Lasa groznica Krimsko-kongoanska hemoragijska groznica

Infekcije hanta virusima

Ebola i marburška groznica

Žuta groznica Denga (sedmodnevna groznica)

Papatači groznica

Etiologija lasavirus (porodica arenavirusa)

nairovirus (porodica bunyavirida)

hanta virusi (porodica bunyavirida)

Ebola i Marburg virusi (porodica filovirida)

flavivirus (porodica togavirida)

virus denge (flavivirus – porodica togavirida)

flebovirus (porodica bunyavirida)

Epidemiologija - zapadna Afrika (Nigerija, Liberija, Sijera Leone) - rezervoar: pacovi - interhumana transmisija (urin, stolica, pljuvačka, krv)

- savane Afrike, Srednji Istok, Azija, istočna Evropa - rezervoar: goveda, ovce, zečevi - prenosilac: krpelj - interhumana transmisija (krv, ekspektoracija, aerosol)

- jugoistočna Azija, istočna Evropa, Skandinavija - prirodni domaćini: mali glodari

- tropska Afrika i Filipini - prirodni domaćini: mali majmuni - prirodni rezervoar nije poznat - interhumana transmisija (aerosol i kapljično, krv)

- prešume Južne i Srednje Amerike, centralne Afrike - rezervoar: divlje životinje - prenosilac: moskito-komarac (Aedes aegypti)

- širom sveta (posebno jugoistočna Azija, Indija, tropske oblasti Amerike) - izvor i domaćin: čovek i afrički i azijski primati - prenosilac: moskito-komarac

- suptropski i tropski regioni Azije i Amerike, prostor Sredozemlja - prenosilac: Phlebotomus papatatsii

Patogeneza - ćelije sluznica → - limfni čvorovi, parenhimske, nervne ćelije - imunitet: prolazan

- ćelije sluznica → - limfni čvorovi, parenhimske, nervne ćelije - imunitet: doživotni

- ćelije sluznica → - endotel krvnih sudova

- sluznica orofarinksa → - Ebola: koža, sluznice, unutrašnji organi

- krvotok → - limfni čvorovi → - nervne ćelije i endotel krvnih sudova

- različite ćelije ljudskog organizma, koža - imunitet: doživotni (verovatno)

Klinička slika

inkubacija 1-21 dan 2-12 dana 7-36 dana 3-16 dana 3-6 dana 5-8 dana 2-6 dana - postepen početak

- ↑T° - mialgije, glavobolja, povraćanje, prolivi, znaci zapaljenja gornjih resp. puteva i konjuktiva

- hemoragijska groznica sa bubrežnim sindromom1 - pulmonalni hanta-virus sindrom (HPS)2

- nagli početak - ↑T° - groznica, glavobolja, bolovi u ekstremitetima → - prolivi (često krvavi), povraćanje, znaci hemoragijske dijateze na koži i sluznicama

- urbana žuta groznica3 - silvatična žuta groznica4 - 80-90% infekcija: inaparentno

- klasična denga groznica - hemoragijska denga groznica

- iznenadni početak - ↑T° (<40°C) - mialgije, artralgije, glavobolja, konjuktivitis, gastroenteritis - teško opšte stanje bolesnika - ponekad znaci nadražaja moždanih opni

1 Korejska hemoragijska groznica, poljski nefritis, epidemijski nefrozonefritis, nephropathia epidemica – izazivači su: Hantaan-, Seoul-, Dobrava- (Beograd-) i

Puumala-virus 2 izazivači su: Sin-Nombre-, Muerto-Canyon-, New-York-1-virus i dr. 3 prenosilac: Aedes aegypti koji se inficirao 2 nedelje ranije na viremičnom bolesniku 4 prenosilac: šumski komarac (Aedes africanus, A. bromeliae, Haemogogus spp.) koji virus preuzima od divljih primata (majmuna)

periferna krvna slika

- leukopenija - normalan broj trombocita

- leukopenija, - trombocitopenija

- neutrofilna leukocitoza - trombocitopenija - hemokoncetracija

- neutrofilija - limfocitopenija - trombocitopenija

- albuminurija - leukopenija - trombocitopenija - ↑protrombinsko t - ↑t koagulacije - ↑bilirubin, transaminaze, urea, kreatinin u krvi

