· 3 Asif Atanın – İnam Atanın Mütləqə İnam Ocağı Ata-Ocaq İlsırasının 36-ili Qutsal “Yeni il” Mərasiminin Gedişatı Yer: İnam Evi, Gün: 1 Günəş Ayı, Vaxt:

1

Asif Atanın – İnam Atanın

Mütləqə İnam Ocağı

Mərasim və Bayramlar

Kitabı (36-cı il)

Mərasim və Bayramlar

Kitabı

2

3



Ata-Ocaq İlsırasının 36-ili

Qutsal “Yeni il” Mərasiminin

Gedişatı

Yer: İnam Evi,

Gün: 1 Günəş Ayı,

Vaxt: 14:00.

Mərasim keçiriləcək Oda Ocaq Ruhuna uyğun hazırlanır.

Təşkilatca sorumlu Göylü və Ulusəs Atalılardır.

Mərasimin başlanmasına 5 dəqiqə qalmış “Ata Harayları”

səsləndirilir.

Hamı: “Ata Yolu – İnsanın Mütləqləşmək imkanı!” – deyir.

“Təbiətdəki Mütləqlə Gündüz Təması”nı – İnamlı,

“Ataya Günorta Ricası”nı – Günev,

“Ruh Üstə” içsəsini – Üstün deyir.

Ocaq Yükümlüsü Soylu Atalının Mərasimə sözü

dinlənilir.

Mərasim Qonuları:

1. 35-ci ili hansı uğurlarla yola saldım?

2. Yeni il – Yeni uğurlar yolçuluğumuz!

3. Yaratmaq üçün yaranmaq gərək.

4

Mərasimə Ruhani Hədiyyələr təqdim olunur.

Evladlıq Nişanələri Ocaq Yükümlüsü tərəfindən Yol sözü

ilə təqdim edilir.

“Ata Ruhunu Ürəyimizdə aparırıq!”,

“Atamız var olsun!” səcdəsiylə mərasim başa çatır.

Carlar:

• Ata Yolu – İnsanın Mütləqləşmək imkanı!

• İnsana İnam – Sabahlı meyar!

• Yeni il – Yeni uğurlar yolçuluğumuz!

Gedişatı yazdı: Nurtəkin Atalı.

24 Köçəri Ayı, 35-il. Atakənd.

Qəbul olunur.

Ocağın Yükümlüsü Soylu Atalı

24 Köçəri Ayı, 35-il. Atagün Eli.

5



Qutsal “Yeni İl” Mərasimində deyilmiş fikirlər

Ocaq Günsırası ilə 1 Günəş Ayı, 36-ildə (mart, 2014) Asif Atanın

Mütləqə İnam Ocağı Qutsal “Yeni İl” Mərasimini həyata keçirdi.

Mərasim quralları icra olunduqdan sonra Ocaq Yükümlüsü Soylu

Atalı Ataya səcdə ilə sözünə başladı: “Atanın mərasimlə bağlı

ruhani qaydaları var. Bu qaydalara görə Mərasimi Ocağa Evlad

qəbulu ilə başlayırıq”.

Ocağa Evlad qəbul edilən Güntay Atalı “Rica”sını yazıdan oxu-

du. Ocaq Yükümlüsü isə onun adının mənasını ifadə eləyən Ruhani

Bəlgəni oxudu. Daha sonra Güntay Atalı “Bayraq Andı” içdi. Bu

mərasimin “Qəbul Törən”ində Ocaq Yükümlüsünün yeni qaydası

tətbiq edildi. Belə ki, bundan sonra qəbul olunacaq Evladlara Asif

Atanın Qutsal Bitiqləri hədiyyə ediləcək. Soylu Atalı bu qaydanı

təsdiq edən Ruhani Bəlgəni oxuduqdan sonra Güntaya Göylü Atalı

http://www.asifataocagi.com/wp-content/uploads/2014/03/SAM_7214.jpg

6

tərəfindən Qutsal Bitiqlər təqdim olundu. Axırda Güntay Ocaq

Yükümlüsündən “Evladlıq Nişanəsi”ni qəbul elədi.

Ocaq Yükümlüsü Ocaqçılardan Günev, Göylü, İnamlı və

Üstün Atalıların ruhani əməllərini təqdir edən Ruhani Bəlgələr

oxudu. Ocaq quruculuğu yönündə uğurlar vurğu edildi.

Sonra Soylu Atalı Mərasim sözünə başladı: “35-ci ilmizdə

Ocaqda və Ocaqdan qıraqda – dünyada nə baş verdi? Davamlı şəkil-

də dünyanı dağıdırlar, xalqları pərən-pərən salırlar. Heç kim bəşəri

dəyər, insani dəyər yaratmır. Hər kəs çığır-bağırda, hayda-həşirdədir.

Hər gün küçələrdə hay-həşirlər var. Hər gün qovğalar, hakimiyyət

dartışmaları var. Hər gün insan qətli var. İnsan ölür, öldürülür. Ac

qoyulur, susuz qoyulur. Vicdansızlıq, həqiqətsizlik, ədalətsizlik ge-

dişlərinə dözməyərək özünü öldürmələr baş verir. Çıxılmazlıqlar

yaranır. İnsan tamamilə başını itirib. Asif Atanın “Daxilində Mütləq

gəzdirir” dediyi insanın başına, dünya çapında, olmazın oyunlar

açılır. Ocaq isə 35-ci il ərzində fədakarlıq elədi, ləyaqət göstərdi,

ailəsinin boğazından kəsdi, səfərlər elədi, bölgələrə getdi, hər yerdə

Atanın ideyasından doğan ümid işığı yandırdı. Hara getdisə gəncliyin

ağlında Azərbaycan yaratdı. Gəncliyin ağlında Asif Ata yaratdı.

Gəncliyin ağlına Azərbaycanın ruhani dəyərlərinin nə olduğunu

yazdı. Başını itirən ziyalısına söz dedi. Xalqı özünə göstərən çoxsaylı

ədəbiyyatlar hazırladı. Onu hər yerdə təmənnasız olaraq payladı.

Ocağın hər bir fərdinin əməli, ləyaqəti ifadə olundu burda. Nə qədər

işlər görüldü. Bu işlər boşuna əmələ gəlmir. Ürəkdə sevgi olmasa,

təpər olmasa, eşq olmasa, hərarət olmasa o işlərin heç biri əmələ

gəlmir, işıqlanmır. Bunu uydurmuruq – dünya nə deyir, Ocaq nə

deyir. Dünya nə haldadır, Ocaq nə haldadır. Nizam yaradırıq, hal

yaradırıq. Gələcək yaradırıq. Niyə zəhmət çəkirik? Çünki hal

var. Bizim çətinliklər deyilən maneələrimiz yoxdur. Niyə yoxdur,

çünki eşq var. Eşq qanad deməkdir. Biz ürəyimizlə gedirik. Ona görə

7

çətinliklər bizim yolumuzu kəsə bilmir. O vaxt ki, ürəklə yeriyərsən,

onda uğurların başlayar görünməyə. Ocaqla dünyanın çox böyük

fərqi var. Bütün dünyanın mənəviyyat döyüntüsü Atanın ünvanın-

dadır. Heç kimin gücü çatmaz bunu inkar eləsin. Azərbaycan ayrı

hava çalır, dünyanın ahəngsizliyinə uyğun. Ocaq buna uymadı. Heç

bir vaxt həşirə düşmədik. Qoruduq ləyaqətimizi və Ocağımızı.

Atanın adını və tələbini qoruduq. Qoruya bilirik, ona görə də varıq.

Ona görə də Asif Atanın vəfatından sonra 17 ildir Ocaqda yol gəlirik.

17 ildə nə qədər böyük sarsıntılar var, nə qədər böyük sevgilər var,

inadlar var, hünərlər var, təpərlər var, özündənkeçmələr var. Qurban-

lar var. Bunların hamısı 17 ilin özülü oldu. Yurdumuzda İnsanlaşma

harayı çəkdik, Millətləşmə harayı çəkdik. Sevgimizlə, yaradıcılı-

ğımızla, ağlımızın işığıyla. Doğrudur, Ata tələbi ilə, Ocaq tələbi ilə

hələ aşılası çox zirvələrimiz var. Çox işlər var qabaqda. Bizim də ona

imkanımız var. Bununla belə, Ocaq mühiti kamil, qeyri-adi mühitdir.

Ayrı-ayrı qüsurlar olsa da, sağlam, doğma mühitdir. Heç kimə

üzümüzü tutmadıq, heç kimdən böyük quruculuq gözləmirik.

Ruhaniyyat xəttində nə ediriksə özümüz edirik. Heç kimin yaxşı

işinə qarşı söz deməmişik. Heç kimə də mənasız ümid bəsləməmişik.

Çünki ümid yeri böyük anlamda Ocaqdadır. Kimə ümid bəsləyəsən?!

Yurdumuzun gözü ayda-çayda qalıb. Türkiyəni özümüzə doğma

saydıq. Türkiyə bizə nə verdi – İslam. Din gətirdi. Avropanın aya-

ğının altına yıxılırlar. Nə verdi bizə Avropa – kapitalizm, pulçuluq.

O pulçuluğun nəticəsidir, insanlar o həddə gəlirlər ki, özlərini

yandırırlar. Gərək həyatda sənin üçün heç bir işıq qalmasın, ümid

qalmasın, heç bir dəyər qalmasın ki, sən özünə od vurasan. Bunu

Avropa pulçuluğu gətirdi. Pulçuluq olan yerdə talançılıq var. Sənə

elə bir mühit, hal verir ki, sən o mühitdə özünü asmalı olursan…

Məgər Ocaq böyük imkanlar üzərində oturub? Amma bunun

qabağında nə qədər milli-insani yöndə addımlar atırıq. Bu, sözə

8

sığmır. İfadəyə gəlmir bu məsələ. Amma onu yaşayırsan. Görürsən

adi bir şey deyil. Ocaqda bizim həm işimiz, həm varlığımız, həm də

addımımız imkansızlıqdan yaranan imkan demək oldu.

Ocaq miladın 79-cu ilindən başlayıb. O vaxtdan hər bir Ocaq ili

quruculuqla, yaradıcılıqla özündən əvvəlki ilin davamı olub. Çünki

Ocaqçılıq hünər səviyyəsindədir.

Göylüyə iş deyirsən, sanki iş öz-özünə əmələ gəlir. Elə bir hal

var. Sanki bu adam heç zəhmət çəkməyib. Görün Asif Atanın yarat-

dığı hal nədir. Adam qəlbini verəndə iç işığa çevrilir, işıqlanır. Yeni

ilimizə qədərki çağların hamısını arayarıq, təhlil edərik, görərik ki,

ürək qoyulur. Ata deyir Ocağı ancaq aşiqlər yaşadacaq. O deyirdi ki,

biz artacağıq, amma yenə az olacağıq. Aşiq az olur. Ruhani tarixi

yazan da aşiqdir, böyük dəyişiklikləri eləyən də aşiqdir. Xalqın

yönünü dəyişən də aşiqdir. Bəşərə yeni nizam halı gətirən də aşiqdir.

Ocağımızın aşiqlik hünəri, aqibəti qutlu olsun, uğurlu olsun.

İndi 35-ci ilin əməl hesabatını dinləyək”.

Nurtəkin Atalı Ataya səcdə ilə sözünə başladı: “35-ci ilimiz

“Səfər İli” adlanır. Elə səfərlərdən də başlamaq istəyirəm.

Çiçək Ayında mənim (Nurtəkin Atalının) Türkiyəyə səfərim oldu.

İstanbulda Güney Azərbaycan dərnəyinin üzvləri ilə görüşdüm. Ata

ideyalarını izhar etdim, suallarına cavab verdim. Asif Atanın

“Uluyurd Aqibəti – Bütöv Azərbaycan” kitabını, Türkel Araşdırma

Qurumunun Ata ölçüsünə yönəlik söhbətlərinin (Güney Azərbay-

canla bağlı) görüntü disklərini, Atanın və Soylu Atalının türkçülüklə

bağlı yazılarını hədiyyə etdim. “İstanbul-Azərbaycan Kültür Evi”ndə

oldum, ordakı insanlarla Amal söhbəti etdim, Türk Dünyası ilə bağlı

qayğılarımızı bölüşdüm, Ocaq ədəbiyyatları hədiyyə etdim. Ümu-

miyyətlə, bir sıra insanlarla görüşüb, Ocaq sorağı verdim.

9

Od-Qürub Aylarında Üstün Atalının güney bölgəsinə və başqa

bölgələrə səfəri oldu. Masallı, Lənkəran, Yardımlı, Qəbələ, İsmayıllı,

Salyan, Neftçala, Ağsu, Şamaxı, Gəncə, Goranboy rayonlarına

səfərində Üstün oğlu Elqala ilə birlikdə bir sıra ünvanlara getmiş,

Ocaq sorağı vermiş, Ocaq ədəbiyyatları hədiyyə etmişdir. Ata deyirdi

ki, Ocaq əməli hamını fərəhləndirir. Ancaq onu yerinə yetirənin

fərəhi hamınınkından çoxdur. Eyni zamanda Ocaq əməli məsuliy-

yətdir. Əməlin davamlı olması əməlin yiyəsi olduğumuzun

göstəricisidir. Ardıcıllıq tələbidir.

Soylu Atalının İnam Evində ayrı-ayrı fərdlərlə və gənclərlə

çoxsaylı görüşləri keçirilib. Soylu Atalının ünsiyyət qurması,

münasibətin davamlı olması üçün diqqəti və çabaları, doğmalığının

insanlara təsiri öyrəniləsidir. Daim Amal harayı çəkmək, adamların

ağlını işıqlandırmaq və yönəltmək yönündə qurulan söhbətlər Ocaq-

çıları da öyrədir və məsuliyyətə çağırır. Bunun nəticəsidir ki, bu

ilimizdə Ocaq yörəsi dostlarımız çoxaldı. Daim tədbirdə iştirak edən

Ocaq dostlarının Ocağa meyli Soylu Atalının ruhani öyrətməniliyinə

və Ocaq mühitinin doğmalığına görədir.


10

Xəzan Ayında Soylu, Günev və Göylü Atalıların Ağcabədi

rayonuna səfəri olmuşdur. Orta məktəbdə gənclər və müəllimlərlə

görüşdə ciddi söhbətlər aparılmış, çoxsaylı Ocaq ədəbiyyatı hədiyyə

edilmişdir.

Yağış Ayında Nutəkinin həyat yoldaşı İlqar bəyin xalasına Ocaq

Quralları ilə Yas Mərasimi keçirildi. Bu Mərasimdə Ocaqçılar,

Ocaqsevərlər, ölənin yaxınları və qonşuları iştirak edirdi. Soylu Atalı

“İnsan kimdir, Ölüm nə deməkdir, Kədərdən dərs götürmək”

qonusunda fikirlər söylədi. Günev Atalı, Ocağımıza ciddi ümid

bəsləyən aydın, İsa Mehdioğlu insanın mahiyyəti, milli yas ənənəsi

və Ata Yolunun gərəkliyi haqqında danışdılar. Nurtəkin Atalı ölənin

ömrü, münasibəti haqqında bəhs etdi. İlqar bəy xalasına keçirilən

Yas Mərasimindən məmnun qaldığını bildirdi və belə bir Mərasimə

görə razılıq ifadə etdi. Sonra Ocaq Qurallarını əks etdirən qaydalar

həyata keçirildi. Yas Mərasimi bitəndən sonra ölən sonevliyə

(qəbirstanlığa) götürüldü. Torpağa gömüldükdən sonra “Gömmə

Mərasiminə” uyğun söz deyildi. Beləliklə, əvvəldən axıra qədər

Ocağın “Ölügötürmə Quralı” ilə həyata keçirilən yas-gömmə

mərasimi başa çatdı. Ocağın “Ölügötürmə Quralı” vaxtaşırı həyata

keçirilir, təbii ki, köhnə ənənə ilə paralellik təşkil edir. İlk dəfədir ki,

öncədən qatqısız tətbiq olunur.

Qar Ayında Soylu və Göylü Atalıların Gəncə bölgəsinə səfəri

olmuşdur. Onlar Gəncədə ayrı-ayrı ünvanlarda kütləvi və fərdi

görüşlər keçirmişlər. Soylu Atalının orta məktəbdə 50 nəfərə qədər

öyrənci və öyrətmənlərlə görüşü keçirilmiş, Ocaq ideyaları, quralları,

“Azərbaycanımız-Azərbaycanlığımız” dəyərləri izhar olunmuş,

Günsıra, Ocaq ədəbiyyatları hədiyyə edilmişdir. Sonra Soylu Atalı

“Kamil Vətəndaş” mədəni maarif birliyində görüş keçirmiş, gəncləri

doğru yönəltməyin gərəkliyinə bağlı fikir mübadiləsi aparmışdır.

11

Ayrı-ayrı şəxslərlə Ocaq söhbətləri edilmiş, Ocaq ədəbiyyatları

hədiyyə verilmişdir.

“Kəpəz” televiziyasındakı verilişdə Soylu Atalı Atanın ömrü,

ideyaları, Azərbaycanın dəyərləri yönündə söhbət aparmışdır.

6 Köçəri Ayında, səhər tezdən (bilgi üçün deyək ki, həmin gün

saat 14-də Ocağın “Ailə Günü” mərasimi keçirildi) Göylünün

təşkilatçılığı ilə Bakıda orta məktəbdə, İnamlının təşkilatçılığı ilə

Yasamal rayonunda məktəblərdə Soylu Atalının öyrəncilər və

öyrətmənlərlə görüşləri keçirilmişdir.

17 Köçəri Ayında İnamlının təşkilatçılığı ilə Nizami rayonunda

orta məktəbdə Soylu Atalının görüşü keçirilmişdir. Görüşlərdə Asif

Ata ideyaları, Azərbaycanın dəyərləri izhar olunmuş, öyrəncilərin

sualları cavablandırılmış, sonda Ocaq ədəbiyyatları hədiyyə

edilmişdir.

Ocaqda Ailələrin “Ailə Günləri” ardıcıl keçirilmişdir. Belə ki,

“Uluyol-Hünər” və “Ulufərəh” Ailələrinin 14 “Ailə Günü”, “Ata-

gün” Ailəsinin 9 “Ailə Günü”, Mərasim və Bayramlar (14 tədbir)

keçirilmişdir. Toplam olaraq Ocaq “Qutsal Öyrənim Günləri” ilə

birlikdə il ərzində 43 tədbir həyata keçirmişdir.

Mərasimlərin ciddiliyi və məsuliyyəti, hal ucalığı və müqəddəs-

liyi daim artan durumdadır. Mərasimdə Ata hüzurunda olduğumuzu

daim hiss edirik və bu hal ömrümüzə, duyğularımıza, düşüncə-

lərimizə hopur.

Bayramların da davamlı keçirilməsi və yeni-yeni insanların cəlb

olunması ardıcıllaşır.

“Qutsal Öyrənim Günləri”nin ardıcıl keçirilməsi də xüsusidir.

Atanın öyrənilməsi, şərh edilməsi, Ocaqçıların Atanın ideyalarını

dərk eləməsi baxımından bu tədbir öz adını təsdiqləyir. Eyni

zamanda yeni-yeni adamların cəlb olunmasında da bu tədbirlər rol

oynayır.

12

35-ci ilin mühüm uğurlarından biri də “Ata Yolu” dərgisinin başa

gəlməsidir. Dərgidə Atalığın, Peyğəmbərliyin yeni anlamı, son

illərdəki Ocaq uğurları, Ata Amalının xalqlaşmasının tarixi və ruhani

kökləri, Ata ideyalarının zəruriliyi, Ocaqçılıq mahiyyəti, Ocaq gün-

sırası, ilsırası, Ocaq tədbirlərindən yazılar əks olunmuşdur.

“Atagün” Ailəsinin “Ailə Günü” tədbirlərinə Ocaqçıların və Ocaq

dostlarının səfəri, hər gedişdə yaxın bölgədə görüşlərin keçirilməsi

mühüm addımlarımızdandır. Eyni zamanda Günev Atalının ardıcıl

söhbətləri, xalqın içinə gedişləri Ocaq uğurlarındandır. Yurdda kök

salmaq o deməkdir ki, elə bir ömür qurulur ki, onun işığı Xeyiri

sevindirir, Şəri acıqlandırır. Günev Atalının da aqibəti Amallaşdıqca

sorağı ətrafa yayılır – əməlləri, halı, ömrüylə. Bu yöndə Elananın ona

arxadaşlığını da xüsusi vurğulamaq yerinə düşər.

Mətbuatda Atanın və Soylu Atalının ardıcıl çap olunması Ocağın

təsirini artırır. Eləcə də internet xəbər saytlarında Ocaq yazılarının,

tədbirlərinin yayımlanması. Bu yöndəki əməlləri ilə Göylü və Üstün

xüsusilə fəaldırlar.

Ocaq tədbirlərinin ardıcıl səsdən sözə çevrilməsi və kitablaşması

da tarixləşməkdədir. Bu yöndə Göylü, Üstün və Nurtəkin Atalıların

əməyi xüsusidir.

Göylünün öyünüləsi əməllərindən biri də “Atalıq Xilqəti”

filmlərinin başa gəlməsidir. Atanı təqdim etmək, ona düzgün baxışı

yaratmaq baxımından bu filmlərin önəmi çıxdur.

36-cı ilin “Ocaq Günsırası” çap olundu.

35-ci ilin mühüm faktlarından biri də Ocağın Yükümlüsü Soylu

Atalının “İnsanlığın İnam Yolu” kitabının çap olunmasıdır. Asif Ata

Amalını, Yolunu, işini anlamaq baxımından bu kitab olduqca

önəmlidir. Kitabın hazırlanmasında Göylünün və Nurtəkinin əməyi

vardır. Çap olunmasında isə Güntayın və Göylünün fədakarlığını

ayrıca vurğu etmək lazımdır.

13

Ocaqçıların səfərlərinin artması, fəallaşması da öyrənilməyə layiq

hadisələrdir. İnamlının görüşlər təşkil etməsi, Göylünün saysız

əməlləri, fədakarlığı, Üstünün fəallaşması Ocaq mühitinin bəhrəsidir.

Hər tədbir, mərasim, görüş ruhani əhvala kökləyir bizi. Ruhani

əhvalımızın təməli də Soylu Atalının ömründən gəlir. Ruhani əhval

nə deməkdir? Hər şeyin mahiyyətini anlamaq – insanları, müna-

sibətləri, gedişatı, həyatı, dünyanı. Anladıqca ağırlaşmaq, daha dərin-

dən yaşamağa çalışmaq. Çalışdıqca yetkinləşmək, arılmaq, durul-

maq, doğmalaşmaq. Çalışmadıqca hər şey yadlaşır. Sevginin qədrini

bilmək, aqibətinin yiyəsi olmaq, yükünün fərəhini və məsuliyyətini

daşımaqdır ruhani əhval. O əhvala dolduqca dolmaq olur. O əhvala

dolduqca doyulmaz olur. Ona görə də onu qorumağa, artırmağa

çalışırıq. Bu əhvalın nəticəsidir ki, doğmalığımız da artır, əməllə-

rimiz də, Ocaqçılığımız da”.

(Nurtəkin Atalı Ocağa gəlişi münasibətilə Güntayı qutladı – G.A.)

Sonra yazdığı yazını oxudu: “Yaratmaq üçün yaranmaq gərək. Çünki

başlanğıcını hardansa götürməlidir yaradıcılıq. Özündən başlamalı.

Günəş kimi içindən yanmalı ki, yandırsın. İşıqlansın ki, işıqlandırsın.

Sevgiylə yoğrulmalı, fədakarlıqla doğrulmalı. Yaranmaq özüylə-

döyüş deməkdir. Özünü yaratdıqca əməllər yaranır. Özünü yarat-

dıqca münasibət doğmalığı saçılır üzdən, gözlərdən, sözlərdən. Özü-

nü yaratdıqca kim olduğunu anlayırsan. Hardasan, hardan gəlib hara

gedəcəksən, dünənin nədir, bugünün nə, sabahın nə olmalı? Suallar

cavabını tapmalı. Suallar yolun başlanğıcı, cavablar yolun davamı.

Bütün cavabların ünvanı birdir – Ata Yolu”.

İnamlı Atalı Ataya səcdə ilə sözünə başladı: “Bu bayramın

yaradılması xəlqi dəyərlərin yaradılmasıdır. Asif Ata deyir ki,

dəyərsiz xalq yoxdur. Xalqın xalq olması üçün vacib şərtdir dəyərlər.

İndiyə qədər başqa yeni ili qeyd etmişik. Ancaq indi özümüzə yiyəlik

duyğusu ilə bu bayramı qeyd edirik. Asif Ata onları bərpa eləmək

14

üçün Ocağı yaratdı. Yəqin ki, gələcəkdə Asif Atalar, Soylular,

Günevlər yaranacaq. Başqa yeni bir dəyərlər yaradacaqlar. Təkcə

“Azərbaycanımız – Azərbaycanlığımız” dəyərlərindən ibarət olma-

yacaq. Bu xalq dəyərlər yaradacaq”.

Soylu Atalı: “Bağışla, sözünü kəsirəm. Xalqımızın içində dərin,

güclü təməl var. Sabah Soylular, Günevlər yaranacaq, ancaq Asif

Atalar deyimi yoxdur. Bunu biz özümüzə deməliyik, qorumalıyıq.

Çünki Mütləqə İnamlar olmayacaq. Mütləqə İnam vahiddir, onun

yaradıcısı da vahiddir. Xalqımızın bundan sonra yaradacağı dəyərlər

də elə “Azərbaycanımız– Azərbaycanlığımız” sisteminə aid olacaq.

Bu xalqımızın mahiyyətinin bir hissəsi deyil, sistemidir.

İnamlı Atalı: “Doğrudur, əslində indi hazırlaşdığım fikirlər də

Asif Atanın vahidliyini ifadə edəcək… Asif Ata təlimi bu xalqın

yaranmasına köklənib. Bu xalq başqalarının gözünə kiçik görünsə də,

sabahı böyükdür. Azərbaycan xalqı Asifçilər xalqı kimi tanınacaq.

Bu xalqın ruhani yaradıcısı Asif Ata olacaq.

Asifçilik təlimi bu günə qədər yaranmış təlimlərlə müqayisə

olunmur. Təməl prinsiplərdə olan həqiqət insanı işığa çıxarmalıdır,


15

başqa təlimlər insanı qaranlığa aparır. Qaranlıq məqamlar çoxluq

təşkil edir. Təməl prinsiplərindəki ehkam, isbat olunmayan qaranlıq

məqamlar. Atanın təlimi elmə, idraka, parlaq zəkaya, vəcdə, vəhyə,

ehtizaza əsaslanır. Başqaları isə daha çox xurafata, ibtidai inanclara,

bir də qeyri-şüuri hədə-qorxulara əsaslanır.

Dünən axşam içimdə sorğular yarandı. Oxumaq istədim. Əlimə

keçən Soylu Atalının “İnam sorağında” kitabı oldu. Bu kitabı bir

dəfə oxumuşdum. Asif Atanın İnşaat Mühəndisləri İnstitutundakı

görüşünü ifadə edən bölümdən başladım oxumağa. Bir də gecədən

keçmiş duyuq düşdüm ki, kitabı yarıdan çox oxumuşam. Soylu

Atalının duyğuları, düşüncələri mənim ömrümə işıq saldı. Səhər

tezdən o kitabı özümlə işə götürdüm. İş yerimdə mənim bir guşəm

var. Orda kitab oxuyuram. Orda oxudum ki, Soylu Atalı Asif Atanı

Borçalıya aparır. O zaman Soylu Atalının ata-anası, qohumları Asif

Atanın kim olduğunu anlayanda onunla (Soylu bəylə) söhbət etmək

istəyirlər ki, Asif Atadan əl çəksin. Soylu Asif Atanın yanına

gedəndə Ata hiss edir ki, nəsə olub. Ata Soyluya təskinlik vermir,

ona deyir ki, sənə çox inanıram. Kitabın bu məqamında mən kövrəl-

dim və ağladım. Asif Atanın gənc, dəliqanlı bir oğlanın dalınca

Borçalıya getməsi, ona ümid bəsləməsi. Bu qədər xalqının dərdini

başa düşür, o xalqın içindən kürək söykəməyə, inanmağa insan

tapmır, tanımadığı bir gəncin əzablarına ümid edir.

Birinci dəfə Norveçdə də mən belə kövrəlmişdim. Avropaya

getməzdən qabaq Soylu Atalı məni Asif Atayla, həqiqətlə üz-üzə

qoymuşdu. Mən küçədə həsrətlə, səbirsizliklə gözləyirdim ki, Soylu

Atalı işdən gələndə məni görsün və evinə dəvət eləsin ki, söhbət

edək. Bəhanələr axtarırdım görüşməyə. Hər gün bir toxum atırdı

içimə. Avropada olanda iş vaxtı mənim Azərbaycançılıq, vətən

duyğularım birdən oyandı, Soylu Atalıyla söhbətlərim yadıma düşdü,

hönkürdüm. Birinci dəfə göz yaşım belə olub…

16

Ocaqçılığı anlamağım baxımından yazı yazmışam, onu oxumaq

istəyirəm:

Ocaqçılıq – İmtinaçılıqdan başlayır. Özündəki eybəcərliklərlə

döyüşdən. Dünyada, həyatda, insanda gördüyü eybəcərliklərə qarşı

döyüşdən. Bu döyüş insanda imtina tələbi yaradır.

Ocaqçılıq – özünü öyrənmək – özündəki şər duyğuları tanımaq,

onlara qarşı döyüşmək və özünü yendən yaratmaqdır.

İnsanı görmək – tanımaq bacarığı.

Göz gördüyündən artığı görür. Dünyaya, həyata, insana ağlın

deyil, ruhun gözüylə baxır. Dil fərqli danışır, ürək fərqli düşünür –

hərcayilikdən təmizlənən ömrə müqəddəslik gəlir.

İnsanlıq adlı mahiyyətinə bərabər ömür yaşamaqdır Ocaqçılıq.

Təhqirlərə, təqiblərə, dışlanmağa uğradıqca Ocaqçının ömür sevdası

baş tutur. Deməli, hamının dediyini yox, Mütləqin dediyini deyirsən.

Hamının gördüyünü yox, Mütləqin gördüyünü görürsən. Hamının

səcdə etdiyinə yox, Mütləqə səcdə edirsən. Axına qarşı üzmək

hünəri.

Ocaqlaşmaq – Mütləqləşmək istəyidir – zamandan, mühitdən,

şəraitdən üstün yaşamaq tələbidir.

Hamının biri yox, hamıdan fərqlənmək ucalığı. Bu tələb insanda

əsarətdən azad olmaq imkanı yaradır.

Zaman insanı özünə bağlayır – özünə uyğun yaşadır, əslində

məhv edir – sonsuzu sonlu edir. Ocaqlaşmaq zamanüstü ömürdür.

Mühit – insanı özünə tabe edir – insanı istədiyi şəklə salır. Alçaldır,

süründürür, əşyalaşdırır – sonda məhv edir. Ocaq “insanı mühit

formalaşdırır” deyimini rədd edir, “mühiti insan formalaşdırır”

fikrini irəli sürür. Ocaqlaşmaq – mühiti formalaşdıran insan ömrü

yaşamaqdır. Şərait insanı dar, məhdud çərçivəyə salır – onu özüylə

məşğul olmağa imkan vermir, insanı maddiyyat əsarətinə salır –

simasızlaşdırır, kölələşdirir.

17

Ocaqlaşmaq – şəraiti saymır, üzünü, sözünü sabaha tutur –

əbədilik qazanır. Həyat zamana, mühitə, şəraitə uyğun insan yetirir.

Həyata gətirir – yaşatmadan öldürür. Əzəli, əbədi, sonsuz, kamil

mahiyyətə malik olan insan öz daxili qüdrətini aşkarlamadan torpağa

gömülür. Bu səbəbdən də dünyanın, həyatın, insanın gözəlləşməsi,

aliləşməsi – kamilləşməsi baş tutmur. Dünyanı da, həyatı da, insanı

da gözəlləşdirən, mənalandıran, onları özlərindən yüksəyə qaldıran

insan olmalıdır. İnsanı isə Ocaq yaradır. Ocaq bu qüdrətə malikdir.

Ocaq ucalıqdır. İmtinaya yetmək ucalığı.

Hərcayilikdən imtina – Müqəddəsliyə – əbədiliyə tapınma.

Təmənnasızlığa yetmək ucalığı.

Fədakarlığa yetmək ucalığı.

Ruhani yaşamaq ucalığı.

Mütləqə İnam ucalığı.

İnsanın insandan böyük mənasına, qüdrətinə inanmaq ucalığı.

Dünyanın dünyadan böyük mənasına inanmaq ucalığı.

Dünyanın, insanın Əzəli, Əbədi, Sonsuz, Kamil mahiyyətinə

inanmaq ucalığı.

Mahiyyətin gerçəkdən üstünlüyünü dərk etmək ucalığı.

Həqiqəti görmək – göstərmək ucalığı.

Dünyanın beş günlük deyil, Əzəli, Əbədi, Sonsuz olmasına

inanmaq ucalığı.

“O dünya, bu dünya nağılını rədd etmək qorxmazlığı.

Cənnət-cəhənnəm, hüri-pəri cahilliyinə qarşı iradə ortaya qoymaq

cəsarəti.

“Dini İnamla əvəz eləmək” ideyasına qulluq etmək ləyaqəti.

Özüylədöyüş vasitəsilə ruhani qanunlar əsasında yaşamaq fərəhi.

Vətənə, millətə, qədimliyə, milli dəyərlərimizə sevgili münasibət.

Özündən keçən vətənindən keçməz.

18

Ocaq bu kimi möhtəşəm səviyyəllər tələb edir Ocaqçıdan.

Ocaq – Asif Ata ömrüdür. Mütləq ruhani ömür!

Ocaqçılıq Soylu Atalı ömrüdür – ruhani ömür, çağıran, cəzb edən,

yetirən ömür, fərəhli ömür – İmtinaçı ömür.

Günev aşiqliyi – fədakarlığı, təmənnasızlığı. Göylü ömrüdür –

Amal fərəhçiliyi, ruhani inad, ruhani yeriş. Nurtəkin ömrüdür –

ruhani fərəh, ruhani fədakarlıq, ruhaniyyat aşiqi. Üstün ömrüdür –

ruhani dirçəlmə… Atamız Var olsun!”.

Soylu Atalı: “Yaxşı halnan oxudun, fərəhin artır. Arzumuz odur

ki, özünün istədiyin kimi, daha böyük səviyyələrini təsdiq edəsən.

Onda Atanın işinə yiyəlik gücümüz çox artacaq”.

Günev Atalı: “Əvvəl Güntayın gəlişini qutlayıram. Böyük ümidlərlə

yanaşıram ona. İlk görüşdə insanda başqasına qarşı duyğu, ya söz

adamın içindən boy verir. Mən Güntayı görəndə cəngavərim dedim.

Təbii ki, ruhani cəngavərlikdən gedir söhbət. Ruhani cəngavərliyini

doğrultsun, sevindirsin bizi qardaşımız.


19

Asif Atanın Ocağına gəliş elə-belə gəliş deyil. Atanın sağlığında

hər mərasimdə 7-8 nəfər ardıcıl gəlirdilər. Yer çatmırdı. Ancaq hər

gəliş gəliş deil. Nəticə də göz qabağındadır. Əgər aşiqliyə çatmırsa,

gəlişin asanca da gedişi olur…

Bu müddətdə çox müşahidələr elədim. Mən özümün əməllərim

haqqında düşünəndə elə bilirdim ki, deməyə heç sözüm yoxdur. Elə

bilirdim ki, heç nə eləməmişəm. 35-ci ilin gündəliyini açdım,

özümün fəal olmayan Evlad olduğumu düşünə-düşünə bu qədər işlər

görmüşəmsə, gör Ocaqda nə qədər işlər görülüb. Mən indiyədək 35-

ci ildəki qədər Ocaq uğuru görməmişəm. Həyatın içindən, xalqın

özündən Ocağın sədalarını bu ilki qədər eşitməmişəm. Bu qədər

fərəhli yaşamışam. Gedişat göstərir ki, əməlli-başlı iş gedir. Bu

ardıcıllıqla, gedərsək, daha ciddi uğurların şahidi olacağıq. Müəyyən

dövrdən sonra da xalq öz Ocağını, Peyğəmbərini, İnamını tanıya-

caq… Bəzən mənə sual verirlər ki, nə tikirsən, deyirəm ev tikirəm.

Nə evi – İnam Evi. Bilirlər İnam Evi nə deməkdir. Amal Bağında

Məbədin tikintisi ağıllara yavaş-yavaş çatır. 300 milyonluq bir

etnosun özünün Ruhaniyyat evi yoxdur. Ərəbçiliyə tapınıb, kimliyini

itirib. İndi də ideoloji cəhətdən Avropaçılığa tapınır. Hamısının da

acısını çəkməkdədir. Bilmir hansından yapışsın, özünü harda ifadə

eləsin. Çünki özülü yoxdur. İndi İnam Evində özünü tapmalıdır. Bu

bir ünvandır. Müqəddəs xalqyaratma ünvanıdır. Asif Ata Peyğəm-

bərliyini xalqa vermək ünvanıdır. Fərəhim yerə-göyə sığmır. Ona

görə ki, Ocağın uğurlarını eşidirəm. Möhtəşəm sədalar eşidirəm.

Yaranma görürəm. Həm də onun iştirakçısıyam. Yüzlərlə adama söz

demişəm, haray çəkmişəm. Onlarla ünvana getmişəm. Ən çox

Ağcabədi, Beyləqan bölgəsində olmuşam. Bu il söz verirəm ki, bu

iki bölgədən də qırağa çıxacam. Səfərlər edib söz deyəcəm. Ən azı

Beyləqandakı, Ağcabədidəki havanı oralarda da yaradacam.

Deməsinlər ki, Asif Atanı tanımırıq. Bu iki bölgədə kimdən soruşsan

20

ki, Asif Ata haqqında nəsə eşitmisiniz, o saat təsdiqləyəcəklər…

Asif Ata “Məcnunum” demişdi mənə. O vaxt özümdə o Məcnunluğu

hiss eləməmişəm, görməmişəm də. Bəlkə həvəs, bəlkə şöhrətpə-

rəstlik gətirmişdi məni Ocağa. Amma Asif Ata dedi ki, “O, Məcnun

kimi gəldi Ocağa”. Bəli, Atanın məcnunuyam – Onun ideyalarının,

peyğəmbər harayının vurğunuyam… Yeni ilimiz uğurlu olsun!

Atamız Var olsun!”.

Üstün Atalı Ataya səcdə ilə sözünə başladı: “Bu günün fərəhini

əvvəlki illərdən daha artıq hiss edirəm. Çünki əvvəlki illərdən fərqli

olaraq, bu ilə qatqım daha çox oldu. Bu, məni fərəhləndirir. Yeni il

halıma yeni əməllərin tələbi ilə gəlir. Güntay qardaşımızın gəlişi

Ocaqda özümə arxa, dayaq hissi gətirir. Bu hiss məni daha da irəli

getməyə həvəsləndirir. Hamınızı təbrik edirəm. Yeni ilimiz qutlu

olsun.”.

Ulusəs Atalı Güntayı qutladı və Yeni ilə təbrik sözünü söylədi.

Ocaq Yükümlüsü Mərasim hədiyyələrini Ocaqçılara təqdim etdi.

34-35-ci illərin tədbirlər kitablarının elektron variantı, 35-ci ilin

Mərasimlər və Bayramlar kitabları, Göylünün Güntaya hazırladığı

foto albom hədiyyə verildi.

Evladlıq Nişanələri Ocaq Yükümlüsü Soylu Atalı tərəfindən Yol

sözü ilə təqdim olundu.

Bununla da Mərasim başa çatdı.

Günəş Ayı, 36- il. Atakənd.

(mart, 2014. Bakı.)

21



Ata-Ocaq ilsırasının 36-cı ili

Qutsal “İnsanilik” Bayramının

GEDİŞATI

Gün: 14 Günəş Ayı (mart);

Yer: İnam Evi;

Başlanır: saat 15.00

İnam Evi Ocaq Ruhunda hazırlanır. Təşkilati işlərə Göylü Atalı

və İnam Evinin Odqoruyanı Ulusəs Atalı sorumludur.

İnam Bayrağı gətirilir. 6 ideyanı əks etdirən 6 məşəl yandırılır,

Bayram üstə söz deyilir.

Hamı: “Ata Ruhuna Pənah gətirmişik!”

“Təbiətdəki Mütləqlə Gündüz Təması”nı – Göylü,

“Ataya Günorta Ricası”nı – İnamlı deyir.

Ocaq Yükümlüsü Soylu Atalının Bayram Sözü dinlənilir.

Bayram Qonuları:

1. Ataya qədər olan ideya sahibləri İnsanlığı hansı səviyyədə

təsdiq ediblər? – Günev, Nurtəkin;

2. Özüylədöyüş əslində dünyadakı eybəcərliklə döyüşdür, yəni

daxili şəri döymək ictimai şəri islah edir – Göylü, Üstün;

3. İnsaniliyin Mütləqə İnam ideyasına bağlı olaraq Bayramlaş-

ması özündə hansı məziyyətləri daşıyır? – İnamlı, Güntay.

(Mövzulara hər kəs münasibət bildirə bilər)

İzharlar arası saz və ya muğam səslənir.

22

Bayram üstə ruhani hədiyyələr Ocağa təqdim olunur.

“İnsanilik Şərqisi”ni – Üstün,

“İnsanilik Bayramı üstə Mütləqlə Təmas”ı – Göylü söyləyir.

Ocaq Yükümlüsü Ata Hökmünü çatdırır: “İnsanlaşın,

İnsanlaşdırın!”

Hamı: “İnsana and olsun, İnsaniliyə xidmət edəcəyəm!” – deyir.

Bayramın mərasim hissəsi başa çatır.

“Ata Ruhunu Ürəyimizdə aparırıq!”, “Atamız var olsun!”

Bundan sonra çay süfrəsi ətrafında Bayramlaşma – doğmalaşma

davam edir.

CARLAR:

Ata Amalı – İnsaniliyin təsdiqi – Bəşərin nicatı!

İnsanilik Bayramı – Ruhaniyyatın maddiyyat üzərində

qələbəsinin izharı!

İnsanilik Bayramı – Ruhun bədən üzərində qələbəsinin fərəhi!

Gedişatı yazdı: İnamlı Atalı

4 Günəş Ayı, 36- il. Atakənd.

Qəbul olunur.

Ocaq Yükümlüsü Soylu Atalı

5 Günəş Ayı, 36-il. Atakənd.

23

Qutsal “İnsanilik” Bayramında deyilmiş fikirlər

Asif Atanın – İnam Atanın Mütləqə İnam Ocağı 14 Günəş Ayı, 36-

ildə (mart, 2014) “İnsanilik” Bayramını həyata keçirdi.

Öncə Bayram quralları icra olundu...

Ocaq Yükümlüsü Soylu Atalı Ataya səcdə ilə sözünə baş-

ladı: “Yurdumuzun əsarət altında olduğu bir zamanda, Sovetlər

çağında Asif Ata adında bir ər qopdu soyumuzdan (Dədə Qorqudda

deyildiyi kimi). Azərbaycanın özündən ayrılmasının dərdini öz

ürəyinə yüklədi. Heç kimi eşitmədi hələ gənc yaşlarında. Atasını,

anasını sevə-sevə eşitmədi. Deyirdilər Azərbaycanın dərdiylə məşğul

olma, özünlə məşğul ol və şöhrət yarat. Özünə mülk yarat, yüksək

vəzifələrə yet. Amma həqiqətlə ünsiyyətdə idi Asif Ata.Həqiqətlə

doğmalaşmışdı və o deyirdi ki, həqiqətini tapan insan heç vaxt ondan

üz döndərə bilməz. Ona görə atasını eşitmədi, anasını eşitmədi,

özünü eşitdi, qəlbini eşitdi və öz dünyabaxışını yaratdı, öz fəlsəfəsini

yaratdı. Azərbaycanın ruhani mahiyyətini ifadə eləyən, mənəviy-

yatını göylərə qaldıran “Azərbaycanımız – Azərbaycanlığımız” dəyər

sistemini yaratdı. Onun harayını çəkdi. Təqiblərə uğradı. Çünki Milli

idi. Çünki İnsani idi. Çünki Bəşəri idi. Amma onu təqib edən Dövlət

Təhlükəsizlik Komitəsi SSRİ idi. Yəni imperiya idi. Ona görə də

təqiblərə uğradı. Ağzından vurdular. Millət haqqında danışma

dedilər. Millətçilik eləyərsən, onda yüz damğa vurarıq sənə... Vurdu-

lar da. Antisosialist, antikommunist, antimarksist, pantürkist,

klerikalist, nə qədər damğalar vurdular. Özü deyirdi ki, bu damğadan

biri bəsdir ki, bir adamı nəinki həbs eləsinlər, hətta edam eləsinlər.

Amma nə yaxşı ki, açılmışdı, aşkarlanmışdı. İmperiya ona heç nə

eləyə bilmədi, eləmədi, daha doğrusu. Dünyaya səs salmaq istəmədi

imperiya. Dünyaya səsi çıxmışdı Asif Atanın. Türkiyədən tanımış-

dılar, Avropadan tanımışdılar. Ona görə də qaldı və öz Yurdunun

harayını çəkdi. 90-cı illərə qədər Azərbaycan mətbuatı qapılarını

onun üzünə bağlamışdı. Çap eləmirdilər. Auditoriyalara buraxmır-

dılar. Çünki 1979-cu ildə onun auditoriyalarını tanımışdılar və

bağlamışdılar. 1975-ci ildə “Etik-estetik tərbiyə klubu” yaratmışdı.

Orada inadla Azərbaycanın mahiyyətini ifadə eləyən dəyərlərin

24

harayını çəkdi. Onun milli ruhu diriltməsindən duyuq düşən rəsmi

qurumlar bağladılar onun “Tərbiyə Klubu”nu. Dönmədi işindən,

əqidəsindən, yolundan.

Asif Atanın ölümündən sonra da biz çoxsaylı görüşlər keçiririk.

Təkcə mətbuatda çıxışlarla yetərlənmirik. Azərbaycanı qarış-qarış

gəzirik. Bu vaxta qədər Azərbaycanın 40-dan çox rayonunda olmu-

şuq, kəndlərində olmuşuq. Gəncləriylə, ziyalılarıyla, sadə insanla-

rıyla görüşlər keçirmişik, söhbətlər aparmışıq. Dərdimiz də nədir?

Azərbaycanlıların ağlında Azərbaycan obrazı yaratmaq. Xalqın

ağlında Azərbaycanın varlığını obrazlaşdırmaq. Yoxdur Azərbaycan

obrazı insanlarımızın ağlında. Mən çox insanlarla söhbət eləmişəm.

Hətta özünü ziyalı sayan insanlarda da bu belədir, təəssüf ki. Öz

yurdumun insanlarını – soydaşlarımı aşağılamıram. Yurduma sevgim

sonsuzdur. Mən insanların ayağının altına çiyin verməyə hazıram.

Yetər ki, o, öz milləti, vətəni üçün söz desin, ayağa dursun. Amma

fakt faktlığında qalır...

Bizi, bir xalq olaraq, zaman-zaman özümüzə o qədər yadlaşdı-

rıblar ki, o qədər bəsitləşdiriblər, balacalaşdırıblar ki, bilmirik

yurdumuzun yönü haradır, dəyəri nədir. Bilmirik hardan gəlib hara

gedirik. Yadlaşdırıblar özümüzü özümüzə. Ona görə də insanları-

mıza deyəndə çaşırlar çox vaxt. Hətta ziyalı sayılan adamların belə,

ağlında Azərbaycan obrazı yoxdur. “Azərbaycan nədir sənin üçün”

deyirsən, başlayır ki, Azərbaycan 9 iqlim ölkəsidir, neft ölkəsidir.

Belə Azərbaycan olar? Sonra heç nə deyə bilmir. Niyə? Çünki

Azərbaycana bugünkü gözlə baxır. İndiki gözlə baxanda Azərbaycan

məhv olub. Nə varlığı varlığa bənzəyir, nə mənəviyyatı, nə mədəniy-

yəti, nə dəyəri özününküdür. Geyimindən tutmuş davranışına qədər

hamısı yadlaşıb. Küçələrimizi də görürsünüz. Azərbaycanda özünə

xas bir şey tapa bilmirsən. Amma televiziya bar-bar bağırır – “biz

çox gözəl inkişaf yolu keçmişik. Tərəqqi başdan aşır. Hər şeyimiz

əladır”. Heç nəyimiz əla deyil. Yüksək texnologiyaların işləməsi

xalqın mənəviyyatının yüksəlməsi demək deyil.

25

Biz üzümüzü tuturuq Asif Ataya. O, bizə Azərbaycanı tanıdır,

öyrədir, sevdirir. Mən Borçalıda doğulmuşam. Borçalıda mən

Azərbaycan tarixini bilmirdim. Gürcüstan tarixi öyrədirdilər bizə.

Yalnız təxminən bilirdim ki, Borçalı nə vaxtsa Azərbaycan torpağı

olub. Bu az idi. Ömrümdə bir dəfə əsgərlikdən gələn vaxtlar cəsarət

göstərmək istəmişdim. Hər tərəfdən ağzıma vurdular. Nədi-nədi

deyirdim ki, Borçalı Azərbaycandır. Hərəsi bir yandan ağzıma vurdu

ki, səsini çıxartma, yoxsa səni içəri salarlar. Sovet vaxtı idi. İndi nə

dəyişib ki? Həşirə düşdük. Həşirə saldılar bizi. Demokratiya həşirinə

saldılar. Amma iki min ildir demokratiya ölü doğulub. Yoxdur

demokratiya Azərbaycanda. “Xalq hakimiyyəti” sözü cəfəngiyyatdır.

Xalqın üzərində hakimiyyət var. Feodalizm dövrünün öz demok-

ratiyası var idi. Quldarlığın öz demokratiyası var idi. İndi də

kapitalizmin öz demokratiyası var. Pulçuluq demokratiyası. Kimin

pulu varsa, qanun onun mövqeyi üçündür. Demokratiya pullular

üçündür. Amerikada milyardlarla pulu olan prezident seçilir. Çünki

xalqa özünü sırıdır, televiziyaya o çıxır. Sizin hansı biriniz

televiziyaya çıxıb təbliğ edə bilərsiniz ki, mən də bu xalqı sevirəm?!

Heç biriniz. Çünki heç birinizin cibində o pul yoxdur. Nə qədər


26

istəyirsən xalqını sev, istəyirsən onun dəlisi ol. Səni heç yaxın

buraxmazlar. Bizim ölkəmizdə də kimin pulu varsa, onu seçkilərə

buraxırlar. Bir də pullulara lazım olanları.

Asif Ata ömrünü Azərbaycana həsr edib. Azərbaycanın yeganə

filosofudur ki, Fəlsəfənin onunla bağlı ontologiyası yaranıb.

Azərbaycandakı çoxluq diplom filosofudur. 5 söz yazıb puluyla,

dost-tanışı ilə fəlsəfə elmlər namizədi olurlar. Ona görə də nə baş

verirsə versin, insandan qıraqda baş verir. Tərəqqi insandan qıraqda

baş verir. İctimai tərəqqi yoxdur. Körpüləri nə qədər istəyirsən çox

tik. Nə qədər istəyirsən göydələnlər tik. Onun insana dəxli yoxdur.

İnsana belə dəxli yoxdur ki, içində yaşayan insandır, söz yox. Amma

o tərəqqi insanlığa xidmət eləmir. O tərəqqi sürü yaradır. Ona görə

biz, Asif Atanın Ocağı olaraq, Onun çağırışını hər yerdə deyirik:

“İnsanlaşın – İnsanlaşdırın”. Bəzən xətirlərinə dəyir, deyirlər, biz

insan deyilik? Mən illər öncə içimə baxdım, gördüm ki, insan

deyildim. Aldatmadıq özümüzü. İçimizdə hər cür balacalıq vardı.

Toplumumuzda, bölgələrimizdə tərbiyəli adamlar var. Amma tərbiyə

insanlığın aşağı pilləsidir. Tərbiyəylə insan yol gedə bilmir. Mühit

korlayır onun tərbiyəsini. Ona görə Asif Ata Özüylədöyüş ideyası

verdi. O dedi ki, bəşər övladı dünyaya məxluq kimi göz açır.

Məxluqun vətəni yoxdur. Məxluqun həqiqəti yoxdur. Məxluq

ədalət tanımır. Məxluq yalnız öz qarnını tanıyır. Özü üçün yaşayır.

Dəyər yoxdur onun üçün. Təəssüf ki, məxluq səviyyəsində qalır

çoxluq. Məxluq səviyyəsində qalan çoxluq sürüyə çevrilir... Asif Ata

deyir ki, bəşər övladı məxluq kimi doğulur, adam kimi böyüyür,

İnsan kimi qurulur, fəlsəfi dilnən desək, yenidən doğulur. Məxluq elə

heyvan kimi bir şeydir. Əgər onun üçün ədalət, həqiqət, dəyər, vətən

yoxdursa, elə heyvandır. Adam həqiqətdən danışar, amma həqiqət

uğrunda bir addım atmaz. Ədalətdən danışar, ədalət uğrunda bir

addım atmaz. Vətənindən bol-bol danışar, amma lazım gəlsə, vətən

üçün ölümə getməz.

Bir haşiyə çıxım. Mənim böyük övladım cəbhə bölgəsindədir.

Ermənilərlə üz-üzə səngərdədir. Özü də Ocaqçıdır. Mən Ağcabədidə

görüş keçirirdim, söhbətlər aparırdım. Orada övladımın cəbhə

bölgələrindən birində olduğunu bildilər, mənə yaxınlaşıb dedilər ki,

27

sizin adamınız var uşağı ön cəbhədən arxa cəbhəyə çəkmək üçün?!

Mən onlara dedim ki, sizə bir saatdır vətən sevgisindən danışıram,

millət sevgisindən danışıram. Siz mənə deyirsiniz ki, oğlunu xalqın

balalarının arasından götür, gətir arxaya qoy. Mən onu eləyə

bilmərəm. Əlbəttə, mən atayam, mən bilirəm bu nə deməkdir. Mən

bilirəm orda fəlakət də ola bilər. Mən o fəlakəti yaşaya bilərəm,

amma qırmızı-qırmızı yaşaya bilmərəm. Sizin qarşınızda Azərbay-

candan, vətən sevgisindən danışa bilmərəm. Ayda bir neçə dəfə

xalqın balaları ilə görüş keçiririk. Biz onların ağlında vətən obrazı

yaradırıq. Mən necə onların gözünün içinə baxıb deyim ki, mən

vətənimi sevirəm, sizi də vətən sevgisinə çağırıram?! Mən onu eləyə

bilmərəm... Mən Asif Atanın ətəyindən tutmasaydım bəlkə də

eləyərdim.

Təxminən 20 il bundan əvvəl işlədiyim müəssisədə mən qumar

oynayırdım. Süfrə açırdıq araqlı-çaxırlı, yeyib-içirdik. Əyləncəli

oyunlar, nərd, domino. Günlərin bir günü, Asif Atanı azdan-çoxdan

anlamağa başlayanda ağlım çaşdı ki, mən neyləyirəm. Mən nə yük

daşıyıcısıyam, nə ömür yiyəsiyəm?! Bu ömür Asif Atanın dediyi


28

deyil. Bunları mən kitabımda da yazmışam. O kitabım çıxanda bir

sıra Amaldaşlarım narazı qaldılar ki, özün haqqında bunları niyə

yazırsan? Mən də deyirdim ki, bu ömrü mən yaşamışam. Mən

papiros çəkirdim. Təxminən 18 ildir papiros çəkmiərm, spirtli içki

içmirəm. Əyləncəli oyunlara mənim heç vaxtm yoxdur, həvəsim

yoxdur. İndi mən qələm-dəftərdən, kitabdan ayrıla bilmirəm.

Səfərdən, görüşlərdən ayrıla bilmirəm. Bu aqibəti mənə Asif Ata

öyrətdi. Onun yolunda əldə elədim. İçimə girdim gördüm ki, içimdə

balacalıqlar var. Gördüm ki, bu içlə nə desəm boğazdan yuxarı

olacaq. Bu içlə mən vətəni sevə bilməyəcəm. Bu içlə mən xalqımı

sevə bilməyəcəm. Ən yaxşı halda görüntü yaradacam özüm

haqqında. Ona görə də Asif Atanın özüylədöyüş ideyasını özümə

bayraq elədim. Özümü tanıdım, öz içimdəki balaca duyğularla

döyüşdüm. Hələ də ayrı-ayrı qüsurlarım qarşıma çıxanda özümü

döyürəm. Ayrı-ayrı qüsurlarım ortaya çıxanda deyirəm ki, bu, mənə

xas deyil.

Asif Ata niyə özüylədöyüş ideyası yaratdı? Hər kəs başqası ilə

döyüşür. Hər kəs başqasını qaralayır. Başqasının haqqında ağzına

gələni deyir. Hər kəs başqasını söyür, başqasıyla cırmaqlaşır. Heç

kim özüylə döyüşmür. El arasında buna deyirlər, “heç kim ayranına

turş demir”. Amma Asif Atanın yolu dedi ki, birinci öz ayranına turş

deməsən, onda həqiqət sözünü dilinə ala bilməyəcəksən. Həqiqət

səviyyəsinə qalxa bilməyəcəksən. Mənəviyyat qüsuruyla, idrak

qüsuruyla, iradə qüsuruyla yaşamaq olmaz. İdrak qüsuruyla yaşayır

toplumumuz. Cəfəngiyyata tapınır. Cəfəngləşir. Cəhalətləşir. Amma

bir tərəfdən də tərəqqi adından danışır. Eləcə də mənəvi qüsurları.

Bizə, bir xalq olaraq, bir sıra mətbuat da, televiziya da hamısı

antixəlqi şeylər öyrədir. Heç birində milli-mənəvi dəyərə rast

gəlməzsiniz. Nə yaxşı ki, arada-bərədə sazdan-muğamdan verirlər.

Amma bu azdır. Xalqın balalarını korlayanlar, tərbiyəsini korlayanlar

hamısı pul qazanır, xalqın varidatını yığır cibinə. Həm mənəviyyatını

uçurur, həm ləyaqətinə həqarət gətirir. Həm onun vətəninə həqarət

gətirir, həm də onun pulunu talayır. Və onlar olur xalqın başbiləni.

Bunlar hamısı Asif Atanın görümündə 60-cı illərdən (bu fəlakət)

qabarıb. Deyib və mübarizə aparıb. Təqiblərdən qorxmayıb. Diplom-

29

larını SSRİ-yə qaytardı. Ali Attestasiya Komissiyasına diplomlarını

qaytardı ki, sənin verdiyin filosofluq diplomları mənsəbpərəst,

əzbərçi ordu yaradır. Xalqına qarşı yaşayan mənəviyyatsız sürü

yaradır. İnsani və xəlqi ləyaqətimin qeydinə qalıb sizin diplom-

larınızı özünüzə qaytarıram. Qaytardı SSRİ Ali Attestasiya Komis-

siyasına. Amma bizimkilər rüşvət verir, pul verir diplom alır, sonra

da deyir ki, mən aliməm, mən professoram, mən akademikəm, sən

isə heç kimsən. Burdan yığışıb gedirlər Məkkəyə, orda həci olurlar,

gəlib burda pul qazanırlar, sənə də üstdən aşağı baxırlar: “Mən

həciyəm, sən heç kimsən”. Vətən dediyimiz məfhum, Millət

dediyimiz məfhum onun içindəki insanların qəlbində var ola bilər,

sevgisində böyüyə bilər. Əsilliyində böyüyə bilər, qeyri-əsilliyində

yox. Vətən dedyimiz məfhum Həmədandan başlayır düz Dəmirqa-

pıya (Dərbəndə) qədər. 1200 km bir coğrafiyanın içində, 410 min

kv.km-dən 69 min kv. km ərazimiz qalıb. Niyə qalıb? Çünki heç

kimin qəlbində vətən sevgisi bütövləşmədi. Xalqın ağzı bir yerə

gəlmədi. Hamını bir yerə bağlayan dəyər tanınmadı, sevilmədi.

Plüralizm nədir – Plüralizm xalqı dağıtmaq. Sənin öz fikrin var.

Olsun, əleyhinə deyiləm. Sənin öz fikrin osun. Amma fikrin olsun

da. Sən fikirlə məşğul olmursan axı. Sən düşüncəylə məşğul

olmursan axı. Amma deyirsən ki, mənim də öz düşüncəm var. Hüquq

oyunu oynayırlar. Sən o haqqa yetməmisən axı. Sən tüfeyli bir ömür

yaşayırsan, özün də deyirsən ki, səninlə mənim haqqım, hüququm

eynidir. Sənin yaşamaq hüququnun əleyhinə deyiləm. Çörək

yeməlisən, paltar da geyməlisən. Onun əleyhinə deyiləm. Amma

xalqın meydanına çıxıb deməli deyilsən ki, mənim də öz sözüm var.

Xalq böyük məsələdir, ciddi məsələdir. Bununla, yəni fikirlə, çox az

adam məşğul olmalıdır. Özü də sağlam düçüncəli, sağlam idraklı

insanlar məşğul olmalıdır, yerdə qalanlar onları eşitməlidir. Biri bizi

rusun ayağına bağlayır, biri bizi farsın ayağına bağlayır. Biri bizi

ingilisin ayağına bağlayır. Vahid bir xətt yarada bilmirsən bu ölkədə.

Bir-birini söymək, qara piarçılıq. Xalqın içində bir balaca mütəşəkkil

qüvvəyə çevrilmək imkanı yarananda içindən min dənə hoqqa

çıxardır. Vahid ideologiya yoxdur. M.Ə.Rəsulzadə ideologiyası

dedilər. Heç kim M.Ə.Rəsulzadənin yoluyla getmir. Yoxdur elə bir

30

şey. Mən demirəm M.Ə.Rəsulzadənin yolu yeganə ideal yoldur.

Amma indikilərdən qat-qat yüksəkdir... Baxın, biz Asif Atanın Ocağı

olaraq, 4 bayram keçiririk. Bir balaca Novruz bayramı bizə yaxındır.

Ona görə balaca deyirəm ki, Novruz bayramında məzmun qalmayıb.

Kimdir bayramı keçirən. Baxın, mənəviyyatımızı uçuranlar, çılpaq

atdanıb düşənlər, üzr istəyirəm, onlar Novruz bayramını rəsmi

şəkildə keçirirlər. Təkcə şəkərburayla Novruz bayramı olmaz.

Məzmun olmalıdır, məna olmalıdır... Bir az o bizə yaxındır, qalan

bayramların heç biri bizə doğma deyil, yaxın deyil. Bilmirsən nəyi

bayram edirlər. 12 ayın az qala yarısı bayramdır. İçində də heç nə

yoxdur. Asif Ata 4 bayram yaratdı. Hamısı da mənayla, məzmunla

bağlı. Biri bu gün “İnsanilik” Bayramı. İnsani məzmunu, İnsanilik

həqiqətini bayram edirik. Özümüz mərasimləşdiririk, doğmalaşırıq.

Sonda çay süfrəsində də doğmalaşırıq. Musiqi də milli musiqi. İkinci

bayramımız “Xəlqilik” Bayramı yayın birinci ayı, Şölə Ayının 13-də

keçiririk. Xəlqiliyi bayram edirik, milliliyi bayram edirik. Milli

ruhun varlığnı bayram edirik. Üçüncü bayramımız “Şərqilik” Bayra-

mıdır. Ata Ayının 12-si, sentyabr ayında. Niyə Şərqilik?! Asif Atanın

yolu – İnsanilik, Millilik – Türkçülük, Şərqilik və Bəşərilikdir.

Bəşəriyyətin əleyhinə deyilik, başqa xalqların əleyhinə deyilik.

Başqa xalqların dəyərlərinin əleyhinə deyilik. Biz başqa xalqların

dəyərsizliyinin əleyhinəyik. Bizim içərimizə zir-zibil doldurma-

larının əleyhinəyik. Biz nə rusun düşməni deyilik, nə ingilisin, farsın

düşməni deyilik. Bu xalqlara da düşmən gözüylə baxmırıq. Xalqlar

ayrı şeydir, dövlətlərinin yürütdüyü ideologiya ayrı şeydir.

Antiinsani ideologiyaların əleyhinəyik. Baxmayaraq ki, Şərqin özün-

də o qədər eybəcərliklər olub ki. Hərəmxana eybəcərliyi də olub,

şahların sarayında min cür əzazillik olub. Amma bəşəriyyət təkcə

bundan ibarət olmayıb. Sivilizasiya Şərqdə olub. Böyük fəlsəfə

Şərqdə yaranıb. Muğama bərabər nə var ki. Şərq xalqları birgə

yaradıb onu. Peyğəmbərlik hadisəsi Şərqdə yarandı. Böyük poeziya

Şərqdə yarandı. Budur əslində Şərqilik. Nə qədər ki, bunun qədrini

bilmirik, nə qədər ki, Avropadakı elmi inkişaf Şərqi dəyərlərlə

vəhdətdə olmur, birləşmir, onda bəşərilikdən danışmağın yeri

yoxdur. Birtərəfli tərəqqi olmur. Şərqi inkar eləmək, onu təkcə

31

cəhalətə bərabər götürmək olmaz. Şərqi təkcə hərəmxanalara bərabər

götürmək olmaz. Necə ki, biz Avropanı təkcə dağıdıcılığa bərabər

götürmürük. Onda gərək dünyadan əl çəkəsən, ona bərabər

götürəsən. Ona görə də Şərqiliyi bayram edirik. Və sonuncu dekabrin

12-si, Sərt Ayı Bəşəriliyi bayram edirik. Biz adamları dəvət edəndə

qorxurlar bəzən, çünki Heydər Əliyevin vəfat elədiyi gündür. Biz bu

bayramı ondan çox əvvəl qeyd eləməyə başlamışıq. Ona qalsa,

bugünkü gün də Babəkin edam olunduğu gündür. Mən qəti əminəm

ki, Asif Ata bu günü – Babəkin edam olunduğu günü bilmirdi, şərti

seçmişdi bu tarixi. Düzdür, bayram əyləncə deyil onsuz da. Babək

azadlıq meyarı idi. Mən İnsanlığın qələbəsi sayıram Babəkin

varlığını. Biz bu bayramları keçiririk. Əvvəl məzmunca, yəni

mərasim kimi keçiririk. Sonda çay süfrəsində də doğmalaşırıq. Fikir

mübadiləsi gedir. Mən hesab edirəm ki, xalqın keçirdiyi bayramlarda

mərasim hissəsi olmaldır, söz deyilməlidir. Niyə bayram edirik, nədir

bayramın səbəbi... Yubiley keçirirlər. Niyə keçirirsən. Gərək elə

mənalı ömür yaşayasan ki, o ömrü bayram eləməyə haqqın ola.

“Mənalı ömür yaşamışam, insan kimi yaşamışam, vətənimə xidmət

eləmişəm, millətimə xidmət eləmişəm”... Əsil mənada özünü təsdiq

edən insanlara keçirmək olar tədbiri, yubileyi. Gərək özü keçirməyə

onu, təvazökar ola. Bayram onun kimi. Niyə keçirirk bayramı.

Xalqın ömründə bir məna tapırıq, məzmun tapırıq və onu xalqın

özünə deyirik”...

Muğam ifaçıları Mirələm bəy, tələbəsi və Elbrus bəy dinlənildi.

Nurtəkin Atalı Bayramı qutlayaraq sözünə başladı: “Ataya qədər

olan ideya sahibləri İnsanlığı hansı səviyyədə təsdiq ediblər?”

İnsanlığın təsdiqi – Dünyanın insanlaşması deməkdir; Həyatın

ədalətlə, həqiqətlə idarə olunması deməkdir. İnsanın insana münasi-

bətinin təmannasız, fədakar, doğma, sədaqət duyğuları ilə təməlləş-

məsi deməkdir; İnsanın təbiətə münasibətinin insani olması demək-

dir. Bu varmı dünyamızda? Yoxdursa, demək ki, yaradılan yollar

yanlışdır. Ya da doğru yolların davamı olmamış, doğru yolla

gedənlər çətinliyə dözməmişlər, ya da məhv edilmişlər. Kimi

32

günahlandırmalı? Yenə də insanı. Öz yaratdığı özünə qənim kəsilən,

öz yaratdığı ilə dünyanı başına uçuran, dünyanı qana qərq edən,

insanı, təbiəti məhv edən, ahəngini pozan, özünə qarşı çıxan insanı.

Nədə tapmalıdır insan özünü? Nədə fərəhini yaratmalı, nədə öz

dünyasını qorumalı, qurmalı, yaratmalıdır?

Ataya qədər bəşər ruhani anlamda çox uzun yol keçib. Bu uzun

yolun keşməkeşli tarixində insana qiyməti tapmaq çətindir. Çünki o

qədər ziddiyyətli mərhələləri, qarşıdurmaları olub ki, bəşərin.

Fəlsəfəsi, dinləri, elmi uğurları, texniki inkişafı – bəzən bir-birini

inkar edib, qarşı-qarşıya durub, bir-birinə qənim kəsilib.

İnsanın özünə inamını harda axtaraq? Hansı fəlsəfədə insan özünə

inanıb? Hansı ideologiya insanı, insanlığı təsdiq edib? Müstəqil

olmayıb insan. Zərdüştün insanı da müstəqil deyildi. Hürmüzd onun

üçün vuruşurdu, şərə qalib gəlsəydi dünya gözəlləşəcəkdi. İnsan özü

niyə vuruşmurdu bəs?

Buddanın insanı bütün duyğularından imtina edirdi. Bəs

müqəddəslik duyğusu, vətən duyğusu, sevgi, sədaqət duyğuları necə

olsun? Onlarsız insanı insan saymaq olarmı? Yenə də yarımçıq

qalırdı insan.


33

Krişnaizm çoxhəyatlılıqda itirdi insanı. Xristianlıq, İslam Allahın

bəndəsi saymaqla insanı yaradıcılıqdan, öz aqibətinə yiyə durmaq-

dan, xalqlaşmaqdan, vətənə, dünyaya doğmalaşmaqdan məhrum

etdilər. Məhəmməd peyğəmbər çoxallahlılıqdan Tək olan Allaha

inam yaratdı. Amma İnsan üçün yaratmadı, Allahın mövcudluğunu

təsdiq etmək üçün yaratdı dinini. Bu yaratmadan insanın ömrünə işıq

düşmədi. Allaha bəndə olan, qismətdən çıxa bilməyən, bu dünyada

qonaq olan insan necə öz ömrünə yiyə ola bilər? Öz ömrünə yiyə

olmayan vətəninə necə yiyə olacaq?

Dinlər insanlığı insan ömründə təsdiq edə bilmədilər. Dini təsdiq

etmək üçün ölkələr zəbt etdilər, qan tökdülər, insan insana qənim

kəsildi. Başqa dindən olanları yad saydılar, düşmən saydılar, hansı

ki, Bir olan Allahın yaratdığı kimi elan etmişdilər özlərini. Din

yaydılar, insanlıq deyil. Vətənə, dünyaya yadlıq yaydılar cənnət

şirnisiylə, cəhənnəm qorxusuyla. Yaratdıqlarına yiyə durmayan,

yaradacağının sabaha qalmayacağını aşılayan dünyanın sonu

ideyasıyla sabahı uçurtdular. İnsanın özünə inamı qalmadı, sabaha da

inamı uçuldu.

Nə Sosializmdə insan təsdiq olunub, nə Kapitalizmdə. Marksizm

insanı ictimai münasibətlərin məcmusu sayıb. Sosializmdə insan

vasitə oldu. İnsanın özünü ruhani varlıq kimi təsdiq etməsi

gərəksizləşdirilib. Kapitalizm təbəqələr yadlığı yaradıb. Bir nəfər hər

şeyə yiyələnib, yoxsullar ordusu yaranıb. Rəqabətdə, yadlıqda

qurulub münasibətlər. İnsan özünə yer tapmayıb. İnsan özünü

görməyib, başqasını da görməyib. İnsan özünü tanımayıb, başqasını

da tanımayıb. İnsan özüylə doğmalaşmayıb, başqasıyla da yadlaşıb,

dalaşıb, rəqabət aparıb.

Fəlsəfədə də insan axtardığında özünü, öz mənasını tapmayıb.

Gerçəkçilikdən qırağa çıxa bilməyib fikir sahibləri. İnsanın Ruhani

Varlıq olmasını təsdiq edə bilməyiblər. İnsanı instinktlərində,

cismaniliyində axtarıblar, əksildiblər. Dahi insan sayılan duyğusuz

idraka, ya da cismani duyğuların ifadəsinə çağırıb insanı.

İnsandan başlamalıydı hər şey. İnsanlıq əsasında çıxılmalıydı yola.

Yaratdığına yiyə durmağı bacaran, özünü quran, dəyişdirən, vətəninə

bağlanan “İnsan yaradıcılığı”na başlanmalıydı. Bunu Asif Ata

34

yaratdı. İnsanın özünə inamının yaranması – özünün qüsurlarıyla,

naqisliyiylə, qeyri-kamilliyiylə döyüşündən başlayır. Özüylədöyüş –

özünü qurmaqdır, özünü şəraitin, mühitin təsirindən azad etməkdir.

Özünə öz gözü ilə baxmaq, özünə doğmalaşmaq, öz ömrünə yiyə

durmaqdır. İnsanlığı öz ömründə təsdiq etməkdir.

İnsanlığa yetən insan başqalarından maddi üstünlüyə nail olmaqla

xoşbəxtliyə çatdığını düşünməz. Öz ömrünün vətənə, millətə

bağlılığını əməlində, döyüşündə təsdiq edər. Vətənsiz insan nəyə

gərəkdir? Millətsiz insanın sabahı yoxdur. Çünki fərd özünü

millətində, millət özünü fərdində təcəssüm etdirir. Millətsiz bəşərin

sabahı yoxdur. Çünki bəşər millətlər zənginliyi, özünəməxsusluğu

deməkdir. İnsan ömrünü yaradır, millətində yaşayır, bəşəri yaşadır”.

Muğam ifası Bayram izharlarını müşayiət elədi.

Üstün Atalı: “Mütləqim, Müqəddəsim, Ulu Peyğəmbərim, Asif

Ataya – İnam Ataya ali səcdəylə!

Asif Ata deyir ki, bizdən asılı olmayan iki hadisə var, – biri

doğuluş, biri də ölüm. Deməli, ömrümün yiyəsi mənəm. Bəs

dünyaya niyə gəlmişəm? Bu dünya məni qane edirmi? Axı mən bu

dünyaya təkcə yeyib-içməyə, nəsil artırmağa, ölməyə gəlməmişəm.


35

Mənim yerim haradır? Vəzifəm nədir? Bu kimi suallar hər kəsi

düşündürməsə də, son məqamda bu məsələyə hamı toxunmalı olur.

Bu sonlu dünyada heç kəs adi ömür yaşamaq istəmir. Atalıqda,

analıqda, sevgidə, insan özünü ifadə etməyə çalışır, Mütləqə meyil

edir, ancaq onun yolunu, Mütləqləşmə aqibətini hər kəs yaşamır.

İnsanla Mütləqin birləşməsinin ali səviyyəsini Asif Ata təsdiq etdi.

Asif Ata bəşər tarixində, ən zəngin bir səviyyədə İnsana İnam

fəlsəfəsini, Özünüyaratma yolunu göstərdi. Ata öz düşüncəsində,

ideyalarında, fəaliyyətində Mütləqi ifadə elədi. Ata İnsanların

münasibətinə yeni məna gətirdi, onu faydalılıq çərçivəsindən qırağa

çıxartdı, insanı başqasına deyil, özünə tapşırdı. Ata haray çəkdi:

İnsan sonlu dünyada sonsuzluğu ifadə etmək üçün gəlib.

Keçici dünyada əbədiliyi ifadə etmək üçün gəlib.

Qeyri-kamil dünyada kamilliyi ifadə etmək üçün gəlib.

Həyatın mənası göründüyündən artıqdır, ülvidir, alidir.

İnsan insaniliyini ifadə etmək üçün gəlib. Bunun üçün insan

cismani sədləri aşmalıdır, həyat çərçivəsinə aldanmamalıdır, özüylə-

döyüş əsasında yenidən yaranmalıdır.

Öz içindəki yalanla döyüşməlidir!

Günahla döyüşməlidir!

Köləliklə döyüşməlidir!

Ədalətsizliklə döyüşməlidir!

Daxilindəki naqisliyi öldürmək üçün öz içindəki balacalığa

yadlaşırsan, özünü balacalığında öldürürsən ki, kamil tələblərlə

qurula biləsən. Xeyiri şərdən ayıra biləsən. Mütləqi nisbidən ayıra

biləsən.

Cəmiyyətdəki cılızlığı öldürmək üçün içimdəki cılızlığı məhv

etməliyəm və böyüklüyə çatmalıyam.

Cəmiyyətdəki yadlığı öldürmək üçün içimdəki yadlığı

öldürməliyəm, doğmalığa yetməliyəm.

Cəmiyyəti xilas etmək üçün özümü xilas etməlyiəm – Özümü

yenidən yaratmalıyam”.

Güntay Atalı: “Öncəliklə ləyaqət göstərib bura gələn insanlara

təşəkkür edirəm. Hər bir dünyabaxış yaradıcısı öz qurallarıyla, öz

adət-ənənələriylə öz dünyabaxışını insanlara təqdim elədiyi kimi,

36

Asif Atanın da öz quralları, öz qaydaları var... Ümimiyyətlə,

fikirləşirəm ki, danışanda neyləyim ki, din mövzusuna toxunmayım,

amma alınmır. İnam var. İnam yaranıbdı, amma xalqımızın ruhuna

hopması üçün, xalqımızın onu qəbul eləməsi üçün İslam dini

getməlidir. Bu, birmənalı belədir. Asif Atanın Evladları olaraq, biz

kiminsə qaşısında qısılmamalıyıq ki, onu deməyim, bunu deməyim,

kiminsə acığına gələr. Bəlkə kimsə yaxşı insandır, amma o, əmin

olsun ki, dinin sayəsində yaxşı insan deyil, o yaxşılıq onun

özündəndir. Əgər kimsə guya dinə görə yaxşı insan olub, mən onu

doğru saymıram. Asif Atanın yaratdığı 4 bayram var. Bunların hər

biri məna tutumuna görə insanidir, İnsanlığı ifadə eləyir. Belə

məzmunlu, mənalı bayramın xalqda oturuşmasını istəyirəm.

Xalqımız bu bayramları qəbul edib yaşatmalıdır. Ona sırınan

mənasız adətləri yaşatmalı deyil. Onda biz xalq olacağıq. Biz xalq

olmaq istəyiriksə, ümumən türk toplumu, türk etnosu özünü təsdiq

eləmək istəyirsə, bu gün qarşısında bir yol var, – Asif Ata Yolu!

Çünki Asif Ata bizim aşağılanmış, alçaldılmış dəyərlərimizin

hamısını yerdən qaldırıb xilas edir. Təqiblərə uğramağının hesabına

milli kimliyimizi xilas edir. Hamısını sistemləşdirib, bizə həyat

sistemi verir. Qalx, millət ol, ulus ol, bəşəri ol! Qoy səni saysınlar!


37

Millət olmaq üçün, insan olmaq üçün Asif Atadan bərk yapışmalıyıq.

Onda dünyamız gözəl olacaq. Mən bundan sonra ömrümü buna həsr

edəcəm. Hamını təbrik edirəm. Atamız var olsun!”

Soylu Atalı: “Qardaşımızın fikrinə bir əlavə edim. Təbiidir ki,

heç bir din pis məqsədlə yaranmayıb. Hər bir din yaranışında

qarşısına müsbət məqsəd qoyub. Müsbət məqsədlər həyata keçirmək

üçün başlayıb işə. Nəyi bacarıb edib, ideyalarında hansı qüsuru var,

əlbəttə, bunlar aydınlaşdırılmalı, qəbul olunmayan məsələlər bilin-

məlidir. Amma səmimi olaraq dinə tapınan insanlarımız var ki,

onların arasında, doğrudan da, saf olanlar var. Onu qəbul edirəm. O,

inanır. Ola bilər səmimi inanır, səhv edir, amma inanır. İnanc böyük

söhbətdir. İnanc insanın içini çox gücləndirir, dəyişdirir. O başqa

məsələ ki, o idraki səviyyəyə qalxmalıdır, cəfəngiyyatdan azad

olmalıdır. Biz təkcə məsum bir inama deyil, həm də möhtəşəm bir

idraka tapınmalıyıq. Bu ayrı şeydir. Amma insanlarımız dinə meyil

edirlər. Bugünkülər öz içlərində həqiqət bilib dinə meyil edirlərsə, bu

özü bir avantajdır. Yəni həqiqət axtarır, küçələşmir. Çalışmaq

lazımdır ki, bu müsbət meyli milli, insani, bəşəri yönə bağlayaq.

İdraki cəhətdən qeyri-yetkinlik var. Biz bunu həmişə vurğu edirik.

Amma insanlarımızı aşağılamaq üçün yox. Güntay qardaşımız söz

yox ki, öz qardaşlarına sevgidən deyir. İnanmıram onun içində

aşağılayıcı notlar olsun. Biz insanlarımızı aşağılamağa haqq etmirik.

Biz insanlarımızı sevməyə və çağırmağa haqlıyıq. Asif Ataya

çağırırıq, onun yoluna çağırırıq. Doğru olan budur deyirik. Əsaslan-

dırırıq, niyə doğru olan budur. Bəşər tarixində olan bütün dünyaba-

xışlarda hansısa səbəblərdən, təməl prinsiplərdəki doğru olmayan

cəhətlərdən qırağa çıxmalar yarandı. İnsanı təsdiq edə bilmədi.

Allahı təsdiq etmək istəyilə ayağa durmaq yaxşıdır. Amma Allahı

təsdiq eləmək insandan qıraqda yox. İnsanda ola bilər Allah

məzmunu, sevgisi. İnsanın inkişafında var ola bilər. İnsanın gələcək-

liyində, ölməzliyində, əbədiliyində var ola bilər. İnsanın üzərində

basqı yaradaraq yox. Asif Ata o halı yaradıb. Başqa dünyaba-

xışlardan fərqi odur. Deyir ki, bütün gedişlərin hamısının mərkəzində

və əsasında insan dayanır. İnsanı aşağılamadan, kiçiltmədən söz

deməlisən. İnsanı aşağılamadan, kiçiltmədən həqiqəti ortaya

38

gətirməlisən. İnsanı öz həqiqətiylə doğmalaşdırmalısan. Əks təqdirdə

insana nə deyəcəksən, nə verəcəksən o, insanın əleyhinə olacaq.

Təəssüf ki, elə də oldu. Ona görə də biz insanlarımızın heysiyyətinə

sayğı duyuruq. Hətta çaşan, aldanan nurçuluq deyilən, vəhhabi

deyilən yönlərə meyil edən insanlarımızın heysiyyatına toxunmaq

istəmirik, amma qəbul eləmirik. Niyə heysiyyatını nəzərə alırıq? O,

aldanıb. Aldananı söyməzlər, aldananı qaldırarlar. Bizim dövləti-

mizin də bir problemi odur ki, insanlarımıza sahib çıxmaq əvəzinə

onu içəri doldurur. Bu bizim dövlətimizin, daha doğrusu hakimiy-

yətimizin böyük qüsurudur. Yolundan sapıbsa, bunu ona de və ona

yiyə çıx ki, yolundan sapmasın. Sahib çıxmaq gərəkdir ki, sənin

dövlətin, millətin təhdid olunmasın. Bu gün millətin gələcəyini

təhdid edən təriqətlər ölkəni ağzına bürüyüb. İçində başqa etniklər də

var. Olsun, o da insandır. Ağzına bürüyüb ölkəni saqqallılar, –

vəhabilər. Bunlar ölkənin gələcəyini təhdid edir. O yola niyə

yuvarlanıb o? Burada o yola düşəni suçlayıram, amma 30%. 70%

suçlayıram dövləti. 70% suçlayıram ziyalını, başında ağlı olanı.

Sahib çıxmırsan vətəndaşına, insanına. O da gedir başqalarının

toruna düşür. Başqalarının girovuna çevrilir və ölkəni təhdid edir.

Ona görə də Asif Ata Ocağının ağrısı, acısı deyiləndə, dilə gətiri-

ləndə içində saflıq gəzdirən insanlarımız inciməməlidir və düşünmə-

məlidir ki, biz onların heysiyyatına hücum edirik. Biz onları aşağıla-

mırıq. Elə bir şey bizim ağlımızdan keçməz. Ciddi öyrənmək lazım-

dır Asif Atanın yolunu, işini. Nəyi qəbul edir, nəyi etmir? Niyə qəbul

etmir, niyə edir? Bu, ciddi məsələdir. Dinləri qəbul etmirik. Dini

qəbul edənləri də aşağılamırıq. Onları çağırırıq. Deyirik ki, sənin

qəbul etdiyin din səni millətindən ayırır. Dində millət yoxdur, ümmət

var. “Dünya beş günlükdür, fanidir” kimi yanlış fikir səni vətəndən

ayırır. Dünya fanidir sözünü fəlsəfi mənada demir. Fəlsəfi mənada

desə, mən qəbul edərdim. Yəni dünya neməti, varı beş günlükdür

demir. Yaşadığın dünya fanidir, gec-tez bu ləğv olacaq. Yalnız axirət

dünyası olacaq. Gec-tez bu dünya ləğv olacaqsa, onda vətən yoxdur.

Biz isə deyirik Vətən əbədidir, İnsanlıq əbədidir, millət əbədidir.

İnkişaf gedir, dəyişilir, amma varlığı əbədidir. Xalq bizim

əbədiliyimizdir. Biz ölürük, xalq ölmür. Biz də xalqımıza xidmət

39

edirik. İçimizdə ali, gözəl nə varsa, xalqdan aldığımızı xalqa

qaytarırıq. Əgər sən bunu mənim gözümdən salırsansa, deyirsənsə ki,

bu fanidir, heçdir, mənasızdır, onda mən səni qəbul eləmirəm,

deyirəm ki, sən ziyan verirsən. Sən insanı çaşdırırsan. Sən insanı

qoymursan ayağa qalxmağa. Hansı mənadan izah edirsən et, min

ildir sənə deyilən budur. Güntay qardaşımız fikrinə əlavə etdim.

İnsanlarımızın ləyaqətini sevirik. Onların ağlını, düşüncəsini

milliliyə, insaniliyə və bəşəriliyə yönəldirik.

İnanc məsələsi çox önəmlidir. Biz deyirik ki, inancda yalan

olmasın, həqiqət olsun. Millət var, milləti millət eləyən əsas cəhət

inancdır. Ateizm pis şeydir. Ateizm inamı vurur, Mütləqi, Müqəd-

dəsliyi heç edir. Amma insanın müqəddəsliyə ehtiyacını aradan

qaldıra bilmədi. Mümkün də deyil qaldırasan. Nə eləyirsən elə, insan

qəlbində müqəddəsliyə ehtiyac var. O məzmuna ehtiyac var. Hansı

ki, o məzmun təhrif olunub. Allah məzmununa ehtiyac var insan

qəlbində. Allah deyəndə Əzəli, Əbədi, Sonsuz, Kamil bir qüdrəti

nəzərdə tuturam. Allah məzmunuyla insan arasında uçurum yaratmaq

olmaz. Onu vəhdətdə götürmək lazımdır. İnsan Allah məzmununa

doğma olmasa, onunla vəhdətdə olmasa, heç nə düzəlməyəcək.

Allahı mücərrəd göylərdən endirmək lazımdır insanın içinə, sevgi-

sinə. O göylülük məzmunu qalır qüvvədə. Amma Allahı uzaqlaşdırıb

insana gərək olmayan səviyyəyə endirmək olmaz. O, bütün kainatın

daxili qüdrətidir. Və O, insanla iç-içədir. Asif Ataya bağlı insanlar

həmişə o xətti özümüz üçün müəyyən eləyirik. Biz birmənalı şəkildə

deyirik: Din müqəddəsliyi uydurur, ateizm rədd edir. Ona görə Asif

Ata deyir, müqəddəsliyi nə uydurmaq olmaz, nə də rədd eləmək

olmaz. Əsil, həqiqi müqəddəslik məzmununu insana vermək

lazımdır”.

İnamlı Atalı: “Avropa erasının 21-ci yüzilində Mütləqə İnam

Ocağı “İnsanilik” Bayramını qeyd edir. Bu, çağımızadək görünmə-

miş möhtəşəm bir hadisədir. Bu o deməkdir ki, eradan əvvəl də,

sonra da insanın mahiyyəti açılmamış sirr kimi qalıb. İnsan kəlməsi

mənasına uyğun şəkildə yaşamayıb. Hansısa dönəmdə insanla bağlı

uca fikirlər söyləyən şəxsiyyətlər olsa da, insanla bağlı məsələ həllini

tapmayıb. 20-ci yüzildə bəşəriyyətə “İnsanlaşın – İnsanlaşdırın”

40

harayını çəkdi Asif Ata. Sübut elədi ki, insan göründüyündən

artıqdır. O, daxilində Mütləqilik gəzdirən Ruhani xilqətdir. İnsan bu

qüdrətə yetə bilər və yetməlidir. Vurğulayır ki, bəşəriyyətin

acınacaqlı duruma düşməsinin birinci səbəbi insanın İnsanilik adlı

özümlüyündən ayrılmasıdır. İnsan özünə bərabər yaşayanda bəşər

insanlaşacaq. İnsan dəyişməlidir gedişatı. Dünyaya, həyata ruhun

gözüylə baxmalıdır, ağlın gözüylə yox. Dinin əksinə olaraq, Asif Ata

vurğuladı ki, insandan böyük məbud yoxdur. Deməli, “İnsanilik” adlı

bayramı qeyd etməyə insanın haqqı yetir.

Çağımızadək çoxsaylı ictimai quruluşlar bir-birini əvəzləsə də,

dəyişən idarəçilik sistemi olmuş, insan isə dəyişməmişdir. Bunlar bir

çox səbəblərdən baş verməmişdir. Biz dönə-dönə insan həyatında

dinin yarıtmaz rolunu vurğulamışıq, bu əsassız deyildir. Çünki

Mütləqə İnam ideyasının hədəfi dünyanı, həyatı, insanı dəyişmək,

onların öz mahiyyətinə uyğun olmasına nail olmaqdır. Bu vacib

gedişatda dini xurafat insana əngəl olur. Bu üzdən dini İnamla əvəz

eləmək bizim görəvimizdir. İnsan əsasən iki əsarətin təsirinə

uğramışdır: Siyasətin və dinin. Hər biri insanı məqsəd deyil, vasitə

seçmişdir. Siyasət insanları siniflərə, təbəqələrə böldü, şəxsi

mənafeyə qurban verdi.


41

Din insanı məhdud çərçivədə gördü – təsirsiz bir varlıq kimi

anlatdı. O da bununla barışdı. Qarşılaşdığı əzabları Allahın qisməti

kimi qəbul elədi. “Olacağa çarə yoxdur” deyib əlini özümlüyündən

üzdü. Nicatını Allahdan umdu, mənən öldü. İnsanlıq bayram

edilmədi.

Maddiyyat əsarətində insan gödəninin köləsinə çevrildi. Maddiy-

yat ardınca qoşduqca mənəviliyindən uzaq düşdü, heyvaniliyə

yaxınlaşdı.

“Qarın qardaşdan irəlidir” dedi babalarımız. Biz də qarnı

qardaşdan əziz tutduq. Qardaşlıq-bacılıq doğmalığı itdi. Yadlıq,

yağılıq içimizə axdı, içimizi nifrət oduna qaladı. İnsanilik baş

tutmadı.

Ruhun tərbiyəsiylə baş tutacaq İnsanilik. Əski baxışlar insanı

dərindən öyrənməyə sanki çəkiniblər. Dinin basqısından öyrəniblərsə

də, nisbi səviyyədə. Nəsimi demiş, “Qorxublar həqq deməyə, dönüb

insan deyiblər”.

Demiş olsaydılar, bəşəriyyətin bugünkü mənzərəsi tamam başqa

cür olardı. Bu gün dünyadan köçənimiz Hüseynə, Fatimeyi-Zəhraya,

Aişəyə ağılarla ağırlanmazdılar. Öləni deyil, 7-ci yüzilin ölüləri

ağırlanıb yad edilməzdi. 21-ci yüzilin insanı 7-ci yüzilin təfəkkürü ilə

yaşamazdı.

Din insanın ürəyinə, ağlına, dilinə, qulağına vurulmuş qıfıldır

əslində.

