24
จัดพิมพ์และจำ�หน่�ยโดย สถาบันสร้างสรรค์สื่อเพื่อการเรียนรู้ (สสร.) ๑๕๑๘/๗ ถนนประชาราษฎร์ ๑ แขวงวงศ์สว่าง เขตบางซื ่อ กรุงเทพฯ ๑๐๘๐๐ โทรศัพท์ : ๐-๒๕๘๗-๗๙๗๒, ๐-๒๕๘๖-๐๙๔๘, ๐-๒๕๘๗-๙๓๒๒-๒๖ โทรสาร : ๐-๒๐๔๔-๔๔๗๒ E-mail : [email protected] พิมพ์ครั้งที่ ๑ สงวนลิขสิทธิ์ตามพระราชบัญญัติ ISBN : 978-616-7768-10-6 ปีท่พิมพ์ ๒๕๖๒ ชั้นประถมศึกษาปีท่ ๔ กลุ ่มสาระการเรียนรู ้สุขศึกษาและพลศึกษา ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั ้นพื ้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน 150 140 130 120 110 ผู้เรียบเรียง ดร.สุขพัชรา ซิ้มเจริญ ไพบูลย์ กฤษณจักราวัฒน์ ชูชื่น พงษ์ดี ผู้ตรวจ จรินทร์ โฮ่สกุล บุณณ์ภัสสร ยศธรสวัสดิสิทธิพงศ์ ธรรเที่ยงธรรม บรรณาธิการ รศ. ดร.รัชนี ขวัญบุญจัน สุขศึกษา และพลศึกษา

150 140 130 120 110 - สำนักงานคณะกรรมการ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549018905... · 2019-02-01 · ตัวชี้วัดที่

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 150 140 130 120 110 - สำนักงานคณะกรรมการ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549018905... · 2019-02-01 · ตัวชี้วัดที่

จดพมพและจำ�หน�ยโดยสถาบนสรางสรรคสอเพอการเรยนร (สสร.)๑๕๑๘/๗ ถนนประชาราษฎร ๑ แขวงวงศสวาง เขตบางซอ กรงเทพฯ ๑๐๘๐๐โทรศพท : ๐-๒๕๘๗-๗๙๗๒, ๐-๒๕๘๖-๐๙๔๘, ๐-๒๕๘๗-๙๓๒๒-๒๖โทรสาร : ๐-๒๐๔๔-๔๔๗๒E-mail : [email protected]

พมพครงท ๑สงวนลขสทธตามพระราชบญญตISBN : 978-616-7768-10-6ปทพมพ ๒๕๖๒

ชนประถมศกษาปท ๔กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษาตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช ๒๕๕๑

หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน

150

140

130

120

110

ผเรยบเรยง

ดร.สขพชรา ซมเจรญ

ไพบลย กฤษณจกราวฒน

ชชน พงษด

ผตรวจ

จรนทร โฮสกล

บณณภสสร ยศธรสวสด

สทธพงศ ธรรเทยงธรรม

บรรณาธการ

รศ. ดร.รชน ขวญบญจน

สขศกษาและพลศกษา

Page 2: 150 140 130 120 110 - สำนักงานคณะกรรมการ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549018905... · 2019-02-01 · ตัวชี้วัดที่

คอ ค�าถามทกระตนความรเดมของเดกกอนเขาสบทเรยน

คอ มาตรฐานการเรยนรและตวชวดทหลกสตรฯ ก�าหนดใหเรยน

คอ ใจความส�าคญของเนอหาประจ�าหนวยการเรยนร

กระตนความรสบทเรยน

ประเดนความรมาตรฐานการเรยนรและตวชวด

สาระส�าคญ

ชอหนวยการเรยนร

ภาพประกอบทนาสนใจ

ค�าชแจงการใชสอการเรยนร

องคประกอบตาง ๆ ในแตละหนวยการเรยนร

คอ แผนผงทอธบายหวขอทเรยน ในหนวยการเรยนร

แผนผงการเรยนร

ชอหวขอในแตละบทเรยน

คอ จดเรมตนของบทเรยน น�าเขาสเนอหาความรทเพมขนในหนาตอไป

Page 3: 150 140 130 120 110 - สำนักงานคณะกรรมการ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549018905... · 2019-02-01 · ตัวชี้วัดที่

คอ ความรเพมเตมนอกจากเนอหาในบทเรยน

คอ กจกรรมทเดกไดลงมอปฏบตจรงหลงจากไดเรยนรเนอหาในบทเรยน

วยใสใสใจสขภาพ

เตมความร หนฉลาดคด

กจกรรมทายบทเรยน

ค�าศพทนาร

คอ เกรดความร ทเกยวกบสขภาพใหเดกค�านงถง และน�าไปปฏบต

คอ ค�าศพทเพมเตมทสอดคลองกบ เนอหาในบทเรยน

คอ ขอมลความร เกยวกบสขภาพโรค อาการ และขอแนะน�าอน ๆ

ปลอดภยเมอใกลหมอ

คอ ขอมลแนะน�าเกยวกบเวบไซตและแหลงความรตาง ๆ

แหลงขอมลเพมความร

Page 4: 150 140 130 120 110 - สำนักงานคณะกรรมการ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549018905... · 2019-02-01 · ตัวชี้วัดที่

ตารางแสดงมาตรฐานการเรยนรและตวชวด กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา

ชนประถมศกษาปท ๔ ทตรงกบเนอหาในบทเรยนของแตละหนวยการเรยนร

หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน สขศกษาและพลศกษา ชนประถมศกษาปท ๔ กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษาเลมน จดท�าขนตรง ตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวดของหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ การเรยนรวชาสขศกษาและพลศกษา จะท�าใหผเรยนมความรความเขาใจ และสามารถพฒนาทกษะไดตามทกระทรวงศกษาธการก�าหนด ดงน สขศกษา มงเนนใหผเรยนไดเรยนรเกยวกบสขภาพ การปองกนโรค การปฏบตตนเกยวกบสขภาพ และน�าความรไปใชในชวตประจ�าวนได พลศกษา มงเนนใหผเรยนไดเรยนรเกยวกบกจกรรมการเคลอนไหวตาง ๆ ปลกฝงใหออกก�าลงกาย เพอการปองกนโรค มสขภาพรางกาย ทสมบรณแขงแรง สถาบนสรางสรรคสอเพอการเรยนร (สสร.) หวงวา หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน สขศกษาและพลศกษา ชนประถมศกษาปท ๔ เลมนจะเปนประโยชนสงสด รวมทงเกดประสทธภาพในการเรยนร สรางความเขาใจในเนอหาทถกตองและชดเจนตอคร ผเรยน โดยผเรยนสามารถคดอยางเปนระบบ น�าความรไปใชในการแกปญหาไดตามสภาพความเปนจรง และด�าเนนชวตไดอยางมความสข

สถาบนสรางสรรคสอเพอการเรยนร (สสร.)

ค�าน�า

Page 5: 150 140 130 120 110 - สำนักงานคณะกรรมการ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549018905... · 2019-02-01 · ตัวชี้วัดที่

ตารางแสดงมาตรฐานการเรยนรและตวชวด กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา

ชนประถมศกษาปท ๔ ทตรงกบเนอหาในบทเรยนของแตละหนวยการเรยนร

(หนวยการเรยนรท ๑)

สาระท ๑ การเจรญเตบโตและพฒนาการของมนษย

มาตรฐาน พ ๑.๑ เขาใจธรรมชาตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของมนษย

ตวชวดท ๑ อธบายการเจรญเตบโตและพฒนาการของรางกายและจตใจตามวย

ตวชวดท ๒ อธบายความส�าคญของกลามเนอ กระดกและขอทมผลตอสขภาพ

การเจรญเตบโตและพฒนาการ

ตวชวดท ๓ อธบายวธดแลกลามเนอ กระดก และขอใหท�างานอยางมประสทธภาพ

(หนวยการเรยนรท ๒)

สาระท ๒ ชวตและครอบครว

มาตรฐาน พ ๒.๑ เขาใจและเหนคณคาตนเอง ครอบครว เพศศกษา และมทกษะในการด�าเนนชวต

ตวชวดท ๑ อธบายคณลกษณะของความเปนเพอนและสมาชกทดของครอบครว

ตวชวดท ๒ แสดงพฤตกรรมทเหมาะสมกบเพศของตนตามวฒนธรรมไทย

ตวชวดท ๓ ยกตวอยางวธการปฏเสธการกระท�าทเปนอนตรายและไมเหมาะสมในเรองเพศ

(หนวยการเรยนรท ๓)

(หนวยการเรยนรท ๔)

สาระท ๓ การเคลอนไหว การออกก�าลงกาย การเลนเกม กฬาไทย และกฬาสากล

มาตรฐาน พ ๓.๑ เขาใจ มทกษะในการเคลอนไหว กจกรรมทางกาย การเลนเกม และกฬา

สาระท ๓ การเคลอนไหว การออกก�าลงกาย การเลนเกม กฬาไทย และกฬาสากล

มาตรฐาน พ ๓.๒ รกการออกก�าลงกาย การเลนเกม และการเลนกฬา ปฏบตเปนประจ�าอยางสม�าเสมอ มวนย เคารพสทธ กฎ กตกา

มน�าใจนกกฬา มจตวญญาณในการแขงขน และชนชมในสนทรยภาพของการกฬา

ตวชวดท ๑ ควบคมตนเองเมอใชทกษะการเคลอนไหวในลกษณะผสมผสานไดทงแบบ

อยกบท เคลอนท และใชอปกรณประกอบ

ตวชวดท ๒ ฝกกายบรหารทามอเปลาประกอบจงหวะ

ตวชวดท ๓ เลนเกมเลยนแบบและกจกรรมแบบผลด

ตวชวดท ๔ เลนกฬาพนฐานไดอยางนอย ๑ ชนด (อยในหนวยการเรยนรท ๔)

ตวชวดท ๑ ออกก�าลงกาย เลนเกม และกฬาทตนเองชอบ และมความสามารถในการวเคราะหผล

พฒนาการของตนเองตามตวอยาง และแบบปฏบตของผอน

ตวชวดท ๒ ปฏบตตามกฎ กตกาการเลนกฬาพนฐานตามชนดกฬาทเลน

(หนวยการเรยนรท ๕)

สาระท ๔ การสรางเสรมสขภาพ สมรรถภาพ และการปองกนโรค

มาตรฐาน พ ๔.๑ เหนคณคาและมทกษะในการสรางเสรมสขภาพ การด�ารงสขภาพ การปองกนโรค และการสรางเสรมสมรรถภาพเพอสขภาพ

ตวชวดท ๑ อธบายความสมพนธระหวางสงแวดลอมกบสขภาพ

ตวชวดท ๒ อธบายสภาวะอารมณ ความรสกทมผลตอสขภาพ

ตวชวดท ๓ วเคราะหขอมลบนฉลากอาหารและผลตภณฑสขภาพ เพอการเลอกบรโภค

ตวชวดท ๔ ทดสอบและปรบปรงสมรรถภาพทางกายตามผลการทดสอบสมรรถภาพทางกาย

(อยในหนวยการเรยนรท ๔)

(หนวยการเรยนรท ๖)

สาระท ๕ ความปลอดภยในชวต

มาตรฐาน พ ๕.๑ ปองกนและหลกเลยงปจจยเสยง พฤตกรรมเสยงตอสขภาพ อบตเหต การใชยา สารเสพตด และความรนแรง

ตวชวดท ๑ อธบายความส�าคญของการใชยาและใชยาอยางถกวธ

ตวชวดท ๒ แสดงวธปฐมพยาบาลเมอไดรบอนตรายจากการใชยาผด สารเคม แมลงสตวกดตอย

และการบาดเจบจากการเลนกฬา

ตวชวดท ๓ วเคราะหผลเสยของการสบบหรและการดมสราทมตอสขภาพและการปองกน

Page 6: 150 140 130 120 110 - สำนักงานคณะกรรมการ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549018905... · 2019-02-01 · ตัวชี้วัดที่

บทท ๑ รางกายและจตใจ ๒บทท ๒ กลามเนอแขงแรง ๑๑บทท ๓ กระดกและขอตอ ๑๙

บทท ๑ กฬาแชรบอล ๗๔บทท ๒ กฬาแฮนดบอล ๘๖บทท ๓ หวงขามตาขาย ๙๕บทท ๔ สมรรถภาพทางกาย ๑๐๐

บทท ๑ สงแวดลอมกบสขภาพ ๑๑๓บทท ๒ อารมณกบสขภาพ ๑๒๒บทท ๓ ฉลากอาหารและผลตภณฑสขภาพ ๑๓๐

บทท ๑ การใชยาบ�าบดโรค ๑๓๙บทท ๒ การปฐมพยาบาล ๑๔๘บทท ๓ ภยจากการสบบหรและการดมสรา ๑๕๘

บทท ๑ ครอบครวและเพอนผใกลชด ๒๙บทท ๒ พฤตกรรมทางเพศทเหมาะสม ๓๕

บทท ๑ การเคลอนไหวรางกาย ๔๕บทท ๒ กายบรหารประกอบจงหวะ ๕๓บทท ๓ เกมและกจกรรมแบบผลด ๖๕

๗๓

๑๑๒

๑๓๘

๑๖๖

๒๘

๔๔

ก�รเจรญเตบโตต�มวย

ทกษะก�รเลนกฬ�

ก�รสร�งเสรมสขภ�พ

ชวตทปลอดภย

ชวตและครอบครว

ก�รเคลอนไหวและก�รเลนเกม

หนาหนวยก�รเรยนรท ๑

หนวยก�รเรยนรท ๔

หนวยก�รเรยนรท ๕

หนวยก�รเรยนรท ๖

บรรณ�นกรม

หนวยก�รเรยนรท ๒

หนวยก�รเรยนรท ๓

สารบญ

Page 7: 150 140 130 120 110 - สำนักงานคณะกรรมการ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549018905... · 2019-02-01 · ตัวชี้วัดที่

แผนผงการเรยนร

หนวยการเรยนรท

มาตรฐานการเรยนร

และตวชวด

๑ การเจรญเตบโตตามวย

๑. อธบายการเจรญเตบโตและพฒนาการของรางกายและจตใจตามวย

(มฐ.พ๑.๑ป.๔/๑)

๒. อธบายความส�าคญของกลามเนอกระดกและขอทมผลตอสขภาพ

การเจรญเตบโตและพฒนาการ(มฐ.พ๑.๑ป.๔/๒)

๓. อธบายวธดแลกลามเนอกระดกและขอใหท�างานอยางมประสทธภาพ

(มฐ.พ๑.๑ป.๔/๓)

บทท ๑รางกายและจตใจ

บทท ๒กลามเนอ

แขงแรง

บทท ๓กระดกและขอตอ

การเจรญเตบโตตามวย

สาระส�าคญ

๑.การเจรญเตบโตและพฒนาการของมนษยเปนกระบวนการเปลยนแปลงทเกดขน อยางตอเนองตลอดชวตทงทางรางกายอารมณจตใจสงคมและสตปญญา อยางเปนขนตอนของแตละชวงวย นกเรยนจงควรเรยนรเพอใหด�ารงชวตได อยางปกตสข๒.กลามเนอเปนระบบการเคลอนไหวของรางกายท�าใหกระดกและขอตอเกด การเคลอนไหวโดยกลามเนอจะแบงออกเปน๓ชนดคอกลามเนอเรยบ กลามเนอลายและกลามเนอหวใจซงทงหมดเปนตวชวยใหรางกายทรงตวได และเคลอนไหวได๓.กระดกและขอตอเปนเนอเยอทแขงแตมน�าหนกเบาเชอมตอกนเปนโครงสราง มเอนกลามเนอกระดกออนเปนสวนประกอบท�าใหรางกายยนเคลอนไหว หรอเคลอนทไดดเราควรเรยนรลกษณะและวธดแลรกษาเพอใหปฏบตตนไดถกตอง

Page 8: 150 140 130 120 110 - สำนักงานคณะกรรมการ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549018905... · 2019-02-01 · ตัวชี้วัดที่

