Embed Size (px)
Citation preview
1
TIMSS
Uluslararası Matematik ve Fen Eğilimleri Araştırması TIMSS (Trends in International
Mathematics and Science Study), Uluslararası Eğitim Başarılarını Değerlendirme Kuruluşu IEA’nın
(International Association for the Evaluation of Educational Achievement) dört yıllık aralıklarla
düzenlemiş olduğu, 4 ve 8. sınıf düzeyindeki öğrencilerin matematik ve fen bilimleri alanlarında
kazandıkları bilgi ve becerilerin değerlendirilmesine yönelik bir tarama araştırmasıdır. Bu
araştırmaya 2011 yılında dünya çapında 60’tan fazla ülke katılmıştır.
Uluslararası bir araştırma çalışması olan TIMSS, Boston College-TIMSS&PIRLS
Uluslararası Çalışma Merkezi tarafından yürütülmektedir. Ayrıca uluslararası boyutta birçok araştırma
kuruluşu projeye destek vermektedir. Bu kuruluşlar; Hamburg’da IEA Veri İşleme ve Araştırma
Merkezi (IEA Data Processing and Research Center in Hamburg), Ottowa’da Kanada İstatistik
(Statistics Canada in Ottowa) ve Princeton’da Eğitimde Sınav Hizmetleri Merkezi (Educational
Testing Service in Princeton)’dir. Katılımcı ülkeler, kendi ülkelerinde ulusal düzeyde gerekli olan
çalışmaları TIMSS ulusal merkezleri aracılığı ile uluslararası kuruluşlarla bağlantılı olarak
yürütmektedir. Ülkemizde TIMSS çalışması, Milli Eğitim Bakanlığı Ölçme, Değerlendirme ve Sınav
Hizmetleri Genel Müdürlüğü (ÖDSGM) bünyesinde yürütülmektedir.
TIMSS 2015 KATILIMCI ÜLKELER
TIMSS 2015 uygulamasına 61 ülke katılacaktır. Uygulamada bu ülkelerden üç tanesi eyaletler
düzeyinde yer alacaktır.
Almanya, Amerika, Arjantin (Buenos Aires) Avustralya, Avusturya, Bahreyn, Belçika, Birleşik Arap Emirlikleri (Abu Dhabi, Dubai), Botswana, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Çin (Hong Kong), Çin (Tayvan), Danimarka, Ermenistan, Fas, Filistin, Finlandiya, Fransa, Güney Afrika Cumhuriyeti, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Gürcistan, Hırvatistan, Hollanda, İngiltere, İran, İrlanda, İspanya, İsrail, İsveç, İtalya, Japonya, Kanada (Alberta, Ontario, Quebec) Katar, Kazakistan, Kore, Kuveyt, Litvanya, Lübnan, Macaristan, Makedonya, Malezya, Malta, Mısır, Norveç, Polonya, Romanya, Rusya, Singapur, Slovak Cumhuriyeti, Slovenya, Suudi Arabistan, Şili, Türkiye, Ukrayna, Umman, Ürdün, Yeni Zelanda. Not: TIMSS 2015 katılımcı ülkeleri haritada koyu renkle belirtilmiştir.
2
TIMSS’İN AMACI
TIMSS’in temel amacı, dünya çapında matematik ve fen bilimleri alanlarında eğitim ve
öğretimin gelişmesine yardımcı olmaktır. Proje bu amaç doğrultusunda öğrenci başarısındaki
eğilimleri izlemekte ve ulusal eğitim sistemleri arasındaki farklılıkları belirlemektedir. Çalışma
kapsamında öğrencilerin matematik ve fen bilimleri alanlarındaki performansları, eğitim sistemleri,
öğretim programları, öğrenci özellikleri, öğretmen ve okulların özellikleri ile ilgili bilgiler
toplanmaktadır.
TIMSS, 4 ve 8. sınıf düzeyindeki öğrencilerin matematik ve fen bilimlerindeki
performanslarını dört yıllık süreler içerisinde ölçerken, öğrenci başarı düzeylerinde meydana gelen
değişimler konusunda bilgiler de sağlamaktadır. Bu bağlamda, öğretim programlarına ilişkin olarak
elde edilen ayrıntılı bilgiler sayesinde ülkeler hem kendi içinde gelişimlerini izleyebilmekte hem de
diğer ülkelerle karşılaştırmalı olarak değerlendirmeler yapabilmektedirler.
TIMSS’te, öğrencilerin başarı puanlarının belirlenmesinin yanı sıra, uygulanan okul, öğretmen
ve öğrenci anketleri ile çok geniş yelpazede veri toplanmaktadır. Anketlerle toplanan veriler ve
öğrencilerin sınavlarda elde ettikleri puanlar, hem ülke içinde değerlendirme yapmaya hem de
uluslararası düzeyde eğitim sisteminin farklı ülkelerle birçok açıdan karşılaştırılmasına imkân
sağlamaktadır.
