ԱԿՆԱԲՈՒԺՈՒԹՅԱՆ ԸՆՏՐԱՆԻ

9 7 8 9 9 9 4 1 8 1 8 1 0

I SBN 99941 - 818 - 1 - 5

1

USAIDFROM THE AMERICAN PEOPLE

Ð²ÚÎ²Î²Ü ²ÎÜ²´àôÄàôÂÚ²Ü

Ü²Ê²¶ÆÌ

àôêàôØÜ²Î²Ü ÒºèÜ²ðÎ

èàæºð ì. úÐ²ÜºêÚ²Ü

2007

²ÎÜ²´àôÄàôÂÚ²Ü ÀÜîð²ÜÆ

Ø²ðÆ²ÜÜ² È. Þ²Ðêàôì²ðÚ²Ü

ºðºì²Ü §Ü³ ¸³ Ø³¦ êäÀ

2 ²ÎÜ²´àôÄàôÂÚ²Ü ÀÜîð²ÜÆ àôêàôØÜ²Î²Ü ÒºèÜ²ðÎ

Ðî¸ 617.7 (07)¶Ø¸ 56.7 ó7ú 451

úÑ³Ý»ëÛ³Ý èáç»ñ, Þ³Ñëáõí³ñÛ³Ý Ø³ñÇ³ÝÝ³, ²ÏÝ³µáõÅáõÃÛ³Ý ÁÝïñ³ÝÇ: àõë. Ó»éÝ³ñÏ ³ÏÝ³µáõÛÅÝ»ñÇ, ÏÉÇÝÇÏ³Ï³Ý ûñ¹ÇÝ³ïáñÝ»ñÇ, µÅßÏ³Ï³Ý Ñ³Ù³Éë³ñ³ÝÇ áõë³ÝáÕÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ. - ºñ.: §Ü³ ¸³ Ø³¦ êäÀ, 2007.- 234 ¿ç:

ú 451

¶Ø¸ 56.7 ó7ISBN 978 - 99941 - 818 - 1 - ISBN 978 - 99941 - 818 - 1 - 00

© Ð³ÛÏ³Ï³Ý ³ÏÝ³µáõÅáõÃÛ³Ý Ý³Ë³·ÇÍ, 2007 Ã.

Ò»éÝ³ñÏÁ Ñ³ëï³ïí³Í ¿ ÐÐ ²éáÕç³å³ÑáõÃÛ³Ý Ý³Ë³ñ³ñáõÃÛ³Ý ÏáÕÙÇó:

Êàêø º ð²Ê î² ¶Æ îàôÂ Ú²Ü

ò³ÝÏ³ÝáõÙ »Ù ËáñÇÝ »ñ³Ëï³·ÇïáõÃÛáõÝë Ñ³ÛïÝ»É ²É»ùë³Ý¹ñ ê»ñ·»ÛÇ Ø³É³Û³ÝÇÝ` áã ÙÇ³ÛÝ ³Ûë Ó»éÝ³ñÏÇ Ùß³ÏÙ³Ý ÁÝÃ³óùáõÙ óáõó³µ»ñ³Í ûÅ³Ý¹³ÏáõÃÛ³Ý, ïñ³Ù³¹ñ³Í Å³Ù³Ý³ÏÇ ¨ ·áñÍ³¹ñ³Í ç³Ýù»ñÇ Ñ³Ù³ñ, ³ÛÉ Ý³¨ ³í»ÉÇ ù³Ý 15 ï³ñÇ ³é³ç Ð³ÛÏ³Ï³Ý ³ÏÝ³µáõÅáõÃÛ³Ý Ý³Ë³·ÍÇ Ý»ñ¹ñÙ³Ý ³é³çÇÝ ûñ»ñÇó óáõó³µ»ñ³Í ³ç³ÏóáõÃÛ³Ý Ñ³Ù³ñ: ²é³Ýó ²É»ùë³Ý¹ñ Ø³É³Û³ÝÇ ûÅ³Ý¹³ÏáõÃÛ³Ý Ð³ÛÏ³Ï³Ý ³ÏÝ³µáõÅáõÃÛ³Ý Ý³Ë³·ÇÍÁ ã¿ñ ¹³éÝ³ ³ÛÝ, ÇÝã Ñ³Ý¹Çë³ÝáõÙ ¿ ³Ûëûñ` ÙÇ Íñ³·Çñ, áñÁ ·áñÍáõÙ ¨ ÑÇÙÝáíÇÝ ÷áËáõÙ ¿ Ù³ñ¹Ï³Ýó ÏÛ³ÝùÁ: Üñ³ û·ÝáõÃÛáõÝÁ, Å³Ù³Ý³ÏÝ áõ Ñ³Ù³·áñÍ³ÏóáõÃÛáõÝÁ, ÇÝãå»ë Ý³¨ Ð³Û³ëï³ÝÇó ³ßË³ï³ÝùÝ»ñÇ ÁÝ¹Ñ³Ýáõñ Ñ³Ù³Ï³ñ·áõÙÁ ³Ý·Ý³Ñ³ï»ÉÇ Ýß³Ý³ÏáõÃÛáõÝ »Ý áõÝ»ó»É Ù»ñ Ý³Ë³·ÍÇ ½³ñ·³óÙ³Ý Ûáõñ³ù³ÝãÛáõñ ÷áõÉáõÙ: Ø»ñ Ñ³ñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ µáÉáñ ³éáõÙÝ»ñáí í»ñ³Íí»É »Ý Çñ³Ï³Ý ·áñÍÁÝÏ»ñáõÃÛ³Ý, áñÇ Ñ³Ù³ñ »ë ³Ýã³÷ ßÝáñÑ³Ï³É »Ù Ã»° áñå»ë ³ÝÑ³ï ¨ Ã»° áñå»ë Ù³ëÝ³·»ï: ºí ãÝ³Û³Í ß³ï ³Ý·³Ù »Ù ³ë»É, ë³Ï³ÛÝ å³ïñ³ëï »Ù í»ñëïÇÝ ÏñÏÝ»É` ßÝáñÑ³Ï³ÉáõÃÛáõ°Ý, ²É»ùë:

èáç»ñ ì. úÑ³Ý»ëÛ³Ý, Ð³ÛÏ³Ï³Ý ³ÏÝ³µáõÅáõÃÛ³Ý Ý³Ë³·ÍÇ Ý³Ë³·³Ñ

Ð»ÕÇÝ³ÏÝ»ñÝ Çñ»Ýó ËáñÇÝ »ñ³Ëï³·ÇïáõÃÛáõÝÝ »Ý Ñ³ÛïÝáõÙ Ó»éÝ³ñÏÇ ·Çï³Ï³Ý ËáñÑñ¹³ïáõÇÝ` µÅßÏ³Ï³Ý ·ÇïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ¹»Ïïáñ, åñáý»ëáñ, Ð³ÛÏ³Ï³Ý ³ÏÝ³µáõÅáõÃÛ³Ý Ý³Ë³·ÍÇ (Ð²Ü) µÅßÏ³Ï³Ý ïÝûñ»Ý ²É»ùë³Ý¹ñ ê»ñ·»ÛÇ Ø³É³Û³ÝÇÝ:Ð» ÕÇ Ý³Ï Ý» ñÁ ßÝáñ Ñ³ Ï³ ÉáõÃ ÛáõÝ »Ý Ñ³Ûï ÝáõÙ Ý³¨ ÐÐ ² éáÕ ç³ å³ ÑáõÃ Û³Ý Ý³Ë³ñ³ ñáõÃ Û³ ÝÁ:Ð» ÕÇ Ý³Ï Ý» ñÁ Ëá ñÇÝ ßÝáñ Ñ³ Ï³ ÉáõÃ ÛáõÝ »Ý Ñ³Ûï ÝáõÙ Ó»é Ý³ñ ÏÇ ·ñ³ Ëáë Ý»ñÇÝ` µÅßÏ³Ï³Ý ·Ç ïáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ¹áÏ ïáñ, åñá ý» ëáñ È. Ð. ´³ñ ë»Õ Û³ ÝÇÝ, µÅßÏ³Ï³Ý ·Ç ïáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ¹áÏïáñ, åñá ý» ëáñ ². Ð. Ðáí Ñ³Ý ÝÇë Û³ ÝÇÝ ¨ µÅßÏ³ Ï³Ý ·Ç ïáõÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¹áÏ ïáñ, åñá ý» ëáñ ². ². Þ³ ù³ñ Û³ ÝÇÝ:Ð» ÕÇ Ý³Ï Ý»ñÝ Ç ñ»Ýó ßÝáñ Ñ³ Ï³ ÉáõÃ ÛáõÝÝ »Ý Ñ³Ûï ÝáõÙ Ð³Û Ï³ Ï³Ý ³ÏÝ³µáõÅáõÃÛ³Ý Ý³Ë³·ÍÇ ¶Ç ï³ Ï³Ý Ïá ÙÇ ï»Ç ³Ý ¹³Ù Ý» ñÇÝ ¨ Ð²Ü-Ç áõëáõÙÝ³Ï³Ý Íñ³· ñ» ñáí ²ØÜ-áõÙ í»ñ³å³ïñ³ëïáõÙ ³Ý ó³Í Ñ³Û ³ÏÝ³µáõÛÅÝ»ñÇÝ:Ð» ÕÇ Ý³Ï Ý» ñÁ » ñ³Ë ï³ å³ñï »Ý å³ï ñ³ë ï³ Ï³Ù û Å³Ý ¹³ ÏáõÃ Û³Ý Ñ³Ù³ñ Ð²Ü-Ç Ñ³Û³ëï³ÝÛ³Ý ·ñ³ ë»Ý Û³ ÏÇ áÕç ³ß Ë³ ï³ Ï³½ ÙÇÝ` ïÝû ñ»Ý Üáõ Ý» º ÕÇ³½³ñÛ³ ÝÇ Õ»Ï³í³ñáõÃ Û³Ùµ: Ð»ÕÇÝ³ÏÝ»ñÝ Çñ»Ýó »ñ³Ëï³·ÇïáõÃÛáõÝÝ »Ý Ñ³ÛïÝáõÙ Ý³¨ êï»ý³ÝÇ è³ëëÇÝÇÝ` Ó»éÝ³ñÏÇ ³Ý·É»ñ»Ý ï³ñµ»ñ³ÏÇ ËÙµ³·ñÙ³ÝÝ ûÅ³Ý¹³Ï»Éáõ Ñ³Ù³ñ:

3

´àì²Ü¸²ÎàôÂÚàôÜ

� ¶ÉáõË 1. ²ã ùÇ ½ÝÝáõÙ .................................................................. 8

1.1. Ü³Ë Ý³ Ï³Ý ³Ï Ý³ µ³ Ý³ Ï³Ý ¨ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ³ Ý³Ù Ý»½ ............... 8

1.2. î» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý ëïáõ ·áõÙ Ù³Ýñ ³Ýó ù» ñáí

¹Ç³ý ñ³· Ù³ ÛÇ ÙÇ çá óáí .............................................................. 9

1.3. ´³ó/÷³Ï Ã»ëï ........................................................................... 10

1.4. ²Ï Ý³ ÛÇÝ ß³ñ ÅáõÙ Ý» ñÇ ëïáõ ·áõÙ ............................................... 11

1.5. î» ë³ ¹Ç ³é ×³ Ï³ï Ù³Ý ÏáÝýñáÝï³óÇ³ÛÇ Ã»ëï .................... 12

1.6. Î³ñ ÙÇñ ·áõÛ ÝÇ ÁÝ Ï³É Ù³Ý Ã»ëï ................................................. 13

1.7. ²Ùë É» ñÇ ó³Ý óÇ Ã»ëï ................................................................... 13

1.8. ² é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ Ëá ñáõÃ Û³Ý ·Ý³ Ñ³ ïáõÙ ............................... 14

1.9. ² ý» ñ»Ýï µµ³ ÛÇÝ ¹» ý»Ïï ........................................................... 14

1.10. úå ïÇ Ï³ Ï³Ý Ïá Ñ» ñ»Ý ï³ ÛÇÝ ïá Ùá· ñ³ ýÇ³ .......................... 15

� ¶ÉáõË 2. Îá åÇ/³Ï Ý³ Ï³ åÇ ×Ç ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ ....................... 17

2.1. ´É» ý³ ñÇï .................................................................................... 17

êï³ ýÇ É³ Ïá Ï³ ÛÇÝ ....................................................................... 17

ê» µá ñ»³ ÛÇÝ ................................................................................. 18

¸» Ùá ¹»Ï ïÇÏ ................................................................................ 18

2.2. ò»É Ûáõ ÉÇï ..................................................................................... 20

Ü³ Ë³ ÙÇç Ýáñ Ù³ ÛÇÝ (åñ» ë»å ï³É) ó»É Ûáõ ÉÇï ........................... 20

2.3. ²Ï Ý³ Ï³å ×³ ÛÇÝ (ûñ µÇ ï³É) ó»É Ûáõ ÉÇï ...................................... 22

� ¶ÉáõË 3. Þ³Õ Ï³ å» Ýáõ/ »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ .... 26

3.1. ² É»ñ ·ÇÏ ß³Õ Ï³ å» Ý³ µáñµ .......................................................... 26

3.2. ìÇ ñáõ ë³ ÛÇÝ ß³Õ Ï³ å» Ý³ µáñµ .................................................... 27

3.3. ¶³ñ Ý³ Ý³ ÛÇÝ Ï³ ï³ñ ................................................................. 30

3.4. ²ã ù» ñÇ ãá ñáõÃ Û³Ý Ñ³ Ù³Ë ï³ ÝÇß ............................................... 32

3.5. ºÕ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ù»ñÍ í³Íù ...................................................... 36

3.6. ´³Ï ï» ñÇ³É Ï» ñ³ ïÇï ............................................................... 37

3.7. Ð»ñ å» ïÇÏ Ï» ñ³ ïÇï .................................................................. 39

3.8. ¶áï¨á ñáÕ Ñ»ñ å»ë (Ð»ñ å»ë Zoster) ........................................... 44

� ¶ÉáõË 4. êåÇ ï³ å³ï Û³ ÝÇ/áõ í»³É ïñ³Ï ïÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ .47

4.1. ² é³ ç³ ÛÇÝ áõ í»Çï (Ç ñÇï/ Ç ñÇ ¹á óÇÏ ÉÇï) ................................... 47

4.2. Ð» ïÇÝ áõ í»Çï ............................................................................. 55

4.2.1. ²ã ùÇ ïáù ëáå É³½ Ùá½ ......................................................... 55


4.2.2. ´»Ñ ã» ÃÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ ................................................... 59

4.2.3. êÇÙ å³ ÃÇÏ ûý Ã³É ÙÇ³ ..................................................... 62

� ¶ÉáõË 5. àëåÝ Û³ ÏÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ ....................................... 65

5.1. ´Ý³ ÍÇÝ Ï³ ï³ ñ³Ïï ................................................................... 65

5.2. Ò»éù µ» ñá íÇ Ï³ ï³ ñ³Ïï ........................................................... 68

î³ ñÇ ù³ ÛÇÝ Ï³ ï³ ñ³Ïï ............................................................ 68

¸» Õá ñ³Û ù³ ÛÇÝ/ ïáù ëÇÏ Ï³ ï³ ñ³Ïï (ëï» ñáÇ¹ Ý»ñ,

ùÇ ÙÇ³ Ï³Ý ÝÛáõ Ã»ñ) ...................................................................... 68

5.3. äë¨ ¹á¿ùë ýá ÉÇ³ óÇáÝ Ñ³ Ù³Ë ï³ ÝÇß ......................................... 72

5.4. àëåÝ Û³ ÏÇ íÝ³ë í³Í ù³ ÛÇÝ »Ý Ã³ Ñá ¹³ Ë³Ëï ¨ Ñá ¹³ Ë³Ëï .. 73

5.5. Ò»éù µ» ñá íÇ Ï³ ï³ ñ³Ï ïÇ í³ ñáõÙ ¨ µáõ ÅáõÙ ............................ 74

5.6. Î³ ï³ ñ³Ï ïÇ íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Û³Ý åÉ³ Ý³ íá ñáõÙ ......................... 75

5.7. àëåÝ Û³ ÏÇ Ñ»ï Ï³å í³Í »ñÏ ñáñ ¹³ ÛÇÝ ·É³áõ Ïá Ù³ ................... 75

5.8. ²Ý½ ·³ Û³ó Ù³Ý Ù» Ãá¹ Ý» ñÁ Ï³ ï³ ñ³Ï ïÇ

íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Û³Ý Å³ Ù³ Ý³Ï ........................................................ 78

5.9. Î³ ï³ ñ³Ï ïÇ íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Û³Ý Ù» Ãá¹ Ý» ñÁ .............................. 81

5.10. Ð»ï íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ËÝ³Ùù ..................................................... 83

5.11. Ð»ï íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý µ³ñ ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ ....................................... 85

5.12. Ð» ïÇÝ å³ ïÇ ×Ç åÕïá ñáõÙ ...................................................... 85

5.13. Î³ ï³ ñ³Ïï. Ç±Ýã ¿ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ÑÇ ß»É ..................................... 86

� ¶ÉáõË 6. ² å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ ...................... 87

6.1. ²ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ù»ç .................................. 87

6.2. ² å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ñ» ïÇÝ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ß»ñ ï³ ½³ ïáõÙ ............ 91

� ¶ÉáõË 7. î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ³Ë ï³ Ñ³ ñáõÙ Ý»ñ ......................... 95

7.1. î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ³ é³ ç³ ÛÇÝ Ç ß» ÙÇÏ Ý»Û ñá å³ ÃÇ³ ............... 95

7.2. î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç Ñ» ïÇÝ Ç ß» ÙÇÏ Ý»Û ñá å³ ÃÇ³ ..................... 98

� ¶ÉáõË 8. ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³ ÝáÃ Ý» ñÇ ³Ë ï³ Ñ³ ñáõÙ Ý»ñ ........... 99

8.1. ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý ½³ñ Ï» ñ³ ÏÇ

Ëó³ ÝáõÙ (òÎ¼Ê) ........................................................................ 99

8.2. ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý » ñ³ ÏÇ Ï³Ù » ñ³ ÏÇ

»ñ Ïáõ ×Ûáõ Õ» ñÇ (Ñ» ÙÇ é» ïÇ Ý³É) Ëó³ ÝáõÙ (òÎºÊ/ÐèºÊ) .......... 102

8.3. ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý » ñ³ ÏÇ ×Ûáõ ÕÇ

Ëó³ ÝáõÙ (òÎºÖÊ) ...................................................................... 107

� ¶ÉáõË 9. ¸» ÕÇÝ µÍÇ ³Ë ï³ Ñ³ ñáõÙ Ý»ñ ....................................... 111

9.1. ¸» ÕÇÝ µÍÇ ï³ ñÇ ù³ ÛÇÝ ¹Çëï ñá ýÇ³ (¸´î¸) .............................. 111

5

9.2. àã ¿ù ëáõ ¹³ ïÇí (ãáñ) ¸´î¸ ......................................................... 113

9.3. ¾ù ëáõ ¹³ ïÇí (Ã³ó) ¸´î¸ ............................................................ 114

9.4. Î»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý ß×³ ÛÇÝ ùá ñÇá é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³ ........................... 117

9.5. ¸» ÕÇÝ µÍÇ ÏÇë ïá½ ³Û ïáõó ......................................................... 120

� ¶ÉáõË 10. ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ .......................... 124

10.1. ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ß»ñ ï³ ½³ ïáõÙ (òÞ) ...................................... 124

10.2. ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³ é³ç Ý³ ÛÇÝ ß»ñ ï³ ½³ ïáõÙ ......................... 125

10.3. ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ »ñÏ ñáñ ¹³ ÛÇÝ ß»ñ ï³ ½³ ïáõÙ.

Ó·áõ Ù³ ÛÇÝ (ïñ³Ï óÇáÝ) ¨ ¿ù ëáõ ¹³ ïÇí òÞ .............................. 127

� ¶ÉáõË 11. Ð³ Ù³ Ï³ñ·³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ³Ï Ý³ ÛÇÝ

¹ñë¨á ñáõÙ Ý»ñ .................................................................... 130

11.1. Þ³ ù³ ñ³Ë ï³ ÛÇÝ é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³ ............................................. 130

11.2. ÐÇ å»ñ ïá ÝÇÏ é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³ ................................................... 138

� ¶ÉáõË 12. ¶É³áõ Ïá Ù³ ................................................................. 140

12.1. ² é³ç Ý³ ÛÇÝ µ³ ó³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³ ........................................ 140

12.2. Üáñ Ù³É ×Ýßáõ Ù³ ÛÇÝ ·É³áõ Ïá Ù³ ................................................ 146

12.3. ² é³ç Ý³ ÛÇÝ ÷³ Ï³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³ ....................................... 148

12.4. Ü»á í³ë ÏáõÉ Û³ñ ·É³áõ Ïá Ù³ ...................................................... 152

� ¶ÉáõË 13. Ø³Ý Ï³ µáõ Å³ Ï³Ý åñ³Ï ïÇ Ï³ ÛáõÙ Ñ³Ý ¹Ç åáÕ

³ã ùÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ ................................................... 154

13.1. ²Ý Ñ³ ëáõÃ Û³Ý é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³ ................................................... 154

13.2. ÞÉáõÃ ÛáõÝ .................................................................................... 157

13.3. ²Ùµ ÉÇû åÇ³ ................................................................................ 166

13.4. øÇÃ-³ñ óáõÝ ù³ ÛÇÝ Íá ñ³ ÝÇ Ëó³ ÝáõÙ ........................................ 168

� ¶ÉáõË 14. ²Ý Ñ³ å³Õ µáõ Åû· ÝáõÃ ÛáõÝ å³ Ñ³Ý çáÕ ¹»å ù»ñ ........... 171

14.1. øÇ ÙÇ³ Ï³Ý ³Ûñ í³Íù Ý»ñ ............................................................ 171

14.2. ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý ½³ñ Ï» ñ³ ÏÇ Ëó³ ÝáõÙ ........ 173

14.3. ö³ Ï³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³ ........................................................... 177

� ¶ÉáõË 15. ¾Ý ¹ûý Ã³É ÙÇï ............................................................ 182

� ¶ÉáõË 16. ìÇ ñ³ Ñ³ï í³Í ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ ÑëÏáõ ÙÁ

Ñ»ï íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ßñç³ ÝáõÙ .......................................... 188

� ¶ÉáõË 17. ÎáõÛñ ¨ ó³ íáÕ ³ãù ....................................................... 193


� ¶ÉáõË 18. ²Ï Ý³ µáõ Å³ Ï³Ý åñ³Ï ïÇ Ï³ ÛáõÙ

ÏÇ ñ³é íáÕ ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý»ñ ........................................... 195

� ¶ÉáõË 19. ²Ë ïá ñá ßÇã ¹Ç³· ñ³Ù Ý»ñ ........................................... 201

19.1. §Î³ñÙ ñ³Í ³ã ùÇ¦ ï³ñµ»ñ³ÏÇã ³Ë ïá ñá ßáõÙ ó³ íÇ

³é Ï³ ÛáõÃ Û³Ý ¨ µ³ ó³ Ï³ ÛáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ ............................... 201

19.2. §Î³ñÙ ñ³Í ³ã ùÇ¦ ï³ñµ»ñ³ÏÇã ³Ë ïá ñá ßáõÙ

ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý Ë³Ý ·³ñ Ù³Ý ³é Ï³ ÛáõÃ Û³Ý ¨

µ³ ó³ Ï³ ÛáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ ........................................................ 203

19.3. î³ñµ»ñ³ÏÇã ³Ë ïá ñá ßáõÙ §Ï³ñÙ ñ³Í¦ ³ã ùÇ ¹»å ùáõÙ ......... 205

19.4. Þ³Õ Ï³ å» Ý³ µáñµ. ï³ñµ»ñ³ÏÇã ³Ë ïá ñá ßáõÙ ...................... 207

19.5. î» ëá ÕáõÃ Û³Ý Ñ³Ý Ï³ñ Í³ ÏÇ Ïá ñáõëï Ù»Ï ³ã ùáõÙ ................... 209

19.6. î» ëá ÕáõÃ Û³Ý ³ë ïÇ ×³ Ý³ Ï³Ý Ïá ñáõëï Å³ Ù» ñÇ

Ï³Ù û ñí³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ .............................................................. 213

19.7. î» ëá ÕáõÃ Û³Ý ³ë ïÇ ×³ Ý³ Ï³Ý Ïá ñáõëï û ñ» ñÇ,

³ ÙÇë Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ .............................................................. 215

19.8. î» ëá ÕáõÃ Û³Ý Ïá ñáõëï .............................................................. 217

19.9. ¼áõ ·áñ ¹áÕ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ï³ ï³ ñ³Ï ïáí

ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï ...................................................................... 219

19.10. ºñÏ ï» ëáõÃ ÛáõÝ ......................................................................... 221

19.11. Ð»ïíÇñ³Ñ³ï³Ï³Ý µ³ñ¹áõÃÛáõÝÝ»ñÇ

Ýß³ÝÝ»ñ/³Ëï³ÝÇßÝ»ñ ............................................................ 213

� Ð³ í»É í³Í .................................................................................... 225

ÎÉÇ ÝÇ Ï³ Ï³Ý ÑÙïáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ ............................................................... 225

� ² é³ñ Ï³ Û³ Ï³Ý ó³ÝÏ ................................................................... 230

� ú· ï³ ·áñÍ í³Í ·ñ³ Ï³ ÝáõÃ Û³Ý ó³ÝÏ ......................................... 234

7

Ü² Ê² ²Ü

´ÅßÏ³ ·Ç ïáõÃ Û³Ý ¨ Ñ³ï Ï³ å»ë ³Ï Ý³ µáõ ÅáõÃ Û³Ý á Éáñ ïáõÙ ï» Õ» Ï³ï-

íáõÃ Û³Ý Í³ í³ ÉÁ Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ »ñ Ïáõ ëáõ Ï»ë ï³ñ í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ³éÝ-

í³½Ý ÏñÏÝ³ å³ïÏ íáõÙ ¿: ²Û¹ ï» Õ» Ï³ï í³ Ï³Ý Ñ» Õ»ÕÝ ÁÝ¹·ñ ÏáõÙ ¿ ³Ï-

Ý³ ÛÇÝ ³Ë ï³ µ³ ÝáõÃ Û³Ùµ ½µ³Õ íáÕ µá Éáñ Ù³ë Ý³ ·»ï Ý» ñÇÝ:

Î³ñ ÍáõÙ »Ýù` ³Ï Ý³ µáõÛÅ Ý» ñÇ, ÏÉÇ ÝÇ Ï³ Ï³Ý ûñ ¹Ç Ý³ ïáñ Ý» ñÇ, µÅßÏ³-

Ï³Ý Ñ³ Ù³É ë³ ñ³ ÝÇ áõ ë³ ÝáÕ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ Ý³ Ë³ ï»ë í³Í ³Ûë Ù³ï ã» ÉÇ

Ù³ë Ý³ ·Ç ï³ Ï³Ý Ó»é Ý³ñ ÏÇ Ññ³ ï³ ñ³ Ïáõ ÙÁ ï» ÕÇÝ ¿ ¨ Å³ Ù³ Ý³ ÏÇÝ:

¶Çñ ùÁ Ï³½ Ù» ÉÇë ¹ñí»É ¿ »ñ Ïáõ Ýå³ ï³Ï. Ñ³ Ù³ éáï Ý»ñ Ï³ Û³ó Ý»É ³Ï-

Ý³ ÛÇÝ ³Ë ï³ µ³ ÝáõÃ Û³ ÝÁ í» ñ³ µ» ñáÕ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ÁÝ¹·ñ ÏáõÝ ï» Õ»-

Ï³ï íáõÃ Ûáõ ÝÁ ¨ Ù³ï ã» ÉÇ ¹³ñÓ Ý»É ³ÛÝ ÁÝ Ã»ñ óáÕ Ý» ñÇ É³ÛÝ Éë³ ñ³ ÝÇ

Ñ³ Ù³ñ:

¶ñùÇ ³ Ù»Ý ÙÇ µ³ ÅÇÝ µá í³Ý ¹³ ÏáõÙ ¿ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý ³ Ý³ ïá ÙÇ³-

Ï³Ý Ï³ éáõó í³Í ùÇ ³Ë ï³ µ³ ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ ¨ ³Ï Ý³ ÛÇÝ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ Û³Ý

ï³ñ µ»ñ ï» ë³ÝÏ ÛáõÝ Ý»ñ: ¶ÉáõË Ý» ñÇó Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõ ñÁ ¹³ ë³ Ï³Ý Ï³-

éáõó í³Íù áõ ÝÇ. ·³Ý ·³ï Ý»ñ, ³Ë ï³ ÝÇß Ý»ñ, ¿ ÃÇá Éá ·Ç³, ï³ñ µ» ñ³ ÏÇã

³Ë ïá ñá ßáõÙ, µáõ ÅáõÙ, ¹Ç Ý³ ÙÇÏ ÑëÏá ÕáõÃ ÛáõÝ: ¸³ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõÃ ÛáõÝ ¿

ï³ ÉÇë Ñ»ß ïáõÃ Û³Ùµ ¨ ³ ñ³ ·á ñ»Ý ·ïÝ» Éáõ ³Ûë Ï³Ù ³ÛÝ ³Ï Ý³ ÛÇÝ ³Ë-

ï³ µ³ ÝáõÃ Û³Ý í» ñ³ µ»ñ Û³É ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ³Ë ïá ñá ßÇã ï» Õ» Ï³ï íáõÃ Ûáõ-

ÝÁ:

Ð» ÕÇ Ý³Ï Ý» ñÁ ÙÇ ïáõÙ Ý³ íáñ §²ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ÑÇ ß»É¦ í»ñ Ý³· ñÇ ï³Ï

½» ï» Õ»É »Ý Ñ³Ý ·áõ ó³ ÛÇÝ »Ý Ã³ µ³ ÅÇÝ Ý»ñ, á ñáÝù Ý»ñ Ï³ Û³ó ÝáõÙ »Ý ÑÇ-

í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ³Ë ïá ñáß Ù³Ý ¨ µáõÅ Ù³Ý ï³ ñ³Í í³Í ÃÛáõ ñÁÙµé ÝáõÙ-

Ý» ñÁ:

Ð³ñÏ ¿ Ýß»É Ý³¨, áñ ³ã ùÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ³Ë ïá ñáß Ù³Ý ¨ µáõÅ Ù³Ý

·áñ ÍÁÝ Ã³ óÁ ¹Ç ïá Õ³ Ï³Ý µÝáõÛÃ áõ ÝÇ: ¶áñÍ Ý³ Ï³ ÝáõÙ Ù»ñ ³ã ù»ñÝ û·-

ÝáõÙ »Ý ÁÝ Ï³ É»É µ³½ Ù³ ÃÇí ÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ, á ñáÝù ï» ÕÇ »Ý áõ Ý» ÝáõÙ

ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ ³ã ù» ñáõÙ: ²Û¹ ÇëÏ å³ï ×³ éáí ÙÇ³ÛÝ ÝÛáõ ÃÇ ß³ ñ³¹ ñ³Ý ùÁ

µ³ í³ ñ³ñ ã¿ ³ã ùÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ÉÇ³ñ Å»ù ï» Õ» ÏáõÃ ÛáõÝ-

Ý»ñ ëï³ Ý³ Éáõ Ñ³ Ù³ñ: Ò»é Ý³ñ ÏÇ û· ï³ Ï³ ñáõÃ ÛáõÝÝ ÁÝ¹ É³Û Ý» Éáõ Ñ³-

Ù³ñ Ñ» ÕÇ Ý³Ï Ý» ñÇ Ý³ Ë³ Ó»é ÝáõÃ Û³Ùµ ·Çñ ùÁ Ñ³ ·»ó í»É ¿ ·áõ Ý³ íáñ Éáõ-

ë³Ý Ï³ñ Ý» ñáí:

Ðáõ ëáí »Ýù, áñ ³Ûë ·Çñ ùÁ ÏÍ³ é³ ÛÇ áñ å»ë ·áñÍ Ý³ Ï³Ý ï» Õ» Ï³ ïáõ Ó»é-

Ý³ñÏ µá Éáñ ³Ï Ý³ µáõÛÅ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ ¨ ÏÝå³ë ïÇ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ µ³ñÓ ñá-

ñ³Ï µáõ Åû· ÝáõÃ Û³ ÝÁ: �


¶ÈàôÊ 1

²ãùÇ ½ÝÝáõÙ

²ã ùÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý å³ï ÙáõÃ Û³Ý ³é Ï³ ÛáõÃ Ûáõ ÝÁ

Ï³ñ¨áñ ¿ ³Ë ïá ñáß Ù³Ý ¨ µáõÅ Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ:

1.1. Ü²Ê Ü² Î²Ü ºì ÀÜ¸ Ð² Üàôð ² Ü²Ø Üº¼ ²â øÆ Ü² Ê² º ä² ÚÆÜ ºì ÀÜ¸ Ð² Üàôð ÐÆ ì²Ü àôÂ ÚàôÜ Üº ðÆ ² Ü²Ø Üº¼

� ÐÇÙ Ý³ Ï³Ý ·³Ý ·³ï Ý»ñ:

� à ñá±Ýù »Ý ³Ë ï³Ý ß³Ý Ý» ñÁ:

� º±ñµ ¿ ëÏëí»É åñáµ É» ÙÁ:

� ²ñ¹ Ûáù Ç ñ³ íÇ ×³ ÏÁ í³ ï³ Ýá±õÙ ¿:

Èñ³ óáõ óÇã Ñ»ï¨Û³É Ñ³ñ ó» ñÁ.

1. î» ëá ÕáõÃ Û³Ý íÇ ×³ ÏÁ. ³ñ¹ Ûáù ÝÏ³ï íáõ±Ù ¿ Ñ» éáõ ¨ Ùá ïÇÏ

ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý Ýí³ ½áõÙ: Ø»±Ï ³ã ùÇ, Ã»± »ñ Ïáõ ³ã ù» ñÇ ï» ëá-

ÕáõÃÛáõÝÝ ¿ Ýí³ ½»É:

2. êÏÇ½ µÁ. ËÝ¹ÇñÝ ³ é³ ç³ ó»É ¿ ÙÇ³Ý ·³ ÙÇ±ó, Ã»± ³ë ïÇ ×³ Ý³-

µ³ñ:

3. ²é Ï³ ÛáõÃ Ûáõ ÝÁ. ³Ë ï³Ý ß³Ý Ý» ñÁ ÙÇ±ßï »Ý ³é Ï³, Ã»± Ù»ñÃ ÁÝ¹

Ù»ñÃ, Ñ³ ×³ Ë³ ÏÇ±, Ã»± Ñ³½ í³ ¹»å: Î³± ÇÝã-áñ ·áñ Íá ÕáõÃÛáõÝ

Ï³Ù ·áñ Íáõ Ý»áõÃ ÛáõÝ, á ñÇ ¹»å ùáõÙ Ç Ñ³Ûï »Ý ·³ ÉÇë Ï³Ù

ëñíáõÙ »Ý ³Ë ï³Ý ß³Ý Ý» ñÁ:

4. ÀÝ Ã³ó ùÁ. åñáµ É» ÙÁ Å³ Ù³ Ý³ ÏÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ Ãáõ É³ ó»±É ¿, Ã»±

ëñí»É:

5. Ì³Ý ñáõÃ Ûáõ ÝÁ. ³ñ¹ Ûáù ³Ë ï³Ý ß³Ý Ý» ñÁ Ë³Ý ·³ ñá±õÙ »Ý Ó»ñ

³ß Ë³ ï³Ý ùÇÝ Ï³Ù áõ ñÇß ·áñ Íáõ Ý»áõÃ Û³ ÝÁ:

6. ´áõ ÅáõÙ. ³ñ¹ Ûáù µáõÅ í»±É »ù »ñµ¨Ç ó» ³Ûë ·³Ý ·³ï Ý» ñÇ Ï³-

å³Ï óáõÃ Û³Ùµ:

Ù

9

²â øÆ ÐÆ ì²Ü àôÂ Ú²Ü ² Ü²Ø Üº¼(Ü»ñ Ï³ ÛÇó ³Ýó Û³É)

� Îñá±õÙ »ù Ï³Ù Ïñ»±É »ù ³ñ¹ Ûáù ³Ï Ýáó Ï³Ù ÏáÝ ï³Ï ï³ ÛÇÝ áëåÝ Û³Ï-

Ý»ñ:

� ºÝ Ã³ñÏ í»±É »ù ³ã ùÇ íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Û³Ý:

� áõÅ í»±É »ù ³ã ùÇ ëáõñ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý å³ï ×³ éáí:

� ÀÝ ¹áõ Ýá±õÙ »ù ³ã ùÇ Ñ³ Ù³ñ µÅßÏÇ Ýß³ Ý³Ï Ù³Ùµ Ï³Ù ³ ½³ï í³ ×³é-

ùÇ ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý»ñ, Ý» ñ³é Û³É ³ã ùÇ Ï³ ÃÇÉ Ý» ñÁ:

Ð³ Ù³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý å³ï ÙáõÃ ÛáõÝ:

(Ü»ñ Ï³ ÛÇó ³Ýó Û³É)

� ÀÝ ¹áõ Ýá±õÙ »ù ³ñ¹ Ûáù µÅßÏÇ Ýß³ Ý³Ï Ù³Ùµ Ï³Ù ³ ½³ï í³ ×³é ùÇ ¹»-

Õ³ ÙÇ çáó Ý»ñ áñ¨¿ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý å³ï ×³ éáí:

� àõ Ý» ó»±É »ù ³ñ¹ Ûáù áñ¨¿ Éáõñç ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý µáõÅ Ù³Ý ³ÝÑ ñ³ Å»ß-

ïáõÃ ÛáõÝ (Ñ³ï Ï³ å»ë Ñ³ñó ñ»ù ß³ ù³ ñ³Ë ïÇ ¨ ÑÇ å»ñ ïá ÝÇ³ ÛÇ Ù³-

ëÇÝ):

ÀÝ ï³ ÝÇ ùáõÙ ³ã ùÇ ¨ ³ÛÉ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ å³ï ÙáõÃ ÛáõÝ

� Ò»ñ ÁÝ ï³ ÝÇ ùáõÙ áñ¨¿ Ù» ÏÁ áõ ÝÇ± ³ñ ¹áù ³ã ùÇ Ï³Ù ³ÛÉ Éáõñç ³ éáÕ-

ç³ Ï³Ý ËÝ¹Çñ (·É³áõ Ïá Ù³, Ï³ ï³ ñ³Ïï, ß³ ù³ ñ³Ëï, ëñï³ ÛÇÝ ÑÇ-

í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ, ÑÇ å»ñ ïá ÝÇ³, ù³Õó Ï»Õ):

� ² É»ñ ·Ç³ Ý»ñ

� àõ Ý»±ù ³ñ¹ Ûáù áñ¨¿ ³ É»ñ ·Ç³ ¹» Õ» ñÇ, Í³Õ Ï³ ÷á ßáõ, ëÝÝ¹Ç Ï³Ù ³ÛÉ

µ³ ÝÇ ÝÏ³ï Ù³Ùµ:

1.2. îº êà ÔàôÂ Ú²Ü êðàôÂ Ú²Ü êîàô ¶àôØ Ø²Üð

²Üò øº ðàì ¸Æ²ü ð²¶ Ø² ÚÆ ØÆ æà òàì

ÞïÏáÕ ³Ï Ýáó Ï³Ù ÏáÝ ï³Ï ï³ ÛÇÝ áëåÝ Û³Ï Ý»ñ ÏñáÕ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÁ

å»ïù ¿ ¹ñ³Ýù Ïñ»Ý ëïáõ· Ù³Ý ÁÝ Ã³ó ùáõÙ: Üëï»ó ñ»ù ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ

³ÛÝ å»ë, ÇÝã å»ë Ý³ ï» Õ³ íáñ íáõÙ ¿ñ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý êÝ»-

É» ÝÇ ëïáõ· Ù³Ý Å³ Ù³ Ý³Ï ¨ ½ÝÝ»ù Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ³ãùÝ ³ é³Ý ÓÇÝ`

ëÏë» Éáí ³ç ³ã ùÇó: �

1. ² é³ ç³ñ Ï»ù ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ Í³Í Ïá óáí (ÝÏ. 1.1 ²) Ï³Ù Ó»é ùÇ ³ ÷áí ÷³-

Ï»É ³ÛÝ ³ã ùÁ, á ñÁ ãÇ ëïáõ· íáõÙ ïíÛ³É å³ ÑÇÝ: Î³Ù Ï³ ñáÕ »ù å³ Ñ»É

Í³Í Ïá óÁ ÑÇ í³Ý ¹Ç ³ã ùÇ íñ³:

¶ÈàôÊ 1. ²ãùÇ ½ÝÝáõÙ


2. ² é³ ç³ñ Ï»ù ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ ³Ýó ù» ñáí ¹Ç³ý ñ³· Ù³Ý å³ Ñ»É ³ÛÝ ³ã ùÇ

³éç¨, á ñÁ å»ïù ¿ ëïáõ· íÇ: (ÝÏ. 1.1 ´)

3. ² é³ ç³ñ Ï»ù ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ Ñ» é³ íá ñáõÃ Û³Ý ·Í³ å³ï Ï» ñÇÝ Ý³ Û»É ³Ýó-

ùÇ ÙÇ çáí (Ï³Ù µ³½ Ù³ ÃÇí ³Ýó ù» ñáí ¹Ç³ý ñ³· Ù³ ÛÇ ³Ýó ù» ñÇó Ù» ÏÇ

ÙÇ çáí):

4. Î³ñ ·³¹ ñ»ù ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ Ï³ ï³ ñ»É ß³ï ÷áùñ ß³ñ ÅáõÙ Ý»ñ ³Ýó ùÁ ³ÛÝ-

å»ë Ñ³ñ Ù³ ñ»ó Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ, áñ å»ë ½Ç ëï³ Ý³ É³ í³ ·áõÛÝ å³ï Ï»-

ñÁ:

5. ÊÝ¹ñ»ù ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ, áñ ëÏëÇ Ï³ñ ¹³É ³ Ù» Ý³ ÷áùñ ï» ë³ Ý» ÉÇ ï³ é»-

ñáí ïá ÕÁ ³ é³Ýó ³Ýó ù» ñáí ¹Ç³ý ñ³· Ù³ ÛÇ, ÇÝã å»ë Ï³ ï³ñ í»É ¿ ï»-

ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý êÝ» É» ÝÇ ·Í³ å³ï Ï» ñÇ ¹»å ùáõÙ:

6. ÎñÏÝ»É 1-5-ñ¹ ù³Û É» ñÁ ÙÛáõë ³ã ùÇ Ñ³ Ù³ñ: �

1.3. ´²ò / ö²Î Âºêî

ÐÝ³ ñ³ íá ñáõÃ ÛáõÝ ¿ ï³ ÉÇë ïñá åÇ³Ý ï³ñ µ» ñ» Éáõ ýá ñÇ³ ÛÇó: ÐÇ í³Ý-

¹ÇÝ ³ é³ ç³ñ ÏáõÙ »Ý Ñ³ Û³ó ùÁ ë » é»É ÙÇ Ï» ïÇ, ³ å³ ³ã ù» ñÇó Ù» ÏÇ

³éç¨ ¹ñíáõÙ ¿ í³ Ñ³ Ý³Ï: ²ã ùÁ ÷³Ï íáõÙ ¿, ³ å³ µ³ó íáõÙ (ÝÏ. 1.2):

º Ã» í³ Ñ³ Ý³ ÏÁ ¹ñ³Í íÇ ×³ ÏáõÙ µ³ó ³ã ùÁ ß»Õ íáõÙ ¿, ³ å³ ÑÇ í³Ý-

¹Ç Ùáï ³é Ï³ ¿ ïñá åÇ³: º Ã» í³ Ñ³ Ý³ ÏÁ Ñ» é³ó Ý» ÉÇë ß»Õ íáõÙ ¿

÷³Ï ³ã ùÁ, ³ å³` ýá ñÇ³:

îñá åÇ³Ý ýá ñÇ³ ÛÇó ï³ñ µ» ñ» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí Ï³ ñ» ÉÇ ¿ ÏÇ ñ³ é»É Éáõ-

ë³ ÛÇÝ é»ý É»ù ëÁ` ¹Ç ï³ñ Ï» Éáí ¹ñ³ ï» Õ³ Ï³ Ûáõ ÙÁ ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý-

ÃÇ íñ³: º Ã» Ùá ïÇÏ ï³ ñ³ ÍáõÃ Ûáõ ÝÇó ³ñ Ó³Ï íáÕ ÉáõÛ ëÇ é»ý É»ù ëÁ

ï» Õ³ Ï³Û í³Í ¿ µµÇ ë³Ñ Ù³Ý Ý» ñáõÙ, ¨ ÷³Ï/µ³ó Ã»ëï Ï³ ï³ ñ» ÉÇë

³ã ùÁ ß»Õ íáõÙ ¿, ³ å³ ÑÇ í³Ý ¹Á ýá ñÇ³ áõ ÝÇ:

º Ã» ³ã ù» ñÇó áñ¨¿ Ù» ÏáõÙ Ùá ïÇÏ ï³ ñ³ ÍáõÃ Ûáõ ÝÇó ³ñ Ó³Ï íáÕ ÉáõÛ ëÇ

é»ý É»ù ëÁ ï» Õ³ Ï³Û í³Í ¿ µµÇ ë³Ñ Ù³Ý Ý» ñÇó ¹áõñë, ³ å³ ïñá åÇ³

áõ ÝÇ: º Ã» ³Ë ï³ µ³ Ý³ Ï³Ý é»ý É»ùë áõ Ý» óáÕ ³ã ùáõÙ É³ í³ ·áõÛÝ Ïá-

² ´

ÜÏ.1.1 î»ëáÕáõÃÛ³Ý ëñáõÃÛ³Ý ëïáõ·áõÙ Ù³Ýñ ³Ýóù»ñáí ¹Ç³ýñ³·Ù³ÛÇ ÙÇçáóáí

11

é»Ï óÇ³ ÛÇ å³Û Ù³Ý Ý» ñáõÙ Ý³¨ Ýí³ ½»É ¿ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Ûáõ ÝÁ,

³ å³ ÑÇ í³Ý¹Ý ³Ùµ ÉÇû åÇ³ áõ ÝÇ: º Ã» µ³ó/÷³Ï Ã»ë ïÇ Å³ Ù³ Ý³Ï

Éáõ ë³ ÛÇÝ é»ý É»ù ëÁ ß»Õ í³Í ¿ Ï»Ýï ñá ÝÇó, ³ å³ ÑÝ³ ñ³ íáñ ¿, áñ ÑÇ-

í³Ý ¹Ç ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý Ï» ï»ñÝ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ï»-

ëá Õ³ Ï³Ý ³ é³Ýóù ãáõ Ý»Ý:

²ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ý³¨ ëïáõ ·»É Ñ» éáõ ï³ ñ³ ÍáõÃ Û³Ý íñ³ ½³ñ ·³ óáÕ ýá-

ñÇ³Ý` Ï³ ï³ ñ» Éáí í» ñÁ ÝÏ³ ñ³·ñ í³Í µ³ó/ ÷³Ï Ã»ë ïÁ:

àñ å»ë Ï³ ÝáÝ, Ï³ñ ×³ ï» ëáõÃ Û³Ùµ ï³ é³ åáÕ ³Ý Ó³Ýó Ùáï Ñ» éáõ

ï³ ñ³ ÍáõÃ Û³Ý íñ³ ¿ ½á ýá ñÇ³/ïñá åÇ³ ¿ ½³ñ ·³ ÝáõÙ, ÙÇÝã ¹»é Ñ» é³-

ï» ëáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ ¿Ï ½áï ñá åÇ³Ý ³ é³ í»É ³ñ ï³ Ñ³Ûï í³Í ¿ Ùáï

ï³ ñ³ ÍáõÃ Û³Ý íñ³: ÀÝ¹ á ñáõÙ ï³ ñÇ ùÇ Ñ»ï Ñ» é³ ï» ëáõÃ Û³Ùµ ï³-

é³ åáÕ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï ¿Ï ½á ýá ñÇ³Ý/ïñá åÇ³Ý Ù» Í³ ÝáõÙ ¿` ¹Åí³-

ñ³ó Ý» Éáí Ï»Ýï ñá Ý³ óáõ ÙÁ ÁÝ Ã»ñó Ù³Ý Å³ Ù³ Ý³Ï, ÇÝ ãÁ Ï³å í³Í ¿

å³ï Ï» ñÇ Ñëï³ ÏáõÃ Û³Ý ³ë ïÇ ×³ Ý³ Ï³Ý Ýí³½ Ù³Ý Ñ»ï (ëÏ½µáõÙ

Ã»Ã¨ ëïí» ñÇ ³é Ï³ ÛáõÃ ÛáõÝ, ³ å³ »ñÏ ï» ëá ÕáõÃ ÛáõÝ): ²Ûë »ñ¨áõÛ ÃÇ

Ù³ ëÇÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ÙÇßï ÑÇ ß»É, » Ã» Ñ» é³ ï» ëáõÃ Û³Ùµ ï³ é³ åáÕ

ÑÇ í³Ý ¹Á ·³Ý ·³ï íáõÙ ¿, áñ áõ Ý» ó³Í ³Ï Ýá óáí ¹Åí³ ñ³ ÝáõÙ ¿ Ï³ñ-

¹³É: �

1.4. ²Î Ü² ÚÆÜ Þ²ð ÄàôØ Üº ðÆ êîàô ¶àôØ

²Ï Ý³ ÛÇÝ ß³ñ ÅáõÙ Ý» ñÇ ëïáõ ·áõÙ

²Ï Ý³ ÛÇÝ ß³ñ ÅáõÙ Ý» ñÇ ëïáõ· Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ ËÝ¹ñ»ù ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ Ñ³ Û³ó-

ùáí Ñ»ï¨»É Ó»ñ Ó»é ùáõÙ ·ïÝíáÕ ·ñãÇ Í³Û ñÇÝ Ï³Ù Ù³ ïÇÝ` Ï³ ï³-

ñ» Éáí ß³ñ ÅáõÙ Ý»ñ 6

ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý áõÕ ÕáõÃ-

ÛáõÝ Ý» ñáí (ÝÏ.1.3 ):

ÜÏ. 1.3 ²Ï Ý³ ÛÇÝ ß³ñ ÅáõÙ Ý» ñÇ ëïáõ ·áõÙ²Ï Ý³ ÛÇÝ ß³ñ ÅáõÙ Ý» ñÇ ëïáõ·-Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ ËÝ¹ñ»ù ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ Ñ³ Û³ó ùáí Ñ»ï¨»É Ó»ñ Ó»é ùáõÙ ·ïÝíáÕ ·ñãÇ Í³Û ñÇÝ Ï³Ù Ó»ñ Ù³ ïÇÝ` Ï³ ï³ ñ» Éáí ß³ñ ÅáõÙ Ý»ñ 6 ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý áõÕ ÕáõÃ ÛáõÝ Ý» ñáí

ÜÏ. 1.2 ´³ó/÷³Ï Ã»ëï



1.5. îº ê² ²Þ îÆ ²è Ö² Î²î Ø²Ü

(ÎàÜü ðàÜ î² òÆ² ÚÆ) Âºêî

1. Ð³ ×³ Ëáñ ¹ÇÝ Ýëï»ó ñ»ù Ó»½ ÝÇó 60-90 ëÙ Ñ» é³ íá ñáõÃ Û³Ý íñ³:

Üëï»ù ¹»Ù ùáí ¹» åÇ Ñ³ ×³ Ëáñ ¹Á, Í³Í Ï»ù Ó»ñ Ó³Ë ³ã ùÁ, ¨ ÃáÕ Ý³

Í³Í ÏÇ Çñ ³ç ³ã ùÁ: ¸áõù ¨ Ñ³ ×³ Ëáñ ¹Á å»ïù ¿ Ó»ñ Ñ³ Û³ó ùÁ ë » é»ù

ÙÇÙ Û³Ýó µ³ó ³ã ùÇ íñ³:

2. ä³ñ ½»ù Ó»ñ Ó»éùÝ áõ ëÇ µ³ñÓ ñáõÃ Û³Ùµ ³ÛÝ å»ë, áñ Ù³ï Ý» ñÁ ÉÇ Ý»Ý

Ó»ñ å» ñÇ ý» ñÇÏ ¹» ë³ ¹³ß ïÇó ¹áõñë: ² å³ »ñ Ïáõ Ù³ ïÁ ¹³Ý ¹³Õ ß³ñ-

Å»ù Ó»ñ ùÃÇ áõÕ ÕáõÃ Û³Ùµ, ³ÛÝ å»ë, áñ ¹ñ³Ýù Ñ³ÛïÝ í»Ý ¹» ë³ ¹³ß-

ïáõÙ ¨ ÙÇ³ Å³ Ù³ Ý³Ï Ó»½ ÝÇó ¨ Ñ³ ×³ Ëáñ ¹Çó Ñ³ í³ ë³ñ Ñ» é³ íá-

ñáõÃ Û³Ý íñ³ ·ïí»Ý: ÊÝ¹ñ»ù Ñ³ ×³ Ëáñ ¹ÇÝ Ó»ñ Ù³ï Ý» ñÁ ï»ë Ý» ÉáõÝ

å»ë ³ ë»É ³Û¹ Ù³ ëÇÝ (ÝÏ. 1.4):

3. ¶áñ Íá ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ ÏñÏÝ»ù ãáñë ï³ñ µ»ñ ÏáÕ Ù» ñÇó: ä³ï Ï» ñ³ó ñ»ù, áñ

Ñ³ ×³ Ëáñ ¹Ç ³ã ù» ñÇ ³éç¨ Å³ Ù³ óáõÛ óÇ Ãí³ ï³Ë ï³Ï ¿ ·ïÝíáõÙ.

¹áõù Ó»é ùÁ å»ïù ¿ ß³ñ Å»ù Å³ ÙÁ »ñ Ïáõ ëÇ, ãáñ ëÇ, áõ ÃÇ ¨ ï³ ëÇ áõÕ-

ÕáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇó` ³ Ù»Ý ³Ý ·³Ù Ù³ï Ý» ñÁ µ» ñ» Éáí ¹» åÇ Ãí³ ï³Ë ï³-

ÏÇ Ï»Ýï ñá ÝÁ:

4. î» ë³ ¹³ß ïÇ µá Éáñ ãáñë ù³ éáñ¹ Ý» ñáõÙ (í» ñÇÝ Ó³Ë, í» ñÇÝ ³ç, ëïá-

ñÇÝ Ó³Ë ¨ ëïá ñÇÝ ³ç) Ñ³ ×³ Ëáñ ¹Á å»ïù ¿ Ó»ñ Ù³ï Ý» ñÁ ï»ë ÝÇ

Ùá ï³ íá ñ³ å»ë Ó»½ Ñ»ï ÙÇ³ Å³ Ù³ Ý³Ï (Ì³ Ýá ÃáõÃ ÛáõÝ. ù³ éáñ¹ Ý»-

ñÁ ÝÏ³ ñ³·ñ íáõÙ »Ý` »É Ý» Éáí Ñ³ ×³ Ëáñ ¹Ç ï» ë³ÝÏ Ûáõ ÝÇó): º Ã» Ñ³-

×³ Ëáñ ¹Á Ó»ñ Ù³ï Ý» ñÁ Ó»½ Ñ»ï ÙÇ³ Å³ Ù³ Ý³Ï ãÇ ï»ë ÝáõÙ, ³ å³

Ñ³ Ù³ñ íáõÙ ¿, áñ ïíÛ³É ù³ éáñ¹ Ý» ñáõÙ Ýñ³ ï» ë³ ¹³ß ïÁ Ýáñ Ù³ ÛÇó

÷áùñ ¿:

5. Ð³ ×³ Ëáñ ¹Ç å³ ï³ë Ë³Ý Ý» ñÁ ·ñ³Ý ó»ù Ýñ³ ù³ñ ïáõÙ` å³ñ ½³ å»ë

Ýß» Éáí, áñ Ñ³ ×³ Ëáñ ¹Ç ï» ë³ ¹³ß ïÁ Ñ³ Ù³¹ ñ» ÉÇ ¿ Ó»ñ ï» ë³ ¹³ß ïÇÝ

(Ýáñ Ù³É ¿), Ï³Ù ³ÛÝ ³ í» ÉÇ ÷áùñ ¿ ³Ûë Ï³Ù ³ÛÝ ù³ éáñ ¹áõÙ:

6. ¶áñ Íá ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ ÏñÏÝ»ù ÙÛáõë ³ã ùÇ Ñ³ Ù³ñ ¨ ³ñ¹ ÛáõÝù Ý» ñÁ ·ñ³Ý ó»ù

ù³ñ ïáõÙ: �

ÜÏ. 1.4 î»ë³¹³ßïÇ ³é×³Ï³ïÙ³Ý

(ÏáÝýñáÝï³óÇ³ÛÇ) Ã»ëï

13

1.6. Î²ð ØÆð ¶àôÚ ÜÆ ÀÜ Î²È Ø²Ü Âºêî

Î³ñ ÙÇñ ·áõÛ ÝÇ ÁÝ Ï³É Ù³Ý Ã»ë ïÁ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõÃ ÛáõÝ ¿ ï³ ÉÇë µ³ ó³-Ñ³Û ï» Éáõ ¹» ÕÇÝ µÍÇ ¹Çëï ñá ýÇ³Ý: ²ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ñ³ñó Ý»É ÑÇ í³Ý-¹ÇÝ, Ã» ³ñ¹ Ûáù Ï³ñ ÙÇñ ·áõÛ ÝÇ Ñ³ ·»ó í³ ÍáõÃ Ûáõ ÝÁ ï³ñ µ»±ñ ¿ Ûáõ ñ³-ù³Ýã Ûáõñ ³ã ùáí ³ é³Ý ÓÇÝ ¹Ç ï» ÉÇë: º Ã» Ù»Ï ³ã ùáí ¹Ç ï» ÉÇë Ï³ñ ÙÇñ ·áõÛÝÝ ÁÝ Ï³É íáõÙ ¿ ÏÇ ëáí ã³÷ å³ Ï³ë Ñ³ ·»ó í³Í, ù³Ý ÙÛáõë ³ã ùáí ¹Ç ï» ÉÇë, ³ å³ ³Û¹ ï³ñ µ» ñáõÃ ÛáõÝÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ·ñ³Ý ó»É: ²Ûë Ã»ë-ïÁ ¹» ÕÇÝ µÍÇ ýáõÝÏ óÇ³Ý Ùá ï³ íáñ Ï»ñ åáí ·Ý³ Ñ³ ï» Éáõ ÙÇ çáó ¿: ²ÛÝ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõÃ ÛáõÝ ¿ ï³ ÉÇë ½ÝÝá ÕÇÝ Ï³ë Ï³ Í» Éáõ, áñ Ñ³ í³ Ý³-

µ³ñ ·á ÛáõÃ ÛáõÝ áõ ÝÇ ¹» ÕÇÝ µÍÇ ¹Çëï ñá ýÇ³: �

1.7. ²Øê Èº ðÆ ò²Ü òÆ Âºêî

1. Ð³ ×³ Ëáñ ¹Á å»ïù ¿ Ã»ë ïÇ ë¨ ýá ÝÇ íñ³ å³ï Ï»ñ í³Í ëåÇ ï³Ï ó³Ý óÇ ù³ñ ïÁ (ÝÏ. 1.5) å³ ÑÇ Ó»é ùáõÙ 35 ëÙ Ñ» é³ íá ñáõÃ Û³Ý íñ³ ¨ ÙÛáõë Ó»é ùáí Í³Í ÏÇ Ù»Ï ³ã ùÁ Í³Í Ïá óáí Ï³Ù íÇ ñ³ Ï³ åÇ û· ÝáõÃ-Û³Ùµ:

2. ÊÝ¹ñ»ù Ñ³ ×³ Ëáñ ¹ÇÝ Ñ³ Û³ó ùÁ ë » é»É ó³Ý óÇ Ï»Ýï ñá ÝáõÙ ·ïÝíáÕ Ï» ïÇÝ ¨ ³ ë»É, Ã» ³ñ¹ Ûáù Ï³±Ý ó³Ý óÇ ³ÛÝ åÇ ëÇ Ñ³ï í³Í Ý»ñ, á ñáÝù Ý³ ï»ë ÝáõÙ ¿ ³ Õáï, ³ Õ³ í³Õ í³Í Ï³Ù ÁÝ¹ Ñ³Ý ñ³ å»ë ãÇ ï»ë ÝáõÙ:

3. º Ã» å³ ï³ë Ë³ ÝÁ ¹ñ³ Ï³Ý ¿, ³ å³ Ï³ ñáÕ »ù Ã»ë ïÁ ÏñÏÝ»É ²Ùë É» ñÇ ·ñ³Ýó Ù³Ý ù³ñ ïÇ û· ÝáõÃ Û³Ùµ (ëåÇ ï³Ï ýá ÝÇ íñ³ å³ï Ï»ñ í³Í ë¨ ó³Ýó)` ËÝ¹ñ» Éáí Ñ³ ×³ Ëáñ ¹ÇÝ ³Û¹ ù³ñ ïÇ íñ³ Ýß»É Ë³Ý ·³ñ í³Í ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý Ñ³ï í³Í Ý» ñÇ ï» Õ³ Ï³ Ûáõ ÙÁ:

4. º Ã» Ã»ë ïÇ ³ñ¹ ÛáõÝù Ý» ñÁ Ýáñ Ù³É »Ý, ³ å³ Ñ³ ×³ Ëáñ ¹Ç ù³ñ ïáõÙ Ï³ ï³ ñ»ù Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý ·ñ³ éáõÙ: º Ã» ¹ñ³Ýù Ýáñ Ù³É ã»Ý, ³ å³ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý ÝßáõÙ Ï³ ï³ ñ»ù ¨ ù³ñ ïÇÝ Ïó»ù ²Ùë É» ñÇ ·ñ³Ýó Ù³Ý ù³ñ ïÁ: î» ëá ÕáõÃ Û³Ý Ë³Ý ·³ñ Ù³Ý ³é Ï³ ÛáõÃ Û³Ý ¹»å-ùáõÙ Ñ³ ×³ Ëáñ ¹Á Ñ³ í³ Ý³ µ³ñ Ñ» ï³ ·³ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ Ï³-ñÇù Ïáõ Ý» Ý³:

²Ûë Ã»ë ïÁ µ³ í³ Ï³Ý ¹Ûáõ ñÇÝ ¿, ¨ Ñ³ ×³ Ëáñ ¹Á Ï³ ñáÕ ¿ ³ÛÝ ÇÝù Ýáõ-ñáõÛÝ Ï³ ï³ ñ»É ï³ ÝÁ` áñ¨¿ ÷á ÷á-ËáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ ï»Õ Û³Ï å³ Ñ»-Éáí ³Ï Ý³ µáõÛ ÅÇÝ: ´³ ó³ï ñ»ù Ñ³-×³ Ëáñ ¹ÇÝ, áñ Ã»ëïÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ï³ ï³ ñ»É Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ³ã ùÇ Ñ³ Ù³ñ ³ é³Ý ÓÇÝ, Éáõ ë³ íá ñáõÃ Û³Ý ÙÇ¨ÝáõÛÝ å³Û Ù³Ý Ý» ñáõÙ` å³Ñ å³-

Ý» Éáí 35 ëÙ Ñ» é³ íá ñáõÃ Ûáõ ÝÁ: �

ÜÏ. 1.5 ²ÙëÉ»ñÇ ó³Ýó



1.8. ²è²æ²ÚÆÜ ÊòÆÎÆ ÊàðàôÂÚ²Ü

¶Ü²Ð²îàôØ

Ì³ÝÍ³Õ ³é³ç³ÛÇÝ ËóÇÏÇ ¨ ³é³ç³ÛÇÝ ËóÇÏÇ Ý»Õ ³ÝÏÛ³Ý

Ñ³ÛïÝ³µ»ñáõÙ

1. ä³Ñ»ù É³åï»ñÁ ³ç ³ãùÇ ÉÇÙµÇ Ùáï` ÑÇí³Ý¹Ç ùáõÝùÇ ÏáÕÙÇó:

2. ÜáñÙ³É ÍÇ³Í³Ý³Ã³Õ³ÝÃÇ Ñ³ñÃáõÃÛ³ÝÁ ½áõ·³Ñ»é å³Ñí³Í

É³åï»ñáí ÉáõÛëÁ ÑÇí³Ý¹Ç ³ãùÇ ¹ÇÙ³óáí áõÕÕ»ù ¹»åÇ ùÇÃÁ:

3. ¸Çï»ù ÍÇ³Í³Ý³Ã³Õ³ÝÃÇ ÑÇí³Ý¹Ç ùÃÇÝ ÙáïÇÏ ÏáÕÙÇ ï»ëùÁ:

ÜáñÙ³É ³é³ç³ÛÇÝ ËóÇÏÇ ¨ ÍÇ³Í³Ý³Ã³Õ³ÝÃÇ ¹»åùáõÙ

ÍÇ³Í³Ý³Ã³Õ³ÝÃÇ ùÃÇ ÏáÕÙÇ Ï»ëÁ ÏÉáõë³íáñíÇ, ÇÝãå»ë ÏáÕùÇ

Ï»ëÁ (ÝÏ.1.6): Ì³ÝÍ³Õ ³é³ç³ÛÇÝ ËóÇÏáí ¨ ³é³ç³ÛÇÝ ËóÇÏÇ Ý»Õ

³ÝÏÛáõÝáí ³ãùáõÙ áã ÝáñÙ³É »½ñÇ ÏáñáõÃÛ³Ùµ ÍÇ³Í³Ý³Ã³Õ³ÝÃÇ

ùÃ³ÛÇÝ Ñ³ïí³ÍÇ Ùáï³íáñ³å»ë 2/3-Á ÏÑ³ÛïÝíÇ ëïí»ñáõÙ

(ÝÏ.1.7):

4. ¶ñ³Ýó»ù Ó»ñ ¹Çï³ñÏáõÙÝ»ñÁ ÑÇí³Ý¹Ç ù³ñïáõÙ ¨ ÏñÏÝ»ù

ëïáõ·áõÙÁ ÑÇí³Ý¹Ç Ó³Ë ³ãùÇ Ñ³Ù³ñ:

1.9 ² üº ðºÜî ´´² ÚÆÜ ¸º üºÎî

1. Üëï» Éáí ÑÇ í³Ý ¹Ç ¹Ç Ù³ó` ëá íá ñ³ Ï³Ý ë»Ý Û³ Ï³ ÛÇÝ Éáõ ë³ íá ñáõÃ Û³Ý

å³Û Ù³Ý Ý» ñáõÙ ëïáõ ·»ù ÑÇ í³Ý ¹Ç ³ç ¨ Ó³Ë ³ã ù» ñÇ µÇ µ» ñÇ ã³ ÷Á

Ñ³Ý·ë ïÇ íÇ ×³ ÏáõÙ: ºñ Ïáõ µÇ µ» ñÁ å»ïù ¿ ÉÇ Ý»Ý Ñ³ í³ ë³ñ É³Û ÝáõÃ-

Û³Ý (ÝÏ. 1.8):

2. ÐÇ í³Ý ¹Ç ù³ñ ïáõÙ ·ñ³Ý ó»ù Ñ³Ý·ë ïÇ íÇ ×³ ÏáõÙ Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ³ã-

ùÇ µµÇ ã³ ÷Á` ÙÇ ÉÇ Ù»ï ñ» ñáí: â³ ÷Á í»ñó Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ Ï³ ñáÕ »ù ÑÇ-

í³Ý ¹Ç ³ã ùÇÝ Ùá ïÇÏ å³ Ñ»É ÙÇ ÉÇ Ù»ï ñ» ñáí ù³ Ýá ÝÁ:

3. ÆÝã å»ë å³ï Ï»ñ í³Í ¿ ÝÏ³ñ 1.8-áõÙ, áõÕ Õ»ù ·ñã³Ó¨ É³å ï» ñÇ ÉáõÛ ëÁ

ÜÏ. 1.6 ÜÏ. 1.7

Èáõë³íáñáõÃÛ³Ý³ÕµÛáõñ

Èáõë³íáñáõÃÛ³Ý³ÕµÛáõñ

15

¹» åÇ ÑÇ í³Ý ¹Ç ³ç ³ã ùÁ ¨ ï» ë»ù` ³ñ¹ Ûáù µÇ µÁ Ý» Õ³ Ýá±õÙ ¿` ³ñ Ó³-

·³Ý ù» Éáí áõ ÕÇÕ ÉáõÛ ëÇ ³½ ¹³ ÏÇÝ: ²Ý ÙÇ ç³ å»ë Ý³ Û»ù Ó³Ë µµÇÝ` ï»ë-

Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ, Ã» ³ñ¹ Ûáù ³ÛÝ Ý» Õ³ Ýá±õÙ ¿ Ñ³ Ù³ Ó³Û Ý»ó í³Í Ï»ñ åáí:

4. ØÇ å³Ñ ¹³ ¹³ ñ»ó ñ»ù ÑÇ í³Ý ¹Ç ³ã ùÁ Éáõ ë³ íá ñ» ÉÁ` ÑÝ³ ñ³ íá ñáõÃ ÛáõÝ

ï³ Éáí, áñ µÇ µ» ñÁ í» ñ³ ¹³é Ý³Ý Ñ³Ý·ë ïÇ íÇ ×³ ÏÇÝ, ¨ ÏñÏÝ»ù 3-ñ¹

ù³Û ÉÁ Ó³Ë ³ã ùÇ Ñ³ Ù³ñ:

5. ÐÇ í³Ý ¹Ç ù³ñ ïáõÙ ·ñ³Ý ó»ù Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ³ã ùÇ ³ñ¹ ÛáõÝù Ý» ñÁ: º Ã»

¹ñ³Ýù Ýáñ Ù³É »Ý, ·ñ³Ý ó»ù. §²ñ Ó³ ·³Ý ùáõÙ ¿ ÉáõÛ ëÇÝ áõÕ Õ³ ÏÇá ñ»Ý

Ñ³ Ù³ Ó³Û Ý»ó í³Í Ï»ñ åáí¦: º Ã» ³ñ¹ ÛáõÝù Ý» ñÁ Ýáñ Ù³É ã»Ý, ·ñ³Ý ó»ù.

§âÏ³ áõÕ Õ³ ÏÇ é»³Ï óÇ³¦ Ï³Ù §âÏ³ Ñ³ Ù³ Ó³Û Ý»ó í³Í é»³Ï óÇ³¦:

6. ²ã ùÁ Éáõ ë³ íá ñ» Éáõó Ñ» ïá ³Ý ÙÇ ç³ å»ë Éáõ ë³ íá ñ»ù Ó³Ë ³ã ùÁ: º Ã»

Ó³Ë ³ã ùÇ µÇµÝ ëÏëáõÙ ¿ É³Û Ý³ Ý³É ÷á Ë³ Ý³Ï Ý» Õ³ ó³Í ÙÝ³ Éáõ Ñ³-

Ù³ Ó³Û Ý»ó í³Í é»³Ï óÇ³ ÛÇ ßÝáñ ÑÇí, ³ å³ ³é Ï³ ¿ ³ ý» ñ»Ýï µµ³ ÛÇÝ

¹» ý»Ïï: �

1.10. úä îÆ Î² Î²Ü Îà Ðº ðºÜ î² ÚÆÜ

îà Øà¶ ð² üÆ² (úÎî)

úÎî-Ý Ñ Ý³ ñ³ íá ñáõÃ ÛáõÝ ¿ ï³ ÉÇë ëï³ Ý³ Éáõ ï³ñ µ»ñ Ï³ éáõó í³Íù-

Ý» ñÇ å³ï Ï»ñ Ý»ñ` û· ï³ ·áñ Í» Éáí Éáõ ë³ ÛÇÝ ³ ÉÇù Ý» ñÇ Ñ» ï³ ¹³ñÓ

óñáõ ÙÁ, ³ÛÝ å»ë, ÇÝã å»ë áõÉï ñ³ Ó³Û Ý³ ÛÇÝ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ Û³Ý Å³ Ù³-

Ý³Ï, ë³ Ï³ÛÝ, ù³ ÝÇ áñ ÉáõÛ ëÇ ³ ÉÇ ùÇ »ñ Ï³ ñáõÃ ÛáõÝÝ ³ í» ÉÇ Ï³ñ× ¿,

å³ï Ï» ñÁ ß³ï ³ í» ÉÇ Ñëï³Ï ¿ ëï³ó íáõÙ: úÎî-Ç ¹»å ùáõÙ û· ï³-

·áñÍ íáõÙ ¿ ó³Íñ Ïá Ñ» ñ»Ý ïáõÃ ÛáõÝ áõ Ý» óáÕ ÇÝ ý ñ³ Ï³ñ ÙÇñ ×³ é³-

·³ÛÃ, á ñÇ ³ é³ ç³ó ñ³Í ³½ ¹³Ý ß³ ÝÁ Ï³Ë í³Í ¿ Ëá ñáõÃ Ûáõ ÝÇó ¨ Ñ³-

Ù³ å³ ï³ë Ë³ ÝáõÙ ¿ ïíÛ³É Ï» ïáõÙ ÑÛáõë í³Íù Ý» ñÇ ³Ý¹ ñ³ ¹³ñÓ ÝáÕ

ÜÏ. 1.8 ²ç ³ã ùÁ Éáõ ë³ íá ñ» Éáõó Ñ» ïá ³Ý ÙÇ ç³ å»ë Éáõ ë³ íá-ñ»ù Ó³Ë ³ã ùÁ: º Ã» Ó³Ë ³ã ùÇ µÇµÝ ëÏëáõÙ ¿ É³Û Ý³-Ý³É ÷á Ë³ Ý³Ï Ý» Õ³ ó³Í ÙÝ³ Éáõ Ñ³ Ù³ Ó³Û Ý»ó í³Í é»³Ï óÇ³ ÛÇ ßÝáñ ÑÇí, ³ å³ ³é Ï³ ¿ ³ ý» ñ»Ýï µµ³ ÛÇÝ ¹» ý»Ïï:


ºñÏáõ ³ãùÇÝáñÙ³É é»³ÏóÇ³

²ç Ò³Ë

Ò³Ë ³ãùÇ ³ý»ñ»Ýï ¹»ý»Ïï

²ç Ò³Ë


áõ Ý³ ÏáõÃ Û³ ÝÁ: ²Ý¹ ñ³ ¹³ñÓ Ù³Ý ³ë ïÇ ×³ ÝÁ å³ï Ï»ñ íáõÙ ¿ Ï»ÕÍ

·áõÛ Ýáí` ³ é³ ç³ó Ý» Éáí §³ Ý³ ïá ÙÇ³ Ï³Ý¦ å³ï Ï»ñ (ÝÏ. 1.9):

úÎî-Ý ³Ý ÷á Ë³ ñÇ Ý» ÉÇ ¿ ¹³ñ Ó»É ¹» ÕÇÝ µÍÇ ³ÛÝ åÇ ëÇ ³Ë ï³ Ñ³ ñáõÙ-

Ý» ñÇ ÏÉÇ ÝÇ Ï³ Ï³Ý ·Ý³ Ñ³ï Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ, ÇÝã åÇ ëÇù »Ý ¹» ÕÇÝ µÍÇ

³Ýó ù³Ý Ù³Ý å³ïé í³Í ùÁ, ÏÇë ïá½ ³Û ïáõ óÁ, åÇ· Ù»Ý ï³ ÛÇÝ ¿ åÇ Ã»-

ÉÇ ß»ñ ï³ ½³ ïáõ ÙÁ ¨ åñ» é» ïÇ Ý³É Ã³ Õ³ÝÃ Ý» ñÁ, ÇÝã å»ë Ý³¨ ³ å³-

Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ó·Ù³Ý Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ: Ð» ï³ ½áï Ù³Ý ³Ûë

Ù» Ãá ¹Á ß³ ñáõ Ý³Ï ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿, ¨ Ï³Ý Ý³ Ë³¹ñ Û³É Ý»ñ, áñ úÎî-Ý

Ï³ ñáÕ ¿ ÏÇ ñ³é í»É ·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ Å³ Ù³ Ý³Ï ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç

ëÏ³ í³ é³ ÏÇ ¿ùë Ï³ í³ óÇ³ ÛÇ Ëá ñáõÃ Ûáõ ÝÁ ¨ ÝÛ³ñ ¹³ Ã» É» ñÇ ß»ñ ïÇ

Ñ³ë ïáõÃ Ûáõ ÝÁ ã³ ÷» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí: ì»ñ ç»ñë ëï»ÕÍ í»É ¿ úÎî ³ã ùÇ

³ é³ ç³ ÛÇÝ Ñ³ï í³ÍÝ áõ ëáõÙ Ý³ ëÇ ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ, á ñÁ Ñ³ í³ Ý³ µ³ñ Ù»-

Í³ å»ë Ïû Å³Ý ¹³ ÏÇ ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ³ñ Ñ»ë ï³ Ï³Ý

áëåÝ Û³ ÏÇ ÇÙå É³Ý ï³ óÇ³Ý Íñ³· ñ» ÉÇë: �

ÝÏ. 1.9 úåïÇÏ³Ï³Ý ÏáÑ»ñ»Ýï³ÛÇÝ ïáÙá·ñ³ýÇ³

17

¶ÈàôÊ 2.

ÎáåÇ/³ÏÝ³Ï³åÇ×Ç

ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñ

2.1. ´Èº ü² ðÆî ºì ØºÚ à ØÆî

Îá å»½ ñÇ µáñ µá ùáõÙ (µÉ» ý³ ñÇï) (ÝÏ. 2.1) ¨ Ïá åÇ ×³ñ å³ ·»Õ Ó» ñÇ

(Ù»Û µáÙ Û³Ý ·»Õ Ó» ñÇ) Íá ñ³Ý Ý» ñÇ Ëó³ ÝáõÙ (Ù»Û µá ÙÇï) (ÝÏ. 2.2): Ð³-

×³Ë ½³ñ ·³ ÝáõÙ »Ý Ñ³ Ù³Ïó í³Í, ß³ï ï³ ñ³Í í³Í »Ý Ù» Í³ Ñ³ ë³Ï

µÝ³Ï ãáõÃ Û³Ý ßñç³ ÝáõÙ ¨ Ñ³ ×³Ë ³ é³ ç³ ÝáõÙ »Ý ³ã ù» ñÇ ãá ñáõÃ Û³Ùµ

ï³ é³ åáÕ ³Ý Ó³Ýó Ùáï:

¾ ÂÆà Èà ¶Æ²

øñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý ëï³ ýÇ É³ Ïá Ï³ ÛÇÝ Ï³Ù ¹» Ùá ¹»ù ë³ ÛÇÝ í³ ñ³Ï, ë» µá-

ñ»³, ¿Ï ½» Ù³, ³ÝÏ Ûáõ Ý³ ÛÇÝ µÉ» ý³ ñÇ ïÁ Ï³å í³Í ¿ Moraxella M. ³ é³-

ç³ó ñ³Í í³ ñ³ ÏÇ Ñ»ï:

²Ê î²Ü Þ²Ü Üºð

– øáñ– Î³ñÙ ñ³Í ³ãù– ²Û ñá óÇ ½·³ óáõÙ– ²ñ óáõÝ ù³ Ï³ ÉáõÙ– Â»Ã¨ ó³í– ú ï³ñ Ù³ñÙ ÝÇ ½·³ óá ÕáõÃ ÛáõÝ

êá íá ñ³ µ³ñ íÇ ×³ÏÝ ³ í» ÉÇ í³ï ¿ ³ñÃ Ý³ Ý³ ÉÇë ¨ ûñ í³ í»ñ çáõÙ:

ÜÞ²Ü Üºð

Îá å»½ ñ» ñÇ Ñ³ë ï³ óáõÙ ¨ Ï³ñÙ ñáõÃ ÛáõÝ, ³ ÝáÃ Ý» ñÇ ï» É»³Ý ·Ç»Ï-

ï³ ½Ç³ Ý»ñ, Ã³ñ ÃÇã Ý» ñÇ ÑÇÙ ùáõÙ Ù³ß ÏÇ Ï»Õ¨³ Ï³ ÉáõÙ (µÉ» ý³ ñÇ-

ïÇÝ µÝá ñáß §Ã» ÷³ Ï³ ÉáõÙ¦ Ï³Ù §û ÓÇù¦), ³Û ïáõó í³Í, ×³ñ å³ ÛÇÝ

å³ ñáõ Ý³ ÏáõÃ Û³Ùµ Éóí³Í Ï³Ù Ëó³Ý í³Í Ù»Û µáÙ Û³Ý ·»Õ Ó»ñ (Ù»Û µá-

ÙÇï): Î³ ñáÕ ¿ ÝÏ³ï í»É §³ ï³ ÙÇ Ù³ Íáõ ÏÇ Ýß³ ÝÁ¦ (Ïá å» ñÇÝ Ýñµá-

ñ»Ý ë»Õ Ù» ÉÇë Ù»Û µáÙ Û³Ý ·»Õ Ó» ñÇó ËÇï ëåÇ ï³Ï ×³ñ å³ ÛÇÝ ³ñ-

ï³¹ ñáõÃ ÛáõÝ):

î²ð º ð² ÎÆâ ²Ê îà ðà ÞàôØ

êî² üÆ È² Îà Î² ÚÆÜ µÉ» ý³ ñÇ ïÁ ï³ ñ³Í í³Í ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ ¿, á ñÇÝ

µÝá ñáß ¿ Ïá å»½ ñÇ µáñ µá ùáõÙÝ áõ Ã³ ñ³ Ë³ ÛÇÝ ³ñ ï³¹ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ (ÝÏ.

2.3):


êº à ðº² ÚÆÜ µÉ» ý³ ñÇ ïÇ ¹»å ùáõÙ Ã³ñ ÃÇã Ý» ñÇ íñ³ Ï³Ù ÙÇç¨ Ñ³Ûï-Ý³ µ»ñ íáõÙ »Ý Ã» ÷³Ý Ù³Ý ÷³ ÃÇÉ Ý»ñ (§Ã» ÷á ïáõÙ¦) Ï³Ù ×³ñ å³ ÛÇÝ ³ñ ï³¹ ñáõÃ Û³Ý Ïáõ ï³ ÏáõÙ Ý»ñ Ï³Ù »ñ Ïáõ ëÁ ÙÇ³ ëÇÝ (ÝÏ. 2.4): ê» µá-ñ»³ ÛÇÝ µÉ» ý³ ñÇ ïÇ ï³ ñ³ ï» ë³Ï Ý»ñÝ »Ý Ý³¨ Ù»Û µá ÙÇïÝ áõ Ù»Û µáÙ-Û³Ý ·»Õ Ó» ñÇ ýáõÝÏ óÇ³ ÛÇ Ë³Ý ·³ ñáõ ÙÁ, ë³ Ï³ÛÝ í»ñ çÇÝ Ý»ñë ½³ñ-·³ ÝáõÙ »Ý Ïá åÇ Ñ» ïÇÝ Ù³ ëáõÙ:

¸º Øà ºø ê² ÚÆÜ µÉ» ý³ ñÇ ïÇ å³ï ×³ éÁ Ã³ñ ÃÇã Ý» ñÇ ýá ÉÇ ÏáõÉ Ý»-ñáõÙ Demodex folliculorum ï½Ç µ³½ Ù³ óáõÙÝ ¿ (ÝÏ. 2.5), á ñÁ Ñ³ ×³Ë ¿ Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ Ñ³ï Ï³ å»ë ï³ ñ»ó ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï (ÝÏ. 2.6): ´É» ý³-ñÇ ïÇ ³Ûë ï» ë³ ÏÇ ¹»å ùáõÙ µáñ µá ùáõ ÙÁ ÃáõÛÉ ¿ ³ñ ï³ Ñ³Ûï í³Í Ï³Ù µ³ ó³ Ï³ ÛáõÙ ¿, ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ÁÝ Ã³ó ùÁ ÑÇÙ Ý³ Ï³ ÝáõÙ ³ Ý³Ë ï³ ÝÇß ¿: Ýá ñáß »Ý Ã³ñ ÃÇã Ý» ñÇ ³ñ Ù³ï Ý» ñÇ ßáõñç Ùá Ù³Ý Ù³Ý ·É³ Ý³Ó¨ Ã»-½³ ÝÇù Ý» ñÁ Ï³Ù §Ã¨ ù» ñÁ¦: ÜÏ³ñ 2.7-áõÙ ëË» Ù³ ïÇÏ å³ï Ï»ñ í³Í ¿ Ã³ñ ÃÇã Ý» ñÇ §û ÓÇù Ý» ñÇ¦, ë» µá ñ»³ ÛÇÝ §Ã» ÷áï Ù³Ý¦ ¨ §Ã¨ ù» ñÇ¦ ï³ñ µ» ñáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ:

Ð»ï¨Û³É Ýß³Ý Ý» ñÁ ëá íá ñ³ µ³ñ ¹Çï íáõÙ »Ý ùñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý

ëï³ ýÇ É³ Ïá Ï³ ÛÇÝ µÉ» ý³ ñÇ ïÇ ¹»å ùáõÙ.

� Ø³ ¹³ ñá½ (Ã³ñ ÃÇã Ý» ñÇ Ã³÷ í» ÉÁ)

� äá ÉÇá½ (Ã³ñ ÃÇã Ý» ñÇ ëåÇ ï³ Ï» ÉÁ)

� îñÇ ùÇ³½

ì² ðàôØ

� î³ù Ãñçáó Ý»ñ »ñ Ïáõ ³ã ùÇÝ, 10 ñá å»áí, û ñÁ 1-4 ³Ý ·³Ù:

� Îá å» ñÁ Ù³ù ñ»É ³ Ù»Ý ûñ. µ³Ù µ³ ÏÇ, µ³ ñ³Ï É³ ÃÇ Ï³Ù µ³Ù µ³ Ï³-å³ï Óá ÕÇ ÏÇ û· ÝáõÃ Û³Ùµ Ù³Ý Ï³ Ï³Ý ß³Ù åáõ ÝÇ ¨ çñÇ Ë³é Ýáõñ ¹Á (50:50) ù» ñ» Éáí ùë»É Ïá å» ñÇÝ:

� øÝ» Éáõó ³ é³ç Ñ³ Ï³ µÇá ïÇ ÏÇ ùëáõ ùÇ ï» Õ³ ÛÇÝ ÏÇ ñ³ éáõÙ (¿ ñÇÃ ñá ÙÇ-óÇÝ) 1-2 ß³ µ³Ã í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ:

Ì²Üð ¸ºäøºðàôØ.

� Ç ï³ñ Ï»ù Ï³ñ× Å³ Ù³ Ý³ Ïáí (1-2 ß³ µ³Ã) Ñ³ Ï³ µÇá ïÇ ÏÇ ¨ ëï» ñáÇ-¹³ ÛÇÝ ÙÇ çá óÇ ùëáõ ùÇ (ïáµ ñ³ ¹»ùë, Ý» É³ ¹»ùë) ï» Õ³ ÛÇÝ ÏÇ ñ³é Ù³Ý ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõÃ Ûáõ ÝÁ:

� ºñ Ï³ ñ³ï¨ ÁÝ Ã³ó ùÇ ¹»å ùáõÙ ¹Ç ï³ñ Ï»ù ¹áù ëÇ óÇÏ ÉÇ ÝÇ å» ñû ñ³É ÁÝ ¹áõÝ Ù³Ý ï³ñ µ» ñ³ ÏÁ` 50-100 Ù· û ñÁ Ù»Ï ³Ý ·³Ù:

� áõ Å»É Ñ³ Ù³Ïó í³Í ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ` éá ½³ ó»³, ³ã ù» ñÇ ãá ñáõÃ-ÛáõÝ ¨ ³ÛÉÝ:

ºÈ øÀ´³ ñ»Ý å³ëï ¿, ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Ûáõ ÝÁ ëá íá ñ³ µ³ñ ÏñÏÝíáõÙ ¿, Ñ³ ×³Ë ³ Ýá-

ñáß »ñ Ï³ñ Å³ Ù³ Ý³ Ïáí µáõ ÅáõÙ ¿ å³ Ñ³Ýç íáõÙ: �

19

ÜÏ. 2.1 ´É»ý³ñÇï ÜÏ. 2.2 Ø»ÛµáÙÇï

ÜÏ. 2.3 êï³ýÇÉ³ÏáÏ³ÛÇÝ µÉ»ý³ñÇï ÜÏ. 2.4 ê»µáñ»³ÛÇÝ µÉ»ý³ñÇï

ÜÏ. 2.5 îÇ½ Demodex folliculorum Ã³ñÃãÇ íñ³

ÜÏ. 2.6 ¸»Ùá¹»ùë³ÛÇÝ µÉ»ý³ñÇï

ÜÏ. 2.7 Â³ñ ÃÇã Ý» ñÇ §û ÓÇù Ý» ñÇ¦ (²), ë» µá ñ»³ ÛÇÝ §Ã» ÷áï Ù³Ý¦ (´) ¨ §Ã¨ ù» ñÇ¦ (¶) ÙÇç¨ » Õ³Í ï³ñ µ» ñáõÃ Û³Ý ëË» Ù³ ïÇÏ å³ï Ï»ñ:

²´

¶

¶ÈàôÊ 2. ÎáåÇ/³ÏÝ³Ï³åÇ×Ç ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñ


2.2. Ü² Ê² ØÆæ Üàð Ø² ÚÆÜ (äðº êºä î²È)

òºÈ Úàô ÈÆî

ì³ ñ³Ï ¨ µáñ µá ùáõÙ, á ñÁ ï» Õ³ Ï³Û-

íáõÙ ¿ ³Ï Ý³ Ï³ åÇ ×Ç ÙÇç Ýáñ ÙÇó

³ é³ç ¨ ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³Ï íáõÙ ¿ Ù³ Ï»-

ñ» ë³ ÛÇÝ å» ñÇûñ µÇ ï³É ÑÛáõë í³Íù Ý»-

ñáí ¨ Ïá å» ñáí (ÝÏ. 2.8): ²Ï Ý³ ·áõÝ ¹Á

¨ ³Ï Ý³ Ï³ åÇ ×Á ã»Ý ÁÝ¹·ñÏ íáõÙ µáñ-

µá ù³ ÛÇÝ ·áñ ÍÁÝ Ã³ óÇ Ù»ç:


ì³ ñ³ ÏÇ ï³ ñ³ ÍáõÙ ·³ ñ» Ñ³ ïÇó, Ñ³ñù Ã³ ÛÇÝ Ëá éáã Ý» ñÇó (ëÇ Ýáõë-

Ý» ñÇó) í» ñÇÝ ßÝãáõ ÕÇ Ý» ñÇ í³ ñ³ ÏÇ, ÇÝã å»ë Ý³¨ íÝ³ë í³Í ùÇ ¹»å-

ùáõÙ: ìÝ³ë í³Í ùÇ ¹»å ùáõÙ ¹Ç ï³ñ Ï»ù Staphylococcus aureus-Ç,

ÇëÏ ÙÇÝã¨ 5 ï³ ñ» Ï³Ý » ñ» Ë³ Ý» ñÇ Ùáï` Haemophilus influenzae-Ç

³ é³ ç³ó ñ³Í í³ ñ³ ÏÁ:


– Îá å» ñÇ ³Û ïáõó – Î³ñÙ ñáõÃ ÛáõÝ– äïá½` Ïá åÇ Ç ç» óáõÙ– ò³í– î»Ý¹ (áã ß³ï µ³ñÓñ)

ÜÞ²Ü Üºð– Îá åÇ Ï³ñÙ ñáõÃ ÛáõÝ, ³Û ïáõó, åïá½:– áñ µáù í³Í ÑÛáõë í³Íù Ý» ñÁ ßá ß³ ÷» ÉÇë ï³ù »Ý (Ï³ ñáÕ ¿ ã³ ÷³ ½³Ýó

³ñ ï³ Ñ³Ûï í³Í ÉÇ Ý»É):– Üáñ Ù³É ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ ÛáõÝ` Ïá åÁ µ³ñÓ ñ³ó ñ³Í íÇ ×³ ÏáõÙ:– ²Ï Ý³·Ý ¹Ç ß³ñ ÅáõÙ Ý» ñÁ å³Ñ å³Ý í³Í »Ý áÕç Í³ í³ Éáí, ó³ íáï

ã»Ý: – ¾Ï ½ûý Ã³É ÙÁ µ³ ó³ Ï³ ÛáõÙ ¿: – Þ³Õ Ï³ å» ÝÇÝ ¨ ëåÇ ï³ å³ï Û³ ÝÁ µáñ µáù í³Í ã»Ý: – Î³ ñáÕ ¿ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É ³ÝÝ Ï³ï í»ñù Ïá åÇ ßñç³ ÝáõÙ:


²Ï Ý³ Ï³å ×³ ÛÇÝ ó»É Ûáõ ÉÇï, Ïá åÇ ³µë ó»ë, ¹³Ï ñÇá³ ¹» ÝÇï, ¹³Ï ñÇá-

óÇë ïÇï, ß³Õ Ï³ å» Ý³ µáñµ, íÝ³ë í³Íù, é³µ ¹á ÙÇá ë³ñ Ïá Ù³ (» ñ»-

Ë³ Ý» ñÇ Ùáï):

ÜÏ. 2.8 Ü³Ë³ÙÇçÝáñÙ³ÛÇÝ (åñ»ë»åï³É) ó»ÉÛáõÉÇï

21

²ÜÐ ð² ÄºÞî Ðº î² ¼à îàôÂ ÚàôÜ Üºð� ÈÇ³ñ Å»ù ³ Ý³Ù Ý»½` áõ ß³¹ ñáõÃ ÛáõÝ ¹³ñÓ Ý» Éáí íÝ³ë í³Íù Ý» ñÇÝ, ëÇ-

Ýáõ ëÇ ïÇÝ, í»ñ çÇÝ ßñç³ ÝáõÙ ³ ï³Ù Ý» ñÇ Ñ»ï Ï³å í³Í ËÝ¹Çñ Ý» ñÇÝ

Ï³Ù í³ ñ³Ï Ý» ñÇÝ, ÇÝã å»ë Ý³¨ ¹Ç³ µ» ïÇ Ï³Ù Ç Ùáõ Ýá ëáõå ñ» ëÇ³ ÛÇ

³é Ï³ ÛáõÃ Û³ ÝÁ:

� ²ã ùÇ Ñ³ Ù³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ½ÝÝáõÙ` Ñ³ ïáõÏ áõ ß³¹ ñáõÃ ÛáõÝ ¹³ñÓ Ý» Éáí ï»-

ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³ ÝÁ, ·áõ Ý³ ÛÇÝ ï» ëá ÕáõÃ Û³ ÝÁ, µµ» ñÇÝ, ³Ï Ý³·Ý ¹Ç

ß³ñ Åáõ Ý³ ÏáõÃ Û³ ÝÁ, ¿Ï ½ûý Ã³É Ùá Ù»ï ñÇ³ ÛÇÝ, Ïá å» ñÇÝ, ß³Õ Ï³ å»-

ÝáõÝ ¨ ëåÇ ï³ å³ï Û³ ÝÇÝ:

� êïáõ ·»ù Ï»Ý ë³ Ï³Ý óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÁ, ·ÉËÇ ¨ å³ ñ³ Ýá óÇ ³í ß³ ÛÇÝ

Ñ³Ý ·áõÛó Ý» ñÁ, Ù» ÝÇÝ ·»³É ³Ë ï³ ÝÇß Ý» ñÁ (å³ ñ³ Ýá óÇ ÙÏ³Ý Ý» ñÇ

Ï³ñ Ï³ ÙáõÃ ÛáõÝ) ¨ é»ý É»ùë Ý» ñÁ:

� È³ µá ñ³ ïáñ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ. ³ñ Û³Ý ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ-

ÛáõÝ É»Û Ïá µ³ Ý³Ó¨áí, ³ñ Û³Ý ó³Ýùë, ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ`

í»ñ ùÇ ³ñ ï³¹ ñáõÃ Û³Ý ó³Ýùë:

ì² ðàôØ

Âº Âºì ÀÜ Â²òø

� Ð³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý» ñÇ å» ñû ñ³É ÁÝ ¹áõ ÝáõÙ

² Ùáù ë³ óÇ ÉÇÝ-ÏÉ³ íáõ É³ Ý³ï (³áõ· Ù»Ý ïÇÝ) 250-300 Ù·

û ñÁ 3 ³Ý ·³Ù Ï³Ù

ó» ý³Ï Éáñ 250-300 Ù· û ñÁ 3 ³Ý ·³Ù Ï³Ù

µ³Ïï ñÇÙ 960 Ù· û ñÁ 2 ³Ý ·³Ù å» ÝÇ óÇ ÉÇ ÝÇ ÝÏ³ï Ù³Ùµ ³ É»ñ ·Ç³ ÛÇ

¹»å ùáõÙ:

� î³ù Ãñçáó Ý»ñ û ñÁ 3 ³Ý ·³Ù:

� î» Õ³ ÛÇÝ Ñ³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý»ñ (¿ ñÇÃ ñá ÙÇ óÇ ÝÇ ùëáõù û ñÁ 4 ³Ý ·³Ù) Ñ³

Ù³Ïó í³Í ß³Õ Ï³ å» Ý³ µáñ µÇ ¹»å ùáõÙ:

� Ç ï³ñ Ï»ù ³µë ó» ëÇ íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý µáõ Åáõ ÙÁ:

ØÆ æÆÜ Ì²Ü ðàôÂ Ú²Ü/Ì²Üð ÀÜ Â²òø

� Ð³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý» ñÇ Ý» ñ» ñ³ Ï³ ÛÇÝ ÁÝ ¹áõ ÝáõÙ.

ó» ýáõ ñáù ëÇÙ 1 · Ü/º, 8 Å³ ÙÁ Ù»Ï:

� Ð³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý» ñÇ Ý» ñ» ñ³ Ï³ ÛÇÝ ÁÝ ¹áõ Ýáõ ÙÁ óáõó í³Í ¿ Ý³¨ ë»å ëÇ-

ëÇ, óáõ óáõÙ Ý» ñÁ ãÏ³ ï³ ñáÕ ³Ù µáõ É³ ïáñ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ, ÙÇÝã¨ 5 ï³-

ñ» Ï³Ý » ñ» Ë³ Ý» ñÇ ¨ 48 Å³Ù í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ å» ñû ñ³É Ñ³ Ï³ µÇá ïÇÏ-

Ý» ñÇ ³ Ý³ñ¹ Ûáõ Ý³ í» ïáõÃ Û³Ý å³ ñ³ ·³ ÛáõÙ:

� ¼ÝÝ»ù ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇÝ ³ Ù»Ý ûñ ÙÇÝã¨ Ýñ³Ýó íÇ ×³ ÏÇ µ³ ñ» É³ íáõ ÙÁ:

ºÈ øÀ

´áõ Åáõ ÙÁ í³Õ ßñç³ ÝáõÙ ëÏë» Éáõ ¹»å ùáõÙ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý »É ùÁ ëá íá-

ñ³ µ³ñ µ³ ñ»Ý å³ëï ¿: �



2.3. ²Î Ü² Î²ä Ö² ÚÆÜ (úð Æ î²È) òºÈ Úàô ÈÆî

ì³ ñ³Ï ¨ µáñ µá ùáõÙ, á ñÁ ï» Õ³ Ï³Û-

íáõÙ ¿ ³Ï Ý³ Ï³ åÇ ×Ç Ëá éá ãáõÙ ¨ ³Ï-

Ý³ Ï³å ×³ ÛÇÝ ³Ë ï³ ÝÇß Ý»ñ áõ Ýß³Ý-

Ý»ñ ¿ ³ é³ ç³ó ÝáõÙ: Îá å» ñÁ ÝáõÛÝ å»ë

Ï³ ñáÕ »Ý µáñ µáù í»É (ÝÏ. 2.9):


² Ù» ÝÇó Ñ³ ×³Ë ¿Ã ÙáÇ ¹³É ëÇ Ýáõ ëÇ ïÇ

Ñ»ï¨³ÝùÝ ¿: Î³ ñáÕ ¿ Ý³¨ ½³ñ ·³-

Ý³É ×³ Ï³ ï³ ÛÇÝ, í»ñÍ Ýá ï³ ÛÇÝ Ï³Ù

ë» å³Ó¨ Ëá éáã Ý» ñÇ í³ ñ³ ÏÇ å³ï-

×³ éáí: ²ÛÉ å³ï ×³é Ý» ñÇ ÃíáõÙ »Ý

¹³Ï ñÇá óÇë ïÇ ïÁ, ³ ï³ ÙÇ Ï³ ñÇ» ëÁ,

Ý»ñ ·³Ý ·³ ÛÇÝ í³ ñ³ ÏÁ, íÝ³ë í³Í ùÁ

¨ ³Ï Ý³ Ï³ åÇ ×Ç íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ ÝÁ:

ì³ ñ³ ÏÇ ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý Ñ³ ñáõ óÇã Ý» ñÁ

ëïñ»å ï³ Ïá Ï»ñÝ áõ ëï³ ýÇ É³ Ïá Ï»ñÝ »Ý, ÇëÏ ÙÇÝã¨ 5 ï³ ñ» Ï³Ý » ñ»-

Ë³ Ý» ñÇ Ùáï` Haemophilus influenzae-Ý: Þ³ ù³ ñ³ ÛÇÝ ¹Ç³ µ» ïáí, ã³-

ñá ñ³Ï Ýá ñ³ ·á Û³ óáõÃ ÛáõÝ Ý» ñáí ¨ Ç Ùáõ Ýá ëáõå ñ» ëÇ³ Ûáí ï³ é³ åáÕ

ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï ëá íá ñ³ µ³ñ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ íáõÙ ¿ ëÝÏ³ ÛÇÝ í³ ñ³Ï,

á ñÁ ³Ï Ý³ ÛÇÝ ½³ñ Ï» ñ³ Ïáí ¹» åÇ áõ Õ» ÕÁ ï³ ñ³Í í» Éáõ ¹»å ùáõÙ Ï³-

ñáÕ ¿ Ù³ Ñ³ óáõ ÉÇ Ý»É:

²Ê î²Ü Þ²Ü Üºð– î» ëá ÕáõÃ Û³Ý í³ï Ã³ ñ³ óáõÙ – ò³í– Î³ñÙ ñ³Í ³ãù– ¶ÉË³ ó³í– ºñÏ ï» ëáõÃ ÛáõÝ– §¸áõñë óóí³Í¦ ³ãù– Îá åÇ ³Û ïáõó– î»Ý¹

ÜÞ²Ü Üºð– î» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý ³Ý ÏáõÙ.– î»Ý¹.– Îá åÇ Ï³ñÙ ñáõÃ ÛáõÝ, ³Û ïáõó ¨ ó³í.

ÜÏ. 2.9 ²ÏÝ³Ï³å×³ÛÇÝ ó»ÉÛáõÉÇï

23

– ²Ï Ý³·Ý ¹Ç ß³ñ ÅáõÙ Ý» ñÇ Í³ í³ ÉÇ ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³ ÏáõÙ Ï³Ù ó³í. – ¾Ï ½ûý Ã³ÉÙ. – Ð³ ñ³ µ» ñ³ Ï³Ý ³ ý» ñ»Ýï µµ³ ÛÇÝ ¹»ý»ÏïÁ ¹ñ³ Ï³Ý ¿.– Þ³Õ Ï³ å» Ýáõ ·» ñ³ñ Ûáõ ÝáõÃ ÛáõÝ ¨ ù» Ùá½. – Î³ ñáÕ ¿ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇ ³Û ïáõó..– 5-ñ¹ ·³Ý ·áõ Õ» Õ³ ÛÇÝ ÝÛ³ñ ¹Ç ³Ë ï³ Ñ³ñ Ù³Ý Ýß³Ý Ý» ñÁ Ëá ëáõÙ »Ý

³Ï Ý³ Ï³å ×Ç ·³ ·³ ÃÇ/Ëáñ ß³ íáñ ëÇ Ýáõ ëÇ (sinus cavernosus) Ý»ñ·-ñ³í Ù³Ý Ù³ ëÇÝ:


´³ ½» ¹áí Û³Ý ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ (Ù» Í³ Ñ³ ë³Ï Ý»ñ), ³ñ óáõÝ ù³ ·»Õ ÓÇ áõ-

éáõóù Ý»ñ, íÝ³ë í³Íù, ùÝ³ Ëáñ ß³ ÛÇÝ Ëáõ Õ³Ï:

²ÜÐ ð² ÄºÞî Ðº î² ¼à îàôÂ ÚàôÜ Üºð

� ÈÇ³ñ Å»ù ³ Ý³Ù Ý»½` áõ ß³¹ ñáõÃ ÛáõÝ ¹³ñÓ Ý» Éáí íÝ³ë í³Íù Ý» ñÇÝ,

Ñ³ñù Ã³ ÛÇÝ Ëá éáã Ý» ñÇ µáñ µáù Ù³ ÝÁ, í»ñ çÇÝ ßñç³ ÝáõÙ ³ ï³Ù Ý» ñÇ

Ñ»ï Ï³å í³Í ËÝ¹Çñ Ý» ñÇÝ Ï³Ù í³ ñ³Ï Ý» ñÇÝ, ÇÝã å»ë Ý³¨ ¹Ç³ µ»-

ïÇ Ï³Ù Ç Ùáõ Ýá ëáõå ñ» ëÇ³ ÛÇ ³é Ï³ ÛáõÃ Û³ ÝÁ:

� ²ã ùÇ Ñ³ Ù³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ½ÝÝáõÙ` Ñ³ ïáõÏ áõ ß³¹ ñáõÃ ÛáõÝ ¹³ñÓ Ý» Éáí ï»-

ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³ ÝÁ, ·áõ Ý³½ ·³ óá ÕáõÃ Û³ ÝÁ, µµ» ñÇÝ, ³Ï Ý³·Ý ¹Ç

ß³ñ Åáõ Ý³ ÏáõÃ Û³ ÝÁ, ¿Ï ½ûý Ã³É Ùá Ù»ï ñÇ³ ÛÇÝ, Ïá å» ñÇÝ, ß³Õ Ï³ å»-

ÝáõÝ ¨ ëåÇ ï³ å³ï Û³ ÝÇÝ (³Û¹ ÃíáõÙ Ý³¨ »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ½·³ Ûáõ-

Ý³ ÏáõÃ Û³ ÝÁ), 5-ñ¹ ·³Ý ·áõ Õ» Õ³ ÛÇÝ ÝÛ³ñ ¹Ç ³Ë ï³ Ñ³ñ Ù³Ý Ýß³Ý Ý»-

ñÇÝ ¨ ûý Ã³É Ùáë Ïá åÇ³ ÛÇÝ:

� êïáõ ·»°ù Ï»Ý ë³ Ï³Ý óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÁ, ·ÉËÇ ¨ å³ ñ³ Ýá óÇ ³í ß³ ÛÇÝ

Ñ³Ý ·áõÛó Ý» ñÁ, Ù» ÝÇÝ ·»³É ³Ë ï³ ÝÇß Ý» ñÁ (å³ ñ³ Ýá óÇ ÙÏ³Ý Ý» ñÇ

Ï³ñ Ï³ ÙáõÃ ÛáõÝ) ¨ é»ý É»ùë Ý» ñÁ:

� ²Ï Ý³ Ï³ åÇ× Ý» ñÇ Ñ³ñù Ã³ ÛÇÝ Ëá éáã Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ Ï³ñ· ã³ ÛÇÝ ïá Ùá·-

ñ³ ýÇ³:

� È³ µá ñ³ ïáñ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ. ³ñ Û³Ý ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ-

ÛáõÝ` É»Û Ïá µ³ Ý³Ó¨áí, ³ñ Û³Ý ó³Ýùë, í»ñ ùÇ ³é Ï³ ÛáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ`

³ñ ï³¹ ñáõÃ Û³Ý ó³Ýùë:

ì² ðàôØ

� Ð³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý» ñÇ Ý» ñ» ñ³ Ï³ ÛÇÝ ÁÝ ¹áõ ÝáõÙ (1 ß³ µ³Ã í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ)

Ý³ý óÇ ÉÇÝ 1-2 · Ü/º, 4 Å³ ÙÁ Ù»Ï ¨ ó»ýï ñÇ³ù ëáÝ 1-2 · Ü/º, 12-24

Å³ ÙÁ Ù»Ï Ï³Ù

³Ù åÇ óÇ ÉÇÝ-ëáõÉ µ³Ï ï³Ù 1,5-3 · Ü/º, 6 Å³ ÙÁ Ù»Ï:



� î» Õ³ ÛÇÝ Ñ³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý»ñ (¿ ñÇÃ ñá ÙÇ óÇ ÝÇ ùëáõù û ñÁ 4 ³Ý ·³Ù) ½áõ-

·³Ïó í³Í ß³Õ Ï³ å» Ý³ µáñ µÇ Ï³Ù »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³Ë ï³ Ñ³ñ Ù³Ý

¹»å ùáõÙ:

� ¼ÝÝ»ù ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇÝ ³ Ù»Ý ûñ` ëïáõ ·» Éáí ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Ûáõ ÝÁ,

·áõ Ý³½ ·³ óá ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ, ³Ï Ý³·Ý ¹Ç ß³ñ Åáõ Ý³ ÏáõÃ Ûáõ ÝÁ, ¿Ï ½ûý Ã³É-

ÙÇ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÁ, Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×Ýßáõ ÙÁ, »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ¨ ï» ëá Õ³-

Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÁ:

� Ü» ñ» ñ³ Ï³ ÛÇÝ Ý» ñ³ñ ÏáõÙ Ý» ñÇ ßÝáñ ÑÇí íÇ ×³ ÏÇ µ³ ñ» É³ íáõ ÙÇó Ñ»-

ïá Ñ³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý» ñÇ å» ñû ñ³É ÁÝ ¹áõ ÝáõÙ (10 ûñ í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ):

² Ùáù ë³ óÇ ÉÇÝ-ÏÉ³ íáõ É³ Ý³ï (³áõ· Ù»Ý ïÇÝ) 250-300 Ù· û ñÁ 3 ³Ý-

·³Ù Ï³Ù

ó» ý³Ï Éáñ 250-300 Ù· û ñÁ 3 ³Ý ·³Ù Ï³Ù

µ³Ïï ñÇÙ 960 Ù· û ñÁ 2 ³Ý ·³Ù å» ÝÇ óÇ ÉÇ ÝÇ ÝÏ³ï Ù³Ùµ ³ É»ñ ·Ç³ ÛÇ

¹»å ùáõÙ:

� êáõµ å» ñÇáë ï³É ³µë ó» ëÁ å³ Ñ³Ý çáõÙ ¿ ²Ü Ð² ä²Ô àô Ôº¶ ðàôØ ³Ï-

Ý³ Ï³å ×³ ÛÇÝ íÇ ñ³ µáõÛ ÅÇ Ùáï` Ñ³ Ï³ µÇá ïÇ Ï³ ÛÇÝ µáõÅ Ù³Ý (ï»ë

í» ñÁ) ¨ í» ñ³Ñë Ïá ÕáõÃ Û³Ý Ï³Ù íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ¹ñ» Ý³ íáñ Ù³Ý Ñ³-

Ù³ñ:

� è»Ýï ·» Ýá· ñ³ ýÇ³ ÛÇ Å³ Ù³ Ý³Ï Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í³Í ÙÃÝ»ó í³Í ëÇ Ýáõë-

Ý» ñÇ ¹»å ùáõÙ ÑÇë ïá Éá ·Ç³ Ï³Ý ³Ë ïá ñá ßáõÙ ëï³ Ý³ Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí

óáõó í³Í ¿ û Ãá éÇ Ýá É³ ñÇÝ ·á Éá ·Ç ËáñÑñ ¹³ï íáõÃ Ûáõ ÝÁ:

Þ³ ù³ ñ³ ÛÇÝ ¹Ç³ µ» ïÇ Ï³Ù Ç Ùáõ Ýá ëáõå ñ» ëÇ³ ÛÇ å³ ñ³ ·³ ÛáõÙ Ù»Í

¿ ëÝÏ³ ÛÇÝ í³ ñ³ ÏÇ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõÃ Ûáõ ÝÁ: ÜÏ³ ïÇ ³é Ý» Éáí Ù³ Ñ³ óáõÃ-

Û³Ý ß³ï µ³ñÓñ óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÁ` ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ³Ý Ñ³ å³Õ Ï³ ï³ ñ»É

íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý Ùß³ ÏáõÙ ¨ µÇáå ëÇ³, Ýß³ Ý³ Ï»É Ü /º Ñ³ Ï³ëÝ Ï³ ÛÇÝ

ÙÇ çáó Ý»ñ (³Ù ýá ï» ñÇ óÇÝ B 0,25-1,0 Ù·/Ï·, Ü /º, ¹» Õ³ ã³ ÷Á Ñ³ í³-

ë³ñ µ³ Å³ Ý» Éáí 4 ÁÝ ¹áõÝ Ù³Ý` 6 Å³ ÙÁ Ù»Ï) ¨ µáõ Å»É ó»É Ûáõ ÉÇ ïÇ

å³ï ×³é ¹³ñ Ó³Í ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ:

ºÈ øÀ

Î³Ë í³Í ¿ Ù³Ý ñ¿Ç ï» ë³ ÏÇó ¨ µáñ µáù Ù³Ý ï³ ñ³Í í³ ÍáõÃ Ûáõ ÝÇó:

Î³ ñáÕ ¿ ½³ñ ·³ Ý³É Ëáñ ß³ íáñ ëÇ Ýáõ ëÇ ÃñáÙ µá½ Ï³Ù Ù» ÝÇÝ ·Çï,

á ñáÝù Ï³ ÛáõÝ ÝÛ³ñ ¹³ µ³ Ý³ Ï³Ý Ë³Ý ·³ ñáõÙ Ý» ñÇ »Ý Ñ³Ý ·»ó ÝáõÙ:

²ÜÐ ð² ÄºÞî ¾ ÐÆ ÞºÈ

� Ü³ Ë³ ÙÇç Ýáñ Ù³ ÛÇÝ ó»É Ûáõ ÉÇ ïÁ Ï³ ñáÕ ¿ í» ñ³Í í»É ³Ï Ý³ Ï³å ×³ ÛÇÝ

ó»É Ûáõ ÉÇ ïÇ, á ñÁ åá ï»Ý óÇ³É íï³Ý· ¿ ÏÛ³Ý ùÇ ¨ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý Ñ³-

Ù³ñ:

25

� ² é³Ýó å³ï ß³× µáõÅ Ù³Ý` ³Ï Ý³ Ï³å ×³ ÛÇÝ ó»É Ûáõ ÉÇ ïÁ Ï³ ñáÕ ¿ ³ é³-

ç³ó Ý»É Ëáñ ß³ íáñ ëÇ Ýáõ ëÇ ÃñáÙ µá½ Ï³Ù Ý»ñ ·³Ý ·³ ÛÇÝ ³µë ó»ë:

� ²ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ëëïá ñ»Ý í» ñ³Ñë Ï»É ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ íÇ ×³ ÏÁ` í³ ñ³ ÏÇ

Ñ» ï³ ·³ ï³ ñ³ Íáõ ÙÁ Å³ Ù³ Ý³ ÏÇÝ ³Ë ïá ñá ß» Éáõ Ñ³ Ù³ñ, áõ ß³¹ ñáõÃ-

ÛáõÝ ¹³ñÓ Ý» Éáí`

– ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý Ýí³½ Ù³ ÝÁ,

– ³Ï Ý³·Ý ¹Ç ß³ñ Åáõ Ý³ ÏáõÃ Û³Ý ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³Ï Ù³ ÝÁ,

– ³ ý» ñ»Ýï µµ³ ÛÇÝ ¹» ý»Ï ïÇ (²´¸) ³é Ï³ ÛáõÃ Û³ ÝÁ,

– ¿Ï ½ûý Ã³É ÙÇ ¨ ù» Ùá ½Ç ³é Ï³ ÛáõÃ Û³ ÝÁ: �

î²ð´ºð²ÎÆâ ²ÊîàðàÞàôØ. Ü²Ê²ØÆæÜàðØ²ÚÆÜ

(äðºêºäî²È) / ²ÎÜ²Î²äÖ²ÚÆÜ òºÈÚàôÈÆî

î»ëáÕáõÃÛ³ÝëñáõÃÛáõÝ

ÜáñÙ³É ì³ïÃ³ñ³ó³Í

Ü³Ë³ÙÇçÝáñÙ³ÛÇÝ (åñ»ë»åï³É)

²ÏÝ³Ï³å×³ÛÇÝ

¶áõÝ³½·³óáÕáõÃÛáõÝ Ê³Ëïí³Í ÜáñÙ³É

Îáå ²Ûïáõó ¨

Ï³ñÙñáõÃÛáõÝ

²Ûïáõó ¨

Ï³ñÙñáõÃÛáõÝ

²ÏÝ³·Ý¹Ç ß³ñÅáõÙÝ»ñ àÕç Í³í³Éáí,

³é³Ýó ó³íÇ

ê³ÑÙ³Ý³÷³Ï,

ó³íáï

´µ»ñÇ é»³ÏóÇ³Ý

ÉáõÛëÇ ÝÏ³ïÙ³Ùµ ÜáñÙ³É

¸ñ³Ï³Ý ²´¸ àã ²Ûá

î»ëáÕ³Ï³Ý ÝÛ³ñ¹Ç

ëÏ³í³é³ÏÇ ³Ûïáõó

àã ÐÝ³ñ³íáñ ¿


¸³Ý¹³Õ»óí³Í

26

¶ÈàôÊ 3.

