINA U NASTAVI FIZIČKOG VASPITANJA

20

ANTROPOMETRIJSKE KARAKTERISTIKE

Možemo ih podeliti u četiri grupe:

1. LOGINTUDINALNA DIMENZIONALNOST.

2. TRANSVERZALNA DIMENZIONALNOST.

3. VOLUMINIZNOST.

4. POTKOŽNO MASNO TKIVO.

21

LONGITUDINALNA DIMENZIONALNOST

• telesna visina,• dužina ruke,• dužina noge,• raspon ruku,• dužina šake,• dužina stopala.

Merni instrument:antropometar, klizni šestar.

22

MERENJE ANTROPOMETRIJSKIH OSOBINA

- telesna visina (meri se antropometrom).

23

TRANSVERZALNA DIMENZIONALNOST

• dijametar kolena,• dijametar skočnog zgloba,• dijametar lakta,• širina kukova,• širina karlice.

Merni instrument:klizni šestar, pelvinometar.

24

VOLUMINOZNOST

• telesna težina,• obim kukova,• obim struka,• obim natkolenice,• obim potkolenice,• obim nadlaktice.

Merni instrument:vaga, santimetarska traka.

25

MERENJE ANTROPOMETRIJSKIH OSOBINA

- telesna težina (meri se vagom).

26

MERENJE ANTROPOMETRIJSKIH OSOBINA

- obim podlaktice (meri se santimetarskom trakom).

27

POTKOŽNO MASNO TKIVO

• kožni nabor trbuha,• kožni nabor leđa,• kožni nabor natkolenice,• kožni nabor nadlaktice,

Merni instrument:kaliper.

28

MERENJE ANTROPOMETRIJSKIH OSOBINA

- kožni nabor nadlaktice (meri se kaliperom).

29

8. KINEZIOMETRIJA

TEMATSKE CELINE:

• Definisanje Kineziometrije.

• Osnovne metrijske karakteristike.

• Merenje.

• Elementi merenja.

• Merne skale.

• Osnovne metrijske karakteristike.

• Merenje motoričkih sposobnosti u nastavi fizičkog vaspitanja.

• Merenje antropometrijskih osobina u nastavi fiz. vaspitanja.

30

31

P I T A N J A ?

32

HVALA NA PAŽNJI !

PREDAVANJE 8LECTURE 8

33

KINEZIOMETRIJA