Bu bağlamda, TIMSS araştırması her aşaması çok iyi şekilde tasarlanmış uluslararası bir
izleme sistemidir. Ülkemiz açısından bakıldığında ise TIMSS araştırması her yönüyle önemi bir
çalışmadır.
TIMSS’İN KAZANIMLARI
TIMSS, katılımcı ülkelere öğrencilerin matematik ve fen bilimleri eğitimlerini sınıf
düzeyinde izleme imkanı sağlarken, öğ rencilerin bu alanlardaki durumunun süreç içerisinde
değerlendirilmesi fırsatını da verir.
TIMSS çalışmaları, kapsamının genişliği, başarı düzeyi ve öğrenci özellikleri açısından bir
çok değişkeni içermekte ve bu alanda büyük bir veri tabanı oluşturmaktadır. TIMSS veri tabanı
kullanılarak, öğrencilerin matematik ve fen bilimleri alanlarında öğrenimlerini olumsuz etkileyen
faktörler tespit edilebilir, öğrenmeyi arttıracak modeller geliştirilebilir.
3
TIMSS'e katılan ülkeler;
4 ve 8. sınıf öğrencilerinin öğrendiği matematik ve fen bilimleri kavramları, süreç ve
tutumları ile ilgili anlaşılır ve uluslararası düzeyde karşılaştırılabilir veri elde ederler.
Öğrencilerin matematik ve fen bilimleri alanında süreç içerisindeki gelişimini
değerlendirirler.
4. sınıftan 8. sınıfa kadar matematik ve fen bilimleri alanındaki öğrencilerin bilgi ve
becerilerinin gelişim aşamalarını tanımlarlar.
4. sınıf ve 8. sınıf öğrencileri dört yıllık periyotlarda değerlendirildiği için aradaki sürenin
eğitim ve öğretim etkinliğini takip ederler.
TIMSS'in sağladığı geniş veri tabanı sayesinde, ülkelerindeki öğrencilerin düşük
performanslarının nedenlerine ilişkin önemli ipuçları elde ederler.
TIMSS'e katılan diğer ülkelerle sürekli bir bilgi alışverişinde bulunma olanağı bulurlar.
Sınavla birlikte uygulanan anketlerle, okul idarecisinin, öğretmenlerin ve öğrencilerin
düşünceleri, eğitime bakışları, okul ortamında yaşanan sıkıntıları, önem verilmeyen ya da dile
getirilemeyen sorunları, istekleri ve beklentileri dikkate alınmakta ve elde edilen veriler
sayesinde karar vericilerin değerlendirmeleri için birçok bilgi elde ederler.
TIMSS 2015’te ilk kez 4. sınıflarda uygulanacak olan ev anketi ile öğrencilerin okul öncesi öğrenme
süreçleri ile ilgili veriler elde ederler.
TIMSS’İN DEĞERLENDİRME ÇERÇEVESİ
TIMSS, matematik ve fen bilimleri alanlarında BAŞARI TESTLERİ ve öğrenci başarısını
etkileyen eğitimsel ve sosyal ortamlar hakkında bilgi toplayan ANKETLER’den oluşmaktadır.
Hedef Kitlesi ve Örneklem
TIMSS'te katılımcı ülkeler eğitim sistemlerindeki ihtiyaçları ve politika önceliklerini göz
önüne alarak 4. sınıf, 8. sınıf ya da her iki sınıf düzeyinde değerlendirmeye katılabilirler. Uygulama
tarihinde 4. sınıf öğrencilerinin yaş ortalaması 9,5; 8. sınıf öğrencilerinin yaş ortalaması en az 13,5
olmalıdır.
4
Ülkemizde örgün eğitime kayıtlı olan 4 ve 8.sınıf öğrencilerinin bulunduğu tüm ilkokul ve
ortaokulların araştırma örnekleminde bulunma olasılığı vardır. TIMSS örneklem planı
doğrultusunda, ülkemizdeki 4 ve 8. sınıfların bulunduğu tüm ilkokul ve ortaokulların listesi ÖDSGM
tarafından hazırlanmakta ve bu listeden uygulamanın yapılacağı okullar IEA tarafından tesadüfî
(seçkisiz) olarak belirlenmektedir. Daha sonra örneklemdeki okullardan hangi şubelerin
uygulamaya katılacağı ÖDSGM tarafından özel bir yazılımla yine tesadüfî biçimde
belirlenmektedir.
Sınavın Kapsamı
TIMSS 4 ve 8.sınıflarda öğrencilerin matematik ve fen bilimleri alanlarında performanslarını
ölçmeye yönelik maddelerin bulunduğu başarı testleri geliştirmiştir. Başarı testleri ile öğrencilerin
matematik ve fen bilimleri alanlarındaki bilgi ve becerileri ölçülmektedir.