สขศกษาและพละศกษา ป.๔ ๒

แมครบท�ำไมเสอตวเดมคบ และแนนไมเหมอนตวน ใสสบำยกวำ

ของหนกเหมอนกนคะ รองเทำดวยคะ

ลกทงสองคนโตขนแลวนะ

อวยวะภายนอกรางกายบทท

๑๑.นกเรยนคดวาตนเองมการเจรญเตบโตหรอไมเพราะอะไร๒.นกเรยนและเพอนมการเจรญเตบโตทเหมอนหรอแตกตางกนเพราะอะไร๓.จากบทสนทนานนกเรยนอธบายไดไหมวาเกดอะไรขนกบเดกสองคนน

รางกายของเราจะมการเจรญเตบโตและมการพฒนาการอยางตอเนอง

ไปตามชวงอายซงนกเรยนควรเรยนรท�าความเขาใจเพอใหปฏบตตนไดเหมาะสม

กบการเจรญเตบโตของรางกายและพฒนาการของตวเราเอง

รางกายและจตใจบทท

๑กระตนความรสบทเรยนBrain stimulation

ประเดนความร Important point

วยทารก วยเดก วยเรยน วยรน วยผ ใหญ วยชรา

Page 9: 150 140 130 120 110 - สำนักงานคณะกรรมการ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549018905... · 2019-02-01 · ตัวชี้วัดที่

สขศกษาและพลศกษา ป.๔ ๓

การเจรญเตบโตและพฒนาการตามวย

การเจรญเตบโต คอการเปลยนแปลงโครงสรางทางรางกายขนาดรปราง

น�าหนกสวนสงเชนมสวนสงเพมขนอวยวะตางๆ ของรางกายรวมถงสมอง

มการเจรญเตบโตและพฒนามากขน

พฒนาการของมนษย คอการเปลยนแปลงทางดานรางกายอารมณจตใจ

สงคมและสตปญญาและจะพฒนาตอไปเรอยๆตามชวงอายเชนเดกทารก

เรมยนได เมออาย ๑๐ เดอน ถง ๑ ป และพดไดเมอม อาย ๑-๒ ป ลกษณะ

การเจรญเตบโตและพฒนาการของมนษยมดงน

ตงแตแรกเกดทารกไดรบการเลยงดจากพอแมเมอเจรญเตบโตขนรางกาย

เปลยนแปลงไปตามชวงอายซงแบงออกเปน๖ชวงอายไดแก

ลกษณะการเจรญเตบโตของมนษย

วยทารก วยเดก วยเรยน วยรน วยผ ใหญ วยชราชวงอาย

แรกเกด-๑ป

ชวงอาย

๑-๖ป

ชวงอาย

๖-๑๒ป

ชวงอาย

๑๒-๒๐ป

ชวงอาย

๒๐-๖๐ป

ชวงอาย

๖๐ปขนไป

กำรเจรญเตบโตและพฒนำกำรตำมวยของเพศชำย

Page 10: 150 140 130 120 110 - สำนักงานคณะกรรมการ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549018905... · 2019-02-01 · ตัวชี้วัดที่

สขศกษาและพลศกษา ป.๔๔

กำรเจรญเตบโตและพฒนำกำรตำมวยของเพศหญง

วยทารก วยเดก วยเรยน วยรน วยผ ใหญ วยชราชวงอาย

แรกเกด-๑ป

ชวงอาย

๑-๖ป

ชวงอาย

๖-๑๒ป

ชวงอาย

๑๒-๒๐ป

ชวงอาย

๒๐-๖๐ป

ชวงอาย

๖๐ปขนไป

ระยะท ๒ เขาสวยรนเดกหญงอาจเรมตงแต๑๐-๑๒ปเดกชายอาจเรม

๑๒-๑๔ ป และมการเจรญเตบโตในชวงวยรนชากวาเดกหญง แตจะมปจจย

ดานอนๆมาประกอบดวยเชนดานกรรมพนธ ดานโภชนาการดานสงคม

พฤตกรรมและสงแวดลอม

ลกษณะการเจรญเตบโตในวยเรยน

ระยะท ๑วยเรยน จะมการเจรญเตบโตทางรางกายเปนไปตามล�าดบ

โดยสงเกตไดจากน�าหนกทเพมขนเฉลยปละ๒-๓กโลกรมและสวนสงจะเพมขน

เฉลยปละ๔-๖เซนตเมตรศรษะขยายชาลงฟนน�านมเรมหลดเมออาย๖-๗ป

ฟนแทซแรกขนแทนฟนน�านมทหลดไปปละ๔ซและในระยะนจะเรมเขาสงคม

ไดดขน

Page 11: 150 140 130 120 110 - สำนักงานคณะกรรมการ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549018905... · 2019-02-01 · ตัวชี้วัดที่

