30 ปีที่ 6 ฉบับที่ 1 มกราคม ... · 2016-05-23 · แผน 2) การพัฒนาศักยภาพนักวิจัยด้านการศึกษาทางไกล

30 http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 6 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2559

แนวทางการสงเสรมการท าวจยดานการศกษาทางไกล มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช Extension Guidelines for Distance Education Research

นางปาลรตน การด

สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

[email protected]

บทคดยอ

การวจยนมวตถประสงค 2 ประการคอ 1) เพอศกษาสภาพปญหาการท าวจยดานการศกษาทางไกลของอาจารย และ 2) เพอหาแนวทางการสงเสรมการวจยดานการศกษาทางไกลของมหาวทยาลย โดยมวธด าเนนการวจยแบงเปน 2 ขนตอน ดงน 1) กลมอาจารยประจ าสาขาวชาและส านก จ านวน 363 คน หาขนาดกลมตวอยางและสมตวอยางอยางงายตามสดสวนของแตละหนวยงาน จ านวน 190 คน มผตอบแบบสอบถามกลบ 115 คน คดเปนรอยละ 60.53 เครองมอวจยทใชคอ แบบสอบถาม เกบรวบรวมขอมล โดยการแจกแบบสอบถามใหแกอาจารยตามหนวยงาน วเคราะหขอมลเชงปรมาณโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรป สถตทใชคอ สถตเชงพรรณนา ไดแก คาความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน และ 2) กลมผทรงคณวฒดานการศกษาทางไกล ไดแก ผบรหารและคณะกรรมการเฉพาะกจพจารณาการวจยดานการศกษาทางไกลของมหาวทยาลย จ านวน 50 คน เลอกตวอยางแบบเจาะจง จ านวน 5 คน เครองมอทใชในการวจยคอ แบบสนทนา เกบรวบรวมขอมลโดยจดสนทนากลม และวเคราะหขอมลเชงคณภาพดวยการวเคราะหเนอหา

สรปผลการวจยพบวา

1. สภาพปญหาการท าวจยดานการศกษาทางไกล ในภาพรวมพบวาคณาจารยมปญหาการท าวจยดานการศกษาทางไกลอยในระดบปานกลางทกดาน ดงน ดานงบประมาณ (×= 3.11) ดานเวลา (×= 3.07) ดานความรและการสนบสนน สงอ านวยความสะดวก และวสดอปกรณ มจ านวนเทากน (×= 2.87) และ ดานการเผยแพรและน าผลการวจยไปใชประโยชน (×= 2.75)

2. แนวทางการสงเสรมการท าวจยดานการศกษาทางไกล มดงน 1) ก าหนดนโยบายและแผนให

ชดเจนทงระยะสน กลาง และยาว 2) จดกจกรรมใหความรในเรองการศกษาทางไกล และการท าวจย 3)

จดสรรงบประมาณและทรพยากรวจยใหเพยงพอ และสอดคลองกบนโยบายของมหาวทยาลย 4) กระจาย

http://e-jodil.stou.ac.th


31

งบประมาณทนวจยดานการศกษาทางไกลใหสาขาวชาและส านก 5) สรางบรรยากาศความรวมมอดานการ

วจย ท าวจยรวมกนระหวางคณาจารยตางสาขาเพอแลกเปลยนเรยนร และ 6) จดใหมการประชาสมพนธ

ขาวสารดานการวจยการศกษาทางไกลใหทราบอยางทวถง

ค าส าคญ: การสงเสรม การวจย การศกษาทางไกล มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

Abstract

The purposes of this research were 1) to study problem conditions on distance education research

encountered by faculty members at Sukhothai Thammathirat Open University 2) to study guidelines for

solving problem on distance education research encountered by faculty members at Sukhothai

Thammathirat Open University and 3) to seek extension guidelines for distance education research at

Sukhothai Thammathirat Open University. The population comprised 2 following groups; 1) a number of

363 faculty members from the University’s schools and offices (excluding those who were on leave for

further study) and out of 190 persons were selected as samples by simple random sampling and 2) a number

of 5 administrators and experts selected by purposive sampling. Two types of research tools were

questionnaire and group discussion. Data collection was conducted by questionnaires distribution to schools

and offices as well as experts meeting through the process of group discussion. Data analysis included

frequency, percentage, mean and standard deviation while qualitative data was used for content analysis.

The research findings were as follows.

1. Overall problem condition on distance education research: all aspects of problem were found at medium level i.e. 1) budget 2) availability of time 3) knowledge and support for facilities and materials were apparently found at the same number and 4) publication and application of research results.

2. Extension guidelines for distance education research were 1) to set a policy and develop both short-term planning, intermediate-term planning and long-term planning 2) to organize activities providing distance education and research knowledge 3) to allocate sufficient budget and research resources that in line with the University policy 4) to distribute budget for distance education research to every school and



office 5) to create research atmosphere as well as cooperative atmosphere among faculty members from other schools to enhance their knowledge sharing 6) to widely publicize the public relations information on distance education research. Keywords: Extension, Research, Distance Education, Sukhothai Thammathirat Open University

ความเปนมาและความส าคญของปญหา

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชเปนสถาบนการศกษาทจดการเรยนการสอนโดยใชระบบการศกษา

