1. หลักการและเหตุผล...พ การทางจ ตใจหร อพฤต กรรม 88,150 คน พ การทางการเร ยนร

1

โครงรางงานวจยเรอง การทบทวนชดสทธประโยชนและการเขาถงบรการอปกรณเครองชวยคนพการ เสนอ สสพ. แกไข 4 ก.ค. 56 (HITAP)

โครงรางงานวจยเรอง “การทบทวนชดสทธประโยชนและการเขาถงบรการอปกรณเครองชวยคนพการ” 1. หลกการและเหตผล

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ.2550(1) ไดคมครองสทธของคนพการผานบทบญญตทวาดวยความเสมอภาคในมาตรา 30 ซงเปนการคมครองสทธขนพนฐานของมนษยโดยไมเลอกปฏบต และสงเสรมใหคนพการสามารถใชสทธและเสรภาพในการศกษา การไดรบบรการสาธารณสขและสวสดการจากรฐโดยรฐตอ งจดสวสดการขนพนฐานแกประชาชนทกชนชน ไมวาจะเปนผยากไร คนพการ หรอทพพลภาพ ตองไดรบการศกษาทดเทยมบคคลอน และคนพการมสทธและสามารถใชประโยชนจากสวสดการ สงอ านวยความสะดวกอยางเหมาะสมจากรฐซง "คนพการ" ตามความหมายของพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. 2550(1) คอ บคคลซงมขอจ ากดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจ าวนหรอเขาไปมสวนรวมทางสงคม เนองจากมความบกพรองทางการเหน การไดยน การเคลอนไหว การสอสาร จตใจ อารมณ พฤตกรรม สตปญญา การเรยนร หรอความบกพรองอนใด ประกอบกบมอปสรรคในดานตางๆ และมความจ าเปนพเศษทจะตองไดรบการชวยเหลอดานหนงดานใด เพอใหสามารถปฏบตกจกรรมในชวตประจ าวนหรอเขาไปมสวนรวมทางสงคมไดอยางบคคลทวไป

จากการส ารวจขอมลเกยวกบคนพการใน 59 ประเทศ ตงแตป พ.ศ. 2545-2547 ขององคการอนามยโลก(2)พบวาความชกของคนพการทวโลกมประมาณรอยละ 15 โดยมความชกมากทสดถงรอยละ 46ในกลมทมอาย 60 ปขนไป อยางไรกตาม ความชกของคนพการทวโลกนนมความแตกตางกนตามวธการและเครองมอทใชในการส ารวจ กลาวคอคาความชกของคนพการจะมคาตงแตรอยละ 12-18 และยงรายงานวาความชกของคนพการขนอยกบความแตกตางของรายไดประชากรในแตละประเทศ ซงพบวาคนพการสวนใหญอาศยอยเขตชนบทถงรอยละ 16 โดยเฉพาะอยางยงในเขตชนบทของประเทศทก าลงพฒนา (รอยละ 19) ซงในประเทศเหลานมชองวางของการเขาถงบรการส าหรบคนพการคอนขางมากเชนประเทศจนมคนพการถงรอยละ 40 ทไมเขาถงระบบบรการและอปกรณเครองชวยคนพการ

ส านกงานสถตแหงชาต ส ารวจขอมลเกยวกบความพการมาตงแต พ.ศ.2545 และในป พ.ศ. 2550 ไดส ารวจครงท 2(3) โดยปรบปรงเครองมอทใชส ารวจเพอใหสอดคลองกบค านยามตามแนวคดของบญชสากล (International Classification of Functioning, Disability and Health: ICF) โดยพบวาประเทศไทยมคนพการประมาณ 1.9 ลานคน หรอ รอยละ 2.9 ของประชากรทงหมด มสดสวนในเพศหญงมากกวาเพศชายเลกนอย พบมากในกลมอายตงแต 75 ปขนไป (รอยละ 31) และความพการจะแปรผนตามอายทมากขน สดสวนของคนพการทอาศยอยนอกเขตเทศบาลสงกวาในเขตเทศบาลถง 2 เทา และพบวาภาคเหนอมความหนาแนนคนพการสงทสดถงรอยละ 4.4 รองลงมาคอภาคตะวนออกเฉยงเหนอ รอยละ 3.5 ลกษณะความพการทพบ 5 ล าดบแรก ไดแก 1) สายตาเลอนรางสองขาง 2) สายตาเลอนรางขางเดยว 3) หตงสองขาง 4) อมพฤกษ และ 5) แขนขาเหยยดงอไมได

2


ส านกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ(4) ไดรายงานสถานการณคนทมบตรประจ าตวคนพการตงแตวนท 1 พฤศจกายน พ.ศ. 2537 ถงวนท 31 มกราคม พ.ศ. 2556 วามจ านวนทงสน 1,572,955 ราย ผทมความพการทางการเคลอนไหว/ทางรางกายมจ านวนมากทสด คอ 617,439 คน รองลงมา ไดแก ผพการทางการไดยน/สอความหมาย 214,554 พการทางการมองเหน 149,637 คน พการทางสตปญญา 108,838 คน พการซ าซอน 95,320 คน พการทางจตใจหรอพฤตกรรม 88,150 คน พการทางการเรยนร 3,388 คน ออทสตก 3,549 คน และไมระบความพการ 55,805 คน จะเหนไดวาจ านวนคนพการทมบตรประจ าตวคนพการมจ านวนนอยกวาคนพการทไดจากการส ารวจของส านกสถตแหงชาต ซงแสดงใหเหนวามคนพการจ านวนมากอาจจะเขาไมถงบรการพนฐานขนตนหรอไมเทาเทยมกบคนพการทมบตรประจ าตว เชน การวนจฉยและขอรบสทธทางกฎหมายของคนพการ นอกจากนการส ารวจของส านกงานสถตแหงชาต ป พ.ศ. 2550 พบคนพการทเขาไมถงบรการหรอสวสดการของรฐ โดยรอยละ 21 ไมไดรบอปกรณเครองชวยคนพการทงทมความจ าเปนในขณะทมากกวารอยละ 80 ไมเคยเรยนหนงสอรอยละ 47 ไมมงานท า นอกจากนนสภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (5) ไดรายงานขอมลสถานการณคนพการในลกษณะเดยวกน กลาวคอ ในป พ.ศ. 2551 ประเทศไทยมคนพการทเขาไมถงบรการหรอสวสดการของรฐอกมาก โดยเฉพาะอยางยงในดานการสงเสรมอาชพ การจางงาน และรายไดคนพการรวมถงการบรการดานการรกษาพยาบาล การบรการดานการฟนฟสมรรถภาพนอกจากนนในป พ.ศ. 2554 มคนพการทขนทะเบยนในระบบหลกประกนสขภาพถวนหนาจ านวน 1,074,607 คน (รอยละ 2.3 ของประชากรทมสทธในระบบหลกประกนสขภาพถวนหนา) ในจ านวนนมผทเขามารบบรการและสวสดการตางๆ รอยละ 40 และไดรบบรการอปกรณเครองชวยคนพการรอยละ 2.4(6)

ปจจบนคนพการในประเทศไทยประสบปญหาในการเขารบบรการทางการแพทยเนองมาจากสาเหตดานคาใชจายในการเดนทางคารกษาพยาบาลและการรอรบการรกษาทตองใชเวลานานตลอดจนอาคารสถานทอปกรณหรอสอทไมเออใหคนพการเขาถงและใชประโยชนไดประกอบกบความยากจนของคนพการและครอบครวบางสวนท าใหคนพการเหลานถกทอดทงไมไดรบการปฏบตทเหมาะสมไมสามารถเขาถงการฟนฟสมรรถภาพและมกถกละเมดสทธขนพนฐานซงคนพการบางประเภทหากไดรบการบรการทางการแพทย รวมทงอปกรณเครองชวยคนพการจะสามารถด าเนนชวตไดอยางปกต ไมเปนภาระทงกบครอบครวและภาระทางเศรษฐกจของประเทศ(7)

ถงแมระบบประกนสขภาพในประเทศไทย ไดแก ระบบหลกประกนสขภาพถวนหนา ระบบประกนสงคม และระบบสวสดการของขาราชการจะระบหลกการทครอบคลมเรองความพการและการฟนฟสมรรถภาพแลวกตาม แตในทางปฏบตการใหสทธประโยชน การบรหารจดการและกลไกการจายคาบรการตามสทธยงมความแตกตางกนโดยเฉพาะอปกรณเครองชวยคนพการ เชน ความแตกตางของอตราเบกจายอปกรณเครองชวยคนพการ ความแตกตางของกลไกการเบกจายเงนในแตละกองทนประกนสขภาพแกสถานพยาบาล ในขณะทบางกองทน คนพการสามารถรบบรการไดโดยไมเสยคาใชจาย บางกองทนคนพการตองส ารองจายกอนแลวน าใบเสรจไปเบกคนภายหลง ปจจยเหลานท าใหคนพการบางกลมเขาไมถงการบรการทจ าเปนตามสทธทระบไดจรง และไมเปนธรรมอยางทกฎหมายก าหนด(7) ดงนนเพอลดชองวางของการเขาไมถงบรการทางการแพทยและอปกรณเครองชวยคนพการดงกลาว จงตองพฒนาการบรหารจดการและกลไกการจายคาบรการใหไดมาตรฐาน และขจดความความ

3


เหลอมล าดงกลาว รวมทงสงเสรมใหมแนวทางปฏบตของเจาหนาทและสถานบรการทเปน อปสรรคของการเขาถงบรการสขภาพคนพการตอไป

มมมองและทศนคตของผบรหารและประชาชนตอการจดรฐสวสดการมความแตกตางกนตามประวตศาสตร บรบทสงแวดลอมในแตละสงคม และมสวนเกยวของกบสวสดการของคนพการ บางสงคมเหนวาการจดสวสดการทดส าหรบคนพการเปนการลงทนทคมคา ขณะทบางสงคมพจารณาวาสวสดการส าหรบคนพการเปนบรการทตอบสนองหลกจรยธรรมขนพนฐานตามหลกสทธมนษยชน การมมมมองและทศนคตทแตกตางกนยอมสงผลตอเนอหาและสาระของนโยบายทมตอคนพการ จากการทบทวนวรรณกรรมพบวา หลายประเทศไดใหความส าคญตอรฐสวสดการส าหรบคนพการมากกวาประเทศอนๆ เชน ไตหวน(8, 9) สงคโปร(10, 11) และฟนแลนด(12, 13) ดงนนการพฒนาแนวทางการบรหารจดการและกลไกการจายคาบรการส าหรบคนพการในประเทศไทย ควรอางองเปรยบเทยบกบประเทศเหลาน เนองจากมาตรฐานทดตอการจดบรการของคนพการในบรบทนานาชาต จะเปนบทเรยนเพอพฒนาการจดระบบบรการส าหรบคนพการในประเทศไทยอยในระดบใดทงนไมใชเพอขอสรปทวาสวสดการส าหรบคนพการในประเทศไทยตองด าเนนการตามประเทศเหลาน อยางไรกตามสวสดการของคนพการในแตละประเทศตองค านงถงความตองการและปจจยอนๆ ทเกยวของ