Þ³ÕÏ³å»Ýáõ / »Õç»ñ³Ã³Õ³ÝÃÇ

ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñ

3.1. ² Èºð ¶ÆÎ Þ²Ô Î² äº Ü² àð´ (ÝÏ. 3.1)


1-ÇÝ ïÇ åÇ ·»ñ½ ·³ Ûáõ ÝáõÃ Û³Ý é»³Ï óÇ³ û ¹³ ÛÇÝ ³ É»ñ ·»Ý Ý» ñÇ Ñ³Ý ¹»å:

²Ê î² ÜÆÞ Üºð

– øáñ

– æñÇÏ ³ñ ï³¹ ñáõÃ ÛáõÝ

– ² Ý³Ù Ý» ½áõÙ ³ É»ñ ·Ç³ Ý»ñ

ÜÞ²Ü Üºð

– ø» Ùá½

– Îá å» ñÇ Ï³ñÙ ñáõÃ ÛáõÝ ¨ ³Û ïáõó

– Þ³Õ Ï³ å» Ýáõ åïÏÇÏ Ý»ñ

Ü³ Ë³ Ï³Ý ç³ ÛÇÝ ÉÇÙ ý³ ïÇÏ Ñ³Ý ·áõÛ óÁ ãÇ ßá ß³÷ íáõÙ:

´àô ÄàôØ

1. ì» ñ³ Ý³ Û»É å³ï ×³ é³ ÛÇÝ ·áñ Íá ÝÇ ³½ ¹» óáõÃ Ûáõ ÝÁ

2. ê³ éÁ Ãñçáó Ý»ñ û ñÁ ÙÇ ù³ ÝÇ ³Ý ·³Ù

3. î» Õ³ ÛÇÝ` Ï³ ÃÇÉ Ý»ñ` »É Ý» Éáí Í³Ý ñáõÃ Û³Ý ³ë ïÇ ×³ ÝÇó

– Â»Ã¨. ³ñ Ñ»ë ï³ Ï³Ý ³ñ óáõÝù Ý»ñ, û ñÁ 4-8 ³Ý ·³Ù: ä³ï ×³ éÁ

ÉáñÓ³ ÛÇÝ µçÇç Ý» ñÇ ³Ë ï³ Ñ³ ñáõÙÝ ¿, á ñÇ Ñ»ï¨³Ý ùáí ³ñ óáõÝù Ý»ñ

§ï³ ñ³ ÍáÕ¦ Éáñ ÓÁ ãÇ ³ñ ï³¹ñ íáõÙ:

– ØÇ çÇÝ Í³Ý ñáõÃ Û³Ý. ³ Ýá Ã³ ë»Õ ÙÇã/ Ñ³ Ï³ ÑÇë ï³ ÙÇ Ý³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý»ñ,

áã ³ í» ÉÇ, ù³Ý û ñÁ 2-3 ³Ý ·³Ù, ù³Ý ½Ç ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÁ Ñ³ ×³Ë Ñ³Ï-

í³Í »Ý ³Ûë ¹» Õá ñ³Û ùÁ Ï³ Ã»ó Ý» Éáõ Å³ ÙÁ Ù»Ï:

ÐÇ ß»ù, áñ ¹ñ³Ýù Ï³ ñáÕ »Ý ÷³ Ï³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ Ýá å³ ³ é³-

ç³ó Ý»É, ÇëÏ »ñ Ï³ ñ³ï¨ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý ¹»å ùáõÙ Ï³ ñáÕ ¿ ½³ñ ·³ Ý³É

³ ÝáÃ Ý» ñÇ ³Ý¹ ñ³ ¹³ñ Ó³ ÛÇÝ É³Û Ý³ óáõÙ:

27

0.1%-³ Ýáó û Éá å³ ï³ ¹ÇÝ, 0.1%-³ Ýáó Éá ¹áù ë³ ÙÇ¹, 2%-³ Ýáó Ý»-

¹áù ñá ÙÇÉ Ï³Ù 0.025%-³ Ýáó Ï» ïá ïÇ ý»Ý û ñÁ 2 ³Ý ·³Ù, á ñáÝù Ï³-

ñáÕ »Ý Ã»Ã¨³ó Ý»É ùá ñÁ, 0.5%-³ Ýáó Ï» ïá ñá É³Ï û ñÁ 4 ³Ý ·³Ù, á ñÁ

»ñ µ»ÙÝ Ï³ ñáÕ ¿ Ã»Ã¨³ó Ý»É ³Ë ï³Ý ß³Ý Ý» ñÁ:

4. àã ëï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ Ñ³ Ï³ µáñ µá ù³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý»ñ (0.1%-³ Ýáó ¹ÇÏ Éá ý»-

Ý³Ï ¨ ³ÛÉÝ): Ì³Ýñ ÁÝ Ã³ó ùÇ ¹»å ùáõÙ Ï³ ñáÕ ¿ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï ÉÇ Ý»É

Ñ³ Ï³ ÑÇë ï³ ÙÇ Ý³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý» ñÇ å» ñû ñ³É ÁÝ ¹áõ Ýáõ ÙÁ:


² É»ñ ·ÇÏ ß³Õ Ï³ å» Ý³-

µáñ µÇ ¹»å ùáõÙ Ëáõ ë³-

÷»ù Ñ³ Ï³ µÇá ïÇÏÝ»-

ñÇ Ï³Ù ëï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ

ÙÇ çáó Ý» ñÇ ï» Õ³ ÛÇÝ

ÏÇ ñ³ éáõ ÙÇó:

ìº ð²Ðê Îà ÔàôÂ ÚàôÜ

ÐÇ í³Ý ¹ÇÝ ½ÝÝ» ó»ù 2 ß³ µ³Ã ³Ýó: �

3.2. ìÆ ðàô ê² ÚÆÜ Þ²Ô Î² äº Ü² àð´ (ÝÏ. 3.2)


ÐÇÙ Ý³ Ï³Ý Ñ³ ñáõ óÇã Ý»ñÝ »Ý.

– ² ¹» Ýá íÇ ñáõë. ëáõñ í³ ñ³ ÏÇã ¿ (Ñ³ Ù³ ×³ ñ³ Ï³ ÛÇÝ Ï» ñ³ ïá ß³Õ Ï³ å»-

Ý³ µáñµ).

– Ð³ ë³ ñ³Ï Ñ»ñ å» ëÇ

íÇ ñáõë.

– ¾Ý ï» ñá íÇ ñáõë:

Ð³½ í³ ¹»å ß³Õ Ï³ å» Ý³ µáñµ

»Ý ³ é³ ç³ó ÝáõÙ Ý³¨

– Ï³ñÙ ñáõ ÏÇ íÇ ñáõ ëÁ,

– ·ñÇ åÇ íÇ ñáõ ëÁ,

– å³ ñá ïÇ ïÇ íÇ ñáõ ëÁ:

ÜÏ. 3.1 ²É»ñ·ÇÏ ß³ÕÏ³å»Ý³µáñµ

ÜÏ. 3.2 ìÇñáõë³ÛÇÝ ß³ÕÏ³å»Ý³µáñµ

¶ÈàôÊ 3. Þ³ÕÏ³å»Ýáõ / »Õç»ñ³Ã³Õ³ÝÃÇ ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñ



– øáñ

– ²Û ñá óÇ ½·³ óáõÙ

– ú ï³ñ Ù³ñÙ ÝÇ ½·³ óá ÕáõÃ ÛáõÝ

² Ý³Ù Ý» ½áõÙ` í»ñ ç»ñë ï³ ñ³Í í» ñÇÝ ßÝãáõ ÕÇ Ý» ñÇ í³ ñ³Ï Ï³Ù ß÷áõÙ

ÑÇ í³Ý ¹Ç Ñ»ï:

êÏ½µáõÙ ëá íá ñ³ µ³ñ ³Ë ï³ Ñ³ñ íáõÙ ¿ Ù»Ï ³ã ùÁ, ³ å³ ÙÇ ù³ ÝÇ ûñ

Ñ» ïá µáñ µáù íáõÙ ¿ Ý³¨ ÙÛáõë ³ã ùÁ:

ÜÞ²Ü Üºð

– üá ÉÇ ÏáõÉ Ý»ñ ëïá ñÇÝ Ïá åÇ ß³Õ Ï³ å» Ýáõ íñ³:

– Þá ß³ ÷» ÉÇ Ý³ Ë³³ Ï³Ý ç³ ÛÇÝ ³í ß³ ·»Õ Ó»ñ, Ñ³ ×³Ë ½áõ ·³ ¹Ç åáõÙ ¿

Ñ³ Ù³ ×³ ñ³ Ï³ ÛÇÝ Ï» ñ³ ïá ß³Õ Ï³ å» Ý³ µáñ µÇ Ñ»ï:

– æñÇÏ, Éáñ Ó³ ÛÇÝ ³ñ ï³¹ ñáõÃ ÛáõÝ:

– Îá å» ñÇ Ï³ñÙ ñáõÃ ÛáõÝ ¨ ³Û ïáõó:

– Î» ï³ ÛÇÝ »Ý Ã³ ß³Õ Ï³ å» Ý³ ÛÇÝ ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ Ý»ñ:

– Â³ Õ³ÝÃ Ý»ñ/ Ï»ÕÍ Ã³ Õ³ÝÃ Ý»ñ:

– ºÝ Ã³¿ åÇ Ã» ÉÇ³É ÇÝ ýÇÉï ñ³ï Ý»ñ. Ï³ ñáÕ »Ý ½³ñ ·³ Ý³É ß³Õ Ï³ å» Ý³-

µáñ µÇ ëÏ½µÇó 1-2 ß³ µ³Ã ³Ýó (ÝÏ. 3.3):


Þ³Õ Ï³ å» Ýáõ ³ñ ï³¹ ñáõÃ Û³Ý ó³Ýùë ãÇ å³ Ñ³Ýç íáõÙ, » Ã» ³ñ ï³¹-

ñáõÃ Ûáõ ÝÁ ã³ ÷³ ½³Ýó ³ é³ï ã¿, Ï³Ù » Ã» íÇ ×³ ÏÁ ùñá ÝÇ Ï³ Ï³ ÝÇ ãÇ

í» ñ³Í íáõÙ:

¶áõ Ý³ íá ñáõÙ ýÉá õá ñ»ë ó»Ç Ýáí` Ñ»ñ å» ïÇÏ Ï» ñ³ ïÇ ïÁ µ³ ó³ é» Éáõ Ñ³-

Ù³ñ:

»ÝÃ³¿åÇÃ»ÉÇ³É

ÇÝýÇÉïñ³ïÝ»ñ

ÜÏ. 3.3 ºÝÃ³¿åÇÃ»ÉÇ³É ÇÝýÇÉïñ³ïÝ»ñ

29

´àô ÄàôØ

1. ²ñ Ñ»ë ï³ Ï³Ý ³ñ óáõÝù Ý»ñ` û ñÁ ãáñ ëÇó áõÃ ³Ý ·³Ù, 1-3 ß³ µ³Ã í³

ÁÝ Ã³ó ùáõÙ:

2. ê³ éÁ Ãñçáó Ý»ñ û ñÁ ÙÇ ù³ ÝÇ ³Ý ·³Ù 1-2 ß³ µ³Ã í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ:

3. àõ Å»Õ ùá ñÇ ¹»å ùáõÙ ³ Ýá Ã³ ë»Õ ÙÇã/ Ñ³ Ï³ ÑÇë Ã³ ÙÇ Ý³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý»ñ

(û ñÇ Ý³Ï` Ý³ ý³ ½á ÉÇÝ/ ý» ÝÇ ñ³ ÙÇÝ, Noseline) û ñÁ 4 ³Ý ·³Ù:

4. Â³ Õ³Ý ÃÇ/ Ï»ÕÍ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³ é³ ç³ó Ù³Ý ¹»å ùáõÙ Ýñµá ñ»Ý Ñ» é³ó-

ñ»ù ³ÛÝ:

5. Â³ Õ³Ý ÃÇ/ Ï»ÕÍ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ï³Ù ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý íñ³ ³Ý¹-

ñ³ ¹³ñ ÓáÕ »Ý Ã³¿ åÇ Ã» ÉÇ³É ÇÝ ýÇÉï ñ³ï Ý» ñÇ ³ é³ ç³ó Ù³Ý ¹»å ùáõÙ

Ýß³ Ý³ Ï»ù àêÐ´Ø (¹ÇÏ Éá ý» Ý³Ï 0,1% -³ Ýáó):

6. ´³ ó³ï ñ»ù ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ, áñ íÇ ñáõ ë³ ÛÇÝ ß³Õ Ï³ å» Ý³ µáñ µÁ ÇÝù Ý³ µ»-

ñ³ µ³ñ µáõÅ íáÕ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ ¿, á ñÇ ¹»å ùáõÙ ³ é³ çÇÝ 4-7 ûñ í³ ÁÝ-

Ã³ó ùáõÙ íÇ ×³ ÏÁ ëá íá ñ³ µ³ñ í³ï Ã³ ñ³ ÝáõÙ ¿, ¨ Ï³ ñáÕ ¿ ï »É 2-3

ß³ µ³Ã:

7. ìÇ ñáõ ë³ ÛÇÝ ß³Õ Ï³ å» Ý³ µáñ µÁ â² ö² ¼²Üò ì² ð² ÎÆâ ¾, êà ìà ð² ²ð

³ é³ çÇÝ 10-12 ûñ í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ:

ÐÇ í³Ý¹ Ý» ñÁ å»ïù ¿ Ëáõ ë³ ÷»Ý Ç ñ»Ýó ³ã ù» ñÇÝ ¹Çå ã» Éáõó, Ó»é ùáí

áõ ñÇß Ý» ñÇÝ µ³ñ¨» Éáõó, ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ëñµÇ ãÇó û·ï í» Éáõó ¨ ³ÛÉÝ:

²ÛÉ ³Ý Ó³Ýó Ñ»ï ½·³ ÉÇ ß÷áõÙ áõ Ý» óáÕ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÁ ãå»ïù ¿ ·Ý³Ý

³ß Ë³ ï³Ý ùÇ Ï³Ù ÏñÃ³ Ï³Ý Ñ³ë ï³ ïáõÃ ÛáõÝ Ñ³ ×³ Ë»Ý, ù³ ÝÇ ¹»é

³ã ù» ñÇ Ï³ñÙ ñáõÃ ÛáõÝÝ áõ ³ñ ï³¹ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ ã»Ý í» ñ³ ó»É:

8. Ò»é ù» ñÇ Ñ³ ×³ Ë³ ÏÇ Éí³ óáõÙ:

²ÜÐ ð² ÄºÞî ¾ ÐÆ ÞºÈ ìÇ ñáõ ë³ ÛÇÝ ß³Õ Ï³ å» Ý³ µáñ µÇ ¹»å ùáõÙ Ëáñ Ñáõñ¹ ãÇ ïñíáõÙ ÏÇ ñ³ é»É ï» Õ³ ÛÇÝ Ñ³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý»ñ Ï³Ù ëï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý»ñ:


ÐÇ í³Ý ¹Ç ÏñÏÝ³ ÏÇ ³Û ó» ÉáõÃ ÛáõÝ 1-2 ß³ µ³Ã Ñ» ïá, íÇ ×³ ÏÇ ½·³ ÉÇ í³ï-Ã³ ñ³ó Ù³Ý å³ ñ³ ·³ ÛáõÙ` ³ í» ÉÇ ßáõï:

î²ð º ð²Î Üºð (´àôÄ ìàôØ ºÜ Ü² Êàð Æ ÜØ²Ü)

ü² ðÆÜ ¶à Þ²Ô Î² äº Ü² àð ² ÚÆÜ îºÜ¸

ÜáõÛÝÝ ¿, ÇÝã áñ í» ñÁ ÝÏ³ ñ³·ñ í³ ÍÁ, ë³ Ï³ÛÝ Ñ³ Ù³Ïó íáõÙ ¿ ý³ ñÇÝ ·Ç-ïÇ ¨ ï»Ý ¹Ç Ñ»ï: êà ìà ð² ²ð ¼²ð ¶² ÜàôØ ¾ º ðº Ê² Üº ðÆ Øàî:



êàôð Ðº Øà è² ¶ÆÎ Þ²Ô Î² äº Ü² àð´

ÜáõÛÝÝ ¿, ÇÝã áñ í» ñÁ ÝÏ³ ñ³·ñ í³ ÍÁ, ë³ Ï³ÛÝ Ñ³ Ù³Ïó íáõÙ ¿ »Ý Ã³ ß³Õ-Ï³ å» Ý³ ÛÇÝ Ù»Í ³ñ Ûáõ Ý³ ½»Õ Ù³Ý Ñ»ï, ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ ¿Ý ï» ñá íÇ ñáõ ë³-ÛÇÝ í³ ñ³ ÏÇ ¹»å ùáõÙ, ï áõÙ ¿ 1-2 ß³ µ³Ã, ¨ ëá íá ñ³ µ³ñ Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ ¿ ³ñ¨³ ¹³ñ Ó³ ÛÇÝ ßñç³Ý Ý» ñáõÙ:

²ÜÐ ð² ÄºÞî ¾ ÐÆ ÞºÈÆÝã å»ë ³ñ ¹»Ý Ýßí»É ¿, ÀÜ¸ Ð² Üàôð ìÆ ðàô ê² ÚÆÜ ì² ð²Î Üº ðÆò Þ² îº-ðÀ (û ñÇ Ý³Ï` Ï³ñÙ ñáõÏ, ·ñÇå, å³ ñá ïÇï) Î² ðàÔ ºÜ ² è² æ²ò ÜºÈ àâ êäº òÆ üÆÎ Þ²Ô Î² äº Ü² àð´: ²ÜÐ ð² ÄºÞî ¾ ´àô ÄºÈ ÐÆØ Ü² Î²Ü ÐÆ ì²Ü àôÂ Úàô ÜÀ. ³ã ù» ñÇÝ û ñÁ ãáñ ëÇó áõÃ ³Ý ·³Ù Ï³ Ã»ó ñ»ù ³ñ Ñ»ë ï³ Ï³Ý ³ñ óáõÝù-

Ý»ñ: �

3.3. ¶²ð Ü² Ü² ÚÆÜ Î² î²ð (¶Î)

¶Î-Ý ³ É»ñ ·ÇÏ ß³Õ Ï³ å» Ý³ µáñµ ¿, áñÝ ÁÝ Ã³ ÝáõÙ ¿ ë» ½á Ý³ ÛÇÝ ëñ³-

óáõÙ Ý» ñáí ¨ ³ é³ í»É Ñ³ ×³Ë Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ ¿ ïÕ³ Ý» ñÇ Ùáï:


ÐÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ½³ñ ·³ó Ù³Ý ÑÇÙ ùáõÙ ÁÝ Ï³Í »Ý Ç Ùáõ Ý³ µ³ Ý³ Ï³Ý

é»³Ï óÇ³ Ý» ñÁ: ² é³ ç³ ÝáõÙ »Ý E ¨ G ïÇ åÇ Ç Ùáõ Ýá· Éá µáõ ÉÇÝ Ý»ñ (IgE

¨ IgG) Í³Õ Ï³ ÷á ßáõ Ï³Ù µáñ µá ë³ëÝ Ï» ñÇ ÝÏ³ï Ù³Ùµ:

ÜÞ²Ü Üºð ºì ²Ê î²Ü Þ²Ü Üºð

øáñ, Ï³ñÙ ñáõÃ ÛáõÝ, ³ñ óáõÝ ù³ Ï³ ÉáõÙ:

²Î Ü² ÚÆÜ ²Ê î²Ü Þ²Ü Üºð

– Îá å» ñÇ ¨ ß³Õ Ï³ å» Ýáõ ³Û ïáõó:

– Þ³Õ Ï³ å» Ýáõ ³Û ïáõó:

– äïÏÇ Ï³ íáñ ß³Õ Ï³ å» Ý³ µáñµ, Ï³ ñáÕ »Ý ³ é³ ç³ Ý³É ÑëÏ³ åïÏÇÏ-

Ý»ñ (ÝÏ. 3.4):

– ÈÇÙ µ³ ÛÇÝ ß³Õ Ï³ å» Ý³ µáñ µÇ ¹»å ùáõÙ ³ é³ ç³ ÝáõÙ »Ý ëåÇ ï³Ï

Ï»Ýï ñáÝ Ý» ñáí ³Û ïáõó í³Í Ñ³Ý ·áõ óÇÏ Ý»ñ (Âñ³Ý ï³ ëÇ µÍ»ñ) (ÝÏ.

3.5):

– ºÕ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ÃÇ Ã» ÕÇÏ Ý» ñÁ Ï³ ñáÕ »Ý »Ý Ã³¿ åÇ Ã» É³ ÛÇÝ ëåÇ³ó-

Ù³Ý å³ï ×³é ¹³é Ý³É:


3.4. ²â øº ðÆ âà ðàôÂ Ú²Ü Ð² Ø²Ê î² ÜÆÞ

²Ê î² ÜÞ²Ü Üºð

– ²Û ñá óÇ Ï³Ù û ï³ñ Ù³ñÙ ÝÇ ½·³ óá ÕáõÃ ÛáõÝ:

– Î³ ñáÕ ¿ ÝÏ³ï í»É ³ñ óáõÝ ù³ Ï³ ÉáõÙ, á ñÁ ëñíáõÙ ¿ ÍËÇó, ù³ Ùáõó, ßá-

·Çó, ó³Íñ Ëá Ý³ íáõÃ Ûáõ ÝÇó Ï³Ù ³ã ù» ñÇ »ñ Ï³ñ É³ñ í³ ÍáõÃ Ûáõ ÝÇó:

êá íá ñ³ µ³ñ »ñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ¨ ùñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý íÇ ×³Ï ¿ (ãÝ³ Û³Í »ñ µ»ÙÝ

ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÁ ¹Ç ÙáõÙ »Ý µÅßÏÇ, »ñµ ·áñ ÍÁÝ Ã³ óÁ Ýáñ ¿ ëÏëí»É Ù»Ï

³ã ùáõÙ): Ð³ ×³Ë ³ í» ÉÇ ß³ï ³Ý Ñ³Ý·ë ïáõÃ ÛáõÝ ¿ å³ï ×³ éáõÙ, ù³Ý

Ï³ ñ» ÉÇ ¿ »Ý Ã³¹ ñ»É ÏÉÇ ÝÇ Ï³ Ï³Ý Ýß³Ý Ý» ñÇó:

Î²ðºìàð ÜÞ²Ü Üºð

(Üßí³ ÍÇó áñ¨¿ Ù» ÏÁ Ï³Ù »ñ Ïáõ ëÁ ÙÇ³ ëÇÝ Ï³ ñáÕ »Ý Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É)

� ²ñ óáõÝ ùÇ Ý»Õ ÏÇ ë³ Éáõë Ý³Ó¨ Ïáõ ï³ ÏáõÙ ëïá ñÇÝ Ïá åÇ »½ ñÇÝ: Üáñ-

Ù³ ÛáõÙ ÏÇ ë³ Éáõ ëÇ ÝÁ å»ïù ¿ ÉÇ ÝÇ ·á ·³ íáñ, ÇëÏ ¹ñ³ µ³ñÓ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ

å»ïù ¿ ³éÝ í³½Ý 1ÙÙ Ï³½ ÙÇ:

� ²ñ óáõÝ ùÇ ß»ñ ïÇ ³Ù µáÕ ç³ Ï³ ÝáõÃ Û³Ý Ë³Ëï Ù³Ý Å³ Ù³ Ý³ ÏÇ Ïñ×³-

ïáõÙ (ÝÏ. 3.6): Üáñ Ù³ ÛáõÙ ³ã ùÁ Ã³ñ Ã» Éáõó ÙÇÝã¨ ³ñ óáõÝ ùÇ ß»ñ ïÇ

¹» ý»Ï ïÇ ³ é³ ç³ Ý³ ÉÁ (Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ íáõÙ ¿ ýÉá õá ñ»ë ó»Ç Ýáí Ý»ñ Ï» Éáõ

ÙÇ çá óáí) ÁÝ Ï³Í Å³ Ù³ Ý³ Ï³ Ñ³ï í³ ÍÁ 10 í³ÛñÏ Û³ ÝÇó »ñ Ï³ñ ¿:

²ÚÈ ÜÞ²Ü Üºð

ºÕ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ¨/Ï³Ù ß³Õ Ï³ å» Ýáõ µÍ³ íáñ ·áõ Ý³ íá ñáõÙ ýÉá õá-

ñ»ë ó»Ç Ýáí Ï³Ù µ»Ý ·³É Û³Ý í³ñ ¹³ ·áõÛ Ýáí, ëá íá ñ³ µ³ñ ëïá ñÇÝ

Ñ³ï í³ ÍáõÙ Ï³Ù ÙÇç Ïá å³ ÛÇÝ ï³ ñ³ ÍáõÃ Ûáõ ÝáõÙ (ÝÏ. 3.7): ºÕ ç» ñ³-

Ã³Ý Õ³Ý ÃÇ íñ³ Ï³ ñáÕ »Ý Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É Ã» ÉÇÏ Ý»ñ ¨ Éáñ ÓÇ ³ í»É-

óáõÏ ³ñ óáõÝ ù³ ÛÇÝ ÷³ éÇ Ù»ç (ÝÏ. 3.8):


� É» ý³ ñÇï (Ïá åÇ »½ ñÇ Ï»Õ¨³ Ï³ ÉáõÙ, Ñ³ë ï³ óáõÙ, Ï³ñÙ ñáõÃ ÛáõÝ ¨

ï» É»³Ý ·Ç»Ï ï³ ½Ç³ Ý»ñ, á ñáÝù Ñ³ ×³Ë Ñ³ Ù³Ïó íáõÙ »Ý ³ã ù» ñÇ ãá-

ñáõÃ Û³Ý Ñ»ï):

� Îá å» ñÇ ³Ë ï³ Ñ³ ñáõÙ, á ñÇ Ñ»ï¨³Ý ùáí ³ãùÝ ³Ù µáÕ çáõÃ Û³Ùµ ãÇ

÷³Ï íáõÙ (¿ùë åá ½Ç óÇáÝ Ï» ñ³ ïá å³ ÃÇ³), ëá íá ñ³ µ³ñ »ñÏ ñáñ ¹³ ÛÇÝ

µÝáõÛÃ ¿ ÏñáõÙ ¨ ³ é³ ç³ ÝáõÙ ¿ VII ·³Ý ·áõ Õ» Õ³ ÛÇÝ ÝÛ³ñ ¹Ç Ï³Ã í³ ÍÇ,

íÝ³ë í³Í ùÇ, ùÇ ÙÇ³ Ï³Ý Ï³Ù Ã»ñ ÙÇÏ ³Ûñ í³Í ùÇ, µÝ³ ÍÇÝ ³ ñ³ ïÇ, Í»-

ñáõ Ý³ Ï³Ý ¿Ïï ñá åÇá ÝÇ Ï³Ù ³ÛÉ å³ï ×³é Ý» ñÇ Ñ»ï¨³Ý ùáí:

33

� ¶Ç ß» ñ³ ÛÇÝ É³ ·ûý Ã³ÉÙ (ùÝ³Í íÇ ×³ ÏáõÙ ³ã ù» ñÁ Ù³ ë³Ùµ µ³ó »Ý

ÙÝáõÙ):


� Æ ¹Çá å³ ÃÇÏ:

� Þ³ ñ³Ï ó³ Ï³Ý ÑÛáõë í³Í ùÇ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ (û ñÇ-

Ý³Ï` Þ»· ñ» ÝÇ Ñ³ Ù³Ë ï³ ÝÇß, é¨ Ù³ ÃáÇ¹ ³ñÃ ñÇï, ì» ·» Ý» ñÇ ·ñ³ Ýáõ-

Éá Ù³ ïá½, Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ Ï³ñ ÙÇñ ·³Û É³Ëï):

� Þ³Õ Ï³ å» Ýáõ ëåÇ³ óáõÙ (û ñÇ Ý³Ï` ³ã ùÇ µßï³Ëï, êÃÇ í»Ý ëÇ-æáÝ ëÇ

Ñ³ Ù³Ë ï³ ÝÇß, ïñ³ Ëá Ù³, ùÇ ÙÇ³ Ï³Ý ³Ûñ í³Íù):

� ¸» Õ³ ÙÇ çáó Ý»ñ (û ñÇ Ý³Ï` Ñ³ Ï³ µ»ÕÙ Ý³ íá ñÇã Ñ³ µ»ñ, ÙÇ ½³ ÙáõÕ Ý»ñ,

Ñ³ Ï³ ÑÇë ï³ ÙÇ Ý³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý»ñ, µ» ï³-å³ ß³ ñÇã Ý»ñ, ý» Ýá ÃÇ³ ½Ç¹-

Ý»ñ, ³ï ñá åÇÝ):

ÜÏ. 3.8 ºÕç»ñ³Ã³Õ³ÝÃÇ íñ³ Ñ³ÛïÝ³µ»ñíáõÙ »Ý Ã»ÉÇÏÝ»ñ ¨ ÉáñÓÇ ³í»ÉóáõÏ ³ñóáõÝù³ÛÇÝ ÷³éÇ Ù»ç

ÜÏ. 3.6 ²ñóáõÝùÇ ß»ñïÇ ³ÙµáÕç³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Ë³ËïÙ³Ý Å³Ù³Ý³ÏÇ Ïñ×³ïáõÙ

ÜÏ. 3.7 ºÕç»ñ³Ã³Õ³ÝÃÇ µÍ³íáñ ·áõÝ³íáñáõÙ µ»Ý·³ÉÛ³Ý í³ñ¹³·áõÛÝáí ëïáñÇÝ Ñ³ïí³ÍáõÙ



� ²ñ óáõÝ ù³ ·»Õ Ó» ñÇ ÇÝ ýÇÉï ñ³ óÇ³ (û ñÇ Ý³Ï` ë³ñ ÏáÇ ¹á½, áõ éáõóù):

� ²ñ óáõÝ ù³ ·»Õ Ó» ñÇ Ñ»ï ×³ é³ ·³Û Ã³ ÛÇÝ ýÇµ ñá½:

� ìÇ ï³ ÙÇÝ ²-Ç ³Ý µ³ í³ ñ³ ñáõÃ ÛáõÝ:

²ÜÐ ð² ÄºÞî Ðº î² ¼à îàôÂ ÚàôÜ Üºð 1. ² Ý³Ù Ý»½ ¨ ûµ Û»Ï ïÇí ½ÝÝáõÙ` ¿ ÃÇá Éá ·Ç³Ý Ñ³Ûï Ý³ µ» ñ» Éáõ Ýå³ ï³-

Ïáí:

2. Ð» ï³ ½á ïáõÃ ÛáõÝ ×»Õ ù³ ÛÇÝ É³Ù åÇ û· ÝáõÃ Û³Ùµ. ýÉá õá ñ»ë ó»Ç Ýáí

Ï³Ù µ»Ý ·³É Û³Ý í³ñ ¹³ ·áõÛ Ýáí Ý»ñ Ï» Éáõó Ñ» ïá ½ÝÝ» ó»ù ³ñ óáõÝ ùÇ

ÏÇ ë³ Éáõë Ý³Ó¨ Ïáõ ï³ Ïáõ ÙÁ ¨ ³ñ óáõÝ ùÇ ß»ñ ïÇ ³Ù µáÕ ç³ Ï³ ÝáõÃ Û³Ý

Ë³Ëï Ù³Ý Å³ Ù³ Ý³ Ï³ Ñ³ï í³ ÍÁ:

3. ÞÇñ Ù» ñÇ Ã»ëï:

Î³ ï³ñ Ù³Ý ï»Ë ÝÇ Ï³Ý. ³ñ óáõÝù Ý» ñÁ ëñµ» Éáõó Ñ» ïá ÞÇñ Ù» ñÇ ù³-

ÙÇã ÃáõÕ ÃÁ 5 ñá å»áí ¹ñíáõÙ ¿ Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ³ã ùÇ ëïá ñÇÝ Ïá åÇ ÙÇ-

çÇÝ ¨ ¹ñë³ ÛÇÝ Ù»Ï »ñ ñáñ ¹Ç ë³Ñ Ù³ ÝÇÝ:

²Ý½ ·³ Û³ óáõÙ. ï» Õ³ ÛÇÝ ³Ý½ ·³ Û³ óáõÙ (ï»ï ñ³ Ï³Ç ÝÇ 0,5 %-³ Ýáó

Éáõ ÍáõÛÃ) ÙÇÝã¨ ³ã ù» ñÁ µ³Ù µ³Ï Û³ íÇ ñ³Ë Íáõ Íáí ãá ñ³ó Ý» ÉÁ ¨ ù³ ÙÇã

ÃáõÕ ÃÁ ¹Ý» ÉÁ (Ã»ë ïÁ ã³ ÷áõÙ ¿ ÙÇ³ÛÝ µ³ ½³ ÛÇÝ ³ñ óáõÝ ù³ñ ï³¹ ñáõÃ-

Ûáõ ÝÁ):

Üáñ Ù³ ÛáõÙ 5 ñá å»Ç ÁÝ Ã³ó ùáõÙ Ëá Ý³ í³ ó³Í Ñ³ï í³ ÍÁ =10 ÙÙ:

´àô ÄàôØ

Âº Âºì ÀÜ Â²òø

²ñ Ñ»ë ï³ Ï³Ý ³ñ óáõÝù Ý»ñ, û ñÁ 4 ³Ý ·³Ù

ØÆ æÆÜ Ì²Ü ðàôÂ Ú²Ü ÀÜ Â²òø

1. ²ñ Ñ»ë ï³ Ï³Ý ³ñ óáõÝù Ý» ñÇ ³ í» ÉÇ Ñ³ ×³ Ë³ ÏÇ ÏÇ ñ³ éáõÙ, ÙÇÝã¨ 1-2

Å³ ÙÁ Ù»Ï, ÏÇ ñ³ é»ù ÏáÝ ë»ñ í³Ýï Ý»ñ ãå³ ñáõ Ý³ ÏáÕ ³ñ Ñ»ë ï³ Ï³Ý

³ñ óáõÝù Ý»ñ:

2. øÝ» Éáõó ³ é³ç Ï³ ñ» ÉÇ ¿ ³ í» É³ó Ý»É Ëá Ý³ í»ó ÝáÕ ùëáõù (û ñÇ Ý³Ï`

Hypo tears ùëáõù, Refresh PM):

Ì²Üð ÀÜ Â²òø

1. Êá Ý³ í»ó ÝáÕ ùëáõù (û ñÇ Ý³Ï` Refresh PM) û ñÁ 2-3 ³Ý ·³Ù ó» ñ» Ï³-

ÛÇÝ Å³ Ù» ñÇÝ, ¨ ÏáÝ ë»ñ í³Ýï Ý»ñ ãå³ ñáõ Ý³ ÏáÕ ³ñ Ñ»ë ï³ Ï³Ý ³ñ-

óáõÝù Ý»ñ` 1-2 Å³ ÙÁ Ù»Ï:

2. Êá Ý³ í»ó ÝáÕ ùëáõ ùáí íÇ ñ³ Ï³å ·Ç ß» ñ³ ÛÇÝ Å³ Ù» ñÇÝ (Ï³ ñáÕ ¿ å³-

Ñ³Ýç í»É Ý³¨ ó» ñ» Ï³ ÛÇÝ Å³ Ù» ñÇÝ):

3. Èáñ Ó³ ÛÇÝ Ã» ÉÇÏ Ý» ñÇ ³é Ï³ ÛáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ Ñ» é³ó ñ»ù ¹ñ³Ýù Ýñµáõ-

Ý» ÉÇáí ¨ ¹Ç ï³ñ Ï»ù 10 %-³ Ýáó ³ ó» ïÇÉ óÇë ï»Ç ÝÇ (û ñÇ Ý³Ï` Ùáõ Ïá-

ÙÇëï) û ñÁ 4 ³Ý ·³Ù ÏÇ ñ³ é» Éáõ ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõÃ Ûáõ ÝÁ:

35

4. º Ã» Ýßí³Í ÙÇ çáó Ý»ñÝ ³ Ý³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï »Ý, ¹Ç ï³ñ Ï»ù Ïá É³ ·» Ý³-

ÛÇÝ Ï³Ù ëÇ ÉÇ Ïá Ý³ ÛÇÝ Ëó³Ý Ý» ñáí Ï³Ù ¿ É»Ïï ñ³ Ï³Ý Ë³ñ Ù³Ý ÙÇ çá-

óáí (Ý³ Ëáñ¹ »ñ Ïáõ ï³ñ µ» ñ³ ÏÁ ÷áñ Ó» Éáõó Ñ» ïá) ³ñ óáõÝ ù³ Ï» ïÇ

Ëó³ Ýáõ ÙÁ:

5. ¸Ç ï³ñ Ï»ù ÏáÕÙ Ý³ ÛÇÝ ï³ñ ½á é³ ýÇ³ ÛÇ ï³ñ µ» ñ³ ÏÁ, » Ã» µá Éáñ Ý³-

Ëáñ¹ ÙÇ çáó Ý»ñÝ ³ Ý³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï »Ý: ìÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ï³ñ ½á é³-

ýÇ³ ÛÇó ³ é³ç Ï³ ñáÕ ¿ ÏÇ ñ³é í»É Ý³¨ Å³ Ù³ Ý³ Ï³ íáñ ï³ñ ½á é³-

ýÇ³Ý ÏåãáõÝ Å³ å³ í» ÝÇ û· ÝáõÃ Û³Ùµ (Ïá åÇ ÏáÕÙ Ý³ ÛÇÝ Ù»Ï »ñ ñáñ-

¹Á ÷³Ï íÇ ×³ ÏáõÙ å³ Ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ):


1. ²ã ù» ñÇ ãá ñáõÃ Ûáõ ÝÁ µáõ Å» Éáõó µ³ óÇ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ µáõ Å»É Ý³¨ Ýå³ë-

ïáÕ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ (û ñÇ Ý³Ï` µÉ» ý³ ñÇï, ¿ùë åá ½Ç óÇáÝ Ï» ñ³-

ïá å³ ÃÇ³), » Ã» ³Û¹ åÇ ëÇù ³é Ï³ »Ý:

2. Ð³ ×³ Ë³ ÏÇ (³ í» ÉÇ ù³Ý 3 Å³ ÙÁ Ù»Ï) û· ï³ ·áñ Í» Éáõ ¹»å ùáõÙ ÙÇßï

ÏÇ ñ³ é» ó»ù ÏáÝ ë»ñ í³Ýï Ý»ñ ãå³ ñáõ Ý³ ÏáÕ ³ñ Ñ»ë ï³ Ï³Ý ³ñ óáõÝù-

Ý»ñ` ÏáÝ ë»ñ í³Ýï Ý» ñÇ ïáù ëÇÏ ³½ ¹» óáõÃ Ûáõ ÝÇó Ëáõ ë³ ÷» Éáõ Ñ³-

Ù³ñ:

3. º Ã» ³ Ý³Ù Ý» ½Á »Ý Ã³¹ ñáõÙ ¿ ¹»é¨ë ã³Ë ïá ñáß í³Í Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·³-

ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ³é Ï³ ÛáõÃ ÛáõÝ (û ñÇ Ý³Ï` Ñá ¹³ ó³í ³ Ý³Ù Ý» ½áõÙ),

³ å³ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ áõ Õ»· ñ»É Ã» ñ³å¨ïÇ Ï³Ù é¨ Ù³ ïá Éá-

·Ç Ùáï` Ñ» ï³ ·³ ·Ý³ Ñ³ï Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ:

ìºð²ÐêÎàÔàôÂÚàôÜ

ÎñÏÝ³ ÏÇ ½ÝÝáõÙ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ç ñ³ Ï³ Ý³ó Ý»É ÙÇ ù³ ÝÇ ûñ/ß³ µ³Ã

³Ýó` »É Ý» Éáí ÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ Í³Ý ñáõÃ Ûáõ ÝÇó ³é Ï³ ³Ë ï³ ÝÇß-

Ý» ñÇó: ²ã ù» ñÇ áñ¨¿ ùñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý

(û ñÇ Ý³Ï` é¨ Ù³ ïáÇ¹ Ñá ¹³ µáñµ, ë³ñ ÏáÇ ¹á½, ³Ï Ý³ ÛÇÝ µßï³Ëï)

å³ï ×³ éáí ½³ñ ·³ ó³Í Í³Ýñ ãá ñáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ ÑÇ í³Ý¹ Ý»ñÝ ³ í»-

ÉÇ Ñ³ ×³ Ë³ ÏÇ å»ïù ¿ ½ÝÝí»Ý:


²ã ù» ñÇ ãá ñáõÃ Û³Ý Í³Ýñ ï» ë³ ÏÇ ¹»å ùáõÙ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÁ ãå»ïù ¿ ÏáÝ-

ï³Ï ï³ ÛÇÝ ï» ë³ å³ ÏÇ Ý»ñ Ïñ»Ý: Þ»· ñ» ÝÇ Ñ³ Ù³Ë ï³ ÝÇ ßÇ å³ ñ³-

·³ ÛáõÙ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï ³ í» ÉÇ Ñ³ ×³Ë »Ý Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ ÉÇÙ ýá Ù³Ý

¨ Éáñ Ó³ Ã³ Õ³ÝÃ Ý» ñÇ ³Ë ï³ Ñ³ ñáõÙ Ý»ñ, á ñáÝù å³ Ñ³Ý çáõÙ »Ý Ã»-

ñ³å¨ïÇ, é¨ Ù³ ïá Éá ·Ç, ³ ï³Ù Ý³ µáõÛ ÅÇ ·Ç Ý» Ïá Éá ·Ç û Å³Ý ¹³ ÏáõÃ-

ÛáõÝ: �



3.5. ºÔ æº ð² Â² Ô²Ü ÂÆ øºðÌ ì²Ìø

ºÕ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ¿ åÇ Ã» ÉÇ ³ ñ³ï, ÑÇÙ Ý³ Ï³ ÝáõÙ íÝ³ë í³Í ùÇ

Ñ»ï¨³Ý ùáí (ÝÏ. 3.9):


– ò³í:

– ú ï³ñ Ù³ñÙ ÝÇ ½·³ óá ÕáõÃ ÛáõÝ:

– Èáõ ë³ í³ ËáõÃ ÛáõÝ:

– ²ñ óáõÝ ù³ Ñá ëáõÃ ÛáõÝ:

– Î³ñÙ ñ³Í ³ãù:

– î» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Ûáõ ÝÁ Ï³ ñáÕ ¿ ÉÇ Ý»É Ýáñ Ù³É Ï³Ù Ýí³ ½³Í:

– Þ³Õ Ï³ å» Ýáõ ·» ñ³ñ Ûáõ ÝáõÃ ÛáõÝ:

– ¾ åÇ Ã» ÉÇ ¹» ý»Ïï, á ñÁ Ý»ñÏ íáõÙ ¿ ýÉá õá ñ»ë ó»Ç Ýáí:

ì² ðàôØ

� Ð³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý» ñÇ ï» Õ³ ÛÇÝ ÏÇ ñ³ éáõÙ. Ï³ ÃÇÉ Ý»ñ` ïáµ ñ³ ÙÇ óÇÝ

(ïáµ ñ»ùë), û ñÁ 4 ³Ý ·³Ù Ï³Ù ùëáõù (1%-³ Ýáó ï»ï ñ³ óÇÏ ÉÇÝ), û ñÁ 4

³Ý ·³Ù:

� Ç ï³ñ Ï»É àêÐ´Ø ï» Õ³ ÛÇÝ ÏÇ ñ³ éáõ ÙÁ. 0,1%-³ Ýáó Ý³ï ñÇáõ ÙÇ ¹ÇÏ-

Éá ý» Ý³Ï, û ñÁ 3 ³Ý ·³Ù 48-72 Å³Ù í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ` ó³ íÁ Ù»Õ Ù³ó Ý»-

Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí:

� Ç ï³ñ Ï»É óÇÏ Éáå É» ·ÇÏ ÙÇ çáó Ý» ñÇ ï» Õ³ ÛÇÝ ÏÇ ñ³ éáõ ÙÁ. 1 %-³ Ýáó

óÇÏ Éá å»Ý ïá É³ï` ó³ íÁ ¨ Éáõ ë³ í³ ËáõÃ Ûáõ ÝÁ Ù»Õ Ù³ó Ý» Éáõ Ýå³ ï³-

Ïáí, ÏÇ ñ³ éáõ ÙÁ å³ñ ï³ ¹Çñ ¿, » Ã» ³Ë ï³ Ñ³ñ í³Í ¿ »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý-

ÃÇ Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý Ñ³ï í³ ÍÁ:

� ÖÝßáÕ íÇ ñ³ Ï³å: �

ÜÏ. 3.9 ºÕç»ñ³Ã³Õ³ÝÃÇ ù»ñÍí³Íù. Ý»ñÏíáõÙ ¿ ýÉáõáñ»ëó»ÇÝáí

37

3.6. ´²Î îº ðÆ²È Îº ð² îÆî

(ºÔ æº ð² Â² Ô²Ü ÂÆ Êàò)

ºÕ ç» ñ³ ù³ Õ³Ý ÃÇ ÑÛáõë í³Íù Ý» ñÇ (¿ åÇ Ã» ÉÇ ¨ ëïñá Ù³ ÛÇ) ù³Û ù³ ÛáõÙ

í³ ñ³ ÏÇ Ñ»ï¨³Ý ùáí ½³ñ ·³ óáÕ µáñ µáù Ù³Ý å³ï ×³ éáí (ÝÏ. 3.10):

èÇë ÏÇ ·áñ ÍáÝ Ý»ñÝ »Ý ÏáÝ ï³Ï ï³ ÛÇÝ ï» ë³ å³ ÏÇ Ý»ñ Ïñ» ÉÁ, íÝ³ë-

í³Í ùÁ, ³ã ù» ñÇ ãá ñáõÃ Ûáõ ÝÁ, ¿ùë åá ½Ç óÇáÝ Ï» ñ³ ïá å³ ÃÇ³Ý É³ ·áý-

Ã³É ÙÇ Å³ Ù³ Ý³Ï, »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ¨ Ïá åÇ Ý»Û ñáï ñá ýÇÏ Ë³Ý ·³-

ñáõÙ Ý» ñÁ:


´³Ï ï» ñÇ³É

² é³ í»É Ñ³ ×³Ë »Ý Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ Ñ»ï¨Û³É ï» ë³Ï Ý» ñÁ. Staph. aureus,

Staph. epidermidis, Streptococcus pneumoniae, Pseudomonas

aeruginosa, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis: ²ÝÑ ñ³-

Å»ßï ¿ Ñ³ ïáõÏ ½·áõ ßáõÃ ÛáõÝ óáõ ó³ µ» ñ»É Neisseria ¨ Haemophilus

ï» ë³Ï Ý» ñÇ ¹»å ùáõÙ, ù³Ý ½Ç í»ñ çÇÝ Ý»ñë Ï³ ñáÕ »Ý Ý»ñ Ã³ ÷³Ý ó»É

³ éáÕç ¿ åÇ Ã» ÉÇ ÙÇ çáí:


– ò³í

– ²ñ ï³¹ ñáõÃ ÛáõÝ

– ²ñ óáõÝ ù³ Ñá ëáõÃ ÛáõÝ

– Èáõ ë³ í³ ËáõÃ ÛáõÝ

– Î³ñÙ ñ³Í ³ãù

– î» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý ³Ý ÏáõÙ

ºÕ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ íñ³ Ï³ ñáÕ »Ý ëåÇ ï³Ï µÍ»ñ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É:

ÜÏ. 3.10



ÜÞ²Ü Üºð

Üáñ Ù³É Ï³Ù í³ï Ã³ ñ³ ó³Í ï» ëá ÕáõÃ ÛáõÝ, Éáñ Ó³ Ã³ ñ³ Ë³ ÛÇÝ ³ñ-

ï³¹ ñáõÃ ÛáõÝ, ß³Õ Ï³ å» Ýáõ ·» ñ³ñ Ûáõ ÝáõÃ ÛáõÝ, ßáõñ ç»Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý-

Ã³ ÛÇÝ ·» ñ³ñ Ûáõ ÝáõÃ ÛáõÝ, »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ¿ åÇ Ã» ÉÇ ¹» ý»Ïï, á ñÇ

ï³Ï ·á Û³ ÝáõÙ ¿ ëåÇ ï³Ï ÇÝ ýÇÉï ñ³ï, »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³Û ïáõó,

¹»ë ó» Ù»ï Û³Ý Ã³ Õ³Ý ÃÇ Í³É ù»ñ (³ é³ í»É Í³Ýñ ÁÝ Ã³ó ùÇ ¹»å ùáõÙ

ÝÏ³ï íáõÙ »Ý ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ Ñ» Õáõ ÏÇ åÕïá ñáõÃ ÛáõÝ ¨ µçç³ ÛÇÝ

Ïáõ ï³ ÏáõÙ Ý»ñ, ÑÇ åá åÇáÝ, »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ µ³ ñ³ ÏáõÙ, ¹»ë ó» Ù»-

ïá ó» É», Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³Ý µ³ñÓ ñ³ óáõÙ):


� ÈÇ³ñ Å»ù ³ Ý³Ù Ý»½` áõ ß³¹ ñáõÃ ÛáõÝ ¹³ñÓ Ý» Éáí ÏáÝ ï³Ï ï³ ÛÇÝ ï» ë³-

å³ ÏÇ Ý» ñÇ ÏÇ ñ³é Ù³ÝÝ áõ ¹ñ³Ýó ËÝ³Ù ùÇÝ:

� ²ã ùÇ Ñ³ Ù³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ½ÝÝáõÙ` áõ ß³¹ ñáõÃ ÛáõÝ ¹³ñÓ Ý» Éáí »Õ ç» ñ³ Ã³-

Õ³Ý ÃÇÝ (½·³ Ûáõ ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ, Ëá óÇ ã³ ÷»ñÝ áõ Ëá ñáõÃ Ûáõ ÝÁ, ÇÝ ýÇÉï ñ³-

ïÇ µÝáõÛ ÃÁ, ýÉá õá ñ»ë ó»Ç Ý³ ÛÇÝ ·áõ Ý³ íá ñáõ ÙÁ, µ³ ñ³ ÏáõÃ Û³Ý ³ë ïÇ-

×³ ÝÁ) ¨ ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇÝ:

� È³ µá ñ³ ïáñ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ. »Õ ç» ñ³ Ã³ ¹³Ý ÃÇ Ëá óÁ ù» ñ»É

ëï» ñÇÉ ßå³ ï» Éáí Ï³Ù Ýßï³ ñÇ ë³Û ñáí ¨ ùëáõ ùÁ »Ý Ã³ñ Ï»É Ù³Ý ñ¿³-

µ³ Ý³ Ï³Ý Ñ» ï³ ½á ïáõÃ Û³Ý:

ì² ðàôØ

� Ä³ Ù³ Ý³ Ï³ íá ñ³ å»ë ¹³ ¹³ ñ»ó Ý»É ÏáÝ ï³Ï ï³ ÛÇÝ ï» ë³ å³ ÏÇ Ý» ñÇ

ÏÇ ñ³ éáõÙÝ áõ ³ÛÉ¨ë ãû· ï³ ·áñ Í»É ³Ë ï³ Ñ³ñ í³Í ³ã ùÇ ï» ë³ å³-

ÏÇÝ:

� Ç ï³ñ Ï»É µáõ ÅÇã ÏáÝ ï³Ï ï³ ÛÇÝ ï» ë³ å³ Ïáõ ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõÃ Ûáõ ÝÁ`

Ã³ ÷³ Í³ Ïáõ ÙÁ ÷³ Ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ, ÇÝã å»ë Ý³¨ Ã³ ÷³ Í³ ÏáÕ Ï» ñ³-

ïáå É³ë ïÇ Ï³ ÛÇ ï³ñ µ» ñ³ ÏÁ:

� ºÔ æº ð² Â² Ô²Ü ÂÆ Êà òÆÜ âÆ Î² ðº ÈÆ ÊàôÈ ìÆ ð² Î²ä ¸ÜºÈ

� êÏ½µÝ³ Ï³Ý ÷áõ ÉáõÙ ËáóÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ½ÝÝ»É ³ Ù»Ý ûñ, ÇëÏ Í³Ýñ

¹»å ù» ñáõÙ å³ Ñ³Ýç íáõÙ ¿ Ñáë åÇ ï³ É³ óáõÙ:

� º Ã» Ñ³ ñáõ óÇ ãÁ Ñ³Ûï ÝÇ ã¿, ³ å³ ÙÇÝã¨ ó³Ýù ëÇ å³ ï³ë Ë³ ÝÁ

ëï³ Ý³ ÉÁ µáõ Å»ù áñ å»ë µ³Ï ï» ñÇ³É Ëáó:

´àô ÄàôØ

� öáùñ ÇÝ ýÇÉï ñ³ï Ý»ñ (< 2 ÙÙ). É³ÛÝ ëå»Ïï ñÇ Ñ³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý» ñÇ Ï³-

ÃÇÉ Ý»ñ (Øáù ëÇý Éáù ë³ óÇÝ [Øáù ëÇ óÇÝ], ëÏ½µÝ³ Ï³Ý ÷áõ ÉáõÙ Å³ ÙÁ

Ù»Ï, ³ å³ ³ë ïÇ ×³ Ý³ µ³ñ Ýí³ ½»ó Ý»É ¹» Õ³ ã³ ÷Á):

� ² í» ÉÇ Ëá ßáñ Ëá ó»ñ. É³ÛÝ ëå»Ïï ñÇ Ëï³ó í³Í Ñ³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý» ñÇ Ï³-

39

ÃÇÉ Ý»ñ (ïáµ ñ³ ÙÇ óÇÝ 13.6 Ù·/ÙÉ, ï»ë ëïáñ¨)∗ ¨ ó» ý³ ½á ÉÇÝ 50 Ù·/

ÙÉ ÷á ÷á Ë» Éáí Å³ ÙÁ Ù»Ï (³Û ëÇÝùÝ` 30 ñá å»Ý Ù»Ï Ï³ Ã»ó Ý» Éáí Ù»ñÃ

Ù» ÏÁ, Ù»ñÃ ÙÛáõ ëÁ) 24-72 Å³Ù í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ, ³ å³ ³ë ïÇ ×³ Ý³ µ³ñ

Ýí³ ½»ó Ý»É ¹» Õ³ ã³ ÷Á): ¸Ç ï³ñ Ï»É Ñ³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý» ñÇ »Ý Ã³ ß³Õ Ï³-

å» Ý³ ÛÇÝ Ý» ñ³ñÏ Ù³Ý ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõÃ Ûáõ ÝÁ óáõ óáõÙ Ý» ñÁ å³ï ß³×

Ï»ñ åáí ãÏ³ ï³ ñáÕ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ å³ ñ³ ·³ ÛáõÙ:

� Ð³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý» ñÁ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ý»ó Ý»É ó³Ýù ëÇ ¨ ¶ñ³ ÙÇ » Õ³-

Ý³ Ïáí Ý»ñÏ Ù³Ý ³ñ¹ ÛáõÝù Ý» ñÇÝ:

� òÇÏ Éáå É» ·ÇÏ ÙÇ çá óÇ ï» Õ³ ÛÇÝ ÏÇ ñ³ éáõÙ (ëÏá åá É³ ÙÇ ÝÇ 0,25%-³ Ýáó

Ï³Ù ³ï ñá åÇ ÝÇ 1%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ, û ñÁ »ñ Ïáõ ëÇó ãáñë ³Ý ·³Ù):

� Êàô ê² öºÈ êîº ðàÆ ² ÚÆÜ ØÆ æàò Üº ðÆ îº Ô² ÚÆÜ ÎÆ ð² èàô ØÆò

(åñ»¹ ÝÇ ½á Éá ÝÇ ³ ó» ï³ ïÇ 1%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ, ÏÇ ñ³ é»É ³ í» ÉÇ ÷áùñ

¹» Õ³ ã³ ÷áí, ù³Ý ï» Õ³ ÛÇÝ Ñ³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý» ñÁ) ØÆÜ âºì ìÆ Ö² ÎÆ ²-

ðº È² ìàô ØÀ (êà ìà ð² ²ð 48-72 Ä²Ø ²Üò):

� Ð³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý» ñÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÏÇ ñ³ éáõÙ »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ã³ ÷³-

Í³Ï Ù³Ý, ëåÇ ï³ å³ï Û³ ÝÇ Ý»ñ· ñ³í Ù³Ý Ï³Ù ¿Ý ¹ûý Ã³É ÙÇ ïÇ ¹»å-

ùáõÙ:

ºÈ øÀ

Î³Ë í³Í ¿ Ñ³ ñáõ óÇ ãÇ ï» ë³ ÏÇó, Ëá óÇ ã³ ÷» ñÇó, ï» Õ³ Ï³ Ûáõ ÙÇó ¨

µáõÅ Ù³Ý ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í» ïáõÃ Ûáõ ÝÇó: Ð»ï¨³Ýù Ý» ñÁ. »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ

ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý íñ³ ã³Ý¹ ñ³ ¹³ñ ÓáÕ ÷áùñ ëåÇÇó ÙÇÝã¨ »Õ ç» ñ³ Ã³-

Õ³Ý ÃÇ Ã³ ÷³ Í³ ÏáõÙ, á ñÁ ³Ý Ñ³ å³Õ ÷áË å³ï í³ë ïáõÙ ¿ å³ Ñ³Ý-

çáõÙ:

*Êï³ó í³Í ïáµ ñ³ ÙÇ óÇÝ

Ü» ñ³ñ ÏÇ ãÇ û· ÝáõÃ Û³Ùµ ³ã ùÇ Ï³ ÃÇÉ Ý» ñÇ ï»ë ùáí 0,3 %-³ Ýáó ïáµ-

ñ³ ÙÇ óÇ ÝÇ 5 ÙÉ ï³ ñá ÕáõÃ Û³Ùµ ëñí³ ÏÇ Ù»ç ³ í» É³ó ñ»ù 40 Ù·/ÙÉ

ËïáõÃ Û³Ý ïáµ ñ³ ÙÇ óÇ ÝÇ Éáõ ÍáõÛ ÃÇ 2 ÙÉ: ä³ Ñ»É ë³é Ý³ ñ³ ÝáõÙ, åÇ-

ï³ Ý» ÉÇáõÃ Û³Ý Å³Ù Ï» ïÁ 14 ûñ ¿: �

3.7. Ðºð äº îÆÎ Îº ð² îÆî

Ð³ ë³ ñ³Ï Ñ»ñ å» ëÇ íÇ ñáõ ëÁ (ÐÐì) Ï³ ñáÕ ¿ ³ é³ ç³ó Ý»É ³ é³ç Ý³ ÛÇÝ

ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ í³ ñ³Ï` ³Ï Ý³ ÛÇÝ ¹ñë á ñáõÙ Ý» ñáí, Ï³Ù É³ ï»Ýï í³ ñ³-

ÏÇ Ñ»ï¨³Ý ùáí ½³ñ ·³ óáÕ ³ã ùÇ »ñÏ ñáñ ¹³ ÛÇÝ ³Ë ï³ Ñ³ ñáõÙ: ÐÐì-Ý

Ï³ ñáÕ ¿ ³ é³ ç³ó Ý»É »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ÙÇ ß³ñù ³Ë ï³ Ñ³ ñáõÙ Ý»ñ:

² é³ç Ý³ ÛÇÝ í³ ñ³Ï. íÇ ñáõ ë³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³ ÝÁ µÝá ñáß Ý³ Ë³Ý-

ß³ Ý³ ÛÇÝ ßñç³Ý` ï»Ý ¹áí, í» ñÇÝ ßÝãáõ ÕÇ Ý» ñÇ í³ ñ³ Ïáí ¨ »ñ µ»ÙÝ



ýá ÉÇ ÏáõÉ Û³ñ ß³Õ Ï³ å» Ý³ µáñ µáí, ÇÝã å»ë Ý³¨ Ù» Í³ ó³Í Ý³ Ë³ Ï³Ý-

ç³ ÛÇÝ Ñ³Ý ·áõÛó Ý» ñáí áõ Ïá å» ñÇ Ù³ß ÏÇ µßïÇÏ Ý» ñáí, Ñ³½ í³ ¹»å`

»Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ¿ åÇ Ã» ÉÇ Ï» ï³ ÛÇÝ Ï³Ù Í³ é³Ý Ù³Ý ³Ë ï³ Ñ³ ñáõÙ-

Ý» ñáí:

êñ³ óáõÙ Ï³Ù »ñÏ ñáñ ¹³ ÛÇÝ í³ ñ³Ï. ëá íá ñ³ µ³ñ ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ Ù»-

Í³ Ñ³ ë³Ï ï³ ñÇ ùáõÙ: ²ß Ë³ñ ÑÇ Ù» Í³ Ñ³ ë³Ï µÝ³Ï ãáõÃ Û³Ý 90%-Ý áõ-

ÝÇ Ñ³ Ï³ Ù³ñ ÙÇÝ Ý»ñ Ñ³ ë³ ñ³Ï Ñ»ñ å» ëÇ ÝÏ³ï Ù³Ùµ, ë³ Ï³ÛÝ ³ é³ç-

Ý³ ÛÇÝ í³ ñ³ ÏÇ ÁÝ Ã³ó ùÁ »Ý Ã³Ï ÉÇ ÝÇ Ï³ Ï³Ý ¿ » Õ»É:

1. Ð»ñ å» ïÇÏ ó³Ý ßñÃáõÝù Ý» ñÇÝ:

2. ºÕ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Í³ é³Ý Ù³Ý ³Ë ï³ Ñ³ ñáõÙ. ³ é³ í»É Ñ³ ×³Ë Ñ³Ý-

¹Ç åáÕ ï³ñ µ» ñ³ÏÝ ¿ (ÝÏ. 3.11, ÝÏ. 3.12):

3. ÊÃ³ ÝáÕ ·áñ ÍáÝ Ý»ñ. ï»Ý ¹³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ, ¹³ß ï³Ý, ³ñ¨³Û-

ñáõù, §ëÃñ»ë¦:

4. ºÕ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ½·³ Ûáõ ÝáõÃ Û³Ý ³Ý ÏáõÙ, ëá íá ñ³ µ³ñ ÙÇ³ ÏáÕ Ù³-

ÝÇ, ÏáÝ ï³Ï ï³ ÛÇÝ ï» ë³ å³ ÏÇ Ý» ñÇó Ñ» ïá Ñ»ñ å» ïÇÏ Ï» ñ³ ïÇ ïÁ

»Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ëá ó» ñÇ ³ é³ ç³ó Ù³Ý »ñÏ ñáñ¹ ³ é³ í»É ï³ ñ³Í-

í³Í å³ï ×³éÝ ¿:

Ì³ é³Ý Ù³Ý Ï» ñ³ ïÇ ïÇ ³ é³ çÇÝ Ýá å³ ÛÇó Ñ» ïá 2 ï³ñ í³ ÁÝ Ã³ó-

ùáõÙ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ëñ³ óáõÙ ï» ÕÇ ¿ áõ Ý» ÝáõÙ 25%-Ç ¹»å ùáõÙ, ÇëÏ

»ñÏ ñáñ¹ Ýá å³ ÛÇó Ñ» ïá 2 ï³ñ í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ëñ³ óáõ ÙÁ ¹Çï íáõÙ ¿

45%-Ç ¹»å ùáõÙ:

ÎÈÆ ÜÆ Î² Î²Ü ¸ðêº ìà ðàôØ Üºð

¾ åÇ Ã» ÉÇ³É í³ ñ³ Ï³ ÛÇÝ Ï» ñ³ ïÇï. Í³ é³Ý Ù³Ý (ÝÏ. 3.11) Ï³Ù ³ß-

Ë³ñ Ñ³· ñ³ Ï³Ý Ëá ó»ñ (ÝÏ. 3.13):


– ò³í


– ²ñ óáõÝ ù³ Ñá ëáõÃ ÛáõÝ

– Î³ñÙ ñáõÃ ÛáõÝ

– ² Õáï ï» ëá ÕáõÃ ÛáõÝ

Ì³ é³Ý Ù³Ý Ëá ó»ñÝ Çë Ï³ Ï³Ý Ëá ó»ñ »Ý` Ý»Õ, ×Ûáõ Õ³ íáñ íáÕ, ï»ñ-

ÙÇ Ý³É Ñ³ë ï³ óáõÙ Ý» ñáí ¨ ³Û ïáõó í³Í »½ ñ» ñáí: üÉá õá ñ»ë ó»Ç Ýáí

Ý»ñ Ï » ÉÇë Í³ éÇ ï»ëù »Ý ëï³ ÝáõÙ:

²ß Ë³ñ Ñ³· ñ³ Ï³Ý Ëá ó»ñÝ ³ í» ÉÇ Ëá ßáñ ¨ ï³ ñ³ ÍáõÝ ³Ë ï³ Ñ³-

ñáõÙ Ý»ñ »Ý, ù³Ý Í³ é³Ý Ù³Ý Ëá ó» ñÁ:

43

ÜÏ. 3.11 Ð»ñå»ïÇÏ Í³é³ÝÙ³Ý Ï»ñ³ïÇïÜÏ. 3.12 Ð»ñå»ïÇÏ Í³é³ÝÙ³Ý Ï»ñ³ïÇï (ëË»Ù³ïÇÏ å³ïÏ»ñ)

ÜÏ. 3.13 Ð»ñå»ïÇÏ ³ßË³ñÑ³·ñ³Ï³Ý Ï»ñ³ïÇï

ÜÏ. 3.14 Ð»ñå»ïÇÏ ëÏ³í³é³Ï³Ó¨ Ï»ñ³ïÇï

ÝÏ. 3.15 Ø»éáõÏ³óÝáÕ ëïñáÙ³É Ñ»ñå»ïÇÏ Ï»ñ³ïÇï



3.8. ²â øÆ ¶à îº ìà ðàÔ Ðºð äºê

HERPES ZOSTER OPHTHALMICUS

¶áï¨á ñáÕ Ñ»ñ å» ëÇ íÇ ñáõ ëáí (¶Ðì) í³ ñ³ Ïáõ ÙÁ ëá íá ñ³ µ³ñ ï» ÕÇ ¿

áõ Ý» ÝáõÙ Ù³Ý Ï³ Ï³Ý Ñ³ ë³ ÏáõÙ, »ñµ » ñ» Ë³Ý ÑÇ í³Ý ¹³ ÝáõÙ ¿ çñÍ³-

ÕÇ Ïáí: ìÇ ñáõ ëÁ É³ ï»Ýï íÇ ×³ ÏáõÙ ÙÝáõÙ ¿ ë»Ý ëáñ ÝÛ³ñ ¹³ Ñ³Ý ·áõÛó-

Ý» ñáõÙ ¨ Ñ» ï³ ·³ ÛáõÙ Ï³ ñáÕ ¿ ³Ï ïÇ í³ Ý³É Ï³°Ù ÇÝù Ý³ µ» ñ³ µ³ñ,

Ï³°Ù Ç Ùáõ Ý³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Ç ÁÝÏ× Ù³Ý Ñ»ï¨³Ý ùáí:


– ²Ë ï³ Ñ³ñ í³Í ë»Ý ëáñ ÝÛ³ñ ¹» ñÇ ÏáÕ ÙÇó ÝÛ³ñ ¹³ íáñ íáÕ Ñ³ï í³Í-

Ý» ñÇ Ù³ß ÏÇ ó³ Ý³ íá ñáõÙ:

– ØÇç Ïá Õ³ ÛÇÝ ÝÛ³ñ ¹» ñÇó Ñ» ïá ³ Ù» ÝÇó Ñ³ ×³Ë ³Ë ï³ Ñ³ñ Ù³Ý ¿

»Ý Ã³ñÏ íáõÙ » éáñ Û³Ï ÝÛ³ñ ¹Á, á ñÇ ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×Ûáõ ÕÁ` n.ophthalmicus,

·ñ» Ã» ÙÇßï ¿ Ý»ñ· ñ³í íáõÙ ³Ë ï³ µ³ Ý³ Ï³Ý ·áñ ÍÁÝ Ã³ óÇ Ù»ç:

– øÃÇ Í³Û ñÇ Ù³ß ÏÇ ó³ Ý³ íá ñáõ ÙÁ Ëá ëáõÙ ¿ ùÃ³ñ óáõÝ ù³ ÛÇÝ ÝÛ³ñ ¹Ç

Ý»ñ· ñ³í Ù³Ý Ù³ ëÇÝ (³ã ùÇ ³Ë ï³ Ñ³ñ Ù³Ý, ³Û¹ ÃíáõÙ Ý³¨ áõ í»Ç ïÇ

éÇëÏÝ ³ í» ÉÇ µ³ñÓñ ¿) (ÝÏ. 3.16):

²ÎÜ²ÚÆÜ ²Êî²Ð²ðàôØÜºðÜ ºÜ.

Îá å»ñ. Ù³ß ÏÇ ó³ Ý³ íá ñáõÙ µßïÇÏ Ý» ñÇ Ï³Ù Ï³Ù Ëá ó» ñÇ ï»ë ùáí (Ï³-

ñáÕ ¿ Ý³¨ µ³Ï ï» ñÇ³É í³ ñ³Ï ÙÇ³ Ý³É), Ã³ñ ÃÇã Ý» ñÇ Ïá ñáõëï:

– ²ñ óáõÝ ù³ Íá ñ³Ý Ý» ñÇ µáñ µá ùáõÙ

– ØÇá ½Çï, ¿ åÇëÏ É» ñÇï, ëÏÉ» ñÇï

– Þ³Õ Ï³ å» Ý³ µáñµ. å³ åÇÉ Û³ñ Ï³Ù ýá ÉÇ ÏáõÉ Û³ñ

– ºÕ ç» ñ³ Ã³ Õ³ÝÃ.

1. ºÕ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ½·³ Ûáõ ÝáõÃ Û³Ý Ýí³ ½áõÙ:

2. ¶ìÐ -Ç ³ é³ ç³ó ñ³Í Í³ é³Ý Ù³Ý Ï» ñ³ ïÇï. ï»ñ ÙÇ Ý³É Ñ³ï í³Í Ý» ñÇ

ëá Ëáõ Ï³Ý Ù³Ý É³Û Ý³ óáõÙ Ý» ñÁ µ³ ó³ Ï³ ÛáõÙ »Ý, µ³Õ Ï³ ó³Í ¿ ¿ åÇ Ã»-

ÉÇ Ïáõ ï³ ÏáõÙ Ý» ñÇó (ÝÏ. 3.17):

3. Ð»Ý ù³ ÛÇÝ (ëïñá Ù³É). Ýáõ ÙáõÉ Û³ñ, ÇÝ ï»ñë ïÇ óÇ³É (Ëá ñ³ ÝÇëï) ¨

ëÏ³ í³ é³ Ï³Ó¨ Ï» ñ³ ïÇï (ÝÏ. 3.18):

4. ¾ åÇ Ã» ÉÇ ëÝáõ óá Õ³ Ï³Ý (ïñá ýÇ Ï³ Ï³Ý) ¨ ÏñÏÝíáÕ ¹» ý»Ïï Ý»ñ:

5. ºÕ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ñ»Ý ùÇ ù³Û ù³ ÛáõÙ:

Æ ñÇ ¹á óÇÏ ÉÇï Ï³Ù Ï» ñ³ ïááõ í»Çï (ÝÏ. 3.19)

Ü» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³Ý µ³ñÓ ñ³ óáõÙ ïñ³ µ» Ïáõ ÉÇ ïÇ Ï³Ù Ç ñÇ ¹á óÇÏ ÉÇ-

ïÇ Ñ»ï¨³Ý ùáí

45

ÜÏ. 3.16 ¶áï¨áñáÕ Ñ»ñå»ë

ÜÏ. 3.17 ºÕç»ñ³Ã³Õ³ÝÃÇ Ï»ÕÍ ¹»Ý¹ñÇïÝ»ñ

ÜÏ. 3.18 êÏ³í³é³Ï³Ó¨ Ï»ñ³ïÇï

ÜÏ. 3.19 ÌÇ³Í³Ý³Ã³Õ³ÝÃÇ

ûç³Ë³ÛÇÝ ³ïñáýÇ³ ·áï¨áñáÕ Ñ»ñå»ëÇ

áõí»ÇïÇó Ñ»ïá


ºÕç»ñ³Ã³Õ³ÝÃÇ

Ï»ÕÍ ¹»Ý¹ñÇïÝ»ñ

ëïñáÙ³É

³Ûïáõó

ºÕç»ñ³Ã³Õ³ÝÃÇåñ»óÇåÇï³ïÝ»ñ


²ÛÉ. íÇï ñ»Çï (³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ µáñ µá ùáõÙ), ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ

³ Ýá Ã³ µáñµ (í³ë Ïáõ ÉÇï, ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ù» éáõ Ï³ óáõÙ (Ý»Ï ñá½),

³ Ýá Ã³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ µáñ µá ùáõÙ, ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý ½³ñ-

Ï» ñ³ ÏÇ Ï³Ù ³Ï Ý³ ÛÇÝ ½³ñ Ï» ñ³ ÏÇ Ëó³ ÝáõÙ, ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç

µáñ µá ùáõÙ:

´àô ÄàôØ

1. Ð³ Ï³ íÇ ñáõ ë³ ÛÇÝ ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý» ñÇ å» ñû ñ³É ÁÝ ¹áõ ÝáõÙ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ-

Û³Ý Ç Ñ³Ûï ·³ Éáõó Ñ» ïá 5 ûñ í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ. ³ óÇÏ Éá íÇñ 800 Ù· û ñÁ

5 ³Ý ·³Ù, í³ É³ óÇÏ Éá íÇñ 1000 Ù· û ñÁ 3 ³Ý ·³Ù 7 ûñ: 2. êï» ñáÇ ¹³-

ÛÇÝ ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý» ñÇ å» ñû ñ³É ÁÝ ¹áõ ÝáõÙ. åñ»¹ ÝÇ ½áÝ 60 Ù· û ñÁ 4

³Ý ·³Ù 1 ß³ µ³Ã, Ñ» ïá 30 Ù· û ñÁ 4 ³Ý ·³Ù 1 ß³ µ³Ã, ¨ ³ å³ 15 Ù·

û ñÁ 4 ³Ý ·³Ù 1 ß³ µ³Ã:

3. ²ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ Ý³¨ óÇÏ Éáå É» ·ÇÏ ¨ ó³ í³½ñ ÏáÕ ÙÇ çáó-

Ý»ñ:

4. êï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý» ñÇ ÏÇ ñ³ éáõÙ Ï³ ÃÇÉ Ý» ñÇ » Õ³ Ý³ Ïáí`

Ýáõ ÙáõÉ Û³ñ, ëÏ³ í³ é³ Ï³Ó¨ ¨ ÇÝ ï»ñë ïÇ óÇ³É Ï» ñ³ ïÇ ïÇ, ÇÝã å»ë

Ý³¨ áõ í»Ç ïÇ Ñ»ï¨³Ý ùáí ½³ñ ·³ ó³Í »ñÏ ñáñ ¹³ ÛÇÝ ·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ

Å³ Ù³ Ý³Ï:

5. ¾ åÇ Ã» ÉÇ ùñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý Ñ³ ñ³ï¨ ¹» ý»Ïï Ý»ñ. ÏÇ ñ³ é»É ×ÝßáÕ íÇ ñ³-

Ï³ å»ñ, å³ßï å³ ÝÇã ÏáÝ ï³Ï ï³ ÛÇÝ áëåÝ Û³Ï Ý»ñ (ÉÇÝ ½³ Ý»ñ) ùë³Ý-

Ûáõ ÃÇ (³ñ Ñ»ë ï³ Ï³Ý ³ñ óáõÝù, ëáÉ Ïá ë» ñÇ ÉÇ ³Ï Ý³ ÛÇÝ ·»É) Ñ³ ×³ Ë³-

ÏÇ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ùµ: Ì³Ýñ ¹»å ù» ñáõÙ Ï³ ñáÕ ¿ å³ Ñ³Ýç í»É ï³ñ ½á-

é³ ýÇ³, ß³Õ Ï³ å» Ýáõ É³ ÃÇ åÉ³ë ïÇ Ï³ Ï³Ù »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ÷áË-

å³ï í³ë ïáõÙ: �

47

¶ÈàôÊ 4.

êåÇ ï³ å³ï Û³ ÝÇ /

áõ í»³É ïñ³Ï ïÇ

ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ

4.1. ² è²æ Ü² ÚÆÜ àô ìºÆî (Æ ðÆî/ Æ ðÆ à òÆÎ ÈÆî)


êàôð

– Æ ¹Çá å³ ÃÇÏ:

– HLA-B27 Ñ³ Ï³ ÍÇÝ Ý» ñÇ Ñ»ï Ï³å í³Í áõ í»Çï (Ñ³ï Ï³ å»ë ·áï Ï³-

ï» ÕÇ ó³ íáí, ë» éá Ý» ·³ ïÇí ëåáÝ ¹Ç Éá³ñÃ ñÇ ïáí ï³ é³ åáÕ » ñÇ-

ï³ ë³ñ¹ ïÕ³ Ù³ñ ¹ÇÏ) (ÝÏ. 4.1):

– àëåÝ Û³ ÏÇ ³ é³ ç³ó ñ³Í áõ í»Çï` ý³ Ïá³ Ý³ ýÇ É³Ï ïÇÏ áõ í»Çï (ÝÏ.

4.2) Ï³Ù ý³ Ïá ÉÇ ïÇÏ ·É³áõ Ïá Ù³:

– Ð»ï íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý Ç ñÇï:

– ´»Ñ ã» ÃÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ (ÝÏ. 4.15):

– Ð³½ í³ ¹»å å³ï ×³é Ý» ñÇó »Ý å³ ñá ïÇ ïÁ, ·ñÇ åÁ, ³ ¹»Ýá íÇ ñáõ ë³-

ÛÇÝ í³ ñ³ ÏÁ, Ï³ñÙ ñáõ ÏÁ, ËÉ³ ÙÇ ¹Ç³ Ý» ñÁ:

øðà ÜÆ Î² Î²Ü– ä³ ï³ Ý» Ï³Ý é¨ Ù³ ïáÇ¹ ³ñÃ ñÇï (äè²) (ÝÏ. 4.3):

– üáõù ëÇ Ñ» ï» ñáù ñá Ù³ ÛÇÝ Ç ñÇ ¹á óÇÏ ÉÇï (üÐÆò, ùñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý ÁÝ-

Ã³óù, ëá íá ñ³ µ³ñ ·ñ³ Ýáõ Éá Ù³ ïá½ ÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ Ýß³Ý Ý»-

ñáí` »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ×³ñ å³Ý Ù³Ý åñ» óÇ åÇ ï³ï Ý»ñ, ÍÇ³ Í³ Ý³-

Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ñ³Ý ·áõÛó Ý»ñ) (ÝÏ. 4.4; 4.5):

– ê³ñ ÏáÇ ¹á½ (ÝÏ. 4.6; 4.7; 4.8):

– Ð³ ë³ ñ³Ï Ñ»ñ å»ë/ ·áï¨á ñáÕ Ñ»ñ å»ë/ çñÍ³ ÕÇÏ:

– êÇ ýÇ ÉÇë:

– îáõ µ»ñ ÏáõÉ Ûá½ (ÝÏ. 4.9):

– ´ñáõ ó»É Ûá½:


ÜÏ. 4.1 HLA- B27 Ñ³Ï³ÍÇÝÝ»ñÇ Ñ»ï Ï³åí³Í áõí»Çï

ÜÏ. 4.2 ü³Ïá³Ý³ýÇÉ³ÏïÇÏ áõí»Çï

ÜÏ. 4.3 ä³ï³Ý»Ï³Ý é¨Ù³ïáÇ¹ ³ñÃñÇï

ÜÏ. 4.4 A, B Ð»ï»ñáùñáÙÇ³ üáõùëÇ ÇñÇ¹áóÇÏÉÇïÇ Å³Ù³Ý³Ï

A- ³ç ³ãù B- Ó³Ë ³ãù

ÜÏ. 4.5 ºÕç»ñ³Ã³Õ³ÝÃÇ åñ»óÇåÇï³ïÝ»ñ üáõùëÇ Ñ»ï»ñáùñáÙ³ÛÇÝ ÇñÇ¹áóÇÏÉÇïÇ Å³Ù³Ý³Ï

ÜÏ. 4.6 ºÕç»ñ³Ã³Õ³ÝÃÇ åñ»óÇåÇï³ïÝ»ñ ¨ ÇñÇ¹áóÇÏÉÇï ë³ñÏáÇ¹á½Ç Å³Ù³Ý³Ï

49


êàôð

– ò³í

– Î³ñÙ ñ³Í ³ãù


øðà ÜÆ Î² Î²Ü – î» ëá ÕáõÃ Û³Ý í³ï Ã³ ñ³ óáõÙ:

– ÐÝ³ ñ³ íáñ »Ý ëñ³ óáõÙ Ý» ñÇ ¨ é» ÙÇ ëÇ³ Ý» ñÇ ßñç³Ý Ý»ñ` 1-2 ³Ë-

ï³Ýß³ ÝÇ ¹ñë áñ Ù³Ùµ Ï³Ù ÁÝ¹ Ñ³Ý ñ³ å»ë ³Ë ï³Ý ß³Ý Ý» ñÇ µ³ ó³-

Ï³ ÛáõÃ Û³Ùµ (Ñ³ï Ï³ å»ë äè² ¹»å ùáõÙ):

ÜÞ²Ü Üºð – ² é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ Ñ» Õáõ ÏÇ åÕïá ñáõÙ (ÝÏ. 4.10) µçç³ ÛÇÝ Ïáõ ï³ ÏáõÙ-

Ý»ñ (ÝÏ. 4.11):

– Þáõñ ç»Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý Ã³ ÛÇÝ ·» ñ³ñ Ûáõ ÝáõÃ ÛáõÝ:

– ºÕ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ åñ» óÇ åÇ ï³ï Ý»ñ (ºä):

* Ø³Ýñ, Ï» ï³Ý Ù³Ý (§³ëï Õ³Ý Ù³Ý¦, ëá íá ñ³ µ³ñ Í³Í ÏáõÙ »Ý »Õ ç»-

ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ áÕç ¿Ý ¹á Ã» ÉÁ) Ñ»ñ å»ë, üÐÆò, ë³ñ ÏáÇ ¹á½, ïáù ëáå É³½-

Ùá½ ¨ ³ÛÉÝ (ÝÏ. 4.12):

* Ø»Í, ×³ñ å³Ý Ù³Ý (ÑÇÙ Ý³ Ï³ ÝáõÙ »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ëïá ñÇÝ Ù³-

ëáõÙ)` ë³ñ ÏáÇ ¹á½, ëÇ ýÇ ÉÇë, ïáõ µ»ñ ÏáõÉ Ûá½, áëåÝ Û³ ÏÇ ³ é³ ç³ó ñ³Í

áõ í»Çï, üá·Ã-Îá Û³ Ý³ ·Ç-Ð³ ñ³ ¹³ ÛÇ Ñ³ Ù³Ë ï³ ÝÇß (ìÎÐ), ëÇÙ å³-

ÃÇÏ ûý Ã³É ÙÇ³, Ñ»ñ å»ë ¨ ³ÛÉÝ (ÝÏ. 4.13):

– ò³Íñ Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßáõÙ (Ü²Ö), ³ é³ í»É Ñ³ ×³Ë ¿ Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ:

– ´³ñÓñ Ü²Ö (Ñ³ï Ï³ å»ë Ñ»ñ å»ë, áëåÝ Û³ ÏÇ ³ é³ ç³ó ñ³Í áõ í»Çï,

üÐÆò, ë³ñ ÏáÇ ¹á½, ïáù ëáå É³½ Ùá½, äá½ Ý»ñ-ÞÉáë Ù³ ÝÇ Ñ³ Ù³Ë ï³-

ÝÇß):

– üÇµ ñÇ ÝÇ Ïáõ ï³ ÏáõÙ Ý»ñ (HLA-B27 Ï³Ù í³ ñ³ Ï³ ÛÇÝ ¿Ý ¹ûý Ã³É ÙÇï)

(ÝÏ. 4.14):

– ÐÇ åá åÇáÝ (HLA-B27, ´»Ñ ã» ÃÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ, áõ éáõóù) (ÝÏ. 4.15):

– ÌÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ñ³Ý ·áõÛó Ý»ñ (ë³ñ ÏáÇ ¹á½, ëÇ ýÇ ÉÇë, ïáõ µ»ñ-

ÏáõÉ Ûá½) (ÝÏ. 4.7):

– ÌÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³ï ñá ýÇ³ (Ñ»ñ å»ë, üÐÆò) (ÝÏ. 3.19):

– ÌÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ñ» ï» ñáù ñá ÙÇ³ (üÐÆò) (ÝÏ. 4.4):

– ÌÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ÏåáõÙ Ý»ñ (Ñ³ï Ï³ å»ë HLA-B27, ë³ñ ÏáÇ ¹á½)

(ÝÏ. 4.17):

– Î» ñ³ ïá å³ ÃÇ³ Ï³É óÇáõ Ù³ Ï³Ý ³ Õ» ñÇ Ýëïí³Íù Ý» ñÇó (Ñ³ï Ï³-

¶ÈàôÊ 4. êåÇ ï³ å³ï Û³ ÝÇ / áõ í»³É ïñ³Ï ïÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ


ÜÏ. 4.7 ÌÇ³Í³Ý³Ã³Õ³ÝÃÇ Ñ³Ý·áõÛóÝ»ñ ë³ñÏáÇ¹á½Ç Å³Ù³Ý³Ï

ÜÏ. 4.8 ò³Ýó»Ýáõ ³ÝáÃÝ»ñÇ Ã³Õ³ÝÃ³å³ïáõÙ ë³ñÏáÇ¹á½Ç Å³Ù³Ý³Ï

ÜÏ. 4.9 îáõµ»ñÏáõÉÛá½³ÛÇÝ áõí»Çï

ÜÏ. 4.10 ²é³ç³ÛÇÝ ËóÇÏÇ Ñ»ÕáõÏÇ åÕïáñáõÙ

ÜÏ. 4.11 ´çç³ÛÇÝ Ïáõï³ÏáõÙÝ»ñ ³é³ç³ÛÇÝ ËóÇÏáõÙ

ÜÏ. 4.12 ºÕç»ñ»Ýáõ Ï»ï³ÝÙ³Ý åñ»óÇåÇï³ïÝ»ñ

ÝÏ. 4.13 ºÕç»ñ³Ã³Õ³ÝÃÇ ×³ñå³ÝÙ³Ý åñ»óÇåÇï³ïÝ»ñ

51

å»ë äè² » ñÇ ï³ ë³ñ¹ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï, ó³Ý Ï³ ó³Í ùñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý

áõ í»Çï ³ í» ÉÇ Ù» Í³ Ñ³ ë³Ï ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï):

– àõ í»Çï §Ñ³Ý ·Çëï ³ã ùáõÙ¦ (¹Ç ï³ñ Ï»É äè², üÐÆò, ùá Õ³ñ ÏáÕ Ñ³-

Ù³Ë ï³ ÝÇß Ý»ñ):

– ¸» ÕÇÝ µÍÇ ÏÇë ïá½ ³Û ïáõó (¸´Î²), Ï³ ñáÕ ¿ ½³ñ ·³ Ý³É ó³Ý Ï³ ó³Í

ïÇ åÇ áõ í»Ç ïÇ ¹»å ùáõÙ:

î²ð º ð² ÎÆâ ²Ê îà ðà ÞàôØ– Ð» ïÇÝ áõ í»Çï` µáñ µáù Ù³Ý ï³ ñ³ Íáõ Ùáí ¹» åÇ ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇÏ:

– ìÝ³ë í³Í ù³ ÛÇÝ Ç ñÇï:

– ¸» Õá ñ³Û ù³ ÛÇÝ áõ í»Çï (óÇ ¹á ýÇñ, éÇ ý³Ù µáõ ÃÇÝ, å³ ÙÇ¹ ñá Ý³ï, ëáõÉ-

ý³ ÝÇ É³ ÙÇ¹ Ý»ñ):

– ì³ ñ³ Ï³ ÛÇÝ Ï»ñ³ ïááõ í»Çï:

– ì³ ñ³ Ï³ ÛÇÝ ¿Ý ¹ûý Ã³É ÙÇï:

– àõ éáõóù:


1.² Ü²Ø Üº¼ ºì úð ¶²Ü Ð² Ø² Î²ð ¶º ðÆ ¼ÜÜàôØ` Àêî Ð² Ø² Î²ð ¶º ðÆ

²ÜÐ ð² ÄºÞî ¾ ÐÆ ÞºÈ ²áõ ïáÇ Ùáõ Ý³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ Ñ³½ í³ ¹»å »Ý ß³ï » ñÇ-

ï³ ë³ñ¹ Ý» ñÇ ¨ ß³ï ï³ ñ»ó Ý» ñÇ Ùáï, ¹Ç ï³ñ Ï» ó»ù ùá Õ³ñ ÏáÕ

Ñ³ Ù³Ë ï³ ÝÇß Ý» ñÁ:

´áñ µá ù³ ÛÇÝ ³ñÃ ñÇ ïÇÝ µÝá ñáß ¿ ³ é³ íáï Û³Ý Ï³ñ Ï³ ÙáõÃ ÛáõÝ,

á ñÁ Ã»Ã¨³ ÝáõÙ ¿ ß³ñ ÅáõÙ Ý»ñ Ï³ ï³ ñ» Éáõó Ñ» ïá:

1. ²ã ù» ñÇ Ñ³ Ù³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ½ÝÝáõÙ, ³Û¹ ÃíáõÙ Ü²Ö ã³ ÷áõÙ ¨ ³Ï Ý³ Ñ³-

ï³ ÏÇ ½ÝÝáõÙ µµ» ñÁ É³Û Ý³ó Ý» Éáõó Ñ» ïá: ¼ÝÝ»É ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñ ÙÇ-

ÝÁ` µçç³ ÛÇÝ Ïáõ ï³ ÏáõÙ Ý» ñÁ µ³ ó³ Ñ³Û ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

2. à ñáß ¹»å ù» ñáõÙ É³ µá ñ³ ïáñ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ Ï³ ñÇù ãÏ³.

– ² é³ çÇÝ ³Ý ·³Ù ³Ë ïá ñáß í³Í, Ã»Ã¨, ÙÇ³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ, áã ·ñ³ Ýáõ Éá Ù³-

ïá½ áõ í»Çï, ÁÝ¹ á ñáõÙ ³ Ý³Ù Ý»½Ý áõ ½ÝÝáõ ÙÁ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ ÑÇ-

í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ³é Ï³ ÛáõÃ ÛáõÝ ã»Ý »Ý Ã³¹ ñáõÙ:

– ²ñ ¹»Ý ÇëÏ ³Ë ïá ñáß í³Í Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý (û ñÇ Ý³Ï`

ë³ñ ÏáÇ ¹á½ ³ÛÉÝ) Ñ»Ý ùÇ íñ³ ½³ñ ·³ óáÕ áõ í»Çï Ï³Ù áõí»Çï ³ é³-

ç³ó ÝáÕ ¹» Õá ñ³Ûù (û ñÇ Ý³Ï` éÇ ý³Ù µáõ ÃÇÝ ³ÛÉÝ) ÁÝ ¹áõ ÝáÕ ÑÇ í³Ý¹-

Ý» ñÇ Ùáï ½³ñ ·³ óáÕ áõ í»Çï:

– ²Ûë Ï³Ù ³ÛÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³ ÝÁ µÝá ñáß ¹³ ë³ Ï³Ý ÏÉÇ ÝÇ Ï³ Ï³Ý ¹ñë á-

ñáõÙ Ý»ñ (û ñÇ Ý³Ï` Ñ»ñ å» ïÇÏ Ï» ³ ñ ïááõ í»Çï, ¶ÐÆò, ïáù ëáå É³½-

Ùá½):



ÜÏ. 4.14 üÇµñÇÝÇ Ïáõï³ÏáõÙÝ»ñ ³é³ç³ÛÇÝ ËóÇÏáõÙ

ÜÏ. 4.16 ÌÇ³Í³Ý³Ã³Õ³ÝÃÇ ÏåáõÙÝ»ñ

ÜÏ. 4.17 Î»ñ³ïáå³ÃÇ³ Ï³ÉóÇáõÙ³Ï³Ý ³Õ»ñÇ Ýëïí³ÍùÝ»ñÇó

üÇµñÇÝ

ÜÏ. 4.15 ÐÇåáåÇáÝ ´»Ñã»ÃÇ ÑÇí³Ý¹áõÃÛ³Ý Å³Ù³Ý³Ï

53¶ÈàôÊ 4. êåÇ ï³ å³ï Û³ ÝÇ / áõ í»³É ïñ³Ï ïÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ

3. ºñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ, ·ñ³ Ýáõ Éá Ù³ ïá½ Ï³Ù ÏñÏÝíáÕ áõ í»Ç ïÇ ¹»å ùáõÙ,

» Ã» ³ Ý³Ù Ý»½Ý áõ ½ÝÝáõ ÙÁ ³ é³ÝÓ Ý³ Ñ³ ïáõÏ ÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ

ã»Ý Ñ³Ûï Ý³ µ» ñáõÙ, ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ï³ ï³ ñ»É ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ Ñ» ï³ ½á-

ïáõÃÛáõÝ Ý»ñ:

´àô ÄàôØ1. òÇÏ Éáå É» ·Ç³ ³ é³ ç³ó ÝáÕ Ï³ ÃÇÉ Ý»ñ (5 %-³ Ýáó Ñá Ù³ï ñá åÇÝ û ñÁ

4 ³Ý ·³Ù Ã»Ã¨ Ï³Ù ÙÇ çÇÝ Í³Ý ñáõÃ Û³Ý µáñ µáù Ù³Ý ¹»å ùáõÙ, 1%-

³ Ýáó ³ï ñá åÇÝ û ñÁ 2-4 ³Ý ·³Ù Í³Ýñ µáñ µáù Ù³Ý ¹»å ùáõÙ: ²ï ñá-

åÇ ÝÁ å»ïù ¿ ½·áõ ßáõÃ Û³Ùµ Ýß³ Ý³ Ï»É ³ÛÝ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇÝ, á ñáÝó

¹»å ùáõÙ ÙÇ ½³ Ï³ åáõÃ Û³Ý íï³Ý ·Ç Ñ³ í³ Ý³ Ï³ ÝáõÃ ÛáõÝ Ï³):

2. êï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý» ñÇ ï» Õ³ ÛÇÝ ÏÇ ñ³ éáõÙ (1%-³ Ýáó åñ»¹ ÝÇ ½á-

Éá ÝÇ ³ ó» ï³ï, Ù»Ï Ï³ ÃÇÉ 1-6 Å³ ÙÁ Ù»Ï` »É Ý» Éáí Í³Ý ñáõÃ Û³Ý ³ë ïÇ-

×³ ÝÇó): êáõñ áõ í»Ç ïÇ ÙÇ çÇÝ Í³Ý ñáõÃ Û³Ý ¨ Í³Ýñ ÁÝ Ã³ó ùÇ ¹»å ùáõÙ

ëÏ½µÝ³ Ï³Ý ÷áõ ÉáõÙ ëá íá ñ³ µ³ñ å³ Ñ³Ýç íáõÙ ¿ ¹» Õá ñ³ÛùÝ û· ï³-

·áñ Í»É 1-2 Å³ ÙÁ Ù»Ï:

Ì³Ýñ áõ í»Ç ïÇ å³ ñ³ ·³ ÛáõÙ, » Ã» Ñ³ ×³ Ë³ ÏÇ ï» Õ³ ÛÇÝ ëï» ñáÇ ¹³-

ÛÇÝ µáõÅ Ù³Ý ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í» ïáõÃ Ûáõ ÝÁ ó³Íñ ¿, ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ¹Ç ï³ñ Ï»É

ëï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý» ñÇ å³ ñ³ µáõÉ µ³ñ å³ Ñ»ë ï³ íáñ Ù³Ý ï³ñ µ»-

ñ³ ÏÁ (û ñÇ Ý³Ï` 20 – 40 Ù· ï ñÇ³Ù óÇÝá Éá ÝÇ »Ý Ã³ ï» ÝáÝ Û³Ý Ý» ñ³ñ-

ÏáõÙ): ä³ ñ³ µáõÉ µ³ñ å³ Ñ»ë ï³ ÛÇÝ Ý» ñ³ñ Ïáõ ÙÇó ³ é³ç ó³Ý Ï³ ÉÇ ¿

ÙÇ ù³ ÝÇ ß³ µ³Ã ³ é³ í» É³ ·áõÛÝ ¹» Õ³ ã³ ÷áí ÏÇ ñ³ é»É ëï» ñáÇ¹ Ý» ñÇ

Ï³ ÃÇÉ Ý»ñ` Ñ³ Ùá½ í» Éáõ Ñ³ Ù³ñ, áñ ÑÇ í³Ý ¹Ç Ùáï ¹ñ³Ýù ã»Ý ³ é³-

ç³ó ÝáõÙ Ü²Ö ½·³ ÉÇ µ³ñÓ ñ³ óáõÙ:

3. º Ã» ëï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý» ñÇ ³ é³ í» É³ ·áõÛÝ ¹» Õ³ ã³ ÷» ñÇ ï» Õ³-

ÛÇÝ ÏÇ ñ³ éáõÙÝ áõ å³ Ñ»ë ï³ ÛÇÝ Ý» ñ³ñ ÏáõÙ Ý» ñÁ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï ã»Ý,

Ï³Ù » Ã» áõ í»Ç ïÁ »ñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ¿ ¨ Í³Ýñ, ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ¹Ç ï³ñ Ï»É

ëï» ñáÇ¹ Ý» ñÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÁÝ ¹áõ Ýáõ ÙÁ Ï³Ù ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ áõ Õ»· ñ»É é ³-

Ãá Éá ·Ç Ùáï` Ç Ùáõ Ýá ëáõå ñ» ëÇí µáõÅ Ù³Ý Ýå³ ï³ Ïáí: ¸Ç ï³ñ Ï» ó»ù

ÑÇ í³Ý ¹Ç áõ Õ»· ñáõ ÙÁ áõ í»Ç ïÇ ·Íáí Ù³ë Ý³ ·» ïÇ Ùáï:

4. ´áõ Å»É »ñÏ ñáñ ¹³ ÛÇÝ ·É³áõ Ïá Ù³Ý Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ Ñ» Õáõ ÏÇ ³ é³ ç³ óáõ-

ÙÁ Ï³Ý ËáÕ ÙÇ çáó Ý» ñáí:


àõ í»Ç ïÇ ¹»å ùáõÙ Ñ³ Ï³ óáõó í³Í »Ý åÇ Éá Ï³ñ åÇÝÝ áõ

åñáë ï³· É³Ý ¹ÇÝ Ý» ñÁ:

5. ² é³ç Ý³ ÛÇÝ áõ í»Ç ïÇ å³ï ×³ éÁ ×ß·ñÇï µ³ ó³ Ñ³Û ï» Éáõ ¹»å ùáõÙ

í» ñÁ Ýßí³Í µáõÅ Ù³ÝÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ³ í» É³ó Ý»É Ý³¨ ¿ ÃÇá Éá ·Ç³ Ï³Ý

µáõ Åáõ ÙÁ:



1. êáõñ ÷áõ ÉáõÙ ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ ½ÝÝ»ù 1-7 û ñÁ Ù»Ï` »É Ý» Éáí Í³Ý ñáõÃ Û³Ý ³ë-

ïÇ ×³ ÝÇó ¨ 1-6 ³ ÙÇ ëÁ Ù»Ï` íÇ ×³ ÏÇ Ï³ Ûáõ Ý³ Ý³ Éáõó Ñ» ïá:

2. Úáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ³Û óÇ Å³ Ù³ Ý³Ï ·Ý³ Ñ³ ï» ó»ù ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ

é»³Ï óÇ³Ý (Ñ» Õáõ ÏÇ Ã³ ÷³Ý óÇ ÏáõÃ ÛáõÝ, µçÇç Ý» ñÇ µ³ ó³ Ï³ ÛáõÃ ÛáõÝ)

¨ Ü²Ö-Á:

3. ¼ÝÝ» ó»ù ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñ ÙÇÝÝ áõ ³Ï Ý³ Ñ³ ï³ ÏÁ ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ-

ÏÇ åÕïáñ Ù³Ý ¨ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý ³ÝÏ Ù³Ý ¹»å ùáõÙ Ï³Ù 3-6

³ ÙÇ ëÁ Ù»Ï:

4. º Ã» ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ é»³Ï óÇ³Ý µ³ ñ» É³í íáõÙ ¿, ³ å³ ³ë ïÇ ×³-

Ý³ µ³ñ` 3-7 û ñÁ Ù»Ï, Ù» Ï³ Ï³Ý Ï³ ÃÇ Éáí Ýí³ ½»ó ñ»ù ëï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ

ÙÇ çá óÇ ¹» Õ³ ã³ ÷Á (û ñÇ Ý³Ï` 1 ß³ µ³Ã û ñÁ 4 ³Ý ·³Ù, Ñ» ïá 1 ß³ µ³Ã

û ñÁ 3 ³Ý ·³Ù, ³ å³ 1 ß³ µ³Ã û ñÁ 2 ³Ý ·³Ù): êï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ µáõ Åáõ ÙÁ

¹³ ¹³ ñ»ó íáõÙ ¿, »ñµ ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇó ³Ý Ñ» ï³ ÝáõÙ »Ý µá Éáñ µçç³-

ÛÇÝ Ïáõ ï³ ÏáõÙ Ý» ñÁ (Ñ³ ×³Ë Ñ» Õáõ ÏÇ åÕïá ñáõÃ Ûáõ ÝÁ ß³ ñáõ Ý³Ï íáõÙ

¿): ºñ µ»ÙÝ µáñ µáù Ù³Ý ëñ³ óáõ ÙÁ Ï³Ý Ë» Éáõ Ñ³ Ù³ñ å³ Ñ³Ýç íáõÙ ¿

»ñ Ï³ ñ³ï¨ µáõ ÅáõÙ` ³ Ù»Ý ûñ Ï³Ù 2 û ñÁ Ù»Ï ëï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý»-

ñÇ ó³Íñ ¹» Õ³ ã³ ÷» ñÇ ÏÇ ñ³é Ù³Ùµ: ²ñ óáõÝ ù³ Ï» ïÇ Ëó³ ÝÇ ÏÇ ñ³ éáõ-

ÙÁ Ï³ ñáÕ ¿ áõ Å» Õ³ó Ý»É ¹» Õ³ ÙÇ çá óÇ ³½ ¹» óáõÃ ÛáõÝÝ áõ Ýí³ ½»ó Ý»É

ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ Ý»ñÍ Íáõ ÙÁ: ² é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ é»³Ï óÇ³ ÛÇ µ³ ñ» É³í Ù³Ý

¹»å ùáõÙ óÇÏ Éáå É» ·ÇÏ ÙÇ çáó Ý» ñÇ ¹» Õ³ ã³ ÷» ñÁ ÝáõÛÝ å»ë Ï³ ñ» ÉÇ ¿

Ýí³ ½»ó Ý»É: òÇÏ Éáå É» ·ÇÏ ÙÇ çáó Ý»ñÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ÁÝ ¹áõ Ý»É ³éÝ-

í³½Ý ³ Ù»Ý » ñ» Ïá, ù³ ÝÇ ¹»é ã»Ý ³Ý Ñ» ï³ Ý³ ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ

µçç³ ÛÇÝ Ïáõ ï³ ÏáõÙ Ý» ñÁ:


ÆÝã å»ë ëï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ µáõ ÅáõÙ å³ Ñ³Ý çáÕ Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ³ÛÉ ³Ï-

Ý³ ÛÇÝ Ï³Ù Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ, áõ í»Ç ïÇ ¹»å-

ùáõÙ ëï» ñáÇ¹ Ý» ñÇ ÏÇ ñ³ éáõ ÙÁ (ï» Õ³ ÛÇÝ Ã» ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ) ãÇ Ï³ ñ» ÉÇ

ÏïñáõÏ ¹³ ¹³ ñ»ó Ý»É:

êîº ðàÆ ² ÚÆÜ ØÆ æàò Üº ðÆ ÎîðàôÎ ¸² ² ðº òàôØÀ Î² ðàÔ ¾ ´àð-

´àø Ø²Ü Ì²Üð êð² òàôØ ² è² æ²ò ÜºÈ:

²ÜÐ ð² ÄºÞî ¾ ì²Ô Þðæ² ÜàôØ Ð²Úî Ü² º ðºÈ Ü²Ö ´²ðÒ ð² òàô ØÀ

êîº ðàÆ ² ÚÆÜ ´àô ÄàôØ êî² òàÔ ÐÆ ì²Ü¸ Üº ðÆ Øàî ºì ² ä² Ðà ìºÈ

ìºð æÆÜ Üº ðÆê ÊÆêî ìº ð²Ðê Îà ÔàôÂ Úàô ÜÀ: �

55

4.2. ÐºîÆÜ àôìºÆî

4.2.1 ²âøÆ îàøêàäÈ²¼Øà¼

²ã ùÇ ïáù ëáå É³½ Ùá ½Á ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ Toxoplasma gondii-Ç ³ é³ ç³ó-

ñ³Í í³ ñ³ ÏÇ ¹»å ùáõÙ ¨ ³ñ ï³ Ñ³Ûï íáõÙ ¿ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ

µáñ µá ùáõ Ùáí áõ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ÑÇÙ Ý³ Ï³ ÝáõÙ Ý³Ë ÏÇÝ Ëá ñÇá é» ïÇ-

Ý³É ëåÇ Ý» ñÇÝ Ñ³ ñáÕ Ñ³ï í³Í Ý» ñÇ µáñ µá ùáõ Ùáí:


T.gondii-ÇÝ Ý»ñµç ç³ ÛÇÝ Ù³ Ï³ µáõÛ ÍÇ ³ é³ ç³ó ñ³Í ³ é³ç Ý³ ÛÇÝ Ï³Ù

ÏñÏÝíáÕ í³ ñ³Ï ¿: Ø³ Ï³ µáõÛ ÍÇ í»ñç Ý³ Ï³Ý Ïñá ÕÁ Ï³ ïáõÝ ¿, ÇëÏ

ÙÇ ç³ÝÏ Û³É Ïñá ÕÁ` Ù³ñ ¹Á:

Ð² Ø² Ö² ð² Î² ² ÜàôÂ ÚàôÜ

– ´Ý³ ÍÇÝ í³ ñ³Ï.

² é³ í»É Ñ³ ×³Ë ¿ Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ:

ÐÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝÝ ³ í» ÉÇ Í³Ýñ ¿ ÁÝ Ã³ ÝáõÙ, » Ã» í³ ñ³ Ïáõ ÙÁ ï» ÕÇ ¿

áõ Ý» ÝáõÙ ÑÕÇáõÃ Û³Ý ³ é³ çÇÝ » é³Ùë Û³ ÏÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ:

ì³ ñ³ ÏÇ ÷á Ë³Ý óáõ ÙÁ åïÕÇÝ Ñ³ï Ï³ å»ë ·áñ ÍáõÝ ¿ ÑÕÇáõÃ Û³Ý

»ñ ñáñ¹ » é³Ùë Û³ ÏáõÙ` Ñ³Ý ·»ó Ý» Éáí µ³½ Ù³ ÃÇí ûñ ·³Ý-Ñ³ Ù³ Ï³ñ-

·» ñÇ ¨ ³ã ù» ñÇ »ñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ³Ë ï³ Ñ³ñ Ù³Ý:

– Ò»éù µ» ñá íÇ í³ ñ³Ï.

ú íá óÇï Ý» ñÇ Ï³Ù ÑÛáõë í³Í ù³ ÛÇÝ µßï» ñÇ ÏÉ³ ÝáõÙ Ý³Ë ÏÇ ÝáõÙ ãí³-

ñ³Ï í³Í Ù³ñ ¹áõ ÏáÕ ÙÇó:

´ßï» ñÇ ³Õµ Ûáõñ Ï³ ñáÕ »Ý ÉÇ Ý»É Ã» ñÇ »÷ í³Í ÙÇ ëÁ Ï³Ù Ñá ÕÇó í³-

ñ³Ï í³Í áõ í³ï Éí³ó í³Í µ³Ý ç³ ñ» Õ» ÝÁ:

öá Ë³Ýó íáõÙ ¿ ý» Ï³É-û ñ³É ×³ Ý³ å³ñ Ñáí:

Ð³ ×³Ë í³ ñ³ ÏÇ ÷á Ë³Ý óáõ ÙÁ ï» ÕÇ ¿ áõ Ý» ÝáõÙ ³ÛÝ Å³ Ù³ Ý³Ï, »ñµ

í³ ñ³Ï í³Í Ï³ ïáõÝ ÉÇ ½áõÙ ¿ ÑÇ í³Ý ¹Ç ¹»Ù ùÁ:


äÕïáñ ï» ëá ÕáõÃ ÛáõÝ, Éá Õ³ óáÕ µÍ»ñ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝáõÙ:

Èáõ ë³ í³ ËáõÃ ÛáõÝ, Ï³ñÙ ñáõÃ ÛáõÝ ¨ ó³í` ÙÇ³ÛÝ ³ é³ç Ý³ ÛÇÝ áõ í»Ç ïÇ

¹»å ùáõÙ:

î² ð²Ì ì² ÌàôÂ ÚàôÜ

² éáÕç ³Ý ÓÇÝù:

ÒÆ²Ð-áí ÑÇ í³Ý¹ ³Ý ÓÇÝù:



²Î Ü² ÚÆÜ ¸ðêº ìà ðàôØ Üºð

– ´Ý³ ÍÇÝ í³ ñ³Ï.

ÙÇÏ ñû ý Ã³É ÙÇ³,

ÝÇë ï³·Ù,

Ïá Éá µá Ù³,

ßÉáõÃ ÛáõÝ,

åïá½,

¹» ÕÇÝ µÍÇ ëåÇ Ý»ñ (ÝÏ. 4.18):

– Ò»éù µ» ñá íÇ í³ ñ³Ï (³ é³ç Ý³ ÛÇÝ Ï³Ù ëñ³ óáÕ).

êá íá ñ³ µ³ñ ·ñ³ Ýáõ Éá Ù³ ïá½ Ç ñÇ ¹á óÇÏ ÉÇï, »ñ µ»ÙÝ Ï³ ñáÕ »Ý Ñ³Ûï-

Ý³ µ»ñ í»É »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³ëï Õ³Ó¨ åñ» óÇ åÇ ï³ï Ý»ñ, Ù» éáõ-

Ï³ó ÝáÕ é» ïÇ ÝÇï (ÝÏ. 4.19), Ù»Í, ³ï ñá ýÇÏ, ¹»Õ Ý³ë åÇ ï³Ï, ³Ý Ñ³-

í³ ë³ñ åÇ· Ù»Ý ï³ íáñ í³Í Ëá ñÇá é» ïÇ Ý³É ëåÇÇ Ñ³ ñ³ ÏÇó Ñ³ï í³-

ÍáõÙ, Í³Ýñ íÇï ñ»Çï, §Ùßáõ ßáõÙ »ñ¨³ óáÕ ÉáõÛë¦ (¹³ ë³ Ï³Ý ¹ñë á-

ñáõÙ) (ÝÏ. 4.20),

å» ñÇ ý É» µÇï,

å³ åÇ ÉÇï,

ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ » ñ³ ÏÇ ×Ûáõ Õ» ñÇ Ëó³ ÝáõÙ,

ï³ ñ³ ÍáõÝ é» ïÇ ÝÇï,

ëåÇ ï³ Ï³ ÙáË ñ³ ·áõÛÝ µÍ»ñ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ¹ñë³ ÛÇÝ Ù³ Ï» ñ» ëÇÝ

¨ åÇ· Ù»Ý ï³ ÛÇÝ ¿ åÇ Ã» ÉáõÙ,

¹»å ù» ñÇ ³ í» ÉÇ ù³Ý 1/3-Ý áõ Õ»Ïó íáõÙ ¿ ¹» ÕÇÝ µÍÇ ³Ë ï³ Ñ³ñ-

Ù³Ùµ:

– Æ Ùáõ Ý³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Ç ÁÝÏ× Ù³Ý ¹»å ùáõÙ Ï³ ñáÕ »Ý ÉÇ Ý»É áã µÝá-

ñáß ¹ñë á ñáõÙ Ý»ñ, á ñáÝù óÇ ïá Ù» ·³ Éá íÇ ñáõ ë³ ÛÇÝ é» ïÇ ÝÇ ïÇ »Ý

ÝÙ³Ý íáõÙ:

ÀÜ¸ Ð² Üàôð ¸ðêº ìà ðàôØ Üºð

ÒÆ²Ð-áí ï³ é³ åáÕ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï Ï³ ñáÕ ¿ ½³ñ ·³ Ý³É ÎÜÐ -Ç

ïáù ëáå É³½ Ùá½, ÇÝã å»ë Ý³¨ ÙÇá Ï³ñ ¹Çï ¨ Ãá ù³ µáñµ:

Üáñ Ù³É Ç Ùáõ Ý³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Ç ¹»å ùáõÙ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ³Ë ï³ ÝÇß Ý»-

ñÁ ½³ñ ·³ ÝáõÙ »Ý ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï 1%-Ç Ùáï, ëá íá ñ³ µ³ñ ÉÇÙ ý³-

¹» Ýá å³ ÃÇ³ ÛÇ ï»ë ùáí:

ÞÖ² ² Ü² Î²Ü (êº ðà Èà ¶ÆÎ) Âºê îºð

²ñ Û³Ý ßÇ ×áõ ÏáõÙ T. gondii Ñ³Ý ¹»å Ç Ùáõ Ýá· Éá µáõ ÉÇÝ M-Ç (IgM) Ñ³Ûï-

Ý³ µ» ñáõÙ Ï³Ù Ç Ùáõ Ýá· Éá µáõ ÉÇÝ G-Ç (IgG) å³ ñáõ Ý³ ÏáõÃ Û³Ý » é³ ÏÇ

³×: ²ã ùÇ ïáù ëáå É³½ Ùá ½Ç ¹»å ùáõÙ ³Ûë Ã»ë ï» ñÁ Ñ³ ×³Ë µ³ ó³ ë³-

57

Ï³Ý »Ý: ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³Ë ï³ Ñ³ñ Ù³Ý ¹»å ùáõÙ ÝáõÛ ÝÇëÏ ó³Íñ

ïÇï ñ»ñÝ ³Ë ïá ñá ßÇã Ýß³ Ý³ ÏáõÃ ÛáõÝ áõ Ý»Ý:

ÐÆ ì²Ü àôÂ Ú²Ü ÀÜ Â²ò øÀ

– ´áõ Åáõ ÙÁ ¹³ ¹³ ñ» Éáõó Ñ» ïá ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Ûáõ ÝÁ Ï³ ñáÕ ¿ ÏñÏÝí»É, ¨

ÒÆ²Ð-áí ï³ é³ åáÕ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ ¹»å ùáõÙ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ï³ ï³ ñ»É

»ñÏ ñáñ ¹³ ÛÇÝ Ï³Ý Ë³ñ ·» ÉáõÙ` Ýß³ Ý³ Ï» Éáí ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý» ñÇ å³Ñ-

å³ ÝÇã ¹» Õ³ ã³ ÷»ñ:

– ´³ñ ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ. ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ½³ñ Ï» ñ³ ÏÇ ×Ûáõ Õ» ñÇ Ëó³ ÝáõÙ,

·É³áõ Ïá Ù³, ¹» ÕÇÝ µÍÇ ÏÇë ïá½ ³Û ïáõó, Ï³ ï³ ñ³Ïï, ó³Ý ó³ Ã³-

Õ³Ý ÃÇ Ó·áõ Ù³ ÛÇÝ ß»ñ ï³ ½³ ïáõÙ, ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ³ å³ ×áõÙ,

¿ åÇ é» ïÇ Ý³É Ã³ Õ³ÝÃ, ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ß×³ ÛÇÝ ß»ñ ï³ ½³ ïáõÙ:


ÜÏ. 4.18 ¸»ÕÇÝ µÍÇ ëåÇ µÝ³ÍÇÝ ïáùëáåÉ³½Ùá½Ç Å³Ù³Ý³Ï

ÜÏ. 4.19 Ø»éáõÏ³óÝáÕ é»ïÇÝÇï ïáùëáåÉ³½Ùá½Ç Å³Ù³Ý³Ï

ÜÏ. 4.20 Ì³Ýñ íÇïñ»Çï, §ÙßáõßáõÙ »ñ¨³óáÕ ÉáõÛë¦

59

– ú ç³ Ë³ ÛÇÝ í³ ñ³ Ï³ ÛÇÝ é» ïÇ Ýá Ëá ñÇáÇ ¹Çï (TBC/å³ É³ ñ³Ëï, ëÇ -

ýÇ ÉÇë):

– ê³ñ ÏáÇ ¹á½:

– ÈÇÙ ýá Ù³: �

4.2.2 ´ºÐâºÂÆ ÐÆì²Ü¸àôÂÚàôÜ

´»Ñ ã» ÃÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Ûáõ ÝÁ µ³½ Ù³ ÃÇí ûñ ·³Ý-Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·» ñÇ ³Ë ï³-

Ñ³ ñáõ Ùáí áõ Õ»Ïó íáÕ ÙÇ Ñ³ Ù³Ë ï³ ÝÇß ¿, á ñÇ ¹ñë á ñáõÙ Ý»ñÝ »Ý

Ëó³ ÝáÕ ³ Ýá Ã³ µáñ µÁ, µ» ñ³ ÝÇ Ëá éá ãÇ Éáñ Ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ¨ ë» é³ Ï³Ý

ûñ ·³Ý Ý» ñÇ Ëá óá ïáõ ÙÁ ¨ Ñá ¹³ µáñ µÁ: ÐÇ í³Ý ¹áõÃ Ûáõ ÝÁ ÑÇÙ Ý³ Ï³-

ÝáõÙ Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ ¿ ØÇ ç»ñÏ ñ³ Ï³Ý Íá íÇ »ñÏñ Ý» ñÇ µÝ³ ÏÇã Ý» ñÇ, ÇÝã-

å»ë Ý³¨ Ñ³ Û» ñÇ ¨ ×³ åá Ý³ óÇ Ý» ñÇ Ùáï:


ÐÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý å³ï ×³éÝ ³Ý Ñ³Ûï ¿: Ð³Ûï Ý³ µ»ñ í»É ¿ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ-

Û³Ý Ï³ åÁ HLA-B5, HLA-B51 (³ã ùÇ ³Ë ï³ Ñ³ ñáõÙ), HLA-B12 (µ» ñ³-

ÝÇ Ëá éá ãÇ ¨ Ù³ß ÏÇ ³Ë ï³ Ñ³ ñáõÙ) Ñ³ Ï³ ÍÇÝ Ý» ñÇ Ñ»ï:


– ² é³ í» É³ å»ë ï³ ñ³Í í³Í ¿ ² ëÇ³ ÛáõÙ (Ö³ åá ÝÇ³) Ø»ñ Ó³ íáñ ²ñ¨»É-

ùáõÙ (Âáõñ ùÇ³):

– îÕ³ Ù³ñ ¹ÇÏ ³ í» ÉÇ Ñ³ ×³Ë »Ý ÑÇ í³Ý ¹³ ÝáõÙ, ù³Ý Ï³ Ý³Ûù:

– ² é³ í»É Ñ³ ×³Ë ÑÇ í³Ý ¹³ ÝáõÙ »Ý 25-40 ï³ ñ» Ï³Ý ³Ý ÓÇÝù:

ÜÞ²Ü Üºð ºì ²Ê î² ÜÆÞ Üºð

î» ëá ÕáõÃ Û³Ý í³ï Ã³ ñ³ óáõÙ, Éáõ ë³ í³ ËáõÃ ÛáõÝ

²Î Ü² ÚÆÜ ²Ê î² ÜÆÞ Üºð

– Ð³Ûï Ý³ µ»ñ íáõÙ »Ý 70% - 90% ¹»å ù» ñáõÙ, ëá íá ñ³ µ³ñ Ç Ñ³Ûï »Ý

·³ ÉÇë ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ³Ë ï³ ÝÇß Ý» ñÇ ½³ñ ·³ óáõ ÙÇó Ñ»-

ïá:

– ºñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ áõ í»Çï - 80% ¹»å ù» ñáõÙ:

– ² é³ç Ý³ ÛÇÝ áõ í»Çï:

ºñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ áã ·ñ³ Ýáõ Éá Ù³ ïá½ Ç ñÇ ¹á óÇÏ ÉÇï:

ÐÇ åá åÇáÝ, ³ñ ï³¹ ñáõ ÏÁ ï» Õ³ ß³ñÅ íáõÙ ¿ ¹Çñ ùÁ ÷á Ë» ÉÇë (ÝÏ.

