17
Στρες και τρόποι διαχείρισης του Μαριάννα Α. Γλιαρμή Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας ΜΑ in Clinical-Counseling Psychology BTEC 5 – Διαχείριση Μαθησιακών Δυσκολιών BTEC 5 – Διαχείριση Παιδιών με Συναισθηματικές και Συμπεριφορικές Δυσκολίες Δεκέμβριος 2012

στρες & διαχειριση του μαριάννα γλιαρμή

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: στρες & διαχειριση του μαριάννα γλιαρμή

Στρες και τρόποι

διαχείρισης τουΜαριάννα Α. Γλιαρμή

Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

ΜΑ in Clinical-Counseling PsychologyBTEC 5 – Διαχείριση Μαθησιακών

ΔυσκολιώνBTEC 5 – Διαχείριση Παιδιών με

Συναισθηματικές και Συμπεριφορικές Δυσκολίες

Δεκέμβριος 2012

Page 2: στρες & διαχειριση του μαριάννα γλιαρμή

Τι είναι το στρες; Το στρες είναι η αντίδραση του οργανισμού σε μια αλλαγή που

απαιτεί φυσική, πνευματική ή συναισθηματική προσαρμογή ή ανταπόκριση.

Το στρες μπορεί να προέλθει από οποιαδήποτε κατάσταση ή σκέψη που προκαλεί αισθήματα απογοήτευσης, θυμού, νευρικότητας ή άγχους.

Το στρες προκαλείται από έναν υπαρκτό παράγοντα ή ερέθισμα που ονομάζεται «στρεσογόνος».

Τα ερεθίσματα μπορεί να είναι φυσικά, ψυχικά, γνωστικά και συναισθηματικά.

Το στρες είναι ο μηχανισμός προετοιμασίας και προστασίας του οργανισμού για καταστάσεις κινδύνου. Μέσω αυτού, κινητοποιούνται όλα τα συστήματα του οργανισμού έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η αντιμετώπιση της απειλής και κατ’ επέκταση η επιβίωση του.

ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΠΑΛΗ (fight) ή ΦΥΓΗ (fly)Γλιαρμή Μαριάννα - Σύμβουλος Ψυχικής

Υγείας

Page 3: στρες & διαχειριση του μαριάννα γλιαρμή

Κίνδυνος ή Απειλή

Στρες

Πάλη (fight) Φυγή (Fly)

Γλιαρμή Μαριάννα - Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

Page 4: στρες & διαχειριση του μαριάννα γλιαρμή

Είναι πάντα κακό το στρες; Τα φυσιολογικά επίπεδα στρες μπορούν να

βελτιώσουν τις επιδόσεις και την αποδοτικότητα μας, μιας και μέσω αυτού κινητοποιούμαστε για δράση.

Όταν όμως το στρες εμφανίζεται σε τέτοιο βαθμό ώστε να προκαλεί δυσλειτουργικότητα τότε η κατάσταση δυσχεραίνει. Όταν η αγωνία και η αβεβαιότητα, συνδυάζονται με έντονη δυσφορία και έντονα σωματικά προβλήματα τότε μπορεί να εμφανιστούν κρίσεις άγχους ή κρίσεις πανικού.

Γλιαρμή Μαριάννα - Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

Page 5: στρες & διαχειριση του μαριάννα γλιαρμή

Στρες & Άγχος. Ποια η διαφορά; ΣΤΡΕΣ Αίσθημα πίεσης, αγωνίας

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ

ΆΓΧΟΣ Αίσθημα φόβου, δυσφορίαςΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ

Γλιαρμή Μαριάννα - Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

Page 6: στρες & διαχειριση του μαριάννα γλιαρμή

Τα είδη του στρες Οξύ στρες: προκαλείται από μία κατάσταση έντονη που μόλις προηγήθηκε (π.χ.,

συνέντευξη για δουλειά) ή που άμεσα επίκειται (π.χ., ραντεβού με κάποιον που μας ενδιαφέρει). Θέτει το άτομο σε ετοιμότητα και μπορεί να προκαλεί μέχρι και ευχάριστη ένταση, επαναλαμβανόμενο όμως εξαντλεί το άτομο.