Mütləqə İnam dünyabaxışı həmin qıfılın açarı olacaq. O zaman

ürək qorxu mühitindən azad olacaq – qapılarını həqiqətin üzünə

açacaq. Ruhlar idrak işığıyla işıqlanacaq, dil həqiqət söyləməkdən

çəkinməyəcək, qulaqlar həqiqət sözüylə dolacaq. İnsan özünü

tanıyacaq, özündəki qüdrətə inanacaq. O zaman İnsanlaşma baş

tutacaq.

İnsanın mahiyyətindən uzaqlaşması fərdin cəmiyyətin içində

itməsinə səbəb oldu. Fərd özünü toplumun basqısından qoruya

bilmədi.

Fərdin inamı da, idrakı da, mənəviyyatı da, iradəsi də cəmiyyətin

ölçüsünə uyğun olubdu. Bu keyfiyyətə malik olan insan cəmiyyətdə

kamil insan sayılıb. İnsanın özüylədöyüşünü, özü üzərində qələbə

42

çalmasını cəmiyyət nəinki qəbul etməyib, bu kimi möhtəşəm

mübarizəni tanımayıb da əslində. Bu üzdən də cəmiyyətdə insan

yaranmaq imkanını aşkarlamayıb. Mütləqə İnam Ocağı insanı xilas

edir və onun mahiyyəti üstə yaşamasını bayram edir.

Bu gün azadlıq aşiqimiz uca Babəkin İslam qılıncıyla doğranması

günüdür. Bu, həm də Babəkin timsalında İnsanlığın doğranması

günüdür. İnsanlığın tələb etdiyi ali keyfiyyətlərin hamısına bərabər

ömür yaşamışdı Babək. Yetməli olduğu qüdrətə yetmişdi. Həmin

qüdrətdir ki, Babəki bu gün də yaşadır, sabah da yaşadacaq”.

Soylu Atalı: Var ol. Bir-iki əlavə edimqardaşımızın uğurlu

çıxışına. Deyim ki, bu gün “İnsanilik” Bayramı günüdür. Biz bu

günü Babəkin edam olunduğu gün kimi qeyd eləmirik. Elə çıxa bilər

ki, bizim keçirdiyimiz bu gün Babək günüdür.

“Qarın qardaşdan irəlidir deyib babalarımız”. Bu fikri bir az

dəqiqləşdirək. Bunu babalarımız deməyib. Biz kimə babalarımız

deyirik? Biz o kəslərə baba deyirik ki, o kəslər bizim tariximizi

yaradıb. 9 milyonun hamısına baba demirik. Onların içərisində xal-

qın mənəviyyatını yaradan, ağlını yaradan insanlarımıza biz

keçmişimiz kimi baxırıq. Babəklərə, Nəsimilərə, Füzulilərə biz

dəyərimiz və keçmişimiz kimi baxırıq. O ifadəni babalarımız işlədə

bilməz. “Qarın qardaşdan irəlidir” deyə bilməz. Onu cılız adamlar

deyib. O cılız adam bizim babamız deyil. Bizim tariximizin,

keçmişimizin babası deyil. Ocaq olaraq ifadələrimizi özümüz

düzəltməliyik. Bəzən qıraqdan da deyirlər ki, atalarımız, babalarımız

belə deyiblər. Mən də deyirəm ki, siz xalqı ayaqlar altına salan

adamları niyə atalarımız, babalarımız sayırsınız. Siz xalqa xidmət

edən insanları sayın atanız, babanız. Bizə həqiqəti verən, yol

göstərən insanlardan örnək götürə bilərik. Onları babalarımız,

atalarımız saya bilərik. Biz milli-insani yöndə yanlışlar eləyənlərə

babalarımız deyə bilmərik. “Palaza bürün, elnən sürün” ifadəsini

babalarımız deyə bilməz. “Ağa deyir sür dərəyə, sür dərəyə” –

babalarımız bunu deyə bilməz. Burda oturanlar – bizlər, yəqin 100

ildən sonra babalar olacağıq. Biz nəylə babalar olacağıq? Ləyaqə-

timizlə, hikmətimizlə, böyüklüyümüzlə ola biləcəyik. Həmişə

toplumun əsas hissəsi bəsit olub, cılız olub. Xalqı barmaq sayda

43

insanlar təmsil edib. Asif Ata istəyir ki, xalqın içində xalqı dağıdan

qüvvə olmasın. Xalqı dağıdan cəhalət, qaragüruh olmasın. O demir

ki, milyon dönüb kamil olsun. Mümkün deyil. Mümkün olan odur ki,

xalqının içində qiblə yaranır, yön yaranır. Sənin xalqının içində

mənəvi-idraki yön yaranır. Sənin xalqının içində müdrikin olur,

ağsaqqalın, həqiqi şairin olur, həqiqi nasirin olur. Onda onların

yaratdığı mühit olur, yön olur. Yönəltdiyi xəlqi məzmun olur.

Naqisin də o mühitə tabe olmaq məcburiyyəti yaranır. Bu gün

özbaşınalıqdır. Bu gün evlərin içindəki hər cür eybəcərliyi televizi-

yaya çıxarıb nümayiş etdirirlər. Əgər xalq özünə bərabər olsaydı,

buna risk eləmək olmazdı. Bu ona görə baş verir ki, xalq özünə

bərabər deyil. Ona görə də biz, xalq olaraq da, insan olaraq da,

həmişə vurğu edirik: Öz içimizdə dəyəri tanımalı, yaratmalı, sahib

çıxmalıyıq. Heç bir xalqın da haqqı yoxdur ki, özünün zibilini başqa

xalqa sırısın. Bəhrələnmək ayrı şeydir, sırımaq ayrı şeydir. Sırımaq o

deməkdir ki, sən özününkünü qoyursan qırağa, onunkunu götürürsən.

Bəhrələnmək o deməkdir ki, gözəl bir dəyəri təqdim edirsən,

başqaları ondan bəhrələnir. Necə ki, insanlar bir-birinin

gözəlliklərindən bəhrələnirlər. Dünya xalqları da bir-birinin

gözəlliklərindən bəhrələnməlidir. Xalqların özünəməxsusluqları var.

Onu sevmək və bəhrələnmək olar”.

Yasin Türksoy şeir oxudu.

Sevda xanım bayrama dəvətindən məmnunluğunu bildirdi və

bayramı qutladı. Türkiyəli öyrənci Mehmet bəy, Elçin bəy və Şahanə

xanım da bayramı qutladılar.

Bayram hədiyyəsi olaraq Nurtəkin Atalının hazırladığı “Atalıq

Xilqəti” görüntü diskləri hədiyyə edildi.

Göylü Atalının hazırladığı fotoalbom Ocaq Yükümlüsü tərəfindən

qəbul olundu.

“İnsanilik” Bayramının Şərqisini Üstün Atalı oxudu.

Sonra “İnsanilik Bayramı üstə Mütləqlə Təmas” ayaq üstə

dinlənildi.

Ocaq Yükümlüsü Ata çağırışını çatdırdı: “İnsanlaşın,

İnsanlaşdırın!”

44

Hamı: “İnsana and olsun, İnsaniliyə xidmət edəcəyəm!” – dedi.

Bayramın Mərasim hissəsi “Ata Ruhunu ürəyimizdə aparırıq!”,

“Atamız Var olsun!” səcdəsiylə sona çatdı.

Bundan sonra tədbir çay süfrəsi ətrafında doğmalaşma ilə davam

elədi.

Günəş Ayı, 36-cı il. Atakənd.

(mart, 2014. Bakı).




45

Asif Atanın – İnam Atanın Mütləqə İnam Ocağı

Ata – Ocaq İlsırasının 36-cı ili

Qutsal “Ruhani İdrak Günü” Mərasiminin

GEDİŞATI

Gün: 25 Çiçək Ayı, Qismət Günü;

Yer: İnam Evi;

Başlanır: saat 14.00 .

Mərasim Odası Ocağın ruhuna uyğun hazırlanır. Təşkilatca

sorumlu Göylü və Ulusəs Atalılardır.

Mərasim “Ata Harayları” ilə başlanır.

Hamı: “Ata Ruhlu Qutsal Günüm!– mənalandır ömrümüzü!”

deyir.

“Təbiətdəki Mütləqlə Gündüz Təması”nı – Günev Atalı,

“Ataya Günorta Ricası”nı – Ulunur Atalı,

“Ruh Üstə” izharını – Üstün Atalı söyləyir.

Ocaq Yükümlüsü Soylu Atalının Mərasim sözü dinlənilir.

Mərasim qonuları:

1. Doğmalıq, Dəqiqlik, Mübarizə Ruhani İdrakla qurulan

keyfiyyətdir.

2. Ruhani mübarizə Ata ilə vəhdətdən keçir. Bu vəhdətə yetmək

üçün Ata idrakının sirlərinə çatmaq gərək!

Mərasimə Ruhani hədiyyələr təqdim olunur.

Evladlıq Nişanələri Ocaq Yükümlüsü tərəfindən Yol sözü ilə

təqdim edilir.

“Ata Ruhunu ürəyimizdə aparırıq!”,

“Atamız Var olsun!” səcdəsi ilə Mərasim başa çatır.

46

CARLAR:

Ata Ruhlu Qutsal Günüm! – Mənalandır ömrümüzü!

Ruhani İdrak yetginliyi – Evlad Fərəhinin üfüqləridir!

Gedişatı yazdı: Güntay Atalı

16 Çiçək Ayı, 36-cı il. Atakənd.

Qəbul olunur.

Mütləqə İnam Ocağının Yükümlüsü

Soylu Atalı

20 Çiçək Ayı, 36-cı il. Atakənd.

47



Qutsal “Ruhani İdrak Günü”

Mərasimində deyilmiş fikirlər

Ocaq ilsırası ilə 25 Çiçək Ayı, 36-cı ildə (aprel, 2014) Asif Atanın

Mütləqə İnam Ocağı “Ruhani İdrak Günü” Mərasimini həyata

keçirdi. Mərasim quralları icra olunduqdan sonra Ocaq Yükümlüsü

Soylu Atalı Ataya səcdə ilə sözünə başladı: Mərasimin məzmununa

bağlı söz deməzdən öncə bir neçə kəlmə Ocağımızın işiylə bağlı

demək istəyirəm.Son vaxtlar Ocağımızın işləri uğurlu səviyyədə

artıb. Bu da ona bağlıdır ki, hər bir fərd müəyyən bir xətdə aktiv

fəaliyyət göstərir. Ancaq hesab edirəm ki, fərd yalnız bir xətdə deyil,

ruhani bacarığını bütün yönüylə ortaya qoymalıdır...

İndi “Ruhani İdrak Günü” mərasimində bu işləri Atanın adından

təqdir səviyyəsində qiymət-ləndirmək istəyirəm. Atanın “Ruhani

Hökmlər” kitabında qeyd olunur ki, Ocağımızla bağlı ən adi görünən

məsələlər qorunub sabaha çatdırılmalıdır. Bu, hökmdür, bu, Atanın

qanunudur. Bu qanuna biz uğurlu əməl edirik. Son vaxtlar bu işdə

Nurtəkinin əməlləri cəlbedicidir. Ocağın tədbirlərinin arxivləşmə

işini Nurtəkin həyata keçirir, bu, ciddi bir ləyaqət hadisəsidir. Atanın

adın-dan Nurtəkinin hünərini təqdir edirəm. Onun bütün əməllərini

Atamızın hüzuruna – Ocağımıza təqdim edirəm. (Soylu Atalı işin

çalarlarını bir neçə kəlmə ilə izah elədi – Ü.A.).

Bölgədə qardaşımızın işini vaxtaşırı izləyirik. Günev qardaşımız

ciddi xalqlaşma işləri həyata keçirir. Burada ən əsas məsələ odur ki,

heç vaxt Günevdə yorulmaq, çəkinmək hissi yoxdur. Yəni atdığı

addımdan heç nə onu saxlaya bilmir. Bu, Ocaq müdrikliyinin

göstəricisidir. Evdən çıxır məqsədli şəkildə, hər bir ünvanda Ocaq

harayı çəkir. Neçə adam onu eşidəcək, bu, məsələnin mahiyyətini

təşkil eləmir. Əsas şəxsin özünün inadından dönməməsi, şəxsin,

Ocaq yönünün tanınması üçün, göstərdiyi ciddi ruhani səylərdir.

Əsas Atanın peyğəmbərliyini davamlı şəkildə müdafiə etməkdir. Bu

48

əməllərin özü qorunmalıdır. Biz bir ruhani sistem yaradırıq.

Sabahdakılar bilməlidir ki, Ocaq necə yaranır. Hərə sabah öz bildiyi

kimi quraşdırmasın. Biz Atadan öyrənmişik bunları, bizdən

sonrakılar bizdən öyrənir... Qardaşımızın Ruhani ləyaqətini təqdir

edir, Atamızın hüzuruna – Ocağa təqdim edirik (Ocaq Atanın ruhani

hüzuru deməkdir).

Göylünün hünərlərini qeyd edirəm. Göylü ardıcıldır, davamlıdır.

Sevgisi, həvəsi bənzərsizdir. Burda həm arxivyaratma işi, həm

Ocağın yayılması, mətbuat işi nizamlı şəkildə həyata keçirilir.

Göylünün hünərini, ərdəmliyini təqdir edirik, bir daha Atamızın

Ocağına bildiririk.

Güntayın əməllərini, hünərini təqdim edirəm. Qısa zaman

kəsiyində Güntay Ocağa bağlandı və çox işlər gördü. Onun ürəklə və

dəqiqliklə işləmələri mənə fərəh verir. Heç bir sözü boşuna getmir,

sözünün arxasındadır, onun məsuliyyətini daşıyır. Son vaxtlar,

xüsusilə xərc tələb edən məsələləri mərhələ-mərhələ həll edir. Bu

tarixdi, bunu qeyd eləmək lazımdır. Qoy bilinsin ki, iş Ocaqçı

Fədakarlığı əsasında yeriyir. Yoxsul adamların üzərində yaşayır

Ocaq. Mən qardaşımızı alqışlayıram və Atamızın adından təqdir

edirəm.

Üstünün fəaliyyətini alqışlayıram. Ocaq yazılarını davamlı yayır,

işləyir, bu, uğurlu göstəricidir. Bu cür aktivlik Ocağın qıraqdan

öyrənilməsinə xidmət edir. Mən Atamızın adından Üstünün

göstərdiyi ləyaqəti təqdir edirəm.

Sorunları ilə bağlı müəyyən bir halsızlıq keçirsə də, mən Ulusəsin

adını çəkmək istəyirəm. Ulusəs bu Evin Odqoruyanıdır. Bunun özü

də adi bir iş deyil. Bu işin də dəyərini Ocaq qiymətləndirir.

İnamlının son vaxtlar təşkil etdiyi səfərlər var, görüşlər var. Bunun

önəmi əsaslıdır, xalqlaşmada xüsusi hadisədir. Baş tutan, tutmayan

görüşlər oldu. 17-18 qapı üzümüzə bağlanıb, 4 ünvanda isə görüş

keçirmişik, söz demişik, ədəbiyyatlar vermişik. Görüşü kütləvi

keçirmədiyimiz ünvanların da hər birinə ayaq döyülüb. İnamlı həm

ayaq döyüb, həm də orada söz deyib. Yeri gələndə ən azı ədəbiyyat

verib. Ən əsası o inad məsələsidir. İnadla gedir, geri çəkilmir,

bağlanan qapı onu sındırmır. Ocaq üçün bu çox ciddi məsələdir.

49

İnamlının bu işini Ocaq baxımından ciddi hünər hesab edirəm, bu

hünəri Atamızın adından təqdir edirəm.

Bütün bunları az saymaq, ruhani məsuliyyəti artırmaq gərəkdir.

Atanın işi getməlidir, xalq bunu hər zaman hiss eləməlidir. Böyük

dəyişiklik bundan yaranır...

“Ruhani İdrak Günü” mərasimi məhz bölgələrdə olan, Atayla

əlaqə saxlaya bilməyən Ocaqçı-ların içində yığılıb qalmış suallara

cavab tapmaq üçün nəzərdə tutulmuş mərasim kimi yaranıb. Bakıda

olanlar Atayla sıx ünsiyyətdə olurdular. Bölgələrdə olan Ocaqçılar

isə Ata ilə davamlı əlaqə qura bilmirdilər. Mən də bununla bağlı

Ataya müraciət etdim. Ata dedi ki, biçimini düşün, “Rica” şəklində

yaz gətir Ataya. Yazıb apardım, həmin tarixdən “Ruhani İdrak

Günü” mərasimi yarandı. Bu gün Ata cismən olmasa da, biz bu

ənənəni davam edirik, ləğvdən söhbət gedə bilməz. İstisna hal olub

nəyinsə ləğviylə bağlı. O dövrdə “Yas mərasimi” var idi – “28 aprel,

Milli hökumətin devrilməsi” ilə bağlı. Günlərin bir günü Ata dedi ki,

Ocaq varsa, Yas qurtardı. Ata onu ləğv elədi.


50

Bu mərasim üçün müraciət edəndə Ata dedi ki, “İdrak Günü”

Mərasimi üçün bir gün seç, mən də Çiçək Ayının 25-ni seçdim, Ata

qəbul elədi.

“Ruhani İdrak Günü” mərasimində hər bir Ocaqçının düşüncələri

dinlənilir, həm də sualları cavablandırılır. O suallara mən də cavab

verə bilərəm, özünüz də cavab verə bilərsiniz. Bu bir məktəbdir...

“Ruhani İdrak Günü” bizə öyrədir ki, Ocağımızın yerişi, Ocağı-

mızın qorunması və İnkişafı Evlada bağlıdır. Hər bir fərd öyrənir,

həm də xalqın içində olur ki, öyrəndiklərini öyrətsin. Ancaq ciddi və

əsaslı şəkildə. Gedərsən 5-3 nəfərin içində söz deyərsən, onu

heyrətləndirərsən və s. Saf adamlar tez inanır, tez də qırılır. Qırılma-

maq üçün əsaslı şəkildə Ocağı öyrənmək, bilmək lazımdır. Bütün

dünya nə çalır çalsın, sənin ləyaqətinin qarşısında hər şey əlinin

arxasını yerə qoymalıdır. Vaxt var idi, Asif Atanın əleyhinə hər şey

deyirdilər, sındırmaq üçün. Bizi də sındırmaq istəyənlər var.

Sınmamaq üçün Atanı bilməlisən, dünyanın gedişatını bilməlisən.

Ata haqqında heç nə tapmırdılar deməyə, nə deyəcəkdilər? Ata

KQB-yə işləyir, xarici qüvvələrə işləyir? Buna kim inanar? Deməklə

deyil ki, gərək deyilənlərdən nələrsə görünsün də. Ona görə boş

deyilişlərə inandırmaq mümkün deyil. Müəyyən dövr üçün

çaşdırıcılıq yaradırlar, şər bunun üçün çabalayır, amma qarşısını

almaq mümkün deyil. İndi də Ata haqqında bu cür düşüncələr yox

deyil, sadəcə olaraq, Ata ölüb deyə, müsəlmanlarda bir ənənə var,

ölənin dalınca danışmazlar məsələsi. Amma o fikir yox deyil. Belə

şeylər Atanın başından bir tük də sala bilməz. Hansısa zəif bir

Ocaqçıya təsir edə bilər, amma bu, Atanın zəifləməsi, yaxud yıxıl-

ması anlamına gəlmir. Cəmiyyətdə insanlar var ki, söhbət edərsən,

sənə qayıdıb deyər ki, o filankəslər də var, o sizdəndir? Belə suallar

verə bilərlər. Biz “bizdəndir” məsələsi ilə məşğul olmuruq, biz

Ocağın prinsiplərini yaşadırıq, qoruyuruq, təqdim edirik. Kim hara

qədər yeriyə bilirsə, ora qədər yeriyir. O kəs ki, içində qəti olaraq

Atayla bərkiyir, o uzaq gedə bilər, o böyüyə bilər, arta bilər. Əks

təqdirdə eviylə, eşiyiylə, özünü gözlərə soxmaqla məşğul olan

adamlar bizdən deyil. Atanı kimsə sevə bilər, bu ayrı, sevgi müha-

kimə olunmur. Amma Atanı yaşatmaq, onun ideallarını qorumaq

51

mühit istəyir, bundan ötrü Ruhani mühit olmalıdır, ruhani mühitin

yaradıcısı, qoruyucusu olmalıdır... Ocağın yerişini təmin etmək,

məhz Ocaqçının Ruhani idraka yetməsindən keçir. Qıraqdan əsən

külək onun tükünə belə təsir etmir.

İkinci, Ocağın qorunması. Heç nə itmir, ən adi görünən şeylər

yazılır, sabaha çatdırılır. Bunu yazmaq üçün də yaşamaq lazımdır.

Bütün yaranan ədəbiyyatlar hamısı fərdlərin yaşamıdır. Hər yerdə

Ocağı vermək üçün, ağılları, ürəkləri doldurmaq gərək. Bunun üçün

ömürdə daim təzələnmə olmalıdır.

Nəhayət, Ocağın inkişafı bu dediklərimizə, – fərdin kamilləş-

məsinə bağlıdır. Bu üç məsələ ciddi öyrənilməli, dərk olunmalı

məsələdir...

İndi bir neçə kəlmə də bugünkü proseslərə mövqe bildirək. Mən

hər an bu qənaətə gəlirəm ki, dünyada baş verən hadisələr Asif

Atanın zərurətini daha da qabardır. Dövlətlər dövlətsizləşiblər. İndi

dövlət sözü ilə dövlətsizlik sözünün arasında fərq yoxdur.

Mahiyyətcə dövlət zor demək deyil. Dövlət həyat uğrunda mübari-

zəni tənzimləməli deyil. Dövlət xalqın yaşam nizamını yaratmalı,

inkişaf etdirməlidir. Xalqın həyatını, ləyaqətini, sosial həyatını

qorumalıdır. Dünyada heç bir dövlət əsaslı şəkildə bununla məşğul

olmur. Çağdaş dövlət öz funksiyasını çox az həyata keçirir. Riyazi

dillə desək, heç 20 faizini həyata keçirmir. Ona görə də dövlətlərarası

münasibətlər yağılığa gətirib çıxarır. Xalqlararası münasibətlərin

yağı səviyyəsinə enməsinə gətirib çıxarır. Bütün dövlətlərin hamısı

imperiyaya can atır. Çünki gedişat elə qurulub, hamı elə qəbul edir

ki, imperiya olmadan yaşamaq olmur. Gərək kimlərisə özünün

xidmətçinə çevirəsən. Hər kəs ona meyil edir. Bütün gedişatın hamısı

insanlığa qarşı yönəlib, bu da Atanın zəruriliyini artırır. Nə edirsən

et, Atanın dediyi İnsanlaşma məsələsinə gəlib çıxır. Dünyanı

heyvanlar idarə edir, heyvan dünyası yaranıb, heyvan mühiti yaranıb,

İnsan dünyası çöküb. İnsan dünyasında belə yaşanmazdı axı. İnsan

dünyanı məhv eləməzdi axı. İnsan dünyanı qurardı. Dünyanı sevmək

yoxdur, ağalıq eləmək var.

Türkün təbiət sevgisi Tanrıçılığa bağlı idi. Tanrıçılığı qurban

verdi ərəbin Allahçılığına. Təbiət tamamilə yiyəsizləşdi. Tanrıçılıq

52

təbiəti sevmək öyrədirdi, təbiətə vurğunluq öyrədirdi. İndi təbiəti

məhv edən dünyaya Türk Tanrıçılığı gərək deyil.

Dünyanı yenidən qurmaq üçün Asif Atanın Mütləqə İnamı

gərəkdir. Türk Mütləqçiliyi Türk Tanrıçılığından daha yüksək bir

səviyyədir.

Bir dünyada ki Allahın adı pul olsun, o dünyanın nəyinə güvənə

bilərsən? Planetin məhv olması gözümüzün önündədir. Bu gün Qərb

dünyası özünün pulçuluq murdarlığını hər yerdə təsdiq etməkdən

ötrü nə qədər qurbanlar verir. Əfqanıstandan tutmuş, İraq, Suriya,

Azərbaycan, Gürcüstan, Misir, Liviya, hamısı kapitalizmin, pulçu-

luğun qurbanlarıdır. Quruluş özünü qoru¬maq üçün qurbanlar

uydurur. Xalqlar kapitalizmlə döyüşməsinlər deyə, demokratiya ilə

aranı qatıb-qarışdırırlar. Guya demokratiya azadlıqdır, nicatdır. Nə

qədər təlqin olar? Nə qədər mənasız təbliğat aparmaq olar? Dağıda-

dağıda gəlib ikinci canavarla – Rusiya ilə üz-üzə qaldılar. Rusiya

gördü ki, onun gələcəyi təhlükə qarşısındadır, başladı yeni dağıdı-

cılığa. Rusiya yarandığı gündən imperiya kimi qurulub, milli dövlət

kimi qurulmayıb. Ona görə Rusiya bu gün milli dövlətə çevrilmək

istəmir, çevrilə də bilməyəcək. Əgər o imperiya çökərsə, rus xalqının

gələcəyi yoxdur. Ona görə də çabalayır. Rusun heç bir mədəni təsiri

qalmayıb. Bir vaxtlar mədəni-maarifçilik təsirləri var idi. İndi o da

yoxdur. Öz içində xalqın mənəviyyatı çöküb, məhv olub. Acınacaqlı

bir durumdadır Rusiya. Ətraf bölgələrə verə biləcək ideoloji zəmin

yoxdur, mədəni etki yoxdur. Ona görə də ancaq qol gücü, zor

nümayiş etdirir. Avropanın murdarlığı daha böyükdür, amma üzdə

elə görünür ki, onun zoru yoxdur.

Rusun təqdim eləməyə şirnisi olmadığına görə güc nümayış

etdirir. Özü vahimələnir öz durumundan Rusiya bu gün. Təşvişə

düşüb ki, NATO gəlib ağzının içinə girib, onun axırı necə olacaq.

Ukraynada Avropa oturmaq istədi, təşvişə düşdü, ona görə də açıq

zor ortaya qoydu. Açıq zor göstərməkdən hələ uzun müddət

çəkinməyəcək. Çünki Qərbə başqa təsir imkanları zəifdir. Bu gün

Rusiyanın bu cür çabalar göstərməsinə görə dayandırılmamasının üç

səbəbi var:

53

1. Rusiyanın dağılması SSRİ-nin dağılması hadisəsinə bərabər

deyil. SSRİ dönəmində türk dövlətləri yox idi. Hamısı zəif idi,

hamısı ələbaxan idi. Hamısının iqtisadiyyatı dağılmış idi. Amma

SSRİ dağılandan sonra türk dövlətlərində müəyyən dövlətləşmə

prosesi gedib artıq. Müəyyən bir inkişaf var, ona görə də Rusiyanın

dağılması türk dövlətlərinin bir araya gəlməsinə səbəb ola bilər.

Bunu hesablayırlar, bilirlər. Ona görə də fikirləşirlər ki, rusu necə

idarə edək ki, başqa güclər yaranmasın.

2. Bilirsiniz ki, Qərb dünyası Şərqin enerjisinə çox möhtacdır,

qabağını Rusiya kəsib. Həm özününkünü verir, həm də Qafqazınkını-

filan. Onların da yolunu bağlamaq imkanı var Rusiyanın. Ona görə

rusun nazıyla oynayırlar, ehtiyatla davranırlar.

3. Adətən Quruluş balaca qurbanları udur, balaca qurbanlar

tükənəndən sonra böyük qurbanlara keçir. Təkqütblü ağalıq sistemi

yaranır. Bir vaxtlar Rusiya kapitalizm Rusiyası idi. Sosializm inqi-

labı ilə Rusiya kapitalizmdən çəkildi geri. İndi o təzədən

kapitalizmin başına keçə bilmir. Rusiya özü qurbanlığa çevrilib.

Böyük qurbanlar isə böyük dağıntılar deməkdir. Bu isə dünyanı

yenidən tamamilə qatıb-qarışdıra bilər. Elə bir idarəolunmazlıq,

anarxiya yarana bilər ki, bəlli olmaz ortaya hansı düzən çıxacaq. Bu

düzəndə hansı güclər hegemon olacaq. SSRİ-nin dağıntılarının

altından dünya hələ də çıxa bilmir, hələ də dünya qarışıbdır. Fəlakət-

lər hələ də tükənmir. Rusiyanı dağıtmaq, SSRİ-ni dağıtmaqdan daha

ciddi sorunlara səbəb ola bilər. Oyun oynayırlar, Azərbaycanı da bu

oyunda fırlayırlar. Ondan enerji dəhlizlərinin yaranmasına razı

olmasını istəyirlər. Azərbaycan isə bundan qorxur. Rusiya silah

gücünə onun da içinə yeriyə bilər. Qərb Azərbaycanın arxasında

durmur. Qərb Gürcüstanın arxasında durmadı. Rus asanlıqla

gürcünün içinə girdi, şərtlərini diktə elədi çıxdı. Qarabağı Rusiya

işğal elədi erməninin adına, dağıtdı taladı, Qərb onun arxasında

durmadı. Halbuki Azərbaycanla “Əsrin Kontraktı”nı imzalayıb. Rus

şərtini qoydu, Azərbaycan da hesablaşdı. Bugünə qədər də öz şərtini

diktə edir. Avropa Ukrayna ilə “Assosiasiya sazişi” imzaladığı yerdə

rus girdi içinə imkan vermədi, Qərb də arxasında durmadı. Qərb

54

arxasında durmur, deyir, sənə demokratiya verirəm, qalanını sən elə.

Dünyanın gedişi hədsiz dərəcədə murdarlaşıb.

Atanın bir sözü vardı, dünyada nə baş verir versin, Ocaq öz işini

görməlidir... Bu gün gəncləri qabağa itələyirlər, gəncləri harda

yetişdirdilər ki? Verirlər qabağa, sonra hakimiyyət də hamısını tutub

doldurur içəri. Gəncləri ayaqlar altına itələmək gərək deyil. Gəncliyi

yetişdirmək, milli qüvvəyə çevirmək gərəkdir. Biz onu deyirik, bizi

az gənclər eşidir, əsas kütlə hipnozdadır, gedir. Gəncliyin şöhrət-

pərəstlik duyğusundan istifadə edirlər. Sürüyə çevirirlər gəncliyi. Biz

də deyirik, gəlin Ocağa, ağlınızı Ocaq böyüdə bilər. Biz demirik ki,

elə ucdantutma hamı Ocağı anlayacaq. Ocaq aşiqlər işidir, hər kəsin

işi deyil. Amma Ocağa dayanıb böyük işlər görmək olar. Dünyada nə

baş verir-versin, Atanın Yolundan qıraqda nicat mümkün deyil.

Dünyada yeni ruhani nizam yaranmalıdır, yeni bəşər halı yaran-

malıdır. Bu yeni bəşər halını ruhaniyyat yaradır, siyasət yaratmır.

Atamız Var olsun!”

Günev Atalı Ataya Səcdə ilə sözünə başladı: “Mütləqə İnam”

kitabından Ruhani idrakla bağlı özümləşdirdiklərimi dəftərimə

yığcam şəkildə yazmışam, onu oxuyacam.


55

Ruhani İdrak altı duyğunu özündə birləşdirir: Vəhy, Vəcd, Səcdə,

Ehtizaz, Etiqad və Aşiqlik.

Vəhydə həqiqət ömrə gəlir. İradəyə hakim olur, fikir riqqətlə

söylənilir, bağlı sirlər açılır, Naşılıq ömürdən gedir. Qəti inam

yaranır, fikir seli yaranır. Mütləqə qovuşduran müqəddəslik, aşiqlik,

peyğəmbərlik gəlir ömrə. Fikir tufanında Mütləqlə görüş məqamı

yaranır, ruh Mütləqə çatır. Vəcddə məftunluq, atəşli həyəcan,

sarsıntı, heyrət, həssaslıq. Duyğunun təzələnməsi. Ürəyin riqqəti.

Müqəddəs yük səfası. Mütləqləşən hissiyyat. Sonsuzluğa qovuşma

ehtirası. Ruhun bədənə hakim olması ömürdə özünü büruzə verir.

Səcdədə mütləq səmimiyyət, naşılığın ölümü. Özünü özündən

böyüklükdə tapmaq ləyaqəti. Duyğu zirvəsi. Təmənnasız münasibət.

Mütləq doğmalıq. Müqəddəsliyin dərki, ucalığın cəzbi. İnsanı

anlamaq, müqəddəs tələb.

Ehtizazda – Vurğunluq. İdrakın məhvərindən çıxması. Mütləqin

hökmünü dinləmək. Sədd tanımamaq. Özündən kənara çıxmaq.

Mənaya qovuşmaq atəşi. Nisbinin Mütləqə aşiqliyi. Mənasını tapmış

ömür. Müqəddəsləşmək əfsunu.

Etiqad – mütləq inam, özünütəsdiq. Seçilmiş yol. Seçilmiş ömür.

Amala vurulmaq. Əbədi yolçuluq. Kamala yetmək, müqəddəs inada

yetmək. Yuxudan ayılmaq, dönməz tale. Qeyrətə çevrilən həqiqət.

Səcdəyə çevrilən həqiqət.

Aşiqlik – Mütləq Ruhani vəhdət. Müqəddəs əsarət. Mütləqin

dərki. Hissiyyatın ali zirvəsi. Cismanidə ruhanini görmək. İdrakla

duyğunun birliyi. Əzabın yeni mənası. Həyatın yeni mənası. Hicran

hikməti. Yanmaq, yandırmaq həqiqəti. Aşiqanə ürək həqiqəti.

Mütləqləşən mütləq idraka malik olur. Mütləq hissiyyatda mütləq

mənəviyyatın birliyinə yetir, mütləq mahiyyətinə çatır.

Bu fikirləri özümləşdirmişəm və hər bir çaların içində özümü

təsəvvür etmişəm. Bu çalarlar məndə varmı? Yoxdursa buna yetmə-

liyəm, varsa onu böyütməliyəm. Barışmazlıq. Necə varamsa azam

məsələsi. Mütləqə asan çatmaq heç ağlıma da gəlmir. Amma Mütləqi

tamamilə amalıma çevirmişəm, məqsədimə çevirmişəm – bu, ayrı

məsələdir. Son vaxtlar hətta yuxumda görüşlərdə görmüşəm özümü.

Elə vəcdli cümlələr mənim ağlıma gəlir, səhər durub mən onu qeyd

56

edirəm. Mənim ayıq vaxtımda elə vəcdim az olur. Atamız Var

olsun!”

Soylu Atalı: “Çox yaxşı vurğuladın ki, o ifadə elədiyim

duyğuların hamısında öz yerimi axtarıram. Adam o fikri tanıyandan

sonra özünü müqayisə edir. Bir var adama xoş gəlir, bir də var ki,

oxuyub incələyirsən. Elə ki, başlayırsan öz duyğularınla müqayisə

etməyə, onda o sənin ağlında daha yaxşı oturur. Məncə, bu yeni

haldır, nə mənada – ifadə baxımından. Hər bir incə məqamı öz

duyğularınla müqayisə etmək. Mütləqə qovuşma məsələsində isə bir

az dəqiqləşdirmə aparmaq olar. Mütləqə qovuşma yolun sonu deyil.

Mütləqə qovuşma yolun başlanmasıdır. Ataya deyirdilər ki, tutaq ki,

biz kamilləşdik, sonra. Ata deyirdi ki, elə hər şey ondan sonra

başlayır. Ata mərasimdə deyirdi ki, kamilləşmək məqsəd deyil, siz

bir ilə, iki ilə, üç ilə, gecikməməlisiniz, kamilləşməlisiniz. Kamilliyi

ömrünüzün axırına daşımamalısınız. Bir dəfə mən bir yazı

yazmışdım, o kamillik sözü ilə analogiya təşkil eləmir, amma ciddi

məsələ idi: “nəhayət ki, Böyük Yolun başlanğıcına gəlib çatdım”.

Böyük Yola qədər də yol var, bu yol adamın içindəki təbəddülatları,

axtarışlarıdır. Yolu tapırsan, yolu tapandan sonra ağıl da rəvan olur,

istək də rəvan olur, gediş də rəvan olur. Kamilləşmək bir məqamda

nəyəsə çatmaq deyil ki. Sənin ömrün, duyğuların elə kamilləşə-

kamilləşə gəlir. Elə bütün yaradıcılıq ondan sonra başlayır. Hər şey

elə ondan sonra başlayır.

Bir var əski səviyyədə mürid-mürşüd məktəbləri, bizdə isə

“Ruhani Ailə” məsələsi var. Hələ ki, Ailəyə yeni insanlar cəlb etmək

çətin olur. Ancaq Ailəçilərin özü öyrətmən deməkdir. Ailədə həm

öyrənirsən, həm öyrədirsən. Biz ona nail olmuşuq. Nələrsə bizi qane

eləmirsə, o ayrı. Çox gözəl məqamlara gəlib çıxmışıq”.

Nurtəkin Atalı: “Ata Səsi” kitabını oxuyuram. Atanın əzablarını,

harayını, inamını, Ocağının gələcəyinə, Amalının Azərbaycanı,

dünyanı xilas edəcəyinə inamı o qədər böyük və aydındır ki. Bəzən

dünyanın gedişatını, həyatın amansızlığını düşünəndə öz-özümə

deyirəm ki, məgər Ata bilmirdimi bunları. Ata bilirdi ki, Amalı

yarandı və o İnam davam edəcək. Axı o dövrdə heç düz-əməlli

Evladları da yaranmamışdı Atanın. Ata özünə inanırdı, Evladlarının

57

artacağına, böyümə-sinə, Azərbaycanda sabit, dəyişməz Ocaq halı

yaratdığına inanırdı. Həyatda da elə olur bəzən. Ailə başçısı öləndə

hər şey qırılır. Ailə başçısının halı, inamı, sevgisi ailəni saxlasa da,

övladlar arasındakı yadlıq, faydaçılıq, təmənna ailənin birliyini

pozur. Asif Ata öləndə də elə oldu. Kimsənin sözü o birinin

boğazından keçmədi. Kimsə kiməsə dəstək durmaq o yana, əngəl

olmağa çalışdı. Amalın tələbləri deyil, mənəmliklərin tələbləri

hayqırdı. Doğmalıq, müqəddəslik dünyası elə bil Atayla köçdü. O

zaman da vəfalılıq duyğusu içimi titrədirdi. Atanı yaşatmaq gərəkdir,

amma necə. Məndən illərlə təcrübəli Ocaqçılara baxanda çaşıb

qalırdım. Məni Ocağa gətirən adamın mənəmliyinə daha çox

çaşırdım. O zaman Soylu Atalının Amal yönündə, Ata müqəddəsatı

yönündə çalışmaları, çalışdırması məni Ataya yönəltdi. Ataya

yönəldiyimi o zaman bildim ki, əməl yerinə yetirirdim və yerinə

yetirdikcə Ocağın sabahına inanırdım. Soylu Atalı bizi redaksiyalara,

məktəblərə göndərirdi. Həyatda da körpənin ilk dəfə ayaqları açılır,

sonra dili. Biz də körpə kimi əvvəl ayaq açdıq, sonra dilimiz söz

tutdu, ürəyimiz sözümüzün, əməlimizin arxasında durdu. Əməllə-

rimiz Ocaq adlı gələcəyi qururdu, xarakterlərimiz yetkinləşirdi,

yetkinləşdikcə doğmalaşırdı, Ocaqlaşırdı. Bütün bu quruculuğun

başında Soylu Atalı dayanırdı. Ömür Amallaşanda qurulur,

nizamlanır, cilalanır. Ömür Amalda dəyərini tapır. Ömür də yol

kimidir. Elə bil yol çəkirsən. Gərək elə əməllərlə yol çəkəsən ki,

itməsin, görünsün, bilinsin. Bəzən tək yol çəkərsən, bəzən birləşib

yol çəkərsən. Ömürlər birləşəndə, əməllər birləşəndə, düşüncələr

dost olanda çəkilən yolun itməmək ehtimalı da böyüyür. Biz də elə

yol çəkməkdəyik. Bu yolun aparıcısı da Ocaq Yükümlüsüdür. Onun

hər əməl təşəbbüsünün həyata keçməsinə münasibəti, onu

qiymətləndirməsi Ocaq üçün, Ocaqçılar üçün çox mühümdür. Həqiqi

qiymət, həqiqi dəyər ölçümüzə yaxınlaşdırır, öyrədir, böyüdür bizi.

Ona görə də Soylu Atalının görünən və görünməz quruculuğu

Ocağın əməlini də artırır, münasibətdəki doğmalığı da. Özünlə

doğmalaşmasan, baş-qasına doğmalaşa bilməzsən. Özünlə doğmalaş-

masan, Ocaqlaşa bilməzsən. Ocaqlaşdıqca, doğ¬ma-laşdıqca münasi-

bətlərin dəyərini anlayırsan. Münasibəti başlamaq asan, qorumaq,

58

davam etdirmək çətindir. Bu baxımdan Ocaq Yükümlüsünə

münasibət də qorunmalı, artmalıdır. Əvvəllər bəzən Soylu Atalının

hər hansı bir əməl yönündən dediklərinə içimdə narazı bir duyğu

olurdusa da demirdim, amma dediklərini yerinə yetirirdim. Yetir-

dikcə də onun yanaşmasının doğru olduğunu görürdüm. Atanın

vəfatından sonra keçirdiyimiz görüşlər, etdiyimiz səfərlər, Ata

müqəddəsatı, öz yaradıcılığım, özümü ifadə etməm artdıqca Ocağın

ruhani nizamını daha aydın dərk edirəm. Soylu Atalının zəhmətini

görürəm. Ocaq qaydalarının yaşaması üçün güzəştsizlik, Ocaq

əməllərinin həyata keçməsi üçün əngəlləri görməzdən gəlmək, hər

çağrıya səs verib get¬mək, deyilən sözü vaxtında yerinə yetirmək,

səbirlə, sevgiylə münasibət yaratmaq, qurmaq – bunlar Soylu Atalıda

gördüklərim – öyrəndiklərimdir. Ocağın indiki gedişatının da ana

xəttini Ocaq Yükümlüsünə münasibət qurur. Doğma bir münasibət

sistemi qurulub Ocaqda. Mən bir tədbirdə dedim ki, Soylu Atalını

anlamaq Ocağı anlamaqdır. Çünki Soylu Atalı öz ömründə Atanı,

Amalın tələblərini yaşayır. Bizləri də Ata tələbinə yüksəltməyə,

Ocaq məsuliyyətini dərk etməyə çağırır. Bu çağırışı sevgimizlə,

doğmalığımızla bəsləməli, böyütməli, davam etməliyik. Biz yol

salırıq münasibətimizlə, sabahkılar davam edir. Bizdən başlanır

Ocağa münasibət, bir-birinə münasibət, Ocaq Yükümlüsünə müna-

sibət. Təbii ki, münasibətin təməli inamdır. İnam isə bir-iki gündə

yaranan hadisə deyil. İdrakın gördüyü, təsdiqlədiyi, Mənəviyyatın

tələb etdiyi, İradənin yürütdüyü halla yaranır İnam.

Bir dəfə Ocaq dostlarından biri dedi ki, sizdə demokratiya

yoxdur, Soylu bir fikir deyirsə, sənin də fikrin olmalıdır.

Demokratiyanın nə demək olduğunu burda açmağa ehtiyac yoxdur.

Əgər Ocaq Yükümlüsü bir söz deyərsə, mən düşünürəm ki, o bu fikri

düşünərək bütün məsuliyyətilə deyir. Onun dediyinə dəstək olmaq və

ya həyata keçirmək üçün mən nə edə bilərəm deyə düşünürəm. Əgər

mən də demokratiyaya uyub mənəmliyini təsdiqləmək üçün söz

deyirəmsə, müqəddəslik, münasibət nizamı itəcək. Mən Ocaq

Yükümlsünün dediyini müzakirə etmədən anlamağa çalışmalı, o

əməli həyata keçirmək yönündə daha nə edə bilərəm deyə təşəbbüs

59

söyləyərəm. İçimdəki inamım məni mənəmlikdən və demokratiya

hərcayiliyindən qoruyur.

Hərbidə belə bir qayda var. Komandirin əmri müzakirə olunmur.

Məhz bu qaydalar hərbi nizamın qorunmasına xidmət edir. Mən bunu

hərbidə doğru sayıram. Əlbəttə, mən bunu Ocaqla müqayisə etmi-

rəm. Oxşarlıq görünə bilər. Amma mahiyyətdə fərqlidir. Əgər Atanın

dediklərinə Evladlar hər kəs bir fikir söyləsəydi, heç bir qurucu-

luqdan, nizamdan söhbət belə gedə bilməzdi. Ata ilk illərdə Ona

müraciətin “sən” deyə olmasını ləğv etməkdən tutmuş xüsusi Ocaq

qaydaları yazmaqda məqsədi o ruhani nizamı yaratmaq və qorumaq

idi. Atadan sonra biz münasibət qaydaları yazmasaq da, o ruhani

nizamın, münasibətin qorunmasına, davam etməsinə çalışmalıyıq.

Ocaq nizamı – müqəddəslikdir. Çünki o nizamda münasibət var –

Əmələ münasibət, Ocaqçıya münasibət, Ocağa münasibət, Ataya

münasibət. Ata müqəddəsatına münasibət, xalqına münasibət,

dünyaya münasibət, həyata münasibət. Bu münasibətlərin hər birinin

özünəməxsusluğu var. Bu münasibətlərin hər birinin bir-birini

tamamlaması var. Əgər bir yöndən nizamlanarsa, bu yön münasibət

ahəngini yaradır. Və qalan münasibətlər də bu ahəngə tabe olur.

Münasibət də ağac kimidir. Bəsləyirsən, su verirsən, soyuqdan,

sazaqdan qoruyursan, küləyin onu sındırmasının qarşısını alırsan.

Kökləri torpağı tam tutandan sonra da onun gözəlliyini, böyüməsini,

meyvələr verməsini əngəlləyəcək hər şeyin qarşısını almağa

çalışırsan. Ona görə də hər zaman üzərində əsmək, məsuliyyəti unut-

mamaq, doğmalığı qorumaqla müqəddəsliyi artırmaq. Çətindirmi?

Çətin deyil, özüylədöyüş davam edirsə. Hər cür adilikdən, adi

davranmadan, məsuliyyətsizlikdən arındırmaq lazımdır müna-

sibətləri.

İdeyanı yaşamaq, həyata keçirmək çətindir. Çox ağır yük

götürmüşük çiyinlərimizə. Bu yolda hər şey gözləniləndir. Asif Ata

deyirdi ki, mənə adamyeyəndən başqa hər şey dedilər. Ata bu ifadəni

elə deyirdi, anlayırdım ki, nə etsələr, nə desələr, Atanın yanından yel

olub keçəsi deyil. Biz də hər söz eşitdik, hər davranışı, nankorluğu

gördük, amma Ocaq Yükümlüsünə inamımız, doğmalığımız, bir-

birimizin qədrini bilməyimiz gərginlikdən, acıqdan, kindən azad etdi

60

bizi. Amalı yaşatmaq gərginliyi, qayğıları, narahatlığı, fərəhi, əzabı

ömrümüzü gərəksiz duyğulardan qorudu. Münasibətdə belə bir şey

də var. Öncə görürsən, tanıyırsan, inanırsan və dostluğa, qardaşlığa,

bacılığa içində əminlik yaranır. Qalxıb-enmələr, anlaşılmazlıq da ola

bilər münasibətdə, amma o ilk əminlik, inam münasibətin ana

xəttindədir və kiçik narazılıqlar olsa da onları əridə, yönəldə bilir.

Ataya səcdəmiz bizi Ocağa nə dərəcədə bağlayırsa, Soylu Atalıya

inamımız da bizi Ocağa o dərəcədə bağlayır.

Bu yazını yazmaqda məqsədim, son günlərdə Ocaq halı, Ocaq

quruculuğu, Ocaq nizamı haqqın-da düşünürəm. Ocaq Yükümlüsü də

qeyd etdi ki, mən bu ayda çoxlu işlər görmüşəm. Hər dəfə Soylu

Atalı söz deyir, mən o sözü yerinə yetirməyə çalışıram, mən görürəm

ki, doğrudan da Ocaq Yükümlüsünün görünən və görünməyən

quruculuğu var. Bu quruculuq sonda mənim fərəhimi artırır. Mən

Ocaqda Evladlar arasında belə bir doğmalığı görürəm və çox

fərəhlənirəm. Hər bir Ocaqçının varlığı çox dəyərlidir. Özümün

Ocaqda varlığımı dərk edirəm, başqa Ocaqçıların Ocaq varlığını dərk

edirəm. Ümumi Ocaq adlı dünyada özümü görürəm, burda hər kəsin

xidmətini görürəm, xüsusən də Soylu Atalının xidmətini görürəm,

bu, məni fərəhləndirir”.

Soylu Atalı: “Yaxşı çıxışdır, bir-iki əlavə etmək istəyirəm. Bizi

bir-birimizə bağlayan Ata olub. Amma biz təkcə Ata vasitəsilə

bağlanmalı deyilik. Ayrı-ayrı fərdlər olaraq, bir-birimizə müstəqil

şəkildə bağlanmalıyıq. Ataya bağlılıq qutsaldır, ancaq bir-birinə

müstəqil bağlılıq yaranmasa Atanı qorumaq çətin olar. Ocaqda

olubdur ki, Evladları ancaq Ataya münasibət bağlayıb, bu da bir

nəticə verməyib. Bu gün Ocağın nizamında Ocaq Yükümlüsü faktı

varsa, bu təkcə Ocaq Yükümlüsündən keçməli deyil. Sabah Ocaq

Yükümlüsü olmasa, bu o demək deyil ki, hər şey bitməlidir. Məncə,

Ocaqda müəyyən bir bağlılıq var, bu bağlılıq həm də müstəqildir. Bu

böyüməlidir. Bu gün biz bir mühit yaratmışıq, bir-birimizə

münasibətimiz əzizdir. Yoxsa biz qala bilməzdik bir yerdə. Soylu

var, yoxdur, Amaldaşlar bir-birinə həmişə bağlı olmalıdır. Məsələn,

Günevlə Üstünün bağlılığı Soylu vasitəsilə olmamalıdır, müstəqil

olmalıdır. Bundan ötrü mən cox vurğu edirəm, çalışın ünsiyyətə can

61

atın. Ünsiyyət olduqca doğmalıq artır. İçəridən mənəvi tellər oyanır,

bağlayır bir-birinə insanları. Bizim bu şəkildə münasibətimiz daim

qorunmalıdır. Asif Atanın on ildən, yüz ildən sonra da olması Ruhani

mühitin sağlamlığına bağlıdır. Ocaqçılararası münasibətlərə

bağlıdır”.

İnamlı Atalı: “Mütləqim, Müqəddəsim, Ulu Peyğəmbərim Asif

Ataya – İnam Ataya Ali Səcdə ilə.

Mən də Soylu Atalı haqda danışmaq istəyirəm. Gəlib qıraqdan

izləsələr deyərlər ki, burda şəxsiyyəti öymələr var... Mən düşündüm

ki, söhbətimi bu yöndə quracam. Çünki bu gün Soylu Atalı mənim

üçün meyardır. Son zamanlar Soylu bəylə biz çox vaxtı bir yerdə

oluruq, onda onu daha çox öyrənirəm. Soylu Atalının təhlilləri,

mülahizələri mənə ilk dəfə gəlir, çünki bu yaşıma qədər heç bir yerdə

onun təhlilinə bərabər təhlil, şərhinə bərabər şərh, fikrinə bərabər

fikir görmədim. Bu yaxınlarda biz Yazıçılar İttifaqının qarşısından

keçirdik. Həmin gün nəzərdə tut-du¬ğumuz görüş alınmamışdı.

Soylu bəy dedi ki, “buraxılış”ları əlimizdə saxlamayaq, apar

Yazıçılar İttifaqına payla, oxusunlar. İlk dəfə idi ki, mən ora

gedirdim.


62

Mən oranı əzəmətli bir yer düşünürdüm, həmişə elə bilirdim ki,

ora basılmaz bir qaladır. Girdim içəri, az adam var idi orada.

Qəzetləri payladım, dəhlizdə tablolar gördüm –“xalq yazıçıları”,

“xalq şairləri” və “tənqidçilər”. Bir anlıq diqqətimi ora cəlb elədi.

Onların əksəriyyəti haqda məlumatım var, baxdım, inanın ki,

içimdən bir şey keçdi, bütün bu xalq adı daşıyanların yaradıcılığı

Soylu Atalının yaradıcılığına bərabər deyil. Mən orda tənqidçilər

arasında Atanı axtardım, sonra da özüm-özümə gülməyim gəldi,

dedim, gör mən harda Atanı axtarmışam.

Mərasimin adı “İdrak Günü”dür. Əslində elə mərasimin kökü

Ocağa dayanır. Atanı Ata edən idrak oldu. Biz bu gün həmin idraka

tapınmışıq. Burda bu idraka yetən də var...

16 Çiçək Ayında Soylu Atalı ilə görüşlər keçirib Nurtəkingilə

gedirdik. Avtobusda mən ona sual verdim Türkiyə və türkçülüklə

bağlı. Mənim qabağımda oturan bir nəfər bizim söhbətə qarışdı. Mən

Soylu Atalıya sual verəndə ki, Türkiyə türkü, eləcə də Azərbaycan

türkü hardan gəlib, həmin adam mənə dedi ki, Azərbaycanda türk

adında millət yoxdur, onlar da, Türkiyəlilər də Sibirdən gəliblər. Özü

də bunu nifrətlə dedi. Soylu bəy ona tutarlı cavab verdi, mənə xoş

gəldi. Soylu bəy ona dedi ki, sən kimsən Azərbaycan ziyalısı ilə belə

danışırsan, o söz məni tutdu. Çünki Soylu o haqqı özündə görür. Bu

gün bir çoxları deyir ki, mən Azərbaycan ziyalısıyam, amma xalq

üçün hansı addım atıb, o görünmür. O söz məni həm kövrəltdi, həm

də sevindirdi ki, Azərbaycan ziyalı sarıdan yetim deyil... Ata deyir

ki, cəmiyyətin idrakı nisbi idrakdır. Dünən Nəriman Həsənzadə

haqqında deyirlər ki, o safdır, mən Ataya qədər onu müqəddəs

sayırdım. Ondan sonra artıq mənim ona baxışım dəyişib. Mən

oxuyanda ki, Ata deyir, filankəs nisbi safdır, mənə çatmırdı. Ancaq

sonra görürəm ki, azlıq bəs etmir. Xalq yönündə iş görməkdə azlıq

bəs eləmir. Yaxşı ola bilərsən, ancaq kənar üçün azsan, cəmiyyəti

dəyişməkdə azsan, özünü dəyişməkdə azsan. Buna görə Ata deyirmiş

ki, nisbi ləyaqət ləyaqətsizlikdir. Nisbi idrak idrak-sızlıqdır.

17 Çiçək Ayında Soylu Atalı zəng etdi ki, çay evindəyik, maraqlı

adamlarla söhbət edirik. Mən işdən çıxanda ora getdim. Soylu bəyin

bir fikri yenidən məni bu gün bu mövzuya qayıtmağa vadar elədi.

63

Orda söhbət muğamın üstünə gəldi. Biri dedi, muğamın təsiri yaxşı

deyil, insanı qəmləndirir. Soylu bəy bir söz dedi – Muğamda

gerçəkliyin mənadan ayrılması və buna görə insanın kədərlənməsi

hadisəsi var. O kəlməni ona dedizdirən idrakdır. İnsan idraka çatanda

heç kimin görə bilmədiyini görür...

İlk dəfə mən Soylu bəyi tanıyanda mağazada bir söhbət gedirdi.

Bir valideyin oğluna dedi ki, mən səni tarix müəlliminin yanına

göndərirəm, de görüm, Azərbaycan nədir? Uşaq hamımızın bildiyi

kimi demək istədi. Soylu bəy də ordaydı, o söhbətə qarışdı,

Azərbaycanımız – Azərbaycanlığımız dəyər sistemini dedi. Mən

Azərbaycanı həmin gecə o mağazada tanıdım. Mən onda dərk elədim

ki, Azərbaycan budur. Soylu bəydən qıraqda mənə Azərbaycanı

tanıdan şəxs olmayıb. Ata deyir ki, “ziyalı olmasaydı, xalq

ziyalanardı”. Ata bunu ona görə deyir ki, xalq ziyalısına arxayın olub

öz işiylə, əkiniylə məşğul olur. Biz elə ziyalıların kölgəsinə yatmışıq

ki, bizi bu günə qoyublar. Onların idrak sahəsində irəliləyişi olmyıb.

Xalqın ziyalı bilib güvəndiyi, sən demə, ondan bircə pillə yuxarıda

deyilmiş.

Ümumiyyətlə, bəşəriyyəti bu günə qoyan dinin yalanları oldu.

Məhəmməd də, İsa da Ata ola bilərdi. Amma Atalıq eləyə bilmədilər.

Etsəydilər cəmiyyət bu günə düşməzdi. İnsanların ürəyinə yalan

möhürü vurulmazdı. Atalıq eləmək gərək olduğu halda, Atalığı başqa

yerdə axtardılar...

Soylu bəyə bir dəfə bir sual verdim, bu müxalifət-iqtidar

münasibəti haqda. Soylu bəy dedi ki, müxalifət ondan hakimiyyəti

istəyir, o da vermir, sən olsaydın verərdin? Adamlıq səviyyəsi elədir

ki, hamı hakimiyyətsevərlik azarına tutulub. Bu fikir qədər mən

aydın izah eşitməmişdim. İdrakı mən bunda görürəm. İdrak deyilən

şey siyasətdə də özünü göstərir, ədəbiyyatda da. Bayaq Günev bəy

bir söz vurğuladı, idrak – görünməyəni görmək qudrətidir. Mənim

Soylu Atalı haqda danışmağım əslində bir məqsədə söykənirdi.

Soylu bəy mənim üçün bir meyardır. O, görünməyəni görür və

göstərir. Ziyalı deyəndə mən Soylunu düşünürəm.

Mən Atanı görməmişəm, öncə mən Soylunu özüm üçün Ataya

çevirmişdim, yavaş-yavaş o düşüncəmdən çıxdım. Çünki Soylu Atalı

64

mənə Atanı tanıtdı, verdi. Söz yox ki, Atanın öz yeri var. Atanı mən

özümə bir mayak bilirəm. Bu gün mənim yetəcəyim meyar Soylu

Atalıdır, çünki onda mən o idrakı görürəm. O, Atanı bizə verə bilir.

Mən özüm üçün idraki kamilliyi Soylu Atalı səviyyəsində görürəm.

Atamız Var olsun!”

Soylu Atalı: “Bir neçə kəlmə əlavə edim. Təbiidir ki, Soylu da,

İnamlı da hamısı Ata inamı¬nın, idrakının məhsuludur. Atanın İdrak

ölçüsünü yaşatmağımız bizi canlı meyara çevirir. Təbiidir ki, sənin

bu gün Soylu haqqında danışmağın sevgidəndir. Amma istəyim odur

ki, Atanın adını o tərzdə çəkməyəsən: “Mən Atanı görməmişəm, hər

halda Atanın öz yeri var”, o ifadə doğru deyil. Atanın öz yeri yoxdur,

bizim üçün hər şey Atadır. Ata bizim ruhani varlığımızın özülüdür.

Özün üçün ölçü götürmək – bu, uğurdur. Söhbət paralelləşdirmə

səviyyəsində Atadan gedə bilməz, çünki, yenə deyirəm, Ata bizim

varlığımızdır. Soylu Atalını şəxs olaraq, ziyalı olaraq, Ocaq

Yükümlüsü olaraq sən təhlil edə bilərsən, dəyərləndirə də bilərsən,

burda qəbahət yoxdur. O yerdə ki, Ataya aid nəsnələr Soyluya

yönəlik paralellik təşkil edir, orda bilmək lazımdır ki, bu,

Amalımızın tələbinə uyğun deyil, Ataya zərbədir. O xətti keçmək

olmaz. Məsələn, siz fikir verin, görüşlərdə mən Ata haqqında

danışıram, özüm haqqında heç danışmıram. Bu, təvazökarlıq

məsələsi deyil. Mən Atanı verə bilməyimdə varam və görünəcəm. Bu

hədəf məsələsidir, yeni ruhani bəşər halını təqdim eləməkdir,

peyğəmbəri verməkdir. Bütün bu sevgimiz, doğmalığımız nəyə

əsaslanır, – xalqa Atanı verməyə. Hədəfimiz şəxsiyyətimizi göstər-

məkdir, əslində insanlığı xilas etməkdir. İnsan da elə bizdə burdan

başlayır. Ümumiyyətlə, Ocaqçılar bir-birini dəyərləndirməlidir.

Təkcə Soylunu görürəm yox, başqa Evladlarla münasibət də ondan

geri qalmamalıdır. Ocaqçını görmək, təqdim etmək, sahib çıxmaq

özü xalq yaratmaq açarıdır... Ata isə ayrı, bizim üçün bəllidir. Ata

şəxs deyil ki. Ata İnamdır, Ruhaniyyatdır – idrakıyla, düşüncəsiylə,

ideyasıyla.

Bütün bununla yanaşı, İnamlı qardaşımızın görmək qabiliyyətini

alqışlayıram. Heyrət onu daxildən dəyişib böyüdür və Ocağa

bağlayır.

65

Mən indi söhbətimizin sonunda ruhani hədiyyələr sırasında bir

şey təqdim edəcəm. Üçlüyün apardığı söhbətlər olub. Ağşın

Ağkəmərli, Abil Ulusoy və mənim söhbətlərimdən ibarət kitab hazır-

lanıb. Ata “Sədaqət” kitabında yazır ki, Ata bilənləri yetişməlidir.

Ata bilənləri nə etməlidirsə, mən orada birbaşa Ocaqdışı olaraq Ata

bilənlərinin yetişməsinə cəhd eləmişəm. Çox uğurlu alınıb. Yəni Ata

ölçüsüylə ortaya ideoloji fikir qoyulub. Biz o danışıqların kitab

halına gəlməsi üçün nə qədər zəhmət çəkmişik. Səsdən sözə çevrilib,

onun üzərində redaktə olunub, düzəlişi olub, mətbuata verilib. O

kitab millətini, dövlətini sevən istənilən adam üçün ideoloji

yardımdır. Bu, Atanın meyarıdır. Onu biz yaratmışıq.

Sonra, Türkel Araşdırma Qurumu adı ilə aparılan ideoloji

söhbətlərdən ibarət kitab hazırlanır. Onu mətbuata verdik, yəqin ki,

beş-üç adam oxudu, gələcəkdə isə daha geniş öyrəniləcək, araşdırı-

lacaq. Bu gün Məmmədəminşünaslar yaranıb. Atanın ölçüsü də

araşdırılacaqdır. Hər cəhəti ilə öyrəniləcək, tədqiq olunacaq. Bunlar

hazır faktlardır, böyük irsdir. Bunlar hamısı xətdir – Atanın

peyğəmbərliyini verməyə hesablanmış. Çünki nicat ordadır. Nicat

siyasətdə deyil, nicat yadlığa dayanan ideoloji döyüşlərdə deyil.

İdeoloji döyüşün özündə ruhani hikmət olmasa, mümkün deyil.

Bütün hamısının özülündə Ata durur...

İndi ənənəvi olaraq suallara keçək.

Nurtəkinin sualları. Milli ideologiya – bəşəri ideologiya. Fərqi və

oxşarlığı.

Nurtəkin, bəşəri ideologiya yoxdur, milli ideologiya var. Millətin

özünün varlığını ifadə edən, mahiyyətini, ləyaqətini ifadə eləyən

mədəniyyəti var, yaradıcılığı var, özünüifadə imkanları var. Onların

əsasında bir həyat nizamı yaranır. Bu həyat nizamı bütöv toplumun

yaşamını əhatə edir və sistemləşdirir. Buraya dövlət nizamı daxildir,

ictimai münasibətlər nizamı daxildir, ailə və s. hamısı daxildir.

İdeologiya, adını çəkdiyim keyfiyyətlər üzərində qurularaq, toplu-

mun həyatında siyasi nizam, düzən yaradan bir şeydir. Ölkələrin

siyasi yönətim quralı var. Bu yönətim quralı həmin prinsiplər əsa-

sında formalaşmış nizamdır. İdeologiya odur, həmin yönətim quralı-

dır. İdeya xalqın ruhani mahiyyətini ifadə edəndir, onu yaradandır.

66

Ruhani keyfiyyətlərini təsdiq edəndir. Bu halda ideya bəşəri ola bilir.

İdeologiya isə onun həyatını nizamlayan, dövlət-xalq münasibətini

nizamlayan, xalqın özünün birgəyaşayışını təmin edən bir sistemdir.

Milli ideologiya əsaslandığı insani, milli keyfiyyətləri ilə bəşəridir.

Çünki insanlıq bir xalqa aid deyil, ümumbəşəridir. Ancaq dediyim

kimi, bir xalqın iç nizamını bəşəriyyətə sırımaq olmaz. Hər bir xalqın

insanlığından doğan bir yönətim quralı olur, bir nizam sistemi olur.

Hər kəsin özünəməxsus bu sistemi xalqlararası münasibətlərdə ahəng

yaradır. Məsələn, bizim özümüzün yönətim quralımız var, Rusiyanın

özünün yönətim quralı var. Bunlar özündə yönətim quralı ilə içini

nizamlayır. Həm də o yönətim quralları ilə bir-birinə münasibət

oluşdurur. Həmin münasibət bəşəri nizam yaradır. Orda oxşar şeylər

nə ola bilər? Oxşar şeylər insani-milli gəlişmələr ola bilər, dəyərlər

ola bilər. İnsani dəyər bütün xalqlara doğmadır. Onunla vahid bir

münasibət nizamı yaranır.

İkinci sual – Şər nə zaman tam məğlub olur? Mən bunu “Qutsal

Öyrənim Günü”ndə açmışdım. Ata deyir ki, gerçəklikdə şər heç vaxt

məğlub olmur. Şər fərddə məğlub olur, toplumda məğlub olmur.

Çünki yeni doğulan var, yaşayan var. Hamı kamil olmur axı cəmiy-

yətdə. Cəmiyyətdə şər həmişə olur. Amma fərd ömründə kamillə-

şəndə şər məğlub olur. Kamilləşdikcə şərin ömürdə təsiri aradan

qalxır. Ona görə də fərdlərin münasibəti ümumi ahəng gətirir, nizam

gətirir, ictimai nizam yaradır. Ayrı-ayrı şər daşıyan fərdlər olur.

Amma ümumi mühit, şəri məğlub edən insanların yaradıcılığı, qoru-

yuculuğu nəticəsində ümimu bir milli nizam yaranır, ahəng yaranır.

– Kədərə sevinmək olarmı?

– Sevinmək ayrı bir çalardır. Kədərdən fərəh götürmək olur. Bir

var fərdin xassələrinin doğurduğu kədər. Bu, balaca kədərdir. Bir də

var Ali Kədər. Ali Kədər – xalqımız özünü itirib, öz mənasından

ayrılıb. Bəşər öz mənasından ayrılıb. Biz isə elə bir ömür qururuq ki,

həm o kədəri dərk edirik, onu ömrümüzə yükləyirik. Həm də

bəşəriyytin o kədərdən çıxmasına xidmət edirik, fərəhlənirik. Fərəh

dolur içimizə, çünki ümid görürük, nicat görürük. Çünki biz onu

yetiririk. Böyük mənada kədərdən fərəh almaq odur. Fərdi mənada

kədərdən ancaq çıxmaq olur. Kədəri ötürük, yeni əhvallarla doluruq.

67

– Sual: İnsanın özünə sualları nə zaman çətinləşir?

– Adam ki, daim düşünür, adamın qarşısına elə şeylər çıxır ki,

suallar verirsən. İndi mən öz dəftərimdən bir neçə suallar oxuyacam.

Adam daim axtarışda olanda özünə sual verir və cavab verir. Bəzən

ona əks cavab da verirsən. Bunun içindən çıxmaq lazımdır. Doğrunu

müəyyən etmək lazımdır. Bu da ciddi, davamlı mütaliə və düşünmək

tələb edir. Həmişə düşünmək, həmişə oxumaq lazımdır”.

Nurtəkin Atalı: “Sənin özünə sualların necə yaranır?”

Soylu Atalı: “Düşünəndə. Mənim düşünmədiyim saat, dəqiqə

olmur.

– Sual: Dünyanın qazancı – dünyanı qazanmaq.

– Dünaynın ruhani qazancı şəxsiyyətin yaranmasıdır. Çünki

şəxsiyyət sadəcə milli fakt olmur. Sufilərin adını çəkdik. O, bir

millətdə dayanmır. Onların arasındakı ülvi münasibət gözəlliklər,

müqəddəsliklər – o yalnız bir fərdə aid deyil, bütün bəşəriyyətə

məxsusdur. Dünya fiziki faktdır, onun ruhani anlamı bəşərdir.

Dünyanı qazanmaq bəşəri yaratmaq anlamına gəlir, – Bəşəri

yaratmaq və onun ləyaqətinə sahib durmaq.

– Sual: Ömrünün hansı məqamında Atanı görə, tanıya, inana

bildin? Bu suala hamı cavab versə yaxşıdır.

– Ola bilər adamı hansısa bir məqam tutur. Bəzən isə adamı bir

məqam deyil, yüz məqam tərpədər. Mən deyə bilmərəm ki, ilk

baxışdan Atanı anladım. O gəldi bizim institutda görüş keçirdi. Sonra

mən Atanın evinə getdim. Atanın dalınca məni həm də şöhrət hissləri

aparmışdı. Dedikləri halıma daxil olmuşdu, ağlıma daxil olmamışdı.

Dedikləri dumanlı şəkildə içimə gəlirdi. Zəng elədim, getdim, o

qədər doğma danışdı ki. Doğmalıq çəkdi məni, davamlı şəkildə

apardı onun evinə. Evində dönə-dönə söhbət elədik və s. bunu

kitabımda yazmışam. Siz onu bilirsiniz”.

Günev Atalı: “Mən bir dəfə yazmışam onu. Kim idim, kim

oldum – onu hesabatımda yazmışdım. Ömrümdə hədsiz boşluq

görürdüm. Heç nə məni qane eləmirdi. Ona görə cəmiyyətdə mənə

müxtəlif adlar da verilmişdi. Adamayovuşmaz, yerəbaxan, özünü

bəyənən. Amma nə axtardığımı belə bilmirdim. Niyə bu boşluq var.

Bəzən də uşaq kimi şiddətli ağlamaq vardı məndə. Balaca bir

68

səbəbdən hönkürüb ağlayırdım. Amma balaca səbəb deyildi məni

ağladan. Nəsə bezirdim dünyadan. Hətta bəzən ürəyimdən keçirdi ki,

kaş öləydim. Elə bilirdim ki, ailə qurandan sonra, övlad olandan

sonra bunlar keçib gedəcək, amma keçmədi. Ömrümdə bir boşluq

vardı, nəsə axtarmaq istəyirdim, nəsə özümü təsdiq etmək istəyirdim.

Mənlik deyildi bu dünya, niyə gəlmişəm... O vaxt Ocaqda olmuş

Özümlü ilə söhbətlərdən sonra gördüm ki, ömrümə bir sərinlik gəldi.

Meh doldu içimə. Cəzb elədi məni. Onlar səfərə gəlmişdilər. Cəfər

(keçmiş Bütöv) məni görüşdürdü onlarla. Cəfər mənə dedi ki, vətən,

millət haqqında səninlə söhbət eləmək istəyirəm, amma özüm heç nə

bilmirəm. Bizim kəndə gəlibmiş. Kənddə kiminləsə söhbət edib, ona

deyiblər ki, bu söhbətləri get filankəslə elə. Gəldi, dedi ki, sənin

haqqında eşitmişəm-filan. Mən də axta-rışdaydım, “Cəbhə”yə

meyilli idim, Nemətin tətilinə-filan. Belə bir milli əhvalım vardı.

Adiliyli qəbul eləmirdim. Hamının biri olmaq istəmirdim. Şöhrət-

pərəstlik də vardı bunun içində. Ya da durduğu yerdə qalmamaq

istəyi vardı. Can atmaq vardı. Amma əsaslı bir boşluq vardı. O

söhbətdən sonra gördüm ki, nəsə sakitəm”.


69

İnamlı Atalı: “Mən, demək olar ki, hər çıxışımda demişəm.

Soylu Atalı olmasaydı, mən bu gün Ocaqda olmazdım. Sarayda

yaşamasaydım, Soylu Atalını görməsəydim. Küçələrdə sərgərdan

gəzirdim, heç kimi də bəyənmirdim. Soylu Atalı haqqında

eşitmişdim. Bir dəfə Soylugilin evinə yaxınlıqdakı dükançıdan

soruşdum ki, əli çantalı adamlar Soylunun evinə gedib-gəlirlər, nə

işlə məşğul olurlar? O da dedi ki, onlar ruhaniyyatla məşğul olurlar.

Mən evə getdim, düşündüm ki, görəsən bunların ruhaniyyatı nə

deməkdir? Ruhu anlayıram dini anlamda, ruhaniyyat nədir? Bir gün

görüşdük. Məni evinə dəvət etdi. Olub ki, Soylu bəylə gecə saat 4-ə

qədər söhbət etmişik. Soylu bəy “Ricalar”ı deyirdi (Ocaqçının Atayla

və Mütləqlə Təmas Ricaları), mən də kor-koranə əlimi ürəyimin

üstünə qoyub dinləyirdim. Bilmirdim ki, söhbət nədən gedir.

Söhbətlərimiz çox olurdu, gecələr evə gec gedirdim, ayrıla

bilmirdim. Evdə soruşurdular ki, hara gedirsən? Mən də nə deyim?

Deyim ki, bu kişinin idealına aşiq olmuşam? Evdə başa düşməyə-

cəklər axı məni. Necə deyim ki, kiminsə sehrinə düşmüşəm. Elə

onun nəticəsidir ki, bugünkü “Ruhani İdrak Günü” mərasimində

iştirak edirəm”.

Göylü Atalı: “Konkret deyə bilmərəm ki, mən məhz filan

nöqtədə Ataya vuruldum. Ömrümün elə bir məqamı yoxdur ki, orda

aşiqliyim olmasın. İnstitutda oxuyanda Ötkün (Ocaqdan çıxıb –

N.A.) auditoriyaya girmişdi. Əvəz edirdi bir müəllimi. Atanın adını

da çəkmədi, Ocağın varlığından da danışmadı. Azərbaycanın

dəyərlərindən danışdı. Başa düşdüm ki, bu nəsə fərqli bir şeydi. O

özü cavan adamdır. Dedikləri isə cavan adamın girə biləcəyi kol

deyil. Sonra soraqlaşdıq, bildik ki, Asif Ata var, onun davamçıları

var. Ötkün də onlardan biridir. Auditoriyadan uşaqları yığdım

apardım. 15-20 nəfər idik. Təxminən yarım saat söhbət elədi bizimlə.

Asif Atadan, Onun yolundan danışdı. Dedi ki, istəsəniz fərdi də

görüşə bilərik. Keçdi müəllimlər otağına, mən də onun ardınca

getdim. Hamının gözünün qabağında əlini öpdüm onun. Səcdə

haqqında heç nə bilmirdim, için ehtiyacı idi”.

70

Ulusəs Atalı: “Mən həmişə fikirləşirdim ki, Ocaq mənim üçün

deyil. Mən hazır deyiləm, orda gedən proseslər, münasibətlər. Mən

bir az başqa yöndə adamam. Ocaqda elə incə məqamlar var ki,

mütləq riayət eləməlisən. Atanın varlığı, ideyası, qoyduğu tələblər,

Atanın dünyabaxışı, dünya¬nı xilas eləmək missiyası – bunlar

mənim istəyimə uyğun idi, amma Ocağın quralları bir az məni... Ona

görə də biz “Uluyurd Hərəkatı” ideyasına yönəldik. Uluyurd baş

tutmadı. Soylu Atalı dedi ki, qıraqda qalma, ideya var, sən də onun

pərəstişkarısan, nədən qorxursan? Məni utan-dırdı. Sadəcə gec-tez

söhbəti vardı, Ocağa gələcəkdim”.

Üstün Atalı: “Mənim Ocağa gəlişimdə əsas səbəb Nurtəkin oldu.

Cismani bacı olsaq da, ruhani bağlılığımız yox idi ailədə. İlk olaraq

Nurtəkinlə din haqqında mübahisələrimiz düşdü. Mən o vaxt dindar

idim. Quran oxuyurdum. Namaz qılmağa hazırlaşırdım. Amma

Nurtəkinin dediyi fikirlərə qarşı bir söz deyə bilmirdim. Mənim ilk

dəfə Ocağa aşiqliyim Atanı görəndə oldu. Novruz bayramı

ərəfəsində Nurtəkin məni Atanın görüşünə apardı. Bu görüşdə

Atanın ideyalarını qəbul eləmişdim, təbliğ edirdim. İlk dəfə Atanı

görəndə, Ata ki heyrətlə danışırdı, vəcdlə danışırdı, mənim tüklərim

biz-biz olmuşdu. İçimi tərpətmişdi və məni tər basmışdı, utanc hissi


71

gəlirdi və Atanın üzünə baxa bilmirdim. Nurtəkin də mənə qaş-göz

edirdi ki, Atanın üzünə bax. Demək istəyirdi ki, Atanın halını gör.

Ata da Azərbaycandan danışırdı. Məni də xəcalət basır ki, mən bu

adamı nə vaxtdan tanıyıram. Niyə mən bunu gəlib görməmişəm.

Amma yaxşı bir əhvalım vardı. Ata pianoda özünün “Harayları”nı

çaldı, xeyir-dua verdi. O anlar, keçirdiyim hiss heç vaxt yadımdan

çıxmır. Elə o hisslərdən işimdə təpər oyandı ki, Evlad olmaq

lazımdır. Səhvim onda oldu ki, instituta girməyimi gözlədim, hazırlıq

dövrü idi, o vaxta qədər də Ata vəfat elədi. Atanın vəfatından sonra

Ocağa gəldim.

Mərasimdə qoyulan mövzu ki var, o keyfiyyətlər bizi formalaş-

dırdı. Doğmalıq, mübarizə və dəqiqlik. Bunu hər zaman Soylu Atalı

Ocaq mühitində qorumağa çalışdı və bizi də öyrətdi. O üç keyfiyyət

bizim yetkinləşməyimizə, söz deməyimizə, var olmağımıza kömək

oldu. O üç keyfiy¬yət olmasaydı, nə halımız yaranardı, nə ömrümüz,

nə sözümüz.

Ata öləndən sonra birinci tədbirimiz mənim yadımdadır. Çox

Evladlar vardı. 30-40 nəfər vardı. Soylu Atalı “Ata Sonevi”nin

tikintisi ilə bağlı söhbət etdi. O söhbətdə artıq 5-10 nəfər qalmışdı.

Hamı elə dağıldı ki. Tədbirdən sonra söhbət eləmək istəyirdi ki, necə

tikək, necə gedək. Evladların içində təpər olmadı. Çox şeyi özü elədi.

Bizi böyüdən, bizi yönəldən Soylu Atalı oldu. Nə yaxşı ki, Ocağı

bugünə gətirib çıxara bildik. Öz halımızı yetirə bildik”.

Güntay Atalı: “Mən Qutsal Ricamda yazmışdım. Məni uşaq

vaxtımdan valideynlərim düzgün yönəltməyiblər. Əvvəl rus

məktəbinə qoymuşdular. Sovetlər dağılandan sonra isə Azərbaycan

məktəbinə qoydular. Mühit dəyişdi, dil dəyişdi, çətinliklərim oldu. O

müddətdə yol tapa bilmirdim. Evdə həmişə söhbətlər olurdu,

millətdən, xalqdan. Gah cəbhəyə gedirdim, gah başqa yerə. ADP-nin

üzvü də olmuşdum. Evdə gəlib-gedənlərlə, qonşularla milli söhbətlər

olurdu. Biz də dinləyərdik. Bunları düşünərək-düşünməyərək özümü

orda-burda göstərmək istəyirdim. Ordan-burdan fikirlər götürüb

deyirdim. Sonra da o sözün dalında durmaq lazımdır axı. Duranda da

istər-istəməz ayrılırsan adamlardan. Bir az fərqli görünürsən.

72

Hərcayiliyin ifrat dərəcəsində olanlara da yaxın getmirsən, amma

bilirsən ki, bunun bir sonu olmalıdır.

Kəndimiz dindar kənd olmayıb. İndi dindarlaşıb, hamısı başı-

bağlı-filan. Cahillik dövrünü indi yaşayırlar. Pir-filan olmayıb kəndi-

mizdə, amma indi o biriləri vurub keçib. Evdə də din söhbətləri

olmayıb. Əvvəllər dinə acıq sərgiləyirdim, dini aşağılamaq yönündə.

İranla müqayirsə edirdim, molla ilə müqayisə edirdim... İnanc çox

mühüm bir məsələdir. İnanc olan yerlərə getmişəm. Baxırdıq,

dinləyirdik, durub gəlirdik. Baxırdım ki, geyimləri, təsbehləri mənə

yapışmır... Yasin Türksoy deyir ki, övladlarınızı Ocağa gətirin,

Ocağımız bir olmayınca dərdimiz min olacaq. Övladını Ocağa gətir-

məlisən. Ocaq elə bir mərhələyə gələcək ki, uşaqların körpə

vaxtından Ocaqdan xəbəri olacaq. Mən buna inanıram.

Birinci dəfə İnamlı ilə görüşmüşdüm. Təsadüfən, su idarəsində.

Söhbət dindən düşdü. Sonra millətçilikdən və s. Sonra əlaqə

saxladıq, tədbirə gəldik. Soylu Atalı danışanda elə bilirdim ki, özüm

danışıram. O hisslər içimdə vardı, amma onu ifadə edə bilmirdim.

Buna görə məktəb lazımdır. Ocaqçıları ən saf, məsum insanlar hesab


73

edirəm. Ona görə də bu insanların arasında olmaq istədim. Ocağa

qaynayıb-qarışdıqca başqalarının bəsitliyini anlayırsan. Sizlərin

içində olmaq istədim. Allah ideyasını dindəki kimi qəbul etməmi-

şəm. Ancaq olmadığını da inkar etməmişdim. Ancaq Müqəddəsliyi

də gəlib burda tapdım. Düşündüm ki, dünyadan ayrılmış bu Ocaq-

çıların arasında böyüyərəm. Təəssüf edirəm ki, gec gəlmişəm”.

Nurtəkin Atalı: “Mən də Göylü kimi Ötkün vasitəsilə gəldim.

Ata Ayından bizə dərs keçdi. Arada əlavə söhbətlər edirdi. Atanın

adını çəkmədən danışırdı. Mən hiss edirdim ki, o, başqa mənbədən

oxuyur. Semestr qurtarandan sona onun yanına getdim. Tez

getmədim ki, elə bilər ki, qiymət almaq üçün onun yanına gedirəm.

Qiymət aldım. Sonra onun yanına gedib dedim ki, mən hiss edirəm

ki, siz fərqli kitab oxuyursunuz, verin o kitabı mən də oxuyum. Sonra

Atadan danışdı. Onların “Ailə Günü”nə getdim. “Yol” kitabını verdi.

“Yol” kitabını oxudum, orda bir söz mənə təsir etmişdi ki, “insan

sözü əsil qiymətini itirib”. Sonra bir Ocaqçı qız vardı – Ruhtəkin. O,

bir il Ocaqla əlaqə saxlayandan sonra Ocağa gəlmişdi. Mənə dedi ki,

mən bir il itirmişəm, sən itirmə, tez gəl. İşıq Ayında Atanı ilk dəfə

gördüm, Atadan ad aldım. “Evlad Günü” mərasimində də rəsmi

qəbul oldum. İnstitutda imtahanım “Evlad Günü” mərasiminə

düşürdü. O, mənə ərizə yazdırıb imtahanı əvvəlcədən verdirdi ki,

mərasimə gəlməlisən...

Bir mərasimi də mən özüm üçün qeyd edirəm. Ata öləndən sonra

biz müəyyən işlər gördük. 6 Köçəri Ayı “Ailə Günü” Mərasimində

mən anladm ki, Ocaq nə deməkdir. Mən Ocağa onda gəldim əslində.

Bu mərasim mənim Ocağa gəlişimin mərasimi idi, məhz Ocağı

anladığım baxımından”.

İnamlı Atalı (sual verir): “Atadan bir fikir oxumuşam. “Özgəyə

ögey olmağı ləyaqətinə sığışdırmır, ona görə də özününkünə ögey

olur”.

Günev Atalı (cavab verir): Məsələn, “İslamı rədd etməyi

ləyaqətinə sığışdırmır, özününkünə yad olur”.

İnamlı Atalı: “Allahı İdakla dərk etmək...”

Soylu Atalı: “Allah öz təqdimatıyla idraka uyğun deyil. Yəni

idrak kriteriyalarına uyğun təqdim olunmayıb. Allah fantastik bir şey

74

kimi təqdim olunub, ona görə də ona idrak prizmasından yanaşmaq

olmur. İdrak prizmasından yanaşanda Allahın xülya olduğuna gəlib

çıxırsan. Söhbət fövqəltəbii qüvvədən getmirsə, dünyadan artıq olan

bir həqiqətdən gedirsə, onu idrakla tanımaq mümkündür. İnam və

idrakı ayrı-ayrılıqda şərh eləmək mümkün deyil. İnam istənilən halda

var, Atanın təbirincə desək, əgər İnam İdrakla bərkimirsə, qorun-

mursa, onda İnam özü də aza bilir, yanıla bilir. Bu gün Allaha

səmimiyyətlə inanan insanlar var. Onun inamı inam faktının özünə

görə yaxşıdır, hədəfinə görə cəfəngiyyatdır. Nəsiminin xəttini axıra

qədər qəbul eləməsək də, Nəsimi aşiqliyini, Nəsimi heyrətini,

vurğunluğunu tam qəbul edirəm. Kamildir. Hədəfi isə düşünmək

lazımdır. Bizim hədəfimiz bütövlükdə Hürufilikdən fərqlidir.

Hərflərdən istifadə etdilər, ideoloji xətt yürütdülər, biz onu anlayırıq,

amma qəbul etmirik.

Allahı tanımaq məsələsi. Bir var sənə təqdim olunan Allahı dərk

edərsən, cəfəngiyyat olduğu qənaətinə gələrsən, bir də sənin

axtardığın müqəddəs bir fakt, müqəddəs bir məna, qüdrət. Buna

idraksız gəlib çıxa bilmzəsən...

İndi isə mən suallarımı oxuyacam. Ancaq cavabsız. Nurtəkinin

dediyi ki, insanın özünə sualları necə çətinləşir, ona görə oxuyuram.

Mərasim zəngin keçdi. Suallara cavabı sonradan hər kəs özü üçün

düşünə, cavablandıra bilər. Yaxud sonra “Qutsal Öyrənim Günü”ndə

cavablandırarıq. İndi isə yalnız oxuyacam.

• Yolda, əqidədə başqalarının ziyan verə biləcəindən qorxmaq nə

deməkdir?

• Cəmiyyətdə tanınmaq istəyi ölümsüzlük istəməyin birinci

mərhələsidir. Ancaq birinci mərhələdə dayanan əslində heç nəyi

təsdiq eləmir. Adi şöhrətdən ali şöhrətə keçid üçün mütləqmi əqidə

gərəkdir?

• Qorxusuzluq nə deməkdir?

• Dövlətin mənafeyi ilə millətin mənafeyi harda birləşir, harda

ayrılır? Bu suala qısa cavab da yazmışam, açmaq gərək.

Ruhaniyyatda birləşir, siyasətdə ayrılır.

75

• Xalqlararası münasibət nə vaxt ruhaniləşə bilər? Məsələn,

birinin torpağı o biri tərəfindən zəbt olub. Heç kim heç kimə

qaytarmaq istəmir.

• Bir nəslin gözünü qorxutmaq o biri nəslidə özünü necə göstərir,

yaxud nədə göstərir?

Yeni nəsil əvvəlkinin aqibətini bilir, amma qorxmaya bilir. Yəni

insanı bir nəsildə sındırırlar, o biri nəsildə sındırılmaya qədər

yenidən dirəniş baş qaldırır. Çünki insanın mahiyyətində o var.

37-ci ildə böyük nəsil sındırıldı, şikəst olundu, onun aqibətini bilə-

bilə Ata yenə ortaya çıxır, mübarizə aparır və s.

• İçdən gələn bütün istəklərə əməl etmək doğrudurmu?

• Nə üçün adam içində doğruluğuna tam əmin olmasına

baxmayaraq, başqalarının özünə qarşı münasibətini hesaba almalı

olur. Məsələn, sən Günev, toplumun Ataya münasibətinin nə olub-

olmamasından asılı olmayaraq, əməllərini davam edirsən, ancaq

heysiyyatı nəzərə alırsan, bəzən nəyisə demirsən və s.”...

Mərasimin sonunda ruhani hədiyyələr təqdim olundu: “Fəlakətlə-

rimizdən dərs götürək” rubrikası altında Üçlüyün söhbətlərindən

ibarət kitab, son Ocaq tədbirlərinin görüntü diskləri, Soylu Atalının

son yazılarından ibarət olan kitabça Ocaqçılara hədiyyə edildi.

Evladlıq Nişanələri Ocaq Yükümlüsü tərəfindən Yol sözü ilə təqdim

olundu.

“Ata Ruhunu Ürəyimizdə aparırıq!”, “Atamız Var olsun!” səcdəsilə

Mərasim sona yetdi.

İşıq Ayı, 36-cı il. Atakənd.

(may, 2014. Bakı.)

76


Ata – Ocaq İlsırasının 36- ili

Müqəddəs “Evlad Günü” Mərasiminin

GEDİŞATI

Gün: 1 Şölə Ayı, İnam günü.

Yer: İnam Evi (İçərişəhər).

Vaxt: saat 14.00

Oda Mərasim ruhuna uyğun hazırlanır. Təşkilatca sorumlu İnam

Evinin Odqoruyanı Ulusəs Atalıdır.

Mütləqə İnam Bayrağı gətirilir – hamı səcdə duruşunda.

“Ata Harayları” səsləndirilir.

Hamı: “Bəxtiyaram – Atanın Ruhani Evladıyam!”

“Təbiətdəki Mütləqlə Gündüz Təması”nı – Nurtəkin,

“Ataya Günorta Ricası”nı – İnamlı,

“Ruh Üstə” izharını – Üstün deyir.


Mərasim qonuları:

1. “Dünənimlə bu günümün fərqi”. Evlad hesabatı verilir.

2. Mütləqə İnama İdraki səviyyədə yetmişəm.



təqdim olunur.

“Ata Ruhunu Ürəyimizdə aparırıq!”,

“Atamız var olsun!” səcdəsi ilə Mərasim başa çatır.

77

CARLAR:

Evladlığın təsdiqi – Özüylə ruhani döyüşüdür!

Ruhani Evladlıq – Yeni insanlaşma erasının qurucusu!

Ataya Evlad olmaq Zaman üstü hadisədir!


20 İşıq Ayı, 36-il. Atakənd.

Qəbul olunur.

Mütləqə İnam Ocağının Yükümlüsü Soylu Atalı

20 İşıq Ayı, 36-il. Atakənd.

78



Qutsal “Evlad Günü” Mərasimində

deyilmiş fikirlər

Ocaq Günsırası ilə 1 Şölə Ayı, 36-cı ildə Asif Atanın Mütləqə

İnam Ocağı Qutsal “Evlad Günü” Mərasimini həyata keçirdi.

Mərasim quralları icra olunduqdan sonra Ocaq Yükümlüsü Soylu

Atalı Ataya Səcdə ilə sözünə başladı: Müqəddəs Günümüzü – Qutsal

“Evlad Günü” Mərasimimizi keçiririk. Mərasimə ruhani təqdirlərlə

başlayırıq.

Ocağımızın ruhani yaşamasında, Ocaq işinin davamlı şəkildə

həyata keçirilməsində göstərdiyi təşkilatçılığa görə, Ocaq

ədəbiyyatlarını yazıb ərsəyə gətirdiyinə görə və onun yayılmasına

əmək qoyduğuna görə, o cümlədən Ocağın maddi baxımından addım

atmasına davamlı şəkildə qatıldığına görə Göylünün Evladlıq

aqibətini Atamızın adından təqdir edirəm, ona bundan sonra da

fərəhli Evladlıq aqibəti və başarıları diləyirəm. (Göylü Atalı Ataya

Səcdə ilə Bayrağı öpür – N.A.)

Ocağımızın nizamlı və sistemli şəkildə qurulmasında və

yazılmasında, ədəbiyyatlaşmasında, arxivləşməsində ərdəmlik

göstərən və bunu özünün taleyinə çevirən Nurtəkinimizin Evladlıq

ləyaqətini Atamızın adından təqdir edirəm və ona Evladlıq başarıları

diləyirəm. (Nurtəkin Atalı Ataya Səcdə ilə Bayrağımızı öpür – N.A.)

