Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
16-61صص . ،6131،. پاییز و زمستان 61شماره طالعات طب ورزشیم
پای فوتبال براساس سرعت توپ سازی الگوی شوت رویبهینه
3، سروش باقری کودکانی2، حیدر صادقی1مصطفی حاج لطفعلیان
*دانشجویدکتریبیومکانیکورزشیدانشگاهخوارزمی.1
دانشگاهخوارزمیبدنیوعلومورزشیتربیتۀدانشکداستاد.2
نشگاهاصفهانکارشناسارشدبیومکانیکورزشیدا.3
13/30/31تاریخ پذیرش: 76/67/37تاریخ دریافت:
یدهچکعنوان سینتیک به و سینماتیک پارامترهاي استخراج و نخبه ورزشکاران تکنیک از تحلیل
هدف این مطالعه، یافتن الگوي بهینۀ شود.میروشی براي تعیین الگوي تکنیک بهینه یاد
روابط اساس بر دینامیکی سازياز مدل اساس حداکثر سرعت شوت با استفاده شوت فوتبال بر
تک هاي تجربی، امکان تغییر تکمقایسه با روش بود. مزیت این روش در حرکت بر حاکم
-د بود. طبق نتایج پژوهش، علیزیا بودن و اجراي مدل براي دفعات بسیار هزینه متغیرها، کم
شده، بین شوت بهینه و دار در الگوي حرکتی هر سه مفصل بررسیرغم وجود اختلاف معنا
% در سرعت شوت، شباهت الگوي حرکتی شوت بهینه با 5/17ها و افزایش شوت آزمودنی
را اج دهندۀ قابلشده در مفاصل، نشان مطالعات تجربی گذشته و بررسی گشتاورهاي ایجاد
شده در این مطالعه کمک مدل ساخته بودن این الگو براي انسان و صحت حل بهینه است. به
ها و عضلات در حرکت، گشتاور وابسته به حرکت را در اندام موقع اندام توان با مداخلۀ بهمی
،شده را تحمل و به توپ منتقل کنند حدي که مفاصل بتوانند گشتاور ایجاد دور از تنه تا
ش داد؛ بنابراین، لازم است عضلات تقویت شوند و هماهنگی عصبی عضلانی نیز افزایش افزای
تواند در اختیار مربیان قرار گیرد تا به عنوان یک ابزار می نهایت، باید گفت این مدل به یابد. در
صورت اختصاصی به وي آموزش دهند. کمک آن الگوي بهینۀ حرکت هر فرد را به
، الگوي حرکتی، شوت فوتبالدینامیکی سازيسازي، مدلبهینه :واژگان کلیدی
Email : [email protected] :*نویسندهمسئول
62 مطالعات طب ورزشی شماره 61، پاییز و زمستان 6131
مقدمهموضوععلمدینامیک بباشدمیحرکت، معادلاتریکارگبهیبررسیدقیقآنراو یروابطو
حرکتمورد استدینامیکیحاکمبر لذانیاز برحرکتو،؛ جزئیاتحاکم از فهمودرکما
یابییمعادلاتحرکتناقصخواهدبود.دستریکارگبهروابطبینمتغیرهایمؤثربرآنبدون
کمکبهیفرایندیاستکهسازمدلگردد.محقق یسازمدلکمکبهتواندچنیندرکیمیبه
بهیکشکلقابلآنمی را موردتوانیکمسئلۀدشوار یکیازفهموساده داد. بررسیقرار
بهانتخابباشد.یابیبهیکتکنیکبهینهوبرترمیهایورزشی،دستسازیمهارتاهدافمدل
بدترین)بهتری یا و حالتان)بیشترین( یا موقعیتو بینموقعیتکمترین( وحالتز هایها
براییکمسألهممکناست(.121،ص1،1111)ملانیشودسازیگفتهمیبهینه دسترس،در
هاوانتخابجواببهینه،تابعیبهنامتابعآنۀهایمختلفیموجودباشدکهبرایمقایسجواب
تعریفمی سیستمشود.هدف میدر بهینه که هایی ه3شوند متغیرهای2زینهبخشتابع ،
سازییکتکنیک،برایرسیدنبایستمدنظرقرارگیرند.درجریانبهینهمی4وقیدها3طراحی
ایتعیینشوندکهتمامیقیدهاارضاگونهبایستمتغیرهایطراحیبهرسیدنبهتابعهدفمی
برسد حداقل به نیز هزینه تابع و هرزوگشوند و 5)نیگ ،1111 ص. ،423) از. هدف
بهترینجوابقابل،سازیبهینه محدودیتیافتن به توجه با است.قبول نیازهایمسأله و ها
مدلحالدر حاضر، برای هاکیتکنهایی بیشتر هدف که است شده طراحی ورزشی هاآنی
بیناینمدل.باشدنظرمیسازیتکنیکموردبهینه بهینهدر تعدادیبرایتحلیلو سازیها،
،ص.6،1111اند)آلینگروواندنبرگتوپریدنطراحیشدهرفتن،راهدویدنحرکاتپایهمانند
-سازیمهارت(وهدفتعدادمحدودیازاینمطالعات،بهینه111،ص.1،1194؛هابارت211
9هایپیچیدههمانندشوتفوتبالبودهاست)آلینگروواندنبرگت ؛چانگ،211،ص.1111،
(.521،ص.1،2001براون،بلوسویکوهاسیانگ
1. Melanie
2. Cost function
3. Design variable
4. Constrain
5. Nigg and Herzog
6. Allinger and Van den Bogert
7. Hubbard
8. Allinger and Van den Bogert
9. Chang C, Brown D R, Bloswick D S, Hsiang
بهینهسازي الگوي شوت روي پاي فوتبال براساس سرعت توپ 63
بیشترمواقعهدفازانجاموکاربردیدربازیفوتبالاستکهدرشوترویپایکمهارتپایه
مطالعاتاخیر(.12،ص.1،2002پرسرعتاست)بارفیلد،کرکندالویوآن،اجراییکضربۀ
دازضربهدهدکهسرعتپادرلحظۀضربهبهتوپ،تأثیرمستقیمیبرسرعتتوپبعنشانمی
؛121،ص.2،1111تواندپارامترمناسبیبرایبررسیسرعتشوتباشد)اندرسونداردومی
(.111،ص.41119؛لوانونوداپنا213،ص.3،2002دورج،اندرسون،سورنسونوسیمونسون
علاوهیابیدستبرای شوت، سرعت حداکثر آمادگیبه داشتن عضلاتبر و فیزیولوژیکی
رکتحیدرستدربندزمانهماهنگیمناسبدرمیزانفعالیتعضلاتووبهتوالیقدرتمند
م.کلی،بهیکالگویحرکتیمناسبنیازمندیطورهاوبهاندام
هایاخیراکثرپژوهشگرانیکهبهبررسیتأثیرپارامترهایبیومکانیکیبدنبرسرعتطیسال
پرداخته پا روی آزمودنشوت تعدادی از واند، کرده استفاده مهارتی مختلف سطوح با ی
اندکهشماریدهندگانگزارشکردهنظرراباگرفتنمیانگینازعملکردآزمونپارامترهایمورد
می 1119)5تواندرپژوهشمروریلیزونولانازاینمطالعاترا مشاهدهکرد.211،ص. )
سازوساختیکمدلهایبهینهلگوریتمبرخلافاینمطالعات،درپژوهشحاضربااستفادهازا
بارهاودینامیکیمناسبمی توانبدونصرفوقتوهزینۀزیادبرایگرفتنآزمون،مدلرا
هایورودیمختلفاجراکردوبهترینتکنیکیاالگویحرکتیراباتوجهبهقیدهابارهاباداده
هدفازانجاماینمطالعه،دسوتابعهدفکهدراینجاحداکثرسرعتشوتاست،به تآورد.
تغییراتزاویهدستبه از بهینه یکالگوی جلویآوردن به رو فاز در پایضربه ایمفاصل
یابیبهحداکثرسرعتشوتبود.منظوردستحرکتبه
شناسی روشهاوروشاجراآزمودنی
دسال،ق16/25±42/2سندانشگاهیبامشخصاتفیزیکیوفردیماهرنفرفوتبالیستشش
انجامورزشفوتبالۀسالسابق9کیلوگرمکهبیشاز9/10±6/6وزنومتریسانت5/6±113
یهادرآزمایشگاهودرفضایتستتمامی.صورتنمونۀدردسترسانتخابشدندبهداشتند،را
کهمترکباطولوعرضیهاتنهاپسازدوگامبهسمتهدفیشدهانجامشد.آزمودنیتعیین
1. Barfield, Kirkendall and Yu
2. Andersen
3. Dörge, Bull Andersen , SØrensen and Simonsen
4. Levanon and Dapena 5. Lees and Nolan
64 مطالعات طب ورزشی شماره 61، پاییز و زمستان 6131
5ازتوپسایزوباحداکثرتوانضربهزدند.رویپاباتعبیهشدهبودمتریتوپپنجۀدرفاصل
پایبرترپابودهوازهاراستآزمودنیتمامیکهمطابقبااستانداردهایفیفابوداستفادهشد.
استفادهکردندزدنبرایشوتخود -کهمییپاروبرایشوتتکرار4،اصلیآزمونهنگام.
پردازشقرارگرفت.شد،ثبتوموردبایستباحداکثرتلاشانجاممی
تنهاندامپایینهایسینماتیکیمحاسبهوهموارسازیداده
به جابهمنظور زاویهمحاسبۀ ضربه،جایی پای مفاصل ای حرکتورزشکاران یکبهاز وسیلۀ
اینتصویرگرفتهشدفریمبرثانیه240برداریباسرعتتصویر2001زدآرکاسیودوربین .
4قرارداشت.تعدادوعمودبرسطحساجیتالحرکتمتری1ۀپایهدرفاصلرویسهدوربین
مارکر مفاصل الفرویمرکز ) بزرگران، اپیببرجستگی ) زانو، قوزکجکندیلخارجی )
ثابتگردید،(انگشتکوچکپایراستدخارجیو بهکمکآنبعدازچسباندهوکاملاً تا
زانوومچدرصفحهساجیتالایجاییزاویههجاب،فرایندپردازشتصویر دستهبمفاصلران،
.آید
شدهدرپایضربهحینانجامشوترویپاـزوایایمحاسبه1شکل
1. Casio ZR-200
Foot
Shank
Thigh
Body
بهینهسازي الگوي شوت روي پاي فوتبال براساس سرعت توپ 65
سمتجلوتالحظۀضربهبهتوپ،موردپردازشوتحلیلهایمربوطبهحرکتپابهکلیۀفریم
نیمربوطهانوشتهشد.کد2افزارمتلبنرمدر1منظور،یکبرنامۀکاربردیاینقرارگرفت.برای
وجوقرارشدهموردجسترضبطیرادرتصاو3بیآرجیازیانتخابیاتراداشتکهدامنهیقابل
رامختصاتدودهدو تمامیفریمبعدیمارکرها هایمورددر یپنظر کند. دردا زاویۀنهایت،
بافرضبردارهادرهریکازفریمنسبیبیناندام افزاردرنرم1کمکرابطۀبهbوaبودنها
دستآمد.متلببه
1رابطۀ
افزارمتلبونرمهایمکانی،ازکردنوکاهشنویزوخطایدادهمنظورهمواربهدراینمطالعه
برازشمنحنی از داده4ابزار و شد منحنیجاییزاویههایجابهاستفاده از استفاده با هایای
درجۀچهاربرازششدند.5ایجملهچند
محاسبۀسرعتشوت
توانسرعتاولیۀیراپیشنهاددادندکهبهکمکآنمیا(معادله121،ص.1111)6اندرسون
د.توپرامحاسبهکر
2رابطه
مقدارهاییثابتهستندکهمی وزنتوپ، واردمعادلهشوند.ضریبارتجاعو توانندمستقیماً
می نیز را ضربه مرکز تا زانو مفصل فاصلۀ و ساق اینرسی ویژگیممان روی از هایتوان
مهم کرد. محاسبه فرد هر آنتروپومتریکی معادله، این در قسمت لحظۀترین در پا سرعت
جاییخطیپادرلحظۀبرخوردبایستازجابهباشدکهبرایمحاسبۀآنمیبرخوردبهتوپمی
دستآورد.بهتوپاستفادهکردومقدارسرعترابه
1. Marker tracker (MT)
2. MATLAB
3. RGB (Red, Green, Blue)
4. Curve fitting
5. Polynomial
2. Anderson
66 مطالعات طب ورزشی شماره 61، پاییز و زمستان 6131
3رابطۀ
4رابطۀ
5رابطۀ
6رابطۀ
سازیفرایندبهینه
کنترلبهینه
بهینپارامترهایورودیآنمیچگونگیعملکردیکسیستمدرگروتعی دیگر،عبارتباشد.
اساسهدفدرکنترلبهینهمحاسبۀپارامترهایورودیبرایرسیدنبهبهترینخروجیبر
باشد)تابعمعیاروقیدهایسیستممی ،دراینمطالعه(.تابعمعیار211،ص1111ملانی،
خطیپادرلحظۀبرخوردبهتوپکه،سرعتطوریبهالگویحرکتیمفاصلپایضربهاست؛
به یا شودو سرعتتوپپسازضربهحداکثر جابهعبارتی، بنابراین، ایمفاصلجاییزاویه؛
نظرگرفتهشد.بایستبهینهشوددرعنوانپارامترورودیوعاملیکهمیپایضربهبه
سازیالگوریتمبهینه
هایابتکاریبرگرفتهازطبیعتروشسازی،نههایبهیروشترینهایاخیریکیازمهمدرسال
هـایاجتمـاعیویـاطبیعـیدارنـد.الگـوریتمهاییباسیسـتمهاشباهتاینروش.بودهاست
علـمازباشـدکـهسازیگسسـتهمـیابتکاریبرایبهینههایفراروشیعمومیازروش1ژنتیک
نـوعیالگـوریتم،ایـناستواراسـت.ژنتیکاقتباسشدهوتئوریآنبرپایۀفرایندهایژنتیکی
کنـد.مرورزمانتکاملپیدامیوبهروشجستجویهمسایهاستکهعملکردیمشابهژندارد
اسـاسسـرعتشـوتدراینمطالعهازاینالگوریتمبراییافتنالگویبهینۀشـوتفوتبـالبـر
استفادهشد.
هاقیدهاومحدودیت
بهینه مطالعات اکثر در الگوریتمسامروزه از میازی استفاده هوشمند تعدادهای که شود
کند؛بنابراین،درچنینمطالعاتیاستفادهازتکرارهارابرایرسیدنبهالگویبرترکوتاهمی
بر ایجادقیدهایمکانیکیکه حرکتیمفاصل( آناتومیکیبدنانسان)دامنۀ اساسساختار
1. Genetic algorithm
بهینهسازي الگوي شوت روي پاي فوتبال براساس سرعت توپ 67
کفایتمیمی نشوند، اینمطالعه در حرکتیکند. دامنۀ از قیدهایمکانیکی، بر علاوه یز
تعدادهاحینانجامشوتنیزبهمفاصلپایضربۀآزمودنی عنوانمحدودیتاستفادهشدتا
کهتربهجوابدلخواهبرسد.همچنین،ازآنجاییهایموجودکاهشیابدومدلسریعحالت
جلویحرکتشوتمورد به رو سرعتفاز گرفت، قرار آغازینبررسی لحظۀ شتابدر و
فرضشد.0حرکتمساوی
ـموقعیتپادرلحظۀشروعحرکت)سمتچپ(ولحظۀضربه)سمتراست(2شکل
ساختمدل
فرایندمدل مدلساختهدر میسازی، واقعیتشده نزدیکبه و ساده امکان حد بایستتا
اینمطالعهبرایبهینه در تطراحیشود. وجهبهپیچیدگیمعادلات،سازیحرکتشوتبا
،افزارمتلباستکهیکیازابزارهاینرم1سازمکانیکیشبیهافزارکمکنرمبعدیبهمدلیدو
باسهمفصلران،زانوومچکههرسهمفاصلیلولاییلینکیاز4صلبمدلساختهشد.این
لاعاتمربوطبهاطودرصفحۀساجیتالحرکتداشتند،تشکیلشد.یکدرجۀآزادیبودند
جرم،طول،مماناینرسیوموقعیتمرکزیپارامترهاشاملخصوصیاتآنتروپومتریکیافراد
هدفمدل.دستآمد(به91،ص.2001)2طریقمعادلاتپیشنهادیوینترازثقلاندامنیز
-شدهیافتنبهترینتکنیکبرایرسیدنبهحداکثرسرعتشوتبودومزیتمدلساخته
تکسازیدر امکانتغییر صورتبهایمفاصل(جاییزاویه)جابهتکمتغیرهااینپژوهش،
است. بوده زیاد بسیار دفعات برای مدل اجرای و حالتبدیندلخواه مختلفترتیب، های
طریقالگوریتمبهینهایمفاصلپایضربهکهازجاییزاویهجابه ارائه واردمدلساز گردید،
1. Sim mechanic
2. Winter
68 مطالعات طب ورزشی شماره 61، پاییز و زمستان 6131
عنواندادۀخروجیمدلدریافتتتوپبهشدوسرعدینامیکی شوتیکه10شد.سپس،
بیشترینسرعتراداشتندانتخابوجمعیتاولیهراتشکیلدادند.اگراختلافدامنۀسرعت
10 از کمتر برتر، می1/0شوت ثانیه بر بهمتر میبود، همگرا اولیه جمعیت شد،عبارتی
صورتعدمارضایاینشرط،شد.درمدلخارجمیترینشوتازاطلاعاتسینماتیکیسریع
کمکفرایندهایترکیبوجهشواردمدلهایورودیجدیدیرابهسازدادهالگوریتمبهینه
-شود،مدلکماکانبهاجرایخودادامهمیکردوتازمانیکهشرطبالاتأییددینامیکیمی
در باعثداد. مفاصلالگوییکه گشتاور مقدار ونهایت، پا سرعتخطیدر حداکثر ایجاد
زاصورتیکهمقدارآنکمترازمقدارگشتاورآسیبشد،بررسیودرتبعآندرسرعتتوپبه
عنوانالگویبرترشناختهشد.بود،به
سازیسرعتشوتفوتبالـروندبهینه3شکل
سرعتشوت
ترکیبو
جهش
هایداده
آنتروپومتر
یکی
تولید جمعیت
63اولیه انتخاب
شوت برتر
متر / 6از ≥ شوت 63دامنه سرعت
برثانیه )همگرا(
جابجایی
ایزاویه
nبار
مدل
دینامیکی
باشد
محاسبه
گشتاور
مفاصل
نباشد
پایان
≥گشتاور مدل
گشتاور ایمن
گرفتن جابجایی
اي مفاصل زاویه
بهترین شوت
شروع باشد
نباشد
بهینهسازي الگوي شوت روي پاي فوتبال براساس سرعت توپ 69
روشآماری
هابااستفادهازحاصلازمدل،وضعیتتوزیعدادهجاییهجابتمربوطبهگرفتناطلاعانظربادر
ـ آزمونکلموگروف آزمون از هایآماریدادهۀزوجیبرایمقایسtاسمیرونوفبررسیشد.
شوتجاییزاویههجاب دادهآزمودنیایحاصلاز و ایحاصلازشوتجاییزاویهههایجابها
استفادهشد. ≥ 05/0Pداریادرسطحمعنبهینه
نتایجاجراترینشوتقابلشدهسریعمرتبه،الگوریتمطراحی2000پسازاجرایمدلبرایبیشاز
اساس،سینماتیکمفاصلران،اینشدهپیداکرد.برهایلحاظراباتوجهبهقیدهاومحدودیت
زمانانجزانوومچاینشوتدرصفحۀساجیتالبه انجامامحرکتبهصورتتابعیاز منظور
شوت نتایجنشانهایآزمودنیمقایسهبا مدلدریافتشد. از داردهندۀوجوداختلافمعناها
ایمفاصلران،زانوومچجاییزاویههادرجابههایآزمودنیبینشوتبهینهومیانگینشوت
ایهریکجاییزاویهییراتجابهتغ4(.شکل=Pknee/....(و).=035/0Phip=(.)../Pankleبود)
دهد.هانمایشمیازمفاصلرادرشوتبهینهومیانگینشوتآزمودنی
هادرشوتبهینهوشوتآزمودنیجایی)درجه(ـزمان)%(مفاصلپایضربهـنمودارجابه4شکل
P = 0/030*
P = 00/0*
P = 00/0*
درجه درجه درجه
70 مطالعات طب ورزشی شماره 61، پاییز و زمستان 6131
مقدارسرعتیکه،ضمندهد.درمفاصلرادردوالگونشانمیۀماکزیممسرعتزاوی،1جدول
بیشتراز%5/62ثانیهبودکهاینسرعتدرحدودمتربر56/32دستآمدهبرایشوتبهینهب
هابرآوردشد.میانگینسرعتشوتآزمودنی
هادرشوتبهینهوشوتآزمودنیدرمفاصلپایضربه(Deg/s)ایماکزیممسرعتزاویهـ1جدول
گیریبحث و نتیجهمنظورپایفوتبالبههدفازانجاماینمطالعه،یافتنبهترینالگویحرکتیبرایشوتروی
لحظهاززمانایمفاصلدرهرجاییزاویهبررسیجابهد.یابیبهحداکثرسرعتشوتبودست
هدف به بسته زیرا، است؛ بیومکانیکی تحلیل انجام مقدمۀ یکحرکتخاص، حینمطالعۀ
می واردمطالعه خالص گشتاور و شتاب سرعت، حرکتی، دامنۀ نیزتوان را مفاصل به شده
فاصلبرایمحاسبۀالگویحرکتیشوتایمجاییزاویهدراینپژوهشازجابهمحاسبهکرد.
همان شناسیاشارهشد،دلیلاصلیاستفادهازطورکهدربخشروشفوتبالاستفادهگردید.
تر،اجرایمدلبرایتکمتغییرهاوازآنمهمسازی،امکانتغییرتکمدلدرمطالعاتبهینه
عاملیکهاگرقرارباشدتوسطآزدفعاتنامحدودمی باصرفوقتوباشد؛ مودنیانجامشود
هزینۀبسیاریهمراهاست؛لذا،تااینجااستفادهازمدلمقرونبهصرفهاست؛اماچالشبزرگ
تعمیمبهشودقابلایکهازمدلخارجمیدرچنینمطالعاتیایناستکهآیاتکنیکبهینه
به انسانمیانساناستیا آیا لکردیشبیهمدلداشتهباشدیاتوانددرعالمواقععمعبارتی،
توانبهایننتیجهرسیدکهبرایاینچالشیافت،میدلائلیکهبتوانصورتیخیر؟بنابرایندر
لازماستویژگیمدلبه لذا است؛ هایبیومکانیکیشوتبهینهبررسیدرستیطراحیشده
هادرفازروترتیباندامباهاییکشوترویپایفوتبال،مداخلۀمتوالیوشود.یکیازویژگی
شکلیکهابتدامفاصلپروگزیمالوسپسمفاصلدیستالبهحداکثربهجلویحرکتاست؛به
ایـزمان،جاییزاویه،چکیده(.شیبنمودارجابه1،1191رسند)تامیایخودمیسرعتزاویه
همانطورکهدرشکلبرابرباسرعتزاویه لذا شکیمشخصشدهاست،بانقطۀم4ایاست؛
1. Toomey
هاشوت آزمودنی هشوت بهین مفصل پارامتر)SD
ايحداکثر سرعت زاویه
(N.m)
1/216(2/16)9/215ران
2/491(2/26)1/629زانو
9/11(2/1)3/141مچ
بهینهسازي الگوي شوت روي پاي فوتبال براساس سرعت توپ 71
نهایت،مچرسد.پسازآن،مفصلزانوودرمی مفصلرانشوتبهینهزودتربهحداکثرشیب
می تجربه را سرعت حداکثر حرکت جلوی به رو فاز انتهای در که نتایجاست طبق کند.
تبهحداکثرسرعهایگذشتهحینانجامشوترویپا،مفصلرانتقریباَدرنیمۀراهپژوهش
درهمینزماناستکهسرعتزاویهایخودمیزاویه سرعتشروعبهایزانوبهرسدوحدوداً
نهایت،کندودرکندوتقریباًدرانتهایمسیربهماکزیمممقدارخوددستپیدامیافزایشمی
شودودرلحظۀاصابتپابهتوپ،بهحداکثرسرعتاینمفصلمچاستکهسرعتشزیادمی
ایکهتوسطجاییزاویهتوانگفتروندوشکلکلیجابهبنابراینمیرسد؛ایخودمییهزاو
مشابهنتایجیبودکهآزمودنیمدلوالگوریتمبهینه تقریباً هادراینمطالعهوسازارائهشد،
،2،2002؛نانومی،آسای،ایکیگامیوساکورایی1545،ص.1،2011سایرمطالعاتمشابه)بال
2029ص. تامی، لنجان1191؛ لطفعلیان، حاج دادند. نشان ) چکیده مجتهدی، و نژادیان
12/0شدنمفصلزانورا(مقدارهمبستگیسرعتتوپوحداکثرسرعتباز101،ص.1312)
محاسبهکردند.ازاین43/0وهمبستگیسرعتتوپوحداکثرفعالیتعضلاتچهارسررانرا
این بتوان شاید بهمطالعه دیگری عامل که کرد برداشت را عضلاتنتیجه فعالیت از غیر
ایمفاصلدرگیرزاویهجاییایزانومؤثراست.اگربهجابهراندرافزایشسرعتزاویهچهارسر
(1ایمفاصل)جدول(وماکزیممسرعتزاویه4ها)شکلدردوالگویبهینهوالگویآزمودنی
الگویبهینهدرنیمۀاولفازروبهجلویحرکتدرمفصلران،شودکهدقتشود،مشاهدهمی
3ایبیشترینسبتبهالگویآزمودنیاست.بهاعتقادنایتو،فوکوییوماریامادارایسرعتزاویه
(2010 ص. جانبمرکزی251، نیروی از ناشی که افزایشسرعتران این از4( استکه
5آید،درابتدایفازروبهجلویکنیرویگریزازمرکزوجودمیانقباضعضلاتفلکسوررانبه
شودتاساق،درالعملنیرویجانبمرکزراناستوباعثمیکندکهعکسدرساقایجادمی
فازروبهجلومقداریبهعقببرگرددوفلکشنداشتهباشد؛بنابراینسرعتبالایرانالگوی
شودوسپسکاهشناگهانیفزایشدامنۀحرکتیزانومیبهینهدرابتدایفازروبهجلو،باعثا
نیرویکوریولیسی الگویبهینهو در6سرعتراندر چرخشرانوساقاست، کهناشیاز
می ایجاد ساق شعاع منجرامتداد و زاویهشود افزایشسرعت میبه زانو اکستنشن گرددای
1. Ball
2. Nunome, Asai, Ikegami, Sakurai
3. Naito, Fukui, Maruyama
4. Centripetal force
5. Centrifugal force
6. Coriolis force
72 مطالعات طب ورزشی شماره 61، پاییز و زمستان 6131
دولینکساقوپانیزبههمینشکل(.ایناتفاقدوبارهدر224،ص.1،2002)زاتسیورسکی
وجودماندنپاوبهکهسرعتزیادساقدرانتهایفازروبهجلو،باعثجاصورتیدهد.بهرخمی
توپمی به ضربه لحظۀ مچتا فلکشندر بهآمدنپلانتار اندامعبارتشود. مداخلۀ ودیگر، ها
درالگویبهینهباعثایجادیکحرکتایبیشترمفصلرانبهشکلیکهبیانشدسرعتزاویه
نهایت،باافزایشگشتاوروابستهبهحرکتهاشدهودرشلاقیبزرگترنسبتبهالگویآزمودنی
گردد.ایزانووافزایشسرعتشوتمیبهافزایشسرعتزاویهدرزانومنجر
حینشوترویدرسال اندوباکردهپامحاسبههایاخیرپژوهشگرانزیادیسرعتتوپرا
دستآوردندهاوشرایطآزمایش،نتایجمختلفیرابهبودنخصوصیاتآزمودنیتوجهبهمتفاوت
تواندرقالبجدولیدرپژوهشمروریشدهرامیهاوسرعتشوتارائهکهنامتعدادیازآن
19بینها(مشاهدهکرد.طبقاینجدول،دامنۀسرعتشوت154،ص2001)2کلیزوکاتیز
دستایبههایحرفهشده،برایآزمودنیترینشوتمحاسبهمتربرثانیهبودکهسریع1/32تا
بودنالگویشوتبهینهتوسطانسانباشد؛زیراایناجراتوانددلیلیبرقابلآمد.اینمقدارمی
محاسبه سرعت با ناچیزی اختلاف بهینهمقدار، الگوریتم توسط بهشده دارد. علاوه،ساز
بیشترکههدفمطالعۀحاضریافتنسریعآنجاییاز بودنسرعتشوتترینسرعتشوتبود،
توجیهباشد.تواندقابلهامیبهینهازشوتآزمودنی
از یکشوتفوتبال استو مفصل حرکتدر ایجاد عامل درگشتاور، گشتاور ایجاد طریق
به البته مختلف، نظاممفاصل توالیصورت و میدار تشکیل توپ به آن انتقال و شود.وار
زاتسیورسکی و 1116)3سائوسیدیس ص. به910، انرژی و گشتاور حرکتوجود(، آورندۀ
از یکی را ضربه از قبل پا تناوبی و شوتترمهمهماهنگ سرعت بر مؤثر فاکتورهای ین
دارمناسبیدرمفاصلایجادترتیبومقلذاهراندازهاینگشتاورهابیشترباشندوبااند؛دانسته
شوند؛بنابراینبرایتعمیمنتایجحاصلازمدلبهانسان،شوند،باعثافزایشسرعتشوتمی
تواندبهدانستنحداکثرگشتاوریکهیکفردقادراستدرهریکازمفاصلشتحملکندمی
سریع یافتن در اندرسونپژوهشگر و چافین کند. کمکشایانی شوت ص.11111)4ترین ،
ارائهکردندکهبه2(جدول220 بهکمکآنمیرا ممکن)انسانقادر توانحداکثرگشتاور
دستآورد.ایجادآنباشد(رادرزوایایمختلفدامنهبه
2. Zatsiorsky 3. Kelis and Katis
4. Tsaousidis and Zatsiorsky
2. Chaffin and Anderson
بهینهسازي الگوي شوت روي پاي فوتبال براساس سرعت توپ 73
ای(موقعیتزاویه=𝜃)حداکثرگشتاورزوایایمختلفحرکتدرمفاصلمختلفـ2جدولکردنخم
ران
بازکردن
زانوبازکردن
مچپا
سینماتیک،آنجاییاز دینامیکمعکوس)ورودیمدل، روند ساختمدلدینامیکیاز در که
استفاده سینتیک( و مدل ایجادشدهخروجی خالص گشتاور مفاصلبود، از هریک در شده
حینحرکتبررسی در جدولقابلشده ایجاد3محاسبهبود. ماکزیممگشتاور درمقدار شده
دهد.مفاصلپایضربهرانشانمی
هادرشوتبهینهوشوتآزمودنیدرمفاصلپایضربه(N.m)ماکزیممگشتاورتولیدیـ3جدول
شده،درشودمقداراینپارامتردرهرسهمفصلبررسیمشاهدهمی3طورکهدرجدولهمان
حال،مقدارگشتاوریکهاینبا.هابودشوتبهینهبیشترازماکزیممگشتاوردرشوتآزمودنی
مفاصلدرالگویبهینهبه پیشنهادیبرایهریکاز ازمقدار دستآمددرتمامیزوایاکمتر
یعنیدر220،ص.1111چافینواندرسون) کهیکآزمودنیالگویپیشنهادیصورتی(بود؛
گشتاورهایایجاد کند، اجرا دقیقاً انپژوهشرا به مفاصلاو در اینیستکهبهویدازهشده
کهخصوصیاتآنتروپومتریکیافراد)دراینجاطول،وزن،مرکزثقلآنجاییآسیببزند.البته،از
هادرتولیدگشتاورمؤثراست،بایدگفتکهاینتنه(درتواناییآنومماناینرسیاندامپایین
ویژگی با افرادی اینشوتخاصبرای و هایشرکتمدل انطباقاینپژوهشقابلکنندگان
شوت مفصل پارامتر
بهینه
-شوت آزمودنی
ها)SD
سون مقدار ایمن )پیشنهاد چافین و اندر
(6336))
حداکثر
گشتاور
(N.m)
2516/446(5/11)5/313ران
13104/315(3/25)4/141زانو
11/16 1/33(10)4/41مچ
74 مطالعات طب ورزشی شماره 61، پاییز و زمستان 6131
باشدوقطعاًیکفردعادیایاجراییمیعلاوه،الگویپیشنهادیمدلبرایافرادحرفهاست.به
قادربهایجادوتحملاینمقدارگشتاورنخواهدبود.
ماهربر وجود با پژوهش، آزمودنیاساسنتایج بهبودن بهینه سرعتشوت محسوسیها طور
درآزمودنیبیشترازسرعتشوت شوتبهینهالگویمناسبهامحاسبهگردید. تریرانتیجه،
هایهایورزشییکیازبخشهاارائهکرد.امروزهقابلیتاجرایمهارتنسبتبهشوتآزمودنی
مطالعاتاستعدادیابی مهمدر 1312است)نوریوصادقی، ص. پژوهشگران(21، بنابراین، ؛
-استاندارداستفادهکنندومدلهدفعنوانردهستندتاازآنبهدنبالیافتنبهترینعملکبه
درهایبهینه میصورتانسانیزهشده باشدن بکنند. پژوهشگران این به کمکشایانی توانند
توانپیبردکهبرایانجامیکشوتسریع،وجودهماهنگیعصبیتوجهبهنتایجپژوهشمی
مداعضلانیبه توالیو ایجاد ترتیبانداممنظور کمکمیخلۀبا تولیدیدرها گشتاور کندتا
وابستهبهقدرتعضلاتاست،درزمانمناسبیبهاندامدورازاندامنزدیک تنهکهمستقیماً
البتهنبایدازیادبردکهباتنهمنتقلشودومنجر بهافزایشگشتاوروابستهبهحرکتگردد.
زایشبیشازحدگشتاوروابستهبهحرکتدرمدلدینامیکیبودندامنۀحرکتی،اففرضثابت
شودونیازاستتبعآنافزایشگشتاورمفاصلدورازتنهمیایوبهباعثافزایشسرعتزاویه
بهینه فرایند در اینمسئله که نرود ایمنفراتر حدگشتاور آناز انسانمقدار در سازیکه
بیشتر گشتاور بنابراین، نزدیکرعایتشد؛ بهاندام و حرکتتنه به وابسته گشتاور آن تبع
ترشدنشوتبهینهنسبتبهبهسریعبزرگتردراندامدورازتنه،دوعاملمهمبودندکهمنجر
آزمودنی درشوت شدند. بهها مدل این گفت باید مینهایت، ابزار یک اطلاعاتعنوان تواند
عنوانورودیدریافتوالگویحرکتشوتهرفردرابهآنتروپومتریکیوسینماتیکیحاصلاز
توصیه تا بگذارد مربیان اختیار در و کرده محاسبه شوترا جهتبهبودبهینۀ را هایلازم
کیفیتشوتارائهدهند.
درسالیاناخیر،الگویبرترانجامیکشوتباکیفیت،ازطریقبررسیپارامترهایبیومکانیکیِ
سازی،سازیوبهینههایمدلکارگیریروشایمحاسبهشدهوبهدنیحرفهشوتتعدادیآزمو
مهارت تعدادیاز در وجوداستفاده جهتیافتنالگویبهینهبا شوترویپایهایورزشی،
فوتبالمورداستفادهقرارنگرفتهاست.
رعتشوترابهتوانسنتایجاینمطالعهنشاندادکهباتغییرالگویحرکتیشوتفوتبال،می
الگوریتم قابلتوجهیافزایشدادو کمکشایانیبههایبهینهمقدار معادلاتحرکت، و ساز
کنند.یافتناینالگومی
بهینهسازي الگوي شوت روي پاي فوتبال براساس سرعت توپ 75
منابعنژادیان.م،لطفعلیانحاج .1 ح،مجتهدی.ش،لنجان .(1312) فوتبال. شوت سرعت بررسی
.طبورزشی.وتزمینیوهواییخصوصیاتبیومکانیکیمفصلزانودردوشۀطریقمقایساز
.101ـ122(:13)5
ح،نوری .2 1312)ح.،صادقی.م رشتۀطراحینرم(. منطقفازیدر پایۀ استعدادیابیبر افزار
.21ـ39(:13)5طبورزشی..بسکتبال
3. Allinger, T. L. Van den Bogert, A. J. (1997). Skating technique for the straights, based on the optimization of a simulation model. Medicine and Science in Sports and Exercise. 29(2): 279-288.
4. Andersen, T. (1999). Collisions in soccer kicking. Sports Engineering. 2(2): 121-
125.
5. Ball, K. A. (2011). Kinematic comparison of the preferred and non-preferred foot punt kick. Journal of Sports Sciences. 29(14): 1545-1552.
6. Barfield, W. R. Kirkendall, D. T. Yu, B. (2002). Kinematic instep kicking differences between elite female and male soccer players. Journal of Sports Science and Medicine. 1(3): 72-79.
7. Chaffin, D. B. Anderson, G. B. (1991). Occupational biomechanics. 2nd ed. New York: John Wiley & Sons.
8. Chang, C. Brown, D. R. Bloswick, D. S. Hsiang, S. M. (2001). Biomechanical simulation of manual lifting using space time optimization. Journal of Biomechanics. 34: 527-532.
9. Dörge, H. C. Bull Andersen, T. SØrensen, H. Simonsen, E. B. (2002).
Biomechanical differences in soccer kicking with the preferred and the non-
preferred leg. Journal of Sports Sciences. 20(4): 293-299.
10. Hubbard, M. (1984). Optimal javelin trajectories. Journal of Biomechanics.
17(10): 777-787.
11. Kellis, E. Katis, A. (2007). Biomechanical characteristics and determinants of instep soccer kick. Journal of Sports Science and Medicine. 6(2):154-165.
12. Lees, A. Nolan, L. (1998). The biomechanics of soccer: A review. Journal of
Sports Sciences. 16(3): 211-234.
13. Levanon, J. Dapena, J. (1998). Comparison of the kinematics of the full-instep
and pass kicks in soccer. Medicine and Science in Sports and Exercise. 30(6):
76 مطالعات طب ورزشی شماره 61، پاییز و زمستان 6131
917-927.
14. Melanie, M. (1999). An introduction to genetic algorithms. Fifth printing.
England: Massachusetts London: Cambridge.
15. Naito, K. Fukui, Y. Maruyama, T. (2010). Multijoint kinetic chain analysis of knee extension during the soccer instep kick. Human Movement Science. 29(2):259-276.
16. Nigg, B. M. Herzog, W. (1999). Biomechanics of the musculo-skeletal system. 2nd ed. New York: John Wiley & Sons.
17. Nunome, H. Asai, T. Ikegami, Y. Sakurai, S. (2002). Three-dimensional kinetic
analysis of side-foot and instep soccer kicks. Medicine and Science in Sports and Exercise. 34(12): 2028-2036.
18. Toomey, M. J. (1989). Thigh and shank interactions during soccer place kicking. International Society of Biomechanics. News Letter. 6. (Abestract).
19. Tsaousidis, N. Zatsiorsky, V. (1996). Two types of ball-effector interaction and their relative contribution to soccer kicking. Human Movement Science. 15(6): 861-876.
20. Winter, D. A. (2009). Biomechanics and motor control of human movement.fourth edition. New Jersey. John Wiley & Sons Inc.
21. Zatsiorsky V. 2002. Kinetics of human motion. 1set ed. Champaign. Illinois: Human Kinetics.
Studies in Sport Medicine, No 16, 2014 10
Based on the Ball Pattern, Optimization of soccer Instep KickSpeed
M.Haj Lotfalian1, H. Sadeghi2, S. Bagheri Kudakani 3
1. Ph.D student, University of Kharazmi 2. Full Professor, University of Kharazmi 3. MSc, University of Isfahan
Received date: 2014/18/03 Accepted date: 2014/21/07
Abstract Finding the optimal techniques is one of the aims of sport biomechanics science. According to previous soccer kick studies, the pattern of optimal technique has been computing by analyzing the kinematic and kinetic parameters of elite soccer player. The purpose of this study was finding the optimal soccer kick pattern in forward swing phase to achieve a maximum speed shot. The solution approach which is suggested to produce the optimal technique is to use the mechanical modeling by applying the motion equations. This model has some advantages compared to experimental study such as changing the model parameters separately, low cost and run repeatedly the model. A two-dimensional four-link dynamic model is introduced and by applying the appropriate constraints, the genetic algorithm is used to achieve the optimal technique. The computed pattern was compared with six skill subject’s patterns that Acquired by cameras (240Hz). The results showed significant deference in joints angular displacement patterns between computed and subjects techniques. Also, the computed pattern velocity increased 62.5 percent more than subject’s pattern and the computed pattern was similar to reported in previous studies. Therefore, the computed pattern is valid for human according to human body physiology and mechanics. Using the model in this study can create interaction between joint and segments and enhance Motion-Dependent Moment in distal segment and improve speed and quality of the kick. Therefore, it is important and necessary to enhance muscle strength and improve neuromuscular coordination. In a nutshell, this model is an apparatus which can available for trainers to teach optimal technique of soccer instep kick to athletes specifically. Keywords: Optimization, Dynamic Modeling, Motion Pattern, Soccer Kick
*(Corresponding Author) Email: [email protected]