โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

113

บทท 5 เปรยบเทยบนโยบายสงเสรมการอานของไทยกบตางประเทศ

ประเทศไทยกบประเทศสหรฐอเมรกา

- ประเทศไทยยงไมสามารถทาใหการอานเปนวฒนธรรมของชาตไดแตประเทศสหรฐอเมรกากาหนดใหแตละรฐมศนยกลาง ททาหนาทสงเสรมการอานใหเกดขนเปนวฒนธรรมและสบทอดกนไปเหมอนกบมรดกทางวฒนธรรมอยางหนง

- ประเทศไทยมการสรางหองสมดประชาชน ทเปนของรฐและเอกชน แตของประเทศสหรฐอเมรกาหองสมดมหนาทในการกระตนประชาชนใหรกการอานผานศนยชอ The Center For the Book เพอเปนศนยกลางอานหนงสอของประชาชน

- ประเทศไทยกาหนดใหป 2546 เปนปแหงการสงเสรมการอานและการเรยนร และป 2552 จะประกาศใหการอานเปนวาระแหงชาต แตของประเทศสหรฐอเมรกา ป 1987 เปน “ปแหงการอาน” ป 1989 “ปแหงนกอานรนใหม ป 1997 โครงการ “การสรางชนชาตนกอาน” ป 1998 โครงการ “หนงสอหนงเลมหนงชมชน”

- ประเทศไทยมการแถลงนโยบายรฐบาลโดยมการกลาว เกยวกบการสรางนสยรกการอาน ในป 2544 ของประเทศสหรฐอเมรกา ป 1989 ประธานาธบดบช กลาววา “ป 2000 ประชากรผใหญทกคนของประเทศตองอานออกเขยนได รวมถงตองเปนผมคณสมบต ความร ทกษะทจาเปนทจะทาใหสามารถแขงขนในระบบเศรษฐกจของโลกปจจบนได” ป 1997 ประธานาธบด คลนตน ไดจดใหโครงการทดสอบการอานขนและโครงการตวเขม จากอาสาสมครทตองการชวยใหเดกอเมรกนทกคน สามารถอานหนงสอไดภายในเกรดส พรอมกบมการสอบการอานของประชาชนทสมครใจ

- ประเทศไทยมพระราชบญญต การศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 ทกลาว เกยวกบการอานวา “ใหผเรยน คดเปน ทาเปน รกการอาน และเกดการใฝรอยางตอเนอง” แตของประเทศสหรฐอเมรกา ป 1988 ออกพระราชบญญต Reading Excellent Act ผานสภาครองเกรส เชน การเปลยนแนวทางการสอนของอาจารยในการสอนการอานหนงสอใหกบเดก ธรกจสงพมพจาเปนตองปรบตว ใหเขากบแนวทางใหมๆ ในการลดตนทนการผลตเพอตอบสนองนโยบายภาครฐใหเดกและเยาวชน ใหอานหนงสอมากขน

- ประเทศสหรฐอเมรกาประสบปญหาเนองจากอตราการอานออกเขยนไดของเดกนกเรยนตาลงของไทยพบวาผไมอานหนงสอมแนวโนมลดลงจากรอยละ 38.8 ในป 2546 เหลอรอย

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

114

ละ 30.9 ในป 2548 โดยสาเหตทเดกไมอานหนงสอ คอ ไมชอบอานและอานหนงสอไมออกโดย PISA ในป 2544 ทาการทดสอบทกษะการอานของเดกออกเปน 5 ระดบ ปรากฏวา รอยละ 74 มระดบการอานเพอการศกษาอยในระดบตา ระดบตาคอผอานสามารถอานตวอกษรได อาจรความหมายตามตวอกษรแตไมสามารถเขาใจความหมายได หรอไมสามารถอานเพอนาไปใชในการดาเนนชวตได ป 2549 ไดประเมนโครงการเดยวกนผลทออกมาปรากฏวาไมแตกตางกนนก แตตามรายงานขององคการสหประชาชาตประจาป 2007/2008 พบวาคนอเมรกนมอตราการอานออกเขยนไดเพมสงขนถง รอยละ 99 อยในอนดบท 17 ของโลก

ประเทศไทยกบประเทศสวเดน

- ประเทศสวเดน มการขบเคลอนนสยดานการอานมาเปนเวลามากกวา 100 ป ใน ค.ศ.1960 มหาวทยาลย Uppsala ไดดาเนนการวจยดานการอานในเชงลกสอดคลองกบการขบเคลอนทางสงคม ค.ศ.1905 นโยบายดานการอาน ไดรบการสนบสนนดานการเงนจากหองสมดประชาชน

- ประเทศสวเดน มยอดการตพมพหนงสอสงมาก โดยพจารณาจากสดสวน การตพมพกบจานวนประชากร มการศกษาการเพมขนของราคาหนงสออยตลอด มโครงการจดพมพหนงสอ Easy-to-Read เพอเนนงานวรรณกรรมและใหแกกลมผใหญทประสบปญหาดานการอาน ซงประเทศไทยกมการสงเสรมการจดทาหนงสอทเหมาะสมสาหรบแตละกลมอาย

- ประเทศสวเดน มการจดตง สถาบนมลนธหนงสอแหงสวเดนเพอดาเนนการสงเสรมการอาน วจยดานการอานและการเขยน ของประเทศไทยกจะมองคกรเอกชน เชน มลนธหนงสอเพอเดก มลนธรกษเดก มลนธเดก ฯลฯ และหนวยงานรฐทดาเนนการในเรองนอย แตไมเหนผลชดเจน

- ประเทศสวเดน มสานกพมพ พมพหนงสอดมคณภาพในราคาตา ภายใตเงนอดหนนจากรฐบาล ของประเทศไทยจะไมเหนชดเจน

ประเทศไทยกบประเทศญปน

- ประเทศญปน ป 1955 มหองสมดคณแม (PTA Mother Library) แมพรอมบตรใชเวลาในการอาน 20 นาท กอนเขานอน ซงแพรหลายในชนบท ตอมาจงม Bunko พฒนาผานคณแมในพนทเมอง ประเทศไทยไมมหองสมดเฉพาะเชนน

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

115

- ประเทศญปน มการกอตงสภาเพอการสงเสรมดานการอาน ในป 1959 จดสปดาหหนงสอ สปดาหหนงสอเดก สงเสรมการอานหนงสอของเยาวชน กลมเรมตนทางาน สงเสรมการอานในเทศกาลตางๆ และรางวลสาหรบการสงเสรมการอาน ประเทศไทยมการจดงานแสดงหนงสอเชนเดยวกน แตไมมการสงเสรมการอานเฉพาะกลมเชนประเทศญปน

- ประเทศญปนกาหนดให ป 2000 เปนปแหงการอานของเดกแหงชาต ซงของไทยกมการกาหนด ป 2546 เปนปแหงการสงเสรมการอานและการเรยนร

- ประเทศญปนเรมโครงการ Bookstart ในป 2000 โดยเรมจากองคกรอสระทไมหวงผลกาไร มเปาหมายหลกเพอสรางโอกาสใหกบครอบครวและบตรใชเวลาอยางมความสขรวมกน โดยการแบงปนหนงสอรวมกน ของประเทศไทย เรมโครงการ Bookstart ในป 2546 โดยมลนธหนงสอเพอเดก

- ประเทศญปนจะมการบญญตกฎหมายเพอสงเสรมการอานของเดก โดยมการสนบสนนจากรฐบาลกลางและรฐบาลทองถนสวนประเทศไทย จะไมมการบญญตเปนกฎหมาย แตอยในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต

- ประเทศญปน กาหนดวาวนท 23 เมษายน ของทกป เปนวนอานหนงสอสาหรบเดกญปน แตของประเทศไทยไมมการกาหนดเชนน

ประเทศไทยกบประเทศสาธารณรฐเกาหล

- ประเทศสาธารณรฐเกาหลมวฒนธรรม มบทบาทสนบสนนหองสมดและบรรณารกษ และออกกฎหมายเกยวกบหองสมด มหองสมดทจดหองอานหนงสอสาหร บเดกและสตรโดยเฉพาะ และเนนในการสงเสรมเพมจานวนหองสมด มหองสมดขนาดเลก ๆ ในเมอง Gyeongju เพอเปนบรการแกเกษตรกร และชาวประมงในหมบาน จะพบวาประชาชนนยมใชบรการหองสมดกนมาก สาหรบประเทศไทยกมการจดตงหองสมดเพมขนมาก แตไมมหองสมดทเฉพาะเจาะจงเชนนน

- ประเทศสาธารณรฐเกาหลมงเนนหองสมดดจตอล และนาระบบสารสนเทศมาใชสมกบคาขวญทวา “เกาหลจะเปนผนา และเปนศนยกลางสาหรบสารสนเทศ” เพอเปดโอกาสใหประชาชนสามารถเรยนรทใดกได เวลาใดกได สาหรบประเทศไทยมหองสมดดจตอลแตยงมจานวนไมมากนก

- ประเทศสาธารณรฐเกาหล มโครงการ Book start เชนเดยวกนโดยเรมในป 2003

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

116

- ประเทศสาธารณรฐเกาหลในป 1994 มพระราชบญญตการณรงคการใชหองสมดและการอานรวมกนป 2007 ไดแยกเปนพระราชบญญตการสงเสรมวฒนธรรมการอาน และพระราชบญญตเกยวกบหองสมด สาหรบประเทศไทยไมมการกาหนดเปนพระราชบญญตทเฉพาะเจาะจงเชนน

- ประเทศสาธารณรฐเกาหลป 2001 มการจด “โครงการครอบครวนกอาน” “กจกรรมเดอนแหงการอาน” ป 2003 จดโครงการ “1 เมอง หนงสอ 1 เลม” “โครงการหนงหมบาน 1 โครงการรณรงคการอานหนงสอ” ซงประเทศไทยจะม “ป 2546 ปแหงการสงเสรมการอานและการเรยนร” และมกจกรรม “วางทกงานอานทกคน”

ประเทศไทยกบประเทศเวยดนาม

- ประเทศไทยและประเทศเวยดนามในระยะแรกจะมจดเนนเหมอนกนคอ เพมอตราการอานออกเขยนได

- ประเทศเวยดนาม ป 2002 เรมจดงาน “มหกรรมหนงสอแหงชาต” ป 2005 มการกอตงพพธภณฑนกเขยน ป 2006 กจกรรมเนองในวนแหงหนงสอและวนแหงลขสทธ” ป 2009 จด “วนแหงคากลอน” ซงประเทศไทยมการจดงานสปดาหหนงสอแหงชาต แตยงไมมการกาหนดเปนวนทเกยวกบการอานโดยเฉพาะ

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

117

ขอเสนอแนะส าหรบแนวทางในการสงเสรมการอานในประเทศไทย : กรณของประเทศสหรฐอเมรกา ประเทศสหรฐอเมรกาเปนประเทศทประสบความสาเรจในดานการสงเสรมการอานใหกบกลมเดกและเยาวชนเปนอยางมาก กลาวคอ ในชวง 10 ปทผานมา อตราการอานออกเขยนไดของประชากรภายในประเทศอยในอตรารอยละ 95.5 ในป 1996 และเมอเวลาผานไป 7 ป อตราการอานออกเขยนไดของประชากรกไดกาวขนไปอยทอตรารอยละ 99 นนแสดงใหเหนวาภายในชวงระยะเวลาสนๆ ภาครฐและภาคเอกชนในสหรฐอเมรกาไดพยายามอยางหนกทจะใหประชากรสามารถอานออกเขยนไดมากขน โดยในภาครฐไดมการออกพระราชบญญตการอานอยางตอเนองหลายฉบบในชวงเวลา 20 ปทผานมารวมถงรเรมโครงการสงเสรมการอานใหกบเดก เยาวชน และผใหญผานสภาคองเกรส นอกจากนทางรฐบาลเองกไดสนบสนนการทางานแบบเครอขายของหองสมดประชาชน (Library of Congress, Center for the Book) ทมศนยการทางานใน 50 รฐและในมลรฐตางๆในสหรฐอเมรกาเพอรณรงคและสรางสรรคกจกรรมตางๆเพอกระตนใหเดกอานเขยนมากขน และสาหรบในสวนของภาคเอกชนเอง กไดจดตงเปนศนยวจยเพอเดกและเยาวชนในการหาแนวทางพฒนาการอานออกเขยนไดของเดก มสถาบนเกบขอมลสถตการอานออกเขยนไดของเดก เยาวชน ผใหญ และผประกอบการสงพมพ กมสวนรวมในการสงเสรมการอานของประชาชนดวยเชนกน ดวยการจาหนายหนงสอทวไปผานทางเวบไซตและการจาหนายหนงสออเลกทรอนกส (E-books) เพอชวยผประกอบการสงพมพ ลดตนทนในการผลตและการดาเนนงาน ทาใหหนงสอมราคาทถกลงและเปนทตองการของตลาดมากขน นอกจากนจากขอมลทางสถตไดแสดงใหเหนวาพฤตกรรมการสงเสรมการอานของผปกครองและระดบการศกษาของผปกครองมผลอยางมากตอพฤตกรรมรกการอานของเดก ดงนนจะเหนไดวาในชวงไมกปใหหลงทผานมารฐบาลอเมรกาพยายามหาแนวทางในการสรางนสยรกการอานของเดกดวยการจงใจและ ดตวอยางทดจากผปกครอง ในการแสดงใหบตรหลานของตนเองเหนความสาคญในการอานหนงสอ จากทงหมดทไดกลาวมานเปนแนวทางททงภาครฐและภาคเอกชนในประเทศสหรฐอเมรกาไดทาจน ทาใหประสบความสาเรจในการสงเสรมการอานของประชาชนภายในประเทศ ทงนประเทศไทยสามารถนาแนวทางดงกลาวมาใชในการปรบกลยทธการสงเสรมการอานไดดงน 1. ออกพระราชบญญตหรอนโยบายสงเสรมการอานโดยตรง ภาครฐควรมการสงเสรมการอานใหแกเดกและเยาวชน ผานการออกพระราชบญญตหรอนโยบายการสงเสรมการอานโดยตรง เนองจากในอดตทผานมารฐบาลไมไดมนโยบายสงเสรมการอานออกเขยนไดโดยตรงแตไดกลาวถงแนวทางการสงเสรมการอานผานนโยบายการศกษาเทานน ทงนการออกพระราชบญญตหรอนโยบาย

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

118

การสงเสรมการอานทชดเจนและเปนรปธรรมมากขนจะเปนกรอบแนวทางปฏบตสาหรบองคกรทงในสวนภาครฐและภาคเอกชนในการหาวธการพฒนาการอานของเดกและเยาวชนตอไปในอนาคต 2. ก าหนดบทบาทของหองสมดประชาชนใหมความชดเจนมากขน ในปจจบนประชาชนสวนใหญไมไดเขาไปหาความรในหองสมดประชาชนเนองจากบางคนไมทราบสถานทตงของหองสมดประชาชนในแตละเขตหรอในแตละจงหวด ประกอบกบคนสวนใหญเมอตองการหาขอมลความรเพมเตมเพอมาใชในการศกษา กเลอกทจะเดนทางไปหอสมดขนาดใหญทมหนงสอและสอตางๆ ครบครน อาทเชน หอสมดตามมหาวทยาลยชนนาของประเทศ สงเหลานทาใหบทบาทของหองสมดประชาชนขาดความชดเจน ดงนนตวหองสมดประชาชนเองควรมการประชาสมพนธใหประชาชนทวไปไดทราบถงประเภทหนงสอตางๆ ทมอยภายในหองสมด สถานทตงของหองสมดประชาชนในแตละพนท รวมถงกจกรรมและโครงการสงเสรมการอานทนาสนใจของหองสมดทจดทาขน ทงนกจกรรมและโครงการสงเสรมการอานของหองสมดประชาชนในแตละทควรมความสอดคลองและเปนไปในทศทางเดยวกนและควรจดใหมกจกรรมและโครงการสงเสรมการอานตอเนองเปนประจา ทกป โดยรฐบาลอาจใหงบประมาณสนบสนนในสวนของการรเรมกจกรรมและโครงการตางๆ พรอมกบชวยในการประชาสมพนธกจกรรมและโครงการของหองสมดผานสอตางๆ ดวยเชนกน ทงนตวอยางของกจกรรมและโครงการทหองสมดประชาชนสามารถนามาใชเพอสงเสรมการอาน เชน การแขงขนชงเงนรางวลจากการอานและการเขยนเรยงความตามหวขอทกาหนดหรอการประชาสมพนธเทศกาลหนงสอแหงชาต เปนตน 3. โครงการหนงเลมหนงชมชน (One Book One Community) เปนโครงการนารองในประเทศสหรฐอเมรกาทประสบความสาเรจเปนอยางมากในการสงเสรมการอานในกลมเดกและเยาวชน โดยโครงการนสามารถนามาประยกตใชในประเทศไทยไดดวยเชนกน กลาวคอ ในหนงจงหวดควรมหนงสอหนงเลมบงคบใหเดกและเยาวชนอานเปนหนงสอนอกเวลาในโรงเรยน โดยหนงสอดงกลาวอาจมความสอดคลองกบวฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณทองถน ประวตศาสตรของจงหวดหรอประเทศไทย อาจเปนนทานหรอนยายพนบานในจงหวดนนๆ เพอใหเดกและเยาวชนเกดการซมซบและเรยนรวฒนธรรมทองถนของตนไปพรอมๆกบการอานดวยเชนกน 4. องคกรภาครฐและภาคเอกชนอาจรวมกนจดตงศนยหรอสถาบนทท าการศกษาพฒนาการของเดกและเยาวชนในดานการเรยนรและการอานออกเขยนได นอกเหนอจากศนยสงเสรมการเรยนรทมอยเดม ทงนสถาบนทจดตงขนมาเพอหาแนวทางในการพฒนาการอานออกเขยนไดของเดกและเยาวชน จดทาแบบทดสอบเพอประเมนผลความสามารถในการอานออกเขยนไดของเดกนกเรยนทก ชนปตงแตระดบประถมศกษาตอนตน จนถงระดบมธยมศกษาตอนปลาย ตลอดจนเกบสถตผลจากการ

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

119

ทดสอบของเดกนกเรยน เพอนาขอมลสถตทไดมาใชในการทาวจยตอไปในอนาคต ทงนงานทงหมดทไดกลาวไปควรอยภายใตการทางานขององคกรเดยวกนเพอใหงานทงหมดมความสอดคลองและเหนผลทชดเจน โดยภาครฐบาลและภาคเอกชนตางไดรบประโยชนจากผลการวจยดวยกนทงค อาทเชน นามาใชเปนแนวทางในการออกพระราชบญญตและนโยบายการศกษาและการอาน เปนตน 5. เพมชองทางการจดจ าหนายหนงสอออนไลนและสงเสรมการขายหนงสออเลกทรอนกส (E-Books) ในประเทศสหรฐอเมรกาการจดจาหนายหนงสอผานสออเลกทรอนกสกาลงเปนทนยมอยางมากและยอดจาหนายหนงสออเลกทรอนกส (E-books) กาลงเตบโตขนอยางตอเนองเชนเดยวกน สงเหลานชวยผประกอบการสงพมพสามารถลดตนทนการผลตและตนทนการจดจาหนายไดมากเชนกน สาหรบผประกอบการสงพมพในประเทศไทยอาจมองหนงสออเลกทรอนกส (E-books) เปนทางเลอกใหมใหกบผบรโภคในอนาคต เนองจากในปจจบนคนไทยสวนใหญมคอมพวเตอรสวนตวใชและราคาสาหรบหนงสออเลกทรอนกสกมแนวโนมทจะมราคาถกกวาหนงสอทตพมพในแบบรปเลมทวไป ซงสงเหลานเปนการเปดตลาดหนงสอใหกวางขนและชวยลดการสนเปลองในการใชกระดาษ

ขอเสนอแนะส าหรบแนวทางในการสงเสรมการอานในประเทศไทย : กรณของประเทศสวเดน จากการศกษาแนวทางการสงเสรมการอานของประเทศสวเดน พบวาประเทศสวเดนใหความสาคญกบการอานอยางยง ทงนโดยการขบเคลอนอยางจรงจงของภาครฐ องคกรเอกชน สมาคมตางๆ ทเกยวของกบหนงสอ ตลอดจนหองสมดโรงเรยน และหองสมดประชาชน และหองสมด จงกลาวไดวา หากประเทศไทยจะดาเนนการในแนวทางการสงเสรมการอาน โดยศกษาจากแนวทางการดาเนนการของประเทศสวเดนกนบวาเปนเรองทดทเดยว ทงนขอเสนอแนะดงกลาวไดแก :

- รฐบาลไทยควรตองใหการสนบสนนตอการดาเนนนโยบายและกจกรรมสงเสรมการอานอยางจรงจงและตอเนอง ซงอาจดาเนนการไดโดย o กาหนดนโยบายการสงเสรมการอานทชดเจนและมการกาหนดแผนเชงปฏบตการ และ

เรงดาเนนการอยางเปนรปธรรมใหได o กระทรวงศกษาธการ กระทรวงวฒนธรรม ควรเรงรณรงคและดาเนนการสงเสรมการ

อานใหกบประชาชนคนไทยทงประเทศอยางจรงจงและตอเนอง นอกจากนกควรจะหาทางเผยแพร ประชาสมพนธเรองนโยบายการสงเสรมการอานใหมากๆ เพอประชาชนจะไดเกดการตระหนก รบร และเขาใจ ตลอดจนใหความรวมมอในการปฏบตอยางเตมท

