2563 M onographs on Thai Sexology in Central of Thailand

169ปท 40 ฉบบท 4 เดอนตลาคม - ธนวาคม 2563

อภลกษณ เกษมผลกล วารสารวชาการ มหาวทยาลยหอการคาไทย มนษยศาสตรและสงคมศาสตร

ปท 40 ฉบบท 4 เดอนตลาคม - ธนวาคม 2563

onographs on Thai Sexology in Central of

Thailand: The Thai Sexology Textbooks

Aphilak Kasempholkoon1*

M

1,* Program in Thai, Faculty of Liberal Arts, Mahidol University

* Corresponding author. E-mail: [email protected]

Received: July 2, 2020 Revised: August 20, 2020 Accepted: September 14, 2020

Abstract

Knowledge of sexual activities or “monographs on Thai sexology” in the past of Thai

society is often restricted in the area of storytelling and transmission. While the narrative about

sex is hidden in the tradition and rituals, as well as the fine arts of the villagers and the royal

family, it is assumed that there is a “monographs on Thai sexology” in Thai culture. It is similar

to “Kama Sutra” in Indian culture or “Pillow Side Book” in Chinese culture. This article, therefore,

aims to collect “monographs on Thai sexology” in the central region and analyze its knowledge as

a “textbook”. In this study, the researcher used data from literary texts found in the central region

from the original manuscripts, including Khoi manuscripts, palm-leaf manuscripts and old notebooks

based on eight titles. The results of the study showed that the presentation of knowledge was

focused on four main parts, including posture, direction and auspicious, physiognomy and tonic.

As “monographs on Thai sexology” is a “textbook”, it is found that the teaching strategies in

monographs on Thai sexology have various teaching strategies, including data classification, data

explanation, use of advantage and technique tips. As for the technique for creating credibility for

textbooks, it is found that there is reference to “the teacher who created the textbooks”, citing

supernatural powers and using specific codes for use by specific groups. The research results

of would boost our understanding of Thai society through monographs on Thai sexology. The

study of “Monographs on Thai Sexology” is not only a treasure trove of wisdom from the past,

but it is also a knowledge of sexual science that is written extensively, showing the connection of

various sciences, ways of thinking, expectations and efforts to create various activities to create

“happiness” in interesting ways.

Keywords: local literature, textbook, sexology, sex studies, monographs on thai sexology

170 วารสารวชาการ มหาวทยาลยหอการคาไทย มนษยศาสตรและสงคมศาสตร

วรรณกรรมต�ำรำเพศศำสตรในภำคกลำง: แบบเรยนเพศศกษำของไทย

รรณกรรมต�ำรำเพศศำสตรในภำคกลำง:

แบบเรยนเพศศกษำของไทย

อภลกษณ เกษมผลกล1,*

ว

1,* สาขาวชาภาษาไทย คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยมหดล

* Corresponding author. E-mail: [email protected]

วนรบบทความ: July 2, 2020 วนแกไขบทความ: August 20, 2020 วนตอบรบบทความ: September 14, 2020

บทคดยอ

วทยาการความรทเกยวกบกจกรรมทางเพศหรอ “ต�าราเพศศาสตร” ในสงคมไทยทผานมา มกถกจ�ากด

พนทในการเลาและถายทอด ขณะทเรองเพศแฝงอยอยางแยบคายในประเพณและพธกรรม ตลอดจนงาน

ศลปกรรมของชาวบานและชาววง ชวนใหคดวาในวฒนธรรมไทยนาจะม “ต�าราเพศศาสตร” เชนในวฒนธรรม

อนเดยทม “ต�ารากามสตร” หรอในวฒนธรรมจนทม “สมดขางหมอน” บทความนจงมงรวบรวมและศกษาต�ารา

เพศศาสตรของคนไทยในภาคกลาง เพอถอดและวเคราะหความรจากต�าราเพศศาสตร ศกษาต�าราเพศศาสตร

ของคนไทยในฐานะ “ต�ารา” และท�าความเขาใจสงคมไทยผานต�าราเพศศาสตร ในการศกษาครงนผวจยใชขอมล

จากวรรณกรรมต�าราทพบในภาคกลางจากตนฉบบตวเขยนทงสมดไทย ใบลาน และสมดฝรงจ�านวน 8 เรอง

ผลการศกษา พบวา ต�าราทง 8 ฉบบ มจดเนนของการน�าเสนอองคความรทแตกตางกน มเนอหาหลก 4 สวน คอ

ทา ทศและฤกษ นรลกษณ ยาบ�ารง และในฐานะทวรรณกรรมเพศศาสตรเปน “ต�ารา” นน พบวา กลวธการสอน

ในต�าราเพศศาสตรมกลวธการสอนในลกษณะตาง ๆ ไดแก การจ�าแนกหมวดหมขอมล การอธบายขอมล การใช

ความเปรยบ การบอกเคลดวชาหรอเกรดต�ารา สวนกลวธการสรางความนาเชอถอใหต�ารา พบวา มการอางอง

“ครผใหก�าเนดต�ารา” การอางอ�านาจเหนอธรรมชาต การใชรหสเฉพาะเพอใหใชไดเฉพาะกลม ต�าราวรรณกรรม

เพศศาสตรภาคกลาง เปนเสมอนขมทรพยของภมปญญาทซอนไวมาแตอดต ไมเพยงองคความรทางเพศศาสตร

ทเขยนอธบายอยางกวางขวางเทานน หากแตยงไดเหนความเชอมโยงของศาสตรตาง ๆ วธคด ความคาดหวง

และความพยายามในการสรางสรรคกจกรรม “สรางสข” ในรปแบบตาง ๆ อยางนาสนใจดวย

ค�ำส�ำคญ: วรรณกรรมทองถน ต�ารา เพศศาสตร เพศศกษา วรรณกรรมต�าราเพศศาสตรของไทย


อภลกษณ เกษมผลกล

บทน�ำ

การเสพสงวาสมความหมายอยางยงในการธ�ารงรกษาเผาพนธของมนษยมใหสญสนไป โดยเฉพาะ

อยางยงในอารยธรรมตะวนออกทงจน และอนเดย นนการสงวาสไดรบการยอมรบวาเปนศลปะอยางหนง คอ เปน

ศลปะในการรวมรกดวยทวงทาตาง ๆ เพอใหการปฏบตกามกจนนเกดความสขอยางหฤหรรษ รวมทงยงมความ

หมายในฐานะเปนพธกรรมในการใหก�าเนดชวตอนบรสทธตามหลกความเชอ ศลปะเหลานไดรบถายทอดไวและ

ยกขนเปนต�ารา เฉพาะทรจกกนทวโลกคงไมพน “ต�ารากามสตร” (Kamasutra) ของอนเดย

ในสงคมไทยนบแตโบราณมา เรองการเสพสงวาสถอเปนเรองไมบงควร หรอทมกใชค�าวา “บดส

บดเถลง” ผดยอมไมกลาวถง(ในทแจง) แมบทอศจรรยในวรรณคดกวกพยายามใชศลปะทางภาษาในการเลอกใช

สญลกษณในการอธบายฉากการรวมรกของตวละครมากกวาทจะพดถงตรง ๆ หรอทมกใชค�าวา “ลบ ๆ ลอ ๆ”

อยางไรกตาม เรองเพศในสงคมไทยโดยเฉพาะการรวมเพศถอวาเปนเรองลามก นาอบอายทไมบงควรใหเดก

รบร เพราะเดกยงไมมความรสกและความตองการทางเพศ (สนท สมครกล, 2519) ดงนน ครอบครวไทยจง

ไมนยมใหความรเรองเพศแกเดก

ความคดในเรองเพศในไทยนนจะมมาครงแรกเมอใดไมปรากฏหลกฐาน ในสงคมชาวบานมองเรองการ

สงวาสเปนเรองความอดมสมบรณและเปนเรองธรรมชาตทปรากฏในนทานพนบาน หรอเพลงพนบานทวไป2 และ

ดงจะเหนไดวาเรายงไมพบต�าราเพศศาสตรของราชส�านกสยามทจดระบบระเบยบแหงการสงวาสเชนในราชส�านก

อนเดย หรอจนแตอยางใด คงมเพยงแต ต�ำรำนรลกษณ ทกลาวถงการดลกษณะดชวของบคคล ทพจารณา

อวยวะภายนอกทกสวนของบคคล รวมทงอวยวะเพศ

นอกจากต�ารานรลกษณขางตนแลว ในราชส�านกไทยยงมต�าราโหราศาสตรทค�านวณวนเดอนปเกด

แลวท�านายลกษณะของอวยเพศ ต�ารานกลาวกนวาพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหวทรงพระราชนพนธไว

โดยแทรกอยในต�าราดเกณฑชะตาหญงชาย ทพระราชทานนามวา “ต�ำรำตรภพ” แตคนทวไปอาจรจกในชอ

ตาง ๆ กน อาท ต�าราเศษของพระจอมเกลาฯ เศษพระจอมเกลาฯ จอมตรภพ เปนตน

นอกจากน ในต�ำรำพรหมชำต มกลาวถงเรอง “การท�าสมพาส” โดยกลาวถงการเลอกคสงวาสโดย

อาศยการค�านวณศกราชของคนทงคมาค�านวณ (หรด เรองฤทธ, มปป., น. 362) ดงน

ถาจะท�าสมพาส เอาศกราชเขาทงสองประสมกน ถาเขาเกดเดอน 5-6 อายเตม

ถาเดอน 7-8 (เปนตน) ลดลงเสยปหนง จงเอาลบศกราช แลวตงสองฐาน ฐานบนเอา 3 คณ

ฐานลางเอา 4 คณ เอา 7 หารทงสองฐาน

เศษดงน 4 5 6 ทานวาชวอยาเอาเลย

2 3 1

2 นอกจากน ยงจะพบไดวามวรรณกรรมบางเรองทใชค�าผวนในการน�าเสนอเรองเพศ อาท เรอง สรรพลหวน ซงเปนวรรณกรรม

ทองถนของภาคใต เรอง พระเอดยง ของคณสวรรณผแตงพระมะเหลเถไถ เปนตน



เศษดงน 3 2 1 ดนกเอาเถด

5 4 6

ในต�ำรำพรหมชำตบททวาดวยวนอคนโรธ (วนหามท�าการตาง ๆ) เชอกนวา บตรพระยามจจราช ชอ

“นางกาลกณ” แตงกายดวยสแดง เหาะมาประพาสโลกมนษยทกเดอน ในวนและเวลาตาง ๆ จงหามท�ากจการ

แตละอยาง ตามวนและเวลาทอคนโรธตก ผวจย พบวา ในวนขนและแรม 12 และ 13 ค�า ทานหามสงวาสกน

วนขนและแรม 12 ค�า อคนโรธตกใน สตร ทานหามบรษสองเสพกบสตร สวนวนขนและแรม 13 ค�า อคนโรธ

ตกใน บรษ ทานหามสตรสองเสพกบบรษ (ธนากต, มปป.)

จากการศกษาเบองตน ผวจย พบวา นอกจากความคดเรองเพศศาสตรจะปรากฏอยในรปแบบของต�ารา

แลวเรองเพศเหลานยงมปรากฏอยในคตชนและวรรณกรรมทองถนดวยเชน โสกชาย – โสกหญง ตลอดจน

แทรกอยในวรรณกรรมลายลกษณเรอง “ทาวค�าสอน” ซงจารลงในใบลานมาแตเดม

บทสรปทไดจาก ความคดเรองเพศศาสตรในวฒนธรรมไทยดงประมวลมาขางตน ท�าใหเหนถงความ

สมพนธโหราศาสตรกบเพศศาสตร นอกจากน ยงท�าใหเหนวาเรองเพศศาสตรสวนใหญในสงคมนนมกจะเปน

รปแบบของต�ารานรลกษณและต�าราโหราศาสตรเทานน ไมพบต�าราทมเนอหากลาวถงระเบยบแหงการสงวาส

โดยตรงดงเชนทพบในสงคมอนเดยหรอจน แมวาจะมการกลาวถงเรองการสงวาสในวรรณคดบาง กกลาวถงใน

เชงสญลกษณตามขนบของวรรณคดไทย มไดมงเสนอเนอหาการสงวาสอยางจรงจง ชวนใหคดวาสงคมไทย

ขาดต�าราเพศศาสตรจรงหรอไม

วรรณกรรมต�าราเพศศาสตรภาคกลางขางตนท�าใหมลกษณะเฉพาะทนาสนใจ เนอหาของวรรณกรรม

ต�าราเพศศาสตรภาคกลางใหรายละเอยดของ “เซกสในอดมคต” ทยดหยนไดตามเงอนไขตาง ๆ มการน�าเสนอ

ความรเชงสรรวทยา ผสมผสานไปกบความเชอทางโหราศาสตร เนอหาดงกลาวสะทอนใหเหนการจดระบบระเบยบ

เนอหาดงกลาวในฐานะองคความรเพอเปน “แบบเรยนเพศศกษา” ของสงคมไทยโบราณ ซงถายทอดกนในหม

“ชายชนสง” ทงในฐานะเครองมอแหงความหฤหรรษและการประกอบพธกรรม

อยางไรกตาม วรรณกรรมต�าราเพศศาสตรไมเพยงแตใหความรเทานน แตยงสะทอนใหเหนถง ทศนคต

ความคด และภมรของผประพนธไวอยางมหาศาล ดวยเหตนจงมความนาสนใจทจะไดน�ามาศกษาในครงน

เพออธบายและสงเคราะหความรเพอน�ามาใชประโยชนไดตอไป

ทบทวนวรรณกรรมและทฤษฎทเกยวของ

กลมท 1 เอกสำรและงำนวจยทเกยวกบเพศในวรรณกรรม

การศกษาเรองเพศในวรรณกรรมทผานมามการศกษาเนนศกษาบทบาทชาย หญง หรอเพศอน ๆ ใน

วรรณกรรม ทงในมตของความเปนเพศนน ๆ หรอความสมพนธระหวางเพศทมตอกนโดยมการสะทอนผาน

วรรณกรรม ตวอยางของการศกษาความเปนชายและความเปนหญงในวรรณกรรม เชน งานของ ชาลน นกล

(2552) เสนอวทยานพนธเรอง อตถภาวะในชายและบรษภาวะในหญงในเพลงไทยยอดนยม ด�าเนนการวจย



โดยอาศยแนวคดเรองอตถภาวะในชายและบรษภาวะในหญง เพศสภาพ การเลาเรอง สญญวทยา และแนวคด

เรองเพลงไทยยอดนยม มาเปนกรอบในการวจย ผลการวจย พบวา ลกษณะความเปนอตถภาวะโดยรวม ทได

น�าเสนอผานสอเพลงไทยยอดนยมนน คนพบลกษณะอตถภาวะความออนไหวมากทสดเปนอนดบแรก โดยพบใน

ตวละครชายทมอารมณออนไหวและรองไหไดงาย และในผหญงคนพบบรษภาวะความมนใจในตวเองมากทสด

เปนอนดบแรก โดยคนพบในตวละครหญงทมลกษณะมนใจในตนเองและกลาแสดงออก และชอบวพากษวจารณ

หรอในงานของ กาญจนา วชญาปกรณ (2554) เสนองานวจยเรอง มตหญงชำยในวรรณกรรมสอนสตร เนนมต

หญงชายกบกลไกของสงคมไทยโดยศกษาจากวรรณกรรมเรองสภาษตสอนหญง ของสนทรภ กฤษณาสอนนอง

ค�าฉนท พระนพนธของสมเดจพระมหาสมณเจา กรมพระปรมานชตชโนรส และสภาษตสอนหญง พระราชนพนธ

ในพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ผลการศกษาปรากฏวาสงคมไทยในสมยนนเปนสงคมทผชายเปน

ใหญ ดงนน ชายจงมอ�านาจในการจดระเบยบของสงคม โดยก�าหนดบทบาทความเปนชายและความเปนหญง

ทสงคมคาดหวง เพอใชเปนกลไกในการจดและรกษาระเบยบของสงคมดวยการวางกรอบขนบธรรมเนยม

ประเพณใหคนในสงคมประพฤตปฏบตตาม ทงน ไดแบงแยกความเปนหญงและความเปนชายจากการก�าหนด

บทบาทและหนาทออกจากกนอยางซดเจน เนองจากวรรณกรรมทง 3 เรองมงสอนสตร จงเนนถงขนบธรรมเนยม

ทเปนกรอบก�าหนดใหสตรประพฤตและปฏบตตามอยางเครงครดไวโดยละเอยดโดยเฉพาะอยางยงบทบาทและ

หนาทในครอบครวผลการศกษาดงกลาวไดแสดงใหเหนวานอกจากสงคมไทยจะตระหนกถงความส�าคญของ

สถาบนครอบครวอยางยงแลว สตรยงมบทบาทหนาทส�าคญในครอบครวอกดวย

ขณะท การศกษาความสมพนธระหวางเพศในมตเพศวถ มตวอยางงานของ อรวรรณ ชมดง และ อรทย

เพยยระ (2557) เสนองานวจยเรอง เพศวถและสงคมไทยในวรรณกรรมเพลงลกทง การวจยนมวตถประสงค

เพอศกษาคานยมดานเพศวถในดานรปแบบความสมพนธทางเพศระหวางชายกบหญงโดยศกษาจากวรรณกรรม

เพลงลกทงทประพนธเนอรองโดยนกประพนธชาย ขบรองโดยนกรองหญงทเผยแพรตงแตป พ.ศ. 2545-2554

มเนอหาเกยวของกบเรองเพศวถรวมทงหมด 9 เพลงซงใชทฤษฎเพศวถ (Sexuality) เปนกรอบในการศกษา

ผลการศกษา พบวา เพลงทยกตวอยางมาทงหมดสะทอนใหเหนถงคานยมในดานเพศวถทเกยวกบรปแบบ

ความสมพนธทางเพศวา สงคมไทยยงเหนคณคาในคานยมดานเพศวถในดานรปแบบความสมพนธทางเพศ

แบบ “ผวเดยวเมยเดยว” ซงถอวาเปนปทสถานทางสงคมทเปนทยอมรบ ถงแมวาบคคลทกลาวถงในบทเพลง

ในขณะนน อาจจะเปนบคคลทก�าลงท�าใหเกดการเปลยนแปลงดานเพศวถไปสรปแบบความสมพนธอนอยกตาม

แตกยงดนรนหาวธทจะเขาสรปแบบความสมพนธทางเพศแบบ “ผวเดยวเมยเดยว”

การศกษาเพศในวรรณกรรมทผานมาดงแสดงขางตนแสดงใหเหนความสนใจของการศกษาเรองเพศใน

ฐานะตวละครชาย หญง หรอเพศอน ๆ ทด�าเนนเรองและน�าเสนอความคดผานความเปนเพศ รวมถงการศกษา

ความสมพนธระหวางเพศ หรอเพศเดยวกน ในฐานะครอบครวเปนส�าคญ ยงไมมการศกษาทเปนการศกษา

ในประเดนเชงสงวาสโดยตรง



กลมท 2 เอกสำรและงำนวจยทเกยวกบเพศกบวฒนธรรม

การศกษาเรองเพศกบวฒนธรรมไทยทผานมาเปนการศกษาผานขอมลเพลงพนบานและพธกรรมเปน

ส�าคญ ขอมลเชงวฒนธรรมเหลานสะทอนใหเหนบทบาทชายหญงทนาสนใจ ดงเชนในงานของ สกญญา สจฉายา

(2527) เสนอวทยานพนธเรอง เพลงปฏพากย: การศกษาเชงวรรณคดวเคราะห เปนการศกษาเนอหาของเพลง

ปฏพากยเปนเรองเกยวกบการเกยวพาราสระหวางหนมสาว ตางฝายตางกสรรหาโวหารมาโตตอบชงไหวชงพรบ

กน โดยเฉพาะโวหารเชงสงวาสซงปรากฏอยมากในเพลงปฏพากยของภาคกลาง พอเพลงแมเพลงจะเสนอเรอง

ราวทางเพศผานศลปะของภาษาในรปถอยค�าสงวาส (erotic words) 2 ชนด คอ ถอยค�าสงวาสชนดตรงหรอเรยก

ตามภาษาของเพลงวา “กลอนแดง” และถอยค�าสงวาสชนดออม หรอ “กลอนสองงาม” ค�าสงวาสชนดตรง คอ

การกลาวถงอวยวะเพศและพฤตกรรมทางเพศอยางตรง ๆ ไมมการหลกเลยง สวนถอยค�าสงวาสชนดออม คอ

การกลาวถงอวยวะเพศและพฤตกรรมทางเพศอยางเลยงโดยใชวธเปลยนเสยงสระหรอพยญชนะแตเหนเคาศพท

สงวาส ใชวธการผวนค�าและใชสญลกษณ จากการศกษาเพลงปฏพากยของภาคกลางน พบวา พอเพลงแมเพลง

นยมโตตอบดวยถอยค�าสงวาสชนดออมมากกวาการพดตรง ๆ ทเปนดงน เพราะค�าสองงามสามารถลด “นยทาง

เพศ” ลงไปไดระดบหนง ทงการใชสญลกษณยงสามารถเบยงเบนภาพทเกดขนใหเปนอกภาพหนงอนท�าใหความ

รสก “อนาจาร” ลดลง ผวจยน�าเสนอการวเคราะหวาการทเพลงปฏพากยเตมไปดวยโวหารเรองเพศทงทสงคม

ไทยเปนสงคมทเครงครดในดานการแสดงออกทางเพศนาจะเปนเพราะอทธพลของความเชอในอดตทสงสมมา

แตโบราณ คตความเชอดงเดมถอวาเพศเกยวของกบความอดมสมบรณของพชและมนษยดวย จงมกมพธกรรม

เกยวกบการรวมเพศซงปรากฏมาในรปการกระท�าพฤตกรรมการรวมเพศอยางตรงไปตรงมาหรออาจท�าใหซบซอน

ขนโดยผานรปแบบของสญลกษณทางวตถและสญลกษณทางวาทะ โดยเฉพาะสญลกษณทางวาทะทปรากฏอย

ในบทเพลง นทาน ต�านาน นอกจากน ความเชอในเรองเพศจากศาสนาพราหมณฮนดและศาสนานกายตนตระ

ทเคยแพรหลายอยในดนแดนประเทศไทยในชวง พ.ศ. 1300-1900 กยงมอทธพลหลงเหลออยในความเชอของ

คนไทย นอกจากน งานวจยนยงท�าใหเหนวาเรองเพศในมมมองชาวบานเปนเรองทเทาเทยมกนทงหญงและ

ชาย ซงตางจากในวรรณคดทเนนใหความส�าคญกบผชาย

ในสวนของพธกรรม งานศกษาสวนใหญเนนใหเหนถงการใหความส�าคญกบเพศหญง รวมถงกลมท

ไมใชชายแท ความเปนชายถกใหความส�าคญรองลงมาเมออยในมตของพธกรรมศกดสทธ ดงเชนในงานของ สระ

อนตามล (2555) เสนอรายงานวจยเรอง พธกรรมทรงผเจำนำย: พนทเปดทำงเพศภำวะในสงคมลำนนำ

งานวจยเรองนมงศกษาเพศภาวะของมาขทเปนปเมย ซงค�าวา มาข เปนภาษาถนลานนาใชเรยกการลงประทบ

รางทรงของผเจานาย และผวจยไดเลอกใชค�าวา ปเมย เพอเรยกกะเทยหรอผทมลกษณะรวมกนระหวางชายกบ

หญงตามพจนานกรมลานนา รวบรวมและเรยบเรยงโดย มณ พยอมยงค การศกษาพธกรรมทรงผเจานายจดเปน

วฒนธรรมส�าคญอยางหนง สามารถน�ามาเรยนรและท�าความเขาใจสงคมลานนาหรอบรเวณภาคเหนอตอนบน

ของประเทศไทยในดานความหลากหลายทางเพศภาวะ จากเดมทจ�ากดเฉพาะเพศหญงเทานน การศกษามาข

ปเมยในพธกรรมทรงผเจานาย จงเนนย�าใหความส�าคญกบสงคมพหวฒนธรรมหรอความหลากหลายทางเพศภาวะ

ทแตกตางไปจากผหญงและผชายในสงคมลานนา หรอในงานของ สนตชย แยมใหม (2556) เสนอวทยานพนธ



เรอง มำยำคตทำงเพศสภำพผำนสญญะในพธโนรำโรงคร ศกษาสญญะทสอถงความเปนหญงและความเปน

ชายในพธโนราโรงคร และศกษามายาคตทางเพศสภาพผานสญญะในพธโนราโรงคร ผใหขอมลหลก คอ สมาชก

คณะมโนราห 3 คณะ คอ คณะมโนราหลองนอย ฉลวยศลป ศ. แปนตรง คณะมโนราหศรวรรณะ (จก) ศ.แปนตรง

และคณะมโนราหศรจนทรสนทนอย โดยไดเลอกเกบรวบรวมขอมลจากโนราใหญ นางร�า คนแสดงเปนพราน

คนแสดงเปนนางทาส หมอโนราและลกค สวนกลมผใหขอมลรอง คอ บรรดาลกหลานผมเชอสายโนรา ผนบถอ

ครหมอตายายโนราและผชมโนรา โดยมสนามวจย คอ พธโนราโรงครใหญในจงหวดตรง จากการศกษาตความ

และใหความหมายกบมตทางเพศสภาพผานสญญะ ในรปของสญลกษณและมายาคตในพธโนราโรงคร พบวา

โดยสวนใหญแลวสญญะเหลาน จะสอความหมายถงความเปนชายมากกวาความเปนหญง ทงน เพราะมปจจย

เกอหนนใหความเปนชายสามารถปรากฏอยในสญญะโดดเดนมากกวาความเปนหญง คอ ปจจยทางดานต�านาน

การกอเกดโนรา ปจจยดานศาสนาและความเชอ และปจจยทางโครงสรางของสงคมของภาคใต สงผลใหมายาคต

ของความเปนชายสามารถยดครองพนททางกายภาพ คอ “พธกรรม” พนททางสงคม คอ “ระบบเครอญาต” และ

พนททางความคด คอ คตเกยวกบ “ผ” ในพธโนราโรงครไดเหนอความเปนหญง แตอยางไรกตาม แมความเปน

ชายจะมความโดดเดนเหนอกวาความเปนหญง ผานมายาคตทางเพศสภาพทยดครองพนทในพธโนราโรงคร

แตกไมไดหมายความวาความเปนหญงเหลานจะถกความเปนชายเบยดขบออกไป ในทางกลบกนความเปนหญงจะ

ถกวางไวในต�าแหนง “ผตาม” สวนความเปนชายจะเปน “ผน�า” เมอพจารณาเปรยบเทยบจะยงท�าใหความเปน

ชายส�าคญมากขน ซงเปนกลวธการสรางอ�านาจตามอยางระบบ “สงคมปตาธปไตย”

โดยสรปแลวการศกษาเรองเพศในวรรณกรรม และเพศกบวฒนธรรมทผานมา เปนรากฐานทแสดงให

เหนถงบทบาทและความส�าคญของชาย และหญงในสงคม ความเปนลกษณะของ “แบบเรยนเพศศกษา”

ยงเปนไปในลกษณะของการสอนทางออม มงเนนปฏสมพนธระหวางเพศในชวตประจ�าวน ในการครองเรอน

และในพธกรรม ไมมระบบแบบแผนแตเปนครรลองการปฏบตในสงคม ยงไมปรากฏ “แบบเรยนเพศศกษา”

ทเปนการสอนโดยตรงในเชงสงวาส ซงผสานทงศาสตรและศลปเขาดวยกนดงทจะไดศกษาในงานวจยน

อนจะชวยเตมเตมความรเรอง “แบบเรยนเพศศกษาในสงคมไทย” ไดสมบรณขน

วตถประสงค

1. เพอศกษากลวธการน�าเสนอและการสอนเรองเพศในต�าราเพศศาสตรของไทยในฐานะวรรณกรรม

ต�ารา

2. เพออธบายองคความรดานเพศศาสตรทปรากฏในต�าราและเชอมโยงกบศาสตรทเกยวของ

สมมตฐำน

วรรณกรรมต�าราเพศศาสตรเปนองคความรทส�าคญแขนงหนงของไทย มการบรณาการองคความร

หลายแขนงเขาดวยกน อาท ชววทยา คณตศาสตร เภสชวทยา ศาสนาและความเชอ วฒนธรรม วรรณกรรม

ต�าราเพศศาสตร วรรณกรรมต�าราเพศศาสตรมลกษณะเปนต�าราเฉพาะ อธบายวธการและความรเรอง



การสมพาสส�าหรบผใหญ รวมถงต�ารบยาและองคความรทเกยวของ โดยไดรบอทธพลจากวรรณกรรมต�าราเพศ

ศาสตรในชาตตะวนออก และการปรบใหเขากบบรบทของสงคมไทย นบไดวาเปนต�าราแขนงหนงทมความส�าคญ

ในวฒนธรรมไทย

นยำมศพท

วรรณกรรมต�ำรำเพศศำสตร ในงานวจยน หมายถง งานเขยนทบนทกการสอนหรอค�าแนะน�าเกยวกบ

เรองเพศและการสงวาส เชน การดลกษณะอวยวะเพศทด การสงวาสลกษณะตาง ๆ ความเชอเกยวกบสงวาส

ขอบเขตกำรวจย

ในการศกษาครงนผวจยใชเอกสารโบราณทพบในพนทภาคกลางจ�านวน 8 เรอง ไดแก

1. ผกนพพานโลกย (ใบลานฉบบเมองตราด)

2. พระต�าหรบยาแกกลอนโดยพสดาร (ฉบบสมดฝรงตราแผนดน)

3. พระต�ารบกษยกลอนและหลกการรวมประเวณ (ฉบบสมดฝรง)

4. ต�ารานรลกษณของฤๅษกามน (ใบลานฉบบคณประวทย สงขม)

5. ต�ารามหาสนก (สมดไทยฉบบเมองธนบร)

6. ต�าราเทพจรกามจร (สมดไทยฉบบฉะเชงเทรา)

7. ต�ารามวยบาน (สมดไทยฉบบคณประวทย สงขม)

8. ต�ารบพระโยน (สมดฝรงฉบบอางทอง)

วธด�ำเนนกำรวจย

1. รวบรวมและศกษาเอกสารชนตนทเกยวของ

2. คดสรรวรรณกรรมทองถนทเปนวรรณกรรมต�าราเพศศาสตรเพอน�ามาปรวรรต

3. สมภาษณผรทเกยวของ

4. วเคราะหเอกสาร โดยใชระเบยบวธการศกษาทางคตชนวทยาและ การวเคราะหเชงเนอหา (Content

Analysis)

5. ประชมแบบเจาะจงเฉพาะกลม (Focus Group) กบผเชยวชาญทเกยวของ

6. สงเคราะหขอมล

7. เรยบเรยงเปนรายงานวจยฉบบสมบรณ และเผยแพรผลงานวจยสสาธารณะ



ผลกำรวจย

1. ภมหลงวำดวยวรรณกรรมต�ำรำเพศศำสตรในวฒนธรรมโลกตะวนออก

การสรางสรรควรรณกรรมต�าราเพศศาสตรเกดขนมาเพอสรางความสมบรณแบบในการเสพสงวาส

ความสมบรณแบบนเปนมมมองของฝายชาย เพราะวรรณกรรมต�าราเพศศาสตรสวนใหญเขยนโดยฝายชาย

จากการส�ารวจ พบวา มต�ารา “ซนงเกง” ของจนเทานน ทเปนผหญงเขยนขน

วรรณกรรมต�าราเพศศาสตรไมเพยงสรางสรรคขนมาดวยความคกคะนอง หากแตยงแฝงไปดวย

ความรและขอมลเชงสถตของบรรพชนในสงคมบรรพกาลทสงสมและถายทอดสบมา การรวบรวมปญหาและ

แนวทางการแกไขปญหาจากการเกดกจกรรมทางเพศ ทงการกระตนอารมณ และสรระ อกทงยงแฝงไปดวย

ความคาดหวงของผใชประโยชนทมงหมายจะแกไข ปรบปรง หรอพฒนากจกรรมของตนใหสมบรณแบบมาก

ยงขนดวย จากหลกฐานทางโบราณคด พบวา ชาวอยปตโบราณไดจารกต�ารบเกยวกบโลกยวสยไวเมอประมาณ

1,300 ปกอนครสตศกราช โดยพรรณนาถงการเสพสงวาสในแบบแผนและทาทตาง ๆ รวมกน 14 ชนด จากนน

ในสมยตอมาไดเกดต�ารบ “อนงคะรำคะ” ของอนเดย ซงบรรดานกปราชญตางยกยอง ต�าราเพศศาสตรเลมน

เพราะไดพรรณนาถงวธการเสพสงวาสไวอยางละเอยดถถวน (ระพนทร, 2509) อาจกลาวโดยสรปไดวา ต�ารา

ทางดานโลกยหรอกามารมณสวนใหญไดรบอทธพลหรอมรากฐานมาจากมหาต�ารบทง 3 เลม ไดแก (1) ต�ารบ

กามสตร ของวตสญะญาน (2) ต�ารบระตระหสย ของโกกะ และ (3) ต�ารบอนงคะราคะ ของกลยามลละบณฑต

(ระพนทร, 2509)

ต�าราเพศศาสตร ในวฒนธรรมจนมกเรยกรวมวา “ต�าราคเตยง” “สมดใตหมอน” หรอ “สมดขางหมอน”

春宫图 (Pillow Books) และรบรกนในฐานะเปนบนทกชนดหนงของจนทมกไดยนชอพวพนกบเรองใน

ราชส�านกจน ตกทอดมาในรปแบบ “หนงสอ” หรอ “มวนต�ารา” ภายใน “ขอแนะน�า” เหลานประกอบไปดวยทวงทา

การรวมรกหลากหลายแบบ ชารลส ฮมานา และหวง อ นกเขยนทศกษาเกยวกบเรองเพศของจนโบราณ บรรยาย

วา สวนใหญแลว บนทกเหลานมกถกเกบเปนมวนต�าราแบบยาว เมอเปดแลวกจะสามารถทศนาตวเลอกตาง ๆ

(Humana, Wang, 1998 อางถงใน ผา “สมดใตหมอน” ในราชส�านกจนจดเคลด-ทวงทาแหงรก สะทอนคตเรอง

เซกซยคโบราณ, 2562) สวนญปนในสมยกลาง ไดมนกปราชญประพนธงานเขยนเกยวกบทารวมรกแปลก ๆ ไว

ถง 36 แบบ (ตอมามผดดแปลงเพมเตมจนถง 100 แบบ) สวนจนในสมยกอนครสตศกราช 1,100 ป พระเจา

จวสนโปรดใหสรางปราสาทไวเพอเสวยสขส�าราญกบพระมเหสและบรรดาสนม (ระพนทร, 2509)

2. วรรณกรรมต�ำรำเพศศำสตรของคนไทยภำคกลำง

การเกบขอมลวจยภาคสนามของการศกษาครงนท�าใหไดพบวา ในสงคมไทยมวทยาการความรเรองเพศ

ศาสตรอยไมนอย หากแตถกเกบซอนอยในทลบเนองจากถอเปน “เรองตองหาม” ในสงคมไทย โดยบนทกอยทงใน

รปแบบสมดไทย ใบลาน และสมดฝรง เอกสารสวนใหญเมอพจารณาจากรปเขยนตวอกษรและส�านวนภาษาแลว

สนนษฐานวามอายไมเกนสมยรชกาลท 4 พบทงทเกบไวทวด และทเกบไวเปนสมบตสวนบคคล จ�านวน 8 เรอง



2.1 องคควำมรใน “กำรสรำงสข” จำกต�ำรำเพศศำสตร

จากการศกษา พบวา ในบรรดาวรรณกรรมต�าราเพศศาสตร 8 เรอง พบวา พระต�าหรบกษยกลอน

พสดารและพระต�ารามวยบาน กลาวถง “ทา” ไวโดยเฉพาะ และแยก “กระบวนทา” ไวชดเจน สวนเรอง

ผกนพพานโลกยและต�ารามหาสนก กลาวเพยงเลกนอย อยางไรกด ผวจยจะไดเปรยบเทยบ “ทา” ของต�าราทง

2 เรองหลก คอ พระต�ารบกษยกลอนพสดาร มจ�านวน 60 ทา และพระต�ารามวยบาน มจ�านวน 49 ทา

สวนทาทตรงกบเรองผกนพพานโลกย จะไดอธบายแทรกในเชงอรรถ ทงน เมอไดเปรยบเทยบทาทกต�ารา

แลวรวมเปน 77 ทา โดยมรายละเอยด ดงน

ตำรำง 1 แสดงความรทปรากฏในวรรณกรรมต�าราเพศศาสตร 8 เรอง

รำยชอต�ำรำ ทำ ทศและฤกษ นรลกษณ ยำบ�ำรง

ผกนพพานโลกย -

พระต�าหรบยาแกกลอน - - พระต�ารบกษยกลอนพสดาร - ต�ารานรลกษณของฤๅษกามน -

ต�ารามหาสนก - ต�าราเทพจรกามจร - - -

พระต�ารามวยบาน - ต�ารบพระโยน - -

จากตารางขางตนจะเหนวา ลกษณะของวรรณกรรมต�าราเพศศาสตรสวนใหญกลาวถงเรองนรลกษณ

และยาบ�ารงเปนหลก ต�าราทกลาวถงเรอง “ทารวมเพศ” ทส�าคญ คอ พระต�ารบกษยกลอนพสดาร และพระต�ารา

มวยบาน ซงกลาวไวโดยเฉพาะแยก “กระบวนทา” ไวชดเจน สวนผกนพพานโลกยกลาวถงเพยงเลกนอยและ

กลาวพรอมกบเรองกามจร ไมไดกลาวถงเปนการเฉพาะดงเชนต�ารา 2 ต�าราดงกลาว สวนทศและฤกษเปนเรอง

แทรกโดยเนนกลาวถงกามจรเทพจรในกจกรรมทางเพศ ปรากฏใน ผกนพพานโลกย ต�ารานรลกษณของฤๅษกา

มนและต�ารากามจรเทพจร ทงน ผวจยจะไดจ�าแนกหมวดหมความรในต�าราเพศศาสตร ไดแก ความรเรอง “ทา”

กบการสรางสข ความรเรอง “ทศและฤกษ” กบการสรางสข ความรเรอง “นรลกษณ” กบการสรางสข และ

ความรเรอง “ยา” กบการสรางสข

2.2 วรรณกรรมเพศศำสตรของไทยในฐำนะ “ต�ำรำ”

วรรณกรรมเพศศาสตรทพบในภาคกลาง แสดงใหเหนถงจดมงหมายในการถายทอดความรและ

ประสบการณของผเขยนในฐานะทเปน “ต�ารา” อยางชดแจง ทงน เพอใหผอานไดน�าไปฝกทกษะและใชประโยชน

จากวทยาการความรทผเขยนไดบนทกไวเชนเดยวกบวรรณกรรมประเภทต�าราอน ๆ ในฐานะทวรรณกรรม



เพศศาสตรเปน “ต�ารา” นน ผวจยไดวเคราะหกลวธการสอนในต�าราเพศศาสตรเพอใหเหนภมปญญาในการ

ถายทอดความรเรองเพศศาสตร รวมถงกลวธการสรางความนาเชอถอใหแกต�าราดงทปรากฏในต�าราโบราณอน ๆ

