5. PENGOLAHAN BENIH

8/18/2019 5. PENGOLAHAN BENIH

1/27

PENGOLAHAN BENIH


2/27


3/27


4/27

PEMANENAN• 'aktu panen

penentuan kemasakan buah – Indikat"r (isua – Indikat"r )sik – Indikat"r )si""gis – Anaisis kimia&i

– *"mputasi

Masak M"r+""gis : keadaan saat benih mencapaikesempurnaan struktur. ,trutur embri"- kuitbenih- dan k"tied"n atau end"sperm

Masak isi""gis : keadaan saat benih mencapaimasak )si""gis yang ditandai dengan (ig"r dan(iabiitas benih maksima- serta b"b"t keringmaksima


5/27

INDIKATOR KRITERIA

VISUAL Berdasarkan perubahan &arna- ukuran d,i+at sangat subyekti+ #keterbatasan indera manusia%

FISIK Mudah$tidaknya buah terepas dari tangkai buah/!i ketegaran buah #penetr"meter%

FISIOLOGIS La!u respirasi,angat baik diterapkan pada k"m"ditas yang bersi+atkimakterik #kurang c"c"k pada k"m"ditas yang n"nkimakterik%,aat k"m"ditas mencapai masak )si""gis- respirasinyamencapai kimakterik #paing tinggi%

ANALISISKIMIA

kandungan 0at padat terarut- kandungan asam-kandungan pati- kandungan guaMet"de anaisis kimia ebih "byekti+ dari pada (isua-karena terukur1asarnya: ter!adinya perubahan bi"kimia seama pr"sespemasakan buahPerubahan yang sering ter!adi: pati men!adi gua-

menurunnya kadar asam- meningkatnya 0at padat terarutKOMPUTASI 2ang dihitung: !umah dari suhu rata3rata harian seama

satu sikus hidup tanaman #dera!ad hari% muai daripenanaman sampai masak )si""gis1asarnya: adanya k"reasi p"siti+ antara suhu ingkungandengan pertumbuhan tanaman


6/27


7/27

! PEMANENAN• Penetapan &aktu panen diakukan saat masak

panen deskripsi tanaman hasi peneitian diapangan

•Pemanenan bi!i berdasarkan : – ingkat kemasakan benih – /kuran benih – *adar air benih – *"nsistensi end"sperma

– 4abiitas benih – Perubahan bi"kimia #perubahan kadar gua bebas-

kadar asam amin" bebas- perubahan &arna bi!i% – Absisi benih


8/27

• E*NI* PANEN – anaman dip"t"ng dan atau dibiarkan kering di

ahan• Memungkinkan tanaman mengaamipemasakan ebih an!ut

sebeumper"nt"kan

• *euntungan untuk tanaman yang berbunga danmembentuk benih sepan!ang peri"de yang ama

• *erugian resik" r"nt"knya benih dan benih berkecambah diapangan tinggi

– Benih dipanen dan segera dipisahkan dandikeuarkan dari ahan• 'aktu ebih cepat dan tenaga ker!a pemanenan ebih sedikit


9/27

EKSTRAKSI BENI"Ekstraksi benih diakukan karena :

Buah berisi benih yang banyak

Bagian3bagian buah mengandung inhibit"ryang dapat menghambat perkecambahan

Met"de ekstraksi ditentukan "eh tipe buah: ipe buah kering #dry +ruit%

ipe buah basah #;eshy +ruit%


10/27

EKSTRAKSI BUAH BASAH EKSTRAKSI BUAH KERING

Buah yang mengandung juice dan pulpdapat mengalami proses fermentasisegera setelah panen

Tipe buah akan membuka dengansendirinya apabila dikeringkanterutama jika buah tersebut dipetik saatmasak yang tepat.

Dilakukan dengan penghilangan daging

buah (depulping) untuk mencegahpenurunan viabilitas benih dan infestasim.o

Dilakukan dengan perontokkan

(treshing) secara manual atau denganmesin khusus.


11/27

#! PENGERINGAN BENI"

u!uan pengeringan :mengurangi kadar air benih sehingga benihaman untuk dipr"ses ebih an!ut- terhindardari kerusakan benih dan tidak berkecambah.

