สนทนาธรรม ๙เ ล ม

จ า ก ค อ ล ม นส น ท น า ธ ร ร ม ก บ อ า จ า ร ย ว ศ น

ในเวบไซตเรอนธรรม (www.ruendham.com)ในเวบไซตกลยาณธรรม (www.kanlayanatam.com)

และในหนาเพจ Facebook “อาจารยวศน อนทสระ”

๙

ชมรมกลยาณธรรมหนงสอดล�าดบท ๓๒๘

สพพทานง ธมมทานง ชนาตการใหธรรมะเปนทาน ยอมชนะการใหทงปวง

www.kanlayanatam.comFacebook : kanlayanatam

๙

พมพครงท ๑ ธนวาคม ๒๕๕๘ จานวนพมพ ๓,๐๐๐ เลม จดพมพโดย ชมรมกลยาณธรรม ๑๐๐ ถนนประโคนชย ต�าบลปากน�า อ�าเภอเมอง จงหวดสมทรปราการ ๑๐๒๗๐ โทรศพท ๐-๒๗๐๒-๗๓๕๓ และ ๐-๒๗๐๒-๙๖๒๔

ออกแบบรปเลม TS Graphicภาพปก ศลปน ธนกร ไชยจนดา

(Facebook watercolorby Thanakorn) ภาพ วดสระศร สโขทย ออกแบบปก คนขางหลง

เพลท Canna Graphic โทรศพท ๐๘-๖๓๑๔-๓๖๕๑ พมพ บรษทขมทองอตสาหกรรมและการพมพ จ�ากด โทรศพท ๐-๒๘๘๕-๗๘๗๑-๓

ชมรมกลยาณธรรม

คาอนโมทนา

ชมรมกลยาณธรรมโดยทนตแพทยหญงอจฉรา กลนสวรรณ

ผเปนประธานชมรมฯ ขออนญาตพมพหนงสอเรอง “สนทนาธรรม

กบ อ.วศน อนทสระ เลม ๙” ขาพเจาอนญาตดวยความยนดยง

หนงสอเลมน มทมา ๓ แหง คอ

๑. จากค�าถามในเวบไซตเรอนธรรมของคณขวญ เพยงหทย

(www.ruendham.com)

๒. จากค�าถามในเวบไซตชมรมกลยาณธรรม

(www.kanlayanatam.com)

๓. จากเฟสเพจ อาจารยวศน อนทสระ

ขาพเจาตอบค�าถามตางๆ เทาทความรและสตปญญาของขาพเจา

มอย บางเรองกเปนความเหนสวนตวและไมตองการจะโตเถยง

กบใคร เพราะขาพเจาตระหนกดวาความรความเขาใจของขาพเจาม

อยอยางจ�ากด ถาผดพลาดบางกตองขออภยไวในทนดวย ขอขอบคณ

คณธนกร ไชยจนดา ศลปนภาพสน�า ไดสงภาพอนสวยงามสดใส

มาให ซงไดน�ามาเปนปกของหนงสอเลมน บญกศลใดทจะพงบงเกด

จากประโยชนของหนงสอเลมน ขอคณธนกร ไชยจนดาพงเปนผม

สวนแหงบญกศลนนดวย พรอมกนนขอขอบคณชมรมกลยาณธรรม

มทนตแพทยหญงอจฉรา กลนสวรรณ เปนตน ทไดมศรทธา ความ

เพยร และจตใจทม งมนในการเผยแผธรรมอนถกตองของสมเดจ

พระสมมาสมพทธเจา ใหแพรหลายออกไปในชมชนทกระดบชน

นบวาไดท�ากจทท�าไดยากอยางยงประการหนง การเผยแผธรรมเปน

งานบญกศลและเปนงานทมเกยรต

ขาพเจาขอขอบคณทานผถามและทานผอานรวมทงผรวมมอใน

การจดท�าหนงสอเรองนทกทาน ขอตงจตอธษฐานใหทกคนมความสข

ความเจรญ ขอใหพระสทธรรมตงอยยงยน เพราะการตงอยยงยนแหง

พระสทธรรมนน จะเปนประโยชนมากแกบคคลทงปวง (สพเพส สหโต

โหต สทธมโม สปตฏโต)

ดวยความเคารพและปรารถนาดอยางยง

๑๒ พฤศจกายน ๒๕๕๘

คานาของชมรมกลยาณธรรม

ตามททานไดตดตามอานหนงสอสนทนาธรรมกบอาจารยวศน

อนทสระ ซงชมรมกลยาณธรรมไดจดพมพไปแลวรวม ๘ เลม ทงระยะ

เวลาไวนานพอสมควร กอนจะพมพเลมท ๙ น เนองจากมการยกเลก

คอลมนตอบค�าถามทางเวบไซตเรอนธรรม และในเวบไซตกลยาณ-

ธรรมไปไดสกระยะหนง และมการรเรมจดท�าเฟสบค แฟนเพจ ชอ

“อาจารยวศน อนทสระ” ซงมสาธชนผ สนใจธรรมและลกศษยทง

เปดเผยและไมเปดเผยจ�านวนมากทตดตามผลงานของทานอาจารย

วศน อนทสระ เขามาเยยมชมและหาความรความเยนใจในธรรมเปน

จ�านวนนบแสนรายในแตละสปดาห และสวนหนงกไดฝากค�าถาม

ใหทานอาจารยชวยตอบ ทมงานจงไดรวบรวมค�าถามค�าตอบตางๆ

ทเปนประโยชนแกผ สนใจ จดพมพเปนหนงสอสนทนาธรรมกบ

อาจารยวศน อนทสระ เลม ๙ น ซงนบเปนฉบบพเศษจรงๆ เพราะ

ไดรวบรวมค�าถามค�าตอบจากทง ๓ แหลงทมา คอค�าถามตอบจาก

อย เวบไซตเรอนธรรมทเหลออย จากเวบไซตกลยาณธรรมอกจ�านวน

หนง และจากแฟนเพจ Facebook อาจารยวศน อนทสระ ซงทาน

สามารถเขามาฝากค�าถามไวไดเชนกน (รวมทงทานยงสามารถฝาก

ค�าถามไดในแฟนเพจ Wasin Indasara ไดอกแหงดวย)

ขอกราบขอบพระคณทานอาจารยวศน อนทสระ ครทางจต

วญญาณทมความสขอย ทกลมหายใจเพอการใหความรทางธรรม

มความสขกบการตอบปญหาสนทนาธรรม ใหปญญาถกตรงแก

ทกทานทถามมา การตอบค�าถามเหลานเปนก�าลงใจใหทานอาจารย

ไดเชนกน เพราะท�าใหทานร สกวาทานยงไดท�าประโยชนในงานท

ทานรกในปจฉมวยเพอเพอนรวมทกขไดเหนธรรมเปนทพง ขอขอบคณ

คณยวด องศรวงษ ศษยผ มนคงศรทธาทชวยเปนสอกลางในการ

ท�างานใหมประสทธภาพอยางยง ขอกราบขอบพระคณ ครศลปน

ลานนา อาจารยธนกร ไชยจนดา ส�าหรบความมน�าใจศรทธา มอบ

ภาพเขยนสน�าทงดงามใหใชในงานเผยแผธรรมและรวมทงภาพปก

อนวจตรงดงามเลมน ขอขอบคณทมงานชมรมกลยาณธรรมทยง

มนคงในงานเผยแผธรรม และขอมอบธรรมทาน สนทนาธรรมกบ

อาจารยวศน อนทสระ เลม ๙ น เปนของขวญอนจะแตงใจใหงาม

ดวยธรรม รบศกราช ๒๕๕๙ ขอความเจรญในธรรมจงมแตทกทาน

ตลอดไป

เจรญในธรรมและสวสดป ๒๕๕๙ ทกทาน

ทพญ.อจฉรากลนสวรรณ

ประธานชมรมกลยาณธรรม

เ ป ด ห อ ง

สนทนา

๘ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑

อาจารยคะถาหนไมอานหนงสอของอาจารย หนกยงเขาใจค�า

วา “ปฏบตธรรม” ในความเขาใจแบบแคบๆ เหมอนคนทวไปสวนใหญ

ทเขาใจวา ตองไปนงขาวหมขาว นงสมาธ นงกรรมฐาน งดมอเยน

หนรสกวามนไมเออตอวธการด�าเนนชวตของหน แตพอรวาการปฏบต

ธรรมคอการดาเนนชวตทดทงามเพราะมธรรมเปนแกนเปนแกน

ของเนอตวชวตหนรสกวามนมอยครบเลยทงศลสมาธปญญา

จนบางทหนร สกวามนงายกวาทมคนบางกลมเขาไปตกรอบใหกบ

ค�าวา “ปฏบตธรรม” หนสามารถท�าไดตงแตตนจนเขานอน โดยทไมม

ใครมารบรวาหนก�าลง “ปฏบตธรรม” อย หนไมไดรสกวาตองท�าดเพอ

ใหไดด (ไดผลเปน วตถ ลาภ ยศ) แตไดใจทด สะอาด สวาง และสงบ

ทกๆ วนเตมไปดวยความสดชน สดชนเพราะรเทาทนจตใจของตวเอง

มหนาทอะไรกท�าไปดวยสต มนเหมอนกบใจมนเตมตน มนไมพรอง

ตองขอขอบคณอาจารยมา ณ ทนดวย ทท�าใหหนมความสดชนทกลม

หายใจเขาออก จตใจมอสระเสรจากอารมณทมนคอยเขามาปวนให

เหนอย กราบขอบคณอาจารยมา ณ ทน ทท�าใหคนตาบอดอยางหน

ลมตามองเหนอะไรชดเจนขนมาบางคะ

ตอบ

อานค�าบอกเลาของหนเรองการปฏบตธรรมแลวกชนใจ ถาคน

เขาใจแบบนกนมากๆ การปฏบตธรรมกจะราบรนและมความหมาย

ในชวตประจ�าวนมากขน ขอบใจหนมากๆ

๙สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๒

ผมไดอานประวตของพระอาจารยชอดงทานหนง แตตอนนทาน

ไดลาสกขาไปมครอบครวแลว ในบางสวนบางตอนของทานบอกไววา

ทานนงสมาธจนไดฌาน รสกวาทานท�าสมาธตามวธสตปฏฐานมา

๓๐ กวาป ผมเลยมความรสกขนมาวา นขนาดทานเปนพระ นงสมาธ

มานานขนาดน ไดฌานดวย แตถายงไมเกดปญญาขนาดทตดกเลส

ไดจนเปนพระอรยบคคล แลวหากเสอมจากฌานกอาจจะถกกเลส

เลนงานเอาไดอก ไมใชผมไมเหนดกบการนงสมาธนะครบ แตผม

เหนอกเหลยมหนงของสมาธ คอ ถาสมาธทก�าลงปฏบตน ท�าไปเพอ

ไมไดเปนบาทฐานของปญญา กจะกลายเปนการตดสขของสมาธไป

คอ บางทจตใจในขณะอยในฌาน มนเหมอนแทบจะไมมกเลส แตจรงๆ

มนหลบอย เปนอยางนหรอเปลาครบ พระพทธเจาทานทรงเคยยก

ตวอยางเกยวกบพระหรอฆราวาสทตดอารมณสมาธแบบน แลวยง

เปนปถชนอยบางหรอเปลาครบ รบกวนอาจารยดวยครบ ขอบคณ

ตอบ

ความคดเหนของคณถกตองแลว ผมเหนดวย ต�าราบางแหง

บอกวา อยาไป“ตดกบ”สมาธหมายความวาสมาธเปนกบดกจต

ชนดหนงถาไมพฒนาไปเพอปญญาคอไมทาใหเปนพนฐานของ

ปญญา มฤาษชไพรเปนอนมากในสมยโบราณ ท�าสมาธจนไดฌานได

อภญญา เหาะเหนเดนอากาศได แตพอไปเจอวสภาคารมณ (อารมณ

ทเปนขาศกของพรหมจรรย) เขา เอาใจไวไมอย ฌานเสอม อภญญา

เสอม กลายเปนคนธรรมดาไป สมาธเปนของดไมใชไมด เปนองคหนง

ในไตรสกขา แตตองระวงมากเพราะเสอมไดงาย ถายงไมไดบรรล

๑๐ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

มรรคผลถงทสด เพราะเปนแตเพยงขมกเลสไว ททานเปรยบเหมอน

ศลาทบหญา พอยกศลาออกหญากงอกขนตามเดมหรออาจจะมาก

กวาเดม เหนจะพอเพยงเทาน ขอบใจคณมากๆ

คาถามท๓

เหตใดจงกลาววา “เขาโกงเรา ดกวาเราโกงเขา เขาเปนหนเรา

ดกวาเราเปนหนเขา” คะ แลวเขาทงเรา ดกวาเราทงเขาอยางไร กราบ

ขอบพระคณคะ ขอใหอาจารยสขภาพแขงแรงนะคะ

ตอบ

มค�าสภาษตทางจรยศาสตรอยตอนหนงวา “ยอมทนทกขทรมาน

เพราะการท�าผดของผอน ดกวาเราไปท�าผดเสยเอง” (It is better to

suffer wrong than doing wrong.) และมอกวา “ชวตทเรยบงายทสด

เปนชวตทดทสด ศลธรรมเปนวถชวตทดทสด” The simplest life is the

best life. Morality is the best way of life.) ดวยเหตน เราจง

จ�าเปนตองยนอยบนทางแหงความด ถงแมวาใครเขาจะละทงความด

ไปแลวกตาม พระพทธเจาตรสวา “ผโกรธตอบ แยกวาผทโกรธ

กอน ผไมโกรธตอบชอวาชนะสงครามทชนะไดยากพงเอาชนะ

คนโกรธดวยความไมโกรธ เอาชนะคนไมดดวยความด เอาชนะ

คนตระหนดวยการให เอาชนะคนพดเหลาะแหละดวยคาจรง”

เพราะฉะนนผมจงบอกวา เขาโกงเราดกวาเราโกงเขา เขาเปนหนเรา

แลวไมใช ดกวาเราเปนหนเขา เปนตน ขอใหเราเดนอยบนเสนทาง

แหงความด

๑๑สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

โบราณทานกลาววา

“ไมจนทนแมแหงกไมทงกลน

หสดน (ชาง) กาวลงสสงครามกไมทงลลา

ออยเขาสหบยนตกไมทงรสหวาน

บณฑตแมประสบทกขกไมทงธรรม”

คาถามท๔

สงสยเรองการอานพระไตรปฎก ฉบบมหามกฏราชวทยาลย

พระไตรปฎกแปลเปนภาษาไทย เราควรอานเปนภาษาไทยใชหรอ

เปลาครบ แลวเวลาอานค�าศพทพระไตรปฎกตอนสมยพทธกาล เรา

ควรออกเสยงอานเปนภาษาไทยหรอภาษาบาลครบ ขอบคณทตอบ

ครบ

ตอบ

อานออกเสยงเปนภาษาไทย

คาถามท๕

สงสยเรองแปลค�าศพทในพระไตรปฎกครบ อยากถามวาเวบไซต

น แปลค�าศพทถกตองตามแนวพระไตรปฎกฉบบเถรวาทหรอไม ชวยด

ใหดวยครบอาจารย

๑๒ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

พจนานกรมพทธศาสตรฉบบประมวลศพท ประมวลธรรม ของ

ทานเจาคณพระพรหมคณาภรณ (ป.อ.ปยตโต) เชอถอได ๑๐๐ %

เพราะทานเปนผทรงภมความรทางวชาการดานน อยางหาผเสมอเหมอน

ไดยากอยแลว

คาถามท๖

เมอชวงปใหมไดไปปฏบตธรรมทวด ขอใหอาจารยไดมสวนแหง

บญนนดวยคะ ขอใหอาจารยสขภาพแขงแรงทงกายและใจคะ กราบ

เรยนถามอาจารยเรองศลคะ ถาเราไปวด ไมไดรบศล ๘ กบพระ แตเรา

ปฏบตตวแบบศล ๘ เพมศลอก ๓ ขอ คอ วกาลโภชนา การไมทดของ

หอมประโลมกาย เหลานเปนตน และการไมนอนในทนอนอนสงใหญ

ดวย คอปฏบตแบบศล ๘ โดยไมรบศลกบพระ เพราะไมมโอกาส

อยางนถอวาเราไดมศล ๘ หรอไมคะ กราบขอบพระคณคะ

ตอบ

ถอวามศล ๘ สมาทานดวยตนเอง ไมตองรบจากพระกได ขอบคณ

อยางยงทใหพรมาในสงทผมขาดอยอยางมาก คอสขภาพ ขอถอโอกาส

อวยพรปใหมแกทกคนมา ณ โอกาสนดวย ขอใหทกคนมสขภาพทด

เจรญดวยศลดวยธรรมยงๆ ขนไป

๑๓สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๗

ขาพเจาเปนคนทไดมโอกาสปฏบตธรรมและตงใจอยากจะปฏบต

ธรรมใหไดประมาณครงป จงไดสอบถามไปยงบคคลทมชอเสยงท

ขาพเจาใหความเคารพและเชอถอวานาจะทราบถงครบาอาจารยทควร

ไปเปนศษย แตผลทไดกลบตรงกนขามและยงสงผลมาถงปจจบน

ขาพเจาไมสามารถเลารายละเอยดได มนเปนเหตการณทเลาไปกไมม

ใครเชอ ขาพเจาจงขอถามสงทพอจะเปนก�าลงใจ ใหขาพเจาเพยรท�า

ความด ละเวนความชว ท�าใจบรสทธและปฏบตวปสสนากรรมฐาน

ตอไป

ค�าถามคอ

๑. บคคลทรกษาศลมากกวาบคคลทวไป ไดท�าการใสรายผอน

ใหครอบครว เพอน อาจารยและผคนในสงคมวงกวางเชอวาขาพเจา

ไดท�าอยางทบคคลนนพด แตตอหนา บคคลนนจะมพฤตกรรมทนาเชอ

ถอ และไดชอวาไดเปนบคคลใกลชดกบครอาจารยทคนจ�านวนมาก

ใหความเชอถอ และยงไดบรจาคสรางทเปนประโยชนตอสงคม จง

ท�าใหพดแลวมแตคนเชอ และคดวาบคคลผนจะตองไมพดโกหก

ดวยสถานภาพทางสงคมทบคคลใหความเคารพ การสรางสงทเปน

ประโยชนตอสงคม (ลกศษยของบคคลนเคยพดลอยๆ วาบคคลนพด

วา จะเอามนใหตายตอนแรกทไดฟง ไมเคยคดวาจะหมายถงขาพเจา

แตไมไดจะฆาใหตายดวยมอ จะยมมอคนในสงคมฆาใหตายทงเปน

จนขาพเจาเครยดจนฆาตวตาย) บคคลผนจะไดรบผลอยางไร

๒. บคคลทใหความรวมมอในการกระท�าครงน มทงรกษาศลกวา

บคคลทวไปและมากกวาบคคลทวไป ทงเลกนอยทงหญงชาย สามารถ

เรยกไดวาท�ากนเปนขบวนการ จะไดรบผลอยางไร

๑๔ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

๓. เคยอานเจอวาสามารถท�าความดหนผลของความชวไดนน

หากเปนแบบนแลว บคคลนนกไมตองรบผลอะไรเลยใชหรอไมเพราะ

บคคลนนไดสรางสาธารณประโยชนตอสงคมสวนรวมซงดยงใหญ แต

สงทท�ากบขาพเจาเปนเพยงแคคนๆ เดยว

๔. แมวาจะเกดเหตรายแรงมากขนาดนเปนเรองทขาพเจาแปลก

ใจ วาแทนทขาพเจารสกเลกศรทธาในศาสนาพทธกลบยงท�าใหศรทธา

ในพระพทธ พระธรรม พระสงฆ (ทสวนใหญไดมรณภาพไปแลว) นน

เปนเพราะวาขาพเจาไมมอะไรเหลอใหยดเหนยวใชหรอไม

๕. เมอเกดเหตการณนท�าใหขาพเจาทราบวา ทสดแลวพอกบแม

เทานนทพรอมอยขางเรา แตหากตอไปเราตองไปท�างานทอนโดยไม

ไดอยกบทาน ควรท�าอยางไรดใหไดวาเปนการตอบแทนพระคณทาน

๖. เคยอานเจอบทความทพอสรปไดวา หากยงไมถงเวลา ตอให

ขอสงศกดสทธองคไหนกชวยไมได เมอถงเวลาแลวตอใหฟาจบดนก

ตานไมอย เปนจรงหรอไม เพราะเจอกบตวเรองงานทเขาพดกนวาไมม

ทางไดหรอก แตกลบได สวนหนงจงคดวาเปนเพราะเราท�าแตสงทด

และไมเคยเปนอยางคนทเชอกนใชหรอไม

๗. ตอนนใจสงบบางบางเวลาเพราะยงคงปลอยวางไดไมหมด

ไดแตอโหสกรรมใหคนทท�าไมดกบขาพเจา ไมคอยสวดมนต ไดแต

นงสมาธบางประมาณ ๑๕ นาท และอานหนงสอธรรมะตามโอกาส

จงอยากขอค�าแนะน�าในการปฏบตตวในชวตประจ�าวน เพราะยงคง

เจอกบคนทคอยพดจากระทบกระเทยบ บางครงท�ากรยาไมดใสเรา

และพยายามท�าใหเราใชชวตในสงคมล�าบาก ท�าใหมบางครงขาพเจา

เองกคดไมดกบคนนนวาสมน�าหนา ท�าแบบนกบเรา ตายไปตกนรก

แนๆ ซงขาพเจาคดวาเปนสงทไมดเลย เราจะกลายเปนคนทกระท�า

ไมดเหมอนเขา ตองกราบขออภยทขาพเจาเขยนมาเยอะมาก

๑๕สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

สดทายนหากขาพเจาไดกระท�าการลวงเกนอาจารยดวยกาย

วาจา ใจ ขออาจารยอโหสกรรมแตขาพเจาดวย

ขอใหอาจารยมสขภาพแขงแรงตลอดไป

ตอบ

ขอใหตงใจอยในส�านกพระพทธเจา โดยการศกษาธรรมค�าสง

สอนของพระองคใหมาก ไมตองยดตดในครบาอาจารยผใดผหนง ก

จะไมผดหวง

๑. คณฆาตวตายแตไมตายใชไหม (เพราะถาตายแลวจะเขยน

ค�าถามมาไดอยางไร) คนมศลมากไมไดหมายความวาจะเปนคนด

เสมอไปเขาอาจไมมธรรมกได คนมธรรมแทจรงยอมมสนตสขภายใน

และจะไมเบยดเบยนใคร สนตสขภายในส�าคญกวาการถอศลมาก

๒. คนทท�ากนเปนขบวนการตามทคณพดมานน ตอบไมไดวา

จะไดรบผลอยางไร เพราะตางคนตางมกรรมเดมของตนอยแลว

๓. สวนทเขาท�าความด เขากไดรบผลดไป สวนทเขาท�าไมด

กไดรบผลไมดไป แตถาความดเขายงใหญมาก และเขาเปนพระ

อรยบคคลแลว กรรมใดทเปนเหตใหเขาตองไปอบายภม กรรมนนกถก

ลบลางไป แตยงตดตามใหผลอย ถาเขายงไมพนจากสงสารวฏ

๔. กดแลวนครบ

๕. การตอบแทนพระคณพอแมทสงสด โดยการท�าใหทานทยง

ไมมศรทธาไดมศรทธา ทยงไมมศลใหมศล ทยงไมมจาคะใหมจาคะ

ทยงไมมปญญาใหมปญญา (นย พระพทธพจน)

๖. ไมคอยเขาใจค�าถามวาคณหมายถงอะไร ถาหมายถงความด

ความชว กหมายความวา ถายงไมถงเวลาใหผลจะออนวอนสงใดก

ไมไดผล ถาถงเวลาใหผล อะไรกหามไมได

๑๖ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

๗. สดแลวแตใจจะไขวควา คณหมนใจใหตรงตอธรรม แลว

คณจะดเอง ใครท�าไมดกเขาตวคนนน ใหทกขแกทาน ทกขนนถงตว

คาถามท๘

เจรญพรโยมอาจารยวศนทระลกถงเสมอ อาตมามค�าถามท

ลกศษยสงสย แตจะตอบใหเขาใจงายๆ นน เปนไปไดไมงายนก

ค�าถามคอจะท�าอยางไรในภาวะทถกโลกธรรมท�ารายจตใจ ทายน

ขออ�านวยพร อางพระบาลทมวา

สกกตตะวา พทธะระตะนง

เพราะท�าความเคารพพระพทธรตนะ

โอสะถง อตตะมง วะรง

อนเปนดงโอสถอนอดมประเสรฐ

หตง เทวะมะนสสานง

เปนประโยชนแกเทวดาและมนษยทงหลาย

พทธะเตเชนะ โสตถนา

ดวยเดชแหงพระพทธเจา

นสสนตปททะวา สพเพ

ขอสรรพอปทวะทงหลายจงพนาศไป

ทกขา วปะสะเมนต เต

ขอทกขทงหลายของทาน จงสงบไปโดยสวสด

๑๗สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

ท�าจตใจไมใหหวนไหวดวยโลกธรรม ดงพระพทธพจนทวา “จตใจ

ของผใด อนโลกธรรมถกตองแลวไมหวนไหว นนเปนมงคลอนสงสด”

พระพทธองคทรงสอนใหพจารณาโลกธรรมวา มนไมเทยง เปนทกข

มความแปรปรวนเปนธรรมดา ไมควรใหมนครอบง�าจต สาวกของ

พระอรยะยอมท�าอยางน

ขอขอบพระคณทใหพรมา เอวง โหต

คาถามท๙

ขอความกรณาอาจารยไขขอสงสยดวยนะคะ

๑. ทวา “ไฟเกดจากน�าเสยเอง แลวจะเอาน�าทไหนไปดบ” นน

เปนอยางเดยวกบกรณผรกฎหมายท�าผดกฎหมายเสยเอง หรออยาง

เดยวกบกรณผ รกษากฎหมายแตท�าผดกฎหมายเสยเองใชไหมคะ

ดฉนไมทราบวาตามกฎหมายแลว ผทตงใจท�าผดกฎหมายทงๆ ทร

จะไดรบโทษมากกวาผทท�าผดเพราะไมรหรอไม แตในความคดของ

ดฉนและของคนทวไปนาจะเปนเชนนน ถาอยางนนจะขดกบค�า

โบราณหรอไมคะ ทวาพวกทรวาถาท�าอยางนนแลวจะผด แตกยงท�า

เขาจะท�าผดไมมากเพราะรวาผด เขาจะไดรบโทษนอยกวาพวกทท�า

ผดเพราะไมรวาผด

๒. ถานายแดงกบนายด�าท�าอกศลอยางเดยวกน นายแดงเปน

ผไมเคยอบรมกาย ศล จต และปญญา แตนายด�าอบรมกาย ศล จต

ปญญามาพอสมควรแลว ทานวานายด�าผอบรมตนแลวจะไดรบกรรม

นอยกวา ใชไหมคะ มพระพทธพจนท�านองนไหมคะ ดฉนเชอพระ

๑. ทวา “ไฟเกดจากน�าเสยเอง แลวจะเอาน�าทไหนไปดบ” นน

๑๘ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

พทธพจนคะ แตดฉนกยงสงสยวา นายด�าไดอบรมตนมาบางแลว

ถาอดใจไมไหวทจะท�าอกศลทงทร วาเปนเรองทไมควรท�า นาจะได

รบโทษมากกวานายแดงผไมเคยอบรมตนนะคะ ถาเปรยบกบพวกท�า

ผดกฎหมายทงทรวาผด กนาจะไดรบโทษมากกวานะคะ

กราบขอบพระคณอาจารยมากคะ

ตอบ

๑. ค�าพดนมาจากคมภรชาดก ตามเรองวา พอตองการทดสอบ

ลกสาว จงท�าทเปนลวนลาม ลกสาวเขาพดวา “ถาไฟเกดจากสงอน

กอาศยน�าไปดบได แตถาไฟเกดจากน�าเสยเอง จะเอาน�าทไหนไปดบ”

หมายความวา บดาเปนผคมครองบตร แตเมอบดาท�าอนตรายแกลก

เสยเอง จะเอาใครทไหนมาคมครองปองกน คลายๆ ตวอยางทคณ

ยกมา เชน ต�ารวจมหนาทคมครองประชาชนใหปลอดภยจากเหตราย

ตางๆ เชน โจรผราย เปนตน แตถาต�ารวจเปนโจรเสยเอง จะเอาใครมา

ปกปองค มครอง เปนตน ดวยเหตนผ ปกครองบานเมองค มครอง

ราษฎรใหปลอดภย จงไมควรเปนภยเสยเอง โบราณทานวา “อยาใช

คนหวใหหงขาว” เพราะจะหงมากเกนไป “อยาใหคนโลภครองเมอง”

เพราะเขาจะหาประโยชนใสตว เพราะความโลภไมร จกอมของเขา

นนเอง มกลอนอยบทหนงวา

“อยากไดนน อยากไดน ไมมสน

สมถวลแลวยงอยากอกมากหลาย”

และมพทธศาสนสภาษตวา

“ไฟไมรจกอมดวยเชอ

มหาสมทรไมรจกอมดวยน�า

๑๙สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คนชวคอคนทมกมากดวยความโลภ

ไมรจกอมดวยปจจยทไดแลวและไดแลว”

เรองท�าผดเพราะรกบท�าผดเพราะไมร น มเงอนไขหลายอยาง

เชนวา ความผดทเขาท�านนใหญหรอเลก สรางความเดอดรอนใหผอน

มากหรอนอย ความส�าคญอยทตรงนมากกวา กฎหมายไมไดยกเวน

ผทท�าผดเพราะไมรกฎหมาย คงเอาโทษเสมอกนกบผรกฎหมายและ

ท�าอยางเดยวกน

แตนกปรชญาบางทาน เชน โสเกรตส นกปรชญาชาวกรก ทาน

บอกวา “ผท�าผดทงๆ ทร ดกวาผท�าผดเพราะไมร” คอท�าผดแลวยง

ไมรวาท�าผด ทานถอวาความโงเปนความชวอยางหนง จงโดนเขา

๒ กระทง คอ ๑. ไมร ๒. ท�าความผด

ในมลนทปญหา พระนาคเสนตอบพระเจามลนทในเรองนก

ท�านองนเหมอนกน ทานเปรยบเหมอนผจบไฟ ถารวาเปนไฟและไฟ

มนรอน กจะหาทางจบโดยใชเครองมอใหไฟไหมมอไดนอยทสด ถา

คนไมรวาไฟมนรอน เชนเดกไรเดยงสายอมจบเตมท ไฟจะไหมมอเตม

ทเหมอนกน คนทไมรวาเปนความชวอาจถล�าลกลงไปในความชวนน

เพราะความไมร สวนคนทรวาเปนความชวแตฝนใจท�าเพราะทนอ�านาจ

กเลสไมได ยอมจะท�าดวยความประหวนพรนพรง และพรอมทจะเลก

ถากเลสในเรองนนเบาบางลง

คนไทยชอบพดวา “อยาไปถอมนเลยเพราะมนท�าดวยความเมา”

เชน เมาแลวไปยนดาคนอนทหนาบาน หรอเมาแลวไปท�าอนาจาร

ตางๆ กควรจะปรบใหผด ๒ กระทงคอ ๑. เพราะเมา ๒. เพราะไปท�า

อนาจารอนสบเนองมาจากความเมานน

๒๐ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

๒. ค�าตอบคลายๆ กบขอ ๑ มพระพทธพจนตามทคณวามา คอ

หมายความวา คนดท�าชว ความชวใหผลนอยกวา คนชวท�าชวอยาง

เดยวกนไดรบผลมากกวา ขอใหคณนกดวา มเดก ๒ คนคนหนงท�าผด

ซ�าแลวซ�าอก ผปกครองยอมลงโทษหนกกวาเดกอกคนหนงซงไมเคย

ท�าผดเลย แลวบางคราวเผลอไปท�าความผดเขา ยอมไดรบการอภย

จากผปกครองในฐานะทเปนเดกดมาตลอด คนทไดอบรมกาย ศล จต

และปญญามามาก มอตภาพทเบาจากบาป ไปท�าบาปเลกนอย บาป

นนอาจใหผลเลกนอยในปจจบน และไมใหผลอกตอไป เปรยบเหมอน

เรอทไมไดบรรทกอะไรเลย ลอยล�าอยอยางสบาย เมอมคนเอากอนหน

๒๐ กโลใสลงไป เรอกยงลอยล�าอยไดไมจม สวนเรออกล�าหนงมขนาด

เทากน แตบรรทกของจนเพยบ แคมเรอปรมน�าเกอบจมอยแลว เมอ

เอาหน ๒๐ กโลเทากนใสลงไปเรออาจจมทนท ฉนใดกฉนนน ทาง

กฎหมายกใหอภยคนทไมเคยท�าความผด ถาความผดนนไมรายแรง

มากกเพยงแตภาคทณฑไวกอน หมายความวาถาท�าผดอกเปนครงท

๒ ท ๓ กจะเอาเรอง ไมยกเวนให แตคนทท�าผดซ�าแลวซ�าอก จะไมได

รบการใหอภย (ใหดหนงสอเรอง “หลกกรรมและการเวยนวายตาย

เกด” ของ วศน อนทสระ ประกอบดวย มเรองท�านองนอยพอสมควร

พระพทธพจนทพดถงเรองท�านองนกมอยในหนงสอนน)