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

120

o รฐบาลควรจดสรรงบประมาณตางๆ เพอใชในการรณรงคเพอประสทธผลของการดาเนนนโยบาย โดยเฉพาะงบประมาณทจดสรร กระจายลงไปในองคกรปกครองสวนทองถน รวมทงการจดสรรงบประมาณเพอการจดตงหองสมดประชาชน (Public Library) ใหมจานวนเพมสงขน (โดยเฉพาะการมหองสมดกระจายทกเขตการปกครอง) และมความทนสมยมากขนกวาทเปนอยในปจจบน

o รฐควรใหการสนบสนนทางดานการเงน เพอสงเสรมวรรณกรรมและการอานผานองคกรหลกๆ

o ดาเนนการรณรงคใหพอแม ผปกครอง ทกคนทวประเทศเหนคณคาของการอาน และเขาใจถงแนวทางการดาเนนการสงเสรมการอานตอบตรหลานของตนตอไป

o รฐบาลใหเงนอดหนนผประกอบการทงในสวนของสานกพมพ ผเขยนหนงสอ ผจดจาหนายหนงสอ และผคาปลกหนงสอ

o ควรใชประโยชนจากนโยบายภาษมลคาเพม เพอใหเกดผลกระทบเชงบวกตอทงผผลต ผคาปลก และผบรโภค

นอกจากน สถาบนการศกษาทกแหงทวประเทศทควรจะใหความเอาใจใสตอการดาเนนนโยบายการสงเสรมการอานอยอยางตอเนอง ไมวาจะเปนโรงเรยนอนบาล โรงเรยนประถม มธยม ตลอดจนระดบมหาวทยาลย

ขอเสนอแนะส าหรบแนวทางในการสงเสรมการอานในประเทศไทย : กรณของประเทศญปน จากขอเทจจรงทกลาวถงในหวขอสรปการศกษานโยบายและกจกรรมสงเสรมการอานของประเทศญปน จะเหนไดวาประเทศญปนมการดาเนนนโยบายและกจกรรมสงเสรมการอานโดยผานทางองคกรและหนวยงานทเกยวของทงภาครฐบาลและเอกชนในหลากหลายรปแบบ รวมทงผานทางระบบการศกษาระบบหองสมด โรงเรยน องคกรเอกชน สมาคมตางๆ ผประกอบการดานสงพมพ และการหลอหลอมจากสงคมและวฒนธรรมของชาวญปนเอง ดงนน ประเทศญปนจงถอเปนแบบอยางทดของการพฒนาดานการอาน ซงสามารถนามาใชเปนแนวทางสงเสรมการอานของประเทศไทยได โดยมขอเสนอแนะดงน

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

121

1. การด าเนนนโยบายและกจกรรมสงเสรมการอานโดยรฐบาล มขอเสนอแนะดงน - รฐบาลและองคกรปกครองสวนทองถน ตองใหความสาคญตอการศกษาและการอาน รวมทงกาหนดตวชวดทเหมาะสมและชดเจน - รฐบาลสนบสนนงบประมาณพเศษในการปรบปรงหนงสอและสงอานวยความสะดวกภายในหองสมดโรงเรยน - การจดทาแผนพนฐานเพอสงเสรมการอานทงในระดบรฐบาลและองคกรปกครอง สวนทองถน โดยเปนแผนระยะยาวและแผนระยะสนและมการปรบปรงแผนอยางตอเนอง - การกาหนดตวชวดความกาวหนาของกจกรรมสงเสรมการอานทเหมาะสม โดยแยกสวนความรบผดชอบระหวางรฐบาลและองคกรปกครองสวนทองถน ภาคเอกชน ครอบครว รวมทงสถาบนทดแลและเกยวของ เชน โรงเรยน หองสมด ทมการปฏบต การประเมนผล และการจดกจกรรมเพอสงเสรมการอานของเดก - พจารณาระบบการตงราคาโดยรวมของหนงสอ เพอใหหนงสอมราคาอยในระดบทเหมาะสมกบผบรโภค 2. ด าเนนนโยบายและกจกรรมสงเสรมการอานโดยผานระบบการศกษา ระบบการศกษาของประเทศญปนมนโยบายชดเจนในการพฒนาคนใหสมบรณทกดาน ตลอดจนนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศเขามาพฒนาหลกสตรการศกษา เปดโอกาสใหนกวชาการ และองคกรทองถนมารวมจดหลกสตรการศกษาอยางแทจรง ระบบการศกษาขนพนฐานของญปนไดรบการพฒนาเปนอยางมาก ประชาชนตองอานออกเขยนได และมนสยรกการอานหนงสอ ซงแสดงถงความสาเรจของการศกษา ดงนน ระบบการศกษาของญปนจงถอเปนแบบอยางทดในการนามาปรบใชกบประเทศไทยได โดยมขอเสนอแนะดงน รฐบาลควรออกกฎหมายหรอพระราชบญญตในสวนทเกยวของกบการศกษาและการสงเสรมการอาน เชน ของญปนมการออกกฎหมายหรอพระราชบญญต ดงน - พระราชบญญตกาหนดมาตรฐานจานวนนกเรยน โดยใหลดจากหองละ 40 คน เปนหองละ 20 คน - พระราชบญญตกองทนความฝนของเดก ซง สส.ญปนตองการใชกฎหมายนสนบสนนกจกรรมประสบการณชวตของเดกและกจกรรมในการอาน - พระราชบญญตทใหมหาวทยาลยของรฐสามารถกาหนด “กลมวจย” ของอาจารยเองได

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

122

- พระราชบญญตเกยวกบครทมปญหาในการสอน ซงมมาตราทอนญาตใหนกเรยนมธยมปลายสามารถเรยนขามเขตการศกษาได - พระราชบญญตสงเสรมกจกรรมบรการสงคม มมาตราทเกยวกบการพกการเรยนของเดกทมปญหา หรอการเรยนขามชนเรยน - พระราชบญญตการศกษาในสงคมใหม - พรบ. กาหนดใหโรงเรยนทมหองเรยน 12 หองขนไปจะตองมบรรณารกษทาหนาทสงเสรมการอานดวย - การออกกฎหมายควบคมสงพมพอเลกทรอนกส - ควรมการปรบปรงระบบการศกษาใหเอออานวยตอการสงเสรมการอาน - ความสาเรจทางการศกษาของประเทศควรเกดจากการรวมมอกนทงภาครฐบาล และภาคเอกชนทงในระดบโรงเรยน วทยาลย มหาวทยาลยทงนอกระบบ และในระบบ - ควรมการปรบปรงหลกสตรการศกษาใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมตา งๆ และเทคโนโลยทเปลยนแปลงไป เพอสนบสนนและเอออานวยตอการสงเสรมการอาน เชน หลกสตรปฏรปของญปน เปลยนวธการประเมนผลจากเดมเปนแบบองเกณฑ ลดเวลาเรยน เพมวชา องคความรรวม เพอใหความสาคญกบการตองรจรง แยกสอนกล มยอยตามความสามารถของผเรยนสนบสนนการสอนเทคโนโลยสารสนเทศ สงเสรมใหผเรยนคดเอง และมความคดสรางสรรค - ควรมการทาวจยเพอชวยในการวางแผนพฒนาระบบการศกษาใหอยในแนวทางทถกตอง - ควรมการจดกจกรรมสงเสรมการอานโดยผานระบบการศกษา ตวอยางทประเทศญปนดาเนนการไดแก สงเสรมการอานหนงสอตอนเชากอนเขาหองเรยน 10 นาท - จดตงคณะกรรมการดแลงานทเกยวของกบการสงเสรมการอาน เชน ญปนมการจดตงคณะกรรมการคดเลอกหนงสอตามคมอมาตรฐานหนงสอ คณะกรรมการการอานหนงสอเ ดกและเยาวชน คณะกรรมการสงเสรมการใหบรการหองสมด คณะกรรมการเพอการสงเสรมดานการอานหนงสอ 3. การด าเนนนโยบายและกจกรรมสงเสรมการอานโดยผานระบบหองสมด ญปนถอวาการเพมขนของหองสมดหมายถงการอานทเพมขนของประชากร ดงนนญปนจงมการดาเนนนโยบายและกจกรรมสงเสรมการอานโดยผานทางหองสมด ซงสามารถใชเปนแบบอยางในการพฒนาหองสมดของไทย โดยมขอเสนอแนะดงน

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

123

- มนโยบายการใหยมหนงสอระหวางหองสมดกลางและหองสมดทองถนในตางจงหวด เพอใหเกดการหมนเวยนของหนงสอทวถงมากขน - รฐบาลใหเงนสนบสนนซอหนงสอเขาหองสมดทวประเทศ - เนนใหความสาคญกบหองสมดประชาชนและหองสมดโรงเรยนในการสงเสรมนสยรกการอาน - พฒนาหองสมดใหมเทคโนโลยระบบออนไลน และระบบอนเทอรเนตอยางทวถง เพอใหสามารถเขาถงกลมผอานไดครอบคลมมากขน - การสรางสภาพแวดลอมทจงใจสาหรบการอาน จดใหมอปกรณการอานทหลากหลาย พฒนาสงอานวยความสะดวกเพอการอาน - มการจดตงสมาคมและองคกรตางๆ ทเกยวของกบระบบหองสมด เพอสรางเครอขายองคกรสงเสรมการอานใหมากขน - ใชกฎหมายเชนการออกพระราชบญญตเพอกาหนดเงอนไข การใหความสนบสนนดานตางๆ แกหองสมด เชน ยกเวนการเกบภาษ การกาหนดใหหองสมดตองตอบสนองดานขอมลขาวสารของชมชนไดอยางเหมาะสม ออกกฎหมายกาหนดใหทกโรงเรยนควรมหองสมดโรงเรยนและมบรรณารกษในขณะเดยวกน - มการพฒนาหลกสตรดานสารสนเทศการอานภายในโรงเรยน - จดใหมเจาหนาทและหนงสอทใชสนบสนนกจกรรมสงเสรมการอานใหเพยงพอ - สงเสรมบรรณารกษใหจดทากจกรรมทเกยวกบการสงเสรมการอาน - จดตงหองสมดเฉพาะทางนอกเหนอจากหองสมดประชาชนทวไป เชน หองสมดสาหรบเดก หองสมดพเศษ หองสมดสาหรบคนวยทางาน เปนตน - ดาเนนการหองสมดเคลอนทเพอใหเขาถงชมชนในระดบหมบานทวประเทศ - พฒนาหองสมดในโรงเรยนขนพนฐานในระดบหมบานทวประเทศ - เพมจานวนหองสมดประชาชนในประเทศใหมากขนและทวถงทกพนท - ปลกฝงใหบรรณารกษมความตระหนก ใหความสาคญและรบผดชอบตอการสงเสรมการอานแกประชาชนในพนทและมการฝกอบรมบคลากรหองสมด กจกรรมหองสมด - หองสมดคณแม ซงเปนการกระจายหนงสอโดยผานเครอขายผปกครองและครในโรงเรยน โดยใหนกเรยนจบกลมกนยมหนงสอ และนามาเวยนกนในกลม

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

124

- การใหแมและบตรใชเวลาอานหนงสอดวยกน 20 นาทกอนนอนโดยการยมหนงสอจากหองสมด - ใชหองสมดประชาชนในแตละพนทเปนศนยกลางในการพฒนากจกรรมสงเสรมการอานทหลากหลาย - จดกจกรรม Bunko ซงแพรหลายมากในญปนโดยแตละบานเปดบานของตนเอง และใชหนงสอของตนเอง เพอเปดโอกาสใหมพนทการอานสาหรบเดกเพอนบาน โดยสามารถยมหนงสอจากหองสมดกลางของพนทได ซงมจดมงหมายเพอเชอมโยงไปสการกอตงหองสมดประชาชนสาหรบชมชน 4. การด าเนนนโยบายดานวฒนธรรมการอานและสงคม - ปลกฝงใหคนในประเทศมนสยรกการอาน เชน คนญปนทไดรบการปลกฝงใหมนสยรกการอานตงแตวยเดก โดยเรมตงแตการอานหนงสอการตนหรอมงงะ ซงมกเหน คนญปนหยบหนงสอมาอานไดทกททกเวลา - ปลกฝงใหคนในประเทศนยมการเขาหองสมดใหมากขน - สรางความเขาใจใหพอแมถงความสมพนธระหวางพฒนาการของเดกและการอานในแตละชวงวย และชวตความเปนครอบครว - สรางความเขาใจครถงการอาน ซงมความจาเปนเทากบหนงสอเรยน - เนนความรวมมอระหวางคนในชมชน รวมทงอาสาสมคร - สอรปแบบใหม เชน โทรทศน อนเทอรเนต โทรศพทมอถอ เกมคอมพวเตอรมอทธพลตอพฤตกรรมการอานของคนในสงคมมาก เปนสงทรฐตองควบคมดแลใหอยในขอบเขตทเหมาะสม หรอเชอมโยงเขาสการสงเสรมการอานใหได 5. การปรบปรงดานสงพมพและส านกพมพ - เนองจากประเทศพฒนาแลวอยางญปนประชาชนนยมอานมงงะหรอการตนเปนจานวนมาก โดยอานไดทกททกเวลาตงแตวยเดกไปจนถงผใหญวยเกษยณ และเชอกนวาระดบการพฒนาทงทางเศรษฐกจเทคโนโลย และการกฬาของประเทศญปนลวนมรากฐานมาจากมงงะทงสน ดงนนการสงเสรมดานการอานของไทยโดยเฉพาะตงแตในวยเดก จงควรเรมทหนงสอการตน ซงเดกๆ มกชอบโดยผลตอยางมคณภาพและดงดดใจ เพอกระตนใหเดกสนใจอานการตนมากขน - ควรใหการสนบสนนตอสานกพมพ และระบบการจดจาหนายใหมประสทธภาพมากขน เพอใหหนงสอเขาถงผอานไดมากขน

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

125

การด าเนนกจกรรมสงเสรมการอานของผเกยวของ ผเกยวของสามารถดาเนนกจกรรมสงเสรมการอานในลกษณะดงตอไปน - การจดงานสปดาหหนงสอ - การจดสปดาหหนงสอเดก - จดกจกรรมเพอเชญชวนใหเกดการรกหนงสอและเชญชวนใหอานหนงสอในทสาธารณะ - การจดเทศกาลหนงสอนานาชาต - การกาหนดปแหงการอานหนงสอของเดกทวประเทศ - การจดแสดงสนคา การบรรยาย การจดประกวดหนงสอ - การมอบรางวลแกชมรมนกอาน หรอกจกรรมทเกยวของกบการอาน - การนาเกมมาชวยในการสงเสรมการอาน - การอานโดยพอแมในฐานะอาสาสมครไปอานหนงสอใหเดกฟงนอกเวลาเรยน - การเลานทานในรานจาหนายหนงสอของผประกอบการสงพมพ รวมทงการเขาถ งหองสมดโรงเรยน และการอานทโรงเรยนตอนเชา - การจดประชมนานาชาตเพอรวบรวมขอคดเหนในการสงเสรมการอานของประเทศ

ขอเสนอแนะส าหรบแนวทางในการสงเสรมการอานในประเทศไทย : กรณของประเทศสาธารณรฐเกาหล

จากการประสบความสาเรจดานนโยบายและกจกรรมสงเสรมการอานของสาธารณรฐเกาหลทสามารถประเมนผลไดจากการเพมขนของอตราการอานออกเขยนไดของประชากรในประเทศทงสองชวงกลมอายทจะเปนกาลงสาคญตอไปในชาตคอชวงกลมเยาวชนอาย 15-24 ป และ 15 ปขนไปทมแนวโนมสงขนแทบทกป และความถในการอานหนงสอของเยาวชนอาย 15 ป ทอานหนงสอขาดเลก (Shorttext) เปนอนดบท 5 ของโลก อกทงในป ค.ศ.2002 ทสามารถไตลาดบจนมคะแนนสงทสดของกลมประเทศทเปนสมาชกภายใตองคกรเพอความรวมมอทางเศรษฐกจและการพฒนา หรอ OECD (Organization for Economic co-operation and Development) สาธารณรฐเกาหลไดเปนประเทศทมเยาวชนทมความรและมทกษะดานการอานเปนอนดบหนงของโลก ทสาคญคาใชจายของรฐบาลผานการศกษา ซงคดเปนจานวนรอยละของรายไดประชาชาตนนสงอยในอนดบท 5 ของโลก และมจานวนหนงสอในหองสมดรวมกนแลวมากเปนอนดบท 35 ของโลก ซงเปนตวชวดความสาเรจสวนหนงของนโยบายสงเสรมการอานซงอยภายใตนโยบายการสงเสรมการเรยนรตลอดชวตของสาธารณรฐเกาหล

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

126

จะเหนไดอยางชดเจนวาสาธารณรฐเกาหลมการพฒนาแบบเปนองครวม โดยรวมทกภาคสวนเขาดวยกนไมวาจะเปนภาครฐ ภาคเอกชน องคกรไมแสวงผลกาไร สถาบนการศกษา และทสาคญคอมการสงเสรมในระดบครอบครว โดยมนโยบายและแผนพฒนาเศรษฐกจของประเทศ แผนพฒนาและนโยบายทแยกยอยไปถงภาคกระทรวงตางๆ ไมวาจะเปนกระทรวงศกษาธการและพฒนาทรพยากรมนษย, กระทรวงวฒนธรรมการกฬาและการทองเทยว, กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศ, กระทรวงการบรหารสวนกลางภาครฐและกจการภายใน รวมทงหนวยงานแยกยอยหนวยงานอนๆ ทอยภายใตอานาจการบรหารของกระทรวงตางๆ ไดมการวางนโยบายและวางแผนทสงเสรมและสอดคลองซงกนและกน มการพฒนาและดาเนนการอยางตอเนอง และตอไปนคอสงทควรจะนามาปรบใชกบสถานการณในประเทศไทยเพอการรณรงคและสงเสรมการอานใหประสบความสาเรจในประเทศไทย โดยแบงเปนหนาทของภาครฐ ภาคเอกชน องคกรไมแสวงผลกาไร สถาบนการศกษา และในระดบครอบครว

ภาครฐ

หนวยงานทมสวนเกยวของ ไดแก คณะรฐบาล กระทรวงศกษาธการ, กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย, กระทรวงวทยาศาสตร, กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร, กระทรวงวฒนธรรม, กระทรวงพาณชย, กระทรวงแรงงาน และกระทรวงอนๆ ทอาจเกยวของ นโยบายหรอแผนพฒนาทางการศกษาและการรณรงคการอาน

- แผนพฒนาเนนในเรองการพฒนาทรพยากรมนษย โดยการระบถงการรณรงคและการเสรมสรางลกษณะนสยทางการอานอยางเปนลายลกษณ

อกษร พรอมแสดงเจตนาในการสงเสรมการอานเพอสรางความเขาใจแกทกระดบอยางชดเจน และสามารถขอการสนบสนนได

- ออกพระราชบญญตสงเสรมการศกษา และการคนควาเพอการพสจน วจย เพอตอยอดความรสาหรบทกอาชพ และทกวย

การทมนษยเรานนจะสามารถสรางสรรคความรตางๆ หรอการถายทอดวทยาการตางๆ จาจะตองเกดการคนควาเพอการพสจน และการวจยกอน จงจะเกดการเผยแพรเพอการตอยอดทางความรความคดไดนนจะตองผานกระบวนการคนควา ซงหนงในกระบวนการนนคอการอานเพอหาความรเพมเตม ซงเปนการปลกฝงนสยทเกยวของกบการอานและเหนความสาคญในการอานดวย

- สรางนโยบายและออกพระราชบญญตเกยวกบหนาทของผปกครองในการสงเสรมบตรหลานในดานการศกษา อกทงชวตความเปนอย

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

127

นโยบายและพระราชบญญตดงกลาวควรสงเสรมและใหความรแกผปกครอง เพอใหผปกครองไดเหนความสาคญในการลงทนทางดานการศกษาเพอเปนการสรางตนทนมนษย นอกจากนเพอใหผปกครองไดทาหนาทและเปนแบบอยางของพอแมทดใหแกบตรหลานของตน

- จดตงหนวยงานเพอการสงเสรมการอานโดยเฉพาะ เพอเปนตวแทนและผรบผดชอบในการรณรงคการอานมากกวาจะเปนเพยงหนวยงาน

ยอยๆ ทเกบสถต ซงหนวยงานนจะเปนหนวยงานทดาเนนนโยบายเชงรกลงสภาคสงคม อกทงเปน ผคดเลอกวตถดบหรอจดกลมอายผอานตามความเหมาะสม รวมทงเปนศนยกลางในการประสานงานและขอความรวมมอระหวางภาครฐ ภาคเอกชน องคกรไมแสวงผลกาไร สถาบนการศกษา และระดบครอบครว

หนวยงานนจะมหนาทในการการจดเกบสถตตลอดเวลาเพอจะไดทราบการพฒนาการหรอขอผดพลาดในแตละนโยบายหรอกจกรรมในการรณรงคการอาน อกทงเผยแพรเพอใหหนวยงานภาครฐ ภาคประชาชน เยาวชน และผทสนใจ ไดทราบถงศกยภาพในการอาน หรอไดทราบดชนชวดความสาเรจหรอความลมเหลวไดอยางแทจรง และการศกษาทจะใหผลในระยะยาวควรมการจดเกบสถตอยางเปนระบบ และมการเผยแพรอยางเปนทางการเพอทาใหทราบถงความคบหนาในการดาเนนกจกรรมตางๆ หรอวดความสาเรจของนโยบาย เพอใหไดทราบพฒนาการและมการนาเสนอขอทจะตองแกไขในการดาเนนกจกรรมตางๆ โดยสรางเปนระบบฐานขอมล

หนวยงานนจาเปนทจะตองมจดยนในการบรหารและการจดการองคกรของตนแมวาจะมการเปลยนแปลงคณะรฐบาลกตาม จาเปนจะตองยดแนวนโยบายทสงเสรมการรณรงคการอาน นโยบายหรอแผนพฒนาการเสรมสรางการเรยนรตลอดชวต

- นโยบายการพฒนาการเรยนรตลอดชวตโดยออกเปนพระราชบญญตสงเสรมการศกษาโดยมงเนนใหเดก เยาวชน และตลอดจนประชาจนใฝเรยน ใฝร และการเรยนรตลอดชวต

