2555 - Silpakorn University · บทที่ 3 วิธีดําเนินการวิจัย ... 52 การหาค่าทางสถิติก ิจกรรมเรื่องยาสามัญประจําบ้าน

การศกษารปแบบกจกรรมทางการศกษาของพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

โดย

นางสาวประภาพรรณ ชนแขก

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการจดการทรพยากรวฒนธรรม

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2555

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

การศกษารปแบบกจกรรมทางการศกษาของพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

โดย


วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการจดการทรพยากรวฒนธรรม

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2555

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ


A STUDY OF EDUCATIONAL ACTIVITIES OF QUEEN SAVANG VADHANA MUSEUM

By

Miss Praphaphan Chuenkaek

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree

Master of Arts Program in Cultural Resource Management

Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2012

Copyright of Graduate School, Silpakorn University

สำนกหอ


สำนกหอ


สำนกหอ


สำนกหอ


กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนสาเรจลลวงได เพราะผวจยไดรบความเมตตา ใหคาปรกษา และคาแนะนาเปน

อยางดจากศาสตราจารยสายนต ไพรชาญจตร อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ผวจยขอกราบขอบพระคณ

อาจารยมา ณ โอกาสน

ขอกราบขอบพระคณศาสตราจารยพสฐ เจรญวงศ ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ และรอง

ศาสตราจารยธนก เลศชาญฤทธ กรรมการสอบวทยานพนธ ทไดสละเวลามาสอบวทยานพนธของผวจยพรอม

ทงใหคาแนะนาตางๆในการปรบปรงวทยานพนธใหสมบรณมากยงขน กราบขอบพระคณคณชวล อมาตยกล

เลขานการมลนธสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาทไดอนญาตใหผวจยไดทาการศกษาวจยเกยวกบพพธภณฑ

สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา และอนญาตใหนาขอมลบางสวนออกมาเผยแพรไดเพอการศกษา กราบ

ขอบพระคณนางสาวจนทรสดา รกษพลเมอง รองปลดกระทรวงวฒนธรรม และอธบดกรมศลปากรทไดให

ความอนเคราะหในการนาบทความจากวทยานพนธตพมพเผยแพรในนตยสารศลปากร นกเรยนและอาจารย

โรงเรยนทเขารวมกจกรรมทางการศกษาของพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

ความดของวทยานพนธฉบบน ผวจยขอมอบใหผอยเบองหลงความสาเรจทกทานทเปนกาลงใจ

และใหความชวยเหลอใหวทยานพนธฉบบนสาเรจไดดวยด อนไดแก บดา มารดา พสาว เพอน CRM รวมรน

เพอนรวมงาน และครอบครวสงกาแรทนามซงคอยใหกาลงผวจยอยางเสมอมา

ฉ

สำนกหอ


สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย ............................................................................................................................... ง

บทคดยอภาษาองกฤษ .......................................................................................................................... จ

กตตกรรมประกาศ ................................................................................................................................ ฉ

สารบญตาราง ....................................................................................................................................... ฌ

สารบญภาพ .......................................................................................................................................... ฏ

สารบญแผนภม .................................................................................................................................... ฑ

บทท

1 บทนา ......................................................................................................................................... 1

ทมาและความสาคญของปญหา ...................................................................................... 1

วตถประสงคของการวจย ................................................................................................ 11

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ............................................................................................. 11

ขอบเขตของการวจย ....................................................................................................... 12

วธดาเนนการวจย ............................................................................................................ 12

ระยะเวลาทใชในการศกษา ............................................................................................. 13

การทบทวนวรรณกรรมทใชในการศกษา ....................................................................... 13

นยามศพทเฉพาะ ............................................................................................................ 14

2 วรรณกรรมทเกยวของ ............................................................................................................... 15

ความรเกยวกบพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ............................................... 15

แนวคดเกยวกบการศกษาในพพธภณฑ .......................................................................... 33

พพธภณฑกบการเรยนการสอนในชนเรยน .................................................................... 36

สาระการเรยนรแกนกลางพนฐาน .................................................................................. 41

งานวจยทเกยวของ .......................................................................................................... 50

ช

สำนกหอ


บทท

3 วธดาเนนการวจย……………………………………………………………………………… 56

การรวบรวมขอมล .......................................................................................................... 56

การวเคราะหขอมล ......................................................................................................... 57

การสงเคราะหขอมล ....................................................................................................... 59

ประชากร และกลมตวอยาง ............................................................................................ 68

เครองมอทใชในการวจย ................................................................................................. 68

4 ผลการวเคราะหขอมล ................................................................................................................ 71

การวเคราะหเนอหาของพพธภณฑสมเดจพระพนวสสา

อยยกาเจาและประเมนวตถจดแสดงในฐานะ ?

ทเปนหวขอ หรอสอในการเรยนร................................................................................... 71

การวเคราะหความสมพนธระหวางเนอหาของพพธภณฑ?

กบสาระการเรยนรในกลมตางๆ ..................................................................................... 84

การวเคราะหรปแบบกจกรรมทางการศกษาทเหมาะสม8

กบเนอหาของพพธภณฑ ................................................................................................ 99

5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ............................................................................................ 119

รายการอางอง ....................................................................................................................................... 128

ภาคผนวก ............................................................................................................................................. 133

ภาคผนวก ก .......................................................................................................................... 133

ภาคผนวก ข .......................................................................................................................... 150

ภาคผนวก ค .......................................................................................................................... 163

ภาคผนวก ง ........................................................................................................................... 165

ประวตผวจย ......................................................................................................................................... 173

ซ

สำนกหอ


สารบญตาราง

ตารางท หนา

1 สถตการเขาชมพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาชวง

วนท 19 ตลาคม – 19 ธนวาคม 2552 .................................................................................. 3


วนท 16 กนยายน 2553 – 30 กนยายน 2554 ......................................................................... 4


วนท 17 ธนวาคม – 31 มนาคม 2555 .................................................................................... 6


วนท 17 ธนวาคม 2555 – 31 มกราคม 2556 ......................................................................... 8

5 แสดงประโยชนของกจกรรมทางการศกษาของพพธภณฑและผทจะไดรบประโยชน ........ 21

6 แสดงคาศพทภาษาองกฤษทเกยวกบสงของสวนพระองค .................................................... 46

7 สรปกจกรรมการบรรยายในกลมสาระตางๆ ........................................................................ 52

8 แบบประเมนกจกรรมตามความคดเหนของอาจารย ............................................................. 55

9 แสดงการประเมนวตถจดแสดงกบเนอหาการบรรยายในหองรบแขก ................................. 57

10 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงในหองพธ ........................................ 60

11 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงในหองเทา ........................................ 61

12 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงในหองทรงพระอกษร ...................... 62

13 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงในหองทรงพระสาราญ .................... 63

14 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงในหองทรงนมสการ ........................ 64

15 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงในหองพระบรรทม .......................... 65

16 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงในหองสรง ....................................... 66

17 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงในหองนทรรศการพเศษ .................. 67

18 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงบรเวณระเบยงชนบน ....................... 68

19 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงในโถงบนไดหนา และหลง .............. 69

20 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงในหองหอทรรศการ ......................... 71

21 แสดงการวเคราะหความสมพนธระหวางวตถจดแสดงในหองตางๆกบสาระการเรยนร

กลมสาระการเรยนรการงานอาชพ และเทคโนโลย ตามมาตรฐาน ง 1.1 ............................. 72

ฌ

สำนกหอ



กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ตามมาตรฐาน ค 1.1 ........................................................ 73


กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ตามสาระท 2 ................................................................... 74


กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ ตามมาตรฐาน ต 1.1 ................................................ 74


กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ตามมาตรฐาน ท 1.1 ............................................................. 75


กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ตามมาตรฐาน ท 4.1 ............................................................ 77


กลมสาระการเรยนรวทยาศาตร ตามมาตรฐาน ว 1.1 .......................................................... 77


กลมสาระการเรยนรศลปะ ตามมาตรฐาน ศ 1.1 ................................................................... 79

29 แสดงการวเคราะหความสมพนธระหวางวตถจดแสดงในหองตางๆกบสาระการเรยนรกลม

สาระการเรยนรศลปะ ตามมาตรฐาน ศ 1.2 ......................................................................... 80


สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ตามมาตรฐาน ส 1.1 ............................ 80


สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ตามมาตรฐาน ส 3.1 ........................ 81


กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ตามมาตรฐาน ส 4.1 ................ 82


สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ตามมาตรฐาน ส 4.2 ........................ 83


สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ตามมาตรฐาน ส 5.1 ......................... 84


สาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ตามมาตรฐาน ศ 4.1 1 ........................................ 85

ญ

สำนกหอ



กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ตามมาตรฐาน ศ 5.1 .................................... 85

37 ผลการประเมนกจกรรมเรองการทาบญชครวเรอน .............................................................. 89

38 การหาคาทางสถตกจกรรมเรองการทาบญชครวเรอน .......................................................... 90

39 ผลการประเมนกจกรรมเรองการวดหาปรมาตรของวตถสองมต และวตถสามมต ............... 91

40 การหาคาทางสถตกจกรรมเรองการวดหาปรมาตรของวตถสองมต และวตถสามมต .......... 92

41 ผลการประเมนกจกรรมเรองคาศพทภาษาองกฤษ ................................................................ 93

42 การหาคาทางสถตกจกรรมเรองคาศพทภาษาองกฤษ ........................................................... 94

43 ผลการประเมนกจกรรมเรองคาราชาศพท ............................................................................ 95

44 การหาคาทางสถตกจกรรมเรองราชาศพท ............................................................................ 96

45 ผลการประเมนกจกรรมเรองพชและสตวในวงสระปทม (สงแวดลอมรอบตว) ................... 97

46 การหาคาทางสถตกจกรรมเรองพชและสตวในวงสระปทม (สงแวดลอมรอบตว)............... 98

47 ผลการประเมนกจกรรมเรองศลปะรอบตวเรา ...................................................................... 99

48 การหาคาทางสถตกจกรรมเรองศลปะรอบตวเรา ................................................................. 100

49 ผลการประเมนกจกรรมเรองพทธประวต การใชแผนท และการศกษาประวตศาสตร ......... 101

50 การหาคาทางสถตกจกรรมเรองพทธประวต การใชแผนท และการศกษาประวตศาสตร ..... 102

51 ผลการประเมนกจกรรมเรองยาสามญประจาบาน และยาสมนไพรไทย ............................... 103

52 การหาคาทางสถตกจกรรมเรองยาสามญประจาบาน และยาสมนไพรไทย .......................... 104

ฎ

สำนกหอ


สารบญภาพ

ภาพท หนา

1 พระบรมฉายาลกษณสมเดจพระศรสวรนทรา บรมราชเทว พระพนวสสาอยยกาเจา ........... 15

2 พระราชกรณยกจดานการศกษาของสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ..................................... 18

3 ลกษณะภายนอกของพพธภณฑ ........................................................................................... 24

4 การจดแสดงภายในหองรบแขก ........................................................................................... 26

5 การจดแสดงภายในหองทรงพระอกษร ................................................................................ 28

6 การจดแสดงภายในหองพระบรรทม .................................................................................... 29

7 แผนทแสดงทตงของพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ........................................... 166

8 แผนทแสดงอาคารภายในบรเวณพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ........................ 166

9 นกเรยนชน ป. 5 โรงเรยนวดดอนยอ จงหวดนครนายก กาลงฟงการบรรยายแผนผงลาดบ

ราชสกลวงศ ......................................................................................................................... 167

10 นกเรยนชน ป. 5 โรงเรยนวดดอนยอ จงหวดนครนายก กาลงฟงการบรรยายแผนท

โบราณในหอนทรรศการ ...................................................................................................... 167

11 เสอของนกเรยนทเขารวมโครงการกจกรรมและทศนศกษาทพพธภณฑสมเดจ

พระพนวสสาอยยกาเจา ........................................................................................................ 168

12 นกเรยนชน ป. 5 โรงเรยนวดดอนยอ จงหวดนครนายก กาลงฟงการบรรยายทพพธภณฑ . 168

13 สอการเรยนร และอปกรณในกจกรรมทางการศกษาทพพธภณฑจดทาขน .......................... 169

14 นกเรยนชน ป. 4 วดหนองทองทรายจงหวดนครนายก กาลงทากจกรรมเรองยารกษาโรค .. 169

15 นกเรยนชน ป. 4 วดหนองทองทราย จงหวดนครนายก กาลงทากจกรรมเรอง

ดอกไมในวงสระปทม บรเวณสวนในวงสระปทม ............................................................... 170


คาศพทภาษาองกฤษในหองรบแขก พระตาหนกใหญ ......................................................... 170


พทธประวตจากพระพทธรป ................................................................................................ 171

18 นกเรยนโรงเรยนวดปทมวนาราม ชน ป.6 กาลงทากจกรรมเรองพชในวงสระปทม

บรเวณสวนในวงสระปทม ................................................................................................... 171

ฏ

สำนกหอ



การวดปรมาตรวตถสองมต และวตถสามมต ....................................................................... 172

20 ผลงานจากกจกรรมวาดภาพระบายสของนกเรยน ................................................................ 172

ฐ

สำนกหอ


สารบญแผนภม

แผนภมท หนา

1 สถตการเขาชมพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

ชวงวนท 19 ตลาคม – 19 ธนวาคม 2552 ............................................................................. 3

2 สดสวนผเขาชมพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

ชวงวนท 19 ตลาคม – 19 ธนวาคม 2552 ............................................................................. 4


ชวงวนท 16 กนยายน – 30 กนยายน ..................................................................................... 5

4 สดสวนผเขาชมพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

ชวงวนท 16 กนยายน – 30 กนยายน 2554 ............................................................................ 6


ชวงวนท 17 ธนวาคม 2554 – 31 มนาคม 2555 .................................................................... 7


ชวงวนท 17 ธนวาคม 2554 – 31 มนาคม 2555 .................................................................... 7


ชวงวนท 17 ธนวาคม 2555– 31 มกราคม 2556 .................................................................... 8


ชวงวนท 17 ธนวาคม 2555– 31 มกราคม 2556 ................................................................... 9

9 แสดงแนวความคดแหลงเรยนรเชงบรณาการ ...................................................................... 58

10 แสดงแนวความคดเรองหลกวตถจดแสดงเปนศนยกลางการเรยนร ..................................... 59

11 แสดงแนวความคดเรองหลกวตถจดแสดงเปนศนยกลางการเรยนร

เมอยกตวอยางประกอบจากแจกนราชวงศชง ...................................................................... 59

ฑ

สำนกหอ


บทท 1

บทนา

ทมาและความสาคญของปญหา

การพฒนาประเทศชาตใหมความเจรญกาวหนามนคง ควรเรมจากการพฒนา

ประชาชนในชาตใหมคณภาพ ซงเปนผลมาจากการทประชาชนไดรบการศกษาเลาเรยน ถายทอด

ความร และไดรบการสงสอนปลกฝงคณธรรมไปพรอมๆกน ตามพระราชบญญตการศกษา

แหงชาตป 2542 มาตรา 4 ไดกลาววา การศกษา คอ กระบวนการเรยนรซงจะตองมงปลกฝง

จตสานกทถกตองเกยวกบการเมองการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรง

เปนประมข รจกรกษาและสงเสรมสทธ หนาท เสรภาพ ความเคารพกฎหมาย ความเสมอภาค และ

ศกดศรความเปนมนษย มความภาคภมใจในความเปนไทย รจกรกษาผลประโยชนสวนรวมและของ

ประเทศชาต รวมทงสงเสรมศาสนา ศลปวฒนธรรมของชาต การกฬา ภมปญญาทองถน ภมปญญา

ไทย และความรอนเปนสากล ตลอดจนอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มความสามารถ

ในการประกอบอาชพ รจกพงตนเอง มความรเรมสรางสรรค ใฝร และเรยนรดวยตนเองอยาง

ตอเนอง จะเหนไดวามนษยสามารถเรยนรในสงตางๆเหลานไดดวยตนเองจากสงแวดลอมรอบตว

กระบวนการเรยนรของมนษยจงไมสนสด มนษยทกคนสามารถเรยนรไดตงแตกาเนดจนกระทง

เสยชวต หรอทเรยกกนวาการศกษาตลอดชวต (Life-Long Education)

ในพระราชบญญตการศกษาแหงชาตป 2542 ไดอธบายความหมายของการศกษาตลอด

ชวตวาเกดจากการผสมผสานระหวางการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการศกษาตาม

อธยาศย เพอใหมนษยสามารถพฒนาคณภาพชวตไดอยางตอเนองตลอดชวต และหลกในการให

การศกษาตลอดชวตสาหรบประชาชน จะตองใหสงคมมสวนรวมในการจดการศกษา การพฒนา

สาระและกระบวนการเรยนรใหเปนไปอยางตอเนอง

ปจจบนเปนทยอมรบกนวาพพธภณฑเปนองคกรทางสงคมทมหนาท และบทบาทใน

การใหการศกษาแกคนในสงคม นอกเหนอจากการเรยนในโรงเรยน เปนการศกษาทมลกษณะ

ผสมผสานกนระหวางการศกษาตามอธยาศย เนองจากเปนการศกษาทใหผเรยนไดเรยนรดวยตนเอง

ตามความสนใจ และการศกษาแบบนอกระบบ เพราะมรปแบบการจดการศกษา ระยะเวลาของ

สำนกหอ


2

การศกษาทยดหยนได แตท งนจะตองมเนอหาและหลกสตรทมความเหมาะสม

สอดคลองกบสภาพปญหา และความตองการของบคคลแตละกลม จากแนวคดนสะทอนใหเหนวา

พพธภณฑเปนแหลงเรยนรสาหรบคนทกเพศ ทกวย หรอสาหรบทกคนในสงคม

พพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ไดแบงการจดแสดงออกเปน 2 สวน คอ

นทรรศการชวคราว ซงจดขนทหอนทรรศการ และนทรรศการถาวรบนพระตาหนกใหญ จดแสดง

ในลกษณะบานประวตศาสตร แสดงสภาพความเปนอยในชวตประจาวนของสมเดจพระพนวสสา

อยยกาเจา ซงทรงเปนเจานายทมพระชนมชพยนนาน 94 พรรษา ตงแต พ.ศ. 2405 – 2498 สงท

สะทอนไดจากพพธภณฑ นอกจากพระราชจรยาวตรทเรยบงาย และพระราชกรณยกจททรง

คณประโยชนยงแกประเทศชาตแลวนน สงของเครองใชสวนพระองค รวมถงพระราชประวตยง

สะทอนใหเหนถงชวงเปลยนผานของประวตศาสตรชาตไทยจากยคสยามเกามาสยคสยามใหมทม

การปรบเปลยนจากการรบอทธพลวฒนธรรมจากตะวนตก และจากสงคมไทยภายใตการปกครอง

แบบสมบรณาญาสทธราชย มาเปนระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยเปนประมขไดเปน

อยางด นอกจากนพระตาหนกใหญซงเปนอาคารจดแสดง ยงเปนอาคารทมความสาคญทาง

ประวตศาสตร สะทอนใหเหนพฒนาการของสถาปตยกรรมไทยทไดรบอทธพลจากตะวนตกไดอก

ดวย จงนบไดวาพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาเปนสถานททใหความรในทางดาน

ประวตศาสตร ทงประวตศาสตรสงคม การเมองการปกครอง และสถาปตยกรรม นอกจากนสมเดจ

พระพนวสสาอยยกาเจา ยงทรงเปนเจานายทมพระจรยาวตรทเรยบงาย และทรงเสยสละเพอสวน

รวม อนเปนแบบอยางไดดในการสอนวชาจรยธรรมใหกบเดกและเยาวชนในรนหลง

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เสดจพระราชดาเนนไปทรงเปด

พพธภณฑอยางเปนทางการ เมอวนท 17 ธนวาคม 2551 เพอเฉลมพระเกยรตเนองในวาระท

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงเจรญพระชนมพรรษาครบ 80 พรรษา วนท 5 ธนวาคม 2551

เนองจากพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาตงอยในเขตพระราชฐาน ซงเปนท

ประทบของสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ดงนนจงเปดใหประชาชมเขาชมได

เปนบางชวงเวลา ตงแต พ.ศ. 2552 – 2556 ดงน

1. วนท 19 ตลาคม – 19 ธนวาคม 2552 เปดใหบรการในวนจนทร – วนเสาร ระหวาง

เวลา 10.00 – 18.00 น. (มลนธสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา, 2553 : 14)

2

สำนกหอ


3

ตารางท 1 สถตการเขาชมพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ชวง วนท 19 ตลาคม – 19

ธนวาคม 2552

ลาดบ ชวงเวลา ผใหญ (คน) เดก (คน) ผเขาชม (คน)

1 19 - 31 ตลาคม 2552 1825 983 2808

2 1 - 30 พฤศจกายน 2552 4155 1695 5850

3 1 - 19 ธนวาคม 2552 3050 1193 4420

รวมทงสน 9030 3871 12901

แผนภมท 1 สถตการเขาชมพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ชวงวนท 19 ตลาคม – 19

ธนวาคม 2552

3

4

แผนภมท 2 สดสวนผเขาชมพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ชวงวนท วนท 19 ตลาคม –

19 ธนวาคม 2552

2. วนท 16 กนยายน 2553 – 30 กนยายน 2554 เปดใหบรการในวนพฤหส – วนศกร

ระหวางเวลา 10.00 – 18.00 น. (มลนธสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา, 2555 : 18)

ตารางท 2 สถตการเขาชมพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ชวงวนท 16 กนยายน 2553 – 30

กนยายน 2554


1 16 - 25 กนยายน 2553 413 158 571

2 1 - 30 ตลาคม 2553 668 286 954

3 5 - 27 พฤศจกายน 2553 304 130 434

4 3 - 25 ธนวาคม 2553 387 142 529

5 7 - 28 มกราคม 2554 234 102 336

6 4 - 25 กมภาพนธ 2554 122 42 164

7 4 - 26 มนาคม 2554 66 35 101

8 1 - 30 เมษายน 2554 64 30 94

4

5

ตารางท 2 (ตอ)


9 6 - 28 พฤษภาคม 2554 58 32 90

10 3 - 25 มถนายน 2554 29 19 48

11 1 - 31 กรกฎาคม 2554 55 25 80

12 5 - 27 สงหาคม 2554 38 90 128

13 2 - 30 กนยายน 2554 45 450 495

9 6 - 28 พฤษภาคม 2554 58 32 90

10 3 - 25 มถนายน 2554 29 19 48

รวมทงสน 2483 1541 4024

แผนภมท 3 สถตการเขาชมพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ชวงวนท 16 กนยายน – 30


5

6

แผนภมท 4 สดสวนผเขาชมพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ชวงวนท 16 กนยายน – 30


3. วนท 17 ธนวาคม 2554 – 31 มนาคม 2555 เปดใหบรการในวนจนทร – วนเสาร


ตารางท 3 สถตการเขาชมพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ชวงวนท 17 ธนวาคม – 31

มนาคม 2555


1 17 - 31 ธนวาคม 2554 557 320 877

2 1 - 31 มกราคม 2555 302 108 410

3 1 - 28 กมภาพนธ 2555 230 96 326

4 1 - 31 มนาคม 2555 980 313 1293

รวมทงสน 2069 837 2906

6

7

แผนภมท 5 สถตการเขาชมพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ชวงวนท 17 ธนวาคม 2554 –

31 มนาคม 2555

แผนภมท 6 สถตการเขาชมพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ชวงวนท 17 ธนวาคม 2554 –

31 มนาคม 2555

7

8

4. วนท 17 ธนวาคม 2555 – 31 มนาคม 2556 เปดใหบรการในวนจนทร – วนเสาร


ตารางท 4 สถตการเขาชมพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ชวงวนท 17 ธนวาคม 2555 – 31

มกราคม 2556


1 17 - 31 ธนวาคม 2555 330 156 486

2 1 - 31 มกราคม 2556 260 101 361

รวมทงสน 590 257 847

แผนภมท 7 สถตการเขาชมพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ชวงวนท 17 ธนวาคม 2555–

31 มกราคม 2556

8

9

แผนภมท 8 สถตการเขาชมพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ชวงวนท 17 ธนวาคม 2555–

31 มกราคม 2556

กลมผเขาชมพพธภณฑมหลากหลายกลม จาแนกไดตามอาย อาชพ และความสนใจ

และสามารถแบงออกเปน 2 กลมใหญไดตามอาย คอ ผใหญ อายระหวาง 18 – 100 ป จากสถตทผาน

มาคดเปนรอยละ 70 ของผเขาชมทงหมด และเดก อายระหวาง 2 – 17 ป จากสถตทผานมาคดเปน

รอยละ 30 ของผเขาชมทงหมด ในจานวนผเขาชมทเปนเดกมทงทเขาชมเอง มากบผปกครอง และ

มากบโรงเรยน

พพธภณฑไดตระหนกถงบทบาทในการเปนสถานทใหความรแกประชาชนตาม

วตถประสงคของการตงพพธภณฑ ซงมดงน

1. เพอรวบรวมและเผยแพรสารสนเทศพระราชประวตสมเดจพระศรสวรนทรา บรม

ราชเทว พระพนวสสาอยยกาเจา มใหเลอนหายไปกบกาลเวลา และสะดวกตอการคนควา

2. เพอจดแสดงพระราชประวต นทรรศการ สอสงพมพ และสงอนๆ เฉลมพระเกยรต

ใหมหาชนได ประจกษชด

3. เพออนรกษพระตาหนกใหญทประทบ ณ วงสระปทมใหเปนสมบตทางวฒนธรรม

4. เพอเพมแหลงทองเทยว และแหลงศกษาดานประวตศาสตร ศลปศาสตร และ

วฒนธรรมใน ประเทศไทย

5. เพอการสงคมสงเคราะห สาธารณภย และสงเสรมการศกษา กฬา วฒนธรรม และ

ศาสนา

9

10

6. เพอดาเนนการ หรอรวมมอกบองคการการกศลอนๆ เพอสาธารณประโยชน

เพอใหบรรลวตถของการจดตงพพธภณฑเพอการศกษาและเผยแพรพระราชประวต

และพะราชกรณยกจของสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา พพธภณฑไดดาเนนการใหมกจกรรมทาง

การศกษาทงภายนอก และภายในพพธภณฑ ดงน

1. การนาชม ซงม 2 ลกษณะ คอ การนาชมโดยวทยากรทผานการอบรม และการนา

ชมโดยใชอปกรณเครองเลนเทปแบบพกพา มเนอหาเกยวกบพระราชประวต และพระราชกรณยกจ

ของสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

2. นทรรศการกงถาวร พพธภณฑจะจดนทรรศการกงถาวร ซงจะเปลยนหวขอทกป

3. การบรรยายทางวชาการ ซงมหวเกยวกบสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา และ

เกยวกบประวตศาสตรทวไป

4. กจกรรมฝกอบรมการทาอาหาร และงานฝมอแบบไทย

5. การจดนทรรศการเคลอนท มเนอหาเกยวกบพระราชประวต และพระราชกรณยกจ

ของสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาในสถานทตางๆ เชน โรงเรยน โรงพยาบาล หองสมด ศนย

มานษยวทยาสรนธร และศนยการคาตางๆในกรงเทพฯมหานคร เพอใหประชาชนโดยทวไปไดม

โอกาสรบความร แมจะไมไดเดนทางมาทพพธภณฑ

6. การจดกจกรรมทองเทยวตามรอยสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา โดยจะจดมการ

บรรยายใหความรเกยวกบสถานทตางๆทมความเกยวของกบสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา อาจจะ

เปนสถานททเคยเสดจพระราชดาเนนไป หรอไดพระราชทานพระราชทรพยใหสรางขนเพอใช

ประโยชน เชน วดตางๆ ในอาเภออมพวา จงหวดสมรสงคราม วดตางๆ และโรงเรยนเจาฟาสราง

ในจงหวดพระนครศรอยธยา สถานทตางๆในตาบลอางศลา โรงพยาบาลสมเดจพระบรมราชเทว ณ

ศรราชา พระราชจฑาธชสถาน เกาะสชง จงหวดชลบร เปนตน

จากการดาเนนงานของพพธภณฑทผานมาในดานการเผยแพรพระราชประวต และพระ

ราชกรณยกจของสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาประสบผลสาเรจอยางสงมาก ทาใหประชาชน

โดยทวไปซงไมเคยไดรจกสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ไดรจกและไดรบความรมากขน รฐบาล

ไดพจารณาเหนความสาคญของการเผยแพรพระราชประวตของสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา จง

ไดจดตงโครงการนาเสนอพระนามสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาเปนบคคลดเดนของโลกของ

องคการยเนสโกเมอ พ.ศ. 2554 และภายหลงจากทองคการยเนสโกประกาศเฉลมพระนามสมเดจ

พระพนวสสาอยยกาเจาเปนบคคลดเดนของโลกแลว รฐบาลรวมกบองคกรเอกชนไดรวมกนจดตง

คณะกรรมการจดงานเฉลมฉลองขน เพอเปนพระเฉลมพระเกยรตและแสดงถงการสานกใน

พระมหากรณาธคณของสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา โดยระยะเวลาของการเฉลมฉลองตงแตวนท

10

สำนกหอ


11

10 กนยายน พ.ศ. 2555 – 9 กนยายน พ.ศ. 2556 ในวาระของการเฉลมฉลองนไดมการสงเสรมการ

เรยนการสอน หรอเสรมสรางความรเกยวกบสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาในโรงเรยนตางๆ ซง

ควบคมดแลโดยกระทรวงศกษาธการ

พพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาเปนหนวยงานหลกในการเผยแพรความร

เกยวกบสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาเพอนาใหหนวยงาน หรอโรงเรยนตางๆนาไปเผยแพรตอไป

เนองจากพพธภณฑเปนสถานทรวบรวมสารสนเทศเกยวกบสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาไวมาก

ทสด และยงเปนสถานทประทบอกดวย แตอยางไรกตามพพธภณฑไมอาจเปนสถานทใหความร

อยางเตมประสทธภาพ นอกจากนทรรศการ การนาชม และการบรรยายทางวชาการแลว พพธภณฑ

ยงไมมกจกรรมทางการศกษาใดทสงเสรมใหเปนแหลงเรยนรนอกชนเรยน ผลทไดจากการศกษา

รปแบบกจกรรมทางการศกษาของพพธภณฑสาหรบนกเรยน ซงมความสมพนธกบหลกสตรการ

เรยนการสอนในชนเรยน นาจะเปนแนวทางทมความเหมาะสมในการจดกจกรรมทางการศกษาของ

พพธภณฑ เพอใหสามารถเปนแหลงเรยนรนอกชนเรยนทชวยเสรมสรางความร ทกษะการคด

วเคราะห และประสบการณแกนกเรยน อนจะเกดประสทธภาพสงสดตอการเผยแพรพระราช

ประวต และพระราชประวตของสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาแกสาธารณชนตามทพพธภณฑ

ตองการไดอกดวย

วตถประสงคของการวจย

1. เพอหาความสมพนธระหวางเนอหาในกลมสาระการเรยนรในหลกสตรแกนกลาง

การศกษาขนพนฐานกบเนอหาของพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

2. เพอพฒนารปแบบกจกรรมทางการศกษาสาหรบนกเรยนของพพธภณฑสมเดจ

พระพนวสสาอยยกาเจา ทมความสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

ประโยชนทคาดวาไดรบ

1. ทาใหทราบความสมพนธระหวางเนอหาในกลมสาระการเรยนรในหลกสตร

แกนกลางการศกษาขนพนฐานทมความเกยวของกบพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

2. มรปแบบกจกรรมทางการศกษาสาหรบพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาท

เหมาะสมกบกลมนกเรยนเปาหมาย

3. เปนตวอยางของการพฒนากจกรรมทางการศกษาของพพธภณฑแหงอนๆ

11

สำนกหอ


12

ขอบเขตการวจย

1. ขอบเขตดานพนทการจดกจกรรม

ในการศกษาครงนมงเนนการพฒนารปแบบกจกรรมทางการศกษา ทสามารถจดได

ภายในพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาเทานน

2. ขอบเขตดานกลมประชากร

ประชากร และกลมตวอยางสาหรบการวจยครงนประกอบดวยบคคลจานวน 2 กลม คอ

2.1 อาจารย ทสอนในระดบชนประถมศกษาในกรงเทพมหานคร คอ โรงเรยนวดปทม

วนารามในพระราชปถมภสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร กรงเทพมหานคร

และโรงเรยนในตางจงหวด ไดแก โรงเรยนเจาฟาสราง จงหวดพระนครศรอยธยา 3 4โรงเรยนวด

ดอนยอ34 34โรงเรยนวดหนองทองทราย3 4 3 4โรงเรยนวดโคกสวาง3 4 3 4โรงเรยนวดพรหมเพชร3 4 3 4โรงเรยนวด

เกาะกา34 และ34โรงเรยนวดบงเข34 จงหวดนครนายก

2.2 นกเรยน ทกาลงศกษาอยระดบชวงชนการเรยนรท 2 คอในระดบประถมศกษาปท

4-6ในระดบชนประถมศกษาในกรงเทพมหานคร คอ โรงเรยนวดปทมวนารามในพระราชปถมภ

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร กรงเทพมหานคร และโรงเรยนในตางจงหวด

ไดแก โรงเรยนเจาฟาสราง จงหวดพระนครศรอยธยา 3 4โรงเรยนวดดอนยอ3 4 3 4โรงเรยนวดหนองทอง

ทราย3 4 3 4โรงเรยนวดโคกสวาง3 4 3 4โรงเรยนวดพรหมเพชร3 4 3 4โรงเรยนวดเกาะกา3 4 และ3 4โรงเรยนวดบงเข3 4

จงหวดนครนายก

3. ขอบเขตดานหลกสตร

การศกษาครงนเนนการศกษาหลกสตร และเนอหาวชาในหลกสตรแกนกลางการศกษา

ขนพนฐานพทธศกราช 2551 ซงเปนหลกสตรการเรยนการสอนทเปนมาตรฐานของโรงเรยนโดย

สวนใหญของประเทศในปจจบน กาหนดโดยคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ซงเปน

หนวยงานหลกทรบผดชอบเรองการศกษาขนพนฐานของชาต และเปนฉบบปจจบนททกโรงเรยน

ในสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานใชในการเรยนการสอน

วธดาเนนการวจย

1. การรวบรวมขอมล

1.1 รวบรวมขอมลเอกสารทเกยวกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน รปแบบ

กจกรรมทางการศกษา รวมทงแนวคด และทฤษฎทเกยวของในการศกษา

1.2 รวบรวมขอมลการจดแสดงของพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

12

สำนกหอ


http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%A2%E0%B8%AD&action=edit&redlink=1


http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2&action=edit&redlink=1

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B8%A7%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%87&action=edit&redlink=1

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%8A%E0%B8%A3&action=edit&redlink=1

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%81%E0%B8%B2&action=edit&redlink=1


http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B9%89&action=edit&redlink=1








13

2. การวเคราะหขอมล

2.1 วเคราะหเนอหาการจดแสดงของพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา และ

ประเมนวตถจดแสดง

2.2 วเคราะหความสมพนธระหวางกลมสาระการเรยนรตางๆกบเนอหาของพพธภณฑ

สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

2.3 วเคราะหรปแบบกจกรรมทางการศกษากบทเหมาะสมกบเนอหาของพพธภณฑ


3. การอภปราย และเสนอแนะรปแบบกจกรรมทเหมาะสม

ระยะเวลาทใชในการศกษา

ระยะเวลาทใชในการศกษา 2 ป โดยเรมงานวจยตงแตเดอนมนาคม พ.ศ. 2554 และ

เสรจสนวทยานพนธเดอนมนาคม พ.ศ.2556 ซงมแผนการดาเนนงานศกษา ดงน

1. การรวบรวมเอกสารทใชในการศกษา เดอนมนาคม 2554

2. ศกษาหลกสตร และเนอหาวชาในสาระการเรยนร เดอนพฤษภาคม - มถนายน 2554

3. วเคราะหขอมลเพอหาความสมพนธระหวางเนอหาในสาระการเรยนรแกนกลางขน

พนฐานกบเนอหาของพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา เดอนกรกฎาคม - สงหาคม 2554

4. ศกษารปแบบกจกรรมทางการศกษาในพพธภณฑ เดอนกนยายน 2554

5. พฒนาเครองมอในการศกษา เดอนกนยายน – ธนวาคม 2554

6. นาเครองมอการศกษามาใช และเกบขอมลจากกลมประชากร เดอนมกราคม –

ตลาคม 2555

7. วเคราะหผลการเกบขอมลจากประชากร เดอนตลาคม - ธนวาคม 2555

8. เสนอแนะผลการศกษา เดอนมกราคม - กมภาพนธ 2556

9. จดพมพและตรวจแกผลการศกษาฉบบสมบรณ เดอนมนาคม 2556

การทบทวนวรรณกรรมในการศกษา

1. ความรเกยวกบพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

2. แนวคดเกยวกบการจดการศกษาในพพธภณฑ

3. รปแบบกจกรรมการศกษาในพพธภณฑ

4. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

13

สำนกหอ


14

นยามศพทเฉพาะ

1. หลกสตร กระทรวงศกษาธการ (2545 : 23) ใหความหมายของหลกสตรวาหมายถง

ขอกาหนดวาดวยจดมงหมาย แนวทาง วธการ และเนอหาสาระในการวดผลการเรยนการสอนใน

โรงเรยน เพอใหผเรยนมความร ความสามารถ เจตคตและพฤตกรรมตามทกาหนดในจดมงหมาย

ของการศกษา

2 กจกรรมทางการศกษา หมายถง รปแบบกจกรรมทเกยวกบการศกษา หรอการเรยน

การสอน หรอกจกรรมทชวยเสรมสรางความรหรอทกษะ

3. การบรณาการทางการศกษา คอ การเชอมโยงความรและประสบการณทกชนดท

บรรจอยในหลกสตร เพอใหผเรยนไดรบความรอนเปนหนงเดยวกน และรเรองนนอยางลกซง ทาให

เอกลกษณของแตละวชาหมดไป เกดเปนเอกลกษณใหมของหลกสตรโดยรวม

14

สำนกหอ


บทท 2

วรรณกรรมทเกยวของ

ในการดาเนนการวจยครงน ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ เพอใชเปน

แนวทางในการดาเนนการวจยตามหวขอดงน

1. ความรเกยวกบพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

2. แนวคดเกยวกบการศกษาในพพธภณฑ

3. พพธภณฑกบการเรยนการสอนของโรงเรยน

4. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

ความรเกยวกบพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

1. พระราชประวตของสมเดจพระศรสวรนทรา บรมราชเทว พระพนวสสาอยยกาเจา

ภาพท 1 พระบรมฉายาลกษณสมเดจพระศรสวรนทรา บรมราชเทว พระพนวสสาอยยกาเจา

ทมา : มลนธสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

2

สมเดจพระศรสวรนทรา บรมราชเทว พระพนวสสาอยยกาเจา พระนามเดม พระเจา

ลกเธอ พระองคเจาสวางวฒนา ทรงเปนพระราชธดาในพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว

และเจาจอมมารดาเปยม ทรงพระราชสมภพเมอวนท 10 กนยายน พ.ศ. 2405 ทรงเจรญพระชนมชพ

ในพระบรมมหาราชวง ซงเปนศนยกลางการปกครองของประเทศ ทรงไดรบการอบรมกลอมเกลา

ในขนบราชประเพณแหงราชสกลวงศ ไดทรงเรยนรวชาหนงสอ และวชาอนๆ ทราชนารจกตอง

ศกษา ตลอดจนถงหลกธรรมแหงพระพทธศาสนา ซงจกเปนพนฐานแหงอดมการณ และการทางาน

เพอประโยชนของสวนรวมในเวลาตอมา

พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหวทรงสนพระราชหฤทยศกษาวทยาการตะวนตก

และมพระราชทศนะทกวางไกล จงทาใหพระเจาลกเธอ พระองคเจาสวางวฒนา มโอกาสไดเรยนร

วทยาการใหมๆ ตงแตทรงพระเยาว อนเปนการบมเพาะพระอปนสยททรงรกและใฝในการเรยน

ตอมาไดรบการสถาปนาเปนพระภรรยาเจาในพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว

ใน พ.ศ. 2423 ทรงไดรบการเฉลมพระอสรยยศเปนสมเดจพระนางเจาสวางวฒนา พระบรมราชเทว

ทรงมพระราชโอรสธดา 8 พระองค ดงน

1. สมเดจพระบรมราชปตลาธบด เจาฟามหาวชรณหศ (พ.ศ.2421 - 2437)

2. สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาอศรยาลงกรณ (พ.ศ. 2422)

3. สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาวจตรจรประภา (พ.ศ. 2424)

4. สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาสมมตวงศวโรทย กรมขนศรธรรมราชธารงฤทธ

(พ.ศ. 2425 - 2442)

5. สมเดจพระราชปตจฉา เจาฟาวไลยอลงกรณ กรมหลวงเพชรบรราชสรนธร (พ.ศ.