สขศกษาและพลศกษา ป.๔ 5

๑)เสยงแตกและทม

๒)เรมมหนวดเคราบนใบหนา

๓)ขนาดของไหลกวางผายออก

๔)สะโพกจะผายออกเลกนอย

5)ไขมนใตผวหนงบางลงจะมกลามเนอ

มากขน

๖)กลามเนอเพมมากขนจงท�าใหมความ

แขงแรงและมพละก�าลงมาก

๗)มขนขนบรเวณรกแรและอวยวะเพศ

ผชาย

ผหญง

ลกษณะพฒนาการของวยเรยน

๑. พฒนาการทางดานรางกายในชวงอาย ๙-๑๒ ป

ชวงวยเรยนทก�าลงเขาสการเปลยนแปลงเปนวยรน จะมพฒนาการดาน

ตางๆ ทงดานรางกายอารมณสงคมจตใจและสตปญญาทเพมขนและพฒนา

มากขนตามวยดงน

อณฑะเรมสรำงอสจ

มขนรกแร

มขนรกแร

กลองเสยงขยำยท�ำใหเสยงทม

ผมยำวเรว

๙ ป ๑๒ ป

เตำนมขยำยสะโพกขยำยรงไขสรำงไขเรมเกดกำรตกไขและมประจ�ำเดอน

๙ ป ๑๒ ป

๑)ขนาดของไหลกวางขนแตนอยกวา

ผชาย

๒)หนาอกเรมขยายใหญขน

๓)สะโพกผายออกกวาง

๔)มการสะสมไขมนใตผวหนงเพมขน

โดยเฉพาะทเตานมและสะโพก

5)การเจรญเตบโตของกลามเนอมากขน

แตนอยกวาผชาย

๖)มขนขนบรเวณรกแรและอวยวะเพศ

Page 12: 150 140 130 120 110 - สำนักงานคณะกรรมการ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549018905... · 2019-02-01 · ตัวชี้วัดที่

สขศกษาและพลศกษา ป.๔๖

๑)มความภาคภมใจทเกดจากการเปนทยอมรบของเพอนและคนอนๆ

๒)มความหมกมนกบการเปลยนแปลงอวยวะเพศของตนเอง

๓)ผหญงมความวตกกงวลเมอมประจ�าเดอนครงแรก

๔)ผชายมความวตกกงวลเมอมฝนเปยก

5)รสกประหมาอายตอสายตาและค�าพดของเพศตรงขาม

๖)มอารมณแปรปรวนแตมความสามารถควบคมอารมณไดดขนและ

เรยนรวธจดการกบภาวะทางอารมณตางๆ

๑)ผชายจะเลนกฬาหรอกจกรรมทใชทกษะและก�าลงสวนผหญงชอบ

งานฝมอหรอกจกรรมเกยวกบความสวยความงาม

๒)มกเลอกคบเพอนทมนสยคลายคลงกนและใหความส�าคญกบสงคม

ในกลมเพอน

๒. พฒนาการดานอารมณ

๔. พฒนาการดานสงคม

๑)ตองการความรกและความเอาใจใสแตไมตองการ

ใหแสดงออกตลอดเวลา

๒)ตองการเปนทยอมรบในความส�าเรจของตน

๓)มความอยากรอยากเหนอยากลองผดลองถก

๔)ตองการหาประสบการณแปลกใหมความตนเตน

ทาทาย

5)ใหความส�าคญกบตนเองในดานหนาตารปราง

ความสวยความหลอขอดและขอดอยทางรางกาย

๖)เรมแสดงออกถงสงทตนเองชอบสงทตนเอง

ถนดทโดดเดน ไดแก วชาทชอบเรยน กฬาท

ชอบเลนงานอดเรกทชอบท�า

๓. พฒนาการดานจตใจ

วยรนเพศชำย

วยรนเพศหญง

Page 13: 150 140 130 120 110 - สำนักงานคณะกรรมการ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549018905... · 2019-02-01 · ตัวชี้วัดที่

สขศกษาและพลศกษา ป.๔ ๗

๓)ใหความสนใจสงคมสงแวดลอมพยายาม

ปรบตนเองให เข ากบกฎเกณฑและกตกา

ของสงคม

๔)มทกษะการเขาสงคม การสอสาร เจรจา

การแกปญหาการประนประนอมการยดหยน

และการท�างานรวมกบผอน

5)การเขาสงคมจะขยายวงกวางออกไปมทงเพอน

เพศเดยวกนและเพอนตางเพศ

๑)สามารถใชความคดของตนเองในการตดสนใจไดอยางมเหตผล

๒)แสดงความสามารถทางสตปญญาดวยการพด อภปราย หรอแสดง

ความคดเหนรวมกบผอน

๓)ชอบเรยนรดวยการลงมอท�าเองตองการความเปนอสระในการคด

ตองการการยอมรบค�าแนะน�าและค�าชนชมจากผใหญ

๔)มความสามารถในการคดและแกปญหาตางๆไดดขน

เตมความร หนฉลาดคดAdd the knowledge

• ถาตองการใหรางกายเจรญเตบโตและมสวนสงทไดมาตรฐาน

ตองท�าอยางไร

๑. รบประทานอาหารทมประโยชนครบ5หมและดมนมเพมแคลเซยม

ใหกบกระดกและฟน

๒.พกผอนนอนหลบใหสนทและเพยงพอเพราะฮอรโมนหลกทชวย

ในกระบวนการเพมความสงจะหลงในชวงทเราหลบสนท

๓. ออกก�าลงกายหรอกระตนรางกายโดยการยดเหยยดเชนวายน�า

เลนบาสเกตบอลโหนบาร

๕. พฒนาการดานสตปญญา

วยรนเขำใจสงคมและปรบตวได

Page 14: 150 140 130 120 110 - สำนักงานคณะกรรมการ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549018905... · 2019-02-01 · ตัวชี้วัดที่

สขศกษาและพลศกษา ป.๔8

แหลงขอมลเพมความร- เวบไซตส�านกโภชนาการกรมอนามย:http://nutrition.anamai.moph.go.th

/images/files/AW-WeightHeight.PDF

- เวบไซตสารานกรมไทยส�าหรบเยาวชนฯ:http://kanchanapisek.or.th/kp6/

sub/book/book.php?book=8&chap=2&page=t8-2-infodetail05.html

ถาม-ตอบย�าความร

๑.ในชวงวย๙-๑๒ปจะมการเจรญเตบโตทแตกตางกนอยางเดนชดของเพศชาย

และเพศหญงในดานใดบาง

๒.ควรท�าอยางไรเมอการเจรญเตบโตของตนเองไมเปนไปตามเกณฑมาตรฐาน

กจกรรมพฒนาความร Active Learning

กจกรรมทายบทเรยน End of lessonกจกรรมทายบทเรยน Activities of lesson

กจกรรมท ๑ เธอกบฉน

วตถประสงค

๑.สงเสรมความสมพนธระหวางเพอนและเรยนรการปรบตวเขากบเพอน

เพศตรงขาม

๒.พฒนาทกษะการคดและการแกปญหาอยางมวจารณญาณ

๓.พฒนาทกษะดานการสอสารสารสนเทศและรเทาทน

๔.มความคดรเรมสรางสรรคและเปนตวของตวเอง

สอ-อปกรณ

๑.เพลง

๒.ปายชอเลน

Page 15: 150 140 130 120 110 - สำนักงานคณะกรรมการ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549018905... · 2019-02-01 · ตัวชี้วัดที่

สขศกษาและพลศกษา ป.๔ ๙

นกตวอยำงปำยชอ

ขนตอนการด�าเนนกจกรรม

๑.ใหนกเรยนทบทวนความร เกยวกบการเจรญเตบโตและพฒนาการของ

ผชายและผหญง

๒.ใหนกเรยนเลนเกมรวมกนโดยเขยนชอเลนของตนเองลงบนปายแลวแขวนไว

ทคอกตกาคอใหนกเรยนเคลอนไหวรางกายตามเพลงเมอครหยดเพลง

ใหจบคชาย-หญงแลวแลกปายชอกนท�ากจกรรมนประมาณ๔-5รอบจากนน

ใหทกคนนงลงเปนวงกลม

๓.ใหนกเรยนยนขนทละคนแลวบอกวาตนไดสลบปายชอกบใครบางตอนน

ชอทแขวนอยคอชอใคร

๔.ใหนกเรยนบอกประโยชนทไดรบจากการเลนเกมนเชนท�าใหนกเรยนรจก

เพอนมากขนท�าใหนกเรยนปรบตวเขากบเพอนไดไมเขนอาย

กจกรรมท ๒ มมมองของชายและหญง

วตถประสงค

๑.ทกษะดานการสอสารสารสนเทศ

๒.มความยดหยนและการปรบตวอยรวมกนในสงคม

สอและอปกรณ

๑.กระดาษปรฟ

๒.ปากกาเคม

๓.กระดาษA4หรอสมด

ขนตอนการด�าเนนกจกรรม

๑.นกเรยนแบงกลมกลมละ๔คนและชวยกนเขยนพฤตกรรมทางอารมณและ

การแสดงออกทางกายของเพอนในหองทงเพศหญงและเพศชายลงใน

กระดาษปรฟ

Page 16: 150 140 130 120 110 - สำนักงานคณะกรรมการ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549018905... · 2019-02-01 · ตัวชี้วัดที่

สขศกษาและพลศกษา ป.๔๑๐

๒.ใหช วยกนสรปพฤตกรรมทแสดงออกของเพศชายและเพศหญงว าม

ความเหมอนและความแตกตางกนอยางไรลงในกระดาษปรฟ

๓.ใหจบค แลวแลกเปลยนความคดเกยวกบพฤตกรรมของตนและสงทตองปรบตว

ใหเขากบเพอนลงในกระดาษA4หรอสมดของตนเอง

๔.นกเรยนวาดภาพของตนเองและเขยนขอมลทตองการพฒนาลงในสมด

ภาพของฉน

สงทฉนตองการใหมการพฒนา.......................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................

ใหนกเรยนบนทกลงในสมด

Page 17: 150 140 130 120 110 - สำนักงานคณะกรรมการ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549018905... · 2019-02-01 · ตัวชี้วัดที่

สขศกษาและพลศกษา ป.๔ ๑๑

อวยวะภายนอกรางกายบทท

๑๑.นกเรยนคดวากลามเนออยตรงสวนใดของรางกาย๒.นกเรยนคดวาตนเองมกลามเนอทแขงแรงหรอไมเพราะอะไร๓.จากเรองตอไปนนกเรยนมความคดเหนอยางไร

กลามเนอมอยทวบรเวณรางกายซงตดกบโครงกระดกและขอตอท�าให

รางกายเคลอนไหวไดด มความยดหยน นกเรยนสามารถพฒนากลามเนอ

ใหมขนาดเพมขนและมความแขงแรงมากขนไดดวยวธทถกตอง

กลามเนอแขงแรงบทท

กลำมเนอของผชำยทอย ในทว ใหญจงเลยครบ

เพรำะเขำมวธออกก�ำลงกำยเพอพฒนำกลำมเนอสวนตำง ๆ

ไงลกแมกอยำกมกลำมเนอ

ทแขงแรงนะ

กระตนความรสบทเรยนBrain stimulation

ประเดนความร Important point

Page 18: 150 140 130 120 110 - สำนักงานคณะกรรมการ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549018905... · 2019-02-01 · ตัวชี้วัดที่