ทางไกล เพอขยายโอกาสทางการศกษาใหแกประชาชนอยางทวถง ในฐานะทเปนสถาบนอดมศกษา

มหาวทยาลยมภารกจหลกทส าคญ 4 ประการคอ ดานการผลตบณฑต ดานการวจย ดานการใหบรการทาง

วชาการแกสงคม และดานการท านบ ารงศลปะและวฒนธรรม (พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542

แกไขเพมเตม (ฉบบท 2), 2545) จากภารกจหลกดงกลาวการวจยถอวาเปนภารกจหลกทตองด าเนนการ

ควบคไปกบดานการเรยนการสอน เพอน าองคความรทไดจากการวจยมาประยกตใชในการพฒนาการเรยน

การสอน การบรหาร และการบรการของมหาวทยาลยใหมประสทธภาพตอไป

สถาบนวจยและพฒนาเปนหนวยงานกลางท าหนาทในการบรหารและประสานการวจยของ

มหาวทยาลย ทงงานวจยดานการศกษาทางไกล การวจยสถาบน และการวจยเพอพฒนาองคความรและ

พฒนาประเทศ รวมทงสงเสรมการเผยแพรและการน าผลงานวจยไปใชประโยชน ศนยวจยการศกษา

ทางไกลเปนหนวยงานในสงกดสถาบนวจยและพฒนามภารกจหลกในการสงเสรมและสนบสนนการวจย

ดานการศกษาทางไกล ซงใหการสนบสนนทนอดหนนการวจยดานการศกษาทางไกล 3 ประเภทหลก คอ

ทนอดหนนการวจยการศกษาทางไกล (ปกต) ทนวจยเพอพฒนาสอการเรยนการสอนทางไกล และ

ทนอดหนนการวจยเพอพฒนาการเรยนการสอนทางไกลสระดบนานาชาต

จากสถานภาพการขอรบทนอดหนนการวจยทางดานการศกษาทางไกล ต งแตปงบประมาณ 2553-2555 พบวาอาจารยรบทนอดหนนการวจยดานการศกษาทางไกลคอนขางนอย โดยมเพยง 2-3 เรองตอป หรอ รอยละ 0.52-0.77 ตอจ านวนอาจารยในแตละป เมอพจารณาหนวยงานทอาจารยผรบทนวจยดานการศกษาทางไกลสงกดพบวามสาขาวชาศกษาศาสตร สาขาวชาศลปศาสตร และส านกเทคโนโลยการศกษาเทานนทรบทนอดหนนการวจยดานการศกษาทางไกล โดยอาจารยจากสาขาวชาศกษาศาสตรรบทนมากทสด 3 โครงการ สาขาวชาศลปศาสตรและส านกเทคโนโลยการศกษา รบทนหนวยงานละ 2 โครงการ จะเหนไดวาอาจารยรบทนอดหนนการวจยทางดานการศกษาทางไกลนอยมากเมอเทยบกบจ านวนอาจารย



33

ทงหมด และมเพยงบางหนวยงานเทานนทรบทนอดหนนการวจยดานการศกษาทางไกล ศนยวจยการศกษาทางไกลในฐานะผรบผดชอบในการสงเสรมและสนบสนนทนอดหนนการวจยดานการศกษาทางไกลไดตระหนกถงปญหาดงกลาว จงท าการศกษาสภาพปญหาการท าวจยดานการศกษาทางไกลของอาจารย และแนวทางการสงเสรมการวจยดานการศกษาทางไกลของมหาวทยาลยตอไป

วตถประสงค

1. เพอศกษาสภาพปญหาการท าวจยดานการศกษาทางไกลของอาจารย 2. เพอหาแนวทางการสงเสรมการวจยดานการศกษาทางไกลของมหาวทยาลย

นยามศพท

1. ปญหาการท าวจย หมายถง สงทเปนอปสรรคในการขอรบทนอดหนนการวจยดานการศกษาทางไกลจ านวน 5 ดาน ไดแก 1) ดานเวลา 2) ดานความร 3) ดานนโยบายการสนบสนน สงอ านวยความสะดวก และวสดอปกรณ 4) ดานงบประมาณ และ 5) ดานการเผยแพรและน าผลการวจยไปใช

2. การสงเสรมการวจย หมายถง การจดหาทรพยากรและสงอ านวยความสะดวกตางๆ ทเออตอการท าวจย เรมต งแตขนตอนการเขยนขอเสนอโครงการ ระหวางการด าเนนโครงการ จนกระทงสนสดโครงการ

3. แนวทางการสงเสรมการวจย หมายถง การสงเสรมสนบสนนการวจยทางดาน 1) นโยบายและ

แผน 2) การพฒนาศกยภาพนกวจยดานการศกษาทางไกล 3) การจดสรรงบประมาณและทรพยากรวจย 4)

การบรหารจดการงานวจย เผยแพรและใชประโยน และ 5) การสรางบรรยากาศและการสรางความรวมมอ

ดานการวจย

4. การวจยการศกษาทางไกล หมายถง การบกเบกและการแสวงหาความรเกยวกบระบบการเรยนการสอนทางไกล การพฒนาวธการและสอการเรยนการสอนในแขนงวชาตางๆ ทงดานการเรยนการสอน การบรหารจดการ สภาพแวดลอม/สงอ านวยความสะดวกทางการศกษา การประเมน การบรการสอหลกและสอเสรม

5. ประเภททนอดหนนการวจยการศกษาทางไกล หมายถง ทนวจยการศกษาทางไกล (ปกต) ทนวจยเพอพฒนาสอการเรยนการสอน และทนวจยเพอพฒนาการเรยนการสอนสระดบนานาชาต ดงน

