PREDMET: MEHANIKA TLA I FUNDIRANJE

Škola za dizajn tekstila i kože Novi Pazar

• Potporne konstrukcije su konstrukcije koje prihvataju

bočni zemljani pritisak ili pritisak vode.

• Potporni zidovi imaju široku primenu prilikom

izgradnje puteva, železnica, obaloutvrda,...

• U statičkom smislu, potporni zidovi su konzolni nosači

uklješteni na donjem kraju u zemljište.

• Kruti potporni zidovi se dele na:

- masivne ili gravitacione zidove, i - olakšane (ojačane) potporne zidove.

a) Masivni zid b) Konzolni zid sa istakom

c) Konzolni zid sa

kontraforom

d) Potporni zid

• Aktivni pritisak tla na zidove se javlja kada se zid

pomera od ispune. U tom slučaju, određena količina

ispune teži da se kreće nadole i prema zidu.

• Pasivni pritisak se javlja kada se zid kreće prema tlu.

Tlo pruža otpor tom kretanju ali se ipak formira klizna ravan po kojoj se kreće i to nagore i prema tlu.

Slika: Veličina bočnog pritiska na potporni zid

Hidrostatički pritisak vode na

potporni zid je srazmeran njegovoj

visini odn. nivou vode.

Deluje u težištu jednokrakog

trougla. Deluje u težištu trougla.

Sile aktivnog i pasivnog pritiska se

određuju na osnovu minimalnog i

maksimalnog pritiska tla na potporni

zid u donjoj spojnici zida. Deluju u težištu trougla.

SLOŽENO STANJE PRITISAKA U TLU

Pored pritisaka od tla koje je pritiska potporni zid, isti može

biti opterećen i nekim dopunskim opterećenjem kao što je:

- opterećenje od nasute zemlje,

- saobraćajno opterećenje,

- opterećenje od mašina, i sl.

Sve uticaje moramo složiti (sabrati) u jedan rezultujući!

Rezultujući dijagram daje i rezultujuću silu čija se napadna tačka nalazi u težištu tog dijagrama.

Slika: Sabiranje pritisaka u tlu

STABILNOST POTPORNIH ZIDOVA

Da bi bili sigurni u stabilnost i sigurnost potpornih zidova,

moramo izvršiti proveru ispunjenosti sledećih uslova:

- Stabilnost na preturanje,

- Stabilnost na klizanje,

- Stabilnost u pogledu ivičnih napona

Proverom ispunjenosti ovih uslova, osiguravamo da se ne

može desiti prevrtanje zida pod uticajem sila koje na

njega deluju, da se neće desiti pomeranje zida po

horizontali ili da neće doći do loma tla ispod zida.

Slika: Stabilnost (sigurnost) na preturanje

STABILNOST NA PRETURANJE

Provera se vrši u odnosu na tačku O i

to tako da momenat otpora preturanju

mora biti veći od momenta preturanja

uz korišćenje dodatnog osiguranja u

vidu koeficijenta sigurnosti.

Mo = G g

Mp = E e

Mo > 2,0 Mp

STABILNOST NA KLIZANJE

Slika: Stabilnost (sigurnost) na klizanje

Provera se vrši u odnosu na kontaktnu spojnicu temeljne stope i to tako

da horizontalna komponenta rezultujuće sile koja deluje na zid mora

biti manja od sile trenja koja se tome suprotstavlja (proizvoda

vertikalne komponente rezultante i koeficijenta trenja), uz korišćenje

dodatnog osiguranja u vidu koeficijenta sigurnosti.

F= N tg

N tg > 1,5 T

SIGURNOST U POGLEDU IVIČNIH NAPONA

Provera ivičnih napona se vrši u odnosu na kontaktnu

površinu temeljne stope.

U slučaju prekoračenja ivičnih napona zatezanja, dolazi do

loma tla ispod zida i naginjanja zida.

S obzirom da tlo ne može da primi zatezanje, treba težiti da

napadna tačka rezultujuće sile koja deluje na zid bude što

bliža centru jezgra preseka zida. U tom slučaju se javljaju

samo naponi pritiska i tada će se opterećenje na tlo

ravnomerno raspodeliti, sleganje će biti ravnomerno i ne

može doći do preturanja zida.

PROBLEMI FILTRACIJE I DRENIRANJA

Često se izgradnjom potpornih zidova presecaju prirodni

tokovi podzemnih voda čime oni ustvari postaju brane.

Ako je zemljište uz potporni zid raskvašeno, ono tada

stvara dodatne pritiske na zid zbog povećanja zapreminske

mase, zbog smanjenja unutrašnjeg trenja kao i zbog

bubrenja.

Najbolje rešenje za ovaj problem jeste:

- zamena tla šljunkovitim materijalom,

- izrada sistema za odvodnjavanje površinske vode,

- izrada sistema filtara za sprečavanje prodora mulja i

drenažnog sistema,

- izrada otvora (barbakana) u zidu za oticanje vode.

PROBLEMI FILTRACIJE I DRENIRANJA

Hvala na pažnji!