- leukopenija sa skretanjem ulevo - trombocitopenija - ↑protrombinsko t - umereno povišena aktivnost serumskih transaminaza

Dijagnoza - izolacija virusa (krv, urin, bris ždrela) na kulturi ćelija - PCR (RNK) - ELISA, IFT (IgM)

- izolacija na kulturi tkiva - intracerebralna inokulacija oglednim životinjama - ELISA, IFT (IgM, IgG)

- izolacija iz krvi - monoklonska At ili RT-PCR (dokazivanje virusnih Ag u tkivu pluća) - ELISA, IFT (IgM, IgG)

- kultivisanje (iz krvi, urina, ždrela) na kulturama tkiva - PCR (RNK) - ELISA, imunoblot, IFT (IgM, IgG) - EM

- izolacija iz krvi (samo do 5. dana bolesti) - PCR (RNK) CST - ELISA, IFT (IgM, IgG) - histološka slika jetre (post mortem)

- serološke metode (RVK, test neutralizacije, tehnika imunofluorescentnih At) - ELISA, imunoblot (IgM)

- kultivisanje - PCR (RNK) - ELISA, indirektni IFT, imunoblot (antivirusna At)

Dif. Dg. - druge VHG - leptospiroze - malarija - pegavac...

- leptospiroze - druge VHG

- žuta groznica - kongoansko-krimska groznica - Lasa groznica - tifus - malarija - leptospiroze - dizenterija...

- tropska malarija - trbušni tifus - pegavac - leptospiroza - druge VHG - virusni hepatitis

- malarija - trbušni tifus - pegavac - leptospiroze - druge VHG

- hepatitis A - virusni meningitisi - trbušni tifus - druge salmoneloze

Terapija - ribavirin i.v. - simptomatska i suportivna

- simptomatska - teški oblici: ribavirin i.v.

- suportivna i simptomatska - teški oblici: ribavirin i.v.

- simptomatska i supstituciona

-održavanje ravnoteže tečnosti i elektrolita - simptomatska - kontraindikovana je primena salicilata - vitamin K, transfuzije, heparin

- ne postoji efikasna specifična antivirusna terapija - kontrole vitalnih funkcija, parenteralna rehidracija, strogo mirovanje teška krvarenja: transfuzije, supstitucija Tr i nekih faktora koagulacije - kontraindikovana je primena salicilata i hepatotoksičnih lekova

- simptomatska

Prevencija i profilaksa - opšte mere opreza - stroga izolacija - izbegavati svaki kontakt sa pacovima i njihovim izlučevinama

- zaštita od uboda krpelja - izbegavanje kontakta sa životinjama iz endemskih oblasti - zaštita osoba koje leče i neguju obolele

- izbegavati kontakt sa glodarima

- stroga izolacija i stavljanje inficirane osobe u karantin - merre zaštite i sigurnosti pri ophođenju sa bolesnikom, njegovom krvlju, izlučevinama i tkivima

- stroga izolacija bolesnika (karantin), tretiranje prostorije insekticidima - aktivna imunizacija atenuiranom živom vakcinom prilikom putovanja u endemska područja - pažljivo rukovanje krvlju bolesnika - uništavanje komaraca

- zaštita od uboda komaraca (moskito-mreže) - borba protiv vektora

- zaštita od ujeda insekata, nošenje odeće koja efikasno štiti telo i ekstremitete - primena gustih zaštitnih mreža tokom noći - uništavanje legla komaraca insekticidima

Prijava bolesti obavezna obavezna obavezna? obavezna obavezna obavezna obavezna?