สขศกษาและพลศกษา ป.๔๑๒

ความส�าคญของกลามเนอ

กลามเนอ เปนอวยวะชวยใหโครงกระดกยดเกาะ

และท�าใหรางกายของเราเคลอนไหวไดและยดหยนไปตาม

ลกษณะของการเคลอนไหว โดยมสมองคอยสงการ

แตกลามเนอบางสวนสามารถท�างานไดเองไมสามารถ

ควบคมได

กระดก

ลกษณะของกลำมเนอทเปนเสนใยยอยรวมกนเปนมด

กลามเนอแตละมดจะมเสนใยกลามเนอและเนอเยอเกยวพนตดกบกระดก

กลามเนอสวนใดมการใชงานมากจะมความแขงแรงมาก

ลกษณะกลามเนอทเกยวพนกบกระดก

กลำมเนอเลก

มดของเสนใยกลำมเนอ เอน

เนอเยอเกยวพน

Page 19: 150 140 130 120 110 - สำนักงานคณะกรรมการ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549018905... · 2019-02-01 · ตัวชี้วัดที่

สขศกษาและพลศกษา ป.๔ ๑๓

กลามเนอแบงออกเปน๓ประเภทแตละประเภทมลกษณะและหนาทดงน

๑. กลามเนอลาย

กลามเนอลายเปนกลามเนอ

ทมขนาดใหญทสดในรางกายลกษณะ

ภายในกลามเนอจะมเซลลรปรางยาว

สเขมและจางสลบกนไปสามารถยด

และหดไดอยรวมกนเปนมดเชน

กลามเนอแขนขาคอศรษะ

ลำยบนเซลลกลำมเนอ

นวเคลยส

เซลลของกลำมเนอ

ประเภทของกลามเนอ

หนาทของกลามเนอลาย

ท�าหนาทยดเกาะโครงกระดกท�าใหมนษยทรงตวได เคลอนไหวได โดยการ

เคลอนไหวของกลามเนอลายจะถกสมองสงการและควบคมเชนการเดนยนนง

งอแขนงอขาการยดหรอเหยยดอวยวะ

กลามเนอเรยบเปนกลามเนอทซอนกนเปนชนลกษณะภายในกลามเนอ

จะมเซลลรปรางยาว หวทายแหลม สามารถยดและหดได ท�างานดวยตนเอง

โดยอตโนมตไมสามารถควบคมได

เชนกลามเนอบผนงกระเพาะอาหาร

กลามเนอบผนงล�าไสกลามเนอบ

หลอดเลอดกลามเนอหรดทวารหนกนวเคลยส

เซลลของกลำมเนอ

๒. กลามเนอเรยบ

Page 20: 150 140 130 120 110 - สำนักงานคณะกรรมการ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549018905... · 2019-02-01 · ตัวชี้วัดที่

สขศกษาและพลศกษา ป.๔๑๔

ท�าหนาทควบคมการท�างานของอวยวะยอย

อาหารและอวยวะภายในตางๆเชนผนง

กระเพาะอาหารผนงล�าไสผนงหลอดเลอด

และมานตา

หนาทของกลามเนอเรยบ

อวยวะยอยอำหำรมกลำมเนอเรยบเปนสวนประกอบ

หนาทของกลามเนอหวใจ

๓. กลามเนอหวใจ

กลามเนอหวใจ เปนกลามเนอทส�าคญ

และมความแขงแรงทสดในรางกายมนษย

ลกษณะภายในกลามเนอจะมเซลลเสนใยยาว

รปทรงกระบอก สทบและจางสลบกน

สามารถยดและหดแบบเปนจงหวะ ท�างาน

ดวยตนเองโดยอตโนมตไมสามารถควบคมได

ท�าหนาทในระบบหมนเวยนโลหตซงส�าคญ

ตอการมชวตอยของมนษย กลามเนอหวใจจะ

สบฉดเลอดเพอไปเลยงสวนตางๆ ของรางกาย

การสบฉดเลอดแตละครงจะสมพนธกบการเตน

ของหวใจ

นวเคลยส

เซลลของกลำมเนอ

ล�ำไสเลก

ล�ำไส ใหญ

กระเพำะอำหำร

Page 21: 150 140 130 120 110 - สำนักงานคณะกรรมการ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549018905... · 2019-02-01 · ตัวชี้วัดที่

สขศกษาและพลศกษา ป.๔ ๑5

หวใจวาย หรอภาวะกลามเนอหวใจตายเฉยบพลนเกดจากมการอดตนท

หลอดเลอดหวใจอยางเฉยบพลนและขดขวางการไหลของเลอดจนท�าใหเลอดไมสามารถ

ไปเลยงหวใจไดเมอหวใจขาดเลอดกลามเนอหวใจถกท�าลายอาการคอเจบแนนหนาอก

ราวไปยงบรเวณคอกรามไหลและแขนทง๒ขางมเหงอออกตามรางกายเหนอยงายหายใจถ

วงเวยนหนามดชพจรเตนเรวควรรบพบแพทยทนท

ปลอดภยเมอใกลหมอDoctor's tip

เมอสมองสงการใหรางกายเคลอนไหว กลามเนอจะหดตว เพอใหเกดแรง

และประสานไปทเอนและกระดกท�าใหเกดการเคลอนทไปในทศทางทตองการ

โดยมระบบประสาทเปนตวควบคมการท�างานซงจะสมพนธกบการเคลอนไหว

รางกายของมนษยในการท�ากจกรรมตางๆในชวตประจ�าวน

การท�างานของกลามเนอ

การเคลอนไหวทผดวธ จะท�าใหกลามเนอบาดเจบหรอปวยไดโดยเฉพาะ

การออกก�าลงทหนกเชนการยกสงของมผลท�าใหเกดอาการปวดหลงเปนโรค

กระดกทบเสนประสาทหรอเขาเสอมจงควรปฏบตใหถกตองวธยกสงของท�าไดดงน

การเคลอนไหวรางกายสมพนธกบกลามเนอ

๑)ยนใหชดกบสงของกางขาเลกนอยเพอปองกนการเสยสมดลของรางกาย

ใหสงของอยทหวางขา

๒)ยอเขาลงใหหลงเปนแนวตรงใชมอ๒ขางยกสงของขนพรอมกนจากนน

ยดหลงใหตรงและยดเขาเพอยนขนโดยใชก�าลงจากกลามเนอขาในการยนขน

Page 22: 150 140 130 120 110 - สำนักงานคณะกรรมการ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549018905... · 2019-02-01 · ตัวชี้วัดที่

