เครองมอในการคดเลอกทรพยากรสารสนเทศ

อ.จฑาทพย จนทรลน

ประโยชนของเครองมอในการคดเลอกฯ•ชวยใหทราบขาวเกยวกบหนงสอ หรอวสดสาร

สนเทศใหมๆ•ชวยประกอบการตดสนใจเลอกซอ•ชวยในการประเมนคณคาวสด โดยเฉพาะกรณ

ไมไดเหนตวเลม•ใหรายละเอยดทางบรรณานกรม และราย

ละเอยดตางๆ เกยวกบการจำาหนาย•ชวยแนะนำาการอาน เชน ความเหมาะสมกบวย

ผอาน

ประเภทเครองมอในการคดเลอก•บรรณานกรม•บทวจารณ การแนะนำาทรพยากร

สารสนเทศ•รายชอทรพยากรของหองสมดตางๆ•เวบไซตสำานกพมพ และผจำาหนาย•โฆษณาและแจงความ•แหลงอนๆ

บรรณานกรม1. บรรณานกรมแหงชาต 2. บรรณานกรมเฉพาะสาขาวชา 3. บรรณานกรมเฉพาะหนวยงานหรอองคกร4. บรรณานกรมเฉพาะกลมผอาน 5. บรรณานกรมตามประเภทของทรพยากร

สารสนเทศ

บรรณานกรม1. Books In Print : BIP .2. Paperbound Books In

Print : PBIP 3 .บรรณานกรมแหงชาต .4. บรรณานกรมหนงสอสำาหรบเดก 5. บรรณานกรมงานวจย

บทวจารณ การแนะนำาทรพยากรสารสนเทศ•วจารณและแนะนำาทรพยากรสารสนเทศท

ออกมาสทองตลาดอยางสมำาเสมอ บทวจารณและแนะนำาทรพยากรสารสนเทศ

อาจปรากฏเปนบทความและคอลมนตางๆในวารสารและหนงสอพมพ ตพมพเปน

หนงสอ หรอสงพมพของหองสมดซงมกจดทำาเปนรปแบบวารสารหรอจดหมายขาว

รายชอทรพยากรของหองสมดตางๆ

•รวบรวมรายชอหรอบรรณานกรมทรพยากรสารสนเทศของหองสมด ซงอาจรวบรวมรายชอทงหมดหรอเฉพาะสาขาวชา เพอเผยแพรใหหองสมดอน

หนวยงานสมาชกหองสมด หรอผทสนใจ โดยจดทำาเปนรายเดอนหรอรายป

เวบไซตสำานกพมพ และผจำาหนาย•ปจจบนสำานกพมพ และหนวยงานทจดทำา

หนงสอหรอวสดสารสนเทศไดจดทำาคมอในการคดเลอกทรพยากรสารสนเทศเผย

แพรบนเวบไซต เชน ▫Amazon▫dokya▫se-ed

▫Kluwer Academic▫ National Academies Press▫Book Sellers Association

▫ American University Presses

โฆษณาและแจงความ•เปนการโฆษณาหนงสอและสงพมพของ

สำานกพมพ ผผลต หรอรานจำาหนายหนงสอ โดยตพมพในหนงสอพมพ

วารสาร หรอจดทำาเปนแผนปลว

แหลงอนๆ•รายชอหนงสอในหนงสอหรอสงพมพตางๆ•รายชอวารสารทปรากฏในดชนวารสารและวารสาร

สาระสงเขป•รายชอทรพยากรสารสนเทศทไดรบการเสนอจากผ

เชยวชาญ•รายการแนะนำาวรรณกรรมหรอสนทนากบนกเขยน

ทางสอวทยหรอโทรทศน•การบรรยายอภปราย หรอสมมนาทเกยวกบนก

เขยนหรอวรรณกรรม•นทรรศการเกยวกบนกเขยนและวรรณกรรมตางๆ

ซงอาจจดโดยสำานกพมพ รานจำาหนายหนงสอ หรอหองสมด

แหลงอนๆ•ผลการประกวดและรางวลตาง ๆ จำาแนกไดเปน 2 สวน ดงน 

1. การประกวดและรางวลสำาหรบทรพยากรสารสนเทศโดยตรง เชน-การประกวดหนงสอดเดนประจำาป ของคณะกรรมการพฒนาหนงสอแหงชาต -รางวลวรรณกรรมสรางสรรคยอดเยยมแหงอาเซยน : รางวลซไรท .-รางวลโนเบล สาขาวรรณกรรม.-รางวลพลชเซอร.-รางวลวรรณกรรมบวหลวง . ของธนาคารกรงเทพ-รางวลหนงสอสำาหรบเดกประเภทภาพดเดน (Caldecott)-รางวลหนงสอสำาหรบเดกประเภทเนอเรองยอดเยยม (Newbery)                   

แหลงอนๆ2. การประกวดอน จะใชผลการประกวดเหลานนเพอ

ประกอบการตดสนใจเลอก การใชประโยชนจะขนอยกบ ดลพนจและหลกการประเมนคณคาของ

ทรพยากรสารสนเทศทเปนผลงานอนเนองมาจากการประกวดหรอผทไดรบรางวลอนทรงเกยรตนน

เชน                    -รางวลแกรมม -รางวลสพรรณหงสทองคำา -รางวลพระสรสวด- รางวลเมขลา                    - นกกฬาดเดน                           -นกวทยาศาสตรดเดน -การประกวดหนงสน

แหลงอนๆบคคลสาธารณะ เชนดารานกแสดง นกรอง นกการเมอง นก

เศรษฐศาสตรทไดสรางสรรคทรพยากรสารสนเทศขนเผยแพรซงจะเปนการประกนคณภาพทรพยากรสารสนเทศนนๆ ไดด เพราะบคคล

เหลานยอมตองรกษาคณภาพของตนเองและคณภาพของผลงานทสรางสรรคนนไปพรอมกน

ทรพยากรสารสนเทศตองหาม ทายสดนเปนขอพงหลกเลยงการเลอกทรพยากรสารสนเทศทไมเหมาะในการนำามาบรการแกผใช เชน              1 . เนอหาลามกอนาจาร ผดศลธรรมจรรยาขนบประเพณ              2 . เนอหาผดหลกธรรมในศาสนา              3 . เนอหาเปนภยตอระบอบการเมองการปกครอง              4 . เนอหายยงสอเสยดมงรายตอผอน

ขอควรพจารณาในการใชเครองมอคดเลอกฯ•ศกษาการใชเครองมอ ความถกตอง นา

เชอถอ ขอดขอจำากดของเครองมอ•ใชความร ประสบการณ ความคด และบท

วจารณประกอบการใชเครองกอนการตดสนใจ

•ตดตามความเคลอนไหวของเครองมออยเสมอ

ตวอยางเครองมอในการเลอก•Tools for Book Selection• World Wide Web Book Selection

Tools •นายอนทร• เอเชยนบคส•PBforBook•หนงสอดเดนแหงชาต