Testlerdeki maddeler katılımcı ülkeler tarafından geliştirilir. Geliştirilen maddeler Uluslararası
Fen ve Matematik Madde Değerlendirme Komitesi tarafından değerlendirilir. Oluşturulan maddeler
her bir ülkenin temsilcileri tarafından gözden geçirilir ve test için kullanılacak maddeler seçilir. Bu
maddeler her sınıf düzeyinde pilot uygulamada 6 farklı kitapçık, nihai uygulamada ise 14 farklı
kitapçık ile test edilir. Her bir kitapçık matematik ve fen olmak üzere iki bölümden oluşmakta ve
öğrencilerin adına düzenlenerek sınavın yapılacağı okullara Ulusal Merkez tarafından
ulaştırılmaktadır.
Soru Türleri ve Puanlama
Öğrencilerin matematik ve fen bilimlerindeki bilgi ve beceri düzeyleri her bir ders için
geniş kapsamdaki sorularla ölçülmektedir. TIMSS değerlendirmesinde çoktan seçmeli ve açık
uçlu sorular kullanılmaktadır.
Çoktan seçmeli sorular dört seçeneklidir ve bir doğru cevabı vardır. Her bir çoktan seçmeli
sorunun doğru cevabı 1 puandır. Yanlış cevaplar doğru cevapları etkilememektedir.
Açık uçlu sorularda ise, öğrenci kendi cevabını oluşturmaktadır. Bu soru türünde öğrenciler
açıklama yaparlar, cevaplarını sözel ya da sayısal olarak desteklerler, şekiller çizerler ya da verileri
kullanırlar. Açık uçlu sorular, her bir soru için geliştirilen puanlama anahtarları ile
değerlendirilmektedir.
Başarı Testleri
TIMSS, 4 ve 8. sınıf düzeyinde matematik ve fen değerlendirmesinin öğrenme alanı ve bilişsel
alan olmak üzere iki boyutu vardır. Başarı testlerinin kapsamının sınıf düzeylerine, ders alanlarına ve
bilişsel alanlara göre dağılımları aşağıdaki tablolarda gösterilmiştir.
5
Tablo 1
4. Sınıf Matematik Öğrenme Alanlarına Göre Soruların Dağılımı
Öğrenme Alanı Alt Öğrenme Alanı Yüzde
Sayılar Doğal Sayılar
Kesirler ve Ondalık Sayılar
Doğal Sayılarla İşlemler
Örüntüler ve İlişkiler
%50
Geometrik Şekiller
ve Ölçme Noktalar, Doğrular ve Açılar
İki ve Üç Boyutlu Şekiller
%35
Veri Gösterme Veri Okuma ve Yorumlama
Verileri Düzenleme ve Sunma
%15
Tablo 2
8. Sınıf Matematik Öğrenme Alanlarına Göre Soruların Dağılımı
Öğrenme Alanı Alt Öğrenme Alanı Yüzde
Sayılar Doğal Sayılar
Kesirler, Ondalık Sayılar ve Tam Sayılar
Oran, Orantı ve Yüzde
%30
Cebir Örüntüler
Cebirsel İfadeler ve İşlemler
Eşitlik ve Eşitsizlikler
Formüller ve Fonksiyonlar
%30
Geometri Geometrik Şekiller
Geometrik Ölçme
Dik Koordinat Sistemi (Bir Noktanın Yeri, Yansıma,
Öteleme ve Dönme)
%20
Veri ve Olasılık Veri Kümesinin Özellikleri
Verileri Yorumlama
Olasılık
%20
Tablo 3
4. Sınıf Fen Bilimleri Öğrenme Alanlarına Göre Soruların Dağılımı
Öğrenme Alanı Alt Öğrenme Alanı Yüzde
Canlı Bilimleri
Canlıların Özellikleri ve Yaş am Süreçleri
Yaşam Döngüleri, Üreme ve Kalıtım
Çevre İle Etkileşimler
Ekosistemler
İnsan Sağlığı
%45
Fiziksel Bilimler
Maddenin Özellikleri ve Sınıflandırması
Enerji Kaynakları ve Etkileri
Kuvvet ve Hareket
%35
Yer Bilimleri
Yer Kürenin Yapısı, Fiziksel Özellikleri ve Kaynakları
Yerkürenin Oluşum Süreçleri, Döngüler ve Tarihi
Yer Kürenin Güneş Sistemindeki Yeri
%20
6
Tablo 4
8. Sınıf Fen Bilimleri Öğrenme Alanlarına Göre Soruların Dağılımı
Öğrenme Alanı Alt Öğrenme Alanı Yüzde
Biyoloji
Organizmaların Özellikleri,
Sınıflandırması ve Yaşam Süreçleri
Hücre ve Görevleri
Yaşam Döngüleri, Üreme ve Kalıtım
Çeşitlilik, Adaptasyon ve Doğal Seçilim
Ekosistem
İnsan Sağlığı
%35
Kimya
Maddelerin Sınıflandırılması ve Bileşimi
Maddenin Özellikleri
Kimyasal Değişim
%20
Fizik
Yer Kürenin Yapısı, Fiziksel Özellikleri ve Kaynakları
Yerkürenin Oluşum Süreçleri, Döngüler ve Tarihi
Yer Kürenin Güneş Sistemindeki Yeri
%25
Yer bilimleri Yer Kürenin Yapısı ve Fiziksel Özellikleri
Yer Kürenin Oluşum Süreçleri, Döngüler ve Tarihi
Yer Kürenin Kaynakları, Kullanımı ve Korunması
Yer Kürenin Evren ve Güneş Sistemindeki Yeri
%20
Tablo 5
4 ve 8. Sınıf Bilişsel Alanlara Göre Dağılım
Bilişsel Alan 4. sınıf 8. sınıf
Matematik Fen Bilimleri Matematik Fen Bilimleri
Bilgi %40 %40 %35 %35
Uygulama %40 %40 %40 %35
Akıl yürütme %20 %20 %25 %30
Sınavın süresi
TIMSS uygulamasında Tablo 6‘da görüldüğü gibi her bir öğrenci iki bölümden oluşan başarı
testine ve onun devamında uygulanan öğrenci anketine katılır. 4. sınıfta başarı testinin süresi her bir
bölüm için 36 dakika, 8. sınıfta ise 45 dakikadır. Başarı testinin devamında uygulanan anket için
öğrencilere 30 dakika süre verilir. Başarı testleri arasında 5 dakika, anket uygulaması öncesinde ise 15
dakika ara verilir.
Tablo 6
4 ve 8. Sınıf Sınav Süresi ve Soru Sayıları
4. Sınıf
Süre/Soru Sayısı
8. Sınıf
Süre/Soru Sayısı
Başarı Testi - 1. Bölüm 36 dk / 20-25 soru 45 dk / 20-25 soru
Ara 5 dk 5 dk
Başarı Testi - 2. Bölüm 36 dk / 20-25 soru 45 dk / 20-25 soru
Ara 15 dk 15 dk
Öğrenci Anketi 30 dk 30 dk
7
Anketler
Öğrenme izole edilmiş bir ortamda değil, bir bağlam ç erçevesinde gerçekleşir.
Bağlamla ilgili olarak öğrencilerin öğrenmelerinde etkili olan birçok faktör vardır. Örneğin, okul
türü, okulun kaynakları, öğretmenin karakter özellikleri, öğrencilerin tutumları ve ailenin desteği
öğrencilerin öğrenmelerini ve başarılarını etkileyen faktörlerden bazılarıdır. TIMSS sonuçlarını daha
anlamlı kılabilmek için öğrencilerin öğrenme süreçlerindeki bu faktörleri anlamak oldukça önemlidir.
Bundan dolayı TIMSS, öğrencilerin matematik ve fen bilimlerindeki performanslarını ölçmenin yanı
sıra, geniş bir yelpazede anketler yardımıyla öğrenme bağlamlarına ilişkin bilgiler elde etmektedir.
TIMSS'te uygulanan anketler;
Okul Anketi
Öğretmen Anketi (Matematik, Fen ve Teknoloji, Sınıf Öğretmeni)
Öğrenci Anketi
Ev Anketi (Erken Öğrenme Anketi - 4.sınıflar için)
Okul Anketi
Okul anketi TIMSS’e katılan okulların yöneticileri tarafından yanıtlanır. Okul anketi; okul
kayıtları ve öğretmen kadrosu, matematik ve fen öğretimini destekleyen mevcut kaynaklar, okulun
amaçları ve yöneticilik rolü, öğretime ayrılan süre, okul-aile işbirliği, okul iklimi ve kültürü hakkında
bilgileri toplamaya yönelik sorulardan oluşmaktadır.
Öğretmen Anketi
Öğretmen anketi TIMSS’e katılan 8. sınıfların matematik ile fen ve teknoloji dersi
öğretmenleri ve 4. sınıfların sınıf öğretmenleri tarafından yanıtlanır. Her üç anket de, öğretmenlerin
kişisel bilgileri, mesleki deneyimleri, derse yönelik tutumları, pedagojik bilgileri, okuttukları ders
saati, matematik veya fen öğretimi ile ilgili kaynaklar, matematik veya fen derslerinin içeriği,
matematik veya fen öğretimine yönelik görüşleri ile ilgili maddelerden oluşmaktadır.