5.1 ทนวจยการศกษาทางไกล (ปกต) เปนการวจยทเนนเกยวกบการบรหาร การบรการ สอ และการเรยนการสอนในระบบการศกษาทางไกล



5.2 ทนวจยเพอพฒนาสอการเรยนการสอน เปนการวจยเพอพฒนาสอการเ รยนการสอนทสะทอนเอกลกษณ และจดเนนระบบการเรยนการสอนทางไกลของมหาวทยาลย

5.3 ทนวจยเพอพฒนาการเรยนการสอนสระดบนานาชาต เปนการวจยทท ารวมกบองคกร หนวยงานหรอมหาวทยาลยตางประเทศ โดยตองมบนทกท าความตกลงรวมกน (MOU)

6. อาจารย หมายถง อาจารยประจ า 12 สาขาวชา และ 2 ส านก ไดแก ศลปศาสตร ศกษาศาสตร วทยาการจดการ นตศาสตร วทยาศาสตรสขภาพ เศรษฐศาสตร มนษยนเวศศาสตร รฐศาสตร เกษตรศาสตรและสหกรณ นเทศศาสตร วทยาศาสตรและเทคโนโลย พยาบาลศาสตร ส านกเทคโนโลยการศกษา และส านกทะเบยนและวดผล ประโยชนทไดรบจากการวจย

1. สถาบนวจยและพฒนาไดแนวทางการแกปญหาการวจยการศกษาทางไกลของอาจารย

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

2. มหาวทยาลยไดแนวทางการสงเสรมการวจยการศกษาทางไกล

วธการวจย

การวจยนเปนการวจยประยกต มวธการด าเนนการวจย 2 ขนตอน ดงน

ขนตอนท 1 การเกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถาม

ประชากรคอ กลมอาจารยประจ าสาขาวชาและส านก จ านวน 363 คน ค านวณขนาดของกลม

ตวอยางโดยใชสตรของทาโรยามาเน (Yamane, 1973) n = N/1+ N (e)2 แทนคาสตร n=363/1+363(0.05)2

ไดกลมตวอยาง จ านวน 190 คน ท าการสมตวอยางอยางงายตามสดสวนของอาจารยในแตละหนวยงาน

เครองมอทใชคอ แบบสอบถามทผวจยพฒนาขนซงผานการทดลอง (pre-test) และตรวจสอบจากผเชยวชาญ

เครองมอม 2 ตอน ดงน

ตอนท 1 สภาพปญหาการวจยการศกษาทางไกล เปนค าถามแบบมาตรวดประมาตรคา (rating

scale) ประกอบดวย ดานเวลา ดานความร ดานการสนบสนน สงอ านวยความสะดวก และวสดอปกรณ ดาน

งบประมาณ และดานการเผยแพรและน าผลการวจยไปใชประโยชน ส าหรบค าถามแบบมาตรวดประมาณ

คา (rating scale) ใชเกณฑการแปลความหมายของเบสท (Best, 1981)



35

ตอนท 2 แนวทางการสงเสรมการวจยการศกษาทางไกล เปนค าถามปลายเปด ประกอบดวย

นโยบายและแผน การพฒนาศกยภาพนกวจยการศกษาทางไกล การจดสรรงบประมาณและทรพยากรวจย การ

บรหารจดการงานวจย เผยแพรและใชประโยชน การสรางบรรยากาศและการสรางความรวมมอดานการวจย

และการเผยแพรประชาสมพนธ

ในการวเคราะหขอมลเชงปรมาณใชโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรป สถตทใชคอ สถตเชง

พรรณนา ไดแก คาความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ส าหรบขอมลเชงคณภาพใชการ

วเคราะหเนอหา

ขนตอนท 2 การเกบขอมลโดยการสนทนากลม

ประชากรคอ กลมผทรงคณวฒดานการศกษาทางไกล ไดแก ผบรหารและคณะกรรมการเฉพาะกจ

พจารณาการวจยการศกษาทางไกลของมหาวทยาลย จ านวน 50 คน ท าการเลอกตวอยางแบบเจาะจงจ านวน

5 คน เครองมอทใชไดแก แบบสนทนากลมทผวจยพฒนาขนและผานการตรวจสอบจากผเชยวชาญ โดยม

เนอหาในเรองแนวทางการสงเสรมการวจยการศกษาทางไกล ประกอบดวย นโยบายและแผน การพฒนา

ศกยภาพนกวจยการศกษาทางไกล การจดสรรงบประมาณและทรพยากรการวจย การบรหารจดการงานวจย

เผยแพรและใชประโยชน การสรางบรรยากาศและการสรางความรวมมอดานการวจย และการเผยแพร

ประชาสมพนธ เกบรวบรวมขอมลใชวธการสนทนากลม และวเคราะหขอมลโดยการวเคราะหเนอหา

ผลการวจยและอภปรายผล

ลกษณะทวไปของกลมตวอยางจ านวน 190 คน มผตอบแบบสอบถามกลบ 115 คน คดเปนรอยละ

60.53 สวนใหญเปนหญง 88 คน รอยละ 76.52 ชวงอายระหวาง 51-60 ป รอยละ 45.80 จบการศกษาใน