Επεισοδιακό οξύ στρες: οξύ στρες σε καθημερινή σχεδόν βάση. Τα άτομα αυτά είναι σαν να βρίσκονται διαρκώς «στην πρίζα». Προκαλεί έντονα σωματικά συμπτώματα (π.χ., καρδιακές παθήσεις, έλκος) και προβλήματα στην συμπεριφορά (π.χ., επιθετικότητα, ξεσπάσματα).

Χρόνιο στρες: το άτομο βρίσκεται μόνιμα σε μία κατάσταση στρες, την οποία μέσα από τον χρόνο συνηθίζει ως αναπόσπαστο μέρος της ζωής του. Η ζωή τού φαίνεται «μίζερη» και στάσιμη. Το άτομο φθείρεται σωματικά και ψυχικά και νοιώθει δυστυχισμένο και ανικανοποίητο. Τα αποτελέσματα αυτού του τύπου στρες είναι αρκετά σοβαρά, καθώς μπορούν να καταλήξουν σε σημαντικά σωματικά ή ψυχικά προβλήματα.

Αγχώδεις διαταραχές:  Το άγχος θεωρείται παθολογικό εάν δημιουργεί πρόβλημα στην καθημερινή λειτουργικότητα , στην επίτευξη επιθυμητών στόχων ή στη συναισθηματική ηρεμία του ατόμου - οπότε και έχουμε κάποια Αγχώδη Διαταραχή .

Γλιαρμή Μαριάννα - Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

Page 7: στρες & διαχειριση του μαριάννα γλιαρμή

Συχνές αιτίες στρες

Επαγγελματική

αποκατάσταση

Οικονομικά προβλήματα

Οικογενειακές σχέσεις

Συναισθηματική Ισορροπία

Κοινωνική αποδοχή

Γλιαρμή Μαριάννα - Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

Page 8: στρες & διαχειριση του μαριάννα γλιαρμή

Πως θα το αναγνωρίσω;

Ενδείξεις στο σώμ

α

• χρόνια εξάντληση - κούραση, κόπωση, αίσθηση εξάντλησης• συχνοί πονοκέφαλοι και γαστρεντερικές ενοχλήσεις• απώλεια βάρους ή απότομη αύξηση βάρους• υπνηλία και αίσθημα θλίψης• κομμένη αναπνοή

Ενδείξεις στη

σκέψη

• να είσαι καχύποπτος για πράγματα και καταστάσεις• να νιώθεις ανήμπορος και αβοήθητος• κριτική στον εαυτό σου γιατί ανέχεσαι τις απαιτήσεις των άλλων

Ενδείξεις στη συμπεριφορά

• θυμός με όσους έχουν απαιτήσεις• κυνισμός, αρνητικότητα, αβεβαιότητα• εκρήξεις θυμού για ασήμαντα πράγματα

Γλιαρμή Μαριάννα - Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

Page 9: στρες & διαχειριση του μαριάννα γλιαρμή

Πώς εκδηλώνεται το stress;

Φυσικά συμπτώματα

Κοινωνικές εκδηλώσεις

Σκέψεις

• Αυξημένες αισθήσεις

• Ταχυκαρδία• Πόνος στον

θώρακα• Πονοκέφαλος• Ιδρωμένες παλάμες• Κόπωση• Διαταραχές ύπνου

• Ντροπή• Εσωστρέφεια• Νευρικότητα• Φόβος ντροπής• Φόβος δημόσιας

έκθεσης• Υπερευαισθησία• Εμμονή στα λάθη

• Συχνή ανησυχία• Φόβος «για το

χειρότερο»• Φόβος τρέλας• Φόβος θανάτου• «και αν..»• Υπερανάλυση• Βαθιά σκέψη

Γλιαρμή Μαριάννα - Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

Page 10: στρες & διαχειριση του μαριάννα γλιαρμή

Διαιώνιση αρνητικών επιπτώσεων του στρες

Ανήσυχες σκέψεις

ΣτρεςΣωματικά συμπτώμα

τα

Γλιαρμή Μαριάννα - Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

Δημιουργείται ένας «Φαύλος κύκλος»

Page 11: στρες & διαχειριση του μαριάννα γλιαρμή

Διαχείριση stress

Γλιαρμή Μαριάννα - Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

Διαχείριση δυσλειτουργικών πεποιθήσεων και

σκέψεων

Διαχείριση φυσικών

συμπτωμάτων

Διαχείριση δυσλειτουργικ

ών συμπεριφορών

Page 12: στρες & διαχειριση του μαριάννα γλιαρμή

Διαχείριση δυσλειτουργικών σκέψεων και πεποιθήσεων Εντοπίζω την σκέψη που μου προκαλεί στρες.