๒๑สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๐

อาจารยคะ “อดทน” กบ “อดกลน” แตกตางกนไหมคะ ใน

โอวาทปาตโมกขทานใชค�าวา ”ตตกขาขนต” จะเหมาะกบค�าใดดคะ

กราบขอบคณอาจารยมากคะ

ตอบ

“อดทน” กบ “อดกลน” เปนค�าทเปนไวพจนของกนและกน

ไวพจนหมายความวาใชแทนกนได (synonym) พระพทธพจนใชวา

“ตตกขาขนต” หมายความวา อดทนตอกเลส เชน โลภ โกรธ หลง

รษยา พยาบาท และอนๆ

มขนตอก ๒ ชนดคอ “ธตขนต” หมายถงอดทนตอความล�าบาก

ตรากตร�าในการท�างาน และ “อธวาสนขนต” หมายถงอดทนตอ

ทกขเวทนาอาพาธ

คาถามท๑๑

ใกลวนมาฆบชาแลว ขอกราบเรยนทานอาจารยชวยกลาวถง

โอวาทปาตโมกขทงหมด วามธรรมอะไรอยบาง เพอจะไดน�ามาใชใน

ชวตประจ�าวน ขอบพระคณ

ตอบ

โอวาทปาตโมกขทพระพทธองคทรงแสดงในวนเพญเดอน ๓ ท

เรยกวา วนมาฆบชานน แบงเปน ๓ ตอน ดงน

ตอนท ๑ ความอดทนตอกเลสทยวยวน ทเรยกวา ตตกขาขนต

เปนตบะอยางยง พระพทธเจาทงหลายตรสวา “พระนพพานเปน

๒๒ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

บรมธรรม (ธรรมอนสงสด)” ผทยงเบยดเบยนผอนอย ไมชอวาเปน

บรรพชต ไมชอวาเปนสมณะ

ตอนท ๒ การไมท�าบาปทงปวง การท�ากศลใหถงพรอม การท�า

จตของตนใหผองแผว เปนค�าสอนของพระพทธเจาทงหลาย

ตอนท ๓ การไมวารายผใด ไมเบยดเบยนเขนฆาผใด การส�ารวม

ในปาตโมกข (ศลทเปนหลกของบรรพชตหรอคฤหสถ) การรจกประมาณ

ในการบรโภค การอยในทสงบสงด การประกอบดวยเออเฟอในอธจตต

สกขา เหลานเปนค�าสอนของพระพทธเจาทงหลาย

เนอความส�าคญในโอวาทปาตโมกขกมเพยงเทาน ผมไดบรรยาย

โอวาทปาตโมกขนทางวทย เปนเวลา ๑ ปเศษสปดาหละครงๆ ละ

๑ ชวโมง บดนไดพมพเปนหนงสอแลวเลมใหญพอสมควร ชอหนงสอ

“โอวาทปาตโมกข”

คาถามท๑๒

ขอความกรณาทานอาจารยแนะน�าดวยคะ การไมไดท�าสงท

อยากท�า และการตองท�าสงทไมอยากท�าเพราะเปนหนาทนนเปน

ทกข ทจะใชวธคดอยางไร หรอท�าอยางไรใหหายทกขคะ ขอบคณ

อาจารยมากคะ

ตอบ

เรองนไมไดเปนเฉพาะคณคนเดยว ผมคดวาประชาชนอยางนอย

๙๐% เปน อยางน คอไมไดท�าหรอท�าไมไดในสงทอยากท�า แตจ�าเปน

ตองท�าในสงทไมอยากท�า เพราะเปนหนาทบาง เปนความรบผดชอบ

๒๓สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

บาง เปนความเสยสละเพราะความมน�าใจบาง ความสขอยทความ

พอใจ เพราะฉะนนเราตองสรางความพอใจใหเกดขนในสงทเราทา

และในสงทเราเปนจงจะไมทกขและประสบความสาเรจไดงายขน

ไมล�าบาก เพราะฉะนนในหมวดธรรมทเรยกวา อทธบาท ๔ ซงเปน

บาทฐานแหงความส�าเรจ พระพทธเจาจงทรงแสดง ฉนทะ - คอความ

พอใจในสงนนไวเปนขอตน, วรยะ - ความเพยรกตามมา, จตตะ - ความ

เอาใจใส และวมงสา - การใชปญญาไตรตรองใหเหนคณคาของสงนน

เมอพรงพรอมทง ๔ ประการนแลว จะท�าอะไรกส�าเรจและเปนสขท

ไดท�า ขอย�าอกทหนงวา ความสขอยทความพอใจ ถาไมพอใจ เปน

อะไรท�าอะไรกไมเปนสข

คาถามท๑๓

สวสดครบอาจารย ผมเคยไดอานหนงสอธรรมะเลมหนง เขา

บอกวาเวลาจะรกษาศล ๕ สมาทานศล ๕ หนงสอเลมนนแนะน�าวา

ใหสมาทานศล ๕ ตอนกลางคน เวลารงเชา พระอาทตยขน กจะครบ

เวลารกษาศล ๕ ครบ ไมรจะจรงหรอเปลาครบ ขอใหอาจารยแนะน�า

ดวยครบ

ตอบ

ศล ๕ จะสมาทานเวลาไหนกได รกษาใหดกมคาเทากน จะ

สมาทานดวยตนเองหรอสมาทานกบพระกได

สวสดครบอาจารย ผมเคยไดอานหนงสอธรรมะเลมหนง เขา

บอกวาเวลาจะรกษาศล ๕ สมาทานศล ๕ หนงสอเลมนนแนะน�าวา

ใหสมาทานศล ๕ ตอนกลางคน เวลารงเชา พระอาทตยขน กจะครบ

เวลารกษาศล ๕ ครบ ไมรจะจรงหรอเปลาครบ ขอใหอาจารยแนะน�า

๒๔ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๔

กราบเรยนทานอาจารย วศน ทเคารพนบถอ

ปจจบนน ผมอาย ๖๑ ปแลว เกษยณจากงานมาปเศษแลว จง

พอมเวลาศกษาธรรมะเพมเตม และมเจตนาอยางแรงกลา ทตองการ

จะหลดพนตามหลกของพระพทธศาสนา เพราะจากประสบการณชวต

ทางโลกทผานๆ มานน ท�าใหเหนวา ชวตทเกดมาแตละคนนน ไมม

ใครเลยทมความสขจรงๆ ซกราย ไมเวนแมแตพระพทธองคทกอนจะ

ตรสร ผมเผอญมขอสงสยเกยวกบเรองมชฌมาปฏปทา (ทางสาย

กลาง) มานานแลว จากความหมายขางลางน (ซงผมคดลอกมาจาก

วกพเดย)

มชฌมาปฏปทา ในทางพทธศาสนาหมายถงทางสายกลาง คอ

การไมยดถอสดทางทง ๒ ไดแก อตตกลมถานโยค คอ การประกอบ

ตนเองใหล�าบากเกนไป กามสขลลกานโยค คอ การพวพนในกาม

ในความสบาย ทไมใชทางสายกลาง คอ สกแตวากลาง โดยเปนแต

เพยงโวหารไมไดก�าหนดวธทถกตองไวเลย แตพระพทธเจาไดทรง

ก�าหนดหลกทางสายกลางนไวอยางชดเจน คอ อรยมรรค มองค ๘

เมอยนยอแลว เรยกวา “ไตรสกขา” ไดแก ศล สมาธ ปญญา

มชฌมาปฏปทา ใชในความหมายของความพอเพยง หรอการ

ใชชวตทถกตองตามหลก สมมาอาชวะ คอใชชวตอยางรประมาณ

ในการบรโภค คอใชปจจยสเทาทจ�าเปน ไมใชใชตามความตองการ

เพอสนองความอยาก

ผมใครขอกราบรบกวนทานอาจารย กรณาชวยใหความกระจาง

ดวยครบ ดวยความเคารพนบถอ

๒๕สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถาม

การดนรน หรอการแสวงหาตางๆ นน จะถอวาเปน อตตกลม-

ถานโยค หรอไม ครบ

ตอบ

การแสวงหาทเปนสมมาอาชวะ ไมจดเปนอตตกลมถานโยค

อตตกลมถานโยคในความหมายเดมนน หมายถงการท�าตนใหล�าบาก

โดยวธตางๆ โดยไรประโยชน เชน นกพรตบางพวกนอนบนหนาม ยน

เอามอเหนยวกงไมจนเลบทะลฝามอ เปนตน พระพทธเจาหมายถง

อยางน

คาถาม

การปฏบตธรรมโดยการนงสมาธเพอใหจตสงบ (โดยพยายาม

บงคบจตใหอยกบสงใดสงหนง) และการทตองทนทกขกบการปวด

รางกายระหวางทนงนน จะถอวาเปนอตตกลมถานโยคหรอไมครบ

ตอบ

ไมเปน แตตองรจกความพอด เดนเสยบาง ยนเสยบาง นอนเสย

บาง ท�าสมาธดวยอรยาบถทง ๔ เปลยนเปนเดนวปสสนาเสยบาง

โดยพจารณาถงความไมเทยงของสงทงหลาย เปนตน

คาถาม

ถาไดฌานแลว และมความสขในฌานนน จะถอวาเปนกาม

สขลลกานโยคหรอไมครบ (และจะถอเปนวปสสนกเลสดวยหรอเปลา

ครบ)

๒๖ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

ไมเปนกามสขลลกานโยคและไมเปนวปสสนปกเลส เพราะวปส-

สนปกเลสจะเกดขนแกผทเจรญวปสสนาถกทางเทานน ความสขใน

ฌานไมเปนกามสขลลกานโยค ทานเรยกวา รปราคะและอรปราคะ

เปนสงโยชนเบองสง ๒ อยาง

คาถาม

มชฌมาฯ ในอกความหมายหนง คอ ความพอเพยง หรอ หลก

สมมาอาชวะ (มรรค ๘ ) นน ถาสามารถท�าตามนนไดจรงแลว ท�าไม

พระพทธองคจงตองสละราชสมบตและออกบวชละครบ

ตอบ

เพราะทานออกบวชจงไดตรสร รธรรมทงปวง จงไดรวา ทางสาย

กลางคอมรรคมองค ๘ ตามทตรสไวในธมมจกกปปวตตนสตร และ

ทรงไดพระญาณตางๆ รวมทงสพพญตญาณ (ญาณรสงทงปวง)

ดวย

คาถามท๑๕

เรยน อ. วศน ทเคารพ ขอเรยนถามอาจารยวา หลงจากทเราใส

บาตรใหเจากรรมนายเวรแลวไมไดกรวดน�า บญกศลจะถงเจากรรม

นายเวรหรอไมคะ เนองจากมคนบอกพชายวา หลงจากใสบาตรเสรจ

แลว หากไมกรวดน�า เจากรรมนายเวรจะไมไดรบบญกศลทเราท�าให

จรงหรอไมคะ รบกวนอาจารยชวยใหความกระจางดวยคะ

แลว หากไมกรวดน�า เจากรรมนายเวรจะไมไดรบบญกศลทเราท�าให

๒๗สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

จะกรวดน�าหรอไมกรวดน�าไมส�าคญหรอก เพยงแตตงใจอทศให

เจากรรมนายเวร ถาเขาอยในฐานะทจะรบไดเขากรบได ถาเขาอย

ในฐานะทจะรบไมไดกไมไดรบ แตเรากคงไดบญอยนนเอง คอทายก

ผใหไมไรผล (ทายกา จ อนปผลา)

คาถามท๑๖

๑. สตตะ คอ อะไรครบ

๒. เทวดาทอยบนสวรรค เมอตายเพราะหมดบญ มสทธตกนรกได

ใชไหมครบ ถาเทวดาไดเปนพระโสดาบน จะไมมวนตกนรกใชไหมครบ

ตอบ

๑. สตตะ แปลวา การฟง คณคงเคยไดยนค�าวา ส. จ. ป. ล.

ส. หมายถงการฟง มาจากค�าวา สตตะ

จ. แปลวาการคด มาจากค�าวา จนตะ

ป. แปลวาการถาม มาจากค�าวา ปจฉา

ล. แปลวาการเขยน การบนทก มาจากค�าวา ลขต

ทานกลาววา

ส.จ.ป.ล. วนมตโต กถ โส ปณฑโต ภเว

แปลวา พนจาก ส. จ. ป. ล. เสยแลวจะเปนบณฑตไดอยางไร

ส.จ.ป.ล. สสมปนโน ปณฑโตต ปวจจต

แปลวา สมบรณดวย ส.จ.ป.ล. ทานเรยกวาเปนบณฑต

ผถามคงเคยไดยนค�าวา พหสต แปลวาผไดสดบตรบฟงมาก

เปนผคงแกเรยน ตองจ�าไดมากดวย วาไดคลองปาก เพงพนจดวย

ใจ คอใครครวญอยเสมอ มความเหนมความเขาใจทะลปรโปรงในสงนน

๒. ใชครบ

๒๘ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๗

กราบเรยน อ.วศน ทเคารพ ดฉนเคยไดฟงซดของอาจารยวา

“พฤตกรรมสอถงอปนสย” ดฉนมขอสงสยเกยวกบประโยคนคะ ขอ

ความเมตตาอาจารยชวยขยายความขางตนดวยคะ ในความเขาใจ

ของดฉนคอ ถาบคคลนนเปนคนสะอาดทางกายภาพ รวมทงบาน

ชอง เสอผา ขาวของถวยชาม จะแสดงถงความเปนคนมจตใจดได

ไหมคะ ดฉนเทยบเคยงถกหรอไมคะ กราบขอบพระคณอาจารยคะ

ตอบ

เรมตนมาจากความคดกอน ความคดกอใหเกดการกระท�า

(พฤตกรรม) กระท�าบอยๆ กอใหเกดนสย อยางทมค�ากลาววา “ท�าซ�าๆ

๓๐ ครงจะกลายเปนนสย (Thirty times make a habit.)” นสยจะ

กลายเปนอปนสย (อปนสย คอ นสยทฝงรากลกแลว) อปนสยน�าไป

สชะตาชวต โดยนยน คนเราสรางชะตาชวตเรมตนจากความคด

กอนถาเขาคดดทาดนสยดอปนสยดกจะมชะตาชวตทดเรา

จะปลกพชตองเตรยมดนกอนฉนใดการจะสรางคนใหดตองสราง

อปนสยเขากอนฉนนน

๒๙สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๘

เรยน อ.วศน ทเคารพ ขอเรยนถามอาจารยวา “พระไตรปฎก”

ฉบบทอานงาย เขาใจงายในความเหนของอาจารย จะหาซอไดทไหน

และใครเปนผแปล ดฉนตองการมไวสกชดคะ กราบขอบพระคณคะ

ตอบ

พระไตรปฎกฉบบของมหามกฏราชวทยาลยพรอมอรรถกถา

(อรรถกถา = ค�าอธบายพระไตรปฎก) ชดละ ๙๑ เลม แปลโดย

คณะกรรมการ แปลทกตวอกษร มจ�าหนายทมลนธมหามกฏราช

วทยาลย หนาวดบวรนเวศวหาร, ฉบบของมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

กแปลโดยคณะกรรมการมหาจฬาฯ ม ๔๕ เลม เทากบฉบบภาษาบาล

มจ�าหนายทวดมหาธาตฯ ทาพระจนทร และฉบบของกรมการศาสนา

แปลโดยคณะกรรมการทกรมการศาสนาตงขน ม ๔๕ เลม ทงหมดท

กลาวมานคดวาคงพออานรเรอง แตไมงายนก

“พระไตรปฎกฉบบทท�าใหงายแลว” ผมไดเรยบเรยงขนเปนการ

จบความไมใชแปล ฉบบนจะงายทจะเขาใจ ผมเรยบเรยงจากพระ

ไตรปฎก ๕ เลม คอทฆนกาย ๓ เลม มชฌมนกาย ๒ เลม คอจากพระ

ไตรปฎกภาษาบาลเลม ๙ ถงเลม ๑๓ ส�านกพมพธรรมดาจดพมพ

เลมเดยวจบ โทร.ส�านกพมพ ๐๒-๘๘๘-๗๐๒๖ นอกจากนยงมพระ

ไตรปฎกฉบบยอความและขยายความ และฉบบอธบายความ ซงผม

ไดเรยบเรยงขน ส�านกพมพธรรมดาจดพมพเหมอนกน ถาตองการ

ลองโทรไปถามด

ขอตอบคณเพยงเทาน ขอใหคณประสบความส�าเรจตามทใจ

ปรารถนาเถด

๓๐ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๙

เรยนทาน อ . วศน ทเคารพอยางสง

กระผมเคยไดยนไดฟงมาวา พระภกษผตองอาบตปาราชก แลว

ไมบอกลาสกขา ถาตามพระไตรปฎกทานวาหามสวรรค หามนพพาน

จรงอย แตมขอสงสยวา ทครบาอาจารย ทานวาบญเกา บญใหม

สญ เปนตาลยอดดวน ท�าบญกไมไดบญ อนนจรงหรอไม อยางไร

ขอรบ ? ตรงนสงสยมากเพราะจะขดกบหลกอภธรรมทนท เพราะ

กศลจตเกดยอมเปนบญ และบญทท�าจะสญไดอยางไร ? และมมาใน

พระไตรปฎกหรอไมอยางไรขอรบ ? ถาหากบอกลาสกขา แลวสามารถ

เขาถงสคตภม และยงอรยมรรค อรยผลใหเกดขนไดหรอไมหรอ

ขอรบ ?

ตอบ

แมจะเปนปาราชกแลว ถาไมสก ทานกหามสวรรคหามนพพาน

แตถาท�าบญท�ากศลกยงไดบญไดกศลอย ถาลาสกขาแลวปฏบตด

ปฏบตชอบตามภมธรรมของอบาสก ไปสวรรคไดไปนพพานได ทาน

ไมหาม (หลกฐาน : ดวนยกถา ในหนงสอมงคลตถทปน)

เขาถงสคตภม และยงอรยมรรค อรยผลใหเกดขนไดหรอไมหรอ

แมจะเปนปาราชกแลว ถาไมสก ทานกหามสวรรคหามนพพาน

๓๑สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๒๐

เรยนอาจารยทเคารพ พอดผมมเรองอยากจะขอค�าแนะน�าจาก

อาจารยหนอยนะครบ ตวผมนบถอศาสนาอสลาม แตผมอยากจะบวช

เพอแสวงหาหนทางแหงการพนทกข เลยมาขอค�าปรกษาหนอยครบ

ผมกกลวจะมปญหาเกยวกบเครอญาตทางฝงพอผมนะครบ สวนแม

ผมเคยเปนชาวพทธมากอน พอมาแตงงานกบพอ แมผมกเขาอสลาม

ผมเคยพดกบแมอยวา ถาผมบวช จะเปนอะไรไหม แมกบอกวา

จะดเหรอ เดยวญาตฝงพอจะไมพอใจเอา นถอเปนความกลดกลมใจ

ในตวผมมาก สาเหตทผมอยากจะบวชนน ตอนเดก ๆ ผมอยกบแม

สวนตวพอผมกเขาไปท�างานในตวเมอง ทกๆ วนหยดแมจะพาไปบาน

ยาย เพราะญาต ๆ ฝงแมผมเปนชาวพทธ ผมเลยไดมโอกาสไปท�าบญ

ทวด ฟงเทศน ฟงธรรม แตผมกไมไดคดอะไรนะ แคยายกบแมพาไป

ไหน ผมกไป และกอนเขานอนกสวดมนต ไหวพระ เพราะยายเปน

คนแนะน�าผม ผมกท�าตามโดยไมคดอะไร พอผมมอายได ๙-๑๐ ป

ผมกมโอกาสไดไปเรยนในเมอง ตอนนท�าใหผมรจกกบศาสนาอสลาม

พอผมเปนคนสงไปเรยนเกยวกบทางศาสนาใกล ๆ บาน ผมกไดอาน

อลกรอาน และไดท�าละหมาดตามพธของทางศาสนา ไดฟงค�าสอน

ของศาสนา วาจงเชออลเลาะหพระองคเดยว และผมกไดซมซบ

เรอยมา จนอายเขา ๒๑ ปถงจะไดนะครบชวงทผมอาย ๒๑ ป วนนน

ผมไปเทยวหางกบเพอน พอดมรานหนงสออย ผมกเลยแวะไปอาน

เพอรอเพอนอกคนทก�าลงจะมา พอดผมเหลอบไปเหนหนงสอค�าสอน

ของพระพทธเจา ผมกลองมาหยบอานด พออานแลวรสกวามค�าสอน

ทลกซงแบบนอยดวยเหรอ ท�าใหผมซาบซงใจมาก ผมไดอานแลวรสก

๓๒ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

วา มนจรงนะ ในค�าสอน มนมเหตและผลในตวของมนเอง สอนให

คนทก�าลงทกข สามารถดบทกขได หรอบรรเทาลงได เพราะผมเหน

ความทกขในตวผม และคนรอบขาง ผมอยากจะดบทกขนน และชวย

ใหคนอนๆ ดบทกขได และท�าใหผมเกดความศรทธา

หลงจากนนผมกไดฟงธรรมเทศนาของอาจารยและพระภกษ

หลายๆ ทานดวยกน ผมรเลยวาท�าใหผมเกดความสงบเยนขน นงขน

สขมขน ไมทกขไมรอนตอเรองใดๆ ทปญหารมเรา สอน การ เกด แก

เจบ ตาย เรองบญ - บาป ท�าใหผมคดวามนจรงนะ ผมเคยขอค�า

ปรกษาจากหลายทางนะครบ เขากแนะน�าใหไปลองปฏบตธรรมด

แตผมกลววา การทผมบอกพอผมวาผมจะไปบวช ผมจะกลายเปน

คนอกตญตอบดาของผมหรอเปลาครบ นเปนความร สกของผม

จรงๆ เลยมาขอค�าแนะน�าจากทานนะครบ

ตอบ

ถาบวชไดกจะด เปนประโยชนทงฝายมารดาและฝายบดา ใน

สมยพทธกาล มคนในวรรณะพราหมณและนบถอศาสนาพราหมณ

มากอน ยอมละทงศาสนาเดมของตน เขามาบวชในพระพทธศาสนา

มมากมาย แมในสมยปจจบนฝรงทนบถอศาสนาครสตมากอน ละทง

ศาสนานนมาบวชเปนภกษในพระพทธศาสนา กมอยไมนอย เปน

ประโยชนทงแกตนและผอน ขออนโมทนาตอความคดของคณดวย

๓๓สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๒๑

เรยนถามอาจารย ท�าไมบางคนเขาชอบท�าบญหรอชอบไป

ปฏบตธรรมบอยๆ แตในชวตประจ�าวนกลบดเปนคนอารมณฉนเฉยว

หงดหงดงาย ในเรองทไมนาจะหงดหงด หรอดาวาคนอน หรอไป

แยงแฟนของคนทเขามเจาของแลว ไมนาเชอวาจะเปนผทชอบท�าบญ

ปฏบตธรรม เพราะเจอมากบตวเองหลายคนแลวครบ ขอความเหน

อาจารยดวยครบ

ตอบ

ขนาดเขาท�าบญ ปฏบตธรรม ยงขดเกลาไดเพยงแคน ถาเขา

ไมท�าบญ ไมปฏบตธรรม เขาจะรายสกเทาไหร ดงนน ทเขาไปท�าบญ

ปฏบตธรรมนะดแลว

คาถามท๒๒

ขอความกรณาทานอาจารยแนะ วธแกปฏฆะ ใหทราบดวยคะ

ตอบ

เจรญความเมตตา กรณาใหมากๆ ท�าใหสม�าเสมอ นกสงสาร

เขาทเขาทกขเดอดรอนอย แลว ถาจะละปฏฆะใหขาด ตองเปน

พระอนาคาม

๓๔ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๒๓

จากขอความของอาจารยทวา

ความอดทนนน มรสขมในเบองตน

แตมรสหวานชนในเบองปลาย...

วศน อนทสระ

นยพระพทธพจน:

ท�าจตใจใหเหมอนแผนดน ซงใครจะขดใหหมดไมได

ท�าจตใจใหเหมอนทองฟา ซงใครจะจดไฟเผาไมได

ท�าจตใจใหเหมอนน�า ซงใครจะจดคบเพลงใหตดไมได

ท�าจตใจใหเหมอนลม ซงไมตดตาขาย

เมอท�าใจไดเชนน

ยอมไมมค�าพดใดๆ ของใครๆ

ทเราจะทนไมได

วศน อนทสระ

๒๖ มนาคม ๒๕๕๗

ค�าถาม –

“ขดใหหมด” , “จดไฟเผาไมได” , “จดคบเพลงใหตดได” , “ลมซง

ไมตดตาขาย”

ขออาจารยกรณายกตวอยางประกอบ ใหเปนทเขาใจไดงายขน

หนอยครบ ขอบคณครบ

ขออาจารยกรณายกตวอยางประกอบ ใหเปนทเขาใจไดงายขน

๓๕สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

แผนดนกวางใหญ ใครจะขดท�าลายกไมหมดแผน

ฟากวางใหญ แตจดไฟเผาฟาไมได ไมตด

แผนน�ากวางใหญ ใครจะเอาคบเพลงจมลงไปกดบหมด

ลมพดอยางอสระ ใครเอาตาขายมาขงดกลมไว กไมได

คาถามท๒๔

อาจารยคะ ท�าไมเวลาสวดมนต จะมอาการหาวน�าตาไหลทกท

สวดไปหาวไปตลอดเวลาแตพอหยดสวดกเลกหาว เปนคนสวดมนต

คลองมากคะ จ�าไดทกบทยกเวนยอดพระกนฑไตรปฎก ตดตรงท สวด

ไปหาวไปไมหยด ท�าไมคะ น�าตาไหลเปนทาง

ตอบ

พอจตเรมสงบ นวรณกเขาครอบง�า คอ ถนมทธะ ความงวงเหงา

หาวนอน ทางแก คอ ก�าหนดจตไวทปาก ใหสตเขมแขง รเนอรตว

ตนสตมากขน เจรญสมปชญญะ มากขนกชวยได สวนบทยอดพระ

กณฑพระไตรปฎกนน ไมตองสวด ไมตองจ�าหรอกครบ มนไมถก

ภาษาเทาไหร

๓๖ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๒๕

จากค�าสอนเรอง การสงเคราะหญาต (มงคลท ๑๗) มขอสงสยวา

ในกรณทสงเคราะหพนองรวมถงญาตสนท โดยทเราไมเคยหวงจะ

ไดคน แตเหมอนกบยงใหกยงขอ (เพราะเราไมเคยทวงคน) ซ�าราย

ยงใหรายและเมนเฉยเมอเราล�าบาก อยางนเราเลกสงเคราะหเขา

เราจะผดไหมคะ (หลายคน หลายครงคะ แตเรากไมเคยจ�า และชวย

เหลอเขาทกครง)

ตอบ

หยดเสยบางกไมผด ถาเหนวาเขาเปนคนไมดกควรหยดสงเคราะห

บาง หากเขาเปนคนด กควรสงเคราะหตามก�าลง

คาถามท๒๖

กราบเรยนทานอาจารยดวยความเคารพ หนมปญหาไมทราบจะ

ปฏบตตออยางไรด ประมาณเกอบ ๓ ปทผานมา หนเคยเกดอบตเหต

เกอบถงแกชวต กอนทจะเกดอบตเหต ไดฝนวาเสยชวตจากอบตทาง

ทองถนน พบวาตวเองไปอยในสถานทแหงหนงสงบรมรนเยนสบาย

ครมๆ พบพระสงฆไมกรปเดนในบรเวณนน เหนทานเฉพาะดานหลง

มศาลาไมเกาๆ หลงหนงอยในบรเวณนน จงเดนขนไป พบพระสงฆ

๒ รป นงหนหนาตรงขามกน มองเหนหนาทานไมชดเพราะแสงไมคอย

สวาง ทราบเพยงวามองคสงอาย และองคทยงอายไมมากคะ

หนรองไหมาก กราบทานแลวขอใหทานชวยใหกลบบานดวย

เพราะคดถงแมมาก และเรยนทานวาจะบวชชโกนผมใหทาน ทานรบ

กราบเรยนทานอาจารยดวยความเคารพ หนมปญหาไมทราบจะ

๓๗สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

วาชวยได พระสงฆทานทสงอายกวาจะหยบเทยนทอยในกลองใกลๆ

ทาน แตกหาไดไมพอดเสยท พระสงฆองคทออนอายกวาทานกเอย

ขนวา มาอาตมาจะท�าให ทานไดหยบเทยนในกลองใกลๆ ทานแลว

จดไฟ หยดเทยนลงบาตรทมน�า ณ วนาทนน หนรตววาไดกลบหาแม

และสะดงตนจากฝน

หนยงมภารกจทางโลก จงยงไมไดบวชโกนผมตามทไดเรยน

ทาน แตไดปฏบตธรรมถอศล ๘ ในวนพระทกวนพระทไมตดภารกจ

มาก และเคยปฏบตธรรมปดวาจา ถอศล ๘ อยางบรสทธ ๙ วน

หนคดวาจะไปบวชชโกนผม ๙ วนประมาณเดอนพฤษภาคมน

ถาไมปฏบตกรสกวาเราตดคาง เปนคนไมมสจจะ ผใหญทานชแนะวา

บวชชพราหมณถอศล ๘ บอยๆ กได ไมผดตอสจจะหรอก

หนกราบเรยนทานอาจารยขอรบค�าชแนะจากทานอาจารยดวย

วาหนจะปฏบตอยางไรคะ ขอนอมกราบขอบพระคณทานอาจารย

เปนอยางสงมา ณ โอกาสนคะ

ตอบ

ไปโกนผมบวช สก ๙ วนกด จะไดสบายใจวาไดท�าตามสจจะท

ใหไว และดกบตวเองดวย

๓๘ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๒๗

อาจารยคะ เวลานงสมาธ เมอกอนสงบ สงบในทนคอ มอารมณ

อนเดยวกบองคภาวนา แตมาพกหลงน ผานมา ๓-๔ เดอน กลบ

เหนจตคดโนน น นน พอมสต กกลบมาดทลมหายใจอก สกพก

กคดโนนนนน ขอถามคะ อนนเรยกวา ฟงซานใชไหมคะ ? แลวมวธดบ

อยางไรคะ ? ขอบคณนะคะ

ตอบ

ฟงซานสครบ ตองหมนดงจตมาบอยๆ เหมอนลกโคทผกหลก

แลวเชอกหลดบอยๆ กตองหมนดงมาผกบอยๆ ตอไปนานๆ ลกโคก

จะหมอบอยกบหลก คอเชอง

ในทน หลก คอ อารมณกรรมฐาน

เชอก คอ สต

ลกโค คอ จต

คาถามท๒๘

มเพอนฝากถามคะ พระภกษทคนเคยกน ตอนหลงทราบวาทาน

ดางพรอย ศลไมสมบรณ หมดความเคารพศรทธาในทานแลว ถาเจอ

กนโดยบงเอญอก สมควรไหวทานหรอไมคะ

๓๙สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

แคศลดางพรอย กไหวไปเถอะ ไมถงกบศลวบต ขาดจากพระ

เชน ปาราชก ถอวาไหวคณตา คณลง หรอไหวผากาสาวพสตรไป แต

ถาพระกบพระ ถาทราบวาพระอกองคศลดางพรอย ทานไมใหไหว

เพราะเปนอาบต

คาถามท๒๙

เรยนสอบถามอาจารยคะ มโนกรรม มบาปและผลอยางไร ?

บางครงเราเกดความคดทไมดขนตามอารมณโดยไมไดเจตนาใหเกด

เชนนนจรงๆ เชน อยากท�าราย หรอคดวาเมอไหรเขาจะตายหรอไดรบ

ผลจากกรรมของเขา เมอเกดความคดเชนนขน ควรท�าอยางไรคะ ?