เปนการสงเสรมใหเกดสงคมแหงการเรยนรเพอสรางตนทนทางสงคมทด เพอการแขงขนสาหรบตลาดระดบโลกในอนาคต โดยไมจากดอาย เพศ วย หรอสถานะทแตกตางกน โดยออกเปนพระราชบญญตทสงเสรมการศกษามงเนนใหประชาชนรจกการคนควา การอาน เพอกอใหเกดความคดพเคราะหขอเทจจรงกอนทจะเชอสงใดสงหนง

- เพมหลกสตรการอานหนงสอนกเวลาในแผนการศกษาตงแตชนเตรยมกอนวยเรยน จนถงระดบอดมศกษา

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

128

ควรจดเพมหลกสตรการอานนอกเวลาในแผนการศกษาทกระดบชน ทงนอาจมอบหมายใหเปนกจกรรมเพอการสรางผลงานทไมใชเพยงการสอบ ทสาคญจะตองใหนกเรยนและนกศกษาเลอกอานหนงสอทตนเองชอบได และกาหนดเวลาสาหรบการอานหนงสอนอกเวลาใหมากขน สาธารณรฐเกาหลมการนาวรรณกรรมทมเนอหาหนกๆ จากทงของเกาหลหรอแปลจากตางประเทศมาบงคบเพอใหนกเรยนไดอานเปนหนงสอนอกเวลาเพอใชในการสอบเขาระดบมหาวทยาลยโดยการวจารณวรรณกรรม ซงเปนการวดผลลกษณะความคดเชงวเคราะหของเดกกอนเขามหาวทยาลยดวย

- สรางศนยการเรยนรและพรอมทงกระจายไปยงภาคทองถน นโยบายตางๆ ควรครอบคลมและสนบสนนหนวยงานภาคทองถนและเอกชน เชน การ

อานวยความสะดวกในการสรางแมแบบศนยแหงการเรยนร และกระจายไปยงทองถนเพอค วาม เทาเทยมกนทางสงคม การสนบสนนทางดานการพฒนาดานการเสรมสรางความรตางๆ และทาอยางตอเนอง

การจดตงศนยแหงการเรยนรทกระจายไปยงภาคทองถน โดยดาเนนนโยบายเชงรกในการกระตนใหเยาวชน ประชาชน กลาทจะพสจนสงทสงสยหรอสงท คด (ไมเชออยาลบหล เปลยนไป ไมเชอตองพสจน) และเปนศนยใหคาแนะนาและสงเสรมการใหความร ซงควรแบงเปนศนยความรในดานตางๆ เพอความชดเจนในการบรหารจดการและการดาเนนงาน (ถงแมวาประเทศไทยจะมการจดตงอทยานแหงการเรยนร อทยานวทยาศาสตร แตไมอาจสามารถสงเสรมในระดบภมภาคได หรอควรกระจายไปยงทกภาค อาจจะทาเปนศนยรวมของภาค)

- กจกรรมทสรางและสงเสรมการเรยนร การอานกเปนสวนหนงในการเรยนร ดงนนศนยแหงการเรยนรและศนยแหงการอานควร

จะทางานรวมมอกนภายใตนโยบายการสงเสรมการอานและการเรยนร - การอบรม ดแล และการใหสวสดการบคลากร มการอบรมใหกบบคลากรทางการศกษาในแตละสถาบนเพอจะไดสามารถนาไป

ประยกตใชกบเดก เยาวชน หรอแรงงานในภาคเอกชน โดยเฉพาะบคลากรทจะตองทาหนาทสรางลกษณะนสยหรอแรงบนดาลใจใหกบกลมเยาวชน ควรทจะตองมความรมากกวาระดบขนพนฐาน และเปนผทเปดใจกวางและรบไดกบชองวางระหวางวย หรอชองวางระหวางสถานะทางสงคม ซงควรจะใหการจงใจแกบคลากรกลมน ไมวาจะเปนครระดบชนเรยนอนบาล ระดบชนประถม และระดบชนมธยม ทตองทางานหนกเพอสรางลกษณะนสยรกการอาน และมแรงบนดาลใจในการศกษาคนควาหาความรเพมเตม เชน การเพมสวสดการ หรอการเพมเงนเดอน เปนตน

- สงเสรมใหเกดการเรยนรทางวฒนธรรม ประวตศาสตร และเรองราวตางๆ

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

129

ควรจดกจกรรมทสงเสรมใหเกดการเรยนรทางวฒนธรรม ประวตศาสตร ความเปนอย และเรองราวตางๆ โดยการทองเทยว กจกรรมสนทนาการ หรอจากการอานควบคกบการอนรกษทางวฒนธรรม ซงเปนการสรางตนทนทางวฒนธรรม หรอพยายามสอดแทรกความเปนวฒนธรรมไทย ลงไปในสอตางๆ อยางเชน ในสาธารณรฐเกาหลมโครงการรณรงคสงเสรมและสรางลกษณะนสยการอานของเยาวชนและครอบครว (Chekori Campaign) เพอใหเยาวชน ครอบครว ชมชนทองถน ได ซมซบวฒนธรรมทองถน ไมวาจะเปนดนตร การละเลน ประวตศาสตร หรอเรองราวตางๆ และมการคนควาโดยการอาน และแลกเปลยนความรความคดเหนซงกนและกน

การรวมมอกนระหวางภาครฐ ในระดบกระทรวง หนวยงานตางๆ นโยบายหลกทออกมาจะแบงออกเปนนโยบายยอยได ซงแตละกระทรวงควรจะมนโยบายยอยทสนบสนนนโยบายใหญๆ เชน แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต หากเกยวของกบการอานและการเรยนร ควรมกระทรวงใดบางใหความรวมมอ แผนและนโยบายของแตละกระทรวงกจะตองสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตดวย ทงนจะตองมการรายงานผลความคบหนาอยางตอเนอง และมการปรบเปลยนแผนถงแมวาจะเปนแผนระยะยาว แตบางครงอาจพบความผดพลาดจงควรปรบแผนใหเหมาะสมได การรวมมอกนยงควรมนโยบายกระตนและสนบสนนสงผานไปยงผประกอบการภาคเอกชน องคกรไมแสวงผลกาไร และกระตนในระดบครอบครวดวย รฐบาลควรตงรางวลใหแกองคกรเอกชนทสนบสนนการรณรงคการอานและการเรยนรในแตละป หรออาจจะใหสทธพเศษบางอยางซงขนอยกบเงอนไขทรฐบาลจะเปนผสรางขน

ภาคเอกชนและองคกรไมแสวงผลก าไร องคกรเอกชน

- การตอบแทนสงคมจากองคกรเอกชน

ภาคเอกชนควรมสวนรวมในการตอบแทนสงคมโดยการสนบสนนโครงการตางๆ จากภาครฐ เชนนโยบายการกระจายศนยการอาน หรอศนยแหงการเรยนรเปนตนภาคเอกชนจะตองสนบสนนการใหรางวลในการอาน ในการเรยนรจากการประกวดและการแขงขน หรอเปนผจดกจกรรมรวมกบหนวยงานภาครฐ หรอสถาบนการศกษา ควรใหการสนบสนนการสงเสรมการเรยนรและการอาน โดยการลดตนทน หรอลดราคาสนคา บรการทเกยวของ เพอเปนการกระตนใหเกดการซอขายและหมนเวยนสอหรออปกรณทใหความร คณธรรมของผประกอบการในการจดหาหนงสอ หรอมความ

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

130

เขมงวดในการขายหนงสอใหเหมาะสมกบวย เนอหาทนาเสนอถาไมใชในแงมมของการศกษาควรจะมการควบคมเนอหาทกอใหเกดความเสอมเสยทางดานศลธรรม องคกรไมแสวงผลก าไร

- เปนกระบอกเสยงและท าหนาทตรวจสอบ

ทาหนาทเรยกรองสทธ เสรภาพ และความเสมอภาคสาหรบการอานและการเรยนร คลายทาหนาทเปนผตรวจสอบ และผผลกดนทกอใหเกดการเปลยนแปลงบนพนฐานแหงความเปนไปได

สถาบนการศกษา - หองสมดททนสมยและดงดด พรอมใหบรการทดเลศ

โรงเรยน มหาวทยาลย เปนสถานทเดกและเยาวชนใชเวลามากเปนอนดบท 2 รองจากสถาบนครอบครวหรอทบาน ดงนนโรงเรยนหรอมหาวทยาลย หรอสถาบนทางการศกษามบทบาทในการสรางสขนสยในการอานและการเรยนรเปนอยางมาก ซงสงทสถาบนการศกษาจะสนบสนนการสงเสรมการอานจากภาครฐไดนนจะตองสนองนโยบายแหงการเรยนร และการอาน โดยการจดตงหองสมดทดงดดใหประชาชนสนใจ มหนงสอททนสมย มการบรการทเหมาะสมกบกลมเปาหมาย

- เพมวชาเรยนหรอกจกรรมทสงเสรมการเรยนรในดานตางๆ โดยเนนการอาน คด วเคราะห

เขยน และการน าเสนอ

การประกวดเขยนเรยงความในหวขอทเกยวของกบศลปวฒนธรรมของไทย ประวตศาสตรของไทย ทนกเรยนหรอนกศกษาจะตองศกษาและคนควาขอมลกอนจงจะดาเนนงานเขยนเรยงความออกมาไดอยางสละสลวยครบถวน ซงจะไดผลดคอนกศกษารจกการอาน การคดวเคราะห การเขยน และการนาเสนอ ซงเปนกระบวนการเรยนรทงสน

ฝกใหนกเรยนนกศกษาใชหองสมด และรจกการทาบรรณานกรม อยา งถกตอง เพอทนกเรยนนกศกษาจะไดรจกวธการนาขอมลทมอยมาใชพฒนาใหเกดผลงานใหมๆ โดยไมตองมความผดพลาดเกยวกบลขสทธทางปญญาตางๆ ซงจะมความสาคญในอนาคตขางหนา รณรงคใหนกศกษาใชหนงสอทมอยในหองสมด หรอจดการแขงขนเกยวกบการอาน หรอการใชหองสมดกไดเชนกน

ควรมกจกรรมทกอใหเกดการเรยนรในระดบครอบครว เชน วนทผปกครองตองมสวนรวมในการทากจกรรมตางๆ กบบตรในโรงเรยน

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

131

ระดบครอบครว - การปลกฝงทศนคต และนสยทพงประสงค โดยผานกจกรรมสงเสรมทเกดจากภาครฐ และ

เอกชน ซงครอบครวควรจะใหความสนใจและมสวนรวมกบเยาวชนดวย ครอบครวเปนสถาบนอนดบตนๆ ทมความสาคญตอการพฒนาการเรยนรและการเสรมสรางลกษณะนสยทางดานตาง ๆ และการเรมตนทดจะตองเกดจากการปลกฝงภายในครอบครว ผปกครองจะตองมทศนคตทเหนความสาคญในดานการศกษา ไมใชเพอการแขงขนแตเพอเปนตนทนในการใชชวตในอนาคตตอไปในระยะยาว

ผปกครองควรใหการสนบสนน และใชเวลาทากจกรรมอยางมคณภาพ คออาจจะ ไมจาเปนตองใชเวลามากนก แตกจกรรมทดาเนนอยจาเปนทจะตองกอใหเกดการเรยนรและการพฒนา การสรางลกษณะนสยทางการอาน พอและแมควรเปนตวอยางทดในการอาน และลกมกจะยดถอความประพฤตของพอกบแม ดงนนถาพอแมชวนลกอานหนงสอบอยๆ เดกกจะอานหนงสอบอยตามไปดวยจนเกดเปนนสย

นอกจากการอานแลว ผปกครองควรเปนผทชวยแนะนาบตรหลานในการเลอกซอหนงสอ หรอสอการเรยนรตางๆ ทงนควรจะมปฏสมพนธกนในระหวางและหลงการอานดวย เชนการแลกเปลยนขอคดเหน หรอผปกครองอาจจะอธบายหรอใชจรยธรรมสอดแทรกในระหวาง การอธบายดวยกไดเชนกน ผปกครองตองมทศนคตทดโดยไมยดถอวาหนาทแหงการสงสอนในเรองวชาการเปนหนาทของใครคนใดคนหนง แตควรเรมตนปลกฝงดวยตวของผปกครองเอง ดงนนการปลกฝงให รกการเรยนรและการอานจะเปนจดกาวเรมตนของเดกทจะเปนผใหญทดตอไปในอนาคต

สงทควรเรมสรางตงแตวนน

- การรณรงคและการเปลยนทศนคตภาคประชาชนเพอใหรกการเรยนร รกการคนควา รกการอาน และสนบสนนดานการอาน ซงจะสงผลในระยะยาว

- จดเกบ ชแจง และเผยแพรสถตเกยวกบความสามารถในการอาน หรอพฤตกรรมการอานอยางแทจรงเพอเปนการกระตนใหภาคประชาชนเหนถงจดออนทเปนอปสรรคในการพฒนาประเทศ ซงสงผลตอระบบเศรษฐกจและความเปนปกแผนของชาตโดยรวม

- การใหความรแกผปกครองเพอใหทราบถงความส าคญในการอานและการศกษาวามผลตอบตรหลานอยางไรบางในอนาคต

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

132

- การศกษาและวจยถงสาเหตทท าใหประชาชนกลมเปาหมายทไมชอบอานหนงสอ การเรยนร หรอปฏเสธทจะอาน หรอเรยนรทง ๆ ททราบวาการอานและการเรยนรเปนสงทด เพอทจะไดน ามาเปนหวขอในการปรบปรง โครงสราง นโยบาย และแผนเพอสรางแมเหลกดงดดและเปลยนกษณะนสยในการอานแกประชากรกลมเปาหมายตอไป

ขอเสนอแนะส าหรบแนวทางในการสงเสรมการอานในประเทศไทย : กรณของประเทศเวยดนาม งานวจยเรองนโยบายสงเสรมการอานของเวยดนามพบวาความสาเรจทเหนไดอยางชดเจนของประเทศเวยดนามคอความสาเรจในการรณรงคดานการอานออกเขยนไดใหแกประชากรทงประเทศ และการสรางเสรมลกษณะนสยรกการอานใหเกดขนกบประชากรทกชนชน โดยเฉพาะในกลมเยาวชน ความสาเรจดงกลาวเกดจากปจจยสนบสนนหลกสองดานดวยกน คอปจจยทางสถาบนและปจจ ยทางวฒนธรรม ในแงของปจจยทางสถาบน ลกษณะพเศษของสถาบนหลกทางการศกษาในเวยดนามทแตกตางจากประเทศอนๆ คอ การอยภายใตการปกครองแบบสงคมนยมซงเอออานวยตอการดาเนนนโยบายทางการศกษาดงนคอ

1. การดาเนนดาเนนนโยบายดานการศกษาสามารถดาเนนไดอยางตอเนองเปนไปในทศทางเดยวกนในระยะยาว ไมขาดความตอเนองในการพฒนาตามนโยบายทผนารนเกาคออดตประธานาธบดโฮจมนหไดวางพนฐานไว โดยผนาเวยดนามทกรนตางยดถอเปาหมายทางการพฒนาอตราการรหนงสอเปนยทธศาสตรหลกในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของชาตอยางตอเนองเสมอมาเปนเวลาถงกวา 50 ป

2. นโยบายทางการศกษาของประเทศสงคมนยมเวยดนามไมมงเนนใหการพฒนากระจกตวอยในเมองสาคญทางเศรษฐกจเทานน แตรฐบาลจะมงเนนโอกาสทางการศกษาใหเกดความเทาเทยมกนในประชากรทกชนชน และทกถนฐาน ซงเปนลกษณะพเศษของประเทศสงคมนยมทการดาเนนนโยบายทมเปาหมายขบเคลอนสงคมใหพฒนาไปไดดวยกนทงประเทศ ความเหลอมลาทางการศกษาจะเปนปญหาทรฐบาลเวยดนามตองเรงดาเนนการแกไข มากไปกวาการสงเสรมใหกลมประชากรทมโอกาสทางการศกษาดอยแลวมการศกษาทสงยงๆ ขนไป ดงนนการรณรงคดานการอานออกเขยนไดในเวยดนามจงประสบความสาเรจไดโดยไมมความแตกตางกนมากนกระหวางระดบการอานออกเขยนไดของประชากรในเมองและในชนบท

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

133

3. ในประเทศเวยดนาม การรหนงสอของประชากรมความสาคญเทาเทยมกบการพฒนาทางเศรษฐกจ โดยผนาประเทศทกรนตางเลงเหนวา ชาตจะเจรญไดกตอเมอประชากรมคณภาพเทานน ดงนนยทธศาสตรในการพฒนาประเทศเวยดนาม รฐบาลจงใหความสาคญระหวางการดาเนนนโยบายทางเศรษฐกจในระดบทเทาเทยมกบการใหความสาคญกบการศกษา การมงเนนพฒนาเศรษฐกจของประเทศอยางเดยวโดยละเลยพฒนาการทางการศกษาของประชากรจะสงผลใหประเทศชาตพฒนาไปโดยไรรากฐานทมนคง และยงจะสรางความเหลอมลาทางเศรษฐกจและปญหาในสงคมใหมมากขน

4. ในเวยดนาม นโยบายทออกโดยรฐบาลถอเปนแนวทางปฏบตทหนวยงานในทกระดบช นจะตองปฏบตตามอยางเขมงวด โดยมการควบคมผานหนวยงานของพรรคคอมมวนสตทปฏบตงานอยในทกระดบของการบรหารประเทศตงแตระดบชาต ระดบจงหวด และระดบชมชน ดงนนการรณรงคเรองการรหนงสอ หรอการสงเสรมการอานจงไดรบการสนบสนนเปนอยางดจากหนวยงานทกระดบ ดงจะเหนไดจากจานวนของหองสมดชมชนทเพมขนอยางเหนไดชด หรอศนยการเรยนรระดบชมชนทดาเนนการตามนโยบายพฒนาสงคมใหเปนสงคมแหงการเรยนรอยางตอเนองและจรงจง

5. รฐบาลถอวาการพฒนาการศกษาคอความรบผดชอบของทกคนในสงคม โดยงบประมาณดานการศกษาสวนหนงของประเทศจะมาจากการสนบสนนของประชาชนในสงคม การระดมความชวยเหลอในเรองของงบประมาณ การบรจาคสงพมพ สนบสนนการดาเนนงานของรฐ จงสาเรจไดโดยงาย

6. รฐบาลเวยดนามสามารถควบคมราคาหนงสอในทองตลาด และสนบสนนการกระจายหนงสอไปยงชมชนตางๆ ได โดยผานการใหเงนสนบสนนสานกพมพซงสวนมากเปนสานกพมพของรฐบาล ในแงของการขนสงและกระจายสนคา รฐบาลสามารถใหการสนบสนนทางการเงนแกการขนสงหนงสอทรฐบาลเลงเหนวาประชากรจาเปนตองอานไปยงพนทหางไกล เชน หนงสอพม พฉบบสาคญ วารสารเยาวชนฉบบสาคญ รวมถงวารสารสาหรบชนกลมนอย

7. รฐบาลสามารถควบคมประเภทของสงพมพและเนอหาในสงพมพใหอยในกรอบของ ประเพณ วฒนธรรมและอดมการณทรฐบาลเลงเหนวาเหมาะสมเทานน ผานการควบคมทางเนอหาของหนวยงานในสงกดกระทรวงวฒนธรรมและขอมลขาวสาร สงพมพทกประเภทในเวยดนามจะตอง ถกตรวจสอบเนอหาและพจารณาความเหมาะสมกอนโดยกระทรวงวฒนธรรมและขอมลขาวสาร โดยสรปแลวสถาบนทมความสาคญทสดในการสงเสรมการอานของเวยดนาม คอ สถาบนรฐ ในขณะทสถาบนเอกชน และองคกรไมหวงผลกาไร (NGOs) และสถาบนครอบครวมบทบาทสาคญนอยกวา ทงนเนองจากรฐบาลไดอานวยความสะดวกเกยวกบการศกษาใหกบประชาชนไดอยางกวางขวางกวาสถาบนเอกชนและองคกรไมหวงผลกาไรทเขามามบทบาทในสงคมเวยดนาม

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

134

ปจจยทางวฒนธรรม เวยดนามมวฒนธรรมทสงเสรมนโยบายของรฐบาลคอการมวฒนธรรมของการเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต สงคมเวยดนามเปนสงคมทยกยองผมความรมาตงแตอดต วฒนธรรมของการรกการเรยน การเขยนและอานเปนสงทฝงรากลกในประชาชนชาวเวยดนามมาอยางยาวนาน ครอบครวชาวเวยดนามจะสงเสรมดานการศกษาแกบตรหลานเพราะถอวาการศกษาจะเปนปจจยสาเรจของประกอบวชาชพในอนาคตได รวมถงประวตศาสตรแหงการสรางชาตอนยาวนานยงไดหลอหลอมใหชาวเวยดนามรกชาต ปฏบตตามคาสอนของผนา และรวมกนอนรกษวฒนธรรมทดของชาตไมใหถกกลมกลนไปโดยประเทศอน การถกรกรานทาใหชาวเวยดนามนยมตดตามขาวสารบานเมอง การเปลยนแปลงทางสงคมทเกดขนทงในและตางประเทศเพอตระหนกรถงการเปลยนแปลงและสามารถรบมอกบภยภายนอกประเทศทอาจจะมขนไดทกเมอ ดงจะใหจากวฒนธรรมการอานหนงสอพมพทประชาชนทกชนชนแมสามลอ หรอชนชนแรงงาน เกษตรกร แมในยามวางจากการทางานกจะอานหนงสอพมพ ทงสองปจจยทกลาวมาขางตนนนคอคณสมบตเฉพาะของประเทศเวยดนามทหลอหลอมใหประเทศเวยดนามมความไดเปรยบในการสงเสรมการอานและการอานออกเขยนไดสาเ รจ คณสมบตบางประการประเทศอนๆ กไมสามารถรบมาปฏบตไดใหเปนผลสาเรจในระยะเวลาอนสน แตอาจจะรบมาเปนแนวทางในการวางนโยบายเพอพฒนาพนฐานทางวฒนธรรมการอานในระยะยาวไดดงน

1. ความตอเนองของนโยบายทางการศกษาและการสงเสรมการอาน แมวาประเทศไทยจะเปนประเทศประชาธปไตย มการประกาศใชนโยบายทเปลยนแปลงไปตามรฐบาลทเขามาบรหารประเทศ แตหากผนาเลงเหนถงความสาคญของการอานและการรหนงสอ การสงเสรมการอานและแนวทางในการดาเนนนโยบายกควรจะมการพฒนาอยางตอเนองและเปนไปในแนวทางเดยวกน

2. การรณรงคดานการอานและการรหนงสอควรมพนทเปาหมายสาหรบการพฒนาทกระจายตวอยางทวถง ทวประเทศ ประชากรสวนใหญของประเทศไทยกยงคงอยในชนบทและอยในสงคมเกษตรกรรมเชนเดยวกบประเทศเวยดนาม การรณรงคกควรจะมงเนนกลมคนในชนบท กลมผดอยโอกาสทางการศกษา

3. การรณรงคควรเกดจากสงคมวงกวาง โดยความรวมมอของทกสวนในสงคม เพอสรางใหเกดความเคลอนไหวทางการอานในทกระดบชนของสงคมเชนเดยวกบเวยดนาม

4. ความสอดคลองกนของแนวนโยบายทางเศรษฐกจและการศกษา นโยบายทางการพฒนาการอานควรสอดรบกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตของประเทศดวย เชน การพฒนาการอานใหเหมาะสมเพอพฒนาบคลากรไปสภาคธรกจของประเทศ การพฒนาเนอหาหนงสอทอานใหควบคกบการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจทเกดขน

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

135

5. นอกจากหนงสอทเขยนขนโดยมเนอหาทรวมสมยแลว รฐบาลควรสงเ สรมการอานวรรณกรรมอนสะทอนคานยมในการรกชาต และสะทอนวฒนธรรมอนดงามของสงคม

6. ดงเชนเวยดนามไดเลอกใหวรรณกรรมเปนวชาหลกวชาหนงของการสอบเขาศกษาตอระดบอดมศกษา และวรรณกรรมทใชสาหรบการเรยนกคอวรรณกรรมทสรางเสรมคานยมและวฒนธรรมอนดงาม ในดานของกจกรรมสงเสรมการอาน งานวจยพบวากจกรรมสงเสรมการอานของประเทศไทย มความหลากหลายมากกวา รวมถงกจกรรมสงเสรมการอานของประเทศไทยกสรางความหลากหลายทางความคดและจนตนาการใหกบเยาวชนไดมากกวา ประสบการณของประเทศเวยดนามจงเปนประโยชนอยางยงในดานของการพฒนานโยบายระดบประเทศและการสงเสรมวฒนธรรมชาตใหเหมาะสม มากกวาการพฒนาการอานในรปแบบของกจกรรมสงเสรมการอาน

สรปผลการส ารวจความคดเหนของผทเกยวของกบการอาน ทาการศกษาผเกยวของกบการอาน ประกอบดวย 1)กลมนกเรยนและนกศกษา 2)กลมคร อาจารย 3)กลมผปกครอง 4)กลมประชาชน และ 5)กลมบรรณารกษ ผลการศกษาสรปไดดงน 1. กลมนกเรยนและนกศกษา กลมตวอยางกวารอยละ 90 มเงนเกบ ซงสวนใหญไมเกน 500 บาทตอเดอน มกใชเงนเกบในการซอหนงสอและซอขนม เงนทใชซอหนงสอตอเดอนสวนใหญไมเกน 300 บาท ในขณะทเงนงบประมาณของครอบครวทใชเพอซอหนงสอตอเดอนไมเกน 500 บาท กลมตวอยางเกอบครงมการจดมมหนงสอทบาน และสวนใหญเปนผทชอบอานหนงสอ โดยใชเวลาอานหนงสอไมเกน 60 นาทตอวน แตกมบางสวนไมชอบอานหนงสอเนองจากไมสนก ไมมเวลาและไมมหนงสอทนาสนใจ โดยมการใชอนเทอรเนตเพอเลนเกม คยกบเพอน และอานหนงสอ สาหรบผทมอทธพลททาใหชอบหนงสอทสาคญคอ พอแม ผปกครอง และคร ครอบครวของกลมตวอยางสวนใหญไมเคยพาไปงานหนงสอและไมเคยจดกจกรรมสงเสรมการอานของครอบครว แตสวนใหญเคยเขาหองสมดสปดาหละ 1-3 ครง โดยมากเปนหองสมดของโรงเรยน นอกจากนยงพบวา สถานศกษาของกลมตวอยางเปนจานวนมากมการจดกจกรรมสงเสรมการอานทกเทอมหรอทกสปดาห กลมตวอยางกวาครงเขารวมทกครง/เกอบทกครง ซงทาใหมการอานหนงสอเพมขน

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

136

2. กลมคร อาจารย กลมตวอยางสวนใหญอานหนงสอ เพอเสรมสรางความร ใชในการสอน และใชประโยชนในการทางาน นยมอานหนงสอพมพ หนงสอวชาการและสารคด มการจดสรรเงนซอหนงสอเปนครงคราว โดยมากไมเกน 500 บาทตอเดอน การอานหนงสอสวนใหญใชเวลาไมเกน 60 นาทตอวน โดยมากไปงานหนงสอนานๆ ครง ไปรานหนงสอสปดาหละ 1-3 ครง และมกนยมจดกจกรรมสงเสรมการอานในสถานศกษา 3. กลมผปกครอง กลมตวอยางเกอบครงมการจดมมหนงสอในบาน และสวนใหญเปนผทชอบอานหนงสอ โดยใชเวลาไมเกน 60 นาทตอวนเปนสวนใหญ สาหรบกลมทไมชอบอานหนงสอเนองจากไมมเวลาและชอบทากจกรรมอนมากกวา ขณะเดยวกนบตรของกลมตวอยางสวนใหญกเปนผชอบอานหนงสอเชนกน โดยมบางสวนทไมชอบอานหนงสอเนองจากชอบทากจกรรมอนมากกกวา ชอบเลนกบเพอน และตดเกม การจดสรรเงนเพอซอหนงสอตอเดอนสวนใหญจดสรรไวไมเกน 500 บาท และมกไปรานหนงสอสปดาหละ 1-3 ครง การแนะนาใหบตรอานหนงสอครงแรกสวนใหญเรมเมอบตรอาย 1-2 ขวบ และชวยใหบตรรกการอานโดยการเลานทานใหฟง ใหดภาพในหนงสอและอานเรองในหนงสอใหฟงเปนสวนใหญ รวมทงนยมใหบตรไปรานหนงสอ หรอพาไปหองสมด การสรางใหบตรมทศนคตทถกต องเกยวกบการอานสวนใหญใชวธเกบหนงสอใหเปนระเบยบใหเงนบตรสาหรบซอหนงสอ หรอเชาหนงสอ และทาตวอยางใหบตรเหนวาการจายเงนซอหนงสอมประโยชน นอกจากนบางสวนยงนยมพาบตรไปหองสมดอนทไมใชหองสมดโรงเรยนเปนครงคราว และกวาครงมการจดกจกรรมสงเสรมการอานทบาน และสวนใหญเหนวาพอแม ผปกครอง เปนผมสวนสาคญทสดในการสงเสรมการอาน 4. กลมประชาชน กลมตวอยางเกอบครงมการจดมมหนงสอในบาน และสวนใหญเปนผทชอบอานหนงสอ และมกใชเวลาอานหนงสอไมเกน 60 นาทตอวน บางสวนทไมชอบอานหนงสอเนองจาก ไมมเวลาและชอบทากจกรรมอนมากกวา กวาครงไมมการจดสรรเงนเพอซอหนงสอ แตสวนใหญมการไปรานหนงสอสปดาหละ 1-3 ครง และไปหองสมดสปดาหละ 1-3 ครง โดยมากใชบรการหองสมดททางาน และหองสมดประชาชนของรฐบาล ซงหองสมดทไปใชบรการสวนใหญมหนงสอเพยงพอกบความตองการ กวาครงของกลมตวอยางไมเคยไปงานหนงสอ และไมนยมอานหนงสอทางอนเทอรเนต แตยงคงมบางสวนทนยมอานหนงสอทางอนเทอรเนต ซงใชเวลาสวนใหญไมเกน 60 นาทตอวน กลมตวอยางสวนใหญไมมการจดกจกรรมสงเสรมการอานภายในบาน

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

137

5. บรรณารกษ กลมตวอยางสวนใหญอานหนงสอเพอสรางเสรมความร โดยนยมอานหนงสอพมพ สารคด และหนงสอวชาการ และจดสรรเงนไวซอหนงสอเปนครงคราว สวนใหญจดสรรเงนไวไมเกน 500 บาทตอเดอน การอานหนงสอสวนใหญใชเวลา 30-60 นาทตอวน สวนมากมการจดกจกรรมสงเสรมการอานของหองสมดอยางสมาเสมอ โดยไดงบประมาณดาเนนการตอปนอยกวา 30,000 บาท ซงโดยมากเปนงบประมาณของหองสมดเอง ปญหาทพ บในการจดกกจรรมสงเสรมการอานคอ ผมารวมอานนอยและงบประมาณไมเพยงพอ การใชเวลางานในการทากจกรรมสงเสรมการอาน สวนใหญใชเวลารอยละ 20 ขนไป

ความคดเหนทมตอพฤตกรรมการอานของเดก กลมตวอยางในกลมคร อาจารย ผปกครอง มความเหนวา การทเดกไมอานหนงสอ รวมทงมการอานหนงสอลดลง เนองจาก

1. ตดเลนเกม เลนอนเทอรเนต 2. ไมคอยมเวลาอานหนงสอ 3. ผปกครองไมคอยปลกฝงการอานหนงสอใหเดก 4. ตดเทยว ตดเพอน ตดเลน 5. มกจกรรมอยางอนทามากกวา เชน ดโทรทศน เลนกฬา-ดนตร สนกกวา 6. ไมชอบอานหนงสอ 7. เดกอานหนงสอไมออก 8. ไมเหนประโยชนของการอานหนงสอ 9. หนงสอไมนาสนใจ ไมสวย และตวหนงสอมาก 10. ผปกครองไมมเวลาไมเปนแบบอยางทด 11. สายตาไมปกต 12. มสอและเทคโนโลยทนาสนใจมากกวา 13. การสงเสรมใหเดกอานหนงสอมลดลง

ความคดเหนทมตอนโยบายการอานของรฐ การรบรเกยวกบนโยบายสงเสรมการอานของรฐ กลมตวอยางทกกลมสวนใหญไมทราบวารฐมนโยบายสงเสรมการอาน และเหนดวยวาหากการสงเสรมการอานไมบรรลผลประ เทศจะไมพฒนา ความคดจะไมทดเทยมตางชาต และประชาชนในชาตจะขาดจนตนาการ

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

138

กลมตวอยางในกลมคร อาจารย ผปกครอง เหนวาหากการสงเสรมการอานไมบรรลผลจะ ทาใหประเทศไมพฒนาความคดไมทดเทยมตางชาต และประชาชนในชาตขาดจนตนาการ กลมตวอยางสวนใหญเหนวาพอแมผปกครองเปนผมสวนสาคญทสดในการสงเสรมการอาน

ความคดเหนทมตอการสงเสรมการอาน ในดานความคดทมตอการอาน ไดทาการสารวจความคดเหนดวยคาถามแบบ Rating Scale โดยมเกณฑการใหคะแนนในระดบเหนดวยอยางยง = 5 คะแนน เหนดวย = 4 คะแนน ไมมความเหน = 3 คะแนน ไมเหนดวย = 2 คะแนน และไมเหนดวยอยางยง = 1 คะแนน ทาการเปรยบเทยบโดยใชคาเฉลย กลมตวอยางทงกลมนกเรยน ครอาจารย ผปกครอง ประชาชน และบรรณารกษ ตางเหนดวยอยางยงและเหนดวยวา 1) ควรกาหนดใหการอานเปนวาระแหงชาต 2) สานกพมพทจดพมพหนงสอทมคณภาพมเปนจานวนนอย 3) การอานจะพฒนาไดตองอานเปนประจาทกวน และเปนกจกรรมตอเนองตลอดชวต 4) การอานไมใชทกษะทจะเกดขนโดยธรรมชาต แตตองฝกฝน 5) หองสมดเปนแหลงสาคญทสดทจะจดการสงเสรมการอาน และ 6) หนงสอชวยพฒนาชาต และชวตใหเจรญรงเรองและมความเหนตรงกนวาหนวยงานสาคญทควรดาเนนการสงเสรมการอานไดแก กระทรวงศกษาธการ ซงเปนองคกรทกลมตวอยางรบรและทราบถงกจกรรมสงเสรมการอานมากทสด รองลงมาไดแก กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

ความคดเหนทมตอประเทศทประสบความส าเรจในการสงเสรมการอาน ผเกยวของทกกลมเหนดวยวาประเทศทเปนแบบอยางในการประสบความสาเรจในการสงเสรมการอานมากทสดคอประเทศญปน รองลงมาไดแก สหรฐอเมรกา สาหรบประเทศทประสบความสาเรจดานการสงเสรมการอาน กลมตวอยางเหนวาควรมคณสมบตดงน 1. เดกและเยาวชนประสบความสาเรจดานการศกษาสงกวาประเทศอนๆ ประชากรมความรความสามารถ 2. ใชเวลาอานหนงสอทกท ทกเวลาทวาง ทกเพศ ทกวย

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

139

3. มเรองราวทางประวตศาสตรของประเทศมาก และมบคลากรทมชอเสยง 4. คนในชาตใหความสาคญกบการอานหนงสอ สงเกตจากการใชหองสมด 5. รฐบาลสามารถควบคมราคาหนงสอไมใหแพงเกนไป 6. หองสมดไดรบงบประมาณเพยงพอ และเปดโอกาสใหเขาใชบรการไดอยางสะดวกสบาย 7. ประเทศมการพฒนารวดเรว เจรญกาวหนา ประชากรมคณภาพ 8. ประชากรถกปลกฝงใหรกการอานและเหนความสาคญของการอานตงแตเดก 9. ประชากรมจนตนาการกวางไกล สามารถประดษฐสงตางๆ ได 10. รฐบาลใหการสนบสนน 11. ใหประชากรเปนสมาชกหองสมดทกคน 12. มการจดกจกรรมการอานทนาสนใจและมภาพประกอบทนารกประกอบการอาน

ขอเสนอแนะวธการทจะประสบความส าเรจในการสงเสรมใหเกดนสยรกการอาน จากขอมลในหนงสอเรอง “Effective Methods of Promoting Reading habits in Asia and the

Pacific ; Report of the Trai Book Production in Asia and the Pacific (22nd, Tokyo, Japan, November 17 – December 5, 1989). ไดกลาวถงปญหาในการสรางนสยรกการอานและวธการทจะประสบความสาเรจในการสงเสรมใหเกดนสยรกการอาน ไวดงน ปญหาในการสรางนสยรกการอาน การพฒนาหองสมดเปนหนงในปจจยหลกทจะสงเสรมการสรางนสยทดในการอาน แตปญหาทยงคงอยซงเกยวของกบหองสมด ไดแก 1. นโยบายระดบชาตทมตอหองสมดไมไดรบการสนบสนน 2. ขาดหองสมดระดบชาตทเขมแขง 3. ขาดระบบทะเบยนหองสมด และมาตรฐานของหองสมดทเหมาะสม 4. ขาดนกบรรณารกษมออาชพ 5. แหลงเงนทนไมเหมาะสม 6. หองสมดโรงเรยนไมเพยงพอ 7. หองสมดประชาชนไมเพยงพอ 8. บทบาทของบรรณารกษไมไดรบการยอมรบ 9. หนงสอและอปกรณทเกยวกบการอาน มคณภาพตาและราคาสง

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

140

10. มอตราผทอานหนงสอไดอยในเกณฑตา 11. ขาดการจงใจในกลมผทมโอกาสทจะเปนนกอาน 12. สอโทรทศนเบยดเบยนเวลาการอาน ประเดนปญหา ประกอบดวย 10 ประเดน ไดแก 1. ปญหาดานการอานหนงสอออก (Literacy Problem) 2. กจกรรมของโรงเรยน (School Campaign) 3. หองสมดประชาชนและหองสมดเคลอนท (Public and Mobile Libraries) 4. กจกรรมดานการอาน (Reading Campaign) 5. วจย ฝกอบรม และสมมนา 6. กระตนการเขามามสวนรวมของครอบครว 7. กระตนในดานการจดพมพ 8. การนาสอสาธารณะเขามาชวย (Mass-Media Involvement) 9. การกระจายหนงสอ 10. การสนบสนนจากภาครฐ 1. ปญหาดานการอานหนงสอออก เปนทยอมรบกนวาอตราการอานหนงสอไมออกของคนเอเชยและแปซฟก โดยเฉพาะอยางยงในประเทศทกาลงพฒนาทมอตราการอานหนงสอไมออกอยในเกณฑสง ปญหาหนงทสาคญทสดในการสงเสรมใหเกดนสยรกการอาน วธการแกปญหาการอานหนงสอไมออก ควรจดใหมกจกรรมดานการอานหนงสอ ดงน 1) จะตองมตวแทนผประสานงานในการสนบสนนการอานหนงสอในกลมผใหญ และวยรนทไมไดเรยนหนงสอซงอยในพนทชนบทและในเมอง 2) เชญชวนใหวทยาลยและมหาวทยาลยสนบสนนการศกษา และโปรแกรมการเรยนโดยเขารวมในกจกรรมการอานดวยการเชญชวนใหนกเรยนฝกการใหบรการแกกลมเปาหมาย 3) กระตนใหรฐบาลทองถนเขารวมในกจกรรมการอานในหมบาน รวมทงในระดบตาบล 4) สนบสนนใหการศกษาภาคไมบงคบชวยสนบสนนดานการอานแกผใหญทเพงเรมอานหนงสอออก

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

141

5) เชญชวนกลมครอบครวทมการศกษา เพอสรางความรวมมอในการสงเสรมการสรางนสยรกการอาน 6) กระตนใหทกๆ หมบานพยายามจดกจกรรมการอานในวงกวาง เพอตอสกบความไมรหนงสอในหมบาน 2. กจกรรมของโรงเรยน ปญหาทพบในโรงเรยน คอ นสยรกการอานในโรงเรยนอยในเกณฑตามาก ปญหานอาจจะแกไดโดยจดกจกรรมการสงเสรมนสยรกการอานในโรงเรยน โดยการจดกจกรรมดงตอไปน 1) ขอใหบรรณารกษของโรงเรยนชวยประชาสมพนธรายการหนงสอทเปนหนงสอเดก ทด 2) เชญใหบรรณารกษและครเขามามสวนรวมในการวางแผนพจารณา กจกรรม ซงสงเสรมการอาน เชน ชมรมหนงสอ (book club) เวทนกอาน (reader’s theater) หรอ การประกวด (Contest) เปนตน 3) จดใหมการประกวดการอานหนงสอในโรงเรยน 4) คดเลอกนกเรยนตนแบบทอานหนงสอเปนจานวนมาก 5) จดใหมโปรแกรมการอานในโรงเรยน 6) จดตงเครอขายหองสมดโรงเรยน 7) มอบหมายงานการรายงานการอานรายสปดาหใหแกนกเรยน 8) สรางสรรคเกมทสงเสรมการอานใหมากขน 9) เลาถงเรองราวความสาเรจทเกดจากประโยชนของการอาน 10) มอบหมายงานใหนกเรยนเขยนยอความหนงสอทพวกเขาอาน 11) จดใหมระบบมาตรฐานการสอน 12) แจงใหนกเรยนไปเรยนทหองสมดเมอคณครลาหยด 13) เผยแพรจดหมายแจงใหทกๆ โรงเรยน และแจกใหนกเรยนไดอาน 14) ชกชวนใหนกเรยนไปหองสมดโรงเรยนเมอมเวลาวาง 15) ชกชวนใหครใหไปหาบทเรยนการอานทมชวตชวาและนาสนใจโดยใชตาราเรยนหรอหนงสออนๆ 16) เปลยนวธการสอนใหเปนแบบใหมทนกเรยนและครตองการการอานมากขน 17) มอบหมายงานใหนกเรยนจดทาเรองยอจากหนงสอทเขาอาน

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

142

18) กาหนดเวลาอานสาหรบหนงสอทวไป และหนงสอเรยน 19) ขอรองใหสานกพมพ องคกรเพอสงคม องคกรศาสนา บรจาคหนงสอใหกบหองสมดโรงเรยน 20) จดใหมโปรแกรมการแนะนาการใชหองสมดและการจดนทรรศการศลปะในหองสมดโรงเรยน 21) เชญนกเรยนดเดน เพอเลาถงประสบการณออกทางโทรทศน 22) ขอใหภาครฐบาล (รฐบาลทองถน) ชวยเหลอโรงเรยนระดบประถม (Primary School) ใหมหองสมดทมบรรณารกษทมคณภาพ 23) กาหนดรายการหนงสอทดเพอใหบรรณารกษสามารถคดเลอกหนงสอทดไดงายขน 24) สนบสนนการอานในหองเรยนโดยกาหนดใหมหนงสอประเภทอนๆ ทหลากหลายประเภทมากกวาตาราเรยน 25) กาหนดใหนกเรยนมการเลานทาน 26) จดใหมชมรมหนงสอ (book club) กลมคนรกหนงสอในทกโรงเรยน 27) ใชหนงสอเปนเหมอนรางวลใหกบนกเรยนทประสบความสาเรจทด 28) เชญชวนใหครหาทางจงใจนกเรยนใหอานหนงสอทนอกเหนอจากตาราเรยน 29) มอบหมายใหนกเรยนอานหนงสอทบาน 30) จดใหมการประกวดการอานกบนกเรยนในโรงเรยน 31) ใหรางวลกบนกเรยนในแตละกลมอายในระดบทองถน ตาบล จงหวด และระดบชาต ซงมการอานหนงสอมาก 32) กาหนดใหมบทเรยนดานการอานในหลกสตรของโรงเรยน 33) จดใหมหนงสอทดสอบทโรงเรยน 34) สนบสนนงานประพนธของเดกโดยผานความสมพนธของครอบครวและคร 35) มการแนะแนวดานเทคนคการอาน 36) มการจดงานหนงสอ (จดแสดงสนคา) ในระดบชาต 37) จดใหมหองสมดโรงเรยน และรายการหนงสอทดจากสานกพมพ