2427 - 2481)

6. สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาศราภรณโสภณ (พ.ศ. 2431 - 2441)

7. สมเดจพระมหตลาธเบศรอดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก (2434 - 2472)

8. สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาหญง (พ.ศ. 2436)

พระชนมชพของพระองคประสบความทกขจากการทพระราชโอรสธดาสนพระชนม

ตงแตยงทรงพระเยาวถง 6 พระองค แตดวยความเขมแขงและการเขาซงถงแกนแหงธรรมะ ทาให

ทรงผานพนความทกขโศกอนใหญหลวงน และทรงดารงมนในการทรงงานเพอสวนรวม ตราบจน

เสดจสสวรรคาลย ณ วงสระปทม เมอวนท 17 ธนวาคม พ.ศ. 2498 สรรวมพระชนมาย 93 พรรษา

ตลอดพระชนมชพไดทรงประกอบพระราชกรณยกจอนอานวยประโยชนสขแก

ประชาราษฎรนานปการ ไดแก

2

สำนกหอ


3

1.1 ดานการศกษา

การศกษามความสาคญยงตอการพฒนามนษย สมเดจพระศรสวรนทรา บรมราชเทว

พระพนวสสาอยยกาเจา ทรงตระหนกถงความสาคญของการศกษา จงมพระราชกรณยกจทงดาน

การศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ การศกษาตามอธยาศย ตลอดจนถงการพระราชทาน

ทนการศกษา ทรงเนนหลกการศกษาตามศกยภาพของแตละบคคล ใหสามารถดารงชวตอยไดตาม

สทธพนฐานทมนษยพงม การขดเกลาดานคณธรรม จรยธรรม เพออยรวมกนอยางสนตสขในสงคม

โดยรวม

1.1.1 การศกษาในระบบ ในโอกาสวนคลายวนพระราชสมภพทกป (10 กนยายน)

จะพระราชทานพระราชทรพยบารงโรงเรยนตางๆ เชน โรงเรยนวดสทศนเทพวราราม โรงเรยนวด

จกรวรรดราชาวาส โรงเรยนเพาะชาง ในกรงเทพมหานคร โรงเรยนประชาบาลและโรงเรยน

ประจาจงหวดตางๆ ในสวนภมภาค

พ.ศ. 2463 พระราชทานพระราชทรพยบารงโรงเรยนกลสตรวงหลง ซงตอมา

พฒนามาเปนโรงเรยนวฒนาวทยาลย เปนโรงเรยนสตรทมชชนนารโปรแตสเตนทกอตงขน ม

ชอเสยงเรองการสอนวทยาการสมยใหมและการอบรมกลสตร โรงเรยนนไดเจรญกาวหนาสบเนอง

มาจนถงปจจบน

พ.ศ. 2464 พระราชทานพระราชทรพยบารงโรงเรยนวรนารเฉลม ซงเปนโรงเรยน

สตรประจาจงหวดสงขลา ทปจจบนยงมบทบาทสาคญในการศกษาของเยาวชน

พ.ศ. 2471 พระราชทานพระราชทรพยสวนพระองคแกโรงเรยนสตร ทจงหวด

ลาปาง

พ.ศ. 2471 เสดจพระราชดาเนนไปทรงเยยมและเปดอาคาร Power Hall โรงเรยน

ปรนสรอยแยลสวทยาลย จงหวดเชยงใหม โรงเรยนนเปนโรงเรยนชายทมชชนนารโปรแตสเตนท

กอตงขน และมบทบาทในการศกษาของเยาวชนไทยมาจนถงทกวนน

พ.ศ. 2478 พระราชทานพระราชทรพยรวมสรางตกอลมเบต โรงเรยนอสสมชญ

บางรก กรงเทพมหานคร

พ.ศ. 2466 พระองคทรงรวมกบสมเดจฯ เจาฟาวไลยอลงกรณฯ กอสราง โรงเรยน

สหายหญง ทจงหวดสระบร เพอรวมชวยแกปญหาเยาวชนหญงในจงหวดนมทเรยนไมเพยงพอ

ตอมาใน พ.ศ. 2499 โรงเรยนไดยายมาตง ณ สถานทใหม เพราะสถานทเดมคบแคบ และรวมกบ

โรงเรยนชายทมอย เปลยนชอใหมวา โรงเรยนสระบรวทยาคม เปนโรงเรยนประจาจงหวดสาหรบ

เยาวชนชายหญงมาจนถงทกวนน ปจจบนเปนทตง ศนยการศกษานอกโรงเรยน จงหวดสระบร ดวย

3

สำนกหอ


4

พ.ศ. 2469 ทรงรวมกบสมเดจฯ เจาฟาวไลยอลงกรณฯ กอตง โรงเรยนราชนบน

ดวยพระราชทรพยสวนพระองค พระองคทรงใสพระทยดแลการบรหารจดการและพระราชทาน

พระราชทรพยบารงโรงเรยนนอยเสมอ ดวยพระวสยทศนทกวางไกล ตอมาโปรดเกลาฯ ใหจดตง

ราชนมลนธ เพอสนบสนนดแลกจการตางๆ ของโรงเรยนใหดาเนนไปดวยด ตามเปาหมายการ

พฒนาการศกษาแกสตร ไดดารงคงคกาลเวลาสบเนองมาจนถงทกวนน

ภาพท 2 พระราชกรณยกจดานการศกษาของสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา


ใน พ.ศ. 2483 ทรงพระกรณาพระราชทานทดนและพระตาหนกทประทบของ

พระธดา ทบางปะอน แกโรงเรยนแหงน และทรงชวยบรณะปรบปรงโรงเรยนดวย พระองค

พระราชทานนามใหมวา โรงเรยนเจาฟาสราง ปจจบนเปนโรงเรยนสงกดสานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ

1.1.2 การศกษานอกระบบ ความใฝเรยนรและพระทยทเปดกวางตอวทยาการ

ใหมๆ ทาใหสมเดจพระศรสวรนทรา บรมราชเทว พระพนวสสาอยยกาเจา ทรงสนพระทยกลมการ

งานอาชพทสตรสามารถทาได ทรงกาวลาทนสมยยง เพราะในชวงนน สตรมกสนใจแตเรองการบาน

การเรอน งานนประดษฐทสวยงาม

พระองคไดทรงประกอบกจการขนาดเลกในดานการเยบเสอผา การทอผา โรงส

ขาว และพนทวางเปลาในวงสระปทม กไดใชประโยชนโปรดใหมกจกรรมเสรมดานการปลกพชผก

ผลไม เมอเหลอจากการบรโภคนาไปจาหนาย เพอเพมพนรายไดใหมเพยงพอเลยงดผคนทอยใน

ความดแล และเปนทนทรพยเสรมการทรงงานเพอสวนรวม

4

5

การตงโรงเยบผา ณ พระทนงทรงธรรมในบรเวณสวนศวาลย พระบรมมหาราชวง

รบจางเยบเสอผาของเจานายและผทอยในเขตพระราชฐาน นอกจากนน ยงทรงจางครฝรงมาทางาน

พฒนาเพมฝมอตดเยบเสอผาดวย

เมอ พ.ศ. 2442 พระองคเรมมาประทบแรม ณ พระตาหนกทตาบลศรราชา จงหวด

ชลบร เพอฟนฟพระสขภาพ และดบความโกเศราททรงสญเสยพระโอรสธดาถง 4 พระองค ณ ทน

ทรงพบวางานฝมอทอผาในพนทใกลเคยง คอ ทชมชนอางศลา และเขาสามมก มความงดงาม จง

ทรงสนพระทยและโปรดเกลาฯ ใหตงหกทอผาพนบานขน ณ พระตาหนกทศรราชา มชางทองถน

เปนครสอน ทรงชกชวนพวกแมบานแถวนนใหมาฝกฝนเรยนร พระองคเองกทรงฝกฝนดวย เมอ

เสดจฯ กลบมาประทบทพระตาหนกสวนหงส วงสวนดสต ไดโปรดเกลาฯ ใหจดตงกองทอเปน

โรงงานขนาดยอมบรเวณพระตาหนกทประทบ

พระองคทรงคดหาวธการทอและคดหาลายผาสวยงามแบบใหมๆ รวมทงเชญ

ผเชยวชาญทสาเรจวชาทอผาจากญปนมาเปนทปรกษา พฒนาเพมพนคณภาพการทอ และยงทรงสง

เครองทอผายกดอก ไหมดบ จากญปน ผาทอตางๆ ทผลตไดนนโปรดเกลาฯ ใหนาออกจาหนายแก

ผสนใจ การงานอาชพดานทอผาน พระองคทรงทาตอเนองมาตลอด จนถงการเปลยนแปลงการ

ปกครองใน พ.ศ. 2475 จงเลกกจการไป

โรงสขาว สมเดจพระศรสวรนทรา บรมราชเทว พระพนวสสาอยยกาเจา ทรงมทนา

อยในจงหวดปทมธาน รวมทงทรงมทดน ณ ถนนเจรญกรง รมแมน าเจาพระยา แถบบางคอแหลม

กรงเทพมหานคร ซงในสมยนนเปนพนทเศรษฐกจแหงหนง จงทรงตงโรงสขาว เพอรบสขาวจากนา

ของพระองคเอง การลงทนตงโรงสขาวสะทอนใหเหนวาทรงมความคดททนสมยกวางไกล แต

ดวยนพระทยทเปยมดวยความเมตตา โรงสขาวของพระองคจงมไดมงในเชงธรกจ แตเพอเพมมลคา

แกผลผลตขาวทไดจากนาสวนพระองคเพอการบรโภค แลวจงนาสวนทเหลอไปจาหนาย และ

บรจาคเพอชวยเหลอผยากไร ผประสบภยพบต

1.1.3 การศกษาตามอธยาศย สมเดจพระศรสวรนทรา บรมราชเทว พระพนวสสา

อยยกาเจา ทรงสนพระทยพมพหนงสอพระราชทานแกโรงเรยนตางๆ จฬาลงกรณมหาวทยาลย และ

ปจเจกบคคลโดยทวไป เพอเปนวทยาทานรวมสงเสรมการศกษาตามอธยาศย บางครงทมผ

ทลเกลาฯ ถวายหนงสอหากมจานวนมากกพระราชทานเปนวทยาทานเชนกน หนงสอสวนใหญท

พระราชทานใหสาระความรเกยวกบประวตศาสตร วฒนธรรม วรรณคด และพระพทธศาสนา

เมอมการปรบปรงพพธภณฑสถานแหงชาต และหอพระสมดสาหรบพระนคร

(หอสมดแหงชาตในปจจบน) สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจากพระราชทานพระราชทรพย รวมทง

5

สำนกหอ


6

โบราณวตถตางๆ ทเปนสมบตสวนพระองคแกพพธภณฑ สวนหอพระสมดสาหรบพระนครได

พระราชทานหนงสอเกาหายาก

1.1.4 การพระราชทานทนการศกษา สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาได

พระราชทานทนการศกษาตางๆ แกโรงเรยน และการสงนกเรยนไปศกษาพยาบาลศาสตร และ

แพทยศาสตร ทตางประเทศ ใน พ.ศ. 2463 พระองคไดพระราชทานพระราชทรพย 100,000 บาท

แกสภากาชาดไทย เพอจดตงเปนกองทน 6 เจาฟา เพอเปนอนสรณถงพระราชโอรสธดา 6 พระองค

ทสนพระชนมไปแลว และนาดอกผลจากกองทนนเปนคาใชจายสงนกเรยนไปศกษาแพทยศาสตร

ในตางประเทศ

1.2 ดานวฒนธรรม

ความเชอและศาสนามความสาคญยงในวถชวตของมนษยชาต ทกศาสนาลวนแต

สอนใหคนดารงตนในคณธรรม จรยธรรม และอยรวมกนอยางสนตสข ลดทอนความขดแยง

ระหวางมนษย สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาทรงตระหนกถงความสาคญน จงทรงสนบสนน

การศกษาดานธรรมปญญาแกประชาชน และสนบสนนการศกษาของพระสงฆ ดงน

พ.ศ. 2441 พระราชทานพระราชทรพยเปนทนการศกษาบารง มหามกฎราช

วทยาลย พระราชทรพยทพระราชทานนตอมาไดพฒนาเปน“ทนมหดลอดลเดชสมบต” และ “ทน

มหาวชรณหศบญนธ”

จดพมพหนงสอธรรมะ ชาดกตางๆ พระราชทานโรงเรยน สถานศกษา เสรมการ

เรยนรพระพทธศาสนาประกอบการศกษาวชาหนงสอในชนเรยน

สรางโรงเรยนพระปรยตธรรมทวดปทมวนาราม เปนแหลงศกษาของพระสงฆ ผ

สบทอดเผยแพรพระพทธศาสนา และยงพระราชทานพระราชทรพยบารงซอมแซมวดตางๆ อย

เสมอ เพราะวดเปนศนยกลางสาคญในวถชวตของชมชน วดเหลานมอาท วดปทมวนาราม วดบวร

นเวศ วดเบญจมบพตร วดราชาธวาส

1.3 ดานวทยาศาสตรประยกต

สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ทรงชวยเกอหนนการรกษาพยาบาลแบบตะวนตก

ในสงคมไทย รวมทงไดพระราชทานความชวยเหลออนๆ แกผเจบไขไดปวย ผานพระราชกรณยกจ

ดานสภากาชาดไทย การกอตงสถานรกษาพยาบาลทตาบลศรราชา (ตาบลสรศกด อาเภอศรราชา

จงหวดชลบร ในปจจบน) ซงปจจบนกคอโรงพยาบาลสมเดจพระบรมราชเทว ณ ศรราชา และการ

พระราชทานความชวยเหลอแก โรงพยาบาลศรราช

1.3.1 สภากาชาดไทย สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาไดทรงมสวนรวมในการ

พระราชทานพระราชทรพยกอตง สภาอณาโลมแดงแหงชาตสยาม (ตอมาคอสภากาชาดไทย) ขน

6

สำนกหอ


7

เพอชวยเหลอบรรเทาทกขเหลาทหารและประชาชนทเจบปวย เมอ พ.ศ. 2436 โดยทรงรบหนาท

เปนสภาชนนตงแตเมอแรกกอตง ในขณะทสมเดจพระศรพชรนทรา บรมราชนนาถทรงเปนสภา

นายกา ทรงใสพระทยดแลการดาเนนงานขององคกรการกศลน รวมกบเจานายสตร และะภรยา

ขาราชการชนผใหญในสมยนน เมอสมเดจพระพนปหลวงเสดจสวรรคตใน พ.ศ. 2463 สมเดจ

พระพนวสสาอยยกาเจาไดทรงปฏบตหนาทในตาแหนงสภานายกาตราบจนเสดจสสวรรคาลยเมอ

พ.ศ. 2498 เปนเวลายาวนาน 35 ป ตลอดเวลาททรงดารงตาแหนงสภานายกา ไดพระราชทาน

พระราชทรพยแกองคกรนอยเสมอเพอเปนปจจยสนบสนนการดาเนนงาน เชน เสดจพระราชดาเนน

ไปทรงเปนประธานการประชมคณะกรรมการอยางสมาเสมอ เปนประธานในงานกาชาดประจาป

และกจกรรมอนๆ ทเกยวเนอง สภากาชาดไทยไดเจรญกาวหนาตอเนองมาจนถงทกวนน มบทบาท

ในดานการรกษาพยาบาลแกประชาชนทเจบไขไดปวย การสงคมสงเคราะห และการชวยเหลอ

ผประสบภยพบต ผานโรงพยาบาลจฬาลงกรณ โรงพยาบาลสมเดจพระบรมราชเทว ณ ศรราชา

สถานกาชาดอกหลายแหงทอยในจงหวดตางๆ และอาสาสมครทมอยท วทกภมภาค

1.3.2 โรงพยาบาลสมเดจพระบรมราชเทว ณ ศรราชา ในชวงทสมเดจพระพนวส

สาอยยกาเจาเสดจฯ ไปประทบแรม ณ พระตาหนกใกลรมฝงทะเล ทตาบลศรราชา เพอฟนฟ

พระสขภาพนน ใน พ.ศ. 2444 ไดทรงเรมสรางสถานพยาบาลเลกๆ ดวยพระราชทรพยสวนพระองค

เพอชวยเหลอชาวบานแถบนซงขาดแคลนบรการ ตอมา ใน พ.ศ. 2446 พระบาทสมเดจ

พระจลจอมเกลาเจาอยหวไดเสดจพระราชดาเนนเยยมกจการและทรงทาพธเปดโรงพยาบาล พรอม

ทงพระราชทานนามโรงพยาบาลแหงนวา โรงพยาบาลสมเดจฯ

ตอมาใน พ.ศ. 2451 ไดยายโรงพยาบาลจากทตงในน ารมชายฝงเขามาอยบนบก

การเดนทางมาโรงพยาบาลนไมสะดวกนก ชาวบานตองไปขนเรอทเกาะลอย เกาะเลกๆ ทอยใกล

โรงพยาบาล แลวคอยเดนทางตอมา ในชวงระยะหนงจงโปรดเกลาฯ ใหจดหนวยแพทยเคลอนท

ใชเกวยนเปนพาหนะบรรทกยาและอปกรณการแพทย ไปใหการตรวจรกษาแกผปวยในหมบาน

หางไกล นบเปนจดเรมตนของหนวยแพทยเคลอนทในสงคมไทย

ใน พ.ศ. 2471 สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาไดโอนโรงพยาบาล รวมทงทดนและ

ทรพยสนอนๆ ใหเปนกรรมสทธของสภากาชาดสยาม นอกจากนนยงพระราชทานเงนอก 45,400

บาท เปนทนทรพยใหโรงพยาบาลไดเกบดอกผลไปใชในงานตางๆ ไดพระราชทานพระราชทรพย

สวนพระองคอยางตอเนองทกป เพอใหโรงพยาบาลนดารงอยและดาเนนงานตอไปได เปนทพง

ของราษฎรทอยบรเวณโดยรอบ ปจจบนโรงพยาบาลสมเดจพระบรมราชเทว ณ ศรราชา ได

เจรญกาวหนาเปนโรงพยาบาลขนาดใหญทใหการรกษาพยาบาลแกผปวยจานวนมากในอาเภอศร

7

สำนกหอ


8

ราชา และพนทใกลเคยงรวมทงมการจดหนวยแพทยออกใหการรกษาพยาบาลแกบคลากรในยาน

โรงงานอตสาหกรรมอยเสมอ

1.3.3 โรงพยาบาลศรราช สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาไดพระราชทานพระราช

ทรพยสนบสนนกจการตางๆ ของโรงพยาบาลศรราช ต งแตการซอเครองมอการแพทย การ

พระราชทานทนการศกษาแกนกเรยนพยาบาล การสมทบทนกอสรางอาคาร ตลอดจนถงถาวรวตถ

ตางๆ ใน พ.ศ. 2468 ไดพระราชทานพระราชทรพยสรางทอประปาภายในตกอานวยการ ในคราวท

มการวางทอประปาขามแมน าเจาพระยาจากฝงพระนครมายงฝงธนบร ณ พนทใกลโรงพยาบาล

เพอใหมน าประปาทสะอาดใชในโรงพยาบาล และไดพระราชทานความชวยเหลอแกโรงพยาบาล

ตอเนองมาอยางสมาเสมอจวบจนสวรรคต

ความสนพระทยดานการแพทยแผนใหมไมไดมเพยงพระราชทานพระราชทรพย

สนบสนนโรงพยาบาลเทานนๆ ทรงสนพระทยในวทยาการใหมๆ ทจะชวยบรรเทาความทกขของ

ราษฎรทเจบไขไดปวยดวย เมอทรงทราบวาจนฮะ คนไทยเชอสายจนคนหนงปวยเปนโรคขอ

อกเสบจนตองตดขาทงสองขาง จงทรงพระราชทานพระราชทรพยจานวนมากสงซอขาเทยมจาก

ประเทศญปน นามาทดลองใชกบผพการรายน นบเปนครงแรกทมการสงขาเทยมเขามาเพอใช

รกษาผปวยในประเทศไทย นอกจากนยงสนพระทยทจะใหความชวยเหลอแกผปวยโรคเรอนเพอให

ผปวยหายขาด และกลบมาดารงชวตอยในสงคมรวมกบคนปกตได เมอครงทเสดจฯ มณฑลพายพ

เมอ พ.ศ. 2471 ไดเสดจฯ เยยมโรงพยาบาลแมคเคนของพวกมชชนนาร ทรบรกษาผปวยโรคเรอน

นอกจากนไดเสดจฯ ไปทรงเปดอาคารของสถานพกรกษาผปวยโรคเรอนของสภากาชาดไทยท

ตาบลบางป รวมถงการมพระราชดารใหปลกตนกระเบาเปนจานวนมากในบรเวณวงสระปทม ตน

กระเบานมสรรพคณสามารถนามาสกดเปนน ามนนใชรกษาผปวยโรคเรอนได จากสงเลกนอย

เหลานกนบเปนพระเมตตาของสมเดจพระพนวสสาทสงมตอผปวยโรคเรอนไดอยางด

1.4 ดานสงคมศาสตรและมนษยศาสตร

สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาสนพระทยและทรงพระปรชาดานงานฝมอเยบปก

ถกรอย และการทอผามาตงแตยงประทบในพระบรมมหาราชวง จนสามารถพฒนาเปนงานอาชพใน

กลมสตรททรงรจก รวมทงขาราชบรพาร และชาวบานในแถบตาบลศรราชา

ใน พ.ศ. 2436 ประเทศสยามไดรบเชญใหสงผลงานหตถกรรมประเภทตางๆ ของ

สตรไทย ไปจดแสดงรวมกบงานศลปหตถกรรมของสตรจากอกหลายประเทศ ณ นครชคาโก

สหรฐอเมรกา ในการน พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ให

กระทรวงเกษตรและพานชการซงเปนหนวยงานทรบผดชอบเรองน ไปขอพระราชทานคาแนะนา

จากสมเดจพระนางเจาสวางวฒนา พระบรมราชเทว ดวยพระปรชาสามารถ ทาใหในครงนน

8

สำนกหอ


9

ประเทศสยามไดรบรางวลจากการประกวดผลงานถง 101 รายการ มสงของททรงจดหามาและ

ผลงานฝพระหตถในสมเดจพระนางเจาสวางวฒนา พระบรมราชเทว รวม 21 รายการ เชน ผากรอง

ทอง ผาหมปกทองแลง ผาปกสาหรบทาฉาก ฉากพบปกไหม เจยระบาดปกเลอม ลายปกสาหรบตด

หลงสมดภาพ ลายปกรองเทา และสมดภาพปก เปนตน

2 พพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

พพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา เปนพพธภณฑทจดแสดงพระราชประวต

พระราชกรณยกจ และพระราชจรยาวตรของสมเดจพระศรสวรนทรา บรมราชเทว พระพนวสสา

อยยกาเจา จดแสดงทพระตาหนกใหญ วงสระปทม อนเปนพระตาหนกทประทบของสมเดจ

พระพนวสสาอยยกาเจานาน 60 ป จนกระทงสนพระชนม แนวความคดของการทาพพธภณฑมา

จากพระราชปรารภในพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทจะเทอดพระเกยรตสมเดจพระพนวสสาอยยกา

เจา เนองจากทรงเปนแบบอยางบคคลสาคญททรงไวซงคณงามความด ความขยนขนแขงมงมนใน

การทางาน และการดารงพระชนมชพเรยบงาย สมถะ ในหลกธรรม

เมอสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนนสวรรคตแลว พระบาทสมเดจพระเจาอยหว

ไดพระราชทานวงสระปทมใหเปนทประทบของสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร

ภายหลงจากทเสดจมาประทบเมอ พ.ศ. 2544 สมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร ม

พระราชดารทจะสนองพระราชปรารภแหงพระบาทสมเดจพระเจาอยหวเรองพพธภณฑ และทรงม

รบสงใหขาราชการสวนพระองคดาเนนการปรบปรงพระตาหนกใหญเปนพพธภณฑ จนกระทงใน

พ.ศ. 2548 โปรดเกลาโปรดกระหมอมใหจดตงมลนธสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาขนเพอเปน

ผรบผดชอบการดาเนนจดตงพพธภณฑ (มลนธสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา, 2549 :14) และ

รางโครงการจดต ง “พพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา” ขน เพอจดแสดงสารสนเทศ

พระราชชวประวต อนเปนการเฉลมพระเกยรตใหแผไพศาล และเพอเปนแนวทางใหอนชนไดซม

ซาบการดารงชวตอยางทรงความหมายและคณธรรม อนเปนสงจาเปนยงในกระแสความ

เจรญกาวหนาทางวตถในสงคมโลกปจจบน นอกจากนยงเพอเปนการอนรกษพฒนาพระตาหนก

วงสระปทม ใหเปนแหลงใหความรทางดานประวตศาสตร และเปนทรพยากรทางวฒนธรรมท

สาคญของชาตสบ

ถาหากพจารณาตามหลกพพธภณฑสถานศกษา พพธภณฑในลกษณะนจะเรยกวา

“พพธภณฑประเภทบานประวตศาสตร” (Historical House) เปนพพธภณฑทจดแสดงในอาคารทม

ความสาคญทางดานประวตศาสตร อาจจะเคยเปนทอยอาศย หรอสถานททางานของบคคลสาคญ

ในอดต และมการจดแสดงแบบคงสภาพเดมเสมอนในสมยทบคคลผนนยงดารงชวตอย (ศนทนย

9

สำนกหอ


10

อนทรประสทธ, 2540 : 41) ในตางประเทศ พพธภณฑประเภทบานประวตศาสตรนนมอยมากทง

ในประเทศแถบยโรปและสหรฐอเมรกา เนองจากมพฒนาการของการเรมกอตงในชวงตนศตวรรษ

ท 19 เปนตนมา แตในประเทศไทยพพธภณฑลกษณะนยงมอยนอย และสวนใหญจะเนนจดแสดง

ในอาคาร และเรองราวเกยวกบพระบรมวงศานวงศ ในอดตทลวงลบไปแลว เชน พพธภณฑพระท

นงวมานเมฆ พพธภณฑวงพญาไท พพธภณฑพระราชวงสนามจนทร พพธภณฑสมเดจพระเจา

กรงธนบร พพธภณฑบานปราสาท พพธภณฑสวนสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน

พพธภณฑวงสวนผกกาด พพธภณฑวงวรดศ พพธภณฑทานพทธทาสภกข พพธภณฑสถาน

แหงชาตศลปพระศรอนสรณ และพพธภณฑบานซอยสวนพลของหมอมราชวงศคกฤทธ ปราโมช

เปนตน

ภาพท 3 ลกษณะภายนอกของพพธภณฑ


การจดแสดงภายในพพธภณฑอยยกาเจาไดสามารถแบงออกไดตามชวงเวลา 3 ชวง

ดงน

ชวงท 1 เปนชวงทสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาทรงสงซอเครองเรอนจากตางประเทศ

เพอเตรยมการรบสมเดจพระมหตลาธเบศร อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก ภายหลงททรง

สาเรจวชาการทหารเรอ จากประเทศเยอรมน และจะเสดจฯ กลบประเทศไทยในพ.ศ. 2457 การจด

แสดงในชวงน ไดแก ในหองรบแขกและหองพธ

10

11

ชวงท 2 เปนชวงทสมเดจพระมหตลาธเบศร อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก ทรง

สาเรจการศกษาดานการสาธารณสขจากประเทศสหรฐอเมรกา และเสดจฯ กลบประเทศไทยพรอม

กบสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนนน และสมเดจพระเจาพนางเธอ เจาฟากลยาณวฒนา

กรมหลวงนราธวาสราชนครนทร ในพ.ศ. 2466 การจดแสดงในชวงน ไดแก ในหองสมเดจ

พระราชบดา และหองทรงพระอกษร

ชวงท 3 เปนชวงทสมเดจพระมหตลาธเบศร อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก

ทรงสาเรจการศกษาดานการแพทยจากประเทศสหรฐอเมรกา และเสดจฯ กลบประเทศไทยพรอม

กบสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนนน และพระราชโอรสธดาทง 3 พระองค ครอบครวมหดล

ประทบทพระตาหนกใหม สวนสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาประทบทพระตาหนกใหญ การจด

แสดงในชวงนไดแก หองทรงพระสาราญ หองทรงนมสการ หองบรรทม และสวนทประทบสวน

พระองคของสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา บรเวณระเบยงชน 2 หนาหองบรรทม ซงเปนสถานทท

สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาทรงเจมในพระราชพธราชาภเษกสมรสของพระบาทสมเดจพระ

เจาอยหว และสมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ วนท 28 เมษายน พ.ศ. 2493

นอกจากนยงมสวนจดแสดงพเศษคอ หองนทรรศการชวคราว ซงจะจดแสดงเนอหา

ตามหวขอทกาหนดไว และจะเปลยนทกๆ 1 ป และเจกต บรเวณมขกลางของระเบยงชน 2

ในแตละหองจดแสดงมรายละเอยด ดงน

2.1 หองรบแขก

อยในพระตาหนกใหญชนลางตดกบมขทางเขาดานทศตะวนตก เมอครงทสมเดจ

พระมหตลาธเบศร อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก ยงประทบทพระตาหนกใหญ ทรงใชหองน

เปนหองใหแขกเฝาฯ ในสมยปลายพระชนมชพสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ทรงไมคอยไดใช

หองน จนกระทงใชเปนทนงรบรองเจานาย และผบรหารประเทศในคณะรฐบาล ในพระราชพธ

ราชาภ เษกสมรสระหวางพระบาทสมเดจพระเจาอยหว และสมเดจพระนางเจา ส ร ก ต

พระบรมราชนนาถ วนท 28 เมษายน พ.ศ. 2493

การจดแสดงในหองนคอชวงระยะเวลาท 1 ทสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาทรงสง

เครองเรอนจากตางประเทศเพอนรบการเสดจกลบของสมเดจพระมหตลาธเบศร อดลยเดชวกรม

พระบรมราชชนก ของจดแสดงชนสาคญไดแก ชดเกาอและโซฟาลายหลยสท 16 บดวยผาบแบบ

ลายผาทอมอ ซงมลนธสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาสงทอขนมาใหมตามลวดลายแบบของเดม

พระสาทสลกษณหมสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาและพระราชโอรสธดา พระสาทสลกษณ

พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว พระสาทสลกษณสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

11

12

พระสาทสลกษณสมเดจพระบรมโอรสาธราช เจาฟามหาวชรณหศ ซงเดมเปนลายบนจาน แตได

นามาจาลองตดไวบนผนงหองอกดวย

ภาพท 4 การจดแสดงภายในหองรบแขก


2.2 หองพธ

อยชนลางสวนกลางของพระตาหนกตดหองรบแขก สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

ทรงใชจดงานพธ เชน การบาเพญพระราชกศล และเปนหองเสวยในโอกาสพระราชทานเลยงวน

คลายวนเสดจพระราชสมภพของสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาในวนท 10 กนยายนของทกป

โรงเ รยนราชนไดจดการแสดงของนกเ รยน ม เจานายและขาราชบรพารรวมแสดงถวาย

ทอดพระเนตรในหองน เชน ราถวายพระพร ละครรา ระบาในวรรณคดไทยชดตางๆ ชวงปลาย พระ

ชนมชพมกโปรดใหจดรายการโตวาทของนกเรยนถวายใหทอดพระเนตร แสดงใหเหนถง พระ

อธยาศยทโปรดใหเดกฝกแสดงคดเหนอยางมเหตผล

การจดแสดงเครองเรอนตางๆ ในหองนเปนรปแบบเมอแรกเสดจมาประทบอย

พระตาหนกน ตใหญชดผนงดานทศตะวนออกและทศตะวนตกของหองและโตะเสวยทาจากไม

12

13

มะฮอกกาน สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาทรงสงจากหาง เมเปล แอนด โค สวนตอนๆ เปนต

ของเดมททรงใชไมพบหลกฐานวาใครทา ทรงใชเกบหนงสอและสงของ

โตะเสวยเปนโตะขยายจาก 6 ทนงเปน 16 ทนง ไดจดเปนโตะเสวยพระกระยาหาร

คา นาเมนสมยพระบาทสมเดจ พระจลจอมเกลาเจาอยหว ทรงจดงานเลยงมาจดแสดงไวดวย เครอง

โตะเปนของสวนพระองคสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาทงชด ยกเวนชดกระเบองสแดงซงประดบ

อกษรพระนามยอ “สว” เปนของสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาสมมตวงศวโรทย กรมขนศร

ธรรมราชธารงฤทธ พระราชโอรสองคท 4 ซงสนพระชนมเมอ พ.ศ. 2442 สมเดจพระพนวสสา

อยยกาเจาทรงนามาใชเนองจากมอกษร พระนามยอ “สว” เหมอนพระองคทาน ตางกนทมขนาด

เลกกวา

หองนมความสาคญในประวตศาสตรชาตไทยอกครงหนง เมอ พ.ศ. 2493 ดวยเปน

สถานทจดทะเบยนราชาภเษกสมรสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวกบสมเดจพระนางเจาสรกต

พระบรมราชนนาถ เมอวนท 28 เมษายน พ.ศ. 2493

2.3 หองเทา

อยบนชน 2 ทางทศตะวนตกของพระตาหนก เดมเปนหองบรรทมของสมเดจพระ

มหตลาธเบศร อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก หลงจากสนพระชนมแลว ไดใชเปนหองบรรทม

สมเดจพระราชปตจฉา เจาฟาวไลยอลงกรณ กรมหลวงเพชรบรราชสรนธร และพระราชวงศฝายใน

ทเสดจมาประทบอยทพระตาหนกใหญ ในชวงเวลาตางๆ เชน สมเดจพระเจาพนางเธอ เจาฟา

กลยาณวฒนา กรมหลวงนราธวาสราชนครนทร พระวรวงศเธอ พระองคเจาสทธสรโสภา และ

หมอมเจาหญงเฟองฉตร ดศกล

การจดแสดงเครองเรอนในหองบรรทมน ไดจดแสดงเปนแนวผสมผสาน เครอง

เรอนในหองเปนชวงเวลาทสมเดจเจาฟาฯ กรมขนสงขลานครนทรเสดจฯ มาประทบหลงจากการ

ทรงศกษาวชาทหารเรอ ณ ประเทศเยอรมน ยงไมทรงเสกสมรส สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาทรง

สงจากหางเมเปล แอนด โค ทาพระแทนบรรทมและตตางๆ เปนศลปะแบบอารตเดโค ซงเปนท

นยมกนในเวลานน สวนเครองใชตางๆ อยในชวงเสดจฯ มาประทบครงท 2 เมอทรงเสกสมรสและ

มพระราชธดาพระองคแรก คอสมเดจพระเจาพนางเธอ เจาฟากลยาณวฒนา กรมหลวงนราธวาสราช

นครนทร นอกจากนยงจดแสดงเครองแกวเจยระไนซงเดมเปนของสมเดจพระบรมโอรสาธราช เจา

ฟามหาวชรณหศ สยามมกฎราชกมาร พระราชโอรสพระองคใหญ

2.4 หองทรงพระอกษร

อยตดกบหองเทา สมเดจพระมหตลาธเบศร อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนก เมอ

ครงประทบทพระตาหนกใหญ ทรงใชเปนหองทรงงาน เครองเรอนตางๆ เชน โตะทรงพระอกษร

13

14

ตเกบพระสมด สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาทรงสงทาจากหาง เมเปล แอนด โค การจดแสดง

สงของตางๆ เชน หนงสอวชาการแพทย สาธารณสข กจการทหารเรอ มทงหนงสอภาษาองกฤษ

เยอรมน และภาษาไทย และยงมอปกรณวทยาศาสตรและการแพทย ทใชทรงศกษา ทรงงานใน

หนาทราชการ สวนพระฉายาลกษณไดจดแสดงไวเฉพาะสมเดจพระเจาพนางเธอ เจาฟากลยาณ

วฒนา กรมหลวงนราธวาสราชนครนทร เมอครงทรงพระเยาว เนองจากขณะทเสดจอยพระตาหนก

ใหญยงทรงมพระราชธดาพระองคเดยว นอกจากนยงมพระบรมฉายาลกษณพระบาทสมเดจ

พระปกเกลาเจาอยหวและสมเดจ พระนางเจาราไพพรรณพระบรมราชน ซงอญเชญมาประดบไว

พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหวพระราชทาน แด สมเดจพระราชปตจฉา เจาฟาวไลยอลงกรณฯ

ผทรงเคยมาประทบทรงงาน ณ หองน

ภาพท 5 การจดแสดงภายในหองทรงพระอกษร


2.5 หองทรงพระสาราญ

อยบนชน 2 สวนกลางพระตาหนก สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาทรงใชหองนสาหรบ

รบแขกฝายในสวนพระองค โตะกลางเปนโตะทรงไพ ซงโปรดทรงเปนการพบปะสงสรรคในหม

เจานายและขาราชบรพารผใกลชดเบองพระยคลบาท เครองเรอนตางๆ ในหองนเปนของเดมหลาย

สมยปะปนกน ไมพบหลกฐานการสงซอ

มมหนงในหองทรงพระสาราญ เปนโตะทรงพระอกษร ทสาคญไดจดแสดงพระฉายา

ลกษณ เอกสารและสงของอนแสดงถงพระราชกรณยกจดานสภากาชาด อกมมหนง จดเปนท

14

15

ประทบพกพระอรยาบถ มโตะวางหนงสอ วารสาร หนงสอพมพ ซงสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

ทรง ไดแก The Queen, Country Life และ The National Geographic Magazine

พระฉายาลกษณพระราชวงศทจดแสดงไวในหองทรงพระสาราญน ภาพประดบฝาผนง

เปนพระฉายาลกษณพระราชโอรสธดา สวนพระฉายาลกษณบนหลงต เปนพระฉายาลกษณเจานาย

และรปบคคลททรงผกพน เชน สมเดจพระเจาภคนเธอ เจาฟาเพชรรตนราชสดา สรโสภา พณณวด

สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาชยนาทนเรนทร พระโอรสบญธรรม สมเดจเจาฟากรมพระ

นครสวรรคฯ (ตนราชสกลบรพตร)

2.6 หองทรงนมสการ

อยตดหองพระบรรทมของสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา บนพระตาหนกชนบน

ชวงปลายพระชนมชพ ทรงยายมาบรรทมทหองนจวบจนเสดจสวรรคต

ปจจบนไดจดแสดงเปนหองทรงนมสการ อญเชญพระพทธรปทเคยทรงนมสการ

มาตงจดไว พรอมดวยพระบรมฉายาลกษณ และพระรปปนของสมเดจพระราชบรพการ ทเคยทรง

ตงบชาไว บนตในหองทรงนมสการเดม

2.7 หองพระบรรทม

ตงอยบนพระตาหนกชน 2 ดานทศตะวนออกของพระตาหนก เปนหองบรรทม

ของสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา เครองเรอนทจดแสดงในหองนมสขาวลวน และสงทาใน

ประเทศไทย สงของทจดแสดงในหองพระบรรทม ไดแก พระฉายาลกษณของพระราชโอรสธดา

พระราชนดดา และพระสณสา ซงทรงจดเกบไว สวนสงของเครองใชทเปนเครองแกวเจยระไน

สนนษฐานวา ทรงสงทาจากหางมราโน

ภาพท 6 การจดแสดงภายในหองพระบรรทม


15

16

2.8 เฉลยงพระตาหนกชนบน

ชวงปลายพระชนมชพ สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา โปรดทจะประทบตรงพระ

เฉลยง ชนบนหนาหองพระบรรทมซงปจจบนจดเปนหองทรงนมสการ เมอทรงตนบรรทมแลวจะ

เสดจออกมาประทบตลอดทงวน และใชเปนทเสวยพระกระยาหารดวย

นอกจากน บรเวณนยงมความสาคญในประวตศาสตรชาตไทย เนองจากเปน

สถานทประกอบพระราชพธราชาภเษกสมรสพระบาทสมเดจพระเจาอยหวและสมเดจพระนางเจา

สรกต พระบรมราชนนาถ ซงสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาทรงเปนประธานในพระราชพธ ทรง

รบดอกไม ธปเทยนแพ ททงสองพระองคทรงถวาย จากนนพระราชทานน าพระพทธมนต เทพ

มนตร และทรงเจมพระนลาฏแดทงสองพระองค ในชวงเวลาดงกลาว

2.9 เจกต

พพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาไดจดแสดงเจกตไวมมหนง บนระเบยง

พระตาหนกชน 2 เนองจากมความผกพนกบพระราชนดดาทง 3 พระองคของสมเดจพระพนวสสา

อยยกาเจาเมอครงทง 3 พระองค ประทบอยทวงสระปทมตอนทรงพระเยาว สมเดจพระพนวสสา

อยยกาเจา

โปรดใหเจกหาบตขายของเขาไปขายในวงสระปทมเปนปกต เพราะมของถกๆ

แปลกๆ ใหพระราชนดดาทง 3 พระองคไดทรงเลอกซอ สงของทจดแสดงในเจกมกจะเปนของใช

หรอของเลนในสมยนน เชน เขมและดาย เครองสาอาง ของเลนสงกะส เปนตน

3 พระตาหนกใหญ

พระตาหนกใหญ วงสระปทม เปนอาคารคอนกรตกออฐถอปนสง 2 ชน มหองใตดน

1 ชน ลกษณะทางสถาปตยกรรมเปนแบบยโรป มแผนผงเปนรปทรงสเหลยมผนผา มระเบยงพน

คอนกรตปดวยกระเบองรอบพระตาหนก หลงคาเปนทรงปนหยาทหกมม และลดระดบตามผงของ

อาคาร มรางน าในขนาดใหญรอบหลงคา ตวพระตาหนกกวางประมาณ 16 เมตร ยาว 33 เมตร

เมอรวมระเบยงแลว กวางประมาณ 22 เมตร ยาว 40 เมตร ความสงจากพนระเบยงรอบพระ

ตาหนกถงยอดหลงคาประมาณ 13.50 เมตร องคพระตาหนกหวหนาทางทศเหนอ (คลองแสนแสบ)

มมขเฉลยงยนออกนอกพระตาหนก 3 ทศ บนไดหลกขนพระตาหนกอยทางดานทศเหนอ และม

บนไดขนไดอก 2 ดาน คอมขดานทศตะวนออก และมขดานทศตะวนตก โครงสรางของพระ

ตาหนกเปนคอนกรตเสรมเหลก ผนงกอดวยอฐดนเผาชนดรบน าหนก พนพระตาหนกภายในหอง

ทง 2 ชน และเฉลยงหนาหองชนบน เปนพนไมจรงวางบนตงไม ตกแตงผวดวยไมปารเกสลบลาย

สวนพนเฉลยงหนาหองชนลางเปนคอนกรตเสรมเหลก ตกแตงผวดวยหนออนสลบลาย ผนง

16

สำนกหอ


17

ภายนอกและภายในบางสวนฉาบดวยปนทมสผสมอยในเนอปน และทาสซเมนต ผนงภายนอกส

เหลอง ผนงภายในสเขยวออน และสขาว

ประวตการกอสรางพระตาหนก ท งปพ.ศ. ทสราง และสถาปนกผออกแบบยงไม

ชดเจน เพราะไมพบหลกฐานทกลาวถงอยางแนนอน มแตคาบอกเลาจากนายขวญแกว วชโรทย

รองเลขาธการพระราชวงฝายกจกรรมพเศษ และงานเขยนของนายสมภพ จนทรประภา (2551) ท

กลาววา “สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาทรงคดผงพระตาหนกดวยพระองคเอง ทรงใชไมขดไฟ

บาง หางพลบาง ทาเปนผง แลวจงทรงใหสถาปนคออกแบบถวายตามพระราชประสงค”

นายพรศร โพวาทอง ไดศกษาคนควาเรอง “ การศกษารปแบบสถาปตยกรรมตาหนก

ใหญ วงสระปทม จาการศกษาไมพบเอกสารทกลาวถงการกอสรางพระตาหนกใหญ จงไดเปลยน

มาศกษาคนควาจากแผนทโบราณ ในแผนทสารวจ พ.ศ. 2450 พบวาพนทบรเวณพระตาหนกใหญ

ในปจจบน ยงเปนทดนวางเปลาอย แตจากแผนทสารวจ พ.ศ. 2460 พบวามพระตาหนกใหญแลว

ตอมาพบเอกสารแสดงรายจายในการสรางตาหนกใหญ และใบสงซอเครองจากตางประเทศ พ.ศ.