ตอบ

มโนกรรมฝายอกศล ท�าใหใจเศราหมอง เปนทกข เปนบาป

ทางใจ ไมด ไมงาม กศลธรรม คณธรรมเจรญไมได จงควรมสต

ท�ามโนกรรมใหเปนกศลไวเสมอ

พระพทธองคตรสไววา เพยงแคคดจะท�าด มจตกศล กเปนบญ

มากแลว แมยงไมกลาวทางวาจา หรอลงมอกระท�า

มบาปและผลอยางไร ?

บางครงเราเกดความคดทไมดขนตามอารมณโดยไมไดเจตนาใหเกด

เชนนนจรงๆ เชน อยากท�าราย หรอคดวาเมอไหรเขาจะตายหรอไดรบ

ผลจากกรรมของเขา เมอเกดความคดเชนนขน ควรท�าอยางไรคะ ?

๔๐ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๓๐

เรยนทานอาจารยคะ มญาตพนอง และไดชวยเหลอเขาในเรอง

ตางๆ มากมายมาหลายป เมอเวลาเขามสขเขาจะไมเคยคดถงเรา

แตเวลาเขามทกข เรากจะเขาไปชวยเขาตลอดมา เราอยในฐานะนอง

สดทองคะ

ลกของพมเพอนเขามาอยในบาน เทาทสมผสมา ความดนอย

มาก ถงวนหนงเหลอทนคะ มปญหามากมาตลอด เพราะนสยอนธพาล

ไมเคารพย�าเกรงผใหญ ไปตรงไหนกสรางปญหาตลอด เพราะอารมณ

รอน ไมใชสต เมอเหนดงนนมาหลายครง กพยายามบอกหลานและ

พมาตลอดวา ใหเขากลบไปอยบานเขาเถอะ แตไมมใครกลาพด

เกรงใจกนทงบาน ทงพทงลกสาวหรอญาตอนกไมชอบกน

แตถาเปนคนดคงไมมปญหาขนาดนคะ จนถงจดสนสด เรา

กไดบอกกบพไปวา ถาเขายงอยบานพอก เราขอไมมาแลวนะ เพราะ

วนหนงตองมปญหาการทะเลาะกนแนนอน เพราะทนความกาวราว

และเหนแกตวไมไหวคะ ปกตแลวดฉนเปนคนตรง จรงใจ รกความ

ยตธรรม และชอบชวยเหลอคนมาตลอดถงแมจะไมใชญาต แตเรา

ตองหลกเลยงคนเชนนเพราะไมใชบานของเรา หนสดทายพสาวได

ตดสนใจบอกไปวาใหกลบไปอยบานตวเองเถอะ แตพสาวกงวล กลว

บาปมากมาย ถกลกและแฟนตอวาสารพด รองไหใหเราเหน อยาก

ถามอาจารยนะคะ

๑. คนกาวราว แขงกระดาง เหนแกตว เปนคนดไหมคะ

๒. เขากไมใชญาตเรา แคโคจรมาพบกนชวงหนง แลวตองจาก

กน สมควรจะทกขไหมคะ

๔๑สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

๓. เทาทดฉนเลาใหอาจารยฟงทงหมดน คอขอเทจจรงทก

ประการ ในขณะทเราท�าหนาทของความเปนนองสาวและนาของ

หลานๆ ในเวลาเดยวกนกไมสบายใจคะ และถอวาบาปไหมคะ ใน

กรณนมญาตอนๆ ทไมไดร เหนเหตการณใดๆ เทาเรา กลบมาบอก

กบพสาววา บาป เพราะพดใหเขาออกไป ดฉนสบสนมากคะ วาคน

ไมด เราคบหรอยงมาก กจะเดอดรอนตลอด ท�าไมถงตองบาปนะคะ

การพดของพกไมไดใชวาจารนแรงใดๆ เลย ในกรณนเกยวของกบ

ดฉนโดยตรงคะ เพราะพยายามปกปองคนทเรารกคะ

ขอความกระจาง ดวยนะคะ ขอบพระคณมากๆ คะ

ตอบ

๑) ไมด

๒) ดแลว ควรจากกน

๓) ไมบาป แตยงใหอยตอจะยงบาป มงคลชวตขอ ๑ ทานสอน

เรองไมคบคนพาล

๔๒ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๓๑

กราบเรยนถามอาจารยคะ

๑. เราจะเจรญพรหมวหารโดยปราศจากอคตไดอยางไรคะ ?

โดยเฉพาะฉนทาคต และโทสาคต อนเปนขาศกใกลและไกลของ

เมตตา

๒. ถามคนมอคตกบเรา เราควรวางตววางใจอยางไรคะ ? ขอ

แสดงความนบถออยางสงคะ

ตอบ

ขอ ๑. ใหเจรญเมตตา แบบ สพเพ สตตา รวมสรรพสตวไปเลย

ไมตองแยกเปนบคคล หรอเจาะจงบคคล จะเปน อปปมญญาเมตตา

คอ เมตตาไมมประมาณ เปนพรหมวหารจรง ไมมฉนทาคต หรอ โทสาคต

ถาแผเมตตาแบบเจาะจงบคคล จะล�าเอยงดวยรก ดวยชงไดงาย

ขอ ๒. เราวางเฉยเสย ถอภาษตวา

ทกขโต ทกขานง ใหทกขแกทาน ทกขนนถงตว

จะลงทะเล ตองเจอคลน

จะอยในโลก ตองเจอคลนของโลก คอ โลกธรรม

ปากคนอน ค�าคนอน อคต ของคนอน

เปนคนละเรองกบดชวในตวเรา

ท�าความดไวเถด ผลบนปลายยอมดเอง

๔๓สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๓๒

สวสดคะอาจารย หนขอเรยนถามอาจารยจากขอความใน

หนงสอทางแหงความด เลม ๓ เรองความยาก ๔ อยาง หนา ๓๓๘

“เมอจะเสอม ทานวาปรยตยอมเสอมกอน เมอปรยตเสอม ปฏบตก

เสอมลงตาม เมอปฏบตเสอม ปฏเวธกเสอมลงเหมอนกน” จากขอ

ความใชค�าวาปรยตเสอมกอน มความหมายเดยวกบค�าวาอนตรธาน

หรอเปลาคะ ?

ตอบ

เสอมลง คอสภาพเลวลง แตยงไมถงอนตรธานครบ

คาถามท๓๓

เคยอานมาวา อนตรธานแหงพทธศาสนาม ๕ อยางเรยงตาม

ล�าดบ คอ

๑. ปฏเวธอนตรธาน

๒. ปฏบตอนตรธาน

๓. ปรยตอนตรธาน

๔. ลงคอนตรธาน

๕. ธาตอนตรธาน

กแสดงวาปรยตเรมเสอมกอน แตปฏเวธอนตรธานกอน หนเขาใจ

ถกไหมคะ ?

กราบขอบพระคณอาจารยเปนอยางสงมา ณ โอกาสนคะ

ตอบ

ปรยตตองอนตรธานกอนครบ

เคยอานมาวา อนตรธานแหงพทธศาสนาม ๕ อยางเรยงตาม

๔๔ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๓๔

เรองนเปน เรองจรงหรอ ทมคนพดวาเหนพระพทธเจาได ผม

สงสยครบ ชวยตอบใหดวยครบอาจารย

ตอบ

จรงหรอไมกไมทราบ แตหากถามวาเชอหรอไม กคงไมเชอ

เพราะมตรสไวในพรหมชาลสตร ฑฆนกาย พระพทธองคตรสวา

เมอพระองคเสดจปรนพพานแลว ทงมนษยและเทวดา จะไมเหน

พระองคอก

คาถามท๓๕

ธรรมะขอใดควรนอมน�ามา เมออยในความไมชอบใจในสงท

ผอนกระท�า ?

ตอบ

ขอใหใชขนตและเมตตา อดทนตอสงทไมพงปรารถนา และ

เหนความไมดพรอม ไมสมบรณแบบในปวงสตว อนควรมเมตตา

ตอกน มเหตอนนาจะโกรธ กขออยาใหความโกรธครอบง�าใจ ซงถอวา

สงตางๆ เปนครมาทดสอบใจ

๔๕สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๓๖

เรยนอาจารยคะ อยากใหอาจารยเขยนเรอง โทษของช อยาก

จะเตอนสตเพอนคะ ขอบพระคณคะ

ตอบ

การไมละเมดของรกของผอนนน หมายรวมถงบคคล สงของ

หรอบคคลทเขารก เขายอมหวงแหน ผ มจรยธรรมดจงตองตงใจ

งดเวนไมลวงละเมด การไมลวงละเมดนนเปนการเคารพสทธโดย

ชอบธรรมของผอน ท�าใหไมกอศตร ไมกอเวร

แมการยมของใชกเหมอนกน ถารวาเจาของเขาก�าลงรก ก�าลง

หวงแหน ผตองการยมกควรงดเวนอดใจไวกอน เชน นาฬกาเพอนซอ

มาใหมๆ เสอผาทเขาตดหรอซอมาใหมๆ ไมควรยมใช การยมในกรณ

อยางนเปนการเสยมารยาท เสยสมบตผด แมเจาของเขาจะยอมให

ยมกเพราะขดไมได ไมใชพอใจ เขาคงแอบไมพอใจอยเปนแน และ

คงนกต�าหนอยในใจวา เราเปนคนไมมมารยาท ไมรจกเกรงใจคน

ส�าหรบบคคล ภรรยานบวาเปนทรกของสาม และสามกเปนทรก

ทหวงแหนของภรรยา จงไมควรลวงละเมดในภรรยาหรอสามของผอน

การลวงละเมดเชนนนเปนการกอเวรภย กอศตรแกตนเองและคนท

เกยวของ ท�าใหตองบาดหมางกน ถงกบตบตฆาฟนกนตามทมขาวใน

หนาหนงสอพมพและสอสารมวลชนอนๆ เชน วทย เปนตน อยเสมอๆ

นอกจากโทษในชาตนหรอเวรภยอนตรายและการถกตเตยนแลว

ยงมโทษในชาตหนาอก เชน ตกนรกหรอถกแยงของรกอยเนองๆ ใน

ชาตตอๆ ไป

๔๖ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

อะไรกตามทเขารก ยอมมความหมายมากสาหรบผนน ไม

วาจะเลกนอยเพยงไรในความรสกของเรา จงดตวอยางเดกทก�าลง

เพลนดวยของเลนแลวถกแยงของเลนไป ในความรสกของผใหญอาจ

เปนเรองเลกนอย แตในความรสกของเดกเปนเรองใหญ เดกทถกแยง

รถยนตคนเลกๆ ทตนก�าลงเลนอย ยอมมความรสกสะเทอนใจ เทากบ

ผใหญทก�าลงขบรถยนตแลวมคนมาแยงเอาไปเหมอนกน

เพราะฉะนน ผมจรยธรรมจงควรส�ารวจตนเกยวกบเรองของรก

ของผอนเสมอ

(จากหนงสอ พทธจรยศาสตร ผมเขยนไวเองครบ)

คาถามท๓๗

อาจารยครบ ธรรมขอใดทท�าใหมากแลว ท�าใหผประพฤตธรรม

นน มปญญาแกกลา มระดบความคดวเคราะหอยางยงยวด มก�าลง

ใหญหลวงในการแกปญหา เรยนรศลปะศาสตรตางๆ ไดประณตลกซง

และรวดเรว เชอมโยงองคความรไดครอบคลมรอบดาน ขอบพระคณ

อาจารยลวงหนาครบ

ตอบ

มหลายหมวด ทนาพจารณาคอ พละ ๕ ประกอบดวย ศรทธา

วรยะ สต สมาธ ปญญา ตองคอยๆ สะสมและบ�าเพญไป

๔๗สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๓๘

เวลาทผมไดพบเหนขอธรรมทดๆ ถกใจ เชน จากเวบเพจของ

อาจารยเปนตน กอยากใหเพอนคนอนๆ ไดอานบาง จงกดไลค กดแชร

ไป หรอบางครงผมคดอะไรขนมากเขยนขนมาเอง แลวโพสตขน

Social Network ผลปรากฏวา บอยครงทถกมองหรอตอบกลบวาผม

ดดจรต ท�าเปนอวดตววาเปนคนธรรมะธรรมโม อวดตววาเปนคนด

จนท�าใหทอถอย คดไปวา เมอเราไดอะไรดๆ มา คนอนเขาอาจไมไดวา

ดอยางเราคด หรอเขาเพงเลงมาทการกระท�าของเรา มากกวาเนอหา

ทเราสงไป ความลงเลสงสยบงเกดแกผมแลว จะท�าตอไปหรอสงบ

ปากเกบทกอยางไวในใจคนเดยว อยางไรจะด ขอกราบเรยนถามวา

ผมควรปฏบตตอไปอยางไรดครบ

ตอบ

ดดจรตไปในทางดทาไปเถอะ ทจรงเปนการเปลยนจรตไปใน

ทางดขน ไดรบสงทดค�าสอนทเปนประโยชน และยงเผอแผธรรมะไป

ใหคนอน ถอวาท�าสงทประเสรฐ หากมความปรารถนาดทจะท�า จงท�า

ไปเถด อยาไปสนใจวาใครจะวาอยางไร คนไมถกนนทาไมมในโลก

๔๘ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๓๙

สวสดคะทานอาจารยหนไดอานบทความเรองการเปนชแลว หน

มค�าถามจะขอเรยนถามทานอาจารยดงนคะ

หนกบแฟนเกา ..เราเคยคบกนเปนแฟน คบกนสองป เลกกนไป

เพราะเหตแมจบแยกกน เลกกนไปสองป...

ผชายมผหญงทคบกนเปนแฟน ยงไมไดแตงงาน คบกนเฉยๆ

ผหญงมาเกาะ และตงแตเลกกบหน กเจาช เพลยบอยไปเรอยๆ ผหญง

คนทเปนแฟนปจจบนกตามเกาะไมปลอยเพราะตดในความสบาย

ในฐานะของผชาย สวนหน...ยงไมมแฟน มคนมาชอบ แตกดๆ เปน

เพอนกนไป

วนน..หนกบแฟนเกา อยากกลบมาคบกนอกครง เพราะครงนน

ทเลกกน กไมไดเลกเพราะไมรกกน แตผ ชายยงมผหญงคนทเปน

แฟนทมาตอจากหน คนนนอยตอนนแฟนหนกมแอบเจอหนบาง โดย

ทแฟนของเขาไมร

คาถามท๑

ทหนอยากเรยนถามทานอาจารย คอ หนเปนชหรอเปลาคะ หน

ก�าลงสรางกรรมใชไหมคะ ?

ถาหนเลอกอยเฉยๆ แลวถาวนหนงทงสองคนเลกกน แลวหน

กลบไปคบกบแฟนเกา แบบน หนผดไหมคะ ?

กราบขอบพระคณทานอาจารยมากคะ

๔๙สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

แนะน�าใหอยเฉยๆ ดกวาครบ หากเขาคบคนใหมอย กใหเขา

คบกนไป หากเราไปแทรก อาจมปญหากบเรา แตหากเขาไปกนไมได

และกลบมาคบเราอกครง อยางนน ยอมรบไดครบ หากคกนแลว คง

ไมแคลวกน อดทนและสงบไวดกวาครบตอนน

คาถามท๒

ทานอาจารยคะ ถาหนแอบเจอกบแฟนเกาขางนอก หนก�าลง

สรางกรรมใชไหมคะ ทานอาจารยคะ สทธของการเปนแฟนเกา มมาก

นอยขนาดไหนคะ รบกวนทานอาจารยชแจงดวยคะ ขอบพระคณคะ

ตอบ

ท�าได ถาไมกลวยง รายละเอยดของเหตปจจยตางๆ ผมไมทราบ

คณสองคนทราบเองวา ผกพนสญญากนแคไหน และกขนกบวา เขาม

พนธะหรอสญญากบแฟนคนใหมอยางไร ตองพจารณาเหตผลรอบดาน

ผมจงแนะวา หากไมแนใจ กอยเฉยๆ ดกวา หากยงเกยวแลว

มเรองพวพน เกดปญหายงเหยงตามมา รงแตจะน�าทกขโทษตามมา

อกมากมาย

๕๐ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๔๐

อาจารยพอคะ ถาแมเราท�าใหเราเดอดรอนและเสยใจ กบการ

กระท�าบางอยางของทาน เราควรแกไขความคดของเราอยางไรคะ ?

ตอบ

ถาเราไมไดผดนะ แมผด แมกตองแกไขทความผดของแมเอง

เราอาจเตอนออมๆ พอใหทานรตว แตถาเปนเรองทเราคดปรงแตง

ไปเอง กขอใหแกไขทความคดของเรา ถาเรารสกวา เราท�าไมสมควร

คดไมสมควร กไปขอโทษทานเสย จะไดสบายใจ ไมกงวล

คาถามท๔๑

กราบเรยนถามเรองการปฏบตคะ หนจะขอวธของทานอาจารย

วาทานปฏบตแบบใด ? มสงใดแนะน�าหนบางคะ ? ชวตนนอยนก ถาม

หนทางใด ท�าใหเหนธรรม ในชวตหนทเหลอน ขอไดโปรดเมตตาชแนะ

ดวยคะ หรอทานมเปดอบรมเกยวกบธรรมะบางไหมคะ ? ถาหนไดม

โอกาสสนทนาธรรมกบทาน เปนมงคลกบตวหนมาก ขอบพระคณคะ

ตอบ

อยางงายๆ กปฏบตหนาทในชวตประจ�าวนใหด กเปนการปฏบต

ธรรมไปในตวแลว ท�าหนาทในชวตประจ�าวนใหด เทานนกเปนการ

ปฏบตธรรม ถาตองการแนววปสสนากพจารณาอนจจง ทกขง อนตตา

อยเสมอ ไดพบ ไดเหน ไดฟงอะไร ประสบอะไรเขากวา มนไมเทยง

เปนทกข มนเปนอนตตา นกเปนแนววปสสนา

๕๑สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๔๒

อาจารยพอคะ ลกมความสงสยเหลอเกนคะวา ตามประวตของ

พระวดปาสายปฏบตอยางเครงครด เมอละสงขารแลว ท�าไมยงตอง

ไปจตบนชนพรหม ? ไมใชวาเมอละสงขารแลว ทานไมตองจตอกเลย

ไมใชหรอคะ ? ถาเปนอยางน ขนาดพระทานปฏบตดปฏบตชอบมาก

มายกยงไมถงพระนพพาน แลวบคคลธรรมดาชาวบานพยายามลาง

ช�าระจตทละเลกละนอย ละโลภ โกรธหลง ตณหา ราคะ อปาทาน

ดกาย เวทนา จต ธรรม โดยทไมมโอกาสไปปลกวเวกเหมอนทาน

จะมโอกาสถงพระนพพานไหมคะ กราบขอบพระคณอาจารยพอคะ

ตอบ

ททานไปเกดเปนพรหม เพราะทานไดฌาน จะเปนฌานระดบ

ไหนกตาม มพรหมหลายชน (๒๐ ชน) ตามระดบฌาน แมแตปถชน

ธรรมดา ถาไดฌานกไปเกดเปนพรหมไดเชนกน แตถาละกเลสได

เปนชดๆ เปนพระอรยบคคล และไดฌานดวย กไปเกดเปนพรหม

ไดเชนกน

แตถาละกเลสได เปนพระอรยบคคล แตไมไดฌาน กไปจตเปน

เทพชนใดชนหนง เพอปฏบตธรรมตอไป

แตถาเปนพระอรยบคคล ระดบพระอนาคาม กไปจตอย ชน

พรหมสทธาวาส ไมวาจะไดฌานหรอไมกตาม และจะเปนพระอรหนต

นพพานทชนพรหมสทธาวาสนนเลย

ส�าหรบปถชนมคตทไปทงสงและต�า ทงอบาย ๔, มนษย ๑,

เทวดา ๖, พรหม ๒๐ ขนอยกบการประพฤตปฏบต และมโอกาส

ทจะกาวไปสความเปนพระอรยบคคลจนถงพระอรหนตไดเชนกน ซง

จะเหนวาพระอรยบคคลทเปนฆราวาสในสมยน มมากมายทเดยว

๕๒ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๔๓

อาจารยพอคะ “ฌาน” ในทนคอ การนงสมาธหลบตา แลวจตลก

ลงสระดบตางๆ ใชหรอไมคะ หรอวาฌานในทน คอ การทจตของเรา

ใส สะอาด ลอยตว เดนดวง อยตลอดทงวน ทกๆ วนคะ

ตอบ

โดยทวไป เมอกลาวถงประเภทของฌาน มกพดถงผลของ

สมถกรรมฐาน คอความสงบของจตในระดบอปปนาสมาธ มกแบง

ฌานออกเปน ๒ ประเภทใหญๆ คอ รปฌาน ๔ และ อรปฌาน ๔

คาถามท๔๔

เรยนถามทานอาจารย เราจะวางใจในลกษณะอยางไร ถงจะ

เรยกวา ไมมมานะ ครบ

ตอบ

ถาเปนปถชน กตองประพฤต “ออนนอมถอมตน” ไวใหมาก

มานะจะละลายไปเอง เปนมงคลอยางหนง (มรายละเอยดในหนงสอ

ปปญจธรรม ซงผมเขยนไวเกยวกบสงทท�าใหเนนชาในการบรรลธรรม

คอ ตณหา มานะ ทฏฐ)

ถาระดบละมานะไดเดดขาด กตองระดบพระอรหนต

ละ รปราคะ อรปราคะ มานะ อทธจจะ อวชชา

(ดการละสงโยชนเบองปลาย อทธมภาคยสงโยชน ไดแก

เรยนถามทานอาจารย เราจะวางใจในลกษณะอยางไร ถงจะ

๕๓สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

๖. รปราคะ - มความตดใจในวตถหรอรปฌาน

๗. อรปราคะ - มความตดใจในอรปฌานหรอความพอใจใน

นามธรรมทงหลาย

๘. มานะ - มความยดมนในตวตนหรอคณสมบตของตน

๙. อทธจจะ - มความฟงซาน

๑๐. อวชชา - มความรไมจรง)

คาถามท๔๕

สงสยวาอรรถกถามปรากฏเมอใด และใครเปนผรวบรวม ?

ตอบ

คอคมภรทรวบรวมค�าอธบายความในพระไตรปฎกของโบราณ

จารยทไดไขความในพระไตรปฎกไว เรยกวา “คมภรอรรถกถา”

บาง ”ปกรณอรรถกถา” บาง อรรถกถา จดเปนแหลงความรทาง

พระพทธศาสนาทมความส�าคญรองลงมาจากพระไตรปฎก และใช

เปนหลกฐานอางองอยางแพรหลายในวงการศกษาพระพทธศาสนา

คมภรอรรถกถา แตงโดย พระอรรถกถาจารย ซงมเปนจ�านวน

หลายทานมาก และอรรถกถาจารยไดแตงหนงสออรรถกถาอธบาย

ไวหมดครบทงหมด ซงคมภร อรรถกถาเปนหนงสอทแตงอธบาย

ความหรอค�าทยากในพระไตรปฎกใหเขาใจงายขนโดยยกศพทออกมา

อธบายเปนศพทๆ บาง ยกขอความหรอประโยคยาวๆ มาขยายความ

ใหชดเจนขนบาง แสดงทศนะและวนจฉยของผแตงสอดแทรกเขาไว

๕๔ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

บาง เปนหนงสอทมอปการะแกผศกษาพระไตรปฎกรนหลงๆ เปน

อยางยง

ลกษณะการอธบายความในพระไตรปฎกของอรรถกถานน ไมได

น�าทกเรองในพระไตรปฎกมาอธบาย แตน�าเฉพาะศพท วล ประโยค

หรอบางเรองทอรรถกถาจารยเหนวาควรอธบายเพมเตมเทานน ดงนน

บางเรองในพระไตรปฎกจงไมมอรรถกถาขยายความ เพราะอรรถกถา

จารยเหนวาเนอหาในพระไตรปฎกสวนนนเขาใจไดงายอยแลวนนเอง

คาถามท๔๖

อาจารยคะ หนสงสยวาท�าไมหนชอบฟงยอดพระกณฑไตรปฎก

มากเลยกไมทราบ ฟงทงวนทงคน มความสขทร สกถงความปลอด

โปรงใจ อมใจ เกนจะพรรณนาไดเลยคะ ตลอดทฟงเหมอนเหนพระ

พทธองคก�าลงยมใหหนเลยคะ ท�าไมถงเปนเชนนคะ ไมอยากฟงเสยง

ใครพดอกเลย นงสมาธกมความสข สงบ เหมอนใจมน�าหลอเลยง

เลยคะ นคอบทเพลงของสวรรคหรอเปลาคะ

ตอบ

ถาฟงแลวจตสงบกฟงเถอะ แตอนนไมใชพทธพจน หรอสาวก

ภาษต แตไมทราบใครแตงขนภายหลง ไมถกไวยากรณ ไมถกหลก

ภาษาอะไรเลย ไมใชบทเพลงสวรรคหรอกครบ แตเมอจตจดจอกท�า

ใหเกดเปนสมาธไดทงนน หากมโอกาสลองหาบทสวดมนตทเปน

พระสตรตางๆ เชน มงคลสตร กรณยเมตตสตร รตนปรตร อาฏานาฏย

ปรตร ฯลฯ เหลานนเปนพทธวจนะ เปนของเกา สอนธรรม เปนคณคา

ทมประโยชนกวากนเยอะ

๕๕สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๔๗

อาจารยคะ ในรฐปาลสตร กมใชค�าวาโลกหมายถงหลายอยาง

เชน เวทนาขนธ หมายถงตณหา (โลกพรองอยเปนนตย) อนนถา

อรรถกถาไมอธบาย เราจะสามารถทราบไดหรอคะวา โลกในทนน

หมายถงอะไร หรอตองศกษาจากบาลหรอบรบท หรออะไรคะ (อาฬวก-

ยกษ กถามเกยวกบโลกเยอะ) ขอบคณคะ

ตอบ

ในรฐปาลสตร หมายถง สตวโลก ทงคน สตว ม ๔ ขอ เรยกวา

ธมมทเทส๔

ธมมทเทส ขอทหนงวา โลกอนชราน�าเขาไปไมยงยน

ธมมทเทส ขอทสองวา โลกไมมผตานทาน ไมเปนใหญ เฉพาะตน

ธมมทเทส ขอทสามวา โลกไมมอะไรเปนของตน จ�าตองละสง

ทงปวงไป

ธมมทเทส ขอทสวา โลกบกพรองอยเปนนตย ไมรจกอม เปน

ทาสแหงตณหา

ในอาฬวกสตร ทอนทถามวา

“...ละโลกนไปสโลกอน จะไมเศราโศกไดอยางไร...”

โลกน หมายถง ชวต ซงตรสตอบวา ใหมธรรมะผครองเรอน

๔ อยาง คอ สจจะ, ธมมะ, ขนต (ความอดทน), จาคะ (การสละ)

ละโลกนไปแลวยอมไมเศราโศก

การพจารณาความหมาย ควรดบรบทของแตละเรองทอธบาย

ดวยครบ ดอรรถกถาประกอบดวยกจะยงเขาใจความหมายชดเจนขน

๕๖ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๔๘

สวสดคะ หนมค�าถามจะเรยนถามวา

๑. ปาหมพานต มอธบายในพระไตรปฎกวามลกษณะอยางไร

ตงอยทไหน และมอะไรอาศยอย

๒. ปปญจธรรม ค�าวา “ปปญจ” แปลวาอะไรคะ

ขอบพระคณอาจารยลวงหนาคะ

ตอบ

๑. ปาหมพานต อยรอบๆ ภเขาหมาลย เรยกวา ปาหมวนตกได

(หมวนตบรรพรต-บาล) อยทศเหนอของอนเดย มกลาวถงในอรรถกถา

เทานน มสตวทกชนด มพชพรรณแปลกๆ กมหลากหลายเหมอนปา

บานเรา ฤๅษชไพร ฯลฯ มากมาย

๒. ปปญจ แปลวา เนนชา ไปไดไมรวดเรว - ปปญจธรรม แปลวา

ธรรมทท�าใหเนนชา (ไปหาอานเพมเตมในหนงสอปปญจธรรม ของ

วศน อนทสระ)

คาถามท๔๙

ลกนองของลกเอารถของลกไปขบ เขาเมาขบไปชนคนอน ดท

ไมมผบาดเจบ รถเสยแคเลกนอย เราเปนฝายผด แตคนขบเมา ลกก

เลยบอกประกนไปวาลกเปนคนขบ ขอใหประกนออกไปเคลมใหค

กรณไป ลกลมไปสนทวามนเปนการผดศลขอมสา พอเรองจบมานง

นกด กรวาตวเองท�าผดโกหกผอน รบกวนอาจารยพอ ใหแนวคดกบ

ลกทเถดคะ วาควรท�าใจอยางไรด กราบขอบพระคณคะ

๕๗สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

เมอท�าดวยความเมตตา ไมอยากใหเขาเกดคดความวนวายและ

ประกนกรบผดชอบ โดยไมเกดผลเสยหายกบใคร กท�าใจใหสบาย

เถอะ ไมผดหรอก

คาถามท๕๐

สวสดคะอาจารย โยมมรายงานเรองมงคลตถทปนแตงโดย

พระสรมงคลาจารย ทานอธบายแตละค�าไวละเอยดมาก โยมเลยไมร

จะยอหรอจะเสนอแนวไหนด ทจะเกบความและมมมมองทแตกตาง

ตอนนทคดไดคอเอาเรองเดยวกนทแตงโดยพระมหาวรวงศ (พมพ

ธมมธโร) ททานเอาโคลงโลกนตมาประกอบในแตละมงคลมาเทยบเคยง

ซงกทราบวายงไมด อาจารยชวยแนะน�าหนอยคะวาจะท�าเรองนใน

๒๐ กวาหนาอยางไรด ขอรบกวนขอบคณคะ

ตอบ

โปรดศกษาจากหนงสอสาระส�าคญแหงมงคล ๓๘ ซงผมแปล

ตรงจากเรองมงคลตถทปน แตงโดยพระสรมงคลาจารย ตดตอทส�านก

พมพธรรมดาหรอรานหนงสอชนน�าทวไป จะอานเขาใจงายและตรง

ตามตนฉบบเดมของทานดวยครบ

สวสดคะอาจารย โยมมรายงานเรองมงคลตถทปนแตงโดย

๕๘ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๕๑

ถาเราเปนคนแขงกระดางมาตงแตเกดแลว เราควรแกไขอยางไร

ใหเปนธรรมชาต ไมเปนการเสแสรงและหลอกตวเองคะ ขอค�าแนะน�า

ดวยคะ

ตอบ

แกไขได คอยๆ ดดไปไมยงดดไดคอยๆ เปลยนไปทละนอยๆ ก

จะเปลยนไดเอง อยาคดวาฉนเปนของฉนอยางน เพราะทกคนเปลยน

ได มนษยเปนสตวพฒนาได ฝกได ขอใหเชอมน

คนออนเกนไปกถกย�าย

คนแขงกราวเกนไปกมเวรภย

ตองรจกผอนปรน วางตนใหเหมาะสม

มหาโจรยงเปลยนใจได

นบประสาอะไรกบเราซงมพนฐานดอยแลว

เพยงแตพยายามลดความแขงกราวลงไป

กเปลยนแปลงไปในทางทดได

จ�าไววา อยาคดวาฉนเปนอยางนมาตงแตเกด

๕๙สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๕๒

อาจารยคะหมายความอยางไรคะ กบค�าทวาถาฆราวาสเปน

อรหนตตองบวชภายใน ๗ วนถาไมอยางนนจะมชวตอยตอไปไมได

กในพระสตรทกทานทเปนอรหนตถงแมจะบวชแลวกปรนพพานใน

เวลานนอยด หรอวาไมจ�าเปนตองบวชคะ การไดอรหตตผลมความ

วเศษเกนกวาอนทรยของปถชนจะพงรบไดใชไหมคะ

ตอบ

ถาเปนพระอรหนตตอนเปนฆราวาส ตามหลกฐานมวาตองบวช

ภายในวนนน คอนพพานในวนนนทเดยว (ตทสวเมว) ไมใช ๗ วนทวา

ตองนพพานใน ๗ วนนนไมมหลกฐานอางอง ทานกลาวไวเชนนนวา

การไดอรหตตผลมความวเศษเกนกวาอนทรยของปถชนจะพงรบได

คาถามท๕๓

กราบเรยนถามทานอาจารยลกษณะของกลยาณมตร ๗ ขอนน

ในขอท ๖ วา “แถลงเรองทลกลาได” มลกษณะเปนอยางไรลกษณะ

เชนไร จงเรยกวาเรองลกล�าขอบพระคณครบ

ตอบ

หมายความวาเรองทลกซง เขาใจยากกท�าใหเขาใจงาย เชน ใช

อปมาอปไมย เชน คนถามพระพทธเจาวาพระอรหนตตายแลวไปไหน

ทรงตอบวาเมอตะเกยงดบลงเพราะสนเชอแลวไฟหายไปไหน, หรอ

ถามวาเมอวชชาเกดขนอวชชาหายไปไหน ทรงยอนตอบวาเมอแสง

๖๐ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

สวางเกดขนแลว ความมดหายไปไหน, หรออธบายไดกวางขวางแจม

แจง เชนถามวากรรมทบคคลท�าแลว เมอยงไมใหผล กรรมนนอยท

ไหน ทรงตอบวาตนมะมวงทยงไมออกเปนผล ผลมนไปอยทไหน

(ลองอานในอธบายมลนทปญหาทผมเรยบเรยงไว ส�านกพมพ

ธรรมดาจดพมพ จะเหนภมปญญาของพระนาคเสนเถระ ทตอบปญหา

ของพระยามลนทไดเฉยบคมและชดเจนแจมแจงมาก)