2. วตถประสงคทวไป

ศกษาสถานการณและปจจยทมผลตอการเขาถงบรการอปกรณเครองชวยคนพการในระบบประกนสขภาพภาครฐของประเทศไทย และประสบการณทเกยวของจากตางประเทศ

3. วตถประสงคเฉพาะ 1. เพอศกษาสถานการณคนพการทกประเภทและความตองการอปกรณเครองชวยคนพการในประเทศไทย 2. เพอทบทวนแนวคดและบทเรยนจากประสบการณการจดระบบบรการทเกยวกบอปกรณเครองชวยคนพการ

ในตางประเทศ ไดแก ไตหวน สงคโปร และฟนแลนด ทสงเสรมใหคนพการเขาถงอปกรณเครองชวยฯ และการบรการ

3. เพอทบทวนนโยบายเกยวกบการสนบสนนและกลไกการบรหารจดการทเกยวของกบอปกรณเครองชวยฯ ในสามระบบประกนสขภาพภาครฐของประเทศไทย ไดแก ระบบประกนสขภาพถวนหนา ระบบประกนสงคม และระบบสวสดการขาราชการ รวมทงนโยบายการสนบสนนอปกรณฯ และการจดบรการทด าเนนการโดยศนยสรนธรเพอการฟนฟสมรรถภาพทางการแพทย มลนธขาเทยมในสมเดจพระศรนครนทรา บรมราชชนน และกองทนทดแทนผประสบภย ส านกงานคณะกรรมการก ากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย (คปก.)

4. เพอศกษาการเขาถงอปกรณเครองชวยคนพการและการบรการทเกยวของ ปจจยทมผลตอการเขาถงฯ และผลลพธของการเขาถงฯ ของคนพการในระบบหลกประกนสขภาพภาครฐ

4. ทบทวนวรรณกรรม

4


4.1 บทบาทของหนวยงานภาครฐตอคนพการ รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 เปนรฐธรรมนญทใหสทธและผลประโยชนแกประชาชนอยางกวางขวาง จดเดนทเกยวของกบคนพการ คอ คนพการ มสทธเขาถงและใชประโยชนจากสวสดการสงอ านวยความสะดวกอยางเหมาะสมจากรฐ (มาตรา 54) และประเดนเกยวกบคนพการไดถกบรรจไวในค าแถลงนโยบายของรฐบาลของคณะรฐมนตร นายอภสทธ เวชชาชวะ แถลงตอรฐสภา เมอวนจนทรท 29 ธนวาคม 2551 ในนโยบายสวสดการสงคมและความมนคงของมนษย ในขอ 3.5.6 ความวา "สงเสรมความเสมอภาคระหวางชายหญง ขจดการกระท าความรนแรงและการเลอกปฏบตตอเดก สตร และคนพการ ใหการคมครองและสงเสรมการจดสวสดการทางสงคมทเหมาะสมแกผยากไร คนพการหรอทพพลภาพ และผทอยในภาวะยากล าบาก ใหมคณภาพชวตทดขน พงตนเองได" (6) และเพอเปนการสนองตอบตอนโยบายรฐบาลและนโยบายแหงชาตวาดวยคนพการ (6)

มหนวยงานหรอกระทรวงหลกทมหนาทรบผดชอบโดยตรงตอประเดนดานคนพการ ดงน 1) กระทรวงศกษาธการ รบผดชอบการศกษาและการฝกอาชพส าหรบคนพการ 2) กระทรวงแรงงาน รบผดชอบดแลดานการประกอบอาชพ การจางงานคนพการ การสงเสรมการประกอบอาชพของคนพการ รวมทงกฎ ระเบยบทเกยวของกบการจางงานคนพการ เพอมใหคนพการถกเอาเปรยบและเลอกปฏบต 3) กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย รบผดชอบใหคนพการ มสทธไดรบสงอ านวยความสะดวกอนเปนสาธารณะ ตลอดจนสวสดการและความชวยเหลออน ๆ จากรฐ โดยการยนขอจดทะเบยนคนพการ และเรงรณรงคจดทะเบยนใหมใหกบคนพการไดอยางทวถง นอกจากนน ยงด าเนนการพฒนาและฟนฟสมรรถภาพคนพการ 4 ดาน ไดแก การแพทย การศกษา อาชพ/การมงานท า และการมสวนรวมในสงคม และ 4) กระทรวงสาธารณสข ไดจดตงคณะกรรมการเพอจดท ารางประกาศกระทรวง ฯ ตามมาตรา 20 (1)(1) ของพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. 2550 วาดวยการบรการฟนฟสมรรถภาพโดยกระบวนการทางการแพทยและคาใชจายในการรกษาพยาบาล คาอปกรณเครองชวยความพการ และสอสงเสรมพฒนาการส าหรบคนพการ และไดมการจดเวทระดมความเหน สรางการมสวนรวมในการจดท ารางประกาศฯ เพอใหไดรางประกาศฯ ทสามารถด าเนนการในทางปฏบตไดจรง และท าใหคนพการไดรบสทธประโยชนอยางเทาเทยมกนมากขน จาก พรบ.สงเสรมฯ มาตรา 20 (1) (1) ท าใหเกดประกาศกระทรวงสาธารณสขตามประกาศราชกจจานเบกษา ป 2552 ซงประกาศในราชกจจานเบกษา เลม 126 ตอนพเศษ 163 ง ลงวนท 9 พฤศจกายน 2552 โดยมสาระส าคญ คอใหคนพการไดรบฟนฟสมรรถภาพในเรองการตรวจวนจฉย ในหองปฏบตการ ตรวจพเศษดวยวธอนๆ ตามชดสทธประโยชน แนะแนวใหค าปรกษา ใหยา ผลตภณฑ เวชภณฑ และหตถการพเศษอนๆ เพอการฟนฟ การท าศลยกรรม การบรการเฉพาะทาง การบ าบดแบบตางๆ สงเสรมพฒนาการหรอการชวยเหลอระยะเรมแรก การบรการแพทยทางเลอก พฒนาทกษะทางสงคม ประเมนเตรยมความพรอมกอนฟนฟสมรรถภาพดานอาชพ ฟนฟสมรรถภาพดานการเหน และการเคลอนไหว บรการขอมลขาวสารดานสขภาพ ฝกอบรมและพฒนาทกษะแกคนพการ ผดแลคนพการ ฟนฟโดยครอบครวและชมชน เยยมบาน กจกรรมเชงรก การฝกทกษะการด ารงชวตขนพนฐาน การบรการทนตกรรม และใหบรการเกยวกบกายอปกรณเทยม กายอปกรณเสรม เครองชวยความพการ หรอสอสงเสรมพฒนาการใหคนพการไดรบฟนฟสมรรถภาพการรกษาพยาบาล คาอปกรณ เครองชวยความพการและสอสงเสรม

5


พฒนาการ จากสถานพยาบาลของรฐ สถานพยาบาลในก ากบของรฐ สถานพยาบาลรฐวสาหกจ สถานพยาบาลเอกชนตามทหนวยงานของรฐประกาศและกรณทอปกรณ หรอเครองชวย ช ารด ใหสถานพยาบาล ท าการซอมแซมหรอเปลยนแปลงชนสวน หรอจดหาใหม หรอสงตอหนวยงานทเกยวของและ ใหศนยสรนธรเพอการฟนฟสมรรถภาพทางการแพทยแหงชาต เปนหนวยประสานงานและสนบสนนงานวชาการ เทคโนโลยดานการฟนฟ การวจยพฒนานวตกรรมรวมทงจดหาอปกรณทมมลคาสงเฉพาะกรณหรอระเบยบหนวยงานของรฐมไดก าหนด 4.2 อปกรณเครองชวยคนพการ (Assistive Technology for disabled people, AT) คอ สงของ ชนสวนของอปกรณ หรอผลตภณฑทไดมาจากการซอขาย ดดแปลง หรอปรบปรง เพอใชในการเพม คงสภาพ หรอท าใหความสามารถในการท างานของคนพการดขน(14) โดยอปกรณเครองชวยคนพการนจะแบงเปน 5 ประเภทหลกๆ ไดแก

1. อปกรณเครองชวยส าหรบผทมปญหาทางการเคลอนไหว (mobility impairments) เชน ไมเทาชวยพยง กายอปกรณ-อวยวะเทยม ฟนเทยม เกาอรถเขญหรอจกรยานส าหรบคนพการ

2. อปกรณเครองชวยส าหรบผทมปญหาทางการไดยน (hearing impairments) เชน อปกรณชวยฟง 3. อปกรณเครองชวยส าหรบผทมปญหาดานการมองเหน (visual impairments) เชน ไมเทาขาว แวนตา

talking book โปรแกรมชวยการอาน ocular device 4. อปกรณเครองชวยส าหรบผทมปญหาพด (speech impairments) เชน communication boards and speech

synthesizers 5. อปกรณเครองชวยส าหรบผทมปญหาดานการรบร (cognitive impairments) เชน ปฏทนสญลกษณทเปน