ระดบปรญญาเอก รอยละ 60.00 ปจจบนด ารงต าแหนงรองศาสตราจารย รอยละ 43.48 กลมตวอยางเปน

คณาจารยจาก 12 สาขาวชา และ 2 ส านก โดยมคณาจารยจากสาขาวชาศกษาศาสตร มากทสด รอยละ 18.26

ระยะเวลาทปฏบตราชการในต าแหนงอาจารยทมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชนอยกวา 6 ป มากทสด

รอยละ 31.19 มประสบการณในการขอรบทนวจย รอยละ 81.74 สวนใหญเคยขอรบทนวจยพฒนาศกยภาพ

และ/หรอทนวจยชดวชา รอยละ 53.19 (ส าหรบทนวจยพฒนาศกยภาพและทนวจยชดวชา เรมด าเนนการให

ทนเมอป พ.ศ. 2553-2556 ปจจบนไมไดใหทนอดหนนการวจยแลว)



สภาพปญหาการวจยการศกษาทางไกล ประกอบดวยปญหาดานเวลา ดานความร ดานการสนบสนน

สงอ านวยความสะดวก และวสดอปกรณ ดานงบประมาณ และดานการเผยแพรและน าผลการวจยไปใช

ประโยชน โดยมผลการวจยดงน

1. ดานเวลา ในภาพรวมพบวาคณาจารยมปญหาการท าวจยดานเวลาอยในระดบปานกลาง และเมอ

พจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบปานกลางและนอย ดงน ปญหาในระดบปานกลางไดแก การผลตชด

วชา การใชระยะเวลาท าวจยมาก ภาระการสอน และการบรหารเวลา ตามล าดบ สวนภาระครอบครวเปน

ปญหาในระดบนอย

2. ดานความร ในภาพรวมพบวาคณาจารยมปญหาการท าวจยดานความรอยในระดบปานกลาง

และเมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบปานกลางทงหมด ดงน ทกษะและประสบการณในการท าวจย

การศกษาทางไกล การเลอกประเดนปญหาการวจยการศกษาทางไกล การเขยนบทความวจย การทบทวน

วรรณกรรมการวจยการศกษาทางไกล การเขยนขอเสนอโครงการ ระเบยบวธวจย/ออกแบบการวจย

การศกษาทางไกล การเลอกใชสถต การสรางเครองมอ การเขยนรายงานการวจย และการวเคราะหขอมล

ตามล าดบ

3. ดานการสนบสนน สงอ านวยความสะดวก และวสดอปกรณ ในภาพรวมพบวาคณาจารยมปญหา

อยในระดบปานกลาง และเมอพจารณาเปนรายดานพบวาอยในระดบปานกลางทงหมด ดงน

1) ดานการสนบสนน ในภาพรวมพบวาคณาจารยมปญหาดานการสนบสนนการวจยอยใน

ระดบปานกลาง และเมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบปานกลางทงหมด ดงน การใหขอสงเกตและ

ขอเสนอแนะของคณะกรรมการเฉพาะกจในการพจารณาขอเสนอโครงการการวจยการศกษาทางไกล การ

ใหขอสงเกตและขอเสนอแนะของคณะกรรมการเฉพาะกจในการพจารณารายงานการวจยการศกษาทางไกล

ขนตอนการขอรบทนวจยการศกษาทางไกล บคลากรชวยท างานวจยการศกษาทางไกล ผเชยวชาญ/ท

ปรกษางานวจยการศกษาทางไกล การเออและการสนบสนนใหท าวจยของหนวยงานตนสงกด ระบบการ

บรหารงานวจยการศกษาทางไกล การสงเสรมและสนบสนนการวจยการศกษาทางไกล และการรบทราบ

ขอมลขาวสาร/การประชาสมพนธการใหทนวจยการศกษาทางไกล

2) ดานสงอ านวยความสะดวก ในภาพรวมพบวาคณาจารยมปญหาการท าวจยดานสงอ านวย

ความสะดวกอยในระดบปานกลาง และเมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบปานกลางและนอย ดงน



37

ปญหาในระดบปานกลางไดแก แรงจงใจเพอเปนขวญก าลงใจแกอาจารยทท าวจยการศกษาทางไกล การ

สงเสรมและสรางบรรยากาศการวจยการศกษาทางไกล และแหลงคนควาและฐานขอมลงานวจยการศกษา

ทางไกล สวนปญหาในระดบนอยคอ การอ านวยความสะดวก การใหบรการตอบขอซกถามของเจาหนาท

ศนยวจยการศกษาทางไกล

3) ดานวสดอปกรณ ในภาพรวมพบวาคณาจารยมปญหาการท าวจยดานวสดอปกรณอยใน

ระดบปานกลาง และเมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบปานกลางท งหมด ดงน หองท างาน/

หองปฏบตการ/หนวยวจย/ศนยเครองมอทเออตอการท าวจยดานการศกษาทางไกล เครองพมพ โปรแกรม

การวเคราะหขอมล และเครองคอมพวเตอร

4. ดานงบประมาณ ในภาพรวมพบวาคณาจารยมปญหาการท าวจยดานงบประมาณอยในระดบปาน

กลาง และเมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากและปานกลาง ดงน ปญหาในระดบมากคอ เกณฑ

การใหงบประมาณทนวจยการศกษาทางไกลไมกอใหเกดแรงจงใจในการท าวจย ส าหรบปญหาในระดบ

ปานกลางไดแก คาตอบแทนการท าวจยการศกษาทางไกล (โครงการละ 23,000 บาท ) ขนตอนการเบกจาย

