Irakasle-gelako oihuaren kasua

giltza

Joachim Friedrich

Irakasle-gelako oihuaren kasua

giltza

Jatorritzkoaren izenburua: 4 1/2 Freunde und der Schrei aus den Lehrerzimmer. © 1999 by Thienemann Verlag (Thienemann Verlag GmbH), Stuttgart / Wien

© Arg. Eusk.: giltza, 2011Zumalakarregi etorbidea, 5448006 Bilbaowww.edebe.com

Bildumaren zuzendaria: Reina DuarteIlustrazioak: Mikel ValverdeItzulpena: Gerardo Markuleta

1.arg. 2011ko iraila

ISBN 978-84-8378-196-8Lege-Gordailua: B. 19112-2011Espainian inprimatuaPrinted in SpainEGS - Rosario, 2 - Bartzelona

Obra honen edozein erreprodukzio modu, banaketa, komunikazio publiko edo aldaketa egiteko, nahitaezkoa da jabeen baimena, legeak aurrez ikusitako salbuespenezko kasuetan salbu. Obra honen zatiren bat fotokopiatu edo eskaneatu nahi baduzu, jo CEDROra (Centro Español de Derechos Reprográficos) (www.conlicencia.com; 91 702 19 70 / 93 272 04 45).

Aurkibidea

1. Lankide artean . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

2. Guztiz debekaturik pasatzea

eta muturra kontu pribatuetan sartzea! . . . . 37

3. Atezaina hauts-kutxatilaren bila . . . . . . . . . . 65

4. Ederra eta bainugela. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93

5. Coca-cola beroa berriz ere?. . . . . . . . . . . . . 119

6. Irakasle-gelako oihua . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145

7. Berba-borroka, galbide segurua . . . . . . . . . 177

8. Atezainaren maizter bitxiak . . . . . . . . . . . . . 197

5

7

1Lankide artean

—Egileak oso ondo ezagutu behar zuen lekua.

Erabat seguru zekien, behintzat, noiz ibil zitekeen pa-

txada osoz. Horrek eman zion aukera aldagelak lasai

asko arakatzeko. Guztira, dirua eta gauza baliotsuak

batuta, ia 300 euro harrapatu zituen. Itxura denez, ia

ikasle guztiek, eta irakasle kaltetuak ere bai, aldage-

letan utzi zituzten beren gauza baliotsuak, Gorputz

Heziketako eskolan, inolako babes-neurririk hartu

gabe. Beraz, lagundu egin zioten lapurrari harrapaki-

na erraz eramaten. Zoritxarrez, ez da kasu bakana.

Eta penagarria da, zeren, kasu honetan bezala, egilea

harrapatzeko aukera gutxi baitago. Hain erraza izanik

babes-neurri soil batzuk hartzea...

–Ez al zenituzten, bada, hatz-markak hartu?

–galdegin zuen ustekabean Txarlik, eskola eteten

zuela–. Nik horixe egingo nukeen aurrena horrelako

kasu batean!

8

Nahasi samar, poliziaren krimen-brigadako

inspektoreburu Stecker Txarliri begira geratu zen,

ikasgelan hasperen isil bat hedatzen zen bitartean.

–Zera... hatz... -markak? –esan zuen azke-

nik, totelka–. Ba, ez, hatz-markarik ez genuen jaso.

Nola bururatu zaizu, mutiko? Polizi filmen bat ikusi

zenuen bart?

Hura esanda, Stecker jaunak bere alde jarriko

zituen ikasle irribarretsu banaka batzuk; baina Txarliri,

halako komentario batez, haizea emango zion gaine-

ra. Horretaz seguru nengoen.

Nolanahi ere, harrituta ere banengoen nola eu-

tsi ahal zion horrenbeste denboran, eten gabe, polizia-

ren krimen-brigadako inspektoreburuaren azalpenak

en tzuten. Izan ere, Siggi Handia gure tutoreak po-

liziaren krimen-brigadako norbait ikastetxera etorriko

zi tzaigula esan zigunean lapurrengandik nola babestu

guri erakusteko, Txarlik erotu beharrean erabili gin-

tuen denbora guztian, polizia horri galdera mordo bat

egin nahi ziola eta.

–Eta adi entzun! –ohartarazi zigun Txarlik

azken jolas-orduan–. Asko ikas daiteke profesional

9

batengandik. Beharbada ikerketa-metodoez galde-

tu beharko genioke. Edo, agian, zein gaizkile atxi-

lotu dituen jakin genezake. Hartara ezaguera geure-

gana dezakegu, adibidez, krimen-ikerketa metodo

berriei buruz, edo gaizkileen portaera psikologiko-

ari buruz.