รปภาพ อปกรณเสรมพฒนาการ

4.3 การเขาถงบรการสขภาพ องคการอนามยโลก(15) กลาวไววา ‘การใชสทธในการเขาถงมาตรฐานสงสดของสขภาพนนเปนสทธขนพนฐานประการหนงของมนษยทกรปทกนามโดยปราศจากความแตกตางของเชอชาตศาสนา ความเชอทางการเมอง สภาพทางเศรษฐกจและสงคม’ สทธในสขภาพเปนสทธขนพนฐานททกคนควรจะไดรบอยางเทาเทยมกน อยางไรกตามประชาชนในประเทศก าลงพฒนามแนวโนมเขาถงการบรการสาธารณสขนอยกวาประชาชนในประเทศทพฒนาแลว (16-19) ทงนการเขาถงบรการดานสขภาพนนอาจจะมความแตกตางกนไปตามบรบทและขอจ ากดของแตละประเทศ (16, 19) ซงการเขาถงบรการดานสขภาพเปนแนวคดส าคญในการก าหนดนโยบายสขภาพและบางครงถกใชเปนตวชวดระบบสขภาพ(20, 21) ส าหรบประเทศไทยนนการเขาถงบรการดานสขภาพโดยเฉพาะในคนพการซงมสทธในการเขาถงและใชประโยชนไดจากสงอ านวยความสะดวกอนเปนสาธารณะตลอดจนสวสดการและความชวยเหลออนจากรฐตามพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. 2550 มาตรา 20 เปนสงทผก าหนดนโยบายของไทยใหความส าคญ

6


‘การเขาถง’ ไมเปนเพยงเปนประเดนทางเทคนคทเกยวของกบการขนสงสนคาจากผผลตไปสผใช แตยงมความเกยวโยงไปถงคณคาทางสงคม เศรษฐกจ และการเมอง ‘การเขาถง’ เปนกระบวนการทเกยวของกบกจกรรมทหลากหลาย เชน เทคโนโลยสาธารณสข การบรการ และเวลา เปนตน (17, 22) การใหความหมายแนวความคดในการเขาถงนนจะแตกตางกนไปในแตละสงคม มผใหค าจ ากดความของ ‘การเขาถง’ คอ

ความสามารถของบคคลทจะไดรบเทคโนโลยดานสขภาพทมคณภาพและใชอยางเหมาะสมเมอมความจ าเปน (17)

การบรการควรจะมพรอมส าหรบทกคนทอยภายใตสทธประโยชนของระบบบรการนนๆ โดยไมมการเลอกปฏบต (23)

จากนยามในขนตนอาจสรปไดวา ‘การเขาถง’ หมายถง การทประชาชนไดรบบรการสขภาพทมคณภาพไดตามความจ าเปน ซงเปนบรการทเหมาะสมทงในแงของเวลาและบรบทของประเทศ โดยผรบบรการไดประโยชนในดานสขภาพและเพมคณภาพชวตจากบรการเหลานน ทงน ประชาชนทกกลม รวมทงประชาชนคนพการจะตองเขาถงบรการไดอยางเทาเทยมกน กรอบการวเคราะห ‘การเขาถงเทคโนโลยดานสขภาพ’ จากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของพบวามอยางนอย 4 การศกษาไดกลาวถงกรอบการวเคราะห ‘การเขาถงเทคโนโลยดานสขภาพ’ (15-18, 24) และพบวา เทคโนโลยสวนใหญมกรอบการวเคราะหทใกลเคยงกน คอ Availability (การมอยของเทคโนโลย) Affordability (ความสามารถในการจาย) Accessibility (การเขาถงทางกายภาพ) Acceptability/Adoption (การยอมรบ) กรอบการวเคราะหการเขาถงเทคโนโลยดานสขภาพรวมทงบรการทเกยวของโดยทวไปมกจะพจารณาปจจยอนๆ ทเปนตวก าหนดการเขาถง เชน นโยบายสขภาพ ลกษณะของระบบสขภาพ และลกษณะของประชากรผใชบรการ เปนตน (16, 18, 20) นอกจากจะประเมนการเขาถงเทคโนโลยในแงมมตางๆทกลาวแลว ยงมการศกษาผลทเกดขนตามมา เชน การใชหรอไดรบบรการสขภาพ ความพงพอใจของผใชบรการ (รปท 1)

7


รปท 1 กรอบการเขาถงเทคโนโลยดานสขภาพ

4.4 ความเหลอมล าระหวางโครงการประกนสขภาพภาครฐเกยวกบกบการสนบสนนอปกรณเครองชวยคนพการ ประเทศไทยมระบบหลกประกนสขภาพ 3 ระบบ แบงเปน 3 กองทนเพอใชในการบรหารจดการดแลสวสดการของผประกนตนภายใตระบบหลกประกนสขภาพนนๆ ไดแก 1) กองทนหลกประกนสขภาพถวนหนา 2) กองทนประกนสงคม 3) กองทนสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ ทง 3 กองทน มวธการดแลสวสดการรกษาพยาบาลและการจายทตางกน กอใหเกดความแตกตางระหวางระบบ กลายเปนความเหลอมล าในความไมเทาเทยมกนของระบบประกนสขภาพ โดยกลมหลกประกนสขภาพถวนหนาและประกนสงคมมองวาไดรบบรการไมเทาเทยมกบระบบสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ หรอแมแตกองทนประกนสงคมและกองทนประกนสขภาพถวนหนากมความแตกตางกน จากรายงานการเปรยบเทยบสทธประโยชนระหวางกองทนประกนสงคมกบกองทนประกนสขภาพถวนหนา(25) ทผมสทธประกนตนไดรบ ณ วนท 1 มกราคม 2554 พบวาทงสองกองทนมความแตกตางกนใน 3 ประเดน คอ 1) ขอบเขตและเงอนไขการคมครอง 2) สทธประโยชนทแตกตางกน 3) สทธประโยชนทเหมอนกนแตบรหารจดการแตกตางกนในบางรายการ ส าหรบผปวยกรณทพพลภาพกองทนประกนสงคมเขารบบรการทางการแพทย ณ สถานพยาบาลของรฐฟร ประเภทผปวยนอกจายใหเทาทจายจรงตามความจ าเปน ประเภทผปวยในจายคาบรการทางการแพทยใหแกสถานพยาบาลโดยค านวณตามกลมวนจฉยโรครวมตามหลกเกณฑและอตราทคณะกรรมการการแพทยก าหนด กรณเขารบบรการทางการแพทย ณ สถานพยาบาลเอกชน ประเภทผปวยนอกจายคาบรการทางการแพทยเทาทจายจรง ไมเกนเดอนละ 2,000 บาทประเภทผปวยใน จายคาบรการทางการแพทยเทาทจายจรงไมเกนเดอนละ 4,000 บาท คารถพยาบาลหรอคาพาหนะรบสงผทพพลภาพตามมาตรา 70(5) แหงพระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533 กรณเขารบบรการทางการแพทยใหเหมาจายไมเกนเดอนละ 500 บาท ประกนสขภาพถวนหนาคนพการสามารถใชสทธการรกษาพยาบาลไดในสถานพยาบาลของรฐเทานน(26)

8


ในสวนของคาอวยวะเทยมและอปกรณ กองทนประกนสงคมไดจายคาบรการทางการแพทยซงเหมาจายทงผปวยนอกและผปวยใน ครอบคลมการรกษาพยาบาลรวมถงอวยวะเทยมและอปกรณทใชบ าบดรกษาโรคกรณทพพลภาพ และไดมการก าหนดรายการเสรมเพอสนบสนนเพมเตมใหแกโรงพยาบาล สวนประกนสขภาพถวนหนาเหมาจายเฉพาะผปวยนอกซงไมรวมอวยวะเทยมและอปกรณทใชบ าบดรกษาโรคกรณทพพลภาพ ดงนนจงมการก าหนดตารางอปกรณอยางละเอยดเพอใหโรงพยาบาลยนเบกตางหาก(26) นอกจากนยงมอปกรณและอวยวะเทยมในการบ าบดโรคทแตกตางกน โดยระบบประกนสขภาพถวนหนามรายการอปกรณอวยวะเทยม 270 รายการแตประกนสงคมมเพยง 81 รายการและมจ านวน 206 รายการทระบบหลกประกนสขภาพถวนหนามแตระบบประกนสงคมไมม มเพยง 17 รายการ ทระบบประกนสงคมมแตระบบหลกประกนสขภาพถวนหนาไมม ส าหรบระบบสวสดการขาราชการ มรายการอวยวะเทยมและอปกรณเครองชวยคนพการทงหมด 394 รายการ ในกลมผปวยนอก การเบกจายคารกษาพยาบาลเปนไปตามทสถานพยาบาลเรยกเกบ (fee-for-service) ซงการใชอวยวะเทยมหรออปกรณเครองชวยฯ เปนไปตามขอบงช ส าหรบผปวยใน มการก าหนดรายการและรายละเอยดการเบกจาย รวมถงวสดสนเปลองทเปนวสดทางการแพทย นอกจากนนหากโรงพยาบาลใดไมมรายการอวยวะเทยมฯ นน จะออกหนงสอรบรองใหผปวยไปจดซอเอง(38) 4.5 การเขาถงอปกรณเครองชวยคนพการในระบบประกนสขภาพของตางประเทศ การเขาถงอปกรณเครองชวยคนพการยงมปญหาอยในหลายประเทศ โดยพบวามเพยงรอยละ 5-15 จากคนพการทงหมดทอาศยอยในประเทศรายไดต าและรายไดปานกลาง ทสามารถเขาถงอปกรณเหลาน (27) องคการอนามยโลกเปนสวนหนงของภาคเครอขายทเกยวของกบอปกรณเครองชวยคนพการ โดยมบทบาทในดานการพฒนาคมอหรอแนวทางปฏบตทเปนมาตรฐาน การจดประชม สมมนาระดบชาตและนานาชาต เพอสงเสรมและเพมการเขาถงอปกรณเครองชวยคนพการ สรางฐานขอมลส าหรบอปกรณเครองชวยคนพการทเหมาะสม รวมทงรวมพฒนานโยบายระดบนานาชาตดวย(28) โดยแนะน าวาการพฒนานโยบายการสนบสนนอปกรณเครองชวยคนพการและการจดบรการทเกยวของในระดบประเทศนนจะตองพจารณาถงความเหมาะสมกบสภาพแวดลอมในแตละพนท ความเหมาะสมกบคนพการแตละราย และตองมระบบตดตาม ประเมนผลการท างานของอปกรณเครองชวยคนพการเพอใหแนใจถงความปลอดภยและประสทธภาพ(14) นอกจากนนใน World Report on Disability ไดรายงานวาปญหาสวนใหญเกยวกบการเขาถงบรการและอปกรณเครองชวยคนพการมาจากปญหาดานจดสรรงบประมาณทไมเพยงพอ นอกจากนปญหาส าคญอกประการทท าใหคนพการเขาถงอปกรณเครองชวยคนพการไมไดคอปญหาทเกดจากระบบบรการเอง เชน การประสานงานในการใหบรการทไมดพอ จ านวนเจาหนาทไมเพยงพอ ปญหาเรองความสามารถของเจาหนาท ซงปญหาเหลานจะสงผลกระทบตอคณภาพ การเขาถง และความเพยงพอของการบรการ รวมไปจนถงระบบบรการสาธารณะทไมเออตอคนพการในการเขาถงบรการตางๆ ซงนบเปนอปสรรคใหญเชนกน(14)