Ocağımızın maddi addımlar atmasında ruhani səy göstərən,

ləyaqət ortaya qoyan, son günlərdə Ocağımızın ruhani səfərinin

gerçəkləşməsində qatqısı olan Güntayımızın Evladlıq ləyaqətini

Atamızın adından təqdir edirəm və ona Evladlıq başarıları diləyirəm.

(Güntay Atalı Ataya Səcdə ilə Bayrağımızı öpür – N.A.)

Ocaq işlərinin ərsəyə gəlməsində, Ocaq yazılarının yazılmasında

qatqısı olan, habelə Ocağın mətbuat vasitəsilə yayılmasını davamlı

şəkildə həyata keçirən, bundan yorulmayan, yalnız inkişafa doğru

irəliləyən Üstünümüzün Ruhani Evladlıq ləyaqətini Atamızın

79

adından təqdir edirəm və ona Evladlıq başarıları diləyirəm.

(Üstün Atalı Ataya Səcdə ilə Bayrağımızı öpür – N.A.)

Ocağımızın bölgədə fəaliyyətini davamlı həyata keçirən, qeyrətli

addımlar atan, yasda, ayrı-ayrı ünvanlarda Ocaq sözü deyən,

insanların diqqətini cəlb edən, Ocaq ədəbiyyatları ilə təmin edən

Günevimizin Ruhani Evladlıq ləyaqətini Atamızın adından təqdir

edirəm və ona Evladlıq başarıları diləyirəm.

Ocağımızın uzun müddət qayğısını daşıyan Ulusəsimizin qeyrə-

tini qəbul edirik və ona Atamızın adından Evladıq başarıları

diləyirik. (Ulusəs Atalı Ataya Səcdə ilə Bayrağımızı öpür – N.A.)

Özünün işində, iş mühitində qısılmadan, çəkinmədən gələnlərə

Ocaq ədəbiyyatı verməklə Ocaq sözünü çatdıran İnamlının Evladlıq

ləyaqətini Atanın adından qəbul edirik, bundan sonra daha böyük

Evladlıq başarıları diləyirik.

Ocağımızın bugünkü Qutsal Mərasimi Evlad ləyaqətini, hünərini,

varlığını izhar edən bir mərasimdir. Bu mərasim özündən öncəki və

bundan sonrakı ruhani hadisələrə, Ocaq hadisələrinə Evlad izharında,

hesabatında işıq tutmalıdır. Ciddi düşüncələr ortaya gəlməli və

aydınlaşmalar olmalıdır. Hər bir fərdin özünün, yaxud öz doğmasının

ruhani taleyini izhar eləməsi bu mərasimimizin qayəsini təşkil edir

və olduqca önəmlidir. Həyat çox amansız şəkildə hər kəsin üzərinə

yeriyir. Hər kəs fiziki mövcudluğunu sürdürməli, qorumalıdır. Biri

ömrünün çətinliklərini nəzarətə götürüb, biri müəyyən mənada

çətinliklərin əlində qalıb, fərq etməz. Həyat üzərimizə gəlir bütün

çətinlikləriylə. Amma bunun qarşılığında bu gün biz Ocağı böyük

qeyrətlə, ləyaqətlə yaşadırıq. Bu, misli görünməmiş bir hadisədir.

Ocağın müşahidəçiləri elə bilirlər ki, Ocaq işi görmək elə məişət

ailəçiliyini yaşamaq səviyyəsində bir hadisədir. Ancaq onun içərisinə

gələrsən və görərsən ki, burada səndən hansı ləyaqət, hansı güc tələb

olunur.

Həyat nəylə gəlir Evladın üstünə? Həyat məişət çətinliyi ilə gəlir,

qohum-qonşu tənəsiylə gəlir. Evin içinin tənəsiylə gəlir. Bütövlükdə

toplumun tənəsiylə gəlir... Asif Atanın işini, ideyalarını arzulayan

çoxdur. Onu yaşadan, davamlı şəkildə arxasında duran isə yoxdur.

Ocağın özüdür. Ocağın özündən başqa bu hünəri yaşayan və yaşadan

80

yoxdur. Çünki hamı qorxur. Nədən? Asif Atanın peyğəmbərliyindən.

Görün toplum nə qədər zəlil gündədir. İçərisində ən təpərlisi belə,

ziyalı sayılanı belə qorxur. Görün nə vəziyyətdədir. Özünüzü onunla

müqayisə edin. Biz deyəndə elə bilirlər ki, biz topluma üstdən aşağı

baxırıq. Heç də belə deyil. Biz heç özümüzün böyük hünərimiz

haqqında danışmırıq. Asif Atanın peyğəmbərliyini yaratmaq,

yaşatmaq bizim nəyimiz üçündür? Hansısa bir müəssisənin direktoru

vəzifəsi verilir, yoxsa nazirlik işçisinəmi çevrilirik? Yoxsa pulumuzu

kassalara doldururuq?! Asif Atanın peyğəmbərliyini yaratmaq və

yaşatmaq xalqın içindəki cılızlığı, yadlığı, eybəcərliyi, qəbahəti

qovmaq, rədd eləmək üçündür. Bu ləyaqəti yaşamaq üçün Asif Ataya

Evlad olmaq lazımdır. Başqa cür yaşatmaq olmur. Asif Ataya Evlad

olmaq lazımdır və bununla qürur duymaq lazımdır. Başqaları bunu

eləyə bilmir. Ən yaxşı halda Evlad ola bilməyən bir dəfə, iki dəfə

nəsə etsə də sonra ürəyinin gücü tükənir, nəfəsi təntiyir. Asan deyil.

Biz burda elan edirik ki, yeni İnam Xalqı yaradırıq. Yeni Bəşər Halı

yaradırıq. Bu, həvəsdən və deyimdən ibarət deyil. Elə-belə arada-

bərədə gəlib görünməklə deyil. Davamlı qurulmalısan, qurmalısan, iş

görməlisən. Üzərinə gələn tənələri dəf eləməlisən, heç saymalısan.

Qorxaq bir toplumun nümayəndəsisən sən fiziki olaraq. Ancaq

qorxaq toplumdan qat-qat yüksəkdə yaşayırsan. Ocaq buna nail olub.

Ocaq Evlad ləyaqəti yaratdı, ortaya qoydu. Baxın öz ömrünüzə,

qədrini bilin. Görün biz hara, başqaları hara. Cəmiyyətdə ən fəal

adamların yaşadığı ömrü bilirsiniz. Meydana çıxıb danışanda

bəlağətli danışır, o tərəfə gedəndə özünün səfil həyatını yaşayır.

Kefini sürür, arağını içir. Sən isə daim haray çəkirsən. Xalq ölüb

deyirsən. İnsan ölüb. Onu diriltmək istəyirik. Allahlıq eləmək

istəyirik. Allahlıqdır xalqı yaratmaq, qurmaq. Bu boyda toplumun

içindən az sayda məsum insanlar, saf insanlar çıxıb. Məsum, saf,

zərif və bütün dünyaca möhtəşəm insanlar. Bunu mən deyirəm, özü

də sabaha üzümü tutub deyirəm, tarixə yazıram. Bunun da arxasında

dururam. Bu gün Evladlıqdan böyük və Evlad əməlindən böyük

hadisə yoxdur. Evlad ləyaqətindən böyük təpər yoxdur. Evlad

sevgisindən böyük işıq yoxdur. Evlad inamından böyük hikmət

yoxdur. Nəinki Azərbaycanda, bütün dünyada. Bir kimsə sübut edə

81

bilməz ki, Asif Atanın işığından böyük işıq var dünyada. Qaranlıqlar

qatılaşır hər gün. Toplum dinçiləşir – sürüləşir. Siyasiləşir –

sürüləşir. Ruhaniləşən təkləşir, fərdləşir, çünki insanlaşır. Ataya

tapınmaq, ona səcdə qımaq Evlad qəlbinin gücünü birə beş artırır.

Evladların bir-birinə münasibəti, Ataya sevgisi qurulur və

nizamlanır, bundan sonra da daha böyük miqyas almalıdır.

Hər bir Evlad “Dünən kim idim, bu gün kim olmuşam” səviyyəsində

izhar eləməlidir. Hər kəs özü bilir –dünən kim idi, bu gün kimdir.

Əgər özünüzü deyə bilməsəniz, mən sizə kömək edə bilərəm – dünən

kim idiniz, bu gün kimsiniz. Mən sözümü bitirirəm. Bu gün

hamımızın günüdür. Hamı danışmalıdır.

Üstün Atalı Ataya Səcdə ilə sözünə başladı: Günümüz qutlu

osun.

Dünən kim idim, bu gün kiməm?

Asif Atanı tanıyana qədər gənc ömrümdə İnsanlığın doğmalıq

hissləri vardı. Ancaq bunlar həyatın tələbləri səviyyəsindəydi. Asif

Atanı görəndə anladım ki, bu günə qədər özümdən xəbər-siz

yaşamışam. Bu günə qədər xalqdan xəbərsiz yaşamışam. Anladım ki,


82

minlərin yaşadığı adi ömürdən uca bir ömür var – ona yetməliyəm.

Anladım ki, əsrlər bir-birini əvəz etsə də, idarəetmə dəyişsə də, insan

dəyişməyib. İnsan öz mahiyyətinə uyğun yaşamayıb. Dünənin

əkinçisi – bu günün fəhləsidir, dəyişən biçimdir, mahiyyət eynidir.

Vaxt var idi təhsillilər barmaqla göstərilirdi, hər kəs təhsil ala

bilmirdi, indi təhsillinin sayı-hesabı yoxdu. Ancaq heç birinin

ömründən işıq düşmür xalqın üzərinə. Sənət də mübarizə aparmır.

Hər kəs öz bəsit duyğularını nümayış etdirir. Hekayə yazırlar – adi

ömürləri ifadə etməkdən o yana keçmirlər, şeir yazırlar – adi

duyğuları ötə bilmirlər. Tarixdəki dahilərin izini tapa bilməzsən bu

yazılarda. Nəsimi ənəlhəqqini, Füzuli eşqini, Dədə Qorqud

ağsaqqallığını, Babək hünərini heç olmasa sənət vasitəsilə xalqa

qaytarmaq gərəkdir. Nəsimini də Ocaqda tapdım, Babəki də Ocaqda

tapdım, Dədə Qorqudu da. Bu hikmətləri mənə Asif Ata verdi.

Atadan öyrəndim, Soylu Atalıdan öyrəndim xalqı sevməyi, vətəni

sevməyi, özünü tanımağı. Soylu Atalının harayı, ömrü, yaradıcılığı

bir yol oldu mənim üçün Ataya doğru. Soylu Atalı haray çəkəndə

orda onun şəxsi görünmür – Ocaq görünür, Ata görünür. Mən

ucayam, mən dahiyəm, mən müqəddəsəm, mən uluyam deyə haray

çəkmir. Dünya dəyişməlidir, insan dəyişməlidir deyə haray çəkir.

Cəmiyyətin üstünə yeriyir, şəri saymır, çünki yurdunu, ulusunu sevir.

Ona görə də Ataya layiq ömür yaradır.

Mən niyə Soylu Atalıdan bəhs elədim. Soylu Atalı düz deyir, öz

ömrümüzə baxsaq, hansı səviyyəyə yetməyimiz aydın görünür. Mən

ömrümün nizamında, gedişində daim Soylu Atalının ruhani

təsirlərini görürəm. İnkar edə bilmərəm, irad da tutulub, fərəhlən-

mişəm də, təqdir də olun-muşam. Bunlar məni böyüdüb, məni Üstün

olmağa çağırıb. Bir ömürdə neçə insanın qayğısını çəkmək olar?

Buna Soylu Atalının qüdrəti çatır.

Bunları düşündükcə ağlıma çatır Ocaqda olan doğmalıq, ruhani

birlik. Səhər tezdən bunları düşündükcə həddindən artıq fərəhləndim.

Hərdən keçən illərə dönüb baxmaq lazımdır. Ömür gəlib keçir,

əməllər yetirilir, hərdən dönüb arxaya baxanda görə bilirəm, necə

oldu ki, bu səviyyəyə yetdim. Mən, Üstün Atalı, bu səviyyəyə

çatdığım üçün, üzərimdə daim Soylu Atalının qayğısını hiss elədiyim

83

üçün içimdə minnətdarlıq hissi yaranır və onu bu mərasimdə etiraf

edirəm. Etiraf edim ki, Soylu Atalı olmasaydı, bəlkə də başqa

insanların yanında olsaydım, mən Amaldan həyata qayıdardım. Məni

Ocaqda saxlayan həm də Nurtəkinin, Göylünün doğmalığı oldu.

Doğmalığımızın qədrini bilirəm.

Soylu Atalı: Ocaqla bağlı iddialı danışmaqdan bilirsiniz ki,

çəkinmirəm. O şey ki, o səviyyə ki, peyğəmbərə aiddir, o mərtəbədən

danışmaq istəmirəm. Təqdir məsələsi, bəzən görürsən ki, nələrsə

deyirəm Atamızın adından, çünki elə şeylər var, o, peyğəmbər mərtə-

bəsinin işığıdır. Ordan demirəm sözümü, mən Evlad mərtəbəsindən

deyirəm sözümü. Bu doğrudur. Bu, süni şəkildə təvazökarlıq deyil

ki, qıraqdan baxan desin Soylu Atalı Atanın yerini qoruyur, tanıyır,

elə deyil. Həqiqətdir bu. Ocağın Atası, Başçısı, Peyğəmbəri birdir.

Onun adından danışmaq olar, əvəzindən danışmaq olmaz. Mən də

onun adından danışıram. Çünki Evladıyam, o ruhani səlahiy¬yəti

daşıyıram. Amma onun əvəzinə danışmıram heç vaxt. Bu məsələ

ordan irəli gəlir.


84

Nurtəkin Atalı: 18 ildir ki, Ocaqdayam. Bu illərin hesabatını

vermək çətindir. Çünki ildən-ilə yüklənib ömür. İldən-ilə çətinliklər

də artıb, əzab da, kədər də. Ancaq fərəh də artıb. Əgər artmasaydı,

üst-üstə gəlib ömür 18 il ola bilməzdi. 17 İşıq Ayında hesabat

yazmaq istədim. İllərimi düşünəndə məni kövrək hisslər bürüdü. Bu

qədər il Ocaqda olacağımı düşünmürdüm 18 il əvvəl. Daha artıq

həvəslə bilmədiyim, görmədiyim, xəyalıma sığmayan bir dünyaya

ayaq basır-dım. Çox şeyləri anlamırdım, anlaya bilmirdim.

Bilmədiyini anlamaq da olmur.

Biz hər dəfə deyirik, bilirik – çətinliklər bizi böyüdür, yetirir.

Ancaq çətinliyin adı çətinlikdir. O, özü ilə gərginlik, əzab-əziyyət,

ağırlıq yaşadır. Hər çətinlik iz qoyur. Hər çətinlik adamı özün-dən

ayıra da bilir. O zaman çətinliyin özü addıma çevrilir ki, bütün

duyğun, düşüncən, məqsədin, yönün yoldan ayrılmasın. Çünki

yoldan ayrılmaq elə çətinlikdə sınmaqdır.

Mən Ocağa Ataya heyrətlə gəldim. Ataya mərasimlərdə elə

baxırdım ki, elə bil gözlərimə sığmırdı. Məni Ocağa gətirən keçmiş

Ocaqçı bir dəfə mənə dedi ki, “sən Ataya gözlərini tam açıb

baxırsan. Qeyri-estetik görünsə də, heyrətin aydın görünür”. Mən heç

heyrətin də nə olduğunu doğru-dürüst anlamırdım. Sadəcə Atanı

canlı görmək, onun harayını duymaq, üzündəki ağır kədəri və

nikbinliyi görmək qeyri-adiydi. Ataya aşiqliyim ömrümdə mayak

olub. Mən indi bunu çox aydın görürəm. Bir insan özündə, sözündə,

ömründə mənim millətimin xilasının yolunu yaşayır, o yolu verir.

Atanın hər sözü, fikri məni o xilas yolunun yükünə bağlayıb. Atadan

oxuduğum hər fikir məni özümə qaytarıb. Düşüncəm əsilliyə yetəndə

məhz o özümlüyə qayıtmağı hiss edirdim. Çünki ətrafdan,

cəmiyyətdən, zamandan aralanmağım o məqamdan başlayırdı.

Mən Ataya heyrət etməsəydim, Soylu Atalıya da heyrət edə

bilməzdim. O əsilliyin, həqiqiliyin, yükün, Ata Yolunun xilas yolu

olmasına inamım Soylu Atalıda davam elədi. Bunu o zaman

anlayırdım, anlamasaydım Soylu Atalının yanında olmazdım. Amma

bunu daha aydın görürəm və bir daha sevinirəm.

Mən Atanı cəmi bir il gördüm. 17 ildir ki, Soylu Atalıyla bu yolu

gedirik. Mənim bu yolda olmağım, böyüməyim, özümü yaratmağım,

85

Ocaqda varlığım üçün ona borcluyam. Mən özümlə döyüşmüşəm,

yetkinləşmişəm, arınmışam, durulmuşam. Soylu Atalı mənim özüylə

döyüşümə yön verib, qüsurlarımı deyib, hünərlərimi öyüb. Bu,

ruhani quruculuqdur. O ruhani quruculuğun sonucu mənim

ömrümdür.

Tədbirləri kitablaşdırmaq mənə çox şey verir. İki məqamı qeyd

eləmək istəyirəm. Bizim “Ailə Günü” mərasimində İnamlı haqqında

Soylu belə bir söz işlətdi ki, İnamlı yalnız qüsurdan ibarət deyil,

İnamlıda son zamanlar aşkarlanan, pərvazlanan hallar var. Mən

“pərvazlanmaq” sözünü yazanda mənim içimə elə bir fərəh seli axdı.

Mən bu sözdə həm İnamlının ömrünü, həm də Ocağın halını gördüm.

Məni elə fərəhləndirdi ki.

“Atagün” “Ailə Günü” Mərasimini oxuyanda orda Günev

qardaşımız deyir ki, “sahədə işləyirdik. 15-16 adam yığışmışdı, məni

dəvət elədilər. Mən də orda söz dedim, vaxtilə məbədi dağıtmaq

istəyən, mənə hərcayi sözlər deyənlər məni maraqla, heyrətlə

dinləyirdilər”. O məqam da məni təsirləndirdi. Elə məqam olur

Atanın Yolunu, Ocağı xilas kimi, işıq kimi görürsən. O məqamı

oxuyanda mən kövrəldim, Günevin varlığına, Ocağın varlığına, hər

şeyə fərəhləndim. Bunları yaşamaq, doğrudan da, çox qeyri-adidir.

Ocaqda var olmaq qeyri-adidir.

İndi bir yazımı da oxuyum:

Mən sənə möhtacam, Mütləqim. Hər görüşünün həsrətini

çəkirəm. Hər gəlişin Kədəri yola salır, ürəyimi fərəhlə işıqlandırır.

Hər gəlişin bədbinliyimi uzaqlaşdırır, sevgimi artırır. Hər gəlişin

təzələndirir, təravətləndirir içimi. Hər gəlişin həsrətimin üzərinə

həsrət gətirir, sonsuz görüş həyəcanıyla çırpınıram. Özümə doğma-

laşdıqca yalqızlıqdan çıxıram. Ocağa doğmalaşdıqca Amalı dərk

edirəm. Bu qovuşmanın əbədiliyi üçün səninlə olmağa can atıram,

döyüşürəm, dəyişilirəm. Əbədi yolçuluq aqibətini yaşayıram.

Göylü Atalı: Hər mərasimdə qəribə bir gərginlik çökür üstümə.

Nə deyəcəm, necə danışacam – məsələ bu deyil. Mərasimin

məsuliyyəti var, mən hər dəfə onu yaşayıram. Deyirəm bu dəfə bir az

başqa əhvalda olacam, bir az sakit əhvalda, ancaq olmur. Bunu hər

dəfə müşahidə edirəm özümdə.

86

Bir məqamı demək istəyirəm. Bu gün “Evlad Günü” mərasimidir.

Sözün əsil mənasında Evladlıq ləyaqətinə yetməkdən söhbət gedirsə,

hər birimiz bunu deyə bilərik ki, Soylu Atalı obrazı gözümüz

qabağında canlanır. Açığı hər birimizdə bu hal var – tədbirlərimizdə,

mərasimlərimizdə Soylu Atalını öyürük. Bəlkə də az deyirik, bəlkə

də hardasa artırırıq, azaldırıq. Əvvəllər həm sevinirdim – bir Evlad

başqa Evlad haqqında belə uca söz deyir. Eyni zamanda içimi

həyəcan da bürüyürdü ki, bu hal Atanın obrazının yaranmasını

qabaqlamazmı?! Hər dəfə bunu fikirləşirdim. Mən gördüm ki, ziyan

gətirmir. Gətirməyəcək də. Çünki Soylu Atalı özü buna imkan

vermir. Elə bir şərait yaratmır ki, nəinki sözdə, əməldə də ziyan

gətirəcək bir əhval olsun.

Mövzu ilə bağlı qısaca bir şey deyim. Ataya Evlad olmaq mənim

düşüncəmdə birinci növbədə, insani tələbdir. Ona görə ki, insan

içindəki pisliklərdən arınmağı qarşısına məqsəd qoyur, içindəki

yalandan, xurafatdan azad olur. Bu, birinci cəhət. İkinci cəhət, Ataya

Evlad olmaq milli qeyrətdir. Millətinin təəssübünü çəkmək, ona

dəyər yaradıb vermək, ən azından biganə qalmamaq, mübarizə

aparmaq deməkdir. O baxımdan yanaşanda, əlbəttə, mən “dünən kim

idim, bu gün kiməm” sualının cavabıdır mənim ömrüm, mənim bu

düşüncəyə gəlməyim. Hardasa fitrət əsasında bir şeylər vardı – fitri

saflıq, milli təəssübkeşlik, – bu gün əksəriyyətində görünən bir əhval.

Bir də var onun yükünü birbaşa çiyninə götürmək. Özünə inanmaq,

xalqına inanmaq. Bu, Atanın qələbəsidir. Ocağımızın qələbəsidir.

Soylu Atalı: Ocağın yaratdığı Evlad halı çox ucadır, çox

yüksəkdir. Ona görə də “ən azından” ifadəsi işlətmək doğru olmaz.

Siz sadəcə narahat olmursunuz, əsaslı mübarizə aparırsınız. Ona görə

ifadə təvazökarlığı doğru çıxmaz. Özüylə bağlı bu ifadəni deyəndə

də təvazökarlıq gərək deyil. Fakt odur ki, böyük ömür qurmusan.

Bundan danışanda cəsarətli danışmaq gərək. Çəkinməmək. Öz

ömrünün ucalığından danışanda çəkinməmək. Öz qüsurundan

danışanda ki, çəkinmirsən. Öz ömrünün ucalığından danışanda niyə

çəkinirsən?! Sənin qüsurlarını səndən başqa heç kim demədiyi kimi,

daha yaxşı bilmədiyi kimi, sənin yetdiklərini də səndən başqa kim

yaxşı deyə bilər ki?!

87

Güntay Atalı: “Evlad Günü” münasibətilə hamını qutlayıram.

Bugünkü “Evlad Günü” mərasimimizdə təqdim olunan, haqqında

danışılan Ata Evladı Soylu Atalıdır. Təbii şəkildə bu belə alındı.

Ümumiyyətlə, indi bizim sözümüzün əvvəli də, axırı da Soylu bəydə

durur. Bu nədən irəli gəlir? Hal-hazırda Ocaqçılar Ocağa çox

bağlıdırlar. Bunu yaradan Soylu Atalıdır. Yoxsa biz Soylu bəyi süni

şəkildə tərif eləmirik. Soylu bəyi qiymətləndirməyimiz vacibdir,

gərəklidir. Oca-ğın yaşaması baxımından lazımdr. Bu, bir növ

Ocaqçıların şəxsiyyətini görə bilmək ləyaqətinin göstəricisidir. Soylu

bəyi təqdir eləmək, Soylu bəyin səviyyəsinə yetmək lazımdır.

Soylular çox olmalıdır. Açığı, Soylu bəy bu gün birdir. Hamının öz

yeri var, amma ruhani yetkinlik Soylu bəydə üstündür. Özümlə

ölçürəm, belə görürəm. Hamının öz yeri, ləyaqəti var. Hamı öz

sözünü deyib, bundan sonra da deyəcək.

Ocağa gəlməyim haqqında. Əvvəl bura gələndə düşünmürdüm ki,

mən Ocaqçı olaram, bu yükü apara bilərəm. Demirəm ki, bu yükü

lazımlı dərəcədə aparıram. Ancaq bu yükün altındayam. Əvvəllər

çox heyrət edirdim Ocaqçıların bir-birinə münasibətinə. Onların

gözəl, təmənnasız münasibəti bağladı məni Ocağa. Ocaqçı


88

olmayanda, Ocağa təzə-təzə gələndə fikirləşmirdim ki, Ocaqçı

olaram. Fikirləşirdim ki, sevərəm Ocağı, təqdir edərəm, ancaq o

ləyaqət məndə olardı, olmazdı. Ancaq gündən-günə sevgi artırdı, bu

sevgi məni Ocağa bağlamalıydı. Yoxsa ola bilməzdi ki, elə sevəsən,

sevəsən, bunun da sonucu olmaya. Ona görə Ocağa Evlad olmağım

şəxsən mənim üçün şərəfdir. Birinci, mənim öz üzərimə özümün

nəzarətimi qoyub. Mənim öz üzərimə məsuliyyət qoyub və məni

fərqli edib. Nə dərəcədə dəyişmişəm, onu özüm də yaxşı bilirəm.

Ətrafımdakılar daha yaxşı hiss edirlər, görürlər. Evdə də artıq

danışdıqlarımla barışırlar. Evdə bu yaxınlarda bir məqam oldu. Bəlkə

də evdə mənə hücum hazırlamışdılar, ancaq alınmadı. Soylu bəydən

bəhrələnərək elədiyim söhbətlərlə elə gözəl razılaşdılar ki.

Mənim dünənimlə bu günümdə, təbii ki, fərq var. Bu günümlə

sabahımda da fərq olacaq.

Mən Ocağa Evlad qəbul olunanda Soylu bəy mənə dedi ki, Ataya

Evlad olmaq küçümsənmək deyil, bəşəriyyətə öyrətmən olmaqdır.

Yəni həqiqətən də Ataya Evlad olmaq o dedyim yöndə insanı fərqli

edir, insanın çiyninə şərəfli və ruhani məsuliyyət yükü qoyur. Bu,

gözəl hissdir. Yaşamayan bunu bilməz.

Bu yaxınlarda Qazax mahalına səfərimiz oldu. O qədər mənə xoş

təsir bağışladı ki. Bu səfərimizdə yemək və qalmaq sorunu ilə

üzləşmədik. Ancaq Ocaqçı xanımları başa düşdüm, zəhmətlərini dərk

elədim. Soylu bəy dəfələrlə söhbət edib. Sizlər səfərlərə getmisiniz,

çətinliklər yaşayıb ləyaqət qoymusunuz ortaya. Ləyaqətlə hər şeyə

sinə gərmisiniz. Bu səfər şəxsən mənim düşüncələrimdə çox böyük

rol oynadı.

Səfərlərimi artırmalıyam ki, ruhumun böyüməsinə yön versin. Bir

daha hamınızı qutlayıram. Soylu bəyin haqqında isə olanından az

deyirik. Hamınızı çox istəyirəm. Bağrıma basıram.

Ulusəs Atalı: Sözüm, ola bilsin, qısa olsun. “Evlad Günü”nə

sözüm çox olmalıydı. Evladlıq böyük hadisədir. Evlad yoxdursa,

Ocaq da yoxdur. Ancaq Evladlığın sabahını Ocağın gələcəyi

kontekstində görürəm. Şəxsən mənim Evlad kimi yaşamağıma

ətrafımdakı Evladların halı müsbət təsir edir. Evladlıq hadisəsi baş

tutmasaydı, halımda daha çox əyintilər olardı. Ocağın varlığı məni

89

ayaqda saxlayır. Özümü yaxşı hiss edirəm, baxmayaraq ki

gərginliyim çoxdur. Mən sabaha nikbin baxmasaydım, vəziyyətim

daha çox gərginləşərdi. Hamını bu günlə bağlı təbrik edirəm. Gələn

ildə Evladlıq halı, hadisəsi daha uca halına çatacaq.

Soylu Atalı: Bir var Ocaq ideyaları, bir də var Ocağın prinsipləri.

Ocağımızın prinsipləri onun qaydalarıdır, onun qurallarıdır. Əgər

Ocağın özünün quralları olmasaydı, ideyalar havadan asılı qalardı.

Ocağın prinsipləri hər bir fərdin ona yanaşmasında və onu yaşat-

masında inkişaf tapır. Ocağı ifadə eləmək hərtərəfli Evlad boyunun

daim hər gün artmasına dayanır. Asif Ata Ruhani Evlad hadisəsi

yaratdı, çox qeyri-adi bir hadisədir. Tarixdə belə bir hadisə yoxdur.

Biçimcə oxşar hadisələr var, ancaq məhz Atalıq-Evladlıq deyilən bir

şey tarixdə olmayıb. Başqa adlar olub, başqa cür olub. Evladın

böyüməsi üçün, Ocağa sahib durması üçün ona qurulma yönü verdi,

yolu göstərdi. Onu “Ailə Günü” mərasimlərimizdə ifadə edirik. O

tələblər – Amallaşma, Kamilləşmə, Xalqlaşma. Hər bir Ocaqçı bu

günkü “Evlad Günü”ndən sonra növbəti “Evlad Günü”nə qədər öz

qarşısına məqdsəd qoymalıdır – Asif Atanın 13 Bitiyini oxuyub

qurtarmalıdır. Hər bir Evlad gələn il “Evlad Günü” mərasimində

onun hesabatını verməlidir. Bu, Asif Atanın Amallaşma tələbidir.

Mərhələ-mərhələ bunları oxumaq. Ocaqçı Ocağı tam oxumayıbsa,

onun cəsarəti olma-yacaq başqalarına deməyə ki, Atanı oxumaq

lazımdır. Öyrənmək ayrı məsələdir, bu, ömrünün axırına qədər gedir.

Kamilləşmə mərhələsində, Asif Atanın “Sədaqət” adında kitabı

var, orda “ictimai şər, daxili şər” adlı müəyyənlik ortaya qoyur. Hər

bir Evlad daxili şərləri içində axtarmalıdır. Onlardan hansı onun

ömründə ifadə olunursa, onu aşkarlamalı, ömründən silmək üçün

ciddi addımlar atmalıdır. Bu proses də növbəti “Evlad Günü”nə

qədər davam eləməlidir. Bunlar həm də “gündəlik” tutulub yazılsa

yaxşı olar. Həmin dəftəri gələn il mənə təqdim eləmək yaxşı olar.

Mən Atamızın adından Ocaqçı ömrünü qiymətləndirəcəm.

Üçüncü iş Xalqlaşma işi. Hər bir Evlad 12 ay müddətinə qarşısına

məqsəd qoymalıdır. Ən azı 12 dəfə bir neçə nəfər təşkil etməklə

kütləvi görüş keçirməlidir. Məqsədyönlü şəkildə Atanın ömrünü,

ideyalarını, işini, Ocağın iç qurallarını deməlidir. Hər dəfə nəyi necə

90

deyibsə, onu qeyd eləməlidir. Bu üç şey növbəti “Evlad Günü”

mərasiminin hesabatı olsun.

Asif Atanın Evlad qarşısına qoyduğu bu cəhətlər hər il müəyyən

bir nizamla ödənməlidir. Ödənməlidir ki, hər bir Evlad əlini ürəyinin

üstünə qoyub desin ki, mən bütün dolğunluğu ilə Asif Ata meyarı

əsasında yaşayan bir insanam. Siz az yol keçməmisiniz. Ancaq

özünüzə yanaşmanızda nizam olmadığı üçün bunu sizdən Atamızın

adından istəyəcəm. Evlad ömrünün yaranması, dönməz xarakter

alması, basılmaz, yenilməz bir siqlətə malik olması Ocaq üçün,

Ocağın qurulması üçün olduqca vacibdir. Ocağın qurulmasında hər

birinizin hərtərəfli quruculuğunuzu gözləyirəm. Aktiv quruculuq

təkcə əməli fəaliyyət deyil, idraki cəhətdən yetkinləşərək insanları

yönəltməkdir. Ayrı-ayrı fərdləri yetirməkdir. Bu səviyyədə yeni bir

mərhələ başlamalıdır. Yeni Evladlıq mərhələsi – Evladlaşma

mərhələsi... Atamız Var olsun!

Mərasimdə ruhani hədiyyələr – Ocaq tədbirlərinin diskləri ayrı-

ayrı Ocaqçıların arxivləri üçün təqdim olundu.

Ocaq Yükümlüsü Yol sözü ilə Evladlıq Nişanələrini Evladlara

verdi.

“Ata Ruhunu Ürəyimizdə aparırıq”, “Atamız Var olsun”

səcdəsilə Mərasim sona yetdi.

Şölə Ayı, 36-cı il. Atakənd.

(iyun, 2014. Bakı)

91



Ata – Ocaq İlsırasının 36-ili

“Ata Sonevini Ziyarət Günü”

Mərasiminin

GEDİŞATI

Tədbir Ağstafa Sonevliyində Ata Sonevi üzərində gerçəkləşir.

Təşkilati işlərə Üstün məsuldur.

Sonevin başında Ocaq Bayrağı asılır.

Hamı: “Ata Ziyarətim – özümə yetmə tələbim!”

“Özündəki Mütləqlə Səhər Təması”nı – Üstün,

“Ataya Səhər Ricası”nı – Günev deyir.

Ocaq Yükümlüsü Soylu Atalının Mərasimə Sözü dinlənilir.

Ziyarət qonusu:

“Ata Ziyarətim – Müqəddəs Vətən Quruculuğum!”

Ziyarət sözündən sonra Mərasimin digər quralları icra olunur:

“Ölümlə Görüş” İzharını – Göylü,

“Aqibət” İzharını – Üstün,

“Matəm üstə Mütləqlə Təmas”ı – Güntay söyləyir.

Günün Carı

Ata Amalı – İnsanın özünə yetmə tələbi!


“Atamız Var olsun!” səcdəsiylə Mərasim başa çatır.

Gedişatı yazdı: Üstün Atalı

19 İşıq Ayı, 36-il. Saray-Soylu.

Qəbul olunur.


Soylu Atalı

19 İşıq Ayı, 36-il. Saray-Soylu.

92

“Ata Sonevini Ziyarət Mərasimi”ndə

deyilmiş fikirlər

Ocaq Günsırası ilə bu ilin Şölə Ayının 5-də Asif Atanın ölümün-

dən 17 il ötdü. Mütləqə İnam Ocağı ənənəvi olaraq bu tarixdə “Ata

Sonevini Ziyarət Mərasimi”ni (Ağstafa sonevliyində) həyata keçirdi.

Evladlar “Ata Ziyarətim – özümə yetmə tələbim!” söylədikdən sonra

Ocaq qurallarını yerinə yetirdilər.

Ocaq Yükümlüsü Soylu Atalı Ataya Səcdə ilə sözünə başladı:

Düz 17 ildir Asif Atanı biz bu torpağa gömmüşük. Düz 17 ildir biz

bu torpağı ziyarət edirik. Biz Asif Atanı heç vaxt bir müəllim deyə

ziyarət etmədik. Biz Asif Atanı böyük türk dəyəri olaraq və

ümumbəşər dəyər olaraq ziyarət elədik. Bizim səcdəmiz İnsanlığa

olan münasibətdir. Bizim səcdəmiz bəşəriliyə olan münasibətdir.

Hələ də toplum elə bilir ki, biz öz müəllimimizə sədaqət göstəririk.

Müəllim məsələsi deyil bu. Müəllimin dalınca 17 il getməzlər. Asif

Atanın böyük hədəfləri var. Asif Ata öz yurdundan başlayaraq

bəşəriyyətə yeni söz demək üçün ayağa durub. Yeni bəşər halı

yaratmaq, yeni sivilizasiya yaratmaq üçün. Yeni sivilizasiyanın adı

İnsanlaşma sivilizasiyası, İnsanlaşma erasıdır. Sovetlər dönəmində

Azərbaycanın milli ağzının yumulduğu bir çağda, insanlığın ağzının

yumulduğu bir çağda, qorxunun, vəhşətin, dəhşətin tüğyan elədiyi bir

çağda Asif Ata millətçiliyə başladı, İnsançılığa başladı. Birləşdirdi

Millətçiliklə İnsançılığı. Dedi ki, əgər dünyada Millətçilik olmaya-

caqsa, onda bəşəriyyət sürüləşəcək. Necə ki, sürüləşib. Millətçilik

olmayan yerdə sürüçülük var. Millətçilik – millətin insani keyfiyyət-

lərini bərpa eləməkdir. Daim yeni İnsani keyfiyyətlərini aşkarlamaq-

dır və dünyaya təqdim eləməkdir. Millətçilik – bir dildə danışan, bir

aqibəti bölüşən toplumun ləyaqətini təsdiq eləməkdir. Onun Bəşər

dünyasında varlığını təsdiq eləməkdir. Dünyaya ağalıq etmək

iddiasıyla fəaliyyət göstərən bütün güclər dünyaya imperiya gözüylə

baxdılar, dünyaya ağa gözüylə baxdılar. Dünyanı küçümsədilər,

özlərinin sexinə çevirdilər. Özlərinin gəlir qaynağına çevirdilər

dünyanı. Belə bir vaxtda Asif Ata haray çəkdi ki, dünya sizin

gördüyünüz deyil. Dünya insan böyüklüyünə şahid olan və insan

93

böyüklüyünü ayaqda saxlayan böyük bir mənadır. O mənayla oyun

oynamaq olmaz. İnsanlığın öldürüldüyü bir vaxtda insanın gələcəyi

düşündürürdü Asif Atanı. Yenə deyirəm, elə bir vaxtda ki, Atanın

özü demiş, heç bir proqramda yox idi, heç bir planda yazılmamışdı

ki, belə bir addım atmaq lazımdır. Belə bir söz demək lazımdır. Heç

yerdə yox idi. Asif Ata sübut elədi ki, böyüklüyü dünyünın o başın-

da-bu başında axtarmaq lazım deyil. Xalqın öz içindəki böyüklüyü

ayağa qaldırmaq lazımdır. Böyüklük öz içindən başlayır və dünyaya

gərək olur. O, öz böyüklüyünü heç kimin, xalqın, insanların boynuna

yük eləmir. Əksinə, insanların böyüməsi üçün, şəxsiyyətə çevrilməsi

üçün, xalqının böyüməsi üçün ürəyini onların qarşısına qapı kimi

açdı. Qarşılıq ummadı! Nə hakimiyyət umdu, nə deputat olmaq

istədi, nə akademiya umdu. Əksinə, bütün ona təklif olunanlardan

imtina elədi. Həqiqət onun üçün ən yüksək pillədə bərqərar oldu.

Dedi ki, ancaq həqiqətə tapınmaqla, insanlığı diriltməklə xilas

gətirmək olar və millət olmaq olar. İnsanı yaratmadan millət olmaq

mümkün deyil. İndi gərək insanı yaradasan. İnsanı yaratmadan heç

dövlət də olmaq mümkün deyil. Dövlətin sahibi insandır. Nə qədər

ki, dövlətin sahibi insan deyil, dövlət özü müəyyən bir qrupun

alətidir, xalq da sürüdür. Necə ki, siz onu görürsünüz. Ona görə dedi

– düşündük, daşındıq, Ocaqlaşma yolu tutduq. Ocaqlaşma yolu ilə

yeni İnsan Dünyası yaratmaq. Yeni İnsan Dünyası nə vaxt yarana-

caq? Bunun fərqli izahı var. Fərdi mənada Ocaq özü həmin dünyadır,

ümumi mənada işin gələcəyi var. Heç kimi aldatmadı, vəd vermədi.

“5 ildən sonra hər şey əla olacaq” demədi. Dedi ki, bundan ötrü

gərək insanlar irəli dursun, əzab çəksin, zəhmət çəksin, mübarizə

aparsınlar. Bu gün bir mübarizə üsulu tanıyırlar: siyasi mübarizə.

Siyasi mübarizə özünü doğrultmur. Niyə? Çünki siyasətdə şəxsiyyət

yaranmır. Xadim yetişmir. İntriqabazlar yetişir. Cəmiyyəti siyasətlə

elə pozublar ki, heç Asif Atanın özünün Ocağı da o intriqalardan yan

keçə bilmədi. Cəmiyyət o qədər deqradasiya olunub, o qədər uçub-

dağılıb. İnsan özüylə məşğul olmadıqca, intriqa ilə məşğul olacaq.

Ömrü boyu iki fikrə sahib ola bilməyənlərin, qaz balonlarına

oxşayanların işi intriqadan o yana keçmir. İnsan öz içinin balacalığını

döymədikcə, başqasını cırmaqlamaqla məşğul olacaq. Belə də olur.

94

Asif Atanın Ocğında da bir vaxtlar oldu. Hər yerdə bu belədir. Ona

görə Asif Ata bizə yön verdi, qapı verdi. Dedi, özünüzü yaradın.

Böyük insanlara çevrilin. Yurdunuza sahib olun. Özünüzə sahib olun

ki, yurdunuza da sahib olasınız. Millətinizə də sahib olasınız.

Bu gün milləti ləğv eləməyə girişiblər. Millətçiliyi damğalayırlar.

Pis bir şey kimi qələmə verirlər. Guya millətçilik olsa, millətçilər

başqalarını basıb əzəcəklər. Məqsədyönlü şəkildə imperiyaçılıqla

qarışdırırlar millətçiliyi. Niyə? Çünki millətçilik milləti dirildir.

İstəmirlər dirilsin. İstəmirlər gücə çevrilsin, böyüsün, öz sözünü

desin. Bizim taleyimizə elə bir acınacaqlı hal gətirdilər ki, dünyada

ikinci bir xalq tapın mənə göstəin ki, bizim aqibətimizi yaşayır.

İkinci bir xalq yoxdur. Neçə yerə parçalanıbsan, neçə yerə

dağılıbsan, səpələnibsən, ələ gəlmir. On yerə parçalanıb. İkisinin

sözü bir-birini tutmur. Hələ Quzey Azərbaycanın öz içində

qruplaşmalar, tayfaçılıq fəlakəti. Ona görə də Asif Atanı eşitmək

lazımdır.

Bu gün insanlarımız, dindən bezənlərimiz ateizmə yuvarlanırlar.

Nə tapacaqsan Ateizmdə?! Ateizmin uzun bir tarixi var. Ateizm nə

yaratdı? Səfalətdən başqa, özbaşınalıqdan başqa heç bir şey


95

yaratmadı. Ona görə Ateizmlə İnsan yaratmaq olmaz. Ateizmlə

millət, vətən yaratmaq olmaz. Ateizmə yuvarlanmaq səhvdir. Asif

Ata deyir ki, inamı nə uydurmaq olmaz, nə də ləğv eləmək olmaz.

Həqiqəti uydurmaq olmaz. Ateizm ləğv eləyir, rədd eləyir həqiqəti.

Ateizm heç bir müqəddəs duyğu tanımır. Heç bir müqəddəs imkan

tanımır. Hər şeyi maddidə görür, hər şeyi üzdə görür. Ateizmlə

sabaha yol getmək olmaz. Din də uydurur. Fatalizm yaradır –

qismətçilik. İnsan ömrünü proqramlaşdırır. İnsan mexanizm kimi

özündən qıraqdakı qüvvə tərəfindən idarə olunur. Din də bunu

yaradır. Hər iki halda cəhalət var. Hər iki halda insan cəhalətə

yuvarlanır. Amma insan qəlbinin ən dərin qatlarında müqəddəs

duyğular var, müqəddəs ehtiyaclar var, tələblər var. Onu oyatmaq

lazımdır, onu qaytarmaq lazımdır həyatın özünə. Onu ləğv eləmək

olmaz. Ona görə də biz insanlarımza üzümüzü tutub həmişə deyirik

ki, Asif Atanı yaxşı öyrənmək lazımdır. Öyrənin əvvəldən axıra

qədər. Onda görəcəksiniz ki, yad baxışların heç birindən yapışmağa

ehtiyac qalmır. Özününkündən tut. Özününkü daha alidir, daha

ucadır. Nəsimiyə sahib çıxmadın. Nəsimiyə sahib çıxsaydın,

Azərbaycan ayrı Azərbaycan olacaqdı. Nəimiyə sahib çıxmadın.

Babəkə sahib çıxmadın. Bu gün Atatürkü imam Hüseynin nəslindən

elan edirlər. Sənin Babəkini imam nəslindən elan edirlər, ərəbləşdi-

rirlər, ruhsuzlaşdırırlar, öldürürlər. Çünki sahib çıxmırsan. O boyda

M.Ə.Rəsulzadə “Əsrimizin Səyavuşu”nda Babəki suçlayırdı. Babək

Sovet ideolojisinə gərək oldu deyirdi. Görün, M.Ə.Rəsulzadə kimi

uca şəxsiyyət, böyük şəxsiyyət... Babəkə nə vaxt sahib çıxdınız ki,

sovet ideolojisi ondan bəhrələnməsin. Sovet ideolojisi Babəkdən

özünün ateizmi üçün istifadə elədi. Sən isə özünün İnamçılığın üçün

istifadə elə. Babək ateist deyildi, Fərəhçi idi. Fərəh inamı var idi.

İnsan gərək fərəhlə yaşasın, fərəhlə ölsün, döyüşsün deyirdi.

Hardaydı orda ateizm?! Orda ateizm yoxdu. Xürrəmi dini vardı.

Ərəblər ləğv elədilər, məhv elədilər. Babəkə sahib çıxmadın. İndi

Asif Ataya sahib çıxmaq lazımdır. Birtəhər çıxmasın, taleyimizə

düşüb, ona sahib çıxmaq lazımdır, öyrənmək lazımdır, mənimsəmək

lazımdır. Xalqına vermək lazımdır inadla, sevgiylə. Asif Atanın

peyğəmbərliyindən qorxmaq lazım deyil. Peyğəmbər məsələsi heç

96

bir vaxt ləğv olunmayacaq. Ona böyük ehtiyac var. Peyğəmbərlik

sadəcə olaraq öz mənasına yetməlidir. Asif Ata onu öz mənasına

yetirir. “Ata” sözü “peyğəmbər” sözündən uca sözdür. Ata o

məzmunu özünə qaytarır. Dünyabaxış yaradır. Dünyabaxışın əsasın-

da, özülündə İnsan dayanır. İnsanı şəxsiyyət kimi yaradır, qurur.

Həyata İnsanın əliylə yeni nizam, yeni ahəng gətirir, müqəddəs

nizam gətirir. Peyğəmbərin işi odur. Peyğəmbərin işi əllaməçilik

deyil. Elçi mənası daşısa da, peyğəmbər sözünün əslində mənası o

deyil, daha doğrusu, funksiyası o deyil. Dünyabaxış yaradırsan və

bəşəriyyətə yeni yön verirsən, yeni hal verirsən. O hal ki, onu elm

verə bilmir. Duyğularla elm məşğul ola bilmir. Müqəddəs, gözəgö-

rünməyən əhvallarla elm məşğul ola bilmir. Ona ancaq idrakda,

inamda yetmək olur. Fəlsəfənin gücüylə yetmək olur. Onu ləğv

eləmək olmaz. İnsanın insana müqəddəs ehtiyacı var. Ananın müqəd-

dəs əzablarını hansı elmlə, fizikayla aşkarlaya bilərsən?! Riyaziyyat-

la onu hesablaya bilməzsən axı. Odur əslində İnam. Böyük mənada

din. Ana əzabıdır, ana zəhmətidir din. İnsan əzabından doğan və

müqəddəs hal yaradan məzmundur. Yoxsa Göylər aləminin

əllaməçiliyi deyil ki. Ona görə Asif Atanı düzgün dərk eləyib onu

ziyarət eləmək lazımdır.

Biz yurdumuzdan min kilometrlərlə o tərəfə gedən insanlarımıza

üzümüzü tuturuq. Pullarını tökürlər gedirlər ora. Rütbələr alırlar.

Ərəb torpaqlarını yalayırlar. Məşhədi, Kərbəlanı yalayırlar. Gəlirlər

rütbə alırlar, titul alırlar, kərbəlayı olurlar, hacı olurlar, məşədi

olurlar. Sənin yurduna da həqarət edirlər. Göstərin mənə bir nəfər

hacı ki, öz yurdunu müqəddəs saysın. Müqəddəs sayır başqa yeri.

Başqa şəxsiyyətləri. Öz yurdunda bir nəfər böyük şəxsiyyət tapıb onu

öymür, sevmir, müqəddəsləşdirmir. Vətəni öpərsən qutsal olar,

vətəni gözardı edərsən, zibil olar.

Ağstafalıların özünə biz üzümüzü tuturuq. Sənin içindədir böyük-

lük, qiblə. Mən yönümü bura tutmuşam. Qiblə sənin içindədir. Öyrən

bu şəxsiyyətini. Gör buna bərabər şəxsiyyət tapa biləcəksənmi?! Biz

tarixdəki heç bir şəxsiyyəti azaltmaq istəmirik. Hamısını da

öyrənmişik, bilirik. Hamısının da yerini bilirik, urvatını bilirik, qədri-

ni bilirik. Hamısına sahib çıxırıq. Amma öyrənin, müqayisə eləyin.

97

Görün buna bərabər tarixdə şəxsiyyət tapa biləcəksinizmi? Biz tapa

bilmədik. Bizim çağımızda, gözümüzün qabağında şəxsiyyətimiz

yaranıb, görmürük, gözüyumulu gəzirik. Mən bunu bir vətən oğlu

kimi, millətin övladı kimi ərk eləyib öz ulusuma səslənirəm. Buna

mənim haqqım var. 24 il Asif Atanın varlığına sahib çıxan, onun

harayını çəkən bir insan kimi ərk eləyirəm.

Asif Ataya mən səcdə qılıram, onun dalınca düşmüşəm, ona görə

yox ki, hansısa müəssisənin direktoru olacam, hansısa nazirlikdə bir

vəzifə alacam, deputat seçiləcəm. Heç birinə görə deyil. Böyük

əzabdan başqa mən heç bir şey əldə etməmişəm və bunun da fərəhini

yaşamaqdayam. Ulusuma da minnət sərgiləmirəm.

Biz az sayda insanlarla gəlirik, səcdə eləyirik, ziyarət eləyirik.

Söz deyirik, mərasim keçiririk, qiblə yaradırıq, hal yaradırıq. Zaman-

zaman, biz qəti əminik ki, mən deyə bilmərəm neçə ildən sonra,

Azərbaycanın bütün bölgələrindən gələcəklər buranı ziyarət eləməyə.

Bu da buzim üçün yeni bir mərhələ deməkdir, yeni bir mərhələnin

başlaması deməkdir. Bilirsiniz, mən yenə vurğu eləyirəm, əgər millət

olmaq istəyiriksə, öz şəxsiyyətlərimizi yaratmalıyıq. Öz dəyərlə-

rimizi yaratmalıyıq, ona sahib çıxmalıyıq. Asif Atanın ideyasına

dayanıb böyük şəxsiyyətlər yetirmək lazımdır. Gəncliyin içərisindən

vətənə, millətə gərək olan böyük şəxsiyyətlər yetirmək lazımdır.

Millətə, vətənə sahib çıxmaq üçün ruh yaranmalıdır. İnsanın ruhu,

mənliyi yaranmalıdır. Şüarlarla iş aşmır. Gərək doğrudan da, içdən

yaşayasan, yaradasan, yaşadasan. Yaradıcılıq vaxtıdır.

Mən ziyarət sözümü bitirirəm. Hər kəsin sözünü dinləyəcəyik.

Yükümüzdən Böyük Fərəhimiz yoxdur!

Atamız var olsun!

Atamıza səcdə qılıram, bayrağımızı öpürəm.

Günev Atalı: Mütləqim, Müqəddəsim, Ulu Peyğəmbərim Asif

Ataya – İnam Ataya Ali Səcdəylə sözümə başlayıram.

Bir qom adamın bu gün bura gəlişi uca haldır. Bax, millət, vətən

belə qurulur. Bu azlıqdan narahat olmağa dəyməz. Bu gün

Azərbaycanda az bir adam gəlib ziyarət eləyir, öz müqəddəsinə

tapınır. Öz böyük şəxsiyyətinə, öz böyük ideyalarına, ümumiyyətlə,

Azərbaycançılığa.

98

Biz Elana ilə dünəndən çıxmışıq evdən. Müəyyən kəndlərdə

olduq. Şəmkirin kəndlərində olduq. Biz ürək ağrıdan əhvallarla

rastlaşdıq. Deyəndə ki, hara gedirik, nəyə gedirik, nə deməkdir bu?

Bu, Kərbəlaya getmək deyil, həccə getmək deyil. Azərbaycanda

müqəddəsliyin ünvanını yaratmaqdır. Necə ki, yaranıbdır. Onu təsdiq

eləmək, onu göstərmək deməkdir. Ay millət, aç gözünü. Özünə yaxşı

bax, tarixində özünü axtar. Tarixin ayrı-ayrı dönəmlərində sən hansı

bir qüdrətə sahib olmusan? Onda niyə o qüdrətdə idin sən? Çünki öz

kökündə idin, öz bünövrən üzərində idin. Bəs bu gün niyə belə

zəifləmisən? Çünki ayaqların yerdən üzülüb, özündən ayrılıbsan.

Atanın bu gün yerinə düşən bir sözünü demək istəyirəm. Ata deyir

ki, vətən üçün yaşamaq vətən üçün ölməkdən həm qat-qat şərəflidir,

həm gərəklidir, həm də çətindir. Vaxt vardı bu sözə də ağız

büzülürdü. Elə indi də elələrini tapa bilərsən, necə yəni, ölüm axı

şəhidlik zirvəsidir. Heç kimin əməyini gözardı eləmək, azaltmaq

istəmirik. Azərbaycanda bu son müharibədə, bu son savaşda neçə

min oğullar həlak oldu. Vətən üçün öldülər. Göstər nəticəni. Bu

qədər insanın heç olmasa yüzdən biri Azərbaycan üçün yaşasaydı,

ömür həsr eləsəydi, bax bugünkü kimi, nə olardı? Azərbaycan başqa

Azərbaycan olardı. Bu baxımdan həmin bu az adamların bura gəlişi

bu gün Azərbaycana üz tutmaqdır. Azərbaycanı müqəddəsləşdirmək

və onu təsdiq eləməkdir. Bu addımı atmaq üçün insandan birinci

növbədə azadlıq tələb olunur. Nədən azadlıq? Cəmiyyət təpkisindən,

basqısından azad olmaq. Məişət basqısından, təpkisindən azad

olmaq. Öz daxili antiinsani duyğularının təsirindən, basqısından azad

olmaq. Azad olmadıqca var ola bilmirsən. Var olmursansa, azad

yaşaya bilmirsən. Sən azad ol, o dediyim hallardan heç olmazsa azad

ol, gör kim olarsan. Sənin atdığın addımın fərəhi, onun qüruru, o

duyğunun şahə qalxması səni hara qaldıra bilər. Sən öz gözündən

düşmürsən onda. Ata deyir, “Dünyanın gözündən düşüb yaşamaq

olar, öz gözündən düşüb yaşamaq olmaz”. Yəni dünya, cəmiyyət,

təhsil, ev, ailə, müəyyən məişət qayğıları, müəyyən o antiinsani

duyğular sənə təpkilər göstərəcək, onların gözündən düşəcəksən

demək istəyirəm. Ancaq öz gözündə, həmin o mənanın gözündə

99

ucalacaqsan. Bax, onda bu kimi addımların sənə elə bir qürur, elə bir

fərəh gətirəcək ki, getməsən, dəhşət olar.

Kənddən də gəlmək istəyənlər vardı. Bax, mən o əhvaldan

danışıram ki, dünəndən Elana mənə deyir ki, deyəsən, səndə zəiflik

baş qaldırır. Yaxşı təsir eləmişdi o vədlər mənə. Axı dünənə qədər

biz danışmışıq ki, gəlirik bir yerdə. Giley eləmirəm, Soylu hərdən

məni qınayır ki, gileyçilik əhvalı var, elə bil. Sadəcə olaraq, o kəsin

özünə mənim ürəyim ağrıyır, göynəyirəm ki, niyə sən var olmaqdan

qaçırsan. Nədən qaçırsan, niyə qaçırsan? Ona görə ki, cəmiyyətçilik

istəklərindən çıxa bilmirsən, azad deyilsən. Məngənədəsən, həbsdə-

sən, dustaqsan sən. Qəfəsdən çıx. Nəsimi demişkən, tazə gülüstan

tələbi eylə!


100

Bizim bura gəlişimiz qutsal bir əhvaldır. Çox gərəklidir. Həm

tarixi əhəmiyyətlidir, həm də bu gün Azərbaycanın təsdiqində əvəz

olunmayan bir işdir.

Atamız Var olsun!

Soylu Atalı: Bir-iki əlavə eləyim bu söhbətə. Biz Atanın ruhani

hüzurundayıq. Biz mərasimlərdə, burda özümüzü Atanın ruhani

hüzurunda hesab eləyirik. Ona üz tutmaqla əslində onun xalqının

gələcəyinə üz tutub hesabat veririk. Biz Atanın ölümündən sonra

önun sozünü çatdırmaq üçün, harayını çəkmək, ideyalarını xalqa

vermək üçün çox ciddi addımlar atdıq. Nə qədər səfərlər elədik,

Azərbaycanı qarış-qarış gəzdik. Əlbəttə, xalqımızın boynuna minnət

qoymaq ləyaqətsizlik olar. Bizim içimizdən elə bir istək keçməz.

Amma fakt kimi deyirəm, həqiqət kimi deyirəm. Elə rayonlar olub

ki, orda yatmağa yer tapmamışıq. Pulumuz olmayıb ki, bir yerdə

qalaq, sabah gedib sözümüzü deyək. Biz Ucara getdik görüş

keçirdik, gecə qalmalı olduq. Ucarda bir yer axtardıq, axırda bir

mehmanxana tapdıq. İnandırıram sizi, o mehmanxananın içərisinə

heyvan girməzdi. Qapısı-zadı da sökülmüş, dağılmış bir yer idi. Biz

məcbur idik orda gecələyib sabah tezdən görüş keçirməyə gedək.

Getdik Mingəçevirə. Orda güc-bəlayla, bir nəfər vardı, tanıdığımız

adamdı, qonaqsevərlikdə tərəddüd edə-edə bizə evində yer elədi.

Təsəvvür edin, xalq gör hara gəlib çıxıb. Xristian yaradıcılarının

dövrünə gəlib çıxıb. Ata deyirdi, qaranlıq qatılaşdıqca işığa ehtiyac

artır. Ona görə daha çox iş görmək lazımdır. Qaranlığın ixtiyarına

buraxmaq olmaz dünyanı. Şərin ixtiyarına buraxmaq olmaz. Daha

çox iş görmək, daha çox haray çəkmək lazımdır.

Bu yaxınlarda, may ayının 24-25-i, burda olmuşuq. Atanın

sonevini ziyarət eləmişik. Tovuzda bir neçə ünvanda söhbətlər

apardıq, ədəbiyyatlar payladıq. Ağstafada olduq, sonra Qazaxa

getdik. Ondan əvvəl biz Atagün Elində olduq – Beyləqanda. Biz iş

başındayıq. Fərdi görüşlər, kütləvi görüşlər. Bu il nə qədər

məktəblərdə görüşlər keçirdik. İnamlının təşkilatçılığıyla ən çox

Bakıda xeyli sayda görüşlər keçirdik. Azərbaycan gəncləriylə

görüşürük və onun ağlına yazırıq ki, sən içinə yaxşı bax, Babək var

orda, Nəsimi var, böyük şəxsiyyətlər var, aşkarla onu. Xalqın Babəki

101

Babək dövründə qurtarmadı. Aşkarla, xalqına sahib çıx. Özündən

əvvəlki nəsillərin qüsurlarını, qəbahətlərini təkrar eləmə, xalqını

talamaq üçün böyümə. Xalqı qurmaq üçün, onu böyütmək üçün

böyü. Yüz gəncin içində, heç olmazsa, üçcə nəfərin qəlbinə, ağlına

söz yazmaq, – Sənin içində Babək var, Nəsimi var... Bu millətin

gəncliyini çoxluq etibarilə pişik səviyyəsinə salıblar.

Dövlət qurduq. Müstəqil olduq. Xalq əzab çəkir müstəqilliyindən.

Niyə əzab çəkir? Çünki xalqın başında duran talançılardır. Gedib

yüksək ali məktəblər qurtarırlar, xaricdə təhsil alırlar. Oranı bitirir,

buranı bitirir. Nədir bunun xalqa dəyəri? Gedib özünün biznesini

qurur...

Mən “Üç oğluma məktub” yazmışam, kitabımda da çap etmişəm.

Oğlanlarıma deyirəm ki, varlı oğullar istəmirəm, fədakar oğullar

istəyirəm. Zəngin olun demirəm sizə, vətənin qədrini bilin. Onda

mənim ləyaqətim ucalacaq. Millətinə xidmət elə, mənə xidmət

eləmə. Bu torpaq haqqı, mən oğlanlarıma daim onu deyirəm ki, mənə

xidmət eləməyin. Mənə fiziki mənada xidmət eləyəcəksiniz, ölümlü

bir şeyə ximdət eləyəcəksiniz. Bilirsinizmi, mənim əzizlərim,

gəncləri ata-ana körpəsinə çevirirlər, millət oğluna çevirmirlər. Əl

buyruqçusuna çevirirlər. Yaxşı, başımızda yad qüvvə var. Bu məhv

eləyir onsuz da. İndi nə edək? Hamımız siçan deşiyi axtaraq girək?!

Balalarımızı yetişdirək. Asif Ata ona görə yarandı...

Nəyi yox idi bu adamın? İdeoloji şöbəyə vermişdilər o vaxt Atanın

kitabını ki, oxuyun deyin ki, bu adam ruhi xəstədir, dəlidir. Dəli

çıxardın onu, gözdən salın. Özü deyirdi ki, mənə adamyeyən

sözündən başqa hər şey dedilər. Bu gün də deyirlər. Ona qarşı hər cür

kampaniya apardılar, hər cür antipatiya yaratdılar. Oğullar lazımdır

ona sahib çıxsın, ondan öyrənsin.

Ələddin Kəsəmənli: Mən üzr istəyirəm, səmimi sözlərinizə əlavə

eləmək istəyirəm. Bir neçə ildir Asif Atanın “Gündəm-xəbər”

qəzetində, gündəlik çıxan qəzetimizin axırıncı səhifəsində bir

səhifəlik yer ayırırdıq. Düzdür, indi bizim maliyyə problemlərimiz

var. Ayrı-ayrılıqda hər biri¬miz mübarizə aparırıq. Bir saytımız da

işıq üzü görəcək. Mən orda da, bugünkü gün işlədiyim “Dövrün

nəbzi” nəşrimizdə də, gündəlik olmasa da, hər dəfə bizə müraciət

102

olunanda onu nəşr eləməyə hazırıq və hazır da olacağıq. Asif Atanı

bugünkü gündə ziyarət eləyirik. Biz Mütləqə İnam Ocağına, Asif

Atanın davamçılarına həmişə yardımda olacağıq. Onlar tək Asif

Atanın ruhunu yaşatmırlar, bunlar milliləşmə, milli xüsusiyyət-

lərimizə önəm verən insanlardır. Sizin yanınızdayıq. Biz özümüzün

səmimiliyimizi sizə göstərmək istəyirik nəşriyyat işçisi kimi.

Azərbaycan xalqının içində olan mənfi keyfiyyətləri ictimai-

ləşdirib, ictimai qınağa çəkib xalq tərəfindən bunun lənətlənməsini

istəyirik ki, insanlar düzgün yola gəlsinlər. Asif Atanın o fikirləriylə

mən çox razıyam. Siz o yazıları mənə göndərəndə mən ürək

ağrısıyla, sızıldaya-sızıldaya oxuyuram onları. Onlar hamısı mənə

təsir eləyir. Mən bu gün həqiqi mənada Asif Atanı ATA kimi qəbul

eləyirəm. Çünki orda millətləşməyimizi, balalarımızın gələcəyini

məhv eləyən ünsürlərə qarşı yazılan yazıları tarixə salıb yaşatmaq

istəyirəm. Bu gün sizlə görüşməyimə çox şadam. Həqiqi böyük

hörmətim var sizlərə, hər birinizə ayrı-ayrılıqda.


103

Göylü Atalı: Atam – Mütləqim! Hüzuruna gəlmişəm, bütün

sevgimlə ideallarına qulluq edirəm. Qarşında and içirəm ki, gələn il

daha dolğun, daha dolu, daha kamil səviyyədə hüzuruna gələcəm.

Sözünü sözümə çevirirəm, ruhunu ruhuma köçürürəm.

Bu gün də özümə bu tələblə yanaşıram. Çünki bu Yolda

xoşbəxtəm. Xoşbəxtliyimi dərk eləyirəm. Atamız Var olsun!

Üstün Atalı: Atam – Mütləqim! Ziyarətinə gəldim və ruhani

bəxtiyarlığa qovuşdum. Minlərin getdiyi yerə getmədim. Ürəyimin,

ağlımın, ruhumun duyduğu yerə gəldim. Bu gəlişimdə niyə gəldiyi-

min, nə üçün gəldiyimin fərqini bilirəm, deyirəm insanlara. Fərqinə

vardığım üçün haqqım yoxdur ki, yetdiyim inama başqalarını

yetirməyim. Hər ilim, hər gəlişim ömrümdə bir iz qoydu və məsuliy-

yətimi artırdı. Qarşında deyirəm – Xoşbəxtəm. Atamız Var olsun!

İnamlı Atalı: Soylu bəy çıxış eləyəndə o tərəfdə sonev çuxuru

qazılırdı. Ağlıma belə bir fikir gəldi ki, görəsən o insan içində

aşkarlamadığı hansı duyğuları apardı? Hansı müqəddəs əməlləri

aşkarlamadı? İnsan həyata gəlir, nəslini artırmaqdan ibarət bilir

həyatını. Hər insan öləndə məndə fikir yaranır ki, görəsən o insan

hansı dahi işləri görə bilərdi, görmədi. İnsan dünyaya gəlib özündən

xəbərsiz yaşayır. Məncə, onu bədbəxt eləyən dindir... İndi o, basdırı-

lacaq. Sonra gəlib onun üstündə molla yad dildə nələrsə oxuyacaq,

əslində milliliyimizi təhqir eləyəcək. Bir dəfə yaşayanda cahil

yaşayır, din imkan vermir aşkarlansın, bir dəfə də öləndə yad mədə-

niyyətin təsirində söz deyib insanı təhqir edirlər.

Mən ata-anamın ziyarətinə bir kərə getmişəm. Orda məni qəribə

kədər hissi basır. Normalda insanların əzizlərinin üstünə gedəndə

hansı hisslər keçirirlərsə onu keçirirəm. Ancaq mən bura –

Azərbaycanın ən böyük ziyarətinə gələndə kədərin içində yaşadığım

bir sevinci də hiss edirəm. Həmişə deyirdim ki, niyə bizimkilər

Azərbaycan üçün yaranmalı olan müqəddəslik adına münasibətləri

daşıyırlar Nəcəfə, Şama, Quma, Məkkəyə, Mədinəyə, Qüdsə və s.

Bunların heç biri İnsanlığa xidmət eləmir axı. Hamısı insanın

balacalığına xidmət eləyir. Hamısı insanı kölə gözündə görür. Asif

Ata isə deyir ki, İnsan səcdəyə layiqdir. İnsan böyüklüyə səcdə

eləyir, söz yox. İnsan özündəki böyüklüyü tanımalıdır ki, böyüklüyə

104

səcdə eləsin. Nəsimidən sonra Azərbaycan elə bir ruhani dəyər

verməmişdi. İndi Azərbaycan deyil, bütövlükdə Türk dünyası

peyğəmbərini verdi bəşəriyyətə. Öz şəxsiyyətini – peyğəmbərini

verib, ancaq hələ də gözü qırağa təşnədir. Ancaq biz bura gəlirik, –

gəlirik insan olmaq üçün. Dünən elədiyimiz səhvləri bu gün

təkrarlamamaq üçün. Atanın hüzuru elə bir təsirdir ki, burda insan

dəyişir, böyüyür.

Keçən həftə radioya qulaq asırdım. Bir şairə xanım deyir ki,

yaxınlarda qəzaya düşdüm, təsadüf nəticəsində sağ çıxdım. Ondan

sonra dedim ki, insan boş şeydir. Ümidi, gücü, idrakı bağlamaq

lazımdır o gözəgörünməzə. Bu şairənin də bu müsahibəsinə mənim

kimi minlərlə insan qulaq asır. Minlərlə cahil, idrakı, ağlı sönük

qulaq asır. Onları ziyalı sayırıq, onların dediyi hökm olub bizim

üçün. Bu deyirsə, deməli, insan heç nədir. İnsanı bu qədər

alçaltmaq... Çox doğru deyirlər ki, çağdaş şairlər hərdəmxəyal olur.

Şairin işlətdiyi fikrə baxın. Deyir, mən ondan sonra ayıldım ki,

insana bel bağlamaq lazım deyilmiş, Allaha bel bağlamaq lazımmış.

Çünki bizi Allah qurtardı. Asif Ata bu cür cəfəng yanaşmalara son

qoyur, deyir, Xeyir sənin mahiy¬yətindədir. Sən ona yetməlisən.

Mən Atanın yeni Evladıyam. Böyük hesabatım yoxdur. Bir şey

vurğulamaq istəyirəm ki, bu gün Nurtəkin Atalı burda yoxdur...


105

Soylu bəy dedi ki, 17 ildir biz bura gəlib gedirik. Mən tarix üçün

deyirəm, Atanın Ocağı bütün tarixi qüsurları ötəcək, Atanın işi

tarixdə, ədəbiyyat səhifə-sində qalmayacaq. Ocağa yiyəlik duyğusu

yarandı və böyük örnəyə çevrildi. Ocaq Asif Atadan sonra üç nəfərin

çiynində gəlib bu günə çatıb. Soylu bəyin öndərliyiylə Nurtəkin

xanımın və Göylü xanımın çiynində gəlib çıxıb. Sözsüz ki, Günev

qardaşımın Atagündə çəkdiyi haraylar, o qonşu rayonlara səs-sədası

böyük işdir, o xalqlaşma işini mən Günev bəy qədər bacarmıram.

Ancaq adını çəkdiyim bu üç nəfərin çiynində gəlib. Bu gün biz bura

gəliriksə, onlara minnətdarıq. Onlar olmasaydı, Ata öz ata-anası kimi

orda basdırılmışdı, ot üstünü almışdı. Əgər Azərbaycan sabah

xoşbəxt olacaqsa, Məkkədən, Mədinədən, Nəcəfdən, ordan-burdan

gözünü çəkəcəksə, buna görə birinci Atanın, ikinci də bu üç nəfərin

qədrini bilməlidir. Bu vaxta qədər bu insanlar qədər fədakar

davamçılar olmayıb.

Atamız Var olsun!

Elana Atalı: Müqəddəsim, Ulu Peyğəmbərim Asif Atanın – İnam

Atanın sonevini ziyarətə gəldim. Ata ruhuna yüksəldim. Ocağımız

bəşəriyyəti xilas Yoludur. Xilas olunmuş bəşəriyyət ona verilən

ruhani azadlığı üçün Ata Ruhuna səcdəyə gələcək. Ata ruhunu

səcdəyə gələn azad olmuş insanlardanam. Çox xoşbəxtəm.

Atamız Var olsun!

Soylu Atalı: Mən təqdimat üçün deyim ki, Elana bacımız

Günevin həyat yoldaşıdır. Asif Atanı Beyləqanda basdıranda bunla-

rın qohum-əqrəbası onlara qarşı çıxırdı. Onda Günev bəy haray

çəkdi. Evini göstərdi, dedi döşəməni söküb Asif Atanı orda

basdıracam. Heç kim mənim evimin içinə yasaq eləyə bilməz. Onda

o bölgədən onun arxasında duran yeganə şəxs Elana bacımız idi.

Onda hələ Ocaqçı deyildi, iki ildir Ocağa qəbul eləmişik. Onda

sadəcə olaraq çiyindaş idi. Bəzən adam sevgisini ifadə eləyəndə

qlobal uzaqlığa baxır. Bəzən çağdaş insanlara deyərsən, deyər,

bunlar, deyəsən, sadəlövhdür. İnamının dalınca gedir ki, insanı xilas

edəcək-filan. Əslində o yaşadığın ömrün diktəsidir bunlar. İllərlə

yaşadığın ömrün. Sən o ağrıların içindən keçib gəlmisən. O

əzabların, o çətinliklərin içərisindən və sənin içində insana inam

106

yaranır. İnsana inam ki, bəşəriyyət məhv ola bilməz. Onun

içərisindən oğlu, oğulları çıxır, insanlıq məhv ola bilməz deyir.

Yasin Türksoy: Asif Atanın ziyarətinə bizim kimi insanlar

həmişə gəlməlidir. Dəyərimizə, yiyəmizə yiyə olmaq, sahib çıxmaq

üçün gəlmək lazımdır. Asif Atanın İnamı, Yolu təkcə Azərbaycan

üçün yox, Şərq üçün, bəşər üçün vacibdir, bir ümiddir. Bir fürsətdir,

– ələ düşübdür. Bundan möhkəm tutmaq gərəkdir. Həm də gənclikdə

inam yaratmaq lazımdır. Çaba göstərmək lazımdır. Gəncliklə işlə-

mək. Soylu bəy dəfələrlə vurğu eləyibdir, gəncliklə işləmək. Asif

Atanın Amalını, İnamını gəncliyə vermək. Çətindir. Ancaq İnsanlıq

yükü altına girəndə həm də çətinliyin içərisində fərəh olur. Həm

İnsanlaşasan, həm də İnsanlaşdırasan, Asif Atanın sözüylə desək.

Bura gəlişimiz də İnsançılığa, Bəşəriliyə xidmət eləyir. Hər dəfə

gəlirsən, çətinliyi dəf edirsən. Bu növbəti bir hərəkət üçün stimul

verir, qanad verir. Öz şəxsi mənafeyin üçün deyil, Vətən üçün, millət

üçün bunları eləyirsən. Həm özün artırsan, həm də ətrafı işıqlan-

dırırsan. Gəlmək lazımdır yeni yoldaşlarla. Onları işə qoşmaq

lazımdır. Atanı xalqa vermək lazımdır bir sözlə. Atamız var olsun!

Elçin Həsənov: Bir ilə yaxındır Asif Ata Ocağına gəlirəm, ancaq

birinci dəfədir bura gəlirəm. Mən 20 ilə yaxındır ki, Azərbaycanın

müstəqilliyi, ona ziyan verən yad qüvvələrlə mübarizənin içindəyəm.

Bir çox yerlərdə olmuşam. İndi də, hal-hazırda oluram. Demokratik

qüvvələrdən tutmuş müxtəlif təşkilatlara qədər. Amma mən gəlib

İnsanlığın, İnsana sayğının nə demək olduğunu burda görmüşəm.

Bunu mən səmimiyyətlə deyirəm. Bunu mən Asif Ata Ocağında

görmüşəm. Mənə elə gəlir ki, bir ildir gəlirəm, bu davamlı olacaq.

Biz axırda Soylu bəyin dediyi kimi, Asif Atanın dediyi yolu davam

etdirəcəyik və onun ideyalarını həyata keçirəcəyik. Mən buna

inanıram. Var olun! Hamınıza təşəkkür edirəm. Burda iki insanla da

tanış oldum Ocağın sayəsində. İnanıram ki, bundan sonra da bizim

tanışlığımız davamlı olacaq.

Altay Kərimli: Mən də sizə qoşuluram. Fəxr edirəm ki, belə bir

dahi insanımız var. Ona sahib çıxıb qorumaq lazımdır.

107

İsmayıl bəy: Mən düşünürəm ki, biz çox şey itirmişik indiyə

qədər, Ağstafalı olaraq. Şəxsən mən özüm ictimai-siyasi işlərdə aktiv

olan bir adam kimi, proseslərdə daim iştirak eləyən bir insan kimi

Asif Ata haqqında çox az məlumatım var. Bu müəyyən mənada

mənim günahımdır. Müəyyən mənada Ata Ocağının nümayəndə-

lərinin günahıdır. Lazımi səviyyədə təbliğat aparmayıblar. Demək

olar Azərbaycanda virtual məkan yaranandan mən burdayam. Mən

son vaxtlarda Asif Ata Ocağının nümayəndələri ilə dostluq

eləmişəm, münasibət qurmuşam virtual aləmdə. Mətbuatda çox az

halda yazılara rast gəlmişəm. Açıq deyim, səthi oxumuşam. İndi

düşünürəm ki, niyə mən hər hansı məqaləyə ciddi diqqət

yetirməmişəm. Bir dəfə Vurğun Əyyubla bu barədə söhbətimiz olub.

Onun Asif Ata Ocağıyla münasibəti vardı. Sonradan nə formada

ayrıldı, necə oldu, deyə bilmərəm. Bu barədə Ağstafa parkında bizim

söhbətimiz olmuşdu yüngül. Amma mən təəssüf eləyirəm ki, Ata

Ocağından bu ideyaları, söhbət ideyalardan gedir. Mənimçün fərd

önəmli deyil, fərdin ideyaları nə deməkdir. Asif Ata nə demək

istəyir? Nə çatdırmaq istəyir bizə? Digər dinlər, digər ideyalar, digər

sektaların da öz ideologiyası var. Özlərinin bizə təqdim elədiyi


108

ideologiyaları var. Onlar nə demək istəyir? Bax, bu formada biz

onları müzakirə eləyib Asif Atanın ideyalarını təbliğ eləməliyik.

Əgər həqiqətən də o ideyalar real Azərbaycan gerçəkliyi üçündürsə,

türk tarixi, türk milləti üçündürsə, biz birinci olaraq, bunu

anlamalıyıq. Mən bir daha sizə təşəkkür edirəm. Yerli adam kimi də

deyirəm xoş gəlmisiniz. Daima biz sizin qulluğunuzda dura bilərik.

Siz gəldiniz, başqası gəldi, fərqi yoxdu, bir zənglə biz onu qarşılaya

bilərik. Kimlərisə Ata Ocağına ziyarətə də gətirə bilərik. Başqa

əlimizdən nə gəlirsə eləyə bilərik. Çox sağ olun.

Soylu Atalı: Sağ olun, sizi burda (Ata Sonevində) görmək xoşdu,

regionçuluq prinsipiylə demirəm, amma hər halda, birinci siz Atanın

səsini eşitməlisiniz. Mən öz bölgəmi sevirəm. Təbii ki, mənim üçün

Azərbaycan birdir. Mübarizəm Azərbaycanla bağlıdır. Amma hər kəs

kimi mən də öz bölgəmi sevirəm. Mən Borçalını sevirəm. Gözümün

baxdığı yerdir, duyğularımın alışdığı yerdir, duyğularımın yarandığı

bölgədir. Bura da onun kimi. Mən sizin burda olmalı olduğunuzu da

məhz həmin cəhətdən vurğulayıram. Asif Atanın duyğularının yaran-

dığı bir yerdə sizin duyğularınız yaranıb. Onun gözünün baxdığı

təbiətə sizin gözləriniz baxıb. Bilirsiniz, bu cəhətdən biz umuruq. Siz

Ağstafalı olduğunuz üçün bu şəxsiyyəti anlayın, sahib çıxın. Söz yox

ki, bütövlükdə Asif Ata ümumazərbaycan hadisəsidir, təkcə

Ağstafanın hadisəsi deyil. Amma həm də Ağstafanın hadisəsidir.

Bəzən bir nəslin adını bir oğul qaldırır. Bölgə də onun kimi.

Azərbaycanın bir bölgəsindən, bir nöqtəsindən bütün bölgələrinə

ideya yayılır, işıq yayılır. Bu zarafat bir məsələ deyil. Ona görə də

bizim umacağımızı düzgün anlayarsınız. Bakıya nə vaxt yönünüz

düşsə, daha geniş fikirlərimizi bölüşə bilərik. Biz Atanı ciddi

yaşadırıq, siz də görməyə, anlamağa ciddi cəhd edin.

İndi isə qurallarımızı icra eləyək.

İndi mən Asif Atanın Allaha münasibətini oxuyacam. Asif Atanın

“Mütləq” izharı.

109

Soylu Atalı “Mütləq” İzharını oxudu (bu yazını yayımladığımız

“Ata Sonevini Ziyarət Mərasimi keçirildi” başlıqlı təqdimatda

verdik).

Ölümlə görüş” izahrını Göylü Atalı, “Aqibət” izharını Üstün Atalı,

“Matəm üstə Mütləqlə Təmas”ı Günev Atalı söylədi.

Soylu Atalı: Bununla da Qutsal “Ata Sonevini Ziyarət Mərasimi”

başa çatır. Uğurlu bir səfər hesab edirəm. Atanı ziyarət elədik.

Qəlbimizdə vətən sevgimizi təzələdik. Millət sevgimizi təzələdik.

İnsan sevgimizi təzələdik. Bir-birimizə olan münasibətlərimizi,

doğmalığımızı təzələdik. Ruhumuzun bundan sonra yeni mübarizə

əhvalına köklənməsinə yetdik. Ona görə müqəddəs gəlişdir. Hər

birimizin gəlişimiz qutlu olsun. Hər birinizin gəlişinizə görə qəlbinizi

öpürəm. Qəlbinizin gözəlliklərini öpürəm. Sizin qəlbinizin

gözəlliklərində vətən sevgisinin, millət sevgisinin böyüdüyünü

özümçün yəqin edirəm.

Bununla da mərasimimiz başa çatır...

“Ata Ruhunu ürəyimizdə aparırıq!”, “Atamız Var olsun!”



110


(iyun, 2014. Bakı.)


111


Ata – Ocaq Günsırasının 36-cı ili

Müqəddəs “Xəlqilik” Bayramının

GEDİŞATI

Yer: İnam Evi (İçərişəhər);

Gün: 13 Şölə Ayı, Qismət günü;


Bayramın hazırlıq işlərinə sorumlu Göylü və Ulusəs Atalılardır.

Bayram odasına 6 ideyanı əks etdirən 6 işıq gətirilir.

Hamı sayğı duruşunda: Mütləqə İnam Bayrağı gətirilir.

Evladlar: “Ata Ruhuna Pənah Gətirmişik!”

“Təbiətdəki Mütləqlə Gündüz Təması”nı – Göylü,

“Ataya Günorta Ricası”nı – Nurtəkin,

“Çağırış”ı – Üstün deyir.

Ocaq Yükümlüsü Soylu Atalının Bayrama giriş sözü dinlənilir.

Bayram qonuları:

Xəlqi İntibah İnsandan başlayır.

Xalqsız bəşəriyyətin sabahı yoxdur.

Qonaqlar Bayram qonuları üstə söz deyə bilərlər.

Çıxışlar arası musiqi səsləndirilir.

Bayrama ruhani hədiyyələr təqdim olunur.

“Xəlqilik Şərqisi”ni – Üstün,

“Xəlqilik Bayramı üstə Mütləqlə Təmas”ı – Günev deyir.

Ocaq Yükümlüsü Ata Sözünü çatdırır: “Xalqlaşın –

Xalqlaşdırın!”

Evladlar: “Xalqa and olsun, Xəlqiliyə xidmət edəcəyəm!” deyir.

112

“Ata Ruhunu Ürəyimizdə Aparırıq!”,

“Atamız Var olsun!” Səcdəsilə Bayram sona çatır.

Sonda Bayram süfrəsi ətrafında doğmalaşma.

CARLAR

Xalqlaşma – İnamlaşma – Mütləqə İnam Yolu!

Xalq Özümlüyünə bərabər yaşayanda əbədiləşir!

Xalqın əbədiliyi Kamil İnsandan başlayır!

Gedişatı yazdı: Nurtəkin Atalı

1 Şölə Ayı, 36-cı il. Atakənd.

Qəbul olunur.

Mütləqə İnam Ocağının Yükümlüsü Soylu Atalı

1 Şölə Ayı, 36-cı il. Atakənd.

113

Qutsal “Xəlqilik” Bayramında deyilmiş fikirlər

Ocaq Günsırası ilə 13 Şölə Ayı, 36-cı ildə (iyun, 2014) Mütləqə

İnam Ocağı Qutsal “Xəlqilik” Bayramı keçirdi. Bayram Quralları

yerinə yetirildikdən sonra Ocaq Yükümlüsü Soylu Atalı Ataya Səcdə

ilə sözünə başladı: Bu gün Xəlqilik üstə söhbət edəcəyik.Asif Atanın

Mütləqə İnam Ocağı bütün dünyanın gedişatında, nizamında, yaxud

nizamsızlığında sizlərə bəlli olan hadisələrin içində, yaxud fövqündə

tamamilə fərqli addımlar sərgiləyir, fərqli söz deyir, fərqli işlər görür.

Bu fərq nədən ibarətdir?Xalqın yaranması, bir araya gəlməsi, dövlət

olması, yaxud da bütövlükdə, böyük mənada götürəndə bəşər olması

bütün tarix boyu çətin axtarışların, çətin əməllərin, çətin tələblərin

qarşısında olub həmişə. Ona görə bu hadisə düşündürücüdür. Bu gün

də biz, bir xalq olaraq, öz aqibətimizi düşünmək tələbi qarşısın-

dayıq. Sizə rahatsızlıqla deyirəm, təəssüf ki, Azərbaycanın heç bir

yerində, o taylı-bu taylı Azərbaycanda, Borçalıda, başqa ölkələrdə

xalqın gələcəyini doğru düşünmə faktı yoxdur. Bütün siyasi gedişlər,

proseslər, təşkilatlar, təəssüf ki, bu rahatsızlığımızdan yan fəaliyyət

göstərirlər. Heç yerdə bu yöndən səmimiyyət yoxdur. Yəni xalqın

aqibəti ilə bağlı deyiləcək sözün mənasına yönəlik səmimiyyət

yoxdur. Xalqın gələcəyiylə bağlı şüarlar, oyunlar var. Həqiqət

deyilmir, yaşanmır. İnsanları xalqın məzmununa bağlamaq olduqca

çətinləşib. Gündən-günə xalqın içi boşalır. Pis mənada, yəni pislik-

lərdən də boşala bilər, yaxşılıqlardan da. Bu, yaxşılıqlardan boşalma-

dır. Xalqın özünə xas nəyi varsa, onların hamısını itirə-itirə gedir.

Çox pis səviyyədə çağdaşlaşır. Buna müxtəlif cür don geyindirilir,

haq verilir, bəraət verilir. Guya biz yeni mərhələyə başlayırıq xalq

olaraq, yeni inkişaf mərhələsinə başlamışıq. Doğrudanmı bu, yeni

inkişaf mərhələsidir?! Xalq adına deyilən sözlər hamısı şüardır.

“Ulufərəh”in keçən “Ailə Günü” mərasimində Güneydən bir

soydaşımız gəlmişdi. O, elə danışırdı ki, elə bil beş-on günə Güney

Azərbaycanla Quzey Azərbaycan birləşəcək. Bu cavan oğlan deyir

ki, biz ağrını içimizdə gizlədək, ancaq topluma belə deyək ki, hər şey

əladır.

114

Onu qınamıram, hər yerdə elə deyirlər, – topluma belə deyək.

Topluma belə demək nəyi həll edir? Şüarlar, plakatlar qaldırmaq nəyi

həll edir?!

Xalqın içi boşalır, uçub-dağılır. Xalqın içində dəhşətli bir yoxluq

yaranıb. Bu yoxluğu yaradan xurafatdır. Xalqın içində yaranan

xurafat – din xurafatı, idman xurafatı, musiqi xurafatı, ictimai

münasibətlər xurafatı. Mənə göstərin xalqın həyatında xurafat olma-

yan bir şey. İdman keçirirlər. İdman nə verir xalqa? Büdcəyə pul

gətirir, ya nəyi həll edir? Əksinə, büdcədən pul gedir. O idman xəlqi

məna daşıyırmı? Xalq o idmanda milli şüurunun hansısa elementini,

demirəm bütöv gedişatını, hansısa elementini tapırmı? Tapmır. Bu,

cahilləşdirir toplumu. Yaxud musiqi. Mən sazı və muğamı demirəm.

Hərçəndi saz və muğam da getdikcə bayağılaşdırılır. Mən xalqın

içində pis təsiri olan musiqini deyirəm. Üzr istəyirəm, tumançaqların

hayladığı musiqini deyirəm. Kütlə ona susayır, ağız suyu axıdır.

Gənclik ona yüyürür. Gənclik ona səcdə qılır, pərəstiş edir. Bu,

xurafatdır. Cahilləşdirir toplumu. Gəncliyin içərisində nə qədər gənc

tapmaq olar ki, sağlam olsun? Çox cüzi. Yoxdur. Gəncliyin içində

çox cüzi sağlam düşüncəli qüvvə var. Onları da demək olar ki,

həşirlərdə qurban veririlər, həbsxanalara doldururlar.

115

İctimai təşkilatlar xurafatı. Yüzlərlə, minlərlə təşkilat var, onların

dediyi söz, gördüyü iş nədir? Onun maarifçilyi nədən ibarətdir?

Azadlıq yaradır? Ali Sözün azadlığı yoxdur, hərcayi sözün azadlığı

var. Kimin ağlına nə gəlir onu da danışır. Hədyan danışmaq adında

azadlıq var. Söz azadlığı – xalqın həqiqətini deməkdir. Sən də o sözü

demirsən. Utanırsan, yaxud qorxursan.

Din xurafatı var yerə-göyə sığmayan. Bir nəfər göstərin ki, bu

xurafata mane olur. Molla oturub yasda hədis söyləyir, fikir söylə-

mir. Deyir ki, biz kimik axı, biz heç nəyik. Hər şey odur,

“Yuxarıdakı”, biz nəkarəyik.

“Heç nə” nə deməkdir – zibil deməkdir. Heç nəyə yaramayan

zibildir. Əgər sən zibilsənsə, niyə sənə hörmət eləyim? Niyə sayğı

duyum? Əgər sən heç nəsənsə. Heç nəyə sayğı duyarlar? Duymazlar.

Sən heç nələşirsən, zibilləşirsən, tullantı olursan – xurafatdır bu.

Böyüklərimizə üz tutan yoxdur. “Ənəlhəq” deyənlərimizə üz tutan

yoxdur. Qədrini bilən yoxdur. İçində Şirvin gəzdirənlərimizə üz tutan

yoxdur. Gəncliyə onu öyrətmək lazımdır. İnsanı təzadların içindən

çıxartmaq lazımdır. İnsanı təzadların içinə atırlar. İnsan adi biologi-

yadır, – insan dilənçidir, insan padşahdır, insan allahdır, hər şeydir?!

Nə deməkdir bu insan görəsən?! İnsanın nə qədər ki, təfəkkürü

sönükdür, ləyaqəti ölüdür, ondan dilənçi də gözlə, azğın padşah da

gözlə. Elə ki, İnsan içində böyük həqiqətə yetir, böyük ədalətə,

vicdana yetir, xəlqi mənaya, məzmuna yetir, onda olur allah, həqq.

Təzadların içindən çıxmaq lazımdır, yoxsa insan gözünün

qabağında görürsən bulvarda sülənir. Deyirsən ki, budur insan? O

deyil. O, heyvana enibdir, içindəki mənanı itirən, ruhu ölən, çökən.

Bax, bu deyilənlərin fonunda vurğulayırıq ki, Asif Atanın dediyi

söz fərqli sözdür. Asif Atanın atdığı addım fərqli addımdır. Hamı

xurafata səcdə qılır, Asif Ata İnsan böyüklüyünü yaradır və ona

səcdə qılır. O, bizim xalqın içindədir. O, ucqar Afrikada, yaxud

Amerikada deyil. Bizim öz gözümüzün qabağında, yurdumuzun

içindədir. Onu görmək gərəkdir. Biz minnətlə, yalvara-yalvara insan-

ları cəlb edirik ki, öyrənin Onu. Öyrən, böyüklüyünü tanı. Yalva-

rırıq insanlara ki, xalq ol. Öyrən, gəl, biz onun sözünü sənə deyə

biləcəyik, gəl. Ruh lazımdır. Asif Ata deyir ki, İnsanı xurafatın

116

içindən çıxartmaq lazımdır. Xurafatın içindən çıxardarsan, o,

böyüyər, xalq olar...

İki ayın içində Ermənistan deyilən Batı Azərbaycanda bircə

cücəmiz də qalmamışdı o dövrdə. Proseslər o həddə çatdı, iki ayın

içində tamam boşaldı. Çünki yurdunun yiyəsi yoxdur. Xalqının yiyə-

si əlinə plakat alan deyil, şüar səsləndirən deyil. Nəhəng idrak sahibi

olur, böyük təfəkkür sahibi olur xalqın yiyəsi. Böyük təfəkkürə

yüksələn olur. Olmursan, ona görə mərhələ-mərhələ sənin yurdun

boşalır. Dağılır, viran olur. Sən isə minlərlə təşkilat yaradırsan, için-

də də bir şey yoxdur. Xalqın gedişatına yaxşı baxın, öyrənin, düşü-

nün. Onda bizim ağrımızı, dərdimizi düzgün qiymətləndirəcəksiniz.