4.15):

Ð» ïÇÝ ÏåáõÙ Ý»ñ (ëÇ Ý» ËÇ³ Ý»ñ):

ÌÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³ å³ ×áõÙ (³ï ñá ýÇ³):



ä» ñÇ ý» ñÇÏ ³ é³ ç³ ÛÇÝ ÏåáõÙ Ý»ñ

– Ð» ïÇÝ áõ í»Çï

ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ëó³ ÝáÕ ³ Ýá Ã³ µáñµ (ÝÏ. 4.21)

² ÝáÃ Ý» ñÇ ÏñÏÝíáÕ Ëó³ ÝáõÙ Ý»ñ

´³Ù µ³ Ï³Ý Ù³Ý û ç³Ë Ý»ñ

î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ³Û ïáõó

Ü»á í³ë ÏáõÉ Û³ ñÇ ½³ óÇ³

²ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ Ý»ñ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ù»ç

ÀÜ¸ Ð² Üàôð ²Ê î² ÜÆÞ Üºð

´» ñ³ ÝÇ Ëá éá ãÇ Ï³Ù ³ÛÉ Éáñ Ó³ Ã³ Õ³ÝÃ Ý» ñÇ Ëá óá ïáõÙ (ÝÏ. 4.22)

Ð³Ý ·áõ ó³ íáñ ¿ ñÇ Ã» Ù³

ÂñáÙ µá ý É» µÇï

Ðá ¹³ µáñµ

Êá ßáñ ³ ÝáÃ Ý» ñÇ Ëó³ ÝáõÙ

´»Ñ ã» ÃÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ÎÜÐ -Ç ³Ë ï³ Ñ³ ñáõ Ùáí áõ Õ»Ïó íáÕ Ó Ç ¹»å-

ùáõÙ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ù»Í Ù³ ëÇ Ùáï ³ã ù» ñÁ ã»Ý ³Ë ï³ Ñ³ñ íáõÙ


ê³ñ ÏáÇ ¹á½. µ» ñ³ ÝÇ Ëá éá ãÇ Ëá óá ïáõÙ, Ñá ¹³ ó³í, ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ

³ Ýá Ã³ µáñµ:

è»Û ï» ñÇ Ñ³ Ù³Ë ï³ ÝÇß. HLA-B27-¹ñ³ Ï³Ý ³Ý Ñ³ï Ý»ñ, ³ é³ç Ý³ ÛÇÝ

áõ í»Çï, ß³Õ Ï³ å» Ý³ µáñµ, µ» ñ³ ÝÇ Ëá éá ãÇ Ëá óá ïáõÙ, Ñá ¹³ µáñµ, áõ-

é»Ã ñÇï:

ìÇ ñáõ ë³ ÛÇÝ í³ ñ³Ï, øñá ÝÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ, ß³ ñ³Ï ó³ Ï³Ý ÑÛáõë í³Í-

ùÇ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ (Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ Ï³ñ ÙÇñ

·³Û É³Ëï ¨ ³ÛÉÝ):

Ð² îàôÎ Âºê îºð - HLA Ñ³ Ï³ ÍÇÝ Ý» ñÇ á ñá ßáõÙ

– Î³ ñáÕ ¿ û· ï³ Ï³ñ ÉÇ Ý»É Ï³ë Ï³ Í» ÉÇ, áã µá Éáñ ³Ë ï³ ÝÇß Ý» ñÇ ³é Ï³-

ÛáõÃ Û³Ý ¨ Ñ³ í³ Ý³ Ï³Ý ¹»å ù» ñáõÙ:

– ¾ ñÇï ñá óÇï Ý» ñÇ Ýëï»ó Ù³Ý ³ ñ³ ·áõÃ ÛáõÝ, C-é»³Ï ïÇí ëåÇ ï³ Ïáõó,

Ñ³ Ï³ Ïá ñÇ ½³ ÛÇÝ Ñ³ Ï³ Ù³ñ ÙÇÝ. á ñáß ¹»å ù» ñáõÙ ³Ûë Ã»ë ï» ñÇ ³ñ¹-

ÛáõÝù Ý» ñÁ ã»Ý Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ ÝáõÙ Ýáñ Ù³ ÛÇÝ:

– Ø³ß ÏÇ ÑÇ å»ñ é»³Ï ïÇ íáõÃ ÛáõÝ. ³ ë» ÕÇ Í³ Ïá óÇ Ã»ë ïÇó 24-48 Å³Ù

³Ýó Í³ Ïá óÇ ï» ÕáõÙ Ã³ ñ³ Ë³µß ïÇÏ ¿ ³ é³ ç³ ÝáõÙ:

´àô ÄàôØ

î» Õ³ ÛÇÝ ¨ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÁÝ ¹áõÝ Ù³Ý ëï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý»ñ:

61

ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³ Ýá Ã³ µáñ µÇ ¹»å ùáõÙ Ç Ùáõ Ýá ëáõå ñ» ëáñ Ý» ñÇ

ó³Íñ ¹á ½³ Ý»ñ. óÇÏ Éáë åá ñÇÝ ², Ù» ïáï ñ»ù ë³ï, ùÉá ñ³Ù µáõ óÇÉ, óÇÏ-

Éá ýáë ý³ ÙÇ¹:

¸» ÕÇÝ µÍÇ ÏÇë ïá½ ³Û ïáõ óÇ ¹»å ùáõÙ` ëï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý» ñÇ Ñ»-

ïÇÝ »Ý Ã³ ï» ÝáÝ Û³Ý Ï³Ù ÇÝï ñ³ íÇï ñ»³É Ý» ñ³ñ ÏáõÙ:

´²ð àôÂ ÚàôÜ Üºð

Î³ ï³ ñ³Ïï, ·É³áõ Ïá Ù³, ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ³ å³ ×áõÙ (³ï ñá-

ýÇ³), ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ß»ñ ï³ ½³ ïáõÙ, ¹» ÕÇÝ µÍÇ ÏÇë ïá½ ³Û ïáõó

ÐÆ ì²Ü àôÂ Ú²Ü ÀÜ Â²òøÜ àô ºÈ øÀ

– ² Ù»Ý 1-2 ³ ÙÇ ëÁ Ù»Ï ³Ë ï³ ÝÇß Ý» ñÁ ÏñÏÝíáõÙ »Ý, ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝÝ

ÁÝ Ã³ ÝáõÙ ¿ ëñ³ó Ù³Ý ¨ é» ÙÇ ëÇ³ ÛÇ ÷áõ É» ñáí

– Ð» ïÇÝ Ñ³ï í³ ÍÇ ³Ë ï³ Ñ³ñ Ù³Ý ¹»å ùáõÙ »É ùÁ µ³ ñ»Ý å³ëï ã¿,

25% - 50% ¹»å ù» ñáõÙ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÁ 4 ï³ñ í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ÏáõÛñ »Ý

×³ Ý³ã íáõÙ (³Û ëÇÝùÝ` ³Û¹ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Ûáõ ÝÁ ÉÇ-

ÝáõÙ ¿ 0,1 ¨ å³ Ï³ë, Ï³Ù ï» ë³ ¹³ß ïÇ ß³ é³ íÇ ÕÁ Ï³½ ÙáõÙ ¿ 10° ¨

å³ Ï³ë):

– ºÉ ùÁ µ³ ñ»Ý å³ëï ¿, » Ã» ÙÇ³Ï ³Ë ï³ Ñ³ ñáõ ÙÁ ³ é³ç Ý³ ÛÇÝ áõ í»ÇïÝ ¿:

– ÎÜÐ -Ç ³Ë ï³ Ñ³ñ Ù³Ý ¹»å ùáõÙ Ù³ Ñ³ óáõÃ Ûáõ ÝÁ Ï³½ ÙáõÙ ¿ Ùáï

40%: �

ÜÏ. 4.21 ò³Ýó»Ýáõ Ëó³ÝáÕ ³ÝáÃ³µáñµ

´»Ñã»ÃÇ ÑÇí³Ý¹áõÃÛ³Ý Å³Ù³Ý³Ï

ÜÏ. 4.22 ÈáñÓ³Ã³Õ³ÝÃÇ ËáóáïáõÙ ´»Ñã»ÃÇ

ÑÇí³Ý¹áõÃÛ³Ý Å³Ù³Ý³Ï



4.2.3. êÆØ ä² ÂÆÎ úü Â²È ØÆ²

êÇÙ å³ ÃÇÏ û ý Ã³É ÙÇ³Ý »ñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ·ñ³ Ýáõ Éá Ù³ ïá½ (³ é³Ýó Ý»Ï-

ñá ½Ç) å³ Ýáõ í»ÇïÝ ¿, á ñÁ Ï³ ñáÕ ¿ ½³ñ ·³ Ý³É ³ã ùÇ Ã³ ÷³ Í³ ÏáÕ

íÝ³ë í³Í ùÇ Ï³Ù íÇ ñ³ µáõ Å³ Ï³Ý ÙÇ ç³Ù ïáõÃ Û³Ý Ñ»ï¨³Ý ùáí (ÝÏ.

4.23):

îºð ØÆ Ü² ² ÜàôÂ ÚàôÜ

¸ñ¹áÕ ³ãù - Ã³ ÷³ Í³ ÏáÕ íÝ³ë í³Íù ëï³ ó³Í ³ã ùÁ:

§Î³ ñ»Ï óáÕ¦ / ëÇÙ å³ ÃÇÏ µáñ µáù Ù³Ý ³ãù - ÙÛáõë, ãíÝ³ë í³Í ³ã ùÁ,

á ñáõÙ ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ µáñ µá ù³ ÛÇÝ ·áñ ÍÁÝ Ã³ óÁ:


ìÝ³ë í³Í ùÇó ÙÇÝã¨ µáñ µáù Ù³Ý ³ é³ ç³ óáõ ÙÁ Ï³ ñáÕ ¿ ³Ýó Ý»É 5

û ñÇó ÙÇÝã¨ 50 ï³ ñÇ, ë³ Ï³ÛÝ ³ é³ í»É Ñ³ ×³Ë ³Û¹ Å³ Ù³ Ý³ Ï³ ÙÇ çá-

óÁ Ï³½ ÙáõÙ ¿ ÙÇÝã¨ 2 ³ ÙÇë (¹»å ù» ñÇ 65%), ÙÇÝã¨ 3 ³ ÙÇë (¹»å ù» ñÇ

80%), ¨ ÙÇÝã¨ 1 ï³ ñÇ (¹»å ù» ñÇ 90%):

– ²ã ùÇ Ã³ ÷³ Í³ ÏáÕ íÝ³ë í³Í ùÇ Å³ Ù³ Ý³Ï ³Ûë íÇ ×³ ÏÇ Ñ³ ×³ Ë³-

Ï³ ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ Ï³½ ÙáõÙ ¿ 1,9 ¹»åù Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ 1000 íÝ³ë í³Í ùÇó,

ÇëÏ íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ÙÇ ç³Ù ïáõÃ Û³Ý Å³ Ù³ Ý³Ï` 1 ¹»åù Ûáõ ñ³ ù³Ýã-

Ûáõñ 10000 íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ ÝÇó:

ä² Âà ¶º Üº¼

àõ í»³É ïñ³Ï ïÇ åÇ· Ù»Ý ïÁ ¹³é ÝáõÙ ¿ Ñ³ Ï³ ÍÇÝ µçÇç Ý» ñáí ÙÇç Ýáñ-

¹³ íáñ í³Í Ç Ùáõ Ý³ ÛÇÝ å³ ï³ë Ë³ ÝÇ Ñ³ Ù³ñ:

²Ê î² ÜÆÞ Üºð ºì ÜÞ²Ü Üºð

² Õáï ï» ëá ÕáõÃ ÛáõÝ

Î³ñÙ ñáõÃ ÛáõÝ

§Î³ ñ»Ï óáÕ¦ ³ã ùÇ Éáõ ë³ í³ ËáõÃ ÛáõÝ

² Ïá Ùá ¹³ óÇ³ ÛÇ Ýí³ ½áõÙ

¼ÜÜº ÈÆê Ð²Úî Ü² ºð ìàõØ ºÜ`

î ³ Ï³Ý ·ñ³ Ýáõ Éá Ù³ ïá½ µáñ µá ùáõÙ:

ºÕ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ×³ñ å³Ý Ù³Ý åñ» óÇ åÇ ï³ï Ý»ñ:

² å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ µáñ µá ùáõÙ:

² Ýá Ã³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ÇÝ ý ÇÉï ñ³ï Ý»ñ:

63

ä³ åÇ ÉÇï:

¸³ É»Ý- üáõù ëÇ Ñ³Ý ·áõ óÇÏ Ý»ñ (¹»Õ Ý³ íáõÝ ÇÝ ýÇÉï ñ³ï Ý»ñ ó³Ý ó³-

Ã³ Õ³Ý ÃÇ åÇ· Ù»Ý ï³ ÛÇÝ ¿ åÇ Ã» ÉÇ ¨ ´ñáõ ùÇ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ù³ Ï³ñ ¹³-

ÏáõÙ) ³ é³ ç³ ÝáõÙ »Ý 25% - 40%-Ç ¹»å ùáõÙ (ÝÏ. 4.24):

²ã ùÇ ùñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý µáñ µá ùáõÙ ¨ ùáñ:


ü³ Ïá ·»Ý áõ í»Çï:

Â³ùÝ í³Í Ã³ ÷³ Í³ ÏáõÙ (å»ñ ýá ñ³ óÇ³):

¾Ý¹oýÃ³É ÙÇï` í³Õ Ñ»ïí Ý³ë í³Í ù³ ÛÇÝ Ï³Ù Ñ»ï íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý

ßñç³ ÝáõÙ: ê³ñ ÏáÇ ¹á½:

üáÕÃ-Îá Û³ Ý³ ·Ç-Ð³ ñ³ ¹³ ÛÇ Ñ³ Ù³Ë ï³ ÝÇß. ëá íá ñ³ µ³ñ ³é Ï³ »Ý

Ý³¨ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ ³Ë ï³ Ñ³ñ Ù³Ý ³ÛÉ ³Ë ï³ ÝÇß Ý»ñ:


ÜÏ. 4.24 ¸³ É» ÝÇ-üáõù ëÇ Ñ³Ý-·áõÛó Ý»ñ Ñ³ Ù³Ï ñ³ Ï³Ý µáñ µáù-

Ù³Ý Å³ Ù³ Ý³Ï

ÜÏ. 4.23 Ð³ Ù³Ï ñ³ Ï³Ý µáñ µá-ùáõÙ` ÏåáõÙ Ý»ñ

h³ Ù³Ï ñáÕ ³ã ùáõÙ

¸³ É» ÝÇ-üáõù ëÇ Ñ³Ý ·áõÛó Ý»ñ

65

¶ÈàôÊ 5.

àëåÝ Û³ ÏÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ

5.1. ´Ü² ÌÆÜ Î² î² ð²Îî àëåÝ Û³ ÏÇ µÝ³ ÍÇÝ åÕïá ñáõÃ ÛáõÝ, á ñÁ ëá íá ñ³ µ³ñ ¹³ ë³ Ï³ñ· íáõÙ

¿ Áëï ¿ ÃÇá Éá ·Ç³ ÛÇ Ï³Ù ï» Õ³ Ï³ ÛáõÃ Û³Ý:


– Ä³ é³Ý ·³ Ï³Ý Ï³Ù Ý» ñ³ñ ·³Ý ¹³ ÛÇÝ ½³ñ ·³ó Ù³Ý Ë³Ý ·³ ñáõÙ Ý»ñ

(ùñá Ùá ëá Ù³ ÛÇÝ ¹» ý»Ïï Ý» ñÇ/³ ñ³ï Ý» ñÇ Ñ»ï Ñ³ Ù³Ïó í³Í Ï³Ù

³ é³Ýó ¹ñ³Ýó):

– Ü» ñ³ñ ·³Ý ¹³ ÛÇÝ í³ ñ³Ï Ý»ñ (Ï³ñÙ ñ³Ëï, çñÍ³ ÕÇÏ):

– ²Ï Ý³ ÛÇÝ ³Ë ï³ Ñ³ ñáõÙ Ý»ñ (³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ ³ é³ç Ý³ ÛÇÝ å»ñ-

ëÇë ïá½ ÑÇ å»ñå É³ ½Ç³, È» µ» ñÇ µÝ³ ÍÇÝ ³ Ù³í ñá½, ³Ý Ñ³ ëáõÃ Û³Ý

é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³):

– ²ÛÉ (ÍÝÝ¹³ µ» ñ³ Ï³Ý íÝ³ë í³Íù, Ç ¹Çá å³ ÃÇÏ Ï³Ù ÑÕÇáõÃ Û³Ý ßñç³-

ÝáõÙ Ùáñ ÏáÕ ÙÇó á ñáß ¹» Õ» ñÇ ÁÝ ¹áõÝ Ù³Ý Ñ»ï¨³Ýù):


´Ý³ ÍÇÝ Ï³ ï³ ñ³Ï ïÁ Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ ¿ Ùáï 2000 Ï»Ý ¹³ ÝÇ ÍÝí³Í » ñ»-

Ë³ Ý» ñÇó Ù» ÏÇ Ùáï:


– î» ëá ÕáõÃ Û³Ý í³ï Ã³ ñ³ óáõÙ:

– Î³ ñáÕ ¿ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É §ëåÇ ï³Ï¦ µÇµ ¨ ³ã ùÇ ß» ÕáõÙ:

ÜÞ²Ü Üºð

– Üí³ ½³Í ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ ÛáõÝ:

– È»Û Ïá Ïá ñÇ³:

– ²Ùµ ÉÇû åÇ³:

– ÐÝ³ ñ³ íáñ ¿ ßÉáõÃ ÛáõÝ (ëá íá ñ³ µ³ñ ÙÇ³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ Ï³ ï³ ñ³Ï ïÇ ¹»å-

ùáõÙ):

– ÜÇë ï³·Ù (ëá íá ñ³ µ³ñ Ç Ñ³Ûï ¿ ·³ ÉÇë 2-3 ³Ù ë³ Ï³Ý Ñ³ ë³ ÏÇó Ñ»-

ïá, Ï³ ï³ ñ³Ï ïÁ Ñ³½ í³ ¹»å ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ 6 ³Ù ë³ Ï³Ý Ñ³ ë³ ÏÇó

Ñ» ïá):


îº ê²Î Üºð

ä² îÆ Ö² ÚÆÜ

àëåÝ Û³ ÏÇ å³ ïÇ ×Ç åÕïá ñáõÙ, ëá íá ñ³ µ³ñ ³ é³ ç³ ÛÇÝ Ñ³ï í³-ÍáõÙ:

Þºð î² ìàð Î²Ø ¼à ÜàôÈ Ú²ð (ÝÏ. 5.1)

Î»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý Ñ³ï í³ ÍÇ, Ïá ñÇ ½Ç ßñç³· Íáí ¹³ ë³ íáñ í³Í åÕïá-ñáõÙ:

ÈºÜ îÆ ÎàôÈ Ú²ð Î²Ø Îà ðÆ ¼² ÚÆÜ (ÝÏ. 5.2)

àëåÝ Û³ ÏÇ Ïá ñÇ ½Ç åÕïá ñáõÙ:

´º ìº è² ÚÆÜ (ÝÏ. 5.3)

Î»Ýï ñá Ý³³ Ï³Ý åÕïá ñáõÙ, á ñÁ ¹³ ë³ íáñ í³Í ¿ áëåÝ Û³ ÏÇ å³ ïÇ-×ÇÝ Ùáï` ³ é³ ç³ ÛÇÝ Ï³Ù Ñ» ïÇÝ Ñ³ï í³ ÍáõÙ:

Î² ð² ÚÆÜ (ÝÏ. 5.4)

àëåÝ Û³ ÏÇ Ï»Ýï ñá ÝáõÙ ·ïÝíáÕ Y-Ó¨ Ï³ ñ» ñÇ åÕïá ñáõÙ:

ì² ðàôØ

– ìÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ ÝÇó ³ é³ç Çµñ¨ Å³ Ù³ Ý³ Ï³ íáñ ÙÇ çáó Ï³ ñ» ÉÇ ¿

û· ï³ ·áñ Í»É ïñá åÇ Ï³ ÙÇ ¹Ç 1%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ û ñÁ 3 ³Ý ·³Ù, ÇÝ ãÁ

ÑÝ³ ñ³ íá ñáõÃ ÛáõÝ Ïï³, áñ ÉáõÛ ëÁ Ý»ñ Ã³ ÷³Ý óÇ áëåÝ Û³ ÏÇ ã³Ë ï³-

Ñ³ñ í³Í Ñ³ï í³Í Ý» ñáí: ² Ù»Ý ¹»å ùáõÙ íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ÙÇ ç³Ù ïáõÃ-

Ûáõ ÝÁ ãå»ïù ¿ Ñ³ å³ ÕÇ:

– º Ã» Ýá ñ³Í ÝÇ Ï³ ï³ ñ³Ï ïÁ ÝÏ³ï íáõÙ ¿ ï» ëá Õ³ Ï³Ý ³ é³Ýó ùÇ íñ³

(åÕïá ñáõÃ Û³Ý ïñ³ Ù³ ã³ ÷Á ·» ñ³ ½³Ý óáõÙ ¿ 3 ÙÙ) Ï³Ù ³ é³ ç³ó ÝáõÙ

¿ »ñÏ ñáñ ¹³ ÛÇÝ ³Ï Ý³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ (·É³áõ Ïá Ù³ Ï³Ù áõ í»Çï),

³ å³ Ï³ ï³ ñ³Ï ïÇ Ñ» é³ óáõ ÙÁ å»ïù ¿ Ï³ ï³ñ íÇ ³Ë ïá ñá ßáõ ÙÇó

Ñ» ïá ÙÇ ù³ ÝÇ ûñ í³/ Ù»Ï ß³ µ³Ã í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ, ù³Ý ½Ç Ñ³ å³ Õ» ÉÁ

Ï³ ñáÕ ¿ ³Ùµ ÉÇû åÇ³ ÛÇ ½³ñ ·³ó Ù³Ý Ñ³Ý ·»ó Ý»É:

ìÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ ÝÇó Ñ» ïá ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ï³ ï³ ñ»É Ñ³ Ù³ å³ ï³ë-

Ë³Ý ³ ý³ ÏÇÏ ßïÏáõÙ ÏáÝ ï³Ï ï³ ÛÇÝ áëå Ý³ å³ ÏÇ Ý» ñÇ Ï³Ù, »ñÏ ÏáÕ-

Ù³ ÝÇ ³Ë ï³ Ñ³ñ Ù³Ý ¹»å ùáõÙ, ³Ï Ýá óÇ ÙÇ çá óáí: Î³Ë í³Í » ñ» Ë³-

ÛÇ ï³ ñÇ ùÇó ¨ Ï³ ï³ ñ³Ï ïÇ ¿ ÃÇá Éá ·Ç³ ÛÇó` ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ¹Ç ï³ñ Ï»É

³ñ Ñ»ë ï³ Ï³Ý áëåÝ Û³ ÏÇ ï» Õ³¹ñ Ù³Ý ÑÝ³ ñ³ íá ñáõÃ Ûáõ ÝÁ:

– º Ã» Ï³ ï³ ñ³Ï ïÁ ãÇ ³ é³ ç³ó ÝáõÙ ³Ùµ ÉÇû åÇ³, ·É³áõ Ïá Ù³ Ï³Ù

áõ í»Çï, ³ å³ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ³ å³ Ñá í»É » ñ» Ë³ ÛÇ ß³ ñáõ Ý³ Ï³ Ï³Ý

67

ÑëÏá ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ` Ñ»ï¨» Éáí ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ½³ñ ·³ó Ù³ ÝÁ:

– úÏÉ Ûáõ ½ÇáÝ Ã» ñ³ åÇ³ ³Ùµ ÉÇû åÇ³ ÛÇ ¹»å ùáõÙ:

ºÈ øÀ

Î³Ë í³Í ¿ » ñ» Ë³ ÛÇ ï³ ñÇ ùÇó ¨ Ý³Ë ù³Ý íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ ÝÁ ï»-

ëá ÕáõÃ Û³Ý íñ³ ³Ý¹ ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ï³ ï³ ñ³Ï ïÇ ï á ÕáõÃ Ûáõ ÝÇó: ºÉùÝ

³ í» ÉÇ ³Ý µ³ ñ»Ý å³ëï ¿ ³Ùµ ÉÇû åÇ³ ÛÇ ³é Ï³ ÛáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ: �

ÜÏ. 5.1 Þ»ñï³íáñ Ï³ï³ñ³Ïï ÜÏ. 5.2 ÎáñÇ½³ÛÇÝ Ï³ï³ñ³Ïï

ÜÏ. 5.3 ²é³ç³ÛÇÝ µ¨»é³ÛÇÝ Ï³ï³ñ³Ïï

ÜÏ. 5.4 Î³ñ³ÛÇÝ Ï³ï³ñ³Ïï

¶ÈàôÊ 5. àëåÝ Û³ ÏÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ


5.2 Òºèø º ðà ìÆ Î² î² ð²Îî

àëåÝ Û³ ÏÇ åÕïá ñáõÃ ÛáõÝ, á ñÁ ëá íá ñ³ µ³ñ ¹³ ë³ Ï³ñ· íáõÙ ¿ Áëï

¿ ÃÇá Éá ·Ç³ ÛÇ Ï³Ù ï» Õ³ Ï³ ÛáõÃ Û³Ý:


– î³ ñÇ ù³ ÛÇÝ (³ é³ í»É ï³ ñ³Í í³Í Ó Á):

– ìÝ³ë í³Íù (³ã ùÇ Ï³Ù áõ Õ» ÕÇ óÝóáõÙ, ¿ É»Ïï ñ³ Ï³Ý Ñá ë³Ý ùÇ Ñ³ñ-

í³Í ¨ ³ÛÉÝ) (ÝÏ. 5.5):

– ¸» Õá ñ³Û ù³ ÛÇÝ, ïáù ëÇÏ ëï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý»ñ, Ñ³ Ï³ Ëá ÉÇ Ý»ë-

ï» ñ³ ½³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý»ñ (µÇ µÁ Ý» Õ³ó ÝáÕ ¹» Õ»ñ), Ñ³ Ï³å ëÇ Ëá ïÇÏ

ÙÇ çáó Ý»ñ (ý» Ýá ÃÇ³ ½ÇÝ Ý»ñ) (ÝÏ. 5.6), ³ ÙÇá ¹³ ñáÝ, ùÇ ÙÇ³ Ï³Ý ÝÛáõ-

Ã»ñ:

– Ü» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ µáñ µá ùáõÙ (áõ í»Çï ¨ ³ÛÉÝ):

– Ö³ é³ ·³Û ÃáõÙ:

– Ü» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ áõ éáõóù:

– ²ã ùÇ ¹» ·» Ý» ñ³ ïÇí ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ (åÇ· Ù»Ý ï³ ÛÇÝ é» ïÇ ÝÇï):

– Þ³ ù³ ñ³ ÛÇÝ ¹Ç³ µ»ï:

ÆÝ ëáõ ÉÇÝ Ï³Ë Û³É (å³ ï³ Ý» Ï³Ý) Ó ÇÝ µÝá ñáß ¿ ëåÇ ï³Ï §÷³ ÃÇ É³Ý-

Ù³Ý¦ åÕïáñ Ù³Ý û ç³Ë Ý» ñÇ ·á Û³ óáõ ÙÁ ³ é³ ç³ ÛÇÝ ¨ Ñ» ïÇÝ »Ý Ã³-

å³ ïÇ ×³ ÛÇÝ Ñ³ï í³Í Ý» ñáõÙ (ÝÏ. 5.7): Ð³ ×³Ë Ï³ ï³ ñ³ÏïÝ ³ ñ³·

¿ ½³ñ ·³ ÝáõÙ:

àã ÇÝ ëáõ ÉÇÝ Ï³Ë Û³É Ó Ç ¹»å ùáõÙ Ù» Í³ Ñ³ ë³Ï Ý» ñÇ Ùáï ½³ñ ·³ ÝáõÙ

¿ ï³ ñÇù Û³ÇÝ Ï³ ï³ ñ³Ïï, ³ÛÝ å»ë, ÇÝã å»ë ³ñ ¹»Ý ÝÏ³ ñ³· ñ»É »Ýù,

ë³ Ï³ÛÝ ³ í» ÉÇ í³Õ ï³ ñÇ ùáõÙ:

– ²ÛÉ (ÑÇ åá Ï³É ó» ÙÇ³, ìÇÉ ëá ÝÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ, ÙÇá ïá ÝÇÏ ¹Çëï ñá-

ýÇ³, ³ ïá åÇÏ Ù³ß Ï³ µáñµ):

ÜÏ. 5.5 Î³ï³ñ³Ïï ¿É»Ïïñ³Ï³Ý Ñáë³ÝùÇ Ñ³ñí³ÍÇó Ñ»ïá

ÜÏ. 5.6 ²é³ç³ÛÇÝ å³ïÇ×³ÛÇÝ Ï³ï³ñ³Ïï ý»ÝáÃÇ³½ÇÝÝ»ñáí µáõÅáõÙÇó Ñ»ïá

ÜÏ. 5.7 Þ³ù³ñ³Ëï³ÛÇÝ Ï³ï³ñ³Ïï

69


– ¸³Ý ¹³Õ, ëá íá ñ³ µ³ñ ³ ÙÇë Ý» ñÇ Ï³Ù ï³ ñÇ Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ½³ñ-

·³ óáÕ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý í³ï Ã³ ñ³ óáõÙ Ï³Ù ßÕ³ñ ßáõÙ Ù»Ï Ï³Ù »ñ Ïáõ

³ã ùáõÙ:

– àõ Å»Õ ÉáõÛ ëÇ, Ñ³ï Ï³ å»ë ·Ç ß» ñÁ ¹Ç Ù³ óÇó » ÏáÕ Ù» ù» Ý³ Ý» ñÇ ÉáõÛ ë»-

ñÇ Ïáõ ñ³ó ÝáÕ ³½ ¹» óáõÃ ÛáõÝ:

– ¶áõ Ý³½ ·³ óá ÕáõÃ Û³Ý ³Ý ÏáõÙ:

² é³ÝÓ Ý³ Ñ³ ïáõÏ ³Ë ï³Ý ß³Ý Ý» ñÁ Ï³Ë í³Í »Ý áëåÝ Û³ ÏÇ åÕïá-

ñáõÃ Û³Ý ï» Õ³ Ï³ Ûáõ ÙÇó ¨ ËïáõÃ Ûáõ ÝÇó:

ÜÞ²Ü Üºð

– Üáñ Ù³ ÛáõÙ Ã³ ÷³Ý óÇÏ áëåÝ Û³ ÏÇ åÕïá ñáõÙ:

– Î³ñ ÙÇñ é»ý É»ù ëÇ Ãáõ É³ óáõÙ:

– ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÁ Ñ³ ×³Ë Ñëï³Ï ãÇ »ñ¨áõÙ:

– Î³ñ ×³ ï» ëáõÃ Û³Ý ½·³ ÉÇ ³× (ÑÝ³ ñ³ íáñ ¿, áñ Ý³Ë ÏÇ ÝÇ Ñ³ Ù» Ù³ï

ÑÇ í³Ý¹Ý ³ í» ÉÇ Ï³ñ ×³ ï»ë ¹³é Ý³, ³Ûë å»ë Ïáã í³Í §»ñÏ ñáñ¹ ï» ëá-

ÕáõÃ ÛáõÝ¦)

îº ê²Î Üºð

1. Îà ðÆ ¼² ÚÆÜ (ÝÏ. 5.8)

Ö»Õ ù³ íáñ É³Ù åáí ½ÝÝ» ÉÇë Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ íáõÙ ¿ áëåÝ Û³ ÏÇ Ï»Ýï ñá Ý³-

Ï³Ý Ù³ ëÇ ¹» ÕÇÝ Ï³Ù ß³ ·³ Ý³ Ï³ ·áõÛÝ ·áõ Ý³ íá ñáõÙ: ÐÇ í³Ý¹ Ý» ñÁ

Ñ» éáõ ·ïÝíáÕ ³ é³ñ Ï³ Ý» ñÁ ëá íá ñ³ µ³ñ ³ í» ÉÇ ³ Õáï »Ý ï»ë ÝáõÙ,

ù³Ý Ùá ïÇÏ ³ é³ñ Ï³ Ý» ñÁ:

2.Ðº îÆÜ ºÜ Â² ä² îÆ Ö² ÚÆÜ (ÝÏ. 5.9)

äÕïá ñáõÙ Ý»ñÝ ³ é³ ç³ ÝáõÙ »Ý áëåÝ Û³ ÏÇ Ñ» ïÇÝ Ù³ Ï» ñ» ëÇÝ` Ñ³-

×³Ë ·á Û³ó Ý» Éáí ÃÇ Ã» ÕÇÏ: ¸ñ³Ýù ³ é³ í»É ï» ë³ Ý» ÉÇ »Ý ¹³é ÝáõÙ

³ñ ï³ óáÉ í³Í ÉáõÛ ëÇ ï³Ï ³Ï Ý³ Ñ³ ï³ ÏÇ Ï³ñ ÙÇñ é»ý É»ù ëÇ ýá ÝÇ

íñ³: ÐÇÙ Ý³ Ï³Ý ·³Ý ·³ï Ý»ñÝ »Ý áõ Å»Õ ÉáõÛ ëÇó Ïáõ ñ³ óáõ ÙÁ ¨ Ï³ñ-

¹³ Éáõ ¹Åí³ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ:

Î³å í³Í ¿.

– ³ã ùÇ µáñ µá ù³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ,

– ëï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý» ñÇ »ñ Ï³ ñ³ï¨ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý,

– ß³ ù³ ñ³ ÛÇÝ ¹Ç³ µ» ïÇ,

– íÝ³ë í³Íù Ý» ñÇ,

– ×³ é³ ·³ÛÃ Ù³Ý Ñ»ï:

êá íá ñ³ µ³ñ ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ ÙÇÝã¨ 50 ï³ ñ» Ï³Ý ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï:



3. Îº Ôº ì² ÚÆÜ (ÝÏ. 5.10)

àëåÝ Û³ ÏÇ å» ñÇ ý» ñÇÏ Ñ³ï í³ ÍáõÙ ×³ é³ ·³Û Ã³Ó¨ Ï³Ù ×³ Õ³Ý Ù³Ý

åÕïá ñáõÙ Ý»ñ, á ñáÝù ï³ ñ³Í íáõÙ »Ý` ÁÝ¹·ñ Ï» Éáí áëåÝ Û³ ÏÇ ³ é³-

ç³ ÛÇÝ Ï³Ù Ñ» ïÇÝ Ù³ Ï» ñ» ëÁ: ØÇÝã¨ Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý Ù³ ëÇ ³Ë ï³ Ñ³-

ñáõ ÙÁ ÁÝ Ã³ó ùÁ ëá íá ñ³ µ³ñ ³ Ý³Ë ï³ ÝÇß ¿:


Ð³ ëáõÝ Ï³ ï³ ñ³Ï ïÁ ³ é³ ç³ ÛÇÝ Ï»Õ¨³ ÛÇÝ Ñ³ï í³ ÍáõÙ ½³ñ ·³ ó³Í

³ÛÝ åÇ ëÇ åÕïá ñáõÙ ¿, á ñÁ µ³ í³ Ï³Ý ËÇï ¿ áëåÝ Û³ ÏÇ Ñ» ïÇÝ Ñ³ï-

í³ ÍÇ ¨ ³ã ùÇ Ñ» ïÇÝ ë»· Ù»Ý ïÇ ½ÝÝÙ³ ÝÁ Ëá ãÁÝ ¹á ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:


à ñá ß»É ¿ ÃÇá Éá ·Ç³Ý` ³ñ¹ Ûáù Ï³ ï³ ñ³±ÏïÝ ¿ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý

³ÝÏ Ù³Ý å³ï ×³ éÁ ³ñ¹ Ûáù íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ÙÇ ç³Ù ïáõÃ Ûáõ ÝÁ Ïµ³-

ñ» É³ íÇ± ï» ëá ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ:

1. ² Ý³Ù Ý»½

Æ±Ýã ¹» Õá ñ³Ûù ¿ ÁÝ ¹áõ ÝáõÙ ÑÇ í³Ý ¹Á:

Ð³ Ù³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ³é Ï³ ÛáõÃ ÛáõÝ:

ìÝ³ë í³Í ùÇ ³é Ï³ ÛáõÃ ÛáõÝ:

²Ï Ý³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ï³Ù ÃáõÛÉ ï» ëá ÕáõÃ ÛáõÝ å³ ï³ Ý» ÏáõÃ Û³Ý

Ï³Ù » ñÇ ï³ ë³ñ ¹áõÃ Û³Ý ï³ ñÇ Ý» ñÇÝ (Ý³Ë ù³Ý Ï³ ï³ ñ³Ï ïÇ ½³ñ-

·³ óáõ ÙÁ):

2. ²ã ùÇ Ñ³ Ù³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ½ÝÝáõÙ, ³Û¹ ÃíáõÙ Ñ» éáõ ¨ Ùáï Ñ» é³ íá ñáõÃ Û³Ý

íñ³ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ·Ý³ Ñ³ ïáõÙ, µµ» ñÇ ½ÝÝáõÙ ¨ ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõÃ Û³Ý

¹»å ùáõÙ ëÏÇ³ë Ïá åÇ³:

Î³ ï³ ñ³Ï ïÁ ·Ý³ Ñ³ ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ ½ÝÝ»É

×»Õ ù³ ÛÇÝ É³Ù åÇ û· ÝáõÃ Û³Ùµ Ý³ Ë³ å»ë É³Û Ý³ó Ý» Éáí µÇ µÁ ÏÇ ñ³-

é» Éáí Ã»’ áõÕ Õ³ ÏÇ, Ã»’ ³ñ ï³ óáÉ í³Í Éáõ ë³ íáñ Ù³Ý ï»Ë ÝÇ Ï³Ý:

î» ëá ÕáõÃ Û³Ý í³ï Ã³ ñ³ó Ù³Ý ³ÛÉ å³ï ×³é Ý» ñÁ µ³ ó³ é» Éáõ Ñ³ Ù³ñ

³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ï³ ï³ ñ»É Ý³¨ ³Ï Ý³ Ñ³ ï³ ÏÇ ½ÝÝáõÙ` Ñ³ ïáõÏ áõ ß³¹-

ñáõÃ ÛáõÝ ¹³ñÓ Ý» Éáí ¹» ÕÇÝ µÍÇ íñ³: Ü³ Ë³ íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý åÉ³ Ý³-

íáñ Ù³Ý ßñç³ ÝáõÙ û· ï³ Ï³ñ ¿ ·Ý³ Ñ³ ï»É µµÇ É³Û Ý³ó Ù³Ý ³ë ïÇ ×³-

ÝÁ, Ï³ ï³ ñ³Ï ïÇ ËïáõÃ Ûáõ ÝÁ åë¨ ¹á¿ùë ýá ÉÇ³ óÇáÝ Ñ³ Ù³Ë ï³ ÝÇ-

ßÇ Ï³Ù ý³ Ïá ¹á Ý» ½Ç ³é Ï³ ÛáõÃ Ûáõ ÝÁ Ï³Ù µ³ ó³ Ï³ ÛáõÃ Ûáõ ÝÁ:

3. Ð» ïÇÝ ë»· Ù»Ý ïÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ µ³ ó³ é» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí ³ÝÑ-

ñ³ Å»ßï ¿ Ï³ ï³ ñ»É B-ëÏ³ Ý³ ÛÇÝ áõÉï ñ³ Ó³Û Ý³ ÛÇÝ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ ÛáõÝ

Ï³Ù úÎî, » Ã» ËÇï Ï³ ï³ ñ³Ï ïÁ Ëá ãÁÝ ¹á ïáõÙ ¿ ³Ï Ý³ Ñ³ ï³ ÏÇ

½ÝÝáõ ÙÁ:

4. Ð» ïÇÝ ë»· Ù»Ý ïÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ³é Ï³ ÛáõÃ Û³Ý å³ ñ³ ·³ ÛáõÙ Ï³-

71

ï³ ñ³Ï ïÇ íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý Ñ» é³ óáõ ÙÁ ¹Ç ï³ñ Ï» ÉÇë ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý

åá ï»Ý óÇ³ ÉÁ ·Ý³ Ñ³ ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ Ï³ ñ» ÉÇ ¿ ÏÇ ñ³ é»É ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý

åá ï»Ý óÇ³É ëñáõÃ Û³Ý ã³ ÷áõ ÙÁ (äêâ) Ï³Ù É³ ½» ñ³ ÛÇÝ ÇÝ ï»ñ ý» ñá-

Ù»ï ñÇ³Ý, ë³ Ï³ÛÝ ¹» ÕÇÝ µÍÇ ¹» ý»Ïï Ý» ñÇ Ï³Ù ¹» ÕÇÝ µÍÇ ßñç³-

ÝáõÙ åÇ· Ù»Ý ï³ ÛÇÝ ß»ñ ïÇ ß»ñ ï³ ½³ï Ù³Ý ³é Ï³ ÛáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ

Ýßí³Í Ù» Ãá¹ Ý» ñÁ Ñ³ ×³Ë ·» ñ³· Ý³ Ñ³ ïáõÙ »Ý ³ã ùÇ ï» ëá Õ³ Ï³Ý

åá ï»Ý óÇ³ ÉÁ: ¸» ÕÇÝ µÍÇ ·áñ Í³ éáõÛ ÃÁ ·Ý³ Ñ³ ï» Éáõ É³ í³ ·áõÛÝ ÙÇ-

çá óÁ Ùáï Ñ» é³ íá ñáõÃ Û³Ý íñ³ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý ·Ý³ Ñ³ ïáõÙÝ

¿, » Ã» Ç Ñ³ñ Ï» Ï³ ï³ ñ³Ï ïÁ ã³ ÷³ ½³Ýó ËÇï ã¿:

5. ìÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ ÝÁ åÉ³ Ý³ íá ñ» ÉÇë ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ áõ Ý» Ý³É Ï» ñ³ ïá-

Ù»ï ñÇ³ ÛÇ ïíÛ³É Ý» ñÁ A-ëÏ³ Ý³ ÛÇÝ áõÉï ñ³ Ó³Û Ý³ ÛÇÝ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ-

Û³Ùµ ³ é³Ýóù Ý» ñÇ »ñ Ï³ ñáõÃ Û³Ý ã³÷ Ù³Ý ³ñ¹ ÛáõÝù Ý» ñÁ` ³ñ Ñ»ë-

ï³ Ï³Ý áëåÝ Û³ ÏÇ µ» ÏáÕ áõ ÅÁ á ñá ß» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: Ö»Õ ù³ ÛÇÝ É³Ù åÇ

û· ÝáõÃ Û³Ùµ ½ÝÝáõÙ Ï³ ï³ ñ» ÉÇë ëá íá ñ³ µ³ñ ·Ý³ Ñ³ï íáõÙ ¿ »Õ ç» ñ³-

Ã³ Õ³Ý ÃÇ ¿Ý ¹á Ã» ÉÇáõ ÙÁ: �

ÜÏ. 5.10 Î»Õ¨³ÛÇÝ Ï³ï³ñ³Ïï

ÜÏ. 5.8 ÎáñÇ½³ÛÇÝ

Ï³ï³ñ³Ïï

ÜÏ. 5.9 Ð»ïÇÝ »ÝÃ³å³ïÇ×³ÛÇÝ

Ï³ï³ñ³Ïï



5.3. äêºì à¾øê üà ÈÆ² òÆàÜ Ð² Ø²Ê î² ÜÆÞ

ØÇ íÇ ×³Ï ¿, »ñµ ³ñ ï³¹ñ íáÕ ÷á ÷áË í³Í ýÇµ ñÇÉ Û³ñ ÝÛáõ ÃÁ Ïáõ ï³Ï-

íáõÙ ¿ áëåÝ Û³ ÏÇ å³ ïÇ ×Ç ³ é³ ç³ ÛÇÝ Ñ³ï í³ ÍÇ, ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý-

ÃÇ ¨ ³ã ùÇ ³ÛÉ ÑÛáõë í³Íù Ý» ñÇ Ï³ éáõÛó Ý» ñÇ íñ³:

ÐÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï Ñ³ ×³Ë Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ íáõÙ »Ý µ³ ó³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá-

Ù³ ¨ òÇ ÝÇ Ï³ å³Ý Ý» ñÇ Ãáõ É³ óáõÙ (ÝÏ. 5.11):


öá ÷áË í³Í åë¨ ¹á¿ùë ýá ÉÇ³ ïÇí ÝÛáõ ÃÇ Ïáõ ï³ ÏáõÙ áëåÝ Û³ ÏÇ å³-

ïÇ ×Ç ³ é³ ç³ ÛÇÝ Ñ³ï í³ ÍÇ, ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ñ» ïÇÝ Ù³ Ï» ñ» ëÇ,

»Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ íñ³ ¨ ïñ³ µ» ÏáõÉ Û³ñ ó³Ý óÇ Ù»ç:


êá íá ñ³ µ³ñ µ³ ó³ Ï³ ÛáõÙ »Ý:


– àëåÝ Û³ ÏÇ »Ý Ã³ Ñá ¹³ Ë³Ëï Ï³Ù Ñá ¹³ Ë³Ëï

– àëåÝ Û³ ÏÇ å³ ïÇ ×Ç ³ é³ ç³ ÛÇÝ Ù³ Ï» ñ» ëÇ åÕïá ñáõÙ Ï³Ù ß»ñ ï³ íá-

ñáõÙ Ï³Ù »ñ Ïáõ ëÁ ÙÇ³ ëÇÝ, Ñ³ ×³Ë » ½³Ý ³ã ùÇ ï»ë ùáí:

– ´³ ó³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³


äë¨ ¹á¿ùë ýá ÉÇ³ ïÇí ÝÛáõ ÃÇ Ïáõ ï³ ÏáõÙ Ý»ñ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ íáõÙ »Ý ÑÇ-

í³Ý¹ Ý» ñÇ ï³ñ µ»ñ ûñ ·³Ý Ý» ñáõÙ, ë³ Ï³ÛÝ ëá íá ñ³ µ³ñ ³Û¹ Ïáõ ï³-

ÏáõÙ Ý» ñÁ áñ¨¿ ËÝ¹Çñ ã»Ý ³ é³ ç³ó ÝáõÙ:


– ÐÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ 40% - 60%-Ç Ùáï Ï³ ñáÕ ¿ ½³ñ ·³ Ý³É ·É³áõ Ïá Ù³:

– ÐÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ 5%-Ç Ùáï Ï³ ñáÕ ¿ ½³ñ ·³ Ý³É áëåÝ Û³ ÏÇ ëåáÝ ï³Ý

»Ý Ã³ Ñá ¹³ Ë³Ëï:

´àô ÄàôØ ºì ì² ðàôØ

– Î³ ï³ ñ³Ï ïÇ Ñ» é³ óáõÙ` Ñ³ï Ï³ å»ë áõ ß³ ¹Çñ ÉÇ Ý» Éáí òÇ ÝÇ Ï³ å³Ý-

Ý» ñÇ å³ïé í³Í ùÇó Ëáõ ë³ ÷» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

– ²Ûë ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ïá ñáõë ïÁ ï» ÕÇ ¿ áõ Ý»-

ÝáõÙ ÑÇÝ· ³Ý ·³Ù ³ í» ÉÇ Ñ³ ×³Ë:

– Ü» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³Ý Ï³ Ýá Ý³ íáñ í» ñ³Ñë ÏáõÙ: �

73

5.4. àêäÜ Ú² ÎÆ ìÜ²ê ì²Ì ø² ÚÆÜ

ºÜ Â² Ðà ² Ê²Êî ºì Ðà ² Ê²Êî

²ã ùÇ µáõÃ íÝ³ë í³Í ùÁ Ï³ ñáÕ ¿ ³ é³ ç³ó Ý»É òÇ ÝÇ Ï³ å³Ý Ý» ñÇ û ÕÇ

·»ñÓ ·áõÙ, ³Û¹ Ï³ å³Ý Ý» ñÇ ·»ñÓ ·áõÙ áõ å³ïé í³Íù` Ñ³Ý ·»ó Ý» Éáí

áëåÝ Û³ ÏÇ »Ý Ã³ Ñá ¹³ Ë³Ë ïÇ (ÝÏ. 5.12):


òÝóÙ³Ý áõ ÅÇ ÷á Ë³Ý óáõÙ áëåÝ Û³ ÏÇÝ` Ï³ å³Ý Ý» ñÇ å³ï éáõ Ùáí:


ØÇ³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ »ñÏ ï» ëáõÃ ÛáõÝ:


– ü³ Ïá ¹á Ý»½:

– Æ ñÇ ¹á ¹á Ý»½:

– òÇ ÝÇ Ï³ å³Ý Ý» ñÇ å³ïé í³Íù, áëåÝ Û³ ÏÇ »Ý Ã³ Ñá ¹³ Ë³Ëï:

– ìÝ³ë í³Í ù³ ÛÇÝ Ï³ ï³ ñ³Ïï:

ÜÏ. 5.11 äë¨¹á¿ùëýáÉÇ³óÇáÝ Ñ³Ù³Ëï³ÝÇß

ÜÏ. 5.12 àëåÝÛ³ÏÇ »ÝÃ³Ñá¹³Ë³Ëï



– ÌÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ¹Ç³ ÉÇ½:

– ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ é»· Ù³ ïá ·»Ý ß»ñ ï³ ½³ ïáõÙ:


Î³å í³Í »Ý íÝ³ë í³Í ùÇ Ñ»ï:

ä» ñÇûñ µÇ ï³É íÝ³ë í³Íù (Ïá åÇ Ï³å ïáõÏ, áëÏ ñ» ñÇ Ïáïñ í³Íù):


– Ð³ ñ³ ×áõÝ Ï³ ï³ ñ³Ïï:

– Î³ ñáÕ ¿ ¹Çï í»É áëåÝ Û³ ÏÇ Ñ³ ñ³ ×áõÝ »Ý Ã³ Ñá ¹³ Ë³Ëï:


– Î³ ï³ ñ³Ï ïÇ íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý Ñ» é³ óáõÙ (Ý»ñ å³ ïÇ ×³ ÛÇÝ Ï³Ù

Ã³ñÃ ã³ Ù³ñÙ ÝÇ Ñ³ñÃ Ù³ ëÇó Ùáõïù, » Ã» Ï³ å³Ý Ý» ñÁ Ñ³ Ù³ å³-

ï³ë Ë³Ý Ñ» Ý³ ñ³Ý ã»Ý ³ å³ Ñá íáõÙ):

– ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ å» ñÇ ý» ñÇÏ Ñ³ï í³Í Ý» ñÇ Ù³Ý ñ³Ïñ ÏÇï Ñ» ï³ ½á-

ïáõÃ ÛáõÝ: �

5.5 Òºèø º ðà ìÆ Î² î² ð²Î îÆ

ì² ðàôØ ºì ´àô ÄàôØ

1. Î³ ï³ ñ³Ï ïÇ íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý µáõÅ Ù³Ý

Ýå³ ï³Ï Ý» ñÁ Ñ»ï¨Û³ÉÝ »Ý.

´ÄÞÎ² Î²Ü

– ´³ ñ» É³ í»É ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý í³ï Ã³ ñ³ óáõ ÙÇó ï³ é³ åáÕ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ

ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Ûáõ ÝÁ:

– Æµñ¨ ³Ï Ý³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý (û ñÇ Ý³Ï` áëåÝ Û³ ÏÇ Ñ»ï Ï³å í³Í

·É³áõ Ïá Ù³ Ï³Ù áõ í»Çï) íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý µáõÅ Ù³Ý ÙÇ çáó:

– Üå³ë ï»É ³Ï Ý³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý í» ñ³ÑëÏ Ù³ ÝÁ (û ñÇ Ý³Ï` í» ñ³Ñë-

Ï»É Ï³Ù µáõ Å»É ß³ ù³ ñ³Ë ï³ ÛÇÝ é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³Ý Ï³Ù ·É³áõ Ïá-

Ù³Ý):

Îàê Øº îÆÎ

– ìÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ ÝÇó Ñ» ïá ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý í» ñ³ Ï³Ý·Ý Ù³Ý ÷áùñ Ñ³-

í³ Ý³ Ï³ ÝáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ ëï³ Ý³É ë¨ µÇµ:

2. ÞïÏ»É Éáõ ë³ µ»Ï Ù³Ý ó³Ý Ï³ ó³Í Ë³Ý ·³ ñáõÙ, » Ã» ÑÇ í³Ý ¹Á Ññ³-

Å³ñ íáõÙ ¿ Ï³ ï³ ñ³Ï ïÇ íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý µáõ Åáõ ÙÇó:

75

3. ØÇ¹ ñÇ³ ïÇÏ ÙÇ çáó Ý» ñÇ ÏÇ ñ³ éáõ ÙÁ (û ñÇ Ý³Ï` ïñá åÇ Ï³ ÙÇ ¹Ç 1 %-

³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ Ñ³ Ù³Ïó í³Í ý» ÝÇ É»ý ñÇ ÝÇ 2.5 %-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛ ÃÇ Ñ»ï

Ï³Ù ³ é³Ý ÓÇÝ, û ñÁ 4 ³Ý ·³Ù) Ï³ ñáÕ ¿ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï ÉÇ Ý»É á ñáß ¹»å-

ù» ñáõÙ, » Ã» ÑÇ í³Ý ¹Á ·» ñ³ ¹³ ëáõÙ ¿ áã íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý µáõÅ Ù³Ý

ï³ñ µ» ñ³ ÏÁ: ² Ù»Ý ¹»å ùáõÙ Ýßí³Í µáõÅ Ù³Ý ³ñ¹ ÛáõÝ ùÁ Å³ Ù³ Ý³ Ï³-

íáñ ¿:

Þ² ðàô Ü² Î² Î²Ü ÐêÎà ÔàôÂ ÚàôÜ

Î³ ï³ ñ³ÏïÝ ÇÝù ÝÇÝ ßï³å ·áñ Íá ÕáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ ãÇ å³ Ñ³Ý çáõÙ, » Ã»

»ñÏ ñáñ ¹³ ÛÇÝ µ³ñ ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ ãÇ ³ é³ ç³ó ÝáõÙ (û ñÇ Ý³Ï` ·É³áõ Ïá Ù³,

ÇÝ ãÁ ë³ Ï³ÛÝ ß³ï Ñ³½ í³ ¹»å ¿):

ìÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý µáõ Åáõ ÙÇó Ññ³ Å³ñ íáÕ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï

¿ ½ÝÝ»É ï³ ñÇÝ Ù»Ï ³Ý ·³Ù Ï³Ù ³ í» ÉÇ Ñ³ ×³ Ë³ ÏÇ, » Ã» ï» ëá ÕáõÃ-

Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý ³Ý ÏáõÙ ¿ ÝÏ³ï íáõÙ: �

5.6 Î² î² ð²Î îÆ ìÆ ð² Ð² îàôÂ Ú²Ü äÈ² Ü² ìà ðàôØ

º Ã» Ï³ ï³ ñ³Ï ïÁ ¹Åí³ ñ³ó ÝáõÙ ¿ ÑÇ í³Ý ¹Ç ³ éûñ Û³ ÏÛ³Ý ùÁ, ³ å³

Ëáñ Ñáõñ¹ ¿ ïñíáõÙ Ï³ ï³ ñ»É Ï³ ï³ ñ³Ï ïÇ Ñ» é³ óáõÙ:

ÀÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ³é Ù³Ùµ, ³Ûë á ñá ßáõ ÙÁ ß³ï ³Ý Ñ³ ï³ Ï³Ý ¿ (û ñÇ Ý³Ï`

³ÛÝ ÑÇ í³Ý ¹Á, á ñÁ ·Ç ß» ñ³ ÛÇÝ Å³ Ù» ñÇÝ Ñ³ ×³Ë ¿ Ù» ù» Ý³ í³ ñáõÙ,

Ï³ ñáÕ ¿ íÇ ñ³ Ñ³ï í»É ³ í» ÉÇ í³Õ ÷áõ ÉáõÙ, ù³Ý Ù»Ï áõ ñÇ ßÁ): �

5.7. àêäÜ Ú² ÎÆ Ðºî Î²ä ì²Ì ºðÎ ðàð ² ÚÆÜ

¶È²àô Îà Ø²

ºñÏ ñáñ ¹³ ÛÇÝ ·É³áõ Ïá Ù³` Ï³å í³Í áëåÝ Û³ ÏÇ ³ é³ ç³ó ñ³Í Ë³Ë-

ïáõÙ Ý» ñÇ Ñ»ï:

Øº Ê² ÜÆ¼Ø Üºð

àêäÜ Ú² ÎÆ Ø²ê ÜÆÎ Üº ðÆò ¼²ð ¶² òàÔ ü² Îà Ð² Î² ¶º Ü² ÚÆÜ àô ìºÆî

(ÝÏ. 5.13)

Î³ ï³ ñ³Ï ïÇ Ñ» é³ óáõ ÙÇó Ñ» ïá ÙÝ³ ó³Í Ï»Õ¨³ ÛÇÝ Ï³Ù Ïá ñÇ ½³-

ÛÇÝ ½³Ý· í³Í Ý» ñÁ Ï³Ù Ã³ ÷³ Í³ ÏáÕ íÝ³ë í³Í ùÁ ³ é³ ç³ó ÝáõÙ »Ý

µáñ µá ù³ ÛÇÝ é»³Ï óÇ³ Ëó³ ÝáõÙ »Ý ïñ³ µ» ÏáõÉ Û³ñ ó³Ý óÁ: ²Ûë ¹»å-

ùáõÙ µáñ µá ùáõ ÙÁ ï» Õ³ Ï³Û íáõÙ ¿ ³ í» ÉÇ ³ é³ ç³ ÛÇÝ Ñ³ï í³ ÍáõÙ, ù³Ý

ý³ Ïá ÉÇ ïÇ ÏÇ ¹»å ùáõÙ:



ü² Îà ÈÆ îÆÎ (ÝÏ. 5.14)

¶»ñ Ñ³ ëáõÝ Ï³ ï³ ñ³Ï ïÇó áëåÝ Û³ ÏÇ ëåÇ ï³ Ïáõó Ý» ñÁ Ã³ ÷³Ý óáõÙ »Ý ãíÝ³ë í³Í å³ ïÇ ×Ç ÙÇ çáí ¨ ÏÉ³Ý íáõÙ Ù³Ï ñá ý³· Ý» ñÇ ÏáÕ ÙÇó: Î³ ñáÕ ¿ å³ ï³ Ñ»É ãíÝ³ë í³Í, Ñá ¹³ Ë³Ëï í³Í áëåÝ Û³ ÏÇ ¹»å-ùáõÙ: àëåÝ Û³ ÏÇ ëåÇ ï³ Ïáõó Ý» ñÁ Ù³Ï ñá ý³ ·» ñÁ Ëó³ ÝáõÙ »Ý ïñ³-µ» ÏáõÉ Û³ñ ó³Ý óÁ:

ü² Îà Øàð üÆÎ (ÝÏ. 5.15)

Ø» Í³ ó³Í, çáõñ Ý»ñÍ Í» Éáõ áõé ã» Éáõ Ñ»ï¨³Ý ùáí åÕïáñ íáÕ áëåÝ Û³-ÏÁ ³ é³ç ¿ ÙÕáõÙ ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÁ` ÷³ Ï» Éáí ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ

³ÝÏ Ûáõ ÝÁ ¨ ³ é³ ç³ó Ý» Éáí »ñÏ ñáñ ¹³ ÛÇÝ ÷³ Ï³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³:


– î» ëá ÕáõÃ Û³Ý í³ï Ã³ ñ³ óáõÙ: – ò³í:– Èáõ ë³ í³ ËáõÃ ÛáõÝ: – Î³ñÙ ñ³Í ³ãù:– ÐÝ³ ñ³ íáñ »Ý ÍÇ³ Í³ Ý³ ·áõÛÝ Éáõ ë³ ÛÇÝ åë³Ï Ý»ñ ÉáõÛ ëÇ ³Õµ Ûáõ ñÇ

ßáõñç ¨ ÷³ Ï³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ Ýß³Ý Ý»ñ:

ÜÞ²Ü Üºð

– î» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý Ýí³ ½áõÙ:– Ü» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³Ý µ³ñÓ ñ³ óáõÙ: – Þáõñ ç»Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý Ã³ ÛÇÝ ·» ñ³ñ Ûáõ ÝáõÃ ÛáõÝ: – ² é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ Ñ» Õáõ ÏÇ åÕïá ñáõÙ ¨ µçÇç Ý» ñÇ Ïáõ ï³ ÏáõÙ Ý»ñ:– ä» ñÇ ý» ñÇÏ ³ é³ ç³ ÛÇÝ ÏåáõÙ Ý»ñ: – äÕïáñ í³Í áëåÝ Û³Ï Ï³Ù áëåÝ Û³ ÏÇ ÙÝ³ óáñ ¹³ ÛÇÝ Ù³ë ÝÇÏ Ý»ñ: – ì»ñ ç»ñë Ï³ ï³ñ í³Í íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Û³Ý Ï³Ù íÝ³ë í³Í ùÇ Ýß³Ý Ý»ñ,

³Û¹ ÃíáõÙ íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý í»ñ ù»ñ, Ï³ ñ»ñ, ÇëÏ ý³ Ïá Ñ³ Ï³ ·» Ý³ ÛÇÝ áõ í»Ç ïÇ ¹»å ùáõÙ` µ³ó ³Ï Ý³·Ý ¹Ç Ýß³Ý Ý»ñ:


– àõ í»Çï– ¾Ý ¹ûý Ã³É ÙÇï


– ÈÇ³ñ Å»ù ³ Ý³Ù Ý»½ ¨ ³ã ùÇ Ñ³ Ù³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ½ÝÝáõÙ` áõ ß³¹ ñáõÃ ÛáõÝ ¹³ñÓ Ý» Éáí »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇÝ, ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇÝ, ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³-Õ³Ý ÃÇÝ, áëåÝ Û³ ÏÇÝ, Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³Ý ã³ ÷áõÙ, ·á ÝÇáë Ïá åÇ³, û ý Ã³É Ùáë Ïá åÇ³:

– B-ëÏ³ Ý³ ÛÇÝ áõÉï ñ³ Ó³Û Ý³ ÛÇÝ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ ÛáõÝ ¨ úÎî, » Ã» ãÇ Ñ³-çáÕ íáõÙ ½ÝÝ»É ³Ï Ý³ Ñ³ ï³ ÏÁ:

77

ì² ðàôØ ºì ´àô ÄàôØ

– î» Õ³ ÛÇÝ ëï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý»ñ (åñ»¹ ÝÇ ½á Éá ÝÇ ³ ó» ï³ ïÇ 1%-

³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ` ÙÇÝã¨ Å³ ÙÁ 1 ³Ý ·³Ù) ¨ óÇÏ Éáå É» ·ÇÏ ÙÇ çáó Ý»ñ (óÇÏ-

Éá å»Ý ïá É³ ïÇ 1 %-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ û ñÁ 2-3 ³Ý ·³Ù):

– ´³ñÓñ Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³Ý ¹» Õá ñ³Û ù³ ÛÇÝ µáõ ÅáõÙ:

– ì»ñç Ý³ Ï³Ý µáõ Åáõ ÙÁ áëåÝ Û³ ÏÇ Ï³Ù ¹ñ³ ÙÝ³ óáñ¹ Ý» ñÇ íÇ ñ³ Ñ³-

ï³ Ï³Ý Ñ» é³ óáõÙÝ ¿:

– Î³ ñáÕ ¿ ·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ ýÇÉï ñáÕ ÙÇ ç³Ù ïáõÃ ÛáõÝ å³ Ñ³Ýç í»É:

ºÈ øÀ

´³ ñ»Ý å³ëï ¿, » Ã» í»ñç Ý³ Ï³Ý µáõ Åáõ ÙÁ í³Õ ßñç³ ÝáõÙ ¿ Ï³ ï³ñ-

íáõÙ, ÇëÏ Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×Ýßáõ ÙÁ í» ñ³ÑëÏ íáõÙ ¿: �

ÜÏ. 5.15 ü³ÏáÙáñýÇÏ ·É³áõÏáÙ³

ÜÏ. 5.13 àëåÝÛ³ÏÇ Ù³ëÝÇÏÝ»ñÇó ½³ñ·³óáÕ ý³ÏáÑ³Ï³·»Ý³ÛÇÝ áõí»Çï

ÜÏ. 5.14 ü³ÏáÉÇïÇÏ ·É³áõÏáÙ³



5.8 ²Ü¼ ¶² Ú²ò Ø²Ü Øº Âà¸ Üº ðÀ Î² î² ð²Î îÆ

ìÆ ð² Ð² îàôÂ Ú²Ü Ä² Ø² Ü²Î

Î³ ï³ ñ³Ï ïÇ íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Û³Ý ÁÝ Ã³ó ùáõÙ Ï³ ï³ ñ³ íáÕ ³Ý½ ·³-

Û³ó Ù³Ý ï»Ë ÝÇ Ï³Ý ½·³ ÉÇ ³ é³ çÁÝ Ã³ó ¿ ³å ñ»É:

ÀÜ¸ Ð² Üàôð ²Ü¼ ¶² Ú² òàôØ

Ü³Ë ÏÇ ÝáõÙ Ý³ ËÁÝï ñáõÃ Ûáõ ÝÁ ïñíáõÙ ¿ñ ³Ûë Ù» Ãá ¹ÇÝ:

Ü»ñ Ï³ ÛáõÙë óáõó í³Í ¿.

� º ñ» Ë³ Ý» ñÇÝ ¨ ¹» é³ Ñ³ë Ý» ñÇ Ù» Í³ Ù³ë ÝáõÃ Û³ ÝÁ

� ²ÛÝ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇÝ, áí ù»ñ áõ Ý»Ý`

• Ãáõ É³Ù ïáõÃ ÛáõÝ,

• Ùï³ íáñ Ñ» ï³Ù Ý³ óáõÃ ÛáõÝ,

• ãí» ñ³ÑëÏ íáÕ Ñ³½,

• ·ÉËÇ ³ñ ï³ Ñ³Ûï í³Í ¹áÕ ÇÝ ï»Ý óÇáÝ ïñ» Ùáñ:

îº Ô² ÚÆÜ ²Ü¼ ¶² Ú² òàôØ

èºî ðà àôÈ ²ð ³Ý½ ·³ Û³ óáõ ÙÁ ÏÇ ñ³é íáõÙ ¿ ³ é³Ý ÓÇÝ Ï³Ù ¹Ç Ù³-

ÛÇÝ ÝÛ³ñ ¹Ç é» ·Çá Ý³ñ ³Ý½ ·³ Û³ó Ù³Ý Ñ»ï Ñ³ Ù³Ïó í³Í (ÝÏ. 5.16):

² é³ í» ÉáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ

²Ï Ý³·Ý ¹Ç Ñ³ çáÕ ³Ý ß³ñ Å³ óáõÙ ¨ ³Ý½ ·³ Û³ óáõÙ:

´³ñ ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ (Ñ³½ í³ ¹»å):

– è»ï ñá µáõÉ µ³ñ ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ:,

– ²Ï Ý³·Ý ¹Ç Ã³ ÷³ Í³ ÏáõÙ:

– î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç íÝ³ ëáõÙ:

– ä³ ï³ Ñ³ Ï³Ý Ý» ñ» ñ³ Ï³ ÛÇÝ Ý» ñ³ñ ÏáõÙ, á ñÁ Ï³ ñáÕ ¿ ëñï³ ÛÇÝ

³ éÇÃ ÙÇ³ ÛÇ Ñ³Ý ·»ó Ý»É:

– ä³ ï³ Ñ³ Ï³Ý ÇÝï ñ³ ¹áõ ñ³É Ý» ñ³ñ ÏáõÙ, á ñÁ Ï³ ñáÕ ¿ Ñ³Ý ·»ó Ý»É

óÝóáõÙ Ý» ñÇ, ßÝã³ éáõÃ Û³Ý ¹³ ¹³ ñÇ ·ÉËáõ Õ» ÕÇ óá Õáõ ÝÇ ³Ý½ ·³ Û³ó-

Ù³Ý:

äº ðÆ àôÈ ²ð ³Ý½ ·³ Û³ óáõÙ ³ í» ÉÇ Ï³ñ× ³ ë» Õáí Ù»Ï Ï³Ù ÙÇ ù³-

ÝÇ ï» ÕÇó Ï³ ï³ñ íáÕ Ý» ñ³ñ ÏáõÙ Ý» ñÇ ÙÇ çá óáí (ÝÏ. 5.17)


î» ë³ Ï³ Ýá ñ»Ý ½áõñÏ ¿ ³ÛÝ åÇ ëÇ µ³ñ ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇó, ÇÝã åÇ ëÇù »Ý ï»-

ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç íÝ³ ëáõÙÝ áõ ÇÝï ñ³ ¹áõ ñ³É Ý» ñ³ñÏ Ù³Ý Ñ»ï Ï³å-

í³Í ÎÜÐ ÏáÕÙ Ý³ ÏÇ »ñ¨áõÛÃ Ý» ñÁ:

79

Â» ñáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ

– ²Ï Ý³·Ý ¹Ç ³Ý ß³ñ Å³ó Ù³Ý ¨ ³Ý½ ·³ Û³ó Ù³Ý ³ éáõ Ùáí ÷áùñ-ÇÝã ½Ç-

çáõÙ ¿ é»ï ñá µáõÉ µ³ñ ³Ý½ ·³ Û³ó Ù³ ÝÁ:

– ² í» ÉÇ ¹³Ý ¹³Õ ¿ ³½ ¹áõÙ:

– âÇ í» ñ³ ÝáõÙ ³Ï Ý³·Ý ¹Ç Ã³ ÷³ Í³Ï Ù³Ý éÇë ÏÁ:

ä» ñÇ µáõÉ µ³ñ ³Ý½ ·³ Û³ó Ù³Ý ï³ ñ³ ï» ë³Ï Ý»ñÝ »Ý »Ý Ã³ ï» ÝáÝ Û³Ý

¨ »Ý Ã³ ß³Õ Ï³ å» Ý³ ÛÇÝ Ý» ñ³ñ ÏáõÙ Ý» ñÁ:

îº Ô² ÚÆÜ ²Ü¼ ¶² Ú² òàôØ

Î³ ï³ ñ³Ï ïÇ íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Û³Ý ï»Ë ÝÇ Ï³ ÛÇ ½·³ ÉÇ µ³ ñ» É³í Ù³Ý

Ñ»ï Ï³å í³Í` ï» Õ³ ÛÇÝ ³Ý½ ·³ Û³ óáõ ÙÁ Ù»Í ï³ ñ³ ÍáõÙ ¿ ·ï»É áñ-

å»ë §ý³ Ïá ³Ý½ ·³ Û³ óáõÙ¦:

î» Õ³ ÛÇÝ ³Ý½ ·³ Û³ óáõÙÝ ÁÝ¹·ñ ÏáõÙ ¿ ³ã ùÇ Ï³ ÃÇÉ Ý» ñÇ, ëåáõÝ ·³ ÛÇÝ

³Ý½ ·³ Û³ó Ù³Ý, ³ã ùÇ Ï³ ÃÇÉ Ý» ñÇ Ý»ñË óÇ Ï³ ÛÇÝ Ý» ñ³ñ ÏáõÙ Ý» ñÇ ÏÇ-

ñ³ éáõ ÙÁ, ÇÝã å»ë Ý³¨ µá Éá ñá íÇÝ í»ñ ç»ñë ëï»ÕÍ í³Í íÇë Ïá¿ É³ë ïÇÏ

¨ ³Ý½ ·³ Û³ó ÝáÕ ÙÇ çáó Ý» ñÇ Ñ³ Ù³Ï óáõ ÙÁ, á ñÁ Ïáã íáõÙ ¿ íÇë Ïá³Ý½-

·³ Û³ óáõÙ:


– ²Ï Ý³·Ý ¹Ç Ã³ ÷³ Í³Ï Ù³Ý íï³Ý ·Á ÷áùñ ¿:

– ê» ¹³ ïÇí ÙÇ çáó Ý» ñÇ Ý» ñ» ñ³ Ï³ ÛÇÝ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõÃ-

Ûáõ ÝÁ á ñáß ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ ¹»å ùáõÙ å³ Ï³ ëáõÙ ¿:

– Î³ÝË íáõÙ ¿ »ñÏ ï» ëáõÃ Ûáõ ÝÁ, ù³ ÝÇ áñ ³Ï Ý³ ß³ñÅ ÙÏ³Ý Ý» ñÇ ³ ÏÇ Ý»-

½Ç³ ãÇ ³ é³ ç³ ÝáõÙ:

– ìÇ ñ³ Ï³ åÇ Ï³ ñÇù ãÏ³, ù³ ÝÇ áñ Ïá åÇ å³ ß³ ñáõÙ ãÇ ³ é³ ç³ ÝáõÙ:

Â» ñáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ

– ÐÇ í³Ý ¹Ç Ñ³ Ù³ ·áñ Í³Ï óáõÃ Ûáõ ÝÁ å³ñ ï³ ¹Çñ ¿:

– ºñ µ»ÙÝ ÙÇ³ÛÝ ³Ý½ ·³ Û³ó ÝáÕ Ï³ ÃÇÉ Ý» ñÇ ÏÇ ñ³ éáõ ÙÁ µ³ í³ Ï³Ý ã¿

ó³Ý Ï³ ÉÇ ³ñ¹ ÛáõÝ ùÇ Ñ³ë Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

– ä³ Ñ³Ýç íáõÙ ¿ Éñ³ óáõ óÇã ³ é³Ýó ÏáÝ ë»ñ í³Ýï Ý» ñÇ ÉÇ ¹á Ï³Ç ÝÇ

Ý»ñË óÇ Ï³ ÛÇÝ ÏÇ ñ³ éáõÙ:

îº Ô² ÚÆÜ ²Ü¼ ¶² Ú² òàô ØÀ Ð² Î² òàôò ì²Ì ¾

Ñ»ï¨Û³É ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ ¹»å ùáõÙ.

– ÃáõÛÉ ¿ Éëá ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ,

– É»½ í³ Ï³Ý å³ï Ý»ß Ï³,

– Ñáõ½ ÙáõÝ ùÇ å³ï ×³ éáí ³ÝÑ Ý³ñ ¿ ¹³é ÝáõÙ Ñ³ Ù³ ·áñ Í³Ï óáõÃ Ûáõ ÝÁ

ÙÇ ç³Ù ïáõÃ Û³Ý ÁÝ Ã³ó ùáõÙ,



– ³é Ï³ ¿ µÉ» ý³ ñáë å³½Ù,

– ³é Ï³ ¿ ·ÉËÇ ½·³ ÉÇ ¹á Õáó,

– ³é Ï³ ¿ ÝÇë ï³·Ù,

– ³ÏÝ Ï³É íáõÙ ¿ »ñ Ï³ ñ³ï¨ áõ µ³ñ¹ íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ ÛáõÝ:


– ² é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇÏ Ý» ñ³ñ Ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ å»ïù ¿ ÏÇ ñ³ é»É ÙÇ³ÛÝ ² è²Üò

ÎàÜ êºð ì²Üî Üº ðÆ ÉÇ ¹á Ï³Ç ÝÇ 1%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ, ù³ ÝÇ áñ á ñáß ÏáÝ-

ë»ñ í³Ýï Ý»ñ Ï³ ñáÕ »Ý ïáù ëÇÏ ³½ ¹» óáõÃ ÛáõÝ ÃáÕ Ý»É Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ

ÑÛáõë í³Íù Ý» ñÇ íñ³:

– ²Ý½ ·³ Û³ó ÝáÕ ÙÇ çáó Ý» ñÇ Ý»ñË óÇ Ï³ ÛÇÝ ÏÇ ñ³ éáõ ÙÇó Ñ» ïá Ï³ ñáÕ ¿

½³ñ ·³ Ý³É ³Ý óá ÕÇÏ ³ Ù³í ñá½, á ñÇ å³ï ×³ éÁ ³Û¹ ÙÇ çáó Ý» ñÇ ³Ý-

ÙÇ ç³ Ï³Ý ³½ ¹» óáõÃ ÛáõÝÝ ¿ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ íñ³: ² é³ í»É Ñ³ ×³Ë

Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ ¿ Ñ» ïÇÝ å³ ïÇ ×Ç µ³ó í³Í ùÇ (³Ýóù, å³ïé í³Íù) Ï³Ù

Ý³Ë ÏÇ ÝáõÙ Ï³ ï³ñ í³Í íÇï ñ»Ï ïá ÙÇ³ ÛÇ ¹»å ùáõÙ: �

ÜÏ. 5.16 è»ïñáµáõÉµ³ñ ³Ý½·³Û³óáõÙ

ÜÏ. 5.17 ä»ñÇµáõÉµ³ñ ³Ý½·³Û³óáõÙ

81

5.9 Î² î² ð²Î îÆ ìÆ ð² Ð² îàôÂ Ú²Ü Øº Âà¸ Üº ðÀ

XX ¹³ ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ³Ï Ý³ µáõÛÅ Ý» ñÁ Ï³ ï³ ñ³Ï ïÇ Ñ» é³ó Ù³Ý

íÇ ñ³ µáõ Å³ Ï³Ý ï»Ë ÝÇ Ï³ ÛÇ Ýß³ Ý³ Ï³ ÉÇ ½³ñ ·³ó Ù³Ý ³ Ï³ Ý³-

ï»ëÝ »Ý » Õ»É:

Î² î² ð²Î îÆ Üºð ä² îÆ Ö² ÚÆÜ (ÆÜî ð² Î²ä êàôÈ Ú²ð) ¾øêî ð²Î òÆ²

Ü»ñ å³ ïÇ ×³ ÛÇÝ ¿ùëï ñ³Ï óÇ³ ÛÇ ¹»å ùáõÙ áëåÝ Û³ ÏÁ Ñ» é³ó íáõÙ ¿

³Ù µáÕ çáõÃ Û³Ùµ, 180 ³ë ïÇ ×³ ÝÇ »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ÉÇÙ µ³É Ïïñí³Í-

ùÇ ÙÇ çá óáí, ÏñÇá ½áÝ ¹Ç (ÝÏ. 5.18) Ï³Ù å³ ïÇ ×³ ÛÇÝ áõ Ý» ÉÇÇ û· ÝáõÃ-

Û³Ùµ: ²Ûë Ù» Ãá ¹Á ·ñ» Ã» Ñ³ Ù³ ï»Õ ÷á Ë³ ñÇÝ í»É ¿ Ï³ ï³ ñ³Ï ïÇ ³ñ-

ï³ å³ ïÇ ×³ ÛÇÝ ¿ùëï ñ³Ï óÇ³ ÛÇ Ù» Ãá ¹áí:

Î² î² ð²Î îÆ ²ð î² ä² îÆ Ö² ÚÆÜ (¾øêî ð² Î²ä êàôÈ Ú²ð) ¾øêî ð²Î òÆ²

Î²¾-Ç å³ ñ³ ·³ ÛáõÙ Ñ» é³ó íáõÙ ¿ ÙÇ³ÛÝ åÕïáñ í³Í áëåÝ Û³ ÏÁ, ÙÇÝã-

¹»é å³ ïÇ ×³ ÛÇÝ ïáå ñ³ ÏÁ ÙÝáõÙ ¿ Çñ ï» ÕáõÙ, ÇÝ ãÁ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõÃ-

ÛáõÝ ¿ ï³ ÉÇë ï» Õ³¹ ñ» Éáõ ³ÛÝ ï»Õ ³ñ Ñ»ë ï³ Ï³Ý áëåÝ Û³ ÏÁ: äÉ³-

Ý³ ÛÇÝ Î²¾-Ç ¹»å ùáõÙ Ïá ñÇ½Ý ³Ù µáÕ çáõÃ Û³Ùµ Ñ» é³ó íáõÙ ¿` ×ÝßáõÙ

·áñ Í³¹ ñ» Éáí, ÇëÏ Ï»Õ¨Á` Ç ñÇ ·³ óÇ³ ÛÇ/³ë åÇ ñ³ óÇ³ ÛÇ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Ç

ÙÇ çá óáí:

¼³ñ ·³ óáÕ »ñÏñ Ý» ñáõÙ, áñ ï»Õ Ï³ ï³ ñ³Ï ïÇ íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý Ñ»-

é³ó Ù³Ý Ñ»ï Ï³å í³Í Í³Ë ë» ñÁ ã³ ÷³ ½³Ýó µ³ñÓñ »Ý, Ïá ñÇ ½Á

Ñ³ ×³Ë Ñ³ï íáõÙ ¿, ³ å³ ³ é³ÝÓ Ý³ó íáõÙ` ÷áùñ Ïïñí³Í ùÇ ÙÇ çáí

û Õ³ ÏÇ û· ÝáõÃ Û³Ùµ Ñ» é³ó í» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí: ² å³ ³ í³Ý ¹³ Ï³Ý, Ó»é-

ùáí Ï³ ï³ñ íáÕ Ç ñÇ ·³ óÇ³ ÛÇ/³ë åÇ ñ³ óÇ³ ÛÇ ÙÇ çá óáí Ñ» é³ó íáõÙ ¿

Ï»Õ¨Á, ÇëÏ ³ñ Ñ»ë ï³ Ï³Ý áëåÝ Û³ ÏÁ Í³É íáõÙ ¿ ¨ Ý» ñ³ñÏ íáõÙ: ²Ûë

ï»Ë ÝÇ Ï³Ý ³ å³ Ñá íáõÙ ¿ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ ³ ñ³· ³ å³ ùÇ Ýáõ ÙÁ, ù³Ý ½Ç

Ï³ ï³ñ íáõÙ ¿ »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ÷áùñ ³Ý Ï³ñ Ïïñí³Íù Ï³Ù ëåÇ-

ï³ å³ï Û³ ÝÇ Ïïñí³Íù:


ÜÏ. 5.18 Î³ï³ñ³ÏïÇ ÏñÇá¿ùëïñ³ÏóÇ³


ü² Îà¾ ØàôÈ êÆ üÆ Î² òàôØ

ü³ Ïá¿ ÙáõÉ ëÇ ýÇ Ï³ óáõ ÙÁ (§ý³ Ïá¦ – áëåÝ Û³Ï, §¿ ÙáõÉ ëÇ ýÇ Ï³ó Ý»É¦

– Ï ïáñ Ý» ñÇ µ³ Å³ Ý»É) É³ÛÝ ï³ ñ³ ÍáõÙ ¿ ·ï»É í»ñ çÇÝ ï³ ñÇ Ý» ñÇÝ

¨ ½³ñ ·³ ó³Í »ñÏñ Ý» ñáõÙ ¹³ñ Ó»É ¿ Ï³ ï³ ñ³Ï ïÇ íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Û³Ý

³ é³ í»É Ý³ ËÁÝï ñ» ÉÇ ï»Ë ÝÇ Ï³Ý (ÝÏ. 5.19, 5.20):

ê³ñ ù³ íá ñáõÙ Ý» ñÇ Ï³ ï³ ñ» É³ ·áñ Íáõ ÙÁ` Ñ» Õáõ ÏÇ Ñáë ùÇ ³ é³ í»É

É³í í» ñ³ÑëÏ Ù³Ùµ, ÑÝ³ ñ³ íá ñáõÃ ÛáõÝ ¿ ï³ ÉÇë ³ å³ Ñá í» Éáõ ³ é³ ç³-

ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ ³ í» ÉÇ µ³ñÓñ Ï³ Ûáõ ÝáõÃ ÛáõÝ ¨ áëåÝ Û³ ÏÇ µ» Ïá ñÇ Ñ» ïûÏÉ-

Ûáõ ½ÇáÝ í» ñ³Ñë ÏáõÙ: ü³ Ïá¿ ÙáõÉ ëÇ ýÇ Ï³ó Ù³Ý å³ ñ³ ·³ ÛáõÙ ùáõÝ ùÇ

ÏáÕ ÙÇó Ýëï³Í íÇ ñ³ µáõÛ ÅÁ Ý³Ë Ï³ ï³ ñáõÙ ¿ ÇÝù Ý³ µ» ñ³ µ³ñ ÷³Ï-

íáÕ »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý Ã³ ÛÇÝ Ïïñí³Íù** ¨ Ñ» ïá Ï³ ï³ ñáõÙ ¿ ß³ ñáõ Ý³-

Ï³ Ï³Ý Ïá ñ³ ·ÇÍ Ï³å ëáõ Éá é»ù ëÇ³ (ÞÎÎ): Ð» ïá ÞÎÎ -Ç ÙÇ çáí Ý»ñë ¿

ï³ñ íáõÙ ÷áùñ ·»ñ Ó³Û Ý³ ÛÇÝ ½áÝ¹, á ñÇ ÃñÃé³ óáÕ Í³Û ñÁ åÕïáñ í³Í

áëåÝ Û³ ÏÁ ç³ñ ¹áõÙ Ï³Ù §¿ ÙáõÉ ëÇ ýÇ Ï³ó ÝáõÙ¦ ¿ ß³ï Ù³Ýñ µ» Ïáñ-

Ý» ñÇ, á ñáÝù ³ñ ï³ÍÍ íáõÙ »Ý ½áÝ ¹Ç Í³Û ñ³¹ ñÇ ÙÇ çá óáí (ÝÏ. 5.20):

àëåÝ Û³ÏÝ ³Ù µáÕ çá íÇÝ Ñ» é³ó Ý» Éáõó Ñ» ïá ½áÝ ¹Á ¹áõñë ¿ µ»ñ íáõÙ`

ÜÏ. 5.19 ü³Ïá¿ÙáõÉëÇýÇÏ³óÇ³ÛÇ ëË»Ù³ïÇÏ ¹Ç³·ñ³Ù

ÜÏ. 5.20 ü³Ïá¿ÙáõÉëÇýÇÏ³óÇ³

83

ÃáÕ Ý» Éáí ÙÇ³ÛÝ Ã³ ÷³Ý óÇÏ (³ÛÅÙ ¹³ ï³ñÏ) ïáå ñ³ Ï³Ý Ù³Ý å³-

ïÇ ×Á, áñÝ ³ñ Ñ»ë ï³ Ï³Ý áëåÝ Û³ ÏÇ Ñ³ Ù³ñ Ñ»Ýù ¿ Í³ é³ Û» Éáõ: ä³-

ïÇ ×³ ÛÇÝ ïáå ñ³ ÏÇ Ù»ç íÇë Ïá¿ É³ë ïÇÏ Ý» ñ³ñ Ï» Éáõó Ñ» ïá Í³É íáÕ

³ñ Ñ»ë ï³ Ï³Ý áëåÝ Û³ ÏÁ ëá íá ñ³ µ³ñ å³ ïÇ ×Ç Ù»ç ¿ ï» Õ³¹ñ íáõÙ

ÇÝ Å»Ï ïá ñÇ û· ÝáõÃ Û³Ùµ: ìÇë Ïá¿ É³ë ïÇ ÏÁ Ñ» é³ó íáõÙ ¿ Ç ñÇ ·³ óÇ³ ÛÇ/

³ë åÇ ñ³ óÇ³ ÛÇ ÙÇ çá óáí, ÇëÏ í»ñ ùÁ ÑÇ¹ ñ³ ï³ óÇ³ ÛÇ ¿ »Ý Ã³ñÏ íáõÙ

0,4 (27 G) ã³÷ ëÇ ³ ë» ÕÇ û· ÝáõÃ Û³Ùµ í»ñ ùÇó ³ñ ï³ Ñáë ùÁ Ï³Ý Ë»-

Éáõ Ñ³ Ù³ñ: êïáõ· íáõÙ ¿ ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÁ` Ñ³ Ùá½ í» Éáõ Ñ³ Ù³ñ, áñ

í»ñ ùÇó ³ñ ï³ Ñáëù ãÏ³, Ï³ Ã»ó íáõÙ »Ý Ñ³ Ï³ µÇá ïÇ ÏÇ Ï³ ÃÇÉ Ý»ñ ¨

³ã ùÇÝ ¹ñíáõÙ ¿ ËáõÉ íÇ ñ³ Ï³å:

**

ºÕ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ïïñí³ÍùÝ (ÝÏ.

5.21) ³ñ íáõÙ ¿ ½·áõ ßáõÃ Û³Ùµ 2.8 – 3.2

ÙÙ ã³ ÷Ç Ï» ñ³ ïá ÙÇ û· ÝáõÃ Û³Ùµ: Ì³Û-

ñÇ û· ÝáõÃ Û³Ùµ Ï³ ï³ñ íáõÙ ¿ 10 ÙÇÏ-

ñáÝ »ñ Ï³ ñáõÃ Û³Ùµ Ïá ñ³ ·ÇÍ ÉÇÙ µ³É

Ïïñí³Íù: ² å³ Ï» ñ³ ïá ÙÁ Ý»ñ¹ñ íáõÙ

¿ Ëá ñÁ í»ñ ùÇ Ù»ç ¨ ³ é³ç ï³ñ í» Éáí

³ é³ ç³ó ÝáõÙ ¿ ù³ é³ Ïáõ ëÇ Ï³Ù áõÕ-

Õ³ÝÏ ÛáõÝ` »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ëïñá Ù³-

ÛÇ ÙÇ çá óáí ¹» åÇ ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇÏ 3

ÙÙ »ñ Ï³ ñáõÃ Û³Ùµ Ùáõï ùáí: �

5.10 Ðºî ìÆ ð² Ð² î² Î²Ü ÊÜ²Øø

Î³Ë í³Í ¿ íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Û³Ý ï»Ë ÝÇ Ï³ ÛÇó:

1. Î³ ï³ ñ³Ï ïÇ ÇÝï ñ³ Ï³å ëáõÉ Û³ñ ¨ ¿ùëï ñ³ Ï³å ëáõÉ Û³ñ ¿ùëï ñ³Ï-

óÇ³ ÛÇ ¹»å ùáõÙ íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý í»ñ ùÁ Ù»Í ¿, ³ å³ ùÇ ÝáõÙÝ ÁÝ Ã³-

ÝáõÙ ¿ ¹³Ý ¹³Õ 6-8 ß³ µ³Ã í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ, ë³ Ï³ÛÝ íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ-

ÝÇó Ñ» ïá ÙÇÝã¨ 9 ³Ùë í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ¹»é¨ë ï» ÕÇ »Ý áõ Ý» ÝáõÙ Éáõ ë³-

µ»Ï Ù³Ý ÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ` Ï³å í³Í í»ñ ùÇ Ñ» ï³ ·³ ³ å³ ùÇÝ Ù³Ý

Ñ»ï: ¸» åÇ ¹áõñë óóí» Éáõ Ï³Ù ³ë ïÇ· Ù³ ïÇ½Ù ³ é³ ç³ó Ý» Éáõ å³-

ñ³ ·³ ÛáõÙ ãÝ»ñÍÍ íáÕ Ï³ ñ» ñÁ Ï³ ñáÕ »Ý Ïïñí»É Ï³Ù Ñ» é³ó í»É, ëá-

íá ñ³ µ³ñ ¹³ Ï³ ï³ñ íáõÙ ¿ 6-Çó 8-ñ¹ ß³ µ³Ã í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ: ÆÝã¨¿,

á ñáß Ï³ ñ»ñ ã»Ý Ñ» é³ó íáõÙ: ü³ Ïá¿ ÙáõÉ ëÇ ýÇ Ï³ó Ù³Ý Ï³Ù ÷áùñ ³Ý-

Ï³ñ Ïïñí³Í ùáí ¿ùëï ñ³ Ï³å ëáõÉ Û³ñ ¿ùëï ñ³Ï óÇ³ ÛÇ ¹»å ùáõÙ íÇ-

ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý í»ñ ùÁ ÷áùñ ¿ ¨ ³ å³ ùÇÝ íáõÙ ¿ 1 ³Ùë í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ:

ÜÏ. 5.21 ºÕç»ñ»Ýáõ Ïïñí³Íù



ÐÇ í³Ý¹ Ý» ñÁ ëá íá ñ³ µ³ñ Ï³ ñáÕ »Ý Ç ñ»Ýó ³ éûñ Û³ ·áñ Íáõ Ý»áõÃ Û³ ÝÁ

í» ñ³ ¹³é Ý³É íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ ÝÇó Ñ» ïá 2 ß³ µ³Ã í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ:

2. Ð»ï íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ßñç³ ÝáõÙ ëá íá ñ³ µ³ñ Ýß³ Ý³Ï íáõÙ »Ý Ñ³ Ï³ µÇá-

ïÇ ÏÇ ¨ ëï» ñáÇ ¹Ç Ñ³ Ù³Ïó í³Í Ï³ ÃÇÉ Ý»ñ, û ñÇ Ý³Ï` Ù³ù ëÇï ñáÉ: ìÇ-

ñ³ µáõÛ ÅÇ Ñ³ Û» óá ÕáõÃ Û³Ùµ µáõ Åáõ ÙÁ Ï³ ñáÕ ¿ ï »É ÙÇ ù³ ÝÇ ß³ µ³Ã:

êï» ñáÇ ¹Ç Ï³ ÃÇÉ Ý» ñÁ (Pred-Forte Ï³Ù Inflamase Forte) ¨ Ñ³ Ï³-

µÇá ïÇÏ Ý» ñÇ Ï³ ÃÇÉ Ý» ñÁ (Ciloxan, Ocuflox, Zymar, Vigamox) û ñÁ 4

³Ý ·³Ù (Ï³Ù û ñÁ 8 ³Ý ·³Ù` »ñ Ï³ ñ³ï¨ µáõ ÅáõÙ å³ Ñ³Ý çáÕ ¹»å ù»-

ñáõÙ) ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ß³ ñáõ Ý³ Ï»É 3 ß³ µ³Ã (¹Åí³ñ ¹»å ù» ñáõÙ` ³ í» ÉÇ

»ñ Ï³ñ): ¸ñ³Ýó ¹» Õ³ ã³ ÷Á Ýí³ ½»ó íáõÙ ¿ ³ë ïÇ ×³ Ý³ µ³ñ, ÙÇ ù³ ÝÇ

ß³ µ³Ã í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ, ³ å³ ÏÇ ñ³ éáõ ÙÁ ¹³ ¹³ ñ»ó íáõÙ ¿:

3. ¶áñ Íáõ Ý»áõÃ Û³Ý ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³ ÏáõÙ Ý» ñÁ Ï³Ë í³Í »Ý Ïïñí³Í ùÇ ã³-

÷Çó ¨ ÝáõÛÝ å»ë å»ïù ¿ Ñ³ñ Ù³ ñ»ó í»Ý ³Ý Ñ³ ï³ å»ë Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ

ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ:

4. ÀÝ¹ Ñ³ Ýáõñ µÅßÏ³ Ï³Ý ¹Ç ï³ñ ÏáõÙ Ý»ñ

²ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ëáõ ë³ ÷»É ÷áñ Ï³ åáõÃ Ûáõ ÝÇó, ÇÝã å»ë Ý³¨ Ñ³ ½³ Éáõó

¨ ÷éßï³ Éáõó: àñ å»ë Ï³ ÝáÝ, ÑÇ í³Ý ¹Á å»ïù ¿ Ëáõ ë³ ÷Ç ó³Ý Ï³ ó³Í

·áñ Íáõ Ý»áõÃ Ûáõ ÝÇó, áñÝ ³ é³ ç³ó ÝáõÙ ¿ ¹»Ù ùÇ ·» ñ³ñ Ûáõ ÝáõÃ ÛáõÝ:

²ñ Û³Ý Ù³ Ï³ñ ¹» ÉÇáõÃ Ûáõ ÝÁ Ýí³ ½»ó ÝáÕ ÙÇ çáó Ý» ñÇ ÁÝ ¹áõ ÝáõÙÝ ³ÝÑ-

ñ³ Å»ßï ¿ ÁÝ¹ Ñ³ ï»É ³éÝ í³½Ý ÙÇ ù³ ÝÇ ß³ µ³ Ãáí ÙÇ³ÛÝ ³ÛÝ ¹»å-

ùáõÙ, » Ã» Ï³ ï³ñ í»É ¿ é»ï ñá µáõÉ µ³ñ ³Ý½ ·³ Û³ óáõÙ: î» Õ³ ÛÇÝ Ï³Ù

å» ñÇ µáõÉ µ³ñ ³Ý½ ·³ Û³ó Ù³Ý å³ ñ³ ·³ ÛáõÙ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÁ ëïÇå í³Í

ã»Ý ÉÇ ÝáõÙ ÁÝ¹ Ñ³ ï»É Ñ³ Ï³ Ù³ Ï³ñ ¹Çã Ý» ñÇ ÁÝ ¹áõ Ýáõ ÙÁ, » Ã» Ï³ ï³ñ-

í»É ¿ Ù³ ùáõñ »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý Ã³ ÛÇÝ Ïïñí³Íù` ³ é³Ýó ëåÇ ï³ å³ï-

Û³ ÝÇ Ï³Ù ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ÑÛáõë í³Íù Ý» ñÇ Ñ³ï Ù³Ý:

5. ì» ñ³Ñë Ïá Õ³ Ï³Ý ³Û ó» ñÁ ëá íá ñ³ µ³ñ å»ïù ¿ Ï³ ï³ñ í»Ý íÇ ñ³ Ñ³-

ïáõÃ Ûáõ ÝÇó 1 ûñ, 1 ß³ µ³Ã, 3 ß³ µ³Ã ¨ 6 ß³ µ³Ã ³Ýó, ë³ Ï³ÛÝ ¹ñ³Ýù

å»ïù ¿ Ý³¨ Ñ³ñ Ù³ ñ»ó í»Ý ïíÛ³É µáõÅ Ñ³ë ï³ ïáõÃ Û³Ý å³Û Ù³Ý Ý»-

ñÇÝ: ² é³Ýó µ³ñ ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ ó³Í Ï³ ï³ ñ³Ï ïÇ íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ-

Û³Ý ¹»å ùáõÙ, » Ã» Ï³ ï³ñ í»É ¿ ý³ Ïá¿ ÙáõÉ ëÇ ýÇ Ï³ óáõÙ` 3 ÙÙ »ñ Ï³-

ñáõÃ Û³Ùµ Ù³ ùáõñ »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý Ã³ ÛÇÝ Ïïñí³Í ùÇ ÙÇ çáí, Í³É íáÕ

³ñ Ñ»ë ï³ Ï³Ý áëåÝ Û³ ÏÇ ÏÇ ñ³é Ù³Ùµ ¨ í»ñ ùÇ ³Ý Ï³ñ ÷³ Ïáõ Ùáí,

Ï³ ñ» ÉÇ ¿ ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³Ï í»É íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ ÝÇó 1 ûñ ¨ 3 ß³ µ³Ã ³Ýó

Ï³ ï³ñ íáÕ í» ñ³Ñë Ïá Õ³ Ï³Ý ³Û ó» ñáí: ºñÏ ñáñ¹ ³Û óÇ Å³ Ù³ Ý³Ï Ï³-

ñ» ÉÇ ¿ ³Ï Ýáó ¹áõñë ·ñ»É: �

85

5.11. Ðºî ìÆ ð² Ð² î² Î²Ü ´²ð àôÂ ÚàôÜ Üºð

1. ¸» ÕÇÝ µÍÇ ÏÇë ïá½ ³Û ïáõó (ï»ë ¶ÉáõË 9.5)

2. ¾Ý ¹ûý Ã³É ÙÇï (ï»ë ¶ÉáõË 15)

3. Ð» ïÇÝ å³ ïÇ ×Ç åÕïá ñáõÙ (ï»ë ¶ÉáõË 5.12) �

5.12. Ðº îÆÜ ä² îÆ ÖÆ äÔîà ðàôØ Î²Ø

ºðÎ ðàð ² ÚÆÜ Î² î² ð²Îî

Î³ ï³ ñ³Ï ïÇ Ñ» é³ óáõ ÙÇó Ñ» ïá ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý Ïáñë ïÇ ³ Ù» Ý³-

ï³ ñ³Í í³Í å³ï ×³ éÁ Ñ» ïÇÝ å³ ïÇ ×Ç åÕïá ñáõÙÝ ¿ (ÝÏ. 5.22):

15%-Çó 50% ¹»å ù» ñáõÙ åÕïá ñáõ ÙÁ ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ Ï³ ï³ ñ³Ï ïÇ íÇ-

ñ³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ ÝÇó Ñ» ïá 5 ï³ñ í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ:

ÜÞ²Ü Üºð

1. ¾Éß ÝÇ ·Ç µÍ»ñ.

àëåÝ Û³ ÏÇ áã ÉÇ³ñ Å»ù

Ã» ÉÇÏ Ý» ñÇ Ó ³ íá ñáõÙ

áëåÝ Û³ ÏÇ ÙÝ³ óáñ ¹³-

ÛÇÝ ¿ åÇ Ã» É³ ÛÇÝ µçÇç Ý»-

ñÇ µ³½ Ù³ó Ù³Ý ¨ ÙÇ·-

ñ³ óÇ³ ÛÇ Ñ»ï¨³Ý ùáí:

2. üÇµ ñá½.

³. å³ ïÇ ×Ç Ï»Ýï ñá-

Ý³ Ï³Ý ý Çµ ñá ½³ ÛÇÝ

ß»ñ ïÇ Ñ³ë ï³ óáõÙ,

µ. Ï³ ñáÕ ¿ å³ ïÇ ×Ç

Ëáñ ßá Ù» Éáõ å³ï ×³é

¹³é Ý³É:

ì²ðàôØ/´àôÄàôØ

ìÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ÙÇ ç³Ù ïáõÃ ÛáõÝ

Î³å ëáõ Éá ïá ÙÇ³ Nd:YAG É³ ½» ñÇ û· ÝáõÃ Û³Ùµ

³. Ð» ïÇÝ å³ ïÇ ×Ç Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý Ñ³ï í³ ÍÇ ýá ïá ù³Û ù³ ÛáõÙ

µ. ´³ñ ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ

1. Ü» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ áëå Ý³ å³ Ïáõ íÝ³ ëáõÙ – Ï» ï³ ÛÇÝ ù³Û ù³ ÛáõÙ

2. Ü» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³Ý µ³ñÓ ñ³ óáõÙ – Å³ Ù³ Ý³ Ï³ íáñ µÝáõÛÃ ¿ ÏñáõÙ

3. ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ß»ñ ï³ ½³ ïáõÙ �


ÜÏ. 5.22 Ð»ïÇÝ å³ïÇ×Ç åÕïáñáõÙ


5.13. Î² î² ð²Îî.

Æ±Üâ ¾ ²ÜÐ ð² ÄºÞî ÐÆ ÞºÈ

1. Æ±Üâ ¾ ²ÜÐ ð² ÄºÞî ÐÆ ÞºÈ

! Î³ ï³ ñ³ÏïÝ ÇÝù ÝÇÝ âÆ ² è² æ²ò ÜàôØ.

– ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëáõñ/Ñ³Ý Ï³ñ Í³ ÏÇ Ïá ñáõëï,

– ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý Ïá ñáõëï ÁÝ¹ Ñáõå ÙÇÝã¨ ÉáõÛ ëÇ ÁÝ Ï³ Éáõ ÙÁ Ï³Ù Ï»Ýï ñá-

Ý³ Ï³Ý ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý Ïá ñáõë ïÁ,

– Éáõ ë³ ÛÇÝ ³½ ¹³ ÏÇ ÝÏ³ï Ù³Ùµ »ñ Ïáõ ³ã ù» ñÇ µµ» ñÇ ³ ëÇ Ù»ï ñÇÏ é»³Ï-

óÇ³:

! Î³ ï³ ñ»ù ³ã ùÇ Ñ³ Ù³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ½ÝÝáõÙ ¨ á ñá ß»ù, Ã» ³ñ¹ Ûáù

Ï³ ï³ ñ³±ÏïÝ ¿ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý í³ï Ã³ ñ³ó Ù³Ý å³ï ×³ éÁ:

î» ëá ÕáõÃ Û³Ý í³ï Ã³ ñ³ó Ù³Ý ³ÛÉ å³ï ×³é Ý» ñÁ µ³ ó³ é» Éáõ Ñ³ Ù³ñ

³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ï³ ï³ ñ»É ³Ï Ý³ Ñ³ ï³ ÏÇ ½ÝÝáõÙ` ³ é³ÝÓ Ý³ Ñ³ ïáõÏ

áõ ß³¹ ñáõÃ ÛáõÝ ¹³ñÓ Ý» Éáí ¹» ÕÇÝ µÍÇ Ñ³ï í³ ÍÇÝ:

! º Ã» §Ï³ñÍñ¦ Ï³ ï³ ñ³Ï ïÇ å³ï ×³ éáí ³Ï Ý³ Ñ³ ï³ ÏÇ ½ÝÝáõÙ

Ï³ ï³ ñ»ÉÝ ³ÝÑ Ý³ñ ¿, ³ å³ Ï³ ï³ ñ»ù áõÉï ñ³ Ó³Û Ý³ ÛÇÝ

Ñ» ï³ ½á ïáõÃ ÛáõÝ` ³ã ùÇ Ñ» ïÇÝ Ñ³ï í³ ÍÇ ³Ë ï³ µ³ Ý³ Ï³Ý

íÇ ×³Ï Ý»ñÝ ³Ë ïá ñá ß» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

2. Î² î² ð²Î îÆ ìÆ ð² Ð² î² Î²Ü ´àôÄ Ø²Ü òàô òàôØ Üº ðÀ

Î³ ï³ ñ³Ï ïÇ íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý µáõ Åáõ ÙÁ Ï³ ñáÕ ¿ Ç ñ³ Ï³ Ý³ó í»É

Ñ»ï¨Û³É Ýå³ ï³Ï Ý» ñáí.

³. î» ëá ÕáõÃ Û³Ý í³ï Ã³ ñ³ óáõ ÙÇó ï³ é³ åáÕ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ ï» ëá ÕáõÃ-

Ûáõ ÝÁ µ³ ñ» É³ í» Éáõ Ñ³ Ù³ñ.