2547 จงสนนษฐานวาพระตาหนกนาจะสรางเสรจประมาณ พ.ศ. 2447 - พ.ศ. 2458

สวนสถาปนคผออกแบบนน เนองจากไมมเอกสารทกลาวถง จงศกษาเปรยบเทยบ

องคประกอบทางสถาปตยกรรมกบอาคารอนๆทมอายรวมสมยกน คอสมยปลายรชกาลท

พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว สถานททไดเลอกมาศกษาเปรยบเทยบม 9 แหง ไดแก

บานพระยาสรยานวตร รมคลองผดงกรงเกษม พระทนงศรสทธานวาส พระทนงเทวราชสภารมย

และพระทนงพมานจกร ในพระราชวงพญาไท พระตาหนกในวงปารสกวน พระตาหนกใหญ

และเรอนหมอมละมาย วงบางขนพรหม พระตาหนกใหญ วงเทวะเวศม และกระทรวงพาณชย

เดม ทาเตยน และพบวามอาคาร 2 แหงทมองคประกอบทางสถาปตยกรรมเหมอนกบพระตาหนก

ใหญ วงสระปทม คอ พระทนงศรสทธนวาส พระราชวงพญาไท และบานพระยาสรยานวตร ซง

ทงสองแหงนออกแบบโดยนายมารโอ ตามาลโญ สถาปนคชาวอตาลทเขามารบราชการกระทรวง

โยธาธการในสมยนน

ภายหลงจากทสรางเสรจ สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาไดประทบทพระตาหนกใหญ

ตลอดพระชนมชพ เมอสนพระชนมแลว ขาหลวงบางคนกยงอาศยอย จนกระทงถกทงรางลงไป

จนในสมยทสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนนเสดจฯ มาประทบทพระตาหนกใหมวงสระปทม

ทรงใชพระตาหนกใหญเปนสถานทเกบของสวนพระองคบาง ตอมาเมอสมเดจพระศรนครนทราบ

รมราชชนนสนพระชนม พระตาหนกใหญจงไดถกปดอยางถาวร และมการบรณะพระตาหนกใหญ

ใน พ.ศ. 2536 ซงเปนการบรณะครงใหญ ตอมาพระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดพระราชทานวง

สระปทมใหเปนทประทบของสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร จงทรงมพระดาร

17

สำนกหอ


18

ทจดตงพพธภณฑขนเพอเฉลมพระเกยรต เผยแพรพระเกรตคณ และพระราชกรณยกจในดานตาง

ของสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาใหประจกษชดแกมหาชน

4 วงสระปทม

วงสระปทมสรางบนพนทในบรเวณทเคยเรยกกนวาตาบลสระปทม หรอสระประทม

เดมเมอแรกสรางกรงรตนโกสนทร พนทบรเวณนไมมลาคลอง จนในรชสมยพระบาทสมเดจ

พระนงเกลาเจาอยหว โปรดเกลาฯ ใหขดคลองสายหนงตอเนองจากคลองมหานาคทพระบาทสมเดจ

พระพทธยอดฟาจฬาโลกโปรดเกลาฯใหขดไว คลองนขดจากคลองตน ผานหวหมากออกไปทาง

ตะวนออก ไปถงบางขนากในจงหวดฉะเชงเทรา ลาคลองชวงหวหมากเรยกวา คลองแสนแสบ

การขดคลองทาใหพนทสองฟากฝงลานาเปนทนาและสวนทอดมสมบรณ พนทบรเวณ

วงสระ ปทมเปนทนาหลวงอยในความดแลของกรมพระคลงขางท มดอกบวขนนานาชนด เมอ

พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหวเสดจประพาสกตองพระราชหฤทยวามทวทศนงดงาม ใน

พ.ศ. 2396 จงมพระราชดารใหสรางวงปทมวนเพอเสดจประพาสประทบพกพระอรยาบถและได

โปรดเกลาฯ ใหขดสระน าขนาดใหญตดตอกน 2 สระ สระในอยดานเหนอเปนทเสดจประพาส

ดานใตเปนสระนอกสาหรบประชาชนไปเทยวเลนเพลงเรอ ดนทขดสระใชปรบแตงพนท และ

กอสรางพระทนงสาหรบประทบแรม พลบพลา โรงละคร เรอนเจาจอม โรงครว ตลอดจนกาแพง

แบงเขตฝายหนากบฝายใน

นอกจากน ยงโปรดเกลาฯ ใหสรางวดขนแหงหนง พระราชทานนามวา วดปทมวนา

ราม ทรงอทศพระราชทานแกสมเดจพระเทพศรนทราบรมราชน แตมกเรยกกนวา วดสระปทม

และโปรดเกลาฯ ใหอาราธนาพระสงฆธรรมยตกนกายจากวดบวรนเวศวหารมาเปนเจาอธการ เมอ

พ.ศ. 2400 เสดจพระราชดาเนนเปนกระบวนใหญมาทรงฉลองวด และ ประทบแรม ณ วงปทมวน

ตอมาในรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ทรงพระราชดารจะสรางวง

พระราชทานสมเดจ พระเจาลกยาเธอ เจาฟามหาวชรณหศ พระราชโอรสพระองคใหญ จงทรงซอ

ทดนจากเอกชนสรางวงพระราชทาน ชอวาวงวนดเซอร นอกจากนยงมพระราชประสงคจะ

พระราชทานทดนบรเวณใกลเคยงสรางวงพระราชทานแกพระราชโอรสในสมเดจพระพนวสสา

อยยกาเจา สมเดจพระศรพชรนทราบรมราชนนาถ และองคอนๆดวย เชน ทดนบรเวณพระราชวง

ประทมวนเดม พระราชทานแกสมเดจพระเจาลกยาเธอ เจาฟาจฑาธชธราดลก กรมขนเพชรบรณ

อนทราชย ทดนระหวางถนนปทมวนกบคลองแสนแสบ มพระราชดารไววาจะพระราชทานสมเดจ

พระเจาลกยาเธอ เจาฟามหดลอดลเดช กรมขนสงขลานครนทร แตยงไมไดมพระบรมราชโองการ

โปรดเกลาฯ พระราชทานกเสดจสวรรคตลวงไปกอน

18

สำนกหอ


19

ครนถงรชสมยพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว จงมพระบรมราชโองการโปรด

เกลาฯ พระราชทานทดนระหวางถนนปทมวนกบคลองแสนแสบดงกลาว เปนสทธแกสมเดจพระ

เจานองยาเธอ เจาฟามหดลอดลเดช กรมขนสงขลานครนทร เมอวนท 5 เมษายน พ.ศ. 2460

แตเดมนนทดนบรเวณวงสระปทม และโดยรอบเปนทสวน มลารางคน า ยกรองปลก

พชหลากชนด เชน ขาวโพด ออย ผกตางๆ และสวนดอกไม เมอสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

เสดจฯมาประทบ ระยะแรกโปรดเกลาฯ ใหสรางเรอนพลบพลาเปนทประทบชวคราว และพระ

ตาหนกเขยวเปนทประทบตามลาดบ ตอมาประมาณ พ.ศ. 2456 โปรดเกลาฯ ใหสรางพระตาหนก

ใหญ และหมเรอนภายในวงสระปทมขนเปนทประทบตราบจนเสดจสสวรรคาลยเมอ พ.ศ. 2498

สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาโปรดใหปลกไมผลหลากหลายชนดในวง เชน กลวย มะมวง ขนน

มะปราง มะยงชด กระเบา สมโอ ลนจ พชสวนครว เปนตน ผลผลตทปลกไดโปรดใหนามาจดเปน

เครองเสวย พระราชทานเจานายพระองคอนๆ และใหขาราชบรพารบรโภค ทเหลอนอกจากนน

โปรดใหนาไปจาหนายเพอเปนรายได นอกจากนยงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหคนเชาทดน

บรเวณรอบนอกวงสระปทม ยกรองปลกผก ฝรง สวนดอกไม โดยทรงคดคาเชาต า เพราะม

พระราชดารวาใหอยเปนเพอนกน

แนวคดเกยวกบการศกษาในพพธภณฑ

1. ความสาคญของการจดการศกษาในพพธภณฑ

อาจกลาวไดวาพฒนาการของการจดการศกษาในพพธภณฑไดผ นแปรไปตาม

พฒนาการแนวคดทางการศกษา ซงเปลยนจากการใหความสาคญกบการเรยนการสอนโดยมจด

ศนยกลางทผสอนซงเปนผถายทอดความร มาเปนการเรยนรทเกดขนจากตวผเรยน และการเรยนรก

ไมไดเพยงแคการเรยนรเนอหาสาระวชาการแตเพยงอยางเดยว แตยงรวมถงการสรางเสรม

ประสบการณ และการซมซบบรรยากาศในการเรยนรอกดวย พพธภณฑจดเปนสถานททผเขาชม

สามารถเรยนรสงตางๆไดอยางอสระ และตามความสนใจ ดงนนการจดการศกษาภายในพพธภณฑ

สวนใหญในปจจบนจงมงเนนการจดกจกรรมทชวยสรางเสรมประสบการณ และมความบนเทงททา

ใหผเขาชมมความประทบใจกบการเขาพพธภณฑอกดวย

จรา จงกล (2518 : 40) ไดกลาววา สงทจะทาใหประชาชนสนใจเขาชมพพธภณฑ

นอกจากสถานทสวยงามเรยบรอย มการจดแสดงทดแลว ผเขาชมยงอยากทราบประวตความเปนมา

ของวตถทมาจากการศกษาคนควา ซงเปนสงทไมอาจไดรบจากการมองแควตถ และอานปายคา

บรรยายวตถแตเพยงอยางเดยว กจกรรมทางการศกษาจงเปนองคประกอบสาคญในการนาเสนอ

เรองราวของวตถใหผเขาชมเขาใจ

19

สำนกหอ


20

2. ลกษณะการจดการศกษาของพพธภณฑ

เพญพรรณ เจรญพร (2548 : 38 - 40) มองวาการจดการศกษาในพพธภณฑ หรอ

กจกรรมทางการศกษาของพพธภณฑเปนสวนหนงของกจกรรมทควรมในพพธภณฑ เพราะพพธ

ภณฑจดเปนสถาบนการศกษา และเปนสถาบทตงขนโดยไมมงหวงผลกาไร ซงการประเภทของ

กจกรรมทางการศกษาแบงไดเปน 3 ประเภท คอ

2.1 กจกรรมในหองจดแสดง หมายถง กจกรรมซงจดขนภายในหองจดแสดง และใช

การจดแสดง และวตถจดแสดงเปนสวนหนงของกจกรรมนนๆ กจกรรมทสามารถจดไดมดงน

การบรรยายนาชม คอ การทบคลากร หรออาสาสมครของพพธภณฑนาชมและ

บรรยายเรองราวเกยวกบวตถทจดแสดงในนทรรศการใหผเขาชมเขาใจ ซงจะทาใหผเขาชมไดรบ

ความร พรอมกบความเพลดเพลน การนาชมในลกษณะนสามารถปรบใหตรงกบความตองการของ

ผเขชมแตละกลมได เชน การนาชมกลมเดก ทมการปรบภาษาสานวนนาชมใหเขาใจงาย กระชบ

เพราะเดกมกจะมสมาธส น หรอการนาชมกลมเดกนกเรยน ซงอาจจะมหวขอสนใจตามเนอหาวชา

ในหองเรยน เปนตน

การบรรยาย คอ การจดสมมนา หรอพดใหความรโดยมวตถจดแสดงเปนตวอยาง

ประกอบ แทนการชมจากภาพสไลด

กจกรรมเลนเกมสหาคาตอบในหองจดแสดง คอ กจกรรมการเรยนรดวยตนเอง

ผานจากวตถจดแสดงในหอง โดยสวนมากมกเปนการหาคาตอบของคาถามหรอทาตามคาสงทระบ

ไวในกจกรรม บางครงเมอตอบคาถามหรอทาตามคาสงครบแลว อาจไดรบรางวลทพพธภณฑจด

ไวใหดวย

2.2 กจกรรมนอกหองจดแสดง หมายถง เปนกจกรรมทมลกษณะคลายกบกจกรรมใน

หองจดแสดงแตจดกจกรรมขนภายนอกหองจดแสดง แตอยภายในพพธภณฑจดกจกรรม ไดแก

กจกรรมการเลนเกมส การแสดงละคร การนาชมวตถจดแสดงนอกหองจดแสดง เปนตน

2.3 กจกรรมนอกพพธภณฑ หมายถง กจกรรมททางพพธภณฑเปนผจดขน แตไมใช

สถานทภายในพพธภณฑ ซงมดงน

กจกรรมทศนศกษา คอ การจดกจกรรมทองเทยวประกอบใหความรในสถานท

ตางๆ โดยสวนใหญสถานททไปมกจะมความเกยวของกบพพธภณฑ หรอมความคลายคลงกบ

ประเภทของพพธภณฑ

การบรรยายนอกสถานท คอ การบรรยายเนอหาเกยวกบพพธภณฑ และวตถจด

แสดงในสถานทสาธารณะ หรอสถานศกษา

20

สำนกหอ


21

การจดนทรรศการเคลอนท คอ การนานทรรศการทสาเรจรปไปจดแสดงตาม

สถานทตางๆ เชน โรงเรยน โรงพยาบาล หรอศนยการคา เปนตน

การจดทาเอกสาร หรอสออนๆ เพอการศกษา คอ การทาสอเพอประชาสมพนธ

เนอหาเกยวกบพพธภณฑ และวตถจดแสดง เชน หนงสอ แผนพบ จลสาร เวบไซต ซงนอกจากจะ

เปนการเผยแพรความรตามวตถประสงคของพพธภณฑแลว ยงเปนการประชาสมพนธใหเปนทรจก

อกดวย

3 ประโยชนของการจดกจกรรมทางการศกษา

พพธภณฑแตละแหงควรจดใหมกจกรรมทางการศกษา เพอใหพพธภณฑมบทบาทใน

การแพรความรอยางสงสด ซงกจกรรมทางการศกษามประโยชนดงน (เพญพรรณ เจรญพร, 2548 :

36)

1. เพอใหผเขารวมกจกรรมไดรบความรความเขาใจเพมขน นอกเหนอจากการชม

นทรรศการเพยงอยางเดยว

2. เพอกระตนใหบคลากรของพพธภณฑขวนขวายหาความรอยางสมาเสมอ และนา

ความรนนมาจดกจกรรมเผยแพรความรแกประชาชน

3. เปนการกระตนใหมผเขาชมพพธภณฑอยางสมาเสมอ

4. เปนการเสรมสรางภาพลกษณของพพธภณฑในการเปนสถานทศกษาหาความรซงม

ความเคลอนไหว และทนสมยอยเสมอ

5. เปนการสรางความรสกการมสวนรวมกบพพธภณฑ

6. เปนการประชาสมพนธขาวสารของพพธภณฑอยางสมาเสมอ

เอเลยน ฮเปอร กรนฮลล และคณะ (Eilean Hooper Greenhill and others, 2004 : 20 -

30) นกวจยดานกจกรรมการศกษาของพพธภณฑแหงชาต ประเทศองกฤษ ไดกลาววากจกรรม

ทางการศกษาของพพธภณฑควรเออประโยชนใหแกบคคล 3 กลม คอ นกเรยน อาจารย และชมชน

ดงน

ตารางท 5 แสดงประโยชนของกจกรรมทางการศกษาของพพธภณฑและผทจะไดรบประโยชน

ผไดรบประโยชน การพฒนา ประโยชน

นกเรยน ความรและความเขาใจ การเพมการเรยนรเนอหาภายในวชาตางๆ

การเพมความเขาใจในการเชอมโยงระหวางวชา

ตางๆ

การเพมการเรยนรระหวางวชาตางๆ

การเพมความเขาใจในวฒนธรรม

21

22

ตารางท 5 แสดงประโยชนของกจกรรมทางการศกษาของพพธภณฑและผทจะไดรบประโยชน

(ตอ)

ผไดรบประโยชน การพฒนา ประโยชน

ทกษะ การเพมความสามารถในการทางานรวมกบ

ผอน

ความสามารถในการเลอกสงตางๆทนอกเหนอ

และภายในประสบการณทวางไว

ทศนคตและคณคา การเพมความมนใจและความชนชอบสาหรบ

นกเรยน

การเพมความเขาใจในวฒนธรรม ความเคารพ

การยอมรบผอน

ความสนกสนาน แรงบนดาล

ใจ และความสรางสรรค

การเตมเตมและความพงพอใจจากความสาเรจ

ของนกเรยน

กจกรรม พฤตกรรม และการ

พฒนา

การเพมความเกยวของของชนเรยน โรงเรยน

หรอเหตการณของชมชน

อาจารย ทศนคตและคณคา ทศนคตทดในการหาประสบการณและความ

ตองการเพมพนประสบการณ

การเพมความมนใจ การทดลอง และความพง

พอใจสวนบคคลสาหรบอาจารย

การเพมความพงพอใจของโรงเรยนทมตอ

กจกรรมทางการศกษาของพพธภณฑ (วดได

จากความสาเรจทางการศกษาสาหรบนกเรยน)

ชมชน ทศนคตและคณคา การพฒนาผลสมฤทธของผ ม สวนรวมใน

กจกรรมของพพธภณฑ (ดานกจกรรม, การ

จดการ, ความมนใจ, และความสบายใจ)

พพธภณฑกบการเรยนการสอนของโรงเรยน

พพธภณฑ และโรงเรยนมวตถประสงคการจดตงเหมอนกน คอ การเผยแพรใหความร

โดยทไมแสวงหาผลกาไร แตการเรยนในพพธภณฑจะมกระบวนการใหความรทไมเปนทางการ

ศกษาไดตามความสนใของแตละบคคล และมกไมมการวดผล สวนการเรยนในโรงเรยนตองทา

อยางมขนตอนตรงตามหลกสตรทวางไว และตองมการวดผลสมฤทธของผเรยน

พพธภณฑแตละแหงมกรวบรวมสะสมวตถซงไมอาจพบเหนไดทวไป และอาจไมพบ

ไดในชนเรยน โดยเฉพาะอยางยงพพธภณฑทมหวเรองเฉพาะทาง ซงมกจะมวตถประเภทนนๆ

22

23

ครบทกแบบ ทกสมย ยกตวอยางเชน พพธภณฑของการธนาคารแหงประเทศไทย ซงเกบสะสม

เหรยญ ธนบตร และเงนพดดวงทใชในการซอขายแลกเปลยนสงของมาตงแตโบราณจนถงสมย

ปจจบน วตถเหลานสามารถนามาใชประกอบเปนสอการเรยนการสอนเรองพฒนาการของเหรยญ

และธนบตรไทยไดเปนอยางด เพราะเหรยญ หรอธนบตรบางชนดอาจหาไมไดแลวในปจจบน

พพธภณฑเปนสถานทใหความรในลกษณะการสอนใหคนรจกเรยนรดวยตนเอง แต

อาจจะมผคอยใหคาแนะนาหรอใหความรประกอบได บคลากรทใหความรในพพธภณฑกมกจะ

เปนเจาหนาทฝายการศกษา สวนในโรงเรยนกคออาจารย ในการเขาชมพพธภณฑทงอาจารย และ

เจาหนาทพพธภณฑควรเตรยมการดงน

1. การแนะนาใหนกเรยนเหนถงหนาท และขอบเขตของพพธภณฑ และเนนย า

บทบาทของพพธภณฑทมตอชมชน

2. กระตนใหนกเรยนใชประโยชนจากนทรรศการ วตถจดแสดง ปายคาบรรยาย แผน

พบ รวมทงการสอบถามจากเจาหนาทพพธภณฑ

3. จดหาสอการเรยนการสอนทสามารถสมผสได ซงจะชวยใหผเรยนรมความสนใจ

และเพมประสบการณในการเรยนรเกยวกบของสงนนๆได

4. ปรบปรงภาพลกษณของพพธภณฑในขณะทเพมความเขาใจของนกเรยนใหมากขน

1. ลกษณะการจดการศกษาของพพธภณฑกบโรงเรยน

ทโมธ แอมโรส และครสพน เพน (Timothy and Crispin, 2006 : 48 - 57) ไดแบงการ

จดการศกษาของพพธภณฑกบโรงเรยนเปน 2 ลกษณะ ดงน

1.1 การศกษาภายในพพธภณฑ

เปนการจดการศกษาโดยใชพนทภายในบรเวณพพธภณฑเปนหลก ซงม

องคประกอบตางๆดงน

1.1.1 การสรางเครอขายกบโรงเรยน พพธภณฑควรจะสรางความสมพนธกบ

โรงเรยนตางๆ โดยเฉพาะโรงเรยนในทองถนทอยใกล ควรมทากจกรรมรวมกนระหวางพพธภณฑ

กบโรงเรยน เชน การฝกอบรมบคลากรรวมกนระหวางโรงเรยนและพพธภณฑ เชน การจด

ฝกอบรมความรในพพธภณฑใหแกอาจารยของโรงเรยน

1.1.2 การจดทาอปกรณทางการศกษา พพธภณฑควรรวมมอกบอาจารยในการ

จดทาสอการเรยนการสอนซงสอดคลองกบเนอหาของพพธภณฑ และตรงกบความตองการของ

โรงเรยน สอการเรยนเลานอาจจะอยในรปแบบของนทรรศการพเศษ สงพมพ หรอหลกสตรท

สามารถดาวนโหลดไดจากเวบไซต

23

สำนกหอ


24

1.1.3 การวางแผนเขาชมพพธภณฑ อาจารย และเจาหนาทการศกษาของ

พพธภณฑ ควรมการวางแผนการเขาชมพพธภณฑกอนทจะพานกเรยนไปหองการเรยนรภายใน

พพธภณฑ หากเปนไปไดพพธภณฑแตละแหงควรจดใหมหองเรยนสาหรบใชจดกจกรรมของ

พพธภณฑ และควรมขนาดพอประมาณสาหรบรองรบนกเรยนจานวนมาก และมอปกรณชวยใน

การเรยนการสอน เชน กระดานดา หรอเครองฉายสไลด เครองเขยน เปนตน

1.1.4 การตอนรบของทางพพธภณฑ เมอมกลมนกเรยนมาเขาชม ทางพพธภณฑ

ควรทาการตอนรบดวยความรสกอบอน ผอนคลาย และเปนมตร ในการสรางความรสกเปนมตร

สามารถทาไดดวยการกลาวตอนรบจากเจาหนาทพพธภณฑ การแนะนาสถานทภายในพพธภณฑ

และสงจะไดเขาชม การแนะนาสถานทอานวยความสะดวกตางๆ เชน จดรบฝากสงของหรอสขา

เปนตน การกลาวตอนรบควรจะสน เพราะนกเรยนมกจะมสมาธสน และมการพดคยกบอาจารยท

นามาถงสงทนกเรยนตองการ

1.1.5 การประเมนผล เพอใหการเขาชมพพธภณฑเปนประโยชนอยางสงสด และ

ถงแมวาการทากจกรรมภายในพพธภณฑจะเปนหนาทรบผดชอบของเจาหนาทการศกษาของ

พพธภณฑ แตกลบถงโรงเรยนอาจารยควรมสวนชวยในการตอยอดความรในชนเรยนใหสมพนธ

กบความรในพพธภณฑดวย การประเมนผลสามารถทาไดโดย การเขยนรายงาน การแสดง การ

เตนรา ดนตร เปนตน

1.2 การศกษาภายนอกพพธภณฑ

พพธภณฑในปจจบนไมควรทจะเปนเพยงฝายรอใหประชาชนไปเขาชมเพยงอยาง

เดยว พพธภณฑควรจะดาเนนงานในเชงรกดวยการจดการบรการเขาสกลมประชาชน เชนเดยวกน

จดการศกษาแกนกเรยนไมควรจะมงหวงใหนกเรยนมาพพธภณฑอยางเดยวเทานน การจดการ

ศกษาภายนอกพพธภณฑ มสงองคประกอบตางๆดงน

1.2.1 การใหยมวตถจดแสดง พพธภณฑสามารถจดสงของใหโรงเรยนยมได

อาจจะเปนสงของทเปนวตถจรงๆ หรอทาขนเปนพเศษสาหรบใหยม โดยทงนจะตองคานงถงการ

รกษาความปลอดภย และการอนรกษรกษาสภาพวตถนน ความสาคญของการใหโรงเรยนยม

สงของในชวงระยะเวลาสนๆ คอการใหอาจารยสามารถนาวตถพพธภณฑมาใชในการเรยนการสอน

ในชนเรยนได ประโยชนของการใหยมคอวตถพพธภณฑสามารถใชเพอประโยชนในดานการศกษา

สาหรบอาจารย และนกเรยนอยางแทจรง และนอกจากนยงชวยกระตนใหอาจารย และนกเรยนรก

การเขาชมพพธภณฑในทสด การใหยมสงของกอาจมขอเสยอยบาง เชน สงของทยมนนอาจะ

เสยหายหรอถกทาลายไดโดยงาย สงของทใหยมอาจทาใหสงของทจดแสดงอยในพพธภณฑไม

สมบรณ หรอการใหยมสงของอาจใชเวลานานในขณะทเสยคาใชจายสง

24

สำนกหอ


25

1.2.2 นทรรศการเคลอนท ลกษณะของนทรรศการเคลอนทในบางพนทคอการนา

วตถจดแสดง พรอมท งสออนๆ มาจดแสดงในพนททอยหางไกลจากพพธภณฑ เนอหาของ

นทรรศการเคลอนทอาจจะเปนสวนหนงของนทรรศการถาวรภายในพพธภณฑ หรอเปนนทรรศการ

หวขอพเศษททาขนใหมกได

1.2.3 การบรรยายในชนเรยน นกเรยนมกเกดความประทบใจ และสนใจในการ

เรยนมากกวาปกต หากมการเชญวทยากรพเศษบรรยายนอกเหนอจากอาจารยทสอนอยเปนประจา

หากทางพพธภณฑตองการสรางความประทบใจ ภณฑารกษควรทจะหาโอกาสไปบรรยายให

นกเรยนฟงในชนเรยนบาง

1.2.4 ชมรมเดก และกจกรรมในวนหยด สงททาใหพพธภณฑดมชวตชวมากทสด

คอการจดกจกรรมสาหรบเดกในวนหยด ซงเดกทเขารวมกจกรรมจะเกดความประทบใจใน

บรรยากาศการเรยนร และรกการเขาพพธภณฑในตลอดชวต พพธภณฑทไมมเจาหนาทการศกษา

โดยเฉพาะ อาจจะตดตอใหอาจารยของโรงเรยนทอยใกล หรออาจารยทเกษยณอายราชการเขามา

ชวยจดกจกรรมและดแล นอกจากนหากมการจดกจกรรมสาหรบเดกวยรน กอาจเปนกจกรรม

เกยวกบงานพพธภณฑบาง และควรอยภายใตการดแลของภณฑารกษ งานมหกรรม หรองานพเศษ

วธทดอกทางหนงคอ การจดงานมหกรรม และมกจกรรมทางการศกษาภายในงาน สามารถกาหนด

ระยะเวลาไดวาจะใชเวลาเทาใด อาจจะครงวน หรอ 1-2 สปดาห

1.2.5 การจดหลกสตรการเรยนร ขอไดเปรยบของการเรยนในพพธภณฑคอ ม

บรรยากาศของการเรยนรแบบไมเปนทางการ และมการวดผลทไมเครงเครยด แตสงททาง

พพธภณฑควรพจารณาคอ การจดหลกสตรอยางไรจงจะประสบความสาเรจ และหลกสตรจะ

สอดคลองกบเปาหมายของพพธภณฑอยางไร และหลกสตรจะสอดคลองกบวตถประสงคของ

โรงเรยนอยางไร ดงนนจงควรจะมการประเมนคณคาของหลกสตรและประเมนวาหลกสตรประสบ

ความสาเรจมากนอยเพยงใด

2. พพธภณฑกบหลกสตรการเรยนการสอน

หลกสตรการศกษาโดยทวไปแลวคอ วตถประสงคของการศกษาในสาขาวชานน ซง

ประกอบดวยเนอเรอง กาหนดเวลา กจกรรม และชนเรยน โดยในปจจบนไดพยายามจดใหนกเรยนม

ประสบการณจากการเรยนร โดยคานงถงความสามารถทางการศกษาและอายของนกเรยน

กระทรงศกษาธการ (2545 : 23) ไดใหความหมายของหลกสตรวา คอ ขอกาหนดวา

ดวยจดหมาย แนวทาง วธการ และเนอหาสาระในการวดผลการเรยนการสอนในโรงเรยน เพอให

ผเรยนมความร ความสามารถ เจตคต และพฤตกรรมตามทกาหนดในจดมงหมายทางการศกษา

25

สำนกหอ


26

ในการรางหลกสตรการศกษาในโรงเรยน เชน ประเทศสหรฐอเมรกา ไดมการเชญ

เจาหนาทพพธภณฑสถาน ใหรวมรางหลกสตรการเรยนการสอนในโรงเรยนดวย เพอใหอาจารยได

ทราบวาจะสามารถใชประโยชนจากพพธภณฑในการเรยนการสอนไดอยางไร และพพธภณฑกม

แนวทางในการจดกจกรรมทสอดคลองกบหลกสตรของโรงเรยนดวยเชนกน

ประเภทของหลกสตรการเรยนการสอน

กรมวชาการ (2545 : 37 - 47) ไดจาแนกประเภทของหลกสตรการเรยนการสอน ดงน

1. หลกสตรรายวชา หรอหลกสตรเนอหาวชา เปนรปแบบการจดหลกสตรทเกาแก

ทสด และยงใชมาจนถงปจจบน เนนการถายทอดเนอหาวชา สาระ และความรของวทยาการตางๆ

เปนหลกในการจดการเรยนร

2. หลกสตรกวาง หรอหลกสตรหมวดวชา เปนหลกสตรทมการผสมผสานความร

โดยรวมวชาตางๆทมเนอหาสาระใกลเคยงกนมารวมกนเปนหมวดวชาเดยวกน

3. หลกสตรสมพนธวชา หรอหลกสตรแบบสหสมพนธ เปนการนาเอาเนอหาวชาตางๆ

ทสอดคลองกนหรอสงเสรมซงกนและกนมาเชอมโยงเขาหากน แลวสอนวชาเนอหาเหลานนใน

คราวเดยวกน แตความเปนเอกลกษณของแตละวชายงคงอย

4. หลกสตรแบบแกนกลาง หรอหลกสตรแบบแกนรวมกน เปนการรวบรวมเนอหา

ความรและประสบการณทจาเปนสาหรบผเรยนเขาดวยกนใหมความสมพนธและผสมผสานกน ให

สามารถนาความรไปใชในชวตประจาวนได และคานงถงความตองการของสงคมเปนหลก

5. หลกสตรแบบบรณาการ เปนหลกสตรทนาเนอหาของวชาตางๆ มารวมเขาดวยกน

ทาใหเอกลกษณในแตละวชาหมดไป รวมเอาประสบการณการเรยนรจากหลายๆวชา มาจดเปน

หมวดหมของประสบการณ เพอชวยใหผเรยนไดรบประสบการณทตอเนอง มคณคาตอการ

ดารงชวต และพฒนาผเรยนในทกๆดาน

6. หลกสตรแบบเอกตบคคล เปนหลกสตรทจดขนเพอสนองความตองการ และความ

สนใจของผเรยนแตละคน ทาใหผเรยนเรยนไดตามความสามารถของแตละคน สามารถพฒนา

ตนเองเปนอสระจากผอน ผสอนจะจดประสบการณการเรยนรแกผเรยนเพยงลาพง หรอเรยน

รวมกบผอนกได

7. หลกสตรแบบสวนบคคล เปนหลกสตรทครและนกเรยนวางแผนรวมกนตามความ

เหมาะสมและความสนใจของผเรยน เพอสงเสรมและดงเอาศกยภาพของผเรยนอกมาใหมากทสด

เทาทจะมากได ผเรยนมสวนรวมในการวางแผนการเรยน มทางเลอกกจกรรมการเรยนหลายดาน

ผเรยนเกดการเรยนรจรง สอดคลองกบความตองการ ความสามารถ ความสนใจของตนเองและ

ชมชน

26

สำนกหอ


27

8. หลกสตรทเนนผเรยน เปนหลกสตรทคานงถงความตองการของผเรยนเปนหลก

และเนนบทบาทของผเรยน ในหนงวชาอาจมหลกสตรทแตกตางกนทงเนอหา กจกรรมการเรยนร

สอการเรยนร และการประเมนผล

9. หลกสตรเพอชวตและสงคม หรอหลกสตรทยดกจกรรมกระบวนการทางสงคมและ

การดารงชวต เปนหลกสตรทยดชวตจรงและสงคมของผเรยนเปนหลก เพอใหผเรยนสามารถ

ดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข รวมทงมสวนรวมในวฒนธรรมของสงคม

10. หลกสตรประสบการณ หรอหลกสตรกจกรรมแบบประสบการณ เปนหลกสตรท

เนนประสบการณ และกจกรรมการเรยนรของผเรยนเปนหลก หลกสตรยดหลกทวา การเรยนรเกด

จากประสบการณ และประสบการณสามารถเปลยนแปลงพฤตกรรมได การจดหลกสตรจงเนนการ

เสรมสรางประสบการณการเรยนรใหกบผเรยน ผเรยนตองรจกวธการแกปญหา ลงมอกระทาและ

วางแผนดวยตนเอง เปนการเรยนรดวยการกระทา

11. หลกสตรกระบวนการ เปนหลกสตรทเนนวธการมากกวารปแบบ ในการเรยนรจะ

ยดรายวชาหรอปญหาสงคมกได แตวธการเรยนรจะเนนกระบวนการ ดงนนกจดหลกสตรจะมงการ

พฒนาทกษะของกระบวนการเรยนรซงมความสาคญตอการเรยนรของผเรยนอยางมระบบ

12. หลกสตรเกณฑความสามารถ เปนหลกสตรทจดทาขนเพอใหผทจบการศกษาใน

ระดบหนงๆ นนมทกษะและความสามารถในดานตางๆตามทตองการ เปนหลกสตรทไมไดมงเนน

เนอหาซงสามารถเปลยนแปลงไดตามกาลเวลา แตจะมงเนนพฒนาทกษะ ความสามารถและ

คานยมซงจะมประโยชนตอชวตปจจบนและอนาคตของผเรยน ถงแมวาความรจะเปลยนแปลงไป

แตผเรยนกยงสามารถดารงชวตอยในสงคมไดเพราะมการปรบตวใหทนกบความตองการของสงคม

สาระการเรยนรแกนกลางขนพนฐาน

ในปจจบนคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน ไดพฒนาหลกสตรแกนกลางการศกษาขน

พนฐาน พทธศกราช 2551 เพอปรบปรงหลกสตรการเรยนการสอนในโรงเรยนใหมความเหมาะสม

มากยงขน โดยไดมการจดทาสาระการเรยนรแกนกลางเปน 8 กลม ในแตละระดบชน ดงน

(คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 2552 : 14 - 50 )

1. สาระการเรยนรแกนกลางของกลมสาระการเรยนรการงานอาชพ และเทคโนโลย

เปนกลมสาระการเรยนรทชวยพฒนาใหผเรยนมความร ความเขาใจ มทกษะพนฐานท

จาเปนตอการดารงชวต และรเทาทนการเปลยนแปลง สามารถนาความรเกยวกบการดารงชวต การ

อาชพ และเทคโนโลย มาประยกตใชในการทางานอยางมความคดสรางสรรค และแขงขนในสงไทย

27

สำนกหอ


28

และสากล เพอเปนแนวทางในการประกอบอาชพ รกการทางาน และมเจตคตทดตอการทางาน

สามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางพอเพยง และมความสข โดยมสาระสาคญ ดงน (สานกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 2552 : 11)

1.1 สาระท 1 การดารงชวตและครอบครว

1.1.1 มาตรฐาน ง 1.1 ผเรยนจะตองเขาใจการทางาน มความคดสรางสรรค ม

ทกษะกระบวนการทางาน ทกษะการจดการ ทกษะกระบวนการแกปญหา ทกษะการทางานรวมกน

และทกษะการแสวงหาความร มคณธรรม และลกษณะนสยในการทางาน มจตสานกในการใช

พลงงาน ทรพยากร และสงแวดลอม เพอการดารงชวตและครอบครว

1.2 สาระท 2 การออกแบบและเทคโนโลย

1.2.1 มาตรฐาน ง 1.2 ผเรยนจะตองเขาใจการเทคโนโลยและกระบวนการ

เทคโนโลย ออกแบบและสรางสงของเครองใชชหรอวธการ ตามกระบวนการเทคโนโลยอยางม

ความคดสรางสรรค เลอกใชเทคโนโลยในทางสรางสรรคตอชวต สงคม สงแวดลอม และมสวนรวม

ในการจดการเทคโนโลยทย งยน

1.3 สาระท 3 เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

1.3.1 มาตรฐาน ง 1.3 ผเรยนจะตองเขาใจ เหนคณคา และใชกระบวนการ

เทคโนโลยสารสนเทศในการสบคนขอมล การเรยนร การสอสาร การแกปญหา การทางาน และ

อาชพอยางมประสทธภาพ ประสทธผล และมคณธรรม

1.4 สาระท 4 การอาชพ

1.4.1 มาตรฐาน ง 1.4 ผเรยนจะตองเขาใจ มทกษะทจาเปน มประสบการณ เหน

แนวทางในงานอาชพ ใชเทคโนโลยเพอพฒนาอาชพ มคณธรรม และเจตคตทดตออาชพ

2. สาระการเรยนรแกนกลางของกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร

เปนกลมสาระการเรยนรทมงใหเยาวชนทกคนไดเรยนรคณตศาสตรอยางตอเนองตาม

ศกยภาพ โดยมสาระสาคญ ดงน (สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 2552 : 14)

2.1 สาระท 1 จานวนและการดาเนนการ

2.1.1 มาตรฐาน ค 1.1 เขาใจถงความหลากหลายของการแสดงจานวนและการใช

จานวนในชวตจรง

2.1.2 มาตรฐาน ค 1.2 เขาใจถงผลทเกดขนจากการดาเนนการของจานวนและ

ความสมพนธ

2.1.3 มาตรฐาน ค 1.3 ใชการประมาณคาในการคานวณและแกปญหา

28

สำนกหอ


29

2.1.4 มาตรฐาน ค 1.4 เขาใจระบบจานวนและนาสมบตเกยวกบจานวนไปใช

2.2 สาระท 2 การวด

2.2.1 มาตรฐาน ค 2.1 เขาใจพนฐานเกยวกบการวด วดและคาดคะเนขนาดของสง

ทตองการวด

2.2.2 มาตรฐาน ค 2.2 แกปญหาเกยวกบการวด

2.3 สาระท 3 เรขาคณต

2.3.1 มาตรฐาน ค 3.1 อธบายและวเคราะหรปเรขาคณตสองมตและสามมต

2.3.2 มาตรฐาน ค 3.2 ใชการนกภาพ (Visualization) ใชเหตผลเกยวกบปรภม

(Spatial resoning) และใชแบบจาลองทางเราขาคณต (geometric model) ในการแกปญหา

2.4 สาระท 4 พชคณต

2.4.1 มาตรฐาน ค 4.1 เขาใจและวเคราะหรปแบบ (pattern) ความสมพนธ และ

ฟงคชน

2.4.2 มาตรฐาน ค 4.2 ใชนพจน สมการ อสมการ กราฟ และตวแบบเชง

คณตศาสตร (mathematical model) แทนสถานการณตางๆ ตลอดจนแปลความหมายและนาไปใช

แกปญหา

2.5 สาระท 5 การวเคราะหขอมลและความนาจะเปน

2.5.1 มาตรฐาน ค 5.1 เขาใจและวเคราะหรปแบบ (pattern) ความสมพนธ และ

ฟงคชน

2.5.2 มาตรฐาน ค 5.2 ใชวธการทางสถตและความรเกยวกบความนาจะเปนใน

การคาดการณไดอยางสมเหตสมผล

2.5.3 มาตรฐาน ค 5.3 ใชความรเกยวกบสถตและความนาจะเปนชวยในการ

ตดสนใจและแกปญหา

2.6 สาระท 6 ทกษะและกระบวนการทางคณตศาสตร

2.6.1 มาตรฐาน ค 6.1 มความสามารถในการแกปญหา การใหเหตผล การสอสาร

การสอความหมายทางคณตศาสตรและการนาเสนอ การเชอมโยงความรตางๆทางคณตศาสตร และ

เชอมโยงคณตศาสตรกบศาสตรอนๆ และมความคดรเรมสรางสรรค

3. สาระการเรยนรแกนกลางของกลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ

เปนกลมสาระการเรยนรทมงหวงใหผเรยนมเจตคตทดตอภาษาตางประเทศ สอสารใน

สถานการณตางๆ แสวงหาความร ประกอบอาชพ และศกษาตอในระดบทสงขน รวมทงมความร

29

สำนกหอ


30

ความเขาใจในเรองราวและวฒนธรรมอนหลากหลายของประชาคมโลก และสามารถถายทอด

ความคดและวฒนธรรมไทยไปยงสงคมโลกไดอยางสรางสรรค มสาระสาคญ ดงน

3.1 สาระท 1 ภาษาเพอการสอสาร

3.1.1 มาตรฐาน ต 1.1 เขาใจและตความเรองทฟงและอานจากสอประเภทตางๆ

และแสดงความคดเหนอยางมเหตผล

3.1.2 มาตรฐาน ต 1.2 มทกษะการสอสารทางภาษาในการแลกเปลยนขอมล

ขาวสาร แสดงความรสกและความคดเหนอยางมประสทธภาพ

3.1.3 มาตรฐาน ต 1.3 นาเสนอขอมลขาวสาร ความคดรวบยอด และความคดเหน

ในเรองตางๆโดยการพดและการเขยน

3.2 สาระท 2 ภาษาและวฒนธรรม

3.2.1 มาตรฐาน ต 2.1 เขาใจความสมพนธระหวางภาษากบวฒนธรรมเจาของ

ภาษา และนาไปใชไดอยางเหมาะสมกบกาลเทศะ

3.2.2 มาตรฐาน ต 2.2 เขาใจความเหมอนและความแตกตางระหวางภาษาและ

วฒนธรรมของเจาของภาษากบภาษาและวฒนธรรมไทย และนามาใชอยางถกตองและเหมาะสม

3.3 สาระท 3 ภาษากบความสมพนธกบกลมสาระการเรยนรอน

3.3.1 มาตรฐาน ต 3.1 ใชภาษาตางประเทศในการเชอมโยงความรกบกลมสาระ

การเรยนรอน และเปนพนฐานในการพฒนา แสวงหาความร และเปดโลกทศนของตน

3.4 สาระท 4 ภาษากบความสมพนธกบชมชนและโลก

3.4.1 มาตรฐาน ต 4.1 ใชภาษาตางประเทศในสถานการณตางๆ ทงในสถานศกษา

ชมชน และสงคม

3.4.2 มาตรฐาน ต 4.2 ใชภาษาตางประเทศเปนเครองมอพนฐานในการศกษาตอ

และการประกอบอาชพ และการแลกเปลยนเรยนรกบสงคมโลก

4. สาระการเรยนรแกนกลางของกลมสาระการเรยนรภาษาไทย

เปนกลมสาระการเรยนรทมงใหผวจยมการฝกฝนทกษะจนเกดความชานาญ เพอ

ประโยชนในการสอสาร การเรยนรไดอยางมประสทธภาพ และเพอนาไปใชจรงในชวตประจาวน

โดยมสาระสาคญ ดงน (สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 2552 : 14)

4.1 สาระท 1 การอาน

4.1.1 มาตรฐาน ท 1.1 ใชกระบวนการอานสรางความรและความคดเพอนาไปใช

ตดสนใจ แกปญหาในการดาเนนชวตและมนสยรกการอาน

30

สำนกหอ


31

4.2 สาระท 2 การเขยน

4.1.2 มาตรฐาน ท 2.1 ใชกระบวนการเขยนเขยนสอสาร เขยนเรยงความ ยอความ

และเขยนเรองราวในรปแบบตางๆ เขยนรายงานขอมลสารสนเทศและรายงานการศกษาคนควาอยาง

มประสทธภาพ

4.3 สาระท 3 การฟง การด และการพด

4.3.1 มาตรฐาน ท 3.1 สามารถเลอกฟงและดอยางมวจารณญาณ และพดแสดง

ความร ความคด และความรสกในโอกาสตางๆ อยางมวจารณญาณและสรางสรรค

4.4 สาระท 4 หลกการใชภาษาไทย

4.4.1 มาตรฐาน ท 4.1 เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษาไทย การเปลยน

แปลงของภาษาและพลงของภาษา ภมปญญาทางภาษา และรกษาภาษาไทยไวเปนสมบตของชาต

4.5 สาระท 5 วรรณคดและวรรณกรรม

4.5.1 มาตรฐาน ท 5.1 เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคดและ

วรรณกรรมของไทยอยางเหนคณคาและนามาประยกตใชในชวตจรง

5. สาระการเรยนรแกนกลางของกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

เปนกลมสาระการเรยนรทมงหวงใหผเรยนไดเรยนรวทยาศาสตรทเนนการเชอมโยงกบ

ความรกบกระบวนการ มทกษะสาคญในการคนควาและการสรางองคความร โดยใชกระบวนการใน

การสบเสาะ หาความร และการแกปญหาทหลากหลาย ใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนรทกขนตอน

มการทากจกรรมดวยการลงมอปฏบตจรงอยางหลากหลาย เหมาะสมกบระกบช น โดยม

สาระสาคญ ดงน (สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 2552 : 20)

5.1 สาระท 1 สงมชวตกบกระบวนการดารงชวต

5.1.1 มาตรฐาน ว 1.1 เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของ

โครงสราง และหนาทของระบบตางๆ ของสงมชวตททางานสมพนธกน มการกระบวนการสบ

เสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชในการดารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต

5.1.2 มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจกระบวนการและความสาคญของการถายทอดลกษณะ

ทางพนธกรรม ววฒนาการของสงมชวต ความหลากหลายทางชวภาพ การใชเทคโนโลยชวภาพทม

ผลกระทบตอมนษยและสงแวดลอม มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตรสอสารสง

ทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน

31

สำนกหอ


32

5.2 สาระท 2 ชวตกบสงแวดลอม

5.2.1 มาตรฐาน ว 2.2. เขาใจสงแวดลอมในทองถน ความสมพนธระหวาง

สงแวดลอมกบสงมชวต ความสมพนธระหวางสงมชวตตางๆ ในระบบนเวศ มกระบวนการสบ

เสาะหาความร และจตวทยาศาสตรสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน

5.2.2 มาตรฐาน ว 2.2 เขาใจความสาคญของทรพยากรธรรมชาต การใชทรพยากร

ธรรมชาตในระดบทองถน ประเทศ และโลก นาความรไปใชในการจดการทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอมในทองถนอยางย งยน

5.3 สาระท 3 สารและสมบตของสาร

5.3.1 มาตรฐาน ว 3.1 เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสาร

กบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยา

ศาสตร สอสารสงทเรยนร และนาความรไปใชประโยชน

5.3.2 มาตรฐาน ว 3.2 เขาใจหลกการและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะ

ของสารนการเกดสารละลาย การเกดปฏกรยา มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร

สอสารสงทเรยนร และนาความรไปใชประโยชน

5.4 สาระท 4 แรงและการเคลอนท

5.4.1 มาตรฐาน ว 4.1 เขาใจธรรมชาตของแรงแมเหลกไฟฟา แรงโนมถวง และ

แรงนวเคลยร มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน

อยางถกตองและมคณธรรม

5.4.2 มาตรฐาน ว 4.2 เขาใจลกษณะการเคลอนทแบบตางๆ ของวตถในธรรมชาต

มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใช

ประโยชน

5.5 สาระท 5 พลงงาน

5.5.1 มาตราฐาน ว 5.1 เขาใจความสมพนธระหวางพลงงานกบการดารงชวต การ

เปลยนรปพลงงาน ปฏสมพนธระหวางสารและพลงงาน ผลของการใชพลงงานตอชวตและ

สงแวดลอม มการกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน

5.6 สาระท 6 กระบวนการเปลยนแปลงของโลก

5.6.1 มาตรฐาน ว 6.1 เขาใจกระบวนการตางๆ ทเกดขนบนผวโลกและภายนอก

โลก ความสมพนธของกระบวนการตางๆ ทมผลตอการเปลยนแปลงภมอากาศ ภมประเทศ และ

สณฐานของโลก มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสาร สงทเรยนรและนา

ความรไปใชประโยชน

32

สำนกหอ


33

5.7 สาระท 7 ดาราศาสตรและอวกาศ

5.7.1 มาตรฐาน ว 7.1 เขาใจววฒนาการของระบบสรยะ กาแลคซและเอกภพ การ

ปฏสมพนธภายในระบบสรยะและผลตอสงมชวตบนโลก มกระบวนการสบเสาะหาความรและ

จตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน

5.7.2 มาตรฐาน ว 7.2 เขาใจความสาคญของเทคโนโลยอวกาศทนามาใชในการ

สารวจอวกาศและทรพยากรธรรมชาต ดานการเกษตรและการสอสาร มกระบวนการสบเสาะหา

ความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชนอยางมคณธรรมตอชวต

และสงแวดลอม

5.8 สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย

5.8.1 มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการ

สบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฎการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบท

แนนอน สามารถตรวจสอบไดภายใใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลาน นๆ เขาใจวา

วทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน

6. สาระการเรยนรแกนกลางของกลมสาระการเรยนรศลปะ

เปนกลมสาระการเรยนรทชวยพฒนาใหผเรยนมความคดรเรมสรางสรรค มจนตนาการ

ทางศลปะ ชนชมความงาม มสนทรยภาพ ความมคณคา ซงมผลตอคณภาพชวตมนษยกจกรรมทาง

ศลปะชวยพฒนาผเรยนทงดานรางกาย จตใจ สตปญญา อารมณ สงคม ตลอดจนการนาไปสการ

พฒนาสงแวดลอม สงเสรมใหผเรยนมความเชอมนในตนเอง เปนพนฐานในการศกษาตอหรอ

ประกอบอาชพได โดยมสาระสาคญ ดงน (สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 2552 : 14)

6.1 สาระท 1 ทศนศลป

6.1.1 มาตรฐาน ศ 1.1 สรางสรรคงานทศนศลปตามจนตนาการ และความคด

สรางสรรค วเคราะห วพากษ วจารณคณคางานทศนศลป ถายทอดความรสก ความคดตองานศลปะ

อยางอสระ ชนชมและประยกตในชวตประจาวน

6.1.2 มาตรฐาน ศ 1.2 เขาใจความสมพนธระหวางทศนศลป ประวตศาสตร และ

วฒนธรรม เหนคณคางานทศนศลปทเปนมรดกทางวฒนธรรม ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทยและ

สากล

6.2 สาระท 2 ดนตร

6.2.1 มาตรฐาน ศ 2.1 เขาใจและแสดงออกทางดนตรอยางสรางสรรค วเคราะห

วพากษ วจารณคณคาดนตร ถายทอดความรสกตอดนตรอยางอสระ ชนชมและประยกตใชในชวต

33

สำนกหอ


34

6.2.2 มาตรฐาน ศ 2.2 เขาใจความสมพนธระหวางดนตร ประวตศาสตร และ

วฒนธรรม เหนคณคาของดนตรทเปนมรดกทางวฒนธรรม ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทยและ

สากล

6.3 สาระท 3 นาฎศลป

6.3.1 มาตรฐาน ศ 3.1 เขาใจและแสดงออกทางนาฎศลปอยางสรางสรรค วเคราะห

วพากษวจารณคณคาดนตร ถายทอดความรสก ความคดตออยางอสระ ชนชม และประยกตใชใน

ชวตประจาวน

6.3.2 มาตรฐาน ศ 3.2 เขาใจความสมพนธระหวางนาฏศลป ประวตศาสตร และ

วฒนธรรม เหนคณคาของดนตรทเปนมรดกทางวฒนธรรม ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทยและ

สากล

7. สาระการเรยนรแกนกลางของกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

มวตถประสงคเพอใหผเรยนมความรความเขาใจการดารงชวตของมนษย ทงในฐานะ

ปจเจกบคคล และการอยรวมกนในสงคม การปรบตวตามสภาพแวดลอม การจดการทรพยากรทม

อยอยางจากด เขาใจถงการพฒนาเปลยนแปลงตามยคสมย กาลเวลา ตามเหตปจจยตางๆ เกดความ

เขาใจในตนเองและผอน มความอดทน อดกลน ยอมรบในความแตกตางและมคณธรรม สามารถ

นาความรไปปรบใชในการดา เ นนชวต เ ปนพลเมองดของประเทศชาตและสงคมโลก

(คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน : 2552) โดยมสาระสาคญ ดงน (สานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน 2552 : 16)

7.1 สาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม

7.1.1 มาตรฐาน ส 1.1 รและเขาใจประวต ความสาคญ ศาสดา หลกธรรมของ

พระพทธศาสนาหรอศาสนาทตนนบถอและศาสนาอน มศรทธาทถกตอง ยดมนและปฏบตตาม

หลกธรรมเพออยรวมกนอยางสนตสข

7.1.2 มาตรฐาน ส 1.2 เขาใจ ตระหนกและปฏบตตนเปนศาสนกชนทด และธารง

รกษาพระพทธศาสนาหรอศาสนาทตนนบถอ

7.2 สาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวตในสงคม

7.2.1 มาตรฐาน ส 2.1 เขาใจและปฏบตตนตามหนาทของการเปนพลเมองด ม

คานยมทดงาม และธารงรกษาประเพณและวฒนธรรมไทย ดารงชวตอยรวมกนในสงคมไทย และ

สงคมโลกอยางสนตสข

34

สำนกหอ


35

7.2.2 มาตรฐาน ส 2.2 เขาใจระบบการเมองการปกครองในสงคมปจจบน ยดมน

ศรทธา และธารงรกษาไวซงการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

7.3 สาระท 3 เศรษฐศาสตร

7.3.1 มาตรฐาน ส 3.1 เขาใจและสามารถบรหารจดการในการผลตและบรโภค

การใชทรพยากรทมอยจากดไดอยางมประสทธภาพและคมคา รวมทงเขาใจหลกการของเศรษฐกจ

พอเพยง เพอการดารงชวตอยางมดลยภาพ

7.3.2 มาตรฐาน ส 3.2 เขาใจระบบและสถาบนทางเศรษฐกจตางๆ ความสมพนธ

ทางเศรษฐกจ และความจาเปนของการรวมมอกนทางเศรษฐกจในสงคมโลก

7.4 สาระท 4 ประวตศาสตร

7.4.1 มาตรฐาน ส 4.1 เขาใจความหมาย ความสาคญของเวลาและยคสมยทาง

ประวตศาสตร สามารถใชวธการทางประวตศาสตรมาวเคราะหเหตการณตางๆ อยางเปนระบบ

7.4.2 มาตรฐาน ส 4.2 เขาใจพฒนาการของมนษยชาตจากอดตถงปจจบนในดาน

ความสมพนธและการเปลยนแปลงของเหตการณอยางตอเนอง ตระหนกถงความสาคญ และ

สามารถวเคราะหผลกระทบทเกดขน

7.4.3 มาตรฐาน ส 4.3 เขาใจความเปนมาของชาตไทย วฒนธรรม ภมปญญาไทย

มความรก ความภมใจ และธารงความเปนไทย

7.5 สาระท 5 ภมศาสตร

7.5.1 มาตรฐาน ส 5.1 เขาใจลกษณะของโลกทางกายภาพ และความสมพนธของ

สรรพสงซงมผลตอกนและกนในระบบของธรรมชาต ใชแผนทและเครองมอทางภมศาสตร ในการ

คนหาวเคราะห สรป และใชขอมลภมสารสนเทศอยางมประสทธภาพ

7.5.2 มาตรฐาน ส 5.2 เขาใจปฏสมพนธระหวางมนษยกบสภาพแวดลอมทาง

กายภาพทกอใหเกดการสรางสรรควฒนธรรม มจตสานกและมสวนรวมในการอนรกษทรพยากร

และสงแวดลอมเพอการพฒนาทย งยน

8. สาระการเรยนรแกนกลางของกลมสาระการเรยนรสขศกษา และพลศกษา

เปนกลมสาระทศกษาดานสขภาพทมเปาหมายเพอการดารงสขภาพ การสรางเสรม

สขภาพ และการพฒนาคณภาพชวตของบคคล ครอบครว และชมชนใหย งยน โดยมสาระสาคญ

ดงน (สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 2552 : 15)

35

สำนกหอ


36

8.1 สาระท 1 การเจรญเตบโตและพฒนาการของมนษย

8.1.1 มาตรฐาน พ 1.1 เขาใจธรรมชาตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของ

มนษย

8.2 สาระท 2 ชวตและครอบครว

8.2.1 มาตรฐาน พ 2.1 เขาใจและเหนคณคาตนเอง ครอบครว เพศศกษา และม

ทกษะในการดาเนนชวต

8.3 สาระท 3 การเคลอนไหว การออกกาลงกาย การเลนเกม กฬาไทย และกฬาสากล

8.3.1 มาตรฐาน พ 3.1 เขาใจ มทกษะในการเคลอนไหว กจกรรมทางกาย การเลน

เกม และกฬา

8.3.2 มาตรฐาน พ 3.2 รกการออกกาลงกาย การเลนเกม และการเลนกฬา ปฏบต

เปนประจาอยางสมาเสมอ มวนย เคารพสทธ กฏ กตกา มน าใจนกกฬา มจตวญญาณในการแขงขน

และชนชมในสนทรยภาพของการกฬา

8.4 สาระท 4 การสรางเสรมสขภาพ สมรรถภาพ และปองกนโรค

8.4.1 มาตรฐาน พ 4.1 เหนคณคาและมทกษะในการสรางเสรมสขภาพ การดารง

สขภาพ การปองกนโรค และการสรางเสรมสมรรถภาพเพอสขภาพ

8.5 สาระท 5 ความปลอดภยในชวต

8.5.1 มาตรฐาน พ 5.1 ปองกนและหลกเลยงปจจยเสยง พฤตกรรมเสยงตอสขภาพ

อบตเหต การใชยา สารเสพตด และความรนแรง

งานวจยทเกยวของ

เนองจากยงไมเคยมผทาการศกษาเกยวกบรปแบบกจกรรมทางศกษาทสอดคลองกบ

หลกสตรการเรยนการสอนในพพธภณฑสถาน ดงนนผวจยจงไดทบทวนเอกสาร และงานวจยท

เกยวของกบกจกรรมทางการศกษา และบทบาททางการศกษาของพพธภณฑสถานและหอศลป ซง

มดงน

ศรวฒน แสนเสรม (2543) ไดทาการศกษาเรอง ความคดเหนของผบรหาร ผเชยวชาญ

ทางพพธภณฑศลปะ และนกวชาการศลปะ โดยมวตถประสงคเพอสารวจความคดเหนของผบรหาร

ผเชยวชาญทางพพธภณฑศลปะ และนกวชาการศลปศกษา เกยวกบบทบาททางการศกษาของ

พพธภณฑศลปะในประเทศไทย เครองมอทใชในการวจยคอแบบสอบถามทผวจ ยสรางขน

วเคราะหขอมลโดยหาคารอยละ คามชฌมเลขคณต และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ผลการวจยพบวา

กลมประชากรทศกษามความคดเหนทสอดคลองกนมากในเรองหลกการของพพธภณฑศลปะ

36

สำนกหอ


37

นโยบายทางการศกษาของพพธภณฑศลปะ แผนปฏบตการของพพธภณฑศลปะ บทบาททางการ

ศกษาทคาดหวงของพพธภณฑศลปะ ซงตองมการใหความรทางสนทรยศาสตร และการชนชมงาน

ศลปะ การใหความรทางประวตศาสตรศลปะ การใหความรเชงสหวทยาการและมานษยวทยา การ

ใหความรเชงสงคม และพพธภณฑศลปะในประเทศไทยควรทเปนแหลงทมงานศลปะทมคณคา

ถอเปนเปนกลางแหลงการศกษาอยางผสมผสานความร คณคาทางประวตศาสตร ความงามทาง

สนทรยศาสตร และความชนชมงานศลปะ การรหลกและวธการจดเกบสะสมงานศลปะ การ

สงเสรมคณคาทางสนทรยศาสตรและสรางพนฐานความรทางศลปะ และการใหความรเชง

ประวตศาสตรทเกยวของกบวถชวต สงคม สภาพแวดลอม คตความเชอ วฒนธรรม ประเพณ และ

อทธพลของลทธตางๆ โดยผานงานศลปะ

ชานาญ ภมล (2542) ไดศกษาการนาเสนอรปแบบการพฒนาพพธภณฑสถานแหงชาต

เพอการศกษา โดยมว ตถประสงคเพอ 1) ศกษาสภาพ ปญหา และความตองการการใช

พพธภณฑสถานแหงชาต เพอการศกษา 2) เพอศกษาแนวทางในการปรบปรงแกไข และพฒนา

พพธภณฑสถานแหงชาต เพอการศกษา และ 3) เพอนาเสนอรปแบบการพฒนาพพธภณฑสถาน

แหงชาตเพอการศกษา ผลการศกษาพบวา รปแบบการพฒนาพพธภณฑสถานแหงชาตเพอ

การศกษามรายละเอยดดงน (1) ดานบคลากรการศกษา มนกวชาการศกษา ผประสานงานกบ

สถานศกษา และเจาหนาทนาชมทเพยงพอกบผเขาชม (2) ดานการจดนทรรศการ มการนาเสนอใหผ

เขาชมไดรบทงความร ความเขาใจ เหนคณคา ความงาม ความสาคญ และสามารถศกษาหาความรได

ดวยตนเอง มสอภาพ และเสยง เอกสารแจก คมอนาชมประกอบการชม ในการชมจะมการบรรยาย

สรปกอนการเขาชม อปกรณนาชมดวยตนเอง มเสยงบรรยายอตโนมต มการแสดงแสงสเสยง

คอมพวเตอรวสดอปกรณทมปฏสมพนธ ผเขาชมสามารถทดลองได (3) มสงอานวยความสะดวก

ทางการศกษาไดแก หองสมด หองเรยน หองทดลอง หองปฏบตการ หองคนควาสบคนขอมล หอง

บรรยาย หองประชม หองสมมนา นอกจากนยงตองมสงอานวยความสะดวกทวไปอนๆดวย เชนท

พกผอน รานอาหารและเค รอง ดม ท รบฝากของ และรานขายของ ทระลก เ ปนตน (4 )

พพธภณฑสถานแหงชาต จะมกจกรรมทางการศกษาดวย เชน การแสดงและการละเลนตางๆ

สปดาหวชาการหรอกจกรรมทางวชาการ การฝกอบรมหรอคายเยาวชน และการจดประกวดและ

แขงขนตางๆ โดยมการรวมมอจากสมาชกพพธภณฑสถาน (5) ในการตดตอเขาชม ครหรอสถาบน

ตองมการเตรยมการทงในดานความรและความสะดวกในการเขาชม ภายหลงกลบจากการเขาชมจะ

มตองมการประเมนผลดวย

จารวรรณ กรณานา (2549) ไดทาการศกษาการพฒนาหลกสตรสถานศกษากลมสาระ

การเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม เรอง “อทยานแหงชาตภผาเหลก – พพธภณฑพระ

37

สำนกหอ


38

อาจารยวน อตตโม” สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนบานดงแสนดอ อาเภอสองดาว

จงหวดสกลนคร โดยมวตถประสงคเพอ พฒนาหลกสตรสถานศกษากลมสาระการเรยนรสงคม

ศกษา ศาสนา และวฒนธรรม เรอง “อทยานแหงชาตภผาเหลก – พพธภณฑพระอาจารยวน อต

ตโม” สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนบานดงแสนตอ อาเภอสองดาว จงหวด

สกลนคร มขนตอนการพฒนาหลกสตร 3 ขนตอน คอ การศกษาและวเคราะหขอมลพนฐาน การ

สรางหลกสตร การประชาพจารณหลกสตร กลมเปาหมายทใชในการศกษาคอ ผบรหาร ครผสอน

นกเรยน ผปกครอง กรรมการสถานศกษา ผนาชมชน นกวชาการอทยานแหงชาตภผาเหลก และ

ปราชญชาวบานดานพพธภณฑพระอาจารยวน อตตโม เครองมอทใชในการวจยม 3 ชนด คอ

แบบสอบถามชนดมาตราสวนประมาณคา แบบสอบถามแบบตรวจสอบรายการ และแบบสมภาษณ

แบบมโครงสรางการวเคราะหขอมล ผลการศกษา ในขนตอนการศกษาและวเคราะหขอมลพนฐาน

พบวาผมสวนเกยวของทกฝายตองการใหมการพฒนาหลกสตรสถานศกษากลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม เรอง “อทยานแหงชาตภผาเหลก – พพธภณฑพระอาจารยวน

อตตโม” สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ในขนตอนการสรางหลกสตร ไดองคประกอบของ

หลกสตรดงน วสยทศนของหลกสตร ความเปนมาและความสาคญของหลกสตร หลกการของ

หลกสตร จดมงหมายของหลกสตร คณภาพของผเรยน มาตรฐานการเรยนรชวงชน สาระการเรยนร

และผลการเรยนรทคาดหวงรายภาค การวดและประเมนผล ในขนตอนประชาพจารณหลกสตร

พ บ ว า ห ลก ส ต ร ม ค ว า ม ชด เจ น เ ห ม า ะ ส ม ส อด ค ลอ ง กบ ค ว า ม ตอ ง ก า รข อ ง ทอ ง ถ น

มความสาคญและเปนสงทมคณคาแกผเรยน ทาใหผเรยนเกดความรก ความภาคภมใจ และรวมกน

อนรกษแหลงเรยนรในทองถน

ธรศกด วเศษชยนสรณ (2538) ไดศกษาเรอง บทบาทของพพธภณฑสถานแหงชาตตอ

การศกษาประวตศาสตรทองถนในระดบมธยมศกษา กรณศกษาจงหวดกาแพงเพชร โดย

วตถประสงคเพอ 1) เพอศกษาถงปจจยตางๆในการใชประโยชนจากพพธภณฑสถานเปนสอ

ประกอบการเรยนการสอนวชาทองถนของเรา 1 ในสวนทเกยวกบประวตศาสตรทองถน ชวย

เสรมสรางใหนกเรยนเกดความรในดานศลปวฒนธรรมของทองถนเพมขน 2) เพอศกษาถงแนวคด

ของครผสอนและเจาหนาทพพธภณฑเกยวกบบทบาทในการปลกฝงเดกนกเรยนใหรจกและเหน

คณคาของพพธภณฑสถานในดานการศกษาประวตศาสตร และวฒนธรรมทองถน 3) เพอศกษา

แนวความคดของนกเรยนทผานการเรยนวชาทองถนของเรา 1 เกยวกบคณคาในการอนรกษ

วฒนธรรมของทองถน และการใชประโยชนจากพพธภณฑสถานประกอบการเรยน มขนตอน

การศกษา 3 ขนตอน คอ การศกษาจากเอกสารทเกยวของ การรวบรวมขอมลภาคสนามจากพนท

การศกษา และการใชแบบสอบถามนกเรยนมธยมศกษาชนปท 1 และมธยมศกษาชนปท 2 ทก

38

สำนกหอ


39

โรงเรยนทมการเรยนการสอนวชาทองถนของเรา 1 ดวยการสมตวอยางโรงเรยนละ 50 ชด ผล

การศกษาพบวา ไมไดมบทบาทในการเรยนการสอนของนกเรยนมธยมศกษามากนก สาหรบ

พพธภณฑสถานแหงชาตกาแพงเพชร ผบรหารมความสนใจงานทางดานการศกษา แตยงมปญหา

การใหความสาคญกบระดบการศกษาทไมเทาเทยมกน ขาดการสอสารระหวางพพธภณฑสถานกบ

โรงเรยน และไมไดเปนแหลงขอมลดานประวตศาสตรทองถนทครผสอนไดนาเนอหาไปสอนใน

ชนเรยน สาหรบโรงเรยน ครผสอนเหนวาพพธภณฑสถานมสวนชวยเสรมสรางการเรยนรมาก แต

มปญหาดานการเดนทางเพอนานกเรยนไปเขาชมพพธภณฑสถาน ปญหาทศนคตระหวางครผสอน

กบเจาหนาทพพธภณฑสถาน และครผ สอนไมสามารถหาขอมลเกยวกบทองถนจาก

พพธภณฑสถาน เพอนามาใชสอนนกเรยนได ครบางทานจงไมไดแนะนาใหมาหาขอมล

ประกอบการเรยน

นพวรรณ วจนสนทร (2553) ไดศกษาแนวทางการพฒนาพพธภณฑเพอการเรยนร :

กรณศกษามวเซยมสยาม โดยมวตถประสงคเพอ 1) หาความคดเหนของผเขาชมทมตอการใหบรการ

ของพพธภณฑ 2) เพอหาความคดเหนทสะทอนถงจดแขง จดออน โอกาส และภาวะคกคาม

ของพพะภณฑในรปของความพงพอใจในวธทางการตลาดและความพงพอใจสวนตวในฐานะทเปน

สถานททองเทยว มวธการการ 2 รปแบบ คอ 1) การใชแบบสอบถามสมตวอยางผทมาเขาชม

พพธภณฑ จากนนจงนาขอมลมาวเคราะหในรปของคารอยละ-คาเฉลย 2) การสงเกตการณ ผล

การศกษาพบวาความคดเหนของผเขาชมทมตอมวเซยมสยาม ในสวนของการตลาด บรรยากาศ การ

บรการของพพธภณฑ และความสะดวกในการเขาถง มความพงพอใจสง แตพพธภณฑยงมจดออน

ซงยงทาใหการบรการบางสวนไมดเทาทควร เชน จานวนมคคเทศกมไมเพยงพอ รานจาหนายอาหาร

ในพพธภณฑมนอยเกนไป และรานจาหนายสนคาทระลกมนอยเกนไป ซงผทาการศกษาเสนอวา

หากมการแกไขปรบปรง จะทาใหพพธภณฑนเปนแหลงทองเทยวทมความสมบรณ และจะมผเขา

ชมจานวนเพมมากขน

สธาทพย สธธร (2545) ไดทาการศกษาการสรางรปแบบกจกรรมสาหรบพพธภณฑ

ไดโนเสารซงเปนการวจยเชงปฎบตการดวยการทดลองจดกจกรรมการศกษา โดยมวตถประสงค

เพอหารปแบบกจกรรมทเหมาะสมสาหรบพพธภณฑไดโนเสาร กลมเปาหมายของการศกษาเปน

เดกอายระหวาง 8-12 ป ทมความสนใจเรองราว เกยวกบไดโนเสาร กจกรรมททดลองจดขนม

ทงหมด 15 กจกรรม ซงมรปแบบของกจกรรมทเนนการลงมอปฏบตเหมอนการทางานของนก

โบราณชววทยา เชน การขดและการอนรกษกระดกไดโนเสาร กจกรรมทเปนเกม การเลอก

ประเภทกจกรรมผวจยไดพจารณาจากความสนใจและความตองการของเดกในวยของกลมเปาหมาย

เปนหลก เพอใหเดกเกดความสนใจและอยากทเรยนรขอมลเกยวกบไดโนเสาร จากนนจงมการทา

39

สำนกหอ


40

แบบสอบถามเพอสารวจความคดเหนของเดก ผลจากแบบสอบถามพบวา เดกสวนใหญชอบ

กจกรรมทขดกระดกไดโนเสาร และกจกรรมทไดวงเลน เชน เกมถววเศษ และเกมไดโนปารต

มากกวากจกรรม ทนงอยเฉยๆ เชน เกมบอกหนอยไดไหม เปนตน ผลจากแบบทดสอบกอนและ

หลงทากจกรรม พบวาเดกทไมเคยเขาคายกบทางพพธภณฑ สามารถทาแบบทดสอบกอนทา

กจกรรมไดรอยละ 30 และหลงทากจกรรมไดรอยละ 80 สวนเดกทเคยมาเขาคายกบทางพพธภณฑ

แลวสามารถทาแบบทดสอบกอนทากจกรรมไดรอยละ 65 หลงทากจกรรมไดถงรอยละ 80-90

แสดงใหเหนวาหลงจากการเขาคายและทากจกรรม เดกจะไดรบความรเพมขน ผลการศกษาพบวา

กจกรรมททใชในการทดสอบเหมาะสมทจะนาไปใชในพพธภณฑ ไดโนเสารไดด แตยงม

ขอบกพรองทยงตองไดรบการแกไข เชน ความเหมาะสมของสถานทพกในการเขาคาย ทไม

สามารถรองรบเดกจานวนมากๆ ได นอกจากนรปแบบการจดกจกรรมในพพธภณฑน จะเปนสอท

ชวยใหคร ผปกครอง และมคคเทศกนาไปใชกบเดกหรอผเขาชมพพธภณฑใหเรยนรเรองไดโนเสาร

อยางเพลดเพลนและไดรบความรไปพรอมกน

อญชลรตน มลนทสต (2548) ไดทาการศกษา การใชพพธภณฑเปนแหลงการเรยนรใน

การจดการเรยนการสอนศลปศกษา ระดบมธยมศกษาตอนตนเขตกรงเทพมหานคร โดยม

วตถประสงคเพอศกษาการจดการเรยนการสอนโดยใชพพธภณฑเปนแหลงเรยนรของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาตอนตนในเขตกรงเทพมหานคร กลมตวอยางประชากรทใชคอ ครสอนศลปศกษาระดบ

มธยมตนในเขตกรงเทพมหานคร จานวน 6 คน เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบถามและ

แบบสมภาษณวเคราะหขอมลโดย การหาคารอยละ คามชฌมเลขคณต ((X)) คาเบยงเบนมาตรฐาน

(S.D.) ผลการวจยพบวา 1) ดานการใชพพธภณฑในการเรยนการสอนวชาทศนศลปสงเสรมให

ผเรยนไดพฒนาความรและความสามารถตามมาตรฐานการเรยนรกลมสาระการเรยนรศลปะ

(ทศนศลป) ครสวนใหญมความคดเหนอยในระดบเหนดวยมาก ((X) = 4.35) ในเรองความเขาใจ

เกยวกบความเชอทางวฒนธรรมทมอทธพลตอการสรางงานศลปะ 2) ดานลกษณะการใชพพธภณฑ

ในการเรยนการสอนวชาทศนศลปของครศลปะ 2.1) ขนการเตรยมพรอมกอนทจะใชพพธภณฑ คร

สวนใหญมความคดเหนอยในระดบเหนดวยมาก ((X) = 4.30) โดยเฉพาะในเรองคณภาพผลงานทจด

แสดงในพพธภณฑ 2.2) ขนการทากจกรรมในพพธภณฑ ครสวนใหญมความคดเหนอยในระดบ

เหนดวยมาก ((X) = 4.02) ในเรองการใชแหลงขอมลความรททางพพธภณฑจดทาขนในการเผยแพร

เชนเอกสารหรอแผนพบ 2.3) ขนสรปผลภายหลงการใชพพธภณฑ ครสวนใหญมความคดเหนอย

ในระดบเหนดวยมาก ((X) = 4.19) ในเรองการประเมนผลการใชพพธภณฑดวยการจดกลมอภปราย

3) ดานประโยชนของการใชพพธภณฑในการจดการเรยนการสอนวชาทศนศลปครสวนใหญมความ

คดเหนอยในระดบเหนดวยอยางยง ((X) = 4.61) โดยเฉพาะในเรองทผเรยนสามารถไดศกษาผลงาน

40

สำนกหอ


41

ศลปะทหลากหลาย 4) ดานการสรางความรวมมอระหวางโรงเรยนและพพธภณฑเพอสงเสรม

การศกษาในวชาทศนศลป ครสวนใหญมความคดเหนอยในระดบเหนดวยมาก ((X) = 4.06) ในเรอง

การสอสารเพอใหเกดความเขาใจทตรงกนในความตองการของทง 2 ฝาย รวมถงขอใหทาง

พพธภณฑจดทาขอมลเฉพาะเรอง หรอ ตามความตองการของโรงเรยน เพอใหเปนแหลงคนควาหา

ความรสาหรบผเรยน เชน หองสมด และเวบไซต เปนตน สวนเจาหนาทพพธภณฑมความคดเหน

อยในระดบเหนดวยมาก ((X) = 3.75) ในเรองการเนนความรวมมอระยะยาวและการสอสารระหวาง

พพธภณฑกบครสอนศลปะ เพอใหเกดความเขาใจทตรงกนในความตองการของทง 2 ฝายและ

รวม กนส รป วต ถ ป ระ ส ง ค แ ล ะ เ ป า หม า ย ท า ง ก า รจดก า ร เ รย น ก า ร ส อ นใ น พ พ ธ ภณ ฑ

