Zarauzko Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako 2010 …2 AURKIBIDEA 0. SARRERA

Zarauzko Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako

2010-2014 II. Tokiko Plana

Zarautzen, 2009ko abenduan

2

AURKIBIDEA

0. SARRERA........................................................................................................................................................................................ 4

0.1. METODOLOGIA: Plana diseinatzeko erabilitako metodologia...................................................................................................... 6

0.2. PLANAREN MARKO KONTZEPTUALA ETA LEGALA ................................................................................................................ 9

0.2.1. Zertaz hitz egiten dugu Emakumeen eta Gizonen Aukera Berdintasunaz ari garenean? ................................................. 9

0.2.2. Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako politiketarako arau-markoa........................................................................ 11

I. ZARAUZKO EMAKUMEEN ETA GIZONEN BERDINTASUNERAKO 2010-14 II. TOKIKO PLANA........................................... 15

1.1. ZARAUTZEN EMAKUMEEN ETA GIZONEN BERDINTASUNA LORTZEKO ESTRATEGIAK.................................................. 16

1.2. ZARAUZKO EMAKUMEEN ETA GIZONEN BERDINTASUNERAKO II PLANAREN HELBURUAK.......................................... 17

1.3. ZARAUZKO EMAKUMEEN ETA GIZONEN BERDINTASUNERAKO II PLANAREN HELBURUAK ARLOZ ARLO.................. 18

1.3.1. Udala ............................................................................................................................................................................... 18

1.3.2. Kultura, Euskara, Parte-hartzea eta Turismoa................................................................................................................. 26

1.3.3. Kirola ............................................................................................................................................................................... 34

1.3.4. Hezkuntza eta Gazteria.................................................................................................................................................... 39

1.3.5. Enplegua eta Lana ........................................................................................................................................................... 48

1.3.6. Gizarteratzea.................................................................................................................................................................... 54

1.3.7. Osasuna........................................................................................................................................................................... 62

1.3.8. Hirigintza, garraio publikoa eta ingurumena..................................................................................................................... 67

3

1.4. ZARAUZKO II BERDINTASUNERAKO PLANA GARATZEKO EGITURAK ............................................................................... 74

1.5. ZARAUZKO II BERDINTASUNERAKO PLANAREN JARRAIPENA ETA EBALUAZIOA EGITEKO EREDUA ......................... 77

1.6. II PLANA GARATZEKO BALIABIDEAK ..................................................................................................................................... 79

II. 2010-14 II. TOKIKO PLANAREN URTEZ URTEKO KUDEAKETA-PLANAK ............................................................................. 80

2.1. 2010ERAKO KUDEAKETA-PLANA ............................................................................................................................................ 81

2.2. 2011RAKO KUDEAKETA-PLANA............................................................................................................................................... 91

2.3. 2012RAKO KUDEAKETA-PLANA............................................................................................................................................. 103

2.4. 2013ERAKO KUDEAKETA-PLANA .......................................................................................................................................... 116

2.5. 2014RAKO KUDEAKETA-PLANA............................................................................................................................................. 128

III. ERANSKINAK............................................................................................................................................................................. 141

PROGRAMATUTAKO EKINTZEN EBALUAZIOARAKO FITXA

4

0. SARRERA

5

Berdintasun Planaren diseinua Zarauzko Udalak Elhuyar Aholkularitzarekin izandako hitzarmenaren emaitza da eta Emakundek diruz lagundutako egitasmoa. Berdintasun Planaren diseinua egiteko parte-hartzean oinarritutako prozesu bat landu dugu eta prozesu horretan egindako lanarekin txostena osatu dugu: Zarauzko Emakume eta Gizonen Berdintasunerako II. Tokiko Plana (2010-1014). Plan honen diseinurako ezinbesteko tresna izan da 2008an landu zen diagnostikoa: Emakume eta gizonen berdintasun diagnosia, Zarautz 2008 (http://www.zarautz.org/antBuspre.asp?cod=14781&nombre=14781&prt=1).

Planak Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako otsailaren 18ko 4/2005 Legea eta Euskal Autonomia Erkidegoko Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako IV. Plana ditu erreferentzia gisa. Arau hauek, alde batetik, berdintasunerako politikak eta baliabide estrategikoen ezarpena bultzatzen dituzte administrazioaren barruan, eta bestetik, herritarrentzako jarduketak emakumeen berehalako beharrei erantzun ahal izatea sustatzen dute.

4/2005 Berdintasunerako Legeak eta EAEko IV. Berdintasunerako Planak, erreferentziazko lege marko izateaz gain, balio izan dute udalez gaineko erakundeekin koordinatuta jarduteko, helburuak, neurriak eta estrategiak finkatzeko esparru metodologiko gisa.

Zarauzko Emakume eta Gizonen II. Berdintasunerako Planaren diseinua prozesu parte-hartzaile baten bidez bideratua izan da. Horretarako, 9 lantalde osatu dira Zarauzko biztanleriaren eragile adierazgarriekin: Berdintasun Kontseiluko kideak, gizarte-eragileak, interesa agertu duten herritarrak, politikariak, Udaleko teknikariak, baita Urola Kosta Mankomunitateko eta Osakidetzako teknikariak ere. Guztira, 76 herritarrek hartu dute parte, lautik hiru emakumeak izan direlarik (%76 emakumeak eta %24 gizonak). Herritarrez gain, Zarauzko Udaleko teknikariek eta odezkari politikoek ere parte hartu dute. Guztiei, eskerrak eman behar dizkiegu egin dituzten ekarpenengatik.

Azkenik, Berdintasun sailak eta Udaleko ordezkari politikoek Berdintasunerako Plana adostu dute. Plan honek Udalaren eta Udalerriaren ezaugarri eta beharrei erantzuten diela uste dugu.

6

O.1. METODOLOGIA: Plana diseinatzeko erabilitako metodologia

Berdintasun Planaren diseinua egiteko herritarren, herriko eragileen, udaleko teknikarien eta ordezkari politikoen parte-hartzea bermatu duen prozesua jarri dugu martxan. Diagnostikoaren emaitzak oinarri gisa hartuta, aurrera begira jartzeko honako lantalde hauek sortu ditugu:

PARTAIDE-KOP LANTALDEAK BILERA-KOP. PARTAIDEAK Guztira Emakumeak Gizonak

HEZKUNTZA 1 16 11 5 GIZARTERATZEA 1 17 12 5 KULTURA 1 11 9 2 ENPLEGUA ETA LANA 1 11 11 - KIROLA 1 10 5 5 HIRIGINTZA, INGURUMENA ETA GARRAIO PUBLIKOA 1 10 7 3

OSASUNA 2

Arloko udal-eragileak, arloko udal teknikaria(k), gaiarekin interesa zuten Berdintasun Kontseiluko kidea(k) eta oro har, gairekin interesa zuten herritarrak

16 14 2 BERDINTASUN KONTSEILUA 3 Berdintasun Kontseiluko kideak 11 11 0 UDAL TEKNIKARIAK 2 Udaleko teknikariak 18 10 8 UDAL POLITIKARIAK 1 Udaleko ordezkari politikoak 4 2 2

Lantalde bakoitzean Berdintasun Planaren oinarriak landu ditugu eta, arloko diagnostikoaren emaitzak kontuan hartuta, arloko helburu eta proposamenak landu ditugu. Plana diseinatzeko tresna garrantzitsuena beraz, 2008an landutako Zarauzko Emakume eta Gizonen Aukera Berdintasunaren inguruko Diagnostikoa izan da.

7

Laneko prozesuan honako hau izan da bileren hurrenkera:

Prozesu osoan zehar, komunikazio-lanari garrantzi berezia eman zaio herritarren parte-hartzea lortzeko eta Zarautzen bizi diren pertsona guztiek prozesuan parte hartzeko gonbitea jaso dutela bermatzeko. Martxan jarritako komunikazio-ekintzak hauek izan dira:

Prentsaurrekoa, egitasmoa abian jarriko zela jakinaraziz, eta parte-hartzeko gonbidapena luzatuz. Diagnostikoaren prozesuan parte hartu zutenei gutunak. Arlokako eragileei gutunak eta hainbat telefono-dei. Zarauzko Berdintasun Kontseiluko kideei gutunak. Zarauzko komunikabideetara prentsa-oharrak.

Berdintasun Kontseiluarekin

bilera

Arlokako lantaldeekin

bilerak

Udal teknikariekin

bilera

Udal ordezkari politikoekin

bilera

Udal teknikariekin

bilera

Berdintasun Kontseiluarekin

bilera

Berdintasun Kontseiluareki

n bilera

Lanerako proposamena

II. Udal Plana

8

Prozesuan parte hartu duten herritarren artean izan dira euren izenean etorri direnak eta baita, Zarauzko hainbat alorretako elkarte eta eragileen izenean etorri direnak ere. Jarraian, prozesuan parte hartu duten elkarte eta eragile horiek jaso ditugu:

PROZESUAN PARTE HARTU DUTEN ZARAUZKO ERAGILEAK

Aspargi ELA sindikatua Ispiluarte Galeria Oteiza Lizeoa

AGIPASE Engranajes Juaristi Judo Klub Lizardi Salbatore Mitxelena Ikastola

Alcer Ezker Abertzaleko hautetsiak Katxi-batxi elkartea Salbatore Mitxelena Ikastolako Guraso elkartea

Antoniano Ikastetxea Gure Wasi La Salle ikastetxea Sorginak emakume elkartea

Arkamurka Gurutze gorria LAB sindikatua Urola-kosta Trapuzaharra

Artezaleak Haurreskola Lizarte BHI Urola Kostako Udal Elkartea

Bidez bide Hitzez Hitz Lizardi Institutua Zarauzko Berritzegunea

Bilgune Feminista Howdak-kayak Lizardi Institutuko Guraso Elkartea Zarauzko Kirol Elkartea

Caritas IES Monte Albertia MAGALA TALDEA Zarauzko Osasun Zentroa

9

0.2. PLANAREN MARKO KONTZEPTUALA ETA LEGALA

0.2.1. Zertaz hitz egiten dugu Emakumeen eta Gizonen Aukera Berdintasunaz ari garenean?

Atal honetan, planaren oinarri kontzeptualak diren printzipio orokorrak garatuko dira. Printzipio hauek Zarauzko aukera-berdintasunaren arloan egiten diren politikak bideratuko dituzte, benetako berdintasuna eragozten duten oztopoei aurre eginez eta emakume eta gizonen berdintasuna sustatuko duten neurriak proposatuz.

Berdintasunaren kontzeptua aztertu aurretik, sexu-genero sistema aipatzea beharrezkoa ikusten dugu. Sexu-genero sistemak jarraian azaltzen diren bi elementuen identifikazio-harremana ezartzen duten mekanismo soziokulturalei egiten die erreferentzia:

• Sexua: Emakumeen eta gizonen artean ematen den ezberdintasun biologikoa definitzen du, modu sinplean esanda, neska jaiotzea ala mutila jaiotzea.

• Generoa: Gizarte batek, une soziokultural zehatz batean, emakume eta gizonei ezartzen dizkien ezaugarri, jarrera eta jokabide

bereizgarriak dira. Kontzeptua dinamikoa da (hau da, genero-rolen eduki zehatzak momentu historikoaren eta gizartearen arabera aldatzen dira).

Neska ala mutil jaio izanak ez luke, inola ere, aukera-berdintasuna baldintzatu behar, ez luke lan bera egiteko aukera ukatu behar, edo ez lituzke dirusarrera txikiagoak edo handiagoak baldintzatu behar. Diskriminazioa ez da soilik sexuan oinarritzen baizik eta sexuari atxikitzen dizkiogun hainbat ezaugarrietan, gaitasuneta eta ezintasunetan: indartsua edo ahula izatea; inteligentea edo intuitiboa izatea; erasokorra edo zaintzailea izatea, eta beste ideia estereotipatuen eta murritzen zerrenda luze bat, guztiak ere, gure aukera-berdintasuna mugatzen dutenak.

Beraz, diskriminazioa, bazterketa eta indarkeria sexista sexu-genero sistemaren bitartez eraikitzen da. Sistema horren ezaugarri ona bere alde dinamikoa da: sistema horretan eragin dezakegu, sinesmen eta balioetan oinarritzen delako. Azken mendean izugarri aldatu dira bai emakumeen bai gizonen aukerak gure gizartean, eta aukera berdinak izan arte berdintasunaren alde eragiten jarraitu behar dugu.

Gaur egun ematen den berdintasun eza ulertzeko bi konzeptu bereizi behar ditugu: berdintasun formala eta benetako berdintasuna.

Berdintasun formala emakumeen eta gizonen berdintasuna sustatzen duten erakundeen arau eta legeetan jasotzen da. Diskriminaziorik ezaren printzipioa dakar, legeen aurrean berdintasuna izatea, hots, zuzenbideko berdintasuna, ez izatezko berdintasuna. Emakumeen eta gizonen

10

berdintasuna lortzeko beharrezko baldintza bada ere, ez da nahikoa. Halaber, hauxe aitortzen du Europako Kontseiluak (1982): “Emakumeen eta gizonen berdintasuna, gizakiaren arrazoiaren eskakizuna bada ere, ez da errealitatea, ideal demokratikoak aldarrikatzen dituzten gizarteetan ere”.

Benetako berdintasuna tratu-berdintasuna da. Pertsonaren sexuan oinarrituriko diskriminaziorik ezan islatzen da, ez zuzenean ezta zeharka ere. Diskriminazioa zuzena dagoela esaten dugu pertsona batek beste batek baino tratu hobea jasotzen duenean sexua edo sexuarekin lotutako beste edozein arrazoi dela-eta. Zeharkako diskriminazioa da gertaera batek sexu bereko pertsonen proportzio handi bati kaltea dakarkionean oinarri-oinarrian.

Printzipio honek bereizketaren ideia dakar izatezko berdintasunerako beharrezko bitartekotza gisa. Bitartekotza horrek aukerak eta emaitzak behar dituenez gero, beharrezkoa da Aukera-berdintasunean lan egitea, hots, gizonekin alderatuta berdintasunaren arloan duintasunez tratatuak izateko eskubidean.

Aukera-berdintasunaren helburua esku hartzeko markoa sortzea da, gizarteko arlo guztietan baldintza, ikusgarritasun, autonomia eta erantzukizun berarekin askatasunez parte hartzeko modua ematen diena emakumeei eta gizonei. Kalitate terminoa da eta giza-eskubideekin lotuta dago zuzenean. Emakumeek bizitza-kalitate hobea lortzeko tresna da, eta horretarako, ekintza positiboak erabiltzen ditu.

Ekintza positiboak aldi-baterako neurriak, abiapuntua eta tratamendu berezia dira aukera-berdintasuna lortzeko. Abiapuntuan desabantailak dituztenen aldeko estrategia batean datza ekintza positiboa, hain zuzen, abantaila daramatenen mailara iritsi daitezen. Hala, une jakin batean aukera-berdintasunera iristeko.

Ekintza horiek Ekintza positiboko planak edo Berdintasun planak deitzen diren horietan biltzen dira. Izan ere, helburuak egituratzen dituzten tresna politikoak eta administratiboak dira, aukera-berdintasuna lortzeko jarduketa zehatzak bideratzen dituztenak.

Emakumeei buruzko Munduko Hitzaldietan garatu dira emakumeen eta gizonen berdintasunari dagokionez gizarte erakundeetan, tokiko politikan edo erakunderik nagusienetan diseinatu diren politikak. Topaketa horien helburua aukera-berdintasuna nazioarteko politiken agendetan txertatzea da. Kongresu haietan aurrerapenak egin ziren harik eta gaur egun generoko Jabetze eta Zeharkakotasunaren inguruko estrategiak aplikatu beharraren inguruko adostasunera iritsi arte (Beijing, 1995).

Genero-ikuspegia udalean aplikatzeak esan nahi du sistematikoki plangintza, garapen eta ebaluazio-fase guztietan, emakumeen eta gizonen egoerak, baldintzak, beharrak eta nahiak aintzat hartzea, betiere desberdintasunak desagerrarazteko eta berdintasuna udalaren politika eta jarduketa guztietan sustatzeko helburu eta neurri espezifikoak txertatuz. Errealitatea genero-ikuspegitik aztertzeak honako hau suposatzen du:

• Emakume, gizon eta hauen erlazioen errealitatea aztertzerakoan egoten diren joera sexistak plazaratzea. • Emakume eta gizonen desberdintasunaren atzean dauden egitura-faktoreak identifikatzea, desberdintasun hauek sortu edo birsortzen

dituzten diskriminazio-era guztiak atzemanez.

11

• Genero-erlazioak birdefinitu, emakumeen egoera agerian utziz, emakumeen beharrak eta interesak kontuan hartuz eta emakumeak gizarteari egiten dion ekarpenari balio handiagoa emanez.

0.2.2. Emakumeen eta Gizonen Aukera Berdintasunaren politiketarako arau-markoa

Emakumeen eta gizonen berdintasun-printzipioa, baita sexuaren ziozko edozein bereizkeria-mota beren beregi debekatzea ere, arau juridiko batzuetan jasota daude.

Emakumearen aurkako bereizkeria-era guztiak ezabatzeari buruzko Konbentzioak (NBEren Biltzar Nagusiak 1979ko abenduan onetsi zuen, eta Espainiar Estatuak 1984ko otsailean berretsi) emakumeen eta gizonen berdintasun-printzipioa aldarrikatu zuen. Konbentzio horren 2. artikuluan, ondoko konpromisoa hartu zuten KBEko kideek: «printzipio hori legeen bidez edo beste bitarteko egoki batzuk erabiliz benetan betearazten dela bermatzea».

Beste alde batetik, 1999ko maiatzaren 1ean Amsterdamgo Ituna indarrean jarri zenetik, emakumeen eta gizonen berdintasuna Europar Batasunaren funtsezko printzipio bilakatu da. Europar Batasunaren Ituneko 3.2. artikuluarekin bat, Batasuneko eta kide diren estatuetako politika eta ekintza guztietan integratu behar da emakumeen eta gizonen arteko ezberdintasunak ezabatu eta horien berdintasuna sustatzeko helburua.

Azpimarratzekoa da Toki Bizitzan emakumeen eta gizonen Berdintasunerako Europako Karta, Europako Udalerri eta Eskualdeen Kontseiluak proiektu baten testuinguruan (2005-2006) idatzitakoa, beste hainbat eragilerekin batera. Europako toki-gobernu eta eskualdeetako gobernuei zuzendutako idatzia da. Karta honetan aipatzen da tokiko eta eskualdetako agintariak, populazioarengandik hurbilen dauden gobernu-eremuak izanda, desberdintasunen iraunkortasuna eta birsortzea ekiditeko eta berdintasunezko jendartea lortzeko esku-hartze maila egokienak direla. Esku-hartze eremu hauetan beste toki-eragileekin elkarlanean arituz, emakume eta gizonen berdintasunaren aldeko ekintza zehatzak martxan jar daitezke.

Euskadiko Autonomia Estatutuaren 9.1 artikuluan, Espainiako Konstituzioan xedatutakoari aipamen bat eginez, berdintasunerako eskubidea eta sexuaren ziozko bereizkeriarik eza aldarrikatzen da. Horrez gainera, Estatutuaren 9.2.d artikuluan zera adierazten da: herri-aginteek pertsonen eta taldeen berdintasunerako baldintzak sustatzeko eta hori lortzeko oztopoak ezabatzeko betebeharra dutela, berdintasun hori benetan eta modu eraginkorrean gauzatu dadin.

Era berean, Eusko Legebiltzarrak, otsailaren 5eko 2/1988 Legea onartuta (Emakumearen Euskal Erakundea sortarazteari buruzkoa da lege hori), lege horren zioen adierazpenean jasotzen den bezala, lehen mailako gaitzat jo zuen emakumeekin bereizkeriaz jokatzeko era guztiak benetan

12

ezabatzea eta emakumeek gure Erkidegoko alor guztietan esku hartzeari bultza egiteko beharrezkoak izan daitezkeen neurriak hartzea; halaber, bere gain hartu zuen arlo horretan ekintza bateratuari indar egiteko lana ere1.

2004 urtean Espainako Estatuak Genero Indarkeriaren kontrako Lege Integrala (1/2004) onartu zuen, indarkeria honi aurre egiteko estrategia ezberdinak ezarriz, bai juridikoak bai gizarte neurriak (prebentzioa eta biktimaren babes integralerako).

Azken urteetan, Administrazioan aukera-berdintasuna bultzatzeko arauak eta ekintza positiboko planak egin dira Euskal Autonomia Erkidegoan toki, lurralde eta autonomia mailan. Tokiko administrazioari dagokionez, bi erreferentzia hartuko ditugu Zarauzko Emakumeen eta Gizonen II. Berdintasunerako Plana garatzeko: Euskal Autonomia Erkidegoko Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako 4/2005 Legea eta Euskal Autonomia Erkidegoko Emakumeen eta Gizonen IV. Berdintasunerako Plana (VIII. legegintzaldiko gidalerroak). Zeharkakotasunaren ildo beretik onartu zen Espainako Estatuan Emakumeen eta Gizonen Benetako Berdintasunaren Aldeko legea (3/2007).

Lege horrek jauzi kualitatibo handia dakar genero mainstreamina edo zeharkakotasuna aplikatzeko norabidean, zeren eta lege hori baino lehen “emakumearentzako” politika espezifikoak sortzeko praktika baitzen oinarria. Hala, 1998an, Eusko Legebiltzarrak, Emakumearen Euskal Erakundea sortzeari buruzko 2/1988 Legea onetsita, lehentasunezkotzat jo zuen emakumeen diskriminazio modu guztiak desagerraraztea eta emakumeek EAEn eremu guztietan parte hartzea sustatzeko beharrezko neurriak hartzea. Halaber, arlo horretan ekintza koordinatua bultzatzeko eginkizuna hartu zuen bere gain.

4/2005 Legean, beren beregi aipatzen dira tokiko administrazioak, eta horrek bete-betean harrapatzen du Zarauzko Udala. Zehazkiago, hauxe esleitu zaio tokiko administrazioari udalei dagokien eskumenei buruzko I. Tituluko 7. artikuluan:

1.– Gizon eta emakumeen berdintasunaren arloan, Euskal Autonomia Erkidegoko udalei dagokie, banaka edo herri horietako mankomunitateen bitartez edo legea betetzeko eratutako mankomunitateen bitartez, honako eginkizun hauen arabera:

a) Egiturak, programak eta prozedurak egokitzea eta sortzea genero ikuspegia administrazioan txertatzeko. b) Ekintza positiboko neurriak betearaztea toki mailan. c) Toki mailako programazioa gobernuaren plangintza orokorraren eremuan eta foru aldundien programazioa. d) Estatistika eguneratuak egokitzea eta gordetzea, toki-mailan esku hartzeko eremuetan gizon eta emakumeen egoera desberdina ezagutzea ahalbidetuko duten estatistikak hain zuzen. e) Emakumeek eta gizonek toki mailan duten egoerari buruzko azterlanak eta ikerketak egitea.

1 4/2005 LEGEA, otsailaren 18koa, Emakume eta Gizonen Berdintasunerakoa Hemen topa daiteke: www.euskadi.net/bopv (2005/03/05)

13

f) Gizon eta emakumeen desberdintasunaz eta berdintasuna sustatzeko beharrezko neurriez jabearazteko jarduerak egitea toki-mailan. g) Tokiko araudiaren jarraipena egitea, baita gizon eta emakumeen berdintasunaren printzipioaren araberako aplikazioa ere. h) Gizon eta emakumeen berdintasunari buruzko bitartekoez eta programez informatzea eta bideratzea herritarrak, baita diskriminazio anitza jasaten duten emakumeen oinarrizko eskubide sozialen jabetza bermatzeko programez edo zerbitzuez ere. i) Programak edo zerbitzuak ematea, diskriminazio anitza jasaten duten emakumeen oinarrizko eskubide sozialez jabetzea bermatzeko asmoz, betiere zerbitzuen izaera dela-eta udal mailan eman behar badira. j) Gizon eta emakumeen bizitza pertsonala eta familia eta lana bateratzeko gizarte-komunitateko bitartekoak eta zerbitzuak ezartzea, betiere, zerbitzuen izaera dela-eta udal mailan eman behar badira. k) Erlazioak eta parte hartzeko eta lankidetzarako bideak ezartzea beste erakunde publikoekin eta pribatuekin, baldin eta beren helburuen edo eginkizunen arabera gizon eta emakumeen arteko berdintasuna toki-mailan lortzea bultzatzen badute. l) Toki-mailan gertatzen diren sexu-diskriminazioak detektatzea eta horiek desagerrarazteko neurriak hartzea. m) Haien eskumenen barruan agindu dakiekeen beste edozein eginkizun.

2.– Tokiko administrazioek aurreko paragrafoan ezarritako funtzioak eraginkortasunez betetzen laguntzeko, administraziook Euskal Autonomia Erkidegoaren laguntza teknikoa izango dute, baita foru administrazioen sustapen-neurri egokiak ere.

Eta “Gizon eta emakumeen berdintasunerako planak” izeneko II. tituluaren 15. artikuluan, hauxe zehazten da:

“Foru aldundiek eta udalek berdintasunerako planak edo programak onetsiko dituzte, Eusko Jaurlaritzaren plangintza orokorretan ezarritako gidalerroekin eta esku hartzeko ildoekin bat etorriz, eta ondorengoa bermatuko dute, beharrezko bitarteko material eta ekonomikoak eta giza bitartekoak erabiliz: foru aldundietako sailetan, erakunde autonomoetan eta sozietate publikoetan eta menpeko beste erakunde publikoetan edo horiekin lotutakoetan eraginkortasunez eta koordinatuta betearaztea planetan eta legean ezarritako neurriak. Udalek banaka edo mankomunitate gisa edo horretarako eratuko diren mankomunitate gisa egin ditzakete jarduketak. Hartara, Eusko Jaurlaritzaren laguntza teknikoa eta foru aldundien diru-laguntza izango dute, bereziki, ekonomi eta kudeaketarako ahalmen txikiena dutenek”.

14

Bestalde, Emakundek 2006an onetsitako EAEko Gizon eta Emakumeen Berdintasunerako IV. Plana dago2. Plan horretan, VIII. Legegintzaldian berdintasunaren arloan euskal botere publikoen jarduera bideratu behar zuten gidalerroak bildu dira. Aurreko hiru planak indarrean izan diren hiru urteetako eboluzioaren eta aurrerapenen emaitza gisa sortu da, Emakumeen eta Gizonen otsailaren 18ko 4/2005 Legearen onespena irekitzen duen marko berrian.

EAEko Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako IV. Planak bere egin ditu ekintza positiboa eta genero-ikuspegia edo mainstreamina txertatzea. Estrategia horiek gehitze-efektua dakarte eta berdintasunerako helburuak lortzen laguntzen dute. Zehazkiago, IV. Planean, lau ardatz bildu dira, berdintasunaren arloan esku hartzeko zutabe handiak biltzen dituztenak –mainstreamina, jabetza eta gizarte-politikan parte hartzea, erantzukidetasuna eta bateratzea eta emakumeen kontrako indarkeria-; eta bestetik esku-hartze horiek diseinatzeko, ezartzeko eta betearazteko eremu instituzional nagusiak egituratzen dituztenak: kultura, hezkuntza, enplegua eta lana, gizarteratzea, osasuna, hirigintza, ingurumena eta garraio publikoa. Arlo horietan, datozen urteetan landuko diren berdintasunerako politiken arloko lehentasunak zehazten dira ardatz estrategikoetan.

Horren ondorioz, Zarauzko Emakumeen eta Gizonen II. Berdintasunerako Plana diseinatzeko, aipaturiko bi neurri horiek eta bertako jarraibideak hartu dira, garaturiko oinarrizko printzipioak udal honetan egokitzeko eta zehazteko.

2 Plana helbide honetan aurki daiteke: www.emakunde.es

15

I. ZARAUZKO EMAKUMEEN ETA GIZONEN BERDINTASUNERAKO 2010-14 II. TOKIKO PLANA

16

1.1. ZARAUTZEN EMAKUMEEN ETA GIZONEN BERDINTASUNA LORTZEKO ESTRATEGIAK

BERDINTASUN-PLANAREN ESTRATEGIAK GENERO-

MAINSTREAMINA AHALDUNTZEA ETA PARTE-

HARTZE POLITIKOA BATERAGARRITASUNA ETA

ERANTZUKIDETASUNA EMAKUMEEN AURKAKO

INDARKERIA

ZER DA? Politika publikoetan genero ikuspegia integratzea. Genero-ikuspegia integratzen badugu, esku-hartze publikoan emakume eta gizonen egoera, baldintza eta premia ezberdinak modu sistematikoan aintzat hartzea lortuko dugu, batzuen eta besteen abiapuntua kontuan hartuz.

ZER DA? Ardatz hau emakumeen kontzientziazio-prozesuekin lotuta dago (banakakoa eta taldekoa). Emakumeak gizarte, politika eta ekonomia alorretan indartzea beharrezkoa da aukera-berdintasuna lortzeko. Emakumeak kanpoan uzten ez dituen botere-eredu berri bat eraikitzea da ardatz honen azken helburua, emakumeen autonomia pertsonala, ekonomikoa, politikoa eta soziokulturala lortuz..

ZER DA? Bizitzaren maila guztiak harmonizatzea du helburu ardatz honek, horretarako bizitza pertsonala, familia eta lana uztartzea erraztuz. Nola?

etxeko lanetan gizonek erantzukidetasuna izan dezaten bultzatuta;

enpleguaren egiturak bizitza pertsonalaren eta familiaren beharretara egokituta;

eta, zerbitzu sozio-sanitarioak eta laguntza ekonomikoak egokituta.

ZER DA? Emakumeen eta gizonen arteko desorekaren adierazpen larrienetako bat da emakumeen aurkako indarkeria. Giza eskubideen urraketa larria eta onartezina da eta desagerrarazteko ezinbestekoa da biktimei babesa eta arreta emateko neurriak eta baliabideak antolatzea, baita indarkeria sexista prebenitzea ere.

17

1.2. ZARAUZKO EMAKUMEEN ETA GIZONEN BERDINTASUNERAKO PLANAREN HELBURUAK

ARLOA / ARDATZA ZEHARKAKOTASUNA AHALDUNTZEA BATERAGARRITASUNA ETA

ERANTZUKIDETASUNA EMAKUMEEN AURKAKO

INDARKERIA

UDALA

UM1 Udaleko ordezkari politikoek genero-ikuspegiarekin lan egitea. UM2 Udaleko teknikariek genero-ikuspegiarekin lan egiten dutela bermatzea, berdintasun-defizitak non dauden identifikatuz eta horiek ekiditeko neurriak hartuz. UM3 Kanpo- eta barne-komunikazio ez sexista bermatzea, hizkuntza eta irudi bidezkoa, euskaraz zein gaztelaniaz. UM4 Udalak sustatzen eta laguntzen dituen ekimen guztietan aukera-berdintasuna sustatzea eta aukera-berdintasuna sustatzea helburu duten ekimenak eta programak bereziki laguntzea. UM5 Udalak berdintasunarekin lotutako udalaz gaindiko koordinazio-egituretan parte hartzea.

UA1 Udaleko erabaki-organoetan eta batzordeetan emakume eta gizonen arteko parekidetasuna bermatzea. UA2 Emakumeen ahotsa indartzea udal-politika publikoen diseinuan eta garapenean. UA3 Enplegu publikoaren eremuan emakume eta gizonen arteko aukera-berdintasuna sustatzea.

UA4 Udalak kontratatutako obra eta zerbitzuen enpresa-esleipendunei aukera-berdintasunarekiko konpromisoa eskatzea.

UB1 Lana eta bizitza pertsonala uztartzeko eta ardurak partekatzeko neurriak hartzea udalean eta udalaren menpeko erakundeetan.

UI1 Indarkeria sexista prebenitzeko eta arreta hobetzeko Protokoloa garatzea eta etengabe hobetzea.

KULTURA, EUSKARA, PARTE-HARTZEA ETA TURISMOA

KUM1 Genero-ikuspegia kontuan hartzea kulturarekin, aisialdiarekin eta jaiekin lotutako jarduerak planifikatu eta garatzerakoan KUM2 Zarautzen aritzen diren komunikabideak eta kultur-elkarteak aukera-berdintasunean trebatzea beren jardunean parekidetasunaren alde egin dezaten.

KUA1 Emakumeen autonomia eta parte-hartze sozio-politikoa bultzatzea. KUA2 Zarauzko emakumeen historia jasotzea eta honen transmisioa bermatzea, bereziki herriko haur eta gazteenei.

KUB1 Kulturarekin eta turismoarekin lotutako jardueretan emakumeak beren aisialdiaz gozatzeko duten eskubideaz sentsibilizatzea eta, aldi berean, gizonen parte-hartzea bultzatzea etxeko eta zaintza lanetan. KUB2 Kultur-jardueretan famili-ardurak eta parte-hartzeko nahia uztartu ahal izateko neurriak hartzea.

KUI1 Indarkeria sexista prebenitzeko eta arbuiatzeko kultur-eragileen inplikazioa bultzatzea

KIROLA KM1 Genero-ikuspegia kontuan hartzea kirol-jarduerak planifikatu eta garatzerakoan

KA1 Emakumeei interesatzen zaizkien kirol-jarduerak egin ahal izateko aukerak zabaltzea (azpiegiturak, ikastaroak, probak, txapelketak...). KA2 Kirol maskulinizatu eta feminizatuetan emakume nahiz gizonen parte-hartzea bultzatzea, estereotipoak gaindituz.

KB1 Udaleko kirol-zerbitzuak eta baliabideak egokitzea familia eta lana uztartzeko eta erantzukidetasuna sustatzeko.

HEZKUNTZA ETA GAZTERIA

HEM1 Genero-ikuspegia kontuan hartzea hezkuntzaren eta gazteriaren arloko jarduna planifikatu eta garatzerakoan. HEM2 Hezkidetza bultzatzea herrian dauden hezkuntza-erakundeetan. HEM3 Neska-mutilak ikasketak hautatzerakoan, sexu-genero sistemak eragindako baldintzapena gainditzea. HEM4 Aukera-berdintasunarekin lotutako jarduerak eta ekimenak bereziki sustatzea.

HEA1 Nesken eta mutilen interesak eta beharrak neurri berean kontuan hartzea eskolako espazioen erabileran.

HEB1 Gurasoen artean erantzukidetasuna sustatzeko ekintzak bultzatzea.

HI1 Ikastetxeetan indarkeria sexistarekin lotutako kasu guztiak atzematea, etxekoak zein ikastetxekoak, eta kasu guztiak bideratzea. HI2 Gazteekin lan egiten duten begiraleen formakuntza bultzatzea sexismoari aurre egin ahal izateko beren jardunean. HI3 Indarkeria sexista prebenitzeko gazteei zuzendutako ekintzak bideratzea.

ENPLEGUA ETA LANA

EM1 Genero-ikuspegia kontuan hartzea enpleguaren eta lanaren arloko jarduna planifikatu eta garatzerakoan EM2 Enplegu-, lanbide-prestakuntza eta orientazio-zerbitzuetan genero-ikuspegiarekin lan egitea.

EA1 Emakumeek egiten dituzten lanei balio sozial eta ekonomiko handiagoa ematea, bai ordaindu gabeko etxeko-lanei, baita ordaindutako lanei ere. EA2 Oro har, lan-munduan emakumearen presentzia indartzea, bai besteen menpeko langile gisa, baita enpresa-ekintzaile gisa ere.

EB1 Bizitza-pertsonala eta lana uztartzeko aukerak hobetzea, eta neurriak bereziki lan-hitzarmenetan jasotzea.

GIZARTARATZEA GM1 Genero-ikuspegia kontuan hartzea gizarteratzearekin lotutako jarduna planifikatu eta garatzerakoan. GM2 Diskriminazio- edo bazterketa-arriskuan dauden emakumeen baldintzak eta egoerak hobetzea.

GA1 Diskriminazio- edo bazterketa egoeran dauden emakumeen ahalduntzea sustatzea. GA2 Emakumeen ahalduntzea bultzatzea martxoaren 8ko eguna baliatuz.

GB1 Haurreskola-beharrei erantzuten zaiela bermatzea. GB2 Familia-zaintza lanetan emakumeen eta gizonen ardura banaketa orekatzea. GB3 Banatze-prozesuan dauden bikoteei aholkularitza eskaintzea eta seme-alaben zaintza-akordioetan erantzukidetasuna sustatzea.

GI1 Indarkeria sexista prebenitzea eta horren inguruko sensibilizazioa garatzea.

OSASUNA OM1 Herritarrei sexu-informazio osoa eskaintzea, genero ikuspegia kontuan hartuz. OM2 Zarauzko emakumeen osasun arreta egokia bermatzea, arreta horretan ematen diren oinarrizko defizitak azaleratuz eta konponbidea eskatuz

OA1 Nagusi den edertasun-eredua indargabetzea, osasunean eredu horrek dituen ondorio negatiboak prebenitzeko.

OB1 Familia-zaintzaren ardura emakumeen eta gizonen artean modu parekidean banatzeko neurriak hartzea (haurren, adinekoen eta orokorrean menpekotasuna-egoeran daudenen zaintza). OB2 Zaintzaren ardura beren gain hartzen duten emakumeen eskubideak eta ongizatea sustatzea.

HIRIGINTZA, GARRAIO PUBLIKOA ETA INGURUMENA

HIM1 Hirigintzaren, ingurumenaren eta garraio publikoaren eremuan genero-ikuspegia txertatzea. HIM2 Etxebizitza-politiketan dirusarrera gutxien duten kolektiboen beharrak bermatzea genero ikuspegia kontuan hartuz, bereziki dirusarrera txikiak dituzten ama bakarrak, etorkinak, menpekotasuna duten emakumeak, horien zaintzaileak, eta emakume langabetuak.

HIA1 Parte-hartzeko prozesuetan parekidetasuna bermatzea, emakumeen eta emakume elkarteen inplikazioa sustatuz. HIA2 Emakumeek gaur egungo eta herriaren historian egindako ekarpenak hiri-elementuetan islatzea.

HIB1 Garraio publikoaren azpiegiturak egokitzea bizitza pertsonala, familia-bizitza eta lana uztartu ahal izateko.

HII1 Emakumeei segurtasun eza sortzen dieten hirigintza-arazoei irtenbidea ematea, eta bereziki Puntu Beltz∗ berriak ez sortzeko neurriak hartzea.

18

1.3. ZARAUZKO EMAKUMEEN ETA GIZONEN BERDINTASUNERAKO PLANA GARATZEKO HELBURUAK, ARLOZ ARLO

1.3.1. UDALA ABIATZE-EGOERA

Zarauzko Udalean, zinegotzien artean emakumeak % 40 (8) dira eta gizonak % 60 (12). Parekide jo dezakegun banaketan (% 40-% 60, legearen arabera), EAJ, PSE-EE eta PP sartzen dira. Ez lirateke parekideak EAren (1/4) eta EB-berdeak-Aralarren (1/2) ordezkaritzak. Gizoneko baino emakumezko ordezkari gehiago dituen alderdia bakarra da: PSE-EE. Desoreka handiena EArena da (5etik bakarra da emakumezkoa). Azken udal-hauteskundeetarako aurkeztutako zerrendetan, alderdi guztiek betetzen zuten legeak jasotakoa (5naka, 3/2 banaketa). Zerrendaburuak 4 gizonezkoak izan ziren eta 3 emakumezkoak. Emakumeen eta gizonen presentzia erabaki-organoetan: Alkatea gizonezkoa da Gobernu Taldean, gainerako kideak gizonezkoak dira (alkate ordeak, ordezkariak eta arduradunak).

Batzordeen ardura-banaketan emakumeak eta gizonak batez ere, tradizionalki eurei lotutako eremuetan ari dira (segregazio horizontala). Bestetik, erantzunkizun handiko postuetan gizonezkoen presentzia handiagoa da (segregazio bertikala). Langileen artean emakume eta gizonen presentzia nahiko orekatua da, emakumeen alde. 2008an 179 langile ziren, %52 (93) emakumeak eta %48 (86) gizonezkoak. Ohiko arlo feminizatu eta maskulinizatuak daude, adibidez, Gizarte Zerbitzuak feminizatua eta Udaltzaingoa maskulinizatua. Badira, dena den, beste arlo batzuk masculinizatuak izan ohi direnak eta kasu honetan ez direnak. Hirigintza da horren adibide. Azken urteetan udalak genero-ikuspegia txertatzeko helburuarekin hainbat urrats egin ditu: 2004an Emakume Saila sortu, Gizarte Ongizate Sailaren barruan eta I. Berdintasun Plana landu; 2007an Berdintasun Zinegotzia egotea onartu zen; 2009an Berdintasun Saila sortu zen; 2008az geroztik hainbat sentsibilizazio eta informazio-ekintza burutu dira; Berdintasun Kontseilua sortu da, emakumeen kontrako indarkeriari aurre egiteko Protokoloa osatu da; Langile eta korporaziokideak trebatzeko/sentsibilizatzeko saioak egin dira; Emakume eta gizonen aukera-berdintasunaren inguruko diagnostikoa egin da. Halere, udal-jardunean genero-ikuspegia txertatzeko hainbat zailtasun ere badira: Politika publikoetan genero-ikuspegia txertatzea zer den ez dago garbi: zer esan nahi du? Nola egiten da?; Gaiarekiko sentsibilizazio-maila oso diferenteak daude. Oro har, ez da lehentasunezko gaia; Datuak sexuka bereizita gero eta gehiago jasotzen badira ere, ez da modu sistematikoan egiten. Jasotzen direnean ez dira gainerako aldagaiekin gurutzatzeko erabiltzen; Euskaraz produzitzen denarekin, hizkuntza ez-sexista bermatuta dagoen ustea zabalduta dago; Udalerriko aurrekontuen inguruan ez da genero-azterketarik egin, etab.

19

ARLOA: UDALA

ARDATZA: GENERO IKUSPEGIA TXERTATZEA (MAINSTREAMINA) 1. Udaleko ordezkari politikoek genero-ikuspegiarekin lan egitea. 2. Udaleko teknikariek genero-ikuspegiarekin lan egiten dutela bermatzea, berdintasun-defizitak non dauden identifikatuz eta horiek ekiditeko

neurriak hartuz. 3. Kanpo- eta barne-komunikazio ez sexista bermatzea, hizkuntza eta irudi bidezkoa, euskaraz zein gaztelaniaz. 4. Udalak sustatzen eta laguntzen dituen ekimen guztietan aukera-berdintasuna sustatzea eta aukera-berdintasuna sustatzea helburu duten

ekimenak eta programak bereziki laguntzea. 5. Udalak berdintasunarekin lotutako udalaz gaindiko koordinazio-egituretan parte hartzea.

URTEA / AURREKONTUA EKINTZAK ARLO ARDURADUNA

PARTE-HARTZAILEA 10 11 12 13 14 ADIERAZLEA(K)

U.M.1.1 Udaleko arduradun politikoentzako prestakuntza zehatza antolatzea, genero-ikuspegia txertatu ahal izateko beren jardunetan.

BERDINTASUNA

2.50

0 €

- Ikastaroen kopurua eta orduak.

- Parte-hartzaileen kopuruak, sexuaren arabera bereizita.

- Partaideen asebetetze-maila, sexuaren arabera bereizita.

U.M.2.1 Estatistiketan, formularioetan, gidetan, dokumentuetan eta bestelako edozein tresnetan datuak sexuaren arabera bereiztea.

IDAZKARITZA - Egindako datu-bilketen kopuruak sexuaren arabera bereizita, guztiekiko (%).

U.M.2.2 Txostenak eta balantzeak egiten direnean emakumeen eta gizonen egoeraren azterketa konparatiboak eta ezberdinduak egitea.

IDAZKARITZA

- Sexuaren araberako analisi konparatiboak jasotzen dituzten txostenen kopuruak, guztiarekiko (%).

20

URTEA / AURREKONTUA EKINTZAK ARLO

ARDURADUNA PARTE-

HARTZAILEA 10 11 12 13 14 ADIERAZLEA(K)

U.M.2.3 Udaleko teknikarientzako prestakuntza zehatza (arloz arlokakoa) antolatzea, genero-ikuspegia txertatu ahal izateko beren jardunetan.

BERDINTASUNA

3.00

0 €

6.00

0 €

- Ikastaroen kopurua eta orduak.



U.M.2.4 Udaleko teknikariei Berdintasun Arlotik aholkularitza eskaintzea, bakoitzaren arloko programa eta ekimenen diseinu, garapen eta ebaluazioan genero-ikuspegia bermatzeko.

BERDINTASUNA

- Urtean zehar Berdintasun Arloak jasotako aholkularitza-eskariak, sexuaren arabera bereizita.

- Urtean zehar Berdintasun Arloak atenditutako aholkularitza-eskariak, sexuaren arabera bereizita.

- Hartzaileen asebetetze-maila, sexuaren arabera bereizita.

U.M.2.5 Udaleko langile izateko hautaketa-prozesuetako gaitegietan aukera-berdintasunarekin lotutako edukiak kontuan izatea (emakume eta gizonen arteko berdintasun-printzipioak, parekidetasuna lortzera bideraturiko oinarrizko lege-markoa…)

IDAZKARITZA BERDINTASUNA

- Gaitegietan aukera-berdintasunarekin lotutako gaiak izan dituzten hautaketa-prozesuen kopuruak, guztiekiko (%).

U.M.3.1 Udalaren komunikazioan sexismoa ekiditeko irizpideak zehaztu eta adostea, idatzizkoan zein irudi bidezkoan, euskaraz zein gaztelaniaz.

BERDINTASUNA Udal langileak

1.50

0 €

1.50

0 € - Komunikazio ez sexista

bermatzeko irizpideak landu izana.

21


ARDURADUNA PARTE-


U.M.3.2 Udalaren langile guztiei ezagutaraztea komunikazioa ez sexista bermatzeko zehaztu eta adostutako irizpideak (adibidez, ikastaroak antolatuz, eskuliburua landuz, etab.) .

BERDINTASUNA Udal langileak

1.50

0 €

1.50

0 €

- Komunikazio ez sexistaren inguruko irizpideen sozializazioa egiteko aurrera eramandako ekimen-kopurua.

- Parte-hartzaileen kopuruak ekimen horietan, sexuaren arabera bereizita.


U.M.4.1 Emakumeen parte hartzea eta aukera-berdintasuna sustatzea helburu duten elkarteak diruz-laguntzea. BERDINTASUNA

2.70

0 €

3.50

0 €

4.00

0 €

5.00

0 €

6.00

0 € - Helburuarekin lotuta diruz

lagundutako elkarte-kopurua.

U.M.4.2 Berdintasun-arlotik egiten dena jendarteratzeko, baliabidieetara eta ekimenetara herritarren sarbidea errazteko eta herritarren parte-hartzea sustatzeko udalaren web-orriarekin lotuta izango duen arren, berdintasunaren inguruko aparteko webgunea sortzea eta etengabe elikatzea.

BERDINTASUNA

4.00

0 €

1.50

0 €

1.50

0 €

1.70

0 €

1.70

0 € - Webgunea sortu izana.

- Webguneak izandako bisita-kopurua.

U.M.4.3 Zarauzko Berdintasun Plana jendarteratzeko ekimenak egitea (liburuxka egin, kanpainaren bat...). BERDINTASUNA

3.00

0 €

- Zarauzko Berdintasun Plana jendarteratzeko egindako ekimen-kopurua eta horien iriste-maila (zenbat jenderengana iritsi diren ekimenok)

U.M.5.1. Udalak Berdinsarea, udalen arteko koordinazio-gunean, parte hartzea. BERDINTASUNA

- Parte hartutako bileren kopurua, guztiekiko (%).

- Elkarlanean egindako kanpainen kopurua, guztiekiko (%).

22

ARLOA: UDALA

ARDATZA: EMAKUMEEN AHALDUNTZEA 1. Udaleko erabaki-organoetan eta batzordeetan emakume eta gizonen arteko parekidetasuna bermatzea. 2. Emakumeen ahotsa indartzea udal-politika publikoen diseinuan eta garapenean. 3. Enplegu publikoaren eremuan emakume eta gizonen arteko aukera-berdintasuna sustatzea. 4. Udalak kontratatutako obra eta zerbitzuen enpresa-esleipendunei aukera-berdintasunarekiko konpromisoa eskatzea.



U.A.1.1 Udaleko erabaki-organoetan eta batzordeetan emakume eta gizonen arteko parekidetasun-maila aztertzea eta parekidetasuna bermatzeko neurriak hartzea

BERDINTASUNA

- Helburuarekin lotuta hartutako neurri-kopurua.

- Udaleko erabaki-organoetan eta batzordeetan emakumeen parte-hartzea, guztiekiko (%).

U.A.2.1 Herritarren parte-hartzeko foro eta prozesuetan emakumeen eta emakume-elkarteen parte-hartzea bermatzeko neurrik hartzea.

PARTAIDETZA BERDINTASUNA


- Emakumeen eta emakume-elkarteen parte-hartzea Udalak sustatutako parte-hartzeko foro eta prozesuetan, guztiekiko (%).


U.A.3.1 Enplegu publikoa sortzeko garaian, emakumeak edo gizonak oso ordezkaritza apala daukaten lan-kategoria eta lanbideetan, ordezkaritza orekatzeko neurriak hartzea.



- Emakume eta gizonen presentzia udaleko sail, lanbide eta lan-kategoriatan.

23


ARDURADUNA PARTE-


U.A.3.2 Udalak eta Udalaren menpeko erakundeek kanpo-zerbitzuak kontratatzen dituztenean, kontratazio-pleguetan balorazio-irizpideen artean sartzea zerbitzua emango duten langileen artean sexuen arteko ordezkaritza orekatua izatea.


- Kanpo-zerbitzuak kontratatzeko baldintza-pleguetan irizpidea sartu eta kontuan hartu den plegu-kopurua, guztiekiko (%).

- Kanpo-zerbitzuetan, zerbitzua ematen duten langileen artean emakumeen presentzia, guztiekiko (%) eta lanbidearen arabera.

U.A.3.3 Udaleko langileen ordainsarien balorazioa egitea (soldatak, gehigarriak, plusak… kontuan hartuta), genero-diskriminaziorik dagoen aztertzea eta hala balitz, diskriminazio horiek ekiditeko neurriak hartzea.

IDAZKARITZA BERDINTASUNA Enpresa Komitea

- Balorazio egitea. - Helburuarekin lotuta hartutako neurri-kopurua.

U.A.4.1 Obrak egin eta zerbitzuak eskaintzeko Udalak eta honen menpeko erakundeek landutako baldintza-pleguetan aukera-berdintasunarekiko konpromisoa adieraziko duten baldintzak jasotzea (Berdintasun Plana edukitzea, bateragarritasuna sustatzeko neurriak hartu izana, etab.) eta baldintza horiek obrak edo zerbitzuak irauten duen bitartean mantenduko direla bermatzeko neurriak hartzea.


- Aukera-berdintasunaren inguruko balorazio-irizpideak jasotzen dituzten obra edota zerbitzuak kontratatzeko baldintza-pleguen kopuruak, guztiekiko (%).

- Obrak edota zerbitzuak iraun duen bitartan ikuskatu diren enpresak (kontratatu ziren garaian aurkeztu zituzten baldintzak edo ezaugarriak mantentzen dituztela bermazeko), guztiekiko (%).

24

ARLOA: UDALA

ARDATZA: BATERAGARRITASUNA ETA ERANTZUKIDETASUNA 1. Lana eta bizitza pertsonala uztartzeko eta ardurak partekatzeko neurriak hartzea udalean eta udalaren menpeko

erakundeetan. URTEA / AURREKONTUA EKINTZAK ARLO

ARDURADUNA PARTE-


U.B.1.1 Udalean eta udalaren menpeko erakundeetan lana eta bizitza pertsonala uztartzeko eta familiako eta etxeko ardurak partekatzeko dauden aukerak aztertzea, eta bateragarritasuna eta erantzukidetasuna bermatzeko, neurri eta irizpide gehigarriak zehaztea eta laneko hitzarmenetan jasotzea.

IDAZKARITZA Enpresa Komitea Udal langileria

- Bateragarritasuna eta erantzukidetasuna sustatzeko laneko hitzarmenetan jasotako neurri-kopurua.

- Helburuarekiko lotuta, hartutako neurriak baliatu dituzten langileak, guztiekiko (%),sexuaren arabera bereizita.

25

ARLOA: UDALA

ARDATZA: INDARKERIA SEXISTA DESAGERRARAZTEA 1. Indarkeria sexista prebenitzeko eta arreta hobetzeko Protokoloa garatzea eta etengabe hobetzea.

URTEA / AURREKONTUA EKINTZAK ARLO ARDURADUNA PARTE-HARTZAILEA 10 11 12 13 14 ADIERAZLEA(K)

U.I.1.1 Indarkeria sexistari aurre egiteko Udalak landutako Protokoloa garatzea, Protokoloaren inguruan adostutakoa martxan jarriz.

BERDINTASUNA

UDALTZAINGOA GIZARTE ZERBITZUAK Mankomunitateko Enplegu Zerbitzua Ertzaintza Osasun Zentroa eta Osasun Mentaleko Zentroa

1.50

0 €

2.00

0 €

2.50

0 €

- Protokoloan jasotakoaren garapen-maila (jasotako lanen artean aurrera eramandako ekintza-kopurua), guztiekiko (%).

U.I.1.2 Indarkeria sexistari aurre egiteko Udalak landutako Protokoloan jaso bezala, protokoloan jasotakoak egin diren eta nola egin diren ebaluatzea.

BERDINTASUNA


3.00

0 €

- Protokoloaren betetze-mailaren ebaluazioarik egin den.

U.I.1.3 Indarkeria sexistari aurre egiteko Udalak landutako Protokoloan behar bezala koordinatzeko, Protokoloan bertan jasotzen den koordinazio-guneak dagozkion bilerak egitea.

BERDINTASUNA


- Prokoloaren koordinazio-guneak egindako bilera-kopurua, zegozkionekiko (%).

- Parte-hartzaileen kopuruak, sexuaren arabera bereizita, zegozkionekiko (%).


26

1.3.2. KULTURA, EUSKARA, PARTE-HARTZEA ETA TURISMOA

ABIATZE-EGOERA Nahiz eta ia daturik ez izan, kulturaren arloan emakumeen parte-hartzea handiagoa dela dirudi. Hori horrela izanik ere, emakumeek gehiagotan parte hartzen dute behatzaile edo kontsumitzaile modura egile edo agente aktibo gisa baino. Proiekzio publikoa duten jardueratan gizonak dira nagusi. Beste jarduera mota batzutan emakumeek parte hartzen dute. Kasu hauetan, berriz, zail egiten da emakumeen jarduna ikustarazten. Herritarren lana ikustarazteko eta errekonozimendu instituzionala adierazteko bide bat da Udalak ematen duen Ohore-domina. Gehienetan

gizonei eman ohi zaie eta zailtasunak daude saria jasotzeko emakumeak proposatzeko. Oro har ez da neurririk martxan jarri herriko ekintzetan emakumeak subjektu aktibo izan daitezen.

Herrian subjektu aktibo izateko modu bat herriko taldeetan parte-hartzea ere bada. Zarautzen 74 elkarte daude. Horietatik % 26,8 kultura arlokoak dira, % 21,3 kirol arlokoak eta % 16,0 gastronomiarekin lotutakoak. Elkarteetan parte hartzen dutenak gizonak dira nagusiki, bazkideen % 70. Elkarteetako ardura postuetan ere gizonak dira nagusi, Lehendakaritza eta Idazkaritza postuetan % 86 eta % 67, hurrenez hurren. Diruzaintzari dagokionez, ordea, emakumeak dira gehiengoa (% 55).

Elkarteen ekintza-eremuei erreparatuta, ezberdintasun esanguratsuak daude emakume eta gizonen artean. Gizartekintzako eta Jai-antolakuntzako taldeetan emakumeak dira nagusi, % 76,3 dira gizartekintzakoetan eta % 56,3 jai-antolakuntzan. Gizonak dira nagusi gainontzeko arloetan, gastronomian (% 90,9) eta kirolean (% 70,4) batez ere.

Generoak parte-hartzeko gune eta eremuetan eragin nabarmena du. Oso bereizita daude parte-hartzeko eremuak generoaren arabera; esparru batzuk oso feminizatuta daude eta beste batzuk oso maskulinizatuta. Hala ere, elkartegintzan eman da aurrerapenik. Zarauzko bi talde feministek lortu dute nolabaiteko errekonozimendua herriko elkarteen aldetik. Zailtasunik handiena, ordea, herriko elkarteek genero-ikuspegia bere egitea eta beraien jardunean kontuan hartzea litzateke. Kultur ekintzak pentsatu eta garatzerakoan kontuan izan behar da ea emakume eta gizonen arteko berdintasuna lantzen eta sustatzen dituzten edukiak zein neurritan garatzen dituzten. Hala ere, kultur programazioak egiterakoan aldagai hau ez da aintzat hartzen orokorrean.

27

ARLOA: KULTURA, EUSKARA, PARTE-HARTZEA ETA TURISMOA

ARDATZA: GENERO IKUSPEGIA TXERTATZEA (MAINSTREAMINA): 1. Genero-ikuspegia kontuan hartzea kulturarekin, aisialdiarekin eta jaiekin lotutako jarduerak planifikatu eta garatzerakoan 2. Zarautzen aritzen diren komunikabideak eta kultur-elkarteak aukera-berdintasunean trebatzea beren jardunean parekidetasunaren alde

egin dezaten URTEA / AURREKONTUA EKINTZAK ARLO

ARDURADUNA PARTE-


KU.M.1.1 Genero-ikuspegia sistematikoki kontuan hartzea kulturarekin eta aisialdiarekin lotutako jarduerak, baliabideak, azpiegiturak, ekimenak... diseinatu, garatu eta ebaluatzeko garaian.

KULTURA BERDINTASUNA

2.00

0 €

2.00

0 €

2.00

0 €

- Genero ikuspegia jasotzen duten ekimenen kopuruak, guztiekiko (%).

- Ekimen horietan parte-hartutakoak edo hartzaile izandakoen kopuruak, sexuen arabera bereizita.


KU.M.1.2 Genero-ikuspegia sistematikoki kontuan hartzea turismoarekin eta jakiekin lotutako jarduerak, baliabideak, azpiegiturak, ekimenak... diseinatu, garatu eta ebaluatzeko garaian.

TURISMOA BERDINTASUNA

6.80

0 €

6.80

0 €

6.80

0 €

7.00

0 €

7.00

0 €

- Genero ikuspegia jasotzen duten ekimenen kopurua, guztiekiko (%).



EUSKARA

KULTURA

TURISMOA

KU.M.1.3 Estatistiketan, formularioetan, gidetan, dokumentuetan eta bestelako edozein tresnetan datuak sexuaren arabera bereiztea.

PARTAIDETZA

BERDINTASUNA

- Sexuaren araberako datuak bereizita egindako datu-bilketen kopuruak, guztiekiko (%).

28


ARDURADUNA PARTE-


EUSKARA KULTURA TURISMOA

KU.M.1.4 Txostenak eta balantzeak egiten direnean emakumeen eta gizonen egoeraren azterketa konparatiboak eta ezberdinduak egitea.

PARTAIDETZA

BERDINTASUNA

- Sexuaren araberako analisi konparatiboak jasotzen dituzten txostenen kopuruak, guztiekiko (%).

EUSKARA KULTURA TURISMOA

KU.M.1.5 Komunikazio-kanpainetan irudi aurrerakoiak transmititzea: harreman ereduetan ematen den aniztasuna islatzea, emakumeen eta gizonen arteko ohiko rolen trukaketa ikustaraztea, etab. PARTAIDETZA

BERDINTASUNA

- Irudi aurrerakoiak transmititzeko helburua kontuan hartuta lan egin den komunikazio-kanpainen kopuruak, guztiekiko (%).

EUSKARA

KULTURA KU.A.1.6 Jarduerak eta ekintzak egiteko eskaintzen dituen diru-laguntza deialdietan aukera-berdintasunaren sustapenarekin lotutako irizpideak txertatzea.

TURISMOA

BERDINTASUNA

- Aukera-berdintasuna sustatzeko irizpideak jasotzen dituzten diru-laguntza-deialdien kopuruak, guztiekiko (%).

- Aukera-berdintasuna sustatzeko helburua duten lagundutako ekimenak, guztiekiko (%).

KU.M.2.1 Tokiko komunikabideekin hitzarmena lotzea Zarauzko emakumeen aktualitateari (kultura arloan, kirol arloan, etab.) segimendu handiagoa eta hobea egiteko.

EUSKARA BERDINTASUNA

- Tokiko komunikabideekin lortutako hitzarmen-kopurua, guztiekiko (%).

- Tokiko komunikabideek Zarauzko emakumeen kultur-jardueraren inguruan egindako estaldura (agerpen-kopurua eta agerpenen kalitatea), guztiekiko (%).

29


ARDURADUNA PARTE-


KU.M.2.2 Tokiko komunikabideetan lan egiten dutenak trebatzea kulturaren, kirolaren, aisialdiaren eta jaien inguruko edukietan hizkuntzaren eta irudiaren erabilera ez sexista bermatzeko.

BERDINTASUNA KULTURA

1.50

0 €

1.50

0 €

1.50

0 €

1.60

0 €

1.60

0 €

- Tokiko komunikabideei begira antolatutako ikastaro-kopurua eta orduak.

- Tokiko komunikabideetatik parte-hartzaileen kopuruak, guztiekiko (%), eta sexuaren arabera bereizita.


30


ARDATZA: EMAKUMEEN AHALDUNTZEA 1. Emakumeen autonomia eta parte-hartze sozio-politikoa bultzatzea. 2. Zarauzko emakumeen historia jasotzea eta honen transmisioa bermatzea, bereziki herriko haur eta gazteenei.



KU.A.1.1 Emakumeen ahalduntzea sustatzera bideraturiko programa bat diseinatu eta martxan jarri (Ahalduntze-eskolen antzera) eta programa honen barruan ahalduntzea lantzera bideraturiko ekimenak antolatzea (ikastaroak, hitzaldiak, erakusketak…).

BERDINTASUNA

Berdintasun Kontseilua

8.00

0 €

8.00

0 €

8.50

0 €

9.00

0 €

9.00

0 €

- Emakumeen ahaldutzea helburu duten ekimenen kopuruak, antolatu edo sustatu direnak, guztiekiko (%).



KU.A.1.2 Emakumeen eta berdintasunaren aldeko elkarteen eta ekimenen bilgune izango den tokia egokitzea (beste herritan diren Emakumeen txokoa ekimenen antzera, adibidez).

BERDINTASUNA


6.00

0 €

6.00

0 €

- Emakumeen eta berdintasunaren aldeko elkarteen eta ekimenen bilgunea sortzea.

- Gune horren inguruan bildutako elkarteen eta ekimenen kopuruak.


31


ARDURADUNA PARTE-


KU.A.2.1 Zarauzko emakumeen historia jasotzera eta transmititzeko didaktizatzera bideraturiko beka bat antolatzea eta landutako edukiak Zarauzko haur eta gaztetxoekin landuko direla bermatzea (eskolen bidez, ludoteka edo gaztelekuaren bidez, etab.)

KULTURA BERDINTASUNA HEZKUNTZA GAZTERIA

6.00

0 €

- Beka deialdian aurkeztutako hautagai-kopurua, suxuaren arabera bereizita.

- Bekarekin landutakoa jendarteratzeko egindako ekimen-kopurua.



32


ARDATZA: BATERAGARRITASUNA ETA ERANTZUKIDETASUNA 1. Kulturarekin eta turismoarekin lotutako jardueretan emakumeak beren aisialdiaz gozatzeko duten eskubideaz sentsibilizatzea

eta, aldi berean, gizonen parte-hartzea bultzatzea etxeko eta zaintza lanetan. 2. Kultur-jardueretan famili-ardurak eta parte-hartzeko nahia uztartu ahal izateko neurriak hartzea.