Öğrenci Anketi
Öğrenci anketi uygulamaya katılan öğrenciler tarafından doldurulur. Öğrenci anketi;
öğrencilerin ev ve okul yaşantılarına, kendileri ile ilgili algılarına, matematik ve fen derslerine
yönelik tutumlarına, ev ödevi ve okul dışı etkinliklerine, bilgisayar kullanımlarına, evde sahip
oldukları eğitimle ilgili araç ve kaynaklar ile kişisel bilgilerine yönelik sorulardan oluşmaktadır.
Ev Anketi (Erken Öğrenme Anketi)
Ev anketi TIMSS’e katılan 4. sınıf öğrencilerinin ailesi tarafından yanıtlanır. Bu anket,
öğrencilerin okuma yazma ve aritmetik öğrenmelerini destekleyen ev kaynakları, erken çocukluk
dönemindeki okuma yazma, aritmetik ve fen alanındaki etkinlikleri, velinin okuma becerisi ve
matematiğe yönelik tutumu, ayrıca velinin eğitim durumu ve mesleği ile ilgili maddelerden
oluşmaktadır.
8
TIMSS DÖNGÜLERİ VE TÜRKİYE’NİN KATILIMI
İlki 1995 yılında gerçekleştirilen TIMSS, bunu takip eden dört yıllık periyotlarda; 1999, 2003,
2007 ve 2011 yıllarında yapılmıştır. Ülkemiz TIMSS projesine 1999 ve 2007 yıllarında 8. sınıf, 2011
yılında 4 ve 8. sınıf düzeyinde katılmıştır. Çalışmaları devam eden TIMSS 2015’e 4 ve 8. sınıf
düzeyinde katılım sağlanacaktır. Tamamlanmış TIMSS döngülerine ait temel bilgiler Tablo 7’de
verilmiştir.
Tablo 7
TIMSS Döngülerine Ait Temel Bilgiler
Katılımcı Ülke Sayısı Ülkemizin Katılım Durumu
1995 41 Katılmadı
1999 38 Sadece 8. Sınıf düzeyinde katıldı
2003 46 Katılmadı
2007 59 Sadece 8. Sınıf düzeyinde katıldı
2011 66 4 ve 8. Sınıf düzeyinde katıldı
TIMSS 2011 UYGULAMASI
2011 yılı içinde ülkemizde gerçekleştirilen TIMSS nihai uygulamasında, 67 ilden 4. sınıflarda
7838 ve 8. sınıflarda 7286 öğrenci yer almıştır. Uygulamaya ait diğer bilgiler Tablo 8’de verilmiştir.
Tablo 8
Ülkemizdeki TIMSS 2011 Uygulamasına Ait Sayısal Veriler
4. Sınıf 8. Sınıf
İl Sayısı 67 67
Okul Sayısı 257 239
Öğrenci Sayısı 7838 7286
Sınıf Öğretmeni 263 -----
Matematik Öğretmeni ----- 239
Fen ve Teknoloji
Öğretmeni
----- 238
9
TIMSS 2011 UYGULAMASINA İLİŞKİN BİLGİLER
TIMSS 2011 8. Sınıflar Matematik ve Fen Başarısı
TIMSS 2011 8. sınıf matematik başarısı bakımından Türkiye, 45 ülke arasında 24. sırada yer
almıştır. Matematik başarı puanı 2007 yılına göre 20 puan artarak 452 puana ulaşmıştır.
TIMSS 2011 8. sınıf matematik başarısında en yüksek başarı puanına sahip üç ülke sırası ile
Kore (613), Singapur (611) ve Çin - Tayvan (609)’dır. 14 ülke belirlenen standart puanın üstünde yer
alırken, 31 ülke bu puandan daha düşük bir puan almıştır. Bu ülkelerin birçoğu, orta düzey (475) ve
düşük (400) olarak belirlenen uluslararası eşik değerler arasında yer almaktadır.
Türkiye’nin katılmış olduğu TIMSS döngülerine ilişkin 8. sınıf matematik başarısı ile ilgili
bilgiler Tablo 9’da verilmiştir.
Tablo 9
TIMSS 1999, 2007 ve 2011’de Türkiye’nin 8. Sınıf Matematik Başarısı
Yıl Puan Sıralama Ülke Sayısı
2011 452 24 45
2007 432 30 50
1999 429 31 38
TIMSS 2011 8. sınıf fen başarısında Türkiye, 45 ülke arasında 21. sırada yer almaktadır. Fen
başarı puanı 2007 yılına göre 29 puan artarak 483 puana ulaşmıştır. Bu puanla Türkiye, TIMSS
standart puanı olan 500’e oldukça yakın bir başarı puanı elde etmiştir.
TIMSS 2011’de fen alanında en yüksek başarı puanına sahip üç ülke sırası ile Singapur (590),
Çin - Tayvan (564) ve Kore (560)’dir. 18 ülke belirlenen standart puanın üstünde yer alırken, 27 ülke
bu puandan daha düşük bir puan almıştır. Matematik başarısında da olduğu gibi bu ülkelerin birçoğu,
orta düzey (475) ve düşük (400) olarak belirlenen uluslararası eşik değerler arasında yer almaktadır.
Türkiye’nin katılmış olduğu TIMSS döngülerine ilişkin 8. sınıf fen başarısı ile ilgili bilgiler
Tablo 10’da verilmiştir.
Tablo 10
TIMSS 1999, 2007 ve 2011’de Türkiye’nin 8. Sınıf Fen Başarısı
Yıl Puan Sıralama Ülke Sayısı
2011 483 21 45
2007 454 31 50
1999 433 33 38
10
TIMSS 2011 8. Sınıf Cinsiyete Göre Matematik ve Fen Başarısı
2011 TIMSS sonuçlarına bakıldığında, cinsiyete göre matematik başarısına ait uluslararası
ortalamaların birbirine yakın olduğu görülmektedir. Kız öğrencilerin matematik puanlarının ortalaması
469, erkek öğrencilerin matematik puanlarının ortalaması 465’tir. Fen başarısında ortalamalar
arasındaki fark daha belirgin olup kız öğrencilerin fen puanlarının ortalaması 480, erkek öğrencilerin
fen puanlarının ortalaması ise 474’tür.
Türkiye’ye ilişkin matematik sonuçlara bakıldığında, kız öğrencilerin matematik puanlarının
ortalaması 457, erkek öğrencilerin ortalaması 448’dir ve aradaki fark kız öğrenciler lehine 9 puandır.
Her iki cinsiyetin ortalaması uluslararası TIMSS 2011 ortalamalarının altında yer almaktadır.
8. sınıf düzeyinde fen alanındaki ortalamalara bakıldığında ise ülkemizdeki kız öğrencilerin
fen puanları başarı ortalaması 491, erkek öğrencilerin başarı ortalaması 475’tir. Bu alanda cinsiyetler
arasındaki fark kız öğrenciler lehine 16 puandır. Fen alanında ülkemizin her iki cinsiyete ilişkin başarı
puanları ortalamasının TIMSS uluslararası cinsiyete ait başarı puanları ortalamasından yüksek olduğu
görülmektedir. Ayrıca, ülkemizde cinsiyetler arası puan farkı, TIMSS cinsiyetler arası puan farkından
10 puan fazladır.
Türkiye’nin katılmış olduğu TIMSS döngülerine ait 8. sınıf düzeyi cinsiyete göre matematik
ve fen başarısı ortalama puanları ile ilgili bilgiler Tablo 11 ve Tablo 12’de verilmiştir.
Tablo 11
TIMSS 1999, 2007 ve 2011’de Türkiye’nin 8. Sınıf
Cinsiyete Göre Matematik Alanındaki Öğrenci Başarısı
Türkiye Ortalaması Uluslararası Ortalama
Kız Erkek Kız Erkek
2011 457 448 469 465
2007 432 432 453 448
1999 428 429 485 489
Tablo 12
TIMSS 1999, 2007 ve 2011 8. Sınıf
Cinsiyete Göre Fen Alanındaki Öğrenci Başarısı
Türkiye Ortalaması Uluslararası Ortalama
Kız Erkek Kız Erkek
2011 491 475 480 474
2007 457 452 469 463
1999 431 434 480 495
11
TIMSS 2011 8. Sınıf Yeterlik Düzeylerine Göre Türkiye’nin Matematik ve Fen Başarısı
TIMSS’te öğrencilerin başarıları ile bağlantılı olarak dört farklı yeterlik düzeyi tanımlanmıştır.
Bu yeterlik düzeyleri ileri düzey, üst düzey, orta düzey ve alt düzey şeklinde adlandırılmıştır. Yeterlik
düzeyleri, öğrencilerin uluslararası düzeydeki başarılarını göstermektedir. Her bir yeterlik düzeyine
ilişkin ölçüt puanları; ileri düzey için 625, üst düzey için 550, orta düzey için 475 ve alt düzey için 400
olarak alt sınırı göstermektedir.
TIMSS 2011 uygulaması sonuçlarına bakıldığında, hem matematik hem de fen alanlarında
ileri ve üst yeterlilik düzeyindeki öğrenci oranlarımızda artış olduğu görülürken, alt düzeydeki öğrenci
oranlarımızda azalma olduğu görülmektedir. Ancak Tablo 13 ve Tablo 14’e bakıldığında,
öğrencilerimizin yaklaşık %50’sinin alt düzey ve altında yer aldığı görülmektedir.
Tablo 13
TIMSS 1999, 2007 ve 2011 8. Sınıf
Yeterlik Düzeylerine Göre Türkiye’nin Matematik Başarısı
Yıl İleri Düzey
(625 üstü)
Üst Düzey
(550 ve 625 arası)
Orta Düzey
(475 ve 550 arası)
Alt Düzey
(400 ve 475 arası)
Alt Düzey Altı
(400 altı)
2011 %7 %13 %20 %27 %33
2007 %5 %10 %18 %26 %41
1999 %1 %6 %20 %38 %35
Tablo 14
TIMSS 1999, 2007 ve 2011 8. Sınıf
Yeterlik Düzeylerine Göre Türkiye’nin Fen Başarısı
Yıl İleri Düzey
(625’in üstü)
Üst Düzey
(550 ve 625 arası)
Orta Düzey
(475 ve 550 arası)
Alt Düzey
(400 ve 475 arası)
Alt Düzey Altı
(400’ün altı)
2011 %8 %18 %28 %25 %21
2007 %3 %13 %24 %31 %29
1999 %1 %5 %19 %37 %38
TIMSS 2011 4. Sınıf Düzeyine Göre Türkiye’nin Matematik ve Fen Başarısı
Türkiye TIMSS 2011’e 4. sınıf düzeyinde ilk kez katılmıştır. Bundan dolayı, 4. sınıf
matematik ve fen başarısı ile ilgili bilgiler Tablo 15 ve Tablo 16 ile sınırlıdır.
TIMSS 2011 4. sınıf matematik başarısında Türkiye, 469 puanla 52 ülke arasında 35. sırada
yer almıştır. Matematik alanında en yüksek başarı puanına sahip üç ülke sırası ile Singapur (606),
Kore (605) ve Hong Kong (602)’dur.
12
TIMSS 2011 4. sınıf fen başarısında Türkiye, 463 puanla 52 ülke arasında 36. sırada yer
almıştır. TIMSS 2011’de fen alanında en yüksek başarı puanına sahip üç ülke sırası ile Kore (587),
Singapur (583) ve Finlandiya (570)’dır
Tablo 15
TIMSS 2011 4. Sınıf Türkiye’nin Matematik ve Fen Başarısı
Puan Sıralama Ülke Sayısı
Matematik 469 35 52
Fen 463 36 52
TIMSS 2011 4.Sınıf Cinsiyete Göre Matematik ve Fen Başarısı
Matematik başarısında uluslararası ortalama kızlarda 490, erkeklerde 491 iken fen başarısında
uluslararası ortalama kızlarda 487, erkeklerde 485 olarak belirlenmiştir. İlgili bilgiler Tablo 16’da
verilmiştir.
Tablo 16
TIMSS 2011 4. Sınıf Cinsiyete Göre Matematik ve Fen Başarısı
Türkiye Ortalaması Uluslararası Ortalama
Kız Erkek Kız Erkek
Matematik 470 469 490 485
Fen 465 461 487 463
Türkiye’de kız öğrencilerin matematik puanlarının ortalaması 470, erkek öğrencilerin
ortalaması ise 469’dur. Her iki cinsiyete ilişkin ortalamalar uluslararası ortalamaların yaklaşık 20 puan
altındadır.
Türkiye’de fen başarısına ilişkin ortalamalara bakıldığında, kız öğrencilerin fen puanlarının
ortalaması 465, erkek öğrencilerin ortalaması 461’dir. Burada da her iki cinsiyete ait ortalamalar
uluslararası ortalamaların yaklaşık 20 puan altında yer almaktadır. 8. sınıf sonuçlarının aksine 4.
sınıflarda ülke puanlarımız cinsiyet açısından önemli farklılıklar içermemektedir.
13
TIMSS 2011 ÇALIŞMASINDAN ELDE EDİLEN ÖNEMLİ BULGULAR
TIMSS 2011 8. sınıflarda matematik ve fen alanlarında alt düzeyde yer alan öğrenci
yüzdelerinde azalma görülürken, ileri ve üst yeterlik düzeylerinde yer alan öğrenci yüzdelerinde yıllara
göre artış görülmesi, ülkemiz eğitim politikaları açısından olumlu bir gelişme olarak dikkat
çekmektedir. Buradaki gelişme, 2005 yılında değişen öğretim programları ile ilişkilendirilebilir.
TIMSS 2011 uygulamasına katılan öğrenciler 2005 yılında yenilenen öğretim programlarıyla yetişen
ve uluslararası bir sınava katılan ilk öğrencilerdir. Bununla birlikte, sınıf içi eğitimlerde öğretmenin
rolünün değişmesi, öğretim materyallerindeki çeşitlilik, TIMSS uygulaması öncesinde yapılan
bilgilendirme ve motivasyon çalışmaları gibi bir çok faktörün de etkili olduğu yorumu
yapılabilir. Ancak, ülkemizde öğrencilerin yaklaşık %50’sinin düşük yeterlilik düzeyinde yer aldığı
göz ardı edilmemelidir.
Anketlerden elde edilen sonuçlar ile 8. sınıflar fen başarısı arasındaki ilişkiye bakıldığında,
öğretmenlerin fen ve teknoloji derslerinde bilgisayar kullanmalarının öğrenci başarılarını arttırdığı
belirlenmiştir. Matematik 8. sınıf derslerinde ise bilgisayar kullanımının böyle bir etkiye sahip
olmadığı görülmüştür.
TIMSS 2011 verileri, Türkiye için evde sahip olunan eğitim kaynaklarının oldukça yetersiz
olduğunu; öğrencilerin ekonomik olanakları düştükçe başarılarının da düştüğünü göstermektedir.
Türkiye’de matematik öğretmenlerinin mesleki gelişimleriyle ilgili olarak herhangi bir yaygın
eğitim programına katılma sıklığı, TIMSS ülkelerine göre daha azdır. Okulların eğitsel kaynakları,
öğretmenlerin kariyerlerinden memnuniyetleri ve öğrencilerin özgüvenleri ve derse yönelik tutumları
olumlu yönde geliştikçe öğrencilerin başarılarının da genel olarak arttığı gözlenmiştir.
14
TIMSS 2011 8. sınıf matematik ve fen puanları değerlendirildiğinde, TIMSS 2007 sonuçlarına
göre, 2011’de Türkiye’nin önemli bir gelişme sağladığını söylemek mümkündür. Türkiye, elde ettiği
performanslarla hem matematik hem de fen alanlarında en fazla artış gösteren ülkeler arasında
yer almaktadır. Matematik ve fen başarılarında en fazla artış gösteren ilk 10 ülke ve puan artışları
Tablo 17 ve Tablo 18’de verilmiştir.
Tablo 17
2007 Yılından 2011 Yılına 8. Sınıf Matematik
Başarısında En Fazla Artış Gösteren 10 Ülke
Sıra Ülke Artış (Puan)
1 Katar 103
2 Suudi Arabistan 65
3 İsrail 53
4 Filistin 37
5 Rusya 27
6 Gana 22
7 Gürcistan 21
8 Türkiye 20
9 Singapur 18
10 İtalya 18
2007 ve 2011 yılı sonuçları karşılaştırıldığında, 8.
sınıf matematik başarısında en çok artış gösteren
ilk on ülkeye bakıldığında, Türkiye 20 puanlık
artışla 8. sırada yer almıştır.
Tablo 18
2007 Yılından 2011 Yılına 8. Sınıf Fen
Başarısında En Fazla Artış Gösteren 10 Ülke
Sıra Ülke Artış (Puan)
1 Katar 100
2 İsrail 48
3 Suudi Arabistan 33
4 Türkiye 29
5 Singapur 23
6 Ukrayna 16
7 Filistin 16
8 İran 15
9 Rusya 12
10 Kore 7
2007 ve 2011 yılı sonuçları karşılaştırıldığında, 8.
sınıf fen başarısında en çok artış gösteren ilk on
ülkeye bakıldığında, Türkiye 29 puanlık artışla 4.
sırada yer almıştır.
15
ÖRNEK SORULAR
TIMSS 2007 ve TIMSS 2011 uygulamalarından sonra uluslararası merkez tarafından yayınlanmasına
izin verilen sorulardan bazıları verilmiştir.
4. Sınıf Matematik Soruları
Soru 1
Soru 2
16
Soru 3
Soru 4
Soru 5
17
Soru 6
Soru 7
18
Soru 8
Soru 9
19
Soru 10
Soru 11
Soru 12
20
4. Sınıf Fen Soruları
Soru 1
Soru 2
21
Soru 3
Soru 4
Soru 5
22
Soru 6
Soru 7
Soru 8
23
Soru 9
Soru 10
24
Soru 11
25
8. Sınıf Matematik Soruları
Soru 1
26
Soru 2
Soru 3
Soru 4
27
Soru 5
Soru 6
Soru 7
28
Soru 8
Soru 9
29
Soru 10
Soru 11
30
Soru 12
Soru 13
31
Soru 14
Soru 15
32
Soru 16
Soru 17
33
Soru 18
34
Soru 19
35
8. Sınıf Fen Soruları
Soru 1
Soru 2
36
Soru 3
Soru 4
37
Soru 5
Soru 6
38
Soru 7
Soru 8
39
Soru 9
Soru 10
40
Soru 11
Soru 12
41
Soru 13
42
Soru 14
Soru 15
43
Soru 16
Soru 17
44
Soru 18
Soru 19
45
Soru 20
