Бизнис ИНФО број 107 од 20 септември 2012

БИЗНИС ИНФО 1четврток, 20 септември 2012, Бр. 107СТОПАНСКА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈА

Број 107 од 20.09.2012 контакт call центар (02) 15015 www.mchamber.mk

БИЗНИС ИНФОВаш деловен соработник во светот на бизнисот

www.mchamber.mk

СТОПАНСКА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈАECONOMIC CHAMBER OF MACEDONIA

Osnovana 1922

Founded 1922

Посета на Бранко Азески со соработниците во компаните “Реплекфарм”, “Виталиа” и “Дуропак” во Скопје

СВРТУВАЊЕ КОН ТРЕТИ ПАЗАРИ

СЕ` УШТЕ НЕЗАФАТЕНИ ОД ЕКОНОМСКАТА КРИЗА

БИЗНИС ИНФО2 четврток, 20 септември 2012, Бр. 107

Покровители

ПРЕМИУМ Покровители

Златен партнерна

ЗЛАТЕН ПАРТНЕР

ДИПЛОМАТСКИОТ КОР ГИ ДЕГУСТИРАШЕ ВИНАТА НА „ТИКВЕШ“

Министерот за надворешни работи Никола Попоски заедно со повеќе амбасадори беше во посета на винаријата „Тиквеш“ во рамки на Проектот за промоција на македонските извозни капацитети. - Се обидуваме да промовираме извозни индустрии од Македонија пред дипломатскиот кор покрај редовната активност со економските конзуларни претставништва за зголемување на извозот и привлекување инвеститори. Сакаме да ги привлечеме дипломатите во Македонија да откриваат нови можности, изјави Попоски.

Генералниот директор на „Тиквеш“, Игор Илиевски, вели дека на овој начин се отвора можност винаријата да ги претстави своите капацитети пред дипломатите и дополнително да оствари

капацитети за поголем пласман на нашето вино на странските пазари. - Ова е уште една поддршка од Министерството за надворешни работи за наше етаблирање и презентирање во странство, рече тој. Илиевски посочи дека повеќе од 50 проценти од приходите на „Тиквеш“ доаѓаат од извоз. - Во овие тешки времиња и покрај рецесијата во првите шест месеци ние сме една од ретките компании која покажа двоцифрен раст на приходите од извоз за 19 проценти, а извезуваме во повеќе од 20 земји, рече генералниот директор на Тиквеш. Компанијата годинава планира да откупи 60 проценти повеќе грозје од лани. Илиевски посочи дека прво планирале да откупат 17 милиони килограми, а по ревизијата на плановите 20 милиони килограми, имајќи предвиде дека во досега е помината половина од бербата. Вината во Македонија се доста квалитетни, изјави по дегустацијата кинескиот амбасадор во земјава Цуи Џивеи, посочувајќи дека ќе направи се што е во негова моќ да ги промовира македонските вина на кинескиот пазар. - На кинескиот пазар сега влегуваат повеќе македонски вина. Кина засега не е пазар број еден за македонските вина, но во блиска иднина ќе биде. Со заеднички напори на амбасадата и на винариите од Македонија сега се повеќе кинески купувачи се интересираат за македонските вина и сакаат да дојдат во Македонија и да ја истражат можноста за соработка, изјави кинескиот амбасадор. Економската соработка меѓу Македонија и Кина како што истакна тој, исто така, достигнува позитивни резултати. На презентација на вината од винаријата „Тиквеш“ присуствуваа дваесетина амбасадори и претставници на дипломатскиот кор во Македонија меѓу кои и американскиот амбасадор Пол Волерс, амбасадорот на Велика Британија Кристофер Ивон и други.

ПРОМОЦИИ ПОДВЛЕЧЕНО ЗАДОЛЖНИЦАТА Е ЕФИКАСЕН ИНСТРУМЕНТ!

Со задолжницата практично се прескокнува цела судска постапка која може да трае и со години, а од друга страна предност е и тоа што таа има карактер на извршна исправа. Станува збор за ефикасно средство за обезбедување на побарувањата кое има различно дејство од другите средства за обезбедување. Предноста е тоа што таа има карактер на извршна исправа што значи дека доколку субјектот не успее да ги наплати побарувањата тогаш може да се активира извршителот, односно да се бара извршување на побарувањето кое произлегува од задолжницата. Треба да се види примената на законот во пракса и доколку има потреба да се корегираат одредени решенија.

(Д-р Арсен Јаневски, професор на Правниот факултет „Јустинијан Први“ и претседател на на Постојаниот избран суд – Арбитража во Стопанската комора на Македонија)

РАСНЕТЕ ГО ТИМОТ, ТАКА ЌЕ РАСТЕ И УСПЕХОТ

Факултетот дава пред сè, технички знаења – квантитативни, корпоративни, статистички... Суштината во менаџерските знаења е што тие се повеќе квалитативни, повеќе се работи за вештини отколку за знаења. Секој што утре сака да биде менаџер треба да знае да управува со луѓе. Уште на првиот час им го кажувам на моите студенти следново: ако сакате да бидете менаџери, треба да расчистите со една работа – дали успехот во својот живот ќе го мерите преку парите што ќе ги заработите, автомобилот што ќе го возите или пак, според она колку ќе влијаете на успехот и животот на оние што ќе ги раководите. Тој што ќе стане менаџер треба да сфати дека не е веќе само неговиот личен успех во прашање, неговата кариера, туку успехот и кариерата на тимот што го води. Ова можеби звучи премногу филантропски, но тоа се најновите парадигми на менаџмент-филозофијата. Ако се посветиме на тимот наместо себеси, ако ги раснеме луѓето наместо да го раснеме бизнисот, бизнисот ќе порасне многу повеќе. Ако создадеме тим што е способен да создава бизнис, тогаш нашата улога и нашиот личен успех добиваат многу поширока димензија. Раснете го тимот, затоа што така ќе расте успехот.

(Д-р Марјан Бојаџиев, професорот и ректор на „Американ колеџ“, годинава прогласен за најдобар професор во Европа од страна на Советот за акредитација за бизнис-школи и програми - ACBSP)

БИЗНИС ИНФО 3четврток, 20 септември 2012, Бр. 107

НА САМОТО МЕСТО

По официјалното влегување на македонската економија во рецесија, Стопанската комора на Македонија во интеракција со своите членки, во разговори со Владата на Република Македонија ќе побара конкретни мерки за подобрување на ликвидноста и за поддршка на компаниите од извозниот сектор. Заради се` посложената економска состојба во земјата, Стопанската комора на Македонија ќе ги промени своите приоритети и ќе се фокусира да се одржи активноста на компаниите и да се оствари економски раст од 1%, како и минатата година. Во функција на опсегот на прашањата што ќе бидат отворени пред носителите на економската и монетарната политика во земјава се и посетите на Бранко Азески со соработниците во македонските компании и разговорите со врвните менаџери. На 18.9.2012 година делегацијата на Комортата беше присутна во компаните „Реплекфарм“, „Виталиа“ и „Дуропак“ во Скопје. - Досега во Комората интерно разговаравме за тоа како да се подобри моментната ликвидност што е нарушена и како да се преземат мерки да не дојде до нејзино повтoрно нарушување. Значи, се разговара за некои мерки кои се слушнати во јавноста, но се анализираат и споредуваат со други земји. Се работи за иницијативата за преземање на обврските по основ на враќањето на ДДВ од страна на банките, за издавање некаква обврзница којашто ќе го ублажи тој проблем, спомена Бранко Азески на почетокот на посетата на компанијата „Виталиа“. Со цел да не дојде до нарушување во наредниот период, Стопанската комора на Македонија ќе побара примена на директивите на ЕУ од јуни 2000 година во коишто се санкционира секакво неплаќање, односно неизвршување на должничко-доверителските обврски што ги склучуваат компаниите меѓу себе, како и профункционирањето на задолжницата. -Владини вертикални мерки за поддршка на металуршкиот сектор покажаа дека Владата ќе биде покрај македонските компании во најтешките моменти кои ни претстојат и доколку дојде до сериозно нарушување и во други сектори ќе помогне. Тоа за нас е значаен индикатор за да ги охрабриме фирмите да продолжат со своите активности бидејќи само тоа е начинот да ги задржиме вработените и да ја одржиме економската активност, - додаде претседателот на Стопанската комора на Македонија во „Виталиа“. Менаџерите и сопствениците на компаниите кои беа посетени од страна на делегацијата на Стопанската комора на Македонија буквално во еден глас истакнуваат дека е неопходно отворање на трети пазари, вон од Европската унија, во земјите кои се` уште не се зафатени со кризата и каде што може да најдат пласман македонските компании. Во таа „мисија“ на повторно враќање во „третиот свет“ потребно е сите да се вклучат. -„Релекфарм“ има палета од 180 производи коишто, покрај на домашниот пазар, ги пласира во регионот. Но, се` повеќе нашите купувачи ги бараме на пазарите на државите настанати од поранешниот СССР, во Индија, Кина, далечниот исток, африканските земји... Искуството ни покажува дека и прехранбениот сектор треба токму во тој правец да се сврти, бидејќи храната е исклучително барана,- предлага Иван Туџаров од „Реплекфарм“. – Честопати

во тие мисии на отворање на нови пазари ни пречи и посебно ни ги зголемува трошоците токму транспортниот ќорсокак на земјава. Несфатливо е во земјава да не се најдат пари за купување на неколку карго-авиони, кои во голема мера би ни го олесниле пласманот на нашите производи во странство. „Виталиа“ во моментов извезува во 30 земји во светот, но нејзините контејнери се` повеќе патуваат на исток. Токму деновиве се пакуваат првите контејнери за Монголија. Извозот на компанијата досега годинава пораснал за дури 60 отсто, додека на домашниот пазар за само 2 до 3 отсто. Очекувањата се дека „Виталиа“ до крајот на годинава ќе оствари раст од околу 20 отсто. Искра Ветаџокоска Муцунска, извршен директор на компанијата, истакнува дека за доаѓање до нови купувачи е многу значајно да се учествува на саемските манифестации низ светот. Но, притоа, ефектот е далеку подобар доколку на нив се настапува со национален штанд, кој ќе биде препознатлив за посетителите и во кој дел е неопходна поддршка од страна на државата. -Индустриските зони треба да бидат во функција и на домашните компании, особено за оние коишто влегуваат во заеднички инвестиции со странски партнери и подготвуваат производи за заеднички извоз на трети пазари, – предлага Никола Ветаџокоски, сопственик на „Виталиа“.

„ Дурoпак“ од Виена, една од трите најголеми компании за хартиена амбалажа во Европа, и лидер во централна и југоисточна Европа, го привршува приспособувањето кон домашниот пазар по целосното преземање на скопска „Комуна“.

Ребрендирањето е проследено со инвестирање во нова опрема, но и во едукација на вработените за да може се` поуспешно да се примени пазарната политика на матичната компанија. -Цел ни е домашниот пазар, бидејќи пласманот на хартиената амбалажа е исплатлив во опсег од 300 километри.Тоа не значи дека не мислиме на извоз, а пазар на кој се подготвуваме сериозно да настапиме е соседниот - албанскиот, - вели Сашо Јосифовски, извршен директор на скопски „Дурoпак“. Олгица Кржева, финансиски директор, посебно подвлекува дека убедливо најтежок проблем е неликвидноста на компаниите, што се репрекуира во тешката наплата на побарувањата. За „Дурoпак“ олеснителна околност е што набавките се интеркомпаниски, бидејќи виенскиот концерн има фабрики во сите соседни земји, што само до извесна мерка го олеснува проблемот. Ако има заеднички именител за некој од проблемите на компаниите,

Посета на Бранко Азески со соработниците во компаните „Реплекфарм“, „Виталиа“ и „Дуропак“ во Скопје

СВРТУВАЊЕ КОН ТРЕТИ ПАЗАРИ СЕ`

УШТЕ НЕЗАФАТЕНИ ОД ЕКОНОМСКАТА КРИЗА


тогаш тоа е сигурно – реализацијата на сопственоста на земјиштето и на објектите. И покрај зафатите и ветувањата на извршната власт, голем дел на претпријатијата се „врзани“ во корисничко-сопственичкиот јазол, кој покрај тоа што им го отежнува работењето, ги обескуражува и странските инвеститори. Од тие причини, Стопанската комора на Македонија во најбрз можен рок ќе организира средба со низа компании, со цел да го лоцира проблемот и да побара негово разрешување.

Саво Пејчиновски

“РЕПЛЕКФАРМ” - Скопје Клучниот бизнис на компанијата, од нејзиното создавање па се` до денес, е развој, дизајн и производство на генерички лекови, групирани во добро таргетирани фармацевтски терапевтски подрачја. Во 2002 година „Реплекфарм“ ДООЕЛ - Скопје го започнува производството во соработка со реномирани фирми, како што се: Glaxo, Hemofarm, Hasco. Портфолиото од лекови на „Реплекфарм“ ДООЕЛ - Скопје денес содржи околу 150 различни генерички лекови кои покриваат околу 11 различни фармакотерапевтски групи и во себе ги содржат и десетте најдобро продавани лекови на светско ниво.

„Реплекфарм“ ДООЕЛ - Скопје со покривање на 30% од вкупната продажба на лекови има водечка позиција на македонскиот пазар. Во последните години, „Реплекфарм“ ДООЕЛ - Скопје ги интензивираше настапите на странските пазари што денес резултира во солидна застапеност на лекови и во други земји и добро препознавање на брендот „Реплекфарм“. Врз основа на различни видови договори, извезува во Руската Федерација, Косово, Србија, Република Српска, Црна Гора и ВО Албанија. За обезбедување целосно проверен, безбеден и стандарден квалитет на секој финален производ на „Реплекфарм“, воведува строго дефинирани светски норми и стандарди: GMP, GLP и ISO 9001:2008; ISO 14001:2004

Како општествено одговорна компанија, со 200 вработени, „Реплекфарм“ година одбележува 10 години успешна работа.

„ВИТАЛИА“ - Скопје „ВИТАЛИА“ - Скопје е фирма во приватна сопственост, чија дејност е производство и трговија на прехранбени производи од доменот на здравата храна. Основана е во 1993 година, од кога и бележи брз и динамичен развој. Компанијата располага со сопствен деловен објект (2000м2) во Скопје, со современ магацински и канцелариски простор, како и дисконтен центар во центарот на градот. Компанијата има 100 вработени во девет сектори: Набавка, Производство, Продажба, Извоз, Развој на нови производи и контрола на квалитет, Маркетинг, Сметководство и Одржување. Со имплементацијата на HACCP, ISO 9001:2008, SA 8001:2008, KOSHER, HALAL, ORGAN-IC BIO Cert, за производство на безбедна храна под строго контролирани услови, компанијата значително ги зголемува извозните можности. Производите на „ВИТАЛИА“ се достапни во сите земји на Балканот, се извезуваат во Европа, Америка, Канада, Африка и во Австралија. Во својата палета „ВИТАЛИА“ нуди широк спектар на здрави производи со висок квалитет. Одликувана е со неколку награди, од кои најзначајна (ја добива во конкуренција од 800 домашни компании од различни индустрии) е наградата „Супербренд“. Сопственик е Никола Ветаџокоски.

„ДУРОПАК“ - поранешна „КОМУНА“

Акционерското друштво „Комуна“ - Скопје е најстар и водечки капацитет за производство на хартија и амбалажа во Република Македонија. Од 16.6.2012 година името на друштвото е променето во „ДУРОПАК“. Започна како скромен колектив, со 300 тони годишен производ и преку постепени трансформации компанијата во периодот од шестдеценискиот развој прерасна во значителен производител. Дејноста ја извршува со два

производни капацитета на два локалитета, со вкупен капацитет од 37.000 тони амбалажни производи, а има 316 вработени. Работата на ова друштво е организирана на современ начин во три производствени целини: производство, конфекција и амбалажа. Производната програма опслужува илјадници потрошувачи со широк асортиман на плочи, кутии и гајби. Од јули 2000 година „Комуна“ е составен дел од концернот на „Валкартон“ од Република Словенија, кој купувајќи го мнозинскиот пакет акции од 53% стана доминантен сопственик. Во процесот на глобализацијата и организирањето на пазарите од април 2002 година доминантен сопственик со 98,6% на „Валкартон“ од Логатец - Р. Словенија и на „Комуна“ од Скопје стана хрватската компанија “Белишче” од Белишче. Во моментов „Комуна“ е во сопственост на австриски „Дуропак“, една од трите најголеми компании за амбалажна хартија во Европа и лидер во оваа област во централна и југоисточна Европа.


БРОЈКИ И ФАКТИ


Да се применуваат новите европски стандарди во производство на градежни материјали со цел различни производители да произведуваат производи со ист квалитет, бара Групацијата за агрегати, бетони и асфалти во рамките на Здружението на градежништвото, индустријата на градежни материјали и неметалите при Стопанската комора на Македонија. На прес-конференција (17.9.2012 година), претседателот на Групацијата Иван

Ангелов посочи дека во Македонија речиси 10 години се имплементираат европски стандарди. Досега има воспоставено регулатива за околу 20.000 нови ЕУ-стандарди, со што постојните соодветни (или „конфликтни“МКС YUS) стандарди престануваат со важност. Воведувањето стандарди значи редовна контрола на процесот на работа, документацијата, како и квалитетот на самите производи од страна на надлежните верификациони институции. Во постапка за акредитација се вклучени Институтот за стандардизација, лабораториите кои изведуваат тестирање или калибрација, тела за сертификација на производи, системи и персонал и инспекциските тела. Иако организационата шема е поставена, засега ефектот е минимален. Многу малку производители ги знаат овие нови европски стандарди. Оттука, Ангелов посочува дека за успешна имплементација на стандардите, потребна е организирана, синхронизирана, стручна и сеопфатна акција на сите инволвирани страни. Со цел запознавање на засегнатите стопански субјекти со овој проблем, како и нивно поопсежно информирање и

едуцирање на засегнатите стопански субјекти, Здружението на градежништвото, индустријата на градежни материјали и неметалите при Стопанската комора на Македонија формира Групација за агрегати, бетони и асфалти со цел да ги разгледа сите аспекти, да ги анимира сите инволвирани страни и да ги информира стопанските субјекти од овие области како на најлесен начин успешно да ги воведат и реализираат новите стандарди. Иако Законот за градежни производи

е на сила од 2006 година, усвоени се најголем дел од европските како национални ( м а к е д о н с к и ) с т а н д а р д и , повлечени се од важност МКС YUS како „конфликтни“ стандарди. Сепак, не може да се каже дека кој било работи согласно в а ж е ч к и т е с т а н д а р д и ,

- посочува претседателот на Групацијата за агрегати, бетони и асфалти. Во Правилникот за начинот за атестирање, постапки за атестирање, означување на градежните производи и содржината на документите за сообразност, кој е под законски акт на Законот за градежни производи, а кој се повикува на хармонизираните стандарди, точно е дефинирано за кој производ која оцена на сообразност важи, треба да се појасни разликата со МКС YUS- стандардите. Оттука, контролата на квалитет во производните погони за Групацијата при Стопанската комора на Македонија е опсежна и стручна работа која претставува основна обврска на производителот. Ваквата контрола може да ја воспостави самиот производител или да ангажира надворешна стручна фирма или комбинација на двете. За да се намалат трошоците за набавка на лабораториска опрема за испитување на мострите (во целост или делумно) една опција е производителот сам да ги зема мострите (согласно стандардите), надворешна акредитирана

лабораторија да ги испитува, а самиот производител да ги анализира резултатите и да ја утврдува сообразноста. Секако дека е можно производителот да ги врши сите активности со свој стручен кадар и со своја опрема или, пак, спротивното – во целост да ја препушти работата на надворешна фирма. Регионалното групирање на повеќе производители и оформување на заедничка лабораторија, исто така, може да придонесе кон намалување на трошоците. Ако сите ги почитуваат законите и работат согласно исти стандарди, ставот на Групацијата е дека: - Квалитетот на ист производи, но од различни производители, ќе биде на исто ниво, односно согласно дадениот стандард. Со тоа се заштитуваат потрошувачите, но и производителите од нелојалната конкуренција која би имала помали трошоци затоа што не ги применува стандардите. -Извозно ориентираните компании ќе можат да ги пласираат своите производи во земји каде што се валидни и признаени европските стандарди без никаков проблем. - Се` повеќе инвеститорите ќе бараат добавувачите да работат согласно европските стандарди. Оние што нема да

имаат сертификат за сообразност нема да можат да партиципираат во вакви проекти. Во оваа област (експлоатација на агрегати и производство на бетон) работат околу 250 компании. Градежништвото и воопшто градежната индустрија со сегментот на неметалите брои близу 40.000 работници. Во периодот 2009 – 2011 година изградени се околу 4000 објекти. Оттука, примената на новите стандарди согласно ЕУ-регулативата се од голема важност за оваа дејност.

Даниела Михајловска Василевска

УСОГЛАСУВАЊА

Групацијата за агрегати, бетони и асфалти бара што побрза имплементација на стандарди во компаниите и нивна контрола

СО ПРИМЕНАТА НА ЕВРОПСКИТЕ СТАНДАРДИ СЕ „МЕША“ КВАЛИТЕТ


Вршителот на должност амбасадор на Исламската Република Иран во Република

Македонија, Н.Е. А. Маџид Мозафари, во посета на Комората

ПОДДРШКА НА ПРИВАТНИТЕ СЕКТОРИ

ЗА ПОЧЕТОК НА ИНТЕНЗИВНА

СОРАБОТКА - Претседателот на Иранската комора за трговија, индустрија и рударство, во рамките на посетата на регионот, планира и посета на Стопанката комора на Македонија, со цел отпочнување развивање на трговската и други видови стопанска соработка со Македонија. Иранската комора е заинтересирана за унапредување на билатералната соработка, но преку Македонија и со ЕУ. Оваа иницијатива е целосно поддржана и од Министерството за надворешни работи на Иран, бидејќи двете земји имаат одлична политичка соработка. Иран е меѓу првите земји што ја признаа Македонија под уставното име. Верувам дека сите иницијативи за унапредување на билатералната трговска соработка, без оглед од која страна доаѓаат, двете комори успешно ќе ги реализираат со поддршка на Амбасадата. Ова му го пренесе Н.Е. А. Маџид Мозафари, вршител на должноста амбасадор на Исламската Република Иран во Република Македонија на својот домаќин Бранко Азески, при посетата на најстарата и најбројната асоцијација во земјава. Средбата, на барање на иранскиот амбасадор, се одржа на 17.9. 2012 година. - Ги поздравуваме иницијативите и напорите на иранската страна да се поддржат двата приватни сектора во воспоставување деловни контакти, бидејќи доаѓаат во време, кога очигледно економската криза ќе се продлабочува, па и во ЕУ, со која, во првите шест месеци остваривме 62,8% од вкупниот извоз. Тоа значи дека треба да се бараат алтернативни пазари, а Иран е респектабилен пазар по сите параметри, - истакна Бранко Азески. - Иницијативата на мојот колега, претседателот на Иранската комора, доаѓа во одличен момент и ние како Комора ја поддржуваме и сме подготвени партнерски да ги поддржиме бизнисите од двете страни. Во прилог оди фактот, како што подвлече Азески, што со Иран, сепак, имаме воспоставено битна регулаторна рамка, односно имаме билатерална коморска спогодба за соработка, потпишана 1993 година при посета на македонска стопанска делегација. - Оценуваме дека треба да создадеме можност со стопански делегации да ги посетиме најзначајните меѓународни саеми во Иран, а подготвени сме да организираме и саемска посета на ирански компании во Македонија. Веруваме дека овие активности ќе го забрзаат процесот на донесување на билатерална спогодба за преференцијална трговија, што е сигурно клуч за унапредување на соработката, - додаде Азески во разговорот со гостинот. А. Маџид Мозафари му се заблагодари на претрседателот на Стопанската комора на Македонија за изразената подготвеност за поддршка на иницијативата од страна на претседателот на Иранската комора за трговија, индустрија и рударство. Истовремено, тој изрази надеж дека во вкупниот увоз на Иран, што во првата половина од оваа година изнесувал 22 милијарди САД $, во иднина македонските компании ќе имаат свој удел.

Љубица Нури

ПОСЕТИ


Стопанска соработка меѓу Република Македонија и Исламската Република Иран Вкупната трговска размена на Република Македонија со Исламската Република Иран во првата половина од 2012 година достигна вредност од 1,4 милиони САД долари и тоа се должи на едностраната размена преку увозот од Иран (составен од нафтени масла и полиетилен).

Обем на трговската размена со Иран во периодот јануари – јуни 2012 година Во САД долари

Извоз Увоз ВкупноКоличина во кг Сума во САД $ Количина во кг Сума во САД $ Количина во кг Сума во САД $

48 384 1.356.686,00 1.390.546,00 1.356.734,00 1.390.930,00

Надворешно-трговска размена меѓу Република Македонија и Иран во 2011 година

Вкупната трговска размена на Република Македонија со ИР Иран во 2011 година достигна вредност од 6,2 милиони САД $, што претставува пад од 14,2% во однос на истиот период од претходната година. При тоа, остварен е извоз во вредност од 942 илјади САД $ или пад од 47,2%, додека увозното салдо изнесува 5,3 милиони САД $, што е намалување од 3,5% споредбено со истиот период од 2010 година. Евидентиран е негативен биланс во трговската размена од 4,3 милиони САД $. СТОКОВНА РАЗМЕНА (2000/2011) Во илјади САД $

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011Извоз 2.159 2.097 0. 790 1.514 0. 473 0.473 1.095 1.162 1,879 0,832 1,782 0,942Увоз 6.108 2.521 3.790 1.647 1.335 1.335 2.046 3.438 3,239 3,905 5,489 5,300

Вкупно 8.267 4.619 4.580 3.161 1.808 1.808 3.142 4.601 5,118 4,737 7,271 6,243Трг.

салдо -3.949 -0.424 -3.000 -0.133 -0.862 0.862 -0.951 -2.276 1,360 -3.073 -3,707 -4,358

• Во 1993 година, за време на посетата на Бизнис-делегација на Стопанската комора на Македонија на Иран, потпишана е Спогодба за соработка меѓу Иранската комора за трговија, индустрија и рударство, која, покрај поддршката за саеми, директни деловни контакти, посети, предвидува согласно интересот и основање на заедничко тело (деловен совет или мешовита комора). • Иран е една од земјите која е опфатена со глобалниот Проект „Новиот пат на свилата“. Со овој проект ќе се воспостави или ќе се зајакне меѓусебната стопанска соработка на земјите од Кина до Црното Море (Централноазиските земји) до создавање на зона на слободна трговија. Структура на извозот од РМ во Иран

2011Подготвени адитиви за цементи, малтери или бетони

Други апарати за заштита на електрични струјни кола до 1000 В

2010Други апарати за заштита на електрични струјни кола до 1000 В

Релеи до 1000 В

Структура на увозот од Иран во РМ

2012, 1-6

Нафтени масла и масла добиени од битуменозни минерали (освен сурови) и преработки н.н, со содржина > од 70% на Нафтени масла

и масла добиени од битуменозни минерали, ако овие масла се основните состој

Полиетилен примарен, со специфична густина помала од 0,94Полиетилен, со спечифична густина 0,94 или поголема



2011

Грозје,сувоФстаци, свежи или сувиУрми, свежи или суви

Нафтени масла и масла добиени од битуменозни минерали (освен сурови) и преработки н.н, со содржина > од 70% на Нафтени масла

и масла добиени од битуменозни минерали, ако овие масла се основните состој

Полиетилен примарен, со специфична густина помала од 0,94

2010

Фстаци, свежи или сувиУрми, свежи или суви

Нафтени масла и масла добиени од битуменозни минерали (освен сурови) и преработки неспомнати, со содржина > од 70% на

Нафтени масла и масла добиени од битуменозни минерали, освен отпадоци од масла

Полиетилен примарен, со специфична густина помала од 0,94Полиетилен примарен, со спечифична густина 0,94 или поголема

Кополимери акрилонитрил -бутадиен -стиролДруги моторни возила за превоз на лица

Проблеми, можности и зафати* Интересот за воспоставување соработка на билатерално, институционално и корпоративно ниво од наша страна

е повеќегодишен, за што зборува договорот за соработка меѓу коморите, потпишан во 1993 година, како и нашиот одѕив за учество на состанокот во Виена, во 2009 година.

* Коморските експерти се обидувале да направат контакти, комуницирале со своите колеги од партнерската комора на Иран, но од таму не е искажана соодветна заинтересираност.

* Економските потенцијали на Иран и на РМ, согласно статистичките податоци, зборуваат за тотално меѓусебна економска незаинтересираност или пак познавање. Не располагаме со податоци дали македонскиот или иранскиот извоз доаѓаат од трети земји.

* Повремено, некои компании се јавуваат до Комората со прашања во врска со трговијата со Иран, но бидејќи Амбасадата на Иран во Македонија не е постојано екипирана, одговори добивавме од Амбасадата на Иран во Белград .

* Покрај прашањето што е под трговска рестрикција, а што не е, базично прашање на компаниите е прашањето за начинот на плаќање, во контекст на рестрикциите и каква е сигурноста.

* Според наши информации, во Турција функционираат голем број ирански фирми. Можеби запознавањето со некои од нив би бил првиот чекор во отворањето комуникација со ирански компании во Иран.

* Комората иницираше и ја поддржува иницијативата на Министерството за економија доставена до МНР (повеќе години наназад) за склучување договор за преференцијална трговија. Ова е важно, особено од аспект дека Иран не е членка на Светската трговска организација, туку само е набљудувач.

* Оцениме дека заедно со Амбасадата на Иран би требало во Комората да се организира презентација на иранското стопанство и за тоа како да се работи со Иран. Од таквиот настан би се добил првичниот впечаток за заинтересираноста на македонските компании за соработка со Иран.

* Стопанската комора на Македонија е подготвена, во соработка со Трговско-индустриската комора на Иран, да организира бизнис-средби, во термин што ќе го предложат од нивна страна.

Правна рамка за стопанска соработка меѓу Македонија и Иран ЗАКОН за ратификација на Спогодбата меѓу Владата на Република Македонија и Владата на Исламската Република

Иран за превоз на патници и стоки во меѓународниот патен сообраќај – МД – 27/98-22.

ЗАКОН за ратификација на Спогодата меѓу Владата на Република Македонија и Владата на Исламската Република Иран за заемно унапредување и заштита на инвестиции – МД – 702-56/

ЗАКОН за ратификација на Договорот меѓу Владата на Република Македонија и Владата на Исламската Република Иран за одбегнување на двојното оданочување по однос на данокот од доход и данокот на капитал – МД – 7/02-329.

ЗАКОН за ратификација на Договорнот за трговска економска соработка меѓу Владата на Република Македонија и Владата на Исламската Република Иран – 100/02-119.

СПОГОДБА ЗА СОРАБОТКА меѓу Стопанската комора на Македонија и Иранска комора за трговија, индустрија и рударство (1993)

ПРЕДУПРЕДУВАЊА


ПОСЕТИ

ИСЛАМСКА РЕПУБЛИКА ИРАН

Иранско стопанство Иранското стопанство го сочинуваат нафтени и други големи претпријатија кои се во државна сопственост (50% од вкупната економија), приватно претприемништво и селско земјоделство, ориентирани кон задоволување на потребите на населението во сите гранки. Во стоковната берза на Техеран учествуваат 40 стопански гранки. Во 2000 година иранското стопанство беше 18-то во светот по големина, со индиција да стане 12-то до 2015 година, со најразвиена индустрија, земјоделство, енергетика, информатичка технологија и градежништво на Блискиот Исток. Покрај Кина и Турција, Иран е најголем градител на хидроелектрани во светот. Целта на Владата на Иран е на стопански план да ја намали зависноста од производство на нафта и преку воведување на пазарни реформи да воведе поголема разновидност на пазарот. Затоа, таа вложува во развој и поттикнување на автомобилската, електротехничката, петрохемиската и нуклеарната индустрија. Големите приходи од тргувањето со нафта, му помогнаа на Иран, од 1996 година наваму, да ја намали својата задолженост и редовно да ги отплатува долговите, што резултираше со фактот дека Иран денес е трета земја во светот со најмал процент на надворешен долг во однос на БДП (3,7%, односно 12,8 милијарди САД $). Нафтата и природниот гас се 70% од извозот, но помалку од 10% од вкупниот БДП. Иран помина низ процес на приватизација, поради што државниот удел во БДП е намален од 80% на 40%, но во наредните години се планира намалување под 20%. Стопанството на Иран, во 2010 година е проценето меѓу 858,66 и 863,5 милијарди САД $, или 11.396 САД $ по глава на жител, што значи дека порастот е четири пати поголем во однос на периодот пред револуцијата во 1979 година, иако бројот на населението е двојно зголемен. Иран е втора земја во светот по богатство на природен гас (15%) и трета по богатство на нафта (10%). Во 2000 година Иран склучи бројни договори со Кина, Русија, Индија и со Малезија од областа на нафтената инфраструктура, чија вредност е поголема од десетина милијарди САД $. Иран, сега, во домашните

капацитети произведува 70-80% од потребната опрема за истражување, производство и транспорт на фосилни горива. Проценката на Иранската администрација е дека по завршување на нафтената инфраструктура, заработувачката од нафта и од природен гас, во 2015 година ќе достигне вредност од 250 милијарди САД $. Последните 20 години се развива локалната индустрија наменета за домашната потрошувачка, како што се апарати за домаќинство, автомобили, земјоделски и други прехранбени производи, фармацевтски производи и др. Многу се вложува во истражувања и иновации, како што се нанотехнологии, биотехнологија, фармакологија, вселенски и нуклеарни технологии. Иран располага со големи туристички потенцијали и меѓу 2005 и 2010 година беше 10-та светска туристичка земја. Водечки трговски партнери на Иран се: Кина, Германија, Јужна Кореја, Франција, Јапонија, Русија, Турција и Италија, додека се зголемува соработката со Сирија, Индија, Венецуела, Шри Ланка и со Јужна Африка. Поради релативната изолација на глобалниот пазар, Иран во основ ги избегна последиците од глобалната финансиска криза во 2008 година, но поради зголемување на санкциите како резултат на развој на нуклеарната програма, дури во 2012 година стопанството почна да се соочува со тешкотии. Прв пат по 1980 година, Ирак го презема приматот од Иран во однос на трговијата со нафта. Во септември 2012 година, риалот достигна рекорден пад во однос на САД $. Нарушувањето во стопанството делумно се должи и на комбинацијата на контролирање на цените и давање субвенции, особено во прехранбениот и енергетскиот сектор. Административните контроли, корупцијата и други рестриктивни фактори влијаат врз развојот на приватниот сектор. Во 2009 година, претседателот Ахмадинеџад спроведе реформи за намалување на субвенциите. Двоцифрената инфлација и невработеноста се сериозни внатрешни стопански проблеми. Експертите тврдат дека на Иран му е потребен стопански раст од 5% за да се вработат 900.000 работници. Земјоделството претставува 11% од иранскиот БДП и вработува една третина од работната сила. Во 2004 година, секундарните дејности, во кои спаѓаат рударството, производството и градежништвото, сочинуваат 42% од БНП и вработуваат 31% од работната

сила. Иако минералните суровини учествуваат 70% во вкупниот извоз, во рударството се вработени помалку од 1% од работната сила. Услужните дејности учествуваат со 48% во БДП и вработуваат 44% од работната сила. Во 2005 година 33% од вработените биле жени, односно 28,4 % во индустријата, со што Иран е пред сите водечки светски економии. Две третини од работно способното население е под 30 години старост.

Трговски санкции кон Иран Одредени трговски рестрикции во

однос на трговијата со Иран: * ОН Советот за безбедност UN-SCR 1737 of 23 of December 2006; * UNSCR 1747 of March 2007; * UNSCR 1803 of March 2008 and UNSCR 1929 of June 2010; * EU - трговски рестрикции кон Иран регулирани со Регулативата на Советот со која се утврдува листа на производи забранети за увоз од Иран Council Regulations 423/2007, 618/2007 and 1110/2008; * ЕУ воведува дополнителни рестриктивни мерки „црна листа“ на компании, банки, осигурителни куќи и лица (26 July 2010); * Нов пакет-мерки е донесен на 23 јануари 2011 година и се состои од ембарго за нафта, санкции за петрохемиската индустрија и финансиски мерки, вклучувајќи делумно замрзнување на средствата од Централната банка на Иран. Пакетот вклучува рестрикции на извоз на банкноти, метални пари, злато, метали и дијаманти, дополнителна рестрикција на извоз на производи со двојна намена, како и забрана за финансиски трансакции на иранските компании ( Tidewater, Bank Tejarat). Иран учествува со 0,8% во вкупната трговија на ЕУ со светот, со 0,9% во вкупниот извоз и со 0,7 % во вкупниот увоз. ЕУ е прв трговски партнер на Иран и една третина од неговиот извоз завршува на пазарите на ЕУ. Извозот на ЕУ во Иран, во 2010 година изнесуваше вкупно 11,3 милијарди евра, од што 56,4% се машини и опрема и 15,8% хемиски производи. Од вкупниот увоз од Иран во ЕУ , 14,5 милијарди евра, 90% се производи од енергетскиот сектор. Во првите 6 месеци 2012 година, САД извезле во Иран стоки во вредност од 168 мил. САД $, а увезле стоки во вредност од 0,6 САД $, додека во 2011 година оствариле вкупен извоз во таа земја во вредност од 220 мил. САД $. (извор: Википедија)


ДОСИЕ

Географски показатели

Површина: вкупно 1.648.000 км² (земја 1.636.000 км² и вода 12.000 км²)Главен град: ТехеранЛокација: Среден Исток, граничи со Заливот на Оман, Персискиот Залив и Каспиското Море, меѓу Ирак и ПакистанНаселение: 78,9 милинони (јули 2012 година) Религии: Муслимани 98% (Шиити 89%, Сунити 9%), други (вклучувајќи евреи, христијани и бахаи) 2%

Етнички групи: Персијци 51%, Азери 24%, Гилаки и Мазандарани 8%, Курди 7%, Арапи 3%, Лури 2%, Турци 2% и други 1%Јазици: персиски (фарси) и негови дијалекти 58%, турски и дијалекти 26%, курдски 9%, лурски 2%, арапски 1%, други 2%

Независност: 1 април 1979 година (прогласување на Исламска Република Иран)Природни ресурси: јаглен, природен гас, петролеј, бакар, железо, манган, цинк, сулфурИндустрии: петролеј, петрохемикалии, фертилизатори, текстил, цемент и други градежни материјали, преработка на храна (рафинирање на шеќер, зеленчук и масло за јадење), црна и обоена металургија Валута: Ирански риал (IRR)

Економски показатели

БДП куповна моќ: 1.003 милијарди САД $ (2011) БДП стапка на пораст: 2% (2011) БДП по жител: 13.200 САД $ (2011) БДП по сектори: земјоделие 10,4%; индустрија 37,7%; услуги 51,8% (2011) Стапка на инфлација: 22,5% (2011) Работна сила: 26,4 милиони (2011) Невработеност: 15,3% (2011)

Јавен долг: 12% од БДП (2011) Економија: Економијата на Иран е обележана од страна на неефикасниот државен сектор, кој се потпира само на нафтениот сектор (обезбедува 85% од приходите во државата). Поголемиот дел од економските активности се контролирани од страна на државата. Комбинација на контрола на цените и субвенциите, особено за храната и енергијата, продолжуваат да ја намалуваат економијата, административната контрола, широко распространетата корупција и други ограничувања, го намалуваат растот на приватниот сектор. Ваквата неефикасност и недостатоците на пазарот се погодни за развој на „сивата“ економија. Приватниот сектор е лимитиран само на мали работилници, земјоделство и услуги. Постои значителна стапка на „сива“ економија на пазарот, а и корупцијата е широко распространета. Со растот на цената на нафтата на светско ниво во 2011 година, се зголеми и извозот на нафта од Иран, со остварени приходи од преку 28 милијарди САД долари. Сепак, експанзивната фискална и монетарна политика, лошото управување на власта, санкциите и падот на валутата, ја забрзаа инфлацијата, при што стагнира растот на БДП. Иран, исто така, продолжува да страда од големиот процент на невработеност. Едуцираната популација на Иран, економската неефикасност и недоволните инвестиции, како домашни, така и странски, условија зголемување на бројот на Иранци кои што бараат вработување надвор од земјата, што резултира со голем одлив на „мозоците”. Индустриска стапка на пораст: 4,8% (2007) Земјоделски производи: пченка, ориз, шеќерна трска, овошје, памук, млечни производи, волна и кавијарИзвоз: 88,26 милијарди САД $ (ф.о.б 2007) Извозни производи: петролеум 80%, хемиски и петрохемиски производи, овошје, килимиИзвозни партнери: Кина 14,8%, Јапонија 14,2%, Турција 7,3%, Италија 6,4%, Јужна Кореја 6,3%(2007) Увоз: 53,88 милијарди САД $ (2007) Увозни производи: индустриски материјали, капитални производи, прехранбени и други производи за широка потрошувачка, технички услугиУвозни партнери: Кина 14,3%; Германија 9,7%; Арапските Емирати 9,2%; Јужна Кореја 5,8%; Русија 5,3%; Италија 5%, Франција 4% (2007) Надворешен долг: 20,68 милијарди САД долари (2007)

(Извор: ЦИА)


КОМОРСКИ АКТИВНОСТИ Здружението на градежништвото, индустријата на градежни материјали и

неметалите расправаше за станбената изградба

ПРОДАЖБАТА ОПАЃА, НЕПОХОДНИ СЕ МЕРКИ ЗА ПОТТИК НА ГРАДЕЊЕТО

Здружението на градежништвото, индустријата на градежни материјали и неметалите на одржаната седница (12.9.2012 година) расправаше за состојбите во станбената изградба и за ангажираноста на градежништвото и состојбите во производството и пласманот на градежните материјали и неметали. Расправата за состојбата во станбената изградба, беше иницирана со цел да се согледаат состојбите во изградбата на станови во нашата земја, како и во регионот и колку пазарот може да ги апсорбира. Според направената Анализа за станбената изградба во Република Македонија, беше констатирано дека во последните десетина години во нашата земја се градат околу 5.000 до 5.500 стана, а исто толку има и незавршени станови. Просечната цена на становите во нашата земја се движи околу 800 до 850 евра/м2. Според Анализата, најголема станбена изградба има во Скопје односно во Аеродром, потоа во Штип, Тетово, Струмица, Охрид итн. Во земјите од регионот, најголема изградба на станови имаше во Бугарија, Хрватска, Србија и во Црна Гора. Со отпочнување на светската криза во 2008-2009 година, изградбата на станови доста стагнира, така што истата просечно е намалена во овие земји за околу 25-30%. Во обемната дискусија беше истакнато дека и во нашата земја има намалување на продажбата, посебно откако се промовира проектот „Купи куќа, купи стан“, при што се очекува цената на становите да се намали и под 900 евра/м2. Градежниците се залагаат формирањето на цените на становите да бидат и според локации, при што да се користат и цените на земјиштето дадени во ценовникот, да се направат напори за намалување на цените на комуналиите, а граѓаните да бидат стимулирани со полиберални услови на кредитирање. Условите за купување на становите треба да бидат прилагодени и наменети и за оние заинтересирани купувачи кои немаат станови. За урбанзацијата на просторот, се истакна, дека се донесуваат детални урбанистички планови во општините, во кои се’ почесто се изоставуваат јавните сервиси на граѓаните (школи, градинки и друго) за сметка на станбени и деловни објекти, или многу брзо и во краток временски рок се прави пренамена на маркиците за објектите. На седницата се заклучи сите констатации и предлози да се достават до ресорното министертсво, со цел домашните градежни компании да ги користат истите услови како и странските инвеститори. Ова посебно беше потенцирано за условите што се објавуваат во тендерите кои се од јавен интерес, односно во инфраструктурата. Марија Петроска

Регионална комора со седиште во Кичево

ГОЛЕМ ИНТЕРЕС ЗА КРЕДИТИТЕ НА МАКЕДОНСКАТА БАНКА ЗА ПОДДРШКА НА РАЗВОЈОТ Во просториите на бизнис-центарот „Дра-го“ во Кичево, на 14 септември 2012 година, во организација на Стопанската комора на Македонија и Регионалната комора со седиште во Кичево, се одржа презентација на новите кредитни линии на Македонската банка за поддршка на развојот (МБПР). Претставникот од МБПР, Александар Станојковски, пред повеќе од дваесетина компании детално ги презентираше новите кредитни линии како инструменти кои ќе им помогнат на компаниите во започнувањето на нови деловни зафати, како и подобрување на нивните веќе постојни бизниси. Многу детално беа образложени осигурувањето на побарувањата, како и факторингот, како нов

инструмент за поддршка на извозот. Компанијата „Дра-го“ од Кичево, која се занимава со преработка и продажба на свеж и бел лупен замрзнат костен, пред присутните ги истакна позитивните искуства од соработката на нивната фирма со банката, во постапката за одобрување на кредит за преработка на костени, која планираат идниот месец да ја пуштат во производство. Инаку, на средбата присутните претставници на компаниите пројавија голем интерес за кредитните линии на Македонската банка за поддршка на развојот. Венера Андриевска М-р Ацо Спасовски

Во организација на Регионалната комора со седиште во Скопје , во Стопанската комора на Македонија на 17 септември 2012 година се одржа презентација на тема

„АРБИТРАЖАТА КАКО ПОЕФИКАСЕН И ПОБРЗ НАЧИН НА РЕШАВАЊЕ НА СПОРОВИТЕ” Пред околу триесетина компании од Скопје, претседателот на Постојаниот избран суд – Арбитража, проф. д-р Арсен Јаневски, д-р Горан Рафајловски, потпретседател на Постојаниот избран суд – Арбитража и проф.д-р Тони Дескоски, ги презентираа предностите на арбитражното судење во однос на судењето од страна на државните судови. Презентацијата беше направена заради потребата од детално запознавање на сите заинтересирани субјекти со постапката и со можностите за решавање на споровите пред Постојаниот избран суд - Арбитража при Стопанската комора на Македонија. Присутните имаа можност да ги продлабочат своите познавања да ги споделат искуствата поврзани со најзначајните прашања поврзани со арбитражното решавање на споровите.

Венера Андриевскса


ПОКРОВИТЕЛИ И ЧЛЕНКИ

АД ЕЛЕМ се стекна со меѓународен стандард за заштита на животната средина и управување со отпад

ЗАШТЕДА НА СУРОВИНИ, ЗГОЛЕМЕНА ЕНЕРГЕТСКА ЕФИКАСНОСТИ ПОЛЕСНО УПРАВУВАЊЕ СО ТРОШОЦИТЕ АД „Електрани на Македонија” се стекна со сертификат ИСО 14001:2004 откако во своето работење целосно го имплементира системот за заштита на животната средина. Како што соопшти АД ЕЛЕМ, по извршената стручна проверка на процесот, меѓународната акредитирана сертификациска куќа „СГС Београд“ даде препорака за издавање на сертификатот, а нејзиниот директор Маринко Укропина ова признание му го врачи на Влатко Чингоски, генерален директор на АД ЕЛЕМ. - Сертификатот има огромна важност, не само за нашата компанија, туку и за Република Македонија. Воведувањето на меѓународниот стандард за заштита на животната средина и управување со отпад е само уште една потврда дека компанијата работи според најновите корпоративни светски стандарди и во своето секојдневно функционирање посветува огромно внимание на заштитата на животната средина, - нагласи Чингоски. Имплементацијата на овој систем, како што посочи, е чекор напред во развојот на нашата компанија, за нејзините вработени, односно за сите кои во изминатиот период посветено работеа на проектот. - Воведените новини во работењето ќе значат заштеда на суровини, зголемена енергетска ефикасност, подобро и полесно управување со трошоците. Меѓу придобивките е и целосната реорганизација и третманот на ресурсите и отпадот кои имаат директно влијание врз животната средина, - нагласи Чингоски. Постапката за воведување на системот за управување со животна средина во АД „Електрани на Македонија“ започна во 2011 година, во координација со консултантската куќа „МАККОНТРОЛ“. Во текот на изминатата година реализирани се многубројни активности, а согласно стандардите, Управниот одбор на АД ЕЛЕМ донесе Политика за заштита на животната средина, со начела според кои се водат сите вработени во компанијата. - Доделувањето на Сертификатот е потврда за одлучноста на менаџерскиот тим на АД ЕЛЕМ, но и на сите вработени целосно да ја модернизираат компанијата и да ја прилагодат нејзината работа во согласност со строгите меѓународни стандарди. АД ЕЛЕМ покажа решителност и подготвеност целосно да се прилагоди на новините во работењето во нивната мисија да станат модерна компанија која доследно ги следи и применува строгите критетиуми и правила во своето секојдневно функционирање, рече директорот на Меѓународната акредитирана сертификациска куќа „СГС Београд“, Маринко Укропина. АД ЕЛЕМ пред две години го имплементирше и стандардот за квалитет 9001:2008, кој и денеска успешно го применува во своето работење.

Македонското вино ќе се извезува на кинескиот пазар

СЕДУМ ВИНАРИИ ПРАВАТ СЕФТЕ СО 1,5 МИЛИОНИ ЕВРА Седум македонски винарии од здружението „Вина од Македонија“ ќе извезуваат вина на кинескиот пазар. Винариите потпишаа договор со кинескиот увозник и дистрибутер „Тиенџин“. Ќе се извезува флаширано вино, а за првата година е планирано да бидат извезени над 40 контејнери или околу 456 илјади шишиња. Вредноста на договорот само за првата година е еден и пол милион евра. Деновиве ќе бидат испратени првите количини вино. - Кина е дестинација на која винариите со години се обидуваат да остварат успех поради фактот што традиционалните економии бележеа рецесии или мерки за штедење, а Кина и натаму продолжува со економскиот раст. Во моментот ги сметаме за многу голем пазар со потенцијал и овој договор веројатно го потврдува тоа, истакна в.д. извршниот директор на здружението „Вина од Македонија“ Ѓорѓи Петрушев на прес-конференција. Според него, далеку сме од исцрпување на количините на вино, имајќи предвид дека во Македонија годишно се произведуваат околу 90 милиони литри вино, а се консумираат околу 10. Она што останува како предизвик во иднина, смета Петрушев, е да се смени перцепцијата кај странските консументи дека во Македонија има солидно евтино вино. - Се уште сме перцепирани како земја од каде доаѓа многу евтино вино и тоа е главниот предизвик со кој во иднина треба да се справуваме. Треба да избегаме од перцепцијата дека од Македонија доаѓа солидно евтино вино. Винариите покажаа и докажаа дека можат да имаат квалитет и тоа го потврдуваат бројните награди кои ги добиваат. Останува предизвикот да се промовираме и да покажеме дека навистина од Македонија доаѓаат вина со висок квалитет, истакна Петрушев. Директорот на Агенцијата за странски инвестиции и промоција на извозот Висар Фида изрази задоволство од склучениот договор и информира дека првично кинескиот увозник бил посетен за време на роуд шоуто на македонската владина делегација во мај во Кина. Досега македонското вино беше промовирано во Њујорк, Чикаго, Вашингтон и Финска, а од 20 до 25 октомври е планирана негова презентација во Полска и Холандија.


Искуството на Државниот завод за статистика од твининг-проектите со Европската унија

ЈАКНЕЊЕ НА КАПАЦИТЕТОТ НА ИНСТИТУЦИЈАТА Официјалните статистички податоци им помагаат на населението и на владите да го разберат светот во кој живееме и да донесат одлуки базирани на информации за иднината. Статистичките податоци се основен извор на информации во „економијата базирана на знаење“. Државниот завод за статистика, за да одговори на овој предизвик, помина долг и не секогаш лесен пат во развојот на македонската статистика до денешново ниво. Остварувајќи ја својата основна мисија - продукција на официјални статистички податоци за демографските, социјалните и економските појави во Република Македонија, Државниот завод за статистика направи повеќе промени во начинот на менаџирање на институцијата, го зајакна капацитетот на институцијата и обезбеди продукција на голем број на индикатори во согласност со европските и меѓународните стандарди. Следејќи ги промените во општествениот и економскиот систем во земјата, како и промените во европската и меѓународната статистика, Државниот завод за статистика има постигнато значителни подобрувања на квалитетот на статистичките податоци, а воведе и повеќе нови индикатори во економските и социјалните статистики со цел да одговори на барањата на Владата и бизнис-заедницата во нивните анализи, процени и планирања на општествено-економскиот живот на Република Македонија. На тој пат посветен на подобрување и збогатување на статистичката продукција, Државниот завод за статистика ја има огромната поддршка од европските и светските статистички институции кои несебично му помагаат на Државниот завод за статистика во неговите напори за усогласување на македонската статистика со европските и светските стандарди на тој план. Една од алатките за помош што ја нуди европскиот статистички систем е твинингот кој претставува административно партнерство помеѓу земја-членка на ЕУ и земја-кандидат, со цел градење на институционалните капацитети на земјата-корисник за имплементирање на aquis communi-taire, преку размена на искуства и најдобри практики помеѓу партнерите. Твинингот е резултатски ориентиран приод, при што, областите каде што земјата-кандидат треба да постигне ͈зрелост за членство”, како и начинот за постигнување на целите, се заеднички дефинирани од страна на земјите-партнери. Статистичките активности (организирањето и спроведувањето на статистичките истражувања, подготовката на резултатите, аналитичките процени и нивната дисеминација) никогаш не биле едноставни и лесни. Но, во денешни услови тие стануваат покомплексни и посложени и од статистичките институции се очекува да бидат подготвени навреме и квалитетно да ги исполнат барањата на корисниците. Државниот завод за статистика, започнувајќи од 1996 година, преку последователните инструменти за помош PHARE, КАРДС и ИПА (како национални, така и регионални), континуирано добива поддршка од Европската унија за развивање на одржлив статистички систем усогласен со европскиот. Во 2006 година, Државниот завод за статистика за првпат започна да го користи твининг-инструментот, со спроведување на националната програма КАРДС 2005 за зајакнување на капацитетите на Заводот. Државниот завод за статистика и Федералниот завод за статистика на Германија како твининг-партнер, во конзорциум со Статистичкиот завод на Република Словенија и со експертска поддршка од Чешкиот завод за статистика, Централниот завод за статистика на Унгарија и Статистика Шведска ги поставија следните цели на Проектот како приоритетни:

1. Јакнење на капацитетот на Државниот завод за статистика2.Хармонизација на националните сметки со стандардите на ЕУ3.Подобрување на Програмата за статистички истражувања со посебен фокус на деловните и социјалните статистики4. Јакнење на капацитетот за информатичко-комуникациски технологии на Државниот завод за статистика5. Јакнење на остварувањето и мониторингот на квалитетот во Државниот завод за статистика

Континуитетот на овој проект кој заврши во 2008 година продолжи во 2010 година со отпочнувањето на проектот „Техничка помош на ДЗС” кој претставуваше исклучително амбициозен проект, како според бројот на опфатените теми, така и според бројот на експертските мисии. Во спроведувањето на овој Проект беа вклучени следните институции и лица: АСА институтот и членовите на проектниот тим, во конзорциум со Федералниот завод за статистика на Германија и Чешкиот завод за статистика, како и заводите за статистика на Словенија, Романија, Литванија, Португалија и Велика Британија кои дополнително дадоа свои експерти, но и независни експерти од европските земји и од Република Македонија. Во услови на лимитирани ресурси во Државниот завод за статистика (пред сè, човечки), постигнатото во овој Проект е резултат на големата посветеност на вработените, нивниот оптимизам и ентузијазам, а пред сè, подготвеноста за прифаќање на промени. Целта на овој проект беше да се придонесе за осовременување на севкупниот систем за производство на квалитетни статистики во ДЗС и понатамошно да се доразвие националниот статистички систем.

ПАРТНЕРСКИ ИНСТИТУЦИИ


ПАРТНЕРСКИ ИНСТИТУЦИИ

Целите беа распределени во четири компоненти и многу поткомпоненти:

• Да се зајакне капацитетот на ДЗС и неговите партнери во процесот на продуцирање на квалитетни статистики во согласност со стандардите на ЕУ.• Проектот да обезбеди континуитет со претходните проекти финансирани од ЕУ.• Да се фокусира на области кои се приоритети на Европската комисија.• Да се зацврстат внатрешните активностите за продукција и дисеминација на статистички податоци во согласност со acquis communitaire.

Од февруари 2010 до март 2012 во Проектот беа реализирани вкупно 235 активности, поддржани од 72 експерта од 16 европски земји, а од ДЗС, 115 вработени имаа можност да учествуваат во една или повеќе мисии со што се постигна да се подобрат способностите на вработените во ДЗС и ДЗС да може да спроведе и да ги подобри статистичките методологии во согласност со барањата на ЕУ. На почетокот на овој проект, по првите мисии и почетните активности, неминовно се наметна прашањето дали ќе можат да се исполнат сите планирани активности? Но, набрзо стана јасно дека планираното мора да се реализира, а ДЗС тоа го постигна со огромна посветеност, оптимизам, ентузијазам и верба во сопствениот потенцијал. Со овој Проект се постигнаа видливи и мерливи резултати кои ја докажуваат посветеноста ДЗС кон континуиран и одржлив развој на статистичкиот систем на Република Македонија. Свесни дека новите стандарди и истражувања што се воведени бараат одржливост, а новостекнатите знаења мора да се во процес на континуирано унапредување, Државниот завод за статистика веднаш ги започна подготовките за имплементација на новиот твининг-проект кој отпочна во август годинава. Твининг-проектот „Поддршка на Државниот завод за статистика за градење на капацитетите и за унапредување на усогласеноста на статистиката со стандардите на ЕУ“, финансиран од Европската унија, започна на 21 август 2012 година. Целта на Проектот е подобрување на донесувањето на одлуките на владините институции, деловната заедница и граѓаните во земјата, преку производство на сеопфатни и споредливи податоци во согласност со ЕУ и меѓународните стандарди, со цел понатамошно унапредување на демократијата и пазарно ориентираната економија. Буџетот на Проектот изнесува 1,2 милиони евра и периодот на имплементација е 24 месеци. Помошта ќе биде обезбедена од конзорциум на Федералниот завод за статистика на Германија, како лидер, и Данската статистика, како јуниор земја-членка. Германија и Данска ќе бидат помогнати од статистички експерти од администрацијата на Франција, Чешка, Бугарија, Словачка и Финска. Целите на Проектот се распределени во 4 компоненти: 1. Натамошно подобрување на Системот на национални сметки 2. Подобрување на секторските статистики 3. Институционална надградба 4. Електронско прибирање на податоци

Државниот завод за статистика очекува дека во текот на двете години колку што ќе трае овој твининг-проект ќе бидат исполнети поставените цели и, како и со претходните твининг-проекти, ќе може да се пофали со подобрени статистички продукти кои ќе бидат усогласени со европското законодавство во однос на статистиката, а Државниот завод за статистика ќе биде уште поподготвен да одговори на предизвиците кога ќе отпочнат преговорите со ЕУ за полноправно членство на РМ во ЕУ.


Одржан семинар”МЕНАЏМЕНТ НА ОБРТЕН КАПИТАЛ, СТРАТЕГИИ ЗА ФИНАНСИРАЊЕ И ТЕХНИКИ ЗА МЕНАЏМЕНТ НА ЛИКВИДНОСТА”. Во Стопанската Комора на Македонија на 18 и 19.9.2012 година беше одржан дводневен семинар на тема ”Менаџмент на обртен капитал, стратегии за финансирање и техники за менаџмент на ликвидноста”. Имено, во услови на нестабилни економски состојби во кои се наоѓа македонското, европското па и светското стопанство не постои поголем предизвик во областа на финансиите од менаџмементот со обртен капитал. Оттука, целата на овој едукативен настан беше да ги адресира сите главни прашања поврзани со организирањето и подобрувањето на контролата врз готовинските текови на компаниите, идентификацијата на пропорциите помеѓу различните финансиски функции и воспоставување на ефикасни инвестициски и долговни пристапи, со цел да се обезбеди ефикасен систем на менаџмент со обртен капитал во компанијата, да се развијат успешни стратегии за краткорочна ликвидност, олесни конверзијата на побарувањата во готовина, како и мерење и контрола на трошоците на менаџменмтот со обртен капитал, низ анализа на најдобрите практики од оваа област. Овој дводневен настан беше одржан во соработка со д-р Зоран Ивановски, редовен професор на Универзитетот за туризам и менаџмент во Скопје и на Универзитетот на Југоисточна Европа од Тетово, реномиран регионален стручњак од областа на финансискиот менаџмент и предавач со долгогодишно искуство во земјата и странство. На семинарот беа разработени: -Менаџмент со обртен капитал (Трансформација на обртниот капитал и циклуси на конверзија, Менаџмент на готови пари и пазарни хартии од вредност, Кредитен менаџмент и управување со побарувањата, Стандарди за кредитирање и политика на наплата на побарувањата, Менаџмент на залихи) -Стратегии за финансирање на обртните средства и техники за менаџмент на ликвидноста (Извори на краткорочно финансирање - спонтано финансирање, трговски кредит, договорно финансирање и факторинг, Финансирање на обртни средства со краткорочен и долгорочен финансиски микс, Хеџинг стратегија, Конзервативен приод, Агресивна стратегија за финансирање на обртни средства, Мерење на ликвидноста, Техники за менаџмент на ликвидноста, Анализа на практичен пример). На присутните учесници им беше дадена можност за дискусија и презентирање на практични проблеми, а со цел анализа на истите со помош на предавачот. Стопанската Комора на Македонија на присутните учесници им додели сертификати за стекнатото знаење и практични вештини.

Презентација на Европската Асоцијација за сигурносни системи – ЕSSАГЛОБАЛНА ПЛАТФОРМА ЗА РАЗМЕНА НА ИСКУСТВА И ЗАСТАПСТВО

Стопанската комора на Македонија во соработка со Eвропска Асоцијација за сигурносни системи – ESSA на 18 септември 2012 година одржа презентација на Европската Асоцијација за сигурносни системи – ЕSSА. Имено, Eвропска Асоцијација за сигурносни системи - ESSA е водечка организација во Европа која ги спроведува Европските стандарди за сигурност и ги организира и контролира производителите и дистрибутерите на сигурносна опрема не само на Европско туку и на интернационално ниво. Од таа прична Стопанската комора ја организираше оваа презентација а се со цел за подетална анализа на ESSA - Eвропската Асоцијација за сигурносни системи, ECB-S – Европското Сертификационо тело за сигурност и CEN/TC 263 – Европските активности за стандардизација. Имено, ESSA - Eвропска Асоцијација за сигурносни системи нуди на индустријата за меѓународна сигурност една глобална платформа за размена на искуства меѓу корисниците, осигурителните компании, државните органи, дистрибутерите и производителите. Покрај тоа,

ESSA ги застапува интересите на своите членки во различни меѓународни тела и комитети (пр. CEN/TC 263 – Европски комитет за стандардизација, EFSG – Европска групацuја за заштита од пожар и безбедност). ESSA има стекнато меѓународно признание и во моментов има повеќе од 125 членки од 33 земји од прераборувачката индустрија, трговијата и асоцијации од безбедносната индустрија. Овие бројки го потврдуваат приемот на ESSA на глобалниот безбедносен пазар. ECB-S - Европското сертификационо тело (ECB) GmbH е акредитирано од страна на DAkkS – Германско акредитационо тело – во согласност со EN 45011 за производи за безбедност. Во согласност со нејзиниот водечки принцип “Квалитетот обезбедува безбедност “, ECB со својата ECB•S сертификациона ознака, гарантира безбедносни карактеристики во согласност со строгите барања на европските стандарди: пр. EN 1143-1 за сефови и безбедбосни простории, EN 1047-1 за кабинети со податоци, EN 14450 безбедносни кабинет-сефови, и EN 1300 брави со високо ниво на безбедност. ECB сега има повеќе од 1,000 валидни ECB•S сертификати за производи за безбедност на

глобалниот безбедносен пазар и има доставено приближно 1.7 милиони ECB•S сертификациони ознаки за сопствениците на сертификатит. ECB•S сертификационата ознака му нуди на корисникот максимална безбедност во инвестициските одлуки. За осигурителниот сектор, таа претставува сигурна основа за пресметување на ризиците и резултира со оценување на осигурувањето. CEN/TC 263 Стандардот – е одговорен за подготовка и усвојување на европските стандарди на производи за заштита од кражби и отпорни на пожар, како и безбедносни брави. Таа е основана во 1990 со цел да се хармонизираат националните барања и да се стават во сила на Европските стандарди. Европските стандарди на CEN/TC 263 ја создаваат базата на ECB-S сертификацијата на Европското сертификационо тело. Стопанската Комора на Македонија уште еднаш докажа дека работи само во интерес на своите членки за што преку соработката со Eвропска Асоцијација за сигурносни системи – ESSA на 18 септември им овозможи бесплатно да се запознаат значењето на оваа проблематика.

СЕДУМ ДЕНА ВО КОМОРАТА


На 21 септември 2012 година во Стопанска комора на Македонија

МАКЕДОНСКО-ТУРСКИ БИЗНИС-ФОРУМ СО ИНДУСТРИЈАЛЦИ И БИЗНИСМЕНИ ОД РЕГИОНАЛНАТА КОМОРА НА КАРАБУК, ТУРЦИЈА

Делегација од триесетина турски компании, членови на Регионалната трговско-индустриска комора на Карабук, на 21 септември 2012 година ќе ја посети Република Македонија. Нивната цел е да воспостават деловни контакти со македонски компании од различни стопански дејности. Во рамките на нивната посета, Стопанската комора на Македонија организира Македонско-турски бизнис-форум, со цел воспоставување билатерални деловни средби со македонски компании, кои би се јавиле како нивни потенцијални деловни партнери. По завршување на официјалниот дел на Бизнис-форумот, планирани се билатерални разговори меѓу компании од повеќе стопански сектори: особено од металната, дрвната индустрија, градежништво и градежни материјали, индустриски машини и опрема, танкери - цистерни и структуирани производи за превоз на нафтени деривати, мермер, приватни медицински установи и друго. Македонско-турскиот бизнис-форум и деловните средби ќе се одржат на 21 септември 2012 година (петок), со почеток oд 10:00 часот, во хотелот „Holiday Inn“ - Скопје. Пријавување најдоцна до 19 септември 2012 година (среда).

Контакт: Наташа Димеска Стојаноска Контакт: Војкан Николовски Тел:++38923244064 Тел:++38923244068Моб 070/295-439 Факс:++389 2 [email protected] [email protected]

Од 24 до 29 септември 2012 година во Бугарија

САЕМ ЗА ТЕХНИКА ВО ПЛОВДИВ Меѓународниот саем за техника е еден од најголемите саемски настани во Југоисточна Европа и еден од најголемите индустриско-трговски форуми во Бугарија. Во специјално аранжиран павилјон по повод прославата на 120 годишнината од Првата бугарска земјоделска и индустриска изложба во 1892 година, која ги има поставено темелите на индустриските саеми во Бугарија, ќе има огромна медиумска покриеност и можност компаниите да се промовираат пошироко. На 68. Меѓународен саем за техника ќе учествуваат водечки компании од следните дејности: машиноградба, автомобилска индустрија, транспорт, ИТ, софтвер производи, електроника и електротехника, градежништво, хемиска индустрија, енергетика и екологија. Учесниците ќе ги презентираат најновите иновации и движења во технологијата во рамките на следните меѓународни изложби:

• AQUATECH – водостопанство и технологии; • AUTOTECH – транспорт и опрема за сервисирање на автомобили; • ELTECH – електроника и електротехника; • ENECO – енергетика и екологија; • INFOTECH – информативни технологии; • INTERMIN EXPO – рударска индустрија; • MACHINE BUILDING – машиноградба; • STROYTECH – градежни материјали, машини и технологии; • CHEMICAL INDUSTRY - хемиска индустрија; • MOTOR SHOW PLOVDIV – салон на автомобили.

Меѓународниот саем во Пловдив е одлична платформа за корисни бизнис-контакти, како за новоформирани, така и за познати компании. Предностите што се нудат на Меѓународниот саем за техника се: • учество од над 900 компании од 25 земји; • 47,165 посетители од 51 земја, вклучувајќи 89% бугарски и 11% странски посетители (во 2011 год.); • претприемачи и партнери сочинуваат 29% од трговските посетители, генерални директори - 11%; директори на оддели - 13%.

Официјално учество е регистрирано од Австрија, Чешка Република, Словачка, Тајван, Грција, Турција, Јужна Африка и Ирак. Компании од Полска, Србија, Германија, Кина и Русија ќе учествуваат на заеднички штандови. Сите заинтересирани македонски компании може да се пријават за учество како излагачи и посетители на саемската манифестација најдоцна до 10 септември 2012 година.

Контакт лице : Наташа Димеска Стојаноска Тел: ++ 389 2 3244064; Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015; E-адреса: [email protected]

САЕМИ, СЕМИНАРИ, ФОРУМИ, ПРЕЗЕНТАЦИИ


Од 26 до 30 септември во Црна Гора

САЕМ ЗА ГРАДЕЖНИШТВО ВО БУДВА Традиционално учесници на оваа меѓународна саемска манифестација се производители и дистрибутери на градежни материјали, градежна столарија и галантерија, системи за вентилација, електро и енергедски уреди и др.. Понудата на Саемот опфаќа производи, проекти, инвестиции и нови решенија во областа на искористување на обновливи извори на енергија. Значаен сегмент на оваа манифестација го прават компаниите кои се занимаваат со производство и дистрибуција на мерни инструменти, регулациона и геодетска опрема, градежна механизација, како и производители на врати, прозорци, браварија и столарија, компании кои се занимаваат со проектирање и софтверски инженеринг, издавачи и продавачи на стручна литература. Работната платформа на учесниците на манифестацијата им овозможува да ги презентираат своите производи, зајакнување на соработката со клиентите, позиционирање на пазарот, унапредување на бизнисот, продажба на производи и услуги, анализа на конкуренцијата. Сите заинтересирани македонски компании да се пријават за посета на саемската манифестација најдоцна до 16 септември 2012 година.


Од 27 септември до 28 септември 2012 година во Украина“ИНВЕСТИЦИСКИ ФОРУМ “ ВО КИРОВГРАД

Овој бизнис форум претставува платформа за дијалог со претставниците на државните Украински и меѓународни бизнис органи, кои ќе помогнат во решавање на економскиот развој прашања и подобрување на инвестиционата клима во регионот. Во рамките на форумот, претставници компании ќе можат да развијат дебата за условите и можностите за работа и инвестирање во Украина и регионот Бизнис-форумот нуди можност за директно воспоставување деловни партнерства со најголемите Украински компании и со други компании од Европа, како и за зајакнување на нивните понуди на производи и услуги во регионот. За време на форумот, покрај дискусија за стратегијата за регионален развој, исто така, ќе се формираат посебни одделенија наменети за развој на инженеринг и рударската индустрија, земјоделската и прехрамбената индустрија кака подобрување на енергетскиот потенцијал во регионот. За да воспоставите повеќе трговски, финансиски, технолошки или инвестициски партнерства, приклучете се на повеќе од Украинските и странски компании кои учествуваат во оваа динамична бизнис-средина. Сите заинтересирани за учество на инвестицискиот форум во Украина може да се пријават најдоцна до 16 септември 2012 . Контакт лице : Наташа Димеска Стојаноска Тел: ++ 389 2 3244064 ;Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015; E-адреса: [email protected]

Од 27 до 29.септември во Турција “BURSA AGROCULTURE 2012” И

“BURSA 5TH STOCKBREEDING AND EQUIPMENT FAIR“ Станува збор за една од поголемите специјализирани меѓународни саемски манифестации од ваков тип, на којашто ќе учествуваат голем број реномирани турски и странски компании Посетителите на Саемот ќе имаат можност да видат: - земјоделска механизација и технологија, стакленици, системи за наводнување, земјоделски лекови, семиња, саден материјал, хортикултура, цвеќарство, еколошко земјоделство, стаклени градини, агроинформатика, млеко и млечни производи и живинарство. Во областа на сточарството може да се видат: сточарски производи, ветеринарство, лекови и опрема и механизација за сточарство. Стопанската комора на Македонија, во соработка со овластениот застапник на саемскиот организатор „Адонис Груп“, организира посета на македонски компании на саемската манифестација од 27 - 29 септември 2012 година, со автобуски превоз и алтернативно во сопствена режија. Обезбедени се бесплатно сместување, две ноќевања со појадок (во реномиран хотел со 4 или 5 ѕвезди), локален трансфер, како и бесплатни влезници за Саемот. Посетителот ги покрива патните и административните трошоци кон саемскиот организатор „Адонис“ од 125 евра со автобуски превоз (доколку е со сопствен превоз - 45 евра), како и организационите трошоци кон Комората (2.950 денари за членки, а 4.270 денари за нечленки на Комората). Сите заинтересирани македонски компании да се пријават за посета на саемската манифестација најдоцна до 7.9.2012 година.




Од 27 до 29 септември 2012 година во Босна и Херцеговина “САЕМ ЗА ХАЛАЛ” ВО САРАЕВО

Што всушност претставува Халал? Зборот „ХАЛАЛ” потекнува од арапскиот јазик и означува дозволено, допуштено, а неговите принципи се темелат на исламското учење. Халал може да се примени во различни индустриски гранки и системи на работење. Најчеста примена има во производството на храна, пијалаци, во фармацијата, транспортниот сектор, угостителството, туризмот и др. Концептот Халал претставува битен елемент кој позитивно влијае на економскиот развој, научните истражувања и целокупната конкурентност на производите на локално, регионално и меѓународно ниво. Примената на концептот Халал во различните гранки на индустријата во последната деценија е во фаза на континуиран раст. Имајќи го предвид значењето на концептот Халал, од 27 до 29 септември 2012 година во Сараево, Босна и

Херцеговина, ќе се одржи Првиот меѓународен саем за Халал. Во рамките на Саемот ќе се одржи и бизнис-форум. Зошто треба да се посети оваа меѓународна саемска манифестација? Посетителите и излагачите на Саемот ќе можат на едно место, во исто време да се запознаат со широкиот спектар на производи и услуги кои се според Халал-стандардот. Воедно, ќе имаат можност да се запознаат со производителите и да дознаат нешто повеќе за Халал-стандардот, начинот на производство, достапноста на производите. На овој Меѓународен саем ќе се претстават компании од Југоисточна Европа, како и водечки светски производители на прехранбени производи и услуги, според Халал-концептот. Посебно внимание ќе се посвети на угостителството и туризмот, со цел да се привлече што поголемо внимание на туристичките капацитети коишто работат по Халал-стандардот. Во рамките на Саемот ќе се одржи и биснис-форум, на којшто потенцијалните партнери, кои сакаат да остварат соработка со сертифицирани компании ќе можат да разменат искуства со другите учесници, за што ќе биде обезбеден посебен простор за состаноци.


Семинар на 27 септември 2012 година “MАКЕДОНСКИТЕ И EВРОПСКИТЕ БАРАЊА И УСЛОВИ ВО МЕСНАТА И КЛАНИЧНАТА ИНДУСТРИЈА”

Од 10:00 до 16:00 часот во Стопанска комора на Македонија, сала 1 на 5-ти кат Со цел да се зајакне соработката и довербата помеѓу АХВ и бизнис заедницата и да се подобри безбедноста и квалитетот на месото и производите од месо во Р.Македонија, Стопанската комора на Македонија во соработка со Агенцијата за храна и ветеринарство на организира семинар на тема: „Безбедност и квалитет на месо и производи од месо“. Преку организирањето на семинар од ваков тип целиме подетално да се запознае месопреработувачкиот и кланичниот сектор во Република Македонија со законските барања и услови за производство на безбедно месо и производи од месо. На овој семинар ќе бидат презентирани и образложeни законските рамки во месната и кланичарската индустрија во однос на безбедноста и квалитетот на нивните производи. Предавачи на семинарот се екперти од Агенцијата за храна и ветеринарство. ПРОГРАМА: 1. Благосостојба при одгледување на бројлери. - Предавач: Димитар Терзиевски – Советник за следење на благосостојба на животните во Одделение за благосостојба на животните во Сектор за здравствена заштита и благосостојба на животните 2. Благосостојба на живината за време на транспорт, прием во кланица и за време на колење. - Предавач: Зоран Антовски – Помлад соработник за собирање и анализа на податоци во Одделение за државна инспекција за ветеринарно јавно здравство во Сектор за јавно ветеринарно здравство – Скопје. 3. Благосостојба на животните за време на транспорт, прием во кланица и за време на колење. - Предавач: Елеонора Минова – Официјален ветеринар - Советник во Одделение за државна инспекција за ветеринарно јавно здравство во Сектор за јавно ветеринарно здравство - П.Е. Скопје 4. Микробиолошки критериуми за месо и месни производи. - Предавач: Светлана Колариќ – Официјален ветеринар - Советник во Одделение за државна инспекција за ветеринарно јавно здравство во Сектор за јавно ветеринарно здравство – П.Е. Скопје 5. НАССР во месопреработувачки претпријатија - Предавач: Дарко Петровски – Помлад соработник за собирање и анализа на податоци во Одделение за државна инспекција за ветеринарно




јавно здравство во Сектор за јавно ветеринарно здравство - Скопје 6. Услови за увоз на месо и производи од месо - Предавач: Марија Маневска - Стручен соработник на Агенцијата за храна и ветеринарство 7. Означување – (етикетирање) на финален производ. - Предавач: Ленче Јовановска – Раководител на Сектор –Агенцијата за храна и ветеринарство.

Сите учесници на семинарот ќе добијат соодветен работен материјал и сертификат за учество. Заинтересираните за учество на овој семинар можат да се пријават најдоцна до 25 септември 2012 година.

Контакт лице : Анита Митревска Тел: ++ 389 2 3244057 ; Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015; E-адреса: [email protected]

На 28 и 29 септември 2012 година

“УПРАВУВАЊЕ СО ЧОВЕЧКИТЕ РЕСУРСИ ЗА МЕНАЏЕРИ”Хотел “Милениум ****”, Охрид

Инвестирањето во човечките ресурси претставува една од најзначајните инвестиции во компаниите, во таа насока, нејзиното управување е посебно значајно од апект на развојот и конкурентската позиција на компаниите. Цели на семинарот: Запознавање на менаџерите/раководителите во компаниите со процесот на управување со човечките ресурси, управување со ефектот и развојот на вработените, како и ефикасно водење на тимови и развојот на проактивна организациска култура. Целни групи: Директори / менаџери на сите нивоа на управување со вработените во претпријатијата. Содржина: Управување со човечките ресурси и вработување -Основна функција на управување со човечките ресурси -Планирање на кадарот -Вработување -Ориентација -Обука Обука и развој на вработените -Обука на вработените -Развој на вработените -Ориентација Управување со учинокот -Процес на управување со учинокот -Мониторинг на учинокот на вработените -Проценка на учинокот на вработените Развој и управување со тимови -Мотивирање и инспирирање на соработниците -Тимски улоги и односи Ефикасно управување -Лидерство -Успешно водење на состаноци -Развој на проактивна организациската култура

Предавач: Драгана Томиќ Филиповиќ е магистер по економија, а исто така има магистрирано на темата “Локален развој на Балканот” на Универзитетот во Тренто, Италија. Нејзината област на експертиза е управување со човечките ресурси, организациски развој и управување со промените, поддршка на локалните и регионалните иницијативи за развој, бизнис обука и предавања на организации и поединци. Драгана Томиќ Филиповиќ има покажано долгорочни резултати во успешното управување на човечки ресурси во големи системи (Ерсте банка Србија, Pharmaswiss), но исто така и во ангажманот со голем број на јавни и невладини организации, вклучувајќи го и Републичката агенција за развој на МСП со својата мрежа на регионални агенции, Стопанската комора на Србија, Стопанската комора на Белград, Регионалната стопанска комора- Ужице, Регионалната стопанска комора- Ваљево, РЕЦ и УНДП-ГЕФ, УСАИД.

Работен јазик се семинарот е српскиот јазик. За сите учесници на семинарот ќе биде обезбедено: Ø работен материјал; Ø ручeк и освежување; Ø сертификат за присуство на семинарот.

Контакт лице : Ленче Зикова Тел: ++ 389 2 3244054, Факс:++ 389 2 3244088

E-адреса: [email protected]

Контакт лице : Елизабета Андриевска-Ефтимова Тел: ++ 389 2 3244074, Факс:++ 389 2 3244088




Од 2 до 4 октомври 2012 година во Босна и Херцеговина

САЕМ НА МЕТАЛИ –“ZEPS INTERMETAL 2012” ВО ЗЕНИЦА

На овогодинешното издание на саемската манифестација ќе земат учество производители на руда и суровини за производство на метали, опрема за рударство, металуршки, машини и опрема, полупроизводи од метали, машини, опрема и алати за обработка на метали, опрема за контрола на квалитетот, на материјали, заштита на животната средина и др. Стопанската комора на Македонија, преку Партнерскиот проект ЦЕФТА-ДИХК ќе земе учество на Саемот на заеднички ЦЕФТА-штанд со коморите од регионот на кој македонските компании можат бесплатно да се претстават преку промотивни материјали, брошури и каталози. Стопанската комора на Македонија, од 2-4 октомври 2012 година организира посета и учество на Саемот во Зеница за македонските компании и учество на семинарот на тема: “Како успешно да се извезува во Гeрманија” со еминентни предавачи и експерти од Германија. Сите заинтересирани македонски компании можат да се пријават за посета на саемската манифестација или да достават промотивни материјали за изложување на штандот најдоцна до 15 септември 2012 година.

онтакт лице : Војкан Николовски Тел: ++ 389 2 3244068 ; Факс:++ 389 2 3244088

Call Центар : (02) 15015 ; E-адреса: [email protected]

Контакт лице : Влатко Стојановски Тел: ++ 389 2 3244004; Факс:++ 389 2 3244088

Call Центар : (02) 15015; E-адреса: [email protected]

Еднодневен семинар

“АСПЕКТИ НА КОЛЕКТИВНИТЕ ДОГОВОРИ И КОЛЕКТИВНОТО ДОГОВАРАЊЕ;ПОТРЕБАТА ОД ЗАЖИВУВАЊЕ НА ПОСТАПКАТА ЗА МИРНО РЕШАВАЊЕ

НА РАБОТНИ СПОРОВИ”5 октомври 2012 година , 09:30-15:00 часот

Стопанска комора на Македонија, сала 1 на 5-ти кат

Во рамки на семинарот ќе бидат опфатени сите специфични аспекти поврзани со колективните договори и колективното договарање во Република Македонија. Воедно, ќе се направи обид за расчистување на одредени нејаснотии и дилеми кои се јавуваат во праксата, поврзани со предметната проблематика.

ПРОГРАМА: - Поим на колективните договори; - Предмет и содржина на колективните договори; - Правна природа на колективните договори; - Страни на колективниот договор; - Видови колективни договори; - Постапка за склучување на колективните договори; - Односот на колективните договори со другите извори на трудовото право; - Идејата и потребата за мирното решавање на работни спорови; - Домашната регулатива и основите за мирно решавање на работните спорови; - Постапка за мирно решавање на работни спорови; - Индивидуални и колективни работни спорови; - Помирувачи и арбитри;

Предавачи: д-р Зоран Михајлоски, судија на Апелациониот суд Скопје д-р Марко Андонов, универзитетски професор, Факултет за правни науки при Универзитет Американ Колеџ СкопјеСите заинтересирани за учество на овој семинар, можат да се пријават најдоцна до 4-tи октомври 2012 година.Цената за еден учесник изнесува 5.310 денари за 1 учесник (4500+ДДВ) за компании членки и 7.080 денари за 1 учесник (6000+ДДВ) за компании кои не се членки Комората. Пријавниот лист и Агендата може да се превземат од веб порталот на Стопанската комора на Македонија: www.mchamber.mk

Контакт лице : Анита МитревскаТел: ++ 389 2 3244057, Факс:++ 389 2 3244088





Од 4 октомври до 7 октомври 2012 година во Хрватска

САЕМ ЗА ШИРОКА ПОТРОШУВАЧКА ВО ОСИЈЕК Станува збор за една од поголемите специјализирани меѓународни саемски манифестации од ваков тип, на којашто ќе учествуваат голем број реномирани хрватски и странски компании. Посетителите на Саемот ќе имаат можност да ги видат производите што хрватските и странски компании ќе ги пласираат од областа на: - Земјоделството семенски и саден материјал, пр-во на сточна храна, хортикултура, машини и опрема за полјоделство и сточарство, одгледување и нега на стока,овоштарство. - Вода , Почва и Енергија Производтсо на питка вода, управување и лување на водните ресурси, опрема и уреди за производство на питка вода, екологија и испитување на почвата, алтернативни извори на енергија, заштеда на енергија, рационално користење на енергијата, алтернативни извори на енергија и зголемување на енергетската ефикасност, управување со отпад, јакнење на еколошката свест за потребата од здрава храна, водата, почвата и воздухот, во смисла на одржливиот развој, производство на локални производи, - Прехрамбен сектор производство на прехрамбени производи, прехранбената индустрија и производство на еколошки здрава храна, преработка на овошје и зеленчук, производство на ракија и ликери од овошје, производство на месо и месна преработка. - Домување Производи и опрема за внатресно и надворешно опремување на стамбени објекти, греење, климатизација и вентилација – “Здраво спиење”, технолошки решенија во функција на заштеда на енергијата, алати за домаќинство. - Текстил , кожа и обувки - Здравје и козметика - Осигурување и Банки - Денови на медот во хрватска , одгледување и заштита на пчели, опрема за производство на мед, амбалажа, консултативни предавања. За компании – излагачи пријавени преку Стопанската комора на Македонија е обезбедено 25 % попуст за наем на штанд. Обезбедено е бесплатен влез за компании пријавени преку Стопанската комора на Македонија Обезбедено е сместување/ноќевање од 20 евра по особа за компании пријавени преку Стопанската комора на Македонија. Трошоците за превоз и сместување ги сносат пријавените компании. Овој е интересен, разновиден и високо посетен настан на кој присуствува широка палета на дејности од индустријата, настан кој оваа година ќе собере голем број на изложувачи. Сите заинтересирани македонски компании да се пријават за посета на саемската манифестација најдоцна до 20.9.2012 година.

Контакт лице : Наташа Димеска Стојаноска Тел: ++ 389 2 3244064; Моб 070/295-439 Факс:++ 389 2 3244088; Call Центар : (02) 15015 E-адреса: [email protected]

Семинар на 8 октомври 2012 година “РАНИ ЗНАЦИ НА ПРЕДУПРЕДУВАЊЕ ВО ПРЕВЕНЦИЈАТА ОД СОЗДАВАЊЕ НА ЛОШИ ПЛАСМАНИ”

Од 9:00 до 17:00 часот во Стопанска комора на Македонија, сала 1, на 5-ти кат Стопанската Комора на Македонија во соработка со Академијата за банкарство и финансии од Република Србија, на 8 октомври 2012 година, организира еднодневен семинар на тема “Рани знаци на предупредување во превенцијата од создавање на лоши пласмани”. Цели на семинарот: За време на семинарот, учесниците ќе имаат можност да осознаат и да научат: • Сеопфатност на моделот на наплата на побарувањата за правните лица • Важноста од соодветна проценка на бонитетот на клиентите (кредитен рејтинг) • Критериумите за утврдување на потенцијално проблематичните клиенти • Начини на решавање на потенцијално проблематичните клиенти • Влијанието на потенцијално проблематичните клиенти во финансиските извештаи на доверителите. Целни групи: Вработени во банките кои работат во секторот- работа со правни лица (ac-count и relationship менаџери), директори на филијали и вработени кои се занимаваат со управување со ризик и наплата на проблематични кредити. Содржина: • Важноста на наплатата на побарувањата во услови на криза • Целосен пристап за наплата на побарувања на клиентите • Анализа на рејтингот и нејзиното значење за потенцијалните проблеми во сервисирање на обврските на клиентите према банката • Важност на мониторингот на фаза детектирање на потенцијалните проблеми • Квалитативни и квантитативни знаци на предупредување • Третман на клиентот по откривање на потенцијални проблеми • Влијание на лошите пласмани врс финансиските извештаи на банката како доверител.



Предавач: Александар Василски дипломирал на Факултетот за бизнис студии, Гренобл, Франција (Grenoble Ecole de Management, France). Тој ја започна својата кариера со Рајфајзен банка АД Белград, во секторот управување со ризици. Во 2007 година поминува во Ерсте банка АД Нови Сад, каде што во 2008 година стана директор на Дирекцијата за управување со ризици за правни лица. Неговите главни области на работа и усовршување се поврзани со прашањето за управување со кредитниот ризик, финансиска анализа, управување со наплатата, управување со стратегиски ризик. За време на неговиот професионални ангажмани, тој работел на многу проекти во земјата и во странство. Работен јазик се семинарот е српскиот јазик.

За сите учесници на семинарот ќе биде обезбедено: Ø работен материјал; Ø ручeк и освежување; Ø сертификат за присуство на семинарот. Рок за пријавување на учеството е до 28 септември 2012 година

Контакт лице : Ленче Зикова Тел: ++ 389 2 3244054, Факс:++ 389 2 3244088




Семинар на 9 и 10 октомври 2012 година “ПРИМЕНЕТО ВРЕДНУВАЊЕ И ФИНАНСИСКО МОДЕЛИРАЊЕ СО ПРИМЕНА НА МЕТОДОТ НА ДИСКОНТИРАНИ СЛОБОДНИ ГОТОВИНСКИ ТЕКОВИ “

Од 9:00 до 16.00 часот во Стопанска комора на Македонија, сала 1 на 5-ти кат Обуката е наменета да обезбеди кај слушателите напредно разбирање на вреднувањето на проекти и компаниите и финансиско моделирање, преку стекнување на вештини за креирање на сеопфатни финансиски модели и анализи на вреднувањето. Семинарот се фокусира на финансиско моделирање на готовинските текови на компаниите со цел создавање на финансиски модели за вреднување на компании и инвестициони проекти - преку интеграција на финансиските извештаи на компаниите и дисконтирање на слободните готовински текови. Стекнатите знаења и вештини се применливи во повеќе области на финансиите - корпоративните финанси, финансиската анализа, оценка на инвестициите, спојувања и припојувања на компании, корпоративно банкарство, фондовите и консалтингот за вреднување. На семинарот ќе бидат опфатени следните теми: 1.Вреднување - Вреднување-поим, мотиви, митови и корисници - Улога на вреднувањето во корпоративни финансии - Пристапи кон вреднувањето 2.Модел на дисконтиран слободен готовински тек (Discounted Free Cash Flow) - Презентирање на моделот на ДСГТ - Ризикот и вреднувањето 3.Вреднување на инвестициони проекти - Предвидување на добивките - Одредување на слободен готовински тек (Free Cash Flow) - Утврдување на дисконтна стапка – метод на WACC - Вреднување на проекти со метод Тек-Главница (Flow to Equity) 4.Вреднување на компании - Имплементација на моделот на ДСГТ - Практично вреднување на компанија од МБИ-10 со метод на ДСГТ

Семинарот е наменет за: Ø Повисокиот и средниот менаџмент на компаниите Ø Финансиски директори и вработени во секторот корпоративни финансии Ø Специјалисти од инвестиционо банкарство Ø Специјалисти за корпоративно банкарство Ø Кредитни аналитичари Ø Претприемачите Ø Специјалисти за управување со средства (Asset Management) Ø Специјалисти за управување со сопствен капитал и фондови Ø Проект менаџери Предавач: Проф.д-р Зоран Ивановски, редовен професор на Универзитетот за туризам и менаџмент во Скопје и на Универзитетот на Југоисточна Европа од Тетово, реномиран регионален стручњак од областа на финансискиот менаџмент и предавач со долгогодишно искуство во земјата и странство. Сите заинтересирани учесници за овој семинар можат да се пријават најдоцна до 5 -ти октомври 2012 година.

Контакт лице : Анита Митревска Тел: ++ 389 2 3244057;Факс:++ 389 2 3244088

Call Центар : (02) 15015 ;E-адреса: [email protected]





Семинар од 9 октомври до 27 декември 2012 година

“СЕОПФАТНА ОБУКА ЗА ФИНАНСИСКИ МЕНАЏМЕНТ

ВО 3 МОДУЛИ” Финансискиот менаџмент е од витално значење за секоја компанија, особено за оние кои имаат цел подобрување на профитабилноста, ликвидноста и солвентноста. Целта на обуката е сеопфатна едукација на менаџерите за финансискиот менаџмент, неговиот јазик, алатки и техники, со цел стекнување знаења, вештини и компетенции за нивно ефективно користење во работењето. Обуката е организирана во три модули (нивоа), при што во првиот модул се даваат основите на финансискиот менаџмент и истата е наменета и за финансиски и не-финансиски менаџери. Вториот модул е продолжение на првиот модул и нуди средно ниво на знаења од областа на финансискиот менаџмент преку обработка на поголем број на области и теми, на ниво на додипломски студии на економските факултети. Третиот модул нуди напредни теми од областа на финансискиот менаџмент и обработка на специјални случаеви и анализа на најдобрите практики од оваа област, на ниво на напредни курсеви од областа на корпоративните финансии. Обуката се реализира со користење на алатките на Microsoft Excel и препорачливо е секој слушател да има свој notebook компјутер. За секоја тема се предвидени вкупно по три часа (два часа предавања и еден час практични вежби). На крајот на секој модул, сите учесници ќе се стекнат со Сертификат за успешно завршена обука за Финансиски менаџмент.

МОДУЛ 1: На обуката за Финансиски менаџмент – модул 1:“Финансиски извештаи, финансиска анализа, финансиско планирање, контрола и левериџ“ ќе бидат опфатени следните теми:1. Основи на финансискиот менаџмент - Цели и функции на финансискиот менаџмент- Претпријатието, капиталот и финансискиот менаџмент- Претпријатието и капиталот- Вложување, трошење и циркулација на средства2. Финансиски извештаи - Елементи на финансиските извештаи- Биланс на состојба- Биланс на успех- Извештај за акумулирана добивка- Извештај за готовинските текови o Готовински текови од оперативни активностиo Готовински текови од инвестициони активностиo Готовински текови од финансиски активности- Данокот и цената на туѓиот капитал3. Финансиска анализа- Анализа на финансиски показатели o Показатели на ликвидностаo Показатели на активностаo Показатели на задолженоста или показатели на левериџот

o Показатели на покритиетоo Показатели на профитабилностаo Показатели на пазарната вредностo Анализа на трендотo Дипон (Du Pont) анализаo Компаративни показателиo Корисност и ограничувања на рацио-анализата4. Финансиско планирање- Предвидување (планирање) на продажбата- Планирани (Про Форма) финансиски извештаи – Метод процент на продажба- Анализа на планирањето- Планирање на капацитет- Процес на финансиско планирање- Видови и структура на поединечните планови5. Временска вредностна парите - Концепт на идна вредност- Период на вкаматување- Идна вредност на ануитет- Концепт на сегашна вредност- Сегашна вредност на серија различни и еднакви идни вредности- Пресметка на сегашна вредност на непрекинати парични текови - Пресметка на депозити- Амортизација на заеми- Пресметка на стапката на растеж и на каматната стапка6. Финансиска контрола- буџетирање и левериџ- Анализа на оперативна преломна точкаo Графикон на преломотo Пресметка на преломната точкаo Готовинска оперативна преломна точкаo Употреба на анализата на оперативната преломна точка- Оперативен левериџ- Финансиска преломна анализа- Графикон на преломот- Пресметка на преломот- Финансиски левериџ- Комбиниран оперативен и финансики левериџ- Употреба на левериџот и планирањето во контролата7. Ризик и принос- Ризици и стапки на принос - Дефинирање и мерење на ризикотo Дистрибуција на веројатностаo Мерење на ризикотo Очекувана стапка на приносo Континуирани и дискретни дистрибуции на веројатностаo Стандардна девијација o Информации содржани во стандардната девијацијаo Просек на варијансаo Коефициент на варијација- Поимно дефинирање на портфолио- Ризик на портфолио- Коваријанса на приносите- Очекуван принос на портфолиото- Модел на карактеристичен правецo Системски ризик мерен со бета- Модел за одредување на цената на вложениот капитал –CAPM- Пазарна линија на хартија од вредност- Импликации врз вреднувањето на претпријатијата

МОДУЛ 2: На обуката за Финансиски менаџмент – модул 2: “Финансиски пазари и инвестиции“ ќе бидат опфатени следните теми:1. Вреднување на хартии од вредност- Вреднување на обврзнициo Стапка на принос до достасувањето (YTM) - Вреднување на акцииo Вреднување на приоритетни акцииo Вреднување на обични акции2. Планирање на долгорочни вложувања (капитално буџетирање)- Карактеристики на инвестиционото одлучување- Постапка за планирање на долгорочните вложувања - Kлучни компоненти на процесот на инвестиционо одлучувањеo Должина на периодот на експлоатацијаo Цена на капиталот наменет за вложувањеo Содржина на финансиските ефектиo Kомпоненти на готовинските текови на инвестицијата3. Kритериуми за оценка на финансиската ефикасност на инвестиционите вложувања - Инвестициони критериуми кои не се базирани врз- концептот на временска вредност на паритеo Период на враќање на инвестицијатаo Просечна стапка на принос на инвестициите- Инвестициони критериуми кои се базирани врз концептот на временска вредност на паритеo Метода на нето сегашна вредностo Методот на индекс на профитабилноста.- Метод на интерна стапка на рентабилност - Ризикот и менаџерските опции за оценка на - исплатливоста на инвестицијатаo Вкупен ризик на проектотo Метод на компјутерска симулацијаo Менаџерски опции4. Долгорочно финансирање- Пазар на капиталo Функции на пазарот на капиталo Учесници на пазарот на капиталo Организација на пазарот на капитал и долгорочни- хартии од вредност- Пазар на долгорочни хартии од вредностo Улогата на инвестиционите банки на примарниот пазар на капиталo Привилегиран уписo Вредност на правото на акцијаo Почетно финансирање- Долгорочни обврски o Термински заемиo Лизингo Долгорочни обврзнициo Преференцијални акции (приоритетни)o Обични акции- Конвертибилни хартии од вредност- Опции o Опции за акции- Варанти 5. Менаџмент со обртен капитал и краткорочно финансирање- Трансформација на обртниот капитал и циклуси на конверзија



САЕМИ, СЕМИНАРИ, ФОРУМИ, ПРЕЗЕНТАЦИИ - Менаџмент на готови пари и пазарни хартии од вредност- Кредитен менаџмент и управување со побарувањата- Стандарди за кредитирање и политика на наплата на побарувањата - Менаџмент на залихи- Извори на краткорочно финансирањеo Спонтано финансирањеo Обврски према добавувачите (Трговски кредит)o Договорно финансирањеo Факторинг

МОДУЛ 3: На обуката за Финансиски менаџмент – модул 3: “Трошок на капитал и напредни техники на вреднување и структура на капитал“ ќе бидат опфатени следните теми:1. Трошок на капиталот- Одредување на безризична стапка- Трошок на долгот- Трошок на приоритетни акции - Трошок на сопственички капитал (главница)- Пристап со моделот на одредување на цената на вложениот капитал (CAPM)- WACC модел2. Вреднување на хартии од вредност- Вреднување со модел на дисконтирани готовиснки тековиo Дисконтирани слкободни готовински тековиСтапка на принос до достасувањето (YTM) - Релативно вреднување3. Структура на капитал- Теоретски разгледувања за важноста на структурата на капиталот- Трошоци на банкротството - Менаџмент на структурата на капиталот

4. Политика на дивиденди- Пасивна во однос на активна политика на дивидендиo Неважност на дивидендитеo Аргументи за важноста на дивидендите- Политика на дивиденда- Дивиденди во акции и поделба на акциите- Откуп на акции - Исплата на дивиденди5. Спојувања и други начини на реструктуирања на претпријатија- Извори на вредноста- Стратешко купување- Преземања, лицитациски понуди и одбрани- Дивестирање- Реструктуирање на сопственоста6. Меѓународен финансиски менаџмент- Оценка на исплативоста на вложувањата и фактори на ризик- Менаџмент со курсните ризициo Фактори кои влијаат на движењето на курсевите7. Специјални теми од областа на финансискиот менаџмент8. Проверка на знаењето

Обуките се наменети за:Ø Повисокиот и средниот менаџмент на компаниитеØ Финансиските директори и вработени во секторот финансии во бизнис секторот, јавната администрација и јавните претпријатијаØ Вработени во секторот сметководство во бизнис секторот, јавната администрација и јавните претпријатијаØ ПретприемачитеØ Финансиските аналитичариØ Бизнис стратези

Ø Финансиски консулатнтиØ Специјалисти во секторт за интерна контрола и ревизијаØ Проект менаџериØ Контролни и сметководствени аналитичариØ Дипломирани на факултети за економија, бизнис администрација, информатикаØ Студенти на последипломски студии за економија, бизнис администрација, информатика

Предавач: Проф.д-р Зоран Ивановски, редовен професор на Универзитетот за туризам и менаџмент во Скопје и на Универзитетот на Југоисточна Европа од Тетово, реномиран регионален стручњак од областа на финансискиот менаџмент и предавач со долгогодишно искуство во земјата и странство. Со оглед на фактот дека секој модул претставува заокружена целина, сите заинтересирани учесници можат да се пријават за учество на целиот пакет или ќе одберат пооделни модули зависно од потребите. Динамика на модулите:Октомври, Ноември, Декември 2012 година, (два пати неделно од 15-18.00 часот) , Стопанска комора на Македонија, сала 53 на 4-ти кат

Контакт лице : Елизабета Андриевска-Ефтимова Тел: ++ 389 2 3244074 Факс:++ 389 2 3244088Call Центар : (02) 15015 E-адреса: [email protected]

Контакт лице : Анита Митревска Тел: ++ 389 2 3244057 Факс:++ 389 2 3244088Call Центар : (02) 15015 E-адреса: [email protected]



Од 13 до 17 октомври 2012 година во Турција

САЕМ ЗА МАШИНЕРИJА ЗА ПРЕРАБОТКА НА ДРВО ВО ИСТАНБУЛ На површина од околу 34.000 метри квадратни, компаниите ќе имаат можност на исто место и во исто време да се сретнат со над 750 излагачи од Европа и пошироко и да остварат контакт со над 50.000 посетители од целиот свет. Ова претставува одлична можност за учесниците и самите посетители да се запознаат со најновите технолошки достигнувања во од областа на дрвопреработувачката индустрија На Меѓународниот саем за земјоделие поканети се да земат учество сите оние кои се занимаваат со: • производство на големи и мали машини за дрво прераборување • машини и опрема за сечење на дрво • механизација и опрема за индустијата за преработка дрво • Лица кој се занимваат со производство и продажба на производи од дрво На овој меѓународен саем ќе се најдат компании: • Произовдители на мебел • Компании од шумската индустрија • Декорации и мебел • Градежни • Машинерија • Архитектонски бироа • Хемиска индустрија Работната платформа на учесниците на манифестацијата им овозможува да ги презентираат своите производи, зајакнување на соработката со клиентите, позиционирање на пазарот, унапредување на бизнисот, продажба на производи и услуги, анализа на конкуренцијата. Присутните ќе имаат одлична можност да се запознаат со најновите технологии во областа на дрвопреработувачката индустрија. Сите заинтересирани македонски компании може да се пријават за учество на саемската манифестација најдоцна до 28 СЕПТЕМВРИ 2012 година. Контакт лице : Наташа Димеска Стојаноска Тел: ++ 389 2 3244064 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: [email protected]

Од 17 до 20 октомври 2012 година во Романија

САЕМ ЗА ТЕХНИКА ВО БУКУРЕШТ Меѓународниот саем за техника во центарот ROMEXPO ќе се претстави заедно со Меѓународниот салон на пронајдоци (ИНВЕТИКА) и Меѓународниот саем за обновливи извори на енергија, конвенционална енергија, опрема и технологии за нафта и природен гас (ЕЕЕ). 38. Меѓународен саем за техника е посветен на следните дејности: • металопреработувачки машини; • индустриски роботи и алатки; • пумпи, компресори, хидраулични машини и алати; • металургија и заварување; • електротехника, електроника и автоматика; • мерење и контрола на уреди и индустриски ИТ-софтвер; • комуникации; • машини и опрема за обработка на пластика; • автомобилски инженеринг, транспорт и складирање.

Минатата година ТИБ беше домаќин на над 10.000 посетители, со над 300 компании од 17 земји на 20.000 квадратни метри изложбен простор на којшто се презентираа компании со најнови технологии и машини. Оваа година ТИБ планира да обезбеди платформа за претставување на најновите технологии и техники за зголемување на квалитетот на производите и услугите по сектори и ефикасноста на специјализирани инвестиции во технологија и опрема. Сите заинтересирани може да се пријават за учество на Саемот најдоцна до 1 октомври 2012 година.

Контакт лице : Наташа Димеска Стојаноска Тел: ++ 389 2 3244064 Факс:++ 389 2 3244088 Call Центар : (02) 15015 E-адреса: [email protected]


Од 18 до 21 октомври 2012 година во Турција

САЕМ ЗА ГРАДЕЖНИШТВО ВО АНТАЛИЈА Традиционално учесници на оваа меѓународна саемска манифестација се производители и дистрибутери на градежни материјали, градежна столарија и галантерија, системи за вентилација, електро и енергедски уреди и др. На површина од околу 15.000 метри квадратни, компаниите ќе имаат можност на исто место и во исто време да се сретнат со над 350 излагачи од Европа и пошироко и да остварат контакт со над 28.000 посетители од целиот свет. Ова претставува одлична можност за учесниците и самите посетители да се запознаат со најновите технолошки достигнувања во светот. Зашто баш Анталија??? Анталија е еден од најголемите побарувачи за градежни материјали во Турција. Во моментов има огромна побарувачка за градежни материјали, машини, производи и технологии.Во ово крајбрежен дел на Турција е планирано да се изградат илјадници туристички капацитети и преку 300.000 куќи да бидат реновирани.Нови згради, туристички центри и нови инвестиции се потребни.Оваа меѓународна организација ви ја дава можноста да бидете дел од овие проекти. Понудата на Саемот опфаќа производи, проекти, инвестиции и нови решенија во областа на градежништвото. Значаен сегмент на оваа манифестација го прават компаниите кои се занимаваат со производство и дистрибуција, градежна механизација, како и производители на врати, прозорци, браварија и столарија, компании кои се занимаваат со проектирање и софтверски инженеринг, издавачи и продавачи на стручна литература.

Работната платформа на учесниците на манифестацијата им овозможува да ги презентираат своите производи, зајакнување на соработката со клиентите, позиционирање на пазарот, унапредување на бизнисот, продажба на производи и услуги, анализа на конкуренцијата. Сите заинтересирани македонски компании да се пријават за посета на саемската манифестација најдоцна до 08 октомври 2012 година.


Од 1 до 3 ноември 2012 година во Турција

САЕМ ЗА ЗДРАВСТВЕН ТУРИЗАМ ВО АНТАЛИЈА Турција како земја домаќин која има голем број на природни термални извори, спа и велнес центри и високо развиени здравствени институции е спремна да даде голем допринос за развојот на здравствениот туризам и за таа цел го организира “Anfas Hetex 2012 4th International Health Tourism Exhibition” Оваа меѓународна манифестација ке биде домаќин на сите производители, трговци и корисници на медицинска и естетска опрема.Меѓународни осигурителни компании, здравствени организации, болници здравствени туристички агенции ќе се најдат на едно единствено место во исто време. На овој меѓународен саем како излагачи ќе се најдат Претставници на: • Здравствени установи • Национални и меѓународни осигурителни компании • Медицински центри • Орални и стоматолошки здравствена центри • Центри за трансплоатација на коса • Центри за диализа • Центри за вештачко оплодување • Центри за геријатрија • Spa & Wellness и таласо центри • Центри за третмани за слабеење • Термални центри • Центри за убавина • Офталмолошки Болниците • Фитнес центри • Spa & Wellness центри • Авиокомпании • Официјални институции и претпријатија • Поврзани здруженија и фондации



Производители на: • медицински материјали и опрема • еколошки производи • дијабетски производи • производи за нега на коса • козметика • производи за нега на лице и тело • ортопедски материјали и опрема • производи за брза помош

Оваа меѓународна саемска организација е местото каде ќе имате можност да се сретнете и да остварите контакти со: • Луѓе вработени во национални и странски осигурителни компании • Управници на болници и лекари • Туристички агенти во област на здравствениот туризам • Менаџери и сопственици на спа и велнес центри • Менаџери и сопственици на хотели • Фризери и козметичари • Нутриционисти • Претствници на спортски и здравствени центри • Менаџери на фарматцефски компании

Присутните ќе имаат одлична можност да се запознаат со најновите производи и технологии во областа на медицинскиот туризам. Сите заинтересирани македонски компании и поединци да се пријават за учество на саемската манифестација најдоцна до 20 октомври 2012 година.


Од 15 до 17 ноември 2012 година во Турција

САЕМ ЗА ТРГОВИЈА СО ОВОШЈЕ И ЗЕЛЕНЧУК ВО АНТАЛИЈА Ова е единствениот меѓународен саем поддржан од сите турски увозни унии и провинциски дирекции за земјоделски култури, земјоделски комори и слични земјоделски асоцијации. Стопанската комора на Македонија, организира посета и учество на македонски компании со организиран превоз и бесплатно хотелско сместување. На овој саем ќе се сретнат производители и трговци од целиот свет, кои ќе имаат можност да создават нови партнерства и да ги споделат последните технолошки достигнувања. Главни области на кои ќе се базира овој саем ќе бидат целосниот спектар на продукти и технологии поврзани со производство и трговија на земјоделски култури. Неколку причини зошто треба да се посети овој саем:• единствен саем во Турција специјализиран за трговија со овошје и зеленчук;• универзална B2B платформа – можност лично да остварите контакт со сопственици и менаџери на ресторани, хотели, дистрибутери и потрошувачи;• место каде што се разгледуваат и се решаваат актуелните индустриски проблеми;• место каде што се разгледуваат најновите технолошки достигнувања;• Anfaş Fesh не обезбедува само штанд, туку и можност за евалуација и истражување на земјоделските култури;• илјадници производи кои ги покриваат сите потреби на индустријата;• професионална национална и интернационална промоција на активностите;• средба со различни групи на купувачи (сопственици на супермаркети, хотели, асоцијации и други). Ова се само дел од фактите зошто не треба да ја пропуштите можноста да бидете дел од овој саем! Сите заинтересирани македонски компании учеството може да го пријават најдоцна до 5 ноември 2012 година.

За сите учесници ќе биде обезбедено: • 2 бесплатни хотелски ноќевања со доручек; • слободен влез на саемот; • локални транспорт услуги помеѓу хотелот и саемот; • слободен влез во стручни семинари и активности. Трошоците за превоз се на товар на учесникот.




Од 6 до 9 декември 2012 година во Турција

САЕМ ЗА МЕТАЛНА ИНДУСТРИЈА ВО БУРСА Традиционално учесници на оваа меѓународна саемска манифестација се производители и дистрибутери на машини за обработка на метали и луѓе од металната индустрија кој се занимаваат со производство и обработка на метали. На површина од околу 15.000 метри квадратни, компаниите ќе имаат можност на исто место и во исто време да се сретнат со над 370 излагачи од Европа и пошироко и да остварат контакт со над 32.000 посетители од целиот свет. Ова претставува одлична можност за учесниците и самите посетители да се запознаат со најновите технолошки достигнувања во област на металната индустрија. На овој саем ќе се сретнат производители и трговци од целиот свет, кои ќе имаат можност за реализирање нови партнерства и да ги споделат последните технолошки достигнувања.. Главни области на кои ќе се базира овој саем ќе бидат целосниот спектар на продукти и технологии поврзани со производство, обработка и трговија со обоени метали. Понудата на Саемот опфаќа производи, проекти, инвестиции и нови решенија во областа на металната индустрија. Работната платформа на учесниците на манифестацијата им овозможува да ги презентираат своите производи, зајакнување на соработката со клиентите, позиционирање на пазарот, унапредување на бизнисот, продажба на производи и услуги, анализа на конкуренцијата. Сите заинтересирани македонски компании може да се пријават за посета на саемската манифестација најдоцна до 25 ноември 2012 година.


Од 4 до 6.10.2012 година прв меѓународен саем на машини за обработка на метал во Република Турција

„MAKTEK EURASIA 2012” ВО ИСТАНБУЛ Во периодот од 4 до 6 октомври 2012 година, во Истанбул, Република Турција, ќе се одржи Меѓународниот саем на машини за обработка на метал – „MAKTEK EURASIA 2012“. Станува збор за една од поголемите специјализирани меѓународни саемски манифестации од ваков тип, дизајниран да ги задоволи меѓународните стандарди, така што овој величествен настан со својата затворена изложба ќе биде сместен на простор од 98.000 метри квадратни, со 12 изложбени сали, 18 соби за состаноци, 11 ресторани и паркинг за 4500 возила. На Саемот ќе учествуваат голем број реномирани турски и странски изложувачи. На Саемот ќе бидат изложени најнови технологии и решенија од областа на индустријата. Ангажираните 38.000 метри квадратни саемски простор од вкупно 40.000, е добар доказ дека „MAKTEK EURASIA 2012“ ќе ја покаже вистинската вредност и значењето за индустријата во целина, како за посетителите, така и за изложувачите на истиот. Овој саем, без сомнение, ќе биде средба на индустрискиот сектор во Евроазија, именуван како специјализиран саем, кој на едно место ќе ги собере професионалните производители со искуство и традиција, како и купувачите. На Саемот ќе бидат изложени: - машински алатки, обработка на метали, заварување на метал, сечење на метал, дупчење на метал, технологија за метал и контрола на квалитет, CAD/CAM технологија, опрема за термичка обработка, CNC машини и опрема за метал и друго; - машини за лим, универзални машини, мерни инструменти, апарати за заварување и резервни делови, транспортни системи, системи за подигање, подмачкување и ладење и др.

Стопанската комора на Македонија, во соработка со овластениот застапник на саемскиот организатор „Адонис Груп“, организира посета на македонски компании на саемската манифестација од 4 - 6.10.2012 година. Обезбедено е бесплатно сместување, две ноќевања со појадок (во реномиран хотел со 4 или 5 ѕвезди), локален трансфер, како и бесплатни влезници за Саемот. Посетителот ги покрива патните и административните трошоци кон саемскиот организатор „Адонис“ во износ од 125 евра со автобуски превоз (доколку е со сопствен превоз - 45 евра), како и организационите трошоци кон Комората (2.950 денари за членки, а 4.720 денари за не-членки на Комората). Стопанската комора на Македонија ги поканува сите заинтересирани македонски компании да се пријават за посета на саемската манифестација најдоцна до 21.9.2012 година.

Контакт: Наташа Димеска Стојаноска Тел: ++ 389 2 3244064, Моб. 070/295-439, Факс:++ 389 2 3244088

Call Центар : (02) 15015 E-адреса: [email protected]

Контакт: Војкан Николовски Тел: ++ 389 2 3244068, Факс:++ 389 2 3244088

Call Центар : (02) 15015 E-адреса: [email protected]



ПОНУДА - ПОБАРУВАЧКАСТОПАНСКА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈА

ECONOMIC CHAMBER OF MACEDONIA

ISO 9001:2008FS 549642

TMBSI

тел: : (02) [email protected]Главен и одговорен уредник, Саво Пејчиновски

Романска компанија бара дистрибутер во Република Mакедонија за женска,машка и детска облека и работна облека наменета за авијација,воена и преработувачка

индустријаВалидност до: 18.12.2012 година

Хрватска компанија бара застапник во Република Македонија за пласман на опрема за пекарска индустрија

Валидност до: 18.10.2012 година

Компанија од Шпанија бара да откупува половни шини за возови од типот R65 пресечени во должина од 1,5 метри, намерите на шпанската компанија е да склучи

купопродажен договор во траење од 1 година со можност за негово продолжување


Компанија од Турција бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на трајно жаречки печки


Претставништво за промоција на корејски компании во Бугарија е заинтересирано да соработува со македонски

компании во областа на фармацевтската индустријаВалидност до: 18.12.2012 година

Компанија од Турција бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на средства за дезинфекција

наменети за болници, стоматолошки ординации, средства за дезинфекција за раце, хигиенски производи, козметика

и висок квалитет на концентрат за одржување и за лаборатории и микробиолошки лаборатории


Компанија од Грција заинтересирана е да откупува кондисторски производи во Република Македонија,

посебно мастики за џвакањеВалидност до: 19.12.2012 година

Македонска компанија бара пласман на сигурносни врати на домашен и странски пазар


Компанија од Турција бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на пластични кеси,пластични кеси, еластична и нееластична фолија за пакување на

прехранбени производи (грицки, слатки, сладолед, и др.)Валидност до: 19.12.2012 година

Компанија од Австрија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на машини за наводнување и

опрема за утилизацијаВалидност до: 20.11.2012 година

Компанија од Германија бара соработка во Република Македонија во областа на третман на отпадни води и

нуди пречистителни станици, септички јами наменети за домаќинства со 40-50 луѓе


Македонска компанија производител на сусам каша ТААН. (TAHIN) бара дистрибутер во Европска унија за пласман на

истатаВалидност до: 20.07.2013 година

Компанија од Словенија застапништво на германската фирма MESSE BERLIN нуди услуги во организирање на

саемски манифестации во Европа. Во продолжение, се дадени услугите кои таа ги нуди:

Услуги: информации за саеми и учество на истие, Изнајмување на просторот

Консултации за: Планирање, Рекламирање,Интернет, изработка на штандот, шпедиција, Царинските постапки, Враќање на ДДВ, следење, превод, проценка на трошоците за саемскиот настап, помош при услуги

од кооперанти, помош во рекламирање во германски и меѓународни публикации

помош во обезбедување персонал за штандот од германско говорно подрачје

обука на персоналот на штандотинформации за пазарот на соодветните индустрии, услуги

околу информации за печат и за односи со јавностаорганизирање на конференции за печат

организација на настани, помош за сместување и патување како и соработка со туристички агенции и тур-оператори

Услуги за бизнис посетители:информации за саеми и придружна програма, продажба

на билетипродажба на каталози и каталози ваучери

помош за сместување и патување, како и соработка со туристички агенции и тур-оператори

поддршка во добивање на визиинформации за градот Берлин

Медиумски сервиси:соопштенија за јавноста

прес-конференцијаПрес Слики

меѓународен штандВалидност до: 31.03.2013 година

Компанијата е формирана од 2000 година, и до денес е една од најголемите дистрибутери на репроматеријали за

градежната индустрија. Нуди секаков вид на зацврстувачки производи за градежништвото (пена, силикон, гипсани

материјали и друго).Валидност до: 31.03.2013 година

Компанија од Турција бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на опрема за купатила


Компанија од Уругвај бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на замрзната морска риба


Компанија од Етиопија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на сусамово семе и масло


Македонска компанија продава комплетно нов индустриски-административен објект во основа 6016

метри прв кат и втор кат со висина 9 м со површина 2000 м2 и дворно место 4000 м2 и можност за градење на уште две производствени хали .Објектот е новоградба изградена 2009-2010 година по високо квалитетни стандарди и може да се користи за било која намена за производство од сите

области.Фабриката има целосно опремен производствен погон

за производство на текстил и текстилни производи и конфекционирање опремено со машиони за

конфекционирање на пешкири ,постелнина, завеси, Т-маици , Поло маици и останати трикотажни производи

кои што може да бидат предмет на продажба.Индустриски-административниот објект е со решени сите

инфраструктурни решенија пат, водовот, канализација ,електрика и се наоѓа во градот Делчево во Источна

Македонија на меѓународен пат Делчево-Бугарија на само 8 км од Бугарската Граница каде што има обезбедено

царински терминал за врсење на сите увозни- извозни царински работи .

Цена на индустриско-административниот објект по договор.Валидност до: 29.08.2013 година

Компанија од Турција бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на гусени печки на дрва


Компанија од Кина бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на медицинска опрема


Компанија од Србија нуди соработка во областа на продажба и вградување на градежни материјали и производи на територија на Белград со можност на

отварање на-претставништво- застапништво

- дистрибуција и продажбаВалидност до: 30.11.2012 година

Компанија од Италија нуди технологија за производство на ултра лесна пенаста композитна материја која има примена за создавање на иновативен производ во рамките на врати

и прозори, мебел, декорација на ентериер и др.Валидност до: 30.11.2012 година

Компанија од Турција бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на хидраулични и пневматски

алатки, индустриски црева, хардвер алатки, лична заштитна опрема, опрема за заварување, абразиви, дијамант алатки


Ова е само дел од богатата Понуда и побарувачка на Стопанската комора на

Македонија што може да се превземе од нејзиниот веб порталwww.mchamber.mk

Контакт: Мирјана КоцеваЕ-адреса: [email protected]

Тел:3244-035; Факс: 3244-088

PonudaPobaruva~ka

Documents

Бизнис ИНФО број 107 од 20 септември 2012