งบประมาณทนวจยการศกษาทางไกล การจดสรรทนวจยการศกษาทางไกลในแตละป และการแบงสดสวน

งบประมาณทนวจยการศกษาทางไกลตามงวดงาน (40:40:20)

5. ดานการเผยแพรและน าผลการวจยไปใชประโยชน ในภาพรวมพบวาคณาจารยมปญหาดานการ

เผยแพรและน าผลการวจยไปใชประโยชนในระดบปานกลาง และเมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบ

ปานกลางและนอย ดงน ปญหาในระดบปานกลางไดแก น าไปใชในเชงพาณชย ก าหนดนโยบาย ตพมพใน

วารสาร ขอต าแหนงทางวชาการ เลอนเงนเดอน เสนอในการประชมทางวชาการ และใชในการเรยนการ

สอน สวนปญหาในระดบนอยคอ การน าไปใชในการอางอง

สรปสภาพปญหาการท าวจยการศกษาทางไกลในภาพรวมพบวา คณาจารยมปญหาการท าวจย

การศกษาทางไกลอยในระดบปานกลางทกดาน โดยเรยงตามล าดบดงน ดานงบประมาณ ดานเวลา ดาน

ความร และการสนบสนน สงอ านวยความสะดวก และวสดอปกรณ และ ดานการเผยแพรและน าผลการวจย

ไปใชประโยชน ตามล าดบ

แนวทางการสงเสรมการท าวจยการศกษาทางไกล ในตอนนผวจ ยไดขอมลจากแบบสอบถาม

ปลายเปดของกลมคณาจารย และจากการสนทนากลม (Focus Group) ผบรหารและผ เชยวชาญของ



มหาวทยาลย ประกอบดวย นโยบายและแผน การพฒนาศกยภาพนกวจยการศกษาทางไกล การจดสรร

งบประมาณและทรพยากรวจย การบรหารจดการงานวจย เผยแพรและใชประโยชน การสรางบรรยากาศและ

การสรางความรวมมอดานการวจย และการเผยแพรประชาสมพนธ โดยมผลการวจยดงน

1. นโยบายและแผน

ในกลมคณาจารยเหนวา มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชเปนมหาวทยาลยทท าการเรยนการสอน

โดยระบบการศกษาทางไกล ควรใหความส าคญกบการวจยและพฒนาการศกษาทางไกลเปนล าดบตนๆ

โดยก าหนดนโยบายและแผนการวจยการศกษาทางไกลใหชดเจนสอดคลองกบนโยบายของรฐบาลและ

มหาวทยาลยทงระยะสน กลาง และยาว เพอเปนมหาวทยาลยชนน าดานการศกษาทางไกลในระดบภมภาค

และระดบโลก รวมทงปรบสดสวนตวชวดการท างานของอาจารยตามลกษณะของงาน เชน อาจารยท าวจย

มากควรลดภาระงานดานการสอนลง หากอาจารยท าวจยนอยควรเพมภาระงานดานการสอน ส าหรบกลม

ผบรหารและผเชยวชาญของมหาวทยาลยมความเหนวา นโยบายและแผนการวจยการศกษาทางไกล ควรม 2

แบบ ดงน 1) แบบก าหนดหวขอ สถาบนฯ ควรศกษาจากแผนและยทธศาสตร 15 ป 5 ป และ แผนปฏบต

การประจ าปของมหาวทยาลย แลวน ามาก าหนดหวขอ/ประเดนวจยวเคราะหวาในปนนๆ ควรม การวจย

เรองใดบาง บนทกออกมาเปนขอๆ แลวจงน าไปเสนอยงหนวยงานและสาขาวชาตางๆ หรออาจตงหวขอ

กวางๆในแตละปใหหนวยงานและสาขาวชาพจารณาเลอกด าเนนการตามศาสตรของตน และ 2) แบบ

ตอบสนองความตองการของนกวจย นกวจยสามารถสงขอเสนอโครงการวจยการศกษาทางไกลทตอบสนอง

ความตองการของตน หรอ หนวยงาน ไดอยางเปดกวาง

2. การพฒนาศกยภาพนกวจยการศกษาทางไกล

ในกลมคณาจารยเหนวามหาวทยาลยควรมแผนพฒนาอาจารยรนใหมใหมความรและความเขาใจใน

ระบบการศกษาทางไกล โดยจดปฐมนเทศ/ประชมชแจง/อบรมความรพนฐานดานการศกษาทางไกล จด

ฝกอบรม/workshop ในเรองความรการวจยการศกษาทางไกล มทปรกษาหรอพเลยงใหค าแนะน าแกอาจารย