9


ในบางประเทศมการก าหนดแนวทางสนบสนนการบรการอปกรณเครองชวยคนพการในระบบประกนสขภาพของตน ยกตวอยางเชน ในสหรฐอเมรกา ระบบประกนสขภาพเปนการด าเนนการระหวางรฐบาลรวมกบประกนสขภาพภาคเอกชน โดยประชาชนหรอผมสทธสวนใหญไดรบบรการผานระบบบรการทจายเงนใหผใหบรการแบบจายตามรายการ (fee-for-service) และอกสวนใชบรการ Managed care plan หนวยงานหลกทรบผดชอบระบบประกนสขภาพของรฐ ไดแก centers for Medicare and Medicaid services (CMS)(29, 30) การสนบสนนอปกรณเครองชวยคนพการของสหรฐอเมรกา จะขนอยกบลกษณะโปรแกรมสขภาพทผประกนตนรายนนๆ ท าประกนหรอมสทธอย ซง ไดแก 1) Medical assistance (Medicaid) เปนโปรแกรมสขภาพทรวมกนระหวางรฐบาลกลางและรฐบาลทองถน ซงเปนแผนประกนสขภาพหลกของรฐทจดใหแกครอบครวผมรายไดนอย คนพการ ผสงอาย หญงตงครรภ เปนตน รฐบาลกลางจะเปนผก าหนดนโยบายหลก โดยในแตละรฐมสทธในการพจารณาการบรหารจดการโปรแกรมของตน และ 2) Medicare เปนแผนประกนสขภาพของรฐบาลกลางทครอบคลมประชาชนผทมอาย 65 ปขนไป คนพการ (ไมจ ากดอาย) และผปวยโรคไตระยะสดทาย โปรแกรมนแบงเปน 2 สวน Medicare part A (hospital insurance) และ Medicare part B (medical insurance) ซงเปนโปรแกรมทผประกนตนเลอกซอโปรแกรมสขภาพเพมเตม เมองออนตารโอ (Ontario) ประเทศแคนาดา มโครงการสนบสนนเครองชวยคนพการทเรยกวา Assistive Devices Program (ADP)(31) โดยมวตถประสงคคอการสนบสนนอปกรณเครองชวยคนพการและเงนใหแกคนพการในระยะยาวทเปนประชาชนในเมองออนตารโอ ซงอปกรณทอยในโครงการจะมจ านวนมากกวา 8,000 ซงผทจะสามารถรบบรการจากโครงการนไดจะตองถอบตรสขภาพออนตารโอ (Ontorio Health Card) และมความพการมานานกวา 6 เดอนขนไป ADP จะจายคาอปกรณเครองชวยคนพการ 75% ของราคาตออปกรณ 1 อยาง หากเปนคนพการทไดรบสทธประโยชนจาก Ontario Works หรอ Ontario Disability Support Plan โครงการ ADP จะจายคาอปกรณเครองชวยคนพการใหทงหมด ในสวนอปกรณเครองชวยอนๆ เชน hearing aids โครงการ ADP จะจายคาอปกรณ ซงจะตงราคาในอตราทสงสด โดยคนพการสามารถเบกคาอปกรณไดในอตรานหรอต ากวา อปกรณเครองชวยคนพการ อยางเชน ostomy, needles และ syringes โครงการ ADP จะจายคาสนบสนนอปกรณในแตละรอบป ส าหรบถงออกชเจนในโครงการ The home oxygen program คนพการทเปนผสงอาย เปนผทไดสวสดการทางสงคม (social assistance) ADP จะสนบสนนคาใชจายทงหมดของราคาถงออกชเจนและอปกรณทเกยวของ รวมถงคาใชจายของอปกรณทเกดขนในการรกษาพยาบาลทบาน สวนคนพการทอยนอกเหนอจากนจะสนบสนนคาอปกรณเครองชวยดงกลาว 75% ส าหรบการเขาถงบรการแพทยจะเปนผประเมน วนจฉยและยนยนความพการ (ทางกายภาพ) หลงจากมรายละเอยดความพการและไดรบการรบรองหรอยนยนจากโครงการแลวโครงการ ADP จะบนทกรายละเอยดของคนพการไปยงแพทยประจ าตวเพอสงตอในการดแลรกษากบกลมผเชยวชาญทางสขภาพทเรยกวา “authorizer” ซงเปนกลมผเชยวชาญทางสขภาพทขนทะเบยนและไดรบการฝกอบรมในการดแลคนพการจากโครงการตามเงอนไขหรอ

10


ประเภทความพการตางๆ กลมผเชยวชาญทขนทะเบยนกบโครงการน เปนผทท างานทงจากโรงพยาบาล home care agencies หรอ private practice หลงจากนนกลมผเชยวชาญทดแลคนพการคนนนจะประเมนความจ าเปนและความจ าเพาะของความพการเพอเลอกอปกรณเครองชวยทเหมาะสมและเขยนใบสงอปกรณ ไปยงบรษทตวแทนจ าหนายทขนทะเบยนกบโครงการ บรษทตวแทนจ าหนายเหลาน หลงจากไดรบใบสงจาก “authorizer” แลว กจะจดสงใหกบคนพการตอไป ซงโครงการจะจายคาอปกรณหรอเครองมอเหลานนใหกบบรษทตวแทนจ าหนายทขนทะเบยนกบโครงการ (ไมสนบสนนคาใชจายอนๆ ทเกดขนนอกเหนอจากอปกรณเครองชวยคนพการ เชน การจดสง) ส าหรบอปกรณเครองชวยคนพการถอเปนกรรมสทธของคนพการนนๆ แตอาจมอปกรณหรอเครองมอบางประเภททโปรแกรม ADP ใหกยมหรอใหเชา หากอปกรณเครองชวยคนพการไมเพยงพออนเกดจากเงอนไขความพการหรอมขนาดทไมเหมาะกบคนพการนน โดยเกยวของกบการสงใชอปกรณจากแพทยหรอ authorizer ทางโครงการจะด าเนนการเปลยนใหใหม และหากอปกรณเกดความช ารดเสยหาญ และมการซอมแซม โครงการจะจาย 75% หลงอปกรณซอมแซมใหใชงานไดปกต นอกจากนนโครงการจะไมรบผดชอบกรณอปกรณเครองชวยคนพการสญหาย ถกท าลาย โดนขโมย การด าเนนงานของโครงการ Assistive Devices Program - ADP ในปงบประมาณ ค.ศ.2008/09 พบวาคนพการเขาถงเครองชวยอปกรณจาก 173,000 เพมเปน 294,000 คน ประเทศฟนแลนดการใหบรการแกคนพการนนเปนไปตามกฎหมายทเกยวกบการใหบรการและการฟนฟสมรรถภาพคนพการโดยวางอยบนหลกการ 3 ขอ ไดแก 1) ความเทาเทยม (equality) 2) มสวนรวม (participation) และ 3) มการรกษาพเศษทด (positive special treatment) โดยคนพการจะสามารถเขาถงบรการสาธารณะตางๆ ในฟนแลนดได เนองระบบบรการสาธารณะตางๆ ถกพฒนาขนมาบนหลกการทใหทกคนสามารถใชบรการชนดนนๆ ได อยางไรกตามหากบรการเหลานนไมเพยงพอ บรการพเศษจะถกจดเตรยมไวใหส าหรบคนพการ เชน ทพกอาศย อปกรณเครองชวยคนพการ การขนสง และบรการลาม เปนตนโดยการเขาถงอปกรณเครองชวยคนพการนน คนพการจะตองไดรบการสงตอจาก assistive device units ของศนยบรการสขภาพจงหวด (health care districts) อปกรณเครองชวยคนพการทไดคนพการรบไปนนจะประกอบไปดวยคมอการใช และใบรบประกนสนคา นอกจากนอปกรณเครองชวยคนพการชนดทชวยคนพการในการเขาสงคมและสนทนาการจะมอยทกรมสวสดการสงคม (13) ในดานของการบรการดานการแพทย ฟนแลนดเปนประเทศทมจ านวนนกกายภาพบ าบดตอประชากรมากทสดในโลก โดยมจ านวนอยทราว 20 คนตอประชาการ 10,000 ราย ในขณะทมจ านวนนกกจกรรมบ าบดอยทราว 4 คนตอประชากร 10,000 ซงยงถอวาเปน 10 อนดบแรกของโลกทมนกกจกรรมบ าบดตอประชากรมากทสด (อนดบหนงคอเดนมารค มนกกจกรรมบ าบดประมาณ 11 คนตอประชากร 10,000 คน(14) นอกจากนประเทศฟนแลนดยงมบรการส าหรบคนตางดาวทพ านกอยในฟนแลนดมาเปนเวลานานพอสมควร โดยมหนวยงานทชอวา Kela (the National Pensions Institute of Finland) ท าหนาทดแลดานการเงนใหแกคนพการ โดยคนพการทอายระวาง 16-64 ป สามารถเบกเบยคนพการ (Disability Allowance) จาก Kela ได ซง Kela ไดจดการ

