68. zenbakia (2008ko urtarrila)

aarrttzzaappee68. zenbakia - 2008ko urtarrila

] ITURZAETA ESKOLAREN URTEURRENA]V. SAN ANTON ZALDI LASTERKETA]

GE

TAR

IAR

RO

NT

OP

AG

UN

EA

Aitor Arregi

ESKI IRTEERA

Erortzean jaikitzen den ibiltaria

]]5/Inkesta:

]]6-7/Getarian zer berri?

Iturzaeta Herri Eskolaren 25. urteurrenaSanta Ageda eskea

]]8-12/Elkarrizketa: Aitor Arregi]]12-13/Argazkien Txokoa:

San Antonak 08]]14-15/Erreportajea: eski irteera

]]17/ELAN-EUSKADI

]]19/Petrilaren harritarteetik

]]20/Katrapunako petriletik:

Martina Olaizola

]]23/Akordatzen: Plaieroak

artzape68. zenbakia

2008ko urtarrila

“Ihauteri, inauteri, aratuste, karnabal, zanpatzar”

[argitaratzailea] Gure Txeru Elkartea [koordinazioa] Amaia Iribar eta Maider Ostolaza [lan taldea] Izaskun Larrañaga, Monika Uzkiza, Ane Azkue, Jon Illarramendi, JosuneUrresti, Kepa Iribar, Imanol Iribar, Zigor Saizar, Amets Etxabe, Irantzu Ezenarro, Aitor Irigoien,Beñat Gereka, Mikel Mugika [kolaboratzaileak] Joxi Erauskin [maketazio berria] Vicente Dávila

[argazkiak] Artzape [publizitatea] Artzape [inprimaketa] Gertu [tirada] 1.150 ale[lege gordailua] SS-504/01 [ISSN] 1578-469X

Getariako Udalak, Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak diruz lagundutako aldizkaria

artzapeEskualtxeta kulturguneaKrixketaneko Iturrigaina

Tel.: 943 00 05 [email protected]

2008ko urtarrila artzape-3

Gure Txeru Elkartea

Balentziaga Museo babes politiko eske

alentziaga Museoari buruz , azkenaste hauetan agertu diren berrien ingu-ruan Getariako EAE-ANV ondorengoiritzia kaleratu nahi du:

Urtarrilaren 15ean, Madrilen(Espainia)bildu ziren Balenciaga Fundaziokopatronoak (Givenchy, Espainiako kul-tura ministerioa, Getariako Udala) etaGipuzkoako diputazioko eta Jaurlari-tzako kideak. Hurrengo egunetan jaki-tera eman zen Balenciaga Fundazioansartzeko prest zeudela Diputazioa etaJaurlaritza. Horretarako ezinbestekobibaldintza jarri zituen: Fundaziokoegungo estatutoak aldatzea eta egituraosoa berritzea arlo guzietan.

Aldaketa hauek orain exijitzeak, agerianuzten du orain arte Balenciaga Funda-zioak izan dituen estatutu eta egitura,desegokiak eta kontrolik gabeak izandirela, behin eta berriz Getariako EzkerAbertzaleak azken hiru legegintzaldie-tan salatu izan duen bezala.

Nola uler daiteke Getariako Udala Fun-dazioko kide izatea, hau sortu zenetik,

4-artzape @topagunea.com

gutunak]

KULTURA SAILAK DIRUZ LAGUNDUTAKO HEDABIDEA

bere ibilbide guztia babestuz, eta oraininstituzio publikoek(Diputazioa etaEusko Jaurlaritza) Fundazio honen egi-tura osoa goitik behera aldatzea exiji-tzeak?

Are eta gehiago,nola uler daiteke, Berro-eta Aldamar osatzen duten Diputazioaeta Jaurlaritzak fundazioak diseinatu-tako 2.faseko lanak bere gain hartzea etahauek bukatzean, museoaren kudea-keta, hain gaizki eratuta zegoen Funda-zioari inolako lehiaketarik gabe emanizana?

Ezker abertzaleak berriro ere erakundepublikoek auzi honen guztiaren gaineanizan duten konplizidadea eta honiemandako babes politikoa salatzen du.Eta berriro errepikatu nahi dugu auzihonen ardura ez dela pertsona jakinbaten gainean bakarrik utzi behar.Hasieratik proiektu hau babestu duteneta Berroeta Aldamar elkarteak biltzendituen (udal, diputazio eta jaurlaritzak)eta hauek sostengatzen dituzten alderdipolitikoak direla guzti honen benetakoerantzule nagusiak.

Karmele Iribar, Iker Azkue eta Iñaki Mondragon

EAE-ANV ko zinegotziak

Zure gutuna Artzapen argitaratzea nahibaduzu, Txeruko postontzian utzi, Eskualtxetaraekarri edo [email protected] helbiderabidali zure izen-abizenekin. Gutunak gehienez200 hitz izan beharko ditu eta luzeagoak direnakmozteko eskubidea izango du Artzapek. Ez dugutestu iraingarririk onartuko eta Artzapek ez dubere gain hartuko argitaratzen diren iritziengaineko erantzukizunik.

B

OTSAILEAN EZ DA ARTZAPEALDIZKARIRIK IZANGO.

MARTXOAN ELKAR IKUSIKODUGU.

ONGI IZAN!!!

Ur askea

inkesta Aitor Irigoien, Beñat Gereka eta Mikel Mugika ]]


Komunikabideetan sarri entzuten dugu “urtarrilekomaldaz” hitz egiten, Gabonetako gastuek eta urtarri-leko prezio igoerek eragindako larritasunez, alegia.Zure ustez, etxeko ekonomian benetan nabaritzen denarazoa da edota kontu soila?

Nire ustez, ez da urtarrilera soilik mugatzen den malda. Prezioenigoera handiak gehienbat euroarekin batera etorri dira, eta, ondo-rioz, urtarrileko egoera zehatz bat baino gehiago, urte guztianematen den arazo orokorra dela iruditzen zait.

Nabaritu, nabaritzen da, baina gure etxeko kasuan, nire urtebete-tzea eta nire semearena urtarrilean direnez, gure “urtarrilekomalda”, otsailean bizi izaten dugu. Gure kasuan beraz, “otsailekomaldaz” hitz egin beharko genuke.

Iñaki Arostegi

Egia da bizimodua gero eta garestiagoa dela, baina Gabonetako lan-sari bereziari esker, ez dut gehiegi nabaritzen, lansariak asko lagun-tzen baitit epe hauetako gastuei aurre egiten. Ni gainera gurasoekinbizi naiz, eta ondorioz ez dut janaria erosi edota etxeko gasturikordaindu behar izaten. Hala ere, dena oso garesti dago egun.

Iker Esnal

Gaizkane Iturbe

Nik benetako arazo bat dela uste dut. Izan ere urteroko kontua daeta asko nabaritzen dena gainera. Honen eragileen artean, batetik,prezioen urteroko igoera aipatuko nuke eta bestetik berriz, solda-

ten azken urtetako “kongelazioa”.

Karmele Iribar

Ni oro har ondo bizi naiz eta urtarrileko malda nabaritu arren, jan eta loberdin-berdin egiten dut. Egia da gauza denak oso garesti daudela,baina erosketa bat egin eta gero erositakoari erabilera ona emanez gero,gustura geratzen zara.

Juan Inazio Sorarrain

Iñigo Isasti

Aitor Irigoien

Artzapetik begira

I. Santo Tomas Eguna, eguerdi parteaDonostiako Alde Zaharreko Konstituzioplazan. Urteroko ohiturari jarraiki, txistorogitartekoa eta sagardo basoa eskuan, gus-tura gaude lagun giro apartan. Giroa ede-rra oro har. Ondoan, “ñoñostiar” gaztetalde bat. Guztiei ahaztu egin zaie antzabaserritar arropa janztea; denak ere sagar-doa botila muturretik edaten dabiltza,trago amaigabeak emanaz. Mutil bat ger-turatu zaie:- Que pasa tio!!- E! Gaur euskaraz eeee... – etorri berriakoso tonu ironiko eta iraingarrian- Jajaja!!! – lehertzen dira guztiak barrez,gaztelaniaz mintzatzen jarraituz.Bertan bizi eta euskal kulturatik hainurrun egotea, ikaragarria iruditu zait; eus-karari horrela barre egitea, tristea bezainmingarria.II. Lagunarteko afaria Mariñelak elkartean.Guztiok ere getariarrak. Talde txiki batelkarren artean gaztelaniaz mintzo da afariguztian; hitz bakar bat ere ez euskaraz.Afari ostean, gaztelaniaz mintzatu direnberak, elkarri lepotik heldu eta EuskalHerrian euskaraz ozenki abesten hasi dira,euskalzaletasunak bat-batean hartu balitubezala. Ez dut ezer ulertzen. Agian txakoli-naren edo postreko patxaranaren eraginezizan litekeela aipatzen dit ondokoak,agian...III. Arratsaldero herriko plazan gurasoenartean gaztelania hainbeste erabiltzearenarrazoiak zein izan litezkeen pentsatzenjarri izan naiz behin baino gehiagotan:“Guay”agoa izateagatik ote? Besterenaurrean interesgarriarena egiteagatikakaso? Ohitura edo moda kontu soila?Edota españolismo hutsa? Euskara erabiltzeak ez du inolaz ere inpo-saketa izan behar, baina urtero milaka hiz-kuntza desagertzen ari diren egungomundu globalizatuan honek duen garran-tziaz jabetu behar dugu denok. Euskaragureganaino iristeko gure arbasoek egin-dako lan eta ahaleginak ezin ditugu orainezerezean utzi gure utzikeria edota inozo-keriagatik. Izan ere, geldirik dagoen urausteltzen den moduan, erabiltzen ez denhizkuntza bat ere galdu egiten da; ur askeabehar du izan beraz euskarak eta ahoz ahoaske ibili etengabean. Ur hori mugiarazikoduen erreka txikia gara gutako bakoitza.Denok noizbait irakurri dugun JM Artze-ren esaldia aintzat hartzen hasteko garaiada... Berandu izan baino lehen...