ใหม โดยอาจจดสรรคาตอบแทนทจงใจใหเกดการท าวจยรวมกน จดคลนกนกวจยเพอใหค าปรกษาการวจย

การศกษาทางไกล สงเสรมใหมประสบการณการวจยการศกษาทางไกลโดยจดเวทเผยแพรผลงาน

แลกเปลยนเรยนรและน าเสนอผลงานวจยทงในระดบชาตและนานาชาต รวมทงจดใหมการประกวดและให

รางวลผลงานวจยการศกษาทางไกล ส าหรบกลมผบรหารและผเชยวชาญของมหาวทยาลยมความเหนวา



39

คณาจารยและบคลากรของมหาวทยาลยฯ มศกยภาพเพยงพอทจะท าวจยการศกษาทางไกล แตไมไดให

ความส าคญเทาทควรเปนเพราะคณาจารยและบคลากรสวนใหญขาดความเขาใจการศกษาทางไกล ขาด

แรงจงใจทจะน าศาสตรของตนไปสการเรยนการสอนทางไกล ขาดความผกพนธทมตอองคกร และขาด

ประเดนการท าวจยการศกษาทางไกล ซงปญหาเหลานอาจแกไขโดย 1) การสรางเสรมความเขาใจ เรอง

“การศกษาทางไกล” แกคณาจารยและบคลากรโดยใหสถาบนฯ ประสานกบทางกองการเจาหนาท เพมหวขอ

ในเรอง “การศกษาทางไกล” บรรจไวในการอบรม/ปฐมนเทศบคลากรใหม หรอการจดปฐมนเทศ อนๆ ท

เกยวของ และ2) การสรางเสรมความผกพนธทมตอองคกร และความเขาใจในการท าวจยการศกษาทางไกล

ใหสถาบนฯ จดใหมระบบพเลยงและทปรกษาแกนกวจยหนาใหม เพอใหความร ชวยเหลอ และสนบสนน

ใหเกดการวจยการศกษาทางไกล เพอพฒนาศาสตรของตนไปจนถงการพฒนาในระดบองคกร

3. การจดสรรงบประมาณและทรพยากรวจย

ในกลมคณาจารยเหนวา มหาวทยาลยควรจดสรรงบประมาณใหเพยงพอและสอดคลองกบนโยบาย

ของมหาวทยาลย เพอสรางแรงจงใจในการวจย การจดสรรงบประมาณทนวจยการศกษาทางไกลควร

กระจาย/ก าหนดสดสวนไปยงสาขาวชา/หนวยงาน การจดสรรงบประมาณควรเปนแบบเหมาจาย และการ

จดสรรงบประมาณควรควบคไปกบการสรางบรรยากาศการท าวจยการศกษาทางไกล ส าหรบกลมผบรหาร

และผเชยวชาญของมหาวทยาลยมความเหนวา คณาจารยและบคลากรสวนใหญเหนวาการท าวจยการศกษา

ทางไกลเปนการวจยทยงยากไมตรงกบศาสตรของตนเอง ไดรบผลตอบแทนต า และไมสามารถน าไปใช

ตอบตวชวดได (ยกเวนในบางสาขาวชา) ดงนน เพอแกปญหาดงกลาวผบรหารและผทรงคณวฒ มขอคดเหน

ดงน 1) งบประมาณทนอดหนนการวจย เชน งานวจยในเชงนวตกรรมการศกษาทางไกล ไมควรจ ากด

งบประมาณ ซงผลงานทไดควรเปนนวฒกรรมทน ามาใชไดกบทกหนวยงานและสาขาวชา เปนการเพม

แรงจงใจและการสรางทรพยากรวจยใหกบมหาวทยาลย ซงมหาวทยาลยฯ ควรจะสนบสนนเพอใช

แกปญหาและสรางชอเสยงใหแกมหาวทยาลย 2) งบประมาณคาตอบแทนคณะกรรมการเฉพาะกจฯ ควร

เพมงบประมาณคาตอบแทนใหแกคณะกรรมการเฉพาะกจฯ ในการพจารณาขอเสนอและรายงานการวจย

เพอสรางแรงจงใจใหคณะกรรมการเฉพาะกจฯ 3) การปรบระเบยบเพอรองรบการประชมคณะกรรมการ

เฉพาะกจฯ ในอนาคตควรมระเบยบรองรบส าหรบรปแบบการจดประชมคณะกรรมการเฉพาะกจฯ เชน

กรณการประชมโดยใชสออเลกทรอนกส เชน สไกป (skype) เปนตน



4. การบรหารจดการงานวจย เผยแพรและใชประโยน กลมคณาจารยมความเหน ดงน

1) การบรหารจดการงานวจย มหาวทยาลยควรสงเสรมการท าวจยดานการศกษาทางไกล

อยางตอเนองโดยอาจม 2 แนวทางคอ มหาวทยาลยก าหนดหวของานวจยในประเดนทตองการ และนกวจย

เลอกประเดนวจยตามความสนใจ ก าหนดแบบแผนและกระจายทนอ ดหนนการวจยไปตามสาขาวชาฯ/

หนวยงาน ปรบลดขนตอนการบรหารจดการงานวจยใหสนกระชบ จดประชมสมมนาหวขอทส าคญและ

ควรท าใหสอดคลองกบนโยบายของมหาวทยาลย สรางกลมและทมนกวจย สนบสนนอยางเปนระบบ

สนใจจรงจงอยางตอเนอง

2) การเผยแพรผลงานวจยการศกษาทางไกล มหาวทยาลยควรจดประกวดรางวลผลงานวจย

การศกษาทางไกล จดเสวนาการน าเสนอผลงานวจย และจดท าวารสารการศกษาทางไกลโดยเฉพาะ เพอ

เปนแหลงเผยแพรผลงานวจยดานการศกษาทางไกล สนบสนนการเผยแพรผลงานวจยและการน าเสนอใน

การประชมระดบชาตและนานาชาต ประชาสมพนธใหนกวจยทราบถงแหลงตพมพเผยแพร รวบรวม

ผลงานวจยทงในอดตและปจจบนจดใหอยในระบบออนไลนเพอความสะดวกในการคนควา รวมทงม

นโยบายใหคณาจารยตองไปน าเสนอบทความหรอผลงานวจยปละ 1 ครง

3) การน าผลงานวจยไปใชประโยน การบรหารมหาวทยาลยควรน าผลวจยการศกษาทางไกล

ไปใชในระดบนโยบายมากขน ส าหรบกลมผบรหารและผเชยวชาญของมหาวทยาลยมความเหน ดงน 1)