คาถามท๕๔

อาจารยคะหนมเรองรบกวนสอบถามคะคอการท�าหมนแมว

เปนการท�ากรรมอยางหนงหรอเปลาคะคอแมวจรจดนะคะ สงสารเขา

คะ เรามแนวทางอยางไร ทจะชวยเขาขอบคณคะ

ตอบ

ผมเหนวาเปนเรองทดไมผดอะไร หากจะสงเคราะหเขาดวย

เมตตา เพราะไมตองใหเขาเกดมาทกขยากในโลกน หากไปท�าแทง

สครบ เปนบาป แตท�าหมนนนปองกนไมใหมการตงครรภ ลดปญหา

ในสงคมไดมาก ท�าไปเถอะครบ หากมใจกรณา กขออนโมทนาในสงคมไดมาก ท�าไปเถอะครบ หากมใจกรณา กขออนโมทนา

๖๑สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๕๕

อาจารยคะ สภาพทปรงแตงการกระท�าทางใจ คอ มโนสญ-

เจตนา หนยงไมคอยเขาใจ ทานอาจารยชวยขยายความหนอยคะ

ขอขอบคณลวงหนาคะ

ตอบ

มโนสญเจตนา คอ ความจงใจ ความตงใจ

คาถามท๕๖

กราบเรยนถามทานอาจารย หากเราท�าใหสตวตายโดยไมได

ตงใจ คอ ไมมเจตนา เชน หมาวงตดหนาแลวชนจนตาย เราผดศล

ขอท ๑ หรอไม และวบากของการท�าสตวตายโดยไมไดตงใจเปน

อยางไรครบ

ตอบ

ไมถอวาผดศลขอ ๑ เพราะไมมเจตนา ไมเปนปาณาตบาต

อกศลปาณาตบาตทจะตองกาวลวงปาณาตบาตนน ตองประกอบ

ดวยองค ๕ คอ

๑. ปาโณ สตวมชวต

๒. ปาณสตา รวาสตวนนมชวต

๓. วธกจตต� มจตคดจะฆา

๔. ปโยโค มความเพยร

๕. เตนมรณ สตวตายลงเพราะความเพยรนน

กราบเรยนถามทานอาจารย หากเราท�าใหสตวตายโดยไมได

มโนสญเจตนา คอ ความจงใจ ความตงใจ

๖๒ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

เมอครบองคประกอบทง ๕ ประการนแลว กเปนอนกาวลวง

กรรมบถ แตถาไมครบองคทง ๕ กยงไมชอวาส�าเรจกรรมบถ แตวบาก

กรรมมอย ทจะใหผลในภายหนา เรยกวา กตตตากรรม กรรมทไมม

เจตนา เชน โยนกอนหนลงหนาตางแลวโดนศรษะคนโดยเรามได

เจตนา หากจะไดรบวบาก กจะไดรบเชนนนคอ คนอนท�ากบเราโดย

เขาไมมเจตนา

คาถามท๕๗

อาจารยคะ หนเปนคนหนงทจากบานมาไกล แตงงานและมา

ท�างาน แตทกวนนอยากจะกลบบานมาก หลายครงทรสกทอ บางครง

คดไมอยากจะไดอะไรเลย อยากกลบไปอยกบครอบครว อยากมชวต

ทอสระ แตกยงท�าไมได เพราะภาระยงมอย หนยอมรบวาทกขมาก

กบอากาศทหนาว กบอาหาร หนรสกสบสนกบชวต ไมรจะท�าอยางไรด

กบตวเอง หนขอแคอยากระบายความในใจ อยากขอค�าแนะน�าวา

หนควรจะท�าอยางไรกบชวตดคะ

ตอบ

พระพทธเจาสอนใหพจารณาเนองๆ วาเราจะตองพลดพรากจาก

สงทรกทพอใจเปนธรรมดา ปรารถนาสงใดไมไดสงนน นนกเปนทกข

เมอเหตปจจยของคณยงไมพรอมกพงระงบความตองการนนเสย

ความสขอยทความพอใจถาเราสามารถสรางความรสกพอใจให

เกดขนในสงทเปนอยกพอทนไปได

๖๓สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๕๘

หนอยากไดหนงสอ “ใตรมกาสาวพสตร” คะ เคยอานแลวแตให

คนอนไป อยากไดไวอานอก เกบไวใหลกหลานไดอาน

ตอบ

หนงสอ “ใตรมกาสาวพสตร” เลมน เปนนวนยายองหลกธรรมะ

ของ “สชโว ภกข” หรอ “สชพ ปญญานภาพ” ทน�าเอาเรองราวเสยว

หนงในพระราชประวตขององค “พระสมมาสมพทธเจา” ทไดทรง

กลอมเกลา “องคลมาล” จอมโจรผออฉาว ใหกลบใจบวช และอาศย

ความรมเยนแหงรมกาสาวพสตร ดบความโลภ โกรธ หลง และความ

เรารอนในใจ จนกระทงบรรลธรรมไดในทสด นาจะมขายมลนธมหา

มกฏฯ หนาวดบวรฯ

คาถามท๕๙

เรยนทานอาจารยวศน อนทสระ เนองจากไดฟงและไดอาน

ผลงานของทานอาจารยมาพอสมควร และรสกวาเปนสงทมคณคา

มากๆ ควรจะมการเผยแพรใหมากขน โดยสวนใหญจะฟงจากทาง

website หรออานจากหนงสอ ซงกยงมไมมาก จงอยากทจะเกบ

รวบรวมผลงานทง CD หรอหนงสอไวเปนชดๆ เพอเอามาศกษา จง

อยากเรยนถามวาสามารถตดตอหาซอผลงานของอาจารยทรวมเปน

ชดๆ ไดทไหนบางครบ และตองขอขอบพระคณอาจารยมากๆ ทได

เผยแพรสงดงามตางๆ เหลานครบ

๖๔ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

แหลงหลกๆ ดานหนงสอคอ ส�านกพมพธรรมดา วางจ�าหนาย

รานหนงสอชนน�าทวไป และทชมรมกลยาณธรรม มทงหนงสอและ

ซดธรรมมากมาย โทร. ๐๒-๗๐๒-๗๓๕๓ และหนงสอยงมท สนพ.

สรางสรรคบก, สนพ.ธรรมสภา และ สนพ.บรรณกจอกเปนตนครบ

คาถามท๖๐

กราบเรยนถามทานอาจารยเปนความร ภาษามคธ และบาล

เปนภาษาเดยวกนหรอไมครบ

ตอบ

เปนภาษาเดยวกนครบ

คาถามท๖๑

อาจารยครบมเรองไมเชงวาเปนธรรมะมาถามครบ คอตอนน

คณแมเปนโรคทางสมอง มอาการวกลจรตและความจ�าเสอม คณหมอ

แทบจะไมสามารถหาสาเหตของอาการได อยากทราบวาคณแมได

ท�ากรรมอะไรไว และควรท�าบญอะไรเพอลดทอนกรรมของคณแมครบ

ขอบพระคณครบ

๖๕สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

เรองกรรมเปนเรองซบซอน ไมมญาณหยงร กยากทจะตอบได

ชดเจน ทท�าไดคอปจจบนนท�าบญกศลอะไรกตาม ขอใหตงจต

อธษฐานใหทานอาการดขน ขอเปนก�าลงใจครบ

คาถามท๖๒

เรยนอาจารยคะ ขอปาณาตบาตนเขาใจละคะ แลวถาคนท

ยมเงนแตไมมใชคน ตงใจจะใชคนเหมอนกนแตไมอาจหาคนได

อาจเพราะดอกเบยแพงเกนกฎหมายก�าหนด ไมไดมเจตนาจะโกงเขา

จะผดมากนอยขนาดไหนคะ แลวขอกาเม หากไมรวาเขามค จะผด

มากนอยอยางไรคะ ขอบพระคณคะ

ตอบ

ขอแรกไมเจตนาจะโกงกยงไมผด เพราะตงใจจะใชหนอยแตยง

ไมมปญญาใช ยงรสกวาเปนลกหนกไมผด สวนขอหลงไมขนอยกบร

หรอไมร ถารกผดอย แตท�ากมกไมคอยสบายใจ อาจจะเลกละไดงาย

ในภายหลง แตถาไมรกท�าผดอยางเตมอกเตมใจ มโอกาสท�าบาปได

มากกวา นานกวา ไมคดละเลก

๖๖ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๖๓

เรยนถามทานอาจารย การทเราไดรบฟงขอธรรมมาสกขอ แลว

เราไมเขาใจขอธรรมนนๆ มเหตอะไรบางทท�าใหเราไมสามารถเขาใจ

ขอธรรมนนได จ�าเปนตองรเหตแหงความไมเขาใจนนหรอไม และควร

จะแกไขอยางไรครบ

ตอบ

สาเหตหนงจากตวเราเองคอภมร เรายงไมถง และสาเหตจาก

ผพด กอาจจะพดไมเปน รไมจรง ยงสบสนท�าใหคนอนเขาใจไมได

ชดเจน หรอไมมศลปะหรอทกษะในการสอนธรรม ถาเหตจากเรา

กใหพยายามเพมพนอบรมปญญาคอยๆ ไตเตาขนไป ตวอยางเหมอน

จะเกบมะมวงทหอยยอยอย เราตองคอยๆ ปนขนไป ถาเปนเหตจาก

ผพดหรอผสอน เรากตองหาทานทพดหรอสอนแลวฟงเขาใจ ตาม

จรตของเรา

คาถามท๖๔

รบกวนถามอาจารยคะ ไถโคแลว เรากนเนอโคไดไหมคะ บาป

ไหมคะ มแตคนทกไมใหกนคะ ขอบคณคะ

ตอบ

ไถชวตโคกยงกนเนอโคได ไมบาป เพราะซอเนอทเขาขายใน

ตลาด ไมใชตวทเราไถชวต

๖๗สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๖๕

รบกวนอกนดคะอาจารย แมอดตสามอยล�าพง เวลาเจบไขได

ปวยกจะมาหาเพอนเราเสมอ (เพอนเปนอดตสะใภคะ) พอเพอนไปหา

ทไร กพดเรองอดตใหเราฟงเสมอ ฟงแลวเรากเกดทกขอก ไมพอ ท�าให

เรากบอดตสามทะเลาะกนทกครงไป ลกจงแนะน�าไปวาถาไปแลวเกด

ทกข เรากไมตองไป จะไดไมรบรอะไรแมเขาใหเขารบผดชอบกนเอง

(แมเขาอยตามล�าพงคะ ลกเขาอยตางจงหวด) เพอนเรากบอกวา เรา

ใจรายไมสงสารคนแก เราเพยงแตคดวาอะไรทท�าใหทกขกปลอย

เปนเรองของแมลกเขาตองจดการกนเอง เพอนกบอกวาเราไปขวาง

การท�าด เราบาปไหมคะอาจารยทแนะน�าแบบน

ตอบ

ผมเหนวาไมควรหามเขาครบ ถาเขาไมไหวกจะเลกเอง เราบอก

เขากไมเชอหรอกครบ

คาถามท๖๖

กราบเรยนถามทานอาจารยวศน หลกธรรมค�าสอนของพระ

พทธองคนนมมากมายเพอการศกษาขดเกลา ในฐานะทมลกก�าลงเขา

สวยรนนน หลกธรรมขอไหนทควรจะน�ามาสงสอนลกๆ ใหเหมาะสม

กบวย และเปนขอคดทจะใหลกๆ น�าไปเปนหลกในการด�าเนนชวตครบ

๖๘ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

มมากมาย ตวอยางเชน พรหมวหาร ๔, สงคหวตถ ๔, สาราณย

ธรรม ๖, ความออนนอมถอมตน ในมงคล ๓๘ และทขาดไมได คอ

ศล ๕ แคนพอเปนแนวทางครบ ขอใหปฏบตใหไดตามทเรยนร จะได

เกดผล ตามหลกทวา “ร ปรยต น�ามาปฏบต เพอใหเกดผลสมฤทธ

(ปฏเวธ)” ผมเขยนธรรมะส�าหรบเยาวชนไวในหนงสออาภรณประดบ

ใจ และหนงสอเพอเยาวชนลองไปหาอานดนะครบ

คาถามท๖๗

กราบเรยนถามทานอาจารย เหตใดในทางโลก จงใชเพยงกฎ

แหงกรรมมาปกครองไมไดคะ

ตอบ

กฎแหงกรรม เปนกฎแหงเหตปจจยพนฐานสากล แตมนษยเปน

สตวสงคมทมปญญา จงสรางเครองมออกชนหนงขนมา เพอควบคม

ความสงบเรยบรอยและสนตสขในสงคม ไมใหมการเบยดเบยนกน

จงมการบญญตเปนวนย กฎหมายตางๆ ตามแตขนบธรรมเนยม

ประเพณในสงคมนนๆ ดวย แมแตในหมสงฆ กไมไดใชเฉพาะกฎ

แหงกรรม ยงใชวนย รวมเรยกวา “สงฆาณต” ซงหมายถง อาณต

ของคณะสงฆ วาดวยระเบยบการบรหารคณะสงฆ ออกโดยสมเดจ

พระสงฆราชผานสงฆสภา สงฆาณตดงกลาว จะขดแยงกบพระพทธ

บญญตไมได

กราบเรยนถามทานอาจารย เหตใดในทางโลก จงใชเพยงกฎ

๖๙สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๖๘

พระอรรถกถาจารยกลาวตอไปวา

“คนเขลาตองท�างานหนกทงทางบกและทางน�า

ทงกลางคนและกลางวน เพยงเพอเหต ๒ อยาง

คอ เลยงบตรและท�าทรพยใหเกดขน

ความเดอดรอนของเขา มาจากเหต ๒ อยางน

เมอเขาเดอดรอนอยอยางน

ไมสามารถท�าตนใหมความสขได แมในชวตประจ�าวน

ตนของตนชอวายอมไมมแกตน (อตตา ห อตตโน นตถ)

เมอเขานอนบนเตยงในกาลจวนตาย

ถกเวทนาครอบง�า แผดเผาอยเสมอนถกเปลวเพลง

เมอรางกายจวนแตกท�าลาย เขาหลบตาเหนโลกหนา

ลมตาเหนโลกน ตนยอมไมมแกตน

เพราะไมสามารถตานทานความทกขได

ไมสามารถเอาความทกขมาเปนเพอนชนชมได

ความทกขคงเปนศตรของมนษยอย

บตรและภรรยาและทรพยกชวยอะไรไมได

ทกขกคงเปนทกขนนเอง

กราบขอความกรณาอาจารยชวยขยายความตออกสกหนอยวา

ควรจะวางทาทอยางไร หรอใชธรรมะบทไหนดมาใสไวในใจ เพราะ

อยางไรกยงหลกเลยงไมได ทจะตองเลยงดบตร-ภรรยา และการหา

ทรพย ขอบพระคณครบ

อยางไรกยงหลกเลยงไมได ทจะตองเลยงดบตร-ภรรยา และการหา

๗๐ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

ในขนจรยธรรมกท�าไปตามหนาท ทพดน อยในขนโลกตตระ ซง

ตองพจารณาตามทกลาวแลวนน คอพจารณาวา ตนของตนยอมไมม

แกตน บตรและทรพยจะมแตทไหน คอใหรจกปลอยวาง ไมยดมนถอ

มน ในความเปนตน เปนของตน จะไดมทกขเปนเพอนชนชมได ไมเปน

ศตรกบความทกข

คาถามท๖๙

อาจารยครบ การยดถอพระพทธ พระธรรม พระสงฆ ควรยดถอ

อยางไรดครบ ตอนนผมรสกวายดตดครบาอาจารยมากเกนไป จนท�าให

ทกข เพราะการทไดอยใกลครบาอาจารยทบารมสงๆ ท�าใหมความสข

ท�าใหผมยดตดตรงนน ควรแกไขอยางไรด

ตอบ

ยดแลวทกขกตองปลอยวางการยดสครบ ตองระลกวา เรายด

พระรตนตรย ตองยดในฐานะททานเปนผน�าทาง เปนประทปสองน�า

ทางชวต แตเราตองเดนทางของเราเองทกคน ไมเดนเองกไมถงเอง

กเนนชาเอง เราใกลชดครบาอาจารย ตองมหลกวา จะสงเกต ศกษา

แลวถายแบบอยางของ พระพทธเจา พระธรรม พระสงฆ ททานมอย

มาไวในตวเรา ร�าลกวาเราตองมคณสมบตอยางนนๆ ตามททานม

แลวนอมมาใสตว น�ามาปฏบต เพราะการบชาใดๆ กไมประเสรฐเทา

การปฏบตบชา

๗๑สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ขอแนะน�าใหอานเพมเตมในหนงสอ “ศรทธากบปญญา” และ

หนงสอ “คณของพระรตนตรยและการเขาถง” ผมเขยนไว ตดตอชมรม

กลยาณธรรม โทร ๐๒-๗๐๒-๗๓๕๓

คาถามท๗๐

กราบเรยนทานอาจารย สงใดเปนเหตของ เหต ๖ ประการครบ

(เหต ๖ ประการ คอ โทสะเหต โลภะเหต โมหะเหต อโทสะเหต อโลภะ

เหต อโมหะเหต) กราบขอบพระคณครบ

ตอบ

เหตของโลภะ คอความตองการทไมเปนธรรม

เหตของโทสะ คอความขาดเมตตา การไมมเมตตา

เหตของโมหะ คอความไมรตามทเปนจรง

เหตของอโลภะ คอความไมตองการโดยไมชอบธรรม

สวนเหตของอโทสะ คอเมตตา

และสดทาย เหตของอโมหะ คอความรตามทเปนจรง

๗๒ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๗๑

ทานอาจารยคะ ถาคนสองคนท�างานดวยกน นสยและความรบ

ผดชอบตางกน ไมไวใจและเกลยดชงกน แตเปนผมความสามารถสง

ทงค คนหนงเปนหวหนา เราควรท�าอยางไร ใหเพอนรวมงานสองคนน

ท�างานดวยกนได โดยเจรญเมตตาตอกน เพราะตอนนเขาขนเกลยด

กนแลว เตอนไดขางเดยว อกขางคอนขางเอาตวเองเปนศนยกลาง

แมจะอาวโสนอยกวา มลกษณะตองการต�าแหนงของผอาวโสกวาคะ

สงสารทงค หนกใจตรงเปนคนกลางนละคะ ท�าไดแคฟง ใหเขารสกได

ระบายความคบของใจ คดจะเตอนเชนททานอาจารยกลาว แตคลาย

จะไมไดยน ถาพดตรง ๆ กจะนอยใจ กราบขอบพระคณทานอาจารยคะ

ตอบ

ตางคนควรตงใจท�าหนาทของตนใหด เคารพใหเกยรตกนดวย

หนาท ดวยต�าแหนง ดวยอาวโส ไมวารายกน พดถงกนแตในแงด

และมความออนนอมถอมตน เหนวาเรายงไมดพอ ตางกมความ

ระมดระวงในการคด พด ท�า ไมใหเบยดเบยนกน คนกลางกมสวน

ส�าคญทจะชวยสมานไมตร โดยเปนมตรทดของทงสองฝาย เหนแก

ประโยชนสวนรวม และความส�าเรจของงานรวมกน มองไกล ใจกวาง

ไมคดคบแคบ นาจะมการจดอบรมจรยธรรมในทท�างาน ใหอาจารย

ดๆ มาสอน แลวใหสองคนนไปฟง จะไดปรบจตส�านกใหม

ความออนนอมถอมตน ชวยปองกนการทะเลาะววาทได เพราะ

แตละคนตางกถอด การพดจากนกตองระวง หากพดอะไรแลวจะเปน

เหตใหทมเถยงกน กควรงดเสย และควรนกถงความตองการของผอน

ใหมากๆ เอาใจเขามาใสใจเรา

๗๓สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๗๒

อาชพขายหวยจดเปนมจฉาอาชวะไหมครบ ? เพราะเปนเหมอน

คาขายสงมวเมาครบ

ตอบ

มจฉาวณชชา คอการคาขายทผด หรอไมชอบธรรม หมายถง

บคคลไมควรคาขายสงเหลาน ซงถอวาเปนอนตรายตอเพอนมนษย

ตอสตว และตอสภาพแวดลอม ประกอบดวย

สตถวณชชา คอ การขายอาวธ อนเปนอปกรณซงมไวประทษราย

เชอวา คอสงทไดชอวา อาวธทกชนด เชน อาวธปน อาวธเคม ระเบด

นวเคลยร อาวธอนๆ เปนตน อาวธเหลานหากมเจตนาเพอท�ารายกน

จะกอใหเกดการท�าลายลางซงกนและกน เปนการท�าลายสนตภาพ

และมตรภาพ

สตตวณชชา หมายถง การคาขายมนษย อนหมายถง การจาง

วานแลกเปลยนดวยเงนทองเพอส�าเรจความพอใจทเนองดวยชวต

มนษย เชน การซอประเวณ ตลอดถงการคาขายเดก การคาทาส

ตลอดจนการใชแรงงานเดกและสตรอยางทารณ เพอผลก�าไร

มงสวณชชา หมายถง คาขายสตวเปนทยงมชวต ส�าหรบฆาเพอ

เปนอาหาร สงเสรมทารณกรรมและเปนการสงเสรมใหท�าผดศลขอ

ท ๑ คอ การฆาสตวตดชวต

มชชวณชชา หมายถง การคาขายสราและของมนเมา โดยการ

กลาวครอบคลมหลกการถงการไมใหคาขายสารเสพตดทกๆ ชนด

๗๔ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

วสวณชชา หมายถง การคาขายยาพษ ซงเปนอนตรายตอผใช

รวมทงสารเคมทอนตรายตอชวตคน, สตว

ส�าหรบการขายหวยนน ไมเขาหลกนโดยตรง แตอยในขายทท�า

ใหผมวเมา มอมเมาเขาดวยอบายมข หากเปลยนอาชพได กคงจะด

กวา แตถายงหาอาชพใหมไมได ตองหาเลยงปากเลยงทอง กท�าไป

กอน แตกคงตองรบผลกรรมทท�าใหคนอนไดรบความเสยหายตางๆ

เชน มวเมา เสยทรพย แมกรณจะไมผดกฎหมาย (ขายลอตตาร หรอ

หวยรฐบาล) แตกไมชอบในแงของธรรม แตพวกขายหวยใตดน

ผดกฎหมายดวย กยงไมควรประกอบอาชพเสยงกฎหมายเชนนน

คาถามท๗๓

กราบเรยนถามทานอาจารยคะ เราใชศล ๕ เปนบรรทดฐานใน

การวดสงชวทควรเวน แตในบางครงบางเหตการณมนละเอยด เกน

จะตดสนไดจากศล ๕ เชน ใชบานอยอาศยในการประกอบอาชพ ท�า

ใหเกดฝนฟง เสยงดง เหมนสารเคม อาชพทท�ากไมผดอาชพ ๕ อยาง

อยางทพระพทธเจาทรงหาม แตมนผดธรรมใชไหมคะ

ความโลภอยากไดเงนจงคดเบยดเบยนผอน ท�าใหผ อนไดรบ

ความเดอดรอนอยางหนก เพราะเหนวามนเปนอาชพของตน ท�าไม

คนเหลานนจงไมละอายในการเอาเปรยบผอน หรอวามนเปนอาชพ

เขาจงไมรสกผด ยงยมได

๗๕สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

การศกษาพระธรรมโดยยงเขาไมถงอยางลกซงของตนเองนน

ท�าใหบางครงกงง อดอด สงทถกโลกไมถกธรรมนนมมากเหลอเกน

วางใจไมถก ปฏบตไมถก ถาจะท�าทกอยางใหถกธรรมเปะนน จะอย

ในโลกนหรอไม

สงทเขาท�าจะเกดวบากอยางไร ในเมอเขาท�าอาชพสจรตและ

ไมใชกรรมชวจากศล ๕ คะ ?

ตอบ

ไมผดศลแตผดธรรม ซงจะตองไดรบวบาก ตามลกษณะแหง

ความเดอดรอนทตนไดกอใหเกดขน แตจะเกดอยางไร เมอไร ไมม

ใครบอกได ในประเทศทมกฎหมายเขมแขง จะไมปลอยใหเกดความ

เดอดรอนของประชาชนจากการประกอบอาชพตางๆ ในสงคมสวนใหญ

เขาก�าหนดมาตรฐานและขอบเขตทสามารถท�าไดไวชดเจน ขนอยกบ

จตส�านกของผประกอบอาชพ และผดแลความเรยบรอยในสงคมดวย

๗๖ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๗๔

สวสดคะ ขออนญาตเรยนถามเรองภกษณ วาในปจจบนน ยง

สามารถบวชเปนภกษณไดหรอไมคะ ?

ตอบ

ในเมองไทยไมมบวชภกษณ ทศรลงกาเขากบวชศลจารณ แต

เราไปเรยกเปนภกษณเอง ตามพทธบญญต ภกษณจะตองบวช

๒ ครง คอบวชจากภกษณกอนแลวมาบวชกบสงฆอกครง ในเมองไทย

ไมมสงฆไหนกลาท�า เพราะภกษณทจะบวชใหกไมม และมระเบยบ

กฎเกณฑมากมาย จงเลยงไปใชชอสามเณร แตจรงๆ กไมทราบวา

ถกตองตามหลกหรอเปลา หากจะแสดงเพศนกบวช ทแนใจไดวา

ถกตองแน คอบวชเปนแมช

คาถามท๗๕

ทานอาจารยคะ ศล ๕ คงไมเพยงพอแลวในโลกปจจบน เพราะ

ชวตซบซอนมากขน ขณะนยงมคนทใชชวตโดยยดความถกตองทาง

ธรรมอยางเดยวอกหรอไม เพราะหลายคนมกจะเบยดเบยนคนดเสมอ

คนดควรยดหลกอะไรบาง เพอไมถกเบยดเบยนจากผอนและตนเอง

ไมท�ารายกรรมของตนเองคะ เพราะคนดควรมสทธปกปองตนเอง

เชนกน

๗๗สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

อยาวาแตศล ๕ ไมพอเลยครบ ศล ๑๐ กไมพอ ศล ๒๒๗

กไมพอ ตองใชสมาธ ใชปญญามาชวยดวย วาจะด�าเนนชวต จะคด

จะท�าอยางไร ใหตนเองมความสข และไมตองพบปญหาเชนนน

รวมทงการสงสมบญกศลใหมไวเนองๆ เมอมบญแลว ทกอยาง

กจดสรรมาเองครบ คนมบญ บางทแคคด กส�าเรจแลว มนกขนอย

กบอะไรพวกนหลายอยางทมองไมเหนดวยตา แตสมผสไดดวยใจ

ในทางบานเมองกมกฎหมายควบคมรองรบ ใหเกดความเปน

ธรรม เปนระเบยบเรยบรอยในดานศลธรรมกตองปลกใหงอกงามขน

ในสงคม ในจตใจผคน แลวปญหา จะคอยๆ หมดไปเอง หรอไมกไม

เปนปญหาส�าหรบเราตอไปครบ

คาถามท๗๖

ขออาจารยกรณาอธบายขอทวา “คนมบญ บางทแคคด กส�าเรจ

แลว” ใหละเอยดขนไปอกหนอยไดไหมครบ ยงกงขาสวนนอยครบ

ขอบคณครบ

ตอบ

บญฤทธ คอ ฤทธทส�าเรจจากบญ คนทสงสมบญไวมากๆ คด

อะไร กมกจะไดสมความปรารถนา อปสรรคขดขวางมนอยลง ตาม

อ�านาจแหงจตทบรสทธ และศรทธาอนแรงกลา

ขออาจารยกรณาอธบายขอทวา “คนมบญ บางทแคคด กส�าเรจ

แลว” ใหละเอยดขนไปอกหนอยไดไหมครบ ยงกงขาสวนนอยครบ

๗๘ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๗๗

กราบสวสดอาจารยวศนทเคารพคะ มค�าถามเรยนถามทาน

อาจารย ๒ เรองคะ รบกวนอาจารยใหตอบและค�าแนะน�าเพอน�าไป

เปนแนวทางปฏบตดวยคะ

๑. ขอกราบเรยนถามคะวา นกบวชในพทธศาสนามใครบางคะ ?

ตกลงแมชเปนนกบวชดวยหรอคะ ? ถาอยางนนลกษณนามของแมช

ตองใชค�าวาอะไรคะ “รป” เหมอนพระสงฆดวยหรอไมคะ ?

๒. ทราบวาคนเราทเกดมารวมครอบครวกนเพราะเคยท�ากรรม

รวมกนไว แลวแตวาใครจะเปนเจาหนทจะทวงคนหรอลกหนทตอง

ชดใช และการอยรวมกนท�าใหตางฝายตางเปนตวกระตนใหชดใช

กรรมเกาและสรางกรรมใหมตอกน ถาผ เปนลก แมจะเกดมาเปน

เจาหนของพอและแม แตเมอกระท�าสงใดทไมดตอพอแมหรอผ ม

พระคณกจะเปนการสรางบาปหนกใหแกผเปนลก จงขอค�าแนะน�า

ทานอาจารยคะวา ในกรณทครอบครวนน ๆ มปญหากระทบกระทง

กนอยเสมอ ท�าอยางไร ผเปนลกจงจะหลกเลยงการสรางกรรมไมด

กบพอแมคะ ?

ตอบ

แมช ตามกฎหมายเปน อบาสกา แตโดยเพศเปนนกบวช ไมตอง

เรยกเปนรป สวนอกขอ ลกทท�าใหพอแมเดอดรอน เปนเวรกรรมของ

ลก วธแกไข คอ อบรมสงสอน ท�าตวอยางใหด เปนอยใหเหน วธแก

ปญหาคอ ตางคนตางนง ไมตอปากตอค�า ไมตอความยาวสาวความ

ยด ไมบอดท�าเหมอนบอด ไมใบท�าเหมอนใบบาง เอาใจเขามาใสใจ

เรา เมตตา ใหอภยกน ทกอยางจะดขน

๗๙สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๗๘

จากค�าสอนทวา “หากพจารณาอานสงสของเมตตา และพจารณา

แยกธาตแลวยงไมหายโกรธ ใหพงกระท�าอบายอนฉลาด ดวยการให

ของแกเขา หรอรบของจากเขา ทานกลาววา ถาท�าไดอยางน ความ

โกรธของเรากจะหายไป หรอความโกรธของเขา แมตดมาหลายชาต

กจะระงบลง”

“สาระสาคญของวสทธมรรค”

อ. วศน อนทสระ

คาถามท๑

พจารณาแยกธาตนคอแยกธาตทประกอบขนเปนอารมณโกรธ

หรอธาตทประกอบขนมาเปนบคคลทเปนคกรณคะ ?

ตอบ

ธาตทประกอบขนมาเปนบคคลทเปนคกรณ อนประกอบดวย

ธาต ๖

คาถามท๒

แยกธาต ใหแยกออกมาแบบนถกไหมครบ ? เชน รป : เสยงทมา

กระทบห, เวทนา : ท�าใหเราโกรธรสกไมพอใจ, สญญา : ความจ�ามน

หมายในเรองทโกรธ, สงขาร : ความคดปรงแตงตางๆ นานา คดเรอง

ทโกรธเพมพนและวญญาณ : ท�าใหเราแสดงกรยาตอบโตกลบดวย

ความโกรธ เชน ดากลบ

๘๐ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

ใหแยกธาต เปนธาต ๖ คอ ดน น�า ลม ไฟ รวมอากาศ และ

วญญาณ ไมมองเปนคน ตวตน เรากธาต เขากธาต สกแตวาธาต

แลวจะไปโกรธใคร ไปโกรธอะไร

คาถามท๗๙

กราบเรยนถามทาน อ. วศน ครบ ผมมขอสงสยใน เรอง ขนธ ๕

ครบ รป เวทนา สญญา สงขาร วญญาณ นนมลกษณะเปนไตรลกษณ

ทกข คอ ทนอยไมได อนจจง คอ ไมเทยงเปลยนแปลง อนตตา คอ

ไมมเจาของ ไมมตวตน บงคบไมได เปลยนไปตามเหตปจจย สงท

ผมสงสย คอ

๑) สญญา หมายถง ความทรงจ�า ใชไหมครบ ?