Ni itsasoan nabilenez lanean, gure bizitzako erritmoa lehorrekoa-ren aldean desberdina da, eta ez dut hainbeste nabaritzen, bainanik uste etxeko ekonomiari dagokionez orokorrean asko nabari-

tzen dela. Izan ere Gabonetan beti egiten da gastua eta jarraianprezioak igoz gero, nabaritzen da bai, malda.


] getarian zer berri?

Foka bat portuan!Urtarrilaren 15 goizaldean foka kume bat agertu zen portuan. Berria ahoz ahozabaldu zen herri guztian, eta jende ugari hurbildu zen foka ikustera: IturzaetaHerri Eskolako haurrak, paseatzen zebilen jendea… baita hainbat aditu ere; azkenhoriek, foka egoera onean zegoela azpimarratu zuten eta normalean, itsas korron-teak ekarrita agertzen omen dira.Gustura ibili zen altxerri inguruan korrokoiak ahoan zituela jolasean, eta gustu-rago geratu ziren hari begira zeuden guztiak!

Santa AgedaeskeaDatorren otsailaren 4an, usadioari jarrai-tuz, Iturzaeta Herri Eskolako ikasle etairakasleak Santa Ageda eskean irtengodira. Eguerdiko 14:30ean irtengo diraeskolatik, jarraian ohiko kaleetan zeharibilbidea egingo dute: Potzuaga, Herre-rieta, Elkano, Kale Nagusia eta herrikoplaza.

Itsas pasealekuakonpontzenhasi diraDagoeneko hasi dira konpontzenjoan den abenduan izandako itsasoeta haize bortitzaren ondorioz Geta-ria eta Zarautz arteko itsas paseale-kuan sortutako kalteak. Egun har-tan, itsasoak 100 metroko hesi zatiapuskatu zuen; zati batzuk itsasoraerori ziren, eta beste hainbat toles-tuta gelditu ziren.

Iturzaeta Herri Eskolaren 25.urteurrena

Itsas pasealekua.

Eskolako haurrak Santa Ageda eskean.

Foka kumea korrokoiarekin jolasean.

2008. urtea garrantzitsua izango da Iturzaeta Herri Eskolako ikasle, irakasle etagurasoentzat, aurten 25. urteurrena ospatuko baitute.Nahiz eta oraindik hainbat kontu zehazteke izan, dagoeneko abian da LogotipoLehiaketaren deialdia, eta urteurrenaren omenez ereserki bat ere egin da. GurasoElkarteko kideek jakinarazi digutenez, apirila, maiatza eta ekainean hainbat ekin-tza izango da, amaiera biribila emanez eskolako festa egunean.

ZORIONAK GUZTIOI!!!

Iturzaeta Herri Eskola.


Laugarrena! Malkorbe hondartzanospatutako Getariako V. San AntonZaldi Lasterketan laugarren aldiz nagu-situ da Xabin Lazkano Pass zaldiarekin.Getariarra azken unera arte lehiatu zenbigarren postuan sailkatu zen XantiTelleria usurbildarraren aurka, bainaazken itzuliko amaierako metroetan,Pass zaldia nagusitu zen. Garaipen horiez da Xabinek eta Passek azken bola-dan lortu duten bakarra, izan ere, urta-rrilaren 13an Ondarretako zaldi laster-keta ere etxeratu zuten.Zorionak bioi!!!

Xabin, laugarrenaldiz txapeldun!

Europako Mugikortasun astea amaituzenean, irailaren 25ean Europako Batzor-deak, hiri gunean mugikortasunaren kul-tura berria eratzeko asmoz, “Hiri mugi-kortasunaren kultur berri baterantz”izeneko liburu berdea onartu zuen.Hirietako trafikoak CO2 isurketen % 40a,errepidetik garraiatzetik eratorritako bestegai kontaminatzaileen isurketen % 70a sor-tzen ditu, eta gainera kutsadura akustikoa-ren maila handiekin batera. Liburu horrekhiri mugikortasunari lotutako arazogarrantzitsuak aztertzen ditu, eta dueneragina murrizteko zenbait aukera propo-satzen ditu.Hirietan izaten diren trafiko istripuenkopurua ere urtero handitzen doa: gauregun hildakoak eragiten dituen hiru istri-putatik bat hirietan gertatzen da, eta oinez-koak eta ziklistak izaten dira biktimagarrantzitsuenak.Nahiz eta arazo horiek lokalak izan,beraien eraginak kontinental mailan naba-ritzen dira: klima berotasuna, osasun ara-zoak areagotzea, logistika katean arazoak,e.a. Hiri mugikortasun kontzeptu berri bateksuposatzen du garraio mota guztien erabi-lera ahal den gehiena aprobetxatzea, etagarraio kolektibo (trena, tranbia, metroa,autobusa eta taxia) mota ezberdinen etabanako garraio (autoa, bizikleta eta oinez)mota ezberdinen arteko antolaketa buru-tzea. Baita ere suposatzen du aurrerapenekonomikoa eta mugikortasuna, bizi kali-tatea eta ingurugiroaren babesa berma-tzeko garraio eskaeraren kudeaketan hel-buru bateratuak lortzea. Azkenikmerkantzien garraioaren eta pertsonengarraioaren interesak adostea ere suposa-tzen du, alde batera utzita erabilitakogarraio mota.Halaber liburu berdeak hiri mugikortasu-nerako europar egunaren orden bat ezar-tzen du.Argitaratutakoa 2008ko martxoaren 15aarte kontsulta fasean dago. Kontsultafasean parte har dezakete Batzordearekinbere ikuspuntua konpartitu nahi dutenhiritar interesdunek.

Informazio gehiago:Tel.: 943 896024

[email protected]

] bi hitzetan

VII. Literatur LehiaketaGetariako VII. Literatur Lehiaketan parte hartzeko deialdia zabaldu du Udalak. Ohibezala, lehiaketa getariarrentzako antolatzen da, eta aurten apirilaren 4a izango dalanak aurkezteko azken eguna. Bederatzi maila banatu dira adinaren arabera, etabakoitzean bi modalitate izango dira: ipuina eta olerki/bertsoa. Bestalde, piropoenatala ere izango da: horiek, esaldi bakarrekoak izan behar dute, eta 12-16 urte artekogazteek eta 16 urtetik aurrerakoek parte hartu ahal izango dute.

Inauterietako kartel lehiaketako irabazleak Nahia Arostegi, Lore Larrañaga, Izaro Lestayo, Aitor Urresti eta Luis Mari Azpeitiaizan dira aurtengo inauterietako kartel lehiaketako irabazleak. Hala erabaki zutenurtarrilaren herriko hainbat artistek, Iturzaeta Eskolako ordezkari batek eta Udalekokultura batzordeburuak.Kartel irabazleekin inauterietako jai egitaraua iragarri duten esku orriak egin dira, etakartel guztiekin erakusketa egingo da udaletxeko sarreran urtarrilaren 28tik otsaila-ren 3ra.

Hiri mugikortasuna

16 urtetik gorakoen kartel irabazlea.

Xabin Lazkano Pass zaldiarekin.

Elgoibarko futbol taldean zegoela eta ingeniaritza ikasketak egiten ari zelaAlaves futbol taldetik deitu zioten, Gasteizen bost urte, Eibarren urtebeteeta Vila-Realen hiru egin eta gero, , Elx-en zegoela, 11. denboraldian fut-bola utzi zuen.Duela ia sei urte, 2002an, futboleko oinetakoak zintzilikatu zituen; harrez-kero, buru-belarri dabil etxeko lantokian, Elkano jatetxean, nahizeta inoiz ez duen jatetxea alde batera utzi. Izan ere udan etaEguberrietako oporretan laguntzera etortzen zen. Itzu-lera ez da nolanahikoa izan, joan den urtean beze-roekiko tratua eta jenero ona gailentzendituen jangelako buru onenaren EuskadiGastronomia Saria jaso baitzuen. Bertan izan dugu hitzordua, Elkanokojangelan: On egin!