*adar air benih mempengaruhi (iabiitas benih.*A benih tinggi :

a!u respirasi tinggi cadangan makanan dan energicepat habis

Peka terhadap kerusakan "eh suhu tinggiPeka terhadap serangan hama < penyakit*A rendah beberapa benih tidak dapat berkecambah

#mati%


12/27

Pengaruh Kadar Air Terhadap Aktivitas Benih

o. !adar air benih "roses

#. $ebih dari %&' "roses perkecambahan berlangsung

. Diatas #' *espirasi sangat tinggi (baik respirasibenih maupun mikroorganisme)sehingga akan menyebabkan terjadinya

pemanasan+. ,ekitar #-

#%'amur tumbuh pada permukaan dan didalam benih

%. ,ekitar -/' !adar air aman untuk penyimpananbeberapa jenis benih0 sedikit atau tidak

ada aktivitas insekta

&. ,ekitar %-' 1man untuk penyimpanan tertutup


13/27

PENGE9INGAN BENIH• Peru diperhatikan !enis benih daam

pengeringan benih : – BENI" ORTODOKS- yaitu benih yang tahan

terhadap pengeringan #tahan disimpan

daam kadar air benih rendah dan suhurendah% – BENI" REKALSITRAN- yaitu benih yang

tidak tahan terhadap pengeringan #tidaktahan simpan dengan kadar air benih rendah

dan suhu rendah%


14/27

Pengeringan diakukan dengan :Pen!emuran dengan sinar matahari

Buatan dengan menghembuskan udara panas dengan

mesin pengering

Pen!emuran harus memperhatikan ha3ha:Lantai !emur$ aas daam k"ndisi bersih. Pastikan tidakada satu3pun benih yang tertingga- untuk

menghindari k"ntaminasi. eba maks benih

Pembaikan secara hati3hati dan merata #tidak ter!adikerusakan kuit benih%

Lama pen!emuran tergantung kadar air a&a dan suhu

udara saat pen!emuran- sehingga akukan pengecekankadar air secara berkaa dengan menggunakanm"isture tester atau dengan met"de "(en.


15/27

Beberapa tipe mesin pengering :• Aat pengering tipe bin #bin drier %

Aat pengering berbentuk cer"b"ng dan diengkapidengan bak3bak pengering• Aat pengering tipe !aur #column drier %

Benih dengan ketebaan antara =63>6 cm mengairmee&ati ruang udara yang kering.

• Aat pengering tipe ikat pinggang #belt drier %

/mumnya digunakan untuk pengeringan bi!i3bi!ian padasuhu yang tinggi- bukan untuk benih

• Aat pengering tipe t"ng berputar (rotating drum drier %: Benih diputar di daam t"ng yang diaui udara panas

atau kering- sehingga semua sisi benih akan terkena

udara pengering tersebut.• Aat pengering tipe ruang tertutup #absorber seed drier %

Aat ini diengkapi dengan aat dehumidi)kasi#dehumidi)er%.

1ehumudi)er akan menyerap uap air dari benih-

kemudian siica ge tersebut dikeringkan pada suhutinggi.

MESIN PENGERING


16/27

a. ,uhu yang sesuai untuk pengeringan benih dipengaruhi"eh :

• ?enis benih

Benih sayuran pada umumnya membutuhkankadar air yang ebih rendah dibandingkan

dengan benih sereaia.

• *adar air a&a pengeringan

Benih dengan kadar air a&a yang tinggi-penurunan kadar air dengan cara diangin3

anginkan tanpa pemanasan ,emakin tinggi kadar air a&a benih- suhu yang

digunakan ebih rendah

• *adar air akhir yang ingin dicapai

SUHU PENGERINGAN


17/27

SUHU PENGERINGAN

Jenis benih Kadar air awal (%) Maksimm sh

dara(!")

2andum0 Barley Diatas %' %%

%' atau lebihrendah

%/

!ubis-kubisan #-3' 4#3-#4' +

Tropical grasses Di atas #' +

#3-#' +4

Di ba5ah #3' %+

!edelai 3' %3

agung (umumnya &-%3' +&

dalam bentuk

tongkol)

Di ba5ah &' %3


18/27

• Pembersihan bertu!uan memisahkan ca"n benihdari k"t"ran #tanah- daun dan batang% serta benihhampa

• Pemiahan ebih ditekankan untuk mendapatkankeseragaman benih dari sisi ukuran- bentukmaupun berat !enisnya.

• Per+"rmansi perkecambahan dipengaruhi "ehukuran benih

• Pemiahan benih berdasarkan ukuran benihperu diakukan untuk menghasikan bibit yangmuncu dan tumbuh seragam

• /kuran benih yang sama memudahkan daam

penamanan menggunakan aat mekanis

PEMBERSIHAN DAN PEMILAHAN BENIH


19/27

PEMBERSIHAN DAN PEMILAHAN BENIH

Pembersihan dapat diakukan secara manuadengan cara ditampi atau dengan menggunakanperaatan seperti air screen ceaner.

Beberapa aat pemiahan benih yang banyakdigunakan adaah:

Indented cyinder #memisah berdasarkanpan!ang benih%

Gra(ity tabe separat"r #memiah benih

berdasarkan berat !enisnya%Precisi"n grader #memiah benih berdasarkanebar benih%


20/27

Daya berkecambah & vigor benih dengan BJ berbeda

N! Bera# $enisbenih (&m')

aaberke*ambah +%

,i!r (%) B!b!# -..b#ir ()

#. 6 #0#& &&03 c %&03 a #04& c

. 7 #0#& – #0#&3 03 b 4/03 b 0 bc

+. 7 #0#&3 – #0#4& /80& a 803 a 0% b

%. 7 #0#4& – #033 /40& a 80& a 08% a

&. 7 #033 //0& a 0& a 043 a

8. !omposit /&0& a +0& ab 0&4 ab


21/27

PERLAKUAN BENIH

Ala$an %&o'u$en (enih mela)u)an $ee'

t&eatment *

Perakuan tersebut dian!urkan

Penggunaan benih yang diberi perakuan

menguntungkanBenih yang diberi seed treatment ebih mudahdi!ua


22/27

Jenis seed treatment berdasarkan sifat dasar dan maksudperlakuan dibedakan atas:

1esin+eksi Benih

Perakuan ini bertu!uan untuk menghancurkan !amur$pat"gen yang teah mengin+eksi benihdan menetap di daam kuit benih atau !aringan3

!aringan yang ebih daam

1esin+estasi Benih

Perakuan ini bertu!uan untuk menghancurkansp"ra$pat"gen yang menempe di

kuit$permukaan benih tanpa menempe $mengin+eksinya.

Pr"teksi Benih

Perakuan ini bertu!uan untukmenyeimuti$meindungi benih$kecambah muda


23/27

EED +OATING AND PELLETING

Met"de untuk meningkatkan per+"rma seed danseeding dengan bahan kimia tertentu.

u!uan : untuk perindungan seed dari path"gen- danmeningkatkan perkecambahan #germinati"n%

eknik peapisan benih : seed c"ating dan seed

peeting

he image ab"(e sh"&s a )m3c"ated sugarbeet +ruit #e+t% and a peeted pus )m3c"atedsugar beet +ruit #right%. he image "n the rightsh"&s such )m3c"ated and "range3c""redsugar beet peets "+ a seed c"mpany #@ *', ,AA AG 3 http:$$&&&.k&s.de%.

http://www.kws.de/http://www.kws.de/


24/27

SEED,+OATING- * (ahan )imia %olime& 'i$em%&ot)an %a'a(enih. $ehingga (enih te&la%i$i $e/a&a $oli' 'an ti%i$!

• Man+aat penggunaan p"imer sebagai bahan peapis akhir

adaah meekat kuat pada benih- serta mencegah keb"c"ranbahan akti+ ainnya #+ungisida- nutrien- pe&arna atau h"rm"ntumbuh%

SEED PELLETING mela%i$i (enih le(ih te(al 'engan %ellet

mat&i0. mengandung )ing materias dan perekat

/mumnya digunakan untuk mempermudah penanamanterutama penanaman dengan mesin #panting machine%

,eed peeting bertu!uan untuk : meapisi benih yang berbentuk

tak beraturan #irreguar seed shape%- Meningkatkan ukuran benihyang sangat keci

Bahan yang sering digunakan untuk peet : L"am- starch- ty"se#ceu"se deri(ati(e% "r p"yacryate $ p"yacryamide p"ymers.

Lapisan tipis #im c"at% terkadang ditambahkan sebagai peapis

akhir seteah peeting


25/27

PENGEMASAN BENIH

Tujuan Pengema$an Benih :

Mempermudah daam penyauran dantransp"rtasi benih

Meindungi benih seama penyimpananterutama daam mempertahankan mutu

benih #*A- 1B dan (ig"r% serta menghindaridari serangan insek.

1eni$ Kema$an Benih :

*emasan yang kedap uap air : auminium +"i-

kaeng *emasan yang resisten terhadap keembaban :

kant"ng pastik

*emasan yang p"r"us #sarang penuh%: kain-

karung g"ni- karung pastik.


26/27

PENGEMASAN BENIH

Penentuan 1eni$ Kema$an 'an +a&a

Pengema$n Benih : ipe benih

*"ndisi ruang penyimpanan #suhu dan 9H%

*adar air a&a

Lama penyimpananPenyimpanan sementara- daam !angka pendek-dapat digunakan karung pastik.

Penyimpanan daam !angka &aktu yang cukup

ama- sebaiknya menggunakan kant"ng pastikdengan ketebaan minima 6- mm yang di3sea $keim rapat


27/27

HALHAL !ANG PERLU DIPERHATIKANDALAM PENG"LAHAN BENIH

. Lakukan pemeriksaan peraatan untukpeng"ahan- seperti antai !emur- mesinpengering- mesin pembersih dan pemiah sebeum

peng"ahan benih dimuai=. Hindari benih tercampur dengan (arietas ain

seama pr"sesing benih berangsung

C. Masukkan benih yang teah seesai dipr"ses ke

daam karung yang baru dan diberi abe di uardan di daam karung

>. Bia aat peng"ahan akan digunakan untuk(arietas ain- maka bersihkan terebih dahuu aat3

aat tersebut dan pastikan tidak ada satu

Documents

5. PENGOLAHAN BENIH