การสงขอเสนอผานหนวยงานและสาขาวชา อาจแบงไดเปน 2 กลม คอ (1) ขอเสนอโครงการวจยเชง

นวตกรรม เชงระบบ และงานวจยทเชอมตอหรอมการประสานงานกนระหวางหนวยงาน โดยมวตถประสงค

เพอแกปญหาของมหาวทยาลยฯ งานวจยดงกลาวเหลานไมจ าเปนตองผานการตรวจสอบจากหนวยงานและ

สาขาวชา เพราะไมใชเปนงานวจยเฉพาะศาสตร อกทงยงลดภาระงานของหนวยงานและสาขาวชาดวย

(2) ขอเสนอโครงการวจยทเกยวของกบหนวยงานและสาขาวชา เชน การพฒนาการเรยนการสอน การผลตชดฝก

อบรม และอนๆ โดยมวตถประสงคเพอแกไขปญหาของหนวยงานและสาขาวชา งานวจยดงกลาวจ าเปนตองผาน

การตรวจสอบจากหนวยงานและสาขาวชา เพราะงานวจยสามารถน าไปแกปญหาภายในหนวยงานและ

สาขาวชาได อกทงยงเปนการกลนกรองขอเสนอในเบองตน 2) การใชประโยชนงานวจยการศกษาทางไกล

ควรมมตจากคณะกรรมการเฉพาะกจฯ พจารณาเหนชอบใหน าเสนอสภาวชาการ 3) การเผยแพรงานวจย

ดานการศกษาทางไกล ควรสงเสรมใหงานวจยการศกษาทางไกลตพมพบทความวจยในระดบชาตหรอ

นานาชาต



41

4) การสรางเวบลงคความรการศกษาทางไกล สถาบนฯ ควรสรางเวบลงคเขาสความรดาน

การศกษาทางไกล เพอใหผวจยสามารถศกษาคนควาเรองตางๆ เกยวกบการศกษาทางไกลไดงายขน เชน

งานวจยดานการศกษาทางไกล ผลงานดานการศกษาทางไกล บทความวจยการศกษาทางไกล และอนๆท

เกยวของ

5. การสรางบรรยากาศและการสรางความรวมมอดานการวจย กลมคณาจารยเหนวา มหาวทยาลย

ควรจดใหม web service community ส าหรบ research เพอแลกเปลยนเรยนร จดท า work shop ผสนใจ และ

หาทมวจย มการวจยรวมระหวางคณาจารยตางสาขา จดอบรม สมมนาดานการศกษาทางไกลอยางตอเนอง

รวมทงมหนวยงานสนบสนนสบคนขอมล ใหขอมลและบรหารจดการงานวจย ส าหรบกลมผบรหารและ

ผเชยวชาญของมหาวทยาลยมความเหน ดงน 1) การเลอกคณะกรรมการเฉพาะกจฯ สถาบนฯ ควรเลอก

คณะกรรมการเฉพาะกจฯ ทเปนผทมความรและความสามารถทางการวจยตรงกบศาสตรและเรองทพจารณา 2)

การลดขนตอนหรอกระบวนการพจารณาขอเสนอและรายงานการวจย สถาบนฯ ควรปรบลดขนตอนการ

ประชมพจารณาขอเสนอและรายงานการวจยไมควรเกน 2 ครง/โครงการ โดยเชญนกวจยเขารวมรบฟง

ขอสงเกตและขอเสนอแนะของคณะกรรมการเฉพาะกจฯ เพอใหนกวจยเขาใจปรบแกขอเสนอและรายงาน

การวจยไดถกตอง และ 3) การรบรองรายงานการวจยฉบบสมบรณ สถาบนฯ ควรปรบระเบยบให

คณะกรรมการวจยตรวจสอบรายงานการวจยฉบบสมบรณเฉพาะในเชงนโยบาย โดยไมตองพจารณา

รายงานการวจยทงฉบบ เพอเปนการลดขนตอน ลดเวลา และลดภาระของคณะกรรมการวจย ซงเปนการ

รองรบการวจยทเพมมากขนในอนาคต

6. การเผยแพรประชาสมพนธ กลมคณาจารยและกลมผบรหารและผเชยวชาญของมหาวทยาลยเหน

วาควรจดใหมการประชาสมพนธขาวสารดานการวจยการศกษาทางไกลเผยแพรนโยบายและแผนให

บคลากรทราบอยางทวถง

บทสรป

สภาพปญหาการท าวจยดานการศกษาทางไกล ในภาพรวมพบวาคณาจารยมปญหาการท าวจยดานการศกษาทางไกลอยในระดบปานกลางทกดาน โดยเรยงตามล าดบดงน ดานงบประมาณ ดานเวลา ดานความรและการสนบสนน สงอ านวยความสะดวก และวสดอปกรณ มจ านวนเทากน และดานการเผยแพรและน าผลการวจยไปใชประโยชน ตามล าดบ ส าหรบแนวทางการสงเสรมการท าวจยดานการศกษาทางไกล