Amaia Iribar] elkarrizketa

Aitor Arregi

11 denboraldi futbol profe-sionalean. Inoiz pentsatu alzenuen futbol jokalariaizango zinenik?Nik ez nuen uste futbolariesker jango nuenik, eta nor-baiti eskertu behar badiot,batez ere txikiak gineneanplaierotara autoan eramatengintuztenei eskertuko nioke,musu-truk asko egin baitzu-ten.

Plaieroak eta gero, nonjokatu zenuen?Zarautzen jokatu nuen: infan-tiletan, jubeniletan... Maisuezin hobea izan nuen, askomarkatu zidan: EstanisArgote, “Leon de seda”; ezke-rreko bandan jokatzen zuen,

eta nik hark nola zentratzenzuen imitatu nahi izatennuen. Berak irakatsi zidan fut-bol mailan jokalari handibatek zer pertsona maila izanzezakeen, izan ere, askozazere pertsona maila altuagoazeukan jokalaria baino, etapentsa zer nolako jokalariazen! Gerora ere berdina ger-tatu izan zait hainbat lagune-kin: adibidez, Vila-Realennengoela Diego Caño (BocaJuniorseko kapitaina izanda-koa), Elx-en nengola Brasiño-rekin...

Kostatik barnealdera, Elgoi-barrera?Ez, tartean Zumaiakoanjokatu nuen: niretzat desku-

bri-mendubat izanzen,jendeoso ona-rekintopatu nintzen,eta Zumaia erehor dagoela kon-turatu nintzen,beti ere Zarautze-rako joera baineu-kan. Handikberriro Zarautzeraitzuli nintzen, etagero Elgoibarrera.

Eta bertanzinela, Alavesekoendeia jaso zenuen, ezta?Bai, hala da; urte erdi Elgoiba-rren pasa eta gero, Alavese-koek deitu zidaten; bertanbost urte egin nituen: hasieran2. B mailan, eta gero 2. A mai-lan.

Eta bost urte horiek pasaeta gero, urtebete Eibarreko2. mailara; zer oroitzapendituzu?Egia esanda, hasieran ez nuenjoan nahi, baina orduko erre-presentanteak eta orain lagu-nak, Iñaki Ibañezek, konben-tzitu egin ninduen, eta asmatuegin zuen. Izan ere, han bizi-

tutako gauzakez ditut inoiz gehiago

bizi izan, ditudan oroi-tzapenak ezabaezinakdira, jubeniletarabueltatzea bezalaizan zen, lagunekinfutbolean jokatzera

joango banintzbezala: gehienak

lane-tik

etortzen ziren,futbolaz goza-tzera. Kanpora

bidaiatzengenuenean, beti jan

festa gurekin eramatengenuen: bidean gelditu, hangobokadiloak... eta partidakamaitzean, zerbait hartzerajoaten ginen... Erabat gozatzengenuen, eta gainera, ia mailazigo ginen.

Zer moduzko esperientziaVila-Realekoa?Hango aldagelan hainbatlekutako jendea zegoen, ONUzirudien.Bertan, lehen mailara igotzeabizi izan nuen estreinakoz,horrek dakarren guztiarekin.Nire ustez, futbola, futbolabezala, berdin da Getariakofrontoian, Zarauzko futbol

Argazkia: Alex Larretxi


] elkarrizketa]Aitor Arregi

zelaian zein Bernabeun;hamaikako bat beste hamaikabaten arteko jokoa da, besterikez. Baina, tamalez, futbolabeste koliseo horrek aldatzendu, inguruan muntatu denfarandula horrek: ondorioz,zenbat eta futbol mailangorago izan, gero eta “erro-matar zirko” hori handiagoaegiten da. Gaur egun futbolanegozio bat da, merkatu batdago bere inguruan, eta Vila-Realen nengoela, hori gar-biago ikusteko aukera izannuen.

Zu ez zara “farandula”zalea?Ez, batere ez; niri futbola ika-ragarri gustatzen zait, 11lagun 11 lagunen aurka, bainafarandula horretatik ezkutatuegin izan naiz: justu elkar bizi,baina ez nahastu.Bestalde, Vila-Realen nengo-ela, hainbat gauza ikustekoeta ikasteko aukera izan nuen:moilara joatea asko gustatzenzitzaidan eta bertako arran-tzaleekin egon, laranjak jatenikasi nuen, valentziarrekarroza prestatzeko dituztenhainbat eraz ohartu nintzen:barazkiekin, arrainekin, espe-ziekin, karakolekin... baitapaella kutxararekin jan beharzela ere... Ederra duten bestejaki bat dastatzeko aukeraizan nuen: ganba gorria. Bene-tan goxoa! Horrez gain, pol-borari eta zaratari ematen dio-ten garrantzia ikusi nuen...Beraz, futbola bai, euren kul-tura ere bai, baina futbol ingu-ruko farandula, ez!

Jokalariaren bizitza gogorraal da?Nik esango nuke pertsonarenizaeraren arabera dagoela:batzuei elementu batzuek era-giten die, eta besteei, aldiz, ez;batzuk eguzkia atera ordukotxistu joka ari dira, baina,beste batzuk, ordea... Nik ustedut inkontziente puntu batedukitzea ona dela, gauzetazgehiago disfrutatu ahal iza-teko, osterantzean duzun

karga handiegia da: pentsa-tzen jarriz gero igande gaueantaldeak lortu duen emaitzarenarabera hurrengo goizean oki-nak aurpegi onarekin ala txa-rrarekin begiratuko zaituela?Uffff! Barruan zaudenean bel-durra ematen du futbolak jen-dearengan gaur egun dueneragina. Beraz, hobe inkon-tziente puntu bat izatea!Ongi pasatzea da garrantzi-tsuena: irabazi ala galdu,errugbian bezala, gero guztiakeskua eman eta zerbait har-tzera joan, baita futbol zaleakere; baina tamalez kontzeptuhori ez da saltzen...

Beraz, esan daiteke lasaita-sunean irabazi duzula?Batez ere ez aztertua senti-tzea. Hor zabiltzan bitarteankokotean beti bi begi dituzuladirudi.

Gustuko jokalari bat?Zaila da bat aukeratzea: tekni-koki asko hobetu da, bainaindarrean galdu da; oro harkidetasunean galdu da. Baka-rren bat aipatzeko, Van Bastenholandarra, indarretik dotore-zira pasa zen; edo eta Zidane,zaila erraz bihurtzen daki.

Futbol zelai bat?Giroari dagokionez, SanMames; Bernabeuk zirrarahandia eragin zidan lehenaldian, Getariako kanpando-rrea baino handiago zela pen-tsatu nuen gora begiratzean;Nou Campek ondo eraikiadagoelako harritu ninduen.

Talde bat?Txikia nintzela amonak Reala-ren eskudua bordatzen zidan,baina jokalari bihurtzean, ezbaduzu talde batean urte askojokatzen behintzat, hori galduegiten da; nik orain ez dut tal-dea ikusten, baizik eta lagu-nak: pertsonak ikusten dituzueskuduak baino lehen. Horibai, Realeko kideek nirekinbeti izan duten jarrera gorai-patzekoa da, hamaika detaileizan baitituzte nirekin.

Duela ia sei urte, futbola era-bat utzi zenuen; erabakiaerraza izan al zen?Erabakia 1997an hartu nuen,ordurako esan bainion aitari2002an futbola utziko nuela;beraz, ez da zaila izan. Horibai, beterano izatetik aprendizizatera pasa naiz, eta horrezgain, ez da gauza bera jate-txean lan egitea edo eta jate-txea nola eraman behar denikasten hastea, eta oraingozhainbeste gauza daude ikas-teko, ezen ez daukat denboraia beste ezertarako: arrainariburuz, sukalde kontuei buruz,ardo motak, zerbitzuarenhainbat kontu... mila gauza

“Tamalez, futbola beste koliseo horrek aldatzen du, inguruan muntatu den farandula horrek”

Eibar futbol taldeko kamisetarekin.



daude ikasteko. Beraz, unehonetan nire semea bezalanago: esponja baten moduan,dena ikasten, baina oso gus-tura, asko gustatzen zaida-lako, bestela ez nintzen eto-rriko, oso sakrifikatua da eta.

