คำ��สั่��ง linux เบื้�องต้�น lsเป็�นคำ��สั่��งที่��ใช้�สั่��หรั�บื้แสั่ดงแฟ้�มข้�อม�ล (เช้ นเด�ยวกั�บื้ dir ข้อง DOS) ม�กัจ�กัคำ��ว � list

รั�ป็แบื้บื้คำ��สั่��ง ls [option] [file]

option ที่��ม�กัใช้�กั�นใน ls คำอ-l จะแสั่ดงผลล�พธ์)แบื้บื้ Long Format ซึ่+�งจะแสั่ดง Permission ข้องแฟ้�มด�วย-a จะแสั่ดงแฟ้�มข้�อม�ลที่��งหมด-F จะแสั่ดง / หล�ง Directory และ * หล�งแฟ้�มข้�อม�ลที่�� execute ได�ต้�วอย �งกั�รัใช้�ง�น ls –l ls -al ls -F

adduserคำ��สั่��งเพ-�ม User ให�กั�บื้รัะบื้บื้ Unix,Linux

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น adduser -g (group) -d (Directory) (User)

ต้�วอย �ง adduser -g root -d /home/user1 user สั่รั��ง User ช้�อ Login คำอ user1 เป็�นสั่ม�ช้-กัในกัล. ม root

useraddคำ��สั่��งเพ-�ม User ให�กั�บื้รัะบื้บื้ Unix,Linux (ใช้�เหมอนกั�บื้คำ��สั่��ง adduser)

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น useradd -g (group) -d (Directory) (User)

ต้�วอย �ง useradd -g root -d /home/user1 user สั่รั��ง User ช้�อ Login คำอ user1 เป็�นสั่ม�ช้-กัในกัล. ม root

userdelคำ��สั่��งลบื้ User ออกัจ�กัรัะบื้บื้ Unix,Linux

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น userdel [option] (Username)

ต้�วอย �ง userdel -r root user1 ลบื้ User ช้�อ Login คำอ User1 และ -r คำอให�ลบื้ Home Directory ข้อง User1 ด�วย

passwdคำ��สั่��งกั��หนดและแกั�ไข้รัห�สั่ผ �นข้อง User ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น passwd [Username]

ต้�วอย �ง passwd user1 (กั��หนดรัห�สั่ผ �นให� User1 ถ้��ไม พ-มพ) ช้�อ User รัะบื้บื้ Unix จะหม�ยคำว�มว �แกั�ไข้รัห�สั่ผ �นข้องคำนที่��Login เข้��ม�)

aliasคำ��สั่��งกั��หนดคำ��สั่��งย อข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (คำล��ยกั�บื้คำ��สั่��ง SET ใน DOS แต้ สั่�ม�รัถ้ใช้�เป็ฝ้�นคำ��สั่��ง RUN ได�)รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น alias [ช้�อใหม =ข้�อคำว�ม]

ต้�วอย �ง alias copy=cp กั��หนดให�พ-มพ) copy แที่นคำ��สั่��ง cp ได�

bashคำ��สั่��งเรั�ยกัใช้� Bourne again shell ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น bash

ต้�วอย �ง bash [Enter] ( เรั�ยกัใช้� Bourne again shell)

bcคำ��สั่��งเรั�ยกัใช้�โป็รัแกัรัมคำ��นวณเลข้ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น bc [-lwsqv] [option] [file]

ต้�วอย �ง bc [Enter] 1+2 [Enter] 1^2 [Enter] a=3 [Enter] b=4 [Enter] a*b [Enter] x=2;y=5;x+y[Enter] [Ctrl-d] เพ�อออกั

หม�ยเหต้.:คำ��สั่��งน��จะใช้�ได�ต้�อง Install Packet ลงไป็กั อน

cpเป็�นคำ��สั่��งที่��ใช้�สั่��หรั�บื้สั่��เน�แฟ้�มข้�อม�ล (เช้ นเด�ยวกั�บื้ copy ข้อง DOS) ม�จ�กัคำ��ว � copy

รั�ป็แบื้บื้คำ��สั่��ง cp source target

ต้�วอย �งกั�รัใช้�ง�น #cp test.txt /home/user1

calคำ��สั่��งแสั่ดงป็ฏิ-ที่-นข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น cal

ต้�วอย �ง cal [Enter](สั่��งให�รัะบื้บื้แสั่ดง ป็ฏิ-ที่-นเดอน ป็4จจ.บื้�น)

cal -y [Enter](สั่��งให�รัะบื้บื้แสั่ดง ป็ฏิ-ที่-นป็5 ป็4จจ.บื้�น)

catคำ��สั่��งแสั่ดงข้�อคำว�มใน File ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (คำล��ยกั�บื้คำ��สั่��ง Type ข้อง DOS)

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น cat

ต้�วอย �ง cat /home/user1 | more อ �นข้�อม�ลจ�กัไฟ้ล)/home/user1 ถ้��ย�วเกั-นหน��ให�หย.ดที่�ละหน��จอ

C Compilerคำ��สั่��ง Compile ภ�ษ� C ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (คำล��ยกั�บื้คำ��สั่��ง Type ข้อง DOS)

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น cc [filename]

ต้�วอย �ง cc /home/user1/industry.c จะสั่��งให�รัะบื้บื้ Compile ภ�ษ� C ไฟ้ล)ช้�อ industry.c ที่�� Directory /home/user1

cdคำ��สั่��ง Change Directory ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (คำล��ยกั�บื้คำ��สั่��ง CD ข้อง DOS)

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น cd [directory]

ต้�วอย �ง cd /etc [Enter]ไป็ Directory etc

cd ..[Enter] ย��ยไป็ Directory อ�กั 1 ช้��น

chfinคำ��สั่��ง Change your finger information ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (เป็�นกั�รักั��หนดข้�อม�ลข้อง User

เช้ น ช้�อเต้8ม ที่��อย� เบื้อรั)โที่รัศั�พที่))รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น chfn [username]

ต้�วอย �ง chfn User1 กั��หนดรั�ยละเอ�ยด User1

chgrpคำ��สั่��ง Change Group ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (เป็�นกั�รัเป็ล��ยนกัล. มเจ��ข้องไฟ้ล))รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น chgrp [-chfRv] (Group) (File)

ต้�วอย �ง chgrp root /root/* เป็ล��ยน Group ให�กั�บื้ไฟ้ล)ที่.กัไฟ้ล)ในไดเรัคำที่อรั�� /root ให�เป็�น Group root

chmodคำ��สั่��ง Change Mode ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (เป็�นกั�รัเป็ล��ยนสั่-ที่ธ์-กั�รัเข้��ถ้+งไฟ้ล))รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น chmod [สั่-ที่ธ์-] (File)

ต้�วอย �ง กั��หนดสั่-ที่ธ์-ให�กั�บื้ไฟ้ล)ช้�อ test คำอ chmod 754 test หรัอ chmod go +r-w test ให�กั�บื้ไฟ้ล)ที่.กัไฟ้ล) chmod o-r *

ต้�วเลข้ Mode rwx = 7 ; rw - =6 ; r-x =5 ; r- - = 4 ; - wx = 3 ; - w - = 2 ; - - x = 1 ; - - = 0

กั�รักั��หนดสั่-ที่ธ์-กั��หนดได�2 ล�กัษณะคำอ1.กั��หนดโดยใช้�อ�กัษรัย อกัล. ม2.ใช้�รัห�สั่เลข้ฐ�น 2 แที่นสั่-ที่ธ์- (1 คำออน.ญ�ต้)

กัล. มผ��ใช้� User Group Other = ugo เช้ น go-r-w+x คำอกัล. ม และคำนอ�นไม ม�สั่-ที่ธ์-อ �นเข้�ยนแต้ Run ได�สั่-ที่ธ์-<กั�รัใช้� -rwx rwx rwx = Read Write Execute

รัห�สั่เลข้ฐ�น 111 101 100 = 754 คำอเจ��ข้องไฟ้ล)ใช้�ได�คำรับื้ คำน Group เด�ยวกั�นอ �น Execute ได�นอกัน��นอ �นได�อย �งเด�ยว

chownคำ��สั่��ง Change Owner ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (เป็�นกั�รัเป็ล��ยนเจ��ข้องไฟ้ล))รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น chown [ซึ่�อเจ��ข้องไฟ้ล)] (ช้�อ File)

ต้�วอย �ง chown user1 filename คำอเป็ล��ยนเจ��ข้องไฟ้ล)ช้�อ filename เป็�น User1

chown -R user1.root dirname คำอเป็ล��ยนที่��งเจ��ข้องไฟ้ล)และกัล. มไป็พรั�อมกั�นที่.กัไฟ้ล)ใน Sub dirname.

chshคำ��สั่��ง chsh ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (เป็�นกั�รัเป็ล��ยน Shell ให� User)

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น chsh [Username]

ต้�วอย �ง chsh user1 [Enter] /bin/bash [Enter]

clearคำ��สั่��ง clear ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (เป็�นกั�รัลบื้ข้�อคำว�มบื้นจอภ�พ คำล��ยกั�บื้คำ��สั่��ง cls ใน dos)

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น clear

ต้�วอย �ง clear [Enter]

calคำ��สั่��งแสั่ดงป็ฏิ-ที่-นข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น cal

ต้�วอย �ง cal [Enter](สั่��งให�รัะบื้บื้แสั่ดง ป็ฏิ-ที่-นเดอน ป็4จจ.บื้�น)

cal -y [Enter](สั่��งให�รัะบื้บื้แสั่ดง ป็ฏิ-ที่-นป็5 ป็4จจ.บื้�น)

mesgmesg ด� status กั�รัรั�บื้กั�รัต้-ดต้ อข้อง terminal

mesg y เป็=ดให� terminal สั่�ม�รัถ้รั�บื้กั�รัต้-ดต้ อได�mesg n ป็=ดไม ให� terminal สั่�ม�รัถ้รั�บื้กั�รัต้-ดต้ อได�

dateใช้�แสั่ดง ว�นที่�� และ เวล�ต้�วอย �ง date 17 May 2004

dfคำ��สั่��ง df ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (เป็�นกั�รัต้รัวจสั่อบื้กั�รัใช้�พ�นที่��บื้นฮ�รั)ดด-สั่กั))รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น df [option] [file]

ต้�วอย �ง df [Enter]

dmesgคำ��สั่��ง dmesg ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (เป็�นกั�รัให�แสั่ดงผลเหมอนต้อน Boot)

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น dmesg

ต้�วอย �ง dmesg | more [Enter]

หม�ยเหต้. คำ��สั่��งน�� ใช้�ต้รัวจสั่อบื้ เม�อเกั-ดป็4ญห� เช้ น Linux ไม รั� �จ�กั Driver CD-Rom หรัอป็4ญห�อ�นๆ

echoคำ��สั่��ง echo ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (เป็�นกั�รัให�แสั่ดงข้�อคำว�ม เหมอนกั�บื้ ECHO ข้อง DOS)

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น echo (ข้�อคำว�มที่��ต้�องกั�รัให�แสั่ดงผล)

ต้�วอย �ง echo my name is user1

echo Hello > /dev/tty2 สั่ งข้�อคำว�ม Hello ไป็ออกัจอเที่อรั)ม-นอลที่��2

edคำ��สั่��ง ed ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (โป็รัแกัรัมแกั�ไข้ข้�อคำว�มใน Text file เหมอนกั�บื้คำ��สั่��ง edlin ข้อง DOS)

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น ed (fileName)

ต้�วอย �ง ed /home/user/test (ออกักัด q)

สั่��หรั�บื้คำนที่��ไม ถ้น�ดคำ��สั่��งน��แนะน��ให�ใช้�คำ��สั่��ง pico หรัอ vi หรัอ emacs แที่นได�เช้ นกั�น

emacsคำ��สั่��ง emacs ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (โป็รัแกัรัมแกั�ไข้ข้�อคำว�มใน Text file )

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น emacs (fileName)

ต้�วอย �ง emacs /home/user/test (help กัด Ctrl - h ; ออกักัด Ctrl - x Ctrl - c)

exitคำ��สั่��ง exit ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (ออกัจ�กัรัะบื้บื้ย�น-กัสั่) )รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น exit

ต้�วอย �ง exit

fingerคำ��สั่��ง finger ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (แสั่ดงช้�อ User ที่��กั��ล�ง Login เข้��ม�แต้ คำ��สั่��ง Who จะให�รั�ยละเอ�ยดด�กัว �)

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น finger [username]

ต้�วอย �ง finger user1 แสั่ดงช้�อและรั�ยละเอ�ยด user1

fsckคำ��สั่��ง fsck ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (เป็�นคำ��สั่��ง ต้รัวจสั่อบื้และซึ่ อมแซึ่ม Linux file system เหมอนกั�บื้คำ��สั่��ง Scandisk ข้อง Dos)

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น fsck [option]

ต้�วอย �ง /sbin/fsck -a /dev/hd1

ftpคำ��สั่��ง ftp ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (เป็�นโป็รัแกัรัมรั�บื้-สั่ งไฟ้ล) )รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น ftp (IP or Name of FTP Server )

ต้�วอย �ง ftp 132.209.1.2 [Enter]

Login:anonymous , Password: Username@YourDomain.comคำ��สั่��งที่��เกั��ยวข้�อง ls - ด�ไฟ้ล) ; pwd -ด�dir. ที่��อย� ;cd - เป็ล��ยน dir ;lcd - เป็ล��ยน local dir ;mput* -สั่ งไฟ้ล) ;mget – รั�บื้ไฟ้ล) ;bye - ออกั

grepคำ��สั่��ง grep ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (เป็�นกั�รัสั่��งให�คำ�นห�ต้�มเง�อนไข้ )

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น grep (option)

ต้�วอย �ง grep -i ftp /etc/test คำ�นห�บื้รัรัที่�ดที่��ม�คำ��ว � "ftp"ไม สั่นใจพ-มพ)เล8กั-ใหญ จ�ดไฟ้ล) /etc/test

groupaddคำ��สั่��ง groupadd ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (เป็�นกั�รัเพ-�มรั�ยช้�อกัล. มข้อง User)

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น groupadd (GroupName )

ต้�วอย �ง #groupadd staff สั่รั��งกัล. มข้อง User ช้�อ Staff เพ-�มให�รัะบื้บื้

groupdelคำ��สั่��ง groupdel ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (เป็�นกั�รัลบื้รั�ยช้�อกัล. มข้อง User)

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น groupadd (GroupName )

ต้�วอย �ง #groupdel staff ลบื้กัล. มข้อง User ช้�อ Staff ออกัจ�กัรัะบื้บื้

gzip/gunzipคำ��สั่��ง gzip/gunzip ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (เป็�นกั�รับื้�บื้อ�ดไฟ้ล)หรัอข้ย�ยบื้�บื้อ�ดไฟ้ล))รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น gzip หรัอ gunzip (-cdfhlLnNrtv19 ) [file]

ต้�วอย �ง #gzip -9vr /home/samba/* บื้�บื้อ�ดไฟ้ล)ข้�อม�ลที่.กัไฟ้ล) ใน Sub /home/samba จะเป็ล��ยนเป็�นน�มสั่.กัล .gz

#gunzip -dvr /home/samba/* คำล�ยกั�รับื้�บื้อ�ดไฟ้ล)ข้�อม�ลที่.กัไฟ้ล)ที่��สั่กั.ล .gz ใน Sub /home/samba

haltคำ��สั่��ง halt ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (เป็�นกั�รัสั่��งให�เคำรั�องหย.ดที่��ง�น)

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น halt [-n] [-w] [-d] [-f] [-I] [-p]

ต้�วอย �ง #halt

คำ��สั่��งที่��เกั��ยวข้�อง คำอ Shutdown ; init0 , reboot

historyคำ��สั่��ง history ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (เป็�นกั�รัด�ป็รัะว�ต้-กั�รัใช้�คำ��สั่��งใน Command line คำล��ยกั�บื้กั�รักัด F7 ใน DOS คำอเรั�ยกัใช้�คำ��สั่��ง Dos key)

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น history [n] [-r wan [filename] ]

ต้�วอย �ง #history 20 ด�คำ��สั่��งที่��เพ-�งใช้�ไป็ 20 คำ��สั่��งที่��แล�ว

ifconfigคำ��สั่��ง history ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (เป็�นกั�รัต้รัวจสั่อบื้กั��หนดคำ � Network ข้อง Lan Card)

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น ifconfig [option]

ต้�วอย �ง #ifconfig

ipchainsคำ��สั่��ง ipchains ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (เป็�นคำ��สั่��งสั่��หรั�บื้กั��หนดคำวบื้คำ.ม กั�รัรั�บื้สั่ งผ �นข้�อม�ลข้อง Firewall)

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น ipchains [parameter] command [option]

ต้�วอย �ง #ipchains -L ด�สั่ถ้�นะกั�รั Set IPchains ในป็4จจ.บื้�น

jobsคำ��สั่��ง jobs ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (เป็�นคำ��สั่��งสั่��หรั�บื้กั��หนดคำวบื้คำ.ม กั�รัรั�บื้สั่ งผ �นข้�อม�ลข้อง Firewall)

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น jobs

ต้�วอย �ง #sleep 20 & jobs

killคำ��สั่��ง kill ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (เป็�นคำ��สั่��งสั่��หรั�บื้ยกัเล-กั Process)

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น kill [option] (process ID)

ต้�วอย �ง ps -A ด�หม�ยเลข้ที่��ช้ อง PID ข้อง Process ที่��ต้�องกั�รัลบื้Kill -9

loginคำ��สั่��ง login ข้องรัะบื้บื้ nnn แที่น nnn ด�วยหม�ยเลข้ PID -9 คำอบื้�งคำ�บื้ฆ่ �ให�ต้�ยUnix,Linux (เป็�นคำ��สั่��งกั�รัเข้��รัะบื้บื้หรัอเป็ล��ยน User Login) รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น login [fp] (UserName)

ต้�วอย �ง #login:root

mkdirเป็�นคำ��สั่��งที่��ใช้�สั่��หรั�บื้กั�รัสั่รั��ง directory (ในที่��นองเด�ยวกั�บื้ dos) ม�จ�กัคำ��ว � make directory

รั�ป็แบื้บื้ข้องคำ��สั่��ง mkdir mkdir [option] [file]

โดย option ที่��ม�กัใช้�กั�นใน mkdir คำอ-m จะที่��กั�รักั��หนด Permissioin (ให�ด�คำ��สั่��ง chmod เพ-�มเต้-ม)

-p จะที่��กั�รัสั่รั��ง Parent Directory ให�ด�วยกัรัณ�ที่��ย�งไม ม�กั�รัรัะบื้. directory ในที่��น��อ�จเป็�น relative

หรัอ absolute path กั8ได�ต้�วอย �งmkdir /homemkdir -p -m755 ~/ �home/user1

mvเป็�นคำ��สั่��งที่��ใช้�สั่��หรั�บื้กั�รัย��ยแฟ้�มข้�อม�ลและ Directory รัวมถ้+งกั�รัเป็ล��ยนช้�อด�วย (ในที่��นองเด�ยวกั�บื้ dos)

ม�จ�กัคำ��ว � move

รั�ป็แบื้บื้คำ��สั่��ง mv source target

ต้�วอย �ง mv *.tar /backupmv test.txt old.txtmv bin oldbin

moreคำล��ยกั�บื้คำ��สั่��ง cat ไม เหม�ะกั�บื้กั�รัด�ข้�อม�ลที่��ม�คำว�มย�วม�กัๆ ด�งน��น จ+งได�ม�กั�รัพ�ฒน� more ข้+�นเพ�อช้ วยให�สั่�ม�รัถ้ด�ข้�อม�ลที่��ม�ข้น�ดย�วได�เป็�นช้ วงๆรั�ป็แบื้บื้คำ��สั่��ง more file

ภ�ยในโป็รัแกัรัม more จะม�คำ��สั่��งเพ�อใช้�ง�นคำรั�วๆ ด�งน��= แสั่ดงเลข้บื้รัรัที่�ดq ออกัจ�กัโป็รัแกัรัมเล�อนไป็ย�งหน��ถ้�ดไป็ เล�อนไป็ย�งบื้รัรัที่�ดถ้�ดไป็h แสั่ดง help

ต้�วอย �ง more test.txt

manคำ��สั่��ง man ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (เป็�นคำ��สั่��งแสั่ดงข้�อคำว�ม อธ์-บื้�ยกั�รัใช้�คำ��สั่��ง)

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น man (Command)

ต้�วอย �ง #man ls

หม�ยเหต้. เม�อต้�องกั�รัออกั กัด q ;ใช้�[Spacebar] เล�อนหน��ถ้�ดไป็ ; ใช้�ล�กัศัรัข้+�นด�หน��ผ �นม�

mount

คำ��สั่��ง mount ข้องรัะบื้บื้ Unix,Linux (เป็�นคำ��สั่��งเช้�อมต้ ออ.ป็กัรัณ)เข้��กั�บื้รัะบื้บื้)

รั�บื้แบื้บื้กั�รัใช้�ง�น mount (-t type) DeviceDriver MountPoint

ต้�วอย �ง # กั�รั Mount แบื้บื้ที่��1 CdRom mount -t iso9660 /dev/cdrom /mnt/cdrom

#กั�รั Mount CdRom แบื้บื้ที่��2 mount /dev/cdrom (เม�อ mount แล�ว CD จะอย� ที่�� /mnt/CdRom ยกัเล-กัด�คำ��สั่��ง Unmount)

rmdirเป็�นคำ��สั่��งที่��ใช้�สั่��หรั�บื้กั�รัลบื้ directory (ในที่��นองเด�ยวกั�บื้ dos) ม�จ�กัคำ��ว � remove directory

โคำรังสั่รั��งคำ��สั่��งrmdir [option] [file]โดย option ที่��ม�กัใช้�กั�นใน mkdir คำอ -p จะที่��กั�รัลบื้ Child และ Parent Directory ต้�มล��ด�บื้directory ในที่��น��อ�จเป็�น relative หรัอ absolute path กั8ได� ต้�วอย �ง rmdir /home

tarเป็�นคำ��สั่��งเพ�อกั�รั backup และ restore file ที่��งน��กั�รั tar จะเกั8บื้ที่��งโคำรัง สั่รั��ง directory และ file permission ด�วย(เหม�ะสั่��หรั�บื้กั�รัเคำล�อนย��ย หรัอแจกัจ �ยโป็รัแกัรัมบื้นรัะบื้บื้ UNIX) ม�จ�กัคำ��ว � tape archive

รั�ป็แบื้บื้คำ��สั่��ง tar [option]... [file]...

โดย option ที่��ม�กัใช้�กั�นใน echo คำอ-c ที่��กั�รัสั่รั��งใหม (backup)

-t แสั่ดงรั�ยช้�อแฟ้�มข้�อม�ลในแฟ้�มที่�� backup ไว�-v ต้รัวจสั่อบื้คำว�มถ้�กัต้�องข้องกั�รัป็รัะมวลผล-f ผลล�พธ์)ข้องม�ที่�� file-x ที่��กั�รั restore

ต้�วอย �ง tar -xvf data.tar

talkคำ�� สั่��งที่��ใช้�สั่��หรั�บื้กั�รัพ�ดคำ.ยรัะหว �งผ��ใช้�ด�วยกั�นบื้นรัะบื้บื้ ซึ่+�งผ��ใช้�ที่��งที่��ง 2 ฝ้B�ยจะต้�องพ-มพ)คำ��สั่��ง Talk ถ้+งกั�นกั อน จ+งจะเรั-�มกั�รัสั่นที่น�ได�รั�ป็แบื้บื้คำ��สั่��ง talk user[@host] [tty]

กัรัณ�ไม รัะบื้. host โป็รัแกัรัมจะถ้อว �หม�ยถ้+งเคำรั�องป็4จจ.บื้�น (นอกัจ�กัน��ย�งม�คำ��สั่��ง ytalk ซึ่+�งสั่�ม�รัถ้พ�ดคำ.ยได�พรั�อมกั�นม�กักัว � 2 คำน) ซึ่+งบื้�งกัรัณ�เรั�อ�จจะต้�องรัะบื้. tty ด�วยห�กัม�ผ��ใช้� Log in เข้��สั่� รัะบื้บื้ด�วยช้�อเด�ยวกั�นม�กักัว � 1 หน��จอต้�วอย �ง talk m2k@nanastreet.com

writeคำ��สั่��งใช้�เพ�อกั�รัสั่ งข้�อม�ลที่�งเด�ยวจ�กัผ��เข้�ยนไป็ถ้+งผ��รั �บื้บื้นเคำรั�องเด�ยวกั�นเที่ �น��นรั�ป็แบื้บื้คำ��สั่��ง write user [tty]

เม�อม�กั�รัพ-มพ)คำ��สั่��ง write ผ��ใช้�จะเห8นข้�อคำว�มซึ่+�งจะแสั่ดงว �ข้�อคำว�มด�งกัล �วถ้�กัสั่ งม�โดยใคำรั ซึ่+�งห�กัผ��รั�บื้ต้�องกั�รัต้อบื้กัล�บื้ กั8จะต้�องใช้�คำ��สั่��ง write เช้ นกั�น เม�อพ-มพ)เสั่รั8จแล�วให�พ-มพ)ต้�วอ�กัษรั EOF หรัอ กัด CTRL+C เพ�อเป็�นกั�รั interrupt ที่��งน��ข้�อคำว�มที่��พ-มพ)หล�งจ�กั write จะถ้�กัสั่ งหล�งจ�กักั�รักัด Enter เที่ �น��นต้�วอย �ง write m2k

who am iคำ��สั่��งใช้�เพ�อแสั่ดงว �ผ��ใช้�ซึ่+�ง login เข้��สั่� รัะบื้บื้น��น (ต้�วเรั�เอง) login ด�วยช้�ออะไรัรั�ป็แบื้บื้คำ��สั่��ง/ต้�วอย �ง whoami หรัอ who am i (บื้น SUN OS หรัอ UNIX บื้�งต้�วเที่ �น��น)

fileคำ��สั่��ง file บื้นรัะบื้บื้ DOS/Windows น��น ป็รัะเภที่ข้องแฟ้�มข้�อม�ลจะถ้�กัรัะบื้.ด�วยน�มสั่กั.ล แต้ ใน UNIX จะไม ม�

น�มสั่กั.ลเพ�อใช้�รัะบื้.ป็รัะเภที่ข้องแฟ้�มข้�อม�ล ด�งน��นกั�รัห�ป็รัะเภที่ข้องแฟ้�มข้�อม�ลจะด�จ�กั Context ภ�ยในข้องแฟ้�ม ซึ่+�งคำ��สั่��ง file จะที่��กั�รัอ �น Content และบื้อกัป็รัะเภที่ข้องแฟ้�มข้�อม�ลน��นๆรั�ป็แบื้บื้คำ��สั่��ง file [option]... file

ต้�วอย �ง file /bin/sh file report1.doc

freeแสั่ดงหน วยคำว�มจ��ที่��เหลออย� บื้นรัะบื้บื้โคำรังสั่รั��งคำ��สั่��ง free [-b|-k|-m]

โดย option ที่��ม�กัใช้�กั�นใน free คำอ-b แสั่ดงผลล�พธ์)เป็�นหน วย byte

-k แสั่ดงผลล�พธ์)เป็�นหน วย kilobyte

-m แสั่ดงผลล�พธ์)เป็�นหน วย megabyte

ต้�วอย �ง free free –b free -k

pwdเป็�นคำ��สั่��งที่��ใช้�สั่��หรั�บื้แสั่ดง Directory ป็4จจ.บื้�น (ในที่��นองเด�ยวกั�บื้กั�รัพ-มพ) cd บื้น DOS) ม�จ�กัคำ��ว � print work directoryรั�ป็แบื้บื้คำ��สั่��ง / ต้�วอย �ง pwd

unameคำ��สั่��งแสั่ดง ช้�อและรั. นข้อง OS ช้�อและรั. นข้อง cpu ช้�อเคำรั�องต้�วอย �ง uname -a

hostnameคำ��สั่��งแสั่ดงช้�อเคำรั�องที่��ใช้�อย� ต้�วอย �ง hostname

ttyแสั่ดงหม�ยเลข้ terminal ที่��ใช้�ง�นอย� ต้�วอย �ง tty

idใช้�แสั่ดงช้�อและกัล. มมข้องผ��ใช้�ง�นต้�วอย �ง id

1.1 คำ��สั่��ง ls : ใช้�แสั่ดงรั�ยช้�อแฟ้�มที่��งหมดใน home directory

--------------------------------------------------------------------------------ที่.กัที่ �นที่��ม� account ใน linux จะม� home directory ข้องต้นเอง เพ�อใช้�เกั8บื้แฟ้�มต้ �ง ๆ ภ�ยใต้�รัะบื้บื้linux เม�อต้�องกั�รัที่รั�บื้ว �ม�แฟ้�มอะไรัที่��เกั8บื้ไว�บื้��ง สั่�ม�รัถ้ใช้�คำ��สั่��ง ls ได� และสั่�ม�รัถ้กั��หนด parameter ได�หล�ยต้�ว เช้ น -

al --sort เป็�นต้�นต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�น

ls -alt :: เพ�อแสั่ดงรั�ยช้�อแฟ้�มที่��งหมด และจ�ดเรั�ยงต้�มเวล� ให�ลองลบื้อ�กัษรัออกัที่�ละต้�วจ�กั alt ด�นะคำรั�บื้ls -alt | more :: เพ�อแสั่ดงรั�ยช้�อแฟ้�มที่��งหมด แต้ หย.ดที่�ละหน�� เม�อม�จ��นวนแฟ้�มเกั-นที่��จะแสั่ดงได� ใน 1 หน��ls -al --sort=time | more :: แสั่ดงรั�ยช้�อแฟ้�มเรั�ยงต้�มเวล� แยกัที่�ละหน�� โดยละเอ�ยดls -R | more :: แสั่ดงรั�ยช้�อในที่.กั directory ในห�องป็4จจ.บื้�น

ถ้��สั่�งเกัต้นะคำรั�บื้ แฟ้�มที่��ม� . หน��ช้�อแฟ้�ม จะหม�ยถ้+งแฟ้�มที่��ซึ่ อนไว� ถ้��ใช้�คำ��สั่��ง ls หรัอ ls -l จะไม เห8นแฟ้�มเหล �น��ถ้��ม�อ�กัษรั D ที่�� Column แรักั ในต้อนแสั่ดงช้�อแฟ้�ม ด�วยคำ��สั่��ง ls -al กั8จะหม�ยถ้+ง directory ไม ใช้ แฟ้�มธ์รัรัมด�

--------------------------------------------------------------------------------1.2 คำ��สั่��ง chmod : ใช้�เป็ล��ยนสั่-ที่ธ์-<ข้องแฟ้�ม เจ��ข้อง(Owner), คำนในกัล. ม(Group), คำนอ�น(Other) สั่�ม�รัถ้ที่��อะไรัได�บื้��ง--------------------------------------------------------------------------------เม�อใช้�คำ��สั่��ง ls ที่ �นจะเห8นต้�วอ�กัษรั RWXRWXRWX หรัอที่��นองน��หน��ช้�อแฟ้�ม ซึ่+�งเป็�นกั�รักั��หนดสั่-ที่ธ์-<ข้องแต้ ละแฟ้�ม ว � อ �นได� เข้�ยนได� และป็รัะมวลผลได� โดยแยกัเป็�นสั่ วนข้อง เจ��ข้อง กัล. ม คำนอ�นซึ่+�งเป็�นคำ��สั่��งที่��จ��เป็�นม�กัสั่��หรั�บื้ webmaster ในกั�รัด�แลรัะบื้บื้ และที่ �นที่��ต้�องกั�รัเข้�ยน CGI

จะต้�องรั� �คำ��สั่��งน�� เพรั�ะ เม�อสั่ งแฟ้�ม CGI เข้��ไป็ใน server และต้�องกั�รัให�คำนที่��วไป็เข้��ม�ใช้�บื้รั-กั�รัโป็รัแกัรัมข้องต้นที่��เข้�ยนข้+�นด�วย Perl จะไม สั่�ม�รัถ้ใช้�ได� ถ้��ไม กั��หนดให�คำนอ�น สั่�ม�รัถ้ป็รัะมวลผลได� (x)

จ+ง จ��เป็�นต้�องใช้�คำ��สั่��ง เช้ น chmod 755 hello.pl หรัอ chmod 775 fileforyou.pl หรัอ chmod +x test.pl เป็�นต้�น ในแต้ ละกัล. มจะม�กั�รักั��หนดสั่-ที่ธ์-ได� 3 แบื้บื้ต้�วอ�กัษรั R ม�จ�กั Read หม�ยถ้+ง อ �นต้�วอ�กัษรั W ม�จ�กั Write หม�ยถ้+ง เข้�ยนต้�วอ�กัษรั X ม�จ�กั Execute หม�ยถ้+ง ป็รัะมวลผลต้�วอย �งเช้ น--- : ไม ม�สั่-ที่ธ์-อะไรัเลย (เลข้ที่��ใช้�คำอ 0)

--X : ป็รัะมวลผลได�อย �งเด�ยว (เลข้ที่��ใช้�คำอ 1)

R-- : อ �นได�อย �งเด�ยว (เลข้ที่��ใช้�คำอ 4)

RW- : อ �น และเข้�ยนได� (เลข้ที่��ใช้�คำอ 6)

R-X : อ �น และป็รัะมวลผลได� (เลข้ที่��ใช้�คำอ 5)

RWX : อ �น เข้�ยน และป็รัะมวลผลได� (เลข้ที่��ใช้�คำอ 7) คำว�มหม�ยข้อง RWXRWXRWX จะเห8นว �ม�อ�กัษรั 9 ต้�ว3 ต้�วแรักัหม�ยถ้+ง เจ��ข้อง3 ต้�วที่��สั่องหม�ยถ้+ง กัล. ม3 ต้�วที่��สั่�มหม�ยถ้+ง คำนอ�นต้�วอย �งเช้ นRWX------ : เจ��ข้องเที่ �น��นที่��ม�สั่-ที่ธ์-ที่.กัอย �ง (เลข้ที่��ใช้�คำอ 700)

RWXRWX--- : เจ��ข้อง และสั่�ม�ช้-กักัล. มเด�ยวกั�นม�สั่-ที่ธ์-ที่.กัอย �ง (เลข้ที่��ใช้�คำอ 770)

RWXR-XR-X : เจ��ข้องที่��ได�หมด สั่ วนกัล. มและคำนอ�นอ �นและป็รัะมวลผลได� (เลข้ที่��ใช้�คำอ 755)

R--R--R-- : ที่.กัคำนอ �นได�อย �งเด�ยว (เลข้ที่��ใช้�คำอ 444)

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นchmod 777 index.php :: ที่��ให�แฟ้�มน�� อ �น เข้�ยน และป็รัะมวลผล โดยที่��ง 3 กัล. มchmod 755 * -Rf :: ที่��ให�ที่.กัแฟ้�ม ที่.กั direcroty ในห�องป็4จจ.บื้�น เป็ล��ยนต้�มที่��กั��หนด

--------------------------------------------------------------------------------1.3 คำ��สั่��ง man : เป็�นคำ��สั่��งที่��สั่��คำ�ญม�กั เพรั�ะจะช้ วยให�อธ์-บื้�ยคำ��สั่��งต้ �ง ๆ ให�ที่ �นได� (Manual)--------------------------------------------------------------------------------ผมเช้�อว �ที่.กัคำนที่��ใช้� unix หรัอ linux ต้�องเคำยใช้�คำ��สั่��งน��ม�กั อน เพรั�ะจะเป็�นคำ��สั่��งที่��ช้ วยอธ์-บื้�ยหน��ที่��ข้องคำ��สั่��งพรั�อมกั�บื้แสั่ดง parameter ที่��สั่�ม�รัถ้ใช้�ได�ที่��งหมดข้องคำ��สั่��งน��น และย�งม�ต้�วอย �งกั�รัใช้� และคำ��สั่��งที่��เกั��ยวข้�องอ�กัที่��ให�ป็รัะหย�ดเวล�ในกั�รัคำ�นเอกัสั่�รัได�อย �งม�กั บื้�งที่ �นอ�จศั+กัษ� linux ด�วยกั�รัอ �นจ�กั man

อย �งเด�ยวเลยกั8ม�นะคำรั�บื้ โดยไม ต้�องไป็ห�ซึ่�อหน�งสั่อที่��ไหนม�อ �นกั8ที่��ได�ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นman man :: เพ�ออธ์-บื้�ยคำ��สั่��ง man เอง ว �ต้�วคำ��สั่��งน��ใช้�อย �งไรัman ls :: เพ�ออธ์-บื้�ยคำ��สั่��ง ls ว �ใช้�อย �งไรั

man useradd :: เพ�ออธ์-บื้�ยคำ��สั่��ง useradd ว �ใช้�อย �งไรั

--------------------------------------------------------------------------------1.4 คำ��สั่��ง mkdir, rmdir, cd : ง�นต้ �ง ๆ เกั��ยวกั�บื้ directory--------------------------------------------------------------------------------ผ��ใช้�คำอมพ-วเต้อรั)ที่��ใช้� dos ม�กั อนต้�องคำ.�นเคำยกั�บื้ directory แน นอน สั่��หรั�บื้คำ��สั่��งเกั��ยวกั�บื้ directory

ในที่��น��ม� 3 คำ��สั่��ง mkdir หม�ยถ้+ง สั่รั��ง directory (Make directory) rm หม�ยถ้+ง ลบื้ directory

(Remove directory) และคำ��สั่��งน��ย�งใช้�ลบื้แฟ้�มต้�มป็กัต้-ได�อ�กัด�วย cd หม�ยถ้+งเป็ล��ยน directory (Change directory)

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นmkdir hello :: สั่รั��ง directory ช้�อ hello ในห�องป็4จจ.บื้�นrmdir hello.htm :: จะลบื้แฟ้�มช้�อ hello.htm

cd / :: ย��ย directory ไป็ย�ง root หรัอห�องนอกัสั่.ดcd .. :: ย��ย directory ออกัไป็ข้��งบื้น 1 รัะด�บื้cd ~/x :: เข้��ไป็ย�งห�อง x ข้อง home directory เช้ น /home/thaiall/x ถ้�� home directory คำอ /home/thaiall

--------------------------------------------------------------------------------1.5 โป็รัแกัรัม pico : เป็�น editor ที่��ใช้�สั่��หรั�บื้แกั�ไข้แฟ้�มแบื้บื้ text คำล��ย vi แต้ ม�ป็รัะสั่-ที่ธ์-ภ�พกัว �ม�กั--------------------------------------------------------------------------------เพ�ยงแต้ พ-มพ)คำ��ว � pico แล�ว enter กั8ใช้�ง�นได�เลย กั�รัจะจ�ดเกั8บื้ หรัอง�นต้ �ง ๆ ที่��ม�บื้รั-กั�รัไว�ม�กัม�ยที่ �นสั่�ม�รัถ้อ �นได�จ�กัเมน�ด��นล �ง ซึ่+�งเคำรัอ งหม�ย ^ หม�ยถ้+งกั�รักัดป็.Bม Ctrl ป็รัะกัอบื้อ�กัษรัต้ �ง ๆ น��นเองผมคำ-ดว �ที่ �นน �จะพออ �นรั� �เรั�อง หรัอจะพ-มพ)ว � pico xx กั8จะเป็�นกั�รัสั่รั��งแฟ้�มช้�อ xx ให�ที่�นที่� แต้ ห�กัม�แล�วกั8จะเป็=ดแฟ้�ม xx ม�ให�แกั�ไข้ในโป็รัแกัรัม xx เม�อที่ �นต้�องกั�รัเล-กักั8ที่��ได�โดยกัดป็.Bม Ctrl-X เป็�นอ�นเรั�ยบื้รั�อยห�กัที่ �นใดเคำยใช้� vi เม�อลองใช้�โป็รัแกัรัมน��จะต้-ดใจอย �งแน นอน เพรั�ะใช้�ง�นได�ง �ยกัว � หล�ยเที่ �น�กั หล�ยคำรั��งที่��พ-มพ)คำ��ว � pico แล�วไม ม�ในเคำรั�อง กั8เพรั�ะไม ได�ลงโป็รัแกัรัม pine เม�อต้�องกั�รัใช้� pico กั8ต้�องต้-ดต้��งโป็รัแกัรัมpine เข้��ไป็ในเคำรั�อง จ�กัแผ น CD ด�วยคำ��สั่��ง rpm -i pine*

1.6 โป็รัแกัรัม emacs : เป็�น editor ที่��ใช้�สั่��หรั�บื้แกั�ไข้แฟ้�มแบื้บื้ text คำล��ย vi แต้ ม�ป็รัะสั่-ที่ธ์-ภ�พกัว �ม�กั--------------------------------------------------------------------------------ที่��ง�นได�คำล��ย ๆ กั�บื้ pico แต้ หล�ยคำนบื้อกัว � ต้�วน��ที่��ง�นได�ด�กัว � แต้ ผมว � pico ใช้�ง�นได�ง �ยกัว �กั�นเยอะเลยเพรั�ะเห8นเมน�ด��นล �ง แต้ ข้อง emacs จะใช้� ctrl-h ด�สั่ วนช้ วยเหลอ และกัด ctrl-x + ctrl-c จ+งจะออกัจ�กัโป็รัแกัรัมอ�จเป็�นเพรั�ะผมใช้�ไม ช้��น�ญม�งคำรั�บื้ ในเม�อผมใช้� pico เป็�น editor ผมคำงไม จ��เป็�นต้�องศั+กัษ� emacs เพ-�มเต้-มแล�วยกัเว�นว �สั่�กัว�นอ�จม�เหต้.จ��เป็�นที่��คำว�มสั่�ม�รัถ้ข้อง pico ให�ไม ได� แต้ emacs ให�ได�กั8เป็�นได�Welcome to GNU Emacs, one component of a Linux-based GNU system.Get help C-h (Hold down CTRL and press h)Undo changes C-x u Exit Emacs C-x C-cGet a tutorial C-h t Use Info to read docs C-h iOrdering manuals C-h RETActivate menubar F10 or ESC ` or M-`(`C-' means use the CTRL key. `M-' means use the Meta (or Alt) key.If you have no Meta key, you may instead type ESC followed by the character.)

--------------------------------------------------------------------------------1.7 โป็รัแกัรัม vi : เป็�น editor ที่��ใช้�สั่��หรั�บื้แกั�ไข้แฟ้�มแบื้บื้ text--------------------------------------------------------------------------------Text editor ที่��ใช้�ง�นได�ย�กั แต้ ม�ใน linux ที่.กัรั. น ในบื้�งเคำรั�องไม ม� pico เพรั�ะไม ได�ต้-ดต้��ง mail หรัอ pine จ+งจ��เป็�นต้�องใช้�โป็รัแกัรัม vi สั่��หรั�บื้แกั�ไข้ข้�อม�ลในแฟ้�มต้ �ง ๆ ข้อง linux เช้ นกั�รัใช้�คำ��สั่��ง man กั8คำอกั�รัใช้�คำว�มสั่�ม�รัถ้ข้อง vi ในกั�รัน��ข้�อม�ลม�แสั่ดงผลน��นเองต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นesc กัล�บื้ไป็ย�งโหมดคำ��สั่��ง

enter ย��ยไป็ย�งต้�นบื้รัรัที่�ดข้องบื้รัรัที่�ดถ้�ดไป็i ใสั่ ข้�อคำว�มกั อนเคำอรั)เซึ่อรั)a ใสั่ ข้�อคำว�มหล�งเคำอรั)เซึ่อรั)A ใสั่ ข้�อคำว�มที่��ที่��ยบื้รัรัที่�ดป็4จจ.บื้�นdd ลบื้บื้รัรัที่�ดป็4จจ.บื้�นที่��งบื้รัรัที่�ดx ลบื้อ�กัษรั 1 ต้�วอ�กัษรัcw เป็ล��ยนข้�อคำว�ม:w บื้�นที่+กัแฟ้�ม:q! ออกัโดยไม เป็ล��ยนแป็ลงใด ๆ:wq บื้�นที่+กัแฟ้�ม และออกัจ�กัโป็รัแกัรัม vi

--------------------------------------------------------------------------------1.8 คำ��สั่��ง id, finger, who, w : ที่.กัคำ��สั่��งข้��งต้�นใช้�สั่��หรั�บื้ต้รัวจสั่อบื้ผ��ใช้� แต้ จะให�รั�ยละเอ�ยดต้ �งกั�นไป็--------------------------------------------------------------------------------

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นid uname :: ใช้�ต้รัวจด�ว �ม� account uname น��ในรัะบื้บื้หรัอไม ให�ผลสั่��นfinger uname :: ใช้�ต้รัวจด�ว �ม� account uname น��ในรัะบื้บื้หรัอไม ให�ผลละเอ�ยด ที่��ง last login หรัอ email ฉบื้�บื้ล �สั่.ดfinger @www.isinthai.com :: ใช้�แสั่ดงรั�ยช้�อที่.กัคำนในรัะบื้บื้ที่��กั��ล�ง login อย� ในรัะบื้บื้ ใช้�ได�กั�บื้ที่.กัรัะบื้บื้ที่��ไม ป็=ดบื้รั-กั�รัน��who |grep thai :: ใช้�แสั่ดงรั�ยช้�อที่.กัคำนในรัะบื้บื้ แต้ ใช้�นอกัรัะบื้บื้ต้นเองไม ได� และเลอกัเฉพ�ะบื้รัรัที่�ดที่��ม�อ�กัษรั thai

w :: ใช้�แสั่ดงรั�ยช้�อที่.กัคำนในรัะบื้บื้ แต้ ใช้�นอกัรัะบื้บื้ต้นเองไม ได�

--------------------------------------------------------------------------------1.9 คำ��สั่��ง cat : แสั่ดงข้�อม�ลในแฟ้�ม คำล��ยคำ��สั่��ง type ในรัะบื้บื้ DOS--------------------------------------------------------------------------------

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นcat /etc/passwd :: แสั่ดงข้�อม�ลในแฟ้�ม /etc/passwd

cat /etc/passwd | more :: แสั่ดงข้�อม�ลในแฟ้�ม /etc/passwd ที่�ละหน��ต้�วอย �งข้�อม�ลในแฟ้�ม passwd suwit:x:500:500:Suwit:/home/suwit:/bin/bash prasert:x:501:501::/home/prasert:/bin/bash bcom101:x:502:502::/home/bcom302:/bin/bash

--------------------------------------------------------------------------------1.10 คำ��สั่��ง ifconfig : แสั่ดงข้�อม�ลเกั��ยวกั�บื้ Network interface และแสั่ดง ip ต้ �ง ๆ ที่��ม�กั�รัเพ-�มเข้��ไป็ใน server ได�--------------------------------------------------------------------------------

ด�ผลกั�รัที่��ง�นข้องคำ��สั่��ง ifconfigeth0 Link encap:Ethernet HWaddr 00:20:18:C0:06:C4inet addr:202.29.78.12 Bcast:202.29.78.255 Mask:255.255.255.0UP BROADCAST RUNNING MULTICAST MTU:1500 Metric:1RX packets:673054 errors:0 dropped:0 overruns:0 frame:0TX packets:666268 errors:0 dropped:0 overruns:0 carrier:0collisions:0 txqueuelen:100RX bytes:74892865 (71.4 Mb) TX bytes:680121131 (648.6 Mb)Interrupt:9 Base address:0xcf00eth0:1 Link encap:Ethernet HWaddr 00:20:18:C0:06:C4inet addr:202.29.78.1 Bcast:202.29.78.255 Mask:255.255.255.0UP BROADCAST RUNNING MULTICAST MTU:1500 Metric:1Interrupt:9 Base address:0xcf00

เพ-�ม ip ใหม อ�กั 1 ip เช้ น #/sbin/ifconfig eth0:1 202.29.78.1

สั่�ม�รัถ้ด�ว-ธ์�เพ-�มหล�ย IP ในคำอมพ-วเต้อรั)เคำรั�องเด�ยว ได�จ�กัห�วข้�อ 9.10 ด�วยกั�รัแกั�ไข้แฟ้�ม /etc/rc.d/rc.local

1.11 คำ��สั่��ง netstat : แสั่ดงสั่ถ้�นะข้องเคำรัอข้ �ยว �ม�โป็รัแกัรัมใดเป็=ดให�บื้รั-กั�รั--------------------------------------------------------------------------------

ด�ผลกั�รัที่��ง�นข้องคำ��สั่��ง netstat -aActive Internet connections (servers and established)Proto Recv-Q Send-Q Local Address Foreign Address Statetcp 0 0 *:mysql *:* LISTENtcp 0 0 *:http *:* LISTENtcp 0 0 *:ftp *:* LISTENtcp 0 0 *:ssh *:* LISTENtcp 0 0 *:smtp *:* LISTENtcp 0 0 *:https *:* LISTENtcp 0 0 www.isinthai.com:ssh 202.29.78.200:1225 ESTABLISHEDActive UNIX domain sockets (servers and established)Proto RefCnt Flags Type State I-Node Pathunix 2 [ ACC ] STREAM LISTENING 855 /var/lib/mysql/mysql.sockunix 2 [ ACC ] STREAM LISTENING 119 /dev/logunix 2 [ ] STREAM CONNECTED 3007unix 2 [ ] STREAM CONNECTED 859

--------------------------------------------------------------------------------1.12 คำ��สั่��ง service : ด�สั่ถ้�นะข้องบื้รั-กั�รัต้ �ง ๆ ว �ถ้�กัเป็=ดหรัอ running อย� หรัอไม --------------------------------------------------------------------------------

ด�ผลกั�รัที่��ง�นข้องคำ��สั่��ง service --status-allhttpd (pid 2160 2159 2158 2155 2114 583 579 578 577 576 575 573) is running...mysqld (pid 446 429 427 414) is running...sendmail (pid 1700 1690) is running...sshd (pid 2970 358) is running...xinetd (pid 3923 369) is running...

--------------------------------------------------------------------------------1.13 คำ��สั่��ง xinetd : ด�บื้รั-กั�รัภ�ยใน xinetd ว �อะไรัเป็=ดอย� บื้��ง ที่��ให�เข้��ไป็เป็=ดที่��ห�อง /etc/xinetd.d

แล�วเลอกัเป็=ดบื้รั-กั�รัเฉพ�ะที่��ต้�องกั�รั เช้ นแกั�แฟ้�ม talk เพ�อให�เป็=ดบื้รั-กั�รั talk ใน server เป็�นต้�น--------------------------------------------------------------------------------

ด�ผลบื้�งสั่ วนจ�กักั�รัที่��ง�นข้องคำ��สั่��ง xinetd -dService configuration: ftpid = ftpflags = IPv4socket_type = streamProtocol (name,number) = (tcp,6)Nice = 10Groups = noBind = All addresses.Server = /usr/sbin/vsftpdServer argv = vsftpdOnly from: All sitesNo access: No blocked sitesLogging to syslog. Facility = authpriv, level = infoLog_on_success flags = HOST PID

Log_on_failure flags = HOST

--------------------------------------------------------------------------------1.14 คำ��สั่��ง whereis : คำ�นห�แฟ้�มที่��ต้�องกั�รัว �อย� ที่��ห�องใด แต้ คำ�นได�เฉพ�ะที่��กั��หนดไว�ใน PATH เที่ �น��น ห�กัต้�องกั�รัคำ�นที่��งเคำรั�องต้�องใช้�คำ��สั่��ง find--------------------------------------------------------------------------------

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นwhereis usermod :: แสั่ดงห�องที่��เกั8บื้คำ��สั่��ง usermod ที่��ให�สั่�ม�รัถ้สั่��ง run จ�กัห�องที่��เกั8บื้คำ��สั่��งโดยต้รังได�whereis ifconfig :: แสั่ดงห�องที่��เกั8บื้คำ��สั่��ง ifconfig ที่��ให�ใช้�คำ��สั่��งเช้ น /sbin/ifconfig ได�โดยต้รัง

--------------------------------------------------------------------------------1.15 คำ��สั่��ง cp, rm, mv : จ�ดกั�รัแฟ้�มเช้ น คำ�ดลอกั ลบื้ และย��ย--------------------------------------------------------------------------------

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นcp x y :: เด-มม�แฟ้�มช้�อ x ต้�องกั�รัแฟ้�ม y ที่��เหมอน x ข้+�นม�ใหม สั่�ม�รัถ้ใช้�คำ��สั่��ง cp

rm y :: ลบื้แฟ้�ม y ออกัจ�กัเคำรั�อง ซึ่+�งอย� ใน directory ป็4จจ.บื้�นrm -r directoryname :: จะลบื้ directory ในเคำรั�อง sun และแฟ้�มที่��งหมดใน directory น��น และกั�รัลบื้แฟ้�ม จะม�กั�รัถ้�ม

confirm ที่.กัแฟ้�มเสั่มอrm -rf directoryname :: จะลบื้ directory ใช้�ใน Redhat และแฟ้�มที่��งหมดใน directory น��น และกั�รัลบื้แฟ้�ม จะม�กั�รัถ้�ม

confirm ที่.กัแฟ้�มเสั่มอrm -f * :: ลบื้แฟ้�มที่��งหมดโดยไม ถ้�ม yes

mv x /root :: ย��ยแฟ้�ม x จ�กัห�องป็4จจ.บื้�นไป็ไว�ในห�อง /root

--------------------------------------------------------------------------------1.16 คำ��สั่��ง ping : ต้รัวจสั่อบื้ ip ข้องเคำรั�องเป็��หม�ย และกั�รัเช้�อมต้ อ internet--------------------------------------------------------------------------------

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นping www.thaiall.com :: ต้�วสั่อบื้กั�รัม�อย� ข้อง www.thaiall.com และแสั่ดงเลข้ IP ข้องเว8บื้น��ping 202.29.78.100 -c 5 :: แสั่ดงผลกั�รัที่ดสั่อบื้เพ�ยง 5 บื้รัรัที่�ดping 202.29.78.2 :: ผลด�งข้��งล �งน�� แสั่ดงว �ไม พบื้เคำรั�องที่��ม�เลข้ ip ด�งกัล �ว PING 202.29.78.2 (202.29.78.2)from 202.29.78.12 : 56(84) bytes of data. From 202.29.78.12 icmp_seq=1Destination Host Unreachable From 202.29.78.12 icmp_seq=2 DestinationHost Unreachable From 202.29.78.12 icmp_seq=3 Destination Host Unreachable

--------------------------------------------------------------------------------1.17 คำ��สั่��ง env : แสั่ดงคำ � environment ป็4จจ.บื้�น--------------------------------------------------------------------------------

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นenv

HISTSIZE=1000SSH_CLIENT=202.29.78.100 1091 22OLDPWD=/usr/sbinQTDIR=/usr/lib/qt3-gcc3.2SSH_TTY=/dev/pts/0USER=burin

LS_COLORS=no=00:fi=00:di=00;34:ln=00;36:pi=40;33:so=00;35:bd=40;.... :PATH=/usr/local/bin:/bin:/usr/bin:/usr/X11R6/binMAIL=/var/spool/mail/burinPWD=/etcINPUTRC=/etc/inputrcLANG=en_US.UTF-8HOME=/rootSHLVL=2LOGNAME=burinLESSOPEN=|/usr/bin/lesspipe.sh %sG_BROKEN_FILENAMES=1_=/bin/env

--------------------------------------------------------------------------------1.18 คำ��สั่��ง lynx : Text browser ที่��ใช้�ง�นง �ย ใช้�ด� source หรัอ download ได�--------------------------------------------------------------------------------

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นlynx www.thaiall.com :: เพ�อเป็=ดเว8บื้ www.thaiall.com แบื้บื้ text mode

lynx http://www.yonok.ac.th :: เพ�อเป็=ดเว8บื้ www.yonok.ac.th แบื้บื้ text mode

lynx -dump http://www.yonok.ac.th :: เพ�อแสั่ดงผลล�พธ์)แบื้บื้ไม interactive คำอกั�รั view ผลแล�วหย.ดที่�นที่�lynx -dump -width=500 http://piology.org/.procmailrc.html|grep '^|'|cut -c3- :: ต้�วอย �งกั�รัน��ไป็ใช้�

--------------------------------------------------------------------------------1.19 คำ��สั่��ง nslookup : แสั่ดงข้�อม�ลเกั��ยวกั�บื้ name server จ�กั ip หรัอ domain name--------------------------------------------------------------------------------

คำ�� สั่��งน�� ถ้�กัป็รัะกั�ศัว �ต้ อไป็อ�จไม พบื้ใน Redhat รั. นใหม ถ้��ต้�องกั�รัใช้�คำ��สั่��งแบื้บื้น��สั่�ม�รัถ้ใช้� dig หรัอ host แที่นได� เช้ น

host yn1.yonok.ac.th หรัอ dig yn1.yonok.ac.th เม�อเข้��ไป็ใน nslookup สั่�ม�รัถ้ออกัม�ได�ด�วยกั�รัพ-มพ)คำ��สั่��ง exit หล�งเคำรั�องหม�ย >

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นnslookup 202.28.18.65Non-authoritative answer:65.18.28.202.in-addr.arpa name = mars.uni.net.th.Authoritative answers can be found from:18.28.202.in-addr.arpa nameserver = mars.uni.net.th.18.28.202.in-addr.arpa nameserver = ns.netserv.chula.ac.th.mars.uni.net.th internet address = 202.28.18.65nslookup www.thaiall.comName: www.thaiall.comAddress: 66.150.1.141

--------------------------------------------------------------------------------1.20 คำ��สั่��ง tail : แสั่ดงสั่ วนที่��ยข้องแฟ้�มที่��ม�ข้น�ดใหญ ต้�องข้��มกั�บื้ cat ที่��ด�ต้��งแต้ เรั-�มแฟ้�ม--------------------------------------------------------------------------------

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นtail index.html :: ด�สั่ วนที่��ยข้องแฟ้�ม index.html ใน Current directory

tail --lines=5 /var/log/messages :: ด�สั่ วนที่��ยข้องแฟ้�ม /var/log/messages แต้ ต้�องเป็�น root จ+งจะด�ได�tail /var/log/html/access.log :: ด�สั่ วนที่��ยเพ�ยง 10 บื้รัรัที่�ด ซึ่+�งเป็�นคำ � default ที่��ไม ได�กั��หนดจ��นวนบื้รัรัที่�ดtail --lines=100 /var/log/html/access_log > access_bak :: เป็�นกั�รั backup ในข้��นแรักั กั อนใช้� mv ย��ยไป็ที่�บื้แฟ้�มเด-ม

--------------------------------------------------------------------------------1.21 คำ��สั่��ง telnet : ใช้�ต้-ดต้ อเข้�� server ต้ �ง ๆ ต้�ม port ที่��ต้�องกั�รั แต้ ป็4จจ.บื้�น server ต้ �ง ๆ ป็=ดบื้รั-กั�รั telnet แต้ เป็=ด

SSH แที่น--------------------------------------------------------------------------------

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นtelnet 202.202.202.202 :: ข้อต้-ดต้ อเข้��เคำรั�อง 202.202.202.202 กั�รัไม กั��หนด port คำอเข้�� port 23

telnet www.school.net.th 21 :: ข้อต้-ดต้ อผ �น port 21 ซึ่+�งเป็�น FTP port

telnet mail.loxinfo.co.th 25 :: ต้รัวจ smtp ว �ต้อบื้สั่นองกัล�บื้ม� หรัอไม telnet class.yonok.ac.th 110 :: ที่ดสั่อบื้ pop service ข้อง windows server 2003 Microsoft Windows POP3 Service Version 1.0 ready. USER aa@class.yonok.ac.th +OK PASS xxxxxxx +OK User successfully logged on--------------------------------------------------------------------------------2.1 คำ��สั่��ง df : แสั่ดงกั�รัเน�อที่��ใช้�ง�นที่��งหมดข้อง Harddisk ว �เหลอเที่ �ใด--------------------------------------------------------------------------------ช้ วย ให�ผ��ด�แลรัะบื้บื้รั� �ว �ต้อนน��เน�อที่��ใน Harddisk เหลออย� เที่ �ใด และอ�จใช้�ต้รัวจสั่อบื้ได�ว � ม�ใคำรัแอบื้ม� upload แฟ้�มข้น�ดใหญ ไว�หรัอไม จะได�ต้รัวจสั่อบื้ในรั�ยละเอ�ยดข้องแต้ ละ user ต้ อไป็ (ผมเองกั8ใช้�บื้ อย เพรั�ะถ้�� server เล8กั ๆ จะเต้8มบื้ อยคำรั�บื้

ต้�องคำอย clear เสั่มอ)

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นdf :: เพ�อแสั่ดงรั�ยง�นสั่รั.ป็กั�รัใช้�ในแต้ ละสั่ วนFilesystem 1K-blocks Used Available Use% Mounted on/dev/hda5 505605 82764 396737 18% //dev/hda1 101089 9180 86690 10% /boot/dev/hda3 1423096 41956 1308848 4% /homenone 30740 0 30740 0% /dev/shm/dev/hda2 3889924 1551872 2140456 43% /usr/dev/hda6 1027768 952876 22684 98% /var

--------------------------------------------------------------------------------2.2 คำ��สั่��ง du : แสั่ดงกั�รัเน�อที่��ใช้�ง�น ข้องแต้ ละ directory โดยละเอ�ยด--------------------------------------------------------------------------------ช้ วย ให�ผ��ด�แลรัะบื้บื้รั� �ว � directory ใด ใช้�เน�อที่��ใด หรัอใช้�ด�รัวม ๆ ว � ผ��ใช้�แต้ ละคำนใช้�เน�อที่��เกั8บื้ข้�อม�ลกั�นเที่ �ใด เพรั�ะผ��ใช้�ป็กัต้-จะใช้�กั�นไม เยอะ แต้ ถ้��ต้รัวจสั่อบื้แล�วเยอะผ-ดป็กัต้- กั8จะเข้��ไป็ด�ว � เยอะเพรั�ะอะไรั จะได�แกั�ไข้ได�ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นdu :: เพ�อแสั่ดงรั�ยช้�อ directory และเน�อที่��ที่��ใช้�ไป็du -all :: เพ�อแสั่ดงโดยละเอ�ยดว �แต้ ละแฟ้�มม�ข้น�ดเที่ �ใด ใน directory ป็4จจ.บื้�นdu | sort -g :: แสั่ดงกั�รัใช้�พ�นที่��ข้องแต้ ละ directory พรั�อม sort จ�กัน�อยไป็ม�กั ม�หน วยเป็�น Kb

du -b :: แสั่ดงหน วยเป็�น byte ข้องแต้ ละ directory

--------------------------------------------------------------------------------2.3 คำ��สั่��ง ps : แสั่ดง Process หรัอโป็รัแกัรัมที่��ป็รัะมวลผลอย� ในรัะบื้บื้ข้ณะน��น--------------------------------------------------------------------------------ช้ วย ให�ผ��ด�แลรัะบื้บื้ ต้-ดต้�มได�ว �ม�โป็รัแกัรัมอะไรัที่��ไม ถ้�กัต้�อง run อย� หรัอโป็รัแกัรัมอะไรั ที่��ผ��ศั+กัษ�ลองป็รัะมวลผลแล�วคำ��งอย� จะได�ที่��กั�รัแกั�ไง ม-ฉน��นรัะบื้บื้กั8จะที่��ง�นคำ��ง เพรั�ะโป็รัแกัรัมที่��ไม คำวรัอย� ในรัะบื้บื้ กั��ล�งป็รัะมวลผลโดยไม จ��เป็�น โดยเฉพ�ะพวกั bot จะที่��ให� server ล มง �ยม�กัต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นps :: แสั่ดงช้�อ process ต้ �ง ๆ ที่��ที่��ง�นอย� อย �งสั่��นps -ef :: แสั่ดงข้�อม�ลข้อง process โดยละเอ�ยดps -ax :: แสั่ดงข้�อม�ลข้อง process พรั�อมช้�อโป็รัแกัรัมได�ละเอ�ยดps -aux :: แสั่ดงข้�อม�ลข้อง process พรั�อมช้�อโป็รัแกัรัม และช้�อผ��สั่� �งได�ละเอ�ยดม�กั

--------------------------------------------------------------------------------2.4 คำ��สั่��ง kill : เม�อที่รั�บื้ว � process ใดที่��ม�ป็4ญห� กั8จะเห8นเลข้ป็รัะจ�� process คำ��สั่��ง kill จะสั่�ม�รัถ้ process ออกัจ�กัรัะบื้บื้ได�--------------------------------------------------------------------------------ช้ วย ยกัเล-กั process ที่��ไม ถ้�กัต้�องออกัจ�กัรัะบื้บื้ ถ้��ข้ณะน��นผ��ใช้�คำนหน+�งกั��ล�งใช้�ง�นอย� ห�กั process หล�กัข้องเข้�ถ้�กั kill จะที่��ให�ผ��ใช้�ที่ �นน��น หล.ดออกัจ�กัรัะบื้บื้ที่�นที่� (สั่��หรั�บื้คำ��สั่��งน��จะถ้�กัใช้�โดย super user เที่ �น��น ผ��ใช้�ธ์รัรัมด�ไม ม�สั่-ที่ธ์-<)ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นkill -9 เลข้ป็รัะจ�� process :: เลข้ป็รัะจ�� process ที่ �นจะได�จ�กักั�รัใช้� ps -ef อย� แล�วkill -9 1255 :: ลบื้ process ที่�� 1255 ออกัจ�กัรัะบื้บื้ไป็

--------------------------------------------------------------------------------2.5 คำ��สั่��ง find : เม�อไฟ้ล)ที่��ต้�องกั�รัว �อย� ใน directory ข้องเคำรั�องเรั�หรัอไม --------------------------------------------------------------------------------

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นfind / -name hello.pl :: ใช้�คำ�นห�แฟ้�ม hello.pl ในที่.กั directory

find / -name hello* :: ใช้�คำ�นห�แฟ้�มที่��ข้+�นต้�นด�วยคำ��ว � hello

find /bin -size 626188c :: ใช้�คำ�นห�แฟ้�มที่��ม�ข้น�ด 626188 ถ้��เป็�น RH8 จะพบื้แฟ้�ม bash

--------------------------------------------------------------------------------2.6 คำ��สั่��ง gzip : ใช้�สั่��หรั�บื้แต้กัแฟ้�มที่��ถ้�กับื้�บื้อ�ด แล�วน�มสั่กั.ล gz หรัอ z แต้ ที่��วไป็เข้�แนะน��ให�ใช้� tar สั่��หรั�บื้สั่กั.ล .tar.gz--------------------------------------------------------------------------------

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นgzip -d x.tar.gz :: ใช้�แต้กัแฟ้�มที่��น�มสั่กั.ล gz

man gzip :: ใช้�ด�ว � gzip ใช้�ง�นอะไรัได�บื้��งgzip -d radius-1.16.1.tar.Z :: ได�แฟ้�มน��จ�กั ftp.livingston.com/pub/le/radius/ เป็�นรัะบื้บื้รั�บื้โที่รัศั�พที่)เข้��เคำรัอข้ �ยgzip -dc x.tar.Z|tar xvf - :: ป็รัะหย�ดข้��นต้อนในกั�รัใช้�คำ��สั่��ง 2 คำรั��ง เพรั�ะคำ��สั่��งช้.ดน��จะใช้�ที่��ง gzip และ tar กั�บื้ x.tar.z ได�ต้�มล��ด�บื้

--------------------------------------------------------------------------------2.7 คำ��สั่��ง tar : ใช้�สั่��หรั�บื้แต้กัแฟ้�มที่��ถ้�กับื้�บื้อ�ด แล�วน�มสั่กั.ล tar--------------------------------------------------------------------------------

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นtar xvf x.tar :: ใช้�สั่��หรั�บื้แต้กัแฟ้�มที่��น�มสั่กั.ล tar ป็กัต้-แล�วจะม�กั�รัสั่รั��ง directory ข้องแฟ้�มพรั�อมโป็รัแกัรัมอ�กัเพ�ยบื้tar xvfz squid-2.3-200103110000-src.tar.gz :: จะคำล�ย gz พรั�อมกั�บื้ใช้�คำ��สั่��ง tar ได�พรั�อม ๆ กั�น ไม ต้�องใช้� gzip และม�ใช้� tarman tar :: ใช้�ด�ว � tar ใช้�ง�นอะไรัได�บื้��งtar zcvf abc.tar.gz /etc :: ใช้� copy /etc เกั8บื้เป็�นแฟ้�ม abc.tar.gz แบื้บื้บื้�บื้อ�ดtar zxvf abc.tar.gz :: ใช้�คำล�ยแฟ้�ม abc.tar.gz ซึ่+�งจะได� directory /etc ออกัม�ที่��งหมด

--------------------------------------------------------------------------------2.8 คำ��สั่��ง last : ใช้�แสั่ดงรั�ยช้�อผ�� login เข้��ม�ล �สั่.ด

--------------------------------------------------------------------------------

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นlast |grep reboot :: ใช้�ด�รัะบื้บื้ถ้�กั reboot เม�อใดบื้��งlast |more :: ใช้�รั�ยช้�อผ�� login เข้��ม�ในรัะบื้บื้ล �สั่.ดที่�ละหน��

--------------------------------------------------------------------------------2.9 คำ��สั่��ง grep : ใช้�สั่��หรั�บื้เลอกัข้�อม�ลเฉพ�ะบื้รัรัที่�ดที่��ต้�องกั�รั--------------------------------------------------------------------------------

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นmore /etc/passwd|grep thaiall :: ใช้�แสั่ดงข้�อม�ลในแฟ้�ม /etc/passwd แต้ เลอกัเฉพ�ะบื้รัรัที่�ดที่��ม�คำ��ว � thaiall

rpm -qa|grep ftp :: ใช้�ด�ว �รัะบื้บื้ลงโป็รัแกัรัม ftp หรัอย�ง เวอรั)ช้��นใดบื้��งlast |grep reboot :: ใช้�ด�รัะบื้บื้ถ้�กั reboot เม�อใดบื้��ง

--------------------------------------------------------------------------------2.10 คำ��สั่��ง date : ใช้�ด�ว�นที่�� หรัอเป็ล��ยนว�นที่�� และเวล�ได� date [OPTION] [MMDDhhmm[[CC]YY][.ss]]--------------------------------------------------------------------------------

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นdate +%x :: ด�ว�นที่��ป็4จจ.บื้�น เช้ นกั�รัแสั่ดงเลข้ 04/27/01 ออกัม�date +%d :: ด�ว�นที่��ป็4จจ.บื้�น เช้ นกั�รัแสั่ดงเลข้ 27 ออกัม�date 04271340 :: กั��หนดว�นที่��ใหม ให�เป็�น ว�นที่�� 27 เดอน 4 เวล� 13.40 น. (mmddhhmmccyy)

hwclock --systohc :: เม�อเป็ล��ยนเวล�ด�วย date ห�กั restart เคำรั�องเวล�จะผ-ดเหมอนเด-มต้�องใช้�คำ��สั่��งน�� เพ�อเข้�ยนเวล�ลงไป็ใน hardware clock จ+งจะเป็ล��ยนเวล� hardware ได�--------------------------------------------------------------------------------2.11 คำ��สั่��ง top : ใช้�แสั่ดงสั่ถ้�นะกั�รัใช้�ที่รั�พย�กัรั ภ�ยในเคำรั�อง--------------------------------------------------------------------------------

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นtop :: แสั่ดงกั�รัใช้�ที่รั�พย�กัรัข้องเคำรั�อง จ�กัแต้ ละ process ที่ดสั่อบื้คำ��สั่��งน��ใน Redhat 8.0

ต้�วอย �งผลข้องกั�รัใช้�คำ��สั่��งCPU states: 0.5% user, 1.3% system, 0.0% nice, 98.0% idleMem: 31328K av, 28872K used, 2456K free, 0K shrd, 1032K buffSwap: 1718912K av, 2608K used, 1716304K free 16528K cached

PID USER PRI NI SIZE RSS SHARE STAT LIB %CPU %MEM TIME COMMAND18306 root 14 0 852 852 672 R 0 1.5 2.7 0:00 top18229 root 1 0 1684 1536 1240 S 0 0.3 4.9 0:00 sshd1 root 0 0 160 116 92 S 0 0.0 0.3 0:08 init2 root 0 0 0 0 0 SW 0 0.0 0.0 0:01 kflushd

--------------------------------------------------------------------------------2.12 คำ��สั่��ง ntsysv หรัอ setup : ใช้�เป็=ด-ป็=ด บื้รั-กั�รัข้องเคำรั�องที่��สั่ะดวกัรัวดเรั8ว--------------------------------------------------------------------------------

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นsetup :: แสั่ดงกั�รัต้�วเลอกัให�กั��หนดบื้รั-กั�รัต้ �ง ๆ ป็กัต้-จะเลอกั system services บื้รั-กั�รัที่��เป็=ดใน server ข้องผมป็รัะกัอบื้ด�วย httpd, imap, ipop3, iptables, named, network, sendmail, servers, services, vsftpd, xinetd เพ�อให�บื้รั-กั�รั web,

mail, ftp และ dns

ntsysv :: ใช้�เป็=ด-ป็=ดบื้รั-กั�รั ให�ผลเหมอน setup, services (แต้ คำ��สั่��งน��ถ้�กัยกัเล-กัใน RH รั. นใหม )

--------------------------------------------------------------------------------2.13 คำ��สั่��ง route : ใช้�เสั่�นที่�งกั�รัเช้�อมเคำรัอข้ �ย--------------------------------------------------------------------------------

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�น# route

Kernel IP routing tableDestination Gateway Genmask Flags Metric Ref Use Iface202.29.78.0 * 255.255.255.0 U 0 0 0 eth0127.0.0.0 * 255.0.0.0 U 0 0 0 lodefault 202.29.78.254 0.0.0.0 UG 0 0 0 eth0

--------------------------------------------------------------------------------2.14 คำ��สั่��ง shutdown, reboot : ใช้�ป็=ดเคำรั�อง หรัอ ป็=ดและเป็=ดเคำรั�องใหม อย �งถ้�กัว-ธ์�--------------------------------------------------------------------------------

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นshutdown -h now หรัอ halt :: สั่��งป็=ดเคำรั�องที่�นที่� (แต้ ใช้�เวล�ป็รัะม�ณ 1 น�ที่�เพ�อป็=ดบื้รั-กั�รัต้ �ง ๆ)

reboot หรัอ shutdown -r now :: ป็=ด และเป็=ดเคำรั�องใหม ห�กัต้-ดต้��งโป็รัแกัรัมบื้�งต้�ว และ clear คำ �ต้ �ง ๆ ห�กัไม แน ใจ

--------------------------------------------------------------------------------2.15 คำ��สั่��ง runlevel : คำ� กั�บื้แฟ้�ม /etc/inittab เพ�อบื้อกัว �ป็4จจ.บื้�นอย� ใน level ใด : ถ้��ต้�องกั�รัเป็ล��ยน level ต้�องใช้�คำ��สั่��ง

chkconfig ให�ด�เพ-�มเต้-มจ�กั 2.18--------------------------------------------------------------------------------

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�น#/sbin/runlevel :: แสั่ดง level ป็4จจ.บื้�น#cat /etc/inittab :: แสั่ดงต้�รั�ง กั��หนดกั�รัสั่��งเคำรั�อง ว �ใช้� level ใด

--------------------------------------------------------------------------------2.16 คำ��สั่��ง fsck : ซึ่ อมแซึ่มรัะบื้บื้แฟ้�มใน linux--------------------------------------------------------------------------------

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�น#fsck / :: ใช้�ซึ่ อม harddisk ในห�อง / เม�อกั�รั harddisk เกั-ดป็4ญห�เกั��ยวกั�บื้กั�รัป็=ดเป็=ด#fsck /dev/hdc :: ใช้�ซึ่ อม harddisk ที่��ช้�อ /dev/hdc ถ้��ต้ อ harddisk ไว�หล�ยต้�ว

--------------------------------------------------------------------------------2.17 คำ��สั่��ง chown, chgrp : เป็ล��ยนเจ��ข้อง หรัอเป็ล��ยนกัล. ม

--------------------------------------------------------------------------------ต้�ม ห�วข้�อ 1.2 เรั�องคำ��สั่��ง chmod ที่��ให�ที่รั�บื้ว � แฟ้�มแต้ ละแฟ้�มม� 3 สั่ วน คำอเจ��ข้อง กัล. ม และที่��วไป็ เม�อต้�องกั�รัเป็ล��ยนคำว�มเป็�นเจ��ข้อง หรัอกัล. ม กั8สั่�ม�รัถ้ที่��ได� ซึ่+�งเป็�นหล�กักั�รัง �ย ๆ ไม ย. งย�กัต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�น#chown burin:users x :: เป็ล��ยนเจ��ข้องข้องแฟ้�ม x ให�เป็�น burin และอย� ในกัล. มข้อง users

#chgrp users y :: เป็ล��ยนกัล. มข้องแฟ้�ม x ให�เป็�น users

--------------------------------------------------------------------------------2.18 คำ��สั่��ง chkconfig : กั��หนด หรัอแสั่ดง บื้รั-กั�รัที่��สั่� �งป็รัะมวลผลใน level ต้ �ง ๆ ข้ณะเป็=ดเคำรั�อง--------------------------------------------------------------------------------คำ�� ว � level คำอรัะด�บื้ในกั�รัเป็=ดเคำรั�อง ด�ได�จ�กัแฟ้�ม /etc/inittab โดยโป็รัแกัรัมต้ �ง ๆ ที่��สั่� �งให�ป็รัะมวลผล สั่�ม�รัถ้เลอกัให�ที่��ง�นใน level ใดได� ห�กัสั่��งให�ป็รัะมวลผลป็=ด level เม�อม�กั�รั start linux ใน level หน+�ง โป็รัแกัรัมที่��คำ-ดว �สั่��งให�ที่��ง�นข้ณะเป็=ดเคำรั�อง กั8จะไม ที่��ง�น

# /etc/inittab# Default runlevel. The runlevels used by RHS are:# 0 - halt (Do NOT set initdefault to this)# 1 - Single user mode# 2 - Multiuser, without NFS (The same as 3, if you do not have networking)# 3 - Full multiuser mode# 4 - unused# 5 - X11# 6 - reboot (Do NOT set initdefault to this)#id:5:initdefault:id:3:initdefault:

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�น#/sbin/chkconfig --add mysql :: สั่��งให�เพ-�ม mysql เข้��ไป็ในรัะบื้บื้ system services

#/sbin/chkconfig --list :: แสั่ดงรั�ยกั�รัโป็รัแกัรัมที่��งหมด ที่��สั่� �งให�ที่��ง�นใน level ต้ �ง ๆ#/sbin/chkconfig --level 3 sendmail on :: สั่��งโป็รัแกัรัม sendmail ที่��ง�นใน level 3 (Text mode)

#/sbin/chkconfig --level 5 sendmail on :: สั่��งโป็รัแกัรัม sendmail ที่��ง�นใน level 5 (X Windows)

--------------------------------------------------------------------------------2.19 คำ��สั่��ง mount, umount : สั่��งเช้�อมต้ ออ.ป็กัรัณ) หรัอ partition เช้ น Diskette หรัอ Handy drive เป็�นต้�น--------------------------------------------------------------------------------กั�รั ใช้� mount เป็�นสั่-�งที่��ผ��ด�แลรัะบื้บื้ต้�องเข้��ใจหล�กักั�รัให�ได� เพรั�ะเป็�นช้ องที่�งในกั�รัต้-ดต้ อกั�บื้อ.ป็กัรัณ)ต้ �ง ๆ ล �สั่.ด ผมต้ อ harddisk เข้��ไป็ในเคำรั�อง server เพ-�มอ�กั 1 ต้�ว ซึ่+�งรัะบื้บื้มอง harddisk ต้�วที่��เพ-�มเข้��ไป็เป็�น hdc ด�วยคำ��สั่��ง fdisk -l เม�อต้�องกั�รั partition ที่�� 1 ข้อง hdc ม�เป็�นห�อง /x กั8เพ�ยงแต้ ใช้�คำ��สั่��งสั่รั��งห�องคำอ #mkdir /x สั่��หรั�บื้คำรั� �งแรักั แล�วใช้�คำ��สั่��ง

#mount /dev/hdc1 /x กั8จะใช้�ห�อง /x ซึ่+�งอย� ใน harddisk อ�กัต้�วหน+�งได�ที่�นที่�คำ��สั่��งที่��เกั��ยวข้�องกั�บื้คำ��สั่��ง mount

#cat /etc/fstab : ด� file system table เพ�อบื้อกัว �ม�อะไรั mount ไว�แล�วบื้��ง#cat /etc/mtab : ด�รั�ยละเอ�ยดกั�รั mount ในอ�กัรั�ป็แบื้บื้หน+�ง#cat /proc/mounts : บื้อกัว �ม�อะไรั mount ไว�แล�วบื้��ง#cat /proc/partitions : บื้อกัช้�อ และข้น�ดข้องแต้ ละ partitions

#cat /proc/filesystems : บื้อกัป็รัะเภที่ข้อง filesystems ที่��ม�กั�รัสั่น�บื้สั่น.น#/sbin/fdisk -l : แสั่ดง partition จ�กั harddisk ที่.กัต้�วที่��เช้�อมต้ อในเคำรั�องน��น

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�น#mount --bind /var/www /home/yourname/www#mount แสั่ดงข้�อม�ลที่��เคำย mount ไว�ที่��งหมด

ว-ธ์�ใช้�แผ น Floppy Disk ใน linux#mkdir /floppy#mkfs -t ext3 /dev/fd0 1440#mount -t ext3 /dev/fd0 /floppy- or -#mkdir /floppy#mkfs -t msdos /dev/fd0 1440#mount -t msdos /dev/fd0 /floppyต้ อไป็ในห�อง /floppy กั8คำอแผ น disk ใน drive A สั่ วน /dev/fd1 กั8คำอ drive B แต้ ต้�องเรั-�มที่��ใหม นะคำรั�บื้ว-ธ์�ใช้� Handy Drive เช้ น Apacer (ต้�อง umount กั อนด+ง apacer ออกักั อนเสั่มอ)#mkdir /mnt/apacer (Just first time)#mount /dev/sda1 /mnt/apacer...#cd /#umount /dev/sda1- and -#pico /etc/fstab Add: /dev/sda1 /mnt/apacer auto noauto,user 0 0ว-ธ์�เรั�ยกัใช้�แฟ้�มใน Partition อ�น เช้ น WindowsXP

cd / :: ย��ยต้�วเองไป็ย�ง root directory

mkdir hd :: สั่รั��งห�องช้�อ hd ซึ่+�งเป็�นห�องเป็ล �ไม ม�อะไรัfdisk -l :: ด�ว �ม� partition อะไรัในเคำรั�องบื้��ง ที่��ต้�องกั�รั mount เข้��กั�บื้ /hd

mount /dev/hdb2 /hd :: ที่��ให�เรั�ยกัใช้� /dev/hdb2 จ�กั /hd ได� เช้ น cd /hd/etc ถ้��ใน hdb2 ม�ห�องช้�อ etc

umount /hd :: ยกัเล-กักั�รั mount /hd

ว-ธ์�ใช้� CDROM

mount :: แสั่ดงรั�ยกั�รัอ.ป็กัรัณ) หรัอห�องต้ �ง ๆ ที่��ถ้�กั mount ไว�แล�วmount -t ext3 :: แสั่ดงให�เห8นว � partition แบื้บื้ ext3 ม�อะไรัถ้�กั mount ไว�บื้��งmount -t vfat :: แสั่ดงให�เห8นว � partition แบื้บื้ vfat ม�อะไรัถ้�กั mount ไว�บื้��งmount /dev/cdrom :: ใช้�ต้-ดต้ อ CD ROM เม�อเข้��ไป็ใช้�เช้ น #cd /mnt/cdrom และใช้� #ls

umount /dev/cdrom :: เพ�อเล-กัใช้� CD ROM หรัอต้�องกั�รัด+งแผ นออกั แต้ ที่ �นต้�องออกัม�กั อนด�วยคำ��สั่��ง #cd / เป็�นต้�นeject :: ถ้��ไม umount ด��นล �ง กั8สั่��ง eject เพ�อด�ด CD-ROM ออกัได�เลยคำรั�บื้ และไม ต้�องสั่��ง umount หรัอออกัจ�กัห�องกั อนนะ

ต้�วอย �ง ผลกั�รัใช้�คำ��สั่��ง #mount ใน server ต้�วหน+�ง /dev/hda5 on / type ext3 (rw) none on /proc type proc (rw) /dev/hda1 on /boot type ext3 (rw) none on /dev/pts type devpts (rw,gid=5,mode=620) /dev/hda3 on /home type ext3 (rw) none on /dev/shm type tmpfs (rw) /dev/hda2 on /usr type ext3 (rw) /dev/hda6 on /var type ext3 (rw)

--------------------------------------------------------------------------------2.20 คำ��สั่��ง mkbootdisk : สั่รั��งแผ น boot disk เพ�อใช้� boot รัะบื้บื้ linux ข้+�นม�ภ�ยหล�ง และม�กั�รัที่��ง�นแบื้บื้ stand alone--------------------------------------------------------------------------------คำ�� สั่��งน��ผมเคำยใช้�ต้อนคำ�ดลอกั harddisk ที่��เป็�น linux 2 ต้�ว แต้ ต้�วล�กัเม�อน��ไป็เสั่�ยบื้เข้��เคำรั�องใหม พบื้ว � boot ด�วยต้นเองไม ได� จ+งต้�องห�แผ น boot จนเข้��ไป็ใน harddisk ได� จ�กัน��นกั8สั่��ง #lilo เพ�อให�กั�รั boot คำรั��งต้ อไป็สั่�ม�รัถ้ที่��ง�นต้�ม

/etc/lilo.conf ได�ต้�มป็กัต้- สั่ วนต้�วเลข้ 2.4.18-14 เป็�นเลข้รั. นข้อง kernel ใน Redhat 8.0 สั่�งเกัต้เลข้น��ได�ต้อน boot เคำรั�องต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นmkbootdisk --device /dev/fd0 2.4.18-14 :: สั่รั��งแผ น disk เพ�อใช้� boot เข้�� linux ในกัรัณ�ที่��รัะบื้บื้ boot ข้องเคำรั�องม�ป็4ญห�

--------------------------------------------------------------------------------2.21 คำ��สั่��ง traceroute : แสั่ดงเลข้ ip ข้องเคำรั�องที่��ถ้�กัเช้�อมต้ อที่��งหมด ไป็ย�งป็ล�ยที่�งที่��ต้�องกั�รั--------------------------------------------------------------------------------ต้�วอย �งข้��งล �งน��แสั่ดงให�เห8นว � เม�อในว-ที่ย�ล�ยโยนกัเป็=ดเว8บื้ www.thai.net จะต้�องต้-ดต้ อผ �นเคำรั�องบื้รั-กั�รั 8 ต้�ว ด�งต้�วอย �งล �งน�� ถ้��เป็=ดเว8บื้ไซึ่ต้)ต้ �งป็รัะเที่ศั กั8จะม�จ��นวนเคำรั�องในกั�รัต้-ดต้ อม�กัข้+�นไป็ด�วย เคำรั�องบื้รั-กั�รัในที่��น�� ม�กัเป็�นอ.ป็กัรัณ)ที่��เรั�ยกัว � router และ router ที่.กัต้�วจะม� ip และคำว�มสั่�ม�รัถ้เฉพ�ะต้�วที่��ต้ �งกั�นไป็ โดยหน��ที่��หล�กัข้อง router กั8คำอกั�รักั��หนดเสั่�นที่�งในกั�รัต้-ดต้ อน��นเองต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�น/usr/sbin/traceroute www.thai.nettraceroute to www.thai.net (203.150.13.2), 30 hops max, 38 byte packets1 door.yonok.ac.th (202.29.78.254) 2.046 ms 1.962 ms 2.532 ms2 202.28.29.41 (202.28.29.41) 3.703 ms 3.294 ms 3.760 ms3 UniNet-BKK2-ATM1-0-0.700.uni.net.th (202.28.28.129) 14.185 ms 13.226 ms 14.614 ms4 202.28.28.18 (202.28.28.18) 13.705 ms 13.227 ms 14.130 ms5 202.47.255.2 (202.47.255.2) 13.222 ms 13.890 ms 13.210 ms6 202.129.63.182 (202.129.63.182) 16.649 ms 14.960 ms 15.659 ms7 juliet-vlan-2.bkk.inet-th.net (203.150.14.22) 14.817 ms 15.573 ms 15.610 ms8 www.thai.net (203.150.13.2) 15.628 ms 14.775 ms 14.222 ms

--------------------------------------------------------------------------------2.22 คำ��สั่��ง rpm : ใช้�ต้รัวจสั่อบื้ เพ-�ม หรัอลบื้ package ข้องรัะบื้บื้ linux เกัอบื้ที่��งหมด--------------------------------------------------------------------------------ใน กัรัณ�ที่��ที่ �นม�โป็รัแกัรัมต้�วใหม ม� สั่�ม�รัถ้ที่��จะลบื้โป็รัแกัรัมเพ-�มโดยใช้�คำ��สั่��ง rpm ได� หรัอต้�องกั�รัต้รัวจสั่อบื้ว � ม� package บื้�งต้�ว install อย� หรัอไม หรัอจะยกัเล-กัโป็รัแกัรัมบื้�งต้�วออกัจ�กัรัะบื้บื้กั8ที่��ได� หรัอจะแสั่ดงรั�ยช้�อ package

ที่��งหมดในรัะบื้บื้กั8ที่��ได�อ�กั รัวมที่��งกั�รัต้รัวจ version ข้อง package แต้ ละต้�ว จ�กัป็รัะสั่บื้กั�รัณ) ไม แน ใจว �เกั-ดจ�กัอะไรั เม�อลง Redhat 7.2 แล�ว แต้ รัะบื้บื้ไม บื้รั-กั�รั pop3 จ+งได�ที่��กั�รั mount /dev/cdrom จ�กัน��นกั8ที่��กั�รั install package pop เพ-�มเข้��ไป็ ที่��รั� �เพรั�ะลองใช้�คำ��สั่��ง telnet localhost 110 แล�ว error จ+งต้�องที่��กั�รัเพ-�ม package pop เข้��ไป็ใหม โดยใช้�คำ��สั่��ง rpm -i

imap-4.7-5.i386.rpm ที่��รั� �เพรั�ะได�ใช้� cd เข้��ไป็ในห�อง /mnt/cdrom/RedHat/RPMS จ+งพบื้แฟ้�มม�กัม�ยที่��สั่�ม�รัถ้ install

เพ-�มได�ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�นrpm -i imap-4.7-5.i386.rpm :: ใช้� install package pop เข้��ไป็ใน linux ใหม เพรั�ะไม ม� และให�ด�เพ-�มเต้-มจ�กั 8.99 เกั��ยวกั�บื้กั�รัต้-ดต้��งโป็รัแกัรัมจ�กั CD-ROM

rpm -qa|grep imap :: ใช้�ด�ว �ม� package อะไรับื้��งที่��ข้+�นต้�นด�วย imap

rpm -qa :: ใช้�ด�รั�ยช้�อ package ที่.กัต้�วที่�� install ไว�แล�วrpm -q telnet :: ใช้�ต้รัวจว �ม� package ช้�อ telnet อย� หรัอไม rpm -qpl imap-4.7-5.i386.rpm :: แสั่ดงช้�อแฟ้�มใน package แต้ ต้�องเข้��ไป็ที่�� /mnt/cdrom/RedHat/RPMS กั อนนะคำรั�บื้rpm -qf /usr/sbin/vi :: จะแสั่ดง vim-minimal-5.6-11 ซึ่+�งเป็�นรั. นข้อง vi น��นrpm -qf /usr/sbin/httpd :: จะได� apache-1.3.12-2 ซึ่+�งเป็�นรั. นที่��ต้-ดต้��งม�ใน linux 6.2

rpm -e apache-1.3.12-2 :: ลบื้ หรัอ erase โป็รัแกัรัม apache-1.3.12-2 ออกัจ�กัเคำรั�องrpm -Fvh openssl-0.9.5a-2.6.x.i386.rpm :: Upgrade โป็รัแกัรัม แต้ ต้�องลงโป็รัแกัรัมกั อนม-เช้ นน��น ไม สั่��เรั8จนะคำรั�บื้rpm -qi vsftpd :: แสั่ดงรั�ยละเอ�ยดข้อง Application เช้ น ข้น�ด ว�นต้-ดต้��ง รั. น ผ��ผล-ต้ เป็�นต้�น

--------------------------------------------------------------------------------2.23 คำ��สั่��ง SU : ข้อเป็ล��ยนต้นเองเป็�น Super user หรัอ root เพ�อใช้�สั่-ที่ธ์-<สั่�งสั่.ดในกั�รับื้รั-ห�รัรัะบื้บื้ ที่��ผ��ใช้�ป็กัต้-ที่��ไม ได�--------------------------------------------------------------------------------กั�รั จะใช้� su ได�จะต้�องเป็�นผ��ใช้�ต้�มป็กัต้- เม�อพ-มพ) su แล�วรัะบื้บื้จะถ้�มรัห�สั่ผ �นข้อง user root ห�กัพ-มพ)รัห�สั่ผ �นถ้�กัต้�อง

ที่ �นกั8จะสั่�ม�รัถ้กัรัะที่��กั�รัใด ๆ กั8ได� ในฐ�นะ root เพรั�ะ root หรัอ super user คำอผ��ที่��ม�อ��น�จสั่�งสั่.ดในรัะบื้บื้ เช้ น เพ-�มผ��ใช้�

ที่ �นใหม ลบื้ผ��ใช้�คำนเด-ม เป็�นต้�น (เพ�ยงแต้ พ-มพ)คำ��ว � su ที่ �นกั8สั่�ม�รัถ้เป็ล��ยนสั่-ที่ธ์-<ได�แล�ว ถ้��ที่ �นม�รัห�สั่ผ �นข้อง su) เด-มผมใช้�แคำ คำ��ว � su ต้ อม�คำ.ณป็รัะเสั่รั-ฐ แนะน��ว �ต้�องใช้� su - จ+งจะสั่มบื้�รัณ) พอที่ดสั่อบื้กั8พบื้ว � $PATH ที่��ได�แต้กัต้ �งกั�นจรั-งต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�น#su - :: เป็ล��ยนต้นเองเป็�น super user เพ�อกัรัะที่��กั�รัใด ๆ กั8ได�กั�บื้ต้�วรัะบื้บื้#su prasert :: ไม ว �ข้ณะที่�� login เป็�น user ใด เม�อต้�องกั�รัเป็ล��ยนเป็�น user prasert กั8ไม ต้�อง logout แล�ว login ใหม ใช้�คำ��สั่��งน��ได�เลย

--------------------------------------------------------------------------------2.24 คำ��สั่��ง useradd : เพ-�มผ��ใช้�รั�ยใหม เข้��ไป็ในรัะบื้บื้--------------------------------------------------------------------------------

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�น#useradd theman :: เพ-�มผ��ใช้�รั�ยใหม เข้��ไป็ในรัะบื้บื้ช้�อ theman ในกัล. ม theman และม� home directory เป็�น /home/theman

#useradd -g users -d /home/theman -c "user name here" theman :: เพ-�มผ��ใช้�รั�ยใหม เข้��ไป็ในรัะบื้บื้ช้�อ theman

--------------------------------------------------------------------------------2.25 คำ��สั่��ง userdel : ลบื้ผ��ใช้�รั�ยเด-ม ออกัจ�กัรัะบื้บื้--------------------------------------------------------------------------------

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�น#userdel -r theman :: ลบื้ theman และ home directory ข้อง theman ออกัหมด

--------------------------------------------------------------------------------2.26 คำ��สั่��ง usermod : แกั�ไข้ข้�อม�ลข้องผ��ใช้�ได�--------------------------------------------------------------------------------

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�น#usermod -s /rbin/menu theman :: กั��หนดให� shell สั่��หรั�บื้ user ที่��ช้�อ theman ใหม เพ�อจ��กั�ดสั่-ที่ธ์-<ในกั�รัเข้��ใช้� shell

#usermod -d /home/theman theman :: กั��หนดให� theman ม� homedirectory อย� ที่�� /home/theman

#usermod -c "Mr.Suwit Somsupabrungyod" theman :: กั��หนดให� comment หรัอช้�อ เป็�น Mr.Suwit Somsupabrungyod

ซึ่+�ง comment จะไป็แสั่ดงผลให�เห8นช้�ดเจนต้อนที่��ใช้� pine เม�อพ-มพ)คำ��ว � theman ในช้ อง to ข้ณะที่��กั��ล�ง compose จะแสั่ดง

comment หน�� email ให�ที่�นที่�

--------------------------------------------------------------------------------2.27 คำ��สั่��ง crontab : ต้��งเวล�สั่��งง�นคำอมพ-วเต้อรั)--------------------------------------------------------------------------------

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�น#crontab -l :: แสั่ดงกั��หนดกั�รัข้องกั�รัสั่��งให�คำอมพ-วเต้อรั)ที่��ง�นอย �งอ�ต้โนม�ต้- ต้�มเวล�ที่��กั��หนด#cat /etc/crontab :: แสั่ดงต้�รั�ง crontab ในเคำรั�อง

--------------------------------------------------------------------------------2.28 คำ��สั่��ง lspci : ต้รัวจสั่อบื้อ.ป็กัรัณ)ที่��เช้�อมต้ อภ�ยในเคำรั�อง--------------------------------------------------------------------------------

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�น#lspci00:00.0 Host bridge: Intel Corp . 440BX/ZX/DX - 82443BX/ZX/DX Host bridge (rev 03)00:01.0 PCI bridge: Intel Corp. 440BX/ZX/DX - 82443BX/ZX/DX AGP bridge (rev 03)00:07.0 ISA bridge: Intel Corp. 82371AB/EB/MB PIIX4 ISA (rev 02)00:07.1 IDE interface: Intel Corp. 82371AB/EB/MB PIIX4 IDE (rev 01)00:07.2 USB Controller : Intel Corp. 82371AB/EB/MB PIIX4 USB (rev 01)00:07.3 Bridge: Intel Corp. 82371AB/EB/MB PIIX4 ACPI (rev 02)00:0f.0 PCI bridge: Digital Equipment Corporation DECchip 21152 (rev 03)00:11.0 Ethernet controller: 3Com Corporation 3c905B 100BaseTX [Cyclone] (rev 24)01:00.0 VGA compatible controller: ATI Technologies Inc 3D Rage Pro AGP 1X/2X (rev 5c)

--------------------------------------------------------------------------------2.29 คำ��สั่��ง nmap : ต้รัวจสั่อบื้เคำรัอข้ �ยแบื้บื้กัว�ดที่��งในเคำรั�อง และ class C--------------------------------------------------------------------------------

ต้�วอย �งคำ��สั่��ง และกั�รัใช้�ง�น#nmap -sP 202.29.78.*Starting nmap V. 3.00 ( www.insecure.org/nmap/ )Host (202.29.78.0) seems to be a subnet broadcast address (returned 1 extra pings).Note -- the actual IP also responded.Host www.isinthai.com (202.29.78.1) appears to be up.Host course.yonok.ac.th (202.29.78.5) appears to be up.Host yonok.ac.th (202.29.78.12) appears to be up.Host w2kdhcp.yonok.ac.th (202.29.78.17) appears to be up.Host (202.29.78.31) appears to be up.Host (202.29.78.32) appears to be up.Host (202.29.78.33) appears to be up.

#nmap -sT www.yonok.ac.th (on TCP)Starting nmap V. 3.00 ( www.insecure.org/nmap/ )Interesting ports on yonok.ac.th (202.29.78.12):(The 1590 ports scanned but not shown below are in state: closed)Port State Service21/tcp open ftp22/tcp open ssh25/tcp open smtp53/tcp open domain80/tcp open http109/tcp open pop-2110/tcp open pop-3

#nmap www.yonok.ac.th -sU (on UDP)Starting nmap V. 3.00 ( www.insecure.org/nmap/ )Interesting ports on yn1.yonok.ac.th (202.29.78.12):(The 1465 ports scanned but not shown below are in state: closed)Port State Service53/udp open domain111/udp open sunrpc867/udp open unknowคำ�ดม�จ�กั http://www.linuxcentrix.com/index.php/topic,11.0.html