Embed Size (px)
Citation preview
အေသးစတ အခကအလက လမးညႊနအေသးစတ အခကအလက လမးညႊန
ဤအေသးစတ အခကအလက လမးညႊနသည IPNI အျပညျပညဆငရာ အပငအာဟာရအဖြ႔အစညး မ သပၸပညာရငမား ေရးသားထားေသာ အပငအာဟာရလမးညႊနစာအပထမ ေကာကႏပထားေသာ လမးညႊနတြမ
တခၿဖစသည။ ဤလမးညႊနမားက www.ipni.net/publications PDF ဖငတြငဖတ၍ ရႏငပါသည။
ၾသဂနစ (သ႔) အငၾသဂနစ။ ။အပငအတြကမညသည အာဟာရဓာတသညပ ေကာငးသနညး အထကေဖာျပပါေမးခြနးက အလငျမနဆးေျဖဆရမညဆလင အပငအတြက ၾသဂနစ ႏင အငၾသဂနစ (စကရထတ သ႔ တြငးထြက) တ႔သည တခထကတခ ပေကာငးသည အာဟာရဓာတမားေတာ မဟတေပ။ ႏစမးစလးက သငေလာသလ သ႔ေနရာႏငသ အသးျပသငသည။ တစခစတြင ေကာငးကးဆးကးမားရသည။ အရငးအျမစႏစမးစလးက သငေတာသလ အသးျပျခငးက စေပါငးအာဟာရဓာတမား စမခန႔ခြမႈ ဟေခၚသည။ ဤအရငးအျမစႏစခ၏သကဆငရာ ေကာငးကးမားက ဆကလကရာေဖြရနလအပသည။
သးႏပငမားစကပးရာတြင ၾသဂနစပစၥညးမားျဖစၾကေသာ တရစာၦနအညစအေၾကးမား၊ သစေဆြးေျမၾသဇာမား ႏင ဇ၀ပစၥညးမားသည ဓာတသတေျမၾသဇာမားႏငအတ ပးတြသးစြသငေသာ အေရးႀကးသည အာဟာရဓာတ အရငးအျမစမားျဖစၾကသည။ ၎တ႔တြင အပငအာဟာရမားပါ၀င၍ ၾသဂနစကာဗြနဓာတ (C) ကလညးျဖညဆညးေပးသည။ ေျမႀကး၏ ဇ၀ဆငရာ၊ ဓာတဆငရာ၊ ရပဂဏသတဆငရာမားကလညးေကာငးမြန လာေစသည။ သ႔ေသာ အာဟာရဓာတအားလးတ႔က ေသခာစြာ အသးျပတတရနလအပသည။
အခ႕ေသာေနမား၌ တရစာၦနအညစအေၾကးမားကသးႏစကခငးမားအတြက အပငအာဟာရမား အၿဖစသးႏငေသာလညး ေျမေအာကေရထသ႔ ပလေသာ ႏကထရတ (NO3
-) မား စမ႔၀ငျခငးႏင ေရမကႏာျပငေပၚရ ေဖာစဖရပ (P) မား ေရႏငေၿမ တကစားျခငးမားျဖင ေရြ႕႔လားကနသည ဆးကးမားကျဖစေပၚေစသည။ အာဟာရဓာတမား အခးႏင အပငမားလအပသည အခးမား မတညသညအတြက ေရရညတြင တရစာၦနအညစအေၾကးမား အသးျပမႈ မားလာလင ေျမႀကးထတြင P မားပလ၍ စပလာမညျဖစသည။ သးႏပငမားသည ႏကထရဂင (N) ႏင ႏႈငးယဥလင P ကလအပမႈ နညးပါးသည။ အမးနးယား (NH3) အခ ႔သည ေလထထတြင ေပာကဆးသြားႏငသည။
အခ႕ေသာႏငငမားတြင တရစာၦနအညစအေၾကးမား ႏင လတ႔ စြန႔ပစပစၥညးမားက စနစတကစြန႔ပစျခငးမရ သညတြက ေျမႀကးထတြင သတစပမား ႏင ေရာဂါပးမား စစညး၍ လတ႔၏ ကနးမာေရးက ထခကေစသည။
ၾသဂနစအရငးျမစမားသးျခငးျဖင အျခားေသာဆးကးမားရသည။ အာဟာရဓာတပါ၀ငမႈနညးသည။ သယယ ပ႔ေဆာငရမလြယက၍ ေ၀းလငကနကစရတမားသည။ အာဟာရမားထတလႊတသညအခနႏငအပငလအပ မႈက ခနကကရန ခကခၿပး အၾကြငးအကနမားေၾကာင ပတ၀နးကငေပၚ ထခကႏငသည။
ဓာတသတေျမၾသဇာမားတြငမ အာဟာရဓာတပမာဏမား အတအကပါ၀ငၿပး အပငမ အဆငသင စပယႏငသည။ သးႏပငလအပမႈႏင ခနကကအသးျပႏငသညအတြက ပတ၀နးကငအေပၚ ထခကမႈကလညး ေလာခႏငသည။ ဓာတသတေျမၾသဇာမားသည အာဟာရဓာတပါ၀ငမႈမားသညအတြက သယယပ ေဆာငရ၀နကဥး၍ စးပြားေရးအရ တြကေခကကသည။
ဓာတသတေျမၾသဇာမားသည အငၾသဂနစပစမားျဖစ၍ အပငမ အဓကစပယႏငသည။ အခ႕ေသာ အပငမားသည ၾသဂနစ N ေမာလကးအနညးစက စပယႏငေသာလညး အပငလအပသည အာဟာရဓာတအေပၚတြင အကးသကေရာကမႈမရသေလာကနညးပါးသည။ ၾသဂနစပစၥညးမားရ အာဟာရဓာတမားသည ၾသဂနစမဟတေသာပစသ႔ေျပာငးလမသာ အပငမားမ စပယအသးျပႏငသည။ ေျမထသ႔ ၾသဂနစပစၥညးမားထညရာတြင သးႏပင၏ ေရတ ေရရည လအပမႈေပၚမတည၍ အာဟာရဓာတ မားက ေသခာစြာ ခနကကထညသငသည။
ဖတသငေသာ စာအပစာေစာငမားKirchmann, et al. 2007. Agronomy Journal 99:960-972Marschner, H. 1986.Mineral Nutrition in Higher Plants. Academic Press. New York. 674p. 2009.
Nashsholm, T., K.Kielland, and U. Ganeteg. 2009. New Phytologist 182:31-48.Smith-Spangler et al. 2012. Annals of Internal Medicine 157:348-366.
၂-၃-၄ ?
N-P2O5-K2O က မညသ႔ စစစမညလ
၄-၃-၂ ?
၂-၄-၂ ?
စးပြားၿဖစေၿမၾသဇာ
တရစာၦနအညစအေၾကးမားေျမၾသဇာ၌ အာဟာရဓာတမား ပါ၀ငမႈသည အၿခား ၾသဂနစပစၥညးမားတြင ပါ၀ငမႈႏင လြနစြာကြၿပားသည။ အငၾသဂနစ စးပြားၿဖစေၿမၾသဇာသည အာဟာရဓာတမား ပါ၀ငမႈအခးက အပငႏငေၿမလအပခကအတငး လပႏငပါသည။ ၾသဂနစ ေၿမၾသဇာသည အာဟာရဓာတမား ပါ၀ငမႈအလြနနညးပါးသညအတြက ေ၀းလသညေနရာသ႔ သယယပ႔ေဆာငရာတြင လကေတြ႕မကပါ။
တရစာၦနအညစအေၾကးမား
အငၾသဂနစ(ဓာတသတ)ေျမၾသဇာ၌ အာဟာရဓာတမား ပါ၀ငမႈက ဂရတစက ထမးႏငေသာလညး၊ သေလာငၿခငး၊ ကငတြယၿခငး၊ ရာသဥတႏငအၿခားအခကတ႔ေၾကာင ၾသဂနစပစၥညးမားတြင အာဟာရဓာတမား ပါ၀ငမႈလြနစြာကြၿပားသည။
၁၆-၁၆-၁၆
(မညသညအတအက
အခးၿဖစၿဖစ)
IPNI SEAP Contribution No. SSB2015-02
မ အဂၤလပဘာသာမ ျမနမာဘာသာျပနဆမႈက ေထာကပေပးျပး မ ျမနမာျပညအတြငး ျဖန႔ခမႈက ေထာကပေပးပါသည။Southeast Asia Program, Penang, MalaysiaEmail: [email protected] http://seap.ipni.net
