Η λίμνη μας - sch.grkpe-kastor.kas.sch.gr/limnology/schools/18o_nip_ioan.pdf3. Στη συνέχεια ζωγραφική σε ατομικό φύλλο. 4. Αντιστοίχηση

18ο Νηπιαγωγείο Ιωαννίνων

Εθνικό Δίκτυο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

"Λίμνες: Πηγές Έμπνευσης για Προγράμματα Π.Ε."

Περιβαλλοντικό πρόγραμμα: «Η λίμνη μας Παμβώτιδα»

1

Η λίμνη μας

Παμβώτιδα

18ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ

ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

Σχ. Έτος 2013-14






2

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ &

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ

Δ/ΝΣΗ Α/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ Ν. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 18ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα Σχολικών Δραστηριοτήτων σχ. έτους 2013-14

Θέμα: « Η λίμνη μας Παμβώτιδα»





3

Παιδαγωγική Ομάδα Συντονιστής: Λαδιά Πολυξένη Μέλη: Γερούκαλη Ασημίνα Κοκκινέλη Κυριακή Αγγελάκη Μαρία Τμήματα που Συμμετέχουν: Κλασικό 1, Κλασικό 2, Ολοήμερο Οναμαστική Κατάσταση Νηπίων και των τριών τμημάτων

1 Αϊντίνι Βαλεντίνος

2 Αναγνωστόπουλος Λάμπρος

3 Γεωργιάδη Αικατερίνη- Παναγιώτα

4 Γεωργιάδη Ιωάννα

5 Δοβανάς Κωνσταντίνος

6 Ζορκάδη Μαρία

7 Ηλία Θεοδώρα

8 Κασταμονίτης Ιωάννης

9 Κατσάνος Άγγελος

10 Κατσάστρα Αλεξία

11 Καψάλη Αλίκη

12 Κουτσομήρου Μιχαέλα

13 Κυνηγοπούλου Έλλη

14 Λάζος Αθανάσιος

15 Λιόντος Κωνσταντίνος





4

16 Λύτης Αλέξανδρος

17 Μάνου Πολυξένη

18 Μανούση Λυδία

19 Μανούσης Φίλιππος - Κωνσταντίνος

20 Ματσοπούλου Ειρήνη- Βασιλική

21 Μπάλο Μάριο

22 Νικολίτσα Ζωή - Μαρία

23 Ντάκος Αλέξανδρος

24 Ντάκος Κωνσταντίνος

25 Παναγιώτου Χρήστος

26 Παππά Ευαγγελία

27 Ράτσικας Στέφανος

28 Σιώτου Ευαγγελία

29 Σωμαράκης Αριστείδης

30 Τασιούλας Άρης Γεώργιος

31 Τζήμα Βασιλική

32 Τζιμοτόλης Απόστολος

33 Τόλη Μελίνα

34 Τσαπραλή Ζωή

35 Τσαρή Αλεξία

36 Τσέκα Δανάη-Μιχαέλα

37 Τσερίκης Δημήτριος

38 Τσιριγωτάκη Αναστασία

39 Τσόλαρου Ερμιόνη

40 Υφαντής Αθανάσιος

41 Υφαντής Ιωάννης

42 Φαρμάκης Γεώργιος -Πέτρος





5

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ

Το θέμα επιλέχθηκε σαν συνέχεια ενός σχεδίου εργασίας για «την πόλη μας» που

πραγματοποιήθηκε στο νηπιαγωγείο το προηγούμενο σχολικό έτος. Μέσα από την

υλοποίησή του ανέκυψαν από τα παιδιά ερωτήματα, προτάσεις και ιδέες που μας οδήγησαν

στην υλοποίηση του προγράμματος

ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΙΔΕΩΝ

Οργανώθηκε δραστηριότητα ζωγραφικής όπου τα παιδιά αποτύπωσαν στο χαρτί

προϋπάρχουσες εμπειρίες γύρω από το θέμα.

Ακολούθησαν ερωτήσεις, έγινε καταγραφή των ιδεών σε χαρτί του μέτρου, ηχογραφήσαμε

και στη συνέχεια αποδελτιώσαμε τις απαντήσεις.

Ερωτήσεις

Έχουμε επισκεφτεί τη λίμνη;

Ποιο είναι το όνομά της;

Τι χρώμα έχει το νερό;

Είναι αλμυρό ή όχι;

Πότε έχει περισσότερο νερό;

Είναι καθαρή η λίμνη; Μπορούμε να πιούμε νερό από τη λίμνη;

Γιατί είναι βρώμικη;

Τι υπάρχει γύρω από τη λίμνη;

Τι υπάρχει μέσα στη λίμνη.

Τι σχήμα έχει η λίμνη;

Ποια ζώα ζουν μέσα και γύρω από τη λίμνη;

Ποια φυτά υπάρχουν μέσα και γύρω από αυτή;

Τι μπορούμε να κάνουμε στη λίμνη;

ΟΜΑΔΟΠΟΙΗΣΗ ΙΔΕΩΝ

Η προκαταρκτική αξιολόγηση έδειξε τα παρακάτω:

1. Κάποια παιδιά (5 από τα 42) δεν είχαν επισκεφθεί τη λίμνη και δεν γνώριζαν την

ύπαρξή της και κάποια άλλα (2) είχαν συγκεχυμένη άποψη για το αν είναι λίμνη ή θάλασσα.

2.Μόνα 3 από τα 42 γνώριζαν το όνομά της.

3.Στην ερώτηση για το χρώμα της κάποια απάντησαν ότι είναι πράσινη (ένα από αυτά

δικαιολόγησε την απάντησή του ως έξης: το χρώμα της είναι πράσινο κι όχι μπλε, όπως της

θάλασσας, γιατί δεν έχει αλάτι), κάποια ότι είναι μπλε, ένα παιδί ότι είναι ασημί, ένα ότι είναι

διάφανο και άλλο ένα ότι το χρώμα της (μπλε - πράσινο)εξαρτάται από την εναλλαγή μέρας

– νύχτας.

4.Για την σύνθεση και την ποιότητα του νερού κάποια 13/15 υποστήριξαν ότι είναι

αλμυρό σαν της θάλασσας και κάποια όχι 2/15. Ένα παιδί ανέφερε ότι είναι γλυκό, γι’ αυτό

δεν μπορούμε να κολυμπήσουμε, γιατί θα βουλιάξουμε.

5. Τα περισσότερα πιστεύουν ότι είναι βρώμικη γιατί οι άνθρωποι πετάνε σκουπίδια ή

γιατί έρχονται σκουπίδια από τη θάλασσα ή γιατί έρχονται νερά από σωλήνες και την

βρωμίζουν. Ορισμένα απάντησαν ότι είναι βρώμικη, επειδή τα καράβια που πηγαίνουν στο

νησάκι ρίχνουν πετρέλαιο. Τέλος κάποια απάντησαν ότι τα φύκια που βγαίνουν στη

θάλασσα και μαζεύονται στις άκρες της λίμνης την κάνουν βρώμικη και μυρίζει.

6. Στην ερώτηση Τι υπάρχει γύρω από τη λίμνη; Όλα τα παιδιά περιέγραψαν την

περιοχή του Μώλου (δρόμοι, κάγκελα, δέντρα, ποδηλατόδρομος, πέτρες και τσιμέντο,

καλάμια)





6

7. Μόνο 2 παιδιά από τα 42 ανέφεραν την ύπαρξη του νησιού, τα περισσότερα όμως

γνώριζαν τα καραβάκια και τις βάρκες.

8. Για τα ζώα ανέφεραν ψάρια, πουλιά και πολλά είδη της θάλασσας (καρχαρίες,

χταπόδια, φάλαινα, αχινούς, καλαμάρια). Δυο παιδάκια ανέφεραν τα βατράχια, τα καβούρια

και τα νερόφιδα.

9. Για τα φυτά μίλησαν για καλάμια, νούφαρα , φύκια και δέντρα.

10. Στην ερώτηση «Τι μπορούμε να κάνουμε στη λίμνη»; Ανέφεραν το ψάρεμα, το

κολύμπι, βόλτες, ποδήλατο, σερφινγκ, κανό- καγιάκ, να ρίχνουμε δίχτυα για να ψαρέψουμε,

βόλτες με το καραβάκι και βάρκες, να ρίξουμε τον Σταυρό.

Η ζωγραφική αποτύπωση έδειξε:

Κάποια ζωγράφισαν την λίμνη μπλε σαν ένα κύκλο με κάγκελα γύρω. Κάποια άλλα

τετράγωνη μπλε ή πράσινη ή και τα δύο και άλλα οριζόντια γραμμή με δέντρα και

λουλούδια.

Οι παραπάνω καταγραφές (προέρευνα) έγινε προκειμένου να προχωρήσουμε στο σχεδιασμό

των επόμενων βημάτων:

1.Προσδιορισμός και ανάλυση εκπαιδευτικών αναγκών των μαθητών

2. Διατύπωση διδακτικών στόχων.

3. Επιλογή των στρατηγικών και των τεχνικών υλοποίησης της διδασκαλίας

4. Διαδικασίες της αξιολόγησης

ΤΟ ΙΣΤΟΓΡΑΜΜΑ

Η εννοιολογική χαρτογράφηση έγινε με τη βοήθεια ενός ιστογράμματος που παρουσιάζει τη

δυναμική και τις γνώσεις της ομάδας καθώς και τους επιμέρους τομείς του θέματος που μας

ενδιαφέρει.

Η λίμνη μας

Η χλωρίδα

Ανθρώπινες

δραστηριότητες

Μορφολογία,

παράκτιοι οικισμοί

Θρύλοι και

ιστορίες

Το νερό (ο κύκλος του νερού,

ποιότητα, σύσταση, χρώμα)

Η πανίδα





7

Δημιουργία Ομάδων. Χωριστήκαμε σε 6 ομάδες (ανά τάξη) ανάλογα με τα ενδιαφέροντα του κάθε παιδιού.

Επέλεξαν από το ιστόγραμμα με ποιο από τα υποθέματα θέλουν να ασχοληθούν.

Ακολούθησε ενημέρωση των γονέων (βλ. Παράρτημα)και ζητήθηκε η υποστήριξή τους.

Έφεραν πληροφορίες, φωτογραφίες που πήραν από έντυπα , από το Διαδίκτυο ή από

εφημερίδες και περιοδικά.

.

ΣΤΟΧΟΙ

Οι στόχοι και οι επιδιώξεις της ΠΕ στο νηπιαγωγείο εστιάζονται στην καλλιέργεια

Περιβαλλοντικής συνείδησης και ευαισθητοποίησης

Γνωστικοί

- Γνωριμία με το λιμναίο οικοσύστημα (χλωρίδα, πανίδα )

- Να αντιληφθούν την αλλαγή στη μορφή του νερού και τον κύκλο του νερού

- Να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους και να εξοικειωθούν με βασικές έννοιες όπως:

οικοσύστημα, βιοποικιλότητα, τροφική αλυσίδα, ρύπανση/μόλυνση ευτροφισμός,

προστασία, κτλ.

- Να αναπτύξουν την κριτική σκέψη μέσα από την έρευνα, την παρατήρηση, την εξαγωγή

συμπερασμάτων και την αξιολόγηση καταστάσεων.

Συναισθηματικοί

- Να εκφράσουν ιδέες και συναισθήματα με πολλούς τρόπους, όπως με το παιχνίδι, τη

δραματοποίηση, τη γραφή, τη ζωγραφική.

- Να αποκτήσουν ενεργητική στάση και συμπεριφορά απέναντι στο οικοσύστημα της λίμνης.

Κοινωνικοί

- Η αλληλεπίδραση και η συνεργασία των παιδιών μεταξύ τους με τους γονείς και τους

εκπαιδευτικούς

- Το άνοιγμα του Νηπιαγωγείου στην ευρύτερη κοινωνία

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Διαθεματική Προσέγγιση- Ξεκινώντας από τις προσωπικές τους εμπειρίες και

συμμετέχοντας ενεργά σύμφωνα με τις ικανότητές και τις δεξιότητές τους τα παιδιά

εργάστηκαν είτε σε ομάδες είτε ατομικά αλλά και σαν ομάδα τάξη

ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ - Πάρκο Ερμηνείας Φορέα διαχείρισης της Λίμνης Παμβώτιδας

- Κέντρο Πληροφόρησης Λίμνης (στο Νησί- Ματαιώθηκε λόγω καιρού)

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΦΟΡΕΙΣ: Φορέα διαχείρισης της Λίμνης Παμβώτιδας

- Σύμβουλο προσχολικής αγωγής

ΠΕΔΙΑ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΜΕ ΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΩΝ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΩΝ

ΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ

- Γλώσσα

- Μαθηματικά

- Μελέτη Περιβάλλοντος

- Έκφραση και Δημιουργία

- Πληροφορική





8

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ





9

ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑ

Επιδιώξεις Δραστηριότητες Nα απομνημονεύουν πολύ μικρά

κείμενα

1.Απαγγελία ποιήματος: Το ποταμάκι του

Ζαχαρία Παπαντωνίου.

2. Μετά την απαγγελία ακολούθησε

δραματοποίηση με διάλογο

3. Στη συνέχεια ζωγραφική σε ατομικό

φύλλο.

4. Αντιστοίχηση εικόνας με την λέξη από

το παραπάνω ποίημα (Φωτ. 1)

Nα περιγράφουν Η λίμνη στο χρόνο: Παρατήρησαν παλιές

φωτογραφίες της λίμνης και συνέκριναν

με τις τωρινές. Εντόπισαν διαφορές (βλ.

Παράρτημα)

Nα συνειδητοποιήσουν ότι ο γραπτός

λόγος είναι αναπαράσταση του

προφορικού και να διακρίνουν την

εικόνα μιας λέξης από τη γραπτή της

απόδοση

Αντιστοίχηση λέξεων Ιωάννινα, Κάστρο,

Λίμνη, Τζαμί, Αλή Πασάς, κα. με τις

αντίστοιχες εικόνες (Φωτ. 2)

Να συνειδητοποιήσουν τη σχέση

φωνήματος και γραφήματος

Έγραψαν το όνομα της λίμνης και τη

ζωγράφισαν

Παραμύθι (με οικολογικό περιεχόμενο):

Ο Βρεκεκέξ και η εγγόνα του (Ανθολόγιο

λογοτεχνικών κειμένων για το

Νηπιαγωγείο σελ. 271)

Να ασκούνται μέσα από γλωσσικά

παιχνίδια στον εντοπισμό λέξεων.

Αινίγματα

Τρέχει τρέχει πάει πάει

και πίσω δεν κοιτάει

τι είναι; ( το ποταμάκι)

Πελαργοί πολλοί πετούνε

Τι πολλοί πολλοί που είναι!

Ένας έχει μπρος του δυό

κι άλλος ένας πίσω δυό

Κι άλλος ένας πελαργός

έναν πίσω κι ένα μπρος.

Πόσοι είναι οι πελαργοί; (τρεις)

Γλωσσοδέτες

Βρε βρε βρε βαθιά στο βάλτο

Ειν’ τα βούρλα άνω κάτω

Βάτραχος βρεγμένος βγαίνει

Από βάρκα βουλιαγμένη

Βρεκεκέξ βήχει και βρίζει

και τα βράχια φοβερίζει.





10

Σύνθετες λέξεις

Ψάρι + Σούπα = Ψαρόσουπα

Νερό + Φίδι = Νερόφιδο

Ψάρι + Βάρκα = Ψαρόβαρκα

Πρασινο + Κεφάλι = Πρασινοκεφαλη

(πάπια)

Καστανό + Κεφάλι= Καστανοκέφανη

Σκουφος + Βουτηχτάρι=

Σκουφοβουτηχτάρι

Αργυρός + πελεκάνος=

Αργυροπελεκάνος

Κιτρινο+ Μπομπίνα = Κιτρινομπομπίνα

Νερο + Χελώνα = Νεροχελώνα

Σταγόνα + Παρέα= Σταγονοπαρέα

Χιονι + Νιφάδα= Χιονονιφάδα

Νερό + Φουσκάλα= νεροφουσκάλα

Νερό + Κρατάω= Νεροκράτης

- Φτιάξαμε το κρυπτόλεξο και το

σταυρόλεξο της λίμνης (βλ. Παράρτημα)

Να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους - Το αλφαβητάρι της λίμνης

Μάθαμε καινούριες λέξεις όπως

περιβάλλον, οικοσύστημα,

βιοποικιλότητα, ευτροφισμός ,

βιολογικός καθαρισμός κα. και φτιάξαμε

το αλφαβητάρι της λίμνης.

:.

ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ

Επιδιώξεις Δραστηριότητες

Να «εκτελούν» απλές μαθηματικές

πράξεις

Επιτραπέζιο: Η λίμνη με τα νούφαρα.

Έχουμε φτιάξει σε χαρτί του μέτρου μια

λίμνη , νούφαρα , πιόνια βατραχάκια από

χαρτί και πελεκάνους . Τα βατραχάκια

πρέπει να διασχίσουν τη λίμνη πατώντας

στα νούφαρα ρίχνοντας το ζάρι και

κάνοντας ανάλογα βήματα. Αν πατήσουν

στον πελεκάνο τους τρώει και πάνε από

την αρχή, αν πατήσουν στη λάσπη

χάνουν τη σειρά τους (Φωτ. 3)

Παιχνίδι memory με τα ζώα τις λίμνης

(Φωτ. 4)

Ψάρεμα στη Λίμνη: Πάνω σε ένα πανί ή

χαρτί είναι τοποθετημένα ψαράκια με

αριθμούς. Τα παιδιά με τα καλάμια

(μαγνήτες) ψαρεύουν όσα ψαράκια

θέλουν και προσθέτουν το άθροισμα των

αριθμών (Φωτ.5)





11

Να αναγνωρίζουν , να περιγράφουν και να

συμπληρώνουν κανονικότητες (μοτίβα) Συμπληρώνουν φύλλο εργασίας με

βατραχάκια, ψαράκια, πουλιά.

ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Επιδιώξεις Δραστηριότητες

Να εξοικειωθούν με βασικές ερευνητικές

διαδικασίες.

- Τα παιδιά ζήτησαν τη βοήθεια των

γονέων και τους ενεργοποίησαν στην

συγκέντρωση πληροφοριακού υλικού,

φωτογραφιών και βιβλίων

- Διαχωρισμός του υλικού (φωτογραφίες

κυρίως και εικόνες) του χθες και του

σήμερα.

Να διευρύνουν τις γνώσεις τους για το

φυσικό περιβάλλον - Να γνωρίσουν τον

κύκλο του νερού

Αφόρμηση

Ανάγνωση της ιστορίας: Μια

σταγονοπαρέα στη λίμνη μας –

Δραματοποίηση (Εικ. 6)

Να συσχετίσουν τον υδρολογικό κύκλο

με την ύπαρξη και διατήρηση

της λίμνης

Ανεβήκαμε στο δεύτερο όροφο του

κτιρίου από όπου είναι δυνατή η

παρατήρηση της λεκάνης απορροής της

λίμνης. Παρατηρήσαμε το βουνό την

πόλη και τους γύρω λόφους, τα σύννεφα,

τη λίμνη, και τον κάμπο προσπαθώντας

να τα βοθήσουμε να σκεφθούν ότι θα

πρέπει να υπήρξε μια φυσική κοιλότητα,

μια λεκάνη. Ερωτήσεις:

α) Γιατί άραγε μαζεύτηκε τόσο πολύ νερό

και δημιουργήθηκε η λίμνη;

β) Από πού έρχεται το νερό που τη

γεμίζει;

Τα παιδιά απάντησαν με τη βροχή και

από τα νερά που έρχονται από την πόλη.

Εξηγήσαμε στη συνέχεια ότι η λίμνη

τροφοδοτείται και από υπόγειες πηγές.

Μετά την παρατήρηση και τη συζήτηση,

τα παιδιά φτιάξανε με πλαστελίνη ένα

πρόπλασμα και ρίξαμε νερό με το ντους

του μπάνιου για να το δουν και στην

πράξη.

Να εντοπίσουν τη λίμνη στο χάρτη και να

να αναγνωρίσουν γεωμορφολογικά

χαρακτηριστικα της .

Εντοπισμός λίμνης στο χάρτη και με τη

βοήθεια του Η/Y στοGoogle Earth.

(φωτ. Παρατηρήσαμε τα χρώματα του

χάρτη και συζητήσαμε σε τι αντιστοιχούν

(λίμνη, ποτάμια-ρέματα, βουνά, δρόμοι,

οικισμοί). Συζητούν για τη θέση της, το

σχήμα της, το μέγεθός της λίμνης και

μετά το αποτυπώσαμε σε φύλλο

εργασίας.





12

Εισαγωγή στις έννοιες «πήξη», «τήξη»,

«εξάτμιση», «υγροποίηση» , «βύθιση»,

«επίπλευση»

Νεροπειράματα:

ΠΗΞΗ- ΤΗΞΗ: Βάλαμε νερό σε

ποτηράκια στο ψυγείο και φτιάξαμε

παγάκια (πριν δουν το αποτέλεσμα

ζητήσαμε από τα παιδιά να κάνουν

υποθέσεις) Μετά βάλαμε παγάκια σε ένα

μπρίκι και το βάλαμε στην φωτιά.. έτσι

Τα παγάκια έλιωσαν και έγιναν νερό.

Βάλαμε παγάκια σε ένα μπωλ και τα

αφήσαμε στην τάξη, ώστε να δουν τα

παιδιά τι θα γινόταν… Ναι μεν τα

παγάκια έλιωσαν αλλά η διαδικασία αυτή

έγινε πιο αργά, γιατί δεν είχαμε την

φωτιά να μας τα λιώσει γρήγορα!

ΕΞΑΤΜΙΣΗ _ ΥΓΡΟΠΟΙΗΣΗ:

Τοποθετήσαμε μια κατσαρόλα με νερό

πάνω στην εστία της κουζίνας και σε λίγο

παρατηρήσαμε τον ατμό που ανεβαίνει.

Βάλαμε την παλάμη μας και

αισθανθήκαμε ότι υγραίνεται. Εξηγήσαμε

στα παιδιά ότι η υγρασία αυτή

(υδρατμοί) είναι αποτέλεσμα απ' την

εξάτμιση του νερού που προκαλείται από

τη θερμότητα. Τέτοια εξάτμιση γίνεται σε

απέραντη έκταση μέσα στη φύση Με τη

θερμότητα του ήλιου εξατμίζονται τα

νερά από τη θάλασσα, τα ποτάμια, τις

λίμνες, τις λακούβες κλπ δημιουργούνται

οι υδρατμοί και η βροχή. (φωτ.7)

ΒΥΘΙΣΗ ΕΠΙΠΛΕΥΣΗ

Συγκεντρώσαμε αντικείμενα από

διαφορετικό υλικό όπως ξύλο, μέταλλο,

χαρτί, ύφασμα, πλαστικό, φελιζόλ, κα.

Τα παιδιά αρχικά έκαναν υποθέσεις και

μετά σε μια λεκάνη με νερό το

δοκιμάσαμε . Στη συνέχεια καταγράψαμε

ποια αντικείμενα επιπλέουν και ποια

βυθίζονται (Φωτ.8-9)

Να ταξινομούν σε κατηγορίες

ζωντανούς οργανισμούς σύμφωνα με τα

μορφολογικά τους χαρακτηριστικά

Οργανώσαμε μια συλλογή από

φωτογραφίες ζώων που ζουν στη λίμνη

και τα χωρίσαμε σε ομάδες: Ψάρια,

ερπετά, πουλιά θηλαστικά, αμφίβια και

τα καταγράψαμε (Φωτ.12)

Να συνειδητοποιήσουν τον κύκλο

εποχών

-Είδαμε εικόνες της λίμνης σε

διαφορετικές εποχές (φθινόπωρο ,

άνοιξη, χειμώνας , καλοκαίρι) , και τις

βάλαμε στη σειρά, φτιάχνοντας τον





13

κύκλο των εποχών με τη λίμνη μας.

- Παρουσιάσαμε το εποπτικό υλικό του

ΚΠΕ Καστοριάς (φύλλα εργασίας 22-25)

και παρατηρήσαμε τη θερμοκρασία και

το θερμόμετρο.

Να συνειδητοποιήσουν τον κύκλο της

ζωής: βάτραχος και πεταλούδα

-Με το εποπτικό υλικό του ΚΠΕ

καστοριάς (φύλλο εργασίας 4) και μικρά

βιντεάκια που ανασύραμε από το

διαδίκτυο (βλ πιο κάτω για τις

ιστοσελίδες) είδαμε τον κύκλο της ζωής

του βατράχου και την μεταμόρφωση της

κάμπιας σε πεταλούδα

- Κατασκευάσαμε με την τεχνική

origami(χαρτοδιπλωτική) βιβλιαράκι με

θέμα τον κύκλο ζωής του βάτραχου.

Να συνειδητοποιήσουν την αλλαγή της

λίμνης μέσα στο χρόνο και τις

ανθρώπινες επεμβάσεις

Η λίμνη μας παλιά και σήμερα –

Παρατήρηση και σύγκριση φωτογραφιών

Να γνωρίσουν μύθους και θρύλους από

την τοπική ιστορία

Μία γιαγιά επισκέφθηκε το σχολείο και

μας αφηγήθηκε την ιστορία του Αλή

Πασά και της Κυρα Φροσύνης και μας

τραγούδησε και ένα σχετικό δημοτικό

τραγούδι.

Να δουν και να γνωρίσουν την λίμνη από

κοντά- στο πεδίο

Μια εξόρμηση στη λίμνη! (Πάρκο

Ερμηνείας της Λίμνης Παμβώτιδας)

Με λαχτάρα οι μαθητές προετοίμασαν

την εξόρμησή τους συζητώντας για το τι

περίμεναν να δουν, σε τι δραστηριότητες

θα επιδίδονταν και τι θα χρειάζονταν γι΄

αυτές. Αποφάσισαν να πάρουν μαζί

τους... φωτογραφική μηχανή, κιάλια,

μεγεθυντικό φακό, τροφή για ψαράκια

και πουλιά, χαρτιά, μπογιές, σακούλες

απορριμμάτων, δημοσιογραφικό

μαγνητόφωνο, απόχη, πλαστικά

κουβαδάκια, γυάλινα δοχεία και βαζάκια.

Κατά την επίσκεψή μας στο Πάρκο

ξεναγηθήκαμε από την υπεύθυνη του

Πάρκου, παρατηρήσαμε τα φυτά , τα

πουλιά με κυάλια και τηλεσκόπιο, την

ακτη, παίξαμε και συγκεντρώσαμε υλικό

για την τάξη . (Φωτ 13-14-15)

- Στο σχολείο συμπληρώσαμε το

φυτολόγιό μας με φυτά που φέραμε από

τη λίμνη και περιγράψαμε τις εντυπώσεις

μας από την επίσκεψη.

- Παρατηρούν το νερό των δειγμάτων τους

και το συγκρίναμε με το νερό της

βρύσης.





14

- Εξηγήσαμε ότι το νερό της λίμνης δεν

έχει την ίδια «γεύση» με το νερό της

θάλασσας και επειδή δεν περιέχει αλάτι,

του προσδίδεται ο χαρακτηρισμός «γλυκό

νερό». Επίσης ότι οι περισσότεροι

οργανισμοί που ζουν σε γλυκά νερά δεν

μπορούν να ζουν στη θάλασσα και το

αντίθετο.

- Με το μικροσκόπιο παρατηρήσαμε τους

μικροοργανισμούς του νερού που

φέραμε μαζί μας αλλά χωρίς μεγάλη

επιτυχία. (λόγω χαμηλής ανάλυσης )

Χρησιμοποιήσαμε το υλικό από το ΚΠΕ

Καστοριάς και το Φύλλου Εργασίας 1.

ΠΑΙΔΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ


Να παρατηρούν και να προσπαθούν να

ερμηνεύσουν το φυσικό και

ανθρωπογενές περιβάλλον με πολλούς

τρόπους και χρησιμοποιώντας ποικίλα

υλικά

- Κατασκευή της σταγονοπαρέας με

φελιζόλ (Φωτ. 16)

- Ομαδική και ατομική κατασκευή: ο

κύκλος του νερού με εικόνες

Να εκφράζονται με το ελεύθερο

δραματικό παιχνίδι, να αναπτύσσουν τη

δημιουργικότητα τους, να γνωρίζουν τον

εαυτό τους και τον κόσμο

Δραματοποίηση του κύκλου του νερού με

αφορμή το παραμύθι : Μια

σταγονοπαρέα στη λίμνη μας (Φωτ.17)

Να δημιουργούν εικαστικές

αναπαραστάσεις χρησιμοποιώντας τις

εμπειρίες και τις γνώσεις τους.

- Κολάζ: Σε χαρτί του μέτρου

ζωγραφίσαμε με τέμπερες τη λίμνη και

τον περιβάλλοντα χώρο και

τοποθετήσαμε επάνω στη φυσική τους

θέση τα ζώα (Φωτ. 18-19)

- Κατασκευή μάσκας Βατράχου και

Πελεκάνου: κάποια παιδιά επιλέγουν να

φτιάξουν μάσκες Βατράχου και άλλα

Πελεκάνου

Να συμμετέχουν σε προκαθορισμένες

δραστηριότητες και να συνεργάζονται με

τους άλλους

Παιχνίδι στην αυλή: Βάτραχοι και

Πελεκάνοι . (παιδιά 28) 10 παιδιά φοράνε

τις μάσκες και κάνουν τους Βατράχους

και 2 παιδιά τους πελεκάνους. Τα

υπόλοιπα σχηματίζουν με τα χέρια τους

κύκλο παριστάνοντας τη λίμνη. Με το

χτύπημα του ταμπουρίνου βγαίνουν τα

βατραχάκια και με τις καστανιέτες οι

Πελεκάνοι και κυνηγούν τους Βατράχους

που τρέχουν να βρουν καταφύγιο στη

λίμνη(κύκλο παιδιών) (Φωτ 20)





15

Να ανταποκρίνονται κινητικά σε ηχητικά

ερεθίσματα

- -Αναγνωρίσαμε ήχους πουλιών,

βατράχων κ.α.

- Ακούσαμε τη «λίμνη των κύκνων» , τη

δραματοποιήσαμε και τη χορέψαμε με τη

μουσική του Τσαικόφσκι. Κάναμε

αντιπαράθεση της δικιάς μας

παραδοσιακής μουσικής και της

κλασικής . Τι μας θυμίζει το άκουσμα

της μιας και τι της άλλης μουσικής; Πού

συνήθως ακούμε τη μια και πού την

άλλη;

Να παρατηρηρούν και να περιγράφουν

και να εκφράζουν τις προτιμήσεις τους

για έργα τέχνης

- Η λίμνη μέσα από την τέχνη

- Είδαμε ππώς αποτύπωσαν τηνλίμνη

ντόπιοι καλλιτέχνες όπως ο Κ. Μαλάμος

και μη Φωτ.20-24

ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ


Τα παιδιά επιλέγουν και

χρησιμοποιούν κατάλληλα τις

Τ.Π.Ε. για να αναζητούν

πληροφορίες σε διάφορες μορφές

(κείμενο, εικόνες, βίντεο, ήχο) σε

υπολογιστή ή το διαδίκτυο

Επίσκεψη σε διάφορες ιστοσελίδες για

ενημέρωση, έρευνα και προβολή, όπως :

1.Επίσκεψη της λίμνης με το google earth.

2. Γιορτές στη λίμνη: τα Θεοφάνεια:

http://www.youtube.com/watch?v=-

oxo4l5wwjU

3.Αποδημητικά Πουλιά:

http://www.youtube.com/watch?v=NtkY3ekMp

Kc&list=PLk_TrVFFF9Jt6j0C2BjTJDmIViKDf

Xg7m

4.Η λίμνη στο χρόνο:

http://www.youtube.com/watch?v=xhg4LuEcfJ8

Η λίμνη των κύκνων

(Παμβώτιδα)http://www.youtube.com/watch?v=

C7I9EmwSCmM

5.Ταξιδι με το καραβάκι στη λίμνη:

http://www.youtube.com/watch?v=ZegIvK_WF

Wk

6.Αργυροπελεκάνοι στη Λίμνη Παμβώτιδα

Μάιος 2013

http://www.youtube.com/watch?v=WGLxYuuM

qsI

http://www.youtube.com/watch?v=2QgqN1eZi6

w

7.Κύμα στη λίμνη Παμβώτιδα

http://www.youtube.com/watch?v=yOkSz_qivxI

8. Ψάρεμα

http://www.youtube.com/watch?v=-oxo4l5wwjU

http://www.youtube.com/watch?v=-oxo4l5wwjU

http://www.youtube.com/watch?v=NtkY3ekMpKc&list=PLk_TrVFFF9Jt6j0C2BjTJDmIViKDfXg7m



http://www.youtube.com/watch?v=xhg4LuEcfJ8

http://www.youtube.com/watch?v=ZegIvK_WFWk

http://www.youtube.com/watch?v=ZegIvK_WFWk

http://www.youtube.com/watch?v=2QgqN1eZi6w

http://www.youtube.com/watch?v=2QgqN1eZi6w

http://www.youtube.com/watch?v=yOkSz_qivxI





16

http://www.youtube.com/watch?v=QxS3JLgFf

Ww

http://www.youtube.com/watch?v=DcFxkHBIZ

9.Επεμβάσεις:

http://www.youtube.com/watch?v=pX_pdb_i2j

A

10. Η ζωή στη λίμνη:

https://egiannina.wordpress.com/category/%CE

%B7-%CE%B6%CF%89%CE%B7-

%CF%83%CF%84%CE%B7-

%CE%BB%CE%B9%CE%BC%CE%BD%CE

%B7-%CE%BC%CE%B1%CF%83/

Ο κύκλος της ζωής του βατράχου:

1. http://www.youtube.com/watch?v=EDrKq-

SE0G0

2.http://www.youtube.com/watch?v=AMs3waa

W75g

Η μεταμόρφωση της πεταλούδας

1.http://www.youtube.com/watch?v=5Tvl6wz7e

9M

2.http://www.youtube.com/watch?v=P8sAHQY

vVf0

http://www.youtube.com/watch?v=QxS3JLgFfWw

http://www.youtube.com/watch?v=QxS3JLgFfWw

http://www.youtube.com/watch?v=pX_pdb_i2jA

http://www.youtube.com/watch?v=pX_pdb_i2jA

https://egiannina.wordpress.com/category/%CE%B7-%CE%B6%CF%89%CE%B7-%CF%83%CF%84%CE%B7-%CE%BB%CE%B9%CE%BC%CE%BD%CE%B7-%CE%BC%CE%B1%CF%83/





http://www.youtube.com/watch?v=EDrKq-SE0G0

http://www.youtube.com/watch?v=EDrKq-SE0G0

http://www.youtube.com/watch?v=AMs3waaW75g

http://www.youtube.com/watch?v=AMs3waaW75g

http://www.youtube.com/watch?v=5Tvl6wz7e9M

http://www.youtube.com/watch?v=5Tvl6wz7e9M

http://www.youtube.com/watch?v=P8sAHQYvVf0

http://www.youtube.com/watch?v=P8sAHQYvVf0





17

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Η αξιολόγηση σχεδίων εργασίας – εκπαιδευτικών προγραμμάτων στο Νηπιαγωγείο συνάδει

με την τάση που επικρατεί στη βιβλιογραφία της αξιολόγησης του μαθητή, όπου η έμφαση

δίνεται στην αξιολόγηση των διαδικασιών και όχι μόνο του αποτελέσματος και των

γνωσιακών προϊόντων.

Οι ερωτήσεις σε γενικές γραμμές στις οποίες κληθήκαμε να δώσουμε απάντηση ατομικά (οι

νηπιαγωγοί αλλά και τα παιδιά) ήταν οι παρακάτω:

Τι επέφερε το θέμα σε μένα προσωπικά;

Τα παιδιά έδειξαν να τα ενδιαφέρει;

Πώς συνεργάστηκαν τα μέλη της ομάδας (νηπιαγωγοί και παιδιά) και πώς επέδρασε

το θέμα στον εσωτερικό τους κόσμο;

Τι προέκυψε από το θέμα;

Τί ήταν το σημαντικότερο - θετικό ή αρνητικό;

Πώς και από ποιόν πάρθηκαν οι αποφάσεις; Ποιο ρόλο έπαιξαν οι παιδαγωγοί;

Τί έγινε διαφορετικά από αυτό που σχεδιάστηκε; Γιατί;

Ποια εμπόδια και διακοπές εμφανίστηκαν κατά την υλοποίηση;

Τι θα μπορούσε να γίνει καλύτερα με ένα παρόμοιο θέμα;

Το πρόγραμμα ακολούθησε τον αρχικό του σχεδιασμό. Μερικές φορές επανερχόμαστε σε

προηγούμενες δραστηριότητες είτε γιατί το ενδιαφέρον των παιδιών ήταν μεγάλο είτε γιατί

πιστεύαμε ότι έπρεπε να επαναληφθούν. Όλη αυτή η διαδικασία που ακολουθήσαμε

βοήθησε στην ολόπλευρη ανάπτυξη των παιδιών νοητικά, γλωσσικά , κοινωνικά ,

συναισθηματικό αλλά και κινητικά, πιο συγκεκριμένα:

Τα παιδιά όχι μόνο απόκτησαν νέες γνώσεις σχετικές με την λίμνη αλλά και ανέπτυξαν

δεξιότητες όπως να λύνουν απλά προβλήματα που συναντούσαμε στην πορεία, να

εκφράζονται με διάφορους τρόπους με ζωγραφική, με θέατρο, συζητώντας και

κατασκευάζοντας. Σε όλη τ η διάρκεια του σχεδίου εργασίας τα παιδιά είχαν πολλές

ευκαιρίες να καλλιεργήσουν τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους

Έμαθαν να συνεργάζονται μεταξύ τους για έναν κοινό στόχο, είτε στα πλαίσια μιας μικρής

ομάδας είτε της ολομέλειας

Η λειτουργία των ομάδων ήταν κάτι που μας απασχόλησε αρκετούς μήνες πριν να

ξεκινήσουμε το σχέδιο εργασίας. Από τον Μάρτιο και μετά τα παιδιά συνεργάζονταν με

μεγαλύτερη ευκολία. Οι δυνατότεροι της ομάδας βοηθούσαν τους πιο αδύνατους

Ένιωσαν υπεύθυνα, ανέλαβαν πρωτοβουλίες.

Έμαθαν να ερευνούν, να παρατηρούν αλλά και να καταγράφουν για να μπορούν να βγάζουν

σωστά συμπεράσματα .

Έμαθαν να χρησιμοποιούν το δημοσιογραφικό κασετόφωνο και τη φωτογραφική μηχανή, το

τηλησκόπιο και το μικροσκόπιο.

Πολλές φορές πρότειναν από μόνα τους να μαγνητοφωνήσουμε μια δραστηριότητα για να

μπορέσουμε να την ακούσουμε αργότερα.





18

Μάθανε να χρησιμοποιούν τον Η/Υ κάθε φορά που ψάχναμε μια πληροφορία ή μια εικόνα

ήταν το πρώτο μέσο στο οποίο ανατρέχανε

Ο ρόλος των εκπαιδευτικών σ’ αυτό το ταξίδι ήταν αυτός του «προβοκάτορα» αλλά και του

βοηθού. Δούλεψαμε μαζί τους σαν ισότιμα μέλη της κάθε ομάδας. Συμμμετείχαμε στις

δραστηριότητες όταν καταλάβαινα ότι χρειαζόταν αλλά και όταν ζητούσαν την βοήθειά μας

Προσπάθησαμε να κρατήσουμε ζωντανό το ενδιαφέρον τους για το θέμα προκαλώντας

διάφορες καταστάσεις όταν βλέπαμε ότι ατονούσε

Επίσης μια από τις φροντίδες μας ήταν να δώσουμε ευκαιρίες σε όλα τα παιδιά ανάλογα με

τις ικανότητες και τις δυνατότητές τους.

Η συμμετοχή των γονιών στο σχέδιο εργασίας ήταν πολύ σημαντική καθώς με προθυμία

ανταποκρίθηκαν από την αρχή ακόμα του σχεδίου βοήθησαν στη συλλογή του υλικού, στις

μετακινήσεις μας αλλά και κάθε φορά που χρειαζόταν μέσα στην τάξη.

Κάποιες επισκέψεις που είχαμε προγραμματίσει (πχ. στο νησί) ματαιώθηκαν λόγω καιρού

ενώ προστέθηκαν και άλλα υποθέματα που ανακύψανε μέσα από την υλοποίηση των

δραστηριοτήτων λόγω ενδιαφέροντος των παιδιών (πχ. η μέλισσα).





19

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ





20

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ

Αγαπητοι γονείς

Το Νηπιαγωγείο μας για το σχολικό έτος που διανύουμε έχει

αναλάβει να υλοποιήσει ένα περιβαλλοντικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα

με θέμα τη λίμνη .

Η επιλογή βέβαια δεν ήταν τυχαία! Πιστεύουμε ότι η νηπιακή ηλικία

είναι ίσως η προσφορότερη ηλικία για να ξεκινήσει κανείς την

ευαισθητοποίηση σε θέματα περιβάλλοντος, Αποτελεί μια πρόκληση και

μια ευκαιρία «συμμετοχής» στις διαδικασίες ανάπτυξης του ανθρώπου

δίνοντας από τόσο νωρίς απαντήσεις, γνώσεις, εμπειρίες,

οικοδομώντας αξίες, ανατρέποντας τυχόν λανθασμένες συμπεριφορές.

Προσεγγίζοντας το λιμναίο περιβάλλον θα γνωρίσουν έννοιες που

σχετίζονται με το νερό και το οικοσύστημα της λίμνης, θα

παρατηρήσουν και θα γνωρίσουν μορφές ζωής που υπάρχουν μέσα και

γύρω από τη λίμνη.

Για την επιτυχή ολοκλήρωση αυτών των προγραμμάτων κρίνουμε

τη δική σας συμμετοχή απολύτως αναγκαία. Για το επόμενο χρονικό

διάστημα θα σας ενημερώνουμε συχνά για την πορεία του

προγράμματος καθώς και τον τρόπο με τον οποίο μπορείτε να

συμβάλλετε. Πχ. Στη συγκέντρωση υλικού: βιβλίων, εικόνων, κα., ως

συνοδοί σε επισκέψεις εκτός σχολείου, φωτογράφιση, βιντεοσκόπηση,

μέσα στην τάξη παρουσιάζοντας κάτι σχετικό με τα προγράμματά μας.

Περιμένουμε να ακούσουμε και τις δικές σας προτάσεις.

Ο/η …………………….. ανέλαβε να συγκεντρώσει πληροφορίες και

υλικό για ………………………………………………





21

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Φωτ.1 Το ποταμάκι

Φωτ. 2 Αντιστοίχηση Εικόνας και λέξης





22

Φωτ.3 Η λίμνη με τα νούφαρα

Φωτ. 4 Μέμορυ τα ζώα της λίμνης





23

Εικ. 5 Ψάρεμα στη λίμνη

Εικ. 6 Η σταγονοπαρέα





24

Φωτ. 7 Νεροπειράματα





25

Φωτ.8-9 Βύθιση -Επίπλευση





26

Φωτ. 10-11





27

Φωτ. 12 Τα ζώα της λίμνης





28

Φωτ. 13,14,15 Επίσκεψη στο Πάρκο Ερμηνείας Λίμνης Παμβώτιδας





29

Φωτ. 16 Κατασκευή της σταγονοπαρέας

Φωτ. 17 Μια σταγονοπαρέα στη λίμνη μας





30

Φωτ. 18-19 Εικαστική αποτύπωση της λίμνης- Κολάζ ζώων λίμνης





31

Φωτ. 20 Βάτραχοι και Πελεκάνοι





32





33

Φωτ. 20-24 Η λίμνη στην τέχνη





34

Η λίμνη μας παλιά και σήμερα





35





36

ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

(Εκτός από τα φύλλα εργασίας που ακολουθούν χρησιμοποιήσαμε

και τα φύλλα εργασίας από το ΚΠΕ Καστοριάς)





37





38

Γράφω το όνομα της λίμνης και την ζωγραφίζω





39

Το ποταμάκι

(του Ζαχαρία Παπαντωνίου)

– Από πού είσαι, ποταμάκι;

– Από κείνο το βουνό.

– Πώς τον λέγαν τον παππού σου;

– Σύννεφο στον ουρανό.

– Ποια ’ναι η μάνα σου;

– Η μπόρα.

-Πώς κατέβηκες στη χώρα;

-Τα χωράφια να ποτίσω

και τους μύλους να γυρίσω.

– Στάσου να σε ιδούμε λίγο,

ποταμάκι μου καλό.

– Βιάζομαι πολύ να φύγω,

ν’ ανταμώσω το γιαλό.





40

Όνομα:………………………………….

ΤΟ ΚΡΥΠΤΟΛΕΞΟ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΠΑΜΒΩΤΙΔΑΣ

ΧΕΛΙ ΒΑΤΡΑΧΟΣ ΠΑΠΙΑ ΨΑΡΙ

Χ _ _ _

Π _ _ _ _

Β _ _ _ _ _ _ _

Ψ _ _ _

Κ Ο Ι Κ Χ Ζ Ο Ρ Μ

Χ Ρ Ψ Α Ρ Ι Κ Ο Ω

Ε Μ Ο Ε Η Θ Υ Κ Ν

Λ Ε Χ Ο Ε Ρ Ι Ν Χ

Ι Β Α Τ Ρ Α Χ Ο Σ

Ο Ν Μ Π Τ Ι Φ Σ Ψ

Α Δ Ε Ν Λ Κ Ο Ζ Τ

Π Α Π Ι Α Π Μ Τ Ω

Γράψε τι

Γράψε τις λεξούλες που

βρήκες και βάλε στα

σακουλάκια μου των

αριθμό των γραμμάτων της

κάθε λέξης!





41

Η ΛΙΜΝΗ ΠΑΜΒΩΤΙΔΑ





42

Ο κύκλος της ζωής

του Βατράχου





43

Documents

Η λίμνη μας - sch.grkpe-kastor.kas.sch.gr/limnology/schools/18o_nip_ioan.pdf3. Στη συνέχεια ζωγραφική σε ατομικό φύλλο. 4. Αντιστοίχηση