Lan mota hau eta familiauztartzen zaila al da?Nire emazteak dioen bezala,beltzetik zurira pasa naizgrisa zeharkatu gabe: lehendenbora libre gehiago neukanorain baino, zalantzarik gabe.Baina daukadan denbora libreurria familiarekin egoteko iza-ten da, dudarik gabe: goizean,arraina erosi eta gero, haurraknik eramaten ditut eskolara,eta arratsaldetan, afaltzerakoberaiekin egoten saiatzennaiz. Nik uste dut gogoa iza-nez gero, beti daudela tarteakelkarrekin egoteko, momen-tuak aprobetxatzeko.

Familiari garrantzi handiaematen diozu, ezta?Niretzat bizitzako baliogarrantzitsuena familia da,berau gabe ezingo nuke ezeregin: oinarri hori ongi izanezgero, edozer gauza egiteko gaiikusten naiz, ilusioarekin.Jatetxean hazi eta hezitunaute, onerako eta txarrerako;ni sofa batean ez naiz inoizegon gurasoekin eserita, bainanire arrebek eta nik familiarenkontzeptua jaso eta sustraieta-raino sartua dugu.

Iaz jangelako buru onenarenEuskadi Gastronomia Sariajaso zenuen; ilusioa?Hasieran errespetua, eta gero

ondo pentsa zezaten esan nienantolatzaileei, ikaragarrizkoerrespetua baitiet profesionalguztiei, eta gainera beldurraneukan norbaitek gaizki har-tuko ote zuen. Nik ez dakitzer den jangelako buru izatea:nik uste dut jangelako burubatek protokolo bat betekoduela, eta guk, ostera, ezdiogu horri jarraitzen. Hala-ber, jangelako buru izateabezeroari zer jan dezakeenesan eta horren azalpena ema-tea bada, orduan saria egokiairuditzen zait, eta eskerrakematea besterik ez zait gera-tzen.

Zu joaten al zara elikagaiakerostera?Bai, eta gainera erosketahorretan gurasoen kontzeptuajarraitzen dut, hau da, jeneroona erostea, eta horretarakogainean egon behar da; beraz,ni joaten naiz arraina erostera,edo gibel bila Frantziara, edoonddoak, edo ardoaren bila...Gauza guztiak guk aukeratueta ekarri: laburtuz, lehen-gaiak eta garaian garaikojakiekin lan egitea, horixe da

dugun kontzeptua, eta horre-kin jarraitu nahi dut nik ere.Hau da, orain ostrak eskain-tzen ditugu, baina udan ez;txipiroiak, aldiz, udan eskai-niko ditugu, eta ez neguan.

Sukaldean sartzea gustukoaal duzu?Bai, noski! Oraindik gainditugabeko ikasgaia da, bainasartu nahi dut eta sartu eginbehar dut. Nik zerbait garbidudanean nire iritzia ematendut, zuzena naiz. Hasieransartzen nintzen, batez ereudan, baina gero konturatunintzen garrantzitsuena Elka-non une honetan erosketazela.

Bezeroak ulertzen al du?Nik ez dut beldurrik esatekozer daukadan eta zer ez jende-ari gure kontzeptu horri hutsegin gabe, baina gero esertzendenak errespetatu egin behardu zuk azaldutakoa. Zorio-

nez, 43 urte pasa eta gero, jen-deak badaki zer eskaintzendugun eta gehienak horrenbila datoz, eta hori aitak iraba-zitako gauza da, eta nik, ikaslenaizen aldetik, horri jarraitunahi diot.

Zure aitak, Pedro Arregik,Elkano jatetxea 1964an irekizuen, San Anton egunarenbezperan: 44 urte horietanaldaketarik izan al du?Bai, noski; sukaldea elementubizia da, eta 44 urte eta gero,pentsa! Nire ustez ona daaldakorra izatea, ilusioa edu-kitzea baitakar. Sukaldaritzan,kontzeptuak aldatu egin dira:nire amona Joxepa jaitsikobalitz- aitak dioen bezala,sukaldari mundiala-arrainanola prestatzen dugun ikusita,ziur gordina dagoela esangolukeela. Zein da kontzeptuona eta zein txarra? Ez dago;kontua da erabakiak hartubehar direla, eta guk orain

Lehen mailako hainbat taldeen aurka jokatutako irudiak.

“Daukadandenbora libreurria familia-rekin egotekoizaten da,dudarik gabe”

Alaves eta Athletic-en arteko partida batean.

Argazkia: Alex Larretxi

txak, zaporeen birjintasunarenbila: kokotxen kasuan, parrillaberri bat egin genuen duelalau urte, eta lehen kazuelanprestatzean erabiltzen zirenelementu guztiak kendu diz-kiogu eta parrillan jarri; parri-llak hasierako testura man-tendu eta gustuen birjintasunagorde du.

Zure lanean noiz geratzenzara gustura?Gure lana talde bezala ondoirten denean (talde kontzep-tua barneratua daukat futbo-lari esker); bezeroak eskatuta-koa ondo prestatu bada, ondozerbitzatu... Detaile ugaribatzen dira: hasieratik bukae-rara guztia guk nahi dugun

bezala irten bada, eta gainerabezeroak gustura gelditu delabadio, ba, zer esanik ez! Nire-tzat aulkian esertzen dena,bezeroa, maisurik handienada: berak badio ona dagoela“baina”... “Baina” hori osogarrantzitsua da datorrenbatean hobetu ahal izateko.

Jarraitzeko ilusioarekin?Orain bai, bihar ikusiko dugu;ilusioarekin ari naiz lanean,buruan gauza asko ditut egi-teko, baina noraino, noizarte... ez dakigu. Ilusio handiadaukat, baina errespetu maxi-moa: gurasoek 44 urtetan bizi-rik mantendu duten proiektuhau, nire kapazitatea norainoiritsiko denaren errespetua.



bide hau aukeratu dugu.

Sukaldaritza Euskal Kultura-ren zutabe garrantzitsuene-takoa da; jateko bizi gara?Horretarako bizi gara, hau da,ez dugu jaten bizitzeko, baiziketa jateko bizi gara: gure kul-turaren zati bat da, eta gaineragustatu egiten zaigu; hori ezdugu galdu behar!

1976/77an, mende laurdenpasatxo igaro da EuskalSukaldaritza Berriaren haziaerein zenetik; euskal sukal-daritzaren ospea berari zorzaio?Sukaldaritza munduan eza-gun izatea ez du plater batekegiten, baizik eta sukaldeareninguruan (futbolean bezala)antolatu den mundu guztihorrek, eta hala gertatu dabatez ere azken 15 urtetan:sukaldariak imitatu daitez-keen izarrak izatera pasa dira;beraz, salto kualitatibo handiadago, eta horrek, gauza onakzein txarrak ditu. Gaur egunhori da saltzen dena, bainazorionez denontzat dagolekua. Niri, adibidez, ikaraga-rri gustatzen zaizkit udabe-rriko ilarra txikiak gordinikjatea, baina baita sukaldaritzaberriak eskaintzen dituenjakiak ere: aparrak, lurrinak,texturak... magia. Sukaldari-tzak bizia du, eta ondorioz,momentuaren arabera gozatudezakegu batekin zein bestea-rekin. Sukaldaritza oroko-rrean aurreratu da: pintxoenmunduak ere aurrera egin du,adibidez.

Zer deritzozu elikagai trans-genikoei buruz?Merkatuak guztiontzat egonbehar du: bai janariari dago-kionez, bai pentsaerari...Denok bizi behar dugu elka-rrekin, beraz aldamenekoaerrespetatu beharra dago. Niriadibidez, irailean zuhaitzetikpikoak hartzea gustatzen zait,edo udan Askizuko tomateak,edo gure itsasoko “neskazaharrak”, katu arrainak...

Hori guztia ez dakit izangoote dugun hemendik hogeiurtera; gaur egun, getariarrokpribilegiatu batzuk gara jana-riari dagokionez, naturakemandakoa eskura baitugu.Tamalez, gauzak gehiegimanipulatzen direnean, natu-raren aurka goaz, eta oro har,naturak erantzun egiten du,eta horrek ematen dit beldu-rra. Janari transgenikoa ez danaturak emandakoa, baiziketa zientziak sortua, eta daki-gun bezala, zientziak gauzaonak ditu, baina baita txarrakere. Denborak esango du, nibehintzat ate hori ez zabaltzensaiatuko naiz.

Janari lasterrari buruz, zer?Oso kautoa naiz, gauza onakzein txarrak aurki daitezke.

Sukaldari on batek zereskaini behar dizu?Denek kontzeptu ezberdinakdituzte: adibidez, MartinBerasategirengana joatean,hark ni zerekin ezusteanharrapatu zain egoten naiz.Sukaldeak hitz bat dauka:GOXOA; ahoa sartzen duzu-nean goxoa egon behar du,gozatzeko. Martinengana joa-tean, goxoa den hori nola bor-datzen duen zain egoten naiz,magiaren zain. Hori bai,Donostiako alde zaharrekoJuantxo tabernara banoa, niriez kendu hango patata-tortillabokadiloa, une horretan ezbaitut beste ezer jango!