Azərbaycanı qarış-qarış gəzirik. Boğazımızdan kəsirik. Mən əsgər-

likdəki oğlumun yanına gedə bilmirəm, ancaq gedib xalqın balaları

ilə rayonlarda görüş keçirirəm. Gedirəm xalqın balalarına deyəm ki,

sənin içində xalqın böyüklüyü var, onu aşkarla, ona sahib çıx. Sənin

içində Babək var, Nəsimi var. Sənin içində şəxsiyyət var. Öldürmə

onu “müasir”liyin tələbində, hayında, həşirində. Sənin içində qeyrəti

çökdürürlər, söndürürlər. Kim sahib çıxacaq sənin yurduna? Əslində

xalqın içində, fərq eləməz o tayı-bu tayı, onun həqiqəti yetişməli,

yaşamalıdır. Onun həqiqətini vermək lazımdır. Yoxsa nə eləyirsən

elə, bu xalqı sürüyə çevirirlər. Bütün gedişat xalqı sürüyə çevirmək

halına köklənib. Xalqı xalq eləməyə, onun dəyərini özünə qaytar-

mağa, mənliyini, ruhunu yaratmağa köklənən bir təşkilat göstərin.

Göstərin bir hadisə, mən də deyim ki, bu gözəldir. Ayrı-ayrı insanlar,

ayrı-ayrı fərdlər papağını qabağına qoyub düşünməlidir. Yiyəni

Akademiyada axtarmayın, elmi institutlarda axtarmayın. Mən onların

tədbirlərinə getmişəm, onlar tədbirlərimizə gəliblər. Tanıyıram

onları, bilirəm.

Böyük dəyərlər, böyük hikmətlər az-çox bölgələrdə yaşanılır,

qorunur, paytaxtlarda yox. Mən ruhaniyyat tarixini az-çox bilirəm.

Böyük işlər, böyük əməllər əyalətlərdən başlayıb. Paytaxt pis

mənada aktivdir. Paytaxt hər şeylə qarışıb. Hər cür neqativ hallar

paytaxta dolur. Ona görə xalqın dəyərlərini öyrənən, yiyə duran

insanlar əyalətlərdə ortaya çıxır. Paytaxtda da üç-beş nəfər düşünə

bilən insanlar qabağa durmalıdır, zəhmət çəkməlidir, idrak işiylə

117

məşğul olmalıdır. Kimi dindirirsən, hamısı təsərrüfatının yoxsullu-

ğundan ağlayır. Sənin yoxsulluğunun, dilənçiliyinin səbəbləri var.

Səbəb odur ki, sən xalq deyilsən. Səni qamarlayırlar, çünki sənin

xalq olaraq vəhdətin yoxdur, özünü tanımağın yoxdur. Ona görə

bunlar baş verir.

Gedişat yazımızda mövzu qoyulub – “Xəlqi intibah insandan

başlayır”. Xəlqi intibah nə deməkdir?! – Bir var inkişaf, bir var

intibah. Bunlar fərqlidir. İnkişaf çeşid-çeşiddir. İnkişafın zərəri də

ola bilər. Bütün hallarda inkişaf xeyiri təmsil eləmir. Ancaq İntibahın

ikinci anlamı yoxdur. İntibah yaranma, qurulma anlamı daşıyır. O da

insandan başlayır. Ayrı-ayrı qurulan, yaranan insanların xalqın dəyə-

rini anlayan, mahiyyətini dərk eləyən, dəyər nədir, dəyərsizlik nədir,

bunu doğru-dürüst bilən insandan başlayır. Öyrədən və yaşadan

insandan başlayır. Sadəcə olaraq, biliyə yiyələnən insandan yox.

Bilik azdır. Bilik yaxşı şeydir, ancaq təkcə bilik azdır. Gərək biliyin

məntiqi əsaslarını yaşayasan, yaradasan. Əgər yaşatmasan onda heç

nə.

Asif Ata Azərbaycanımız-Azərbaycanlığımız dəyər sistemi yara-

dıb. Orada Azərbaycanın mahiyyətini açıb göstərir. Deyir ki,

bəşəriyyətə ilk peyğəmbəri Azərbaycan verib – Zərdüştü. Dədə

Qorqud kimi böyük faktı Azərbaycan verib. Mən yazılarımın birində

yazmışam ki, Dədə Qorqud bir həyat sistemidir. Tarixdə Dədə

Qorqud çağı olub, dövrü olub, orada hər şey yerində olub. Doğrudan

da ağsaqqal olub, ağsaqqal sözü keçib. Onu eşidiblər, müdriklik iş

görüb, nizam yaradıb.

Koroğlu faktını 16-cı yüzilə aid edirlər. Mən də yazıram ki,

Koroğlu mücərrəd bir şey deyil. O da Dədə Qorquddan gələn bir

dalğadır. 7777 dəli bir xalq deməkdir. Bu toplumun böyüyü Koroğlu-

dur. Dədə Qorqud kimi nizamlayır, yol göstərir, hamını sevir. O

dəlilərin içərisində nizam var. Orda bir nəfər müxənnət yoxdur, hamı

halaldır, safdır, təmizdir. Hamı igiddir, mərddir, arxadan vuran

yoxdur. Bu, millətin, ulusun öz ağlında, idealında olan həqiqətdir.

Orda ərəb, islam detalı yoxdur, 16-cı yüzil olsa da. Bu xalqın Dədə

Qorquddan başlayan və bu günə qədər davam eləyən eyni arzusudur,

düşündüyü cəmiyyətdir. Necə istəyir cəmiyyəti – bax, belə istəyir. O

118

cəmiyyəti qurmaq üçün sənin ideya zəminin olmalıdır, İdeologiya

yönün olmalıdır. Milli şüurun inkişaf eləməlidir.

Mən yazılarımda yazmışam: Babəkə hücumlar olur. Babəki talış

öz adına çıxır, kürd öz adna çıxır, sən öz adına çıxmırsan. Mən

talışın, kürdün əleyhinə deyiləm. Söhbət ulusal özünəməxsusluğu

tanımaqdan gedir. Ulusal özünüməxsusluğu qurmaqdan, qorumaqdan

gedir. Başqası Babəkə niyə sahib çıxır? Şah İsmayıla, Novruz-

Ergenekon bayramına niyə sahib çıxır?! – Dövlət olmaq istəyir. Bir

xalq dövlətinin olmasını istəyirsə, bəşəriyyətə Söz deməlidir. Böyük

dəyəri, mədəniyyəti olmalıdır ki, əsaslandıra bilsin dövlət istəyini,

haqq elədiyini. Dövləti o millət yaradır ki, o millətin böyük

mədəniyyəti olsun. Bir dövlətdə yaşayan bütün toplum bir millətdən

ibarət deyil ki. Orda müxtəlif millətin nümayəndələri var. Onların

hamısını yaşadan, qoruyan, nizamlayan, dövlətin mənsub olduğu

mədəniyyətdir. Bu mədəniyyəti bir xalq yaradır. Hansı xalqın

mədəniyyəti əsas gücə malikdirsə, həmin xalq yaradır o dövləti. O

mədəniyyətə dayanır, idarəetmə onun əlində olur. Ona görə də dövlət

yaratmaq, idarəetməyə sahib çıxmaq üçün bizim dəyərləri mənimsə-

yirlər. Özləri dəyər yaratmayıblar. Erməni dəyər yarada bilmir,

musiqimizi oğurlayır, məişətimizi oğurlayır. Məişət mədəniyyətimizi

mənimsəyir. Erməninin özü yarada bilmir axı, yoxudur. Səninkini

mənimsəyir. Sən halal özününkünə niyə sahib çıxmırsan? Sən də əli-

ayağı yalın qaçırsan başqa yerlərə. Gedirsən dünyanın o başında

özünə dəyər axtarırsan. Özününkü qalır bir yanda, gedirsən ondan-

bundan götürürsən. Öz doğduğuna analıq eləmirsən, gedib başqa

yerdən uşaq tutursan ki, mən buna analıq edəcəm. Ona görə də xalq

olmaq çətinləşir, problemə çevrilir. Xəlqi intibah insandan başlayır –

mənası odur.

Asif Ata Azərbaycanımız-Azərbaycanlığımız dəyərlər sistemində

Füzuliliyin adını çəkir. Nəsimiliyin, Hürufiliyin, Muğamlığın,

Sazlığın. 7 dəyər xalqın ruhani, mənəvi mənasını daşıyanlardır. İdeo-

loji mənanı daşıyanları salmayıb ora, məsələn, Şah İsmayılın adını

ora salmayıb. Şah İsmayılın dövlətçilikdə böyük rolu var, bu siyasi

faktdır. Zərdüşt isə ilk Peyğəmbərlik yaradıb, Dədə Qorqud,

Xürrəmdinlik, Babək, sonra Füzulilik. Füzuli poeziya vasitəsilə

119

insana verilən ən yüksək qiymət idi. İnsanı vəcdli sevgi ilə dərk

eləmək idi Füzulilik. Nəsimilik İnsana ən yüksək qiymətdir. Ata

deyir bütün bəşər xalqları içərisində Hürufilər qədər İnsana ali

qiymət verən olmayıb. Deyir ki, İnsan allahdır. İnsan daxilində o

məzmunu daşıyır. Yaranmalıdır, ona yetməlidir. İnsan göylərin

sakinidir, yer məsələsi deyil. Onu bədənə bərabər götürmə! Onu

deyir. Din də deyir ki, sən nəkarəsən, heç nəsən, zibilsən. O, ərəb

baxışından gələn, bu, türk baxışından gələn. Mən türk-ərəb

məsələsini qarşıdurma kimi qoymuram. Fakt kimi qoyuram,

bəşəriyyətə gərəkliyi baxımından qoyuram. Gör bəşəriyyətə hansı

daha çox gərəklidir?

Yaxud muğam, yaxud saz. Təxminən iki həftə əvvəl biz Qazax

mahalında olduq. Orda Saz-söz şöləni keçirirdilər. Əvvəl bizi aparıb

gəzdirdilər. Təbiətin o cür gözəl guşəsində gəzinti mənə ancaq ürək

ağrısı verdi. Bizi gəzdirən aşıq dostumuz mənə strateji nöqtələri

göstərdi. Ermənilər yüksək nöqtələrdə postlar qurublar, bizimkilər

balaca təpələrdə. Bu baxımdan yanaşıram –erməninin gülləsinin

altında Saz-söz şöləni keçirmək bir qeyrətdir. Onu mənasına bərabər

yaşatmaq cəhdi qeyrətdir. Çünki xalq nəylə dirçəlir ayağa durur –

dəyərlə. Xalq şüarla ayağa durmur. Fakt verirsən – bu, sənin

yaratdığın dəyərdir. Sənin duyğularından, Ruhundan yaranıb. Sənin

içini ayağa qaldırır, sənə sabahı göstərir, həqiqəti göstərir.

Başqa qonumuz “Xalqsız bəşəriyyətin sabahı yoxdur”. Çoxluğun

ağlında xalq məsələsi, millət məsələsi köhnəlib, arxaikləşib. Asif Ata

yeni dünyabaxış yaradıb. Bu dünyabaxış bəşəri olsa da, Asif Ata

millətçidir. Ancaq Asif Atanın millətçiliyi heç bir xalqa qarşı

yönəlməyib. Çünki bəşər ailəsi, bəşər dünyası var. Bəşər ayrı-ayrı

xalqların vəhdətidir. Ayrı-ayrı xalqların ülvi keyfiyyətlərinin, dəyər-

lərinin vəhdətidir. Azğınlığının, dağıdıcılığının yox. Bəşər dünya-

sında biz də bir millətik. Biz millət olaraq öz dəyərlərimiz, milli

mahiyyətimiz əsasında özümüzü yaradıb qurmalıyıq, özümüzü təsdiq

eləməliyik. Dünyaya deyəcəyimiz öz sözümüz olmalıdır. Bizim

birliyimiz, yaşadığımız birgə aqibətimiz var. Bunlara sahib çıxmaq-

dır millətçilik. Bunları yaratmaq, inkişaf elətdirməkdir millətçilik.

Millətçilik başqa millətləri məhv eləmək istəyinə bərabər deyil.

120

Bizim millət olaraq formalaşmağımızı istəməyənlər millətçiliyi

gözdən salırlar. Millətsiz bəşər yoxdur. İnsansız xalq varmı – yox.

Xalq insanların birliyi deməkdir. Necə olur ki, həm bəşəriyyət var,

həm də millətçilik gərək deyil? Hər bir insan özündə xalqın ayrı-ayrı

keyfiyyətlərini yaradır, yaşadır, təsdiq edir. Ən böyük humanizm

odur. Səndə yaranan ali keyfiyyətlər bütün xalqlara lazımdır. Bütün

xalqlarda da o keyfiyyətlər aşkarlanır. Xalq insandan başladığı kimi,

bəşər də millətdən başlayır. Millətsiz bəşər yoxdur. Ona görə də

millətə xidmət elədiyin dərəcədə bəşəriyyətə xidmət eləyirsən.

Millətə xidmət eləmirsənsə, sənin bəşəri istəklərin mücərrəddir, heç

bir mənası da yoxdur. Bəli, görürsünüzmü, Asif Ata məsələni fərqli

qoyur, fərqli düşünür, fərqli də yaşadır. Onun Ocağı fərqli yaşayır.

Biz də həmin məzmunu özümüzə deyirik, insanlarımıza deyirik,

həmin məzmunla yaşayırıq. Həmin məzmunu yaşadığımız,

yaşatdığımız üçün də o məzmunu bayram edirik. Bu gün bu

məzmunu az sayda insanlar qeyd edir, ancaq gələcəkdə xalq, özündə

qeyd elədiyi bütün mənasız bayramları qırağa qoyacaq. Ancaq və

ancaq insanı, xalqı, bəşəriliyi ifadə eləyən bayramları həyata

keçirəcək.

Aşıq Fazil Sazda “Ruhani” havası çalır.

Nurtəkin Atalı Ataya Səcdə ilə sözünə başladı: “Xəlqilik”

Bayramımız qutlu olsun! Bir insan öz ömründə insaniliyi yaşadırsa,

milliliyi də yaşadır, bəşəriliyi də. İnsanilik Mütləqiliyə yetmək

deməkdir – Mütləq İnama, Mütləq İdraka, Mütləq Mənəviyyata,

Mütləq İradəyə. Həyatda heç kəs özüylə döyüşüb kamilləşməyi

qarşısına məqsəd qoymayıb. Həyat – ev-eşik, övlad, valideyn, məişət

qayğıları ilə yükləyib adamı. Bu qayğılar təbiidir, lakin məqsəd

deyil. Niyə yaşadığının, niyə övlad sahibi olduğunun, niyə bu

qayğıları çəkməli olduğunun anlamı haqqında da düşünmək lazımdır.

Doğrudur, nəsil artmasa, davam etməsə, xalqın fiziki mövcudluğu

tükənər. Bəs xalqın mənəvi varlığı? Bəs xalqın dəyərlərinin qorun-

ması, dili, mədəniyyəti, sabahı? Bu barədə düşünmək ağıllara belə

gəlmir. Hər kəs oğul sahibi olmaq istəyir – nəslinə, mülkünə yiyə

olsun. Millətinə yarasın, millətinin yiyəsi olsun deyə yox. Xalq

121

mənəvi tənəzzülə uğrayarsa, onun fiziki mövcudluğu nə demək olar?

Heç nə. Mənəvi aşınma prosesi isə sürətlə gedir. Dəyərlərimizə

yadlıq, mədəniyyətimizə, dilimizə, musiqimizə yadlıq gündən-günə

artır. Başqa xalqlar öz balaca qəhrəmanlarını, böyüklərini elə təqdim

edirlər ki... Bizdə isə böyüklərimiz, dahilərimiz haqqında elə

yazırlar, araşdırırlar ki, gözdən düşsün. Axı dəyər gözdən düşəndən

sonra özünü hansı xalqın nümayəndəsi kimi təqdim edə bilərsən?

Keçmişi olmayan, kökü olmayan bir xalqın sabahı necə yaranacaq,

necə qorunacaq?

Ata deyir ki, insanlaşdığın qədər müstəqilsən. Özüylə döyüşən,

qüsurlarından arınan, yetkinləşən insan xalqın təməlidir. Xalq fərdlə-

rin birliyi deməkdir. Fərd cəmi xalq yaratmır, fərdlər arasında ülvi,

müqəddəs, insani münasibətlər xəlqiliyi yaşadır. Mənəvi tələblər

maddi tələbləri üstələyəndə, fərdin ömrü xalqla birləşəndə, xalqa

qovuşanda, xalq üçün çalışanda əbədiləşir. Xalq fərdin ölümsüz-

lüyünü yaşadır.

Kədərdə ağlaya-ağlaya, ağlana-ağlana kədəri bayatılarda,

mahnılarda əbədiləşdiriblər babalarımız, əcdadlarımız – yüzillər

əvvəlki göz yaşını, kədəri, həm də vüqarı, müdrikliyi. Kədəri

122

ağlamaq müdrikliyini duyursan, hiss edirsən, doğmalaşırsan kədərə,

doğmalaşırsan əcdadlarına.

Hünəri, qəhrəmanlığı, fədakarlığı, özündənkeçməni öyə-öyə,

sevə-sevə alqışlarda, öygülərdə, dastanlarda əbədiləşdiriblər babala-

rımız. Yüzillərdən əvvəlki hünərə, qəhrəmanlığa, ərdəmliyə heyrət

edirsən, sən də öyünürsən, sən də alqış edirsən. Doğmalaşırsan o

hisslərə, doğmalaşırsan əcdadlarına.

Eyni köklü, təməlli, torpaqlı, yurdlu, göylü olduğunu görürsən,

duyursan, əbədiliyə, xəlqiliyə inam yaranır.

Dədə Qorqud zamanında hünər öyülürdü. Hünər öyüldükcə hünər

əməli artırdı, hünərlilər artırdı. Hünərə yetmək mənəvi ehtiyaca

çevrilir, nəsildən nəslə keçirdi. Nəsildən nəslə keçən dəyərləşir,

əbədiləşir.

Ata öz ömrünü yaratdı, Ocaq qaladı, nicatı İnsanlaşmaqda gördü.

Evladlıq hadisəsi yaratdı ki, Azərbaycanın sabahı qurulsun. Onun öz

ömründə yaratdığı Amalı bizim ömrümüzdə davam elədi, ömür fiziki

qırıldısa da yol qırılmadı. Ağrısını, kədərini, fərəhini, inamını,

nikbinliyini ömrümüzə köçürdü, ömrümüzü diriltdi əslində. Mən də

öz ömrümdə yaşatdığım Amalı ömürlərə köçürə bilsəm, ruhani

varisliyi təsdiq etsəm, sonrakı nəsil də bunu təkrar edərsə, o zaman

xalqın sabahı haqqında necə nikbin düşüncələr yaranır. Bir insan

ömründən başlanan Amal ömürlərdə, nəsillərdə davam edir, yaşayır,

dəyərləşir.

Bu gün “Xəlqilik” Bayramıdır və bu bayramı qeyd eləməyə,

bayram eləməyə haqqımız var. Çünki ömrümüzü Amal üstə

yaşayırıq. Mən millətin bir parçasıyam, ömrümü yaratmaqla

millətimə xidmət edirəm. Biz xalqla görüşlər keçiririk, Soylu

Atalının fikri ilə desəm, gəncliyin ağlında Azərbaycan obazı

yaradırıq ki, üzünü Azərbaycana tutsun.

Asif Atanın “Ruhani Hökmlər” kitabından bir yazı oxumaq

istəyirəm.

123

Günahkar xalq

Azərbaycan xalqı günahakrdır:

1. Müstəqil Dövlət yaratmadığı üçün.

2. Yad qoltuğunda əsrlərlə yaşadığı üçün.

3. Yadpərəst ziyalısı üçün.

4. Yalançı dirçəlişi üçün.

5. Saxta sevinci üçün.

6. Vəhdətsizliyi üçün.

7. Əsarətə alışdığı üçün.

8. Özünə yağı doğduğu üçün.

9. Kiçik böyükləri üçün.

10. Aldandığı üçün.

11. Paralandığı üçün.

Azərbaycan xalqı günahakrdır!

O, günahını Amal suyuyla yumalıdır!

Azərbaycan xalqının günahkarlıqdan çıxmasını Ocaq qarşısına

məqsəd qoyub. Ocaq yol göstərir, Ocaqlaşma yoluyla, xalqlaşma

yoluyla Azərbaycan xalqı bu günahlardan çıxmalıdır. Bu yolda

olduğum üçün xoşbəxtəm, fərəhliyəm. Bayramımız bir daha qutlu

olsun.

Soylu Atalı: Xalq həmişə böyük insanlar doğur, qəhrəmanlar

doğur. Xalq özü bəzən aşağı səviyyəli olsa da, qəhrəman doğa bilir.

Ancaq xalqın öz səviyyəsi aşağı olduğuna görə ayrı-ayrı

qəhrəmanların, oğulların, qızların çiyninə yük düşür. Xalqın doğduğu

qəhrəmanlar xalqı yenidən doğmalıdır, yenidən qurmalıdır.

Qəhrəman, xalqı öz ruhundan doğmalıdır. Fərdin xalqına xidməti

odur.

İnamlı Atalı: Ata deyir ki, xalq yetkin fərdlərdən yaranır. Özüylə

məşğul olan, yetkinləşən, özü üzərində ucalan insanların birliyindən

yaranır. Toplum halında bir yerdə yaşamaq xalq olmaq demək deyil.

Dünən bir nəfərlə söhbət zamanı dedim ki, mən inanmıram

bəşəriyyətin tarixində bizim xalq qədər bədbəxt duruma düşən olsun.

Mənə dedilər ki, sən həmişə xəlqi dəyərlərdən danışırsan, indi niyə

belə danışırsan? Deyirəm ki, dəyərləri var, ancaq bugünkü duruma

baxanda yazığım gəlir. Bir dəfə bir adamla söhbət elədim, o, xalqı

124

söydü. Dedim ki, görürsənmi, ən adi sözdə xalqı söyürük. Sanki bu

gündəlik tələbata çevrilib. Sanki ona bizi alışdırıblar. Xalqı

söymədən yaşaya bilmirik. Deyirəm xalq səndən, məndən yaranır.

Biri də mən özüməm. Xalqın bugünkü durumuna baxanda deyə

bilərik ki, Zərdüşt, Nəsimi, Babək, Füzuli, M.Ə.Rəsulzadə, Cavid

bizdən deyil. Əgər bu xalq belədirsə, necə olub belə hadisələr

yaradıb? Fikiləşirsən ki, əgər bunları bu xalq yaradıbsa, bəs bu gün

niyə bu gündədir?

Xəlqi məzmun daşıyan dəyərlər sadəcə sənət, ədəbiyyat vasitəsilə

yada salınır bugünkü “ziyalılar” tərəfindən. Bu səbəbdən milli, xəlqi

dəyərlər sıradan çıxır, tarixdən silinir. Xalq cahilləşir, sürü eyniyyəti

yaranır sonda.

Mən televiziyada “mədəniyyət kanal”ına baxıram. Nisbətən milli

yöndə verilişlər var bu kanalda. Əsasən də üzdə olan, sayılan, seçilən

ziyalıları çağırırlar ora. Ziyalı olduqlarına görə çox şey gözləyirəm

onlardan. Soylu bəy demiş, danışanda görürsən ki, ziyalı adlanırlar,

ancaq yaşayanda görürsən ki, xəlqi yük altına girməyən diplom

ziyalısıdırlar. Xəlqilik mövzusuna gələndə hamısı üstündən keçir.

Sazı bir sənət kimi, dəyərləri bir sənət kimi, Dədə Qorqudu keçmiş

bir hadisə kimi, Muğamı adicə musiqi kimi sadalamaqla keçinirlər.

125

Bunların xəlqi mahiyyət daşıdıqlarını olduğu kimi demirlərsə, xalqı

xalq eləyən dəyərlərdən danışmağa ya savadları çatmır, ya da

cürətləri. Onda fikirləşirsən ki, belə ziyalısı olan xalq onun ətəyindən

tutub hara qədər gedə bilər?

Dinin tərbiyəsi ilə yaranan xalq xalq olmur, toplum olur, var

olmur, mövcud olur. Mövcudluq ötəridir, sonludur. Din məişəti-

mizdə elə oturuşub ki, dara düşəndə Allahın ətəyindən yapışırlar.

Sanki Allaha yalvarmaqla işimiz düz gətirəcək, yıxılmaqdan duraca-

ğıq, ac olmaqdan qurtulacağıq, bu hakimiyyətin zülmündən qurtula-

cağıq, bir olacağıq. Elə deyil...

Bəşəriyyət dəyərlərə üz tutsa, tək Azərbaycan ona prinsipial

dəyərlər verib. Azərbaycanın cahilliklə məşğul olmağa haqqı

yoxdur... Kədərlərimiz də var, biz o kədərləri Bayramda vurğulamı-

rıq. Kədərlərimizdən biri də Çaldıran döyüşüydü, Sultan Səlimlə Şah

İsmayılın bur-birinə qarşı vuruşması. Türkmənçay faciəsi, Babəkin

edamı, Müsavatın dağılması və başqa kədərlər. Ancaq bu xalqın

dəyərləri kədərlərindən çox yüksəkdir. Xalq bu dəyərləri yaradıbsa,

bu xalq tarix meydanından çıxa bilməz. Bugünkü gedişat onu

göstərir ki, xalq tarix meydanından çıxmaq üzrədir, çünki

supergüclər bu xalqı daim kiçildib idarə edir. Bu xalqın güclənməsi

dünyanı, dünya hakimlərini narahat edir...

Son zamanlar mətbuatda yazılar qoyurlar ki, Məmməd Əmin

dinçi olub, ya yox. Bir qismi hücum edir, bir qismi müdafiə edir.

Proses eyni prosesdir, dəyərlər atılır ortaya, iki-üç aşağı səviyyəli

yazarlar onu çəkirlər o üz-bu üzə. O burdan deyir, bu burdan deyir,

sonda həqiqətən də dəyər gözdən düşür, adiləşir. İddia edirlər ki,

dindar olmasaydı, bayraqda dini rəmzi əks etdirməzdi. Asif Ata

xüsusi vurğulayır ki, Məmməd Əmin bundan o tərəfə xüsusi keçəm-

məzdi. Məmməd Əmin bayrağı qaldıranda 2 qüvvə ona mane olurdu

– İttihadçılar, Avropaçılar. Təəssüf ki, onun hər ikisi bayraq vasitsilə

öz təsirini qoyub. Əslində faciədir bu.

Özümüz özümüzə sahib çıxa bilsək, vətən deyilən anlamı öz

içimizdə yaşada bilsək, özümüzü tanısaq bu xalq var olacaqdır.

Soylu Atalı: Əslində xalqın içində nəyi aydınlaşdırmalıyıq, nəyi

aydınlaşdıra bilmirik. Məsələlər özü mövzunun içərisinə gəlib daxil

126

olur. Olmalıdır. İnamlı bəy vurğu edir ki, xalq aşağı səviyyədə

özünü göstərir, həm də deyir ki, xalq öz gələcəyini qurmalıdır. Belə

baxanda onun çıxışından bədbinlik halı görünə bilər ki, xalq məhv

olub, qurtarıb daha. Yox, elə deyil. Xalqın sonu deyil, sadəcə xalqın

durumu doğrudan acınacaqlıdır, ancaq son demək deyil. Bu,

acınacaqlı durumu dərk edib addım atmaq, qarşıya böyük məqsədlər

qoymaq tələb olunur. Asif Ata həm kədərlərimizdən, həm də

dəyərlərimizdən danışırdı. Bayaq İnamlı dərddən danışırdı, ancaq

üzdə olan faktlardan danışmır, təhsil ölüb, səhiyyə-filan demir.

Bilirsiz, məsələnin kökündə, təməlində başqa problemlər var ki, o

problemlərdən qaynaqlanır üzdə olanlar . Asif Ata vurğu edirdi ki,

biz Midiya dövründə ilk dəfə dövlətsizlik bəlasına uğradıq. Astiaqa

qarşı Kirin üsyanı və biz dövlətçiliyimizdə zərbə götürdük. Ondan

sonrakı mərhələdə Babəkin qətlini misal çəkir. Xürrəmdinlikdə fərəh

faktını qeyd edirdi, Babəkin sözünü ki, insan gərək yaşayanda da

fərəhlə yaşasın, döyüşəndə də fərəhlə döyüşsün, öləndə də fərəhlə

ölsün. Ancaq böyük kədər kimi deyirdi ki, Babəkin qətli ilə bizim

Azadlığımız qətl olundu. Samirədə Babəki sümük-sümük doğradılar,

azadlığımıza qılınc çəkdilər. Ondan sonra çox şey itirdik. Çaldıranda

böyük fəlakət baş verdi, Türkmənçayda faciə baş verdi. 20 yanvar da

həmin hadisələrin məntiqi davamı idi. Yəni xəlqi məzmuna bağlı

fərəhimiz nədir, kədərimiz nədir, bunları anlamalı, dərk etməliyik.

Bundan biz addım götürməliyik. Tutalım fərəhlərimizi dedik, biz

böyük xalqıq. Bizim Babəkimiz, Dədə Qorqudumuz var. Var var da.

Bu gün nəyin var? Bu gün heç nəyimiz yoxdur. Axı mən fərəhlə-

rimizi sadalamaqla başımızın altına yastıq qoymalı deyiləm ki. Başqa

xalqların da nələrisə var axı. Söhbət bu dəyərləri tanıyıb dərk eləmək

və buna dayanıb addım götürməkdən gedir. Sən özünə balaca, cılız

baxma. Sənin böyük yaradıcılıq imkanın var. Sən belə bir xalqsan. O

həqiqəti insan dərk eləməlidir. Çünki hər bir dəyər özü stimul verir.

Örnəkdir. Sənin örnəklərin var, ona görə də sən xalq olaraq özünə

balaca baxma.

Eyni zamanda sənin böyük dəyərlərin olub və bu gün heç nəyin

yoxdur. Ona görə sən arxayınlaşmalı deyilsən. Ata deyir ki,

xalqımızın bu boyda dəyər verməyinə baxmayaraq, dəyərinə sahib

127

çıxmır. Dəyər yaradır, ancaq sahib çıxmır, özünün qədrini bilmir,

sevmir. İndi də o həddə gəlmişik ki, bu milləti yalnız bugünkü

durumundan qiymətləndiririk və ümidsizlik yaranır. Söhbət bundan

gedir. Millətin bugünkü durumunu qiymətləndirməli, dərk eləməli-

yik, ancaq millətə bugünkü durumuna görə baxmalı deyilik. Bugün-

kü durumdan baxdın, bu millət batdı. Bu gün nəyi var ki? Xalqı

bugünkü durumuna görə sevmək mümkün deyil. Xalqın mahiyyətini

tanıyıb onu sevmək lazımdır, aşağı səviyyəsini isə döymək lazımdır,

söymək yox. Xalq elə durumdadır ki, içində olan qorxaqları söyür,

cəsarətlilərə isə dəli deyir. Belə yanaşma var təəssüf ki. Bu ondan

irəli gəlir ki, xalq öz kimlyini düzgün qiymətləndirmir.

Aşıq Fazil Sazda “Dübeyti” havası çalır.

Soylu Atalı: İnamlı qardaşımız ziyalı sözünü çox işlədir. Ziyalı-

nın diplomu olmaya da bilər. O, xalqa içdən sevgisiylə bağlana bilər,

onun dərdinə yana bilər, mübarizə apara bilər. Diplom almaq ayrı

şeydir, ziyalı olmaq ayrı şey. İndi İnqilab (İsmayıl) bəyi dinləyək.

128

İnqilab İsmayıl: Tələbəlik dövründən, 60-70-ci illərdən milli

ruhda tərbiyə almışam. Dədə Qorqud filmində var – Qazan xan

ətrafındakı adamlar haqqında danışır. Deyir ki, bu bəy mənim

dayımdır, işlər görüb. Sonra başqası haqqında da yaxşı söz deyir.

Görürsən ki, onun ətrafında özü kimi qoçaq adamlardır. İndi onu

demək istəyirəm ki, biz bura gəlmişik, burda olanlar da ideyalı,

əqidəli adamlardır. Uzun-uzadı millətçilikdən danışmağımın anlamı

yoxdur. Hamımızın əqidəsi bəlli, əllərimiz ürəyimizin üstündədir.

Ancaq nədənsə 60-70-ci illərdən bəri eyni söz deyilir, amma

nəyəsə nail ola bilmirik. Bunun müəyyən səbəbi xalqın özünə

bağlıdır ki, biz onu tapa bilmirik. Başqa xalqlar onu bilir. Türk

xalqlarını boyunduruğa salmaq üçün onu istər gizli, istər açıq şəkildə

məhv eləməyə çalşırlar. Biz də o istiqamətə gedə bilirik.

Bu xalqın bir xarakteri var ki, nəyə sadiq olursa, ömrü boyu

sadiq olur, onun tərəfində dayanır, ona qulluq edir. Elə bil

yad qüvvələr bunu öyrənib, bilirlər.

Xalqın indiki durumundan çıxış etsək, çox acınacaqlıdır. Bunların

səbəbini axtarmaq, böyük məktəb yaratmaq lazımdır. Özümüzə çox

yadlaşmışıq.

129

Əvvəl düşünürsən ki, necə oldu tək qaldım. Sonra düşünürsən ki,

bu nə vaxt düzələcək? İnsanları doğruya necə yönəltmək olar? Biz

burda bu məsələləri zaman- zaman çözə bilərik.

Soylu Atalı: Məktəb yaranmalıdr, əlbəttə. Xalqın öz dərdini

bilməsi, tanıması və s. Balaca xalqların adını çəkdiniz. Balaca xalq-

lar, təəssüf ki, böyük güclərin vasitəsinə çevrilir. Böyük güclər onları

vəhdətdə saxlayır. Onlar ona görə bir olurlar. Bir də toplum

təhlükəylə üz-üzə qalanda daha çox bir yerdə olmağa meyil edir.

Mən bunu belə yazmışam: Bir var qəddar əsarət, bir də var “şirin”

əsarət. Məsələn, Güney Azərbaycan qəddar əsarət altındadır. Ona

görə orda azadlığa dartınma daha çoxdur. Ancaq o meyillər bir nəticə

vermir. Qəddar əsarətin altında azadlığa dartınmalar var, ancaq yol

yoxdur, ideologiya yoxdur. Nədən yapışaq, necə eləyək, məqsə-

dimizi necə həyata keçirək? Təbii ki, əsarət nə qədər sərt olsa, dirəniş

də bir o qədər güclənir. Quzey Azərbaycan olaraq “şirin” əsarət

altında olmuşuq. Sovetlər birliyində bizim başımızın altna yastıq

qoyublar. Hiss eləməmişik ki, biz əsarətdəyik. Hiss eləməmişik ki,

bizim milli varlığımız zədə götürür. Sosial problemlər həllini

tapmışdı, sakit çağda yaşayırdıq. Ancaq o alt qatda gedən məsələləri

də görmürdük. Biz milli kimlikdə zədə götürə-götürə gedirik, etnik

mahiyyətimiz də dərk olunmur və s. Sovetlər dağılan ərəfədə bizim

emosiyalarımız, hisslərimiz bir araya gəldi. Toplum axdı meydan-

lara, içəridə yatıb qalmış arzular ayağa durdu. Başqa əhvallar gəldi,

bizə milli deyil, başqa ideologiyalar verdilər. Bu ideologiyaların

əsasında da biz hesab elədik ki, başqa qüvvələr bizim azad

olmağımızı istəyirlər. Avropa, Amerika bizim azadlığımızı istəyir.

Arxayınlaşma başladı, yenə də alt qatlar görünmədi. Bizim başı-

mızda hakim olan qüvvələrin necə oturuşması, yerləşməsi bizim

xalqa bəlli olmadı. Bunların hamısından çıxmaq üçün milli məktəb,

maarifçilik yaranmaldır. Asif Ata yaradıb bunu. Bu məktəb ciddidir,

əsaslıdır. Başqa millətlərin yaratdığına qarşı deyil. Demir ki, rədd

olsun hər şey, qalsın yalnz bizimki. O deyir ki, bizi biz eləyən –

bizim öz içimizdən yaranan ola bilər. Gözümüz ayda-çayda

qalmaqla biz qabağa gedə bilmərik. Ona görə deyir ki, sən öz içindən

yapış, öz içindən yarat. Xalqı bir araya nə gətirə bilər? Bax o

130

qardaşımızın çaldığı Saz bizim milli dəyərimizdir. Milli kimliyini

dərk edən hər bir kəs üçün saz onun sevgisinə daxildir. Deməli,

bizim sevgimizi bir araya gətirir. Hamımızın sevgimizin obyekti bir

olur. Böyük məsələlərdə də bizim sevgimiz bir araya gəlməlidir.

Böyük məsələlərdə də bizim sevgimizi birləşdirən dəyər olmalıdır.

Ancaq milli ideologiyan yoxdursa, bunun əvəzinə əcnəbi ideologiya

varsa, ona milli kimliyini dərk eləyən insanlar bir cür baxır, o birilər

biganə baxır, biri başqa cür baxır. Heç kimi birləşdirmir o əcnəbi

baxış. İnsanların içini tərpədən, oyadan və birləşdirən bir şey

lazımdır. Onun ağlını silkələyən, böyüdən bir şey lazımdır. O xalqın

içində yarandıqca, durduqca xalqın böyük məqsədi bir xətt üstə

həyata keçə bilər. Əks halda, heç kimin sözü heç kimlə düz gəlmə-

yəcək. Biz demirik ki, bütün ictimai-siyasi fəaliyyətlər dayanmalıdır,

olmamalıdır, yalnız Asif Ata olmalıdır. Elə demirik. Heç özünü

doğrultmaz da bu. Biz deyirik ki, Asif Ata elə bir mayakdır ki, hər

kəs öz xəttində addımlayıb gedə bilər milli zəmində. Ondan

bəhrələnərək, öyrənərək böyük məqsədləri həyata keçirmək olar.

Asif Ata ruhani bir xətdir. Çağdaş nizam, dövlət, bunlar siyasətə

dayanır. Bu siyasətin özünü millətin qorunmasına yönəltmək istəyər-

sənsə, Asif Atadan bəhrələn. Özünü milli ideologiya əsasında qura-

caqsan. Milli ideologiya milli ideyalardan qaynaqlanır. Milli təfək-

kürdən, milli düşüncədən, mili dəyərlərdən. Ona görə Asif Atanın

dediyi zəmin üzərində ciddi addımlar atmaq lazımdır. Asif Atanın

“Uluyurd Aqibəti” kitabı var. Bu nəyə hesablanıb? Asif Ata deyir ki,

sənin yüz Füzulin olsun... Həm deyir Füzulilik böyük dəyərdir,

Azərbaycançılığın mahiyyətidir. Sonra da deyir ki, yüz Nəsimin, yüz

Füzulin olsun, dövlətin yoxdursa, yetimsən. Dövləti olmayan xalq

yetim xalqdır. Füzuli, Nəsimi – bunlar dövləti qoruyan dəyərlərdir.

Xalqı xalq eləyən dəyərlərdir. Xalqı özünə bənzədən, yönəldən

dəyərlərdir. Dövlət xalqa dayanır axı. Xalqa dayanır və dünyada öz

sözünü deyə bilir. Uluyurd Hərəkatının özünün prinsipləri var,

özünün xətti var – neyləmək, necə eləmək. Orda milli ideologiya

yaranır. Dövlət ideologiyası demirəm, hakimiyyət ideologiaysı

demirəm, məhz milli ideologiya, milli strategiya. Onun da əsası

qurulur. Gəncliyin içərisində ciddi iş getməlidir. Heç olmasa

131

gəncliyin içərisində beş nəfərin qulağı eşitsin, gələcəkdə özündən

əvvəlki nəsillərin qəddarlığını təkrar eləməsin. Düşünsün, yeni qüvvə

yaransın. Yeni milli qüvvə yaranmaldır. Beş günün söhbəti deyil bu.

İllərlə idrak işi, mənəviyyat işi getməlidir.

İsfəndiyar bəy: Güneydə, təəssüf ki, elə bir təşkilat yoxdur ki,

xalqı öz hürriyyətiylə tanış eləsin. Xaricdə çoxları var, ancaq xalqdan

uzaqdırlar. Millətin düşüncəsində müəyyənlik yoxdur. Urmu şəhə-

rində 1 milyon cəmiyyətdən iki min nəfər ancaq çıxır küçəyə. Heç

bir faizi də deyil. 99%-i tamaşaçıdır. Xalqın düşüncəsi yüksək deyil

ki, öz xeyri üçün, öz varlıqları üçün iş görsün. Ancaq sizin dediyiniz

kimi, xalqın içində işləmək lazımdır. Təəsüflər ki, orda da işləyən

tək-tük insanlar var. Orda bu eşitdiyimiz təbliğata böyük ehtiyac var.

Soylu Atalı: Quş üçün qanad nədirsə, ideya insan üçün odur. Nə

qədər xalqın içində emosiya güclü olur olsun, ideya yoxdursa, addım

atmağa müəyyənlik yoxdur. Güney Azərbaycanda çox böyük işlər

getməlidir. Quzeylə Güneyi ayırmaq istəmirəm, bir taleni yaşayan

xalqdır. Ancaq 200 il ərzində bunların yaşadıqları aqibət arasında

fərqlər əmələ gəlib. Mədəniyyətlər arasında fərqlər əmələ gəlib,

baxış fərqi əmələ gəlib. Azadlığa baxışda fərqlər əmələ gəlib. Müəy-

yən dövr iş getməli, yön yaranmalı, formalaşmalıdır ki, istəyimiz

doğrulsun. Güneylə Quzeyin bu gün birləşməsinə zəmin yoxdur

deyirlər. Elə deyil, xalqı içəridən böyüdərsən, birdən ayağa dura

bilər. Onlar niyə bu təbliğatı aparırlar. Bəlkə də bu, fars rejiminin

bizim içimizdə apardığı təbliğatdır. Deyirlər ki, bizim daşıdığıımız

mədəniyyətlər fərqlidir, biz bir-birimizi qıracağıq, qəbul eləməyə-

cəyik. Onu bizim şüurumuza sırıyırlar. Mədəniyyət fərqi var, ancaq

bir-birimizi qırmayacağıq. Elə bu tayda da o qədər fərqli əqidə,

mədəniyyət daşıyıcıları var ki...

Bizim dediyimizdən qıraqda da Türkçülük şüarı var. Yad qüvvə-

lər toplumun içərisinə, xüsusilə gəncliyə öz türkçülüklərini yeri-

diblər. Fərqli bir şey. Gənclərin əksəriyyətində aqressiya var: Böyük

Turan – imperiya havası, Avropanı dağıtmaq həvəsi və s. Nəylə

dağıdırsan və niyə dağıdırsan? Məqsəd Avropanı dağıtmaq deyil,

məqsəd özünü qurmaqdır. Böyüyüb bərabər səviyyəli əməkdaşlıq

elə, əlaqə qur. Dünyanın nizamına təsir elə. Dünyanın siyasi

132

nizamında sənin yerin olsun. Ancaq gizli əllər dağıdıcı əhvallar

gətirirlər ki, bizi əzməyə, nəzarətdə saxlamağa özlərində əsas tapsın-

lar. Sizə imkan verilsə, siz hər yeri dağıdacaqsınız, imperiya yarada-

caqsınız deyə bilsin. Ərəblərdə bunu edirlər də.

İmperiya Turançılığı deyil, mənəvi Turançılıq olmalıdır. Türkçü-

lüyü gözdən salmaq olmaz. Deyirik farsçılıq pisdir, rusçuluq pisdir.

Adama deyərlər ki, farsçılıq pisdir, türkçülük yaxşı şeydir? Mən də

deyirəm ki, farsçılıq, rusçuluq, ingilisçilik səviyyəsində türkçülük pis

şeydir. Mən elə türkçülüyü qəbul eləmirəm. Mənim üçün türkçülük

türk xalqının, türk etnosunun mənəvi dəyərlərinin, keyfiyyətlərinin

intibah yolu ilə dirçəlməsi və vahid bir topluma, dəyərə çevril-

məsidir. Humanizm əsasında yönətim quralını yaratmasıdır. Ona

görə o məsələlər fərqlidir.

Qaraxan bəy: Sizin çıxışlardan çox razı qaldım. İndi müəyyən

texniki inkişaf var, ancaq məsələn, müasir telekanallar bir də

görürsən müsahibə alır, işğal olunmuş rayonlarımızın tarixi ilə bağlı.

Bilmir müasir gənclik. Gəncliyi o qədər gözəl yetişdirməliyik ki.

133

Gəncliyimizi daxildən parçalayıb, özümüzə sarı yönəldirlər.

Gələcəyimizi etibar elədiyimiz nəsli korlayırlar.

Aşıq Fazil Sazla yenidən söhbəti izləyir (müşayiət edir).

Yasin Türksoy: İkinci Dünya savaşından sonra Batı, Avropa

bütün müharibələrin coğrafiyasını Şərqə və Afrikaya keçirdi. O

dövrdən bu dövrə qədər ancaq Batının talançılığı gedir Şərqin,

Afrikanın sərvətləri üstündə. Talansın ki, Batı insanları rahat yaşasın.

Başında duran ingilis-fransız və Batının modeli yəhudi-ABŞ impe-

rializmidir. Bu gün biz burda rahat oturub mərasim keçiririk, ancaq

Kərkükümüzdə, Ərbildə, Mosulda soydaşlarımız işğaldadır. Danış-

dıqca ürəyim ağrıyır. Mosul, Ərbil, Kərkük yanır. Ancaq Türk

birliyindən səs çıxmır. Türk birliyi toplaşa bilmir. Özü dərdin içinə

elə düşüb ki, özünə can yandıra bilmir.

Biz burda tədbir keçiririk, Uyğurustanda uyğur türkləri assimil-

yasiya edilir. Çinin kommunist rejimi qədim uyğur şəhərlərini

dağıdır. Uyğur türklərini həbsxanalara tıxır. Həbsxanalarda yer

yoxdur. Yenə də Türk birliyindən səs yoxdur, haray yoxdur.

134

Türkiyənin başı öz dərdinə qarışıb, başının üstündə duranlar erməni-

kürd əsilli sionist rejimin qulbeçələridir, kölələridir. Bu saat

Türkiyənin torpaqlarını, Güney Azərabycanın torpaqlarını Kürdüs-

tana parçalamaq, Mosulu, Kərkükü, Ərbili Kürdüstana peşkəş

eləmək siyasəti yürüdürlər. Qarabağımızda narkotika plantasiyaları

çoxaldılır. Güney Azərbaycan fars rejiminin zindanlarındadır, bir

yerə toplaşa bilmir. Azərbaycanın müxalifət başçıları Türk birliyinin

olmamasının səbəblərini türk xalqlarının psixoloji zəyifliyində

görürlər. Psixoloji hazırlıq üzdə olandır, dərindəkini görmürlər, yan-

lış fikir söyləyirlər. Götürək yurdumuzu. Niyə birləşə bilmirik? Niyə

toplum dağılıb, parçalanıb?..

1980-90-cı illərdən müxalifət həmin təfəkkürdə qaldı. Bu, onun

birinci səhvi idi. İkinci səhvi isə tayfabazlıq idi. Baxsanız görəcək-

siniz ki, hər müxalifət partiyası başçısının ətrafında yandaşlarıdır,

qohumlarıdır. Ancaq özününkülərdən ibarətdirlər. Müxalifət qəzetlə-

rinə baxsanız, Batı, ya Amerika imperializminə qarşı yazılara rast

gəlmirsiniz. Çünki Batıdan, Avropadan, ABŞ-dan maliyyələşir.

İngilis, yəhudi siyasətinə qarşı yazılar yoxdur. Çünki pulu, tapşırığı

aldığı yerdən yaxşı yazılar yazmalıdır. Azərbaycanın başında duran

müxalif liderlər üçün vətən-millət anlayışı hakimiyyətə gəlmək,

vəzifə, kreslo deməkdir. Çünki imtiyazlar, səlahiyyətlər artır. 80-90-

cı illərdən onların mübarizəsini əvəz elədi kapitalizmin demokra-

tiyası. İndi Batının demokratiyasından ağızdolusu yazırlar. Amerika-

nın, Batının Orta Doğuda törətdiklərini görmürlər...

Toplumu müxalifətə və iqtidara bölməklə məsələ həll olmur.

Gənclik də dinçilərə və Avropaçılara bölünüb. Gəncliyi də ancaq öz

siyasi mənafeləri üçün istifadə etməklə məhv edirlər. Gənclik məhv

olur, xəlqi birlik olmur. Xəlqi birliyi ancaq Asif Atanın yolunda,

Harayında görürəm. Ona görə Asif Ata Ocağında sevgiylə, sayğıyla

insanların bir-birinə münasibətinin dərinləşməsindən fərəh alıram.

Asif Atanın “İnsanlaşın-İnsanlaşdırın” ideyası bəşəriyyətə bir yoldur.

Bu çıxış yolunu burda gördüyümdən Asif Ata Yoluna, Ocağına

sayğım var. Bayramımız qutlu olsun.

Soylu Atalı: Tədbirin məzmununa tam uyğun olmasa da, eybi

yox, üzünü müxalifətə tutub suçlamaq Azərbaycana sevgidən

135

qaynaqlanır. Yasin Azərbaycan iqtidarının Azərbaycana qarşı

yaratdığı dağıdıcılıq işindən narazı bir insan olduğuna görə

müxalifətə hücum edir. Umur ki, bu gün siyasi mübarizəni aparan

müxalifətdir. O da birlik yaratmalı, ciddi mübarizə aparmalıdır. Bun-

lar hamısı umacaqdan irəli gələn bir şeydir. Anlamaq olar. Müxali-

fətdə ayrı-ayrı sağlam ruhlu, vətənini sevən adamlar da var. Ancaq

təəssüf ki, onlar aktiv təsirə malik deyillər.

Qonu Xəlqiliyə gedib dayanmalıdır. Siyasi təhlillərə dayanma-

malıdır...

Son bir ildən artıqdır ki, tədbirlərimizə gələn, səfərlərimizə

bizimlə birlikdə öz içinin tələbiylə gedən Elçin bəy burdadır. Arzu

edirik ki, Elçin bəyin içindəki sevgi daha parlaq və aktiv şəkil alsın.

Elçin bəy kimi Azərbaycan gəncləri Azərbaycanla bağlı müəyyənlik

tapsınlar.

Elçin Həsənov bayram münasibətilə hamını qutladı. Ocaqdan

bəhrələndiyini, tədbirlərə daim qatılacağını vurğuladı. Ocaqda insan-

ların içdən dəyişə bilmək imkanlarının geniş olduğunu bildirdi.

Sara xanım bayrama gəlişindən məmnunluğunu bildirdi,

tədbirlərə qatılacağını dedi.

Sonra Soylu Atalı bayram hədiyyəsi kimi Göylü Atalının

bilgisayarda yazdığı Asif Atanın “İnam və Şübhə” kitabını təqdim

etdi. Elçin bəyə Ocaq tədbirlərində iştirakından hazırlanan

fotoalbomu ona hədiyyə etdi.

“Xəlqilik” Bayramı üstə Mütləqlə Təması Nurtəkin Atalı oxudu.

Bayram quralları yerinə yetirildikdən sonra Ataya səcdə ilə

bayram sona yetdi.

Sonda çay süfrəsi ətrafında doğmalaşmaqla söhbətlər davam

elədi.


(iyun, 2014. Bakı.)

136

Asif Atanın (İnam Atanın)


Ata – Ocaq ilsırasının 36-ili

Qutsal “Ziyarətgah Günü” Mərasiminin

Gedişatı

Gün: 1 Qürub Ayı, Qismət Günü;

Yer: İnam Evi ( İçərişəhər );

Vaxt: Saat 14:00.

Mərasim Oda`sı hazırlanır. Təşkilati işlərə sorumlu İnam Evinin

Odqoruyanı Ulusəs Atalıdır.

• Bayraq gətirilir və“ Ata Harayları” səsləndirilir.

• Hamı səcdə duruşunda: “Atanı ziyarət – insanlığı, qutsallığı

ziyarətdir!” deyir.

• “Təbiətdəki Mütləqlə Gündüz Təması”nı – Nurtəkin,

• “Ataya Günorta Ricası”nı – Göylü,

• “Ruh Üstə” izharını – Üstün deyir.

Ocaq Yükümlüsü Soylu Atalının Mərasim Sözü

Mərasim qonuları:

1) Atanı ziyarət – Xalqın yad dünyabaxışdan üzünü Özümlüyünə

çevirməsi hadisəsidir.

2) Atanı ziyarət – bəşər xalqlarının mənəvi intibaha yetməsi və var

olmasıdır.

3) Atanı ziyarət – İnsana, dünyaya, həyata olan hərcayi münasibətin

kökündən dəyişilməsidir.

4) Atalıq hadisəsi – itirilməkdə olan milli - mənəvi - insani

dəyərlərin bərpası və bəşəriyyətə təqdim olunmasıdır.

• Mərasimə ruhani hədiyyələr təqdim olunur.

137

• Evladlıq Nişanələri Ocaq Yükümlüsü tərəfindən Yol sözü ilə

Ocaqçılara verilir.

“Ata Ruhunu ürəyimizdə aparırıq!”, “Atamız Var olsun!” səcdəsi ilə

Mərasim başa çatır.

Carlar:

1) Atalıq hadisəsi – İnsanın qutsallaşması, həqiqətin qələbəsidir!

2) İnamı olan xalqın sabahı bəşəri xilaskarlıqdır!


20 Od Ayı, 36-il. Atakənd.

Qəbul olunur.

Soylu Atalı


21 Od Ayı, 36-il. Saray-Soylu

138

“Qutsal Ziyarətgah Mərasimi"ndə

deyilmiş fikirlər

Ocaq Günsırası ilə 1 Qürub Ayı 36-cı ildə Asif Atanın Mütləqə

İnam Ocağı Qutsal Ziyarətgah Mərasimini həyata keçirdi. Mərasimin

açılış quralları icra olunduqdan sonra Ocaq Yükümlüsü Soylu

Atalı Ataya Səcdə ilə sözünə başladı: “Müqəddəs Ziyarətgah

Mərasimi”mizi keçiririk.

Ocağımızın yaşaması bir neçə əmələ və çalara bağlıdır. Bunlardan

biri Evladın özüylə döyüşü, özünü böyütməsi, Atanı öyrənərək ideya

və prinsipləri öyrənməsi, Asif Atanı bir ruhaniyyat hadisəsi olaraq

xalqa verməsidir. Bu, Ocağın yaşaması üçün başlıca tələb və əməldir.

Əgər bu olmasa, onda yerdə qalan əməllər gerçəkləşə bilmir. İkinci

hadisə – bunun davamı olaraq Ocağın arxivləşməsi (müqəddəsatla-

şması), Ataya bağlı əməllərin arxivləşərək nəticə etibari ilə sabahlaş-

masıdır. Biz yalnız onu tarixə vermirik, özümüzdən ötürmürük. Biz

onu sabahlaşdırırıq. Başqa bir əməl, Evladlar arasındakı münasibətin

qorunub saxlanılması. Bunun da başqa bir cəhəti, hər bir Evladın

içində ideya, təşəbbüslər mərhələsinin başlaması. Əgər bu olmasa

onda o fərd quruculuq işində özünü axıra qədər fərəhli hiss eləyə

bilməz. Bu dediyim keyfiyyətlərlə dolmayan fərd xalqın içində

cəsarətlə iş apara bilməz. Biz buna çox mənada nail olmuşuq, amma

Asif Atanın ölçüsü baxımından yanaşsaq ki, mütləqmi nail olmuşuq,

bunu demək bir az çətindir. Özümüzü də aldatmağa ehtiyac hiss

etmirik. Mütləq nail olmağa mane olan məsələlər yenə də fərdin

özüylə bağlıdır. Bizim heç birimizin həyata bağlılığı, ilişkiliyi qalma-

malıdır. Bizim canımız həyatla bağlıdır. Ancaq həyata bağlı o

deməkdir ki, ən çox fiziki varlığımıza xidmət eləsək, bu bizi həyatın

bütün çalarlarına bağlayar. Bu bizim üçün hansısa bir ilişkinin

qalması demək olar. Ocaqçı bu məsələni özü üçün doğru aydın-

laşdırıb təhlil eləməlidir. Bəzən fikirləri doğru ifadə eləməmək

halları görünür. Bu çaşğınlıq yaradar. Məsələn, mən “Ailə Günü”

tədbirinə qulaq asıram (tədbirə adamlar gəlir), orada deyirsiniz ki,

cəmiyyətə xidmət eləmək qəbahətinə endim. Adam deyər ki, burda

nə var ki, məgər məqsədiniz cəmiyyətə xidmət eləmək deyilmi?! Ona

139

görə izah etmək gərəkdir. Biz toplumun yaşatdığı, onu xalqdan

ayıran cəmiyyətçiliyə enmirik, ona ilişmirik. Ona ilişsək, biz elə

toplumun içində qalacağıq. Toplumun da biri oldunsa, topluma

xidmət eləməyin mümkünsüzdür. Odur ki, xalqın içində bu cəhətdən

biz hər bir işimizi doğru dəyərləndirməli, fikrimizi düzgün ifadə

etməliyik...

İndi istəyirəm Atamızın adından Ocaq işlərini təqdir eləyək.

Ocağın xalqda yayılması çox böyük önəm daşıyır. Bunun qarşılığı

yoxdur.

Keçən “Ailə Günü” tədbirində Üstünün xoşuma gələn bir etirafı

oldu: “təəssüf edirəm ki, məndə Amallaşma, Xalqlaşma, Kamilləşmə

əvəzlənir. Eyni vaxtda hər üçünü mən həyata keçirə bilmirəm. Biri

aktivləşəndə o biri zəifləyir”. Əlbəttə, belə olmamalıdır. Bunlar bir-

birinə bağlı şəkildə həyata keçir. Amallaşman olmalıdır, sən xalqın

içində söz deyəcəksən. Xalqın içində söz demək üçün hökm deyil ki,

əlli nəfəri yığıb görüş təşkil edəsən. İki nəfərə söz deyərsən, bir

nəfərə söz deyərsən. Əsas odur ki, daim içdə ruhani tərpəniş olsun.

Ocağın xalqda yayılması olduqca önəmlidir. Bu işdə Ocağın

əməyi kafi qiymətləndirilə bilər. Son bir ayda Üstün Atalı xalqın


140

içində ayrı-ayrı fərdlərlə, bir dəfə də kütləvi görüş keçirərək Atanın

ideyalarını, işini xalqa çatdırmaq ləyaqəti göstərdi. Onun bu əməlini

qeyd edirəm. Ocaq baxımından bu cür işlərə Asif Atanın hələ öz

çağında necə qiymət verdiyini çox gözəl bilirəm. Atanın adını, işini

Ocaqçılar bacardıqları qədər xalqa harda çatdıra bilirdilərsə, Ata

buna hədsiz dərəcədə sevinirdi. Bu günkü işlər də Atanı məmnun

eləməkdir ki, sənin işin xalqda yayılır. Ata qarşısında üzü ağ olmaq

bu hadisələrə bağlıdır. Üstün, səni təqdir edirik. Arxayınlaşma və

inadını davamlı şəkildə həyata keçir.

İkinci, Ata işinin yayılmasında Günev qardaşımızın bölgədə

böyük işlərini mən bəyan eləmək istəyirəm. Atanın işi bölgədə uğur-

la yayılır. İnsanlar hara gedirlərsə, özləri ilə Ocaqdan soraq aparırlar.

Son dövrlərdə ideya baxımından yeni bir təsirli hadisə kimi Ocağın

xalqın içində yayılmasında Günev qardaşımızın əməyini yüksək

qiymətləndirirəm. Bu boyda cəsarət, bu boyda sevgi, təpər. Özü də

Günevin xalqlaşma işi məzmunca ən doğru olan səviyyədə həyata

keçir. Usanmadan, yorulmadan, insanların təpkisindən çaşmadan əsil

ruhaniyyatçı quruculuğudur. Mən qardaşımızın hünərini təqdir

edirəm.

Ocağın yazılmasında, davamlı şəkildə nizamlanmasında Göylü-

nün, Nurtəkinin işi danılmazdır, yeganə arzum odur ki, onların işində

xalqlaşma mərhələsi də unudulmasın. Onların işi Ocağın ruhani

sütunudur, ona görə də onların hər ikisinin – Nurtəkinin və Göylünün

işini təqdir edirəm.

Eyni zamanda İnamlının, Güntayın apardıqları söhbətləri, Ocağın

işlərinin qabağa getməsində maddı köməklərini vurğu edirəm – bu

özü ayrıca ruhani əməldir. Bunların hamısı Ocağın yaşaması üçün

çox böyük ümid verir. Hər bir fərd özü-özlüyündə, Ocağa, onun işinə

bağlıdır. Heç kim demir ki, mən bu işi gördüm, sən niyə görmədin.

Ruhaniyyatın özəlliyi budur. Hər kəsin ağlına çatıb ki, onun gördüyü

iş onun ləyaqəti, onun fərəhidir.

Ulunurun da qatqısı var, Ocağın tədbirlərini kitablaşdırır, mənim

redaktəmdən sonra onu bilgisayarda düzəldir.

Elananın, Ulusəsin ruhani həyanlığını, qiymətləndiririk. Türkeli

gözləyirik...

141

İndi Günün məğzi ilə bağlı bir neçə kəlmə söz demək istəyirəm.

Nədir bizim münasibətimizin əsasında dayanan. İki əlin barmaqları

saydayıq. Hansı çətinliklərə, fədakarlıqlara, əziyyətlərə qatlaşaraq,

dözərək necə ciddi mərhələləri keçdik. Bütün bunların hamısı Ocağın

qurulmasına xidmət elədi. Burada Ocaq çox böyük ləyaqət göstərdi.

Bu gün Azərbaycanda görünən və görünməyən səviyyədə əsaslı

narahatlıqlar olur. Bu narahatlıqlar da ən çox, Sovetlər dövründən

sonra ortaya çıxan dini təşkilatların cəmiyyətin əhvalını, psixolo-

giyasını təhdid eləməsinə görədir. Hər kəs narahat olur ki, onun

başına pis işlər gələcək. Özü də sosial şəbəkələrdə bir çox eybəcər

şeylər paylaşırlar. İsanların içinə həqiqətən də vəlvələ düşüb. Biz də

narahatıq, Ocaq olaraq, amma biz onlar kimi qorxmuruq. Biz

mübarizə aparırıq və biz ortaya söz qoyuruq, iş qoyuruq. Biz

cəmiyyətə götürməli olduğunu, gərək olanı veririk... Hər kəsə başa

salmaq gərəkdir ki, Asif Atanın adına çağırmaq, onun işini öyrətmək

uğrunda ciddi çabalar göstərmək lazımdır. Dindən gələn antiinsani

faktların özü həm də Ocağı müqayisə etmək üçün hər kəsə bir

örnəkdir. Qoy bilsinlər ki, din varsa, hər cür qorxu da var. Yəni

cəhalət varsa, yalan varsa, xurafat varsa, insanların idrakının böyü-

məməsi varsa, yetkinləşməməsi varsa, mütləq bu cür qorxulu

hadisələr var –Vəhhabilik var, Nurçuluq var, Şiəlik var, Sünnilik var,

o biri dinlərin qoları da var. Hamısını yaşadan nədir, – insanın özünü

yarada bilməməsi, cəhalətdə yaşaması, fərəhsiz yaşaması, inamsız

yaşaması. Asif Atanın varlığı bizim üçün ruhani istehkamdır, xalqı-

mız üçün ruhani istehkamdır. Asif Atanın varlığı bəşər xalqlarının

yeni bir mərhələyə qədəm qoymasıdır. Asif Ataya xidmət edirik,

əslində bəşəriliyə xidmət edirik. Bəşəriyyətin ləyaqətini dirildirik.

Bizim səcdəmiz bəşəriyyətin ləyaqətini diriltməkdir. Səcdə ilə biz

eybəcərlikləri təqib edirik, rədd edirik. Əsilliyə, müqəddəsliyə

tapınmağımız elə səcdəmizdir. Əsilliyə, müqəddəsliyə tapınırıq ki,

sürülük, sünilik, yalan, saxtalıq insanların canından uzaqlaşsın, rədd

olsun.

Asif Ata böyük məsələlərdə haqqa çatdırır. Mən yazmışam ki,

Məhəmməd bəşəri peyğəmbər deyil, amma Asif Ata bəşəri

peyğəmbərdir. Niyə? Məhəmməd xalqların etnik mahiyyətinə

142

müdaxilə elədi. Məhəmməd xalqları özümlüyündən ayırdı. Məhəm-

məd ümmət yaradaraq milləti ləğv edir. Milləti ləğv edən millətin

peyğəmbəri ola bilməz. Başqa xalqların ruhaniyyatını aşağılayan,

onun etnik kimliyinə müdaxilə eləyən onun peyğəmbəri ola bilməz.

Asif Ata bütün xalqların mənliyinin təsdiqinə çalışır. Ona görə bütün

xalqların peyğəmbəridir. Asif Ata bütün xalqları xilas edir. Bütün

xalqların millətçilik yolunu göstərir, Ruhaniyyatçılıq yolunu göstərir.

Ruhaniyyatçılıqla milllətçiliyin bir-biriylə iç–içə olduğunu deyir.

Millətçiliyin təməli ruhaniy-yatçılıqdır. Ruhaniyyatsız millətçilik

imperiyaçılıqdır, şovinizm münasibətidir. Ruhanilik əsasında millət-

çilik qutsaldır. Ona görə Asif Ata bəşəri peyğəmbərdir. Bəşəriyyətin

nicatı, xilası Asif Atadan keçir. Hansı peyğəmbər millətin var

olmasına çalışdı? Dünya oyun-oyuncaqdı deyir, hər şey ləğv

olunacaq, axirətdə gedib kef eləyəcəksən. Hardadır burda bəşərilik?

O bəşər-zad tanımır, bəşəriliyi ləğv edir. Planeti ləğv edir, burda

bəşərilik yoxdur. Ona bəşəri deyəni anlatmaq lazımdır, necə bəşəridir

ki, bəşəriyyəti ləğv edir. Semit peyğəmbərləri deyir Allahın dərgahı

var, hamı ora gedəcək. Asif Ata deyir bu dünyanın özü qutsaldır, o

dünya-filan yoxdur, Atanın ideyaları bəşəriyyəti qurur, var edir, ona

görə də qulluq göstərdiyi bəşərin peyğəmbəridir. Bizim cəsarətimiz

əsaslı olana, doğru olana bağlıdır. Bizim deməyə, öyrətməyə, tələb

etməyə daha çox haqqımız var. Baxın, Məhəmmədin qövmü səndən

nə tələb edir, biz nə tələb edirik. Biz səndən tələb edirik ki, çolaq

olma, ayar üstə dur. Mənliyini göstər, varlığını göstər, ömrünü yarat,

özünə sahib ol. Məhəmmədin dini deyir ki, sən murdarsan, balaca-

san, başını sal aşağı, birtəhər, gör Allahın yanına gedə bilirsənmi?

Kim sənə nə deyir, kim səni hara çağırır, bunu yaxşı fikirləş.

Dünya tamam eybəcərləşib, pis-yaxşı bir-birinə qarışıb. Kimdir

onunla məşğul olan? Kimdir Asif Atanın Ocağı kimi, təğyiri-libas

olub düşə çöllərə, bir qarnı ac, bir qarnı tox. Həyəcan içində, nəfəsi

təntiyə-təntiyə, kimdir gedib yalvara ki, qalx millət ol, insan ol,

nicatını göstərirəm sənə. Belə qüvvə varmı? – Yoxdur. Tarixdən üzü

bu yana bu gün də bizi təhdid edirlər, hədələyirlər. Məhəmmədin səsi

ilə, nəfəsi ilə, kitabı ilə bizi hədələyirlər. Bizi deyəndə Ocağı qəsd

eləmirəm, xalqı nəzərdə tuturam.

143

Tarixin heç bir dönəmində qıraqdan gələn kimsə gəlib bizim

içimizdə sevgi ilə haray çəkməyib, yalvarmıyıb, içəridən çağıranı isə

eşitmirik. Onun nəticəsidir ki, min ildir ruhumuz təhdid olunur. Onun

nəticəsidir ki, indi bizim dövlətimiz yox kimidir və dünya gücləri

bizi hədələyir. Hamısı evimizin içində bizə göstəriş verir. Ruhani

hədənin üzərində qurulur siyasi murdarlıqlar. Kimdən asılı deyilik.

Dövlətin bu qədər siyasi asılılığı bizim ruhani təhdiddə olduğumuzun

nəticəsidir. Var ola bilmirik.

Hansı miqyasda düşünürsən, hansı mühitdə dünyaya övlad

gətirirsən. Nə vermisən övladına, nə deyirsən? Onun beyninə nəyi

yaza bilirsən? Bunların hamısı bizim özümüzün assimilyasiya

olmağımız deməkdir. Bunu biz, Ocaq, dərk edirik, anlayırıq, ona

görə də bizim içimizdə qüdrət var. Boğazımız quruyur, amma yolu-

muz qurumur. Yolumuz batmır, çünki fərqli olduğumuzu dərk edirik.

Bütün bəşəriyyətdə xoşbəxt adamlarıq. Dünyaya dediyimiz söz haqlı

sözdür. Sevgimiz də, Səcdəmiz də haqlıdır. Haqlı səcdəmiz qutlu

olsun.


Atamız Var olsun!


144

Günev Atalı Ataya səcdə ilə sözünə başladı: Gedişatda qoyulan

mövzular cox yaxşı mövzulardır, amma bu mövzuların ayrı-ayrılıqda

açılmasına hazırlaşmamışam.

Son ayın iki gününü gündəlikdə qeyd eləmişəm, onu oxumaq

istəyirəm.

Həyatımın unudulmaz günlərindən biri baş verdi. 13 Od Ayı 36-cı

ildə anam öldü. Onu atamızın sonevi (qəbiri) ilə yanaşı gömdük.

Cəmiyyət tələbləri ödəndikdən sonra çıxışım oldu. Ölənə münasi-

bətin indiyə qədər düzgün ifadə tapa bilməməsindən, ölümün dərk

olunma-masından, anamızın daşıdığı keyfiyyətlərdən danışdım.

“Ölümlə Görüş”, “Aqibət” “Matəm üstə Mütləqlə təmas” yazılarını

oxudum. Hamının heyran olduğunu hiss etdim. Təvəkkül bəy həmin

çıxışı çəkə bilmişdi. O, Həsən müəllimin “Mən özümü onun əllərin-

dən öpməkdən güclə saxladım” deməsini eşidib...

25 Od Ayında anam üçün yas mərasimi keçirdik. Qıraq

kəndlərdən də çoxsaylı adamlar gəlmişdi. Ocaqçılar və Ocaqsevərlər

də gəldilər. Soylu Atalı ilə məsləhətləşdiyimizə görə camaatı nəzərə

alıb qohumlardan bir mollanında oturmasına göz yumduq. Bunu

istisna etsək, tam Ocaq tələblərinə uyğun qurulmuşdu.

Üstün və Göylü qadınların məclisində mühiti əla ala bildilər, söz

dedilər, Ocağımızın qurallarını həyata keçirdilər. Ordan-burdan

eşidirəm ki, qatılanlar çox razı qalıblar. Bu işdə Elana da qeyrət

göstərib...

Kişilərin məclisində fərqli hal baş verdi. Əslində 4 nəfər aranı

qatdı, başqa heç kəs orda etiraz eləmirdi. Əvvəlcə mən anam

haqqında, ölümə münasibətlə bağlı söz dedim. Sonra ruhani müba-

rizə yönündə Soylu Atalı sözə başladı. “Ürəyinizdə Günəş olsun

istəkli yuddaşlarımız!” Bu sözlərlə başladı və milli, insani yöndə

əyintilərə səbəb olan maneələrdən danışdı. Türk sözünə etiraz olun-

du. Yadlıqlar arasında ərəbçiliyin adının hallanması kükrəmə yaratdı.

Amma Soylu Atalı çox söz dedi. (Çıxışının mətni mətbuat səhifə-

lərində işıqlanacaq). Yadlığı özünə tutalqa edən 4 nəfərin təsiri ilə

onun çıxışı dayandırıldı. Aranı qatanları təşkil edən mənim ünvanım-

da hətta qara-qışqırıqdan da, qarğışdan da çəkinmədi. Elə bil ki,

dünyada bundan betər bəla yox imiş ki, mən tutmuşam.

145

4 nəfərdən başqa qalan bütün kəslər bizə maraqları və heyrətlərini

bildirirdilər. Daha çox hissəsi bizdən razılıq edirdi. Maraqlısı bu idi

ki, gedənlərdən axşam qayıdanlar, səhəri gün “Ulufərəh”Ailəsinin

“Ailə Günü”ndə iştirak edənlər də oldu. Son dərəcə fərəhli gün idi.

Növbəti gün Atakəndlilər yola düşdülər. Yenə də ara-sıra kənd

camaatından bu hadisəyə müsbət qiymət verənlər oldu. Bəzən də

həşir salanların bəzilərinin yaxınları üzrxahlıq edirdilər. Qıraq kənd-

lərdən də səs-səda gəlirdi. Demək olar ki, bu bölgədə şərin özünü

ifşası baş vermişdi. Şəxsən mən bu hadisəni uğurlu bir hal kimi

qiymətləndirirəm. Ata xalqın içinə gəlir...

Atamız Var olsun!

28 Od Ayı, 36 il.

Soylu Atalı: Günev qardaşımın qiymətləndirməsiylə razıyam.

Eyni zamanda bizim haqqımız yoxdur özümüzü sakitləşdirək ki, hər

şey yaxşı oldu. Bizə qarşı dirəniş göstərirlər, yadlığı bizdən

qoruyurlar, biz bunu deməliyik. Biz müəyyən toplumun müəyyən

nümayəndələri ilə üz-üzə gəlirik ayrı-ayrı hallarda. Bunlar bizi

təhdid edir, bizə imkan vermir. Bunu biz deməliyik. Asif Atanın

aqibəti belə olub, bunu o yaradıb. Asif Ata böyük inam, böyük sevgi,

böyük xilas qoymasına baxmayaraq ona qarşı dirəniş göstərirlər.

Təbii ki, yeni yaranan həmişə belə qarşılanır. Bəlkə bu da bir

nizamdır. Bu nizamı göstərmək lazımdır ki, dərk olunsun. İnsan

heyvan səviyyəsinə gəlib düşüb. Belə bir çağda Asif Ata dünyanı

xilas eləmək üçün çıxış yolu yaradıb.

Nurtəkin Atalı Ataya Səcdə ilə sözünə başladı: Atanın dövründə

mən cəmi bir dəfə bu mərasimdə iştirak eləmişəm. Atanın evində

keçirirdik bu mərasimi. Biz Atanın hüzurunda olurduq, Ata söz

deyirdi. Atanın hüzurunu gözləmək üçün həyətdə otururduq və orda

söhbət-ləşirdik. Çünki Ailələr Atanın hüzurunda bir-bir olurdu.

Soylu Atalı: Biz Atanın evinə yerləşməzdik, ona görə də ailə-ailə

girirdik Onun yanına.

Nurtəkin Atalı: Atanın səsi var idi, yerişi var idi o evdə. Atanın

sağlığında biz gedirdik oraya. Atanın hüzuru hal baxımından bizdə

qaldı. Atanın hüzurunun hal mənasını Soylu Atalı hər mənada bizə

146

anlatdı. Bu əməllərlə üzümüz ağdır. İndi Atanın ömründən gələn

halnan biz özümüzü Atanın hüzurunda hiss edirik.

Bayaq mən deyirəm mərasimə gecikməkdən qorxdum, təsəvvür

edək ki, bir dəfə mərasimi saat üçün yarısı başlayaq, bir dəfə keçir-

məyək, onda sistem qırılar. Yol o vaxt yol olur ki, orda davamlılıq

var və məsuliyyət var. Hər şeydə sistemli, ardıcıl və intizamlı olmaq.

Bu halı yaradan Soylu Atalı idi.

Atanın peyğəmbərliyi ilə bağlı söz demək istəyirəm. Atanın

peyğəmbərliyi göstərir ki, insan fəlakət içindədir. İnsan inamsızdırsa,

idraksızdırsa, mənəviyyatsızdırsa, o, fəlakət içindədir. Onun fəlakət

içində olduğunu da, yolu da göstərdi bizə Ata. Xalqımız fəlakət

içindədir, xalqlar fəlakət içindədir. Niyə fəlakət içindədir? Ata deyir

ki, ölkələrarası münasibət insanlararası münasibətdən başlayır. Əgər

insanın içində tülkülük varsa, biclik varsa, mütləq o, ölkələrarası

münasibətdə özünü doğruldacaq. Bir qrup mütləq o birini tapdamaq

istəyəcək, istifadə eləmək istəyəcək, bir-birini qorumayacaq. Hər kəs

indi dünyanın ağası olmaq istəyir. Dünyanın yiyəsi, qoruyucusu

olmaq istəmir, əgər görürsə ki, o zəifdir, onun zəifliyindən daha da

istifadə edir. Onun qayğısına qalmağı qarşısına tələb qoymur. Ümu-

miyyətlə, bəşər fəlakət içindədir. Bu yolsuzluqda Ata bəşərin fəlakət

içində olduğunu və bu fəlakətətdən çıxış yolunu göstərir. Ata

“Mütləqə İnam”da yazır ki, ömür sevdam baş tutdu, kitablarımın və

Evladlarımın atası oldum. Azərbaycan mənim üçün Azərbaycanlı-

ların cəmindən artıqdır, yüksəkdir. Mən istəyirəm ki, o öz mənasına

layiq olsun. Kitabı həm də bəşər üçün yazdım, çünki bəşər mənim

üçün insanların cəmindən artıqdır, böyükdür. İstədim ki, o öz

mənasına layiq olsun. İstədim ki, insanlar yaşasınlar. İndiyə qədər

insanlar yaşamayıb ki, Ata deyir istədim ki, insanlar yaşasınlar.

Məhz İnsan kimi yaşamaq. Əgər insan Mütləqə çatarsa, kamilləşərsə

dünya da dəyişilə bilər, ölkələrarası münasibətlər də dəyişər. Atanın

peyğəmbərliyi bu yolu qoyub. Bunu bizə verdi, biz də o

xoşbəxtlərdənik ki, bu yükün altındayıq. Atamız Var olsun!

Üstün Atalı Ataya səcdə ilə sözünə başladı: Atanı ziyarətim

mənim ruhani məsuliyyətimdir. Atanı ziyarətim insana, dünyaya,

həyata hərcayi münasibətin aradan qalxmasıdır. Doğrudan da bu

147

günə qədər özünə bərabər insan çox az olub. İnsana əşya kimi baxan,

insana heyvani münasibət bəsləyən daha çox olub, nəinki insani

münasibət. İnsana insani münasibət bəsləyənlər həmişə daşqalaq

olublar. İnsanı müqəddəs sayanlar çox təəssüf ki, bəşər tarixində

daim odda yanıb, daim fəlakətlərin içində olub. O həqiqət ki, sənin

içinə çatır İnsan Müqəddəsdir, o həqiqətə tarixin müxtəlif dönəmlə-

rində yananlar çatıblar, onların ömründə heç bir hərcayi münasibət

ola bilməz. Onlar artıq öz həqiqətlərini tapıblar, ona doğru gediblər.

Biz də həqiqəti tapanlarıq. Biz Atanı Ziyarətə yüksəldikcə həm də

özümüzə yüksəlirik. Bizim ziyarətə yüksəlməyimiz həm də bizim

özümüzə yüksəlməyimizdir. Bizim özümüzü hər cür hərcayiliyə

qarşı qoymağımızdır. Bu bizim xoşbəxtliyimizdir. Atamız var olsun!

İnamlı Atalı Ataya səcdə ilə sözünə başladı: İki gündür “acqalma

aksiyası” qurtarıb, bu “bayram”ın da ziyanını ən çox mən çəkdim,

işim getmədi.

Mənə iş yoldaşlarım deyir ki, neynirsən islamla döyüşü, Atanızı

sevin, onu yayın. Anlamırlar ki, millətlə vətən iç-içə ola bilmir.

Millətimi sevə bilmirəm, ona görə ki, islam var. Məhəmməd üçün

bizim millətimiz də, vətənimiz də vasitədir. Ona görə də məndə qıcıq


148

yaradır, ona görə də Məhəmmədin getməsi üçün, Ocağın baş tutması

gərəkdir. Ocaq öz millətində, öz vətənində özünə yer tapmır.

İndi bir yazı oxuyacam sizə.

Hər bir xalqın özünün qutsal saydığı şəxsiyyətləri var. Bu şəxsiy-

yətlər bir xalqa mənsub olduğu dərəcədə həm də bəşəridir. Bəşəri

olmayan qutsallıq uydurulmuş qutsallıqdır. Uydurma var olmaya

xidmət göstərmir, yox olmaya xidmət göstərir. Bəşərin dünya adlı

“odasında” millətlər arasında sınırlar olsa da, bəşəri mahiyyət kəsb

edən şəxsiyyətlər və onların qutsal əməlləri sınır tanımır. Yarat-

dıqları insani, milli, mənəvi dəyərlə insanlığın, dünyalığın, həyatlığın

qismən də olsa xilasına çalışırlar. Bu üzdən şəxsiyyət zaman-zaman

ziyarət olunur. Ziyarət olunduqca da həm arxaik hadisədən xilas

olunur, həm də insan idrakına, insan ruhuna yeni hal, yeni fərəh

gətirir. İnsanın ruh üstə yaşamasına imkan verir. İndi biz öz içimizə

nəzər salaq, kimi və nəyi ziyarət edirik. Biz Türk olaraq IX yüzildən

bu yana ərəb quralları ilə idarə olunuruq. Toyumuzdan, yasımızdan

tutmuş davranışlarımıza qədər ərəbçilik qurallarına tabe olmuşuq. Bu

da islamın içimizə qan bahasına gətirilməsindən sonra baş verdi.

İslama qarşı dirəniş göstərən qəhrəmanlarımızı isə elə bu gün də

dışlamaqla məşğuluq. XXI yüzildə “Türk Dünyasının beyni və

ürəyi” olan Azərbaycanda xalq yalana məbəd tikir və ona sitayiş

edir.

Hal-hazırda Binəqədidə məscid tikilir ki, onun hündürlüyü 90

metrdir. Ziyarət olunmalı dəyərlərmiz isə gözardı edilir. Ərəbçilik

yalanı başa çıxarılıb. Türkçülük ayaqaltı olub. Ölkədə tikilən

minlərlə məscidlərdə ərəb vaizlərinin səsi ilə oyanıb yüz illərdi xalq.

İnsanın hissi, mənliyi təhqir olunur, aşağılanırsan öz evində. Başsız

qalmış ailəyə yad kişinin ağsaqqalıq eləməsinə bənzəyir yurdum.

Ümmət havasına yatıb-qalxan millət öz içinə işıq salıb baxmır ki,

doğru nədir, yalan nədir. Türk peyğəmbərini sevməyə, inamına

tapınmağa yer tapmır ürəyində. Peyğəmbər yerini Məhəmməd tutub,

inam yerini islam. Bədəvi ərəb işğal edib qəlbimizi. Fərəhimizə qıfıl

vurub, fərəhlənə bilmirik. Qorxu insanımızın ürəyinə işıq salmır.

Tapındığı onu böyütmür, boşluğa yuvarlayır.

149

Həqiqətimiz insan ömrünə işıq salır, qaranlıqları yarır. İnsan

ömrü işıqlandıqca dünya da işıqlanır.

Biz İslamı ona görə vurğu edirik ki, onun yurdumuza gəlişi ilə

xalqın qutsal nəyi vardısa üstündən xətt çəkdi və öz uydurmalarına

tapındırdı türk xalqını. Türkü öz mahiyyətindən ayırdı. Türk möhtə-

şəmliyi, Türk zərifliyi ərəbçilik həşiri ilə, köləliyi ilə əvəzləndi. Buna

baxmayaraq, yurdumuz ziyarətgaha çeyriləcək. Çünki, Asif Ata var.

Biz xalqdan yüksək bilik, idrak tələb edə bilmərik. Xalqın içindən

çıxan tək-tək aydınların üzərinə düşür Asif Ataya söykənərək xalqı

təmsil etmək, onu işıqlı gələcəyə aparmaq. Millət o zaman bütöv olur

ki, ona qıraqdan heç bir yadlıq daxil olmur. O şeyi qəbul etmək olar

ki, o şey millətə yadlıq gətirmir...

Mirzə Cəlilin “Danabaş kəndinin əhvalatı” əsəri bir xalqın ruhən

məhv olmasını göstərir. Vətən adlı qutsallıq təhqir olunur, Kərbəla

çöllüyü ziyarət olunur, öpülür, özünün vətəninə, millətinə, şəxsiyyət-

lərinə isə xəyanət olunur. Yeri gəlmişkən basında (mətbuatda) bu

dəfə hədəfə alınmış klassiklərimizdən biri Mirzə Cəlildi. Mirzə Cəlili

də arvadbazlıqda ittiham edənlər tapılır. Babəki, Mirzə Cəlili

arvadbazlıqda suçlayanlar görəsən İslamın yaradıcısının həyatını

niyə görmürlər?!

Millətin ruhuna yad olan dünyabaxışlara tapınmaqla vətəndə

qutsallıq yaranmaz, millətçilik baş tutmaz. Milli özül üzərində

qurulmayan millətin gözü özündə yox, özgədə olar. İndi millətin

gözünün özünü görməsi mərhələsi başlayır Asif Ata hərəkatı ilə.

İnsanilik erasının başlanğıcı. Milli kimliyimiz üzərində qurulmuş

ümumbəşəri bir hadisə, yeni bir həyat sistemi, yeni bir dünyabaxış.

Dünyaya yeni baxış, həyata yeni baxış, insana yeni baxış. Dünya

mənasına uyğun dərk olunur Atanın təlimində. Ziyarətgah Günümüz

qutlu olsun. Atamız Var olsun!

Ulusəs Atalı Ataya səcdə ilə sözünə başladı: Bayramımız

münasibətilə hamınızı təbrik edirəm. Mənim varlığım, mənəviyyatım

Ocağa bağlıdır, sizinlə nəfəs alıram. İnamlının çıxışı çox xoşuma

gəldi. Həmişə var olun. Həyat başı aşağadır, insanlar ancaq aldadır-

lar. Artıq həyat normasına çevrilib bu. Dünya gündən-günə faciəli

duruma düşür. Dünya gücünü Ocaqdan alacaq. Atamız Var olsun!

150

Soylu Atalı: İçində Ataya, Ocağa bağlılıq yaxşı haldır. Gərgin

hallarda bir daha Ocağa baxa bilirsən, bu özü ciddi bir məqamdır.

Biz hər birimiz hər yerdə təkik. Bütün xalq təkdir. Hamı bir-birini

gözünü qırpmadan aldadır. Bir halda ki, hər kəs hər kəsi aldadır,

deməli hər kəs təkdir. Biz hər yerdə təkik. Bizi bir eləyən Ocaqdır.

Biz burda bir-birimizdən güc alırıq. Biz hər gün bir-birimizi görmü-

rük, amma o ümid məsələsi böyük şeydir. Sən bilirsən ki, dünyanın

fəlakəti böyük olsa da, burdan, Ocaqdan nicat tapa bilər. Bilirsən ki,

burda yalan yoxdur, saxtakarlıq yoxdur. Fiziki olaraq bu cəmiyyətin

içində yaşayan bu insanlar nə qədər saf, məsumdur, nə qədər topluma

gərəklidir. Bundan böyük gözəllik yoxdur. Ümid özü gözəllikdir.

Ümid gerçəkləşən gözəllikdir, elə-belə boş bir şey deyil.

Göylünün atdığı addım üzdən görünmür, amma cox ciddi

addımdır. Göylü dişiylə-dırnağı ilə əlləşir və Ocağa Məbəd yaradır.

Bunun üçün də daim zəhmətə qatlaşır. Göylünün başqa quruculuqda

fəalsızlaşmasını isə arzulamıram. Sözün də olmalıdır, mütaliən də

olmalıdır. Göylünün yaxşı bir cəhəti odur ki, özünü görməkdən

qorxmur. Bəzi cəhətlərini dilə gətirib özünü qamçılamaqdan qorx-

mur, bu da önəmli bir şeydir.

Ulunur qınanmağa layiqdir, amma Ocağın o işlərini ki, görür, onu

alqışladıq. Atanı oxumaq, düşünmək, yazmaq, Ocağın başqa işlərinə

qatlaşmaq gərəkdir.

Bizim işimizin təməli ruhani sözdür. Mərasimdə biz ruhani söz

deyirik, bu ruhani söz bizim ruhani yaşantılarımızı açıb göstərir. Bizi

özümüzə tanıdır, özümüzə göstərir. Mərasim olmasa biz evdə divarla

üz-üzə oturub hesabat verəsi deyilik. Bu çox böyük ruhani tərbiyədir.

İndi Mərasimdən sonra mərasimin halından ayrılmamaq üçün Ocaq

yönündən gərəkən addımlar atmaq lazımdır. Daim özünü iş başında

saxlamalı. Bizi biz eləyən bizim içərimizdə yaranan ruhani təpərdir.

Ocaq bir çox işlər gördü. Ocağın daxildən qurulması, arxivləşməsi

Göylü, Nurtəkin tərəfindən, xalqlaşma baxımından daha çox

Günevlə Üstünün fəallığı, o sıraya məni də qatmaq olar ki, mənim

xalqlaşma baxımından ruhani fəallığım davamlıdır, həm xalqlaşma,

həm də maddi baxımından daha çox Güntayın və başqa Ocaqçıların

qatqısı var. İnamlının qatqısı var. Məsələn, Üstün öz puluyla

151

səfərlərə gedir, Göylü öz pulu ilə adı çəkilən işləri görür. Günev

özünün xərci ilə daşı daş üstə qaldırır. Biz ona az kömək edirik.

Bunların hamısı Ocaq haqqında dolğun bir təsəvvür yaradır. Bunlara

baxarsan, görərsən ki, bu insanlar ayrı-ayrılıqda addım atır, amma bu

addımlar necə zəncir kimi bir-birinə bağlanır. Nə qədər möhtəşəm bir

fakta çevrilir.

Ocaqdaşlarımdan usanmamaq, yorulmamaq ləyaqəti gözləyirəm,

umuram. Onda biz özümüzün yaratdığımız ömrümüzə sahib

olacağıq. Bunlar bizim həm ümumi apardığımız mübarizəyə görə

lazımdır, həm də özümüzün şəxsimizə lazımdır. Bizim işimizin bir

tərəfi əbədiliyimizi təsdiq eləməkdir...

Mərasimdə Nurtəkin Atalının hazırladığı Ocaq tədbirlərindən

ibarət disklər topluları hədiyyə olundu,- bir neçə ünvana hazırlanmış

disklər.


təqdim olundu.

“Ata Ruhunu Ürəyimizdə aparırıq!”, “Atamız Var olsun!”


Qürub Ayı, 36-cı il. Atakənd.

(avqust, 2014. Bakı.)

152



Ata – Ocaq İlsırasının 36-ili

Qutsal “Şərqilik” Bayramının

GEDİŞATI

Yer: İnam Evi;

Gün: 12 Ata Ayı, Qismət Günü;


Bayramın təşkilatca hazırlıq işlərinə sorumlu Göylü və Ulusəs

Atalılardır.

Hamı sayğı duruşunda: Mütləqə İnam Bayrağı gətirilir.

Məşəllər yandırılır və müqəddəs söz söylənilir.

Evladlar: “Ata Ruhuna pənah gətirmişik!” deyir.

“Təbiətdəki Mütləqlə Gündüz Təması”nı – Nurtəkin,

“Ataya Günorta Ricası”nı – İnamlı,

“Çağırış”ı – Üstün deyir.

Ocaq Yükümlüsü Soylu Atalının Bayrama açılış sözü

dinlənilir.

Bayram Oonuları:

• Mütləqə İnam Dünyabaxışında Şərqilik təməl ideyadır.

• Şərq dünən, bugün, sabah – Ocaq görümündə.

Bayrama Ruhani hədiyyələr təqdim edilir.

“Şərqilik Şərqisi”ni və “Şərqilik Bayramı üstə Mütləqlə Təmas”ı

– Göylü deyir.

Ocaq Yükümlüsü Ata Sözünü çatdırır: “Şərqləşin – Şərqləşdirin!”

Hamı bir səslə “Şərqə and olsun, Şərqiliyə qulluq edəcəyəm!” deyir.