µ. ²ã ùÇ ³Ûë Ï³Ù ³ÛÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý µáõÅ Ù³Ý Ýå³ ï³-

Ïáí (û ñÇ Ý³Ï` áëåÝ Û³ ÏÇ Ñ»ï Ï³å í³Í ·É³áõ Ïá Ù³ Ï³Ù áõ í»Çï):

·. ²ã ùÇ ³Ûë Ï³Ù ³ÛÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý µáõÅ Ù³ ÝÁ Ýå³ë ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ (û ñÇ-

Ý³Ï` ¹Ç³ µ» ïÇÏ é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³ ÛÇ Ï³Ù ·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ í» ñ³ÑëÏ Ù³Ý

Ï³Ù µáõÅ Ù³Ý Ýå³ ï³ Ïáí) �

87

ÜÏ. 6.1 ²ç ³ãùÇ ³ñÛáõÝ³½»ÕáõÙ ³å³Ï»ÝÙ³Ý Ù³ñÙÝÇ Ù»ç

¶ÈàôÊ 6. ² å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ


6.1 ²ð Úàô Ü² ¼º ÔàôØ ² ä² ÎºÜ Ø²Ü Ø²ðØ ÜÆ Øºæ


î» ëá ÕáõÃ Û³Ý Ñ³Ý Ï³ñ Í³ ÏÇ, ³ é³Ýó ó³ íÇ Ïá ñáõëï Ï³Ù ë¨ Ï» ï» ñÇ

Ñ³Ý Ï³ñ Í³ ÏÇ ³ é³ ç³ óáõÙ` Ñ³ ×³Ë ÉáõÛ ëÇ ³é Ï³Û ÍáõÙ Ý» ñÇ áõ Õ»Ï-

óáõÃ Û³Ùµ:


Ì³Ýñ ³ñ Ûáõ Ý³-

½»Õ Ù³Ý ¹»å ùáõÙ

³Ï Ý³ Ñ³ ï³ ÏÇ

Ï³ñ ÙÇñ é»ý É»ù-

ëÁ Ï³ ñáÕ ¿ µ³ ó³-

Ï³ Û»É (ÝÏ. 6.1),

ÇëÏ ûý Ã³É Ùáë Ïá-

åÇ³ ÛÇ Å³ Ù³ Ý³Ï

³Ï Ý³ Ñ³ ï³ ÏÁ Ï³ ñáÕ ¿ ï» ë³ Ý» ÉÇ ãÉÇ Ý»É: ºñ µ»ÙÝ ¿ ñÇÃ ñá óÇï Ý» ñÁ

Ï³ ñáÕ »Ý »ñ¨³É, » Ã» ×»Õ ù³ ÛÇÝ É³Ù åÇ ×³ é³ ·³Û ÃÁ Ï»Ýï ñá Ý³ó íÇ

áëåÝ Û³ ÏÇ Ñ»ï¨áõÙ: Â»Ã¨ ³ñ Ûáõ Ý³ ½»Õ Ù³Ý ¹»å ùáõÙ ³ñ Ûáõ ÝÁ Ï³ ñáÕ

¿ Ù³ë Ý³ ÏÇ Í³Í Ï»É ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÁ ¨ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³ ÝáÃ Ý» ñÁ:

øñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý ³ñ Ûáõ Ý³ ½» Õáõ ÙÁ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ù»ç Ñ» Ùá· Éá µÇ-

ÝÇ ï³ñ ñ³ ÉáõÍ Ù³Ý Ñ»ï¨³Ý ùáí áõ ÝÇ ¹» ÕÇÝ Ï³ í³ ù³ ñÇ ·áõÛÝ:


ÂáõÛÉ ³ñ ï³ Ñ³Ûï í³Í µµÇ ³ ý» ñ»Ýï ¹» ý»Ïï: Î³ ñáÕ »Ý Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ-

í»É ³Ï Ý³ Ñ³ ï³ ÏÇ ³ÛÉ ³Ë ï³ Ñ³ ñáõÙ Ý»ñ, á ñáÝó µÝáõÛ ÃÁ Ï³Ë í³Í ¿

¿ ÃÇá Éá ·Ç³ ÛÇó:


– Þ³ ù³ ñ³Ë ï³ ÛÇÝ é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³ (ß³ ù³ ñ³Ë ï³ ÛÇÝ é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³-

ÛÇ Ýß³Ý Ý» ñÁ ëá íá ñ³ µ³ñ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ íáõÙ »Ý ÙÛáõë ³ã ùáõÙ):


– ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ å³ïé í³Íù (³ é³ï ³ñ Ûáõ Ý³ ½»Õ Ù³Ý ¹»å ùáõÙ ëá-

íá ñ³ µ³ñ í» ñÇÝ Ñ³ï í³Í Ý» ñáõÙ: Î³ ñáÕ ¿ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É ·»ñ Ó³Û-

Ý³ ÛÇÝ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ Û³Ý ¨ ëåÇ ï³ å³ï Û³ ÝÁ ¹» åÇ Ý»ñë ë»Õ Ù» Éáõ ÙÇ-

çá óáí):

– ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ß»ñ ï³ ½³ ïáõÙ (» Ã» ÏÉÇ ÝÇ Ï³ Ï³Ý ½ÝÝÙ³Ý Å³ Ù³-

Ý³Ï ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÁ ï» ë³ Ý» ÉÇ ã¿, ³ å³ ³Ë ïá ñá ßáõ ÙÁ Ï³ ñáÕ ¿ Ï³-

ï³ñ í»É ·»ñ Ó³Û Ý³ ÛÇÝ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ Û³Ý û· ÝáõÃ Û³Ùµ):

– ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý » ñ³ ÏÇ Ï³Ù ¹ñ³ ×Ûáõ Õ» ñÇ Ëó³ ÝáõÙ

(ëá íá ñ³ µ³ñ » ñ³ ÏÇ ×Ûáõ ÕÇ Ëó³ ÝáõÙ): ÐÇÙ Ý³ Ï³ ÝáõÙ ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿

ÑÇ å»ñ ïá ÝÇ³ Ûáí ï³ é³ åáÕ ï³ ñ»ó ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï: ² Ý³Ù Ý» ½áõÙ

ÑÇ í³Ý ¹Á Ï³ ñáÕ ¿ Ýß»É ÙÇ ù³ ÝÇ ³ ÙÇë/ï³ ñÇ ³ é³ç ï» ÕÇ áõ Ý» ó³Í

» ñ³ ÏÇ Ëó³ ÝáõÙ Ï³Ù ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý Ñ³Ý Ï³ñ Í³ ÏÇ Ïá ñáõëï:

– ² å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ñ» ïÇÝ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ß»ñ ï³ ½³ ïáõÙ. ëá íá ñ³ µ³ñ

½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ ÙÇ çÇÝ ï³ ñÇ ùÇ ¨ ï³ ñ»ó ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï: ÐÇ í³Ý¹ Ý»-

ñÁ ëá íá ñ³ µ³ñ ÝßáõÙ »Ý ÉáõÛ ëÇ ³é Ï³Û ÍáõÙ Ý»ñ ¨ Éá Õ³ óáÕ µÍ»ñ:

– ¸» ÕÇÝ µÍÇ ï³ ñÇ ù³ ÛÇÝ ¹Çëï ñá ýÇ³ (¸´î¸). ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÁ Ñ³ ×³Ë

ÝßáõÙ »Ý ÙÇÝã¨ ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙÝ áõ Ý» ó³Í ÃáõÛÉ ï» ëá ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ, á ñÇ

å³ï ×³éÝ Ç ñ»Ýó Ùáï ³é Ï³ ³Ï Ý³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝÝ ¿: ØÛáõë ³ã-

ùáõÙ Ï³ ñáÕ »Ý Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É ¹» ÕÇÝ µÍÇ ¹ñáõ ½»ñ ¨/Ï³Ù ¸´î¸ -ÇÝ

µÝá ñáß ³ÛÉ Ýß³Ý Ý»ñ:

– ²ã ùÇ Ï³Ù á ñá í³Û ÝÇ íÝ³ë í³Íù ³ Ý³Ù Ý» ½áõÙ (öñã»ñ ½Ç Ñ³ Ù³Ë ï³-

ÝÇß):

– Ü» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ áõ éáõóù. Ï³ ñáÕ ¿ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É ûý Ã³É Ùáë Ïá åÇ³ ÛÇ

Ï³Ù B-ëÏ³ Ý³ ÛÇÝ ·»ñ Ó³Û Ý³ ÛÇÝ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ Û³Ý û· ÝáõÃ Û³Ùµ:

– êáõ µ³ ñ³Ë ÝáÇ ¹³É Ï³Ù ëáõµ ¹áõ ñ³É ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ (Â»ñ ëá ÝÇ Ñ³-

Ù³Ë ï³ ÝÇß). Ñ³ ×³Ë ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ »ñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ åñ» é» ïÇ Ý³É ³ñ Ûáõ-

Ý³ ½» ÕáõÙ Ï³Ù ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ ³ å³ Ï»Ý Ù»Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ù»ç: ²Ï Ý³ Ñ³-

ï³ ÏÇ ³Ë ï³ Ñ³ñ Ù³ ÝÁ ëá íá ñ³ µ³ñ áõ Å»Õ ·ÉË³ ó³í ¿ Ý³ Ëáñ ¹áõÙ:

Î³ ñáÕ ¿ ½³ñ ·³ Ý³É Ïá Ù³:

– ÆÉ ½Ç ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ. ³Ý Ñ³Ûï ¿ ÃÇá Éá ·Ç³ ÛÇ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ å» ñÇ-

ý» ñÇÏ Ç ß» ÙÇ³ ¨ Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ ñÇ ½³ óÇ³, ëá íá ñ³ µ³ñ ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿

20-30 ï³ ñ» Ï³Ý ïÕ³ Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ùáï: Ð³ ×³Ë ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ ³ é³ çÇÝ

³Û óÇ å³ï ×³ éÁ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ ³ñ Ûáõ Ý³ ½»Õ Ù³Ý Ñ»ï¨³Ý ùáí

ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý í³ï Ã³ ñ³ óáõÙÝ ¿: ÐÇ í³Ý ¹áõÃ Ûáõ ÝÁ ëá íá ñ³ µ³ñ »ñÏ-

ÏáÕ Ù³ ÝÇ µÝáõÛÃ ¿ ÏñáõÙ ¨ ³Ë ïá ñáß íáõÙ ¿ µ³ ó³ éáõÃ Û³Ý Ù» Ãá ¹áí:


ÎñÍùÇ Ñ³ ë³ ÏÇ ¨ ³ í» ÉÇ Ù»Í ï³ ñÇ ùÇ » ñ» Ë³ Ý» ñÇ ¹»å ùáõÙ ³ÝÑ ñ³-

Å»ßï ¿ ¹Ç ï³ñ Ï»É ÍÝÝ¹³ µ» ñ³ Ï³Ý íÝ³ë í³Í ùÇ, Ã³ ÷³ Ñ³ñ í³Í » ñ»-

89

Ë³ ÛÇ Ñ³ Ù³Ë ï³ ÝÇ ßÇ ¨ ýÇ ½Ç Ï³ Ï³Ý µéÝáõÃ Û³Ý Ñ³ í³ Ý³ Ï³ ÝáõÃ Ûáõ-

ÝÁ:

î²ð º ð² ÎÆâ ²Ê îà ðà ÞàôØ– ìÇï ñ»Çï (É»Û Ïá óÇï Ý» ñÇ Ïáõ ï³ ÏáõÙ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ù»ç): ÐÇ-

í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ëÏÇ½ µÁ Ñ³½ í³ ¹»å ¿ ÝáõÛÝ ù³Ý Ñ³Ý Ï³ñ Í³ ÏÇ ÉÇ ÝáõÙ, áñ-

ù³Ý ³ñ Ûáõ Ý³ ½»Õ Ù³Ý Å³ Ù³ Ý³Ï, Ï³ ñáÕ ¿ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É Ý³¨ ³ é³ç-

Ý³ ÛÇÝ Ñ» ïÇÝ áõ í»Çï: ²ñ Ûáõ Ý³ ½» Õáõ ÙÁ ¿ ñÇÃ ñá óÇï Ý»ñÝ ³ å³ Ï»Ý-

Ù³Ý Ù³ñÙ ÝáõÙ µ³ ó³ Ï³ ÛáõÙ »Ý:

– ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ß»ñ ï³ ½³ ïáõÙ. Ï³ ñáÕ ¿ ½³ñ ·³ Ý³É ³ é³Ýó ³ å³-

Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ ³ñ Ûáõ Ý³ ½»Õ Ù³Ý, ë³ Ï³ÛÝ ³Ë ï³ ÝÇß Ý» ñÁ Ï³ ñáÕ

»Ý ÙÇ¨ÝáõÛ ÝÁ ÉÇ Ý»É: ´³ñÓñ ß»ñ ï³ ½³ï Ù³Ý ¹»å ùáõÙ ³Ï Ý³ Ñ³ ï³-

ÏÇ ½ÝÝáõ ÙÁ Ï³ ñáÕ ¿ ¹Åí³ ñ³ ó³Í ÉÇ Ý»É: ÜÙ³Ý ¹»å ùáõÙ ×»Õ ù³ ÛÇÝ

É³Ù åÇ û· ÝáõÃ Û³Ùµ Ñ» ï³ ½á ï» ÉÇë ÑÝ³ ñ³ íáñ ¿ áëåÝ Û³ ÏÇ Ñ»ï¨áõÙ

Ñ³Ûï Ý³ µ» ñ»É ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÁ:


1. ² Ý³Ù Ý»½. ³Ï Ý³ ÛÇÝ Ï³Ù Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ, Ñ³ï-

Ï³ å»ë í» ñá ÑÇß Û³É Ý» ñÇó áñ¨¿ Ù» ÏÇ, ÇÝã å»ë Ý³¨ íÝ³ë í³Í ùÇ ³é Ï³-

ÛáõÃ ÛáõÝ:

2. Ø³Ý ñ³Ïñ ÏÇï ½ÝÝáõÙ, ³Û¹ ÃíáõÙ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ ÛáõÝ ×»Õ ù³ ÛÇÝ É³Ù åÇ

û· ÝáõÃ Û³Ùµ ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ ñÇ ½³ óÇ³Ý Ñ³Ûï Ý³-

µ» ñ» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí, ÇÝã å»ë Ý³¨ Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³Ý ã³ ÷áõÙ ¨

»ñ Ïáõ ³ã ùÇ ³Ï Ý³ Ñ³ ï³ ÏÇ ½ÝÝáõÙ áõ ÕÇÕ ûý Ã³É Ùáë Ïá åÇ³ ÛÇ » Õ³ Ý³-

Ïáí É³Û Ý³ó í³Í µµ» ñÇ å³Û Ù³Ý Ý» ñáõÙ:

3. º Ã» ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÁ ï» ë³ Ý» ÉÇ ã¿, ³ å³ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ï³ ï³ ñ»É B-

ëÏ³ Ý³ ÛÇÝ ·»ñ Ó³Û Ý³ ÛÇÝ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ ÛáõÝ` ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ å³ïé-

í³Í ùÁ Ï³Ù Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ áõ éáõó ùÁ Ñ³Ûï Ý³ µ» ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

´àô ÄàôØ

1. º Ã» ³ñ Ûáõ Ý³ ½»Õ Ù³Ý ¿ ÃÇá Éá ·Ç³Ý ³Ý Ñ³Ûï ¿, ¨ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ

å³ïé í³Í ùÁ ¨/Ï³Ù ß»ñ ï³ ½³ ïáõ ÙÁ ÑÝ³ ñ³ íáñ ã¿ ³Ë ïá ñá ß»É (û ñÇ-

Ý³Ï` ÑÇ í³Ý¹Ý ³ Ý³Ù Ý» ½áõÙ ãÇ ÝßáõÙ í» ñá ÑÇß Û³É ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»-

ñÇó áã Ù» ÏÁ, ÙÛáõë ³ã ùáõÙ ÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ ãÏ³Ý, ÇëÏ ³Ï Ý³ Ñ³-

ï³ ÏÁ ï» ë³ Ý» ÉÇ ã¿ ïá ï³É ³ñ Ûáõ Ý³ ½»Õ Ù³Ý å³ï ×³ éáí), ÑÇ í³Ý ¹Á

å»ïù ¿ Ñáë åÇ ï³ É³ó íÇ Ï³Ù Ëëïá ñ»Ý í» ñ³ÑëÏ íÇ ³Ù µáõ É³ ïáñ

å³Û Ù³Ý Ý» ñáõÙ:

2. ²Ý ÏáÕ Ý³ ÛÇÝ é» ÅÇÙ Ù³Ñ ×³ Ï³ ÉÇ ·ÉË³ ÛÇÝ Ù³ ëÁ µ³ñÓ ñ³ó ñ³Í íÇ-

×³ ÏáõÙ (¨ »ñ µ»ÙÝ »ñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ íÇ ñ³ Ï³ å³Í) 2-3 ûñ í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ

(Ýí³ ½»ó ÝáõÙ ¿ ÏñÏÝíáÕ ³ñ Ûáõ Ý³ Ñá ëáõÃ Û³Ý Ñ³ í³ Ý³ Ï³ ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ

¶ÈàôÊ 6. ² å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ


¨ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõÃ ÛáõÝ ¿ ï³ ÉÇë, áñ ³ñ Ûáõ ÝÁ Ïáõ ï³Ï íÇ ³ã ùÇ ëïá ñÇÝ

Ñ³ï í³Í Ý» ñáõÙ, ÇÝ ãÁ ÙÇ çáó ¿ ëï»Õ ÍáõÙ ½ÝÝ» Éáõ ³Ï Ý³ Ñ³ ï³ ÏÇ í»-

ñÇÝ å» ñÇ ý» ñÇÏ Ñ³ï í³ ÍÁ, áñ ï»Õ ëá íá ñ³ µ³ñ ¨ ³ é³ ç³ ÝáõÙ ¿ ó³Ý-

ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ å³ïé í³Í ùÁ):

3. ÎáÝ ë»ñ í³ ïÇí µáõ ÅáõÙ ¨ ³ñ Ûáõ Ý³ ½»Õ Ù³Ý Ý»ñÍÍ Ù³Ý ·áñ ÍÁÝ Ã³ óÇ

í» ñ³Ñë ÏáõÙ, » Ã» ³ñ Ûáõ Ý³ ½» Õáõ ÙÁ Ñ³ Ù³Ïó í³Í ã¿ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ

å³ïé í³Í ùáí Ï³Ù ¹» ý»Ï ïáí, Ñ³ Ï³ é³Ï ¹»å ùáõÙ å»ïù ¿ ³Ý Ñ³-

å³Õ µáõ ÅáõÙ Ç ñ³ Ï³ Ý³ó Ý»É:

4. ²ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ¹³ ¹³ ñ»ó Ý»É ³ë åÇ ñÇ ÝÇ, áã ëï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ Ñ³ Ï³ µáñ-

µá ù³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý» ñÇ ¨ Ù³ Ï³ñ ¹» ÉÇáõÃ Ûáõ ÝÁ Ýí³ ½»ó ÝáÕ ³ÛÉ ¹» Õ» ñÇ

ÁÝ ¹áõ Ýáõ ÙÁ, » Ã» ¹ñ³Ýó Ñ³ Ù³ñ ãÏ³Ý ËÇëï µÅßÏ³ Ï³Ý óáõ óáõÙ Ý»ñ:

5. ²ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ÑÝ³ ñ³ íá ñÇÝë í³Õ ëÏë»É ³ñ Ûáõ Ý³ ½»Õ Ù³Ý å³ï ×³é

¹³ñ Ó³Í ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý µáõ Åáõ ÙÁ (û ñÇ Ý³Ï` ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ å³ïé-

í³Í ùÇ å³ ß³ ñáõ ÙÁ ÏñÇá Ã» ñ³ åÇ³ ÛÇ Ï³Ù É³ ½» ñ³ ÛÇÝ ýá ïá Ïá³ ·áõÉ-

Û³ óÇ³ ÛÇ û· ÝáõÃ Û³Ùµ ¹Åí³ñ ¿ Ç ñ³ Ï³ Ý³ó Ý»É, »ñµ ¿ ñÇï ñá óÇï Ý» ñÁ

¹»é¨ë ³é Ï³ »Ý ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ù»ç), ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ß»ñ ï³-

½³ ïáõ ÙÁ í» ñ³ó íáõÙ ¿, ÇëÏ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ åñá ÉÇ ý» ñ³ ïÇí ³ Ýá-

Ã³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ µáõÅ íáõÙ »Ý É³ ½» ñ³ ÛÇÝ ýá ïá Ïá³ ·áõÉ Û³-

óÇ³ ÛÇ Ï³Ù ÏñÇá Ã» ñ³ åÇ³ ÛÇ ÙÇ çá óáí, » Ã» ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÁ ï» ë³-

Ý» ÉÇ ã¿:

6. ²ñ Û³Ý Ñ» é³ óáõ ÙÁ íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý » Õ³ Ý³ Ïáí (íÇï ñ»Ï ïá ÙÇ³) ëá íá-

ñ³ µ³ñ Ï³ ï³ñ íáõÙ ¿ (ó³Ý ó» Ýáõ Ù³ë Ý³ ·» ïÇ ÏáÕ ÙÇó), »ñµ

³. ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙÝ áõ Õ»Ïó íáõÙ ¿ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ å³ïé í³Í ùáí,

µ. ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙÝ áõ ÝÇ Ñ³ Ù³é ÁÝ Ã³óù ¨ ï áõÙ ¿ ³ í» ÉÇ ù³Ý 3

³ ÙÇë,

·. ¹Ç³ µ» ïáí ï³ é³ åáÕ ÑÇ í³Ý ¹Ç Ùáï ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙÝ ³é Ï³ ¿

³ í» ÉÇ ù³Ý 1 ³ ÙÇë,

¹. ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙÝ áõ Õ»Ïó íáõÙ ¿ ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³-

ñÇ ½³ óÇ³ Ûáí,

». µ³ñÓñ Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×Ýßáõ ÙÁ ãÇ Ñ³ çáÕ íáõÙ í» ñ³Ñë Ï»É (Ñ» Ùá ÉÇ-

ïÇÏ ·É³áõ Ïá Ù³):,

7. ´áõ Å»É ³ñ Ûáõ Ý³ ½»Õ Ù³Ý å³ï ×³é Ñ³Ý ¹Ç ë³ óáÕ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÑÇ í³Ý-

¹áõÃ Ûáõ ÝÁ:


² é³ çÇÝ 2-3 ûñ í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ ½ÝÝ»É ³ Ù»Ý

ûñ: º Ã» ïá ï³É ³ñ Ûáõ Ý³ ½» Õáõ ÙÁ å³Ñ å³Ý íáõÙ ¿, ÇëÏ ¿ ÃÇá Éá ·Ç³Ý

ÙÝáõÙ ¿ ³Ý Ñ³Ûï, ³ å³ 1-3 ß³ µ³ ÃÁ Ù»Ï ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ç ñ³ Ï³ Ý³ó-

Ý»É B-ëÏ³ Ý³ ÛÇÝ ·»ñ Ó³Û Ý³ ÛÇÝ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ ÛáõÝ` ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ

ÑÝ³ ñ³ íáñ ß»ñ ï³ ½³ ïáõ ÙÁ Ñ³Ûï Ý³ µ» ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: �

91

6.2. ² ä² ÎºÜ Ø²Ü Ø²ðØ ÜÆ Ðº îÆÜ

Â² Ô²Ü ÂÆ (ØºØ´ ð² ÜÆ) Þºð î² ¼² îàôØ (ÝÏ. 6.2)


Èá Õ³ óáÕ µÍ»ñ (§ë³ñ ¹áë ï³ÛÝ Ý»ñ¦ Ï³Ù §×³Ý ×»ñ¦, á ñáÝù ï» Õ³-

ß³ñÅ íáõÙ »Ý ³ã ùÁ ß³ñ Å» ÉÇë), åÕïáñ ï» ëá ÕáõÃ ÛáõÝ, ÉáõÛ ëÇ ³é Ï³Û-

ÍáõÙ Ý»ñ, á ñáÝù ³ í» ÉÇ Ñ³ ×³Ë ³ é³ ç³ ÝáõÙ »Ý í³ï Éáõ ë³ íá ñáõÃ Û³Ý

å³Û Ù³Ý Ý» ñáõÙ ¨ ï» Õ³ Ï³Û í³Í »Ý ï» ë³ ¹³ß ïÇ ùáõÝ ù³ ÛÇÝ Ñ³ï í³-

ÍáõÙ:


² å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ù»Ï Ï³Ù ³ í» ÉÇ ï» Õ³ ÛÇÝ, åÇ· Ù»Ý ï³ íáñ í³Í

åÕïá ñáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ, Ñ³ ×³Ë û Õ³ Ï³Ó¨, á ñáÝù Ï³Ë í³Í »Ý ï» ëá Õ³-

Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇ íñ³ (ÝÏ. 6.3): ²ã ùÁ ÙÇ ÏáÕ ÙÇó ÙÛáõë ÏáÕÙ

ß³ñ Å» ÉÇë åÕïá ñáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ Éá ÕáõÙ »Ý ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝáõÙ:


²ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ Ý»ñ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ù»ç, ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ å»-

ñÇ ý» ñÇÏ Ñ³ï í³ ÍáõÙ ¨ ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇ »½ ñÇÝ

ï» Õ³ Ï³Û í³Í ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ Ý»ñ, åÇ· Ù»Ý ï³ ÛÇÝ µçÇç Ý»ñ ³ å³ Ï»Ý-

Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ ³ é³ ç³ ÛÇÝ Ñ³ï í³ ÍáõÙ, ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ å³ïé í³Íù

Ï³Ù ß»ñ ï³ ½³ ïáõÙ:


² å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ ³ é³ ç³ ÛÇÝ Ñ³ï í³ ÍáõÙ åÇ· Ù»Ý ï³ íáñ í³Í

µçÇç Ý» ñÇ Ï³Ù ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ Ý» ñÇ ³é Ï³ ÛáõÃ-

Ûáõ ÝÁ` Ñ³ Ù³Ïó í³Í ëáõñ ²ØÐÞ-Ç Ñ»ï, ëá íá ñ³ µ³ñ Ëá ëáõÙ ¿ ó³Ý ó³-

Ã³ Õ³Ý ÃÇ å³ïé í³Í ùÇ Ù»Í Ñ³ í³ Ý³ Ï³ ÝáõÃ Û³Ý Ù³ ëÇÝ:


� ìÇï ñ»Çï

²ØÐÞ-Ç ¹»å ùáõÙ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ ³ é³ ç³ ÛÇÝ Ñ³ï í³ ÍáõÙ åÇ·-

Ù»Ý ï³ íáñ í³Í µçÇç Ý» ñÇ Ïáõ ï³ ÏáõÙ Ý» ñÁ ¹Åí³ñ ¿ ï³ñ µ» ñ»É íÇï-

ñ»Ç ïÇ ¹»å ùáõÙ ÝÏ³ï íáÕ µçç³ ÛÇÝ Ïáõ ï³ ÏáõÙ Ý» ñÇó: ìÇï ñ»Ç ïÇ

¹»å ùáõÙ µçÇç Ý» ñÁ Ï³ ñáÕ »Ý Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ

Ã»° Ñ» ïÇÝ Ã»° ³ é³ ç³ ÛÇÝ Ñ³ï í³ ÍáõÙ, ³Ë ï³ Ñ³ ñáõ ÙÁ Ï³ ñáÕ ¿ »ñÏ-

ÏáÕ Ù³ ÝÇ ÉÇ Ý»É, ÇëÏ µçÇç Ý» ñÁ ëá íá ñ³ µ³ñ åÇ· Ù»Ý ï³ íáñ í³Í ã»Ý:

² Ý³Ù Ý» ½áõÙ ÑÇ í³Ý ¹Á Ï³ ñáÕ ¿ Ýß»É áõ í»Ç ïÇ ³é Ï³ ÛáõÃ Ûáõ ÝÁ:



� ØÇ· ñ»Ý

ÐÇ í³Ý¹ Ý» ñÁ ·³Ý ·³ï íáõÙ »Ý ÉáõÛ ëÇ áõÅ ·ÇÝ ³é Ï³Û ÍáõÙ Ý» ñÇó, á ñáÝù

ï áõÙ »Ý Ùáï 20 ñá å»: ¸ñ³Ý óÇó Ñ» ïá Ï³ ñáÕ ¿ ·ÉË³ ó³í ½³ñ ·³-

Ý³É Ï³Ù ã½³ñ ·³ Ý³É: ¼ÝÝÙ³Ý Å³ Ù³ Ý³Ï ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ï³Ù

ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ áñ¨¿ ³Ë ï³ Ñ³ ñáõÙ ãÇ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ íáõÙ:

Ð»ï¨Û³É íÇ ×³Ï Ý» ñÁ Ï³ ñáÕ »Ý Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É ²ØÐÞ-Ç Ñ»ï Ñ³ Ù³Ïó-

í³Í Ï³Ù ÇÝù Ýáõ ñáõÛÝ` ³ é³ ç³ó Ý» Éáí Ñ³ Ù³Ý Ù³Ý ³Ë ï³Ý ß³Ý Ý»ñ.

– ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ å³ïé í³Íù,

– ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ù»ç,

– ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ß»ñ ï³ ½³ ïáõÙ:

ÜÏ. 6.2 ²å³Ï»ÝÙ³Ý Ù³ñÙÝÇ Ñ»ïÇÝ Ã³Õ³ÝÃÇ ß»ñï³½³ïáõÙ

ÜÏ. 6.3 ²å³Ï»ÝÙ³Ý Ù³ñÙÝÇ ûÕ³Ï³Ó¨ åÕïáñáõÙ

è»ïñáÉ»Ýï³É ·»É

²å³Ï»ÝÙ³Ý Ù³ñÙÇÝ

93


1. ² Ý³Ù Ý»½. ½³ Ý³ ½³ Ý»É ÙÇ· ñ» ÝÇ Å³ Ù³ Ý³Ï ¹Çï íáÕ ÉáõÛ ëÇ ³é Ï³Û-

ÍáõÙ Ý» ñÁ, á ñáÝù ëá íá ñ³ µ³ñ ½Ç· ½³ ·Ç ï»ëù áõ Ý»Ý áõ ï áõÙ »Ý Ùáï

20 ñá å», ¨ ²ØÐÞ-Ç Å³ Ù³ Ý³Ï ¹Çï íáÕ ³é Ï³Û ÍáõÙ Ý» ñÁ, á ñáÝù ëá-

íá ñ³ µ³ñ áõ Õ»Ïó íáõÙ »Ý Éá Õ³ óáÕ µÍ» ñáí: ä³ñ ½»É ³Ë ï³ ÝÇß Ý» ñÇ

í³ Õ» ÙáõÃ Ûáõ ÝÁ:

2. ² å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ ³ é³ ç³ ÛÇÝ Ñ³ï í³ ÍÇ Ñ» ï³ ½á ïáõÙ ×»Õ ù³ ÛÇÝ

É³Ù åÇ û· ÝáõÃ Û³Ùµ, åÇ· Ù»Ý ï³ íáñ í³Í µçÇç Ý» ñÇ Ñ³Ûï Ý³ µ» ñáõÙ:

3. ²ã ùÇ Ñ³ Ù³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ½ÝÝáõÙ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ù³ë Ý³ ·» ïÇ ÏáÕ ÙÇó,

Ñ³ï Ï³ å»ë ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ½ÝÝáõÙ µµ» ñÇ É³Û Ý³ óáõ ÙÇó Ñ» ïá`

³ ÝáõÕ Õ³ ÏÇ ûý Ã³É Ùáë Ïá åÇ³ ÛÇ » Õ³ Ý³ Ïáí, ÇÝã å»ë Ý³¨ ëåÇ ï³-

å³ï Û³ ÝÇ ë»Õ ÙáõÙ` ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ å³ïé í³ÍùÝ áõ ß»ñ ï³ ½³ ïáõ-

ÙÁ Ñ³Ûï Ý³ µ» ñ» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí:

4. ²ØÐÞ-Ý Ï³ ñ» ÉÇ ¿ ï»ë Ý»É ÏÇ ½³ Ï» ïÇ µ» ñ» Éáí ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñ ÙÇ-

ÝÁ, ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇó í»ñ, ÏÇ ñ³ é» Éáí`

³. ³ ÝáõÕ Õ³ ÏÇ ûý Ã³É Ùáë Ïá åÇ³,

µ. áõ ÕÇÕ ûý Ã³É Ùáë Ïá åÇ³:

úý Ã³É Ùáë Ïá åÁ Ý³Ë áõÕÕ íáõÙ ¿ »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ íñ³` áëå Ý³ å³-

ÏÇ Ý» ñÇ ëÏ³ í³ é³ ÏÁ åïï» Éáí µ³ñÓñ ¹ñ³ Ï³Ý Ñ³ Ù³ ñÇó ¹» åÇ ³ í»-

ÉÇ ó³Íñ ¹ñ³ Ï³Ý Ñ³ Ù³ñ ¨ ËÝ¹ñ» Éáí ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ ³ã ùÁ Ó³ ËÇó ³ç

ß³ñ Å»É: î» ë³ Ý» ÉÇ ¿ ¹³é ÝáõÙ Éá Õ³ óáÕ ²ØÐÞ-Ý:

·. Ð» ï³ ½á ïáõÙ ×»Õ ù³ ÛÇÝ É³Ù åÇ 60 Ï³Ù 90 ¹Çáåï ñÇ³, Ï³Ù øñáõ-

µÇÇ ï» ë³ å³ Ïáõ û· ÝáõÃ Û³Ùµ:

î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇ íñ³ ýá Ïáõ ë³ íá ñ» Éáõó Ñ» ïá Ñ»ï

ï³ ñ»ù ×»Õ ù³ ÛÇÝ É³Ù åÁ: ² å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ù»ç Ï³ ñ» ÉÇ ¿ ï»ë Ý»É

ÙÇ ë¨ Ã» É³Ý Ù³Ý ·á Û³ óáõÃ ÛáõÝ:

´àô ÄàôØ

²ØÐÞ-Ý µáõ ÅáõÙ ãÇ å³ Ñ³Ý çáõÙ:

ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ å³ïé í³Í ùÇ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ Ù³Ý ¹»å ùáõÙ ÑÇ í³Ý ¹Á

24-72 Å³Ù í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ å»ïù ¿ ëï³ Ý³ É³ ½» ñ³ ÛÇÝ Ï³Ù ÏñÇá Ã» ñ³-

åÇ³` ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ß»ñ ï³ ½³ ïáõ ÙÁ Ï³Ý Ë» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:


ÐÇ í³Ý ¹ÇÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ïñ³ Ù³¹ ñ»É ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ß»ñ ï³-

½³ï Ù³Ý ³Ë ï³Ý ß³Ý Ý» ñÇ ó³Ý ÏÁ`

– Éá Õ³ óáÕ µÍ» ñÇ ù³ Ý³ ÏÇ ³ í» É³ óáõÙ Ï³Ù

– ÉáõÛ ëÇ ³é Ï³Û ÍáõÙ Ý»ñ ¨ Ï³Ù



– í³ ñ³ ·áõÛ ñÇ Ï³Ù ëïí» ñÇ ³ é³ ç³ óáõÙ ï» ë³ ¹³ß ïÇ áñ¨¿ Ñ³ï-

í³ ÍáõÙ,

– ½·áõ ß³ó Ý»É, áñ ¹ñ³Ýó ³ é³ ç³ó Ù³Ý ¹»å ùáõÙ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ³Ý-

Ñ³ å³Õ ¹Ç Ù»É ³Ï Ý³ µáõÛ ÅÇ:

� º Ã» ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ å³ïé í³Íù Ï³Ù ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ ãÇ Ñ³Ûï Ý³-

µ»ñ íáõÙ, ³ å³ ÑÇ í³Ý ¹Á å»ïù ¿ ÏñÏÝ³ ÏÇ ½ÝÝíÇ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ

é» ïÇ Ý³É Ù³ë Ý³ ·» ïÇ ÏáÕ ÙÇó ëåÇ ï³ å³ï Û³ ÝÁ ë»Õ Ù» Éáõ å³Û Ù³Ý-

Ý» ñáõÙ` ³Ë ï³ ÝÇß Ý» ñÇ ½³ñ ·³ óáõ ÙÇó 2-4 ß³ µ³Ã, 2-3 ³ ÙÇë ¨ 6

³ ÙÇë ³Ýó:

� º Ã» ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ å³ïé í³Íù ãÇ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ íáõÙ, ë³ Ï³ÛÝ Ã»Ã¨

³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ Ï³ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ù»ç, Ï³Ù ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý-

ÃÇ å» ñÇ ý» ñÇÏ Ï» ï³ ÛÇÝ ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ Ý»ñ Ï³Ý, ³ å³ ÏñÏÝ³ ÏÇ

½ÝÝáõÙ Ý»ñÝ Ç ñ³ Ï³ Ý³ó íáõÙ »Ý ³Ë ï³ ÝÇß Ý» ñÇ ½³ñ ·³ óáõ ÙÇó 1-2

ß³ µ³Ã, 4 ß³ µ³Ã, 3 ³ ÙÇë ¨ 6 ³ ÙÇë ³Ýó:

� º Ã» Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ íáõÙ ¿ ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ù»ç,

áñÝ ³ÛÝ ù³Ý ËÇï ¿, áñ Í³Í ÏáõÙ ¿ áÕç ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÁ, ³ å³ óáõó-

í³Í ¿ áõÉï ñ³ Ó³Û Ý³ ÛÇÝ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ ÛáõÝ` ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ß»ñ ï³-

½³ ïáõ ÙÁ Ï³Ù áõ éáõó ùÁ Ñ³Ûï Ý³ µ» ñ» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí:

òàôòàôØÜºð ÐÆì²Ü¸ÆÜ

²Ý ÏáÕ Ý³ ÛÇÝ é» ÅÇÙ Ù³Ñ ×³ Ï³ ÉÇ ·ÉË³ ÛÇÝ Ù³ ëÁ µ³ñÓ ñ³ó ñ³Í íÇ ×³-

ÏáõÙ, Ñ³ ×³Ë »ñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ íÇ ñ³ Ï³ å³Í 24-48 Å³Ù í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ`

³ñ Û³Ý Ýëï» óáõÙÝ ³ ñ³ ·³ó Ý» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí: �

95

ÜÏ. 7.1 î»ëáÕ³Ï³Ý ÝÛ³ñ¹Ç ³é³ç³ÛÇÝ Çß»ÙÇÏ Ý»Ûñáå³ÃÇ³

¶ÈàôÊ 7. î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç

³Ë ï³ Ñ³ ñáõÙ Ý»ñ

7.1. îº êà Ô² Î²Ü ÜÚ²ð Æ ² è² æ² ÚÆÜ

Æ Þº ØÆÎ ÜºÚ ðà ä² ÂÆ² (îÜ²ÆÜ) (ÝÏ. 7.1)

î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ³ é³ ç³ ÛÇÝ

Ç ß» ÙÇÏ Ý»Û ñá å³ ÃÇ³Ý (îÜ²ÆÜ) ï»-

ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ·ÉËÇ ÏÇ ³Ý ÙÇ-

ç³ å»ë Ù³ Õ³Ý Ù³Ý ÃÇ Ã» ÕÇ Ñ»ï¨Ç

Ñ³ï í³ ÍÇ ÇÝ ý³ñÏïÝ ¿, á ñÇ å³ï-

×³ éÁ ³ñ Û³Ý Ñáë ùÇ Ë³Ý ·³ ñáõÙÝ

¿ Ñ» ïÇÝ Ã³ñÃ ã³ ÛÇÝ ½³ñ Ï» ñ³Ï Ý»-

ñáõÙ, ¨ ³ñ¹ ÛáõÝ ùáõÙ ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿

ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëáõñ Ïá ñáõëï:


² Ýá Ã³ µáñ µ³ ÛÇÝ îÜ²ÆÜ. ÑëÏ³-µçç³ ÛÇÝ ³ Ýá Ã³ µáñµ (Ð´²)

àã ³ Ýá Ã³ µáñ µ³ ÛÇÝ îÜ²ÆÜ. Ï³å í³Í ¿ í³ ½á å³ ÃÇÏ éÇë ÏÇ ·áñ ÍáÝ-

Ý» ñÇ ³é Ï³ ÛáõÃ Û³Ý Ñ»ï (½³ñ Ï» ñ³ Ï³ ÛÇÝ ÑÇ å»ñ ïá ÝÇ³, ß³ ù³ ñ³ ÛÇÝ

¹Ç³ µ»ï, ³ Ã» ñáëÏ É» ñá½ ¨ Ïá É³ ·» Ý³ ÛÇÝ ³ Ýá Ã³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ-

Ý»ñ):


² Ýá Ã³ µáñ µ³ ÛÇÝ îÜ²ÆÜ. ëá íá ñ³ µ³ñ Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ ¿ 55 ï³ ñ» Ï³ ÝÇó

Ñ» ïá (ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ù»Í Ù³ ëÁ 70-Ý ³Ýó ¿): ´áõÅ Ù³Ý µ³ ó³ Ï³ ÛáõÃ Û³Ý

å³Û Ù³Ý Ý» ñáõÙ 75%-Ç ¹»å ùáõÙ 2 ß³ µ³Ã í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ³Ë ï³ Ñ³ñ-

íáõÙ ¿ Ý³¨ ÙÛáõë ³ã ùÁ: Ð³ ×³Ë Ñ³ Ù³Ïó íáõÙ ¿ é¨ Ù³ ïÇÏ åá ÉÇ ÙÇ³É-

·Ç³ ÛÇ Ñ»ï:

àã ³ Ýá Ã³ µáñ µ³ ÛÇÝ îÜ²ÆÜ. ëá íá ñ³ µ³ñ Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ ¿ ³ í» ÉÇ » ñÇ-

ï³ ë³ñ¹ ï³ ñÇ ùáõÙ: ØÛáõë ³ãùÝ ³Ë ï³ Ñ³ñ íáõÙ ¿ 25-40%-Ç ¹»å-

ùáõÙ: Ð³ ×³Ë Ñ³ Ù³Ïó íáõÙ ¿ ½³ñ Ï» ñ³ Ï³ ÛÇÝ ÑÇ å»ñ ïá ÝÇ³ ÛÇ ¨ ß³-

ù³ ñ³ ÛÇÝ ¹Ç³ µ» ïÇ Ñ»ï:



î» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëáõñ Ïá ñáõëï (³ Ýá Ã³ µáñ µ³ ÛÇÝ ï³ñ µ» ñ³ ÏÇ ¹»å ùáõÙ

³ é³ í»É Ñ³ ×³Ë ¿ ÝÏ³ï íáõÙ` Ç ï³ñ µ» ñáõÃ ÛáõÝ áã ³ Ýá Ã³ µáñ µ³ ÛÇÝ

ï» ë³ ÏÇ) ¨ ·áõ Ý³ ÛÇÝ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý Ë³Ý ·³ ñáõÙ:

² Ýá Ã³ µáñ µ³ ÛÇÝ îÜ²ÆÜ-áí ï³ é³ åáÕ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï Ï³ ñáÕ ¿

Ý³¨ ÝÏ³ï í»É.

– ·ÉË³ ó³í,

– ï»Ý¹,

– ïÏ³ ñáõÃ ÛáõÝ,

– ù³ ßÇ Ïá ñáõëï,

– ·ÉË³ Ù³ß ÏÇ ó³ íá ïáõÃ ÛáõÝ,

– ëïá ñÇÝ ÍÝá ïÇ ÁÝ¹ ÙÇç íáÕ Ï³ñ Ï³ ÙáõÃ ÛáõÝ,

– ³Ý óá ÕÇÏ Ïáõ ñáõÃ ÛáõÝ (amaurosis fugax),

– »ñÏ ï» ëáõÃ ÛáõÝ,

– Ñá ¹³ ó³í,

– ³ã ùÇ ó³í:

ÜÞ²Ü Üºð– î» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý ·áõ Ý³ ÛÇÝ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ÙÇ³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ, Ñ³Ý-

Ï³ñ Í³ ÏÇ ¨ ³Ý ó³í í³ï Ã³ ñ³ óáõÙ:

– ¸ñ³ Ï³Ý µµÇ ³ ý» ñ»Ýï ¹» ý»Ïï (´²¸):

– î» ëá Õ³ Ï³Ý ¹³ß ïÇ »ñ Ï³Û Ý³ Ï³Ý (³É ïÇ ïáõ ¹Ç Ý³É) ¹» ý»ÏïÝ ³ é³-

í»É Ñ³ ×³Ë ¿ Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ, Ï³ ñáÕ ¿ ÝÏ³ï í»É Ý³¨ Ï³ Ù³ ñ³Ó¨ ¹»-

ý»Ïï Ï³Ù Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý ëÏá ïá Ù³:

– ²Ë ï³ Ñ³ñ í³Í ³ã ùÇ ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇ ³Û ïáõó (Ñ³-

×³Ë 1 ë»Ï ïáñ ¿ ÁÝ¹·ñÏ íáõÙ), 6-8 ß³ µ³Ã ³Ýó ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ ëÏ³ í³-

é³ ÏÇ ·áõ Ý³ ïáõÃ ÛáõÝ Ï³Ù ³ï ñá ýÇ³:

– ØÛáõë ³ã ùÇ ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇ ¿ùë Ï³ í³ óÇ³Ý Ñ³ ×³Ë

÷áùñ ¿ Ï³Ù µ³ ó³ Ï³ ÛáõÙ ¿:

– Î³ ñáÕ ¿ ÝÏ³ï í»É ÙÛáõë ³ã ùÇ ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇ ·áõ-

Ý³ ïáõÃ ÛáõÝ` Ï³å í³Í Ý³ Ëáñ¹ Ýá å³ ÛÇ Ñ»ï (üáë Ã»ñ-ø» Ý» ¹ÇÇ Ï»ÕÍ

Ñ³ Ù³Ë ï³ ÝÇß):

² Ýá Ã³ µáñ µ³ ÛÇÝ îÜ²ÆÜ-Ç ¹»å ùáõÙ Ï³ ñáÕ ¿ Ý³¨ ÝÏ³ï í»É.– ³Û ïáõó í³Í, ó³ íáï ùáõÝ ù³ ÛÇÝ ½³ñ Ï» ñ³Ï,

– ³Ï Ý³ ÛÇÝ Ýß³Ý Ý»ñ`

� µ³Ù µ³ Ï³Ý Ù³Ý û ç³Ë Ý»ñ,

� ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý ½³ñ Ï» ñ³ ÏÇ Ï³Ù ¹ñ³ ×Ûáõ ÕÇ

Ëó³ ÝáõÙ,

� ³Ï Ý³ ÛÇÝ ½³ñ Ï» ñ³ ÏÇ Ëó³ ÝáõÙ,

� ³ é³ ç³ ÛÇÝ Ñ³ï í³ ÍÇ Ç ß» ÙÇ³:

97


� ÈÇ³ñ Å»ù ³ Ý³Ù Ý»½ ¨ ³ã ùÇ Ñ³ Ù³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ½ÝÝáõÙ` áõ ß³¹ ñáõÃ ÛáõÝ

¹³ñÓ Ý» Éáí ·áõ Ý³ ÛÇÝ ï» ëá ÕáõÃ Û³ ÝÁ, ²Ùë É» ñÇ ó³Ý óÇÝ, ÉáõÛ ëÇ ÝÏ³ï-

Ù³Ùµ µµ» ñÇ ³ñ Ó³ ·³Ý ùÇÝ ¨ ûý Ã³É Ùáë Ïá åÇ³ ÛÇÝ:

� î» ë³ ¹³ß ï» ñÇ ½ÝÝáõÙ:

� Ð³ ïáõÏ Ã»ë ï»ñ.

³. ¾ ñÇï ñá óÇï Ý» ñÇ Ýëï»ó Ù³Ý ³ ñ³ ·áõÃ ÛáõÝ (¾ Ü²) ¨/Ï³Ù C-é»³Ï-

ïÇí ëåÇ ï³ Ïáõó Ð´²-Ç ¹»å ùáõÙ` ³ Ýá Ã³ µáñ µ³ ÛÇÝ îÜ²ÆÜ-Á ï³ñ-

µ» ñ³ Ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ. ¾ Ü²-Ý Ñ³ Ù³ñ íáõÙ ¿ Ýáñ Ù³ ÛÇó µ³ñÓñ, » Ã» ³ÛÝ

·» ñ³ ½³Ý óáõÙ ¿ [ ï³ ñÇù / 2 ] ïÕ³ Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ùáï Ï³Ù [ (ï³ ñÇù +

10) / 2 ] Ï³ Ý³Ýó Ùáï:

µ. øáõÝ ù³ ÛÇÝ ½³ñ Ï» ñ³ ÏÇ µÇáå ëÇ³ Ð´²-Ç ¹»å ùáõÙ (ÑÛáõë í³Í ùÇ

ÝÙáõßÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ í»ñó Ý»É ³ Ýá ÃÇ ³Ë ï³ Ñ³ñ í³Í Ñ³ï í³ ÍÇó, ³Û-

É³ å»ë å³ ï³ë Ë³ ÝÁ Ï³ ñáÕ ¿ ÉÇ Ý»É Ï»ÕÍ µ³ ó³ ë³ Ï³Ý): Îáñ ïÇ Ïáë-

ï» ñáÇ¹ Ý» ñáí µáõ Åáõ ÙÁ ëÏë» Éáõó Ñ» ïá Ùáï 2 ß³ µ³Ã í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ

Ã»ë ïÇ ³ñ¹ ÛáõÝù Ý» ñÁ ÙÝáõÙ »Ý ¹ñ³ Ï³Ý:

·. ÀÝ¹ Ñ³ Ýáõñ µÅßÏ³ Ï³Ý ½ÝÝáõÙ:


î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç µáñ µá ùáõÙ:

î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ÇÝ ýÇÉï ñ³ ïÇí Ý»Û ñá å³ ÃÇ³:

î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ×Ýßáõ Ù³ ÛÇÝ (ÏáÙå ñ» ëÇáÝ) Ý»Û ñá å³ ÃÇ³:

ì² ðàôØ

² Üà Â² àð ² ÚÆÜ îÜ²ÆÜ (²Ý Ñ» ï³Ó ·» ÉÇ µáõ ÅáõÙ ¿ å³ Ñ³Ý çáõÙ)

� êï» ñáÇ¹ Ý» ñÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÁÝ ¹áõ Ýáõ ÙÁ (Ù» ÃÇÉå ñ»¹ ÝÇ ½á ÉáÝ, û ñÁ 1·

Ü/º, Ïá ïá ñ³ Ï³ ÛÇÝ ¹» Õ³ ã³ ÷» ñáí` 3 ûñ, ³ å³ åñ»¹ ÝÇ ½á ÝÇ Ñ³ µ»ñ,

û ñÁ 60-100 Ù·, ³ë ïÇ ×³ Ý³ µ³ñ Ýí³ ½»ó Ý» Éáí ¹» Õ³ ã³ ÷Á, ë³ Ï³ÛÝ

áã ³ í» ÉÇ, ù³Ý ß³ µ³ ÃÁ 2,5 – 5,0 Ù· -áí) ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ëÏë»É Ý³Ë-

ù³Ý µÇáå ëÇ³ ÛÇ å³ ï³ë Ë³ ÝÁ ëï³ Ý³ ÉÁ` ÙÛáõë ³ã ùÇ ï» ëá Õ³ Ï³Ý

ÝÛ³ñ ¹Ç Ç ß» ÙÇÏ Ý»Û ñá å³ ÃÇ³Ý Ï³Ý Ë» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: ä»ïù ¿ Ëëïá ñ»Ý

í» ñ³Ñë Ï»É ¾ Ü²-Ç ³Ë ï³ ÝÇß Ý» ñÁ:

àâ ² Üà Â² àð ² ÚÆÜ îÜ²ÆÜ

� ¸Ç ï³ñ Ï»É ³ë åÇ ñÇ ÝÇ ³ Ù» Ýûñ Û³ ÁÝ ¹áõÝ Ù³Ý ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõÃ Ûáõ ÝÁ:

� ´áõ Å»É ÑÇÙ ùáõÙ ÁÝ Ï³Í í³ ½á å³ ÃÇÏ éÇë ÏÇ ·áñ ÍáÝ Ý» ñÁ:

¶ÈàôÊ 7. î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ³Ë ï³ Ñ³ ñáõÙ Ý»ñ


7.2. îº êà Ô² Î²Ü ÜÚ²ð Æ Ðº îÆÜ

Æ Þº ØÆÎ ÜºÚ ðà ä² ÂÆ² (îÜÐÆÜ)

ºñ µ»ÙÝ ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç Ç ß» ÙÇÏ ÇÝ ý³ñÏ ïÁ ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ é»ï-

ñá µáõÉ µ³ñ Ñ³ï í³ ÍáõÙ` ³ é³ ç³ó Ý» Éáí ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç Ñ» ïÇÝ

Ç ß» ÙÇÏ Ý»Û ñá å³ ÃÇ³ (îÜÐÆÜ):


– î» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëáõñ Ïá ñáõëï:

– ¶áõ Ý³ ÛÇÝ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý í³ï Ã³ ñ³ óáõÙ:

ÜÞ²Ü Üºð

– î» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý

¨ ·áõ Ý³ ÛÇÝ ï» ëá ÕáõÃ-

Û³Ý Ñ³Ý Ï³ñ Í³ ÏÇ, ëá-

íá ñ³ µ³ñ »ñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ

¨ ³ é³Ýó ó³ íÇ í³ï-

Ã³ ñ³ óáõÙ:

– ¸ñ³ Ï³Ý ´²¸

– î» ëá Õ³ Ï³Ý ¹³ß ïÇ ¹»-

ý»Ïï (»ñ Ï³Û Ý³ Ï³Ý

Ï³Ù ËñÓ³ ÛÇÝ ¹» ý»Ïï-

Ý»ñ) (ÝÏ. 7.2):

– îº êà Ô² Î²Ü ÜÚ²ð À

´Ü² Î² ÜàÜ îºêø àô-

ÜÆ (ëÏ³ í³ é³ ÏÇ ³Û-

ïáõ óÁ Ï³ ñáÕ ¿ ¹Çï í»É ÙÇ³ÛÝ ³ÛÝ ¹»å ùáõÙ, » Ã» Ç ß» ÙÇ³Ý ï³ ñ³Í íÇ

¹» åÇ ÝÛ³ñ ¹Ç ³ é³ ç³ ÛÇÝ Ñ³ï í³Í Ý» ñÁ):

ÀÜ¸Ð²Üàôð ¸ðêºìàðàôØÜºð

– Ì³Ýñ ë³ Ï³ í³ñ Ûáõ ÝáõÃ ÛáõÝ ¨ ÑÇ åá Ã»Ý ½Ç³ (³ñ Û³Ý Ù»Í Ïá ñáõëï íÇ-

ñ³ Ñ³ ïáõÃ Û³Ý, íÝ³ë í³Í ùÇ, ³ Õ»ë ï³ Ùáù ë³ ÛÇÝ ïñ³Ï ïÇó ³ñ Ûáõ Ý³-

Ñá ëáõÃ Û³Ý, ¹Ç³ ÉÇ ½Ç Ñ»ï¨³Ý ùáí):

– Î³å í³Í ¿ ¹» Õá ñ³Û ùÇ ÁÝ ¹áõÝ Ù³Ý Ñ»ï (Ñ³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý»ñ [¿ Ã³Ù µáõ-

ÃáÉ, Ç ½á ÝÇ³ ½Ç¹, ëáõÉ ý³ ÝÇ É³ ÙÇ¹ Ý»ñ, ùÉá ñ³Ù ý» ÝÇ ÏáÉ], Ñ³ Ï³ ù³Õó-

Ï» Õ³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý»ñ [óÇëå É³ ïÇÝ, íÇÝÏ ñÇë ïÇÝ, µáõ ëáõÉ ý³Ý] ):

´àô ÄàôØ

´áõ Å»É ÑÇÙ ùáõÙ ÁÝ Ï³Í ëáõñ íÇ ×³ ÏÁ. ÑÇ åá Ã»Ý ½Ç³ ÛÇ ³Ý Ñ³ å³Õ

ßïÏáõÙ, ³ñ Û³Ý ÷áË Ý» ñ³ñ ÏáõÙ: �

ÜÏ. 7.2. î»ë³¹³ßïÇ »ñÏ³ÛÝ³Ï³Ý ¹»ý»Ïï

99

ÜÏ. 8.1 ò³Ýó³Ã³Õ³ÝÃÇ Ï»ÝïñáÝ³Ï³Ý ½³ñÏ»ñ³ÏÇ Ëó³ÝáõÙ

¶ÈàôÊ 8.

ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³ ÝáÃ Ý» ñÇ

³Ë ï³ Ñ³ ñáõÙ Ý»ñ

8.1. ò²Ü ò² Â² Ô²Ü ÂÆ ÎºÜî ðà Ü² Î²Ü

¼²ð Îº ð² ÎÆ Êò² ÜàôØ (òÎ¼Ê) (ÝÏ. 8.1)

²ñ Û³Ý Ñáë ùÇ ÁÝ¹ Ñ³ ïáõÙ

ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ï»Ýï ñá-

Ý³ Ï³Ý ½³ñ Ï» ñ³ ÏáõÙ, á ñÁ

ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ñ³ ÙÁÝ¹-

Ñ³ Ýáõñ Ç ß» ÙÇ³ ÛÇ ¿ Ñ³Ý ·»ó-

ÝáõÙ:


¾Ù µá ÉÇ³ (ï» ë³ Ý» ÉÇ ¿ ÙÇ³ÛÝ

20-40%-Ç ¹»å ù» ñáõÙ) Ï³Ù

ÃñáÙ µá½ Ù³ Õ³Ý Ù³Ý ÃÇ Ã» ÕÇ (lamina cribrosa) Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏáõÙ: ²ÛÉ

å³ï ×³é Ý»ñ.

– ùáõÝ ù³ ÛÇÝ ½³ñ Ï» ñ³ Ï³ µáñµ,

– É»Û Ïá¿Ù µá ÉÇ³ ß³ ñ³Ï ó³ Ï³Ý ÑÛáõë í³Í ùÇ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý-

¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ¹»å ùáõÙ,

– ×³ñ å³ ÛÇÝ ¿Ù µá ÉÇ³,

– íÝ³ë í³Íù (ÏáÙå ñ» ëÇ³ ÛÇ, ëå³½ ÙÇ Ï³Ù ³ ÝáÃ Ý» ñÇ ³Ý ÙÇ ç³ Ï³Ý

íÝ³ë Ù³Ý ÙÇ çá óáí),

– ³ñ Û³Ý Ù³ Ï³ñ ¹» ÉÇáõÃ Û³Ý µ³ñÓ ñ³ó Ù³Ùµ áõ Õ»Ïó íáÕ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ-

Ý»ñ,

– ëÇ ýÇ ÉÇë,

– ÙÇï ñ³É Ï³ ÷áõÛ ñÇ åñá É³åë,

– Ù³ë ÝÇÏ Ý»ñ (ï³ÉÏ) Ý» ñ» ñ³ Ï³ ÛÇÝ ÃÙñ³ ¹» Õ»ñ û· ï³ ·áñ Í» Éáõ ¹»å-

ùáõÙ,

– Í³ í³ É³ ÛÇÝ ·á Û³ óáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ, á ñáÝù ÏáÙå ñ» ëÇ³ »Ý ³ é³ ç³ó ÝáõÙ,

– ³ é³ç Ý³ ÛÇÝ µ³ ó³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³:



êá íá ñ³ µ³ñ ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ ï³ ñ»ó ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï, Ï³å í³Í ¿`

– ÑÇ å»ñ ïá ÝÇ³ ÛÇ,

– ùÝ³ ÛÇÝ ½³ñ Ï» ñ³ ÏÇ Ëó³ Ý³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý,

– ß³ ù³ ñ³ ÛÇÝ ¹Ç³ µ» ïÇ,

– ëñïÇ Ï³ ÷áõÛñ Ý» ñÇ ³ ñ³ ïÇ Ñ»ï:

òÎ¼Ê-Ý ³ í» ÉÇ Ñ³ ×³Ë ¿ Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ, ù³Ý ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ï»Ýï ñá-

Ý³ Ï³Ý ½³ñ Ï» ñ³ ÏÇ ×Ûáõ ÕÇ Ëó³ Ýáõ ÙÁ (òÎ¼ÖÊ) Ï³Ù óÇ ÉÇá é» ïÇ Ý³É

½³ñ Ï» ñ³ ÏÇ Ëó³ Ýáõ ÙÁ: ºñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ³Ë ï³ Ñ³ ñáõ ÙÁ Ñ³½ í³ ¹»å ¿:


î» ëá ÕáõÃ Û³Ý Ñ³Ý Ï³ñ Í³ ÏÇ, ³ é³Ýó ó³ íÇ ¨ ÉñÇí Ïá ñáõëï: ² Ý³Ù Ý»-

½áõÙ ÑÇ í³Ý ¹Á Ï³ ñáÕ ¿ Ýß»É amaurosis fugax (ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý Å³ Ù³-

Ý³ Ï³ íáñ Ïáñë ïÇ ¹»å ù»ñ), Ý³Ë ÏÇ ÝáõÙ ï³ ñ³Í áõ Õ» ÕÇ Ï³Ã í³Í

Ï³Ù ³Ý óá ÕÇÏ Ç ß» ÙÇÏ Ýá å³ Ý»ñ (²ÆÜ):

ÜÞ²Ü Üºð– î» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý ³Ý ÏáõÙ` Ù³ï Ý» ñÁ Ñ³ß í» Éáõó ÙÇÝã¨ ÉáõÛ ëÇ ÁÝ-

Ï³ Éáõ ÙÁ:

– ¸ñ³ Ï³Ý µµÇ ³ ý» ñ»Ýï ¹» ý»Ïï (´²¸):

– ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ï³ ñ³ ÍáõÝ ·áõ Ý³ ïáõÃ ÛáõÝ ¨ ½³ñ Ï» ñ³ ÏÇÏ Ý» ñÇ

ëå³½Ù` ³ñ Û³Ý Ñáë ùÇ ë»· Ù»Ý ï³ óÇ³ Ûáí (§Ýñµ»ñ ßÇÏ Ý» ñÇ ß³ ñ³Ý¦):

– Î³ñ ÙÇñ Ï»ï ¹» ÕÇÝ µÍÇ ßñç³ ÝáõÙ (³ í» ÉÇ µ³ ñ³Ï ýá í»³ ÛÇ ï³ ÏÇó

»ñ¨áõÙ ¿ ³ Ýá Ã³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³ñ Û³Ý ßñç³ Ý³ éáõÃ Ûáõ ÝÁ). §µ³ ÉÇ Ïá ñÇ-

½Ç¦ Ýß³Ý:

º Ã» òÎ¼Ê -Ç Å³ Ù³ Ý³Ï óÇ ÉÇá é» ïÇ Ý³É ½³ñ Ï» ñ³ ÏÁ ãÇ Ëó³Ý íáõÙ,

³ å³ ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇó ùáõÝ ùÇ áõÕ ÕáõÃ Û³Ùµ Ï³ ñáÕ

¿ »ñ¨³É ³ñ Ûáõ Ý³ Ù³ ï³ Ï³ ñ³ ñáõÙ ëï³ óáÕ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ÷áùñ

ë» å³Ó¨ Ñ³ï í³ ÍÁ: ÜÙ³Ý ¹»å ù» ñáõÙ ýá í»á É³Ý ãÇ ³Ë ï³ Ñ³ñ íáõÙ,

¨ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Ûáõ ÝÁ í» ñ³ Ï³Ý·Ý íáõÙ ¿ ÙÇÝã¨ 0,4 Ï³Ù ³ í» ÉÇ:


– ²Ï Ý³ ÛÇÝ ½³ñ Ï» ñ³ ÏÇ Ëó³ ÝáõÙ:

– ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ óÝóáõÙ:

– ´³ ÉÇ Ïá ñÇ ½Ç Ýß³Ý` Ï³å í³Í Å³ é³Ý ·³ Ï³Ý Ù» Ã³ µá ÉÇÏ Ï³Ù ÉÇ ½á-

ëáÙ Ý» ñÇ Ïáõ ï³Ï Ù³Ý ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý Ñ»ï:



¹³ñÓ Ý» Éáí µµ» ñÇÝ ¨ ³Ï Ý³ Ñ³ ï³ ÏÇ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ Û³ ÝÁ:

101

� ¼³ñ Ï» ñ³ Ï³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³Ý ã³ ÷áõÙ:

50-ÝÝ ³Ýó ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï ëïáõ ·»ù ¿ ñÇÃ ñá óÇï Ý» ñÇ Ýëï»ó Ù³Ý

³ ñ³ ·áõÃ Ûáõ ÝÁ ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ³ñ ï» ñÇ ïÇÏ Ç ß» ÙÇÏ Ý»Û ñá å³-

ÃÇ³Ý µ³ ó³ Ñ³Û ï» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí:

� Ð³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý Ù³ë Ý³ ·»ï Ý» ñÇ ËáñÑñ ¹³ï íáõÃ ÛáõÝ` ëÇñ ï³ Ýá-

Ã³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Ç Ñ³ Ù³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ·Ý³ Ñ³ï Ù³Ý, ³Û¹ ÃíáõÙ ¿ É»Ïï-

ñ³ëñ ï³· ñÇ, ¿ Ëá Ï³ñ ¹Çá· ñ³ ýÇ³ ÛÇ ¨ ùÝ³ ÛÇÝ ½³ñ Ï» ñ³Ï Ý» ñÇ ¹áå-

É»ñ Û³Ý Ñ» ï³ ½á ïáõÃ Û³Ý Ýå³ ï³ Ïáí:

ì² ðàôØ

ä² Ð²Ü æàôØ ¾ ²Ü Ðº î²Ò ¶º ÈÆ ´àô ÄàôØ

ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý ½³ñ Ï» ñ³ ÏÇ Ëó³ Ýáõ ÙÁ ³Ý Ñ³-

å³Õ µáõ ÅáõÙ ¿ å³ Ñ³Ý çáõÙ:Ð³ Ù³ñ íáõÙ ¿, áñ Ëó³ Ýáõ ÙÇó 90 ñá å»

³Ýó ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃáõÙ ³Ý ¹³é Ý³ ÉÇ ÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ »Ý ½³ñ ·³-

ÝáõÙ, ë³ Ï³ÛÝ µáõ ÅáõÙÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ç ñ³ Ï³ Ý³ó Ý»É ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý

ëÏ½µÇó 24 Å³Ù í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ µÅßÏÇ ¹Ç Ù³Í Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ÑÇ í³Ý-

¹Ç ¹»å ùáõÙ: ´áõÅ Ù³Ý Ýå³ ï³ÏÝ ¿ í» ñ³ Ï³Ý· Ý»É ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ

³ñ Ûáõ Ý³ Ù³ ï³ Ï³ ñ³ ñáõÙÝ áõ ³ í» ÉÇ Í³Û ñ³ Ù³ ë³ ÛÇÝ Ñ³ï í³Í ÙÕ»É

ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ÑÝ³ ñ³ íáñ ¿Ù µá ÉÁ: ²Ý Ñ» ï³Ó ·» ÉÇ µáõ Åáõ ÙÁ Ï³ ï³ñ-

íáõÙ ¿ Ñ»ï¨Û³É ëË» Ù³ Ûáí.

1. ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³ñ Ûáõ Ý³ Ù³ ï³ Ï³ ñ³ ñáõ ÙÁ µ³ ñ» É³ í» Éáõ Ýå³ ï³-

Ïáí Ýí³ ½»ó Ý»É Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×Ýßáõ ÙÁ` ÏÇ ñ³ é» Éáí Ñ»ï¨Û³É » Õ³ Ý³Ï-

Ý» ñÇó áñ¨¿ Ù» ÏÁ.

³. Ø³ï Ý» ñáí Ù»ñ ë»ù ³Ï Ý³ ·áõÝ ¹Á. Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×Ýßáõ ÙÁ Ýí³ ½»ó Ý»-

Éáõó µ³ óÇ Ù»ñ ëáõ ÙÁ Ï³ ñáÕ ¿ Ý³¨ ï» Õ³ ß³ñ Å»É ¿Ù µá ÉÁ:

µ. Üß³ Ý³ Ï»ù ¹Ç³ Ï³ñµ (500 Ù·, å» ñû ñ³É):

·. Ü» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×Ýßáõ ÙÁ Ýí³ ½»ó ÝáÕ ÙÇ çáó Ý» ñÇ ï» Õ³ ÛÇÝ ÏÇ ñ³ éáõÙ.

β-å³ ß³ ñÇã Ý»ñ (ÃÇ Ùá Éá ÉÇ 0,5 %-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ, 1 Ï³ ÃÇÉ ÙÇ ³Ý-

·³Ù):

¹. ¸Ç ï³ñ Ï»ù ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ å³ ñ³ ó»Ý ï» ½Ç ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõÃ Ûáõ-

ÝÁ:

2. ² é³ ç³ó Ý»É ½³ñ Ï» ñ³Ï Ý» ñÇ É³Û Ý³ óáõÙ` ³ é³ ç³ñ Ï» Éáí ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ

ßÝã»É ÃÕÃ» ïáå ñ³ ÏÇ Ù»ç ¹Ç ï³ñ Ï»É Ñáë åÇ ï³ É³ó Ù³Ý ³ÝÑ ñ³ Å»ß-

ïáõÃ Ûáõ ÝÁ` Ï³ñ µá ·» Ý³ ÛÇÝ µáõÅ Ù³Ý Ýå³ ï³ Ïáí (95 %-³ Ýáó ÃÃí³-

ÍÇÝ, 5 %-³ Ýáó ³Í Ë³Í ÝÇ »ñ Ïûù ëÇ¹, 10 ñá å»áí 2 Å³ ÙÁ Ù»Ï, 24-48

Å³Ù í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ), ³Û¹ åÇ ëáí ÷áñ Ó» Éáí µ³ñÓ ñ³ó Ý»É ³ñ Û³Ý ûù ëÇ-

·» Ý³ óáõ ÙÁ ¨ ³ é³ ç³ó Ý»É ³ ÝáÃ Ý» ñÇ É³Û Ý³ óáõÙ:

3. ä³ å³ í» ñÇ ÝÇ 40 Ù· Ý»ñÙ Ï³ Ý³ ÛÇÝ Ý» ñ³ñ ÏáõÙ:

¶ÈàôÊ 8. ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³ ÝáÃ Ý» ñÇ ³Ë ï³ Ñ³ ñáõÙ Ý»ñ


ÎÇ ñ³é íáõÙ »Ý Ý³¨ ÑÇ å»ñ µ³ ñÇÏ ûù ëÇ ·» Ý³ óáõÙ, Ñ³ Ï³ ýÇµ ñÇ Ýá ÉÇ-

ïÇÏ ÙÇ çáó Ý»ñ, é»ï ñá µáõÉ µ³ñ ³ Ýá Ã³ É³Û ÝÇã Ý»ñ ¨ ÝÇï ñá· ÉÇ ó» ñÇÝ

É»½ íÇ ï³Ï, ãÝ³ Û³Í µáõÅ Ù³Ý ³Ûë » Õ³ Ý³Ï Ý» ñÇ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í» ïáõÃ Ûáõ-

ÝÁ ¹»é¨ë ·Ç ï³ Ï³ Ýá ñ»Ý ³ å³ óáõó í³Í ã¿:

º Ã» »Ý Ã³¹ñ íáõÙ ¿ ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ³ñ ï» ñÇ ïÇÏ Ç ß» ÙÇÏ Ý»Û ñá-

å³ ÃÇ³, ³ å³ Ï³ ñ» ÉÇ ¿ ëï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý» ñÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÏÇ ñ³-

éáõÙ (Ù» ÃÇÉå ñ»¹ ÝÇ ½á ÉáÝ, 1· Ü/º, µ³Õ ¹³ï í³Í ¹» Õ³ ã³ ÷» ñáí – 3

ûñ, Ñ» ïá åñ»¹ ÝÇ ½á ÉáÝ, 60-100 Ù· å» ñû ñ³É, ¹³Ý ¹³Õ Ç ç»ó Ý» Éáí ¹»-

Õ³ ã³ ÷Á` ß³ µ³ ÃÁ áã ³ í» ÉÇ, ù³Ý 2,5 – 5,0 Ù·):

ºÈ øÀ

ØÇ ù³ ÝÇ ß³ µ³Ã í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ·áõ Ý³ ïáõÃ ÛáõÝÝ

³Ýó ÝáõÙ ¿, ¨ ³ñ Û³Ý Ñáë ùÁ í» ñ³ Ï³Ý·Ý íáõÙ ¿: ºÉùÝ ³Ý µ³ ñ»Ý å³ëï

¿. ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ù»Í Ù³ ëÇ Ùáï ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý Í³Ýñ Ïá-

ñáõëï, ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ½³ñ Ï» ñ³ ÏÇÏ Ý» ñÇ ëå³½Ù ¨ ï» ëá Õ³ Ï³Ý

ÝÛ³ñ ¹Ç ³ï ñá ýÇ³ (¹ñ³ Ï³Ý ´²¸): Î³ ñáÕ ¿ ½³ñ ·³ Ý³É éáõ µ»á½

(20%) ¨ ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇ Ï³Ù ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ

Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ ñÇ ½³ óÇ³ (2-3%): î» ë³ Ý» ÉÇ ¿Ù µá ÉÇ ³é Ï³ ÛáõÃ Ûáõ ÝÁ ½áõ-

·áñ¹ íáõÙ ¿ Ù³ Ñ³ óáõÃ Û³Ý ³ ×Ç Ñ»ï: �


º ð² ÎÆ Î²Ø º ð² ÎÆ ºð Îàô ÖÚàô Ôº ðÆ

(Ðº ØÆ èº îÆ Ü²È) Êò² ÜàôØ (òÎºÊ/ÐèºÊ)

ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý » ñ³ ÏÇ Ëó³Ý Ù³Ý (òÎºÊ) å³ï-

×³ éÁ ÑÇÙ Ý³ Ï³ ÝáõÙ Ù³ Õ³Ý Ù³Ý ÃÇ Ã» ÕÇ (lamina cribrosa) ßñç³ ÝáõÙ

·á Û³ óáÕ ÃñáÙµÝ ¿: ò³Ý ó» Ýáõ » ñ³ ÏÇ »ñ Ïáõ ×Ûáõ Õ» ñÇ (Ñ» ÙÇ é» ïÇ Ý³É)

Ëó³ ÝáõÙ (ÐèòºÊ) (ÝÏ. 8.2) ³ é³ ç³ ÝáõÙ ¿ ³ÛÝ ¹»å ùáõÙ, »ñµ ó³Ý ó³-

Ã³ Õ³Ý ÃÇ í» ñÇÝ ¨ ëïá ñÇÝ Ñ³ï í³Í Ý» ñÇó Ñá ëáÕ ³ñ Ûáõ ÝÁ Ëó³Ý Ù³Ý

å³ï ×³ éáí ãÇ ÉóíáõÙ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý » ñ³ ÏÇ Ù»ç

(20%), ÁÝ¹ á ñáõÙ ³Ûë ¹»å ùáõÙ ¹ñë á ñáõÙ Ý»ñÝ ³ í» ÉÇ ß³ï òÎºÊ »Ý

ÑÇ ß»ó ÝáõÙ, ù³Ý ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý » ñ³ ÏÇ ×Ûáõ ÕÇ Ëó³-

ÝáõÙ (òÎºÖÊ):


òÎºÊ/ÐèºÊ-Á Ñ³ ×³Ë ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ Ñ»ï¨Û³É ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ

¹»å ùáõÙ.

103

– ½³ñ Ï» ñ³ Ï³ ÛÇÝ ÑÇ å»ñ ïá ÝÇ³,

– ëñïÇ Ç ß» ÙÇÏ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ,

– ß³ ù³ ñ³ ÛÇÝ ¹Ç³ µ»ï,

– å» ñÇ ý» ñÇÏ ³ ÝáÃ Ý» ñÇ ³ Ã» ñáëÏ É» ñá½,

– ³ é³ç Ý³ ÛÇÝ µ³ ó³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³ (òÎºÊ/ÐèºÊ-áí ³ é³ í»É Ñ³-

×³Ë áõ Õ»Ïó íáÕ ³Ï Ý³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝÝ ¿):

² í» ÉÇ Ñ³½ í³ ¹»å òÎºÊ/ÐèºÊ-Á ½áõ ·³Ïó íáõÙ ¿ Ñ»ï¨Û³É ÑÇ í³Ý-

¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ»ï.

– ³ñ Û³Ý µ³ñÓñ Ù³ Ï³ñ ¹» ÉÇáõÃ ÛáõÝ,

– ³ñ Û³Ý µ³ñÓñ Ù³ Íáõ óÇ ÏáõÃ ÛáõÝ, Ñ³ï Ï³ å»ë »ñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ³Ë ï³-

Ñ³ñ Ù³Ý ¹»å ùáõÙ,

– Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ Ï³ñ ÙÇñ ·³Û É³Ëï,

– ëÇ ýÇ ÉÇë

– ë³ñ ÏáÇ ¹á½,

– ã³ ñá ñ³Ï Ýá ñ³ ·á Û³ óáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ (µ³½ Ù³ ÏÇ ÙÇ» Éá Ù³, É»Û Ïá½),

– ³ñ ï³ ùÇÝ ×ÝßáõÙ:

º ñÇ ï³ ë³ñ¹ ï³ ñÇ ùáõÙ òÎºÊ/ÐèºÊ-Á Ñ³ ×³Ë Ï³å í³Í ¿`

– Ñ³ Ï³ µ»ÕÙ Ý³ íá ñÇã Ñ³ µ» ñÇ ÁÝ ¹áõÝ Ù³Ý,

– ß³ ñ³Ï ó³ Ï³Ý ÑÛáõë í³Í ùÇ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ ³Ë ï³ Ñ³ñ Ù³Ý,

– ÒÆ²Ð-Ç,

– S ëåÇ ï³ Ïáõ óÇ/ C ëåÇ ï³ Ïáõ óÇ/ Ñ³ Ï³Ã ñáÙ µÇÝ III-Ç ³Ý µ³ í³ ñ³-

ñáõÃ Û³Ý Ï³Ù ³Ï ïÇ í³ó í³Í C ëåÇ ï³ Ïáõ óÇ Ñ³Ý ¹»å Ï³ Ûáõ ÝáõÃ Û³Ý

Ñ»ï


êá íá ñ³ µ³ñ ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ ï³ ñ»ó ³Ý Ó³Ýó Ùáï (90%-Ç ¹»å ùáõÙ 50

ï³ ñ» Ï³ ÝÇó Ñ» ïá).

– ïÕ³ Ù³ñ ¹ÇÏ ÙÇ ÷áùñ ·» ñ³Ïß éáõÙ »Ý:

î³ñ µ» ñáõÙ »Ý òÎºÊ-Ç »ñ Ïáõ Ó¨ Ç ß» ÙÇÏ (ÝÏ. 8.3) ¨ áã Ç ß» ÙÇÏ

(ÝÏ. 8.4):

àã Ç ß» ÙÇÏ òÎºÊ-Ç 54%-Á Ñ» ï³ ·³ ÛáõÙ í» ñ³Í íáõÙ ¿ Ç ß» ÙÇÏ òÎºÊ-

Ç:

Æ ß» ÙÇÏ Ó¨Ý ³ é³ í»É Ñ³ ×³Ë ¿ Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ ëñï³ Ýá Ã³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ-

ÛáõÝ Ý» ñáí ï³ é³ åáÕ ³Ý Ó³Ýó Ùáï:

º ðÆ î² ê²ð¸ ÐÆ ì²Ü¸ Üº ðÆ Øàî Î² ðàÔ ¾ ² è² æ² Ü²È ´àð à ø² ÚÆÜ

ìÆ Ö²Î, à ðÀ Îàâ ìàôØ ¾ ä² äÆ Èàü Èº Æî:


î» ëá ÕáõÃ Û³Ý Ñ³Ý Ï³ñ Í³ ÏÇ Ïá ñáõëï Ù»Ï ³ã ùáõÙ Ï³Ù, ³ í» ÉÇ Ñ³½ í³-

¹»å, ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ³Ý óá ÕÇÏ ÙÃ³· ÝáõÙ, á ñÁ ÉÇá íÇÝ í» ñ³ Ï³Ý·Ý íáõÙ

¿:



à ñáß ¹»å ù» ñáõÙ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÁ ÝßáõÙ »Ý ó³ íÇ ³é Ï³ ÛáõÃ ÛáõÝ, ÇëÏ

³ é³ çÇÝ ÇëÏ ³Û óÇ Å³ Ù³ Ý³Ï Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ íáõÙ ¿ ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ

Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ ñÇ ½³ óÇ³ ¨ Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ñ ·É³áõ Ïá Ù³, á ñÇÝ 3 ³ ÙÇë

³ é³ç Ý³ Ëáñ ¹»É ¿ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý Ïá ñáõëï (§90-û ñ³ Ï³Ý ·É³áõ Ïá-

Ù³¦): ÐÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ ï» ëá ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ Ï³ ñáÕ ¿ Ýáñ Ù³É ÉÇ Ý»É, » Ã» Ñ³ï-

Ï³ å»ë ¹» ÕÇÝ µÇÍÝ ÁÝ¹·ñÏ í³Í ã¿:

ÜÞ²Ü Üºð – î» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Ûáõ ÝÁ ï³ ï³Ý íáõÙ ¿ 1,0-Çó ÙÇÝã¨ Ó»é ù» ñÇ ß³ñ-

ÅáõÙ Ý» ñÇ ÁÝ Ï³ Éáõ ÙÁ (Ù»Í Ù³ ëÇ ¹»å ùáõÙ` 0,1-Çó å³ Ï³ë):

ÜÏ. 8.2 Ð»ÙÇé»ïÇÝ³É ó³Ýó»Ýáõ »ñ³ÏÇ Ëó³ÝáõÙ

ÜÏ. 8.3 Æß»ÙÇÏ ó³Ýó»Ýáõ Ï»ÝïñáÝ³Ï³Ý »ñ³ÏÇ Ëó³ÝáõÙ

ÜÏ. 8.4 àã Çß»ÙÇÏ ó³Ýó»Ýáõ Ï»ÝïñáÝ³Ï³Ý »ñ³ÏÇ Ëó³ÝáõÙ

105

– ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ » ñ³Ï Ý» ñÁ É³Û Ý³ ó³Í »Ý ¨ á Éá ñáõÝ, µá Éáñ ãáñë ù³-

éáñ¹ Ý» ñáõÙ Ù³ Ï» ñ» ë³ ÛÇÝ ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ Ý»ñ Ï³Ý ¨ µ³Ù µ³ Ï³Ý-

Ù³Ý û ç³Ë Ý»ñ, á ñáÝù ï³ ñ³Í íáõÙ »Ý ¹» åÇ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Í³Û ñ³-

Ù³ ë³ ÛÇÝ Ñ³ï í³Í Ý» ñÁ:

– î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇ ·» ñ³ñ Ûáõ ÝáõÃ ÛáõÝ (ÑÇ å» ñ» ÙÇ³):

– î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇ ³Û ïáõó:

– ¸» ÕÇÝ µÍÇ ³Û ïáõó:

– ² ý» ñ»Ýï µµ³ÛÇÝ ¹» ý»Ïï (²´¸) – Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ íáõÙ ¿ áã µá Éáñ

¹»å ù» ñáõÙ:

¸º üºÎ îÆ ²ð î² Ð²Úî ì² ÌàôÂ Ú²Ü ²ê îÆ Ö² ÜÀ Ð² Ø² ä² î²ê Ê² ÜàôØ ¾

Æ Þº ØÆ² ÚÆ Êà ðàôÂ Ú² ÜÀ òÎºÊ-Ç Ç ß» ÙÇÏ Ó Ç ¹»å ùáõÙ Ï³ ñáÕ »Ý ³ é³ ç³ Ý³É

– éáõ µ»á½,

– ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇ Ï³Ù ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ý»á í³ë ÏáõÉ-

Û³ ñÇ ½³ óÇ³,

– Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ñ ·É³áõ Ïá Ù³,

– ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ Ý»ñ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝáõÙ,

ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ¨ Ã³ñÃ ã³ íáñ Ù³ñÙ ÝÇ ßñç³ Ý³ éáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ (50%)

ÙÇ³ó ÝáÕ ßáõÝ ï³ íá ñáÕ ûå ïá óÇ ÉÇ³ñ ³ ÝáÃ Ý»ñÝ ³ é³ ç³ ÝáõÙ »Ý ÑÇ-

í³Ý ¹áõÃ Û³Ý áõß ßñç³ ÝáõÙ:

òÎºÊ-Ç áã Ç ß» ÙÇÏ Ó Ç í³Õ ßñç³ ÝáõÙ Ï³ ñáÕ ¿ ½³ñ ·³ Ý³É ó³Ý ó³ Ã³-

Õ³Ý ÃÇ ³Ý óá ÕÇÏ µÍ³ íáñ Ç ß» ÙÇÏ ·áõ Ý³ ïáõÙ:


ÐÇ å»ñ ïá ÝÇÏ é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³

Þ³ ù³ ñ³Ë ï³ ÛÇÝ é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³

î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç åïÏÇ ÏÇ ³Û ïáõó

È»Û Ï» ÙÇÏ é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³

ê³ Ï³ í³ñ Ûáõ ÝáõÃ Û³Ý é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³

²ÜÐ ð² ÄºÞî Ðº î² ¼à îàôÂ ÚàôÜ Üºð – ÈÇ³ñ Å»ù ³ Ý³Ù Ý»½ ¨ ³ã ùÇ Ñ³ Ù³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ½ÝÝáõÙ` Ñ³ ïáõÏ áõ ß³¹-

ñáõÃ ÛáõÝ ¹³ñÓ Ý» Éáí µµ» ñÇÝ, Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³Ý ã³ ÷áõÙ, ·á ÝÇáë-

Ïá åÇ³, û ý Ã³É Ùáë Ïá åÇ³:

– ¼³ñ Ï» ñ³ Ï³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³Ý ã³ ÷áõÙ:

– È³ µá ñ³ ïáñ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ. ù³Õ ó³Í íÇ ×³ ÏáõÙ ³ñ Û³Ý Ù»ç

·ÉÛáõ Ïá ½³ ÛÇ ³é Ï³ ÛáõÃ ÛáõÝ, ³ñ Û³Ý ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ ÛáõÝ,

¾ Ü², ³ñ Û³Ý Ù³ Ï³ñ ¹» ÉÇáõÃ ÛáõÝ:

– ²Ý ·Çá· ñ³ ýÇ³ ( ýÉá õá ñ»ë ó»Ý ï³ ÛÇÝ, ÇÝ ¹á óÇ³ ÝÇÝ Ï³ Ý³ ãÇ ÏÇ ñ³é-

Ù³Ùµ)



²ÜÐ ð² ÄºÞî ¾ ÐÆ ÞºÈ.

Æ ëÏ½µ³ Ý» ó³Íñ ï» ëá ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ (0,1 ¨ å³ Ï³ë) ¨ µµÇ ³ ý» ñ»Ýï

¹» ý»Ï ïÇ ³é Ï³ ÛáõÃ Ûáõ ÝÁ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ ÝáõÙ »Ý Ç ß» ÙÇ³ ÛÇ

Ëá ñáõÃ Û³ ÝÁ û· ÝáõÙ »Ý Ï³Ý Ë³ ï» ë»É Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ ñÇ ½³ óÇ³-

ÛÇ Ñ»ï Ï³å í³Í µ³ñ ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ, á ñáÝù µÝá ñáß »Ý òÎºÊ-Ç Ç ß»-

ÙÇÏ Ó ÇÝ:

ì² ðàôØ � ä³Ý é» ïÇ Ý³É É³ ½» ñ³ ÛÇÝ ýá ïá Ïá³ ·áõÉ Û³ óÇ³ (äÈü) éáõ µ»á ½Ç (ÍÇ³-

Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ 2 Å³ ÙÇÝ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ ÝáÕ ë»Ï ïá ñÇ ¨ ³ í» ÉÇ

Ù»Í Ñ³ï í³ ÍÇ Ï³Ù ó³Ý Ï³ ó³Í ³ë ïÇ ×³ ÝÇ ³ÝÏ Ûáõ Ý³ ÛÇÝ Ý»á í³ë-

ÏáõÉ Û³ ñÇ ½³ óÇ³), ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇ Ï³Ù ó³Ý ó³ Ã³-

Õ³Ý ÃÇ Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ ñÇ ½³ óÇ³ ÛÇ Ï³Ù Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ñ ·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ

³ é³ ç³ó Ù³Ý ¹»å ùáõÙ: Î²Ü Ê²ð ¶º ÈÆâ äÈü-Ý ² Üú ¶àôî ¾:

� î» Õ³ ÛÇÝ É³ ½» ñ³ ÛÇÝ ýá ïá Ïá³ ·áõÉ Û³ óÇ³Ý Ýí³ ½»ó ÝáõÙ ¿ ¹» ÕÇÝ µÍÇ

³Û ïáõ óÁ, ë³ Ï³ÛÝ ãÇ ³Ý¹ ñ³ ¹³é ÝáõÙ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý íñ³:

òÎºÊ-áí ï³ é³ åáÕ ï³ ñ»ó ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ ¹»å ùáõÙ ³Ûë ÙÇ ç³Ù ïáõÃ-

ÛáõÝÝ ³ Ýû ·áõï ¿:

� 4 Ù· ï ñÇ³Ù óÇ Ýá Éá ÝÇ ³ ó» ïá ÝÇ ¹Ç (Ï» Ý³ Éá·) ÇÝï ñ³ íÇï ñ»³É Ý»-

ñ³ñ Ïáõ ÙÁ Ýí³ ½»ó ÝáõÙ ¿ ¹» ÕÇÝ µÍÇ ³Û ïáõ óÁ ¨ Å³ Ù³ Ý³ Ï³ íá ñ³ å»ë

µ³ ñ» É³ íáõÙ ¿ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Ûáõ ÝÁ:

� ²ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ¹³ ¹³ ñ»ó Ý»É Ñ³ Ï³ µ»ÕÙ Ý³ íá ñÇã Ñ³ µ» ñÇ ÁÝ ¹áõ Ýáõ ÙÁ,

ÇëÏ ÙÇ ½³ ÙáõÕ Ý» ñÁ ÷á Ë³ ñÇ Ý»É Ù»Ï ³ÛÉ ÑÇ åá ï»Ý ½Çí ¹» Õ³ ÙÇ çá-

óáí:

� ²ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ýß³ Ý³ Ï»É ³ë åÇ ñÇÝ` û ñÁ 80 Ù·:

� ²ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ µáõ Å»É òÎºÊ-ÇÝ áõ Õ»Ï óáÕ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Ûáõ ÝÁ:

� Ð³ Ù³ ÉÇñ µáõ Åáõ ÙÁ (á ñÇ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í» ïáõÃ Ûáõ ÝÁ ¹»é¨ë ·Ç ï³ Ï³ Ýá ñ»Ý

³ å³ óáõó í³Í ã¿) Ý» ñ³ éáõÙ ¿ Ñ³ Ï³ûù ëÇ ¹³Ýï Ý»ñ, ³ñ Û³Ý é»á Éá ·Ç³-

Ï³Ý Ñ³ï ÏáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ µ³ ñ» É³ íáÕ ¨ ³ Ýá Ã³ É³Û ÝÇã ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý»ñ:

Þ²ðàôÜ²Î²Î²Ü ÐêÎàÔàôÂÚàôÜ

² é³ çÇÝ 6 ³ ÙÇë Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ 2-3 ß³ µ³ ÃÁ Ù»Ï, ³Û ó» ñÇ Ýå³ ï³ÏÝ

¿ Ñ³Ûï Ý³ µ» ñ»É Ç ß» ÙÇ³ ÛÇ Ï³Ù Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ ñÇ ½³ óÇ³ ÛÇ í³Õ Ýß³Ý-

Ý» ñÁ:

ÎÉÇ ÝÇ Ï³ Ï³Ý ÁÝ Ã³ó ùÁ ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý ¿: òÎºÊ-Ç áã Ç ß» ÙÇÏ Ó Ç ¹»å-

ùáõÙ »ÉùÝ ³ í» ÉÇ µ³ ñ»Ý å³ëï ¿: òÎºÊ-Ç Ç ß» ÙÇÏ Ó áí ï³ é³ åáÕ

ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ »ñ Ïáõ »ñ ñáñ ¹Ç ¹»å ùáõÙ ³ é³ ç³ ÝáõÙ »Ý Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³-

ñÇ ½³ óÇ³ ÛÇ Ñ»ï Ï³å í³Í µ³ñ ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ: òÎºÊ-Ç áã Ç ß» ÙÇÏ Ó áí

ï³ é³ åáÕ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ï» ëÇ ¹»å ùáõÙ, Ñ³ï Ï³ å»ë ï³ ñ»ó Ý» ñÇ, Ñ»-

ï³ ·³ ÛáõÙ ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý Ç ß» ÙÇÏ Ó Á: �

107


º ð² ÎÆ ÖÚàô ÔÆ Êò² ÜàôØ (òÎºÖÊ)

ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý » ñ³ ÏÇ ×Ûáõ ÕÇ Ëó³Ý Ù³Ý (òÎºÖÊ)

å³ï ×³ éÁ ÑÇÙ Ý³ Ï³ ÝáõÙ ÃñáÙµÝ ¿, á ñÁ ·á Û³ ÝáõÙ ¿ ½³ñ Ï» ñ³Ï-» ñ³-

Ï³ ÛÇÝ Ë³ã Ù³Ý Ñ³ï í³ ÍáõÙ, áñ ï»Õ Ñ³ë ï³ ó³Í ½³ñ Ï» ñ³ ÏÁ ×ÝßáõÙ

¿ ëïáñ¨ ·ïÝíáÕ » ñ³ ÏÇ å³ ïÁ (ÝÏ. 8.5; ÝÏ. 8.6):


– ¼³ñ Ï» ñ³ Ï³ ÛÇÝ ÑÇ å»ñ ïá ÝÇ³

– êñïÇ Ç ß» ÙÇÏ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ

– Þ³ ù³ ñ³ ÛÇÝ ¹Ç³ µ»ï

– ä» ñÇ ý» ñÇÏ ³ ÝáÃ Ý» ñÇ ³ Ã» ñáëÏ É» ñá½

² í» ÉÇ Ñ³½ í³ ¹»å òÎºÖÊ-Á Ñ³ Ù³Ïó íáõÙ ¿ Ñ»ï¨Û³É ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ-

Ý» ñÇ Ñ»ï`

– ³ñ Û³Ý µ³ñÓñ Ù³ Ï³ñ ¹» ÉÇáõÃ ÛáõÝ ¨ µ³ñÓñ Ù³ Íáõ óÇ ÏáõÃ ÛáõÝ,

– Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ Ï³ñ ÙÇñ ·³Û É³Ëï,

– ëÇ ýÇ ÉÇë,

– ë³ñ ÏáÇ ¹á½,

– ã³ ñá ñ³Ï Ýá ñ³ ·á Û³ óáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ,

– ³ñ ï³ ùÇÝ ×ÝßáõÙ:

º ñÇ ï³ ë³ñ¹ ï³ ñÇ ùáõÙ òÎºÖÊ-Á Ñ³ ×³Ë Ï³å í³Í ¿`

– Ñ³ Ï³ µ»ÕÙ Ý³ íá ñÇã Ñ³ µ» ñÇ ÁÝ ¹áõÝ Ù³Ý,

– ß³ ñ³Ï ó³ Ï³Ý ÑÛáõë í³Í ùÇ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ ³Ë ï³ Ñ³ñ Ù³Ý,

– ÒÆ²Ð-Ç,

– S ëåÇ ï³ Ïáõ óÇ/ C ëåÇ ï³ Ïáõ óÇ/ Ñ³ Ï³Ã ñáÙ µÇÝ III-Ç ³Ý µ³ í³ ñ³-

ñáõÃ Û³Ý Ï³Ù ³Ï ïÇ í³ó í³Í C ëåÇ ï³ Ïáõ óÇ Ñ³Ý ¹»å Ï³ Ûáõ ÝáõÃ Û³Ý

Ñ»ï:


êá íá ñ³ µ³ñ ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ ï³ ñ»ó ³Ý Ó³Ýó Ùáï, 60-70 ï³ ñ» Ï³Ý Ñ³-

ë³ ÏáõÙ: Ð³ Ù³Ïó íáõÙ ¿ ÑÇ å»ñ ïá ÝÇ³ ÛÇ, ëñï³ Ýá Ã³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ-

ÛáõÝ Ý» ñÇ, ß³ ù³ ñ³ ÛÇÝ ¹Ç³ µ» ïÇ, Ù³ñÙ ÝÇ ³ í» Éáñ¹ ù³ ßÇ ¨ µ³ ó³ÝÏ-

ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ Ñ»ï: îÕ³ Ù³ñ ¹ÇÏ ¨ Ñ» é³ ï» ëáõÃ Û³Ùµ ï³ é³ åáÕ

³Ý ÓÇÝù ÙÇ ÷áùñ ·» ñ³Ïß éáõÙ »Ý:

î³ñ µ» ñáõÙ »Ý òÎºÖÊ-Ç »ñ Ïáõ Ó¨ Ç ß» ÙÇÏ ¨ áã Ç ß» ÙÇÏ (64%):

¸Ç³ µ» ïÇÏ é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³ ÛÇó Ñ» ïá òÎºÖÊ-Ý ³ Ù» ÝÇó Ñ³ ×³Ë



Ñ³Ý ¹Ç åáÕ ³ Ýá Ã³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝÝ ¿: ØÇ¨ÝáõÛÝ ³ã ùáõÙ ÏñÏÝ³ ÏÇ

òÎºÖÊ-Ç ½³ñ ·³ó Ù³Ý Ñ³ í³ Ý³ Ï³ ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ 3% ¿, ÙÇÝã ¹»é ÙÛáõë

³ã ùáõÙ` 12%:


Ø»Ï ³ã ùáõÙ Ñ³Ý Ï³ñ Í³ ÏÇ ¨ ³ é³Ýó ó³ íÇ ³ é³ ç³ óáÕ ï» ë³ ¹³ß ïÇ

Ã» ñáõÃ ÛáõÝ: ÐÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ ï» ëá ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ Ï³ ñáÕ ¿ Ýáñ Ù³É ÉÇ Ý»É, » Ã»

Ù³ Ý³ í³Ý¹ ¹» ÕÇÝ µÇÍÝ ÁÝ¹·ñÏ í³Í ã¿:

ÜÞ²Ü Üºð

– î» ë³ ¹³ß ïÇ Ã» ñáõÃ ÛáõÝ ï» ë³ ¹³ß ïÇ Ù»Ï ù³ éáñ ¹Ç ë³Ñ Ù³Ý Ý» ñáõÙ:

– ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ » ñ³Ï Ý» ñÁ É³Û Ý³ ó³Í »Ý ¨ á Éá ñáõÝ, ·á ÛáõÃ ÛáõÝ áõ-

Ý»Ý Ù³ Ï» ñ» ë³ ÛÇÝ ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ Ý»ñ ¨ µ³Ù µ³ Ï³Ý Ù³Ý û ç³Ë Ý»ñ,

á ñáÝù ë» å³Ó¨ Ñ³ï í³Í Ý» ñÇ ï»ë ùáí Ó·íáõÙ »Ý ½³ñ Ï» ñ³Ï-» ñ³-

Ï³ ÛÇÝ Ë³ ã³Ó¨áõÙ Ý» ñÇó (½³ñ Ï» ñ³ ÏÇ ÏÇ ëïáñ¨ ¹³ ë³ íáñ í³Í » ñ³-

ÏÇ ÏÇ Ñ³ï Ù³Ý Ï» ï»ñ, áñ ï»Õ »ñ Ïáõ ³ ÝáÃ Ý» ñÁ ·ïÝíáõÙ »Ý ÙÇ¨ÝáõÛÝ

³ Ýá Ã³ ÛÇÝ å³ï Û³ ÝáõÙ): ² é³ í»É Ñ³ ×³Ë ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ Ý»ñÝ áõ

û ç³Ë Ý» ñÁ ¹³ ë³ íáñ í³Í »Ý í»ñ ùáõÝ ù³ ÛÇÝ ù³ éáñ ¹áõÙ (60%), ù³Ý

ëïáñ ùáõÝ ù³ ÛÇÝ ù³ éáñ ¹áõÙ (40%), Ñ³½ í³ ¹»å` ùÃ³ ÛÇÝ ù³ éáñ ¹áõÙ,

ÁÝ¹ á ñáõÙ ³Ûë ¹³ ë³ íá ñáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ ¹ñ³Ýù ëá íá ñ³ µ³ñ ³ Ý³Ë-

ï³ ÝÇß ÁÝ Ã³óù »Ý áõ Ý» ÝáõÙ: Î³ ñáÕ »Ý ³ é³ ç³ Ý³É ÙÇÏ ñá- ¨ Ù³Ï-

ñá³Ý¨ñÇ½Ù Ý»ñ, ¹» ÕÇÝ µÍÇ ³Û ïáõó (50%), ¿ åÇ é» ïÇ Ý³É Ã³ Õ³ÝÃ Ý»ñ,

ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ï³Ù ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ¨ Ï³Ù ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ

³ÝÏ Û³Ý Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ ñÇ ½³ óÇ³ (ß³ï Ñ³½ í³ ¹»å) ¨ ³ñ Ûáõ Ý³ ½»-

ÕáõÙ Ý»ñ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ù»ç: Ü»á í³ë ÏáõÉ Û³ñ ·É³áõ Ïá Ù³ Ñ³½-

í³ ¹»å ¿ ½³ñ ·³ ÝáõÙ:


ÐÇ å»ñ ïá ÝÇÏ é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³

È»Û Ï» ÙÇÏ é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³

ê³ Ï³ í³ñ Ûáõ ÝáõÃ Û³Ý é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³

Þ³ ù³ ñ³Ë ï³ ÛÇÝ é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³

î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç åïÏÇ ÏÇ ³Û ïáõó (å³ åÇ É» ¹» Ù³)

ä³ åÇ Éá ý É» µÇï (» ñÇ ï³ ë³ñ¹ ³Ý Ó³Ýó Ùáï):

²ÜÐ ð² ÄºÞî Ðº î² ¼à îàôÂ ÚàôÜ Üºð– Ø³Ý ñ³ Ù³ëÝ ³ Ý³Ù Ý»½ ¨ ³ã ùÇ Ñ³ Ù³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ½ÝÝáõÙ` Ñ³ ïáõÏ áõ-

ß³¹ ñáõÃ ÛáõÝ ¹³ñÓ Ý» Éáí µµ» ñÇÝ, Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³Ý ã³ ÷áõÙ,

·á ÝÇáë Ïá åÇ³, û ý Ã³É Ùáë Ïá åÇ³:

109

– ¼³ñ Ï» ñ³ Ï³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³Ý ã³ ÷áõÙ:

– È³ µá ñ³ ïáñ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ. ù³Õ ó³Í íÇ ×³ ÏáõÙ ³ñ Û³Ý Ù»ç

·ÉÛáõ Ïá ½³ ÛÇ å³ ñáõ Ý³ ÏáõÃ ÛáõÝ, ³ñ Û³Ý ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ³ Ý³ ÉÇ½, ¾ Ü², ³ñ-

Û³Ý Ù³ Ï³ñ ¹» ÉÇáõÃ ÛáõÝ:

– ²Ý ·Çá· ñ³ ýÇ³ ( ýÉá õá ñ»ë ó»Ý ï³ ÛÇÝ, ÇÝ ¹á óÇ³ ÝÇÝ Ï³ Ý³ ãÇ ÏÇ ñ³é-

Ù³Ùµ)

– êñï³ Ýá Ã³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Ç Ñ³ Ù³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ·Ý³ Ñ³ ïáõÙ Ñ³ Ù³ å³-

ï³ë Ë³Ý Ù³ë Ý³ ·» ïÇ ÏáÕ ÙÇó:

ì² ðàôØ � òñí³Í Ïí³¹ ñ³Ý ï³ ÛÇÝ ýá ïá Ïá³ ·áõÉ Û³ óÇ³ éáõ µ»á ½Ç (ÍÇ³ Í³ Ý³-

Ã³ Õ³Ý ÃÇ 2 Å³ ÙÇÝ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ ÝáÕ Ï³Ù ³ í» ÉÇ Ù»Í ë»Ï ïá ñÇ

Ï³Ù ó³Ý Ï³ ó³Í ³ë ïÇ ×³ ÝÇ ³ÝÏ Ûáõ Ý³ ÛÇÝ Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ ñÇ ½³ óÇ³),

ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇ Ï³Ù ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ý»á í³ë-

ÏáõÉ Û³ ñÇ ½³ óÇ³ ÛÇ Ï³Ù Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ñ ·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ ³ é³ ç³ó Ù³Ý

¹»å ùáõÙ: Êàð Ðàôð¸ âÆ îðìàôØ Î² î² ðºÈ Î²Ü Ê²ð ¶º ÈÆâ üà îà Îà²-

¶àôÈ Ú² òÆ²:

� î» Õ³ ÛÇÝ/¹» ÕÇÝ µÍÇ É³ ½» ñ³ ÛÇÝ ýá ïá Ïá³ ·áõÉ Û³ óÇ³` ó³Ý óÇ ï»ë-

ùáí, » Ã» ¹» ÕÇÝ µÍÇ ³Û ïáõ óÁ ï áõÙ ¿ 3 ³Ù ëÇó ³ í» ÉÇ, ÇëÏ ï» ëá ÕáõÃ-

Û³Ý ëñáõÃ Ûáõ ÝÁ µ³ñÓñ ¿ 0,5-Çó (ÝÏ. 8.7):

ÜÏ. 8.5 ò³Ý ó» Ýáõ Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý » ñ³ ÏÇ í» ñÇÝ ùáõÝ ù³ ÛÇÝ ×Ûáõ ÕÇ Ëó³ ÝáõÙ

ÜÏ. 8.6 ò³Ý ó» Ýáõ Ï»ïÝ ñá Ý³ Ï³Ý » ñ³ ÏÇ ëïá ñÇÝ ùáõÝ ù³ ÛÇÝ ×Ûáõ ÕÇ Ëó³ ÝáõÙ

ÜÏ. 8.7 î» Õ³ ÛÇÝ ¹» ÕÇÝ µÍÇ É³ ½» ñ³ ÛÇÝ ýá-ïá Ïá³ ·áõÉ Û³ óÇ³ ó³Ý óÇ ï»ë ùáí



� 4 Ù· ï ñÇ³Ù óÇ Ýá Éá ÝÇ ³ ó» ïá ÝÇ ¹Ç (Ï» Ý³ Éá·) ÇÝï ñ³ íÇï ñ»³É Ý»-

ñ³ñ ÏáõÙ ¹» ÕÇÝ µÍÇ ³Û ïáõ óÇ ¹»å ùáõÙ:

� ²ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ¹³ ¹³ ñ»ó Ý»É Ñ³ Ï³ µ»ÕÙ Ý³ íá ñÇã Ñ³ µ» ñÇ ÁÝ ¹áõ Ýáõ ÙÁ,

ÇëÏ ÙÇ ½³ ÙáõÕ Ý» ñÁ ÷á Ë³ ñÇ Ý»É Ù»Ï ³ÛÉ ÑÇ åá ï»Ý ½Çí ¹» Õ³ ÙÇ çá-

óáí:

� ²ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ýß³ Ý³ Ï»É ³ë åÇ ñÇÝ` û ñÁ 80 Ù· :

� ²ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ µáõ Å»É òºÖÊ-Ç ÑÇÙ ùáõÙ ÁÝ Ï³Í ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Ûáõ ÝÁ:

� Ð³ Ù³ ÉÇñ µáõ Åáõ ÙÁ (á ñÇ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í» ïáõÃ Ûáõ ÝÁ ¹»é¨ë ·Ç ï³ Ï³ Ýá ñ»Ý

³ å³ óáõó í³Í ã¿) Ý» ñ³ éáõÙ ¿ Ñ³ Ï³ûù ëÇ ¹³Ýï Ý»ñ, ³ñ Û³Ý é»á Éá ·Ç³-

Ï³Ý Ñ³ï ÏáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ µ³ ñ» É³ íáÕ ¨ ³ Ýá Ã³ É³Û ÝÇã ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý»ñ:


êÏ½µáõÙ ³ ÙÇ ëÁ Ù»Ï, ³ å³ 3 ³ ÙÇ ëÁ Ù»Ï Ñ³ ïáõÏ áõ ß³¹ ñáõÃ ÛáõÝ ¹³ñÓ-

Ý»É Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ ñÇ ½³ óÇ³ ÛÇ, ¹» ÕÇÝ µÍÇ ³Û ïáõ óÇ Ï³Ù ÙÇ³ Å³ Ù³-

Ý³Ï »ñ Ïáõ ëÇ í³Õ Ýß³Ý Ý» ñÇÝ:

ºÈ øÀ

ÐÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý »É ùÁ µ³ ñ»Ý å³ëï ¿: ÐÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ 50%-Ç ¹»å ùáõÙ

ï» ëá ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ Ñ³ í³ ë³ñ ¿ Ï³Ù µ³ñÓñ ¿ 0,5-Çó, » Ã» ãÇ ½³ñ ·³ ó»É

ýá í»³É Ç ß» ÙÇ³ Ï³Ù ¹» ÕÇÝ µÍÇ ùñá ÝÇÏ ³Û ïáõó: �

111

¶ÈàôÊ 9.

¸» ÕÇÝ µÍÇ ³Ë ï³ Ñ³ ñáõÙ Ý»ñ

9.1. ¸º ÔÆÜ ´ÌÆ î² ðÆ ø² ÚÆÜ

¸Æêî ðà üÆ² (¸´î¸)

¸´î¸-Ý ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ åÇ· Ù»Ý ï³ ÛÇÝ ¿ åÇ Ã» ÉÇ, ´ñáõ ùÇ Ã³ Õ³Ý ÃÇ

¨ ³ Ýá Ã³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ù³ ½³ ÝáÃ Ý» ñÇ Ñ³ ñ³ ×áõÝ ¹» ·» Ý» ñ³ ïÇí ÑÇ í³Ý-

¹áõÃ ÛáõÝ ¿:

êá íá ñ³ µ³ñ ï³ñ µ»ñ íáõÙ ¿ »ñ Ïáõ ï» ë³ ÏÇ ´î ` áã ¿ù ëáõ ¹³ ïÇí Ï³Ù

§ãáñ¦ ¸´î¸ (ÝÏ. 9.1), á ñÁ µÝá ñáß íáõÙ ¿ ¹ñáõ ½» ñÇ ¨ åÇ· Ù»Ý ï³ ÛÇÝ

÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ³é Ï³ ÛáõÃ Û³Ùµ (90%) (ÝÏ. 9.2), ¨ ¿ù ëáõ ¹³ ïÇí

Ï³Ù §Ã³ó¦ ´î¸, á ñÁ µÝá ñáß íáõÙ ¿ ³ Ýá Ã³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³-

ñÇ ½³ óÇ³ Ûáí (²Üì) (ÝÏ. 9.3) ¨ Ç í»ñ çá ëÏ³ í³ é³ Ï³Ó¨ ëåÇ³ó Ù³Ùµ

(10%) (ÝÏ. 9.4):


²ñ¨ÙïÛ³Ý »ñÏñ Ý» ñáõÙ Ïáõ ñáõÃ Û³Ý ³ é³ í»É Ñ³ ×³Ë Ñ³Ý ¹Ç åáÕ

å³ï ×³éÝ ¿: ²ØÜ-áõÙ ³Ûë ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Ûáõ ÝÁ Ïáõ ñáõÃ Û³Ý ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý

å³ï ×³éÝ ¿ 65 ï³ ñ» Ï³ ÝÇó µ³ñÓñ µÝ³Ï ãáõÃ Û³Ý ßñç³ ÝáõÙ: ² é³ í»É

Ñ³ ×³Ë ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ ëåÇ ï³ Ï³ ÙáñÃ Ý» ñÇ Ùáï, Ï³ Ý³Ûù Ñ³ Ù» Ù³-

ï³ µ³ñ ³ í» ÉÇ ß³ï »Ý ÑÇ í³Ý ¹³ ÝáõÙ:

ìî²Ü¶Æ ¶àðÌàÜÜºð– î³ ñÇ ùÁ (75-Çó µ³ñÓñ).

– ¸ñ³ Ï³Ý ÁÝ ï³ Ý» Ï³Ý ³ Ý³Ù Ý» ½Á.

– ÌË» ÉÁ.

– Ð» é³ ï» ëáõÃ Ûáõ ÝÁ.

– ÌÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ µ³ó ·áõ Ý³ íá ñáõ ÙÁ.

– ÐÇ å»ñ ïá ÝÇ³Ý.

– ÐÇ å»ñ ùá É»ë ï» ñÇ Ý» ÙÇ³Ý.

– Æ ·³ Ï³Ý ë» éÁ.

– êÇñï-³ Ýá Ã³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ.

– ä³ Ãá ·» Ý» ïÇÏ Ýß³ Ý³ ÏáõÃ ÛáõÝ áõ Ý»Ý Ý³¨ ëÝÝ¹³ ÛÇÝ ·áñ ÍáÝ Ý» ñÁ ¨

ÉáõÛ ëÇ ïáù ëÇÏ ³½ ¹» óáõÃ Ûáõ ÝÁ: ÐÝ³ ñ³ íáñ ¿, áñ ¸´î¸-Ý áõ ÝÇ Ý³¨

·» Ý» ïÇÏ µ³ Õ³¹ ñÇã:


ÜÏ. 9.1 ¸ñáõ½»ñ ¹»ÕÇÝ µÍÇ ßñç³ÝáõÙ

ÜÏ. 9.2 äÇ·Ù»Ýï³ÛÇÝ ÷á÷áËáõÃÛáõÝÝ»ñ ¹»ÕÇÝ µÍÇ ßñç³ÝáõÙ

ÜÏ. 9.3 ²ÝáÃ³Ã³Õ³ÝÃÇ Ý»áí³ëÏáõÉÛ³ñÇ½³óÇ³ (²Üì) ¹»ÕÇÝ µÍÇ ßñç³ÝáõÙ` §¹³ë³Ï³Ý ï³ñµ»ñ³Ï¦

ÜÏ. 9.4 êÏ³í³é³Ï³Ó¨ ëåÇ³óáõÙ ¹»ÕÇÝ µÍÇ ßñç³ÝáõÙ

113

9.2. ¸º ÔÆÜ ´ÌÆ àâ ¾ø êàô ² îÆì

(âàð) ¸Æêî ðà üÆ²


êÏ½µÝ³ Ï³Ý ÷áõ ÉáõÙ ³Ë ï³ ÝÇß Ý»ñ ã»Ý ÉÇ ÝáõÙ, ÑÝ³ ñ³ íáñ ¿ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý Ýí³ ½áõ ÙÁ: Ø» Ã³ Ùáñ ýáå ëÇ³Ý í³Õ ¿ ½³ñ ·³ ÝáõÙ: ´³ñ ÓÇ Ãá ÕÇ ³ï ñá ýÇÏ Ó Ç ¹»å ùáõÙ` Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý Ï³Ù Ñ³ñ Ï»Ýï-

ñá Ý³ Ï³Ý ëÏá ïá Ù³:

ÜÞ²Ü Üºð– Üáñ Ù³É Ï³Ù í³ï Ã³ ñ³ ó³Í ï» ëá ÕáõÃ ÛáõÝ:– ²Ùë É» ñÇ Ã»ë ïáí ëïáõ ·» ÉÇë` Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý/ Ñ³ñ Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý ëÏá-

ïá Ù³ Ï³Ù Ù» Ã³ Ùáñ ýáå ëÇ³:– öáùñ, Ï³ñÍñ ¹ñáõ ½»ñ (ÝÏ. 9.1):– ² í» ÉÇ Ù»Í, ÷³ ÷áõÏ ¹ñáõ ½»ñ:– ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ åÇ· Ù»Ý ï³ ÛÇÝ ¿ åÇ Ã» ÉÇ (òä¾) ³ß Ë³ñ Ñ³· ñ³ Ï³Ý

³ï ñá ýÇ³ (ÝÏ. 9.2):– òä¿ í» ñ³ µ³ß ËáõÙ:– üá í»³É é»ý É»ù ëÇ Ë³Ù ñáõÙ:


´»ë ïÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Þï³ñ ·³ñ¹ ïÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ ¸» Õ» ñÇ ïáù ëÇÏ ³½ ¹» óáõÃ ÛáõÝ

¶Ü²Ð²îàôØ � ÈÇ³ñ Å»ù ³ Ý³Ù Ý»½ ¨ ³ã ùÇ Ñ³ Ù³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ½ÝÝáõÙ` Ñ³ ïáõÏ áõ ß³¹-

ñáõÃ ÛáõÝ ¹³ñÓ Ý» Éáí ²Ùë É» ñÇ Ã»ë ïÇÝ, ³Ï Ý³ Ñ³ ï³ ÏÇ ½ÝÝáõÙ 70/90 ¹Çáåï ñÇ³ ï» ë³ å³ Ïáõ Ï³Ù ÏáÝ ï³Ï ï³ ÛÇÝ ï» ë³ å³ Ïáõ û· ÝáõÃ-Û³Ùµ:

� üÉá õá ñ»ë ó»Ý ï³ ÛÇÝ ³Ý ·Çá· ñ³ ýÇ³. å³ ïáõ Ñ³ Ý³ ÛÇÝ ¹» ý»Ïï Ý»ñ ³ß Ë³ñ Ñ³· ñ³ Ï³Ý ³ï ñá ýÇ³ ÛÇ Ñ»ï¨³Ý ùáí ¨ ¹ñáõ ½» ñÇ Ï» ï³ ÛÇÝ ÑÇ å»ñý Éá õá ñ»ë ó»Ý ï³ ÛÇÝ ·áõ Ý³ íá ñáõÙ (³ é³Ýó ³ñ ï³ Ñáë ùÇ í»ñ-çÇÝ ÷áõ É» ñáõÙ):

ì² ðàôØ � ì» ñ³Ñë ÏáõÙ` ²Ùë É» ñÇ Ã»ë ïÇ Ï³ ï³ ñáõÙ ³ Ù»Ý ûñ, ÑÇ í³Ý ¹Ç ½ÝÝáõÙ

6 ³ ÙÇ ëÁ Ù»Ï: ¼ÝÝáõÙÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ç ñ³ Ï³ Ý³ó Ý»É ³Ý ÙÇ ç³ å»ë, » Ã» ÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ ¿ ÝÏ³ï íáõÙ ÑÇ í³Ý ¹Ç ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý Ï³Ù ²Ùë-É» ñÇ Ã»ë ïÇ Ù»ç, Ï³Ù » Ã» Ù» Ã³ Ùáñ ýáå ëÇ³ ¿ ½³ñ ·³ ÝáõÙ (¸´î¸ -Ç ½·³ ÉÇ ÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ ¹» åÇ ²Üì-§Ã³ó¦ ï» ë³ ÏÁ):

¶ÈàôÊ 9. ¸» ÕÇÝ µÍÇ ³Ë ï³ Ñ³ ñáõÙ Ý»ñ


� Ð³ í»É Û³É Ñ³ Ï³ûù ëÇ ¹³Ýï Ý» ñÇ ¨ íÇ ï³ ÙÇÝ Ý» ñÇ µ³ñÓñ ¹» Õ³ ã³-÷» ñÇ Ýß³ Ý³ ÏáõÙ (íÇ ï³ ÙÇÝ C – 500 Ù·, íÇ ï³ ÙÇÝ E – 400 ØØ, µ»-ï³-Ï³ ñá ïÇÝ – 15 Ù·, óÇÝÏ – 80 Ù· ¨ åÕÇÝÓ – 2 Ù·) ÙÇ çÇÝ ã³ ÷Ç µ³½ Ù³ ÏÇ Ï³Ù Ù»Ï Ù»Í ¹ñáõ ½»ñ ¨ Ï³Ù áã Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý ³ß Ë³ñ-Ñ³· ñ³ Ï³Ý ³ï ñá ýÇ³ áõ Ý» óáÕ Ï³Ù ¿É ¸´î¸ -Ç å³ï ×³ éáí Ù»Ï ³ã-ùÇ ï» ëá ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ Ïáñó ñ³Í ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇÝ:

¼¶àôÞ²òàôØ

ÌËáÕ Ý» ñÁ ãå»ïù ¿ ÁÝ ¹áõ Ý»Ý µ» ï³-Ï³ ñá ïÇ ÝÇ ÝÙ³Ý µ³ñÓñ ¹» Õ³-ã³ ÷»ñ, ù³Ý ½Ç ¹³ Ù» Í³ó ÝáõÙ ¿ Ãá ù» ñÇ ù³Õó Ï» ÕÇ íï³Ý ·Á:

� ¸Ç ï³ñ Ï»ù Ñ³ Ï³ûù ëÇ ¹³Ýï Ý» ñÇ ³ í» ÉÇ ó³Íñ ¹» Õ³ ã³ ÷»ñ å³-ñáõ Ý³ ÏáÕ ÙÇ çáó Ý» ñÇ Ýß³ Ý³ Ïáõ ÙÁ (û ñÇ Ý³Ï` Centrum Silver, iCaps, Ocuvite Extra) ÙÇ ù³ ÝÇ Ï³Ù µ³½ Ù³ ÏÇ ÷áùñ ¹ñáõ ½»ñ, Ï³Ù ÙÇ ù³ ÝÇ ÙÇ çÇÝ ã³ ÷Ç ¹ñáõ ½»ñ, ÇÝã å»ë Ý³¨ ¹ñ³ Ï³Ý ÁÝ ï³ Ý» Ï³Ý ³ Ý³Ù Ý»½ áõ Ù» óáÕ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇÝ:

� ²ÛÉ íÇ ï³ ÙÇÝ Ý» ñÇ, ÇÝã å»ë Ý³¨ ÉÛáõ ï»Ç ÝÇ ¨ Ñ³ å³ É³ ëÇ (÷åðíèêà) Ñ³ í»É Û³É Ýß³ Ý³ Ïáõ ÙÁ ¹»é¨ë ·Ç ï³ Ï³ Ýá ñ»Ý ³ å³ óáõó í³Í ã¿:

� ò³Íñ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý Í³ é³ ÛáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ Ï³ ñáÕ »Ý û· ï³ Ï³ñ ÉÇ Ý»É ³ß Ë³ñ Ñ³· ñ³ Ï³Ý ³ï ñá ýÇ³ ÛÇ Ñ»ï¨³Ý ùáí Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý ï» ëá-ÕáõÃ Û³Ý »ñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ Ïáñë ïáí ï³ é³ åáÕ ³Ý Ó³Ýó:

ºÈ øÀ

êá íá ñ³ µ³ñ µ³ ñ»Ý å³ëï ¿, » Ã» ÑÇ í³Ý ¹Ç Ùáï ãÇ ½³ñ ·³ ÝáõÙ Ï»Ýï-ñá Ý³ Ï³Ý ³ß Ë³ñ Ñ³· ñ³ Ï³Ý ³ï ñá ýÇ³ Ï³Ù ¸´î¸: àã ¿ù ëáõ ¹³ ïÇí ¸´î¸ -Ç ¹»å ùáõÙ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ½·³ ÉÇ Ïá ñáõëï ¿ ÝÏ³ï íáõÙ (ÑÇ í³Ý-¹Á ãÇ ï»ë ÝáõÙ ³ í» ÉÇ ù³Ý 6 ïáÕ) 12% -Ç Ùáï: Ø»Í ÷³ ÷áõÏ ¹ñáõ ½»-ñÇ ¨ òä¾ û ç³ Ë³ ÛÇÝ ÑÇ å»ñ åÇ· Ù»Ý ï³ óÇ³ ÛÇ ³é Ï³ ÛáõÃ Ûáõ ÝÁ Ù» Í³ó-ÝáõÙ ¿ ¿ù ëáõ ¹³ ïÇí ¸´î¸ -Ç ½³ñ ·³ó Ù³Ý íï³Ý ·Á: �

9.3. ¸º ÔÆÜ ´ÌÆ ¾ø êàô ² îÆì (Â²ò) ¸Æêî ðà üÆ²


Ø» Ã³ Ùáñ ýáå ëÇ³ Î»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý ëÏá ïá Ù³

î» ëá ÕáõÃ Û³Ý ³ ñ³· Ïá ñáõëï

ÜÞ²Ü Üºð– ² Ýá Ã³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ÙáË ñ³ ·áõÛÝ-Ï³ Ý³ã Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ñ Ã³ Õ³ÝÃ (²Üì)

(ÝÏ. 9.3):– ÈÇ åÇ ¹³ ÛÇÝ ¿ù ëáõ ¹³ï Ý»ñ: – êáõµ é» ïÇ Ý³É Ï³Ù ÇÝï ñ³ é» ïÇ Ý³É ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ Ï³Ù Ñ» ÕáõÏ:

115

– äÇ· Ù»Ý ï³ ÛÇÝ ¿ åÇ Ã» ÉÇ ß»ñ ï³ ½³ ïáõÙ (ä¾Þ):– ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ åÇ· Ù»Ý ï³ ÛÇÝ ¿ åÇ Ã» ÉÇ å³ïé í³Íù Ý»ñ: – üÇµ ñá í³ë ÏáõÉ Û³ñ ëÏ³ í³ é³ Ï³Ó¨ ëåÇ³ óáõÙ Ý»ñ (ÝÏ. 9.4):

î³ñ µ» ñ³ ÏÇã ³Ë ïá ñá ßáõÙ:

¾ åÇ é» ïÇ Ý³É Ã³ Õ³ÝÃ:

¸» ÕÇÝ µÍÇ ¹» ý»Ïï:

´»ë ïÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ:

Î»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý ß×³ ÛÇÝ Ëá ñÇá é» ïÇ ÝÇï:

Þï³ñ ·³ñ¹ ïÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ:

¸» Õ» ñÇ ïáù ëÇÏ ³½ ¹» óáõÃ ÛáõÝ:

² Ýá Ã³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ ñÇ ½³ óÇ³ ÙÇá åÇÏ ¹» ·» Ý» ñ³ óÇ³ ÛÇ

Ñ»ï¨³Ý ùáí:

² Ýá Ã³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ñ»ïí Ý³ë í³Í ù³ ÛÇÝ å³ïé í³Íù:

¶Ü²Ð²îàôØ � ÈÇ³ñ Å»ù ³ Ý³Ù Ý»½ ¨ ³ã ùÇ Ñ³ Ù³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ½ÝÝáõÙ` Ñ³ ïáõÏ áõ ß³¹-

ñáõÃ ÛáõÝ ¹³ñÓ Ý» Éáí ²Ùë É» ñÇ Ã»ë ïÇÝ, ³Ï Ý³ Ñ³ ï³ ÏÇ ½ÝÝáõÙ 70/90

¹Çáåï ñÇ³ ï» ë³ å³ Ïáõ Ï³Ù ÏáÝ ï³Ï ï³ ÛÇÝ ï» ë³ å³ Ïáõ û· ÝáõÃ-

Û³Ùµ:

� üÉá õá ñ»ë ó»Ý ï³ ÛÇÝ ³Ý ·Çá· ñ³ ýÇ³ (ü²¶):

²Üì-Ç Å³ Ù³ Ý³Ï ï» ÕÇ áõ Ý» óáÕ ³ñ ï³ Ñáë ùÁ ÉÇ ÝáõÙ ¿ »ñ Ïáõ ï» ë³-

ÏÇ.