3. หองสมดประชาชนและหองสมดเคลอนท หองสมดประชาชนและหองสมดเคลอนทมจานวนคอนขางนอย ซงควรจะแกไขไดโดย 1) สรางหองสมดประชาชนและหองสมดเคลอนทเพมมากขน

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

143

2) ปรบปรงสภาพปจจบนของหองสมดและหองสมดเคลอนทใหดขน 3) ใชหนงสอเคลอนทเพอการเขาถงประชาชนในพนททอยหางไกล เพอใหสามารถเขาถงหนงสอดๆ ได 4) การจดตงหองสมดในวดหรอสเหลาหรอโบสถเพอใชเปนหองสมดประชาชนอยางเปนทางการ 5) ขยายบรการหองสมดใหมากขนสาหรบคนในกลมทไรความสามารถ รวมทงผทอยในโรงพยาบาล หรอในเรอนจา 6) จดงบประมาณใหหองสมดมากขน เพอสามารถจดซออปกรณการอานไดอยางเหมาะสม

4. การจดกจกรรมการอาน ประชากรในประเทศไมมเวลาทจะอานหนงสอ ปญหานอาจสามารถแกไขได โดยการจดกจกรรมการอานในลกษณะตอไปน 1) วางแผนโปรแกรมการอานในภาพรวมสาหรบประชากรทกระดบสงคม 2) จดใหมสปดาหการอานทวประเทศ 3) สงเสรมใหมการจดงานแสดงหนงสอ เพอชวยใหประชาชนไดเหนหนงสอใหมๆ 4) จดใหมรางวลสาหรบการออกแบบหนงสอทด 5) มการจดประกวดหนงสอเดกทเกยวกบการเขยน และหนงสอประเภทอนๆ ในแตละกลมอาย 6) จดใหมชมรมหนงสอ (Book club) สาหรบประชาชนในแตละกลมอาย 7) จดใหมตวอยางของคนทมนสยรกการอานทเปนผนา คร และครอบครว 8) จดใหมการประกวดหนงสอทมคณภาพ 9) ชกชวนทกๆ ครอบครวใหมเวลาสาหรบการอานในทกๆ วน 10) เผยแพรโปสเตอร โบรชวร และเครองมอในการประชาสมพนธอนๆ เพอสงเสรมการสรางนสยรกการอาน 11) เชญกลมศาสนา กลมทางสงคม และตวแทนองคกรทไมใชภาครฐบาลมาเขารวมในการสงเสรมการสรางนสยรกการอาน 12) จงใจใหสาธารณชนรจก และรบรเรองการอาน

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

144

5. การวจย ฝกอบรม และสมมนา ขอมลในการประชาสมพนธหนงสอ รวมทงขอมลในลกษณะอนทเปนการสงเสรมการสรางนสยรกการอาน มจานวนไมเพยงพอ จงควรมกจกรรมเพมเตมดงตอไปน 1. จดใหมการสมมนาสาหรบบรรณารกษ คร และครอบครวเกยวกบวธการในการสงเสรมการสรางนสยรกการอาน 2. อบรมคร บรรณารกษ และบคคลอนๆ ซงเกยวของในการสงเสรมการอาน เพอใหการสงเสรมการอานทาไดอยางมประสทธภาพ 3. อบรมประชาชนทเปนตวแทน ซงเกยวของกบหนงสอ รวมทงอปกรณการอานอนๆ (นกเขยน) 4. อบรมประชาชนผซงสนใจในเรองการแปลหนงสอของตางประเทศ 5. อบรมนกวาดภาพประกอบ (illustrators) และสานกพมพ ในการดาเนนการเกยวกบหนงสอเดก 6. กระตนใหวทยาลย และมหาวทยาลยจดใหมการวจยในเรองการสรางนสย รกการอานสาหรบแตละกลมอาย 7. นาขอเสนอแนะของนกวจยไปปฏบตใหเกดประโยชน 8. จดสมมนาและบรรยายพเศษใหแกสานกพมพ นกวาดภาพ นกเขยน และนกแปลในเรองเกยวกบปรมาณและคณภาพของหนงสอ 6. กระตนการเขามามสวนรวมของครอบครว หองสมดทจะใหบรการแกชมชนมจานวนไมเพยงพอ ดงนนแนวคดในการสรางหองสมดในลกษณะของครอบครว จะชวยสงเสรมการสรางนสยรกการอานใหกบประชาชนได โดยการจดกจกรรมตอไปน 1. ชกชวนครอบครวใหจดหองสมดในบานสาหรบครอบครว 2. แนะนาใหบรรณารกษพดคยกบครอบครว เกยวกบความสาคญทมตอการสรางหองสมดเลกๆ ทบาน 3. ครอบครวควรสนบสนนใหเดกๆ อานหนงสอทบานมากกวาการดโทรทศน หรอเลนเกมคอมพวเตอร 4. สนบสนนใหแมอานหนงสอใหลกเลกๆ ฟง 5. จดใหมการเลานทานในบานใหเดกๆ ฟง

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

145

6. ใหหนงสอเปนของขวญวนเกดแกเดกๆ 7. จดกจกรรมตางๆ กบแมเพอใหเหนความสาคญของการอานหนงสอใหเดกฟง 8. จดใหมตกตาหรอเกมทจะสงเสรมการสรางนสยรกการอานทบาน 9. จดใหมหนงสอและอปกรณการอานอนๆ ใหครอบคลมทบาน 7. กระตนในดานการจดพมพ คณภาพและปรมาณของอปกรณทเกยวของกบการอาน ควรมการดาเนนการดงน 1. ชกชวนใหสานกพมพจดพมพหนงสอทมคณภาพสาหรบกลมเดก รวมทงกลมอายอนๆ 2. ชกชวนใหบรรณาธการตดสนใจในเรองของคณภาพ และขนาดของหนงสอใหสอดคลองกบคณลกษณะของหนงสอแตละประเภท 3. ชกชวนใหสานกพมพบรจาคหนงสอใหกบศนยการอานหนงสอของแมบาน 4. จดพมพหนงสอทมคณภาพและนาสนใจแกทกๆ กลมเปาหมาย 5. ชกชวนใหสานกพมพจดทาภาพประกอบทด 6. จดพมพหนงสอใหมปรมาณทเพยงพอกบประชาชน 7. ชกชวนสานกพมพอยาบวกกาไรมากเกนไป เพอทาใหราคาหนงสออยในระดบทประชาชนสามารถจายซอได 8. ชกชวนสานกพมพใหรางวลแกนกเรยนดเดนดวยหนงสอ 8. การน าสอสาธารณะเขามาชวย ควรนาเอาสอสาธารณะเขามาชวยในการสงเสรมการสรางนสรกการอาน ดงน 1. ชกชวนสอสาธารณะ (เชน โทรทศน วทย หนงสอพมพ วารสาร ฯลฯ) ใหชวยในการสงเสรมการอาน ในลกษณะของการจดประกวดการอาน การจดโปรแกรม และสมภาษณนกเขยน 2. ทาการแนะนาหนงสอในสอสาธารณะ 3. วจารณในรปของบทความเกยวกบการสงเสรมการอานในสอสาธารณะตางๆ 4. ตพมพขาวในหนงสอ ในหองสมด และสรางนสยรกการอานทางหนงสอพมพ และวารสาร 5. การจดสนทนากลมผานทางโทรทศนและวทยเกยวกบการวจารณหนงสอ การแนะนาหนงสอ การเลานทาน การอานนทาน

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

146

9. การกระจายหนงสอ การกระจายหนงสอเพอใหทวถง ควรดาเนนการ ดงน 1. ดาเนนการใหมการกระจายหนงสอไดอยางสะดวกทวประเทศ 2. ปรบปรงระบบการกระจายหนงสอ (เครอขาย) ในพนทหางไกล 3. ปรบปรงระบบการสงซอหนงสอทางไปรษณย เพอใหคนทอาศยในพนทหางไกลไดรบหนงสอทางไปรษณย 10. การสนบสนนจากภาครฐ หนงในปญหาทสาคญทสด คอ ขาดการสนบสนนจากภาครฐบาลในการตพมพหนงสอดๆ ซงสามารถแกปญหาได โดยดาเนนการดงตอไปน 1. รฐบาลสนบสนนดานวตถดบ (กระดาษ, หมก เปนตน) เพอการจดพมพหนงสอ 2. ชกชวนใหเกดความรวมมออยางใกลชดระหวางสานกพมพ นกเขยน นกวาดภาพประกอบ และนกการศกษา 3. ชกชวนใหมการเขยน การแปล และการพมพหนงสอทมคณภาพโดยรฐบาล 4. พฒนาและจดใหมหนงสอสาหรบคนทองถนกลมยอย 5. รฐบาลมการควบคมคณภาพสงพมพทงหมด 6. ชกชวนใหสานกพมพจดพมพหนงสอราคาถกแกประชาชน เพอใหประชาชนมกาลงซอมากขน 7. รฐบาลดาเนนการจดซอหนงสอ เพอกระจายไปสหองสมด

แผนในการสงเสรมนสยรกการอานโดยผานกจกรรมของโรงเรยน การสงเสรมการสรางนสยรกการอานเปนภารกจทสาคญ และตองการความรวมมอจาก ทกสถาบน ทงทบาน โรงเรยน รฐบาล หองสมด ตวแทนภายนอก เพอชวยกนสงเสรมการอาน ซงโดยขอเทจจรงโรงเรยนจะมบทบาทสาคญในการดาเนนการ เนองจากโรงเรยนเปนแหลงของความร และมสวนรวมในการทาใหประเทศเจรญกาวหนา ดวยภาระรบผดชอบอนยงใหญในการสรางชาตน จงควรกาหนดใหโรงเรยนเปนศนยกลางในการสงเสรมการสรางนสยรกการอาน โดยมแผนผานทางโครงการตางๆ ของโรงเรยนดงน 1. กฎหมายและนโยบายของภาครฐทเกยวของกบการกาหนดหลกสตร งบประมาณ และการจดการบคลากร ควรเนนใหความสาคญตอการสงเสรมการอานไดโดย

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

147

1.1 ใหมการสอนดานการอานในโรงเรยนเปนเวลานานขน 1.2 ชกชวนใหโรงเรยนปรบปรงโปรแกรมการอานใหเหมาะสมกบการจดกจกรรมการอานในชวงเวลาวางตอหนงสปดาห 1.3 จดสรรงบประมาณทางดานการศกษาเพมขน เพอใหสามารถจดการหองเรยนและหองสมดโรงเรยนไดเพมขน 1.4 จดสรรเงนทนมากขนในงบประมาณของโรงเรยนเพอจดซอหนงสอทดเขาหองสมด 1.5 เพมเงนเดอนใหกบผบรหารโรงเรยน คร และบรรณารกษ เพอจงใจใหเกดการทางานทกระตอรอรนและสรางสรรค 1.6 การสรางเครอขายหองสมดโรงเรยนในระดบชาต 1.7 จดสมมนาและฝกอบรมเกยวกบการสงเสรมนสยรกการอาน 1.8 ชกชวนผบรหารโรงเรยน คร และบรรณารกษจดการสมมนาและฝกอบรมเพอพฒนาความสามารถในงานของตนเองใหสอดคลองกบการสงเสรมการอาน 1.9 ใหสงจงใจแกผทาวจยเกยวกบการสงเสรมการอาน 1.10 จดพมพงานวจยทเกยวกบการสงเสรมการอาน และวธปฏบตในสงทคนพบ และขอเสนอแนะจากการศกษา 1.11 เชญชวนผบรหารโรงเรยน และบคลากรอนๆ ในโรงเรยนเปนผชนาโดยใชตวอย างเพอสนบสนนการทากจกรรม เพอสงเสรมการอาน 2. ครควรจะประสานงานอยางใกลชดกบผบรหารโรงเรยน ครอนๆ บรรณารกษ ครอบครว และองคกรภายนอกอนๆ ในการกาหนดกจกรรมทนาสนใจและสรางสรรคเพอสรางเสรมการสรางนสยรกการอานทงในและนอกหองเรยน โดยการ 2.1 วางแผนโปรแกรมการอานทดในชนเรยน ซงจะใหเวลาแกนกเรยนในการอานหนงสอดๆ ในหองสมด 2.2 จดใหมการประกวด การเลนเกม การโชวหนกระบอก การทาโปสเตอร การเลาเรองในหนงสอ การเลานทาน รวมทงกจกรรมอนๆ ทชกชวนใหนกเรยนไดอานหนงสอดๆ 2.3 ชกชวนใหนกเรยนเขยนรายงานความประทบใจและขอแนะนาทมตอหนงสอทไดอานแลว 2.4 จดมมอานหนงสอภายในหองเรยน 2.5 ชกชวนใหองคกร บาน หอง ชนเรยน ดแลการจดวางหนงสอในมมอานหนงสอ

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

148

2.6 ชกชวนใหครอบครวเขามามสวนรวมในการแสดงหนงสอหรอการบรจาคหนงสอ 2.7 ชวยบรรณารกษของโรงเรยนและครในการวางแผนกจกรรมการสงเสรมการอานตลอดทงป 2.8 ชแนะนกเรยนในการเลอกหนงสอดๆ อานนอกเหนอจากหนงสอเรยนทใชในหองเรยน 2.9 ชกชวนนกเรยนใหเขารวมการประกวดการอานทชดข นในระดบทองถนและ ระดบชาต 2.10 ขอใหครอบครวชวยเพมเตมนสยรกการอานของเดกทบาน โดยซอหรอยมหนงสอใหกบเดก 3. หองสมดสามารถปรบปรงการใหบรการเพอชวยครในการสงเสรมนสยรกการอานไดโดย 3.1 จดชวโมงเปดหองสมดใหเหมาะสม เพอใหนกเรยนไดสามารถขอยมหนงสอในหองสมดได 3.2 เสนอรายการหนงสอดทมอยอยางเพยงพอในหองสมดโรงเรยนใหแกครไดทราบ 3.3 ตพมพในจดหมายขาวโรงเรยนเกยวกบกจกรรมของหองสมดทชวยสงเสรมการอาน 3.4 จดใหมชมรมหนงสอ (Book club) การเวยนหนงสอ และองคการนกเรยนอนๆ ซงชวยสนบสนนการสรางนสยรกการอาน 3.5 ประสานงานกบหองสมดระดบชาตและของเอกชน เพอชวยนกเรยนในการใหยมหนงสออนๆ 3.6 ขอบรจาคหนงสอจากองคการภายนอก เชน สานกพมพ องคกรเพอสงคม และองคกรศาสนา 3.7 ชวยครอบครวในการจดหองสมดในบาน โดยใหยมหนงสอตามกาหนดเวลา 3.8 จดใหมชวโมงเลานทานโดยผานทางชมรมหนงสอ เพอดงดดใหเดกเขามาอานหนงสอในหองสมดมากขน 3.9 ประสานงานกบครและผบรหารโรงเรยนในการทาวจยเกยวกบการสงเสรมการอาน 4. ครอบครวสามารถชวยครและบรรณารกษในการสรางนสยทดในการอานใหแกเดกของตนและเดกอนๆ ไดโดย 4.1 สรางตวอยางทด โดยการอานหนงสอดๆ ดวยตนเอง

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

149

4.2 ซอหนงสอดๆ ใหแกเดกๆ และอานใหเดกฟง 4.3 มการใหยมหนงสอสาหรบมมการอานของหองเรยน 4.4 บรจาคหนงสอใหแกหองสมด 4.5 จดหองสมดในบานโดยไดรบความชวยเหลอจากครอบครวอนๆ 4.6 คอยตามงานทเดกไดรบมอบหมาย ในการเขยน ทบทวน หนงสอ หรอการเขยนรายงาน 4.7 บรจาคหนงสอใหเปนรางวลในกจกรรมของโรงเรยนเหมอนการจดประกวด 4.8 เตอนเดกๆ ของตนใหยมหนงสอจากหองสมด และสงคนตามกาหนด 5. ผเกยวของอนๆ เชน สานกพมพ องคกรมออาชพ องคกรศาสนา และองคกรเพอสงคมสามารถชวยสนบสนนโรงเรยนในการสงเสรมการอานไดโดย 5.1 สานกพมพจดสงรายการหนงสอใหมๆ ทเปนหนงสอเดกใหกบหองสมดโรงเรยน 5.2 จดงานแสดงหนงสอ การประกวดหนงสอ การแนะนาหนงสอ และการเลานทานในหองสมดโรงเรยน 5.3 กระตนนกเขยนทดและสรางสรรคใหเขยนหนงสอทดสาหรบเดก 5.4 กระตนส านกพมพ ใหพมพและขายหนงสอ เดกทมคณภาพด (ในสวนขององคประกอบ, การนาเสนอ, ภาพประกอบ, ปก) ในราคาทสมเหตสมผล 5.5 องคกรดานครและบรรณารกษมออาชพสามารถจดสมมนาและฝกอบรมใหกบบคลากรของโรงเรยน สานกพมพ ครอบครว และองคกรทไมใชของรฐ เพอใหทกฝายตระหนกถงบทบาทของตนเองในการสงเสรมการอาน 5.6 ครภาษาและองคกรภายนอกอนๆ ทมการสอนภาษาใหกบวยรนและผใหญนอกโรงเรยน สามารถรวมมอกบโรงเรยนในการแลกเปลยนหนงสอและอปกรณในการอานหนงสอได 5.7 องคกรและสถาบนศาสนา ควรกระตนใหผปฏบตตามเปนตวอยางทดในทางสรางนสยรกการอาน 6. สอสาธารณะ เชน โทรทศน วทยหนงสอพมพ และวารสารสามารถชวยโฆษณา โปรแกรม โครงการ การประกวดและกจกรรมอนๆ ทดาเนนการโดยโรงเรยน และองคการอนๆ เพอสนบสนนโรงเรยนในการสงเสรมการอาน โดยการ

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

150

6.1 กาหนดโปรแกรมโทรทศนหรอวทยเพอนาเสนอ คร สานกพมพ ครอบครว หรอบคคล องคกรอนๆ ทมการทางานทดเดนในการสงเสรมการอาน 6.2 ยงคงใหมการประกวดและเลนเกมทจะกระตนใหคนอานหนงสอดๆ 6.3 จดใหมการประกวดเกยวกบการนาโปสเตอร การเขยนสโลแกน การเขยนเรอง การเลานทาน และกจกรรมอนๆ ทสมพนธกบการอาน โดยนาเสนอในรายการโทรทศนหรอวทย 6.4 จดใหมรายการทางวทยหรอโทรทศนซงเปนเรองเกยวกบการเลานทาน เวทนกอาน (reader theater) การแสดงหนกระบอก นทานพนบาน หรอเรองอนๆ จากหนงสอดๆ 6.5 เชญบคคลทมชอเสยงในหนวยงานราชการ ดาราภาพยนตร หรอบคคลอนๆ ทเปนมออาชพ เพอแนะนาการทาโฆษณาทสมพนธกบการสงเสรมการอาน 6.6 ประชาสมพนธแนะนาหนงสอดๆ ใหกบคนทกวยในหนงสอพมพ 2-3 หนา วารสาร โทรทศนและวทย

การใชสอเพอสงเสรมการอาน (Utilization of Media for Reading Promotion) หนงสอพมพ การกลาวถงหนงสอในหนงสอพมพรายวน ซงหนงสอพมพควรม 1-2 หนา เพอกลาวถงหนงสอทกสปดาห การแนะนาหนงสอในบทความทลงในหนงสอพมพ ซงอยในสวนของขาว ในประเทศหรอชวตประจาวน วทย มการแนะนาหนงสอในรายการวทย ซงเปนรายการเกยวกบการอานหรอแนะนาหนงสอในลกษณะของการรายงาน ซงมทงสถานวทยของภาครฐและเอกชน โทรทศน โทรทศนทาใหหนงสอขายดได เนองจากถกแฝงอยในรายการโทรทศน นอกจากนยงมรายการโทรทศนทมการแนะนาหนงสอ โดยมบทบาทในการแนะนาและวจารณหนงสอ เชน รายการ “The Best Seller” ซงโทรทศนเปนสอทบทบาทในการสงเสรมการอานไดเปนอยางด

บรรณารกษกบการสงเสรมการสรางนสยรกการอาน การอานหนงสอออกเสยงดงๆ ใหกบเดกถอเปนบทเรยนทสาคญสาหรบบรรณารกษ ซงจะทาใหเดกสนใจในหนงสอจากการไดฟงและลลา จงหวะของนาเสยง หนงสอเคลอนท (Book Mobile) ไมใชบรการแคหนงสอ แตเปนแนวทางทดสาหรบเดกทจะไดเรยนรวธการอาน โดยการฟงบรรณารกษ เดกๆ จะสนกสนานกบตวหนงสอและเขาใจความหมายของคา สงสาคญอนดบแรกในกา รกอตงหองสมด คอ การทาใหเดกๆ และแม ซงอยในพนทรกการอานหนงสอ ซงจะชวยกระตนใหเกดความตองการทจะใชหองสมด และควรเปนความรบผดชอบของผบรหารหองสมดทจะหาวธการทจะทาให

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

151

ประชากรทกคนเขามาใชบรการหองสมดและรกการอานหนงสอ กจกรรมอนๆ ทบรรณารกษควรทา เชน การใหขอมลขาวสารและเอกสารอางองทจาเปน ความรดานการศกษาดานการอานเปนสงจาเปนสาหรบบรรณารกษทจะใชเปนพนฐานใหเปนการเคลอนไหวดานพฒนาของหองสมด และพฒนาทางสงคม วธการสงเสรมการสรางนสยรกการอาน ประการแรก คอ ตองทาใหคนคนเคยกบหนงสอ โดย 1. ทาใหคนคนเคยกบหนงสอ โดยการใหมหนงสออยรอบๆ ตวของทกๆ คน โดยทไมทาใหเขารสกวาถกตกรอบ 2. สรางและรกษาสภาพแวดลอมใหคนสามารถรสกไดวาตวอกษรทเขาคนหาในหนงสอนน มความหมายบางอยางสาหรบเขา โดยทาใหเปนประจาในทกวนของชวต 3. การมองหนงสอเปนเหมอนเครองมอหรอถาเมอไรกตามทเหนหนงสอจะรสกตองการเปดอานทนทและตองการเหนวามอะไรในหนงสอนน 4. การสรางบรรยากาศสามารถทาได โดยแมและบรรณารกษจากความสมพนธของภาษา ตวอกษร และหนงสอ การอานหนงสอมความสาคญตอเดกๆ มาก โดยเฉพาะเดกทไมสามารถอานตวอกษรได ตองอานขางๆ หดวย ลลานาเสยง ในลกษณะเชนนหนงสอภาพจะชวยไดมาก ประการทสอง คอ จะตองทาใหการอานหนงสอเปนเกมทสนกสนาน สาหรบเดกๆ โดยการอานดวยลลาเหมอนกบการรองเพลง ในการนเรองราวทสนกสนานจะเปนทตองการ ซงเปนความรบผดชอบของสานกพมพ นกเขยน บรรณาธการ และนกวาดภาพ ทจะทาการผลตหนงสอทมความสนกสนานและเขาถงเดกๆ ประการทสาม การทจะสนกสนานกบการอานคอ การทคนไดตระหนกวาการอานและความสนกสนานในการอานคอ บางสงบางอยางทนาภมใจ การทจะบรรลสงนไดตองขนกบแมทจะฟงลกๆ อานหนงสอและชมเชยเขาหลงจากชมเชยแลว เดกๆ กจะสนกกบการอานเอง และสนกกบการนกคด การพฒนาในขนตนจะตองทาเมอเดกอาย 1-2 ป ในขนทสองชวงอนบาลและในขนทสาม เมอเดกๆ เขาโรงเรยนในระดบตน ซงจะเปนชวงเวลาทเดกๆ คดวาหนงสอเปนเครองมอแหงความสนกสนานของเขาและพวกเขาไมไดรบการชมเชยหรออาน แตเฉพาะหนงสอเรยนทไมนาสนใจ เขากจะไมสนกสนานกบการอาน ดงนนจงควรชนชมเดกๆ เมอเหนเขาอานหนงสอ ดงนนแนวทางในการสงเสรมใหเกดนสยรกการอานในสงคมจงควรทาดงน 1. จะตองใหความรกตอแตละคน เมอสรางสมพนธภาพดวยความรกแลวกสามารถใชหนงสอเปนสอในการสอสารความคดและภาษา ควรอบรมใหถอวาหนงสอเปนสงมคาและสอนเดกๆ วา การ

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

152

มองขามหนงสอเปนพฤตกรรมทผด และการหนหางจากหนงสอเปนสงทไมนายอมรบ แตพฤตกรรมสวนใหญมกทาใหหนงสอออกหางจากประชาชน ดงนนหนงสอจงตองคงอยคกบความเปนอยของคนและจะเตบโตตอไป ความเปนอยของคนดขน ถาเชอมโยงกบการอานและการพฒนาของมนษย ครและแมควรกระตนใหเกดการอานหนงสอ วธสรางบรรยากาศทดในการอาน โดยทจะอานควรรสกรกหนงสอ โดยการขอยมหนงสอทชอบ ตองทาใหแมชอบหนงสอ แตถาแมไมชอบการอานกจะ ไมสามารถชกชวนใหลกอานหนงสอได ซงถอเปนเรองสาคญ และไมใชเรองงายทจะนาเอาการอานเขาไปเปนสวนหนงของความสนกสนาน 2. ความพยายามทจะขยายกจกรรมหรอทาการสงเสรมการอานใหทวประเทศ โดยบรรณารกษ เจาหนาทของภาครฐ โรงเรยน คร หรอองคกรอนๆ สงทสาคญมากคอ ความพยา ยามทจะโนมนาวและเชญชวนใหประชาชนไดเขามามสวนรวม และรวมมอกนทากจกรรม ไมเชนนนจะ ไมเกดผลสาเรจ และเปนไปไมไดทจะสงเสรมการอานในชมชนโดยผานทางภาครฐฝายเดยว เมอภาครฐพยายามกาหนดแนวทางในเรองการอานและการคดเพยงฝายเดยว การทาใหประชาชนอานหนงสออาจจะไมสามารถใหผลตอบแทนในรปตวเงน ดงนน เราจงตองการความรกสาหรบชมชนและใชเทคนคทมในการชกชวนใหประชาชนรวมมอกน และหองสมดเองกตองมแนวทางทดในการขอความรวมมอจากประชาชน เพอทาใหทกคนในชมชนสามารถอานหนงสอได ดงนน จากระดบบคคล โยงไปสระดบชมชน และระดบชาต จงควรมการผลกดนรฐบาลใหกาหนดกองทน (fund) เพอการอานและกจกรรมประชาสมพนธหนงสอ รวมทงเชญชวนประชาชนใหอานหนงสอ ซงจะเปนพนฐานในการพฒนาเศรษฐกจและวฒนธรรม รวมทงรปแบบทางสงคมของประชากรทเปนเอกลกษณ ซงจาเปนตองใชเวลาเปนอยางมาก เพอนาไปสความสาเรจ และในภาครฐ บรรณารกษกจะตองมความเชอมนในความคดน และพยายามทาทกสงทมความเปนไปได

วธการทจะประสบความส าเรจในการสงเสรมใหเกดนสยรกการอาน จากขอมลในหนงสอเรอง “Effective Methods of Promoting Reading habits in Asia and the

Pacific ; Report of the Trai Book Production in Asia and the Pacific (22nd, Tokyo, Japan, November 17 – December 5, 1989). ไดกลาวถงวธการทจะประสบความสาเรจในการสงเสรมใหเกดนสยรกการอาน ไวดงน 1. ทาการสงเสรมการอานในกลมประชาชนโดยความรวมมอของครอบครว คร และองคการ การรจกหนงสอของครอบครวเปนสงสาคญในการสงเสรมการอานโดยการสรางบรรยากาศการอานขนภายในครอบครว 2 – 3 ชวโมง ซงจะชวยใหเดกชอบทจะอานหนงสอ ครอบครวจะตองตระหนกวาการ

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

153

อานควรจะเรมตนตงแตเดกยงเลกๆ ความสมพนธน ครกจะตองกระตน และชแนวทางใหเดกทโรงเรยนเหนความสาคญของการอาน ซงสามารถขยายวงกวางเมอเดกกลบไปทบาน นอกจากน ควรจะมการจดหองเลกๆ เพอใหสามารถอานหนงสอไดในทกเวลาทตองการ 2. รฐบาลควรกาหนดนโยบายในภาพรวม วางแผน และจดสรรเงนทน และมการจดอบรมทด ซงจะบรรลเปาหมายได โดยมการออกกฎหมายหองสมด เพอชวยใหการวางแผนอยางมระบบ และปฏบตไดอยางมประสทธภาพ มการทบทวนระบบการศกษาทเชอมโยงกบนโยบา ยการอาน การสงเสรมการอานสามารถทากจกรรมไดในหลายพนท ซงจะชวยใหภาครฐกาหนดและเพมงบประมาณไดอยางเพยงพอ บคลากรทเกยวของกบกจกรรมทงในเมองและนอกเมอง สามารถจดกจกรรมทมประสทธภาพได หากไดรบการฝกอบรมอยางมออาชพทเพยงพอ 3. การใชสอสาธารณะ โดยอาศยบทความทมการแนะนาตอหนงสอทนาสนใจ การวจารณหนงสอ และรายการของเดกจะชวยทาใหการสอขาวสาร สามารถแพรหลายไดในวงกวาง 4. มความจาเปนทจะตองมปจจยทเกยวกบการอานอยางเพยงพอในทกระดบประชากร ซงจะบรรลเปาหมายไดโดยปรบปรงคณภาพ ปจจยตางๆ ควรจะมการควบคม เมอเทคโนโลยกาวหนาขนตนทนของหนงสอควร ถกลง เพอใหประชากรสามารถซอหนงสอได ความสาเรจขางตนจะเปนไปไมได ถาขาดระบบเครอขายทดทจะเขาถงมวลชนเหลานน 5. การอานวยความสะดวกในดานการสงเสรมการอาน ทาไดโดยกาหนดสงอานวยความสะดวกตอการอานทเหมาะสมทวประเทศ โดยเพมและปรบปรงบรการหองสมด ทองถน รวมทงจดตงหองสมดทบาน กจกรรมการสงเสรมการอานควรดาเนนการอยางจรงจง โดยใหมการแขงขนกน มการจด book club จดงานหนงสอ มการรณรงคการอาน ในระดบทองถนและระดบประเทศมโปรแกรมสาหรบกลมคนพการ ดงนนจงกลาวไดวางานในดานการปรบปรงปจจยตางๆ ทมผลตอการอานเปนเรองสาคญและตองดาเนนการเปนเรองแรก

แผนปฏบตการเพอพฒนาปจจยตางๆ ใหมประสทธภาพ 1. การทาวจยเกยวกบนสยและความสนใจดานการอาน 2. การสารวจปจจยทเกยวของกบการอาน 3. การเชอมโยงการปฏบตใหสมพนธกบความตองการสงเสรมการอานทจะดาเนนการทงหมด

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

154

4. กระตนการประชาสมพนธทสอดคลองกบปจจยทมผลกระทบตอความตองการ 5. การปรบปรงวธการมสวนรวมในการจดการกบปจจยตางๆ 6. การใหรางวลแกหนงสอทด บรรณาธการ สานกพมพ และหนงสอทขายด 7. การจดการเพอใหเกดการแขงขนในการสรางสรรคผลงานการเขยนและการนาเสนอ 8. มการแขงขนการวาดภาพระบายสภายในโรงเรยน 9. การจดประกวดการอานหนงสอในโรงเรยน 10. การประชาสมพนธการเลาเรอง การเลาเรองสน โดยใหหนงสอมราคาทถกลงสาหรบหนงสอเลมทไดรบการสงเสรม 11. จดการฝกภาคปฏบตสาหรบนกเขยน เพอเตรยมสาหรบปจจยดานการอานแบบใหมๆ 12. ใชภาษาทเขาใจงายสาหรบปจจยทมผลตอการอาน 13. การอบรมบคลากรทเกยวของกบการผลตหนงสอ เชน บรรณาธการ นกวาดภาพนกถายภาพ และสานกพมพเพอใหเขาใจถงความตองการของเดก เปนตน 14. ใหขอแนะนาแกนกเขยนและนกแปล 15. ใชสอสาธารณะ เพอประชาสมพนธหนงสอทมการปรบปรง 16. ประชาสมพนธการแนะนาหนงสอ 17. จดกจกรรมการกลาวถงหนงสอ 18. ชแนะการผลตหนงสอ โดยเฉพาะหนงสอเดก 19. กาหนดมาตรฐานการพมพ และการเยบ 20. ควรมตวแทนกลางทจะประสานงานในเรองการสงเสรมการสรางนสยรกการอาน หรอสงเสรมการอานหนงสอ 21. กาหนดแนวทางในการคดเลอกอปกรณการอาน หรอหนงสอเดก 22. การสารวจทดสอบตนฉบบกอนทาการตพมพ 23. การปรบปรงเทคโนโลยการพมพ เพอลดตนทนโดยรวม 24. การกระจายการจดจาหนายเปนเครอขาย 25. การปรบ การแปลความตามบรรทดฐานทเปนทยอมรบ 26. การแลกเปลยนอปกรณการอานระหวางพนทในประเทศเดยวกนและระหวางประเทศ 27. การถายทอดวธการสงเสรมการอานทประสบความสาเรจของประเทศตางๆ เพอกระตนใหนานาชาตเขาใจและเกดความรวมมอกน

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

155

28. กระตนใหเกดความรวมมอระหวางสมาคมนกเขยน บรรณาธการ สานกพมพ และนกวาดภาพ โรงพมพ รานขายหนงสอ เพอรวมกนสงเสรมหนงสอใหดขน 29. นโยบายรฐบาลในเชงบวกจะชวยกระตนใหเกดความรวมมอระหวางกลมทเกยวของ

วธการแกปญหา แนวทางเพอแกปญหาในการสรางนสยรกการอาน มดงน 1. หองสมดของชาตตองเขมแขง และมอานาจทจะดาเนนการวางแผนโดยรวมทงประเทศ 2. เครอขายหองสมดและการใหบรการของหองสมดกลางควรไดรบการพฒนาโดยมแผนทสอดคลองกน 3. การใหบรการของหองสมดควรคานงถงผใชเปนหลก (User oriented) เพอทจะดงดด ผทคาดวาจะเขามาใชบรการใหได 4. ควรมการกาหนดกฎระเบยบของหองสมด และมาตรฐานของหองสมดทเหมาะสม 5. ควรกาหนดโปรแกรมการฝกอบรมทเหมาะสม โดย Library School หรอตวแทนทสอดคลองกน 6. บรรณารกษควรมการพฒนาใหเกดทศนคตทดในดานการใหบรการ 7. ควรพจารณาสรางอนสาวรยของบรรณารกษมออาชพ 8. การใหบรการหองสมดโรงเรยน ควรขยายผลไปสโรงเรยนทงหมดโดยผานทางจดศนยกลางทเหมาะสม 9. การใหบรการหองสมดประชาชนควรจะขยายไปทวประเทศ โดยผานทางหนงสอเคลอนท (Book Mobile) ศนยบรการไปรษณย หองอานหนงสอ หรออนๆ 10. รฐบาลควรจดสรรเงนทนทเหมาะสมไปสหองสมดทกแหง 11. รฐบาลควรจดหาอปกรณทเกยวกบการอานไปสหองสมด โดยไมมคาใชจาย หรออดหนนดานราคา 12. สอควรถกนามาใชโดยหองสมด เพอกจกรรมสนบสนนดานการอาน โดยสรปพบวา มหลายแนวทางในการสงเสรมนสยรกการอาน อยางไรกตามวธการในการปฏบตตามแนวทางเหลานน มความจาเปนทจะตองดาเนนกจกรรมในภาพรวม และไดรบความรวมมอจากครอบครว คร บรรณารกษ นกฝกอบรม สานกพมพ ผบรรยาย นกวจย สอสาธารณะ องคกรทไมใชภาครฐ ตวแทน (agencies) ผนา รวมทงภาครฐ ซงจะทาใหสามารถทางานไดโดยไมมอปสรรค ความ

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

156

รวมมอและการประสานงานในการสงเสรมการสรางนสยรกการอานเปนสงจาเปน โดยรวมมอกนทางานอยางใกลชด เพอทาใหสงคมโดยรวมดขนโดย

ขอเสนอแนะแนวทางการสงเสรมการอานส าหรบประเทศไทยของผวจย จากการศกษาขอมลการสงเสรมการอานของตางประเทศ ตลอดจนการสมภาษณผทรงคณวฒ และการสารวจความคดเหนของผทเกยวของกบการสงเสรมการอาน สามารถบรณาการไดขอเสนอแนะแนวทางการสงเสรมการอานสาหรบประเทศไทยโดยรวม ไดดงน 1. ขอเสนอแนะแนวทางการสงเสรมการอานส าหรบรฐบาล ขอเสนอแนะนโยบายในการสงเสรมการอานส าหรบรฐบาล 1. กาหนดการอานเปนวาระแหงชาต 2. รฐบาลประกาศนโยบายการสงเสรมการอานอยางชดเจน วางแผนพฒนาประเทศ 5 ป โดยเฉพาะแผนการศกษาแหงชาต จะตองปลกฝงนสยรกการอานตงแตวยอนบาล ประถมศกษา และมธยมศกษา 3. กาหนดเปาหมายการอานใหสอดคลองกบการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ 4. จดทาแผนการดาเนนงานดานกจกรรมสงเสรมการอานในระดบกลยทธอยางเปนระบบและตอเนอง 5. จดกจกรรมสงเสรมการอานอยางตอเนอง จรงจง ในเชงรกและขยายขอบเขตไปสทองถนมากขน 6. รฐบาลและองคกรปกครองสวนทองถนตองใหความสาคญตอการศกษาและการอาน 7. ตงคณะกรรมการรบผดชอบเรองการสงเสรมการอานโดยตรง 8. ชวยกนรณรงคสงเสรมการอานอยางตอเนองในทกกลมอายตงแตเลกจนโต 9. รฐบาลสนบสนนงบประมาณอยางเตมทและตอเนอง มการตรวจประเมน ตดตามผลอยางใกลชด 10. จดสรรงบประมาณใหเพยงพอทงหนงสอและอปกรณ ประกอบอนๆ เชน ชนหนงสอ คอมพวเตอร และอปกรณประกอบการจดกจกรรมใหกบหองสมดโดยตรง 11. รฐบาลสงเสรมและรณรงคดานการอานของเดกผานสอ โดยจดใหมสอตางๆ ในการดงดดใหเดกเกดความตองการอานหนงสอมากขน เชนภาพ หรอมรางวลในการอาน 12. หนวยงานของรฐและเอกชน จดใหมกจกรรมเกยวกบการอาน เชนมมมหนงสอ เปนตน

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

157

13. แสดงใหเหนถงความสาคญและประโยชนของการอานหนงสอ และตระหนกวาการอานมความสาคญตอคณภาพชวต 14. รฐบาล และทกหนวยงานควรรวมกนจดกจกรรมสงเสรมการอานใหมากขนตามความเหมาะสมของแตละพนท รวมทงการตดตามประเมนผล 15. ทกคนในสงคมของประเทศตองชวยกนสงเสรมการอานในทกพนท 16. พนททางยทธศาสตรควรชดเจนและทวถง 17. รฐบาล สนบสนนใหกระทรวงศกษาธการมนโยบายสงเสรมการอานทกโรงเรยนในเขตและนอกเขตพนทการศกษา และเปนนโยบายตอเนอง 18. ใชศนยการเรยนรชมชนเปนเครอขายเพอเขาถงเยาวชนและประชาชนในทองถน 19. รฐบาลสนบสนนบคลากรทมความรความสามารถในดานการสงเสรมการอาน 20. กาหนดตวชวดความสาเรจและความกาวหนาของกจกรรมสงเสรมการอานทเหมาะสมและชดเจนโดยแยกสวนความรบผดชอบในการปฏบต จดกจกรรม และประเมนผล 21. รฐตองเอาใจใสหนงสอทมอยในหองสมด 22. สรางสงกระตนและแรงจงใจใหรกการอานมากขน 23. รฐบาลควรพจารณาระบบการตงราคาโดยรวมของหนงสอเพอใหราคาอยในระดบทเหมาะสมกบผบรโภค 24. รฐควรใชประโยชนจากระบบภาษ เชน การลดภาษมลคาเพมเพอสนบสนนอตสาหกรรมการผลตหนงสอหรอบรษททซอหนงสอบรจาคในโครงการเกยวกบลกคาสมพนธสามารถนาคาใชจายไปลดหยอนภาษได การลดภาษกระดาษ ปรบปรงระเบยบในการจดเกบภาษในการซอหาจดทาหนงสอดมคณภาพ นาภาษทเกบไดจากธรกจสงพมพมาสงเสรมและพ ฒนาการผลตหนงสอใหมคณภาพ 25. สนบสนนการทาวจยคนควาดานการอาน 26. จดตงศนยหรอสถาบนเพอศกษาพฒนาการของเดกและเยาวชนในดานการเรยนรและการอานออกเขยนได และศกษาวจยดานการอานของประชาชนโดยมกระบวนการทดสอบและประเมนผล 27. สงเสรมการศกษาใหกบประชากรของประเทศ เนองจากการศกษาของผปกครองสมพนธกบพฤตกรรมการอานของเดกและเยาวชน 28. ออกกฎหมายทควบคมสงพมพอเลกทรอนกส 29. ใชการเมองในการผลกดนใหเกดการสงเสรมการอาน

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

158

30. รฐบาลและผนาประเทศตองใหความสาคญกบการสงเสรมการอาน และแสดงใหเหนอยางชดเจน เชน รายการนายกพบประชาชนควรใหทานนายกรฐมนตร เลานทานใหเดกฟง 31. สรางผเชยวชาญดานการสงเสรมการอาน และสงเสรมบคลากรดานการอานใหมากขน 32. การจดตงสถาบนหนงสอแหงชาตเพอสงเสรมการอานแกเดกและประชาชนทวไป 33. กาหนดองคกรและทาหนาทเชอมโยงกบทกฝายทเกยวของกบการสงเสรมการอานทงภาครฐและเอกชน กระทรวงศกษาธการ สานกงานอทยานการเรยนร สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) 34. จดตงสถาบนในการพฒนาสอสงเสรมการอาน เชน ทาหนงสอราคาถก ทาหนงสอยากเปนหนงสออานงาย (Simplified Version) พฒนาสอสงเสรมการอาน การเรยนรอยางสรางสรรค สอดคลองกบคามตองการของกลมเปาหมาย พฒนาแหลงอาน พนทการอาน ใหมการเชอมโยงในการแลกเปลยนฐานขอมล ใหมการ Download หนงสอมคณภาพ มแหลง (Resources) ในการชวยสนบสนนวธการหรอเทคนคในการอานใหเปนอานอยางมคณภาพ อานไดประโยชน เปนตน 35. จดทาเวบกลาง (Portal Web) เชอมโยง แลกเปลยนการสงเสรมการอานรวมกนระดบประเทศ ทเปนการ single sign on แลวเชอมโยงไดทกแหลง ทกสอ 36. จดทาตนแบบทดในการสรางนสยรกการอานและประสบผลสาเรจจากการอาน ในทกระดบอาย เชน เดกเลก เยาวชน วยวน วยทางาน วยแสวงหาความร วยผใหญ วยสงอาย เปนตน โดยยกยองและใหกาลงใจนกอานและนกเขยนใหมาก 37. สรางกระแสการรกการอานในรปของการรณรงค การจดงานมหกรรมรกการอานทประชาชนมสวนรวม หรอการกาหนดวนอานแหงชาต เปนตน 38. ทกกระทรวงโดยเฉพาะกระทรวงวฒนธรรม กระทรวงสาธารณสข กระทรวงศกษาธการ กระทรวงมหาดไทย และกระทรวงการพฒนาสงคมฯ ตองถอวานโยบายในการสรางวฒนธรรมการอานเปนนโยบายหลกอกนโยบายหนงทตองสงเสรมและสนบสนน นบแตการจดสรรงบประมาณใหเพยงพอตอการจดซอหนงสอ การจดกจกรรมสงเสรมพฤตกรรมการอาน รวมถงการซอมแซมบารงรกษาหนงสอ การใหความรและแนะนากระบวนการททนยคทนสมยใหแกผรบผดชอบ อยางสมาเสมอและตอเนอง 39. การใหเดกเปนตวขบเคลอนทสาคญทสดในการสงเสรมการอาน โดยผใหญคอยสนบสนน 40. จดตงสถาบนการแปลแหงชาต ซงมตวอยางในตางประเทศดาเนนการอย