153


“Atamız Var olsun!” Səcdəsiylə Bayram sona çatır.

Sonda Bayram süfrəsi ətrafında doğmalaşma – fikir bölüşmələri.

CARLAR

• Ata Yolu – Şərqin Özümləşməsi!

• Şərqilik Bayramımız – Ruhaniyyatçılıq örnəyimiz!

Gedişatı yazdı: Üstün Atalı

6 Ata Ayı, 36-il.

Saray-Soylu.

Qəbul olunur.

Soylu Atalı


7 Ata Ayı, 36-il. Saray-Soylu.

154

Qutsal “Şərqilik” Bayramında deyilmiş fikirlər

Ocaq Günsırası ilə 12 Ata Ayı, 36-cı ildə (sentyabr, 2014) Asif

Atanın Mütləqə İnam Ocağı Qutsal “Şərqilik” bayramını həyata

keçirdi. Bayram qurallarını yerinə yetirdikdən sonra Ocaq Yüküm-

lüsü Soylu Atalı Bayrama açılış sözünə başladı: Ocağımızın

fəaliyyəti həm tədbirləri həyata keçirməklə bağlıdır, həm də bir sıra

xalqda aparılan işlərlə bağlıdır. Bu cəhətdən vurğu eləmək istəyirəm:

biz son dərəcə ciddi, hərtərəfli xalqın içində oluruq sözümüzlə,

ideyamızla, varlığımızla.Xalqın içinin hara qədər endiyinin də fər-

qinə varırıq. Çağırırıq xalqımızı. Çox maraqlıdır ki, xalqın içində

rəsmiyyətə inam var, mənəviyyata inam yoxdur. Ona görə də xalq

elə bilir ki, onun taleyini rəsmiyyət həll edir, onun taleyini rəsmiyyət

qura bilər. Xalq dediyimiz, bu baxımdan, ümumi kütlədir. Əslində

biz xalq deyə düşünəndə, hər zaman xalqın içində onu düşünən

insanları görürük, kütlə isə görünmür. Ancaq məsələ burasındadır ki,

xalqı düşünən insanlarla yerdə qalan toplumun müəyyən bir qurucu

əlaqəsi var və yaxud olmalıdır. Ancaq nə görürük, – bu əlaqə on

illərlə, yüz illərlə xalqın içində mütəşəkkil xarakter daşımayıb. Heç

kim düşdüyü durumun təhər-tövrünü düşünmür. Biz bunu düşü-

nürük. Mən hər zaman vurğu edirəm, Asif Ata Ocağı olaraq, bizim

iddiamız çox ciddi əsaslara dayanır və qətiyyətlə sübut edirəm ki, o

əsaslar yeganədir. Azərbaycanda fərdi qaydada Azərbaycansevərlər

var, ancaq köklü şəkildə, ideya, prinsip baxımından Azərbaycanın

yükünü daşıyan heç bir qüvvə də yoxdur, şəxs də yoxdur. Bunu sizə

qətiyyətlə deyirəm. Ona görə də günü-gündən müşahidə elədiyimiz

bir şey var, bizim içimizdə uçub-dağılma gedir. Ziyalı sayılan

insanlar belə qırılır, ümidləri itir. Mənə deyənlər olur ki, belə getsə,

bu xalqdan heç nə çıxan deyil, heç nə alınmayacaq. İnsanların qəlbi

boşalır, ürəyi millət sevgisindən, millətin gələcəyinə ümiddən

boşalır. Doğrudur, bu tip gedişatı müşahidə edib qiymətləndirən,

dəyərləndirən insanlar var, onlar da deyir ki, biz məhv oluruq,

uçuruq, dağılırıq. Bunu demək azdır. Yaxşı bəs neyləyək? Heç kim

“neyləyək” məsələsinin altına çiynini vermir. Ocaq isə öz işində

davamlıdır. Bizim mühitimiz var. Bu mühiti də biz təkcə Ataya

155

sədaqətimizə, ona olan münasibətimizə görə qurmuruq. Maksimum

dərəcədə özünü həsretmə, ciddi əməllər görmə səviyyəsində

qoyuruq. Belə gündə Ocaq kimi mühiti qorumaq olduqca çətindir.

Əgər insanımız da özü umacaqsız olaraq xalqının gələcəyini düşünüb

yükün altına çiynini vermirsə, qətiyyən o, davamlı şəkildə bu mühitə

yar olmayacaq. Atanın sözü var: “dünya hərcayidir, sən hərcayi

olam. Dünya dağılsa da, sən hərcayi olma... Öz yolunla get. Onda

dünyanı taparsan”. Müdriklər, örnək olanlar ona görə müdrik və

örnəkdirlər ki, ona görə bu günə onların örnəyi, müdrikliyi çatır ki,

onlar dünya dağılsa da, yoldan sapmayıblar. Dünya dağılıb, dağıla-

dağıla gedib. Onlar yoldan sapmayıblar. Onların ümidi başqa şey

axtarmayıb. Sizif aqibəti yaşayıblar. Ocaqdan da elə bir aqibət tələb

olunur. Həyat getdikcə ağırlaşır. Həyat yeriyir hər kəsin üzərinə.

Qıraqdan adamlar elə hesab edir ki, onların dərdi-səri çoxdur,

Ocaqçıların dərdi-zadı yoxdur. Üstün xanım iki daşın arasında

Azərbyacanı qarış-qarış gəzdi gəldi, neçə bölgəyə getdi. O rayon-

larda həmişə xoşgəldin demirlər ki. Mən özüm neçə rayonlarda

olmuşam. Həmişə xoşluqla qarşılanmamışıq. Həm deyir ki, Azərbay-

can pis gündədir, həm də deyir ki, neyləyə biləcəksiniz siz? Siz nəyə

gəlmisiniz? Sənin sözün neyləyəcək axı? Mən də deyirəm, mənim

sözüm darı kimi qulağını dələcək, əgər sən qulaq şəkləsən. Qulağına

pambıq tıxamısan, mən nə bilim neyləyəcək? Qulağından pambığı

çıxart, görəcəksən mənim sözüm neyləyəcək. Bir yazı yazmışdım ki,

“Söz Tanrıdan sonradır. Ancaq Tanrını da tanıdan sözdür”. Əgər söz

Tanrını tanıdırsa, sənə Tanrını bəxş edirsə, necə yəni söz neyləyəcək.

Asif Ata illər öncə Moskvadan Azərbaycana qayıdanda çox ciddi

arzularla, ümidlərlə qayıtmışdı. Belə edəcəyik, elə edəcəyik. Onu

hansı aqibət gözləyirdi, bilmirdi. O deyirdi ki, Azərbaycanın yəqin

ki, məndən başqa da 3-5 düşünəni, sevəni var. Ancaq gəlib gördü ki,

yoxdur, Azərbaycan çöküb. Ancaq yoxun içinə girdi. Yoxluğun

içində ideya yarandı. Bu gün bizim varlığımızın təsdiq olunması

üzərində israr edir Asif Ata. Onun başladığı yolda yüz il, min il

çağırış olur.

156

O gəlib Azərbaycanı bu gündə görəndən sonra fikirləşdi, təkcə

SSRİ ilə bağlamaq olarmı Azərbaycan xalqının fəlakətini? SSRİ ilə

bağlamadı. Bilirdi ki, Azərbaycanın taleyini SSRİ ilə bağlasa, onu

dərk edə bilməyəcək. SSRİ-dən öncə də başqa “SSRİ”-lər olub,

bundan sonra da olacaq.

İllər öncə mətbuatda yazmışdım ki, nə qədər ki, müstəqil deyilik,

daim onun-bunun qarşımızda qoyduğu öhdəlikləri ödəyəcəyik. Bu

gün də Avropa Şurası deyilən bir qurum sənin dövlətinin qabağında

öhdəlik qoyur. Azərbaycan dövləti başqa dövlətlər qarşısında öhdəlik

götürür. Nə deməkdir bu?! Sən bu xalqın qarşısında öhdəlik

götürməliydin. Sən bu xalqın qarşısında öhdəlik götürə bilmirsən,

ona görə yadelli qüvvələrin qarşısında öhdəlik götürürsən. O öhdəlik

də ondan ibarətdir ki, Azərbaycanda hay-həşirə meydan ver. Qoy

içini çalxalasın, qarışdırsın, mən də gəlim yaxşı oturum. Öhdəliyin

tələbi odur. Sərbəst toplaşmaq nə deməkdir?! Kim toplaşır sərbəst?

Göstərin mənə sərbəst toplaşanların ağlını, ləyaqətini, vətən sevgi-

sini, millət sevgisini. Sərbəst toplaşan ya hakimiyyət azarından ölür,

ona görə toplaşır, ya da acından ölənlərdir. Onların içində Vətəni

sevən barmaq saydadır. Sən də başqasının qarşısında öhdəlik

götürürsən. İndi ki, SSRİ yoxdur. Deməli, ruhu çökdürülüb. Ruhu

157

dəyişib, dəyişdirilib. Ürəyinin içi dəyişib. Ziyalısının ürəyinin içi

boşdur. Ayrı şey dolub ora. Ona görə də Asif Ata dedi ki, yeni

dünyabaxış – Mütləqə İnam dünyabaxışı yaradıram. Dedi ki, Mütlə-

qə İnamı yaradıram ki, insan var olsun, Azərbaycan bəşəriyyətin

gələcəyində öz varlığını təsdiq eləsin. Azərbaycan tək bizə bağ-

lı hadisə deyil, o həm də ümumşərq hadisəsidir və ümumşərq dəyər-

lərinin bir hissəsidir. Bu gün məqsədyönlü şəkildə Şərq dediyimiz bir

hadisəni hər vasitə ilə məhv edib gözdən salırlar. İŞİD-i yaradır

sübut eləsin ki, Şərq dediyniz sürüdür, özü də terrorçu, başkəsən

sürüdür. Siz busunuz. Ayrı-ayrılıqda o, ərəb kimi görünür, ancaq

Şərq adı tutanda sən də ona qarışırsan. Həmin inkişaf etmiş Avropa,

həmin inkişaf etmiş Batı öldürür Şərqi, Şərqiliyi. Batı istəyir ki,

İslam qalsın. İslam qalsın ki, ondan İŞİD düzəldə bilsin və onunla

regionu qarışdırsın. Ancaq islam deyilən bir şeyin hayı-həşiri də var,

o hay-həşir qara kütlənin biryerdəliyi demək olar. Onlar bir araya

gələ bilər, birdən xəlifə yarada bilər. Xəlifə yaranmasın, ancaq islam

olsun. Bizdə deyirlər ki, islamla döyüşürlər. İslamla döyüşmürlər.

İslamın xəlifə yaratmaq arzusuyla, meyliylə döyüşürlər. Ümumilikdə

isə islamı istəyirlər. Onlardır təriqəti içimizdə qoruyub saxlayanlar.

Nurçuluğun yiyəsi kimdir, Amerika deyilmi? Vəhabiliyin yiyəsi

İngiltərə deyilmi? Başqa şeylər də çıxacaq ortaya. Sabah vəhabilik

ortadan qalxsın, bütün region vəhabiliyə qarşı birləşsin, vəhabilik

heçə çevrilsin, başqa bir vəhabi ştrix ortaya çıxacaq. Mən sizə bunu

deyirəm. Dayanmayacaq, çıxaracaq yenə.

Asif Ata da deyir Şərq bu deyil. Asif Ata deyir Şərqdə Buddanın

imtinaçılıq fəlsəfəsi olub. Biz adını çəkəcəyim təlimlərin heç birini

əsaslı saymırıq. Ancaq bunları heç nə də saymağa haqqımız yoxdur.

Onların hər birindən öyrəniləsi, bəhrələnəsi, üzərində təşəkkül

tapılası nələrsə var. Boşuna deyil. Əgər Buddanın imtinaçılıq

fəlsəfəsinə bəşəriyyət qulaq kəsilsəydi, təbiətin başına bu cür oyun

açmazdılar. Ekologiyanın məhvi bu cür sürətlə getməzdi. Sənaye-

ləşmə bu həddə gəlib çatmazdı. Səfalət bu həddə gəlib çatmazdı,

imtinaçılıq fəlsəfəsi qəbul olunsaydı. Şərqi ona görə qəbul eləmirlər.

Birdən qəbul edərəm, Buddanın imtinaçılıq fəlsəfəsi dirilər.

Buddanın imtinaçılıq fəlsəfəsi dirilsə nə olacaq? Onda Rokfellerlər

158

gedəcək zibilliyə. Onda Obamaların milyardları gedəcək zibil

yeşiyinə. Daha doğrusu əllərindən çıxacaq. Ona görə istəmirlər

Buddanın imtinaçılıq fəlsəfəsi yaşasın. O boyda Avropaya yayıldı

İsaçılıq. Daha doğrusu xristianlıq. İsanın insan sevgisini öldürdülər.

Qəbul eləmədilər ki, birdən başqa bir mərhələ başlaya bilər. Başqa

bir mərhələ başlayanda nə olur? Onda Avropa dünyaya ağalıq iddia-

sından qırağa durur. Başqalarının başı üstündə dəyənəklə durub

demir ki, mən sənə göstərdiyim yolla getməlisən. Nə ərəb, nə Batı

Məhəmmədin Allah sevgisini yaşatmadı, diriltmədi, öldürdü.

Məhəmmədin Allah sevgisini diriltsəydilər, yaşatsaydılar, doğrult-

saydılar, onda düşünürəm ki, dünyada fərqli münasibətlər olacaqdı.

Nəhayət, Hürufilərin insan sevgisi, insanı Allaha tən götürməsi

onlara lazım deyildi. Ona görə də Şərqi gözdən salmalıydılar. Ona

görə Şərqi ikinci dərəcəli saymalıydılar.

Yaxud sufilərin Allaha qovuşmaq diləyi. Qəbul eləmək olmazdı

bunu. Qəbul eləsəydi, onda indikilərin sənaye yürüşü dayanacaqdı.

Dünyanın diqqətində neft oyunları olmayacaqdı. İnsan məsələsi

olacaqdı. Yalançı, demokratik azadlıqlar oyunu, ideoloji yalançılıqlar

olmayacaqdı. Onu deyəcəkdilər ki, yerlə göyün sahibi İnsanla

Allahın birliyidir. Ancaq deməmək üçün Şərqi öldürdülər. Şərqi

gözdən saldılar onu deməmək üçün.

Şərqiliyin mahiyyəti muğama dayanır. İndiki gedişatda, indiki

demokratiya həşirində, cəfəngiyyatında sənin muğamın nə dərəcədə

Şərqiliyi ifadə eləyir? – Eləmir. Görün nə qədər dəyərlər var ki, bu

dəyərlər tanınsaydı, dərk olunsaydı, qiymətləndirilsəydi, dünyanın

ahəngi başqa olacaqdı. Asif Ata onu düşündü. Qətiyyən o, dünyanı

Qərbə, Şərqə bölüb Qərbə nifrət bəsləmək haqqında düşünməyib.

Heç biz də düşünmürük. Dünyanın bir hissəsinə nifrət aşılasın,

qətiyyən onu düşünməyib. Avropanın içində olan ayrı-ayrı ədəbiyyat

adamları... Şərq ruhuna doğma olan yalnız ədəbiyyat adamları

olublar. Ruhaniyyat adamları yoxdur Avropada. Ədəbiyyat adamla-

rının içində də ruhaniyyat var. Ona görə də Asif Ata “rədd olsun

Batı, Şərq hər şey olsun” demirdi. Dünyanın özü olması üçün dünya-

ya Şərqi dəyərlər lazımdır. Yəni dediyimiz kimi, Budda imtinaçılığı

lazımdır, Zərdüşt dünyaçılığı lazımdır. Zərdüşt dünyaçılığının

159

üstündən elə xətt çəkiblər ki. İsanın insan sevgisi, Məhəmmədin

Allah sevgisi birləşməliydi, birləşdirilməliydi. Ona görə də Asif Ata

Mütləqə İnam yaratdı və dedi, Mütləqə İnam öz ideyaları, prinsipləri

baxımından bütöv bir hadisədir. Bütün bu deyilənlərin hamısını əhatə

edir, özünün içinə ala bilir. Onların hər biri ayrı-ayrılıqda bir

cəhətdir. O cəhətləri də heç kim birləşdirmədi. O cəhətləri elə Asif

Ata birləşidirir. Həmin cəhətləri birləşdirib onun təmiz mayasını

yenidən qaytarır dünyaya. Və deyir ki, onu yaratmaq, yaşatmaq və

bayram eləmək lazımdır. Biz də bir qom adam inadla onu bayram

edirik. İçimizdəki Şərq sevgisini bayram edirik. Hələ Şərqilik deyə

bir məzmunu az adam anlayır, tanıyır. Az adam onunla uğraşır, ona

görə az adam onu bayram edir. Nə qədər ki, çox adam onu bayram

etmir, nə qədər ki, ümumşərq onu bayram etmir, onda dünyanın

ümumi halının dəyişməsindən söhbət də getməyəcək. Neyləyirsən

elə, bundan qıraqda heç nə alınan deyil. Heç kim insanla məşğul

olmur. Hamı qıraqdan insana xoşbəxtlik vermək istəyir. Götürmür

axı bu, sənin verdiyin xoşbəxtliyi. Bunun içində xoşbəxtlik əkməyə

sənin mühitin yoxdur. Mənim içimdə gərək mühit ola ki, sən

xoşbəxtlik əkəsən. Sənin xoşbəxtliyin cəfəngiyyatdır axı.

Biz burada (gedişat yazısında) mövzu qoymuşuq – Mütləqə İnam

dünyabaxışında Şərqilik təməl ideyadır. O dediyimiz məsələlərə görə

təməl ideyadır. Biz özünü millətçi sayan insanlarla da söhbət edirik.

Onlar millətdən danışırlar, Şərqdən söhbət düşəndə deyirlər ki,

Şərqdə heç nə yoxdur, bataqlıqdır. Regionda gedən prosesləri

görürlər, deyirlər ki, Şərq bataqlıqdır. Şərqdə Şərqilik deyilən məz-

munu görmürlər, araşdırmırlar, öyrənmirlər, düşünmürlər. Şərqdə

hərəmxana görürsən. Şərqdə şahların eyş-işrətini görürsən. Hərəm-

xana şahların sarayında idi. Ayrı-ayrı fərdlərin ixtiyarında idi. İndi

Avropada kütləviləşib, hamılaşıb. Bir vaxtlar pulçuluq yalnız

şahların saraylarında idi Şərqdə. O saraylardan qıraqda mənəviyyat

adamları var idi, sufilər var idi. O saraydan qıraqda şəxsiyyətlər var

idi. Başına insanları toplayırdı, onlara mənəviyyat öyrədirdi. İndi

pozğunluq kütləviləşib, hamılaşıb. Quldarlıq, feodalizm, kapitalizm,

sosializm deyilən quruluşlar bir-birini əvəz edirdi, insan da

gözləyirdi ki, bu quruluşlar bir-birini əvəz elədikcə yaxşı şeylər

160

olacaq. Bundan ona keçdikcə müsbət şey olacaq, onun təbliğatçıları

var idi. Onun arxasında institutlar dayanırdı. Quldarlıq pis şeydir,

feodalizm yaxşı şeydir– təbliğatlar olub. Sırıyırdılar. Bu gün heç

kim kapitalizm demir quruluşun adına, hamı demokratik quruluş

deyir. Halbuki bizim yaşadığımız quruluş pulçuluqdur, kapitalizmdir.

Pulla baş kəsirlər. Pul allahın yerində durur. İnsan gözləyirdi ki,

quruluşlar dəyişəcək, quruluşdan quruluşa keçdikcə müsbət yönlər

yaranacaq. Yaranmadı. Çünki hamı quruluşu dəyişir, heç kim insanı

dəyişmir. İnsanla heç kim məşğul olmur, olmadı. Asif Ata gəlib ki,

insanla məşğul olsun. İnsanla məşğul olur ki, insan özünə qənim

kəsilən quruluş yaratmasın.

Dünən Şərqdə həm ərəblərdən gələn hərəmxanalar olub, həm də

adını çəkdiyim uca keyfiyyətlər vardı. Zərdüşt dünyaçılığı, Budda

imtinaçılığı. İsanın başına daş vururdular, yenə deyirdi ki, insanı

sevmək lazımdır. Məhəmmədin başına qaynar su tökürdülər, yenə

deyirdi ki, Allah böyükdür, Allah birdir. Dönmürdü dediyindən.

Hərəmxana ilə yanaşı bunlar da vardı. Şərq dünən nə olub, bu gün də

gözümüzün qabağında görürük. Bu gün Şərq yoxdur. Şərq deyilən

bölgənin içini o qədər qatıb-qarışdırıblar ki, bu bölgədə, bu regionda

161

it yiyəsini tanımır. Sabah nə olacaq, heç kimin heç nəyə gümanı da

yoxdur. Həmin ruhu əlindən aldılar. O ruh idi Şərqin içində işıq kimi

yanıb ona gələcəyi nişan verən. O ruhu öldürdülər. Şərqilik ruhunu

öldürdüklərinə görə bütün dünya çalxalanır. Şərqin gələcəyi

dirilməlidir. Bizim üçün “gələcək” təkcə nəzəri sözdən ibarət deyil.

Biz bilirik onun arxasında nələr durur. Ancaq həm də fikir, söz, ideya

hər şeydir. Ordan başlayır. Nə vaxt olacaq, biz deyə bilmirik. Ancaq

Şərq Asif Atanın Mütləqə İnamıyla yenidən öz Şərqiliyini bərpa

edəcək. Ya bərpa edəcək, ya da Şərq yoxdur. Amma biz dünyanın

yox olacağını qəbul eləmirik, ona görə yox ki, özümüzə təsəlli

veririk. Çünki məğz, mahiyyət budur. Məna yoxolmanın əleyhinədir.

Bununla sözümü bitrirəm. Mən sizin ürəyinizə Atanın ideya, fikir

günəşini arzulayıram. Mən Atanın Şərqiliklə bağlı böyük arzularını

ifadə elədim qısa, sizi belə bir ləyaqətin, ümidin işığına boylanmağa

çağırdım. Siz buna boylanın və boylandırın. Bunu demək lazımdır.

Deməkdən usanmamaq lazımdır.

Əgər xalqını sevirsənsə, vətənini sevirsənsə, əgər ailəni sevirsən-

sə, anaları sevirsənsə, bunu vermək lazımdır. Xilas eləmək lazımdır.

Öz övladını xilas eləməyin də yolu budur. Çünki sənin balan evindən

çıxdı, uçuruma düşür. Balanı xilas eləməyin yolu budur. Zəmin

yaradırsan yaşamaq üçün, xalq olmaq üçün. Belə bir zəmin üstə biz

daim davamlı mübarizə aparırıq. Azalmırıq, artırıq. İçimiz böyüyür,

əməlimiz çoxalır. Səsimiz-sorağımız genişlənir. Kim hara qədər nə

götürə bilir götürür. Götürməyənə də biz deyəcəyik. Eşitməyəni də

biz çağıracağıq. Çünki biz ayrı yol tanımırıq, ayrı yolu doğru

saymırıq. Yükümüzdən Böyük Fərəhimiz yoxdur! Atamız Var olsun!

Nurtəkin Atalı Ataya səcdə ilə sözünə başladı: Bayramımız qutlu

olsun. “Şərq – dünən, bugün, sabah” qonusunda düşündüklərimi

oxuyacam.

Dünənki Şərq – ehtizazlı, vəcdli, yaradıcı, ruhaniyyatçı. Şərq ruhu

deyilən bir şey var. Kim Şərq deyəndə ağlına nə gəlirsə, o başqa.

Ancaq əsil Şərq ruhu Şərqin peyğəmbərliyində, musiqisində, bədiiy-

yatında, ədəbiyyatında, insanların bir-birinə ülvi, müqəddəs

münasibətlərində ifadə olunub ki, o münasibətə indi dünyanın ehti-

yacı var. İnsan nəyə heyrət edirsə, odur. İnsan nəyə aşiq olursa odur.

162

Rumilərin, Nəsimilərin, Füzulilərin, sufilərin, Qandilərin, Babəklərin

aşiqliyində ifadə olunub Şərq ruhu. İndi adamlar bir-birlərində səhv

görəndə sevinirlər, bir-birlərinin çatışmayan cəhətlərini görəndə

gözdən salırlar. Rumi, Nəsimi, sufilər, Füzulilər isə heyrətini ifadə

etməyə söz tapmırdılar. Ülviyyət, müqəddəslik, sevgisində göyə

qədər ucalmaq vardı o münasibətlərdə. Nə qədər açsan da açılır, nə

qədər desən də az olur, nə qədər ifadə etsən də tam olmur.

Şərq deyəndə islamı başa düşürlər. İslam Şərqdə yaransa da, Şərq

ruhunu ifadə etmədi. Çünki insana uca münasibətiylə ölçülür Şərq

ruhu. İslamda isə insanı bəndəçiliklə öz gözündə alçaltmaq var. Öz

qismətiylə barışdırmaq var. Dünyanın keçiciliyinə inanan müqəd-

dəsliyin nə olduğunu bilmir. Dünyanın keçiciliyinə inanan insanda

uca, ülvi cəhətlər görmək, vətənə aşiq olmaq, millətinin sabahında öz

ömrünü görmək sorumluluğuna və fərəhinə yetmir. Yalnız aşiqlər

fədakarlığa yüksəlir. Yalnız aşiqlər ideallar uğrunda, insanilik

uğrunda özündənkeçməyə yüksəlir. Dünyanın faniliyinə inanan isə

bunlardan məhrumdur. Deyə bilərsiniz ki, dindarlar da özlərini

ideyaları uğrunda ölümə verirlər. O əməldən ki, insanlara, insaniliyə,

bəşərə işıq, fərəh, gərəklilik gəlmir, o əməl heçdir. İnsaniliyə qarşı

olan əməl şərdir.

Biz türk kimi doğulmuşuq, Şərqli kimi doğulmuşuq. Türk bir

millət olaraq Şərq ruhunu ifadə edir – birsifətliliyində, döyüşkən-

liyində, inanclılığında. Ata deyir ki, “türklük – Göylükdür. Türk irqi

hardasa Göy irqidir. Sazlıq – Tanrıçılıqdır, Göylə Yerin birliyidir”.

Bunlarla türk ruhu özünü ifadə edib Şərqiliyə doğma. Türk ailəsi,

türk qadını da xüsusi olub. İndi Şərq qadını deyəndə başı çadralı

qadın nəzərdə tutulur, türk qadını görünmür, bilinmir. İndi Şərq

deyəndə çalmalı, əbalı kişilər ağla gəlir. Türk kişisi görünmür,

bilinmir.

Bugünkü Şərq fəlakətlər içindədir. Şərqin qüsuru o oldu ki,

Qərblə müqayisə ediləndə özünü kiçik gördü. Qərbin texniki inkişafı

qarşısında özünü balaca bildi. Ruhunu qoruya bilmədi, ruhu geridə

qalmışlıq kimi göründü özünə. Ona görə də yiyəsi olmadı

dəyərlərinin. Rumilərin münasibətinə qara yaxırlar. Elə deyirlər ki,

kiçilsin öz gözündə Şərq, öyünməyə yeri olmasın. Keçmişinin

163

gələcəyə yolu bağlansın. Çünki yalnız böyük, ali, uca münasibət

keçmişdən gələcəyə yol salır. O yolu pozmaq, körpüləri uçurtmaq

amaclıdır ləkə yaxmalar.

Nə qədər bu ülvi münasibətləri desək azdır. Çünki münasibətlə

öyünmək azdır, o münasibəti davam etmək lazımdır. Hər şeyi dəyər-

ləndirə bilməməyimizdəndir ki, elə bu günün özündə də heç Atadan

bir kəlmə oxumamış, Evladın ömrünü, yolunu bilməmiş “Şəxsiyyətə

pərəstiş” adı qoyurlar Ata-Evlad münasibətinə. Çünki özümüzdə

olana xor baxmaq öyrədilib. Özünü dəyərləndirib sevmək, qorumaq

öyrədilmir.

Şərqin özü də özünə yağıdır, dünya da. Dünyanın yağılığından

Şərq dağılmaz, özünün özünə yağılığından məhv olar.

İndi Şərq deyəndə geri qalmış mədəniyyət, geri qalmış iqtisadiy-

yat, siyasət başa düşülür. İnkişaf səviyyəsi Qərblə ölçülür. İndi dünya

Qərbdən ibarətdir. Qərbin dünyaya sırıdığı kriteriyalardan, mədəniy-

yətdən, siyasətdən. Qərbçilikdən başqa yol bilinmir, tanınmır,

gedilmir. Ya Qərb mədəniyyətinə uyğunlaşmalısan, ya da dünyadan

geridəsən. Ya Qərb siyasətiylə hərəkət etməlisən, ya da sabahın

“təhlükədədir”. Ya Qərb iqtisadiyyatıyla inkişaf eləməlisən, yoxsa

aclıq qapıdadır. İqtisadiyyat nədir – az vaxtda, az məsrəflə çox

qazanc əldə etmək. Burada mənəvi çöküş qulağa girmir.

Bunun nəticəsidir ki, xəstəliklər artır, bəşərin gələcəyi təhlükə

altına düşür. Təbiətin durumu göz qabağındadır. Adam təbiətə yağı

kəsilib. Təbiət də ekoloji problemlərlə cavabını verir Adamlığın.

Qərb siyasəti güclü dövlətlərin rəiyyət ölkələr üzərində həyata

keçirdikləri zorun, gücün tətbiqidir, onları öz istədiyi kimi idarə

etməkdir. Qərb istədiyi vaxt inqilablar edir, istədiyini mənimsəyir.

Elə Qərbin siyasətinin sonucudur ki, Şərq ölkələrində dinin, dini

təriqətlərin insanlar üzərində amansızlıqları xof yaradır. Dünyada

sanki yarış gedir. Hər kəs öz adıyla qorxutmaq istəyir. İnsan haqqı

deyə-deyə, insan haqqını “müdafiə” edə-edə insansızlaşıb dünya.

Ocaq öz ideyaları ilə elə Şərq ruhunu ifadə edir. Ocaqçılıq elə

Şərqçilikdir deyir Ata. Ocaq ideyaları ilə bəşərin sabahını –

İnsaniliyin var olduğu sabahı yaratmaq olar. Adam özüylə döyüşmə-

lidir ki, İnsan olsun. Adam özüylə döyüşməlidir ki, İnsanlıq fərəhinə

164

çatsın. İçindəki azğınlıqdan, quldurluqdan, həsəddən, şəhvətdən,

ağalıqdan, köləlikdən arınmayınca dünya düzəlməyəcək. İnsandan

başlanır hər şey. Ata deyir yeni cəmiyyət yaranmalıdır. Ağalıq

Atalıqla əvəz olunmalıdır. Dövlətin başına gələn xalqın sabahını

düşünən insan olmalıdır. Nə kapitalizmi, nə sosializmi qəbul edir

Ata. Zəhmətkeş mülkiyyətə sahib olmalıdır. Dövlət xalqı qoru-

malıdır. İnsani, milli və bəşəri ideyalarla yüklənməlidir siyasət də,

iqtisadiyyat da, mədəniyyət də. Müstəqil iqtisadiyyat, müstəqil

siyasət, müstəqil mədəniyyət. Bu ideyalarla Özümlü Şərq yaranacaq.

Şərq özümlüyünü qorumalı, məhz Şərq ruhunu ifadə edən dəyərlərini

yaşatmalıdır. Şərq özümlüyünü qoruyarsa, yaşadarsa, bu Qərbin də

xeyrinədir. Ata deyir ki, “biz Qərbin əleyhinə deyilik, Qərbçiliyin

əleyhinəyik. Qərbçilik – Şərqin özgələşməsidir. Qərbçilik – Qərbin

özünün də özgələşməsidir”. Ona görə də İnsanilik, özümlük, millilik,

bəşərilik ideyası – Ocağın ideyaları dünyanın xilas yoludur.

Soylu Atalı: Qərbçilik sənayeyə münasibətdir, Şərqçilik insana

münasibətdir. Baxın, bu gün o görünməyə bilər. Ancaq doğrudan da

Şərqçiliyin insana münasibətini – dünyada iki tərəf yaranıb da, o

tərəflərin böyüklüyü və ya kiçikliyi məsələsi ortadan qalxarsa, o

təbəqə aradan qalxarsa və o böyük güc zəif tərəfə müdaxilə etməzsə,

onu sıxışdırmazsa, mən sizi əmin edirəm ki, Şərqdə insana ali müna-

sibət bərpa olunar. O imkan var, o hal var. Zəif adamı döyürsən, o

nəyləsə cavab vermək istəyir. Şərq o zəif tərəfin yerindədir. O,

çaxnaşmalarıyla, nəyiyləsə ortaya çıxmağa çalışır. O zəiflərin ortaya

çıxmasından da başqa cür istifadə edirlər. Zəiflərin çabalarıdır ki,

İŞİD deyilən bir şeyi Qərb özü yaradıb ortaya çıxarır. Həmin

məsələlərdir hər biri. Bir tərəfdən Şərq dövlətlərinin başında duran

adamlar xalqın imkanlarını mənimsəyir, bir tərəfdən də xalqın ümid

bəslədiyi sərvəti daşıyırlar qırağa. Bunu da həmişə müqayisə

aparırlar. Mən həmişə deyirəm, bizi Avropanın inkişaf etmiş ölkə-

ləriylə müqayisə aparırlar. Orda əhalinin yaşam tərzi əladır deyirlər.

Əslində əhalinin yaşam tərzi heç də deyildiyi kimi deyil. Üstünlük

var. Onu yaradan nədir? Bizim ölkəmizdə başda duranlar xalqın

payını, haqqını mənimsəyirlər. Ordakılar isə xalqın imkanlarını

mənimsəsələr də, bizdən daşıdıqları ilə xalq üçün müəyyən balans

165

yaradırlar. Üstünlük odur əslində. Sənin nemətin, sərvətin o

qüvvələrin üzünə bağlı olsun, görün Avropada inqilablar tüğyan

eləyir, eləmir. Deyirlər Avropada qanun işləyir. Qanun nə deməkdir?

Kim qanun yazır, – kapitalist, pulçu. Qanun nə vaxt sadə insanların

mənafeyinə qulluq göstərir? Sadə insanlarla hakim təbəqənin qanun

qarşısında məsuliyyəti nə vaxt bərabər olub? Pullu ilə pulsuz,

hakimlə məhkum, vəzifəli ilə vəzifəsiz – nə vaxt bunlar qanun

qarşısında bərabər olublar? Tarixdə belə şeyə rast gəlinməyib. Ona

görə Asif Ata israrla vurğu edir “İnsanlaşın – İnsanlaşdırın. Bəşərin

nicatı insanlaşmaqdadır!”. Bu ideya yürüməlidir. Başqa ideyalar

yürüməli deyil.

Asif Ozan: Hesab edirəm ki, burda əyləşənlər hamısı mənim

könül və mənəviyyat dostlarımdır. Çoxdan qənaətə gəldiyim bir fikri

deyim: kim Asif Atanın qoyduğu yolu sevirsə, deməli, məni də sevir.

Kim Asif Atanınn qoyduğu yolun və təlimin davamçısıdırsa, demək,

mən də onları sevirəm. Bu ideyanın daşıyıcısı həm də mənim könül

dostumdur, könül sirdaşımdır. Mən Asif Atanın yolunu araşdıranda

və bu yolun dəyərini verəndə burda oturanların heç biriylə tanış

deyildim. Bu gün Azərbaycanda, ideyasızlığın hökm sürdüyü bir

166

dövrdə, sovetlər dönəmində heç olmasa ideya adına bir reallıq var

idi, ideologiya var idi. Ancaq bu gün ideyasız bir mühitdə gerçəkdən

də xalqın sabahını düşünən bir təlimin arxasında dayanıb bu yükü

daşıdığınıza görə hər bir Ocaqçıya mən təşəkkür edirəm. Çox ağır bir

yükün altına girmisiniz. Bu prinsipləri doğruldursunuz. Bir reallıq

var ki, Azərbaycan xalqına sırf özünün mənəviyyatından, onun tarixi

ruhundan doğan bir təlim, bir dəyərlər sistemi lazımdır. Asif Atanın

yaratdığı təlim Azərbaycan xalqının, bütövlükdə Türk Dünyasının

ruhundan doğan bir dəyərlər sistemidir. Biz bilirik ki, istər xris-

tianlıq, istər iudaizm, istərsə də onlardan əvvəlki dünyagörüşlərdə

cəmiyyətə yeni normativlər gətirmək, yeni dəyərlər sistemi vermək

uğrunda mübarizə tarixidir. Biz səmavi dinlər deyilən dinlərin

tarixinə nəzər salsaq, görərik ki, Şərqdə, doğrudan da, istər Hindis-

tanda, istər Misirdə mifologiya formasında yaranan bir sıra ierarxik

təlimlər əslində cəmiyyətin sosiallaşmasına xidmət edən dəyərlər

sistemi təqdim edən dini bir ideologiya idi. Brahmanizm, ondan

əvvəlki krişnaizm, Misirdə yaranan mifologiya, diqqətlə nəzər

salanda görürsən ki, sonradan iudaizmə, xristianlığa, islama gəlmiş

dəyərlər sisteminin kökündə, təməlində dayanan həmin dəyərlər

sistemidir. Hətta bir haşiyə çıxım. Bir dəfə Şərqşünaslıq institu-

tundan, tanınmış bir professorumuza dedim ki, mən sizə mətn oxuya-

cam, siz müəyyən edin, bu mətn hardandır. Mən götürdüm qədim

Misir mifologiyasından bir didaktik material oxudum. O da dedi ki,

burda çətin nə var ki, bu, Qurandandır. Bir neçə mətn yenə oxudum,

dedi ki, Qurandandır bu mətnlər. Kitabı onun qabağına qoydum,

gördü ki, qədim Misir mifologiyasıdır. Qədim hind, misir mifolo-

giyası elə bir didaktik materiallar toplusudur ki, orda cəmiyyətin

sosiallaşması, cəmiyyətdə yeni münasibətlər qurmaq üçün yeni bir

dünyagörüşü dayanır onun kökündə. Sonradan qədim dünyagörüşü

iudaizmə, xristianlığa, Qurana gəlib çatmış hekayətlər formasında

topludur. Ona görə də Qərbdə iudaizmi, xristianlığı, islamı İbrahimi

dinlər adlandırırlar. Təkallahlıq İbrahimdən gəldiyinə görə İbrahimi

dinlər adlandırırlar. Nəyə görə bu girişi verdim. Çünki Şərq həmişə

yeni dəyərlər sistemi və ya yeni dəyərlər yaradıcısı olub. Ancaq

bizim bəlamız ondan ibarət olub ki, biz yaratmışıq, bunun əsasında

167

qurulmamışıq. Qərbin yeni texnologiya istehsalı səviyyəsində bizim

də yeni mənəviyyat quruculuğumuz olubdur tarixdə. Ancaq bu

qurduğumuz dəyərləri Qərb bizdən daşıyıb, mənimsəyib, özümləş-

diribdir, bizsə onları atmışıq. Bunun kökündə o dayanır.

Qısaca haşiyə çıxım. Bir gender bərabərliyi adlanan modeli bu

gün Azərbaycana gətirib çıxarıblar. Onu qanunvericilik səviyyəsində

bu gün-sabah bizə qəbul elətdirəcəklər. Burdan o məna çıxır ki,

Azərbaycan xalqı tarixən ailə nə olduğunu bilməyib, kişi və qadın

münasibətlərini qura bilməyib, bu gün Qərb bu dəyərləri bizə öyrə-

dir. Belə bir biabırçılıq, rüsvayçılıq ola bilməz ki, tarixən ağsaqqal-

lılıq institutuyla öyünən və bu gün Qərbin qabağına qoyub öyrəndiyi

modeli dünyaya biz verdiyimiz halda, – ağsaqqallıq modelini,

institutunu, bu gün Qərb bizə yeni bir ailə modelini təqdim edir. O

model ki, özünüz bilirsiniz, bu gün Qərbdə ailə, qadın-kişi müna-

sibətləri hansı səviyyədədir. Qərbdə kişi və qadının bioloji fərqi

aradan qalxıb, yoxdur. Belə bir modeli bu gün Azərbaycana sırımaq

əzmindədir Qərb. Ona görə də Asif Atanın 20-ci yüzilin ikinci

yarısında Azərbaycan reallığına, Azərbaycan ictimaiyyətinə gətirmək

istədiyi və gətirdiyi dəyərlər sistemi bu gün ciddi şəkildə qorunmalı,

sevilməli və təbliğ olunmalıdır. Sizin bölgələrə səfər eləməyiniz,

bölgələrdə azından 10-20 adama söhbətdən sonra bir adamın belə, bu

söhbət qulağında qalması, onun şüuruna yeriməsi uğurdur. Mən

hesab edirəm ki, bizim milli mənəviyyatımızın, milli kimliyimizin,

milli şüurumuzun xilası yolunda Ocaqçıların atdığı bu addımlar çox

böyük alqışa layiqdir. Mən həmişə əminliklə deyirəm ki, Azərbaycan

xalqının bugünkü, məhz mənim yaşadığım dövrün tarixində qalacaq

ən önəmli hadisə Ocaqçılıq hərəkatıdır. Ona görə ki, Ocaqçılıq

hərəkatı bizi özümüzə, türkçülüyümüzə qaytarır, Şərqçiliyimizə

qaytarır. Bunun arxasında durmaq, bu yükü daşımaq böyük şərtdir.

Bu yolda sizə uğurlar arzulayıram.

Qısaca olaraq bir-iki məqama toxunmaq istəyirəm. Bayaq Şərq

haqqında, hərəm institutu haqqında danışıldı. Əslində türkün istər

Dədə Qorqudunu, istərsə də Dədə Qorquddan əvvəlki bütün dastan-

ları götürüb birbəbir təhlil eləsək görərik ki, türkün heç bir nağılında,

dastanında hərəmxana institutu yoxdur. Götürün Azərbaycan

168

dastanlarını, hətta məhəbbət dastanlarını, islamın qəbulundan sonra

yaranan məhəbbət dastanlarını, islamaqədərki dastanları, Koroğlu

dastanını. Siz fikir verin, xalqın şüuruna hərəmxana institutu yenə də

girmədi. Türkiyənin, Səfəvi dövlətinin, yaxud Şərq ölkələrinin saray-

larında sultanlar hərəmxana institutu yaradırdısa, bu, türkün düşün-

cəsindən gələn bir institut deyildi. Bu, sırf ərəbin düşüncəsindən

gələn bir institut idi. O institut ki, ərəb qadını nə hesab edir, biz bu

gün də bilirik.

Mənim türk qadınımı at belindən salıb ona çadra geyindirən bir

şüurdan, təbii ki, imtina eləməliyəm. Hesab edirəm ki, Ocaqçılıq bu

yolda ciddi işlər görən, bizi həmin şüura, həmin düşüncəyə səsləyən

bir təlimdir, bir dünyagörüşüdür. Mənə doğma bir dünyagörüşdür,

içimdə yaşatdığım bir dünyagörüşdür. Daşıdığınız yük ağırdır, ancaq

bunu fərəhlə daşıyırsınız. Doğrudan da, yükünüzdən böyük fərəhiniz

yoxdur.

Soylu Atalı: Bir məqam mənim diqqətimi cəlb elədi. Uğurlu

deyimdir ki, Asif Atanı sevən elə məni sevir. Asif Ataya münasibət

mənə münasibətdir. Bu, nə deməkdir? Yəni Asif Ataya münasibət bir

alim kimi, bir ziyalı kimi münasibət deyil, bu, insana münasibətdir.

Yəni ona görə ona münasibət mənə münasibətdir.

İnamlı Atalı Ataya səcdə ilə sözünə başladı: Bu gün “Şərqilik”

Bayramını qeyd edirik. Gerçəkdən baxanda, Soylu bəyin vurğuladığı

kimi, Şərq yoxdur. Şərq var, Şərqçilik yoxdur. Görünən Avropanın

kiçik bir modeli var. Hər şey küçələşib. Zərdüşt də, Babəkimiz də,

Nəsimimiz də itib, yalnız xatirələr qalıb onlardan.

Şərq– ruhani dəyərlərin ifadəsi və müəyyən mənada insanların bu

dəyər əsasında yaşadığı bir məkan olub. Vətən qutsallığı, sevgisi

Şərqdə mövcud olub. Böyük-kiçik yeri, övlad-valideyn münasibəti,

kişi-qadın ləyaqəti üstün tutulub, yeri göstərilib Şərqdə. Hər şey

ruhani qiymətlə ölçülüb – insanilik əzəl olub. Bəşər mədəniyyətinin

zənginləşməsində məhz Şərqi dəyərlər daha çox üstünlük təşkil edir.

O fəlsəfə ki, insana dayanmır, onun gücünə, qüdrətinə inanmır, o

fəlsəfə ruhaniyə yox, maddiyə dayanır. Ona görə də insanın

əbədiliyinə, əzəliliyinə, sonsuzluğuna bağlı yön yarada bilməyib.

169

Hardasa Qərb fəlsəfəsi dini zəmin üzərində bərqərar olub, dindən

bəhrələniblər Qərb fəlsəfəçiləri. Şərq fəlsəfəçiləri isə əsasən idraka,

fəhmə, ruhaniliyə əsaslanıb.

Ruhun gözüylə baxanda Şərqin nə qədər möhtəşəmliyi üzə çıxar.

Ataya qədər biz Zərdüştün sadəcə peyğəmbər olduğunu bilmişik.

Onun ideyaları tam olaraq bizə çatdırılmayıb. Əslində Zərdüştçülük

– insan peyğəmbəridir, insanın daxilən təmizlənməsidir. İşığın

zülmət üzərində qələbəsinə inamdır.

İşıqçılıq hadisəsi – Babəkliyimiz adında Peyğəmbərliklə qəhrə-

manlığın vəhdəti hadisəsidir. Şərq bəşərə hürufiliyi verib. O

hürufiliyi ki, insanın Allah səviyyəsinə ucalması hadisəsidir. Bunlar

Ata fəlsəfəsinin gücü sayəsində görünür – göstərilir topluma.

Ümumşərq hadisəsi olan Sufiçilik – İnsanın Allaha qovuşmaq

istəyidir.

Füzuliliyimiz var, Muğamlığımız var – hamısı Şərqi dəyərlərdir.

Şərqin – Şərqilik mahiyyətini bayram edirik. Biz bugünkü Şərqə

mənanın gözüylə baxırıq və deyirik ki, Şərq göründüyündən artıqdır,

yüksəkdir. Onun Qərbi təqlid etməsinə haqqı yoxdur. Bəşəriyyətə

peyğəmbərlər bəxş etmiş Şərq bu gün peyğəmbər sözünü eşitmir,

170

hərcayi söz eşidir. Hədəfimiz Şərqi qədimliyinə qaytarmaq, onun

özünəməxsusluğunu yenidən bərpa etməkdir. Bu, Asif Atanın

Mütləqə İnam adlı həyat sistemi ilə oluşacaq. Bu indiyə qədər

yaradılmış təlimlərin təkrarı deyil, onlardan daha mükəmməl ruhani

bir sistemdir. Bu sistemi həyat tərzimizə çevirməklə həqiqi azadlı-

ğımıza çata biərik. Bu həm də Şərqiliyin dünyalaşması deməkdir.

Atamız Var olsun!

Soylu Atalı: Bir məqama toxunum. İnamlı bəy yəqin ki, bir araya

gəlmək mənasında vurğu edir ki, elə əsil türklər Ocaqdadır. Bir

əqidəyə gəlmək baxımından deyir. Türk ruhlu insanlarımız var,

sadəcə olaraq onlar bir arada deyillər.

Bir məqama da toxunum. Onun narahatlığını qəbul edirəm.

Ancaq Saz muğamın bir qolu deyil. Saz müstəqil hadisədir, özü də

muğamdan qədimdir. Saz türk ruhudur. Nə muğam, nə saz bir-birinin

üstünə kölgə sala bilməz. Qoşa qanad demək olar onlara. Saz böyük

hadisədir.

İnamlı bəyin çıxışında Şərq iki mənada təhlil edilir. Bir var Şərq

ruhu, Şərqilik, bizim içdən gördüyümüz, bir də var Şərqin bugünkü

iflası. Bu iki məqam vurğulanır, onlar ziddiyətli görünə bilər. Sadəcə

olaraq, Şərq bu idi, bu olub. Yaxud bu olmalıdır. Bu çıxışı belə

təsnifatlandırardım. Birtərəfli yanaşmaq olmur. Nə Şərqi vurmaq

olmaz ki, bu heçdir, nə də birtərəfli qaldırmaq olmaz ki, o hər şeydir.

Nə heç nə deyil, nə hər şey deyil. Dünən də həmin problemləri Şərq

yaşayıbdır. Dünən də həmin məqamlar olub. İstər dini təlimlərdə,

istərsə də fəlsəfədə, ədəbiyyatda özünü göstərib. Asif Ata İnam

yaratdı, ona görə yaratdı ki, Onu çağına qədər yaranmış dünya-

görüşlər təmin etmədi. Öz ölçüsü var – Mütləqilik ölçüsü – ya hər

şey, ya heç nə. Bu prinsiplə yanaşmasa, onda dünya düzəlmir. İnsan

İdeala can atmasa, özünü İdealla müqayisə etməsə, özünü dünənlə,

qonşusu ilə müqayisə eləsə əmələ gəlmir. Ata həmişə vurğu edir ki,

insan özünü Mütləqlə müqayisə eləməlidir. İntibah məsələsi odur ki,

insan barışmamalıdır olduğu səviyyə ilə.

Buddanın imtinaçılıq fəlsəfəsi var. Bu fəlsəfə adi məsələ deyil.

Niyə Şərqi vururlar, qəbul eləmirlər? Biz Batı dünyasının düşməni

deyilik, ancaq konkret olaraq Batı dünyasının siyasi mövqeyi var. Bu

171

mövqe də odur ki, dünya mərkəzləşməlidir, bu mərkəzin də sahibi,

ağası Batı olmalıdır. Bütün prinsiplər də onun üzərində qurulub.

Bütün addımlar onun əsasında atılır. Bütün planlar da o istəyi həyata

keçirmək yönündə cızılır. Məsələ burasındadır ki, Buddanın imtina-

çılıq fəlsəfəsini bəşəriyyətə təqdim edərsən, onda indiki sənaye

yürüşü dayanır. İndiki səviyyədə insanı qamarlayan gedişlər dayanır.

Düşünməlisən. Düşünməlisən ki, təbəqələr aradan qalxmalıdır. Bu

qədər ierarxiya yarana bilməz. Bu qədər soyğunçuluq, talançılıq

yarana bilməz. Bəşəriyyət bir tərəfdə acından qırılır, bir tərəfdə isə

eyş-işrət... Bir yazı üzərində işləyirəm – “Tərəqqi və antitərəqqi”

adında. Hüqonun əsərində yepiskopun diliylə deyilir ki, “Fransada

neçə milyon nə qədər 3 deşikli odalar, yəni 2 pəncərəsi, 1 qapısı

olanlar, filan qədər 2 deşikli olanlar, yəni 1 pəncərəsi, 1 qapısı

olanlar. 1 deşikli filan sayda, 1 qapısı olanlar. Bu ona görə var ki,

qapı-pəncərə vergisi mövcuddur. Bunu nəzərə alın ki, bu gün böyük

aclığın, isitmə xəstəliklərinin, fəlakətlərin hamısının səbəbi odur.

Mən qanun əleyhinə deyiləm. Ancaq Allah insana hava verir udsun.

Qanun isə o havanı insana satır”. Çox ciddi məsələdir. Bəşəri

məsələdir. Fransadan götürdüyü bir məsələni necə qoyur? Söhbəti o

məsələnin həllinə doğru aparır. Bu, mənim yazım üçün bir zəmindir.

Dediyim nədir – həmin Buddanın imtinaçılıq məsələsinin doğması-

dır, ədəbiyyat vasitəsilə onu vurğu edir. Yaxud da Zərdüştün dünya-

çılıq ideyası var. Zərdüşt dünyanın gözəlləşməsi, aliləşməsi üçün

ideya irəli sürürdü və deyirdi ki, dünyanın ahəngi insanın xeyirə

qovuşmasından keçir. Xeyirin şər üzərində – Hürmüzdün Əhrimən

üzərində qələbəsindən keçir. Bu, ciddi ideyadır. Bu ideya bu gün də

aktualdır. Yaxud da götürək İsanın insan sevgisi. İsanın başına min

oyun açırdılar, ancaq o, insan sevgisindən geri durmurdu. Yaxud

Məhəmmədin Allaha vurulması. Ərəblərin içində, bütpərəstlikdə

birdən-birə bu, Allaha vuruldu. Ərəblərin içərisində “Allah birdir”

deyə başladı haray çəkməyə. Bunların hamısı Batı dünyası tərəfindən

vuruldu. Qorunmadı, əksinə, gözdən salındı. Ona görə ki, bu gün

dünyanı ağzına alan kapitalizm sənayeçiliyinə “dur” demək lazım

idi. Pulçuluğa “dur” demək lazım idi. Onda Rokfeller gedir zibil

yeşiyinə... Şərqiliyi bu cür vurdular. Düzdür, Şərqi dəyərlər Şərqiliyi

172

bu cür əhatə eləməmişdi. Ancaq Şərqin mayasından çıxıb o. Ona biz

üz tutsaq, ona tapınsaq, dünya ayrı cür olar. Demirəm ki, məmə

deyəndən pəpə yeyənə hamı elə “qurdla quzu yanaşı otlayacaq”

prinsipi ilə yaşayacaq, yox. Ancaq hər halda, dünya indiki olma-

yacaq. Asif Ata o dəyərləri qiymətləndirir. Deyir ki, filan dəyərlərin

hər biri özü bir cəhətdir. Asif Ata bu cəhətləri birləşdirir və

bütövləşdirir. Deyir ki, hər şeydə olan nisbi prinsiplər məhz Mütləqə

İnamda aradan qalxır. Həyatımıza nisbilərlə gəlmir, mayasında nəyi

varsa onunla gəlir. Yenidən gəlir, yenidən bərpa olunur. Şərqilik

məsələsinə bu cür qolobal yanaşma, geniş yanaşma əzmindəyik.

Həm bu cür böyük prinsiplər, böyük şəxsiyyətlər, çağırışlar, həm də

bu tərəfdən böyük fəlakətlər. Bu gün hər kəsə bəllidir, mövzuları

sadalamaq istəmirəm. İŞİD deyilən bir qara qüvvə adam öldürməni

çox asan həyata keçirir. Niyə bunu asan eləyə bilir, axı bu insandır.

O nəyi itirib? Bir var insanın əvvəlcədən müəyyən bir tərbiyəsi

olsun, müəyyən yaşa gələndən sonra dəyərlər onun gözündən düşsün,

onun üçün müsbət bir dəyər qalmasın, onda beləsindən tərbiyəsiz

adam həyatda olmayacaq. Çünki onun üçün dəyər yoxdur artıq. O,

hətta qatil ola bilir. Şərq xalqlarını qatilliyə sürümə var. Ərəbin

ruhsuzluğuna haqq vermirəm, ancaq ruhsuzu ruhlu edərlər, qatil yox.

Bizim problemlərimiz çoxdur. Ona görə də çıxış edəndə ən çox

millətçilik zəminində söhbət gedir. Qıraqdan dinləyənlər bəzən mənə

sual verirlər ki, deyəsən Asif Atanın Ocağında millətçilik əsasdır.

Mən deyirəm ki, Asif Ata təkcə millətçi deyil, o, milli olduğu qədər

bəşərçidir.

İndi də Şərqilikdən söhbət gedəndə yenə millilikdən söhbət gedir.

O da yenə türk ruhunun ciddi zədə götürməsinə görə insanlarımızı

düşündürən məsələdir.

Şərq ruhu türk ruhunda necə görünür, Asif Ata bunu “Ocaq

məramı” yazısında verib. Onu sonda oxuyacam...”.

Müslüm bəy tədbirə dəvət üçün təşəkkür etdi. Vurğuladı ki, Asif

Atanı böyük təfəkkür sahibi kimi, fiolosof kimi qəbul edir və

kitablarını oxuyur, özü üşün analiz etməyə çalışır.

173

Kamil bəy tədbirə dəvət üşün təşəkkür etdi, fərqli baxışlardan

doğan suallarının yarandığını dedi. Ocaq Yükümlüsü bayramın

mərasim hissəsindən sonra onun suallarını cavablandıracağını

söylədi.

Qonaqlar Taleh bəy, Nizami bəy tədbirin gedişatından məmnun

qaldıqlarını söylədilər.

Ocaq Yükümlüsü Asif Atanın “Ocaq məramı” yazısını oxudu.

Bayram hədiyyəsi olaraq yeni çapdan çıxmış “Türkdən başlayan

Yeni Bəşər İnamı” kitabı və Asif Atanın “İçdən Yaranma” kitabı

iştirakçılara təqdim edildi.

Bayram qurallarının sonda icrası ilə bayramın mərasim hissəsi

başa çatdı. Bundan sonra çay süfrəsi ətrafında doğmalaşma söhbəti

getdi.

Atamız Var olsun!

Ata Ayı, 36-cı il. Atakənd.

(sentyabr, 2014. Bakı.)

174




Qutsal “Ata Günü” Mərasiminin Gedişatı

Yer: İnam Evi;

Gün: 25 Ata Ayı, Mərhəm Günü;

Başlanır: saat 14:00

Tədbir keçiriləcək oda Ocaq Ruhuna uyğun hazırlanır. Təşkilatca

sorumlu Üstün və Göylüdür.


səsləndirilir.Hamı: “Atam – Mütləqim! İçimə işıq kimi doldun –

Dünyanı tanıdım!” – deyir.

“Təbiətdəki Mütləqlə Gündüz Təması”nı – Günev,

“Ataya Günorta Ricası”nı – Göylü,

“Ruh üstə” içsəsini – Üstün deyir.

Ocaq Yükümlüsü Soylu Atalının Mərasimə sözü dinlənilir.

Mərasim qonuları: 1. Atanın ömrü – şəxsiyyəti, milliliyi,

bəşəriliyi haqqında söz deyilir. 2. Ata – Evlad vəhdəti xalq yaratma

yoludur.


Evladlıq Nişanələri Yol sözü ilə Ocaq Yükümlüsü tərəfindən

Ocaqçılara verilir.

“Ata Ruhunu ürəyimizdə aparırıq!”, “Atamız Var olsun!” səcdəsiylə

mərasim başa çatır.

175

Carlar:

1. Atam – Mütləqim! İçimə İşıq kimi doldun – Dünyanı

tanıdım!

2. Mütləqə İnam – ömrümüzə düşən gələcəkli səadət işığı!

Gedişatı yazdı: Göylü Atalı

19 Ata Ayı, 36- il. Atakənd.

Qəbul olunur.

Soylu Atalı


20 Ata Ayı, 36-cı il. Saray-Soylu.

176

Müqəddəs “Ata Günü” Mərasimində

deyilmiş fikirlər

Ocaq Günsırası ilə 25 Ata Ayı, 36-cı ildə Asif Atanın Mütləqə

İnam Ocağı Müqəddəs “Ata Günü” Mərasimini həyata keçirdi. Öncə

Ata “Haraylar”ı səsləndirildi. Hamı: “Atam – Mütləqim! İçimə İşıq

kimi doldun, Dünyanı tanıdım!”dedi. Mərasim qurallarını yerinə

yetirdikdən sonra Ocaq Yükümlüsü Ataya səcdə ilə sözünə başladı:

“Müqəddəs Günümüzə başlayırıq. Bu gün 36-cı ilin Ata Ayı, 36-cı

olmasa da, bizim üçün 36-cıdır. Baxmayaraq ki, “Ata Günü”

mərasimi birinci ildən başlamır. Elə Ocaq başlayandan bu bizim

üçün 36-cı “Ata Günü” mərasimidir.

Ocağımızın 36-cı ilin Ata Ayına qədər olan son əməllərini Ata

hüzuruna, yəni mərasimimizə təqdim eləyirəm:

Nurtəkinin Ocaq qarşısında əsaslı qulluğu var. Mən, açığı, düşün-

mürdüm ki, Nurtəkin körpə uşaqla Ocağa bu səviyyədə qulluq

göstərə biləcək. Göylünün bilgisayarının sıradan çıxmasıyla bağlı

ona olan tapşırıqları da Nurtəkin yerinə yetirib. Ləyaqətlə hər bir işin

öhdəsindən gəlib. Bunların hər biri Ocaq tarixində, Ocaq həyatında

olduqca ciddi məna daşıyan və önəm daşıyan əməllərdir, hadisələr-

dir. Ocağın ideya-məzmununu əks elətdirən yazıların, Ata kitabları-

nın çap məsələsi və s. “Ata Günü”ndə mən Nurtəkinin hünərini

Atanın hüzuruna təqdim edirəm. Ataya üz tutub deyirəm ki, Evladın

Nurtəkinin qarşında üzü ağdır. Təqdir eləyirik onun əməlini və

hünərini!

İkinci, baxmayaraq ki, bu, sonuncu deyil, Göylünün fədakarlığı,

bunu da sizə deyim ki, mən hədsiz dərəcədə narahat idim. Göylü bu

məsələnin, yükün altına ilk dəfə girəndə özü təklif eləmişdi, Ocaq

Evi alaq, filan yerdə, filan ünvanda. O təklif eləyəndə düzü narahat

idim. Çünki az xərc deyil. Baxmayaraq ki, biz bunun ilkin ödənişini

həll eləmişdik. Ancaq artıq neçə aydır, Ocaq Evini ələ gətirmək üçün

fədakarlıq edir: Söz yox ki, mən Göylünün bu işlə məhdudlaşmasını

arzulamazdım. Ancaq həm də anlayıram. Göylünün Ocağa verəcəyi

başqa keyfiyyətləri də var. Bununla belə, hələ Sovetlər vaxtı ciddi

cəhdlə Atanın istədiyi, arzuladığı “Amal Evi olmalıdır, Ocaq Evi

177

olmalıdır” ideyasını Atanın sağlığında heç kim gücünü ortaya qoyub

həyata keçirə bilməmişdi. Nəhayət ki, Bakıda bir Ocaq Evi, Amal

Evi əmələ gələcək. Yəni tamam müstəqil bir ünvan. Buna görə də

Göylünün hünərini və fədakarlığını Atanın hüzuruna təqdim edirəm.

Yenə mən eyni sözü onun haqqında da vurğu edirəm ki, Ata qarşısın-

da üzü ağ Evladdır. Təqdir eləyirik Göylünün hünərini.

Mən Üstünün fədakarlığını və zəhmətini Atanın hüzuruna təqdim

eləmək istəyirəm. Mənə fərəh gətirən fəallığa başlayıb Üstün. Mən

onu arxayınlaşdıran əhval sərgiləmirəm, amma içimdə daim fərəh-

lənirəm. Baxın, həm Ocaq tədbirlərinin səsdən sözə çevrilməsində

fəaldır, həm Ocaq tədbirlərinin Azərbaycan elektron mətbuatında

yayılmasını intizamlı şəkildə həyata keçirir. İntizamlı əlaqələr saxla-

yır. Ayrı-ayrı insanlarla Ocaq yönündən vaxtaşırı bağlantılar qurur,

Ocaq sorağı verir. Onlardan bir çoxlarını fərdi qaydada mənimlə

görüşdürüb. Sonra özünün xalqlaşma səfərləri sizə bəllidir. İki ildə

Azərbaycanın 20-yə qədər rayonuna səfər edib. Bu çox böyük

göstəricidir, çox böyük ləyaqətdir və fədakarlıqdır. Eyni zamanda

Ocağın maddi borclarının ödənməsində də şərəflə iştirak edir,

fədakarcasına, əlini qısmadan. Üstünün həyatında bu inkişafı Asif

Atanın qarşısında üzüağ bir Evlad olaraq təqdim eləməyə haqq verir.

Təqdir eləyirik Üstünün işini.

Əlbəttə, Göylünün başladığı işin təməlini maddi cəhətcə İnamlı

qoyub. Bunu siz bilirsiniz. Ocağın Evinin az qala üçdən birini ərsəyə

gətirib. Onun əsasında biz Ocaq Evini ələ gətirmək üçün düşünüb

başlaya bildik. Əks təqdirdə bu çətin olardı, biz onu başlaya

bilməzdik. Buna görə də 36-cı il “Ata Günü”nə mən İnamlının həm

belə bir ərdəmliyini, həm də Ocağa gəldiyi müddətdə bir sıra

cəsarətli görüşlər təşkil eləməsini vurğu edirəm. Bu, xalqa Asif Atanı

təqdim eləmək baxımından ciddi önəm daşıdı. Bu cür əməllər üst-

üstə yığılıb xalqın içində sorağımızı genişləndirə bildi. Görüşlər

keçirdiyimiz gənclər hamısı evlərinə Ocaq ədəbiyyatları aparıb. Kim

saxladı, kim atdı dəxli yoxdur, amma bu evlərə ədəbiyyatlar getdi.

Bu da Atanın Gününə bir ruhani hədiyyədir. Buna görə də İnamlının

işini təqdir edirəm.

178

Güntayın ləyaqəti və fədakarlığı çox qısa zamanda aşkarlandı.

Çox fəxr olunası mühiti yaranıb Ocağın. Çox ləyaqətli bir mühiti

yaranıb. Bu mühitin yaranmasında hər bir fərdin ayrıca qatqısı var.

Kimin nə qədər əməli, hünəri var, bu Atanın sözüdür, bir o qədər də

fərəhi var. Güntayın Ocağın maddi təminatında son dərəcə ciddi

qatqısı oldu. Göylünün “Amal Evi” işini istisna eləsək, Günevin

Məbəd tikintisini istisna eləsək, Amal borclarının verilməsində,

Ocağın maddi işlərini təmin edən ən çox Güntay oldu. Eləcə də o,

şövqlə, cəsarətlə, sevgiylə Atanın işinin yayılmasına çalışır. Sonra

bizi öz maşınıyla səfərlərə apardı, bunlar hamısı Ocağın öz içində

mühitinin geniş olmasından və həm də mühitə inamın olmasından

qaynaqlanır. O öz Amaldaşlarına inanır, güvənir. Hər dəfə adbaad

vurğu eləyir. Bu vurğularından da özü təpərlənir, hünərlənir və

qabağa durur. Mən Güntayın fədakarlığını, əməlini, əməyini Ata

hüzuruna təqdim eləyirəm və təqdir eləyirəm.

Sonra, son vaxtların tədbirləri, bilirsiniz ki, nə qədər çətindir səs-

dən sözə çevirmə. Biz buna böyük vaxt, enerji sərf eləyirik.

Doğrudan da, asan bir iş deyil. Ocaq tədbirlərinin hamısı bircə-bircə

səsdən söz çevrilir. Redaktə olunur, yoxlanılır, düzəldilir. Bunlar

hamısı vaxt, diqqət və enerji tələb eləyir. Əvvəllər mən bir çoxunu

özüm edirdim. Bilgisayarda da özüm düzəldirdim. Amma son vaxtlar

mən çatdırmadığıma görə bilgisayarda düzəlişə Ulunur kömək edir.

Onun da Ocaq işlərinə bu qatqısını Atanın hüzuruna təqdim edib

qəbul edirəm.

Ulusəsin Ocağa qatqısını demək istəyirəm. Təbii ki, biz Mütləq-

çiyik. Əlbəttə, bu cür yayğın Ocaqçılıq doğru deyil. Özünə də mən

bunu demişəm. Özü də bilir. Özü bunu bilir ki, yayğın Ocaqçılıq

doğru deyil. Ocağın işlərinə qatılmaq lazımdır. Əməlinə, əməyinə

qatılmaq lazımdır. Söz deməklə, hansısa bir daşı daş üstə qoymaqla

qatılmaq. Ancaq bununla belə, Ocaq üçün indiki tədbirlər keçirmə

şəraiti Ulusəsin sayəsindədir. Bu şəraitə görə də biz Ulusəsin

ləyaqətini qəbul edirik.

Sonda mən Elana bacımla Günev qardaşımın varlığını, işini,

zəhmətini demək istəyirəm. Bunların ömrü, fəaliyyəti Ocaqçıların

hər birinə bəllidir. Amma mən bir neçə kəlməylə bəzi məqamları

179

vurgu eləmək istəyirəm. Çünki bu tarixdir. Bu yazılır. Bu yazılmalı-

dır və mühüm işdir. Günevin xalqlaşma işi elə hesab eləməyin ki,

Beyləqanda, yaxud Ağcabədidə məhdudlaşır. Məhdudlaşmır. Düz-

dür, biz rayonlara da çıxırıq, amma əsasən Bakıda oluruq, Bakıda

işlər görürük. Bakıda bu qədər işlər görürük, Bakıyla məhdudlaşmır.

Çıxır bölgələrə. Günevin gördüyü işlər də Beyləqan - Ağcabədi

bölgəsiylə məhdudlaşmır. Hətta o işin soraqları Bakıya da gəlir.

Başqa bölgələrə də gedir. Söz, iş, əməl, ədəbiyyat dayanmır bir

yerdə. Sən oturursan burda, o, qarış-qarış gedir. Ona görə də orada

Günevin aktiv, özünəsığmaz fəaliyyəti, doğrudan da, Ocaq üçün çox

ciddi önəm daşıyır. Ocağın mərkəzini bölgəylə elə gözəl bağlayır ki,

əməllər elə gözəl bir-biriylə harmoniya yaradır ki, gözəl bir ruhani

dalğaya çevrilir.

Mən “Ata Günü”ndə sonda Günevin adını çəkməyimin bir əsası

var – Günevin Ocağa gəlişinin 25 ilidir. Günevlə bağlı Amaldaşla-

rımın sözünü lap axırda dinləyəcəm. Çünki bu gün Atanın Günüdür.

Ata haqqında söz deyilməlidir. Sonda qardaşımız haqda da deyərik.

180

Günevin Ocaqda varlığı hər birimiz üçün söz dedi. Atanın diqqəti

üçün söz dedi, Onun sağlığında. Biz indi Ata haqqında sözə

başlamalıyıq. Ancaq mən təqdir hissəsində qardaşımızın əməyini,

xalqlaşma işini, Məbəd hünərini təqdim edirəm, Ata qarşısında onun

üzünün ağ olduğunu elan edirəm. Onun işini təqdir edirəm.

O cümlədən ona həyan olan, qolundan qaldıran gözəl bacımız

Elananın Ocaqçılığını Atanın hüzuruna təqdim edib, təqdir edirik.

Mənim hər birinizin işindən aldığım fərəh özüm üçün bir ömür

yoludur. Ümumən, bizim hər birimizin həm bir-birimizə olan müna-

sibətimiz, sevgimiz, doğmalığımız, həm də bir-birimizə olan müna-

sibətdən ilhamlanaraq ciddi, sanballı, ağlasığmayan qədər işlər

görməyimiz, ruhani dalğalar əmələ gətirməyimiz ruhani vəhdətimiz

sayəsində oluşur. Baxın görün nə qədər adamıq. Biz çoxuq. Niyə

çoxuq? Mən gözümü yumub sizə baxıram. Gözü açıq sizə baxıb

barmağımla sizi saymaq istəmirəm. Gözümü yumub sizə baxıram və

sizin hər birinizi yüz görürəm. Mən, Ata haqqı, bunu obraz üçün

demirəm, bu qənaətə gəlmişəm. Yazmışam da. Mən Amaldaşlarımın

haqqında düşünəndə onların hər birini yüz görürəm. Bunu biz heç

kimə sübut eləməkdən ötrü dəridən-qabıqdan çıxmırıq. Bunu biz

ömrümüzlə, böyük əməllərimizlə sübut edirik.

Dünən mən “Ailə Günü”ndə dedim ki, Atanın məqsədi insan

haqqında fikri, mövqeni dəyişməkdir. İnsan haqqında yanlış mövqe

var. Kim insan haqqında fikri dəyişməklə məşğuldur? Heç kim.

Hamı insanın haqqında ziddiyyətli düşünür. Hər kəsi dindirərsən

insan haqqında dili dolaşacaq. Nəsimini görüb deyəcək – insan

böyükdür. Küçədəki səfili görüb deyəcək – insan heç nədir. Çaşacaq.

İnsan haqqında o qədər qarışıq mülahizələr yürüdəcək ki. Amma biz

insan haqqında zorlanmadan, gücə düşmədən ortya mövqe qoyuruq.

Atadan gələn ölçü. İki cümlə. İnsanın tərifi: “İnsan daxilində Mütləq

gəzdirən, Gerçəklikdən, Şəraitdən, Mühitdən yüksək olan, Mütləqi-

liyə meyil eləyən və Mütləqləşməyə qadir olan Ruhani Varlıqdır.”

İnsana verilən bu qiymət bizim içimizdə əkilib. Biz insana o açıdan

yanaşırıq və insan haqqında çaşmırıq. Ona görə heç bir iş, əməl Asif

Atanın qiymətiylə ölçüyə gəlmir.

181

İndi balaca bir yazını – qəlbimin sevgisini müəyyən mənada ifadə

edən Ataya xitabımı təqdim edirəm:

Ataya minnətdaram. (Ancaq minnətdarlıq Ata üçün çox azdır.

Çünki Ataya səcdəliyəm və heyrətliyəm.)

İçimdəki imkanları özümlə qəbrə aparmadım.

İçimdə imkanda olan ülvi cəhətlər mənimlə birlikdə ölməyəcək.

Ülvi cəhətlərimi mənliyimə düşən Ata işığında tanıdım.

Əbədiliyə qulluq göstərən vüqarımın, şəxsiyyətimin əsilliyi

ölümdən xilas elədi mənliyimi. Ölməzlik gətirdi ömrümə.

Mən dünyanın gedişatına işıq salan ayrı-ayrı dühaları da, onların

böyük yaradıcılığını da Ata işığnda tapdım, tanıdım.

Ata məni aşkarladı, ürəyimə güc verdi.

Gözəllikləri sevə bildim, öyə bildim.

İdrakıma işıq saldı. Yurdçu oldum, Millətçi oldum, İnsançı

oldum.

Bir ömür ruhaniyyatla doldum. Dolğunlaşdım.

Dərdi tanıdım. Dərdin mənasını sevdim. Dərdlə məşğul oldum.

Fərəhi tanıdım, sevindim. İçim saflaşdı. Sağlamlaşdım. Xurafat-

dan ayrıldım. Cəhalətdən ayrıldım. Xəbislikdən, xudpəsəndlikdən,

cılız şöhrətə tamahlanmaqdan arındım.

Özüylə döyüşüm varlığımı bəslədi. Mənəviyyatıma kölgə salan

qüsurları dışladım.

Ataya səcdə qılıram. Ömrümdə yaratdıqlarımı ona təqdim edirəm.

Ruhani ləyaqət hesabatı verirəm. Hər zaman vermişəm. Yenə

verirəm.

Hesabatımı verib varlığına alqış deyirəm:

Doğum Günün qutlu olsun!

Mərasimin qutlu olsun!

Müqəddəs Ocağın qutlu olsun!

Amalın üçün sənin yaratdığın Soylu ömrüm qutlu olsun!

“Ata Günü” qutlu olsun!

Ata Günü ömrümdə böyük bir səhifədir. İki gün öncə gecə saat 1-

2 radələrində düşündüm. Bir an Atayla olduğum zamanlara dönüb

baxdım. Fikirləşdim ki, kaş Ata bir az da yaşayaydı, mən Atanın

əlindən tutaydım. Mən fiziki mənada Atanın əlindən çox tutmuşam.

182

Atayla üz-üzə dayanaydım, Atanın gözünün içinə baxaydım. Ataya

deyəydim ki, sənin zəhmətin, inamın boşuna getmədi. Sənin Ocağın

yaşayacaq...

Kaş ki, o imkanım olaydı. Bax, 2-3 gün əvvəl belə bir əhval

içimə doldu. İnanın ki, elə bildim bütün Yer-Göy mənimdir. O qədər

gözəl əhvallarla dolmuşdum ki. Bayıra çıxdım. Ulduz axtardım, işin

tərsliyinə bax, ulduz tapmadım. Göylərdə ulduz görünmürdü. Amma

o ulduzlar ki, adamı böyük xatirələrə bağlayır, onu mən içimdə

tapdım. Bir an Atayla ruhani ünsiyyət mənim içimdə alovlanmağa

başladı, hər şeyi o alovun işığında görməyə başladım. Elə gözəl

əhvaldaydım ki. Bu vaxta qədər mən o əhvalı o cür yaşamamışdım.

Bu vaxta qədər o cür aydınlaşamamışdım özüm üçün. Ona görə

Atanın Gününə çox böyük bir şövqlə gəldim.

Ata Günümüz qutlu olsun!


Qaranlıqlar yarılsın!

Atamızın bayrağını öpürəm.

Atamız var olsun!

183

Nurtəkin Atalı: Mütləqim, Müqəddəsim, Ulu peyğəmbərim Asif

Ataya – İnam Ataya ali səcdəylə! Bayrağımızı öpürəm.

“Ata Günü” mərasimi xüsusidir. Bir “Ata Günü”ndə söz demək

mənim üçün çətindir, bir də “Evlad Günü” mərasimində. “Evlad

Günü”ndə mən özümə bir Evlad kimi hara gəlib çıxdığımı hesabat

verməliyəm. “Ata Günü”ndə də nə dərəcədə Atanın mənasına

yetmişəm, onu hesabat verməliyəm. Bu haqda düşünəndə görürəm

ki, sığmır sözə, ifadəyə. İfadə eləyə bilmirəm. Gücüm çatmır.

Duyduğum, yaşadığım, keçirdiyim hisslər daha güclüdür. İfadə eləyə

bilmirəm. Çox çətinlik çəkirəm...

Bəzi dahilər yazıb yaradıblar, lakin bəşəri olduqları bəlkə də onla-

rın ağıllarına gəlməyib. Sadəcə heyrətini, ideala həsrətini, aşiqliyini,

duyduğunu, dərk etdiyini qələmə alıb. Həm də düşüncələrini,

yaşamlarını qələmə aldıqları dərəcədə milliləşib, bəşəriləşiblər. Ata

isə məqsədyönlü şəkildə dünyanın yükünü daşıyıb. Xilas yolu

axtarıb. Ömrünü ideyasına həsr edib. Dərddən danışan Ata olmur,

dərdi daşıyan Ata olur. Arzulardan danışan Ata olmur. Arzuları

gerçəkləşdirən Ata olur. Millətdən danışan Ata olmur, millətinə

özünü fəda edən, onun keçmişini, bugününü, gələcəyini düşünən Ata

olur. Atalı olmaq xoşbəxtliyi düşüb Azərbaycanın bəxtinə. Özünü

ideyaya həsr etmək, bir fərd olaraq həyat nemətlərindən imtina

etmək, özündənkeçmənin, qayğıkeşliyin zirvəsinə qalxmaq aqibətini

yaratmaq hər kəsə nəsib deyil.

Ata – Azərbaycanın dərdini çəkən və Azərbaycana sığmayan,

dünyanın dərdini çəkən və dünyaya sığmayan, həyatın dərdini çəkən

və həyata sığmayan!

“Ata səsi”ni oxuyanda orda bir məqama rast gəldim. Beyləqanda

12-ci ildə keçirilib o görüş. Sual verilib ki, hansı hiss sizi Ata

təxəllüsünü götürməyə vadar edib?

Ata da cavab verib ki, “qayğılar, əzablar, dərdlər hamısı yığılıb

bir yerə. ”Ata kimdir? Ata hökmdar deyil. Ata heç kəsi zorakılıqla

özünə tabe etmir. Ata qayğıkeşdir. Ata yükdaşıyandır. Ata dərdçə-

kəndir. Ona görə Ata təxəllüsü götürdüm. Yazılarım da bu adla çıxır.

Bu mənim çiynimə çox ağır yük qoyub. Mən başa düşürəm bu nə

deyən şeydir. Mənə deyəndə ki, sənə “Ata” deyirlər, deyirəm ki, sən

184

bircə gün mənim vəziyyətimdə ol. Gör bu nə dərəcədə ağır şeydir.

Bir də bu mənim özümü də böyüdür. Mən nöqsanlara yol verə

bilmərəm. Mənim özümü o tərbiyə edir. Mənim özümü o sözün özü

övlad kimi böyüdür.”

Bax, o söz ki, “mənim özümü o tərbiyə edir. Mənim özümü o

sözün özü övlad kimi böyüdür”, mən onu oxuyanda bütün bəşərin

tarixi, peyğəmbərlər, dahilər hamısı gəldi keçdi gözümün qarşısına,

Ata o sözüylə indiyə qədər yaranan peyğəmbərlik nə deməkdir, Ata

nə deməkdir, onu qarşı-qarşıya qoyur. Ataya necə bir məsuliyyət

verir.

Soylu Atalı: Bağışla, sənin sözünə qüvvət, elə gözəl bir hissdir

ki. Deyir bu söz məni övlad kimi böyüdür. Atanın böyüklüyünə

baxın. O dönəmdə Ata çağırıla-çağırıla hələ də özünü o ada böyüdür.

O məsuliyyətə böyüdür. Özüylədöyüş yolu keçir. Onu deyir. O adın

övladı sayır özünü. Onunla vəhdətdə olmağa qalxır, yüksəlir. O

təsadüfi deyilmiş söz deyil. Dərk olunmuş sözdür.

Nurtəkin Atalı: Hə, dərk olumuş sözdür. Həm də ideyanın Atası

olmağı çox yaxşı ifadə eləyir. Yəni indiyə qədər yaranan peyğəm-

bərlər necə yanaşıblar öz dünyabaxışına, Ata necə yanaşıb?!

Belə bir yazı yazmışam:

Elə ki, məqsədi görürsən, o açılır. Elə ki, yolla gedirsən, başqa

yollar bağlanır. Yolla getdikcə sən özün olursan. Dediyin söz

sənindir. Düşüncələrin sənindir. Duyğuların nəğmədir. Əməllərin

sənindir. Fərəhdən boy alıb, özünə inanıb, özünü görüb, özünü sevib

yollanırsan sabaha doğru. Haraylayırsan ideala, arzulara. Ömürləşir

arzular. Yetkinləşir addımlar. Addımların sonunda sonsuzluq var.

Sonsuzluqda Amala qovuşmaq var.

Atamız Var olsun!

Günev Atalı: Mütləqim, Müqəddəsim, Ulu peyğəmbərim Asif

Ataya – İnam Ataya ali səcdəylə başlayıram sözümə. Bayrağımızı

öpürəm.

Ata haqqında zaman-zaman söz demişik. Həm mərasimlərdə, həm

fərdi görüşlərdə. Kütləvi görüşlərdə də həmişə Ata kimliyi haqqında

danışmışıq. Çünki İnamı verməzdən əvvəl onun yaradıcısını təqdim

eləmək gərək.

185

Ataya hər dəfə yeni söz demək çətindir. Əvvəlki sözləri desəm,

təkrarlanır. Qəlbimə dolan bir fikir – elə bil ki, günəşlə üz-üzə

durmusan, günəş haqqında söz deyirsən. Günəş bütünlüklə qarşında

açılır. Bütün hərarətiylə, gözəllikləriylə, gərəkliyiylə, işığıyla. Ancaq

günəş haqqında söz deməlisən. Görürsən adam necə dirənir. Dağla

üz-üzə dayanmısan. Dağ bütünlüklə qarşında açılır. Söz deməlisən.

Çayla üz-üzə durursan onun kimi. Səhərlə onun kimi. Sözə bəzən

sığmayan nəhəngliklər görürsən qarşısında.

Atanı bir tarixi şəxsiyyət kimi görmək... mən tarixi şəxsiyyətləri,

– gəlib getmiş, ömrünü başa vurmuş, sözünü demiş, fikrini ortaya

qoymuş şəxsiyyətləri nəzərdə tuturam. Bunların hamısını mən

ulduzlara bənzədirəm, Ata günəşdir.

Ata millətçilik yoluyla bəşəri xilas eləmək fikrini ortaya qoydu.

Ona görə Ata millidir. Əgər millətçilik təsdiq olunmasa, bəşəri

vəhdət təsdiq olunmayacaq.

Bir də o fikir ki, Atayla Evlad vəhdəti məsələsi, nədir bu vəhdət?

Evlad Atanı davam elədikcə, Ocaq ideyalarını yaydıqca, onu lap yeni

üslubda, yeni sözlərlə, yeni fikirlərlə inkişaf elətdikcə Atayla vəhdəti

yaranır. Təkcə Atanın dediklərini “kopyalamaqla” yox. Elə dövr, elə

zaman, elə mühit, elə şərait olur ki, orda tamamilə həmin mühitin,

186

şəraitin halını böyüdəcək səviyyədə Atanı təqdim edirik. Bu elə

Atayla vəhdətdir. Ata heç kəsin səviyyəsinə enmirdi. Amma hər kəsi

də böyütməyə çalışırdı. Böyütmək üçün isə ona özünü tanıtmaq

gərəkdir.

Mən çalışdım ki, nəsə yazım. Çox düşündüm də. Ancaq indi

dediyim fikirlər burdakı əhvaldan doğdu ürəyimdə.

Mən Ata haqqında çox da gözəl sözlər deyə bilmirəm. Çünki

dilim lal olur. Gözəllik qarşısında dilim lal olur. Heyrət imkan vermir

ki, Ata haqqında söz deyə bilim. Amma Atanın bütün baxışları, o

fotolardakı, – insanın içinə işıq salır. Hansı cümləni oxuyursan, ikin-

cini oxumağa gedə bilmirsən. Onda dayanırsan. O səni götürüb

aparır. Bütün Ocaqçıları, bütün bəşəriyyəti “Ata Günü” münasi-

bətiylə təbrik edirəm.

Atamız Var olsun!

Soylu Atalı: Ata haqqında söz. Zaman-zaman biz Ata haqqında

söz demişik. Hamısı Ataya sevgi ifadəsi olub. Sanki məsum bir

uşağın öz anasına sevgisi kimi olub. Bu təbiidir. Biz Ata haqqında

söz demək istəyəndə ancaq sevgimizi suna bilərik. Ata, doğrudan da,

məzmunu sözə sığmayan bir halətə gəlib çıxıb. Sözə sığışdıra

bilmədiyimiz üçün sanki qorxuruq ki, deyərik, Ata adiləşə bilər.

Ondan ehtiyat edirik. İstənilən bir təşkilatın rəhbəri haqqında, istəni-

lən bir qurumun rəhbəri haqqında söz deyirlər. Onun elmi uğurları

haqqında, siyasi uğurları haqqında o qədər dərin, yaxşı sözlər

deyirlər ki. Düz də deyirlər. Amma Ata o qəlibə sığmır. O qəlibdə

Atanı təqdim edə bilmirik. Ona görə biz Ata haqqında sevgimizi

ifadə eləyə bilirik. Söz yox ki, oturub nələrsə yaza bilərik. Çalışma-

lıyıq ona da.

Qardaşımız deyir dilim lal olur. Elə dilin lal olduğu üçün Məbəd

tikirsən. Dilin lal olmasaydı, bəlkə də Məbəd tikə bilməzdin. Çünki

dilin bülbül kimi ötüb Atanı sözə sığışdıra bilsəydi, onunla

yetərlənərdin. Adamın içində elə bir hal yaranır. Yetərlənir sanki.

Amma o münasibət ki, sığmır içinə, onu nədəsə gerçəkləşdirməyə

çalışırsan. O, Məbəddə özünü göstərdi. Xalqın içinə çıxıb səhərdən

axşama haray şəkməkdə özünü göstərdi. Ona görə, bəli, dilin lal

olması başqa məsələlərə təkan verir. Bu münasibət özü gözəldir. Bu

187

münasibət özü bizə imkan verəcək, şərait yaradacaq ki, Atanı yüz

illər o tərəfə apara bilək. Bu özü imkan yaradacaq. Bu özü zəmin açır

ki, Atanı biz daha uzaqlıqlara təqdim eləyə bilək. Bundan böyük

münasibət də bəşər tarixində az rast gəlinib. Bu cür münasibətlər

həmişə böyüklərə olub. Bundan dərin münasibət alınmır.

Göylü Atalı: Mütləqim, Müqəddəsim, ulu peyğəmbərim Asif

Ataya – İnam Ataya ali səcdəylə! Bayrağımızı öpürəm!

Bəşərin minillik axtarışları var. Bu axtarışların əsasında bir

məqsəd dayanıb: dünya dəyişməlidir. Dünyanın təbii gedişatı, təbii

halı heç bir zaman insanı təmin etmədi. Çünki bu, insanın arzula-

rındakı, niyyətlərindəki dünya deyildi. Dinlər meydana gəldi, özünü

doğrultmadı. Fani elan olunan dünyanın insanı bəndə olmalıydı.

Dünya nəinki dəyişmədi, gözdən salındı.

İnqilablar həyata keçirdi insan. Bu da özünü doğrultmadı. Dünya

həmin dünya olaraq qaldı, insan da həmin insan. Bəşər insandan əlini

üzdü. Dünyadan ümidini kəsdi. “Hər şey nisbidir” dedi... Ata gəldi.

Peyğəmbər kimi gəldi. Haray çəkdi: “Dünya göründüyünə bərabər

deyil!”, “İnsan göründüyündən artıqdır” dedi. Dünyanın dəyişmək

188

imkanı var və dəyişməlidir. Bunu İnsan edəcək. Özü üzərində qələbə

çalan, həyat üzərində qələbə çalan İnsan. Bundan ötrü insan

təzələnməlidir. Xalq təzələnməlidir. Bəşər təzələnməlidir. Necə, nə

cür? Yollarını da göstərdi. Özündən başladı, Evladlarında davam

elədi. “Müqəddəsliyi göylərdə axtarmayın, ürəyinizə baxın!” dedi.

“Həqiqəti cəmiyyətdə aramayın, içinizə baxın! İçiniz yoxsa,

yaradın!” dedi. İnandı bizlərə. Çünki özünə inandı.

Doğumun mübarəkdir, Atam!

Gəlişin mübarəkdir! Nur kimi gəldin. Nəfəs kimi gəldin. Həyat

kimi gəldin. Günəş kimi gəldin içimizə. Tək və bütün həyatın

cövhəri, mayası kimi...

Elana Atalı: Sözümə Mütləqim, Müqəddəsim, ulu peyğəmbərim

Asif Atanın adına səcdəylə başlayıram! Bayrağımızı öpürəm.

Mən Atanı görmüş xoşbəxt bir adamam. Atanı görmək, onun

yanında olmaq, onun sözünü eşitmək böyük bir səadətdir. Mən də

ürəyimdən bəzən keçirdirəm ki, kaş Ata bu gün olaydı. Kaş fiziki

olaraq yaşayaydı. Mən onu Ata kimi, Evladı kimi, bir əzizim kimi

bəsləyərdim. Qulluğunda durardım. Atanın varlığı bəşərin xilasıdır.

Günev Atalı: Bütün varlığımız Atanın qulluğunda durmaqdır.

189

Soylu Atalı: O istək də gözəldir. Ata Günün mübarəkdir, bacı.

Ataya verdiyin ömür mübarəkdir!

Üstün Atalı: Mütləqim, Müqəddəsim, ulu peyğəmbərim Asif


Ocağa gəlişim, mənim fərd olaraq, həyata atıldığım dövrə təsadüf

elədi. 17 yaşımda. Atanı bir dəfə görmüşəm. Təəssüf edirəm ki, o

vaxt Evlad olmadım, bir az gözləməli oldum. Amma gözümü ilk

açan vaxt, cəmiyyəti anladığım vaxt, dünyanı dərk elədiyim vaxt

Ocağın qapısını açdığım üçün, Ocağa üz tutduğum üçün xoşbəxtəm.

O ildən bu ilə 17 il ötür. Bu gün Ocaqda daha da yetkinləşmə dövrü

keçirəm. Bu 17 ildə ömrümdə çox dəyişikliklər oldu. Ziddiyyətlər

oldu. Qalxıb enmələr oldu. Bütün Ocaq tədbirləri, mərasimlər,

söhbətlər, doğmalarla ünsiyyət, doğmaların dəstəyi qalxıb-enmələrin

artmasına yol vermədi. Bundan sonrakı ömrümdə ancaq yüksəkliyə

doğru özümü görmək istəyirəm. İnanıram ki, 20 illik Ocaq yaşımda

daha böyük hesabat verəcəm. Ata Ruhu ürəyimdədir!

Güntay Atalı: Mən bu gözəl gün münasibətiylə hər kəsi təbrik

edirəm. Atanın dünyaya gəlişi dünyanı mənalandırmaq olub. Mən

belə görürəm. Bu yaxınlarda ağlıma belə bir şey gəlmişdi, Şərqilik

bayramından öncə. Dedim görəsən Ata milliyyətcə alman olsaydı,

190

görəsən bu zəkanın sahibi olsaydı, məsələn Şərqilik yox, Qərbilik

bayramı yaradardı? Sonra fikirləşdim yox, Ata məhz Şərqilik

bayramı yaradardı.