สรปไดดงน 1) ก าหนดนโยบายและแผนใหชดเจนทงระยะสน กลาง และยาว 2) จดกจกรรมใหความรในเรองการศกษาทางไกล และการท าวจย 3) จดสรรงบประมาณและทรพยากรวจยใหเพยงพอ และสอดคลองกบนโยบายของมหาวทยาลย 4) กระจายงบประมาณทนวจยดานการศกษาทางไกลใหสาขาวชาและส านก 5) สรางบรรยากาศความรวมมอดานการวจย ท าวจยรวมกนระหวางคณาจารยตางสาขาเพอแลกเปลยนเรยนร และ 6) จดใหมการประชาสมพนธขาวสารดานการวจยการศกษาทางไกลใหทราบอยางทวถง

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะจากการวจยครงน ผวจยขอเสนอแนะเปน 3 ระดบ ดงน 1.1 ระดบมหาวทยาลย

1) ก าหนดเกณฑการประเมนผลงานการปฏบตราชการในการใหคะแนนการท าวจย การตพมพเผยแพรหรอการน าเสนอผลงานวจย และการน าผลงานวจยไปใชประโยชน ใหเปนมาตรฐานกลาง

2) ก าหนดหวขอความรดาน “การศกษาทางไกล” ในกจกรรมการปฐมนเทศขาราชการและพนกงานใหม

3) สรางแรงจงใจโดยการสนบสนนงบประมาณและปรบเกณฑการคดคาใชจายใหเหมาะสม เพมปรบคาตอบแทนนกวจยและคณะกรรมการฯ รวมถงจดกจกรรมตางๆ ทสรางบรรยากาศการวจยของมหาวทยาลย เชน การจดประชมทางวชาการ การจดประกวดรางวลผลงานวจย เปนตน

4) สนบสนนและผลกดนใหการวจยการศกษาทางไกลน าไปใชในการขอก าหนดต าแหนงทางวชาการได เนองจากปจจบนอาจารยประจ าสาขาวชาสามารถขอก าหนดต าแหนงทางวชาการไดเฉพาะงานวจยทางวชาการเทานน

5) จดตงศนยวจยการศกษาทางไกล ใหเปนหนวยงานทใหการสนบสนนและท าวจยเฉพาะดานการศกษาทางไกล โดยแยกการบรหารงานออกจากสถาบนวจยและพฒนา

6) ปรบปรงระบบการเบกจายเงนอดหนนการวจยใหรวดเรวขน

1.2 ระดบสถาบนวจยและพฒนา

1) รวบรวมผลงานวจยการศกษาทางไกล และหนวยงานทมผลงานวจยการศกษา

ทางไกล

2) จดท าคมอ “การท าวจยการศกษาทางไกล” ใหบคลากรใหม

3) ปรบลดขนตอนและเวลากระบวนการพจารณาขอเสนอโครงการและรายงาน

การวจย



43

4) ก าหนดเงอนไขการตพมพเผยแพรและการน าผลงานวจยไปใชประโยชนในสญญา

การรบทนอดหนนการวจย

5) การอ านวยความสะดวกใหนกวจย เชน หองประชม คอมพวเตอร เครองพมพ และ

สอโสตทศน เปนตน

1.3 ระดบอาจารยและบคลากร

1) ควรบรหารจดสรรเวลาในการท างานและท าวจยใหเหมาะสม

2) ควรเรมท างานวจยจากการเปนสวนหนงของทมวจย เพอเพมพนประสบการณ โดย

อาจหาประสบการณจากการเปนผชวยนกวจย หรอนกวจยรวมโครงการไปกอน

3) ควรเลอกทปรกษาโครงการวจยจากผทมประสบการณดานการวจย

2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 2.1 สงเคราะหงานวจยดานการศกษาทางไกลทงในและตางประเทศ 2.2 ศกษาปจจย ทสงผลตอการท าวจยการศกษาทางไกลของอาจารยมหาวทยาลย

สโขทยธรรมาธราช 2.3 การพฒนารปแบบการบรหารงานวจยการศกษาทางไกล

บรรณานกรม

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. (2557). แผนยทธศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ระยะ 5 ป

(พ.ศ.2556-2560). ฝายวางแผนและวจย กองแผนงาน มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

. (2557). แผนพฒนามหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ระยะ 15 ป (พ.ศ.2556-2570). ฝายวางแผน

และวจย กองแผนงาน มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ภรว ฒน นนทะโชต. (2554). การพฒนาระบบการบรหารงานวจยดานการศกษาทางไกลของ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

วจตร ศรสอาน. (2529). การศกษาทางไกล. ส านกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ศนยวจยการศกษาทางไกล. (2557). ค มอการขอรบทนอดหนนการวจยดานการศกษาทางไกล . สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

สมาล สงขศร. (2549). การวจยดานการศกษาทางไกล. เอกสารประกอบการน าเสนอ (Power point).



สมาล สงขศร และคณะ. (2546). การศกษาทางไกลในมหาวทยาลยทคดสรร : ประสบการณประยกตสการพฒนาระบบการศกษาทางไกลของไทย. สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

Best, J.W. (1981). Research in Education. New Jersey: Prentice – Hall. Yamane. Taro. (1973). Statistics: An Introductory Analysis. 3rd ed. New York: Harper & Row. Publishers.

Documents

30 ปีที่ 6 ฉบับที่ 1 มกราคม ... · 2016-05-23 · แผน 2) การพัฒนาศักยภาพนักวิจัยด้านการศึกษาทางไกล