Zein jatetxe aholkatuko zeni-dake?Denak, bakoitzak bereaeskaintzen baitizu, bainaFerran Adriarena lehen aldizjoan nintzenean...

Plater bat?Arrain txikia batez ere: boron-dina, neska zaharra... baitamediterraneoko ganba gorriaere.

Jendea zeren bila datorElkanora?Batez ere erreboiloa eta koko-

Gaur egun Elkano jatetxean dabil buru-belarri.

“Lehengaiak eta garaiangaraiko jakiekin lan egitea,horixe da dugun kontzeptua”


Aurtengo San Anton jaiak pasa dira, jai egun guztiak bezala,ziztu batean!Egitaraua bete-betea izan da bost egun horietan: festari hasieraurtarrilaren 13an eman zitzaion idi eta gizon-demarekin:herriko 8 lagun Aizarnazabalgo Zabaldo landetxeko Sato etaTxikiidi parearen aurka, getariarrak gailenduz. Eguna borobil-tzeko (G)etaria. G puntua bertso saioa ospatu zen Salbatore Deu-naren elizan: Aitor Mendiluze, Beñat Gaztelumendi, Jon Mar-tin, Jon Maia, Jesus Mari Irazu eta Aitor Sarriegi. Bestalde,Emeterio Sorazu erretore eta ikertzaile getariarrak Neguko ekial-dian hemengo ohiturak hitzaldia eman zuen udaletxeko batzararetoan. Haurrek ere ederki pasa zuten San Anton egun bezpe-ran: txokolatada, Txan magoa...Jaietako ekitaldi nagusia San Anton Egunean izan zen: eguraldibustia, baina giro bikaina bertara gerturatu ziren herriko zeininguruko jendearentzat. Uzta berriarekin egindako txakolinaaurkeztu zuten (iaz baino txakolin gutxiago, baina freskoa dato-rrela diote) eta Aritz Aranburu surflaria eta Bittor Corcuera gas-tronomia kritikaria izan ziren Mahasti Jaunak. Jaiei amaieraemanaz, batetik, Getariako Musika Bandak kontzertua eskainizuen elizan, eta bestetik, V. San Anton Zaldi Lasterketa ospatuzen, eta aurreko beste hirutan bezala, Xabin Lazkano nagusituzen Pass zaldiarekin.

Amaia Iribar eta Maider Ostolaza

San Anton, zer ikusia edonon

Argazkia: Manzisidor

Argazkia: Manzisidor

Argazkia: Manzisidor Argazkia: Manzisidor

Argazkia: Erun

Aurtengoa bederatzigarrena! Badirudi atzo bertan izanzela Udalak antolatutako lehen eski irteera, baina dagoe-neko bederatzigarren urtea da irteera horiek antolatzendirela Luz Ardideneko eski estaziora: urtean bi aldiz, nor-malean urtarrilean eta martxoan.

1998an, Luz Saint Sauveur herriko alkate eta hainbatordezkari Getariako Udalarekin harremanetan jarri etaeuren nahia jakinarazi zuten: Getariako herriarekin anai-kidetza harremanak izan nahi zituzten, eta horretarakoeman zituzten arrazoi nagusienak bi herrien antzekotamaina eta osagarritasuna izan ziren; batetik, biak herritxikiak dira, eta bestetik, batak batez ere itsasoarekindauka harremana, eta besteak mendiarekin, eta ondorioz,osagarriak izan zitezkeela pentsatu zuten. Eta halaxe hasiziren bi herrien arteko harremanak: 1999ko otsaileanlehenengo eski irteera antolatu zen; 1999ko apirilean LuzSaint Sauveurreko ordezkariak (hango Udaleko ordezka-riak, elkarteetako kideak, musika taldea… ) gure herriaezagutzera etorri ziren, eta trukean, Getariako ordezka-riak ere euren herria ezagutzera joan ziren.

Urte horietan guztietan makina bat getariar izan dira baiLuzeko herrian zein eski estazioan (oro har urtarrilekoirteera jendetsuagoa izan ohi da). Hasiera batean jendeakeskiak erabiltzen zituen, baina joera hori asko aldatzen arida, batez ere gazteen artean, eta gaur egun snowa dagehien praktikatzen duten modalitatea. Bestalde, gertaerabat baino gehiago izan dira irteera horietan: istripuak(zorionez oso larririk ez), irteerako unean lo hartu, azkenunean gaixotu…

Getariatik Luz Ardidenera, maldan gora eta behera!

Amaia Iribar] erreportajea


Larunbat goizeko 05:00etan izan ohi da irteera; batekbaino gehiagok makarrak begitik kendu gabe.

Bidean lotarako aukera izaten da.

Heldu gara Luz Saint Sauverreko herrira: eskiak ez ditue-nak, alokatzeko parada.

Luz Ardiden eski estazioa.


]Eski irteera ] erreportajea

Bazkaltzeko unea: indarberritu beharra dago eskiatzen jarraitzekotan.

Chalet Pascau aterpetxea: lotarako bi etxetxo luze eta bat jangelarentzat.

Aterpetxeko nagusiak: Betty eta Fran-cis “Txapelgorria”.

Afalostean hainbat aukera izaten dira: lotara joan, karta jokoan jardun, herrira buelta bat ematera joan. Euskal Herriko bazter guztietako jendea biltzen den taberna.

Dutxatu eta gero, tripa bete!

Bukatu da: badatoz bueltan, leher eginda baina gustura.

Gelak: zortzientzat literak, nekearentzako txokoak.

] harritarten txutxupeka / herri eskola

SANTA AGEDAAgate deuna Sizilian jaio zen III. men-dean, Erromako Inperioaren garaian.

Historiak dioenez, Agate neskatxarenedertasunaz liluraturik, Quincianok, Sizi-liako gobernadore zenak bere emaztetzathartu nahi omen zuen. Agate gazteakezetza eman zionean, kartzelan sartuzuen, jipoitu ondoren. Berdin jarraitzenzuenez bularrak ebaki zizkioten eta han-txe galdu omen zuen bizia, oraindik gaz-tea zelarik, bere kristau-fedeari uko ezegiteagatik.

Kontatzen dutenez, Etna sumendialehertu zen Agate deuna hil eta urtebetera; “Catania” herriko biztanleek berelaguntza eskatu zuten otoitzen bidez etalaba herrira iritsi aurretik geratu zen.

Euskal Herrian ospe handikoa duguAgate deuna: suteen kontrako babesleda, eta, bereziki, emakumeen bularretakogaitzen sendagile. Ugariak dira bere ize-nean eraikita dauden baselizak eta iru-diak hainbat elizatan.

Agate deunaren eguna otsailaren bosteanospatzen da. Bezperan arratsaldez etaohiturari jarraituz, eskolako haurrakkalera aterako gara, eta aterik ate edokalez kale ibiliko gara abestuz. Aurtenurteroko koplaz gain, beste berri hauekere ikasi ditugu:

Neure kristauak badakizuenoiz dogun Santa Ageda,gure zaharre(ne)ko usadioakantetan gatoz atera.

Gobernadore Palermokoakaginduria baeban,Santa Ageda hain zan ederraharen andratzat nahi eban.

Gizon handia izanagaitihori logradu ez eban,lehendabiziko azotaduakhorregaiti izan zituan.

Soldadu batek itaundu eutsanaber nahi eban aldatu,

Santa Agedak erantzun eban Jesus nahiko nik maitatu.

Bere bularrak ebagitekokutxiloagaz ondotik,negargarrizko tristurarekinosoz bularrak kendurik.

Etxe hon(e)tako etxekoandreaksedazko gona gorria, hona(r)ik aurrera deituko jako doña Birjiña Maria.

Orain begira hementxe nagoDamatxu bihotzekoa,Damatxu gazte parkatu ez bazara ondo notadu.

(3. mailako ikasleak)

2004ko maiatza artzape -17

Gaur egun gure gizartean dau-kagun giro sutu eta pozoitsua-rekin aurreko abenduanalbiste pozgarri bat jasogenuen: Madrileko Diputa-tuen Kongresuan daudenalderdi politiko guztiek akor-dio bat sinatu zuten pobreziariaurre egiteko. Ez zen salbues-penik egon, eta argazkian erre-presentazioa duten alderdipolitiko guztiak agertu ziren.

Abiapuntu pozgarria daalderdi politikoak ados egoteapobreziari aurre egiteko. Itunedo hitzarmen horren ondo-rioz, denak konprometitzendira garapenerako lankidetzaproiektu eta programetanpobreziaren aurka borroka-tzera. Horrek zera esan nahidu: Gobernuan aldaketa politi-koak egon arren, pobreziarenaurkako mugimenduakaurrera jarraituko duela.