Bizim millətin onda bəxti gətirib ki, keçən dəfə də demişdim, Ata

nə gözəl ki, gəlib türk etnosunun payına düşüb. Bununla da bəşəriy-

yətə türk gözəl xislətiylə təqdim olunub. Bunu mən içimdə təxminən

bilirəm. Türk, olduğu kimi, Atayla təqdim olunur bəşəriyyətə.

Bu Günlə bağlı içim doludur. Amma bir az nizamsızdır. Hər

birinizi təbrik edirəm. Nə yaxşı Ata var. Bir şeyi də demək istəyirəm,

həyatda elə şeylər var ki, onları əvvəlcədən planlaşdırırsan. Ocaqçı

olmağın heç kim planını cızmır. Bu özü də bir xoşbəxtlikdir ki, gəlib

o günəşi tapırsan. O həqiqəti tapırsan. O sənin bəxtinə çıxır. Bir gün

gözünü açırsan ki, o mühitin içərisindəsən. Nə qədər xoşbəxt

adamsan. Ata Günümüz qutlu olsun!

Bayrağımızı öpürəm.

Ataya yenə səcdə edirəm.

Ulunur Atalı: Mütləqim, Müqəddəsim, Ulu peyğəmbərim Asif


Ata haqqında söz demək mənimçün də çətindir. Mən Atanın

sağlığında körpə olmuşam. Son vaxtlar oturub fikirləşdim. Həqiqətən

nə qədər xoşbəxt olduğumuzu görməliyik. Niyə? Burda olmağımızın

səbəbi Atadır. Hamı öz işində, gücündə, evində olardı.

Ocaqdan demək olar aralanmışdım. 2-3 aydır mən mərasimlərə,

“Ailə Günləri”nə gəlmirdim. Özümdən asılı deyildi. Nələrsə əngəl

olurdu buna. Ocaqdan qıraqda nələrin baş verdiyini gördüm. Öz

xeyrinə çalışan, öz mənfəətini güdən, ikiüzlülük, cahillik – Ocaqdan

qıraqda mən bunları gördüm. Bu arada Ocaq Yükümlüsüylə söhbət

elədim. Gördüm ki, kiçik bir hissin dalınca düşüb getmək Ocaqçının

həyati risqi ola bilər.

Nə yaxşı ki, Ata var. Xoşbəxtəm ki, Ocaqçı omuşam.

Atamız Var olsun!

191

İnamlı Atalı: Mütləqim, Müqəddəsim, ulu peyğəmbərim Asif


Ocaq Yükümlüsü Soylu Atalı Ocaqçıları Ocaq əməllərinə görə

Atanın adından təqdir elədi. Ocaqçıların hər birinin Ocaq əməli

əvəzsizdir. Ancaq Göylü Atalının tikilməkdə olan İnam Evinin aylıq

maddi xərcini çəkməsi, sözün həqiqi mənasında, insanda milli

ləyaqət, milli hünər tələb eləyir. Göylü bu ləyaqəti yerinə yetirir,

demək milli yüklə yükləndiyinin fərqindədir. Göylü Atalının Ocaq

əməli insanda riqqət yaradır. Heyrət yaradır. Ocaq bu kimi umacaq-

sız Evlad yaradır. Ərdəmli, Mütləqçi. Bu, Ata qüdrətinin məhsulu-

dur. Ağır hiss yaşayıram ki, bu gün maddi yükü çəkməkdə Göylüyə

yardımçı ola bilmirəm. Axı hər birimizin ruhani borcumuz ödənil-

məlidir. Bu işdə geri qaldığıma görə özümü gələcək qarşısında suçlu

sayıram.

Soylu Atalı Ataya izharını dedi. Doğrudan da ürəyə yol tapan,

ürəyi riqqətə gətirən izhar idi. Bir az da duyğusallığı insanda qəribə

əhvallar yaradırdı. Uşaq saflığıyla təbəssümləndi Soylu Atalı. Nə

qədər saf, nə qədər səmimi olması həzin not üstə dediyi izharında

aşkar ifadə olunurdu. İlk dəfə idi ki, Soylunun xatirələrlə dolu

duyğusal izharını dinləyirdim. Soylu bir anlıq gözümdə Ocağa

192

yenicə gəlmiş saf duyğulu gənci xatırlatdı. Əslində Soylunun yerinə

mən olsaydım tez-tez bu kimi duyğularla dolardım. Dolardım ona

görə ki, axı Soylu Atanın bütün ümidlərini doğrultmuşdur. Niyə də

bu kimi duyğularla dolmasın?! Necə fərəhini İnam Atasıyla bölüş-

mək istəməsin?! Axı bunun ona haqqı çatır. İnsan istər ki, ustadı

onun fərəhini, əməllərini görsün və təqdir eləsin. Evlad da bu təqdir-

dən daha da ilhamlansın. Bu gün müqəddəs Soylunu tam olaraq

anlayıram. Onun həm sevincinə, həm də duyğusal xatirələrinə qoşu-

luram. Ocaq əməlləriylə, ömrüylə, milli ləyaqətiylə, milli yükün altı-

na girib onu fərəhlə daşıdığına görə. Ata Gününə bu kimi Evladlıq

əməlləriylə gəlmək elə Atanın Gününə ən böyük hədiyyəsidir. Hər

bir Ocaqçının Soylu əməlləriylə dolması, yaşaması Atanın Ruhani

tələblərinə qulluq edir.

Ata deyirdi ki, Azərbaycan Şərqin ən parlaq ifadəsidir. Ruhani

yöndən. Türk olmaq üçün qürur duymağa yenidən bir səbəb oldu

Asif Atanın timsalında. Dünya, bəşər, ruhaniliyi elə Azərbaycandan

öyrənib, öyrənəcək də. Zərdüştdən tutmuş Ataya qədər. Sıralama

Atada bitməyəcək. Atanı, Zərdüştü, Babəki, Nəimini, Nəsimini verən

xalq hələ yeni şəxsiyyətlər verməyə qadirdir...

Soylu Atalı: Atanın doğum Günü təkcə doğum günü kimi qeyd

olunmur. Biz Atanın varlığını mərasimləşdirmişik. Ona görə ki,

bəşəriyyətə Asif Ata ruhani xilas kimi, işıq kimi gəldi. Ona görə

Atanın ömrü mərasimləşir. Əlbəttə, bu Onun özünün istəyiylə olub.

Ancaq məğz, məna doğum günü məsələsi deyil. Məğz, məna onun

yaratdığını tanımaqdır. Onun yaratdığını öyrənmək və təqdim

eləməkdir.

Beləliklə, biz Ata haqqında yığcam, dolğun, doğma, həyacanlı

söz dedik. Bugünkü mərasim çox gözəl keçdi. Halı baxımından.

Sözlərin hamısı yerində, hamısı mənalı, hamısı tutumlu.

Qısa. Mərasim həm məzmunca, həm halca yazıldı. Qalacaq tarixdə,

gələcəkləşəcək.

İndi mən Atanın Evlad şəxsində özünü göstərən uğurlarından

birini də dilə gətirmək istəyirəm. Başlanğıcda vurğu elədiyimiz kimi,

qardaşımız Günevin Ocağa gəlişinin, Atanı tapmasının 25 ilidir. Bu

193

cür yuvarlaq illəri vurğu eləmək, bayram eləmək gərəkdir. Hətta hər

bir ili bayram eləmək olar.

Biz Ocaq olaraq öz şəxsiyyətimizi tanımalı və tanıtmalıyıq. Əgər

şəxsiyyətini tanıya və tanıda bildinsə, onda sənin Amalın xalq

tərəfindən diqqətə düşür. Ayrı-ayrı insanlar düşünməli olur. qədir

görürlər. İnsana qiymət görürlər, münasibət görürlər. Burada insana

qiymət, münasibət məsələsi var. Boşuna deyil. Burda ömür var,

zəhmət var, əzab var. Burda saç ağartmaq var. Burda ürəyin hər bir

hisslərlə dolması var. Heyrət, həyacan, təşviş, narahatlıq, sevgi.

Hamısıyla yüklənməsi var. O hallar ki, insanı əhatə eləyir, o duyğu-

lar ki, insan varlığında özünü göstərir, söz deyir o duyğular, o

duyğuların hamısı səfərbər olunur. Bu partiya sıralarında dayanan

insan ömrü məsələsi deyil. Orda kimsə çox zəhmətlər çəkə bilər,

həbs də oluna bilər. Amma onun daşıdığı məna ilə, məzmunla bu bir

deyil. Burada insan özünə bərabər olur. Burada insan özünə layiq

duyğuları aşkarlayır.

Burda bütün varlığıyla insan aşkara çıxır. Zaman-zaman da

aşkarlanırsan. Bax, bu dediyim çərçivədə biz düşünsək, Günev

qardaşımızın ömrünü bu açıdan tanıya bilərik. Günevlə mənim

tanışlığım 24 ilə dayanır. Günev bir il məndən əvvəl Ocağa gəlib.

Ocağa ilk gəldiyim günlərdən Ocaqda dostum Günev olub.

Ocaqçılar içərisində amaldaşlıq var, qardaşlıq, bacılıq var. O öz

yerində. Amma bu amaldaşlıq, qardaşlıq, bacılıq böyüdükcə, bərki-

dikcə əsil dostluğa çevrilir. Ocaqda çoxlu sayda adamlar olur. Bun-

lar hamısı amaldaş sayılır. Amma hamısı iç-içə bir-birinə bağlı

olmur. Olması üçün gərək hər kəs Ocaq üstə yaşasın. Hər kəs

ömrünü doğrudan da Ataya versin, Ocağa versin. Ocaq ideyalarını

yaşatsın. O Amaldaşlıq zəmini üzərində bizim dostluğumuz yarandı.

Bizim içimizdəki qüsurlarla, çatışmazlıqlarla bir yerdə başlamışdı

dostluğumuz. O dostluğun özü bu gün mənə haqq və əsas verir ki,

qardaşımızın ömrünü təqdim eləyə bilim. 24 il az vaxt deyil. Mən

onun ömrünü xarakterizə edirəm. Etmişəm də ayrı-ayrı məqamlarda.

Mən bu gün Ocağın Yükümlüsü olaraq, 24 ilini Ocağa həsr eləmiş

bir fərd kimi deyirəm ki, mənim özümçün Günev bir örnəkdir. Hər

kəsinizin uğurunuz və ləyaqətiniz mənim özümçün örnəkdir.

194

Münasibət qarşılıqlıdır. Mən yazmışam ki, Ata Evladlarını

böyüdürdü, Evlad da Atanı böyüdürdü. Evlad Atasını inandırmaqla,

güvəndirməklə, ümidləndirməklə böyüdür. Onun mübarizə halını

böyüdür. Bilirsinizmi, qarşılıqlı münasibət var. Asif Ata bizə ümid-

lənib daha ciddi işlər gördü, söz dedi. Bu onun hünərinin, qüdtətinin

üzərinə gəldi. Dəstək oldu, qanad oldu.

Mənim özümçün də Günevin bu vaxta qədər Ocağa verdiyi ömür,

yəni Ocağın qoyduğu tələbləri bütün məqamlarda incələyə bilməsi...

Evladlıq nədir, Amallaşma necə olur, Özüylədöyüş necə olur,

Xalqlaşma necə olur, xalqın gələcəyi uğrunda çalışmaq necə olur?

Bunları özünə deyə-deyə və bunların ardınca gedə-gedə... Təkcə söz

demədi, ardınca getdi. İndi ən yaxşı sözləri biz çox ağızlardan eşidə

bilərik. Amma ən yaxşı sözlərin yiyəliyini biz çox şəxsiyyətlərdə

görə bilmərik. Burada biz qardaşımızın ömründə bu vəhdəti görürük.

Qardaşımız qurdu, yaratdı. Başına qar da yağdı, tufan da qopdu, söz

də dedilər, hədələdilər də, yaxasından tutub çəkdilər, nə bilim nələr

elədilər. Sınmadı. Şəstini qabağa vermədi ki, mən də bir kəsəm.

Filankəs sən kimsən? Bilə-bilə ki, filankəsin şəxsiyyəti bir şey deyil,

amma ona sevgi sundu. Gör kim olmalısan. Asif Ata, görün, harda

qələbə çalıb. Gör kim olmalısan ki, sənin qarşındakı sənin özünlə

müqayisədə nə qədər aşağı pillədə dursun, amma sən ona üstdən

aşağı baxmayasan. Onu haraylayasan, ona sevgi sunasan. Deyəsən

ki, mən sənə ancaq və ancaq bu münasibəti göstərə bilərəm. Bu, Asif

Atanı təsdiq eləməkdir. Asif Atanın dediyi, yaratdığı İnamı təsdiq

eləməkdir. Asif Atanın insan haqqında ortaya qoyduğu mövqeni

dəqiqləşdirməkdir. Bəli, söz yox ki, insan içində şər də gəzdirir. Şərə

qarşı hiddət də sərgiləyə bilərsən. Amma o hiddəti sərgiləyənə qədər

onda yaxşı keyfiyyətlər axtarırsan, sevgi sunarsan, görərsən ki, yox

elə canavardır, onda deyərsən bunun ruhu ölü çıxdı. Amma ona

qədər o insanı yaratmaq məsələsi var. Bu nadir bir məsələdir. Hətta

bir sıra məqamlarda mənim, onun kimi bacarmadığım məsələdir.

İnsana qarşı o cür səbrli, sevdalı münasibət. Bax, bu uğur Asif

Atanın bir fərddə əkib, becərib, ərsəyə gətirdiyi bir uğurdur. Ona

görə də Günev Atalının ömrü Ocağa layiqdir. Ataya layiqdir.

Xalqına, onun gələcəyinə layiqdir. Günev Atalının ömrü xalqın

195

gələcəyinə örnək və işıqdır. Bax, bu, Ocaqda fərd ömrünün ruhani

müdriklik səviyyəsində bərqərar olmasıdır. Ruhani müdrikliyin

bərqərar olması. Ona görə bu günə gəlib çıxmaq, Ata yükü çiynində,

Ata harayı ağlında, idrakında, dilində və insan sevgisi qəlbində 25 il

yol gedəsən, onu doğrudan da bəxtiyarlıq saymayasan, mümkün

deyil. Ona görə ömür sevdası baş tutub qardaşımızın. Atanın dediyi

ifadə ilə deyirəm, bəxtiyardır! Ataya layiqdir. Atayla onun arasından

nəsə keçmir. Bunu mən əminliklə vurğu edirəm. Ayrı-ayrı xırda

məqamlar, ay filan vaxtı mən səhv elədim, bu onu azaltmır. O bitmiş

bir məsələdir. Ağacın budağının biri filan yerdən sına bilər, bir

küləkdən səkkiz yarpağı düşə bilər, amma ağac köklü-gövdəli oturub

torpağa. Mən qardaşımızın ömrünü təbrik edirəm. Ata Günündə onun

ömrünü Ataya təqdim edirəm. Atayla bir olduğunu elan edirəm.

Atayla bir olduğu üçün də Ata Günündə təqdimə, təqdirə, sevgiyə

layiqdir. Qardaşımızı təbrik edirəm bayrağımızın altında istəyirəm

ki, Ataya səcdə eləsin. Mən də onu bağrıma basım.

(Günev Atalı Ataya səcdə ilə Bayrağı öpür – G.A.)

İndi amaldaşları, qardaşları, bacıları Günev qardaşımız haqqında

təbrikini desin.

Üstün də bu ay Ocağa gəlib. Onun da günüdür. Baxmayaraq ki,

yuvarlaq il deyil. Mən bayaq dediyim sözləri təkrarlamaq istəmirəm.

Üstünə də mən Atanın Günündə öz sevdalı münasibətimi ifadə

eləyirəm. Ona da mən deyirəm – sənin Ocağa gəlişin mübarək olsun.

Nurtəkin Atalı: Hər bir Evlad haqqıqnda söz demək həm

məsuliyyətdir, həm də çox böyük fərəhdir. Hər bir Ocaqçının varlığı

işıq kimi saçılır. Mən bütün Ocaqçılar danışanda istəyirəm ki, daha

çox danışsınlar. Günevdə də xüsusilə. Mən onu daha çox dinləmək

istəyirəm.

Hər bir Ocaqçı Atanın əsəridir. O Ocaqçı ki, artıq özüylə döyüşə

başlayır, o artıq Atanın əsərinə çevrilir. Atanın uğursuz əsəri yoxdur.

Özüylə döyüşə başlayan şəxs artıq Atanın uğurudur, Ocağın

uğurudur. Ocaqçı özünü ifadə elədiyi, açdığı qədər biz onu oxuya

bilirik, görə bilirik. Məsələn, Üstün özünü aşkarladı səfərləriylə, yeni

halıyla, biz onu oxuyuruq. Məsələn, Ulunur bu gün etiraf elədi,

bizimçün yeni bir Ulunur səhifəsi açıldı.

196

Dünənki tədbirdə belə bir qonumuz vardı, – toplumun yanlış

dünyagörüşünün üzərinə getmək. Onu oxuyanda mən düşündüm ki,

Günevin nə qədər sözü ola bilər. Günev o ömrü yaşayır. Toplumla

üz-üzədir bütün əməliylə, halıyla, ömrüylə. O cəsarətlə, o ləyaqətlə

onun danışmağa sözü daha çoxdur.

Çox sevinirəm hər bir Ocaçının varlığına. Özümün də Ocaqda

varlığıma çox sevinirəm. Var olun!

Atamız Var olsun!

Üstün Atalı: Qardaş, bu gün bizim günümüzdür.

Soylu Atalı: Yox, sizin gününüz deyil, Atanın Günüdür

(zarafatla). De ki, həm də bizim günümüzdür.

Üstün Atalı: Ata Günündə Ocağa gəldiyimiz üçün biz xoşbəxtik.

Mənə son səfərlərdə bir sual verdilər ki, sizin nə məqsədiniz var bura

gəlməkdə? Mən orda yaxşı bir hal keçirdim. Yüzlərin içində bir nəfər

seçilib, Atanın yaratdığı incilərdən birirnə çevrilibsə, o, xalqın içində

İnamı yaşatmağa şəxsiyyət axtarır. Mənim işim budur. İnsanların

içində İnsanlığa təşnə olanı axtarıram. Bayaq Soylu yaxşı ifadə elədi,

hər birinizi yüz görürəm.

Mən Günev qardaşımı həmişə arxa, dayaq bilmişəm. Bax, bu

doğmalığı Ata qurub. Günümüz qutlu olsun!

Göylü Atalı: Dünən Əlisəfa bəy yaxşı bir ifadə işlətdi ki, sabah

Günev olmayacaq, amma onun duruşu, davranışı, baxışı, hərəkətləri,

ümumiyyətlə, ömrü, şəxsiyyəti sözünü deyəcək. Gələcəyə nəsillər

yetişdirəcək.

Obrazlı desəm, bizim hər birimiz Atanın əkdiyi pöhrə-

lərik. Günev Atalı bitib. Onun Ocaqda ömrü baş tutub!

Günev, səni çox sevirəm. Bacın kimi, Amaldaşın kimi, nə yaxşı

ki, varsan.

Elana Atalı: Hər kəsin Günev haqqında deməyə sözü çoxdur.

Ancaq məndə lap çoxdur. Bir kəndçi kimi Günevi 37 ildir tanıyıram.

37 ili bir kəndçi kimi tanımışam, 35 ilini bir ailə başçısı kimi. 35 ilin

25 ilini Ata Evladı kimi. Ancaq 37 ildir ki, mən Günevin həyatını

Ata Evladı kimi görürəm. Ömrüylə tam seçilib ətrafından. Bu mənim

Ocaq Amaldaşıma olan münasibətimdir. Çox danışaram, bir az

həyacanlıyam. Həm də istəmirəm səhv eləyim. Günevi şəxsən

197

tanımayanlar, eşidənlər belə, onun doğrudan da, yaxşı bir insan

olduğunu deyir. Bir dəfə biz kəndin içindən keçirdik. Bir topa adam

durmuşdu. Biz salam verib keçdik. Qızımız Nurtəkin də bizlə idi. Elə

bir az aralaşandan sonra orda adamların içindən kimsə dedi ki, o

kişinin üzü necə gözəldi. Onun içinin halı üzündə görünür.

Bir də o çağlar Ata bizə gəlmişdi. Həyətdə oturmuşdu. Ata görüş

keçirmək üçün hazırlaşırdı. Anam evindən bizə gəlib keçəndə Ata

oturduğu yerin qarşısından keçirmiş. Dönüb Atanın üzünə baxanda o

dərəcədə həyacanlanmışdı ki, yazıq anam özünü çəpərə sürtə-sürtə

keçib gəlib. Gəldik evə. Bizə dedi ki, siz o kişini tanımırsınız. O kişi

allahdır. Anam onun heç bir söhbətinə qulaq asmamışdı. Sadəcə

onun üzündəki halı görmüşdü...

Mən Ata səviyyəsində yox, Günevin özü səviyyəsində onu

qeyri-adi bir insan bilirəm. Mən bəzən onun xətrinə dəyəndə çox

əzab çəkirəm, suç kimdə olur olsun. Sonra da üzr istəyirəm ondan.

Günev çox əzablar çəkib. Ancaq bu əzablar heç vaxt onu sıxmayıb.

Əzab çəkdikcə böyüyübdür. 25 illik Ata Evladı, Ocaqçı olmağı

münasibətiylə təbrik edirəm onu.

İnamlı Atalı: Günev qardaşımı həmişə təmkinli, gülərüz

görmüşəm. Bəzən fikirləşirəm ki, görəsən o kədərli olanda necə

olur? Bəlkə də bu ruhani fərəhdir onun üzündə görürəm. Günev

qardaşım zamanüstü yaşaya bilib. Məişət problemində ilişib

qalmayıb. Mən olsaydım, bəlkə də ilişib qalardım, addımı geri

qoyardım. Mən onda bu halı görmürəm. Düzdür, 25 il də az müddət

deyil. Mən Günev qardaşın timsalında bəzən Atanın halına doğmalıq

hiss etmişəm.

Günev qardaşım Ocaqda möhtəşəm iş başlayıb, Amal Bağında

İnam Məbədinin tikintisini aparır. Bu əməl Ocaq tarixində ilkdir.

İslamın məscidi varsa, xristianın kilsəsi varsa, yəhudinin sinoqoqu

varsa, Mütləqçinin də İnam Məbədi var, – Günev Atalının fədakar

əməlinin nəticəsində. İnam Məbədinin tikilməsi vətənimizdə

Ərəbçiliyə qarşı dirəniş məsələsidir. Təbrik edirəm Günev qardaşı,

Ocağa gəlişinin 25 ili münasibətiylə. Atamız Var olsun!

Güntay Atalı: Mən də Günev qardaşımızı təbrik edirəm. O öz

ömrüylə gələcəyə örnəkdir. İndiki insanlara da örnəkdir. Onun özü

198

Atagün Elində bir orduya bərabərdir. Atanın işini aparır, 25 ildir bu

ideyanın dalınca ləyaqətlə gedir, həqiqəti heç nəyə dəyişmədiyi

bizlərə örnəkdir. Təbrik edirəm qardaş ömrünü.

Ulunur Atalı: Bayaq Ocaqçılar dedilər ki, Günev əminin üzündə

işıq var, halında fərəh var. Mən də bundan fərəh alıram. Ocaq

Yükümlüsü də dedi, ona qarşı hansı münasibət sərgilənsə də,

qarşılığında sevgi bəsləyir. Bu fərqli ömürdür.

Soylu Atalı: İndi isə qardaşımız özü söz desin.

Günev Atalı: Hər birinizə minnətdaram. Sağ olun, var olsun.

Mənim Ocaqla bağlı 25 illik ömrümü yüksək qiymətləndirdiniz. Hər

birinizin dediyiniz söz mənimçün qanaddır. Ruhum ucalığa qalxdı.

Mənim həyatımda nə baş verdi? Mən adi adam idim. Bu elə belə

baş vermirdi. Adilikdən qeyri-adiliyə tapınmaq, müqəddəsliyə,

böyüklüyə, əzəmətə tapınmaq üçün insanın içində gərək nəsə olsun.

Təvazökarlıqdan qıraq olsa da, bu hər kəsə aid edilməyən sözdür.

Hər kəsin içində anadangəlmə ruhaniyyata meyil olmur, mümkün

deyil. Bir dəfə Asif Ata dedi, onda gərək əfəndiyevlərin hamısı

ruhaniyyatçı olaydı. Yəni onun övladı olmadı, qardaşı da ola bilmədi,

atası da olmamışdı. Ruhaniyyata meyil insanların içində barışmazlıq

199

olanda baş verir. Dünyayla, həyatla, mühitlə, şəraitlə barışmayanda

olur.

Soylu Atalı: İnsanın içində meyil olur, amma bacarmır. Onu kim

bacarır? Özünü ötən.

Günev Atalı: Bəli, meyil hər kəsdə ola bilər, amma onun da

dərəcəsi olur. Muğamata hamı eyni dərəcədə qulaq asa bilmir.

Qiymətləndirə bilmir. Heç kim Füzulinin Leyli Məcnununu, Nəsi-

mini o cür qiymətləndirə bimir. Hər kəs fitrətinin imkan verdiyi

dərəcədə onu anlayır. Mən də ən adi, dediyim kimi, bir kəndçi idim.

Bir fəhlə adamdım. Heç xüsusi təhsilim də yox idi. Amma içimdə

barışmazlıq əhvalı vardı. Rəzalətlə barışmamaq əhvalı vardı. Hər

hansı bir əyriliyə münasibətimdə ürəkləri təmin edəcək münasibət

göstərirdim. Bu da nəzərlərdən qaçmırdı...

Bu gün çox adam məni haqlı sayır, amma “nə işinə qalıb, neynir-

sən, sən bu dünyanı düzəldənsən” deyir.

İlk çağlar Ocaq Evladlarından biri gəlib bizim kənddə münasib

bir adam axtaranda kəndçilərdən biri deyir ki, sən Ocaq məsələsini

filankəslə danışa bilərsən. O adam gəlib məni tapdı. Bu, Bütöv adı

daşımış Cəfər idi. O mənimlə yaxşı söhbət eləyə bilmədi. Amma hiss

elədim ki, nəsə qeyri-adi şeylər danışmaq istəyir bu adam. Sonra

Özümlü adı daşımış Maliklə, sonra Haqlı adı daşımış Möhsünlə,

Cəlilabaddan, Lənkərandan gəldilər. Beyləqan rayon mərkəzində,

mehmanxanada bir otaq ayırdıq. Hətta o vaxt bir nəfər nəzarət edirdi

ki, bizi güdməsinlər. Bir nəfər də qapı tərəfdə dururdu ki, biz içəridə

sərbəst söhbət edək. Biz sərbəst söhbət elədik. Gördüm bunlar nələr

danışır. Sonra mən suallar yağdırmağa başladım. Lenin haqqında,

Nərimanov haqqında, Məhəmməd peyğəmbər haqqında. Bəşərin,

Azərbaycanın tarixində bunların nə kimi rolları olub və s. Bir-bir

aydınlıq gətirdik. Məndə vəziyyt duruldu. Sonra gəldim Atayla

görüşdük. Ata Ayının 3-də başladıq. Ata söhbət elədi, mən Atanı

dinlədim. Əvvəl elə bilirdim hər kəsə Atanı göstərməzlər. Bu

möhtəşəm şəxsiyyəti. Yəqin O, hardasa sirli-sehrli məkanda gizlənib.

Dedilər ki, yox, əgər sən istəsən, lap yaxın vaxtda görüşdürərik. Sən

onu görə bilərsən. “İnam və şübhə”ni vermişdilər, oxumuşdu, söhbət

edənə qədər.

200

Atanın şəkildə sifətini görmüşdüm. Cazibəsini, baxışını. Hadisə-

lərə, şairlərə, məsələlərə tənqidi münaisbətini bildim. Bir az da ağlım

imkan verirdi başa düşüm. Atayla görüşdüm. Ata Ocağa qəbul elədi.

“Günev” adını verdi. “Evləri günsüzdür” dedi. Gün olub evlərə

düşməliyik. İnam, İdrak, Mənəviyyat və İradə günü kimi”. Mən

başladım Ocaq fəaliyyətinə.

Nəhayət, heç nədən çəkinmədən bir şeyi hesablayırdım. Ocaq

yeriməlidir. Asif Atanın ideyalarını millətə, bəşərə təqdim eləmə-

liyik. Kim nə cür bacarırsa. Kimin hansı istedadı, yazarlığı, birinin

natiqliyi kömək eləyər, birinin, bayaqdan vurğuladığımız, daşı daş

üstə qoymağı kömək eləyər. Düzdür, bunlar vəhdətdə olsa, daha

yaxşıdır. Amma bacardığımızı imkan içində eləməliyik. Mən özümü

çox xoşbəxt hesab eləyirəm ki, bu yoldayam. Mən Asif Atanı görmüş

bəxtəvərəm. Asif Atanı illərlə dinləmiş bəxtiyaram. Asif Atanın

kitablarını oxumuş bəxtəvərəm. Əlini öpmüş bəxtəvərəm. Bu mənim

tarixdə üzağlığımdır. Var olun!

Soylu Atalı: Var ol qardaş, qoy bu söhbətlər Ocağımızın

uğuruna çevrilsin. Ocaq mühitinin dərinləşməsinə, gözəlləşməsinə

qulluq eləsin...

Ocaq ədəbiyyatları mərasim hədiyyələri kimi təqdim olundu:

Atanın “İçdən Yaranma” Bitiyi, “Türkdən başlayan Yeni Bəşər

İnamı” kitabı, 35-ci ilin mərasimlər və bayramlar kitabı, tədbirlərin

disqləri.


verildi.

Ata Ruhunu ürəyimizdə aparırıq!”,

Atamiz Var olsun!” səcdəsiylə Gün başa çatdı.

Ata Ayı, 36-cı il. Atakənd.

(sentyabr, 2014. Bakı.)

201




Qutsal “İnam Evi Günü” Mərasiminin

Gedişatı


Gün: 13 Yağış Ayı;

Başlanır: Saat 14:00.

Oda Ocaq Ruhuna uyğun hazırlanır. Təşkilati işlərə Ulusəs

və Üstün Atalılar sorumludur. Mərasim öncəsi “Ata Harayları”

səsləndirilir.

Hamı: “İnam Evim – bəşərin insanlaşma, özümləşmə

ünvanı” deyir.

“Ataya Günorta Ricası”nı – Türkel, “Təbiətdəki Mütləqlə

Gündüz Təması”nı – İnamlı, “Ruh Üstə” içsəsini isə Üstün Atalılar

deyir.

Ocaq Yükümlüsü Soylu Atalının Mərasim sözü dinlənilir

Mərasim qonuları:

1) Türk Ulusunun bütövləşməsi məsələsində İnam Evinin rolu

– Ocaqçılar və Ocaqdostlarının şərhində.

2) “İnam Evinə gəldim – Ruhani bəxtiyarlığa

ucaldım” dediyimdə fərd olaraq hansı duyğularım oyanır?

3) İnam Evi daşıdığı Ruhani anlama görə çağımızadək

yaranmış ruhani evlərin ən alisidir. Bunu əsaslandırmalı.

Törən üçün ruhani hədiyyələr təqdim olunur.

“Ata Ruhunu Ürəyimizdə aparırıq!”, “Atamız Var olsun!”

səcdəsiylə Törən başa çatır.

202

Carlar:

Atanın İnam Evi – Xalqının güvənc yeri!

İnam Evim – bəşərin insanlaşma, özümləşmə ünvanı!

İnam Evi olan xalqın bəşər olması ali həqiqətdir!

Gedişatı yazdı: İnamlı Atalı.

28 Xəzan Ayı, 36-cı il. Atakənd.

(oktyabr, 2014. Bakı.)

Qəbul olunur.

Soylu Atalı


1 Yağış Ayı, 36-cı il. Saray-Soylu.

203



Qutsal "İnam Evi Günü”

Mərasim-Törəni

"Ata Ruhuna pənah gətirmişik!" səcdəsiylə Gün başladı.

"Təbiətdəki Mütləqlə Gündüz Təması"nı - Göylü, "Ataya Günorta

Ricası"nı - İnamlı, "Ruh Üstə" İçsəsini Üstün söylədi.

Ocaq Yükümlüsü Soylu Atalı: Qutsal Gün`ümüzdə söz

deməzdən öncə Ataya səcdə qılıram. Mütləqim, Müqəddəsim, Ulu

Peyğəmbərim Asif Ataya - İnam Ataya ali səcdəylə! Bayrağımızı

öpürəm!

Öncə Gün`ümüzün məzmunu ilə bağlı bir neçə söz deyəcəm. Onu

deyim ki, Gün`ümüz iki hissədən ibarət olacaq. Birinci hissədə

konkret olaraq nəzərdə tutulan qonuyla bağlı mövqe sərgilənir. İkinci

hissədə Atanın Amalı ilə bağlı bizə suallar ola bilər, eləcə də fərqli

açıdan yanaşanların mövqeyi dinlənilə bilər. Çay süfrəsində də fikir

bölüşmələri olur. Onu deyim ki, bizim tədbirdə nə dini anlamda kor-

koranə “bəli-baş üstə” (ləbbeykçilik) yaratmaq olmaz. Yəni hər kəsin

ağzından, şüurundan vurasan, belə demək olmaz, belə düşünmək

olmaz və s. Nə də demokratiya hay-həşiri yaratmaq olmaz. Demok-

ratiya həşirində belə bir hal var: insanların ağlına yeridirlər ki, hər

kəsin söz deməyə haqqı var. Söz deməyə haqqı var, o demək deyil

ki, o nə gəldi danışa bilər. Nə gəldi danışmaq olmaz! Sözün məsuliy-

yəti olmalıdır və sözü tanıyan danışmalıdır. Əgər sözü tanımırsansa

heç danışmağa lüzum görmürəm. Yəni elə adamlar olur ki, tədbiri

süni şəkildə başqa yönə çəkməyə meyilli olurlar. Guya bununla da

demokratiya təmin olunur. Hay-həşir, replika, yerdən söz atmaq,

artıq 36-cı ildir ki, Ocaq yaranıb yol gedir, bu qədər vaxtda Asif

Atanın Ocağında elə hallar baş verməyib.

Biz, konkret olaraq “İnam Evi Günü” ilə bağlı fikirlərimizi

bölüşəcəyik. “İnam Evi Günü” Asif Ata Ocağının keçirdiyi tədbir-

lərdən biridir. Bizim mərasimlərimiz olur. Bu mərasimlərə yalnız

Ocaq Evladları qatılır. Başqa tədbirlərimizə qıraq adamlar da qatılır.

204

Sonra Ocaq bayramları həyata keçiririk. Bunların hamısı Ocağı həm

yaşatmaq üçündür, həm də Ocaq prinsiplərinin insanların ağlına

çatdırılması üsuludur.

Bugünkü “İnam Evi Günü”müz nəylə bağlıdır? Bu mərasim-

törəni biz Asif Atanın ölümündən sonra gerçəkləşdirdik. Vaxtilə,

Asif Atanın sağlığında, təklif eləmişdim ki, Atanın gəzintisiylə bağlı

gün keçirək. Məhz bu ayın 13-ündə. Gəzinti elə-belə fakt deyildi,

Atanın ciddi fikirləri yaranırdı, biz onu dinləyirdik. Hətta bəzən

maqnitafonla söhbəti yazırdıq da. Peripatetiklərin söhbətindən zəif də

alınmırdı. İş elə oldu ki, gecikdi, alınmadı, Ata vəfat elədi. Mən

həmin bu tarixi yadımda saxlamışdım və 27-ci ildə Ruhani sənəd

yazdım ki, Yagış Ayının 13-ünü “İnam Evi Günü” kimi gerçəkləş-

dirək.

Bizim, Ocaq olaraq, ünvanımız yoxdur. Yəni konkret olaraq

başqa dünyabaxışlara mənsub olan özünəxas memarlıq tikintisi kimi

ünvanımız yoxdur. Ayrı-ayrı ünvanlarda, öz evlərimizdə tədbirlər

keçirmişik. Mən Ocağa gələndən sonra kirayə qaldığım evlərdə

keçirirdi Asif Ata mərasimlərini. Çünki ünvan yox idi. Asif Atanın

evi balaca idi. Onun yaşadığı otaq burdan da balaca idi (tədbir

keçirdiyimiz İnam Odasını göstərir-G.A.). Orda tədbir keçirmirdik.

Hər kəs bilir ki, ünvansız addım atmaq, qurum olmaq mümkün deyil.

Asif Atanın Mütləqə İnam Dünyabaxışı bir ideya, bir yol, hərəkat

olsa da, həm də bir qurumdur. Hərəkatı həyata keçirən qurum olur və

bu qurumun da konkret ünvanı olur. Bu gün, fakt olaraq deyirəm,

özümüzə məxsus müstəqil ünvanımız yoxdur. Evlərimiz həmişə

Ocağın ixtiyarında olub, amma bu həm də bizim evlərimizdir. Bura,

indi toplaşdığımız ünvan, Ulusəs bacımızındır. Neçə ildir, buranı

Ocaq tədbirlərini həyata keçirmək üçün bizə verib. Biz də bu

ünvandan uğurla istifadə edirik. Ocağın tədbirlərini keçiririk, sözünü

deyirik. Çoxsaylı fərdi görüşlər keçiririk.

İkinci bir ünvanımız – müstəqil ünvanımız, düşündük, daşındıq,

bir layihə işlədik. Bu layihə əlbəttə, Şərq üslubundadır. Ancaq

çalışdıq ki, Atanın dediyi ideyaları özündə əks elətdirsin. Bir Məbəd

– İnam Evi layihəsi işlədik. Onun tikintisini hazırda qardaşımız

Günev Atalı Beyləqanda, öz yaşadığı bölgədə həyata keçirir. Hələ,

205

Asif Atanın sağlığında orada böyük bir ərazini pulla almışdı. Orada

ağaclar əkib adını “Amal Bağı” qoydu. Asif Atanın Ocağı üçün.

Hətta onu da sizə deyim ki, Asif Ata ölümündən 7 il öncə

qardaşımıza səsyazanla sonərkini (vəsiyyətini) də demişdi ki, öləndə

onu ya Bakıda, əgər o çağa qədər Bakıda Məbədimiz olarsa, Məbəd-

də gömək. Yox, olmasa, çatdırmasaq, onda “Amal Bağı”nda. “Amal

Bağı” deyəndə Günev Atalının saldığı həmin Bağı qəsd edirdi. Elə

biz Asif Atanı orada da torpağa qoyduq. Ancaq bəlli məsələlər var.

Mən o məsələləri bu tədbirdə demək istəmirəm. Qəbir açıldı, İranın

gizli şəkildə qarışması, mollaların qara-qışqırığı... Atanın cismi

Ağstafaya, ata-babasının uyuduğu torpağa götürüldü. Ancaq Asif

Atanın ilk dəfə üz qoyduğu torpaq bizim üçün qutsaldır. Hər ay biz

ora gedib “Ailə Günü tədbiri” keçiririk. Orada o torpağı da ziyarət

edirik. Asif Atanın torpağa qoyulduğu yerin düz qarşısında

qardaşımız kərpic-kərpic Məbəd ucaldır. Biz getdik, köməkləşdik, o

vaxt onun bünövrəsini tökdük. Hətta onun bünövrəsinə biz sənəd

yazıb atdıq. İndi ikinci qatın (mərtəbənin) yarısından da yuxarı

qalxıb divar. Biz fikirləşirdik, Məbədi başlamaq gərəkdir, bizdən

sonrakı nəsil tikər. Amma iş elə gətirdi ki, fədakarlıq öz işini gördü

və tikinti sürətlə getdi. Belə sürətlə ki, bizim gözlədiyimizdən qabağa

getdi. İndi orada bizim Məbədimiz tikilir. Məbəddən başqa Amal

bağında iki balaca otaqdan ibarət İnam Evimiz var. Ora gedəndə söz

deyirik. Ancaq dediyim kimi, memarlıq özümüzdən olmaqla ilk dəfə

orda müstəqil bir ünvan yaranır.

http://www.asifataocagi.com/wp-content/uploads/2014/11/20141113_140938.jpg

206

Eyni zamanda burda, Bakıda, biz istəyirik Ocağın tamam

müstəqil bir ünvanı olsun. İndi biz ona çalışırıq. Əldə eləyəcəyik

yaxın vaxtlarda. O proses də gedir. Hər halda müstəqil Ocaq

ünvanıdır. Biz istəyirik ki, Asif Atanın Ocağının heç bir fərddən asılı

olmayan müstəqil ünvanı olsun. Orada nə Soylunun, nə başqasının

sahibliyi yoxdur, mülkiyyəti yoxdur. Bu, bütövlükdə Azərbaycan

xalqınındır... Bu Gün`ümüzü də məhz "İnam Evi Günü" adlandırırıq.

Bu Gün`ün yaranması, yaradılması, məzmunu baxımından Ocağa xas

olması özündə qutsal məzmun daşıyır. Bu məzmun bayramlaşır,

ənənələşir, tədbirləşir. Biz də onu beləcə sabaha aparırıq. Təbiidir ki,

sözümüzü, söhbətimizi dörd divarın arasında saxlamırıq, qırağa çıxır.

Ona görə mən bütünlükdə üzümü Azərbaycan toplumuna tuturam və

hər kəsin içində daşıdığı dünyabaxışdan, etiqaddan asılı olmayaraq

deyirəm, heç vaxt biz heç kimi, heç nəyi təhqir etməmişik. Ancaq

dünyabaxışlarla mübarizə aparmışıq və aparacağıq. Söz yox,

dediyimiz kimi, toplumun səmimi olaraq, yaxud bilməyərəkdən

nəyəsə inanmasını biz nəzərə alırıq. Ancaq bir daha vurğu edirəm ki,

həqiqətimizi də deyirik. Həqiqətimizi bəzən çılpaq deyirik. Bundan

insanların qəlbinə dəyən məqam olur, bu artıq məsələnin başqa

tərəfidir.

Asif Ata illər öncə belə bir işə başlyıb. Bu iş sıradan bir iş deyil.

Bu iş bir millətin, konkret türk etnosunun özünü tapa bilmədiyi və

özünün dünyagörüşünə sahib çıxa bilmədiyi yüzilləri, necə deyərlər,

bir sistem halına gətirmək məqsədi güdür. Çünki millət konkret

olaraq dil, aqibət, tarix birliyidirsə, bunların əsasında, özülündə

dünyabaxış birliyi dayanır. Çünki dünyabaxış millətin ruhunu oluş-

durur. Mədəniyyət-filan öz yerində. Mədəniyyətlər ciddi işlər görür,

sözümüz yox. Bir fakt deyim. Bilirsiniz ki, İsanın haqqında nə qədər

rəsm əsərləri yarandı. Heykəltaraşlar ilahi bir səviyyəyə qaldırdılar

onu. Poeziyada yenə onu göylərə qaldırdılar. Elə bir hal yaratdılar ki,

İsanın baxışını anlayan, anlamayan adam üçün İsa müqəddəs bir

varlığa çevrildi. Bu günə qədər də toplum ona müqəddəs varlıq kimi

yanaşır. Bu bir mədəniyyət idi. Özü də çox böyük mədəniyyət idi.

Ancaq bu mədəniyyət dünyabaxışın özündən qabağa keçdi.

207

Mədəniyyət özü göründü, mədəniyyətin qulluq göstərdiyi hadisə

görünmədi, bilinmədi və dərk olunmadı.

Bir vaxtlar Türkiyədən gəlmiş aydınlarla, alimlərlə bizim

söhbətimiz oldu Ensiklopediyada. Dinlə bağlı bir çox məqamlar

haqqında mənə deyirdilər ki, bu, kültür məsələsidir. Mədəniyyət

məsələsidir. Mən deyirdim ki, bu kültür məsələsi, mədəniyyət

məsələsi sənin millət olmağına, millət kimi özünü dərk eləməyinə

mane olur axı. Doğrudanmı sən bunun fərqinə varmırsan? Mədəniy-

yət ruhaniyyatdan qabağa keçməməlidir. Mədəniyyət ruhaniyyata

qulluq göstərməlidir. Bəs mədəniyyətin ruhaniyyatdan qabağa

keçməməsi üçün nə olmalıdır? O olmalıdır ki, ruhnaiyyat məzmunca

doğru olmalıdır. İdeyaca doğru olmalıdır. Təməl prinsiplərində yalan

olmamalıdır. Asif Ata o baxımdan dedi ki, bəşəriyyət bu vaxta qədər

yaratdığı inanclarda, dinlərdə, dünyabaxışlarda, hamısında yanıldı.

Özülündə yanıldı. Əsas məsələ ideyalardadır. Onun davranışında,

həyata təqdim elədiyi tərbiyəvi düşüncələrdə deyil, təməl ideyaların

özündədir. Bax, bizə sırınan dünyabaxışların təməl ideyalarında

yalan durur. Təməl ideyalarında yalan olduğuna görə mədəniyyət

diqqətlərdə qaldı, ancaq ruhaniyyat insanı bir yana çıxara bilmədi.

Bu gün də bizim hər birimizin müşahidə elədiyimiz, gördüyümüz

hadisələr (vəhabilik, nurçuluq, İran şiyəliyi və b.k.) bunu sübut edir.

Azərbaycan toplumu üçün məbəd bir məna daşıyır, xristian toplumu

üçün başqa məna daşıyır. İstər kilsə olsun, istər məscid olsun, istər

sinaqoq olsun, padoqa olsun və s. nə olur olsun, insanların birgə

ümid axtardığı ünvan, sonsuzluğu dərk eləmək istədiyi bir ünvan,

əbədiliyə, ölməzliyə üz tutduğu bir ünvan böyük mənada Məbəd

adlanır. Məbəd böyük söhbətdir, ciddi məsələdir. Ancaq bu məbəd

də sadəcə dörd divardan ibarət deyil. Daşdan ibarət deyil. Bu

məbəddə insan oturur. Bu insan bu məbəddə öyrətmənlik eləyir. Söz

deyir, yol göstərir. Ona görə də onun dediyi söz ciddi məsələdir.

Məbəddə nə deyilir, məbəddə nəyə qulluq göstərilir? Bu ciddi

məsələdir. Biz də hesab eləyirik ki, insana, insanın şüurunun

inkişafına deyil, başqa məqsədlərə qulluq olunur. Baxmayaraq ki,

yenə deyirəm, məbəd xüsusi məna daşıyır. Bir vaxtlar qədimdə,

çoxlarınız bilirsiniz, tarixdə belə faktlar olub, ədəbiyyatlarda da belə

208

faktlar olub. Ən ağır suç işləmiş adam canını qurtarmaq istəyəndə

qaçıb məbəddə gizlənirdi. Məbədin içində ona heç nə eləməyiblər.

Məbəd müqəddəs ünvandır. Orda insanı kəsmək olmaz, öldürmək

olmaz, döymək olmaz, filan şey eləmək olmaz. Onu məbəddən

çıxarandan sonra aparıb həbs eləyiblər, edam eləyiblər-filan. Ancaq

məbədin içində eləməyiblər. Məbədə münasibət odur. Amma, yenə

deyirəm, məbədin içərisində bəs söhbət nədən gedir? Bax, məbədin

içərisindəki söhbət həlledicidir. Ona görə biz hesab eləyirik ki, əgər

məbədin içində oturan adam boşboğazlıq edərsə, mənasız söhbət

apararasa, əlbəttə, ora üz tutan toplumdan küt, huşsuz bir sürü yara-

nar. İkinci, əgər o dörd divarın arasında öyrədilən, öyrənilən təlim

təməl prinsiplərində doğru olmazsa, yalan olarsa, yenə də ora üz

tutan insanlar, dediyimiz həmin sonsuzluq axtarışından, ölməzlik

axtarışından, əbədilik axtarışından, ümid tapıntısından məhrum olar.

Bu gün bizim toplumumuz elə faciələri yaşayır. Məscidlər Azərbay-

canda günbəgün artır. Məscidlərin içərisində gedən söhbətlərin heç

birində bu millətə yarar söhbət yoxdur. Məscidlər bölünür: bu

vəhhabi məscididir, bu şiə məscididir, bu nuçuların məscididir, bu

daha kimlərin məscididir. Bunların hər birinin içərisində tamamilə

bizə yad olan siyasi, ideoloji məsələlər həllini tapır. Heç birində də

bu millətə, vətənə qulluq öyrədilmir. Milli şüur inkişaf eləmir. Bizi

hara çəkib aparırlar? VII yüzilə. Toplumu aparıb VII yüzilə

bağlayırlar. Qətiyyən imkan vermirlər ki, millət öz içinin çağırışıyla

tərəqqiyə qovuşsun. Buna isə milləti düşünürəm deyənlər etiraz

eləmirlər. Məsələn, mən bir aydın olaraq, vətəndaş olaraq, bu millə-

tin övladı olaraq belə şeyləri görürəm, müşahidə edirəm, ağlayıram,

sözümü deyirəm, döyüşürəm. Ancaq toplumda məni dinləyən

insanlar, bizi yalana – 7-ci yüzilə bağlayan təlimi məndən qoruyur-

lar. Yurdumuzda nə qədər məscid çoxalırsa, bir o qədər avara yığna-

ğı da çoxalır. Zəhmətlə məşğul olmurlar. Guya hamısı allahın qarşı-

sında mömin şəxsiyyət olmaq üçün ibadət edirlər, filan edirlər, topla-

şırlar ora. Hansısa bir məna, məzmun axtarsan, tapa bilməzsən. Ona

görə də məscidlərin, dediyim kimi, sayı artdıqca, bivec, avara yığna-

ğının da sayı artır. Təsəvvür edin, hər kəs deyir ki, həftənin beşinci

günü Qaracuxura girmək mümkün deyil. Mən həmin günlərdə o

209

tərəfə getməmişəm, görməmişəm. Amma hər kəs bunu deyir. Bunu

dövlət də görür, bunu ziyalı da görür, başqası da. Məsələ

burasındadır ki, narazı olanlar da var. Narazı olan da öz içində

narazıdır. Bilir ki, mən narazıyam, mənim yanımda narazılıq edir.

Əgər görsə ki, mən narazı deyiləm, mənim yanımda da narazılıq

eləməz.

İndi Qaraçuxura o qədər adam gəlib gedir, əcayib görkəmdə,

onlar nəyi həll edirlər?! Onların bu dövlət üçün, bu xalq üçün həll

edəcəkləri məsələ nədən ibarətdir? Onlar yalnız fəlakət hazırlayırlar.

Gedib deyəsən ki, niyə bu cür davranırsan? Deyər ki, dinimizdir. O

birinə də deyərsən, deyər, dinimizdir. Ay balam, yaxşı, sənin dininin

məqsədi nədir axı?

Görürsünüzmü, toplumun içərisində başıpozuqluq necə artır və

getdikcə bunun qarşısı alınmır. Bunun qarşısını, öncə dövlət səviyyə-

sində ala bilərlər. Amma insanların şüurundan, içindən onu ala

bilmirlər. Bayaq sən (üzünü Ayaz bəyə tutur - G.A.) adını çəkirsən,

C.Məmmədquluzadəni oxumusan. C.Məmmədquluzadə o qədər

zəhmət çəkdi. Amma dinin başından bir tük düşmədi. Sabir ağladı,

söydü, satiralar yazdı, dinin başından bir tük düşmədi. Onlardan

öncəkilər çabalar göstərdilər. Amma yenə də başından tük düşmədi...

Baxın, bu gün də deyirlər, Türkiyədə də belə istəklər olub.

Azərbaycanda da müəyyən dövrlər belə istəklər olub, Türk İslamı

yaratmaq. Mən yazılı mətbuatda buna yönəlik yazılar yazmışam.


210

Türk islamı yaratmaq cəfəngiyyatdır, mümkün deyil. Bunu dərindən

anlamaq lazımdır. Bu dünyabaxışın prinsipləri sənin türk ruhuna

uyğun deyil. Türk kimliyinə uyğun deyil. Sən ondan necə türk

yaradacaqsan. Sonra, bir daha vurğu edirəm, baxın 9-cu yüzilə, X

yüzilə, XI, XIV və s. Görün onun yönünü dəyişmək istəyən, yəni

müəyyən mənada loyallaşdırmaq, insani səviyyəyə gətirib çıxartmaq

istəyən, müqəddəs¬ləşdirməyə çalışan insanları neylədilər? Hamısını

edam elədilər, dərisini soydular, dara çəkdilər, daş-qalaq elədilər və

s. Mənsur Həllacdan mən danışıram. Mən sufilərin başqalarından

danışıram. Bunların hamısını edam elədilər, məhv elədilər. Onlar

çalışırdılar ki, insana yarar bir şey ortaya çıxartsınlar. Cəhaləti, heç

olmazsa, müəyyən mənada səngitsinlər, qarşısını alsınlar. Mümkün

olmadı, çünki təməl prinsipə dəymirdilər onlar. Məsələni üzdən

dəyişirdilər. Ona görə Asif Ata deyir ki, təməl prinsiplər dəyişilməli-

dir. Mütləq yeni, yalansız İnam yaranmalıdır... Avropada xristian-

lığın yaratdığı cəhalət, Şərqdə islamın yaratdığı cəhalətdən az deyil.

Renessans dövründə elm kükrədi, ayağa durdu, inqilab elədi. Elm

inqilab elədi, amma həyat düzəlmədi. Çünki ruhaniyyatsız bəşəriyyət

yaşaya bilməz. Ancaq gərək ruhaniyyatda yalan olmasın. Gərək

ruhaniyyatda insançılıq əsas, ana xəttə çevrilsin. Asif Ata da ona

görə İnsanlaşma çağırışını gündəliyə gətirdi. Onun çağırışı odur,

(divardakı carı göstərir - G.A.) "İnsanlaşın, İnsanlaşdırın!". Nə qədər

ki, insana inam yoxdur, nə qədər ki, insanın ali, uca mahiyyəti dərk

olunmur, nə qədər istəyirsən və nə istəyirsən de. Göylərin işığını nə

qədər istəyirsən sev. Göylərin işığını sevirsən, göyün özü üçün. O

işıq yerə düşmür. Yerə gərək olmur. Yerin qaranlığı yarılmır, amma

göylər müqəddəsləşdirilir. Bax, ona görə Asif Ata o işığı yerin

özündə axtarır və deyir ki, yer özündən işıqlanmalıdır. Bir az obrazlı

desək, yerlə göyün vəhdəti yaranmalıdır...

İnsan sevgisində yaşayar, ülvi təbəssümündə yaşayar, birinin

əlindən tutmasında yaşayar, birinə qayğı göstərməsində yaşayar və s.

və i.a. Bunu içiylə, ürəyiylə eləməsində yaşayar.

Dünyada ruhaniyyat adına yaranan hadisələrin özü də insanların bir-

birinə münasibətini izah edib: belə olmalıdır, yaxşı olmalıdır. Amma

bu gün minlərlə insan namaz qılır, yanında durana isə üstdən-aşağı

211

baxır. Onun içində hansı ağrı-acı var, bilmir, heç maraqlanmır da.

Soruşuram ki, niyə namaz qılırsan? Deyir cənnətimi bulmaq üçün.

Bu insandan nə gözləyirsən? Bəs cənnət nədir? Cənnət güya əbədilik

deməkdir. Cənnət əbədilik deyil. Cənnətdən əbədilik olmaz. Cənnət

nemətlərdən ibarətdir. Almadan, heyvadan, nardan, armuddan ibarət-

dir. Onlar əbədilik deyil, maddi əbədilik olmur. İnsanı aldadırlar ki,

cənnətdə sən əbədilik tapacaqsan. Orda əzab yoxdur, orda zəhmət

yoxdur, orda soyuq yoxdur, orda isti yoxdur. Ancaq kef var. İnsanı

hara çağırırsan? Belə əbədilikmi olar?! Belə əbədiliyə xəyanət olar.

Əbədilik insanın öz içində azadlığını tapmasıdır. İnsanın insana

inanmasıdır, insanın insanı sevməsidir. İnsanın həyatı dərk eləmə-

sidir. İnsanın millətə qovuşmasıdır, millətini yaratmasıdır. Millət

sənin əbədiliyindir. yaxşı-yaman nəyin var, millətdədir. Sən ölürsən,

millət qalır və hər şeyin də onda qalır. Əbədiliyin odur, ölməzliyin

odur. Fərd ölür, millət ölmür. Fərdin ölməzliyi millətdə özünü tapır.

Asif Atanın xətti – insançılıq, millətçilik, şərqçilik, bəşərilikdir.

Millətçiliyi bu gün damğalayırlar. Gözdən salırlar. Millətçiliyə başqa

don geydirirlər. Başqa məna verirlər. Amma millətçilik millətin

varlığını saxlamaqdır. Millətin varlığını saxlamaq üçün də dəyərlə-

rini yaratmaq, yaşatmaq gərəkdir. Millətin dəyərlərini yaradırsan,

onu yaşadırsan, inkişaf etdirirsən, daim sənin millətin tərəqqidə öz

yerini tapır. Millətçilik başqa millətlərin basıb gözünü çıxarmaq

deyil. Biz bunu dönə-dönə demişik. Başqa toplumun mədəniyyətini

inkar eləmək deyil. Başqa toplumların yerini sıxışdırmaq deyil.

Ona görə Asif Ata bu işi başladı və dedi: Yeni İnam lazımdır, bu

inamda yalan olmamalıdır. Bu inamda elm, idrak birləşməlidir. Sö-

zün əsil mənasında insan üçün həyatın gözəlliklərini göstərən, dərk

elədən işığa çevrilməlidir. Bunun üçün də dedi ki, varlığa münasibət

yaratmalıyıq. Çoxları düşünürdü ki, Asif Ata da milli din yaratmaq

istəyir. Elə deyil! Asif Atanın yaratdığı Mütləqə İnam bəşəridir.

Onun milli prinsipiləri onun içində var, bu ayrı. Asif Atanın yaratdığı

bəşəridir. "Dünyanın Mənası Dünyadan artıqdır". Məgər təkcə türkə

aiddir bu söz?! Dünya özünün əzəli, əbədi, sonsuz, kamil mənasın-

dan yaranıb. Yaxud insan əzəli, əbədi, sonsuz, kamil İnsanlıq mahiy-

yətindən yaranıb. Bu təkcə türkə aid deyil. Bu həqiqətin özülündə

212

türkün özünəməxsusluqları öz əksini tapır. Eləcə də bu həqiqətin

içində rus xalqının özəllikləri öz əksini tapır. Fransız xalqının

özəllikləri öz əkisni tapır. Heç kimin milli, etnik kimliyi inkar

olunmur, danılmır. Amma bizim milli etnik kimliyimiz inkar olundu.

Bir vaxtlar Qərbdən xristianlığı verdilər, milli etnik kimliyimizi

dandılar (bu gün də xristian türklər var). İslam gəldi, ərəbçiliyi

yeritdilər, etnik kimliyimizə müdaxilə elədilər. Dilimizi, şüurumuzu

dəyişdilər. Adımız, atamızın adı, soyadımız hamısı dəyişdi. Ona görə

din bəşəri deyil. Bəşəri olan başqa xalqları vurub sıradan çıxartmır.

Onu kor qoymur. Onun özəlliklərini ləğv eləmir, məhv eləmir. Bəşər

elə bir çəməndir ki, o çəməndə hər bir gülün öz ətri olur. Hər bir

gülün öz ətrinin bilinməsi, duyulması üçün ortaya gələn böyük bir

dünyabaxışdır Mütləqə İnam. Ona görə də Asif Atanın dünyabaxışı

bəşəridir, amma bir millətdən başlayır. Biz bir kitab hazırlamışıq.

Kimə verməmişiksə sonda bağışlayacağıq. "Türkdən başlayan Yeni

Bəşər İnamı". Bu, türkdən başlayır. Bəli, biz türkçüyük. Bunu açıq

şəkildə də deyirik. Türkçülüyümüzü də heç bir xalqa qarşı qoymu-

ruq. Biz deyirik ki, İnam türkdən başlayır. Asif Ata Bəşəri olsa da,

bir millətə məxsusdur. Onun İnamı mücərrəd havadan başlamır. Bu

gün də biz Asif Atanın yaratdığı Mütləq İnam dünyabaxışının Evinə

toplanmışıq. Bu ünvanda hər birimiz Asif Atanın məktəbindən

bəhrələnirik. Asif Ata böyük bir məktəbdir, böyük bir sistemdir.

Millət sistemidir, bəşər sistemidir. Biz bunu gücümüz çatdıqca sübut

edirik, əsaslandırırıq, yazırıq və s. Ona görə də Asif Ata böyük bir

məktəbdir. Bu məktəbin ünvanı da onun İnam Evidir. "İnam Evi

Günü”müz qutlu olsun. Sizin hər birinizi bu gün münasibətiylə həm

qutlayıram, həm də hər birinizə xoş gəlmisiniz deyirəm. Biz bir

yerdə millətin içində başlayan insani bir hadisəni vurğu edirik. Asif

Ataya dəstək oluruq. Kimin hansı mövqeni daşımasından asılı

olmayaraq, harda işləməsindən asılı olmayaraq, mən hesab eləyirəm

ki, hər kəsin içində Asif Ataya dəstək havası olmalıdır. Çünki Asif

Ata bizi Millət eləmək üçün ortaya çıxıb.

Mən sözümü bitiriəm. Təbii ki, hər kəsi dinləyəcəyik.


Atamız Var olsun!

213

Atamızın Bayrağını öpürəm!

Günev Atalı: Mütləqim, Müqəddəsim, ulu peyğəmbərim Asif

Ataya - İnam Ataya ali səcdəylə sözümə başlayıram. Bayrağımızı

öpürəm.

Yükümlümüzün sözünün davamı olaraq balaca bir yazım var, onu

oxuyacam. Öncə isə bir iki məqamı vurğu edim. Hər kəsdə müəyyən

bir fikir formalaşdı ki, İnam Evi deyəndə nə nəzərdə tutulur. Asif

Atanın dünyabaxışı, onun davamçılarının istəyi nə deməkdir?! İnam

Evi adına tarixən çoxlu ünvanlar tikilibdir. Notrdamlar tikilibdir,

semit irqinin ruhunu ifadə eləyən kilsələr, məscidlər, sinaqoqlar

tikilibdir. Hamısı da özlüyündə özünü bəşəri bilibdir. Bu tikilmələrin

özündə də bir ümid, həsrət olubdur. Yoxsa o boyda Notrdam yarana

bilməzdi. Ümid eləyirdilər. Amma o Notrdamlarda, Parfenonlarda,

Skisfinlərdə nələr qəbul olunurdu? Yan Qusun yandırıl¬ması.

Neyləmişdi Yan Qus? Cordano Bruno neyləmişdi? Bir onu araşdıran

oldumu? Janna D'Arkı yandırdılar. Niyə yandırdılar? Bu tifilə o

əzabı niyə verdilər? Əslində tifil deyildi, tarixi şəxsiyyət idi. Bəs biz

İnam Məbədi deyirik, İnam Evi deyirik. Burda nə qəbul olunur?

Burda əslində türk ruhunun dəyəri, türkün dünyabaxışı, türk ruhunun

varlığı var.


214

Türk böyük imperiyalar yaratdı. Heç birində tabe etdiyi xalqlara

qarşı amansız olmadı. Nə onun ləyaqətinə toxundu, nə onun dilinə

toxundu. Balkanlarda 300 il hakimiyyətdə oldu. Ancaq təəssüf ki,

türk özünə doğmalaşmadı. Bu gün ingilisçilik dünyada hakimdir. Öz

təsiri ilə neylədiyini şərh etməyə ehtiyac yoxdur. Ancaq biz türk

ruhunu tamam başqa yöndən başlayırıq. Yəni İnam Evində

insanlaşma – özümləşmə halı başlayır. İnsan özüylə üz-üzə qoyulur.

İnsan özünü tanıyır. Mən kiməm? Nələr var mənim içimdə? Mən

nələrdən azad olub nələri özümdə yaratmalıyam? Deyək ki,

gələcəkdə də tikilən, tikiləcək İnam Evlərində bax bu məzmun, bu

gün Yükümlümüzün danışdığı məzmun olacaq. Onun dediyi kimi,

İnam Evləri sadəcə dörd divar deyil, onun içində şəxsiyyət olur.

Onun içində İnamlı olur, Güntay olur, Göylü olur. Bu haray onun

daxilindən gəlir. Onun üzünün ifadəsindən tutmuş, addımından

tutmuş bütün nəyi varsa. Əsas ömürdür. Əməllərində o ömür ortaya

çıxır.

İllər öncə Asif Ata Ocağı mənim yaşadığım Atagün Elində

(Beyləqan rayonunun Örənqala kəndi), Yükümlümüz danışdı, “Amal

Bağı”nda iki otaqdan ibarət bir tikilini “İnam Evi” kimi qəbul elədi.

Bu gün bizim üçün, sabah bütövlükdə Azərbaycan üçün bunun çox

böyük önəmi var.

Əgər İnam Evlərində Soylu olmayacaqsa, başqaları olmayacaqsa,

lap ora milyardlar xərc elə, onun önəmi olmaz. Mən Peterburqda İsa

sarayını görmüşəm. İsanın şərəfinə tikilmiş saray. 109 m hündürlü-

yündədir. 7 Avropa ölkəsi 40 ilə başa gətirib. Üstünün bütün təbəqə-

ləri qızıldandır. Elə bir arxitekturada tikilibdir ki. Düzdür, Qərb

arxitekturasıdır, gözəldir də. Ondan da yaraşıqlı nə olar axı. Amma

onun içində mən heç nə görmədim. Mən heç onda Asif Atanı

tanımırdım. Mütləqə İnamdan da xəbərim yox idi. Rus ordusunda

sıravi bir əsgər idim. Oranı gəzəndə, hələ o dövrdə, məni qane

eləməyən şeylər var idi. Çünki bəzən ruhaniyyat insanın anadan-

gəlmə əhvalında, halında olur. Bu yəqin ki, məndə də olub. Sadəcə o

vaxt qiymətləndirə bilmirdim.

Sonra Günev Atalı "Şəxsiyyət və Cəmiyyət" mövzusunda yazısını

oxudu.

215

Nurtəkin Atalı: Ataya səcdəylə sözünə başladı: “İnam Evi

Günü”müz qutlu olsun! Mən “İnam Evi Günü” üçün son 6 ay ərzində

Ocağın gördüyü işlər haqqında yığcam bilgi vermək istəyirəm. Çox

zəngin işlər görmüşük. Bu zəngin əməllər də ondan soraq verir ki,

ideyaya həsr olunan ömürlər var. Ömür ruhaniləşdikcə, ideyaya

qulluq elədikcə əməllər də sanballaşır və zənginləşir. Ruhani hal,

nizam olmazsa, əməl də artmaz. Bizim son aylarda gördüyümüz

işlərdən biri "Türkdən başlayan Yeni Bəşər İnamı"nın çap olunma-

sıdır. Bu kitabda Ata ideyaları haqqında, Ocaq haqqında qısa ruhani

bilgi verilir. Bu kitabın özəlliyi həm də ondadır ki, bu bilgi həm

Azərbaycan türkcəsindədir, həm də Türkiyə türkcəsindədir.

Məqsədimiz bunu türk dünyasında yaymaqdır. (Əslində müəyyən

nüsxələri artıq Türkiyədə yayılıbdır).

Asif Atanın 3 Bitiyi (kitablar toplusu) çap olundu, Ocaq

Evladlarının və Ocaq dostu İlqar bəyin yatırımıyla: "İçdən Yaran-

ma", "Hüquqdan Haqqa" və "Özüllər Özülü". Bu kitablar çapdan

çıxandan sonra kitab evlərinə təqdim olundu, rayonlara getdi. Hətta

Azərbaycanın sınırından qırağa çıxdı. Kitabın çap olunması bir

mərhələdir, kitabın yayılması isə ikinci mərhələdir. Eyni zamanda,

kitab verəndə, təqdim eləyəndə hər dəfə söhbət aparılır. Bu özü

Ocağın xalqlaşma əməlidir.

Ocağın quralları var. Xalqın iki böyük ənənəsi – toy və yas

ənənəsi Ocaqda özünəməxsus biçim alıb. Toy quralına biz


216

“Beşikbaşı Mərasim”i deyirik. İşıq Ayında (mayda) və Xəzan

Ayında biz 2 Beşikbaşı Mərasimi keçirdik. Bizim tədbirlərə qatılan

Əlisəfa bəyin qohumu Nuşirəvan bəy və Aysel xanıma, keçən ayda

Sevda xanıma (özü burda oturub) və Birhan bəyə “Beşikbaşı

Mərasimi” keçirdik. Təbii ki, o mərasimlər cəmiyyət qaydasıyla

paralel oldu. Şadlıq Evi`ndə keçirdik. Evlənənlərə biz Beşikbaşı

quralına uyğun olaraq beşik bağışladıq. Orda Ocaq Yüklümlüsü söz

dedi. Hal yaratdı. Xeyir-dua verdi, ruhani sənəd yazdı və Asif Atanın

"Mütləqə İnam" Bitiyini həm latın abesində, həm də Ocaq-Türk

abesində evlənənlərə bağışladıq. Evlənənlər orda "Sədaqət Andı"

içdilər. Belə bir qural həyata keçirildi. Bu tədbir də yayımlandı,

işıqlandı.

Bu quralların həyata keçirilməsi nə deməkdir? Biz özümüz bu

qurallarla yaşayırıq. Amma onun həm də cəmiyyətə təqdim olunması

yeni hal yaradır. Həm də xalqın içində olan yad ənənələrə qarşı

dirəniş deməkdir bu.

Qürub Ayında (avqustda) Günev qardaşımızın anasının ölümüylə

bağlı “Yas Quralı”mızı həyata keçirdik. Orda da ciddi söz deyildi, iş

görüldü. Təbii ki, orda Günev qardaşımızın özünün fəaliyyəti xüsusi

bilinir ki, onun özünəməxsus ömrü var, inamı var, yolu var. Orda

“İnam Evi” – Məbəd tikilir. Bu özü böyük hadisədir. Ona görə orda

Ocağın “Yas Quralı”nın tədbiq olunması əks-səda yaratdı.

Asif Atanın "İnam və Şübhə" kitabı Göylü Atalı tərəfindən yeni

variantda latın qrafikalı Azərbaycan abesində və Ocaq-türk abesində

yazılıb Ocağa təqdim olundu və elektron mətbuatda yayımlandı. "Ata

Səsi" kitabı hazırlanmışdı, yenidən o ikinci dəfə işlənildi. "Ata Səsi"

kitabı nədir? Atanın müxtəlif dövrlərdə müxtəlif yerlərdə görüşləri

keçirilib, Ataya suallar verilib, yaxud da mərasimlər keçirilib. Onları

biz köhnə maqnitafon kassetlərindən yazıya çevirdik, onu kitab

şəklində hazırladıq. Çox qiymətli, dəyərli kitabdır. Həcmcə də

böyükdür. Orda Atanın halı var, harayı var. Həm də orda Atanın

çoxsaylı suallara cavabları var ki, çox sahələri işıqlandırır. Xüsusi bir

hal yaradır o kitabın özünü oxumaq.

Xalqlaşma baxımından da Ocağın işləri çoxdur. Elə İnam

Evi`ndə, eləcə də qıraqda Soylu Atalının fərdi görüşləri keçirilib. Bu

217

ay Bakı məktəblərinin birində İnamlının təşkilatçılığıyla Soylu Atalı

gənclərlə görüş keçirdi. Günev qardaşımızın Beyləqan rayonundakı

fəaliyyəti də artıq qırağa çıxır. Ağcabədi, İmişli bölgələrində Elana

bacımızla birgə görüşlər keçirir. Atanın çap olunmuş kitablarını

rayonların kitab evlərinə təqdim edib söhbətlər aparır. Günev

qardaşımız bir dəfə "Ailə Günü"ndə hesabat verəndə dedi ki, o

bölgədə elə bir adam yoxdur ki, Ata haqqında ən ibtidai şəkildə olsa

belə, bilgisi olmasın.

Od-Qürub Aylarında (iyul, avqust) Üstün Atalının Siyəzən,

Şabran, Saatlı, İmişli, Gədəbəy, Sabirabad, Oğuz, Qax, Şəki bölgələ-

rinə səfərləri olub. Bu səfərlər zamanı kitab evlərində, mədəniyyət

evlərində, gənclik mərkəzlərində olub söhbətlər aparıb. Hətta

Şabranda təsadüfən mədəniyyət işçilərinin seminarı imiş. 200 nəfərə

qədər elm, mədəniyyət işçilərinin toplaşdığı tədbirdə çıxış edib, Ata-

Ocaq haqqında söhbət eləməklə yanaşı xeyli sayda Ocaq ədəbiy-

yatları paylayıb. Təsəvvür edin, mən deyirəm səfər olub. Bu bir söz

kimi görünür. Orda qalmaq var, hər bir ünvana ayrı-ayrı getmək var,

vaxt, xərc, çətinlik, heç bir səfər elə-belə başa gəmir. Onun hər bir

səfər haqqında yazısı saytımızda və başqa elektron mətbuatda

işıqlandırılıb, yayılıb. Hər bir səfər də Ocağın uğurudur.

Qürub Ayında Güntay qardaşımızın evində onun qohumları, dost-

tanışlarıyla “Fikir Evi” keçirilib. Öncədən hazırlanmışdı. Yükümlü-

müz Soylu Atalı onların suallarına cavab verib, söhbət edib və çox

uğurlu görüş alınıb. Eyni zamanda Ocaq tədbirlərinin səsdən sözə

çevrilməsi. Hər bir tədbiri biz səsdən yazıya çeviririk. Kitab şəklində

bunlar təqdim olunub. Elə bu mərasimimiz də kitablaşacaq,

yazılacaq. Bizim növbəti tədbirimiz-bayramımız olacaq Sərt Ayında

(dekabrda), Bəşərilik Bayramı. Ora gələndə mən bu mərasimi kitabça

formasında bura gələnlərə hədiyyə edəcəm.

Təbii ki, bu deyilənlər sadəcə söz deyil. Hər bir əməlin arxasında

gərgin zəhmət var. Bu gərgin zəhmətin də fərəhi var. Çünki o

əməllərdən biz fərəh almasaq, onun davamı olmaz.

Soylu Atalı: Bu hesabat təkcə bizə yox, dostlarımıza da lazımdır.

Asif Atanın Ocağı çox fədakar mübarizə aparır. Biz dayanmırıq.

Deyildiyindən də qat-qat ciddi işlər görülür (çox şeyi sadalamırıq,

218

mətbuatda yazmırıq). Çünki bilirik ki, Asif Atanın işinin həyata

keçməsi sıradan bir məsələ deyil. Çox zəhmətlər tələb olunur. Böyük

şəxsiyyətlər, fədakar insanlar tələb olunur, bu işin arxasında dursun

və davamlı həyata keçirsin. Burada məsələ heç də Asif Atanı

tanıtmaq məsələsi deyil, əslində xalqın həyatında köklü dəyişikliyi

həyata keçirməkdir. Asif Ata deyir biz “yeni insan” yaratmağa

gəlmişik. “Yeni xalq” yaratmağa gəlmişik. Bir vaxtlar bu söz mənim

də qulağıma yad gəlirdi. “Yeni xalq” yaradırıq. Necə yəni? Xalq var

də. Bilirsiz, onu yaratmaq məsələsi var. Çox ciddi bir prosesdir.

Əlbəttə, bizim işimiz daşdan qəlpə qopartmaq qədər çətin bir işdir.

Çünki xalqın içində min illərə bərabər zamanı özündə qapsayan

dünyabaxışlar, inanclar oturuşubdur. Onun qanına yeriyibdir. Ona

görə xalqın içində onun özünü özünə tanıtmaq, xalqın öz kimliyini

bərpa eləmək böyük mənada, 5-3 günün söhbəti deyil. İllər lazımdır.

O illəri də gərək yaşayaq və mübarizə aparaq. Xalqın varlığını əyən

min ilə qarşı, əlbəttə, neçə on illər, bəlkə yüz illər lazım olacaq...

İndi İlqar bəyi eşidək.

İlqar Türkoğlu: Təşəkkür edirəm. Mövzuyla bağlı xəbərim yox

idi. Hər birinizi xoş gördük. İnam Evi`nin yaranması zərurəti

həqiqətən çox önəmli, vacib işdir. Addımbaşı məscidlərin tikilməsi,

cahilliyin daha da vüsət almasına rəvac verən bir prosesdir.

Ümumiyyətlə, din nə olan şeydir? Din Mütləq olana ibadət sistemi

deyil. Bu, məişət yönlü rituallardır. Türkün tarixində, yaddaşında

müxtəlif dinlər olub. Tanrıçılıqdan, Şamançılıqdan, Zərdüştçülükdən

tutmuş xristian¬lığa qədər. Sonra islam gəlib türkün məişətinə.

Məsələ burasındadır ki, bu dinlərin içərisində bir Zərdüştçülükdə

bizə yarar sistem olub...

Oda, torpağa, suya, havaya tapınmaq türk xarekterində olub. Bu

da Ata ideyalarına o birilərdən daha ayxın olub. Bu gün insanlara Ata

ideyaları hava-su kimi gərəkdir. Onların yaddaşlarına yazılmalıdır.

Bu baxımdan, mən həmişə dediyim sözü yenə təkrar edirəm ki, Ata

Ocağını dövlət qeydiyyatına aldırmaq, ondan sonra İnam Evlərinin

tikintisi təkcə bir yerdə yox, müxtəlif yerlərdə gedər, elə insanlar olar

ki, bunu öz maddi hesabına edər. Yəni dövlət səviyyəsində. Burda

hər şeyi açıq eləmək lazımdır. Burda qeyri-adi bir şey yoxdur. Niyə

219

müxtəlif təşkilatlar müxtəlif yerlərdə nələrsə aça bilirlər?! Eləcə də

müxtəlif bölgələrdə, kəndlərdə, rayonlarda bu İnam Evlərini yarada

bilərlər, tikə bilərlər. Ordaca Ata ideyalarının daşıyıcıları gələn

insanlarla söhbət edib təbliğat apara bilərlər. İnsanlar da görər ki,

burda insanlıqdan danışılır. Burda o mücərrəd fikirlərdən, cahillik-

dən, cəhalətdən danışılmır. Burda insani söhbətlər aparılır. Bu

baxımdan bu İnam Evi`nin doğrudan da yaradılması, müxtəlif

regionlarda onların tikilməsi çox zəruridir. Bunun üçün də mən,

bütün müsibətlərin qarşısında edəcəyimiz işlərin qanuna salınmasını,

qanuna söykənilməsini zəruri sayıram. Bu gün dövlətə müraciət

eləmək lazımdır. Ocağı qeydiyyatdan keçirmək lazımdır. Mən başa

düşürəm. Bu Ocaq ruhuna yad olan bir şeydir. Ancaq bu gün

obyektiv reallıqlar var ki, onunla hesablaşmaq zərurəti yaranır. Ona

görə Ocağın, qeydiyyata alınandan sonra, müxtəlif yerlərdə hər hansı

bir özəyinin yaranması, binaların tikilməsi, heç ona ev də deməyək,

özü-özlüyündə Ata ideyalarının yayılmasında rol oynaya bilər.

Mənim sözüm bu qədər. Atamız Var olsun!

Soylu Atalı: Təşəkkür edirəm. İlqar bəyi təqdim eləyim, tanıma-

yanlar üçün. İlqar Türkoğlunun ruhu Atanın prinsiplərinə doğrudur.

Mən İlqar bəyi Ocaqdostu sayıram. İlqar bəy sözünün arxasında

görünə bilir. Nadir keyfiyyətdir. Atanın sağlığında da biz, Ataya vəd

verənlər gördük. Amma İlqar bəylə az müddətdir bizim bağlantı-

larımız var, Ocaq yönündən uğurlu addımlar atır, gördüyü işlərin də

vurğu edilməsini istəmir. Əslində vurğu eləmək yanlış deyil. Mən nə

üçün vurğu eləyirəm? Ona görə yox ki, İlqar bəyin tərifə, yaxud bu

şöhrətə ehtiyacı var. Ona görə deyil. Asif Atanın işi kimi bir işin

toplumun içində yayılması üçün hansısa bir aydının, kimsənin irəli

durub addım atması ləyaqət məsələsidir, quruculuğa qulluq məsələ-

sidir. Bu görünməlidir, deyilməlidir, bilinməlidir. Bu örnəkdir,

bilinməlidir. Bayaqdan adını çəkdiyimiz kitabı – "Türkdən başlayan

Yeni Bəşər İnamı"nı İlqar bəy öz yatırımı ilə çap elədi. Hətta onun

xeyli sayda nüsxəsini Türkiyədə yaydı. İlqar bəy vaxtaşırı Türkiyəyə

gedir. Orda ayrı-ayrı tədbirlərdə iştirak edir. O tədbirlərə də özüylə

bir neçə ədəbiyyat aparıb. Həmin kitab iki variantda – həm Türkiyə

türkcəsində, həm Azərbaycan türkcəsində çap olunub. Eləcə də Asif

220

Atanın kitablarından ikisinin çapına da, Ocaq Evladları ilə birlikdə,

İlqar bəy də qatıldı. Məsələnin incəliklərinə getmək istəmirəm.

Başqa cür də qatqısının bizə böyük köməyi oldu. Biz kitabı ərsəyə

gətirə bildik. Müəyyən mənada güzəştli məsələlər oldu.

İlqar Türkoğlu: Bu, bizim Müqəddəs borcumuzdur.

Soylu Atalı: O ki qaldı qeydiyyat məsələsinə, biz buna getsək

tamam uduzarıq. Niyəsini biz yazmışıq, demişik, gərək olsa sonra

yenə açarıq. Bu çox ciddi və ehtiyatlı məsələdir.

İndi də istəyərdim Asif bəyi dinləyək. Asif Ozan. Qardaşımızın

Asif Atanın Ocağıyla çoxdandır tanışlığı var. Hətta bir vaxtlar Asif

bəy özünün rəhbərlik etdiyi bir kitab evinin zalını Ocaqçıların üzünə

açmışdı. Ocaqçılar orda Asif Atanın ideyalarını yayıb söz demişdilər.

Asif Ozan: Təşəkkür edirəm. Nurtəkin xanıma da təşəkkür

edirəm dəvət etdiyinə görə. Açığı ortada həmişə bir mövzu olanda

ideoloji, fəlsəfi və yaxud mənəvi mövzu olanda insan da rahat

danışır. Bu gün İnam Evi Ocaqçılıq hərəkatı üçün vacib bir

məsələdir. İnam Evinin bir mənəvi, ruhani ünvana çevrilməsi, çox

vacibdir. Bu yolda mən sizə uğur arzulayıram. Bilirsiz, ümumbəşəri

ideala qulluq eləyən insanların ömrü heç vaxt sona yetmir. O doğulur

və davam eləyir. Tarixdə nə qədər belə insanlar olubdursa, onların

həyatı, mənəvi ömürləri bu günə qədər bizim simamızda davam edir.

Mən hesab eləyirəm ki, Asif Ata da belə bir ömür yaratmış və

özündən sonrakı insanlara bu ömrü örnək olaraq qoyub getmiş dahi

insandır. Bu gün Azərbaycan dünya çapında çox kiçik, məhəllə

miqyasında olan bir ölkədir. Ona görə də dünyada gedən qlobal

hərəkatların ideoloji mübarizə səhifəsində bizim milli kimliyimizi,

milli düşüncəmizi, milli şüurumuzu, babalarımızın bizə yüzillərdir

yetişdirib qoyduğu dəyərləri qoruyub saxlamaq üçün bir milli

mübarizə cəbhəsi lazımdır. Bu gün Azərbaycanda bu milli mübarizə

cəbhəsinin zəif olduğunu biz çoxdan görürük. Dəfələrlə müxtəlif

media mənsubları bizə suallar verirlər, Azərbaycanda çağdaş

gənclərimizdə milli ruhdan, milli kimlikdən, dəyərlərdən uzaqlaşma

meyillərinin səbəbləri haqqında. Bütün hallarda bunun cavabı çox

üzdədir, görünəndir. İstər-istəməz sovet dövründə – 70 illik bir

dövrdə kommunizm ideologiyasına tapındılar. SSRİ dağı¬lan¬dan

221

sonra ictimai şüurda böyük bir boşluq yarandı. Bu boşluq ideoloji,

milli boşluq idi. Milli ideya boşluğu idi. Bu milli ideya boşluğundan

çox böyük ustalıqla Qərb və bizim başqa qonşularımız, məsələn, İran

çox sürətlə faydalandılar və qısa bir müddət ərzində o şüurlarda

yaranan ictimai boşluğu dini xurafat və Qərbdən gələn hansısa

yadlıqlar qapladı, tutdu. Bu gün buna görə bizim gənclər milli

kimlikdən daha çox uzaqlaşmağa meyillidirlər. Bu da ona gətirib

çıxardır ki, bizim efirimizdə də, bizim mətbuatda da, hətta sosial

şəbəkələrdə də artıq millətin özünü görmək olmur. Nə yaxşı ki, elə

sovet dövrünün özündə Asif Atanın simasında həmin dövrün bizim

milli ruhumuza yabançı olan ideyasına, sovet kommunist ideologiya-

sına qarşı mübarizə cəbhəsi yarada bilən bir insan meydana çıxdı.

SSRİ dağılandan sonra mən gördüm ki, əslində yaranmış ictimai

boşluğu milli məzmunla doldura biləcək bir qüvvə var. O da Ocaqçı-

lıqdır. Mən ona görə o vaxt rəhbəri olduğum müəssisənin imkanlarını

Ocaqçıların üzünə açdım. Çalışdım ki, bu düşüncəni, bu təfəkkürü,

bu ideyaları və bu idealı özündə daşıyan insanların sayı artsın.

Xoşbəxtlikdən ideyaları seçən insanlarımız günü gündən artır. Mən

səmimi deyirəm, özüm bilavasitə Ocaqçı olmasam da, bilirəm ki,

bizim xalqımız milli kimlik şüuruna sahib olmaq üçün, bu milli

kimlik şüurunun təməlində dayanacaq bir ideyaya söykənməlidir. Bir

söykənəcək yerimiz olmalıdır. Zaman-zaman bizi söykəndirdilər

müxtəlif yabançı ideyalara, ideologiyalara. Sovet dövründə elə

insanların simasında qəhrəman obrazı yaratdılar, sonra bəlli oldu ki,

bu insanlar ancaq və ancaq zaman-zaman Azərbaycançılığın, türkçü-

lüyün və bizim milli kimliyimizin qəddar düşmənləri olublar. Amma

bizim mənəviyyatımızı, ruhumuzu, inamımızı bu insanlara söykə-

mişdilər. Xoşbəxtlikdən bu gün bizim söykəndiyimiz Atadan gələn

ideya, təlim, dünyagörüşü milli ruhun üzərində qurulubdur. Mən Asif

Əfəndiyevin, ona görə Asif Ata demədim, çünki mənim universitetə

qəbul olunduğum dövrdə, orta məktəbdə oxuduğum dövrdə hələ Asif

Ata olmamışdı. Mənim böyüdüyüm mühitdə çox adı çəkilirdi,

dissident kimi, yeni bir mübarizə səhifəsi yaratmış bir insan kimi adı

tez-tez hallanırdı. Mən onda orta məktəbdə oxuyurdum və burdan

çox-çox uzaqda, Borçalıda idim. Mənim qohumlarım, doğmalarım,

222

qardaşlarım, bacılarım gələndə eşidirdim ki, artıq Azərbaycanda yeni

bir milli özünüdərk hərəkatı başlayıbdır ki, bu hərəkatın da başında

bir insan dayanır, onun istəyi, onun iradəsi durur. Bu gün uzun illər

keçməsinə baxmayaraq, o hərəkat artıq öz ideyaları ilə dairəsini

böyüdüb, genişləndirib. Bu gün İnam Evinin – Məbədin tikilməsi

xəbəri məni çox sevindirdi. Ona görə Günev bəyə təşəkkür edirik.

Hesab eləyirəm ki, mən səmimi deyirəm, haçansa, tarixin hansısa bir

məqamındasa müqəddəs torpaqlardan biri də Beyləqan olacaqdır.

Ona görə ki, ilk Məbəd orda tikilir. Mən sizə uğur diləyirəm. Bu çox

çətin yoldur. İlqar bəy də yaxşı təklif verdi ki, mümkündürsə, bu cür

məbədlər dövlət tərəfindən qeydiyyata alınsın. Mədəni-tarixi abidələr

sırasına keçirilsin. Əlbəttə ki, yaxşı təklifdir. Amma düşünürəm ki,

bu hərəkatı dövlətin siyasi iradəsinə bağlamaq fəaliyyətin bir qədər

məhdudlaşdırılmasına gətirib çıxarda bilər. Bir növ artıq Mütləqə

İnam hərəkatına siyasi çalar, siyasi məzmun gətirə bilər. Mən hesab

eləyirəm ki, bu gün hələlik hərəkat genişlənməmiş, müəyyən gücə

sahib olmamış onun bu cür iddia ortaya qoyması fərqli məna yarada

bilər. Amma əslində təklif öz-özlüyündə doğrudur. Azərbaycanın

bugünkü reallığına uyğun təklifdir. Çünki bir məbəd tikilirsə və bu

məbədin arxasında yüzlərlə, minlərlə insanın inamı, istəyi dayanırsa,

ürəyi, ruhu dayanırsa, deməli, o məbədin dövlət tərəfindən mədəni-

tarixi abidə statusunda qeydiyyata alınması da məqsədəuyğun olardı.

Ancaq məncə tezdir. Təşəkkür edirəm. Hamınıza uğur arzulayıram.

Soylu Atalı: Bir şeyi qeyd edim ki, orda tikilən məbədin rəsmi

sənədi var. Çətinliklə də olsa, onu həll elədik. Söhbət Ocağın rəsmi

qeydiyyatından gedirsə, bəli, Asif bəyin fikri doğrudur. Məncə onun

zamanı deyil. İlqar bəylə də biz söhbət eləmişik, arzuları bizə

doğmadır. İlqar bəy Azərbaycanda Asif Atanın işinin geniş yayıl-

masını içdən istəyən və ona can yandıran bir ziyalıdır. Ona görə onu

anlayıram. Ancaq Asif Atanın İnamını qeydiyyat vasitəsilə adi

təşkilatlar səviyyəsinə endirmək, ona ancaq ziyan verə bilər.

İlqar Türkoğlu: Mənim istədiyim odur ki, heç bir maneəçilik

yaratmasınlar ki, bunlar qeydiyyatdan keçməyib. Heç bir hüquqi

statusları yoxdur. Bu baxımdan, maneəçilik yaranmaması baxımın-

dan. Bu təşkilatdır. Bu təşkilat dövlət tərəfindən qeydiyyata alınıb.

223

Yerlərdə də maneəçilik yaranmaması xatirinə. Onsuz da bu

ideyaların daşıyıcılarına hər hansı bir maneçilik, hər hansı bir sədd

mümkün deyil.

Asif Ozan: Yəqin ki, Ocaqçılıq daha çox insanların mənəvi

ruhuna söykənir, qanunlara söykənmir. Ona görə də Ocaqçılar buna

getmirlər.

İlqar Türkoğlu: Bir fikir də demək istəyirdim, icazənizlə. Çox

paradoksal haldır ki, bu gün Azərbaycanda fəaliyyət göstərən, özünü

ciddi ana müxalifət, ata müxalifət hesab eləyən partiyaların, baxır-

san, ideoloji dini rəhbərləri başdan-ayağa cəhaləti təbliğ eləyir.

Müsavata ömrü boyu simpatiyamız olub. Dostlarımız var orda nə

qədər. İlqar İbrahimoğlu təklif verir ki, aşura qeyri-iş günü hesab

olunsun. Bu düşüncəylə hara gedirlər?! Hansı dövlətdə təmsil olun-

maq, hakimiyyətə gəlmək istəyirlər?! Elə şeylər var ki, biz nəyinsə

xatirinə durub mollaları... "Əşi say baxımından gəlsin yanımızda

dursun"... Onun nəticəsi idi ki, Azərbaycan cümhuriyyəti cəmi 2 il

yaşadı. Yeganə bir türk dövlətinin saxlanması, Atatürkün dini dövlət-

dən ayırması və dinə bir az təpki göstərməsi sayəsində baş tutdu. Bir

türk dövləti yarandı və bütün türk aləmini xilas eləyə bildi.

Soylu Atalı: Doğrudur. Bir şeyi vurğu edim ki, nəyinsə xatirinə,

hansısa yabançı addımlar atmaq sonucda fəlakətə gətirib çıxarır. Biz

bunu tarix boyu müşahidə eləmişik. Biz onun əleyhinə deyilik ki,

insanlar, dünyagörüşündən, baxışından asılı olmayaraq, bizim tədbirə

gəlsinlər. Bizim qapımız hər kəsin üzünə açıqdır. Dini görüşündən,

siyasi əqidəsindən, baxışından asılı olmayaraq istənilən adam bura

gələ bilər. Onlar söz də deyə bilər. Ancaq hər kəs buranı fərqli

cəbhəyə çevirə bilməz.