สขศกษาและพลศกษา ป.๔๑๖

• กฬาเพาะกายเปนอยางไร

กฬาเพาะกายเปนกฬาทท�าใหกลามเนอทกสวนของรางกายมความ

แขงแรงมาก ผทเลนกฬาเพาะกายนจะเรยกวา นกเพาะกาย กฬาชนดนตอง

ฝกฝนใหรางกายมกลามเนอทแขงแรง โดยการรบประทานอาหารใหครบ5 หม

เพมน�าหนกทจะใชฝกและพกผอนอยางเพยงพอเพอใหกลามเนอทกสวน

ไดรบการพฒนาอยางสมบรณ

เตมความร หนฉลาดคดAdd the knowledge

การดแลรกษากลามเนอ

การยกของขนบนไดล�าตวตองตรง

ใหน�าหนกสงของทอย ในมอ ๒ ขาง

เทาๆกนคอยๆเดนขนบนไดใหหลง

ตรงสม�าเสมอ

๑)ออกก�าลงกายอยางสม�าเสมอ

และพกผอนใหเพยงพอ

๒)รบประทานอาหารให

ครบ5หม

๓)ดมน�าสะอาดในปรมาณ

ทเหมาะสมอยางนอย

วนละ8-๑๐แกว

๖)ไมเลนผาดโผนอนตราย

หรอกจกรรมทเสยงตอ

การบาดเจบ

5)ไมใชกลามเนอหนกเกนไป

เชนยกของหนกหรอออก

ก�าลงกายหนก

๔)เมอเกดการบาดเจบของ

กลามเนอใหพบแพทย

Page 23: 150 140 130 120 110 - สำนักงานคณะกรรมการ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549018905... · 2019-02-01 · ตัวชี้วัดที่

สขศกษาและพลศกษา ป.๔ ๑๗

แหลงขอมลเพมความร

เวบไซตวกพเดยสารานกรมเสร:https://th.wikipedia.org/wiki/กลามเนอ

ถาม-ตอบย�าความร

๑.เหตใดกลามเนอหวใจจงท�างานอยตลอดเวลาและไมมวนหยดพก

๒.กลามเนอมความส�าคญตอรางกายของมนษยเพราะเหตใด

๓.ถามนษยไมเคลอนไหวจะสงผลตอรางกายอยางไร

๔.นกเรยนมวธการดแลรกษากลามเนอใหเจรญเตบโตแขงแรงไดอยางไรบาง

กจกรรมทายบทเรยน End of lessonกจกรรมทายบทเรยน Activities of lesson

กจกรรมพฒนาความร Active Learning

กจกรรม พฒนากลามเนอ

วตถประสงค

๑.เพอใหนกเรยนทบทวนความรความเขาใจเกยวกบกลามเนอสวนตางๆ

๒.พฒนาทกษะดานการสอสารสารสนเทศและรเทาทน

๓.พฒนาทกษะความคดรเรมสรางสรรค

๔.พฒนาทกษะชวตการน�าไปใชในชวตประจ�าวน

สอ-อปกรณ

๑.แผนภาพความคดเรองกลามเนอ

๒.แผนชารต

๓.สเทยนหรอปากกาเมจก

Page 24: 150 140 130 120 110 - สำนักงานคณะกรรมการ ...academic.obec.go.th/textbook/web/images/book/1549018905... · 2019-02-01 · ตัวชี้วัดที่

สขศกษาและพลศกษา ป.๔๑8

ขนตอนการด�าเนนกจกรรม

๑.ใหนกเรยนทบทวนความรเกยวกบกลามเนอลกษณะหนาทโดยระดม

ความคดรวมกน ครบนทกความคดเหนของนกเรยนลงบนกระดานด�า

๒.ใหนกเรยนบอกการน�าไปใชในชวตประจ�าวนตามหวขอดงน

๒.๑พฒนากลามเนออยางไรใหแขงแรง

๒.๒ดแลรกษากลามเนออยางไร

๒.๓กฬาทพฒนากลามเนอใหแขงแรง

๓.แบงกลมนกเรยนเลอกหวขอกลมละ๑หวขอใหนกเรยนเลอกประธาน

เลขานการกลมและตวแทนกลมเสนอผลงานประธานท�าหนาทกระตน

เพอใหสมาชกศกษาคนควารวมกนคดวเคราะหออกแบบแผนภาพความคด

รวมกนอภปรายสรปตามหวขอทไดรบมอบหมายและน�าเสนอทละกลม

๔.สรปกจกรรมรวมกนน�าแผนชารตไปตดบนปายนเทศจากนนใหนกเรยน

บนทกลงในแผนภาพความคดเรองกลามเนอ

กลามเนอ

๑.กลามเนอ.......................

หนาท...........................................................................................................................................................................................

แผนภาพความคดเรอง กลามเนอ

หนาท...........................................................................................................................................................................................

หนาท...........................................................................................................................................................................................

๒.กลามเนอ.......................

๓.กลามเนอ.......................

ใหนกเรยนบนทกลงในสมด