1) §¸³ ë³ Ï³Ý¦ ï³ñ µ» ñ³Ï. (ÝÏ. 9.3) ³ Ýá Ã³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ÉóÙ³Ý ëÏ½µÝ³-

Ï³Ý å³ï Ï»ñ Ý» ñáõÙ »ñ¨áõÙ ¿ ýÉá õá ñ»ë ó»Ç ÝÇ í³é, Å³Ý Û³ Ï³Ý Ù³Ý

ó³Ý óÁ, á ñÇ ýÉá õá ñ»ë ó»Ý ï³ Ï³ ÝáõÃ ÛáõÝÝ ³ ×áõÙ ¿ ³Ý ·Çá· ñ³ ýÇ³ ÛÇ

ÁÝ Ã³ó ùáõÙ, ÇëÏ í»ñ çÇÝ å³ï Ï»ñ Ý» ñáõÙ »ñ¨áõÙ ¿ ýÉá õá ñ»ë ó»Ý ï³ ÛÇÝ

ÝÛáõ ÃÇ ³ñ ï³ Ñáë ùÁ ³ ÝáÃ Ý» ñÇ ë³Ñ Ù³Ý Ý» ñÇó ¹áõñë:

2) §Â³ùÝ í³Í¦ ³ñ ï³ Ñáëù (ÝÏ. 9.5)


ÜÏ. 9.5 ²ÝáÃ³Ã³Õ³ÝÃÇ

Ý»áí³ëÏáõÉÛ³ñÇ½³óÇ³ ¹»ÕÇÝ µÍÇ ßñç³ÝáõÙ

§Ã³ùÝí³Í¦ ³ñï³Ñáëù ï³ñµ»ñ³Ï


� ²Ý ·Çá· ñ³ ýÇ³Ý ÇÝ ¹á óÇ³ ÝÇÝ Ï³ Ý³ ãÇ ÏÇ ñ³é Ù³Ùµ û· ï³ Ï³ñ ¿, »ñµ

²Üì-Ý í³ï ¿ ë³Ñ Ù³ Ý³ ½³ï í³Í Ï³Ù ýÉá õá ñ»ë ó»Ý ï³ ÛÇÝ ³Ý ·Çá·-

ñ³ Ù³ ÛÇ íñ³ ³ÛÝ ãÇ »ñ¨áõÙ ³ñ Ûáõ Ý³ ½»Õ Ù³Ý å³ï ×³ éáí, Ï³Ù » Ã»

³é Ï³ ¿ ýÇµ ñá í³ë ÏáõÉ Û³ñ åÇ· Ù»Ý ï³ ÛÇÝ ¿ åÇ Ã» ÉÇ ß»ñ ï³ ½³ ïáõÙ

(Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ ñÇ ½³ óÇ³ ÛÇ û ç³Ë Ý» ñÁ Ñ³Ûï Ý³ µ» ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ): ²Ûë

Ñ» ï³ ½á ïáõÃ Û³Ý Å³ Ù³ Ý³Ï ¨ë í»ñ çÇÝ å³ï Ï»ñ Ý» ñÇ íñ³ ²Üì-Ý

»ñ¨áõÙ ¿ ÑÇ å»ñý Éá õá ñ»ë ó»Ý ï³ ÛÇÝ ÃÇ Ã» ÕÇ ï»ë ùáí:

� úå ïÇ Ï³ Ï³Ý Ïá Ñ» ñ»Ý ï³ ÛÇÝ ïá Ùá· ñ³ ýÇ³. ýá ïá ¹Ç Ý³ ÙÇ Ï³ Ï³Ý

Ã» ñ³ åÇ³ ÛÇó (ü¸Â) Ñ» ïá, » Ã» ýÉá õá ñ»ë ó»Ý ï³ ÛÇÝ ³Ý ·Çá· ñ³ ýÇ³-

ÛÇ ³ñ¹ ÛáõÝù Ý» ñÇ ÑÇ Ù³Ý íñ³ ÑÝ³ ñ³ íáñ ã¿ Ñëï³Ï ï³ñ µ» ñ³ Ï»É ²Üì

Ï» ï³ ÛÇÝ ·áõ Ý³ íáñ Ù³Ý ¨ ³ñ ï³ Ñáë ùÇ ÙÇç¨, úÎî-Ý Ñ Ý³ ñ³ íá ñáõÃ-

ÛáõÝ ¿ ï³ ÉÇë Ñ³Ûï Ý³ µ» ñ» Éáõ ÇÝï ñ³ é» ïÇ Ý³É ¨ ëáõµ é» ïÇ Ý³É Ñ» Õáõ-

ÏÇ ³é Ï³ ÛáõÃ ÛáõÝÝ áõ ï³ ñ³Í í³ ÍáõÃ Ûáõ ÝÁ, ÇÝã å»ë Ý³¨ ä¾Þ-Ç ³é Ï³-

ÛáõÃ Ûáõ ÝÁ:

ì² ðàôØ

� ú ç³ Ë³ ÛÇÝ É³ ½» ñ³ ÛÇÝ ýá ïá Ïá³ ·áõÉ Û³ óÇ³ ³ñ ·á Ý³ ÛÇÝ Ï³ Ý³ã/

¹» ÕÇÝ Ï³Ù ÏñÇå ïá Ý³ ÛÇÝ Ï³ñ ÙÇñ É³ ½» ñÇ ¨ ÙÇçµ µ³ ÛÇÝ Ý» ñ³½ ¹»-

óáõÃ Û³Ý » Õ³ Ý³ Ïáí: ØÇ ç³Ù ïáõÃ Û³Ý Ýå³ ï³ÏÝ ¿ ²Üì-Ç É³í ë³Ñ-

Ù³ Ý³ ½³ï í³Í, ¹³ ë³ Ï³Ý ï³ñ µ» ñ³ÏÝ áõ Ý» óáÕ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï

³ é³ ç³ó Ý»É ÓáõÉ íáÕ ëåÇ ï³Ï ³Ûñ í³Íù Ý»ñ áÕç ²Üì-Ç Ù³ Ï» ñ» ëáí`

»É Ý» Éáí ³Ë ï³ Ñ³ñ Ù³Ý ï» Õ³ Ï³ Ûáõ ÙÇó, ã³ ÷» ñÇó ¨ ÑÇ í³Ý ¹Ç ï» ëá-

ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Ûáõ ÝÇó:

� âÝ³ Û³Í É³ ½» ñ³ ÛÇÝ ýá ïá Ïá³ ·áõÉ Û³ óÇ³ ÛÇ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í» ïáõÃ Û³ ÝÁ`

»Ý Ã³ ýá í»³É ³Ë ï³ Ñ³ñ Ù³Ý ¹»å ùáõÙ ³ÛÝ ½Ç çáõÙ ¿ ü¸Â -ÇÝ: ì»ñ ï»-

åáñ ýÇ ÝÇ (Visudyne) ÏÇ ñ³é Ù³Ùµ Ï³ ï³ñ íáÕ ýá ïá ¹Ç Ý³ ÙÇ Ï³ Ï³Ý

Ã» ñ³ åÇ³Ý ÑÝ³ ñ³ íá ñáõÃ ÛáõÝ ¿ ï³ ÉÇë Ï³Ý Ë» Éáõ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý Ïá-

ñáõë ïÁ »Ý Ã³ ýá í»³É, Ù»Í Ù³ ë³Ùµ ¹³ ë³ Ï³Ý ³Ë ï³ Ñ³ñ Ù³Ý Å³ Ù³-

Ý³Ï (»ñµ ¹³ ë³ Ï³Ý ²Üì-Ý Ï³½ ÙáõÙ ¿ áÕç ³Ë ï³ Ñ³ñ Ù³Ý 50%-Çó

³ í» ÉÇÝ): Ü³Ë ù³Ý ü¸Â-Ý ÛáÃ ûñ í³ Å³ Ù³ Ý³ Ï³ Ñ³ï í³ ÍáõÙ å»ïù ¿

Ï³ ï³ñ íÇ ü²¶` ³Ë ï³ Ñ³ñ Ù³Ý ã³ ÷» ñÁ ·Ý³ Ñ³ ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ, ³ å³

» ñ»ù ³ ÙÇ ëÁ Ù»Ï å»ïù ¿ Ï³ ï³ñ íÇ ü¸Â` ²Üì-Çó ³ñ ï³ Ñáë ùÇ û ç³-

ËáõÙ: ² Ù»Ý ³Ý ·³Ù µáõ Åáõ ÙÇó Ñ» ïá ³éÝ í³½Ý 48 Å³Ù í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ

ÑÇ í³Ý ¹Á å»ïù ¿ Ëáõ ë³ ÷Ç ³ñ¨Ç ÉáõÛ ëÇ áõ ÕÇÕ ×³ é³ ·³ÛÃ Ý» ñÇó ¨

í³é Ñ³ Éá ·» Ý³ ÛÇÝ ÉáõÛ ëÇó:

� Ü»ñ Ï³ ÛáõÙë §Ýí³ ½³ ·áõÛÝ ¹³ ë³ Ï³Ý¦ ²Üì-Ç ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï µáõÅ Ù³Ý

» Õ³ Ý³Ï ·á ÛáõÃ ÛáõÝ ãáõ ÝÇ:

� à ñáß » ½³ ÏÇ ¹»å ù» ñáõÙ ÑÝ³ ñ³ íáñ ¿ ¹Ç ï³ñ Ï»É ²Üì-Ç Ñ» é³ó Ù³Ý

Ýå³ ï³ Ïáí »Ý Ã³ Ù³ ÏáõÉ Û³ñ íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Û³Ý` ÷áñÓ í³Í íÇï ñ»á é»-

117

ïÇ Ý³É íÇ ñ³ µáõÛ ÅÇ ÏáÕ ÙÇó Ï³ ï³ñ í³Í ¹» ÕÇÝ µÍÇ ï» Õ³ ÷áË Ù³Ý

(ïñ³Ýë Éá Ï³ óÇ³ ÛÇ) ï³ñ µ» ñ³ ÏÁ (÷áñ Ó³ ñ³ ñ³ Ï³Ý):

� §ÂáõÛÉ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý¦ Í³ é³ ÛáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ ¨ ·ñ³Ý óáõÙ ÏáõÛ ñ» ñÇ Í³ é³-

ÛáõÃ ÛáõÝ Ý» ñáõÙ Ç ñ³ í³ µ³ Ýá ñ»Ý ÏáõÛñ ×³ Ý³ã í³Í ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ ¹»å-

ùáõÙ (³ é³ í» É³ ·áõÛÝ Ïá é»Ï óÇ³ ÛÇ Å³ Ù³ Ý³Ï ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Ûáõ-

ÝÁ 0,1-Çó ó³Íñ ¿, Ï³Ù ³ í» ÉÇ É³í ï»ë ÝáÕ ³ã ùÇ ï» ë³ ¹³ß ïÁ 20 ³ë-

ïÇ ×³ ÝÇó Ý»Õ ¿):

� Ü»ñ Ï³ ÛáõÙë ÏÉÇ ÝÇ Ï³ Ï³Ý ÷áñ Ó³ñ ÏáõÙ Ý» ñáõÙ ·Ý³ Ñ³ï íáÕ µáõÅ Ù³Ý

» Õ³ Ý³Ï Ý»ñÝ »Ý ×³ é³ ·³Û Ã³ ÛÇÝ µáõ Åáõ ÙÁ, ÙÇçµ µ³ ÛÇÝ Ã»ñ Ù³Ý µáõ-

Åáõ ÙÁ, Ùá ¹áõ É³ó ÝáÕ (ëÝáÕ) ³ ÝáÃ Ý» ñÇ É³ ½» ñ³ ÛÇÝ ýá ïá Ïá³ ·áõÉ Û³-

óÇ³Ý, í»ñ ï» åáñ ýÇ Ýáí ü¸Â -Ç ï³ñ µ»ñ Ñ³ ×³ Ë³ Ï³ ÝáõÃ Û³Ý ¨ ¹»-

Õ³ ã³ ÷» ñÇ ï³ñ µ» ñ³Ï Ý» ñÁ Ñ³ Ï³³Ý ·Çá ·» Ý³ ÛÇÝ Ï³Ù ³Ý ·Çáë ï³-

ïÇÏ ÙÇ çáó Ý» ñÇ ÏÇ ñ³ éáõ ÙÁ` ü¸Â -Ç Ñ»ï Ñ³ Ù³Ïó í³Í Ï³Ù ³ é³Ýó

¹ñ³:

� ² í³ë ïÇÝ/ Ø³ Ïáõ ·»Ý/ îñÇ³Ù óÇ Ýá ÉáÝ

ºÈ øÀ

êá íá ñ³ µ³ñ ³Ý µ³ ñ»Ý å³ëï ¿: î» ëá ÕáõÃ Û³Ý ½·³ ÉÇ Ïá ñáõëï (ÑÇ í³Ý-

¹Á ãÇ ï»ë ÝáõÙ ³ í» ÉÇ ù³Ý 6 ïáÕ) ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ 88% ¹»å ù» ñáõÙ: î»-

ëá ÕáõÃ Û³Ý ½·³ ÉÇ Ïáñë ïÇ Ñ³ í³ Ý³ Ï³ ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ Ýí³ ½áõÙ ¿ É³ ½» ñ³-

ÛÇÝ µáõÅ Ù³Ý (µ³ ó³ éáõÃ Û³Ùµ »Ý Ã³ ýá í»³É ³Ë ï³ Ñ³ñ Ù³Ý) ¨ ü¸Â -

Ç ¹»å ùáõÙ: ü¸Â -Çó Ï³Ù É³ ½» ñ³ ÛÇÝ µáõ Åáõ ÙÇó Ñ» ïá ²Üì-Ý Ï³ ñáÕ ¿

ÏñÏÝí»É Ï³Ù å³Ñ å³Ý í»É: ØÛáõë ³ã ùáõÙ ²Üì-Ç ½³ñ ·³ó Ù³Ý íï³Ý-

·Á ï³ ñ» Ï³Ý 4-12% ¿: �

9.4. ÎºÜî ðà Ü² Î²Ü ÞÖ² ÚÆÜ

øà ðÆà èº îÆ Üà ä² ÂÆ²

Î»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý ß×³ ÛÇÝ ùá ñÇá é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³Ý (ÎÞø) µÝá ñáß íáõÙ ¿

¹» ÕÇÝ µÍÇ ßñç³ ÝáõÙ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Éáõ ë³½ ·³ óáÕ ß»ñ ïÇ ß×³ ÛÇÝ

µ³ñÓ ñ³ó Ù³Ùµ, á ñÁ ëá íá ñ³ µ³ñ ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ » ñÇ ï³ ë³ñ¹ ïÕ³-

Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ùáï (ÝÏ. 9.6):


²Ë ï³ Í³ ·áõÙÝ ³Ý Ñ³Ûï ¿, Ñ³ Ù³ñ íáõÙ ¿, áñ å³ï ×³ éÁ ó³Ý ó³ Ã³-

Õ³Ý ÃÇ åÇ· Ù»Ý ï³ ÛÇÝ ¿ åÇ Ã» ÉÇ (òä¾) Ñ» Õáõ ÏÇ åáÙ åÇ ·áñ Í³ éáõÛ ÃÇ

ï» Õ³ ÛÇÝ Ë³Ý ·³ ñáõÙÝ ¿:



ÜÏ. 9.6 ò³Ýó»Ýáõ Ï»ÝïñáÝ³Ï³Ý ß×³ÛÇÝ ùáñÇáé»ïÇÝáå³ÃÇ³

ß×³ÛÇÝß»ñï³½³ïÙ³Ý

»½ñÁ


² Õáï ï» ëá ÕáõÃ ÛáõÝ:

Ø» Ã³ Ùáñ ýûå ëÇ³:

ØÇÏ ñûå ëÇ³:

ÐÇ å»ñ Ù»ï ñá åÇ ½³ óÇ³` ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý ÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ ¹»-

åÇ Ñ» é³ ï» ëáõÃ ÛáõÝ (ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Éáõ ë³½ ·³ óáÕ ß»ñ ïÇ µ³ñÓ-

ñ³ó Ù³Ý å³ï ×³ éáí):


º ñÇ ï³ ë³ñ¹ ¨ ÙÇ çÇÝ ï³ ñÇ ùÇ ïÕ³ Ù³ñ ¹ÇÏ:

îÕ³ Ù³ñ¹ Ï³Ýó áõ Ï³ Ý³Ýó Ñ³ ñ³ µ» ñáõÃ Ûáõ ÝÁ Ï³½ ÙáõÙ ¿ 8:1 ÙÇÝã¨

10:1:

§² ïÇ åÇ¦ ³ÝÓ:

²ÎÜ²ÚÆÜ ¸ðêºìàðàôØÜºð � ¸» ÕÇÝ µÍÇ ßñç³ ÝáõÙ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ß×³ ÛÇÝ ß»ñ ï³ ½³ ïáõÙ:

� êáõµ é» ïÇ Ý³É ¹»Õ Ý³ íáõÝ û ç³Ë Ý»ñ:

� òä¾ ³ï ñá ýÇÏ ÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ (íÏ³ ÛáõÙ »Ý Ý³ Ëáñ¹ ¹ñí³· Ý» ñÇ

Ù³ ëÇÝ) ³Ë ï³ Ñ³ñ í³Í Ï³Ù ÙÛáõë ³ã ùáõÙ:

� òä¾ ¿ùëï ñ³ Ù³ ÏáõÉ Û³ñ Ïáõ ï³ ÏáõÙ Ý»ñ:


â»Ý Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ íáõÙ

119

Ð²îàôÎ Ðºî²¼àîàôÂÚàôÜÜºð � üÉá õá ñ»ë ó»Ý ï³ ÛÇÝ ³Ý ·Çá· ñ³ ýÇ³. §ÍËÝ» ÉáõÛ ½Ç¦ ¹³ ë³ Ï³Ý

å³ï Ï»ñ` ÑÇ å»ñý Éá õá ñ»ë ó»Ý óÇ³ ÛÇ ýá Ïáõ ë³ ÛÇÝ µÍáí, á ñÁ µ³ñÓ ñ³-

ÝáõÙ ¿, ³ å³ 15% – 20% ¹»å ù» ñáõÙ ï³ ñ³Í íáõÙ ¿ ÏáÕÙ Ý³ ÛÇÝ áõÕ-

ÕáõÃ Û³Ùµ: ÐÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ù» Í³ Ù³ë ÝáõÃ Û³Ý Ùáï ÝÏ³ï íáõÙ ¿ ÑÇ å»ñý-

Éá õá ñ»ë ó»Ý óÇ³ ÛÇ ýá Ïáõ ë³ ÛÇÝ µÇÍ, á ñÁ ÷áùñ-ÇÝã Ù» Í³ ÝáõÙ ¿:

� úÎî

ÐÆì²Ü¸àôÂÚ²Ü ÀÜÂ²òøÀ � ÐÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ 90%-Ç Ùáï »Ý Ã³ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý Ã³ ÛÇÝ Ñ» Õáõ ÏÁ 3-4

³Ùë í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ÇÝù Ý³ µ» ñ³ µ³ñ Ý»ñÍÍ íáõÙ ¿, ÇëÏ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý

ëñáõÃ Ûáõ ÝÁ µ³ ñ» É³í íáõÙ ¿ ÙÇÝã¨ -0.5 ¨ ³ í» ÉÇ:

� ÐÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï 50%-Ç Ùáï ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Ûáõ ÝÁ Ï³ ñáÕ ¿ ÏñÏÝí»É:

� Ð³½ í³ ¹»å ½³ñ ·³ óáÕ µ³ñ ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇó »Ý ùá ñáÇ ¹³É Ý»á í³ë ÏáõÉ-

Û³ñ Ã³ Õ³Ý ÃÁ, ¹» ÕÇÝ µÍÇ ³Û ïáõ óÁ å» ñÇ ý» ñÇÏ ùá ñÇá é» ïÇ Ý³É ³ï-

ñá ýÇÏ ½á Ý³ Ý» ñÁ:

´àôÄàôØ ºì ì²ðàôØ� ÐëÏá ÕáõÃ ÛáõÝ. Ñ» é³ ï» ëáõÃ Û³Ý ³Ï Ýáó Ïñ» ÉÁ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇÝ ÑÝ³ ñ³-

íá ñáõÃ ÛáõÝ ¿ ï³ ÉÇë Ñ³ñ Ù³ñ í» Éáõ ÙÇÝã¨ ÎÞÊ -Ç Ñ»ï ½³ñ ·³ Ý³ ÉÁ:

� ú ç³ Ë³ ÛÇÝ (ýá Ï³É) É³ ½» ñ³ ÛÇÝ ýá ïá Ïá³ ·áõÉ Û³ óÇ³. Ï³ ñáÕ

¿ ³ ñ³ ·³ó Ý»É Ñ» Õáõ ÏÇ Ý»ñÍ Íáõ ÙÁ, ë³ Ï³ÛÝ ãÇ µ³ ñ» É³ íáõÙ ï» ëá-

ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Ûáõ ÝÁ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ³ í³ñ ïÇÝ ¨ ãÇ ³Ý¹ ñ³ ¹³é ÝáõÙ

ÏñÏÝí» Éáõ Ñ³ ×³ Ë³ Ï³ ÝáõÃ Û³Ý íñ³: üá ïá Ïá³ ·áõÉ Û³ óÇ³Ý Ï³ ï³ñ-

íáõÙ ¿ ³ÛÝ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ ¹»å ùáõÙ, (1) áí ù»ñ, ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ³ é³ÝÓ-

Ý³ Ñ³ï ÏáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇó »É Ý» Éáí, ³ ñ³· í» ñ³ Ï³Ý·Ý Ù³Ý Ï³ ñÇù áõ Ý»Ý,

(2) áõÙ Ùáï Ñ» Õáõ ÏÇ ³ñ ï³ Ñáë ùÁ Ó·Ó·íáõÙ ¿` ï » Éáí 4-6 ³Ù ëÇó

³ í» ÉÇ, Ï³Ù (3) áõÙ Ùáï Ý³ Ëáñ¹ ¹ñí³·Ý ³ í³ñï í»É ¿ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý

³Ý ¹³é Ý³ ÉÇ Ïáñë ïáí:

¸ºÔàð²Úø²ÚÆÜ ´àôÄàôØ

²ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï ¹» Õá ñ³Û ù³ ÛÇÝ µáõ ÅáõÙ ·á ÛáõÃ ÛáõÝ ãáõ ÝÇ:

î²ð º ð² ÎÆâ ²Ê îà ðà ÞàôØ � Þ×³ ÛÇÝ ß»ñ ï³ ½³ ïáõÙ ÑÕÇáõÃ Û³Ý, ÑÇ å»ñ ïá ÝÇ³ ÛÇ Ï³Ù Ïáñ ïÇ Ïáë-

ï» ñáÇ¹ Ý» ñÇ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý Å³ Ù³ Ý³Ï:

� ¸» ÕÇÝ µÍÇ ï³ ñÇ ù³ ÛÇÝ ¹» ·» Ý» ñ³ óÇ³:

� ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ é»· Ù³ ïá ·»Ý ß»ñ ï³ ½³ ïáõÙ. Ñ³ñ Ï³ íáñ ¿ Ñ³Ûï-

Ý³ µ» ñ»É ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ å» ñÇ ý» ñÇÏ å³ïé í³Íù Ý» ñÁ: �



9.5. ¸º ÔÆÜ ´ÌÆ ÎÆê îà¼ ²Ú îàôò

¸» ÕÇÝ µÍÇ ÏÇë ïá½ ³Û ïáõ óÁ (¸´Î²) Ñ» Õáõ ÏÇ Í³Õ Ï³ Ã»ñ ÃÇÏ Ý»ñ ÑÇ-ß»ó ÝáÕ Ïáõ ï³ ÏáõÙÝ ¿ ¹» ÕÇÝ µÍÇ ³ñ ï³ ùÇÝ ó³Ý ó³Ý Ù³Ý ß»ñ ïáõÙ (ÝÏ. 9.7): ²ÛÝ Ï³ ñáÕ ¿ ½³ñ ·³ Ý³É ï³ñ µ»ñ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ¹»å-ùáõÙ:

¸´Î²-Ç ä²îÖ²èÜºðÀ

– Ð»ï íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý å³ï ×³é Ý»ñ.

Î³ ï³ ñ³Ï ïÇ Ñ» é³ óáõÙ, Ñ³ï Ï³ å»ë Ý»ñ å³ ïÇ ×³ ÛÇÝ (ÇÝï ñ³ Ï³å-ëáõÉ Û³ñ) Ñ» é³ óáõÙ, Ñ» ïÇÝ å³ ïÇ ×Ç å³ïé í³Í ùáí Ï³Ù ³ å³ Ï»Ý-Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ ³ñ ï³Ý Ïáõ Ùáí áõ Õ»Ïó íáÕ

íÇï ñ¿Ï ïá ÙÇ³, óÇÏ Éá ýá ïá Ïá³ ·áõÉ Û³ óÇ³, ÏñÇá å»ù ëÇ³, áõ í»Çï:– ² Ýá Ã³ ÛÇÝ å³ï ×³é Ý»ñ.

º ñ³ ÏÇ Ëó³ ÝáõÙ (ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý » ñ³ ÏÇ Ëó³ ÝáõÙ (òÎºÊ), ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý » ñ³ ÏÇ ×Ûáõ Õ» ñÇ Ëó³ ÝáõÙ (òÎºÖÊ),

ß³ ù³ ñ³ ÛÇÝ ¹Ç³ µ»ï:– ²ÛÉ å³ï ×³é Ý»ñ.

� åÇ· Ù»Ý ï³ ÛÇÝ é» ïÇ ÝÇï (ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ åÇ· Ù»Ý ï³ ÛÇÝ ¹Çëï ñá-ýÇ³),

óÇ ïá Ù» ·³ Éá íÇ ñáõ ë³ ÛÇÝ (òØì) é» ïÇ ÝÇï,� íÇ ñ³ µáõ Å³ Ï³Ý Ù³Ý ñ³ ¹Ç ï³ ÏÇ ï³Ï »ñ Ï³ ñ³ï¨ íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Û³Ý

å³ï ×³ éáí ³ é³ ç³ óáÕ ýá ïá ïáù ëÇÏ ³½ ¹» óáõÃ ÛáõÝ:


– ÐÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ½³ñ ·³ó Ù³Ý Ù» Ë³ ÝÇ½ÙÝ ³Ý Ñ³Ûï ¿:

ÜÏ. 9.7

ò³Ýó»Ýáõ Í³Éù»ñÁ

¸»ÕÇÝ µÍÇ ÏÇëïá½ ³Ûïáõó

121

² é³ç »Ý ù³ß í»É Ñ»ï¨Û³É í³ñ Ï³Í Ý» ñÁ. ìÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ÙÇ ç³Ù ïáõÃ Û³Ý, áõ í»Ç ïÇ Ï³Ù ³ÛÉ ·áñ ÍáÝ Ý» ñÇ

å³ï ×³ éáí ½³ñ ·³ óáÕ µáñ µá ùáõÙ: ² å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ó·áõÙ Ý»ñ. ³ é³ ç³ó ÝáõÙ »Ý ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ

Ù³ ½³ ÝáÃ Ý» ñÇ É³Û Ý³ óáõÙ ¨ ïñ³Ý ëáõ ¹³ óÇ³: àõÉï ñ³ Ù³ Ýáõ ß³ Ï³ ·áõÛÝ ×³ é³ ·³ÛÃ Ý»ñ. Ï³ ñáÕ »Ý ³ ½³ï é³ ¹Ç Ï³É-

Ý»ñ ³ é³ ç³ó Ý»É, á ñáÝù Ñ³Ý ·»ó ÝáõÙ »Ý åñáë ï³· É³Ý ¹ÇÝ Ý» ñÇ ³ñ-ï³ ½³ï Ù³Ý:


– Ø»Ï ³ã ùÇ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý Ýí³ ½áõÙ Ï³Ù Ù» ï³ Ùáñ ýûå ëÇ³: – üá í»³É Éáõ ë³ ÛÇÝ é»ý É»ù ëÇ Ë³Ù ñáõÙ Ï³Ù ýá í»³É ÏÇë ï³ Ý»ñ, á ñáÝù

Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ íáõÙ »Ý ûý Ã³É Ùá µÇá ÙÇÏ ñáë Ïá åÇ³ Ûáí ×»Õ ù³ ÛÇÝ É³Ù-åáí ³Ï Ý³ Ñ³ ï³ ÏÁ ¹Ç ï» ÉÇë:

²ÎÜ²ÚÆÜ ¸ðêºìàðàôØÜºð

– üá í»³É Éáõ ë³ ÛÇÝ é»ý É»ù ëÇ Ë³Ù ñáõÙ Ï³Ù ýá í»³É ÏÇë ï³ Ý»ñ, ëá íá-ñ³ µ³ñ ÙÇ³ÛÝ Ù»Ï ³ã ùáõÙ:

– Ü» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ³ñ Ñ»ë ï³ Ï³Ý áëåÝ Û³Ï. » Ã» ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ½³ñ ·³ó-Ù³Ý å³ï ×³ éÁ Ï³ ï³ ñ³Ï ïÇ Ñ» é³ó Ù³Ý íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Û³Ý µ³ñ ¹áõÃ-ÛáõÝ Ý»ñÝ »Ý, ³ å³ Ï³ ñáÕ »Ý Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É Ñ» ïÇÝ å³ ïÇ ×Ç å³ïé-í³Íù Ï³Ù ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ó·áõÙ Ý»ñ, á ñáÝù Ó·íáõÙ »Ý ¹» åÇ íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý í»ñ ùÁ Ï³Ù ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÁ:

– ò³Ý ó» Ýáõ ³ Ýá Ã³ ÛÇÝ ³Ë ï³ Ñ³ ñáõÙ Ý» ñÇ (ß³ ù³ ñ³Ë ï³ ÛÇÝ é» ïÇ Ýá-å³ ÃÇ³, òÎºÊ Ï³Ù òÎºÖÊ) Ñ»ï Ñ³ Ù³Ïó í» Éáõ å³ ñ³ ·³ ÛáõÙ Ï³ ñáÕ »Ý Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É ÙÇÏ ñá³Ý¨ñÇ½Ù Ý»ñ, µ³Ù µ³ Ï³Ý Ù³Ý µÍ»ñ Ï³Ù å»-ñÇ Ù³ ÏáõÉ Û³ñ ³Û ïáõó ¨ Ï³Ù ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ Ý»ñ:

– ² é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ Ñ» Õáõ ÏÇ åÕïá ñáõÙ ¨ µçÇç Ý» ñÇ Ïáõ ï³ ÏáõÙ Ý»ñ, µçÇç Ý» ñÇ Ïáõ ï³ ÏáõÙ Ý»ñ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝáõÙ, áõ í»Ç ïÇ Ñ»ï Ï³å-í³Í µáñ µáù Ù³Ý ³ÛÉ Ýß³Ý Ý»ñ:

– äÇ· Ù»Ý ï³ ÛÇÝ é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³, ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³ ÝáÃ Ý» ñÇ ë³ Ï³-í³ óáõÙ, ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇ Ùá Ù³Ý Ù³Ý ·áõ Ý³ ïáõÃ-ÛáõÝ, » Ã» ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ½³ñ ·³ó Ù³Ý å³ï ×³ éÁ åÇ· Ù»Ý ï³ ÛÇÝ ¹Çëï ñá ýÇ³Ý ¿ (ä¸):

– Ü»ñ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý Ã³ ÛÇÝ ³ ÝáÃ Ý» ñÇ á Éá ñáõ ÝáõÃ ÛáõÝ, ¹» ÕÇÝ µÍÇ Ù³ Ï»-ñ» ëÇ Ïñ×³ ïáõÙ` Ï³å í³Í ¿ åÇ Ã» ÉÇ³É ýÇµ ñá ½Ç Ñ»ï:


– Î³Ë í³Í »Ý ¿ ÃÇá Éá ·Ç³ ÛÇó: – Þ³ ù³ ñ³Ë ïáí ï³ é³ åáÕ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï Ï³ ñáÕ »Ý Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ-

í»É Ý» ý ñá å³ ÃÇ³, Ý»Û ñá å³ ÃÇ³ Ï³Ù ³ÛÉ ÙÇÏ ñá³ Ýá Ã³ ÛÇÝ Ñáõ ÝÇ ³Ë-ï³ Ñ³ñ Ù³Ý ¹ñë á ñáõÙ Ý»ñ:



– ò³Ý ó» Ýáõ » ñ³Ï Ý» ñÇ Ëó³Ý Ù³Ùµ ï³ é³ åáÕ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï Ï³-ñáÕ »Ý Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É ³Ûë Ï³Ù ³ÛÝ ³ Ýá Ã³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ³Ë-ï³ ÝÇß Ý»ñ, ÑÇ å»ñ ïá ÝÇ³, ÑÇ å»ñ ùá É»ë ï» ñÇ Ý» ÙÇ³ ¨ ³ÛÉÝ:

Ð²îàôÎ Ðºî²¼àîàôÂÚàôÜÜºð � üÉá õá ñ»ë ó»Ý ï³ ÛÇÝ ³Ý ·Çá· ñ³ ýÇ³ ÛÇ ³ñ¹ ÛáõÝù Ý» ñÁ (ÝÏ. 9.8).

üÉá õá ñ»ë ó»Ý ï³ ÛÇÝ ÝÛáõ ÃÇ í³Õ û ç³ Ë³ ÛÇÝ Ïáõ ï³ ÏáõÙ Ý»ñ:

ÎÇë ïá½ Ñ³ï í³Í Ý» ñáõÙ ÝÛáõ ÃÇ áõ ß³ ó³Í Ïáõ ï³ ÏáõÙ` Í³Õ Ï³ Ã»ñ ÃÇÏ-

Ý» ñÇ ï»ë ùáí:

� úÎî:

ÐÆì²Ü¸àôÂÚ²Ü ÀÜÂ²òøÀ – Î³Ë í³Í ¿ ¿ ÃÇá Éá ·Ç³ ÛÇó:– êáõñ ³ ý³ ÏÇÏ Ï³Ù åë¨ ¹á ý³ ÏÇÏ ¸´Î²-Ý Ï³ ñáÕ ¿ ³ é³Ýó áñ¨¿ µáõÅ-

Ù³Ý í» ñ³ Ý³É ÙÇ ù³ ÝÇ ß³ µ³Ã í³ Ï³Ù ³Ùë í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ: – øñá ÝÇÏ ³ ý³ ÏÇÏ Ï³Ù åë¨ ¹á ý³ ÏÇÏ ¸´Î²-Ý Ñ³ ×³Ë ï ³ Ï³Ý ÁÝ-

Ã³óù ¿ áõ Ý» ÝáõÙ ¨ Ç í»ñ çá ³ í³ñï íáõÙ ¿ Éáõ ë³ ÛÇÝ é» ó»å ïáñ Ý» ñÇ ¨ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ åÇ· Ù»Ý ï³ ÛÇÝ ¿ åÇ Ã» ÉÇ ³Ë ï³ Ñ³ñ Ù³Ùµ:

– Þ³ ù³ ñ³Ë ï³ ÛÇÝ é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³ ÛÇ Ñ»ï¨³Ý ùáí ³ é³ ç³ ó³Í ¸´Î²-Ý ³ë ïÇ ×³ Ý³ µ³ñ ¿É ³ í» ÉÇ ¿ ½³ñ ·³ ÝáõÙ Ï³ ñáÕ ¿ Ñ³Ý ·»ó Ý»É ï» ëá-ÕáõÃ Û³Ý ½·³ ÉÇ í³ï Ã³ ñ³ó Ù³Ý:

– àõ í»Ç ïÇ Ñ»ï¨³Ý ùáí ³ é³ ç³ ó³Í ¸´Î²-Ý ë ñ³ ÝáõÙ Ï³Ù Ãáõ É³ ÝáõÙ ¿` Ï³Ë í³Í áõ í»Ç ïÇ ÁÝ Ã³ó ùÇó:


– Î³Ë í³Í ¿ ¿ ÃÇá Éá ·Ç³ ÛÇó:– ² ý³ ÏÇÏ Ï³Ù åë¨ ¹á ý³ ÏÇÏ ¸´Î²-Ý ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ³ é³ í»É ï³ ñ³Í-

í³Í å³ï ×³éÝ ¿: öáõ É³ ÛÇÝ µáõÅ Ù³Ý ï³ñ µ» ñ³Ï Ý» ñÁ Ñ»ï¨Û³ÉÝ »Ý. 1. àã ëï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ Ñ³ Ï³ µáñ µá ù³ ÛÇÝ ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý» ñÇ (àêÐ´¸) ¨/Ï³Ù

ÜÏ. 9.8 üÉáõáñ»ëó»Ýï³ÛÇÝ ³Ý·Çá·ñ³ýÇ³ÛÇ ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÁ ¹»ÕÇÝ µÍÇ ÏÇëïá½ ³ÛïáõóÇ Å³Ù³Ý³Ï

123

åñ»¹ ÝÇ ½á Éá ÝÇ ï» Õ³ ÛÇÝ ÏÇ ñ³ éáõÙ 1-3 ³Ùë í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ: 2. Îáñ ïÇ Ïáë ï» ñáÇ¹ Ý»ñ. »Ý Ã³ ï» Ýá Ý³ ÛÇÝ (ïñÇ³Ù óÇ Ýá ÉáÝ 40Ù·/1 ÙÉ)

Ï³Ù ÇÝï ñ³ íÇï ñ»³É (îñÇ³Ù óÇ Ýá ÉáÝ 4 Ù·) Ý» ñ³ñ ÏáõÙ Ý»ñ:3. ²ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ` Nd:YAG É³ ½» ñ³ ÛÇÝ íÇï ñ»á ÉÇ ½Çë Ï³Ù

³ é³ ç³ ÛÇÝ ë»· Ù»Ý ïÇ í» ñ³ Ï³Ý· ÝáõÙ:4. ìÇï ñ¿Ï ïá ÙÇ³: – Þ³ ù³ ñ³Ë ï³ ÛÇÝ ¸´Î². îñÇ³Ù óÇ Ýá Éá ÝÇ ÇÝï ñ³ íÇï ñ»³É Ý» ñ³ñ-

ÏáõÙ Ý»ñ Ï³Ù ÏÉÇ ÝÇ Ï³ Ï³Ý Éáõñç ³Ë ï³ ÝÇß Ý» ñáí áõ Õ»Ïó íáÕ ³Û ïáõ-óÇ ¹»å ùáõÙ û ç³ Ë³ ÛÇÝ Ï³Ù ó³Ý ó³ ÛÇÝ É³ ½» ñá Ã» ñ³ åÇ³:

– òºÖÊ. û ç³ Ë³ ÛÇÝ Ï³Ù ó³Ý ó³ ÛÇÝ É³ ½» ñá Ã» ñ³ åÇ³ ¹» ÕÇÝ µÍÇ Ñ³-ñ³ï¨ ³Û ïáõ óÇ ¨ 20/40 Ï³Ù å³ Ï³ë ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý ¹»å-ùáõÙ:

– àõ í»Çï. Ïáñ ïÇ Ïáë ï» ñáÇ¹ Ý» ñÇ ï» Õ³ ÛÇÝ, å³ ñ³ µáõÉ µ³ñ Ï³Ù å» ñû-ñ³É ÁÝ ¹áõ ÝáõÙ, ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý Ñ³ Ù³é ÁÝ Ã³ó ùÇ ¹»å ùáõÙ Ï³ ñáÕ ¿ Ç Ùáõ Ýá ëáõå ñ» ëáñ Ý» ñÇ Ï³ ñÇù ½·³ó í»É:


– äë¨ ¹á ý³ ÏÇÏ ¸´Î²-Ç ëÏ½µÝ³ Ï³Ý µáõÅ Ù³Ý Å³ Ù³ Ý³Ï ³ é³ í»É Ñ³-×³Ë Ýß³ Ý³Ï íáõÙ »Ý ï» Õ³ ÛÇÝ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý àêÐ´¸-Ý»ñ (¹ÇÏ Éá ý»-Ý³Ï) ¨ Ïáñ ïÇ Ïáë ï» ñáÇ¹ Ý»ñ: Üßí³Í ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý» ñÁ ÏÇ ñ³é íáõÙ »Ý û ñÁ 4 ³Ý ·³Ù ³éÝ í³½Ý 1 Ï³Ù 2 ³ ÙÇë, ³Û Ýáõ Ñ»ï¨, »ñµ ï» ëá ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ Ï³ Ûáõ Ý³ ÝáõÙ ¿, ¹ñ³Ýó ¹» Õ³ ã³÷Ý ³ë ïÇ ×³ Ý³ µ³ñ Ýí³ ½»ó íáõÙ ¿:

– Îáñ ïÇ Ïáë ï» ñáÇ¹ Ý» ñÇ å» ñû ñ³É ÁÝ ¹áõ Ýáõ ÙÁ Ï³ ñáÕ ¿ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï ÉÇ Ý»É áõ í»Ç ïÇ Ñ»ï Ñ³ Ù³Ïó í³Í ¸´Î²-Ç µáõÅ Ù³Ý Å³ Ù³ Ý³Ï:

– ä¸ -áí Ï³Ù òØì é» ïÇ ÝÇ ïáí áõ Õ»Ïó íáÕ ¸´Î²-Ç Å³ Ù³ Ý³Ï ¹Ç³ Ï³ñ-µÇ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í» ïáõÃ Ûáõ ÝÁ ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³Ï ¿:


– äë¨ ¹á ý³ ÏÇÏ ¸´Î². ³ ÙÇ ëÁ Ù»Ï Ï³Ù »ñ Ïáõ ³ ÙÇ ëÁ Ù»Ï µáõÅ Ù³Ý áÕç ÁÝ Ã³ó ùáõÙ:

– È³ ½» ñ³ ÛÇÝ Ã» ñ³ åÇ³ ÛÇó áõÃ ß³ µ³Ã Ñ» ïá (ß³ ù³ ñ³Ë ïÇ Ï³Ù » ñ³-ÏÇ Ëó³Ý Ù³Ý ¹»å ùáõÙ):

î²ð º ð² ÎÆâ ²Ê îà ðà ÞàôØ– ¸» ÕÇÝ µÍÇ ¹Çëï ñá ýÇ³. ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ¿ù ëáõ ¹³ ïÇí ï³ñ µ» ñ³ ÏÇ

¹»å ùáõÙ ¸´Î²-Ý Ï³ ñáÕ ¿ áõ Õ»Ïó í»É ¹ñáõ½ Ý» ñÇ, »Ý Ã³- ¨ Ý»ñ ó³Ý ó³-Ã³ Õ³Ý Ã³ ÛÇÝ ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ Ý» ñÇ ³ é³ ç³ó Ù³Ùµ:

– ¾ åÇ é» ïÇ Ý³É Ã³ Õ³ÝÃ:– ¸» ÕÇÝ µÍÇ ³ ñ³ï:– Êá ñÇá é» ïÇ Ý³É Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ ñÇ ½³ óÇ³:

– ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ å» ñÇ ý» ñÇÏ Ñ³ï í³ ÍÇ å³ïé í³Íù: �


124

¶ÈàôÊ 10.

ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ


10.1 ò²Ü ò² Â² Ô²Ü ÂÆ Þºð î² ¼² îàôØ

ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ß»ñ ï³ ½³ ïáõ ÙÁ (òÞ) µÝá ñáß íáõÙ ¿ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý-

ÃÇ Ý»Û ñá ë»Ý ëáñ/ ½·³ óáÕ ß»ñ ïÇ ³Ý ç³ï Ù³Ùµ åÇ· Ù»Ý ï³ ÛÇÝ ¿ åÇ Ã»-

ÉÇ ëïá ñ³ ¹Çñ ß»ñ ïÇó` »Ý Ã³ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý Ã³ ÛÇÝ ï³ ñ³ ÍáõÃ Ûáõ ÝáõÙ

Ñ» Õáõ ÏÇ Ïáõ ï³Ï Ù³Ý Ñ»ï¨³Ý ùáí:


– ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ å³ïé í³Íù ¨ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ý»ñ Ã³ ÷³Ý-

óáõÙ »Ý Ã³ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý Ã³ ÛÇÝ ï³ ñ³ ÍáõÃ ÛáõÝ (ÝÏ. 10.1):

– ò³Ý ó» Ýáõ Ó·áõÙ (ïñ³Ï óÇ³)` åñá ÉÇ ý» ñ³ ïÇí ß³ ù³ ñ³Ë ï³ ÛÇÝ é»-

ïÇ Ýá å³ ÃÇ³ ÛÇ, ³Ý Ñ³ ëáõÃ Û³Ý é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³ ÛÇ ¨ åñá ÉÇ ý» ñ³ ïÇí

íÇï ñ»á é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³ ÛÇ Ñ»ï¨³Ý ùáí:

– Þ×³ ÛÇÝ ³ñ ï³¹ ñáõÃ Û³Ý/ ¿ù ëáõ ¹³ ïÇ Ïáõ ï³ ÏáõÙ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ ÑÇ-

í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ, µáñ µáù Ù³Ý Ï³Ù áõ éáõó ùÇ å³ï ×³ éáí:

²Ê î²Ü Þ²Ü Üºð ºì ÜÞ²Ü Üºð

ÈáõÛ ëÇ ³é Ï³Û ÍáõÙ Ý»ñ, Éá Õ³ óáÕ µÍ»ñ` Éá Õ³ óáÕ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ

Ù³ë ÝÇÏ Ý»ñ:

î» ë³ ¹³ß ïÇ Ù³ë Ý³ íáñ ³ñ ï³Ý ÏáõÙ Í³Û ñ³ Ù³ ë³ ÛÇÝ Ñ³ï í³ ÍáõÙ:

¸» ÕÇÝ µÍÇ ÁÝ¹·ñÏ Ù³Ý ¹»å ùáõÙ Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý Ïá-

ñáõëï: �

125

10.2 ò²Ü ò² Â² Ô²Ü ÂÆ ² è²æ Ü² ÚÆÜ

Þºð î² ¼² îàôØ (ÝÏ. 10.2)

ò²Ü ò² Â² Ô²Ü ÂÆ ä²îè ì²Ì øÆ Ðº îº ì²Ü øàì ² è² æ² òàÔ èº¶ Ø²-

îà ¶ºÜ Þºð î² ¼² îàôØ

ìî²Ü¶Æ ¶àðÌàÜÜºð

òÞ Ý³¨ ÙÛáõë ³ã ùáõÙ,

òÞ ¹»å ù»ñ ÁÝ ï³ ÝÇ ùáõÙ,

Ï³ñ ×³ ï» ëáõÃ ÛáõÝ` ÙÇ çÇÝ Ï³Ù µ³ñÓñ ³ë ïÇ ×³ ÝÇ,

³ ý³ ÏÇ³, ³ñ ïÇ ý³ ÏÇ³` Ñ³ Ù³Ïó í³Í Ï³Ù ãÑ³ Ù³Ïó í³Í Ñ» ïÇÝ å³-

ïÇ ×Ç É³ ½» ñ³ ÛÇÝ ¹Çë óÇ ½Ç³ ÛÇÝ,

µáõÃ íÝ³ë í³Íù,

ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ù» éáõ Ï³ óáõÙ (Ý»Ï ñá½), û ñÇ Ý³Ï` óÇ ïá Ù» ·³ Éá íÇ-

ñáõ ë³ ÛÇÝ é» ïÇ ÝÇ ïÇ Å³ Ù³ Ý³Ï:

ÜÏ. 10.1 ò³Ýó³Ã³Õ³ÝÃÇ å³ïéí³Íù ¨ ³å³Ï»ÝÙ³Ý

Ù³ñÙÝÇ Ý»ñÃ³÷³ÝóáõÙ »ÝÃ³ó³Ýó³Ã³Õ³ÝÃ³ÛÇÝ

ï³ñ³ÍáõÃÛáõÝ

ÜÏ. 10.2 ò³Ýó³Ã³Õ³ÝÃÇ ³é³çÝ³ÛÇÝ ß»ñï³½³ïáõÙ

¶ÈàôÊ 10. ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ


ÜÞ²Ü Üºð

– ² å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ñ» ïÇÝ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ß»ñ ï³ ½³ ïáõÙ ó³Ý ó³ Ã³-

Õ³Ý ÃÇó, ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ ëÇ Ý» ñ» ½Çë:

– Þ³ ý» ñÇ ³Ë ï³ ÝÇß, ÍË³ Ëá ïÇ ÷á ßáõ ³Ë ï³ ÝÇß. åÇ· Ù»Ý ï³ ÛÇÝ

µçÇç Ý» ñÇ ³é Ï³ ÛáõÃ ÛáõÝ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝáõÙ:

– ÐÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ ³ í» ÉÇ ù³Ý 90%-Ç Ùáï Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ íáõÙ ¿ ó³Ý ó³ Ã³-

Õ³Ý ÃÇ ³Ù µáÕ ç³ Ï³ ÝáõÃ Û³Ý Ë³Ë ïáõÙ ¨ Ñ» Õáõ ÏÇ Ïáõ ï³ ÏáõÙ »Ý Ã³-

ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý Ã³ ÛÇÝ ï³ ñ³ ÍáõÃ Ûáõ ÝáõÙ:

– ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Í³É ù»ñ:

– Ü» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×Ýßáõ ÙÁ Ï³ ñáÕ ¿ ó³Íñ ÉÇ Ý»É:

ÐÆì²Ü¸àôÂÚ²Ü ÀÜÂ²òøÀ.

– ´áõÅ Ù³Ý µ³ ó³ Ï³ ÛáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Ûáõ ÝÁ Ï³ ñáÕ ¿ ½³ñ ·³-

Ý³É ÁÝ¹ Ñáõå ÙÇÝã¨ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ñ³ Ù³ ï³ ñ³Í ß»ñ ï³ ½³ ïáõ-

ÙÁ:

– º Ã» ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ëÏ½µÝ³ Ï³Ý ÷áõ ÉáõÙ ¹» ÕÇÝ µÍÇ ßñç³ ÝáõÙ ß»ñ ï³-

½³ ïáõÙ ãÏ³, ³ å³ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý í» ñ³ Ï³Ý·Ý Ù³Ý Ñ³ í³ Ý³ Ï³ ÝáõÃ-

Ûáõ ÝÁ Ñ³ Ù» Ù³ ï³ µ³ñ ³ í» ÉÇ Ù»Í ¿, ë³ Ï³ÛÝ ³Ý Ñ³ å³Õ µáõ ÅáõÙ ¿ å³-

Ñ³Ýç íáõÙ:

– º Ã» ß»ñ ï³ ½³ ïáõÙÝ ÁÝ¹·ñ ÏáõÙ ¿ ¹» ÕÇÝ µÍÇ ßñç³ ÝÁ, ³ å³ Ã»° ÑÛáõë-

í³Íù Ý» ñÇ ³ Ý³ ïá ÙÇ³ ÛÇ ¨ Ã»° ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý í» ñ³ Ï³Ý·Ý Ù³Ý Ñ³-

í³ Ý³ Ï³ ÝáõÃ ÛáõÝÝ ³ í» ÉÇ ÷áùñ ¿: ÐÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ ·ñ» Ã» 40%-Ç Ùáï

í» ñ³ Ï³Ý·Ý í³Í ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Ûáõ ÝÁ Ñ³ë ÝáõÙ ¿ 0,4-Ç Ï³Ù ³ í»-

ÉÇÇ: ÜÙ³Ý ¹»å ù» ñáõÙ Å³ Ù³ Ý³ ÏÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ »ÉùÝ ³ í» ÉÇ ³Ý µ³ ñ»Ý-

å³ëï ¿ ¹³é ÝáõÙ:

– äñá ÉÇ ý» ñ³ ïÇí íÇï ñ»á é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³Ý Ýí³ ½»ó ÝáõÙ ¿ íÇ ñ³ Ñ³ ï³-

Ï³Ý µáõÅ Ù³Ý µ³ ñ» Ñ³ çáÕ »É ùÇ Ñ³ í³ Ý³ Ï³ ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ:


– ´áõÅ Ù³Ý Ýå³ ï³ ÏÁ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ å³ïé í³Íù(Ý»ñ)Ç ÷³ Ï»ÉÝ ¿:

– êåÇ ï³ å³ï Û³ ÝÇ ×³ñ Ù³Ý ¹áõÙ (ÑÛáõë í³Íù Ý» ñÇ ³ Ý³ ïá ÙÇ³ Ï³Ý

Ï³ éáõó í³Í ùÁ Ñ³ çáÕ íáõÙ ¿ í» ñ³ Ï³Ý· Ý»É ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ ³ í» ÉÇ ù³Ý

90%-Ç Ùáï):

– ìÇï ñ¿Ï ïá ÙÇ³ /³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ñ» é³ óáõÙ:

– äÝ¨ Ù³ ïÇÏ é» ïÇ Ýá å»ù ëÇ³ / ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³Ù ñ³ óáõÙ ·³ ½Ç

åÕåç³ ÏÇ û· ÝáõÃ Û³Ùµ:

127

Þ² ðàô Ü² Î² Î²Ü ´àôÄÊ Ü²Øø Î²Ø ´àôÄÐê Îà ÔàôÂ ÚàôÜ

ìÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ÙÇ ç³Ù ïáõÃ Ûáõ ÝÁ å»ïù ¿ Å³ Ù³ Ý³ ÏÇÝ Ï³ ï³ñ íÇ,

ù³ ÝÇ áñ »ñ Ï³ ñ³ï¨ ß»ñ ï³ ½³ï Ù³Ý ¹»å ùáõÙ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý í» ñ³-

Ï³Ý·Ý Ù³Ý Ñ³ í³ Ý³ Ï³ ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ ß³ï ÷áùñ ¿: �

10.3 ò²Ü ò² Â² Ô²Ü ÂÆ ºðÎ ðàð ² ÚÆÜ

Þºð î² ¼² îàôØ. Ó·áõ Ù³ ÛÇÝ (ïñ³Ï óÇáÝ)

¨ ¿ù ëáõ ¹³ ïÇí òÞ

ò²Ü ò² Â² Ô²Ü ÂÆ Ò¶àô Ø² ÚÆÜ Þºð î² ¼² îàôØ äðº èº îÆ Ü²È üÆ´-

ðà ¼Æ ºì Øº Ê² ÜÆ Î² Î²Ü ÎðÖ²î Ø²Ü Ðº îº ì²Ü øàì (ÝÏ. 10.3)

ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ å³ïé í³Íù Ý» ñÇ Ñ»ï Ñ³ Ù³Ï óáõ ÙÁ å³ñ ï³ ¹Çñ

ã¿:

¾ äÆ¸ºØÆàÈà¶Æ²

äñá ÉÇ ý» ñ³ ïÇí ß³ ù³ ñ³Ë ï³ ÛÇÝ é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³

²Ý Ñ³ ëáõÃ Û³Ý é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³

äñá ÉÇ ý» ñ³ ïÇí íÇï ñ»á é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³

Â³ ÷³ Í³ ÏáÕ íÝ³ë í³Íù

ÜÞ²Ü Üºð

– äñ» é» ïÇ Ý³É ýÇµ ñá í³ë ÏáõÉ Û³ñ åñá ÉÇ ý» ñ³ óÇ³/ Ã³ Õ³ÝÃ Ý»ñ (Ù»Ùµ-

ñ³Ý Ý»ñ):

– ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ù³ Ï» ñ» ëÇ ·á ·³ íá ñáõÃ ÛáõÝ:

– Þ»ñ ï³ ½³ï í³Í Ñ³ï í³ ÍÁ ëá íá ñ³ µ³ñ ·ïÝíáõÙ ¿ åñ» é» ïÇ Ý³É Ã³-

Õ³ÝÃ Ý» ñÇ ßñç³ ÝáõÙ:

– ºÝ Ã³ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý Ã³ ÛÇÝ (ëáõµ é» ïÇ Ý³É) ýÇµ ñá½:

ÀÜ¸ Ð² Üàôð ÐÆ ì²Ü àôÂ ÚàôÜ Üºð

– Þ³ ù³ ñ³ ÛÇÝ ¹Ç³ µ»ï.

– ²Ý Ñ³ ëáõÃ ÛáõÝ.

– ² ÝáÃ Ý» ñÇ Ëó³ ÝáÕ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ (í³ ½áûÏÉ Ûáõ ½ÇáÝ), û ñÇ Ý³Ï`

ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý » ñ³ ÏÇ Ëó³ ÝáõÙ, ÆÉ ½Ç ÑÇ í³Ý ¹áõÃ-

ÛáõÝ (Ç ¹Çá å³ ÃÇÏ ûµ ÉÇ ï» ñ³ ïÇí í³ë Ïáõ Éá å³ ÃÇ³):

¶ÈàôÊ 10. ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ



ìÇï ñ¿Ï ïá ÙÇ³ ¨ åñ» é» ïÇ Ý³É Ã³ Õ³ÝÃ Ý» ñÇ Ñ³ ïáõÙ

ò²Ü ò² Â² Ô²Ü ÂÆ ¾ø êàô ² îÆì Þºð î² ¼² îàôØ. ÞÖ² ÚÆÜ Ðº Ôàô ÎÆ

Îàô î² ÎàôØ ºÜ Â² ò²Ü ò² Â² Ô²Ü Â² ÚÆÜ î² ð² ÌàôÂ Úàô ÜàôØ ò²Ü ò²-

Â² Ô²Ü ÂÆ ² è²æ Ü² ÚÆÜ ä²îè ì²Ì øÆ Î²Ø ² ä² ÎºÜ Ø²Ü Ø²ðØ ÜÆ

Ò¶Ø²Ü ´² ò² Î² ÚàôÂ Ú²Ü ä²Ú Ø²Ü Üº ðàôØ (ÝÏ. 10.4)

¾ ÂÆà Èà ¶Æ² ºì èÆêÎÆ ¶àðÌàÜÜºð.

– ´áñ µá ù³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ. Ñ» ïÇÝ ëÏÉ» ñÇï, ëÇÙ å³ ÃÇÏ û ý Ã³É-

ÙÇ³/ ³Ï Ý³ µáñµ:

– Üá ñ³ ·á Û³ óáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ. ³ Ýá Ã³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ã³ ñá ñ³Ï Ù» É³ Ýá Ù³, ù³Õó-

Ï» Õ³ ÛÇÝ Ù» ï³ë ï³½ Ý»ñ ³ Ýá Ã³ Ã³ Õ³Ý ÃáõÙ:

– ÀÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ, ÇÝã åÇ ëÇù »Ý ã³ ñá ñ³Ï ½³ñ Ï» ñ³ Ï³-

ÛÇÝ ÑÇ å»ñ ïá ÝÇ³Ý, » ñÇ Ï³ Ù³ ÛÇÝ ³Ý µ³ í³ ñ³ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ, ÑÕÇáõÃ Û³Ý

ïáù ëÇ Ïá ½Á /·»ë ïá ½Á:

– ¸» ÕÇÝ µÍÇ ¿ù ëáõ ¹³ ïÇí ï³ ñÇ ù³ ÛÇÝ ¹Çëï ñá ýÇ³:

ÜÞ²Ü Üºð

– Ð» Õáõ ÏÇ ß³ñÅ íáÕ áõ éáõ óÇÏ µáõßï »Ý Ã³ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý Ã³ ÛÇÝ ï³ ñ³-

ÍáõÃ Ûáõ ÝáõÙ:

– ò²Ü ò² Â² Ô²Ü ÂÆ ² è²æ Ü² ÚÆÜ ä²îè ì²Ìø âÆ Ð²Úî Ü² ºð ìàôØ:

– ² å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝáõÙ åÇ· Ù»Ý ï³ ÛÇÝ µçÇç Ý»ñ âºÜ Ð²Úî Ü² ºð-

ìàôØ:

– Î³ ñáÕ ¿ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É ëïáñ¨ ï» Õ³ Ï³Û í³Í áõ éáõóù` Ù» É³ Ýá Ù³,

é» ïÇ Ýáµ É³ë ïá Ù³:

Ð²îàôÎ Ðºî²¼àîàôÂÚàôÜÜºð

– Ü» ñ» ñ³ Ï³ ÛÇÝ ýÉá õá ñ»ë ó»Ý ï³ ÛÇÝ ³Ý ·Çá· ñ³ ýÇ³. Ù» É³ Ýá Ù³ ÛÇ ¹»å-

ùáõÙ Ï³ ñáÕ ¿ ÝÏ³ï í»É ³Ë ï³ Ñ³ñ í³Í Ñ³ï í³ ÍÇ ·» ñ³ Ýá Ã³ íá ñáõÙ,

ÇëÏ ¹» ÕÇÝ µÍÇ ¹Çëï ñá ýÇ³ ÛÇ Å³ Ù³ Ý³Ï Ï³ ñáÕ ¿ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É

³ Ýá Ã³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ ñÇ ½³ óÇ³:

– àõÉï ñ³ Ó³Û Ý³ ÛÇÝ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ ÛáõÝ:


– ÀÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý µáõ ÅáõÙ Ã» ñ³å¨ïÇ Ñ»ï Ñ³ Ù³ ï»Õ:

– ºÝ Ã³ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý Ã³ ÛÇÝ ï³ ñ³ ÍáõÃ Ûáõ ÝáõÙ Ïáõ ï³Ï í³Í Ñ» Õáõ ÏÁ

Ï³ ñáÕ ¿ ¹ñ» Ý³ íáñ í»É ëåÇ ï³ å³ï Û³ ÝÇ Ñ³ ïáõÙ Ý» ñÇ û· ÝáõÃ Û³Ùµ:

129¶ÈàôÊ 10. ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ

¸º Ôà ð²Ú ø² ÚÆÜ ´àô ÄàôØ

øñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý µáñ µá ù³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ, ÇÝã å»ë Ý³¨ ÏñÇá-

å»ù ëÇ³ ÛÇó Ï³Ù É³ ½» ñ³ ÛÇÝ ýá ïá Ïá³ ·áõÉ Û³ óÇ³ ÛÇó Ñ» ïá ³ é³ ç³-

ó³Í ß×³ ÛÇÝ òÞ -Ç ¹»å ùáõÙ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ¹Ç ï³ñ Ï»É Ïáñ ïÇ Ïáë ï»-

ñáÇ ¹³ ÛÇÝ µáõÅ Ù³Ý ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõÃ Ûáõ ÝÁ: �

ÜÏ. 10.3 ò³Ýó³ÝÃ³Õ³ÝÃÇ Ó·áõÙ³ÛÇÝ ß»ñï³½³ïáõÙ

åñáÉÇý»ñ³ïÇí íÇïñ»áé»ïÇÝáå³ÃÇ³ÛÇ

Ñ»ï¨³Ýùáí

ÜÏ. 10.4 ò³Ýó³Ã³Õ³ÝÃÇ ¿ùëáõ¹³ïÇí ß»ñï³½³ïáõÙ

130

¶ÈàôÊ 11. Ð³ Ù³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ³Ï Ý³ ÛÇÝ ¹ñë á ñáõÙ Ý»ñ

11.1 Þ² ø² ð²Ê î² ÚÆÜ èº îÆ Üà ä² ÂÆ² (Þè)

Þ³ ù³ ñ³ ÛÇÝ ¹Ç³ µ» ïÇ Ñ»ï¨³Ý ùáí ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃáõÙ ½³ñ ·³ óáÕ

³ Ýá Ã³ ÛÇÝ µ³ñ ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ` ß³ ù³ ñ³Ë ï³ ÛÇÝ é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³Ý ¹³-

ë³ Ï³ñ· íáõÙ ¿ áã åñá ÉÇ ý» ñ³ ïÇí (àäÞè) ¨ åñá ÉÇ ý» ñ³ ïÇí (äÞè)

Ó » ñÇ:

¾ ÂÆà Èà ¶Æ² (ï» ëáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ)� ÐÛáõë í³Í ù³ ÛÇÝ ëåÇ ï³ Ïáõó Ý» ñÇ ·ÉÇ Ïá ½Ç É³ó Ù³Ý Ñ»ï¨³Ý ùáí íÝ³ë-

íáõÙ »Ý µçÇç Ý» ñÁ:

� ²É ¹á ½á é» ¹áõÏ ï³ ½³ ÛÇ ³½ ¹» óáõÃ Ûáõ ÝÁ Ñ³Ý ·»ó ÝáõÙ ¿ Ý»ñµç ç³ ÛÇÝ

ëáñ µÇ ïá ÉÇ Ïáõ ï³Ï Ù³Ý, áñÝ ¿É ³ é³ ç³ó ÝáõÙ ¿ µ³ ½³É Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ñ³ë-

ï³ óáõÙ ¨ íÝ³ ëáõÙ ¿ å» ñÇ óÇï Ý» ñÁ:

� Üá ñ³ ·áõÛÝ ï» ëáõÃ ÛáõÝ. ÑÇ å»ñ· ÉÇ Ï» ÙÇ³Ý Ï³ ñáÕ ¿ Ñ³Ý ·»ó Ý»É Cβ

åñá ï»ÇÝ ÏÇ Ý³ ½³ ÛÇ (äÎ Cβ) ·» ñ³Ï ïÇ í³ó Ù³Ý: ì»ñ çÇÝë Ý»ñ Ï³-

ÛáõÙë Ñ³ Ù³ñ íáõÙ ¿ ß³ ù³ ñ³Ë ï³ ÛÇÝ é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³ ÛÇ ¨ ¹» ÕÇÝ µÍÇ

³Û ïáõ óÇ ÑÇÙ ùáõÙ ÁÝ Ï³Í ÙÇÏ ñá³ Ýá Ã³ ÛÇÝ Ñáõ ÝÇ íÝ³ë Ù³Ý ÑÇÙ Ý³-

Ï³Ý å³ï ×³é:

ÆÝ ëáõ ÉÇÝ Ï³Ë Û³É ß³ ù³ ñ³ ÛÇÝ ¹Ç³ µ»ï (ÆÎÞ¸, I ïÇ åÇ)

êÏëíáõÙ ¿ » ñÇ ï³ ë³ñ¹ Ñ³ ë³ ÏáõÙ, ëá íá ñ³ µ³ñ ÙÇÝã¨ 30 ï³ ñ» Ï³-

ÝÁ: ²Ë ïá ñá ßáõ ÙÇó Ñ» ïá ÑÇÝ· ï³ñ í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ù»Í

Ù³ ëÇ Ùáï é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³ ãÇ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ íáõÙ: Þè -Ç Í³Ý ñáõÃ ÛáõÝÝ

³ ×áõÙ ¿ ¹Ç³ µ» ïÇ ï á ÕáõÃ Û³ ÝÁ Ñ³ ÙÁÝ Ã³ó:

àã ÇÝ ëáõ ÉÇÝ Ï³Ë Û³É ß³ ù³ ñ³ ÛÇÝ ¹Ç³ µ»ï (àÆÎÞ¸, II ïÇ åÇ)

êÏëíáõÙ ¿ ³ í» ÉÇ áõß ï³ ñÇ ùáõÙ, ëá íá ñ³ µ³ñ 30 ï³ ñ» Ï³ ÝÇó Ñ» ïá:

ÐÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ³Ûë Ó¨Ý ³ é³ í»É ï³ ñ³Í í³Í ¿ (¹»å ù» ñÇ 90%), ³ÛÝ

ÑÝ³ ñ³ íáñ ¿ ûå ïÇ Ù³É Ï»ñ åáí í» ñ³Ñë Ï»É ³ é³Ýó ÇÝ ëáõ ÉÇ ÝÇ ÏÇ ñ³é-

131

Ù³Ý: Þè -Ç Ñ³ í³ Ý³ Ï³ ÝáõÃ ÛáõÝÝ ³ ×áõÙ ¿ ½³ñ Ï» ñ³ Ï³ ÛÇÝ ÑÇ å»ñ-

ïá ÝÇ³ ÛÇ, ùñá ÝÇÏ ÑÇ å»ñ· ÉÇ Ï» ÙÇ³ ÛÇ, » ñÇ Ï³ Ù³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý,

ÑÇ å»ñ ÉÇ åÇ ¹» ÙÇ³ ÛÇ ¨ ÑÕÇáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ: Ä³ Ù³ Ý³ ÏÇÝ ëÏë³Í µáõ-

Åáõ ÙÁ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõÃ ÛáõÝ ¿ ï³ ÉÇë Ï³Ý Ë» Éáõ ¹» ÕÇÝ µÍÇ ÏÉÇ ÝÇ Ïá ñ»Ý

³ñ ï³ Ñ³Ûï íáÕ ³Û ïáõ óáí áõ Õ»Ïó íáÕ åñá ÉÇ ý» ñ³ ïÇí ß³ ù³ ñ³Ë-

ï³ ÛÇÝ é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³ ÛÇ ½³ñ ·³ óáõ ÙÁ:


î» ëá ÕáõÃ Û³Ý ßÕ³ñ ßáõÙ ¨ ³ é³ñ Ï³ Ý» ñÇ å³ï Ï» ñÇ ³Õ ×³ ïáõÙ

î» ëá ÕáõÃ Û³Ý í³ï Ã³ ñ³ óáõÙ ·Ç ß» ñ³ ÛÇÝ Å³ Ù» ñÇÝ

Èá Õ³ óáÕ µÍ»ñ

¶áõ Ý³ ÛÇÝ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý í³ï Ã³ ñ³ óáõÙ


− Þè-Ý 20-64 ï³ ñ» Ï³Ý ³Ý Ó³Ýó ßñç³ ÝáõÙ Ïáõ ñáõÃ Û³Ý ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý

å³ï ×³éÝ ¿:

− ¸Ç³ µ» ïáí ï³ é³ åáÕ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ 25%-Ç Ùáï ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ ß³ ù³-

ñ³Ë ï³ ÛÇÝ é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³:

àâ äðàÈÆüºð²îÆì Þ²ø²ð²Êî²ÚÆÜ èºîÆÜàä²ÂÆ²ÚÆ ²ÎÜ²ÚÆÜ

²Êî²ÜÞ²ÜÜºðÀ (ÝÏ. 11.1-11.4) � ØÇÏ ñá³Ý¨ñÇ½Ù Ý»ñ

� È³Û Ý³ ó³Í Ù³ ½³ ÝáÃ Ý»ñ

� Î» ï³ ÛÇÝ ¨ µÍ³ ÛÇÝ ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ Ý»ñ ÝÛ³ñ ¹³ Ã» É» ñÇ ß»ñ ïáõÙ

� Îáßï ¿ù ëáõ ¹³ï Ý»ñ

� ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³Û ïáõó

� ´³Ù µ³ Ï³Ý Ù³Ý û ç³Ë Ý»ñ

Ð²Ø²Î²ð¶²ÚÆÜ ¸ðêºìàðàôØÜºð

Þ³ ù³ ñ³Ë ï³ ÛÇÝ Ý» ý ñá å³ ÃÇ³

äá ÉÇ Ý»Û ñá å³ ÃÇ³

¼³ñ Ï» ñ³ Ï³ ÛÇÝ ÑÇ å»ñ ïá ÝÇ³Ý Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ íáõÙ ¿ I ïÇ åÇ ß³ ù³ ñ³Ë-

ïáí ï³ é³ åáÕ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ 22%-Ç ¨ II ïÇ åÇ ß³ ù³ ñ³Ëï áõ Ý» óáÕ

ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ 58%-Ç Ùáï:

àâ äðà ÈÆ üº ð² îÆì Þ² ø² ð²Ê î² ÚÆÜ èº îÆ Üà ä² ÂÆ² (àäÞè)� Â»Ã¨. » ½³ ÏÇ ÙÇÏ ñá³Ý¨ñÇ½Ù Ý»ñ: � ØÇ çÇÝ Í³Ý ñáõÃ Û³Ý. ³ í» ÉÇ Ù»Í Ãíáí ÙÇÏ ñá³Ý¨ñÇ½Ù Ý»ñ ¨ óñí³Í

Ïáßï ¿ù ëáõ ¹³ï Ý»ñ Ï³Ù µ³Ù µ³ Ï³Ý Ù³Ý û ç³Ë Ý»ñ:� Ì³Ýñ. ëïáñ¨ Ãí³ñÏ í³Í Ý» ñÇó Ù» ÏÇ ³é Ï³ ÛáõÃ Ûáõ ÝÁ.� î³ ñ³Í í³Í ÇÝï ñ³ é» ïÇ Ý³É ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ Ý»ñ Ï³Ù ÙÇÏ ñá³Ý¨ñÇ½Ù-

Ý»ñ µá Éáñ 4 ù³ éáñ ¹áõÙ Ï³Ù



» ñ³Ï Ý» ñÇ Ñ³Ù ñÇ ã³Ý Ù³Ý Ñ³ë ï³ óáõÙ Ý»ñ 2 ù³ éáñ ¹áõÙ Ï³Ù

ÇÝï ñ³ é» ïÇ Ý³É (Ý»ñ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý Ã³ ÛÇÝ) ÙÇÏ ñá³ Ýá Ã³ ÛÇÝ ß» ÕáõÙ-

Ý»ñ (ÆèØÞ) 1 ù³ éáñ ¹áõÙ:

¸» ÕÇÝ µÍÇ ÏÉÇ ÝÇ Ïá ñ»Ý ³ñ ï³ Ñ³Ûï íáÕ ³Û ïáõó (¸´Î²)

ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ñ³ë ï³ óáõÙ ýá í»³ ÛÇ Ï»Ýï ñá ÝÇó 500 µÙ Ï³Ù å³-Ï³ë Ñ» é³ íá ñáõÃ Û³Ý íñ³ Ï³Ù

Ïáßï ¿ù ëáõ ¹³ï Ý»ñ ýá í»³ ÛÇ Ï»Ýï ñá ÝÇó 500 µÙ Ñ» é³ íá ñáõÃ Û³Ý íñ³ ¨ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ñ³ ñ³ ÏÇó Ñ³ï í³Í Ý» ñÇ Ñ³ë ï³ óáõÙ Ï³Ù

ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ñ³ë ï³ ó³Í Ñ³ï í³Í, áñÝ Çñ ã³ ÷» ñáí Ñ³ í³ ë³ñ Ï³Ù Ù»Í ¿ 1 ï» ë³Ý Û³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇ Ù³ Ï» ñ» ëÇó ¨ ·ïÝíáõÙ ¿ ýá-í»³ ÛÇ Ï»Ýï ñá ÝÇó 1 ëÏ³ í³ é³ ÏÇ ïñ³ Ù³· ÍÇ Ñ» é³ íá ñáõÃ Û³Ý íñ³:

äðà ÈÆ üº ð² îÆì Þ² ø² ð²Ê î² ÚÆÜ èº îÆ Üà ä² ÂÆ² (äÞè)

ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇó Ï³Ù ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇó ëÏÇ½µ ³é ÝáÕ ¨ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ï³Ù ëÏ³ í³ é³ ÏÇ Ý»ñ ùÇÝ Ù³ Ï» ñ» ëáí ÙÇÝã¨ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ëá éá ãÁ Ó·íáÕ Ýáñ ·á Û³ óáÕ ³ ÝáÃ Ý» ñÇ

(ÝÏ. 11.5) Ï³Ù ýÇµ ñá½ ÑÛáõë í³Í ùÇ ³é Ï³ ÛáõÃ ÛáõÝ:


ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ½³ñ Ï» ñ³ ÏÇÏ Ý» ñÇ Ëó³ Ýáõ ÙÁ Ë³Ë ïáõÙ ¿ ³ñ Û³Ý

Ù³ ï³ Ï³ ñ³ ñáõÙÝ áõ ³ é³ ç³ó ÝáõÙ Ç ß» ÙÇ³` ËÃ³ Ý» Éáí í³ ½áå ñá ÉÇ -

ý» ñ³ ïÇí ·áñ ÍáÝ Ý» ñÇ ³ñ ï³¹ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ, ÇÝ ãÁ Çñ Ñ»ñ ÃÇÝ ËÃ³ ÝáõÙ ¿

ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ, ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç Ï³Ù ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ý»á-

í³ë ÏáõÉ Û³ ñÇ ½³ óÇ³Ý:

ÜÞ²Ü Üºð ºì ²Ê î²Ü Þ²Ü Üºð� ² Õáï ï» ëá ÕáõÃ ÛáõÝ

� ² é³ñ Ï³ Ý» ñÇ å³ï Ï» ñÇ ³Õ ×³ ïáõÙ

� Èá Õ³ óáÕ µÍ»ñ


− 25-50 ï³ ñÇ ¹Ç³ µ» ïáí ï³ é³ åáÕ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ 26%-Ç Ùáï ½³ñ ·³-

ÝáõÙ ¿ åñá ÉÇ ý» ñ³ ïÇí ß³ ù³ ñ³Ë ï³ ÛÇÝ é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³:

− äÞè -Ç ½³ñ ·³ó Ù³Ý Ñ³ í³ Ý³ Ï³ ÝáõÃ ÛáõÝÝ ³ í» ÉÇ Ù»Í ¿ I ïÇ åÇ ¹Ç³-

µ» ïÇ, ù³Ý II ïÇ åÇ ¹Ç³ µ» ïÇ ¹»å ùáõÙ:

²ÎÜ²ÚÆÜ ²Êî²ÜÞ²ÜÜºðÀ

î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇ Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ ñÇ ½³ óÇ³ (êÜì) Ï³Ù

³ÛÉ Ñ³ï í³Í Ý» ñÇ Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ ñÇ ½³ óÇ³ (ÐÜì):

äñ» é» ïÇ Ý³É ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ Ý»ñ Ï³Ù ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ Ý»ñ ³ å³ Ï»Ý-

Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ù»ç:

133¶ÈàôÊ 11. Ð³ Ù³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ³Ï Ý³ ÛÇÝ ¹ñë á ñáõÙ Ý»ñ

äñ» é» ïÇ Ý³É ýÇµ ñá½:

ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ó·áõ Ù³ ÛÇÝ ß»ñ ï³ ½³ ïáõÙ (òÒÞ):

äÞè ½³ñ ·³ó Ù³Ý µ³ñÓñ Ñ³ í³ Ý³ Ï³ ÝáõÃ Û³Ý Ù³ ëÇÝ »Ý íÏ³ ÛáõÙ.

ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇ Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ ñÇ ½³ óÇ³Ý (êÜì)

ëÏ³ í³ é³ ÏÇ Ù³ Ï» ñ» ëÇ Ù»Ï ù³ éáñ ¹Çó ÙÇÝã¨ Ù»Ï »ñ ñáñ ¹Á ¨ ³ í» ÉÇ

Ï³Ù

ó³Ý Ï³ ó³Í ï³ ñ³Í í³ ÍáõÃ Û³Ý êÜì ¨ ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý

Ù³ñÙ ÝÇ Ù»ç Ï³Ù åñ» é» ïÇ Ý³É ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ Ï³Ù

³ÛÉ Ñ³ï í³Í Ý» ñÇ Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ ñÇ ½³ óÇ³ (ÐÜì), áñÝ Çñ ã³ ÷» ñáí

Ñ³ í³ ë³ñ Ï³Ù Ù»Í ¿ ëÏ³ í³ é³ ÏÇ Ù³ Ï» ñ» ëÇ Ï» ëÇó, ¨ ³ñ Ûáõ Ý³ ½»-

ÕáõÙ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ù»ç Ï³Ù åñ» é» ïÇ Ý³É ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ:

Ð²Ø²Î²ð¶²ÚÆÜ ¸ðêºìàðàôØÜºð

Ü» ý ñá å³ ÃÇ³

äá ÉÇ Ý»Û ñá å³ ÃÇ³

ÐÇ å»ñ ïá ÝÇ³

øÝ³ ÛÇÝ ½³ñ Ï» ñ³Ï Ý» ñÇ Ëó³ ÝáõÙ

àäÞè-Ç ¹»å ùáõÙ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý Ïáñë ïÇ ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý å³ï ×³éÝ ¿

¸» ÕÇÝ µÍÇ ³Û ïáõ óÁ Ï³Ù Ç ß» ÙÇ³Ý:

äÞè -Ç ¹»å ùáõÙ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý Ïáñë ïÇ ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý å³ï ×³é Ý»ñÝ »Ý`

ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ó·áõ Ù³ ÛÇÝ ß»ñ ï³ ½³ ïáõ ÙÁ,

³ñ Ûáõ Ý³ ½» Õáõ ÙÁ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ù»ç,

Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ñ ·É³áõ Ïá Ù³Ý (Üì¶):

²ÚÈ Ðºîºì²ÜøÜºð. 1. è» ý ñ³Ï ïÇí ß»Õ Ù³Ý ï³ ï³ ÝáõÙ Ý»ñ` Ï³å í³Í áëåÝ Û³ ÏÇ íñ³ ³ñ-

Û³Ý Ù»ç ·ÉÛáõ Ïá ½³ ÛÇ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÇ ï³ ï³Ý Ù³Ý ûë Ùá ïÇÏ ³½ ¹» óáõÃ-

Û³Ý Ñ»ï: Ç ï³ñ Ï»ù ß³ ù³ ñ³ ÛÇÝ ¹Ç³ µ» ïÁ ³ÛÝ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ å³ ñ³-

·³ ÛáõÙ, áí ù»ñ ëïÇå í³Í »Ý Ñ³ ×³Ë ÷á Ë»É ³Ï Ýá óÁ. Ï³ñ ×³ ï» ëáõÃ-

Û³Ý ³ ×Á Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ ÝáõÙ ¿ ³ñ Û³Ý ·ÉÛáõ Ïá ½³ ÛÇ µ³ñÓñ Ù³ Ï³ñ-

¹³ ÏÇÝ:

2. Þ³ ù³ ñ³Ë ï³ ÛÇÝ Ï³ ï³ ñ³Ïï:

3. ² é³Ý ÓÇÝ ·³Ý ·áõ Õ» Õ³ ÛÇÝ ÝÛ³ñ ¹» ñÇ Ï³Ã í³Í. ¶Ü 3, 4, 6:

4. ä³ åÇ ÉÇï` ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇ ëáõñ ³Û ïáõó:


� ÈÇ³ñ Å»ù ³ Ý³Ù Ý»½ ¨ ³ã ùÇ Ñ³ Ù³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ½ÝÝáõÙ` Ñ³ ïáõÏ áõ ß³¹-

ñáõÃ ÛáõÝ ¹³ñÓ Ý» Éáí Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³ ÝÁ, ·á ÝÇáë Ïá åÇ³ ÛÇÝ (Üì¶),

ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇÝ (ÌÜì): ú ý Ã³É Ùáë Ïá åÇ³, ³Ï Ý³ Ñ³ ï³ ÏÇ


½ÝÝáõÙ 90 ¹Çáåï ñÇ³ ï» ë³ å³ Ïáõ û· ÝáõÃ Û³Ùµ (ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ

³ Ýá Ã³ ÛÇÝ Ë³Ý ·³ ñáõÙ Ý»ñ, ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³Ï (êÜì) ¨

ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ÙÇ çÇÝ Ñ³ï í³Í Ý»ñ (ÐÜì), ÇÝã å»ë Ý³¨ ó³Ý ó³ Ã³-

Õ³Ý ÃÇ å» ñÇ ý» ñÇÏ Ñ³ï í³Í Ý» ñÇ ³ ÝáõÕ Õ³ ÏÇ û ý Ã³É Ùáë Ïá åÇ³):

� ÆÎÞ¸ (I ïÇ åÇ). ½ÝÝáõÙÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ç ñ³ Ï³ Ý³ó Ý»É ÑÇ í³Ý ¹áõÃ-

Û³Ý ëÏ½µÇó 5 ï³ ñÇ Ñ» ïá, ³ å³ ï³ ñÇÝ Ù»Ï ³Ý ·³Ù, » Ã» é» ïÇ Ýá-

å³ ÃÇ³ ãÇ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ íáõÙ:

� àÆÎÞ¸ (II ïÇ åÇ). ½ÝÝáõÙÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ç ñ³ Ï³ Ý³ó Ý»É ÑÇ í³Ý ¹áõÃ-

Û³Ý ³Ë ïá ñáß Ù³Ý Å³ Ù³ Ý³Ï, ³ å³ ï³ ñÇÝ Ù»Ï ³Ý ·³Ù, » Ã» é» ïÇ-

Ýá å³ ÃÇ³ ãÇ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ íáõÙ:

� ÐÕÇáõÃ ÛáõÝ. ½ÝÝáõÙÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ç ñ³ Ï³ Ý³ó Ý»É ÑÕÇáõÃ Ûáõ ÝÇó

³ é³ç, ÑÕÇáõÃ Û³Ý ÁÝ Ã³ó ùáõÙ` » é³Ùë Û³ ÏÁ Ù»Ï ¨ ÍÝÝ¹³ µ» ñáõÃ Ûáõ ÝÇó

3-6 ³ ÙÇë ³Ýó:

È²´àð²îàð Ðºî²¼àîàôÂÚàôÜÜºð

ø³Õ ó³Í íÇ ×³ ÏáõÙ ³ñ Û³Ý ·ÉÛáõ Ïá ½³ ÛÇ Ù³ Ï³ñ ¹³Ï

A 1 C Ñ» Ùá· Éá µÇÝ (ßÇ ×áõ ÏÇ ·ÉÇ Ïá ½Ç É³ó í³Í Ñ» Ùá· Éá µÇÝ)

²ñ Û³Ý ÙÇ ½³Ý Ûáõ ÃÇ ³ ½áï ¨ Ïñ»³ ïÇ ÝÇÝ

²Ü¶Æà¶ð²üÆ² ( ýÉá õá ñ»ë ó»Ý ï³ ÛÇÝ, ÇÝ ¹á óÇ³ ÝÇÝ Ï³ Ý³ ãÇ

ÏÇ ñ³é Ù³Ùµ)

Ø³ ½³ Ýá Ã³ ÛÇÝ Ñáõ ÝÇ Ëó³ ÝáõÙ, ÙÇÏ ñá³Ý¨ñÇ½Ù Ý»ñ, ¹» ÕÇÝ µÍÇ ³Û-

ïáõó ¨ ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç Ï³Ù ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ ñÇ-

½³ óÇ³:

úÎî

ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ñ³ë ï³ óáõÙ, ¹» ÕÇÝ µÍÇ ³Û ïáõ óÇ ¹»å ùáõÙ` ÏÇë ï³-

Ý»ñ ¨ ëáõµ é» ïÇ Ý³É Ñ» Õáõ ÏÇ Ïáõ ï³ ÏáõÙ Ý»ñ, ÑÝ³ ñ³ íá ñáõÃ ÛáõÝ ¿ ï³-

ÉÇë Ñ³Ûï Ý³ µ» ñ» Éáõ Ñ» ïÇÝ ÑÇ³ ÉáÇ ¹³ ÛÇÝ Ó·áõÙ Ý»ñÝ áõ ¹» ÕÇÝ µÍÇ

Ó·áõ Ù³ ÛÇÝ ß»ñ ï³ ½³ ïáõ ÙÁ:

àôÈîð²Ò²ÚÜ²ÚÆÜ Ðºî²¼àîàôÂÚàôÜ

ÎÇ ñ³é íáõÙ ¿ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ó·áõ Ù³ ÛÇÝ ß»ñ ï³ ½³ ïáõÙÝ ³Ë ïá ñá-

ß» Éáõ Ñ³ Ù³ñ ³ÛÝ ¹»å ù» ñáõÙ, »ñµ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ ³ñ Ûáõ Ý³ ½»-

ÕáõÙ Ý» ñÁ Ï³Ù Ï³ ï³ ñ³Ï ïÁ Ëá ãÁÝ ¹á ïáõÙ »Ý ³Ï Ý³ Ñ³ ï³ ÏÇ ½ÝÝáõ-

ÙÁ: ÐÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ ß³ ñáõ Ý³ Ï³ Ï³Ý ËÝ³Ù ùÁ ¨ É³ ½» ñÇ³ ÛÇÝ µáõ ÅáõÙÝ

Ç ñ³ Ï³ Ý³ó Ý» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí Ï³ ñáÕ ¿ å³ Ñ³Ýç í»É, áñ Ï³ ï³ ñ³Ï ïÁ

Ñ» é³ó íÇ:

²ÚÈ Ø²êÜ²¶ºîÜºðÆ ÊàðÐð¸²îìàôÂÚàôÜ`

Ñ³ ïáõÏ áõ ß³¹ ñáõÃ ÛáõÝ ¹³ñÓ Ý» Éáí ½³ñ Ï» ñ³ Ï³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³ ÝÁ, ëñï³-

135

Ýá Ã³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇÝ, » ñÇ Ï³Ù Ý» ñÇ íÇ ×³ ÏÇÝ ¨ ³ñ Û³Ý ·ÉÛáõ-

Ïá ½³ ÛÇ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÇ í» ñ³ÑëÏ Ù³ ÝÁ:

ì² ðàôØ

� ²ñ Û³Ý ·ÉÛáõ Ïá ½³ ÛÇ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÇ ¨ ³ñ Û³Ý ×ÝßÙ³Ý å³ï ß³× í» ñ³Ñë-

Ïáõ ÙÁ ¹³Ý ¹³ Õ»ó ÝáõÙ ¿ ß³ ù³ ñ³Ë ï³ ÛÇÝ é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³ ÛÇ ¨ ¹» ÕÇÝ

µÍÇ ³Û ïáõ óÇ ½³ñ ·³ óáõ ÙÁ I II ïÇ åÇ ¹Ç³ µ» ïáí ï³ é³ åáÕ ÑÇ í³Ý¹-

Ý» ñÇ Ùáï:

²ÜÐ ð² ÄºÞî ¾ ÐÆ ÞºÈ ºñ Ï³ ñ³ï¨ ÑÇ å»ñ· ÉÇ Ï» ÙÇ³ ÛÇó Ñ» ïá ³ñ Û³Ý ·ÉÛáõ Ïá ½³ ÛÇ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÇ

³ ñ³· Ýáñ Ù³ É³ óáõÙÝ áõ ËÇëï í» ñ³Ñë Ïáõ ÙÁ Ï³ ñáÕ »Ý í³ï Ã³ ñ³ó Ý»É

é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³ ÛÇ ÁÝ Ã³ó ùÁ: � È³ ½» ñ³ ÛÇÝ ýá ïá Ïá³ ·áõÉ Û³ óÇ³ ÙÇçµ µ³ ÛÇÝ Ùáõï ùÇ ÏÇ ñ³é Ù³Ùµ

³ñ ·á Ý³ ÛÇÝ Ï³ Ý³ã (û ç³ Ë³ ÛÇÝ (ýá Ï³É)/ å³Ý é» ïÇ Ý³É ýá ïá Ïá³–·áõÉ Û³ óÇ³) Ï³Ù ÏñÇå ïá Ý³ ÛÇÝ Ï³ñ ÙÇñ É³ ½»ñ (å³Ý é» ïÇ Ý³É ýá–ïá Ïá³ ·áõÉ Û³ óÇ³ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ Ý» ñÇ Ï³Ù Ï³ ï³ ñ³Ï ïÇ ³é Ï³ ÛáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ)` Ï³Ë í³Í ß³ ù³ ñ³Ë ï³ ÛÇÝ é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³ ÛÇ ÷áõ ÉÇó (ÝÏ. 11.6):

� ¸» ÕÇÝ µÍÇ ÏÉÇ ÝÇ Ïá ñ»Ý ³ñ ï³ Ñ³Ûï íáÕ ³Û ïáõó (¸´Î²). ¹» ÕÇÝ µÍÇ ó³Ý ó³Ó¨ ýá ïá Ïá³ ·áõÉ Û³ óÇ³ Ñ» Õáõ ÏÇ ¹Ç ýáõ½ Ïáõ ï³Ï Ù³Ý Ñ³ï-í³Í Ý» ñáõÙ ¨ û ç³ Ë³ ÛÇÝ µáõ ÅáõÙ û ç³ Ë³ ÛÇÝ Ïáõ ï³Ï Ù³Ý Ñ³ï í³Í-Ý» ñáõÙ` ³Ý Ï³Ë ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Ûáõ ÝÇó:

� äÞè ½³ñ ·³ó Ù³Ý µ³ñÓñ Ñ³ í³ Ý³ Ï³ ÝáõÃ ÛáõÝ. óñí³Í å³Ý é» ïÇ-Ý³É ýá ïá Ïá³ ·áõÉ Û³ óÇ³ (äèü) 1200-1600 Ï» ïáõÙ, »ñ Ïáõ Ï³Ù » ñ»ù ÷áõ Éáí: ´áõ Åáõ ÙÁ ëÏë»ù ëïá ñÇÝ ¨ ùÃ³ ÛÇÝ ù³ éáñ¹ Ý» ñÇó` ³Û¹ åÇ ëáí ³ å³ Ñá í» Éáí Ñ» ï³ ·³ µáõÅ Ù³Ý ÑÝ³ ñ³ íá ñáõÃ Ûáõ ÝÁ, » Ã» ÙÇ ç³Ù-ïáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ³ é³ ç³ Ý³ ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝáõÙ, ÇÝã å»ë Ý³¨ Ëáõ ë³ ÷» Éáí ¹» ÕÇÝ µÍÇ ³Û ïáõ óÇ í³ï Ã³ ñ³-óáõ ÙÇó:

� ä³Ý é» ïÇ Ý³É ýá ïá Ïá³ ·áõÉ Û³ óÇ³Ý óáõó í³Í ¿ Ý³¨ éáõ µ»á ½Ç, Ý»á-í³ë ÏáõÉ Û³ñ ·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ, ýÉá õá ñ»ë ó»Ý ï³ ÛÇÝ ³Ý ·Çá· ñ³ ýÇ³ ÛÇ Å³ Ù³ Ý³Ï Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í³Í ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ï³ ñ³Í í³Í Ç ß» ÙÇ³-ÛÇ, ÆÎÞ¸-Ç Å³ Ù³ Ý³Ï ÙÇ³ÛÝ ÐÜì -Ç ³é Ï³ ÛáõÃ Û³Ý, ÑÇ í³Ý ¹Ç µÅßÏÇ óáõ óáõÙ Ý» ñÇÝ ãÑ»ï¨» Éáõ Ï³Ù ÙÛáõë ³ã ùáõÙ Ñ³ Ù³Ý Ù³Ý ·áñ ÍÁÝ Ã³ óÇ ³Ý µ³ í³ ñ³ñ »É ùÇ ¹»å ùáõÙ:

� ìÇï ñ»Ï ïá ÙÇ³, ¿Ý ¹á É³ ½»ñ ¨ ó³Ý Ï³ ó³Í ýÇµ ñá í³ë ÏáõÉ Û³ñ ·á Û³-óáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ» é³ óáõÙ ³ÛÝ ¹»å ùáõÙ, »ñµ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ ³ñ-Ûáõ Ý³ ½» Õáõ ÙÁ ãÇ Ý»ñÍÍ íáõÙ 6 ³Ùë í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ, Ï³Ù »ñµ ÆÎÞ¸-áí ï³ é³ åáÕ ÑÇ í³Ý ¹Ç Ùáï ÝÙ³Ý ³ñ Ûáõ Ý³ ½» Õáõ ÙÁ å³Ñ å³Ý íáõÙ ¿

³ í» ÉÇ ù³Ý 1 ³ ÙÇë:



ìÇï ñ»á é» ïÇ Ý³É íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Û³Ý ³ÛÉ óáõ óáõÙ Ý» ñÇó »Ý`

− ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ ÙÇ³Ï ³ã ùáõÙ,

− »ñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ,

− ¹» ÕÇÝ µÍÇ ß³ ù³ ñ³Ë ï³ ÛÇÝ ³Û ïáõó Ñ» ïÇÝ ÑÇ³ ÉáÇ ¹³ ÛÇÝ Ã³ Õ³Ý ÃÇ

Ó·áõÙ Ý» ñÇ å³ï ×³ éáí,

− ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ó·áõ Ù³ ÛÇÝ ß»ñ ï³ ½³ ïáõÙ (òÒÞ) é»· Ù³ ïá ·»Ý µ³-

Õ³¹ ñÇ ãáí,

− ¹» ÕÇÝ µÍÇ Ñ³ï í³ÍÝ ÁÝ¹·ñ ÏáÕ òÒÞ,

− ½³ñ ·³ óáÕ ýÇµ ñá í³ë ÏáõÉ Û³ñ åñá ÉÇ ý» ñ³ óÇ³` ãÝ³ Û³Í ÉÇ³ñ Å»ù

äèü -Ç Ç ñ³ Ï³ Ý³ó Ù³ ÝÁ,

− ËÇï åñ» Ù³ ÏáõÉ Û³ñ ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ, Ï³Ù, »ñµ ³ã ùÇ Éáõ ë³ µ»Ï ÙÇ ç³-

í³Û ñ» ñÁ äèü Ç ñ³ Ï³ Ý³ó Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ µ³ í³ Ï³Ý Ã³ ÷³Ý óÇÏ ã»Ý,

å»ïù ¿ Ç ñ³ Ï³ Ý³ó íÇ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ù³ë Ý³ ·» ïÇ ÏáÕ ÙÇó:

� ¸» ÕÇÝ µÍÇ µáõÅ Ù³ ÝÁ ¹Åí³ ñáõÃ Û³Ùµ »ñ Ã³ñÏ íáÕ ¹Ç ýáõ½ ³Û ïáõ óÇ

÷áñ Ó³ ñ³ ñ³ Ï³Ý ¹» Õá ñ³Û ù³ ÛÇÝ µáõ ÅáõÙÝ ÁÝ¹·ñ ÏáõÙ ¿ 40 Ù· ï ñÇ³Ù-

óÇ Ýá Éá ÝÇ ³ ó» ïá ÝÇ ¹Ç »Ý Ã³ ï» ÝáÝ Û³Ý Ý» ñ³ñ Ïáõ ÙÁ, Bausch and

Lomb’s Retisert ýÉá õá óÇ Ýá Éá ÝÇ ³ ó» ïá ÝÇ ¹Ç ¹³Ý ¹³Õ Ý»ñÍÍ íáÕ (1000

ûñ í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ) ÇÙå É³Ý ïÇ ÏÇ ñ³ éáõ ÙÁ, Occulex ¹»ù ë³ Ù» ï³ ½á ÝÇ

Ý»ñÍÍ íáÕ ÇÙå É³Ý ïÇ ÏÇ ñ³ éáõ ÙÁ, C β åñá ï»ÇÝ ÏÇ Ý³ ½³ ÛÇ ÇÝ ÑÇ µÇ-

ïáñ Ý» ñÇ ¨ ÇÝï ñ³ íÇï ñ»³É Ñ³ Ï³ í³ë ÏáõÉ Û³ñ ¿Ý ¹á Ã» ÉÇ³É ³ ×Ç ·áñ-

ÍáÝ Ý» ñÇ Ý» ñ³ñ ÏáõÙ Ý» ñÁ:

� ¸» ÕÇÝ µÍÇ µáõÅ Ù³ ÝÁ ¹Åí³ ñáõÃ Û³Ùµ »ñ Ã³ñÏ íáÕ ¹Ç ýáõ½ ³Û ïáõ óÇ

÷áñ Ó³ ñ³ ñ³ Ï³Ý íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý µáõ ÅáõÙÝ ÁÝ¹·ñ ÏáõÙ ¿ Ã³ñÃ ã³-

Ù³ñÙ ÝÇ Ñ³ñÃ Ñ³ï í³ ÍÇó Ï³ ï³ñ íáÕ íÇï ñ»Ï ïá ÙÇ³ Ñ» ïÇÝ ÑÇ³ ÉáÇ-

¹Ç ³Ý ç³ï Ù³Ùµ Ý»ñ ùÇÝ ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³ ÏáÕ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ñ» é³ó Ù³Ùµ

Ï³Ù ³ é³Ýó ¹ñ³, Ñ³ï Ï³ å»ë ¹» ÕÇÝ µÍÇ Ñ³ï í³ ÍáõÙ Ó·áõÙ ³ é³-

ç³ó ÝáÕ Ñ» ïÇÝ ÑÇ³ ÉáÇ ¹Ç ³é Ï³ ÛáõÃ Û³Ý å³ ñ³ ·³ ÛáõÙ:

ºÈ øÀ

ì³Õ ëÏëí³Í µáõ Åáõ ÙÁ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõÃ ÛáõÝ ¿ ï³ ÉÇë ³ í» ÉÇ É³í í» ñ³Ñë-

Ï» Éáõ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ÁÝ Ã³ó ùÁ: ² é³Ýó ¸´Î²-Ç ÁÝ Ã³ óáÕ àäÞè-Ç

»ÉùÝ ³ í» ÉÇ µ³ ñ»Ý å³ëï ¿: Þ³ ù³ ñ³Ë ï³ ÛÇÝ é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³ ÛÇ å³ï-

ß³× µáõ Åáõ ÙÇó Ñ» ïá Ñ³ ×³Ë ÝÏ³ï íáõÙ ¿ íÇ ×³ ÏÇ »ñ Ï³ ñ³ï¨ Ï³ Ûáõ-

Ý³ óáõÙ: ú ç³ Ë³ ÛÇÝ (ýá Ï³É) É³ ½» ñ³ ÛÇÝ ýá ïá Ïá³ ·áõÉ Û³ óÇ³Ý µ³ ñ»-

É³ íáõÙ ¿ ï» ëá ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ 17%-Ç ¹»å ùáõÙ: ´³ñ ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ÃíáõÙ »Ý

Ï³ ï³ ñ³Ï ïÁ (Ñ³ ×³Ë Ñ» ïÇÝ »Ý Ã³ å³ ïÇ ×³ ÛÇÝ) ¨ Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ñ

·É³áõ Ïá Ù³Ý: �

137

ÜÏ. 11.1 àã åñáÉÇý»ñ³ïÇí (ýáÝ³ÛÇÝ) ß³ù³ñ³Ëï³ÛÇÝ é»ïÇÝáå³ÃÇ³

ÜÏ. 11.2 Îáßï ¿ùëáõ¹³ïÝ»ñ

ÜÏ. 11.3 ´³Ùµ³Ï³ÝÙ³Ý ûç³ËÝ»ñ Ý³Ë³åñáÉÇý»ñ³ïÇí ß³ù³ñ³Ëï³ÛÇÝ é»ïÇÝáå³ÃÇ³ÛÇ Å³Ù³Ý³Ï

ÜÏ. 11.4 Ü³Ë³åñáÉÇý»ñ³ïÇí ß³ù³ñ³Ëï³ÛÇÝ é»ïÇÝáå³ÃÇ³

ÜÏ. 11.5 äñáÉÇý»ñ³ïÇí ß³ù³ñ³Ëï³ÛÇÝ é»ïÇÝáå³ÃÇ³

ÜÏ. 11.6 üáïáÏá³·áõÉÛ³óÇ³` Ï³ï³ñí³Í ³ñ·áÝ³ÛÇÝ É³½»ñáí ó³Ýó»Ýáõ áÕç ßñç³·Íáí Ù»Ï



11.2 ÐÆ äºð îà ÜÆÎ èº îÆ Üà ä² ÂÆ²

ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ÑÇ å»ñ ïá ÝÇ³ ÛÇ Ñ»ï¨³Ý ùáí ½³ñ ·³ óáÕ ³ ÝáÃ Ý»-

ñÇ ³Ë ï³ Ñ³ ñáõÙ, á ñÁ Ï³ ñáÕ ¿ ÉÇ Ý»É ëáõñ ¨ ùñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý:

¸ðêºìàðàôØÜºð

øñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý. ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ÁÝ Ã³ó ùÁ ëá íá ñ³ µ³ñ ³ Ý³Ë ï³ ÝÇß

¿, ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Ûáõ ÝÁ ÑÇÙ Ý³ Ï³ ÝáõÙ ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ ÑÇ å»ñ ïá ÝÇÏ ÑÇ í³Ý-

¹áõÃ Û³Ùµ ï³ é³ åáÕ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï (½³ñ Ï» ñ³ Ï³ ÛÇÝ ×ÝßáõÙ. ëÇë-

ïá ÉÇ ÏÁ µ³ñÓñ ¿ 140 ÙÙ ëë ¨/Ï³Ù ¹Ç³ë ïá ÉÇ ÏÁ µ³ñÓñ ¿ 90 ÙÙ ëë):

ÜÞ²Ü Üºð ºì ²Ê î²Ü Þ²Ü Üºð− ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ½³ñ Ï» ñ³ ÏÇÏ Ý» ñÇ Ï³ñÍ ñ³ óáõÙ (ëÏÉ» ñá½) ¨ Ý» Õ³-

óáõÙ (åÕÝÓ³ É³ ñÇ Ï³Ù ³ñ Í³ Ã³ É³ ñÇ ³Ë ï³ ÝÇß) (ÝÏ. 11.7):

− ¼³ñ Ï» ñ³Ï-» ñ³ Ï³ ÛÇÝ Ë³ ã³ íá ñáõÙ ¨ ³ñ ï³ Ñ³Ûï í³Í á Éá ñáõ ÝáõÃ-

ÛáõÝ (ÝÏ. 11.8):

ºñ Ï³ ñ³ï¨ ÁÝ Ã³ó ùÇ ¹»å ùáõÙ ½³ñ ·³ ÝáõÙ »Ý ³ÛÝ åÇ ëÇ µ³ñ ¹áõÃ ÛáõÝ-

Ý»ñ, ÇÝã åÇ ëÇù »Ý » ñ³Ï Ý» ñÇ ½³ñ Ï» ñ³Ï Ý» ñÇ Ëó³ ÝáõÙ Ý»ñÝ áõ Ù³Ï-

ñá³Ý¨ñÇ½Ù Ý» ñÁ:

êáõñ. ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÁ ëá íá ñ³ µ³ñ ³ í» ÉÇ » ñÇ ï³ ë³ñ¹ »Ý ¨ áõ Ý»Ý »ñÏ-

ñáñ ¹³ ÛÇÝ ÑÇ å»ñ ïá ÝÇ³ (åñ»¿Ï É³Ùå ëÇ³, ý»áù ñá Ùá óÇ ïá Ù³, ÑÇ å»ñ-

ÃÇ ñ»á½, » ñÇ Ï³Ù Ý» ñÇ ³ Ýá Ã³ ÛÇÝ Ï³Ù å³ ñ»Ý ËÇ Ù³É ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ,

Ù³ Ï» ñÇ Ï³Ù Ý» ñÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ, øáõ ßÇÝ ·Ç Ñ³ Ù³Ë ï³ ÝÇß, ³É Ïá Ñá-

ÉÇ ÅáõÅ Ï³ ÉáõÃ Û³Ý Ñ³ Ù³Ë ï³ ÝÇß Ï³Ù ³áñ ï³ ÛÇ Ïá³ñÏ ï³ óÇ³):

ÜÞ²Ü Üºð ºì ²Ê î²Ü Þ²Ü Üºð − ² Õáï ï» ëá ÕáõÃ ÛáõÝ: − ¶ÉË³ ó³í: Î³ ñáÕ »Ý ÝÏ³ï í»É Ý³¨.− Ðá ·» Ï³Ý íÇ ×³ ÏÇ ÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ: − ò³í ÏñÍù³ í³Ý ¹³ ÏáõÙ: − º ñÇ Ï³ Ù³ ÛÇÝ ³Ý µ³ í³ ñ³ ñáõÃ ÛáõÝ:

²ÎÜ²ÚÆÜ ¸ðêºìàðàôØÜºð − ´³Ù µ³ Ï³Ý Ù³Ý û ç³Ë Ý»ñ:

− Î³ñÍñ ¿ù ëáõ ¹³ï Ý»ñ:

− ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ µá ó³Ý Ù³Ý ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ Ý»ñ:

êÏÉ» ñá ïÇÏ ÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ Ï³ ñáÕ »Ý µ³ ó³ Ï³ Û»É:

− ² Ýá Ã³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ç ß» ÙÇ³Ý ³ é³ ç³ó ÝáõÙ ¿ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ·áõ Ý³ï

139

µÍ»ñ (¾É ßÇÝ ·Ç µÍ»ñ, ß×³ ÛÇÝ ß»ñ ï³ ½³ ïáõÙ ¨ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³Û-

ïáõó):

− î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç Ý»Û ñá å³ ÃÇ³` ëÏ³ í³ é³ ÏÇ »ñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ³Û-

ïáõ óáí, Ï³Ý ·³ ÛÇÝ » ñ³Ï Ý» ñáí ¨ ¹» ÕÇÝ µÍÇ ßñç³ ÝáõÙ ³ëï Õ³Ý Ù³Ý

¿ù ëáõ ¹³ï Ý» ñÇ Ïáõ ï³ ÏáõÙ Ý» ñáí:

î²ð º ð² ÎÆâ ²Ê îà ðà ÞàôØ − Þ³ ù³ ñ³Ë ï³ ÛÇÝ é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³: − Þ³ ñ³Ï ó³ Ï³Ý ÑÛáõë í³Í ùÇ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ:− ê³ Ï³ í³ñ Ûáõ ÝáõÃ ÛáõÝ: − Ö³ é³ ·³Û Ã³ ÛÇÝ é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³: − òÎºÊ Ï³Ù òÎºÖÊ:− î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç Ç ß» ÙÇÏ Ý»Û ñá å³ ÃÇ³:

§Ø³ ÏáõÉ Û³ñ ³ëï ÕÁ¦ Ï³ ñáÕ ¿ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É ÑÇ å»ñ ïá ÝÇ³ ÛÇ, ëáõñ

ï»Ý ¹³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý, »Ñ ã» ÃÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý, ùñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý ÑÇ-

í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ, û ñÇ Ý³Ï` ïáõ µ»ñ ÏáõÉ Ûá ½Ç Ï³Ù ëÇ ýÇ ÉÇ ëÇ, ÇÝã å»ë

Ý³¨ µ³ñÓñ Ý»ñ ·³Ý ·³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³Ý Ñ»ï¨³Ý ùáí ³ é³ ç³ ó³Í ï» ëá Õ³-

Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇ ³Û ïáõ óÇ, å³ åÇ ÉÇ ïÇ ¨ ³ã ùÇ íÝ³ë í³Í ùÇ

Å³ Ù³ Ý³Ï:

ì² ðàôØ

² Ý³Ë ï³ ÝÇß ÁÝ Ã³ó ùÇ ¨ ã³ ÷³ íáñ µ³ñÓñ ½³ñ Ï» ñ³ Ï³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³Ý

¹»å ùáõÙ ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ áõ Õ»· ñ»É Ã» ñ³å¨ïÇ Ùáï:

ÂÇ ñ³Ë ûñ ·³Ý Ý» ñÇ íÝ³ë Ù³ ÝÁ µÝá ñáß ³Ë ï³ ÝÇß Ý» ñÇ ½³ñ ·³ó Ù³Ý

¹»å ùáõÙ (·ÉË³ ó³í, ó³í ÏñÍù³ í³Ý ¹³ ÏáõÙ, ¹Åí³ ñ³ ó³Í ßÝã³ éáõÃ-

ÛáõÝ, ß÷áÃ í³ ÍáõÃ ÛáõÝ Ï³Ù ³ Õáï ï» ëá ÕáõÃ ÛáõÝ` ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ-

¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇ ³Û ïáõ óáí ¨ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ Ý» ñáí)

ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ³Ý Ñ³ å³Õ µáõ Åû· ÝáõÃ ÛáõÝ óáõÛó ï³É: �

ÜÏ. 11.7 ÐÇå»ñïáÝÇÏ é»ïÇÝáå³ÃÇ³ ÜÏ. 11.8 â³ñáñ³Ï ÑÇå»ñïáÝÇ³



¶ÈàôÊ 12.

¶É³áõ Ïá Ù³

12.1 ² è²æ Ü² ÚÆÜ ´² ò²ÜÎ ÚàôÜ

¶È²àô Îà Ø² (² ²¶)

Ð³ ñ³ ×áõÝ, »ñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ûå ïÇ Ï³ Ï³Ý Ý»Û ñá å³ ÃÇ³` ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ-

ÏÇ µ³ó ³ÝÏ Û³Ý Å³ Ù³ Ý³Ï ÝÛ³ñ ¹³Ëñ Ó³ ÛÇÝ ³Ë ï³ Ñ³ñ Ù³ ÝÁ µÝá ñáß

ï» ë³ ¹³ß ïÇ ÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ ¨ µ³ñÓñ Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßáõÙ (Ü²Ö

> 24 ÙÙ ëë), á ñáÝù áñ¨¿ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ Ï³Ù û ç³ Ë³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý

Ñ»ï¨³Ý ùáí ã»Ý ½³ñ ·³ ó»É:


Ð³Ý ¹Ç åáõÙ ¿ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ µÝ³Ï ãáõÃ Û³Ý 2%-Ç Ùáï, ë³ Ï³ÛÝ 40 ï³-

ñ» Ï³ ÝÇó Ñ» ïá ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý Ñ³ ×³ Ë³ Ï³ ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ ³ ×áõÙ ¿ ÙÇÝã¨

10%:

ÐÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý Ñ³ í³ Ý³ Ï³ ÝáõÃ ÛáõÝÝ ³ ×áõÙ ¿ ï³ ñÇ ùÇ Ñ»ï:

Î³½ ÙáõÙ ¿ ·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ µá Éáñ Ó » ñÇ 60-70%-Á:

Î³å í³Í ã¿ ë» éÇ Ñ»ï, Ñ³ í³ ë³ ñ³ å»ë Ñ³ ×³Ë ¿ ½³ñ ·³ ÝáõÙ ïÕ³-

Ù³ñ¹ Ï³Ýó ¨ Ï³ Ý³Ýó Ùáï:

èÆêÎÆ ¶àðÌàÜÜºð

− ´³ñÓñ Ü²Ö:

− ¾ùë Ï³ í³ óÇ³ - ëÏ³ í³ é³Ï Ñ³ ñ³ µ» ñáõÃ Û³Ý Ù» Í³ óáõÙ (ÝÏ. 12.1;

12.2):

− ºÕ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ñ³ë ïáõÃ Û³Ý Ýí³ ½áõÙ Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý Ù³ ëáõÙ

(~550 µ Ù -Çó å³ Ï³ë ·»ñ Ó³Û Ý³ ÛÇÝ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ ¨

~520 µ Ù -Çó å³ Ï³ë ûå ïÇ Ï³ Ï³Ý å³ ËÇ Ù»ï ñÇ³ ÛÇ ¹»å ùáõÙ):

− ê ³ ÙáñÃ Ý»ñ:

− î³ ñÇ ùÁ` 40-Çó ³Ýó:

− ¸ñ³ Ï³Ý ÁÝ ï³ Ý» Ï³Ý ³ Ý³Ù Ý»½ (ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ³é Ï³ ÛáõÃ ÛáõÝ ³ é³-

çÇÝ ³ë ïÇ ×³ ÝÇ ³½ ·³ Ï³Ý Ý» ñÇ Ùáï):

ºñ µ»ÙÝ ½áõ ·³Ïó í³Í ¿ Ñ»ï¨Û³É íÇ ×³Ï Ý» ñÇ Ñ»ï.

Ï³ñ ×³ ï» ëáõÃ ÛáõÝ,

141

ß³ ù³ ñ³ ÛÇÝ ¹Ç³ µ»ï,

ÑÇ å»ñ ïá ÝÇ³,

ëñï³ Ýá Ã³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ:

− 17%-Ç ¹»å ù» ñáõÙ ² ²¶-Ç å³ï ×³ éÁ ·» Ý³ ÛÇÝ Ùáõ ï³ óÇ³Ý ¿:

ØºÊ²ÜÆ¼ØÜºð

´³ñÓñ Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßáõÙ

− ²ñ ï³ Ñáë ùÇ Ù» Ë³ ÝÇ Ï³ Ï³Ý ¹Ç Ù³¹ ñáõÃ ÛáõÝ:

− îñ³ µ» ÏáõÉ Û³ñ ó³Ý óÇ Ïá É³ ·» ÝÇ ¹Çë ýáõÝÏ óÇ³:

− îñ³ µ» ÏáõÉ Û³ñ ó³Ý óÇ ¿Ý ¹á Ã» ÉÇ³É µçÇç Ý» ñÇ ¹Çë ýáõÝÏ óÇ³, µ³ ½³É

Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ñ³ë ï³ óáõÙ, ·ÉÇ Ïá ½³ ÙÇ Ýá· ÉÇ Ï³ ÝÇ Ïáõ ï³ ÏáõÙ, ÙÇçï-

ñ³ µ» ÏáõÉ Û³ñ ï³ ñ³ ÍáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ Ý» Õ³ óáõÙ, ÞÉ»Ù Û³Ý Ëá Õá í³ ÏÇ

Ïá É³åë: ÐÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ ÙÇ á ñá ß³ ÏÇ ËÙµÇ Ùáï Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É ¿ ÙÇá-

óÇ ÉÇÝ ·ÉÇ Ïáå ñá ï»Ç ÝÇ Ùáõ ï³ óÇ³: ²Ûë ·ÉÇ Ïáå ñá ï»Ç ÝÁ ÷á ÷áË í³Í

¿ ÉÇ ÝáõÙ Ý³¨ ³áõ ïá ëáÙ-¹á ÙÇ Ý³Ý ï³ ÛÇÝ å³ ï³ Ý» Ï³Ý µ³ ó³ÝÏ ÛáõÝ

·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ ¹»å ùáõÙ:

² Ýá Ã³ ÛÇÝ

î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ³Ý µ³ í³ ñ³ñ ³ñ Ûáõ Ý³ Ù³ ï³ Ï³ ñ³ ñáõÙ Ï³Ù ³ñ-

Û³Ý Ñáë ùÇ ÇÝù Ý³ Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý Ë³Ý ·³ ñáõÙ:

Î»Ý ë³ ùÇ ÙÇ³ Ï³Ý ³ÛÉ Ù» Ë³ ÝÇ½Ù Ý»ñ, á ñáÝù Ñ³Ý ·»ó ÝáõÙ »Ý ³ åáå-

ïá ½Ç ·³Ý· ÉÇá½ µçÇç Ý» ñÇ Íñ³· ñ³ íáñ í³Í Ù³Ñ í³Ý: ¾ù ëÇ ïá ïáù ëÇ-

ÏáõÃ ÛáõÝ (·Éáõ ï³ Ù³ï), ³áõ ïáÇ ÙáõÝ Ù» Ë³ ÝÇ½Ù Ý»ñ, ·ÉÇ³É-Ý»Û ñá Ý³É

÷áË Ñ³ ñ³ µ» ñáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ Ë³Ë ïáõÙ, Ý»ñ ùÇÝ å³ßï å³ Ý³ Ï³Ý Ù»-

Ë³ ÝÇ½Ù Ý» ñÇ Ë³Ý ·³ ñáõÙ (ç»ñ Ù³ ÛÇÝ ßá ÏÇ ëåÇ ï³ Ïáõó Ý»ñ):


² Ý³Ë ï³ ÝÇß

ÐÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý áõß ßñç³ ÝáõÙ Ï³ ñáÕ ¿ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý

í³ï Ã³ ñ³ óáõÙ Ï³Ù ï» ë³ ¹³ß ïÇ Ý» Õ³ óáõÙ:

ÜÞ²Ü Üºð

− Üáñ Ù³É Ï³Ù Ýí³ ½³Í ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ ÛáõÝ:

− ´³ñÓñ Ü²Ö:

− î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ¿ùë Ï³ í³ óÇ³ ÛÇ É³Û Ý³ óáõÙ:

− ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ÝÛ³ñ ¹³ Ã» É» ñÇ ß»ñ ïÇ ¹» ý»Ïï Ý»ñ:

− î» ë³ ¹³ß ïÇ ÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ:


ºñÏ ñáñ ¹³ ÛÇÝ ·É³áõ Ïá Ù³, Ýáñ Ù³É ×ÝßÙ³Ùµ ·É³áõ Ïá Ù³, ³Ï Ý³ ÛÇÝ

¶ÈàôÊ 12. ¶É³áõ Ïá Ù³


ÑÇ å»ñ ï»Ý ½Ç³, ûå ïÇ Ï³ Ï³Ý Ý»Û ñá å³ ÃÇ³, ýÇ ½Çá Éá ·Ç³ Ï³Ý ¿ùë Ï³-

í³ óÇ³:



ñáõÃ ÛáõÝ ¹³ñÓ Ý» Éáí »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇÝ, Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³ ÝÁ, ³ é³-

ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇÝ, ·á ÝÇáë Ïá åÇ³ ÛÇÝ, ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇÝ, áëåÝ Û³ ÏÇÝ

¨ ûý Ã³É Ùáë Ïá åÇ³ ÛÇÝ:

� Î³ ï³ ñ»É »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ å³ ËÇ Ù»ï ñÇ³ (Ü²Ö-Á Ï³ ñáÕ ¿ ³ñ Ñ»ë-

ï³ Ï³ Ýá ñ»Ý µ³ñÓñ Ï³Ù ó³Íñ ÉÇ Ý»É Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ý³ µ³ñ ÙÇ çÇ-

ÝÇó ³ í» ÉÇ Ñ³ëï Ï³Ù µ³ ñ³Ï »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ¹»å ùáõÙ):

� êïáõ ·»É ï» ë³ ¹³ß ïÁ. ·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇÝ µÝá ñáß ï» ë³ ¹³ß ïÇ ¹» ý»Ïï-

Ý»ñÝ »Ý å³ ñ³ ó»Ýï ñ³É ëÏá ïá Ù³ Ý» ñÁ (ýÇù ë³ óÇ³ ÛÇ Ï»Ýï ñá Ý³-

Ï³Ý 10 ° ë³Ñ Ù³Ý Ý» ñáõÙ), ³ Õ»Õ Ý³Ó¨ (´» ñáõÙ) ëÏá ïá Ù³ Ý» ñÁ (Ù» Ïáõ-

ë³ó í³Í, ùÃ³ ÛÇÝ ³ë ïÇ ×³Ý Ï³Ù ÏáõÛñ µÍÇÝ ÙÇ³ ó³Í) ¨ ùáõÝ ù³ ÛÇÝ

ë» å³Ó¨ ëÏá ïá Ù³Ý:

� ÜÛ³ñ ¹Ç ëï» ñ»áûå ïÇ Ï³ Ï³Ý Éáõ ë³Ý Ï³ñ Ý» ñÁ û· ï³ Ï³ñ »Ý Ñ³ Ù» Ù³-

ïáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ¨ Ñ» ï³ ·³ ·Ý³ Ñ³ ïáõÙ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ:

� î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ·ÉËÇ ÏÇ ·Ý³ Ñ³ ïáõÙ

¶á ÛáõÃ ÛáõÝ áõ Ý»Ý ï³ñ µ»ñ Ù» Ãá¹ Ý»ñ, ³Û¹ ÃíáõÙ ûå ïÇ Ï³ Ï³Ý Ïá Ñ»-

ñ»Ý ï³ ÛÇÝ ïá Ùá· ñ³ ýÇ³Ý (úÎî), ÏáÝ ýá Ï³É ëÏ³ Ý³ íá ñáÕ É³ ½» ñ³-

ÛÇÝ ûý Ã³É Ùáë Ïá åÇ³Ý, ëÏ³ Ý³ íá ñáÕ É³ ½» ñ³ ÛÇÝ åáÉ Û³ ñÇ Ù»ï ñÇ³Ý:

ì² ðàôØ

ø³Ý ½Ç ·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ ½³ñ ·³ó Ù³Ý ·áñ ÍÁÝ Ã³ óáõÙ µ³½ Ù³ ÃÇí ·áñ ÍáÝ-

Ý»ñ Ï³ ñáÕ »Ý ¹»ñ áõ Ý» Ý³É, µáõÅ Ù³Ý é³½ Ù³ í³ ñáõÃ ÛáõÝÝ áõÕÕ í³Í ¿

ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç å³ßï å³ ÝáõÃ Û³ ÝÁ` Ý»Û ñáå ñá ï»Ï óÇ³ ÛÇÝ:

Ü»ñ Ï³ ÛáõÙë ³ å³ óáõó í³Í ¿, áñ ÙÇ³ÛÝ Ü²Ö-Á Ýí³ ½»ó ÝáÕ µáõ Åáõ ÙÁ

Ï³ ñáÕ ¿ Ï³Ý Ë»É ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ½³ñ ·³ óáÕ ³Ë ï³ Ñ³ ñáõÙÝ áõ

ï» ë³ ¹³ß ïÇ Ñ³ ñ³ ×áõÝ Ïá ñáõë ïÁ:


¶É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ µáõÅ Ù³Ý ³ é³ç Ý³ ÛÇÝ Ýå³ ï³ ÏÁ Ü²Ö-Á Ýí³ ½»ó Ý»ÉÝ ¿:

ò³Ý Ï³ ÉÇ ¿ ½·³ ÉÇá ñ»Ý Ýí³ ½»ó Ý»É Ü²Ö-Á, á ñáí Ñ»ï¨ Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ

1 ÙÙ ëë Ç ç» óáõ ÙÁ Ï³ ñáÕ ¿ Ýí³ ½»ó Ý»É ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ³ é³ çÁÝ Ã³ óÇ

íï³Ý ·Á:

Ä³ Ù³ Ý³ Ï³ ÏÇó åñ³Ï ïÇ Ï³ ÛáõÙ ·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ µáõ Åáõ ÙÁ Ñ³ ×³Ë

áõÕÕ í³Í ¿ ³Ý Ñ³ ï³ Ï³Ý ïá É» ñ³Ýï Ü²Ö-Ç ³ å³ Ñáí Ù³ ÝÁ:

143

ÐÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ½³ñ ·³ó Ù³ ÝÁ ¨ Ïáõ ñáõÃ Û³Ý éÇë ÏÇ Ù» Í³ó Ù³ ÝÁ ½áõ-

·ÁÝ Ã³ó ë³Ñ Ù³Ý íáÕ ïá É» ñ³Ýï Ü²Ö-Á å»ïù ¿ ³ í» ÉÇ ó³Íñ ÉÇ ÝÇ:

´³ ó³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³ Ûáí ï³ é³ åáÕ Ù» Í³ Ñ³ ë³Ï ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ

Ù»Í Ù³ ëÇÝ Ý³Ë ¨ ³ é³ç óáõó í³Í ¿ ¹» Õá ñ³Û ù³ ÛÇÝ µáõ Åáõ ÙÁ:


àñ å»ë ³ é³ çÇÝ ß³ñ ùÇ ÙÇ çáó Ý»ñ ³Û ëûñ Ñ³Ý ¹»ë »Ý ·³ ÉÇë ï» Õ³ ÛÇÝ

û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý (Ï³ ÃÇÉ Ý» ñÇ ï»ë ùáí) åñáë ï³· É³Ý ¹ÇÝ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³-

Ï»ñ å» ñÁ (³ Ý³ Éá· Ý»ñ): ² é³ í»É Ý³ ËÁÝï ñ» ÉÇ ¿ Ùá Ýá Ã» ñ³ åÇ³Ý,

ë³ Ï³ÛÝ » Ã» Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×Ýßáõ ÙÁ ãÇ Ñ³ çáÕ íáõÙ í» ñ³Ñë Ï»É, ³ å³

Ï³ ñ» ÉÇ ¿ ³ í» É³ó Ý»É ³ÛÉ ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý»ñ: ì» ñ³Ñë Ïá Õ³ Ï³Ý ³Û ó» ñÁ

(Ü²Ö-Ç Ï³ Ûáõ Ý³ óáõ ÙÇó Ñ» ïá) Ï³ ï³ñ íáõÙ »Ý µáõ Åáõ ÙÁ ÷á Ë» Éáõó

3-4 ß³ µ³Ã Ñ» ïá ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í» ïáõÃ Ûáõ ÝÁ ·Ý³ Ñ³ ï» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí:

´áõÅ Ù³Ý ÑÝ³ ñ³ íáñ ï³ñ µ» ñ³Ï Ý»ñÝ »Ý Ñ»ï¨Û³É ÙÇ çáó Ý» ñÇ ³ é³Ý-

ÓÇÝ Ï³Ù Ñ³ Ù³Ïó í³Í ÏÇ ñ³ éáõ ÙÁ:

� î» Õ³ ÛÇÝ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý åñáë ï³· É³Ý ¹ÇÝ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ Ï»ñ å»ñ (É³-

ï³ Ýáå ñáëï [ùë³ É³ ï³Ý], ïñ³ íáå ñáëï [ïñ³ í³ ï³Ý] Ï³Ù µÇ Ù³-

ïáå ñáëï [Éáõ ÙÇ ·³Ý]) û ñÁ Ù»Ï ³Ý ·³Ù, » ñ» Ïá Û³Ý: ²Ûë ÙÇ çáó Ý» ñÁ áõ-

Å» Õ³ó ÝáõÙ »Ý áõ í»³ëÏ É» ñ³É ³ñ ï³ Ñáë ùÁ:

� î» Õ³ ÛÇÝ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý β-å³ ß³ ñÇã Ý»ñ (ÃÇ Ùá Éá ÉÇ Ù³ É»³ï [ÃÇ Ùáå-

ïÇÏ], µ» ï³ù ëá Éá ÉÇ ÑÇ¹ ñáù Éá ñÇ¹ [µ» Ãáå ïÇÏ ê], ÁÝï ñá Õ³ Ï³Ý β 1-

å³ ß³ ñÇã ù³ñ ï»á Éá ÉÇ ÑÇ¹ ñáù Éá ñÇ¹ [û Ïáõå ñ»ë] û ñÁ »ñ Ïáõ ³Ý ·³Ù:

²Ûë ÙÇ çáó Ý» ñÁ Ýí³ ½»ó ÝáõÙ »Ý Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ Ñ» Õáõ ÏÇ ³ñ ï³¹ ñáõÃ Ûáõ-

ÝÁ, ë³ Ï³ÛÝ á ñáß ëñï³ ÛÇÝ ¨ Ãá ù³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ¹»å ùáõÙ

¹ñ³Ý óÇó ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ëáõ ë³ ÷»É:

� î» Õ³ ÛÇÝ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý α-³¹ ñ» Ý»ñ ·ÇÏ ³ ·á ÝÇëï Ý»ñ (µñÇ Ùá ÝÇ ¹Ç-

ÝÇ ï³ñï ñ³ï [³É ý³ ·³Ý-ä] û ñÁ » ñ»ù ³Ý ·³Ù): ²Ûë ÙÇ çáó Ý» ñÁ Ýí³-

½»ó ÝáõÙ »Ý Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ Ñ» Õáõ ÏÇ ³ñ ï³¹ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ:

� î» Õ³ ÛÇÝ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý Ï³ñ µá³Ý ÑÇ¹ ñ³ ½³ ÛÇ ÇÝ ÑÇ µÇ ïáñ Ý»ñ (¹áñ-

½á É³ ÙÇ ¹Ç ÑÇ¹ ñáù Éá ñÇ¹ [ïñáõ ëáåï], µñÇÝ ½á É³ ÙÇ¹ [³ ½áåï]) û ñÁ

» ñ»ù ³Ý ·³Ù: ²Ûë ÙÇ çáó Ý» ñÁ Ýí³ ½»ó ÝáõÙ »Ý Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ Ñ» Õáõ ÏÇ

³ñ ï³¹ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ: Ð³ Ï³ óáõó í³Í »Ý ëáõÉ ý³ ÝÇ É³ ÙÇ ¹³ ÛÇÝ ¹» Õ³ ÙÇ-

çáó Ý» ñÇ Ñ³Ý ¹»å ³ É»ñ ·Ç³ ÛÇ ¹»å ùáõÙ:

� î» Õ³ ÛÇÝ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý ùá ÉÇ Ý»ñ ·ÇÏ ÙÇ çáó Ý»ñ (åÇ Éá Ï³ñ åÇÝ, û ñÁ

ãáñë ³Ý ·³Ù): ²Ûë ÙÇ çá óÁ áõ Å» Õ³ó ÝáõÙ ¿ ³ñ ï³ Ñáë ùÁ ïñ³ µ» ÏáõÉ Û³ñ

ó³Ý óÇ ÙÇ çáí:

� ÀÝ¹ Ñ³ Ýáõñ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý Ï³ñ µá³Ý ÑÇ¹ ñ³ ½³ ÛÇ ÇÝ ÑÇ µÇ ïáñ (³ ó»-

ï³ ½á É³ ÙÇ¹ [¹Ç³ Ï³ñµ] û ñÁ Ù» ÏÇó »ñ Ïáõ ³Ý ·³Ù): ²Ûë ÙÇ çá óÁ Ýí³-



½»ó ÝáõÙ ¿ Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ Ñ» Õáõ ÏÇ ³ñ ï³¹ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ, ë³ Ï³ÛÝ ÏáÕÙ Ý³-

ÏÇ ³½ ¹» óáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ å³ï ×³ éáí Ñ³½ í³ ¹»å ¿ ÏÇ ñ³é íáõÙ:

¶É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ É³ ½» ñ³ ÛÇÝ ¨ íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý µáõÅ Ù³Ý » Õ³ Ý³Ï-

Ý» ñÁ ëá íá ñ³ µ³ñ óáõó í³Í »Ý`

1. ³ÛÝ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇÝ, á ñáÝó Ü²Ö-Á ãÇ Ñ³ çáÕ íáõÙ í» ñ³Ñë Ï»É ¹» Õ³ ÙÇ-

çáó Ý» ñÇ ³ é³ í» É³ ·áõÛÝ ÁÝ ¹áõ Ý» ÉÇ ¹» Õ³ ã³ ÷» ñÇ û· ÝáõÃ Û³Ùµ,

2. ³ÛÝ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇÝ, áí ù»ñ ã»Ý Ï³ ñáÕ å³Ñ å³ Ý»É ¹» Õá ñ³Û ù³ ÛÇÝ µáõÅ-

Ù³Ý Ï³ ÝáÝ Ý» ñÁ,

3. ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ ³ÛÝ ÷áùñ ïá Ïá ëÇÝ, áí ù»ñ ¹» Õá ñ³Û ùÇ ÷á Ë³ ñ»Ý Ý³-

ËÁÝï ñáõÙ »Ý íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý µáõ Åáõ ÙÁ:

²Ûë ÙÇ ç³Ù ïáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ ëá íá ñ³ µ³ñ Ü²Ö-Ç Ùßï³ Ï³Ý í» ñ³Ñë ÏáõÙ

ã»Ý ³ å³ Ñá íáõÙ: ìÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý µáõ ÅáõÙ ëï³ ó³Í ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÁ Ñ³-

×³Ë Ý³¨ ³ÛÉ ÙÇ ç³Ù ïáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ »Ý »Ý Ã³ñÏ íáõÙ ¨ ëïÇå í³Í »Ý

ÉÇ ÝáõÙ ¹» Õá ñ³Ûù û· ï³ ·áñ Í»É Ü²Ö-Ç Ï³ ÛáõÝ Ù³ Ï³ñ ¹³ÏÝ ³ å³ Ñá-

í» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

È³ ½» ñ³ ÛÇÝ µáõ ÅáõÙ. ïñ³ µ» Ïáõ Éáå É³ë ïÇ Ï³, óÇÏ Éá ýá ïá Ïá³ ·áõÉ Û³-

óÇ³.

� ²ñ ·á Ý³ ÛÇÝ É³ ½» ñ³ ÛÇÝ ïñ³ µ» Ïáõ Éáå É³ë ïÇ Ï³ (²Èî) – Ïá³ ·áõÉ-

Û³ï Ý» ñÁ ï» Õ³ Ï³Û íáõÙ »Ý åÇ· Ù»Ý ï³ íáñ í³Í ïñ³ µ» ÏáõÉ Û³ñ ó³Ý-

óÇ íñ³:

� ÀÝï ñá Õ³ Ï³Ý É³ ½» ñ³ ÛÇÝ ïñ³ µ» Ïáõ Éáå É³ë ïÇ Ï³ (ÀÈî) – Ïá³-

·áõÉ Û³ï Ý» ñÁ ï» Õ³ Ï³Û íáõÙ »Ý ³ÛÝ å»ë, áñ É³Û Ý³ó Ý»Ý ïñ³ µ» ÏáõÉ-

Û³ñ ó³Ý óÁ:

� òÇÏ Éá ýá ïá Ïá³ ·áõÉ Û³ óÇ³. ¹Çá ¹³ ÛÇÝ É³ ½» ñ³ ÛÇÝ óÇÏ Éá ýá ïá Ïá³-

·áõÉ Û³ óÇ³Ý ÏÇ ñ³é íáõÙ ¿ Ñ³ Ù³é ·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ í»ñ çÇÝ ÷áõ ÉáõÙ,

Ü²Ö-Á Ýí³ ½»ó Ý» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí: Ð³ ïáõÏ ½áÝ ¹Ç û· ÝáõÃ Û³Ùµ Ïá³-

·áõÉ Û³ óÇ³ ÛÇ » Õ³ Ý³ Ïáí ³Ûñ íáõÙ ¿ Ã³ñÃ ã³ íáñ Ù³ñÙ ÝÇ ÙÇ Ù³ ëÁ` ³Û¹-

åÇ ëáí Ýí³ ½»ó Ý» Éáí Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ Ñ» Õáõ ÏÇ ³ñ ï³¹ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ:

ìÆð²Ð²î²Î²Ü ´àôÄàôØ

� îñ³ µ» Ïáõ É¿Ï ïá ÙÇ³. ¹³ ë³ Ï³Ý íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ÙÇ ç³Ù ïáõÃ ÛáõÝ:

� âÃ³ ÷³ Í³ ÏáÕ Ëá ñÁ ëÏÉ» ñ¿Ï ïá ÙÇ³ ÛÇ ¹»å ùáõÙ µ³ñ ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñÝ

³ í» ÉÇ ë³ Ï³ í³ ÃÇí »Ý, ù³Ý ïñ³ µ» Ïáõ É¿Ï ïá ÙÇ³ ÛÇ, ë³ Ï³ÛÝ ³ñ¹ Ûáõ-

Ý³ í» ïáõÃ ÛáõÝÝ ¿É ³ í» ÉÇ ó³Íñ ¿:

� ¶É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ ¹ñ» Ý³ íáñ Ù³Ý ÇÙå É³Ý ï³ï. µáñ µáù Ù³Ý Ï³Ù Ý³-

Ëáñ¹ íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇó ³ é³ ç³ ó³Í ³ñ ï³ Ñ³Ûï í³Í ëåÇ³ó-

145

Ù³Ý ¹»å ùáõÙ Ï³ ñáÕ ¿ ÏÇ ñ³é í»É Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ Ñ» Õáõ ÏÁ ¹ñ» Ý³ íá ñáÕ

Ñ³ Ù³ Ï³ñ· (²Ñ Ù» ¹Ç ·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ ÷³ Ï³ Ý³ ÛÇÝ ÇÙå É³Ý ï³ï Ï³Ù

´»ñ í»É¹ ïÇ ·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ ÇÙå É³Ý ï³ï), á ñáÝó û· ÝáõÃ Û³Ùµ Ý» ñ³Ï-

Ý³ ÛÇÝ Ñ» Õáõ ÏÁ Ëá Õá í³ ÏÇ ÙÇ çáí ³ñ ï³ Ñá ëáõÙ ¿ ³ã ùÇó ¹áõñë ·ïÝíáÕ

ÙÇ é» ½»ñ íá õ³ ñÇ Ù»ç, áñ ï»Õ ¿É ÏÉ³Ý íáõÙ ¿ ³ñ Ûáõ Ý³ ï³ñ ³ ÝáÃ Ý» ñÇ

ÙÇ çá óáí (ÝÏ. 12.3):

ºÈ øÀ

êáíáñ³µ³ñ µ³ñ»Ýå³ëï ¿, »Ã» Ý»ñ³ÏÝ³ÛÇÝ ×ÝßáõÙÁ Ñ³Ù³-

å³ï³ëË³Ý Ï»ñåáí í»ñ³ÑëÏíáõÙ ¿: �

ÜÏ. 12.1 ¾ùëÏ³í³óÇ³ - ëÏ³í³é³Ï Ñ³ñ³µ»ñáõÃÛáõÝ

ÜÏ. 12.2 ¾ùëÏ³í³óÇ³ - ëÏ³í³é³Ï Ñ³ñ³µ»ñáõÃÛáõÝÁ` ³ç ³ãùáõÙ Ñ³í³ë³ñ ¿ 0,8-Ç, ÇëÏ Ó³Ë ³ãùáõÙ - 0,6-Ç

ÜÏ. 12.3 ¶É³áõÏáÙ³ÛÇ ¹ñ»Ý³íáñÙ³Ý ÇÙåÉ³Ýï³ïÝ»ñ, Ó³ËÇó ³ç` Krupin, Baerveldt, Ahmed, Molteno 2 ëÏ³í³é³Ïáí, Molteno 1 ëÏ³í³é³Ïáí

²æ ²âøÀ Ò²Ê ²âøÀ


î»ë³ÝÛ³ñ¹ÇëÏ³í³é³Ï ¾ùëÏ³í³óÇ³


12.2 Üàð Ø²È (ò²Ìð) ÖÜÞàô Ø² ÚÆÜ ¶È²àô Îà Ø²

î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç íÝ³ ëáõÙ ¨ ï» ë³ ¹³ß ïÇ ÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ ÇÝã-å»ë ² ²¶-Ç ¹»å ùáõÙ, ë³ Ï³ÛÝ Ýáñ Ù³É Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³Ý å³Û-Ù³Ý Ý» ñáõÙ (23 ÙÙ ëë Ï³Ù å³ Ï³ë):


² é³ í»É Ñ³ ×³Ë ¿ Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ ³ÛÝ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï, áí ù»ñ í³ ½áë-å³ë ïÇÏ Ë³Ý ·³ ñáõÙ Ý»ñ áõ Ý»Ý, û ñÇ Ý³Ï` ÙÇ· ñ»Ý, Ç ß» ÙÇÏ ÑÇ í³Ý-¹áõÃ ÛáõÝ, ³áõ ïáÇ Ùáõ Ý³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ Ï³Ù ³ñ Û³Ý Ù³ Ï³ñ-¹» ÉÇáõÃ Û³Ý Ë³Ý ·³ ñáõÙ Ý»ñ: ² Ý³Ù Ý» ½áõÙ Ñ³ ×³Ë ÝßíáõÙ ¿ Ý³¨ ï»-ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ³ñ Ûáõ Ý³ Ù³ ï³ Ï³ ñ³ñ Ù³Ý Ë³Ý ·³ ñáõÙ` Ï³å í³Í

ßá ÏÇ, ëñï³Ù Ï³ ÝÇ ÇÝ ý³ñÏ ïÇ Ï³Ù Í³Ýñ ³ñ Ûáõ Ý³ Ñá ëáõÃ Û³Ý Ñ»ï:


ÀÝ Ã³óùÝ ³ Ý³Ë ï³ ÝÇß ¿: ÐÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý áõß ßñç³ ÝáõÙ Ï³ ñáÕ ¿ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É í³ï Ã³ ñ³ ó³Í

ï» ëá ÕáõÃ ÛáõÝ Ï³Ù ï» ë³ ¹³ß ïÇ Ý» Õ³ óáõÙ:

ÜÞ²Ü Üºð− Üáñ Ù³É Ï³Ù Ýí³ ½³Í ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ ÛáõÝ: − Üáñ Ù³É Ü²Ö (23 ÙÙ ëë Ï³Ù å³ Ï³ë):− î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ¿ùë Ï³ í³ óÇ³ ÛÇ É³Û Ý³ óáõÙ: − î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇ µ» Ïá ñ³Ó¨ ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ Ý»ñ (ÝÏ.

12.4) (³ é³ í»É Ñ³ ×³Ë »Ý Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ, ù³Ý ² ²¶-Ç ¹»å ùáõÙ):− Ð³ñåï ÏÇ Ï³ ÛÇÝ (å» ñÇ å³ åÇÉ Û³ñ) ³ï ñá ýÇ³: − ÜÛ³ñ ¹³ Ã» É» ñÇ ß»ñ ïÇ ³ ñ³ï Ý»ñ:− î» ë³ ¹³ß ïÇ ÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ:


� ² ²¶ (Ü²Ö-Ç ã³Ë ïá ñáß í³Í µ³ñÓ ñ³ óáõÙ Ï³Ù ³ñ Ñ»ë ï³ Ï³ Ýá ñ»Ý

ó³Íñ Ü²Ö` ÙÇ çÇ ÝÇó µ³ ñ³Ï »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ å³ï ×³ éáí [µÝ³ ÍÇÝ íÇ ×³Ï, Ï³Ù É»Û ½ÇÏ (LASIK) Ï³Ù ýá ïá é»ý ñ³Ï óÇáÝ Ï» é³ ï¿Ï ïá ÙÇ³-ÛÇ Ñ»ï¨³Ý ùáí ³ é³ ç³ ó³Í]):

ÜÏ. 12.4 ´»Ïáñ³Ó¨ ³ñÛáõÝ³½»ÕáõÙ

147

� ºñÏ ñáñ ¹³ ÛÇÝ ·É³áõ Ïá Ù³ (ëï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý» ñÇó ³ é³ ç³ ó³Í, §³Ûñ í³Í¦, ³Û ëÇÝùÝ` í»ñ çÇÝ ÷áõ ÉáõÙ ·ïÝíáÕ åÇ· Ù»Ý ï³ ÛÇÝ Ï³Ù Ñ»ï µáñ µá ù³ ÛÇÝ ·É³áõ Ïá Ù³):

� ÀÝ¹ ÙÇç íáÕ ÷³ Ï³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³: � î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç Ý»Û ñá å³ ÃÇ³: � î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ³ ñ³ï Ý»ñ:

²ÜÐ ð² ÄºÞî Ðº î² ¼à îàôÂ ÚàôÜ Üºð � ÈÇ³ñ Å»ù ³ Ý³Ù Ý»½ Ñ³ Ù³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ½ÝÝáõÙ` áõ ß³¹ ñáõÃ ÛáõÝ ¹³ñÓ Ý»-

Éáí »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇÝ, Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³Ý ã³÷ Ù³ ÝÁ, ³ é³ ç³ ÛÇÝ

ËóÇ ÏÇÝ, ·á ÝÇáë Ïá åÇ³ ÛÇÝ, ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇÝ, áëåÝ Û³ ÏÇÝ ¨ ûý-

Ã³É Ùáë Ïá åÇ³ ÛÇÝ:

� î» ë³ ¹³ß ï» ñÇ ëïáõ ·áõÙ:

� ºÕ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ å³ ËÇ Ù»ï ñÇ³:

� ¸Ç ï³ñ Ï»É Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³Ý û ñ³ Ï³Ý Ïá ñÇ ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõÃ Ûáõ ÝÁ

(Ü²Ö-Á ã³÷ íáõÙ ¿ 2 Å³ ÙÁ Ù»Ï` 10-24 Å³Ù í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ):

� ¶Ý³ Ñ³ ï»É ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç Ý»Û ñá å³ ÃÇ³ ÛÇ ³ÛÉ å³ï ×³é Ý»ñ.

ëïáõ ·»É ·áõ Ý³ ÛÇÝ ï» ëá ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ, Ï³ ï³ ñ»É É³ µá ñ³ ïáñ Ã»ë ï»ñ

(³ñ Û³Ý ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ³ Ý³ ÉÇ½, ¾ Ü²), ëñï³ Ýá Ã³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Ç

½ÝÝáõÙ, » Ã» ÑÇ í³Ý ¹Ç ï³ ñÇ ùÁ 60-Çó ó³Íñ ¿, ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ-

Û³Ý ³Ý Ïáõ ÙÁ ³ÏÝ Ñ³Ûï áã ÙÇ å³ï ×³é ãáõ ÝÇ, ï» ë³ ¹³ß ïÇ Ã» ñáõÃ-

ÛáõÝ Ý» ñÁ ·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇÝ µÝá ñáß ã»Ý, ï» ë³ ¹³ß ïÇ ¨ ï» ëá Õ³ Ï³Ý

ÝÛ³ñ ¹Ç ÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ ÙÇÙ Û³Ýó ã»Ý Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ ÝáõÙ, ÑÇ-

í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝÝ ³ ñ³· ¿ ½³ñ ·³ ÝáõÙ, ³ÛÝ ÙÇ³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ¿ Ï³Ù »ñ Ïáõ

³ã ù» ñÇ ÙÇç¨ ½·³ ÉÇ ï³ñ µ» ñáõÃ ÛáõÝ Ï³, Ï³Ù ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç

·áõ Ý³ ïáõÃ ÛáõÝÝ ³ í» ÉÇ ³ñ ï³ Ñ³Ûï í³Í ¿, ù³Ý ¿ùë Ï³ í³ óÇ³Ý:

ì² ðàôØ

� ¶É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ µáõÅ Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ ÏÇ ñ³é íáÕ ï» Õ³ ÛÇÝ ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý» ñÇ

ÁÝï ñáõÃ Ûáõ ÝÁ Ï³Ë í³Í ¿ ß³ï ·áñ ÍáÝ Ý» ñÇó, ³Û¹ ÃíáõÙ ÑÇ í³Ý ¹Ç ï³-

ñÇ ùÇó, Ü²Ö-Ç Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÇó ¨ í» ñ³Ñë Ïáõ ÙÇó, ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç

¿ùë Ï³ í³ óÇ³ ÛÇ ã³ ÷Çó ¨ É³Û Ý³ó Ù³Ý ³ é³ çÁÝ Ã³ óÇó, ÇÝã å»ë Ý³¨

ï» ë³ ¹³ß ïÇ ÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇó: ´áõÅ Ù³Ý ï³ñ µ» ñ³Ï Ý» ñÁ ï»ë

§² é³ç Ý³ ÛÇÝ µ³ ó³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³¦ µ³Å ÝáõÙ:

ì» ñ³Ñë Ïá Õ³ Ï³Ý ³Û ó»ñÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ï³ ï³ ñ»É 6 ³ ÙÇ ëÁ Ù»Ï` Ñ³-

Ù³ ÏáÕ Ù³ ÝÇá ñ»Ý ½ÝÝ» Éáí ³ã ù»ñÝ áõ ·Ý³ Ñ³ ï» Éáí ï» ë³ ¹³ß ï» ñÁ:

Î³ ÛáõÝ íÇ ×³ ÏÇ ¹»å ùáõÙ µáõ ÅáõÙ ãÇ å³ Ñ³Ýç íáõÙ, » Ã» ãÏ³Ý ÑÇ í³Ý-

¹áõÃ Û³Ý ³ é³ çÁÝ Ã³ óÇ éÇë ÏÇ ³ÛÉ ·áñ ÍáÝ Ý»ñ (ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç

ëÏ³ í³ é³ ÏÇ ³ñ Ûáõ Ý³ ½» ÕáõÙ, ³ Ý³Ù Ý» ½áõÙ` ÙÇ· ñ»Ý, Ï³Ù Ç ·³ Ï³Ý

ë»é): áõÅ Ù³Ý Ýå³ ï³ÏÝ ¿ ëÏ½µÝ³ Ï³ ÝÇ Ñ³ Ù» Ù³ï 30%-áí Ýí³ ½»ó-

Ý»É Ü²Ö-Á:



ºÈ øÀ

² í» ÉÇ ³Ý µ³ ñ»Ý å³ëï ¿, ù³Ý ² ²¶-Ç ¹»å ùáõÙ: �

12.3 ²è²æÜ²ÚÆÜ ö²Î²ÜÎÚàôÜ

¶È²àôÎàØ² (²ö²¶) ÌÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Í³Û ñ³ Ù³ ë³ ÛÇÝ Ñ³ï í³ Íáí ïñ³ µ» ÏáõÉ Û³ñ

ó³Ý óÇ Ëó³Ý Ù³Ý Ñ»ï¨³Ý ùáí ½³ñ ·³ óáÕ ·É³áõ Ïá Ù³: ¸³ ë³ Ï³ñ·-

íáõÙ ¿ ëáõñ, »Ý Ã³ ëáõñ (ÁÝ¹ ÙÇç íáÕ) ¨ ùñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý ï» ë³Ï Ý» ñÇ:

¾ ÂÆà Èà ¶Æ²/ ½³ñ ·³ó Ù³Ý Ù» Ë³ ÝÇ½Ù Ý» ñÁ

´µÇ Ëó³ ÝáõÙ (³ é³ í»É Ñ³ ×³Ë). áëåÝ Û³ ÏÇ ¨ ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý-

ÃÇ í» ñ³¹ ñáõ ÙÁ Ëá ãÁÝ ¹á ïáõÙ ¿ Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ Ñ» Õáõ ÏÇ Ñáë ùÁ, ÇÝ ãÇ

Ñ»ï¨³Ý ùáí ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÁ Ïá ñ³ ÝáõÙ ¿ ¹» åÇ ³ é³ç ¨ Ëó³ ÝáõÙ

ïñ³ µ» ÏáõÉ Û³ñ ó³Ý óÁ (ÝÏ. 12.5):

î³ ÷³Ï ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ñ³ Ù³Ë ï³ ÝÇß (³ é³Ýó µµÇ Ëó³Ý-

Ù³Ý). ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³ñ ï³ ëá íáñ Ï³ éáõó í³Íù áõ ¹³ ë³ íá-

ñáõÃ ÛáõÝ áõ Ý» óáÕ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Í³Û ñ³ Ù³-

ë³ ÛÇÝ Ñ³ï í³ ÍÁ Ëó³ ÝáõÙ ¿ ³ÝÏ Ûáõ ÝÁ (³ é³ ç³ ÛÇÝ ¹³ ë³ íá ñáõÃ Û³Ý

¹»å ùáõÙ ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Í³Û ñ³ Ù³ ë³ ÛÇÝ Ñ³ï í³ ÍÇ ÙÇ³ óáõÙÝ

áõÕ Õ³ µ»ñÓ ¿ ¹» åÇ ³ é³ç åïïí³Í Ã³ñÃ ã³ íáñ » Éáõëï Ý» ñÇ å³ï ×³-

éáí):


Î³ Ý³Ûù ·» ñ³Ïß éáõÙ »Ý (4:1), ³ é³ í»É Ñ³ ×³Ë Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ ¿ ³ ëÇ³-óÇ Ý» ñÇ ¨ ¿ë ÏÇ Ùáë Ý» ñÇ Ùáï: 60 ï³ ñ» Ï³ ÝÇó µ³ñÓñ µÝ³Ï ãáõÃ Û³Ý

ÜÏ. 12.5 êË»Ù³ïÇÏ å³ïÏ»ñ ÷³Ï³ÝÏÛáõÝ ·É³áõÏáÙ³ÛÇ µµÇ Ëó³ÝáõÙáí

Ü»ñÏÝ³ÛÇÝ Ñ»ÕáõÏÇÝ»ñÑáëù

ÌÇ³Í³Ý³Ã³Õ³ÝÃ

àëåÝÛ³Ï

149

·ñ» Ã» 5%-Ç Ùáï ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ ³ÝÏ Ûáõ ÝÁ Ñ³Ï í³Í ¿ Ëó³Ý Ù³Ý, ÇëÏ ¹ñ³Ý óÇó 0,5%-Ç Ùáï ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ ÷³ Ï³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³: ÐÇ í³Ý ¹áõÃ Ûáõ ÝÁ ëá íá ñ³ µ³ñ »ñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ¿ (³ é³Ýó µáõÅ Ù³Ý` 50%-Ç ¹»å ùáõÙ 5 ï³ñ í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ³Ë ï³ Ñ³ñ íáõÙ ¿ Ý³¨ ÙÛáõë ³ã ùÁ), Ï³å í³Í .

− Ñ» é³ ï» ëáõÃ Û³Ý, − Ý³ Ýáý Ã³É ÙÇ, − ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ 2,5 ÙÙ -Çó å³ Ï³ë Ëá ñáõÃ Û³Ý, − ÙÇ çÇ ÝÇó ³ í» ÉÇ Ñ³ëï áëåÝ Û³ ÏÇ, − áëåÝ Û³ ÏÇ »Ý Ã³ Ñá ¹³ Ë³Ë ïÇ Ñ»ï:


êáõñ ÷³ Ï³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³.1. ÍÇ³ Í³ Ý³ ·áõÛÝ Éáõ ë³å ë³Ï Ý»ñ ÉáõÛ ëÇ ³Õµ Ûáõñ Ý» ñÇ ßáõñç. ï³ñ µ» ñ³-

Ï»É Ï³ ï³ ñ³Ï ïáí ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇó, 2. Ï³ñÙ ñ³Í ³ãù, 3. Éáõ ë³ í³ ËáõÃ ÛáõÝ, 4. ³ Õáï Ï³Ù í³ï Ã³ ñ³ ó³Í ï» ëá ÕáõÃ ÛáõÝ, 5. ·ÉË³ ó³ íÇ Ï³Ù ×³ Ï³ ï³ ÛÇÝ Ù³ ëÇ ó³ íÇ áõ Å» Õ³ óáõÙ, 6. ëñïË³é Ýáó, ÷ëËáõÙ:

ºÝ Ã³ ëáõñ ÷³ Ï³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³.− ÙÇ çÇÝ Í³Ý ñáõÃ Û³Ý ·ÉË³ ó³í ³ Õáï ï» ëá ÕáõÃ ÛáõÝ ³ é³ íáï Û³Ý

Ï³Ù Éáõ ë³ í³ ËáõÃ ÛáõÝ ³ñÃ Ý³ Ý³ ÉÇë:

Î³ ñáÕ ¿ ÉÇ Ý»É ³ Ý³Ë ï³ ÝÇß Ï³Ù ³ é³ ç³ó Ý»É ³ÛÝ ÝáõÛÝ ³Ë ï³Ý ß³Ý-Ý» ñÁ, ÇÝã áñ ëáõñ Ó Á, ë³ Ï³ÛÝ ³ í» ÉÇ Ã»Ã¨: Üá å³ Ý» ñÁ ½³ñ ·³ ÝáõÙ »Ý û ñ» ñÇ Ï³Ù ß³ µ³Ã Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ³ í³ñï íáõÙ »Ý ÇÝù Ý³ µ» ñ³-µ³ñ:

øñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý ÷³ Ï³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³

² Ý³Ë ï³ ÝÇß ¿, áõß ßñç³ ÝáõÙ Ï³ ñáÕ ¿ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý ³Ý ÏáõÙ Ï³Ù ï» ë³ ¹³ß ï» ñÇ Ý» Õ³ óáõÙ:

ÜÞ²Ü Üºð

êáõñ ÷³ Ï³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³ (ÝÏ.

12.6).− ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý ³Ý-

ÏáõÙ, − µ³ñÓñ Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßáõÙ, − ßáõñ ç»Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý Ã³ ÛÇÝ

·» ñ³ñ Ûáõ ÝáõÃ ÛáõÝ, − ºÕ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³Û ïáõó


ÜÏ. 12.6 ö³Ï³ÝÏÛáõÝ ·É³áõÏáÙ³


− ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ Ñ» Õáõ ÏÇ åÕïá ñáõÙ ¨ µçç³ ÛÇÝ Ïáõ ï³ ÏáõÙ Ý»ñ, − Í³Ý Í³Õ ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇÏ,− ·á ÝÇáë Ïá åÇ³ ÛÇ ¹»å ùáõÙ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ íáõÙ ¿ Ý»Õ ³ÝÏ ÛáõÝ, − ÙÇ çÇÝ ã³ ÷» ñÇ, Éáõ ë³ ÛÇÝ ³½ ¹³Ï Ý» ñÇÝ ã³ñ Ó³ ·³Ý ùáÕ µÇµ, ÍÇ³ Í³-

Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³ñ ï³÷ ùáõÙ, − Ï³ ñáÕ »Ý Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É Ý³ Ëáñ¹ Ýá å³ Ý» ñÇ Ýß³Ý Ý»ñ, ³Û¹ ÃíáõÙ

ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ë»Ï ïá ñ³ ÛÇÝ ³ï ñá ýÇ³, áëåÝ Û³ ÏÇ ³ é³ ç³ ÛÇÝ »Ý Ã³ å³ ïÇ ×³ ÛÇÝ Ñ³ï í³ ÍÇ åÕïá ñáõÙ Ý»ñ, É³Û Ý³ ó³Í ¹» ýáñ Ù³ó-í³Í µÇµ ¨ Í³Û ñ³ Ù³ ë³ ÛÇÝ ³ é³ ç³ ÛÇÝ ÏåáõÙ Ý»ñ:

ºÝ Ã³ ëáõñ ¨ ùñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý ÷³ Ï³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³.− ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ Ý»Õ ³ÝÏ ÛáõÝ,

− Ï³ ñáÕ »Ý Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É µ³ñÓñ Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßáõÙ, Í³Û ñ³ Ù³ ë³-

ÛÇÝ ³ é³ç Ý³ ÛÇÝ ÏåáõÙ Ý»ñ, áëåÝ Û³ ÏÇ ³ é³ ç³ ÛÇÝ »Ý Ã³ å³ ïÇ ×³ ÛÇÝ

Ñ³ï í³ ÍÇ åÕïá ñáõÙ Ý»ñ, ï» ë³ ¹³ß ïÇ ¹» ý»Ïï Ý»ñ ¨ ï» ëá Õ³ Ï³Ý

ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇ ¿ùë Ï³ í³ óÇ³ ÛÇ Ëá ñ³ óáõÙ:

²ÜÐ ð² ÄºÞî Ðº î² ¼à îàôÂ ÚàôÜ Üºð� ÈÇ³ñ Å»ù ³ Ý³Ù Ý»½ ¨ ³ã ùÇ Ñ³ Ù³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ½ÝÝáõÙ` Ñ³ ïáõÏ áõ ß³¹-

ñáõÃ ÛáõÝ ¹³ñÓ Ý» Éáí µµ» ñÇÝ, »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇÝ, Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³-

ÝÁ, ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇÝ, ÇÝ ¹»Ý ï³ óÇáÝ ·á ÝÇáë Ïá åÇ³ ÛÇÝ, ÍÇ³ Í³ Ý³-

Ã³ Õ³Ý ÃÇÝ, áëåÝ Û³ ÏÇÝ ¨ ûý Ã³É Ùáë Ïá åÇ³ ÛÇÝ:

� êïáõ ·»É ï» ë³ ¹³ß ï» ñÇ íÇ ×³ ÏÁ

ì² ðàôØ

êàôð ö² Î²ÜÎ ÚàôÜ ¶È²àô Îà Ø²Ü Þî²ä ú¶ ÜàôÂ ÚàôÜ ¾ ä² Ð²Ü æàôØ � î» Õ³ ÛÇÝ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý β-å³ ß³ ñÇã (ÃÇ Ùá Éá ÉÇ Ù³ É»³ï [ÂÇ Ùáå-

ïÇÏ], 0,5%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ, 15 ñá å»Ý Ù»Ï x 2, ³ å³ û ñÁ 2 ³Ý ·³Ù)

î» Õ³ ÛÇÝ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý α-³ ·á ÝÇëï (³å ñ³Ï Éá ÝÇ ¹ÇÝ [Ûá åÇ ¹ÇÝ]

1%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ, 15 ñá å»Ý Ù»Ï x 2) ¨

ï» Õ³ ÛÇÝ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý ëï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ ÙÇ çáó (åñ»¹ ÝÇ ½á Éá ÝÇ ³ ó»-

ï³ ïÇ 1%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ, 15 ñá å»Ý Ù»Ï x 4, ³ å³ Å³ ÙÁ Ù»Ï):

� ´Ç µÁ Ý» Õ³ó ÝáÕ Ï³ ÃÇÉ Ý»ñ (åÇ Éá Ï³ñ åÇ ÝÇ 1-2%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ, 15

ñá å»Ý Ù»Ï x 3)

ÌÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ëýÇÝÏ ï» ñÇ Ç ß» ÙÇ³ ÛÇ Ñ»ï¨³Ý ùáí ³Ûë µáõ Åáõ-

ÙÁ ëá íá ñ³ µ³ñ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï ã¿, » Ã» Ü²Ö > 40 ÙÙ ëë:

²ÜÐ ð² ÄºÞî ¾ ÐÆ ÞºÈ � äÇ Éá Ï³ñ åÇ ÝÁ Ï³ ñ» ÉÇ ¿ Ï³ Ã»ó Ý»É 3 ³Ý ·³ ÙÇó áã ³ í» ÉÇ, ù³Ý ½Ç ³ í»-

ÉÇ Ñ³ ×³ Ë³ ÏÇ ÏÇ ñ³ éáõ ÙÁ Ïí³ï Ã³ ñ³ó ÝÇ íÇ ×³ ÏÁ` ¹» åÇ ³ é³ç ÙÕ»-

Éáí áëåÝ Û³Ï-ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³ÝÃ ëïá Í³ ÝÇÝ:

151

� ² ó» ï³ ½á É³ ÙÇ ¹Ç ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ û· ï³ ·áñ ÍáõÙ, » Ã» ÑÇ í³Ý ¹Á ãáõ ÝÇ

³ É»ñ ·Ç³ ëáõÉ ý³ ÝÇ É³ ÙÇ ¹³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý» ñÇ Ñ³Ý ¹»å:

¸Ç³ Ï³ñµ 500 Ù· å» ñû ñ³É ÁÝ ¹áõ ÝáõÙ, Ñ» ïá û ñÁ »ñ Ïáõ ³Ý ·³Ù:

� ÐÇ å» ñûë Ùá ïÇÏ ·ÉÇ ó» ñÇ ÝÇ 50%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛ ÃÇ å» ñû ñ³É ÁÝ ¹áõ ÝáõÙ

ë³ éáõÛ óÇ ¨ ÑÛáõ ÃÇ Ñ»ï. Ã»Ã¨³ó ÝáõÙ ¿ íÇ ×³ ÏÁ:

� È³ ½» ñ³ ÛÇÝ Í³Û ñ³ Ù³ ë³ ÛÇÝ Ç ñÇ ¹á ïá ÙÇ³` Ñ³ Ù³Ïó í³Í Ç ñÇ ¹áå-

É³ë ïÇ Ï³ ÛÇ Ñ»ï Ï³Ù ³ é³Ýó ¹ñ³: ØÇ ç³Ù ïáõÃ Ûáõ ÝÁ Ï³ ñáÕ ¿ Ç ñ³-

Ï³ Ý³ó í»É ³Ý ÙÇ ç³ å»ë` ãëå³ ë» Éáí Ýá å³ ÛÇ ¹» Õá ñ³Û ù³ ÛÇÝ í» ñ³ó-

Ù³ ÝÁ: êá íá ñ³ µ³ñ å³ Ñ³Ýç íáõÙ ¿ ·ÉÇ ó» ñÇ ÝÇ ï» Õ³ ÛÇÝ ÏÇ ñ³ éáõÙ

(ûý Ã³É ·³Ý)` »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³Û ïáõ óÁ í» ñ³ó Ý» Éáõ ¨ É³ ½» ñ³ ÛÇÝ

µáõÅ Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý ï» ë³ Ý» ÉÇáõÃ ÛáõÝÝ ³ å³ Ñá í»-

Éáõ Ñ³ Ù³ñ: ¶ÉÇ ó» ñÇ ÝÇ ï» Õ³ ÛÇÝ ÏÇ ñ³ éáõ ÙÁ ó³ íáï ¿, áõë ïÇ Ý³Ë

³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ û· ï³ ·áñ Í»É ï» Õ³ ÛÇÝ ³Ý½ ·³ Û³ó ÝáÕ ÙÇ çáó:

� Î³Ý Ë³ñ ·» ÉÇã É³ ½» ñ³ ÛÇÝ Í³Û ñ³ Ù³ ë³ ÛÇÝ Ç ñÇ ¹á ïá ÙÇ³ Ý»Õ ³ÝÏ-

ÛáõÝ áõ Ý» óáÕ ÙÛáõë ³ã ùáõÙ` ³ å³ ·³ ÛáõÙ ëáõñ Ýá å³ ÛÇ ½³ñ ·³ óáõ ÙÁ

Ï³Ý Ë» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

� º Ã» ÑÝ³ ñ³ íáñ ã¿ Ï³ ï³ ñ»É É³ ½» ñ³ ÛÇÝ Í³Û ñ³ Ù³ ë³ ÛÇÝ Ç ñÇ ¹á ïá-

ÙÇ³, ³ å³ ¹Ç ï³ñ Ï»ù íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý Ç ñÇ ¹»Ï ïá ÙÇ³ ÛÇ ï³ñ µ» ñ³-

ÏÁ:

� î³ ÷³Ï ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ñ³ Ù³Ë ï³ ÝÇ ßÁ Ï³ ñáÕ ¿ å³ Ñ³Ý ç»É

»ñ Ï³ ñ³ï¨ µáõ ÅáõÙ µÇ µÁ Ý» Õ³ó ÝáÕ ÙÇ çáó Ý» ñáí, ÇÝã å»ë Ý³¨ Í³Û-

ñ³ Ù³ ë³ ÛÇÝ Ç ñÇ ¹»Ï ïá ÙÇ³` µµÇ Ëó³Ý Ù³Ý éÇë ÏÁ Ýí³ ½»ó Ý» Éáõ Ýå³-

ï³ Ïáí: ¸Ç ï³ñ Ï»ù ³ñ ·á Ý³ ÛÇÝ É³ ½» ñ³ ÛÇÝ µáõ Åáõ ÙÁ, ×³ é³ ·³Û Ã³-

ÛÇÝ åÉ³ë ïÇ Ï³Ý Ï³Ù ·á ÝÇáå É³ë ïÇ Ï³Ý:

* º Ã» Ý» Õ³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³Ý ãÇ í» ñ³ÑëÏ íáõÙ, ³ å³ Ï³ ñáÕ ¿ å³-

Ñ³Ýç í»É Ï³ ï³ ñ³Ï ïÇ Ñ» é³ óáõÙ Ï³Ù Ã³ ÷³Ý óÇÏ áëåÝ Û³ ÏÇ Ñ» é³-

óáõÙ:

ºÜ Â² êàôð ºì øðà ÜÆ Î² Î²Ü ö² Î²ÜÎ ÚàôÜ ¶È²àô Îà Ø²� È³ ½» ñ³ ÛÇÝ Í³Û ñ³ Ù³ ë³ ÛÇÝ Ç ñÇ ¹á ïá ÙÇ³, » Ã» ÝáõÛ ÝÇëÏ µµÇ Ëó³Ý-

Ù³Ý Ýß³Ý Ý»ñ ãÏ³Ý:

� ´³ñÓñ Ü²Ö-Ç µáõ ÅáõÙ. ×ÝßáõÙÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ã³ ÷áí Ýí³ ½»ó Ý» Éáõ Ñ³-

Ù³ñ Ï³ ñáÕ ¿ å³ Ñ³Ýç í»É ïñ³ µ» Ïáõ É»Ï ïá ÙÇ³ Ï³Ù ·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ

¹ñ» Ý³ íáñ Ù³Ý ÇÙå É³Ý ï³ï:

ºÈ øÀ

´³ ñ»Ý å³ëï ¿, » Ã» µáõ Åáõ ÙÁ ëÏëí»É ¿ ³ é³ çÇÝ ÇëÏ ëáõñ Ýá å³ ÛÇó Ñ»-

ïá: ² í» ÉÇ ³Ý µ³ ñ»Ý å³ëï ¿ ùñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý ¹»å ù» ñáõÙ, ë³ Ï³ÛÝ Ï³Ë-

í³Í ¿ ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç íÝ³ë Ù³Ý ³ë ïÇ ×³ ÝÇó ¨ Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ

×ÝßÙ³Ý Ñ» ï³ ·³ í» ñ³Ñë Ïáõ ÙÇó: �



12.4 Üºà ì²ê ÎàôÈ Ú²ð ¶È²àô Îà Ø²

ºñÏ ñáñ ¹³ ÛÇÝ ÷³ Ï³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ ï» ë³Ï ¿, á ñÇ ¹»å ùáõÙ ÍÇ³-

Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ¨ ³ÝÏ Û³Ý Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ ñÇ ½³ óÇ³Ý Ñ³Ý ·» óáõÙ »Ý

ïñ³ µ» ÏáõÉ Û³ñ ó³Ý óÇ Ëó³Ý Ù³Ý (ÝÏ. 12.7):


²Ï Ý³ ÛÇÝ Ç ß» ÙÇ³

² é³ í»É Ñ³ ×³Ë ¹Çï íáõÙ ¿.

− åáñ ÉÇ ý» ñ³ ïÇí ß³ ù³ ñ³Ë ï³ ÛÇÝ é» ïÇ Ýá å³ ÃÇ³ ÛÇ,

− ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý » ñ³ ÏÇ Ëó³Ý Ù³Ý,

− ùÝ³ ÛÇÝ ½³ñ Ï» ñ³Ï Ý» ñÇ Ëó³Ý Ù³Ý,

− áõ éáõóù Ý» ñÇ,

− ùñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý µáñ µá ùáõÙ Ý» ñÇ,

− ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ùñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý ß»ñ ï³ ½³ï Ù³Ý ¹»å ùáõÙ:

²Ê î²Ü Þ²Ü Üºð ºì ÜÞ²Ü Üºð

î» ëá ÕáõÃ Û³Ý í³ï Ã³ ñ³ óáõÙ

Üáñ, áã ÉÇ³ñ Å»ù ³ñ Ûáõ Ý³ ï³ñ ³ ÝáÃ Ý» ñÇ ³ é³ ç³ óáõÙ ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³-

Õ³Ý ÃÇ Ù³ Ï» ñ» ëÇÝ ¨ Ñ³ï Ï³ å»ë µµÇ »½ ñÇÝ, ÇÝã å»ë Ý³¨ ³ é³ ç³ ÛÇÝ

ËóÇ ÏÇ ³ÝÏ Ûáõ ÝáõÙ

´³ñÓñ Ü²Ö

î» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ¿ùë Ï³ í³ óÇ³ ÛÇ É³Û Ý³ óáõÙ ¨ ï» ë³ ¹³ß ïÇ ÷á-

÷á ËáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ:

Î³ ñáÕ ¿ ¹Çï í»É »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³Û ïáõó:

ÆÝù Ý³ µ» ñ³ µ³ñ ½³ñ ·³ óáÕ ÑÇ ý» Ù³ Ï³Ù ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³Ë ï³-

Ñ³ ñáõÙ Ý»ñ:


ÈÇ³ñ Å»ù ³ Ý³Ù Ý»½ ¨ ³ã ùÇ ½ÝÝáõÙ` áõ ß³¹ ñáõÃ ÛáõÝ ¹³ñÓ Ý» Éáí »Õ ç»-

ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇÝ, Ü²Ö ã³÷ Ù³ ÝÁ, ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇÝ, ·á ÝÇáë Ïá åÇ³-

ÛÇÝ, ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇÝ ¨ ûý Ã³É Ùáë Ïá åÇ³ ÛÇÝ:

¸Ç ï³ñ Ï»É ³ÛÉ Ù³ë Ý³ ·»ï Ý» ñÇ ËáñÑñ ¹³ï íáõÃ Ûáõ ÝÁ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·³-

ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ¹»å ùáõÙ, ÇÝã å»ë Ý³¨ ùÝ³ ÛÇÝ ½³ñ Ï» ñ³Ï Ý»-

ñÇ ¹áå É»ñ Û³Ý Ñ» ï³ ½á ïáõÃ Ûáõ ÝÁ` í»ñ çÇÝ Ý» ñÇë Ëó³ Ýáõ ÙÁ µ³ ó³ é»-

Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

ì² ðàôØ

êï» ñáÇ¹ Ý» ñÇ Ï³ ÃÇÉ Ý»ñ (1%-³ Ýáó åñ»¹ ÝÇ ½á Éá ÝÇ ³ ó» ï³ï, û ñÁ 4

³Ý ·³Ù) ¨ óÇ Éáå É» ·ÇÏ ¹» Õ»ñ (1%-³ Ýáó ³ï ñá åÇÝ û ñÁ 2 ³Ý ·³Ù)`

153

µáñ µá ùáõ ÙÁ í» ñ³ó Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

¶É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ ï» Õ³ ÛÇÝ µáõÅ Ù³Ý ÙÇ çáó Ý»ñ (Ï³ ÃÇÉ Ý»ñ)` µ³ ó³ éáõÃ-

Û³Ùµ åñáë ï³· É³Ý ¹ÇÝ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ Ï»ñ å» ñÇ (ùë³ É³ ï³Ý, ïñ³ í³-

ï³Ý) ¨ åÇ Éá Ï³ñ åÇ ÝÇ:

ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ç ß» ÙÇ³Ý ëá íá ñ³ µ³ñ å³ Ñ³Ý çáõÙ ¿ É³ ½» ñ³ ÛÇÝ ýá-

ïá Ïá³ ·áõÉ Û³ óÇ³, » Ã» »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÁ Ã³ ÷³Ý óÇÏ ¿, Ï³Ù Í³Û ñ³-

Ù³ ë³ ÛÇÝ (å» ñÇ ý» ñÇÏ) ÏñÇá Ã» ñ³ åÇ³, » Ã» ³ÛÝ åÕïáñ ¿:

´³ñÓñ Ü²Ö-áí áõ Õ»Ïó íáÕ Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ñ ·É³áõ Ïá Ù³Ý, ãÝ³ Û³Í

µ³ñÓñ ¹» Õ³ ã³ ÷» ñáí Ï³ ï³ñ íáÕ ¹» Õá ñ³Û ù³ ÛÇÝ µáõÅ Ù³ ÝÁ, Ï³ ñáÕ

¿ å³ Ñ³Ý ç»É ·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ ýÇÉïñ Ù³Ý íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ ÛáõÝ, ¹ñ» Ý³ íáñ-

Ù³Ý ÇÙå É³Ý ïÇ Ý»ñ Ùáõ ÍáõÙ, Ï³Ù óÇÏ Éá ¹»ëï ñáõÏ ïÇí ÙÇ ç³Ù ïáõÃ-

ÛáõÝ:


äÇ Éá Ï³ñ åÇ ÝÁ, ùë³ É³ ï³ÝÝ áõ ïñ³ í³ ï³ ÝÁ Ñ³ Ï³ óáõó í³Í »Ý, ù³-

ÝÇ áñ µáñ µá ùáõÙ »Ý ³ é³ ç³ó Ý»áõÙ:

ºÈ øÀ

²Ý µ³ ñ»Ý å³ëï ¿, Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý µáõÅ Ù³Ý ¹»å ùáõÙ Ýá ñ³ ·á Û³-

ó³Í ³ ÝáÃ Ý» ñÁ Ï³ ñáÕ »Ý Ñ»ï ½³ñ ·³ Ý³É, ë³ Ï³ÛÝ Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³-

ñÇ ½³ óÇ³ ÛÇ ¹»å ù» ñÇ Ù»Í Ù³ ëÁ ùñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý, ½³ñ ·³ óáÕ ÁÝ Ã³óù

áõ ÝÇ: �

ÜÏ. 12.7 Ü»áí³ëÏáõÉÛ³ñ ·É³áõÏáÙ³



¶ÈàôÊ 13.

Ø³Ý Ï³ µáõ Å³ Ï³Ý

åñ³Ï ïÇ Ï³ ÛáõÙ Ñ³Ý ¹Ç åáÕ

³ã ùÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ

13.1 ²Ü Ð² êàôÂ Ú²Ü èº îÆ Üà ä² ÂÆ²

ØÛáõë ³Ý í³ ÝáõÙÝ ¿ é»ï ñá É»Ý ï³É ýÇµ ñá½:

²è-Ý ³Ý Ñ³ë Ýá ñ³ ÍÇÝ Ý» ñÇ Ùáï ³ é³ ç³ óáÕ ³Ë ï³ µ³ Ý³ Ï³Ý ·áñ-

ÍÁÝ Ã³ó ¿, á ñÇ ¹»å ùáõÙ Ñ³ ëáõÝ ¨ ³Ý Ñ³ë ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ë³Ñ Ù³-

Ý³· ÍÇÝ ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³Ë ï³ µ³ Ý³ Ï³Ý Ý»á í³ë-

ÏáõÉ Û³ ñÇ ½³ óÇ³ (ÝÏ. 13.1; 13.2)` Ñ³Ý ·»ó Ý» Éáí ëåÇ³ó Ù³ ÝÁ µÝá ñáß

÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ, ³Û¹ ÃíáõÙ ¹» ÕÇÝ µÍÇ Ó·áõÙ Ý» ñÇ, ó³Ý ó³ Ã³-

Õ³Ý ÃÇ ß»ñ ï³ ½³ï Ù³Ý ¨ ÏÝ×éáï Ù³Ý (ÝÏ. 13.3):


²è ³ é³ ç³ó ÝáÕ ·áñ ÍáÝ Ý» ñÁ µ³½ Ù³ ÃÇí »Ý, ë³ Ï³ÛÝ Ñ³ Ù³ñ íáõÙ ¿,

áñ ³Ý Ñ³ë ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ÑÇ å» ñûù ëÇ³ ÛÇ Ñ»ï¨³Ý ùáí ³ ÝáÃ Ý» ñÇ

ÏÍÏáõÙ ¿ ³ é³ ç³ ÝáõÙ ¨ ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ »ñÏ ñáñ ¹³ ÛÇÝ

Ç ß» ÙÇ³, áñÝ ¿É Ñ³Ý ·»ó ÝáõÙ ¿ ³ Ýá Ã³ ÛÇÝ ³ ×Ç ·áñ ÍáÝ Ý» ñÇ ³ñ ï³¹-

ñáõÃ Û³ÝÝ áõ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ýáñ ³ ÝáÃ Ý» ñÇ ³ ×Ç:

Ð²Ø²Îòì²Ì ²ÚÈ ¶àðÌàÜÜºð

� ÐÕÇáõÃ Û³Ý Å³Ù Ï» ïÁ ¨ Ýá ñ³Í ÝÇ ù³ ßÁ. Ñ³ Ï³ é³Ï Ï³å ¿ Ñ³Ûï-

Ý³ µ»ñ í³Í ²è-Ç Ñ³ ×³ Ë³ Ï³ ÝáõÃ Û³Ý áõ Í³Ý ñáõÃ Û³Ý ³ë ïÇ ×³ ÝÇ ¨

Ýá ñ³Í ÝÇ ù³ ßÇ áõ ÑÕÇáõÃ Û³Ý Å³Ù Ï» ïÇ ÙÇç¨:

� ÂÃí³Í Ý³ ÛÇÝ µáõ ÅáõÙ. »ñ Ï³ñ Å³ Ù³ Ý³Ï ³ÛÝ ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý ·áñ ÍáÝ Ý»-

ñÇó Ù»ÏÝ ¿ Ñ³ Ù³ñ í»É, ë³ Ï³ÛÝ ²è-Ç ¨ ÃÃí³Í Ý³ ÛÇÝ µáõÅ Ù³Ý ÙÇç¨

áõ ÕÇÕ Ï³å ãÇ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É: ² é³ í»É Ñ³ í³ Ý³ Ï³Ý ¿, áñ ²è-Ç ½³ñ-

·³ó Ù³ ÝÁ Ýå³ë ïáõÙ ¿ ÑÇ åûù ëÇ³ ÛÇ ¨ ÑÇ å» ñáù ëÇ³ ÛÇ Ñ³ Ù³Ï óáõ ÙÁ:

155

� ê»å ëÇë:

� ²ñ Û³Ý ÷á Ë³ Ý³ Ï³ ÛÇÝ ÷áË Ý» ñ³ñ ÏáõÙ:

� Ø» éáõ Ï³ó ÝáÕ ¿Ý ï» ñá Ïá ÉÇï:

� ´ñáÝ Ë³ Ãá ù³ ÛÇÝ ¹Çëå É³ ½Ç³:

ÜÞ²ÜÜºð ºì ²Ê î²Ü Þ²Ü Üºð

ÞÉáõÃ ÛáõÝ

È»Û Ïá Ïá ñÇ³

¶É³áõ Ïá Ù³

¶ÈàôÊ 13. Ø³Ý Ï³ µáõ Å³ Ï³Ý åñ³Ï ïÇ Ï³ ÛáõÙ

Ñ³Ý ¹Ç åáÕ ³ã ùÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ

ÜÏ. 13.3 ò³Ýó³Ã³Õ³ÝÃÇ Ó·áõÙ³ÛÇÝ ß»ñï³½³ïáõÙ ³ÝÑ³ëáõÃÛ³Ý é»ïÇÝáå³ÃÇ³ÛÇ Å³Ù³Ý³Ï

ÜÏ. 13.1 ²ÝÑ³ëáõÃÛ³Ý é»ïÇÝáå³ÃÇ³` ³ÝáÃ³íáñí³Í (Ñ³ëáõÝ) ¨ áã ³ÝáÃ³íáñí³Í (³ÝÑ³ë) ó³Ýó³Ã³Õ³ÝÃÇ ë³ÑÙ³Ý³·ÇÍ

ÜÏ. 13.2 ò³Ýó³Ã³Õ³ÝÃÇ ³Ëï³µ³Ý³Ï³Ý Ý»áí³ëÏáõÉÛ³ñÇ½³óÇ³ ³ÝÑ³ëáõÃÛ³Ý é»ïÇáÝáå³ÃÇ³ÛÇ Å³Ù³Ý³Ï

¸»Ù³ñÏ³óÇáÝ ·ÇÍ

üÇµñáí³ëÏáõÉÛ³ñåñáÉÇý»ñ³óÇ³


Ð² Ø² Ö² ð² Î² ² ÜàôÂ ÚàôÜ � 1,500 · -Çó å³ Ï³ë ù³ß 34 ß³ µ³ Ã³ Ï³ ÝÇó ÷áùñ µá Éáñ Ýá ñ³ ÍÇÝ Ý»-

ñÇÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ½ÝÝ»É ²è Ñ³Ûï Ý³ µ» ñ» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí:

� Üá ñ³ ÍÇÝ Ý» ñÇÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ½ÝÝ»É 32 ß³ µ³ Ã³ Ï³ ÝÇó ëÏë³Í ¨

³ å³ 2 ß³ µ³ ÃÁ Ù»Ï, ÙÇÝã¨ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ÉÇ³ñ Å»ù Ñ³ ëáõ Ý³ Ý³-

ÉÁ:

� ²è-Ç ½³ñ ·³ó Ù³Ý íï³Ý·Ý ³ é³ í»É Ù»Í ¿ ÷áùñ ù³ß áõ Ý» óáÕ Ýá ñ³-

ÍÇÝ Ý» ñÇ Ùáï:

ÐÆì²Ü¸àôÂÚ²Ü ÀÜÂ²òøÀ

� ² é³ ç³ ¹Ç Ùá¹:

� ÆÝù Ý³ µ» ñ³ µ³ñ í» ñ³ óáõÙ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ó³Ý Ï³ ó³Í ÷áõ ÉáõÙ:

êåÇ³ó Ù³ ÝÁ µÝá ñáß ùñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý ÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ, ³Û¹ ÃíáõÙ å»-

ñÇ ý» ñÇÏ Ñ³ï í³Í Ý» ñÇ ³ Ýá Ã³ íáñ Ù³Ý Ë³Ý ·³ ñáõÙ, ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý-

ÃÇ Í³É ù» ñÇ ·á Û³ óáõÙ, ¹» ÕÇÝ µÍÇ Ó·áõÙ ùáõÝ ù³ ÛÇÝ áõÕ ÕáõÃ Û³Ùµ,

ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ åÇ· Ù»Ý ï³ ÛÇÝ ¿ åÇ Ã» ÉÇ ÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ, ó³Ý-

ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ó·áõ Ù³ ÛÇÝ Ï³Ù é»· Ù³ ïá ·»Ý ß»ñ ï³ ½³ ïáõÙ:


� ²è-Ç ÏñÇá Ã» ñ³ åÇ³Ý Ï³ ñáÕ ¿ Ï³Ý Ë»É ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ³ é³ çÁÝ Ã³-

óÁ: ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³ Ýá Ã³ ½áõñÏ Ñ³ï í³Í Ý» ñÇ ÏñÇá Ã» ñ³ åÇ³Ý

Ï³Ù ³ ÝáõÕ Õ³ ÏÇ ûý Ã³É Ùáë Ïá åÇ³ ÛÇ ÙÇ çá óáí Ï³ ï³ñ í³Í É³ ½» ñ³-

ÛÇÝ Ã» ñ³ åÇ³Ý ÏÇ ñ³é íáõÙ »Ý ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ë³Ñ Ù³ Ý³ ÛÇÝ ³ë ïÇ ×³-

ÝÇ ¹»å ùáõÙ:

� ÐÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ë³Ñ Ù³ Ý³ ÛÇÝ ³ë ïÇ ×³Ý ¿ Ñ³ Ù³ñ íáõÙ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý-

ÃÇ ÑÇÝ· ³ í» ÉÇ Å³ ÙÇ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ ÝáÕ ³Ù µáÕ ç³ Ï³Ý Ù³ Ï» ñ»-

ëÇ ³Ë ï³ Ñ³ ñáõ ÙÁ (³ ÝáÃ Ý» ñÇ á Éá ñáõ ÝáõÃ ÛáõÝ ¨ É³Û Ý³ óáõÙ):

� º ñ» Ë³ Ý» ñÇ µáõ Åáõ ÙÁ ³Ûë ÷áõ ÉáõÙ Ï³ ñáÕ ¿ Ñ³Ý ·»ó Ý»É ÑÇ í³Ý ¹áõÃ-

Û³Ý Ý³ Ñ³Ý çÇ áõ Ï³Ý Ë»É ¹ñ³ ³ é³ çÁÝ Ã³ óÁ, áõë ïÇ¨ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý

Ïá ñáõë ïÁ:

� ²è-áí ï³ é³ åáÕ » ñ» Ë³ Ý» ñÇ Ùáï Ù»Í ¿ ßÉáõÃ Û³Ý ¨ Éáõ ë³ µ»Ï Ù³Ý

½³ Ý³ ½³Ý Ë³Ý ·³ ñáõÙ Ý» ñÇ, ³Û¹ ÃíáõÙ Ï³ñ ×³ ï» ëáõÃ Û³Ý ¨ ³ë ïÇ·-

Ù³ ïÇ½ ÙÇ ½³ñ ·³ó Ù³Ý íï³Ý ·Á: ÎÛ³Ý ùÇ ³ é³ çÇÝ 5 ï³ ñÇ Ý» ñÇ ÁÝ-

Ã³ó ùáõÙ Ýñ³Ýù å»ïù ¿ ËÇëï ÑëÏá ÕáõÃ Û³Ý ï³Ï ÉÇ Ý»Ý:


øá³ÃëÇ ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝ

îáùëáÏ³ñÇ³½ �

157¶ÈàôÊ 13. Ø³Ý Ï³ µáõ Å³ Ï³Ý åñ³Ï ïÇ Ï³ ÛáõÙ


13.2 ÞÈàôÂ ÚàôÜ

ÞÉáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ ³ã ù» ñÇ ³ é³Ýóù Ý» ñÁ ÙÇ¨ÝáõÛÝ ·ÍÇ íñ³ ã»Ý ¹³-

ë³ íáñ í³Í: ÞÉáõÃ Ûáõ ÝÁ ¹³ ë³ Ï³ñ· íáõÙ ¿ Ñ»ï¨Û³É ï» ë³Ï Ý» ñÇ. Ç ¹Çá-

å³ ÃÇÏ ¨ Ó»éù µ» ñá íÇ, Ñá ñÇ ½á Ý³ Ï³Ý ¨ áõÕ Õ³ Ñ³ Û³ó, Ñ³ Ù³Ïó í³Í

(ß»Õ Ù³Ý ³ÝÏ Ûáõ ÝÁ ÝáõÛÝÝ ¿ Ñ³ Û³ó ùÇ µá Éáñ áõÕ ÕáõÃ ÛáõÝ Ý» ñáõÙ) ¨ å³-

ñ³ ÉÇ ïÇÏ (Ñ³ Û³ó ùÇ ï³ñ µ»ñ áõÕ ÕáõÃ ÛáõÝ Ý» ñáõÙ ß»Õ Ù³Ý ³ÝÏ Ûáõ ÝÁ

ï³ñ µ»ñ ¿` Ï³å í³Í Ï³Ã í³ ÍÇ Ï³Ù ³Ï Ý³·Ý ¹Ç ß³ñ ÅáõÙ Ý» ñÇ ë³Ñ-

Ù³ Ý³ ÷³Ï Ù³Ý Ñ»ï), ÇÝã å»ë Ý³¨ Ã³ùÝ í³Í (É³ ï»Ýï), µ³ ó³ Ñ³Ûï

Ï³Ù ÁÝ¹ ÙÇç íáÕ:


² Ü²ØÜº¼

Ü³ Ë³ÍÝÝ ¹³ µ» ñ³ Ï³Ý ßñç³Ý. Ùáñ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ, ÍË» ÉÁ, ³É-

Ïá ÑáÉ Ï³Ù ÃÙñ³ ¹» Õ»ñ û· ï³ ·áñ Í» ÉÁ, ß³ ù³ ñ³ ÛÇÝ ¹Ç³ µ» ïÇ ³é Ï³-

ÛáõÃ Ûáõ ÝÁ:

ÌÝÝ¹³ µ» ñáõÃ ÛáõÝ. ÍÝÝ¹³ µ» ñáõÃ Û³Ý ï» ë³Ï, ³ Ýûù ëÇ³ ÛÇ Ï³Ù ÑÇ åûù-

ëÇ³ ÛÇ ßñç³Ý Ý»ñ, ³Ý Ñ³ë Ýá ñ³ ÍÇÝ Ï³Ù Ýá ñ³Í ÝÇ ÷áùñ ù³ß, ÑÕÇáõÃ-

Û³Ý Å³Ù Ï» ïÁ ÍÝÝ¹³ µ» ñáõÃ Ûáõ ÝÇó ³ é³ç, ÷á ñá ù³ ÛÇÝ ³ñ Ûáõ Ý³ ½»Õ-

Ù³Ý ³é Ï³ ÛáõÃ ÛáõÝ, ÑÇ í³Ý ¹³ Ýá ó³ ÛÇÝ ËÝ³Ù ùÇ ï á ÕáõÃ ÛáõÝ:

ÐÆì²Ü¸àôÂÚ²Ü êÎÆ¼´

� àñ ï³ ñÇ ùáõÙ ¿ ëÏëí»É, ßÉáõÃ Û³Ý Ñ»ï Ï³å í³Í íÝ³ë í³Íù Ý»ñ ¨

ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ, ß»Õ Ù³Ý ¹ñë áñ Ù³Ý Ñ³ ×³ Ë³ Ï³ ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ, ï»-

ë³ ÏÁ ¨ í» ñ³ ¹³ñ ÓÁ Ýáñ Ù³É ¹Çñ ùÇ, Ý³ Ë³ï ñ³ Ù³¹ ñáÕ ·áñ ÍáÝ Ý»ñ

(³ñ¨Ç ÉáõÛë, ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ, Ñá· Ý³ ÍáõÃ ÛáõÝ), íÇ ×³ ÏÁ Ã»Ã¨³ó ÝáÕ

·áñ ÍáÝ Ý»ñ, Ñ³ Ù³Ïó í³Í ³Ë ï³ ÝÇß Ý»ñ (·ÉË³ ó³í, ÉáõÛ ëÇ ³é Ï³Û-

ÍáõÙ Ý»ñ, ÝÛ³ñ ¹³ µ³ Ý³ Ï³Ý ß» ÕáõÙ Ý»ñ):

� ´ÅßÏ³ Ï³Ý ³ Ý³Ù Ý»½:

� ÞÉáõÃ Û³Ý ³é Ï³ ÛáõÃ ÛáõÝ ÁÝ ï³ Ý» Ï³Ý ³ Ý³Ù Ý» ½áõÙ:

� úñ ·³Ý-Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·» ñÇ ½ÝÝáõÙ:

� ø³ ßÇ ÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ, ¹Ûáõñ Ñá· Ý³ ÍáõÃ ÛáõÝ, ½³ñ Ï» ñ³ Ï³ ÛÇÝ ÑÇ å»ñ-

ïá ÝÇ³, ß³ ù³ ñ³ ÛÇÝ ¹Ç³ µ»ï, ·ÉË³ ó³í, ÝÛ³ñ ¹³ µ³ Ý³ Ï³Ý ³Ë ï³-

ÝÇß Ý»ñ:

� ÞÉáõÃ Û³Ý ·Ý³ Ñ³ ïáõÙ:

� ¼·³ óá Õ³ Ï³ ÝáõÃ Û³Ý ¨ ß³ñ Åá Õ³ Ï³ ÝáõÃ Û³Ý ·Ý³ Ñ³ ïáõÙ:


êÎðÆÜÆÜ¶²ÚÆÜ Ðºî²¼àîàôÂÚ²Ü îºÊÜÆÎ²

´³ó/ ÷³Ï Ã»ëï` Ñ» ï» ñá ýá ñÇ³ ÛÇ/ Ñ» ï» ñáï ñá åÇ³ ÛÇ µ³ ó³-

Ñ³Ûï Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ:

î»Ë ÝÇ Ï³Ý. Ù»Ï ³ã ùÁ ÷³ Ï»É ³Ý Ã³ ÷³Ýó í³ Ñ³ Ý³ ÏÇ û· ÝáõÃ Û³Ùµ,

³ å³ Ñ» é³ó Ý»É ³ÛÝ ¨ ½ÝÝ»É ³ã ùÁ: ²ã ùÇ ß³ñ Åáõ ÙÁ íÏ³ ÛáõÙ ¿ ß»Õ-

Ù³Ý ³é Ï³ ÛáõÃ Û³Ý Ù³ ëÇÝ: Ð» ï» ñá ýá ñÇ³ ÛÇ Å³ Ù³ Ý³Ï Ñ³ Ù³¹ ñáõ ÙÁ

( ýáõ ½Ç³) å³Ñ å³Ý íáõÙ ¿ µÇ Ýá ÏáõÉ Û³ñ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ßÝáñ ÑÇí: Ð» ï»-

ñáå ëÇ³ ÛÇ Å³ Ù³ Ý³Ï Ù»Ï ³ã ùÇ ³ é³Ýó ùÁ ãÇ Ñ³ ÙÁÝÏ ÝáõÙ ÙÛáõë ³ã ùÇ

³ é³Ýó ùÇ Ñ»ï:

´Ü² ÌÆÜ Ð² Ø² Øºî ÞÈàôÂ ÚàôÜ (ÝÏ. 13.4)

´Ý³ ÍÇÝ Ñ³ Ù³ Ù»ï ßÉáõÃ Ûáõ ÝÁ ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ » ñ» Ë³ ÛÇ ÏÛ³Ý ùÇ ³ é³-

çÇÝ 6 ³ ÙÇë Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ:


´áõÝ å³ï ×³éÝ ³Ý Ñ³Ûï ¿, ·á ÛáõÃ ÛáõÝ áõ ÝÇ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ½³ñ ·³-

óáõ ÙÁ µ³ ó³ï ñáÕ »ñ Ïáõ í³ñ Ï³Í:

� ¼·³ óá Õ³ Ï³Ý (ë»Ý ëáñ) Ñ³ Ù³¹ñ Ù³Ý Ù» Ë³ ÝÇ½Ù Ý» ñÇ ³ é³ç Ý³ ÛÇÝ

¹» ý»Ïï, á ñÇ å³ï ×³éÝ ¿.

− Ïá Éá µá Ù³Ý,

− Ïá åÇ Ñ» Ù³Ý ·Çá Ù³Ý,

� ß³ñ ÅÇã (Ùá ïáñ) Ñ³ Ù³¹ñ Ù³Ý Ù» Ë³ ÝÇ½Ù Ý» ñÇ ³ é³ç Ý³ ÛÇÝ ¹» ý»Ïï:


ÐÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý í³Õ ëÏÇ½µ ÏÛ³Ý ùÇ ³ é³ çÇÝ 6 ³ ÙÇë Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó-

ùáõÙ:

ÞÉáõÃ Û³Ý Ù»Í ³ÝÏ ÛáõÝ` ëá íá ñ³ µ³ñ 45 åñÇ½ Ù³ ïÇÏ ¹Çáåï ñÇ³ ÛÇó

³ í» ÉÇ:

ÀÝ¹ ÙÇç íáÕ Ï³Ù Ë³ ã³Ó¨ ýÇù ë³ óÇ³:

ÄàÔàìð¸²¶ð²Î²Ü îìÚ²ÈÜºð

� ¼³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ ÏÛ³Ý ùÇ ³ é³ çÇÝ 6 ³ ÙÇë Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ:

� ÀÝ ï³ Ý» Ï³Ý ³ Ý³Ù Ý» ½Á Ñ³ ×³Ë ¹ñ³ Ï³Ý ¿:

²ÎÜ²´²Ü²Î²Ü ¼ÜÜØ²Ü îìÚ²ÈÜºð

� Þ»Õ Ù³Ý Ù»Í ³ÝÏ ÛáõÝ.

� ÀÝ¹ ÙÇç íáÕ ýÇù ë³ óÇ³.

159

� Ê³ ã³Ó¨ ýÇù ë³ óÇ³. Ï³ ñáÕ ¿ í» ó» ñáñ¹ ÝÛ³ñ ¹Ç »ñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ Ï³Ã-

í³ ÍÇ ï»ëù áõ Ý» Ý³É.

� ²Ùµ ÉÇû åÇ³Ý Ñ³½ í³ ¹»å ¿ Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ.

� è» ý ñ³Ï óÇ³ ÛÇ ß» Õáõ ÙÁ ÙÇÝã¨ Ñ» é³ ï» ëáõÃ Û³Ý 2,0 D.

� Ð» ï³ ·³ ÛáõÙ ½³ñ ·³ ÝáõÙ »Ý.

− ëïá ñÇÝ Ã»ù ÙÏ³ ÝÇ ·» ñ³ Ï³ ÛáõÙ,

− ï³ ñ³Ý ç³ï í³Í áõÕ Õ³ Ñ³ Û³ó ß» ÕáõÙ (îàôÞ),

− Ã³ùÝ í³Í ÝÇë ï³·Ù:

ÀÜ¸Ð²Üàôð ´ÜàôÚÂÆ ²Êî²ÜÞ²ÜÜºð

â»Ý Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ íáõÙ:


� ´áõ ÅáõÙ ãëï³ ó³Í ÑÇ í³Ý¹ Ý»ñÝ áõ Ý»Ý É³í ï» ëá ÕáõÃ ÛáõÝ ¨ ÁÝ¹ ÙÇç-

íáÕ ý Çù ë³ óÇ³: ´Ç Ýá ÏáõÉ Û³ñ ýáõÝÏ óÇ³Ý µ³ ó³ Ï³ ÛáõÙ ¿:

� ´áõ ÅáõÙ ëï³ ó³Í ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÁ Ï³ ñáÕ »Ý áõ Ý» Ý³É å³ï Ï» ñÇ å» ñÇ -

ý» ñÇÏ Ñ³ Ù³¹ ñáõÙ, ÇÝ ãÇ ßÝáñ ÑÇí Ï³ ñáÕ ¿ ½³ñ ·³ Ý³É ëï» ñ»áë Ïá-

åÇÏ ï» ëá ÕáõÃ ÛáõÝ:


� úÏÉ Ûáõ ½ÇáÝ Ã» ñ³ åÇ³` å» Ý³ ÉÇ ½³ óÇ³, ³Ùµ ÉÇû åÇ³ ÛÇ ½³ñ ·³ óáõ ÙÁ

Ï³Ý Ë» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí:

� 1,5 D ¨ µ³ñÓñ Ñ» é³ ï» ëáõÃ Û³Ý é» ý ñ³Ï óÇ³ ÛÇ ¹»å ùáõÙ ÷áñ Ó»É Ýß³-

Ý³ Ï»É ³Ï Ýáó:

� êá íá ñ³ µ³ñ å³ Ñ³Ýç íáõÙ ¿ íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ßïÏáõÙ:

� ìÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ÙÇ ç³Ù ïáõÃ Û³Ý Å³Ù Ï»ï Ý» ñÁ Ñëï³Ï ã»Ý. á ñáß Ù³ë-

Ý³ ·»ï Ý»ñ ·ïÝáõÙ »Ý, áñ íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ ÝÁ å»ïù ¿ Ï³ ï³ñ íÇ í³Õ

ßñç³ ÝáõÙ` ³ í» ÉÇ É³í ½·³ óá Õ³ Ï³Ý Ñ³ Ù³¹ ñáõÙ ³ å³ Ñá í» Éáõ Ñ³-

Ù³ñ, ÙÇÝã ¹»é ÙÛáõë Ý» ñÁ Ëáñ Ñáõñ¹ »Ý ï³ ÉÇë íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ ÝÁ Ï³-

ï³ ñ»É ÙÇÝã¨ »ñ Ïáõ ï³ ñ» Ï³Ý Ñ³ ë³ ÏÁ: ìÇ ñ³ µáõÛÅ Ý» ñÇ Ù»Í Ù³ ëÁ

ÙÇ ç³Ù ïáõÃ ÛáõÝÝ Ç ñ³ Ï³ Ý³ó ÝáõÙ ¿, »ñµ » ñ» Ë³Ý ¹³é ÝáõÙ ¿ 9-Çó 16

³Ù ë³ Ï³Ý:

� ìÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Û³Ý ¿áõÃ Ûáõ ÝÁ. ÙÇç Ý³ ÛÇÝ áõ ÕÇÕ ÙÏ³Ý Ý» ñÇ »ñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ

é» ó» ëÇ³:

� º Ã» ß» Õáõ ÙÁ ·» ñ³ ½³Ý óáõÙ ¿ 45 åñÇ½ Ù³ ïÇÏ ¹Çáåï ñÇ³, ³ å³ ³ÝÑ-

ñ³ Å»ßï ¿ Ï³ ï³ ñ»É Ý³¨ ÏáÕÙ Ý³ ÛÇÝ áõ ÕÇÕ ÙÏ³ ÝÇ é» ½»Ï óÇ³:

� êïá ñÇÝ Ã»ù ÙÏ³ ÝÇ ·» ñ³ Ï³Û Ù³Ý ¹»å ùáõÙ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ãáõ É³ó Ý»É

³ÛÝ:




� Ð»ï íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ßñç³ ÝáõÙ ³ å³ Ñá í»É ß³ ñáõ Ý³ Ï³ Ï³Ý ÑëÏá ÕáõÃ-

ÛáõÝ` ³Ùµ ÉÇû åÇ³Ý ¨ ³ Ïá Ùá ¹³ óÇáÝ Ñ³ Ù³ Ù»ï ßÉáõÃ Ûáõ ÝÁ í³Õ Ñ³Ûï-

Ý³ µ» ñ» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí:

� º ñ» Ë³ Ý» ñÇ 30-40%-Á Ñ» ï³ ·³ ÛáõÙ ÏñÏÝ³ ÏÇ íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Û³Ý Ï³-

ñÇù ¿ áõ Ý» ÝáõÙ (ÙÝ³ óáñ ¹³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ Ù»ï ßÉáõÃ Û³Ý, îàôÞ-Ç Ï³Ù Ã»ù

ÙÏ³ ÝÇ ¹Çë ýáõÝÏ óÇ³ ÛÇ å³ï ×³ éáí):

� ØÇç Ý³ ÛÇÝ áõ ÕÇÕ ÙÏ³ ÝÁ Ãáõ É³ó Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ Ï³ ñ» ÉÇ ¿ µá ïáõ Éá ïáù-

ëÇÝ ÏÇ ñ³ é»É:


âÇ Ýß³ Ý³Ï íáõÙ


Úáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ 6 ³ ÙÇ ëÁ Ù»Ï 6 ï³ñ í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ` ³Ùµ ÉÇû åÇ³Ý ¨

ÏñÏÝíáÕ ßÉáõÃ Ûáõ ÝÁ í³Õ Ñ³Ûï Ý³ µ» ñ» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí:

² Îà Øà ² òÆàÜ Ð² Ø² Øºî ÞÈàôÂ ÚàôÜ

² Ïá Ùá ¹³ óÇáÝ Ñ³ Ù³ Ù»ï ßÉáõÃ Ûáõ ÝÁ (ÝÏ.13.5) Ó»éù µ» ñá íÇ íÇ ×³Ï ¿,

á ñÁ ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ 18-36 ³Ù ë³ Ï³Ý Ñ³ ë³ ÏáõÙ Ñ» é³ ï» ëáõÃ Û³Ùµ ï³-

é³ åáÕ » ñ» Ë³ Ý» ñÇ Ùáï, å³ï ×³ éÁ ã³ ÷³ ½³Ýó Ù»Í Í³ í³ ÉÇ ³ Ïá-

Ùá ¹³ óÇ³Ý ¿:


� ² Ïá Ùá ¹³ óÇ³ ÛÇ ¨ ÏáÝ í»ñ ·»Ý óÇ³ ÛÇ ÙÇç¨ áõ ÕÇÕ Ñ³ Ù» Ù³ ï³ Ï³Ý Ï³å

·á ÛáõÃ ÛáõÝ áõ ÝÇ:

� à ñáß ¹»å ù» ñáõÙ Ñ» é³ ï» ëáõÃ Û³Ùµ ï³ é³ åáÕ » ñ» Ë³ Ý» ñÇ Ùáï

å³ï Ï» ñÇ Ï»Ýï ñá Ý³ óáõ ÙÁ Ï³ ï³ñ íáõÙ ¿ ³ Ïá Ùá ¹³ óÇ³ ÛÇ Í³ í³ ÉÇ

Ù» Í³ó Ù³Ý ßÝáñ ÑÇí, ÇÝ ãÁ Ñ³Ý ·»ó ÝáõÙ ¿ ÏáÝ í»ñ ·»Ý óÇ³ ÛÇ ¨ Ñ³ Ù³-

Ù»ï ßÉáõÃ Û³Ý:


� ²ã ù» ñÇ ³ é³Ýóù Ý» ñÁ Ë³ã íáõÙ »Ý ¹» åÇ Ý»ñë:

� êÏ½µáõÙ ß» Õáõ ÙÁ ëá íá ñ³ µ³ñ ÁÝ¹ ÙÇç íáÕ µÝáõÛÃ ¿ ÏñáõÙ:

� Þ» Õáõ ÙÁ ëÏ½µáõÙ ÝÏ³ï íáõÙ ¿ Ùáï ³ é³ñ Ï³ ÛÇ Ý³ Û» ÉÇë, ÇëÏ Ñ» ï³ ·³-

ÛáõÙ Ý³¨ Ñ» éáõ ³ é³ñ Ï³ ÛÇ Ý³ Û» ÉÇë:

� ² é³ í»É Ñ³ ×³Ë ³ é³ ç³ ÝáõÙ ¿, »ñµ » ñ» Ë³Ý ÑÇ í³Ý¹ ¿ Ï³Ù Ñá· Ý³Í ¿

ÉÇ ÝáõÙ:

161

� ØÇÝã¨ å³ï Ï» ñÇ ×Ýßáõ ÙÁ (ëáõå ñ» ëÇ³) ¨ ³Ùµ ÉÇû åÇ³ ÛÇ ½³ñ ·³ óáõ ÙÁ

ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÁ Ï³ ñáÕ »Ý ·³Ý ·³ï í»É »ñÏ ï» ëáõÃ Ûáõ ÝÇó (¹Çå Éá åÇ³):


� êá íá ñ³ µ³ñ ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ 18-36 ³Ù ë³ Ï³Ý Ñ³ ë³ ÏáõÙ, ë³ Ï³ÛÝ Ï³-

ñáÕ ¿ ³ é³ ç³ Ý³É Ý³¨ 6 ³Ù ë³ Ï³ ÝÇó ÙÇÝã¨ 7 ï³ ñ» Ï³Ý Ñ³ ë³ ÏáõÙ:

� ÀÝ ï³ Ý» Ï³Ý ³ Ý³Ù Ý» ½Á Ñ³ ×³Ë ¹ñ³ Ï³Ý ¿:

²ÎÜ²´²Ü²Î²Ü ¼ÜÜØ²Ü îìÚ²ÈÜºð

� Ð³ Ù³ Ù»ï ßÉáõÃ ÛáõÝ, ëá íá ñ³ µ³ñ 20-40 åñÇ½ Ù³ ïÇÏ ¹Çáåï ñÇ³:

� Ð» é³ ï» ëáõÃ ÛáõÝ:

� ²Ùµ ÉÇû åÇ³Ý Ñ³ ×³Ë ¿ Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ:

� ºñ Ï³ñ Å³ Ù³ Ý³Ï ·á ÛáõÃ ÛáõÝ áõ Ý» óáÕ Ñ³ Ù³ Ù»ï ßÉáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ

ëï» ñ»áë Ïá åÇÏ ï» ëá ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ Ï³ ñáÕ ¿ ÃáõÛÉ ÉÇ Ý»É, ë³ Ï³ÛÝ Ï³ ñáÕ ¿

ÉÇ Ý»É Ýáñ Ù³É, » Ã» Ñ³ Ù³ Ù»ï ßÉáõÃ ÛáõÝÝ ÁÝ¹ ÙÇç íáÕ ¿ Ï³Ù Ñ³ Ù³ å³-

ï³ë Ë³Ý µáõ ÅáõÙ ¿ ³ å³ Ñáí í³Í:


â»Ý Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ íáõÙ


ÖÇßï ³Ë ïá ñáß Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ á ñá ß»É Éáõ ë³ µ»Ï Ù³Ý ï»-

ë³ ÏÁ ¨ áõ ÅÁ óÇÏ Éáå É» ·Ç³ ÛÇ å³Û Ù³Ý Ý» ñáõÙ: ºñ Ïáõ ³Ý ·³Ù Ï³ Ã»ó-

ñ»ù óÇÏ Éá å»Ý ïá É³ ïÇ 1%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ ¨ 30 ñá å» ³Ýó Ï³ ï³ ñ»ù

é» ý ñ³Ï óÇ³Ý Ï³Ù ½ÝÝáõ ÙÇó ³ é³ç 3 ·Ç ß»ñ Ï³ Ã»ó ñ»ù ³ï ñá åÇ ÝÇ

1%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ:


� ´áõ ÅáõÙ ãëï³ ó³Í ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ ³Ùµ ÉÇû åÇ³, á ñÁ

6 ï³ ñ» Ï³Ý Ñ³ ë³ ÏáõÙ ³ñ ¹»Ý ¹³é ÝáõÙ ¿ ³Ý ¹³é Ý³ ÉÇ:

� ´áõÅ Ù³Ý µ³ ó³ Ï³ ÛáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ ëï» ñ»áë Ïá åÇÏ ï» ëá ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ

ãÇ ½³ñ ·³ ÝáõÙ:

� Ð³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý µáõÅ Ù³Ý ¹»å ùáõÙ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Ûáõ ÝÁ Ï³-

ñáÕ ¿ Ýáñ Ù³É ÉÇ Ý»É, ÇëÏ ëï» ñ»áë Ïá åÇÏ ï» ëá ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ Ï³ ñáÕ ¿ å³Ñ-

å³Ý í»É:

� î³ ñÇ ùÇ Ñ»ï Ñ» é³ ï» ëáõÃ Ûáõ ÝÁ Ýí³ ½áõÙ ¿, ¨ ÙÇÝã¨ 10 ï³ ñ» Ï³ ÝÁ

» ñ» Ë³ Ý» ñÇ Ù»Í Ù³ ëÁ ³ÛÉ¨ë ³Ï Ýáó Ïñ» Éáõ Ï³ ñÇù ãÇ áõ Ý» ÝáõÙ:





úå ïÇ Ï³ Ï³Ý. Ýß³ Ý³ Ï»ù Ñ» é³ ï» ëáõÃ ÛáõÝÝ ³Ù µáÕ çáõÃ Û³Ùµ ßïÏáÕ

³Ï Ýáó: ²Ï ÝáóÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ïñ»É ³ ÝÁÝ¹ Ñ³ï, ÇÝ ãÁ Ñ³ ×³Ë ÑÝ³ ñ³-

íá ñáõÃ ÛáõÝ ¿ ï³ ÉÇë ÉÇá íÇÝ í» ñ³Ñë Ï» Éáõ ß» Õáõ ÙÁ: î³ ñÇ ùÇ Ñ»ï Ñ» é³-

ï» ëáõÃ Û³Ý ³ë ïÇ ×³ ÝÁ å³ Ï³ ëáõÙ ¿, ¨ 10-12 ï³ ñ» Ï³Ý Ñ³ ë³ ÏáõÙ

³Ï Ýáó Ïñ» Éáõ Ï³ ñÇùÝ ³ÛÉ¨ë ãÇ ½·³ó íáõÙ:

¸» Õá ñ³Û ù³ ÛÇÝ. Ñ³ Ï³ ùá ÉÇ Ý»ë Ã» ñ³ ½³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý»ñ. åÇ Éá Ï³ñ åÇ-

ÝÇ 1%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ, áñÝ ³ é³ ç³ó ÝáõÙ ¿ ï» Õ³ ÛÇÝ ³ Ïá Ùá ¹³ óÇ³`

í» ñ³ó Ý» Éáí ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ³ Õá ïáõÃ Ûáõ ÝÁ, ÇÝ ãÁ ËÃ³ ÝáõÙ ¿ Ï»Ýï ñá-

Ý³ Ï³Ý ³ Ïá Ùá ¹³ óÇ³Ý ¨ ÏáÝ í»ñ ·»Ý óÇ³Ý: ÎáÕÙ Ý³ ÏÇ ³½ ¹» óáõÃ Û³Ý

å³ï ×³ éáí ³ÛÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ÏÇ ñ³ é»É Ñ³½ í³ ¹»å, ÙÇ³ÛÝ ³ÛÝ ¹»å-

ù» ñáõÙ, »ñµ ûå ïÇ Ï³ Ï³Ý µáõ ÅáõÙÝ ³ñ¹ ÛáõÝù ãÇ ï³ ÉÇë:

ìÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý. íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ÙÇ ç³Ù ïáõÃ ÛáõÝÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ï³-

ï³ ñ»É ÙÇ³ÛÝ Ù³ë Ý³ ÏÇ ³ Ïá Ùá ¹³ óÇáÝ Ñ³ Ù³ Ù»ï ßÉáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ

(»ñµ ³Ï Ýá óÇ ÏÇ ñ³ éáõ ÙÁ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõÃ ÛáõÝ ãÇ ï³ ÉÇë ³Ù µáÕ çáõÃ Û³Ùµ

ßïÏ» Éáõ ß» Õáõ ÙÁ), Ï³Ù »ñµ ÑÇ í³Ý ¹Á Ññ³ Å³ñ íáõÙ ¿ ³Ï Ýáó Ïñ» Éáõó:

úå ïÇ Ï³ Ï³Ý ßïÏÙ³Ý »Ý Ã³ Ï³ ßÉáõÃ Û³Ý íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý µáõ Åáõ ÙÁ

Ñ» ï³ ·³ ÛáõÙ, »ñµ Ñ» é³ ï» ëáõÃ Ûáõ ÝÁ Ýí³ ½áõÙ ¿, Ñ³Ý ·»ó ÝáõÙ ¿ ï³ ñ³-

Ù»ï` ¹» åÇ ¹áõñë ß»Õ Ù³Ý ½³ñ ·³ó Ù³ ÝÁ: Ø³ë Ý³ ÏÇ ³ Ïá Ùá ¹³ óÇáÝ

Ñ³ Ù³ Ù»ï ßÉáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ ÝÁ å»ïù ¿ ßïÏÇ ÙÇ³ÛÝ

ÙÝ³ óáñ ¹³ ÛÇÝ ß» Õáõ ÙÁ, á ñÁ ãÇ í» ñ³ÑëÏ íáõÙ ³Ï Ýá óÇ û· ÝáõÃ Û³Ùµ:

²Ùµ ÉÇû åÇ³. µáõ Åáõ ÙÁ å»ïù ¿ ÁÝ Ã³ Ý³ ßÉáõÃ Û³Ý µáõÅ Ù³ ÝÁ ½áõ ·³-

Ñ»é:


� ì» ñ³Ñë Ï»É ¨ µáõ Å»É ³Ùµ ÉÇû åÇ³Ý:

� Úáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ³Û óÇ Å³ Ù³ Ý³Ï í» ñ³Ñë Ï»É µÇ Ýû ÏáõÉ Û³ñ ï» ëá ÕáõÃ-

Û³Ý ýáõÝÏ óÇ³Ý:

� º Ã» ³Ï Ýá óÇ û· ÝáõÃ Û³Ùµ Ñ³ çáÕ íáõÙ ¿ ßïÏ»É ß» Õáõ ÙÁ, ÇëÏ ³Ùµ ÉÇû-

åÇ³Ý å³ Ï³ ëáõÙ ¿, ³ å³ ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ ½ÝÝ»ù Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ 4-6 ³ ÙÇ-

ëÁ Ù»Ï: î³ ñÇÝ Ù»Ï ³Ý ·³Ù Ï³ ï³ ñ»ù ëÏÇ³ë Ïá åÇ³ óÇÏ Éáå É» ·Ç³-

ÛÇó Ñ» ïá:

� ÐÇ í³Ý ¹Á å»ïù ¿ ¹³ ¹³ ñ»ó ÝÇ ³Ï Ýáó Ïñ» ÉÁ 8-11 ï³ ñ» Ï³Ý Ñ³ ë³-

ÏáõÙ:

163

î² ð² Øºî ÞÈàôÂ ÚàôÜ

î» ëá Õ³ Ï³Ý ³ é³Ýóù Ý» ñÇ ï³ ñ³ ÙÇï íáÕ ß» Õáõ ÙÁ Ïáã íáõÙ ¿ ï³ ñ³-

Ù»ï ßÉáõÃ ÛáõÝ (¿Ï ½á ¹» íÇ³ óÇ³) (ÝÏ. 13.6): Þ» Õáõ ÙÁ Ï³ ñáÕ ¿ ÉÇ Ý»É

Ã³ùÝ í³Í Ñ³ Ù³¹ñ Ù³Ý ßÝáñ ÑÇí (¿Ï ½á ýá ñÇ³), Ï³ ñáÕ ¿ å³ñ µ» ñ³-

µ³ñ ¹ñë áñ í»É (ÁÝ¹ ÙÇç íáÕ ï³ ñ³ Ù»ï ßÉáõÃ ÛáõÝ) Ï³Ù Ùßï³ å»ë ³é-

Ï³ ÉÇ Ý»É (Ùßï³ Ï³Ý ï³ ñ³ Ù»ï ßÉáõÃ ÛáõÝ):


� Ø» Ë³ ÝÇ Ï³ Ï³Ý ·áñ ÍáÝ Ý»ñ, ·³Ý ·³ ¹Ç Ù³ ÛÇÝ Ë³Ý ·³ ñáõÙ Ý»ñ:

� ÎáÝ í»ñ ·»Ý óÇ³ ÛÇ ¨ ¹Ç í»ñ ·»Ý óÇ³ ÛÇ Ù» Ë³ ÝÇ½Ù Ý» ñÇ ³Ý Ñ³ í³ ë³-

ñ³Ïß éáõÃ ÛáõÝ:

� ¼·³ óá Õ³ Ï³Ý (ë»Ý ëáñ) ï³ ñ³ Ù»ï ßÉáõÃ ÛáõÝ, á ñÁ ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ í³ï

ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý Ñ»ï¨³Ý ùáí:

ÜÞ²ÜÜºð ºì ²Ê î²Ü Þ²Ü Üºð

î³ ñ³ Ù»ï ßÉáõÃ ÛáõÝÝ ³ í» ÉÇ ³ñ ï³ Ñ³Ûï í³Í ¿ ¹³é ÝáõÙ Ñá· Ý³ ÍáõÃ-

Û³Ý Å³ Ù³ Ý³Ï:

ä³ñ µ» ñ³ µ³ñ »ñÏ ï» ëáõÃ ÛáõÝ ¿ ½³ñ ·³ ÝáõÙ:

²ë Ã» Ýû åÇ³:

²ã ù» ñÇ ÏÏá óáõÙ:

Èáõ ë³ í³ ËáõÃ ÛáõÝ:


² é³ í»É Ñ³ ×³Ë Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ ¿ 2 ï³ ñ» Ï³ ÝÇó Ñ» ïá:


� ´Ý³ ÍÇÝ ï³ ñ³ Ù»ï ßÉáõÃ Ûáõ ÝÁ ëá íá ñ³ µ³ñ Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ ¿ ÝÛ³ñ ¹³ µ³-

Ý³ Ï³Ý ËÝ¹Çñ Ý»ñ áõ Ý» óáÕ » ñ» Ë³ Ý» ñÇ Ùáï: ´Ý³ ÍÇÝ ï³ ñ³ Ù»ï

ßÉáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ » ñ» Ë³ ÛÇÝ å»ïù ¿ ½ÝÝÇ Ù³Ý Ï³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹³ µ³-

ÝÁ:

� ¶³Ý ·³ ÛÇÝ ¨ ¹Ç Ù³ ÛÇÝ Ë³Ý ·³ ñáõÙ Ý»ñ:


ºñ Ï³ ñ³ï¨ ûÏÉ Ûáõ ½Ç³ ÛÇ Ã»ëï. Ù»Ï ³ã ùÁ 30-45 ñá å»Ç ÁÝ Ã³ó ùáõÙ

÷³Ï å³ Ñ» ÉÁ, Ñ³ Ù³¹ ñáõ ÙÁ ¹³ ¹³ ñ»ó Ý» Éáõ ßÝáñ ÑÇí, ³ é³ í» É³ ·áõÛÝë

ï³ ñ³Ý ç³ ïáõÙ ¿ ³ã ù» ñÁ: ¸³ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõÃ ÛáõÝ ¿ ï³ ÉÇë ã³ ÷» Éáõ

³ é³ í» É³ ·áõÛÝ ß» Õáõ ÙÁ, ÇÝãÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ï³ ï³ ñ»É Ñ» éáõ ¨ Ùá ïÇÏ

³ é³ñ Ï³ Ý» ñÇÝ Ý³ Û» ÉÇë:





� ¾Ï ½á ýá ñÇ³Ý Ï³ ñáÕ ¿ ³ã ù» ñÇ É³ ñáõÙ ³ é³ ç³ó Ý»É:

� ¾Ï ½á ýá ñÇ³Ý Ï³ ñáÕ ¿ ½³ñ ·³ Ý³É í» ñ³Í í» Éáí ÁÝ¹ ÙÇç íáÕ ß»Õ Ù³Ý:

� ÀÝ¹ ÙÇç íáÕ ¿Ï ½á ¹» íÇ³ óÇ³Ý Ï³ ñáÕ ¿ ëÏ½µáõÙ ¹ñë áñ í»É Ñ» éáõ

³ é³ñ Ï³ ÛÇ Ý³ Û» ÉÇë, ³ å³ ¿Ï ½áï ñá åÇ³Ý Ï³ ñáÕ ¿ ³ é³ ç³ Ý³É Ý³¨

Ùáï ³ é³ñ Ï³ ÛÇ Ý³ Û» ÉÇë, ÇëÏ Ñ» ï³ ·³ ÛáõÙ Ïïáõ ÅÇ Ý³¨ ëï» ñ»áë Ïá-

åÇÏ ï» ëá ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ:

´àô ÄàôØ

� Ð³ñ Ï³ íáñ ¿ ã³ ÷»É ÏáÝ í»ñ ·»Ý óÇ³ ÛÇ ³Ùå ÉÇ ïáõ ¹Á. » Ã» ³ÛÝ Ýí³ ½»É

¿, Ýß³ Ý³ Ï»ù ÏáÝ í»ñ ·»Ý óÇ³ ÛÇÝ Ýå³ë ïáÕ í³ñ ÅáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ:

� ÀÝ¹ ÙÇç íáÕ ï³ ñ³ Ù»ï ßÉáõÃ ÛáõÝ. µáõ Å»ù ³Ùµ ÉÇû åÇ³Ý ¨ Éáõ ë³ µ»Ï-

Ù³Ý Ë³Ý ·³ ñáõ ÙÁ: ØÇÝã¨ 3 ï³ ñ» Ï³ ÝÁ Çµñ¨ Ñ³ Ï³ ëáõå ñ» ëÇáÝ µáõÅ-

Ù³Ý ï³ñ µ» ñ³Ï Ï³ ñáÕ ¿ ÏÇ ñ³é í»É ÁÝ¹ ÙÇç íáÕ å» Ý³ ÉÇ ½³ óÇ³Ý` ³ñ-

ÃáõÝ » Õ³Í Å³ Ù» ñÇ á ñá ß³ ÏÇ ïá Ïá ëÇ ã³ ÷áí: ´³ ó³ ë³ Ï³Ý ëý» ñÇÏ

³ å³ ÏÇ Ý» ñÁ (-1.50-Çó -3.00 D) Ï³ ñáÕ »Ý ÏÇ ñ³é í»É ³ Ïá Ùá ¹³ óÇáÝ

ÏáÝ í»ñ ·»Ý óÇ³Ý ËÃ³ Ý» Éáõ ¨ ³Û¹ åÇ ëáí ¿Ï ½áï ñá åÇ³Ý í» ñ³Ñë Ï» Éáõ

Ýå³ ï³ Ïáí: ÎáÝ í»ñ ·»Ý óÇ³ ÛÇ ³Ý µ³ í³ ñ³ ñáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ Ï³ ñ» ÉÇ

¿ Ýß³ Ý³ Ï»É ûñ Ãûå ïÇÏ í³ñ ÅáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ` ÏáÝ í»ñ ·»Ý óÇ³ ÛÇ Ñ³ Ù³¹ñ-

Ù³Ý ³Ù ÉÇ ïáõ¹Ý ³ í» É³ó Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

� ìÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý µáõ Åáõ ÙÁ ÏÇ ñ³é íáõÙ ¿ ³ÛÝ ¹»å ùáõÙ, »ñµ ÁÝ¹ ÙÇç-

íáÕ ï³ ñ³ Ù»ï ßÉáõÃ Û³Ý ³ñ ï³ Ñ³Ûï í³ ÍáõÃ ÛáõÝÝ áõ ¹ñë áñ Ù³Ý Ñ³-

×³ Ë³ Ï³ ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ ³ ×áõÙ ¿, ÇÝã å»ë Ý³¨ Ùßï³ Ï³Ý ¿Ï ½áï ñá åÇ³ ÛÇ

¹»å ùáõÙ:

� â³ ÷³ ½³Ýó Ù»Í ¹Ç í»ñ ·»Ý óÇ³ ÛÇ å³ï ×³ éáí ³ é³ ç³ óáÕ ¿Ï ½áï ñá-

åÇ³Ý ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ µáõ Å»É ÏáÕÙ Ý³ ÛÇÝ áõ ÕÇÕ ÙÏ³Ý Ý» ñÇ »ñÏ ÏáÕ Ù³-

ÝÇ é» ó» ëÇ³ ÛÇ ÙÇ çá óáí:

� Øßï³ Ï³Ý ¿Ï ½áï ñá åÇ³Ý Ï³Ù ½·³ óá Õ³ Ï³Ý ¿ ½áï ñá åÇ³Ý Ï³ ñáÕ ¿

µáõÅ í»É íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý » Õ³ Ý³ Ïáí (é» ó» ëÇ³ Ï³Ù é» ½»Ï óÇ³): ÎáÝ-

í»ñ ·»Ý óÇ³ ÛÇ ³Ý µ³ í³ ñ³ ñáõÃ ÛáõÝÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ µáõ Å»É Ï³ ï³ ñ»-

Éáí ÙÇç Ý³ ÛÇÝ áõ ÕÇÕ ÙÏ³ ÝÇ »ñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ é» ½»Ï óÇ³:


âÇ Ýß³Ý³ÏíáõÙ


ìÇñ³Ñ³ïí³Í ÑÇí³Ý¹Ý»ñÇ Ùáï 30%-Ç Ùáï ¿Ï½á¹»íÇ³óÇ³Ý

ÏñÏÝíáõÙ ¿ (³é³í»É Ñ³×³Ë ½·³óáÕ³Ï³Ý ¿½áïñáåÇ³ÛÇ ¹»å-

ùáõÙ): �

165

ÜÏ. 13.6 î³ñ³Ù»ï ßÉáõÃÛáõÝ

ÜÏ. 13.4 ´Ý³ÍÇÝ Ñ³Ù³Ù»ï ßÉáõÃÛáõÝ

ÜÏ. 13.5 ²ÏáÙá¹³óÇáÝ Ñ³Ù³Ù»ï ßÉáõÃÛáõÝ, áñÁ ßïÏíáõÙ ¿ ¹ñ³Ï³Ý ³å³ÏÇÝ»ñÇ û·ÝáõÃÛ³Ùµ




13.3 ²Ø´ ÈÆú äÆ²


Ø»Ï ³ã ùÇ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý ³Ý ÏáõÙ

²Ùµ ÉÇû åÇ³Ý »ñ µ»ÙÝ ÉÇ ÝáõÙ ¿ Ý³¨ »ñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ Çµñ¨ »ñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ

µÝ³ ÍÇÝ Ï³ ï³ ñ³Ï ïÇ, Éáõ ë³ µ»Ï Ù³Ý Ë³Ý ·³ñ Ù³Ý ¨ ³ÛÉ íÇ ×³Ï Ý»-

ñÇ Ñ»ï¨³Ýù: ² Ý³Ù Ý» ½áõÙ Ï³ ñáÕ ¿ Ýßí³Í ÉÇ Ý»É ³ã ùÇ ËáõÉ íÇ ñ³ Ï³-

åáõÙ` Ï³ ï³ñ í³Í Ù³Ý Ï³ Ï³Ý Ñ³ ë³ ÏáõÙ, ßÉáõÃ ÛáõÝ Ï³Ù ³Ï Ý³·Ý ¹Ç

ÙÏ³Ý Ý» ñÇ íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ ÛáõÝ:


Ø»Ï ³ã ùÇ ³ í» ÉÇ í³ï ï» ëá ÕáõÃ ÛáõÝ, á ñÁ ãÇ ßïÏíáõÙ ï» ë³ å³ ÏÇ Ý»-

ñÇ ÙÇ çá óáí, ÑÝ³ ñ³ íáñ ã¿ ³ÛÝ ³Ù µáÕ çáõÃ Û³Ùµ í» ñ³· ñ»É ûñ ·³ Ý³-

Ï³Ý áñ¨¿ ³Ë ï³ Ñ³ñ Ù³Ý: î» ëá ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ í³ï Ã³ ñ³ ÝáõÙ ¿ ÏÛ³Ý ùÇ

³ é³ çÇÝ 10 ï³ ñÇ Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ¨ ¹ñ³ ÝÇó Ñ» ïá ãÇ ÷áË íáõÙ á°ã

¹» åÇ É³ íÁ, á°ã ¹» åÇ í³ ïÁ:


ÜáõÛ ÝÇëÏ Í³Ýñ ³Ùµ ÉÇû åÇ³Ý Ñ³½ í³ ¹»å ¿ µµÇ ÝÏ³ ï» ÉÇ Ñ³ ñ³ µ» ñ³-

Ï³Ý ³ ý» ñ»Ýï ¹» ý»Ïï ³ é³ ç³ó ÝáõÙ:


− ² ÝÇ ½á Ù»ï ñá åÇ³ (»ñ Ïáõ ³ã ùáõÙ Éáõ ë³ µ»Ï Ù³Ý Ë³Ý ·³ñ Ù³Ý ï³ñ-

µ»ñ ³ë ïÇ ×³Ý Ý»ñ` ³ã ù» ñÇ ÙÇç¨ µ» ÏáÕ áõ Å» ñÇ ï³ñ µ» ñáõÃ ÛáõÝ):

− ÞÉáõÃ ÛáõÝ (³ã ù» ñÇ ³ é³Ýóù Ý» ñÁ ÙÇ ·ÍÇ íñ³ ã»Ý ¹³ ë³ íáñ í³Í: Þ»Õ-

íáÕ ³ã ùÇ ï» ëá ÕáõÃ ÛáõÝÝ ³ í» ÉÇ ÃáõÛÉ ¿: ÞÉáõÃ Ûáõ ÝÁ Ï³ ñáÕ ¿ ÇÝã å»ë

³Ùµ ÉÇû åÇ³ ÛÇ å³ï ×³ éÁ, ³ÛÝ å»ë ¿É Ñ»ï¨³Ý ùÁ ÉÇ Ý»É):

− úÏÉ Ûáõ ½ÇáÝ (Ïá åÇ Ç ç» óáõÙ` µÝ³ ÍÇÝ Ï³Ù »ñÏ ñáñ ¹³ ÛÇÝ (û ñÇ Ý³Ï` Ïá-

åÇ Ñ» Ù³Ý ·Çá Ù³) Ï³Ù Û³ï ñá ·»Ý (û ñÇ Ý³Ï` ËáõÉ íÇ ñ³ Ï³å):

− úñ ·³ Ý³ Ï³Ý (Éáõ ë³ µ» ÏáÕ ÙÇ ç³ í³Û ñ» ñÇ åÕïá ñáõÙ (û ñÇ Ý³Ï` Ï³-

ï³ ñ³Ïï, »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ëåÇ, ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ ³ é³ç Ý³ ÛÇÝ

å»ñ ëÇë ïáÕ ÑÇ å»ñå É³ ½Ç³, ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ï³Ù ¹» ÕÇÝ µÍÇ ³Ë-

ï³ Ñ³ ñáõÙ):

²ÜÐ ð² ÄºÞî Ðº î² ¼à îàôÂ ÚàôÜ Üºð 1. ² Ý³Ù Ý»½. ³Ï Ý³ ÛÇÝ ËÝ¹Çñ Ý»ñ Ù³Ý Ï³ Ï³Ý Ñ³ ë³ ÏáõÙ, Ñ³ï Ï³ å»ë

ßÉáõÃ ÛáõÝ, ËáõÉ íÇ ñ³ Ï³ åáõÙ Ï³Ù ³Ï Ý³·Ý ¹Ç ÙÏ³Ý Ý» ñÇ íÇ ñ³ Ñ³-

ïáõÙ:

2. ²ã ùÇ Ñ³ Ù³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ½ÝÝáõÙ` ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý í³ï Ã³ ñ³ó Ù³Ý ûñ ·³-

Ý³ Ï³Ý å³ï ×³é Ý» ñÁ Ñ³Ûï Ý³ µ» ñ» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí: àõ ß³ ¹Çñ ½ÝÝ»ù

µµ» ñÁ, ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÁ ¨ ¹» ÕÇÝ µÇ ÍÁ:

167

3. ´³ó-÷³Ï Ã»ëï ³ã ù» ñÇ ³ é³Ýóù Ý» ñÇ ¹³ ë³ íáñ í³ ÍáõÃ Ûáõ ÝÁ ·Ý³-

Ñ³ ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

4. è»ý ñ³Ï óÇ³ ÛÇ ûµ Û»Ï ïÇí Ñ» ï³ ½á ïáõÙ ëÏÇ³ë Ïá åÇ³ óÇÏ Éáå É» ·Ç³-

ÛÇ å³Û Ù³Ý Ý» ñáõÙ:

´àô ÄàôØ ºì ìºð²ÐêÎàÔàôÂÚàôÜ ². 9-11 ï³ ñ» Ï³Ý ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ.1. ²ñ ï³ Ñ³Ûï í³Í ³ ÝÇ ½á Ù»ï ñá åÇ³ ÛÇ ³é Ï³ ÛáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ ßïÏáõÙ

ï» ë³ å³ ÏÇ Ý» ñÇ û· ÝáõÃ Û³Ùµ: 2. ² í» ÉÇ É³í ï»ë ÝáÕ ³ã ùÇ ËáõÉ íÇ ñ³ Ï³ åáõÙ (ÝÏ. 13.7) áÕç ûñ í³

ÁÝ Ã³ó ùáõÙ` ÏÛ³Ý ùÇ Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ï³ñ í³ Ñ³ Ù³ñ Ù»Ï ß³ µ³Ã Å³-Ù³ Ý³ Ïáí (û ñÇ Ý³Ï` 3 ß³ µ³ Ãáí, » Ã» » ñ» Ë³Ý 3 ï³ ñ» Ï³Ý ¿), ³ å³ ÏñÏÝ³ ÏÇ ½ÝÝáõÙ:

3. Þ³ ñáõ Ý³ Ï»É ËáõÉ íÇ ñ³ Ï³ åáõ ÙÁ ÙÇÝã¨ »ñ Ïáõ ³ã ù» ñÇ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý Ñ³ í³ ë³ñ í» ÉÁ (¹³ ¹³ ñ»ó Ý»É, » Ã» íÇ ñ³ Ï³å Ù³Ý » ñ»ù Ñ³-çáñ ¹³ Ï³Ý Å³ Ù³ Ý³ Ï³ Ñ³ï í³ ÍÇó Ñ» ïá ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Ûáõ ÝÁ ÙÝáõÙ ¿ ³Ý ÷á ÷áË): ²Ùµ ÉÇû åÇ³ ÛÇ ÏñÏÝí» Éáõ Ñ³ í³ Ý³ Ï³ ÝáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ ÙÇÝã¨ » ñ» Ë³ ÛÇ 9-11 ï³ ñÇÝ µá Éá ñ» ÉÁ û ñÁ ÙÇ ù³ ÝÇ Å³ Ùáí íÇ ñ³ Ï³ åáõ ÙÁ ß³ ñáõ Ý³ Ï»É (û ñÇ Ý³Ï` û ñÁ 2-6 Å³ Ùáí):

4. òáõ óáõÙ Ý» ñÇÝ ãÑ»ï¨áÕ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ å³ ñ³ ·³ ÛáõÙ ¹Ç ï³ñ Ï» ó»ù ³ í» ÉÇ É³í ï»ë ÝáÕ ³ã ùÇÝ ³ï ñá åÇ ÝÇ 0,5-1%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛ ÃÁ û ñÁ 3 ³Ý ·³Ù Ï³ Ã»ó Ý» Éáõ ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõÃ Ûáõ ÝÁ` ï» ëá ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ Ýí³ ½»ó Ý»-Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí: ²Ûë Ù» Ãá ¹Á Ï³ ñ» ÉÇ ¿ ÏÇ ñ³ é»É ÙÇ³ÛÝ ³ÛÝ ¹»å ùáõÙ, » Ã» É³í ï»ë ÝáÕ ³ã ùÇ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Ûáõ ÝÁ Ýí³ ½Ç ³ÛÝ ù³Ý, áñ ÉÇ ÝÇ í³ï ï»ë ÝáÕ ³ã ùÇ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Ûáõ ÝÇó å³ Ï³ë:

5. úÏÉ Ûáõ ½ÇáÝ ³Ùµ ÉÇû åÇ³ ÛÇ ³ é³ ç³ó Ù³Ý ¹»å ùáõÙ (û ñÇ Ý³Ï` íÇ ñ³-Ï³å í³Í ³ã ùÇ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý í³ï Ã³ ñ³ óáõÙ) Ï³ñ× Å³ Ù³ Ý³ Ïáí (û ñÇ Ý³Ï` ÏÛ³Ý ùÇ Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ï³ñ í³ Ñ³ Ù³ñ Ù»Ï ûñ) íÇ ñ³ Ï³-å»É ³ í» ÉÇ É³í ï»ë ÝáÕ ³ã ùÁ ¨ ÏñÏÝ»É ½ÝÝáõ ÙÁ:

6. ÞÉáõÃ Û³Ý Ñ»ï¨³Ý ùáí ½³ñ ·³ ó³Í ³Ùµ ÉÇû åÇ³ ÛÇ å³ ñ³ ·³ ÛáõÙ Ñ»-ï³Ó ·»É ßÉáõÃ Û³Ý íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý µáõ Åáõ ÙÁ ÙÇÝã¨ »ñ Ïáõ ³ã ùÇ ï» ëá-ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý Ñ³ í³ ë³ñ í» ÉÁ, Ï³Ù ÙÇÝã¨ ³Ùµ ÉÇû åÇÏ ³ã ùÇ ï» ëá-ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ Ñ³ë ÝÇ ÑÝ³ ñ³ íáñ ³ é³ í» É³ ·áõÛÝ ëñáõÃ Û³Ý:



ÜÏ. 13.7 ÊáõÉ íÇñ³Ï³å


´. 11 ï³ ñ» Ï³ ÝÇó µ³ñÓñ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ. ´áõ ÅáõÙÝ ³ Ý³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï ¿: º Ã» ÙÇ³ÛÝ Ù»Ï ³ãùÝ ¿ É³í ï»ë ÝáõÙ,

³ å³ ÑÇ í³Ý ¹Á å»ïù ¿ ß³ ñáõ Ý³Ï å³ßï å³ ÝÇã ³Ï Ýáó ÏñÇ:

²ÜÐ ð² ÄºÞî ¾ ÐÆ ÞºÈ� §Ìá í³ Ñ» Ý³ ÛÇÝ¦ íÇ ñ³ Ï³ å» ñÁ ¨ ³Ï Ýá óÇ íñ³ ÛÇó ÏñíáÕ íÇ ñ³ Ï³ å»-

ñÁ å³ Ï³ë ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï »Ý, ù³Ý ³Ý ÙÇ ç³ å»ë ³ã ùÇÝ ¹ñí³Í ¨ Ù³ß-

ÏÇÝ ³Ù ñ³ó í³Í ËáõÉ íÇ ñ³ Ï³ å» ñÁ:

� ÌÝáÕ Ý» ñÇ ÏáÕ ÙÇó » ñ» Ë³ ÛÇ ËÇëï í» ñ³Ñë ÏáõÙÝ ³ å³ Ñá í» Éáõ Ñ³-

Ù³ñ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ï» Õ» Ï³ó Ý»É Ýñ³Ýó (ëá íá ñ³ µ³ñ Ùá ñÁ) íÇ ñ³ Ï³-

åÁ ãÏñ» Éáõ ¹»å ùáõÙ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý ³Ý ¹³é Ý³ ÉÇ ³ÝÏ Ù³Ý

íï³Ý ·Ç Ù³ ëÇÝ: �

13.4 øÂ²ð òàôÜ ø² ÚÆÜ Ìà ð² ÜÆ ´Ü² ÌÆÜ Êò² ÜàôØ


êá íá ñ³ µ³ñ ùÃ³ñ óáõÝ ù³ ÛÇÝ Íá ñ³ ÝÇ ¹Çë ï³É Ñ³ï í³ ÍÇ Ã³ Õ³Ý Ãáí

÷³Ï í³Í ÉÇ Ý» Éáõ Ñ»ï¨³Ýù ¿:

ÜÞ²Ü Üºð

²ñ óáõÝ ù³ Ï³ É³Í ³ãù Ï³Ù Ïá åÇ íñ³ ÛÇó Ñá ëáÕ ³ñ óáõÝù Ý»ñ (ÝÏ. 13.8):

Â³ó Ï³Ù ãá ñ³ ó³Í Éáñ Ó³ Ã³ ñ³ Ë³ ÛÇÝ ³ñ ï³¹ ñáõÃ ÛáõÝ Ã³ñ ÃÇã-

Ý» ñÇÝ (ÑÇÙ Ý³ Ï³ ÝáõÙ Ïá åÇ Ý»ñ ùÇÝ Ù³ Ï» ñ» ëÇÝ) ¨ ëïá ñÇÝ Ïá åÇ

ùÃ³ ÛÇÝ ³ÝÏ Ûáõ ÝáõÙ ³ñ óáõÝ ù³ å³ñ ÏÇÝ ë»Õ Ù» ÉÇë Éáñ Ó³ ÛÇÝ Ï³Ù

Éáñ Ó³ Ã³ ñ³ Ë³ ÛÇÝ ³ñ ï³¹ ñáõÃ Û³Ý ³ñ ï³ Ñáëù ³ñ óáõÝ ù³ Ï» ïÇó:

Þñç³ Ï³ Ù³ß ÏÇ Ï³ñÙ ñáõÃ ÛáõÝ:

²Ï Ý³ ×»Õ ùÇ ÙÇç Ý³ ÛÇÝ ³ÝÏ Û³Ý Ï³ñÙ ñáõÃ ÛáõÝ ¨ ³Û ïáõó (ÝÏ. 13.9):

ºñ µ»ÙÝ Ï³ ñáÕ »Ý ½³ñ ·³ Ý³É åñ» ë»å ï³É ó»É Ûáõ ÉÇï Ï³Ù ¹³Ï ñÇá-

óÇë ïÇï:


øÃ³ñ óáõÝ ù³ ÛÇÝ Íá ñ³ ÝÇ Ëó³ Ýáõ ÙÁ Ï³ ñáÕ ¿ ½áõ ·³Ïó í»É û ïÇ ïÇ

Ï³Ù ý³ ñÇÝ ·Ç ïÇ Ñ»ï:


− Þ³Õ Ï³ å» Ý³ µáñµ

Î³ñÙ ñ³Í ³ãù, ³ñ ï³¹ ñáõÃ ÛáõÝ: êá íá ñ³ µ³ñ áõ ÝÇ ëáõñ ëÏÇ½µ, ëïá-

ñÇÝ Ïá åÇ ß³Õ Ï³ å» Ýáõ íñ³ Ï³ ñáÕ »Ý ÝÏ³ï í»É ýá ÉÇ ÏáõÉ Ý»ñ Ï³Ù

169

ÜÏ. 13.8 ²ñóáõÝù³Ï³É³Í ³ãù ùÇÃ-³ñóáõÝù³ÛÇÝ

Íáñ³ÝÇ µÝ³ÍÇÝ Ëó³ÝÙ³Ý Å³Ù³Ý³Ï

ÜÏ. 13.9 ¸³ÏñÇáóÇëïÇï

åïÏÇÏ Ý»ñ, ë³ Ï³ÛÝ ¹ñ³Ýù Ï³ ñáÕ »Ý Ý³¨ µ³ ó³ Ï³ Û»É, ³ñ óáõÝ ù³ Ñá-

ëáõÃ Ûáõ ÝÁ ùñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý ã¿:

− ²ñ óáõÝ ù³ Ñ» é³ó Ù³Ý Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Ç í» ñÇÝ Ñ³ï í³ ÍÇ µÝ³ ÍÇÝ ³ ñ³ï

(³ñ óáõÝ ù³ Íá ñ³ ÝÇ Ï³Ù ³ñ óáõÝ ù³ Ï» ïÇ ³ï ñ» ½Ç³):

− ²ñ óáõÝ ù³ å³ñ ÏÇ ÏÇë ï³ (Ï³ ñáÕ ¿ »ñ¨³É Ï³å ï³ íáõÝ, ÏÇë ïá½, áã

ó³ íáï ·á Û³ óáõÃ ÛáõÝ, á ñÁ ·ïÝíáõÙ ¿ ³Ý ÙÇ ç³ å»ë ³ã ùÇ ÙÇç Ý³ ÛÇÝ

³ÝÏ Û³Ý ï³Ï: ² é³ ç³ó Ù³Ý å³ï ×³ éÁ ùÃ³ñ óáõÝ ù³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ Ï³ñ-

·Ç Ã»° ¹Çë ï³É ¨ Ã»° åñáù ëÇ Ù³É Ñ³ï í³Í Ý» ñÇ Ëó³ ÝáõÙÝ ¿):

− ²ñ óáõÝ ù³ Ñá ëáõÃ Û³Ý ³ÛÉ å³ï ×³é Ý»ñ (û ñÇ Ý³Ï` ¿Ýï ñá åÇáÝ/ ïñÇ-

ùÇ³½, »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³Ë ï³ Ñ³ ñáõÙ Ý»ñ, û ï³ñ Ù³ñ ÙÇÝ í» ñÇÝ Ïá-

åÇ ï³Ï, µÝ³ ÍÇÝ ·É³áõ Ïá Ù³):


1. Ö»Õ ù³ ÛÇÝ É³Ù åÇ Ï³Ù ·ñã³Ó¨ É³å ï» ñáí ½ÝÝ» Éáõ ÙÇ çá óáí µ³ ó³-

é»É ³ñ óáõÝ ù³ Ñá ëáõÃ Û³Ý ³ÛÉ å³ï ×³é Ý» ñÁ (µÉ» ý³ ñÇï, ß³Õ Ï³ å»-

Ý³ µáñµ, Ï» ñ³ ïÇï), Ñ³ Ùá½ í»É, áñ »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ïñ³ Ù³ ·Ç ÍÁ

Ù»Í ã¿, ¨ ¹»ë ó» Ù»ï Û³Ý Ã³ Õ³Ý ÃáõÙ å³ïé í³Íù Ý»ñ ãÏ³Ý (µÝ³ ÍÇÝ

·É³áõ Ïá Ù³):

2. Þá ß³ ÷»É ³ñ óáõÝ ù³ å³ñ ÏÁ. Éáñ Ó³ ÛÇÝ Ï³Ù Éáñ Ó³ Ã³ ñ³ Ë³ ÛÇÝ ³ñ-

ï³¹ ñáõÃ Û³Ý ³ñ ï³ Ñáë ùÁ ³ñ óáõÝ ù³ Ï» ïÇó Ñ³ë ï³ ïáõÙ ¿ ³Ë ïá-

ñá ßáõ ÙÁ:

´àô ÄàôØ

1. Ìá ñ³ Ý³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Ç Ù»ñ ëáõÙ û ñÁ 2-4 ³Ý ·³Ù: ÌÝá ÕÇÝ ëá íá ñ»ó-

ÝáõÙ »Ý, Ã» ÇÝã å»ë ¿ å»ïù ûñ í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ÙÇ ù³ ÝÇ ³Ý ·³Ù Ù³ ïáí




Ù»ñ ë»É ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ Íá ñ³ ÝÁ (» ñ» Ë³ ÛÇ ³ã ùÇ ÙÇç Ý³ ÛÇÝ ³ÝÏ Ûáõ ÝáõÙ):

2. Èáñ Ó³ Ã³ ñ³ Ë³ ÛÇÝ ³ñ ï³¹ ñáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ ¿ ñÇÃ ñá ÙÇ óÇ ÝÇ ùëáõ ùÇ

ÏÇ ñ³ éáõÙ û ñÁ 2 ³Ý ·³Ù:

3. êáõñ ¹³Ï ñÇá óÇë ïÇ ïÇ ¹»å ùáõÙ å³ Ñ³Ýç íáõÙ ¿ Ñ³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý» ñÇ

ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÁÝ ¹áõ ÝáõÙ` ó» ý³ Éáë åá ñÇÝ Ý» ñÇ å» ñû ñ³É ÁÝ ¹áõ ÝáõÙ, û ñÁ

4 ³Ý ·³Ù, 7 ûñ í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ:

Üßí³Í µáõÅ Ù³ ÝÁ Ñ»ï¨» Éáõ ¹»å ùáõÙ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ù»Í Ù³ ëÇ Ùáï Íá-

ñ³ ÝÁ ÇÝù Ý³ µ» ñ³ µ³ñ µ³ó íáõÙ ¿ ÙÇÝã¨ » ñ» Ë³ ÛÇ 1 ï³ ñ» Ï³Ý ¹³é-

Ý³ ÉÁ:

4. º Ã» ¹³ ï» ÕÇ ãÇ áõ Ý» ÝáõÙ, ³ å³ 10 ³Ù ë³ Ï³ ÝÇó Ñ» ïá ëá íá ñ³ µ³ñ

Ï³ ï³ñ íáõÙ ¿ ùÃ³ñ óáõÝ ù³ ÛÇÝ Íá ñ³ ÝÇ ½áÝ ¹³ íá ñáõÙ: ²ñ óáõÝ ù³ ÛÇÝ

Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Ç ÏñÏÝíáÕ Ï³Ù Ñ³ Ù³é ÁÝ Ã³ óáÕ í³ ñ³ ÏÇ ³é Ï³ ÛáõÃ Û³Ý

¹»å ùáõÙ Ï³Ù ÍÝáÕ Ý» ñÇ ËÝ¹ñ³Ý ùáí ÙÇ ç³Ù ïáõÃ Ûáõ ÝÁ Ï³ ï³ñ íáõÙ

¿ ³ í» ÉÇ í³Õ ï³ ñÇ ùáõÙ: ¼áÝ ¹³ íá ñáõ ÙÇó ³ é³ç ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ë³-

É³ ½Çá Ý³ ÛÇÝ áõ Ý» ÉÇÇ û· ÝáõÃ Û³Ùµ ÷³ Ï»É í» ñÇÝ ³ñ óáõÝ ù³ Ï» ïÁ ¨

×ÝßÙ³Ý ï³Ï Éí³ óáõÙ Ï³ ï³ ñ»É ëïá ñÇÝ ³ñ óáõÝ ù³ Ï» ïÇ ÙÇ çáí`

³Û¹ åÇ ëáí ÷áñ Ó» Éáí ÑÇ¹ ñáë ï³ ïÇÏ » Õ³ Ý³ Ïáí µ³ ó»É Ëó³ Ýáõ ÙÁ,

ÇÝ ãÁ ÏÏ³Ý ËÇ ½áÝ ¹³ íáñ Ù³Ý ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõÃ Ûáõ ÝÁ: ²Ý Ñ³ çá ÕáõÃ Û³Ý

¹»å ùáõÙ ³ñ ¹»Ý ÇëÏ Ï³ ï³ñ í³Í ³Ý½ ·³ Û³ó Ù³Ý å³Û Ù³Ý Ý» ñáõÙ Ï³-

ñ» ÉÇ ¿ Ý³¨ ½áÝ ¹³ íá ñáõÙ Ï³ ï³ ñ»É: Êó³ ÝáõÙ Ý» ñÇ Ù»Í Ù³ ëÁ Ñ³ çáÕ-

íáõÙ ¿ ßïÏ»É ³ é³ çÇÝ ÇëÏ ½áÝ ¹³ íáñ Ù³Ý Å³ Ù³ Ý³Ï, ë³ Ï³ÛÝ »ñ µ»ÙÝ

ÏñÏÝ³ ÏÇ ÙÇ ç³Ù ïáõÃ Û³Ý Ï³ ñÇù ¿ ÉÇ ÝáõÙ: º Ã» »ñ Ïáõ ½áÝ ¹³ íá ñáõ ÙÇó

Ñ» ïá Íá ñ³ ÝÇ ³Ý ó³ Ý» ÉÇáõÃ Ûáõ ÝÁ ãÇ í» ñ³ Ï³Ý·Ý íáõÙ, ³ å³ Ñ³ñÏ ¿

ùÃ³ñ óáõÝ ù³ ÛÇÝ Íá ñ³ ÝÇ Ù»ç ï» Õ³¹ ñ»É ëÇ ÉÇ Ïá Ý³ ÛÇÝ Ëá Õá í³Ï, á ñÁ

Íá ñ³ ÝáõÙ å»ïù ¿ ÙÝ³ 3 ß³ µ³Ã:


ì» ñ³Ñë Ï»ù ÑÇ í³Ý ¹Ç íÇ ×³ ÏÁ Ñ» é³ Ëá ë³ ½³Ý ·Ç ÙÇ çá óáí: ÎñÏÇÝ

½ÝÝ»ù » ñ» Ë³ ÛÇÝ, » Ã» íÇ ×³ ÏÁ í³ï Ã³ ñ³ ÝáõÙ ¿ ¨ ëáõñ ¹³Ï ñÇá óÇë-

ïÇï ¿ ½³ñ ·³ ÝáõÙ, Ï³Ù ÍÝáÕ Ý» ñÇ ËÝ¹ñ³Ý ùáí: �

171

¶ÈàôÊ 14. ²Ý Ñ³ å³Õ µáõ Åû· ÝáõÃ ÛáõÝ

å³ Ñ³Ý çáÕ ¹»å ù»ñ

14.1 ²Úð ì²Ìø Üºð

øÆ ØÆ² Î²Ü Î²Ø æºð Ø² ÚÆÜ ²Úð ì²Ìø Üºð

²ã ùÇ, Ý» ñ³é Û³É »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ (¿ åÇ Ã»É ¨ ëïñá Ù³) ÑÛáõë í³Íù Ý»-

ñÇ ù³Û ù³ ÛáõÙ ùÇ ÙÇ³ Ï³Ý (ÃÃáõ Ï³Ù ÑÇÙù) Ï³Ù ç»ñ Ù³ ÛÇÝ (û ñÇ Ý³Ï`

½á ¹áõÙ, ³ñ¨Ç áõ Å»Õ ÉáõÛë, ëáÉ Û³ ñÇáõÙ) íÝ³ë í³Í ùÇ Ñ»ï¨³Ý ùáí: ² é³-

í»É Í³Ýñ »Ý ÑÇÙ ù» ñÇ ³½ ¹» óáõÃ Ûáõ ÝÇó ³ é³ ç³ ó³Í ³Ûñ í³Íù Ý» ñÁ,

á ñáÝù Ï³ ñáÕ »Ý Ã³ ÷³ Í³Ï Ù³Ý å³ï ×³é ¹³é Ý³É (ÝÏ. 14.1; 14.2):

ÜÏ. 14.1 ÐÆÙù³ÛÇÝ ³Ûñí³ÍùÇ ëáõñ ßñç³Ý` ß³ÕÏ³å»Ýáõ ù»Ùá½ ¨

»Õç»ñ»Ýáõ ÃáõÛÉ åÕïáñáõÙ

ÜÏ. 14.2 ÐÇÙù³ÛÇÝ ³Ûñí³ÍùÇ »Éù` »Õç»ñ»Ýáõ ïáï³É åÕïáñáõÙ Ýáñ³·áÛ³óí³Í ³ÝáÃÝ»ñáí ÏáõÛñ

³ãùáõÙ



− ò³í

− ú ï³ñ Ù³ñÙ ÝÇ ½·³ óá ÕáõÃ ÛáõÝ

− Èáõ ë³ í³ ËáõÃ ÛáõÝ

− ²ñ óáõÝ ù³ Ñá ëáõÃ ÛáõÝ

− Î³ñÙ ñ³Í ³ãù

− Üáñ Ù³É Ï³Ù í³ï Ã³ ñ³ ó³Í ï» ëá ÕáõÃ ÛáõÝ

− Þ³Õ Ï³ å» Ýáõ ·» ñ³ñ Ûáõ ÝáõÃ ÛáõÝ

− Þáõñ ç»Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý Ã³ ÛÇÝ ·» ñ³ñ Ûáõ ÝáõÃ ÛáõÝ

− ¾ åÇ Ã» ÉÇ ¹» ý»Ïï Ý»ñ, á ñáÝù Ý»ñÏ íáõÙ »Ý ýÉá õá ñ»ë ó»Ç Ýáí

− Ì³Ýñ ùÇ ÙÇ³ Ï³Ý ³Ûñ í³Íù Ý» ñÇ ¹»å ùáõÙ` Ç ß» ÙÇÏ µÝáõÛ ÃÇ ëåÇ ï³-

å³ï Û³ ÝÇ Ï³Ù ÉÇÙ µ³É ·áõ Ý³ ïáõÃ ÛáõÝ

ì² ðàôØ

Þî²ä ú¶ ÜàôÂ ÚàôÜ ä² Ð²Ü æàÔ ìÆ Ö²Î

� ²Ý ÙÇ ç³ å»ë ³ é³ ïá ñ»Ý Éí³ Ý³É ³ã ùÁ` û· ï³ ·áñ Í» Éáí Ù»Í ù³ Ý³-

ÏáõÃ Û³Ùµ Ù³ ùáõñ çáõñ Ï³Ù ýÇ ½Çá Éá ·Ç³ Ï³Ý Éáõ ÍáõÛÃ, Éí³ óáõ ÙÁ ß³-

ñáõ Ý³ Ï»É 30 ñá å»:

� Èí³ óáõ ÙÇó Ñ» ïá ëïáõ ·»É ÃÃí³Û ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ, Éí³ óáõ ÙÁ ß³ ñáõ Ý³ Ï»É

ÙÇÝã¨ ã» ½á ù³ óáõ ÙÁ:

� ²ã ùÇ Ù³ Ï» ñ» ëÇó Ñ» é³ó Ý»É ùÇ ÙÇ³ Ï³Ý ÝÛáõ ÃÇ µá Éáñ Ù³ë ÝÇÏ Ý» ñÁ,

ßñç»É Ïá å» ñÁ` ß³Õ Ï³ å» Ýáõ ³Ý ó³ Í³É ù» ñÁ ëï» ñÇÉ µ³Ù µ³Ï Û³ íÇ-

ñ³Ë Íáõ Íáí Ù³ù ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

� Êá Ý³ í»ó ÝáÕ ÙÇ çáó Ý» ñÇ ï» Õ³ ÛÇÝ ÏÇ ñ³ éáõÙ. ÏáÝ ó»Ýï ñ³ï Ý»ñ ãå³-

ñáõ Ý³ ÏáÕ ³ñ Ñ»ë ï³ Ï³Ý ³ñ óáõÝù Ý»ñ Ï³Ù ëáÉ Ïá ë» ñÇ ÉÇ 20 %-³ Ýáó

³Ï Ý³ ÛÇÝ ·»É, Å³ ÙÁ Ù»Ï ¨ ùÝ» Éáõó ³ é³ç:

� È³ÛÝ ëå»Ïï ñÇ Ñ³ Ï³ µÇá ïÇ ÏÇ Ï³ ÃÇÉ Ý»ñ` Ùáù ëÇý Éáù ë³ óÇ ÝÇ 0,5 %-

³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ, û ñÁ ãáñë ³Ý ·³Ù:

� òÇÏ Éáå É» ·Ç³ ³ é³ ç³ó ÝáÕ Ï³ ÃÇÉ Ý»ñ (1 %-³ Ýáó óÇÏ Éá å»Ý ïá É³ï,

0,25 %-³ Ýáó ëÏá åá É³ ÙÇÝ Ï³Ù 1%-³ Ýáó ³ï ñá åÇÝ, û ñÁ 2-4 ³Ý-

·³Ù` Ï³Ë í³Í íÇ ×³ ÏÇ Í³Ý ñáõÃ Ûáõ ÝÇó):

� ² é³ í»É Í³Ýñ íÝ³ë Ù³Ý ¹»å ùáõÙ ¹Ç ï³ñ Ï»É ëï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ Ï³ ÃÇÉ Ý»-

ñÇ ÏÇ ñ³é Ù³Ý ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõÃ Ûáõ ÝÁ (1 %-³ Ýáó åñ»¹ ÝÇ ½á Éá ÝÇ ³ ó»-

ï³ï, ÙÇÝã¨ 2 Å³ ÙÁ Ù»Ï Ñ³ ×³ Ë³ Ï³ ÝáõÃ Û³Ùµ, ³ å³ ³ë ïÇ ×³ Ý³-

µ³ñ Ýí³ ½»ó Ý»É ¹» Õ³ ã³ ÷Á, ÏÇ ñ³ é»É ÙÇ³ÛÝ ³ é³ çÇÝ ß³ µ³Ã í³ ÁÝ-

Ã³ó ùáõÙ):

� 10 %-³ Ýáó óÇï ñ³ ïÇ Ï³ ÃÇÉ Ý» ñÇ ÏÇ ñ³ éáõÙ û ñÁ 4 ³Ý ·³Ù,

10 %-³ Ýáó Ý³ï ñÇáõ ÙÇ ³ë Ïáñ µ³ï û ñÁ 4 ³Ý ·³Ù, ¨ 2· å» ñû ñ³É,

173¶ÈàôÊ 14. ²Ý Ñ³ å³Õ µáõ Åû· ÝáõÃ ÛáõÝ å³ Ñ³Ý çáÕ ¹»å ù»ñ

û ñÁ 4 ³Ý ·³Ù:

² ó» ïÇÉ óÇë ï»ÇÝ (Ùáõ Ïá ÙÇëï) ÙÇÝã¨ 4 Å³ ÙÁ Ù»Ï Ñ³ ×³ Ë³ Ï³ ÝáõÃ-

Û³Ùµ:

� Îá å» ñÇ ÏåáõÙ Ý» ñÇ (ëÇÙµ É» ý³ ñáÝ) í³ ñáõÙ. ³Ý ç³ ï»É ³ å³Ï Û³ Óá-

ÕÇ ÙÇ çá óáí, Ýß³ Ý³ Ï»É íÇ ï³ ÙÇÝ ²` ·³ í³ Ã³Ý Ù³Ý µçÇç Ý» ñÇ ýáõÝÏ-

óÇ³Ý µ³ ñ» É³ í» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí:

� Ð³ ×³Ë å³ Ñ³Ýç íáõÙ ¿ Ýí³ ½»ó Ý»É µ³ñÓñ Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×Ýßáõ ÙÁ:

� Ì³Ýñ ¹»å ù» ñáõÙ Ï³ ñáÕ ¿ íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý µáõÅ Ù³Ý Ï³ ñÇù ÉÇ Ý»É.

Ïá å» ñÇ ÏåáõÙ Ý» ñÇ ³Ý ç³ ïáõÙ, ß³Õ Ï³ å» Ýáõ ¨ Éáñ Ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ï³Ù

ÉÇÙ µ³É óá Õáõ Ý³ ÛÇÝ µçÇç Ý» ñÇ ÷áË å³ï í³ë ïáõÙ, ï³ñ ½á é³ ýÇ³:

Ð» ï³ ·³ ÛáõÙ ¹Ç ï³ñ Ï»É Ã³ ÷³Ý óáÕ Ï» ñ³ ïáå É³ë ïÇ Ï³ ÛÇ Ï³Ù Ï»-

ñ³ ïáå ñá Ã» ½Ç ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõÃ Ûáõ ÝÁ: �

14.2 ò²Ü ò² Â² Ô²Ü ÂÆ ÎºÜî ðà Ü² Î²Ü ¼²ð Îº ð² ÎÆ

Êò² ÜàôØ (òÎ¼Ê) (ÝÏ. 14.3)

²ñ Û³Ý Ñáë ùÇ ÁÝ¹ Ñ³ ïáõÙ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý ½³ñ Ï»-

ñ³ ÏáõÙ, á ñÁ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ñ³ ÙÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ Ç ß» ÙÇ³ ÛÇ ¿ Ñ³Ý ·»ó-

ÝáõÙ:


¾Ù µá ÉÇ³ (ï» ë³ Ý» ÉÇ ¿ ÙÇ³ÛÝ 20-40%-Ç ¹»å ù» ñáõÙ) Ï³Ù ÃñáÙ µá½ Ù³-

Õ³Ý Ù³Ý ÃÇ Ã» ÕÇ (lamina cribrosa) Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏáõÙ: ²ÛÉ å³ï ×³é Ý»ñ.

− ùáõÝ ù³ ÛÇÝ ½³ñ Ï» ñ³ Ï³ µáñµ,

− É»Û Ïá¿Ù µá ÉÇ³ ß³ ñ³Ï ó³ Ï³Ý ÑÛáõë í³Í ùÇ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý-

¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ¹»å ùáõÙ,

ÜÏ. 14.3 ò³Ýó³Ã³Õ³ÝÃÇ Ï»ÝïñáÝ³Ï³Ý ½³ñÏ»ñ³ÏÇ

Ëó³ÝáõÙ


− ×³ñ å³ ÛÇÝ ¿Ù µá ÉÇ³,

− íÝ³ë í³Íù (ÏáÙå ñ» ëÇ³ ÛÇ, ëå³½ ÙÇ Ï³Ù ³ ÝáÃ Ý» ñÇ ³Ý ÙÇ ç³ Ï³Ý

íÝ³ë Ù³Ý ÙÇ çá óáí),

− ³ñ Û³Ý Ù³ Ï³ñ ¹» ÉÇáõÃ Û³Ý µ³ñÓ ñ³ó Ù³Ùµ áõ Õ»Ïó íáÕ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ-

Ý»ñ,

− ëÇ ýÇ ÉÇë,

− ÙÇï ñ³É Ï³ ÷áõÛ ñÇ åñá É³åë,

− Ù³ë ÝÇÏ Ý»ñ (ï³ÉÏ) Ý» ñ» ñ³ Ï³ ÛÇÝ ÃÙñ³ ¹» Õ»ñ û· ï³ ·áñ Í» Éáõ ¹»å-

ùáõÙ,

− Í³ í³ É³ ÛÇÝ ·á Û³ óáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ, á ñáÝù ÏáÙå ñ» ëÇ³ »Ý ³ é³ ç³ó ÝáõÙ,

− ³ é³ç Ý³ ÛÇÝ µ³ ó³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³:


êá íá ñ³ µ³ñ ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ ï³ ñ»ó ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï, Ï³å í³Í ¿`

− ÑÇ å»ñ ïá ÝÇ³ ÛÇ,

− ùÝ³ ÛÇÝ ½³ñ Ï» ñ³ ÏÇ Ëó³ Ý³ ÛÇÝ ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý,

− ß³ ù³ ñ³ ÛÇÝ ¹Ç³ µ» ïÇ,

− ëñïÇ Ï³ ÷áõÛñ Ý» ñÇ ³ ñ³ ïÇ Ñ»ï:

òÎ¼Ê-Ý ³ í» ÉÇ Ñ³ ×³Ë ¿ Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ, ù³Ý ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ï»Ýï ñá-

Ý³ Ï³Ý ½³ñ Ï» ñ³ ÏÇ ×Ûáõ ÕÇ Ëó³ Ýáõ ÙÁ (òÎ¼ÖÊ) Ï³Ù óÇ ÉÇá é» ïÇ Ý³É

½³ñ Ï» ñ³ ÏÇ Ëó³ Ýáõ ÙÁ: ºñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ³Ë ï³ Ñ³ ñáõ ÙÁ Ñ³½ í³ ¹»å ¿:


î» ëá ÕáõÃ Û³Ý Ñ³Ý Ï³ñ Í³ ÏÇ, ³ é³Ýó ó³ íÇ ¨ ÉñÇí Ïá ñáõëï: ² Ý³Ù Ý»-

½áõÙ ÑÇ í³Ý ¹Á Ï³ ñáÕ ¿ Ýß»É amaurosis fugax (ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý Å³ Ù³ Ý³-

Ï³ íáñ Ïáñë ïÇ ¹»å ù»ñ), Ý³Ë ÏÇ ÝáõÙ ï³ ñ³Í áõ Õ» ÕÇ Ï³Ã í³Í Ï³Ù

³Ý óá ÕÇÏ Ç ß» ÙÇÏ Ýá å³ Ý»ñ (²ÆÜ):

ÜÞ²Ü Üºð

− î» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý ³Ý ÏáõÙ` Ù³ï Ý» ñÁ Ñ³ß í» Éáõó ÙÇÝã¨ ÉáõÛ ëÇ ÁÝ-

Ï³ Éáõ ÙÁ:

− ¸ñ³ Ï³Ý ³ ý» ñ»Ýï µµ³ÛÇÝ ¹» ý»Ïï (²´¸):

− ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ï³ ñ³ ÍáõÝ ·áõ Ý³ ïáõÃ ÛáõÝ ¨ ½³ñ Ï» ñ³ ÏÇÏ Ý» ñÇ

ëå³½Ù` ³ñ Û³Ý Ñáë ùÇ ë»· Ù»Ý ï³ óÇ³ Ûáí (§Ýñµ»ñ ßÇÏ Ý» ñÇ ß³ ñ³Ý¦):

− Î³ñ ÙÇñ Ï»ï ¹» ÕÇÝ µÍÇ ßñç³ ÝáõÙ (³ í» ÉÇ µ³ ñ³Ï ýá í»³ ÛÇ ï³ ÏÇó

»ñ¨áõÙ ¿ ³ Ýá Ã³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³ñ Û³Ý ßñç³ Ý³ éáõÃ Ûáõ ÝÁ). §µ³ ÉÇ Ïá ñÇ-

½Ç¦ Ýß³Ý:

º Ã» òÎ¼Ê -Ç Å³ Ù³ Ý³Ï óÇ ÉÇá é» ïÇ Ý³É ½³ñ Ï» ñ³ ÏÁ ãÇ Ëó³Ý íáõÙ,

³ å³ ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇó ùáõÝ ùÇ áõÕ ÕáõÃ Û³Ùµ Ï³ ñáÕ

175

¿ »ñ¨³É ³ñ Ûáõ Ý³ Ù³ ï³ Ï³ ñ³ ñáõÙ ëï³ óáÕ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ÷áùñ

ë» å³Ó¨ Ñ³ï í³ ÍÁ: ÜÙ³Ý ¹»å ù» ñáõÙ ýá í»á É³Ý ãÇ ³Ë ï³ Ñ³ñ íáõÙ,

¨ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Ûáõ ÝÁ í» ñ³ Ï³Ý·Ý íáõÙ ¿ ÙÇÝã¨ 0,4 Ï³Ù ³ í» ÉÇ:


− ²Ï Ý³ ÛÇÝ ½³ñ Ï» ñ³ ÏÇ Ëó³ ÝáõÙ:

− ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ óÝóáõÙ:

− ´³ ÉÇ Ïá ñÇ ½Ç Ýß³Ý` Ï³å í³Í Å³ é³Ý ·³ Ï³Ý Ù» Ã³ µá ÉÇÏ Ï³Ù ÉÇ ½á-

ëáÙ Ý» ñÇ Ïáõ ï³Ï Ù³Ý ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý Ñ»ï:



¹³ñÓ Ý» Éáí µµ» ñÇÝ ¨ ³Ï Ý³ Ñ³ ï³ ÏÇ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ Û³ ÝÁ:

� ¼³ñ Ï» ñ³ Ï³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³Ý ã³ ÷áõÙ:

50-ÝÝ ³Ýó ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï ëïáõ ·»ù ¿ ñÇÃ ñá óÇï Ý» ñÇ Ýëï»ó Ù³Ý

³ ñ³ ·áõÃ Ûáõ ÝÁ ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ³ñ ï» ñÇ ïÇÏ Ç ß» ÙÇÏ Ý»Û ñá å³-

ÃÇ³Ý µ³ ó³ Ñ³Û ï» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí:

� Ð³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý Ù³ë Ý³ ·»ï Ý» ñÇ ËáñÑñ ¹³ï íáõÃ ÛáõÝ` ëÇñ ï³ Ýá-

Ã³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Ç Ñ³ Ù³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ·Ý³ Ñ³ï Ù³Ý, ³Û¹ ÃíáõÙ ¿ É»Ïï-

ñ³ëñ ï³· ñÇ, ¿ Ëá Ï³ñ ¹Çá· ñ³ ýÇ³ ÛÇ ¨ ùÝ³ ÛÇÝ ½³ñ Ï» ñ³Ï Ý» ñÇ ¹áå-

É»ñ Û³Ý Ñ» ï³ ½á ïáõÃ Û³Ý Ýå³ ï³ Ïáí:

ì² ðàôØ

ä² Ð²Ü æàôØ ¾ ²Ü Ðº î²Ò ¶º ÈÆ ´àô ÄàôØ

ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý ½³ñ Ï» ñ³ ÏÇ Ëó³ Ýáõ ÙÁ ³Ý Ñ³ å³Õ

µáõ ÅáõÙ ¿ å³ Ñ³Ý çáõÙ:Ð³ Ù³ñ íáõÙ ¿, áñ Ëó³ Ýáõ ÙÇó 90 ñá å» ³Ýó

ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃáõÙ ³Ý ¹³é Ý³ ÉÇ ÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ »Ý ½³ñ ·³ ÝáõÙ,

ë³ Ï³ÛÝ µÅßÏÇ ¹Ç Ù³Í Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ÑÇ í³Ý ¹Ç ¹»å ùáõÙ µáõ ÅáõÙÝ

³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ç ñ³ Ï³ Ý³ó Ý»É ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý ëÏ½µÇó 24 Å³Ù í³ ÁÝ-

Ã³ó ùáõÙ: ´áõÅ Ù³Ý Ýå³ ï³ÏÝ ¿ í» ñ³ Ï³Ý· Ý»É ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ

³ñ Ûáõ Ý³ Ù³ ï³ Ï³ ñ³ ñáõÙÝ áõ ³ í» ÉÇ Í³Û ñ³ Ù³ ë³ ÛÇÝ Ñ³ï í³Í ÙÕ»É

ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ÑÝ³ ñ³ íáñ ¿Ù µá ÉÁ: ²Ý Ñ» ï³Ó ·» ÉÇ µáõ Åáõ ÙÁ Ï³ ï³ñ-

íáõÙ ¿ Ñ»ï¨Û³É ëË» Ù³ Ûáí.

1. ò³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³ñ Ûáõ Ý³ Ù³ ï³ Ï³ ñ³ ñáõ ÙÁ µ³ ñ» É³ í» Éáõ Ýå³ ï³-

Ïáí Ýí³ ½»ó Ý»É Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×Ýßáõ ÙÁ` ÏÇ ñ³ é» Éáí Ñ»ï¨Û³É » Õ³ Ý³Ï-

Ý» ñÇó áñ¨¿ Ù» ÏÁ.

³. Ø³ï Ý» ñáí Ù»ñ ë»ù ³Ï Ý³ ·áõÝ ¹Á. Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×Ýßáõ ÙÁ Ýí³ ½»ó Ý»-

Éáõó µ³ óÇ Ù»ñ ëáõ ÙÁ Ï³ ñáÕ ¿ Ý³¨ ï» Õ³ ß³ñ Å»É ¿Ù µá ÉÁ:

¶ÈàôÊ 14. ²Ý Ñ³ å³Õ µáõ Åû· ÝáõÃ ÛáõÝ å³ Ñ³Ý çáÕ ¹»å ù»ñ


µ. Üß³ Ý³ Ï»ù ¹Ç³ Ï³ñµ (500 Ù·, å» ñû ñ³É):

·. Ü» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×Ýßáõ ÙÁ Ýí³ ½»ó ÝáÕ ÙÇ çáó Ý» ñÇ ï» Õ³ ÛÇÝ ÏÇ ñ³ éáõÙ.

β-å³ ß³ ñÇã Ý»ñ (ÃÇ Ùá Éá ÉÇ 0,5 %-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ, 1 Ï³ ÃÇÉ 15 ñá å»Ý

Ù»Ï x 2, ÏñÏÝ»É Áëï ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõÃ Û³Ý):

¹. ¸Ç ï³ñ Ï»ù ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ å³ ñ³ ó»Ý ï» ½Ç ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõÃ Ûáõ-

ÝÁ:

2. ² é³ ç³ó Ý»É ½³ñ Ï» ñ³Ï Ý» ñÇ É³Û Ý³ óáõÙ` ³ é³ ç³ñ Ï» Éáí ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ

ßÝã»É ÃÕÃ» ïáå ñ³ ÏÇ Ù»ç ¹Ç ï³ñ Ï»É Ñáë åÇ ï³ É³ó Ù³Ý ³ÝÑ ñ³ Å»ß-

ïáõÃ Ûáõ ÝÁ` Ï³ñ µá ·» Ý³ ÛÇÝ µáõÅ Ù³Ý Ýå³ ï³ Ïáí (95 %-³ Ýáó ÃÃí³-

ÍÇÝ, 5 %-³ Ýáó ³Í Ë³Í ÝÇ »ñ Ïûù ëÇ¹, 10 ñá å»áí 2 Å³ ÙÁ Ù»Ï, 24-48

Å³Ù í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ), ³Û¹ åÇ ëáí ÷áñ Ó» Éáí µ³ñÓ ñ³ó Ý»É ³ñ Û³Ý ûù ëÇ-

·» Ý³ óáõ ÙÁ ¨ ³ é³ ç³ó Ý»É ³ ÝáÃ Ý» ñÇ É³Û Ý³ óáõÙ:

3. ä³ å³ í» ñÇ ÝÇ 40 Ù· Ý»ñÙ Ï³ Ý³ ÛÇÝ Ý» ñ³ñ ÏáõÙ:

ÎÇ ñ³é íáõÙ »Ý Ý³¨ ÑÇ å»ñ µ³ ñÇÏ ûù ëÇ ·» Ý³ óáõÙ, Ñ³ Ï³ ýÇµ ñÇ Ýá ÉÇ-

ïÇÏ ÙÇ çáó Ý»ñ, é»ï ñá µáõÉ µ³ñ ³ Ýá Ã³ É³Û ÝÇã Ý»ñ ¨ ÝÇï ñá· ÉÇ ó» ñÇÝ

É»½ íÇ ï³Ï, ãÝ³ Û³Í µáõÅ Ù³Ý ³Ûë » Õ³ Ý³Ï Ý» ñÇ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í» ïáõÃ Ûáõ-

ÝÁ ¹»é¨ë ·Ç ï³ Ï³ Ýá ñ»Ý ³ å³ óáõó í³Í ã¿:

º Ã» »Ý Ã³¹ñ íáõÙ ¿ ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ³ñ ï» ñÇ ïÇÏ Ç ß» ÙÇÏ Ý»Û ñá-

å³ ÃÇ³, ³ å³ Ï³ ñ» ÉÇ ¿ ëï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý» ñÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÏÇ ñ³-

éáõÙ (Ù» ÃÇÉå ñ»¹ ÝÇ ½á ÉáÝ, 1· Ü/º, µ³Õ ¹³ï í³Í ¹» Õ³ ã³ ÷» ñáí – 3

ûñ, Ñ» ïá åñ»¹ ÝÇ ½á ÉáÝ, 60-100 Ù· å» ñû ñ³É, ¹³Ý ¹³Õ Ç ç»ó Ý» Éáí ¹»-

Õ³ ã³ ÷Á` ß³ µ³ ÃÁ áã ³ í» ÉÇ, ù³Ý 2,5 – 5,0 Ù·):

ºÈ øÀ

ØÇ ù³ ÝÇ ß³ µ³Ã í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ·áõ Ý³ ïáõÃ ÛáõÝÝ

³Ýó ÝáõÙ ¿, ¨ ³ñ Û³Ý Ñáë ùÁ í» ñ³ Ï³Ý·Ý íáõÙ ¿: ºÉùÝ ³Ý µ³ ñ»Ý å³ëï

¿. ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ù»Í Ù³ ëÇ Ùáï ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý Í³Ýñ Ïá-

ñáõëï, ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ½³ñ Ï» ñ³ ÏÇÏ Ý» ñÇ ëå³½Ù ¨ ï» ëá Õ³ Ï³Ý

ÝÛ³ñ ¹Ç ³ï ñá ýÇ³ (¹ñ³ Ï³Ý ´²¸): Î³ ñáÕ ¿ ½³ñ ·³ Ý³É éáõ µ»á½

(20%) ¨ ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇ Ï³Ù ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ

Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ ñÇ ½³ óÇ³ (2-3%): î» ë³ Ý» ÉÇ ¿Ù µá ÉÇ ³é Ï³ ÛáõÃ Ûáõ ÝÁ ½áõ-

·áñ¹ íáõÙ ¿ Ù³ Ñ³ óáõÃ Û³Ý ³ ×Ç Ñ»ï: �

177

14.3 ² è²æ Ü² ÚÆÜ ö² Î²ÜÎ ÚàôÜ ¶È²àô Îà Ø² (² ö²¶)

ÌÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Í³Û ñ³ Ù³ ë³ ÛÇÝ Ñ³ï í³ Íáí ïñ³ µ» ÏáõÉ Û³ñ

ó³Ý óÇ Ëó³Ý Ù³Ý Ñ»ï¨³Ý ùáí ½³ñ ·³ óáÕ ·É³áõ Ïá Ù³: ¸³ ë³ Ï³ñ·-

íáõÙ ¿ ëáõñ, »Ý Ã³ ëáõñ (ÁÝ¹ ÙÇç íáÕ) ¨ ùñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý ï» ë³Ï Ý» ñÇ:

¾ ÂÆà Èà ¶Æ² / ¼²ð¶²òØ²Ü ØºÊ²ÜÆ¼ØÜºðÀ

´µÇ Ëó³ ÝáõÙ (³ é³ í»É Ñ³ ×³Ë). áëåÝ Û³ ÏÇ ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ í»-

ñ³¹ ñáõ ÙÁ Ëá ãÁÝ ¹á ïáõÙ ¿ Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ Ñ» Õáõ ÏÇ Ñáë ùÁ, ÇÝ ãÇ Ñ»ï¨³Ý-

ùáí ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÁ Ïá ñ³ ÝáõÙ ¿ ¹» åÇ ³ é³ç ¨ Ëó³ ÝáõÙ ïñ³ µ»-

ÏáõÉ Û³ñ ó³Ý óÁ (ÝÏ. 14.4):

î³ ÷³Ï ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ñ³ Ù³Ë ï³ ÝÇß (³ é³Ýó µµÇ Ëó³Ý-

Ù³Ý). ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³ñ ï³ ëá íáñ Ï³ éáõó í³Íù áõ ¹³ ë³ íá-

ñáõÃ ÛáõÝ áõ Ý» óáÕ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Í³Û ñ³ Ù³-

ë³ ÛÇÝ Ñ³ï í³ ÍÁ Ëó³ ÝáõÙ ¿ ³ÝÏ Ûáõ ÝÁ (³ é³ ç³ ÛÇÝ ¹³ ë³ íá ñáõÃ Û³Ý

¹»å ùáõÙ ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Í³Û ñ³ Ù³ ë³ ÛÇÝ Ñ³ï í³ ÍÇ ÙÇ³ óáõÙÝ

áõÕ Õ³ µ»ñÓ ¿ ¹» åÇ ³ é³ç åïïí³Í Ã³ñÃ ã³ íáñ » Éáõëï Ý» ñÇ å³ï ×³-

éáí):


Î³ Ý³Ûù ·» ñ³Ïß éáõÙ »Ý (4:1), ³ é³ í»É Ñ³ ×³Ë Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ ¿ ³ ëÇ³-

óÇ Ý» ñÇ ¨ ¿ë ÏÇ Ùáë Ý» ñÇ Ùáï: 60 ï³ ñ» Ï³ ÝÇó µ³ñÓñ µÝ³Ï ãáõÃ Û³Ý

·ñ» Ã» 5%-Ç Ùáï ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ ³ÝÏ Ûáõ ÝÁ Ñ³Ï í³Í ¿ Ëó³Ý Ù³Ý,

ÇëÏ ¹ñ³Ý óÇó 0,5%-Ç Ùáï ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ ÷³ Ï³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³: ÐÇ-

í³Ý ¹áõÃ Ûáõ ÝÁ ëá íá ñ³ µ³ñ »ñÏ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ¿ (³ é³Ýó µáõÅ Ù³Ý` 50%-Ç


ÜÏ. 14.4 êË»Ù³ïÇÏ å³ïÏ»ñ ÷³Ï³ÝÏÛáõÝ ·É³áõÏáÙ³ÛÇ µµÇ Ëó³ÝáõÙáí

Ü»ñÏÝ³ÛÇÝ Ñ»ÕáõÏÇÝ»ñÑáëù

ÌÇ³Í³Ý³Ã³Õ³ÝÃ

àëåÝÛ³Ï


¹»å ùáõÙ 5 ï³ñ í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ³Ë ï³ Ñ³ñ íáõÙ ¿ Ý³¨ ÙÛáõë ³ã ùÁ),

Ï³å í³Í `

Ñ» é³ ï» ëáõÃ Û³Ý,

Ý³ Ýáý Ã³É ÙÇ,

³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ 2,5 ÙÙ -Çó å³ Ï³ë Ëá ñáõÃ Û³Ý,

ÙÇ çÇ ÝÇó ³ í» ÉÇ Ñ³ëï áëåÝ Û³ ÏÇ,

áëåÝ Û³ ÏÇ »Ý Ã³ Ñá ¹³ Ë³Ë ïÇ Ñ»ï:

²Ê î² ÜÞ²Ü Üºð

êáõñ ÷³ Ï³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³.

7. ÍÇ³ Í³ Ý³ ·áõÛÝ Éáõ ë³å ë³Ï Ý»ñ ÉáõÛ ëÇ ³Õµ Ûáõñ Ý» ñÇ ßáõñç. ï³ñ µ» ñ³-

Ï»É Ï³ ï³ ñ³Ï ïáí ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇó,

8. Ï³ñÙ ñ³Í ³ãù,

9. Éáõ ë³ í³ ËáõÃ ÛáõÝ,

10. ³ Õáï Ï³Ù í³ï Ã³ ñ³ ó³Í ï» ëá ÕáõÃ ÛáõÝ,

11. ·ÉË³ ó³ íÇ Ï³Ù ×³ Ï³ ï³ ÛÇÝ Ù³ ëÇ ó³ íÇ áõ Å» Õ³ óáõÙ,

12. ëñïË³é Ýáó, ÷ëËáõÙ:

ºÝ Ã³ ëáõñ ÷³ Ï³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³.

− ÙÇ çÇÝ Í³Ý ñáõÃ Û³Ý ·ÉË³ ó³í ¨ ³ Õáï ï» ëá ÕáõÃ ÛáõÝ ³ é³ íáï-

Û³Ý Ï³Ù Éáõ ë³ í³ ËáõÃ ÛáõÝ ³ñÃ Ý³ Ý³ ÉÇë:

Î³ ñáÕ ¿ ÉÇ Ý»É ³ Ý³Ë ï³ ÝÇß Ï³Ù ³ é³ ç³ó Ý»É ³ÛÝ ÝáõÛÝ ³Ë ï³Ý ß³Ý-

Ý» ñÁ, ÇÝã áñ ëáõñ Ó Á, ë³ Ï³ÛÝ ³ í» ÉÇ Ã»Ã¨: Üá å³ Ý» ñÁ ½³ñ ·³ ÝáõÙ

»Ý û ñ» ñÇ Ï³Ù ß³ µ³Ã Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ³ í³ñï íáõÙ »Ý ÇÝù Ý³ µ» ñ³-

µ³ñ:

øñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý ÷³ Ï³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³

² Ý³Ë ï³ ÝÇß ¿, áõß ßñç³ ÝáõÙ Ï³ ñáÕ ¿ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý

ëñáõÃ Û³Ý ³Ý ÏáõÙ Ï³Ù ï» ë³ ¹³ß ï» ñÇ Ý» Õ³ óáõÙ:

ÜÞ²Ü Üºð

êáõñ ÷³ Ï³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³ (ÝÏ. 14.5).

− ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý ³Ý ÏáõÙ,

− µ³ñÓñ Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßáõÙ,

− ßáõñ ç»Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý Ã³ ÛÇÝ ·» ñ³ñ Ûáõ ÝáõÃ ÛáõÝ,

− ºÕ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³Û ïáõó

− ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ Ñ» Õáõ ÏÇ åÕïá ñáõÙ ¨ µçç³ ÛÇÝ Ïáõ ï³ ÏáõÙ Ý»ñ,

− Í³Ý Í³Õ ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇÏ,

179

− ·á ÝÇáë Ïá åÇ³ ÛÇ ¹»å ùáõÙ Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ íáõÙ ¿ Ý»Õ ³ÝÏ ÛáõÝ,

− ÙÇ çÇÝ ã³ ÷» ñÇ, Éáõ ë³ ÛÇÝ ³½ ¹³Ï Ý» ñÇÝ ã³ñ Ó³ ·³Ý ùáÕ µÇµ, ÍÇ³ Í³-

Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³ñ ï³÷ ùáõÙ,

− Ï³ ñáÕ »Ý Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É Ý³ Ëáñ¹ Ýá å³ Ý» ñÇ Ýß³Ý Ý»ñ, ³Û¹ ÃíáõÙ

ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ë»Ï ïá ñ³ ÛÇÝ ³ï ñá ýÇ³, áëåÝ Û³ ÏÇ ³ é³ ç³ ÛÇÝ

»Ý Ã³ å³ ïÇ ×³ ÛÇÝ Ñ³ï í³ ÍÇ åÕïá ñáõÙ Ý»ñ, É³Û Ý³ ó³Í ¹» ýáñ Ù³ó-

í³Í µÇµ ¨ Í³Û ñ³ Ù³ ë³ ÛÇÝ ³ é³ç Ý³ ÛÇÝ ÏåáõÙ Ý»ñ:

ºÝ Ã³ ëáõñ ¨ ùñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý ÷³ Ï³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³.

− ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ Ý»Õ ³ÝÏ ÛáõÝ,

− Ï³ ñáÕ »Ý Ñ³Ûï Ý³ µ»ñ í»É µ³ñÓñ Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßáõÙ, Í³Û ñ³ Ù³ ë³-

ÛÇÝ ³ é³ç Ý³ ÛÇÝ ÏåáõÙ Ý»ñ, áëåÝ Û³ ÏÇ ³ é³ ç³ ÛÇÝ »Ý Ã³ å³ ïÇ ×³ ÛÇÝ

Ñ³ï í³ ÍÇ åÕïá ñáõÙ Ý»ñ, ï» ë³ ¹³ß ïÇ ¹» ý»Ïï Ý»ñ ¨ ï» ëá Õ³ Ï³Ý

ÝÛ³ñ ¹Ç ëÏ³ í³ é³ ÏÇ ¿ùë Ï³ í³ óÇ³ ÛÇ Ëá ñ³ óáõÙ:



ñáõÃ ÛáõÝ ¹³ñÓ Ý» Éáí µµ» ñÇÝ, »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇÝ, Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³-

ÝÁ, ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇÝ, ÇÝ ¹»Ý ï³ óÇáÝ ·á ÝÇáë Ïá åÇ³ ÛÇÝ, ÍÇ³ Í³ Ý³-

Ã³ Õ³Ý ÃÇÝ, áëåÝ Û³ ÏÇÝ ¨ ûý Ã³É Ùáë Ïá åÇ³ ÛÇÝ:

� êïáõ ·»É ï» ë³ ¹³ß ï» ñÇ íÇ ×³ ÏÁ

ì² ðàôØ

êàôð ö² Î²ÜÎ ÚàôÜ ¶È²àô Îà Ø²Ü Þî²ä ú¶ ÜàôÂ ÚàôÜ ¾ ä² Ð²Ü æàôØ

� î» Õ³ ÛÇÝ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý β-å³ ß³ ñÇã (ÃÇ Ùá Éá ÉÇ Ù³ É»³ï [ÂÇ Ùáå-


ÜÏ. 14.5 ö³Ï³ÝÏÛáõÝ ·É³áõÏáÙ³


ïÇÏ], 0,5%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ, 15 ñá å»Ý Ù»Ï x 2, ³ å³ û ñÁ 2 ³Ý ·³Ù)

î» Õ³ ÛÇÝ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý α-³ ·á ÝÇëï (³å ñ³Ï Éá ÝÇ ¹ÇÝ [Ûá åÇ ¹ÇÝ]

1%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ, 15 ñá å»Ý Ù»Ï x 2) ¨

ï» Õ³ ÛÇÝ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý ëï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ ÙÇ çáó (åñ»¹ ÝÇ ½á Éá ÝÇ ³ ó»-

ï³ ïÇ 1%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ, 15 ñá å»Ý Ù»Ï x 4, ³ å³ Å³ ÙÁ Ù»Ï):

� ´Ç µÁ Ý» Õ³ó ÝáÕ Ï³ ÃÇÉ Ý»ñ (åÇ Éá Ï³ñ åÇ ÝÇ 1-2%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ, 15

ñá å»Ý Ù»Ï x 3)

ÌÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ëýÇÝÏ ï» ñÇ Ç ß» ÙÇ³ ÛÇ Ñ»ï¨³Ý ùáí ³Ûë µáõ Åáõ-

ÙÁ ëá íá ñ³ µ³ñ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï ã¿, » Ã» Ü²Ö > 40 ÙÙ ëë:


� äÇ Éá Ï³ñ åÇ ÝÁ Ï³ ñ» ÉÇ ¿ Ï³ Ã»ó Ý»É 3 ³Ý ·³ ÙÇó áã ³ í» ÉÇ, ù³Ý ½Ç ³ í»-

ÉÇ Ñ³ ×³ Ë³ ÏÇ ÏÇ ñ³ éáõ ÙÁ Ïí³ï Ã³ ñ³ó ÝÇ íÇ ×³ ÏÁ` ¹» åÇ ³ é³ç ÙÕ»-

Éáí áëåÝ Û³Ï-ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³ÝÃ ëïá Í³ ÝÇÝ:

� ² ó» ï³ ½á É³ ÙÇ ¹Ç ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ û· ï³ ·áñ ÍáõÙ, » Ã» ÑÇ í³Ý ¹Á ãáõ ÝÇ

³ É»ñ ·Ç³ ëáõÉ ý³ ÝÇ É³ ÙÇ ¹³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý» ñÇ Ñ³Ý ¹»å:

¸Ç³ Ï³ñµ 500 Ù· å» ñû ñ³É ÁÝ ¹áõ ÝáõÙ, Ñ» ïá û ñÁ »ñ Ïáõ ³Ý ·³Ù:

� ÐÇ å» ñûë Ùá ïÇÏ ·ÉÇ ó» ñÇ ÝÇ 50%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛ ÃÇ å» ñû ñ³É ÁÝ ¹áõ ÝáõÙ

ë³ éáõÛ óÇ ¨ ÑÛáõ ÃÇ Ñ»ï. Ã»Ã¨³ó ÝáõÙ ¿ íÇ ×³ ÏÁ:

� È³ ½» ñ³ ÛÇÝ Í³Û ñ³ Ù³ ë³ ÛÇÝ Ç ñÇ ¹á ïá ÙÇ³` Ñ³ Ù³Ïó í³Í Ç ñÇ ¹áå-

É³ë ïÇ Ï³ ÛÇ Ñ»ï Ï³Ù ³ é³Ýó ¹ñ³: ØÇ ç³Ù ïáõÃ Ûáõ ÝÁ Ï³ ñáÕ ¿ Ç ñ³-

Ï³ Ý³ó í»É ³Ý ÙÇ ç³ å»ë` ãëå³ ë» Éáí Ýá å³ ÛÇ ¹» Õá ñ³Û ù³ ÛÇÝ í» ñ³ó-

Ù³ ÝÁ: êá íá ñ³ µ³ñ å³ Ñ³Ýç íáõÙ ¿ ·ÉÇ ó» ñÇ ÝÇ ï» Õ³ ÛÇÝ ÏÇ ñ³ éáõÙ

(ûý Ã³É ·³Ý)` »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³Û ïáõ óÁ í» ñ³ó Ý» Éáõ ¨ É³ ½» ñ³ ÛÇÝ

µáõÅ Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý ï» ë³ Ý» ÉÇáõÃ ÛáõÝÝ ³ å³ Ñá í»-

Éáõ Ñ³ Ù³ñ: ¶ÉÇ ó» ñÇ ÝÇ ï» Õ³ ÛÇÝ ÏÇ ñ³ éáõ ÙÁ ó³ íáï ¿, áõë ïÇ Ý³Ë

³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ û· ï³ ·áñ Í»É ï» Õ³ ÛÇÝ ³Ý½ ·³ Û³ó ÝáÕ ÙÇ çáó:

� Î³Ý Ë³ñ ·» ÉÇã É³ ½» ñ³ ÛÇÝ Í³Û ñ³ Ù³ ë³ ÛÇÝ Ç ñÇ ¹á ïá ÙÇ³ Ý»Õ ³ÝÏ-

ÛáõÝ áõ Ý» óáÕ ÙÛáõë ³ã ùáõÙ` ³ å³ ·³ ÛáõÙ ëáõñ Ýá å³ ÛÇ ½³ñ ·³ óáõ ÙÁ

Ï³Ý Ë» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

� º Ã» ÑÝ³ ñ³ íáñ ã¿ Ï³ ï³ ñ»É É³ ½» ñ³ ÛÇÝ Í³Û ñ³ Ù³ ë³ ÛÇÝ Ç ñÇ ¹á ïá-

ÙÇ³, ³ å³ ¹Ç ï³ñ Ï»ù íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý Ç ñÇ ¹»Ï ïá ÙÇ³ ÛÇ ï³ñ µ» ñ³-

ÏÁ:

� î³ ÷³Ï ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ñ³ Ù³Ë ï³ ÝÇ ßÁ Ï³ ñáÕ ¿ å³ Ñ³Ý ç»É

»ñ Ï³ ñ³ï¨ µáõ ÅáõÙ µÇ µÁ Ý» Õ³ó ÝáÕ ÙÇ çáó Ý» ñáí, ÇÝã å»ë Ý³¨ Í³Û-

ñ³ Ù³ ë³ ÛÇÝ Ç ñÇ ¹»Ï ïá ÙÇ³` µµÇ Ëó³Ý Ù³Ý éÇë ÏÁ Ýí³ ½»ó Ý» Éáõ Ýå³-

ï³ Ïáí: ¸Ç ï³ñ Ï»ù ³ñ ·á Ý³ ÛÇÝ É³ ½» ñ³ ÛÇÝ µáõ Åáõ ÙÁ, ×³ é³ ·³Û Ã³-

ÛÇÝ åÉ³ë ïÇ Ï³Ý Ï³Ù ·á ÝÇáå É³ë ïÇ Ï³Ý:

181¶ÈàôÊ 14. ²Ý Ñ³ å³Õ µáõ Åû· ÝáõÃ ÛáõÝ å³ Ñ³Ý çáÕ ¹»å ù»ñ

* º Ã» Ý» Õ³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³Ý ãÇ í» ñ³ÑëÏ íáõÙ, ³ å³ Ï³ ñáÕ ¿ å³-

Ñ³Ýç í»É Ï³ ï³ ñ³Ï ïÇ Ñ» é³ óáõÙ Ï³Ù Ã³ ÷³Ý óÇÏ áëåÝ Û³ ÏÇ Ñ» é³-

óáõÙ:

ºÜ Â² êàôð ºì øðà ÜÆ Î² Î²Ü ö² Î²ÜÎ ÚàôÜ ¶È²àô Îà Ø²

� È³ ½» ñ³ ÛÇÝ Í³Û ñ³ Ù³ ë³ ÛÇÝ Ç ñÇ ¹á ïá ÙÇ³, » Ã» ÝáõÛ ÝÇëÏ µµÇ Ëó³Ý-

Ù³Ý Ýß³Ý Ý»ñ ãÏ³Ý:

� ´³ñÓñ Ü²Ö-Ç µáõ ÅáõÙ. ×ÝßáõÙÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ã³ ÷áí Ýí³ ½»ó Ý» Éáõ Ñ³-

Ù³ñ Ï³ ñáÕ ¿ å³ Ñ³Ýç í»É ïñ³ µ» Ïáõ É»Ï ïá ÙÇ³ Ï³Ù ·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ

¹ñ» Ý³ íáñ Ù³Ý ÇÙå É³Ý ï³ï:

ºÈ øÀ

´³ ñ»Ý å³ëï ¿, » Ã» µáõ Åáõ ÙÁ ëÏëí»É ¿ ³ é³ çÇÝ ÇëÏ ëáõñ Ýá å³ ÛÇó Ñ»-

ïá: ² í» ÉÇ ³Ý µ³ ñ»Ý å³ëï ¿ ùñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý ¹»å ù» ñáõÙ, ë³ Ï³ÛÝ Ï³Ë-

í³Í ¿ ï» ëá Õ³ Ï³Ý ÝÛ³ñ ¹Ç íÝ³ë Ù³Ý ³ë ïÇ ×³ ÝÇó ¨ Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ

×ÝßÙ³Ý Ñ» ï³ ·³ í» ñ³Ñë Ïáõ ÙÇó: �


¶ÈàôÊ 15.

¾Ý ¹ûý Ã³É ÙÇï

Ü» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ í³ ñ³Ï ¿, á ñÁ ÉÇ ÝáõÙ ¿ ëáõñ, »Ý Ã³ ëáõñ ¨ ùñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý:

²ÛÝ Ï³ ñáÕ ¿ ÉÇ Ý»É ï» Õ³ Ï³Û í³Í Ï³Ù ÁÝ¹·ñ Ï»É ³ã ùÇ ³ é³ ç³ ÛÇÝ áõ

Ñ» ïÇÝ Ñ³ï í³Í Ý» ñÁ:


Ðºî ìÆ ð² Ð² î² Î²Ü (70%)

êáõñ Ñ»ï íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý (ÙÇ ç³Ù ïáõÃ Ûáõ ÝÇó < ß³ µ³Ã ³Ýó) (ÝÏ. 15.1;

15.2)

94%-Ç ¹»å ùáõÙ Ñ³ ñáõ óÇã Ý» ñÁ ·ñ³Ù-¹ñ³ Ï³Ý µ³Ï ï» ñÇ³ Ý»ñ »Ý,

³Û¹ ÃíáõÙ Ïá³ ·áõ É³ ½³-µ³ ó³ ë³ Ï³Ý ëï³ ýÇ É³ Ïá Ï»ñ (70%), áë Ï»-

·áõÛÝ ëï³ ýÇ É³ ÏáÏ (10% ), ëïñ»å ïá Ïá ÏÇ ßï³ Ù»ñ (11%) ¨ ÙÇ³ÛÝ

6%-Ç ¹»å ùáõÙ` ·ñ³Ù-µ³ ó³ ë³ Ï³Ý Ù³Ý ñ¿ Ý»ñ:

àõ ß³ ó³Í Ñ»ï íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý (ÙÇ ç³Ù ïáõÃ Ûáõ ÝÇó > 6 ß³ µ³Ã ³Ýó)

(ÝÏ. 15.3)

Propionibacterium acnes, Ïá³ ·áõ É³ ½³-µ³ ó³ ë³ Ï³Ý ëï³ ýÇ É³ Ïá-

Ï»ñ ¨ ëÝÏ»ñ (Candida ï» ë³ ÏÇ):

Î³å í³Í ß³Õ Ï³ å» Ýáõ ýÇÉï ñ³ óÇáÝ µßïÇ ÏÇ Ñ»ï

êïñ»å ïá Ïá ÏÇ ßï³ Ù»ñ (47%), Ïá³ ·áõ É³ ½³-µ³ ó³ ë³ Ï³Ý ëï³ ýÇ-

É³ Ïá Ï»ñ (22%), Haemophilus influenzae (16%):

Ðºîì Ü²ê ì²Ì ø² ÚÆÜ

Bacillus ( B.cereus) ßï³ Ù»ñ (24%), ëï³ ýÇ É³ Ïá ÏÇ ßï³ Ù»ñ (39%) ¨

·ñ³Ù-µ³ ó³ ë³ Ï³Ý Ù³Ý ñ¿ Ý»ñ (7%):

ºÕ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ãµáõÅ í³Í Ëá ó»ñ, Ñ³ï Ï³ å»ë ³ÛÝ ³Ý Ó³Ýó Ùáï,

áí ù»ñ ÏáÝ ï³Ï ï³ ÛÇÝ ï» ë³ å³ ÏÇ Ý»ñ »Ý ÏñáõÙ (ÝÏ. 15.4):

¾Ü à ¶ºÜ

Ð³½ í³ ¹»å ¿, ëá íá ñ³ µ³ñ ëÝÏ³ ÛÇÝ µÝáõÛ ÃÇ ¿ (Candida ßï³ Ù»ñ) (ÝÏ.

15.5): ´³Ï ï» ñÇ³É í³ ñ³ ÏÇ ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý å³ï ×³é Ý»ñÝ »Ý áë Ï» ·áõÛÝ

183

ëï³ ýÇ É³ Ïá ÏÁ ¨ ·ñ³Ù-µ³ ó³ ë³ Ï³Ý Ù³Ý ñ¿ Ý» ñÁ, í³ ñ³ ÏÁ ½³ñ ·³-

ÝáõÙ ¿ ÑÛáõÍ Ù³Ý, ë»å ëÇ ëÇ ¨ Ç Ùáõ Ýá ëáõå ñ» ëÇ³ ÛÇ ¹»å ùáõÙ, Ñ³ï Ï³-

å»ë íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ÙÇ ç³Ù ïáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇó Ñ» ïá:


Â³ ÷³ Í³ ÏáÕ íÝ³ë í³Í ùÇó Ñ» ïá ¿Ý ¹ûý Ã³É ÙÇ ïÇ Ñ³ ×³ Ë³ Ï³ ÝáõÃ-

Ûáõ ÝÁ Ï³½ ÙáõÙ ¿ 3-7%, ë³ Ï³ÛÝ Ï³ ñáÕ ¿ Ñ³ë Ý»É 30%-Ç, » Ã» íÝ³ë-

í³Í ùÁ ï» ÕÇ ¿ áõ Ý» ó»É ·Ûáõ Õ³ Ï³Ý í³Û ñáõÙ: èÇë ÏÇ ·áñ ÍáÝ Ý»ñÝ »Ý Ý»-

ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ û ï³ñ Ù³ñ ÙÇ ÝÁ, áõ ß³ ó³Í íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ ÝÁ ( > 24 Å³Ù),

·Ûáõ Õ³ Ï³Ý í³Û ñÁ (Ñá ÕÇ í³ ñ³Ï í³ ÍáõÃ ÛáõÝ), íÝ³ë í³Í áëåÝ Û³ ÏÁ:

Î³ ï³ ñ³Ï ïÇ íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ ÝÇó Ñ» ïá ¿Ý ¹ûý Ã³É ÙÇ ïÇ Ñ³ ×³ Ë³-

Ï³ ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ 0,1%-Çó å³ Ï³ë ¿:

èÆêÎÆ ¶àðÌàÜÜºð

Î³ ï³ ñ³Ï ïÇ Ñ» é³ó Ù³Ý íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ ÝÇó Ñ» ïá.

– ² å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ ³ñ ï³Ý ÏáõÙ:

– àëåÝ Û³ ÏÇ Ñ» ïÇÝ å³ ïÇ ×Ç å³ïé í³Íù:

– ìÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý Ïïñí³Í ùÇ í³ï Ñ»ñ Ù» ïÇ Ï³ óáõÙ:

– ºñ Ï³ ñ³ï¨ íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ ÛáõÝ:


− ò³í:

− Èáõ ë³ í³ ËáõÃ ÛáõÝ:

− ²ñ ï³¹ ñáõÃ ÛáõÝ:

− Î³ñÙ ñ³Í ³ãù:

− î» ëá ÕáõÃ Û³Ý í³ï Ã³ ñ³ óáõÙ:

− àõß ßñç³ ÝáõÙ Ç Ñ³Ûï ·³ Éáõ Ï³Ù ¿Ý ¹á ·»Ý ï³ñ µ» ñ³ ÏÇ å³ ñ³ ·³ ÛáõÙ

Ï³ ñáÕ ¿ ÉÇ Ý»É ³ Ý³Ë ï³ ÝÇß Ï³Ù ÝÙ³Ý í»É ùñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý áõ í»Ç ïÇ:

ÜÞ²Ü Üºð

− î» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý ³Ý ÏáõÙ (ëá íá ñ³ µ³ñ ½·³ ÉÇ, ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý

ëñáõÃ Ûáõ ÝÁ 0,025-Çó µ³ñÓñ ¿ ÙÇ³ÛÝ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ 14%-Ç ¹»å ùáõÙ):

− Îá å» ñÇ ³Û ïáõó:

− ²Ï Ý³·Ý ¹Ç ³ñ ï³Ý ÏáõÙ (åñáå ïá½):

− Þ³Õ Ï³ å» Ýáõ ·» ñ³ñ Ûáõ ÝáõÃ ÛáõÝ:

− ø» Ùá½:

− ì»ñ ùÇ ³µë ó»ë:

¶ÈàôÊ 15. ¾Ý ¹ûý Ã³É ÙÇï


− ºÕ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³Û ïáõó:

− ºÕ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ åñ» óÇ åÇ ï³ï Ý»ñ:

− ² é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ Ñ» Õáõ ÏÇ åÕïá ñáõÙ ¨ µçÇç Ý» ñÇ Ïáõ ï³ ÏáõÙ Ý»ñ:

− ÐÇ åá åÇáÝ:

− Î³ñ ÙÇñ é»ý É»ù ëÇ Ë³Ù ñáõÙ:

− ¼³Û ¹» ÉÇ Ã»ë ïÇ ³ñ¹ ÛáõÝ ùÁ Ï³ ñáÕ ¿ ¹ñ³ Ï³Ý ÉÇ Ý»É, Ï³ ñáÕ »Ý Ñ³Ûï-

Ý³ µ»ñ í»É µ³ó ³Ï Ý³·Ý ¹Ç ³ÛÉ Ýß³Ý Ý»ñ:


àõ í»Çï, ëï» ñÇÉ µáñ µá ùáõÙ (ëá íá ñ³ µ³ñ »ñ Ï³ ñ³ï¨ Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ÙÇ-

ç³Ù ïáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ»ï¨³Ý ùáí, » Ã» Ñ³ï Ï³ å»ë ¹ñ³Ýù áõ Õ»Ïó íáõÙ

»Ý ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ïáñë ïáí, ³ñ Ñ»ë ï³ Ï³Ý áëåÝ Û³ ÏÇ Ï³Ù

íÇ ñ³ µáõ Å³ Ï³Ý ·áñ ÍÇù Ý» ñÇ í³ ñ³Ï Ù³Ùµ, áëåÝ Û³ ÏÇ ÙÝ³ óáñ ¹³ ÛÇÝ

ÝÛáõ ÃÇ å³Ñ å³Ý Ù³Ùµ Ï³Ù Ñ»ï íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ßñç³ ÝáõÙ ¹» Õ³ ÙÇ-

çáó Ý» ñÇ ÏïñáõÏ Ýí³ ½»ó Ù³Ý å³ï ×³ éáí µáñ µáù Ù³Ý ëñ³ó Ù³Ùµ),

ÇÝã å»ë Ý³¨ Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ û ï³ñ Ù³ñÙ ÝÇ, Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ áõ éáõó ùÇ, ëÇÙ-

å³ ÃÇÏ ûý Ã³É ÙÇ³ ÛÇ, ³ é³ ç³ ÛÇÝ Ñ³ï í³ ÍÇ Ç ß» ÙÇ³ ÛÇ (ùÝ³ ÛÇÝ ½³ñ-

Ï» ñ³ ÏÇ ³ Ã» ñáëÏ É» ñá½ [³ã ùÇ Ç ß» ÙÇÏ Ñ³ Ù³Ë ï³ ÝÇß] Ï³Ù ÙÏ³Ý Ý» ñÇ

íñ³ Ï³ ï³ñ í³Í íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ ÝÇó Ñ» ïá [ëá íá ñ³ µ³ñ ÙÇ¨ÝáõÛÝ

³ã ùÇ » ñ»ù Ï³Ù ³ í» ÉÇ áõ ÕÇÕ ÙÏ³Ý Ý» ñÇ íñ³ Ï³ ï³ñ íáÕ ÙÇ ç³Ù ïáõÃ-

ÛáõÝ Ù»Ï íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Û³Ý ÁÝ Ã³ó ùáõÙ]) Ñ»ï¨³Ý ùáí:



ñáõÃ ÛáõÝ ¹³ñÓ Ý» Éáí ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³ ÝÁ, íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý í»ñ-

ùÇ ³Ù µáÕ ç³ Ï³ ÝáõÃ Û³ ÝÁ, ß³Õ Ï³ å» ÝáõÝ, »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇÝ, Ý» ñ³Ï-

Ý³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³ ÝÁ, ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇÝ, ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ µçç³ ÛÇÝ

Ïáõ ï³ ÏáõÙ Ý» ñÇÝ, Ï³ñ ÙÇñ é»ý É»ù ëÇÝ ¨ û ý Ã³É Ùáë Ïá åÇ³ ÛÇÝ:

� B-ëÏ³ Ý³ ÛÇÝ áõÉï ñ³ Ó³Û Ý³ ÛÇÝ Ñ» ï³ ½á ïáõÃ ÛáõÝ, » Ã» ³Ï Ý³ Ñ³ ï³ ÏÁ

ÑÝ³ ñ³ íáñ ã¿ ½ÝÝ»É:

� Â» ñ³å¨ïÇ ËáñÑñ ¹³ï íáõÃ ÛáõÝ ¿Ý ¹á ·»Ý ¿Ý ¹ûý Ã³É ÙÇ ïÇ Ñ³ Ù³ñ:

ì² ðàôØ. ²Ü Ðº î²Ò ¶º ÈÆ ú¶ ÜàôÂ ÚàôÜ ä² Ð²Ü æàÔ ìÆ Ö²Î

êáõñ Ñ»ï íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ¿Ý ¹ûý Ã³É ÙÇï

� º Ã» ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Ûáõ ÝÁ ·» ñ³ ¹³ ëáõÙ ¿ ÉáõÛ ëÇ ÁÝ Ï³ Éáõ ÙÁ (> ÈÀ),

³ å³ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ï³ ï³ ñ»É ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ ¨ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý

Ù³ñÙ ÝÇ åáõÝÏ óÇ³` ó³Ýù ëÇ Ñ³ Ù³ñ ÝÙáõß Ñ³ í³ ù» Éáí ¨ Ñ³ Ï³ µÇá-

185¶ÈàôÊ 15. ¾Ý ¹ûý Ã³É ÙÇï

ïÇÏ Ý» ñÇ Ý» ñ³ñ ÏáõÙ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ù»ç:

� º Ã» ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Ûáõ ÝÁ Ñ³ í³ ë³ñ ¿ ÈÀ, ³ å³ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ï³-

ï³ ñ»É ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ åáõÝÏ óÇ³, íÇï ñ»Ï ïá ÙÇ³ Ñ³ Ï³ µÇá ïÇÏ-

Ý» ñÇ Ý» ñ³ñ ÏáõÙ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ù»ç: ÐÇ í³Ý ¹Á å»ïù ¿ ·ïÝíÇ

íÇï ñ»á é» ïÇ Ý³É Ù³ë Ý³ ·» ïÇ ÑëÏá ÕáõÃ Û³Ý ï³Ï:

� Ð³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý» ñÇ Ï³Ù ëï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý» ñÇ Ý» ñ³ñ ÏáõÙ ³ å³-

Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ù»ç:

� Ð³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý» ñÇ Ï³Ù ëï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý» ñÇ »Ý Ã³ ß³Õ Ï³ å» Ý³-

ÛÇÝ Ý» ñ³ñ ÏáõÙ:

ò» ý³ ½á ÉÇÝ (100 Ù·), ó»ý ï³ ½Ç ¹ÇÙ (100 Ù·) Ï³Ù ·»Ý ï³ ÙÇ óÇÝ (20

Ù·), ¹»ù ë³ Ù» Ã³ ½áÝ (1 Ù·)

� È³ÛÝ ëå»Ïï ñÇ, µ³ñÓñ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í» ïáõÃ Û³Ùµ ûÅï í³Í Ñ³ Ï³ µÇá-

ïÇÏ Ý» ñÇ Ï³ ÃÇÉ Ý»ñ (÷á ÷á Ë»É ³ Ù»Ý 30 ñá å»Ý Ù»Ï):

ò» ý³ ½á ÉÇÝ (50 Ù·/ÙÉ Å³ ÙÁ Ù»Ï):

ò»ý ï³ ½Ç ¹ÇÙ (50 Ù·/ÙÉ Å³ ÙÁ Ù»Ï):

� êï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý» ñÇ (åñ»¹ ÝÇ ½á Éá ÝÇ ³ ó» ï³ ïÇ 1%-³ Ýáó Éáõ-

ÍáõÛÃ, ëÏ½µÝ³ Ï³Ý ÷áõ ÉáõÙ Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ 1-2 Å³ ÙÁ Ù»Ï) ¨ óÇÏ Éáå-

É» ·ÇÏ ÙÇ çáó Ý» ñÇ (³ï ñá åÇ ÝÇ 1%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ û ñÁ 3 ³Ý ·³Ù Ï³Ù

ëÏá åá É³ ÙÇ ÝÇ 0,25%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ û ñÁ 4 ³Ý ·³Ù) Ï³ ÃÇÉ Ý»ñ:

� Ð³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý» ñÇ Ý» ñ» ñ³ Ï³ ÛÇÝ Ý» ñ³ñ ÏáõÙ` ³ñ ï³ Ñ³Ûï í³Í µáñ-

µáù Ù³Ý, Í³Ýñ ¹»å ù» ñÇ Ï³Ù ³ ñ³· ½³ñ ·³ó Ù³Ý å³ ñ³ ·³ ÛáõÙ:

ò» ý³ ½á ÉÇÝ (1· Ü/º, 8 Å³ ÙÁ Ù»Ï):

ò»ý ï³ ½Ç ¹ÇÙ (1· Ü/º, 12 Å³ ÙÁ Ù»Ï):

ºÝ Ã³ ëáõñ, áõ ß³ ó³Í, ¿Ý ¹á ·»Ý, ýÇÉï ñ³ óÇáÝ µßïÇ ÏÇ Ñ»ï Ï³å í³Í

¨ Ñ»ïí Ý³ë í³Í ù³ ÛÇÝ ¿Ý ¹ûý Ã³É ÙÇï

� Ð³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý» ñÇ Ï³Ù ëï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý» ñÇ Ý» ñ³ñ ÏáõÙ ³ å³-

Ï»Ý Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ù»ç` í» ñÁ Ýßí³ ÍÇ Ñ³ Ù³ Ó³ÛÝ (ï»ë ëáõñ Ñ»ï íÇ ñ³-

Ñ³ ï³ Ï³Ý ¿Ý ¹ûý Ã³É ÙÇ ïÇ áõ Õ» óáõÛ óÁ), ³ í» É³ó Ý»É ³Ù ýá ï» ñÇ óÇÝ B

(0,005 Ù·/ÙÉ) ¿Ý ¹á ·»Ý ëÝÏ³ ÛÇÝ, áõ ß³ ó³Í Ï³Ù Ï³ë Ï³Í íáÕ ëÝÏ³ ÛÇÝ

¿Ý ¹ûý Ã³É ÙÇ ïÇ ¹»å ùáõÙ:

� Ð³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý» ñÇ Ï³Ù ëï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý» ñÇ »Ý Ã³ ß³Õ Ï³ å» Ý³-

ÛÇÝ Ý» ñ³ñ ÏáõÙ` í» ñÁ Ýßí³ ÍÇ Ñ³ Ù³ Ó³ÛÝ (ï»ë ëáõñ Ñ»ï íÇ ñ³ Ñ³ ï³-

Ï³Ý ¿Ý ¹ûý Ã³É ÙÇ ïÇ áõ Õ» óáõÛ óÁ):

� È³ÛÝ ëå»Ïï ñÇ, µ³ñÓñ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í» ïáõÃ Û³Ùµ ûÅï í³Í Ñ³ Ï³ µÇá-

ïÇÏ Ý» ñÇ Ï³ ÃÇÉ Ý»ñ` í» ñÁ Ýßí³ ÍÇ Ñ³ Ù³ Ó³ÛÝ (ï»ë ëáõñ Ñ»ï íÇ ñ³-

Ñ³ ï³ Ï³Ý ¿Ý ¹ûý Ã³É ÙÇ ïÇ áõ Õ» óáõÛ óÁ), ëÝÏ³ ÛÇÝ í³ ñ³ ÏÇ ¹»å ùáõÙ

³ í» É³ó Ý»É ³Ù ýá ï» ñÇ óÇÝ , 1,0 – 2,5 Ù·/ÙÉ, Å³ ÙÁ Ù»Ï Ï³Ù Ý³ ï³-


ÙÇ óÇÝ, 50 Ù·/ÙÉ, Å³ ÙÁ Ù»Ï (í³ï »Ý Ã³ ÷³Ý óáõÙ ÑÛáõë í³Íù Ý» ñÇ

Ù»ç):

� êï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý» ñÇ (åñ»¹ ÝÇ ½á Éá ÝÇ ³ ó» ï³ ïÇ 1%-³ Ýáó Éáõ-

ÍáõÛÃ, ëÏ½µÝ³ Ï³Ý ÷áõ ÉáõÙ Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ 1-2 Å³ ÙÁ Ù»Ï) ¨ óÇÏ Éáå É»-

·ÇÏ ÙÇ çáó Ý» ñÇ (³ï ñá åÇ ÝÇ 1%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ û ñÁ 3 ³Ý ·³Ù) ï» Õ³-

ÛÇÝ ÏÇ ñ³ éáõÙ:

� Ð³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý» ñÇ Ý» ñ» ñ³ Ï³ ÛÇÝ Ý» ñ³ñ ÏáõÙ ³ñ ï³ Ñ³Ûï í³Í µáñ-

µáù Ù³Ý ¹»å ùáõÙ` í» ñÁ Ýßí³ ÍÇ Ñ³ Ù³ Ó³ÛÝ (ï»ë ëáõñ Ñ»ï íÇ ñ³ Ñ³-

ï³ Ï³Ý ¿Ý ¹ûý Ã³É ÙÇ ïÇ áõ Õ» óáõÛ óÁ):

� Ð³ Ï³ëÝ Ï³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý» ñÇ Ý» ñ» ñ³ Ï³ ÛÇÝ Ý» ñ³ñ ÏáõÙ (³Ù ýá ï» ñÇ óÇÝ

´ 0,25-1,0 Ù·/Ï·, Ü /º, ¹» Õ³ ã³ ÷Á µ³ Å³ Ý»É ãáñë ÁÝ ¹áõÝ Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ,

6 Å³ ÙÁ Ù»Ï), » Ã» ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Ûáõ ÝÁ É³Û Ý³ ï³ ñ³Í µÝáõÛÃ ¿ ÁÝ ¹áõ ÝáõÙ:

� àõ ß³ ó³Í Ñ»ï íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ¿Ý ¹ûý Ã³É ÙÇ ïÁ Ï³ ñáÕ ¿ å³ Ñ³Ý ç»É

Ñ» ïÇÝ å³ ïÇ ×Ç Ù³ë Ý³ ÏÇ Ï³Ù ³Ù µáÕ ç³ Ï³Ý Ñ» é³ óáõÙ, íÇï ñ»Ï ïá-

ÙÇ³ Ï³Ù ³ñ Ñ»ë ï³ Ï³Ý áëåÝ Û³ ÏÇ Ñ» é³ óáõÙ Ï³Ù ÷á Ë³ ñÇ ÝáõÙ:

� º Ã» 48-72 Å³Ù Ñ» ïá ÏÉÇ ÝÇ Ï³ Ï³Ý å³ï Ï» ñÁ ÷áË íáõÙ ¿ ¹» åÇ í³ ïÁ,

¹Ç ï³ñ Ï»ù ÏñÏÝ³ ÏÇ åáõÝÏ óÇ³ ÛÇ (Ï³Ù íÇï ñ»Ï ïá ÙÇ³ ÛÇ) ³ å³ Ï»Ý-

Ù³Ý Ù³ñÙ ÝÇ Ù»ç Ñ³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý» ñÇ Ý» ñ³ñÏ Ù³Ý ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõÃ Ûáõ-

ÝÁ:

� Ð³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý» ñÇ ÁÝï ñáõÃ Ûáõ ÝÁ å»ïù ¿ ÑÇÙÝ íÇ ³Ý ç³ï í³Í Ñ³ ñáõ-

óÇ ãÇ íñ³:

ºÈ øÀ

− Î³Ë í³Í ¿ ¿ ÃÇá Éá ·Ç³ ÛÇó, ï á ÕáõÃ Ûáõ ÝÇó ¨ Ñ³ ñáõ óÇ ãÇó, ëá íá ñ³ µ³ñ

³Ý µ³ ñ»Ý å³ëï ¿, Ñ³ï Ï³ å»ë íÝ³ë í³Í ù³ ÛÇÝ ¿Ý ¹ûý Ã³É ÙÇ ïÇ Å³-

Ù³ Ý³Ï:

− Ð³ ×³Ë áõ ÕÇÕ Ñ³ Ù» Ù³ ï³ Ï³Ý Ï³å ¿ ÝÏ³ï íáõÙ ³ é³ çÇÝ ³Û óÇ Å³-

Ù³ Ý³Ï ÑÇ í³Ý ¹Ç ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ Û³Ý ¨ »É ùÇ ÙÇç¨. áñ ù³Ý ³ í» ÉÇ

ó³Íñ ¿ ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ëñáõÃ ÛáõÝÝ ³ é³ çÇÝ ³Û óÇ Å³ Ù³ Ý³Ï, ³ÛÝ ù³Ý

³ í» ÉÇ ³Ý µ³ ñ»Ý å³ëï ¿ »É ùÁ: �

187

ÜÏ. 15.1 êáõñ Ñ»ïíÇñ³Ñ³ï³Ï³Ý ¿Ý¹oýÃ³ÉÙÇï

ÜÏ. 15.2 êáõñ Ñ»ïíÇñ³Ñ³ï³Ï³Ý ¿Ý¹oýÃ³ÉÙÇï Ã³÷³ÝóáÕ Ï»ñ³ïáåÉ³ëïÇÏ³ÛÇó Ñ»ïá

ÜÏ. 15.3 àõß³ó³Í Ñ»ïíÇñ³Ñ³ï³Ï³Ý ¿Ý¹ûýÃ³ÉÙÇï` Ñ³ñáõóÇã Prepionbacterium acnes. ·ñ³ÝáõÉ³Ù³ïá½, »Õç»ñ»Ýáõ åñ»óÇåÇï³ïÝ»ñ ¨ ëåÇï³Ï åÕïáñáõÙ å³ïÇ×³ÛÇÝ å³ñÏáõÙ

ÜÏ. 15.4 Ð»ïíÝ³ëí³Íù³ÛÇÝ ¿Ý¹ûýÃ³ÉÙÇï

ÜÏ. 15.5 êÝÏ³ÛÇÝ ¿Ý¹ûýÃ³ÉÙÇï

¶ÈàôÊ 15. ¾Ý ¹ûý Ã³É ÙÇï

188

¶ÈàôÊ 16.ìÇ ñ³ Ñ³ï í³Í ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇÑëÏáõ ÙÁ Ñ»ï íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ßñç³ ÝáõÙ

ÐºîìÆð²Ð²î²Î²Ü ÊÜ²Øø

Ð»ï íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ËÝ³Ù ùÁ íÇ ñ³ Ñ³ï í³Í ³ã ùÁ Ù³ ùáõñ ¨ ³ éáÕç

å³Ñ å³ Ý» Éáõ Ýå³ ï³Ï áõ ÝÇ: êá íá ñ³ µ³ñ ³ å³ ùÇÝ Ù³Ý ï» ëá ÕáõÃ-

Û³Ý í» ñ³ Ï³Ý·Ý Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ å³ Ñ³Ýç íáõÙ ¿ 4-5 ß³ µ³Ã:

âÝ³ Û³Í ³ÛÝ Ñ³Ý ·³ Ù³Ý ùÇÝ, áñ Í³Ýñ Ñ»ï íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý

µ³ñ ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ Ñ³½ í³ ¹»å »Ý, ³Û Ýá õ³ Ù» Ý³Û ÝÇí ³Ï Ý³ µáõÛ ÅÁ

å»ïù ¿ Ï³ ñá Õ³ Ý³ ³Ë ïá ñá ß»É ¹ñ³Ýù ¨ ³Ý Ñ³ å³Õ ëÏë»É Ñ³-

Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý µáõ Åáõ ÙÁ Ï³Ù ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ áõ Õ»· ñ»É íÇ ñ³ µáõÛ ÅÇ

Ùáï:

Ð»ï íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ¾Ý ¹ûý Ã³É ÙÇ ïÁ ÉÇ ÝáõÙ ¿ »ñ Ïáõ ï» ë³ ÏÇ í³Õ ¨

áõß:

ì³Õ ¾Ý ¹ûý Ã³É ÙÇ ïÁ ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ ÝÇó Ñ» ïá Ù»Ï

Ï³Ù »ñ Ïáõ ûñ í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ, ÁÝ¹ á ñáõÙ áë Ï» ·áõÛÝ ëï³ ýÇ É³ Ïá ÏÇ

Ï³Ù Ï³å ï³ Ã³ ñ³ Ë³ ÛÇÝ óáõ åÇ ÏÇ ³ é³ ç³ó ñ³Í µáñ µá ùáõÙÝ ³ é³-

í»É ³ ñ³· ¿ ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¨ Ñ³ï Ï³ å»ë Í³Ýñ ÁÝ Ã³óù ¿ áõ Ý» ÝáõÙ:

àõß ¾Ý ¹ûý Ã³É ÙÇ ïÁ ëá íá ñ³ µ³ñ ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿ íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ ÝÇó 4-

10 ûñ ³Ýó: ²Ûë ¹»å ùáõÙ ³ é³ í»É Ñ³ ×³Ë Ñ³Ý ¹Ç åáÕ Ñ³ ñáõ óÇã Ý»ñÝ

»Ý Staphylococcus epidermidis-Á (¿Ý ¹ûý Ã³É ÙÇ ïÇ ³ Ù» Ý³ ï³ ñ³Í-

í³Í Ñ³ ñáõ óÇ ãÁ) Ï³Ù Ï³å ï³ Ã³ ñ³ Ë³ ÛÇÝ óáõ åÇ ÏÁ: Þ³ï ³ í» ÉÇ áõß

Å³Ù Ï» ïáõÙ (íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ ÝÇó ÙÇ ù³ ÝÇ ß³ µ³Ã ³Ýó) Ï³ ñáÕ ¿ ½³ñ-

·³ Ý³É ëÝÏ³ ÛÇÝ ¿Ý ¹ûý Ã³É ÙÇï:

²Ë ï³ Ñ³ñ í³Í ³ã ùÇ ýáõÝÏ óÇ³ ÛÇ í» ñ³ Ï³Ý·Ý Ù³Ý ³ éáõ Ùáí ¾Ý ¹ûý-

Ã³É ÙÇ ïÇ »É ùÁ ëá íá ñ³ µ³ñ Ï³Ë í³Í ¿ í³Õ ³Ë ïá ñá ßáõ ÙÇó: ¾Ý ¹ûý-

Ã³É ÙÇ ïÇ Å³ Ù³ Ý³Ï í³ ñ³ ÏÁ ß³ï Ñ³ ×³Ë ã³ ÷³ ½³Ýó ËáñÝ ¿

Ý»ñ Ã³ ÷³Ý ó³Í ÉÇ ÝáõÙ, ÇÝãÝ ³ÝÑ Ý³ñ ¿ ¹³ñÓ ÝáõÙ ³Ë ï³ Ñ³ñ í³Í

³ã ùÇ ýáõÝÏ óÇ³ ÛÇ ÉÇ³ñ Å»ù í» ñ³ Ï³Ý· Ýáõ ÙÁ: ì³Õ ³Ë ïá ñá ßáõÙÝ áõ

µáõ Åáõ ÙÁ ã³ ÷³ ½³Ýó Ï³ñ¨áñ »Ý: Ð»ï íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ¾Ý ¹ûý Ã³É-

ÙÇï ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ï³ë Ï³ Í»É ´à Èàð ³ÛÝ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ Ùáï, áí ù»ñ

íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ ÝÇó Ñ» ïá ·³Ý ·³ï íáõÙ »Ý ó³ íÇó ¨ û ï³ñ Ù³ñÙ ÝÇ

189

½·³ óá ÕáõÃ Ûáõ ÝÇó: êïáñ¨ µ»ñ í³Í »Ý ³Ûë ÑÇ í³Ý ¹áõÃ Û³Ý Ýß³Ý Ý»ñÝ

áõ ³Ë ï³ ÝÇß Ý» ñÁ: ¸ñ³Ý óÇó áñ¨¿ Ù» ÏÇ ³é Ï³ ÛáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ µÅÇß-

ÏÁ å³ñ ï³ íáñ ¿ ÏñÏÇÝ ½ÝÝ»É ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ:

î» ëá ÕáõÃ Û³Ý Ñ³Ý Ï³ñ Í³ ÏÇ, Ñ»ï½ Ñ» ï» ë³ëï Ï³ óáÕ í³ï Ã³ ñ³-

óáõÙ, ³ã ùÇ Ï³ñÙ ñáõÃ ÛáõÝ ¨ áõ Å» Õ³ óáÕ ó³í:

ÜÞ²Ü Üºð

Ýí³½³Í

+ 1. î»ëáÕáõÃÛáõÝ ½·³ÉÇáñ»Ý Ýí³½³Í

·ñ»Ã» ï»ëáÕáõÃÛ³Ý Ïáñáõëï

Î³ñáÕ »Ý Ñ³ÛïÝ³µ»ñí»É Ñ³í»ÉÛ³É Ýß³ÝÝ»ñ ¨ ³Ëï³ÝÇßÝ»ñ.

± 2. ÎáåÇ Ï³ñÙñáõÃÛáõÝ ¨ ³Ûïáõó

± 3. Â³ñ³Ë³ÛÇÝ ³ñï³¹ñáõÃÛáõÝ ³ãùÇ Ù³Ï»ñ»ëÇÝ

± 4. Þ³ÕÏ³å»Ýáõ ³Ûïáõó (ù»Ùá½)

± 5. ¶»ñ³ñÛáõÝáõÃÛáõÝ

Ù»ÕÙ ÑáÝùÇ ßñç³ÝáõÙ Ï³Ù ³ãùáõÙ

± 6. ò³í`

áõÅ»Õ

± 7. ²é³ç³ÛÇÝ ËóÇÏÇ Ñ»ÕáõÏÇ åÕïáñáõÃÛáõÝ µçç³ÛÇÝ Ïáõï³ÏáõÙÝ»ñ,

Ï³ñáÕ ¿ ½³ñ·³Ý³É ÑÇåáåÇáÝ

+ 8. µÇ é»³ÏóÇ³Ý ÉáõÛëÇ ÝÏ³ïÙ³Ùµ ¹³Ý¹³Õ»óí³Í ¿ (³Ûë ³Ëï³ÝÇßÁ

¹Åí³ñ ¿ ·Ý³Ñ³ï»É, ù³ÝÇ áñ ³Ý½·³Û³óÙ³Ý Ñ»ï¨³Ýùáí ¹ÇïíáõÙ ¿

µµÇ Ñ»ïíÇñ³Ñ³ï³Ï³Ý É³ÛÝ³óáõÙ )

+ 9. Èáõë³í³ËáõÃÛáõÝÁ ½·³ÉÇáñ»Ý ³ñï³Ñ³Ûïí³Í ¿ Ï³Ù Ñ»ï½Ñ»ï»

ë³ëïÏ³ÝáõÙ ¿

+10. ²ÏÝ³Ñ³ï³ÏÇ ½ÝÝáõÙ Ï³ñÙÇñ é»ýÉ»ùëÇ Ýí³½áõÙ

³ÏÝ³Ñ³ï³ÏÇ ï»ë³Ý»ÉÇáõÃÛ³Ý

Ýí³½áõÙ

²ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ßï³å áõ Õ»· ñ»É, » Ã» ÑÝ³ ñ³ íáñ ¿, é» ïÇ Ý³É íÇ-

ñ³ µáõÛ ÅÇ Ùáï` Ñ³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý» ñÇ ÇÝï ñ³ íÇï ñ»³É Ý» ñ³ñ ÏáõÙ-

Ý»ñ Ç ñ³ Ï³ Ý³ó Ý» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí:

¶ÈàôÊ 16. ìÇ ñ³ Ñ³ï í³Í ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ ÑëÏáõ ÙÁ Ñ»ï íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ßñç³ ÝáõÙ



1. î» ëá ÕáõÃ Û³Ý í³ï Ã³ ñ³ óáõÙ Ï³Ù Ïá ñáõëï

2. ò³í` ã³ ÷³ íáñ, ³ã ùÇ Ï³Ù ÑáÝ ùÇ ßñç³ ÝáõÙ

3 . Þ³Õ Ï³ å» Ýáõ ³Û ïáõó (ù» Ùá½) ¨ Ï³ñÙ ñ³Í ³ãù

ÜÞ²Ü Üºð

1. Î³ ñáÕ ¿ ÑÇ åá åÇáÝ ½³ñ ·³ Ý³É

2. Î³ñ ÙÇñ é»ý É»ù ëÇ Ãáõ É³ óáõÙ, Ñ» ïÇÝ µ » éÇ í³ï ï» ë³ Ý» ÉÇáõÃ ÛáõÝ

ûý Ã³É Ùáë Ïá åÇ³ ÛÇ Å³ Ù³ Ý³Ï

3. Îá åÇ ³Û ïáõó ¨ ·» ñ³ñ Ûáõ ÝáõÃ ÛáõÝ

4. Â³ ñ³ Ë³ ÛÇÝ ³ñ ï³¹ ñáõÃ ÛáõÝ ³ã ùÇ Ù³ Ï» ñ» ëÇÝ

²ÜÐð²ÄºÞî ¾ ²ÜÐ²ä²Ô àôÔº¶ðºÈ

» Ã»

Ñ»ï íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ßñç³ ÝáõÙ ÑÇ í³Ý ¹Ç Ùáï ½³ñ ·³ ÝáõÙ ¿

! î» ëá ÕáõÃ Û³Ý Ñ³Ý Ï³ñ Í³ ÏÇ Ïá ñáõëï

! àõ Å»Õ ó³í

! êñïË³é Ýáó Ï³Ù ÷ëËáõÙ. Ï³ ñáÕ ¿ µ³ñÓñ Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³Ý

Ñ»ï¨³Ýù ÉÇ Ý»É ! ²ñ ï³ Ñ³Ûï í³Í ³Û ïáõó ³ã ùÇ ßáõñç

²ÜÐºî²Ò¶ºÈÆ àôÄàôØ ¾ ä²Ð²ÜæìàôØ (Ù³Ý ñ³ Ù³ë Ý» ñÁ ï»ë ¾Ü úü-

Â²È ØÆ îÆ µ³Å ÝáõÙ)

1. î³ù Ãñçáó Ý»ñ

2. Ð³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý» ñÇ Ï³ ÃÇÉ Ý»ñ – 0.3 %-³ Ýáó óÇå ñáý Éáù ë³ óÇÝ

Å³ ÙÁ Ù»Ï Ï³Ù

0.5%-³ Ýáó Ùáù ëÇ óÇÝ Ï³Ù 0.3 %-³ Ýáó ïáµ ñ³ ÙÇ óÇÝ:

Ð³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý» ñÇ Ñ³ñ í³ Í³ ÛÇÝ ¹» Õ³ ã³ ÷» ñÇó Ñ» ïá Ï³ ñáÕ »Ý å³-

Ñ³Ýç í»É ëï» ñáÇ¹ Ý» ñÇ Ï³ ÃÇÉ Ý»ñ` ëåÇ³ óáõ ÙÁ Ï³Ý Ë» Éáõ Ýå³ ï³-

Ïáí:

²ã ùÇ íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ ÝÇó Ñ» ïá, » Ã» ÑÇ í³Ý ¹Á ·³Ý ·³ï íáõÙ ¿

³ã ùÇ ó³ íÇó, ¨ í»ñ ùÇó ³ñ ï³ Ñáëù ¿ ÝÏ³ï íáõÙ, ³ å³ ³ÝÑ ñ³-

Å»ßï ¿ ½ÝÝáõÙ Ï³ ï³ ñ»É ýÉá õá ñ»ë ó»Ç Ý³ ÛÇÝ ÝÛáõ ÃÇ ³ñ ï³ Ñáë-

ùÁ Ñ³Ûï Ý³ µ» ñ» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí (¼³Û ¹» ÉÇ ¹ñ³ Ï³Ý ³Ë ï³ ÝÇß):

191¶ÈàôÊ 16. ìÇ ñ³ Ñ³ï í³Í ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇ ÑëÏáõ ÙÁ Ñ»ï íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ßñç³ ÝáõÙ

º Ã» ¼³Û ¹» ÉÇ ³Ë ï³ ÝÇ ßÁ ¹ñ³ Ï³Ý ¿, ¨ íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ ÝÇó ÙÇ

ù³ ÝÇ ûñ ¿ ³Ý ó»É, ³ å³ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ í» ñ³ ¹³é Ý³É íÇ ñ³ Ñ³-

ï³ ñ³Ý, ³Û ëÇÝùÝ` ÏñÏÝ³ ÏÇ íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Û³Ý: º Ã» ¹³ Ñ»Ýó

íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Û³Ý ûñÝ ¿, ³ å³ ³ã ùÇÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ËáõÉ íÇ ñ³-

Ï³å ¹Ý»É ¨ å³ Ï³ ë»ó Ý»É ëï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ Ï³ ÃÇÉ Ý» ñÇ ù³ Ý³ ÏÁ:

º Ã» ¼³Û ¹» ÉÇ ³Ë ï³ ÝÇ ßÁ µ³ ó³ ë³ Ï³Ý ¿, ÇëÏ Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×Ýßáõ ÙÁ`

µ³ñÓñ, ³ å³ íÇ ×³ÏÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ¹Ç ï³ñ Ï»É Çµñ¨ Ñ»ï íÇ ñ³ Ñ³-

ï³ Ï³Ý ·É³áõ Ïá Ù³ ¨ Ç ñ³ Ï³ Ý³ó Ý»É Ñ»ï¨Û³É µáõ Åáõ ÙÁ.

