Õè÷ýýë ¹ 1 Óäèðòãàë õè÷ýýë · Windows ñèñòåìèéí òàíèëöóóëãà. ... 1999 îíîîñ Ìàéêðîñîôò êîìïàíèé ìîíîïîë÷ëîëèéã

Êîìïüþòåðèéí ¿íäýñ Windows ¿éëäýëèéí ñèñòåì

- 1 KeAro Computers

Õè÷ýýë ¹ 1 Óäèðòãàë õè÷ýýë

Windows ñèñòåìèéí òàíèëöóóëãà.

Äàâóó áîëîí ñóë òàëóóä.

¯íäñýí îáüåêòóóäòàé òàíèëöàõ.

Windows-ò ºðãºí àøèãëàãääàã íýð òîìú¸îíóóä

Õè÷ýýëèéí çîðèëãî

Ýíý õè÷ýýëýýð áèä Ìicrosoft êîðïîðàöèàñ ãàðãàñàí õàìãèéí àëäàðòàé á¿òýýãäýõ¿¿í áîëîõ

Windows ¿éëäëèéí ñèñòåìòýé òàíèëöàæ ò¿¿í äýýð àæèëëàõ àíõíû ìýäýãäýõ¿¿íèéã îëæ

àâàõ áîëíî.

Õè÷ýýëèéí àãóóëãà

Microsoft Windows Òàíèëöóóëãà

Microsoft Windows… Äýëõèé íèéòýýð òàíèë áîëñîí

ýíý íýðíèé öààíà àñàð îëîí õ¿íèé õ¿÷ õºäºëìºð , àâüÿàñ ÷àäâàð

, óðàí ñàíàà , óõààí áîäîë , òýðáóì òýðáóì äîëëàð áèé. 1975 îíä

Õàðâàðäûí èõ ñóðãóóëèéã òºãññºí Áèëë ººðèéí áàãûí íàéç

Ïàóë Àëåíòàé õàìòðàí ºíººãèéí Microsoft êîìïàíèéã

áàéãóóëñàí ò¿¿õòýé. Áèëëèéí óäèðäëàãàí äîîð óã êîìïàíè íü

ººðèéí á¿òýýãäýõ¿¿íèéã óëàì õýðýãëýõýä õÿëáàð , õ¿ì¿¿ñò

îéðõîí , õÿìäõàí ¿íýòýé áîëãîõîä ÷èãëýí àæèëëàæ áàéñàí þì.

Ýíý ¿åäýý ººðººð õýëáýë 1975 îíû ýõýýð òýä øèíýýð ãàð÷

áàéñàí Altair êîìïüþòåðò çîðèóëàí Áýéñèê õýëíèé õºðâ¿¿ëýã÷

õèéõýä ãîë àíõààðëàà õàíäóóëàí àæèëëàæ áàéëàà. Ãýâ÷ àæèë

ñàíàñàí÷ëàí òèéì àìàð áàéñàíã¿é òýäíèé òàâàí ¿éë÷ë¿¿ëýã÷

êîìïàíè íü äàìïóóðñàí áîëîâ÷ òýä øàíòàðñàíã¿é. 1979 îíä òýä

Ñèýòëýä øèëæèâ. Äàðààãèéí æèë íü IBM ýýñ ººðñäèéí øèíýýð

ãàðãàæ áàéãàà êîìïüþòåðò /àíõíû PC / Áèëëèéã ïðîãðàìì

õàíãàìæ áè÷èæ ºãºõèéã õ¿ñ÷ýý. Õàðèí Áèëë QDOS /Quick and

Dirty Operating System/ õýìýýõ ¿éëäëèéí ñèñòåìèéã íýãýí

êîìïàíèàñ õóäàëäàí àâ÷ íýðèéã íü MS-DOS áîëãîí ººð÷ëººä

ò¿¿íèéã IBM –òýé ãýðýý õèéí õóäàëäñàí áàéíà. 1981 îíîîñ

ïåðñîíàë êîìïüþòåðóóäûí “øóóðãà” ýõëýõýä òýäýíòýé

áàéãóóëñàí ãýðýýíèé à÷ààð Ìàéêðîñîôò êîìïàíè õºë äýýðýý

áîñ÷ àâ÷ýý.

Èíãýýä öààø íü áîäëîãîî ºðãºòãºí õýðýãëýã÷äèéí ïðîãðàììóóä òóõàéëáàë

Microsoft Word, Microsoft Exel çýðýã ïðîãðàììóóäûã çîõèîæ ýõýëñýí áàéíà.

Èíãýýä 1987 îíä òóñ êîìïàíèàñ Windows ¿éëäëèéí ñèñòåìèéí àíõíû

õóâèëáàðûã äýëõèé íèéòýä òàíèëöóóëñàí áàéíà.