11


และชดเชยใหแกคนพการในการท าการฟนฟทางการแพทยและบรการอาชวเวชศาสตรใหแกผไรความสามารถ บดาและมารดาสามารถยนขอคาดแลพเศษ (Special Disability Allowance) ในกรณททงคไมสามารถท างานไดเนองจากตองดแลบตรอายต ากวา 16 ป ทพการในโรงพยาบาล (หรอบางกรณทตองดแลอยบาน) ถาพอหรอแมคนใดคนหนงดแลบตรอายต ากวา 16 ปอยทบาน สามารถขอเบกคาดแลเดกพการ (Child Disability Allowance) ในดานของการเขาถงบรการสาธารณะ ฟนแลนดมการบรการพเศษส าหรบคนพการ เชน ทพก การเดนทาง หรอการสอสาร เปนตน อยางไรกตามคนพการตองไดรบการรบรองจากแพทยวาเปนคนพการจรงจากสถานบรการดานสขภาพ เชน ศนยสขภาพ (health center) จงสามารถเขาถงบรการพเศษเหลานได(32) 4.6 งานวจยอนทเกยวของกบการตดตาม ประเมนผลระบบการใหบรการสขภาพคนพการ การศกษาระบบการใหบรการสขภาพส าหรบคนพการในประเทศสหรฐอเมรกาและแคนาดา พบวาการใหบรการสขภาพขนพนฐานเกยวกบความพการในสองประเทศมความแตกตางกน และพบวาคนพการทงสองประเทศมแพทยประจ าและมอตราการตดตอหรอการดแลรกษาอยางตอเนองสงกวาคนปกต แตพบวาความพงพอใจคณภาพการใหบรการระดบปานกลางหรอระดบนอยของคนพการประเทศแคนาดา จะมมากกวาคนพการประเทศสหรฐอเมรกาอยางมนยส าคญทางสถต นอกจากนนจากการศกษานพบวาคนพการของประเทศสหรฐอเมรกาทไมมสทธประกนสขภาพ พบแนวโนมในดานการเขาถง ความพงพอใจบรการ คณภาพบรการ และการตดตอหรอดแลรกษาตอเนองกบแพทยคอนขางต ากวาผมสทธประกนสขภาพ(33) การส ารวจในกลมอาย 15 ปขนไป ของ Ministry of Health and Long – Term Care พบวาการเพมขนของการใชอปกรณเครองชวยคนพการมความสมพนธกบการลดลงของรายงานความพการในประชาชนอาย 65 ปขนไป(34) นอกจากนนมบางการศกษาทพบวา ผทใชอปกรณเครองชวยคนพการ เชน อปกรณเครองชวยการเคลอนไหว หรอเครองชวยฟง ท าใหความตองการในการบรการสขภาพดานอนๆ ลดลง(35)

จากการทบทวนวรรณกรรมขางตน จะเหนไดวาสถานการณปญหาและชองวางการเขาไมถงบรการอปกรณเครองชวยคนพการของประเทศไทยมปจจยส าคญประการหนง คอ การบรหารจดการสวสดการของรฐ ถงแมแนวคดหรอหลกการจะตรงกนเกยวกบความพการและการฟนฟสมรรถของแตละกองทนประกนสขภาพ แตกลบพบปญหาในทางปฏบตหลายดาน สงผลตอการความแตกตางหรอเกดความเหลอมล าเชงระบบ และเมอระบบเกดความแตกตาง ท าใหการปฏบตของหนวยบรการมความแตกตางไปดวย นอกจากนนหนวยบรการกเปนปจจยหนงของการเขาไมถงบรการอปกรณเครองชวยคนพการ เชน การบรหารจดการทท าใหอปกรณฯ ไมเพยงพอ การจดบรการรกษาทไมทวถง และไมมการสนบสนนบรการหลงการใหอปกรณทด เปนตน สงเหลานและจากบทเรยนตวอยางการบรการอปกรณเครองชวยคนพการของตางประเทศทกลาวมา ท าใหทราบชองวางหรอความแตกตางการจดบรการ ซงน ามาพฒนากรอบการทบทวนและศกษาการเขาถงบรการอปกรณเครองชวยคนพการในครงน

12


5. นยามศพทเชงปฏบตการ

5.1 คนพการ เปนบคคลทมขอจ ากดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจ าวนหรอเขาไปมสวนรวมทางสงคม เนองจากมความบกพรองทางการเหน การไดยน การเคลอนไหว การสอสาร จตใจ อารมณ พฤตกรรม สตปญญา การเรยนร หรอความบกพรองอนๆ และเปนผทขนทะเบยนคนพการของส านกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต ของกระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย และ/หรอคนพการผทขนทะเบยนคนพการแตละกองทน ซงการขนทะเบยนคนพการนนตองไดรบการรบรองความพการโดยแพทยของโรงพยาบาลทางราชการ หรอโรงพยาบาลอนทกระทรวงสาธารณสขก าหนด ทงนคนพการอาจเปนผทไดรบการประเมนจากแพทยหรอผเชยวชาญวาจ าเปนหรอไมจ าเปนตองใชอปกรณเครองชวยคนพการ 5.2 การเขาถงอปกรณเครองชวยคนพการและการบรการทเกยวของ หมายถง คนพการทประเมนจากแพทยหรอผเชยวชาญวาจ าเปนตองไดรบอปกรณฯ และเปนคนพการทไดรบและใชอปกรณฯ อยางตอเนอง ซงเปนคนพการทมสทธประโยชนจากระบบหลกประกนสขภาพภาครฐ ไดแก หลกประกนสขภาพถวนหนา ประกนสงคม และสวสดการขาราชการ หากคนพการมมากกวา 1 สทธ จะพจารณาเลอกเพยง 1 สทธประโยชนหลก

6. ขอบเขตการศกษา

การศกษาวจยครงน เปนการศกษาแนวทางในการจดท าขอเสนอแนะเชงนโยบายในการจดระบบบรการอปกรณเครองชวยคนพการในประเทศไทยและส าหรบ 3 ระบบหลกประกนสขภาพภาครฐ โดยมขอบเขตการศกษา ไดแก

6.1 สถานการณคนพการและความตองการอปกรณฯ ตงแตป พ.ศ. 2550 ถงปจจบน

6.2 นโยบายเกยวกบการจดบรการอปกรณฯ ระหวางระบบหลกประกนสขภาพ ไดแก ระบบหลกประกนสขภาพถวนหนา ประกนสงคม และสวสดการขาราชการ

6.3 อปกรณเครองชวยคนพการ พจารณาเฉพาะอปกรณฯ ในขอท 2 ของประกาศกระทรวงสาธารณสข เรองการบรการฟนฟสมรรถภาพโดยกระบวนการทางการแพทยและคาใชจายในการรกษาพยาบาล คาอปกรณเครองชวยคนพการ และสอสงเสรมพฒนาการส าหรบคนพการ พ.ศ. 2552 ล าดบท 26 คอ “ใหบรการเกยวกบกายอปกรณเทยม กายอปกรณเสรม เครองชวยคนพการหรอสอสงเสรมพฒนาการ” ซงเปนอปกรณฯ ทมในรายการ ของแตละระบบประกนสขภาพ รวมทงเปนอปกรณฯ ทมมลคาสง (high cost)

6.4 การจดบรการทเกยวกบอปกรณเครองชวยคนพการตามล าดบท 26 ในขอท 2 ของประกาศกระทรวงสาธารณสข ไดแก การแนะน า การใหค าปรกษาและการจดบรการเปนรายกรณ (ล าดบท 2) การฟนฟสมรรถภาพการไดยน และทางการมองเหน (ล าดบท 14 และ 20) การพฒนาทกษะในการสอความหมาย (ล าดบท 15) การบรการขอมลขาวสารดานสขภาพผานสอในรปแบบทเหมาะสมกบคนพการทสามารถเขาถงและใชประโยชนได (ล าดบท 21) การฝกอบรมและพฒนาทกษะแกคนพการ ผดแล และการฟนฟสมรรถภาพคนพการโดยครอบครวและชมชน การเยยมบาน และกจกรรมการใหบรการเชงรก (ล าดบท 22 และ 23)

13


6.5 ศกษาการเขาถงฯ ปจจยทมผลตอการเขาถงและผลลพธของการเขาถงอปกรณเครองชวยฯ ทเปนคนพการทางการเคลอนไหว และไดรบการขนทะเบยน อาย 15 ปขนไป เปนผทถกพจารณาจากแพทยหรอผเชยวชาญแลววามความจ าเปนตองใชรถเขน (Wheelchair) และขาเทยม เปนอปกรณเครองชวย

7. กรอบแนวคดของการวจย

:- - / -

:- - -

:1. . ; . , . , .

. 2. .

:- - - / -

, ,

/

-

1. 2.

รปท 2 กรอบแนวคดของการวจย (ประยกตจาก Mines K, 2013 (36))

กรอบแนวคดของการวจยครงนประยกตจากกรอบการศกษาของ Mines K.(36) เพอศกษาการเขาถงอปกรณเครองชวยคนพการและการเขาถงบรการทเกยวของของคนพการในประเทศไทย ศกษาทงระบบบรการและคนพการหรอญาตผดแล โดยพจารณา 6 ประเดน (รปท 2) ไดแก 1. Design, production, sufficiently – แนวทางปฏบตทโรงพยาบาลสนบสนนและมอบอปกรณฯ ในแงความ

เพยงพอ ชนดและคณภาพทจ าเปนและเหมาะสมในแตละประเภทและลกษณะความพการ รวมถงความเหมาะสมดานลกษณะทางเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอมและการด าเนนชวตประจ าวน

2. Procurement, supply – แนวทาง/วธจดซอ จดหาและอปทานทมตออปกรณฯ ในแตละประเภทและลกษณะความพการนนๆ

3. Affordability – ความสามารถในการจดซอ จดหาอปกรณฯ ของโรงพยาบาล รวมทงศกษาความสามารถในการสนบสนนคาใชจายอปกรณฯ ในแตละกองทนประกนสขภาพ และศกษาความสามารถของคนพการหรอญาตผดแลในการจายเพม จายสวนตางหรอคาใชจายอนๆ ทเกยวของกบการบรการอปกรณฯ

14


4. Service delivery – แนวทางปฏบตในการสนบสนนบรการทงกอนและชวงการใชอปกรณฯ เชน การใหค าแนะน าขอมลขาวสาร วธการใช การฝกอบรม หรอคมอ เปนตน ทงกบคนพการและบคลากรสาธารณสขทเกยวของ รวมทงระบบการจดสงและระบบการตดตาม เพอซอมบ ารงหากมการช ารด ปรบปรงแกไขหรอปรบเปลยนหากเกดความไมเหมาะสมกบคนพการ รวมทงแนวทางจดหาใหใหมหากเกดจากสญหายหรอถกท าลาย

5. Use of service – การยอมรบ การใชประโยชน การตอบสนองตอบรการ ความพงพอใจ และความตอเนองของการใชอปกรณฯ ทงจากคนพการและญาตหรอผดแล

6. Outcome assessment – เปนการประเมนผลลพธทเกดการจดบรการอปกรณเครองชวยคนพการ ประกอบดวย 6.1 Quality of life – การประเมนผลลพธสขภาพทวดออกมาเปนคะแนนคณภาพชวตของคนพการท

ไดรบและไมไดรบบรการอปกรณฯ (รถเขน/ขาเทยม)

6.2 Functional outcome – การประเมนผลลพธดานความสามารถของคนพการทไดรบรถเขน/ขาเทยมในการด าเนนชวตประจ าวน เชน การประเมนความสามารถทางดานรางกาย (Physical functioning) การประเมนความสามารถในการด าเนนชวตรวมกบครอบครว ชมชนและสงคม (Social functioning) เปนตน

8. ระเบยบวธวจย

1. เกบขอมลเชงปรมาณเพอศกษาสถานการณคนพการและความตองการอปกรณเครองชวยคนพการ จ าแนกตามประเภทของความพการ โดย 1.1 วเคราะหขอมลทตยภมของคนพการในประเทศไทย ทงนฐานขอมลทตยภมทส าคญ ไดแก

i. ฐานขอมลทะเบยนกลางคนพการ ส านกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

ii. การส ารวจความพการ ของส านกงานสถตแหงชาต iii. การส ารวจอนามยและสวสดการ ของส านกงานสถตแหงชาต iv. ขอมลผปวยใน จ าแนกตาม ICD-91 ของส านกงานกลางสารสนเทศบรการสขภาพ v. ขอมลการตลาดของอปกรณเครองชวยคนพการ ของสมาคมอตสาหกรรมเทคโนโลยเครองมอแพทย

ไทย (THAIMED) และบรษทสมาชก 1.2 ทบทวนเอกสารและประชมผเชยวชาญเกยวกบอปกรณฯ ทจ าเปนในแตละประเภทของความพการ

2. เกบขอมลเชงคณภาพเกยวกบนโยบายการสนบสนนและกลไกการบรหารจดการทเกยวของกบอปกรณฯ 2.1 ทบทวนเอกสารตางประเทศทเกยวของกบการสนบสนนและจดบรการอปกรณฯ รวมทงการเขาถง

อปกรณฯและการบรการของคนพการในประเทศไตหวน สงคโปร และฟนแลนด

1 International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems: ICD 9

15


2.2 ทบทวนนโยบายฯ ใน 3 ระบบหลกประกนสขภาพภาครฐของประเทศไทย ไดแก ระบบประกนสขภาพถวนหนา ระบบประกนสงคม และระบบสวสดการขาราชการ รวมทงหนวยงานทเกยวกบการสนบสนนอปกรณฯ และการจดบรการ ไดแก ศนยสรนธรเพอการฟนฟสมรรถภาพทางการแพทย มลนธขาเทยมในสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน กองทนทดแทนผประสบภย ส านกงานคณะกรรมการก ากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย (คปก.) ซงผวจยจะใหความส าคญกบหลกคด/ปรชญาของแตละกองทน รวมถงการน าหลกคด/ปรชญาไปใชประโยชนใหเกดขนกบคนพการ

2.3 สมภาษณเชงลกผบรหารและเจาหนาทของระบบหลกประกนสขภาพ โรงพยาบาล และหนวยงานทเกยวกบการสนบสนนอปกรณฯ และการจดบรการขางตน โดยผวจยจะใหความส าคญกบหลกคด/ปรชญาของแตละกองทน รวมถงการน าหลกคด/ปรชญาไปใชประโยชนใหเกดขนกบคนพการ

3. ศกษาการเขาถง ปจจยทมผลตอการเขาถงและผลลพธของการเขาถงอปกรณฯ และการบรการใน 3 ระบบหลกประกนสขภาพภาครฐของประเทศไทย (ตามกรอบแนวคดของการวจย รายละเอยดวธวจยดานลาง)

4. จดท าขอเสนอแนะในการจดระบบบรการอปกรณเครองชวยคนพการในประเทศไทย และส าหรบ 3 ระบบหลกประกนสขภาพ 4.1 นกวจยวเคราะหขอมลทไดจากวธวจยในขอ 1 ถง 3 และสงเคราะหขอเสนอแนะรปแบบหรอทางเลอกใน

การจดระบบบรการ 4.2 จดประชมผมสวนไดสวนเสย เพอใหความคดเหนและวพากษตอขอเสนอแนะ และจดท ารปแบบหรอ

ทางเลอกเพอเสนอตอสถาบนสรางเสรมสขภาพคนพการ (สสพ.) หรอหนวยงานเกยวของอนๆ

16


รายละเอยด วธวจยศกษาการเขาถง ปจจยทมผลตอการเขาถงและผลลพธของการเขาถงอปกรณฯ และการบรการใน 3 ระบบหลกประกนสขภาพภาครฐของประเทศไทย

ประเดนทจะศกษา เครองมอและวธเกบขอมล* กลมเปาหมาย การเลอกพนทและกลมตวอยาง

การวเคราะหขอมล

1. Design, production, sufficiently - ชนด จ านวนและคณภาพอปกรณฯ ทมความจ าเปนและเหมาะสมกบคนพการ

- แนวทางปฏบตทโรงพยาบาลสนบสนนและสงมอบอปกรณเครองชวยคนพการ

- ทบทวนเอกสาร (document reviews)

ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต ส านกงานประกนสงคม กรมบญชกลาง กระทรวงการคลง กระทรวงสาธารณสข ศนยสรนธรฯ มลนธขาเทยมฯ และกองทนทดแทนผประสบภย

- ทกหนวยงาน สถตเชงพรรณนา

- แบบส ารวจขอมลโรงพยาบาลทางไปรษณย (postal questionnaire)

- รพท. รพศ. และ รพช. และรพ. ของรฐนอกสงกดส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข2

- รพ.เอกชน

- รายละเอยดท 1

สถตเชงพรรณนา

- สนทนากลม (focus group discussion)

- เจาหนาทใน รพ. ศนยสรนธรฯ และมลนธขาเทยมฯ - รายละเอยดท 2

วเคราะหเนอหา

2. Procurement - แนวทาง/วธจดซอ จดหาอปกรณฯ

3. Supply - อปทานของอปกรณฯทโรงพยาบาลมและพรอมใหบรการ


- รพท. รพศ. และ รพช. และรพ. ของรฐนอกสงกดส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข





- เจาหนาทใน รพ. ศนยสรนธรฯ และมลนธขาเทยมฯ - รายละเอยดท 2


4. Affordability - ความสามารถในการซอของโรงพยาบาล


- รพท. รพศ. และ รพช. และรพ. ของรฐนอกสงกดส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข




2 รพท. หมายถง โรงพยาบาลทวไป รพศ. หมายถง โรงพยาบาลศนย รพช. หมายถง โรงพยาบาลชมชน และ รพ. ของรฐนอกสงกดส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข หมายถง โรงพยาบาลรฐอนๆ ทไมไดสงกดส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข เชน รพ. สงกดทบวงมหาวทยาลย รพ. สงกดกรมการแพทย รพ.สงกดกระทรวงกลาโหม เปนตน

17


ประเดนทจะศกษา เครองมอและวธเกบขอมล* กลมเปาหมาย การเลอกพนทและกลมตวอยาง

การวเคราะหขอมล

- ความสามารถในการสนบสนนคาใชจายส าหรบอปกรณฯในแตละระบบหลกประกนสขภาพ

- ความสามารถของคนพการในการจายสวนเพม


เจาหนาทใน รพ. ศนยสรนธรฯ และมลนธขาเทยมฯ - รายละเอยดท 2


- สมภาษณเชงลก (In-depth interview)

- ผบรหารระบบหลกประกนสขภาพ และศนยสรนธรฯ มลนธขาเทยมฯ และกองทนทดแทนผประสบภย

- ผบรหารและ/หรอผรบผดชอบหลกทกคน


5. Service delivery - การใหบรการทงกอนและระหวางการใชอปกรณเครองชวยคนพการ

- การจดสงและตดตามเพอซอมบ ารง ปรบปรงแกไข ปรบเปลยน และการจดหาเพอทดแทนของเดม

- แบบส ารวจขอมลโรงพยาบาลทางไปรษณย รพ. (Postal questionnaire)

- รพท. รพศ. และ รพช. และรพ.นอกสงกดส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข




- สถานการณอางอง (Vignette)

- สถานพยาบาลใน 4 ภมภาคของประเทศไทย - คนพการตามสถานการณอางองทมารบบรการทสถานพยาบาล



6. Outcome/end result of the user - การยอมรบ การใชอยางตอเนอง ความพงพอใจ - การใชประโยชน - คณภาพชวตและผลกระทบอน - ปจจยทมผลตอการเขาถงบรการของคนพการ

(รวมการยอมรบ ความพงพอใจ และการใชประโยชน)

- Case - control study เปรยบเทยบกลมคนพการ ญาตหรอผดแลทไดรบและไมไดรบอปกรณฯ

- แบบสมภาษณ (face-to-face interviews)

- Case คอ คนพการทเขาถงอปกรณเครองชวยคนพการ - Control คอ คนพการทเขาไมถงอปกรณเครองชวยคนพการ


สถตพรรณนา สถตอนมาน 1. T-Test 2. ANCOVA 3. Logistic r regression

* เครองมอเกบขอมลจะแตกตางกนตามกลมเปาหมาย

18 โครงรางงานวจยเรอง การทบทวนชดสทธประโยชนและการเขาถงบรการอปกรณเครองชวยคนพการ

เสนอ สสพ. แกไข 4 ก.ค. 56 (HITAP)

2.4 ขนตอนการเลอกพนทและกลมตวอยาง รายละเอยดท 1: การส ารวจสถานพยาบาล นกวจยพฒนาแบบส ารวจตามประเดนทตองการศกษา และสงแบบส ารวจทางไปรษณย มขนตอนการสมเลอกโรงพยาบาล ดงน

1. ก าหนดพนทจงหวดทจะส ารวจ เทากบ 20 จงหวด (1 ใน 4 ของจ านวนจงหวดทวประเทศ) การศกษาครงนไมรวมกรงเทพฯ

2. แบงจงหวดออกเปน 2 กลม ตามสดสวนของคนพการทเขาถงอปกรณเครองชวยคนพการ คอ กลมจงหวดทคนพการเขาถงอปกรณเครองชวยคนพการมากและนอย

3. สมเลอกจงหวดในแตละกลมอยางงาย (simple random sampling; SRS) ตามสดสวนของจงหวดทมในแตละกลม (proportion to size)

4. เลอกโรงพยาบาลของรฐทงหมดในจงหวดทถกสมเลอก ไดแก รพศ. รพท. รพช. รพ.นอกสงกดส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข และ รพ.เอกชน (ไมรวม รพ.เฉพาะทาง เชน รพ.จตเวช รพ.แมและเดก)

5. สงแบบส ารวจทางไปรษณย แยกตามกลมเปาหมายในแตละ รพ. ทงระดบแผนก ภาควชา ผบรหารและเจาหนาททเกยวของ