Amma doğrusu budur ki, burada biz hamımız milliliyi, insanlığı,

bəşəriliyi Atadan öyrənməliyik. Bax, o baxımdan biz əleyhinəyik ki,

bura gələn istənilən insan özüylə yabançı bir etki gətirməsin. Lap

başqa yerlərə, başqa təşkilatlara yabançı etkini gətirib orda hakim

eləməyə çalışmasın. Söhbət ondan gedir.

İndi yenə söhbətimizi “İnam Evi” mövzusunda davam eləyək. Bu

mövzular yaxşı mövzulardır, çay süfrəsində buna yenidən qayıdarıq.

Mən indi ilk dəfədir bizim tədbirimizdə iştirak eləyən Ramiz bəyin

224

sözünü dinləmək istəyirəm. Hərəkatdan Ramiz bəyi yəqin ki,

tanıyanlarınız var.

Ramiz bəy: Çox sağ olun. Əslində mən bu gün daha çox

dinləməyə, öyrənməyə gəlmişəm. Bu mövzu, sizin İnam Ocağınız

həmişə mənim diqqətimi cəlb eləyib. Özünüz də bilirsiniz ki,

əlimizdə olan imkanla Ocağı qəzetdə, saytda təbliğ eləyirik.

Özümüzü borclu bilirik. Bu da içimizdən gəlir, hardasa fikirləri-

mizin, mövqelərimizin üst-üstə düşməsi ilə bağlı olduğuna görə.

Təbii ki, mən burda danışılanların hamısını birmənalı olaraq qəbul

eləyirəm. Çünki uzun illərdir hamımız haqq-ədalət uğrunda mübarizə

aparmışıq. Cəmiyyətdə heç bir yerdə istədiyimizi tapa bilməmişik.

Çünki bir boşluq var.

Mənim bu son – üçüncü həbsimdə yalan ifadə verib həbsimə nail

olanların üçü hacı idi. Qalan 30-a yaxın qondarma şahid yaratmış-

dılar. Onların hamısı deyirdi ki, namaz qılırıq, ibadət edirik. İndi

təsəvvür edin ki, nə gündəyik. Bizi XXI əsrdə sürətlə cəhalətə sürük-

ləyirlər. 80-ci illərdə Culfada fəaliyyət göstərəndə, baxmayaraq ki,

ixtisasım tarix müəllimidir, məktəb direktoru işləyirdim-filan, o

dövrün təfəkkürüylə fikirləşirdim ki, bizim dinimizi əlimizdən

alıblar, dilimizi əlimizdən demək olar ki, alırlar və indi də torpağı-

mızı istəyirlər. Bu baxımdan kommunist təfəkkürlü insanlarla,

rəhbərliklə döyüşə-döyüşə, orda məscidlərin azad olunması tələbiylə

sinəmi irəli verdim. Nail olduq da Culfada. Taxıl anbarlarını çevirib


225

məscid elədik. Təsəvvür edin, sonradan gördüm ki, bir bəla açmışam.

İkitirəlik idi. Naxçıvan əhalisi guya şiə əhli sayılır. Bir azdan orda

Nurçuluq yarandı. Başqası gəlib iddia elədi ki, sələfilik daha

yaxşıdır. Bunlar hamısı bəladır. Ancaq düşünürəm ki, özümüz üçün,

öz içimizdən, türkçülüyümüzün içindən gələn doğma bir şey

olmalıdır. Burda da Asif Atanın fəlsəfəsindən qıraqda işıq salacaq bir

qüvvə görə bilmirəm. Bu gün toplum kiminsə ətrafında yığışmır,

getmir. Bir onu demək istəyirəm ki, daha çevik fəaliyyət göstərmə-

yiniz üçün münbit şərait var. Zaman o şəraiti verib sizə. Bayaq

özünüz qeyd elədiniz. Nə Cəlil qorxdu, nə Mirzə Fətəli qorxdu, nə

başqası. Sözlərini dedilər. Bunu izah eləməkdən, gəzməkdən, təbliğ

eləməkdən çəkinməməliyik. Bizlər də əlimizdən gələni eləyəcəyik.

Mən siyasət adamı olsam da, içimdə bir türklük varsa, bu gün türk

kimliyini qoruyan hərəkatın dəstəkçisi olmalıyıq. Bəy dedi, bizim

əksəriyyətimiz milli azadlıq hərəkatından gəlmiş adamlarıq. Dostları-

mızdan niyə uzaqlaşdıq? Bu gün onların hansını danışdırırsan,

bizdən düşmən obrazı yaradır. Niyə? Bunlar deyir Avropalaşaq. Mən

bunu qəbul eləyə bilmirəm. Nə deməkdir bu? Biz dünən təşkila-

tımızın adını qoymuşduq xalq cəbhəsi, bu gün xalq üzünü döndərib

qoşulub Avropa cəbhəsinə. Nicat Avropadan gələcək. Bilirsiz, mən

bu gün tamamilə qəbul eləmirəm ki, müsavatçılıq gedib özünü

Avropanın liberal ittifaqına qoşur. Bu adamlara etiraz eləyəndə

bizləri düşmən gözündə görürlər.

Bizim qəzetimiz nə qədər yetimdirsə, mən bilirəm ki, sizin

Ocağınız da hardansa maliyyələşmir. O məhdud imkanlarınızla

fəaliyyət göstərirsiniz. Biz də o cürük. Qoy nə qədər bizi söyürlər

söysünlər, zaman gələr hər şey öz yerini tutacaq. Bayaq dedim,

İranın – indiki islam dövlətinin sonu ateist bir dövlət olacaq.

Dinsizlik olacaq. Çünki din pərdəsi altında... mən 4 ildən artıq

Culfada rayon rəhbəri olduğum üçün mütəmadi gediş-gəliş vardı

İranla. İran Culfasıyla bizim Culfamız arasında bir körpü var. O

vaxtın ehtiyaclarını ödəmək üçün gedib orda “müsəlman qardaşla-

rımıza” əl açıb imdad diləyirdik ki, bu gün çörəyimiz yoxdur. Din

pərdəsi altında maskalanıb elə iyrənc hərəkətlərə imza atdıqlarını

gördüm ki, mən qəlbən o inancdan incidim.

226

Mən dini kitabların hamısını oxumuşam, yeni nə isə axtarıb tapa

bilməmişəm. Kimlərsə onları böyüdür, filan eləyirsə, açıq deyim,

Asif Atanın bir fəlsəfi fikri onların o toplam kitablarından daha

irəlidir, anlayan üçün, dərk eləyən üçün təbii ki. O deyimlərin də

anlamlarını cəmiyyətə açmaq Ocağın borcudur. Çünki hər adama

böyük fəlsəfi fikirləri çatdırmaq çətindir.

Bu gün çox məmnun oldum. Sevindim ki, millətin içində,

gələcəyə bir ümid yaranıb. Sizə də uğurlu yollar arzu edirəm. Biz də

əlimizdən gələni edərik.

Ayaz Şıxalıoğlu bir neçə şeirini dedi.

Elçin Həsənov: Mənə görə bu ölkədə insanlar həyata gələndən

sonra, özünü dərk eləyəndən sonra ən azı iki qrupa bölünürlər. Biri

var ədalətsizlikdən, zorakılıqdan, baş verənlərə qarşı mübarizə aparıb

Asif Ata kimi öz ideyalarını ortaya qoyan, bir də sərt həyatın

qarşısında sınıb, onların dediklərini eləyib və qula çevrilib, ətrafdakı

insanlarda da xof yaradır ki, heç nə dəyişməyəcək, “dünya belə gəlib

belə də gedəcək”. Bununla mübarizə edən adamları da ruhdan

salanlardır. Mən özümü dərk eləyəndən sonra, Azərbaycan vətəndaşı

olaraq, onun ərazi bütövlüyü uğrunda döyüşlərdə iştirak elədim.

Vətən uğrunda nə bacarmışamsa eləməyə çalışdım. Mən istədim ki,

bu mübarizəmiz nəticəsində bir ədalətli cəmiyyət yaransın.


227

O, divardakı carlarda, baxıram, yazılıb: "Xalqın güvənc yeri – Atanın

İnam Evi". Mən onu dövlətlə bağlı deyim ki, bugünkü müstəqilli-

yimiz xalqın güvənc yeri olmadı. 24 ildə iyrəndirdilər. Mən Asif

Atanın özünü görməmişəm, amma onun Ocaqçıları ilə tanış olandan

sonra axtardığım həqiqəti burda tapdım. Düzdür, azdır insanlar.

Amma mən burda tapdım. Bir neçə ildir ki, artıq gəlirəm bura. Bəli,

mən də bilirəm, xəbərim var və dəstəkləyirəm İnam Evini. Ora

insanların gəlməsi gərəkdir. Televiziyalar, mətbuat bizə ancaq pis

şeylər aşılayır. Dünyanın düzəlməyəcəyini deyirlər. Mən indi onun

dərinliyinə getmək istəmirəm. Bu gün insanlar – gənclər, hətta orta

yaşlı insanlar var ki, qalıblar yolun ortasında. Hara gedəcəklərini də

bilmirlər. Gəlib Asif Ata Ocağından, İnam Evindən çox şey öyrənə

bilərlər. Mənim boynuma nə düşürsə eləməyə çalışıram.


Ataya İnam Ataya ali səcdəylə!

Bizim sayımız azdır, ancaq dünyabaxış məsələsi az saylarla

yayılıb. Bütün dünyabaxışların hamısını barmağın sayı qədər insanlar

yaradıb.

Mən səhv etmirəmsə, ilk dəfədir “İnam Evi Günü” mərasimində

iştirak edirəm. Əslində “İnam Evi Günü” xalq yaratma hadisəsidir.

Təbii ki, “İnam Evi Günü” keçirilən məkan fərqli ola bilər. Biz

İnamın yaranışını bayram eləyirik, İnamın özünü bayram eləyirik.

Bunun alternativi yoxdur. Məscid İnam Evinə bərabər deyil. Ondan


228

çox aşağıdır. Məscid köləlikdir. Bizim İnamımız idraka, biliyə,

müdrik fikrə söykənən bir hadisədir. Əminəm ki, yüz iləmi, iki yüz

iləmi, bəşəriyyət, bu gün necə ki, Avropa erasıyla gedir, Ata-Ocaq

ilsırası ilə yaşayacaq. Çünki bəşəriyyətin bundan qaçmağa yeri

yoxdur...

Burda bir mövzu qoymuşuq. "Türk kimliyinin bütövləşməsində

İnam Evinin rolu".

Türkçülük adına nə varsa islam ona qarşıdır. Ona görə İnama

dayanıb Türkçülüyün mənası millətə aşılanmalıdır. Azərbaycanın

etnik kimliyi türkçülükdür, müsəlmançılıq deyil. Türkün bu boyda

ruhaniyyatı yaranıb, onun yenidən xurafatlaşması ayıbdır. Ata da

vurğulayır ki, türk yaratdığı ruhaniyyatla Şərqin, bütövlükdə dünya-

nın mərkəzi olmalıdır. Böyük dəyərlər onun Qədimliyində də var. Bu

gün də Atanın yaratdığı bir sistem var. Soylu Atalı məktəblərdə

keçirdiyi görüşlərdə deyir bu sistemi. İnsan hər dəfə bunu eşitdikcə

bu xalq gözündə ucalır. Düzdür mən ruhaniyyat tarixini oxumamı-

şam, amma inanmıram ki, bizim qədər dünyaya ruhani şəxsiyyətlər

verən ikinci bir xalq olsun. Bu əsas verir ki, xalqda milli-mənəvi-

ruhani birlik olsun- Mütləqə İnam əsasında. Türk ruhu xurafatsız,

cəfəngiyyatsızdır. Türk öz ruhunu təsdiq eləməlidir. Mütləqə İnam

türkün ruhundan yaranıb. Çünki türk Mütləqə İnama qədər də tanrıçı

olub, təbiətçi olub, mahiyyətə meyilli olub. Xaraktercə möhtəşəm

olub. Zamanüstü olub. Türkçülük öz mahiyyətindən ayrıldı, ərəbçilik

mahiyyətinə üz tutdu. Bu da onun cılızlaşmasına səbəb oldu. Türk

dünyası ruhani intibahın ideyaları əsasında qurulmalıdır.

İslam xalqın sadə təbəqəsinin, yəni elmdən uzaq təbəqəsinin

yersiz inadı ilə yaşayan dünyabaxışdır. Bu mənasız inadda türk var

ola bilməz. Mütləqə Inam bu inadı qırmalıdır. İnam Evi buna qulluq

edir. Atamız Var olsun!

Bu arada İlqar Türkoğlu da öz yeni şerini oxudu.

229

TÜRKÜMÜN

Zaman-zaman Ocağıma gəldilər,

Mələk kimi üzümüzə güldülər,

Ara vurub,məzhəblərə böldülər,

Yağmalandı torpaqları türkümün.

Qorqudumdan igidləri adaldı,

Tanrısına, İNAMINA ucaldı,

Bölgələrə bölündükcə azaldı

Yaxınları, uzaqları türkümün.

Türküstanın savaşına çatmadı,

Qaqauza,çuvaşına çatmadı,

Qardaşı da qardaşına çatmadı,

Niyə gəlmir soraqları türkümün?

Xilaskarı- AtaTürküsatdılar,

Eylədilər xata, türkü satdılar,

Düşmənimə, yada türkü satdılar,

Soraqladı iraqları türkümü.


230

Unutmadıq heç min illəTuranı,

Özbək,qırğız,Oğuz ElləTuranı,

Quracaqdı pillə-pilləTuranı,

Uyğur,tatar,qazaxları türkümün.

Doğulandan qorxu bilməz, dil olmaz,

Bəndələşib, birkimsəyə qul olmaz.

Bəslə sən də kolu-kosu, gülolmaz,

Bağça-bağdı bucaqları türkümün.

Fatehlərin zəfərində yazıldı,

Çanakkala üzərində yazıldı,

Millətimin şərəfində yazıldı,

Kitabının varaqları türkümün.

Üfüqlərdə Tanrısına qovuşar,

Doğmalaşıb bir-birinə yovuşar,

Bahar gələr, zamanında sovuşar,

Soyuqları, sazaqları türkümün.

Xəbəralıb Türkoğlunu sorsalar,

Ocaqları alovlanar,qorsalar.

Qaranlığa, toranlığa nur salar,

Günəş kimi çıraqları türkümün.

Üstün Atalı: Niyə məhz İnam Evi. Çünki İnam mənim özümə-

məxsusluğumdur. Mənim duyğularım İnamsız heç nədir. Mənim

içimdə İnam olmasa sevə bilmərəm. Mən bilirəm ki, sən içində

Mütləq daşıyırsan və bundan xəbərsiz olsan belə, Mütləq sənin

ömrünü yönləndirir. Mən sənin şər olacağına inanmaq istəmirəm.

Əgər buna inansam dünyam uçular. İnamım həm məni, həm də səni

ayaqda saxlayır.

Mən inanmasam dost ola bilmərəm.

231

Mən sənin qayğılarına biganə qala bilmərəm. Sənin sevincini,

kədərimi paylaşmaq istəyərəm. Mən insan axtarıram. İnamım bunu

tələb eləyir, dayaq axtarıram.

Mənim həyatım təkcə gerçək gedişatdan ibarət deyil. Mən insan

olaraq bununla məhdudlaşmaq istəmirəm.

Mənim bəşəri duyğularım, dünyabaxışım, bir millət olaraq

özümütəsdiqim, sabahım, xilasım harda özünə ifadə imkanı

tapacaq?! Həyat təkcə güzəran deyil, ulusun yaranması, bütövləş-

məsi, eyni zamanda başqa ulusların da özünütəsdiq məsələsi var.

Zahirən baxsaq, bu gün hər şey normal görünür. Ancaq heç nə

normal deyil. Dörd divarımı tikirəm, öz ailəmi, özüməməxsusluğumu

qorumaq üçün. Ancaq şər ora da əl atır. Evimin içinə musiqi ilə girir,

geyimlə girir, verilişlərlə. Hara gedirsən eyni halı görürsən. Hər bir

addım məni məndən almağa, milli dəyərlərimə zərbə vurmağa,

birsifətliliyə deyil, minsifətliliyə çağırır. Buna qarşı kilsə, sinaqoq,

məscid döyüşmür. Əksinə, ulusumu daha da uçuruma aparır.

Əgər mən Asif Ata dünyabaxışını bilməsəydim, bütün bu məsələləri

düşünməyəcəkdim. Günahı başqa gedişlərdə görəcəkdim.

Asif Atanın yaratdığı İnamı xilasımız bildik. Təkcə öz ulusu-

muzun deyil, həm də bəşərin. Heç kim Atanın qoyduğu prinsiplərdən

yan keçə bilməyəcək. Çünki Ata öz prinsiplərində insana inama

əsaslanır. Çünki bütün bəlaların səbəbi inamsızlıq, xilası inamdır.


232

Xəyanət inamsızlıqdan yaranır. Yalan inamsızlıqdan yaranır. Köləlik

inamsızlıqdan yaranır. İnam Evimiz inamlı insanın yaranması

deməkdir. İnsanın özünə qayıtması deməkdir. İnam Evimiz insandakı

fədakarlığın, qəhrəmanlığın, müqəddəsliyin özünə qayıtması demək-

dir. İnam Evimiz xalisləşən, Mütləqləşən, Mahiyyətinə bərabər olan

ulusun yaranması deməkdir.

İnam Evi Günümüz qutlu olsun!

Sonda Soylu Atalı ümumi gedən söhbətlərə yönəldici qiymət verdi

və mərasim-törəni yekunlaşdıran söz dedi.

Gələn qonaqlara ruhani hədiyyələr verildi: "Türkdən başlayan

Yeni Bəşər İnamı", Asif Atanın Bitiqləri ("Özüllər Özülü", "İçdən

yaranma", "Hüquqdan Haqqa") və özəl buraxılışlar.

"Ata Ruhunu ürəyimizdə aparırıq!", “Atamız Var olsun!"

səcdəsiylə Gün başa çatdı.

Yagış Ayı, 36-cı il. Atakənd.

(noyabr, 2014. Bakı.)


233

Asif Atanın - İnam Atanın


Ata - Ocaq İlsırasının 36-ili

Müqəddəs "Bəşərilik" Bayramının

GEDİŞATI


Gün: 12 Sərt Ayı, Qismət Günü;

Başlanır: saat 15.00.

xxx İnam Evi Ocaq Ruhunda hazırlanır. Təşkilatca hazırlığa

Göylü və Üstün sorumludur.

xxx Qatılımçılar sayğı duruşunda: Mütləqə İnam Bayrağı, sonra

isə 6 ideyanı əks etdirən 6 işıq gətirilir.

Hamı: "Ata Ruhuna pənah gətirmişik!" deyir.

"Təbiətdəki Mütləqlə Gündüz Təması"nı - Güntay,

"Ataya Günorta Ricası"nı - Göylü,

"Çağırış"ı - Üstün deyir.

Ocaq Yükümlüsü Soylu Atalının Bayram sözü dinlənilir.

Bayramın törən qonuları:

1. Din bəşər həyatının pozucu siyasətinə çevrilib. Xilas İnamın

"İnsanlaşma" ideyasındadır.

2. Bəşərin Gələcəyi hər bir xalqın Ulusal qurulmasında özünü

doğruldur.

xxx Bayram iştirakçıları qonularla bağlı söz deyirlər.

xxx İzharlar arası musiqi səsləndirilir.

xxx Çıxışların sonunda Bayram hədiyyəsi təqdim olunur.

xxx "Bəşərilik Şərqisi”ni - Üstün, "Bəşərilik Bayramı üstə

Mütləqlə Təmas"ı - Nurtəkin deyir.

234

xxx Ocaq Yükümlüsü Ata hökmünü çatdırır: "Bəşərləşin -

Bəşərləşdirin!"

Ocaqçılar bir səslə "Bəşərə and olsun, Bəşəriliyə xidmət

edəcəyəm!" deyib Bayrağı öpürlər.

"Ata Ruhunu ürəyimizdə aparırıq!", "Atamız Var olsun!"

səcdəsiylə Bayram sona çatır.

Törəndə çay süfrəsi açılır və ümumi anlam üstə doğmalaşma

söhbətləri ilə başa çatır.

Carlar:

Asif Ata Amalı - Bəşərlik mahiyyətini gerçəkləşdirən Yol!

Dünya bir olduğu kimi Bəşərlik də Ruhaniyyat Birliyidir!

Gedişatı yazdı: Göylü Atalı

3 Sərt Ayı, 36-il. Atakənd.

Qəbul olunur.

Soylu Atalı


5 Sərt Ayı, 36-cı il. Saray-Soylu.

235

Qutsal "Bəşərilik Bayramı”

Hamı: "Ata Ruhuna pənah gətirmişik!"

6 İdeyanın rəmzi kimi 6 məşəl yandırılıb qutsal söz deyildi.

“Təbiətdəki Mütləqlə Gündüz Təması"nı - Nurtəkin,

"Ataya Günorta Ricası"nı - Göylü,

"Çağırış"ı - Üstün söylədi.

Ocaq Yükümlüsü Soylu Atalı bayram üstə söz dedi: Müqəddəs

Gün`ümüzə başlayırıq. Asif Atanın Mütləqə İnam Ocağının Qutsal

"Bəşərilik Bayramı”nda söz demək istəyirəm. Söz deməzdən öncə

Ataya səcdə qılıb bayrağımızı öpürəm.

36 ildir Ocaq yol gəlir. 36 ilin 16 ilini, yəni Ocağın 20-ci ilindən,

biz türkdən başlayan milli-bəşəri bayramlar həyata keçiririk. Bunu

əsasən mərasim biçimində gerçəkləşdiririk. Onun mərasim hissəsini

bayramın məzmununa, Asif Atanın ideya-prinsiplərinə həsr edirik.

Üzdən bayrama oxşamır. Ancaq əsasən belə doğrudur. Çünki öyrən-

mək məsələsi var, öyrənmədən qurulmaq mümkün deyil. Olmaq

məsələsi var, Ol`madan qurulmaq mümkün deyil. Hər kəs elə bilir ki,

ideyanın adını eşidən kimi, sözü eşidən kimi hər şey əla gedəcək.

Heç kim, bütün yaşadığı ömrü boyu, yüz il ömür yaşayır, yüz ildə bir

dəfə öz içinə girmir. Öz şəxsiyyətinə girmir, ömrünə girmir. Girmir

ki, görsün orda nə var. Sən ora girə bilsən biləcəksən ki, dünya niyə

bu günə düşüb. Dünyanın aqibətini necə həll etmək olar. Heç kim

girmir. Hamı özünü ağıllı sayır. Hamı özünü mənəviyyatlı sayır.

Hamı özünü insani sayır. Hamı sayır. Amma heç kim heç kimi say-

mır. Hamı özünü sayır, amma heç kim o birini mənəviyyatlı saymır,

insani saymır. Şəxs özünü mənəviyyatlı saya bilər, milli saya bilər,

bir şərtlə ki, o doğrudan da mənəviyyatlı yaşayır, milli yaşayır, icti-

mai yaşamır. İctimai yaşayan hesab eləyir ki, əgər onun nə vaxtsa

fikrinin qulağından balaca bir şey keçirsə ki, deyəsən millət adlanan

bir söz var, terminologiyada, deyəsən insan adlanan bir söz var bu

terminologiyada, onu axı mən də eşitmişəm, mən də bilirəm. Deməli,

mən elə həmin oyam. Hər kəs elə düşünür. Asif Ata elə düşünmür.

Bizə də elə düşünmək öyrətmir. Asif Ata şəxsiyyətinə girdi, içinə

girdi. Gördü ki, onun içində min illərdən gələn nə qədər qüsurlar var,

236

nələr var. Yavaş-yavaş öz içiylə məşğul oldu. Təmizlədi içini keçmi-

şin mənfur qalıqlarından, tarixin naqisliklərindən, ictimaiyyətin

hədyanlıqlarından, yerində şəxsiyyət yaratdı. Yerində mənəviyyat

ocağı qaladı. Yerində insanlıq hikməti yazdı. Oldu şəxsiyyət. Oldu

kamil insan. Asif Ata bildi ki, dünyanın sorunu onun içindən başla-

yır. Onun çölündən başlamır, qonşusundan başlamır. Öz içindən

başlayır. İçəriylə məşğul olmanın harayını çəkdi. "İnsanlaşın,

İnsanlaşdırın! Bəşərin nicatı İnsanlaşmaqdadır" – bu çağırış onun öz

içiylə məşğul olmasından doğdu. Kiminsə xoşu üçün deyil, birdən-

birə, bir məqamda “ağlıma gəldi və bu ifadəni işlədim” deyil.

Təsadüf nəticəsində yaratmadı "İnsanlaşın, İnsanlaşdırın" harayını.

İllərlə məşğul oldu ömürlə. İndi bizim insanlarımız Asif Atanın sora-

ğını eşidəndə deyirlər ki, əşi nə vaxt düzələcək dünya, neyləyəcək

axı Asif Ata, neçə ildir deyir, düzəlmir axı.

Asif Ata min il deyəcək. Siz elə bilirsiniz bizim hamımız onu

eşidirik, hamımızın qəlbimiz doğmalaşıb Asif Atanın çağırışına?

Hamımız o hikmətin sədası altında yaşayırıq, hamımız onun çağırı-

şının gözəllikləri ilə əsrarlanmışıq? Elə deyil. Kiminsə Asif Ataya

simpatiyası yaranır, kiminsə sevgisi yaranır. Kiminsə hətta səcdəsi

yaranır. Ancaq bu münasibət Asif Atadan ideyaya ötüb keçmir. Asif

Atada dayanıb qalır. Asif Ataya münasibət – Asif Atanın özündə

dayanmalı deyil, Onun ideyasına yiyələnməkdədir. Onun ideyası

əsasında yaşamaqdadır. Demirəm ideyasından yüksəkdə yaşa. Amma


237

ideyası əsasında yaşamalısan. Sənin onda danışmağa haqqın olar.

Onda deməyə haqqın olar dünya niyə bu gündədir.

Hamı hamını qınayır. Hamı toplumu qınayır. Hamı bu xalqı

qınayır. Bu xalq düzələn deyil deyir. Sual verirəm, sən özün düzəl-

misənmi? Göstər, nəyin düzəlib? Sübut eləyərəm sənə ki, düzəlmə-

misən. İçin bayağılıqla doludur. Düşüncən tüfeyliliklə doludur.

Həyatın puçdur. Özün üçün yaşamaqdan başqa hikmət tanımamısan.

Yalandan millət sözünü işlətmisən, ancaq milli hikmətin qapısını

döyməmisən. Açmamısan o qapını. İçəri girməmisən. Gözəllikləri

seyr eləməmisən. Sadəcə eşitmisən.

Böyük məsələdir bəşərilik. Böyük məsələdir insanlıq, millilik. 25

ildir mən bu işlə məşğulam. Amma mən hələ də ehtiyat edirəm

millətçiyəm deyəndə. Məsuliyyətim ayağa durur. Mənəviyyat dünya-

sının sakiniyəm deyəndə də bir az ehtiyatla deyirəm. Birdən hansısa

bir qüsurum qayıdar gözümə girər. Asan deyil millətlə məşğul

olmaq. Ancaq mümkünsüz də deyil.

Bu gün biz bəşərilikdən söhbət açacağıq. Çünki Asif Atanın bu

tədbirinin adı “Bəşərilik Bayramı” adlanır. Gəlin görək bəşəriyyəti

kim və nə idarə eləyir və gəlin görək niyə o cür idarə edir? Niyə belə

idarə edir deyə ona mane olan, dirəniş göstərən bir qüvvə varmı

dünyada? Dərin mənada, böyük mənada şəxsiyyət varmı? Bu gündən

gedir söhbət.

Bu gün bəşəriyyəti – onun həyatını, onun şüurunu, onun mənəviy-

yatını, onun kimliyini iki amil idarə edir: Siyasət və Din. Hər ikisi də

başdan-ayağa cəfəngiyyatdır. Hər ikisi də başdan-ayağa eybəcərliklə

doludur. Siyasət nədir? (Hər bir idarəetməni siyasət sayırlar. Mən

saymıram. Ruhani idarəetmə də var). Siyasət münasibətlər oyunu

deməkdir. Harda adını nə qoyursan qoy, harda nə axtarırsan axtar,

tapırsan tap, istəyirsən ona gözəllik adı ver, istəyirsən de ki, siyasətin

də əxlaqı var, mənəviyyatı var, doğru deməyəcəksən. Çünki siyasət

bünövrədən başlayıb münasibətlər oyunu kimi. Mənafelər oyunu

kimi başlayıb.

Bu gün dünyanı siyasət idarə eləyir və mənafelər oyunu baş verir.

Bu münasibətlər oyunu da nəyə dayanır? Quruluşa. Quruluş nədir?

Pulçuluq, kapitalizm. Kapitalizm nədir? Başdan ayağa, ayaqdan da

238

başa mənəviyyatsızlıq. Varidatçılıq, pulçuluq bərabərdir ləyaqətsiz-

lik. İnsan yoxdur, insana qiymət yoxdur. İnsana inam yoxdur. İnsana

münasibət yoxdur. Kapitalizmin yaratdığı dövlət görün nəyə qulluq

eləyir? Dövlət min illər öncə yaxşı bir hadisə kimi düşünülüb. Amma

çox təəssüf ki, dövlət özünün mahiyyətinə yetməyib. Dövlət öz

görəvini həyata keçirməyib. Dövlət, Asif Atanın dediyi kimi, azad

fərdlərdən xalq yaratmalı idi. Xalqı dünyada təmsil eləməli idi –

Xalqın mənəviyyatını, ləyaqətini, dəyərlərini, böyüklüyünü. Ancaq

dövlətin bir əli nizamlayır, bir əli terror törədir, cinayət törədir.

Qırğınlar, qətllər, fəlakətlər yağdırır. Bir əliylə budur, bir əli ilə də

odur. Ona görə dövlət özü özünə zidd yaşayır. Özü özünə zidd

fəaliyyət göstərir.

Hiylə üzərində qurulan dövlətin istiqlalına inanmıram. Amerika-

nın istiqlalına inanmıram. Sabah Amerika olmayacaq. Yaxud

bapbalaca bir şey qalacaq. Özləri də bilir bunu ki, heç bir imperiya

axıra qədər deyil. Amma çağında imperiya azğın olur, azğınlığa qarşı

hamı ağız suyu axıdır. O gücə ağız suyu tökür. Üstündən 200 il, 500

il keçəndən sonra sənin varislərin, nəvələrin-nəticələrin durub həmin

imperiyanı söyür, onun tarixini araşdırır və deyir ki, eybəcərlik elə-

yib, qırğınlar törədib, qarətlər edib. Amma çağında ağız suyu axıdır-

san. Sənin nəvələrin səndən nə ibrət öyrənəcək? Tarixi səhifələdikcə

nə öyrənəcək səndən? Sən imperialistlərə ağız suyu axıtmısan, qan-

qada törədənlərə tamah salmısan, haqq vermisən ona. “Belə

olmalıdır, ayrı yol yoxdur” demisən. Çıxış yolu elə budur – “baca-

rana baş qurban”, çünki güclüdür, qalibdir. Bunu demisən. Ona görə

səndən heç nə qalmayacaq sabaha. Heç nə saxlamırsan özündən

sabaha. Özün də fikirləş, gör ömründən nə qalır?! Asif Ata dedi ki,

fiziki ömür çox qısadır. İndi gəlin bu qısa ömrü əbədi işlərə həsr

edək. Gəlin özümüzdən yüksəyə qalxaq. Onu dedi və axıra qədər də

onun harayını çəkdi. Nə qədər addımladısa da, bu yolda, hər addımda

ayağına daş dəydi. Hər addımında ayağına daş dəydi. Hər addımıyla

da o daşı adladı. Yıxılmadı, dayanmadı... Kapitalizm çox murdar

şeydir. Kapitalizmin nəzəri ideologiyası olan demokratiya çox

murdar şeydir. Mən ciddi öyrənmişəm bunları, havadan danışmıram.

Mən demokratiyayla bağlı ciddi düşünmüşəm. Onunla bağlı çox

239

şeylər oxumuşam, araşdırmışam, görüm bu ideologiyanın canında nə

var. Heç bir şeyi biz boşuna inkar eləmirik. Öyrənməmiş inkar

eləmirik.

Ona görə dövlət məsələsi özünü doğrultmayıb. Ona görə Asif Ata

deyir ki, Ruhani Dövlət yaranmalıdır. Bəşəriyyətin, xalqların bir-

birinə münasibəti yalnız irtica xarakteri daşıyıb. Yalnız dağıdıcı

mövqe sərgiləyib. Yalnız fəsadlara qurşanıb münasibət. Ayrı şeyə

yox. Ona görə də bəşərilik deyəndə mən Asif Atanı görürəm. Onun

ideyalarını görürəm. Ayrı-ayrı, Asif Atanın prinsiplərinə doğma olan,

tarixdə qalmış dühaları görürəm. Onlar barmaq saydadır. Baxma-

yaraq ki, bu gün onlar bəşəriyyətin yönünü dəyişməyə qadir deyillər.

Ancaq onlar bəşəriyyətin yönünə qulluq edirlər. Ləyaqətinə qulluq

eləyirlər, amma bütövlükdə yönünü dəyişməyə qadir deyillər.

Bütövlükdə yönünü dəyişməyə ayrı şey lazımdır. Ayrı şey Dindir,

Ruhaniyyatdır. Din də ki, altını üstnə çevirir, üstünü də altına. Din

dünyanı faktiki yoxluqla sonrakı yoxluq arasında görür. Faktiki

yoxluq nədir? Sıfır. Yəni Yoxdur. Bir az “insaflı” tərpənir din, sıfır

demir dünyaya, fani deyir. Fani isə sıfırdan sonrakı yoxluq deməkdir.

Dinə nə bel bağlayasan ki, dünyanı faktiki yoxluqla sonrakı

yoxluğun arasında görür. Ondan o tərəfi görmür. Dünyanın əzəli,

əbədi, kamil, sonsuz mahiyyətini görmür, dərk eləmir. Məhrum olur-

san ondan. Ağlını möhürləyir ki, onun haqqında düşünməyəsən.

Onun haqqında düşünən kimi, dünyanı dərk eləyən kimi, deyir küfr

işlədirsən, allahın işinə qarışırsan. Görürsünüzmü, dinlə siyasət necə

doğmadır. Bir-birinə keçid edirlər, bu ona keçir, o buna keçir.

Sonucda ikisinin də yönü insana qarşı olur. Din istəməyərəkdən,

siyasət istəyərəkdən. Din istəmədi insanı məhv eləsin, istədi insanı

xilas eləsin. Amma xilas eləmək üçün min dənə yalan uydurdu.

Yalanla insanı xilas eləmək olmaz. Siyasət insanı əymək üçün min

dənə yalan uydurur, din insanı xilas eləmək üçün min dənə yalan

uydurur. Çox az fərq var aralarında. Milləti ləğv eləyir, – bir tərəfdən

siyasət, bir tərəfdən də din. Bizi ümmətçiliyə bağlayıb. Bizə ümmət

dedi, qoymadı millət olaq. İndinin özündə də millət olmaq istəyirik,

yenə də cəhalətin dırnağından çıxa bilmirsən ki, milli kimliyini dərk

eləyəsən, bir milli dəyərlərini tanıyasan. Bütün dəyərlərinin hamısını

240

ayaqlarının altına alıb... İki aydır çıxa bilmirsiniz “Aşura”nın için-

dən, Məhərrəmliyin oyunundan. Min il bundan öncəyə yas

saxlayırlar. Min il bundan öncəyə göz yaşı tökənin sabahına necə

inana bilərsən sən?

Dinin ümmətçiliyi çox böyük fəlakət verdi bizə. Bu gün də hələ

öz toplumumuzun içərisində türk sözü, türk adı çəkəndə çomaq

qaldırırlar üstümüzə. Türk pis şeydir, biz müsəlmanıq, türk-zad da

deyilik deyirlər.

Bəşəriyyətin idarəsi insanlaşan insanların, İnsanlaşmanın ixtiya-

rına keçməlidir. Nə vaxt keçəcək, – biz bilmirik. Biz ömrümüzü ona

həsr edirik. Neçə illər bu gedəcək? Biz bilmirik. Min ilmi gedəcək? –

Qoy min il getsin. Əlimizə qılınc alıb heç kimin başını kəsməyəcəyik

ki, tez elə, tələs, mən görüm ki, dediyimi eşitdin. Tələsdirəndə

mənim dediyimi sənin qulağın eşidər, ürəyin eşitməz. Mənə gərək

deyil sənin qulağın, ürəyin gərəkdir, ürəyinin ixtiyarını verməlisən

ki, ondan gözəlliklər hasil olsun.

Baxın, mənim əzizlərim, bu gün biz adını bəşərilik qoyuruq

bayramın, mən bu bəşərilik bayramında çox ehtiraslı danışıram, çox

kəskin danışıram, çünki ağrımız böyükdür. Bayramımızın özünün

ləyaqətiylə, sevinciylə, fərəhiylə bir yerdə ağrımız böyükdür.

Bəs nəyi bayram eləyirik biz? – Biz insan qəlbinin gözəlliklərini kəşf

eləyib onu bayram edirik. Harda kəşf edirik? Özümüzdə, öz yaxını-

mızda, səndə. Gözəlliyi tanıyırıq, fəzilətləri tanıyırıq. Aşkarlayırıq və

deyirik ki, dünya bu fəzilətlərlə gözəl olacaq. Aparma qəbrə özünlə.

Yalvarırıq, haray salırıq. Amandır, aparma qəbrə içindəki fəzilətləri,

gözəllikləri. Aşkarla ver bəşəriyyətə, ver xalqa, ver ölməzliyin

ixtiyarına, ver əbədiliyin ixtiyarına.

Bizə zorla müsəlmanlığı yeridənlər bizim boynumuza qılınc sürt-

dü, onun böyükləri bizim başımızı kəsmək öyrətdi öz səhabələrinə.

Asif Ata bizə yalvarmaq öyrədir. Yalvar ki, insanlığı üzə çıxartsın

deyir. Onu öldürmə, onu hədələmə deyir. Onun ürəyindən öp deyir.

Qoy ürəyi sağalsın.

Asif Ata bilirsiniz ki, sovet quruluşunun içində başladı bu fikri,

düşüncəni. Sovet quruluşu Asif Atanın sözünü, səsni, çağırışını arın-

arxayın, ayağını ayağının üstünə aşırıb dinləmədi. Ona zərbələr

241

vurdu. Onun dalınca düşdü, qovdu. Özünə bir şey eləyə bilmədi,

ailəsinə elədi. Fiziki sağlamlığına elədi. Amma Asif Ata əqidəsindən

əl çəkmədi. Min dənə söz dedilər. Min dəfə demişik, Asif Ata deyirdi

mənə təkcə adamyeyən sözü demədilər, hər şey dedilər. İndi

çağdaşlarımız bir addım atan kimi, o saat çığır-bağır salırlar ki, xalq

mənə heykəl qoymadı, mənim adıma küçə qoymadı. Asif Ata ona

çalışmırdı. Asif Ata əzab qazanmağa çalışırdı. Qazandı da o əzabı.

Əqidə asan məsələ deyil. Əqidəli olmaq da asan məsələ deyil.

Əqidəçi olmaq üçün gərək bütün varlığınla o əqidənin tələblərini

yaşayasan. Əməl eləyəsən gərək. Biz Asif Atanın Ocağında, burda

olan, olmayan Ocaqçıların içərisində, ayrı-ayrı fərdlərin içərisində o

halı yaradırıq. Örnək yaradırıq. Onun ömrünün özünü örnəyə

çevirməyə çalışırıq. Özünün ağlında, düşüncəsində böyük məsələ-

lərin oturuşmasına çalışırıq ki, hara getsə, orda onu deyə bilsin. Hara

getsə, orda Asif Atanın tələbini çatdıra bilsin. Onun ruhaniyyat

dünyasını göstərə bilsin. Hər kəs elə bilir ki, gedib bir təşkilatın

biletini alıb cibinə qoyan kimi, o, əqidəli adam olacaq. Elə deyil.

Əqidə çox ağır işdir. Yüz dəfə ölürsən, yüz dəfə də dirilirsən əqidə

adamı oluncaya qədər. İçindən nələri silməlisən, içinə nələri

yazmalısan əqidə adamı olmaq üçün. Sənin içinə etibar olunmalıdır.

Sənin içini yüz il görməyəcəklər. Yüz ildən sonra görəcəklər. Əgər

biz bu gün fərəhlə yaşayırıqsa, bu, bizdən öncəki, fərəhlə yaşayan

böyük şəxsiyyətlərimizin içinin örnəyi əsasında yaşayırıq. Üzünü

görmədiyimiz, səsini belə eşitmədiyimiz Nəsiminin içinin örnəyi

əsasında yaşayırıq. Babəkin içinin gözəlliyi əsasında, örnəyi əsasında

yaşayırıq. Amma biz istəmirik ki, Asif Ata yalnız tarixi fakt kimi

örnəyə çevrilsin. Biz istəyirik ki, Asif Ata canlı həyat kimi örnəyə

çevrilsin. Bütün işimizi də ona görə qurmuşuq. Fəaliyyətimizi ona

görə qurmuşuq. Hər sözümüz, yazımız, addımımız, çabalarımız,

hamısı ona qulluq eləyir.

Bəşərilik bayramımız Asif Atanın 4 bayramından biridir –

İnsanilik, Xəlqilik, Şərqilik və Bəşərilik olmaqla 4 bayramımız var.

Bu, ilin sonuncu bayramıdır. Bizim ilimiz hələ qurtarmır. Bizim

ilimiz fevralın axırı qurtaracaq. Yanvarın 1-i bizim ilimiz deyil. O,

Avropa-xristian dünyasının ilidir. Bizim ilimiz martın birindən

242

başlayır. Daha doğrusu, ilimizin 1-ci günü. Bununla belə, bu bayram

ilin sonuncu bayramıdır. 3 aydan sonra İnsanilik Bayramı olacaq.

Asif Atanın sözünü, ideyalarını, insan-insan, kənd-kənd, rayon-

rayon, bölgə-bölgə gəzirik, deyirik, veririk, çağırırıq, usanmırıq,

yorulmuruq. Bəzən getdiyimiz ünvanda boylanıb baxırıq, təkcə özü-

müzü görürük, amma tıncıxmırıq, özümüzü itirmirik, ağlımız çaşmır,

çünki dünyanı içimizlə bir yerdə aparırıq. İdeyanı içimizlə bir yerdə

daşıyırıq. Asif Atanın ideyasıyla bir olan –dünyayla bir olan

deməkdir.

Mən birinci sözümü bitirirəm. Hər kəsin sözünü dinləyəcəyik,

bəşərilik mövzusu üstə dinləyəcəyik. Tədbirimizin ikinci hissəsində

– çay süfrəsində fikir bölüşməsi də eləyəcəyik. Suallar olarsa,

suallara da cavablar verəcəyik. Hələlik istəyirəm sözümü Asif Atanın

adıyla bitirəm.


Atamız Var olsun!

Bayrağımızı öpürəm!

Nurtəkin Atalı: Mütləqim, Müqəddəsim, ulu peyğəmbərim Asif

Ataya – İnam Ataya ali səcdə ilə!

Bayrağımızı öpürəm!

Bəşərilik bayramımız qutlu olsun!

Bu günlərdə mən şəkil seçirdim. Orda özümün bir şəklimə rast

gəldim. İlk dəfə biz “İnsanilik bayramı” keçirəndə çıxış etdiyim bir

şəklim var. İlk dəfə biz bayramı 16 il əvvəl, 20-ci ildə başlamışıq.

Mən özümün halımı xatırladım. Hər dəfə gələndə bayramın məzmu-

nunu daha dərindən anlayıram. Başlanğıcdan bilmirdim ki, bu

dərəcədə, mən bayrama necə daxil ola biləcəm, Bayramın məzmunu

mənə necə daxil olacaq?! Baxın, “Ata” imzasını mətbuat öncələr

vermirdi. İlk addımdan sonra geniş yayılmağa başladı. İndi Asif Ata

adı hər yerdə qəbul olunur. Eləcə də bayramlar. İndi biz dəvət edib

deyirik ki, bu gün “İnsanilik bayramı”dır, “Bəşərilik bayramı”dır.

Öncə qarşılayanda bu adlar adamlara qəribə gəlirdi, niyə məhz

İnsanilik, niyə məhz Bəşərilik? Hər dəfə onu anladırıq, bayramlar nə

deməkdir, bayramın məzmunu nə deməkdir. Yəni bir yol başlamışıq

biz, bir məktəb başlamışıq biz. Bu elə bir yoldur, elə bir məktəbdir

243

ki, bunun davamı var. Çünki bu yolda, bu məktəbdə hər bir millət və

hər bir fərd özünü görə bilir... Səhər tezdən duranda fikirləşirdim ki,

mənim bir fərd olaraq bu bayrama qatqım var, ailəmin ona qatqısı

var, millətimin ona qatqısı var. Bunu fikirləşəndə Bəşərilik

bayramının məzmunu daha yaxşı ağlıma çatır. İçəridən fərəhləndirir

məni.

Mən bir balaca fakt deyəcəm. Balaca bir xalq var. Dukhalar

deyirlər. Monqolustanın şimal-qərbində yaşayır. Türk mənşəli

xalqdır. Tuvaya yaxındır. Mən onlar haqqında oxuyanda bir məqama

rast gəldim. Orda cəmi 44 ailə, 300 nəfərlik evdir. Özlərinə məxsus

dili var, dinləri də Tenqriçilikdir. On min il öncəki əcdadları necə

yaşayıbsa, onlar da elə yaşayırlar – marallarla. Maralları sağıb

südündən istifadə edirlər. Köçəri həyat yaşayırlar. Onların həyatında

belə bir qayda var. Çayda əllərini yumurlar ki, çay çirklənər. Yəni

baxın, balaca bir millətdir, amma təbiətə münasibətinə baxın. Bu

boyda dünyanın halına baxın, sivlizasiyanın bəlli səviyyəsinə gəlib

çatıbdır, onların təbiətə münasibətinə baxın.

Balaca bir xalqdan, – on min il öncəki əcdadları kimi yaşayan

xalqdan isə öyrəniləsi nəsə var –təbiətə münasibət.

Yasin Türksoy: Bir şey əlavə edə bilərəm? Azərbaycan folklo-

runda da var suyu qutsal saymaq, murdarlamamaq. O da türk, bu da

türk. Folklorda da bir oxşarlıq görünür.


244

Nurtəkin Atalı: Türk olmaya da bilər. Məqam təkcə türk

olmaqda deyil. Bilgi üçün dedim. Mən onu oxuyanda Qandinin sözü

yadıma düşdü. O deyirdi ki, "mənə lazım deyil Qərbin texnikası, mən

öz millətimi parça toxuma dəzgahımla da yaşadacam". Yəni millətin

özünəməxsusluğunu qorumaq var. Nə qədər ki, o millətlər özünə-

məxsusluqlarını qoruyur, o bəşərə töhvədir. Bəşərə qatqıdır. Bəşəri

zənginləşdirir. Bax, milli özünəməxsusluğu qorumağa, yaratmağa və

onu verməyə çağırır Asif Ata. Hər bir fərdin, hər bir millətin

bəşəriyyətə qatqısı var. Biz bu məzmunu bayram edirik. Bu müna-

sibətlə hər birinizi qutlayıram.

Atamız Var olsun!

Soylu Atalı: Özünəməxsusluq məsələsi çox həssas məsələdir.

Həm də böyük məsələdir. Ancaq özünəməxsusluğun bəsit tərəfləri də

var. Əlbəttə, burada incə, həssas duyğular axtarmaq olar. Amma

diqqəti ona yönəltmək olmaz ki, çayda əl yumur, çay çirklənə bilər.

Bu, təbiətə bəsit münasibətdir. Çay əllə çirklənəcəksə, onda o çay

deyil ki. Xalqın özünəməxsusluğu məsələsi doğrudur, ancaq xalqın

özünəməxsuluğunda balacalıqlar ki var, o balacalıqlarla vidalaşmaq

gərəkdir. Təbiətə münasibətdə söhbət çayı çirkləməməkdən getmir,

daha doğrusu, çayın əllə çirklənməsindən getmir söhbət. Çayı çirklə-

mə atom silahı icad eləməklə, çayı çirkləmə böyük kimyəvi zavod-

ların tullantılarıyla. İnsanları məhv eləmə. Yoxsa çayı əllə çirkləmə,

bu, təbiətə yanaşmanın bəsit tərəfləridir ki, o xalqda qalıb. Mən onu

dərin bir şey hesab eləmirəm.

İnsan təbiətdən bəhrələnməlidir. Bu qaçılmazdır. Yəni təbiətin

nemətlərindən – daşından, kəsəyindən, ağacından... Amma təbiəti

ekoloji cəhətdən öldürməli deyil. Təbiətə münasibət odur. Asif Ata

da bax, bu böyük məsələləri əsas götürür.

Bir dəfə Asif Ataya görüşlərinin birində sual vermişdilər ki, siz ət

yeməyə necə baxırsınız? Dedi ki, vegeterianlığa çağırmıram heç ki-

mi. Orqanizmin var olması üçün, qorunması üçün sağlam, normal qi-

da, kimyəvi hazırlanmış qida yox, normal qida, nə gərəkirsə, yemək

olar.

245

Atanın təbiətə münasibəti çox genişdir, dərindir. Böyük mənalar

üzərində biçimlənir Atanın münasibəti. Onu demək istəyirəm. Yoxsa

hansısa bir xalqda bir çalar var... o pis deyil ha, amma bəsitdir.

Ayaz Şıxalıoğlu "Nə ruhum diksinir, nə könlüm titrər" şeirini

dedi.



Bayrağımızı öpürəm.

İnsanla bağlı nə varsa bəşəridir. İnsandan qıraq nə varsa

antibəşəridir. Bayaq Soylu Atalı da vurğuladı. Bəşəriliyə mane olan

əsas iki qüvvə olub. Siyasət və Din. Dinlər bəşərə qulluq göstərmir.

Bəşəri dəyərlər yaratmır. Tərsinə, yaradanlara qarşı dirəniş göstərir.

İnsanın ağlına, inamına, idrakına, iradəsinə qarşı çıxmaqla bəşəri

dəyərlərin yaranmasına əngəl olur. Eyni zamanda siyasət. İdraksız,

iradəsiz insan ruhani dəyələr yarada bilməz. Nə yaradarsa keçici

hadisə yaradar.

Bəşər əbədi hadisədir. Onun əbədiliyi, sonsuzluğu şəxsiyyətlərin

ömürlərində yaratdıqları ali dəyərlər hesabına var olur. Bəşərilik –

müxtəlif millətlərin özünəməxsus dəyərləri ilə birlikdə yaşamıdır.

Birrənglik bəşəriliyin çöküşü deməkdir. Din bəşəri birrəngli dünyaya

çağırır. Din Adamlıq halını ifadə edir. Adamlıq halı ilə bəşər

qurulmaz, dağılar. Adamlıq quruculuğa deyil, dağıdıcılığa meyillidir.

Çünki özündəki ruhani mahiyyətə yaddır. Təbiətdən gələn fiziki

tələbləri ödəməklə yetərlənir.

Dinlər özünü ruhaniyyat adlandırır və bəşərə xilas kimi sunur.

Ancaq din tərbiyəsi ilə qurulan insanın hədəfi bu dünyanı gözəlləş-

dirmək deyil, "o dünya" cənnətini qazanmaqdır. Həqiqi dünyasında

ümidsiz olan insanın araçılığıyla (vasitəsiylə) bəşəriyyətə ruhani

dəyərlər vermək dinə nəsib olmadı. Din olmayanı təbliğ edir. Əslində

isə Olmalı ilə ömrünü yaradan insanlar bəşəridir. İnsanın ruhani

ömrü qurulduqca bəşər də qurulur. Bəşəri əslində fərdlər qurur.

Fərdlərin qurduqları minlərin ömründə davam edir. Bəşəri aqibətə

çevrilir. Zərdüştün, Buddanın, Nəsiminin, Babəkin, Asif Atanın

timsalında bunları görmək olur. Bunların hər biri ayrı-ayrılıqda bir

həyat sistemidir. Yaradıcı, qurucu bir sistem. Batı maddiyyatçılığı,

246

texniki həşiri, din xurafatçılığı isə davamlı olaraq yaradılan həyat

sistemini, insani dünyanı dağıtmaqla məşğuldur. Hər ikisinin verdiyi

acını çəkir çağdaş dünya.

Çağımızda bəşər öz mahiyyətindən uzaqdır. Səbəb insansızlıq.

Hamı maddiyyat yarışmasında. Yalançı inam, yalançı ibadət, yalançı

davranış, saxta hörmət, umacaqlı münasibət və bu kimi əhvallar

həqiqət kimi sunulur bizə. Dünya qazanc qazanını xatırladır. Dünya-

nı siyasi oyunçular idarə edir. Dünya siyasiləşib, bəşərləşməyib. Din

insanı bu dünyanın ülviyyətindən təcrid etdiyinə görə siyasət insanı

aşağılaya bildi. Hər ikisi ali dəyələr yaratmaq işinə əngəl oldu. Ona

görədir ki, Ata deyir, hər ikisi insanın həyatından rədd olmalı –

siyasət həqiqətlə əvəz olunmalıdır, din inamla.

Atamız Var olsun!

Ayaz Şıxalıoğlu: Bəşəriyyətin bu vaxta qədər böyük cəngəlliyin

içində yaşadığı zülm, ağrı-acı dilə gətirilməlidir. Mənim haqqım

tapdalanır. Babəkin haqqı tapdalanır. Haqsızlara haqq qazandırılır

min illərdir. Ona görə deyirəm, mübaliğəsiz, Asif Ata bizimdir deyə

danışmıram, onu dərk eləyəndən sonra böyüklüyü gördüm. Bizi,

özümüzü dərk eləməyə yönəldir. Özünü dərk eləməkdən ötrü gərək

çox şeylər oxuyasan, düşünəsən. Gərək o ağrı canında olsun, səni

narahat eləsin o fikirlər. Ona görə demişəm ki, allah kimi ağrı da

ölmür. Allah kimi ağrı da yaşayır. Nəsiminin ağrısı allahdır. Babəkin

ağrısı bizim allahımızdır. Nə qədər bizim Qarabağda şəhidlərimiz

var, onlar hamısı bizim ağrımızdır.


247

İndiki çağda biz 40 gün matəm eləyirik. İmam ehsanları verilir.

Bir bax görək şəhid olanlar, bu millət üçün canını verənlər yada

düşürmü?! Heç onlar yada düşmür. Sənin başını kəsənin yolunda

ehsan verirlər. Axı necə mən bundan danışmayım. Siyasət, din, xırda

pul var ha, atarsan o üzü, bu üzü düşər, həmin şeydir. Bir pulun iki

tərəfidir siyasətlə din. Bizi də o pul kimi fırladırlar, oynadırlar.

Sadəcə olaraq siyasət dəyişkən olduğu üçün, dinin özündə də həmin

dəyişkənlik gedir. Təriqətlərə sən bir bax. Kölə vəziyyətinə salınan

xalqı, bir daha şumlamaqdan ötrü, yenidən onların içərisinə təriqətlər

salıblar. Yəni tamamilə qırılsınlar. Bu gün həmin siyasət kürəsəlləş-

mə, qloballaşma deyir. Bu elə dinin ümmətçiliyidir. Bu, xalqın,

millətin simasızlığıdır... Hakimiyyət hərisləri olan yerdə var-dövlət

var. Ona görə Soylu Atalı düz deyirdi ki, burda fəndgirlik, biclik,

hiyləgərlik var, səmimiyyət yoxdur. Bu gün bəşərilik adıyla bizə

Qərbçiliyi təbliğ eləyirlər. Dilimizdən imtina eləməliyik. Demir ki,

get filan dildə danış. Deyir ki, mənim işim var, ayda 500 dollar

verəcəm, ingilis dilini bil. Sən gərək belə geyinəsən ki, müasir

olasan. Sən Qərbin musiqisinə qulaq asasan ki, inkişaf etmiş

sayılasan. Bu mənada, xaricdə oxumaq, filan eləmək, hər şey.

Tamamilə milli kökdən ayırmaq millətləri, bunlardan canlı robotlar

hazırlamaq. Qulun vətəni olmaz, mənəviyyatı olmaz, ləyaqəti olmaz.

Bunlar özləri üçün dəzgahda işləyən kölədirlər. Məqsəd kölə hazırla-

maqdır əslində. Asif Ata da deyir ki, hər kəsin özü kimi yaşamaq

haqqı var. Bunların hamısını bir-birinə niyə qarışdırırsan axı?! Asif

Ata bunu deyir bizə. Qoy hər bir millət öz kökü üstündə simasını

saxlasın. Dünya rəngarəngliyi ilə gözəldir.

İlham Mustafa: Biz həm insanlaşmalıyıq, həm millətləşməliyik.

Bizim ayrı yolumuz yoxdur. Bütün dünyanı beş-üç nəfər inhisara

alıb, hansı tərəfə istəyirlər, o tərəfə çevirilər.

İslam haqqında biz, uşaq vaxtı, elə bir şey bilmirdik. Orda-burda

eşidirdim ki, molla Quran oxuyur, ölü basdırır.

Bu gün bu dinin içərisində beş yüz qol əmələ gəlib. Çayır deyilən

bir bitki var, onun kimi kök atıb hər yerə. Dünyaya da yalnız zərər

verirlər. Bu gün ərəb dünyası, islam dünyası faşistdən betər əməllər

həyata keçirir. Beynəlxalq güclər də bundan istifadə edirlər. Orda

248

filan şey yaradırlar, burda İŞİD yaradırlar... Bir müddət öncə

oxumuşdum ki, Angela Merker İŞİD-lə anlaşıb. Nədə anlaşıblar?

Vur, vurma, bəlli deyil. Bütün silahı tökürlər ki, bir-birini qırsınlar.

Səddam Hüseyni öldürdülər. Əfqanıstanı kor elədilər. Sonra da İŞİD-

in düyməsini basdılar. İndi o yanda Türkiyəyə həmlə eləyirlər, bu

yandan Azərbaycana gəlirlər. Bəşəriyyəti tamam korlayıblar. Hanı

bəs Allah? Niyə belə şeylərin qarşısını almır? Allah-filan yoxdur,

allahsızlıq dünyanı bürüyüb.

Bizim tariximiz var – Zərdüştümüz olub, Dədə Qorqudumuz

olub... Onların bizə miras qoyduqları məsələlərlə məşğul deyilik. 60

gün başımıza-gözümüzə döyürük. Bu maşına qara lent bağlayırlar, o

atın yalına qara lent bağlayırlar. Kənd-kənd, el-el gəzirlər ki,

Məhərrəmlikdir. Ayaz bəy düz dedi, öz şəhidlərimizi onların içindən

tanıyan yoxdur...

Ona görə Asif Atanın Ocağında var olmaq gərək, milləti bu yolla

var etmək mümkündür.

Soylu Atalı: Bir xatırlatma eləmək istiyərdim. Bizim, Asif Ata

Ocağı olaraq, Batıçılardan, ateistlərdən fərqli olaraq, hədəfimiz ayrı-

ayrı xalqlara ironiya etmək deyil. Ərəb bəşəriyyətin bir hissəsidir.

Biz ərəbə qarşı kin üstə köklənməmişik. Köklənmək də olmaz. Heç

bir xalqa qarşı kin üstə köklənmək olmaz.


249

O ki qaldı allah ideyası məsələsinə. Ayrı-ayrı baxışların bizə

sunduğu allah ideyasını doğru saymırıq. Amma bütövlükdə allah

ideyasından əl çəkmək olmaz. Bunu mən demirəm, Asif Ata deyir.

Təbii ki, Atanın dediyi ölçüdür.

O məzmuna arxa çevirsən, bəşərilikdən danışmağa dəyməz. Allah

ideyasının təhrif olunmasına qarşı isə söz demək gərəkdir. Məsələn,

yunanlarda çoxallahlıq ideyası var. Biz bu ideyanı qəbul eləmirik. 50

allah yoxdur, Məna birdir. Yaxud da semitlərin dünyabaxışında allah

ideyası təhrif olunur. Asif Atanın baxışı allah məzmununu inkar

eləmir, tərsinə, onu təsdiq eləyir, onu dirildir. Onu millətə, insanlığa

qaytarır.

Hər kəs allah məzmununa öz arzusundan yanaşır, hər kəs öz arzu-

suna uyğunlaşdırmağa çalışır. O məzmun insanın arzusuna uyğun

biçimlənə bilməz. Onu ərəb özünün istəyinə uyğunlaşdırır, yəhudilər

özünün istəyinə uyğunlaşdırır və s. İstəyə uyğunlaşdırmaq olmaz o

ideyanı. O məzmun əzəlidir, əbədidir, kamildir, sonsuzdur. Allahı

adamabənzər qüvvə kimi təqdim edirlər. Asif Ata bunu rədd edir.

Həsən bəy: Kimdir adamabənzər deyən? Adını çəkin.

Soylu Atalı: Dinlər.

Həsən bəy: Mən çox üzr istəyirəm, mən universitetin fizika

fakültəsini qurtarmışam. Asif Ata bizim qonşu kənddən idi. Fikirləri

də, ideyaları da televizorda səslənib. Mən də bir yerli kimi fəlsəfi

baxışlarına hörmətlə yanaşmışam. Burda Asif Ata Ocağında hərənin

fikri subyektivdir. Mən fizika dərsi keçəndə uşaqlara deyirəm ki,

obyektiv aləm var, bir də subyektiv fikir var. Bir nöqtədən müxətlif

istiqamətlərə gedildi. Bir nöqtədən min dənə xətt keçir də. O qədər

fikrilər haçalanıb ki, burda yığcam, Asif Atanın ideyaları, bu dəqiqə

də mənim üçün fikilər var idi, ancaq onu tam cəmiyyət qəbul

eləmirdi. Bu dəqiqə də cəmiyyət, təhriflər var deyə, bəlkə də elə

möhkəm Ocaq var ki, burdan şaxələnsin bütün respublikanı götürsün,

dünyaya istiqamətlənsin, mən onu demirəm. Ancaq bu ağsaqqal

(İlham bəyi nəzərdə tutur - G.A.) bayaq deyəndə ki, əğstafurullah,

allahı belə-elə, mən qəbul eləmirəm. Dinsiz millət var?! Necə dini

qəbul eləmirəm? Aşıq Ələsgər haqqında eşitmisiniz də. Asif Atanı da

canlı eşitmisiniz də? O, Aşıq Ələsgərdən danışanda elə detallar

250

deyirdi, özünəməxsus nöqtələr, Leyli-Məcnundan, Fərhad-Şirindən

danışanda, eşqdən, insani dəyərlərdən və dinin əksinə heç nə

deməyib. Din sonra yaranıb. 13, 7 milyard il bundan qabaq kainat

yaranıb. Tanrı parçacığından. On üstü mənfi on bir metr nüvədən

ibarət olub elektron, proton, neytron. Fiziki vakuumda partlayışla

hidrogen atomu, helium və beləliklə, bu kainat, planet əmələ gəlib.

Bu, Aşıq Ələsgərin şeirində var. Kainat necə, nə vaxt yaranıb. İnsan

nə vaxt yaranıb. İnsan bizim bu tarixdən geri hardasa 5 mld il qabaq

yaranıb. O tərəfdən də 7 mld il dövründə kainat formalaşıb. Yəni

demək istəyirəm ki, açığı mən bilmirəm hardan başlayım hardan

qurtarım, bu bacımız çıxış elədi, axar su heç vaxt bulanmaz. Bütün

bu neotexnologiyayla təbiətə, ekologiyaya o qədər zəhərlənmə gedir

ki, əslində fizika elminin inkişafı təbiəti korladı. Atom sənaye

istehsalı ilə. Yəni onu demək istəyirəm ki, müəyyən şeylər var ki, bir

az Asif Ata ideyalarını bəlkə də konkretləşdirib yığcam şəkildə,

gələcəkdə mən burda olsam fikirlərimi yenə deyərəm. Sadəcə olaraq

mən indi bilmədim hardan başlayım, hardan qurtarım. Hər halda

allah işinizi avand eləsin. Hər gələn adam öz fikirini deyir axıra kimi,

saxlamaq lazımdır müəyyən yerdə.

Cəmiyyətdə ola bilər ki, mən də bir yer tuta bilərəm, amma

mənim də öz fikrim, öz fəlsəfəm, öz düşüncəm var...

(Həsən bəy ilk dəfə idi, Ocaq tədbirində iştirak edirdi. Özü dediyi

kimi, fikrini dağınıq şəkildə bildirdi, aşıq Ələsgərdən şeirlər söylədi.

Məqsədi dini müdafiə etmək idi. Ocaq Yükümlüsü onun sözünü

kəsmədən axıra qədər dinlədi, sonra öz fikirlərini bildirdi – G.A.)

Soylu Atalı: Çox sağ olun. Mən hər birinizi dinləməyə meyilli-

yəm. Amma heç biriniz Asif Atanın prinsiplərinə, ideyalarına bələd

deyilsiniz, bilmədən danışırsınız. Mən başlanğıcda da onu vurğu

elədim. Heç biriniz hazır deyilsiniz, inciməyin. Ona görə mən həmişə

Ataya rəğbət bəsləyən insanları da dinləyirəm, amma hər kəsin

fikirini subyektiv hesab eləyirəm. Asif Atanın fikrinin təzahürü

hesab eləmirəm. Çünki Asif Ata tamam başqa bir dünyanın sakinidir.

Tamam ayrı bir şey öyrədir. Asif Ata elə bir məktəbdir ki, hər kəs o

məktəbdən öyrənə bilər. Heç kim o məktəbin içində subyektiv

məktəb formalaşdıra bilməz. Qıraqda özü bilər.

251

Mən söhbətin başında dedim ki, bizim tədbirimiz iki hissədən

ibarət olur. Birinci hissə mərasim hissəsidir, adını xüsusi vurğu

elədim. Mərasimdə mərasimə uyğun söz demək gərəkdir. Bəşərilik-

dən danışın. Ağrıları xırdalamayaq, ucuzlaşdırmayaq. Balaca-balaca

detallara, faktlara yönəltməyək mövzunu. Böyük məsələlər var,

onlardan bəhs edə bilirsinizsə, buyurun. Hər kəsi dinləməyə hazıram.

Yox, bəhs edə bilmirsinizsə dinləyin. Çay süfrəsində suallarınızı da

verin, danışın da. Polemikaya da gedək, ancaq mübahisəyə girməyək.

Bura mübahisə ünvanı deyil. Polemikada da əsaslandırılmış fikir

qoymaq lazımdır ortaya. Çox dərin məsələdir bu. Elə-belə sadə

məsələ deyil. Hər kəsin həvəsinə uyğun məsələ deyil. Belə məsələ-

lərə həvəskarlıqla münasibət bildirmək mümkün də deyil.

Bir məqamı da vurğu eləmək istəyirəm. Burda ayrı-ayrı mövqeli

insanlar olub, dəfələrlə olub, yenə də olacaq. Bu mülk amaldaşımızın

mülkü olsa da, bu mühitin özü həm də xalqın mühitidir. Bu mühitə

gələn insana, kim olursa-olsun, biz söz demək haqqı tanıyırıq. Ancaq

xahişim odur ki, sözün məsuliyyətini hər kəs hiss eləsin. Özümüz

özümüzü idarə edək. Çox tədbirlər olur cəmiyyətdə. Hamısı

replikadır, sayğısızlıqdır, hamı bir-birinə sataşır. Hamı bir-birinə söz

atır. Belə şey olmaz axı. Hamı yerdən danışır, dodağının altında

bilmirsən nə deyir. Asif Atanın ünvanı elə ünvandır ki, burada hər

kəs bir-birinə sayğı duymalıdır. Bu ünvanın adı Mütləqə İnam

ünvanıdır. İnsanlıqdan bəhs edirik biz. Ona görə də böyük məzmun-

da, böyük mənada sözü olan buyursun. Sözü olmayan öyrənsin. Nə

qədər öyrənsək, bir o qədər yaxşıdır. Asif Atadan öyrənmək gərəkdir.

Öyrəndikcə öyrənmək gərəkdir. Asif Ata nicatdır, xilasdır. Biz onu

hər şeyimizlə sübut eləmişik – kitabımızla, sözümüzlə, ömrümüzlə.

O ki qaldı din məsələsi, allah məsələsi, mən bu məsələyə Asif

Atanın baxışını vurğu eləyəcəm, aydınlıq gətirəcəm söhbətimizin

sonunda. Ancaq ona kimi kimin bəşərilik mövzusunda sözü varsa

buyursun.

Elşin Həsənov: Burda müxtəlif fikilər səsləndi. Dini də, Qərbi də

tənqid eləyənlər oldu. Bu çox normaldır. Dediyimiz demokratiyanın

özü, kim necə yozur, onun öz işidir, demokratiya deyib qeyri-

demokratiya yaradırlar öz işləridir, öz aramızda deyirəm ki, bu gün

252

dünyada sivilizasiya döyüşü gedir. Qərb dediyimiz, kimlər ki, bu

hadisələri törədirlər, buna Qərb adı verək, yəhudi adı verək, bunlar

düşünüb beyin işlədiblər, bunu hazırlayıblar. Pisdir, yaxşıdır, nədirsə,

başqa mövzudur bu. Tutaq ki, bir şou yaradırlar, bizi də bu şounun

içinə qatırlar. Biz uduzuruq. Mənim sözümün mənası odur ki,

Azərbaycan olaraq, dünyada o insanlar yoxdur ki, ideyaları uğrunda

mübarizə aparanlar, onlar uduzurlar. Necə? Bu gün o şounu yaradan-

lar ki var, onlar onu bu gün üçün yaratmırlar. Bir şey atırlar ortaya,

bizim başımız qarışır o məsələyə, başlayırıq bu mövzu uğrunda

çarpışmağa, bunlar öz məqsədlərini həyata keçirirlər. Sözsüz ki,

məqsədləri pisdir. Yaxşı məqsədlər olsa biz görərdik. Dünya da

dəyişərdi. Demək istəyirəm ki, biz, ideya adamları da, bu gün üçün

düşünməyək, gələcək üçün düşünək. İslam deyirik, islam qaldı

keşmişdə. Biz hamısını qatıb qarışdırıb elə bir şey ortaya çıxartma-

lıyıq ki, məsəlçün, dünyadan da qırağa çıxmaq olmur da. Sən

Azərbaycan olaraq asılısan. Sənin tutaq ki, neftin var, nəyin var, sən

neftlə dolanası deyilsən ki. Sən neftini satıb Qərbdən nəsə almalısan,

yaxud İrandan nəsə almalısan. Yəni yoldaşlıq münasibətlərini sən

saxlamalısan. Heç kimlə düşmənçilik də yaxşı deyil. Mən də dindən

istifadə edib, amma durub dinin üstünə getsəm, orda uduzacam. Öz

payıma deyirəm ha. Yəni elə bir şeylər ortaya qoymaq lazımdır ki,

biz qələbəyə çatanacan müəyyən gedişlərdə uduzmayaq, geri qalma-

yaq. Mənfi fikir ortaya qoyanların içində uduzmayaq. Çünki onlar

gələcək üçün bu şeyləri atırlar. Bizim də başımız qarışıb ona. Bir də

ayılırıq ki, onlar öz məqsədlərini həyata keçiriblər. Bu gün dünyada

baş verən pisliklərin səbəbi keşmişdən bu cür hadisələrin acısını

daşıyırıq.

Soylu Atalı: Biz sizlərin düşündüklərinizi dinləyirik, sözsüz ki,

ortaq deyilik. Ocağın mübarizəsi bəs qədər aydındır. Biz, eləcə də

burda oturan sizlər hakimiyyət deyilik ki, hansısa qıraq qüvvələrlə,

dövlətlərlə nələrdəsə anlaşmaya gedək, əməkdaşlıq edək. Biz

ruhaniyyatçıyıq, siyasi oyunlarla məşğul ola bilmərik. Xalqımıza da

həqiqətimizi axıra qədər deyirik, bütöv deyirik. Sizlərdən də ziyalılıq

umuruq, sağlam mövqe ortaya qoyun, millətin gələcəyinə qulluq edin

deyirik.

253

Bir daha vurğu edirəm, hər kəs fərdi mövqeyini bildirə bilər,

ancaq Ocağı öyrətmək olmaz. Təəssüf ki, ortada olan bir çox insanla-

rımız qıraq qüvvələrin, səfirliklərin buyruqlarında fəaliyyət göstə-

rirlər, bəzən də Asif Atanın Ocağını öyrətməyə meyillənirlər. Hesab

edirik ki, insanlarımızın ayılmaq vaxtıdır. Bu xalqın üzərində ağalıq

edən, diktatura yaradan qıraq qüvvələrin buyruğunda olmaq millətə,

onun gələcəyinə xəyanətdir. Atadan, Onun Ocağından millətsevərlik,

vətənsevərlik öyrənmək gərəkdir.

(Soylu Atalı din və allah mövzusunu Mütləqə İnam açısından izah

elədi – G.A.)

Sağ olun, diqqətinizə görə təşəkkür edirəm. İndi heç kəsin sözü

yoxdursa, Bayramın mərasim hissəsini başa çatdıraq.

Sonra Nurtəkinin hədiyyəsi olan "İnam Evi Günü" Mərasim-

Törəninin kitabçası Ocağa təqdim olundu.

"Bəşərilik Şərqisi"ni Soylu Atalı, "Bəşərilik Bayramı üstə

Mütləqlə Təmas"ı Nurtəkin dedi.

Ocaq Yülümlüsü Atanın hökmünü çatdırdı: "Bəşərləşin -

Bəşərləşdirin!"

Hamı: "Bəşərə and olsun, Bəşəriliyə xidmət edəcəyəm!" dedi.

Sonda çay süfrəsində doğmalaşma yönündən söhbətlər davam

elədi.

Sərt Ay, 36-cı il. Atakənd.

(dekabr, 2014. Bakı.)

254



Ata-Ocaq ilsırasının 36-ili

Müqəddəs “Ruhani Səfər Günü” Mərasiminin

G E D İ Ş A T I

Gün: 27 Sərt Ayı, Murad günü;

Yer: İnam Evi;

Başlanır: saat 14.00.

Mərasim keçiriləcək Oda Ocaq ruhuna uyğun hazırlanır.

Təşkilatca sorumlu Göylü və Üstün Atalılardır.


səsləndirilir.

Hamı: “Ata Sözü – Türkdən Bəşər yaradan qutsal dəyər!”

• “Təbiətdəki Mütləqlə Gündüz Təması”nı – Nurtəkin,

• “Ataya Günorta Ricası”nı – Göylü,

• “Ruh Üstə” içsəsini Üstün deyir.


Mərasim qonuları:

• Ruhani Səfərlər Xalqın içinə başlayan Ata Yoludur.

• İnamın şüurlara yeriməsi – Qədimliyimizin Gələcəkləşməsinə və

milli özünütəsdiqə çəkilən əməyimizdir!

Mərasimə Ruhani hədiyyələr sunulur.


təqdim edilir.

“Ata Ruhunu ürəyimizdə aparırıq!”, “Atamız Var olsun!”

səcdəsiylə Mərasim başa çatır.

255

CARLAR

• Ata Sözü – Türkdən Bəşər yaradan qutsal dəyər!

• Ruhani Səfər – Ata-İnsan-Bəşər anlamını milli şüurlarda

möhkəmlətmək Hünəri!

Gedişatı yazdı: Göylü Atalı.

17 Sərt Ayı, 36-il. Atakənd.

Qəbul olunur.

Soylu Atalı


17 Sərt Ayı, 36-cı il.

Saray-Soylu.

256

Qutsal “Ruhani Səfər Günü”

Mərasimində deyilmiş fikirlər

Ocaq Günsırası ilə 27 Sərt Ayı, 36-cı ildə Asif Atanın Mütləqə

İnam Ocağı Qutsal “Ruhani Səfər Günü” Mərasimini həyata keçirdi.

Mərasim quralları yerinə yetirildikdən sonra Ocaq Yükümlüsü Soylu

Atalı Ataya Səcdə ilə sözünə başladı: Günümüzə səfərlərimizin

hünər örnəklərini qiymətləndirməklə davam edirik. İnamlının səfər

təşkilatçılığını və Ocağın Azərbaycan öyrənciləri arasında yayılma-

sını – həm fikir, ideya baxımından, həm də ədəbiyyat paylamaq

baxımından yayılmasını təşkil etmək əməlini təqdir edirik, Ocaq

ləyaqəti üstə öz varlığını təsdiq etməsini diləyirik.

Üstünün bölgələrə başlayan səfərləri – Ocaq sorağını Azərbay-

canın eşitməyən insanlarına çatdırdı, ədəbiyyatlarını oxutdurdu,

bilənlərə bir daha Atanın adını, işini və Ocağını nişan verdi, eşitmə-

yənlərin də qulağını doldurdu. Hünər hesab edirəm, Atanın qarşısın-

da atılan hünər əməlidir və təqdir edirik.

Güntayın görüş təşkilatçılığını, “Fikir Evi” təşkilatçılığını,

Atamızın ideyalarını fərəhlə, sevgiylə həm yörəsindəkilərə, həm də

Azərbaycan gəncliyinə çatdırmaq əməlini hünər sayırıq və təqdir

edirik. Qardaşımızdan daha böyük özünü təsdiq ləyaqəti gözləyirik.

Mən əsasən səfərlərlə bağlı addımları dəyərləndirdim. Ancaq

Ocağın başqa əməlləri çoxdur. Özü də düşündüyümüzdən də çoxdur.

Bu işləri davamlı şəkildə görən Nurtəkin və Göylüdür, onların da

əməli həmişə təqdirəlayiqdir.

Ocaq ayrı-ayrı fərdlərin hünəri, ləyaqəti üstə yaşayır, qabağa

gedir. Günevin uğurlu səfərləri oldu, uğurlu xalqlaşma işləri oldu

Elanamızla birlikdə. Biz onların bölgədə davamlı olaraq Ata işini

yaymalarını, yaşatmalarını təqdir edirik.

Ocağımızın hər bir fərdinin Ocağa qatqısı var, daha çox özünü

təsdiq istəyirik. Özünü aldatmaq olmaz. Böyük əməllər, böyük

hünərlər yaşadır Ocağı. Balaca, epizodik addımlarla yetərlənməməli,

bu addımlar Türkeldə də var, Ulusəsdə də var. Ulusəsdə başqa bir

biçimdir, təbii ki, biz bunu demişik. Bunun özü Ocaq tarixində bir

257

səhifədir. Ancaq bununla yetərlənməli olsaydıq...Əlbəttə, Ulusəsin

üzləşdiyi aqibəti Ocağımız üçün itki hesab edirik.

Bütövlikdə “Ruhani Səfər Günü” Mərasimi il ərzində – ötən 35-ci

ilin Səfər günündən bu günə qədər çox ciddi uğurlar sərgiləyib. Ocaq

bundan da artıq, fiziki mənada, nələrsə çatdıra bilməz. Say məsələsi

əsas deyil. Əsas Ürək məsələsidir. Əmələ ürək verməni say əmələ

gətirmir. Əmələ ürək verməni hünər əmələ gətirir və ruhani keyfiyyət

əmələ gətirir. Biz də həmişə həmin əməlin, həmin keyfiyyətin

arxasındayıq.

Bu qədər böyük hadisənin dalındayıq ki, bunu bu gün bizim

özümüzdən, öz qiymətləndirdiyimizdən daha çox, gələcək qiymət-

ləndirəcək. Biz utanırıq, təvazökarlıq edirik. Öz əməllərimizin

miqyasını dilə gətirə bilmirik. Bəzən ehtiyat edirik. Belə ki, işimizin

daha dərin, daha geniş ifadəsi sanki bu gündə özünü göstərmə-

məlidir. Belə bir hal var. Ancaq “Sabah” bizim işimizi daha ciddi

qiymətləndirəcək. Çünki “Sabah” bizim işlərimizə hərtərəfli baxa-

caq. Hərtərəfli yanaşacaq və çətinliyin qucağında atılan addımlara

baxacaq. Elə bir zamandır ki, belə bir hadisəni yaşatmaq başqa

hadisələri yaşatmaqdan qat-qat çətindir, qat-qat böyük qüvvə tələb

edir. Biz heç bir qüvvənin eyni deyilik. Biz hamıdan biri deyilik.

258

Əgər sizin yanınızda desələr ki, Azərbaycanda fəaliyyət göstərən

milli hadisələrdən biri də Asif Atanın Ocağıdır, özünüzdə haqq görüb

incə şəkildə etiraz edin ki, yox, biz hamının biri deyilik. Güclüyük-

mü, gücsüzükmü sizin nəzərinizdə, təsirliyikmi, təsirsizikmi sizin

nəzərinizdə, bu ayrı. Biz özümüz bilirik nəyik. Amma sizin nəzəri-

nizdə Asif Atanın Ocağı nədir, nə deyil, ondan asılı olmayaraq, Asif

Atanın Ocağı mövcud hadisələrdən biri deyil. Onlardan qat-qat yük-

səkdir. Kim istəyir gəlsin sübut edim. Burada iynənin ucu boyda

umacaq axtarın, görüm tapacaqsınızmı?! Ocaqçının kamilik səviyyə-

si nədir, nə deyil, bundan asılı olmayaraq, bircə nəfərin Ocaqda

atdığı addımda umacaq göstərin mənə. - Göstərə bilməyəcəksiniz.

Bircə addım özünü reklam göstərin. - Göstərə bilməyəcəksiniz.

Ancaq bizdən qıraqdakı hadisələrin hamısını silkələsən, başdan-

ayağa özünü reklamdır, təmənnadır. Ayr-ayrı qüvvələrə bağlıdır.

Mən deyəndə ağzıgöyçəklərin acığı tutur. Mən deyəndə ki,

Azərbaycanda üzə çıxan ayrı-ayrı fərdlər xarici qüvvələrin, səfirlik-

lərin buyruğunda çalışır. Ocaqdan başqa mənə göstərin ki, kimsə və

ya kimsələrsə başqa qüvvələrin tabeliyində, buyruğunda deyil.

Göstərə bilməyəcəksiniz. Hamısı xarici qüvvəyə güvənir. Azərbay-

canda söz cəsarəti, hünər siyasi elitaya bağlıdır. Siyasi elita da

Batıdır, Avropadır. Cəsarət ora bağlıdır. Onların buyruğundan qırağa

çıxanın görün cəsarətini mənə göstərə biləcəksinizmi? Gedib Avro-

panın ortasında oturub, Azərbaycan iqtidarını söyməyi hünər sayır-

lar. Hünər deyil o. Biz canavarla üz-üzə durub, odun içində dayanıb,

cəsarət göstəririk. Odun içindəyik biz. İran kimi canavar qulağımızın

dibindədir. Baş kəsir, terror törədir. Onun tapındığı, özünün dayağı

saydığı dini rədd edirik, özü də ateistcəsinə yox, kökündən, yüksək

təfəkkürlə, yüksək idrakilik səviyyəsi ilə rədd edirik. Zarafat deyil

bu. Eləcə də siyasi hakimiyyətin yurda, millətə qarşı atdığı bütün

yanlış addımların hamısını zaman-zaman tənqid eləmişik, ifşa eləmi-

şik. Öz ləyaqətimizə söykənmişik, özümüzün milli sevgimizə söy-

kənmişik. Bundan böyük hadisə ola bilməz axı. Bundan böyük

ləyaqət ola bilməz axı. Ona görə də Ocaq hamısının biri deyil. Ocaq

hamısından çox-çox yüksəkdir. Ona görə, hər zaman dediyim kimi,

bir-birinizin qədrini bilin. Gileylənməyin (gileylənmirsiniz, izah

259

üçün deyirəm), biri-birinizin ürəyinizi yormayın. Bir-birinizi arayın-

axtarın, görüşün. Çünki sizdən qıraqda sizə gərək olan nə hadisə var,

nə insan var. Biz heç kimə üstdən aşağı baxmırıq. Heç kimlə də

münasibəti dışlamırıq. Biz burda Ocağın içində Asif Atanın adıyla,

Asif Atanın etkisiylə, Asif Atanın ideyalarıyla özümüzü tərbiyə

edirik, böyüdürük, millət səviyyəsinə qaldırırq. Vətən səviyyəsinə,

şəxsiyyət səviyyyəsinə qaldırırıq. Münasibətimiz ordan yaranır.

Yoxsa biz süni şəkildə özümüzü heç kimdən təcrid eləmirik. Bizim

məqsədimiz insanların bir-birinə xəstə münasibətinin sağalmasıdır.

Görün az sayda insan bu boyda planetin ortasında nə qədər böyük

hünərlər göstərir. Əməllərin irili-xırdalı olmasından asılı olmayaraq,

hamısı böyük ləyaqətə bağlıdır. Çünki burda təmənna yoxdur.

Burada oyun, quraşdırma yoxdur. Ocağımızın qədrini bilin. Ancaq

bütün bunlarla yanaşı Ocaqçıların xalqlaşma əməli bu ləyaqətin

fonunda zəifdir. Fərd-fərd işləmək lazımdır. Hər kəsimiz dolanmaq

üçün hardasa işləyir. İş vaxt, imkan verməyəcək. İşi qabağa maneə

kimi qoymaq olmaz. Demirəm ki, özünüzü həlak edin, yox. Amma

baxın. Üç gündür mən demək olar ki, yatmıram. Ancaq ortaya çox

böyük işlər qoymuşam. Çünki o işlər mənim üstümə gəlir. Demirəm

yuxusuz qalın. Ancaq işlərə doğmalaşın. Daha dərindən, daha

əhatəli. Çünki o işlər, o əməllər, çətinliklər adamı şəxsiyyətə çevirir.

Öz-özünə şəxsiyyət yaranmır. Fasilələr verilərsə, ara verilərsə, onda

şəxsiyyət qurulmaz. İdrak hər gün döyülməlidir, hər saat. Onda o,

aliləşəcək. İdrak hər gün qurulmalıdır. Mənəviyyat hər saat

qurulmalıdır. İradə hər saat bərkiməlidir. Böyük yükün altındayıq.

Böyük idealların peşindəyik. Böyük məqsədlər daşıyırıq. Özümüz

özümüzün işimizinn miqyasını hər gün dərk eləməliyik. Həyat

olduqca azdır. Getdikcə də quruyur. Münasibətlər də quruyur,

ürəklər də quruyur. Quru ürəklərdə gözəl, ülvi münasibətlər

bəslənilmir. Ona görə də hər gün, hər saat Ocaqlaşmaq lazımdır.

260

Mən 24 ildə bircə dəfə mərasimdən qalmışam. 22 il öncə. Yıxıl-

mışam, o qədər yorğun olmuşam ki, yatmışam, xəbərim olmayıb.

Hər birinizi anlayıram, iş-filan. Əgər işdən 2-3 saatı alıb qurban

verməsən, bir dəfə yeniləcəksən, iki dəfə, beş dəfə. Yenilmək olmaz.

Mənim “Üç oğluma məktub” əsərimi ayda bir dəfə oxumaq lazımdır.

Elə şeylər var ki, onları təkrar oxumaq lazımdır. Hərçənd mən Ocaq

ideyaları ilə yüklüyəm, ancaq mən qayıdıb çox şeyləri oxuyuram.

Bizim işimizin bundan sonra da davamlı, uğurlu olması sizin hər

birinizdən asılıdır. Bir-birinə münasibəti, ümumiyyətlə, insani

münasibəti ciddi öyrənmək lazımdır. İnsana münasibət başlıca

məsələdir. Hər şeydən yüksəkdə durur və hər şeyin həlli insana

münasibət məsələsidir. Bunu yaxşı öyrənmək lazımdır. Vaxt tapmaq,

fərd-fərd insanları cəlb eləmək, söhbət aparmaq, məşğul olmaq,

böyütmək, Ocağa Evlad hazırlamaq lazımdır. Hər kəsin müəyyən

qatqısı, cazibəsi olsun. Sadə insanların içərisində var eqoist olmayan.

Fikirləşər ki, elə Ocaq mənim yerimdir. Gedişat ayrı hava çalır.

İnsanları öyrətmək lazımdır ki, çalınan havaya oynamayın. Qolun-

qabırğan yorulub sınacaq. Çağırın, qoyun Ocağın havasına oynasın.

261

Dişimizlə, dırnağımızla Ocağı qoruduq, yaşatdıq. Bundan sonranı

ciddi düşünmək lazımdlır. Hər kəs düşünsün. Arxayınlaşmayın, xahiş

edirəm. Mənim üzərimə atmayın məsuliyyəti. Ocaq mənim şəxsi

məsələm deyil axı. Ocaq bəşəriyyətin məsələsidir. Ocaq hər birinizin

ölməzliyinizin, əbədiliyinizin məsələsidir... Uğurlu işlər çoxdur,

ancaq xalqyaratma məsələsi azdır. Uğurlu işlər ölçüyəgəlməz dərəcə-

də çoxdur.

Asif Ata “Ruhani Səfər Günü” mərasimini sovet ideologiyası

dövrəsində başladı, həyata keçirdi. İlk Ocaqçılar, indi Ocaqda

olmasalar da, Günevdən başqa, mən onların o dövrkü əməllərini

ciddi qiymətləndirirəm. Mən istəyirəm ki, Ocaqçı bir məsələni ciddi

dərk eləsin. Yasaq olunmuş dövrdə adam balaca bir addım atır, o

addım böyük uğura çevrilir. Çünki yasaq olunmuş dövrdür. Başqa

zamanda böyük addım atırsan, o balaca addım kimi görünür. Bu

psixologiyadan çıxmaq lazımdır. Hər kəs özünü yasaq dövrünün

içində görsün. Orda fəaliyyət göstərsin. Ocağın ruhani əlifbasını

öyrətməyi böyük hadisə saymaq lazımdır. “Ruhani Səfər Günü”

mərasimi hər bir Evladın xalqın içində olaraq xalqa verdiyi soraq,

xalqdan götürdüyü soraqdır. Ona görə də hər kəs özünün ömründə,

əməlində xəlqi yöndən uğurlarını ümumiləşdirib həmişə hesabat

verməlidir. Tarixdir bu. Ocaq tarixi, hesabatlardan götürülüb

yazılacaq, həm də müqayisələr aparılacaq.

Mən sözümü bitirmirəm, sözümü axırda bitirəcəm, mərasimlə

halallaşmıram hələ, sizi dinləmək istəyirəm,“Ruhani Səfər Günü”nə

sözünüzü.

Nurtəkin Atalı Ataya səcdə ilə sözünə başladı: Keçən ilin “Səfər

Günü” Mərasimindən sonra bir çox səfərlər həyata keçirilmişdir:

Qar Ayında Ocaq Yükümlüsü Soylu Atalının və Göylü Atalının

Gəncə bölgəsinə səfəri olmuşdur. Orada orta məktəbdə 50-yə qədər

öyrənci və öyrətmənlərlə görüş keçirilmiş, görüşdən sonra Ocaq

ədəbiyyatları paylanmışdır. Sonra Ocaq ədəbiyyatları mərkəzi

kitabxanaya təqdim edilmiş və burda da ciddi söhbətlər aparılmışdır.

Asif Atanın kimliyi, məqsədi, irsinin önəmi söhbətin gedişində

hərtərəfli izah edilmişdir. Sonrakı görüş “Kamil Vətəndaş” mədəni-

maarif birliyində davam etmiş, gəncləri doğru yönəltməyin gərək-

262

liyinə bağlı fikir bölüşmələri olmuşdur. Ayrı-ayrı insanlarla da fərdi

söhbətlər olmuş, onlara Ocaq ədəbiyyatları bağışlanmışdır.

Sonra Soylu Atalının “Kəpəz” televiziyasında bir verilişdə iştirakı

olmuşdur. Bu verilişdə Asif Atanın ömrü, yaratdığı milli-bəşəri yolu,

ideya hədəfləri əhatəli və dolğun şəkildə ifadə olunmuşdur.

6 Köçəri Ayında Göylü və İnamlı Atalıların təşkilatçılığı ilə Bakı

şəhərində Orta məktəblərdə Soylu Atalının görüşləri keçirilmişdir.

17 Köçəri Ayında Soylu Atalı İnamlı Atalı ilə Bakıda çoxsaylı

ünvanlara “İnam Səfəri” etmiş, fərdi və kütləvi görüşlər keçirmişlər.

40 nəfərə qədər gənclə görüşdə Azərbaycançılıq məzmununda söhbət

edilmiş, Azərbaycanın mənəvi-ruhani obrazı Asif Atanın meyarı

əsasında qiymətləndirilərək izhar edilmişdir.

6 Günəş Ayında yenə də Soylu Atalı İnamlı Atalı ilə birgə

çoxsaylı gənclərlə görüşlər keçirmişdir. Qaradağ rayonu ərazisində

(üç ünvanda) 70-ə qədər öyrəncilərdən və öyrətmənlərdən ibarət

soydaşlarımıza Amal sorağı vermişdir.

Görüşlərin sonunda görüş iştirakçılarına çoxsaylı ədəbiyyatlar da

hədiyyə edilmişdir.

15 Günəş Ayında Soylu Atalı İnamlı Atalı ilə birlikdə Qaradağ

rayon mərkəzində gənclərlə görüş keçirmişdir. 30-a yaxın

263

öyrəncilərə Azərbaycanın mənəvi-ruhani dəyərləri haqqında bilgi

verilmiş, Asif Atanın yaratdığı İnsanilik təliminin, ruhaniyyat

sisteminin milli varlığımızın qurulması və qorunması baxımından

önəmi izah edilmişdir. Gənclərə çoxsaylı Ocaq ədəbiyyatları pay

verilmişdir. Soylu Atalı və İnamlı Atalı rayon mərkəzi kitabxana-

sında və rayon mədəniyyət evində də olmuş, bu ünvanlarda da Ocaq

ədəbiyyatları hədiyyə etmişlər.

22 Günəş Ayında Günev Atalının evinə Qutsal Onluğun qəbul

törəni keçirilmişdir.

24 -25 İşıq Ayında Ocaq Yükümlüsü Soylu Atalı Güntay Atalı ilə

birlikdə dəvətə görə “İncə günü – İncə gülü” saz-söz şöləninə

qatılmışdır. Tədbirdə Soylu Atalı sazın türk ruhunu yaşamasındakı

önəmli rolunu dinləyicilərə çatdırıb. Şölənə qatılan ayrı-ayrı

insanlara da Ocaq ədəbiyyatları pay verilmişdir. Həmin tədbirdən bir

gün öncə Tovuz rayon mərkəzində olmuşlar. Həftənin 6-cı günü

olduğuna görə məktəblərdə kütləvi görüşlər keçirmək baş tutmasa

da, məktəbin öyrətmənləri ilə, eləcə də rayon mədəniyyət evinin

müdiri ilə Asif Atanın işi, Amalı haqqında söhbətlər edilmişdir. Həm

məktəbə, həm mədəniyyət evinə Ocaq ədəbiyyatları hədiyyə edilmiş

və rayon mərkəzi kitab evinə kitablar və qəzet biçimində (özəl

buraxılış) ədəbiyyatlar bağışlanmışdır...

Qürub Ayında Günev Atalının anasına yas mərasimi keçirilib.

Qürub Ayında Güntay Atalının evində “Fikir Evi” həyata

keçmişdir. Güntay Atalının qohum, qonşu və dostlarının iştirakı ilə

keçən görüşdə Soylu Atalı Ata haqqında, Ata təlimi haqqında bilgi

verib, dinləyicilərin suallarını cavablandırıb. Görüşdən sonra onlara

ədəbiyyatlar bağışlanıb.

24 Ata Ayı, 36-il tarixində (24 sentyabr) Bakının kitab evlərinin

birində Soylu Atalının görüşü keçirilmişdir. Üstün Atalının

təşəbbüsü və təşkilatçılığı sayəsində “Kitab Evi”nin işçiləri ilə keçən

görüşdə Asif Atanın ömrü, ideyaları deyilmiş, Azərbaycan haqqında

Onun yaratdığı Dəyər Sistemi izhar edilmişdir. Soylu Atalı görüş

iştirakçılarının suallarını cavablandırmış və onlara Asif Atanı ciddi

oxuyub öyrənməyi tövsiyə etmişdir.

264

Od-Qürub Aylarında (iyul, avqust) Üstün Atalının Siyəzən,

Şabran, Saatlı, İmişli, Gədəbəy, Sabirabad, Oğuz, Qax, Şəki

bölgələrinə səfərləri olub. Bu səfərlər zamanı kitab evlərində,

mədəniyyət evlərində, gənclik mərkəzlərində olub, söhbətlər aparıb,

ədəbiyyatlar bağışlayıb.

6 Yağış Ayında Bakıda İnamlı Atalının təşkilatçılığı ilə Soylu

Atalının görüşü keçirilmişdir.

20 Yağış Ayında Bakıxanov qəsəbəsində Güntay və İnamlı

Atalıların təşkilatçılığı ilə Ocaq Yükümlüsünün görüşü keçirilmişdir.

Güntay Atalının başqa çoxsaylı görüş təşkil etmək cəhdləri olub,

getdiyi yerlərdə uğurlu söhbətlər edib.

Günev qardaşımızın Beyləqan rayonundakı fəaliyyəti də gündən-

günə genişlənir. Ağcabədi, İmişli bölgələrində Elana bacımızla birgə

görüşlər keçirir. Atanın çap olunmuş kitablarını rayonların kitab

evlərinə təqdim edib söhbətlər aparır.

Asif Atanın "İnam və Şübhə" kitabı Göylü Atalı tərəfindən yeni

variantda latın qrafikalı Azərbaycan abesində və Ocaq-türk abesində

yazılıb Ocağa təqdim olundu və elektron mətbuatda yayımlandı. "Ata

Səsi" kitabı hazırlanmışdı, yenidən o ikinci dəfə işlənildi və Ocağa

təqdim olunaraq hər bir Ocaqçıya pay verildi.

"Türkdən başlayan Yeni Bəşər İnamı" çap olundu. Asif Atanın 3

Bitiyi (kitablar toplusu) çap olundu: "İçdən Yaranma", "Hüquqdan

Haqqa" və "Özüllər Özülü". Bu kitablar çapdan çıxandan sonra kitab

evlərinə təqdim olundu, rayonlara getdi, Azərbaycanın sınırından da

qırağa çıxdı – Türkiyəyə, Rusiyaya, qismən də Avropaya (poçt

vasitəsilə ayrı-ayrı insanlara).

Hər bir tədbir səsdən yazıya çevrilib, kitab şəklində təqdim

olunub. Bu əməldə Ocaqçıların hamısının zəhməti var, Ocaq

Yükümlüsünün yükü və zəhməti hər kəsdən artıqdır. Belə ki, redaktə

işi, kitabların, tədbirlərin tam hazırlanması onun özü tərəfindən və

nəzarəti altında bitkin bir şəkildə başa çatıb.

“Atagün” Ailəsinin Ailə günləri hər ay keçirilib, Ocaq Yüküm-

lüsü və ayrı-ayrı Ocaqçılar da oraya gedirlər. Bu, özü səfərdir, hər

dəfə yeni hallar, yeni əməllər olur.

265

Soylu Atalı: Məncə, bir-iki əlavə eləmək də olar. Mərasimə

hədiyyə təqdimi hissəsində xüsusi vurğu edəcəyik, ancaq ümumi

əməl hesabatı ki veririk, Nurtəkinin kitabının işıq üzü görməsi və

Günevin kitabının hazır şəklə gətirilməsi, doğrudur, bunlar bir-iki

cümləyə sığan hadisə deyil, çox ciddi əmək var, iş var, vaxt var.

Yaxud da Atagünə səfər. Atagünə səfər – neçə ildir davamlı şəkildə

hər ay Atagünə səfər olunur, bu səfər də elə-belə məsələ deyil. Ciddi

zəhmətdir, diqqətdir, xərcdir, böyük əməkdir. Davamlı şəkildə,

yorulmadan, usanmadan. Mən başlanğıcda deyəndə ki, Ocağa bəra-

bər hadisə yoxdur, bu hesabatla sübut elədin ki, yoxdur. Bu boyda

işlərə bərabər işlər tapa bilərsənmi? Deyərsən, hansısa təşkilat

haqqında, filankəs filan təşkilatın sədri ilə əməkdaşlıq imzaladı.

Rayon şöbəsinə göstəriş verildi. Ocaqda isə nəhəng quruculuq var.

Nurtəkin Atalı: Mən özüm də hesabatı hazırlayanda görürəm ki,

yazanda ki, o görüş olub, bu görüş olub, görürsən ki, il zəngin olub

və bəzən biz səfər edirik və ya mərasim keçiririk, həmin gün o fərəhi

yaşayrııq, ancaq toplu şəkildə olanda onun dəyərini daha yaxşı

anlayıram.

Soylu Atalı: Toplu halında olanda dağa dönür.

Nurtəkin Atalı: Ata deyir ki, İnsanın fərəhləri – İnam fərəhi,

İdrak fərəhi, Mənəviyyat fərəhi, İradə fərəhi var. Səfər bu fərəhləri

yaradandır. İnsanın öz içində bu sevincləri kəşf etmək – səfərdir. Bu

sevinclərlə yaşamaq – səfərdir. Bu sevincləri bölüşmək səfərdir.

Çünki səfər yeni hallar, duyğular, düşüncələr kəşfi deməkdir. Səfər

daim ruhani əhvalı ruhani kökdə saxlamaq deməkdir.

Öz dərdini millətin dərdinin içində əritməkdir səfər.

Öz ağrılarını unudub millətin dərdinə yanmaqdır səfər.

Öz ömrünü millətinin sabahına həsr etməkdir səfər. Belə bir

aqibət yaşamaq yolu yaradıb bizə Ata.

Evladına “Səfərə yaraqlan!” hökmü verib Ata. Yaraqlanmaq

döyüşə hazırlaşmaq deməkdir. Özündəki şərlə döyüş, həyatdakı şərlə

döyüş. Şər həmişə var, ayıqdır, hücumdadır. Sonuca – azadlığa,

fərəhə, Mütləq İnama, İdraka, Mənəviyyata, İradəyə qovuşmaq üçün

döyüşmək gərək!

266

Atanı öyrənmək – Atalığı öyrənməkdir, Evladlığı öyrənməkdir.

Dünəni bilmək, bu günü yaşamaq, sabahı yaratmaqdır. Sabahı bu

gündən görməkdir, görə bilməkdir. Atanı öyrənmək – Ataya

qovuşmaqdır – duyğuda, düşüncədə, əhvalda Ata ilə dolmaqdır.

Atanı öyrənmək – Atalığı, Evladlığı öyrətməkdir. Səfər bu əməlin

gerçəkləşməsidir. Evlad aqibətinin yaranması, Amala sadiqliyinin

təsdiqidir.

İnamsızlar arasında İnamlı olmağın fərəhini yaşamaqdır səfər.

İdraksızlar arasında İdraklı olmağın fərəhini yaşamaqdır səfər.

Mənəviyyatsızlar arasında Mənəviyyatlı olmağın fərəhini

yaşamaqdır səfər.

İradəsizlər arasında İradəli olmağın fərəhini yaşamaqdır səfər.

Bu fərəh özü qədər yük qoyur çiynimizə, bərkidir, mətinləşdirir,

qanadlandırır, ruhlandırır – İnamsızları inama yetirmək, idraksızları

İdraka yetirmək, Mənəviyyatsızları Mənəviyyata yetirmək, İradəsiz-

ləri iradəyə yetirmək sorumluluğuna yüksəldir.

Soylu Atalı: Hesabatını yetkin saymaq olar. Bilirsiniz, mən

deyəndə ki, Ocağı hansısa bir hadisəylə, faktla müqayisə eləməyə yol

vermək olmaz. Bu boyda hadisələr saydın, bunların zəhmətini bir-bir

ifadə eləsən, eşidənlərin gözü kəlləsinə çıxar. Böyük zəhmətlərdir

bunlar. Yaxud da xərclər. Gəl görək Göylü hər ayda nə qədər xərc

ortaya qoyur. O, hardan əmələ gəlir?! Hər tədbirə, bayrama diqqət

ayırır. Güntay nə qədər məsələlərə xərclər qoydu, hardandır bu?

Güntay, Göylü bunun qarşısında nə alıb? Ulusəsin ləyaqəti, Ocaq

burda davamlı şəkildə iş görür, sözünü deyir. Ona kim nə qədər

vəsait ayırır, verir?!. Nədir onun umacağı burda? Göstərin buna

bərabər hadisəni. Üstün bu qədər rayonlara səfərlər elədi. Xərcdi. İki

ayda on rayona getmək asan məsələ deyil. İndiki vaxtda bu, asan

məsələ deyil. Üstəlik Ocağın qayğılarına da Amal borcu verib. Bu

qədər kitablar çap olunub, bunlar zəhmətdir, xərcdir. Bu zarafat

məsələ deyil. Biz kimlərik? Hansı xüsusi gəlir yerlərimiz var. Ona

görə də mən deyəndə uydurmuram ki. Mən deyəndə ki, Ocağı heç nə

ilə müqayisə eləmək mümkün deyil. Ürəklərdə olan gücə bax!

Ürəklərdə olan qüvvətə bax! Minlərlə üzvü olan partiyanın gücündən

qat-qat yüksəkdə durur 5-10 nəfərin ürəyinin gücü. Bunu

267

qiymətləndirmək lazımdır, təhlil eləmək lazımdır. Misli görünməyib

belə bir şeyin. Bilirsiniz, mən Ruhaniyyat tarixini ən qədim dövrdən

üzü bu yana oxumuşam. Başqa hadisələrin də tarixini oxumuşam,

bilirəm. Mən deyrəm ki, Asif Atanın Ocağı tarixi ötüb. Mənim hər

saniyəm Ocaqdır. Bilirəm Ocaq nədir, o biriləri də bilirəm. Bunu

öyrənib, bilib fəxr eləmək lazımdır. Bunu bilib, nəinki Ocaqla,

bütövlükdə Azərbaycanla fəxr eləmək olar. Dünya çapında

bəşəriyyətin ortasında Azərbaycanla fəxr eləmək olar. Bu dağılmış

Azərbaycanın içindən gör necə qüvvətli ürəklər çıxıb ortaya. Mən

sizi əmin edirəm, kitabalr yazılacaq. Şirnikdirmək üçün demirəm,

ktablar yazılacaq nə qədər sayda, yenə də yazıb qurtara bilməyə-

cəklər. Mən əlimə qələm alan adamam, yazının nə demək olduğunu

bilirəm. Cild-cild kitablar yazılsa da, yenə ifadə eləyib qurtara

bilməyəcəklər Asif Atanın, Onun Ocağının işini. Sözə sığmayan

ləyaqət. Bundan qırağa durmaq olar? Bir adi iş deyilmədi burda,

hamısı xalq yaratma işidir. Özünü göstərmə işi deyil bu. Görürsünüz

hara gəlib çıxmışıq, illərimizi boşuna xərcləməmişik. Hər kəsin

Ocaqdakı işinin müqəddəsliyi var, gözəlliyi var. İncidir bu. Mütləq-

dir. Heç bir şey sözə sığmır. Hələ ayrı-ayrı qüsurlarla bir yerdə. Ayrı-

ayrı qırağaçıxmalarla bir yerdə. Onlar olmasaydı gör nə olardı. Ayrı-

ayrı qırağaçıxma məqamlar, balaca hallar, qüsurlar olmasaydı gör

Ocaq nə olardı.

Mən sizə deyəndə ki, ömrünüzü sistemləşdirin, düşüncənizi

sistemləşdirin, ki, büdrəməyəsiniz, çaşmayasınız, usanmayasınız,

yorulmayasınız, ondan ötrü deyirəm. Bu boyda yaratdığın zənginliyi

heç eləmə, heç eləyərsən ömrünün hansısa bir məqamında. Adam var

ki, yaxşı işlər görür, yaxşı işlərlə ölmür, o böyük işəri alt-üst edib elə

ölür. Sənin böyük işlərinin çoxu tarixdə olar, ancaq sənin o işləri heç

eləməyin də tarixdə olar. O iş qalar, sən heç olarsan. Ancaq işlə sənin

birliyin, vəhdətin olar, zamanlara, tarixə işıq salarsan. Bütün

sevgilərə işıq salarsan, on illərlə, yüz illərlə...

268

Üstün Atalı Ataya səcdə ilə sözünə başladı: Nədən yaranır səfər?

Cəmiyyət insanın qarşısında iki seçim qoyur: ya canını qoru, ya da

ruhunu. Canını qorumaq istəsən, ruhunu əlindən alırlar. Əslində

üzdən azad görünürsən. Ancaq kiminsə aləti olursan, buyruqçusu

olursan. Onların dediyi qaydalarla yaşayırsan, elə canını onlara

tapşırırsan. Ruhunu qorumaq istəyirsən, cəmiyyətin çirkabından uzaq

olursan. Burada məsələ təkcə yalanı görmək və uzaq olmaq deyil,

həm də onu ifşa etməkdir. Cəmiyyətin qurtardığı yedə ruhaniyyatı

bitirirsən. Ədalətin yox olduğu yerdə ədaləti bitirirsən. Vətənsevər-

liyin qurtardığı yerdə vətən eşqi yaradırsan. Amalın bunu tələb edir.

Bəs bu necə keçir həyata?- Ocağın bütün tədbirləriylə, o cümlədən

Ruhani Səfərlə. Hər bir səfər daxildə yetdiyin yolun güzgüsüdür.

Özünə inama nə dərəcədə yetmisənsə, onu vermək eşqinə də elə

yetirsən. İçindəki qorxunu ötmüsənsə öz halınla, cəsarətinlə, sevginlə

ömürlərə daxil olursan. Əgər bilmək istəyirsən ki, hünərlisən, səfərə

çıx. Onda hər bir şeylə adam üz-üzə gəlir. İstər suallarla, istər

hallarla. Əgər bilmək istəyirsən ki, cəsarətlisən, onda səfərə çıx.

Əgər bilmək istəyirsən ki, inamlısan, sevgilisən, əgər bilmək

istəyirsən ki, içində vətən eşqi var, doğrudan da, sənin içində xalqa

269

yanmaq var, səfərə çıx. Səfərə çıxanda hər şey aydın olur. Yol

gedəndə, insanlarla söhbət edəndə, halları görəndə, qarşına suallar

çıxanda, onda sənin için özünə aydın olur. Özünü tanımaq

istəyirsənsə, səfərə çıx. Bu arzuyla, niyyətlə özümün səfərlərimi

yeniləmək əzmindəyəm.

Ulusəs Atalı Ataya Səcdə ilə sözünə başladı: Hamının Müqəddəs

Səfər Günü qutlu olsun! Ocağın bütün Mərasimləri Bayram

səviyyəsində olan hadisədir. Bu, gələcəyə açılan bayramlardır. Səfər

bir neçə yöndə gedir. İnsanın özünün içinə etdiyi səfər, xalqın içinə

etdiyi səfər, biri də var Ocaqçının kitabıyla etdiyi səfər, kitab yazıb

səfər edir. Mən Nurtəkinin bugünkü kitabıyla, fəaliyyəti ilə bağlı

təbrik edirəm. Arzu edirəm ki, başqa Ocaqçılar da belə kitab səfərləri

etsinlər. Dünən mən Soylu Atalı ilə bir söhbət elədim və ağlımda

vərəqləndi bu söhbət. Soylu Atalı deyirdi ki, kitab üçün material var,

bir az da işləmək olar. Mən bir şey anlamırdım, dünən anladım, Ocaq

Yükümlüsü deyir ki, bir var mən yazım, yaxud Nurtəkin yazsın, bir

də var sənin kimi yaşlı adamın Ocaq yönündən kitab təqdim etməyi –

bu, Atanın təsdiqidir. Bu yaşda adam Mütləqə İnamı qəbul edib,

hətta ortaya kitab qoyub, bu, böyük hadisədir.

Soylu Atalı: Bəli, Atanın Mütləqə İnamı, yaşından asılı olmaya-

raq, insanın içini aşkarlayır, günlərin bir günü ortaya bir dəyər

çıxarır. Bu elə Ata məktəbinin gücünün təsdiqidir.

270

Ulusəs Atalı: ... Sonra Soylu Atalı bir fikir də işlətdi, mən onu

dəqiqliklə deyə bilmərəm, belə fikir idi ki, uzun müddət ağır

aqibətlə yaşayan adamın bir gün içi açıla bilər.

Soylu Atalı: Əzab açır, mən buna inanıram... Çətinlik insanının

içini açır. Çünki yaradıcılıq kefdən doğulmur. Yaradıcılıq əzabdan,

çətinlikdən doğulur.

Ulusəs Atalı: Soylu Atalının dedikləri ruhaniyyatdan gəlir,

Mütləqçilikdən gəlir. Bu öz təsdiqini tapmalıdır, tapacaq da. Hamını

Səfər Günü ilə təbrik edirəm.

Göylü Atalı sözünə Ataya səcdə ilə başladı: Mən bu günlərdə sayt

üçün film hazırlayırdım, Atanın səfər haqqında dediklərindən istifadə

etmişəm. Mərasim üçün müəyyən şeylər düşünmüşdüm danışmağa,

amma o tələbləri oxuyandan sonra deyəcəklərimdən daşındım. Mən

Atanın o tələblərini oxudum və həqiqətən xəcalət çəkdim. O tələb-

lərin qarşısında mənim aqibətim, durumum, düşüncə tərzim cavab

vermir. Ona görə də məhz səfər məsələsində üzümü ağartmalıyam.

Soylu Atalı: Səfər məsələsində təməlin var, üzün ağdır.

Nə çətinliyimiz olursa olsun, nə ağrı-acımız olursa olsun, onun

fövqündə durmalıdır bizim şəxsiyyətimiz. Şəxsiyyəti yarat. Heç nə

şəxsiyyəti yaratmağa əngəl ola bilməz.

271

Güntay Atalı Ataya səcdə ilə sözünə başladı: Bütün mərasimlər

məndən ötrü ilk olduğu üçün onun mahiyyətini hələ tam dərk

etməmişəm. Dərk etdikcə özüm üçün nələrsə aydınlaşır...

Texnologiya nə qədər inkişaf etsə də, səfərin yerini heç nə

vermir. Canlı ünsiyyət, üz-üzə durmaq, söz demək məsələsi. Görüşdə

Soylu bəyin danışmağını görmüşəm, o halları insana çatdırmaq... O

halları görən insan üçün canlı ünsiyyət əvəzsizdir. Atanın ideyasının

yayılması görülən işlərdən, ayrıca da səfərlərdən asılıdır. Səfərlərə də

hazırlaşmaq gərəkdir. Onda söz deyiləcək. Söz yerə düşməyəcək, söz

yarıda qalmayacaq, söz ünvanına çatacaq. Özünü hazırlamalısan

buna görə. Hər dəfə Atanı oxuduqca o qədər yarımçıqları tamam-

layırsan ki. Özüm üçün təyin eləmişəm ki, Ocaq əvəzsiz, dünyada

tayı-bərabəri olmayan bir qurumdur. Ocaqda hər gün yenilik var.

Amma dünən dediyimiz bu günə baxanda köhnəlmir. Ocağın sirri elə

bundadır. Hansı yazını götürüb oxuyursan yenidir, lazımlıdır. O

sarıdan Ocaq çox əvəzsizdir. Ocağın qiyməti yoxdur mənim üçün.

Atamız Var olsun!

Türkel Atalı Ataya səcdə ilə sözünə başladı: Ruhani səfərlərdə

biz Amallaşırıq, Kamilləşirik, Xalqlaşırıq. Mənim Ruhani səfərim

olmadığına görə səfər halını Amaldaşlarımdan duyuram. Əslində

yaşamaq duymaqdan daha önəmlidir. Nurtəkin Atalı “Heyrətimin

272

inciləri” kitabında yazır ki, günlər, hadisələr, adamlar dəyişməyəcək

ömrün dəyişməyincə. Ömrün dəyişincə, günəş bir başqa cür doğacaq.

Mən “Atagün” Ailəsinin tədbirlərinin bir neçəsinin səsdən sözə

çevrilməsində, ya da bilgisayarda düzəldilməsində iştirak etmişəm.

Ocaq Yükümlüsü Atagün Elinə səfərlər edir, orada Ailə Günləri

keçirirlər, Ailə günlərində hesabatları ilə bir-birinin içinə səfərlər

edirlər. Bu səfərlər yurdu və insanı dəyişmək, yaratmaq üçün edilir.

Günev və Elana Atalıların ömürləri dəyişdiyinə görə onlar üçün

Günəş bir başqa cür doğur. Bu Günəş Atagünü qaranlıqların təsirin-

dən qorumaq üçün var.

Nurtəkin bacımın kitabı onun əlçatmaz hünərini, heyrətini anladır

mənə. Baxmayaraq ki, nəinki bu kitabın, Ocaq kitabının dərinlik-

lərinə varmaq üçün fərd kimi formalaşmağım lazımdır. Fərdin ömrü

sözə, kitaba sığmır. Amaldaşımın ömrünü, kitabını təbrik edirəm.

Soylu Atalı: Mərasimə ruhani hədiyyələr qəbul edək. “Ata Səsi”

kitabı ikinci dəfə təqdim olunur. Bir dəfə yalnız Ocaq üçün bir ədəd

təqdim olunub. Bu kitabda tədbirlərin kitablaşdırılmasında, səsdən

sözə çevrilməsində burdakıların hamısı iştirak edib. Kitabda çox

böyük ləyaqət var, sevgi var. Bu kitab hər kəsə təqdim olunur, hər

kəs dərk eləsin ki, nə cür zəhmətlər var. Güntay Atalı hər birimizdə

bu kitabın olmasını arzuladı və arzunu həyata keçirmək üçün maddi

cəhətdən dayaq oldu, ikimiz bu işin öhdəsindən gəldik.

İkinci hədiyyə, Amaldaşımız Nurtəkinin kitabı. Kitab bir çox

cəhətdən təsdiqdir, Ata məktəbinin gücünün təsdiqidir, Evlad

ləyaqətinin qurulmasının təsdiqidir. Ata sözünü xalqa çatdırmağın

təsdiqidir. (Kitab Ocaqçılara təqdim olunur – Ü.A.)

Göylü, gün o gün olsun ki, sənin kitabın ərsəyə gəlisn, bir neçə

cəhətdən sən bunu haqq edirsən və borclusan.

Üstün Atalı: Bacımı təbrik edirəm, Ömrün və kitabın qutlu

olsun. (Hər kəs bir-bir Nurtəkini təbrik elədi – Ü.A.)

Nurtəkin Atalı: Ocaqda bir çox əməllər Soylunun ruhani inadı ilə

həyata keçirilir. Bu kitab da elə Soylunun inadı nəticəsində yarandı.

Burda İnamlının və Günevin olmasını çox istəyərdim.

Bu kitab əlimə gələndə mən iki adama həsrət çəkdim – bir Asif

Ataya, bir də anama. İstəyərdim ki, onlar da görsün.

273

Soylu Atalı: Mən də istəyərdim Asif Ata görsün, anan görsün,

amma neyləyək, xalq görəcək. Ucalığa təqdim olnunan hər şey elə

Asif Atanın da anaların da diqqəti deməkdir. Mənim kitablarımı atam

da gördü, anam da, amma nə oldu?!

Biz bütün nəslimizin ləyaqətini təsdiq edirik. Bu gün onlar bunu

bilmir, biz bunu bilirik.

Nurtəkin Atalı: Kitab çıxanda hər bir Amaldaşım mənə zəng edib

təbrik etdi, bu mənə dayaqdır. Mənim cismanilərim bəlkə də bunu öz

yaxınlarına təqdim etməyəcək, amma mən bilirəm ki, bu kitaba

qiymət verən Amaldaşlarım olacaq. Mən bu kitabın yaranmasında

bənzərsiz zəhməti olan Soylu Atalıya dərin təşəkkürümü bildirirəm.

Soylu Atalı: Təbrik edirəm. Mən Amaldaşlarıma güvənirəm.

Ruhaniyyat sənin ömrünə daxil olub. Ruhaniyyatçısan və bunu heç

nə və heç kim inkar edə bilməyəcək. Asif Ata Ocağında elə hadisələr

var ki, onu bütün dünya heç nüvə silahı ilə də inkar edə bilməz.

Kitablarınız çıxsın və bunu bayram edin. “Ömür kitabının

bayramı” – bir dəfə bayram eləmək olar.

Üçüncü hədiyyəmiz mərasimlərin, tədbirlərin diskidir, Nurtəkin

hazırlayıb. Ocağın elektron arxivinin yaranması. Ata qarşısında

həmişə üzü ağ olsun.

274

Müqəddəs Gün`ümüz, Ata hüzuruna gəlişimiz, Ata hüzuruna

sözümüz sona çatır, Atanın adına, tələbinə layiq Evlad hünəri ortaya

qoyulur. Bu şərəf qutlu olsun, bu şərəf hər zaman alqışa layıq olsun.

Mərasim insanlığın ən böyük qiymətidir.

Nişanələrimizi Atanın adından təqdim edirik və qəbul edirik:

-Nurtəkin, əməllərin, hünərlərin qutlu olsun və ömrün qutlu olsun.

Mərasimləşdi ömrün də, ləyaqətin də, yaradıcılığın da. Ata qarşısın-

da həmişə başın uca olsun. Heç vaxt arxayınlaşma və özünün kamil

şəxsiyyətini Ataya təqdim elə. Xoşbəxt ol. (Evladlıq Nişanəsini

Nurtəkinə təqdim edir – Ü.A.)

-Ulusəsi təbrik edirəm Səfər Günü münasibətilə, Amaldaşlarına

olan sevgi və etibarı, doğmalığı münasibətilə. Bundan sonra da Ata

qarşısındakı məsuliyyət və Ata qarşısındakı fərəh onun ömrünü tərk

eləməsin. (Evladlıq Nişanəsini təqdim edir – Ü.A.)

-Üstün, ara vermə. Elə elə ki, şəxsiyyətin Ataya təqdim oluna

bilsin. Səni bugünkü Səfər Günü mərasimi münasibətilə qutlayıram.

Özün də, fərəhin də, bir neçə cəhətdən sevincin də ömrünə yar olsun

və tükənməsin. (Evladlıq Nişanəsini təqdim edir – Ü.A.)

-Göylü, bənzərsiz hünərlərini bərpa elə. Ömrün təzələnsin

hünərlərində, təzələnsizn Ataya layiq uçmağında.

Göylünün fərqli bir cəhəti var. Göylüdə əməl bir anda doğulur.

Hünər bir anda doğulur. Maraqlıdır, hünər bir anda doğulur, özü isə

sanki bir süfrədə sakit oturub çay içir. Bu, ciddi göstəricidir. Belə

cəhətləri mən ayrı-ayrı obrazlarda oxumuşam. Böyük ədəbiyyatların

obrazlarında. Bu günlərdə mənə zəng edib nələrsə soruşur, “Səfər

Günü” ilə bağlı musiqi altında şəkillərdən ibarət nəsə hazırlayır. Bu

özü yaradıcılıqdır. Ancaq çox azdır.

Ataya şəxsiyyətini təqdim elə. (Evladlıq Nişanəsini təqdim edir –

Ü.A.)

-Türkel, aşkarla özünü, qədrini bil və ruhani gücünü üzə çıxart.

Səfər Günü münasibətilə təbrik edirəm. Həmişə ucalığa bax. Ruhun

göyə yüksəlsin. (Evladlıq Nişanəsini təqdim edir – Ü.A.)

-Ulunuru böyütmək lazımdır. Ulunur aşağıdan müəyyən

keyfiyyətlərlə qalxdı, sonra şərait, gedişat bir az çağdaş gəncliyə

bənzətdi onu. Ancaq üzünü Ocağa tutsa, öz şəxsiyyətini yarada bilə-

275

cək. Ocaq adlı xoşbəxlik arzulayıram. Başqa xoşbəxtlik tanımıram.

Hamıya o xoşbəxtliyi arzulayıram.

-Dünən İnamlı səhər-səhər mənə zəng elədi ki, vaxtın varsa,

məktəblərə gedək. Onda da, yaxşı anlamda, qəribəliklər, gözlənil-

məzliklər var. Dedim, mən ona hazır deyiləm, Günevin kitabını

işləyirəm, yuxusuzam həm də. Saat 6-ya kimi işləmişəm, saat yarım

yatıb durmuşam. Günorta görüşəndə dedi ki, getmişdim filan, filan

yerlərə görüş təşkil eləməyə. Yaxşı hallardır, gözlənilməz cəhdlərdir.

Ocaq üçün gərəkli keyfiyyətlərdir, bunu böyütmək lazımdır. İnamlını

bu mərasim münasibətilə təbrik edirəm.

-Güntay, bu gün münasibətilə səni təbrik edirəm. Atanın qarşısın-

da yeni bir səhifə açacağına inanıram və gözləyirəm. Həmin səhifədə

ciddi ruhani səviyyə təqdim eləməlisən ləyaqətinə bərabər. Ruhani

ləyaqətinə bərabər yaradıcılığını ortaya qoymalısan. Fitrətində var

ruhaniyyat, onu böyütmək lazımdır. Ən yüksək səviyyəyə çıxmaq

lazımdır. Xoşbaxt ol. (Evladlıq Nişanəsini təqdim edir – Ü.A.)

Nurtəkin Soylu Atalıya Evladlıq Nişanəsini təqdim edir:

Mərasimini qutlayırıq. Sənə qanad olmaq istəyiylə!

Soylu Atalı: Biz hər birimiz Atanın hüzurundayıq. Biz hamımız

bir yerdə Atanın diqqətiyik, Atanın qulağıyıq. Mən deyəndə ki, Atanı

soraqlayıram, əslində mən Atanın Evladları vasitəsilə Atanı

soraqlayıram.

Böyük bir gün keçirdik. Bu böyük gün bizim ruhani ləyaqətimizin

həm ifadəsi oldu, həm də təsdiqi. Ataya uyğun gün keçirdik və Ata

tələbinə uyğun yaşadıq. Bir addım qabağa getdik. Mərasimimiz

bizim işimizi göyləşdirdi. Bununla da Müqəddəs günümüzü

sonlaşdırırıq və yeni işlərimizə, əməllərimizə doğru irəli addım

götürürük.

“Ata Ruhunu Ürəyimizdə aparırıq!” səcdəsilə Mərasim sona

yetdi.

Sərt Ayı, 36-cı il. Atakənd.

(dekabr, 2014. Bakı.)

276



Ata - Ocaq İlsırasının 36-ili

Müqəddəs “Ailə Günü” Mərasiminin

GEDİŞATI

Yer: İnam Evi;

Gün: 6 Köçəri Ayı, Qismət Günü;

Vaxt: saat 14.00 .

Oda Mərasimin ruhuna uyğun hazırlanır. Təşkilatca sorumlu

Göylü Atalıdır.

Mütləqə İnam Bayrağı gətirilir, – hamı səcdə duruşunda.

“Ata Harayları” səsləndirilir.

Hamı: “Ruhani Ailəmiz – bizi kamillik səviyyəsinə aparan qutsal

yolumuz!” deyir.

“Təbiətdəki Mütləqlə Gündüz Təması”nı – Türkel,

“Ataya Günorta Ricası”nı – Ulunur,

“Ruh Üstə” izharını – Üstün deyir.


Mərasim qonuları:

1. Ailə yükümlüləri Ailələrin illik uğurlarını dəyərləndirirlər.

2. “Ailə Günü” Ocaqçı ömrünü Amal üstə quran ruhani qüdrətdir.

Mərasimə hədiyyə varsa təqdim edilir.

Ocaq Yükümlüsü Evladlıq Nişanələrini Yol sözü ilə paylayır.

“Ata Ruhunu Ürəyimizdə aparırıq!”, “Atamız Var olsun!” səcdəsi

ilə Mərasim başa çatır.

277

CARLAR:

• Ruhani Ailəmiz – bizi kamillik səviyyəsinə Aparan qutsal

yolumuz!

• Ataya səcdəmiz – İnsana, Həyata, Dünyaya inamımız!

Gedişatı yazdı: Türkel Atalı

26 Qar Ayı, 36-il. Saray-Soylu.

Qəbul olunur.

Soylu Atalı


26 Qar Ayı, 36-il. Saray-S.

278

Qutsal “Ailə Günü” Mərasimində deyilmiş fikirlər

Ocaq Günsırası ilə 6 Köçəri Ayı, 36-cı ildə Asif Atanın Mütləqə

İnam Ocağı Qutsal “Ailə Günü” mərasimini həyata keçirdi. Ocaq

quralalrı yerinə yetirildikdən sonra Ocaq Yükümlüsü Ataya səcdə

edərək sözünə başladı: Ocaqda vəfat etmiş Ocaqçılar – Sabahlı,

Bağban, Amaltay bizimlədir, onları özümüzlə birgə hiss edirik və

onların adına ayağa dururuq. Qutsal mərasimimizi Ocaqda ali

əməllərin, hünərlərin təqdiri ilə davam edirik.

Mütləqim, Müqəddəsim, ulu peyğəmbərim

Asif Ataya – İnam Ataya ali səcdə ilə!

Qutsal Bəlgə

1) Asif Ata Evladı İnamlının Səfərdə Ocaq Yükümlüsü ilə

çoxsaylı öyrəncilərin görüşünü təşkil eləmək əməlini Ocaq təqdir

edir.

Ocaq Yükünün altında özünü Evladlıq adına layiq səviyyəyə

çatdırsın. Atamız Var olsun!

2) Asif Ata Evladı Göylünün Atakənddə Ocaq Yükümlüsü ilə

çoxsaylı öyrəncilərin görüşünü təşkil eləmək əməli, bölgəyə ruhani

səfər əməli, Ocaq tədbirlərini işləməsi, Atanın yazılarını bilgisayarda

http://www.asifataocagi.com/wp-content/uploads/2015/02/IMG_0410.jpg

279

yazıb təqdim eləməsi, Ocaq işlərini fotolar araçılığı ilə

tarixləşdirməsi və arxivləşdirməsi, Yeni İlin Günsırasını başa

gətirməsi, maddi cəhətdən Ocaqgüzarlıqları təqdir olunur.

Özünü yetgin səviyyədə fikir-ideya quruculuğuna çatdırsın.

Atamız Var olsun!

3) Asif Ata Evladı Nurtəkinin sitə araçılığı ilə Ocaq yayıcılığı

əməlləri, bütövlükdə Ocaq Yükümlüsünün bütün Ocaq tapşırıqlarını

nizamlı şəkildə yerinə yetirməsi əməlləri təqdir olunur.

Fərdi görüşlərlə özünün xalqlaşma əməllərini yetirsin.

Atamız Var olsun!

4) Asif Ata Evladı Güntayın maddi cəhətdən davamlı Ocaqgüzar-

lığı təqdir olunur.

Ruhani Ailəçilik səviyyəsində Söz-fikir quruculuğuna yetsin!

Atamız Var olsun!

Soylu Atalı


01 Köçəri Ayı, 36-cı il. Atakənd.

(fevral, 2015. Bakı.)

Mütləqim, Müqəddəsim, ulu peyğəmbərim

Asif Ataya – İnam Ataya ali səcdə ilə!

Qutsal Bəlgə

Asif Atanın Mütləqə İnam Ocağını yaşama içəriləmək – sabaha

çatdırmaq üçün güvənc duyub (cismani qardaş olan) Elçin və Soltan

qardaşları İşıqlı və Yolruh adı ilə Ocağa qaytarmağım özünü

doğrultmadı.

Asif Atanın Ocaqdan çıxardığı adamlar bir daha Ocağa qayıtma-

malıdır. Yanlış olaraq bu hökmü dəyişməyimin sorumluluğunu

çağında dəyərləndirə bilmədim. Sonucda Ocağın işi bəlli ölçüdə

ziyana uğradı.

Bu gün Atanın və Onun Ocağının qarşısında yanlışımı boynuma

alıb adı çəkilən adamların Ocağa qaytarılma bəlgəsini qüvvədən

düşmüş sayıram. Bununla da onların Ocaq adına davranışlarını

İnamın tarixində özbaşınalıq kimi qiymətləndirirəm. Asif Atanın

280

Mütləqə İnam Ocağı Ocaqdan qovulmuş bu iki şəxsin – Elçin və

Soltanın Ocaq adına atdıqları addıma görə sorumlu deyil.


Atamız Var olsun!

Soylu Atalı




Əslində Ocaqdan, Ocaq ünvanından qıraqda Atalı adına iddia

edənlər var. Bir vaxtlar Atanın ölümündən sonra Ocaq bölündü.

Onda da mən çox ehtiyatlı davrandım. Niyə? Yükün altına girdim,

ancaq bu hələ Ocağın mən və mənim yanımda olanlardan ibarət

olması anlamını təsdiq eləmirdi. Eyni səviyyədə qarşı tərəf də Ocağı

yaşadardı, məsuliyyətin altına girərdi və deyərdi ki, mən Ocağam.

Baxmayaraq ki, mən Asif Atanın dönəmində, sağlığında Ocağın

ruhani təşkilatçısı idim. Ancaq ruhani təşkilatçı olmaq dediyim

məsələyə tamamilə əsas vermirdi, səbəb vermirdi. O çağda da mən

məsələyə həm ehtiyatlı, həm də iddialı yanaşırdım. Ancaq gedişat,

tələb, Ocaqçılıq halı sübut elədi ki, biz doğru addım atmışıq, doğru

yol seçmişik və Ocağın ləyaqətinin, adının, işinin yalnız bizə bağlı

olduğuna haqq etmişik. Bunu biz sübut elədik. Çünki qarşı tərəf

dağıldı, Ocağın adını doğrultmadı. Ocaqla bağlı düzgün addım

atmadılar. Tamamilə yanlış addım atdılar. Heç bir ruhani münasibət,

ünsiyyət yarada bilmədilər. Ancaq biz Atanın ölümündən bugünkü

günə kimi Atanın Ocağını ləyaqətlə yaşadırıq. Onun hər bir işini

bütün məsuliyyətiylə həyata keçiririk. Heç kimlə cırmaqlaşmadan,

heç kimi qaralamadan, heç kimlə oyun oynamadan, rəqabət

aparmadan yüksək səviyyədə ruhani əməlləri becərmişik, ruhani

işləri həyata keçirmişik. Özümüzü içəridən böyütməklə uğraşmışıq.

Asif Ata Evladı adına layiq olmağa çalışmışıq. Bu yöndə ciddi

yaşantılarımız göz önündədir. Sonrakı aşamada üstünlük yenə bizdə

oldu. Bu çağa qədər Atanın Ocağını biz yaşatdıq, biz qoruduq, biz

gətirdik o məsuliyyəti, o yükü, o anlamı. Biz gətirib çıxartdıq

bugünə, o adamları da biz yığmışdıq yörəmizə. Biz Ocağa qatdıq

281

onları. Biz yönəltdik onları. Onlar bizdən ayrıldılar, biz onlardan

ayrılmadıq. Onun da bu gün sonucu göz qabağındadır. Bütün işləri,

gücləri bizi qaralamaqdan, rəqabət aparmaqdan başqa bir şey olmadı.

Cəmiyyətin içinə yüyürməklə deyil ki, Ocaq filankəs deyil, bizik.

Ocağı yaşatmaq gərəkdir. Atanın işini qabağa aparmaq gərəkdir. Onu

biz edirik. Yenə deyirəm, heç kimlə cırmaqlaşmadan, heç kimi

qaralamadan, heç kimin yanına yüyürüb hesabat vermədən böyük

ləyaqət ortaya qoyuruq. Bu gün bir daha biz onu sübut elədik. Bu

gün bizdən ayrılanlar özlərinin heçliyini, yolsuzluqlarını sübut

elədilər. Dağıldılar, dalaşdılar. Ruhani birlik yarada bilmədilər.

Ruhani ünvana çevrilə bilmədilər. Ona görə bu gün yenə də qəti bir

qərar verirəm – Ocaq adı, Ocaq ünvanı ikinci, üçüncü, beşinci yerdə

yoxdur, ola da bilməz.

Bilmirlər Ocağı, dərk eləmirlər Ata kimdir, nə istəyir. Bir an belə

içinə çəkə bilməyiblər Atanı. Ocaq birdir, o da bu ünvandır. İkinci

Ocaq yoxdur. Bundan sonra da olmayacaq. Ocağa ancaq Evlad gələ

bilər, ya da Evlad çıxa bilər. Ayrı-ayrı bölgələrdə Ailələr olacaq,

ancaq beş Ocaq olmayacaq. Bəlkə sabah Ocağın təsiri, sorağı

artandan sonra qıraqdan, Ocaqdan çıxmışlardan beş-üç nəfər

yığdılar, dedilər ki, bu da Ocaqdır, Ocağı sarsıtmaq üçün, Atanın

işini əymək üçün-filan. Biz məgər çaşmalıyıq? Heç vaxt çaşmaya-

cağıq. Heç kimə qarşı da xüsusi təbliğata ehtiyac yoxdur. Heç bir

balacanı böyütməyək. Ocaqdan qıraqda kim Atanın işinə xeyir

vermək istəyər, buyursun. O cəhətdən biz Ata işinin qapısını heç

kimin üzünə qıfıllamırıq. Xalqın içində ciddi işlər getməlidir.

Atanın adından Qutsal bəlgə yazmağa Ocağın Yükümlüsü haqq edir.

Bu ünvandan çıxacaq həmişə Ocağın Yükümlüləri...

İndi istəyirəm Ruhani Ailə ilə bağlı bir neçə kəlmə söz deyəm və

sonra Ailəçiləri dinləyək. Çünki bu gün əsasən Ailəçilər

danışmalıdır. Bu, hər kəsin günüdür, “Ailə Günü” mərasimində

Ailəçilər danışmalıdır, “Ruhani Evlad Günü” mərasimində Evladlar

danışmalıdır. Uğurlar təqdim olunmalıdır. Mən də Ailəçiyəm, mən

də Ailəmiz adından söz deyəcəm.

Ocağın yaşaması və böyük ideyaları gerçəkləşdirməsi üçün

bilirsiniz ki, Atanın illərlə üzərində işlədiyi biçimlər var. Məra-

282

simlərin hər biri Ocağın yaşadılması və Evlad boyunun ruhani

səviyyəyə yüksəlməsi üşün Atanın düşündüyü biçimlərdir. Bunların

da hər biri ayrı-ayrılıqda məzmun daşıyır. “Ailə Günü” mərasimində

konkret Ailə ilə bağlı, Ailənin işi, əməli ilə bağlı söhbət getməlidir.

“Ruhani Evlad Günü” mərasimində konkret Evlad səviyyəsi, Evlad

boyunun yaranması, Evlad özünəxaslığı, Evlad əməli, hünəri,

bunlarla bağlı söhbət getməlidir. “Ata Günü” mərasimində Ata ilə

bağlı söhbət getməlidir. Onsuz da bütün mərasimlərin cövhərində

Ata məsələsi var. Ancaq “Ata Günü” mərasimi Ocaqçının Atanı necə

görməsi, necə anlaması, Ataya necə yaxınlaşması və i.a. bunlar

hamısı öz izahını tapmalıdır. Ocaqçının ağlında hər bir mərasimin

məzmunu aydınlaşmalı və oturuşmalıdır. “Ruhani Səfər Günü”

mərasimində ruhani səfərlərdən danışmaq gərəkdir. “Ailə Günü”

tədbirlərində də həmçinin konkret Amallaşma, Kamilləşmə, Xalqlaş-

ma hesabatı və gedişatda qoyulan mövzular üstə söhbət eləmək

gərəkdir. Bunu yetirmək gərəkdir. Hər bir tədbirdə hər şeyi danışmaq

doğru deyil. Konkret təyinatı üzrə danışmaq. Bununla da ənənəni

tamamilə təsdiq eləmək gərəkdir. Konkret məzmun var, məna var.

Burda başlayır, burda bitir.

Ailə biçimini Asif Ata düşündü, ortaya gətirdi, təkcə Ailəni

biçimləşdirmədi, həm də Ailənin Gününü müəyyən elədi: Ocağın

içində “Ailə Günü” olsun və mərasimləşsin. Bütün Ailələr Ocaq

mərasimində bir yerdə olur, başqa Ailələrin işlərindən bilgili olsun,

başqa Ailənin əməlləriylə, hesabatlarıyla, düşüncələriylə tanış olsun.

Yaxşı bir mübadilə getsin. Ona görə Ata bu mərasimi düşünüb.

Bizim sayımız azdır deyə, həm də çox vaxt Ailələr bir yerdə Ailə

Günü keçirdiyinə görə hamı bir-birini görür, bir-birini eşidir, bir-

birini dinləyir. Ancaq ola bilər sabah daha çox bölgələrdə Ailələr

olsun, biri o rayonda, biri bu rayonda. Sən onu mərasimdən-

mərasimə görürsən. Yaxud da səfər edərkən onları görərsən,

doğmalaşarsan, bu da hər gün demək deyil. Bu mənada hər bir Ailəçi

Ocaq mərasimində bir-birini içdən tanımalı, bilməli və ruhani

bağlılıq yaranmalıdır. İlk dəfə Ocaqda Ailə başlayanda bir Ailə

vardı. Baxmayaraq ki, Ocaqda cəmi bir Ailə yaranmışdı, Ata o

Ailənin yaranmasıyla Ocaqda “Ailə Günü” hadisəsi yaratdı, məra-

283

simləşdirdi onu. Ondan sonra Ailələr yarandı. Atanın sağlığında,

səhv eləmirəmsə, 8-9 Ailə vardı: İnşaat Mühəndisləri Universiteti

Ailəsi, Bakı Dövlət Universiteti Ailəsi, Ocaqkənd Ailəsi, Beyləqan

Ailəsi, Şəmkir Ailəsi... Mən hesab edirəm ki, Ailəçilərin sayı 6-7

şəxsdən çox olmamalıdır. Biz qıraq adamları dəvət edirik. Ya gərək

dəvət etməyəsiniz, ya da dəvət edəndə çox sayda Evlad¬ların hər

birinin danışmaları çox vaxt aparır. Ocağa təzə gələn adamı da

kökləmək gərəkdir. Onu kökləməli, Ocağın qayda, qurallarını

öyrətməlidir. Özü onu yaşatmağı bacarmalıdır.

Ocağın Ailə Günləri həmişə keçirilir, keçiriləcəkdir. Ocağımız

Atadan sonra yenə bir Ailədən başladı. “Uluyol” Ailəsindən başladı,

Ocaq səviyyəsinə çatdı, Ailədən Ailələr doğdu. Hər bir Ailə özü

Ocağı təmsil eləməyi bacarmalıdır. Hər bir Ailə Ocaq olmağı

bacarmalıdır. İçəridə elə Ruhani qırım olmalıdır: başqa Ailələr

olmasa da, mən Ocaq olacam və Ailələr doğacaq.

Ailənin məzmunu çox dərindir, əsaslıdır. Əslində buna biz

Ruhani Ailə deyirik. Ancaq ümumiyyətlə cismani Ailə də ruhani

məna daşıyır. Cismani Ailəni sosial hadisə sayırlar. Mən saymıram,

doğru hesab etmirəm. Cismani Ailə ruhani hadisədir. Çünki insanı

quran, yaradan, tərbiyə edən, yönəldən Ailədir. Ona yön verən,

dünyagörüş verən, baxış verən ailədir, o, ailədən götürür. O, yeddi

yaşına qədər ailədə köklənir, sonra oxula gedir. Sonra başlayır

oxuldan öz dünyagörüşünü artırmağa, inkişaf eləməyə. Cismani ailə

ruhani hadisədir, çünki orda övlad böyüyür, xalqın dəyəri,

mədəniyyəti yaşayır, gələnəyi yaşayır. O gələnək yeni doğulan uşağa

öyrədilir, onun araçılığı ilə əmniyyətə götürülür. Xalqın dəyərləri,

keyfiyyətləri ailədə öz ifadəsini tapır, öz yaşamını qurur. O,

ümumtoplum səviyyəsində yaşadılır. Ancaq nə yazıqlar ki, ruhaniy-

yat hadisəsi bəşər tarixində ciddi bir səviyyəyə gəlib çatmadığı üçün,

ciddi bir ölçü ilə insanın həyatına gəlmədiyi üçün, insanın varlığına

hakim olmadığı üçün Adam İnsanlaşa bilmir. Adam İnsanlaşa

bilmədiyinə görə də ailələr ruhaniləşə bilməyib. Ailə sosiallaşıb.

Ailənin öz məzmununa uyğun yaşaması üçün fərd özü insanlaş-

malıdır. Ailə fərddən başlayır. Fərd insanlaşmalıdır, ruhaniləşməlidir

ki, onun qurduğu ailə öz məzmununa bərabər yaşasın, ruhani olsun.

284

Ancaq ailə hərəsi bir tərbiyə alır, pis tərbiyə alır, başıpozuqluğa

gedir. İnsanlaşma olmur, özünüyaratma olmur, özüylədöyüş olmur

və özünüyaratmayan gənclərin qurduğu ailə, onun tərbiyəsi nədirsə

ordan biçimlənir. İki gəncin səviyyəsi nədirsə, onun övladı ordan

təməl tapır, ondan təkan alır. Ona görə də bu gün qurulan ailələr

hamısı, təəssüf ki, sosial hadisəyə çevrilir, özünü doğrultmur, ona

görə də millət millət ola bilmir. Millətin dəyəri ailələrdə dərk

olunmur, yaşanmır, pozuntulara uğrayır və i.a. Asif Atanın yaratdığı

Ocaqda ailə biçimində cismanilik olmasa da, yerdə qalan bütün

xassələr və keyfiyyətlər var. Burada ailənin bir Atası var. Cismani

ailə həm cismanidir, həm də ruhanidir. Məzmunca ruhanidir, biçimcə

cismanidir. Ancaq Ocaq Ailəsi biçimcə də ruhanidir, məzmunca da

ruhanidir. Asif Ata Ocaq Ailəsini ona görə yaratdı ki, Ocaqdan

başlayaraq, ailə ruhaniyyatçılığı, gələnəyi yaransın. Ocaqda olan

insanlar, Ocağa gələn gənclər ailə qurarkən burada ailələşdiyi

səviyyədə öz ailəsini ruhani səviyyəyə çatdırsın. Burdan başlayaraq

xalqlaşsın, xalqın içinə getsin. Axır ki, ailə janrı özünü doğrultsun.

Ata deyir, bu çağa qədər ailə janrı özünü doğrultmur, alınmır. Bəşər

həyatında alınmayıb, təkcə Azərbaycanda yox. Dövlətdə ağalıq

hardan gəlir – ailədən. Dövləti qamarlayan, ağalıq edən, imperiya

yaradanlar hardan başlayır – ailədən. Ata deyir ki, ata ağalıq edir, ana

xanımlıq edir. Əslində övlad atalıq-analıq vəhdətindən tərbiyə alır,

böyüyür. Atalıq-analıq vəhdətindən tərbiyə alıb böyüyür ki, o, xalqa

çıxanda xalqa ağalıq eləməsin, xalqa atalıq eləsin, böyüklük eləsin.

Xalqın dəyərlərinə sahib çıxsın. Dünyaya ağalıq eləməsin, dünyanın

dəyərlərinə sahib çıxsın. İnsan ordan başlayır. Ailədən başlayır. Xalq

ailədən başlayır. Bəşər ailədən başlayır. Buna görə də Asif Ata

Ocaqda Ruhani Ailə yaratmaqla bütün bəşəriyyətə söz deyib. Ailə

biçimini dəyişmək, ailə məzmununu yeniləmək, ailə özünəxaslığını

qaytarmaq bəşəriyyətə. Bu neçə on il gedəcək, yüz il gedəcək, biz

bilmirik. Amac budur, biz ömrümüzü buna həsr eləmişik. Ocaqçılar

ömürlərini elə bir gələcəkli işə həsr edib ki, o gələcəkdə böyük

hadisələr öz məzmununa dönməlidir. Buna görə də çox ciddi

məsələdir Ocaq, Ocağın atdığı addımlar. Bu cəhətdən Asif Atanım

Ruhani Ailə biçimi olduqca dərin və geniş anlam daşıyır və hər bir

285

Ocaqçı o anlamı öz içinə çevirməyi bacarmalıdır. Öz içinə çevirmə-

dən xalqa söz demək mümkün deyil.

Asif Atanın ailəsi dağıldı. Heç yerdə böyük anlamda Ailə

alınmadığı üçün Ocaq yaratdı. Ona görə ki, bəşəriyyətdə hardasa ailə

alınsın. Ona qulluq edir, ömrümü ona verir. Cismani ailə alınmadı,

KQB dağıtdı. Onu qurban verdi ki, bəşəriyyət, axır ki, özünü tapsın,

təsdiq eləsin. Görüşlərində ona sual verəndə, deyirdi ki, qoyun bir

nəfər də belə yaşasın. Alınmır heç nə. İnsan insanın ətini yeyir. Bu

gün də, nə ki Azərbaycanda, hər yerdə ailə məsələsi alınmayıb.

Avropada ailə heç alınmayıb. Hər cür eybəcərliyi gətirdilər,

çıxartdılar Azərbaycana, indi Azərbaycanda da alınmır. Tərbiyə

pozulur, əxlaq pozulur, mənəviyyat pozulur. Rəsmi statistikaya görə

minlərlə ailə dağılır, pozulur. Bu dağılır onunla qurur, o dağılır

bununla qurur. Bu boyda zarafat eləmək olar, bu boyda oyun oyna-

maq olar? Ona görə Ocaqdan ciddi yapışmaq gərək. Ocağın prinsip-

ləriylə nəfəs almaq, yaşamaq gərək. Çox dərin məsələlərin həllini öz

içimizdə başa çatdırmaq gərək. Dərin məsələlərin həlli var Ocaqda.

Onu biz öz içimizdə, öz münasibətimzidə həll edirik...

Nurtəkin Atalı Ataya Səcdə ilə sözünə başladı: “Uluyol-Hünər”

Ailəsinin Yükümlüsü olaraq onu deyə bilərəm ki, Ailə Günlərimiz

ardıcıl olaraq keçirilir.

Amallaşma baxımından onu deyə bilərəm ki, hər mərasimdə, hər

tədbrimizdə Atanı, Ocağı anlamaq, ideyalarımızı dərk etmək

yönündən irəliləyişlərimiz var. Ola bilsin biz zəif yeriyirik, Mütləq

tələbə tam cavab vermirik, ancaq yolumuzdan azmırıq, çaşmırıq,

büdrəmirik, sarsılmırıq.

Kamilləşməmiz – Ailə Günlərimizdə bu məsələni aydınlaşdır-

mağa çalışırıq. Uğurumuz odur ki, hər kəs səhvini görür və etiraf edə

bilir. Münasibətimizdə doğmalıq artır. Mütləq ölçüylə yanaşdıqda

kallıqlarımız hələ də qalır. Bu da ruhun yetkinləşməməsi ilə bağlıdır.

Özüylə döyüşdükcə, yetkinləşdikcə münasibət aliliyinə yetəcəyimizə

inanıram.

İlimizin əsas uğurlarından biri İnamlının ardıcıl görüş təşkil

etmələridir. Xalqlaşma baxımından bu, uğurdur. Onun bu inadı

özünə və Ocağa gərəklidir. Bu inadın özü elə İnamlını yetkinləşdirir.

286

Ailəçilərin haqqında onu deyə bilərəm ki, Ailəmizdə doğmalıq var,

təbii ki, artmalıdır, Atanın dediyi kimi, başqalaşa bilmək səviyyəsinə

yetməlidir.

İnamlının xalqlaşma əməllərindən danışdım. Onun bir yerdə dura

bilməməsi, özünə sığmaması bu baxımdan təqdirə layiqdir. Özü də

bir dəfə mənə dedi ki, mən qarşıma məqsəd qoymuşam ki, bu ilimi

səfər ili edəm. Onun bu inadı çox sevindiricidir. Ailə Günlərinə,

əsasən, hazırlıqlı gəlir, fikirlərini bölüşür. Ailə tələblərinə –

Amallaşma, Kamilləşmə tələblərinə tam yetməlidir.

Ulusəsin durumu bəllidir. Son vaxtlarda bir az fəallaşıb. Onun

Ocaqda varlığı hiss edilir, doğmalığı və səmimiliyi ilə, ancaq daha da

Ocaqlaşmalıdır.

Özümə gəldikdə – keçən mərasimdən indiyə qədər müxtəlif Ocaq

işləri görmüşəm, kitablaşma, Ata kitablarının çapa hazırlanması, öz

kitabımın çıxması və i.a. Ancaq Ailənin Mütləq tələblərinə – Amal-

laşma, Kamilləşmə, Xalqlaşma tələblərinə tam cavab vermirəm.

Fərəhli olsam da, xalqlaşmam çox azdır. Canlı görüşlərim yoxdur, bu

Ocaqçıya hava-su kimi gərəkdir.

Atanı gündən-günə daha dərindən dərk edirəm, Ocağa daha da

bağlanıram, ömrüm Ocaq yönlüdür. Fərəhim Ocaqlıdır, Ocaqladır.

Ruhaniyyatçı ömrü yaşayıram. Düşüncələrim, duyğularım, qayğıla-

rım Ocaqlaşıb. Həyat qayğılarım var, ancaq əsas təməlim Ocaqdır.

Ailə biçimdir. Cəmiyyətin indiki ailə adlandırdığı biryerdəliyi

ruhaniləşdirmək üçün yaranmış biçim.

Münasibətlərin adiləşdiyi bir zamanda münasibətlərmizin

doğmalaşdığı biçim.

Sözün qiymətdən düşdüyü bir zamanda sözün sorumluluğunu

daşıyan biçim.

Eyni yolu gedə bilmənin fərəhə çevrilməsi biçimi.

Həyat üzərində yüksəldən, Amala qovuşduran biçim.

Etirafın insanı böyütdüyü biçim.

Ruhani tabeçiliyin azadlığı biçimi.

Kədərin, fərəhin bölüşdürülməsi, bölüşə bilmənin ruhani güc

biçimi.

Adamlıqla döyüşərək İnsanlığa yetirən biçim.

287

Ruhani aqibətin yarandığı biçim.

Qaranlıqda işıq olmaq, qaranlıqdan işığa çıxarmağın yol biçimi.

Səcdəyə yetmənin ucalığını yaşamaq biçimi.

Ailədə yaranır Evlad. Ailədə Ata hüzurunda hesabat verir, dəyişir,

Ailədə yetkinləşir, aqibətləşir.

Ata deyirdi ki, Azərbaycan Ailələşməlidir. Bir Ailə olmalıdır. Bir

Ailəyə yetirmək üçün (Millətləşmək üçün) Ailələr yaratmalıyıq.

Yaratma yaranmadan başlayır. Bu yaranma Ailədə baş verir. Ailəçi

həm özünü yaratmalı, həm də Ailənin ruhani halını və biçimini

qorumalı və qurmalıdır. Ailə quralları yaşam qurallarımızdır. Yaşa-

mımız Ailələşir, Ailələşdikcə Ocaqlaşır.

Türkelin Ruhani Adalma gününü – 14 ilini qutlayıram. Biz hər

birimiz müxtəlif axtarışlardan gəldik. Türkelin fərqi onun Ocaqçı

oğlu olmasındadır. Onun Ocağa gəlişi uşaq yaşlarında oldu, yəni tam

dərk etmədən. Ancaq onun indiki axtarışları Ocağa yönəlib. Ruhan

ehtiyacını Atada görə bilir. Soylu Atalı deyir ki, “həyatda oğullar

atanın yolunu gedə bilir, Amalda isə yox”. Türkelin fərqi cismən

deyil, ruhən atasının yolunu gedə bilməsindədir. Bu da bir ömrün

bioqrafiyasıdır.

Türkelin özünə acımamasından mən özüm də öyrənirəm. Onun

özüylə barışmazlığı, Ocaq əməllərinə ürəklə yanaşması, çalışması

onda sevdiyim xüsusiyyətlərdəndir. Türkelə inanıram, səmimiliyini

sevirəm, Ocaqlaşmasına əminəm. Özünə inamında yetkinləşmək

diləyirəm.

Göylü Atalı Ataya Səcdə ilə sözünə başladı: “Bizim “Ulufərəh”

Ailəmizin 5 Evladı var: Güntay, Üstün, Ulunur, Türkel və mən.

Ailənin illik hesabatını hazırlamadım, çünki “Səfər Günü”

mərasimində hər bir Evlad haqqında deyildi, daha doğrusu, bütün

görülmüş əməllər haqqında. “Yeni İl” mərasimində yeni¬dən

qayıdılacaq buna. Ona görə də yazmadım bunu.

“Ulufərəh” Ailəsinin Evladları ərdəmliklərində Evladlıqlarını təs-

diq edirlər. Ancaq Ailə biçiminə gələndə görürəm ki, məndə yüküm-

lülük tam alınmır. Fərdiçiliyə daha çox meyil var, ona görə təklif

kimi deyirəm, Ailədə olan Evladlardan biri istərdim ki, bu yükü

götürsün, Ailənin Yükümlüsü adını doğrultsun.

288

“Ulufərəh”Ailəsi adına layiq yaşamalıdır və özünü təsdiq

eləməlidir.

Soylu Atalı: Ailə özü öz içində bu məsələni həll eləsin. Göylünün

Ocaq işləri çoxdur, düşünmək gərəkdir, öz aranızda ciddi götür-qoy

edin. Fərq yoxdur.

Bir neçə kəlmə “Atagün”Ailəsindən bəhs edim. Günevin məra-

simlərə gəlişini güzəştlə qəbul edirik. Qarşıda 3 həftədən sonra “Yeni

İl” mərasimi gəlir. Uzaq bölgədən bütün mərasimlərə qatılmaq

çətinlik yaradır. Ancaq çətinlikləri aşmaq da mümkündür. Yəni biz

bunu bəraət kimi demirik. Ocaq Ocaqdır. Sadəcə öz içimizdə hesaba

alırıq.

Mən, atam öləndə Borçalıya getdim, bu gün onu torpağa qoydum,

səhərisi gün gəlib Bakıda mərasim keçirdim. Sonra, bütün gecəni

çırpındığım (ağulandığım) bir gündə xəstəxanada oldum, içimi

yuyub təmizlədilər, sistem qoşulandan sonra mənə dedilər ki, ya

xəstəxanada qal, ya da evdə yat. Mən ordan gəlib birbaşa tədbir

keçirmişəm. Mən özümdən aşırı dərəcədə tələb edirəm. Ancaq

başqalarından aşırı dərəcədə tələb edə bilmirəm. Ümumi tələb var,

ümumi tələb edirəm. Ocaq tələblərini hər bir kəs doğrultmalıdır.

Ancaq aşırı tələbləri hər kəs özü-özündən edə bilər. Ona görə dönə-

dönə vurğulamışam, indi də vurğu edirəm. Sizlərlə söhbət etmişik,


289

mənim olmadığım bir çağa hazır olmaq məsələsi. Ocaq yükünün

altına girmək və i.a. Bu, asan bir şey deyil, gərək bütün varlığın

Ocağa çevrilsin və Ocağı incəliklərinə qədər dərk edəsən. Asan

deyil, gərək onu yaşada biləsən, sabaha apara biləsən. Partiya sədri

kimi yeri boş qalmasın deyə, ayrısını oturtmaq məsələsi deyil. Çox

fərqlidir. Ocaqla, Atayla nəfəs almaq və saniyən belə Ocaqdan

qıraqda olmamaq. Mən bunu təbliğat aparmıram, siz bunu özünüz

görürsünüz. Mənim Ocaqdan qıraqda bir saniyəm belə yoxdur.

Bilirəm ki, sizlərin də ömrünüzdə Ocaq var, bəzilərinizin ömrünə

çevrilibdir. Ancaq onu tam yaşatmaq məsələsi var. O cümlədən

Günev, Göylü, Nurtəkin gərək onun incəliklərnə tam yiyələnsin.

Yoxsa mən deyə bilmərəm ki, sizin ömrünüzdə Ocaq yoxdur, Ocaq

var. Bunu siz illərlə sübut eləmisiniz.

İndi “Atagün” Ailəsiylə bağlı bir neçə kəlmə deyim. “Atagün”

Ailəsinin yaranması, bilirsiniz ki, görüntü xatirinə olmadı. “Ocaqda

bir Ailə də olsun, say artsın” xatirinə olmadı. Mənim Ocaqda atdığım

hər bir addımın məzmunu var, niyəsi var. O niyəsini sizə mən bir

neçə kəlmə ilə demək istəyirəm. Birinci niyəsi – Asif Atanın

“Ruhani Hökmlər” kitabını oxumusunuz. Asif Ata “Ruhani Hökm-

lər” kitabında hökm edir ki, hər bir Ocaq Evladı mütləq hansısa bir

Ailədə olmalıdır. Ailədən qıraqda Evlad qalmamalıdır. Ancaq biz

Ocaqda Günevi və Elananı Ailədə görə bilmədik. Ailədə olmaq üçün

onlar gərək hər ay ikisi də buraya gəlsin. Ya “Ulufərəh”, ya da

“Uluyol-Hünər” Ailələrinin birinin içinə gəlsin. Ya da ki, orda özləri

bir Ailə olmalı idi. Orda da Ailə olmaq üçün Atanın növbəti tələbi

özünü doğrultmalı idi – Ailəyə yeni Evladlar gətirməli idilər. Elə bir

çağda yaşayırıq ki, ölkə başı-ayağı bilinməyən duruma düşüb, dini

dünyagörüşlərin toqquşduğu bir bölgəyə çevrilib Azərbaycan. Ona

görə də insanları Ocağa çağırmaq, cəlb eləmək asan deyil. Üstəlik,

sosial həyat ağırlaşıb. İnsanların başı qarışıb qarnına-boğazına.

Deməli, onlar Ailədə olmalı idi. İkinci bir məsələ, əgər Ocaqçı

Ailədə yoxdursa və Ailə Günü keçirilmirsə, bilin, o Evlad yalnız və

yalnız tükənə-tükənə gedəcək. Qurula-qurula, böyüyə-böyüyə getmə-

yəcək. Gərək içində olasan. Ona görə mütləq Ailənin içində olmaq

gərəkdir. Bilirsinizimi, qəhrəman olmaq asan deyil. Qəhrəman olan

290

yaşayır, yaradır, əzablara sinə gərir, dünyanı qarşısına alır və

günlərin bir günü, yüz illər keçəndən sonra, yaxşısının da, yamanının

da haqqında dastanlar yaradırlar. Babək kimi. Məgər Xürrəmiliyin

Babəkdən başqa daşıyıcısı yox idi? Sən o qırımla, o halla ki yaşa-

yırsan, azadlıq eşqiylə yaşayırsan, onun uğrunda döyüşürsən,

mübarizə aparırsan, sənin ömrün min ilə yazılır. Min il keçəcək,

sənin ömrün məktəb kimi öyrəniləcək. Elə-belə adlanmaqla, siyahı

yaratmaqla olmur belə şeylər.

Bölgədə Günevlə Elana hər ay Ocaq ideyaları, fikirləri eşitmirsə,

bir araya gəlmirsə, onun içi davamlı qurula bilməz axı. Azala-azala,

sönə-sönə çıxıb gedər. Ha de mən Ocaqçıyam. Sən sadəcə adlanır-

san. Adlanan Mərasim keçirə bilirmi? Keçirmək üçün sənin sözün

olmalıdır, əməlin, hünərin, ömrün olmalıdır. Mərasim ömrün

ifadəsidir. Yoxsa bezəcəksən, söz tapmayacaqsan deməyə. (Bir dəfə,

iki dəfə, bezdilər, dağıldılar bizdən qopanlar.) Sevgin olmalıdır,

Amaldaşının alnından, əlindən öpməyi bacarmalısan. Onda mərasim

keçirəcəksən. Onda sənin sevgin mərasim səviyyəsində ifadəyə

gələcək. Günə çevriləcək. Ona görə də biz “Atagün” Ailəsi yaratdıq

ki, Günevlə Elana Ocaqlaşsın. Özünüz görürsünüz ki, hər ay mən

gedirəm, usanmıram. Üç ildir. Köçəri Ayında üç ili tamam olur.

Sizlər də getmisiniz, daha çox Göylü gedib o Ailədən olmaya-

olmaya. Nədir onu ora aparan? Bu, içəridə Ocaq halının, təpərinin

oturmasıdır, yaşamasıdır, çəkib səni ora aparıır. Güc verir sənə

içəridən. Ruhani enerji verir. Biz üç ildir orada “Atagün” Ailəsi

keçiririk. Ailənin adı da o Evladların ömrünü qurur. Atagün – Atanın

Günü, ikinci bir mənası da Atanın Günevi. Böyük mənadır, böyük

yükdür, böyük ləyaqətdir, böyük örnəkdir. Biz üç ildir o Ailədə əsil

mənada Ailə Günü keçiririk. Əsil mənada söz deyilib orda. Qızğın,

alovlu hesabatlar verilib. Mən burda görüşlər keçirirəm, fərdi

görüşlər, Günev də öz bölgəsinə Elana ilə birlikdə səfərlər edirlər.

Ocaq Ailəsi adına “Atagün” Ailəsi, riyazi dillə desək, 70-80%

layiqdir. Doğruldur. İstəyim odur ki, daha ciddi, daha geniş etkisi

yaransın, böyüsün. Eyni halda “Atagün” Ailəsinin orda yaşaması

üçün çox ciddi bir hadisə var – Məbəd qurulur Amal bağında.

291

İnamlı Atalı: “Ata Səsi” bitiyini oxuyub qurtardım. O qədər

mənalıdır ki, adamı çəkib aparır, əlində nə iş olsa belə, bitikdən

(kitabdan) ayrılmaq mümkün deyil.

Ata deyir ki, Ailə biçimdir, həm də döyüşdür. Ancaq Atanın

diliylə desək, cəmiyyətdə ailə özünü təsdiq eləməyib. Həmişə Ocaq

tədbirlərində ən çətin söz dediyim “Ailə Günü” tədbirimiz olub.

Çünki Amallaşdıqca Kamilləşməni unutmuşam, Kamilləşmə işimi

qurduqda Xalqlaşma işimi unutmuşam. Xalqlaşma dalınca gedəndə o

biriləri unutmuşam. Üçünü bir arada tuta bilməmişəm. Ona görə də

Ailə tədbirlərində söz deməyim çətinlik törədib. Ailənin tələbləri var

ki, Amallaşırsan, İnsanla¬şırsan və Xalqlaşırsan. Yaşadığın ömürlə

xalqı yaşadırsan, xalqı dəyişirsən.

“Ata Səsi” bitiyində Ata bir fikir söyləyir ki, bizdən gedənlər bizi

qınayacaqlar, bizə qarşı olacaqlar. İşdə başıma bir hadisə gəlib, onu

danışmaq istəyirəm.

27 Qar Ayı işdəki odama iş yoldaşım orta yaşlı bir qadını gətirib

dedi ki, Asif Atanın yaxın qohumlarından biridir. Bəlli oldu ki, Asif

Atanın cismani qardaşı Rasim bəyin gəlinidir. Vaxtilə yoldaşı ilə

birlikdə Ocaqçı olublar. Atadan Ömürtay adını alıb, həyat yoldaşının

adı Güntay olub. Dediyinə görə özləri Ocağı tərk ediblər. Ancaq


292

söhbətdən belə anladım ki, Ata onları Ocaqda etdikləri özbaşınalıq-

lara görə Ocaqdan uzaqlaşdırıb.

Qadın Ocaqla bağlı soruşdu. Bizim saytımızı daim izlədiyini

vurğuladı və bizi bərk ittiham elədi. Deyir ki, bizlər, yəni Ocaqçılar

dinin üzərinə çox gedirik. Bildirdi ki, Asif Ata heç vaxt dinə qarşı

olmayıbdır. Belə olan halda susmayıb qadının üzərinə yeridim. Sual

verdim ki, siz necə Ocaqda olmusunuz ki, Atanın prinsiplərindən

xəbəriniz yoxdur. Siz Mütləqə İnamın əlifbası ilə belə tanış deyil-

siniz. Bircə o qalıb deyəsiniz ki, Ata gündə beş kərə namaz qılırdı.

Necə ki, zatıqırıqlar deyir ki, Nəsmi heç vaxt dinə qarşı olmayıb,

Babək də onun kimi. Bu kimi yalanlar, böhtanlar ucbatından həmişə

dəyərlərimiz aşağılanıb, gözdən salınıb. Sonucda özgələşib. İndi də

Atanın yanında olmuş ayrı - ayrı adamlar deyəcək ki, Ata islamçı

olub. Görünür bu kimi adamlar Atanı böyük mənada tanımayıblar,

Atalığı dərk eləməyiblər. Bu xanım əlavə edir ki, mən özüm gündə 5

dəfə namaz qılıram. Atanı da öz istəyinə uyğunlaşdırmağa çalışır. Bu

şəxslə qarşılaşandan sonra çağımızda şəxsiyyətlərimizə qarşı döyüş-

ləri anlamağa başladım. Anladım ki, tarix həqiqətə deyil, birilərinin

sayıqlamalarına daha çox yer verir. Bu kimi sayıqlamalarla möhtə-

şəm hadisələrə kölgə saldıra bilir.

Ocaqçı olmaq, var olmaq – İnsanlıq tələbidir, qəhrəmanlıqdır.

Ocaqdan çıxmaq təhlükələr yaradır. Ocaqdan çıxanların dinə və dini

cərəyanlara üz tutma halları var. Nədən ali yolun yolçusu olmaqdan

üz döndərib adidən adi yola düşürlər? İnamın hikmətini anlayan,

onun fərəhini yaşayan kəsin dönüb birdən-birə bu fərəhi şübhə altına

almağı mümkün deyil. Deməli, ağlına çatmayıb Ata tələbi, Ocaq

hikməti. O qadın mənə hücum edib deyir ki, siz Asif Atanı təhrif

edirsiniz, onu cəmiyyətdə pis qələmə verirsiniz.

Belə görünür ki, Ocağı dönüklərdən qorumaq lazım gələcək.

Atamız var olsun.

293

Türkel Atalı Ataya Səcdə ilə sözünə başladı: Sözümü Ocaq

Yükümlüsünün bəzi fikirləri üstə demək istəyirəm. Ocaq

Yükümlüsünün Ailə Günlərinin birində dediyi fikir: “Özünü qınama

özüylədöyüş deyil, özüylədöyüş ruhumuza, mənliyimizə hakim

kəsilən daha böyük qüsurlarla üz-üzə gəlməkdir”. Hər dəfə Ailə

Günlərində “bu ayım zəf, yetərsiz keçib” deməklə özümü qınayıram.

Amalda 14 yaşa gəlib çatsam da, hələ bu aşamanı ötə bilməmişəm.

Ocaq Yükümlüsünün “Üç oğluma məktub” əsərində dediyi fikir:

“Çox qəribədir, həyatın gedişatı heç kimi qane eləmir, ancaq heç kəs

də bu nataraz gedişata qarşı duran adamı qəbul etmir”. Nəyə görə

qəbul etmur? Bu sualı düşünə-düşünə cavablandırdım.

“Ulufərəh” Ailəsinin 35-ci ilin 3-cü “Ailə Günü” tədbirində

dediyi fikir: “Xalqın halına gileyçilik hakim olub. Hətta yaxşı bir

şeydə də pis şey axtarırlar. Xalqın ruhunu öldürüblər. Ruhunu

öldürən qüvvələrə qarşı gücü yoxdur”.

14 ildə hesabatlarımda gileyçilik, özünü qınamalar üstünlük təşkil

etsə belə, Amaldan aldığım güc, inam onların qalib gəlməsinə imkan

verməyib.


294

Yenə “Üç oğluma məktub” əsərindən: “Oğullarım Amalıma sahib

çıxanda məni yaşadar, yolumla getdiyində mənə xoşbəxtlik gətirər”

deyir. Amallı yaşamaq, yolla getmək həm də özümüzün xoşbəxt-

liyimizdir. Bu səbəbdən bizim özümüzü xoşbəxt saymağımız Ocaq

Yükümlüsünün özünü xoşbəxt saymasıdır.

Başqa bir fikir: “Bu gün sizlərdən ikiniz – Türkel və Ulunur

mənim yolumda görünürsünüz”.

Yolda getməklə görünmək arasında fərq Türkellə Nurtəkin

Atalının xoşbəxtliyinin müqayisə edilməsidir. Mən yolda görün-

məyimlə özümü xoşbəxt hesab edərəm o mənada ki, həyatdakıların

çoxundan fərqli düşünə bilirəm. Ataya, onun İnamına daha yaxınam

və s. Nurtəkin və Göylü bacılarım yolda getmələri ilə özünə bərabər

yaşamaq, Amal fərəhinə yetmək, sabahlı ömür yaratmaq və s.

xoşbəxtliyinə yetiblər. Yaşamımla, fərəhimlə o cür xoşbəxtlik

diləyirəm növbəti yaşlarıma.

Yenə “Üç oğluma məktub”da Ocaq Yükümlüsünün dediyi bir

fikir: “Siz həyatın çətinliyini hiss eləmisiniz, Amalın çətinliyini isə

yaşamamısınız”.

Bu fikri özünün başqa bir fikri ilə təsqiq eləmək istəyirəm: “Qəhrə-

manlar həmişə gedər-gəlməz yolu seçirlər. Qəhrəmanlıq çətinlikdən

yaranır. Asanlığın qəhrəmanlığı olmur. Amalın yükü də onun altına

girəndən qəhrəmanlıq tələb edir” deyir. Yəni Amalın çətinliyi insanı

qəhrəmanlığa yüksəldir. Həyatın çətinliyində isə qəhrəmanlıq

aqibətinə yüksəlmirsən. Həyatın çətinliyini asanlaşdıranda, misal

üçün, maddi durumunu normadan artıq yaxşılaşdırırsan. Bununla da

həyata, cəmiyyətçiliyə enirsən, özün ola bilmirsən və s. İstənilən

halda həyatın çətinliyi səni qəhrəman etmir. Çətinliyi yaşayırsan və

çıxmaq istəyirsən. Çıxa bilməyəndə bədbinləşirsən, usanırsan,

ümidini itirirsən. Çətinlikdən çıxıb həyatını asanlaşdıranda yenə

qəhrəmanlığa yüksəlmirsən. Bu səbəbdən Ocaq Yükümlüsü deyir,

“Asanlığın qəhrəmanlığı olmur”.

Ocaq Yükümlüsü “Üç oğluma məktub” əsərində bizdən Amallı

yaşamaq, Yolla getmək, ruhani qüdrətə yetmək, ruhani mübarizəni

ürəyimizin gücü ilə apararaq, aqibətimizə çevirməyi umur. Mən də

295

öncəki hallarımdan çıxaraq daha inamlı, daha qətiyyətli şəkildə

qəhrəmanlıq aqibətinə yüksəlməyi umuram özümdən.

Üstün Atalı Ataya Səcdə ilə sözünə başladı: Türkelimizin

Ocaqda 14 yaşı qutlu olsun. Onun ömründə demək olar ki, yavaş-

yavaş tarix yaranır. Mən həmişə deyirəm ki, nə yaxşı tələbəlik

illərindən cəmiyyətə qoşulmadım, Ata Ocağına gəldim. Türkel 10

yaşından Ocaqdadır, bu, onun xoşbəxtliyidir.

Ailəni yaşadan və qoruyan Evladdır. Ancaq “Ulufərəh” Ailəsi

məni məndən qoruyub. Ailənin bugünkü günə qədər fəaliyyəti məni

cəmiyyətin çirkabından, cəmiyyətə qoşulmaqdan qoruyub. Məni bu

səviyyədə saxlayan əslində Ocağın, Ailənin halıdır. Düşünürəm ki,

bu səviyyəmi Ailəmiz bu hala gətirib çıxarıbsa, gör tədbirlərmizlə,

mərasimlərmizlə, özüm özümlə məşğul olsam, özümə tam yiyə

çıxsam hansı səviyyəyə gəlib çıxa bilə¬rəm. Özümdə elə bir ömür,

dönüş yaratmaq istəyirəm ki, Ailəmizin təməlində iz qoyum. Bu

tələblə sözümü bitirirəm, hamınızı qutlayıram “Ailə Günü”

münasibətilə.

Soylu Atalı: Mən bilmirdim Türkelin Ocağa gəldiyi mərasimdir.

Hər halda bir vaxtlar ənənə vardı, onu yenə ifadə eləmək olar.

Evladın Ocaqdakı ilini vurğu eləmək. Onun keçdiyi yola diqqət


296

ayırmaq, təhlil eləmək, qiymətləndirmək. Hər kəs öz Amaldaşının

ömrünə onun dövründə diqqət ayırsın.

Türkelin 10 yaşından Ocaqda olması bir sıra fikirləri ortaya

gətirir. Dəyərləndirmələri ortaya gətirir. Təbii ki, 10 yaşında uşağın

Ocağı dərk eləməsi mümkün deyildi. Ancaq o həvəs, o istək ki, o

yaşda uşağın içində başlayır, o yaşda uşağın içində başqa şey də

başlaya bilər. Ən çox da uşağı qapsayan ortam nədirsə, o ortamın

diktəsi böyük rol oynayır. Başqa bir ailədə böyüsəydi, əlbəttə o,

Ocağı seçməzdi. Burada məhz ruhaniyyatçı ailəsində böyüdüyünə

görə onun içində elə bir tələb özünü doğrultdu. Sonra yavaş-yavaş

düşüncəsinə yeridi, yavaş-yavaş sözünə hakim oldu, yavaş-yavaş

ayrı-ayrı addımlarına çevrildi. Burada onu vurğu eləmək olar ki, nə

vaxt Ocaq işi olubsa, Türkel onu eləməkdə mızıldamayıb. Ola bilər

içindən gəlmədiyi hal olsun, xarakteri elədir ki, ən yorğun çağında

belə sən deyərsən o, etiraz eləməz. Elə enerjisi var. Ancaq bunlar nə

qədər yaxşı cəhətlər olsa da... Türkel Ocaq tədbirlərini kitablaşdırıb,

“Ata Səsi” kitabında Atanın görüşlərinin kasetdən kitablaşdırılma-

sında qatqısı var. Ancaq bunları az hesab eləmək gərəkdir. Mütaliəsi

olub, Ocaq kitablarını oxuyur. İşdən yorğun-arğın gəlir, əlində

qələm-dəftər oxuyur. Bunlar özlüyündə yaxşı haldır. Ancaq başqa

əməllər başlamaq gərəkir. Fərqli əməllərə başlamaq, onlarla yetkin-

ləşmək olar. Qovğasız-filansız fərdi söhbətlər aparmaq, imkan tapıb

ayrı-ayrı yerlərdə söhbət eləmək, toplumun içində Atanın adını

çəkmək gərəkdir. Belə-belə əməllərin içində bərkimək, möhkəm-

lənmək gərəkdir. 14 il böyük məsələdir, az məsələ deyil. Sabah

baxacaqsan ki, ömrün böyük illəri Ocaqda olub, ancaq ömrün böyük

illərinin Ocağa çevrilməsi olmalıdır, birləşməlidir bunlar.

Mənim “Üç oğluma məktub” əsərim təsadüfən yazılmayıb. Mən

öz evimin içindən Amalıma, Yoluma dayaq istəyirəm, dəstək

istəyirəm. Ona sahib çıxılmasını istəyirəm. Mənim evimdə böyük

xəzinə var. Ata irsi, onun içində mənim fərdi irsim, ona sahib çıxmaq

gərəkdir. Onu göz bəbəyi kimi qoru¬maq, sabaha çatdırmaq

gərəkdir. Onun üzərinə dayanıb yaradıcılığa qurşanmaq olar həm də.

Atanın işinin davam olunmasını istəyirəm. Mən öz evimin içində göz

qabağındayam, səhərdən-axşama o işin dalınca, o görüş-bu görüş,

297

Mən maaşımıın bir hissəsini evimə verirəm, birini Ocağa ayırıram.

Bunu da görürlər, bunu da bilirlər. Mənim səfərlərim, görüşlərim, o

işim, bu işim-filan. Eyni vaxtda mən ailənin məişətinin axsamasına

imkan verməmişəm. Onların ac qalmasına, təntiməsinə yol verməmi-

şəm. Bu boyda işin qarşısında heç vaxt ailə aclıqla sınağa çəkil-

məyib. Evin zənginliyi az olub, ancaq məişət yoxsulluğu olmayıb.

Mən ona görə istəyirəm ki, məişətini elə qurasan ki, o, sənin Ocağını

əlindən almasın. Ocağa özünü elə verəsən ki, Ocaq dayanmasın.

Türkeln 14 ilində mən bunu deyim ki, hara gedirsən get, nə işlə

məşğul olursan ol, nə eləyirsən elə, heç vaxt Ocaq aqibətinin bir

vergülünü belə diqqətdən qıraqda saxlama. Gəncliyin öz tələbləri

var, bilirəm. Türkel o cəhətdən də xoşbəxtdir ki, çağdaş gənclər kimi

gənclik eləmir. Ancaq hər halda gəncliyin özünün də tələbləri var,

bunu bilirəm. Gənclikdən bir addım qabağa keçəndən sonra

görəcəksiniz ki, həyatda Ocağı yaşatmaqdan böyük hadisə və

xoşbəxtlik yoxdur. Başqa hadisələr heç bir şey özünü doğrultmur.

Heç bir qayğı özünü doğrultmur. Cəmiyyətdə sənin üz tutduğun,

bağlantı qurduğun adamlar heç biri sənin Amaldaşının yerini verə

bilməz. Heç yerdə tapa bilməyəcəksiniz Ocaqda tapdığınız

münasibəti. Ocaqda tapdığınız ortamı heç yerdə tapa bilməyəcək-

siniz. Ən yaxşısı belə bir yerə qədərdir. Ocaqda bu şeylər hamısı

ideala bağlıdır, böyük ölçüyə bağlıdır. Bunu da unutmayın. Ocaq

aqibəti yaşamaqdan usanmayın. Ocaq Aqibəti qurmaqdan addımı

dala qoymayın. Ocaq yönündə düşünməkdən usanmayın. Ocağa həsr

olunmaqdan usanmayın. Bir sözlə, xoşbəxtlikdən usanmayın.

Xoşbəxtlikdən usanarsan, bədbəxtlik səninlə qol-boyun olar. Hər

addımında da sənə badalaq verib yıxar.

Sonra Mərasimə ruhani hədiyyələr – 37 ilin Günsırası (Göylü

Atalı tərəfindən hazırlanan) və Nurtəkinin hazırladığı son Ocaq

tədbirlərinin görüntü diskləri təqdim olundu.

Ocaq Yükümlüsü Asif Ata adından Evladlıq Nişanələrini

Ocaqçılara təqdim etdi:

Ulusəs, 36-cı ilimizin sonuncu Qutsal mərasimimiz olan “Ailə

Günü” mərasimi münasibətilə qutlayıram, 37-ci ilimizdə yeni

298

fərəhlərə qovuşmağını diləyirəm. Yeni fərəhlərə qovuş (Evladlıq

Nişanəsini təqdim edir – N.A.).

Nurtəkin, 37-ci ilimizi yeni əməllərlə qarşılamaq, 37-ci ili yeni

hünərlərlə başa vurmaq diləyirəm. Günün qutlu olsun.

Üstün, 37-ci ildə davamlı əməllər gözləyirəm.

Göylü, 37-ci ildə quruculuq, fərdi yaradıcılıq və xalqlaşma

uğurları gözləyirəm.

Türkel, Ocaq qətiyyətini artır, 37-ci ildə Ocağı yaxşı bir aşamada

heyrətləndir. İndiyə qədər ayrı-ayrı fərəhli hallar yaratmısan,

Amaldaşlarını heyrətləndir.

Ulunur, 37-ci ildə fərqli davranışlar, fərqli əməllər gözləyirəm.

Bayrağımızın önündə tələb almaq və vəd vermək asan deyil. Asif

Atanın qarşısında, onun bayrağının altında vəd vermək asan deyil.

İnamlı, sənin onsuz da xalqlaşma yönündən uğurların olur. Bu

cəhətdən cəsarətin var, fərqli halın var. Ancaq həm də 37-ci ildə

şəxsi varlığını, şəxsiyyətini təsdiq gözləyirəm.

Güntay, 37-ci ildə biz səndən yeni aşama gözləyirik özünün

yaradıcılığını ifadə eləmək və başqa cəhətlərinə əlavə eləmək

gözləyirik və ümid edirik.

Nurtəkin Atalı Ocaq Yükümlüsünə Evladlıq Nişanəsini təqdim

etdi: Günün qutlu olsun. Soylu Atalıya qanad olmaq istəyiylə.

“Ata Ruhunu Ürəyimizdə aparırıq!”, “Atamız Var olsun!” səcdəsilə

mərasim sona yetdi.



299

İçindəkilər

“Yeni il” Mərasimi ................................................................. 3

“İnsanilik” Bayramı ....................................................................... 21

“Ruhani İdrak Günü” Mərasimi .................................................... 45

“Evlad Günü” Mərasimi ....................................................... 76

“Ata Sonevini Ziyarət Günü” Mərasimi ........................................ 91

“Xəlqilik” Bayramı ............................................................ 111

“Ziyarətgah Günü” Mərasimi ...................................................... 136

“Şərqilik” Bayramı ...................................................................... 152

“Ata Günü” Mərasimi ........................................................ 174

“İnam Evi Günü” Mərasimi ............................................... 201

"Bəşərilik" Bayramı..................................................................... 233

“Ruhani Səfər Günü” Mərasimi ......................................... 254

“Ailə Günü” Mərasimi ................................................................ 276

Documents

· 3 Asif Atanın – İnam Atanın Mütləqə İnam Ocağı Ata-Ocaq İlsırasının 36-ili Qutsal “Yeni il” Mərasiminin Gedişatı Yer: İnam Evi, Gün: 1 Günəş Ayı, Vaxt: