มาตรฐาน IEC61850 เบื้องต้น

http://talent.in.th/iec61850/iec61850.pdf

สงวนล�ขส�ทธ� พ.ศ. 2554 โดย ก�ตต�พ�นธ�� เตชะก�ตต�โรจน�

ข อม#ลทางบรรณาน�กรมก�ตต�พ�นธ�� เตชะก�ตต�โรจน�

มาตรฐาน IEC61850 เบ/0องต น.กร�งเทพฯ: 2554.69 หน า1.สถาน6ไฟฟ9า 2.อ�ตโนม�ต� 3.ระบบควบค�ม

ISBN xxx-xxxx-xx-x

เผยแพรCโดยว�ธ6 อ�เลDกทรอน�กส�พ�มพ�ท6E เคร/Eองพ�มพ�ใกล ต�วทCาน

ราคา แล วแตCจะให

ค��น��หน�งส/อเลCมน60ถ#กเข6ยนขG0น เพ/Eอให ผ# อCานได ม6ความเข าใจในการส/Eอสารเช/EอมตCอก�บอ�ปกรณ�ตCางๆในระบบไฟฟ9ากJาล�ง

ท6EเปKนไปตามมาตรฐาน IEC61850 ซGEงเปKนมาตรฐานท6Eอธ�บายระบบการเช/EอมตCอและแลกเปล6Eยนข อม#ล ของอ�ปกรณ�ตCางๆ ภายในระบบสCงไฟฟ9ากJาล�ง

ในย�คแรกเร�Eม อ�ปกรณ�สCวนใหญCได ถ#กจ�ดทJาขG0นให สามารถส/Eอสารก�นเฉพาะอ�ปกรณ�ท6Eมาจากผ# ผล�ตเด6ยวก�น เพ/Eอให การใช งานสามารถขยายต�วได มากขG0น จGงได ม6การจ�ดทJามาตรฐานตCางๆ ขG0น ในปPจจ�บ�นมาตรฐาน IEC61850 ได ร�บการยอมร�บเปKนสากล และเปKนมาตรฐานท6EจะสCงเสร�มให การเก�ดกร�ดอ�จฉร�ยะ (smart grid) เปKนไปได ส#งขG0น

หน�งส/อเลCมน60 เหมาะก�บผ# อCานท6Eม6ความร# พ/0นฐานด านไฟฟ9ากJาล�ง และม6ความร# เบ/0องต นด านเทคโนโลย6สารสนเทศ โดยม6ว�ตถ�ประสงค�ท6Eจะให ความร# ความเข าใจตCอผ# อCานเพ6ยงพอท6Eผ# อCานสามารถเข าใจ เร6ยกใช และต�0งคCาข อม#ลตCางๆ ในระบบท6EเปKนไปตามมาตรฐาน IEC61850 ได ข อม#ลท6Eให ไว จะเปKนเพ6ยงข อม#ลพ/0นฐานสJาหร�บการเร6ยนร# เทCาน�0น คJาอธ�บายจะม�Cงเน นให ผ# อCานสามารถศGกษาเพ�Eมเต�มได จากต�วเลCมมาตรฐาน ข อม#ลในหลายจ�ดจGงม�ได ลงในรายละเอ6ยด แตCจะอ างกล�บไปย�งมาตรฐาน โดยในบทท6E 1 จะเปKนภาพรวมของมาตรฐาน IEC61850

กรอบเน/0อหาของหน�งส/อเลCมน60 จะอย#Cท6Eการเสร�มสร างความเข าใจถGงข อม#ลตCางๆ ท6Eม6อย#Cในระบบสถาน6ยCอยไฟฟ9าอ�ตโนม�ต� โดยเปKนข อม#ลท6Eสามารถขอจากอ�ปกรณ�ไฟฟ9ากJาล�ง และ/หร/อ สCงกล�บ (รวมถGงส�Eงงาน) ไปย�งอ�ปกรณ�ไฟฟ9ากJาล�งเหลCาน�0นได ในบทท6E 2 จะเปKนการแนะนJาองค�ประกอบของอ�ปกรณ�เช�งตรรกะ บทท6E 3 จะเจาะลGกลงไปท6EหนCวยเช�งตรรกะ ตามโครงสร างพ/0นฐานของข อม#ลในมาตรฐาน IEC61850 ในบทท6E 4 จะอธ�บายถGงองค�ประกอบของข�อม�ลท6Eอย#CในหนCวยเช�งตรรกะ บทท6E 5 จะอธ�บายสร�ปถGงโครงสร างของล�กษณะประจ��ข�อม�ล บทท6E 6 จะเปKนการมองในภาพรวมของอ�ปกรณ� ซGEงจะต องต�ดตCอในล�กษณะเคร/EองแมCขCาย

เพ/Eอให เก�ดความเข าใจในการแลกเปล6Eยนข อม#ลระหวCางอ�ปกรณ� บทท6E 7 ได ถ#กเพ�Eมเข ามาเพ/EอแนะนJาระบบการส/Eอสารท6EสามารถนJามาใช ในมาตรฐาน IEC61850 และบทท6E 8 เปKนต�วอยCางเพ/Eอเสร�มความเข าใจ

เน/Eองจากมาตรฐานม6การนJาเสนอข อม#ลหล�กในร#ปแบบตาราง เชCน ตารางอธ�บายโครงสร างของคลาส เพ/EอทJาให ผ# อCานสามารถเข าใจในร#ปแบบการนJาเสนอท6Eม6อย#Cในมาตรฐาน และนJาไปใช ในการศGกษาเพ�Eมเต�มได ด วยตนเอง ในการ กลCาวอ างถGงการนJาเสนอข อม#ลในร#ปแบบตารางของมาตรฐาน จะม6การนJาตารางตามมาตรฐานสCวนน�0นมาแสดงประกอบคJาอธ�บายช60แจงว�ธ6การทJาความเข าใจเน/0อหาในตาราง โดยการนJาตารางตามมาตรฐานมาอธ�บายน60จะแสดงเทCาท6EจJาเปKน เพ/Eอให เก�ดความกระช�บในเน/0อหา

มาตรฐาน IEC61850 ย�งม6ห�วข อท6EนCาสนใจอ6กหลายห�วข อ อาท�เชCน การดJาเน�นการ (service) ก�บข อม#ล การต�0งคCาตCางๆของสถาน6ไฟฟ9า การส/Eอสารข อม#ล เปKนต น ซGEงถ าม6โอกาสจะเผยแพรCความร# ในการศGกษามาตรฐานน60ตCอไป

ผ# แตCงจะพยายามปร�บปร�งเน/0อหาเพ/Eอความสมบ#รณ�โดยสามารถค นได จาก http://talent.in.th/iec61850

ผ# แตCง

ก

ส�รบ�ญ

บทท6E 1 บทนJา................................................................................................................................................................. 11.1 ภาพรวมของมาตรฐาน IEC61850.......................................................................................................................1

บทท6E 2 อ�ปกรณ�เช�งตรรกะ (LD)...................................................................................................................................... 72.1 การต�0งช/Eออ�ปกรณ�เช�งตรรกะ................................................................................................................................72.2 โครงสร างของอ�ปกรณ�เช�งตรรกะ.........................................................................................................................72.3 ต�วอยCาง................................................................................................................................................................ 8

บทท6E 3 หนCวยเช�งตรรกะ (LN).......................................................................................................................................113.1 ชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะ...................................................................................................................................113.2 การต�0งช/EอหนCวยเช�งตรรกะ.................................................................................................................................133.3 โครงสร างของหนCวยเช�งตรรกะ..........................................................................................................................143.4 ชน�ดหนCวยเช�งตรรกะท6Eสร างขG0นใหมC...................................................................................................................173.5 ต�วอยCาง............................................................................................................................................................. 17

บทท6E 4 ข อม#ล (DO)....................................................................................................................................................... 244.1 ชน�ดของข อม#ล................................................................................................................................................... 244.2 การต�0งช/Eอข อม#ล.................................................................................................................................................. 254.3 โครงสร างของข อม#ล...........................................................................................................................................264.4 ต�วอยCาง............................................................................................................................................................. 27

บทท6E 5 ล�กษณะประจJาข อม#ล (DA)...............................................................................................................................335.1 การต�0งช/Eอล�กษณะประจJาข อม#ล..........................................................................................................................335.2 กล�Cมของล�กษณะประจJาข อม#ล...........................................................................................................................345.3 โครงสร างของล�กษณะประจJาข อม#ล...................................................................................................................365.4 ล�กษณะประจJาข อม#ลท6Eม6การเว6ยนซ0Jา.................................................................................................................385.5 รายละเอ6ยดของเง/Eอนไขในการใช งาน (FC)........................................................................................................40

บทท6E 6 เคร/EองแมCขCาย.................................................................................................................................................... 446.1 โครงสร างของเคร/EองแมCขCาย...............................................................................................................................44

บทท6E 7 การส/Eอสารตามมาตรฐาน IEC61850................................................................................................................467.1 สมรรถนะท6Eต องการในการสCงข อความ...............................................................................................................467.2 มาตรฐานการส/Eอสารท6Eใช ...................................................................................................................................477.3 มาตรฐาน MMS................................................................................................................................................. 48

บทท6E 8 ต�วอยCางการใช งาน............................................................................................................................................ 508.1 การส�Eงงานต�วต�ดวงจร........................................................................................................................................50

ข

8.2 การใช งานระบบบ�นทGกการรบกวนระบบไฟฟ9า..................................................................................................51ภาคผนวกท6E 1 ชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะ.......................................................................................................................53ภาคผนวกท6E 2 ชน�ดของข อม#ล....................................................................................................................................... 70บรรณาน�กรม................................................................................................................................................................. 76

ค

บทท�� 1 บทน��

เน/Eองด วยการพ�ฒนาเทคโนโลย6ด านการส/Eอสาร และด านสมองกลฝPงต�ว (Embedded System) ม6ความก าวหน าขG0น ทJาให อ�ปกรณ�ตCางๆในระบบสCงไฟฟ9ากJาล�งม6ความสามารถในด านสารสนเทศมากขG0น การส/Eอสารแลกเปล6Eยนข อม#ลก�นระหวCางอ�ปกรณ�ตCางๆ ในเคร/อขCายระบบสCงจGงเปKนไปได และกCอให เก�ดประโยชน� ท�0งในด านสารสนเทศของระบบ เชCน การว�ดสถานะตCางๆ ของระบบ และในด านเสถ6ยรภาพของระบบ

อ�ปกรณ�ไฟฟ9ากJาล�งในปPจจ�บ�นจGงถ#กออกแบบให ม6ความสามารถในการส/Eอสารข อม#ลออกไปย�งอ�ปกรณ�สCวนอ/Eนๆ ในระบบ อ�ปกรณ�ไฟฟ9ากJาล�งบางสCวนสามารถร�บคJาส�Eงควบค�มผCานเคร/อขCายส/Eอสารได ในอด6ตความสามารถเหลCาน60ถ#กจJาก�ดอย#Cในการส/EอสารระหวCางอ�ปกรณ�ท6Eมาจากผ# ผล�ตเด6ยวก�นเทCาน�0น ตCอมาได ม6ความพยายามท6EจะทJาให เก�ดมาตรฐานในการส/EอสารระหวCางอ�ปกรณ�เหลCาน60ขG0น มาตรฐานท6EออกมามากมายในปPจจ�บ�นล วนม6ว�ตถ�ประสงค�ท6Eจะให เก�ดการใช งานรCวมก�นได ของอ�ปกรณ�ไฟฟ9ากJาล�ง อยCางม6ประส�ทธ�ภาพ

ในด านมาตรฐานของการส/EอสารระหวCางอ�ปกรณ�ไฟฟ9ากJาล�ง IEC61850 เปKนมาตรฐานท6Eได ร�บความน�ยมเปKนอยCางมากในปPจจ�บ�น โดยได ถ#กนJาไปใช เปKนมาตรฐานหล�กในองค�กรด านไฟฟ9ากJาล�งตCางๆ มาตรฐานน60สCงเสร�มให เก�ดระบบไฟฟ9ากJาล�งท6Eม6การส/Eอสารท6Eเข าก�นได มาตรฐานน60จะถ#กแนะนJาในบทน60

IEC61850 เปKนมาตรฐานท6Eถ#กออกแบบขG0นเพ/Eอให เก�ดความเปKนไปได ในการวางระบบสถาน6ยCอยไฟฟ9าอ�ตโนม�ต� (SAS: substation automation systems) ตCอมาแนวค�ดได ขยายกว างขG0นเปKนระบบสาธารณ#ปโภคไฟฟ9าอ�ตโนม�ต� (ส�งเกตได จากมาตรฐาน IEC61850 ในชCวงปq 2552 เปKนต นมาจะม6การเปล6Eยนช/Eอห�วข อ) ในหน�งส/อเลCมน60จะใช คJาวCาระบบสถาน6ยCอยไฟฟ9าอ�ตโนม�ต�ตามเด�ม แตCให ม6ความหมายครอบคล�มถGงระบบสาธารณ#ปโภคไฟฟ9าอ�ตโนม�ต�

ในมาตรฐาน IEC61850 น�0น ได อน�ญาตให ม6การส/Eอสารได หลายร#ปแบบ ตามความจJาเปKนในการใช งาน เชCน การใช งานท6EขG0นอย#Cก�บเหต�การณ� (event-based) ในกรณ6ท6EเปKนการเต/อนภ�ย กDจะใช มาตรฐาน GOOSE (Generic Object Oriented Substation Event) ซGEงเปKนมาตรฐานท6Eม6ความรวดเรDวในการแลกเปล6Eยนข อม#ล สCวนการใช งานท6EเปKนการโอนถCายข อม#ลในล�กษณะระบบร�บ-ให บร�การ (client-server system) กDจะใช มาตรฐาน MMS (Manufacturing Message Specification) เปKนต น

1.1 ภ�พรวมของม�ตรฐ�น IEC61850

ก�ตต�พ�นธ�� เตชะก�ตต�โรจน� 8 กรกฎาคม 2554 1

IEC61850 เปKนมาตรฐานท6Eถ#กออกแบบขG0นเพ/Eอให เก�ดความเปKนไปได ในการวางระบบสถาน6ยCอยไฟฟ9าอ�ตโนม�ต� (SAS: substation automation systems) ระบบอ�ตโนม�ต�จะเก�ดขG0นได เม/Eออ�ปกรณ�ตCางๆ ในสถาน6ยCอยไฟฟ9า สามารถส/Eอสาร และแลกเปล6Eยนข อม#ลก�นได อ�ปกรณ�ตCางๆ เหลCาน60ในปPจจ�บ�นเปKนเทคโนโลย6สมองกลฝPงต�ว (embedded system) ท6Eม6ความสามารถในการประมวลผล และการส/Eอสารส#ง ทJาให อ�ปกรณ�เหลCาน60ล วนม6ศ�กยภาพในการท6EจะทJาให เก�ดระบบสถาน6ยCอยไฟฟ9าอ�ตโนม�ต�ได ในมาตรฐานน60เร6ยกอ�ปกรณ�เหลCาน60วCา อ�ปกรณ�อ�เลDกทรอน�กส�ฉลาด (IED: intelligent electronic devices)

IEC61850 เปKนมาตรฐานกJาหนดโครงสร างของข อม#ล ระบบการส/Eอสาร และว�ธ6การแลกเปล6Eยนข อม#ล เพ/Eอให เก�ดการใช งานรCวมก�นได ระหวCางอ�ปกรณ�อ�เลDกทรอน�กส�ฉลาดจากผ# ผล�ตท6Eหลากหลาย การกJาหนดกรอบมาตรฐานน60ย�งทJาให การใช งานระหวCางอ�ปกรณ�อ�เลDกทรอน�กส�ฉลาดจากตCางผ# ผล�ตเปKนไปได สะดวกขG0น นอกจากน60ย�งทJาให การบร�หารจ�ดการเปKนไปได อยCางม6ประส�ทธ�ภาพ

IEC61850 เปKนมาตรฐานแบบเปvด เพ/Eอให เก�ดการส/EอสารตCางๆ ภายในระบบสถาน6ยCอยไฟฟ9าอ�ตโนม�ต� และถ าเปKนงานบางอยCางท6Eม6ใช อย#Cแล วภายใต มาตรฐานอ/Eนได แกC IEC, IEEE, ISO หร/อ OSI กDจะทJาการอ างถGงมาตรฐานเหลCาน�0น โดยอาจจะม6สCวนขยายให ม6ความสามารถเหมาะสมก�บการทJางานตCางๆ ของ อ�ตสาหกรรมไฟฟ9ากJาล�ง

มาตรฐาน IEC61850 ประกอบด วย มาตรฐานยCอยหลายสCวน เชCน1. มาตรฐานยCอยท6Eอธ�บายการใช งาน IEC61850 ในด านของโครงสร างพ/0นฐาน ความสามารถท6EจJาเปKน

และโครงสร างการเช/EอมตCอตCางๆ มาตรฐานยCอยในกล�Cมน60 ได แกC1) มาตรฐาน IEC61850-1 (Introduction and overview) เปKนการแนะนJาและเสนอภาพรวมของ

มาตรฐานน60 รวมถGงการแนะนJาภาพรวมของระบบสถาน6ยCอยไฟฟ9าอ�ตโนม�ต� โดยเร�Eมต�0งแตCประว�ต�ความเปKนมาของมาตรฐาน ท6Eเร�Eมในปq พ.ศ. 2537 จนครอบคล�มถGงภาพรวมของมาตรฐานยCอยตCางๆ ท6Eอย#Cภายในมาตรฐาน IEC61850

2) มาตรฐาน IEC61850-2 (Glossary) เปKนคJาน�ยามตCางๆ ท6Eใช ในมาตรฐาน IEC618503) มาตรฐาน IEC61850-3 (General requirement) เปKนการกJาหนดข อบ�งค�บ ข อกJาหนด และข อ

จJาก�ด ของระบบในด านความเช/Eอถ/อได (reliability) การบJาร�งร�กษา (maintainability) สภาพพร อมใช งาน (system availability) และความปลอดภ�ย เชCน ม6การกJาหนดให ระบบการส/Eอสารต องสามารถใช งานได ท6Eอ�ณหภ#ม�อากาศ ความด�นอากาศ และความช/0นเปKนไปตามท6EแนะนJาใน

2 8 กรกฎาคม 2554 ก�ตต�พ�นธ�� เตชะก�ตต�โรจน�

มาตรฐาน IEC60870-2-2 เปKนต น มาตรฐานสCวนน60ควรจะใช เปKนเกณฑ�ในการกJาหนดค�ณล�กษณะ (specification) ตCางๆ ของอ�ปกรณ�ท6Eใช ในระบบ

4) มาตรฐาน IEC61850-4 (System and project management) เปKนสCวนของมาตรฐานท6Eม�Cงเน นการแนะนJาร#ปแบบในการวางระบบ และการบร�หารโครงการ จะครอบคล�มถGง ส�Eงท6Eต องพ�จารณาเม/Eอม6การออกแบบระบบ เชCน เอกสารตCางๆ ระยะเวลาในการดJาเน�นการ ระบบค�ณภาพ เปKนต น

5) มาตรฐาน IEC61850-5 (Communication requirements for functions and device models) เปKนสCวนของมาตรฐานท6EนJาเสนอหน าท6EความสามารถตCางๆ ท6EจJาเปKนต องม6เพ/Eอการปฏ�บ�ต�งาน เชCน ต องม6ระบบป9องก�นแบบใดบ าง เปKนต น

2. มาตรฐานยCอยท6Eอธ�บายการใช งาน IEC61850 ในด านของข อม#ลและระบบ ได แกC1) มาตรฐาน IEC61850-6 (Configuration description language for communication in

Electrical substations IEDs) เปKนการนJาเสนอการต�0งคCาตCางๆของสถาน6ไฟฟ9า อาท�เชCน คCาความส�มพ�นธ�ในการแลกเปล6Eยนข อม#ลระหวCางอ�ปกรณ�อ�เลDกทรอน�กส�ฉลาดตCางๆ คCาการทJางานของอ�ปกรณ�ตCางๆท6EจJาเปKนต องปฏ�บ�ต�งานรCวมก�น เปKนต น การต�0งคCาน60ใช ภาษา SCL เปKนภาษากลาง ซGEงเปKนร#ปแบบของภาษาพรรณนาข อม#ลแบบ XML การท6Eม6มาตรฐานกลางสJาหร�บการต�0งคCาเช/EอมตCอของอ�ปกรณ� ทJาให การเปล6Eยนแปลงอ�ปกรณ�ทJาได งCายขG0น การสร างระบบสถาน6ยCอยไฟฟ9าอ�ตโนม�ต�โดยอ างอ�งระบบเด�มเปKนไปได สะดวกขG0น

2) มาตรฐาน IEC61850-7 (Basic communication structure for substation and feeder equipment) เปKนการอธ�บายโครงสร างของอ�ปกรณ� และข อม#ลตCางๆ ต�0งแตCการต�0งช/EอลงไปถGงข อม#ลท6Eอย#Cภายใน โดยมาตรฐาน IEC61850-7 ถ#กออกแบบมาให สอดคล องก�บความสามารถท6EจJาเปKนของระบบ ซGEงได แจกแจงไว ใน IEC61850-5 มาตราฐานในสCวนน60ได แบCงออกเปKนสCวนยCอย

(1) มาตรฐาน IEC6180-7-1 (Basic communication structure for substation and feeder equipment – Principles and models) จะให ภาพรวมโครงสร างท�0งหมดของโครงสร างข อม#ล และการแลกเปล6Eยนข อม#ลในเคร/อขCายส/Eอสาร

(2) มาตรฐาน IEC61850-7-2 (Basic information and communication structure – Abstract communication service interface (ACSI) จะม�Cงเน นถGง ข อม#ลพ/0นฐาน การดJาเน�นการของข อม#ล ว�ธ6การเข าถGงข อม#ล ว�ธ6การเปล6Eยนแปลงข อม#ล

(3) มาตรฐาน IEC61850-7-3 (Basic communication structure – Common data


classes) ให คJาอธ�บายโครงสร างพ/0นฐานของข อม#ลตCางๆ(4) มาตรฐาน IEC61850-7-4 (Basic communication structure – Compatible logical

node classes and data object classes) ให โครงสร างพ/0นฐานของหนCวยเช�งตรรกะ ซGEงเปKนหนCวยปฏ�บ�ต�การท6EสามารถทJาหน าท6EอยCางหนGEงอยCางใดได

3. มาตรฐานยCอยท6Eอธ�บายการใช งาน IEC61850 ในด านของว�ธ6การส/Eอสารและแลกเปล6Eยนข อม#ล เชCน1) มาตรฐาน IEC61850-8-1 (Specific Communication Service Mapping (SCSM) –

Mapping to MMS (ISO 9506-1 and ISO 9506-2) and to ISO/IEC 8802-3) เปKนการกJาหนดให ใช การส/EอสารแบบตCางๆ เพ/Eอแลกเปล6Eยนข อม#ล โดยจะอธ�บายความส�มพ�นธ�ระหวCางล�กษณะของข อม#ลในมาตรฐาน IEC61850-7 ก�บข อม#ลท6EกJาหนดโดยมาตรฐานการส/Eอสารอ/Eนๆ เพ/Eอให สามารถเก�ดการแลกเปล6Eยนข อม#ลระหวCางอ�ปกรณ�ได

ด�งท6EกลCาวไปแล วข างต นวCาว�ตถ�ประสงค�ของหน�งส/อเลCมน60จะม�Cงเน นไปท6Eการเข าใจโครงสร างของข อม#ลท6Eม6อย#Cในระบบอ�นเปKนไปตามมาตรฐาน IEC61850 ด�งน�0น มาตรฐานหล�กท6Eเราจะพ�จารณาจะเปKนสCวนยCอยท6E 7 ค/อมาตรฐาน IEC61850-7

ในมาตรฐาน IEC61850 น�0น ได ให ม�มมองของต�วอ�ปกรณ�อ�เลDกทรอน�กส�ฉลาด ในล�กษณะท6EเปKนศ#นย�รวมขององค�ประกอบในการทJาหน าท6EตCางๆ ศ#นย�รวมน60ถ#กเร6ยกวCา อ�ปกรณ�เช�งตรรกะ (LD: logical device) มาจากการรวมก�นของหนCวยเช�งตรรกะ (LN: logical node) ซGEงเปKนหนCวยเลDกๆท6Eม6หน าท6Eของตนเอง โดยในแตCละหนCวยเช�งตรรกะ จะม6ข�อม�ล (DO: data object) ท6Eเก6Eยวข องก�บหนCวยเช�งตรรกะน�0นๆ อย#C โดยข อม#ลเหลCาน60กDจะประกอบด วย ล�กษณะประจ��ข�อม�ล (DA: data attribute)

เพ/EอไมCให เก�ดความส�บสนก�บความหมายของคJาวCา “ข อม#ล” ถ าเปKนการเจาะจงวCาเปKน ข�อม�ล หร/อล�กษณะประจ��ข�อม�ล ท6Eอย#CในลJาด�บช�0นของโครงสร างข อม#ลของอ�ปกรณ�เช�งตรรกะ จะใช ต�วเอ6ยงเข มเพ/EอเปKนการบCงบอกถGงช/Eอเฉพาะน60

โครงสร างของอ�ปกรณ�เช�งตรรกะจะม6ล�กษณะด�งร#ปท6E 1


ร#ปท6E 1.1 อ�ปกรณ�ในมาตรฐาน IEC61850ต�วอยCางเชCน ร6เลย�ในระบบไฟฟ9ากJาล�งต�วหนGEง ท6EทJาหน าท6E ตรวจสอบแรงด�นไฟฟ9า เพ/Eอส�Eงต�ดตCอวงจร

จะถ#กมองเปKน อ�ปกรณ�เช�งตรรกะหนGEงต�วท6Eประกอบด วย หนCวยเช�งตรรกะ ด�งน601) หนCวยเช�งตรรกะท6EทJาหน าท6Eต�ดตCอวงจร (ต�วต�ดวงจร)2) หนCวยเช�งตรรกะท6EทJาหน าท6Eว�ดระด�บแรงด�นท�0งสามเฟส3) หนCวยเช�งตรรกะท6EทJาหน าท6Eบ�นทGกปPญหาท6Eเก�ดจากต�วต�ดวงจร4) หนCวยเช�งตรรกะท6EทJาหน าท6Eป9องก�นแรงด�นไฟฟ9าตก5) หนCวยเช�งตรรกะท6EทJาหน าท6Eป9องก�นแรงด�นไฟฟ9าเก�น

ในแตCละหนCวยเช�งตรรกะกDจะม6ข�อม�ลท6Eเก6Eยวข อง เชCน หนCวยเช�งตรรกะท6EทJาหน าท6Eต�ดตCอวงจร กDจะม6ข�อม�ล เชCน

1) รายละเอ6ยดของป9ายประจJาเคร/Eองต�วต�ดวงจรท6EตCอพCวงอย#C2) สถานภาพของต�วต�ดวงจรท6EตCอพCวงอย#C3) ความจ�ท6Eใช งานได ของต�วต�ดวงจร4) ตJาแหนCงสว�ตช�

และข�อม�ลแตCละช�ดจะม6 ล�กษณะประจ��ข�อม�ลจJานวนหนGEง เชCน ในกรณ6 ตJาแหนCงสว�ตช�ของต�วต�ดวงจร


logical node

หนCวยเช�งตรรกะlogical node

หนCวยเช�งตรรกะ

logical device

อ�ปกรณ�เช�งตรรกะ

logical node

หนCวยเช�งตรรกะ

data

ข�อม�ลdata

ข�อม�ลdata

ข�อม�ล

data attributeล�กษณะประจ��ข�อม�ล



จะม6ล�กษณะประจ��ข�อม�ล เชCน1) คCาสถานะตJาแหนCงของต�วต�ดวงจร ได แกC สถานะเปvด สถานะปvด สถานะระหวCางกลาง สถานะเส6ย2) ตราเวลา (timestamp) ของข อม#ล3) คJาอธ�บาย (description) ของข อม#ล

การจ�ดโครงสร างข อม#ลของมาตรฐานน60จะจ�ดโครงสร างโดยใช ต�วแบบข อม#ลเช�งว�ตถ� (object oriented modeling) กลCาวค/อ จะพ�จารณาข อม#ล และการประมวลผลข อม#ลรวมก�นเปKนว�ตถ�หนGEงๆ โดยโครงสร างของว�ตถ� จะเร6ยกวCา คลาส (class) โดยมาตรฐาน IEC61850 ได ม6การให คลาสมาตรฐานเพ/Eอให สามารถใช งานได ท�นท6 โดยกJาหนดโครงสร างของคลาสมาตรฐาน ในมาตรฐาน IEC61850-7-2 [9] IEC61850-7-3 [10] และ มาตรฐาน IEC61850-7-4 [11]