–Gaizkileak! Ezaguera geureganatzea! –has-

peren egin zuen Estefik–. Txarli, batzuetan txaplata

hutsa zara. Baina-baina, nor zarela uste duzu? James

Bond edo Colombo detektibea?

Estefiren galdera ez zebilen guztiz desbidera-

tuta. Zeren, zalantzarik gabe, Txarlik detektibe ontzat

baitzuen bere burua, egunen batean kasu handiak

argituko zituena. Berak sortua da Txarli & Company

izeneko detektibe-agentzia, beraz gain Estefik, haren

neba bikia Errefautxok, gure txakur Xarmantek eta

bostok osatua. Kasu txiki batzuk ere argitu ditugu,

baina hortik Txarliren ametsera, Lurretik Martera da-

goen distantzia bera dago.

–Izan ere, dagoeneko hemen da –esan zuen

Errefautxok bat-batean–. Lehen, irakasle-gelaren

paretik pasa naizenean, atea zabalik zegoen eta ikusi

10

egin dut. Oker ez banago, gizonak Stecker jaun hori

izan behar zuen.

Bide batez, Errefautxo benetako izenez Oskar

Rademacher da, baina bere arreba biki Estefi baino

buru bat txikiagoa denez, ia guztiek Errefautxo esaten

diote, besterik gabe.

–Eta Stecker jaun hori nor da, ba? –galdetu

zuen Estefik.

–Hurtig saltegietako kasuan ezagutu genuen.

Badakizu, Aita Noelen kasuan.

–Benetan? –oihu egin zuen Txarlik–. Ziur

zaude? Gure aukera izan daiteke zera galdetzeko...

–Ei, aizu, ei! –eten nion–. Ez diozu, ba, aipa-

tuko Gabonetako aingeruz jantzita egin genuen lotsa-

garrikeria, ezta? Horretaz egin zuten nahikoa barre.

–Tira, Fede –oihukatu zuen Txarlik–. Gabo-

netako aingeruak ahaztuta baino ahaztuago daude.

Baina gure kasuaz seguru gogoratuko dela!

Stecker jauna gure gelara sartu zen unetik ber-

tatik, beraz, Estefi, Errefautxo eta hirurok zain egon

ginen Txarlik noiz gogoraraziko ote zion krimen-briga-

dako inspektoreburuari gure Aita Noelen kasuaren

11

gaia. Eta orain, azkenik, unea iritsi zela ematen zuen.

–Nire ezaguera ez dut telebistako polizi filme-

tan neureganatu, nahiz eta aukeran oso argigarriak

izan daitezkeen. Nik bizi izandakoaz ikasi dut, nola-

bait esanda –erantzun zuen Txarlik, hauspoa harro-

tuz eta ikaskideen barretxoei jaramonik egin gabe.

Stecker jaunari begiak are arranpaloago jarri

zitzaizkion, hala bazitekeen behintzat.

–Zuk bizi izandakoa? Zertaz ari zara?

–Tira, nolabait ere lanean kide gara, kasu bat

ere elkarrekin argitu genuen. Ez daukazu gogoan?

Stecker jaunari eztulak eman zion.

–Eee, ba... ez. Hori ez daukat gogoan –eran-

tzun zuen bere onera etorritakoan–. Lagundu egin

beharko didazu. Zein kasuz ari zara?

Bien bitartean, ikasgelan isiltasuna zen nagusi.

Txarliri begira zeuden guztiak. Aurpegi irribarretsuen-

gatik, garbi baino garbiago zegoen inork ez zuela

aintzat hartzen. Jakina, honez gero denok genekien

herrena zein hankatan zeukan. Hala ere, guztiak jakin-

minez zeuden Txarlik zer erantzungo.

Txarlik bizkarra etzan zuen aulkian.

12

–Nik hauxe besterik ez dizut esango: Aita Noel!

–Nola?

Ikasgelan gero eta ozenagoak ziren barreak

eta txantxak.

Txarlik aurrerantz egin zuen berriz.

–Stecker jauna –esan zuen, peluxezko har-

tza galdu berri duen haur bati bezala hitz eginez kri-

men-brigadako inspektoreburuari–. Hurtig saltegie-

tako kasua!

Stecker jaunak kopeta jo zuen esku-ahurrarekin.

–A, bai! Orain gogoratzen naiz! Zu ez al zinen

detektibe-banda batekoa?

–Detektibe-agentzia, Stecker jauna! Txarli &

Company detektibe-agentzia.

Stecker jaunaren ezpain-ertzak dardarka hasi

ziren, oso era susmagarrian hasi ere.

–Detektibe-agentzia. Jakina. Barkatu. Eta...

kasu horretan... hatz-markekin izan zenuen esperien-

tziarik?

Txarlik ezezko keinua egin zuen buruaz.

–Ez, orduko hartan beste ikerbide batzuk era-

bili genituen.

13

Stecker jaunak ia ezin zion barreari eutsi. Baina

Txarli ez zen itxuraz ohartu ere egiten horretaz, edo

ez zion axola.

–Ikertzeko moduez ari garela... –jarraitu zuen

hizketan, ezer ez balitz bezala–, esango al diguzu

zerbait gaizkileak harrapatzeko erabiltzen dituzun me-

todoez?

–Hau ez da sinestekoa –esan zuen Stecker

jaunak ahopeka.

–Badakizu, ikerketa koordinatua, hatz-markak,

azterketa kimikoa, oinatzak eta...

–Bai, badakit zertaz ari zaren! –oihu egin zuen

Stecker jaunak, Txarliren berba-zaparrada etenaz–. Ez

dakit, ordea, gai egokiak ote diren eskola honetarako.

–Bai, seguru! –esan zuen oihuka Txarlik,

gogo biziz–. Oso interesgarria iruditzen zaigu denoi.

Batez ere niri eta nire kolaboratzaileei, jakina!

–Zure kolaboratzaileak –errepikatu zuen

Ste cker jaunak–. Jakina.

–Jakina, gangsterren portaerari buruz zer-

bait jakitea ere interesatuko litzaiguke –jarraitu zuen

Txarlik–. Egunkarian, adibidez, askotan irakur dai-

14

teke bahitzaileak eta banketxe-lapurrak, osten hasi

baino lehen, oso ospe oneko hiritarrak zirela, ez zi-

rela bilatzeko eta atxilotzeko inongo zerrendatan

ager tzen. Baina bestalde, jakina, mafia ere hor dago.

–Mafia? –galdetu zuen Stecker jaunak, zur

eta lur.

–Bai, mafia! –oihu egin zuen Txarlik–. Segu-

ru zuk sarri-sarri izango dituzula aurrez aurre halako

morroiak, ezta?

15

–Tira, nik ez nuke horrenbeste esango. Azken

batean arazo horiek ez dira nire erantzukizunen ar-

lokoak...

–Mafiarako, orduan, unitate berezia izango

duzue, ezta? –esan zuen Txarlik, Stecker jaunari ete-

naz: ordurako laguntza bila ari zen begiradaz ikasleen

artean–. Morroi horiek gero gau eta egun zelatatzen

dituzte!

–Litekeena da.

16

–Horretan ere badugu eskarmentua. Inoiz

erre fortzurik behar baduzu, aintzat har gaitzazu.

Stecker jaunak erlojuari begiratu zion.

–Oso atsegina, kontuan izango dut. Mila es-

ker, baina denbora ziztu batean joan da eta, egia

esan, kontatu dizuet esan nahi nizuen guztia. Mese-

dez, gogoratu beti zuen objektu pertsonalak ondo

zaintzeaz, eta ikastetxera diru askorik ez ekartzeaz.

Badakizue, ezer ez den lekuan eskuak garbi!

Hitz horiek esanda, Stecker jaunak parean,

irakaslearen mahai gainean, zeuzkan paperak bizkor

jaso, eta paper-zorroan sartu zituen. Txarliri begirada

bat eginez eta «Agur» zuhur batekin, hanka egin zuen

gelatik.

Baina Txarli ez zen hain erraz baztertzeko mo-

dukoa.

–Itxaron! –oihukatu zuen Stecker jaunaren

atzetik–. Nire helbidea eta telefono-zenbakia eman

nahi dizkizut! Edozein ordutan deitu ahal didazu! Gau

eta egun!

Txarli jauzi batez jaiki zen eta Stecker jau-

narengana egin zuen, gizona hanka egiten ari zela.

17

Bien bitartean, ikasle guztiak barrez lehertzen ari

ziren jada.

Estefi, nire aurrean esertzen baita, Errefautxo-

ren ondoan, niregana jiratu zen:

–Hau ez da sinestekoa! Benetan! Nola izan

liteke inor hain ergela?

Txarlik, jakina, beste era batera ikusten zuen

guztia. Jolas-orduan, ikastetxeko jolastokira atera

ginenean, gure zain zegoen, belarritik belarrirako ga-

raipen-irribarre batez.