Ekimen hori CONGDE (Esta-tuko Garapenerako GobernuzKanpoko Erakundeen Koordi-nadorak) bultzatu du eta ia biurteko lan eta bileren ondoren,legegintza amaieran konpro-miso hori eskuratu du alderdi

guztien aldetik. Hitzarmena400 GKE baino gehiagok sina-tua zuten, eta batez ere, denonartean mundu berdintsu etasolidario bat lortzea aldarrika-tzen zuen.

Ekimen hori orain herri,Komunitate Autonomo etaDiputazioetara hedatu nahida. Nahiz eta gutxi batzuksinatu, helburua estatu mailanahalik eta hitzarmen gehiensinatzea da, pisu gehiagoeman ahal izateko.

Krisi ekonomikoaren ondo-rioakEkonomia mundu mailanatzerabidean sartzen hasi delaetengabe gogoratzen diguteegunkari eta komunikabideguztiek, eta nahiz eta oraindikkrisia sakona ez izan,herrialde behartsuenetan era-gina izango du. Hegoaldekoestatuetan lan egiten dutenGobernuz Kanpoko Erakun-deek alarma piztu dute, etaEuropako Gobernuei datozenurteetan garapenerako lagun-tza ez mozteko eskatu diete.

Izan ere, krisiak ez die denei

berdin eragiten, eta behar-tsuak izaten dira kaltetuenak.Horregatik, pobreziaren aur-kako itun hori sinatu ondoren,bai estatua eta baita komuni-tate autonomoak ere, orainarteko diru laguntzak man-tentzera behartuta daudedatozen urteetan. Estatuekdirulaguntzak murriztuzgero, 2015. urterako zehaztu-tako Milurteko Helburuak ezlirateke beteko.

Beraz, Iparralde aberatsa etaHegoalde behartsuaren artekoaldeak pixkanaka gutxitzeadenon esku dago.

2004ko maiatza artzape-17

] elan-euskadi

Pobreziari aurre egiteko hitzarmena

18- artzape @topagunea.com18-artzape @topagunea.com

“Horretaz ez dut ezer jakin nahi ”, esan ohi dugu sarritan. Eta zergatik? Agian, hori esaten duenaren barnean sentimen-duren bat borborka irten nahian dabil. Ez naiz ni psikologoa hori sakontasunez aztertzeko, baina nire uste apalean, zer-baiten beldurrez edo izan duen esperientzia txar baten ondorioz, gai edo bizipen bati ateak itxi nahi dizkion baten arra-zoia izan liteke. Ez al zaigu maiz gertatzen hori? Txikitan edo gaztaroan, barruan txertaturik geratu zaigun mamu edoirudimen txarren batek eraginda? Errealitatearekin berriro talka egiten duenean, aspaldiko sentimendu horiek azaleratuegiten dira, eta ondorioz gainditu egiten gaituzte, ezin diegularik aurre egin.

“Horretaz ez dut ezer jakin nahi”. Ondokoari entzuten ez dakigulako ere izan liteke beharbada. Gutako bakoitza beremunduan barneratuta, norbere egoa elikatzen dagoen bitartean, zaila da albokoari entzutea eta ulertzea. Norberak bereego hori apaldu ezean, ezin da bestearen parean jarri eta haren arrazoiak ulertu. Gauza asko egin nahi ditugu denboragutxian, helburu gehiegi bete; eta horren saria da, noski, egoa bapo puztuta edukitzea, gure barneko isiltasun edo bake-aren kaltetan. Nora garamatza horrek? Bakoitza berekoikerian bizitzera. Indiar atsotitz batek honela dio: “Bakoitzarenbarneko isiltasunak indarra hartzen duenean, beste irekitasun batez ulertzen da mundua. Bakarrik orduan ikasten dabesteak entzuten.”

“Horretaz ez dut ezer jakin nahi”. Geure interesen aurkako zerbait delako ere izan liteke. Alegia, entzun nahi ez izateageure interesen aurka doan zerbait. Berehala jartzen gara aztoratuta gure asmo eta lorpen txikienak ere zalantzan jartzenbaditu norbaitek, edo benetan interesatzen zaigun zerbait arriskuan ikusten badugu. Honetan abilezia handia dute poli-tiko profesionalek. Beren poltronak galtzea baino nahiago izaten dute askotan, aurrean dutenaz deus ere jakin nahi ezizatea, edo arazoak erdizka konpontzea. Beren interesak gorde nahi izaten dituzte gauza guztien gainetik, beste alderabegiratu behar bada ere. Eta hau ez da nik kapritxoz esaten dudan zerbait, baizik eta kalean edonork pentsatzen duena.

“Horretaz ez dut ezer jakin nahi”. Gizakiaren alde bat beti aldaketarako prest egon ohi da. Halere, beste alde batek bel-durra izan ohi dio aldaketei. Aurrez ezagutzen duenarekin gustura dago. Eroso. Eta ez du arriskatu nahi gauza berriakesperimentatzera. Bizitzako arlo guztietan gertatzen da hau: zientzia, artea, musika, literatura, politika, ekonomian etaabar… Hasiera batean, kritikatu egiten dira ematen diren aldaketa eta berrikuntzak. Denboraren poderioz, ordea, lorpenhoriek gauza arrunt bihurtzen dira berriro, eta beste pauso bat eskatzen dute aurrera.

Hala eta guztiz ere, zenbaitetan oso bestelakoa izan ohi da “horretaz ez dut ezer jakin nahi” esatea. Zerbait kalterako izandaitekeenaren susmoa eduki, eta hari aurre egiteko erabiltzen dugunean esaldi hori. Beste gauza askoren artean, gizaeskubide, zapaldutako herrien eskubide edo naturaren aurka egiten diren astakeriak errespetatzen ez direnean, esate-rako. Orduan ez da beldur kontua, baizik eta gure barneko biziraupen-senak iradokitzen digun zerbait.

Dena dela, errealitatea egoskorra da eta gauza guztien gainetik bere bidea egiten du. Gauza edo arazoetaz ezer jakin nahiez izatea edo bizkarra ematea, haizeari itxitura jartzea bezala da. Alde orotan bilatuko du zirrikituren bat irteteko.

ASKOTAN ERREPIKATZENDEN ESALDIA

]] Joxi Erauskin [[


] petrilaren harritarteetik / Zigor Saizar

irurogei eta lau koadro.Zuriak eta beltzak. Zortzigoraka, zortzi alde batetikbestera. Zortzi pioi zuri, zortzipioi beltz, aurrez aurre elkarribegira. Atzean, babestuta,aristokrazia: dorreko jaun-txoak, zaldunak, kapitainak...Eta monarkia ahal guztiduna:erregina eta erregea.

Pioi zuriak bi koadroko saltoaegiten du aurrera. Bereaurrean duen pioi beltzak ber-dina egiten du. Aurkaria izanarren, bere amodio platonikoada. Eta honela esaten dio:

- Laster kapitaina edo zaldunaetorriko da, eta orduan akabo,maitia.

- Lasai, pottolo, ez zaitutbakarrik utziko eta zuri esku-tik helduta joango naiz, zoa-zen tokira zoazela – erantzu-ten dio buru borobil-borobiladuen maitale beltzak.

Hirurogei eta lau koadro.Maitaleak ziren pioiak.Hogeita hamabi istorio ezber-din: amodiozkoak, gorrotoz-koak; bizitzaz betetakoak,herioz jositakoak; horrelakoakizan ziren Bobby Fisherrenhirurogei eta lau urteak. His-torian izan den xake jokalari-rik onena (hala diote dakite-nek), bere jaioterritikerbesteratuta, taulatik kan-pora; aberririk gabe, ez koa-

dro beltz ez zuri, hilobi ilun-iluna baizik; Islandian lurpe-ratua, neguan, lur zuri-zurian,zulo beltz-beltzean.

Hirurogei eta lau koadro, eta64 urterekin bizitzak xake-mate egin dio.

&&&&&&&&&&&&&&&&&

Lur jota dago, bikoteak bestebategatik utzi du eta. Rosazuen izena eta beretzat loree-tan ederrena zen: haizeak garisailak mugitzen ditueneanbezala, halakoxea zuen ada-tsa, ile hori-horia; eta begiak...ai Rosaren begiak! Benito Ler-txundiren iraileko zeruakbaino urdinagoak ziren, berebegirada sotilak itsasoriksakonenean murgiltzen zuen.

Baina orain bakar-bakarrikzegoen eta horrela jarraitunahi zuen. Ez, harreman sen-dorik ez oraingoz behintzat,beretzat denbora hartu beharzuen.

Interneten sartuta zebilen,gosea asetu nahian txat ero-tiko batean klik han eta klikhemen. Sexu azkarra, kon-promisorik gabea, ano-nimoa.

Buztan_bero: Kaixo, laz-tana.

Marilyn_25: Kaixo, zmz?

Buztan_bero: Nire nick-akdioen bezala, buztana bero-bero, ta zu?