มาตรฐาน IEC61850 ได ม6การแก ไขปร�บปร�งข อม#ลอย#Cตลอดเวลา ผ# อCานควรส�งเกตเวลาท6EเผยแพรCและคร�0งท6Eปร�บปร�ง เพ/Eอลดความส�บสน ในกรณ6ท6Eข อม#ลไมCตรงก�นในระหวCางมาตรฐานแตCละสCวน


บทท�� 2 อ/ปกรณ3เช6งตรรกะ (LD)

การพ�จารณาโครงสร างของข อม#ลภายใต มาตรฐาน IEC61850 น�0น พ�จารณาวCาอ�ปกรณ�เช�งตรรกะ (LD: logical device) เปKนต�วแทนของอ�ปกรณ�อ�เลDกทรอน�กส�ฉลาด ในด านของข อม#ล อ�ปกรณ�เช�งตรรกะจGงถ/อเปKนจ�ดเร�Eมต นท6EเราควรทJาความเข าใจ ซGEงอ�ปกรณ�เช�งตรรกะ เปKนเพ6ยงท6Eรวมของหน าท6EตCางๆ ของอ�ปกรณ�อ�เลDกทรอน�กส�ฉลาด หน าท6EตCางๆน�0นจะถ#กกระทJาโดย หนCวยเช�งตรรกะ

อ�ปกรณ�อ�เลDกทรอน�กส�ฉลาดหนGEงต�ว จะเปKนอ�ปกรณ�เช�งตรรกะหนGEงต�วในระบบสถาน6ยCอยไฟฟ9าอ�ตโนม�ต� อ�ปกรณ�เช�งตรรกะ ถ/อเปKนม�มมองของอ�ปกรณ�พ/0นฐานในระบบ โดยอ�ปกรณ�เช�งตรรกะแตCละต�วจะม6ความสามารถท6EแตกตCางก�นไป ตามหนCวยเช�งตรรกะท6Eบรรจ�อย#Cภายใน

ในบทน60เราจะอธ�บายอ�ปกรณ�เช�งตรรกะ ตามโครงสร างท6EกJาหนดไว ในมาตรฐาน IEC61850-7-2 [9]

2.1 ก�รต�<งช=�ออ/ปกรณ3เช6งตรรกะ การต�0งช/Eอของอ�ปกรณ�เช�งตรรกะน�0นได ม6กJาหนดไว 1 กลCาวค/อ ช/Eอของอ�ปกรณ�เช�งตรรกะประกอบด วย

อ�กขระท6EเปKน ต�วอ�กษรภาษาอ�งกฤษ ต�วเลข และเคร/Eองหมายเส นใต อ�กขระ (underscore: '_') โดยม6จJานวนได ไมCเก�น 64 ต�ว และต องเร�Eมต นด วยต�วอ�กษรภาษาอ�งกฤษเทCาน�0น

2.2 โครงสร?�งของอ/ปกรณ3เช6งตรรกะ ในด านข อม#ล อ�ปกรณ�เช�งตรรกะ ม6โครงสร างซGEงอ างอ�งตามคลาสท6EกJาหนดไว ในมาตรฐาน [9] ช/Eอ

GenLogicalDeviceClass หร/อยCอวCา GenLD โดยม6รายละเอ6ยดของโครงสร างด�งน60GenLOGICAL–DEVICE class

Attribute name Attribute type Value/value range/explanation

LDName ObjectName Instance name of an instance of GenLogicalDeviceClass

LogicalNode [1..n] GenLogicalNodeClass IEC61850-7-4 specifies specialised classes of GenLogicalNodeClass

ServicesGetLogicalDeviceDirectory

1 [9] ห�วข อท6E 22 Naming conventions


ตารางท6E 2.1 โครงสร างของคลาส GenLogicalDeviceClass2

จะเหDนได วCาสCวนท6EเปKนข อม#ลจะประกอบด วยล�กษณะประจJา (attributes) ด�งน60

• LDName เปKนล�กษณะประจJา ท6EเกDบช/Eอของอ�ปกรณ�เช�งตรรกะน60

• LogicalNode เปKนล�กษณะประจJาท6EแสดงถGงหนCวยเช�งตรรกะท6Eอย#Cภายใต อ�ปกรณ�เช�งตรรกะน60 หนCวยเช�งตรรกะเหลCาน60เปKนหนCวยยCอยท6EทJาหน าท6EตCางๆ ม6ข อบ�งค�บเพ�Eมเต�มวCา ในอ�ปกรณ�เช�งตรรกะ ต องม6หนCวยเช�งตรรกะชน�ด LLN0 ซGEงเปKนหนCวยเช�งตรรกะท6EทJาหน าท6Eให ข อม#ลพ/0นฐานของอ�ปกรณ�เช�งตรรกะ หนCวยเช�งตรรกะชน�ด LLN0 จะม6ได เพ6ยงหนGEงเด6ยวเทCาน�0น เพ/Eอป9องก�นการม6ข อม#ลท6Eใช อธ�บายอ�ปกรณ�เช�งตรรกะท6Eข�ดแย งก�น หนCวยเช�งตรรกะอ/Eนๆ สามามารถม6ได ไมCจJาก�ดจJานวนตามแตCความสามารถของอ�ปกรณ�เช�งตรรกะน�0นๆ เชCน อ�ปกรณ�ร6เลย� อาจจะประกอบด วยหนCวยเช�งตรรกะชน�ดต�วต�ดวงจร 3 หนCวย หนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�นไฟฟ9าตก 1 หนCวย หนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�นไฟฟ9าเก�น 5 หนCวย รวมอย#Cในอ�ปกรณ�เช�งตรรกะท6EเปKนต�วแทนของอ�ปกรณ�ร6เลย� เปKนต น

ชน�ดของล�กษณะประจJา (attribute type) จะเปKนการแจ งให ทราบวCา ล�กษณะประจJาน�0นๆ ม6โครงสร างข อม#ลในร#ปแบบใด เชCน ในกรณ6น60 LogicalNode จะม6โครงสร างแบบ GenLogicalNodeClass ซGEงจะได กลCาวถGงรายละเอ6ยดของคลาสน60ตCอไปในห�วข อหนCวยเช�งตรรกะ

ในสCวนท6EเปKนการดJาเน�นการ (service) ของข อม#ลภายในอ�ปกรณ�เช�งตรรกะจะม6อยCางเด6ยว ค/อ GenLogicalDeviceDirectory ซGEงในสCวนน60เราม�Cงเน นท6Eข อม#ลเปKนหล�ก จGงขอข ามสCวนของการดJาเน�นการไป เพ/Eอม�ให เก�ดความส�บสน

2.3 ต�วอยK�ง เพ/Eอให เก�ดความเข าใจในภาพรวมของอ�ปกรณ�เช�งตรรกะ ลองพ�จารณาจากอ�ปกรณ�อ�เลDกทรอน�กส�ฉลาด

ในระบบสJารองไฟฟ9าอยCางงCาย3ซGEงประกอบด วยองค�ประกอบสJาค�ญ 3 สCวน ค/อ อ�ปกรณ�ตรวจสอบสถานะและต�ดส�นใจการต�ดตCอ แบตเตอร6E และต�วต�ดตCอวงจร

หน าท6EการทJางานของระบบสJารองไฟฟ9าประกอบด วย การด#แลแบตเตอร6E ตรวจสอบระด�บแรงด�น และส�Eงต�ดตCอวงจร ซGEงจะเหDนได วCา หนCวยเช�งตรรกะท6Eต องม6เพ/Eอให การทJาหน าท6EของระบบสJารองไฟฟ9าน60สมบ#รณ� จGง

2 [9] ตารางท6E 15 GenLogicalDeviceClass (GenLD) class definition (IEC 61850-7-2 ed.2.0 “Copyright © 2010 IEC Geneva, Switzerland.www.iec.ch”)3 ด�ดแปลงจาก [8] ร#ปท6E 11 Example of IED composition


ประกอบด วย หนCวยเช�งตรรกะของแบตเตอร6E (ZBAT) หนCวยเช�งตรรกะของต�วต�ดตCอวงจร (XSWI) หนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�นกรณ6แรงด�นตก (PTUV) และหนCวยเช�งตรรกะท6EเปKนเง/Eอนไขของการส�Eงต�ดวงจร (PTRC)

ร#ปแบบตCางๆ ตCอไปน60เปKนม�มมองของอ�ปกรณ�เช�งตรรกะ ท6EสามารถเปKนไปได ในมาตรฐาน IEC618501. ร#ปแบบท6Eม6อ�ปกรณ�อ�เลDกทรอน�กส�ฉลาด 3 หนCวย ซGEงเปKนกรณ6ท6EระบบสJารองไฟฟ9าน60แบCงการทJางาน

ออกเปKนสCวนๆอยCางเดDดขาด โดยใช อ�ปกรณ�อ�เลDกทรอน�กส�ฉลาด แยกก�นออกเปKน

• อ�ปกรณ�อ�เลDกทรอน�กส�ฉลาดทJาหน าท6Eด#แลแบตเตอร6E โดยในม�มมองของข อม#ลและการส/Eอสารอ�ปกรณ�ต�วน60จะถ#กพ�จารณาเปKนอ�ปกรณ�เช�งตรรกะหนGEงต�ว ขอให ช/EอวCา BATTERY1

• อ�ปกรณ�อ�เลDกทรอน�กส�ฉลาดทJาหน าท6Eด#แลจ�งหวะการต�ดตCอวงจร โดยในม�มมองของข อม#ลและการส/Eอสารอ�ปกรณ�ต�วน60จะถ#กพ�จารณาเปKนอ�ปกรณ�เช�งตรรกะหนGEงต�ว ขอให ช/EอวCา CONTROL1

• อ�ปกรณ�อ�เลDกทรอน�กส�ฉลาดทJาหน าท6Eต�ดตCอวงจร โดยในม�มมองของข อม#ลและการส/Eอสารอ�ปกรณ�ต�วน60จะถ#กพ�จารณาเปKนอ�ปกรณ�เช�งตรรกะหนGEงต�ว ขอให ช/EอวCา SWITCH1

ร#ปท6E 2.1 ต�วอยCางอ�ปกรณ�เช�งตรรกะร#ปแบบท6E 12. ร#ปแบบท6Eม6อ�ปกรณ�อ�เลDกทรอน�กส�ฉลาด 2 หนCวย ซGEงเปKนร#ปแบบท6Eม6อ�ปกรณ�อ�เลDกทรอน�กส�ฉลาดทJา


SWITCH1

CONTROL1

PTUV

XSWI

PTRC

แบตเตอร6E

ต�วต�ดตCอวงจร

BATTERY1ZBATชCองส/Eอสาร

ชCองส

/Eอสาร

หน าท6Eด#แลแบตเตอร6Eโดยเฉพาะ และอ�ปกรณ�อ�เลDกทรอน�กส�ฉลาดทJาหน าท6Eด#แลและต�ดส�นใจในการต�ดตCอวงจร โดยอ�ปกรณ�แรกถ#กมองเปKนอ�ปกรณ�เช�งตรรกะช/EอวCา BATTERY1 และอ�ปกรณ�ตรรกะของอ�ปกรณ�ต�วท6Eสองให ช/Eอ ATS1

ร#ปท6E 2.2 ต�วอยCางอ�ปกรณ�เช�งตรรกะร#ปแบบท6E 23. ร#ปแบบท6Eม6อ�ปกรณ�อ�เลDกทรอน�กส�ฉลาดเพ6ยงหนCวยเด6ยว โดยจะเปKนกรณ6ท6Eอ�ปกรณ�อ�เลDกทรอน�กส�

ฉลาดทJาหน าท6EเปKนอ�ปกรณ�สJารองไฟฟ9าหนGEงหนCวย โดยให อ�ปกรณ�เช�งตรรกะของอ�ปกรณ�อ�เลDกทรอน�กส�ฉลาดต�วน60ม6ช/Eอเร6ยกวCา UPS1

ร#ปท6E 2.3 ต�วอยCางอ�ปกรณ�เช�งตรรกะร#ปแบบท6E 3


ATS1

PTUV

XSWI

PTRC

แบตเตอร6Eต�วต�ดตCอวงจร

BATTERY1ZBATชCองส/Eอสาร

UPS1

PTUV

ZBAT XSWI

PTRC

แบตเตอร6E ต�วต�ดตCอวงจร

บทท�� 3 หนKวยเช6งตรรกะ (LN)

ในโครงสร างของ IEC61850 หนCวยเช�งตรรกะ (LN: logical node) จะถ#กมองเปKนว�ตถ�ท6EทJาหน าท6EตCางๆ โดยเม/Eอพ�จารณาหน าท6EของหนCวยเช�งตรรกะท�0งหมดท6EรวมเปKน อ�ปกรณ�เช�งตรรกะ กDจะเปKนอ�ปกรณ�ต�วหนGEงท6EทJางานครบตามต องการ ซGEงในมาตรฐาน IEC61850-7-4 ในปq พ.ศ. 2546 กJาหนดชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะ ไว ประมาณ 90 ชน�ด และในปq พ.ศ. 2553 เม/Eอม6การปร�บปร�งมาตรฐาน ได ม6จJานวนเพ�EมขG0นเปKนประมาณ 150 ชน�ด โดยหนCวยเช�งตรรกะท6EกJาหนดไว ในมาตรฐาน IEC61850-7-4 น60ม6ไว เพ/Eอตอบสนองหน าท6EการทJางานท6EจJาเปKนของอ�ปกรณ�อ�เลDกทรอน�กส�ฉลาดสJาหร�บระบบสถาน6ยCอยไฟฟ9าอ�ตโนม�ต� ซGEงการกJาหนดหน าท6EการทJางานท6EจJาเปKน จะเปKนหน าท6Eของมาตรฐาน IEC61850-5

3.1 ชน6ดของหนKวยเช6งตรรกะ ช/Eอชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะจะประกอบด วยต�วอ�กษรภาษาอ�งกฤษต�วพ�มพ�ใหญC 4 ต�ว เชCน MMXU

MMTR GGIO XCBR เปKนต นชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะ ในชCวงแรกได แบCงออกเปKน 13 กล�CมยCอย และตCอมาในปqพ.ศ. 2553 ได ขยาย

เปKน 16 กล�CมยCอย4 โดยการใช อ�กขระต�วแรกของช/Eอชน�ดเปKนต�วหล�กในการจJาแนกกล�CมของหนCวยเช�งตรรกะ โดยแตCละกล�Cมจะรวมชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะทJาท6Eหน าท6Eล�กษณะเด6ยวก�นไว ด วยก�น เชCน TTMP (หนCวยเช�งตรรกะสJาหร�บว�ดอ�ณหภ#ม�) และ THUM (หนCวยเช�งตรรกะสJาหร�บว�ดความช/0น) ถ#กจ�ดไว ในกล�Cมเด6ยวก�น ค/อกล�Cมท6EขG0นต นด วยอ�กขระ T เน/EองจากทJาหน าท6Eในการว�ด รายการชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะม6ด�งน60

• ช/EอขG0นต นด วยอ�กขระ L (system logical node): ชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6Eม6หน าท6Eจ�ดเกDบข อม#ล หร/อจ�ดการ ระบบหร/ออ�ปกรณ�เช�งตรรกะ เชCน LLN0 เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6EเกDบด#แลและจ�ดการข อม#ลท6Eเก6Eยวข องก�บอ�ปกรณ�เช�งตรรกะ เปKนต น

• ช/EอขG0นต นด วยอ�กขระ A (automatic control): ชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6Eม6หน าท6Eควบค�มอ�ตโนม�ต� เชCน ATCC เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eควบค�มการเปล6EยนตJาแหนCงปลายขดลวด (tap) ของหม อแปลงแบบอ�ตโนม�ต� เปKนต น

4 ชน�ดท6EขG0นต นด วยอ�กขระ F K และ Q ค/อชน�ดท6Eเพ�EมขG0นมาในภายหล�ง


• ขG0นต นด วยอ�กขระ C (control): ชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6Eม6หน าท6Eเก6Eยวข องก�บการควบค�มของระบบ เชCน CCGR เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eในการควบค�มอ�ปกรณ�ทJาความเยDน เปKนต น

• ขG0นต นด วยอ�กขระ F (functional blocks): ชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6Eม6หน าท6EเปKนฟPงก�ช�นคJานวณสJาหร�บหนCวยเช�งตรรกะอ/Eน เชCน FPID เปKนหนCวยเช�งตรรกะท6Eม6หน าท6EในการคJานวณส�ญญาณควบค�มตามหล�กการ PID เปKนต น

• ขG0นต นด วยอ�กขระ G (generic references): ชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6Eม6หน าท6Eอย#Cนอกเหน/อจากท6EกJาหนดไว ในหนCวยเช�งตรรกะชน�ดอ/Eนๆ เชCน GGIO เปKนชCองทางเข า (input) / ออก (output) ท�Eวไป เปKนต น

• ขG0นต นด วยอ�กขระ I (interfacing and archiving): ชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6Eม6หน าท6Eในการเช/EอมตCอออกไปย�งนอกระบบสถาน6ไฟฟ9ายCอยอ�ตโนม�ต� รวมถGงการเช/EอมตCอไปย�งหนCวยเกDบข อม#ลถาวร เชCน IHMI เปKนการเช/EอมตCอก�บมน�ษย� เปKนต น

• ขG0นต นด วยอ�กขระ K (mechanical and non-electric primary equipment): ชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6EทJาหน าท6EตCางๆ ในระบบสถาน6ไฟฟ9ายCอยอ�ตโนม�ต� แตCไมCได เก6Eยวข องก�บระบบการจCายกระแสไฟฟ9า เชCน ถ�งน0Jา (KTNK) พ�ดลม (KFAN) เปKนต น

• ขG0นต นด วยอ�กขระ M (metering and measurement): ชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6Eม6หน าท6Eในการว�ดส�ญญาณตCางๆ เชCน MHAI เปKนหนCวยเช�งตรรกะสJาหร�บการว�ดคCาฮาร�มอน�กของส�ญญาณ เปKนต น

• ขG0นต นด วยอ�กขระ P (protection functions): ชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6Eม6หน าท6Eการป9องก�นหร/อเก6Eยวข องก�บการป9องก�น เชCน PTUV เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�นแรงด�นไฟฟ9าตก เปKนต น

• ขG0นต นด วยอ�กขระ Q (power quality events): ชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6Eม6หน าท6Eตรวจหา และ/หร/อ ว�เคราะห� เหต�การณ�ของค�ณภาพทางไฟฟ9า (power quality) เชCน QVTR เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eตรวจการเปล6Eยนแปลงแรงด�นไฟฟ9าชCวงส�0นๆ เปKนต น

• ขG0นต นด วยอ�กขระ R (protection related functions): ชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6Eม6หน าท6Eเสร�มการป9องก�น เชCน RFLO เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6EหาตJาแหนCงการเก�ดความผ�ดพลาดของระบบสCง เปKนต น


• ขG0นต นด วยอ�กขระ S (supervision and monitoring): ชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6Eม6หน าท6Eในการควบค�มด#แล (supervision) และการเฝ9าส�งเกต (monitoring) เชCน SARC เปKนหนCวยเช�งตรรกะท6Eม6หน าท6Eเฝ9าส�งเกตและว�เคราะห�การเก�ดอาร�ก (arc) เปKนต น

• ขG0นต นด วยอ�กขระ T (instrument transformers and sensors): ชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะครอบคล�มหม อแปลงว�ด (instrument transformer) และ/หร/อ ต�วตรวจว�ด (sensor) ตCางๆ เชCน TCTR เปKนหนCวยเช�งตรรกะของหม อแปลงว�ดกระแส เปKนต น

• ขG0นต นด วยอ�กขระ X (switchgear): ชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6Eม6หน าท6Eต�ดตCอวงจร เชCน XCBR เปKนหนCวยเช�งตรรกะของต�วต�ดวงจร (circuit breaker) เปKนต น

• ขG0นต นด วยอ�กขระ Y (power transformer): ชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะครอบคล�มอ�ปกรณ�ท6Eเก6Eยวข องก�บหม อแปลงไฟฟ9ากJาล�ง เชCน YLTC เปKนหนCวยเช�งตรรกะของอ�ปกรณ�เปล6EยนตJาแหนCงปลายของขดลวด (tap) ของหม อแปลง เปKนต น

• ขG0นต นด วยอ�กขระ Z (further power system equipment): ชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะครอบคล�มอ�ปกรณ�ตCางๆในระบบท6EไมCได เจาะจงไว ในชน�ดอ/Eนๆ เชCน ZBAT เปKนหนCวยเช�งตรรกะของแบตเตอร6E เปKนต น

รายการชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท�0งหมดได สร�ปไว ใน ภาคผนวกท6E 1 เพ/Eอการเข าใจหนCวยเช�งตรรกะท6Eด6ขG0น และสามารถเหDนภาพของมาตรฐาน IEC61850 วCาสามารถครอบคล�มหน าท6EการทJางานตCางๆ ในระบบสถาน6ไฟฟ9ายCอยอ�ตโนม�ต�ได

3.2 ก�รต�<งช=�อหนKวยเช6งตรรกะ การต�0งช/EอของหนCวยเช�งตรรกะน�0นได ม6กJาหนดไว ในมาตรฐาน5 กลCาวค/อ ช/EอของหนCวยเช�งตรรกะต องม6

จJานวนอ�กขระไมCเก�น 16 ต�ว และประกอบด วย 3 สCวน ค/อ คJานJาหน า ช/Eอชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะ และ คJาลงท าย โดยคJานJาหน าช/Eอ และ คJาลงท าย เปKนสCวนของช/Eอท6Eให เล/อกได วCาจะม6หร/อไมCม6 รายละเอ6ยดของแตCละสCวนม6ด�งน60

5 [9] ห�วข อท6E 22 Naming conventions


1) LN-Prefix เปKนคJานJาหน าช/EอของหนCวยเช�งตรรกะ โดยสามารถใช ต�วอ�กษรภาษาอ�งกฤษ ต�วเลข และเคร/Eองหมายเส นใต อ�กขระ (underscore: '_') และต องเร�Eมต นด วยต�วอ�กษรภาษาอ�งกฤษเทCาน�0น

2) LN class name เปKนสCวนบอกชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะ ซGEงจะเปKนต�วอ�กษรภาษาอ�งกฤษต�วพ�มพ�ใหญC 4 ต�ว ตามภาคผนวกท6E 1

3) LN-Instance-ID เปKนคJาลงท ายช/Eอ โดยสามารถใช ต�วอ�กษรภาษาอ�งกฤษ ต�วเลข และเคร/Eองหมายเส นใต อ�กขระ (underscore: '_') ผ# ผล�ตบางรายใช คJาลงท ายช/EอในการเจาะจงหนCวยเช�งตรรกะ ในอ�ปกรณ�เช�งตรรกะ เชCน ถ าอ�ปกรณ�เช�งตรรกะม6ต�วต�ดวงจรสามต�ว เพ/Eอให แยกแยะหนCวยเช�งตรรกะแตCละต�วออกจากก�น ทางผ# ผล�ตอาจเร6ยก XCBR1 XCBR2 และ XCBR3 หร/อ XCBRa XCBRb และ XCBRc กDยCอมได

3.3 โครงสร?�งของหนKวยเช6งตรรกะ โครงสร างข อม#ลของหนCวยเช�งตรรกะจะมาจากคลาสพ/0นฐานเด6ยวก�น โดยคลาสพ/0นฐานถ#กกJาหนดไว ใน

มาตรฐาน6 ม6ช/Eอเร6ยกวCา GenLogicalNodeClass โครงสร างของคลาสพ/0นฐานสCวนท6EเปKนข อม#ลจะประกอบด วยล�กษณะประจJา (attributes) ด�งตCอไปน60

• LDName เปKนล�กษณะประจJาท6EเกDบช/EอของหนCวยเช�งตรรกะน60

• LNRef เปKนล�กษณะประจJาท6EเกDบว�ธ6 (ช/Eอ) การเข าถGงของหนCวยเช�งตรรกะน60 ซGEงค/อ ช/Eอของอ�ปกรณ�เช�งตรรกะท6EเปKนเจ าของหนCวยเช�งตรรกะน60 ตามด วยเคร/Eองหมายท�บ (/) และตามด วยช/EอของหนCวยเช�งตรรกะ เชCน ต�วต�ดวงจรท6E 3 ของอ�ปกรณ�ช�ดท6E 2 กDจะเปKน CU_ST2/XCBR3 เปKนต น จะส�งเกตได วCาเม/Eออ างถGงช/Eอการเข าถGงของหนCวยเช�งตรรกะน60 จะสามารถร# ได วCาเปKนหนCวยเช�งตรรกะต�วใด และจะไมCสามารถซ0Jาก�บหนCวยเช�งตรรกะต�วอ/Eนได

• DataObject เปKนข�อม�ลท6Eอย#CภายในหนCวยเช�งตรรกะน60 ในหนCวยเช�งตรรกะหนCวยหนGEงต องม6 ข�อม�ล อยCางน อยหนGEงช�ด และจะม6จJานวนมากได เทCาท6EจJาเปKนในการทJาหน าท6EของหนCวยเช�งตรรกะ เชCน หนCวยเช�งตรรกะชน�ด MMXN ซGEงม6หน าท6Eว�ดส�ญญาณไฟฟ9าในระบบเฟสเด6ยว จะม6ข�อม�ลอย#CจJานวน 8 ข อม#ล ได แกC กระแส แรงด�น กJาล�งไฟฟ9า กJาล�งไฟฟ9าปรากฏ กJาล�งไฟฟ9าเสม/อน ต�วประกอบกJาล�ง คCาความต านทาน (impedance) และความถ6E ข�อม�ลในสCวนน60ย�งแบCงออกเปKนกล�CมยCอยๆ ด�งน60

6 [9] ตารางท6E 16 GenLogicalNodeClass definition


◦ ข อม#ลสถานะ (status information) เปKนข อม#ลท6EแสดงถGงสถานะของส�EงตCางๆ ท6EหนCวยเช�งตรรกะน�0นเก6Eยวข อง ข อม#ลน60จะเปKนข อม#ลแจงล�กษณะของหนCวยเช�งตรรกะน�0น เชCน ตJาแหนCงปPจจ�บ�นของสว�ตช� เปKนต น

◦ คCาการว�ด (measured and metered value) เปKนข อม#ลท6Eได จากการว�ดส�ญญาณแอนะลDอก เชCน แรงด�น กระแส เปKนต น หร/อได จากการคJานวณ เชCน กJาล�ง กJาล�งเสม/อน เปKนต น

◦ คCาควบค�ม (controls) เปKนข อม#ลท6Eสามารถส�Eงให ม6การเปล6EยนแปลงสถานะการทJางานของอ�ปกรณ�ตCางๆ เชCน ตJาแหนCงปลายขดลวดของหม อแปลง (tap) การต�0งคCาต�วน�บใหมC เปKนต น

◦ คCาต�ดต�0ง (settings) เปKนคCาท6Eต�0งไว เพ/EอการทJางานตCางๆ เชCน การต�0งคCาการส�Cมข อม#ล การต�0งคCาการหนCวงเวลา (delay time) เปKนต น

◦ คJาอธ�บาย (descriptions) เปKนคJาอธ�บายหนCวยเช�งตรรกะน�0นๆ เชCน ป9ายประจJาเคร/Eอง เปKนต น

• DataSet เปKนการรวมกล�Cมของข�อม�ลท6Eอย#CภายในหนCวยเช�งตรรกะ เชCน กล�Cมของข�อม�ลท6Eจะถ#กบ�นทGกในรายงาน เปKนต น บางหนCวยเช�งตรรกะอาจจะไมCม6ล�กษณะประจJาน60กDได

• BufferedReportControlBlock เปKนล�กษณะประจJาท6Eใช ในการสร างรายงานแบบม6ท6Eพ�กข อม#ล (data buffer) กลCาวค/อเม/Eอม6เหต�การณ� (กJาหนดได ) ให ต องสร างรายงาน รายงานจะถ#กสร าง แล วจะถ#กเกDบไว ในท6Eพ�กข อม#ลกCอน จากน�0นรายงานจะถ#กสCงไปย�งเคร/Eองล#กขCายท6Eต�ดตCออย#C ถ ารายงานท6EสCงไปแล วม6ปPญหาเคร/Eองล#กขCายสามารถร องขอให สCงรายงานฉบ�บน�0น (หร/อกCอนหน าน�0น) ได บางหนCวยเช�งตรรกะอาจจะไมCม6ล�กษณะประจJาน60กDได

• UnbufferedReportControlBlock เปKนล�กษณะประจJาท6Eใช ในการสร างรายงานแบบไมCม6ท6Eพ�กข อม#ล กลCาวค/อเม/Eอม6เหต�การณ� (กJาหนดได ) ให ต องสร างรายงาน รายงานจะถ#กสร าง แล วจะถ#กสCงกล�บไปย�งเคร/Eองล#กขCายท6Eต�ดตCออย#C หากการสCงม6ปPญหารายงานฉบ�บท6EสCงกDจะส#ญหาย บางหนCวยเช�งตรรกะอาจจะไมCม6ล�กษณะประจJาน60กDได

• SettingGroupControlBlock เปKนล�กษณะประจJาใช ในการต�0งคCาความสามารถท6EทJาให อ�ปกรณ�เช�งตรรกะสามารถเปล6Eยนข�อม�ลและล�กษณะประจ��ข�อม�ล จากข อม#ลช�ดหนGEงไปย�งข อม#ลอ6กช�ดหนGEงได


เน/Eองจากความสามารถในการเปล6Eยนแปลงข อม#ลน60เปKนความสามารถของอ�ปกรณ�เช�งตรรกะท�0งอ�ปกรณ� ล�กษณะประจJาน60ถ าม6กDจะอย#CในหนCวยเช�งตรรกะชน�ด LLN0 ได เทCาน�0น ความสามารถในการเปล6Eยนแปลงข อม#ลได พร อมก�นท�0งช�ด ม6ประโยชน�ในการด#แลบJาร�งร�กษาระบบเปKนอยCางมาก เชCน

◦ กรณ6การปร�บต�0งคCาตCางๆ ของอ�ปกรณ�เช�งตรรกะ กลCาวค/อ สามารถท6EจะเกDบคCาตCางๆในอ�ปกรณ�เช�งตรรกะท6Eใช งานอย#Cไว ในข อม#ลช�ดหนGEง เม/Eอได ทJาการเปล6EยนแปลงคCาตCางๆเสรDจส�0นแล ว จGงให อ�ปกรณ�เช�งตรรกะ มาใช ข อม#ลช�ดใหมC โดยข อม#ลท�0งหมดจะทJาการเปล6Eยนแปลงในเวลาเด6ยวก�น และถ าระบบม6ปPญหากDสามารถท6Eจะเปล6Eยนกล�บไปใช ข อม#ลช�ดเด�มได

◦ กรณ6ท6Eอ�ปกรณ�เช�งตรรกะถ#กใช งานในสภาวะแตกตCางก�นความสามารถน60จะทJาให เราสามารถต�0งคCาตCางๆ ของอ�ปกรณ�เช�งตรรกะในแตCละสภาวะ แล วเร6ยกใช เม/Eอต องการ

• LogControlBlock เปKนล�กษณะประจJาใช ในการควบค�มการลงบ�นทGก (log) ข อม#ล โดยกJาหนดการท6Eจะลงบ�นทGกกDสามารถท6Eจะต�0งผCานล�กษณะประจJาน60ได บางหนCวยเช�งตรรกะอาจจะไมCม6ล�กษณะประจJาน60กDได

• Log เปKนป#มท6Eใช ในการลงบ�นทGกข อม#ล โดยสามารถเร6ยกข อม#ลตามชCวงเวลาได บางหนCวยเช�งตรรกะอาจจะไมCม6ล�กษณะประจJาน60กDได

• GOOSEControlBlock เปKนล�กษณะประจJาใช ในการควบค�มการทJางานของการส/Eอสารท6Eใช มาตรฐาน GOOSE (generic object oriented substation event) ซGEงจะเปKนการสCงข อความออกจากอ�ปกรณ�หนCวยเช�งตรรกะไปย�งปลายทางเม/Eอม6การเปล6Eยนแปลงของล�กษณะประจ��ข�อม�ลท6Eได แจ งไว บางหนCวยเช�งตรรกะอาจจะไมCม6ล�กษณะประจJาน60กDได

• MulticastSampledValueControlBlock เปKนล�กษณะประจJาใช ในการกระจายคCาต�วอยCาง (sampled value) ท6EเกDบมาไปย�งอ�ปกรณ�อ/Eนๆท6Eอย#Cในเคร/อขCายส/Eอสาร โดยสามารถสCงไปย�งปลายทางหลายแหCงพร อมๆก�น ด วยว�ธ6การส/Eอสารแบบกระจายข อม#ลไปย�งหลายปลายทาง (multicast application association) บางหนCวยเช�งตรรกะอาจจะไมCม6ล�กษณะประจJาน60กDได

• UnicastSampledValueControlBlock เปKนล�กษณะประจJาใช ในการกระจายคCาต�วอยCางท6EเกDบมาไป


ย�งอ�ปกรณ�ท6Eอย#Cในเคร/อขCายส/Eอสาร โดยจะสามารถสCงไปย�งปลายทางท6EกJาหนด (เพ6ยงปลายทางเด6ยว) ด วยว�ธ6 การส/Eอสารแบบทว�ภาค6 (two-party-application-association) บางหนCวยเช�งตรรกะอาจจะไมCม6ล�กษณะประจJาน60กDได

ในสCวนท6EเปKนการดJาเน�นการ (service) ของข อม#ลภายในหนCวยเช�งตรรกะจะม6อย#C 2 งาน ค/อ GetLogicalNodeDirectory และ GetAllDataValues ซGEงในสCวนน60เราม�Cงเน นท6Eข อม#ลเปKนหล�ก จGงขอข ามในสCวนของการดJาเน�นการไปกCอน เพ/Eอม�ให เก�ดความส�บสน

3.4 ชน6ดหนKวยเช6งตรรกะท��สร?�งขX<นใหมK ในบางกรณ6ชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6Eได กJาหนดไว ในมาตรฐาน [61850-7-4] อาจจะไมCครอบคล�ม

หน าท6Eหร/อไมCเหมาะสมท6Eจะใช แทนหนCวยการทJาหน าท6Eในอ�ปกรณ� เชCน ผ# ผล�ตบางรายอาจต องการหนCวยเช�งตรรกะของฟvวส� ซGEงไมCม6อย#Cในมาตรฐาน [11] เปKนต น ผ# ผล�ตสามารถท6EจะกJาหนดหนCวยเช�งตรรกะเพ�Eมเต�มได โดยให ม6ร#ปแบบตามท6EกJาหนดไว ในมาตรฐาน7 ซGEงกDจะได หนCวยเช�งตรรกะท6Eม6โครงสร างใกล เค6ยงก�บชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6EกJาหนดไว ในมาตรฐาน [11] ผ# ท6Eสามารถเข าใจชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6Eให ไว ในมาตรฐาน กDจะสามารถเข าใจหนCวยเช�งตรรกะท6Eสร างขG0นใหมCได

3.5 ต�วอยK�ง เพ/Eอให เก�ดความเข าใจในข อม#ลท6Eอย#CในแตCละชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6Eใช โครงสร างข อม#ลตามคลาส

GenLogicalNodeClass ซGEงม6รายละเอ6ยดอย#Cในมาตรฐาน IEC61850-7-4 [11] จะขอยกต�วอยCางด�งน60สมม�ต�วCาม6อ�ปกรณ�สJารองไฟฟ9า ซGEงถ ามองเปKนอ�ปกรณ�เช�งตรรกะแล ว คงขาดไมCได ท6Eจะม6หนCวยเช�งตรรกะ

ทJาหน าท6Eด#แลแบตเตอร6E โดยจะใช ชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะชน�ด ZBAT ซGEงม6เปKนหนCวยเช�งตรรกะของแบตเตอร6E โดยจะเร6ยกช/Eออ�ปกรณ�เช�งตรรกะน60วCา UPS1 และให ช/EอหนCวยเช�งตรรกะน60วCา UZBAT1

ถ าพ�จารณาตามมาตรฐาน IEC61850-7-4 [11] หนCวยเช�งตรรกะ UPS1/UZBAT1 น60 จะประกอบด วยข อม#ลจากสองตารางในมาตรฐาน โดยขอยกตารางท�0งสองมาไว เพ/Eอความเข าใจด�งน60

ตารางแรกน60แสดงโครงสร างของข อม#ลท6Eใช เฉพาะหนCวยเช�งตรรกะชน�ด ZBAT เทCาน�0นZBAT class

Data object Common Explanation T M/O/C

7 [8] ภาคผนวก A Overview of IEC 61850-7-x, IEC 61850-8-x, and IEC 61850-9-x


name data class

LNName The name shall be composed of the class name, the LN-Prefix and LN-Instance-ID according to [IEC61850-7-2], Clause 22

Data objects

Descriptions

EEName DPL External equipment nameplate O

Status information

EEHealth ENS External equipment health O

OpTmh INS Operation time O

TestRsl SPS Battery test results O

BatHi SPS Battery high (voltage or charge – overcharge) O

BatLo SPS Battery low (voltage or charge) O

Measured and metered values

Vol MV Battery voltage M

VolChgRte MV Rate of battery voltage change O

Amp MV Battery drain current O

Controls

BatTest SPC Start battery test O

Settings

LoBatVal ASG Low battery alarm value O

HiBatVal ASG High battery alarm value O

ตารางท6E 3.1 โครงสร างข อม#ลเฉพาะของหนCวยเช�งตรรกะชน�ด ZBAT8

จากตารางจะพบวCาข อม#ลแบCงออกเปKน 5 สดมภ� ด�งน601) ช/Eอ (data object name) ซGEงจะเปKนรายการช/Eอของข�อม�ลท6Eม6อย#CในหนCวยเช�งตรรกะ2) โครงสร างของข อม#ล (common data class) โดยจะอ างถGงคลาสพ/0นฐานท6EเปKนต นกJาเน�ดของข�อม�ล

น�0นๆ คลาสพ/0นฐานจะถ#กอธ�บายในบทตCอไป เม/Eอร# ถGงโครงสร างของข�อม�ลแล วกDจะสามารถเข าถGงคCาตCางๆท6EเกDบไว หร/อเข าใจได วCาข�อม�ลน�0นๆ ม6ล�กษณะประจ��ข�อม�ลใดอย#Cบ าง

3) คJาอธ�บาย (explanation) ความหมายของข�อม�ลแตCละรายการ4) การคงอย#Cของข อม#ล (T) เปKนการบอกวCาสถานะของข อม#ลจะคงอย#Cเพ6ยงช�Eวคร#C

8 [11] ห�วข อท6E 5.18.3 LN: Battery Name: ZBAT (IEC 61850-7-4 ed.2.0 “Copyright © 2010 IEC Geneva, Switzerland.www.iec.ch”)


5) ความจJาเปKนของข�อม�ล (M/O/C) โดยท6E M (mandatory) เปKนการบอกวCาข อม#ลน60ม6ความจJาเปKน ในกรณ6ท6EเปKน O (option) แสดงถGงวCาอาจจะม6หร/อไมCม6ข�อม�ลอย#Cได และกรณ6ของ C (condition) เปKนการบCงบอกวCาการม6อย#Cของข อม#ลน60จะขG0นก�บเง/EอนไขเฉพาะซGEงปกต�จะกJาหนดอย#Cในตอนท ายของตาราง เชCน ข�อม�ลน60ม6ความจJาเปKนถ าม6อ6กข�อม�ลหนGEง เปKนต น

เม/Eอพ�จารณาจากตารางโครงสร างข อม#ลของหนCวยเช�งตรรกะชน�ด ZBAT แล วจะพบวCา หนCวยเช�งตรรกะน60ประกอบด วยข อม#ล ด�งตCอไปน60

• LNName ค/อช/EอของหนCวยเช�งตรรกะน60

• EEName เปKนข อม#ลท6EเกDบ ป9ายประจJาเคร/Eองของแบตเตอร6E จะเหDนได วCาข อม#ลน60 เปKนข�อม�ลท6Eอย#Cในกล�CมของคJาอธ�บายหนCวยเช�งตรรกะ และม6โครงสร างแบบ DPL ซGEงในรายละเอ6ยดจะเปKนข อความตCางๆท6Eอย#Cในป9ายประจJาเคร/Eอง เชCน ผ# ผล�ต ท6Eต�0ง ร�Cน เปKนต น ข อม#ลน60เปKนข อม#ลทางเล/อก

• EEHealth เกDบคCาสภาพของแบตเตอร6E ข อม#ลน60อย#Cในกล�Cมข อม#ลสถานะ และเปKนข อม#ลทางเล/อก

• OpTmh เปKนระยะเวลาการทJางานของอ�ปกรณ�ต�วน60 ข อม#ลน60อย#Cในกล�Cมข อม#ลสถานะ และเปKนข อม#ลทางเล/อก

• TestRsl เปKนผลการทดสอบแบตเตอร6E ซGEงจะแจ งวCาผCานหร/อไมCผCาน ข อม#ลน60อย#Cในกล�Cมข อม#ลสถานะ และเปKนข อม#ลทางเล/อก

• BatHi แจ งวCาแบตเตอร6Eม6ประจ�เตDม (หร/อเก�น) หร/อไมC ข อม#ลน60อย#Cในกล�Cมข อม#ลสถานะ และเปKนข อม#ลทางเล/อก

• BatLo แจ งวCาแบตเตอร6Eม6ประจ�ตEJาหร/อไมC ข อม#ลน60อย#Cในกล�Cมข อม#ลสถานะ และเปKนข อม#ลทางเล/อก

• Vol แสดงคCาแรงด�นของแบตเตอร6E ข อม#ลน60อย#Cในกล�CมคCาการว�ด และเปKนข อม#ลบ�งค�บ

• VolChgRte แสดงอ�ตราการเปล6EยนคCาแรงด�นของแบตเตอร6E ข อม#ลน60อย#Cในกล�Cมข อม#ลสถานะ และเปKนข อม#ลทางเล/อก

• Amp แสดงกระแสไฟฟ9าของแบตเตอร6E ข อม#ลน60อย#Cในกล�Cมข อม#ลสถานะ และเปKนข อม#ลทางเล/อก


• BatTest เปKนคJาส�Eงให ทJาการทดสอบสภาพแบตเตอร6E โดยคJาส�EงจะเปKนการส�Eงให ดJาเน�นการ (true) หร/อไมCให ดJาเน�นการ (false) ข อม#ลน60อย#Cในกล�CมคCาควบค�ม และเปKนข อม#ลทางเล/อก

• LoBatVal เปKนคCาแรงด�นท6Eใช ในการเต/อนวCาแบตเตอร6Eม6ประจ�ตEJา ข อม#ลน60อย#Cในกล�Cมการต�0งคCา และเปKนข อม#ลทางเล/อก

• HiBatVal เปKนคCาแรงด�นท6Eใช ในการเต/อนวCาแบตเตอร6Eม6ประจ�เตDม (หร/อเก�น) ข อม#ลน60อย#Cในกล�Cมการต�0งคCา และเปKนข อม#ลทางเล/อก

จะส�งเกตได วCาข อม#ลเหลCาน60เจาะจงก�บการท6EหนCวยเช�งตรรกะน60 เปKนหนCวยเช�งตรรกะของแบตเตอร6E ในสCวนของข อม#ลท�EวๆไปของหนCวยเช�งตรรกะท6EไมCได เฉพาะเจาะจงก�บงานท6Eเก6Eยวข องก�บแบตเตอร6E จะอย#CในสCวนของตารางท6Eแสดงโครงสร างของคลาส Common LN ซGEงม6โครงสร างด�งน60

Common LN class

Data object name

Common data class

Explanation T M/O/C

Data objects

Mandatory and conditional logical node information (shall be inherited by ALL LN but LPHD)

Descriptions

NamPlt LPL Name plate C1

Status information

Beh ENS Behaviour M

Health ENS Health C1

Blk SPS Dynamic blocking of function described by the LN O

Controls

Mod ENC Mode C1

CmdBlk SPC Blocking of control sequence and action triggers of controllable data C2

Settings

InRef1 ORG General input reference O

BlkRef1 ORG Blocking reference shows the receiving of dynamically blocking signal O

Logical node information (statistical calculation specific – refer to Annex F)

Status information


ClcExp SPS Calculation period expired T C3

Controls

ClcStr SPC Enables the calculation start at time operTm from the control model (if set) or immediately

O

Settings

ClcMth ENG Calculation method of statistical data objects C3

ClcMod ENG Calculation mode. Allowed values: TOTAL, PERIOD, SLIDING C4

ClcIntvTyp ENG Calculation interval type C4

ClcIntvPer ING In case ClcInvTyp equals to MS, PER-CYCLE, CYCLE, DAY, WEEK, MONTH, YEAR, number of units to consider to calculate the calculation interval duration

C4

NumSubIntv ING The number of sub-intervals a calculation period interval duration contains O

ClcRfTyp ENG Refreshment interval type O

ClcRfPer ING In case ClcIntvTyp equals to MS, PER-CYCLE, CYCLE, DAY, WEEK, MONTH, YEAR, number of units to consider to calculate the refreshment interval duration

O

ClcSrc ORG Object reference to source logical node C5

ClcNxTmms ING Remaining time up to the end of the current calculation interval – expressed in milliseconds

O

InSyn ORG Object reference to the source of the external synchronization signal for the calculation interval

O

Data sets (see IEC 61850-7-2)

Inherited and specialised from logical node class (see IEC 61850-7-2)

BufferedReportControlBlock (see IEC 61850-7-2)


UnbufferedReportControlBlock (see IEC 61850-7-2)


Services (see IEC 61850-7-2)


Condition C1: Mod, Health and NamPlt shall be inherited by LLN0 of the root LD of a hierarchy as mandatory and by all other LN as optional.Condition C2: CmdBlk shall be inherited as optional data object by all LNs which contain controllable data objects additionally to Mod, if there is no BlkOpn/BlkCls available (like in XCBR).Condition C3: This data object is optional but mandatory when considering statistical calculation, especially the MMXU, MMXN LN.


Condition C4: These data objects are mandatory, except when ClcMth equals UNSPECIFIED.Condition C5: This data object is mandatory, if the considered LN is performing statistical calculation derived from another LN

ตารางท6E 3.2 โครงสร างข อม#ลของหนCวยเช�งตรรกะท6Eใช งานรCวมก�น9

สCวนน60เปKนข อม#ลท�Eวๆไปท6Eอย#CในหนCวยเช�งตรรกะสCวนมาก

• NamPlt เปKนข อม#ลท6EเกDบป9ายประจJาเคร/EองของหนCวยเช�งตรรกะน60

• Beh แสดงสถานะ (behaviour) ของหนCวยเช�งตรรกะ เชCน ใช งานอย#C ไมCใช งาน ทดสอบ เปKนต น

• Health แสดงสถานะ (ส�ขภาพ) ของหนCวยเช�งตรรกะน60

• Blk แสดงสถานะการม6อ�ปสรรคในการทJางานของหนCวยเช�งตรรกะ (dynamically blocking)

• Mod ควบค�มสถานะ (behaviour) ของหนCวยเช�งตรรกะ

• CmdBlk แจ งการม6อ�ปสรรคในการทJางานของหนCวยเช�งตรรกะ (blocking)

• InRef1 ต�วแปรอ างอ�งถGงข อม#ลขาเข าท6Eเช/EอมตCอก�บหนCวยเช�งตรรกะน60

• BlkRef1 ข อม#ลอ างอ�งไปย�งส�ญญาณแจ งการม6อ�ปสรรคในการทJางานของหนCวยเช�งตรรกะ

• ClcExp แจ งการหมดอาย�ของข อม#ลทางสถ�ต�ท6EคJานวณไว ของหนCวยเช�งตรรกะน60

• ClcStr ควบค�มร#ปแบบการเร�EมการคJานวณข อม#ลทางสถ�ต�

• ClcMth ว�ธ6การคJานวณ (calculation method) คCาทางสถ�ต�

• ClcMod ร#ปแบบการคJานวณ (calculation method) ของคCาทางสถ�ต�

• ClcIntvTyp ชน�ดของชCวงเวลาท6Eใช ในการคJานวณคCาทางสถ�ต�

• ClcIntvPer ชCวงเวลาท6Eใช ในการคJานวณคCาทางสถ�ต�

9 [11] ห�วข อท6E 5.3.3 LN: common logical node Name: Common LN (IEC 61850-7-4 ed.2.0 “Copyright © 2010 IEC Geneva, Switzerland.www.iec.ch”)


• NumSubIntv ชCวงเวลายCอยของชCวงเวลาท6Eใช ในการคJานวณคCาทางสถ�ต�

• ClcRfTyp ชน�ดของชCวงเวลาท6Eใช ในการปร�บปร�งคCา

• ClcRfPer ชCวงเวลาท6Eใช ในการปร�บปร�งคCา

• ClcSrc ข อม#ลอ างอ�งไปย�งหนCวยเช�งตรรกะท6EเปKนท6Eมาของข อม#ลท6Eใช ในการคJานวณ

• ClcNxTmms ระยะเวลาท6Eต องรอการส�0นส�ดการคJานวณ

• InSyn ข อม#ลอ างอ�งไปย�งหนCวยเช�งตรรกะท6EสCงส�ญญาณให เร�EมการคJานวณ

เพ/Eอม�ให ส�บสน ในสCวนท6EเปKนการดJาเน�นการ (service) ตCางๆ จะขอข ามไป เน/Eองจากต องการม�Cงเน นท6Eข อม#ลและโครงสร างเปKนหล�ก


บทท�� 4 ข�อม�ล (DO)

หนCวยเช�งตรรกะ แตCละหนCวยจะม6ข�อม�ล (DO: data object ตามลJาด�บช�0นของโครงสร างข อม#ลของอ�ปกรณ�เช�งตรรกะ) บรรจ�อย#CจJานวนหนGEงเพ/Eอให สามารถทJาหน าท6Eได ข�อม�ลจะแทนข อม#ลท6Eม6ความหมายเช�งคCา เชCน กระแส แรงด�น ตJาแหนCงของสว�ตช� เปKนต น แตCจะม6การเกDบข อม#ลเพ�Eมเต�มอ/Eนๆ รวมอย#Cในข�อม�ลด วย โดยการท6Eข อม#ลม6ข อม#ลยCอยอย#Cภายในน60กDเพ/Eอให การใช คCาท6EเกDบไว ในข�อม�ลม6ประโยชน�สมบ#รณ�มากขG0น มาตรฐาน IEC68150 กJาหนดให เร6ยกข อม#ลยCอยในข�อม�ลน60วCาล�กษณะประจ��ข�อม�ล (data attribute)

เพ/Eอความเข าใจ ลองพ�จารณากรณ6ท6Eต องการเกDบข อม#ลท6Eได จากการว�ดคCา โดยท�EวไปเราจะเกDบคCาท6Eต องการว�ดไว เทCาน�0น แตCในมาตรฐาน IEC61850 กJาหนดให เกDบรายละเอ6ยดอ/Eนๆไว ด วย เชCนหนCวยของคCาท6EเกDบไว ความนCาเช/Eอถ/อได ของคCาท6EเกDบไว ตราเวลาของคCาท6EเกDบไว พ�ส�ยหร/อเรนจ� (range) ท6EเปKนไปได ของคCาท6EเกDบ อ�ตราการส�CมคCา เปKนต น โดยรายละเอ6ยดเหลCาน60จะถ#กเกDบรวมไว ในข�อม�ลหนGEง ในร#ปของล�กษณะประจ��ข�อม�ล

4.1 ชน6ดของ ข�อม�ล ข�อม�ลม6หลายร#ปแบบตามแหลCงท6Eมา หร/อตามความหมาย เชCน

• ข อม#ลสองสถานะ เปKนข อม#ลท6Eม6คCาแคCสองคCา เชCน เปvดก�บปvด จร�งก�บเทDจ ได ก�บไมCได เปKนต น

• ข อม#ลท6EเปKนเลขจJานวนเตDม เชCน จJานวนคร�0ง เปKนต น

• ข อม#ลท6EเปKนข อความ เชCน ช/Eอ คJาอธ�บาย เปKนต น

เพ/Eอให ครอบคล�มการใช งานในระบบสถาน6ยCอยไฟฟ9าอ�ตโนม�ต� มาตรฐาน IEC68150 ได กJาหนดชน�ดของข�อม�ลตามร#ปแบบการใช งาน โดยใช ช/Eอชน�ดของข�อม�ล เปKนอ�กษรภาษาอ�งกฤษต�วพ�มพ�ใหญC เชCน MV SPS SPD HWYE CURVE เปKนต น โดยได แบCงชน�ดของข�อม�ลออกเปKนกล�Cมๆ ด�งน60

• ข อม#ลสถานะ (status information) เปKนชน�ดของข�อม�ลท6EแสดงถGงสถานะของส�EงตCางๆ ท6EหนCวยเช�งตรรกะน�0นเก6Eยวข อง ข อม#ลน60จะเปKนข อม#ลแจงล�กษณะของหนCวยเช�งตรรกะน�0น เชCน ตJาแหนCงปPจจ�บ�นของสว�ตช� เปKนต น


• คCาจากการว�ด (measurand information) เปKนชน�ดของข อม#ลท6Eได จากการว�ดส�ญญาณแอนะลDอก เชCนแรงด�น กระแส เปKนต น หร/อได จากการคJานวณ เชCน กJาล�ง กJาล�งเสม/อน เปKนต น

• คCาควบค�ม (controls) เปKนชน�ดของข อม#ลท6EเปKนคJาส�Eงในการเปล6EยนแปลงการทJางานของอ�ปกรณ�ตCางๆ เชCน การเปล6EยนตJาแหนCงปลายขดลวดของหม อแปลง การต�0งคCาต�วน�บใหมC เปKนต น

• คCาต�ดต�0งแสดงสถานะ (status settings) เปKนชน�ดของข อม#ลท6Eใช ในการต�0งคCาคงท6EการทJางานตCางๆ เชCน การต�0งคCาการส�Cมข อม#ล การต�0งคCาการหนCวงเวลา (delay time) เปKนต น

• คCาต�ดต�0งประเภทแอนะลDอก (analogue settings) เปKนชน�ดของข อม#ลท6Eใช ในการต�0งคCาแอนะลDอกตCางๆ เชCน การต�0งคCาร#ปรCางของเส นโค ง เปKนต น

• คJาอธ�บาย (description information) เปKนชน�ดของข อม#ลท6EเปKนคJาอธ�บายหนCวยเช�งตรรกะน�0นๆ เชCน ป9ายประจJาเคร/Eอง เปKนต น

รายการชน�ดของข�อม�ลได สร�ปไว ใน ภาคผนวกท6E 2 เพ/Eอการเข าใจในร#ปแบบของข�อม�ล และสามารถเหDนภาพของมาตรฐาน IEC61850 วCาสามารถครอบคล�มหน าท6EการทJางานตCางๆ ในระบบสถาน6ไฟฟ9ายCอยอ�ตโนม�ต�ได

4.2 ก�รต�<งช=�อ ข�อม�ล การต�0งช/Eอของข�อม�ลน�0นได ม6กJาหนดไว 10 กลCาวค/อ ช/Eอของข�อม�ลจะประกอบด วยอ�กขระท6EเปKน ต�วอ�กษร

ภาษาอ�งกฤษ ต�วเลข และเคร/Eองหมายเส นใต อ�กขระ (underscore: '_') โดยม6จJานวนอ�กขระรวมไมCเก�น 12 ต�ว และต องเร�Eมต นด วยต�วอ�กษรภาษาอ�งกฤษต�วพ�มพ�ใหญCเทCาน�0น ในกรณ6ท6Eช/Eอของข�อม�ลลงท ายด วยต�วเลข ต�วเลขน�0นจะแสดงลJาด�บท6Eในกรณ6ท6EหนCวยเช�งตรรกะม6ข�อม�ลท6Eม6ช/Eอเหม/อนก�น (โครงสร างและความหมายเด6ยวก�น) มากกวCาหนGEงข อม#ล11 เชCน

• ในกรณ6ของหนCวยเช�งตรรกะชน�ด GGIO จะม6ข�อม�ลช/Eอ Ind1 ซGEงหมายความถGงสถานะของต�วแสดงผล เชCน หลอดไฟ เปKนต น ต�วเลข 1 ม6ความหมายวCา เปKนต�วแสดงผลต�วท6E 1 และหากม6ต�วแสดงผลต�วตCอไปกDจะเปKน Ind 2 ไปเร/Eอยๆ เปKนต น

10 [9] ห�วข อท6E 22 Naming conventions11 กรณ6น60กDม6ยกเว นในบางคร�0ง เชCน PTOV.TmVChr33 หมายเลข 33 หมายถGงกรณ6ท6EกJาหนดเส นโค งด วยพ�ก�ด


• ในกรณ6ของหนCวยเช�งตรรกะชน�ด RREC จะม6ข�อม�ลช/Eอ Rec3Tmms1 ซGEงเปKนระยะเวลารอกCอนท6EจะทJาการตCอสว�ตช�คร�0งตCอไป ของระบบไฟฟ9าสามเฟส ต�วเลข 1 หมายถGงระยะเวลารอกCอนท6EจะทJาการตCอสว�ตช�คร�0งท6E 1 ถ าอน�ญาตให ม6การตCอสว�ตช�ได 4 คร�0งกDจะม6ข�อม�ลช/Eอ Rec3Tmms2 Rec3Tmms3 และ Rec3Tmms4 เพ�EมขG0นมาอ6ก

ใน IEC61850 ได ม6การต�0งช/Eอข�อม�ล ไว จJานวนหนGEง เพ/Eอใช ในหนCวยเช�งตรรกะท6Eออกแบบให เปKนไปตามชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6EกJาหนดไว ใน IEC61850-7-4 ช/Eอและความหมายของข�อม�ลท6EกJาหนดไว แล วสามารถอ างอ�งได จากห�วข อท6E 6 ของมาตรฐาน IEC61850-7-4 [11]

4.3 โครงสร?�งของ ข�อม�ล ตามมาตรฐาน12 ข�อม�ลจะถ#กสร างจากโครงสร างข อม#ลท6Eม6ร#ปแบบจากคลาสพ/0นฐานช/Eอ

GenDataObjectClass โดยคลาสน60เปKนการขยายโครงสร างข อม#ลของคลาสพ/0นฐานท6Eม6ช/Eอเร6ยกวCา GenCommonDataClass โครงสร างของคลาสพ/0นฐานสCวนท6EเปKนข อม#ลจะประกอบด วยล�กษณะประจJา (attributes) ด�งตCอไปน60

• ท6Eมาจาก GenCommonDataClass13 ม6ล�กษณะประจJา (attributes) ด�งตCอไปน60

◦ CDC-ID เปKนล�กษณะประจJาท6EเกDบช/Eอชน�ดของข�อม�ลน60 โดยช/Eอชน�ดของข อม#ลน60ต องเปKนต�วอ�กษรภาษาอ�งกฤษต�วพ�มพ�ใหญC ด�งท6Eได กลCาวมาแล ว

◦ SubDataObject เปKนล�กษณะประจJาท6EเกDบข�อม�ลยCอยอ/Eนๆท6Eอย#Cภายใต ข�อม�ลน60 เชCน ข�อม�ลชน�ดคCาจากการว�ดไฟฟ9าระบบสามเฟส (DEL) จะม6 ล�กษณะประจJา 3 ช�ด ท6EเปKนร#ปแบบของข�อม�ลชน�ดคCาจากการว�ดไฟฟ9าของแตCละเฟส (CMV) ช/Eอ phsAB phsBC และ phsCA เปKนต น ข�อม�ลยCอยน60สามารถม6มากได ตามความเหมาะสม หร/ออาจจะไมCม6เลยกDได

◦ DataAttribute เปKนล�กษณะประจ��ข�อม�ลของข�อม�ลน60 เชCน ข�อม�ลชน�ดคCาจากการว�ด จะประกอบด วย คCาท6Eว�ดได หนCวยของคCาท6Eว�ดได เวลาท6EทJาการว�ด เปKนต น จJานวนล�กษณะประจ��ข�อม�ลสามารถม6มากได เทCาท6EจJาเปKนในการในการอธ�บายข�อม�ล หร/ออาจจะไมCม6เลยกDได ใน

12 [9] ร#ปท6E 11 Basic conceptual class model of the GenDataObjectClass13 [9] ตารางท6E 18 GenCommonDataClass definition


มาตรฐาน14 จะม6สร�ปความหมายของล�กษณะประจJาท�0งหมดไว ล�กษณะประจ��ข�อม�ลโดยท�Eวไปจะจ�ดเปKนกล�Cมๆ เพ/Eอให สะดวกตCอความเข าใจ การแบCงกล�CมจะทJาการแจกแจงในบทตCอไป

• ท6Eเพ�Eมเต�มโดย GenDataObjectClass15 ม6ล�กษณะประจJา (attributes) ด�งตCอไปน60

◦ DataObjectName (DataName) เปKนล�กษณะประจJาท6EเกDบช/Eอของข�อม�ลน60

◦ DataObjectRef (DataRef) เปKนล�กษณะประจJาท6EเกDบว�ธ6 (ช/Eอ) การเข าถGงของข�อม�ลน60 ซGEงค/อ ช/Eอของอ�ปกรณ�เช�งตรรกะท6EเปKนเจ าของหนCวยเช�งตรรกะท6Eข อม#ลน60บรรจ�อย#C ตามด วยเคร/Eองหมายท�บ (/) และตามด วยช/EอของหนCวยเช�งตรรกะ ตามด วยเคร/Eองหมายมห�พภาค (dot: '.') และตามด วยช/Eอของข�อม�ล เชCน สถานะการต�ดตCอของต�วต�ดวงจรท6E 3 ของอ�ปกรณ�ช�ดท6E 2 กDจะม6ช/EอวCา CU_ST2/XCBR3.Pos เปKนต น จะส�งเกตได วCาเม/Eออ างถGงช/Eอการเข าถGงของข�อม�ลน60 จะสามารถร# ได วCาเปKนข�อม�ลต�วใด และจะไมCสามารถซ0Jาก�บข�อม�ลต�วอ/Eน

◦ m/o/c เปKนล�กษณะประจJาท6EเกDบความจJาเปKนของข�อม�ลน60 โดยม6สามกรณ6ค/อ M (mandatory) เปKนการบอกวCาข อม#ลน60ม6ความจJาเปKน ในกรณ6 O (option) แสดงถGงวCาอาจจะม6หร/อไมCม6ข อม#ลอย#Cได และกรณ6 C (condition) บCงบอกวCาการม6อย#Cของข อม#ลน60จะขG0นก�บเง/Eอนไขเฉพาะ

◦ DataObjectType เปKนล�กษณะประจJาท6EเกDบชน�ดของข�อม�ล

ในสCวนท6EเปKนการดJาเน�นการ (service) ตCางๆ ภายในข�อม�ลจะม6อย#C 4 งาน ค/อ GetDataValues SetDataValues GetDataDirectory และ GetDataDefinition ซGEงในสCวนน60เราม�Cงเน นท6Eข อม#ลเปKนหล�ก จGงขอข ามในสCวนของการดJาเน�นการไป เพ/Eอม�ให เก�ดความส�บสน

4.4 ต�วอยK�ง เพ/Eอให เก�ดความเข าใจในองค�ประกอบของข อม#ลท6Eใช โครงสร างข อม#ล GenDataObjectClass โดย

เฉพาะท6Eใช โครงสร างตามท6Eม6การกJาหนดไว ในมาตรฐาน IEC61850-7-3 [10] จะขอยกต�วอยCาง โดยเปKนการตCอเน/Eองของต�วอยCางท6Eได ให ไว ในบทกCอนหน าน60

สมม�ต�วCาม6อ�ปกรณ�สJารองไฟฟ9า ซGEงถ ามองเปKนอ�ปกรณ�เช�งตรรกะแล ว คงขาดไมCได ท6Eจะม6หนCวยเช�งตรรกะ14 [10] ห�วข อท6E 8 Data attribute semantic15 [9] ตารางท6E 17 GenDataObjectClass definition


ทJาหน าท6Eด#แลแบตเตอร6E โดยจะใช ชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะชน�ด ZBAT ซGEงเปKนหนCวยเช�งตรรกะของแบตเตอร6E เปKนแบบอยCาง โดยจะเร6ยกช/Eออ�ปกรณ�เช�งตรรกะน60วCา UPS1 และให ช/EอหนCวยเช�งตรรกะน60วCา UZBAT1

ถ าพ�จารณาตามมาตรฐาน IEC61850-7-5 [11] หนCวยเช�งตรรกะ UPS1/UZBAT1 น60 จะประกอบด วยข�อม�ลท6EสJาค�ญค/อคCาแรงด�นของแบตเตอร6E ซGEงสามารถอ างถGงวCา “UPS1/UZBAT1.Vol” โดยข อม#ลน60เปKนข�อม�ลชน�ด MV ซGEงม6ข อม#ลจากสองตารางในมาตรฐาน กลCาวค/อ สCวนท6Eเฉพาะเจาะจงก�บข�อม�ลชน�ด MV และ สCวนท6Eครอบคล�มท�กชน�ดของข�อม�ลท6Eอย#Cในกล�Cมเด6ยวก�น โดยตารางแรกแสดงสCวนท6EเฉพาะเจาะจงสJาหร�บข อม#ลท6Eมาจากการว�ดคCา ด�งน60MV class

Data attribute

name

Type FC TrgOp Value/Value range M/O/C

DataName Inherited from GenDataObject Class or from GenSubDataObject Class (see IEC 61850-7-2)

DataAttribute

measured attributes

instMag AnalogueValue MX O

mag AnalogueValue MX dchg, dupd M

range ENUMERATED MX dchg normal|high|low|high-high|low-low O

q Quality MX qchg M

t TimeStamp MX M

substitution and blocked

subEna BOOLEAN SV PICS_SUBST

subMag AnalogueValue SV PICS_SUBST

subQ Quality SV PICS_SUBST

subID VISIBLE STRING64 SV PICS_SUBST

blkEna BOOLEAN BL O

configuration, description and extension

units Unit CF dchg see Annex A O

db INT32U CF dchg 0 … 100 000 O

zeroDb INT32U CF dchg 0 … 100 000 O


sVC ScaledValueConfig CF dchg AC_SCAV

rangeC RangeConfig CF dchg GC_CON_range

smpRate INT32U CF dchg O

d VISIBLE STRING255 DC Text O

dU UNICODE STRING255 DC O

cdcNs VISIBLE STRING255 EX AC_DLNDA_M

cdcName VISIBLE STRING255 EX AC_DLNDA_M

dataNs VISIBLE STRING255 EX AC_DLN_M

Services

As defined in Table 29.

ตารางท6E 4.1 โครงสร างข อม#ลของข�อม�ลชน�ด MV16

จากตารางจะพบวCาข อม#ลแบCงออกเปKน 6 สดมภ� ด�งน601) ช/Eอ (data attribute name) ซGEงจะเปKนรายการช/Eอของล�กษณะประจ��ข�อม�ลท6Eม6อย#Cในข�อม�ลน602) ชน�ดของล�กษณะประจ��ข�อม�ล (type) เปKนการบอกวCาล�กษณะประจ��ข�อม�ลจะม6คCาใดได บ าง เชCน

ชน�ด INT32U ค/อการเกDบคCาเลขจJานวนเตDมบวกขนาด 32 บ�ต ม6คCาได ต�0งแตC 0 จนถGง 4,294,967,295 เปKนต น ชน�ดของล�กษณะประจ��ข�อมลจะถ#กอธ�บายในบทตCอไป

3) เง/Eอนไขในการใช งานของล�กษณะประจ��ข�อม�ล (FC: functional constraint) เปKนการบอกวCาล�กษณะประจ��ข�อม�ลจะม6เง/Eอนไขในการใช งานในร#ปแบบใด เชCน อCานได แตCเข6ยนไมCได เปKนต น เง/Eอนไขของล�กษณะประจ��ข�อม�ลจะถ#กอธ�บายในบทตCอไป

4) การใช ล�กษณะประจ��ข�อม�ลในการกระต� นการดJาเน�นงาน (TrgOp: trigger operation) ล�กษณะประจ��ข�อม�ลบางต�วสามารถท6Eจะกระต� นการดJาเน�นงานบางอยCางได เม/Eอม6การเปล6Eยนแปลง การใช งานในร#ปแบบน60จะถ#กอธ�บายในบทตCอไป

5) คCาหร/อชCวงของคCาในล�กษณะประจ��ข�อม�ล (value/value range) เปKนการให ข อม#ลเก6Eยวก�บคCาท6EเกDบไว ในล�กษณะประจ��ข�อม�ล

6) ความจJาเปKนของข อม#ล (M/O/C) แสดงถGงความจJาเปKนของล�กษณะประจ��ข�อม�ลวCา จJาเปKน (mandatory) ความจJาเปKนตามเง/Eอนไข (condition) หร/อเปKนทางเล/อก (option) โดยรายละเอ6ยดจะถ#กอธ�บายในบทตCอไป

16 [10] ตารางท6E 30 Measured value (IEC 61850-7-3 ed.2.0 “Copyright © 2010 IEC Geneva, Switzerland.www.iec.ch”)


จะเหDนได วCาข�อม�ลชน�ด MV ค/อคCาแอนะลDอกท6Eมาจากการว�ด ซGEงองค�ประกอบหล�กค/อคCาท6Eว�ดได (mag) แตCในมาตรฐาน IEC61850 แนะนJาและบ�งค�บให ม6ล�กษณะประจ��ข�อม�ลเพ�Eมอ6กจJานวนหนGEงในข�อม�ลเพ/Eอขยายความเข าใจในข อม#ลท6Eม6อย#C ต�วอยCางน60จะม6ล�กษณะประจJาข อม#ลด�งตCอไปน60

• instMag เปKนคCาท6Eได จากการว�ดในท�นท6ท�นใด (instantaneous value) โดยท6Eย�งไมCผCานข�0นตอนการประมวลผลท�0งหมดท6Eต องกระทJา เชCน การพ�จารณาวCาส�ญญาณม6การเปล6Eยนแปลงเก�นจากคCาท6EกJาหนดหร/อไมC (deadband) เปKนต น

• mag เปKนคCาท6Eได จากการว�ด ซGEงผCานข�0นตอนการประมวลผลแล ว จะเปKนคCาหล�กท6EแสดงถGงผลล�พธ�ของการว�ด

• range เปKนการบอกวCาคCาท6EทJาการว�ดอย#Cในขณะน60อย#CในชCวงใด เชCน ปกต� ส#ง ตEJา เปKนต น เปKนร#ปแบบการแสดงผลคCาท6Eว�ดอ6กร#ปแบบหนGEง โดยเปKนการแสดงผลแบบหยาบ

• q เปKนการบอกค�ณภาพของคCาท6EเกDบไว (mag instMag และ/หร/อ range) ม6เพ/Eอให สามารถร# ได วCาข อม#ลท6Eม6อย#Cเช/Eอถ/อได มากน อยเพ6ยงใด17 เชCน ความถ#กต องของข อม#ล ข อม#ลม6คCาเก�นจากท6EกJาหนดไว หร/อไมC ม6ความผ�ดพลาดในการอCานหร/อไมC คCาท6EเกDบไว เปKนคCาท6Eได จากการว�ดคCาจร�งหร/อเปKนคCาทดแทน เปKนต น

• t เปKนตราเวลาวCาม6การเปล6EยนแปลงของคCาท6Eมาจากการว�ดเม/Eอใด

• subEna เปKนการต�0งให ใช คCาทดแทนท6Eต�0งไว ใน subMag แทนคCาท6Eได จากการว�ดจร�ง

• subMag เปKนคCาทดแทนท6Eต�0งไว

• subQ เปKนคCาทดแทนไว ทดแทนในสCวนของค�ณภาพของคCาท6EเกDบไว เม/Eอม6การใช คCาทดแทนท6Eต�0งไว

• subID เกDบช/EอของหนCวยเช�งตรรกะท6Eส�Eงให ม6การใช คCาทดแทน

• blkEna เปKนการส�Eงให หย�ดการปร�บปร�งคCาท6Eมาจากการว�ด

• units เกDบหนCวยของคCาท6EทJาการว�ด หนCวยน60อ างอ�งตาม ภาคผนวก A ในมาตรฐาน IEC61850-7-3 17 [10] ห�วข อท6E 6.2 Quality


[10] ซGEงเปKนหนCวยตามมาตรฐาน SI

• db (deadband) เปKนชCวงท6Eใช ในการพ�จารณาวCาม6การเปล6EยนแปลงของคCาท6EทJาการว�ดหร/อไมC เชCนถ าส�ญญาณท6EทJาการว�ดม6การเปล6EยนแปลงเลDกน อยตลอดเวลา การกJาหนดชCวงท6EเหมาะสมจะทJาให ไมCม6การเปล6EยนแปลงของคCาท6EทJาการว�ดบCอยคร�0งจนเก�นความจJาเปKน

• zeroDb (deadband for zero) เปKนชCวงท6Eใช ในการพ�จารณาวCาคCาท6EทJาการว�ดม6คCาเทCาก�บศ#นย�หร/อไมC ในบางคร�0งคCาท6EทJาการว�ดได อาจจะม6การเปล6EยนแปลงเลDกน อยเน/Eองจากส�ญญาณรบกวน ถ าการเปล6EยนแปลงเหลCาน�0นม6ปร�มาณน อยกวCาคCาท6EกJาหนดน60 คCาท6Eว�ดได (mag) จะถ#กบ�งค�บให เปKนศ#นย�

• sVC เปKนคCามาตราสCวน (scale) ท6Eใช ในการปร�บแตCงคCาท6Eว�ดได ให อย#Cในส�ดสCวนท6Eถ#กต อง

• rangeC เกDบคCาท6Eใช สร างลJาด�บข�0นของข อม#ล เพ/Eอจะได ทราบวCาคCาท6Eว�ดได ม6คCาอย#CในชCวงใดตามการแสดงคCาของล�กษณะประจ��ข�อม�ลท6Eช/Eอ range

• smpRate เปKนคCาอ�ตราการส�Cมข อม#ลม6หนCวยเปKนจJานวนคร�0งตCอว�นาท6

• d คJาอธ�บายข�อม�ลน60

• dU คJาอธ�บายข�อม�ลน60 โดยใช อ�กขระ ในมาตรฐาน UNICODE (เหมาะก�บข อความจากหลายภาษารวมก�น)

• cdcNs ท6Eมาของโครงสร างพ/0นฐานของข�อม�ลท6Eใช ในการกJาหนดข อม#ลน60

• cdcName ช/Eอของชน�ดของข�อม�ลท6Eใช ในการกJาหนดข อม#ลน60

• dataNs ท6Eมาของโครงสร างข�อม�ล

ตารางตCอไปจะเปKนสCวนท6Eครอบคล�มท�กชน�ดของข�อม�ลในกล�Cมเด6ยวก�นBasic measurand information template

Attribute name Attribute type FC TrgOp Value/Value range M/O/C

DataName Inherited from GenDataObject Class or from GenSubDataObject Class (see IEC 61850-7-2)


DataAttribute

Measured attributed

substitution

Configuration, description and extension

Service (see IEC 61850-7-2)

The following services are inherited from IEC 61850-7-2. They are specialized by restricting the service to attributes with a functional constraint as specified below.

Service model of IEC 61850-7-2

Service Service applies to Attr with FC

Remark

GenCommonDataClass model

SetDataValuesGetDataValuesGetDataDefinitionGetDataDirectory

DC, CF, SV, BLALLALLALL

Data set model GetDataSetValuesSetDataSetValues

ALLDC, CF, SV, BL

Reporting modelGSE modelSampled values model

ReportSendGOOSEMessageSendMSVMessageSendUSVMessage

ALLSTSTST

As specified within the data set that is used to define the content of the message

ตารางท6E 4.2 โครงสร างข อม#ลท6Eใช รCวมก�นของท�กๆ ข�อม�ล18

จะเหDนได วCาเม/EอลงลGกถGงระด�บข�อม�ลแล ว ข อม#ลท6Eจะใช รCวมก�นม6น อยมาก ท6Eจะม6ล�กษณะเด6ยวก�นจะเปKนการดJาเน�นการก�บข อม#ลตCางๆ ซGEงจะไมCกลCาวถGง

18 [10] ตารางท6E 29 Basic measurand information template (IEC 61850-7-3 ed.2.0 “Copyright © 2010 IEC Geneva, Switzerland.www.iec.ch”)


บทท�� 5 ล�กษณะประจ��ข�อม�ล (DA)

ล�กษณะประจ��ข�อม�ล (DA: data attribute ตามลJาด�บช�0นของโครงสร างข อม#ลของอ�ปกรณ�เช�งตรรกะ) ค/อรายละเอ6ยด (detail) และคCา (value) ของข�อม�ลท6Eบรรจ�อย#CในหนCวยเช�งตรรกะ ในบทน60จะทJาความเข าใจในรายละเอ6ยดของล�กษณะประจ��ข�อม�ลร#ปแบบตCางๆ

5.1 ก�รต�<งช=�อ ล�กษณะประจ��ข�อม�ล การต�0งช/Eอของล�กษณะประจ��ข�อม�ลน�0นไมCได ม6กJาหนดไว โดยตรง แตCม6ข อจJาก�ดการนJาไปใช รCวมก�บช/Eอ

ของหนCวยเช�งตรรกะ และช/Eอของข�อม�ล กลCาวค/อในมาตรฐาน19 กJาหนดการอ างถGงล�กษณะประจ��ข�อม�ลในสCวนท6EไมCรวมช/Eอของอ�ปกรณ�เช�งตรรกะ จะม6จJานวนหน�งส/อได ไมCเก�น 61 ต�ว สCวนอ�กขระท6Eใช ได กDได จJาก�ดไว เพ6ยงแคC ต�วอ�กษรภาษาอ�งกฤษ ต�วเลข และเคร/Eองหมายเส นใต อ�กขระ (underscore: '_') และม6การกJาหนดเพ�Eมเต�ม20 ให ช/Eอเร�Eมต นด วยต�วอ�กษรภาษาอ�งกฤษต�วพ�มพ�เลDกเทCาน�0น

การอ างอ�งถGงของล�กษณะประจ��ข�อม�ลหนGEงๆ น�0น จะใช ช/Eอของอ�ปกรณ�เช�งตรรกะ ตามด วยเคร/Eองหมายท�บ (/) และตามด วยช/EอของหนCวยเช�งตรรกะ ตามด วยเคร/Eองหมายมห�พภาค (dot: '.') และตามด วยช/Eอของข�อม�ล และตามด วยเคร/Eองหมายมห�พภาค จากน�0นจGงตามด วยช/Eอของล�กษณะประจ��ข�อม�ลหร/อข อม#ลยCอย (sub-data)

ถ ากรณ6ท6Eม6ล�กษณะประจJาอ/EนๆยCอยลงไปกDสามารถเข6ยนเร6ยงก�นโดยใช เคร/Eองหมายมห�พภาคข�0นระหวCางช/Eอ ไปเร/Eอยๆ จนถGง ต�วแปรชน�ดพ/0นฐาน ต�วอยCางเชCน

• ถ าต องการร# ตJาแหนCง ณ ปPจจ�บ�นของต�วต�ดวงจรท6E 3 ของอ�ปกรณ�ช�ดท6E 2 กDจะต องอ างถGง CU_ST2/XCBR3.Pos.stVal

• ถ าต องการเปล6EยนตJาแหนCงของต�วต�ดวงจรท6E 3 ของอ�ปกรณ�ช�ดท6E 2 กDจะต องอ างถGง CU_ST2/XCBR3.Pos.ctlVal

• ถ าต องการทราบระด�บแรงด�นไฟฟ9าของแบตเตอร6Eก อนท6E 1 ของช�ดสJารองไฟฟ9าท6E 1 กDจะต องอ างถGง UPS1/UZBAT1.Vol.mag.f โดยท6E mag เปKนล�กษณะประจ��ข�อม�ลของข�อม�ล Vol และ f เปKนล�กษณะประจJาของล�กษณะประจ��ข�อม�ล mag

19 [9] ห�วข อท6E 22 Naming conventions20 [9] ตารางท6E 19 GenDataAttributeClass definition


• ถ าต องการทราบเวลาท6EทJาการว�ดระด�บแรงด�นไฟฟ9าของแบตเตอร6Eก อนท6E 1 ของช�ดสJารองไฟฟ9าท6E 1 กDจะต องอ างถGง UPS1/UZBAT1.Vol.t.SecondSinceEpoch โดยท6E t เปKนล�กษณะประจ��ข�อม�ลของข�อม�ล Vol และ SecondSinceEpoch เปKนล�กษณะประจJาของล�กษณะประจ��ข�อม�ล t

• ถ าต องการทราบความถ#กต องของเวลาท6Eบ�นทGกซGEงเปKนเวลาท6EทJาการว�ดระด�บแรงด�นไฟฟ9าของแบตเตอร6Eก อนท6E 1 ของช�ดสJารองไฟฟ9าท6E 1 กDจะต องอ างถGง UPS1/UZBAT1.Vol.t.TimeQuality.TimeAccuracy โดยท6E t เปKนล�กษณะประจ��ข�อม�ลของข�อม�ล Vol และ TimeQuality เปKนล�กษณะประจJาของล�กษณะประจ��ข�อม�ล t และ TimeAccuracy เปKนล�กษณะประจJาของ TimeQuality

จะส�งเกตได วCาเม/Eออ างถGงช/Eอการเข าถGงของล�กษณะประจ��ข�อม�ลน60 จะสามารถร# ได วCาเปKนล�กษณะประจ��ข�อม�ลต�วใด เพราะจะไมCสามารถซ0Jาก�บล�กษณะประจ��ข�อม�ลต�วอ/Eน

ใน IEC61850 ได ม6การต�0งช/Eอล�กษณะประจ��ข�อม�ล ไว จJานวนหนGEง เพ/Eอใช รCวมก�บชน�ดของข�อม�ลท6EกJาหนดไว ใน IEC61850-7-3 โดยช/Eอและความหมายของล�กษณะประจ��ข�อม�ลท6EกJาหนดไว แล วสามารถอ างอ�งได จากห�วข อท6E 8 ของมาตรฐาน IEC61850-7-3 [10]

5.2 กล/Kมของ ล�กษณะประจ��ข�อม�ล ล�กษณะประจ��ข�อม�ลโดยท�Eวไป ได แบCงออกเปKนกล�Cมๆ เพ/EอสะดวกตCอการทJาความเข าใจ ในแตCละกล�Cม

กDจะม6 ล�กษณะประจ��ข�อม�ลได หลากหลาย กลCาวค/อ

• กล�Cมของสถานะของข�อม�ล (status) จะเปKนล�กษณะประจ��ข�อม�ลท6EบอกคCาของข อม#ล เชCน

◦ ในกรณ6สถานะตJาแหนCงของต�วต�ดวงจร (XCBR.Pos) ซGEงเปKนข�อม�ลชน�ด DPC จะม6คCาตJาแหนCงของต�วต�ดวงจร (XCBR.Pos.stVal) เปKนคCาสถานะของต�วต�ดวงจร ณ ขณะน�0นๆ

• กล�CมของคCาจากการว�ด (measured attributes) เชCน

◦ ในกรณ6แรงด�นไฟฟ9าของแบตเตอร6E (ZBAT.Vol) ซGEงเปKนข�อม�ลชน�ด MV จะม6คCา ZBAT.Vol.instMag เปKนคCาท6Eได จากการว�ด โดยเปKนคCาท6Eย�งไมCได ผCานข�0นตอนต�ดส�นใจตCางๆ เชCน การแบCงชCวง การต�ดการเปล6EยนแปลงชCวงแคบ (deadband) เปKนต น


◦ ในกรณ6แรงด�นไฟฟ9าของแบตเตอร6E (ZBAT.Vol) ซGEงเปKนข�อม�ลชน�ด MV จะม6คCา ZBAT.Vol.mag เปKนคCาท6Eได จากการว�ด ซGEงเปKนคCาพร อมใช งานแล ว โดยได ผCานข�0นตอนต�ดส�นใจตCางๆ เชCน การต�ดการเปล6EยนแปลงชCวงแคบ (deadband) เปKนต น

◦ ในกรณ6แรงด�นไฟฟ9าของแบตเตอร6E (ZBAT.Vol) ซGEงเปKนข�อม�ลชน�ด MV จะม6คCา ZBAT.Vol.range เปKนคCาท6Eได จากการว�ด โดยคCาน60จะบอกเปKนชCวง ม�ได บอกเปKนคCาท6EแนCนอน ได แกC คCาอย#CในชCวงส#งมาก (high) อย#CในชCวงส#ง (high) อย#CในชCวงปกต� (normal) อย#CในชCวงตEJา (low) และอย#CในชCวงตEJามาก (low-low)

• กล�CมของการแทนคCาและการหย�ดการปร�บคCา (substitution and blocked) คCาท6Eใช ในกล�Cมน60จะเก6Eยวข องก�บความสามารถท6EจะทJาให ข อม#ลน60ไมCถ#กปร�บปร�ง โดยม6สองกรณ621 ค/อ การแทนคCา (substitute) โดยใช ล�กษณะประจ��ข�อม�ลท6EกJาหนดไว หร/อ การหย�ดการปร�บปร�ง (block) โดยใช คCาท6Eม6การกJาหนดไว ในอ�ปกรณ�อ�เลDกทรอน�กส�ฉลาดเปKนคCาของข อม#ล ต�วอยCางล�กษณะประจ��ข�อม�ลของกล�Cมน60เชCน

◦ ในกรณ6แรงด�นไฟฟ9าของแบตเตอร6E (ZBAT.Vol) ซGEงเปKนข�อม�ลชน�ด MV ผ# ใช งานสามารถท6Eจะส�Eงให หนCวยเช�งตรรกะน60ใช คCา ZBAT.Vol.subMag ซGEงอย#Cในกล�Cมน60ไปใสCไว ในคCา ZBAT.Vol.mag เม/Eอม6ความจJาเปKน เชCน ต�วตรวจว�ดม6ปPญหา หร/อต องการทดสอบระบบ เปKนต น

◦ ในกรณ6แรงด�นไฟฟ9าของแบตเตอร6E (ZBAT.Vol) ซGEงเปKนข�อม�ลชน�ด MV เม/Eอผ# ใช งานต�0งคCา ZBAT.Vol.subEna ซGEงอย#Cในกล�Cมน60ให ม6คCาเปKนจร�ง (true) คCาท6EอCานได จาก ZBAT.Vol.mag จะเปKนคCาท6Eได ต�0งไว ใน ZBAT.Vol.subMag ในกรณ6กล�บก�น ถ าผ# ใช งานม6ความสงส�ยในคCาท6EอCานได จาก ZBAT.Vol.mag วCาเปKนคCาท6Eได จากการว�ดหร/อคCาท6Eถ#กกJาหนดไว กDสามารถตรวจสอบได จากคCา ZBAT.Vol.subEna

• กล�CมของคCาคJาส�Eง (control) เปKนกล�Cมท6Eใช ในการต�0งคCาสถานะของข อม#ล โดยเม/EอนJาคCามาใสCไว ในล�กษณะประจ��ข�อม�ลน60แล ว จะเปKนคJาส�Eงให ม6การเปล6Eยนแปลงสถานะของข อม#ลเก�ดขG0น เชCน

◦ ในกรณ6สถานะตJาแหนCงของต�วต�ดวงจร (XCBR.Pos) ซGEงเปKนข�อม�ลชน�ด DPC เม/Eอผ# ใช งานต องการส�Eงเปล6EยนสถานะตJาแหนCงของต�วต�ดวงจรจะทJาโดยการต�0งคCา XCBR.Pos.ctlVal

21 [8] ห�วข อท6E 6.4.3.1 Input analogue signal acquisition


• กล�CมของคCาคงท6E คJาอธ�บาย และสCวนขยาย (configuration, description and extension) ซGEงเปKน กล�CมเกDบรายละเอ6ยดตCางๆของข อม#ล เชCน

◦ ในกรณ6ของข อม#ลระด�บแรงด�นของแบตเตอร6E (ZBAT.Vol) ซGEงเปKนข�อม�ลชน�ด MV จะม6คCา ZBAT.Vol.units ท6Eบอกข อม#ลหนCวยของแรงด�นแบตเตอร6Eท6Eว�ดได

◦ ในกรณ6ของข อม#ลระด�บแรงด�นของแบตเตอร6E (ZBAT.Vol) ซGEงเปKนข�อม�ลชน�ด MV จะม6คCา ZBAT.Vol.rangeC ท6Eใช ในการต�0งคCาการต�ดส�นใจวCาคCาแรงด�นท6Eว�ดได อย#CในชCวงส#งมาก (high) อย#CในชCวงส#ง (high) อย#CในชCวงปกต� (normal) อย#CในชCวงตEJา (low) หร/อ อย#CในชCวงตEJามาก (low-low)

5.3 โครงสร?�งของ ล�กษณะประจ��ข�อม�ล ตามมาตรฐาน22 ข อม#ลจะถ#กสร างจากโครงสร างข อม#ลท6Eม6ร#ปแบบจากคลาสพ/0นฐานช/Eอ

GenDataAttributeClass โดยคลาสน60จะม6องค�ประกอบของโครงสร างข อม#ลเพ�Eมเต�มมาจากโครงสร างข อม#ลแบบใดแบบหนGEงใน 3 แบบกลCาวค/อ GenConstructedAttributeClass CommonACSIType และ BaseType

ในเบ/0องต นเราจะพ�จารณาโครงสร างข อม#ลของคลาส GenDataAttributeClass23 ซGEงประกอบด วยล�กษณะประจJา (attributes) ด�งตCอไปน60

• DataAttributeName เปKนล�กษณะประจJาท6EเกDบช/Eอของล�กษณะประจ��ข�อม�ลน60

• FunctionalConstraint เปKนเง/Eอนไขในการใช งานในร#ปแบบตCางๆ เชCน เปKนล�กษณะประจ��ข�อม�ลท6EอCานได แตCเข6ยนไมCได เปKนต น รายละเอ6ยดของเง/Eอนไขในการใช งานน60จะม6อธ�บายในชCวงตCอไป

• TrgOp เปKนการต�0งคCาให ไปกระต� นการดJาเน�นงานบางอยCาง เชCน การสCงรายงานข อม#ล การบ�นทGกลงป#ม เปKนต น เม/Eอม6เหต�การณ�ตามท6EกJาหนดไว เก�ดขG0นการดJาเน�นงานจะถ#กเร�Eมปฏ�บ�ต�อยCางอ�ตโนม�ต� เหต�การณ�ท6Eสามารถใช ได ประกอบด วย 3 เหต�การณ�

22 [9] ร#ปท6E 15 Class diagram of the GenDataAttributeClass23 [9] ตารางท6E 19 GenDataAttributeClass definition


◦ dchg (data-change) ค/อม6การเปล6EยนแปลงของคCาท6EเกDบไว เชCน ในกรณ6ท6EเปKนล�กษณะประจ��ข�อม�ล MV.mag เม/EอถGงเวลาการส�CมคCา จะม6การปร�บปร�งข อม#ล แล วถ าข อม#ลม6การเปล6Eยนแปลง จะถ/อวCาเก�ดเหต�การณ�น60ขG0น ถ าข อม#ลไมCม6การเปล6EยนแปลงกDจะไมCม6เหต�การณ�ประเภทน60

◦ qchg (quality-change) ค/อม6การเปล6EยนแปลงของคCาท6EบCงบอกถGงค�ณภาพของข�อม�ล เปKนล�กษณะเด6ยวก�บ dchg เพ6ยงแตCวCาม�Cงเน นท6Eล�กษณะประจ��ข�อม�ลท6EเปKนค�ณภาพของข�อม�ล

◦ dupd (data value update) ค/อม6การปร�บปร�งคCาท6EเกDบไว กรณ6น60จะตCางก�บ dchg กลCาวค/อ การปร�บปร�งคCาอาจจะเปKนการสCงคCาเหม/อนท6Eม6อย#Cเข ามาปร�บปร�ง เชCน ในกรณ6ท6EเปKนล�กษณะประจ��ข�อม�ล MV.mag เม/EอถGงเวลาการส�CมคCา จะม6การปร�บปร�งข อม#ล จะถ/อเปKนเหต�การณ�น60เสมอไมCวCาข อม#ลม6การเปล6Eยนแปลงหร/อไมCกDตาม

• M/O/C เปKนล�กษณะประจJาท6EเกDบความจJาเปKนของล�กษณะประจ��ข�อม�ลน60 โดยม6สามกรณ6ค/อ M (mandatory) เปKนการบอกวCาล�กษณะประจ��ข�อม�ลน60ม6ความจJาเปKน ในกรณ6 O (option) แสดงถGงวCาอาจจะม6หร/อไมCม6ล�กษณะประจ��ข�อม�ลอย#Cได และกรณ6 C (condition) ในการบCงบอกวCาการม6อย#Cของล�กษณะประจ��ข�อม�ลน60จะขG0นก�บเง/Eอนไขเฉพาะ

• Type เปKนการบอกวCาล�กษณะประจ��ข�อม�ลม6องค�ประกอบของโครงสร างข อม#ลเพ�Eมเต�ม โดยสCวนท6Eเพ�Eมเต�มมาจากโครงสร างข อม#ลแบบใดแบบหนGEงใน 3 แบบกลCาวค/อ GenConstructedAttributeClass CommonACSIType และ BaseType ซGEงแตกตCางก�นด�งน60

◦ ถ ามาจาก GenConstructedAttributeClass จะหมายความวCาล�กษณะประจ��ข�อม�ลจะสามารถม6ล�กษณะประจ��ข�อม�ลยCอยลงไปอ6ก ซGEงจะได กลCาวตCอไป

◦ ถ ามาจาก CommonACSIType จะหมายความวCาล�กษณะประจ��ข�อม�ลจะม6โครงสร างของ CommonASCIType ซGEงเปKนท6EเกDบคCาของข อม#ลท6Eม6ความหมายเฉพาะ เชCน24

▪ ObjectName เปKนชน�ดของข อม#ลท6EเกDบคCาช/Eอของคลาส (ลJาด�บช�0นเด6ยว) เปKนข อความขนาด 64 อ�กขระ

24 [9] ห�วข อท6E 6.1.2 CommonASCSITypes


▪ ObjectReference เปKนข อม#ลท6EเกDบว�ธ6 (ช/Eอ) การเข าถGงของข อม#ล เปKนข อความขนาด 129 อ�กขระ ประกอบด วยช/EอของหนCวยเช�งตรรกะจJานวนไมCเก�น 64 อ�กขระ ข�0นด วยเคร/Eองหมายท�บ (/) และตามด วยช/Eอของการเข าถGงล�กษณะประจ��ข�อม�ล (ประกอบด วยช/EอหนCวยเช�งตรรกะ ช/Eอข�อม�ล และช/Eอล�กษณะประจ��ข�อม�ล) ด�งท6Eได กลCาวไปแล วข างต น

◦ ถ ามาจาก BaseType จะหมายความวCาล�กษณะประจ��ข�อม�ลจะเปKนท6EเกDบคCาของข อม#ลท�Eวไป เชCน25

▪ �BOOLEAN เกDบคCาสองสถานะ 0 ก�บ 1 หร/อ false ก�บ true

▪ INT8 เกDบคCาเลขจJานวนเตDมด วยหนCวยความจJาขนาด 8 บ�ต ม6คCาได ต�0งแตC -128 ถGง 127

▪ INT32 เกDบคCาเลขจJานวนเตDมด วยหนCวยความจJาขนาด 32 บ�ต ม6คCาได ต�0งแตC -2,147,483,648 ถGง 2,147,483,647

▪ INT32U เกDบคCาเลขจJานวนเตDมไมCน อยกวCา 0 ด วยหนCวยความจJาขนาด 32 บ�ต ม6คCาได ต�0งแตC 0 ถGง 4,294,967,295

▪ FLOAT32 เกDบคCาเลขจJานวนจร�งด วยหนCวยความจJาขนาด 32 บ�ต ตามมาตรฐาน IEEE754

▪ ENUMERATED เกDบคCาสถานะแบบตCางๆ โดยม6คCาสถานะกJาหนดไว ในเบ/0องต น

▪ VISIBLE STRINGn เกDบคCาข อความขนาด n อ�กขระ โดย n เปKนต�วเลขจJานวนบวก

▪ UNICODE STRINGn เกDบคCาข อความขนาด n อ�กขระ โดย n เปKนต�วเลขจJานวนบวก และใช มาตรฐาน UNICODE ในการเกDบอ�กขระ

5.4 ล�กษณะประจ��ข�อม�ล ท��ม�ก�รเว�ยนซ<�� ล�กษณะประจ��ข�อม�ลประเภทน60ม6โครงสร างท6Eม6องค�ประกอบของโครงสร างข อม#ลเพ�Eมเต�มเพ/Eอให

25 [9] ตารางท6E 2


ล�กษณะประจ��ข�อม�ลสามารถม6ล�กษณะประจ��ข�อม�ลยCอยลงไปได อ6ก โดยสCวนของโครงสร างท6Eเพ�EมขG0น มาจากคลาส GenConstructedAttributeClass โดยม6การใช งานในมาตรฐาน26 ต�วอยCางเชCน

• ล�กษณะประจ��ข�อม�ลชน�ด quality ซGEงใช ในการบCงบอกค�ณภาพของข อม#ล โดยโครงสร างจะม6ล�กษณะประจ��ข�อม�ลบรรจ�อย#Cภายในด�งน60

◦ validity เปKนล�กษณะประจJาข อม#ลยCอยแสดงถGงความถ#กต อง ซGEงม6สถานะเปKน

▪ good ข อม#ลด6ม6ความถ#กต อง

▪ invalid ข อม#ลม6ปPญหา คCาท6Eม6อย#CไมCถ#กต อง ข อม#ลน60ไมCควรนJาไปใช

▪ questionable ข อม#ลม6ปPญหา คCาท6Eม6อย#Cม6ส�Eงผ�ดปกต� แตCข อม#ลน60อาจจะใช ได

◦ detailQual เปKนล�กษณะประจJาข อม#ลยCอยช60แจงรายละเอ6ยดของค�ณภาพ ได แกC

▪ overflow คCาท6Eได ร�บม6คCาเก�นจากท6EกJาหนด

▪ outOfRange คCาท6Eได ร�บออกนอกชCวงท6EกJาหนด

▪ badReference คCาท6Eได ร�บม6ข อม#ลบางอยCางไมCช�ดเจน เชCน เคร/Eองม/อว�ดไมCม6การเท6ยบมาตรฐานในระยะเวลาท6Eเหมาะสม เปKนต น

▪ failure ม6ความผ�ดพลาดเก�ดขG0นในระบบ

▪ oldData คCาท6Eม6อย#CไมCได ร�บการปร�บปร�งมาเปKนชCวงระยะเวลานาน

▪ inconsistent คCาท6Eม6อย#CไมCได ร�บการย/นย�นจากฟPงก�ช�นท6Eใช ประเม�นข อม#ล

▪ inaccurate คCาท6Eม6อย#CไมCม6ความแมCนยJา

◦ source เปKนล�กษณะประจJาข อม#ลยCอยบCงบอกท6Eมาของข อม#ล ได แกC process (เปKนคCาท6Eได มาจากระบบ หร/อจากการคJานวณ) หร/อ substituted (เปKนการใช คCาท6Eต�0งไว โดยผ# ปฏ�บ�ต�งาน หร/อแหลCง

26 [10] ห�วข อท6E 6 Constructed attribute classes


จCายส�ญญาณอ�ตโนม�ต�)

◦ test เปKนล�กษณะประจJาข อม#ลยCอยการบอกวCาข อม#ลม6ไว เพ/EอการทดสอบเทCาน�0นหร/อไมC

◦ operatorBlocked เปKนล�กษณะประจJาข อม#ลยCอยบอกวCาข อม#ลถ#กห ามไมCให ม6การปร�บปร�งโดยคJาส�Eงของผ# ปฏ�บ�ต�งาน

• ล�กษณะประจ��ข�อม�ลชน�ด AnalogueValue ใช เพ/EอเกDบคCาแอนะลDอก เน/EองจากคCาแอนะลDอกสามารถเปKนได ท�0งต�วเลขจJานวนเตDม และเลขจJานวนจร�ง โครงสร างจะม6ล�กษณะประจ��ข�อม�ลบรรจ�อย#Cภายในค/อ i (เกDบคCาจJานวนเตDมใช หนCวยความจJาขนาด 32 บ�ต) และ f (เกDบคCาจJานวนจร�งใช หนCวยความจJาขนาด 32 บ�ต) โดยสามารถท6Eจะเล/อกอยCางใดอยCางหนGEง หร/อเล/อกให ม6ท�0งสองล�กษณะได เลย ถ าม6ท�0งสองล�กษณะจะต องทJาการปร�บปร�งข อม#ลไปพร อมๆก�น

• ล�กษณะประจ��ข�อม�ลชน�ด ScaleValueConfig ใช เพ/EอเกDบคCาการปร�บเท6ยบมาตรฐานของคCาแอนะลDอกชน�ดเลขจJานวนเตDม โดยม6ล�กษณะประจ��ข�อม�ลบรรจ�อย#Cภายในค/อ scaleFactor และ offset โดยคCาท6Eได หล�งทJาการปร�บเท6ยบมาตรฐาน ค/อ (i*scaleFactor) + offset

• ล�กษณะประจ��ข�อม�ลชน�ด Vector ใช เพ/EอเกDบคCาจJานวนเช�งซ อน ม6ล�กษณะประจ��ข�อม�ลบรรจ�อย#Cภายในค/อ mag (ขนาด) และ ang (ม�ม) ซGEงท�0งสองเปKนล�กษณะประจ��ข�อม�ลชน�ด AnalogueValue

5.5 ร�ยละเอ�ยดของเง=�อนไขในก�รใช?ง�น (FC) เง/Eอนไขในการใช งาน (FC: functional constraint) ค/อเง/Eอนไขการใช งานของล�กษณะประจ��ข�อม�ล

โดยเปKนส�Eงท6EบอกวCาข อม#ลน�0นม6ล�กษณะการใช งานอยCางไร รายละเอ6ยดได กJาหนดไว ในมาตรฐาน27 วCาม6เง/Eอนไขแบบใดอย#Cบ าง โดยจะยกต�วอยCางท6EพบเหDนได บCอย ด�งน60

• BL (blocking) เปKนเง/EอนไขสJาหร�บข อม#ลท6EเปKนการแจ งการม6อ�ปสรรคเพ/Eอให การทJางานก�บข อม#ลหย�ดลงช�Eวคราว ถ าข อม#ลน60อย#CในหนCวยความจJาท6Eลบเล/อนได คCาเร�Eมต นต องเปKน false (บCงบอกวCาไมCม6อ�ปสรรคก�บการทJางาน) ถ าข อม#ลน60อย#CในหนCวยความจJาท6Eลบเล/อนไมCได คCาเร�Eมต นต องผCานการต�0งคCามา เชCน ล�กษณะประจ��ข�อม�ล blkEna ของข�อม�ล Vol (MV) ของหนCวยเช�งตรรกะ ZBAT ซGEงเปKนการส�Eงให การว�ดคCาแรงด�นไฟฟ9าของแบตเตอร6Eหย�ดลงช�Eวคราว เปKนต น

27 [9] ตารางท6E 20 Functional constraint values


• CF (configuration) เปKนเง/EอนไขสJาหร�บข อม#ลท6Eใช เปKนคCาทดแทน ซGEงสามารถ ถ#กอCาน และ ถ#กเข6ยนได ข อม#ลน60ต องอย#CในหนCวยความจJาท6Eลบเล/อนไมCได คCาเร�Eมต นต องผCานการต�0งคCามา เชCน ล�กษณะประจ��ข�อม�ล sVC ของข�อม�ล Vol (MV) ของหนCวยเช�งตรรกะ ZBAT ซGEงเปKนคCาคงท6Eในการปร�บเท6ยบแรงด�นไฟฟ9าของแบตเตอร6Eท6Eมาจากการว�ดคCา เปKนต น

• CO (control service)28 เปKนเง/EอนไขสJาหร�บข อม#ลท6Eใช เปKนคCาคJาส�Eงในการเปล6Eยนแปลงสถานะ

• DC (description) เปKนเง/EอนไขสJาหร�บข อม#ลท6Eใช เปKนคJาอธ�บาย ซGEงสามารถ ถ#กอCาน และ ถ#กเข6ยนได ข อม#ลน60ต องอย#CในหนCวยความจJาท6Eลบเล/อนไมCได คCาเร�Eมต นต องผCานการต�0งคCามา เชCน ล�กษณะประจ��ข�อม�ล d ของข�อม�ล Vol (MV) ของหนCวยเช�งตรรกะ ZBAT ซGEงเปKนคJาอธ�บายข อม#ลของแรงด�นไฟฟ9า เปKนต น

• EX (extended definition) เปKนเง/EอนไขสJาหร�บข อม#ลท6EเปKนรายละเอ6ยดในด านโครงสร างข อม#ล ข อม#ลน60ไมCสามาถ ถ#กเข6ยนได เปKนข อม#ลท6Eควรต�0งมาต�0งแตCต นและต องเกDบไว ในหนCวยความจJาท6EไมCลบเล/อน เชCน ล�กษณะประจ��ข�อม�ล cdcNs ของข�อม�ล Vol (MV) ของหนCวยเช�งตรรกะ ZBAT ซGEงเปKนข อม#ลท6Eมาของโครงสร างพ/0นฐานของ Vol เปKนต น

• MX (measurands) เปKนเง/EอนไขสJาหร�บข อม#ลท6EเปKนสถานะของส�EงตCางๆ ซGEงสามารถ ถ#กอCาน ถ#กแทนท6Eด วยคCาข อม#ลอ/Eน ถ#กใสCไว ในรายงาน และถ#กบ�นทGกไว ในป#ม ได แตCไมCสามารถ ถ#กเข6ยนได คCาเร�Eมต นเปKนคCาท6Eได จากการทJางานของระบบ เชCน ล�กษณะประจ��ข�อม�ล mag ของข�อม�ล Vol (MV) ของหนCวยเช�งตรรกะ ZBAT ซGEงเปKนแรงด�นไฟฟ9าของแบตเตอร6E เปKนต น

• OR (operate received) เปKนเง/EอนไขสJาหร�บข อม#ลท6EเปKนผลของการทJางานหนGEง เชCน ล�กษณะประจ��ข�อม�ล TimeStamp ของข�อม�ล Pos (DPC) ของหนCวยเช�งตรรกะ XCBR ซGEงเปKนตราเวลาเม/Eอปฏ�บ�ต�งานต�ดตCอวงจรเสรDจส�0นตามคJาส�Eง เปKนต น

• ST (status information) เปKนเง/EอนไขสJาหร�บข อม#ลท6EเปKนสถานะของส�EงตCางๆ ซGEงสามารถ ถ#กอCาน ถ#กแทนท6Eด วยคCาข อม#ลอ/Eน ถ#กใสCไว ในรายงาน และถ#กบ�นทGกไว ในป#ม ได แตCไมCสามารถ ถ#กเข6ยน

28 เง/Eอนไข CO ไมCม6การกลCาวถGงใน [9] ซGEงเปKนมาตรฐานท6Eปร�บปร�งใหมC แตCม6การกลCาวไว ใน [8]


โดยตรงได คCาเร�Eมต นเปKนคCาท6Eได จากการทJางานของระบบ เชCน ล�กษณะประจ��ข�อม�ล stVal ของข�อม�ล Pos (DPC) ของหนCวยเช�งตรรกะ XCBR ซGEงเปKนตJาแหนCง ณ ปPจจ�บ�นของต�วต�ดตCอ เปKนต น

• SV (substitution) เปKนเง/EอนไขสJาหร�บข อม#ลท6Eใช เปKนคCาทดแทน ซGEงสามารถ ถ#กอCาน และ ถ#กเข6ยนได ถ าข อม#ลน60อย#CในหนCวยความจJาท6Eลบเล/อนได (volatile memory) คCาเร�Eมต นต องเปKน false (บCงบอกวCาย�งไมCม6การทดแทน) ถ าข อม#ลน60อย#CในหนCวยความจJาท6Eลบเล/อนไมCได (nonvolatile memory) คCาเร�Eมต นต องผCานการต�0งคCามา เชCน ล�กษณะประจ��ข�อม�ล subMag ของข�อม�ล Vol (MV) ของหนCวยเช�งตรรกะ ZBAT ซGEงเปKนคCาแรงด�นไฟฟ9าของแบตเตอร6Eท6EกJาหนดไว ให แสดงคCาเม/Eอม6คJาส�Eงให หย�ดการว�ดคCา เปKนต น

จะส�งเกตได วCาเง/EอนไขเหลCาน60ม6ความม6ความส�มพ�นธ�ก�บกล�Cมของล�กษณะประจ��ข�อม�ลกลCาวค/อ

• กล�Cมของสถานะของข�อม�ล (status) จะม6ล�กษณะประจ��ข�อม�ลท6Eม6เง/Eอนไขประเภท OR หร/อ ST

◦ จะม6เง/Eอนไขประเภท OR เม/EอเปKนรายงานผลจากการกระทJาตCอสถานะ เชCน ตราเวลา

◦ จะม6เง/Eอนไขประเภท ST เม/EอคCาข อม#ลสถานะ เชCน ตJาแหนCง

• กล�CมของคCาจากการว�ด (measured attributes) จะม6ล�กษณะประจ��ข�อม�ลท6Eม6เง/Eอนไขประเภท MX

• กล�CมของการแทนคCาและการหย�ดการปร�บคCา (substitution and blocked) จะม6ล�กษณะประจ��ข�อม�ลท6Eม6เง/Eอนไขประเภท BL หร/อ SV

◦ จะม6เง/Eอนไขประเภท BL เม/EอเปKนคCาท6Eเก6Eยวข องก�บการหย�ดการปร�บคCา (blocking)

◦ จะม6เง/Eอนไขประเภท SV เม/EอเปKนการแทนคCา (substitute) โดยใช ล�กษณะประจ��ข�อม�ลท6EกJาหนดไว

• กล�CมของคCาคJาส�Eง (control) จะม6ล�กษณะประจ��ข�อม�ลท6Eม6เง/Eอนไขประเภท CO

• กล�CมของคCาคงท6E คJาอธ�บาย และสCวนขยาย (configuration, description and extension) จะม6ล�กษณะประจ��ข�อม�ลท6Eม6เง/Eอนไขประเภท CF DC หร/อ EX


◦ จะม6เง/Eอนไขประเภท CF เม/EอเปKนคCาคงท6E เชCน หนCวย อ�ตราการส�Cมข อม#ล เปKนต น

◦ จะม6เง/Eอนไขประเภท DC เม/EอเปKนคJาอธ�บายข อม#ล

◦ จะม6เง/Eอนไขประเภท EX เม/EอเปKนสCวนขยาย (ในด านของโครงสร างข อม#ล)


บทท�� 6 เคร=�องแมKขK�ย

ด�งท6EกลCาวไปในข างต น วCาการส/Eอสารภายใต มาตรฐาน IEC61850 น�0นจะเปKนการส/Eอสารของอ�ปกรณ�เช�งตรรกะ ไปย�งอ�ปกรณ�อ/Eน ซGEงอ�ปกรณ�เช�งตรรกะหนGEงต�วเปKนต�วแทนของอ�ปกรณ�อ�เลDกทรอน�กส�ฉลาดหนGEงหนCวย ในระบบจร�งการต�ดตCออ�ปกรณ�อ�เลDกทรอน�กส�ฉลาดเหลCาน60อาจจะรวมก�นเปKน กล�Cมอ�ปกรณ�รวมท6Eม6สCวนต�ดตCอส/Eอสารส#Cระบบเคร/อขCายส/Eอสาร

มาตรฐาน IEC61850 ได ให น�ยามอ�ปกรณ�หนGEงครอบลงบนอ�ปกรณ�เช�งตรรกะหนGEงต�ว หร/อหลายต�วกDได โดยอ�ปกรณ�น60จะเปKนต�วเช/Eอม (ในแงCข อม#ล) ของอ�ปกรณ�เช�งตรรกะออกส#Cโลกภายนอก อ�ปกรณ�ต�วน60ถ#กเร6ยกวCาเคร/EองแมCขCาย (server) ในโครงสร างรวม ภายใต มาตรฐานน6029

ต�วอยCางของอ�ปกรณ�ท6Eถ#กจ�ดเปKนเคร/EองแมCขCายท6Eประกอบด วยอ�ปกรณ�เช�งตรรกะ ค/ออ�ปกรณ�ท6Eม6ช�ดส/EอสารแยกออกมาเปKนโครงของอ�ปกรณ� และผ# ใช สามารถซ/0ออ�ปกรณ�เช�งอ�เลDกทรอน�กส�ท6EเปKนช�ด (module) หร/อ เปKนการ�ด (card) ท6Eม6หนCวยประมวลผลอย#Cภายใน มาเพ�Eมไปในโครงของอ�ปกรณ�น60ได

ในบทน60เราจะอธ�บายล�กษณะของเคร/EองแมCขCาย ตามโครงสร างท6EกJาหนดไว ในมาตรฐาน IEC61850-7-2 [9]

6.1 โครงสร?�งของเคร=�องแมKขK�ย ม�มมองเช�งตรรกะ ของเคร/EองแมCขCาย ได กJาหนดไว ในมาตรฐาน30 ช/Eอ GenServerClass ประกอบด วย

ล�กษณะประจJา (attributes) ด�งน60

• ServiceAccessPoint เปKนล�กษณะประจJาท6EแสดงถGงข อม#ลเก6Eยวก�บการส/Eอสาร ซGEงขG0นอย#Cก�บวCาในการสร างเคร/EองแมCขCายภายใต มาตรฐานน60 รองร�บการส/Eอสารตามมาตรฐานไหนบ าง เคร/EองแมCขCายจJาเปKนต องม6ล�กษณะประจJาน60 เพ/Eอเช/EอมตCอก�บระบบเคร/อขCายส/Eอสาร และจะม6ได ไมCจJาก�ดจJานวน

• LogicalDevice เปKนล�กษณะประจJาท6EแสดงถGงอ�ปกรณ�เช�งตรรกะ เคร/EองแมCขCายจJาเปKนต องม6ล�กษณะประจJาน60เพ/Eอท6Eจะได ปฏ�บ�ต�งานตCางๆได และจะม6ได ไมCจJาก�ดจJานวน

• FileSystem เปKนล�กษณะประจJาท6EแสดงถGงระบบแฟ9มข อม#ล (file system) เคร/EองแมCขCายสามารถม6ระบบแฟ9มข อม#ลได หนGEงระบบ หร/อจะไมCม6กDได โดยระบบแฟ9มข อม#ลจะทJาหน าท6EเกDบข อม#ลตCางๆ

29 [9] ร#ปท6E 230 [9] ตารางท6E 12


• TPAppAssociation เปKนล�กษณะประจJาท6Eใช เกDบข อม#ลของเคร/Eองล#กขCาย กรณ6ท6Eม6การส/Eอสารแบบทว�ภาค6 (two party application association)

• MCAppAssociation เปKนล�กษณะประจJาท6Eใช เกDบข อม#ลของเคร/Eองล#กขCาย กรณ6ท6Eม6การส/Eอสารแบบกระจายข อม#ลไปย�งหลายปลายทาง (multicast application association)

ในสCวนท6EเปKนการดJาเน�นการ (service) ของข อม#ลภายในอ�ปกรณ�เช�งตรรกะจะม6อยCางเด6ยว ค/อ GetServerDirectory ซGEงในสCวนน60เราม�Cงเน นท6Eข อม#ลเปKนหล�ก จGงขอข ามในสCวนของการดJาเน�นการไป เพ/Eอม�ให เก�ดความส�บสน


บทท�� 7 ก�รส=�อส�รต�มม�ตรฐ�น IEC61850

ด�งท6EกลCาวไปในข างต น วCาการส/Eอสารภายใต มาตรฐาน IEC61850 น�0นจะเปKนการส/Eอสารของอ�ปกรณ�เช�งตรรกะ ไปย�งอ�ปกรณ�อ/Eน ในบทน60จะม�Cงเน นให เหDนภาพรวมของโครงสร างการส/Eอสารของข อม#ลในระบบสถาน6ยCอยไฟฟ9าอ�ตโนม�ต�

ในการสCงข อม#ลตามมาตรฐาน IEC61850 น�0น ข อม#ลจะถ#กมองเปKนหนCวยเลDกๆ เร6ยกวCาข อความ การแลกเปล6Eยนข อม#ลจะเปKนการสCงข อความไปมาหาก�นระหวCางอ�ปกรณ�

7.1 สมรรถนะท��ต?องก�รในก�รสKงข?อคว�ม กCอนอ/EนเราจJาเปKนต องพ�จารณาความสามารถของเคร/อขCายส/Eอสารท6Eจะใช สCงข อม#ลตCางๆ โดยใน

มาตรฐาน IEC61850-5 [6] ได กJาหนดความต องการสมรรถนะในการสCงข อความ ตามล�กษณะความจJาเปKนและร#ปแบบของข อความ โดยการแบCงข อความออกเปKน 7 ร#ปแบบ ด�งน60

• Type 1 (fast messages) เปKนข อความท6Eต องการสCงไปย�งจ�ดหมายให เรDวท6Eส�ด โดยท�EวไปจะเปKนข อความขนาดส�0นท6EแสดงถGงสถานะ คJาส�Eง หร/อข อม#ล เชCน คJาส�Eงให ต�วต�ดวงจรทJาการต�ดวงจร คJาส�Eงให เด�นเคร/Eองพ�ดลม เปKนต น ร#ปแบบน60ม6แยกออกเพ�EมเปKนอ6กสองกรณ6ยCอย ค/อ

◦ Type 1A (trip) เปKนข อความแจ งการต�ดวงจร ซGEงเปKนข อความท6Eต องไปถGงท6Eหมายให เรDวท6Eส�ด โดยกJาหนดให ข อความต องไปถGงปลายทางภายใน 10 ms (สJาหร�บ P131) และ 3 ms (สJาหร�บ P232 และ P333)

◦ Type 1B (others) เปKนข อความอ/Eนๆ ท6Eต องการไปถGงท6Eหมายให เรDวท6Eส�ด โดยกJาหนดให ข อความต องไปถGงปลายทางภายในระยะเวลา 100 ms (สJาหร�บ P1) และ 20 ms (สJาหร�บ P2 และ P3)

31 ลJาด�บช�0น P1 (performance class P1) เปKนการส/Eอสารท6EไมCต องการความเรCงดCวนของข อม#ลมากน�ก ซGEงสCวนใหญCเปKนการส/EอสารในระบบการจCายไฟฟ9า (power distribution)

32 ลJาด�บช�0น P2 (performance class P2) เปKนการส/Eอสารท6Eต องการความเรCงดCวนของข อม#ลปานกลาง ซGEงสCวนใหญCครอบคล�มการส/EอสารในระบบสCงกJาล�งไฟฟ9า (power transmission)

33 ลJาด�บช�0น P3 (performance class P3) เปKนการส/Eอสารท6Eต องการความเรCงดCวนของข อม#ลส#ง ซGEงสCวนใหญCเปKนการส/EอสารในระบบสCงกJาล�งไฟฟ9า (power transmission) ท6Eม6ประส�ทธ�ภาพในการเช/EอมตCอส#ง


• Type 2 (medium speed messages) เปKนข อความท6Eต องการสCงไปย�งจ�ดหมายในระด�บความเรDวปานกลาง โดยอธ�บายวCาเปKนข อม#ลท6Eต องการสCงไปย�งจ�ดหมายอยCางรวดเรDว แตCอน�ญาตให ม6ความลCาช าได เชCน ข อม#ลท6Eม6การหนCวงเวลากCอนปฏ�บ�ต� เปKนต น โดยข อความท6EสCงไปจะม6ตราเวลารCวมไปในข อความน�0นๆด วย เพ/Eอท6EปลายทางสามารถคJานวณเวลาในการปฏ�บ�ต�งานได อยCางเหมาะสม เชCน ในกรณ6ท6Eต องม6การหนCวงเวลา เม/Eอปลายทางได ร�บข อความจะทราบเวลาท6Eข อความถ#กสCง แล วใช เวลาน�0นปร�บลบระยะเวลาหนCวงเวลา เพ/Eอส�Eงการได ตรงตามเวลาท6Eเคร/Eองต นทางต องการ เปKนต น ซGEงกJาหนดไว วCาข อความต องไปถGงปลายทางภายในระยะเวลา 100 ms

• Type 3 (low speed messages) เปKนข อความท6Eม6ความลCาช าในการสCงได บ าง เชCน คCาอ�ณหภ#ม�ส�Eงแวดล อม เปKนต น ซGEงกJาหนดให ข อความต องไปถGงปลายทางภายในระยะเวลา 500 ms

• Type 4 (raw data messages) เปKนข อม#ลด�บท6Eได จากการว�ด หร/อใช ในการควบค�มข อม#ลเหลCาน60จะเปKนข อม#ลตCอเน/Eอง และม6ปร�มาณมาก ในตารางท6E 1 และ ตารางท6E 2 ของมาตรฐาน IEC61850-5 [6] ม6การกJาหนดความละเอ6ยดและอ�ตราการส�Cมไว ตามแตCกรณ6 ซGEงอาจจะม6ปร�มาณส#งถGง 12,000 ข อม#ลตCอว�นาท6

• Type 5 (file transfer functions) เปKนการโอนย ายแฟ9มข อม#ล โดยท�Eวไปถ/อวCาเปKนข อความขนาดใหญC และไมCใชCข อความเรCงดCวน โดยท�Eวไปอาจม6ความลCาช ามากกวCา 1 ว�นาท6 กDเปKนไปได

• Type 6 (time synchronization messages) เปKนการปร�บเท6ยบเวลา ซGEงจะต องได ความละเอ6ยดท6EกJาหนดไว ในห�วข อท6E 13.7.6.1 และ ห�วข อ 13.7.6.2 ของมาตรฐาน IEC61850-5 [6] ซGEงม6ความละเอ6ยดต�0งแตC ไมCเก�น 1ms ในงานท�Eวๆไป จนกระท�EงไมCเก�น 0.001 ms ในกรณ6ของเคร/Eองม/อว�ด

• Type 7 (command messages with access control) เปKนข อความท6Eม6ความสJาค�ญ จJาเปKนต องม6การปกปvด เชCน การเข ารห�ส เปKนต น โดยในมาตรฐานได มองประเภทน60เปKนสCวนขยายของ Type 3

7.2 ม�ตรฐ�นก�รส=�อส�รท��ใช? ในมาตรฐาน IEC61850-8-1 [12] ได กJาหนดมาตรฐานท6Eใช ในการส/EอสารสJาหร�บตามความเรCงดCวนของ

ข อความ ไว ด�งน60


• GOOSE (generic object oriented substation event) อน�ญาตให ใช ในการสCงข อความ Type 1

• SNTP (simple network time protocol) อน�ญาตให ใช ในการสCงข อความ Type 6

• MMS (manufacturing message specification) อน�ญาตให ใช ในการสCงข อความ Type 2 Type 3 และ Type 5

• GSSE (generic substation event) อน�ญาตให ใช ในการสCงข อความ Type 1

• SV (sampled value) อน�ญาตให ใช ในการสCงข อความ Type 4 ร#ปแบบการสCงข อม#ลน60ได ถ#กช60แจงไว ใน IEC61850-9-2 [13]

โดยมาตรฐานการส/Eอสารจะใช มาตรฐานเคร/อขCาย ISO/IEC 8802-3 เปKนพ/0นฐาน โดย มาตรฐานเคร/อขCาย ISO/IEC 8802-3 เปKนเคร/อขCายคอมพ�วเตอร�ท6Eเราใช งานก�นอย#CในปPจจ�บ�น

มาตรฐานท6EพบเหDนได บCอยค/อ GOOSE และ MMS เน/EองจากเปKนร#ปแบบการใช งานท6Eเก�ดขG0นในระบบ กลCาวค/อ GOOSE จะใช สCงข อม#ลเหต�การณ� สถานะตCางๆ เปKนการแลกเปล6Eยนข อม#ลระหวCางอ�ปกรณ�ตCางๆ แบบอ�ตโนม�ต�

ในขณะท6E MMS เหมาะสJาหร�บการต�0งคCา การตรวจด#ข อม#ลตCางๆ การโอนถCายข อม#ลท6Eม6ขนาดใหญC เชCน ป#มบ�นทGก (log file) ตCางๆ เปKนต น

7.3 ม�ตรฐ�น MMS MMS (manufacturing message specification) เปKนมาตรฐานไอโซ (ISO) ท6Eสร างขG0นเพ/Eอเสร�มความ

สามารถในการแลกเปล6Eยนข อม#ลของอ�ปกรณ�ตCางๆ ในภาคอ�ตสาหกรรม มาตรฐานน60ได ออกแบบโดยยGดระบบเคร/อขCายโอเอสไอ (OSI) 7 ช�0น โดยต�วมาตรฐานเองเปKนช�0นท6E 7

ในชCวงแรกของมาตรฐาน การส/Eอสารท�0งหมดได ยGดตามมาตรฐานตCางๆ ของไอโซ กลCาวค/อองค�ประกอบของเคร/อขCายท�0ง 7 ช�0น ได อ างอ�งถGง ISO/IEC ล วนๆ ด�งน60


Application (ISO/IEC8650 และ ISO9506-2)

Presentation Layer (ISO/IEC8825-1 และ ISO/IEC8823-1)

Session Layer (ISO/IEC8327-1)

Transport Layer (ISO/IEC8073)

Network Layer (ISO/IEC9542 ISO/IEC8473-1 และ ISO/IEC8473-2)

Data Link Layer (ISO/IEC8802-3 และ ISO/IEC8802-2)

Physical Layer (ISO/IEC 8802-3)

ตCอมาได ม6ความพยายามปร�บมาตรฐานน60ให เข าก�บโครงสร างของระบบเคร/อขCายอ�นเทอร�เนDต ซGEงอ างถGงระบบเคร/อขCาย TCP/IP 5 ช�0น โดยในโครงสร างแบบใหมCน60 4 ช�0นลCางส�ด ได ใช ของ TCP/IP และใช ช�0นท6E 4 ได ม6การอ างอ�งถGงมาตรฐาน RFC1006 เพ/EอเปKนต�วเช/EอมระหวCางโครงรCาง (model) แบบ TCP/IP และโอเอสไอ จากน�0น ช�0นท6E 5 ถGง 7 ย�งยGดตามมาตรฐานไอโซ คงเด�ม ด�งน60

Application (ISO/IEC8650 และ ISO9506-2)

Presentation Layer (ISO/IEC8825-1 และ ISO/IEC8823-1)

Session Layer (ISO/IEC8327-1)

Transport Layer (RFC793 RFC792 และ RFC1006)

Network Layer (RFC894 และ RFC791)

Data Link Layer (ISO/IEC8802-3 และ RFC894)

Physical Layer (ISO/IEC 8802-3)

ใน IEC61850-8-1 [12] ได อธ�บายถGงว�ธ6การแลกเปล6Eยนข อม#ลตามมาตรฐาน IEC61850 ผCานมาตรฐาน MMS


บทท�� 8 ต�วอยK�งก�รใช?ง�น

ในบทน60จะม�Cงเน นไปท6Eกรณ6ศGกษาเพ/Eอเสร�มสร างความเข าใจในการใช งานข อม#ลท6Eม6อย#Cตามมาตรฐาน IEC61850

8.1 ก�รส��งง�นต�วต�ดวงจร พ�จารณาต�วอยCางข างต น หนCวยเช�งตรรกะของต�วต�ดวงจรท6E 3 ของอ�ปกรณ�ช�ดท6E 2 ให ใช ช/EอวCา

CU_ST2/XCBR3 เน/EองจากเปKนหนCวยเช�งตรรกะท6Eม6โครงสร างตามชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะแบบ XCBR ซGEงถ ามองในด านโครงสร างข อม#ลของหนCวยเช�งตรรกะน60จะประกอบด วยข�อม�ลตCอไปน60เปKนอยCางน อย (เน/EองจากในมาตรฐานกJาหนดวCาจJาเปKนต องม6)


• Loc เปKนสถานะการส�Eงการของต�วต�ดวงจรต�วน60 วCาต องส�Eงงานท6Eต�วต�ดวงจรเทCาน�0น หร/อสามารถส�Eงงานจากอ�ปกรณ�ต�วอ/Eนได

• OpCnt จJานวนคร�0งของการทJางาน

• Pos ตJาแหนCงหน าส�มผ�สของต�วต�ดวงจร

• BlkOpn การห ามม�ให ม6การเปvดวงจรของต�วต�ดวงจรจากอ�ปกรณ�ต�วอ/Eน

• BlkCls การห ามม�ให ม6การปvดวงจรของต�วต�ดวงจรจากอ�ปกรณ�ต�วอ/Eน

ในสCวนของการคJานวณทางสถ�ต�ของข อม#ลท6Eได ร�บมา ซGEงเก6Eยวข องก�บข�อม�ล ClcMth ClcMod ClcIntvTyp และ ClcIntvPer ขอละไว เน/EองจากขG0นอย#Cก�บเง/Eอนไขของการออกแบบของผ# ผล�ต ในสCวนของข�อม�ลอ/EนซGEงเปKนทางเล/อก กDขG0นอย#Cก�บเง/Eอนไขของการออกแบบของผ# ผล�ตเชCนก�น

กรณ6ศGกษาด�งตCอไปน60 ใช สมม�ต�ฐานวCาหนCวยเช�งตรรกะของต�วต�ดวงจรน60ทJางานปกต� โดยจะแสดงให เหDนถGงข อม#ลท6EจJาเปKนต องร# ในการใช งานในร#ปแบบตCางๆ

• ต องการทราบถGงจJานวนคร�0งท6Eต�วต�ดวงจรน60ทJางาน สามารถเร6ยกด#ได จาก CU_ST2/XCBR3.OpCnt.stVal


• ต องการทราบถGงเวลาท6Eอ�ปกรณ�ต�วน60ทJางานคร�0งลCาส�ด สามารถเร6ยกด#ได จาก CU_ST2/XCBR3.OpCnt.t ซGEงเปKนคCาตราเวลาของล�กษณะประจ��ข�อม�ล CU_ST2/XCBR3.OpCnt.stVal

• ต องการทราบถGงตJาแหนCงของหน าส�มผ�สขณะน60 สามารถเร6ยกด#ได จาก CU_ST2/XCBR3.Pos.stVal

• ต องการส�Eงให ต�วต�ดวงจรทJาการต�ดวงจร ต องทJางานด�งน60

1. ด#วCาสามารถส�Eงการต�วต�ดวงจรได หร/อไมCจาก CU_ST2/XCBR3.Loc.stVal (ในบางกรณ6อาจจะต องด#จากหนCวยเช�งตรรกะอ/Eนด วย เชCน LLN0 เปKนต น)

2. ส�Eงให ต�วต�ดวงจรทJาการต�ดวงจรโดยต�0งคCา CU_ST2/XCBR3.Pos.ctlVal เปKนคCา false (ต�ดวงจร)3. ตรวจสอบตJาแหนCงของหน าส�มผ�ส โดยเร6ยกด#ได จาก CU_ST2/XCBR3.Pos.stVal ถ าม6คCาเปKน

off (วงจรเปvด) กDเปKนอ�นเสรDจส�0น

• ต องการส�Eงให ต�วต�ดวงจรทJาการต�ดวงจร ต องทJางานด�งน60

1. ด#วCาสามารถส�Eงการต�วต�ดวงจรได หร/อไมCจาก CU_ST2/XCBR3.Loc.stVal (ในบางกรณ6อาจจะต องด#จากหนCวยเช�งตรรกะอ/Eนด วย เชCน LLN0 เปKนต น)

2. ส�Eงให ต�วต�ดวงจรทJาการตCอวงจรโดยต�0งคCา CU_ST2/XCBR3.Pos.ctlVal เปKนคCา true (ตCอวงจร)3. ตรวจสอบตJาแหนCงของหน าส�มผ�ส โดยเร6ยกด#ได จาก CU_ST2/XCBR3.Pos.stVal ถ าม6คCาเปKน

on (วงจรปvด) กDเปKนอ�นเสรDจส�0น

8.2 ก�รใช?ง�นระบบบ�นทXกก�รรบกวนระบบไฟฟd� ด วยเทคโนโลย6ท6Eล0Jาหน าขG0นทJาให อ�ปกรณ�อ�เลDกทรอน�กส�ฉลาดร�CนใหมC สามารถทJาการบ�นทGกการรบกวน

ระบบไฟฟ9า (disturbance recorder) เพ/EอนJาไปใช ตCอในภายหล�งได การบ�นทGกน60ในมาตรฐาน IEC6185034 ได กJาหนดวCาให ใช มาตรฐาน COMTRADE (IEEE standard format for transient data exchange) เปKนร#ปแบบในการบ�นทGกข อม#ล การต�0งคCาการบ�นทGกน�0นสามารถทJาได โดยพ�จารณาหนCวยเช�งตรรกะชน�ด RDRE

ในกรณ6น60สมม�ต�ให ต�วบ�นทGกการรบกวนระบบไฟฟ9าม6หนCวยทางตรรกะท6Eช/EอวCา CU_ST2/RDRE1 ซGEงถ ามองในด านโครงสร างข อม#ลของหนCวยเช�งตรรกะน60จะประกอบด วยข�อม�ลตCอไปน60เปKนอยCางน อย (เน/EองจากในมาตรฐานกJาหนดวCาจJาเปKนต องม6)34 [11] ห�วข อท6E 5.13.6



• RcdMade เปKนการบอกวCาการบ�นทGกการรบกวนระบบไฟฟ9าเสรDจส�0น

• FltNum เปKนคCาของหมายเลขการเก�ดความผ�ดพลาด (fault number)

ในสCวนของการคJานวณทางสถ�ต�ของข อม#ลท6Eได ร�บมา ซGEงเก6Eยวข องก�บข�อม�ล ClcMth ClcMod ClcIntvTyp และ ClcIntvPer ขอละไว เน/EองจากขG0นอย#Cก�บเง/Eอนไขของการออกแบบของผ# ผล�ต ในสCวนของข�อม�ลอ/EนซGEงเปKนทางเล/อก กDขG0นอย#Cก�บเง/Eอนไขของการออกแบบของผ# ผล�ตเชCนก�น

กรณ6ศGกษาด�งตCอไปน60 ใช สมม�ต�ฐานวCาหนCวยเช�งตรรกะของต�วต�ดวงจรน60ทJางานปกต� โดยจะแสดงให เหDนถGงข อม#ลท6EจJาเปKนต องร# ในการใช งานในร#ปแบบตCางๆ

• ต องการทราบวCาม6การบ�นทGกข อม#ลหร/อไมC สามารถเร6ยกด#ได จาก CU_ST2/RDRE1.RcdMade.stVal วCาเปKน true (การบ�นทGกเสรDจส�0น)

• ต องการทราบวCาม6การบ�นทGกข อม#ลท6Eเวลาใด สามารถเร6ยกด#ได จาก CU_ST2/RDRE1.RcdMade.t ซGEงเปKนคCาตราเวลาของล�กษณะประจ��ข�อม�ล CU_ST2/RDRE1.RcdMade.stVal

ถ าพ�จารณาในสCวนของข�อม�ลท6EเปKนทางเล/อก ถ าผ# ผล�ตม6ข�อม�ลเหลCาน60มาให กDจะสามารถหาข อม#ลเพ�Eมเต�ม หร/อต�0งคCาตCางๆ เพ�Eมเต�มได เชCน

• StoRte เปKนคCาอ�ตราการบ�นทGกข อม#ล ซGEงม6หนCวยเปKนจJานวนข อม#ลตCอหนGEงม�ลล�ว�นาท6 (ms) เชCน ถ าต องการ บ�นทGก 6,000 คCาตCอว�นาท6 กDต องต�0งคCา 6 ไปท6E CU_ST2/RDRE1.StoRte.setVal เปKนต น

• TrgMod เปKนการต�0งว�ธ6ในการส�Eงบ�นทGกข อม#ล วCาให ส�Eงจากภายในอ�ปกรณ� ร�บคJาส�Eงจากภายนอก หร/อท�0งสองกรณ6 เชCน ถ าให ส�Eงได จากท�0งภายในและภายนอก ต องต�0งคCา 3 ไปท6E CU_ST2/RDRE1.TrgMod.setVal เปKนต น

• RcdTrg เปKนการส�Eงให บ�นทGกข อม#ล โดยเม/Eอต�0งคCา true ไปย�ง CU_ST2/RDRE1.RcdTrg.ctlVal กDจะเร�Eมบ�นทGกข อม#ล เปKนต น


ภ�คผนวกท�� 1 ชน6ดของหนKวยเช6งตรรกะ

ในมาตรฐาน IEC61850-7-4 ในชCวงปq พ.ศ. 2546 ได กJาหนดชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะ ไว ประมาณ 90 ชน�ดยCอย และตCอมาในปq พ.ศ. 2553 เม/Eอม6การปร�บปร�งมาตรฐาน ได ม6จJานวนเพ�EมขG0นเปKนประมาณ 150 ชน�ดยCอย โดยได แบCงกล�Cมโดยใช อ�กขระต�วแรกของช/EอยCอ

หนCวยเช�งตรรกะด านลCางให ไว เพ/EอเปKนการอ างอ�ง รายละเอ6ยดสามารถศGกษาเพ�Eมเต�มได จาก มาตรฐาน IEC61850-5 [6] ซGEงอธ�บายถGงหน าท6Eการใช งาน และ IEC61850-7-4 [11] ซGEงอธ�บายถGงโครงสร างข อม#ล

ชน6ดท��ช=�อขX<นต?นด?วยอ�กขระ A (automatic control) เปKนชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6Eม6หน าท6Eควบค�มอ�ตโนม�ต� ได แกC

• ANCR (neutral current regulator) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eแก ผลกระทบท6Eเก�ดจากกระแสน�วทรอลในกรณ6ท6Eเก�ดการล�ดวงจร โดยใช ขดลวด Petersen หนCวยเช�งตรรกะน60ประกอบด วยข อม#ลเชCน ตJาแหนCงปPจจ�บ�นของขดลวด ปร�มาณการเปล6EยนตJาแหนCงขดลวด เปKนต น

• ARCO (reactive power control) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eควบค�มกJาล�งไฟฟ9าเสม/อน (reactive power) เชCน การบ�งค�บต�วเกDบประจ� เปKนต น

• ARIS (resistor control) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eควบค�มต�วต านทาน

• ATCC (automatic tap changer controller) เปKนหนCวยเช�งตรรกะท6EทJาหน าท6Eควบค�มระด�บแรงด�นให อย#CในชCวงท6EกJาหนด โดยว�ธ6การควบค�มการเปล6EยนตJาแหนCงปลายขดลวด (tap) ของหม อแปลงแบบอ�ตโนม�ต� หนCวยเช�งตรรกะน60สามารถทJาการเปล6EยนตJาแหนCงปลายขดลวดของหม อแปลงแบบอ�ตโนม�ต�ตามระด�บแรงด�นท6Eเปล6Eยนไป หร/อสามารถทJาการเปล6Eยนขดลวดตามการส�Eงการได โดยตรง

• AVCO (voltage control) เปKนหนCวยเช�งตรรกะท6EทJาหน าท6Eควบค�มระด�บแรงด�นให อย#CในคCาท6EกJาหนด

ชน6ดท��ช=�อขX<นต?นด?วยอ�กขระ C (control) เปKนชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6Eม6หน าท6Eเก6Eยวข องก�บการควบค�มของระบบสถาน6ไฟฟ9ายCอยอ�ตโนม�ต�


ได แกC

• CALH (alarm handling) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eในการควบค�มส�ญญาณเต/อนตCางๆ

• CCGR (cooling group control) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eในการควบค�มอ�ปกรณ�ทJาความเยDน โดยม6ข อม#ลเปKนคCาอ�ณหภ#ม�ตCางๆ และข อม#ลเพ/Eอการควบค�มอ�ณหภ#ม�

• CILO (interlocking) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eในการควบค�มระบบ interlocking ของอ�ปกรณ�ต�ดตCอวงจร โดยจะตรวจสอบวCาอ�ปกรณ�ต�ดตCอวงจรม6ความปลอดภ�ยในการเปvดวงจร หร/อปvดวงจร หร/อไมC

• CPOW (point-on-wave switching) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eในการควบค�มการต�ดตCอวงจร ของอ�ปกรณ�ต�ดตCอวงจร เชCน สว�ตช�เก6ยร� โดยควบค�มการต�ดตCอในล�กษณะตCางๆ เชCน การต�ดตCอท6Eบางจ�ดของร#ปคล/Eนแรงด�น หร/อร#ปคล/Eนกระแส

• CSWI (switch controller) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eในการควบค�มการเปvดปvดของอ�ปกรณ�ต�ดตCอวงจร เชCน สว�ตช�เก6ยร�

• CSYN (synchronizer controller) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eในการควบค�มเง/EอนไขตCางๆ ของส�ญญาณจาก 2 แหลCงวCาม6ความใกล เค6ยงก�นหร/อไมC เชCน การควบค�มเง/Eอนไขของแรงด�นจาก 2 แหลCงกCอนท6Eจะเช/EอมตCอก�น

ชน6ดท��ช=�อขX<นต?นด?วยอ�กขระ F (functional blocks) เปKนชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6Eม6หน าท6EเปKนฟPงก�ช�นคJานวณสJาหร�บหนCวยเช�งตรรกะอ/Eน ได แกC

• FCNT (counter) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eในการน�บจJานวนพ�ลส�

• FCSD (curve shape description) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eในการให ร#ปคล/Eนอ างอ�ง ตามท6Eได กJาหนดไว

• FFIL (generic filter) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6EในการคJานวณส�ญญาณขาออกให สอดคล องก�บ


ส�ญญาณขาเข าท6EผCานต�วกรอง

• FLIM (control function output limitation) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6EในการจJาก�ดคCา

• FPID (PID regulator) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6EในการคJานวณส�ญญาณควบค�มตามหล�กการ PID

• FRMP (ramp function) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6EกJาเน�ดส�ญญาณลาดเอ6ยง (ramp)

• FSPT (set-point control function) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6EกJาหนดการส�Eงการ (set-point) ตามเง/EอนไขตCางๆ

• FXOT (action at over threshold) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eส�EงการตCางๆ เม/EอคCาส�ญญาณส#งกวCาข6ดแบCง (threshold)

• FXUT (action at under threshold) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eส�EงการตCางๆ เม/EอคCาส�ญญาณตEJากวCาข6ดแบCง (threshold)

ชน6ดท��ช=�อขX<นต?นด?วยอ�กขระ G (generic references) เปKนชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6Eม6หน าท6Eนอกเหน/อจากท6EกJาหนดไว ในหนCวยเช�งตรรกะชน�ดอ/Eนๆ ได แกC

• GAPC (generic automatic process control) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eในการควบค�มอ�ตโนม�ต�ท6Eนอกเหน/อจากท6EกJาหนดไว ในหนCวยเช�งตรรกะชน�ดอ/Eนๆ (A, C, M, P หร/อ R)

• GGIO (generic process input/output) เปKนหนCวยเช�งตรรกะท6EทJาหน าท6EนJาเข า (input) / สCงออก (output) ส�ญญาณท�Eวไปท6EไมCได เจาะจงไว ในหนCวยเช�งตรรกะชน�ดอ/Eนๆ (S, T, X, Y หร/อ Z)

• GLOG (generic log) เปKนหนCวยเช�งตรรกะท6EทJาหน าท6Eบ�นทGกข อม#ลตCางๆ

• GSAL (generic security application) เปKนหนCวยเช�งตรรกะท6EทJาหน าท6Eเฝ9าส�งเกตปPญหาท6Eเก6Eยวข องก�บระบบร�กษาความปลอดภ�ยของข อม#ล เชCน การอน�ญาตการเข าถGงข อม#ล (authorization) การควบค�มการเข าถGงข อม#ล (access control) เอกส�ทธ�การใช บร�การของหนCวย (service privileges) เปKนต น


ชน6ดท��ช=�อขX<นต?นด?วยอ�กขระ I (interfacing and archiving) เปKนชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6Eม6หน าท6Eในการเช/EอมตCอออกไปย�งนอกระบบสถาน6ไฟฟ9ายCอยอ�ตโนม�ต�

รวมถGงการเช/EอมตCอไปย�งหนCวยเกDบข อม#ลถาวร ได แกC

• IARC (archiving) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6EในการเกDบข อม#ลถาวร เชCน การสJารองข อม#ล การเกDบรวบรวมข อม#ลเกCา เปKนต น

• IHMI (human machine interface) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eในการเช/EอมตCอก�บมน�ษย� เชCน การต�ดตCอผCานแผงควบค�มหน าเคร/Eอง เปKนต น

• ISAF (safety alarm function) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eในการเช/EอมตCอไปย�งอ�ปกรณ�เต/อนภ�ยตCางๆ เชCน สว�ตช�เต/อนภ�ยแบบป��มกด เปKนต น

• ITCI (telecontrol interface) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eในการเช/EอมตCอไปย�งระบบควบค�มระยะไกล (remote control) ของการควบค�มระด�บช�0นท6Eส#งขG0น

• ITMI (telemonitoring interface) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eในการเช/EอมตCอไปย�งระบบเฝ9าส�งเกตระยะไกล (remote monitoring)

• ITPC (teleprotection communication interface) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eในการเช/EอมตCอไปย�งระบบป9องก�นระยะไกลตCางๆ โดยม�Cงเน นในสCวนท6EเปKนชCองการส/Eอสารก�บอ�ปกรณ�น�0นๆ

ชน6ดท��ช=�อขX<นต?นด?วยอ�กขระ K (mechanical and non-electric primary equipment) เปKนชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะของอ�ปกรณ�ท6Eม6หน าท6EตCางๆ ในระบบสถาน6ไฟฟ9ายCอยอ�ตโนม�ต� แตCไมCได

เก6Eยวข องก�บระบบการจCายกระแสไฟฟ9า ได แกC

• KFAN (fan) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของพ�ดลม ซGEงจะม6ข อม#ลของพ�ดลม รวมถGงการควบค�มพ�ดลม เชCน ป9ายประจJาเคร/Eอง ความเรDวรอบ เปKนต น

• KFIL (filter) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของระบบกรองในทางกลตCางๆ (กรองน0Jาม�น กรองอากาศ) ซGEงจะม6ข อม#ลของระบบกรอง รวมถGงการบJาร�งร�กษาระบบกรอง เชCน ป9ายประจJาเคร/Eอง อาย�การใช งาน คCาการเต/อน เปKนต น


• KPMP (pump) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของเคร/Eองส#บของไหล ซGEงจะม6ข อม#ลของเคร/Eองม/อ รวมถGงการควบค�มเคร/Eองส#บน�0นๆ เชCน ป9ายประจJาเคร/Eอง ความเรDวรอบ อาย�การใช งาน เปKนต น

• KTNK (tank) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของถ�งเกDบ ซGEงจะม6ข อม#ลของถ�งเกDบ เชCน ปร�มาณจ� เปKนต น

• KVLV (valve control) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของวาล�วตCางๆ ซGEงจะม6ข อม#ลวาล�ว รวมถGงการควบค�มของวาล�ว เชCน ตJาแหนCงของวาล�ว เปKนต น

ชน6ดท��ช=�อขX<นต?นด?วยอ�กขระ L (system logical node) เปKนชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6Eม6หน าท6Eจ�ดเกDบข อม#ลหร/อจ�ดการ ระบบหร/ออ�ปกรณ�เช�งตรรกะ ได แกC

• LPHD (physical device information) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6EเกDบข อม#ลท6Eเก6Eยวข องก�บอ�ปกรณ�ทางกายภาพ (physical device) ของอ�ปกรณ�เช�งตรรกะน60 เชCน ป9ายประจJาเคร/Eอง สภาพของเคร/Eอง เปKนต น

• LLN0 (logical node zero) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6EเกDบด#แลและจ�ดการข อม#ลท6Eเก6Eยวข องก�บอ�ปกรณ�เช�งตรรกะ เชCน ระยะเวลาดJาเน�นการ การทJาการว�น�จฉ�ยระบ�ความผ�ดพลาดของระบบ เปKนต น

• LCCH (physical communication channel supervision) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eด#แลและจ�ดเกDบข อม#ลท6Eเก6Eยวก�บชCองทางการส/EอสารตCางๆ เชCน จJานวนข อม#ลท6Eร�บท6EสCง เปKนต น

• LGOS (GOOSE subscription) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eเฝ9าส�งเกต (monitor) การส/Eอสารในมาตรฐาน GOOSE

• LSVS (sampled value subscription) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eเฝ9าส�งเกต และว�เคราะห�ปPญหา ท6Eเก6Eยวข องก�บการเกDบคCาต�วอยCาง

• LTIM (time management) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6EเกDบข อม#ลท6Eเก6Eยวข องก�บเวลาของระบบ เชCน คCาแตกตCางของเวลาท องถ�Eนก�บเวลาปานกลางกร6น�ช เปKนต น


• LTMS (time master supervision) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eในการต�0งคCาและด#แลการประสานเวลา เชCน ความแมCนของเวลา แหลCงให เวลา เปKนต น

• LTRK (service tracking) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eในการต�ดตามการทJางานของระบบ เพ/Eอให สามารถตรวจสอบ ต�วแปรเสร�มของระบบ (parameter) หล�งจากระบบทJางานในหน าท6Eน�0นๆ เสรDจส�0น โดยปกต�ถ าไมCม6หนCวยเช�งตรรกะน60 เม/EอการทJางานสCวนหนGEงๆ ส�0นส�ดลง ต�วแปรเสร�มของระบบจะส#ญส�0นไป

ชน6ดท��ช=�อขX<นต?นด?วยอ�กขระ M (metering and measurement node) เปKนชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6Eม6หน าท6Eในการว�ดคCาส�ญญาณตCางๆ ได แกC

• MENV (environmental information) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eรวบรวมข อม#ลท6Eเก6Eยวก�บสภาพแวดล อมตCางๆ เชCน ปร�มาณการปลดปลCอยแก�สคาร�บอนไดออกไซด� เปKนต น

• MFLK (flicker measurement) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6EคJานวณการส�Eนไหวของส�ญญาณ (flicker) รวมถGง แรงด�นกระเพ/Eอมตามมาตรฐาน IEC6100-4-15

• MHAI (harmonics or interharmonics) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eว�ดคCาฮาร�มอน�กของส�ญญาณในระบบไฟฟ9าสามเฟส โดยจะนJาคCาท6Eว�ดมาจากหม อแปลงแรงด�นและหม อแปลงกระแสมาใช ในการคJานวณคCาตCางๆ

• MHAN (non-phase-related harmonics or interharmonics) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eว�ดคCาฮาร�มอน�กของส�ญญาณ ในระบบไฟฟ9าเฟสเด6ยว

• MHYD (hydrological information) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eว�ดข อม#ลน0Jา เชCน ระด�บน0Jา อ�ตราการไหลท6Eผ�วน0Jา เปKนต น

• MMDC (DC measurement) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eว�ดข อม#ลไฟฟ9ากระแสตรง เชCน แรงด�น กระแส กJาล�งไฟฟ9า เปKนต น

• MMET (meteorological information) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eรวบรวมข อม#ลทางอ�ต�น�ยมว�ทยา เชCน อ�ณหภ#ม�โดยรอบ ความช/0น ปร�มาณเมฆ เปKนต น


• MMTN (metering single phase) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eว�ดพล�งงานไฟฟ9าในระบบเฟสเด6ยว ซGEงเปKนคCาท6Eใช ในการซ/0อขาย จะม6คCาพล�งงานไฟฟ9าท6EจJาเปKนในการซ/0อขาย เชCน คCาพล�งงานจร�ง คCาพล�งงานเสม/อน คCาพล�งงานเข าระบบ คCาพล�งงานออกจากระบบ เปKนต น

• MMTR (metering 3 phase) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eว�ดพล�งงานไฟฟ9าในระบบสามเฟส ซGEงเปKนคCาท6Eใช ในการซ/0อขาย จะม6คCาพล�งงานไฟฟ9าท6EจJาเปKนในการซ/0อขาย เชCน คCาพล�งงานจร�ง คCาพล�งงานเสม/อน คCาพล�งงานเข าระบบ คCาพล�งงานออกจากระบบ เปKนต น

• MMXN (non-phase-related measurement) เปKนหนCวยเช�งตรรกะท6EทJาการว�ดส�ญญาณทางไฟฟ9าในระบบเฟสเด6ยว โดยความถ#กต องจะเปKนระด�บของการปฏ�บ�ต�การ (operation) ส�ญญาณทางไฟฟ9าท6Eว�ดได แกC กระแส แรงด�น กJาล�งไฟฟ9า กJาล�งไฟฟ9าปรากฏ กJาล�งไฟฟ9าเสม/อน แฟกเตอร�กJาล�ง ความต านทาน (impedance) และความถ6E

• MMXU (measurement) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eว�ดส�ญญาณทางไฟฟ9าในระบบสามเฟส โดยความถ#กต องจะเปKนระด�บของการปฏ�บ�ต�การ โดยสามารถท6Eจะว�ดคCาตCางๆ เชCน กระแสของเฟสตCางๆ แรงด�นของเฟสตCางๆ กJาล�งไฟฟ9า กJาล�งไฟฟ9าปรากฏ กJาล�งไฟฟ9าเสม/อน แฟกเตอร�กJาล�ง ความต านทาน (impedance) ความถ6E คCากJาล�งไฟฟ9าส#งส�ด คCากJาล�งไฟฟ9าตEJาส�ด เปKนต น

• MSQI (sequence and imbalance) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eว�ดลJาด�บและความไมCสมด�ล ในระบบไฟฟ9าสามเฟส หร/อระบบไฟฟ9าหลายเฟส

• MSTA (metering statistics) เปKนหนCวยเช�งตรรกะท6Eถ#กยกเล�กในปq 2553 (IEC61850-7-4:2010) เน/EองจากเปKนเพ6ยงแคCการคJานวณคCาเพ�Eมเต�มซGEงเปKนความสามารถท6EหนCวยเช�งตรรกะอ/EนสามารถทJาได หนCวยเช�งตรรกะน60ทJาหน าท6EในการคJานวณคCาส#งส�ด คCาตEJาส�ด คCาเฉล6Eย

ชน6ดท��ช=�อขX<นต?นด?วยอ�กขระ P (protection functions) เปKนชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6Eม6หน าท6Eการป9องก�นหร/อเก6Eยวข องก�บการป9องก�น ได แกC

• PDIF (differential) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�นโดยการตรวจสอบความเปล6Eยนแปลงของส�ญญาณกระแส หร/อส�ญญาณทางไฟฟ9าอ/Eนๆ


• PDIR (direction comparison) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�นโดยใช ส�ญญาณจากต�วตรวจจ�บความผ�ดพลาดของท�ศทางการไหล ถ าเปKนการตรวจจ�บความผ�ดพลาดของสายสCงจะใช ค#Cก�บ PSCH

• PDIS (distance) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�นโดยเฝ9าระว�งการเปล6Eยนแปลงท6EมากขG0นหร/อตEJาลงของคCาความต านทาน (admittance, impedance หร/อ reactance)

• PDOP (directional overpower) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�นโดยพ�จารณาจากคCาของกJาล�งไฟฟ9าท6Eส#งขG0นกวCาท6EกJาหนด

• PDUP (directional underpower) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�นโดยพ�จารณาจากคCาของกJาล�งไฟฟ9าท6EลดตEJาลงกวCาท6EกJาหนด

• PFRC (rate of change of frequency) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�นเม/Eออ�ตราการเปล6Eยนของความถ6Eส#งกวCาท6EกJาหนด

• PHAR (harmonic restraint) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eในการเสร�มความสามารถในการต�ดส�นใจป9องก�นหม อแปลงโดยว�ธ6จJาก�ดคCาฮาร�มอน�ก (harmonic restraint)

• PHIZ (ground detector) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�นเม/Eอม6ความผ�ดพลาดของฉนวน (ความต านทานส#ง: high-impedance isolation) ทJาให อ�ปกรณ�ตCอลงด�น

• PIOC (instantaneous overcurrent) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�นเม/Eอกระแสบ�ดดล (instantaneous current) ม6คCาส#งผ�ดปกต�

• PMRI (motor restart inhibition) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�นการเร�EมทJางานตCอของมอเตอร� หล�งจากหย�ดทJางานกระท�นห�น

• PMSS (motor starting time supervision) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�นขณะมอเตอร�เร�EมทJางาน

• POPF (over power factor) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�นโดยพ�จารณาต�วประกอบกJาล�งท6Eส#งเก�นกวCาท6EกJาหนดไว


• PPAM (phase angle measuring) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�นโดยพ�จารณาม�มเฟส

• PRTR (rotor protection) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�นโรเตอร�

• PSCH (protection scheme) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eในการเช/EอมตCอ หนCวยเช�งตรรกะในกล�Cมน60ให สามารถทJางานรCวมก�นได เชCน กรณ6ใช PDIR ก�บสายสCง เปKนต น

• PSDE (sensitive directional earth fault) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eในการป9องก�นการผ�ดพลาดท6Eเก�ดจากการล�ดวงจรลงด�น (earth fault)

• PTEF (transient earth fault) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eในการป9องก�นโดยพ�จารณาจากชCวงเร�Eมต นของการล�ดวงจรลงด�น

• PTHF (thyristor protection) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�น thyristor

• PTOC (time overcurrent) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�นเม/Eอความส�มพ�นธ�ของกระแสและเวลา (ความส�มพ�นธ�แบบแปรผกผ�น) เก�นจากท6EกJาหนด

• PTOF (overfrequency) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�นเม/Eอความถ6Eม6คCาส#งกวCาท6Eต�0งไว

• PTOV (overvoltage) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�นเม/Eอแรงด�นไฟฟ9าม6คCาส#งกวCาท6Eต�0งไว โดยสามารถกJาหนดความส�มพ�นธ�ในร#ปของเส นโค ง (curve) ได

• PTRC (protection trip conditioning) เปKนหนCวยเช�งตรรกะท6Eด#แลเง/Eอนไขของการส�Eงต�ดวงจร (trip)

• PTTR (thermal overload) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�นความร อนส#งเก�นกวCาท6EกJาหนด

• PTUC (undercurrent) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�นเม/Eอกระแสไฟฟ9า หร/อกJาล�งไฟฟ9าลดตEJาลงกวCาท6EกJาหนด

• PTUF (underfrequency) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�นเม/Eอความถ6Eม6คCาตEJากวCาท6Eต�0งไว


• PTUV (undervoltage) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�นเม/Eอแรงด�นไฟฟ9าตกตEJากวCาท6Eต�0งไว

• PUPF (under power factor) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�นโดยพ�จารณาต�วประกอบกJาล�งท6EตEJาเก�นกวCาท6EกJาหนดไว

• PVOC (voltage controlled time overcurrent) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eในล�กษณะเด6ยวก�บ PTOC แตCม6การควบค�มของแรงด�นเข ามาเก6Eยวข อง

• PVPH (volts per Hz) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�นเม/Eออ�ตราสCวนของแรงด�นตCอความถ6Eม6คCาส#งกวCาท6EกJาหนด

• PZSU (zero speed or under-speed) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eป9องก�นโดยพ�จารณาจากความเรDวรอบของอ�ปกรณ�ทางกล

ชน6ดท��ช=�อขX<นต?นด?วยอ�กขระ Q (power quality events) เปKนชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6Eม6หน าท6Eตรวจหา และ/หร/อ ว�เคราะห� เหต�การณ�ของค�ณภาพทางไฟฟ9า

(power quality) ได แกC

• QFVR (frequency variation) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eเม/Eอม6เหต�การณ�การแปรผ�นของความถ6E

• QITR (current transient) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eเม/Eอม6เหต�การณ�การเปล6Eยนแปลงของกระแสไฟฟ9าในชCวงส�0น

• QIUB (current unbalance variation) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eเม/Eอม6เหต�การณ�การแปรผ�นของความไมCสมด�ลของกระแสไฟฟ9า

• QVTR (voltage transient) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eเม/Eอม6เหต�การณ�การเปล6Eยนแปลงของแรงด�นไฟฟ9าในชCวงส�0น

• QVUB (voltage unbalance variation) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eเม/Eอม6เหต�การณ�การแปรผ�นของความไมCสมด�ลของแรงด�นไฟฟ9า


• QVVR (voltage variation) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eเม/Eอม6เหต�การณ�การแปรผ�นของแรงด�นไฟฟ9า

ชน6ดท��ช=�อขX<นต?นด?วยอ�กขระ R (protection related functions) เปKนชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6Eม6หน าท6Eเสร�มการป9องก�น ได แกC

• RADR (disturbance recorder channel analogue) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของชCองส�ญญาณแอนะลDอก ท6Eจะถ#กบ�นทGกเม/Eอระบบไฟฟ9าม6ความผ�ดพลาด (fault) เก�ดขG0น หนCวยเช�งตรรกะน60สามารถม6จJานวนชCองส�ญญาณตามส�ญญาณท6Eต องการบ�นทGก โดยอาจจะเกDบในร#ปของต�วแปรเสร�มภายในหนCวยเช�งตรรกะน60 หร/ออ างอ�งไปย�งหนCวยเช�งตรรกะอ/Eนๆ ข อม#ลเหลCาน60เปKนข อม#ลหนGEงในการสร างแฟ9มข อม#ลแบบ COMTRADE ตามมาตรฐาน IEEE C37.111:1999

• RBDR (disturbance recorder channel binary) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของชCองส�ญญาณทว�ภาค (binary) ท6Eจะถ#กบ�นทGกเม/Eอระบบไฟฟ9าม6ความผ�ดพลาด (fault) เก�ดขG0น หนCวยเช�งตรรกะน60สามารถม6จJานวนชCองส�ญญาณตามส�ญญาณท6Eต องการบ�นทGก โดยอาจจะเกDบในร#ปของต�วแปรเสร�มภายในหนCวยเช�งตรรกะน60 หร/ออ างอ�งไปย�งหนCวยเช�งตรรกะอ/Eนๆ ข อม#ลเหลCาน60เปKนข อม#ลหนGEงในการสร างแฟ9มข อม#ลแบบ COMTRADE ตามมาตรฐาน IEEE C37.111:1999

• RBRF (breaker failure) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eเม/Eอม6ความผ�ดพลาดของต�วต�ดวงจร เชCน กระแสบ�ดดล (instantaneous current) ม6คCาส#ง เปKนต น

• RDIR (directional element) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eเก6Eยวข องก�บข อม#ลท6Eม6ท�ศทาง

• RDRE (disturbance recorder function) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eบ�นทGกข อม#ลเม/Eอระบบไฟฟ9าม6ความผ�ดพลาด (fault) เก�ดขG0น ใช งานรCวมก�นก�บ RADR หร/อ RBDR

• RDRS (disturbance record handling) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eบ�นทGกข อม#ลส�ญญาณ สJาหร�บการใช งานในระด�บท6Eส#งขG0น

• RFLO (fault locator) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6EคJานวณหาตJาแหนCงความผ�ดพลาด (fault location) โดยจะทJาการคJานวณเม/Eอม6การเก�ดความผ�ดพลาดขG0น


• RMXU (differential measurements) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6EคJานวณคCากระแสไฟฟ9าของระบบ เพ/Eอใช ในการป9องก�นโดยการตรวจสอบความเปล6Eยนแปลงของส�ญญาณกระแส โดยสามารถสCงคCาไปย�ง หนCวยเช�งตรรกะ PDIF เพ/EอทJาการป9องก�นระบบ

• RPSB (power swing detection/blocking) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eตรวจสอบและป9องก�นการเปล6EยนแปลงอยCางรวดเรDวของกJาล�งไฟฟ9า (power swing)

• RREC (autoreclosing) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6EในการพยายามตCอวงจร (โดยท�Eวไป 1 ถGง 3 คร�0ง) ในกรณ6ท6Eเก�ดการต�ดวงจรจากระบบป9องก�น

• RSYN (synchronism-check) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6EในการตรวจสอบวCาระบบไฟฟ9าสองแหลCงม6 ระด�บแรงด�นไฟฟ9า ความถ6E ม�มเฟส อย#CในชCวงท6EกJาหนดหร/อไมC

ชน6ดท��ช=�อขX<นต?นด?วยอ�กขระ S (supervision and monitoring) เปKนชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6Eม6หน าท6Eในการควบค�มด#แล (supervision) และการเฝ9าส�งเกต

(monitoring) ได แกC

• SARC (monitoring and diagnostics for arcs) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eเฝ9าส�งเกตและว�เคราะห�การเก�ด อาร�ก (arc) ในต�วต�ดตCอวงจรแบบใช แก�สเปKนฉนวน (gas insulated switchgear)

• SCBR (circuit breaker supervision) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eควบค�มด#แลต�วต�ดวงจร (circuit breaker) โดยจะม6รายละเอ6ยดของอ�ปกรณ� เชCน สภาพของหน าส�มผ�ส กระแสไฟฟ9าท6EทJาการต�ดวงจรคร�0งลCาส�ด เปKนต น

• SIMG (insulation medium supervision (gas)) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eควบค�มด#แลต�วกลางฉนวน (insulation medium) แบบท6Eใช แก�ส โดยจะม6รายละเอ6ยดของอ�ปกรณ� เชCน ความด�นแก�ส ความหนาแนCนแก�ส เปKนต น

• SIML (insulation medium supervision (liquid)) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eควบค�มด#แลต�วกลางฉนวน (insulation medium) แบบท6Eใช ของเหลว โดยจะม6รายละเอ6ยดของอ�ปกรณ� เชCน อ�ณหภ#ม�ของเหลว ระด�บของของเหลว เปKนต น


• SLTC (tap changer supervision) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eควบค�มด#แลอ�ปกรณ�เปล6EยนตJาแหนCงปลายขดลวดของหม อแปลง (tap changer) โดยจะม6รายละเอ6ยดของอ�ปกรณ� เชCน ขนาดของแรงบ�ด เปKนต น

• SOPM (supervision of operating mechanism) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eควบค�มด#แลอ�ปกรณ�กลไกท6Eใช ในการต�ดตCอวงจร เชCน สภาพของมอเตอร�ท6Eใช ในควบค�มการต�ดตCอวงจร เปKนต น

• SPDC (monitoring and diagnostics for partial discharges) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eควบค�มด#แลต�วต�ดตCอวงจรแบบใช แก�สเปKนฉนวน (gas insulated switchgear) โดยจะม6รายละเอ6ยดของอ�ปกรณ� เชCน การปลCอยประจ�บางสCวน (partial discharge) เปKนต น

• SPTR (power transformer supervision) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eควบค�มด#แลหม อแปลงไฟฟ9า โดยจะม6รายละเอ6ยดของหม อแปลงไฟฟ9า เชCน อ�ณหภ#ม�ขดลวด อ�ณหภ#ม�แกนหม อแปลง เปKนต น

• SSWI (circuit switch supervision) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eควบค�มด#แลสว�ตช�ตCางๆ ยกเว น ต�วต�ดวงจร (circuit breaker) โดยจะม6รายละเอ6ยดของสว�ตช� เชCน อาย�การใช งาน ระยะเวลาท6Eใช ในการต�ดวงจร ระยะเวลาท6Eใช ในการตCอวงจร เปKนต น

• STMP (temperature supervision) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eควบค�มด#แลอ�ณหภ#ม�

• SVBR (vibration supervision) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eควบค�มด#แลการเขยCาต�ว (vibration) ของอ�ปกรณ�บางชน�ด เชCน ก�งห�น เคร/EองกJาเน�ดไฟฟ9า เปKนต น

ชน6ดท��ช=�อขX<นต?นด?วยอ�กขระ T (instrument transformers and sensors) เปKนชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะของหม อแปลงว�ด (instrument transformer) และ/หร/อ ต�วตรวจว�ด

(sensor) ตCางๆ ได แกC

• TANG (angle) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eว�ดม�ม คCาท6Eว�ดม6หนCวยเปKน องศา หร/อ rad

• TAXD (axial displacement) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eว�ดการกระจ�ดตามแนวแกน


• TCTR (current transformer) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของหม อแปลงว�ดกระแส โดยม6รายละเอ6ยดของหม อแปลงว�ดกระแสอย#C เชCน คCากระแสท6Eว�ดได อ�ตราพ�ก�ดกระแส อ�ตราพ�ก�ดความถ6E เปKนต น

• TDST (distance) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eว�ดระยะทาง คCาท6Eว�ดม6หนCวยเปKน m

• TFLW (liquid flow) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eว�ดอ�ตราไหลของของเหลว คCาท6Eว�ดม6หนCวยเปKน m3/s

• TFRQ (frequency) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eว�ดความถ6Eท6EไมCเก6Eยวข องก�บความถ6Eของส�ญญาณไฟฟ9า เชCนการว�ดความถ6Eเส6ยง การว�ดความถ6EของการเขยCา เปKนต น คCาท6Eว�ดม6หนCวยเปKน Hz

• TGSN (generic sensor) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของต�วตรวจว�ดท�Eวไปท6EไมCได ม6การกJาหนดชน�ดไว

• THUM (humidity) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eว�ดความช/0น คCาท6Eว�ดม6หนCวยเปKน %

• TLVL (media level) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eว�ดระด�บในท6Eจ�ดเกDบ เชCน การว�ดระด�บน0Jาม�นในถ�งเกDบ เปKนต น คCาท6Eว�ดม6หนCวยเปKนร อยละ (%) ของคCาจ�ดเกDบส#งส�ด

• TMGF (magnetic field) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eว�ดสนามแมCเหลDก คCาท6Eว�ดม6หนCวยเปKน T

• TMVM (movement sensor) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eว�ดการเคล/Eอนไหว คCาท6Eว�ดม6หนCวยเปKน m/s

• TPOS (position indicator) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6EบอกตJาแหนCง เชCน บอกตJาแหนCงของโซเลนอยด� ตJาแหนCงของล#กส#บ เปKนต น คCาท6Eว�ดม6หนCวยเปKนร อยละ (%) ของคCาส#งส�ดท6Eเคล/Eอนท6Eได

• TPRS (pressure sensor) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของต�วตรวจว�ดแรงด�น ซGEงรวมถGงการว�ด แรงด�นอากาศ แรงด�นน0Jา แรงด�นน0Jาม�น คCาท6Eว�ดม6หนCวยเปKน Pa

• TRTN (rotation transmitter) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eว�ดความเรDวเช�งม�ม คCาท6Eว�ดม6หนCวยเปKน Hz

• TSND (sound pressure sensor) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของต�วตรวจว�ดแรงด�นเส6ยง คCาท6Eว�ดม6หนCวยเปKน dB


• TTMP (temperature sensor) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของต�วตรวจว�ดอ�ณหภ#ม� คCาท6Eว�ดม6หนCวยเปKน oC

• TTNS (mechanical tension / stress) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eว�ดความตGง หร/อความเค น คCาท6Eว�ดม6หนCวยเปKน N

• TVBR (vibration sensor) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eว�ดการเขยCา คCาท6Eว�ดม6หนCวยเปKน mm/s2

• TVTR (voltage transformer) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของหม อแปลงว�ดแรงด�น โดยม6รายละเอ6ยดของหม อแปลงว�ดแรงด�นอย#C เชCน คCาแรงด�นท6Eว�ดได อ�ตราพ�ก�ดแรงด�น อ�ตราพ�ก�ดความถ6E เปKนต น

• TWPH (water acidity) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eว�ดสภาพความเปKนกรดเปKนดCางของน0Jา (pH)

ชน6ดท��ช=�อขX<นต?นด?วยอ�กขระ X (switchgear) เปKนชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะท6Eม6หน าท6Eต�ดตCอวงจร ได แกC

• XCBR (circuit breaker) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของต�วต�ดวงจร (circuit breaker) เปKนอ�ปกรณ�ต�ดตCอวงจรท6Eม6ความสามารถในการต�ดกระแสล�ดวงจร

• XSWI (circuit switch) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของสว�ตช� ซGEงเปKนอ�ปกรณ�ต�ดตCอวงจรท6EไมCม6ความสามารถในการต�ดกระแสล�ดวงจร

ชน6ดท��ช=�อขX<นต?นด?วยอ�กขระ Y (power transformer) เปKนชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะของอ�ปกรณ�ท6Eเก6Eยวข องก�บหม อแปลงไฟฟ9ากJาล�ง ได แกC

• YEFN (earth fault neutralizer) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6EเปKนต�วเหน6EยวนJาปร�บคCาได เพ/Eอแก ปPญหาของแรงด�นเก�นท6Eเก�ดจากกระแสล�ดวงจร

• YLTC (tap changer) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของอ�ปกรณ�เปล6EยนตJาแหนCงปลายขดลวดของหม อแปลง (tap changer)

• YPSH (power shunt) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของต�วต านทานจJาก�ดกระแสด�นของหม อแปลง


• YPTR (power transformer) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของหม อแปลงไฟฟ9ากJาล�ง ซGEงม6รายละเอ6ยดตCางๆของหม อแปลงน�0นๆ เชCน สภาวะการทJางานปPจจ�บ�น คCาพ�ก�ดกระแส คCาพ�ก�ดแรงด�น เปKนต น

ชน6ดท��ช=�อขX<นต?นด?วยอ�กขระ Z (further power system equipment) เปKนชน�ดของหนCวยเช�งตรรกะของอ�ปกรณ�ตCางๆในระบบท6EไมCได เจาะจงไว ในชน�ดอ/Eนๆ ได แกC

• ZAXN (auxiliary network) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของเคร/อขCายไฟฟ9า ท6EไมCใชCเคร/อขCายหล�ก เชCน เคร/อขCายไฟฟ9าของสถาน6ไฟฟ9าเอง เปKนต น

• ZBAT (battery) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของแบตเตอร6E

• ZBSH (bushing) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของบ�ชช�Eง (bushing) ของหม อแปลง

• ZCAB (power cable) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eควบค�มด#แลอ�ปกรณ�ท6Eเก6Eยวข องก�บสายสCงกJาล�ง

• ZCAP (capacitor bank) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของช�ดต�วเกDบประจ� (capacitor bank)

• ZCON (converter) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของเคร/Eองแปลงแรงด�นไฟฟ9า

• ZGEN (generator) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของเคร/EองกJาเน�ดไฟฟ9าท6EไมCได กJาหนดไว ในกล�Cมอ/Eนๆ

• ZGIL (gas insulated line) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของสายสCงกJาล�งท6Eใช แก�สเปKนฉนวน

• ZLIN (power overhead line) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของสายสCงกJาล�งเหน/อด�น (overhead line) จะม6ข อม#ลของสายสCง เชCน ความต านทาน เปKนต น

• ZMOT (motor) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของมอเตอร�

• ZREA (reactor) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของต�วต านทาน

• ZRRC (rotating reactive component) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eควบค�มกJาล�งไฟฟ9าเสม/อน (reactive power)

• ZSAR (surge arrestor) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของก�บด�กไฟกระชาก (surge arrestor)


• ZSCR (semi-conductor controlled rectifier) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของอ�ปกรณ�เร6ยงกระแส (rectifier) แบบใช อ�ปกรณ�สารกGEงต�วนJา

• ZSMC (synchronous machine) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของเคร/Eองจ�กรแบบสมวาร (synchronous machine)

• ZTCF (thyristor controlled frequency converter) เปKนหนCวยเช�งตรรกะของเคร/Eองแปลงความถ6E รวมถGงเคร/Eองแปลงไฟฟ9ากระแสสล�บเปKนกระแสตรง

• ZTCR (thyristor controlled reactive component) เปKนหนCวยเช�งตรรกะทJาหน าท6Eควบค�มกJาล�งไฟฟ9าเสม/อน (reactive power) ทJางานด วย thyristor


ภ�คผนวกท�� 2 ชน6ดของ ข�อม�ล

ในมาตรฐาน IEC61850 ได กJาหนดชน�ดของข�อม�ลไว หลากหลายเพ/Eอให ครอบคล�มการใช งานในร#ปแบบตCางๆ ชน�ดของข�อม�ลได สร�ปไว เพ/EอเปKนการอ างอ�ง รายละเอ6ยดสามารถศGกษาเพ�Eมเต�มได จาก มาตรฐาน IEC61850-7-3 [10]

กล/Kม ข?อมtลสถ�นะ (status information) ชน�ดของข�อม�ลท6EแสดงถGงสถานะของส�EงตCางๆ ท6EหนCวยเช�งตรรกะน�0นเก6Eยวข อง ข อม#ลน60จะเปKนข อม#ลแจง

ล�กษณะของหนCวยเช�งตรรกะน�0น ได แกC

• ACD (directional protection activation information) เปKนข�อม�ลของการกระต� น (activate) ระบบป9องก�น โดยม6ข อม#ลท�ศทางรวมอย#Cด วย เชCน หนCวยเช�งตรรกะ PTOV ม6ข�อม�ลช/Eอ Str เปKนสถานะการตรวจพบความผ�ดพลาด (fault) เปKนต น

• ACT (protection activation information) เปKนข�อม�ลของการกระต� น (activate) ระบบป9องก�น เชCน หนCวยเช�งตรรกะ PTOV ม6ข�อม�ลช/Eอ Op เปKนสถานะการทJางานของระบบป9องก�นเม/Eอม6ความผ�ดพลาด (fault) เก�ดขG0น เปKนต น

• BCR (binary counter reading) เปKนข�อม�ลท6EเกDบจJานวนคร�0งท6Eได จากการน�บ เชCน หนCวยเช�งตรรกะ LCCH ม6ข�อม�ลช/Eอ RxCnt บอกถGงจJานวนคร�0งท6Eร�บข อความจากชCองทางส/Eอสาร เปKนต น

• DPS (double point status) เปKนข�อม�ลท6Eม6ส6Eสถานะ ได แกC เปvด ปvด อย#CระหวCางกลาง และใช งานไมCได

• ENS (enumerated status) ข�อม�ลท6Eม6สถานะตามท6Eแจกแจง กลCาวค/อข อม#ลสามารถแจกแจงได เปKนหลายประเภทหร/อสถานะ โดยท6Eประเภทหร/อสถานะม6การกJาหนดไว กCอนแล ว เชCน หนCวยเช�งตรรกะชน�ด ZBAT ม6ข�อม�ลช/Eอ EEHealth เปKนคCาสภาพ (ส�ขภาพ) ของแบตเตอร6Eท6EตCอเช/Eอมอย#Cก�บหนCวยเช�งตรรกะน60 ม6คCาใดคCาหนGEงตามท6Eได แจกแจงไว ค/อ ใช ได (Ok: green) ม6ปPญหาเลDกน อยแตCย�งใช ได (Warning: yellow) และ ไมCสามารถใช ได (Alarm:red) เปKนต น


• HST (histogram) เปKนข�อม�ลท6Eอย#Cในร#ปแบบฮ�สโทแกรม เชCน หนCวยเช�งตรรกะ QFVT ม6ข�อม�ลช/Eอ EvtCnt ท6EเกDบข อม#ลของเหต�การณ�การเปล6Eยนแปลงความถ6Eในร#ปแบบฮ�สโทแกรม เปKนต น

• INS (integer status) ค/อข�อม�ลท6EเปKนเลขจJานวนเตDม เชCน หนCวยเช�งตรรกะชน�ด ZBAT ม6ข�อม�ลช/Eอ OpTmh เปKนจJานวนช�Eวโมงของการใช งานแบตเตอร6E เปKนต น

• SEC (security violation counting) เปKนข�อม�ลท6EเกDบจJานวนคร�0งของการฝ�าฝ�นระบบเต/อนภ�ย เชCน หนCวยเช�งตรรกะ GSAL ม6ข�อม�ลช/Eอ SvcViol เปKนจJานวนคร�0งท6Eเคร/Eองล#กขCายขอใช บร�การท6EไมCได ร�บอน�ญาตให ใช เปKนต น

• SPS (single point status) เปKนข�อม�ลของจ�ดๆหนGEงซGEงม6สองสถานะ เปKนข อม#ลท6Eม6คCาแคCสองคCา เชCน เปvดก�บปvด จร�งก�บเทDจ ได ก�บไมCได เปKนต น ข�อม�ลท6Eม6ร#ปแบบของข อม#ลชน�ดน60 ต�วอยCางเชCน หนCวยเช�งตรรกะชน�ด ZBAT ม6ข�อม�ลช/Eอ TestRsl เปKนคCาผลการทดสอบแบตเตอร6E เปKนไปได สองคCา ค/อ ทดสอบผCานก�บทดสอบไมCผCาน เปKนต น

• VSS (visible string status) เปKนข�อม�ลท6EเปKนข อความ เชCน หนCวยเช�งตรรกะ LTMS ม6ข�อม�ลช/Eอ TmSrc บอกถGงแหลCงท6EมาของเวลาในปPจจ�บ�น เปKนต น

กล/Kมข?อมtลคK�จ�กก�รว�ด (measurand information) ชน�ดของข�อม�ลท6Eได จากการว�ดส�ญญาณแอนะลDอก ได แกC

• CMV (complex measured value) เปKนข�อม�ลคCาเช�งซ อนท6Eมาจากการว�ด เชCน หนCวยเช�งตรรกะชน�ด MMXN ม6ข�อม�ลช/Eอ Imp เปKนคCาความต านทาน (impedance) เปKนต น

• DEL (phase to phase related measured value of three-phase system) เปKนข�อม�ลคCาท6Eได จากว�ดในระบบสามเฟส โดยเปKนคCาเฟสหนGEงเท6ยบก�บอ6กเฟสหนGEง เชCน หนCวยเช�งตรรกะชน�ด MMXU ม6ข�อม�ลช/Eอ PPV ซGEงเปKนคCาของแรงด�นไฟฟ9าระหวCางเฟส เปKนต น

• HMV (harmonic value) เปKนข�อม�ลคCาฮาร�มอน�กของระบบไฟฟ9าเฟสเด6ยว เชCน หนCวยเช�งตรรกะชน�ด MHAN ม6ข�อม�ลช/Eอ HaAmp เกDบข อม#ลฮาร�มอน�กของกระแสไฟฟ9า เปKนต น


• HWYE (harmonic value for WYE) เปKนข�อม�ลคCาฮาร�มอน�กของระบบสามเฟส โดยเปKนคCาเฟสเท6ยบก�บด�น เชCน หนCวยเช�งตรรกะชน�ด MHAI ม6ข�อม�ลช/Eอ HPhV เกDบข อม#ลฮาร�มอน�กของแรงด�นไฟฟ9าในแตCละเฟสเท6ยบก�บด�น เปKนต น

• HDEL (harmonic value for DEL) เปKนข�อม�ลคCาฮาร�มอน�กของระบบสามเฟส โดยเปKนคCาเฟสหนGEงเท6ยบก�บอ6กเฟสหนGEง เชCน หนCวยเช�งตรรกะชน�ด MHAI ม6ข�อม�ลช/Eอ HPPV เกDบข อม#ลฮาร�มอน�กของแรงด�นไฟฟ9าระหวCางเฟสเปKนต น

• MV (measured value) เปKนข�อม�ลคCาแอนะลDอกท6Eมาจากการว�ด เชCน หนCวยเช�งตรรกะชน�ด ZBAT ม6ข�อม�ลช/Eอ Vol แสดงคCาระด�บแรงด�นไฟฟ9าของแบตเตอร6E เปKนต น

• SAV (sampled value) เปKนข�อม�ลคCาท6Eมาจากการว�ดแบบส�CมคCาท�นท6ท�นใด เชCน หนCวยเช�งตรรกะชน�ด TFLW ม6ข�อม�ลช/Eอ FlwSv เปKนคCาของอ�ตราไหลของของเหลวท6Eว�ดได ณ ขณะน�0น เปKนต น

• SEQ (sequence) เปKนข�อม�ลคCาท6Eประกอบด วยลJาด�บของไฟฟ9าสามเฟส ได แกC ลJาด�บบวก (positive sequence) ลJาด�บลบ (negative sequence) และ ลJาด�บศ#นย� (zero sequence) เชCน หนCวยเช�งตรรกะชน�ด MSQI ม6ข�อม�ลช/Eอ SeqA เปKนคCาลJาด�บของกระแสไฟฟ9า เปKนต น

• WYE (phase to ground/neutral related measured value of three-phase system) เปKนข�อม�ลคCาท6Eมาจากการว�ดในระบบสามเฟส โดยเปKนคCาเฟสเท6ยบก�บด�น เชCน หนCวยเช�งตรรกะชน�ด MMXU ม6ข�อม�ลช/Eอ PNV ซGEงเปKนคCาของแรงด�นไฟฟ9าในแตCละเฟสเท6ยบก�บด�น เปKนต น

กล/Kมข?อมtลคK�ควบค/ม (controls) ชน�ดของข�อม�ลท6EเปKนคJาส�Eงในการเปล6EยนแปลงการทJางานของอ�ปกรณ�ตCางๆ ได แกC

• APC (controllable analogue process value) เปKนข�อม�ลท6Eใช ในการควบค�มสถานะของการทJางานท6Eม6สถานะเปKนคCาแอนะลDอก เชCน หนCวยเช�งตรรกะ KFAN ม6ข�อม�ลท6Eช/Eอ SpdSpt ใช ในการต�0งความเรDวรอบของพ�ดลม เปKนต น

• BAC (binary controlled analog process value) เปKนข�อม�ลท6Eใช ในการควบค�มสถานะของการ


ทJางานท6Eม6สถานะเปKนคCาแอนะลDอก โดยการควบค�มจะทJาด วยสามคJาส�Eง ค/อ หย�ด ลดลง และ เพ�EมขG0น เชCน หนCวยเช�งตรรกะ ATCC ม6ข�อม�ลท6Eช/Eอ BndCtrChg ใช ในการต�0งปร�บคCา bandcenter ของระบบควบค�มการเปล6EยนตJาแหนCงปลายขดลวด (tap) ของหม อแปลงแบบอ�ตโนม�ต� เปKนต น

• BSC (binary controlled step position information) เปKนข�อม�ลท6Eใช ในการควบค�มสถานะของการทJางานท6Eม6สถานะเปKนลJาด�บข�0น โดยการควบค�มจะทJาด วยสามคJาส�Eง ค/อ หย�ด ลดลง และ เพ�EมขG0น ต�วอยCางเชCน หนCวยเช�งตรรกะ YLTC ม6ข�อม�ลช/Eอ TapChg ใช ในการเปล6Eยน (หย�ด เพ�EมขG0น ลดลง) ตJาแหนCงปลายขดลวดของหม อแปลง (tap) เปKนต น

• DPC (controllable double point) เปKนข�อม�ลท6Eใช ในการควบค�มสถานะของการทJางานท6Eม6ส6Eสถานะ ได แกC เปvด ปvด อย#CระหวCางกลาง (กJาล�งทJางาน) และใช งานไมCได โดยการควบค�มทJาโดยสองคJาส�Eง ค/อ ให เปvดหร/อปvด แตCข อม#ลจะม6สถานะจร�งของอ�ปกรณ�น�0นไว เชCน หนCวยเช�งตรรกะชน�ด XCBR ม6ข�อม�ลช/Eอ Pos ใช ในการส�EงตJาแหนCงของต�วต�ดวงจรให เปvดหร/อปvด ซGEงการส�Eงงานจะส�Eงให เปvด หร/อปvดเทCาน�0น แตCสถานะของหน าส�มผ�สจะเปKน เปvด ปvด อย#CระหวCางกลาง และใช งานไมCได เปKนต น

• ENC (controllable enumerated status) เปKนข�อม�ลท6Eใช ในการควบค�มสถานะของการทJางานท6Eม6สถานะหนGEงในหลายๆสถานะท6Eได แจกแจงไว เชCน หนCวยเช�งตรรกะ ZBAT ม6ข�อม�ลช/Eอ Mod ใช ในการควบค�มสถานะ (behavior) การทJางานของหนCวยเช�งตรรกะ เปKนต น

• INC (controllable integer status) เปKนข�อม�ลท6Eใช ในการควบค�มสถานะของการทJางานท6EเปKนเลขจJานวนเตDม เชCน หนCวยเช�งตรรกะ PTOV ม6ข�อม�ลช/Eอ OpCntRs ใช ในการต�0งคCาจJานวนคร�0งของการทJางานให เปKนคCาหนGEงคCาใด (ไมCจJาเปKนต องเปKนศ#นย�) เปKนต น

• ISC (integer controlled step position information) เปKนข�อม�ลท6Eใช ในการควบค�มสถานะของการทJางานท6Eม6สถานะเปKนลJาด�บข�0น โดยการให คCาตJาแหนCงท6Eต องการ เชCน หนCวยเช�งตรรกะ YLTC ม6ข�อม�ลช/Eอ TapPos ใช ในการต�0งตJาแหนCงปลายขดลวดของหม อแปลง (tap) เปKนต น

• SPC (controllable single point) เปKนข�อม�ลท6Eใช ในการควบค�มสถานะของการทJางานท6Eม6สองสถานะ เชCน เปvดก�บปvด จร�งก�บเทDจ ได ก�บไมCได เปKนต น ต�วอยCางเชCน หนCวยเช�งตรรกะชน�ด ZBAT ม6ข�อม�ลช/Eอ BatTest ใช ในการส�Eงให เปvดการทดสอบแบตเตอร6E เปKนต น

กล/Kมข?อมtลคK�ต6ดต�<งแสดงสถ�นะ (status settings)


ชน�ดของข�อม�ลท6Eใช ในการต�0งคCาคงท6EการทJางานตCางๆ ได แกC

• CUG (currency setting group) เปKนข�อม�ลท6Eใช ในการต�0งคCาคงท6Eท6EเปKนจJานวนเง�น

• ENG (enumerated status setting) เปKนข�อม�ลท6Eใช ในการต�0งคCาคงท6Eท6Eม6สถานะหนGEงในหลายๆสถานะท6Eได แจกแจงไว เชCน หนCวยเช�งตรรกะชน�ด MMXU ม6ข�อม�ลช/Eอ ClcTotVA ซGEงใช เล/อกว�ธ6 (method) ในการคJานวณกJาล�งไฟฟ9าปรากฏ โดยว�ธ6ในการคJานวณได ม6กJาหนดไว ในมาตรฐาน เปKนต น

• ING (integer status setting) เปKนข�อม�ลท6Eใช ในการต�0งคCาคงท6Eท6EเปKนเลขจJานวนเตDม ต�วอยCางเชCน หนCวยเช�งตรรกะ KFAN ม6ข�อม�ลท6Eช/Eอ MaxOpTmm ใช ในระยะเวลานานท6Eส�ดท6Eพ�ดลมสามารถทJางานได เปKนต น

• ORG (object reference setting) เปKนข�อม�ลท6Eใช ในการต�0งคCาคงท6Eท6EเปKนการอ างอ�งไปย�งข อม#ลหนCวยอ/Eน เชCน หนCวยเช�งตรรกะชน�ด RADR ม6ข�อม�ลช/Eอ SrcRef ซGEงเกDบคCาการอ างอ�งไปย�งข อม#ลท6EทJาการบ�นทGกไว เปKนต น

• SPG (single point setting) เปKนข�อม�ลท6Eใช ในการต�0งคCาคงท6Eท6Eม6สองสถานะ เชCน เปvดก�บปvด จร�งก�บเทDจ ได ก�บไมCได เปKนต น เชCน หนCวยเช�งตรรกะ ATCC ม6ข�อม�ลท6Eช/Eอ TmDlChr ใช ในการต�0งคCาการหนCวงเวลา (ให เปKนแบบเช�งเส น หร/อแบบผกผ�น) ของระบบควบค�มการเปล6EยนตJาแหนCงปลายขดลวด (tap) ของหม อแปลงแบบอ�ตโนม�ต� เปKนต น

• TSG (time setting group) เปKนข�อม�ลท6Eใช ในการต�0งคCาคงท6Eท6EเปKนเวลา เชCน หนCวยเช�งตรรกะชน�ด LTIM ม6ข�อม�ลช/Eอ TmChgDayTm ซGEงเกDบคCาว�นท6Eท6Eจะเปล6Eยนเวลาในระบบท6Eม6การชดเชยเวลาในฤด#ร อน เปKนต น

• VSG (visible string setting) เปKนข�อม�ลท6Eใช ในการต�0งคCาคงท6Eท6EเปKนข อความ เชCน หนCวยเช�งตรรกะชน�ด LTMS ม6ข�อม�ลช/Eอ TmSrcSet1 ซGEงเกDบช/Eอระบบท6Eใช ในการต�0งเวลาของอ�ปกรณ� เปKนต น

กล/Kมข?อมtลคK�ต6ดต�<งประเภทแอนะลuอก (analogue setting) ชน�ดของข�อม�ลท6Eใช ในการต�0งคCาการทJางานตCางๆ ท6EเปKนจJานวนแอนะลDอก ได แกC


• ASG (analog setting) เปKนข�อม�ลท6Eใช ในการต�0งคCาคงท6Eท6EเปKนจJานวนแอนะลDอก เชCน หนCวยเช�งตรรกะชน�ด PTOV ม6ข�อม�ลช/Eอ StrVal ซGEงเปKนคCาระด�บแรงด�นเร�Eมต นท6EหนCวยเช�งตรรกะน60จะเร�EมทJางาน เปKนต น

• CSG (curve shape setting) เปKนข�อม�ลท6Eใช ในการต�0งคCาคงท6Eท6EเปKนเส นโค ง โดยใช พ�ก�ด (coordinate) ในการกJาหนดเส น เชCน หนCวยเช�งตรรกะชน�ด PTOV ม6ข�อม�ลช/Eอ TmVChr33 ซGEงเปKนคCาพ�ก�ดท6Eใช กJาหนดเส นโค งระหวCางแรงด�นไฟฟ9าและเวลา เปKนต น

• CURVE (setting curve) เปKนข�อม�ลท6Eใช ในการต�0งคCาคงท6Eท6EเปKนเส นโค ง โดยการต�0งคCาล�กษณะประจJาของ ฟPงก�ช�นท6EกJาหนดไว เชCน หนCวยเช�งตรรกะชน�ด PTOV ม6ข�อม�ลช/Eอ TmVCrv ซGEงเปKนเส นโค งแสดงความส�มพ�นธ�ระหวCางแรงด�นไฟฟ9าและเวลา เปKนต น

กล/Kมข?อมtล ค��อธ6บ�ย ( description information ) ชน�ดของข�อม�ลท6EเปKนคJาอธ�บายหนCวยเช�งตรรกะน�0นๆ ได แกC

• CSD (curve shape description) เปKนข�อม�ลท6EเกDบข อม#ลตCางๆของเส นโค งท6Eใช แสดงความส�มพ�นธ� เชCน หนCวยเช�งตรรกะชน�ด PTOV ม6ข�อม�ลช/Eอ TmVSt ซGEงเปKนคJาอธ�บายของเส นโค งระหวCางแรงด�นไฟฟ9าและเวลา เปKนต น

• DPL (device name plate) เปKนข�อม�ลท6EเกDบข อม#ลตCางๆ ของป9ายประจJาเคร/Eอง ต�0งแตCข อความถGงพ�ก�ดเส นร� งเส นแวง เชCน หนCวยเช�งตรรกะชน�ด KFAN ม6ข�อม�ลช/Eอ EEName ซGEงเปKนท6EเกDบรายละเอ6ยดของพ�ดลมท6EขG0นอย#Cก�บหนCวยเช�งตรรกะน60 เปKนต น

• LPL (logical node name plate) เปKนข�อม�ลท6EเกDบข อม#ลของหนCวยเช�งตรรกะ เชCน ช/Eอของผ# ผล�ตซอฟต�แวร� ร�Cนของซอฟต�แวร� เปKนต น ต�วอยCางเชCน หนCวยเช�งตรรกะชน�ด ZBAT ม6ข�อม�ลช/Eอ NamPlt ซGEงเกDบรายละเอ6ยดไว เปKนต น


บรรณ�น/กรม

[1] Come, Douglas E. Computer Networks and Internets. 2nd ed. Prentice Hall, 1999.[2] IEC 61850-1, Communication networks and systems in substation – Part 1:

Introduction and overview. International Electrotechnical Commission, April 2003.[3] IEC 61850-2, Communication networks and systems in substation – Part 2:

Glossary. International Electrotechnical Commission, August 2003.[4] IEC 61850-3, Communication networks and systems in substation – Part 3:

General requirements. International Electrotechnical Commission, January 2002.[5] IEC 61850-4, Communication networks and systems in substation – Part 4:

System and project management. International Electrotechnical Commission, January 2002.

[6] IEC 61850-5, Communication networks and systems in substation – Part 5: Communication requirements for functions and device models. International Electrotechnical Commission, July 2003.

[7] IEC 61850-6, Communication networks and systems for power utility automation – Part 6: Configuration description language for communication in electrical substations related to IEDs. International Electrotechnical Commission, December 2009.

[8] IEC 61850-7-1, Communication networks and systems in substation – Part 7-1: Basic communication structure for substation and feeder equipment – Principles and models. International Electrotechnical Commission, July 2003.

[9] IEC 61850-7-2, Communication networks and systems for power utility automation – Part 7-2: Basic information and communication structure – Abstract communication service interface (ACSI). International Electrotechnical Commission, August 2010.


[10] IEC 61850-7-3, Communication networks and systems for power utility automation – Part 7-3: Basic communication structure – Common data classes. International Electrotechnical Commission, December 2010.

[11] IEC 61850-7-4, Communication networks and systems for power utility automation – Part 7-4: Basic communication structure – Compatible logical node classes and data object classes. International Electrotechnical Commission, March 2010.

[12] IEC 61850-8-1, Communication networks and systems for power utility automation – Part 8-1: Specific Communication Service Mapping (SCSM) – Mapping to MMS (ISO9506-1 and ISO9506-2) and to ISO/IEC 8802-3. International Electrotechnical Commission, March 2010.

[13] IEC 61850-9-2, Communication networks and systems in substations – Part 9-2: Specific Communication Service Mapping (SCSM) – Sampled values over ISO/IEC 8802-3. International Electrotechnical Commission, April 2004.


ก6ตต6กรรมประก�ศ

“The author thanks the International Electrotechnical Commission (IEC) for permission to reproduce Information from its International Standards IEC 61850-7-2 ed.2.0 (2010), IEC 61850-7-3 ed.2.0 (2010) and IEC 61850-7-4 ed.2.0 (2010). All such extracts are copyright of IEC, Geneva, Switzerland. All rights reserved. Further information on the IEC is available from www.iec.ch. IEC has no responsibility for the placement and context in which the extracts and contents are reproduced by the author, nor is IEC in any way responsible for the other content or accuracy therein”.


9 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1

ISBN 900-0-00-000000-1

Documents

มาตรฐาน IEC61850 เบื้องต้น