–Nire helbidea eta telefono-zenbakia eman

dizkiot. Eta promes egin dit gure laguntza behar badu,

deitu egingo digula.

–Horrek, zu begien bistatik kentzeko, berare-

kin oporretara eramateko promes ere egingo zizun

–erantzun zion Estefik.

–Ez dakit zergatik erantzuten didazun horrela

–esan zuen Txarlik, minduta–. Niregatik izan ez ba-

litz, artean ez genuen batere kasurik argituko. Zeinek

jakin, beharbada benetan deituko dit.

–Ei, aizu, ei! Horren zain bazaude, zaude lasai!

Esaldia amaitu baino lehenago ere, baloi bat

18

igaro zitzaigun, ia ukituz, buru gainetik. Haren atzetik

ikasle-saldo basati bat agertu zen oihuka, haien ar-

tean gure ikaskide batzuk.

–Aupa, Txarli! –oihukatu zuen haietako ba-

tek, irribarrez–. Joan al da zure lankidea?

Txarlik ezin izan zion erantzun, bat-batean on-

doan azaldu baitzitzaigun atezain berria.

–Jo al du norbait baloiak? –galdetu zuen,

kezkaturik.

Guk ezezko keinua egin genuen buruaz.

–Eskerrak. Nik, esan, esan diet mutikoei zo-

roarena egin gabe jokatzeko, baina badakizue zer

gertatzen den. Behin jokoan hasiz gero, beste guztiaz

erraz ahazten da pertsona.

Guk ezer esateko astirik izan baino lehen, korri-

ka desagertua zen futbolean jarraitzera.

Errefautxok begiradaz jarraitu zion, bien bitar-

tean burua astintzen zuela.

–Gezurra dirudi. Lehengo atezainaz gogo-

ratzen naizen bakoitzean... Eguzkia eta itzala ema-

ten dute.

Arrazoi zuen Errefautxok. Atezain berriak bi

19

aste baino ez zeraman gure ikastetxean eskolazain,

aurrekoak erretiroa hartu zuenetik. Ez dut ez ikasle-

rik ez irakaslerik ezagutzen agure ernegatua begien

bistatik kendu izanak poztu ez zuenik. Lehengoaren

eta berriaren arteko aldea ezin handiagoa zen. Ate-

zain berria oso zen gaztea. Ez zirudien Nicole, Txarli-

ren arreba, eta goi mailetako gainerako ikasleak baino

askoz nagusiagoa. Atsegin jokatzen zuen beti, ez

zen sekula kexatzen zarata gehiegi egiten bagenuen

eta, batzuetan, orain bezala, jolas-orduetan futbolean

egiten zuen mutikoekin.

Estefik ere jarraitu zion bistaz.

–Zelako jatorra den –esan zuen ahapeka.

–Ei, arrebatxo! –oihukatu zuen Errefautxok–.

Zer entzuten ari naiz? Hasperen bat izan al da hori?

Ez zara, ba, atezainarekin maiteminduta egongo?

Estefik oso haserre begiratu zion nebari.

–Maiteminduta? Baina zer-nolako lelokeriak

esaten dituzun!

Ni neu ere ohartuta nengoen Estefik gehixeago

begiratzen ziola atezain berriari lehengo eskolazai-

nari baino.

20

–Ei, aizu, ei! Ez da ezer gertatzen. Izan ere, ate-

zaina oso jatorra da –esan nuen, laguntzeko asmotan,

horretan nik ere badaukat-eta eskarmentu apur bat.

Aurrez asmatu behar nuen nola joko zuen Es-

tefik kontraerasoa, instantera esan baitzuen:

–Sulte-Stratmann andrea bezain jatorra, Fede?

–galdetu zuen, berak beste inork jartzen ez dakien

burlaizezko irribarre horrekin.

–Hori beste kontu bat da –erantzun nuen,

labur, berari ez begiratzeko ahaleginetan.

Benetan zen beste kontu bat. Atezain berria

oso atsegina da eta, neska baten ikuspuntutik, itxura

onekoa ere izango da beharbada; baina ez dago al-

deratzerik ere Sulte-Stratmann andrearekin. Sekula,

21

nire bizi guztian, ez nuen ikusi gure Biologiako irakas-

lea baino emakume ederragorik! Neskalaguna duda-

nean, beraren berdin-berdina izango da.

–Aizu, ezkonduta al dago? –galdetu zuen

Txarlik.

–Eraztunik ez dakar behintzat –erantzun zuen

Estefik, bizkor bai bizkor.

Bizkorregi, orduan aukera urrietako bat izan

baikenuen berari burlaizez irribarre egiteko. Ondorioz,

Estefi piperra baino gorriago jarri zen.

–Ez da sinestekoa halako etxe handian bera

bakarrik bizitzea –eman zuen iritzia Errefautxok.

Gure atezaina orain bizi den etxea oso da han-

dia. Ikastetxearena da, eta eskolako atezaina beti bizi

izan da han. Aspaldiko etxandi baten itxura du. Eta

apur bat hondatuta badago ere –kontraleihoak oker

samar daude, eta pintura-eskualdi bat behar du–,

lorategi ederra ere badauka fruitu-arbolekin, belaunal-

diz belaunaldi ikasleek ondo baliatuak.

–Seguru asko ez da bakarrik biziko –esan

zuen bat-batean Errefautxok.

–Ei, aizu, ei! Orduan ezkonduta dago!

22

–Ideiarik ere ez. Baina duela egun pare bat

ondoko gelako morroi batek kontatu zidan beste nor-

bait ere bazela etxean.

–Eta nor zen? –galdetu zuen Txarlik.

–Hark ere ez zekien, baina zarata arraroak en-

tzun omen zituen etxe barruan, han ondoko sagarron-

do baten gainean eserita zegoela.

–Zarata arraroak? –galdegin zuen Estefik–.

Zer zarata-motaz ari zen? Gainera, atezainak berak

egin zitzakeen zaratok. Beharbada horma zulatzen

ariko zen margolan bat esekitzeko. Horrelako gauzak

ohikoak dira etxez aldatzean.

–Atezainak ezin –erantzun zuen Errefau-

txok–. Beste gelako morroiak esan zuen puntuan

ikusi zuela etxetik irteten; osterantzean ez zen ausar-

tuko sagarrak lapurtzen.

–Orduan bisitaren bat izan zitekeen –eman

zuen iritzia Estefik–. Edo langile bat bestela.

–Baliteke. Baina zaratak ez omen zirudien

mailu-edo daratulu-hotsa.

–Baizik eta...? –galdetu zuen Txarlik, Erre-

fautxok istorioarekin jarraitzen ez zuela ikusita.

23

–...oihu baten tankerakoa edo.

–Ei, aizu, ei! Errefautxo! –esan nion, hitz

haiek gaitzesten nizkiola.

Estefik ere senide-begirada zorrotza egin zion

nebari, baina beranduegi izan zen. Txarlik besotik

heldu zion Errefautxori.

–Oihua? Errefautxo, oihua esan duzu?

–Baieeetz –esan zuen Errefautxok, haserre.

Ondotxo zekien nolako iskanbila antolatu be-

har zen.

–Baina Txarli –erantsi zuen–, ni ez nintzen

horretaz ari. Ondoko gelako morroi hori oker egongo

da, seguru. Ez uste...

–Zuk ez dakizu zer uste dudan nik –moztu

zion Txarlik.

–Horixe badakigula! –oihu egin zuen Este-

fik–. Honen guztiaren ostean zure hilketa horietako

bat imajinatzen ari zara, seguru. Baietz?

–Batetik, ez litzateke izango nire hilketa; eta,

bestetik, hain ideia burugabea ere ez litzateke. Az-

ken batean, horrelako etxandi bat guztiz egokia da

hilketa baterako, edo bahiketa baterako adibidez.

24

Gela ugari ditu, bahitua ezkutatzeko. Eta, gero, lora-

tegi handi-handi hori! Inork ez lituzke biktimen oinaze-

-oihu etsiak entzungo.

–Norbait sagar-lapurretan izan ezean –eman

zuen iritzia Errefautxok.

Estefik hatz erakusleaz jo zuen kopetan.

–Txarli, zu ez zaude burutik guztiz sano.

–Baina, zer dela eta? Hilketa bat argitu nahi

izanez gero, arrunta ez den hura ere kontuan hartu be-

har da. Hamaika aldiz esan dizuet dagoeneko. Sudur

ona eta nerbioak bare, horixe besterik ez da behar!

–Harrapatu zaitut! –oihukatu zuen bat-ba-

tean norbaitek Txarliren atzetik, esku biez lepotik hel-

tzen ziola.

Haren arreba Nicole zen. Bera ere gure ikaste-

txera dator, baina goragoko maila batera. Egia esan,

ez dira oso ondo konpontzen, nahiz eta gure azken

txangoaz geroztik –bere mutil-lagun Miki han ezagu-

tu zuen– dezente hobera egin duen beren arteko

harremanak.