รายละเอยดท 2: การสนทนากลม (focus group discussion) กลมเปาหมายทเกยวของกบอปกรณเครองชวยคนพการในระดบ รพ. ไดแก ผบรหารและเจาหนาท รพ. ผบรหารและเจาหนาทจากศนยสรนธรฯ และมลนธขาเทยมฯ โดยมขนตอนการเลอก ดงน

1. น ารายชอจงหวดทไดสมเลอกในรายละเอยดท 1 (ขนท 3) มาเลอกพนทจงหวดตวอยาง จ านวน 6 จงหวด ประกอบดวยจงหวดทมสดสวนการเขาถงบรการอปกรณฯ มากและนอย อยางละ 3 จงหวด การสมเลอกจงหวดตวอยางในแตละกลมจะพจารณาดวยหลกเกณฑ ดงน 1) การกระจายตามภาค 2) กระจายตามลกษณะทางภมศาสตรของพนท เชน เปนจงหวดชายขอบ จงหวดททรกนดาร เปนตน

2. เลอกทก รพศ. และ รพท. ในจงหวดทสมเลอก ส าหรบ รพช. จะสมเลอกอยางงาย (SRS) โดยหากเปนจงหวดทม รพช. มากกวา 10 แหง จะสมเลอกมา 3 แหง และหากมนอยกวา 10 แหง จะสมเลอกมา 2 แหง เลอก รพ. ของรฐนอกสงกดส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข อยางนอย 2 แหง และ รพ.หรอคลนกเอกชน อยางนอย 2 แหง

3. ส าหรบ รพ.ของรฐนอกสงกดส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข หากจงหวดทสมเลอกไมม รพ. นกวจยจะสมเลอกจากจงหวดใกลเคยงตามความเหมาะสม

4. ก าหนดใหศนยสรนธรฯ และมลนธขาเทยมฯ เปนอกหนวยงานเปาหมายในการเกบขอมล 5. สนทนากลมแยกตามประเดนการศกษา และตามกลมผใหขอมล คอ ผบรหาร เจาหนาทผปฏบตงาน

ใน รพ. ศนยสรนธรฯ และมลนธขาเทยมฯ



รายละเอยดท 3: สถานการณอางอง (Vignette) นกวจยจะสงเกตและเกบขอมลการใหบรการของคนพการ โดยมขนตอนดงน

1. ทบทวนเอกสารเพอก าหนดสถานการณอางอง อยางนอย 3 สถานการณ ในกลมคนพการทางการเคลอนไหวทไดรบรถเขน หรอไมค ายน

2. ออกแบบแนวทางการสงเกตและเกบขอมลการใหบรการของผใหบรการ ในประเภทสถานบรการทแตกตางกน เพอประเมนระดบการตอบสนองตอคนพการ (Responsiveness) ภายใต 3 ระบบหลกประกนสขภาพ

3. เลอกสถานพยาบาลกระจายไปแตละภมภาคของประเทศไทย อยางนอย 4 จงหวด ตามความเหมาะสมทนกวจยมขอมลบรบทพนทเปนอยางด

4. สงเกตและเกบขอมลการใหบรการ โดยก าหนดสถานการณอางองจงหวดละ 12 สถานการณ กระจายตามระดบของแตละสถานพยาบาล

5. วธสงเกตและเกบขอมลการใหบรการ ไดแก 1) ผวจยสมมตเปนคนพการหรอเปนญาตคนพการ โทรศพทสอบถาม หรอสงจดหมายหรอเขยนขอสงสยผานทางเวปไซดของสถานพยาบาล (แลวแตกรณ) 2) ใหคนพการตามสถานการณอางองเขารบบรการในสถานพยาบาลทคดเลอก

รายละเอยดท 4: การศกษาแบบ Case - Control Study

เปนการศกษาแบบ Case – control study เพอเปรยบเทยบคณภาพชวตระหวางคนพการทไดรบและไมไดรบอปกรณเครองชวยคนพการ โดยพจารณาคณภาพชวตในแตละมต นอกจากนนเปนการคนหาปจจยทมตอการเขาถงบรการอปกรณเครองชวยคนพการ

สถานทศกษา*:

1. โรงพยาบาล: รพ. พระมงกฎเกลา ศนยสรนธรเพอการฟนฟสมรรถภาพทางการแพทยแหงชาต และรพ. อดรธาน

2. หมบานหรอชมชน: ในเขตกรงเทพมหานคร นนทบร และอดรธาน

*หากพจารณาแลวเหนวากลมตวอยาง (ไมวาเปนกลม case หรอ control) จากสถานทเหลาน มไมมากพอกบขนาดตวอยางทค านวณได นกวจยจะคดเลอกสถานทแหงใหมเพมเตม

ประชากร/กลมตวอยาง: คนพการทางการเคลอนไหวทไดรบการขนทะเบยน อาย 15 ปขนไป เปนผทถกพจารณาจากผเชยวชาญแลววามความจ าเปนตองใชรถเขน (Wheelchair) เปนอปกรณเครองชวย และสามารถสอสารไดและเขาใจค าถามทใชในการเกบขอมล

1. Case: คนพการทางการเคลอนไหวทไดรบรถเขน ขาเทยม และใชประโยชนอยางสม าเสมอ** 2. Control: คนพการทางการเคลอนไหวทมความจ าเปนตองใชรถเขนแตไมไดรบ หรอเปนคนพการท

ไดรบรถเขนแลวแตขาดการใชอยางสม าเสมอ



ขนาดตวอยาง: ใชสตรการค านวณขนาดตวอยางดงน

ก าหนดให

= คานยส าคญทางสถต 0.05

= อ านาจการทดสอบ 90%

= สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) ของคาอรรถประโยชนในกลมคนพการทไดรบอปกรณเครองชวย 0.004 (37)

= SD ของคาอรรถประโยชนในกลมคนพการทไมไดรบอปกรณเครองชวย 0.016(37)

= คาความคลาดเคลอน ก าหนดท 3% ของผลตางคาเฉลยของคาอรรถประโยชนระหวางสองกลม (0.163)

(37) เทากบ 0.004

** การใชประโยชนเครองชวนคนพการอยางสม าเสมอ ทางผวจยจะมการก าหนดอยางชดเจนอกครงโดยการทบทวนเอกสาร

จากสตรดงกลาว พบวาตองการขนาดตวอยางอยางนอย 179 คนตอกลม ดงนนการศกษานจะใชขนาดตวอยางรวมทง 2 กลม (กลม Case และ Control) จะเทากบ 358 คน

การสมตวอยาง: เลอกตวอยางทกรายทตรงกบเกณฑทก าหนด ในระหวางทมการเกบขอมล

เครองมอ: แบบสอบถามแบบมโครงสราง และเครองมอวดคณภาพชวตแบบมาตรฐาน

การเกบขอมล: มขนตอนดงน 1. ท า Pilot test เพอทดสอบความเปนไปไดและความเหมาะสมของเครองมอทใช 2. วธการเกบขอมลจรง

a. เจาหนาทของโรงพยาบาลหรออาสาสมครสาธารณสขจะเปนผชวยในการคดเลอกกลมตวอยางตามเกณฑทก าหนด

b. ใหมการลงชอในเอกสารยนยอมใหขอมลและเขารวมในการศกษา c. สมภาษณโดยตรง (Face-to-face interview) โดยพนกงานสมภาษณทผานการอบรมมาแลว

ระยะเวลาทใชในการเกบขอมล: 3 เดอน

การวเคราะหขอมล:

1. เปรยบเทยบคณภาพชวตระหวางคนพการทไดรบและไมไดรบอปกรณเครองชวยคนพการจะใชการวเคราะห T-test หรอ Mann-Whitney test



2. เปรยบเทยบคณภาพชวตคนพการ โดยควบคมปจจยรบกวน ไดแก เพศ อาย การศกษา อาชพ กองทนประกนสขภาพ ระยะเวลาทมความพการ เขตทพกอาศย และรายไดครวเรอน โดยใชการวเคราะห Analysis of Covariance (ANCOVA)

3. วเคราะหปจจยทมตอผลการเขาถงบรการอปกรณเครองชวยคนพการ จะใชการวเคราะห Multiple logistic regression

9. ระยะเวลาด าเนนงานวจย

ตงแตเดอนกรกฎาคม 2556 – เดอนเมษายน 2557 รวมทงหมด 12 เดอน

ขนตอนและกจกรรมการด าเนนงาน พ.ศ. 2556 พ.ศ. 2557

ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย.

1. พฒนาโครงรางงานวจย

2. พฒนาแนวทางและเครองมอเกบขอมล 2.1 ขอมลทตยภม 2.2 การสบคนขอมลหนวยงานท

เกยวของ 2.3 เครองมอส ารวจ รพ. 2.4 เครองมอการเกบขอมลเชง

คณภาพ (การสนทนากลมและสมภาษณเชงลก)

2.5 แนวทางสงเกตและทดลองการใชบรการ

2.6 แบบสมภาษณ

3. ประชมผเชยวชาญ

4. เกบรวบรวมขอมล

4.1 การทบทวนเอกสารและเกบขอมลทตยภม

4.2 เกบขอมลเชงส ารวจ รพ.และขอมลเชงคณภาพ

4.3 เกบขอมลจากการสมภาษณ

5. วเคราะหขอมล

6. จดประชมผมสวนไดเสย 6.1 รายงานผลเบองตน 6.2 ขอความคดเหนและวพากษตอ

ขอเสนอแนะของรปแบบหรอ



ขนตอนและกจกรรมการด าเนนงาน พ.ศ. 2556 พ.ศ. 2557

ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย.