ดวยเชนกน

2.2.1 กลวธกำรสอนในต�ำรำ วรรณกรรมต�าราเพศศาสตรมกลวธการสอนในรปแบบตาง ๆ

เพอใหผอานไดเรยนรวทยาการและเขาใจเนอหาทผเขยนสอนหรอตองการสอสารไดชดเจน ดวยเหตนใน

วรรณกรรมต�าราเพศศาสตรจงมวธการเขยนในรปแบบต�าราดวยกลวธการสอนในลกษณะตาง ๆ ไดแก การ

จ�าแนกหมวดหมขอมล การอธบายขอมล การใชความเปรยบ และการบอกเคลดวชาหรอเกรดต�ารา

2.2.2 กลวธกำรสรำงควำมนำเชอถอใหต�ำรำ ในต�าราเพศศาสตรมการสรางความนาเชอถอ

ใหแกต�าราอกดวย ทงน เพอใหผอานเชอถอและเกดก�าลงใจแกผน�าไปใชประโยชน โดยแบงออกเปน ก) การ

อางอง “ครผใหก�าเนดต�ารา” สวนใหญ คอ “ฤาษกามน” การเลาเรองจงเปนกงต�ารากงต�านานสรางความ

เขมขลง ข) การอางอ�านาจเหนอธรรมชาต เพอสรางพลงและก�าลงใจทงแกผรกษาและผรบการรกษา ค) การใช

รหสเฉพาะเพอใหใชไดเฉพาะกลม เพอใหความรไมตกไปอยในคนตางกลม มการสรางกลเลขกลอกษร รปภาพ

และใชค�าตาง ๆ ทเปนศพทเฉพาะ ง) การยกระดบต�าราใหเปน “คมภรศกดสทธ ”

3. ปญญำไทยและสงคมไทย: มมมองจำกวรรณกรรมต�ำรำเพศศำสตร

วรรณคดทองถนเปนผลผลตหนงของสงคม การท�าความเขาใจวธคดและถอดความรจากวรรณคด

จะชวยท�าใหเขาใจความคดของผคนในสงคมและยคสมยนน ๆ ได วรรณกรรมต�าราเพศศาสตรกเชนเดยวกน ใน

บทนผวจยจะไดวเคราะหความรหรอปญญาไทยทพบในวรรณกรรมต�าราเพศศาสตร รวมทงยงจะไดอธบายสงคม

ไทยทเปนมมมองสะทอนผานวรรณกรรมต�าราเพศศาสตร

3.1 ถอดรหสควำมลบของ “ควำมสข” จำกวรรณกรรมต�ำรำเพศศำสตรสควำมจรง

หากพจารณาวรรณกรรมเพศศาสตรในมตทางวทยาศาสตรและการสาธารณสข จะท�าใหเหนวา

วรรณกรรมต�าราเพศศาสตรเปนต�าราแพทยศาสตร และต�าราสมนไพร ทนาสนใจอกแขนงหนงของไทยท

“ซอนเรน” อ�าพรางอยในสงคมไทยมาตลอด หากไดถอดรหสความลบหรอความคดทแฝงอยในต�าราจะเหน

ภมปญญาอนชาญฉลาดของบรรพบรษไทยทมอยางแยบคาย

3.1.1 “ทำ” กบกำรสรำงสข ในมตกำยวภำคศำสตร

การจดวาง “ทา” ในต�าราวรรณกรรมเพศศาสตร แสดงใหเหนถงการเอาใจใสตอสรระท

มความแตกตางหลากหลายในสงคมไทย นอกจากน ยงมองถงการจดวางอวยวะเพศแนบชดเพอใหการสงวาส

เกดประสทธภาพมากทสด โดยแบงเปน การท�าใหพนทสมผสลกขน การท�าใหพนทสมผสกวางขน การท�าให

เหมาะกบขนาดอวยวะเพศ การท�าใหเหมาะกบสรระของครก และการท�าใหเราใจจากอปกรณเสรม



3.1.2 “ทศและฤกษ” กบกำรสรำงสข ในมตจตวทยำ

ทศและฤกษในต�าราเพศศาสตร มกหมายถงเรอง “กามจร” ซงมความสมพนธกบ

โหราศาสตร และสงอทธพลตอวถชวตของคนไทยอยางใกลชด โดยกามจรจะแจง “จด” เพอใชเนนเปนพเศษใน

การสงวาสในแตละคราว ซงมความสมพนธกบวนและทศ ในแงนท�าใหเหนวาต�าราเพศศาสตรใหความส�าคญกบ

การเลาโลมเปนสงส�าคญ การแสดงถงความเอาใจใสและใหเกยรตครกในการสงวาส เปนการใสใจและใหความ

ส�าคญกบอกฝายหนง มไดมงเพยงแตความสขหฤหรรษของตนเพยงฝายเดยว ดงจะเหนวาทานแนะน�า “กามจร”

ไวอยางถถวน เพอส�าหรบเปนต�าแหนงทจะเรมเลาโลมปลกและปรบอารมณใหอกฝายหนงอยในหวงความรสก

เดยวกน สวนในแงคตความเชอทสงผลในเชงจตวทยา วรรณกรรมต�าราเพศศาสตรสะทอนใหเหนวาการรวมรกใน

สงคมโบราณนนเปนเรองศกดสทธทตองตรวจสอบ วน เวลา กอน ทงน เพราะในแงหนงการสงวาสเปนการสราง

“ชวต” ถอเปนการกระท�าทมงคล เปนการประสานกายกนระหวางหญงกบชาย ไมใชความสขชวครงชวคราว

ดงนนจงตองถอฤกษยามเปนส�าคญ นอกจากน ในอกแงมมหนง การเลอกวนเวลาการสงวาสของหญงชายใน

แตละคราวถอเปนการลขตชะตาชวตของบตรทจะเกดตามมาดวย เพราะหากเลอกวนเวลาทไมตองต�าราบตร

อาจเคราะหรายได ซงกชวยสรางก�าลงใจและความมนใจใหแกคสงวาสได

3.1.3 “นรลกษณ” กบกำรสรำงสข ในมตกำยวภำคศำสตร

หากพจารณานรลกษณในต�าราเพศศาสตร จะเหนไดวาสะทอนทศนคต ความคดและ

ความรของผแตงไวอยางมหาศาล ในแงหนงเราอาจมองไดวา “นรลกษณ” ทปรากฏในต�าราเพศศาสตร เปน

เหมอนผลตผลจากการวจยของบรรพชนทบนทกประวตศาสตรอวยวะเพศของคนไทยไวอยางละเอยด ทงน เพราะ

ผประพนธไดกลาวถงลกษณะอวยวะเพศทงชายและหญงอยางถถวนครอบคลม เพอชใหเหนถงคณและโทษแหง

อวยวะเพศในลกษณะตาง ๆ ดงเราจะเหนไดวาขนาดอวยวะเพศของชายไทยจะอยในประมาณ 4-8 องคล

หรอลกษณะอวยวะเพศชาย ม 3 แบบ คอ รปลกษณดงดอกบว ดงงว และดงมา ลกษณะอวยวะเพศหญง 8

แบบ คอ ดงใบพล กระดองเตาหบ กะลาคว�า กบกวาง โคกขวานเฉาะ ไขเปน หอยโขง เสมา หรอ สของหวนม

หญง 5 ส คอ สแดงดงลกหมากสก สเขยว สเหลอง สขาว และสด�า เปนตน การเขยนต�าราประเภทนจ�าเปน

ตองอาศยขอมลทางความสมพนธระหวางลกษณะของอวยวะเพศตาง ๆ อยางทไมเคยมใครบนทกมากอน

ซงอาจจะเปนประโยชนในแงการศกษาสรรวทยาหรอกายวภาคศาสตร

3.1.4 “ยำ” กบกำรสรำงสข ในมตเภสชศำสตร

วรรณกรรมต�าราเพศศาสตรไมเพยงอธบายใหความรเรองทาทางและลกษณะชายหญง

ทตองตามต�าราเทานน หากแตยงบอกถง “วธแกไข” ทงน ในแงของคาถาและยาสมนไพรเพอท�าใหการสงวาส

เกดประสทธผลมากขน ดงปรากฏในต�าราเพศศาสตรทระบถงยาตาง ๆ ทชวยในการเสรมสราง “ความสข” ใน

การสงวาส ไดแก ยาเพมก�าหนดชาย ยาเพมขนาดของชาย ยาปลกก�าหนดชาย (ลงคออน – ลงคตาย) ยาบ�ารง

หญง และยาท�าใหหมดก�าหนด



3.2 มองสงคมไทยผำนวรรณกรรมต�ำรำเพศศำสตร: ควำมสขทประตแหงควำมลบ

เมอพจารณาวรรณกรรมต�าราเพศศาสตรแลวยอนกลบมาทสงคมไทย ท�าใหเราเขาใจวา

บรรพชนไทยไมไดมองเรองเพศเปนเรองฉาบฉวย แตความรและเปนศาสตรทผานการคนควาและสงสมความร

สบทอดตอกนมายาวนาน ความสขจากกจกรรมทางเพศแฝงนยความหมายไวหลายประการ ประตแหง

“ความลบ” ซงเปนเรองตองหาม ไมไดเพยงปดไวเพยงเพราะเปนเรองเชงสงวาสทมงกลาวถง “ของลบ”

อยางเดยวเทานน แต “ความลบ”น ยงมนยยะส�าคญในมตตาง ๆ ดวย ดงน

3.2.1 คนไทยมมมมองกจกรรมทำงเพศในฐำนะ “พธกรรมสบทำยำท”

วรรณกรรมต�าราเพศศาสตรทพบในภาคกลาง พบวา คนไทยมองวาวรรณกรรมต�ารา

เพศศาสตรเปนสวนหนงของพธกรรมเกยวกบชวต ดงจะเหนวาในวรรณกรรมต�าราเพศศาสตรตาง ๆ มขอแนะน�าใน

การสงวาสเพอใหเกด “สร” หรอสมปรารถนา โดยมขอก�าหนดหรอระเบยบแบบแผนตาง ๆ อยางพธกรรม เชน

การก�าหนดกามจรทสมพนธกบสงตาง ๆ การก�าหนดทศ การก�าหนดฤกษยาม การอางองอ�านาจเหนอธรรมชาต

รวมถงการใชมนตรและคาถา

3.2.2 คนไทยมองต�ำรำเพศเปนวชำของชนชนสง

วรรณกรรมต�าราเพศศาสตรมไดเปนของส�าหรบสามญทวไป หากแตเปนความรเฉพาะ

กลม และเปนกลมชนชนสง ดงปรากฏวาวรรณกรรมต�าราเพศศาสตรบางฉบบปรากฏม “ตราแผนดน” ซงแสดง

ใหเหนวาเปนฉบบของหลวง หรอการเรยกชอวรรณกรรมต�าราเพศศาสตรบางเรองใชค�าวา “พระต�ารา” รวมถง

การสรางกลซงเปนรหสนยใหยากแกการเขาถงเพอ “กดกน” ไมใหคนนอกกลมเขาถงความร

3.2.3 คนไทยมองวำเรอง “เพศรส” เกดจำกกำรสรำงสขทงสองฝำย (ควำมสขทมองจำก

มมมองฝำยชำย)

ความสขจากกจกรรมทางเพศทระบในต�าราเพศศาสตรจะพบวาเปนมมมองจากผชาย

สรรพนามทใชระหวางผเขยนกบผอานซงเปนผชายใชวา “เรา – ทาน” ขณะทมการใชสรรพนามวา “มน” แทน

ผหญง ซง “เพศรส” ทเกดขนมากนอยหรอตอบสนองเพยงใดนน เปนการตรวจสอบ – ประเมน – ตดสน

จากฝายชายเปนส�าคญ แมวาจะเนนการสรางใหเกดสขทงสองฝาย แตเปนทรรศนะจากชายท “คาดวา”

หญงจะมความสขเพอใหกจกรรมเปนไปดวยความราบรน

3.2.4 คนไทยมมมมองควำมสขจำกกำรรวมรกตองสมพนธและกลมกลนกบธรรมชำต

ทาสวนใหญแสดงใหเหนความสมพนธของทากบธรรมชาตของรางกาย และธรรมชาต

ทแวดลอมรอบตว โดยการเลยนทาจากสตวและทาทางในชวตประจ�าวน แสดงใหเหนความใกลชดกบธรรมชาต

และสงเกตธรรมชาต



3.2.5 คนไทยมมมมองเรองทำในกำรรวมรก เปน “ควำมรเชงศลปะกำรจดกำรรำงกำย”

(Bodylore)

คนไทยมองวาการจดการทาสงวาสเปนศลปะในการใชจดวาง “ทาทาง” อยางมศลปะเพอ

สรางความสข และมองวารางกายเปนศนยกลางของการตความทางวฒนธรรม มการใชงานของรางกายในการ

สอสารวฒนธรรม ความหมายทางสงคมและเอกลกษณ

3.3 “ฤำษกำมน”: เรองเลำวรบรษผใหก�ำเนดวรรณกรรมต�ำรำเพศศำสตรแบบไทย

ในบรรดาวรรณกรรมต�าราเพศศาสตรไดกลาวถงฤาษตนหนงนามวา “กามน” หรอ “กามนทร”

ในต�าราเพศศาสตรไดยกยองใหเปน “คร” หรอผประสทธประสาทวชา “เพศศาสตร” ใหแกโลกมนษย “ฤาษ

กามน กามน” (ผเปนใหญในกาม) บางฉบบเรยกวา “กามนเทพ” การเลาเรองจงเปนกงต�ารากงต�านาน สราง

ความเขมขลงนาเชอถอ จากการศกษา พบวา ชอ ฤาษกามน สนนษฐานวามทมาจากทาฤาษดดตนท 57 แกเสน

มหาสนกระงบ ในโคลงอธบายภาพฤาษดดตนนน ระบถงฤๅษชอ “กามนทร” ซงตรงกบชอฤๅษทปรากฏในต�ารา

เพศศาสตรดวย (วดพระเชตพน, 2559)

3.4 พระพทธศำสนำในต�ำรำเพศศำสตร: “เพศรส” กบ “ธรรมรส”

ต�าราเพศศาสตรทพบมกปรากฏความเปน “คมภรพระพทธศาสนา” หรอความเกยวพนกบ

พระพทธศาสนาในลกษณะตาง ๆ ซงมความเปนไปไดวาผแตงเปนผทผานการบวชเรยนในพระพทธศาสนา ขณะ

เดยวกนการแสดงความเปน “พระพทธศาสนา” ในตวบทอาจมนยยะส�าคญในการแสดงความคดบางอยางของ

คนรวมสมยกบคมภร

3.4.1 กำรสรำงควำมเปน “คมภรพทธศำสนำ” ใหแกต�ำรำเพศศำสตร

จากการศกษาผวจย พบวา เนอหาในต�าราเพศศาสตรทพบมการแสดงความเกยวของกบ

พระพทธศาสนา ไดแก การใชศพททางพระพทธศาสนา การใชคาถา/บทสวดทคลายคลงกบบทสวดในพระพทธ

ศาสนา และ การอางอง/อางถงบคคล/สถานทในพระพทธศาสนา

3.4.2 นยยะและควำมหมำยของพระพทธศำสนำในต�ำรำเพศศำสตร

ดงทพบวามการบนทกวรรณกรรมเพศศาสตรบนใบลาน และบางสวนรกษาไวทวด เนอหา

ของคมภรแมจะเนนกลาวถงการรวมรกและการรกษาสมดลรางกายเพอใหเกดความสขทางเพศ แตพบวา มการ

ใชบทสวดและคาถาทเชอมโยงกบพระพทธศาสนา มการใชค�าศพทพทธศาสนา เชน “นพพาน” “พนท” สงเหลาน

สะทอนใหเหนบทบาทของพระพทธศาสนาในต�าราเพศศาสตร คอ การสรางความศกดสทธใหแกต�ารา การแสดง

ความสมพนธระหวาง “โลก” กบ “ธรรม” แสดงความเชอมโยงระหวาง “วด” กบ “บาน” ในขณะทเปาหมาย

สงสดการปฏบตธรรมฝายวด คอ “นพพาน” เปาหมายสงสดของฝายบาน (ในความคดของบรษ) คอ “การสงวาส



ทผกใจคครอง”3 เปรยบเสมอนการ “นพพานทางโลก” สงนเปนจดรวมและการเขาใจเรองนพพานทงทางโลกยะ

และโลกตระของชาวบานไทย

ประโยชนทไดรบ

1. ไดวรรณกรรมรมต�าราเพศศาสตรทปรวรรตแลว

2. ไดแนวทางในการวเคราะหวรรณกรรมทองถนในการเชอมโยงกบศาสตรแขนงอน ๆ

3. ไดองคความรเพศศาสตรของไทยทยงไมเคยมผศกษาจากเอกสารตนฉบบ

4. ไดกลวธการน�าเสนอเรองเพศในวรรณกรรมต�าราของไทย

สรปและอภปรำยผล

เรองเพศแมวาในโลกสามญทวไปจะมองวาเปนเรอง “ลามก” “สกปรก” แตในความเปนจรงเมอศกษา

จากต�าราเพศศาสตรจะเหนวาเรองเพศนสมพนธกบ “โลกศกดสทธ” ทงโลกอ�านาจเหนอธรรมชาตและโลกของ

พระพทธศาสนา ซงอาจดขดแยงกนแตสมพนธกน โดยเฉพาะความเกยวของกบพระพทธศาสนา ดงทพบวา ต�ารา

เพศศาสตรทพบมกปรากฏความเปน “คมภรพระพทธศาสนา” หรอความเกยวพนกบพระพทธศาสนาในลกษณะ

ตาง ๆ ซงมความเปนไปไดวาผแตงเปนผทผานการบวชเรยนในพระพทธศาสนา ขณะเดยวกนการแสดงความเปน

“พระพทธศาสนา” ในตวบทอาจมนยยะส�าคญในการแสดงความคดบางอยางของคนรวมสมยกบคมภร

ผสรางคมภรมความพยายามในการสรางความเปน “คมภรพทธศาสนา” ใหแกต�าราเพศศาสตร ทงการ

ใชศพททางพระพทธศาสนา โดยเฉพาะค�าวานพพาน ดงใน “ผกนพพานโลกย” มขอความปรากฏวา “๏ ถาบรษ

ผใดท�าตามกลาวมาดงน ถาแมนวาไปสก 100 ป มลมเลย กลาวไวทงนใหหญงชายทงหลายทงปวงพบหนทางน

เสมอนหนงพบหนทางสวรรคนพพานแล ฯ” ซงค�าวา “นพพาน” นบเปนจดมงหมายสงสดของพทธศาสนกชน

เปนการหลดพนจากความทกขอนรวมถงกามและกเลสทงปวง หากแตผเขยนกลบน�ามาใชคกบค�าวา “โลกย”

ซงมความหมายเกยวของกบ “กาม” และกเลสของคนทวไป

นอกจากน ยงมการใชคาถา/บทสวดทคลายคลงกบบทสวดในพระพทธศาสนา มการอางองหรออางถง

บคคล/สถานทในพระพทธศาสนา สวนนยยะและความหมายของพระพทธศาสนาทปรากฏในต�าราเพศศาสตร

ดงทกลาวมานน สงเหลานสะทอนใหเหนบทบาทของพระพทธศาสนาในต�าราเพศศาสตร ไดแก การสราง

ความศกดสทธใหแกต�ารา การแสดงความสมพนธระหวาง “โลก” กบ “ธรรม”

วรรณกรรมต�าราเพศศาสตรภาคกลาง เปนหลกฐานในการท�าความเขาใจสงคมไทยไดอกมตหนง

ผานกจกรรมทางเพศ และความคดความเชอทเปนปจจยการสรางสรรคต�ารา ซงหากพจารณาใหดแลวจะพบวา

แกนของความคดในต�าราเพศศาสตร ซงเปนสจธรรมของชวตรกทมอยทกสมย ไมวาจะเปนโบราณหรอปจจบน

กคอ กจกรรมทางเพศเพศมผลตอความสขของการใชชวตครอบครว

3 ต�าราน พบวา เปนองคความรของชนชนสงท “ลบเฉพาะ” ไมแพรหลายทวไป



ขอเสนอแนะ

1. ควรมการศกษาวจยวรรณกรรมต�าราเพศศาสตรในภมภาคอน ๆ แลวสงเคราะหเปนภาพรวมของ

สงคมไทย

2. ควรมการศกษาวจยในเชงสหวทยาการเพอใหไดแงมมทหลากหลาย

กตตกรรมประกำศ

งานวจยนไดรบทนสนบสนนจากส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย ฝายมนษยศาสตร ประจ�าป

งบประมาณ 2559

บรรณำนกรม

กาญจนา วชญาปกรณ. (2554). มตหญงชายในวรรณกรรมสอนสตร. วารสารมนษยศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร,

8(2), 1-20.

ชาลน นกล. (2552). อตถภาวะในชายและบรษภาวะในหญงในเพลงไทยยอดนยม. (วทยานพนธปรญญา

มหาบณฑต ไมไดตพมพ). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพฯ.

ธนากต. (มปป.). ต�าราพรหมชาต ฉบบสมบรณ. กรงเทพฯ: ปรามด.

ผา “สมดใตหมอน” ในราชส�านกจนจดเคลด-ทวงทาแหงรก สะทอนคตเรองเซกซยคโบราณ. (2562, มถนายน).

ศลปวฒนธรรม. สบคนจาก https://www.silpa-mag.com/article/article_34688

ระพนทร. (2509). มหาต�ารบรกของฮนด: โลกยสตร. กรงเทพฯ: แพรพทยา.

วดพระเชตพน. (2559). สมดภาพโคลงฤๅษดดตน [จดพมพเฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

เนองในโอกาสมหามงคลทรงครองราชย 70 ป มหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา 89 พรรษา

เฉลมพระเกยรตสมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ เนองในโอกาสมหามงคลเฉลม

พระชนมพรรษา 84 พรรษา และเฉลมพระเกยรตสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

เนองในโอกาสมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา 61 พรรษา]. กรงเทพฯ: อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง.

สนท สมครกาล. (2519). บทบาทของครอบครวทมตอบคลกภาพของคนไทย. ใน สมบต จนทรวงศ และรงสรรค

ธนะพรพนธ (บรรณาธการ), รกเมองไทย (เลม 1) (น. 31-32). กรงเทพฯ: สมาคมสงคมศาสตรแหง

ประเทศไทย, โครงการต�าราสงคมศาสตรและมนษยศาสตร.

สนตชย แยมใหม. (2556). มายาคตทางเพศสภาพผานสญญะในพธโนราโรงคร (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต

ไมไดตพมพ). มหาวทยาลยสงขลานครนทร, สงขลา.

สกญญา สจฉายา. (2527). เพลงปฏพากย: การศกษาเชงวรรณคดวเคราะห. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต

ไมไดตพมพ). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพฯ,

สระ อนตามล. (2555). พธกรรมทรงผเจานาย: พนทเปดทางเพศภาวะในสงคมลานนา (รายงานผลการวจย).

สบคนจาก ฐานขอมลงานศกษาวจยศนยมานษยวทยาสรนธร.



หรด เรองฤทธ. (มปป.). ต�าราพรหมชาต ฉบบสมบรณ ต�ารานรลกษณฉบบหลวงในรชกาลท 1. กรงเทพฯ:

เลยงเซยงจงเจรญ,

อรวรรณ ชมดง, และอรทย เพยยระ. (2557). เพศวถและสงคมไทยในวรรณกรรมเพลงลกทง. วารสารบณฑต

ศกษา มนษยศาสตร สงคมศาสตร, 3(2), 77-98.

Documents

2563 M onographs on Thai Sexology in Central of Thailand