Txarlik dardara bat egin zuen, argindar-des-

karga bat hartu balu bezala.

25

–Hara, Nicole! Hau ikara eragin didazuna!

–Bai, bai, Txarli –irribarre egin zuen Este-

fik–. Nerbioak bare!

–Zer nahi zenuen? –galdegin zion Txarlik

arrebari.

–Zure lankidearekin zer moduz moldatu zaren

jakin nahi nuen, besterik ez.

–Zuri ere horrekin matraka ematen ibili zaizu?

–Bai horixe! Duela egun batzuk ez du beste-

rik ahoan.

–Oso interesgarria izan da –esan zuen Txar-

lik, huts-hutsean, muturra okerturik, minduta.

–Interesgarria? –oihu egin zuen Nicolek–.

Hori al da guztia? Ez dago kasu berririk?

–Ikastetxean hain erraz lapur ez dezaten zer

egin behar dugun esan digute –erantzun zuen Erre-

fautxok Txarliren ordez.

–Hara, orduan Sulte-Stratmann andreari ere

azaldu ahal zion –eman zuen iritzia Nicolek.

–Ei, aizu, ei! Zer arazo dago Sulte-Stratmann

andrearekin? –oihukatu nuen nik, nahi gabe ere odo-

la buru aldera zihoakidala sumatuz.

26

Zoritxarrez, besteek ere sumatu zuten.

Nicolek barre-algara egin zuen.

–Jakina! Ez al da Sulte-Stratmann andrea

zure lagun berezi hori, Fede? Bide batez, ezkon-hitza

eman diozue elkarri?

Une batzuetan izugarri pozten nau anai-arre-

barik ez izateak.

Zorionez, Txarlik salbatu ninduen umiliazio ge-

hiago sufritzetik.

–Orduan, zer gertatzen da Sulte-Stratmann

andrearekin? –galdetu zion arrebari.

–Atzo Gorputz Hezkuntza izan genuen bera-

rekin. Bukatutakoan, bat-batean hauts-kutxatilaren

falta sumatu zuen. Itxura denez, baliotsu samarra zen.

Kontua da egundoko iskanbila antolatu zuela. Eta ku-

txatilaren bila jardun genuen ia jolas-ordu guztian.

–Eta...? Aurkitu al duzue? –galdetu zuen

Estefik.

–Ez, galdurik jarraitzen du. Arrastorik ere ez

zegoen. Agian Xarmanten bila jo behar genukeen.

Hau tsa usnatuko zuen, seguru –erantsi zuen Nico-

lek, irribarre maltzurrez.

27

–Horrek ez dut uste –adierazi zuen Txarlik–.

Jateko zerbait tartean dela usnatzen du horrek ba-

karrik.

Gustura asko esango nizkiokeen bereak eta

bi Txarliri, baina gogoari eutsi nion. Ez nintzaion Nico-

leri deigarri gertatu nahi. Nahikoa nuen ohar txepel

batekin. Baina helburutzat hartu nuen Txarliri behin

betiko erakustea gure txakur Xarmant oso gauza be-

rezia zela.

Beste hainbatetan bezala, eskolen ostean

coca-cola bat hartu genuen Werther jaunaren gertuko

kioskoan. Coca-cola, ia beti bezala, epel-epel zegoen;

eta Werther jauna, ia beti bezala, aldarte txarrez.

Sinetsita nago ikasleak ez dituela gogoko, bezerorik

onenak baditu ere. Han ere Txarli matraka ematen

aritu zitzaigun Sulte-Stratmann andrearen hauts-ku-

txatila desagertuarekin, eta atezainaren etxeko bi-

garren maizterrarekin: gure nagusiaren bi kasu berriak.

Hasieran atezainaren etxera joan nahi izan zuen, ea

zerbait jakiten genuen; gero ikastetxera itzultzea pro-

posatu zuen, eta aldagelak goitik behera arakatzea,

Sulte-Stratmann andrearen hauts-kutxatilaren bila. Ez

28

proposamen baterako eta ez besterako ezin gintuela

konbentzitu ikusi zuenean, muturtuta alde egin zuen.

–Zer iruditzen zaizu? –galdetu zidan Errefau-

txok Txarli estaleremutik kanpo zegoela–. Uste al

duzu atezainak benetan norbait gorderik daukala etxan-

dian? Niri etxe hori zorigaiztokoa iruditu izan zait beti.

–Horixe bakarrik behar genuen, zu ere horre-

kin hastea! –esan zion oihuz Estefik–. Burugabeke-

ria hutsa da eta!

Errefautxok eskuak altxatu zituen, bakea-

ren ikur.

29

–Tira, ondo da! Ez zaitez horrela jar, galdera

bat baino ez da izan.

Eta, Estefik ezin ikusteko moduan, begi-keinua

egin zidan.

Anai-arrebak etxera joan zirenean ere, ni Wer-

ther jaunaren kioskoan geratu nintzen, hausnarketan.

Uler nezakeen Estefiren jarrera. Txarlik Sulte-Strat-

mann andrea banketxe-lapurretaz salatu zuenean, ni

ere Estefi atezainaren kontuaz bezain sutan jarri nin-

tzen. Bestalde, nik ere hotzikara bat izan nuen Erre-

fautxok etxandi zaharreko oihuarena kontatu zue-

nean. Seguru asko, ordea, zer ikusi gehiago izan zuen

etxandi zaharrarekin. Horretan zuzen zebilen Errefau-

txo. Ikasle gehienei zorigaiztokoa iruditzen zitzaigun.

Kontraleiho erori eta okertuak, pintura higatua, eta lo-

rategi basatia inguruan, etxe sorgindua eta madarika-

tua zirudien. Nolanahi ere, zintzo esanda, kezkatuago

nengoen Sulte-Stratmann andrearen hauts-kutxatila-

ren desagerpenaz; are gehiago, Stecker jaunak alda-

geletako lapurretak aipatu baino egun bat lehenago

gertatu zelarik. Hori bai zela bitxia.

Etxerako bidean, ametsetan nindoan, Sulte-

30

Stratmann andrearen hauts-kutxatila aurkitzen nuela.

Poz-pozik jarriko zen, seguru, eta oso esker oneko

nik itzultzen banion. Xehetasun guztiekin imajinatu

nuen eszena. Behingoan ideia bat izan nuen! Zer esan

berri zuen Nicolek? Seguru Xarmantek hautsa usna-

tuko zuela! Horixe ba! Xarmantek hauts-kutxatila aur-

kitzen bazuen, nik tiro batez bi txori bota nitzaken.

Sulte-Stratmann andreak bere kutxatila berreskura-

tuko zuen, eta nik Txarliri erakutsiko nion zein txakur

zoragarria zen gure Xarmant.

Hori bai, aurretik trebatu egin behar nuen

pixka bat Xarmant. Beharbada amak bere hauts-

-kutxatila utziko zidan, Xarmantek ikusteko –edo

hobeto esan, usaintzeko– bilatu behar zuena. Ama!

Bat-batean gogoratu nintzen promes egin niola zigi-

lu batzuk erosiko nizkiola postetxean. Erlojuari be-

giratu nion. Bost minutu postetxea itxita zegoela!

Bat-bateko ikara batek korapiloa eragin zidan sabe-

laren goialdean.

Izan ere, hain larria ere ez da. Edonori ahaztu

ahal zaio noizbait horrelako zerbait. Baina niri beti

sartzen zait kontzientziako karga deabruzko hori. Gu-

31

rasoak banandu zirenetik, amarekin bizi naiz. Berak

bakarrik hazi behar nau, horregatik egiten du hainbes-

te lan. Egoerarekin ez sufritzeko, eta bereziki begiru-

netsua izan behar dudanik ere ez uste izateko esaten

badu ere, eskatzen dizkidan gauzak behintzat nik ez

ditut ahaztu nahi.

Hori dela eta, etxera iritsi nintzenean, hondatu

samar nuen kontzientzia.

–Hara, Fede, ez ezazu aurpegi hori jar –esan

zuen amak–. Gutunak bihar ere bidal ditzaket.

–Arratsaldean ere erosi ahal dizkizut –esan

nuen bizkor–, postetxea berriz zabaltzen dute.

Amak baiezko keinua egin, eta irribarre egin

zidan.

–Mila esker, maitagarria zara. Baina ez berriz

ahaztu.

–Ama, nik ere ez dut ulertzen nola joan zaidan

burutik –desenkusatu nintzen.

Orduan bururatu zitzaidan ea amak ondo iri-

tziko ote zion nik Sulte-Stratmann andrea bezala-

ko neskalagun bat izateari. Beharbada berarentzat

dena errazagoa izango litzateke, nirekin batera, Sulte-

32

Stratmann andrea ere berarekin geldituta... zera esan

nahi nuen, Sulte-Stratmann andrearen antzeko nes-

kalagun batekin, jakina.

–Non daukazu gogoa oraingoan? –esan

zuen amak, errealitatera itzultzen ninduela–. Zigiluak

ahaztuko zitzaizkizun beti bezala txoritan zeundelako.

Ka su berriren bat daukazue ala?

–Egia esan, bai. Sulte-Stratmann andrea dago

tartean.

–Federiko! –oihukatu zuen amak, izuturik–.

Baina nola liteke!

–Ama, oraingoan oso bestelako kontua da

–esan nuen bizkor.

Itxura denez, oso ondo gogoratzen zuen gure

Biologiako irakaslea bat-batean desagertu zeneko hura.

–Hala espero dut –esan zuen amak haspe-

ren batez–. Zer da, ba, oraingoan?

Sulte-Stratmann andrearen hauts-kutxatilare-

na kontatu nion.

Baina ez nuen aipatu atezainaren etxeko us-

tezko oihua. Gehiegi berarentzat, ziur asko. Gainera,

Txarlik esango lukeen moduan, hura susmo lauso bat

33

besterik ez zen; Sulte-Stratmann andrearen kutxatila,

ostera, benetan desagertua zen.

–Kutxatila hori hain baliotsua bada benetan,

Sulte-Stratmann andreak salaketa jarri beharko luke

polizia-etxean. Badakizu salatu duen?

Hori burutik ere ez zitzaidan pasatu.

–Ideiarik ere ez. Benetan uste duzu polizia

hauts-kutxatila batengatik kezkatuko dela?

–Baliotsua baldin bada, seguru baietz. Jakina,

agian bakarrik beretzat izango du balioa. Baliteke oso

oroitzapen pertsonalekin lotuta egotea. Hori ia okerra-

goa litzateke.

Neure kabutan galdetu nuen ea zer oroitzapen-

-klase egon zitekeen lotuta hauts-kutxatila batekin.

Baina amari ez nion ezer esan. Elkarrizketa-mota hori

oso lotsagarria suertatzen zait. Batez ere Sulte-Strat-

mann andreari buruzkoa bada.

Beraz, huts-hutsean esan nuen:

–Hain zuzen horregatik nahi nuke lagundu be-

raren kutxatila aurkitzen.

Baina alferrik izan zen. Amak oso irribarre sa-

murra egin zuen.

34

–Oso polita litzateke hain zuzen ere zuk itzul-

tzea objektu baliotsua, ezta?

Batzuetan erabat sinetsita egoten naiz nire

amak pentsamenduak irakurtzen dakiela.

–Baina Nicolek eta besteek honezkero bilatu

badute, eta batere arrakastarik gabe –erantsi zuen,

nire erantzunaren zain egon gabe–, nola espero duzu

zuk aurkitzea? Aldagelak berriz arakatu nahi dituzu?

–Bai, hain zuzen ere horixe nahi dut! Eta Xar-

mantek lagunduko dit! Kutxatila oraindik aldagelan

baldin badago, usaina hartuko dio seguru!

Amak baiezko keinua egin zuen, oso serio.

–Fede, horrek funtzionatu egingo du seguru

–esan zuen.

35

Ez nengoen oso ziur amak benetan esaten ote

zuen, baina ez nion berriz ekin.

–Hain zuzen –erantzun nuen–. Baina zerbait

behar dut horren aurretik.

–Zer da behar duzuna, ba? –galdetu zidan

amak, besterik esaten ez nuela ohartuta.

–Xarmantek, nolabait esanda, usain-arrastoari

heltzeko moduko zerbait behar dut. Alegia, zure hauts-

-kutxatila.

Amak hasperen egin zuen.

–Aizu, Fede, zer-nolako gauzak bururatzen

zaizkizun... baina zorte oneko zaude. Hor nonbait

badaukat hauts-kutxatila zahar bat, eta dagoeneko

ez dut erabiltzen. Nahi baduzu emango dizut, bai-

na ez dut uste hain zuzen ere horrekin Xarmantek

Sulte-Stratmann andrearen hauts-kutxatila aurkituko

duenik.

Jakina! Banekien! Amak ere ez du uste Xar-

mantek ohiz kanpoko ahalmenak izan ditzakeenik.

–Ikusiko duzu, ama, nola lortzen duen. Ziur!

Gutxietsita daukazue guztiok Xarmant! Izan ere, oso

txakur...

36

–Oso txakur bizkorra da! –erantsi zuen amak

irribarrez–. Bai, bai, Fede, badakit.

Urduri nengoen bazkaltzen eta sukaldea jaso-

tzen noiz amaituko genuen. Ez nuen minuturik galdu

nahi nire plana gauzatzen hasteko. Lezio ederra eman

behar zien guztiei nire Xarmantek!