Την αξιολογώ. Πόσο ευσταθεί; Είναι στο παρόν χρήσιμη; Μπορώ να κάνω κάτι για αυτό; Στηρίζεται σε γεγονότα; Μήπως χρησιμοποιώ αρνητικούς τύπους σκέψης*;

Εφόσον την αξιολογήσω, είτε την απορρίπτω ως δυσλειτουργική και την επαναπροσδιορίζω θετικά είτε βρίσκω τρόπο επίλυσης του προβλήματος.

Γλιαρμή Μαριάννα - Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

Page 13: στρες & διαχειριση του μαριάννα γλιαρμή

Διαχείριση συμπεριφοράς Τεχνικές επίλυσης προβλημάτων

Τεχνικές απόσπασης προσοχής

Τεχνικές διαχείρισης θυμού

Τεχνικές διαχείρισης χρόνου

Ασκήσεις Διεκδικητικής Συμπεριφοράς

Γλιαρμή Μαριάννα - Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

Page 14: στρες & διαχειριση του μαριάννα γλιαρμή

Διαχείριση φυσικών συμπτωμάτων Ασκήσεις χαλάρωσης

Ασκήσεις αυτοσυγκέντρωσης

Νευρομυϊκή χαλάρωση

Διαφραγματικές αναπνοές

Φυσική άσκηση

Γλιαρμή Μαριάννα - Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

Page 15: στρες & διαχειριση του μαριάννα γλιαρμή

Επίλογος

Γλιαρμή Μαριάννα - Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

Αίσθημα ανησυχίας ή δυσφορίας

Εντοπίζω τι μου προκαλεί αυτά τα συναισθήματα

Μπορώ να κάνω κάτι;

Μάλλον ΝΑΙ Μάλλον ΟΧΙ

Κύρια δραστηριότητα: Κάνω κάτι για να αντιμετωπίσω το πρόβλημα ή την κατάσταση που µου προκαλεί δυσφορία (π.χ., εφαρμόζω τις τεχνικές επίλυσης προβλήματος, διαχείρισης χρόνου κ.λπ.). Παράλληλα: Φροντίζω να ηρεμήσω (π.χ., χαλάρωση, διαφραγµατική αναπνοή) και διερευνώ, εντοπίζω και τροποποιώ τυχόν δυσλειτουργικά γνωσιακά σχήματα ή αυτόματες σκέψεις.

Κύρια δραστηριότητα: Φροντίζω να ηρεμήσω (π.χ., χαλάρωση, διαφραγµατική αναπνοή) και, αν ταιριάζει ή βοηθά, διερευνώ, εντοπίζω και τροποποιώ τυχόν δυσλειτουργικά γνωσιακά σχήματα ή αυτόματες σκέψεις. Παράλληλα: Διερευνώ την πιθανότητα να μπορώ να κάνω κάτι, για κάποια έστω πλευρά της κατάστασης (αν αυτό είναι δυνατό) και πράττω ανάλογα.

Page 16: στρες & διαχειριση του μαριάννα γλιαρμή

Όταν έχω άγχος είναι επειδή ζω στο μέλλον. Όταν έχω κατάθλιψη είναι επειδή ζω στο παρελθόν.

Ανώνυμος

Ας ζήσουμε στο παρόν για μια ζωή καλύτερη, υγιέστερη και πιο αποδοτική!

Γλιαρμή Μαριάννα - Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

Σας ευχαριστώ πολύ!

Page 17: στρες & διαχειριση του μαριάννα γλιαρμή

Πηγές Τεχνικές Διαχείρισης του Στρες. Υλικό Παρέμβασης., Ευάγγελος Χ.

Καραδήμας, Ινστιτούτο Έρευνας και θεραπείας της Συμπεριφοράς.

Εργαστήριο Ψυχολογικής Συμβουλευτικής Φοιτητών, Εθνικό και Καποδιστριακό πανεπιστήμιο Αθηνών http://www.skf.psych.uoa.gr/

Wikipedia, Άγχος http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%86%CE%B3%CF%87%CE%BF%CF%82

Γλιαρμή Μαριάννα - Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας