18
ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮات دور ه اي ﺧﻂ ﺳﺎﺣﻠﯽ ﺷﺮق ﺗﻨﮕﻪ ي ﻫﺮﻣﺰ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده ازﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎ ي ﺳﻨﺠﺶ از دور ﻣﺠ ﺘﺒﯽ ﯾﻤﺎﻧﯽ1 ، ﺳﻌﯿﺪ رﺣﯿﻤﯽ ﻫﺮآﺑﺎدي2 ، ﺳﻌﯿﺪ ﮔ ﻮدرزي ﻣﻬﺮ3 ﭼﮑﯿﺪه ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ي ﺳﺎﺣﻠﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﭘﻮﯾﺎ و ﻓﻌﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺗﻐﯿﯿﺮ و ﺗﺤﻮل در آﻧﻬﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺑﺮﺧﻮرد دو ﻣﺤﯿﻂ دﯾﻨﺎﻣﯿﮏ ﺧﺸﮑﯽ و درﯾـﺎ، ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺳﺮﯾﻊ روي ﻣﯽ دﻫﺪ. ا ز آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺧﻄﻮط ﺳﺎﺣﻠﯽ ﺷﻮاﻫﺪ ژﺋﻮﻣ ﺮﻓﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ ات دور ه اي را ﺛﺒﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨـﺪ، ﺑﻨـﺎﺑ اﯾﻦ، اﺛﺮات ﺳﻮدﻣﻨﺪي را در ﻣﺪﯾﺮﯾ ﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺳﻮاﺣﻞ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ. داد ه ﻫـﺎ ي ﺳـﻨﺠﺶ از دور و ﺗﺼـﺎوﯾﺮ ﻣـﺎﻫﻮار ه اي در دور ه ﻫﺎ ي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻋﻨ ﻮان ﯾﮑـﯽ از ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﻣﻌﺘﺒـﺮ و ﻧﺴـﺒﺘﺎ دﻗﯿـﻖ ﺑـﺮاي ﺑﺮرﺳـﯽ و ﺗﻔﺴـﯿﺮ ﺗﻐﯿﯿـﺮات ﺧﻄـﻮط ﺳـﺎﺣﻠﯽ و اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻫﺎﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ي ﮐﻤ ﺷﻮد. در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮي از ﺗﺼﺎوﯾﺮ ﻣﺎﻫﻮار ه ايTM-5 ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﺳـﺎل ﻫـﺎ ي2010 و1986 ﻣﯿﻼدي، در ﺑﺎزه زﻣﺎﻧﯽ24 ﺳﺎﻟﻪ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪيMLC ) ﺣـﺪاﮐﺜﺮاﺣﺘﻤﺎل( ، BEC وMDC ) ﺣﺪاﻗﻞ ﻓﺎﺻﻠﻪ( ﺗﻐﯿﯿﺮات دور ه اي در ﺳﻮاﺣﻞ ﺷﺮق ﺗﻨﮕ ﻪ ﻫ ﺮﻣـﺰ ﻣـﻮرد ﻣﻘﺎﯾﺴـﻪ و ارزﯾـﺎﺑﯽ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓـﺖ و در اداﻣـﻪ ﺑـﺎ اﻧﺪازهﯽ، ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺟﺎﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ ﮔﯿﺮﯾﻬﺎي ﮐﻤ ﺧﻄﻮط ﺳﺎﺣﻠﯽ از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد ﭘﯿﮑﺴﻞ، درﺻﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮات، ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺳﻄﺢ ﺗﻐﯿﯿﺮﯾﺎﻓﺘـﻪ، ﺟﻬﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮات و ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﺧﻂ ﺳﺎﺣﻠﯽ ﻣﺤﺪوده ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، در ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﯽ24 ﺳﺎﻟﻪ ﻣـﻮرد ﺑﺮرﺳـﯽ و ﻣﻘﺎﯾﺴـﻪ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ارزﯾﺎﺑ ﯽ دﻗﯿﻖ ﺗﺮ، ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ در ﻣﻘﯿﺎﺳﯽ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺳﻪ ﺑﺎزه ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮر د ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻔﺼ ﯿﻠﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸـﺎن ﻣـﯽً دﻫـﺪ ﮐـﻪ اوﻻ روشBEC در ﻣﯿـﺎن روش ﻫـﺎ ي ﻣـﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪً ﺑـﺮاي ﻃﺒﻘـﻪ ﺑﻨـﺪي ﺗﺼـﺎوﯾﺮ و ﻧﻬﺎﯾﺘـﺎchange detection ﺧﻂ ﺳﺎﺣﻠﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﺎرآﻣﺪﺗﺮ اﺳﺖ. ً ﺛﺎﻧﯿﺎ در ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﯽ24 ﺳﺎﻟﻪ، ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺧﻂ ﺳـﺎﺣﻠﯽ در ﭘـﺎر ه اي ﻧﻘﺎط ﺑﻪ وﯾﮋه در ﻣﺼﺐ رود ﻫﺎ ﮐﻪ ﺣﺠﻢ رﺳﻮبً ﮔﺬاري ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ، ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺑﺎﻻ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻃﻮري ﮐﻪ ﺣـﺪاﮐﺜﺮ ﭘﯿﺸـﺮو ي ﺧـﻂ ﺳﺎﺣﻠﯽ ﺣﺪود770 ﻣﺘﺮ در ﻧﺰدﯾ ﻣﺼﺐ رود ﮔﺰ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﺷﺪه اﺳﺖ. ﮐﻠﻤﺎت ﮐﻠﯿﺪي: ﺧﻄﻮط ﺳﺎﺣﻠﯽ، ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ، ﺳﺎﺣﻞ ﺷﺮﻗﯽ ﺗﻨﮕ ﻪ ﻫ ﺮﻣﺰ، ﺳﻨﺠﺶ از راه دور، ﻟﻨﺪﺳﺖ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 1 . داﻧﺸﯿﺎر داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان) ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل( [email protected]. 2 . ﮐﺎرﺷﻨﺎس ا رﺷﺪ ژﺋﻮﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژي، داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان[email protected]. 3 . داﻧﺸﺠﻮي ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ ﺳﻨﺠﺶ از دور وGIS ، داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان: [email protected] . Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor To remove this notice, visit: www.foxitsoftware.com/shopping Downloaded from magazine.hormozgan.ac.ir at 6:30 +0430 on Thursday April 1st 2021

Hormozganmagazine.hormozgan.ac.ir/article-1-76-fa.pdf · 4 9,:. *. 8 7. #" 0 & /0$. 1 ()2 3 45 6 .- $ * + , *. 8

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • هرمز با استفاده ي خط ساحلی شرق تنگه اي هبررسی تغییرات دور

    سنجش از دور يها ازتکنیک

    3مهر ودرزيسعید گ ،2هرآبادي سعید رحیمی، 1تبی یمانیمج

    چکیده

    ي ساحلی بسیار پویا و فعال هستند و تغییر و تحول در آنها به دلیل برخورد دو محیط دینامیک خشکی و دریـا، ها سیستم

    این، رکننـد، بنـاب را ثبت می اي هات دوررفولوژیکی تغییرز آنجا که خطوط ساحلی شواهد ژئوما. دهدنسبتا سریع روي می

    در اي همـاهوار ي سـنجش از دور و تصـاویر هـا هداد. دهندت محیطی سواحل به دست میاثرات سودمندي را در مدیری

    دقیـق بـراي بررسـی و تفسـیر تغییـرات خطـوط سـاحلی و وان یکـی از منـابع معتبـر و نسـبتا به عني مختلف ها هدور

    ي هـا مربـوط بـه سـال TM-5 اي هدر این تحقیق با بهره گیري از تصاویر ماهوار. شودي کمی محسوب میها گیري اندازه

    MDCو BEC،) حـداکثراحتمال ( MLCساله و با استفاده از روش طبقه بندي 24میالدي، در بازه زمانی 1986و 2010

    قـرار گرفـت و در ادامـه بـا رمـز مـورد مقایسـه و ارزیـابی ه هدر سواحل شرق تنگ اي هتغییرات دور) حداقل فاصله(

    خطوط ساحلی از نظر تعداد پیکسل، درصد تغییرات، مساحت سطح تغییریافتـه، گیریهاي کمی، مقادیر جابه جایی اندازه

    ساله مـورد بررسـی و مقایسـه قـرار 24جهت تغییرات و جابجایی خط ساحلی محدوده مورد مطالعه، در فاصله زمانی

    . است یلی قرار گرفتهبررسی تفص دتر، براي بررسی در مقیاسی بزرگتر سه بازه نمونه موری دقیقگرفت و به منظور ارزیاب

    بـراي طبقـه بنـدي تصـاویر و نهایتـاً ي مـورد مطالعـه هـا در میـان روش BECروش دهـد کـه اوالً نتایج نشـان مـی

    change detection اي هساله، تغییرات خط سـاحلی در پـار 24در فاصله زمانی ثانیاً. خط ساحلی بسیار کارآمدتر است

    ي خـط به طوري که حـداکثر پیشـرو . باال است گذاري بیشتر است، نسبتاًحجم رسوبکه ها نقاط به ویژه در مصب رود

    .گز اندازه گیري شده است رود مصبی کمتر در نزدی 770ساحلی حدود

    :کلیدي کلمات

    رمز، سنجش از راه دور، لندسته هخطوط ساحلی، فرسایش، ساحل شرقی تنگ

    ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

    [email protected] )نویسنده مسئول(دانشیار دانشگاه تهران .1

    [email protected].رشد ژئومورفولوژي، دانشگاه تهرانکارشناس ا .2

    [email protected]: ، دانشگاه تهرانGISدانشجوي کارشناسی ارشد سنجش از دور و .3

    Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor

    To remove this notice, visit:www.foxitsoftware.com/shopping

    Dow

    nloa

    ded

    from

    mag

    azin

    e.ho

    rmoz

    gan.

    ac.ir

    at 6

    :30

    +04

    30 o

    n T

    hurs

    day

    Apr

    il 1s

    t 202

    1

    http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-76-fa.html

  • Periodic Changes of the East Strait of Hormuz Shore Line by Remote

    Sensing

    Yamani M1, Rahimi S 2, GoodarziMehr S3

    Abstract One of the sensitive systems in geomorphology is the coastal system in which rapid change is noted

    due to the collision of the two dynamic environments of sea and land. Coastal lines can record

    evidence of geomorphological alterations. Due to various reasons such as environment changes,

    global warming, and issues regarding human activities, studies and quantitative measurements from

    periodic changes are beneficial for the environmental management of shores. Remote sensing data

    and satellite images are considered to be reliable, concise sources for investigation and

    interpretation of the coastal line and for performing quantitative measurements. In this study we

    have used the TM-5 satellite images from 1986 and 2010, in a 24-year schedule to monitor the

    costal changes of Eastern Hormoz, based on the maximum likelihood method. Then, by using

    quantitative measurements, we analyzed coastal line changes according to pixel points, percentage of

    changes and amount of changed area. In addition, we investigated the trend in changes in the width

    and coastal line for a two-year period. In order to evaluate in a wider spectrum, we studied four

    sectional samplings. The results of this study revealed that in the 24-year this area has undergone

    considerable coast line changes, such that the changes reached to 2.8 kilometers in some areas,

    which may represent the fact that the hot line of water in 1986 progressed more toward the beach

    when compared to the 2010 data. In consideration of the coastal line changes and the 2010⁄1986

    ratio, the level of changed area is 29,320,200 m2, and the percent change is 5,6% of the investigated

    coastal line which was prone to periodical changes.

    Keywords: Coastal zone, East Coastal plain of Hormoz. Strait, Erosion

    ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

    1. Associate Prof. University of Tehran: [email protected] 2. MSc, in geomorphology, University of Tehran Rahimi:[email protected] 3. MSc student in RS & GIS, University of Tehran:[email protected]

    Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor

    To remove this notice, visit:www.foxitsoftware.com/shopping

    Dow

    nloa

    ded

    from

    mag

    azin

    e.ho

    rmoz

    gan.

    ac.ir

    at 6

    :30

    +04

    30 o

    n T

    hurs

    day

    Apr

    il 1s

    t 202

    1

    http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-76-fa.html

  • 1390زمستان ، 4هاي فرسایش محیطی ـ شماره پژوهش

    6

    مقدمه

    ـ محیطـی بـه شـمار مـی يهـا ي ساحلی از حسـاس تـرین سیسـتم ها محیط ینـدهاي آثیر فرأرونـد کـه تحـت ت

    ي هـا سیسـتم ل مقایسه با سـایر سریع بوده و شاید از این نظر قاب هیدرودینامیکی حاکم، تغییر و تحول در آنها نسبتاً

    ، منـاطق 1به طوري که در این ارتباط، کمیته بین المللـی جغرافیـا ). 6: 1385یمانی و نوحه گر،( رفولوژي نباشدژئوم

    از ایـن رو در (Rasuly et al ,2010:416) ي طبیعـی در نظـر گرفتـه اسـت هـا محیطترین ساحلی را منحصر به فرد

    حافظی مقـدس، ( ی از فرآیندهاي دینامیکی روبرو خواهیم بودرفولوژي ساحلی با شکل متفاوتمسائل ژئوم ي مطالعه

    ي حساس و مولد از اهمیت و ها از نظر زیست محیطی نیز مناطق ساحلی به دلیل دارا بودن اکوسیستم). 185: 1388

    این نواحی به دلیل این که در دو سطح کامال متفاوت اقلیمـی ). 108: 1389کوروشی نیا، ( ارزش باالیی برخوردارند

    ـ ي سـاحلی داراي میکرو هـا زیـرا محـیط . ي متفاوتی در آنها شکل می گیردها قرار دارند، واکنش اي هکلیمـاي دوگان

    بـه دلیـل ). 118، 1380کاویـانی، ( ثیر دو محیط طبیعی مختلف خشکی و آبـی قـرار مـی گیـرد أهستند که تحت ت

    : 1385 هوك،( عارض خود نمایی می کندانسانی، سواحل همواره به عنوان یک منطقه کشش و ت ي متعددها کاربري

    خشـکی و دریـا تعریـف حـاکم بر یندهاي آقی و ارتباط دهنده میان فرزیرا خطوط ساحلی به عنوان محل تال). 209

    ي خشکی توسـط انتقـال آب و ها یندهاي دریا، توسط حر کات آب دریا و فرآیندآفر. (li et al,2011: 34) اند شده

    تحـول عرضـی در ایـن قلمـرو، تـابع ). 123: 1378 کـوك و دورکمـپ، ( فا می کنندنقش ای ،رسوب رودها به دریا

    در ایـن میـان شـیب پـس کرانـه و پـیش کرانـه از اهمیـت زیـادي بـر خـوردار اسـت . پارامترهاي متفاوتی اسـت

    آب و هـواي کـره زمـین و در نتیجـه تغییـرات اي ههمچنین مسائل جدیدي مانند تغییرات دور). 96: 1378کلتات،(

    ح آب دریا، حرکات آب دریا و نقش آن در بهره برداري ساحلی، نقل و انتقاالت رسوب در امتداد خـط و پهنـه سط

    خـط اي هو پسروي دور ي ساحلی، پیشرويها هساحلی و اثرات آن به عنوان یک عامل محدود کننده در اهداف ساز

    در سـطح جلگـه و نظـایر آن، همـه هـا هیندهاي فرسایش، جابه جایی و تغییر مسیر رودخانآثیر فرأساحلی تحت ت

    ــه تغییــرات دور اي همســائلی هســتند کــه مطالعــات گســترد ــد اي هرا در زمین ــه مــی نماین خطــوط ســاحلی توجی

    (li et al,2010: 554) وet al, 2007:493).(Kroon.

    ي سـاحلی، هـا تفسـیر لنـدفرم ي سنجش از دور به عنوان کارآمدترین منبع اطالعاتی بـراي بررسـی و ها هامروزه داد

    .(Simon,2010:154) رودسطوح جزر و مدي، تغییرات خطوط ساحلی، عمق و ژرفاي آب و نظایر آن به شمار می

    ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

    1. IGDC

    Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor

    To remove this notice, visit:www.foxitsoftware.com/shopping

    Dow

    nloa

    ded

    from

    mag

    azin

    e.ho

    rmoz

    gan.

    ac.ir

    at 6

    :30

    +04

    30 o

    n T

    hurs

    day

    Apr

    il 1s

    t 202

    1

    http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-76-fa.html

  • هاي سنجش از دور ي هرمز با استفاده از تکنیک اي خط ساحلی شرق تنگه بررسی تغییرات دوره

    7

    صورت گرفتـه اي هي بررسی تغییرات خط ساحلی و دالیل آن با استفاده از تصاویر ماهوار مطالعات زیادي در زمینه

    در حقیقت خط سـاحلی ). ;Yin et al.,2004 Huang and Fan, 2004; Chang et al., 2004Xu et al.2007(است

    شناسی، هیدرولوژي، اقلیم، پوشش گیاهی، مشـکالت محیطـی همـواره در ثیر پارامترهاي زیادي چون زمینتحت تأ

    اي هآنچـه کـه در تحلیـل تغییـرات دور در ایـن میـان . (Guariglia et al., 2006; Zhao et al., 2007)تحول است

    ــت ســاحلی ازخطــوط ــوژي خطــوطبرخــوردار اســت، شــناخت م بیشــترياهمی ــت و .ســاحلی اســت رفول وای

    Thematic Mapper Imagery ساحلی در دلتاي نیل با استفاده ازبه بررسی تغییرات موقعیت خط) 1999(همکاران

    ي سـنجش از ي تصـویر هـا با استفاده از سیسـتم ) 2007(کرون و همکاران. ي آن با نتایج میدانی پرداختند و مقایسه

    به بررسی تغییرات خط ساحلی مناطق ) 2011(لی . ي مسائل ناشی از تغییرات خط ساحلی پرداختند به مطالعه 1دور

    و در ETMو TM اي هبـر روي تصـاویر مـاهوار Change Detectionدلتایی رودخانـه ي زرد در چـین بـه روش

    در ایران نیـز کارهـاي مشـابهی صـورت . رداختي ساحلی به منظور مدیریت محیطی سواحل پ ي نقشه نهایت تهیه

    ETMو TMبه پایش خطوط ساحلی دریاچه ارومیه با استفاده از تصاویر ) 1383(آل شیخ و همکاران. گرفته است

    بـه پـایش ) 1389(و همکـاران نعیمـی نظـام آبـادي . تصـاویر پرداختنـد هیستوگرام روي بر گذاري آستانهو روش

    Highو Change Detectionي خلـیج فـارس بـا اسـتفاده از روش ساحلی عسلویهي تغییرات خط ساحلی منطقه

    Position Low & ثر در ؤایـن پـژوهش نیـز بررسـی متغیرهـاي مـ دف ازه هـ با توجه به سوابق یاد شـد . پرداختند

    ري سـنجش از دو هـا رمز به عنوان مطالعه موردي با استفاده از تکنیـک ه هساحلی شرق تنگ تغییرات بخشی از خط

    .است

    محدوده مورد مطالعه

    عـرض شـمالی قـرار 27تا 45 25طول شرقی و 15 57تا 57مورد مطالعه در قلمرو جغرافیایی ي منطقه

    این محدوده در استان هرمزگـان .رمز را در بر می گیرده هساحلی واقع در شرق تنگ گرفته است، که قسمتی از نوار

    میناب در شمال، ي رودخانه مصبنوار ساحلی تحت بررسی از حوالی . دارد ي میناب و جاسک قرارها و شهرستان

    ایـن ،رفوتکتونیکی ایران نیزدر میان واحدهاي م). 1شکل( تا بندر جاسک و خلیج شرقی جاسک را در بر می گیرد

    دارد شود که از بندر عباس تا مرزهاي پاکستان امتـداد ساحلی عمان محسوب میي بخشی از واحد جلگهمحدوده

    .استاز نظر اقلیمی تابع خصوصیات آب و هوایی گرم و خشک با پوشش گیاهی پراکنده ) 1384:360القانی ،عالیی ط(

    ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

    1. remote sensing video systems

    Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor

    To remove this notice, visit:www.foxitsoftware.com/shopping

    Dow

    nloa

    ded

    from

    mag

    azin

    e.ho

    rmoz

    gan.

    ac.ir

    at 6

    :30

    +04

    30 o

    n T

    hurs

    day

    Apr

    il 1s

    t 202

    1

    http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-76-fa.html

  • 1390زمستان ، 4هاي فرسایش محیطی ـ شماره پژوهش

    8

    موقعیت جغرافیایی منطقه مورد مطالعه در کشور -1شکل

    ن منظور ابتـدا ای هب. رفولوژیکی ساحلی محدوده مورد مطالعه از اهمیت بسیاري برخوردار استخصوصیات ژئوم

    . ي میدانی به طور مکمل، شناسایی شدندها و بررسی اي هاز منابع موجود، تصاویرماهوار با استفادهاشکال مورد نظر

    1986سال TM-5تصویر رنگی سنجنده ) bو 2010سال TM-5تصویر رنگی سنجنده ) a -2شکل

    ژي بـه دوبخـش عمـده رفولـوژي، شـیب و کرونولـو احلی ایران براساس سنگ شناسی، مبه طورکلی خطوط س

    ،ي موجـود و مشـاهدات میـدانی هـا هبراساس نقش) 193: 1381زمردیان، ( قابل تفکیک هستند اي هاي و ماس صخره

    وار سـنگی تشـکیل و سـاحل نـاهم اي هرفولوژي تـاالبی، همـوار ماسـ ساحلی مورد مطالعه از سه نوع مي محدوده

    و اي هون شک انعکـاس متفـاوتی را نسـبت بـه تغییـرات دور ، بد... مانند جنس سنگ و رفولوژيمویژگی . اندشده

    گیري آن از اهمیت چشمگیري خطوط ساحلی و اندازه اي هدر نتیجه در مطالعه تغییرات دور. دهد میزان آن نشان می

    .برخوردارند

    Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor

    To remove this notice, visit:www.foxitsoftware.com/shopping

    Dow

    nloa

    ded

    from

    mag

    azin

    e.ho

    rmoz

    gan.

    ac.ir

    at 6

    :30

    +04

    30 o

    n T

    hurs

    day

    Apr

    il 1s

    t 202

    1

    http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-76-fa.html

  • هاي سنجش از دور ي هرمز با استفاده از تکنیک اي خط ساحلی شرق تنگه بررسی تغییرات دوره

    9

    مواد و روشها

    ي ها روش. ه می پردازدسال 24خطوط ساحلی نسبت به تغییرات رفولوژيمژوهش به بررسی و تفسیر کمی از این پ

    ي سنجش از دور و به طـور مکمـل اسـتفاده از ها هي بهره گیري از دادها مورد استفاده در این تحقیق مبتنی بر روش

    اسـاس، بـر ایـن . دهـد ي میدانی از پهنه و خطوط سواحل مورد بررسی تشکیل میها و بررسی اي هي کتابخانها هداد

    ابزارهـاي اصـلی پـژوهش را تصـاویر . ر چگـونگی ایـن تغییـرات شـده اسـت ثیرگذار دأاقدام به شناسایی عوامل ت

    سـاله تشـکیل داده 24با یک بازه زمانی 1986و 2010ي ها متر مربوط به سال 30با قدرت تفکیک TM-5 اي هماهوار

    ا مین منظـور ابتـد ه هب. اندتجزیه و تحلیل شده Pca- Geomaticaو ENVIتصاویر مذکور در نرم افزارهاي . است

    و نیز بـه صـورت رادیـومتریکی ) هندسی اعوجاجاتزمین مرجع کردن تصاویرو حذف (تصاویر به لحاظ هندسی

    ــدیل ( ــه تب ــانس DNمرحل ــه رادی ــ. تصــحیح شــد) ب ــا ک ــ هاز آنج ــتفاده از روش ای ــال اس ــه دنب ــه ب ــا ن مقال ي ه

    Post Classification سـه روش، . بنـدي نظـارت شـده اسـتفاده شـده اسـت ي طبقـه هـا این از روشمی باشد، بنابر

    Maximum Likelihood ،Minimum Distance ًو نهایتا Binary Encoding ي تصـویر هـا بندي پیکسـل براي طبقه

    بندي و استخراج ، بهترین روش براي طبقهها ن روشای هبه دو طبقه دریا و ساحل استفاده شده تا در نهایت با مقایس

    زیـرا هـدف اصـلی آن اسـت کـه بتـوان بـا اسـتفاده از . لی براي منطقه مورد نظر بـه دسـت آیـد ساحتغییرات خط

    از تنوع بـاالیی از مکانی، تغییرات خطوط ساحلی محدوده تحت بررسی را که - گیري به روش فاصله زمانیهانداز

    ي گرافیکـی هـا لب نرم افـزار در نهایت این تغییرات در قا. برخوردار است بررسی نمود رفولوژيمنظر خصوصیات

    .ترسیم شده اند Photoshopازجمله

    Binary Encodingطبقه بندي به روش . الف

    ـ را به شکل صفر و یک به ترتیب برمبنـاي ها Endmembrي مربوط به ها و طیف ها هاین روش داد ن کـه یـک ای

    ، هرطیـف مبنـا ORاري ذیک تابع کدگ. کند اري میذی نزول یا صعود کرده، کدگباند به پایین یا باالي میانگین طیف

    بـه هـا کند تمامی پیکسـل بندي تولید میاري شده مقایسه کرده و یک تصویرطبقهذي کدگها هاري شده را بادادذکدگ

    با سه حد آستانه، . (Mazer A.S ,1988)بندي می شوند طبقه ها Endmember به وسیله بیشترین تعداد باند سازگار

    میـانگین روشـنایی طیـف از مقادیربـاالتر .جاد می شودای ها براي مقادیر پیکسل (binary)ویی یک جفت عدد دو د

    ). Richards J.A., 1999(ن مقدار باشد ای می تواند باال و یا پایین تاي دیگر دو تواند حدآستانه یک، ومی

    Maximum Likelihoodطبقه بندي به روش . ب

    يهـا هریک از مجموعه هن که یک پیکسل بای بدان معنی که احتمال. است این روش برمبناي احتماالت استوار

    Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor

    To remove this notice, visit:www.foxitsoftware.com/shopping

    Dow

    nloa

    ded

    from

    mag

    azin

    e.ho

    rmoz

    gan.

    ac.ir

    at 6

    :30

    +04

    30 o

    n T

    hurs

    day

    Apr

    il 1s

    t 202

    1

    http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-76-fa.html

  • 1390زمستان ، 4هاي فرسایش محیطی ـ شماره پژوهش

    10

    m اختصـاص که بیشترین احتمال را داشته باشد اي شود و سپس پیکسل به طبقهطبقه تعلق داشته باشد بررسی می

    ه اسـت ي طبقـه بنـدي نظـارت شـد ها ترین الگوریتمبندي حداکثراحتمال هنوز هم یکی از رایجروش طبقه. یابدمی

    )Jensen, 2005 .( براي محاسبه احتمال ازتابع چگالی نرمال چند متغیرهn بعدي زیر استفاده می شود:

    بـردار هـم ، وارون مـاتریس کوواریـانس ، ماتریس واریانس کوواریانس و دترمینان |Vi|در این رابطه

    . استخراج شده بود تهیه گردید TMي تعلیمی اي که از روي تصاویر ها هاساس دادمیانگین است که مقادیر آنها بر

    Minimum Distanceطبقه بندي به روش . ج

    تا بردار میانگین، مبناي طبقـه بنـدي ) به لحاظ طیفی( ر پیکسل ه هبعدي، فاصل nدر این روش، در فضاي طیفی

    .سی امکان پذیر می گرددن امر با استفاد از فاصله اقلیدای هگیرد ک قرار می

    ي به دست ها هگیري کمی مقادیر جابه جایی خطوط ساحلی محدوده مورد مطالعه، بر اساس داددر ادامه با اندازه

    در این بخش تغییرات کلـی ایجـاد شـده خطـوط سـاحلی در سـال . آمده از این تغییرات مورد ارزیابی قرار گرفت

    . ، درصد تغییرات و مسـاحت تغییـر کـرده مـورد بررسـی قـرار گرفـت از نظر تعداد پیکسل 1986نسبت به 2010

    کیلـومتر از هـم، میـزان 3همچنین براي بررسی میزان و چگونگی تغییـرات در نقـاط مختلـف سـاحل در فواصـل

    اندازه گیري شد تا مشخص شد در چه منـاطقی از سـاحل میـزان تغییـرات 1988به نسبت 2010تغییرات در سال

    یند در سه بازه نمونه نیز مورد بررسی قـرار آن فرای هدر ادام. مناطقی این تغییرات کمتر رخ داده استبیشتر و در چه

    . گرفت

    هشفلوچارت مراحل انجام پژو -3شکل

    Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor

    To remove this notice, visit:www.foxitsoftware.com/shopping

    Dow

    nloa

    ded

    from

    mag

    azin

    e.ho

    rmoz

    gan.

    ac.ir

    at 6

    :30

    +04

    30 o

    n T

    hurs

    day

    Apr

    il 1s

    t 202

    1

    http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-76-fa.html

  • هاي سنجش از دور ي هرمز با استفاده از تکنیک اي خط ساحلی شرق تنگه بررسی تغییرات دوره

    11

    ها هیافت

    رمزه هخطوط ساحلی در سواحل شرقی تنگ اي هبررسی تغییرات دور

    کیالت دوران سوم و از جنس ماسه سنگ سسـت و مـارن براساس منابع موجود سازندهاي اصلی منطقه غالبا از تش

    ینـدهاي هـوازدگی و تخریـب بسـیار آب بوده و در برابر فراین سازندها داراي چینه بندي متناو. تشکیل شده است

    ي فصـلی و بـه صـورت سـیالبی هـا همراه با بارش یگر شرایط اقلیمی منطقه که عموماحساس هستند و از سوي د

    کنـد و بعـد از رسـوبگذاري رودخانه اصلی وارد پهنه سـاحلی مـی ده را بعد از تمرکز در بوده، رسوبات تخریب ش

    ینـدهاي دریـایی و بـه ویـژه امـواج بـا آدر مقابل بر اثر عملکرد فر. کند پیوسته، خط ساحلی به تدریج پیشروي می

    ساحلی مـی شـود و سیلتی باعث پسروي در خطوط اي هتوجه به شیب مالیم خط ساحلی و رسوبات دانه ریز ماس

    در نتیجه خط ساحلی می تواند در معرض فرسایش یا رسوب گذاري قرار گیرد یا ). 134: 1385یمانی و نوحه گر،(

    یندهاي دینامیـک فرسـایش و آزیرا این پدیده از فر). 58: 1389نعیمی نظام آباد و دیگران،(در حال تعادل باقی بماند

    ز ا). 208: 1380خالـدي، (امواج یا تداوم جزر و مد تبعیت مـی کنـد از جمله چگونگی فعالیت اي هرسوبگذاري ویژ

    ــش مــ ــانی نق ــت انس ــر، فعالی ــوي دیگ ــرا ؤس ــه تغیی ــیط ثري را در زمین ــوبات مح ــا ت رس ــاحلی وارد ه ي س

    بنابراین پدیده فرسایش و رسوبگذاري در روند خطوط سـاحلی بـه عنـوان یکـی از ). huggett,2007:346(کند می

    .(Ritter et al,2002:473)مهندسان و مدیران محیط وجود دارد انشمندان،مسائل اساسی در میان د

    رمـز در دو دوره زمـانی ه هسنجنده لندست از محیط سـاحلی شـرق تنگـ TM-5 اي هتصاویر ماهوار 2در شکل

    ه از آنجا که منطقه مزبور در پهنه اقلیمی حاره و جنـب حـار . نشان داده شده است 2010و 1986مربوط به سالهاي

    ـ . واقع شده است بنابراین محدودیت فصلی و تغییرات ماهانه آن نسبتا قابل چشم پوشی اسـت ي مجـاور و هـا هپهن

    قـرار گرفتـه اسـت اي همـورد ارزیـابی مقایسـ 5خطوط ساحلی منطقه مورد مطالعه در ایـن دو تصـویر، در شـکل

    سان است لیکن تمام دنیا مشخص و یکیندهاي مسلط برخطوط ساحلی در آن که عملکرد فرای هبا توجه ب). 5شکل(

    تغییر می کند که وابسته به شرایط محیطی بر هر ناحیه شکل می گیـرد اي هیندها به طور ناحیآنحوه عملکرد این فر

    ناحیـه سـاحلی رمز بـه عنـوان یـک ه هدر این میان پهنه و خط ساحلی شرق تنگ). 133: 1385یمانی و نوحه گر،(

    ، عالئـم 5با توجه به شـکل . می باشد اي هیندهاي ویژه در زمینه تغییرات دورآعملکرد فرثر از أقلمداد می شود که مت

    ـ . 2010است وعالئم قرمز رنگ مربوط به سال 1988آبی رنگ مربوط به خطوط ساحلی سال کـه در ایـن اي هنکت

    مقایسـه بـا توجـه بـه . ساله اسـت 24شکل قابل شناسایی است چگونگی تغییرات خطوط ساحلی در طی دوره ي

    ن موضـوع اسـت کـه خـط داغ آب پیشـروي ای هصورت گرفته، در نقاطی که خطوط آبی دیده می شود نشان دهند

    Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor

    To remove this notice, visit:www.foxitsoftware.com/shopping

    Dow

    nloa

    ded

    from

    mag

    azin

    e.ho

    rmoz

    gan.

    ac.ir

    at 6

    :30

    +04

    30 o

    n T

    hurs

    day

    Apr

    il 1s

    t 202

    1

    http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-76-fa.html

  • 1390زمستان ، 4هاي فرسایش محیطی ـ شماره پژوهش

    12

    سـت، ا داشته و بالعکس هرجا که با رنگ قرمز نمـایش داده شـده 2010بیشتري به طرف ساحل در مقایسه با سال

    در نتیجه با استفاده از مقایسـه صـورت ) 4شکل(است 1986نسبت به سال 2010دهنده پیشروي دریا در سال نشان

    ینـد آایـن فر . احلی مـورد مطالعـه پرداخـت توان به ارزیابی و چگونگی پیشروي تغییـرات در سیسـتم سـ گرفته می

    ساز مطلوبی براي شناسایی روند فرسایش و پسروي پهنه و خطوط ساحلی است کـه در نتیجـه مـی تـوان در زمینه

    تا آنجا که مدیریت بهینه سـواحل، و حفاظـت از محـیط زیسـت در جهـت . برد مدیریت محیطی ساحل از آن بهره

    ).9، 1383آل شیخ و دیگران،(باشد ها می تحقق توسعه پایدار نیازمند استخراج خطوط ساحلی و تغییرات آن

    رمز ه هي مورد بررسی در امتداد خط ساحلی تنگها هباز -4شکل

    Binary Encodingبر مبناي طبقه بندي به روش TM-5آمده از تصاویر بدست change detectionتصویر -5شکل

    Classification رمز در دو دوره زمانیه هاز محیط ساحلی شرق تنگ

    Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor

    To remove this notice, visit:www.foxitsoftware.com/shopping

    Dow

    nloa

    ded

    from

    mag

    azin

    e.ho

    rmoz

    gan.

    ac.ir

    at 6

    :30

    +04

    30 o

    n T

    hurs

    day

    Apr

    il 1s

    t 202

    1

    http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-76-fa.html

  • هاي سنجش از دور ي هرمز با استفاده از تکنیک اي خط ساحلی شرق تنگه بررسی تغییرات دوره

    13

    به لحاظ سال 24در فاصله زمانی cو b, aنتایج تغییرات به دست آمده براي خط ساحلی، هم در کل منطقه و هم در هریک از مناطق -1جدول

    )BECروش ( سلتعداد پیک

    تغییرات بدست آمده بر مبناي طبقه بندي

    BECتصاویر به روش )c(ناحیه )b(ناحیه )a(ناحیه کل منطقه

    477041 309902 427187 3439780 ي مورد بررسی ها تعداد کل پیکسل

    302764 809419 212586 4742589 تعداد کل پیکسلهاي مورد بررسی براي ساحل

    ضافه شده از ساحل به دریا، تعداد پیکسلهاي ا

    2010تا 1986از سال 159395 5700 9030 26334

    تعداد پیکسلهاي اضافه شده از دریا به ساحل،

    2010تا 1986از سال 36765 2432 4001 13239

    شده ویا کم ) مثبت(تعداد پیکسلهاي اضافه

    2010تا 1986به دریا در سال از سال ) منفی( شده 122630- 3268- 5029 - 13095-

    شده ویا کم ) مثبت(تعداد پیکسلهاي اضافه

    تا 1986به ساحل در سال از سال ) منفی( شده

    2010

    122630+ 3268+ 5029+ 13095+

    به لحاظ سال 24در فاصله زمانی c و b, aنتایج تغییرات بدست آمده براي خط ساحلی، هم در کل منطقه و هم در هریک از مناطق -2جدول

    )BECروش ( و درصد مساحت

    تغییرات بدست آمده بر مبناي

    BEC طبقه بندي تصاویر به روش )c(ناحیه )b(ناحیه )a(ناحیه کل منطقه

    مساحت و درصد اضافه شده از

    2010تا 1986ساحل به دریا، از سال

    m2143455500 m25130000 m28127000 m2

    23700600

    63/4 % 33/1 % 91/2 % 52/5 %

    درصد اضافه شده از مساحت و

    2010تا 1986دریا به ساحل، از سال

    m233088500 m22188800 m23600900 m2

    11915100

    77/0 % 14/1 % 49/0 % 37/4 %

    ) مثبت(مساحت و درصد اضافه

    به دریا در ) منفی( شده ویا کم شده

    2010تا 1986سال از سال

    m2110367000

    -

    m22941200

    -

    m24526100

    -

    m2

    11785500-

    56/3- % 76/0- % 62/1- % 74/2 - %

    ) مثبت(مساحت ودرصد اضافه

    به ساحل ) منفی( شده ویا کم شده

    2010تا 1986در سال از سال

    m2110367000 m22941200 m24526100 m2

    11785500

    58/2 % 53/1 % 62/0 % 32/4 %

    Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor

    To remove this notice, visit:www.foxitsoftware.com/shopping

    Dow

    nloa

    ded

    from

    mag

    azin

    e.ho

    rmoz

    gan.

    ac.ir

    at 6

    :30

    +04

    30 o

    n T

    hurs

    day

    Apr

    il 1s

    t 202

    1

    http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-76-fa.html

  • 1390زمستان ، 4هاي فرسایش محیطی ـ شماره پژوهش

    14

    Minimum Distanceاي طبقه بندي به روش بر مبن TM-5بدست آمده از تصاویر change detectionتصویر -6شکل

    Classification رمز در دو دوره زمانی ه هاز محیط ساحلی شرق تنگ

    به لحاظ سال 24در فاصله زمانی cو b, aنتایج تغییرات به دست آمده براي خط ساحلی، هم در کل منطقه و هم در هریک از مناطق -3جدول

    )MDCروش ( تعداد پیکسل

    ت آمده بر مبناي طبقه بندي تغییرات بدس

    MDCتصاویر به روش )c(ناحیه )b(ناحیه )a(ناحیه کل منطقه

    443256 313629 410292 2736275 تعداد کل پیکسلهاي مورد بررسی براي دریا

    تعداد کل پیکسلهاي مورد بررسی براي

    ساحل5446094 229481 805692 336549

    به تعداد پیکسلهاي اضافه شده از ساحل

    2010تا 1986دریا، از سال 92043 7804 11817 8884

    تعداد پیکسلهاي اضافه شده از دریا به

    2010تا 1986ساحل، از سال 60899 1391 3272 6988

    شده ویا کم ) مثبت(تعداد پیکسلهاي اضافه

    تا 1986به دریا در سال از سال ) منفی( شده

    2010

    31144- 6413- 8545 - 1896-

    شده ویا کم ) مثبت(کسلهاي اضافه تعداد پی

    تا 1986به ساحل در سال از سال ) منفی( شده

    2010

    31144+ 6413+ 8545 1896

    Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor

    To remove this notice, visit:www.foxitsoftware.com/shopping

    Dow

    nloa

    ded

    from

    mag

    azin

    e.ho

    rmoz

    gan.

    ac.ir

    at 6

    :30

    +04

    30 o

    n T

    hurs

    day

    Apr

    il 1s

    t 202

    1

    http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-76-fa.html

  • هاي سنجش از دور ي هرمز با استفاده از تکنیک اي خط ساحلی شرق تنگه بررسی تغییرات دوره

    15

    به لحاظ سال 24در فاصله زمانی c و b, aنتایج تغییرات بدست آمده براي خط ساحلی، هم در کل منطقه و هم در هریک از مناطق -4جدول

    )MDCروش ( مساحت و درصد

    بدست آمده بر مبناي تغییرات

    MDCطبقه بندي تصاویر به روش )c(ناحیه )b(ناحیه )a(ناحیه کل منطقه

    مساحت و درصد اضافه شده از

    تا 1986ساحل به دریا، از سال

    2010

    82838700 m2 7023600 m2 10635300 m2 7995600 m2

    364/3 % 90/1 % 76/3 % 2 %

    مساحت و درصد اضافه شده از

    تا 1986ساحل، از سال دریا به

    2010

    54809100m2 1251900 m2 2944800 m2 6289200 m2

    118/1 % 6/0 % 40/0 % 07/2 %

    ) مثبت(مساحت و درصد اضافه

    به دریا ) منفی( شده ویا کم شده

    2010تا 1986در سال از سال

    28029600- m2 5771700- m2 7690500- m2 1706400- m2

    138/1 - % 56/1- % 725/2 % 428/0 %

    ) مثبت(مساحت ودرصد اضافه

    به ساحل ) منفی( شده ویا کم شده

    2010تا 1986در سال از سال

    28029600 m2 5771700 m2 7690500 m2 1706400 m2

    572/0% 79/2 % 06/1 % 563/0 %

    Maximum Likelihoodش بر مبناي طبقه بندي به رو TM-5بدست آمده از تصاویر change detectionتصویر -7شکل

    Classification رمز در دو دوره زمانی ه هاز محیط ساحلی شرق تنگ

    Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor

    To remove this notice, visit:www.foxitsoftware.com/shopping

    Dow

    nloa

    ded

    from

    mag

    azin

    e.ho

    rmoz

    gan.

    ac.ir

    at 6

    :30

    +04

    30 o

    n T

    hurs

    day

    Apr

    il 1s

    t 202

    1

    http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-76-fa.html

  • 1390زمستان ، 4هاي فرسایش محیطی ـ شماره پژوهش

    16

    به لحاظ تعداد سال 24در فاصله زمانی cو b, aنتایج تغییرات بدست آمده براي خط ساحلی، هم در کل منطقه و هم در هریک از مناطق -5جدول

    )MLCروش ( پیکسل

    بقه بندي تصاویر به تغییرات بدست آمده بر مبناي ط

    MLCروش )c(ناحیه )b(ناحیه )a(ناحیه کل منطقه

    درمنطقه ( تعداد کل پیکسلهاي مورد بررسی براي دریا

    )ساحلی2521936 395655 294535 398312

    در منطقه (تعداد کل پیکسلهاي مورد بررسی براي ساحل

    )ساحلی5660433 244118 824786 381493

    افه شده از ساحل به دریا، از سال تعداد پیکسلهاي اض

    2010تا 198639828 5981 6126 26221

    تعداد پیکسلهاي اضافه شده از دریا به ساحل، از سال

    2010تا 198621964 2249 3378 1272

    ) منفی( شده ویا کم شده ) مثبت(تعداد پیکسلهاي اضافه

    2010تا 1986به دریا در سال از سال 17864- 3732 - 2748 - 24949-

    ) منفی( شده ویا کم شده ) مثبت(تعداد پیکسلهاي اضافه

    2010تا 1986به ساحل در سال از سال 17864+ 3732+ 2748+ 24949+

    به لحاظ سال 24در فاصله زمانی cو a, bنتایج تغییرات بدست آمده براي خط ساحلی، هم در کل منطقه و هم در هریک از مناطق -6جدول

    )MLCروش ( د مساحت و درص

    تغییرات بدست آمده بر مبناي

    MLCطبقه بندي تصاویر به روش )c(ناحیه )b(ناحیه )a(ناحیه کل منطقه

    مساحت و درصد اضافه شده از

    2010تا 1986ساحل به دریا، از سال

    m2

    35845200 m25382900 m25513400

    m2

    23598900

    ٪1.57 ٪1.51 ٪2.08 ٪6.58

    شده از مساحت و درصد اضافه

    2010تا 1986دریا به ساحل، از سال

    m2

    19767600 m22024100 m23040200 m21144800

    ٪0.38 ٪0.92 ٪0.41 ٪0.33

    ) مثبت(مساحت و درصد اضافه

    به دریا در ) منفی( شده ویا کم شده

    2010تا 1986سال از سال

    m2

    16077600- m23358800

    -

    m22473200

    -

    m2

    22454100-

    ٪0.70 - ٪0.94 - ٪0.93 - ٪6.26-

    ) مثبت(مساحت ودرصد اضافه

    به ساحل ) منفی( شده ویا کم شده

    2010تا 1986در سال از سال

    m2

    16077600 m23358800 m22473200

    m2

    22454100

    ٪0.31 ٪1.52 ٪0.33 ٪6.54

    ــه روش ــان س ــرین روش، از می ــاب بهت ــور انتخ ــه منظ و Minimum Distance ،Maximum Likelihoodب

    Binary Encoding تغییـرات خـط سـاحل، از نمـودار طیفـی حاصـل از تصـویر ي بندي و محاسبهبراي طبقهTM

    Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor

    To remove this notice, visit:www.foxitsoftware.com/shopping

    Dow

    nloa

    ded

    from

    mag

    azin

    e.ho

    rmoz

    gan.

    ac.ir

    at 6

    :30

    +04

    30 o

    n T

    hurs

    day

    Apr

    il 1s

    t 202

    1

    http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-76-fa.html

  • هاي سنجش از دور ي هرمز با استفاده از تکنیک اي خط ساحلی شرق تنگه بررسی تغییرات دوره

    17

    ــ ــم پروفی ــا رس ــد و ب ــتفاده گردی ــه روش لاس ــد ک ــخص گردی ــاحل، مش ــا و س ــف دری ــاط مختل ــی در نق طیف

    Binary Encoding همان طور که . )7شکل ( بهترین تطبیق را به خصوص در نواحی کم عمق ساحلی داشته است

    شکل مذکور نشان می دهد نواحی خشک ساحلی انعکاس باالتري را نسبت به نواحی دریایی از خود نشان داده که

    از همین تفاوت در شدت انعکـاس طیفـی، بـراي تفسـیر منـاطق مختلـف سـاحلی و ارزیـابی عملکـرد هریـک از

    عبارت دیگر با توجه بـه متفـاوت بـودن جـنس سـاحل در ه ب. ي طبقه بندي مورد استفاده، بهره گرفته شد ها روش

    اي هماسـ بعلت cدر منطقه Maximum Likelihoodو Minimum Distanceي مختلف تصویر، دو روش ها قسمت

    را توانست با تطبیق مناسب این طبقه بنـدي BECبودن ساحل نتوانستند طبقه بندي مناسبی ارائه کنند و تنها روش

    توانستند نتایج مناسـب و مشـابهی cو a ، bیا و ساحل انجام دهد اما هر سه روش در نواحی ي درها براي پیکسل

    . ارائه دهند

    اختالف طیفی به دست آمده براي هفت باند غیر حرارتی تصویر لندست -8شکل

    به دسـت change detectionمقادیر cو a ،b، در هریک از سه منطقه ن رو براي بررسی دقیق تر تغییراتاز ای

    مورد مقایسه قرار گرفت براي این کار در هریک از ایـن سـه منطقـه ) بهترین روش طبقه بندي( BECآمده از روش

    دهـد نشـان مـی 8همانطور که نمـودار شـکل ) 8شکل ( کیلومتر، تغییرات خط ساحل محاسبه گردید 3در فواصل

    رخ داده است رتبه دوم میـزان cل براي منطقه سا 24بیشترین مقدار پیشروي دریا به سمت ساحل در فاصله زمانی

    Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor

    To remove this notice, visit:www.foxitsoftware.com/shopping

    Dow

    nloa

    ded

    from

    mag

    azin

    e.ho

    rmoz

    gan.

    ac.ir

    at 6

    :30

    +04

    30 o

    n T

    hurs

    day

    Apr

    il 1s

    t 202

    1

    http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-76-fa.html

  • 1390زمستان ، 4هاي فرسایش محیطی ـ شماره پژوهش

    18

    نشان می دهـد در برخـی نقـاط 8اتفاق افتاده است همانطور که شکل aپیشروي دریا به سمت ساحل براي منطقه

    رتبه . تغییرات خط ساحل به سمت دریا پیشروي داشته و در مقابل در برخی نقاط آن شاهد پسروي ساحل هستیم

    مشاهده گردید در حقیقت در این منطقه در مدت زمـان مـورد bسمت دریا براي منطقه سوم جابجایی خط ساحل ب

    اگر به لحـاظ بزرگـی تغییـرات بخـواهیم سـه . بررسی ، بیشتر شاهد پسروي ساحل، و متقابال پیشروي دریا هستیم

    بزرگترین عدد ثبت داراي بیشترین جابجایی خط ساحل بوده است که در این ناحیه cمنطقه را بررسی کنیم ، ناحیه

    وم دمتـر در رده 450مـاکزیمم جابجـایی بـا aمتر بوده است بعد از آن ناحیه 770شده براي جابجایی خط ساحل

    متر بوده است 181با ماکزیمم عدد bاست و کمترین جابجایی نیز در ناحیه

    ـه بنـدي cو a، bقه سال، براي سه منط 24مقایسه روند تغییرات خط ساحلی در فاصله زمانی - 9شکل ـراي تولیـد Binary Encodingبر مبناي استفاده از روش طبق ب

    ـان دهنـده ي . تصاویر طبقه بندي و در نهایت بررسی تغییرات است ـایی منفـی نش ـادیر جابج ـا، و مق ـاحل بسـمت دری مقادیر جابجایی مثبت نمایان کننده ي مقدار پیشروي س

    .)می باشد Km حسب ي ارائه شه در زیر نمودار براي هرنقطه برها مقادیر جابجایی. (است 1986ه سال ت بنسب 2010پیشروي دریا بسمت ساحل در سال

    گیري نتیجه

    ـ هسـتند رفولـوژیکی ي محیطـی و ژئوم هـا سـاس تـرین سیسـتم خطوط ساحلی از ح ینـدهاي آثیر فرأکـه تحـت ت

    Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor

    To remove this notice, visit:www.foxitsoftware.com/shopping

    Dow

    nloa

    ded

    from

    mag

    azin

    e.ho

    rmoz

    gan.

    ac.ir

    at 6

    :30

    +04

    30 o

    n T

    hurs

    day

    Apr

    il 1s

    t 202

    1

    http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-76-fa.html

  • هاي سنجش از دور ي هرمز با استفاده از تکنیک اي خط ساحلی شرق تنگه بررسی تغییرات دوره

    19

    بررسـی هـر یـک از .دنـ مـی ده روي تريهیدرودینامیک خشکی و آبـی، تغییـرات در آن در مـدت زمـانی کوتـاه

    ي مورد مطالعه نشان داد با بر مبناي تحلیل نتایج طبقه بندي در منطقه MDCو BEC ،MLCي طبقه بندي ها روش

    ثیر آن بر نمودار طیفی، تصـویر طبقـه بنـدي احل در مناطق مختلف خط ساحلی و تأتوجه به متفاوت بودن بستر س

    ریتم طبقـه بنـدي کننـده دو دویـی ا با واقعیت داشته که علت آن الگـو بیشترین تطابق ر BECشده حاصل از روش

    ه تر از استفاده از روش حداکثر احتمال و حداقل فاصله، در خطـوط سـاحلی شـرق تنگـ ن روش مؤثرباشد و ای می

    متـر 770معـادل Cنتایج محاسبات همچنین نشان دادند که بیشترین جابجایی ساحلی در ناحیـه . رمز خواهد بوده

    ها به دریاست که یکـی از اي بودن بستر ساحل و در حقیقت محل ریخته شده رودخانهده است که علت آن ماسهبو

    هم به TM-5نتایج همچنین نشان دادند که تصاویر . عوامل اصلی پیشروي دریا به سمت ساحل در این ناحیه است

    در مقایسه بـا . داراي کارائی مناسبی است لحاظ توان تفکیک طیفی و هم زمینی، براي ارزیابی تغییرات خط ساحلی

    انجـام TMناي روي هم گذاري وتفسیر تصـاویر سی تغییرات خط ساحلی برمببراي برر) 2007(ونور بروشی که از

    ي هـا هداده بودند و در آن از نقشه توپوگرافی نیز کمک گرفته شده بود این پژوهش نشان داد که بدون استفاده از الی

    مـی تـوان بـه نحـو BECي نیمه اتوماتیک طبقه بندي کننده دودویی ماننـد ها با تکیه بر الگوریتماطالعاتی دیگر و

    ي ي غیـر نظـارت شـده هـا از روش) 2010(همچنـین سـیریپونگ .را مـورد پـایش قـرار داد مطلوبی این تغییرات

    Isodata در حلی پرداخـت، امـا ی تغییـرات خـط سـا بندي دریا و سایر عوارض استفاده کرد و به بررسـ براي طبقه

    شاره شده است که روشهاي غیر نظارت شده در مقایسه با روشهاي نظارت شده که در ان نکته ای هبسیاري از منابع ب

    ـ این پژوهش استفاده شد، داراي خطاي طبقه ي تعلیمـی رخ هـا هبندي زیادي هستند که به علت عدم استفاده از نمون

    ي تعلیمی خشکی و دریا را تهیه توان از روي تصویر، تعداد مناسبی نمونهحالی که در مناطق ساحلی میمی دهد در

    بررسـی تغییـرات توانـد بـا دقـت بـاالتري ایـن تفکیـک و نهایتـاً وش مورد استفاده در این پژوهش مـی کرد لذا ر

    نگی تغییـرات توان به ارزیابی و چگـو صورت گرفته می ي مقایسهو BECروش با استفاده از بنابراین .را انجام دهد

    یند زمینه ساز مطلوبی براي شناسـایی رونـد فرسـایش و پسـروي آاین فر .در سیستم ساحلی مورد مطالعه پرداخت

    یا پیشروي پهنه و خطوط ساحلی است که مـی تـوان در مـدیریت محیطـی محـیط سـاحلی مـورد مطالعـه از آن

    .بهره برد

    منابع

    پایش خطوط ساحلی دریاچه ارومیه با استفاده .)1383( ،علی قربانعلی،عباس، اصغر، علیمحمدي، یشیخ، عل آل -1

    Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor

    To remove this notice, visit:www.foxitsoftware.com/shopping

    Dow

    nloa

    ded

    from

    mag

    azin

    e.ho

    rmoz

    gan.

    ac.ir

    at 6

    :30

    +04

    30 o

    n T

    hurs

    day

    Apr

    il 1s

    t 202

    1

    http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-76-fa.html

  • 1390زمستان ، 4هاي فرسایش محیطی ـ شماره پژوهش

    20

    .25- 9 صص- 1383، پائیز و زمستان 5، شماره 4سال چهارم، جلد نشریه علوم جغرافیایی، ازسنجش از دور،

    . انتشارات دانشگاه صنعتی شاهرود :شاهرود زمین ریخت شناسی کاربردي،، )1388(حافظی مقدس، ناصر، -2

    . انتشارات دانشگاه شهیدبهشتی :، تهرانبالیاي طبیعی،)1380(خالدي،شهریار، -3

    ، )ي بیرونـی ها فرایندهاي اقلیمی و دینامیک(، جلد دوم ورفولوژي ایرانژئوم، )1381(زمردیان، محمدجعفر، -4

    .انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد :مشهد

    . انتشارات قومس :، چاپ سوم، تهرانژئومورفولوژي ایران، )1384(عالیی طالقانی،محمود، -5

    . سمت انتشارات :، تهرانمیکروکلیماتولوژي ،)1380(کاویانی،محمدرضا -6

    . انتشارات سمت :، ترجمه محمدرضا ثروتی، تهرانجغرافیاي طبیعی دریاها و سواحل، )1376(ات،دیتر، یکل -7

    ،175، مجله بنـدر و دریـا، شـماره RSو GISپایش تغییرات خطوط ساحلی با استفاده از ، )1389(علی، کوروشی نیا، - 8

    .111- 108صص

    ، ترجمـه شـاپورگودرزي نـژاد مدیریت محـیط، ژئومورفولوژي و، )1378(جی سی دورکمپ،. آریو کوك، -9

    . انتشارات سمت :جلددوم، تهران

    . انتشارات دانشگاه تهران :، چاپ ششم، تهرانزمین شناسی عمومی، )1382(معتمد، احمد، -10

    پـایش تغییـرات خـط سـاحلی و ، )1389(محمدرضا، قهـرودي تـالی، منیـژه، آبادي،علی، ثروتی،نعیمی نظام

    مورفولوژیکی خلیج فارس با استفاده از تکنیک سنجش از دور و سیستم اطالعـات جغرافیـایی ي ژئوها لندفرم

    ، صـص 1389، تابسـتان 30سـال دهـم ،شـماره ، مجله فضاي جغرافیـایی، )منطقه ساحلی عسلویه: مطالعه موردي(

    45-61 .

    زمردیان، چـاپ دوم، ، ترجمـه محمـدجعفر ژئومورفولوژي در برنامه ریزي محیطی، )1385(ام ،. هوك ج -11

    . انتشارات سمت :تهران

    انتشـارات :، بنـدرعباس رمزه هژئومورفولوژي ساحلی شرق تنگ، )1385(یمانی، مجتبی، نوحه گر، احمد -12

    .رمزگانه هدانشگا

    13- Chang, J., Liu, G.H., Liu, Q.S., 2004. Analysis on spatio-temporal feature of coastline

    change in the Yellow River Estuary and its relation with runoff and sandtransportation .

    Geographical Research, No, 23 (5), pp.339–346 (in Chinese).

    14- Guariglia, A., Buonamassa, A., Losurdo, A., Saladino, R., Trivigno, M.L., Zaccagnino, A., Colangelo, A., 2006. A multisource approach for coastline mapping and identification of shoreline changes. Annals of Geophysics No, 49 (1), pp.295–304.

    15- Haslet,simon,K.,2003,Coastal Systems, London & New yorc, Routledge Interdctions to

    Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor

    To remove this notice, visit:www.foxitsoftware.com/shopping

    Dow

    nloa

    ded

    from

    mag

    azin

    e.ho

    rmoz

    gan.

    ac.ir

    at 6

    :30

    +04

    30 o

    n T

    hurs

    day

    Apr

    il 1s

    t 202

    1

    http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-76-fa.html

  • هاي سنجش از دور ي هرمز با استفاده از تکنیک اي خط ساحلی شرق تنگه بررسی تغییرات دوره

    21

    Environ-ment Series.

    16- Huang, H., Fan, H., 2004. Monitoring changes of nearshore zones in the Huang Yellow River delta sine 1976. Oceanologia et Limnologia Sinica, No,35 (4),pp,306–314 (in Chinese).

    17- Huggett,r,j,2007,Fundamentals of Geomorphology, Routledgepub,second edition. 18- Kroon, A. Davidson ,M.A. Aarninkhof ,S.G.J, Archetti ,R, Armaroli, C. Gonzalez, M.

    Medri, S. Osorio, A. Aagaard ,T., Holman, R.A., Spanhoff, R.,2007, Application of Remote

    sensing Video Systems to Coastline management problems. Coastal Engineering NO,54 ,

    pp,493–505.

    19- Li Cui,B Xiao-Yan L. ,2011, Coastline Change of the Yellow River Estuary and its

    Response to the Sediment and Runoff (1976–2005), Geomorphology No127 , PP, 32–40.

    20- Li,X., Mochielc,j, D. ,2010, Coastline Change Detection With Satellite Remote Sensing For

    Envir- onm ental Management of The pearl River Estuary,China, Jornal of Marine Systems, No 2,

    pp,554-561.

    21- Mazer, A. S., Martin, M., Lee, M., and Solomon, J. E., 1988, Image Processing Software

    for Imaging Spectrometry Analysis, Remote Sensing of the Environment, v. 24, no. 1, pp. 201-

    210.

    22- Meyer,M., Mayya,J,H. Barthel,G.,2008, Coastline changes of the Darss–Zingst Peninsula-

    A Model- ing approach, Journal of Marine Systems No,74 pp,147–154.

    23- RasulyA ,Naghdifar .R, Rasoli. M,2010, Monitoring of Caspian Sea Coastline Changes

    Using Objec Oriented Techniques, Procedia Environmental Sciences No,2 pp,416-426.

    24- Richards, J.A., 1999. Remote Sensing Digital Image Analysis: An IntroductionSpringer-

    Verlag, Berlin, Germany, p. 240.

    25- Ritter,f,d,&Kochel,c and Mill,Rj ,2002, Process Geomorphology,4thed, Mc Grow-Hill.,

    New York.

    26-Simon, patric,. 2010, Remote Sensing in Geomorphology, Newdelhi, Oxford Book

    Company.

    27-White, K. Asmar H,M.1999, Monitoring changing position of coastlines using Thematic

    Mapper imagery, an example from the Nile Delta, Geomorphology No,29 pp. 93–105. 28-Xu, M., Huang, S.F., Li, X.T., Li, J.R., Yang, H.B., 2007. Monitoring the change of the

    Yellow River Estuary with remote sensing and analysis of flow and sediment condition in the last ten years. Journal of Sediment Research No 6, pp.39–46 (in Chinese).

    29-Yin, Y., Zhou, Y., Ding, D., 2004. Evolution of the modern Yellow River delta coast. Marine Science Bulletin No 23 (2), pp.32–40 (in Chinese).

    30-Zhao, B., Guo, H., Yan, Y., Wang, Q., Li, B., 2007. A simple waterline approach for tidelands using multitemporal satellite images: a case study in the Yangtze Delta. Estuarine Coastal and Shelf Science No 77, pp.134–14.

    Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor

    To remove this notice, visit:www.foxitsoftware.com/shopping

    Dow

    nloa

    ded

    from

    mag

    azin

    e.ho

    rmoz

    gan.

    ac.ir

    at 6

    :30

    +04

    30 o

    n T

    hurs

    day

    Apr

    il 1s

    t 202

    1

    http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-1-76-fa.html