๒) การทระลกชาตไดนน ตองอาศย สญญา หรอ ความทรงจ�า

ใชไหมครบ ?

๓) ถา สญญา คอ ความทรงจ�า นน ทนอยไมได ไมเทยง ไมม

ตวตน บงคบไมได แลวท�าไม เราถงสามารถระลกถงสญญาเกาๆ

หรอสญญาหลายภพหลายชาตทผานมานนไดครบ ?

ถามนไมเทยง กควรจะหายไป แตทเราระลกถงมนได แสดงวา

มนไมไดหายไป ผมจ�าไดวาพทธองคตรสวา สามารถยอนระลกชาต

ไดไมจบสนแตกยงไมสามารถยอนไปถงตนก�าเนดของสงสารวฏได

แสดงวา ความทรงจ�าเปนสงทไมไดสลายไปตามกาลเวลา แตคงอย

ตลอดมาทกภพทกชาต

๘๑สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ดงนนผมจงสงสยวา “ความทรงจ�า” หรอ “สญญา” นจะเปน

อนจจงไดอยางไร ในเมอมนไมเคยสลายไปเลย ตามไปทกภพชาต

หรอ แมแตไป นพพานแลว มนจะยงคงอยหรอไม ? ผมอาจจะเขาใจ

อะไรยงไมกระจาง และผมไมรจะไปหาพระอรหนตทไหนมาตอบได

นะครบ จงกราบเรยนถามอาจารยดวยความเคารพอยางสง ครบ

ขอบคณครบ

ตอบ

๑. ใช ความจ�าไดหมายร

๒. อาศยสต ประกอบดวยสญญาดวย เขาเรยกวา อนสต เปน

ปพเพนวาสานสสตญาณ ญาณทระลกชาตหนหลงได

๓. ดวยปพเพนวาสานสสตญาณ จงมก�าลงสตและสญญา

ระลกได หากไมมญาณนกจ�าไมได แมแตเรอง ๒-๓ ปผานมา ในชวต

ประจ�าวน เรากจ�าๆ ลมๆ แมเหตการณวนนวนวาน กจ�าไดบางไมได

บาง บางคนไมไดปพเพนวาสานสสตญาณแตระลกชาตใหมๆ ไดกม

กดวยก�าลงสตและสญญา แตเหตการณอยางน มนอยมาก

เรองการระลกชาตหรอ ปพเพนวาสานสสตญาณ นน เปนเรอง

ของสต ทสามารถระลกสญญาได โดยทวไป สญญา ไมเทยง เกดขน

ตงอย ดบไป แตผฝกสตดมากๆ จงมปญญาน�าสญญาไประลกได แต

ถงขนของนพพานนน ไมมสญญาแลวครบ มแตปญญาทรแจงแทง

ตลอด

๘๒ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๘๐

ฆราวาส มขอดขอเสยอยางไรบางในการประพฤตปฏบตธรรม

ใหกาวหนา ? รบกวนอาจารยวศนชวยอธบายดวยครบ

ตอบ

ขอเสยกคอ ฆราวาสมกจมากมภาระมาก มเรองยงยากมาก

ดงพทธศาสนสภาษตซงแปลความวา ฆราวาสเปนทางคบแคบ

ยดเยยด เปนบอเกดแหงธลคอกเลส การบวชเปนโอกาสทวาง เหน

ดงนแลวจงไดบวช (เพอไดโอกาสทวาง)

สมพาโธย ฆราวาโส

รชสายตนอต

อพโภกาโส จปพพชช

อต ทสวาน ปพพช

ฯลฯ

(จากพระไตรปฎก เลม ๒๕ ขททกนกาย สตตนบาต ขอ ๓๕๕)

ปพพชาสตร ผมจ�าเปนค�าภาษาบาลไว เปนค�าทพระอานนทกลาว

สรรเสรญพระพทธเจา

ขอดของฆราวาสกม คอ เปนผมประสบการณชวตมาก มปญหา

มาก มความทกขมาก ส�าหรบผทใครในธรรมยอมจะน�าปญหาตางๆ

มาพจารณาใครครวญหาเหตผล เพราะวาความทกขท�าใหคนคด

ความคดท�าใหคนฉลาด ความฉลาดท�าใหคนท�าถก การท�าถกท�าใหม

ความสข เมอมความสขแลวถาไมประมาทกจะเปนปจจยใหท�าความ

ดยงๆ ขนไป

๘๓สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ในสมยพทธกาลจงมฆราวาสทเปนพระอรยบคคลจ�านวนมาก

แมในสมยปจจบน ผมกเชอวามฆราวาสทบรรลธรรมเปนพระอรยบคคล

อยไมนอย บางคนแมมโอกาสดแตไมฉวยโอกาสนนไวเพอความด

เชน ผทไดบวชแลว นบวาเปนโอกาสอนปลอดโปรงทจะท�าความดให

ยงๆ ขนไป แตกลบท�าความเสยหายใหแกพระศาสนากมปรากฏ

อย บอยๆ สวนฆราวาสบางคนแมจะมโอกาสนอย แตกพยายาม

เจยดเวลาประพฤตปฏบตธรรมใหเหมาะสมแกฐานะของตนๆ เขาถง

ศาสนา ไดรบความสขและความส�าเรจในชวต ทงเปนตวอยางใน

การปฏบตชอบ กมอยไมนอย

ดวยเหตนเมอมผมาถามวา เปนพระกบเปนฆราวาสอยางไหน

ดกวา ทานผร ผเปนปราชญ ผเปนบณฑตจงมกจะตอบวา อยทการ

ปฏบตชอบ แปลอกทหนงวาผปฏบตชอบไมวาอยในเพศใดยอม

จะดกวาผปฏบตไมชอบ

คาถามท๘๑

กราบเรยนถามอาจารยคะ เคยไดยนมาวา “ลาภยศชอเสยงเปน

ของแสบเผด...” แลวอะไรนะคะทเปนแกนสาร ? และมค�ากลาวท�านอง

วา “ลาภยศเหมอนบทละครเลน...” อาจารยกรณาเตมเตมค�ากลาวทง

สองนใหดวยนะคะ ไมทราบวาใครกลาวไวคะ ? อาจารยกรณาอธบาย

และยกตวอยางใหดวยคะ ขอบพระคณมากคะ

กราบเรยนถามอาจารยคะ เคยไดยนมาวา “ลาภยศชอเสยงเปน

๘๔ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

ค�าวา ลาภสกการะ ยศ ชอเสยง เปนของแสบเผดนน พระพทธเจา

ตรสไวในลาภสกการสงยตต สงยตตนกาย พระไตรปฎกเลม ๑๖ ทรง

เตอนไมใหภกษทงหลายพอใจในลาภยศและชอเสยง ไมหมกมน

พวพนในสงนน ใหพอใจในธรรม ในความหลดพนจากกเลสตางๆ

เพราะความหลดพนเปนรสทดเยยมของพระธรรมวนย ทรงเปรยบ

เหมอนมหาสมทรซงมรสเดยวคอรสเคม

ค�ากลาวทวา “ลาภยศเหมอนบทละครเลน” เตมเตมวา ”ธรรม

นนแหละทเปนแกนสาร” ผมเคยอานเจอขอความนตงแตอายยงนอย

และจ�าไว แตนกไมออกวาจากหนงสออะไร และใครเปนคนพด

พระพทธเจาเคยตรสกบพระนาคตะวา “ขอยศอยาไดมาเกยว

ของกบเรา และขอเราอยาไดไปเกยวของกบยศ” ลาภ ยศ สรรเสรญ

สข เปนโลกธรรมคอสงประจ�าโลก มทงคณและโทษ ถาใชเปนกพอให

คณอยบาง ถาใชไมเปนกใหโทษมาก เมอไดสวนทนาปรารถนา ใจก

ฟขน หลงใหลไปในสงนน เมอเสอมลาภ เสอมยศ ถกนนทาและ

ประสบทกข ใจกแฟบลง เศราโศกเสยใจพไรร�าพนถงกบฆาตวตาย

กม

พระพทธเจาตรสไวใน “โลกธรรมสตร” วา “โลกธรรมทง ๘ มลาภ

และเสอมลาภ เปนตน ยอมเกดขนแกปถชนผมไดสดบธรรม และ

เกดขนแกสาวกของพระอรยะผ ไดสดบธรรม ขอแตกตางกคอวา

ปถชนผมไดสดบธรรม มไดส�าเหนยกวาสงนเกดขนแลวแกเรา กแตวา

มนไมเทยง เปนทกข มความแปรปรวนเปนธรรมดา สวนอรยสาวก

ยอมส�าเหนยกวาสงนเกดขนแลวแกเรา กแตวามนไมเทยง เปนทกข

๘๕สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

มความแปรปรวนเปนธรรมดา” แปลวา ร เทาทนธรรมดาของโลก

เขาใจโลกตามความเปนจรง จตใจจงมนคง ไมขนลงไปตามกระแส

แหงโลกธรรม

คาถามท๘๒

สวสดครบอาจารย มมงคลขอหนงใน ๓๘ ขอทพระพทธองค

สอนไวคอ จตไมโศก ท�าอยางไรถงจะไมโศกครบ ? ผดหวงกบโศกน

เหมอนกนไหมครบ ? ผมมกจะไมชอบใจตวเองบอยๆ ครบ เมอท�า

อะไรไมไดดงใจเพราะตองคอยดแลความตองการของผอนอยเสมอ

จนไมมเวลาท�างานตงหลายอยางทอยากท�านะครบ อาจารยชวยผม

ดวยนะครบ ขอบคณมากๆ ครบ

ตอบ

สวนมากความโศกมาจากความผดหวง ไมไดสงทรกบาง ประสบ

กบสงทไมเปนทรกบาง พลดพรากจากสงทรกบาง กผดหวง เสยใจ

นอยใจ ฉะนนอยาหวงอะไรใหมาก เราทาเหตใหมากแตอยาหวงผล

ใหมากปลอยใหผลมนเกดขนตามเหต เหมอนเราปลกตนไม หนาท

ของเราคอรดน�าพรวนดน ดแลตนไม สวนการเจรญเตบโตใหดอกให

ผลใหรมเงาเปนหนาทของตนไม เราไปบงคบไมได ถาท�าใจไดอยางน

คณจะไมคอยผดหวงและไมคอยโศก สงทงหลายทงปวงเปนไปตาม

เหตปจจย ไมไดเปนไปอยางทเรานกใหเปน เพราะฉะนนหมนท�าเหต

ดๆ ไว ผลดจะเกดขนเอง ความตองการของผอนไมมทสนสดคณทา

ไปตามหนาทกแลวกน

๘๖ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๘๓

กราบสวสดคะอาจารย ตนไมถกตดแลวยงงอกขนใหมได เพราะ

ยงไมถกถอนรากนะคะ หนเขาใจถกไหมคะวา สงส�าคญของคนใน

สวนทเปนนามธรรมคอ “คณธรรม” เราจะบ�ารงรกษาและพฒนา

คณธรรมในตนใหถงจดสงสดทมนษยพงปกเปนหลกชยไวอยางไร

คะ ?

ตอบ

ค�าพดของคณตรงกบพระพทธภาษตทวา “เมอรากของตนไมยง

ไมถกท�าลาย ยงไมถกถอนขน ตนไมแมถกตดแลวกงอกงามขนไดอก

ฉนใด เมอตณหานสยยงไมถกท�าลายกฉนนน ความทกขยอมเกดขน

บอยๆ”

ค�าวา “ตณหานสย” หมายถง ตณหาทอยในสวนลกของจต

“คณธรรม” คอ อปนสยอนดงาม

ความเลอเลศแหงอปนสย การทเราจะปลกพชตองเตรยมดนกอน

ฉนใด การทเราจะปลกคณธรรมในตวบคคลกฉนนน ตองสรางสรรค

อปนสยใหดกอน หมายความวา เปนผมจตใจงดงามดวยกลยาณ

ธรรมตางๆ แลวพฒนาใหสงยงๆ ขนไป ในทสดกจะเปนผหมดอยาก

สนตณหา กจะเอาชนะทกขทงปวงได

สมพระพทธพจนทวา “ตณหกขโย สพพทกข ชนาต แปลวา

การสนตณหายอมชนะทกขทงปวง”

และตรสอกวา ”เมอถอนตณหาพรอมทงมลราก (อวชชา) ไดแลว

กจะเปนผหมดอยาก ปรนพพานคอดบกเลสโดยสนเชง” การดบกเลสได

หมดเปนคณธรรมอนสงสดในพทธศาสนา ชาวพทธควรตงจดมงหมาย

ไวทนน แลวพยายามไปใหถง

๘๗สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๘๔

สวสดครบอาจารย รอบตวผมมแตญาตเจบปวยครบ ไมอยาก

เกดแลวครบ ท�าอยางไรดครบ ? ผมกทราบครบวาเกด แก เจบ ตาย

เปนธรรมดา ด�าเนนชวตตามมรรคมองค ๘ แลวกไมตองเกดเอง แต

มวธอยางไรใหหยดการเกดทกขโศกโรคภยไดเรวๆ หนอยครบ อาจารย

ชวยแนะวธทฟงงายๆ แบบฟงชาดกหนอยนะครบ กราบขอบคณ

อาจารยอยางสงครบ

ตอบ

ธรรมดาของชวตทงหลายเปนเชนนนเอง คอทงนอย ทงฝดเคอง

ทงประกอบดวยทกข โดยเฉพาะชราทกขและพยาธทกข คณเขาใจด

อยแลววา การทจะไมทกขกคอไมเกดมา วธทจะไมเกดกคอ ด�าเนน

ตามมรรคมองค ๘ ตอนนเกดมาแลวกตองทนไปจนกวาจะตาย

ระหวางนไดเรยนร สจจะแหงชวตไปดวย บมอนทรยใหแกกลาขน

ทกวนๆ นบวาเปนก�าไร สตวผเกดแลวทจะไมตายไมเคยม ปลงเสย

เถด ผมเองกอยในฐานะเดยวกบคณ คอตวเองกมทกขมากเพราะ

ชราและพยาธ คนทอยแวดลอมกตกอยในฐานะเดยวกน รวมความ

แลว ทงโลกเปนอยางนทงนน นาเบอจรงๆ พระพทธเจาจงทรงสอน

ใหม สพพโลเก อนภรตสญญา คอพจารณาความไมนายนดในโลก

ทงปวง

๘๘ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๘๕

อยากทราบคตธรรมประจ�าใจของทานอาจารยในวยตางๆ คะ

ตงแตปฐมวย จนปจจบนน มคตธรรมใดทเปลยนแปรไปหรอเนน

เปนพเศษในชวงชวตทตางๆ กนบางไหมคะ ? กราบขอบพระคณ

ดวยความคารพอยางยงคะ

ตอบ

คตธรรมประจ�าใจมหลายอยาง เชน ความอดทน ความเพยร

เปนตน สวนอดมคตนนมความตงใจทแนวแนมาตงแตปฐมวยจนบดน

วา จะศกษาธรรมปฏบตธรรมตามสมควรแกธรรม และท�างานเผยแผ

ศาสนา อดมคตนไมเคยเปลยนแปลง แมโรคาพาธจะเบยดเบยนอย

มากมายกตาม ทงนเพอเปนการตอบแทนพระคณของพระศาสนา

และสงคมทอปการะผมมาโดยตลอด ขอบใจมากๆ ทถามค�าถามดๆ

มาใหตอบ ขอใหเจรญในธรรมยงๆ ขนไป

คาถามท๘๖

ขอกราบเรยนถามวา แมของลกเปนคนด ท�าทกอยางเพอครอบ

ครว ญาตพนอง คนรอบขางอยเสมอ แตเปนคนพดจาตรงไปตรงมา

หรอบางทกเกบอารมณไมยอมพด กลายเปนวาคนรอบขางพากน

เกลยด ทงๆ ทแมท�าดดวย ตอนนรสกสงสารแมมาก แตไมรจะชวยแก

สงทเกดขนไดอยางไร ? เพราะตอนนก�าลงจะกลายเปนปญหาครอบครว

เสยแลว ขอขอบพระคณพระอาจารยลวงหนาดวยคะ

๘๙สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

ขอใหคณพจารณาพระพทธโอวาท ๓ ขอทวา

๑. ไมท�าความชวทงปวง

๒. ท�าความดหรอกศลใหถงพรอม

๓. ท�าจตของตนใหผองแผว

ทวา “ไมท�าความชวทงปวง” นนคอ ไมท�าทงทางกาย ทางวาจา

และทางใจ ทวา “ท�าความด หรอกศล ใหถงพรอม” นนหมายความวา

ตองท�าด ทงทางกาย ทางวาจา และทางใจ นอกจากน ยงตองท�าจตใจ

ใหสะอาดผองแผว การท�าดโดยไมละชวนน เหมอนเอาน�าโคลนไป

ลางพนหอง มนจะสะอาดไดอยางไร

การท�าดกบคนมเงอนไขมาก จ�าเปนตองมวธการและความ

ฉลาด ในการท�าจงจะประสบผลด มเชนนนอาจจะกลายเปน “ท�าคณ

ไดโทษ โปรดสตวไดบาป” ทงนเพราะวธการไมถกตอง ตองปรบปรง

ใหถกตอง จงจะไดดสมความมงหมาย

๙๐ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๘๗

โดนผบงคบบญชาต�าหนเรองงาน โดยใชถอยค�าทดถกเหยยด

หยามเรามาก รสกหมดก�าลงใจ เพราะเปนคนท�างานไมเคยเหลวไหล

แตดวยภาระงานทมาก จงท�าใหเกดความลาชา ท�าไมทนตามก�าหนด

เวลา นายไมเปดโอกาสใหชแจง และดเหมอนวาไมมประโยชนทจะ

อธบาย เพราะถาพดจะโดนวาเถยงอก ตอนนร สกแย ไมอยากไป

ท�างาน จตใจหอเหยว ไมรจะเรยกความมงมนและก�าลงใจกลบมาได

อยางไร จะไปเลาใหเพอนฟง กเหมอนเอาเรองตวเองไปขาย เดยว

จะกลายเปนเรองเมาทกนทงหนวยงานอก จะท�าอยางไรดคะ ?

ตอบ

เมอคณรสกวาไดท�าถกตองและไดท�าเตมทแลว กควรจะวางเฉย

ตอสงรอบตวไมมใครจะทาใหถกใจคนอนไปไดทงหมด สภาษตฝรง

บทหนงบอกวา “Only a fool can please everybody. คนโงเทานนท

สามารถท�าใหทกคนพอใจได” ขอใหคณท�าไปตามหนาท หมดหนาท

แลวกเปนอนจบ ไมตองคดอะไร เมออธยาศยไมตองกน ท�าอะไรกไมด

ไปหมด เมออธยาศยตองกน ท�าอะไรกดไปหมด ทานเจาคณนรรตน

ราชมานต แหงวดเทพศรนทราวาส หรอ ธมมวตกโกภกข ไดใหคตไววา

“ถาเขาไมชอบ ดแสนดเขากต ถาเขาชอบ ชวแสนชวเขากชม”

มสภาษตในชาดกบทหนงวา “ดสาหรบคนหนงไมดสาหรบอก

คนหนงเพราะฉะนนสงทงหลายจะดทงหมดกหาไมจะชวทงหมด

กหาไม”

๙๑สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๘๘

หนเกดมาในครอบครวทเปนมจฉาทฏฐ แตหนมความตงใจท

จะพฒนาตนเองใหเปนคนดขนจรงๆ หนขอนอมรบพระรตนตรยเปน

สรณะสงสดของดวงจตนตลอดไป รบกวนขอความเมตตาอาจารย

ชวยแนะน�าอยางละเอยดดงนคะ

๑. วธการฝกสต ในชวตประจ�าวน

๒. วธการพฒนาจตใจใหเขมแขง

๓. วธการลดทฏฐ และอตตาในตนเอง

๔. วธการปราบความอจฉารษยา

กราบขอบพระคณดวยความเคารพอยางสงคะ

ตอบ

๑. ใหมสตยบยงกอนท�า กอนพด กอนตกลงใจ อะไรไมจ�าเปนแก

ชวตจงตดออก เหมอนตดกงไมทไมมประโยชนออกไป เพอใหกงทเหลอ

อยไดน�าเลยงสมบรณ

๒. ใชหลกอทธบาท ๔ มองเหนคณและโทษของสงตางๆ ทเขาไป

เกยวของ

๓. ใชความออนนอมถอมตน และการใหเกยรตผอน

๔. หมนเจรญธรรมขอ ”มทตา” ไวบอยๆ มากๆ และบรกรรมไว

เสมอวา ไมมใครในโลกทควรรษยาเลย เพราะแตละคนลวนแตแบก

ทกขไวเตมททงนน

๙๒ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๘๙

สวสดคะอาจารยทเคารพ หนมขอสงสยเกยวกบการตงโตะหม

บชา

๑. หนอย แฟลต มพนทจ�ากด มหงพระกเลก หนเลยน�าพระ

หนาตก ๕ นว ๓ นว รวม ๑๑ องค มาวางบนหลงตแทนหงพระ จะ

เปนอะไรไหมคะ ?

๒. หงหรอโตะหม อาจารยวาควรหนไปทางทศใดจงจะเหมาะสม

คะ ? หรอไมจ�าเปน ? เพยงเลอกพนทวางในทๆ เหมาะสม ซงหนได

ปรกษาพระอาจารยทสอนกรรมฐาน ทานบอกวาจะวางทศไหนกได

ทงนน ถอเอาสะดวก วางในทๆ อนควร

ตอบ

๑. ได ๒. ตามทพระทานแนะน�านนถกตองแลว

คาถามท๙๐

กราบเรยนทานอาจารยคะ หนมเพอนคนหนงทมปญหาการเงน

ตองหยบยมเพอนๆ หลายๆ คนใชตลอด แลวถาไมทวงจรงจงกไมยอม

คน ตวหนเองกถกยมเหมอนกนคะ และหนกคดวาคงไมพยายาม

เอาคนแลว แตวาเพอนคนอนทโดนยมไปจ�านวนเงนมากโขอยจน

ตวเขาเดอดรอน เขากพยายามบอกเพอนคนนแลว เธอกยงไมคอย

กระตอรอรนทจะคนเงนอยคะ ตอนนเพอนๆ หลายคนรวมทงหนก

รสกไมคอยดกบเธอเลยคะ อาจารยคดวาหนมวธพดอยางไรกบเธอด

ใหเธอเลกพฤตกรรมแบบนคะ ขอบคณคะอาจารย

๙๓สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

ทใหไปแลวกแลวไป แลวไมตองใหเขายมอก คนประเภทนม

เยอะ ตองท�าใจครบ

คาถามท๙๑

ลกสะใภไมดแลพอแมสามเลยคะ แมแตเรองอาหารการกน

เสอผา จนเพอนบานทกท�าไมเสอผายบเยนเหมอนสนข นาอบอาย

มาก เราเปนแมดหางๆ พดมากกไมได เอาเขาจรงเขาแคสะใภ พดสอน

มากไปเรองกมากเขา อานนทานของอาจารย นางวสาขาปรนนบต

พอสามนาชมเชยยง ไมทราบจะท�าอยางไรด ทจะท�าใหเขาส�านก

ปรกษาใครทกคนกว าใครท�าอะไรไดเยยงนน อกหนอยลกเขาม

สะใภกจะท�ากบเขาแบบนนเชนกน อาจารยพอแนะน�าขอคดน�าใจ

ไดไหมคะ ไมปรนนบตไมพอ บางทพดจาเถยงไมเคารพดวยซ�า

หนกใจมากคะ

ตอบ

ธรรมดาของคนสวนมาก กเปนอยางนนแหละ ท�าใจใหได อยา

ไปโกรธ เกลยดเขา เพราะสถานการณจะยงแยลงไปอก ท�าดใหเขาด

เปนครใหเขาเหนกอาจชวยใหเขาดขน ตองอดทน เพราะตองใช

เวลาเหมอนกน ทางทด อยาหวงอะไรจากเขามากนก จะไดไมทกข

ลกสะใภไมดแลพอแมสามเลยคะ แมแตเรองอาหารการกน

๙๔ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๙๒

กราบเรยนถามขอสงสยคะทานอาจารยทเคารพ โลกเราทกวนน

หนไปทางไหนกมแตคนพดลบลบหลงกน คนขางบานกนดาคนอนๆ

คนในทวทตวเองไมเคยเหนหนา เวลาทเลยงไมไดทจะตองนงฟงทละ

นานๆ ฟงเปนประจ�าน มวธไหนท�าใหใจไมเครยด ไมเชอไปตามค�าพด

เหลานนบางคะ และท�าใจใหสบาย หนกแนนไดบางคะ ? (ฟงนานๆ

บอยๆ ใจกโอนเอนไปวาคนนนไมดจรงอยางทเขาวา)

ตอบ

บอกเขาไปเลยครบวา ไมอยากฟง ขอคยเรองอน หากทนฟงไป

เขากไมทราบวาเราไมอยากฟง และเราจะเครยดเปลาๆ หากหนไมพน

กฟงแบบผานมาผานไป อยาปรงแตงตาม คดเสยวาเราเปนกระโถนรว

ไมตองเกบสงไมดไว

คาถามท๙๓

การใหทาน ท�าอยางไร จงจะไดผลใหญ และอานสงสใหญครบ ?

ตอบ

ในบรรดาอามสทาน วตถทาน ถอวา เสนาสนะทาน มอานสงส

สงสด แตทานทใหอานสงสมากทสดคอ ธรรมทาน ดงทานวา สพพ

ทานง ธมมทานง ชนาต การใหธรรมะ ยอมชนะการใหทงปวง เพราะ

เปนการใหปญญา น�าทางชวตทถกตอง

๙๕สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

สวนอภยทานกใหผลและอานสงสมากเชนกน กแลวแตโอกาส

วาเมอใดควรท�าทานแบบไหน ทานนน ท�าแกผมศล มผลมากมอานสงส

มาก และหากเรากเปนผมศลดวย ทานนนจะมผลมอานสงสมากขน

ของทน�ามาใหทานนน ไดมาโดยบรสทธ ไมทจรต มศรทธาในเนอนา

บญทจะใหทานนนๆ ฯลฯ ขอใหอานเพมเตม มรายละเอยดเกนจะกลาว

ไดหมด โปรดดในหนงสอการทาบญและใหทาน ของ วศน อนทสระ

คาถามท๙๔

ความดกบความเลว แตกตางกนอยางไรครบ ? (มคนถามมา ผม

เลยอยากไดค�าตอบจากผรอยางทานอาจารย เพราะทานนาจะอธบาย

ไดดกวาผม)

ตอบ

ความดคอสงทท�าแลวเปนคณประโยชน ความเลวคอสงทท�า

แลวใหทกขใหโทษ

ความดกบความเลว แตกตางกนอยางไรครบ ? (มคนถามมา ผม

เลยอยากไดค�าตอบจากผรอยางทานอาจารย เพราะทานนาจะอธบาย

๙๖ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๙๕

สอบถามนะคะ เพราะตอนนรสกสบสนกบความหมายปลอยวาง

แตยงพอรอยบางวาค�าถามทจะถามมนไมใชการปลอยวาง แตเปน

การขาดแรงจงใจ อยากจะรบกวนชวยอธบายของการปลอยวางให

เขาใจไดไหมคะ ? คอตอนน ร สกเบอทกอยาง ไมมแรงจงใจจะท�า

อะไร อยากอยนงๆ เฉยๆ ในทสงบ ไมอยากรบรอะไร แตเพราะยง

ตองใชชวตประจ�าวนจงตองรบรทกอยาง ทเปนทกขแบบนเพราะเกด

จากการเปรยบเทยบ คนอนมสงนนสงนแตเราไมม พยายามปลอย

พยายามไมคด แตลกๆ ทสด มนกเหมอนมความกงวลอยในจต จน

ท�าใหตวเองอยากอยเฉยๆ แบบนมนคออะไรหรอคะ ขอบคณคะ

ตอบ

สงทคณรสก ไมใชการปลอยวาง ไมใชนพพทา แตเปน “วภว

ตณหา” ขอใหหาสาเหตวาเกดจากอะไร แลวแกทเหตเสย การท�า

ความดเพอความด การท�าหนาทเพอหนาท โดยไมเอาตวตน มา

เปนตวตง กจะชวยใหรสกดขนได และยอมท�าสงทสมควรท�าไดโดย

ไมเกดวภวตณหาเชนนน

๙๗สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๙๖

สวสดคะอาจารย กราบเรยนค�าถามแรกคะ ผหญงถอหรอจบ

ตองบาตรไดไหมคะ สมยเปนเดก ยายบอกเวลาใสบาตร อยาใหมอ

โดนบาตร แตตอนหลงคอตอนนอยตางประเทศคะ เหนผหญงลาง

บาตร รดจวรใหพระ ท�าใหนกถงค�าพดยายคะ ท�าอยางนถกตอง

ไหมคะ เพราะพอกบยายจะมขอหามพอสมควร อยางพอถานงขด

สมาธ ไมไดกนขาวกบพอแนๆ

อกค�าถามคะ ชวนเพอนไปวดแลวไหวพระประธานกราบสาม

ครง จากนนไปไหวพระสงฆกราบ ๓ ครง เพอนถามวาท�าไมกราบ

พระสงฆ ๓ ครง ตอบเพอนวา กราบหนงพระพทธ สองพระธรรม

สามพระสงฆ ถกตองไหมคะ ตงแตเกด ตอนนใกลๆ หาสบปแลว

จ�าไดกราบ ๓ ครงมาตลอดคะ มหลายอยางและขอสงสย แตได

อานและฟงทกๆ อยางของอาจารย เหมอนอะไรทคนหามาเกอบตลอด

คอนชวต เขาโบสถกแลวยงไมใช ตอนนกระจางแลวหนอ เหนแลว

หนอ ขอบอกวาขอขอบคณอกครงคะ

ตอบ

ค�าถามแรก ตอบวา ได ทงลางบาตรและซกจวร แตถาทานถอ

บาตรอย หามจบบาตรทาน ถาทานหมจวรอยกอยาไปถกจวรทาน

ขอสอง กราบพระพทธ ๓ ครง กคอกราบพระพทธนนแหละทง

๓ ครง กราบพระสงฆ ๓ ครงกคอกราบพระสงฆนนแหละทง ๓ ครง

ค�าถามแรก ตอบวา ได ทงลางบาตรและซกจวร แตถาทานถอ

๙๘ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๙๗

ฝากค�าถามดวยคะ ถาเราจะหาตวเอง วาเราสมควรกบงาน

อะไร ตองมองทตรงไหนคะ

ตอบ

ตองดความถนดเปนหลก ความจ�าเปน ความเหมาะสม คณคา

และโอกาส

คาถามท๙๘

กราบเรยนทานอาจารยคะ ขอสาระเกยวกบ “พทธประเพณ”

ดวยคะ ขอบพระคณคะ

ตอบ

ประเพณของพระพทธเจาททานท�ามา เชน บณฑบาต เชน

ตอนทานไปกบลพสดแลวออกบณฑบาต พระเจาสทโธทนะทกทวง

แตทานบอกวา ทานไมใชกษตรย แตทานเปนพระพทธเจา เปน

ประเพณของพระพทธเจาทจะออกบณฑบาต

๙๙สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๙๙

กราบสวสดทานอาจารยคะ ขอกราบเรยนถามวา

๑. ในบรรทดท ๓ ของ

นตถ ราคสโม อคค,

นตถ โทสสโม กล;

นตถ ขนธสมา ทกขา,

นตถ สนตปร สข ฯ

ทถกแลวเปน “ขนธสมา” หรอ “ขนธาทสา”

๒. ในบทไหวคณมารดาบดา มค�าวา ”ส” หรอไมคะ บางแหงกม

บางแหงกไมมคะ

มยหง มาตาปตนงวะ ปาเท(ส) วนทาม สาทะรง

ขอกราบขอบพระคณอาจารย มา ณ ทนดวยคะ ขอแสดงความ

นบถออยางสงคะ

ตอบ

ขอแรก “ขนธสมา” ถกตอง สวนขอสอง ไมตองม ส

คาถามท๑๐๐

กราบสวสดครบ ทานอาจารยวศน ขอเรยนถามเรองตนไมครบ

มจตวญญาณครองไหมครบ ท�าไมพระพทธเจาจงบญญตสกขาบท

หามภกษพรากของเขยว ขอเรยนถามสองประเดนครบ กราบทาน

อาจารยดวยความเคารพครบ

๒. ในบทไหวคณมารดาบดา มค�าวา ”ส” หรอไมคะ บางแหงกม

ขอกราบขอบพระคณอาจารย มา ณ ทนดวยคะ ขอแสดงความ

๑๐๐ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

การทพระพทธองคทรงมพทธบญญต หามภกษตดตนไมนน

(พรากภตคาม) ไมไดหมายความวาตนไมมจตใจเหมอนมนษยหรอ

สตวดรจฉาน มนมชวตแตไมมวญญาณครอง

เหตททรงบญญต เพราะสมยหนง ภกษชาวเมองอาฬวไปตด

ตนไมเองบาง ใหคนอนตดบาง เพอน�าไมไปสรางกฏ บงเอญไปตด

ตนไมอนเปนเจดย (หมายถงตนไมทชาวบานเคารพนบถอวาศกดสทธ

เปนทเคารพบชาของพวกเขา เชอวามเทวดาผมสมมาทฏฐอาศยอย

คอยชวยเหลอดแลพวกเขา) ในต�านานเลาวาเทวดาโกรธแคนมาก

อยากจะปลงชวตภกษรปนนเสย แตเหนวาเปนสาวกของพระพทธเจา

นกเกรงพระทยจงมไดลงโทษภกษรปนนแตประการใด เทวดาซงสถต

อย ณ ตนไมนนรบไปเฝาพระพทธเจาและทลเรองราวใหทรงทราบ

โดยตลอด มไดปดบงแมแตความคดของตนเอง พระพทธเจาทรง

ประทานสาธการ แลวรบสงใหเทวดาไปอย ณ ตนไมซงวางเทวดาอย

ตนหนง เรองกเปนอนระงบไป

แตเสยงของชาวบานมไดหยด พากนตเตยน พระพทธองค

ปรารภเรองทชาวบานตเตยนนน จงทรงบญญตหามภกษพรากภตคาม

คอหามตดตนไม ฉะนนสามเณรและอบาสกอบาสกาจงยงตดตนไม

ไดโดยไมผดพระพทธบญญต นอกจากไปขโมยตดตนไมของคนอน

เขา อนเปนผดในขออทนนาทาน

๑๐๑สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๐๑

อยากเรยนถามเรองจดหมายลกโซทเราอานโดยบงเอญ ซงสวน

มากมกจะใหสงตอ ถาไมสงกเขยนท�านองแชง ควรวางใจเชนไรคะ

(ไมสงตอใหคนอนร�าคาญตอคะ) ขอบคณคะ

ตอบ

ฉกทงหรอเผาไปเลย ไมตองกลวหรอกงวลอะไร

คาถามท๑๐๒

สวสดคะ ทานอาจารย หนขอเรยนถามวา วธการเจรญสญญา

๑๐ ประการ เราตองพจารณาไวกอน เชน พจารณาถงความไมเทยง

เมอประสบเหตการณจรงกท�าใจได บอย ๆ เขากจะเหนสภาวธรรม

ตามความเปนจรง เหนการดบ การตงอย การเกดขน ถกไหมคะ หรอ

ตองเจรญอยางไร กรณาชวยแนะน�าดวยคะ ขอบพระคณคะ

ตอบ

ถกตอง ตองพจารณาบอยๆ พอเกดเหตการณจรง สตกมาทน

๑๐๒ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๐๓

พระอรหนต ทออกจากนโรธสมาบต ผไดถวายอาหารกบพระ

อรหนต ผออกจากนโรธสมาบตมอแรก จะไดรบอานสงสในปจจบน

ทนตา ผมสงสยวาจรงหรอครบ

ตอบ

จรงครบ

คาถามท๑๐๔

รบกวนสอบถามครบ มเพอนผมคนหนงบอกวา “แมแตสมเดจ

พระสมมาสมพทธเจายงกราบพระมารดาเลย” ผมลองไปคนดไมปรากฏ

เพราะหลงประสตได ๗ วน พระนางสรมหามายาสนพระชนม จะพบกน

อกครงกเมอทรงแสดงธรรมโปรดพระพทธมารดา ณ สวรรคชนดาวดงส

จงเรยนสอบถามวาเรองนจรงเทจประการใด ขอบคณครบ

ตอบ

ไมจรงครบ พระพทธเจาไมกราบไมไหวใคร ไมมหลกฐานปรากฏ

ดวยครบ

๑๐๓สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๐๕

เรยนอาจารยวศน ทเคารพ ขออนญาตถาม เพอผอนคลายจาก

ความไมมสขในการเลยงลกใหเปนคนทมความคดด ท�าด ไดนอย

มากๆ ทงทกสงสอนมากมาย

๑. ควรพดหรอท�าอยางไร ? ใหลกชายคนเดยว (อาย ๒๗ ป)

ไดคดไดเขาใจ ไดโดยงายและไมตองทะเลาะกน

๒. ขอวธตดความคด ไมใหซ�าซาก วกวนในเรองเดมๆ คะ

ขอขอบพระคณลวงหนา มา ณ โอกาสนคะ

ตอบ

ขอ ๑. ใหหาหนงสอดๆ ใหอาน คอวาอาจจะสอนยาก คนดอ

สอนยาก ตองหาหนงสอดๆ ใหอาน ท�าใหเขาเคารพนอบนอม หา

หนงสอประเภททท�าใหเขามจตใจออนโยนขน

ขอ ๒. ใหตดความคดทไมจ�าเปนออก ถามวานจ�าเปนไหม ไม

จ�าเปนตดออก อนนจ�าเปนตองคดไหม ไมจ�าเปนตดออก เคยเลยง

ตนไมไหม ดวากงไหนไมจ�าเปน เรากตดออก เหลอแตกงทจ�าเปน

เอาไว เพอใหน�าเลยงไปเลยงกงทจ�าเปนตองอย ไมจ�าเปนเรากตดออก

ความคดซ�าไปซ�ามา วนไปเวยนมา ความกงวล ถาเราไมฆามน

มนจะฆาเรา พยายามทองเอาไววา “ความวตกกงวล ถาเราไมฆามน

มนจะฆาเรา ท�าใหเราเดอดรอน เราตองฆามนกอน”

อยาหวงผลมาก ท�าเหตใหดทสด อยาไปหวงผลมาก ผลจะได

มากไดนอยอยางไร กแลวแตเหตจะบนดาลใหเปนไป เราบนดาลผล

ไมได ผลทเกดขน ปลอยใหเหตบนดาล

๑๐๔ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๐๖

เรยนทานอาจารย หนมค�าถาม ๒ ขอคะ

๑. ท�าไมเราท�าบญใหทานเปนอาจณ แตยงไมพบความสข สงบ

บางครงทะเลาะกบคนทเราไมชอบนสย สงเกตวาคนจ�านวนมากไมให

ทานเลย นอยมากทจะท�าประจ�า คดวาท�าไมเขาจงเหมอนมความสข

ถาเทยบกบการกระท�าดของเรา

๒. เหนขาวผมาบวชเปนภกษแลว นกถงพระหลายทานทรจก

นกเรองราวตางๆ ทเกดขนทวดทเคยศรทธา ความเครยดเกด คลาย

จะอาเจยน หนจรงจงมากไปไหมคะ คดวาคนมาบวชอยางนอยตอง

ดกวาเรา ตองละได กลายเปนตดสข ตดลาภสกการะ จงรสกรงเกยจ

ขอใหทานอาจารยชวยใหความเขาใจปรบอารมณใหปกตคะ

ตอบ

ขอ ๑. เปนทกขเพราะการทะเลาะกน เรยกวา “ววาทมลกทกข”

สาเหตของความทกขคอ ทะเลาะกนใหไปแกทเหต ถาจะโกรธกอยา

โกรธพรอมกน การทะเลาะกนเปนบาป ไมใชบญ ผลของบาปเปน

ความทกข เขาไมคอยท�าบญแตเขาอยอยางสงบ ไมทะเลาะกบใคร

เขาไมมเหตแหงความทกข เขาจงมความสข

ขอ ๒. กถอวาเปนเรองสวนบคคล คอพระกมดบางมไมดบาง

กเลสมากบาง กเลสนอยบาง บางองคกกเลสมากกวาชาวบาน เพราะ

ฉะนนกอยาไปถอสากบเรองน ปลงใหไดครบ พระถงจะบวชแลวก

ไมใชวาจะละกเลสได นอยนกทจะมกเลสเบาบาง นอกนนกกเลส

เยอะ ปลงใหไดครบ เปนเรองสวนบคคล เราตองนกวาผทเขาไปบวช

๑๐๕สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ไมไดหมายความวาถงแลว แตวามความตงใจทจะฝกตว แตยงฝก

ไมได กยงเปนพระทชวอย กเลอกเอาแตพระทด กมดบางไมดบาง

คละเคลากนอย พระสคตเจาทรงเปลงอทานในเวลานนวา

“บคคลไมควรพยายามไปเสยทกสงทกอยาง

ควรเปนตวของตวเอง ไมควรอาศยผอนเลยงชพ

และไมพงมแผลประพฤตธรรม

บคคลจะชอวาเปนคนด

ดวยเหตเพยงรปรางผวพรรณกหามได

ไมควรไวใจคนทเหนกนเพยงครเดยว

คนชวเปนอนมากเทยวไปในรปลกษณะแหงคนด

เหมอนหมอดนและหมอโลหะซงฉาบไวดวยสวรรณ

มองแวววาวแตเพยงภายนอก แตภายในไมสะอาด

คนชวในโลกน เมอบรวารแวดลอมแลว

กเทยวไปไดอยางคนด

เขางามแตภายนอก แตภายในไมบรสทธ”

ทานจะเหนวาพระพทธภาษตเหลาน

คมคายเพยงไร

เปนพระด�ารสทถาจะมองวาลกซงกลกซง

ถาจะมองวาสามญชนทวไปพอจะเขาใจ

และปฏบตตามไดกไดเชนกน

๑๐๖ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอนแรกพระพทธองคทรงย�าวา

บคคลไมควรพยายามไปเสยทกสงทกอยาง

นนหมายความวา

กอนจะใชความพยายามในสงใดสงหนง

กควรจะส�ารวจใหดกอนวา

ความพยายามทท�าไปนน

จะไดผลคมเหนอยหรอไม

อปมาเหมอนนกส�ารวจทอง

กอนทจะลงมอขด

กควรจะใชเครองมอส�ารวจเสยกอนวา

ททตนจะขดนนมทองอยหรอไม

มใชวาพอจะขดทอง

กเรมขดไปแตบนไดบานทเดยว

ถาท�าอยางนนกเปนการเสยแรงเปลา

ไดประโยชนไมคมคา

เปนการลงทนมากแตไดผลนอย

สวนเรองเปนตวของตวเองกมความส�าคญมาก

มนษยจะเปนอยางไรกชางเถด

แตขอใหเปนตวของตวเอง

คนทไมเปนตวของตวเอง เปนคนทไวใจไมได

สวนขอทพระพทธองคตรสวา

ใหเปนคนเลยงตวได ไมควรอาศยผอนเลยงชพ นน

หมายความวา บคคลเมอมอายพอสมควรจะเลยงตวไดแลว

สวนเรองเปนตวของตวเองกมความส�าคญมาก

มนษยจะเปนอยางไรกชางเถด

๑๐๗สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

กควรประกอบอาชพอยางใดอยางหนงเลยงตน

มใชคอยแตจะพงพาอาศยผอนอยอยางเดยว

เพราะการอาศยผอนในวยทไมควรอาศย

เปนการแสดงถงความเปนผไรความสามารถ

สวนสมณะผอาศยอาหารจากเรอนของผอน

แลวยงชพใหเปนไปนน

กเปนเพราะสมณะเหลานนอาศยศลของตน

ถาประชาชนรวาเปนผไมมศล ไมมกลยาณธรรม

เขายอมไมเลยง ไมถวายอาหาร

เพราะฉะนน สมณะกชอวาเปนผพงตนเอง

กลาวคอ อาศยศลและสมมาจารของตนเปนอย

ขอตอมาทพระพทธองคตรสวา

บคคลไมควรมแผลประพฤตธรรมนนหมายความวา

ใหประพฤตธรรมดวยความสจรตใจ

มใชประพฤตธรรมดวยเจตนา

ทจะหลอกลวงใหคนมานบถอ

ดงทพระพทธองคทรงแสดงโปรดพระพทธบดา

ณ กรงกบลพสดวา ควรประพฤตธรรมใหสจรต

ผประพฤตสจรตยอมมความสขทงในโลกนและโลกหนา

นอกจากนพระพทธองค

เคยตรสเตอนภกษทงหลายอยเสมอในเรองน

และทรงแนะใหถอพระองคเปนเนตต (ตวอยาง)

ดงพระพทธภาษตตอไปน

๑๐๘ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

“ภกษทงหลาย! พรหมจรรยนเราประพฤต

มใชเพอหลอกลวงคน

มใชเพอใหคนทงหลายมานบถอ

มใชเพออานสงสลาภสกการะและความสรรเสรญ

มใชจดมงหมายเพอเปนเจาลทธ

และแกลทธอยางนนอยางน

มใชเพอใหใครรจกตววาเปนอยางน

ทแทพรหมจรรยน เราประพฤตเพอสงวระ

คอความส�ารวม เพอปหานะ คอความละ

เพอวราคะ คอความคลายก�าหนดยนด

และเพอนโรธะ คอความดบทกข”

ในตอนทายพระพทธองคทรงย�าวา

บคคลจะเปนคนดเพราะชาตหรอผวพรรณกหามได

แตจะเปนคนดกเพราะความประพฤตด

คนชวเปนอนมากปกปดความชวของตวไว

เหมอนหมอดนทฉาบทาดวยทอง

แวววาวแตเพยงภายนอกเทานน

ไมแสดงอาการลวงผอนใหหลงเขาใจผด

หรอหลงเคารพนบถอ

ทงๆ ทตนเองเปนคนเลว

“ลลากรรมของสตรในสมยพทธกาล”

ตอน นางวสาขา

อ. วศน อนทสระ

๑๐๙สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๐๗

สาธ สาธ สาธคะ ขอรบกวนถามนะคะ อยากทราบวา พทธภาษต

น อยในพระสตรใดคะ

ขอบพระคณคะ

ตอบ

มาจาก ชฎลสตร สงยตตนกาย สคาทวรรค พระไตรปฎก เลม ๑๕

คาถามท๑๐๘

คนทแตงกายสกปรก อยบานเรอนสกปรก และไมเปนสากล จะ

บอกไดหรอไมวา เขาเปนคนไมด

ตอบ

เขาอาจจะเปนคนดกได แตมขอไมดตรงทแตงกายสกปรกและ

อยบานเรอนสกปรก

๑๑๐ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๐๙

เรยนอาจารยครบ ภรรยาผมเตรยมของใสบาตรแลวจบ ผมไป

ท�างาน เปนคนใสบาตรพรอมลก อยางนภรรยาผมจะไดเสมอนใสเอง

ดวยหรอเปลาครบ ขอบพระคณอยางสงครบ

ตอบ

ภรรยาจะไดบญเสมอนใสเอง รวมกนท�า รวมมอเทากบท�าเอง

คาถามท๑๑๐

เรยนอาจารยวศนทเคารพคะ หนมขอสงสยทอยากจะขอให

อาจารยชวยอธบายใหฟงหนอยคะ ค�าวา “อนโมทนาสาธ” ตางกน

อยางไรกบค�าวา ”อนโมทนาม” คะ หนเคยเหนในเฟสคะ ขอบพระคณ

อยางสงคะ

ตอบ

“อนโมทนา” แปลวา ยนดดวย

“สาธ” แปลวา ดแลว

“อนโมทาม” กแปลวา ยนดดวย เหมอนอนโมทนา

แตอนโมทนาเปนนามศพท

สวนอนโมทามเปนกรยาศพท

มความหมายเดยวกน แตตวหนงเปนนามศพท อกตวเปนกรยา

ศพท

อยางไรกบค�าวา ”อนโมทนาม” คะ หนเคยเหนในเฟสคะ ขอบพระคณ

๑๑๑สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๑๑

ผมขอทราบขอมลเรองพทธวจนะไดไหมครบ วามมมองของ

อาจารยเปนอยางไรครบ ผ ไมศกษาและปฏบต ถอวาไมใชสมณ

ศากยะจรงหรอเปลาครบ ?

ตอบ

ส�าหรบพทธวจนะกเปนของด พทธภาษต พทธพจน และกควร

จะอานอรรถกถาบางคมภรหรอหนงสอทมผ แตงบาง กไมควรจะ

ปฏเสธ กควรจะพจารณาเหนวาดกรบไว เหนวาไมถกตองกไมเอา ม

บางส�านกทมพทธวจนะอยางเดยว อนนนกคดวาแคบไปนะครบ

สมควรจะยอมรบอรรถกถาบาง ฎกาบาง อนฎกาบาง แลวกหนงสอ

ทมคนแตงรนหลงกเยอะครบ, สมณศากยบตร หมายถง ผ บวช ผ

ปฏบตด ปฏบตชอบ สามเณรกได พระภกษกได

คาถามท๑๑๒

เรยนอาจารยทเคารพ เวลามเรองเขามากระทบใจ ท�าใหอารมณ

ไมด หนกใจนานมาก บางครงรสกหดห เชน เราเจอคนไมด หรอท�า

ตวเปนศตรกบเรา จตหนยงไมเปนสมาธ ใชไหมคะ ถงไดรสกเรวและ

งาย ขอใหสอนวธท�าใจดวยคะ

เรยนอาจารยทเคารพ เวลามเรองเขามากระทบใจ ท�าใหอารมณ

ไมด หนกใจนานมาก บางครงรสกหดห เชน เราเจอคนไมด หรอท�า

ตวเปนศตรกบเรา จตหนยงไมเปนสมาธ ใชไหมคะ ถงไดรสกเรวและ

๑๑๒ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

ตองพจารณาโลกธรรม เสอมสข เสอมลาภ เสอมยศ นนทา

ทกข วาเปนของคกน ของคกบโลก เราอยในโลกกเหมอนคนลงเรอไป

ในทะเล มนตองโดนคลน เปนคลนของโลก เราอยในโลก เรากตอง

ถกนนทา คนไมถกนนทาไมมในโลก พระพทธเจาทานสอนไวอยางนน

คนไมถกตเตยนไมมในโลก จะใหคนชอบเราทกคนกเปนไปไมได

อาจารยเคยไปบรรยายทธนาคารแหงชาตแลวกมผฟงถามวา ม

คนไมชอบหนาเราจะท�ายงไง อาจารยกบอกวาหนาเราไมไดเปนหนา

พระประธาน บางคนกชอบ บางคนกไมชอบ กชางเขาเถอะ กตอง

พจารณาโลกธรรม ทกอยางทผานเขามาในชวตของเรา ใหเราเอา

มาเรยนร เอามาศกษา เอามาเปนประโยชน ท�าใจใหเหมอนดน ใคร

จะขดทงหมดไมได แลวกดนมคณสมบตพเศษ เปลยนสงสกปรกบาง

สงดบางไมดบางใหเปนปยหมดเลย น�าตกลงไปในดน ดนจะแปร

สภาพใหเปนปย เปลยนของบดเนาใหเปนประโยชน ใหเอามาศกษา

เรยนร แลวจตใจของเราจะมนคงไมหวนไหว

คาถามท๑๑๓

ผมมค�าถามมาถามอาจารยนะครบ คอ ชวง ณ เวลาขณะน

ของผม นบวาเปนชวงทเงยบสงดไปหมดทางดานงาน ไมวาจะงาน

ประจ�าทวแวววาจะไดท�า แตกไมไดท�าสกทถงสองครงสองครา หรองาน

พเศษกเงยบ แตปญหาดานการใชเงนของผมยงคงด�าเนนตอไปไม

หยดหยอน ซงตอนนกใกลจะหมดเตมท ผมอยากรวธปรบจตตวเอง

ใหปกต เพราะผมรสกวาตอนนผมคอนขางเครยดมาก หาทางออก

ไมเจอ นงสมาธกแลว แตจตใจกวาวนไปหมด ผมควรท�าอยางไรด

ครบ ?

๑๑๓สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

ในสถานการณแบบนนงสมาธไมส�าเรจหรอก ตองเจรญวปสสนา

แลวยกจตขนส ไตรลกษณ วาทกอยางมนไมเทยง เปลยนแปลง

เคยดแลวกไมดได เคยไมดแลวกดได เปลยนแปลงไปเรอยๆ เรา

ตองท�าเหตปจจยใหด แลวกจะดขนเอง ความขนลงของชวตเปน

เรองธรรมดา เรากสมหวงบาง ผดหวงบาง ไดบางเสยบาง เหมอนดง

เรองโลกธรรมมนไมเทยง มความแปรปรวนไปเปนธรรมดา กคอยๆ

ปรบไป อาชพกอยางน ขนๆ ลงๆ ไมแนนอน ชวตเรากอยางน เดยว

สขเดยวทกข เหมอนอากาศของโลก เดยวรอน เดยวฝนตก เดยว

หนาว กพยายามท�าใจ ปรบใจใหอยในความสจรต ใหอยในธรรม

ของบณฑต บณฑตแมประสบทกขกไมทงธรรม

“ไมจนทนแมแหงกไมทงกลน

หสดนทรกาวลงสสงครามกไมทงลลา

ออยเขาสหบยนตกไมทงรสหวาน

บณฑตแมประสบทกขกไมทงธรรม”

ยดมนในธรรมเอาไว ท�าในสงทถกตอง กคอยๆ ดเอง

๑๑๔ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๑๔

อาจารยครบ ผมตองท�างานโดยใชค�าโกหกทกๆ วน งานผมตอง

ไปจบผดคนอน เชน จบผดพนกงานขายทรวมกนกบรานคาหลอกลวง

บรษท ผมบาปมากไหมครบ ?

ตอบ

ไมควรท�า จะตองไปหลอกลวงท�าไม จะตองไปโกหกท�าไม กพด

ตามความเปนจรงไมดกวาหรอ โกหกหลอกลวงไมด เราจะท�าอาชพ

อะไรเรากไมพดโกหกดกวา พดตรงๆ พดจรงๆ พดตามทเปนจรง ถง

จะเปนพอคาแมคากไมตองโกหก ซอกนไมหมดคดกนไมนาน ถาถก

บงคบใหท�า แลวตองท�าไปเรอยๆ กควรเปลยนงานดกวา ท�าความชว

หลอกลวงคนอนไมใชของด

คาถามท๑๑๕

กราบสวสดคะอาจารยพอ หนมปญหาหนกใจอยากจะเรยนถาม

วา ถาเราจะน�าพระเครองหรอพระทหอยคอไปใหเขาเชา เพอทจะเอา

เงนมาใชหนแทนแมของเรา จะเปนบาปไหมคะ หนเคยทราบมาวา

การซอขายพระเปนบาปจรงไหมคะ ? ตามชมรมพระเครองทเขามการ

เลนพระกน อาจารยพอมความคดเหนอยางไรบางคะ ? กราบขอบ

พระคณลวงหนาส�าหรบค�าตอบนะคะ ขอใหอาจารยพอมความสข

กาย สบายใจ และเปนแสงสวางน�าทางใหกบผมทกขทงหลายอยางน

ตลอดไปคะ

๑๑๕สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

การใหเขาเชาพระ เพอเอาเงนมาชวยเหลอแม ไมบาป ท�าได

เพราะจดประสงคจะชวยเหลอแม แลวกเปนทางสจรต เราไมไดไป

บงคบขเขญใครเขา ชมรมพระเครองทเขาเลนพระกนกไมบาป ให

ชาวบานมาเชาเอาไป ตอๆ กนไป ไมเปนไร ไมบาป

คาถามท๑๑๖

กราบเรยนถามอาจารยครบ ผมสงสยวาผทบรรลธรรมขนตน

โสดาบน ยงมรก โลภ โกรธ หลงอยหรอไมครบ ? และถายงมครอบครว

ครองเรอนอย จะยงมกามราคะหรอไมครบ ? ขอบพระคณครบ

ตอบ

พระโสดาบนยงมรก โลภ โกรธ หลง แตเบาบางลง ไมท�าใหไป

อบาย แตถงจะมรก โลภ โกรธ หลง ทานกมคณธรรมอนๆ ไดแก การ

ละสกกายทฏฐได ละวจกจฉาได ไมมสลพพตปรามาสแลว

คาถาม

แตกามราคะนละขาดเลยใชไหมครบ ?

ตอบ

ยงมรก โลภ โกรธ หลงอย แลวกครองเรอนอยกยงมกามราคะ

อย กามราคะนพระอนาคามถงจะละได โสดาบนละสกกายทฏฐ

วจกจฉา สลพพตปรามาสได แลวตองมศล ๕ บรบรณ ถงจะมโลภ

๑๑๖ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

โกรธ หลงอย แตกไมท�าใหไปอบาย ดกวาปถชน ถงจะมรกโลภ โกรธ

หลงอย แตกไมมากเทาปถชน เกดอกอยางมาก ๗ ชาต

มพระโสดาบนอย ๓ จ�าพวก พวกท ๑ เอกพช เกดอกหนเดยว

เทยบเทากบสกทาคาม ทานเหลานมปญญามาก พวกท ๒ โกลง-

โกละ เกดอก ๒-๓ ชาต และพวกท ๓ เรยกวาสตตกขตตปรมะ เกด

อกเพยง ๗ ชาต ไมถงภพท ๘ แลวกเปนพระอรหนต นพพาน

คาถามท๑๑๗

เรยนอาจารยทเคารพคะ หนมเรองทอยากจะเลาใหอาจารย

ฟงคะ แมหนชอบท�าบญมากคะ โดยเฉพาะการใสบาตรตอนเชา ปรง

อาหารดวยความประณต ใครเหนกตองเอยปากชม แตปญหาอยตรง

ทวา แมชอบดมเหลาคะ วนละ ๕ บาท (ไมนาเชอ สมยนยงขาย

ไดนะคะ) หนอยากทราบวาแมจะบาปมากไหมคะ ? เคยคยกบแม

แลวในเรองน แตทะเลาะกนคะ อาจารยชวยแนะน�าหนดวยนะคะ

หนตองท�าอยางไรบาง ? แมจงจะเลกกนเหลาสกท กราบขอบพระคณ

มากคะ

เรยนอาจารยทเคารพคะ หนมเรองทอยากจะเลาใหอาจารย

๑๑๗สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

ถาเตอนแลวตองทะเลาะกน กเตอนนอยลง แลวชวนแมท�าบญ

มากขน ชวนนงสมาธ ชวนฟงธรรม สกวนบญคงชวยใหเลกไดเอง

เหลา ๕ บาท คงไมเมาจนตองไปเดอดรอนใคร กลองใหเวลานดหนง

ใชน�าเยน ใหแมร สกดขน และชวนท�าบญกศลใหมากขน เราไป

ทะเลาะกบแมเสยแลว กจะเขาถงแมหรอชวยเหลอแมไดยาก ตอง

อดทน ใจเยน เมตตาและใชปญญาใหมากขน

คาถามท๑๑๘

สวสดครบ เกดอก ๗ ชาต ของพระโสดาบน หมายความวา

ตองเกดเปนมนษยอก ๗ ชาตหรอครบ หรอวา ถาเกดเปนเทวดา

กนบชาตท ๑ ตอมาเกดเปนมนษย นบเปนชาตท ๒ ตอมาเกดเปน

พรหม ชาตท ๓ หรอวา ๗ ชาตนนตองเปนมนษยลวนๆ ครบ

ตอบ

เกดเปนเทวดากได พรหมกได มนษยกได รวมแลวไมเกน ๗ ชาต

ครบ

๑๑๘ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๑๙

กราบเรยนถามอาจารย วศน อนทสระ ทเคารพ ในทสตตรสตร

ทพระสารบตรไดแสดงธรรมไว หมวดหมธรรมทง ๑๐ ขอนน ทานแสดง

วาอยางไรบางครบ ? ผมสบคนไมเจอครบ ขอบพระคณทานอาจารย

ไว ณ ทนดวยครบ

ตอบ

ไปคนในพระไตรปฎกบาล เลม ๑๑ ฑฆนกาย ปาฏกวรรค

พระสตรสดทายครบ

คาถามท๑๒๐

กราบอาจารยคะ ดฉนมขอสงสยทจะเรยนถามวาเทวดาสามารถ

บรรลธรรมไดไหมคะ และสามารถเขาสนพพานไดเลยไหมคะ เพราะ

เคยอานพบวาพระพทธเจาและพระอรหนตทานมาแสดงธรรม ซงก

นาจะมบรรลธรรมไดบางคะ ? กราบขอบพระคณคะ

ตอบ

ไดครบ บรรลธรรมสงขน ในเทวโลกได และถงขนพระอรหนต

กยงได

กราบอาจารยคะ ดฉนมขอสงสยทจะเรยนถามวาเทวดาสามารถ

๑๑๙สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๒๑

ผมอยากรแบบ ลกซงเลยครบ มชองทางไหนตดตออาจารย ได

บางครบ

ตอบ

อยากรลกซงตองศกษาจากพระไตรปฎก อรรถกถา และต�าราตางๆ

ทผรไดรจนาไว เปนทเชอถอได หากสงสยจงหมนถามผร และดทสดคอ

ลงมอพสจน ดวยการปฏบตทกายใจตนเองครบ

คาถามท๑๒๒

อาจารยคะ รบกวนอาจารยชวยตอบดวยคะ คอเวลามปญหา

กบแฟน แมเปนเรองเลกนอย แตเขากลบมค�าพดทรนแรงกลบมา

ตลอด ค�าพดรนแรงๆ อารมณแรงท�าใหใจทกขตลอด ตวหนเองมนใจ

วาตวเองไมเคยพดรนแรงหรอหยาบคายกบเขาเลย ผลกรรมอนใด

ท�าใหตองพบเจอเรองนคะ แลวหนควรจะท�าอยางไรตอไปดคะ หนเอง

พยายามทจะไมเอาค�าพดและการกระท�าเขามาเปนอารมณ แต

มนกท�าไมไดสกทคะ ขอบพระคณอาจารยทเปนดงแสงสวางทางใจ

ดวยคะ

มนกท�าไมไดสกทคะ ขอบพระคณอาจารยทเปนดงแสงสวางทางใจ

๑๒๐ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

ค�าดาทอ ค�าหยาบคาย ทเขาพดออกมา ถาเราไมรบ มนกเปน

สมบตของคนพด เราอยาไปเดอดรอน การอยใกลคนแบบน เปน

โอกาสใหเราไดฝกฝนธรรมะ คอฝกท�าใจ ใหมสต ขนต เมตตา ให

อภยเขา แลวจตใจเราจะสงขน

หากเราแสดงความเดอดรอน เขายงสนกท�า เพราะเหนวา เขา

ท�าใหเราทกขได ไดผลดงใจเขา แตถาเรานงเฉย ยมรบได เขาอาจ

จะงง นานวนไป กจะเลกท�าแบบเดม เพราะเราไมทกขรอน ไมเดอด

รอน เขากไมสนกทจะท�า และมโอกาสทเขาจะยอนไปดตวเขาเอง

บางละ วาท�าไม เขาจงรอนนกหนา ดเรากลบสงบเยน แลวเขาจะ

อาย การท�าใหด เปนอยใหเหน เยนใหเขารสก เปนการสอนธรรม

ทไดผลกวาการตอบโตดวยวาจา

คาถามท๑๒๓

รบกวนเรยนถามทานอาจารยคะ แถวบานหมาแมวจรจดเยอะ

มาก คนขางบานคดจะรวมกนเอาไปท�าหมน ขอใหมารวมชวยกน

อยางนบาปหรอไม อยางไรคะ

ตอบ

ไมบาป ชวยลดปญหาสงคม และชวยไมใหเขาตองมาทกขบน

โลกน กเหมอนคนท�าหมนนนเอง

๑๒๑สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๒๔

สวสดคะ หนมค�าถามรบกวนใหอาจารยตอบนดหนงคะ คอ เวลา

เราสวดมนต นงสมาธ ท�าบญอนๆ เสรจแลว จ�าเปนไหมคะ ทจะตอง

แผเมตตาใหตนเอง กอนทจะแผเมตตาใหคนอน เพราะหนเขาใจวา

ในเมอกายนใจนเปนผกระท�ากรรมตางๆ แลว มนกคอการท�าเหตนน

เอง เมอเราท�าเหตแลวผลจะเปนอยางไรกเกดจากเหตทไดกระท�า

โดยปรยายอยแลว จงแผเมตตาใหกบคนอนเลย เนองจากไมคอย

ไดพบครบาอาจารย จงขอความกรณาอาจารยในการตอบค�าถาม

ดวยคะ ขอบพระคณคะ

ตอบ

ไมจ�าเปนตองแผใหตวเองกได แตททานใหแผใหตวเองกอน ก

เพอเปนประจกษพยานวาเรารกสขเกลยดทกขฉนใด คนอนกรกสข

เกลยดทกขฉนนนเหมอนกน และไมมใครทเรารกเทาตวเราเอง เมอ

เราแผเมตตาใหตนเอง จตใจเรายอมเปด มความออนโยนขน และ

พรอมทจะแผเมตตาใหคนอนไดงายขน

โดยปรยายอยแลว จงแผเมตตาใหกบคนอนเลย เนองจากไมคอย

ไดพบครบาอาจารย จงขอความกรณาอาจารยในการตอบค�าถาม

ไมจ�าเปนตองแผใหตวเองกได แตททานใหแผใหตวเองกอน ก

เพอเปนประจกษพยานวาเรารกสขเกลยดทกขฉนใด คนอนกรกสข

๑๒๒ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๒๕

สวสดครบอาจารยทเคารพ ผมอยากเรยนถามอาจารยเรอง

การท�าบญตกบาตร การถวายสงฆทานครบ ทท�าไปใหผทลวงลบไป

แลวนน จะสงไปถงแกผทตายหรอเปลา แลวผทตายเขาจะไดรบบญ

ทเราสงไปใหหรอเปลาครบอาจารย...