ทางเลอกในการใหบรการอปกรณเครองชวยคนพการ

7. เขยนรายงานวจยฉบบสมบรณ

10. สงทจะไดรบจากงานวจย

1. มขอเสนอแนะเกยวกบรปแบบหรอทางเลอกในการจดระบบบรการอปกรณเครองชวยคนพการในประเทศไทย และส าหรบระบบประกนสขภาพ

2. มขอมลเชงลกทเกยวกบการเขาถง ปจจยทมผลตอการเขาถง และผลลพธของการเขาถงบรการอปกรณเครองชวยคนพการ ระหวางระบบประกนสขภาพ รวมทงบทเรยนจากตางประเทศ ไดแก ไตหวน สงคโปร และฟนแลนดเพอปรบปรงการด าเนนงานของผใหบรการ

3. มแนวทางในการตดตาม ประเมนผลความกาวหนาและผลสมฤทธของนโยบายการสนบสนนอปกรณเครองชวยคนพการในอนาคต

11. หนวยงานรบผดชอบโครงการ

โครงการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ (HITAP) อาคาร 6 ชน 6 กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข ถ.ตวานนท อ.เมอง จ.นนทบร 11000

ผประสานงาน: นายธระ ศรสมด เบอรโทรศพท 086-0907925 e-mail: [email protected]

12. รายชอนกวจย

1. ดร.นพ.ยศ ตระวฒนานนท 2. ดร.ภญ.ศรเพญ ตนตเวสส 3. นายธระ ศรสมด 4. นางสาววนทนย กลเพง 5. ภญ.ปฤษฐพร กงแกว 6. นายสรเดช ดวงทพยสรกล 7. นายทรงยศ พลาสนต 8. ภก.สรชย โกตรมย 9. นางสาวแกวกล ตนตพสฐกล



13. เอกสารอางอง

1. พระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. 2550. 2. World Health Organization. World Report On Disability: WHO Press; 2011. 3. ส านกงานสถตแหงชาต. การส ารวจความพการ พ.ศ. 2550. 4. ส านกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต. สถตขอมลคนพการทมบตรประจ าตว

คนพการ จ าแนกตามภมภาค และเพศ ตงแตวนท 1 พฤศจกายน 2537 - วนท 1 มกราคม 2556. 2556; [cited 2013 15 Feb] Available from: http://nep.go.th/index.php?mod=tmpstat.

5. สภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. รายงานสถานการณคนพการป พ.ศ. 2551. [cited 2013 20 Feb]; Available from: http://thaisocialwork.org/.

6. ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.). รายงานประจ าป 2554. [cited 2556 25 Feb]; Available from: http://www.nhso.go.th/FrontEnd/page-about_result.aspx.

7. สถาบนวจยระบบสาธารณสข. สความเปนธรรมระบบสขภาพคนพการ. HSRI FORUM. 2555. 8. Hung JW, Wu YH, Wu WC, Leong CP, YC. L. Regional survey of assistive devices use by

children with physical disabilities in southern Taiwan. Chang Gung Med J. 2007;30(4):354-62. 9. Resorurce portal of assistive tecnology, Taiwan. Center for Assistive Technology Resources and

Popularization. 2013 [cited 2013 25 Feb]; Available from: http://repat.moi.gov.tw/english/about_main.asp?id=42.

10. Ministry of social and fammily development, Singapore. Assistive Technology for People with Disabilities. 2013 [cited 2013 27 Feb]; Available from: http://app.msf.gov.sg/Policies/DisabilitiesPeoplewithDisabilities/AssistiveTechnologyforPeoplewithDisabilities.aspx.

11. Ministry of social and fammily development, Singapore. The Enabling Masterplan 2007 - 2011 of programmes and services in the disability sector for the next 5 years. 2013 [cited 2013 25 Feb]; Available from: http://app.msf.gov.sg/Portals/0/Files/EM_ExecutiveSummary.pdf.

12. Infopankki. Services for the Disabled 2013. 2013 [cited 2013 10 Feb]; Available from: http://www.infopankki.fi/en-gb/disabled_people/.

13. Ministry of Social Affairs and Health F. Services for people with disabilities. 2013 [cited 2013 10 Feb]; Available from: http://www.stm.fi/en/social_and_health_services/disability_services.

14. World Health Organization. World report on Disability. 2013 [cited 2013 9 Feb]; Available from: http://whqlibdoc.who.int/hq/2011/WHO_NMH_VIP_11.01_eng.pdf.

http://nep.go.th/index.php?mod=tmpstat

http://thaisocialwork.org/

http://www.nhso.go.th/FrontEnd/page-about_result.aspx

http://repat.moi.gov.tw/english/about_main.asp?id=42

http://app.msf.gov.sg/Policies/DisabilitiesPeoplewithDisabilities/AssistiveTechnologyforPeoplewithDisabilities.aspx

http://app.msf.gov.sg/Policies/DisabilitiesPeoplewithDisabilities/AssistiveTechnologyforPeoplewithDisabilities.aspx

http://app.msf.gov.sg/Portals/0/Files/EM_ExecutiveSummary.pdf

http://www.infopankki.fi/en-gb/disabled_people/

http://www.stm.fi/en/social_and_health_services/disability_services

http://whqlibdoc.who.int/hq/2011/WHO_NMH_VIP_11.01_eng.pdf



15. World Health Organization. Assessment of compulsory treatment of people who use drugs in Cambodia, China, Malaysia and Viet Nam: An application of selected human rights principles2009.

16. Peters DH, Garg A, Bloom G, Walker DG, Brieger WR, Rahman MH. Poverty and access to health care in developing countries. Ann N Y Acad Sci. 2008;1136:161-71.

17. Laura J. Frost, Michael R. Reich. ACCESS: How do good health technologies get to poor people in poor countries? Massachusetts: Harvard Center for Population and Development Studies; 2008.

18. Bigdeli M, Jacobs B, Tomson G, Laing R, Ghaffar A, Dujardin B, et al. Access to medicines from a health system perspective. Health Policy Plan. 2012 Nov 22.

19. Jacobs B, Ir P, Bigdeli M, Annear PL, Van Damme W. Addressing access barriers to health services: an analytical framework for selecting appropriate interventions in low-income Asian countries. Health Policy Plan. 2012 Jul;27(4):288-300.

20. Aday LA, Andersen R. A framework for the study of access to medical care. Health Serv Res. 1974 Fall;9(3):208-20.

21. Tanahashi T. Health service coverage and its evaluation. Bull World Health Organ. 1978;56(2):295-303.

22. Ministry of Community and Social Services-Ontario. About the Accessibility for Ontarians with Disabilities Act, 2005 (AODA)2008.

23. Youth Action and Policy Association. Access & equity guide for services working with young people. Surry Hills: Youth Action and Policy Association (NSW) Inc; 2002 [Feb 11, 2013]; Available from: http://www.opendoors.net.au/wp-content/uploads/2009/10/access-equity-guide.pdf.

24. World Health Organization. Equitable access to essential medicines: a framework for collective action2004.

25. พงศธร พอกเพมด. สทธประโยชนบตรทองดกวาประกนสงคม. 2554 [cited 2013 23 Feb]; Available from: www.prachatai.com/sites/.../Fact_sheet_v5dr%20Phongsathorn%20(1).doc.

26. วชระ เพงจนทร, ธรณนทร กองสข, พนธนภา กตตรตนไพบลย, พทกษพล บณยมาลก, จนตนา ลจงเพมพน, วรวรรณ จฑา, et al. การส ารวจระบาดวทยาสขภาพจต: การศกษาระดบประเทศ ป2551. กรงเทพมหานคร: บรษท บยอนด บล จ ากด; 2551.

27. World Health Organization. activities of disability and rehabilitation. 2013 [cited 2013 9 Feb]; Available from: http://www.who.int/disabilities/technology/activities/en/]

28. World Health Organization. Policies of disability and rehabilitation. 2013 [cited 2013 9 Feb]; Available from: http://www.who.int/disabilities/policies/en/.

http://www.opendoors.net.au/wp-content/uploads/2009/10/access-equity-guide.pdf

http://www.prachatai.com/sites/.../Fact_sheet_v5dr%20Phongsathorn%20(1).doc

http://www.who.int/disabilities/technology/activities/en/

http://www.who.int/disabilities/policies/en/



29. Disability Rights Network of Pennsylvania. assistive technology for persons with disabilities: an overview. [cited 2013 9 Feb]; Available from: http://drnpa.org/File/publications/assistive-technology-for-persons-with-disabilities---an-overview.pdf.

30. United State Congress. Assistive Thecnology Act. 2004 [cited 2012 9 Feb]; Available from: http://www.gpo.gov/fdsys/pkg/STATUTE-118/pdf/STATUTE-118-Pg1707.pdf.

31. Ministry of Health and Long-Term Care. Assisstive Device Program. [cited 2013 9 Feb]; Available from: http://www.auditor.on.ca/en/reports_en/en09/301en09.pdf.

32. Infopankki. Services for the Disabled 2013; 2013 [cited 10 Feb]; Available from: http://www.infopankki.fi/en-gb/disabled_people/.

33. Stephen P, Gulley, Barbara M, Altman. Disability in two health care systems: Access, quality, satisfaction, and physician contacts among working-age Canadians and Americans with disabilities. Disability and Health Journal. 2008;1 (2008):196-208.

34. Spillman BC. Changes in elderly disability rates and the implications for health care utilization and cost. The Milbank Quarterly. 2004;82:157-94.

35. Agree EM, Freedman VA, . A comparison of assistive technology and personal care in alleviating disability and unmet need. . The Gerontologist. 2003;43:335-44.

36. Mines K. Consultation on Advancing Technological Innovation for Older Populations in Asia Conference; WHO, Kobe, Japan20-21 February 2013.

37. Summerfield AQ, Marshall DH, Barton GR, KE. B. A cost-utility scenario analysis of bilateral cochlear implantation. Arch Otolaryngol Head Neck Surg. 2002;128(11):1255-62.

38. ระบบสารสนเทศกฏหมายและระเบยบการคลง กรมบญชกลาง กระทรวงการคลง. แนวทางปฏบตเกยวกบการเบกจายประเภทและอตราคาอวยวะเทยมและอปกรณในการบ าบดรกษาโรคของสถานพยาบาลราชการ. [cited 2556 July 02; Available from: http://saraban-law.cgd.go.th/CGDWeb/attdetail/showattach2.jsp?ctn=BCS&blobid=CGD.A.2212&blobpart=1&docTypeName=%E1%BF%E9%C1%C0%D2%BE%20%28.tif,%20.pdf%29.

http://drnpa.org/File/publications/assistive-technology-for-persons-with-disabilities---an-overview.pdf

http://drnpa.org/File/publications/assistive-technology-for-persons-with-disabilities---an-overview.pdf

http://www.gpo.gov/fdsys/pkg/STATUTE-118/pdf/STATUTE-118-Pg1707.pdf

http://www.auditor.on.ca/en/reports_en/en09/301en09.pdf

http://www.infopankki.fi/en-gb/disabled_people/

Documents

1. หลักการและเหตุผล...พ การทางจ ตใจหร อพฤต กรรม 88,150 คน พ การทางการเร ยนร