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

159

41. สงเสรมการอานในทกมตของการอาน เชน ตงแตอยในครรภและทกวย และทกฝายทเกยวของ เชน บรรณารกษ เปนตน โดยดาเนนงานในเชงคณภาพ เพอใหเยาวชนสามารถคดวเคราะหและมวจารณญาณ

ขอเสนอแนะกลยทธในการสงเสรมการอานส าหรบรฐบาลและองคกรตางๆ 1. กลยทธตองมความตอเนอง และมความจรงใจจากทกฝาย 2. ประชาสมพนธกบกลมเปาหมายใหทวถง 3. ประชาสมพนธใหคนเหนความสาคญของการอานใหมากทสด 4. ประชาสมพนธผานเสยงตามสายแผนพบ และสอตางๆ อยางทวถง 5. จดกจกรรมในรปแบบแปลกใหม มความนาสนใจ 6. จดโครงการและกจกรรมสงเสรมใหมนสยรกการอานอยางตอเนองและสมาเสมอ และ

จรงจง 7. จดกจกรรมทมการแลกเปลยนเรยนรจากการอานหนงสอดวยการจดกจกรรมเปนประจา

อยางตอเนอง 8. มการเสรมกาลงใจ ใหรางวลเปนแรงจงใจ 9. รณรงคเพอสรางทศนคต สรางจตสานก สรางความตระหนก และแรงจงใจทดตอการอาน

หนงสอโดยชใหเหนประโยชนของการอานหนงสอ และปลกฝงการอาน การอานหนงสอชวยใหเดกมพฒนาการอานทดขน เดกไทยอานหนงสอนอยมาก ควรผลกดนใหเดกรกการอานมากขน การอานชวยพฒนาชาต การอานหนงสอทกวนเปนสงดทสดจะทาใหประสบความสาเรจ

10. จดกจกรรม นทรรศการดานการอานทสาคญ เชน Thai Read การประกวดแขงขนเพอสรางการมสวนรวมในการอานในรปแบบตางๆ หรอกาหนดใหเปนวนภาษาไทย วนแหงการอานประจาป เปนตน

11. การกระจายหนงสอสชมชน 12. เพมงบประมาณในการสงซอหนงสอทมคณภาพเขาหองสมดใหทวถง 13. ในชนบททหางไกลควรมการชวยเหลอดานตางๆ ทเกยวกบการสงเสรมการอานใหมากขน 14. รณรงคสงเสรมการอานใหเหมาะสมกบแตละวย โดยใชสอประเภทตางๆ รวมดวย เชน สอ

รายการโทรทศน หรอใหดารานกรอง มาชวยสนบสนน เนองจากเปนบคคลตนแบบของเดก หรอใชสอโทรทศนมาแนะนาหนงสอวนละเลม 1 อาทตยอาน 1 เลม หยดทาทกอยางอานอยางเดยว หรอขอเวลาโฆษณา จดรายการเกยวกบการอาน แนะนานกเขยนและนกอาน แฝงการอานในละครโฆษณา เปนตน

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

160

15. ใชกลยทธดานการเงน กลยทธดานการศกษา กลยทธเชงธรก จมผลประโยชนรวมกน กลยทธดานการเมอง และกลยทธองคกรภายนอก ประกอบกนเพอการสงเสรมการอาน 16. จดใหมพนทเพอรองรบกจกรรมสงเสรมการอานตางๆ 17. ใหเอาใบเสรจซอหนงสอ (ทมประโยชน) มาลดหยอนภาษได 18. แจกหนงสอสาหรบเดกเปนชวงๆ 19. ตดปายทก อบต. “วนนคณอานหนงสอหรอยง” 20. จดทาโครงการพฒนานสยรกการอาน 2. ขอเสนอแนะแนวทางการสงเสรมการอานส าหรบผประกอบการ ขอเสนอแนะนโยบายการสงเสรมการอานส าหรบผประกอบการ

1. ผแตงหนงสอจะตองคานงถงผอานดวยการเขยนใหนาอาน นาตดตาม และประเทองปญญา 2. ผลตหนงสอดมคณคาออกมาใหมากทสดในราคาไมแพง และเหมาะสมกบผอานแตละวย

ขอเสนอแนะเกยวกบกลยทธการสงเสรมการอานส าหรบผประกอบการ 1. จดกจกรรมเชอมโยงระหวางหนงกบหนงสอ เชน ความสขของกะท เปนตน 2. รวมมอประสานงานกบสานกพมพตางๆ 3. หนงสอทอานจะตองนาสนใจ อานสนก ประทบใจ ทนสมย ตรงกบความสนใจของผอาน 4. เรมตนจากทาใหหนงสอเดกมราคาถกลงในระดบทพอแมทมฐานะปานกลางพอจะซอใหลกๆ อานไดจะเปนการเรมตนทด เพราะทกวนนหนงสอเดกราคาแพงมาก 5. ขอความรวมมอจากสานกพมพใหพฒนารปแบบหนงสอใหนาอานมากขน ทงตวพมพ สสน และภาพประกอบใหนาหยบมาอาน ทงเดกและผใหญ แตทงนยงคงตองมเนอหาสาระใหครบถวนเหมอนเดมดวย 6. มหนงสอราคาถกหลากหลาย และมจานวนมากเพยงพอสาหรบการอาน 7. มหนงสอทมคณภาพ การผลตเปนเรองสาคญ ตวสะกด ภาษาตองถกตองชดเจน 8. ควรมหนงสอทด มสาระ ราคาไมแพงมากเกนไป และหาซอไดสะดวก 9. จดมมหนงสอตามรานหนงสอ และไมหมพลาสตก 10. ควรสงเสรมการอานตงแตวยเดกโดยเรมทการตน โดยผลตอยางมคณภาพ ดงดดใจ 11. รฐใหการสนบสนนสานกพมพ และระบบจดจาหนายใหมประสทธภาพ เพอใหหนงสอเขาถงผอานไดมากขน

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

161

12. การจดกจกรรมตางๆ เพอสงเสรมการอาน เชน การจดงานสปดาหหนงสอ 13 .เพมชองทางการจดจาหนายหนงสอออนไลนและสงเสรมการขายหนงสออเลกทรอนกส 14. ผประกอบการมคณธรรมในการจดกลมและผลตหนงสอใหเหมาะสมกบวย และทาอยางจรงจง 15. ทาใหหนงสออานงาย สนก มสาระ เนอหาไมมากเกนไป 16. สนบสนนใหกาลงใจผผลตหนงสอดๆ หนงสอสรางสรรค หนงสอไดรบรางวลใหมากขน เชน ประกาศเปนหนงสออานนอกเวลาสาหรบนกเรยน

ขอเสนอแนะวธการสงเสรมการอานโดยผานทางผประกอบการ 1. หนงสอแตละเลมควรมรปภาพประกอบ มสสน ตวอกษรขนาดใหญ เพอกระตนใหเดก

ตองการอานหนงสอ 2. หนงสอควรมราคาถก โดยการลดตนทนการผลต และการจดจาหนายหนงสอ 3. แจกหนงสออานฟรสาหรบเดก 4. หนงสอควรมเนอหาสาระทเปนประโยชน

5. หนงสอควรมคณสมบตทนาอาน เชน ตวอกษรใหญ เลมไมหนา พกพาสะดวก 6. ละครโทรทศน ตพมพเรองในหนงสอพมพ ผอานไดใชจนตนาการกวางขวาง แมเปนการอานบทละครกยงด 7. มการเผยแพรความรทกรปแบบ ผานทางอนเตอรเนต ซงสามารถเขาถงไดอยางสะดวก 8. ใหมรานหนงสอสาหรบเดกมากขน กระจายในระดบหมบาน และมมมสาหรบเดกทมเงนไมพอซอหนงสอไดอานฟร 3. ขอเสนอแนะการสงเสรมการอานส าหรบครอบครว ผปกครอง ขอเสนอแนะนโยบายในการสงเสรมการอานส าหรบครอบครวและผปกครอง

1. สงเสรมใหพอแมเหนความสาคญของการอาน 2. ครอบครวควรปลกฝงและสงเสรมใหเดกมนสยรกการอานตงแตเดกๆ 3. ผปกครองควรเนนถงความสาคญของการอานแลวสง เสรม ชกชวนบตรหลานใหอาน

หนงสอ 4. การจะสรางนสยรกการอานใหกบคนไทยควรเรมทสถาบนครอบครว พอแม และ

ผปกครองมสวนชวยสนบสนนและสงเสรมการรกการอานทกครอบครว

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

162

5. ครอบครวจดสรรทรพยากรการอานใหมากขน พอแม ทาเปนตวอยางใหเหน 6. สรางครอบครวรกการอาน 7. พฒนาการอานตามชวงอายของเดก

ขอเสนอแนะกลยทธในการสงเสรมการอานส าหรบครอบครวและผปกครอง 1. กลยทธการสงเสรมการอาน 1. ผปกครองปลกฝงใหลก อานหนงสอทกวน โดยพอแมอานใหฟง หรออานใหดเปนตวอยาง 2. สรางแรงจงใจในการอานหนงสอ โดยเรมจากหนงสอทชอบ 3. เรมจากพอแมผปกครองตองเปนตวอยางทดแกบตรตองอานหนงสอใหเปนตวอยางแกเดก 4. สอนบตรใหมนสยรกการอาน โดยปลกฝงตงแตเดกๆ 5. บมเพาะใหเดกอานหนงสอ ตองเรมจากทบาน โดยโรงเรยนกระตนใหเดกอานหนงสอเพมอกทางหนง 6. ตองใหหนงสออยใกลเดกตลอดเวลา สะดวกตอการหยบขนมาอานไดทนท กอนทเดกจะนกถงคอมพวเตอร 7. ผใหญตองเปนแบบอยางกอน หากจดในโรงเรยน ครทกคนตองอานดวย 8. ปลกฝงและสงเสรมใหเดกอานหนงสอทกประเภท 9. ใหเดกอานหนงสอทกททมหนงสอ 10. ใหเดกอานหนงสอเปนประจาจนเปนนสย 11. การอานของเดกควรเรมจากครอบครว โรงเรยน และทกฝายรวมมอกน 12. สอนใหเดกแบงเวลาใหเปนประโยชน ไมบงคบแตใหฝกฝนเรยนรเองตงแตเดก 13. มการเรยนรจากการเลยนแบบทดจากเดกถงผใหญ 14. ผปกครองควรมเวลาสาหรบลกในเรองการสงเสรมการอาน 15. พฒนานสยรกการอานของตนเองอยางตอเนอง ยงยนจนเปนนสย 2. กลยทธการใหเดกเขาถงหนงสอ 1. จดหาหนงสอสนก ๆ หนงสอทเดกสนใจใหเดกอาน และใหมตดบาน 2. วางหนงสอไวทวไปในบาน เดกเหนจะไดหยบอาน 3. มโตะหนงสอ หรอการจดมมหนงสอภายในบานใหสวยงาม เพอจงใจใหเดกตองการอาน 4. มเวลาพาบตรไปอานหนงสอนอกสถานท หรอหองสมดบาง

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

163

3. กลยทธการสรางนสยรกการอาน 1. สงเสรมใหบตรรจกหนงสอเปนครงแรกตงแตอาย 1-2 ขวบ 2. ใหเดกอานหนงสอใหฟงเปนประจา หรออานแลวใหสรปเรองราวใหฟง 3. ฝกใหเดกอานหนงสอทกวน หรอใหครมอบหมายงาน 4. ผปกครองกวดขนการอานหนงสอของเดก 5. ฝกใหเดกอานหนงสอทเขาชอบอานหรอสนใจอานกอน เพอปลกฝงใหเกดการรกการอานกอน 6. ควรอธบายถงประโยชนของการอานหนงสอ

ขอเสนอแนะวธการสงเสรมการอานโดยผานทางครอบครวผปกครอง 1. ปลกฝงนสยรกการอานโดยอานจากนยาย นตยสาร เพอความบนเทง แลวจงพฒนาเปนการ

อานหนงสอวชาการ 2. อานหนงสอทมสงดงดดทนาสนใจกอนแลวคอยอานแบบทไมมสงดงดด 3. อานหนงสอบอย ๆ หรอเรมอานตงแตเดก ๆ 4. พาเดกเขารวมกจกรรมเกยวกบหนงสอหรอกจกรรมสงเสรมการอาน 5. พอแมอานหนงสอใหบตรดเปนตวอยาง เดกจะไดอานตาม 6. อานหนงสอเมอมเวลาวางทกวนใหเปนนสย 7. พอแมเลานทานหรออานหนงสอใหบตรฟงทกวน 8. ชวนสมาชกในบานอานหนงสอรวมกน และแลกเปลยนความคดเหนเมออานหนงสอจบ 9. อานหรอเลาเรองในหนงสอใหเดกฟง เพอกระตนความสนใจ หรอใหเดกอานตาม หรอ

อานรวมกน 10. ใหเดกดภาพในหนงสอ 11. ใชซดนทาน การตน ชวยกระตนใหเดกตองการดภาพจากหนงสอ 12. เลนทายปญหาในหนงสอ 13. พอ-แม ตองพาบตรไปเยยมชมนทรรศการ รานจาหนายหนงสอสมาเสมอ และฝกใหเดก

เลอกหนงสอดวยตวเอง 14. จดสรรเงนหรอมงบประมาณเพอซอหนงสอใหบตร หรอเชาหนงสอให 15. สนบสนนใหแลกเปลยนหนงสอกบเพอน 16. ทาตวอยางใหบตรเหนวาการจายเงนซอหนงสอมประโยชนเพยงใด

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

164

17. ใหเดกอานหนงสอใหฟงเปนประจา หรออานแลวใหสรปเรองราวใหฟง 18. ฝกฝนใหเดกอานหนงสอทกวนๆ ละ 1 ชวโมง หรอไมตากวา 1 หนาตอวน หรอใหคร

มอบหมายงานเกยวกบการอาน 19. ผปกครองกวดขนการอานหนงสอของเดก ดงเดกออกจากโทรทศนใหมาอานหนงสออยาง

นอยวนละ 30 นาท 20. ฝกใหเดกอานหนงสอทเขาชอบอานหรอสนใจอานกอน 21. หนงสอทใชในการอาน ควรเลอกหนงสอทเหมาะสมหรอมรปภาพประกอบ 22. ฝกใหเดกอานหนงสอทกประเภท ทง นทาน สารคด การตนทมภาพประกอบ ความร

ทวไป เรองสน หรอนวนยายทเขาชอบหรอตองการอาน 23. อธบายถงประโยชนของการอานหนงสอ 24. มของรางวล คาชม เพอจงใจใหเดกอานหนงสอ 25. อธบายความหมายของสงนาร นาสนใจของเดกแลวแนะนาใหไปอาน 26. เขยนคาคม สภาษต ตดไวตามฝาผนงบานและบอกแหลงทมา แนะนาใหอานเพมเตม

27. มชมรมแมบานอาน “หนงสอ” ซอคนละเลม เมออานเสรจเวยนตอกนไป คาใชจายจะไมมาก 28. จะประกอบอาชพไดด ตองมความรในเรองนน ตองอานหนงสอเกยวกบอาชพนน 29. สงเสรมการอานเพอใหรจกตนเอง พฒนาตนเองนาความรทอานไปสการปฏบต กอนจะทาอะไรตองรวามหนงสอเกยวกบเรองนนหรอไม เพอนามาปรงแตงพฒนาปรบแกจดออนของคน 4. ขอเสนอแนะแนวทางในการสงเสรมการอานส าหรบหองสมด

ขอเสนอแนะนโยบายในการสงเสรมการอานส าหรบหองสมด 1. จดกจกรรมสงเสรมการอานโดยผานระบบหองสมด หองสมดจะตองสงเสรมการอานทก

รปแบบ เชน การโฆษณาหนงสอใหม นทรรศการหนงสอสาคญ ผลงานของคนมชอเสยง หนงสออเลกทรอนกส

2. ควรปรบปรงกฎระเบยบสภาพแวดลอม หองสมด หนงสอ เพอสนบสนนวสด ครภณฑ สรางบรรยากาศในการอาน และเปนแหลงศกษาหาความรอยางแทจรง

3. ควรพฒนาหองสมดประชาชนและทอน ๆ ใหมความทนสมยและมหนงสอหรอทรพยากรสารสนเทศตาง ๆ ทเพยงพอตอความตองการของผใช การพฒนาเทคโนโลยหองสมด

4. ตองมความรวมมอกนของหนวยงานทเกยวของโดยเฉพาะสถานศกษา 5. ตองรวมมอกบอาจารยผสอน

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

165

6. ปลกฝงใหนกเรยนเหนคณคาของการอาน 7. สรางจตสานกใหกบนกเรยนโดยการรณรงคใหเหนคณคาและประโยชนของการอาน

หนงสอ 8. นโยบายการใหยมหนงสอระหวางหองสมด 9. รฐบาลมเงนสนบสนนหองสมด และซอหนงสอเขาหองสมดทวประเทศ 10. ใหความสาคญกบหองสมดโรงเรยนและหองสมดประชาชน 11. จดตงสมาคมองคกรตางๆ ทเกยวของกบการพฒนาหองสมดเพอการอาน 12. ออกกฎหมายเพอกาหนดเงอนไข และการใหความสนบสนนดานตางๆ แกหองสมด 13. จดใหมเจาหนาทใหเพยงพอ 14. ยกยองและใหความสาคญแกบรรณารกษ รวมทงสงเสรมการใชประโยชนจากครบรรณารกษ 15. จดตงหองสมดเฉพาะทาง ดาเนนการหองสมดเคลอนท พฒนาหองสมดในโรงเรยน 16. เพมจานวนหองสมดประชาชน และหองสมดเคลอนทใหทวถงทกพนท โดยเฉพาะในตางจงหวด 17. ปลกฝงใหบรรณารกษตระหนก ใหความสาคญ และรบผดชอบตอการสงเสรมการอานแกประชาชนในพนท 18. กาหนดบทบาทของหองสมดประชาชนใหมความชดเจนมากขน 19. ประชาสมพนธกจกรรมตางๆ ของหองสมดผานสอตางๆ อยางตอเนอง ขอเสนอแนะวธการสงเสรมการอานโดยผานทางหองสมด 1. ทาการประชาสมพนธเมอทานไดเขามาหองสมด ทานจะไดอะไรกลบไปบาง และจดกจกรรมสงเสรมการอานเชงรก โดยไปจดกจกรรมสงเสรมการอานนอกสถานท 2. มหนงสอใหมเขามาอยางสมาเสมอ 3. ควรเลอกเนอหาของหนงสอใหเหมาะกบวยของกลมเปาหมาย หรอมเนอหาทนาสนใจ และทนตอเหตการณทเกดขน 4. มหนงสอหลากหลายใหเดกเลอกอานไดตามทตองการ 5. จดนทรรศการหนงสอใหมอยางนอยเดอนละ 2 ครง 6. จดแสดงหนงสอทนาสนใจอาทตยละครง 7. หองสมดเคลอนท เชน หองสมดกวยเตยวของชมชนรมเกลา ซงประสบความสาเรจมาก

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

166

8. เพมการประชาสมพนธกจกรรมของหองสมดใหทวถงเปนประจาสมาเสมอ 9. เขารวมกจกรรมเกยวกบหองสมดทหนวยงานตาง ๆ จดขน 10. จดตงหองสมดประชาชนประจาหมบานหรอหองสมดเอกชน 11. สถานทอานหนงสอ เชน หองสมด ควรมบรรยากาศชวนอานหนงสอ 12. จดบรรยากาศใหหองสมดเปนหองสมดมชวต 13. จดมมหนงสอทรบเขามาใหม 14. จดงานสปดาหหองสมด 15. หองสมดควรมหนงสอใหเลอกหลากหลาย 16. แนะนาหนงสอใหม 17. หองสมดควรสงเสรมใหมการยมหนงสอ/สงพมพ จานวนมาก และสาหรบนกศกษาไมมการงดบรการยมในชวงปดภาคเรยน 18. ศกษาเทคนคการจดกจกรรมสงเสรมการอานจากหนวยงานตางๆ หรอขอมลขาวสารทนาสนใจอยางสมาเสมอ 19. เพมจดบรการอานหนงสอใหมากขน เรมจากในโรงเรยน นอกจากหองสมดกจะเพมเปนจดๆ กระจายไปทวบรเวณโรงเรยนจากนนจงเขาไปสชมชน และบานซงเดกๆ อาศยอย 20. วางแผนโดยจดกจกรรมใหหลากหลาย ครบทกรปแบบ เพอจงใจใหเดกรกการอานและสนใจเขาหองสมดมากขน 21. การรวมมอจดนทรรศการและการบรรยายเกยวกบหนงสอ 22. กจกรรมหองสมดสมพนธชมชน ชวยสงเสรมนสยรกการอานไดมากขน 23. จดหองสมดในรปแบบใหม นาเทคโนโลยเขามาสงเสรมการอาน มนวตกรรมใหมๆ 24. จดหาหนงสอทมรปแบบใหมๆ ทนสมยเขามาไวใหบรการในหองสมด 25. จดมมหนงสอควบคกบเทคโนโลยสารสนเทศ 26. บานหนงสอประจาชมชน 27. จดกจกรรมเสวนาเกยวกบหนงสอทอาน 28. การอนรกษหนงสอเกา 29. แนวคดการจดหองสมดสมยใหม 30. กจกรรมวนภาษาไทยแหงชาต 31. โครงการชวนนองอาน 32. วนงานสปดาหหองสมด / หนงสอ

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

167

33. อบรมบรรณารกษเพอจดหองสมดมชวต 34. หองสมดคดไทย 35. การสรางชมชนนกอาน 36. ทกษะการรสารสนเทศและกลยทธการจดการหองสมดใหถกใจผใช 37. จดหองสมดอยางไรใหเยาวชนไทยรกการอาน 38. จดหองสมดเดกเลกๆ ใหพอแมยมหนงสอได 39. จดมมหนงสอในสถานททตองใชเวลารอคอยนานๆ เชนทโรงพยาบาล 5. ขอเสนอแนะแนวทางในการสงเสรมการอานส าหรบโรงเรยนและระบบการศกษา ขอเสนอแนะดานระบบการศกษา ควรด าเนนการดงน

1. กาหนดนโยบายและแผนทชดเจนในการพฒนาคนใหสมบรณทกดาน สงเสรมการเรยนรอยางเสมอภาคในทกชวงวยจนตลอดชวต ชใหเหนความสาคญ และมการประเมนผล 2. นาระบบเทคโนโลยสารสนเทศเขามาพฒนาหลกสตรการศกษา 3. เปดโอกาสใหนกวชาการและองคกรทองถนไดเขารวมจดหลกสตรการศกษาเพอใหสอดคลองกบธรรมชาตและวฒนธรรมทองถน 4. ปรบปรงระบบการศกษาทเอออานวยตอการสงเสรมการอาน 5. ประสานความรวมมอกบทกฝายทเกยวของอยางเปนระบบ 6. ปรบปรงหลกสตรการศกษาใหสอดคลองกบสงแวดลอมและเทคโนโลยทเปลยนแปลงไป เพอสนบสนนและเอออานวยตอการสงเสรมการอาน ควบคกบการคนควา 7. ทาวจยเพอชวยในการวางแผนและพฒนาระบบการศกษาใหอยในแนวทางทถกตอง 8. จดกจกรรมสงเสรมการอานโดยผานระบบการศกษา 9. จดตงคณะกรรมการดแลงานทเกยวของกบการสงเสรมการอาน 10. มหนงสออานนอกเวลาทหลากหลายทงดานวฒนธรรม เทคโนโลย คณธรรม จรยธรรม 11. กระจายศนยการเรยนรไปยงภาคทองถน 12. มบคลากรทมประสทธภาพ 13. ผลกดนใหครอบครวมสวนรวมในการเรยนรและการอานของเดก 14. สรางทศนคตทดเกยวกบการศกษา ตองทาความเขาใจวาสงคมด มคณภาพ การศกษาตองด ตองอานและเขยน เปนทกษะสาคญในการครองชพ

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

168

15. ปญหาคณภาพของคร การกระจายกาลงของคร บางครงครไมเพยงพอ ครละเลยการอาน วตถดบนอย ครไมเอาใจใส เดกอานไมออก ครตองเสยสละและเอาใจใสเดก 16. ปรบหลกสตรโดยเพมวชาทเกยวของกบการอานมากขน และแทรกอยในทกกลมสาระการเรยนร หรอในรปกจกรรม 17. ครตองมทศนคตทดและเหนความสาคญและเหนคณคาของการอานเสยกอน ขอเสนอแนะนโยบายการสงเสรมการอานส าหรบโรงเรยน

1. โรงเรยนทกโรงเรยนจดโครงการทจะกระตนใหเดกมนสยรกการอาน และสงเสรมใหมกจกรรมการอาน

2. ครควรเปนแบบอยา'ทดในดานการอาน 3. จดกจกรรมทสามารถดงใหนกเรยน นกศกษาเขามามสวนรวม 4. สรางความรกหนงสอแกเดกๆ และเยาวชน 5. จดการสงเสรมการอานใหมากขน โดยใชกจกรรมเขามารวมดวย เพอใหเดกสนใจการอาน

หนงสอมากขน 6. จดบรรยากาศ สถานท ใหเออตอการเปนแหลงการเรยนร 7. ควรมการวางแผนในการจดกจกรรมสงเสรมการอานใหรอบคอบ และด เพอเดกจะได

สนใจและใหความสาคญกบการอานมากขน 8. สงเสรมจงใจเดกใหรกการอานโดยการจดประกวดการอานหนงสอ 9. จะสงเสรมเดกเรยนรดานการอานใหมากขน สงเสรมใหเดกเหนคณคาของการอาน และ

สอนใหเดกรจกอนรกษหนงสอเกาๆ เพอใหเดกไดมองเหนความสาคญของหนงสอมากกวาเอาเวลาวางไปเลนอนเทอรเนต หรอเกมออนไลน

10. คร อาจารย ทกสถาบนการศกษาตองมสวนชวยในการจดกจกรรมสงเสรมรกการอานอยางตอเนอง 11. โรงเรยนตองสอนทกษะการอานใหแตกฉานเพราะการอยากรอยากเหนตองอาน ตองคนควา 12. พฒนาครใหมคณภาพ โดยครทกคนจะไดรบเงนเดอนสงกวาอาชพอนๆ การสงเสรมการอานจงจะประสบความสาเรจ 13. เนนการสงเสรมการอานเชงคณภาพมากขน โดยเนนความเขาใจในการอานหนงสอ

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

169

ขอเสนอแนะกลยทธการสงเสรมการอานส าหรบโรงเรยน 1. จดกจกรรมรกการอาน ตามโครงการแผนปฏบตการประจาปของโรงเรยน 2. จดกจกรรมเกยวกบการสงเสรมการอาน และมของรางวลให 3. เขารวมกจกรรมสงเสรมการอานเพอเพมความเขาใจ หรอทากจกรรมทเปนประโยชน 4. เรมจากผปกครองและคร ควรจงใจใหเดกตองการอาน ไมจาเปนตองหนงสอเรยนเทานน

แตสนบสนนในเรองทเดกชอบ 5. ควรเรมจากเดกระดบอนบาลกอน โดยใชหนงสอภาพใหเดกๆ ไดด ไดสมผส หรอเวลาท

เดกนอนกควรเปดนทานใหเดกฟง บางครงอาจนาหนงสอมาเลาเรองใหเดกๆ ไดฟงทกวนกจะเปนการปลกฝงใหเดกชอบหนงสอ รกทจะอานหนงสอเมอโตขน

6. เนนการอานหนงสอของนกเรยนประถมใหมากทสด ใชกจกรรมตางๆ กระตนใหนกเรยนสนใจการอาน

7. ตองพฒนาจากครอบครว และโรงเรยน ครในแตละวชาจะตองจดกจกรรมในการคนควา การอานใหมากขน

8. สงเสรมกจกรรมพฒนาการอานแกเดกนกเรยนในรปแบบทสรางความสนใจ เหมาะสมกบวย

9. ครควรมกจกรรมสงเสรมการอาน โดยใหนกเรยนอานหนงสอเรองทสนใจ และนามาเลาใหเพอนๆ ฟง

10. การอานหนงสอใหเยาวชนฟงหรอเลาเรองจากหนงสอภาพ ทกเวลาทมโอกาส การสรางคาถามเพอใหรจกคนควา เปนตน

11. ใหนกเรยนเลอกอานหนงสอทตวเองชนชอบ 12. จดกจกรรมทสามารถดงนกศกษาใหเขามามสวนรวมในทกกจกรรม เชน จดการประกวด

และการใหรางวล 13. ประสานงานกบอาจารยผสอนในแตละคณะฯ ในการจดกจกรรม เพอจะใหทราบแนวทาง

ทจะนามาจดกจกรรมใหสอดคลองกบการเรยนการสอนและเปนประโยชนกบนกศกษาโดยตรง 14. สอดแทรกบรณาการในวชาเรยน ปลกฝงนสยรกการอานใหกบเดก และเยาวชน 15. การจดกจกรรมใหแกเดกโดยมรางวลมอบให 16. ไมบงคบใหเดกเครงเครยดกบการอานมากเกนไป 17. จานวนนกเรยนตอหองควรนอยลง 18. ครควรชวยดแลการอานหนงสอของเดก

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

170

19. ใหนกเรยนมสวนรวมถายทอดประสบการณการอานในชมชน 20. คร เลาเรองยวยใหเดกอยากรตอนจบ โดยไมบอกและใหเดกหาอานเ อง จะทาใหเดกพฒนาการอานได 21. ครสอนภาษาไทยควรเกงการสอนภาษาไทย ซงจะชวยใหเดกเกงและรกภาษาไทย 22. เอาพอแมมาทาคายรวมกน

ขอเสนอแนะวธการสงเสรมการอานส าหรบโรงเรยน ใชวธการตามหลกการแบบใหม คอ สรางแรงจงใจใหรางวล ใหคณคา ยกยอง โดยมวธการดงน 1. มการจดประกวดนกอานดเดน 2. จดประกวดหรอแขงขน มรางวล 3. ประกวดการทาบนทกการอาน 4. การประกวดตอบปญหาบรรณานกรม 5. ประกวดเลานทาน 6. ใหครแนะนานกเรยนนอกเวลาเรยนในหองสมด และสรางบรรยากาศในหองสมดใหสงบ

เหมาะสมแกการอานหนงสอ 7. เดกนกเรยนทอานหนงสอออกหรออานหนงสอได จะไดรบรางวลตอบแทน 8. ตองพานกเรยนหรอเยาวชนไปชมนทรรศการสปดาหหนงสอแหงชาตบอยๆ เดกจะได

ซมซบนสยรกการอาน 9. ทกโรงเรยนตองมมมหนงสอ และมการคดเลอกหนงสอ เชน หนงสอด 100 เรองทเดกไทย

ควรอาน 10. จดกจกรรม จดบอรดรางวลซไรต 11. เลานทาน โดยใชหนมอประกอบ หรอทาตกตาประกอบ หรอละครหนสญจร 12. ใหรางวลสาหรบผทอานหนงสอไดครบตามกาหนด 13. จดกจกรรมสาหรบเยาวชนโดยนารปแบบมาจากหนงสอ การพบกระดาษ การทาดอกไม

การวาดรป เปนตน 14. สอดแทรกบรณาการในกลมสาระการเรยนร และวชาเรยนเพอปลกฝงใหเดกและเยาวชน

รกการอานอยางตอเนอง โดยจดกจกรรมสงเสรมการอานอยางตอเนอง 15. ใหครทกวชากระตนนกเรยน โดยการใหอานหนงสอเพมเตมในหองเรยน 16. สงเสรมจงใจเดกใหรกการอานโดยการจดประกวดการอานหนงสอ

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

171

17. มรางวลใหนกอาน 18. จดกจกรรมสงเสรมการอานหนงสอประเภทบนเทงคดในเบองตน เพอความเพลดเพลน

สนก จะชวยใหรกการอานมากขน 19. จดทาบนทกการอาน 20. ทโรงเรยนมมมหนงสอเดก และมหนงสอดทไดรบรางวลซไรต 21. การเรยนในชนเรยน กอนทจะเขาสบทเรยนจะตองใหมการมาเลาเรองทเปนประโยชนมา

แบงปนใหเพอนฟง 22. ใหใชเวลาในการอานอยางนอย 5 นาท แลวคอยๆ เพมเวลาขน 23. กจกรรมรกการอาน 24. กจกรรมสปดาหวนรกภาษาไทย 25. กจกรรมการอานนทาน การตน 26. กจกรรมการถามตอบคาถาม 27. กจกรรมสปดาหหองสมด 28. โครงการหมอภาษา 29. กจกรรมภาษาไทยวนละคา 30. กอดหมอนนอนอานหนงสอ 31. โครงการหนงสอมอสอง 32. ทาแบบทดสอบหลงการอานจะทาใหการอานมความทาทายขน 33. จดชนวางหนงสอใหเปนระเบยบจะไดกระตนการอานในครงตอไป 34. มของรางวล คาชมเพอจงใจใหเดกอานหนงสอ 35. จดแขงขนการอานหนงสอ และวดผลการอานนน 36. เพมจานวนครในระดบปฐมวยใหมากขน 37. แนะนาจดหาหนงสอทเดกชอบ มประโยชน เหมาะสมกบวย 38. อธบายเนอหาทเปนจดสนใจแกเดกเพอกระตนการอาน 39. การจดกจกรรมคายวชาการ 40. เดกไทยรวมใจอานถวายในหลวง 41. การพฒนาดานจตปภสสร 42. การพฒนาศกยภาพผสอน 43. ฝกอบรมดานการผลตหนงสออานเพมเตม

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

172

44. การพฒนากระบวนความคด 45. การอานภาษาไทยสญจร 46. เทคนคกจกรรมการพฒนา 6Q สาหรบเดกปฐมวย 47. อานนทาน, เลานทานกบดนตร 48. การฝกการอานและเขยนจากภาพหรอนทาน 49. การอานคดวเคราะห 50. การสรางสอพฒนาเดก 51. การสอนอานรอยกรอง และทานองเสนาะ 52. กระเชาหนงสอ/ตะกราหนงสอ 53. หยดทกงานอานทกคน 54. การอานจบใจความสาคญ 55. การอานขาวสารประจาวนมาสรปใหฟง 56. จดงานวนภาษาไทย 57. ฝกใหเดกเลอกหนงสอทเหมาะสมกบอาย 58. เขาโครงการหมอภาษา 59. เลานทานขาวตางๆ 60. อธบายใหเหนประโยชนจากการอานหนงสอ 61. จดเปนชวโมงรกการอาน 62. ฝกสรปเนอหาทสาคญ 63. จดอบรมการใชภาษาไทยทถกตอง พดถกตองตามหลกภาษา 64. ประกวดคดลายมอ อานทานองเสนาะ และบทกวนพนธตางๆ 65. บงคบใหนกเรยนอานหนงสอแบบเรยนในชนเรยน 66. จดการแขงขนการอานฟงเสยงตามระดบการศกษา 67. จดการประกวดเรยงความ เพราะการเขยนตองอาศยการอาน 68. การอานและการรบขอมลความรตาง ๆ ไมจากดเฉพาะแคในหนงสอเทานน อาจจะรบรจาก

สงรอบ ๆ ตว เชน การประดษฐสงของจากงานรไซเคล หรอการทากจกรรมรวมกนเปนตน 69. จดกจกรรมแขงขนตอบปญหาเกยวกบหนงสอในหองสมด 70. ฝกทาหนงสอทามอ

71. จดทาหนงสอสงเสรมการอาน

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

173

72. จดสมมนาการอานของโรงเรยน เพอแลกเปลยนความคดเหนเรองการสงเสรมการอาน 6. ขอเสนอแนะดานสงคมและวฒนธรรมการอาน ควรด าเนนการดงน

ขอเสนอแนะดานระบบการศกษา ควรด าเนนการดงน 1. ปลกฝงใหคนในประเทศมนสยรกการอาน และการเรยนร 2. สรางความเขาใจแกพอแมถงความสมพนธระหวางพฒนาการของเดก และการอานในแตละวย และชวตความเปนครอบครว 3. สรางความเขาใจแกครเรองการอาน วามความจาเปนเทากบหนงสอเรยน 4. เนนความรวมมอระหวางคนในชมชน อาสาสมคร และทกสวนในสงคม 5. สอรปแบบใหม เชน ทว อนเตอรเนต โทรศพทมอถอ เกมคอมพวเตอร มอทธพลตอพฤตกรรมการอานของคนในสงคมมาก รฐตองควบคมดแลใหอยในขอบเขตทเหมาะสมหรอเชอมโยงเขาสการสงเสรมการอานใหได 6. ปลกฝงใหเยาวชนรนใหมรจกคณคาของวฒนธรรมไทย 7. สงเสรมการอานเพอปลกฝงความเปนชาตนยมและคณธรรม 8. ปลกฝงใหครอบครวมบทบาทสาคญในการสงเสรมการอานของเดก 9. ตองมชมรม สมาคมทสนใจและองคกรภายนอก มารณรงคอยางจรงจงและผลกดนภาครฐ 10. มการเรยกรองตอสงคม และหนวยงานทเกยวของใหตระหนกและเหนความสาคญของการอาน และประสานความรวมมอกน เพอกาหนดนโยบายและแผนกลยทธ รวมกน 11. ปรบทศนคต อยามองวา การอานเปนเรองของคร หรอโรงเรยนอยางเดยว สงคมตองมสวนชวย 12. สงคมไมใหความสนใจดานการอาน เนองจากคนกาวหนาไดโดยไมอาน มชองวางใหคนไดประโยชนโดยไมอานไดตองปรบในเรองน 13. สรางใหเกดวฒนธรรมการเรยนรใหไดทงวฒนธรรมดานการเรยนร (Learning Culture) วฒนธรรมดานความคดใหม (Creative Culture) และ Productive Culture ซงตองเชอมโยงกบการอานทงสน 14. ออกแบบลกษณะของคนไทยในแตละชวงอาย เพอทราบแนวทาง และเนอหาของหนงสอทแตละชวงอายตองอาน

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

174

15. สรางคานยม “การอาน” ใหเปนคณลกษณะจาเปนขนพนฐานและแสดงถงบคลกภาพ เชน ในการสมครงาน หรอเปนตวชวด ในการกาวสตาแหนงทสงขน การสอบ หรอกจกรรมทกขนตอนของหนวยงานทตองใชการอานเปนพนฐาน 16. สรางทกจดใหเกดบรรยากาศรกการอาน ไมจาเพราะแตในโรงเรยน แตควรเปนทกสถานท ควรจดใหมหองสมดหรอสรางมมการอานทกท ทกเวลา ทงในองคกรภาครฐ ภาคเอกชน ทกแหง พรอมสรางวฒนธรรมการอานแกทกคนในองคกร 17. ผสานศลปะการอานเขากบศลปะแขนงอน 18. สงคมไทยเนนการถายทอดโดยกระบวนการบอกเลาและชอบฟงมากกวาการอาน ตองทาการปรบพฤตกรรมน 19. การใชสอเพอสรางกระแสสงคมและเปลยนวธคดอยางตอเนอง จนประชาชนคดวาการอานเปนวถชวต 20. การประสานงานและระดมทรพยากรตางๆ ในสงคม ตองประสานงานทกภาคสวน เพอรณรงคสงเสรมการอาน 21. สรางสรางวฒนธรรมการอานดวยการสงเสรม สนบสนนและกระตนใหคนไทยทกคนจดหาหนงสอทด หลากหลายและนาสนใจ มาแทนการดโทรทศน การเลนเกม อนเทอรเนต และการใชสอไฮเทคโนโลยทมอยทวไปในสงคม 22. องคการบรหารสวนทองถนทกหนวยในทกระดบ ตองบรรจแผนการสรางวฒนธรรมการอานไวในแผนงานทตองดาเนนงานอยางจรงจง โดยมการจดสดสวนอยางชดเจนเพ อสงเสรมและสนบสนนการดาเนนการอยางตอเนอง เชน รอยละ 1 ของงบประมาณประจาป หรอจดงบประมาณตอคนตอปอยางชดเจน 23. จดตงหองสมดในทกชมชน และตองจดระบบใหประชาชนเขาถงบรการไดงาย มเงอนไขในการใชบรการไมมาก และไมยงยาก มการจดบรรยากาศทสบายเพอเออใหเกดความสนใจในการเขามาอานหนงสอ รวมทงบรรณารกษตองมความทนสมย มเทคนคในการเชญชวนใหคนมารบบรการ มาอานหนงสอ มาเรยนร 24. สงเสรมและสนบสนนใหทกทในชมชนมแหลงหนงสอทดสาหรบทกคน เชน ในบานมมมหนงสอ ในโรงพยาบาล ในสถานศกษา ในวด ในททาการ อบต. ในสวนสาธารณะในหางสรรพสนคา และในทกสถานททประชาชนตองมาทากจกรรมหนงกจกรรมใดรวมกน ตองมมมหนงสอหรอหองสมด

โครงการ “การศกษานโยบายสงเสรมการอานของไทย : ศกษาเปรยบเทยบนโยบายกบตางประเทศ”

175

25. สงเสรม และสนบสนนใหทกชมชนผลตหนงสอเพลงกลอมเดก นทานพน บานและเรองราวความเปนมาของทองถนตน 26. สงเสรม และสนบสนนใหมรานเชาหนงสอทไมถอเปนธรกจแตใหมหนาทรวมกนในการกระจายหนงสอสประชาชน สรป จากแนวทางทไดกลาวไวในขอเสนอแนะขางตน คณะผวจยเหนควรใหทกฝายทเกยวของไดนาแนวทางดงกลาวไปปรบใชในการรณรงคและสงเสรมการอาน อยางไรกตาม การจะประสบความสาเรจหรอไมขนกบการสงเสรม สนบสนนในระดบครอบครว พอแมตองเปนตวอยางทด สรางความคนเคยกบหนงสอใหแกเดก และใหตระหนกวาการอานคอสงทนาภมใจ การอานทจะพฒนาขนมาได ตองปฏบตสมาเสมอ การอานควรเปนกจกรรมประจาวน เปนกจกรรมตอเนองจนตลอดชวต การอานไมใชเรองของบคคลแตละคน หากเปนเรองของสงคมทกระดบ เมอรจกการอานหนงสอความคดกทดเทยมกบผอน