KU.B.1.1 Zarauzko jaietan edota aisialdiarekin lotutako egun seinalatuetan mezuak jendarteratzea emakumeei aisialdiaz gozatzeko duten eskubidea gogoraraziz eta gizonezkoei zaintza-lanean ardura handiagoa hartzeko eskatuz.

TURISMOA

BERDINTASUNA KULTURA Berdintasun Kontseilua

500

€

800

€

800

€

1.00

0 €

- Era honetako mezuak landu eta jendarteratu diren jai edo festa-kopurua, guztiekiko (%).

- Landutako mezu-kopurua. - Mezuak jendarteratzeko erabilitako euskarri edo bide-kopurua.

- Mezu horien hartzaile izandakoen kopuruak, sexuen arabera bereizita.

KU.B.2.1 Kultur-instalazioetan pardelak aldatzeko eta titia emateko txokoak sortzea. KULTURA BERDINTASUNA

500

€

500

€

1.00

0 €

1.00

0 € - Sortutako txokoen kopurua,

kultur-instalazio guztiekiko (%).

33


ARDATZA: INDARKERIA SEXISTA DESAGERRARAZTEA 1. Indarkeria sexista prebenitzeko eta arbuiatzeko kultur-eragileen inplikazioa bultzatzea.



KU.I.1.1 Indarkeria sexista prebenitzeko kultur-jarduerak sustatzea, herriko kultur-talde eta eragileei ematen zaizkien diru-laguntzetan era honetako ekintzak edo jarduerak baloratuz, adibidez.

KULTURA BERDINTASUNA Berdintasun Kontseilua

- Indarkeria sexista prebenitzeko aurkeztutako kultur-jardueren kopuruak, guztiekiko (%).

- Kultur-jarduerak aurkeztutako kultur-eragileen kopuruak, guztiekiko (%).

- Lagundutako edo sustatutako kultur-jardueren kopuruak, guztiekiko (%).

KU.I.1.2 Jai eta festetan indarkeria eta jarrera sexistak ekiditeko mezuak eta leloak landu eta horiek jendarteratzeko bitartekoak lantzea, gizonezkoentzako zein emakumezkoentzako mezuak landuz.

BERDINTASUNA

BERDINTASUNA

TURISMOA

KULTURA


2.00

0 €

2.00

0 €

2.20

0 €

2.20

0 €

2.30

0 €

- Era honetako mezuak landu eta jendarteratu diren jai edo festa-kopurua, guztiekiko (%).

- Landutako mezu-kopurua. - Mezuak jendarteratzeko erabilitako euskarri edo bide-kopurua.

- Mezu horien hartzaile izandakoen kopuruak, sexuen arabera bereizita.

34

1.3.3. KIROLA

ABIATZE-EGOERA Kirol-praktikari erreparatzen badiogu, Zarautzen asko dira kirola egiten duten herritarrak, bai gizonezkoen artean, eta baita emakumezkoen artean ere. 10etik 8 gizonezko eta 10etik 7 emakumezko dira kirola egiten dutenak. Kirol federatuaren alorrean: Zarautzen 9 kirol-modalitatetako elkarteak daude eta guztien artean 1000 bat bazkide dituzte, 10etik 8 gizonezkoak. Kirolarien eta federatuen

daturik ez da jaso diagnostikoan, baina emakume eta gizonen presentzia bazkideen antzekoa izan daitekeela dirudi. Modalitate guztietan bazkide gizonezkoak dira nagusi, eskubaloian izan ezik (% 50). Bazkide emakumezkoak badira eskubaloian, saskibaloian, futbolean, atletismoa eta berriki baita, errugbian eta pilotan ere.

• Egiten den kirolean estereotipoek badute eraginik: alterofilian adibidez, normalean emakumeak ez dira aritzen eta zaila ikusten da emakumeak kirol honetara erakartzea, gizarteak asko baldintzatzen baitu.

• Eskola-kirola bukatu ondoren nabarmendu ohi dira emakume eta gizonen arteko desberdintasunak. Neskentzat zailagoa izaten da kirola egiten jarraitzea. Besteak beste, nesken taldeak osatzeko zailtasunak, aurkaririk inguruko herrietan ez eta urrutira joan beharra, partiduak jokatzeko ordutegi txarrenak, ikusle gutxi, etorkizuneko perspektibarik ez...

• Kirol-taldeen egoera oso prekarioa da, boluntarioekin funtzionatzen baita. Nesken taldeen kasuan, askotan ezin izaten zaie lagundu edo taldea sortu boluntario faltagatik.

Kirol federatutik kanpoko kirol praktika gutxi aztertu da diagnostikoan, baina horietan dute presentzia batik-bat emakumeek (oinez ibili, kiroldegiko ikastaroak, etab.). Horrekin lotuta, Emakumeei bideratutako programa bat jarri da martxan 2009an, bakarka entrenatzen ari direnak elkartu eta korrika-entrenamenduekin laguntzeko. Kirol federauta eta elkarteetan aritzea lehiarekin lotu ohi da neurri handi batean eta emakumeei, normalean, ez zaie hori erakargarria egiten. Proba herrikoiei erreparatzen badiegu, esparru honetan ere gizonezkoen parte-hartzea nabarmen handiago da: Hondartzako azken Futbol Txapelketan adibidez 270 gizonezkok eta 164 emakumezkok parte hartu zuten Azken Patxi Zaporra Pilota Txapelketan parte hartu zuten 24 bikoteak gizonezkoek osatutakoak ziren.

Txapelketen eremuan: Aurten neskak Surf txapelketarik gabe geratu dira krisiagatik diru gutxiago bideratu delako. Bestalde, urtero egiten da herrian munduko surf txapelketa eta emakumeek ezin izaten dute parte hartu.

35

ARLOA: KIROLA

ARDATZA: GENERO IKUSPEGIA TXERTATZEA (MAINSTREAMINA): 1. Genero-ikuspegia kontuan hartzea kirol-jarduerak planifikatu eta garatzerakoan.



K.M.1.1 Genero-ikuspegia sistematikoki kontuan hartzea kirol-jarduerak, baliabideak, azpiegiturak, ekimenak... diseinatu, garatu eta ebaluatzeko garaian.

KIROLA BERDINTASUNA

- Genero ikuspegia jasotzen duten ekimenen kopuruak, guztiekiko (%).



K.M.1.2 Kirol-taldeak sentsibilizatu emakumezkoen kirol-jarduera orokorrean (ikastaroak, entrenamenduak, probak eta lehiaketetak) emakumezkoak eta gizonezkoak aldi berean aritzen ez direnean, tokiak eta ordutegiak zaindu ditzaten, aukera-berdintasuna sustatzeko eta emakumeen jarduera ikustarazteko.

KIROLA BERDINTASUNA

1.00

0 €

1.00

0 €

- Toki eta ordutegi “egokietan” (gutxienez gizonezkoen maila berean) antolatutako kirol-ekimenen kopuruak, guztiekiko (%).

K.M.1.3 Estatistiketan, formularioetan, gidetan, dokumentuetan eta bestelako edozein tresnetan datuak sexuaren arabera bereiztea.

KIROLA BERDINTASUNA - Sexuaren araberako datuak bereizita egindako datu-bilketen kopuruak, guztiekiko (%).

K.M.1.4 Txostenak eta balantzeak egiten direnean emakumeen eta gizonen egoeraren azterketa konparatiboak eta ezberdinduak egitea.

KIROLA BERDINTASUNA


K.M.1.5 Komunikazio-kanpainetan irudi aurrerakoiak transmititzea: harreman ereduetan ematen den aniztasuna islatzea, emakumeen eta gizonen arteko ohiko rolen trukaketa ikustaraztea, etab.

KIROLA BERDINTASUNA


36

ARLOA: KIROLA

ARDATZA: EMAKUMEEN AHALDUNTZEA 1. Emakumeei interesatzen zaizkien kirol-jarduerak egin ahal izateko aukerak zabaltzea (azpiegiturak, ikastaroak, probak, txapelketak...). 2. Kirol maskulinizatu eta feminizatuetan emakume nahiz gizonen parte-hartzea bultzatzea, estereotipoak gaindituz.



K.A.1.1 Ohituraz egiten diren edo egin asmo diren kirol-proba edota –lehiaketa berrietan, horien izaera mistoa, herrikoia eta lehikortasun txikikoa sustatzeko neurriak aztertu, zehaztu eta garatu, kirol-proba edota lehiaketa mistoagoak, herrikoiagoak eta ez hain lehiakorrak antolatuz.

KIROLA BERDINTASUNA Berdintasun Kontseilua

1.00

0 €

1.00

0 €

1.00

0 €

- Antolatutako kirol-proba eta lehiaketa misto kopurua, guztiekiko (%).

- Antolatutako kirol-proba eta lehiaketa herrikoi-kopurua, guztiekiko (%).

- Ohiko lehiaketa eta probak herrikoitzeko, hain lehiakorrak ez izateko hartutako neurri-kopurua.



K.A.1.2 Antolatzen edo sustatzen diren kirol-jarduera guztietan (probak, lehiaketak, ikastaroak…) emakumezkoei parte hartzeko aukera bermatzea, modu mistoan edota bereriazko eskaintza eginez.

KIROLA BERDINTASUNA

- Emakumezkoek parte hartzeko aukera izan duten kirol-jardueren kopurua, guztiekiko (%).

- Jarduera horietan parte-hartutakoak edo hartzaile izandakoen kopuruak, sexuen arabera bereizita.


37


ARDURADUNA PARTE-


K.A.2.1 Kirol-elkarteei eta kirol-jardueretarako ematen diren diru-laguntzetan emakumezkoen parte-hartzea sustatzeko neurriak kontuan hartzea, baita gizonezkoen parte-hartzea sustatzeko neurriak ere kirol feminizatuetan.

KIROLA KULTURA

- Diru-laguntza eskaeretan, emakumezkoen parte-hartzea sustatzeko neurriak hartu dituzten elkarteek kopuruak, guztiekiko (%).

- Diru-laguntza eskaeretan, emakumezkoen parte-hartzea sustatzeko neurriak hartu dituzten ekimenen kopuruak, guztiekiko (%).

- Kirol maskulinizatu eta feminizatuetan, parte-hartzaileen kopuruak, sexuaren arabera bereizita.


K.A.2.2 Emakumeek kirol maskulinizatuetan aritzeko aukera sustatzea, jadanik martxan dauden ekimenen jarraipena bermatuz (adb. Emakumeak Pilotari ekimena) eta ekimen berriak sortuz.

KIROLA

1.00

0 €

1.00

0 €

1.00

0 €

1.00

0 €

- Helburuarekin lotuta, martxan jarraitzen duten ekimenen kopurua, guztiekiko (%).

- Sortutako ekimen berrien kopurua, guztiekiko (%).

38

ARLOA: KIROLA ARDATZA: BATERAGARRITASUNA ETA ERANTZUKIDETASUNA 1. Udaleko kirol-zerbitzuak eta baliabideak egokitzea familia eta lana uztartzeko eta erantzukidetasuna sustatzeko.



K.B.1.1 Haurrentzako kirol-jarduerak antolatzen diren ordutegietan helduentzako kirol-jarduerak ere antolatzea. KIROLA

BERDINTASUNA Berdintasun Kontseilua

- Haurrentzako kirol-jardueren ordutegietan antolatutako helduentzako kirol-jardueren kopuruak.

- Kirol-jarduera horietan izena emandakoen kopuruak, sexuaren arabera bereizita.


39

1.3.4. HEZKUNTZA ETA GAZTERIA

ABIATZE-EGOERA Haur Hezkuntzan, Lehen Hezkuntzan eta Bigarren Hezkuntzan, neska-mutilen portzentaia oso antzekoa da. Derrigorrezko hezkuntza bukatzen denean, ordea, sexu-generoari lotutako desberdintasunak nabarmenago azaleratzen dira. Gehiago dira, oro har, ikasten jarraitzen duten neskak mutilak baino. Mutilek lehenago uzten dituzte eskola-ikasketak. Zehazki, 2007-2008 ikasturtean 425 neska eta 349 mutil ari ziren Bigarren Hezkuntzaren ondorengo ikasketetan. Era berean, sexu-generoak nabarmen baldintzatzen du derrigorrezko hezkuntzaren ondoren ikasleek egiten duten ikasketa/formazio-hautua. Batxillergoko ikasketetan nesken presentzia handiagoa da. Erdi-mailako eta Goi-mailako Lanbide Heziketan, berriz, nesken presentzia mutilena baino handiagoa da. Lanera bideratutako formazioa aukeratzerakoan, ikasgaiak aukeratzerakoan ere nabarmentzen da desberdintasuna. Gai honetan sexu-genero rol jakin bati lotutako aukeraketa egiten ez denean, gurasoen erresistentziak antzematen dira. Irakasleen kasuan argi ikusten da hezkuntzaren feminizazioa maila guztietan. Ikastetxeetako irakasleen % 75,4 emakumeak dira eta % 24,6 gizonak. Haur Hezkuntzan emakumeak % 96 dira, Lehen Hezkuntzan % 75,7 eta DBH/Batxilergoan % 65,9. Gizonezkoen presentzia txikia den eremu honetan baina, ikasketa-mailak gora egiten duen heinean irakasle-gizonezkoen presentzia handituz doa. Zaintza-izaera duten adinetan emakumeen presentzia ia erabatekoa den bitartean (HHn), DBH/Batxilergoan gizonezkoak herena dira. Emakumeen partaidetza erabakitze-gune batzuetan bermatzen dela ikusten da: ikasketa buruen (% 80) eta koordinatzaileen artean (% 90,9). Hala ere, zuzendari karguan emakumeak erdia besterik ez dira. Zuzendaritza karguetan, beraz, emakumeen presentzia ez da proportzionala. Gurasoak seme-alaben hezkuntzan duten partaidetza eta ardurari dagokionez, gaur egun oraindik eskolako hezkuntza amen/emakumeen erantzukizuna da nagusiki. Eskola Kontseiluan parte hartzen duten gurasoen % 72 emakumeak dira (amak) eta % 28 dira gizonak (aitak). Nahiz eta ikastetxeek hezkidetza helburu estrategikotzat duten aspalditik, hauek ez dute hezkidetza lantzeko metodologia sistematikorik. Normalean proiektu edo ekintza zehatzak egiten dituzte baina berdintasuna ez da eduki moduan eta sistematikoki lantzen. Horretarako tresnak falta zaizkiela aipatzen da. Bestalde, maiz sinetsi ohi da hezkidetza lehen urteetan besterik ez dela landu behar eta adinean aurrera egin ahala, eduki formalak direla protagonismoa hartzen behar dutenak. Ondorioz, hezkidetzaren inguruan lan egitea ikastetxe horretako irakasleen sentsibilitatearen araberakoa izaten da. Era berean, gurasoen aldetik honelako eskaerarik ere ez dutela jasotzen aipatzen dute irakasleek. Berdintasunaren eremuan, genero-indarkeria prebenitzeko programa bat dago martxan eta beste bat, Hezkuntza Sailaren eskutik garatzen dena, afektibitatea eta sexu-heziketa lantzeko. Beste programa batzuekin alderatuta, eskola gutxik parte hartu dute proiektu hauetan. Dena den, kontuan hartzekoa da berdintasuneko proiektu hauek denbora gutxi daramatela martxan. Programa hauetaz gain, ikastetxeetan beste hainbat ekintza burutzen dira genero-estereotipoak eta berdintasuna lantzeko helburuarekin: tutoretzetan, pelikulen bidez, debateak...

40

ARLOA: HEZKUNTZA ETA GAZTERIA

ARDATZA: GENERO IKUSPEGIA TXERTATZEA (MAINSTREAMINA) 1. Genero-ikuspegia kontuan hartzea hezkuntzaren eta gazteriaren arloko jarduna planifikatu eta garatzerakoan. 2. Hezkidetza bultzatzea herrian dauden hezkuntza-erakundeetan. 3. Neska-mutilak ikasketak hautatzerakoan, sexu-genero sistemak eragindako baldintzapena gainditzea. 4. Aukera-berdintasunarekin lotutako jarduerak eta ekimenak bereziki sustatzea.



HEZKUNTZA HE.M.1.1 Estatistiketan, formularioetan, gidetan, dokumentuetan eta bestelako edozein tresnetan datuak sexuaren arabera bereiztea. GAZTERIA

BERDINTASUNA


HEZKUNTZA HE.M.1.2 Txostenak eta balantzeak egiten direnean emakumeen eta gizonen egoeraren azterketa konparatiboak eta ezberdinduak egitea. GAZTERIA

BERDINTASUNA


HEZKUNTZA HE.M.1.3 Komunikazio-kanpainetan irudi aurrerakoiak transmititzea: harreman ereduetan ematen den aniztasuna islatzea, emakumeen eta gizonen arteko ohiko rolen trukaketa ikustaraztea, etab. GAZTERIA

BERDINTASUNA


41


ARDURADUNA PARTE-


HE.M.2.1 Herriko Haur eta Lehen Hezkuntzako ikastetxeetan Udal Hezkidetza programa bat garatzea sexismoa prebenitzeko eta parekidetasuna bultzatzeko. Programa horretan irakasle guztien formakuntza bultzatuko da, baita irakaskuntza bestelako funtzioak betetzen dituzten langileena (jantokia, eskola garraioa, estraeskolarren begiraleak, atezainak, etab.), eta beste hainbat ekintza gurasoei edo lehen hezkuntzako ikasleei zuzenduko dira.

BERDINTASUNA

HEZKUNTZA Herrian dauden hezkuntza erakundeak

7.60

0 €

8.00

0 €

9.00

0 €

9.00

0 €

10.0

00 €

- Udal Hezkidetza Programa sortu izana. - Programan parte hartu duten ikastetxeen kopurua, guztiekiko (%). - Helburuarekin lotuta, egindako ekimenen kopurua.

- Ekimen horietan parte-hartzaileen edo hartzaileen kopuruak, sexuaren arabera bereizita.


HE.M.3.1 Lanbide-orientazio egiten duten irakasleen trebakuntza saioak edota zuzenean ikasleei zuzendutako ekintzak, lanbide hautaketan sexismoak eragindako estereotipoak gainditzeko.

BERDINTASUNA

HEZKUNTZA

Bigarren Hezkuntzako Ikastetxeak

3.00

0 €

3.50

0 €

- Trebakuntza-saioen kopurua eta orduak.

- Ikasleei zuzendutako ekintza-kopurua.



42


ARDURADUNA PARTE-


HE.M.3.2 Udalaren lankidetzarekin antolatzen diren hezkuntza- programen begiraleak emakumezkoak eta gizonezkoak izatea bermatzea, hau da, parekidetasuna bermatzea.

HEZKUNTZA

INMIGRAZIOA

PREBENTZIOA

EUSKARA

KULTURA

UDALTZAINGOA

HEZKUNTZA

- Programa horietan parekidetasuna bermatzeko hartuta neurr-kopurua.

- Begirale-kopurua, sexuaren arabera bereizita.


HEZKUNTZA HE.M.4.1 Jarduerak eta ekintzak egiteko eskaintzen diren diru-laguntza deialdietan aukera-berdintasunaren sustapenarekin lotutako irizpideak txertatzea.

GAZTERIA



43


ARDATZA: EMAKUMEEN AHALDUNTZEA 1. Nesken eta mutilen interesak eta beharrak neurri berean kontuan hartzea eskolako espazioen erabileran.



HE.A.1.1 Eskolako espazioen erabilera aztertzea genero-ikuspegiarekin. Hau da, alde batetik azterketa neskekin egitea, eta bestetik mutilekin, jakin ahal izateko ea nesken eta mutilen interesak eta beharrak neurri berean kontuan hartzen diren espazioen erabilera antolatzeko garaian. Emaitzen arabera aldaketak proposatzea eta Klaustroan aztertzea.

BERDINTASUNA

Herrian dauden hezkuntza erakundeak

3.00

0 €

- Azterketa egindako ikastetxe-kopurua, guztiekiko (%). - Emaitzen arabera, neurriak hartutako ikastetxe-kopurua, guztiekiko (%).

44


ARDATZA: BATERAGARRITASUNA ETA ERANTZUKIDETASUNA SUSTATZEA 1. Gurasoen artean erantzukidetasuna sustatzeko ekintzak bultzatzea.



HE.1.1 Udal Hezkidetza programarekin koordinatuta, gurasoei zuzendutako hezkidetzaren aldeko ekintzak antolatzea, hala nola, jolas ez sexisten tailerrak edo ipuin ez sexisten informazioa, edo bestelako hezkidetza gaien inguruko hitzaldiak..

BERDINTASUNA HEZKUNTZA Guraso elkarteak 1.

200

€

1.20

0 €

1.30

0 €

1.30

0 €

1.30

0 €

- Helburuarekin lotuta egindako ekintza-kopurua.

- Parte-hartzaileen edl hartzaileen kopuruak, sexuaren arabera bereizita.


HE.1.2 Jolas kooperatiboen inguruko informazioa zabaltzea edota tailerrak antolatzea, bereziki erantzukidetasuna sustatzen duten jolasenak.

BERDINTASUNA HEZKUNTZA Guraso elkarteak 1.

200

€

1.20

0 €

1.30

0 €

1.30

0 €

1.30

0 €

- Helburuarekin lotuta egindako ekintza-kopurua.

- Parte-hartzaileen edl hartzaileen kopuruak, sexuaren arabera bereizita.


45


ARDATZA: INDARKERIA SEXISTA DESAGERRARAZTEA 1. Ikastetxeetan indarkeria sexistarekin lotutako kasu guztiak atzematea, etxekoak zein ikastetxekoak, eta kasu guztiak bideratzea. 2. Gazteekin lan egiten duten begiraleen formakuntza bultzatzea sexismoari aurre egin ahal izateko beren jardunean. 3. Indarkeria sexista prebenitzeko gazteei zuzendutako ekintzak bideratzea.



HE.I.1.1 Indarkeria sexistari aurre egiteko landu den Udal Protokoloan ikastetxeek parte-hartzea. BERDINTASUNA


- Protokoloa sinatu duten ikastetxeen kopurua, guztiekiko (%).

- Bileretan parte hartu duen ikastetxe-kopurua, guztiekiko (%).

- Protokoloaren arabera lanean ari diren ikastetxeen kopurua, guztiekiko (%).

- Ikastetxeetan atzemandako eta bideratutako kasu-kopurua, guztiekiko (%).

HE.I.1.2 Irakasleek Indarkeria sexista detektatzeko eta horren aurrean nola jarduteko, baita kasu larriak bideratzeko, formakuntza jasotzea. Ahalegin horretan indarkeria sexistaren kontzeptu zabala kontuan hartzea: indarkeria matxista, homofobikoa, lesbofobikoa edo transfobikoa.

BERDINTASUNA

GIZARTE ZERBITZUAK HEZKUNTZA Herrian dauden hezkuntza erakundeak

2.00

0 €

2.00

0 €

- Antolatutako ikastaro eta ordu-kopurua.

- Parte hartu duten ikastetxeen eta irakasleen kopuruak, guztiekiko (%) sexuaren arabera.


46


ARDURADUNA PARTE-


HE.I.2.1 Gazteekin lan egiten duten gaztelekuko programatzaile eta begiraleen formakuntza antolatzea, sexismoari aurre egiteko estrategiak garatzeko beren jardunetan.

GAZTERIA Gaztelekua

1.00

0 €

1.00

0 €


- Parte hartu duten programatzaile eta begiraleen kopuruak, guztiekiko (%) sexuaren arabera.


HE.I.2.2 Gazteekin lan egiten duten ludotekako eta udalekuetako programatzaile eta begiraleen formakuntza antolatzea, sexismoari aurre egiteko estrategiak garatzeko beren jardunetan.

EUSKARA Ludotekak

Udalekuak


- Parte hartu duten programatzaile eta begiraleen kopuruak, guztiekiko (%) sexuaren arabera.


47


ARDURADUNA PARTE-


HE.I.3.1 Bigarren Hezkuntza eta ondorengo ikastetxeetan indarkeria sexista prebenitzeko sensibilizazio programak edo ekintzak garatzea

BERDINTASUNA


9.00

0 €

10.0

00 €

12.0

00 €

12.0

00 €

12.0

00 €

- Horrelako programak sortu eta garatu izana.

- Ekimenetan parte hartu duten ikastetxeen kopurua, guztiekiko (%).

- Helburuarekin lotuta, egindako ekimenen kopurua.

- Ekimen horietan parte-hartzaileen edo hartzaileen kopuruak, sexuaren arabera bereizita.


48

1.3.5. ENPLEGUA ETA LANA

ABIATZE-EGOERA Diru-sarrerei erreparatzen badiegu, berriz, hemen datuak: emakumezkoen eta gizonezkoen diru-sarreren distribuzioa oso desberdina da. Emakumeen gehiengoa 600-800 eurotan kokatzen da, gizonezkoen gehiengoa 1000-1200 eurotan kokatzen den bitartean. Egoera honen arrazoiak hainbat dira:

- Ordaindutako lanaren eremuan gizonezko gehiago daude emakumezkoak baino. Beraz, hainbat emakume dago ordain-saririk jasotzen ez duena.

- Langabezia lotuago dago emakumezkoekin gizonezkoekin baino. Azken hogei urteetako datuek horixe erakusten digute. Hala ere, aipatu beharra dago bizi dugun krisiaren testuinguruan batzuen zein besteen langabezia-tasak berdintze-bidean jarri direla.

- Enpleguaren munduan dauden emakume eta gizonen artean bada segregazio horizontalik, alegia, emakumeen jarduera-eremuak eta gizonezkoenak desberdinak dira. Emakumeak presenteago daude ostalaritzan, hezkuntzan edo bestelako zerbitzuetan. Gizonen presentzia berriz nabarmena da industrian edota eraikuntzan. Lan arlo “feminizatuetan” gutxiago irabazten da. Gainera, eta nahiz aurrerapausoak eman diren, lan merkatuan oraindik erresistentziak agertzen dira emakumeak lanbide “maskulinizatuetan” onartuak izateko.

- Eta baita segragazio bertikalik ere. Goi mailako postuetan: gizonezkoen kopuruak (% 15) emakumeena bikoizten du (% 8). Prestakuntza eskaseko postuetan emakumezkoak % 33 dira eta gizonezkoak % 14.

- Enpleguaren kalitatea ere ez da bera. Kontratu-motaren arabera ere bada alderik: mugagabeak diren edota mugagabe bilakatzen diren kontratuak ohikoagoak dira gizonezkoen artean emakumezkoen artean baino. Gauza bera lanaldi partzialeko kontratuei erreparatzen badiegu: ohikoagoak dira emakumezkoen artean.

- Langabezian dauden hainbat emakumeen disponibilitatea askotan murritza da, etxeko eta familia-zaintzaren ardura osoa bere gain dutelako. Asko dira lan ordainduetan lanaldi murriztuarekin soilik aritu nahi dutenek, haurren eta familiaren zaintza beharretara egokitzeko (haurrak eskolan utzi ondoren eta atera baino lehen). Kontuan hartu behar dugu oraindik emakumeek gizonek baino ardura eta lan zama handiagoa asumitzen dutela etxearen eta familiaren zaintzaren eremuan.

- Emakumeen langabezia gutxitzeko ekintza positiboen gabezia. Nahiz Urola Kostako Mankomunitateko enplegu-zerbitzuak emakumeen eta gizonen enplegua sustatu, eta estereotipoak hausteko ahalegina egin, emakumeen enplegua sustatzeko garaian ekintza positiboak garatzeko baliabide falta nabarmentzen da.

49

ARLOA: ENPLEGUA ETA LANA

ARDATZA: GENERO IKUSPEGIA TXERTATZEA (MAINSTREAMINA) 1. Genero-ikuspegia kontuan hartzea enpleguaren eta lanaren arloko jarduna planifikatu eta garatzerakoan 2. Enplegu-, lanbide-prestakuntza eta orientazio-zerbitzuetan genero-ikuspegiarekin lan egitea.



E.M.1.1. Estatistiketan, formularioetan, gidetan, dokumentuetan eta bestelako edozein tresnetan datuak sexuaren arabera bereiztea.

UROLA KOSTA ENPLEGUA BERDINTASUNA


E.M.1.2. Txostenak eta balantzeak egiten direnean emakumeen eta gizonen egoeraren azterketa konparatiboak eta ezberdinduak egitea.



E.M.1.3. Komunikazio-kanpainetan irudi aurrerakoiak transmititzea: harreman ereduetan ematen den aniztasuna islatzea, emakumeen eta gizonen arteko ohiko rolen trukaketa ikustaraztea, etab.

UROLA KOSTA KOMUNIKAZIOA BERDINTASUNA


50


ARDURADUNA PARTE-


E.M.2.1. Prestakuntza ekintzak antolatzerakoan, emakumeen presentzia sustatzeko sentsibilizazio-lana egitea

UROLA KOSTA ENPLEGUA

BERDINTASUNA

- Emakumeak erakartzeko egindako ekintzen kopurua, guztiekiko (%).

- Prestakuntza-ekintzetan parte hartutako emakume-kopurua, guztiekiko (%).


E.M.2.2. Prestakuntza-ekintzak antolatzerakoan, emakumearen prezentzia sustatzeko emakumeak jabearaztea bizitza pertsonala eta lana uztartzeko dauden aukeren inguruan (asfamogi, adibidez).


BERDINTASUNA

- Emakumeak jabearazteko hartutako neurri-kopurua.



E.M.2.3. Prestakuntza-ekintzak antolatzerakoan, eta kontratazio bat dagoenean, enpresariak jabearazi emakume bat kontratatzeak dituen abantailaz.


BERDINTASUNA

- Enpresariak jabearazteko hartutako neurri-kopurua.

- Kontratazio bat dagoenean, kontratatutako emakumeak, guztiekiko (%).

51


ARDATZA: EMAKUMEEN AHALDUNTZEA 1. Emakumeek egiten dituzten lanei balio sozial eta ekonomiko handiagoa ematea, bai ordaindu gabeko etxeko-lanei, baita ordaindutako

lanei ere. 2. Oro har, lan-munduan emakumearen presentzia indartzea, bai besteen menpeko langile gisa, baita enpresa-ekintzaile gisa ere.



E.A.1.1 Etxearen eta familiaren zaintza-lanak eguneroko bizitzan duten garrantziaren inguruan sentsibilizatzeko kanpaina egin.

BERDINTASUNA

2.00

0 €

2.00

0 €

- Kanpaina-kopurua. - Kanpainako ekimenetan partu-hartzaileen kopuruak, sexuaren arabera bereizita. - Partaideen asebetetze-maila, sexuaren arabera bereizita.

E.A.1.2 Etxearen eta familiaren zaintzarekin lotutako lan-eskaintzen aurrean, kontratua egin dadin bultzatu (azpiekonomia ez onartuz eta kontraturik gabeko eskaintzak ez kudeatuz)


BERDINTASUNA

- Arlo horretako lan eskaintzen artean lortutako kontratu-kopurua, eskaintza guztiekiko (%).

E.A.2.1 Emakumeen enplegua sustatzeko ekintzekin jarraitu eta emakumearen aldeko diskriminazio positiboa egin (berdintasun-egoeren aurrean), beti ere emakumeen nahiak kontuan hartuz, eta emakumeak lan-munduratzeko prozesuei babesa ematen jarraitzea, beren gaitasun profesionala eta trebetasun pertsonalak eta sozialak areagotuz.


- Emakumeen enplegua sustatzeko egindako ekintzak, guztiekiko (%).

- Diskrimazio positiboa egindako kasuak, guztiekiko (%).

- Emakumeen gaitasun profesionala, soziala eta pertsonala areagotzeko egindako ekimen-kopurua, guztiekiko (%).

52


ARDURADUNA PARTE-


E.A.2.2 Emakumeen prezentzia handiagotu egiten diren prestakuntza-ekintzetan (azpiordezkatuta dagoen lanbideetan)


- Emakumeak erakartzeko egindako ekintzen kopurua, guztiekiko (%).



E.A.2.3. Autoenplegua sustatzeko egiten diren ekintzetan (ideia-lehiaketa, esaterako), emakumearen presentzia handiagoa izan dadin, beraiek aurkeztutako proiektuei irizpide positiboa aplikatu.


BERDINTASUNA

- Autoenplegua sustatzeko ekintzetan parte hartu duen emakume-kopurua, guztiekiko (%).

- Irizpide positiboa aplikatutako emakumeen proiektu-kopurua, guztiekiko (%).

- Autoenplegu-ekimena aurrera atera duen emakume-kopurua, guztiekiko (%).

E.A.2.4 Enpresa-ekimen berriak sortzeko laguntza eta baliabideen inguruko informazio- eta aholkularitza-ekintzekin jarraitu eta enplegu-zerbitzuaren bidez enpresa sortu duten emakumeei laguntza berezia eskaini: komunikabideetan ateratzeko, enpresaren kudeaketa egiteko, etab.


- Informazio- eta aholkularitza-ekintzetan parte hartutako emakume-kopurua, guztiekiko (%).

- “Laguntza berezia” emateko hartutako neurri kopurua.

- “Laguntza berezia” jaso duten emakume-kopurua.

- Emakume hauen asebetetze-maila jasotako laguntzaren inguruan

53


ARDATZA: BATERAGARRITASUNA ETA ERANTZUKIDETASUNA 1. Bizitza-pertsonala eta lana uztartzeko aukerak hobetzea, eta neurriak bereziki lan-hitzarmenetan jasotzea.



E.B.1.1 Bizitza-pertsonala eta lana uztartzeko diren baliabide soziokomunitarioak aztertzea eta horien nahikotasuna neurtzea. Beharrezkoa balitz, baliabide berriak sortzea edota daudenen estaldura hobetzea.


3.00

0 €

3.00

0 €

- Azterlana egin izana. - Eguneroko bizitza kontuan hartuta zabaldu edo egokitu diren zerbitzuen kopurua, guztiekiko (%).

- Erabiltzaileen asebetetze-maila, sexuaren arabera bereizita.

E.B.1.2 Zarauzko sindikatuekin, bereziki enpresetan dauden ordezkariekin, bateragarritasuna hobetzeko har daitezkeen neurriak aztertzeko saioak egitea eta neurri horiek lan-hitzarmenetan kontuan har daitezen sustatzea.

BERDINTASUNA Sindikatuak

- Antolatutako saio eta ordu-kopurua.

- Parte hartu duten sindikatu eta ordezkari kopuruak, guztiekiko (%) sexuaren arabera.


- Adostutako neurri-kopurua. - Neurri berriak jasotako hitzarmenak, guztiekiko (%).

54

1.3.6. GIZARTERATZEA

ABIATZE-EGOERA Arrisku egoerak eta pobrezia aztertzeko orduan egoera hauetan jarri dugu arreta berezia: bakarrik bizi diren pertsonak, guraso bakarreko familiak, prestakuntza eskaseko pertsonak, langabetuak eta populazio imigrantea. Bakarrik bizi diren pertsonen artean, emakumezkoen eta gizonezkoen kopurua, orokorrean, orekatua da. Zahartzaroan, ordea, gehiago dira

bakarrik bizi diren emakumezkoak: 65 urtetik gorakoen artean, % 68. Bakarrik bizi diren emakumezkoen bizi-baldintzak aztertzerakoan, kontuan hartzekoa da emakumezko edo gizonezko pertsona nagusien arteko soldata diferentzia.

Ohiko familia-eredua pisua galtzen joan da azken urteetan, besteak beste, haurrik gabeko bikoteen kopurua dezente igo da eta gutxitu egin dira haurrak dituzten bikoteak; familia gurasobakarrak bikoiztu egin dira 10 urtean eta familia gurasobakarren artean arduradunak emakumezkoak dira kasuen % 86an.

Prestakuntza eskasena dutenen artean emakumeak gehiengoa dira. Egoera honek lan munduratzea eta kalitateko enplegua lortzea zailtzen du. Eta guzti honek diru-sarreretan eragiten du, lan-mota hauetan diru-sarrerak gainontzekoetan baino baxuagoak izaten baitira.

Emakumezkoen eta gizonezkoen langabezia-tasak azken urtean berdintzera jo du. Horretan izan du eraginik krisiak, krisiaren testuinguruan gizonezkoen langabezia-tasa igo egin baita. Azken urteetako datuei erreparatzen badiegu baina, zera ikusiko dugu: urtez urte, langabezian daudenen artean gehiago dira emakumezkoak gizonezkoak baino.

Zarautzen immigrazioa azken hamar urteotako fenomenoa da: etorkinak biztanleen % 0,7 izatetik % 5,7 izatera pasa dira 1999-2008 urte-tartean. Atzerritarrek bizi dituzten arazo nagusiak pobreziarekin eta enpleguarekin lotuta daude. Gizarte Zerbitzuetan diru-laguntza eskatu behar izaten duten emakumeen artean, adibidez, % 50 kanpotarrak dira.

Oro har, Gizarte Zerbitzuetako laguntza-eskaerak zertxobait murriztu dira 2006tik hona. Hori horrela izanik ere, orokorrean, diru-laguntzen eskatzaile nagusiak emakumeak dira eta horrela izan da urtez urte, diru-laguntza nahiz prestazio desberdinetan (Gizarte Larrialdiko Laguntzak, Oinarrizko Errentak, Kotizatu gabekoentzako pentsioak, Alarguntzako prestazioa, etab.). Izan ere, hainbatetan eskaera familia osoarentzat egiten da, baina familiko emakumeak dira gizarte-zerbitzuekin kontaktuan jartzen direnak eta eskaera egiten dutenak. Genero-indarkeria dela eta, Zarauzko udalak 71 interbentzio egin zituen 2007an, 2006an baino 37 gutxiago. Atenditutako indarkeria kasuak berriz, 28 izan ziren 2006an, 14 2007an, 15 2008an eta 2009an, momentuz, irailera arteko datuen arabera, 16 kasu izan dira. Azpeitiko Lurralde Epaitegian bestalde, jarritako salaketek gora egin dute; salaketa-kopurua bi urtetan bikoiztu egin da (15etik 32ra, 2005-2007 bitartean). Genero-indarkeriari aurre egiteko Udalak eskaintzen duen zerbitzua herritar gutxik ezagutzen du: bai emakumezkoen artean (% 33) eta bereziki, gizonezkoen artean (% 23). Azkenik, aipagarria da tokiko protokoloa berriki landua duela Zarauzko Udalak.

55

ARLOA: GIZARTERATZEA ARDATZA: GENERO IKUSPEGIA TXERTATZEA (MAINSTREAMINA) 1. Genero-ikuspegia kontuan hartzea gizarteratzearekin lotutako jarduna planifikatu eta garatzerakoan. 2. Diskriminazio- edo bazterketa-arriskuan dauden emakumeen baldintzak eta egoerak hobetzea.



G.M.1.1 Estatistiketan, formularioetan, gidetan, dokumentuetan eta bestelako edozein tresnetan datuak sexuaren arabera bereiztea.

GIZARTE ZERBITZUAK


G.M.1.2 Txostenak eta balantzeak egiten direnean emakumeen eta gizonen egoeraren azterketa konparatiboak eta ezberdinduak egitea.

GIZARTE ZERBITZUAK


G.M.1.3 Komunikazio-kanpainetan irudi aurrerakoiak transmititzea: harreman ereduetan ematen den aniztasuna islatzea, emakumeen eta gizonen arteko ohiko rolen trukaketa ikustaraztea, etab.

GIZARTE ZERBITZUAK


56


ARDURADUNA PARTE-


G.M.1.4 Jarduerak eta ekintzak egiteko eskaintzen dituen diru-laguntza deialdietan aukera-berdintasunaren sustapenarekin lotutako irizpideak txertatzea.

GIZARTE ZERBITZUAK BERDINTASUNA



G.M.2.1 Diskriminazio- edo bazterketa-arriskuan dauden emakumeen egoerak eta premiak aztertzea, baita emandako laguntzen nahikotasuna.


- Diskriminazio- edo bazterketa egoeran dauden emakumeen beharren azterketa egin izana, baita emandako laguntzen nahikotasuna ikertu izana, beti ere emakume hauen ikuspegia kontuan hartuta.

- Azterketaren emaitzen arabera, hartutako neurri-kopurua..

G.M.2.2 Diskriminazio- edo bazterketa-egoeran dauden emakumeentzako laguntza osagarrien beharra aztertzea eta detektatzen diren beharren araberako neurriak hartzea. Adibidez, dirusarrera txikiak dituzten ama bakarrentzako, menpekotasuna duten emakumeentzako eta horien zaintzaileentzako eta emakume langabetuentzako garraio publikoa erabiltzeko laguntzak; seme-alaben ikasketentzako laguntzak eta lehentasuna eskoletako jantokietan, haurtzaindegietan eta udalekuetan, etab.

GIZARTE ZERBITZUAK

BERDINTASUNA

- Emaitzen arabera, sortutako laguntza osagarrien kopurua.

- Onuradunen kopurua, eskatzaileekiko.

57

ARLOA: GIZARTERATZEA

ARDATZA: EMAKUMEEN AHALDUNTZEA 1. Diskriminazio- edo bazterketa egoeran dauden emakumeen ahalduntzea sustatzea. 2. Emakumeen ahalduntzea bultzatzea martxoaren 8ko eguna baliatuz.



G.A.1.1 Diskriminazio- edo bazterketa egoeran dauden emakume etorkinentzako elkarlaguntza-taldeak antolatzea.

GIZARTE ZERBITZUAK INMIGRAZIOA

BERDINTASUNA 50

0 €

500

€

500

€

500

€

500

€

- Antolatutako elkarlaguntza-taldeen kopurua. -Ikastaro bakoitzaren parte-hartzaile kopuruak. - Partaideen asebetetze-maila.

G.A.2.1 Martxoaren 8ko nazioarteko egunaren inguruan emakumeen ahalduntzea bultzatzea berdintasun ezak sortzen dituen desorekak azaleratuz (ekonomikoak, sozialak, familia arloan, etab.)


6.00

0 €

6.00

0 €

6.20

0 €

6.30

0 €

6.40

0 €

- Helburuarekin lotuta antolatutako ekimen-kopurua. - Ekimenetan parte-hartzaileen edo hartzaileen kopuruak. - Partaideen asebetetze-maila.

58


ARDATZA: BATERAGARRITASUNA ETA ERANTZUKIDETASUNA 1. Haurreskola-beharrei erantzuten zaiela bermatzea. 2. Familia-zaintza lanetan emakumeen eta gizonen ardura banaketa orekatzea. 3. Banatze-prozesuan dauden bikoteei aholkularitza eskaintzea eta seme-alaben zaintza-akordioetan erantzukidetasuna sustatzea.



G.B.1.1 Haurreskolako eskaera osoari erantzuna ematea eta, behar izanez gero, plazak gehitzea3. HEZKUNTZA - Dagoen plaza-kopurua,

eskaerarekiko (%)

G.B.2.1 Zaintzaileen laguntza-talde bat sortzea non zaintza-arduraren famili-negoziazioa genero-ikuspuntutik lantzen den.


500

€

500

€

500

€

500

€

500

€

- Antolatutako laguntza-taldeen kopurua. - Parte-hartzaile kopuruak, sexuaren arabera bereizita. - Partaideen asebetetze-maila, sexuaren arabera bereizita.

G.B.2.2 Erantzukidetasunaren inguruko sensibilizazio-kanpaina antolatzea, bereziki gizonei zuzenduta. BERDINTASUNA GIZARTE

ZERBITZUAK

3.10

0 €

3.20

0 €

- Ekimen-kopurua. - Kanpainako ekimenetan partu-hartzaileen kopuruak, sexuaren arabera bereizita. - Partaideen asebetetze-maila, sexuaren arabera bereizita.

59


ARDURADUNA PARTE-


G.B.3.1 Aholkularitza- eta bitartekaritza-zerbitzua eskaintzea banatze-prozesuetarako, gizonentzako eta emakumeentzako, zaintza-akordioetan erantzukidetasuna sustatuz.

BERDINTASUNA

8.00

0 €

8.00

0 €

8.20

0 €

8.50

0 €

8.50

0 €

- Aholkularitza- eta bitartekari-zerbitzua erabiltzaile-kopurua, sexuaren arabera bereizita.

- Erabiltzaile hauen asebetetze-maila sexuaren arabera bereizita.

- Partekatutako zaintza lortutako kasu-kopurua, banatze-kasu guztiekiko (%).

60


ARDATZA: INDARKERIA SEXISTA DESAGERRARAZTEA 1. Indarkeria sexista prebenitzea eta horren inguruko sensibilizazioa garatzea.



G.I.1.1 Indarkeria sexistaren inguruan sensibilizatzeko ekintzak antolatzea, adibidez, azaroaren 25aren inguruan (gaia lantzeko nazioarteko eguna).

BERDINTASUNA


10.0

00 €

10.0

00 €

10.5

00 €

11.0

00 €

11.0

00 €

- Antolatutako sensibilizazio-ekintzen kopurua.

- Parte-hartzaileen kopurua, sexuaren arabera bereizita.


G.I.1.2 Ekainaren 28ko eguna baliatuz (Gay eta Lesbianen Harrotasunaren Nazioarteko Eguna) sexuaren ziozko indarkeria- eta bazterketa-mota guztiak arbuiatzea eta horien inguruan sentsibilizatzeko ekintzak antolatzea.

BERDINTASUNA


2.00

0 €

2.00

0 €

2.20

0 €

2.20

0 €

2.20

0 €

- Antolatutako sensibilizazio ekintzen kopurua.

- Parte-hartzaileen kopurua, sexuaren arabera.


G.I.1.3 Indarkeria sexista prebenitzeko estrategiak garatzea, eta bereziki gizonei zuzendutako edo gizonekin elkarlanean aritzeko aukerak sortzea.


2.00

0 €

2.00

0 €

2.20

0 €

2.20

0 €

2.50

0 €

- Indarkeria prebenitzeko sortutako estrategien kopurua.



61


ARDURADUNA PARTE-


G.I.1.4 Indarkeria sexistari aurrea hartzeko antolatzen diren ekintzetan zarauzko emakumeen aniztasuna eta ezaugarriak aintzat hartzea, alegia, informazioa hizkuntza ezberdinetan kaleratzea, informazio hau emakume guztiengana iritsi dadin komunikazio-bide aproposenak erabiliz, eta behar den kasuetan kolektibo zehatzentzako komunikazio ekintza (edo kanpaina) fokalizatuak eginez: gazteak, atzeritarrak, eta abar.

BERDINTASUNA

INMIGRAZIOA

2.00

0 €

2.00

0 €

2.20

0 €

2.20

0 €

2.50

0 €

- Garatutako ekimen-kopurua, emakumeen hitzkuntza-aniztasuna kontuan hartuz, ekimen guztiekiko (%).

- Erabilitako komunikazio-bideen aniztasuna, ekimen guztiekiko (%).

G.I.1.5 Indarkeria sexistaren arrazoiak aztertzea edota gaiari buruz hausnartzeko aukerak sustatzea, bereziki jatorriaren aldagaia aintzat hartuta. Arriskua areagotzen duten baldintzak ezagutzea (emakume atzerritarren bizi-baldintzak, gizarte-bazterketa, bakardadea, etab.)

GIZARTE ZERBITZUAK

INMIGRAZIOA BERDINTASUNA

- Jatorriaren aldagaia kontuan hartuta, gaiaren inguruan hausnartzeko antolatutako ekintzen kopurua, guztiekiko (%).

- Parte-hartzaileen kopurua, sexuaren eta jatorriaren arabera.

- Partaideen asebetetze-maila, sexuaren eta jatorriaren arabera bereizita.

62

1.3.7.OSASUNA

ABIATZE-EGOERA Osakidetzaren zerbitzu-eskaintza Osasun Zentro berriarekin zabaldu egin da. Ordurarte eskaintzen zituen zerbitzuei (lehen mailako arreta, medikuntza orokorra, pediatria, ginekologia, osasun mentala, oftalmologia eta odontologia) beste batzuk gehitu zaizkie edo gehitzekotan dira (radiologia, kardiologia, otorrinoa eta kirurgia txikia). Jasotako datuen arabera, osasun zentroa gertu dute zarauztar gehienek: Biztanleen % 85ak hamar minutu baino gutxiago behar ditu oinez heltzeko. Biztanleen % 8k soilik, 15 minutu baino gehiago.

Biztanleak orokorrean gustura daude zerbitzuarekin. Hala ere, gizonen asebetetze-maila emakumeena baino altuagoa da. Gustura edo oso gustura nago: gizonen % 81 eta emakumeen % 73. Ez nago gustura edo batere ez gustura: gizonen %18 eta emakumeen % 25.

Emakumeek gizonek baino zertxobait gehiago jotzen dute medikuarengana. Emakumeen % 86k eta gizonen % 76k medikuarenera jo du azken urtean. Bestetik, Udaleko Berdintasun Sailak ere antolatzen ditu (edo antolatu ditu) zenbait “osasun” jarduera: Indarkeria jasan duten emakumeen laguntza-taldea. Autoestima ikastaroa.

63

ARLOA: OSASUNA

ARDATZA: GENERO IKUSPEGIA TXERTATZEA (MAINSTREAMINA) 1. Herritarrei sexu-informazio osoa eskaintzea, genero ikuspegia kontuan hartuz. 2. Zarauzko emakumeen osasun arreta egokia bermatzea, arreta horretan ematen diren oinarrizko defizitak azaleratuz eta konponbidea

eskatuz. URTEA / AURREKONTUA EKINTZAK ARLO

ARDURADUNA PARTE-


O.M.1.1 Sexu-informazio nahiak eta beharrak aztertzea inkesta baten bitartez, eskoletako sexu-heziketa programaren bitartez edo beste modu batez, beti ere nesken eta mutilen nahiak eta beharrak modu separatuan analizatuz.

BERDINTASUNA HEZKUNTZA GAZTERIA PREBENTZIOA

3.00

0 €

- Azterketa egin izana. - Informatzaileen kopuruak, sexuaren arabera bereizita.

- Datuen eta ondorioen analisi konparatiboa, sexuaren arabera bereizita.

O.M.1.2 Genero-ikuspegia txertatua duen sexu-informaziorako zerbitzua sortzea. BERDINTASUNA GAZTERIA

PREBENTZIOA

6.00

0 €

6.00

0 €

6.00

0 €

- Zerbitzua sortu izana. - Genero-ikuspegia bermatzeko hartutako neurri-kopurua.

- Erabiltzaileen asebetetze-maila, sexuaren arabera bereizita.

O.M.2.1 Herrian dagoen ginekologia eta matrona zerbitzuaren nahikotasuna aztertzea eta, dagoen herritarren eskaerari kalitatezko arreta emateko nahikoa ez balitz, horren konponbidea eskatzea.

BERDINTASUNA OSASUN ZENTROA

- Zerbitzu hauen nahikotasunaren azterketa egin izana. - Emaitzen arabera, hartutako neurri-kopurua.

64

ARLOA: OSASUNA

ARDATZA: EMAKUMEEN AHALDUNTZEA 1. Nagusi den edertasun-eredua indargabetzea, osasunean eredu horrek dituen ondorio negatiboak prebenitzeko.



O.A.1.1 Nagusi den edertasun-eredua indargabetzeko gaia lantzea, hainbatetan Plan honetan agertzen diren beste ekintzetan gaia txertatuz (hezkidetza programa, guraso eskolen programazioa, gazteria begiraleen formakuntza ekintzak, tokiko komunikabideen hizkuntza eta irudien erabilera ez sexista egiteko formakuntza, etab.).

BERDINTASUNA

HEZKUNTZA GAZTERIA

- Gai landutako ekimen-kopurua, guztiekiko (%)..


- Partaideen asebetetze-maila, sexuaren arabera bereizita..

65

ARLOA: OSASUNA

ARDATZA: BATERAGARRITASUNA ETA ERANTZUKIDETASUNA SUSTATZEA 1. Familia-zaintzaren ardura emakumeen eta gizonen artean modu parekidean banatzeko neurriak hartzea (haurren, adinekoen eta

orokorrean menpekotasuna-egoeran daudenen zaintza). 2. Zaintzaren ardura beren gain hartzen duten emakumeen eskubideak eta ongizatea sustatzea.



O.B.1.1 Gizonen inplikazioa familia zaintza-lanetan areagotzeko ekintzak antolatzea, adibidez, aita berriei zuzendutako ikastaroen bitartez, haurren zaintzan eta masajean trebatzeko. Horrelako ikastaro batek erditzeko prestakuntza eta erditu ondorengo gimnasiaren iraupen berbera izan beharko luke.


2.00

0 €

2.00

0 €

2.00

0 €

- Gizonei zuzenduta antolatutako ekintzen kopurua, guztiekiko (%).

- Parte-hartzaileen kopurua.

- Partaideen asebetetze-maila.

O.B.1.2 Menpekotasun- eta gaixotasun-egoeran dauden emakumeen famili-kideen artean erantzukidetasuna sustatzea eta gizonezkoei zaintza-lanetan trebakuntza saioak eskainitzea.


2.00

0 €

2.00

0 €

- Helburuarekin lotuta egindako ekimen-kopurua.

- Gizonei zuzenduta antolatutako ekintzen kopurua, guztiekiko (%).



O.B.2.1 Emakumeei famili-ardura delegatzeko eta autozaintzarako estrategiak eskaintzea, adibidez Jabetze-eskolaren ikastaroen bitartez.





66


ARDURADUNA PARTE-


O.B.2.2 Zaintza-lanaren ondorioz sor daitezkeen osasun-arriskuei buruzko ezagutza eta detekzioa handitzeko ekintzak antolatzea, adibidez menpekotasun-egoeran dauden zaintzaileei honen inguruan informazioa eskeiniz, edo osasun zentroko langileak trebatuz erantzukidetasuna sustatu ahal izateko pazienteekin lanean daudenean.

BERDINTASUNA

GIZARTE ZERBITZUAK OSASUN ZENTROA

2.00

0 €

2.00

0 €




67

1.3.8. HIRIGINTZA, INGURUMENA ETA GARRAIO PUBLIKOA

ABIATZE-EGOERA

Zehazki, lau alderdi aztertu dira: Zarauzko emakumeek eta gizonek zer nolako etxebizitza-aukerak dituzten, eta zeintzuk diren etxebizitza lortzeko trabak. Etxebizitzaren

garestitzeak eta alokairuzko etxebizitzen eskaintza eskasak biztanleria osoari eragiten badio ere, ez die denei neurri berean eragiten. Badira hainbat aldagai, emakumeek etxebizitza bat lortzeko duten aukera bereziki mugatu dezaketenak. Emakumeen errenta pertsonala gizonena baino murritzagoa da, beraz etxebizitza eskuratzeko zailtasuna handitzen da.

Emakumeen eta gizonen presentzia udalerriko sinbologian eta kale-izendegian. Eskulturak: Zarautzeko espazio publikoan 35 eskultura daude, horietatik sei gizonezkoen irudiak dira edo gizonezkoei eskainitako lanak. Emakumeei eskainitako lan bakarra dago. Sortzaileen artean 28 gizonezkoak dira, beste bost emakumezkoak, eta bi eskultura emakume zein gizon eskulturagileek elkarrekin diseinatuak dira. Kale izendegia: 143 kale izen toponimikoak dira, hau da, lekuaren izena jasotzen dute. Beste 30 kalek kanpoko zein Zarauzko “gizon ospetsuen” izenak dituzte. Herriko emakumeei eskainitako kale bakarra dago, Maria Etxetxiki kalea, Maria Eizagirre emaginaren oroimenez. Gainontzeko emakumeen izenak santuei egiten diete erreferentzia (hiru kale).

Zarauzko “puntu beltzak”, edo erasoak jasateko arriskua edo ziurgabetasuna sortzen duten lekuak. Inkesta bete duten 10 pertsonatatik batek aipatu du horrelako punturen bat soilik; emakumeen % 9,1k eta gizonen % 8,5k. Hainbat puntu beltz aipatu dira: Maxi Eroski, lurpeko pasabideak, Vista Alegre eta bertarako bidea, La Zona, Itsasmendi, etab.

Mugikortasun eta garraio-kontuak. Orokorrean, Zarauztarrak gustura daude garraio publikoarekin. Hala eta guztiz, emakumeen % 17 ez dago pozik garraio publikoarekin. Pozik ez egoteko arrazoi nagusi gisa hornidura edo baliabide falta aipatu dira. Herri barruko autobusak oso balorazio ona jaso du, baina ordutegiak egokitzeko beharra aipatu da: ordu bietan gelditzen da eta lau t´erdiak arte ez da berriro martxan jartzen. Gauez bederatzietan gelditzen da eta, beraz, Eroskin lan egiten duten emakume askok ez dute autobusean etxera bueltatzeko aukerarik (hamarretan bukatzen dute lanaldia). Mugikortasun arazo batzuk ere aipatu dira: Vista Alegre eta Azken Portu auzoen maldak, Alde Zaharreko espaloi estuak, kanpoko auzoek garraiobide publikorik ez izatea…

68

ARLOA: HIRIGINTZA, INGURUMENA ETA GARRAIO PUBLIKOA

ARDATZA: GENERO IKUSPEGIA TXERTATZEA (MAINSTREAMINA) 1. Hirigintzaren, ingurumenaren eta garraio publikoaren eremuan genero-ikuspegia txertatzea. 2. Etxebizitza-politiketan dirusarrera gutxien duten kolektiboen beharrak bermatzea genero ikuspegia kontuan hartuz, bereziki dirusarrera

txikiak dituzten ama bakarrak, etorkinak, menpekotasuna duten emakumeak, horien zaintzaileak, eta emakume langabetuak. URTEA / AURREKONTUA EKINTZAK ARLO

ARDURADUNA PARTE-


HI.M.1.1 Genero-ikuspegia sistematikoki kontuan hartzea etxebizitza politikan, bizi kalitatean eta ingurumenean. HIRIGINTZA BERDINTASUNA

- Genero-ikuspegia txertatua izan den planen edo ekimenen kopurua, guztiekiko (%).

HI.M.1.2 Genero-ikuspegia sistematikoki kontuan hartzea irisgarritasunean, mugikortasunean eta hiri seinalizazioan. HERRI-LANAK BERDINTASUNA

- Genero-ikuspegia txertatua izan den planen edo ekimenen kopurua, guztiekiko (%).

HI.M.1.3 Jadanik onartuta dagoen Plangintzaren exekuzioan eta ebaluazioan genero-ikuspegia kontuan hartzea neurri zehatzen bitartez.

HIRIGINTZA BERDINTASUNA

- Plangintzaren berikuspena egin izana.

- Berrikuspenaren ondorioz, proposatutako neurria-kopurua.

- Plangintzaren ejekuzioan eta ebaluazioan txertatu den neurri kopurua, guztieikiko (%).

HI.M.1.4 Estatistiketan, formularioetan, gidetan, dokumentuetan eta Udalak erabiltzen duen bestelako edozein tresnetan datuak sexuaren arabera bereiztea.

HIRIGINTZA - Sexuaren araberako datuak bereizita egindako datu-bilketen kopuruak, guztiekiko (%).

69


ARDURADUNA PARTE-


HI.M.1.5 Txostenak eta balantzeak egiten direnean emakumeen eta gizonen egoeraren azterketa konparatiboak eta ezberdinduak egitea.

HIRIGINTZA


HIRIGINTZA HI.M.1.6 Komunikazio-kanpainetan irudi aurrerakoiak transmititzea: harreman ereduetan ematen den aniztasuna islatzea, emakumeen eta gizonen arteko ohiko rolen trukaketa ikustaraztea, etab. HERRI-LANAK

BERDINTASUNA


HI.M.2.1 Babestutako etxebizitza-plangintzan gaur egun ematen diren bizi-eredu desberdinak aukera izatea (lagun taldeak edo bestelakoak), eta elkarbizitza-egoeren aldaketekiko malgu jokatzeko irizpideak ezartzea, hala nola, banaketa-egoeratarako alokairuzko babes etxeak.

HIRIGINTZA ZARAUTZ LUR

- Helburua lortzeko, etxebizitza-plangintzan onartutako moldaketa- edo neurri-kopurua. - Irizpide berrien arabera esleitutako etxebizitza-kopurua, guztiekiko (%).

70


ARDATZA: EMAKUMEEN AHALDUNTZEA 1. Parte-hartzeko prozesuetan parekidetasuna bermatzea, emakumeen eta emakume elkarteen inplikazioa sustatuz. 2. Emakumeek gaur egungo eta herriaren historian egindako ekarpenak hiri-elementuetan islatzea.



HI.A.1.1 Hirigintzako Aholku Batzordean emakumeen elkarteek parte hartzeko aukerak erraztea, egungo egoeran ematen diren traba administratibo-legalak baztertuz.

HIRIGINTZA BERDINTASUNA Berdintasun Kontseilua

- Traba administratiboak ezabatzeko hartutako neurri-kopurua.

- Batzordean parte-hartzen duen emakume elkarteen kopurua.

HI.A.1.2 Hirigintza Aholku Batzordean elkarte bakoitzetik bi ordezkarik parte-hartzeko aukera zabaltzea, eta elkarteei ordezkaritza parekidea izatea proposatzea.

HIRIGINTZA

- Elkarteek ordezkaritza parekidea izan dezaten hartutako neurri-kopurua.

- Ordezkaritza parekidea duten elkarteen kopurua, guztiekiko (%).

HI.A.1.3 Hiri-diseinuaren inguruko edozein parte-hartze prozesuan emakumeen ikuspegia jasotzeko ahaleginak egitea, edo gutxienez parekidetasuna lortzea.

HIRIGINTZA BERDINTASUNA PARTAIDETZA


- Emakumeen eta emakume-elkarteen parte-hartzea, guztiekiko (%).


HI.A.1.4 Garraio-diseinuaren inguruko edozein parte-hartze prozesuan emakumeen ikuspegia jasotzeko ahaleginak egitea, edo gutxienez parekidetasuna lortzea.

HERRI-LANAK BERDINTASUNA PARTAIDETZA


- Emakumeen eta emakume-elkarteen parte-hartzea, guztiekiko (%).


71


ARDURADUNA PARTE-


HI.A.2.1 Emakumeen gaur egungo eta herriaren historian egindako ekarpenak hiri-elementuetan islatzeko proposamenak egitea: kaleen eta plazen izenak, monumentuak eta eskulturak eta hauen egileak, eta bestelako hiri-egiturak.


- Emakumeen izena jartzeko proposatutako hiri-elementuen kopuruak, guztiekiko (%).

- Emakumeek sortutako hiri-elementuak jartzeko egindako proposamenak, guztiekiko (%).

HI.A.2.2 Emakumeen gaur egungo eta herriaren historian egindako ekarpenak hiri-elementuetan islatzea: kaleen eta plazen izenak, monumentuak eta eskulturak eta hauen egileak, eta bestelako hiri-egiturak.

HERRI-LANAK

- Emakumeen izena jarritako hiri-elementuen kopuruak, guztiekiko (%).

- Jarritako emakumeek sortutako hiri-elementuak, guztiekiko (%).

72


ARDATZA: BATERAGARRITASUNA ETA ERANTZUKIDETASUNA SUSTATZEA 1. Garraio publikoaren azpiegiturak egokitzea bizitza pertsonala, familia-bizitza eta lana uztartu ahal izateko.



HI.B.1.1 Herri-mailako garraio publikoaren estaldura hobetzea: ordutegia (eguerdian, gauean, asteburuetan, etab.) eta ibilbideak (industrialdea, Eroski, Osasun Zentroa, etab.) zabaltzea

HERRI-LANAK


40.0

00 €

40.0

00 €

40.0

00 €

- Ordutegiaren estaldura hobetzeko hartutako neurri-kopurua.

- Ibilbideeen estaldura hobetzeko egindako moldaketa-kopurua.

HI.M.1.2 Autobus urbano guztietan plataformaren funtzionamendu egokia ziurtatzea. HERRI-LANAK

140.

000

€

- Plataforma duen autobus-kopurua, guztiekiko.

73


ARDATZA: INDARKERIA SEXISTA DESAGERRARAZTEA 1. Emakumeei segurtasun eza sortzen dieten hirigintza-arazoei irtenbidea ematea, eta bereziki Puntu Beltz∗ berriak ez sortzeko neurriak hartzea.



HI.I.1.1 Egungo Puntu Beltzei buruzko azterketa egitea eta, emaitzen arabera, konponbidea bermatzeko neurriak hartzea. HIRIGINTZA

HERRI-LANAK BERDINTASUNA

15.0

00 €

- Identifikatutako Puntu Beltzen kopurua. - Konpondutako Puntu Beltzak, guztiekiko (%).

HI.I.1.2 Plangintza berriak egiten direnean Puntu Beltzak sortuko ez direla bermatzea. HIRIGINTZA HERRI-LANAK

BERDINTASUNA

- Genero-ikuspegiarekin landutako plangintza-kopurua, guztiekiko (%).

- Plangintza berriak egindakoan identidikatutako Puntu Beltz berrien kopurua.

74

1.4. ZARAUZKO EMAKUMEEN ETA GIZONEN BERDINTASUNERAKO PLANA GARATZEKO EGITURAK

Zarauzko Emakume eta Gizonen II. Berdintasun Plana, aipatu bezala, 4/2005 Emakume eta Gizonen Berdintasun Legearen eta EAEko Gizon eta Emakumeen berdintasunerako IV. Planaren arabera kudeatu behar da. Ondorioz, Planak Udaleko maila guztietan berdintasun-politiken garapena, eraginkor bihurtu behar du. Berdinsareak, Eudelek eta Emakundek idatzitako “Tokiko berdintasun planak diseinatzeko, kudeatzeko eta balioesteko gidak”, Planaren prozesu osoan zehar (diseinua, kudeaketa eta ebaluazioa), udaleko berdintasun-politikaren ardura duen ordezkari politikoaren lidergoa eta parte-hartzea beharrezkoa dela aipatzen du. Lidergoa edozein Planetan arrakastarako ezinbesteko baldintza izanik, unean uneko alkatearen eta Berdintasun Arloaren ardura duen zinegotziaren lidergoa eta aliantza funtsezkoak dira. Plana zeharkakotasunaren ikuspegitik egingo da, hots, udalaren arlo eta zerbitzu guztiek bere gain hartutakoa da, bai ekintzen kudeaketa ekonomikoetan eta gauzapenean islatu den konpromiso formal gisa, bai emakumeen eta gizonen aukera-berdintasunaren aldeko konpromiso formal gisa; konpromiso pertsonal horrek erantzukizunak bere gain hartzeko eta berdintasunerako politiken arloko gaikuntza saioetan parte hartzeko prozesuan izango du isla. Hala, helburu oro lortzeko, helburu bakoitzarekin lotzen da udaleko arlo arduraduna. Plazaratutako helburuak eta Plana orokortasunean garatzeko hainbat lan-esparru edo egitura beharrezkoak dira. Hauetako bakoitzak bere funtzioak izango ditu. Jarraian, proposatutako egiturak eta funtzioak azaltzen ditugu:

75

1.4.2. Berdintasun Kontseilua Berdintasun Planaren garapenari jarraipena egitea eta bere ekarpenak egitea

Funtzioak Parte-hartzaileak Iraupena • Berdintasunaren gaiaren inguruan Udalari aholkua ematea • Helburu eta denboren betetze-mailaren jarraipena egitea • Neurri-zuzentzaileak proposatzea eta neurri hauen ezarpena baloratzea • Emakume-elkarteen arteko elkarlana bultzatzea • Iritzia eta analisirako gaitasuna sortzea

• Berdintasun-teknikaria • Berdintasun-zinegotzia • Zarauzko Berdintasun Kontseiluko

kideak

2010-2014

1.4.1. Berdintasun saila Berdintasun Planaren garapen eta jarraipen koherente eta koordinatua bermatzea

Funtzioak Parte-hartzaileak Iraupena • Planaren testuinguruan aurrera eramango diren ekintza guztiak bultzatzea

eta koordinatzea, planak koherentzia izan dezan • Planak esleitutako ekintza eta helburu zehatzak garatzea • Planaren garapenean inplikatutako egitura guztiak koordinatzea • Helburu eta denboren betetze-mailaren jarraipena egitea • Neurri-zuzentzaileak proposatzea eta neurri hauen ezarpena baloratzea • Planaren komunikazioa egitea • Lortutako helburuak mantentzeko beharrezko ardurak zehaztea eta tresnak

kudeatzea

• Berdintasun-teknikaria • Berdintasun-zinegotzia

2010-2014

76

1.4.3. Berdintasunerako Batzorde Politikoa Planaren garapena, jarraipena eta ebaluazioa bermatzea

Funtzioak Parte-hartzaileak Iraupena

• Planaren helburuen betetze-mailaren jarraipena eta kontrol politikoa egitea • Neurri-zuzentzaileak proposatzea eta neurri hauen ezarpena baloratzea • Berdintasun Kontseilutik jasotzen diren proposamenak baloratzea eta horien

inguruko erabakiak hartzea.

• Berdintasun-zinegotzia • Udaleko gainerako alderdietako

ordezkari politikoak • Berdintasun teknikaria

2010- 2014

1.4.4. Sailen arteko berdintasunerako mahai teknikoa Barneko Berdintasun Planaren garapen tekniko koherente eta koordinatua bermatzea eta baita Planaren jarraipena egitea ere

Funtzioak Parte-hartzaileak Iraupena • Planaren testuinguruan aurrera eramango diren ekintza guztiak bultzatzea

eta koordinatzea, planak koherentzia izan dezan. • Helburu eta denboren betetze-mailaren jarraipena egitea • Neurri-zuzentzaileak proposatzea eta neurri hauen ezarpena baloratzea • Planaren komunikazioa egitea • Lortutako helburuak mantentzeko beharrezko ardurak zehaztea eta tresnak

kudeatzea

• Berdintasun teknikaria • Sail desberdinetako teknikariak

2010- 2014

77

1.5. ZARAUZKO EMAKUMEEN ETA GIZONEN BERDINTASUNERAKO PLANAREN JARRAIPENA ETA EBALUAZIOA

2010-2014 epealdirako Berdintasun Plana urteko planen bidez antolatu eta garatuko da. Urte bakoitzaren hasieran, urte horretan martxan jarriko diren ekintzak identifikatu eta planifikatuko dira eta ekintzen aurrekontua ere zehaztua egongo da. Urte amaieran, egindakoa eta egin gabekoa (urteko balantzea) baloratuko da eta hauxe kontuan hartuz eta bost urterako Plana dela kontuan hartuz, hurrengo urteko plana egokituko da.

Era honetan, urteko planak eta hauen aurrekontuak ebaluazioarekin lotura estua izango dute. Aipatutako ebaluazioa, sortuko diren egitura guztietan egingo da urtea amaitu aurretik.

Ezarriko dugun ebaluazio-ereduari esker, baterako gogoeta egin ahal izango da ekintzak planifikatzerakoan, plana burutzen ari denean eta plana amaitutakoan. Horrek planaren jarduerei, emaitzei eta eraginei buruzko balorazio-irizpideak emango dizkigu, irizpide oinarrituak eta komunika daitezkeenak. Horren ondorioz, ekintza doitzeko eta geroko ekintza hobetzeko modua emango duten erabakiak hartzeko ondorioak eta gomendioak lortuko dira.

Une honetan ebaluazio-eredu bat ezartzea interesak helburu hauen inguruan planifikatzea da: - Zarauzko Emakumeen eta Gizonen II Berdintasunerako Plana aplikatzearen emaitzak ezagutzea. - Emaitza horiek planean zehazturiko irizpideen arabera baloratzea. - Planaren ekintzekin berekin eta datuak biltzeko prozesuarekin lotutako arazoak detektatzea. - Geroko planak aplikatzeko gomendioak ezartzea. - Informazio interesgarria egituratzea eta erreferentzia izan daitezkeen adierazleak egitea.

Ebaluazio-eredu horren ezaugarri nagusia metodologia partehartzaileak eta mistoak erabiltzea da, baita jarraitua izatea, jarduteko arduradunen esleipena eta ekintzak hobeto sistematizatzeko proiektu guztiak batzea eta emaitzak bilatzea ere. Jarraian, ezaugarri horiek azalduko dira:

- Ebaluazio mistoa da, urteko balantzea aurkeztu eta kontrastatuko delako Sailen Arteko Berdintasunerako Mahai Teknikoan (teknikariak), Berdintasunerako Batzorde Politikoan (zinegotziak), Berdintasun Kontseiluan (herritarrak eta gizarte eragileak) eta Berdintasun Batzordean (Planaren arduradunak).

- Etengabeko ebaluazioa da, zeren eta esku hartu behar duen arlo bakoitzean berdintasunean dauden aurrerapenak ezagutzeko erreferentzia gisa balio duen diagnostikoa egiten baita. Ekintza eta helburu bakoitza amaitu ondoren, arduradunek eta inplikaturiko pertsonak ekintzon garapenean izandako lorpenak eta zailtasunak baloratuko dituzte, eta informazioa urteko balantzean jasoko da.

78

Hartara, helburu bakoitzak bere adierazleak ditu. Adierazle horiek zer neurtu behar den adieraziko dute eta berdintasunaren garapena interpretatzen lagunduko dute. Ekitza bakoitzerako ebaluazio fitxa bat bete beharko da ekintzaren emaitzak jasotzeko, eta urteko balantzean gehitzeko.

- Arduradunekin egin beharreko ebaluazioa da. Ebaluazioko une bakoitzak bere arduradunak ditu: hasierako ebaluazioa sailen arteko mahai teknikoak jarriko du martxan arduradun politikoekin batera (sailen arteko mahai politikoa); Urteko jarraipen eta ebaluazioa Berdintasun Kontseiluak, Sailen arteko mahai teknikoak, eta Berdintasunerako Batzorde politikoak egingo dute.

- Emaitzak gehituz egingo den ebaluazioa da, zeren eginiko prozesu guztiak laburbilduko baitira eta guztizko emaitzen balorazio orokorra eta azkena emango baita.

- Emaitzen ebaluazioa da, ekintzen produktuen (jarduerak, materialak, laguntzak) eta ondorioen azterketa egin beharko baita. - Eta azkenean, bost urteko plana amaitzerakoan ebaluazio zabalago bat egingo da, bai planaren betetze-maila, bai eta horren emaitzak

eta herrian izan duen inpaktua neurtzeko.

Analisirako metodologiak kontuan izango ditu hainbat iturritatik bildutako informazio kuantitatiboak zein kualitatiboak. Horiexek izan daitezke bai datu-bankuak, argitalpenak, arloen informazioa, bai prozesuan sorturiko dokumentuak. Datuek helburu bakoitzerako eta garatu beharreko ekintza bakoitzerako ezarritako adierazleei emango diete erantzuna.

Hauexek dira balorazio-irizpideak: - Eraginkortasuna, hots, Planak dakartzan esku hartzeko ildoetan eta neurrietan inplizituki ezarritako helburuen betetze-maila. - Proiektuen estaldura eta planean integraturiko zerbitzuak erabiltzea. - Aurrekontua betearaztea. - Eta jarraipen prozesuan bildutako datuen kalitatea.

Ekintzen ebaluazioarako proposatzen dugun fitxa-eredua eranskinen atalean jaso dugu.

79

1.6. ZARAUZKO EMAKUMEEN ETA GIZONEN BERDINTASUNERAKO PLANA GARATZEKO BALIABIDEAK

Giza-baliabideei dagokienez, Zarauzko Udaleko Berdintasun Arloa da Berdintasun Planaren garapenaz arduratuko dena. Bertan berdintasun-teknikari batek dihardu lanaldi osoz eta administrari laguntzaile batek, lanaldi erdiz.

Diru-baliabideei dagokienez, hona hemen diru-aurreikuspenak, berdintasun arloarenak, eta Udaleko gainerako arloenak ere.

URTEA ARLOA

2010 2011 2012 2013 2014 GUZTIRA BERDINTASUNA 75.200 83.900 99.900 103.000 105.000 467.000 EUSKARA - - - - - 0 GAZTERIA 1.000 1.000 - - - 2.000 GIZARTE ZERBITZUAK 1.000 1.000 1.000 1.000 1.000 5.000 HERRILANAK - - 180.000 40.000 40.000 260.000 HEZKUNTZA - - - - - 0 HIRIGINTZA - 15.000 - - - 15.000 IDAZKARITZA - - - - - 0 PARTAIDETZA - - - - - 0 KIROL PATRONATUA - 1.000 3.000 2.000 3.000 9.000 KULTURA 0 500 8.500 3.000 3.000 15.000 TURISMOA 6.800 7.300 7.600 7.800 8.000 37.500

GUZTIRA 84.000 109.700 300.000 156.800 160.000 810.500

80

II. 2010-14 II. TOKIKO PLANAREN URTEZ URTEKO KUDEAKETA-PLANAK

81

2.1.2010ERAKO KUDEAKETA-PLANA

EKINTZAK 2010 ARLO ARDURADUNA PARTE-HARTZAILEA AURREKONTUA

ARLOA: UDALA U.M.2.1 Estatistiketan, formularioetan, gidetan, dokumentuetan eta bestelako edozein tresnetan datuak sexuaren arabera bereiztea. IDAZKARITZA

U.M.2.2 Txostenak eta balantzeak egiten direnean emakumeen eta gizonen egoeraren azterketa konparatiboak eta ezberdinduak egitea. IDAZKARITZA

U.M.2.3 Udaleko teknikarientzako prestakuntza zehatza (arloz arlokakoa) antolatzea, genero-ikuspegia txertatu ahal izateko beren jardunetan. BERDINTASUNA 3.000 €


BERDINTASUNA



U.M.4.1 Emakumeen parte hartzea eta aukera-berdintasuna sustatzea helburu duten elkarteak diruz-laguntzea. BERDINTASUNA 2.700 €


BERDINTASUNA 4.000 €

U.M.4.3 Zarauzko Berdintasun Plana jendarteratzeko ekimenak egitea (liburuxka egin, kanpainaren bat...). BERDINTASUNA 3.000 €

82



U.A.2.1 Herritarren parte-hartzeko foro eta prozesuetan emakumeen eta emakume-elkarteen parte-hartzea bermatzeko neurrik hartzea. PARTAIDETZA BERDINTASUNA

U.B.1.1 Udalean eta udalaren menpeko erakundeetan lana eta bizitza pertsonala uztartzeko eta familiako eta etxeko ardurak partekatzeko dauden aukerak aztertzea, eta bateragarritasuna eta erantzukidetasuna bermatzeko, neurri eta irizpide gehigarriak zehaztea eta laneko hitzarmenetan jasotzea.

IDAZKARITZA Enpresa Komitea Udal langileria

U.I.1.1 Indarkeria sexistari aurre egiteko Udalak landutako Protokoloa garatzea, Protokoloaren inguruan adostutakoa martxan jarriz. BERDINTASUNA


BERDINTASUNA


BERDINTASUNA


ARLOA: KULTURA, EUSKARA, PARTE-HARTZEA ETA TURISMOA KU.M.1.1 Genero-ikuspegia sistematikoki kontuan hartzea kulturarekin eta aisialdiarekin lotutako jarduerak, baliabideak, azpiegiturak, ekimenak... diseinatu, garatu eta ebaluatzeko garaian.



TURISMOA BERDINTASUNA 6.800 €

KU.M.1.3 Estatistiketan, formularioetan, gidetan, dokumentuetan eta KULTURA

83


TURISMOA bestelako edozein tresnetan datuak sexuaren arabera bereiztea.

PARTAIDETZA

KULTURA

TURISMOA KU.M.1.4 Txostenak eta balantzeak egiten direnean emakumeen eta gizonen egoeraren azterketa konparatiboak eta ezberdinduak egitea.

PARTAIDETZA

BERDINTASUNA

KULTURA

TURISMOA KU.M.1.5 Komunikazio-kanpainetan irudi aurrerakoiak transmititzea: harreman ereduetan ematen den aniztasuna islatzea, emakumeen eta gizonen arteko ohiko rolen trukaketa ikustaraztea, etab. PARTAIDETZA

BERDINTASUNA

KU.M.1.6 Jarduerak eta ekintzak egiteko eskaintzen dituen diru-laguntza deialdietan aukera-berdintasunaren sustapenarekin lotutako irizpideak txertatzea.





BERDINTASUNA KULTURA 1.500 €


BERDINTASUNA Berdintasun Kontseilua 8.000 €



84



TURISMOA BERDINTASUNA KULTURA Berdintasun Kontseilua

KU.B.2.1 Kultur-instalazioetan pardelak aldatzeko eta titia emateko txokoak sortzea. KULTURA BERDINTASUNA




BERDINTASUNA

BERDINTASUNA

TURISMOA

KULTURA


2.000 €

ARLOA: KIROLA K.M.1.2 Kirol-taldeak sentsibilizatu emakumezkoen kirol-jarduera orokorrean (ikastaroak, entrenamenduak, probak eta lehiaketetak) emakumezkoak eta gizonezkoak aldi berean aritzen ez direnean, tokiak eta ordutegiak zaindu ditzaten, aukera-berdintasuna sustatzeko eta emakumeen jarduera ikustarazteko.

KIROLA BERDINTASUNA




KIROLA BERDINTASUNA

85



KIROLA KULTURA


KIROLA

K.B.1.1 Haurrentzako kirol-jarduerak antolatzen diren ordutegietan helduentzako kirol-jarduerak ere antolatzea. KIROLA BERDINTASUNA


ARLOA: HEZKUNTZA ETA GAZTERIA HEZKUNTZA HE.M.1.1 Estatistiketan, formularioetan, gidetan, dokumentuetan eta

bestelako edozein tresnetan datuak sexuaren arabera bereiztea. GAZTERIA BERDINTASUNA


BERDINTASUNA


BERDINTASUNA


BERDINTASUNA HEZKUNTZA Herrian dauden hezkuntza erakundeak

7.600 €


HEZKUNTZA

INMIGRAZIOA PREBENTZIOA EUSKARA KULTURA UDALTZAINGOA HEZKUNTZA

86


HEZKUNTZA HE.M.4.1 Jarduerak eta ekintzak egiteko eskaintzen diren diru-laguntza deialdietan aukera-berdintasunaren sustapenarekin lotutako irizpideak txertatzea. GAZTERIA


BERDINTASUNA HEZKUNTZA Guraso elkarteak

1.200 €

HE.1.2 Jolas kooperatiboen inguruko informazioa zabaltzea edota tailerrak antolatzea, bereziki erantzukidetasuna sustatzen duten jolasenak. BERDINTASUNA

HEZKUNTZA Guraso elkarteak

1.200 €




GAZTERIA Gaztelekua 1.000 €

HE.I.3.1. Bigarren Hezkuntza eta ondorengo ikastetxeetan indarkeria sexista prebenitzeko sensibilizazio programak edo ekintzak garatzea BERDINTASUNA


9.000 €

ARLOA: ENPLEGUA ETA LANA E.M.1.3. Komunikazio-kanpainetan irudi aurrerakoiak transmititzea: harreman ereduetan ematen den aniztasuna islatzea, emakumeen eta gizonen arteko ohiko rolen trukaketa ikustaraztea, etab.




BERDINTASUNA



BERDINTASUNA

87




BERDINTASUNA



BERDINTASUNA







BERDINTASUNA



ARLOA: GIZARTERATZEA G.M.1.1 Estatistiketan, formularioetan, gidetan, dokumentuetan eta bestelako edozein tresnetan datuak sexuaren arabera bereiztea. GIZARTE ZERBITZUAK

G.M.1.2 Txostenak eta balantzeak egiten direnean emakumeen eta gizonen egoeraren azterketa konparatiboak eta ezberdinduak egitea. GIZARTE ZERBITZUAK

88



GIZARTE ZERBITZUAK




GIZARTE ZERBITZUAK

BERDINTASUNA



BERDINTASUNA

500 €

G.A.2.1 Martxoaren 8ko nazioarteko egunaren inguruan emakumeen ahalduntzea bultzatzea berdintasun ezak sortzen dituen desorekak azaleratuz (ekonomikoak, sozialak, familia arloanetab.)



GIZARTE ZERBITZUAK BERDINTASUNA 500 €



G.I.1.1 Indarkeria sexistaren inguruan sensibilizatzeko ekintzak antolatzea, adibidez, azaroaren 25aren inguruan (gaia lantzeko nazioarteko eguna). BERDINTASUNA Berdintasun Kontseilua 10.000 €

89







BERDINTASUNA

INMIGRAZIOA 2.000 €

G.I.1.5 Indarkeria sexistaren arrazoiak aztertzea edota gaiari buruz hausnartzeko aukerak sustatzea, bereziki jatorriaren aldagaia aintzat hartuta. Arriskua areagotzen duten baldintzak ezagutzea (emakume atzerritarren bizi baldintzak, gizarte-bazterketa, bakardadea, etab.)

GIZARTE ZERBITZUAK


ARLOA: OSASUNA O.A.1.1 Nagusi den edertasun-eredua indargabetzeko gaia lantzea, hainbatetan Plan honetan agertzen diren beste ekintzetan gaia txertatuz (hezkidetza programa, guraso eskolen programazioa, gazteria begiraleen formakuntza ekintzak, tokiko komunikabideen “hizkuntza eta irudien erabilera ez sexista” egiteko formakuntza, etab.).

BERDINTASUNA

HEZKUNTZA GAZTERIA

O.B.1.1 Gizonen inplikazioa familia zaintza-lanetan areagotzeko ekintzak antolatzea, adibidez, aita berriei zuzendutako ikastaroen bitartez, haurren zaintzan eta masajean trebatzeko. Horrelako ikastaroa erditze prestakuntza eta erditze ondorengo gimnasiaren iraupen berbera izan beharko luke.

BERDINTASUNA OSASUN ZENTROA 2.000 €



90


ARLOA: HIRIGINTZA, INGURUMENA ETA GARRAIO PUBLIKOA HI.M.1.2 Genero-ikuspegia sistematikoki kontuan hartzea irisgarritasunean, mugikortasunean eta hiri seinalizazioan. HERRI-LANAK BERDINTASUNA

HI.M.1.6 Komunikazio-kanpainetan irudi aurrerakoiak transmititzea: harreman ereduetan ematen den aniztasuna islatzea, emakumeen eta gizonen arteko ohiko rolen trukaketa ikustaraztea, etab.







HIRIGINTZA





91

2.2.2011RAKO KUDEAKETA-PLANA




U.M.2.3 Udaleko teknikarientzako prestakuntza zehatza (arloz arlokakoa) antolatzea, genero-ikuspegia txertatu ahal izateko beren jardunetan. BERDINTASUNA 6.000 €


BERDINTASUNA







92


U.A.1.1 Udaleko erabaki-organoetan eta batzordeetan emakume eta gizonen arteko parekidetasun-maila aztertzea eta parekidetasuna bermatzeko neurriak hartzea

BERDINTASUNA






U.A.3.3 Udaleko langileen ordainsarien balorazioa egitea (soldatak, gehigarriak, plusak… kontuan hartuta), genero-diskriminaziorik dagoen aztertzea eta hala balitz, diskriminazio horiek ekiditeko neurriak hartzea.

IDAZKARITZA BERDINTASUNA Enpresa Komitea



U.I.1.1 Indarkeria sexistari aurre egiteko Udalak landutako Protokoloa garatzea, Protokoloaren inguruan adostutakoa martxan jarriz. BERDINTASUNA


BERDINTASUNA


BERDINTASUNA


93






KULTURA

TURISMOA KU.M.1.3 Estatistiketan, formularioetan, gidetan, dokumentuetan eta bestelako edozein tresnetan datuak sexuaren arabera bereiztea.

PARTAIDETZA

BERDINTASUNA

KULTURA


PARTAIDETZA

BERDINTASUNA

KULTURA TURISMOA


BERDINTASUNA

KU.M.1.6 Jarduerak eta ekintzak egiteko eskaintzen dituen diru-laguntza deialdietan aukera-berdintasunaren sustapenarekin lotutako irizpideak txertatzea.






94








500 €

KU.B.2.1 Kultur-instalazioetan pardelak aldatzeko eta titia emateko txokoak sortzea. KULTURA BERDINTASUNA 500 €




BERDINTASUNA

BERDINTASUNA

TURISMOA

KULTURA


2.000 €

ARLOA: KIROLA K.M.1.1 Genero-ikuspegia sistematikoki kontuan hartzea kirol-jarduerak, baliabideak, azpiegiturak, ekimenak... diseinatu, garatu eta ebaluatzeko garaian.

KIROLA BERDINTASUNA

95



KIROLA BERDINTASUNA

K.M.1.3 Estatistiketan, formularioetan, gidetan, dokumentuetan eta bestelako edozein tresnetan datuak sexuaren arabera bereiztea. KIROLA BERDINTASUNA

K.M.1.4 Txostenak eta balantzeak egiten direnean emakumeen eta gizonen egoeraren azterketa konparatiboak eta ezberdinduak egitea. KIROLA BERDINTASUNA


KIROLA BERDINTASUNA




KIROLA BERDINTASUNA


KIROLA KULTURA


KIROLA 1.000 €




96


HEZKUNTZA HE.M.1.1 Estatistiketan, formularioetan, gidetan, dokumentuetan eta bestelako edozein tresnetan datuak sexuaren arabera bereiztea. GAZTERIA

BERDINTASUNA


BERDINTASUNA


BERDINTASUNA


BERDINTASUNA


8.000 €


BERDINTASUNA

HEZKUNTZA


3.000 €


HEZKUNTZA





1.200 €

97




1.200 €




GAZTERIA Gaztelekua 1.000 €

HE.I.3.1 Bigarren Hezkuntza eta ondorengo ikastetxeetan indarkeria sexista prebenitzeko sensibilizazio programak edo ekintzak garatzea BERDINTASUNA


10.000 €

ARLOA: ENPLEGUA ETA LANA E.M.1.3. Komunikazio-kanpainetan irudi aurrerakoiak transmititzea: harreman ereduetan ematen den aniztasuna islatzea, emakumeen eta gizonen arteko ohiko rolen trukaketa ikustaraztea, etab.




BERDINTASUNA



BERDINTASUNA



BERDINTASUNA



BERDINTASUNA

98








BERDINTASUNA








GIZARTE ZERBITZUAK



99



GIZARTE ZERBITZUAK

BERDINTASUNA



BERDINTASUNA

500 €

G.A.2.1 Martxoaren 8ko nazioarteko egunaren inguruan emakumeen ahalduntzea bultzatzea berdintasun ezak sortzen dituen desorekak azaleratuz (ekonomikoak, sozialak, familia arloanetab.)


G.B.1.1 Haurreskolako eskaera osoari erantzuna ematea eta, behar izanez gero, plazak gehitzea. HEZKUNTZA






BERDINTASUNA

Berdintasun Kontseilua 10.000 €


BERDINTASUNA




100



BERDINTASUNA



GIZARTE ZERBITZUAK


ARLOA: OSASUNA O.M.1.1 Sexu-informazio nahiak eta beharrak aztertzea inkesta baten bitartez, eskoletako sexu-heziketa programaren bitartez edo beste modu batez, beti ere nesken eta mutilen nahiak eta beharrak modu separatuan analizatuz.

BERDINTASUNA HEZKUNTZA GAZTERIA PREBENTZIOA

3.000 €


BERDINTASUNA Osasun Zentroa

O.A.1.1 Nagusi den edertasun-eredua indargabetzeko gaia lantzea, hainbatetan Plan honetan agertzen diren beste ekintzetan gaia txertatuz (hezkidetza programa, guraso eskolen programazioa, gazteria begiraleen formakuntza ekintzak, tokiko komunikabideen “hizkuntza eta irudien erabilera ez sexista” egiteko formakuntza, etab.).

BERDINTASUNA

HEZKUNTZA GAZTERIA


BERDINTASUNA Osasun Zentroa 2.000 €




101




HIRIGINTZA

HI.M.1.5 Txostenak eta balantzeak egiten direnean emakumeen eta gizonen egoeraren azterketa konparatiboak eta ezberdinduak egitea. HIRIGINTZA


BERDINTASUNA






HIRIGINTZA





HI.I.1.1 Egungo Puntu Beltzei buruzko azterketa egitea eta, emaitzen arabera, konponbidea bermatzeko neurriak hartzea. HIRIGINTZA


15.000 €

102


HI.I.1.2 Plangintza berriak egiten direnean Puntu Beltzak sortuko ez direla bermatzea.

HIRIGINTZA HERRI-LANAK BERDINTASUNA

103



ARLOA: UDALA U.M.1.1 Udaleko arduradun politikoentzako prestakuntza zehatza antolatzea, genero-ikuspegia txertatu ahal izateko beren jardunetan. BERDINTASUNA 2.500 €

U.M.2.1 Estatistiketan, formularioetan, gidetan, dokumentuetan eta bestelako edozein tresnetan datuak sexuaren arabera bereiztea. IDAZKARITZA



BERDINTASUNA



U.M.3.1 Udalaren komunikazioan sexismoa ekiditeko irizpideak zehaztu eta adostea, idatzizkoan zein irudi bidezkoan, euskaraz zein gaztelaniaz. BERDINTASUNA Udal langileak 1.500 €

U.M.3.2 Udalaren langile guztiei ezagutaraztea komunikazioa ez sexista bermatzeko zehaztu eta adostutako irizpideak (adibidez, ikastaroak antolatuz, eskuliburua landuz, etab.) .

BERDINTASUNA Udal langileak 1.500 €




104










U.I.1.1 Indarkeria sexistari aurre egiteko Udalak landutako Protokoloa garatzea, Protokoloaren inguruan adostutakoa martxan jarriz. BERDINTASUNA 1.500 €


BERDINTASUNA


BERDINTASUNA



KULTURA BERDINTASUNA 2.000 €

105




KULTURA


PARTAIDETZA

BERDINTASUNA

KULTURA


PARTAIDETZA

BERDINTASUNA

KULTURA TURISMOA


BERDINTASUNA

KULTURA KU.A.1.6 Jarduerak eta ekintzak egiteko eskaintzen dituen diru-laguntza deialdietan aukera-berdintasunaren sustapenarekin lotutako irizpideak txertatzea. TURISMOA

BERDINTASUNA







106






6.000 €



800 €

KU.B.2.1 Kultur-instalazioetan pardelak aldatzeko eta titia emateko txokoak sortzea. KULTURA BERDINTASUNA 500 €




BERDINTASUNA

BERDINTASUNA

TURISMOA

KULTURA


2.200 €


KIROLA BERDINTASUNA

107



KIROLA BERDINTASUNA 1.000 €




KIROLA BERDINTASUNA


KIROLA BERDINTASUNA Berdintasun Kontseilua 1.000 €


KIROLA BERDINTASUNA


KIROLA KULTURA


KIROLA 1.000 €



108




HEZKUNTZA HE.M.1.2 Txostenak eta balantzeak egiten direnean emakumeen eta gizonen

egoeraren azterketa konparatiboak eta ezberdinduak egitea. GAZTERIA BERDINTASUNA


BERDINTASUNA



9.000 €


HEZKUNTZA



HE.A.1.1 Eskolako espazioen erabilera aztertzea genero-ikuspegiarekin. Hau da, alde batetik azterketa neskekin egitea, eta bestetik mutilekin, jakin ahal izateko ea nesken eta mutilen interesak eta beharrak neurri berean kontuan hartzen diren espazioen erabilera antolatzeko garaian. Emaitzen arabera aldaketak proposatzea eta Klaustroan aztertzea.

BERDINTASUNA

Herrian dauden hezkuntza erakundeak 3.000 €

109




1.300 €



1.300 €




BERDINTASUNA


2.000 €


EUSKARA Ludotekak

Udalekuak



12.000 €

ARLOA: ENPLEGUA ETA LANA E.M.1.1. Estatistiketan, formularioetan, gidetan, dokumentuetan eta bestelako edozein tresnetan datuak sexuaren arabera bereiztea.






110




BERDINTASUNA



BERDINTASUNA



BERDINTASUNA





BERDINTASUNA







BERDINTASUNA



111







GIZARTE ZERBITZUAK






GIZARTE ZERBITZUAK

BERDINTASUNA



BERDINTASUNA

500 €

112








ZERBITZUAK 3.100 €




BERDINTASUNA



BERDINTASUNA





BERDINTASUNA



GIZARTE ZERBITZUAK


113


ARLOA: OSASUNA O.M.1.2 Genero-ikuspegia txertatua duen sexu-informaziorako zerbitzua sortzea. BERDINTASUNA GAZTERIA

PREBENTZIOA 6.000 €




BERDINTASUNA

HEZKUNTZA GAZTERIA


BERDINTASUNA OSASUN ZENTROA 2.000 €




BERDINTASUNA

GIZARTE ZERBITZUAK OSASUN ZENTROA

2.000 €

ARLOA: HIRIGINTZA, INGURUMENA ETA GARRAIO PUBLIKOA HI.M.1.1 Genero-ikuspegia sistematikoki kontuan hartzea etxebizitza politikan, bizi kalitatean eta ingurumenean. HIRIGINTZA BERDINTASUNA


114


HI.M.1.3 Jadanik onartuta dagoen plangintzaren exekuzioan eta ebaluazioan genero-ikuspegia kontuan hartzea neurri zehatzen bitartez. HIRIGINTZA BERDINTASUNA


HIRIGINTZA



BERDINTASUNA






HIRIGINTZA





HI.B.1.1 Herri mailako garraio publikoaren estaldura hobetzea: ordutegia (eguerdian, gauean, asteburuetan, etab.) eta ibilbideak (industrialdea, Eroski, Osasun Zentroa, etab.) zabaltzea

HERRI-LANAK BERDINTASUNA Berdintasun Kontseilua

40.000 €

115


HI.M.1.2 Autobus urbano guztietan plataformaren funtzionamendu egokia ziurtatzea. HERRI-LANAK 140.000 €

ARLOA: HIRIGINTZA, INGURUMENA ETA GARRAIO PUBLIKOA HI.I.1.2 Plangintza berriak egiten direnean Puntu Beltzak sortuko ez direla bermatzea.


116






BERDINTASUNA










117






U.I.1.1 Indarkeria sexistari aurre egiteko Udalak landutako Protokoloa garatzea, Protokoloaren inguruan adostutakoa martxan jarriz. BERDINTASUNA 2.000 €




BERDINTASUNA






EUSKARA

KULTURA

KU.M.1.3 Estatistiketan, formularioetan, gidetan, dokumentuetan eta bestelako edozein tresnetan datuak sexuaren arabera bereiztea.

TURISMOA

BERDINTASUNA

118


PARTAIDETZA

EUSKARA

KULTURA


PARTAIDETZA

BERDINTASUNA

EUSKARA

KULTURA

TURISMOA

KU.M.1.5 Komunikazio-kanpainetan irudi aurrerakoiak transmititzea: harreman ereduetan ematen den aniztasuna islatzea, emakumeen eta gizonen arteko ohiko rolen trukaketa ikustaraztea, etab.

PARTAIDETZA

BERDINTASUNA

EUSKARA KULTURA

KU.M.1.6 Jarduerak eta ekintzak egiteko eskaintzen dituen diru-laguntza deialdietan aukera-berdintasunaren sustapenarekin lotutako irizpideak txertatzea. TURISMOA

BERDINTASUNA









119






800 €

KU.B.2.1 Kultur-instalazioetan pardelak aldatzeko eta titia emateko txokoak sortzea. KULTURA BERDINTASUNA 1.000 €




BERDINTASUNA

BERDINTASUNA

TURISMOA

KULTURA


2.200 €


KIROLA BERDINTASUNA


KIROLA BERDINTASUNA

120





KIROLA BERDINTASUNA




KIROLA BERDINTASUNA


KIROLA KULTURA


KIROLA 1.000 €





HE.M.1.2 Txostenak eta balantzeak egiten direnean emakumeen eta gizonen HEZKUNTZA BERDINTASUNA

121


egoeraren azterketa konparatiboak eta ezberdinduak egitea. GAZTERIA


BERDINTASUNA



9.000 €


BERDINTASUNA

HEZKUNTZA


3.500 €


HEZKUNTZA





1.300 €



1.300 €

122





EUSKARA Ludotekak

Udalekuak



12.000 €









BERDINTASUNA



BERDINTASUNA



BERDINTASUNA



BERDINTASUNA

123








BERDINTASUNA








GIZARTE ZERBITZUAK



124





GIZARTE ZERBITZUAK

BERDINTASUNA



BERDINTASUNA

500 €









BERDINTASUNA



BERDINTASUNA


125





BERDINTASUNA



GIZARTE ZERBITZUAK







BERDINTASUNA

HEZKUNTZA GAZTERIA





126



BERDINTASUNA

GIZARTE ZERBITZUAK Osasun Zentroa

2.000 €





HIRIGINTZA



BERDINTASUNA





127



HIRIGINTZA








HERRI-LANAK



40.000 €

HI.M.1.2 Autobus urbano guztietan plataformaren funtzionamendu egokia ziurtatzea. HERRI-LANAK



128






BERDINTASUNA

U.M.2.5 Udaleko langile izateko hautaketa-prozesuetako gaitegietan aukera-berdintasunarekin lotutako edukiak kontuan izatea (emakume eta gizonen arteko berdintasun-printzipioak, parekidetasuna lortzera bideraturiko oinarrizko lege-markoa…).


U.M.3.1 Udalaren komunikazioan sexismoa ekiditeko irizpideak zehaztu eta adostea, idatzizkoan zein irudi bidezkoan, euskaraz zein gaztelaniaz. BERDINTASUNA Udal langileak 1.500 €

U.M.3.2 Udalaren langile guztiei ezagutaraztea komunikazioa ez sexista bermatzeko zehaztu eta adostutako irizpideak (adibidez, ikastaroak antolatuz, eskuliburua landuz, etab.).

BERDINTASUNA Udal langileak 1.500 €





129









U.I.1.1 Indarkeria sexistari aurre egiteko Udalak landutako Protokoloa garatzea, Protokoloaren inguruan adostutakoa martxan jarriz. BERDINTASUNA 2500 €


BERDINTASUNA


BERDINTASUNA




130




EUSKARA

KULTURA


PARTAIDETZA

BERDINTASUNA

EUSKARA

KULTURA


PARTAIDETZA

BERDINTASUNA

EUSKARA

KULTURA

TURISMOA

KU.M.1.5 Komunikazio-kanpainetan irudi aurrerakoiak transmititzea: harreman ereduetan ematen den aniztasuna islatzea, emakumeen eta gizonen arteko ohiko rolen trukaketa ikustaraztea, etab.

PARTAIDETZA

BERDINTASUNA

EUSKARA KULTURA

KU.M.1.6 Jarduerak eta ekintzak egiteko eskaintzen dituen diru-laguntza deialdietan aukera-berdintasunaren sustapenarekin lotutako irizpideak txertatzea. TURISMOA

BERDINTASUNA





131










1.000 €

KU.B.2.1 Kultur-instalazioetan pardelak aldatzeko eta titia emateko txokoak sortzea. KULTURA BERDINTASUNA 1.000 €




BERDINTASUNA

BERDINTASUNA

TURISMOA

KULTURA


2.300 €

ARLOA: KIROLA K.M.1.1 Genero-ikuspegia sistematikoki kontuan hartzea kirol-jarduerak, baliabideak, azpiegiturak, ekimenak... diseinatu, garatu eta ebaluatzeko garaian. KIROLA BERDINTASUNA

132



KIROLA BERDINTASUNA 1.000 €




KIROLA BERDINTASUNA




KIROLA BERDINTASUNA


KIROLA KULTURA


KIROLA 1.000 €



133


ARLOA: HEZKUNTZA ETA GAZTERIA HEZKUNTZA HE.M.1.1 Estatistiketan, formularioetan, gidetan, dokumentuetan eta bestelako

edozein tresnetan datuak sexuaren arabera bereiztea. GAZTERIA BERDINTASUNA

HEZKUNTZA HE.M.1.2 Txostenak eta balantzeak egiten direnean emakumeen eta gizonen

egoeraren azterketa konparatiboak eta ezberdinduak egitea. GAZTERIA BERDINTASUNA


BERDINTASUNA



10.000 €


HEZKUNTZA





1.300 €



1.300 €

134





BERDINTASUNA


2.000 €


EUSKARA Ludotekak

Udalekuak



12.000 €









BERDINTASUNA



BERDINTASUNA

135




BERDINTASUNA





BERDINTASUNA







BERDINTASUNA






G.M.1.1 Estatistiketan, formularioetan, gidetan, dokumentuetan eta bestelako edozein tresnetan datuak sexuaren arabera bereiztea. GIZARTE ZERBITZUAK

136




GIZARTE ZERBITZUAK



G.M.2.1 Diskriminazio- edo bazterketa-arriskuan dauden emakumeen egoerak eta premiak aztertzea, baita emandako laguntzen nahikotasuna. GIZARTE ZERBITZUAK BERDINTASUNA





BERDINTASUNA 500 €




G.B.2.1 Zaintzaileen laguntza-talde bat sortzea non zaintza-arduraren famili-negoziazioa genero-ikuspuntutik lantzen den. GIZARTE ZERBITZUAK BERDINTASUNA 500 €

137



ZERBITZUAK 3.200 €




BERDINTASUNA



BERDINTASUNA





BERDINTASUNA



GIZARTE ZERBITZUAK






138



BERDINTASUNA

HEZKUNTZA GAZTERIA








HI.M.1.4 Estatistiketan, formularioetan, gidetan, dokumentuetan eta Udalak erabiltzen duen bestelako edozein tresnetan datuak sexuaren arabera bereiztea. HIRIGINTZA



BERDINTASUNA

139







HIRIGINTZA

HI.A.1.3 Hiri-diseinuaren inguruko edozein parte-hartze prozesuan emakumeen ikuspegia jasotzeko ahaleginak egitea, edo gutxienez parekidetasuna lortzea. HIRIGINTZA BERDINTASUNA

PARTAIDETZA






HERRI-LANAK



40.000 €

HI.B.1.2 Autobus urbano guztietan plataformaren funtzionamendu egokia ziurtatzea. HERRI-LANAK

140




141

ERANSKINAK

142

PROGRAMATUTAKO EKINTZEN EBALUAZIORAKO FITXA

PLANEAN JASOTAKOA ARDATZA ARLOA ARDURADUNA

HELBURUA EKINTZA GAUZATZEKO DENBORA

2010 2011 2012 2013 2014 AURREKONTUA

EGINDAKOA

EKINTZAREN DESKRIBAPENA

JASOTZAILEAK PERTSONAK EDO ERAKUNDEAK

GAUZATZEAREN ARDURADUNA(K)

ARDURA IZAN DUEN SAILA

PERTSONA ARDURADUNAK

ELKARLANEAN ARITU DIREN SAILA(K)

ELKARLANEAN ARITU DIREN PERTSONA(K)

GAUZATZEKO DENBORA 2010 2011 2012 2013 2014

AURREKONTUA

PROZESUAREN ADIERAZLEAK

LORTU DIREN EMAITZAK

IRUZKINAK

Documents

Zarauzko Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako 2010 …2 AURKIBIDEA 0. SARRERA