41

สำนกหอ


บทท 3

วธดาเนนการวจย

การศกษาครงนมลกษณะเปนการศกษาวจยเชงปฎบตการ (Action research) เนนการลง

มอปฏบตของผรวมวจยและกลมเปาหมายเพอทดลอง คนหา และสรางองคความรใหม และเปน

การวจยเชงคณภาพ ในการศกษารปแบบกจกรรมทางการศกษาของพพธภณฑสมเดจพระพนวสสา

อยยกาเจานน ผวจยไดนาเสนอขนตอน ดงมรายละเอยดตอไปน

1. การรวบรวมขอมล

1.1 การรวบรวมขอมลดานเอกสาร

ผวจยไดรวบรวมขอมลจากเอกสารทมความเกยวของ ดงน

1.1.1 ความรเกยวกบพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ไดแก พระราช

ประวต และพระราชประวตของสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา การจดแสดงในหองตางๆ ประวต

ความเปนมาและสภาพแวดลอมภายในวงสระปทม ตลอดจนแนวความคดของการจดแสดง

พพธภณฑ

1.1.2 แนวคดเกยวกบการจดการศกษาในพพธภณฑ ไดแก รปแบบของกจกรรม

ทางการศกษาในพพธภณฑ ประโยชนของกจกรรมทางการศกษา

1.1 3 พพธภณฑกบการเรยนการสอนของโรงเรยน

1.1.4 หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

1.2 การรวบรวมขอมลดานการประเมนผลกจกรรม

ผวจยไดแจกกจกรรมวดผลใหแกนกเรยนทมาเขารวมกจกรรมทพพธภณฑโดย

ไมไดเรยกคน เนองจากตองการใหนกเรยนทากจกรรมดวยความเพลดเพลนมากกวาตองรบทาสง

เพอเอาคะแนน และบางกจกรรมตองใชเวลาในการทา การตรวจวดผลความถกตองของกจกรรมจง

เปนหนาทของอาจารยผสอน และนาผลนนมาตอบในแบบสอบถามททางพพธภณฑแจกใหกบ

อาจารย ซงทางพพธภณฑไดแจงวาใหสงทางโทรสาร ไปรษณย หรออเมล

42

สำนกหอ


2. การวเคราะหขอมล

2.1 การวเคราะหเนอหาการจดแสดงของพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

และประเมนวตถจดแสดง โดยไดสารวจวาในแตละหองจดแสดงมวตถใดจดแสดงบาง และวตถ

แตชนนนมคณคาทางดานใด สามารถนามาใชเปนสอการเรยนรไดอยางไร และมเนอหาสาระทได

จากการศกษาวตถชนนนอยางไร

การออกแบบกจกรรมอยภายใตแนวคดการเรยนรผานจากวตถจดแสดง ซงเปน

หลกการจดแสดงของพพธภณฑโดยทวไป ตามทเครม เค ทอลบอยส(4 6Graeme K. Talboys, 1996 :

102 – 104 ) กลาววาสงทสามารถถายทอดเรองราวทสาคญทสดในการจดแสดงนทรรศการกคอวตถ

จดแสดง วตถจดแสดงหนงชนอาจมการตความหมายไดมากกวาหนงความหมาย หรอมการ

ตความหมายตางกนขนอยกบบรบท และนาหลกแหลงเรยนรเชงบรณาการมาใช ซงการเรยนรเชง

บรณาการหมายถงการเรยนรทเชอมโยงศาสตรสาขาตางๆ ทสมพนธเกยวของกนมาผสมผสานเขา

ดวยกน ดงนนพพธภณฑจงอาจเปนสถานทใหความรมากกวาหนงวชา และวตถจดแสดงหนงชน

อาจใชเปนสอการเรยนรไดมากกวาหนงกลมสาระการเรยนร แนวความคดของของการใชวตถเปน

สอการเรยนรและการจดกจกรรมของพพธภณฑจงตองการใหนกเรยนมความรทงเรองราวพระราช

ประวตและพระราชกรณยกจของสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา รวมทงบรบทอนๆทเกยวของ

เชน สงแวดลอม สภาพสงคมวถชวตผคน และการรบอทธพลวฒนธรรมจากวฒนธรรมตางๆใน

สมยสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา เปนตน

แผนภมท 10 แสดงแนวความคดแหลงเรยนรเชงบรณาการ

และนาหลกวตถจดแสดงเปนศนยกลาง มาเปนหลกในการพจารณาในฐานะทวตถจด

แสดงเปนสอในการเรยนร โดยพบวาวตถทกชนในหองจดแสดงแตละหองสามารถใชเปนสอใน

การเรยนรได และวตถทกชนสามารถใชเปนสอการเรยนรไดมากกวา 1 กลมสาระการเรยนร

43

เทคนค

การทา/อาย

ลกษณะทาง

สนทรยะ

ผเปนเจาของ

วฒนธรรม

วตถจด

แสดง

วทยาศาสตร

วสดทนามาใชทา

ประวตศาสตร

การรบวฒนธรรม

จากจน

ความเกยวของกบ

สมเดจพระพนวส

สาอยยกาเจา

คณตศาสตร

การวดขนาดและ

หาปรมาตร

ศลปะ

ทรงและลวดลาย

ของแจกน

ภาษาตางประเทศ/

ภาษาไทย

แผนภมท 11 แสดงแนวความคดของหลกวตถจดแสดงเปนศนยกลางการเรยนร

แผนภมท 12 แสดงแนวความคดของหลกวตถจดแสดงเปนศนยกลางเมอยกตวอยางประกอบแจกน

สมยราชวงศชง

44

3.2 การวเคราะหความสมพนธระหวางสาระการเรยนรในกลมตางๆ กบเนอหาของ

พพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

3. 3 การวเคราะหความเหมาะสมของกจกรรมในแตละกลมสาระการเรยนร

4. การสงเคราะห

4.1 การออกแบบเนอหาคาบรรยายในพพธภณฑ

เปนขนตอนหลงจากทมการวเคราะหรปแบบกจกรรมทางการศกษากบทเหมาะสมกบ

เนอหาของพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา และสรางหลกสตรการสอนภายในพพธภณฑ

ทใชวตถจดแสดงเปนสอใหความรแกนกเรยน โดยเปนเนอหาการบรรยายในพพธภณฑซงมความร

เกยวกบสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา แตสอดคลองกบกลมสาระการเรยนรกลมตางๆ เมอได

หลกสตรการเรยนการสอนทพพธภณฑกาหนดขนเองแลวนน จงไดเชญกลมนกเรยนทกาลงศกษา

อยในชวงชนการเรยนทของโรงเรยนทอยในสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

ทงทอยในกรงเทพมหานคร และอยในตางจงหวด ไดเขามาทดลองเรยนในพพธภณฑดวยการฟง

การบรรยายในหวขอตางๆ สถานททใชในการบรรยายคอหอนทรรศการและพระตาหนกใหญ

จากนนจงมการแจกกจกรรมใหนกเรยนทดสอบความรความเขาใจ โดยเนอหาทบรรยายในแตละ

กลมสาระการเรยนร มดงน

4.1.1 การทาบญชครวเรอน เปนเนอหาการบรรยายของกลมสาระการเรยนรการ

งานอาชพ และเทคโนโลย มเนอหาดงน

“การทาบญชครวเรอนหรอบญชรายรบรายจายเปนหลกการทาบญชเบองตน ซง

เปนสงทจาเปนในการบรหารเงนโดยทวไป ซงประโยชนของการจดบนทกบญชรายรบ-รายจาย

ไดแก

1. ชวยบนทกความทรงจาทเกดขนในแตละวนวาใชจายสงใดบาง

2. เพอใชเปนขอมลฐานะทางการเงน

3. ชวยพฒนานสยในการทางานอยางเปนระบบและมระเบยบแบบแผน

4. ชวยทาใหมความรบผดชอบมากขน

5. ทาใหรจกประหยดคาใชจายกบสงทไมจาเปน

6. เพอกาหนดเปาหมายทางการเงนทชดเจน

46รายละเอยดเบองตนของบญชครวเรอนไดแก รายรบ46 คอ รายการตวเงนทไดรบเขา

มา เชน เงนทไดจากการขายสนคา เงนทไดจากการทางาน เงนเดอน เงนทไดจากบดามารดา เปน

ตน 46รายจาย คอ รายการตวเงนทไดจายออก เชน คาอาหาร คาเดนทาง คาทพก คาน า คาไฟ เปนตน

45

เงนคงเหลอ คอ รายการตวเงนรายรบทหกรายการตวเงนทจายออกแลว ซงอาจจะเปนปกตหรอตด

ลบกได

สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ทรงเปนเจานายทประหยด และมธยสถ รจก

หลกการบรหารพระราชทรพยทงรายรบและรายจาย ทรงสงใหขาหลวงทาบญชรายรบ-รายจายราย

เดอนทกเดอนเพอใหทรงทอดพระเนตร”

4.1.2 การวดหาปรมาตรของวตถสองมต และวตถสามมต เปนเนอหาการบรรยาย

กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร มเนอหาดงน

“มตของวตถ หมายถง ดานของวตถซงเปนดานกวาง ดานยาวหรอดานสง (หนา)

ของวตถนน โดยทวไป วตถอาจม 1 มต 2 มต หรอ 3 มต

วตถหนงมต หมายถง วตถทมความยาวดานเดยว ไมมความกวาง ความสง (หนา)

เชน เสนทลากไปบนพนหรอกระดาษ

วตถสองมต หมายถง วตถทมความกวางและความยาว ไมมความสง (หนา) เชน

รปสามเหลยม รปสเหลยม รปหกเหลยม รปแปดเหลยม รปวงกลม รปวงร แผนภม แผนภาพ กราฟ

ตาราง ตวอกษรในหนงสอ เปนตน สตรการหาปรมาตรของวตถสองมต คอ ความกวาง X ความยาว

วตถสามมต หมายถง วตถทมความกวาง ความยาว ความสง (หนา) เชน รปปรซม

ฐานสามเหลยม รปปรซมฐานสเหลยม รปปรซมฐานหาเหลยม รปพระมดฐานสามเหลยม รป

พระมดฐานสเหลยม รปทรงกระบอก รปทรงร หนงสอ สมด ดนสอ โตะ เกาอ วทย โทรทศน วด

ทศน เปนตน สตรการหาปรมาตรของวตถสองมต คอ ความกวาง X ความยาว X ความสง

ภายในพพธภณฑจดแสดงเกยวกบสงของเครองใชสวนพระองคของสมเดจพระ

พนวสสาอยยกาเจา ซงมทงแบบสองมตและสามมต”

4.1.3 คาศพทภาษาองกฤษทพบในชวตประจาวน เปนเนอหาการบรรยายของกลม

สาระการเรยนรภาษาตางประเทศ คาศพททนามาใชนเปนสงของเครองใชสวนพระองคท จดแสดง

ในหองตางๆ มคาศพทภาษาองกฤษ มเนอหาดงน

ตารางท 6 แสดงคาศพทภาษาองกฤษทเกยวกบสงของสวนพระองค

หอง คาศพท

หองพธ Ceremony Room, table, chair, plate, folk, spoon, knife,

glass vase, flower, cupboard, carpet, door, window,

chandelier, Chinese ceramic, European ceramic

46

ตารางท 6 แสดงคาศพทภาษาองกฤษทเกยวกบสงของสวนพระองค (ตอ)

หองรบแขก Guest Room, painting, ship model, clock, table, flower pot,

curtain, wall, door, window, carpet, chair, sofa, chandelier

โถงบนไดหนา,โถงบนไดหลง

และเฉลยง

Main stair, portrait painting, landscape painting, clock,

window, stair, chandelier embroidery, bas-relief sculpture,

floral tray

หองเทา Bedroom, table, bed, book, portrait painting, chair, cabinet,

picture frame, baby powder container, medicine bottle set,

crystal sets, bathroom, towel, bathtub, toilet, window,

curtain, carpet, door

หองทรงพระอกษร Study Room, writing desk, chair, sofa, book, pen, envelop

knife, lighter, ink, magnifying glass, clock, cabinet, portrait

photo, picture frame, lamp, type writer, medicine bottle,

calendar, binocular, door, window

หองทรงพระสาราญ Living Room, writing desk, chair, sofa, book, pen, envelop,

paper, envelop knife, ink, lamp, magazine, newspaper, six

sides table, cabinet, portrait painting, picture frame, pillow,

dog sculpture, ceramic, Thai lacquer ware, European

ceramic, Chinese ceramic, door, window

หองทรงนมสการ Pray Room, chandelier, Buddha image, picture frame, King

statute, cabinet, mattress, flower vase, flower tray, altar

table

หองพระบรรทม Bedroom, bed, pillow, blanket, table, marble doll crystal

sets, cabinet, chair, portrait painting, picture frame, perfume

bottle, cloth model, shoes, bathroom, bathtub, toilet, towel,

door, window, curtain, carpet

หองนทรรศการชวคราว document cabinet, bank note, coin, toy, airplane model,

ship model

47

4.1.4 คาราชาศพท เปนเนอหาบรรยายของกลมสาระการเรยนรภาษาไทย เปน

การเลาเรองพระราชประวตของสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา โดยมการสอดแทรกการใชคาราชา

ศพททถกตอง แตตองมเนอความทงายเหมาะสาหรบนกเรยนในชวงชนการเรยนรท 2 มเนอหาดงน

“สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาทรงพระราชสมภพเมอวนท 10 กนยายน พ.ศ.

2405 ทรงเปนพระราชธดาในพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว และเจาจอมมารดาเปยม ทรง

มพระเชษฐา-พระอนชา 3 พระองค และพระเชษฐภคน-ขนษฐา 2 พระองค ทรงเปนพระภรรยาเจา

ในพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว และมพระราชโอรสธดาทงสน 8 พระองค ทรงมพระ

ราชนดดา 3 พระองค ตอมาทง 2 พระองค คอ พระบาทสมเดจพระเจาอยอานนทมหดล และ

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช ไดทรงขนครองราชยเปนพระมหากษตรย

สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาสวรรคต ณ วงสระปทม เมอทรงมพระชนมายได

93 พรรษา

สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจามนาพระราชหฤทยเมตตาเปนทยง ไดพระราชทาน

พระราชานเคราะหแกผยากไรมไดขาด เมอครงเกดอทกภยครงใหญในกรงเทพมหานคร ใน พ.ศ.

๒๔๖๑ ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหนาขาวสารทวงสระปทมมอย ออกแจกจายแกประชาชน ท

ขาดแคลน ประชาชนพายเรอมารบจนแนนคลองแสนแสบ นอกจากนน ยงโปรดเกลาฯ ใหขดบอน า

สระนา ใหประชาชนในชนบทมนาสะอาดสาหรบอปโภคบรโภคดวย

ทรงสงเสรมการศกษาทกระดบ ทรงสนบสนนสตรใหมโอกาสไดศกษาเลาเรยน

ในระดบสง ทรงเนนใหศกษารอบดาน ไมเพยงแตความรในหองเรยน โปรดใหเรยนรวชาการเรอน

งานหตถศลป การดแลสขภาพอนามย อบรมใหเปนคนมเหตผล รจกมธยสถ มกรยามารยาทและการ

วางตวทเหมาะสม ไดพระราชทานพระราชทรพยทานบารง และทรงสนบสนนกจการโรงเรยนทง

ในพระนคร และภมภาคหลายแหง ประการสาคญ คอ ยงไดพระราชทานทนสงนกเรยนไปศกษา

วชาแพทยและพยาบาลเพอกลบมาจะไดชวยพฒนาวงการแพทยไทย

ทางดานการแพทย ทรงมสวนชวย ร เ รมการจดต งสภาอณาโลมแดงหรอ

สภากาชาดไทยในปจจบน และพระราชทานพระราชทรพยในการทานบารงกจการสภากาชาดไทย

จนพฒนาเปนปกแผนมนคงมาจนทกวนน ทรงรเรมงานหนวยแพทยเคลอนท เมอครงสมยตองใช

เกวยนเปนพาหนะ พระราชทานทดนและพระราชทรพยในการกอสรางและพฒนาโรงพยาบาล

สมเดจ ณ ศรราชา และทรงสนบสนนกจการโรงพยาบาลศรราช อนสงผลใหการแพทยและการ

สาธารณสขไทยมนคงมาจนถงปจจบน”

48

สำนกหอ


4.1.5 เรองสงแวดลอมรอบตวเรา พชและสตวทอาศยอยในวงสระปทม เปน

เนอหาการบรรยายของกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร มเนอหาดงน

“พช

พชคอสงมชวตทมเซลลแบบยคารโอต และสามารถสรางอาหารดวยการ

สงเคราะหดวยแสงโดยใชรงควตถคลอโรฟลล พชแบงออกได 3 ชนด ตามแหลงทขน ไดแก พชบก

พชนา และพชกาฝากทขนตามตนไมอนหรอสงกอสราง

เมอครงทสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจายงมพระชนมชพอย ไดโปรดใหปลก

ผลไมหลากชนดทสามารถนามารบประทานได เชน กลวย มะมวง ขนน มะปราง มะยงชด สมโอ

ลนจ และพชสวนครว เมอมผลมากเหลอจากการรบประทานจงโปรดใหนาไปจาหนายเปนรายได

เพอไวใชดแลขาราชบรพาร นอกจากนยงทรงโปรดใหปลกไมไทยทมกลนหอม เชน แกว พกล

ลนทม และตนไมทมสรรพคณในการรกษาโรคเรอนคอ กระเบาใหญ เปนตน

ตอมาเมอสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ไดมาประทบท

วงสระปทม โปรดใหมการปลกพรรณไมเพมเตม จากการสารวจของคณะวนศาสตร มหาวทยาลย

เกษตรศาสตร (2553 : 50 - 70) พบวาภายในวงสระปทม มไมตนทงสน 2,256 ตน และมชนดไม

ทงสน 330 ชนด โดยมตนไมชนดทมมากทสด 20 ชนดแรก ไดแก ขอย หมากเขยว มะมวง ลนทม

หมากนวล ปาลมขวด หวา กระเบาใหญ เตาราง พกล แกว พะยอม อนทรชต หมากเหลอง ปาลมสบ

สองปนนา ทรงบาดาล มะฮอกกาน หกวาง ประตบาน ปาโลแซนโตส เปนตน

สตว

สตว คอสงมชวตพวกทมเยอหมนวเคลยส ประกอบดวยหลายๆเซลลทมการแบง

หนาทของแตละเซลลเพอทาหนาทเฉพาะอยาง ไมมคลอโรฟลลจงสรางอาหารเองไมได ดารงชวต

ไดหลายลกษณะทงบนบกในน า และบางชนดเปนปรสต ตงแตสตวไมมกระดกสนหลงจนถงสตว

ทมกระดกสนหลง เชน ไสเดอน ผเสอ แมว หมาปา ง ดอกไมทะเล ฟองนา จนรวมไปถงมนษย

เมอครงทสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจายงมพระชนมชพอย โปรดใหมการเลยง

กวางไวทสวนกวาง (สวนทางดานทศตะวนตกของพระตาหนกใหญ) และในพระนพนธเรองเจานาย

เลก-ยวกษตรย ของสมเดจพระเจาพนางเธอเจาฟากลยาณวฒนา กรมหลวงนราธวาสราชนครนทรก

ไดกลาวถงลงทเลยงในวงสระปทมดวย

จากการสารวจของคณะวนศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร (2553 : 40 - 70)

พบวาภายในวงสระปทม มสตวเลยงลกดวยนม 6 ชนด เปนสตวเลยง 2 ชนด เปนสตวปาคมครอง 3

ชนด มชนดทกาลงสญพนธอยางยง 1 ชนด พบนกอยางนอย 39 ชนด เปนนกประจาถน 32 ชนด

นกอพยพ 7 ชนด มนกขมนทายทอยดาทเปนทงนกประจาถนและอพยพ มสตวเลอยคลาน 16 ชนด

49

สำนกหอ


มสตวสะเทนนาสะเทนบก 8 ชนด ปลาทไดจากการสงเกตบนผวน า 9 ชนด พวกสตวทมลาตวเปน

ขอปลองและแมลงบางชนดทไดจากการสารวจ ไดแก กงกอกระบอก หอยทากแอฟรกา แมลงทพบ

มาก ไดแก จกจน มวนแดง ผงหลวง ผงมม ผเสอหลายชนด ไดแก ผเสอหนอนกาฝากธรรมดา ผเสอ

หนอนใบรกลายเสอ และผเสอกะทกรกธรรมดา”

4.1.6 ศลปะทอยรอบตวเรา เปนเนอหาบรรยายของกลมสาระการเรยนรศลปะ ม

เนอหาดงน

“ศลปะโดยทวไปหมายถง การสรางสรรคผลงานทเกยวกบทางดานอารมณ หรอ

สนทรยะ อาจเกดจากแรงบนดาลในทเปนสงเราจากภายนอก หรอเกดจากจนตนาการของศลปน

เอง วธการสรางสรรคศลปะจากสงเราหรอแรงบนดาลใจจากภายนอก สามารถไดจากธรรมชาต

และสงเเวดลอมทอยรอบตว การฝกการสงเกตธรรมชาตและสงแวดลอมน นกเรยนควรฝกการใช

ประสาทสมผสทง ๕ คอ ตา ห จมก ปาก และมอ โดยเฉพาะตา ในทางศลปะ เราจะดวาภาพท

สงเกตนน มองคประกอบอะไรบาง เชน ประกอบไปดวยเสนเเบบใด มรปราง รปทรง ส หรอพนผว

เปนอยางไร วธการฝกการสงเกตโดยใชประสาททง ๕ มดงน การใชตา ใชมองลกษณะภายนอกวา

วงทมองเหนนนมลกษณะอยางไร เชน มรปรางรปทรงอยางไร มสอะไรบาง ลกษณะเสนโคง

เสนตรงเปนอยางไร มตของวตถเปนอยางไร เปนตน การใชห ใชฟงเสยงของสงตางๆ วา มเสยง

ดงอยางไร เชน มเสยงหนก-เบา เสยงเเหลม-ทม เปนตนการใชจมก ใชดมกลนของสงตางๆ วาม

กลนอยางไร เชน มกลนหอม มกลนเหมน มกลนฉน เปนตนการใชปาก ใชชมรสใหรวาสงตางๆ ม

รสชาตอยางไร เชน มรสเคม มรสหวาน มรสเปรยว เปนตนการใชมอ ใชสมผสพนผวสงตางๆ วาม

ลกษณะอยางไร เชน ผวหยาบ ผวนม ผวลน ผวขรขระ เปนตน”

4.1.7 พทธประวต และประวตศาสตรของพนทวงสระปทม เปนเนอหาบรรยาย

ของกลมสาระการเรยนรสงคม ศาสนา และวฒนธรรม มเนอหาดงน

“ประวตศาสตรของพนทวงสระปทม

วงสระปทมเดมสรางขนบนทดนทพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว

(รชกาลท 5) พระราชทานใหสาหรบเพอสรางเปนวงของสมเดจพระเจาลกยาเธอ เจาฟามหดลอดล

เดช พระราชโอรสของสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา วงสระปทมไดสรางขนสมยพระบาทสมเดจ

พระมงกฎเกลาเจาอยหว (รชกาลท 6) โดยมอาณาเขตดงน ทศเหนอ ตดคลองบางกะปหรอคลอง

แสนแสบ ทศใตตดถนนบารงเมองหรอถนนพระรามท 1 ทศตะวนออกตดคลองอรชรรมวดปทม

วนาราม ทศใตตดถนนพญาไท แตเดมพนทของวงสระปทมเปนทสวน มการยกรองปลกพช เชน

ขาวโพด ออย สวนผก สวนดอกไม เปนตน

50

สำนกหอ


พระพทธศาสนา

สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ทรงเปนเจานายทสนพระราชหฤทยในพทธศาสนา

เปนอยางยง ทรงศรทธาในการบญ ทรงศลทรงธรรมเปนประจา โปรดเกลาฯ ใหถวายอาหาร

บณฑบาตแดพระภกษสามเณรทกวน ณ วงสระปทม ทรงถวายกปปยภณฑแกพระภกษ สามเณรใน

วดตางๆ และทรงถวายผาพระกฐนวดหลวงและวดราษฎรเปนประจาทกป พระราชทานพระราช

ทรพยบารงกฏ อาคารในวดตางๆ โปรดเกลาฯ สรางโรงเรยนพระปรยตธรรม พระราชทานพระราช

ทรพยในการจดพมพหนงสอธรรม อยเสมอ ภายในหองทรงนมสการ ณ พระตาหนกทประทบ ม

การจดแสดงพระพทธรปซงเปนสงทสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาทรงกราบไหวบชา พระพทธรป

ถอเปนตวแทนของพระพทธเจาซงมการสรางเปนปางตางๆ ตามพทธประวตตอนสาคญ ไดแก ปาง

ปฐมเทศนา ปางสมาธ ปางมารวชย ปางนาคปรก ปางลลา เปนตน”

4.1.8 ยาสามญประจาบาน ยาสมนไพร เปนเนอหาบรรยายของกลมสาระการ

เรยนรสขศกษาและพลศกษา มเนอหาดงน

“สมนไพร หมายถง “พชทใชทาเปนเครองยา” สวน ยาสมนไพร หมายถง “ยาทได

จากสวนของพช สตว และแร ซงยงมไดผสมปรง หรอ แปรสภาพ ยาสมนไพรเปนยาพนบานทถก

นามาใชรกษาโรคภยไขเจบในสมยโบราณมาเปนเวลานาน กอนทจะมการนามาแผนปจจบนมาใช

รกษาโรคในประเทศไทย

สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาไดทรงเหนถงคณคาของสมนไพร ซงสามารถใช

รกษาโรคได จงโปรดใหปลกตนไมทมสรรพคณทางยาไวทววงสระปทม เชน กระเบาใหญ หมาก

เขยว มะมว ลนทม พะยอม อนทรชต หวา ขอย พกล แกว เปนตน

นอกจากยาสมนไพรซงเปนยาพนบานแลว สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจากโปรด

ใชยาสามญประจาบานซงมทงยาแผนไทย และยาแผนปจจบนดวยเชนกน ยาเหลานมบางชนดททา

มาจากสมนไพรไทยหลายชนดทประกอบรวมกน ไดแก ยามหาหงค ใชขบลมในลาไส ยาธาต

ใชบรรเทาอาการทองอด ทองเฟอ ยานตถหอม ใชแกวงเวยน เปนลม และยาแผนใหมทสงเคราะห

จากกรรมวธทางวทยาศาสตร ไดแก ยายคาลปตส ใชสดดมแกหวด คดจมก ใชทาแกฟกช า2 0 ยาเมด

ควนน ใชรกษาโรคมาลาเรย ยาทงเจอรไอโอดน ใชใสแผลสดเพอฆาเชอโรค ยาเมดโซดา

มนต ใชบรรเทาอาหารจกเสยด แนนทอง ยาโซดาไบคารบอเนต ใชบรรเทาอาการทองอด

ทองเฟอ ยาแอสไพรน ใชลดอาการไข และดางทบทม ใชลางแผลเพอฆาเชอโรค”

51

สำนกหอ


ตารางท 7 สรปกจกรรมการบรรยายในกลมสาระตางๆ

กลมสาระการเรยนร เรอง มวตถประสงค

การงานอาชพ และ

เทคโนโลย

การทาบญชครวเรอน ใหนกเรยนเรยนรหลกการทาบญชครวเรอน

และความเปนอยอยางพอเพยง มธยสถของ


คณตศาสตร การวดหาปรมาตรของวตถ

สองมต และวตถสามมต

ใหนกเรยนไดเรยนรการวด และคานวนหา

ปรมาตรของสงเครองใชในชวตประจาวน

ภาษาตางประเทศ คาศพทภาษาองกฤษ ใหนกเรยนเรยนรคาศพทเกยวกบพระราช

ประวต และคาศพทของสงของเครองใช

ภาษาไทย คาราชาศพท ใหนกเรยนเรยนรคาราชาศพทจากพระราช

ประวต

วทยาศาสตร เรองสงแวดลอมรอบตวเรา ใหนกเรยนเรยนรจกพชและสตวทอาศยใน

วงสระปทม

ศลปะ ศลปะรอบตวเรา ใหนกเรยนรจกศลปะทอยในสงแวดลอมรอบๆ

ตว

สงคม ศาสนา และ

วฒนธรรม

พทธประวต การใชแผนท

และวธการศกษา


ใหนกเรยนทราบถงความเปนมาของวงสระ

ปทม ความเปนพทธมามกะ และพระราชกรณย

กจของสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

พละศกษาและสข

ศกษา

ยารกษาโรค ใหนกเรยนทราบถงการใชยารกษาโรค ทงยา

สามญประจาบานและยาสมนไพรแผนโบราณ

4.2 การออกแบบกจกรรม

เมอนกเรยนไดรบการบรรยายตามเนอหาททางพพธภณฑกาหนดขนแลวนน ใน

ตอนทายทางพพธภณฑไดแจกกจกรรมใหนกเรยนทาภายในพพธภณฑ เพอทดสอบความรความ

เขาใจ โดยกจกรรมททาขนนทางพพธภณฑไดจดทาแจกคาเฉลยใหกบอาจารยทเปนผควบคม

นกเรยนและมาเขาชมพพธภณฑพรอมกน เนองจากทางพพธภณฑไดกาหนดใหอาจารยเปนผตรวจ

กจกรรม ไมใชเจาหนาทพพธภณฑ

กจกรรมทแจกให มทงสน 8 กจกรรม ตามกลมสาระการเรยนรกลมละกจกรรม

ไดแก

1. กลมสาระการเรยนรการงานอาชพ และเทคโนโลย เรองการทาบญชครวเรอน

52

2. กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร เรองการวดหาปรมาตรของวตถสองมต และ

วตถสามมต

3. กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ เรองคาศพทภาษาองกฤษทพบใน


4. กลมสาระการเรยนรภาษาไทย เรองคาราชาศพท

5. กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองสงแวดลอมรอบตวเรา (พชและสตว)

6. กลมสาระการเรยนรศลปะ เรองการศลปะรอบตวเรา

7. กลมสาระการเรยนรสงคม ศาสนา และวฒนธรรม เรอง พทธประวต การใช

แผนท และ ระเบยบวธการศกษาประวตศาสตร

8. กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา เรองยาสามญประจาบาน และยา

สมนไพร

โดยทกจกรรมในกลมสาระการเรยนรททางพพธภณฑไดแจกคาเฉลยใหกบ

อาจารย เนองจากเปนกจกรรมทมคาถามแบบปลายปด คอ

1. กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร เรองการวดหาปรมาตรของวตถสองมต และ

วตถสามมต

2. กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ เรองคาศพทภาษาองกฤษทพบใน


3. กลมสาระการเรยนรภาษาไทย เรองคาราชาศพท

4. กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองสงแวดลอมรอบตวเรา (พชและสตว)

5. กลมสาระการเรยนรสงคม ศาสนา และวฒนธรรม เรอง พทธประวต การใช

แผนท และ ระเบยบวธการศกษาประวตศาสตร

6. กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา เรองยาสามญประจาบาน และยา

สมนไพร

กจกรรมสามารถแบงออกได 2 กลม คอ สวนกจกรรมกลมสาระการเรยนรการงาน

อาชพ และเทคโนโลย เรองการทาบญชครวเรอน และกลมสาระการเรยนรศลปะ เรองการศลปะ

รอบตวเรา เปนกจกรรมทมคาถามแบบปลายเปด มจดประสงคใหนกเรยนสามารถใชทกษะการคด

อยางสรางสรรค และจนตนาการได การตรวจคาตอบกจกรรมน จงใหอยในดลยพนจของอาจารย

จากนนผวจยไดแจกแบบประเมนผลกจกรรมใหอาจารย เพอประเมนวากจกรรมททางพพธภณฑ

จดทาขนมความเหมาะสมหรอไม เพอนามาวเคราะห อภปรายและสรปผลเพอนาเสนอเปนรปแบบ

กจกรรมทางการศกษาของพพธภณฑตอไป

53

ประชากร และกลมตวอยาง

ประชากร และกลมตวอยางสาหรบการวจยครงนประกอบดวยบคคลจานวน 2 กลม

คอ

1. อาจารย ทสอนในระดบชนประถมศกษาในกรงเทพมหานคร คอ โรงเรยนวดปทม

วนารามในพระราชปถมภสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร กรงเทพมหานคร

และโรงเรยนในตางจงหวด ไดแก โรงเรยนเจาฟาสราง จงหวดพระนครศรอยธยา 3 4โรงเรยนวด

ดอนยอ34 34โรงเรยนวดหนองทองทราย34 3 4โรงเรยนวดโคกสวาง3 4 3 4โรงเรยนวดพรหมเพชร3 4 3 4โรงเรยนวด

เกาะกา34 และ34โรงเรยนวดบงเข34 จงหวดนครนายก

2. นกเรยน ทกาลงศกษาอยระดบชวงชนการเรยนรท 2 คอในระดบประถมศกษาปท 4

– 6 ในระดบชนประถมศกษาในกรงเทพมหานคร คอ โรงเรยนวดปทมวนารามในพระราชปถมภ

สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร กรงเทพมหานคร และโรงเรยนในตางจงหวด

ไดแก โรงเรยนเจาฟาสราง จงหวดพระนครศรอยธยา 3 4โรงเรยนวดดอนยอ3 4 3 4โรงเรยนวดหนองทอง

ทราย3 4 3 4โรงเรยนวดโคกสวาง3 4 3 4โรงเรยนวดพรหมเพชร3 4 3 4โรงเรยนวดเกาะกา3 4 และ3 4โรงเรยนวดบงเข3 4

จงหวดนครนายก

เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทผวจยใชในการศกษาม 3 ประเภท ดงน

1. เนอหาการบรรยายในพพธภณฑทสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษา

พนฐาน พทธศกราช 2551 ซงพพธภณฑไดจดทาขนจากการศกษาวเคราะหความสมพนธของวตถ

จดแสดงกบเนอหาจากกลมสาระการเรยนรตางๆ ไดแก กลมสาระการเรยนรการงานอาชพ และ

เทคโนโลย กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ กลมสาระการ

เรยนรภาษาไทย กลมสาระการเรยนรศลปะ กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร กลมสาระการเรยนร

สงคม ศาสนา และวฒนธรรม และกลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา รวมถงสอการเรยน

การสอนประกอบเนอหาการบรรยายแตละกลมดวย

2. กจกรรมตามกลมสาระการเรยนรแกนกลางขนพนฐาน ซงพพธภณฑไดแจกใหกบ

นกเรยนมาเขาชมและรวมกจกรรมการเรยนการสอนในพพธภณฑไดทาเพอทดสอบความรความ

เขาใจ

3. แบบประเมนผล คอแบบประเมนทใหประเมนผลสมฤทธของกจกรรมทาง

การศกษาของพพธภณฑ ผประเมนคออาจารยทเปนผควบคมนกเรยนมาเขาชมพพธภณฑ ซงเปน

คาถามแบบปลายปดและมการใหคะแนนตามความคดเหนของอาจารย โดยแบงแบบประเมน

54
















ออกเปน 8 ชด ตามกจกรรม ในแตละแบบประเมนจะมทงหมด 10 ขอ แบงหวการประเมนเปน 3

ขอใหญ คอ ประโยชนดานการเรยนรของนกเรยน การนาไปใชประโยชนของอาจารย และ

คณลกษณะของกจกรรม

ซงกจกรรมและแบบประเมนน ทางผวจยไดใหอาจารยนากลบไปทาทโรงเรยน และ

สงผลมาทผวจยทางโทรสาร ไปรษณย และอเมล

ตารางท 8 แบบประเมนกจกรรมตามความคดเหนของอาจารย

หวขอการประเมน มากทสด มาก

ปาน

กลาง นอย

นอย

ทสด

การเรยนรของนกเรยน

นกเรยนทากจกรรมไดอยางครบถวน

นกเรยนหาคาตอบไดอยางถกตอง

นก เ ร ย นม คว า มเ พล ด เพ ลน ใ นก า ร ทา

กจกรรม

นกเรยนทาเสรจไดรวดเรว

การนาไปใชของอาจารย

ใหคาแนะนาแกนกเรยนในการทาได

นากจกรรมนกลบไปสอนทโรงเรยนได


เพมพนความรแกนกเรยน

สอนใหนกเรยนรจกคด / ใชจนตนาการ

มความสอดคลองกบสาระการเรยนร

มความยากงายเหมาะสมกบชวงชนการเรยน

ในการวเคราะหแบบประเมนน ผวจยใชวธการของ4 6สถตพรรณนา (Descriptive

Statistics) หมายถง การบรรยายลกษณะของขอมล (Data) ทผวจยเกบรวบรวมจากประชากรหรอ

กลมตวอยางทสนใจ ซงจะแสดงในรป คาเฉลย มธยฐาน ฐานนยม สวนเบยงเบนมาตรฐาน เปนตน

ผวจยไดกาหนดใหมมาตราสวนประเมนคา 5 ระดบ ตามแบบของลเคอรท เพอนามาใชในการ

คานวนหาคาสถต โดยกาหนดคาดงน

55

มากทสด คาทใชในการคานวนคอ 5

มาก คาทใชในการคานวนคอ 4

ปานกลาง คาทใชในการคานวนคอ 3

นอย คาทใชในการคานวนคอ 2

นอยทสด คาทใชในการคานวนคอ 1

และเพอใหขอมลมความนาเชอถอและเปนตวแทนของขอมลทงหมดทจะนามาใชใน

การวเคราะห ผวจยจงไดนามาคานวนหาคากลาง ซงไดแก มชฌมเลขคณต (Arithmetic Mean) มธย

ฐาน (Median) และฐานนยม (Mode)

1. มชฌมเลขคณต คอคาเฉลยของขอมลชดนน ซงอาจเขยนใหอยในรปสตรไดดงน

มชฌมเลขคณต = ผลบวกของทกคาของขอมล

จานวนขอมล

2. มธยฐาน คอ คะแนนหรอคา ณ ตาแหนงกงกลางของขอมลชดนน ซงขอมลทงชด

ไดรบการเรยงลาดบแลว

3. ฐานนยม คอ คะแนนหรอคาทมความถสงสด หรอซ ากนมากทสดของขอมลชดนน

56

บทท 4

การวเคราะหขอมล

การวเคราะหเนอหาของพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาและประเมนวตถจดแสดง

ในฐานะทเปนสอในการเรยนร

ในการจดแสดงนทรรศการของพพธภณฑ สงทสามารถถายทอดเรองราวทสาคญทสด

คอวตถจดแสดง วตถจดแสดงหนงชนอาจมการตความหมายไดมากกวาหนงความหมาย หรอมการ

ตความหมายตางกนขนอยกบบรบท ผวจยจงไดวเคราะหความสมพนธของเนอหาของหองจดแสดง

แตละหอง ประเมนวตถวตถจดแสดงในฐานะทเปนหวขอในการเรยนร หรอสอในการเรยนร ดงน

1 หองรบแขก

วตถจดแสดงทสามารถนามาใชเปนหวขอ หรอสอในการเรยนร ไดแก

ตารางท 9 แสดงการประเมนวตถจดแสดงกบเนอหาการบรรยายในหองรบแขก

สงของ หวขอ เนอหา

1. ชดเกาอและโซฟาลาย

หลยสท16 บดวยผาบแบบ

ลายผาทอมอแบบทเรยกวา

ทาเพสตร

การรบอทธพลวฒนธรรม

จากประเทศตะวนตก

รปแบบทางศลปะและ

ประวตศาสตรศลปะแบบ

ตะวนตก

สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาทรงสง

เครองเรอนจากหางเมเปล แอนดโค

จากด ประเทศฝรงเศส สาหรบไวใช

ตกแตงในบางหองของพระตาหนก

สวนมากจะเปนหองทตองใชรบแขก

หรอใชในงานพธ หรอเปนหองของ

พระราชโอรส เนองจากเครองเรอน

จะตองมการโกหร และทนทาน

ผลกระทบของสงคม

ไทยจากสงครามโลกครง

ท 1


เครองเรอนชดนเมอ พ.ศ. 2457 ในตอน

สงซอ เดมตงใจจะทาสทอง แตตอมา

ไดทรงเปลยนใหเปนสไมธรรมชาต

แทน เพราะเกรงจะดหรหราเกนไป

เนองจากเปนชวงทเศรษฐกจไทย

ฝดเคอง ในภาวะเศรษฐกจตกตาทว

โลกจากสงคราม

57

ตารางท 9 แสดงการเนอหาการบรรยายกบประเมนวตถจดแสดงในหองรบแขก (ตอ)


ครงท 1 แมจะเปนสงครามทเกดขนใน

ยโรป แตกผลกระทบมาถงเอเชยและ

ประเทศไทยดวย

2. ภาพจตรกรรมแบบยโรป ประวตศาสตรศลปะแบบ

ตะวนตก

ในสมยรชกาลท 5 ประเทศไทยทนสมย

มากขน มรบวฒนธรรมตะวนตกเขามา

ใช รวมถงในเรองสนทรยภาพดวย ใน

สมยนมการสงภาพพระบรมวงศานวงศ

ไปวาดทตางประเทศตามแบบศลปะ

ตะวนตก ซงมความแตกตางจากภาพ

จตรกรรมตามแนวประเพณแบบเดม

ของไทย คอ มการใชระยะใกลไกลใน

ภาพ รวมทงสดสวนของบคคลในภาพ

สทใชกเหมอนจรงมากขน มการนา

แสงเงามาใชเพอใหภาพสมจรงขนดวย

จตรกรรมประเภทนเรยกวาแนวเรยลร

สตก

การแตงกายของคนไทย

สมยกอน

เมอประเทศไทยไดเปดรบวฒนธรรม

จากตะวนตกมากขน วฒนธรรม

ตะวนตกไดเรมเขามามบทบาทในวถ

ชวตดงเดมหลายอยาง รวมถงการแตง

กายดวย จากเดมจะเหนวาสตรเดมจะ

นยมหมผาสไบ คกบการนงโจง

กระเบนหรอนงผาซน สวนบรษกนยม

ถาเปนชาวบานจะถอดเสอ ผาเปน

เจานาย หรอขนนางจะนยมสวมเสอผา

ฝาย หรอผาไหม เมอมการรบ

วฒนธรรมตะวนตกเขามา ทาใหมการ

ผสมผสานการแตงกายแบบตะวนและ

ตะวนออก

58

ตารางท 9 แสดงการเนอหาการบรรยายกบประเมนวตถจดแสดงในหองรบแขก (ตอ)


3. ประตมากรรมคนกาลง

ลากเรอ

พระราชพธสรงสนาน ประตมากรรมคนกาลงลากเรอเปน

สงของทนกเรยนโรงเรยนพระตาหนก

สวนกหลาบ ทลเกลาฯถวายสมเดจฯ

เจาฟามหาวชรณหศเนองในโอกาส

พระราชพธสรงสนาน ซงเปนหนงใน

พระราชพธการแตงตงสยาม

มกฎราชกมาร เมอ พ.ศ. 2426

การแตงตงสยาม

มกฏราชกมารครงแรก

ของประเทศไทย

ประเทศไทยมการแตงตงสยาม

มกฎราชกมารขนพระองคแรกในสมย

ร.5 กอนหนาการแตงตงสยาม

มกฎราชกมารนน ตาแหนงรชทายาทคอ

ตาแหนงกรมพระราชวงบวรสถานมงคล

ซงภายหลงจากกรมพระราชวงบวรสถาน

มงคลองคสดทายสนพระชนม ร.5 จง

ยกเลกตาแหนงกรมพระราชวงบวรสถาน

มงคล และแตงสยามมกฎราชกมารขน

แทน ซงทรงรบแนวคดนมาจากประเทศ

องกฤษทมการแตงตง Crown Princess

4. นาฬกาโบราณ การบอกเวลา เมอประเทศไทยไดเปดรบวฒนธรรมจาก

ตะวนตกมากขน วฒนธรรมตะวนตกได

เรมเขามามบทบาทในวถชวตดงเดมหลาย

อยาง รวมถงขาวของเครองใชสมยใหม

ไดเขามามบทบาทมากขน คนโบราณจาก

เดมทเคยดเวลาดวยการดเงาแดด การ

โคจรของพระอาทตย จงไดเรมเปลยนมาด

เวลาจากนาฬกา

59

2 หองพธ


ตารางท 10 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงในหองพธ


1. เครองเรอนแบบตะวนตก การรบอทธพลวฒนธรรม





ตกแตงในบางหองของพระตาหนก

สวนมากจะเปนหองทตองใชรบแขก

หรอใชในงานพธ หรอเปนหองของ

พระราชโอรส เนองจากเครองเรอน

จะตองมการโกหร และทนทานแกการ

ใชงาน

3. ชดเซรามคชดจกร สงของสาคญในสมย ร.5 ชดเซรามคชดจกร เปนสงของท ร.5 สง

ทาจากโรงงานแซรฟ ทประเทศฝรงเศส

สาหรบเพอใชพระราชทานใหกบพระ

ราชวงศ เจานายทมความดความชอบ

ชดเซรามคชดจกรมทงหมด 10 สดวยกน

4. ชดเซรามค จปร. สงของสาคญในสมย ร.5 ชดเซรามค จปร. เปนสงของท ร.5 สงทา

มาจากประเทศจน สาหรบเพอใช

พระราชทานใหกบพระราชวงศ

พระราชาคณะ และเจานายทมความด

ความชอบ โดยมการนาพระนามาภไธย

ยอ จปร. มาผกเปนลายแบบอกษรจนหรอ

ทเรยกกนวาลายย

60

3 หองเทา


ตารางท 11 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงในหองเทา







ตกแตงในหองของพระราชโอรส

เนองจากเครองเรอนชดนมการสวย

สงางามเหมาะสมกบเกยรตยศของพระ

ราชโอรสซงเปนพระราชโอรส

พระมหากษตรย

2. ชดยาฝรง ยารกษาโรคแผนใหม

แบบตะวนตก

เดมเวลาทเจบปวย คนไทยมกจะรกษา

ดวยยาสมนไพรไทย แตตอมาเมอม

การรบวฒนธรรมจากตะวนตกเขามาก

เรมมการรกษาดวยยาเมดแบบตะวนตก

3. ภาพจตรกรรมแบบยโรป ประวตศาสตรศลปะแบบ

ตะวนตก

ภาพวาดแบบเรยลรสตก

ในสมยรชกาลท 5 ประเทศไทยทนสมย



สมยนม

การสงภาพพระบรมวงศานวงศไปวาด

ทประเทศอตาลตามแบบศลปะ






แสงเงามาใช

เพอใหภาพสมจรงมากขนดวย เราเรยก

ภาพจตรกรรมประเภทนวาแนวเรยลร

สตก

61

ตารางท 11 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงในหองเทา (ตอ)


4. ชดเครองแกวเจยระไน สงของสาคญในสมย ร.5 เปนสงของท ร.5 สงทามาเพอใช

พระราชทานใหกบบคคลตางๆ

4 หองทรงพระอกษร


ตารางท 12 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงในหองทรงพระอกษร







ตกแตงในหองของพระราชโอรส

เนองจากเครองเรอนชดนมการสวย

สงางามเหมาะสมกบเกยรตยศของพระ

ราชโอรสซงเปนพระราชโอรส

พระมหากษตรย

2. หนงสอภาษาตางๆ ทง

ภาษาไทย ภาษาองกฤษ และ

ภาษาเยอรมน

ภาษาตางประเทศ เปนหนงสอทสมเดจฯ เจาฟามหดล

อดลเดชเคยทรงอาน

3. เครองเขยนบนโตะทรงพระ

อกษร

สงของทใชในการทางาน เปนสงของทสมเดจฯ เจาฟามหดลอดล

เดชเคยทรงใชในเวลาทรงงาน

4. หลอดแกวทดลองทาง

วทยาศาสตร

สงของทใชในการทดลอง

ทางวทยาศาสตร

อปกรณการแพทย

เปนสงของทสมเดจฯ เจาฟามหดลอดล

เดชเคยทรงใชในเวลาทรงงาน

5. พมพดด สงของแบบโบราณ เปนพมพดดทสมเดจพระบรมราชชนก

ทรงสงมาจากองกฤษเพอทรงนามาใช

ทางาน เปนพมพดดรนแรกทมใน

ประเทศไทย

62

5 หองทรงพระสาราญ


ตารางท 13 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงในหองทรงพระสาราญ


1. เครองเรอนแบบ

ตะวนตก






ตกแตงน รวมกบเครองเรอนทสงทาใน

ประเทศไทย และอยในคนละยคสมย

สะทอนใหเหนวาทรงมความเปนอย

อยางงายๆ สมถะ ของอะไรทมกทรง

นามาใชได

2. เครองเรอนแบบไทย ความประหยดมธยสถ

ของสมเดจพระพนวสสา


3. หนงสอภาษาไทย และ

ภาษาองกฤษ

วารสารภาษาองกฤษรน

แรกทสงเขามาในประเทศ

ไทย

เปนหนงสอทสมเดจพระพนวสสา

อยยกาเจาเคยทรงอาน

4. เครองเขยนบนโตะทรง

พระอกษร

สงของทใชในการทางาน เปนสงของทสมเดจพระพนวสสา

อยยกาเจาเคยทรงใชในเวลาทรงงาน

5. เครองเซรามคสมย

ราชวงศชง

สงของในวฒนธรรมจน เปนสงของสะสมของสมเดจพระ

พนวสสาอยยกาเจา

6. เครองเงนและเครองถม สงของในวฒนธรรมไทย เปนสงของสะสมของสมเดจพระ


7. แจกนเคลอบแบบยโรป สงของในวฒนธรรม

ตะวนตก

เปนสงของสะสมของสมเดจพระ


8. ภาพจตรกรรมแบบ

ยโรป


ตะวนตก


ในสมยรชกาลท 5 มการสงภาพพระ

บรมวงศานวงศไปวาดทประเทศอตาล

ตามแบบศลปะตะวนตก ซงมความ

แตกตางจากภาพจตรกรรมตามแนว

ประเพณแบบเดมของไทย คอ มการใช

ระยะใกลไกลในภาพ ทงสดสวนของ

บคคลในภาพ สทใชก

63

ตารางท 13 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงในหองทรงพระสาราญ (ตอ)


เหมอนจรงมากขน มการนาแสงเงามา

ใชเพอใหภาพสมจรงมากขนดวย เรา

เรยกภาพจตรกรรมประเภทนวาแนว

เรยลรสตก

6. หองทรงนมสการ


ตารางท 14 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงในหองทรงนมสการ


1. เครองเรอนแบบ

ตะวนตก




เครองเรอนนจากหางเมเปล แอนดโค

จากด ประเทศฝรงเศส สาหรบใชตงวาง

สงของททรงเคารพรก และบชา

2. โตะหมบชาไมฝงมก

แบบไทย

ความมธยสถของสมเดจ

พระพนวสสาอยยกาเจา

สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาทรงม

ความเปนอยอยางงายๆ

3. พระพทธรปปางตางๆ พทธประวตตอนตางๆ สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาทรงเปน

เจานายทยดถอปฎบตในธรรมะ

4. พระบรมรปลอยตว

รชกาลท 1 ,5 และ 7


ตะวนตก

พระบรมรปปนแบบเรยล

รสตก

เมอมการรบวฒนธรรมตะวนตกใน

เรองสนทรยภาพ นอกจากภาพจต

กรรมแนวเรยลลสตก ยงม

ประตมากรรมแนวเรยลลสตกอกดวย

กลาวคอ มการใชทาสดสวนของบคคล

ทปนใหเหมอนจรงมากขน มทาทางท

เปนธรรมชาตมากขน

5. ผาซบพระบาท ร.5 ธรรมเนยมงานศพสมย

โบราณ

เปนธรรมเนยมของงานพระบรมศพ

ของพระมหากษตรยทเมอสวรรคตแลว

จะมการนาขมนมาชาระลางพระองค

และใชผาเชด เปนธรรมเนยมของไทย

แตโบราณทถอวาพระบาทของ

64


พระมหากษตรยเปนมงคลยงสงใด

จงมการซบรอยพระบาทเกบไวบชาเพอ

ความเปนสรมงคล

7 หองพระบรรทม


ตารางท 15 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงในหองพระบรรทม


1. เครองเรอนแบบไทย ความประหยดมธยสถ



ประวตเครองเรอนแบบ

ไทย

สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาทรงม

ความเปนอยอยางงายๆ สามารถทรงใช

เครองเรอนทมอยในคนละสมยได

2. ฉลองพระองค และรอง

พระบาท

ประวตการแตงกายของ

สตรไทยสมยโบราณ

เมอประเทศไทยไดเปดรบวฒนธรรม

จากตะวนตกมากขน วฒนธรรม

ตะวนตกไดเรมเขามามบทบาทในการ

แตงกายดวย จากเดมจะเหนวาสตรเดม

จะนยมหมผาสไบ คกบการนงโจง

กระเบนหรอนงผาซน เมอมการรบ

วฒนธรรมตะวนตกเขามา ทาใหมการ

ผสมผสานการแตงกายแบบตะวนตก

และแบบไทยเขาดวยกน สตรกนยม

สวมเสอผาลกไมคกบโจงกระเบน ซง

สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจากทรงนง

หมแบบนจนตลอดพระชนมชพ

3. ผาคลมพระแทน ผาปกไหมทงผน เปนผาปกไหมฝมอแบบไทย ซงสมเดจ

พระพนวสสาอยยกาเจาทรงสนบสนน

การสตรไทยทอผา และปกผา

65

ตารางท 15 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงในหองพระบรรทม (ตอ)


4. ภาพวาดแบบยโรป ประวตศาสตรศลปะแบบ

ตะวนตก


สมยรชกาลท 5 ประเทศไทยทนสมย



สมยนมการสงภาพพระบรมวงศานวงศ

ไปวาดทประเทศอตาลตามแบบศลปะ






แสงเงามาใชเพอใหภาพสมจรงมากขน

ดวย เราเรยกภาพจตรกรรมประเภทน

วาแนวเรยลรสตก

5. ภาพถายเจานาย

สมยกอน

ภาพถายของ ร.8 และ ร.9 พระบาทสมเดจพระเจาอยหวอานนท

มหดล และพระบาทสมเดจพระ

เจาอยหวภมพลอดลยเดช เปนพระราช

นดดาของสมเดจพระพนวสสาอยยกา

เจาททรงรกและทรงผกพนมาก

8 หองสรง


ตารางท 16 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงในหองสรง


1. อางอาบนาและเครอง

สขภณฑแบบยโรป

อางอาบนาและเครอง

สขภณฑแบบยโรปทสง

มาใชในประเทศไทย

สมยกอน


อางอาบนาและสขภณฑเหลานมาจาก

หางเมเปลแอนดโค จากด

66

ตารางท 16 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงในหองสรง (ตอ)


2. กระเบองหองนา ประวตการตกแตงภายใน


เปนกระเบองหองนาทสงจากประเทศ

องกฤษเมอแรกสรางพระตาหนกใหญ

ในประเทศไทยไมสามารถเผากระเบอง

สลกษณะนได จงตองสงซอมาจาก

ตางประเทศ เปนลวดลายทนยมใชกบ

สถาปตยกรรมในชวงสมยรชกาลท 6

ปจจบนกระเบองสลกษณะนใน

ประเทศไทย เหลพบเพยง 3 แหงคอ ท

พระตาหนกใหญ วงสระปทม วงจกร

พงษ และพระทนงชาลมงคลอาสน

พระราชวงสนามจนทร

3. กระถางเซรามคสมย

ราชวงศชง

สงของในวฒนธรรมจน

และประวตศาสตรศลปะ

จน

เปนสงของสะสมของสมเดจพระ


9. หองนทรรศการพเศษ


ตารางท 17 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงในหองนทรรศการพเศษ


1. ผามานเดมของพระ

ตาหนก

ประวตการตกแตงภายใน


เปนผามานเดมของพระตาหนก

สนนษฐานวาสงซอจากบรษทในยโรป

เปนผามานทาจากผาไหม และมการ

เดนเสนดวยดนเงน ดนทองเปน

ลวดลาย

2. บญชรายรบ การทาบญชรายรบ

รายจาย

เปนบญชรายการคาใชจายในแตละ

เดอนของวงสระปทม รายไดจากการ

คาเชาทดนและคาผลตผลพชทปลกใน


67

ตารางท 17 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงในหองนทรรศการพเศษ (ตอ)


3. พาสปอรตของสมเดจ


เอกสารทางราชการใน

สมย ร.7

เปนพาสปอรตทสมเดจพระพนวส

สาอยยกาเจาใชในการเดนทางไป

ตางประเทศในสมย ร.7

4. เอกสาร/ลายพระหตถ ประวตศาสตร

พระราชกรณยกจ

เปนเอกสารสวนพระองคของสมเดจ

พระพนวสสาอยยกาเจาททรงเกบรกษา

ไวทวงสระปทม บางฉบบสามารถบอก

เลาเกยวกบพระราชจรยาวตร

ความสมพนธกนระหวางบคคล และ


5. เจกต สงของเครองใชของคน

สมยกอน

สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาโปรด

เกลาฯ ใหเรยกเจกตหเขามาขายของใน

วงสระปทม เพอใหพระราชนดดาได

ทรงเลอกซอ นอกจากจะเปนสงของ

เครองใชแบบไทยๆ ยงสะทอนใหเหน

ไดวาทรงมพระอปนสยประหยด

มธยสถ ไมโปรดสงของทมราคาแพง

10. ระเบยงชนบน


ตารางท 18 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงบรเวณระเบยงชนบน



ยโรป


ตะวนตก

ในสมยรชกาลท 5 มการสงภาพพระ

บรมวงศานวงศไปวาดทประเทศ

ภาพวาดแบบเรยลรสตก อตาลตามแบบศลปะตะวนตก ซงม

ความแตกตางจากภาพจตรกรรมตาม

แนว

ประเพณแบบเดมของไทย คอ มการใช

ระยะใกลไกลในภาพ รวมทง

68

ตารางท 18 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงบรเวณระเบยงชนบน (ตอ)


สดสวนของบคคลในภาพ สทใชก





2. พานพมกะไหลทอง สงของในวฒนธรรมไทย

เปนของทใชในการบชาสง

ทเปนมงคล

3. ทประทบสมเดจพระ


พระราชพธราชาภเษก

สมรสขอพระบาทสมเดจ

พระเจาอยหว

สงของเครองใชของคน

สมยกอน

11. โถงบนไดหนา และหลง


ตารางท 19 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงในโถงบนไดหนา และหลง


1. โคมไฟแกวเจยระไน การยดมนในหลกธรรม



เปนโคมไฟแกวเจยระไนทสมเดจพระ

พนวสสาอยยกาเจาทรงสงซอจาก

บรษทในยโรป เพอใชประดบตกแตง

พระตาหนกใหญในตอนทเพง

สรางเสรจ ตอมาไดทรงโปรดเกลาให

นาโคมไฟทโถงบนไดใหญ โถงบนได

หลง และทหองพธไปถวายพระเปน

พทธบชาทวดปทมวนาราม


ยโรป


ตะวนตก

ในสมยรชกาลท 5 ประเทศไทย

ทนสมยมากขน มการสงภาพพระ

69

ตารางท 19 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงในโถงบนไดหนา และหลง (ตอ)


ภาพวาดแบบเรยลรสตก บรมวงศานวงศไปวาดทประเทศอตาล

ตามแบบศลปะตะวนตก ซงมความ

แตกตางจากภาพจตรกรรมตามแนว

ประเพณแบบเดมของไทย คอ มการ

ใชระยะใกลไกลในภาพ รวมทง

สดสวนของบคคลในภาพ สทใชก





3. ประตมากรรมนนตา

พระรปสมเดจพระพนวส

สาอยยกาเจา


ตะวนตก

งานประตมากรรมแบบ


เมอมการรบวฒนธรรมตะวนตกใน

เรองสนทรยภาพ นอกจากจะมภาพ

จตกรรมแนวเรยลลสตกแลว ยงม

ประตมากรรมแนวเรยลลสตกอกดวย

กลาวคอ มการใชทาสดสวนของ

บคคลทปนใหเหมอนจรงมากขน และ

ทาทางทเปนธรรมชาตขน

ศาสตราจารยศลป

พรศร

ประตมากรรมนนตานคณะทตานทต

ไดจดทา ขนเพอทลเกลาฯ ถวายใน

โอกาสทสมเดจพระพนวสสาอยยกา

เจามพระชนมาย 60 พรรษา โดยเปน

ฝมอปนของนายคอนราโด เฟอราจ

(ชอเดมของศาสตราจารยศลป พรศร)

ประตมากรชาวอตาล ซงมารบราชการ

ใน ก รม โ ยธ า ธก า รส มยน น โ ด ย

ศาสตราจารยศลปไดทาหนงสอกราบ

บงคมทลขอเขาเฝาฯสมเดจพระพนวส

สาอยยกาเจาทวงสระปทมเพอปนงาน

ใหสมบรณ

70

12. หอนทรรศการ


ตารางท 20 แสดงการประเมนเนอหาการบรรยายกบวตถจดแสดงในหองหอทรรศการ


1. แผนผงลาดบราชสกล

วงศ

การสบราชสนตตวงศ เปนแผนผงทแสดงลาดบราชสกลวงศ

ตงแตตนราชวงศจกร มาจนถงปจจบน

โดยสามารถรไดถงลาดบการสบราช

สนตตวงศไดดวย

2. แบบจาลองพระ

ตาหนกใหญ

ประวตศาสตรศลปะ

สถาปตยกรรมแบบ

ตะวนตก

เปนแบบจาลองพระตาหนกทใหผเขา

ชมไดทราบถงลกษณะสถาปตยกรรม

โดยรอบของพระตาหนกใหญวาม

ลกษณะอยางไร

3. แผนทโบราณบรเวณวง

สระปทม

ประวตวงสระปทม และ

บรเวณโดยรอบ

วงสระปทมสรางขนในในทดนท

พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลา

เจาอยหวพระราชทานใหแกสมเดจพระ

เจาลกเธอ เจาฟามหดลอดลเดช แตการ

สรางวงไดทาขนในสมย

พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลา

เจาอยหว

การวเคราะหความสมพนธระหวางสาระการเรยนรในกลมตางๆ

กบเนอหาของพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

ฮปเปอร อกรนฮลล (Hooper , 1991 : 110 - 111) กลาววาการบรการการศกษาใน

พพธภณฑ คอการสรางความสมพนธระกวางวตถในพพธภณฑกบความตองการและความสนใจ

ของผเขาชม และความสมพนธควรจะทาไดรวดเรวและปรบเปลยนไดตามสถานการณ เพราะผเขา

ชมยอมมความสนใตแตกตางกน จะตองคานงถงรปแบบของการเรยนการสอน การอธบายถงวตถ

ทจดแสดง และการคดเลอกวตถ และเนอหาทสอนใหแตกตาง เพอใหเหมาะสมกบความตองการ

และความสามารถในการรบรของผเขาชมในแตละวน

71

การศกษาครงนจงไดมการนาสาระการเรยนรในกลมสาระการเรยนรทง 8 กลม มาเปน

เกณฑในการหาความสอดคลองกบเนอหาสาระของพพธภณฑ แมวาพพธภณฑจะมวตถประสงค

ในการเผยแพรพระราชประวต และพระราชกรณยกจของสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ซงจะเนน

เปนขอมลทางประวตศาสตร แตกเปนเรองชวตของบคคล ทรงเปนเจานายทมพระชนมายยนนาน

ตงแต พ.ศ. 2405 – 2489 (รชกาลท 4 – รชกาลปจจบน) ตลอดพระชนมายทยนนานนเองททาให

ทรงประสบกบเหตการณเปลยนแปลงมากมายไปตามกาลสมย ซงถาหากมองใหกวางขนจะพบวา

บคคลถอเปนสวนหนงของสงคมวฒนธรรม การศกษาชวตคนสมยกอน กอาจทาใหทราบเรองราว

เกยวกบสงคมวฒนธรรมในสมยกอนได สงเหลานสามารถสะทอนใหเหนไดจากสงของเครองใช

สวนพระองคทจดแสดงอยในพพธภณฑ และสามารถนามาใชเปนสอในการเรยนการสอน หรอการ

จดกจกรรมในแตละหวขอได ดงน

1. กลมสาระการเรยนรการงานอาชพ และเทคโนโลย

1.1 สาระท 1 การดารงชวตและครอบครว

1.1.1 มาตรฐาน ง 1.1 เขาใจการทางาน มความคดสรางสรรค มทกษะกระบวน

การทางาน ทกษะการจดการ ทกษะกระบวนการแกปญหา ทกษะการทางานรวมกน และทกษะ

การแสวงหาความร มคณธรรม และลกษณะนสยในการทางาน มจตสานกในการใชพลงงาน

ทรพยากรและสงแวดลอม เพอการดารงชวตและครอบครว

ตารางท 21 แสดงการวเคราะหความสมพนธระหวางวตถจดแสดงในหองตางๆกบสาระการเรยนร

กลมสาระการเรยนรการงานอาชพ และเทคโนโลย ตามมาตรฐาน ง 1.1

ระดบชน สาระการเรยนร วตถจดแสดง กจกรรม

ประถมศกษาปท 4 1. การทางานให

บรรลเปาหมายโดย

ดวยการทางานเปน

ขนเปนตอน เชน

การจดวางสงของ

การปลกตนไม

1.โตะทรงพระอกษร

2. ลกษณะการจดวาง

สงของในพพธภณฑ

1. การจดวางสงของบน

โตะใหครบถวนถกตอง

สะดวกแกใชงาน

2. การทดลองจดวางโชว

สงของขนาดตางๆ

3. การปลกตนไม

2. การประดษฐของ

ใชจากใบตอง

1. ภาชนะใสอาหาร

จากใบตอง

1. การประดษฐภาชนะใส

อาหารจากใบตอง

3. มารยาทในการ

ปฏบตตน เชน การ

จดโตะอาหาร

1. โตะเสวย 1. การทดลองจดโตะ

อาหารแบบสากล

72


กลมสาระการเรยนรการงานอาชพ และเทคโนโลย ตามมาตรฐาน ง 1.1 (ตอ)


ประถมศกษาปท 5

และ 6

1. ขนตอนการทางาน

เปนสวนหนงของ

การปฎบตงานตาม

กระบวนทางานโดย

ทาตามขนตอน เชน

การทาบญชครวเรอน

1. บญชครวเรอน

รายรบ-รายจายของ

สมเดจพระพนวสสา


1. การทดลองทาบญช

ครวเรอนรายรบ-รายจาย

2. กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร

2.1 สาระท 1 จานวนและการดาเนนการ

2.1.1 มาตรฐาน ค 1.1 เขาใจถงความหลากหลายของการแสดงจานวนและการใช

จานวนในชวตจรง


กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ตามมาตรฐาน ค 1.1


ประถมศกษาปท 4 1. การเขยนตวเลข

ฮนดอารบค ตวเลข

ไทย และตวหนงสอ

1. ปฎทน 1. การทดลองเขยนตวเลข

ตามตวเลขตางทมความ

เกยวของกบพพธภณฑ

หรอสมเดจพระพนวสสา

อยยกาเจา เชน ตวเลขวน

พระราชสมภพ วนทบาย

มาประทบทวงสระปทม

เปนตน

2.2 สาระท 2 เขาใจพนฐานเกยวกบการวด วดและคาดคะเนขนาดของสงทตองการ

วด

73


กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ตามสาระท 2


ประถมศกษาปท 4 1.ความสมพนธของ

หนวยความยาวไทย

2. ความสมพนธของ

หนวยการชง


หนวยการตวง


หนวยเวลา

1. สงของประเภท

สองมต ไดแก

ภาพถาย ภาพวาด และ

เอกสาร

2. สงของประเภทสาม

มต ไดแก แจกน จาน

ชาม นาฬกา เปนตน

1. การวดขนาดความกวาง

ความยาว ความสง รวมทง

หาปรมาตรของวตถ

3. กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ

1.3 สาระท 1 ภาษาเพอการสอสาร

มาตรฐาน ต 1.1 นาเสนอขอมลขาวสาร ความคดรวบยอด และความคดเหน ใน

เรองตางๆ โดยการพดและการเขยน


กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ ตามมาตรฐาน ต 1.1


ประถมศกษาปท 4 1. คา กลมคา และ

ความหมายของ

สงแวดลอมตางๆ

รอบๆตว

1. วตถจดแสดงทกชน 1. การทารายการสงของท

เหนในพพธภณฑเปน


2.หลกการออกเสยง

1. วตถจดแสดงทกชน 1. การออกเสยงสงของท

เหนในพพธภณฑเปน

ภาษาองกฤษท

3. คา และประโยคท

ใชแสดงความรสก

เชน ดใจ เสยใจ ชอบ

ไมชอบ รก

2. วตถจดแสดงทกชน 1. การบรรยายความรสก

ของการมาเขาชม

พพธภณฑ ความรสกทม

ตอวตถจดแสดง

74


กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ ตามมาตรฐาน ต 1.1 (ตอ)


ประถมศกษาปท

5-6

1. ประโยคและ

ขอความทใชในการ

พดใหขอมลเกยวกบ

บคคล สตว สถานท

และกจกรรมตางๆ

1. พระราชประวต ภาค


2. คาวตถจดแสดง

ภาษา องกฤษ

1. การจบคคาศพทหรอ

ตอบคาถามเกยวกบ

พระราชประวต

4. กลมสาระการเรยนรภาษาไทย

4.1 สาระท 1 การอาน

4.1.1 มาตรฐาน ท 1.1 ใชกระบวนการอานสรางความรและความคดเพอนาไปใช

ตดสน แกปญหาในการดาเนนชวต และมนสยรกการอาน


กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ตามมาตรฐาน ท 1.1



4-6

1. การอานออกเสยง

และการบอก

ความหมายของบท

รอยแกว และบทรอย

กรองทประกอบดวย

- คาทม ร ล เปน

พยญชนะตน

- คาทมพยญชนะ

ควบกลา

- อกษรยอและเครอง

หมายวรรคตอน

- ประโยคทมสานวน

เปนคาพงเพย สภาษต

ปรศนาคาทาย และ

- พระราชประวตฉบบ

เยาวชน

- บทอาเศยรวาท

1. การอานพระราช

ประวตฉบบเยาวชน

2. การอานบทอาเศยรวาท

เปนทานองเสนาะ

75


กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ตามมาตรฐาน ท 1.1 (ตอ)


เครองหมายวรรค

ตอน

- การอานบทรอย

กรองทานองเสนาะ

2.การอานจบใจความ

จากสอตางๆ เชน

วรรณคด บทความ

โฆษณา ขาวและ

เหตการณประจาวน

- โฆษณาใน

หนงสอพมพเกา

- ลายพระหตถ

- การอานจบใจความจาก

สอตางๆ และทา

แบบทดสอบหรอพดคย

เพอสอบถามความเขาใจ

3.การอานขอมลจาก

แผนผง แผนท

แผนภม และกราฟ

- แผนผงลาดบราช

สกลวงศ (Family

Tree)

- แผนผงพพธภณฑ

และแผนผงวงสระ

ปทม

- การอธบายความหมาย

ของแผนผงลาดบราชสกล

วงศ

- การอธบายลกษณะหอง

ตางๆ และอาณาเขตของ



5-6

1. ประโยคและ

ขอความทใชในการ

พดใหขอมลเกยวกบ

บคคล สตว สถานท

และกจกรรมตางๆ

- พระราชประวต


อยยกาเจา ภาค


- คาบรรยายวตถจด

แสดง ภาค


4.2 สาระท 4 การใชภาษาไทย

4.2.1 มาตรฐาน ท 4.1 เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษาไทย การเปลยน

แปลงของภาษาและพลงของภาษา ภมปญญาทางภาษา และรกษาภาษาไทยไวเปนสมบตของชาต

76


กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ตามมาตรฐาน ท 4.1



5-6

1. คาราชาศพท

2. คาทมาจาก

ภาษาตางประเทศ

พระราชประวต 1. การหาความหมายของ

คาราชาศพท

3. ชนดของคา เชน

คานาม คาสรรพนาม

คากรยา คาวเศษณ คา

บพบท คาเชอม คา

อทาน

พระราชประวต 1. การแยกแยะชนดของ

คาวาคาใดเปนคานาม คา

สรรพนาม คากรยา คา

วเศษณ คาบพบท คาเชอม

คาอทาน

5. กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

5.1 สาระท 1 สงมชวตกบกระบวนการดารงชวต

5.1.1 มาตรฐาน ว 1.1 เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของ

โครงสราง และหนาทของระบบตางๆ ของสงมชวตททางานสมพนธกน มการกระบวนการสบ

เสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชในการดารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต


กลมสาระการเรยนรวทยาศาตร ตามมาตรฐาน ว 1.1


ประถมศกษาปท 4 1. ภายในลาตนของ

พชมทอลาเลยง เพอ

ลาเลยงนาและอาหาร

และในใบทาหนาท

คายนา

2. ปจจยทสาคญตอ

การเจรญเตบโต และ

การสงเคราะหแสง

ของพช ไดแก นา

ตนไม และดอกไม

ภายในวงสระปทม

1. การอธบาย

สวนประกอบของตนไม

และดอกไม

77


กลมสาระการเรยนรวทยาศาตร ตามมาตรฐาน ว 1.1 (ตอ)


แกสคารบอนไดออก

ไซต แสง และคลอโร

ฟลด

3. พชมการ

ตอบสนองตอแสง

เสยง และการสมผส

ซงเปน

สภาพแวดลอม

ภายนอก

ประถมศกษาปท 4 4. พฤตกรรมของ

สตว เปนการ

แสดงออกของสตว

ในลกษณะตางๆ เพอ

ตอบสนองตอสงเรา

เชน แสง อณหภม

การสมผส

5.นาความรเกยวกบ

พฤตกรรมของสตว

ไปใชประโยชนใน

การจด

สภาพแวดลอมให

เหมาะสมกบการ

ดารงชวตของสตว

และเพอพฒนา

อตสาหกรรม

การเกษตร

ประถมศกษาปท 5 1. ดอกโดยทวไป

ประกอบดวยกลบ

เลยง กลบดอก

ตนไม และดอกไม

ภายในวงสระปทม

1. การอธบาย

สวนประกอบของตนไม

และดอกไม

78


กลมสาระการเรยนรวทยาศาตร ตามมาตรฐาน ว 1.1 (ตอ)


เกสรเพศผ และเกสร

เพศเมย

2.สวนประกอบของ

ดอกททาหนาท

เกยวของกบการ

สบพนธ

3.การขยายพนธเพอ

เพมปรมาณ

และคณภาพของพช

6. กลมสาระการเรยนรศลปะ

6.1 สาระท 1 ทศนศลป

6.1.1 มาตรฐาน ศ 1.1 สรางสรรคงานทศนศลปตามจนตนาการ และความคด

สรางสรรค วเคราะห วพากษ วจารณคณคางานทศนศลป ถายทอดความรสก ความคดตองานศลปะ

อยางอสระ ชนชมและประยกตในชวตประจาวน


กลมสาระการเรยนรศลปะ ตามมาตรฐาน ศ 1.1



4-6

1. รปราง รปทรงใน

ธรรมชาต

สงแวดลอม และงาน

ทศนศลป

2. การใชวสด

อปกรณในการวาด

ภาพระบายส

ตนไม และสงแวดลอม

รอบพระตาหนก

วตถจดแสดงทกชน

1. การวาดภาพระบายส

79

6.1.2 มาตรฐาน ศ 1.2 เขาใจความสมพนธระหวางทศนศลป ประวตศาสตร และ

วฒนธรรม เหนคณคางานทศนศลปทเปนมรดกทางวฒนธรรม ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทย

และสากล


กลมสาระการเรยนรศลปะ ตามมาตรฐาน ศ 1.2


ประถมศกษาปท 4 1. งานทศนศลปจาก

วฒนธรรมตางๆ

- ฉากปกนกกระเรยน

- ภาพวาดแบบ

ตะวนตก

1. การอานพระราช

ประวตฉบบเยาวชน

2. การอานบทอาเศยรวาท

เปนทานองเสนาะ

ประถมศกษาปท 5 - ลกษณะรปแบบ

ของงานทศนศลป

- การอานขอมลจาก

แผนผง แผนท

แผนภม และกราฟ

- แผนผงลาดบราช

สกลวงศ (Family

Tree)

- แผนผงพพธภณฑ

และแผนผงวงสระ

ปทม

- การอธบายความหมาย

ของแผนผงลาดบราชสกล

วงศ

- การอธบายลกษณะหอง

ตางๆ และอาณาเขตของ


7. กลมสาระการเรยนสงคมศกษา ศาสนา และวมนธรรม

7.1 สาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม

7.1.1 มาตรฐาน ส 1.1 รและเขาใจประวต ความสาคญ ศาสดา หลกธรรมของ

พระพทธศาสนาหรอศาสนาทตนนบถอและศาสนาอน มศรทธาทถกตอง ยดมน และปฏบตตาม

หลกธรรมเพออยรวมกนอยางสนตสข


กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ตามมาตรฐาน ส 1.1



4-6

1. สรปพทธประวต - พระพทธรปปาง

ตางๆ

1. การอธบายถงทมาของ

พระพทธรปปางตางๆ ซง

80


กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ตามมาตรฐาน ส 1.1 (ตอ)


มความสมพนธกบพทธ

ประวตในตอนตางๆ

2. ตวอยางการทา

ความดของบคคล

ในตรอบครว

โรงเรยน และชมชน

3. ศาสนกชนตวอยาง

- พระราชประวต



1.การเขยนเรยงความ

เฉลมพระเกยรตสมเดจ


7.2 สาระท 3 เศรษฐศาสตร

7.2.1 มาตรฐาน ส 3.1 เขาใจและสามารถบรหารจดการทรพยากรในการผลตและ

การบรโภค การใชทรพยากรทมอยอยางจากดไดอยางมประสทธภาพและคมคา รวมทงเขาใจ

หลกการของเศรษฐกจพอเพยงเพอการดารงชวตอยางมคณภาพ





4-5

1. หลกการของ

เศรษฐกจพอเพยง

2. การประยกตใช

ปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยงในการ

ดารงชวต เชนการ

แตงกาย การ

รบประทานอาหาร

การใชจาย

- บญชรายรบรายจาย

ของวงสระปทม

1. การยกตวอยางพระราช

จรยาวตรของสมเดจพระ

พนวสสาอยยกาเจาท

แสดงถงการดารงพระองค

ตามแนวเศรษฐกจ

พอเพยง

81

7.3 สาระท 4 ประวตศาสตร

7.3.1 มาตรฐาน ส 4.1 เขาใจความหมาย ความสาคญของเวลาและยคสมย ทาง

ประวตศาสตร สามารถใชวธการทางประวตสาสตรมาวเคราะหเหตการณตางๆ อยางเปนระบบ




ประถมศกษาปท 4 1. ความหมายและ

ชวงเวลาของ

ทศวรรษ ศตวรรษ

และสหสวรรษ

2. การใชทศวรรษ

ศตวรรษ และ

สหสวรรษเพอทา

ความเขาใจชวงเวลา

ทปรากฎในเอกสาร

ตางๆ เชน

หนงสอพมพ

- เอกสารโบราณทม

การลงปศกราช ไดแก

พทธศกราช จลศกราช

รตนโกสนทรศกราช

และครสตศกราช เปน

ตน

1. การลองบวกและลบ

เลข เพอเปลยนป

พทธศกราช จลศกราช

รตนโกสนทรศกราช

และครสตศกราช

1. ประเภทของ

หลกฐานทาง

ประวตศาสตรท

แบงเปนหลกฐาน

ชนตน และหลกฐาน

ชนรอง

- เอกสารโบราณทเปน

เอกสารชนตน และ

เอกสารชนรอง

2.การจาแนกเอกสารวา

ชนใดเปนเอกสารชนตน

ชนใดเปนเอกสารชนรอง

และแตละชนมหลกเกณฑ

พจารณาอยางไร

7.3.2 มาตรฐาน ส 4.2 เขาใจพฒนาการของมนษยชาตจากอดตจนถงปจจบนใน

ดานความสมพนธและการเปลยนแปลงของเหตการณอยางตอเนอง ตระหนกถงความสาคญและ

สามารถวเคราะหผลกระทบทเกดขน

82




ประถมศกษาปท 5 1. อทธพลของอารย

ธรรมจนและอนเดยท

มตอไทยและคนใน

ภมภาคเอเชย

ตะวนออกเฉยงใต

- สงของทไดรบ

อทธพลวฒนธรรมจาก

จน เชน เครองลาย

คราม และสงของท

ไดรบอทธพล

วฒนธรรมจากอนเดย

เชน พระพทธรป

1. การทารายการสงของท

ไดรบอทธพลวฒนธรรม

จากจน และอนเดย

1. การเขามาของ

วฒนธรรมตางชาตใน

สงคมไทย

- สงของทไดรบ

อทธพลวฒนธรรมจาก

จน อนเดย และชาต

ตะวนตก

1. การทารายการสงของท

ไดรบอทธพลวฒนธรรม

จากจน อนเดยและ

ตะวนตก

7.4 ภมศาสตร

7.4.1 มาตรฐาน ส 5.1 เขาใจลกษณะของโลกทางกายภาพ และความสมพนธของ

สรรพสงซงมผลตอกนและกนในระบบของธรรมชาต ใชแผนทและเครองมอทาง

ภมศาสตรในการคนหา วเคราะห สรป และใชขอมลภมสารสนเทศอยางมประสทธภาพ





4-6

1. แผนท ภาพถาย

ลกษณะทางกายภาพ

2. ตาแหนง ระยะทาง

ทศขอ’ทรพยากร

และสงตางๆ

3. แผนทแสดงความ

สมพนธของสงตางๆ

- แผนทโบราณของวง

สระปทม

1. การอานและ

ตความหมายลกษณะทาง

ภมศาสตร และทศทาง

ของวงสระปทมจากแผน

ทโบราณ

83


กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ตามมาตรฐาน ส 5.1 (ตอ)


4. ภมลกษณทสาคญ

ในภมภาค


ลกษณะทางกายภาพ

และลกษณะทาง

สงคม

8. กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา

8.1 สาระท 4 การสรางเสรมสขภาพ สมรรถภาพ และการปองกนโรค

8.1.1 มาตรฐาน ศ 4.1 เหนคณคาและมทกษะในการสรางเสรมสขภาพ การดารง

สขภาพ การปองกนโรค และการสรางเสรมสมรรถภาพเพอสขภาพ


กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ตามมาตรฐาน ศ 4.1


ประถมศกษาปท 4 1. ความสมพนธ

ระหวางสงแวดลอม

และสขภาพ

ตนไมในวงสระปทม 1. การอธบายถง

ความสาคญของ

สภาพแวดลอมทมตอ

สขภาพของมนษย

ประถมศกษาปท 6 1. โรคตดตอระบาดท

สาคญ

2. ผลกระทบทเกดจาก

การระบาดของโรค

3. การปองกนการ

ระบาดของโรค

ตนกระเบา

84

8.2 สาระท 5 ความปลอดภยในชวต

8.2.1 มาตรฐาน ศ 5.1 ปองกนและหลกเลยงปจจยเสยง พฤตกรรมเสยงตอสขภาพ

อบตเหต การใชยา สารเสพตด และความรนแรง


กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ตามมาตรฐาน ศ 5.1


ประถมศกษาปท 4 1. ความสาคญของ

การใชยา

2. หลกการใชยา

3. ยาทใช

รกษาพยาบาล

เบองตน

ยาสามญประจาบาน 1. การอธบายถง

ความสาคญของการใชยา

และยาทใชในการ

รกษาพยาบาลเบองตนท

ทกครวเรอนควรม

การวเคราะหรปแบบกจกรรมทางการศกษากบทเหมาะสม

ของพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

เมอผวจยไดทราบความสมพนธระหวางกลมสาระการเรยนรตางๆ กบเนอหาของ

พพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา และวตถจดแสดงทสามารถนามาใชเปนสอการเรยนรได

จงไดนามาออกแบบเปนกจกรรมทางการศกษาซงสอดคลองกบกลมสาระการเรยนรทง 8 กลม

สาหรบนกเรยนชวงชนท 2 ดงน

1. กลมสาระการเรยนรการงานอาชพ และเทคโนโลย

ชอกจกรรม : การทาบญชครวเรอน

สถานทจด : หอนทรรศการ

อปกรณ : สมดบญชรายรบรายจายของวงสระปทม (สงของทาจาลอง)

เวลาทใช : 20 นาท

วตถประสงค : ใหนกเรยนเรยนรหลกการทาบญชครวเรอน และความเปนอย

อยางพอเพยง มธยสถของสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

85

2. กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร

ชอกจกรรม : การวดหาปรมาตรของวตถสองมต และวตถสามมต

สถานทจด : มขดานทศเหนอ พระตาหนกใหญ

อปกรณ : วตถสองมต ไดแก จดหมาย ซองจดหมาย รปภาพ

วตถสามมต ไดแก แจกน ชาม ตราประทบ

อปกรณการวด ไดแก ไมบรรทด สายวด


วตถประสงค : ใหนกเรยนไดเรยนรการวด และคานวนหาปรมาตรของสง

เครองใชในชวตประจาวน

3. กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ

ชอกจกรรม : คาศพทภาษาองกฤษทพบไดในชวตประจาวน

สถานทจด : หองรบแขก พระตาหนกใหญ

อปกรณ : เรยนรจากวตถจดแสดงในหอง โดยไมจาเปนตองมการสมผส


วตถประสงค : ใหนกเรยนเรยนรคาศพทเกยวกบพระราชประวต และคาศพท

ของสงของเครองใช

4. กลมสาระการเรยนรภาษาไทย

ชอกจกรรม : คาราชาศพท

สถานทจด : หองรบแขก พระตาหนกใหญ

อปกรณ : เรยนรจากวตถจดแสดงในหอง โดยไมจาเปนตองมการสมผส


วตถประสงค : ใหนกเรยนเรยนรคาราชาศพทจากพระราชประวต

5. กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

ชอกจกรรม : สงแวดลอมรอบตวเรา

สถานทจด : สนามหนาพระตาหนก ในสวนใกลพระตาหนก

อปกรณ : ดอกไมทเกบไดภายในสวนวงสระปทม เชน ดอกลนทม

ชงโค


วตถประสงค : ใหนกเรยนเรยนรจกพชและสตวทอาศยในวงสระปทม

86

6. กลมสาระการเรยนรศลปะ

ชอกจกรรม : ศลปะรอบตวเรา

สถานทจด : มขดานทศเหนอ พระตาหนกใหญ และหอนทรรศการ

อปกรณ : กระดาษ สไม สเทยน ดนสอ ยางลบ


วตถประสงค : ใหนกเรยนรจกศลปะทอยในสงแวดลอมรอบๆ ตว

7. กลมสาระการเรยนรสงคม ศาสนา และวฒนธรรม

ชอกจกรรม : พทธประวต การใชแผนท และการศกษาประวตศาสตร

สถานทจด : หองทรงนมสการ และหอนทรรศการ

อปกรณ : เรยนรจากพระพทธรปทจดแสดงอยในหองทรงนมสการ โดย

ไมสมผสแผนทโบราณวงสระปทมบนบอรดในหอนทรรศการ

และในกระดาษทพมพไวเทาขนาดเอส เอกสารทนามาจากราช

กจจานเบกษาเรองการพระราชทานพระราชทานทรพยของ


เวลาทใช : กจกรรมพทธประวตจากพระพทธรป 10 นาท แผนทโบราณ

วงสระปทม 10 นาท และราชกจจานเบกษา 10 นาท

วตถประสงค : ใหนกเรยนทราบถงความเปนมาของวงสระปทม ความเปน

พทธมามกะ และพระราชกรณยกจของสมเดจพระพนวสสา


8. กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพละศกษา

ชอกจกรรม : ยารกษาโรค

สถานทจด : มขดานทศเหนอ และหองนทรรศการชวคราว

อปกรณ : ชดรวมยาสามญประจาบานแบบโบราณ


วตถประสงค : ใหนกเรยนทราบถงการใชยารกษาโรค ทงยาสามญประจาบาน

และยาสมนไพรแผนโบราณ

87

เมอไดกจกรรมทางการศกษาทง 8 เรองนแลว ทางผวจยไดตดตอไปยงโรงเรยนทง 8

โรงเรยนคอ โรงเรยนวดปทมวนารามในพระราชปถมภสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรม

ราชกมาร กรงเทพมหานคร โรงเรยนเจาฟาสราง จงหวดพระนครศรอยธยา 3 4โรงเรยนวดดอนยอ3 4 3 4

โรงเรยนวดหนองทองทราย3 4 3 4โรงเรยนวดโคกสวาง3 4 3 4โรงเรยนวดพรหมเพชร3 4 3 4โรงเรยนวดเกาะกา3 4

และ3 4โรงเรยนวดบงเข3 4 จงหวดนครนายก ใหนกเรยนมาเยยมชมพพธภณฑและเขารวมทากจกรรม

การเรยนรครงน โดยผวจยไดนาชมนกเรยนตามเนอหาโดยทวไปของพพธภณฑซงเปนพนความร

กอน จากนนจงเนนบรรยายเนอหาตามกลมสาระการเรยนรอกครงในหอนทรรศการ และนาไปชม

พระตาหนกใหญ เมอเสรจจงไดแจกใบกจกรรมใหนกเรยนทาในจดตางๆ โดยทไมไดเรยกเกบใบ

กจกรรมคนจากนกเรยน เนองจากบางกจกรรมนกเรยนไมสามารถทาไดในเวลาอนสน เชน การทา

บญชครวเรอน และการวาดรปศลปะ ดงนนการวดผลคาตอบทนกเรยนทาได จงเปนหนาทของ

อาจารยทโรงเรยนเปนผตรวจคาตอบและประเมนความพงพอใจ โดยมนกเรยนทงหมด 376 คน

และอาจารย 26 คน จากนนผวจยไดแจกแบบประเมนใหกบอาจารยซงเปนผนานกเรยนมา

ผวจยจงไดนามาคานวนหาคากลาง ซงไดแก มชฌมเลขคณต (Arithmetic Mean) มธย

ฐาน (Median) และฐานนยม (Mode)

1. มชฌมเลขคณต คอคาเฉลยของขอมลชดนน ซงอาจเขยนใหอยในรปสตรไดดงน

มชฌมเลขคณต = ผลบวกของทกคาของขอมล

จานวนขอมล

2. มธยฐาน คอ คะแนนหรอคา ณ ตาแหนงกงกลางของขอมลชดนน ซงขอมลทงชด

ไดรบการเรยงลาดบแลว

3. ฐานนยม คอ คะแนนหรอคาทมความถสงสด หรอซ ากนมากทสดของขอมลชดนน

88








1. กจกรรมเรองการทาบญชครวเรอน

ตารางท 37 ผลการประเมนกจกรรมเรองการทาบญชครวเรอน

หวขอการประเมน มากทสด มาก

ปาน

กลาง นอย

นอย

ทสด


นกเรยนทากจกรรมไดอยางครบถวน 12 10 4

นกเรยนหาคาตอบไดอยางถกตอง 8 12 6

นกเรยนมความเพลดเพลนในการทากจกรรม 10 9 7

นกเรยนทาเสรจไดรวดเรว 20 5 1


ใหคาแนะนาแกนกเรยนในการทาได 24 2

นากจกรรมนกลบไปสอนทโรงเรยนได 26


เพมพนความรแกนกเรยน 25 1

สอนใหนกเรยนรจกคด / ใชจนตนาการ 25 1

มความสอดคลองกบสาระการเรยนร 24 2

มความยากงายเหมาะสมกบชวงชนการเรยน 15 7 4

89

เมอนามาหาคาทางสถต ไดดงน

ตารางท 38 การหาคาทางสถตกจกรรมเรองการทาบญชครวเรอน

หวขอการประเมน Mean Median Mode


นกเรยนทากจกรรมไดอยางครบถวน 3.31 3 4

นกเรยนหาคาตอบไดอยางถกตอง 3.08 3 3

นกเรยนมความเพลดเพลนในการทากจกรรม 3.12 3 4

นกเรยนทาเสรจไดรวดเรว 3.73 4 4


ใหคาแนะนาแกนกเรยนในการทาได 4.92 5 5

นากจกรรมนกลบไปสอนทโรงเรยนได 5.00 5 5


เพมพนความรแกนกเรยน 4.96 5 5

สอนใหนกเรยนรจกคด / ใชจนตนาการ 4.96 5 5

มความสอดคลองกบสาระการเรยนร 4.92 5 5

มความยากงายเหมาะสมกบชวงชนการเรยน 4.42 5 5

จากการวเคราะหพบวากจกรรมนมความเหมาะสมในดานการเรยนรของนกเรยนในระดบ

ปานกลาง เนองจากมคามชฌมเลขคณตอยในชวง 3.0 – 4.0 และมความคดเหนสวนใหญทไดจาก

คาฐานนยมเปน 4 มประโยชนตอการนาไปใชหรอการสอนของอาจารยในระดบด – ดมาก

เนองจากมคามชฌมเลขคณตอยในชวง 4.0 – 5.0 และมความคดเหนสวนใหญทไดจากคาฐานนยม

เปน 5 สวนในดานคณลกษณะของกจกรรม พบวามความเหมาะสมในระดบระดบดมาก

เนองจากมคามชฌมเลขคณต 5.0 และมความคดเหนสวนใหญทไดจากคาฐานนยมเปน 5

90

2. กจกรรมเรองการการวดหาปรมาตรของวตถสองมต และวตถสามมต

ตารางท 39 ผลการประเมนกจกรรมเรองการวดหาปรมาตรของวตถสองมต และวตถสามมต

หวขอการประเมน มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด







ใหคาแนะนาแกนกเรยนในการทาได 26




สอนใหนกเรยนรจกคด / ใชจนตนาการ 26

มความสอดคลองกบสาระการเรยนร 26

มความยากงายเหมาะสมกบชวงชนการเรยน 26

91

เมอนามาหาคาทางสถต ไดผลดงน

ตารางท 40 การหาคาทางสถตกจกรรมเรองการวดหาปรมาตรของวตถสองมต และวตถสามมต





นกเรยนมความเพลดเพลนในการทากจกรรม 3.15 3 4 และ 3












คาฐานนยมเปน 3 และ 4 มประโยชนตอการนาไปใชหรอการสอนของอาจารยในระดบด – ดมาก


เปน 5 สวนในดานคณลกษณะของกจกรรม พบวามความเหมาะสมในระดบระดบดมาก


92

3. กจกรรมเรองคาศพทภาษาองกฤษ

ตารางท 41 ผลการประเมนกจกรรมเรองคาศพทภาษาองกฤษ




นกเรยนหาคาตอบไดอยางถกตอง 3 9 11 3

นกเรยนมความเพลดเพลนในการทากจกรรม 2 13 8 3

นกเรยนทาเสรจไดรวดเรว 2 13 8 3





เพมพนความรแกนกเรยน 26



มความยากงายเหมาะสมกบชวงชนการเรยน 24 2

93


ตารางท 42 การหาคาทางสถตกจกรรมเรองคาศพทภาษาองกฤษ








นากจกรรมนกลบไปสอนทโรงเรยนได 5 5 5


เพมพนความรแกนกเรยน 5 5 5

สอนใหนกเรยนรจกคด / ใชจนตนาการ 5 5 5

มความสอดคลองกบสาระการเรยนร 5 5 5




คาฐานนยมเปน 3 และ 4 มประโยชนตอการนาไปใชหรอการสอนของอาจารยในระดบด – ดมาก


เปน 4 และ 5 สวนในดานคณลกษณะของกจกรรม พบวามความเหมาะสมในระดบระดบดมาก


94

4. กจกรรมเรองคาราชาศพท

ตารางท 43 ผลการประเมนกจกรรมเรองคาราชาศพท















95


ตารางท 44 การหาคาทางสถตกจกรรมเรองราชาศพท





นกเรยนมความเพลดเพลนในการทากจกรรม 3.15 3 4 และ 3












คาฐานนยมเปน 4 มประโยชนตอการนาไปใชหรอการสอนของอาจารยในระดบด – ดมาก


เปน 5 สวนในดานคณลกษณะของกจกรรม พบวามความเหมาะสมในระดบระดบด – ดมาก


เปน 5

96

5. กจกรรมเรองพชและสตวในวงสระปทม (สงแวดลอมรอบตว)

ตารางท 45 ผลการประเมนกจกรรมเรองพชและสตวในวงสระปทม (สงแวดลอมรอบตว)




นกเรยนหาคาตอบไดอยางถกตอง 2 13 9 2


นกเรยนทาเสรจไดรวดเรว 1 12 12 1









97


ตารางท 46 การหาคาทางสถตกจกรรมเรองพชและสตวในวงสระปทม (สงแวดลอมรอบตว)






นกเรยนทาเสรจไดรวดเรว 3.50 4 4 และ 3


ใหคาแนะนาแกนกเรยนในการทาได 5 5 5








ปานกลาง เนองจากมคามชฌมเลขคณตอยในชวง 3.0 – 4.0 และมความคดเหนโดยสรปแตกตาง

กนไปตามบางหวขอ คอ การทาใหนกเรยนหาคาตอบไดอยางครบถวนปานกลาง การทาให

นกเรยนหาคาตอบไดถกตองด แตการทาใหนกเรยนมความเพลดเพลนในการทากจกรรมมคานอย

และนกเรยนอาจทากจกรรมนไดปานกลาง จงมความสามารถในการทาใหเสรจไดเรวปานกลาง

สวนประโยชนตอการนาไปใชหรอการสอนของอาจารยในระดบดมาก เนองจากมคามชฌมเลข

คณต 5.0 และมความคดเหนสวนใหญทไดจากคาฐานนยมเปน 5 สวนในดานคณลกษณะของ

กจกรรม พบวามความเหมาะสมในระดบระดบดมาก เนองจากมคามชฌมเลขคณต 5.0 และม

ความคดเหนสวนใหญทไดจากคาฐานนยมเปน 5

98

6. กจกรรมเรองศลปะรอบตวเรา

ตารางท 47 ผลการประเมนกจกรรมเรองศลปะรอบตวเรา






นกเรยนทาเสรจไดรวดเรว 17 9



นากจกรรมนกลบไปสอนทโรงเรยนได 20 6






99


ตารางท 48 การหาคาทางสถตกจกรรมเรองศลปะรอบตวเรา
























100

7. กจกรรมเรองพทธประวต การใชแผนท และการศกษาประวตศาสตร

ตารางท 49 ผลการประเมนกจกรรมเรองพทธประวต การใชแผนท และการศกษาประวตศาสตร















101


ตารางท 50 การหาคาทางสถตกจกรรมเรองพทธประวต การใชแผนท และการศกษาประวตศาสตร
























102

8. กจกรรมเรองยาสามญประจาบาน และยาสมนไพรไทย

ตารางท 51 ผลการประเมนกจกรรมเรองยาสามญประจาบาน และยาสมนไพรไทย















103


ตารางท 52 การหาคาทางสถตกจกรรมเรองยาสามญประจาบาน และยาสมนไพรไทย
























104

บทท 5

บทสรป

การศกษารปแบบกจกรรมการทางศกษาของพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ม

วตถประสงคของการศกษา คอ เพอหาความสมพนธระหวางสาระสาคญของหลกสตรแกนกลาง

การศกษาขนพนฐานกบเนอหาการจดแสดงของพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา และเพอ

พฒนารปแบบกจกรรมทางการศกษาสาหรบนกเรยนของพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา

ทมความสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน โดยมกลมเปาหมายคออาจารย และ

นกเรยนในชวงชนการเรยนรท 2 ในโรงเรยนสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานใน

กรงเทพมหานคร และในตางจงหวด

ในการศกษาเพอหาความสมพนธระหวางสาระการเรยนรในหลกสตรแกนกลางขน

พนฐานกบเนอหาของพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ผวจยไดประเมนวาวตถจดแสดงใน

แตละหอง ชนใดบางทสามารถใชเปนหวขอหรอสอทใชในการเรยนรได และมความสมพนธกบ

สาระการเรยนรในกลมตางๆอยางไร จากการศกษาพบวาสงของทกชนในพพธภณฑสามารถ

นามาใชเปนหวขอ หรอสอการเรยนรประกอบกจกรรมทางการศกษาไดมากกวาหนงหวขอ จากผล

ศกษาในวตถประสงคแรก ทางพพธภณฑไดนาไปสงเคราะหเปนกจกรรมทางการศกษาของ

พพธภณฑทมกบหลกสตรการศกษาแกนกลางพนฐานทง 8 กลม ผลการศกษาพบวาเมอนกเรยนทา

กจกรรมทพพธภณฑทาขนเพอทดสอบความเขาใจ ระดบคะแนนทนกเรยนไดแสดงใหเหนวา

นกเรยนโดยสวนใหญมความรความเขาใจในเนอหาการบรรยายของพพธภณฑ

และความเหมาะสมของกจกรรมซงเปนผลของการประเมนของอาจารย พบวาในดาน

ประโยชนของกจกรรม มประโยชนในการเพมพนความรแกนกเรยน การสอนใหนกเรยนรจกคด /

ใชจนตนาการ มสวนกระตนใหเกดการเรยนร มความสอดคลองกบสาระการเรยนร และมความ

ยากงายเหมาะสมกบชวงชนการเรยน ในดานการเรยนรของนกเรยน เมอนกเรยนทากจกรรมน

นกเรยนสามารถหาคาตอบไดอยางครบถวน ถกตอง เสรจทนภายในเวลาทกาหนดไว และมความ

เพลดเพลนในดานของการนาไปใชของอาจารย พบวาอาจารยสามารถใหคาแนะนาแกนกเรยนใน

การทาได และสามารถนากจกรรมนไปประยกตสอนทโรงเรยนได

การอภปรายผล

การศกษารปแบบกจกรรมทางการศกษาทพพธภณฑจดขน เปนการนาทรพยากรท

สาคญทสดของพพธภณฑ คอวตถจดแสดงมาใชใหเกดประโยชนในดานการเรยนร ซงมหนาทเปน

สอการเรยนร ในพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา สงทใชเลาเรองพระราชประวต และ

พระราชกรณยกจกคอสงของสวนพระองคทเปนวตถจดแสดงในหองตางๆ การวเคราะหหา

ความสมพนธของวตถจดแสดงกบหวขอของการเรยนรในสาขาตางๆ ทาใหพบวาวตถชนแสดงบาง

ชนสามารถนามาใชใหความรไดมากกวาหนงสาขาในลกษณะของสหวทยาการ ยกตวอยางเชน

แจกนสมยราชวงศชงซงเปนสงของสวนพระองค สามารถเปนหวขอของการศกษาในสาขาตางๆ

ทงทเกยวกบสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา และสภาพสงคมในอดต ดงน วถชวตของสมเดจพระ

พนวสสาอยยกาเจา รสนยมการเลอกใชสงของ บางครงหากเปนสงของทมผทลเกลาฯ ถวาย ก

แสดงใหเหนถงความสมพนธระหวางผทลเกลาฯ ถวายกบสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาอกดวย

สวนทเกยวของกบสภาพสงคมในอดต เชน การรบอทธพลวฒนธรรมจากวฒนธรรมจน

ความสมพนธทางดานการคาการแลกเปลยนกบประเทศจน เทคโนโลยการทาเครองปนดนเผาสมย

ราชวงศชง หนาทการใชงานของแจกนทสะทอนถงวถชวตของคนในอดตและในปจจบน เปนตน

เนองจากการทวตถจดแสดงงสามารถสอความหมายไดหลากหลายและเปนสอการเรยนไดหลาย

สาขาหลายหวขอ บางครงความรทไดจากวตถจดแสดงอาจยากเกนไปสาหรบเดกนกเรยน ดงนนจง

ตองมการวเคราะหหาความสมพนธระหวางวตถจดแสดงกบสาระการเรยนรกลมแกนกลางขน

พนฐานกลมตางๆ ทเกยวของกบนกเรยนในชวงชนการเรยนท 2 ซงเปนกลมเปาหมายทางการศกษา

เพอสรางกจกรรมทมความเหมาะสมกบนกเรยนในชวงชนการเรยนน ทงการสรางความรใหม การ

ทบทวนความรในชนเรยน และการฝกทกษะทเหมาะสม ซงจะทาใหกจกรรมทางการศกษาของพพ

ภณฑเกดประโยชนสงสดในการทเปนแหลงการศกษานอกชนเรยนได

ในการทจะศกษาวากจกรรมททางพพธภณฑจดขนมความเหมาะสมกบนกเรยน จงได

มการประเมนผลโดยอาจารยซงเปนผนานกเรยนมาเยยมชมและเขารวมกจกรรมทพพธภณฑ

เนองจากในการศกษาเลาเรยน ไมวาจะในชนเรยนหรอนอกชนเรยนนน อาจารยผสอนจะตองคอย

เปนพเลยง และสงเกตการเรยนรของนกเรยนอยเสมอ จงทาใหอาจารยเขาใจในพฤตกรรมการ

เรยนรและผลของการเรยนรของนกเรยนไดเปนอยางด และผลการประเมนของอาจารยจะเปนสงท

ตอบคาถามไดวากจกรรมทางการศกษาของพพธภณฑมความเหมาะสมเพยงใด ทางผวจยได

สรปผลการประเมนของทกกลมสาระการเรยนรมาวเคราะหและอภปรายผลไดดงน

106

ตารางท 53 ผลเฉลยการประเมนกจกรรมทง 8 เรอง

หวขอการประเมน กจกรรม

1 2 3 4 5 6 7 8


นกเรยนทากจกรรมไดอยางครบถวน 4 4 5 5 4 5 5 5

นกเรยนหาคาตอบไดอยางถกตอง 4 4 4 4.5 4 4 4 4

นกเรยนทาเสรจไดรวดเรว 3 3 3 5 3 4 3 3

นกเรยนมความเพลดเพลนในการทา

กจกรรม 3 3 5 4.5 4 5 3 4


ใหคาแนะนาแกนกเรยนในการทาได 4 5 5 5 5 4 5 5

นากจกรรมนกลบไปสอนทโรงเรยนได 5 5 5 5 5 5 5 5


เพมพนความรแกนกเรยน 5 4.5 5 5 4.5 5 5 5

สอนใหนกเรยนรจกคด / จนตนาการ 5 5 5 5 5 5 5 5

สอนใหนกเรยนมจนตนาการ 5 5 5 5 5 5 5 5

มความสอดคลองกบสาระการเรยนร 5 5 5 5 5 5 5 5

มความยากงายเหมาะสมกบชวงชนการ

เรยน 5 4.5 4 4.5 4.5 5 4 5

กจกรรมท 1 คอ กจกรรมการทาบญชครวเรอนของกลมสาระการเรยนรการงานอาชพ

และเทคโนโลย

กจกรรมท 2 คอ กจกรรมเรองการวดหาปรมาตรของวตถสองมต และวตถสามมต

กจกรรมท 3 คอ กจกรรมเรองคาศพทภาษาองกฤษ

กจกรรมท 4 คอ กจกรรมเรองคาราชาศพท

กจกรรมท 5 คอ กจกรรมเรองสงแวดลอมรอบตวเรา

กจกรรมท 6 คอ กจกรรมเรองศลปะรอบตวเรา

กจกรรมท 7 คอ กจกรรมเรองพทธประวต การใชแผนท และวธการศกษา


กจกรรมท 8 คอ กจกรรมเรองยารกษาโรค

107

การประเมนผลของอาจารยในดานประโยชนของตวกจกรรม ซงมประโยชนในการ

เพมพนความรแกนกเรยน การสอนใหนกเรยนรจกคด / ใชจนตนาการ มความสอดคลองกบสาระ

การเรยนร และมความยากงายเหมาะสมกบชวงช นการเรยน พบวาทกกจกรรมมระดบความ

เหมาะสมด - ดมาก เนองจากการหาคาเฉลยทได มคาระหวาง 4 – 5 ในทกกจกรรม

การทกจกรรมนมความสอดคลองกบการเรยนร และมความยากงายเหมาะสมกบชวงชน

การเรยน เนองจากการในการออกแบบกจกรรม ผวจยไดสรางกจกรรมใหมเนอหาสาระตามสาระ

การเรยนรแกนกลางของชวงช นการเรยนรท 2 ซงเปนกลมเปาหมายของการวจย โดยท

นอกเหนอจากการสรางกจกรรมเพอทดสอบความจาในสงททางพพธภณฑไดใหความรแกนกเรยน

กอนหนาแลวนน ในบางกจกรรม ทางพพธภณฑไดใหนกเรยนใชความคดจนตนาการของนกเรยน

เองตามกรอบพพธภณฑกาหนดไว เชน กจกรรมในกลมสาระศลปะทใหนกเรยนใชจนตนาการใน

การบรรยายความรสก หรอวาดภาพความประทบใจทมเกยวกบสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา หรอ

วงสระปทม การหรอใชความรทนกเรยนเคยไดเรยนมาในชนเรยนเพอตามตอบคาถาม

การประเมนผลของอาจารยในดานของนกเรยน ซงกจกรรมนจะตองทาใหนกเรยนหา

คาตอบไดอยางครบถวน คาตอบถกตอง เสรจทนภายในเวลาทกาหนด ซงการประเมนในหวขอน

อาจารยจะตองประเมนจากผลคะแนนทนกเรยนได และความชาเรวของการสงกจกรรมทอาจารย

สวนความเพลดเพลนในการทากจกรรมของนกเรยน อาจารยจะตองใชการสงเกตในขณะทนกเรยน

เขารวมกจกรรม ในการประเมนในพบวากจกรรมในกลมสาระภาษาตางประเทศ ภาษาไทย ศลปะ

และสขศกษา มความเหมาะสมในระดบด เนองจากการหาคาเฉลยทได มคาระหวาง 4 – 4.75

การทกจกรรมกลมสาระภาษาตางประเทศ ภาษาไทย ศลปะ และสขศกษา ทาให

นกเรยนหาคาตอบไดอยางครบถวน คาตอบถกตอง เสรจทนภายในเวลาทกาหนด และมความ

เพลดเพลน เนองจากการในการออกแบบกจกรรม ผวจยไดกาหนดกจกรรมตามสาระการเรยนร

แกนกลางของชวงชนการเรยนรท 2 ซงเปนกลมเปาหมายของการวจย และเปนสงทนกเรยนไดเคย

เรยนรในชนเรยนมาแลว ดงนนนกเรยนจงสามารถทาไดโดยงาย และมความเพลดเพลนในการทา

เนองจากคาถามไมยากจนเกนไป นกเรยนจงไมเครยดในขณะททา นกเรยนเกดความเพลดเพลน

จากการทไดใชจนตนาการของตนเองในขณะททากจกรรมในกลมสาระศลปะ และในกลมสาระสข

ศกษาทไดมการเรยนรในสวนทมตนไม ซงเปนบรรยากาศทผอนคลาย โดยทนอกเหนอจากการ

กาหนดกจกรรมเพอทดสอบความจาในสงททางพพธภณฑไดใหความรแกนกเรยนกอนหนาแลวนน

ในบางกจกรรมทางพพธภณฑไดกาหนดใหนกเรยนใชความคดจนตนาการของนกเรยนเองตาม

กรอบททางพพธภณฑกาหนดไว หรอใชความรทนกเรยนเคยไดเรยนมาในชนเรยนเพอตอบคาถาม

108

สำนกหอ


สวนกลมการงานอาชพ และเทคโนโลย คณตศาสตร วทยาศาสตร และสงคมศกษาฯ ม

ระดบความเหมาะสมในระดบปานกลาง เนองจากการหาคาเฉลยทได มคาระหวาง 3 – 4 จากการ

สอบถามอาจารยพบวาในกจกรรมการทาบญชครวเรอนของกลมการงานอาชพและเทคโนโลย และ

การปรมาตรวตถซงเปนกจกรรมของกลมคณตศาสตร ตองใชการคานวนสตรทางคณตศาสตรใน

การหาคาตอบ และพบวามนกเรยนจานวนมากทคานวนตวเลขไมถกตอง ทาใหคาตอบผดพลาด

นอกจากนนกเรยนยงทาเสรจชา สวนกจกรรมการอธบายสวนประกอบของดอกไมของกลม

วทยาศาสตร พบวานกเรยนเกดความสบสนระหวางสวนประกอบของดอกไม สวนกจกรรม

การศกษาเอกสารโบราณซงเปนเอกสารชนตนในการศกษาประวตศาสตรของกลมสงคมศกษาฯ

พบวานกเรยนสามารถอานเอกสารชนตนนได แตไมสามารถจบใจความสาคญตามเอกสารได

การศกษาเอกสารโบราณชนตนนเปนกจกรรมตามหลกสตรสาระกาารเรยนรกลมสงคมศกษาฯ

สาระท 4 มาตรฐานท 4.1 ซงไดกาหนดใหนกเรยนชนประถมศกษาชนปท 4 มการเรยนการสอน

เกยวกบประเภทของหลกฐานทางประวตศาสตรชนตน และชนรอง ชนประถมศกษาปท 5-6 มการ

ตอบคาถามทางประวตศาสตรโดยใชขอมลจากในเอกสาร แตทงนในการเรยนการสอนจรงในชน

เรยน อาจารยไดสอนเพยงลกษณะของเอกสารชนตนและชนรองวามลกษณะอยางไร ไมไดพดถง

การนามาใชงานวาจะตองมวธการอยางไร อกทงการใหนกเรยนตอบคาถามจากในเอกสาร เปนการ

ใชเอกสารทมในหนงสอกจกรรม ไมมการเรยนโดยใชเอกสารจรง เมอนกเรยนมาพบเอกสารจรง

ในพพธภณฑ จงเกดความไมเขาใจวาเอกสารทจดใหนกเรยนด และใหมาทากจกรรมคอเอกสาร

ประเภทเอกสารชนตน จากประสบการณนทาใหรวาการเรยนการสอนในพพธภณฑนอกจากจะ

เปนการทบทวนความรทนกเรยนไดจากชนเรยนปกตแลว ยงสามารถใชเปนสถานทใหความรและ

ประสบการณเพมเตมจากชนเรยนปกตไดดวย และการทจะสรางกจกรรมทางการศกษา นอกจาก

จะศกษาจากหลกสตรแกนกลางขนพนฐานซงเปนหลกสตรททกโรงเรยนใชเปนมาตรฐานในการ

เรยนการสอนแลวนน ทางพพธภณฑตองปรกษากบอาจารยเรองพนฐานความรของนกเรยน และ

การเรยนการสอนจรงในชนเรยน และการทนกเรยนทากจกรรมนนๆ ไมได สงผลตอเนองทาให

นกเรยนทากจกรรมนนไดชา และไมมความเพลดเพลนในการทา เพราะคดแตจะทาใหเสรจและ

รสกเครยดเมอทาไมได

การประเมนผลในดานของการนาไปใชของอาจารย ซงกจกรรมนจะตองทาใหอาจารย

สามารถใหคาแนะนาแกนกเรยนในการทาได และสามารถนากจกรรมนไปประยกตสอนทโรงเรยน

ได

พบวามกจกรรมของทกกลม มความเหมาะสมในระดบดมาก - ด เนองจากการหา

คาเฉลยทได มคาระหวาง 4 – 5 ในการเรยนการสอน ไมวาจะในช นเรยนหรอนอกช นเรยน

109

สำนกหอ


อาจารยจะตองมบทบาทเปนทงผใหความร และเปนผใหคาแนะนาในการเรยนรของนกเรยน ตามท

หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2544 ไดกลาววาครจะตองเปนผแนะนา หรอประสานงาน หรอ

ชวยเหลอในการจดสอและแหลงเรยนรตาง ๆ ใหผเรยนไปศกษาคนควา ดงนนทางผวจยมความ

ประสงคทจะใหอาจารยไดพฒนาความรเกยวกบสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาไปพรอมๆกบการให

คาแนะนาแกนกเรยน อกทงยงสามารถนาไปใชในการเรยนการสอนในโรงเรยนปกต หรอนา

กจกรรมของทางพพธภณฑไปประยกตใชเพอเปนกจกรรมเสรมการเรยนรในหวขออนๆดวยได

ผลจากการศกษา นอกจากการไดกจกรรมทางการศกษาของพพธภณฑทเหมาะสมกบ

นกเรยนโดยมความสอดคลองกบกลมสาระการเรยนรตางๆ แลวนน ยงเปนการพฒนาบทบาท

ทางดานการศกษาของพพธภณฑ การพฒนาการจดการวตถพพธภณฑในฐานะของสอการเรยนร

การพฒนาบคคลากรของพพธภณฑในฐานะผใหความร และเปนการสรางเครอขายระหวาง

โรงเรยนและพพธภณฑ ทงการสรางเครอขายใหมกบโรงเรยนทไมเคยรวมงานกบพพธภณฑมา

กอน เชน โรงเรยนตางๆทเขารวมกจกรรมในจงหวดนครนายก หรอการพฒนาเครอขายระหวาง

พพธภณฑกบโรงเรยนทเคยรวมงานกนมาบางแลวในรปแบบใหม เชน โรงเรยนวดปทมวนารามฯ

และโรงเรยนเจาฟาสราง เปนตน

การศกษารปแบบกจกรรมทางการศกษาทพพธภณฑจดขน เปนการพฒนาทรพยากร

ของพพธภณฑ คอวตถจดแสดงมาใชใหเกดประโยชนในดานการเรยนร ซงมหนาทเปนสอการ

เรยนรทใชสอถงเนอหาการบรรยายของพพธภณฑและกจกรรมกจกรรมทดสอบความรของนกเรยน

กจกรรมดงกลาวมเนอหาทสอดคลองกบกลมสาระการเรยนรตางๆ ทาใหนกเรยนเกดความรในพระ

ราชประวตพระราชกรณยกจของสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา พรอมทงมทกษะและความร

เหมาะสมตามชวงชนการเรยนร รวมทงมประโยชนตอการสอนของอาจารย อนเปนการชวย

เผยแพรพระเกยรตคณของสมเดจพระพนวสสาอยยกาแกเยาวชนซงเปนวตถประสงคหลกของ

พพธภณฑ และเปนการพฒนากจกรรมทางการศกษาของพพธภณฑไทยในอกรปแบบหนงดวย

ขอเสนอแนะ

ในการพฒนากจกรรมทางการศกษาของพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาให

เหมาะสมกบการเปนแหลงเรยนรนอกตาราเรยนทชวยเสรมความรตามกลมสาระการเรยนรใหกบ

โรงเรยนหรอสถาบนการศกษาทความสนใจทวไป ทางพพธภณฑควรมการเตรยมความพรอมใน

ดานตางๆ ดงน

110

สำนกหอ


1. ความพรอมของพพธภณฑ

1.1 ชวงเวลาการเปดพพธภณฑ การเปดพพธภณฑเพอใหเปนแหลงการเรยนรใหกบ

นกเรยนควรคานงถงชวงเวลาความสะดวกในการเขาเยยมชมพพธภณฑของโรงเรยน ควรมการเปด

ตลอดปหรอมากกวา 3 เดอน การเปดพพธภณฑในปจจบนชวงระหวางเดอนธนวาคม – มนาคม สน

มากเกนไป เนองจากตรงกบเปนชวงการสอบกลางภาคและปลายภาคท 2 ของนกเรยน ทาให

อาจารยตองเรงการเรยนการสอนในชนเรยนใหทนกบเวลา อกทงยงเปนชวงทมการจดกจกรรม

ตางๆของโรงเรยนบอย เชน งานปใหม งานกฬาส งานวนเดก งานวนคร เปนตน ทาใหทาง

โรงเรยนไมสามารถจดหาเวลาใหนกเรยนมาเยยมชมและจดกจกรรมทางการศกษาทพพธภณฑได

1.2 การประชาสมพนธ ควรมการประชาสมพนธเกยวกบพพธภณฑใหมากกวาน

รวมถงบทบาทของพพธภณฑในฐานะทเปนแหลงเรยนรทสามารถชวยเสรมความรนอกเหนอจาก

ชนเรยนธรรมดาได โดยเฉพาะอยางยงการเปนศนยกลางการเรยนรแบบบรณาการ ซงนอกจากจะ

ใหความรทเกยวกบพพธภณฑในทางตรงแลว ยงสามารถเชอมโยงความรในหวขออนๆได

เนองจากพพธภณฑจดแสดงเกยวกบพระราชประวตของสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ดงนน

บคคลทวไป หรออาจารยโดยสวนใหญจะเขาใจวาเนอหาทไดจากพพธภณฑ จะสามารถเชอมโยง

ไดถงวชาประวตศาสตรเทานน

1.3 สอหรอสงพมพประกอบทใชในการเรยนร ทางพพธภณฑควรจดทาชดอปกรณ

สงเสรมการเรยนรใหมความสวยงาม นาสนใจ เพอดงดดความสนใจของนกเรยนใหเขารวม

กจกรรม รวมทงสมดกจกรรมหรอกจกรรมทมรปภาพประกอบสวยงาม นาสนใจ และมเนอหา

เหมาะกบนกเรยนในชวงชนการเรยนรตางๆกน เชน ชวงชนการเรยนร ท 1 ชวงชนการเรยนรท 2

ชวงชนการเรยนรท 3 เปนตน ในการพฒนากจกรรมทางการศกษาของพพธภณฑ นอกจากการ

คานงถงประสทธภาพของกจกรรมแลว ยงตองคานงถงความปลอดภยของวตถจดแสดงดวย

เนองจากนกเรยนกลมเปาหมายทเขารวมกจกรรมคอนกเรยนในชวงชนการเรยนรท 2 -ซงมอาย

ระหวาง 8 – 11 ป การควบคมการเคลอนไหว และการระมดระวงสงของยงทาไดไมดนก หากม

การนาสงของสวนพระองคจรงมาใชเปนสอในการเรยนร เชน ในกจกรรมการวดหาปรมาตรสงของ

สองมตและสามมต ทตองมการนาสงของจรงมาวดขนาดโดยไมบรรทด และสายวด อาจทาให

สงของนนเสยหายได จงตองมการทาจาลองสงของขนเพอใชเปนสอในการทากจกรรมแทนสงของ

สวนพระองคจรง แตทงน จะตองคานงถงรปแบบ และยคสมยทตองมลกษณะเหมอนของจรงดวย

เปนตน

1.4 การรองรบจานวนนกเรยนทเขารวมกจกรรม เนองจากพพธภณฑตงอยในวงสระ

ปทม ซงเปนพระราชฐาน เพอความเปนระเบยบเรยบรอยและความปลอดภยของสถานท จงตองม

111

สำนกหอ


การจากดจานวนของผเขาชมหรอนกเรยนใหมจานวนนอย เพอใหงายตอการดแล จงไมสามารถ

รองรบการจดกจกรรมสาหรบนกเรยนจานวนมากได ทาใหนกเรยนในโรงเรยนเดยวกนตองแบงกน

เดนทางการมาทากจกรรมหลายวน ทาใหสนเปลองคาเดนทาง ดงนนในอนาคตจะตองจดเตรยม

พนททรองรบนกเรยนจานวนมากขน การจดกจกรรมอาจสามารถทาไดในอาคารหลงอนทไมใช

พระตาหนกใหญทเปนพพธภณฑ เชน อาคารจาหนายของทระลก เปนตน

1.5 หองเรยนในพพธภณฑ ควรมการสรางหองเรยนในพพธภณฑ เพอเปนสถานท

สาหรบการบรรยายบทเรยนของพพธภณฑโดยเฉพาะ แยกจากการนาชมผเขาชมโดยปกต และ

เปนศนยรวมของสอการเรยนการสอนของพพธภณฑ เชน ชดอปกรณการเรยนร หนงสอ แผนซด

และสอสารสนเทศอนๆ ทเกยวของกบสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา สาหรบนกเรยน และผสนใจ

ศกษาดวยตนเอง เพอใหสมกบเปนแหลงเรยนรตามอธยาศยอกดวย

2. ความพรอมขออาจารยและโรงเรยน

2.1 ทศนคตในแงดตอพพธภณฑ พพธภณฑควรมการเปดฝกอบรมการใชพพธภณฑ

ใหเปนสถานเรยนรนอกชนเรยน หรอเสรมความรจากชนเรยนปกต เพอใหอาจารยเขาใจใน

ศกยภาพ ความพรอมและขดความสามารถของการเปนแหลงเรยนรของพพธภณฑ และในทสดเกด

ทศนคตทดตอพพธภณฑในการใชเปนสถานทใหความรนอกเหนอจากชนเรยนปกต

2.2 การประชมรวมกบอาจารยและโรงเรยน กอนการเขาชมและเขารวมกจกรรมท

พพธภณฑ ทางพพธภณฑควรมการประชมหรอทาความตกลงกบอาจารยผสอนลวงหนา สาหรบ

การจดทาหลกสตรและกจกรรมทางการศกษาวาทางโรงเรยนตองการใหพพธภณฑเสรมความร

อะไรใหกบนกเรยน หรอกจกรรมทสอดคลองกบเนอหาการเรยนจรง เนองจากในหลกสตรของ

พพธภณฑและกจกรรมททาไว เ ปนกจกรรมททาใหสอดคลองกบนกเ รยนชวงช น ท 2

(ประถมศกษาปท 4 – 6) บางครงกจกรรมมเนอหาสาหรบนกเรยนประถมศกษาปท 6 จงทาให

นกเรยนชนปท 4 ไมสามารถทาได

3. ความพรอมของนกเรยน

3.1 ความพรอมดานวชาการ การสรางกจกรรม นอกจากพจารณาถงการสอดคลองกบ

เนอหาในกลมสาระการเรยนรแลวนน จะตองพจารณาถงระดบความพรอมของนกเรยนในแตละ

พนทดวย แมในหลกสตรทกาหนดโดยสานกงานคณะกรรมการขนพนฐานจะกาหนดใหนกเรยนท

ศกษาในระดบชนเดยวกนจะเรยนรในสงเดยวกน แตบางครงพนฐานความรของนกเรยนในแตละ

112

สำนกหอ


พนทไมเทากน จงปรากฏผลวาบางกจกรรรม นกเรยนบางโรงเรยนสามารถทาไดด แตบางโรงเรยน

ทาไดปานกลาง เปนตน

3.2 ความพรอมดานจตใจ จากการสงเกตการเขารวมกจกรรมของนกเรยนบางคน

พบวานกเรยนบางคนไมคอยสนใจทากจกรรม หรอบางครงสนใจในชวงระยะเวลาส นๆ และเมอ

พบวากจกรรมยากเกนไป ทาไมได กไมสนใจทา แตใชการลอกคาตอบจากเพอนททาเสรจแลว

ปญหานนาจะแกไขไดดวยการทาความตกลงกบนกเรยนวาไมควรลอกกน หากนกเรยนไมเขาใจ

สามารถใหวทยากรของทางพพธภณฑอธบายใหฟงใหม หรอถามจากอาจารย และการสราง

บรรยากาศการเรยนรทสนกสนาน เพอใหนกเรยนเกดความกระตอรอรนในการทากจกรรมใหมๆ

ในการพฒนากจกรรมทางการเรยนรของพพธภณฑเพอมงหวงใหพพธภณฑเปนแหลง

การเรยนรตองอาศยความรวมมอของพพธภณฑและโรงเรยนอยางใกลชด ทงนการพฒนา รปแบบ

กจกรรมสงเสรมการเรยนรของนกเรยนสามารถทาไดหลายรปแบบ ทงกจกรรมการใหความร

ทางตรง และการใหความรทางออม คอการกระตนใหนกเรยนทาสงใดสงหนง แตในการทาสงนน

นกเรยนจะตองศกษาหาความรเกยวกบสงนนๆใหถองแทกอน จงจะทาไดด เชน การประกวดเขยน

เรยงความ การโตวาท การวาดภาพ เปนตน รวมทงอาจมการนาเทคโนโลยสมยใหมซงกาลงเปนท

นยมในกลมคนรนใหมมาใช เชน การประกวดทาคลปวดโอ การประกวดทาเวบไซต เปนตน การ

พฒนากจกรรมจะตองไมหยดนง มการใช การประเมนความเหมาะสมและตรงตามวตถประสงค

ของพพธภณฑหรอไม รวมทงตองมการเปลยนแปลงรปแบบใหมความทนสมยอยเสมอ กจะทาให

กจกรรมทางการศกษาของพพธภณฑมความนาสนใจตอประชาชนในวงกวาง ดงดดใจให

ประชาชนทกกลมเขามาใชประโยชน และเปนประโยชนตอการศกษาของพพธภณฑได

113

สำนกหอ


รายการอางอง

เอกสารภาษาไทย

กรมวชาการ. กระทรวงศกษาธการ. (2545). หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544.

กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว.

__________. (2546). แนวทางการจดกจกรรมพฒนาผ เรยน ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช 2544. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว.

กระทรวงศกษาธการ. (2546). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม

(ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 พรอมกฎกระทรวงทเกยวของและพระราชบญญตการศกษาภาค

บงคบ พ.ศ. 2545. กรงเทพฯ : กระทรวงศกษาธการ.

4 6จารวรรณ กรณานา. (2549). “ 4 6การพฒนาหลกสตรสถานศกษากลมสาระการเรยนรสงคมศกษา

ศาสนาและวฒนธรรม เรอง อทยานแหงชาตภผาเหลก-พพธภณฑพระอาจารยวน อต

ตโม สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนบานดงแสนตอ อาเภอสองดาว

จงหวดสกลนคร4 6.” 4 6วทยานพนธมหาบณฑตสาขาหลกสตรและการสอน4 6 บณฑต

วทยาลยมหาวทยาลยขอนแกน.

4 6ชานาญ ภมล. (2542). “การนาเสนอรปแบบการพฒนาพพธภณฑสถานแหงชาตเพอการศกษา.” 4 6

วทยานพนธปรญญามหาบณฑตสาขาโสตทศนศกษา4 6 บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

ธรศกด วเศษชยนสรณ. (2538). “บทบาทของพพธภณฑสถานแหงชาตตอการศกษาประวตศาสตร

ทองถนในระดบมธยมศกษา กรณศกษาจงหวดกาแพงเพชร.” 4 6วทยานพนธปรญญา

มหาบณฑตสาขาวฒนธรรมศกษา46 บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

39ณฏฐ พชกรรม และคณะ. (2552). “โครงการวจย15การดแลรกษาไมตนในวงสระปทม” รายงานวจย

1 5สถาบนวจยและพฒนาแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร. กรงเทพฯ : สถาบนวจยและ

พฒนาแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

นพวรรณ วจนสนทร. (2553). “แนวทางการพฒนาพพธภณฑเพอการเรยนร : กรณศกษามวเซยม

สยาม4 6.” 4 6วทยานพนธปรญญามหาบณฑตสาขาการจดการโรงแรมและการทองเทยว4 6

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนเรศวร.

บญชม ศรสะอาด34. (2545). การวจยเบองตน. พมพครงท 7. กรงเทพฯ : สวรยาสาสน.

4 6เพญพรรณ เจรญพร เรยบเรยง. (2548). พพธภณฑสถานวทยา. 2 0กรงเทพฯ : ภาควชาโบราณคด

คณะโบราณคด มหาวทยาลยศลปากร.

114

สำนกหอ


http://library.bu.ac.th/search/opac/ResultSearch.cfm?aSearchBy=A&aTextSearch=%BA%D8%AD%AA%C1%20%C8%C3%D5%CA%D0%CD%D2%B4&aIsAdvance=Yes

4 6รองลาภ 4 6สขมาสรวง และคณะ. (2552). สตวทอาศยอยในวงสระปทม. กรงเทพฯ : สถาบนวจย

และพฒนาแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา, มลนธ. (2549). ศรสวรนทรานสรณย นอมราลงถงสมเดจ

พระพนวสสาอยยกาเจา. กรงเทพฯ : โรงพมพอมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง.

__________. (2551). สายธารประวตสวางวฒนพพธภณฑสถาน. กรงเทพฯ : โรงพมพอมรนทร

พรนตงแอนดพบลชชง.

__________. (2554). นาชมพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา. [เทปบนทกเสยง].

กรงเทพฯ : มลนธสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา.

__________. (2554). สรปผลการประชมคณะกรรมการและรายงานการดาเนนงานของมลนธฯ

ประจาป 2553.

__________. (2555). สรปผลการประชมคณะกรรมการและรายงานการดาเนนงานของมลนธฯ


__________ (2556). สรปผลการประชมคณะกรรมการและรายงานการดาเนนงานของมลนธฯ


สมภพ จนทรประภา. (2551). สมเดจพระศรสวรนทราฯ. กรงเทพฯ : ศยาม.

สธาทพย สธธร. (2545). “การสรางรปแบบกจกรรมสาหรบพพธภณฑไดโนเสาร4 6.” 4 6วทยานพนธ

ปรญญามหาบณฑตสาขาวฒนธรรมศกษา46 บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

สมาล สงขศร3 4และคณะ. (2548). “การจดการเรยนรของแหลงการเรยนรตลอดชวต : พพธภณฑ.”

รายงานการวจย. สานกงานเลขาธการสภาการศกษา.

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2551). ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลม

สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม. กรงเทพฯ : โรงพมพชมนม

สหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จากดใ

__________. ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร. กรงเทพฯ :

โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จากด, 2551.

__________. ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร. กรงเทพฯ :


__________. ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรภาษาไทย. กรงเทพฯ :


__________. ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ.

กรงเทพฯ : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จากด, 2551.

115

สำนกหอ


http://library.bu.ac.th/search/opac/ResultSearch.cfm?aSearchBy=A&aTextSearch=%CA%D8%C1%D2%C5%D5%20%CA%D1%A7%A2%EC%C8%C3%D5&aIsAdvance=Yes

__________. ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา.

กรงเทพฯ : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จากด, 2551.

__________. ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรศลปะ. กรงเทพฯ : โรง

พมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จากด, 2551.

__________. ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและ

เทคโนโลย. กรงเทพฯ : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จากด, 2551.

4 6ศรวฒน แสนเสรม. (2543). “ความคดเหนของผบรหาร ผเชยวชาญทางพพธภณฑศลปะและ

นกวชาการศลปศกษา เกยวกบบทบาททางการศกษาของพพธภณฑศลปะในประเทศ

ไทย.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑตสาขาศลปศกษา4 6 บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

ศนทนย อนทรประสทธ4 6. (2540). “ 4 6แนวทางการจดพพธภณฑบานศลปนชต เหรยญประชา4 6.” 4 6

วทยานพนธมหาบณฑตสาขาวฒนธรรมศกษา46 บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

อญชลรตน มลนทสต. (2548). “การศกษาการใชพพธภณฑเปนแหลงการเรยนรในการจดการเรยน

การสอนศลปศกษา ระดบมธยมศกษาตอนตนเขตกรงเทพมหานคร.” วทยานพนธ

ปรญญามหาบณฑตสาขาศลปศกษา46 บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

46เอกสารภาษาตางประเทศ

Berry,Nancy. (1989). Museum education: history, theory, and practice. Verginia : National

Art Education Association.

Greenhill, Eilean. (2004). “Inspiration, Identity, Learning : The Value of Museums”. The

evaluation of the impact of DCMS/DfES Strategic Commissioning 2003-2004

National/Regional Museum Education Partnerships. Department for Culture, Media

and Sport : United Kingdom Government.

Moffatt, Hazel. (2004). Museum and Gallery Education. Plymounth : Altamira Press.

Paine, Crispin. (2006). Museum Basics. 2nd ed. London : Routledge.

Talboys, Graeme. (1996). Using Museums as an Educational Resource. Vermount : Ashgate

Publishing Company.

116

สำนกหอ


133

ภาคผนวก ก

แบบฝกหดของนกเรยน

134


แบบฝกหด กลมสาระการเรยนรการงานอาชพ และเทคโนโลย

กลมชวงชนการเรยนร ชวงชนท 2

ขอท 1 ใหนกเรยนดตวอยางจากบญชครวเรอนทเหน และลองทาบญชครวเรอนของตนเอง

(1 ขอ 10 คะแนน)

รวมคะแนนทได คะแนน

135

ขอท 2 ใหนกเรยนทดลองจดโตะรบประทานอาหาร หรอโตะเรยนหนงสอ โดยดตวอยางจากภาพ

ดงน

(1 ขอ 10 คะแนน)


รวมคะแนนทงหมดทได คะแนน

อาจารยผตรวจ

136


แบบฝกหด กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร เรอง การวดขนาดวตถสองมต และสามมต


ขอท 1 ใหนกเรยนวดและคานวนหาขนาดของวตถสองมต ดงน (5 ขอ 10 คะแนน)

1. ความกวาง 2. ความกวาง

ความยาว ความยาว

ขนาดปรมาตร ขนาดปรมาตร

3. ความกวาง 4. ความกวาง

ความยาว ความยาว

ขนาดปรมาตร ขนาดปรมาตร

5. ความกวาง

ความยาว

ขนาดปรมาตร


137

ขอท 2 ใหนกเรยนวดและคานวนหาขนาดของวตถสามมต ดงน (2 ขอ 10 คะแนน)



ความสง




ความสง





138


แบบฝกหด กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ เรอง คาศพททพบในชวตประจาวน


ขอท 1 ใหนกเรยนตอบวาแตละหมายเลขในภาพนมคาศพทวาอยางไร (10 ขอ 10 คะแนน)

1. 2. 3.

4. 5. 6.

7. 8. 9.

10.


139

ขอท 2 ใหนกเรยนเตมคาเหลานลงในชองวางใหถกตอง (10 ขอ 10 คะแนน)

grandchildren daughter died King September wife

sisters children years brothers

Queen Savang Vadhana was born on 10 , 1862. She was the

of King Mongkut (King Rama IV), and Chao Chom Manda Piam. She had three

and two . She was the of King Chulalongkorn

(King Rama IV), and had eight . Later she had three , two of them

became to the . Queen Savang Vadhana at Srapathum Palace

when she was nighty-three old.


ขอท 3 ใหนกเรยนบอกความหมายของคาศพทเหลาน

1. bedroom 2. bathroom

3. guest room 4. ceremony room

5. study room 6. living room

7. pray room 8. corridor

9. stair 10. hall




140


แบบฝกหด กลมสาระการเรยนรภาษาไทย เรอง คาศพทราชาศพท


ขอท 1 ใหนกเรยนตอบวาแตละหมายเลขในภาพนมคาราชาศพทวาอยางไร (10 ขอ 10 คะแนน)

1. 2. 3.

4. 5. 6.

7. 8. 9.

10.


141


พระขนษฐา พระราชนดดา พระราชสมภพ พระภรรยา

เจา สวรคคต พระมหากษตรย พรรษา พระราชธดา

พระราชโอรสธดา พระเชษฐา-พระอนชา

สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาทรง เมอวนท 10 กนยายน พ.ศ. 2405 ทรง

เปน ในพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว และเจาจอมมารดาเปยม ทรงม

3 พระองค และ 2 พระองค ทรงเปน ในพระบาทสมเดจพระ

จลจอมเกลาเจาอยหว และม ทงสน 8 พระองค ทรงม 3

พระองค ตอมา ทง 2 พระองค คอ พระบาท สมเดจพระเจาอยอานนทมหดล

และพระบาทสมเดจ พระเจาอยหวภมพลอดลเดช ไดขนครองราชยเปน

สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ณ วงสระปทม เมอทรงมพระชนมายได

93

ขอท 3 ใหนกเรยนบอกความหมายของคาราชาศพทเหลาน

1. บรรทม 2. พระราชทาน

3. เสวย 4. ประทบ

5. เสดจพระราชดาเนน 6. ประสต

7. ทรงฟง 8. ถวาย

9. โปรด 10. ทรงพระอกษร




142


แบบฝกหด กลมสาระการเรยนรศลปะ เรอง ความประทบใจทมตอพพธภณฑ


ขอท 1 ใหนกเรยนบรรยายหรอวาดภาพความรสกทมตอพพธภณฑ (ไมมคะแนน)

143

ขอท 2 นกเรยนสงเกตหรอไมวาศลปะนนมอยรอบๆตวเรา นกเรยนสงเกตเหนศลปะแบบใดบาง

ภายใน

พพธภณฑ (ไมมคะแนน)

144


แบบฝกหด กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม


1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

9. 10.

เรยงลาดบตามพระราชประวตไดดงน

ปางสมาธ ปางปาลไลยก

ปางนาคปรก ปางมารวชย ปางบาเพญทกรกรยา

ปางขอฝน ปางลลา ปางหามมาร

ปางปฐมเทศนา

ปางไสยยาสน

145

2. ใหนกเรยนศกษาแผนทน และตอบคาถามใหถกตอง (10 ขอ 10 คะแนน)

แผนวงสระปทมนนามาจากแผนทกรงเทพฯ เรมสารวจเมอ และเสรจสนเมอ

มมาตราสวน และแสดงอาณาเขตทง 4 ดาน ของวงสระปทม ไดแก

ทศเหนอ ทศใต

ทศตะวนออก ทศตะวนตก

แผนทนแสดงใหเหนวาในอดตวงสระปทมมพนททประกอบไปดวย และมสระ

นาขนาดใหญ จานวน สระ ซงชอของวงสระปทมมาจากการทมพนทอยในบรเวณพระ

ราชอทานทมสระบวในสมยรชกาลท 4 นอกจากนวงสระปทมยงม ลอมรอบ

ทง 4 ดาน อกดวย

146

3. ใหนกเรยนศกษาเอกสารฉบบน และตอบคาถามใหถกตอง (9 ขอ 10 คะแนน)

เอกสารนเปนเอกสารประเภท โดยนามาจาก

ทประกาศใน พ. ศ. อนตรงกบในรชสมย

เนอความในเอกสารกลาวถง (3 คะแนน)

ในขณะนนสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ยงดารงพระยศเปน

จากเอกสารนทาใหทราบวาโรงพยาบาลศรราช เดมอยภายใตสงกด

ขอดของการศกษาประวตศาสตรจากเอกสารชนตน คอ

147




148


แบบฝกหด กลมสาระการเรยนรสขศกษา และพลศกษา


ขอท 1 ใหจบคสรรพคณของยาสามญประจาบานเหลานใหถกตอง (10 ขอ 10 คะแนน)

1. ยายคาลปตส ก. ใชบรรเทาอาการทองอด ทองเฟอ

2. ยาเมดควนน ข. ใชบรรเทาอาหารจกเสยด แนนทอง

3. ยาทงเจอรไอโอดน ค. ใชบรรเทาอาการทองอด ทองเฟอ

4. ยาเมดโซดามนต ง. 18ใชสดดมแกหวด คดจมก ใชทาแกฟกชา

5. ยาโซดาไบคารบอเนต จ. ใชใสแผลสดเพอฆาเชอโรค

6. ยามหาหงค ช. ใชแกวงเวยน เปนลม

7. ยาธาต ซ. ใชรกษาโรคมาลาเรย

8. ยาแอสไพรน ฌ. ใชลางแผลเพอฆาเชอโรค

9. ยานตถหอม ญ. ใชลดอาการไข

10. ดางทบทม ฎ. ใชขบลมในลาไส


149

ขอท 2 ใหนกเรยนหาคาตอบวาสมนไพรดงตอไปน ตนใดทมสรรพคณในการรกษาโรค (10 ขอ 10

คะแนน)

กระเบาใหญ หมากเขยว มะมวง ลนทม พะยอม

อนทรชต หวา ขอย พกล แกว

1. ผลของตน สามารถนามาสกดเปนนามนใชรกษาโรคเรอนได

2. ใบของตน เมอนามาบดละลายกบนา ใชรบประทานเพอขบพยาธ

3. รากของตน สามารถนามารกษาแผลได

4. ผลสกของตน เมอนามาตมกนกบนา จะชวยปองกนอาการของโรคตอหน

5. ใบของตน นามาตาพอกบรเวณทเปนแผลสด จะเปนยาสมานแผลสด

6. ใบของตน นามาลนไฟใหรอนพอพอกแกปวดบวม

7. ดอกสดของตน เปนสวนประกอบของยาหอม และใชทาเครองสาอาง

8. ดอกของตน ใชปรงเปนยาแกลม บารงหวใจ ลดไข

9. ใบของตน ใชบดกบกายานกอนเลกๆ ทาแกผดเผอคน

10. เปลอกและใบของตน ใชทายาอม ยากวาดคอ แกปากเปอย ลนและคอมเมด



อาจารยผตรว

150

ภาคผนวก ข

คาเฉลยของอาจารย

151


แบบฝกหด กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ เรอง คาศพททพบในชวตประจาวน


ขอท 1 ใหนกเรยนตอบวาแตละหมายเลขในภาพนมคาศพทวาอยางไร (10 ขอ 10 คะแนน)

1. window 2. table 3. flowerpot

4. carpet 5. chair 6. chandelier

7. clock 8. curtain 9. wall

10. door

152


grandchildren daughter died King September wife

sisters children years brothers

Queen Savang Vadhana was born on 10 September , 1862. She was the daughter

of King Mongkut (King Rama IV), and Chao Chom Manda Piam. She had three brothers and

two sisters . She was the wife of King Chulalongkorn (King Rama V), and had

eight children Later she had three grandchildren , two of them became to the King

Queen Savang Vadhana died at Srapathum Palace when she was nighty-three

years old.

ขอท 3 ใหนกเรยนบอกความหมายของคาศพทเหลาน

1. bedroom หองนอน 2. bathroom หองนา

3. guest room หองรบแขก 4. ceremony room หองพธ

5. study room หองอานหนงสอ 6. living room หองนงเลน

7. pray room หองทรงนมสการ 8. corridor ระเบยง

9. stair บนได 10. hall หองโถง

153


แบบฝกหด กลมสาระการเรยนรภาษาไทย เรอง คาศพทราชาศพท


ขอท 1 ใหนกเรยนตอบวาแตละหมายเลขในภาพนมคาราชาศพทวาอยางไร (10 ขอ 10 คะแนน)

1. พระแกล 2. โตะ 3. กระถาง

4. ลาดพระท 5. พระเกาอ 6. โคมไฟ

7. นาฬกา 8. พระวสตร 9. ผนง

10. พระทวาร

154


พระราชโอรสธดา พระราชนดดา พระราชสมภพ พระภรรยาเจา สวรรคต

พระมหากษตรย พรรษา พระราชธดา

พระเชษฐา-พระอนชา พระเชษฐภคน-ขนษฐา

สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาทรง พระราชสมภพ เมอวนท 10 กนยายน พ.ศ. 2405 ทรง

เปน พระราชธดา ในพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว และเจาจอมมารดาเปยม ทรงม พระ

เชษฐา- พระอนชา 3 พระองค และ พระเชษฐภคน-ขนษฐา 2 พระองค ทรงเปน พระภรรยาเจา

ในพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว และม พระราชโอรสธดา ทงสน 8 พระองค ทรงม

พระราชนดดา 3 พระองค ตอมาทง 2 พระองค คอ พระบาท สมเดจพระเจาอยอานนทมหดล

และพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลเดช ไดทรงขนครองราชยเปน พระมหากษตรย

สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา สวรรคต ณ วงสระปทม เมอทรงมพระชนมายได 93

พรรษา

ขอท 3 ใหนกเรยนบอกความหมายของคาราชาศพทเหลาน

1. บรรทม นอน 2. พระราชทาน ให

3. เสวย รบประทาน 4. ประทบ อย หรอ นง

5. เสดจ ฯ / เสดจพระราชดาเนน ไป 6. ประสต เกด

7. ทรงฟง ฟง 8. ถวาย ให

9. โปรด ชอบ 10. ทรงพระอกษร ทางาน หรอ อาน

หนงสอ

155


แบบฝกหด กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรอง พช และสตว


ขอท 1 ใหนกเรยนหาคาตอบเกยวกบสวนประกอบของดอกไม ดงน (10 ขอ 10 คะแนน)


1.

2.

4.

7.

6.

10.

9.

3.

8.

5.

ดอกแบบสมบรณเพศ

เกสรตวเมย

เกสรตวผ

กานชเกสร

กลบ

กลบเลยง รงไข

ไข ฐานรองดอก

กาน

ใบ

156

ขอท 2 ใหนกเรยนหาวาภายในวงสระปทมมสตวชนดใดอาศยอย และเปนสตวประเภทใด ดงน (10

ขอ 10 คะแนน) ยกตวอยาง

1. สนข เปนสตวประเภท มกระดกสตวหลง

2. แมว เปนสตวประเภท มกระดกสตวหลง

3. กระรอก เปนสตวประเภท มกระดกสตวหลง

4. นก เปนสตวประเภท มกระดกสตวหลง

5. เตา เปนสตวประเภท มกระดกสตวหลง

6. ปลา เปนสตวประเภท มกระดกสตวหลง

7. กงกอ เปนสตวประเภท ไมมกระดกสตวหลง

8. ง เปนสตวประเภท ไมมกระดกสตวหลง

9. ตะขาบ เปนสตวประเภท ไมมกระดกสตวหลง

10. เปด เปนสตวประเภท มกระดกสตวหลง




157


แบบฝกหด กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม


ขอท 1 ใหนกเรยนหาชอปางของพระพทธรปดงภาพตอไปน และเรยงลาดบเหตการณทเกดขน

กอนหลง

ตามพทธประวตใหถกตอง (10 ขอ 10 คะแนน)

1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

9. 10.

เรยงลาดบตามพระราชประวตไดดงน 3 – 2 – 10 – 8 – 1 – 4 – 9 - 7 – 5 - 6

ปางนาคปรก ปางมารวชย ปางบาเพญทกรกรยา

ปางขอฝน

ปางสมาธ

ปางลลา ปางหามมาร

ปางปาลไลยก

ปางปฐมเทศนา

ปางไสยยาสน

158

2. ใหนกเรยนศกษาแผนทน และตอบคาถามใหถกตอง (10 ขอ 10 คะแนน)

แผนวงสระปทมนนามาจากแผนทกรงเทพฯ เรมสารวจเมอ 26 ม.ค. พ.ศ. 2467 และเสรจสนเมอ 14

เม.ย. พ.ศ. 2468 มมาตราสวน 1: 50,000 และแสดงอาณาเขตทง 4 ดาน ของวงสระปทม

ไดแก

ทศเหนอ คลองบางกะป หรอคลองแสนแสบ ทศใต ถนนพระรามท 1

ทศตะวนออก วดปทมวนาราม ทศตะวนตก ถนนพญาไท

แผนทนแสดงใหเหนวาในอดตวงสระปทมมพนททประกอบไปดวย สวน และมสระ

นาขนาดใหญ จานวน 4 สระ ซงชอของวงสระปทมมาจากการทมพนทอยในบรเวณพระ

ราชอทานทมสระบวในสมยรชกาลท 4 นอกจากนวงสระปทมยงม คลอง และคนา ลอมรอบ

ทง 4 ดาน อกดวย

159

3. ใหนกเรยนศกษาเอกสารฉบบน และตอบคาถามใหถกตอง (9 ขอ 10 คะแนน)

เอกสารนเปนเอกสารประเภท ปฐมภม หรอเอกสารชนตน โดยนามาจาก ราชกจจานเบกษา

ทประกาศใน พ. ศ. 2463 อนตรงกบในรชสมย พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว

เนอความในเอกสารกลาวถง (3 คะแนน) สมเดจพระพนวสสาอยยกาเจาพระราชทานพระราช

ทรพยบารงโรงพยาบาลศรราช 2,000 บาท เพออทศพระราชกศลถวายพระบาทสมเดจพระ

จลจอมเกลาเจาอยหว และสมเดจพระศรพชรนทราบรมราชนนาถ

ในขณะนนสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา ยงดารงพระยศเปน สมเดจพระมาตจฉาเจา พระราชเทว

จากเอกสารนทาใหทราบวาโรงพยาบาลศรราช เดมอยภายใตสงกด กระทรวงศกษาธการ

ขอดของการศกษาประวตศาสตรจากเอกสารชนตน คอ เปนขอมลทมความถกตองนาเชอถอ

160




161


แบบฝกหด กลมสาระการเรยนรสขศกษา และพลศกษา


ขอท 1 ใหจบคสรรพคณของยาสามญประจาบานเหลานใหถกตอง (10 ขอ 10 คะแนน)

1. ยายคาลปตส ก. ใชบรรเทาอาการทองอด ทองเฟอ

2. ยาเมดควนน ข. ใชบรรเทาอาหารจกเสยด แนนทอง

3. ยาทงเจอรไอโอดน ค. ใชบรรเทาอาการทองอด ทองเฟอ

4. ยาเมดโซดามนต ง. 18ใชสดดมแกหวด คดจมก ใชทาแกฟกชา

5. ยาโซดาไบคารบอเนต จ. ใชใสแผลสดเพอฆาเชอโรค

6. ยามหาหงค ช. ใชแกวงเวยน เปนลม

7. ยาธาต ซ. ใชรกษาโรคมาลาเรย

8. ยาแอสไพรน ฌ. ใชลางแผลเพอฆาเชอโรค

9. ยานตถหอม ญ. ใชลดอาการไข

10. ดางทบทม ฎ. ใชขบลมในลาไส


162

ขอท 2 ใหนกเรยนหาคาตอบวาสมนไพรดงตอไปน ตนใดทมสรรพคณในการรกษาโรค (10 ขอ 10

คะแนน)

กระเบาใหญ หมากเขยว มะมวง ลนทม พะยอม

อนทรชต หวา ขอย พกล แกว

1. ผลของตน กระเบาใหญ สามารถนามาสกดเปนนามนใชรกษาโรคเรอนได

2. ใบของตน แกว เมอนามาบดละลายกบนา ใชรบประทานเพอขบพยาธ

3. รากของตน ขอย สามารถนามารกษาแผลได

4. ผลสกของตน หมาก เมอนามาตมกนกบนา จะชวยปองกนอาการของโรคตอหน

5. ใบของตน มะมวง นามาตาพอกบรเวณทเปนแผลสด จะเปนยาสมานแผลสด

6. ใบของตน ลนทม นามาลนไฟใหรอนพอพอกแกปวดบวม

7. ดอกสดของตน พกล เปนสวนประกอบของยาหอม และใชทาเครองสาอาง

8. ดอกของตน พะยอม ใชปรงเปนยาแกลม บารงหวใจ ลดไข

9. ใบของตน อนทรชต ใชบดกบกายานกอนเลกๆ ทาแกผดเผอคน

10. เปลอกและใบของตน หวา ใชทายาอม ยากวาดคอ แกปากเปอย ลนและคอมเมด




163

ภาคผนวก ค

แบบประเมนผลกจกรรม

164


แบบประเมนผลกจกรรมและแบบฝกหดของพพธภณฑ

แบบฝกหด มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

เกยวกบนกเรยน

นกเรยนทาแบบฝกหดไดอยาง

นกเรยนหาคาตอบไดอยางถกตอง

นกเรยนมความเพลดเพลนในการทา

นกเรยนทาเสรจไดรวดเรว

เกยวกบครอาจารย

ใหคาแนะนาแกนกเรยนในการทาได

นากจกรรมนกลบไปสอนทโรงเรยน

แบบฝกหด

เพมพนความรแกนกเรยน

สอนใหนกเรยนรจกคด / ใช

มความสอดคลองกบสาระการเรยนร

มความยากงายเหมาะสมกบชวงชน

โดยกาหนดคาดงน

มากทสด มคาเทากบ 5

มาก มคาเทากบ 4

ปานกลาง มคาเทากบ 3

นอย มคาเทากบ 2

นอยทสด มคาเทากบ1

ชออาจารย……………………………….. โรงเรยน ………………………………

หากมขอสงสยสามารถสอบถามไดทนางสาวประภาพรรณ ชนแขก 086-887-4025 หรอ

หาก31ทาแบบสอบถามเสรจแลว รบกวนแฟกซกลบมาทหมายเลข 02-257-0941 หรอ [email protected]

mailto:%20%0B%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%81

mailto:%20%0B%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%81

165

ภาคผนวก ง

ภาพประกอบ

166

ภาพประกอบ

ภาพท 7 แผนทแสดงทตงของพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา


ภาพท 8 แผนทแสดงอาคารภายในบรเวณพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา


167

ภาพท 9 นกเรยนชน ป. 5 โรงเรยนวดดอนยอ จงหวดนครนายก กาลงฟงการบรรยายแผนผงลาดบ

ราชสกลวงศ

ทมา : นางสาวประภาพรรณ ชนแขก ภาพท 10 นกเรยนชน ป. 5 โรงเรยนวดดอนยอ จงหวดนครนายก กาลงฟงการบรรยายแผนทโบราณใน

หอนทรรศการ

ทมา : นางสาวประภาพรรณ ชนแขก

168

ภาพท 11 เสอของนกเรยนทเขารวมโครงการกจกรรมและทศนศกษาทพพธภณฑสมเดจพระพนวสสา


ทมา : นางสาวประภาพรรณ ชนแขก ภาพท 12 นกเรยนชน ป. 5 โรงเรยนวดดอนยอ จงหวดนครนายก กาลงฟงการบรรยายทพพธภณฑ


169

ภาพท 13 สอการเรยนร และอปกรณในกจกรรมทางการศกษาทพพธภณฑจดทาขน

ทมา : นางสาวประภาพรรณ ชนแขก ภาพท 14 นกเรยนชน ป. 4 วดหนองทองทรายจงหวดนครนายก กาลงทากจกรรมเรองยารกษาโรค


170

ภาพท 15 นกเรยนชน ป. 4 วดหนองทองทราย จงหวดนครนายก กาลงทากจกรรมเรองดอกไมใน

วงสระปทม บรเวณสวนในวงสระปทม

ทมา : นางสาวประภาพรรณ ชนแขก ภาพท 16 นกเรยนชน ป. 4 วดหนองทองทราย จงหวดนครนายก กาลงทากจกรรมเรองคาศพท

ภาษาองกฤษในหองรบแขก พระตาหนกใหญ


171

ภาพท 17 นกเรยนชน ป. 5 วดหนองทองทราย จงหวดนครนายก กาลงทากจกรรมเรองพทธประวต

จากพระพทธรป

ทมา : นางสาวประภาพรรณ ชนแขก ภาพท 18 นกเรยนโรงเรยนวดปทมวนาราม ชน ป.6 กาลงทากจกรรมเรองพชในวงสระปทม

บรเวณสวนในวงสระปทม


172

ภาพท 19 นกเรยนชน ป. 4 วดหนองทองทราย จงหวดนครนายก กาลงทากจกรรมเรองการวดปรมาตร

วตถสองมต และวตถสามมต

ทมา : นางสาวประภาพรรณ ชนแขก ภาพท 20 ผลงานจากกจกรรมวาดภาพระบายสของนกเรยน


173

ประวตผวจย

ชอ – สกล

ทอย

ททางาน

ประวตการศกษา

พ.ศ. 2547

พ.ศ. 2551

ประวตการทางาน

พ.ศ. 2547 – ปจจบน


426 ถนนสรนธร เขตบางพลด กรงเทพฯ


ปรญญาศลปศาสตรบณฑต (โบราณคด) มหาวทยาลยศลปากร

เรมศกษาในระดบบณฑตศกษา หลกสตรการจดการทรพยากรทาง

วฒนธรรม มหาวทยาลยศลปากร

ตาแหนงวทยากร สงกดกองงานในพระองคสมเดจพระเทพ

รตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร สานกราชเลขาธการ (ปฎบตงาน

ในหนาทภณฑารกษพพธภณฑสมเดจพระพนวสสาอยยกาเจา)

Documents

2555 - Silpakorn University · บทที่ 3 วิธีดําเนินการวิจัย ... 52 การหาค่าทางสถิติก ิจกรรมเรื่องยาสามัญประจําบ้าน