Marilyn_25: Uffff, ni ere bai.Jolastuko al gara?

Buztan_bero: Baiiiiiii, kamera-rik bai?

Marilyn_25: Baiiii, eman zuremsn-a, bale?

Elkar ikusiz masturbatu dira.Elkar ukitu gabe gozatu dute.Egun horretan eta bestebatzuetan ere bai. Azkeneanelkar ezagutzeko premia sen-titu duten arte.

Parte zaharreko tabernabatean geratu dira. Beraklarruzko jaka eta bakeroakjantzita joango dela esan dio.Marilyn, berriz, zapi berdealepoan duela. Elkartu aurretik

elkarri esan diote hasierankafe bat hartuko dutela, sola-saldia izateko aitzakiatan, etagero gerokoak.

Urduri, bihotz taupadak tros-tan, tabernara sartu da etahan ikusi du lepoan zapi ber-dea duen emakumea.Marilyn. Baina konturatu daoraindik ez dakiela bereizena. Ile horia du, “kasuali-tatea” dio bere baitarako.Begiak begiekin topo egindutenean, hara! “urdin-urdi-nak ditu eta”.

- Kaixo, Marilyn?

- Bai, bai... beno ez da nirebenetako izena.

- Pentsatzen nuen. Ni Xabiernaiz.

- Ni Rosa.

H

KASUALITATEAK

20- artzape @topagunea.com20-artzape @topagunea.com

] katraponako petriletik / Amaia Iribar

eta Donostiako etxe on batean beste bi urte.

1940an ezkondu zen, Gregorio Berasaluze-rekin, eta bost seme-alaba izan zituzten.Gerora ere lanean jarraitu zuen, batez erefabrikan: “Arrain mota asko ibiltzen geni-tuen esku artean: antxoa, papalardoa,atuna... Asko abesten genuen fabrikan!Treza betetzera ere joaten ginen, baita goi-

zeko ordutan despeskara ere. Geroxeago,senarrak motorra egin zuen: sarearekin jar-duten zuen eta arrain mota ugari harrapa-tzen zituen. Horiek guztiak hartu etakalean saltzen nituen. Urte batzuk pasa etagero, Pasaiara joaten ginen goizeko laure-tan, Sorazuren kamioian, Maria Angeles,ni eta Sorazu bera. Pasaian arrainak ben-tara atera, eta tartetxoa genuenean, kafeahartu eta atzera Getariara bueltan”.

San Anton jaiei buruz galdetu diogu, etaegun horretan jendea herrira beti etorriizan dela esan digu: “ Lehen San AntonEgunean itsasora joaten ziren arrantzaleak,bisigua harrapatzera batez ere; eguerdi-rako itzultzen ziren, eta harrapatutako

Duela 95 urte, 1912ko urriaren 28an, jaiozen Martina Aia-Urdanetan, baina hama-bost urte bete zituela, auzoa utzi eta Aizar-nazabalera joan ziren zazpi neba-arrebak,gurasoek erositako Sarasola Berri baserrirahain zuzen ere. Bertan bi urtez bizi izanzen, eta 1929an, hamazazpi urterekin Geta-riara etorri zen lanera: “Getariako Alegria-renean izan nintzen neskame, bost urtez;gero, nire lagun batekin, HerreronekoMaritxurekin, Donostiako Correos Hote-lera joan nintzen lanera, Urbieta eta Moroskaleen ertzean. Hotelera apirilerako joatenginen: alfonbrak garbitu, zerbitzatu...denetarik egiten genuen. Hotelera ingele-sak etortzen ziren batez ere, eta nola hala,gure gaztelania apurrarekin elkar ulertzengenuen”. Donostian zeudela Gerra Zibilapiztu zen, eta ez ditu oroitzapen goxoakgarai hartakoak: “Hotelaren aldamenean,Moros kalearen izkinan, CNTkoek (komu-nistek) euren zentroa zuten, eta bertan goizbatean tiroketak hasi ziren: kanpotar jen-dea alde eginda zegoen dagoeneko, eta guigogailuan sartu eta iluntzera arte bertanegon ginen, batere jan gabe, igogailuarenbeheko zuloan hiru neskame eta besterenbat. Ez zegoen handik irteterik! Pareta etaleiho guztiak txiki-txiki eginda zeuden.Hurrengo egunean, kamioian sartu etabaserrira bueltatu nintzen”.

Garai hartan, baserrian jardun zuenlanean, eta tarteka, Getariara etortzen zen:antxoa lanera... Gerra hark garai hartan mutil-lagunazuena ere kendu ziola kontatu digu Marti-nak: “Irailaren 20an bapore batzuk joanziren, eta bertan orduan nirekin zena mine-kin hil zen beste 6 getariarrekin batera.Gerora, Frantziara joandako bere anaiare-kin ezkondu nintzen. Ni lasaia izan naizbeti, asko pasa dut bizitzan, baina beti gau-zak lasai hartzen saiatu naiz”. Garai hartan, berriro ere neskame joan zen,eta zorionez goserik ez zuela pasa aitortudu, beti ere etxe onetan egon baitzen:Zarautzen harakin baten etxean, udan berekoinatarekin Zarauzko Hotel Miramarren

arrainak moila gainera ateratzen zituzten:bisigua, itsas-kabrak... Jendea sagardote-gietara joan ohi zen bisigua jatera, garaihartan baziren lau bat sagardotegi KaleNagusian”.Orduan, gaur egun bezala, bertsolariakizaten ziren, udaletxetik bertsotan, eta bereesanetan, orain baino bertso gehiago bota-tzen zituzten: “Lazkao Txiki, Uztapide,Basarri... Bertsolari haiek ez ziren ikasita-koak, berezkoak ziren, eta niri horiekgehiago gustatzen zaizkit; musika ere iza-ten zen, eta jendeak orain baino dantzagehiago egiten zuen plazan. Txakolina,berriz, duela urte gutxi hasitako kontua da,garai hartan sagardoa izaten zen nagusieta”.

Behin jubilatuta, Benidormera makinaaldiz joan izan da, hango anbientea atseginegiten zaio eta. Bestela, bizitza lasaiadarama: eguerdi aldera Balentziaga kaleanpaseatu, lagunekin kafetegian pixka bategon, eguraldi ona dagoenean alde zaha-rrera jaitsi hango lagunekin egotera, bitar-tean mezetara joan. Etxean ere ahal duenneurrian laguntzen du, geldi egon bainonahiago baitu zer edo zer egin. Egun, bere alabetako batekin bizi da, Mike-litarekin: guztira bederatzi iloba ditu, etabilobak zazpi, eta beste bi bidean dira. Ezdute birramona makala!

Martina Olaizola:

“Nola hala, gure gaztelaniaapurrarekin elkar ulertzen genuen”

“ Lehen San Anton Egunean itsasora joaten ziren arrantzaleak, bisigua harrapatzera batez ere”

Goxotasuna da Martinarengan ezauga-rri nagusia: begiak alai eta burua bizkor,ez dirudi mendea beteko duenik lauurte barru, ezta gutxiago ere.

Aurreko urtean ere etorri nin-tzaizuen idazle honen lanbatekin, honek Brooklyngoerokeriak izena zuen eta Eus-kal Herrian Paul Austerrenlan bat itzultzen zen lehe-nengo aldia zen. Oraingoanere, idazle amerikar honenbeste lan batekin natorkizue:Kristalezko hiria. New Yor-ken kokatuta dago istoriohau eta hiria kristalezko etxeorratzez beterik dagoenez,izen hau jarri dio idazleak.

Orain arte aurkeztu ditudanliburuek ez duten bitxikeriabat du honako honek: komikibat da, hau da, liburu guztiairudiz beterik dago, eta noski,irudi horiei dagokien testuzatiez edo bunbuiloez. Iru-dien laguntzaz, irakurleak ezdu irudimena hainbeste lan-duko baina, hala ere, izangodu zeregina istorioak irakur-leari galdera pila bat sortukobaitizkio: Nor hitz egiten arida orain? Protagonista nagu-sia noren larruan barneratuda? Zer du buruan?...

literatur txokoa / Izaskun Larrañaga]] moniren errezeta [[

Kasu honetan, protagonistakzenbait buruhauste edo kora-pilo askatu beharko ditu etakristalezko hiriak ez diogehiegi lagunduko. Kristalakguztia alderantziz ikusterabideratuko du protagonistabaina New Yorkeko kaleetansumatuko dituen zenbaitzantzuk gauzak argitzenlagunduko dio, eta irakurleaistorioaren nondik norakoaulertzeko bidean sartuko da

Lehen aipatu dudan bezala,nobela grafikoa da, hots, iru-diz beterikoa, baina honek ezdio istorioari kalitaterik ken-tzen; zerbait kontatzeko bestemodu bat da. Agian, batzuekeleberri bat idazteko modu-rik egokiena ez dela iritzikodute, eta beste batzuek,beharbada, ez; zuek epaitu.

Idazlea: Paul Auster (AEB, 1947)Itzultzailea: Harkaitz CanoArgitaletxea: TxalapartaArgitalpen urtea: 2006Orri kopurua: 152

KRISTALEZKO HIRIA

Egiteko era

Sei arrautzetatik 2 zuringogorde; beste 6 arrautzen gai-nera gurina eta anisa bota,eta guztia eskuarekinnahastu. Ondoren azukreabota, nahastu eta jarraianirina bota (legamia nahas-tuta). Lortutako nahasketanahi adina forma eman etalehendik berotuta dagoenlabera sartu: 150º, bost minu-tuz.Bestetik, lehendik gordetakobi zuringoak igo eta glaseran dagoen azukreanahastu. Opilak labetik ateraeta berehala lortutakozuringo hori gainean igurtzi.

On egin!!!

Osagaiak:

6 arrautza

500 gr azukre

250 gr gurin

2 legami (zorro)

1-1/2 kg irin

5/6 cl anis esentzia

San Blas opilak

* Ikastaro bat egin nahi iza-nez gero, Kzgunean bertandagoen mintegien zerrenda-tik aukeratu, eta izena eman. Gutxienez 3 laguneko tal-deak osatzen badira egingodira mintegiak. Ordua etaeguna erabiltzaileekin zehaz-tuko dira.

] IkastaroakEGIPZIAR DANTZAKNon: kiroldegianNoiz: larunbatetan, 10etatik12etaraIraupena: otsailetik ekainera*LEHENENGO KLASEADOHAIN IZANGO DA


] otsaileko agenda

Noiz: 19:00etanNon: Musika Eskolan

] GaztelekuaInauteriak

Noiz: Otsailaren 1a, ostirala: GAZTELEKUA DEKORATUOtsailaren 2a, larunbata:INAUTERI FESTAOtsailaren 3a, igandea: INAUTERI FESTAOtsailaren 4a, astelehena:TXURI URDINera IRTEERAOtsailaren 6a, asteazkena: FRONTENIS TXAPELKETAOtsailaren 7a, osteguna:DARDO TXAPELKETAOtsailaren 9a, larunbata: PING PONG TXAPELKETAOtsailaren 10a, igandea:TXURI URDINera IRTEERAOtsailaren 16, larunbata: MUS TXAPELKETAOtsailaren 23a, igandea:BATUKA TAILEERA

] LehiaketakInauteriak 2008

KARTEL LEHIAKETAKartel irabazleak aurtengoinauterien aurkezpenaegingo duTABERNA ETA DENDENAPAINKETA LEHIAKETA

] Kz guneaNoiz: 17:00etatik 20:00etaraNon:Kultur Etxeko lehen solai-ruanTutorearen otsaileko bisitak:otsailak 1 (19:00-20:00) etaotsailak 15 eta 29 (12:00-13:00).

[Otsailaren 2a eta 3a]INAUTERI FESTA(musika, lehiaketak, mozo-rroen desfilea, sariak, ...)

[Otsailaren 3a, igandea]Getariako Musika Bandare-kin KALEJIRANoiz: 12:30eanOndoren: INAUTERIETAKOKONTZERTUA

[Otsailaren 4a, astelehena]SANTA AGEDA BEZPERA

[Otsailaren 15a, ostirala]ODOL-EMATEANoiz: 19:00etatik 21:00etaraNon: anbulategian Antolatzailea:Gure Txeru elkartea

[Otsailaren 23a, larunbata]BATZAR OROKORRANon: Arrantzale ZaharrenElkartean

] Musika MUSIKA ESKOLAKO

ENTZUNALDIAK[Otsailaren 11a, astelehena]SAXOFOIA, KLARINETEA,PERKUSIOA, TRONPETAeta TRONBOIANoiz: 19:00etanNon: Musika Eskolan

[Otsailaren 12a, asteartea]TRIKITIXA, PANDEROAeta PIANOANoiz: 19:00etanNon: Musika Eskolan

[Otsailaren 14a, osteguna]TRIKITIXA, ZEHARKAKOFLAUTA, PIANOA eta KITARRA

FULDAIN farmaziaren zaintza egunak: urtarrila-ren 28tik otsailaren 3ra

(biak barne)

Norbait zoriondu nahi izanezgero, argazkia bere testutxoa-rekin Txeruko postontzian utziedo eta Eskualtxetara eraman.Gogoratu! bazkideok doandaukazue eta bazkide ez zare-tenok 4 € ordaindu beharkodituzue argazki bakoitzagatik.

telefono interesgarriak

Udal bulegoa ....943 896 024Faxa ............943 140 190e-mail: [email protected]

Kiroldegia ........943 140 432Kirol-portua ......943 580 959Taxiak

Segundo ......607 720 242Jose Mari ....607 403 498

Udaltzaingoa ....943 896 146Liburutegia ......943 896 147Anbulatorioa ....943 140 957Botika ..............943 140 441Herri Eskola.......943 140 729SOSdeiak ......................112Kofradia............943 140 200

artzape aldizkaria943 000 548

[email protected]

“INAUTERI FESTA”

OTSAILAK 2, LARUNBATA

19:00etan: Plazan elkartu.Ondoren: MOZORROENPOTEO ALAIA21:30ean: MOZORROAFARI HERRIKOIA, Ber-dura Plazan23:00etan: DISKOGAUA,plazan24:00etan: Herriko plazan,MOZORROAK ELKARTUeta DESFILEA. * Mozorrorik onenak sari-tuko dira.

OTSAILAK 3,IGANDEAEguerdi partean: Plazan,GETARIAKO MUSIKABANDArekin inauteri-giroa.17:30ean: Herriko plazanelkartu.18:00etan: MOZORROENDESFILEA*Eguneko mozorrorik one-nak sarituko dira.

*ERAKUSKETA: Kartellehiaketara aurkeztutakolanak, udaletxeko sarreranikusgai egongo dira asteosoan, urtarrilaren 28tikotsailaren 3ra.

zorion agurrak] akordatzen

Plaieroak

Erika Adrian eta Iban AltunaUrtarrilak 29 eta martxoak 7

Zorionak bikote, ondo pasa zuen urtebetetze eguna Unax etaaitonaren partetik, muxu handi bana.

Zigor Saizar eta Josune UrrestiOtsailak 1 eta 12

Mila kilo zorion zuentzat!Zorionak Artzapeko lan taldearen partetik.

Leire CastilloUrtarrilak 27

Zorionak gure etxeko erreginari eta sei muxuhandi familiaren partez.

Lourdes EtxeberriaOtsailak 13

Zorionak familiako guz-tion partetik.Asko maite

zaitugu.

Monika UrkizaAbenduak 6

Berandu bada ere, zorionakArtzapeko lan taldearen

partetik. Muxu handi bat.

Unax IraetaOtsailak 26

Zorionak txiki zure aitatxoeta amatxoren partetik, ondopasa zure urtebetetze eguna.

Muxu potolo-potolo bat.

Beñat OlabarriUrtarrilak 31

Bost urte, hamaika muxu,mutil handi!

Luis eta Esteban BerasaluzeOtsailak 16 eta 22

Zorionak bikote! Ondo pasa zuen urtebetetzeeguna, muxu handi bana zuen arreben partetik.

Atal honetan jartzeko moduko argazki zaharren bat baduzu,deitu 943000548 telefonora edo [email protected] helbidera bidali.

Izaskun Arruabarrenak utzitako argazkia.

Bi argazki, garai ezberdinetakoak biak: bata, 1965ekoa, bestea, 1974koa, bainabadute zerbait komunean, Zarauzko plaieroen adierazgarri izatea.

Goikoa 1965. urtean ateratako argazkia: zutik dauden lagunak, ezkerretik eskui-nera, Antonio Iturralde, Angel Benito, Jose Antonio Alberdi, Emilio Arakistain,Jose Ignacio de la Hoz, Patxi Sustaeta, Juan Jose Aranberri eta Pedro Ituarte.Beheko ilaran, ezkerretik eskuinera, Gonzalo Lekube, Luis Berasaluze, JoseRamon Berasaluze, Pablo Etxegoien, Jose Luis Saizabal, Floren Azpiazu eta Patxide la Hoz.

Beheko argazkia, berriz, 1974. urtekoa da, eta Ketarri zen taldearen izena. Goiko ilaran: Ion Garmendia, Iñigo Uranga, Ibon Gastañares, Sagarna, ImanolUrresti, Joxe Mari Aizpurua, Jokin Urresti eta Bernar Urresti.Beheko ilaran: Juanjo Eizagirre, Paskual Elustondo, Emilio Irigoien, Kepa Ibarbia,Peio Arruabarrena eta Ibon Gereka.

Luis Berasaluzek utzitako argazkia.

Documents

68. zenbakia (2008ko urtarrila)