ตอบ

ถาเขาไปเกดเปนปรทตตปชวเปรต และเขาทราบและอนโมทนา

บญ จงจะไดรบผลบญ แตไมไดรบประทานอาหารหรอสงของทเรา

ให แตจะไดเปนกระแสบญทเปนทพย

แตหากเขาเกดเปนเทวดากไดรบสมบตทพยทเขาท�าไวเอง แต

ถาเขามาอนโมทนา กจะไดบญ

หากเขามาเกดเปนมนษย เดรจฉาน กจะมอาหารของเขาเอง

ตามภพภม

ถาเปนมนษยดวยกน และมาอนโมทนากน กจะไดรบผลบญ

ตามนน

หากเกดในอบายอนๆ กไมมโอกาสไดรบสวนบญ

แตทแนนอนนน ผรบจะไดรบสวนบญหรอไม อยากงวล เพราะ

ผทท�าบญอทศผลวงลบ ยอมไดรบบญผลทานทตนท�าแนนอน โปรด

ศกษาเพมเตมใน ชานสโสณสตร

๑๒๓สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๒๖

สวสดคะ อาจารยคะ หนมความสงสยในกรรมฐาน ทมชอวา

“มโนมยทธ” มนคออะไรหรอคะ จ�าเปนตอมรรคผลหรอไม พอดหน

ฝกทางสตปฏฐาน มสต รกาย รใจ เจรญปญญา ไมเคยเรยนวธดง

กลาว รบกวนอาจารยชวยคลายขอสงสยในขอนใหหนดวยนะคะ

ขอใหอาจารยสขภาพแขงแรงนะคะ

ตอบ

แปลวา ฤทธทางใจ อยในอภญญา ๖ ยงไมถงมรรค ผล นพพาน

ซงจะอยในอาสวกขยญาณ มโนมยทธ นนท�าสมถะไดฌาน ๔ แลว

เลยวไปทางอภญญา ไมจ�าเปนตองเรยน เพราะอาจจะหลงตด ไมพน

ทกขกได

คาถามท๑๒๗

ทานอาจารยคะ หนใครเรยนถามคะ หนรสกเอนดเดกสาวคนหนง

เปนหลานทางสาม แตญาตๆ ทางนนไมชอบหน เลยไมไดคยอะไรกน

เลย พอแมเดกสอนใหดมเหลาตงแตอาย ๑๖ แตตวแมเองเขาวด

ปฏบตธรรมนะคะ เดกคนนเรยนออน แตหนเหนลกๆ วาเดกมความ

ตงใจใฝด อยากกาวหนา พอแมสงเสรมเสยเงนมากมายกไมไปไหน

เลย คดวาเพราะค�าพอแมพดตอกลงหวเดกบอยๆ วา “ไมคาดหวง

มากหรอก แคสอบผาน รอดๆ ไปกพอ” ท�านองน บอกลกวาไมเปนไร

แมจะเอาเงนยดใหผาน ปจจบนเขาเองยงไมมบานจะอย (แตมเงน

ฟมเฟอย) สงลกเรยนหรๆ ทงทหวไมถง แตไมยอมจะใหลกพยายาม

รบกรรมเพราะค�าพดตวเองเสยมใหลกแทๆ

๑๒๔ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

บางครงหนอยากเอาหนงสอดๆ ใหอาน บานนมองวาอานเปน

หนอนหนงสอ มนทอไป เคยสอนภาษาให แตดวยความทผใหญตงแง

เลยยใหเดกไมเรยน กลวจะมาดกบปาสะใภ กอปรกบชวงหลงนผดใจ

กบแมเดกเพราะลบหลงมแตเรองนนทานาเบอหนาย ใจกสงสาร

เดกคะ ชวงหนงเคยคนดกนอย สมยทยงไมแตงเขามา เหนตงแตเปน

เดกนอยๆ ไรเดยงสา เดกผ หญงนนตองมทรพยตดตวมาบางคะ

ปญญาเปนทรพยอนด ทานอาจารยมความเหนอยางไรคะ หนเองก

คอยแผเมตตานะคะ แตใหกบเดก ดเหมอนไมไดผล

ตอบ

ถาจะเมตตา กตองมอเบกขาประกอบดวย มฉะนนจะถกความ

ทกขกนเปลา หากคณทราบวา พอแมเขากไมชอบคณ กอนอน ควร

ผกไมตร แสดงความจรงใจ เมตตากบพอแมเขากอน ใหพอแมเขา

รสกเปนมตร ยอมรบไมตรและวางใจไวใจคณ แลวจงหาโอกาสชวย

แนะน�าลกเขาได ตามเหตปจจย แตอยาลม อเบกขาดวยนะครบ

คาถามท๑๒๘

ขอสอบถามดวยครบ วาซอปลามาเลยงจะบาปไหมครบ ปลา

คราฟนะครบ

ตอบ

เลยงปลาคราฟไมบาปครบ จะใหไดก�าไรทางจตใจมากขนกขอ

ใหตงจตวา จะดแลชวตเขาใหด ตอชวตใหเขาอยสขสบาย

๑๒๕สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๒๙

มเพอนทคบกนมา ๔-๕ ป ชวตของเขาล�าบาก กดปากดนรนจน

ยอมเปนเมยนอย หนรจกอาจารยคนทเขายอมเปนเมยนอยมากอน

เพราะเลนกฬาเลยรจกพเขา แตภายหลง เพอนคนนกลบมาหงหน

ทงทหนเคยบอก ชวตนฉนไมยอมเปนเมยนอยใคร เขากยงหง เอา

เราไปวาเสยๆ หายๆ ทงทหนไมเคยไปแอบคบ แอบเจอ แอบนด

หมาย เจอกนแตสนามกฬา เพอนแบบน เราควรเลกคบใชไหมคะ

อาจารย ขอบคณคะ

ตอบ

ไมตองเลกคบ แตใหคบหางๆ ระมดระวงตวใหมากขน จะได

ไมตองมปญหากบเพอนอก

คาถามท๑๓๐

กราบสวสดคะอาจารย แฟนเพอนรวมงานไดรบอบตเหตจาก

รถยนต โดยถกชน ๒ ครงคะ คอมรถพงมาชนคลายแซนวช ผลคอ

ล�าไสแตกฯ ตองผาตดหลายครง และบนอยากตายเพราะเจบเหลอ

เกน สงสารเพอนรวมงานมาก เพราะดเขารองไหทกครงทพดถงแฟน

แตไมรจะชวยอยางไรคะ ขอความกรณาอาจารยแนะน�าดวยคะ ขอ

ขอบพระคณลวงหนามา ณ โอกาสนคะ (จะโพสตค�าแนะน�าจาก

อาจารยไปใหเพอนและแฟนอานดวยคะ เผอวาพวกเขาจะไดมก�าลงใจ

ในการตอสใหผานพนวกฤตนคะ)

๑๒๖ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

ใหคดวา คนทงหลายมกรรมเปนของตน ทกคนไมร วาเคยท�า

กรรมใดไวบาง จงมชวตอยางนนอยางน เราไมทราบวา เขาเคยท�า

กรรมใดไว จงตองรบผลเชนนน ขอใหคดวา เราก�าลงใชหน เมอกาย

กระสบกระสาย กอยาใหจตกระสบกระสาย เสยหนงทกาย อยาให

เสยสองทใจดวย กายเปนของตองทงใจเปนสงตองรกษาพงรกษา

ใจใหเปนกศล และหมนท�าความดใหมากขน แมไปไหนไมสะดวก แต

จตกท�าบญได คดดได อนโมทนาบญ แผเมตตาใหเจากรรมนายเวร

และสรรพสตวได

ขอใหถอโอกาสแหงวกฤต เปลยนใหเปนโอกาส ไดร เหน เขาใจ

ธรรมชาตของโลก ทไมเทยง เปนทกข เปนอนตตา ไมมทพงอะไรเลย

นอกจากธรรม ทงตวผปวย และคนรอบขาง โดยเฉพาะ คนใกลชด

ควรมสต และคอยเตอนใหผปวย มก�าลงใจ มความแชมชนดวยการ

รกษาจตใหด

๑๒๗สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๓๑

๑. ในพระไตรปฎก มเรองอภญญา ๖, มเรองการตอบปญหาเทวดา

ของพระพทธเจา และ ปาฏหารยตางๆ ถาเชอในสงเหลาน ถอเปน

สลพพตปรามาสหรอไม , ในสงคมทเปนจรง มผคน อาจจะครงหนง

เชอมนในเรองโชคลาง ไสยศาสตร จดเปนสลพพตปรามาสหรอไม ?

๒. “สลพพตปรามาส” พทธศาสนานอกจากเถรวาท มค�าศพท

นหรอไม ? สลพพตปรามาส ในพระไตรปฎกฉบบ ของลงกา, พมา

มค�านหรอไม ? เขาใจตรงกน หรอตางกนอยางไร ?

๓. การท�าพทธาภเษก พระเครอง และการเจรญพทธมนตในงาน

พธกรรม แตละอยาง ถอเปน สลพพตปรามาสหรอไม ?

๔. การหมทองค�าฉตร และน�าไปประดษฐานบนพทธคยา เปน

สลพพตปรามาสหรอไม เพราะเหตใด ?

๕. สวดมนตขามป ดวยพระสตร อาฏานาฏยรกขา (สวดภาณ

ยกษ) เปนสลพพตปรามาสหรอไม ?

๖. สวดมนต ท�าวตรเชาเยน ท�าตามๆ กนมา เปน สลพพตปรา

มาสหรอไม ? ในค�าสวดมนตท�าวตร มประโยค “ขาพเจาขอเปนทาส

พระสงฆ พระสงฆเปนนายของขาพเจา..” การสรางส�านกวา พระสงฆ

มสถานภาพเหนอและเปนนายทาส ขดแยงกบพระธรรมวนยหรอไม ?

ตอบ

เรองสลพพตปรามาสน หมายถง ความเชอถอทงมงาย ไมเปนไป

ตามหลกกรรมและสมมาทฏฐ

๑. การแสดงอภญญาของพระอรหนตและการตอบปญหาแก

เทวดาของพระพทธเจา ไมถอเปนสลพพตปรามาส เพราะทกอยาง

๑๒๘ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

มเหตผล มทมา มพนฐาน ผทจะไดอภญญา ยอมมพนฐานจากสมถ

ภาวนา และพระอรยเจา ทานไมมมจฉาทฏฐ การท�าอะไรกยอมม

เหตผลทเหมาะสม จงกระท�าการนนๆ สวนคนทเชอถอโชคลางอยาง

งมงาย เชอส เชอทศ ถอมงคลตนขาว ลวนขดกบหลกกรรม จงเปน

สลพพตปรามาส

๒. ในศาสนาอน ลทธอน จะเรยกสลพพตปรามาสวาอยางไร

กตาม หากหมายถง ความเชอโชคลาง ถอมงคลตนขาว ฯลฯ ตามท

กลาวไว กเรยกวา เปนสลพพตปรามาสทงนน และในพระไตรปฎก

ไมวา ภาษาใด กกลาวถง ดวยนยยะเดยวกนทงหมด

๓. การปลกเสกพระเครอง ของขลง กมการน�าพทธคณไปใช

ในทางไสยศาสตร หากทานท�าดวยใจกรณา ใหผคนมทพงมก�าลงใจ

ท�าความด กเปนประโยชนของความเคารพบชาพระพทธคณ แต

หากมเหตผลอนทไมตรงตามหลกกรรมและสมมาทฏฐ ทงผปลกเสก

และผรบ กเปนสลพพตปรามาสทงนน ขนอยกบวธคด หรอ เหตผล

ทท�าดวย

๔. การท�าทองค�าหมยอดเจดย เปนการบชาพระพทธเจา จะเปน

สลพพตปรามาสหรอไม กอยท ท�าอะไร เพออะไร คดอยางไร มโยนโส

มนสการไหม จะชวาถกหมด ผดหมด ไมได

๕. การสวดพระปรตรขามป กถอเปนมงคล ขนอยกบ คดอยางไร

ท�าไปเพออะไร สรปเหมอนกนไมได

๖. เชนเดยวกบการสวดมนต ท�าวตรเชา ท�าวตรเยน กใชหลก

พจารณาเชนเดยวกน ดงนน โยนโสมนสการ ส�าคญมาก

๑๒๙สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๓๒

สวสดคะอาจารย ดวยความเคารพ ขอค�าแนะน�าจากอาจารย

เรองการขนกองกรรมฐานกอนสมถวปสสนาคะ ขออาจารยชวยขแนะ

แนวทางดวยคะ ขอบคณคะอาจารย

ตอบ

ทานมทางเลอกใหถง ๔๐ อยาง ในการเลอกปฏบต สมถะและ

วปสสนากรรมฐาน ใหเลอกตามจรตอธยาศยของทาน โดยเรมตน

ตองมศรทธา และมศล เปนพนฐาน แลวปฏบตไปตามล�าดบ

คาถามท๑๓๓

เรยนอาจารย คนทมคณธรรม มศล มธรรมครองใจ การแสดง

ออกตองเรยบ สงบปาก หรอเรยบรอย ฯ กบคนทพดจรง ท�าจรง

การแสดงออกเปนธรรมชาต ไมเสแสรง ถาหวเราะกหวเราะ โมโห

กดคน ดสถานทวาสมควรไหม ? รจกเวลา รคน รสถานท อยางใด

ถกตอง หนเหนบางคนเขาเหมอนเกบกด พดกเหมอนดดฯ คอย

ถามอะไรกตดวาไมพดมาก ไมรอยบานเปนผดจรง หรอ ดดฯ ความ

รสกพบคนเหลานในวด ท�าใหหนวดตวหนเอง วาจะเลนละครดไหม ?

ถามแคนนะคะ ขอบพระคณคะ

๑๓๐ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

บางคนเขากก�าลงฝกฝนกาย วาจา ใจอย อาจจะดขดเขน แต

จะเสแสรงหรอจรงใจ กเรองของเขา เราอยามวไปเพงโทษเขา เอา

เวลามาฝกหดจตใจเราดกวา ใหเอาศลเปนหลก และมความจรงใจ

ตอตนเองและผอน กจะท�าใหเปนคนมเสนหนาคบหา อะไรๆทใครๆ

ทา จะใหถกใจเราหมดคงเปนไปไมได ท�าอยางไรใจของเราจะม

เมตตาและรจกใหอภยเขา เหนเปนเรองตลกขบขนไปบางกได แลว

เอาเวลามาฝก ศล สมาธ ปญญา ของเราใหดขนจะเปนประโยชน

มาก เอาคนอนมาเปนคร วาอะไรควรท�าหรอไมควรท�ากได

คาถามท๑๓๔

กราบเรยนถามปญหาอาจารยครบ หญงหรอชายทเปลยนค

บอยๆ ดวยความยนยอมทงสองฝาย ผดศลขอ ๓ หรอเปลาครบ ?

แลวเปนบาปหรอเปลาครบ ?

ตอบ

หากเปนสาม-ภรรยากนแลวสมครใจเปลยนคกนไปเรอย กผด

ศลแนนอน แตหากเปนแฟนกน กตองพจารณาวาผดหรอไม เปนกรณ

ไป แตไมตองไปถงเรองวาผดศลหรอเปลา กควรค�านงถงความควร

หรอไมควร ตวอยางเชนพระสงฆสบบหรไดไหม ทานกใชพจารณา

วาควรหรอไมควร กพอจะหาค�าตอบได เพราะในรายละเอยดแลว

แตละกรณกมเหตปจจยตางๆ ตองพจารณาเปนกรณไป สรปแลว

เรองแบบน ไมควรท�า

๑๓๑สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๓๕

เรยนถามอาจารยเพอใหความรและขอคดเตอนใจคะ เนองจาก

พอเสยชวตกะทนหน นอนเจบปวยแลวไปเลย ไมทนดใจพอคะ

ครอบครวยงท�าใจไมได ควรท�าอยางไรด ? และอยากทราบวาพอไป

สบายไหม ? จะรไดอยางไร ? ถกผดประการใด รบกวนอาจารยและ

ผรชวยชแจงแนะน�าสงสอนดวยคะ ขอบพระคณนะคะ

ตอบ

ขอใหเหนความเปนธรรมดาของชวตเปนเชนนนเอง เกด แก เจบ

ตาย เปนเรองของธรรมชาต และโดยเฉพาะอยางยงความตายนน

ไมมใครทราบเลยวา “พรงนกบชาตหนาอะไรจะมาถงกอน” คนตาย

กนทกวน แตเราไมรสกอะไร แตถาเปน “ของเรา” เมอไหร ทกขกมาก

ขนตามความผกพนมนหมายนน

ขอใหท�าใจใหสบายเพราะคณพอทานคงไปสบายหายกงวลหาก

มญาณวถทราบวาคนอยหลงตงสตได และมก�าลงใจสชวตตอไป

ภาระของทานจบแลว เราท�าหนาทดทสดแลว กขอใหปลอยวาง แม

บางอยางไมเปนอยางใจ แตหากมนลวงเลยไปแลว กไมมใครแกไข

อะไรได ท�าปจจบนใหด ท�าหนาทใหถกตอง มโอกาสกท�าบญอทศ

สวนกศลไปใหทาน ซงทานจะไปดหรอเปลา กขนกบ “สมบตบญ-บาป”

ททานสะสมไว นนเปนเพอนเดนทางของทานแนนอน เราเปนทายาท

และผอยหลง กท�าบญท�ากศล เจรญภาวนา อทศใหทานผวายชนม

ตามหนาทพงกระท�า และด�าเนนชวตตอไปใหมคณคา เพราะวนน..

ทานสอนใหเราเหนแลวถงความไมแนนอนของชวต

๑๓๒ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๓๖

สวสดคะ อยากจะเรยนถามเรองการถวายน�าและอาหารพระ

พทธรปจ�าเปนตองท�าหรอเปลาคะ ? มคนมาทกวาท�าไมไมตงน�า

หนาพระ แตดฉนจะถวายดอกไมน�าและอาหาร คดวาพระพทธรป

จะฉนไดอยางไร แตพอคนมาทกกรสกไมสบายใจ

ตอบ

ไมตองถวายอาหารและน�าแกพระพทธรป เพราะเราไมไดเซน

สรวงบนบาน การถวายดอกไมเปนการแสดงความเคารพบชากท�าได

แตกยงไมใชการบชาอยางยงทพระพทธองคทรงสรรเสรญ ไมสการ

ปฏบตบชา

พระผมพระภาคเจาตรสวาเปนเพยงอามสทาน มผลนอยกวา

ธรรมทาน แตกมไดทรงหามพทธบรษทวาตองบ�าเพญแตธรรมทาน

อามสทานไมตองบ�าเพญ ไมเคยตรสเชนนนเลย

และแมเมอใกลจะปรนพพานทสาลวโนทยานของเจามลละ เมอง

กสนารา เทวดาและมนษยทงหลายพากนบชาพระองคดวยดอกไม

ของหอมเปนอนมาก ดงทกลาวไวในมหาปรนพพานสตร พระองคก

มไดทรงตเตยนการบชาของเทวดาและมนษยเหลานน เพยงแตตรส

วา “พทธบรษททงหลายมไดบชาพระองคดวยอามสบชาคอดอกไม

ของหอมเหลานนเพยงเทานน แตบชาพระองคดวยการบชาอยางยง

คอดวยการปฏบตธรรมสมควรแกธรรม”

ซงเทากบทรงแสดงวาอามสบชาไมใชการบชาอยางยง การปฏบต

ธรรมสมควรแกธรรม คอการเจรญโพธปกขยธรรม มสตปฏฐานส

๑๓๓สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

เปนตน ตางหากทเปนการบชาอยางยง เพราะอามสบชานนอานสงส

อยางยงกแคสวรรคสมบต แตปฏบตบชานนอานสงสอยางยง คอ

นพพานสมบต

สวนการถวายน�าและอาหารนน ไมใชการบชาแบบพทธแท แต

เปนอทธพลของลทธศาสนาอนทแฝงมาในพทธ ไมจ�าเปนตองท�า

เชนนนเลย ทไมตองถวายอาหารและน�า เพราะพระพทธเจาทาน

ไมตองการอะไรเพอรกษาธาตขนธเหมอนคนเราแลว และทานไมอย

ในโลกไหนๆ แลว

คาถามท๑๓๗

กราบเรยนอาจารยวศนทเคารพ ผมมโอกาสฟงผานๆ เรองฤๅษ

เลยงแมว ประมาณวา ตองออกจากปา มาอยนา แลวกตองมแมบาน

ท�ากบขาว แลวตอมามลก อะไรท�านองน พอดไดฟงในสถานทม

สงรบกวนฟงไมถนด

ขอกราบรบกวนอาจารยชแนะหนงสอทหาอานไดเกยวกบเรอง

น และเรองอนๆ ในแนวน เอาไวสอนลกวยรนของผมครบ กราบ

ขอบพระคณลวงหนาดวยขอรบ ป.ล. Search ใน Google, You Tube

แลวไมพบเรองฤๅษเลยงแมวเลยครบ

๑๓๔ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

นทานเรองฤๅษเลยงแมว มฤๅษสองพอลกอาศยบ�าเพญเพยร

ภาวนาอย ในปาอยางสงบสข ฤๅษลกลาพอมาอย ในบรเวณใกล

หมบาน และเขาไปภกขาจาร (รบอาหาร) ในหมบาน ทบานหวหนา

หมบาน (พอบาน) เปนประจ�าทกวน สะดวกสบายพอสมควร

อยมาไมนาน มหนชกชมทกระทอม มากดผาฤๅษดวย ฤๅษจง

ไปบอกพอบาน พอบานจงใหแมวมาเลยงเพอชวยจบหน ฤๅษเลยง

แมวกตองหานมใหมนกน จงตองขอนมสดจากพอบานมาเลยงแมว

ทกวน ประกอบกบตอมาหญาขนรกรอบกระทอม ฤๅษจงแจงกบ

พอบาน พอบานจงชวยแกปญหา โดยใหววมาเลยง ๑ ตว เปนววนม

โดยไดประโยชน ๒ อยางคอ ฤๅษสามารถรดนมววใหแมวกน และให

ววชวยกนหญารอบกระทอมไมใหรกอก

ฤๅษเอาววนมมาเลยงไดระยะหนง แกปญหาเรองหญารกและ

เรองน�านมส�าหรบเลยงแมวได ตอมา ววนมไมมหญาจะกน เพราะ

กนหญารอบกระทอมหมดแลว ตอมาจงไปขอความชวยเหลอพอบาน

วาสงสารวว ไมมหญากน พอบานชวยคดแกปญหา จงใหทนา และ

ใหฤๅษไปท�านาทกวน เพอจะไดซงขาวมาใหววกน ฤๅษตองไปท�านา

ทกวน ไมมคนดแลกระทอมคอยเลยงแมว เลยงวว จงไปบอกพอบาน

พอบานจงใหหญงสาวคนหนงมาชวยดแลกระทอมของฤๅษ

อยมาไมนาน หญงสาวนนกมบตรกบฤๅษนน

กลาวถงฤๅษพอ ไมไดขาวคราวฤๅษลกนานแลว นกหวงใย

จงเดนทางมาเยยม ครนมาเหนสภาพของฤๅษลก กอเนจอนาถใจ

กลาววา นนเจาเปนฤๅษนะ คล�าชฎาทสวมบนศรษะดส เจาก�าลง

ท�าอะไร...ท�าไมจงท�าขนาดน

๑๓๕สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ฤๅษลกบอกวา ไมร ตวเลย ไมร ตวเลย ทกอยางมนคอยๆ มา

แลวท�าไปท�ามา กบานปลายขนาดน ตางกนกเสยใจ จงอ�าลาทกคน

กลบไปอยในปา เพยรภาวนากนทงสองพอลกอยางเดม

เรองนสอนใหรวา บางทเราท�าอะไรโดยไมรตว ขาดสต ไมได

ค�านงถงผลเสยทตามมา ซงท�าใหเกดปญหาและความวนวายเกน

กวาจะคาดถง จงควรใชสต ปญญา พจารณา ถงผลด ผลเสย กอน

จะท�าอะไรลงไป

คาถามท๑๓๘

อาจารยคะ หนเคยเถยงกบคนๆ หนง เขาวา หากภรรยายนยอม

ใหสามไปนอนกบคนอนได สามไมผดศลขอ ๓ นะคะ สวนการนอน

กนไปเรอยๆ หลายๆ คน หนเขาใจวา ผดเบญธรรม ไมผดเบญศล

เขาใจอยางนไดเปลาคะ ขอบพระคณคะ

ตอบ

มนอยทวาผหญงเขามสามหรอเปลา ถาเขาไมมสามกไมผดศล

แตถาเขามสามกผดศล

๑๓๖ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๓๙

กราบเรยนถามปญหาอาจารยคะ ในกลมของคนท�างานหรอ

มนษยเงนเดอน ยอมมหลากหลายประเภทและหลากหลายความคด

ถาพดถงตรงนกคงจะไมใชเรองแปลก แตเรองทหนอดอดใจ (มาก)

และตองการค�าแนะน�าจากอาจารย คอ เรองความมน�าใจของเพอน

รวมงาน เมอมเพอนขอความชวยเหลอ เชน เรองเงนตงแตหมนบาท

ขนไป เรองการขอใหชวยงาน หนไมเคยปฏเสธสกครง (จรงๆ นะคะ)

แตพอถงคราวทเราขอรองบาง กลบเฉย และเฉยมากดวยคะ ขอบอก

อาจารยตามตรง หลายครงทรสกโมโห แตหนเปนคนเงยบ และไมเทา

ความใดๆ เพอตดปญหาไมใหเกดเรอง (จนบางครงเพอนไดใจวาเรา

ไมกลาพด) ขอเรยนถามอาจารยวา หนควรจะแกไขปญหาอยางไรกบ

เรองนดคะ ? เพอนท�าเนยนทกครงทตองการความชวยเหลอโดยเฉพาะ

เรองเงน อาจารยชวยแนะน�าหนดวยนะคะ ขอบพระคณคะ

ตอบ

หดปฏเสธบาง เรามสทธทจะปฏเสธ และระมดระวงตวใหมาก

ขน อยาใหใครมาเอาเปรยบเกนไป

เรองนดคะ ? เพอนท�าเนยนทกครงทตองการความชวยเหลอโดยเฉพาะ

หดปฏเสธบาง เรามสทธทจะปฏเสธ และระมดระวงตวใหมาก

๑๓๗สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๔๐

เรยนถามทานอาจารย เรองการ “ให” นอกจากเปนการก�าจด

ความตระหนแลว มอานสงสอนๆ อกหรอไมครบ และการให มผลใน

การลดความโลภหรอความอยากไหมครบ ?

ตอบ

พระพทธองคตรสถงอานสงสของทานไว ๕ ประการ คอ

๑. ผใหยอมเปนทรก

๒. คนสวนมากยอมชอบเขา

๓. ชอเสยงอนดฟงขจรไป

๔. เปนผกลา ไมเคอะเขนในทประชมชน

๕. ตายแลวไปสคต

ทรงตรสกบสหเสนาบด สหเสนาบดทลวา

อานสงส ๔ ประการแรก เขาเหนประจกษดวยตนเอง

เพราะเขาไดรบอานสงสเชนนน

สวนขอ ๕ นนเขายงไมเหน แตเขาเชอพระพทธเจา

พระผมพระภาคยงตรสอกวา ทานจะมอานสงสมากขน

หากถงพรอมดวยสมปทา ๔

๑. เจตนาสมปทา ถงพรอมดวยเจตนา ใน ๓ กาล คอ กอนให

ขณะให และหลงจากใหแลว

๒. วตถสมปทา หมายถง บคคลผรบทาน เปนผมคณธรรม

๓. ปจจยสมปทา ถงพรอมดวยปจจย คอของทน�ามาท�าทานนน

ไดมาโดยชอบธรรม

๑๓๘ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

๔. คณาตเรกสมปทา หมายถง ผรบทาน มคณสมบตพเศษ

เชน ออกจากนโรธสมาบต

หากตงจดประสงคในการใหทาน เปนการละความโลภ ลดความ

ตระหน กยงมอานสงสมาก เปนววฏฏคามน มงออกจากสงสารวฏ

แตความตองการของคนเราไมเหมอนกน บางคนอาจอธษฐานขอให

รวยกได แตเปนแคสวรรคสมบต อยางไรกตาม พระพทธองคตรสวา

ผทเกดมาร�ารวย เพราะในกาลกอน เขาเคยใหทานไวมากนนเอง

คาถามท๑๔๑

ท�าไมจงกลาววา “ทานทพระสมมาสมพทธประทานแกพระสาร

บตรมผลมากกวาทานทพระสารบตรถวายแดพระสมมาสมพทธเจา”

หนไมเขาใจเหตผล จงตองขอความกรณาจากอาจารยชวยวเคราะห

ใหดวยคะ กราบขอบพระคณอาจารยมา ณ โอกาสนดวยคะ

ตอบ

ทานตองการอธบายวา ผมคณธรรมสงกวา เมอท�าบญใหทาน

จะมผล มอานสงสมากกวา แมผรบจะเปนผมคณธรรมนอยกวา

ยกตวอยางในอรรถกถาทกขณาวภงคสตร เชน พระพทธเจา

ถวายจวรใหพระสารบตร ยอมไดอานสงสสงกวา พระสารบตรถวาย

จวรแกพระพทธเจา ทงน เพราะพระพทธเจามคณธรรมสงกวา

๑๓๙สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ทานตองการเนนวา “ผให” ตองท�าตนใหมคณธรรมสง แมจะไป

ท�าทานในผมศลมธรรมนอยกวากตาม แตถาผรบมคณธรรมสงดวย

กยงไดอานสงสมากขน

คาถามท๑๔๒

คดถงค�าแมทจากไปรวม ๙ ป แลวคะ เมอแมบอกวาจะไปท�าบญ

พอถามแมวา “ตวบญเปนอยางไร” แมตอบวา คอความสบายใจ ท�าแลว

ไดความสบายใจ ? ใชหรอไม ถกหรอผด ขอความเมตตาอาจารยชวย

กรณาเพมเตมดวยนะคะ

ตอบ

วาดวยเหตแลว บญคอ สงทช�าระจตใจใหสะอาด วาดวยผล

กคอ ความสข

คาถามท๑๔๓

อาจารยคะ ขอถามหนอยคะวาการทเราเรยกรองสนบสนนให

ประหารนกโทษฆาขมขน เพอใหกฎหมายเฉยบขาดมากขน เพราะ

เราอยากปกปองเดกและผ หญงทต องเผชญกบภยเหลาน เราไร

เมตตา หรอไมอยางไรคะ ?

อาจารยคะ ขอถามหนอยคะวาการทเราเรยกรองสนบสนนให

๑๔๐ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

โทษประหารชวต เหนมมาตลอดประวตศาสตรของมนษยชาต

และมอยทวโลก แสดงวาเปนความจ�าเปนทางรฐศาสตร บคคลผท�า

ผดกฎหมายยอมไดรบโทษตามกฎหมายลดหลนกนลงมา การฆาคน

หรอฆาสตวยอมผดศลขอปาณาตบาต แตถาจ�าเปนตองท�าเขากท�า

เชน ทหารออกรบ เจาของบานก�าจดปลวกทขนกนบาน เปนตน ยงม

เรองอนๆ อกมากมายทอยในลกษณะจ�าเปนตองท�า คนทมชวตอยได

โดยไมตองท�าบาปจงถอวาเปนคนโชคดมาก

ปญหาของคณเปนปญหาทคดกนมาตลอดกาลยาวนาน การ

สอนใหคนเปนคนดมศลธรรมเปนทางออกทางหนงของปญหาน

ถงกระนนมนษยกยงเบยดเบยนกนไมเวนแตละวน ขมเหงรงแกแม

ตอเดกและผหญง เปนเรองนาเศราสลดใจอยางยง นาเศราใจจรงๆ

ทสงคมของเราไมปลอดภย อยกนอยางมภยรอบดาน รอดชวตไปได

วนหนงๆ กนบวาโชคดแลว

คาถามท๑๔๔

สวสดคะ ทบานคณแมไดสรางศาลพระภมเจาท เราควรบชา

หรอไมอยางไร ? และบานเรอนควรมศาลพระภมเจาทหรอไมคะ ? ถา

มแลว จะบชาตอหรอไมอยางไร ?