1. î³ù Ãñçáó Ý»ñ` Å³ ÙÁ Ù»Ï:

2. Ð³ Ï³ µÇá ïÇ ÏÇ Ï³ ÃÇÉ Ý»ñ (0,3 %-³ Ýáó óÇå ñáý Éáù ë³ óÇÝ Ï³Ù 0,5 %-

³ Ýáó Ùáù ëÇ óÇÝ Ï³Ù 0,3 %-³ Ýáó ïáµ ñ³ ÙÇ óÇÝ) û ñÁ 4 ³Ý ·³Ù:

3. ¸Ç³ Ï³ñµ 500 Ù·, å» ñû ñ³É û ñÁ 2 ³Ý ·³Ù` Ï³Ë í³Í ×ÝßÙ³Ý µ³ñÓ-

ñ³ó Ù³Ý ³ë ïÇ ×³ ÝÇó:

4. ² é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ ³Ý Ñ³ å³Õ å³ ñ³ ó»Ý ï»½, » Ã» Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×Ýßáõ-

ÙÁ ·» ñ³ ½³Ý óáõÙ ¿ 50 ÙÙ ëë:

Ðºî ìÆ ð² Ð² î² Î²Ü ÊÜ²Ø øÀ

Ï³Ë í³Í ¿ íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Û³Ý ï»Ë ÝÇ Ï³ ÛÇó:

1. Î³ ï³ ñ³Ï ïÇ ÇÝï ñ³ Ï³å ëáõÉ Û³ñ ¨ ¿ùëï ñ³ Ï³å ëáõÉ Û³ñ ¿ùëï ñ³Ï-

óÇ³ ÛÇ ¹»å ùáõÙ íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý í»ñ ùÁ Ù»Í ¿, ³ å³ ùÇ ÝáõÙÝ ÁÝ Ã³-

ÝáõÙ ¿ ¹³Ý ¹³Õ 6-8 ß³ µ³Ã í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ, ë³ Ï³ÛÝ íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ-

ÝÇó Ñ» ïá ÙÇÝã¨ 9 ³Ùë í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ¹»é¨ë ï» ÕÇ »Ý áõ Ý» ÝáõÙ Éáõ ë³-

µ»Ï Ù³Ý ÷á ÷á ËáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ` Ï³å í³Í í»ñ ùÇ Ñ» ï³ ·³ ³ å³ ùÇÝ Ù³Ý

Ñ»ï: ¸» åÇ ¹áõñë óóí» Éáõ Ï³Ù ³ë ïÇ· Ù³ ïÇ½Ù ³ é³ ç³ó Ý» Éáõ å³-

ñ³ ·³ ÛáõÙ ãÝ»ñÍÍ íáÕ Ï³ ñ» ñÁ Ï³ ñáÕ »Ý Ïïñí»É Ï³Ù Ñ» é³ó í»É, ëá-

íá ñ³ µ³ñ ¹³ Ï³ ï³ñ íáõÙ ¿ 6-Çó 8-ñ¹ ß³ µ³Ã í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ: ÆÝã¨¿,

á ñáß Ï³ ñ»ñ ã»Ý Ñ» é³ó íáõÙ: ü³ Ïá¿ ÙáõÉ ëÇ ýÇ Ï³ó Ù³Ý Ï³Ù ÷áùñ ³Ý-

Ï³ñ Ïïñí³Í ùáí ¿ùëï ñ³ Ï³å ëáõÉ Û³ñ ¿ùëï ñ³Ï óÇ³ ÛÇ ¹»å ùáõÙ íÇ-

ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý í»ñ ùÁ ÷áùñ ¿ ¨ ³ å³ ùÇÝ íáõÙ ¿ 1 ³Ùë í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ:

ÐÇ í³Ý¹ Ý» ñÁ ëá íá ñ³ µ³ñ Ï³ ñáÕ »Ý Ç ñ»Ýó ³ éûñ Û³ ·áñ Íáõ Ý»áõÃ Û³ ÝÁ

í» ñ³ ¹³é Ý³É íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ ÝÇó Ñ» ïá 2 ß³ µ³Ã í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ:

2. Ð»ï íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ßñç³ ÝáõÙ ëá íá ñ³ µ³ñ Ýß³ Ý³Ï íáõÙ »Ý Ñ³ Ï³ µÇá-

ïÇ ÏÇ ¨ ëï» ñáÇ ¹Ç Ñ³ Ù³Ïó í³Í Ï³ ÃÇÉ Ý»ñ, û ñÇ Ý³Ï` Ù³ù ëÇï ñáÉ: ìÇ-

ñ³ µáõÛ ÅÇ Ñ³ Û» óá ÕáõÃ Û³Ùµ µáõ Åáõ ÙÁ Ï³ ñáÕ ¿ ï »É ÙÇ ù³ ÝÇ ß³ µ³Ã:

êï» ñáÇ ¹Ç Ï³ ÃÇÉ Ý» ñÁ (Pred-Forte Ï³Ù Inflamase Forte) ¨ Ñ³ Ï³-

µÇá ïÇÏ Ý» ñÇ Ï³ ÃÇÉ Ý» ñÁ (Ciloxan, Ocuflox, Zymar, Vigamox) û ñÁ 4


³Ý ·³Ù (Ï³Ù û ñÁ 8 ³Ý ·³Ù` »ñ Ï³ ñ³ï¨ µáõ ÅáõÙ å³ Ñ³Ý çáÕ ¹»å ù»-

ñáõÙ) ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ß³ ñáõ Ý³ Ï»É 3 ß³ µ³Ã (¹Åí³ñ ¹»å ù» ñáõÙ` ³ í» ÉÇ

»ñ Ï³ñ): ¸ñ³Ýó ¹» Õ³ ã³ ÷Á Ýí³ ½»ó íáõÙ ¿ ³ë ïÇ ×³ Ý³ µ³ñ, ÙÇ ù³ ÝÇ

ß³ µ³Ã í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ, ³ å³ ÏÇ ñ³ éáõ ÙÁ ¹³ ¹³ ñ»ó íáõÙ ¿:

3. ¶áñ Íáõ Ý»áõÃ Û³Ý ë³ Ñ³ Ù³Ý ÷³ ÏáõÙ Ý» ñÁ Ï³Ë í³Í »Ý Ïïñí³Í ùÇ ã³-

÷Çó ¨ ÝáõÛÝ å»ë å»ïù ¿ ³Ý Ñ³ ï³ å»ë Ñ³ñ Ù³ ñ»ó í»Ý Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ

ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ:

4. ÀÝ¹ Ñ³ Ýáõñ µÅßÏ³ Ï³Ý ¹Ç ï³ñ ÏáõÙ Ý»ñ

²ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ëáõ ë³ ÷»É ÷áñ Ï³ åáõÃ Ûáõ ÝÇó, ÇÝã å»ë Ý³¨ Ñ³ ½³ Éáõó

¨ ÷éßï³ Éáõó: àñ å»ë Ï³ ÝáÝ, ÑÇ í³Ý ¹Á å»ïù ¿ Ëáõ ë³ ÷Ç ó³Ý Ï³ ó³Í

·áñ Íáõ Ý»áõÃ Ûáõ ÝÇó, áñÝ ³ é³ ç³ó ÝáõÙ ¿ ¹»Ù ùÇ ·» ñ³ñ Ûáõ ÝáõÃ ÛáõÝ:

²ñ Û³Ý Ù³ Ï³ñ ¹» ÉÇáõÃ Ûáõ ÝÁ Ýí³ ½»ó ÝáÕ ÙÇ çáó Ý» ñÇ ÁÝ ¹áõ ÝáõÙÝ ³ÝÑ-

ñ³ Å»ßï ¿ ÁÝ¹ Ñ³ ï»É ³éÝ í³½Ý ÙÇ ù³ ÝÇ ß³ µ³ Ãáí ÙÇ³ÛÝ ³ÛÝ ¹»å-

ùáõÙ, » Ã» Ï³ ï³ñ í»É ¿ é»ï ñá µáõÉ µ³ñ ³Ý½ ·³ Û³ óáõÙ: î» Õ³ ÛÇÝ Ï³Ù

å» ñÇ µáõÉ µ³ñ ³Ý½ ·³ Û³ó Ù³Ý å³ ñ³ ·³ ÛáõÙ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÁ ëïÇå í³Í

ã»Ý ÁÝ¹ Ñ³ ï»É Ñ³ Ï³ Ù³ Ï³ñ ¹Çã Ý» ñÇ ÁÝ ¹áõ Ýáõ ÙÁ, » Ã» Ï³ ï³ñ í»É ¿

Ù³ ùáõñ »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý Ã³ ÛÇÝ Ïïñí³Íù` ³ é³Ýó ëåÇ ï³ å³ï Û³ ÝÇ

Ï³Ù ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ÑÛáõë í³Íù Ý» ñÇ Ñ³ï Ù³Ý:

5. ì» ñ³Ñë Ïá Õ³ Ï³Ý ³Û ó» ñÁ ëá íá ñ³ µ³ñ å»ïù ¿ Ï³ ï³ñ í»Ý íÇ ñ³ Ñ³-

ïáõÃ Ûáõ ÝÇó 1 ûñ, 1 ß³ µ³Ã, 3 ß³ µ³Ã ¨ 6 ß³ µ³Ã ³Ýó, ë³ Ï³ÛÝ ¹ñ³Ýù

å»ïù ¿ Ý³¨ Ñ³ñ Ù³ ñ»ó í»Ý ïíÛ³É µáõÅ Ñ³ë ï³ ïáõÃ Û³Ý å³Û Ù³Ý Ý»-

ñÇÝ: ² é³Ýó µ³ñ ¹áõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ ó³Í Ï³ ï³ ñ³Ï ïÇ íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ-

Û³Ý ¹»å ùáõÙ, » Ã» Ï³ ï³ñ í»É ¿ ý³ Ïá¿ ÙáõÉ ëÇ ýÇ Ï³ óáõÙ` 3 ÙÙ »ñ Ï³-

ñáõÃ Û³Ùµ Ù³ ùáõñ »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý Ã³ ÛÇÝ Ïïñí³Í ùÇ ÙÇ çáí, Í³É íáÕ

³ñ Ñ»ë ï³ Ï³Ý áëåÝ Û³ ÏÇ ÏÇ ñ³é Ù³Ùµ ¨ í»ñ ùÇ ³Ý Ï³ñ ÷³ Ïáõ Ùáí,

Ï³ ñ» ÉÇ ¿ ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³Ï í»É íÇ ñ³ Ñ³ ïáõÃ Ûáõ ÝÇó 1 ûñ ¨ 3 ß³ µ³Ã ³Ýó

Ï³ ï³ñ íáÕ í» ñ³Ñë Ïá Õ³ Ï³Ý ³Û ó» ñáí: ºñÏ ñáñ¹ ³Û óÇ Å³ Ù³ Ý³Ï Ï³-

ñ» ÉÇ ¿ ³Ï Ýáó ¹áõñë ·ñ»É:

Ðºî ìÆ ð² Ð² î² Î²Ü ´²ð àôÂ ÚàôÜ Üºð

1. ¸» ÕÇÝ µÍÇ ÏÇë ïá½ ³Û ïáõó (ï»ë ¶ÉáõË 9.5)

2. ¾Ý ¹ûý Ã³É ÙÇï (ï»ë ¶ÉáõË 15)

3. Ð» ïÇÝ å³ ïÇ ×Ç åÕïá ñáõÙ (ï»ë ¶ÉáõË 5.12) �

193

¶LàôÊ 17.

ÎáõÛñ ¨ ó³ íáÕ ³ãù

ò³ íáÕ ³ãù, áñ ½áõñÏ ¿ ÉáõÛëÝ ÁÝ Ï³ É» Éáõ áõ Ý³ ÏáõÃ Ûáõ ÝÇó, ¨ á ñÇ ï»-

ëá ÕáõÃ ÛáõÝÝ ³ÝÑ Ý³ñ ¿ í» ñ³ Ï³Ý· Ý»É: ò³ íÇ å³ï ×³ éÁ ëá íá ñ³ µ³ñ

µ³ñÓñ Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßáõÙÝ ¿, ë³ Ï³ÛÝ µáñ µá ùáõÙÝ áõ »Õ ç» ñ³ Ã³-

Õ³Ý ÃÇ ³Ù µáÕ ç³ Ï³ ÝáõÃ Û³Ý Ë³Ë ïáõ ÙÁ ÝáõÛÝ å»ë Ï³ ñáÕ »Ý ó³í

³ é³ ç³ó Ý»É:


ºÕ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ã³ ÷³ Í³ ÏáÕ Ëáó, ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ß»ñ ï³ ½³-

ïáõÙ, áõ í»Çï, µ³½ Ù³ ÏÇ íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý ÙÇ ç³Ù ïáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ, ³ é³ç-

Ý³ ÛÇÝ ·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ í»ñ çÇÝ ÷áõÉ, Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ñ ·É³áõ Ïá Ù³:

ì² ðàôØ

²ã ùÇ Ñ³ Ù³ ÏáÕ Ù³ ÝÇ ½ÝÝáõÙ, Ý» ñ³é Û³É »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ý»ñ Ïáõ ÙÁ

ýÉá õá ñáë ó»Ç Ýáí: Ü» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³Ý ã³ ÷áõ ÙÁ ÑÝ³ ñ³ íáñ ¿ Ï³ ï³-

ñ»É ÙÇ³ÛÝ ³ÛÝ ¹»å ùáõÙ, » Ã» »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ¿ åÇ Ã» ÉÁ íÝ³ë í³Í ã¿:

ÐÝ³ ñ³ íá ñáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ï³ ï³ ñ»É Ý³¨ ³Ï Ý³ Ñ³-

ï³ ÏÇ ½ÝÝáõÙ:

º Ã» »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÁ Ã³ ÷³Ý óÇÏ ¿ ¨ Ëá ñ³ ÝÇëï ÑÛáõë í³Íù Ý» ñÁ

ï» ë³ Ý» ÉÇ »Ý, ³ å³ ½ÝÝ»ù ³ é³ ç³ ÛÇÝ ë»· Ù»Ý ïÁ` ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý-

ÃáõÙ Ýá ñ³ ·á Û³ ó³Í ³ ÝáÃ Ý» ñÇ ³é Ï³ ÛáõÃ Ûáõ ÝÁ Ñ³Ûï Ý³ µ» ñ» Éáõ ¨

³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏáõÙ µáñ µá ù³ ÛÇÝ é»³Ï óÇ³Ý ·Ý³ ï³ Ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

´àô ÄàôØ

êï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ Ï³ ÃÇÉ Ý»ñ. 1%-³ Ýáó åñ»¹ ÝÇ ½á Éá ÝÇ ³ ó» ï³ï û ñÁ 4

³Ý ·³Ù ¨ 1%-³ Ýáó ³ï ñá åÇÝ û ñÁ 2 ³Ý ·³Ù:

ºÕ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ¿ åÇ Ã» ÉÇ Ù»Í ³ ñ³ ïÇ ³é Ï³ ÛáõÃ Û³Ý ¹»å ùáõÙ ³ÝÑ-

ñ³ Å»ßï ¿ Ýß³ Ý³ Ï»É Ý³¨ ï» Õ³ ÛÇÝ Ñ³ Ï³ µÇá ïÇÏ Ý»ñ ¨ óÇÏ Éáå É» ·ÇÏ

ÙÇ çáó Ý»ñ: Î³ ñáÕ ¿ å³ Ñ³Ýç í»É Ñ³ ×³ Ë³ ÏÇ Ûáõ ÕÇã ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý» ñÇ


Ï³ Ã» óáõÙ *, ÇÝã å»ë Ý³¨ ï³ñ ½á é³ý Ç³:

Ü» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×Ýßáõ ÙÁ í» ñ³Ñë Ï» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí Ï³ ñ» ÉÇ ¿ û· ï³ ·áñ-

Í»É ·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ ¹»å ùáõÙ ÏÇ ñ³é íáÕ ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý» ñÁ, ë³ Ï³ÛÝ ÝáõÛ-

ÝÇëÏ µ³ñÓñ Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³Ý å³ ñ³ ·³ ÛáõÙ ¹ñ³Ýó ³ÝÑ ñ³ Å»ß-

ïáõÃ Ûáõ ÝÁ ãÏ³, » Ã» ó³íÝ ³ñ ¹»Ý Ù»Õ Ù³ ó»É ¿, ÇëÏ »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ

íÇ ×³ ÏÁ` µ³ ñ» É³í í»É:

àôÞ²¸ðàôÂÚàôÜ. ºð ºø ÙÇ Ýß³ Ý³ Ï»ù åÇ Éá Ï³ñ åÇÝ, » Ã» ÑÇ í³Ý¹Ý áõ ÝÇ

Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ñ ·É³áõ Ïá Ù³, ù³ ÝÇ áñ ïíÛ³É ¹» Õ³ ÙÇ çá óÁ ³ é³ ç³ó ÝáõÙ

¿ µáñ µá ùáõÙ ¨ áõ Å» Õ³ó ÝáõÙ ¿ ó³ íÁ:

º Ã» ï» Õ³ ÛÇÝ ÙÇ çáó Ý» ñáí ãÇ Ñ³ çáÕ íáõÙ í» ñ³Ñë Ï»É Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ

×Ýßáõ ÙÁ ¨ ó³ íÁ, ³ å³ µ³ñÓñ Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×Ýßáõ ÙÁ Ýí³ ½»ó Ý» Éáõ

Ñ³ Ù³ñ Ï³ ñáÕ ¿ Ï³ ï³ñ í»É Ã³ñÃ ã³ íáñ Ù³ñÙ ÝÇ óÇÏ Éá ýá ïá Ïá³ ·áõÉ-

Û³ óÇ³ ³ñ ·á Ý³ ÛÇÝ É³ ½» ñÇ û· ÝáõÃ Û³Ùµ Ï³Ù óÇÏ ÉáÏ ñÇá Ã» ñ³ åÇ³:

² í» ÉÇ Ñ³ í³ Ý³ Ï³Ý ¿, áñ å³ Ñ³Ýç íÇ óÇÏ ÉáÏ ñÇá Ã» ñ³ åÇ³, ù³ ÝÇ áñ

Ñ³ ×³Ë »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³ÝÃÝ ³ÛÝ ù³Ý åÕïáñ ¿ ÉÇ ÝáõÙ, áñ Ëá ãÁÝ ¹á ïáõÙ

¿ É³ ½» ñ³ ÛÇÝ ýá ïá Ïá³ ·áõÉ Û³ óÇ³Ý:

àñ å»ë Ý»á í³ë ÏáõÉ Û³ñ ·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ íÇ ñ³ Ñ³ ï³ Ï³Ý µáõÅ Ù³Ý Ù»-

Ãá¹ »ñ µ»ÙÝ ÏÇ ñ³é íáõÙ ¿ Ñ³ ïáõÏ ÷³ Ï³ ÝÇ å³ï í³ë ïáõ ÙÁ (û ñÇ-

Ý³Ï` ²Ñ Ù» ¹Ç ÷³ Ï³Ý):

Ø»Ï ³ÛÉ ï³ñ µ» ñ³Ï ¿ ¿ ÃÇ É³ ÛÇÝ ëåÇñ ïÇ é»ï ñá µáõÉ µ³ñ Ý» ñ³ñ Ïáõ ÙÁ:

´áõÅ Ù³Ý Í³Û ñ³ Ñ»Õ ÙÇ çá óÁ ¿ ÝáõÏ É»³ óÇ³Ý ¿:

* Ûáõ ÕÇã ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý» ñÇ Ï³ Ã» óáõÙ` ëáÉ Ïá ë» ñÇ ÉÇ ³ã ùÇ ·»É (ûý ï³-

·»É), ³ñ Ñ»ë ï³ Ï³Ý ³ñ óáõÝù: �

195

¶ÈàôÊ 18²Ï Ý³ µáõ Å³ Ï³Ý

åñ³Ï ïÇ Ï³ ÛáõÙ ÏÇ ñ³é íáÕ

¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý»ñ

Ð² Î² Æà îÆÎ Üºð

òº ü² Èàê äà ðÆÜ Üºð

1-ÇÝ ë»ñÝ ¹Ç ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý»ñ. ó» ý³ ½á ÉÇÝ (Ï» ý ½áÉ /Kefzol/), ó» ý³ É»ù-

ëÇÝ (Ï» ý É»ùë /Keflex/):

²½ ¹» óáõÃ Û³Ý ëå»Ïï ñÁ. ·ñ³Ù-¹ñ³ Ï³Ý ¨ á ñáß ·ñ³Ù-µ³ ó³ ë³ Ï³Ý

Ù³Ý ñ¿ Ý»ñ:

òáõ óáõÙ Ý»ñ. ó» ý³ ½á ÉÇ ÝÁ ÏÇ ñ³é íáõÙ ¿ Ï» ñ³ ïÇ ïÇ, ¿Ý ¹á ý Ã³É ÙÇ ïÇ

¹»å ùáõÙ:

2-ñ¹ ë»ñÝ ¹Ç ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý»ñ. ó» ýáõ ñáù ëÇÙ (½Ç Ý³ ó» ý /Zinacef/):

²½ ¹» óáõÃ Û³Ý ëå»Ïï ñÁ. ·ñ³Ù-µ³ ó³ ë³ Ï³Ý Ù³Ý ñ¿ Ý» ñÇ ëå»ÏïñÝ

³ í» ÉÇ É³ÛÝ ¿, ë³ Ï³ÛÝ ·ñ³Ù-¹ñ³ Ï³Ý Ý» ñÇ ÝÁ` ³ í» ÉÇ Ý»Õ, ù³Ý 1-ÇÝ

ë»ñÝ ¹Ç ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý» ñÇ å³ ñ³ ·³ ÛáõÙ, ³½ ¹áõÙ »Ý Ý³¨ Haemophilius

influenzae ¨ Neisseria ï» ë³Ï Ý» ñÇ íñ³:

3-ñ¹ ë»ñÝ ¹Ç ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý»ñ. ó» ýá ï³ù ëÇÙ (ÏÉ³ý á ñ³Ý /Claforan/), ó» ý ï³ ½Ç ¹ÇÙ (ó» ý Ç ½áùë /Cefizox/), ó» ýï ñÇ³ù ëáÝ (éá ó» ýÇÝ /Rocephin/):

²½ ¹» óáõÃ Û³Ý ëå»Ïï ñÁ. ·ñ³Ù-µ³ ó³ ë³ Ï³Ý Ù³Ý ñ¿ Ý» ñÇ ëå»ÏïñÝ ¿É

³ í» ÉÇ É³ÛÝ ¿, ÁÝ¹ Ñáõå ÙÇÝã¨ Pseudomonas ï» ë³ ÏÁ/Ï³å ï³ Ã³ ñ³-

Ë³ ÛÇÝ óáõ åÇÏ/ (ó» ý ï³ ½Ç ¹ÇÙ):

üÂàð øÆ Üà ÈàÜ Üºð

2-ñ¹ ë»ñÝ ¹Ç ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý»ñ. óÇå ñá ý Éáù ë³ óÇÝ, ûý Éáù ë³ óÇÝ, Ýáñý-

Éáù ë³ óÇÝ – 0,3%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ ³ã ùÇ Ï³ ÃÇÉ Ý» ñÇ ï»ë ùáí, Ýáñý Éáù-

ë³ óÇÝÝ ³ñ ï³¹ñ íáõÙ ¿ Ý³¨ ùëáõ ùÇ ï»ë ùáí:

3-ñ¹ ë»ñÝ ¹Ç ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý»ñ. É á ý Éáù ë³ óÇ ÝÇ 0,5%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ:

4-ñ¹ ë»ñÝ ¹Ç ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý»ñ. ·³ ïÇ ý Éáù ë³ óÇÝ (½Ç Ù³ñ /Zymar/), Ùáù-

ëÇ ý Éáù ë³ óÇÝ (íÇ ·³ Ùáùë /Vigamox/ Ï³Ù Ùáù ëÇ óÇÝ /Moxicin/

– Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ßáõ Ï³ ÛáõÙ §ÈÇù íáñ¦ ¹» Õ³ ·áñ Í³ Ï³Ý ÁÝ Ï» ñáõÃ Û³Ý

ÏáÕ ÙÇó ³ñ ï³¹ñ íáÕ Ùáù ëÇ ý Éáù ë³ óÇ ÝÁ Ñ³Ûï ÝÇ ¿ ³Ûë ³Ý í³Ý ï³Ï)

0,5%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ:


²½ ¹» óáõÃ Û³Ý ëå»Ïï ñÁ. ³¿ ñáµ ·ñ³Ù-µ³ ó³ ë³ Ï³Ý ¨ á ñáß ·ñ³Ù-

¹ñ³ Ï³Ý Ù³Ý ñ¿ Ý»ñ: 4-ñ¹ ë»ñÝ ¹Ç ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý»ñÝ áõ Ý»Ý ³ é³ í»É

É³ÛÝ ëå»Ïïñ, áñÝ ÁÝ¹·ñ ÏáõÙ ¿ Ù»Í Ãíáí ·ñ³Ù-¹ñ³ Ï³Ý Ù³Ý ñ¿ Ý»ñ,

³ÛÉ ýÃáñ ùÇ Ýá ÉáÝ Ý» ñÇ ÝÏ³ï Ù³Ùµ Ï³ ÛáõÝ Ó »ñ ¨ ³ ïÇ åÇÏ ÙÇ Ïá µ³Ï-

ï» ñÇ³ Ý»ñ:

òáõ óáõÙ Ý»ñ. ß³Õ Ï³ å» Ý³ µáñµ, Ï» ñ³ ïÇï, Ï³Ý Ë³ñ ·» ÉÇã Ýß³ Ý³-

ÏáõÙ íÇ ñ³ µáõ Å³ Ï³Ý ÙÇ ç³Ù ïáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ, ÇÝã å»ë Ý³¨ Ã³ ÷³ Í³-

ÏáÕ íÝ³ë í³Íù Ý» ñÇ Å³ Ù³ Ý³Ï (å» ñû ñ³É ÁÝ ¹áõÝ Ù³Ý ¹»å ùáõÙ ³ å³-

Ñáí íáõÙ ¿ óÇå ñá ý Éáù ë³ óÇÝ Ý» ñÇ µ³ñÓñ ËïáõÃ Ûáõ ÝÁ ³ å³ Ï»Ý Ù³Ý

Ù³ñÙ ÝáõÙ):

ÎáÕÙ Ý³ ÏÇ ³½ ¹» óáõÃ ÛáõÝ. ³ Õ»ë ï³ Ùáù ë³ ÛÇÝ ïñ³Ï ïÇ Ë³Ý ·³ ñáõÙ-

Ý»ñ, ³ ×³ é³ ÛÇÝ ÑÛáõë í³Í ùÇ íÝ³ ëáõÙ » ñ» Ë³ Ý» ñÇ Ùáï:

²ÜÐ ð² ÄºÞî ¾ ÐÆ ÞºÈ, àð.

Î² ÚàôÜ Òº ìº ðÆ ¼²ð ¶² òàô ØÀ Î²Ü Êº Èàô Üä² î² Îàì üÂàð øÆ Üà-

ÈàÜ ÜºðÜ ²ÜÐ ð² ÄºÞî ¾ ÜÞ² Ü² ÎºÈ àâ ä² Î²ê ø²Ü ú ðÀ 4 ²Ü ¶²Ø`

ï» Õ³ ÛÇÝ ÏÇ ñ³é Ù³Ý ¹»å ùáõÙ:

Ð² Î² ìÆ ðàô ê² ÚÆÜ ¸º Ô² ØÆ æàò Üºð

î» Õ³ ÛÇÝ ÏÇ ñ³ éáõÙ. Ñ³ ë³ ñ³Ï Ñ»ñ å» ëÇ íÇ ñáõ ëÇ ³ é³ ç³ó ñ³Í Ï» ñ³-

ïÇ ïÇ µáõ ÅáõÙ:

Æ ¹áù ëáõ ñÇ ¹ÇÝ – Ñ³Ý í³Í ¿ ³ñ ï³¹ ñáõÃ Ûáõ ÝÇó, ù³ ÝÇ áñ µ³ ó³ ë³-

Ï³Ý ³½ ¹» óáõÃ ÛáõÝ ¿ ÃáÕ ÝáõÙ »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ íñ³` ³ é³ ç³ó Ý» Éáí

»Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ¿ åÇ Ã» ÉÇá å³ ÃÇ³

ìÇ ¹³ ñ³ µÇÝ – ÏáÕÙ Ý³ ÏÇ ³½ ¹» óáõÃ Ûáõ ÝÁ å³ Ï³ë ³ñ ï³ Ñ³Ûï í³Í ¿,

ë³ Ï³ÛÝ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ßáõ Ï³ ÛáõÙ ³Ûë ¹» Õ³ ÙÇ çá óÁ µ³ ó³ Ï³ ÛáõÙ ¿:

îñÇ ý Ãá ñá ÃÇ ÙÇ ¹ÇÝ (íÇ ñáå ïÇÏ /Viroptic/) – ÏáÕÙ Ý³ ÏÇ ³½ ¹» óáõÃ ÛáõÝÝ

³ é³ í»É ÃáõÛÉ ¿ ³ñ ï³ Ñ³Ûï í³Í, ë³ Ï³ÛÝ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ³Ûë ¹» Õ³ ÙÇ-

çá óÁ ÝáõÛÝ å»ë µ³ ó³ Ï³ ÛáõÙ ¿:

² òÆÎ Èà ìÆð ï» Õ³ ÛÇÝ ¨ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÏÇ ñ³é Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ:

² óÇÏ Éá íÇ ñÇ (½á íÇ ñ³ùë /Zovirax/) 3%-³ Ýáó ùëáõ ùÁ ·ñ³Ýó í³Í ¿ Ð³-

Û³ë ï³ ÝáõÙ ¨ ³é Ï³ ¿ ¹» Õ³ï Ý» ñáõÙ:

Ð³ µ»ñ. 200 Ù· Ï³Ù 800 Ù·:

ì³ É³ óÇÏ Éá íÇñ (í³Éï ñ»ùë /Valtrex/, ³ óÇÏ Éá íÇ ñÇ áã ³Ï ïÇí Ó Á, áñÝ

ûñ ·³ ÝÇ½ ÙáõÙ ÷á Ë³ Ï»ñå íáõÙ ¿ ³Ï ïÇí Ó Ç) ÝáõÛÝ å»ë ³é Ï³ ¿ ßáõ-

Ï³ ÛáõÙ:

197¶ÈàôÊ 18. ²Ï Ý³ µáõ Å³ Ï³Ý åñ³Ï ïÇ Ï³ ÛáõÙ ÏÇ ñ³é íáÕ ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý»ñ

Ð² Î² àð à ø² ÚÆÜ ¸º Ô² ØÆ æàò Üºð

àã ëï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ Ñ³ Ï³ µáñ µá ù³ ÛÇÝ ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý»ñ (àêÐ´¸):

ø³ ó³ Ë³ÃÃ íÇ ³ Í³Ýó Û³É Ý»ñ. ÇÝ ¹á Ù» ï³ óÇÝ, ¹ÇÏ Éá ý» Ý³Ï (íáÉ ï³-

ñ»Ý /Voltaren/), Ï» ïá ñá É³Ï (³ Ïáõ É³ñ /Acular/):

üÉáõñ µÇå ñá ý»Ý (û Ïáõ ý»Ý /Ocufenû):

òáõ óáõÙ Ý»ñ.

´µÇ Ý» Õ³ó Ù³Ý Ï³Ý Ë³ñ ·» ÉáõÙ íÇ ñ³ µáõ Å³ Ï³Ý ÙÇ ç³Ù ïáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÇ

Å³ Ù³ Ý³Ï – å ñá ý» Ý³É, û Ïáõ ý»Ý:

² É»ñ ·ÇÏ ß³Õ Ï³ å» Ý³ µáñµ, »Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ó³í, Ñ»ï íÇ ñ³ Ñ³ ï³-

Ï³Ý µáñ µá ùáõÙ, ¹» ÕÇÝ µÍÇ ÏÇë ïá½ ³Û ïáõó – íáÉ ï³ ñ»Ý, ³ Ïáõ É³ñ:

êï» ñáÇ ¹³ ÛÇÝ ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý»ñ

î» Õ³ ÛÇÝ ÏÇ ñ³é Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ:

äñ»¹ ÝÇ ½á Éá ÝÇ ³ ó» ï³ ïÇ 1%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ:

¸»ù ë³ Ù» Ã³ ½á ÝÇ ýáë ý³ ïÇ 0.1%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ:

¸»ù ë³ Ù» Ã³ ½á ÝÇ ³É Ïá Ñá É³ ÛÇÝ 0,1%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ (Ù³ù ëÇ ¹»ùë /

Maxidex/):

Ü» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³Ý ã³ ÷³ íáñ µ³ñÓ ñ³ óáõÙ ³ é³ ç³ó ÝáÕ ëï» ñáÇ-

¹³ ÛÇÝ ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý»ñ. ýÃáñ Ù» Ã³ ÉáÝ, éÇ Ù»ù ëá ÉáÝ (í»ù ëáÉ /Vexo/), Éá-

ï»å ñ»¹ ÝáÉ (Éá ï» Ù³ùë /Lotemax/, ³É ñ»ùë /Alrex/):

ºÝ Ã³ç É³ ÛÇÝ, é»ï ñá µáõÉ µ³ñ ¨ ÇÝï ñ³ íÇï ñ»³É Ý» ñ³ñ ÏáõÙ Ý» ñÇ Ñ³-

Ù³ñ – ï ñÇ³Ù óÇ Ýá Éá ÝÇ ³ ó» ïá ÝÇ¹ (Ï» Ý³ Éá· /Kenalog/):

ºÝ Ã³ ß³ÕÏ³å»Ý³ÛÇÝ ¨ å» ñÇû ÏáõÉ Û³ñ Ý» ñ³ñ ÏáõÙ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ – µ»-

ï³ Ù» Ã³ ½áÝ (ë» É»ë ïáÝ /Celeston/):

òáõ óáõÙ Ý»ñ. ß³Õ Ï³ å» Ý³ µáñµ, Ï» ñ³ ïÇï, ëÏÉ» ñÇï, áõ í»Çï, ¹» ÕÇÝ

µÍÇ ÏÇë ïá½ ³Û ïáõó, ¿Ý ¹ûý Ã³É ÙÇï:

ÎáÕÙ Ý³ ÏÇ ³½ ¹» óáõÃ ÛáõÝ. Ï³ ï³ ñ³Ïï, Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ ×ÝßÙ³Ý µ³ñÓ-

ñ³ óáõÙ, í»ñ ù» ñÇ É³ í³ó Ù³Ý /»Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ í» ñ³¿ åÇ Ã» É³ó Ù³Ý

ßñç³ ÝÇ »ñ Ï³ ñáõÙ, »ñÏ ñáñ ¹³ ÛÇÝ í³ ñ³Ï:


Ðºð äº îÆÎ Ì² è²Ü Ø²Ü Îº ð² îÆ îÆ ¸ºä øàôØ êîº ðàÆ ² ÚÆÜ ¸º Ô²-

ØÆ æàò Üº ðÀ Ð² Î² òàôò ì²Ì ºÜ:


Ð² Î²² Èºð ¶ÆÎ ¸º Ô² ØÆ æàò Üºð

Ð³ Ï³ ÑÇë ï³ ÙÇ Ý³ ÛÇÝ /³ Ýá Ã³ ë»Õ ÙÇã ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý»ñ

Ý³ ý³ ½á ÉÇ ÝÇ/ ý» ÝÇ ñ³ ÙÇ ÝÇ Ù³ É»³ï (Ý³ ý ÏáÝ-² /Naphcon-A/)

Ý³ ý³ ½á ÉÇ ÝÇ/ ³Ý ï³ ½á ÉÇ ÝÇ ýáë ý³ï (í³ ½á ÏáÝ-² / Vasocon-A/)

² Ýá Ã³ ë»Õ ÙÇã ³½ ¹» óáõÃ Û³Ùµ ûÅï í³Í Ý³ ý³ ½á ÉÇ ÝÁ Å³ Ù³ Ý³ Ï³ íá-

ñ³ å»ë í» ñ³ó ÝáõÙ ¿ ³ã ùÇ Ï³ñÙ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ, ë³ Ï³ÛÝ »ñ Ï³ ñ³ï¨ û·-

ï³ ·áñÍ Ù³Ý ¹»å ùáõÙ Ï³ ñáÕ ¿ Ï³ñÙ ñáõÃ ÛáõÝ ³ é³ ç³ó Ý»É:

ä³ ñ³ñï µçÇç Ý» ñÇ Ã³ Õ³Ý ÃÁ Ï³ Ûáõ Ý³ó ÝáÕ ¹» Õ³ ÙÇ çáó.

øñá Ùá ÉÇ ÝÁ (ùñá ÉáÙ /Crolom/, ûå ïáù ñáÙ /Optocrom, É»Ï ñá ÉÇÝ /

Lecrolin/, ùñá Ùá Ñ»ù ë³É /Chromohexal/) ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï ¿ ùñá ÝÇ Ï³ Ï³Ý

³ É»ñ ·ÇÏ íÇ ×³Ï Ý» ñÇ Å³ Ù³ Ý³Ï, ³ÛÉ áã Ã» áñ å»ë ëáõñ ³ É»ñ ·ÇÏ íÇ-

×³ ÏÁ Ã»Ã¨³ó ÝáÕ ÙÇ çáó:

H1- å³ ß³ ñÇã Ý»ñ + å³ ñ³ñï µçÇç Ý» ñÇ Ã³ Õ³Ý ÃÁ Ï³ Ûáõ Ý³ó ÝáÕ ¹»-

Õ³ ÙÇ çáó + àêÐ´¸.

Ý» ¹áÏ ñá ÙÇÉ (³ ÉáÏ ñÇÉ /ALOCRIL/), Ï» ïá ïÇ ý»Ý (½³ ¹Ç ïáñ /Zaditor/)

- » é³ ÏÇ ³½ ¹» óáõÃ ÛáõÝ áõ Ý» óáÕ ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý»ñÝ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï »Ý ùá-

ñÇ ¹»Ù, å³ Ï³ë ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï Ï³ñÙ ñáõÃ Û³Ý ¹»Ù:

ä³ ñ³ñï µçÇç Ý» ñÇ Ã³ Õ³Ý ÃÁ Ï³ Ûáõ Ý³ó ÝáÕ ¹» Õ³ ÙÇ çáó + ¿á ½Ç-

Ýáý ÇÉ Ý» ñÁ ×ÝßáÕ ÙÇ çáó Ý»ñ.

Éá ¹áù ë³ ÙÇ¹ (³ Éá ÙÇ¹ /Alomide/)

H1- å³ ß³ ñÇã Ý»ñ (Ñ³ Ï³ ÑÇë ï³ ÙÇ Ý³ ÛÇÝ ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý»ñ).

¾ Ù» ¹³ë ïÇ ÝÁ (¾ Ù³ ¹ÇÝ /Emadine/) Ï³å íáõÙ ¿ ÑÇë ï³ ÙÇ Ý³ ÛÇÝ ÁÝ Ï³-

ÉÇã Ý» ñÇ Ñ»ï` Ýí³ ½»ó Ý» Éáí ùáñÝ áõ ·» ñ³ñ Ûáõ ÝáõÃ Ûáõ ÝÁ:

H1-å³ ß³ ñÇã Ý»ñ + å³ ñ³ñï µçÇç Ý» ñÇ Ã³ Õ³Ý ÃÁ Ï³ Ûáõ Ý³ó ÝáÕ ¹»-

Õ³ ÙÇ çáó.

û Éá å³ ï³ ¹ÇÝ (å³ ï³ ÝáÉ /Patanol/)

Üº ð²Î Ü² ÚÆÜ ÖÜÞàôØÜ Æ æºò ÜàÔ ¸º Ô² ØÆ æàò Üºð

äðàê î²¶ È²Ü ÆÜ Üº ðÆ ² Ü² Èà¶ Üºð

²½ ¹» óáõÃ Û³Ý Ù» Ë³ ÝÇ½ ÙÁ. ³ í» É³ó ÝáõÙ »Ý áõ í»³ëÏ É» ñ³É ³ñ ï³ Ñáë-

ùÁ.

É³ ï³ Ýáå ñáëï (ùë³ É³ Ã³Ý /Xalatan/), ïñ³ íáå ñáëï (ïñ³ í³ ï³Ý /

Travatan/), µÇ Ù³ ïáå ñáëï (Éáõ ÙÇ ·³Ý /Lumigan/), áõ Ýáå ñáë ïáÝ (é»ë-

Ïáõ É³ /Rescula/):

ÎáÕÙ Ý³ ÏÇ ³½ ¹» óáõÃ ÛáõÝ. Ñ³ñ µáõË ÑÇ ß»ó ÝáÕ »ñ¨áõÛÃ Ý»ñ, ·» ñ³ñ Ûáõ-

199

ÝáõÃ ÛáõÝ, Ã³ñ ÃÇã Ý» ñÇ ³×, ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ åÇ· Ù»Ý ï³ óÇ³ (Ù»-

É³ Ýá óÇï Ý» ñÇ ÃíÇ ³ í» É³ó Ù³Ý Ñ»ï¨³Ý ùáí), ¹» ÕÇÝ µÍÇ ÏÇë ïá½ ³Û-

ïáõó, Ñ³ ë³ ñ³Ï Ñ»ñ å» ëÇ ³ é³ ç³ó ñ³Í Ï» ñ³ ïÇ ïÇ ëñ³ óáõÙ:

Ð³ Ï³ óáõ óáõÙ Ý»ñ. åë¨ ¹á ý³ ÏÇ³ (³ é³ ç³ ÝáõÙ ¿ ¹» ÕÇÝ µÍÇ ÏÇë ïá½

³Û ïáõó), áõ í»Çï (µáñ µá ùáõ ÙÁ ëñ³ ÝáõÙ ¿):

β-ä² Þ² ðÆâ Üºð

²½ ¹» óáõÃ Û³Ý Ù» Ë³ ÝÇ½ ÙÁ. Ýí³ ½»ó ÝáõÙ »Ý Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ Ñ» Õáõ ÏÇ ³ñ-

ï³¹ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ.

àâ ÀÜî ðà Ô² Î²Ü (β-1 ¨ β-2). ÃÇ Ùá ÉáÉ (ÃÇ Ùûå ïÇÏ /Timoptic/), É á-

µáõ Ýá ÉáÉ (µ» Ã³ ·³Ý /Betagan/), Ù» ÃÇå ñ³ Ýá ÉáÉ (ûå ïÇå ñ³ Ýá ÉáÉ /

Optipranolol/), Ï³ñ ï»á ÉáÉ (û Ïáõå ñ»ë /Ocupress/):

ÀÜî ðà Ô² Î²Ü β-1 ä² Þ² ðÆâ Üºð. µ» ï³ù ëá ÉáÉ (µ» ïûå ïÇÏ /

Betoptic/):

ÞÝã³ é³ Ï³Ý Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Ç íñ³ Ãá Õ³Í ÏáÕÙ Ý³ ÏÇ ³½ ¹» óáõÃ ÛáõÝÝ

³ í» ÉÇ ÃáõÛÉ ¿ ³ñ ï³ Ñ³Ûï í³Í:

òáõ óáõÙ Ý»ñ. ßÝã³ é³ Ï³Ý Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Ç ÑÇ í³Ý ¹áõÃ ÛáõÝ Ý»ñ áõ Ý» óáÕ

³ÛÉ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÁ, áí ù»ñ ã»Ý Ï³ ñáÕ ÁÝ ¹áõ Ý»É ·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ µáõÅ Ù³Ý

Å³ Ù³ Ý³Ï ëá íá ñ³ µ³ñ Ýß³ Ý³Ï íáÕ áã ÁÝï ñá Õ³ Ï³Ý β-å³ ß³ ñÇã Ý»-

ñÁ: ²Ûë ËÙµÇ ÙÇ çáó Ý» ñÇ ³ Ýá Ã³ ë»Õ ÙÇã ³½ ¹» óáõÃ Ûáõ ÝÁ ï» ëá Õ³ Ï³Ý

ÝÛ³ñ ¹Á ëÝáõ óáÕ ³ ÝáÃ Ý» ñÇ íñ³ ³ í» ÉÇ ÃáõÛÉ ¿, ù³Ý áã ÁÝï ñá Õ³ Ï³Ý

β-å³ ß³ ñÇã Ý» ñÇ ÝÁ:

α2 -² ¶à ÜÆêî Üºð

²å ñ³ù Éá ÝÇ ¹ÇÝ (Éá åÇ ¹ÇÝ /Lopidine/), µñÇ Ùá ÝÇ ¹ÇÝ (³É ý³ ·³Ý-ä /

Alphagan –P/):

²½ ¹» óáõÃ Û³Ý Ù» Ë³ ÝÇ½ ÙÁ. Ýí³ ½»ó ÝáõÙ »Ý Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ Ñ» Õáõ ÏÇ ³ñ-

ï³¹ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ:

ÎáÕÙ Ý³ ÏÇ ³½ ¹» óáõÃ ÛáõÝ. ³ É»ñ ·Ç³, í» ñÇÝ Ïá åÇ Ý»ñ ù³ ßáõÙ, µ» ñ³ ÝÇ

ãá ñ³ óáõÙ, ß³Õ Ï³ å» Ýáõ ³ ÝáÃ Ý» ñÇ ·áõ Ý³ ïáõÃ ÛáõÝ, µµÇ Ý» Õ³ óáõÙ,

ùÝÏá ïáõÃ ÛáõÝ, ·ÉË³ ó³í:

´Æ À Üº Ô²ò ÜàÔ ¸º Ô² ØÆ æàò Üºð

²½ ¹» óáõÃ Û³Ý Ù» Ë³ ÝÇ½ ÙÁ. ³ í» É³ó ÝáõÙ »Ý Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ Ñ» Õáõ ÏÇ ³ñ-

ï³ Ñáë ùÁ (Ã³ñÃ ã³ íáñ ÙÏ³ ÝÇ Ïñ×³ ïáõ ÙÁ µ³ óáõÙ ¿ ïñ³ µ» ÏáõÉ Û³ñ

ó³Ý óÁ), Ýí³ ½»ó ÝáõÙ »Ý áõ í»³ëÏ É» ñ³É ³ñ ï³ Ñáë ùÁ:

äÇ Éá Ï³ñ åÇÝ. ³ ë» ÃÇÉ Ëá ÉÇ ÝÇ ³ ·á ÝÇëï ¿, ³ é³ í» É³ ·áõÛÝ ³½ ¹» óáõÃ-

Ûáõ ÝÁ ÝÏ³ï íáõÙ ¿ 2 Å³Ù Ñ» ïá, ³½ ¹» óáõÃ Û³Ý ï á ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ 8 Å³Ù

¿:

¶ÈàôÊ 18. ²Ï Ý³ µáõ Å³ Ï³Ý åñ³Ï ïÇ Ï³ ÛáõÙ ÏÇ ñ³é íáÕ ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý»ñ


âÇ Ï³ ñ» ÉÇ »ñÏ³ñ³ï¨ Ýß³ Ý³ Ï»É ÷³ Ï³ÝÏ ÛáõÝ ·É³áõ Ïá Ù³ ÛÇ Å³ Ù³-

Ý³Ï: ¸» Õ³ ÙÇ çáóÝ ³ é³ ç³ó ÝáõÙ ¿ ³ é³ ç³ ÛÇÝ ËóÇ ÏÇ Í³Ý Í³ ÕáõÙ ¨

³ÝÏ Û³Ý Ý» Õ³ óáõÙ, ë³ Ï³ÛÝ µµÇ Ý» Õ³ó Ù³Ý Ñ»ï¨³Ý ùáí ÍÇ³ Í³ Ý³-

Ã³ Õ³Ý ÃÇ å» ñÇ ý» ñÇÏ Ñ³ï í³ ÍÁ Ñ» é³ ÝáõÙ ¿ ³ÝÏ Ûáõ ÝÇó` Ñ³ í³ ë³-

ñ³Ïß é» Éáí ÙÝ³ ó³Í ³½ ¹» óáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ:

ÎáÕÙ Ý³ ÏÇ ³½ ¹» óáõÃ ÛáõÝ. ·ÉË³ ó³í, ³ Ïá Ùá ¹³ óÇ³ ÛÇ ëå³½Ù, µµÇ Ý»-

Õ³ óáõÙ (ï» ëá ÕáõÃ Û³Ý ÙÃ³· ÝáõÙ ¨ í³ï Ã³ ñ³ óáõÙ), Ï³ñ ×³ ï» ëáõÃ-

ÛáõÝ (ù³Ý ½Ç áëåÝ Û³ ÏÇ ¨ ÍÇ³ Í³ Ý³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ Ï³½ Ù³Í ëïá Í³ ÝÇÝ

³ é³ç ¿ ÙÕíáõÙ), µµÇ å³ ß³ ñáõÙ, á ÉÇ ÏáõÉ Û³ñ ß³Õ Ï³ å» Ý³ µáñµ, Ù³ß-

Ï³ µáñµ, ó³Ý ó³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ å³ïé í³Íù (Ñ³½ í³ ¹»å ¿ å³ ï³ ÑáõÙ):


ö² Î²ÜÎ ÚàôÜ ¶È²àô Îà Ø² ÚÆ êàôð Üà ä² ÚÆ êÎ¼´Ü² Î²Ü ´àôÄ Ø²Ü

Ä² Ø² Ü²Î åÇ Éá Ï³ñ åÇ ÝÇ 1%-2%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛ ÃÁ Ï³ ñ» ÉÇ ¿ Ï³ Ã»ó Ý»É

15 ñá å»Ý Ù»Ï ØÆ²ÚÜ 3 ²Ü ¶²Ø:

Î²ð à²Ü ÐÆ¸ ð² ¼² ÚÆ ÆÜ ÐÆ Æ îàð Üºð

²½ ¹» óáõÃ Û³Ý Ù» Ë³ ÝÇ½ ÙÁ. Ýí³ ½»ó ÝáõÙ ¿ ³Í Ë³ÃÃ íÇ ³ é³ ç³ óáõ ÙÁ

Ã³ñÃ ã³ íáñ Ù³ñÙ ÝÇ ¿ åÇ Ã» ÉáõÙ` Ïñ×³ ï» Éáí Ý» ñ³Ï Ý³ ÛÇÝ Ñ» Õáõ ÏÇ

³ñ ï³¹ ñáõÃ Ûáõ ÝÁ:

¼¶àô Þ² òàôØ. ÙÇ Ýß³ Ý³ Ï»ù ³Ûë ¹» Õ³ ÙÇ çá óÁ ÍÍÙµÇ ÝÏ³ï Ù³Ùµ

³ É»ñ ·Ç³ áõ Ý» óáÕ ÑÇ í³Ý¹ Ý» ñÇÝ, ù³ ÝÇ áñ Ï³ñ µá³Ý ÑÇ¹ ñ³ ½³ ÛÇ ÇÝ-

ÑÇ µÇ ïáñ Ý» ñÁ ëáõÉ ý³ ÝÇ É³ ÙÇ ¹³ ÛÇÝ å³ï ñ³ë ïáõÏ Ý»ñ »Ý:

ä» ñû ñ³É ÁÝ ¹áõÝ Ù³Ý. ³ ó» ï³ ½á É³ ÙÇ¹ (¹Ç³ Ùáùë /Diamox/), Ü /º Ý»-

ñ³ñÏ Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ Ý³ Ë³ ï»ë í³Í ³Ûë ¹» Õ³ ÙÇ çá óÇ Éáõ ÍáõÛ ÃÁ Ð³ Û³ë-

ï³ ÝÇ ßáõ Ï³ ÛáõÙ µ³ ó³ Ï³ ÛáõÙ ¿:

Ù» Ã³ ½á É³ ÙÇ¹ (Ý»å ï³ ½³Ý /Neptazane/) - ³ í» ÉÇ ×³ñ å³ ÉáõÛÍ ¿ ¨

å³ Ï³ë ïáù ëÇÏ:

î» Õ³ ÛÇÝ ÏÇ ñ³é Ù³Ý. ¹áñ ½á É³ ÙÇ¹ (ïñáõ ëûåï /Trusopt/), µñÇÝ ½á É³-

ÙÇ¹ (³ ½ûåï /Azopt/:)

ÎáÕÙ Ý³ ÏÇ ³½ ¹» óáõÃ ÛáõÝ. Ù» ï³ Õ³ Ï³Ý Ñ³Ù, å³ ñ»ë Ã» ½Ç³ Ý»ñ, í³ï

ÇÝù Ý³½ ·³ óá ÕáõÃ ÛáõÝ, ù³ ßÇ Ïá ñáõëï, ¹»å ñ» ëÇ³, Ù³ß Ï³ ÛÇÝ ó³Ý,

»Õ ç» ñ³ Ã³ Õ³Ý ÃÇ ³Û ïáõó:

ÎáÙ µÇ Ý³ó í³Í ³ã ùÇ Ï³ ÃÇÉ Ý»ñ. Ù³ù ëÇï ñáÉ (³É ÏáÝ /Alcon/) – ¹»ù ë³-

Ù» Ã³ ½á ÝÇ ³É Ïá Ñá É³ ÛÇÝ 0,1%-³ Ýáó Éáõ ÍáõÛÃ, Ý»á ÙÇ óÇ ÝÇ ¨ åá ÉÇ ÙÇù-

ëÇÝ ´ -Ç Ñ³ Ù³Ï óáõÃ ÛáõÝ: �

201¶ÈàôÊ 19.²ËïáñáßÇã ¹Ç³·ñ³ÙÝ»ñ


203

204 ²ÎÜ²´àôÄàôÂÚ²Ü ÀÜîð²ÜÆ àôêàôØÜ²Î²Ü ÒºèÜ²ðÎ 205

¶ÈàôÊ 19.


207


209


211



215

19.8

îº

êà

Ôà

ôÂÚ

²Ü

Îà

ðà

ôêî

Ð³

ÝÏ

³ñ

Í³

ÏÇ

ó³

íÇ

µ³

ó³

Ï³

ÛáõÃ

Û³Ù

µ

Ð³

Ý·

áõÛ

ó³

ÛÇÝ

³

Ëï

³Ý

ÇßÝ

»ñ

¼á

õ·á

ñ¹

áÕ

íÇ

×³

ÏÝ

»ñ

Üß³

ÝÝ

»ñ

²ñÝ

³½

»Õáõ

Ù ³

å³

Ï»ÝÙ

³Ý

Ù³ñÙ

ÝÇ Ù

»ç *

ê³

ñ¹áë

ï³

ÛÝ

ÈáÕ

³ó

áÕ Ù

³ëÝ

ÇÏÝ»

ñ ³

å³

Ï»ÝÙ

³Ý

Ù³ñÙ

ÝáõÙ

Þ³

ù³

ñ³ÛÇ

Ý ¹

Ç³µ»

ï

²ñÛ

³Ý

Ù³Ï³

ñ¹»É

ÇáõÃ

Û³Ý

Ñ»ï

Ï³

åí

³Í

ÑÇí

³Ý¹

áõÃ

ÛáõÝ

Ý»ñ

Î³

ñÙÇñ

é»ý

É»ù

ëÇ Ù

Ã³

·Ýá

õÙ

ò³

Ýó»Ý

áõ

ß»ñï

³½

³ï

áõÙ

*Î

³ÛÍ

»ñÈá

Õ³

óáÕ

Ù³

ëÝÇÏ

Ý»ñ

³å

³Ï»

ÝÙ³

Ý Ù³

ñÙÝá

õÙ

Î³

ñ×³

ï»ë

áõÃ

ÛáõÝ

ê

ï³

ó³

Í í

Ý³ëí

³Íù

ØÇ³

ÏáÕ

Ù³ÝÇ

ï»ë

³¹

³ßï

Ç ÷

á÷áË

áõÃ

ÛáõÝ

Ý»ñ

ò³

Ýó»Ý

áõ ½

³ñÏ

»ñ³

ÏÇ

³Ý³

Ýó³

Ý»ÉÇ

áõÃ

ÛáõÝ

*î

»ëáÕ

áõÃ

Û³Ý

ÁÝ¹

ÙÇçá

Õ

ÙÃ³

·Ýá

õÙ (

amau

rosi

s fu

gax)

¾Ùµá

ÉÇ³

Ï³

Ù ù

Ý»ñ³

ÏÇ

ÑÇí

³Ý¹

áõÃ

ÛáõÝ

´³

ÉÇ Ï

áñÇ½

Ç ³

Ëï

³Ýß

³Ý

ò³

Ýó»Ý

áõ »

ñ³ÏÇ

Ë

ó³

ÝáõÙ

*Ð

Çå»ñ

ïáÝ

Ç³ÛÇ

Ý µÝ

áñáß

³

Ëï

³Ýß

³ÝÝ

»ñÐ

Çå»ñ

ïáÝ

ÇÏ Ñ

Çí³

Ý¹áõ

ÃÛá

õÝ,

³ñÛ

³Ý

Ù³Ï³

ñ¹»É

ÇáõÃ

Û³Ý

Ñ»ï

Ï³

åí

³Í

ÑÇí

³Ý¹

áõÃ

ÛáõÝ

Ý»ñ

Ö½

Ù³Í

ÉáÉÇ

ÏÇ ³

Ëï

³Ýß

³Ý

¾ùëá

õ¹³

ïÇí

(Ã

³ó

) ¹

»ÕÇÝ

µÍ

Ç ¹

Çëï

ñáý

Ç³ *

Ø»ï

³Ùá

ñýáå

ëÇ³

- á

õÕÇÕ

·

Í»ñÇ

³Õ

³í

³Õ

áõÙ

î³

ñÇù

Á` 6

0 ³

Ýóò

³Ýó

»Ýáõ

³ñÝ

³½

»Õáõ

Ù ¹

»ÕÇÝ

µÍ

Ç ßñ

ç³Ýá

õÙ

Æß»

ÙÇÏ

ûå

ïÇÏ

Ý»

Ûñáå

³Ã

Ç³ *

ò³

í»ñ

Í³

Ù»Éá

õó,

å³

ñ³Ýá

óÇ

ßñç³

ÝáõÙ

¨

·³

Ý·Ç

Ù³ßÏ

Ç ßñ

ç³Ýá

õÙ

î³

ñÇù

Á` 6

0 ³

Ýó ù

áõÝù

³ÛÇ

Ý ½

³ñÏ

»ñ³

Ï³µá

ñµî

»ë³

ÝÛ³

ñ¹Ç

ëÏ³

í³

é³ÏÇ

³

Ûïáõ

ó

ÆÝë

áõÉï

ÜÛ³

ñ¹³

Ëï

³µ³

Ý³Ï³

Ý Ýß

³ÝÝ

»ñ²

ÝáÃ

³ÛÇ

Ý ÑÇ

í³

Ý¹áõ

ÃÛá

õÝî

»ë³

¹³

ßïÇ

ÑáÙá

ÝÇÙ

¹»ý

»Ïï

Ý»ñ


ºÕ

ç»ñ»

Ýáõ

Ëáó

ò³

í ³

ÏÝ³

·áõ

Ý¹Á

ß³ñÅ

»ÉÇë

Ï³

Ù Ã

³ñÃ

»ÉÇë

ìÝ³

ëí³

ÍùÊ

áó, Ñ

Çåáå

ÇáÝ`

Ã³

ñ³Ë

³

é³ç³

ÛÇÝ

Ëó

ÇÏáõ

Ù

î»ë

³ÝÛ

³ñ¹

Ç µá

ñµáù

áõÙ

*ò

³í

Ý áõ

Å»Õ

³Ýá

õÙ Ï

³Ù

Ýí³

½áõ

Ù ¿

³ÏÝ

³·

Ý¹Ç

ß³ñÅ

áõÙÝ

»ñÇó

î³

ñÇù

Á` 1

5-45

ï³

ñ»Ï³

Ý,

óñí

³Í

ëÏÉ»

ñá½

ÐÇí

³Ý¹

Ý»ñÇ

2/3

-Ç Ù

áï

³ÏÝ

³Ñ³

ï³

ÏÇ Ï

³Ù

ï»ë

³ÝÛ

³ñ¹

Ç ëÏ

³í

³é³

ÏÇ ÷

á÷áË

áõÃ

ÛáõÝ

ãÇ

Ñ³Ûï

Ý³µ»

ñíáõ

Ù

àõí

»Çï

Èáõë

³í

³Ë

áõÃ

ÛáõÝ

ìÝ³

ëí³

Íù,

Ù³ñ¹

Ï³ÛÇ

Ý É»

ÛÏáó

Çï³

ñ Ñ³

Ï³Ù³

ñÙÇÝ

H

LA-

B 2

7

Þáõ

ñç»Õ

ç»ñ³

Ã³

Õ³

ÝÃ³

ÛÇÝ

(å»ñ

ÇÏáñ

Ý»³

É) ·

»ñ³

ñÛáõ

ÝáõÃ

ÛáõÝ

,Ý»

ñ³ÏÝ

³ÛÇ

Ý Ñ»

Õáõ

ÏáõÙ

µçÇ

çÝ»ñ

, å

Õï

áñáõ

ÙÝ»ñ

ö³

Ï ³

ÝÏÛá

õÝ ·

É³áõ

ÏáÙ³

ê³

ëïÇÏ

³ÏÝ

³ó

³í

¨

·ÉË

³ó

³í

, ëñ

ïË

³éÝ

áó, ÷

ëËáõ

Ù

Ð»é

³ï

»ëáõ

ÃÛá

õÝ á

õÝ»ó

áÕ

Ù»Í³

Ñ³ë³

ÏÝ»ñ

Ç Ùá

ïÈ³

ÛÝ³

ó³

Í µÇ

µ,

»Õç»

ñ»Ýá

õ ³

Ûïáõ

ó

¾Ý¹

oýÃ

³ÉÙ

Çï *

æ»ñ

ÙáõÃ

ÛáõÝ

, ·ÉË

³ó

³í

ìÇñ

³Ñ³

ïí

³Í`

³

ãùÇ

ÑÇí

³Ý¹

áõÃ

Û³Ý

Ï³å

³Ïó

áõÃ

Û³Ùµ

ÈáñÓ

³Ã

³ñ³

Ë³

ÛÇÝ

³ñï

³¹

ñáõÃ

ÛáõÝ

Ð³

Ý·

áõÛ

ó³

ÛÇÝ

³

Ëï

³Ý

ÇßÝ

»ñ

¼á

õ·á

ñ¹

áÕ

íÇ

×³

ÏÝ

»ñ

Üß³

ÝÝ

»ñ

Ð³

ÝÏ

³ñÍ

³Ï

Ç ó

³íáí

½áõ

·áñ

¹íáÕ

217

´»Ï

Ù³Ý

Ë³

Ëï

áõÙÝ

»ñ²

ëïÇ×

³Ý³

µ³ñ

²ÏÝ

áóÝ»

ñ ¨

Ïåãá

õÝ

áëå

ÝÛ³

ÏÝ»ñ

(Ïá

Ýï³

Ïï³

ÛÇÝ

ÉÇÝ½

³Ý»

ñ) Ï

ñáÕ

Ý»ñÁ

Üáñ

Ù³É

ï»ë

áÕáõ

ÃÛ³

Ý ëñ

áõÃ

ÛáõÝ

Ù³

Ýñ ³

Ýóù

»ñáí

¹Ç³

ýñ³

·Ù³

Ûáí

ëï

áõ·

»ÉÇë

Î³

ï³

ñ³Ïï

´³

½Ù³

ÏÇ å

³ï

Ï»ñÝ

»ñÄ

³é³

Ý·³

Ï³Ý

¹»å

ù»ñ

. ß³

ù³

ñ³ÛÇ

Ý ¹

Ç³µ»

ï,

ëï»ñ

áÇ¹

Ý»ñÇ

û·

ï³

·áñ

ÍáõÙ

²ÏÝ

³Ñ³

ï³

ÏÁ ³

Ýï»ë

³Ý»

ÉÇ ¿

´³

ó ³

ÝÏÛá

õÝ ·

É³áõ

ÏáÙ³

Ð³

×³Ë

µ³

ó³

Ï³Ûá

õÙ »

ÝÄ

³é³

Ý·³

Ï³Ý

¹»å

ù»ñ

. ß³

ù³

ñ³ÛÇ

Ý ¹

Ç³µ»

ï, ³

ýñá

-³

Ù»ñÇ

Ï³ó

ÇÝ»ñ

Ç Ùá

ï

¾ùëÏ

³í

³ó

Ç³/ï

»ë³

ÝÛ³

ñ¹Ç

ëÏ³

í³

é³Ï

Ñ³ñ³

µ»ñá

õÃÛá

õÝÁ

0,6-

Çó µ

³ñÓ

ñ

²ï

ñáý

ÇÏ (

ãáñ)

¹»Õ

ÇÝ µ

ÍÇ

¹Çë

ïñá

ýÇ³

Î»Ý

ïñá

Ý³Ï³

Ý ëÏ

áïáÙ

³Ä

³é³

Ý·³

Ï³Ý

¹»å

ù»ñ

. ï

³ñÇ

ùÁ`

60

³Ýó

ÈÇå

Ç¹³

ÛÇÝ

³ñï

³Íá

ñ³Ýù

Ý»ñ

(¹ñá

õ½Ý»

ñ)

Þ³

ù³

ñ³Ë

ï³

ÛÇÝ

é»ï

ÇÝáå

³Ã

Ç³ *

²ëï

Ç×³

Ý³µ³

ñ í

³ï

Ã³

ñ³ó

áõÙ

ÎáÙ

å»Ý

ë³ó

Ç³ÛÇ

ã»

ÝÃ³

ñÏí

³Í

ß³ù

³ñ³

ÛÇÝ

¹Ç³

µ»ï

Üáñ

³·

áÛ³

óí

³Í

³Ýá

ÃÝ»

ñÇ

³éÏ

³Ûá

õÃÛá

õÝ

¶ÉË

áõÕ

»ÕÇ

áõéá

õóù

ÜÛ³

ñ¹³

ÝáÃ

³ÛÇ

Ý,

áõñÇ

ß ÝÛ

³ñ¹

³Ë

ï³

µ³Ý³

Ï³Ý

î»ë

³ÝÛ

³ñ¹

Ç ëÏ

³í

³é³

ÏÇ

³Ûï

áõó

Ý»ñ

·³

Ý·³

ÛÇÝ

×ÝßÙ

³Ý

µ³ñÓ

ñ³ó

áõÙÇ

ó

* Î

³ñá

Õ ¿

½áõ

·³

Ïóí

»É ³

ý»ñ

»Ýï

µµ³

ÛÇÝ

¹»ý

»Ïï

áí:

Ð³

Ý·

áõÛ

ó³

ÛÇÝ

³

Ëï

³Ý

ÇßÝ

»ñ

¼á

õ·á

ñ¹

áÕ

íÇ

×³

ÏÝ

»ñ

Üß³

ÝÝ

»ñ

øñá

ÝÇÏ

³Ï

³Ý ³

ëïÇ

×³

Ý³

µ³

ñ



221


223

19.1

1. Ð

ºî

ìÆ

ð²

Ð²

î²

Î²

Ü ´

²ð

¸à

ôÂÚ

àôÜ

Üº

ðÆ

ÜÞ

²Ü

Üº

ð/²

Êî

²Ü

ÆÞ

Üº

ð

ìï

³Ý

·Ç

·á

ñÍ

áÝ

Ý»

ñÜ

³Ë

³Ý

ß³Ý

Ý»

ñÞ

ï³

å á

õÕ»

·ñ

Ù³

Ý

óá

õóá

õÙÝ

»ñ

²Ý

Ñ»

ï³

Ó·

»ÉÇ

á

õÕ»

·ñ

Ù³

Ý ó

áõó

áõÙ

Ý»

ñ

Ü»

ñ³

ÏÝ

³ÛÇ

Ý

×Ý

ßáõÙ

(Ü

²Ö

)

¾Ý¹

oý

Ã³

ÉÙÇ

ï

²Ë

ïáñ

áßí

³Í

·É³

áõÏá

Ù³�

öë¨

¹á¿

ùëý

áÉÇ³

ïÇí

Ñ³

Ù³Ë

ï³

ÝÇß

�

²å

³Ï»

ÝÙ³

Ý Ù³

ñÙÝÇ

³

ñï³

ÝÏáõ

Ù�

àëå

ÝÛ³

ÏÇ Ï

áñÇ½

³ÛÇ

Ý/

Ï»Õ

¨³ÛÇ

Ý ÙÝ

³ó

áñ¹

Ý»ñ

�

2 –

4 û

ñ ³

é³ç

Ï³ï

³ñí

³Í

íÇñ

³Ñ³

ïáõ

ÃÛá

õÝ�

²å

³Ï»

ÝÙ³

Ý Ù³

ñÙÝÇ

³

ñï³

ÝÏáõ

Ù�

ìÇñ

³Ñ³

ïáõ

ÃÛá

õÝ

µ³ñ¹

³ó

³Í

Ï³Ù

»ñÏ³

ñ³ï

¨ ÁÝ

Ã³

óù

�

Þ³

ù³

ñ³ÛÇ

Ý ¹

Ç³µ»

ï�

ÆÙá

õÝá¹

»ýÇó

Çï�

Âáõ

É³ó

³Í

Ï³ñ

¨/Ï³

Ù ³

ñï³

Ñáëù

³é³

ç³ÛÇ

Ý Ë

óÇÏ

Çó

Ü²

Ö 3

2-38

ÙÙ

ëë

µ³ñÓ

ñ

�

ì³

ïÃ

³ñ³

ó³

Í ï

»ëáÕ

áõÃ

ÛáõÝ

�

Èáõë

³í

³Ë

áõÃ

ÛáõÝ

�

µÇ é

»³Ïó

Ç³Ý

Ýí

³½

³Í

¿� Î

³ñÙ

Çñ é

»ýÉ»

ùëÇ

Ýí

³½

³Í

å³

ÛÍ³

éáõÃ

ÛáõÝ

� ê

ñïË

³éÝ

áó

Ü²

Ö 3

8 ÙÙ

ëë

µ³ñÓ

ñ ¿

�

»Õç»

ñ»Ýá

õ ¿å

ÇÃ»É

³ÛÇ

Ý ³

Ûïáõ

ó�

³é³

ç³ÛÇ

Ý Ë

óÇÏ

Ç ï

»ë³

Ý»ÉÇ

áõÃ

ÛáõÝ

Á Ýí

³½

³Í

¿´

áõÅ

áõÙ

` Ï³

ÃÇÉ

Ý»ñ

��

Ü²

Ö 4

8 ÙÙ

ëë.

µ³

ñÓñ

¿ ãÝ

³Û³

Í û

·ï

³·

áñÍí

áÕ

Ï³Ã

ÇÉÝ»

ñÇ�

ºÕ

ç»ñ»

Ýáõ

³Ûï

áõó

³

ÙµáÕ

ç Ñ³

ëïáõ

ÃÛ³

Ùµ

¨ µß

ï»ñ

(µá

õÉ³

Ý»ñ)

´á

õÅá

õÙ`

Ï³Ã

ÇÉÝ»

ñ +

³é³

ç³ÛÇ

Ý Ë

óÇÏ

Ç å

³ñ³

ó»Ý

ï»½

�

ÐÇå

áåÇá

Ý�

î»ë

áÕáõ

ÃÛ³

Ý Ïá

ñáõë

ï`

½·

³ÉÇ

áñ»Ý

³

ñï³

Ñ³Ûï

í³

Í�

ì³

ïÃ

³ñ³

ó³

Í ³

ÏÝ³

Ñ³ï

³ÏÇ

ï

»ë³

Ý»ÉÇ

áõÃ

ÛáõÝ

´á

õÅá

õÙ`

³å

³Ï»

ÝÙ³

Ý Ù³

ñÙÝÇ

å

áõÝÏ

óÇ³

µ³

Ïï»ñ

Ç³É

Ñ»ï

³½

áïÙ³

Ý Ýå

³ï

³Ïá

í ¨

Ñ³

Ï³µÇ

áïÇÏ

Ý»ñÇ

ÇÝ

ïñ³

íÇï

ñ»³

É Ý»

ñ³ñÏ

áõÙ


ìï

³Ý

·Ç

·á

ñÍ

áÝ

Ý»

ñÜ

³Ë

³Ý

ß³Ý

Ý»

ñÞ

ï³

å á

õÕ»

·ñ

Ù³

Ý

óá

õóá

õÙÝ

»ñ

²Ý

Ñ»ï

³Ó

·»ÉÇ

áõÕ

»·

ñÙ

³Ý

ó

áõó

áõÙ

Ý»

ñ

²Ï

Ý³

Ï³

åÇ

-×

³ÛÇ

Ý

ÇÝ

ý»

Ïó

Ç³

Ï³

Ù

³ñ

ÛáõÝ

³½

»Õ

áõÙ

�

Þ³

ù³

ñ³ÛÇ

Ý ¹

Ç³µ»

ï�

´³

ó Ï

³Ù

ÇÝý

»Ïó

í³

Í í

Ý³ëí

³Íù

�

Øáï

³Ï³

Å

³Ù³

Ý³Ï³

Ñ³ï

í³

ÍáõÙ

ëï

³ó

³Í

³ÏÝ

³Ï³

åÇ×

³ÛÇ

Ý í

Ý³ëí

³Íù

�

ìÇñ

³Ñ³

ïáõ

ÃÛá

õÝÝ»

ñ ßÉ

áõÃ

Û³Ý

Ï³å

³Ïó

áõÃ

Û³Ùµ

Ï³

Ù Ïá

å»ñ

Ç í

ñ³�

²ñÛ

³Ý

Ù³Ï³

ñ¹»É

ÇáõÃ

Û³Ý

³Ë

ï³

Ñ³ñá

õÙÝ»

ñ Ï³

Ù Ñ³

Ï³Ïá

³·

áõÉÛ

³Ýï

Ý»ñÇ

ÁÝ

¹áõ

ÝáõÙ

�

Ø³

ßÏ³

ÛÇÝ

³ñÛ

áõÝ³

½»Õ

áõÙÝ

»ñ

(¿ù

ËÇÙ

á½)/

»Ý

Ã³

ß³Õ

Ï³å

»Ýáõ

³

ñÛáõ

Ý³½

»Õáõ

Ù�

àõÅ

»Õ ó

³í

Ï³

Ù Ã

³é³

÷³

ÛÇÝ

³ñï

³¹

ñáõÃ

ÛáõÝ

²ÝÙ

Çç³

å»ë

¹ÇÙ

»ù Ó

»ñ µ

ÅßÏ

ÇÝ »

Ã»

³ãù

Ç í

Çñ³

Ñ³ï

áõÃ

ÛáõÝ

Çó Ñ

»ïá

Ç Ñ³

Ûï ·

³Ý

Ñ»ï

¨Û³

É ³

Ëï

³Ýß

³ÝÝ

»ñÁ`

�

î»ë

áÕáõ

ÃÛ³

Ý Ñ³

ÝÏ³

ñÍ³

ÏÇ Ï

áñáõ

ëï�

àõÅ

»Õ ó

³í

�

êñï

Ë³

éÝáó

Ï³

Ù ÷

ëËáõ

Ù�

²ñï

³Ñ³

Ûïí

³Í

³Ûï

áõó

³ãù

Ç ßñ

ç³Ýá

õÙ

225Ð³í»Éí³Í

Ð³ í»É í³Í

ÎÈÆÜÆÎ²Î²Ü ÐØîàôÂÚàôÜÜºð

²â øÆ Î² ÂÆÈ Üº ðÆ ºì øêàôø Üº ðÆ ú¶ î² ¶àð ÌàôØ

Ü³ Ë³ å³ï ñ³ë ï³ Ï³Ý ·áñ Íá ÕáõÃ ÛáõÝ Ý»ñ

1. ² é³ ç³ñ Ï»ù ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ Ýëï»É Ï³Ù å³é Ï»É:

2. È³í Éí³ ó»ù Ó»ñ Ó»é ù» ñÁ:

3. Ößï»ù µÅßÏÇ Ï³ñ ·³¹ ñáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ` ÇÝã ¹» Õ³ ÙÇ çáó û· ï³ ·áñ Í»É ¨

áñ ³ã ùÇ Ñ³ Ù³ñ:

4. ÀÝï ñ»ù ×Çßï ¹» Õ³ ÙÇ çá óÁ ¨ ëïáõ ·»ù û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý Å³Ù Ï» ïÁ:

ØÇßï Ï³ñ ¹³ ó»ù åÇ ï³ ÏÁ: Þ³ï ³Ï Ý³ µáõ Å³ Ï³Ý ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý» ñÇ

ßß»ñ Ç ñ³ñ ÝÙ³Ý »Ý:

5. º Ã» û· ï³ ·áñÍ í» ÉÇù ¹» Õ³ ÙÇ çá óÁ ëáõë å»Ý ½Ç³ ¿, É³í Ã³ ÷³ Ñ³ ñ»ù

ßÇ ßÁ, áñ å»ë ½Ç ¹» ÕÁ Ñ³ Ù³ ã³÷ ï³ ñ³Í íÇ Ñ» Õáõ ÏÇ Ù»ç:

6. ÞßÇ å³ ñáõ Ý³ ÏáõÃ Ûáõ ÝÁ ëï» ñÇÉ å³ Ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ ÃáõÛÉ ÙÇ ïí»ù, áñ

ßßÇ Ï³ ÷³ ñÇ ãÇ Ý»ñ ëÇ ÏáÕ ÙÁ ÑåíÇ ³ÛÉ Ù³ Ï» ñ» ëÇ Ï³Ù ³ é³ñ Ï³ ÛÇ,

µ³ óÇ ßßÇó: Êáõ ë³ ÷»ù ßßÇ í» ñÇÝ Ù³ ëÁ Ïá å» ñÇÝ, Ã³ñ ÃÇã Ý» ñÇÝ Ï³Ù

³ã ùÇ Ù³ Ï» ñ» ëÇÝ Ïåã» Éáõó:

²ã ùÇ Ï³ ÃÇÉ Ý» ñÇ Ï³ Ã» óáõÙ

àã ×Çßï Ï»ñ åáí Ï³ Ã»ó í³Í ³ã ùÇ Ï³ ÃÇÉ Ý» ñÁ ã»Ý Ñ³ë ÝáõÙ ³ã ùÇÝ:

Ð»ï¨Û³É ï»Ë ÝÇ Ï³Ý ³ å³ Ñá íáõÙ ¿ ¹» ÕÇ É³ í³ ·áõÛÝë û· ï³ ·áñ Íáõ-

ÙÁ:

1. ² é³ ç³ñ Ï»ù ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ Ñ»ï Ã»ù í»É Ï³Ù ·Éáõ ËÁ Ñ»ï ·ó»É: º Ã» ÑÇ-

í³Ý ¹Á ¹Åí³ ñ³ ÝáõÙ ¿ íÇ ½Á Ã» ù»É, ³ é³ ç³ñ Ï»ù Ýñ³Ý Ñ»ï Ã»ù í³Í

Ýëï»É Ñ» ï³ ½áï Ù³Ý µ³½ Ï³ Ãá éÇÝ:

2. ÊÝ¹ñ»ù ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ Ý³ Û»É í»ñ »ñ Ïáõ µ³ó ³ã ù» ñáí:

3. ä³ Ñ» Éáí ßÇ ßÁ` û· ï³ ·áñ Í»ù ×ÏáõÛ ÃÁ Ï³Ù Ù³ï Ý» Ù³ ïÁ ³Û ïáëÏ ñÇ

íñ³ ÛÇ Ù³ß ÏÁ Ù»Õ Ùá ñ»Ý Ý»ñù¨ Ó·» Éáõ Ñ³ Ù³ñ` ëïá ñÇÝ Ïá åÁ ù³ ß»-

Éáí Ý»ñù¨ ¨ ¹áõñë: ²Ûë ß³ñ Åáõ ÙÁ µ³ óáõÙ ¿ ß³Õ Ï³ å» Ýáõ ³Ý ó³ Í³É-

ùÁ (³ÛÝ ï» ÕÁ, áñ ï»Õ ß³Õ Ï³ å» ÝÇÝ ³Ï Ý³·Ý ¹Çó ³Ýó ÝáõÙ ¿ ëïá ñÇÝ

Ïáå)` ëï»Õ Í» Éáí Ëá éáã Ï³ ÃÇÉ Ý» ñÁ å³ Ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

4. ÂáõÛÉ ë»Õ Ù»ù ßÇ ßÁ` ¹» ÕÇ Ï³ ÃÇÉ Ñ³ Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: öáñ Ó»ù áõÕ Õ»É Ï³-

ÃÇ ÉÁ ¹» åÇ ß³Õ Ï³ å» Ýáõ ³Ý óá Õ³ Ï³Ý Í³É ùÁ, ³ÛÉ áã Ã» ¹» åÇ »Õ ç» ñ³-


Ã³ Õ³Ý ÃÇ ½·³ ÛáõÝ Ù³ Ï» ñ» ëÁ (ÝÏ. 1):

5. ÊÝ¹ñ»ù ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ Ù»Õ Ùá ñ»Ý ÷³ Ï»É »ñ Ïáõ ³ã ù» ñÁ: ú· ï³ ·áñ Í»ù

Ó»ñ óáõ ó³ Ù³ ïÁ ³ñ óáõÝ ù³ å³ñ ÏÇ íñ³ 15-30 í³ÛñÏ Û³Ý ÃáõÛÉ ×ÝßáõÙ

·áñ Í³¹ ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: (ÝÏ 2): ²Ûë ·áñ Íá ÕáõÃ ÛáõÝ Ý» ñÁ û· ÝáõÙ »Ý Ï³Ý-

Ë»É Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ ÏÉ³ Ýáõ ÙÁ` Ýí³ ½»ó Ý» Éáí ³ñ óáõÝ ù³ ½³ï Ù³Ý

Ñ³ Ù³ Ï³ñ·, ùÇÃ ¨ Ïá Ïáñ¹ Ñá ëáÕ ¹» ÕÇ ù³ Ý³ ÏÁ:

6. Ø³ ùáõñ ³Ý Ó» éá óÇ Ïáí Ù³ù ñ»ù ÑÇ í³Ý ¹Ç Ïá å» ñÇó ³ í»É óáõ Ï³ ÛÇÝ Ï³-

ÃÇÉ Ý» ñÁ:

7. ¶ñ³Ý ó»ù Ñ»ï¨Û³É ï» Õ» Ï³ï íáõÃ Ûáõ ÝÁ ÑÇ í³Ý ¹Ç ù³ñ ïáõÙ.

³. ¹» Õ³ ÙÇ çá óÇ ³Ý í³ Ýáõ ÙÁ ¨ ¹» Õ³ ã³ ÷Á,

µ. ïñÙ³Ý Å³ Ù³ Ý³ ÏÁ,

·. áñ ³ã ùÇÝ ¿ ¹»Õ Ï³ Ã»ó í»É:

øëáõù Ý» ñÇ û· ï³ ·áñ ÍáõÙ

Î³ ï³ ñ»ù í» ñÁ ÝÏ³ ñ³·ñ í³Í §Ü³ Ë³ å³ï ñ³ë ï³ Ï³Ý ·áñ Íá ÕáõÃ-

ÛáõÝ Ý»ñ¦ Ñ³ï í³ ÍÇ 1-Çó ÙÇÝã¨ 6-ñ¹ ù³Û É» ñÁ: ²Û Ýáõ Ñ»ï¨ ß³ ñáõ Ý³-

Ï»ù ëïáñ¨ µ»ñ í³Í 1-5-ñ¹ ù³Û É» ñÁ:

1. º Ã» ùëáõ ùÇ ëñí³ ÏÁ µ³ó í³Í ¿ » Õ»É ÙÇÝã¨ ïíÛ³É û· ï³ ·áñ Íáõ ÙÁ,

ùëáõ ùÇ 2,5 ëÙ -³ Ýáó ÙÇ ß»ñï ¹ñ»ù Ýáñ µ³Ù µ³Ï Û³ ·Ý¹Ç, Ã³Ý ½Ç ýÇ

(Ù³éÉ Û³) Ï³Ù ³Ý Ó» éá óÇ ÏÇ íñ³ ¨ ¹»Ý Ý» ï»ù ³ÛÝ:

2. Ø»Õ Ùá ñ»Ý ë»Õ Ù» Éáí ëñí³ ÏÁ` ùë»ù ùëáõ ùÁ ëïá ñÇÝ Ïá åÇ ß³Õ Ï³ å»-

Ýáõ Ù³ Ï» ñ» ëÇ »ñ Ï³ ñáõÃ Û³Ùµ ß³ñÅ í» Éáí Ý»ñ ëÇ ³ÝÏ Ûáõ ÝÇó ¹» åÇ

¹ñëÇ ÝÁ (ÝÏ.3): êá íá ñ³ µ³ñ ùëáõ ùÇ 12 Ï³Ù 25 ÙÙ -Á µ³ í³ Ï³Ý ¿: Êáõ-

ë³ ÷»ù ³ã ùÇÝ, Ã³ñ ÃÇã Ý» ñÇÝ Ï³Ù Ù³ß ÏÇÝ ëñí³ ÏÇ µ» ñ³ ÝÇ Ñåáõ ÙÇó`

ùëáõ ùÇ ëñí³ ÏÇ Ï»Õ ïá ïáõ ÙÁ Ï³Ý Ë» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: ê»Õ Ù» Éáí Ñ» é³ó ñ»ù

ùëáõ ùÁ ëñí³ ÏÇ µ» ñ³ ÝÇó:

ÜÏ. 1 ÜÏ. 2

227

3. ÐÇ í³Ý ¹ÇÝ Ï³ñ ·³¹ ñ»ù Ù»Õ Ùá ñ»Ý ÷³ Ï»É ³ã ù» ñÁ:

4. Ø³ß ÏÇ íñ³ ÛÇ ³ í»É óáõ Ï³ ÛÇÝ ùëáõ ùÁ Ù³ù ñ»ù µ³Ù µ³Ï Û³ ·Ý¹áí, Ã³Ý-

½Ç ýáí Ï³Ù ³Ý Ó» éá óÇ Ïáí ¨ ¹»Ý Ý» ï»ù ³ÛÝ:

¶ñ³Ý ó»ù ùëáõ ùÇ û· ï³ ·áñ Íáõ ÙÁ ÑÇ í³Ý ¹Ç ù³ñ ïáõÙ, ÇÝã å»ë ÝÏ³-

ñ³·ñ í³Í ¿ í»ñ¨áõÙ` §²ã ùÇ Ï³ ÃÇÉ Ý» ñÇ Ï³ Ã»ó Ù³Ý¦ 7-ñ¹ ù³Û ÉáõÙ:

²ã ùÇ Éí³ óáõÙ1. ÐÇ í³Ý ¹ÇÝ ËÝ¹ñ»ù å³é Ï»É å³ï ·³ ñ³ ÏÇÝ, µ³½ Ùá óÇÝ, Ñ» ï³ ½áï-

Ù³Ý ë» Õ³ ÝÇÝ Ï³Ù Ã»ù ÃÇÏ Ý³ Ïáí ³ Ãá éÇÝ:

2. º Ã» ÑÇ í³Ý ¹Á ³ É»ñ ·Ç³ ãáõ ÝÇ ³Ý½ ·³ Û³ó ÝáÕ ¹» Õ³ ÙÇ çáó Ý» ñÇ ÝÏ³ï-

Ù³Ùµ, Ï³ Ã»ó ñ»ù ³Ý½ ·³ Û³ó ÝáÕ Éáõ ÍáõÛ ÃÇ Ù»Ï Ï³ ÃÇÉ 0.5%-³ Ýáó

ï»ï ñ³ Ï³ ÛÇÝ:

3. Â³Ý ½Ç ý» ÙÇ ç³ ¹Ç ñáí å³ Ñ» Éáí` Ó»ñ Ù³ï Ý» ñáí (Ó»é Ýáó Ý» ñáí)

µ³ñÓ ñ³ó ÝáõÙ »ù ³ã ùÇ Ïá åÁ: Ø»Õ Ùá ñ»Ý, µ³Ûó ³ Ùáõñ å³ Ñ» Éáí Ïá å»-

ñÁ` ¹Ç Ù³¹ ñ»ù, áñ Éí³ó Ù³Ý Å³ Ù³ Ý³Ï ³ã ùÁ ã÷³Ï íÇ: Îáå É³Û ÝÇ ãÁ

ÝáõÛÝ å»ë Ï³ ñáÕ ¿ û· ï³ ·áñÍ í»É Ïá å» ñÁ µ³ó å³ Ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

4. ÐÇ í³Ý ¹ÇÝ ïí»ù ëñµÇã ¹»Ù ùÇ ¹Ç Ù³ó å³ Ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ, áñ å»ë ½Ç

ÏÉ³Ý íÇ ³ í» Éáñ¹ Ñ» Õáõ ÏÁ: ÐÇ í³Ý ¹Ç ¹»Ù ùÇ ¹Ç Ù³ó Ý³¨ Ï³ ñáÕ »ù

Ã³ë ¹Ý»É Ñ» Õáõ ÏÇ ÑáëùÝ ³ñ ·» É³ Ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

5. Èí³ óáõ ÙÁ Ï³ ï³ ñ»ù å³ï ñ³ë ïÇ ýÇ ½Çá Éá ·Ç³ Ï³Ý Éáõ ÍáõÛ Ãáí Ï³Ù,

» Ã» ¹³ ÑÝ³ ñ³ íáñ ã¿, û· ï³ ·áñ Í»ù Ó»é ùÇ ï³Ï » Õ³Í ó³Ý Ï³ ó³Í

çñÇ ³Õµ Ûáõñ: º Ã» áõ Ý»ù ³ ÝÁÝ¹ Ñ³ï Ï³ Ã»ó Ù³Ý ëñí³Ï (ÇÝã å»ë Ý» ñ»-

ñ³ Ï³ ÛÇÝ Ï³ ÃÇ É³ ÛÇÝ ëñí³Ï Ý» ñÁ), ³ å³ ³Û¹ ·áñ Íá ÕáõÃ Ûáõ ÝÁ Ñ»ß ï³-

ÝáõÙ ¿, ù³ ÝÇ áñ Ï³ ñÇù ãÏ³ ßÇ ßÁ ë»Õ Ù³Í å³ Ñ»É, Ñ³ñÏ ¿ ÙÇ³ÛÝ ßÇÃÝ

áõÕ Õ»É ¹» åÇ ÑÇ í³Ý ¹Ç ³ã ùÁ:

Èí³ óáÕ ßÇÃÝ áõÕ Õ»ù ¹» åÇ ùáõÝ ùÁ` ÙÛáõë ³ã ùÁ Éóí» Éáõó Ëáõ ë³ ÷» Éáõ

Ñ³ Ù³ñ (ÝÏ.4): 6. ÐÝ³ ñ³ íáñ ¿, áñ Éí³ó Ù³Ý Å³ Ù³ Ý³Ï ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ÉÇ ÝÇ í» ñÇÝ Ïá åÁ

ÜÏ. 3

Ð³í»Éí³Í


ßñç»É ÙÝ³ ó³Í ùÇ ÙÇ³ Ï³Ý ÝÛáõ ÃÇ Ù³ë ÝÇÏ Ý» ñÁ Ñ» é³ó Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

Îá åÁ ßñç» Éáõ Ñ³ Ù³ñ å»ïù ¿.

³. ÐÇ í³Ý ¹ÇÝ ËÝ¹ñ»É Ý³ Û»É Ý»ñù¨, ½ÝÝá ÕÁ å»ïù ¿ µáõÃ Ù³ ïáí áõ óáõ-

ó³ Ù³ ïáí µéÝÇ í» ñÇÝ Ïá åÇ Ã³ñ ÃÇã Ý» ñÁ (ÝÏ³ñ ²):

µ. ´³Ù µ³ Ïáí å³ï í³Í Óá ÕÇ Ïáí Ïá å³ ×³ éÇ í» ñÇÝ »½ ñÁ ë»Õ Ù»É ¹»-

åÇ Ý»ñù¨, ÙÇ³ Å³ Ù³ Ý³Ï Ïá åÇ »½ ñÁ Ó·»É ¹» åÇ í»ñ` Ã³ñ ÃÇã Ý» ñÇó

µéÝ³Í (ÝÏ³ñ ´):

·. ê»Õ Ù»É ³ñ ï³ßñç í³Í í» ñÇÝ Ïá åÁ ¨ ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ ËÝ¹ñ»É Ý³ Û»É Ý»ñù¨

(ÝÏ³ñ ¶):

ÜÏ. 5 ²ãùÇ Éí³óáõÙ` ï³ñµ»ñ³Ï 2

ÜÏ. ¶. Þñç»É ÏáåÁ í»ñ¨ ¨ ÓáÕÇÏÇ

íñ³Ûáí µ³ó»Éáí ß³ÕÏ³å»Ýáõ

Ù³Ï»ñ»ëÁ` Ý»ñù¨:

ÜÏ. 4 ²ãùÇ Éí³óáõÙ` ï³ñµ»ñ³Ï 1

ÜÏ. ². Ø»Ï Ó»éùÇ (Ó»éÝáóáí) µáõÃ Ù³ïáí

¨ óáõó³Ù³ïáí µéÝ»É í»ñÇÝ ÏáåÇ

Ã³ñÃÇãÝ»ñÁ ¨ Ù»ÕÙáñ»Ý ù³ß»É ³ÛÝ ¹»åÇ

¹áõñë ¨ Ý»ñù¨:

ÜÏ. ´. ú·ï³·áñÍ»Éáí ÙÛáõë Ó»éùÁ`

ÑáñÇ½áÝ³Ï³Ý ¹Çñùáí ï»Õ³¹ñ»É

µ³Ùµ³Ïáí ÷³Ã³Ã³Í ÓáÕÇÏÁ í»ñÇÝ

ÏáåÇ íñ³` ÏáåÇ »½ñÇó Ùáï 12 ÙÙ

Ñ»é³íáñáõÃÛ³Ùµ:

229

ÜÏ. 7 ì³Ñ³Ý³Ïáí íÇñ³Ï³å

ÜÏ. 6 ÖÝßáÕ íÇñ³Ï³å

ÖÝßáÕ íÇ ñ³ Ï³å ¨ í³ Ñ³ Ý³ Ïáí Í³Í Ïáó1. ì»ñó ñ»ù ³ã ùÇ »ñ Ïáõ ëï» ñÇÉ ÙÇ ç³ ¹Çñ ¨ ëå» Õ³ ÝÇ: ìÇ ñ³ Ï³å Ù³Ý

Ñ³ Ù³ñ Ïïñ³ ï»ù 12,515 ëÙ »ñ Ï³ ñáõÃ Û³Ùµ Ïïáñ Ý»ñ:

2. ÊÝ¹ñ»ù ÑÇ í³Ý ¹ÇÝ ³ Ùáõñ ÷³ Ï»É »ñ Ïáõ ³ã ù» ñÁ:

3. êåÇñ ïáí Ù³ù ñ»ù ×³ Ï³ ïÁ ¨ ³Û ïáëÏ ñÇ Ñ³ï í³ ÍÁ ¹» åÇ ³ Ï³Ý çÁ`

Ù³ß ÏÇ Ûáõ ÕÁ Ñ» é³ó Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: ê³ û· ÝáõÙ ¿, áñ ëå» Õ³ ÝÇÝ É³í

ÏåãÇ Ù³ß ÏÇÝ:

4. ÎÇ ë³ï Í³ É»ù Ù»Ï ÙÇ ç³ ¹Ç ñÁ, ï» Õ³¹ ñ»ù ³ÛÝ ÷³Ï í³Í ³ã ùÇ íñ³ ¨

å³ Ñ»ù Ù»Ï Ó»é ùáí:

5. î» Õ³¹ ñ»ù ãÍ³É í³Í ÙÇ ç³ ¹Ç ñÁ Í³É í³ ÍÇ íñ³:

6. âÍ³É í³Í ÙÇ ç³¹ ñÇ íñ³ Ûáí ëå» Õ³ ÝÇÝ Ïåóñ»ù ×³ Ï³ ïÇÝ ¨ ³Û ïáëÏ-

ñÇÝ (ÝÏ. 6): ²ã ùÇ Ã³ñ Ãáõ ÙÁ, Ñ» ï³ ·³ ³ñ Ûáõ Ý³ Ñá ëáõÃ Ûáõ ÝÁ Ï³Ù ³Û-

ïáõ óáõ ÙÁ Ï³Ý Ë» Éáõ Ñ³ Ù³ñ íÇ ñ³ Ï³ åÁ å»ïù ¿ á ñáß ×ÝßáõÙ ·áñ Í³¹-

ñÇ Ïá å» ñÇ íñ³: ÐÇ í³Ý ¹Á ãå»ïù ¿ Ï³ ñá Õ³ Ý³ ÙÇ ç³¹ ñÇ ï³Ï µ³ ó»É

Ïá åÁ:

êå» Õ³ ÝÇÝ ãå»ïù ¿ Ñ³ë ÝÇ ÍÝá ïáëÏ ñÇÝ, á ñáí Ñ»ï¨ ÍÝá ïÇ ß³ñ Åáõ-

ÙÁ Ï³ ñáÕ ¿ Ãáõ É³ó Ý»É íÇ ñ³ Ï³ åÁ:

! º Ã» ÑÇ í³Ý¹Ý áõ ÝÇ ³Ï Ý³·Ý ¹Ç Ï³Ù ¹ñ³ Ñ³ ñ³ ÏÇó Ï³ éáõó í³Íù-

Ý» ñÇ íÝ³ë í³Íù

Ï³Ù í»ñù, ×ÝßáÕ íÇ ñ³ Ï³ åÇ ÷á Ë³ ñ»Ý ³Ï Ý³ ·áõÝ ¹Á íÇ ñ³ Ï³-

å»ù ³Ýó ù» ñáí ³É Ûáõ ÙÇ Ý» í³ Ñ³ Ý³ Ïáí` ³Ûë ÑÛáõë í³Íù Ý»ñ Ñ»-

ï³ ·³ íÝ³ë í³Íù Ý» ñÇó Ëáõ ë³ ÷» Éáõ Ñ³ Ù³ñ, ÙÇÝã¨ ëÏëíÇ í»-

ñ³ Ï³Ý· Ýáõ ÙÁ Ï³Ù Ï³ ï³ñ íÇ µáõ ÅáõÙ: Ð³ñ Ù³ ñ»ó ñ»ù í³ Ñ³ ÝÁ

ÑáÝ ùÇ áëÏ ñÇÝ (ÝÏ.7): ìÇ ñ³ Ï³ åÁ ³ Ùáõñ ÙÇ ³Ù ñ³ó ñ»ù íÝ³ë í³Í

³Ï Ý³·Ý ¹Ç íñ³: �

Ð³í»Éí³Í


²É»ñ·ÇÏ ß³ÕÏ³å»Ý³µáñµ 26²ÏÝ³µáõÅ³Ï³Ý ³Ý³ÙÝ»½ 8²ÏÝ³Ï³å×³ÛÇÝ (ûñµÇï³É) ó»ÉÛáõÉÇï 22²ÙµÉÇûåÇ³ 166²ØÐÐÞ (³å³Ï»ÝÙ³Ý Ù³ñÙÝÇ Ñ»ïÇÝ Ñ³ïí³ÍÇ ß»ñï³½³ïáõÙ) 91²ÙëÉ»ñÇ ó³Ýó 13²ÝÑ³ëáõÃÛ³Ý é»ïÇÝáå³ÃÇ³ (²è) 154²ÝÑ»ï³Ó·»ÉÇ µáõÅáõÙ å³Ñ³ÝçáÕ ¹»åù»ñ ³ÏÝ³µáõÅ³Ï³Ý åñ³ÏïÇÏ³ÛáõÙ 169 êáõñ ÷³Ï³ÝÏÛáõÝ ·É³áõÏáÙ³ 175 î»ëáÕáõÃÛ³Ý Ñ³ÝÏ³ñÍ³ÏÇ Ïáñáõëï 207

ò³Ýó³Ã³Õ³ÝÃÇ Ï»ÝïñáÝ³Ï³Ý ½³ñÏ»ñ³ÏÇ Ëó³ÝáõÙ 99, 173 (òÎ¼Ê) øÇÙÇ³Ï³Ý ³Ûñí³ÍùÝ»ñ 171

²ãù»ñÇ ãáñáõÃÛáõÝ (keratoconjunctivitis sicca) 32²ãùÇ ·áï¨áñáÕ Ñ»ñå»ë (²¶Ð) 44²å³Ï»ÝÙ³Ý Ù³ñÙÝÇ Ñ»ïÇÝ Ñ³ïí³ÍÇ ß»ñï³½³ïáõÙ 91²é³çÝ³ÛÇÝ µ³ó³ÝÏÛáõÝ ·É³áõÏáÙ³ 140²ñÛáõÝ³½»ÕáõÙÝ»ñ ³å³Ï»ÝÙ³Ý Ù³ñÙÝÇ Ù»ç 87²ý»ñ»Ýï µµ³ÛÇÝ ¹»ý»Ïï 14

²

´´³Ïï»ñÇ³É Ï»ñ³ïÇï 37´»Ñã»ÃÇ Ñ³Ù³Ëï³ÝÇß 59´É»ý³ñÇï 17´Ð²¸ (µµÇ Ñ³ñ³µ»ñ³Ï³Ý ³ý»ñ»Ýï ¹»ý»Ïï) 14´Ý³ÍÇÝ Ï³ï³ñ³Ïï 65

¶¶³ñÝ³Ý³ÛÇÝ Ï³ï³ñ 30¶É³áõÏáÙ³ 140 ²é³çÝ³ÛÇÝ µ³ó³ÝÏÛáõÝ ·É³áõÏáÙ³ 140

ÜáñÙ³É ×ÝßÙ³Ùµ ·É³áõÏáÙ³ 146êáõñ ÷³Ï³ÝÏÛáõÝ ·É³áõÏáÙ³ 148, 177

¸¸´î¸ (¹»ÕÇÝ µÍÇ ï³ñÇù³ÛÇÝ ¹ÇëïñáýÇ³) 111¸»ÕÇÝ µÍÇ ³Ûïáõó 120¸»ÕÇÝ µÍÇ Ó»éùµ»ñáíÇ ³Ëï³Ñ³ñáõÙÝ»ñ 111 ¸»ÕÇÝ µÍÇ ÏÇëïá½ ³Ûïáõó 120

�

�

�

�

²è²ðÎ²Ú²Î²Ü ò²ÜÎ

231

ººÕç»ñ³Ã³Õ³ÝÃÇ ³Ëï³Ñ³ñáõÙÝ»ñ 36-44 ´³Ïï»ñÇ³É Ï»ñ³ïÇï 37 ¶áï¨áñáÕ Ñ»ñå»ëÇ íÇñáõëÇ ³é³ç³óñ³Í Ï»ñ³ïÇï 44

Ð³ë³ñ³Ï Ñ»ñå»ëÇ íÇñáõëÇ ³é³ç³óñ³Í Ï»ñ³ïÇï 39ºÕç»ñ³Ã³Õ³ÝÃÇ ù»ñÍí³Íù 36ºñ³Ï³ÛÇÝ Ëó³ÝáõÙ 102-107

¾¾Ý¹ûýÃ³ÉÙÇï 182

ÆÆÝï»ñëïÇóÇ³É Ï»ñ³ïÇï 39Æß»ÙÇÏ òÎºÊ 103ÆñÇï/ ÇñÇ¹áóÇÏÉÇï 47

ÌÌ³é³ÝÙ³Ý Ï»ñ³ïÇï 40

ÎÎ³ï³ñ³Ïï 65 ²Ý½·³Û³óáõÙÁ Ï³ï³ñ³ÏïÇ íÇñ³Ñ³ïáõÃÛ³Ý Å³Ù³Ý³Ï 78

´Ý³ÍÇÝ 65 ¸»Õáñ³Ûù³ÛÇÝ, ïáùëÇÏ 68

Î³ï³ñ³ÏïÇ íÇñ³Ñ³ïáõÃÛ³Ý åÉ³Ý³íáñáõÙ 75Î³ï³ñ³ÏïÇ íÇñ³Ñ³ïáõÃÛáõÝ 81 Ð»ïíÇñ³Ñ³ï³Ï³Ý µ³ñ¹áõÃÛáõÝÝ»ñ 85

Ð»ïíÇñ³Ñ³ï³Ï³Ý ËÝ³Ùù 83Ò»éùµ»ñáíÇ 68

èÇëÏ»ñ ¨ µ³ñ¹áõÃÛáõÝÝ»ñ 75ì³ñáõÙÁ ¨ µáõÅáõÙÁ 74

ìÇñ³Ñ³ïáõÃÛ³Ý Ù»Ãá¹Ý»ñÁ 81 î³ñÇù³ÛÇÝ 68Î»ÝïñáÝ³Ï³Ý ß×³ÛÇÝ ËáñÇáé»ïÇÝáå³ÃÇ³ 117Î»ñ³ïÇï ´³Ïï»ñÇ³É 37 Ð»ñå»ïÇÏ 39ÎáñïÇÏáëï»ñáÇ¹Ý»ñ 197

�

�

�

�

�

¸»ÕÇÝ µÍÇ ï³ñÇù³ÛÇÝ ¹ÇëïñáýÇ³ 111 Î»ÝïñáÝ³Ï³Ý ß×³ÛÇÝ ËáñÇáé»ïÇÝáå³ÃÇ³ 117¸»ÕÇÝ µÍÇ ï³ñÇù³ÛÇÝ ¹ÇëïñáýÇ³ 111 ¾ùëáõ¹³ïÇí 114 àã ¿ùëáõ¹³ïÇí 113¸»Ùá¹»ùë 18

²é³ñÏ³Û³Ï³Ý ó³ÝÏ


ààã Çß»ÙÇÏ òÎºÊ 102àã åñáÉÇý»ñ³ïÇí ß³ù³ñ³Ëï³ÛÇÝ é»ïÇÝáå³ÃÇ³ 131àêÐ´¸ (áã ëï»ñáÇ¹³ÛÇÝ Ñ³Ï³µáñµáù³ÛÇÝ ¹»Õ³ÙÇçáóÝ»ñ) 197àëåÝÛ³ÏÇ íÝ³ëí³Íù³ÛÇÝ »ÝÃ³Ñá¹³Ë³Ëï ¨ Ñá¹³Ë³Ëï 73

ää³ï³Ý»Ï³Ý é¨Ù³ÃáÇ¹ Ñá¹³µáñµ (äèÐ) 47äë¨¹á¿ùëýáÉÇ³óÇ³ÛÇ Ñ³Ù³Ëï³ÝÇß 72äñáÉÇý»ñ³ïÇí ß³ù³ñ³Ëï³ÛÇÝ é»ïÇÝáå³ÃÇ³ 132

êê³ñÏáÇ¹á½ 47êÇÙå³ÃÇÏ ûýÃ³ÉÙÇ³ 62 êÏ³í³é³Ï³Ó¨ Ï»ñ³ïÇï 40êáõñ ÷³Ï³ÝÏÛáõÝ ·É³áõÏáÙ³ 148, 177

ì ìÇñáõë³ÛÇÝ ß³ÕÏ³å»Ý³µáñµ 27

ÜÜ³Ë³ÙÇçÝáñÙ³ÛÇÝ (åñ»ë»åï³É) ó»ÉÛáõÉÇï 20Ü»áí³ëÏáõÉÛ³ñ ·É³áõÏáÙ³ 152ÜáñÙ³É ×ÝßÙ³Ùµ ·É³áõÏáÙ³ 146

ÞÞ³ÕÏ³å»Ý³µáñµ ²É»ñ·ÇÏ 26 ìÇñáõë³ÛÇÝ 27Þ³ÕÏ³å»ÝÇ ²ãù»ñÇ ãáñáõÃÛáõÝ (keratoconjunctivitis sicca) 32Þ³ù³ñ³Ëï³ÛÇÝ é»ïÇÝáå³ÃÇ³ 130ÞÉáõÃÛáõÝ 157 Ð³Ù³Ù»ï 158, 160 î³ñ³Ù»ï 163

�

ÐÐ³Ï³³É»ñ·ÇÏ µáõÅáõÙ 198 Ð³Ï³µÇáïÇÏÝ»ñáí µáõÅáõÙ 195 Ð³Ï³µáñµáù³ÛÇÝ µáõÅáõÙ 197 ÎáñïÇÏáëï»ñáÇ¹Ý»ñ àã ëï»ñáÇ¹³ÛÇÝ Ñ³Ï³µáñµáù³ÛÇÝ ¹»Õ³ÙÇçáóÝ»ñ 197Ð³Ï³·É³áõÏáÙ³ÛÇÝ µáõÅáõÙ 198Ð³Ù³Ù»ï ßÉáõÃÛáõÝ 157Ð³ë³ñ³Ï Ñ»ñå»ëÇ íÇñáõëÇ ³é³ç³óñ³Í Ï»ñ³ïÇï 39 ÐÇå»ñïáÝÇÏ é»ïÇÝáå³ÃÇ³ 138ÐëÏ³ µçç³ÛÇÝ ½³ñÏ»ñ³Ï³µáñµ 99

ÒÒ»éùµ»ñáíÇ Ï³ï³ñ³Ïï 68Ò»éùµ»ñáíÇ áõí»Çï 47

�

�

�

�

�

�

�

233

îî³ñ³Ù»ï ßÉáõÃÛáõÝ 163î»ë³¹³ßï»ñÇ ³é×³Ï³ïÙ³Ý Ã»ëï 12î»ëáÕ³Ï³Ý ÝÛ³ñ¹Ç ³é³ç³ÛÇÝ Çß»ÙÇÏ Ý»Ûñáå³ÃÇ³ 95î»ëáÕ³Ï³Ý ÝÛ³ñ¹Ç Ñ»ïÇÝ Çß»ÙÇÏ Ý»Ûñáå³ÃÇ³ 98î»ëáÕáõÃÛ³Ý Ñ³ÝÏ³ñÍ³ÏÇ ³Ýó³í Ïáñáõëï 207î»ëáÕáõÃÛ³Ý Ñ³ÝÏ³ñÍ³ÏÇ Ïáñáõëï 217îáùëáåÉ³½Ùá½ 55

òò³Ýó³Ã³Õ³ÝÃÇ ¿ùëáõ¹³ïÇí ß»ñï³½³ïáõÙ 128ò³Ýó³Ã³Õ³ÝÃÇ ³ÝáÃ³ÛÇÝ ÑÇí³Ý¹áõÃÛáõÝÝ»ñ ÐÇå»ñïáÝÇÏ é»ïÇÝáå³ÃÇ³ 138 Þ³ù³ñ³Ëï³ÛÇÝ é»ïÇÝáå³ÃÇ³ 130

ò³Ýó³Ã³Õ³ÝÃÇ »ñ³ÏÇ Ëó³ÝáõÙ 102, 107ò³Ýó³Ã³Õ³ÝÃÇ ½³ñÏ»ñ³ÏÇ Ëó³ÝáõÙ 99,173

ò³Ýó³Ã³Õ³ÝÃÇ »ñ³ÏÇ Ëó³ÝáõÙ 102, 107ò³Ýó³Ã³Õ³ÝÃÇ ½³ñÏ»ñ³ÏÇ Ëó³ÝáõÙ 99, 173ò³Ýó³Ã³Õ³ÝÃÇ Ï»ÝïñáÝ³Ï³Ý »ñ³ÏÇ Ëó³ÝáõÙ (òÎºÊ) 102ò³Ýó³Ã³Õ³ÝÃÇ Ï»ÝïñáÝ³Ï³Ý »ñ³ÏÇ ×ÛáõÕÇ Ëó³ÝáõÙ (òÎºÖÊ) 107ò³Ýó³Ã³Õ³ÝÃÇ Ï»ÝïñáÝ³Ï³Ý ½³ñÏ»ñ³ÏÇ Ëó³ÝáõÙ (òÎ¼Ê) 99, 173ò³Ýó³Ã³Õ³ÝÃÇ Ï»ÝïñáÝ³Ï³Ý ½³ñÏ»ñ³ÏÇ ×ÛáõÕÇ Ëó³ÝáõÙ (òÎ¼ÖÊ) 99ò³Ýó³Ã³Õ³ÝÃÇ Ó·áõÙ³ÛÇÝ ß»ñï³½³ïáõÙ 127 ò³Ýó³Ã³Õ³ÝÃÇ ß»ñï³½³ïáõÙ 124 ¾ùëáõ¹³ïÇí 128 Ò·áõÙ³ÛÇÝ 127 è»·Ù³ïá·»Ý 124ò³Ýó³Ã³Õ³ÝÃÇ é»·Ù³ïá·»Ý ß»ñï³½³ïáõÙ 125ò»ÉÛáõÉÇï ²ÏÝ³Ï³å×³ÛÇÝ (ûñµÇï³É) 22 Ü³Ë³ÙÇçÝáñÙ³ÛÇÝ (åñ»ë»åï³É) 20òÎ¼Ê (ò³Ýó³Ã³Õ³ÝÃÇ Ï»ÝïñáÝ³Ï³Ý ½³ñÏ»ñ³ÏÇ Ëó³ÝáõÙ) 99,173òÞ (ï»ë ó³Ýó³Ã³Õ³ÝÃÇ ß»ñï³½³ïáõÙ) 124

àôàõí»Çï ²é³ç³ÛÇÝ 47 Ð»ïÇÝ 55

öö³Ï³ÝÏÛáõÝ ·É³áõÏáÙ³ 177ö³Ï/ µ³ó Ã»ëï 10

øøÇÃ-³ñóáõÝù³ÛÇÝ Íáñ³ÝÇ Ëó³ÝáõÙ 168øÇÙÇ³Ï³Ý ³Ûñí³ÍùÝ»ñ 171øáõÝù³ÛÇÝ ½³ñÏ»ñ³Ï³µáñµ 99, 173

úúåïÇÏ³Ï³Ý ÏáÑ»ñ»Ýï³ÛÇÝ ïáÙá·ñ³ýÇ³ (úÎî) 15

üüáõùëÇ Ñ»ï»ñáùñáÙÇÏ ÇñÇ¹áóÇÏÉÇï (üÐÆò) 47

�

�

�

�

�

�

�

²é³ñÏ³Û³Ï³Ý ó³ÝÏ


ú¶î²¶àðÌì²Ì ¶ð²Î²ÜàôÂÚ²Ü ò²ÜÎ

1. Agarwal A., Handbook of Ophthalmology, SLACK Incorporated, 2006

2. Bakes K., Cadnapaphornchai L., Clinical Assessment of Vision Loss. Emergency

Medicine, November 2005, pp.14-24.

3. Basic and Clinical Science Course, American Academy of Ophthalmology, 2004-

2005

4. Bohigian G.M, Valluri S., Ocular Infections, Inflammation and External Diseases,

2000

5. Bradford C.A., Basic Ophthalmology, Eighth Edition, 2004

6. Chern K.C., Zegans M.E, Ophthalmology Review Manual, 2000

7. Color Atlas & Synopsis of Clinical Ophthalmology Wills Eye Hospital. Edited by

Rapuano C.J. 2004

8. Eye Exam, The Essentials, American Academy of Ophthalmology, 2004

9. Friedman N.J., Kaiser PK.,Trattler W.B., Review of Ophthalmology, 2005

10. Gold D.H., Lewis R.A., Clinical Eye Atlas, 2002

11. Kaiser P.K., Friedman N.J., Pineda R. The Massachusetts Eye and Ear Infirmary

Illustrated Manual of Ophthalmology, Second Edition, 2004

12. Kanski J.J., Clinical Ophthalmology. A Systematic Approach. Fifth Edition, 2003

13. Kunimoto D.Y., Kanitkar K.D., Makar M.S. The Wills Eye Manual, Office and

Emergency Room Diagnosis and Treatment of Eye Disease. Fourth Edition, 2004

14. Mandava S., Sweency T., Guyer D. Color Atlas of Ophthalmology, 1999

15. The Merck Manual of Diagnosis and Therapy, 2004, Section 8 Ophthalmologic

Disorders

16. Roberts, C.M., Quick Consult to Diagnosing and Treating Ocular Disease, 2002

17. Spalton D.J., Hitchings R.A., Hunter P.A., Atlas of Clinical Ophthalmology, Third

Edition, 2005

18. Rohit Varma, Essentials of Eye Care, 1997

19. Vrabec M.P., Florakis G.J., Ophthalmic Essentials, 1992

20. Fred M. Wilson II. Practical Ophthalmology, Fourth Edition, 1996

Documents

ԱԿՆԱԲՈՒԺՈՒԹՅԱՆ ԸՆՏՐԱՆԻ