๑๔๑สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

ถาไมมศาลพระภม กไมตองมกได จะไดไมตองเปนภาระตอง

กราบไหวเซนสรวงบชา แตถามอย ตงอยแลว กกราบไหวไปเถอะ แต

ตงจตใหถก วาเราเคารพกราบไหวในฐานะทระลกถงคณทเขาเปน

แบบอยาง ทเขาท�าดท�าบญกศล แลวจงไดไปเกดเปนเทวดา เปนพรหม

ได แตสงสดแหงความเคารพบชาคอพระรตนตรย พระพทธ พระธรรม

พระสงฆ

คาถามท๑๔๕

สวสดครบอาจารย พอดเขามาท�างานใหม ทท�างานมการกน

เลยง โดนบงคบใหดมเหลาอกแลว หวหนาใหดม ดมไปแบบไมเจตนา

ผดศลไหมครบ ? จบไปค�าเดยวปกตกไมดมเหลา หลงจากดมเสรจ

กสงสยวาจรงๆ แลวศลคออะไร เพราะวา เหมอนโดนความคด

กบ อารมณหลอกวา เราผดศล ซงท�าใหเราทกข พอดไป แปบเดยว

ความทกขนนกดบไป

ตอบ

ถาทราบวาเปนสรา แมจะถกบงคบใหดม กผดศลแลวครบ จะ

อยในโลกใหปลอดภย ตองหด say no บาง ตอไปกปฏเสธไปเลยวา

ผมไมดมครบ เพราะคนทจะรกษาศลได จะตองรกษายงกวาชวต พอ

ท�าผดไปแลว จตใจเศราหมองทนตา จงควรระมดระวง ส�ารวมใหมาก

ขน แตถาไมรวาเปนสรา กไมผดศล

๑๔๒ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๔๖

สวสดคะ ทานอาจารย หนอยากทราบวาการท�าบญในวน

ธรรมดาๆ ทวไป แตตงใจท�ากบการท�าบญในวนส�าคญทางศาสนา

จะไดผลบญอานสงสมากนอยตางกนไหมคะ ? ขอบคณคะ

ตอบ

การท�าบญไมขนกบวนส�าคญหรอไม กลางวน กลางคน กบฤกษ

กบเทศกาล เหลานเปนแคสมมต แตอยทเจตนา (ใหยอนไปดทค�าตอบ

เรองการท�าทาน)

คาถามท๑๔๗

เรยนทานอาจารยคะ หนทานยาคลทเปนประจ�า วนหนงมคน

บอกวากนยาคลท (ซงมจลนทรยตงหลายลานตว) เหมอนเปนการกน

สงมชวต ไมควรกน เพราะเหมอนวาเราผดศลขอ ๑ ทานอาจารย

คดวาอยางไรคะ ผดศลไหมคะ ขอบพระคณคะ

ตอบ

ไมบาปครบ ทานเปนยาใหสบายใจ

เรยนทานอาจารยคะ หนทานยาคลทเปนประจ�า วนหนงมคน

บอกวากนยาคลท (ซงมจลนทรยตงหลายลานตว) เหมอนเปนการกน

๑๔๓สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๔๘

สมมตวาถามคนมาวาผม ใสรายดวยขอความทไมจรง แตผม

คดวาเขาคงจะตองไดรบผลกรรมทเขาท�าไวเอง แตผมไมอยากใหเขา

มาชดใชกรรมกบผม ทงในชาตนและชาตตอๆ ไป คอไมอยากยง

เกยวกนอกแลว อยางนจะเรยกวาผมอโหสกรรมไหมครบ ? ขอบคณ

ครบ

ตอบ

เรยกวาคณอโหสกรรมใหแลว คณไมตองเกยวของในวงเวยน

กรรมของเขาตอไป แตเขาจะตองรบกรรมอยางไร นนเปนเรองของ

ผลทเขาท�า ไมมยกเวนใคร

คาถามท๑๔๙

ผมมขอสงสยขอเรยนถามทานอาจารยคอ จตเกดดบตลอดเวลา

สวนความเขาใจทวาคนตายแลวจตออกจากรางเหมอนเปนอตตา

แลวจตดวงนกไปเกดใหมเปนโนนนนน ความเชอนเปนมจฉาทฐ แลว

การทยงมการเวยนวายตายเกด อะไรทไปเวยนวายตายเกด ท�ากรรม

ชาตนมผลตอชาตหนา หากไมใชจตวญญาณนนๆ รบกวนถามขอ

ความรดวยครบ

๑๔๔ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

มนเกดดบไปเรอยๆ ตามเหตปจจย ทงทมจตอย กเกดดบเรอย

ไป เหมอนกระแสไฟฟา ดบอยทกวนาท แตมนมสนตต ท�าใหรสกวา

มนสบเนอง

คาถามท๑๕๐

เรยนถามอาจารย

๑. บญกฐน ตองท�าดวยเงนและผาไตรหรอคะจงจะไดบญ วด

แตละวดผาไตรเปนตงๆ ถงสงฆทานตามทรกน กฐนปน ขออาจารย

แนะน�าใหความสวางแกพทธศาสนกชนวาอยางไรเปนบญแทและมาก

ดวยคะ

๒. วดบอกบญแลวไมท�า ไดเงนแลวไมท�า บาปผดศลใชไหม

คะ ? หรอท�าแลวมปจจยเหลอมาก แตเอาไปใชอยางอนโดยไมบอก

ประกาศใหผบรจาคทราบ บาปเหมอนกนใชไหมคะ ?

๓. หนไปวดตกบาตร พอพระฉนแลว อาหารเหลอมากมาย

ทานใหแลว หนเหนขาวสกเหลอทงเปนหมอๆ ใบใหญหลายหมอ

คนเอาไปเลยงหมาบาง แตหนเอามาใหทานคนจนยากไร คนงาน

กอสรางรมทาง หนท�าถกไหมคะ ?

๔. ตอนเชามด หนตนมาท�าอาหารใหพอ บางครงท�าเตรยม

ไปวด หนไดกลนธปหอมๆ ลอยมาแถวหนารวบานหน บานไมม

ศาลพระภม (สบเนองจากค�าถามเรองบชาศาล) หนเคยอธษฐาน

วาใหมาเขาฝนหนจะตงศาลให อาจารยคดวาเขาเปนเทพเหมอน

๑๔๕สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

หนคดหรอไมคะ ค�าสอนของอาจารยเรองการปฏบตธรรมไมจ�าเปน

ตองไปอยวด คอท�าหนาทเราใหด รสกตว หนดใจทไดอาน ท�าใหม

ก�าลงใจขน

ตอบ

๑. ผากฐน มแคผนเดยว นอกนนเปนบรวารกฐน เราจดกนเอง

เปนการหาปจจยชวยวดบ�ารงศาสนาไป แตกฐนตามทพระพทธองค

บญญตนน แคผาผนเดยวเทานน

๒. ไมบาปหรอก อนโลมไปตามความจ�าเปน ซงอาจเปลยน

แปลงไปตามสถานการณ แตหากมความทจรต กอกเรองหนง

๓. ท�าดแลว ไมทงใหเสยของ

๔. ผมไมทราบวาเปนเทพหรอเปนอะไร ไมมขอมล อยาไป

ยดถอ ท�าอาหารใหพอ และไปถวายพระ ดแลว

คาถามท๑๕๑

ขอกราบเรยนถามขอสงสยครบ ความหมายของค�าวา “สต” กบ

“สมมาสต” เหมอนหรอตางกนอยางไรครบ ? ขอบคณครบ

ตอบ

สต คอ ความระลกไดทวไป

สมมาสต คอ การระลกได ในสงทเปนกศล

ซงในทน ทานหมายถง การระลกถงในสตปฏฐาน ๔

อนประกอบดวย ๔ ฐาน คอ กาย เวทนา จต และธรรม

๑๔๖ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๕๒

ขอเรยนถามเรองศลขอ ๑ การไมกนเนอสตว เปนการสนบสนน

ใหการรกษาศลขอ ๑ หรอไม ?

ตอบ

การไมกนเนอสตว ชวยเรองการรกษาศล ๕ หรอไม

พระพทธเจาไมไดทรงหามการกนเนอสตว ทงภกษ อบาสก

อบาสกา ไมลวงศลขอปาณาตบาต

เพราะศลขอปาณาตบาต ตองครบองค ๕ คอ

๑. สตวมชวต

๒. รวาสตวมชวต

๓. จตคดจะฆา

๔. มความพยายามทจะฆา

๕. สตวตายดวยความพยายามนน

คาถามท๑๕๓

ขอสอบถามนะครบ

๑. ชายทแตงงานมครอบครวแลว แตไปเทยวผหญงบรการทาง

เพศ ถอวาชายคนนนผดศลขอ ๓ ไหมครบ ?

๒. ชายทแตงงานมครอบครวแลว แตภายหลงมเหตทะเลาะ

กบภรรยาจนรสกวาไมมใจใหแกกนแลว ไมมความสมพนธใดๆ กน

แลว แตทยงอยดวยกนเพราะตองเลยงดลก หากชายคนนไปมความ

สมพนธกบคนอนทเปนอสระหรอเปนโสด ชายคนนและคนทมความ

สมพนธกบชายคนน จะผดศลขอ ๓ หรอไม อยางไร ?

๑๔๗สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

๓. มขอสงสยวาสมยกอน ชายไทย หรอแมแตกษตรยไทย ม

ภรรยาหรอมนางสนมหลายคน อยางนถอวาผดศลขอสามหรอไม

๔. เคยไดยนมาวาพระอนทรซงเปนพระโสดาบนมนางอปสร

เปนนางสนมหลายองค ขอนไมทราบวาจรงเทจอยางไร ? ขอค�าอธบาย

ครบ

ตอบ

๑. ตามขอบเขตของศลขอ ๓ ไมผดครบ แตวา ควรจะท�าหรอ

เปลา ? ตอบวาไมควรท�า อาจพาโรคกลบมาบาน และแสดงถงความ

ไมส�ารวมในกาม ไมซอตรงตอกน

๒. ถาหญงคนใหมเปนโสด กไมผดศลขอน แตวาควรจะท�า

หรอเปลา กตอบวาไมควร เพราะยงผกพนกนทางกฎหมาย

๓. กษตรย ไมผดศลขอ ๓ เพราะหญงเหลานน ไมมสาม

๔. พระอนทร...จรง แตไมผดเชนกน

คาถามท๑๕๔

สวสดครบอาจารย ผมรบกวนสอบถามหนอยครบ คอถาเราใช

โปรแกรมทละเมดลขสทธจะเปนบาป (ผดศลดวย) ไหมครบ แลวถา

เปนบาป แลวเราใชงานทกๆ วน บาปจะเพมขนตามล�าดบการใชงาน

ไหมครบ ขอบคณครบ

๑๔๘ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

เรองลขสทธ หากไมละเมดไดกด ผมไมคอยทราบเรองลขสทธ

โปรแกรมอะไรนก แตคดวาขนอย กบเหตผลและการน�ามาใชดวย

หากเราท�าธรกจแลวใชโปรแกรมเถอนกไมควรท�า เพราะแอบขโมยเอา

สมบตทางปญญาของเขามาท�ามาหากน กควรเสยเงนซอโปรแกรม

ทถกตองตามลขสทธ

แตถาเราใชงานเลกๆ นอยๆ ในบานหรอไมไดใชหาประโยชน

ทางธรกจกนาจะพออนโลม แตกแลวแตเจาของลขสทธ เขาก�าหนด

ขอบงคบของเขาวาอยางไรดวย หรอองคกรการกศลไมแสวงหาก�าไร

หากใชโปรแกรมเถอนมาท�าใหเกดบญกศลใหเจาของลขสทธ โดยเราไม

ไดน�ามาแสวงหาก�าไรหรอท�าธรกจอนนกนาจะอนโลมได

แตกเปนเรองทแลวแตจะตกลงกน หรอกฎเกณฑทเจาของเขา

ก�าหนดดวย ตอบแนนอนยาก

คาถามท๑๕๕

ค�าวากรยา ใชไดกบพระอรหนตเทานนใชไหมคะ เพราะพระ

อรหนตท�าทกอยางดวยกรยา ไมเปนทงบญและบาป เพราะทานหมด

กเลสไปแลว ใชหรอเปลาคะ

ตอบ

ใชไดครบ เพราะพระอรหนตมกรยาจตครบ

๑๔๙สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๕๖

“อธษฐาน ภาษาชาวบาน หมายถง ขอใหเปนอยางนนใหได

อยางน แตภาษาทางธรรม หมายถง การตงจตอยางมนคงตอทศทาง

ของชวต (จากค�าสอนของ อ.วศน)” ถาอยางนแลว

๑. การตงปรารถนาดตอสงมชวตแลวแผกศลไป เปนเมตตา

บารม แบบนนบเขาในขออธษฐานไหมครบ ?

๒. อธษฐานบารม หมายถง การตงจตเปาหมายในการท�ากศล

หรอเปลาครบ ?

๓. ถาไมตงอธษฐานแลว บารมขอนจะเตมไดเองหรอไมครบ ?

๔. อธษฐานบารม คอการก�าหนดเปาหมาย เชน ปรารถนา

การหลดพนจากการเวยนตายเวยนเกด ปรารถนาเดนตามอรยมรรค

องค ๘ เพอความพนทกขตลอดกาล อยางนเปนตน ใชหรอไมครบ ?

๕. ไดยนมาถาจ�าไมผดวา ตองมงหมายปรารถนานพพานพน

ทกขมาครบ ๑ แสนมหากปป จงจะเปนพระอรยสาวกได ครบ

ตอบ

๑. ใชครบ ถกตอง

๒. ใชครบ

๓. อธษฐานบารม หมายความวา ตงจตจะเปนอยางใดอยางหนง

ถาไมตงอธษฐาน กไมเปน ไมเปนอธษฐานบารม อยางพระพทธเจาทรง

มพระทยมนคงวา ตอไปภายหนาขอใหไดเปนพระพทธเจา ทานก

อธษฐานอยางนน ตอมาทานกไดเปนพระพทธเจา ถาเราไมตงจตวา

จะเอาอยางใดอยางหนง กไมถอวาเปนอธษฐานบารม

๑๕๐ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

๔. อธษฐานตามมรรคมองค ๘ ถกตองครบ

๕. ไมแนหรอกครบ แลวแตบารมของเราวามากนอยแคไหน

แลว ถาบารมเรามากแลว กเตมเรวขน แลวแตวาบารมของเรามอย

เทาไร ไมตองถงอยางนนหรอกครบ

คาถามท๑๕๗

อาจารยคะ เพอนหนคนหนง เขาทราบวาในสมยกอน บางคนได

บรรลธรรมเพราะฟงธรรม เขาเลยใชวธวา เปดเสยงเทศนพระอาจารย

ทเขาถกจรตฟงแทบทกเวลาทจะท�าได เชน ขณะท�างาน ขณะกนขาว

ขณะขบรถ ฯลฯ หนเหนดวยกบทเขาไดทราบมา แตไมแนใจวธการ

ทเขาท�าคะ (แตกไมไดคดคานอะไรเขา) วนหนง หนไดอานพระพทธ

จรยาทอาจารยเขยน หนคดเองวา พระพทธเจาจะกลาวหรอพดใน

เบองแรกในเชงท�าใหใจคนฟงออนโยน พรอมทจะรองรบธรรมขนสง

ตอไป คนฟงจงบรรลธรรมได ดวยเหตน จงอยากถามวา

๑. หนเขาใจถกไหม ?

๒. ถาหนเขาใจถก หนควรเตรยมใจกอนฟงธรรมอยางไร ?

๓. ควรบอกเพอนใหแกไขไหม เพราะสงเกตวา เพอนเขาเขาใจ

วา อาจจะมสกประโยคหนงทเขาฟงๆ แลวเขาจะเขาใจธรรม แตหน

เหนวา ไมนาจะเปนไปได เพราะใจเขาไมพรอมจะรองรบธรรมนะคะ

เปดไปอยางนกเหมอนฟงวทยฟงเพลงเลนๆ เพลนๆ

๑๕๑สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ตอบ

ทานท�าใหจตใจออนโยนกอน คอยแสดงธรรม ทานตรวจดวา

ใครมอปนสยทจะบรรลธรรมได ทานกจะเจาะจงไปถงบคคลนน

กอน แสดงธรรมเพอโปรดบคคลผนน ทานกจะตรวจกอนวาบคคล

ผนนมจตใจทจะบรรลธรรมได ทานกจะแสดงธรรมเพอบคคลผนน

กจะแสดงธรรมไดตรงเปาหมาย

คาถามท๑๕๘

สอบถามครบ ผมมปญหากบการภาวนาครบ เชนเมอภาวนา

จนจตสงบ ผมกจะลมกจทตองท�า เชน สงเอกสาร ตอบเมลล หรอ

นดตางๆ อยางนเรยกวาขาดสตหรอเปลาครบ ?

ตอบ

ไมถอวาขาดสต แคสญญาอนตตาไปชวขณะ ระลกดๆ กคง

กลบมาจ�าไดเหมอนเดม

๑๕๒ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๕๙

กราบเรยนถามทานอาจารย ๒ ขอ ครบ

๑. ภกษผถอธดงคอยางใดอยางหนงเปนวตร เกดเหตอนท�าให

ปฏบตธดงคนนไมได จะมความผดหรอขอเสยหายอะไรบางครบ ?

๒. บคคลธรรมดามเจตนาในการปฏบตอยางใดอยางหนงเปน

ประจ�า (กศลธรรม) จะเรยกวาเปนการถอธดงคหรอไม ?

ขอใหอาจารยมสขภาพทด และธรรมรกษาครบ

ตอบ

๑. ไมผดครบ กเลกถอธดงคขอนนไป หรอ จะกลบมานบหนง

ใหมกได แตการเลกกลางคนดวยความจ�าเปนใดๆ ไมผดทางวนย

และไมเปนบาปอะไร จะเสยแนๆ กเสยสจจะ

๒. ไมถอวาการมเจตนาในการปฏบตอยางใดอยางหนงเปนประจ�า

(กศลธรรม) จะเรยกวาเปนการถอธดงค กเปนแค กศลธรรมหนงๆ นน

แคนน

ประจ�า (กศลธรรม) จะเรยกวาเปนการถอธดงคหรอไม ?

๑๕๓สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๖๐

สวสดคะ อยากทราบแนวปฏบตในการนงสมาธคะ อยในชวง

เรมเดนทาง แตความอดทนทจะท�าใจใหสงบมคอนขางนอยคะ

ตอบ

คณกทราบดวา คณมความอดทนนอย กเพมความเพยร เพม

ขนตมากขนอกหนอย หากไมสามารถท�าจตสงบได กใหมาท�า

วปสสนากได คอรทกอยางตามความเปนจรงลงปจจบน จะงวง จะฟง

จะทอ อะไรๆ ๆ กรลงไป แลวปลอยวาง ลองดนะครบ

แมผ บ�าเพญธรรมสายปญญาวมตต คอเจรญวปสสนาเปน

หลก ไมไดตงใจท�าสมาธโดยตรง แตสมาธกเกดขนกบวปสสนานน

พอใหวปสสนาปญญามก�าลงพอทจะตดกเลสได

สมาธในรปทแฝงอยอยางน ทานเรยกวาวปสสนาสมาธ แปลวา

สมาธในวปสสนา อยในระดบระหวางขณกสมาธ (สมาธชวขณะ)

กบอปจารสมาธ (สมาธทจวนจะแนวแน) แมขณกสมาธ และอปจาร

สมาธกเปนวปสสนาสมาธได เพราะผ เจรญวปสสนายอมมสมาธ

ชนดนเกดขนไดเสมอ

คนทมจตสงบอย โดยปกต เรยกวาเปนผ มสมาธอย โดยปกต

สามารถท�างานตางๆ ไดตามประสงค อารมณของสมาธมมากอยาง

ลวนเปนอบายใหใจสงบสงเวช เปนประโยชนในการงานและการพฒนา

จตทงสน สมาธจงมลกษณะเปนหลกเปนประธานของกศลธรรมทง

หลาย

๑๕๔ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๖๑

เคยฟงอาจารยสอนธรรมพดบอยๆ วาใหรสก ไมใหคดเอา ใหร

ซอๆ ขอนเปนอยางเดยวกบค�าสอนทวา เหนกสกวาเหน ไดยนกสกวา

ไดยน ฯลฯ หรอเปลาครบ ปฏบตตามหลกดงกลาวชอวา การเจรญสต

ใชหรอไมครบ ? หากไมใช การฝกสตทถกตองเปนอยางไรครบ ?

ตอบ

กถอวาเปนการเจรญสตอยางหนง ใหร ตามความเปนจรง ใน

ปจจบนธรรม ใครท�าได กถอวามสตด แตคนเรามกถกครอบง�าดวย

กเลส ไมใชจะวางใจเปนกลางในสงทงปวงไดงายๆ คอยฝกไปกจะ

พฒนาสตได

คาถามท๑๖๒

มสตอยางเดยว ฝกสตอยางเดยว บรรลธรรมไดใชไหมครบ ?

ตอบ

ไดครบ เพราะในสตมองคธรรมอนประกอบ เปนองคประกอบ

ใหเกดสตอยมากมาย และเมอมสตดขน องคธรรมอนกเจรญขนดวย

ไมไดมแตสตอยางเดยว แตสตในทน คอสตปฏฐานสนะ ไมใช สต

ธรรมดา

๑๕๕สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๖๓

กราบทานอาจารยคะ อยากเรยนถามวาพระสงฆกราบไหว

พอแมของตวเอง ผดหรอเปลาคะ ?

ตอบ

ไมไดครบ ตามพทธบญญตทานหาม

คาถามท๑๖๔

ถาจะซอพระไตรปฎกมาไวอานทบาน แตเหนมหลายส�านวนอย

ขอค�าแนะน�าจากอาจารยคะ วาจะใชส�านวนใดทเปนมาตรฐาน เหน

มของมหาจฬาฯ กบฉบบหลวง (หนไมเคยเรยนอภธรรมมากอน

แตปฏบตภาวนาอยเสมอในชวตประจ�าวน ไดผลควรแกธรรม และ

เกดศรทธาอยางมากคะ)

ตอบ

ฉบบไหนกได ทงมหาจฬา และฉบบหลวง มเฉพาะพระไตร

ปฎก ม ๔๕ เลมเทากน สวนฉบบของมหามกฏฯ จะรวมอรรถกถา

ดวย มถง ๙๑ เลม

ถาจะซอพระไตรปฎกมาไวอานทบาน แตเหนมหลายส�านวนอย

๑๕๖ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๖๕

กราบสวสดครบ อาจารยวศน อนทสระ ผมมค�าถามทขอสงสย

ครบ เพอนผมเวลาเสรจจากงานปดยอดของบรษทมกจะไปเทยว

อาบอบนวดกน พอผมเขามาท�างานในต�าแหนงทคอยใหขอมล

ขาวสาร หรอสามารถซบพอรตกลมเพอนๆ ผมไดบาง ไมมากกนอย

ครบ พวกเพอนมกชวนผมไปเทยวอาบอบนวดและหรอหญงบรการ

บอยครง แตผมไดรกษาสจจะกบพระอปชฌายของผมไว วาจะไม

ลวงศลขอ ๓ แตการเทยวอาบอบนวดหรอเทยวหญงบรการนผดศล

ขอ ๓ กาเมสมจฉาจารหรอไมอยางไรครบอาจารย และอกขอครบ

อาจารย ผมไมไดเทยวหญงบรการหรออาบอบนวด แตผมมอะไร

กบแฟนทยงไมไดแตงงานกน แบบนผดศลขอ ๓ หรอไมอยางไรครบ

อาจารย รบกวนอาจารยชวยอนเคราะหตอบค�าถามผมดวยนะครบ

อาจารย ขอบพระคณครบ ดวยความเคารพ

ตอบ

ไปเทยวอาบอบนวด ไมผดศลขอ ๓ ถาหญงนนไมมสามหรอ

มเจาของอย สวนการมอะไรกบแฟน ทงทยงไมแตงงาน หากแฟนยง

ไมมสาม กไมผดศลขอ ๓ เชนกน

๑๕๗สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๖๖

แลวทหมายถงเจาของน เปนอยางไรครบอาจารย แตกตางกบ

สามหรอภรรยาอยางไรครบอาจารย ขอบพระคณครบอาจารย

ตอบ

ความหมายเดยวกน หมายถงมสามครบ

คาถามตอเนอง

ครบอาจารย แลวในพระไตรปฎก ทบอกวาหญง ๒๐ จ�าพวก

ทพระพทธองคทรงเทศนาไวละครบอาจารย เชน หญงทมพอ แม

ปกครอง หญงทมพชายนองชาย พสาว นองสาว ปกครองเปนตนละ

ครบ ขออภยครบอาจารยถาผมเขาใจผดครบ ขอความอนเคราะห

อาจารยไว ณ ทนดวยครบผม

ตอบ

ทอธบายไววามหญง ๒๐ จ�าพวกนน อธบายไวในอรรถกถา ไมม

ในพระไตรปฎก มแตเรอง มสาม ไมมสามเทานน เราควรพจารณา

เรองควรหรอไมควร แมจะไมผดศลกตาม เรองนไมผดศลแน แต

ควรพจารณาเปนเรองๆ วาควรหรอไมควรท�า ขนบประเพณของสงคม

แตละสงคม กมสวน เขาถอหรอไมถอ ท�านองน

ครบอาจารย แลวในพระไตรปฎก ทบอกวาหญง ๒๐ จ�าพวก

ทพระพทธองคทรงเทศนาไวละครบอาจารย เชน หญงทมพอ แม

ปกครอง หญงทมพชายนองชาย พสาว นองสาว ปกครองเปนตนละ

ครบ ขออภยครบอาจารยถาผมเขาใจผดครบ ขอความอนเคราะห

๑๕๘ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๖๗

สวสดครบอาจารย อาจารยพอจะมวธแกไขความฟงซาน ส�าหรบ

นกปฏบตใหมๆ ไหมครบ ? คอผมนงแลว พอผานไปสกพก เกดความ

ฟงซาน คดนนคดน จะมวธแกไขอยางไรบางครบอาจารย ?

ตอบ

ตามต�ารา ทานใหเจรญอนสสต ๑๐ เชน พทธานสสต เปนตน

ใหหาอานเพมในหนงสอเพอเสรภาพทางจต ผมเขยนไวแลวตามลงค

นครบ http://www.kanlayanatam.com/book/freedom.pdf อยใน

www.kanlayanatam.com ครบ (ชมรมกลยาณธรรม)

คาถามท๑๖๘

รบกวนถามอาจารยคะ เวลานงสมาธเสรจแลวอทศบญใหญาต

และเจากรรมนายเวรนน พวกเขาจะไดรบไหมคะ ? ขอบคณคะ

ตอบ

เราไมรวาเขาจะไดหรอไมได ขนกบเหตปจจยหลายประการ แต

เราควรอทศใหเสมอ เพราะเปนปตตทานมย คอการแบงบญ กเปน

บญกรยาวตถอยางหนง

๑๕๙สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

คาถามท๑๖๙

อาจารยคะ อยากทราบความหมายทพระพทธเจาตรส ๔ บรรทด

สดทายคะ?

ขาพเจาไดสดบมาอยางน สมยหนง พระผมพระภาคประทบอย

ณ บพพาราม ปราสาทของนางวสาขา มคารมาตา เขตกรงสาวตถ

สมยนน นางวสาขา มคารมาตา มประโยชนบางอยาง เกยวของใน

พระเจาปเสนทโกศล แตพระเจาปเสนทโกศลไมทรงยงประโยชนนน

ใหส�าเรจตามความประสงค

ครงนน ในเวลาเทยงวน นางวสาขา มคารมาตาจงเขาไปเฝาพระ

ผมพระภาค ถงทประทบ ถวายอภวาทแลวนง ณ ทสมควร ครนแลว

พระผมพระภาคจงไดตรส กบนางวสาขาดงนวา “วสาขา เธอมาจาก

ไหน แตเทยงวน” นางกราบทลวา “ขาแตพระองคผเจรญ ขอประทาน

วโรกาส ขาพระองคมประโยชนบางอยางทเกยวของในพระเจาปเสน

ทโกศล แตพระเจาปเสนทโกศลไมทรงยงประโยชนนนใหส�าเรจตาม

ความประสงคเลย พระพทธเจาขา” ล�าดบนน พระผมพระภาคทรง

ทราบเนอความนนแลว จงทรงเปลงอทานน ในเวลานนวา

“ประโยชนทงปวงอยในอานาจผอน กอใหเกดทกข

ความเปนอสระทงปวง กอใหเกดสข

สตวทงหลายเมอยงมประโยชนทวไปอย ยอมเดอดรอน

เพราะโยคะทงหลาย เปนสงทกาวลวงไดยาก”

ตอบ

นางวสาขามธระเรองภาษ แตพระเจาปเสนท กไมวางจดการ

การอยในอ�านาจของผอนเปนทกข การเปนอสระทงปวงเปนสข บคคล

๑๖๐ สนทนาธรรมกบ อ . ว ศ น อ น ท ส ร ะ เ ล ม ๙

ยอมเดอดรอนเพราะเปนคนของสาธารณชน เชนนางวสาขา เปนบคคล

สาธารณะในเมองสาวตถ ท�าใหพระพทธองคตรสวา การเกยวของกน

เปนสงทขามพนไดยาก

คาถามท๑๗๐

อาจารยครบ ในพระไตรปฎก “สต” มบทบาทไหมครบ ? ถาม

จะมดานไหนบางครบ ?

ตอบ

สตมกลาวถงไวมากมาย ไมอาจยกมาพดไดหมด อยากทราบวา

สต มคณอยางไร กลองฝกเจรญสตด ธรรมะของพระพทธองค ทาน

ใหทดลองพสจนดวยการลงมอปฏบต ดวยกายดวยใจของตนเอง

จ�าเอา ไมเกดประโยชนแทจรงอะไร

คาถามท๑๗๑

อยากทราบวา สวดอตปโส ๑๐๘ จบ ตองสวดจากไหนถงไหนคะ

ขอบคณคะ

ตอบ

สวดบทพทธคณ ตงแต อตปโส ไปถง ภควาต

www.kanlayanatam.com

ค�ำถำมท ๓๘

เวลาทผมไดพบเหนขอธรรมทดๆ  ถกใจ  เชน  จากเวบเพจของ 

อาจารยเปนตน  กอยากใหเพอนคนอนๆ  ไดอานบาง  จงกดไลค  กดแชร 

ไป  หรอบางครงผมคดอะไรขนมากเขยนขนมาเอง  แลวโพสตขน 

Social  Network  ผลปรากฏวา  บอยครงทถกมองหรอตอบกลบวา 

ผมดดจรต  ท�าเปนอวดตววาเปนคนธรรมะธรรมโม  อวดตววาเปน 

คนด  จนท�าใหทอถอย  คดไปวา  เมอเราไดอะไรดๆ   มา  คนอนเขาอาจ 

ไมไดวาดอยางเราคด  หรอเขาเพงเลงมาทการกระท�าของเรา  มากกวา 

เนอหาทเราสงไป  ความลงเลสงสยบงเกดแกผมแลว  จะท�าตอไปหรอ 

สงบปากเกบทกอยางไวในใจคนเดยว  อยางไรจะด  ขอกราบเรยนถาม 

วาผมควรปฏบตตอไปอยางไรดครบ

 

ค�ำตอบ

ดดจรตไปในทางด  ท�าไปเถอะ  ทจรงเปนการเปลยนจรตไปใน 

ทางดขน  ไดรบสงทดค�าสอนทเปนประโยชน  และยงเผอแผธรรมะไป 

ใหคนอน  ถอวาท�าสงทประเสรฐ  หากมความปรารถนาดทจะท�า  จง 

ท�าไปเถด  อยาไปสนใจวาใครจะวาอยางไร  คนไมถกนนทาไมมในโลก

ภาพปก : อ. ธนกร  ไชยจนดา

Facebook : Kanlayanatam