- 2 KeAro Computers

1993 îí ãýõýä ë Windows ñàÿ ñàÿ õóâèàð áîðëîãääîã áîëîîä áàéëàà. 1995 îíû 8

ñàðä Windows 95 ãàð÷ èðýýä ýõíèé 6 ñàðä ñàÿ øèðõýã õóâèàð áîðëîãäñîí áàéíà. 1995 îíîîñ

Áèëë êîìïàíèéíõàà õºãæëèéí õàíäëàãûã ¿íäñýýð íü ººð÷èëæ Èíòåðíýòýä èë¿¿òýéãýýð

àíõààðëàà õàíäóóëæ ýõýëæýý. ¯¿íèé ¿ð ä¿íä ãàð÷ èðñýí Internet Explorer ïðîãðàìì íü çàõ

çýýë äýýð ºðñºëäºã÷ Netscape Navigator ïðîãðàìûã äàãóóëàëã¿é îðõèñîí áàéíà. Ýöýñò íü

1999 îíîîñ Ìàéêðîñîôò êîìïàíèé ìîíîïîë÷ëîëèéã ýñýðã¿¿öýí ø¿¿õýä äóóäñàí áºãººä

ø¿¿õ ÿàìíààñ òóñ êîìïàíèéã õî¸ð êîìïàíèä õóâààõ ñàíàë òàâüæýý. Ãýâ÷ ýöñèéí ýöýñò

Windows-í ïðîãðàììóóäûã Windows-îîñ íü ñàëãàõ áîëîìæã¿é ãýñýí Áèëëèéí òýìöýë ÿëæ

2001 îíû 7 ñàðä ýíý ñàíàëûã õ¿÷èíã¿é áîëãîæýý. Ýä¿ãýý Áèëë äýëõèéí õàìãèéí áàÿí õ¿íä

òîîöîãääîã. Òîîöîîãîîð ò¿¿íèé ç¿ðõíèé íýã öîõèëòîä 11$ ò¿¿íèé õºðºíãºíä îðæ áàéäàã

ìýäýý áàéäàã.

ßã îäîîãèéí áàéäëààð äýëõèé äýýð àøèãëàãäàæ áóé á¿õ êîìïüþòåðóóäûí 85% íü

Windows ¿éëäëèéí ñèñòåìèéã àøèãëàäàã ãýñýí ñóäàëãàà áàéíà.

Windows ¿éëäëèéí ñèñòåìèéí

Äàâóó òàë:

o Microsoft Windows-èéí áóñàä ¿éëäëèéí ñèñòåìýýñ ÿëãàðàõ õàìãèéí ÷óõàë

äàâóó òàë íü ò¿¿íèé “Õýðýãëýõýä õÿëáàð” áàéäàë íü þì. Ò¿¿íèéã

àøèãëàõàä ÿìàð íýãýí ñèñòåìèéí íàðèéí ìýäëýã øààðäàãääàãã¿é.

o Áóñàä òåõíèê òºõººðºìæ¿¿äòýé õàìãèéí ñàéí çîõèöîõ ÷àäâàðòàé. ªºðººð

õýëáýë ÿìàð ÷ òºõººðºìæèéí Windows îð÷íû ïðîãðàì íü õÿëáàðõàí îëääîã.

o Îäîîãîîð çîõèîãäîîä áàéãàà ïðîãðàì õàíãàìæèéí äèéëýíõ õýñýã íü ìºí ë

Windows –ä çîðèóëàãäñàí áàéäàã. Ýíý íü Windows –èéã àøèãëàâàë èë¿¿

ºðãºí õ¿ðýýòýé àæèëëàæ ÷àäíà ãýñýí ¿ã.

o Áóñàä ¿éëäëèéí ñèñòåìòýé õàðüöóóëáàë ìàø õÿìä.

o Ñèñòåìèéí íèéò õýìæýý íü õàðüöàíãóé áàãà áàéäàã.

o Æèë áîëãîí ñàéæðóóëàãäñàí õóâèëáàð íü ãàð÷ áàéäàã.

Ñóë òàë:

o Ìºí õàìãèéí òîì ñóë òàë áîë ò¿¿íèé õàìãààëàëòûí /security/ àñóóäàë þì.

Õýðýâ ñ¿ëæýýíä ÷óõàë ºãºãäëèéã õîëáîí àøèãëàõ áîëáîë Windows-èéã

àøèãëàõ íü îãò òîõèðîìæã¿é. Ó÷èð íü õàêåðóóä ò¿¿íèéã òºâºãã¿é íýâòýð÷

ºãºãäëèéã íü õóëãàéëæ ÷àäíà. Õýäèéãýýð òèéì áîëîâ÷ ñ¿¿ëèéí ¿åèéí

õóâèëáàðóóäàä õàìãààëàëòûí àñóóäëûã òóñãàæ ¿çýõèéã îðîëäîæ áàéãàà

áºãººä òóõàéëáàë Windows NT ñèñòåì íü àðàé äºíã¿¿ð áîëæýý ãýæ

ìýðãýæèëòí¿¿ä ¿çäýã. Õàìãààëàëòûí àñóóäàë äýýð UNIX òºðëèéí ñèñòåì¿¿ä

ñàéí áàéäàã áàéíà.

o Òóñãàé çîðèóëàëòûí ñèñòåìýýð àøèãëàãäàõ áîëîìæ ìóó áàéäàã. ªºðººð

õýëáýë ìýðãýæëèéí êîìïüþòåð ãðàôèê, âèäåî õèéõýä èõýâ÷ëýí IRIX ìýò

ººð ñèñòåìèéã àøèãëàäàã.


- 3 KeAro Computers

Windows ñèñòåìèéí ¿íäñýí îáüåêòóóä.

1. Öîíõ.

Öîíõ áîë Windows-èéí ìýäýýëëèéã õàðóóëàõ ¿íäñýí àðãà þì. Öîíõíû

äîòîð íü òåêñò, çóðàã, ôàéëóóä ãýõ ìýò ÿìàð ÷ òºðëèéí ìýäýýëýë áàéæ

áîëíî. Öîíõ íü äîòðîî òºðºëòýé áàéäàã. Òóõàéëáàë ýíãèéí ñàíóóëãà

àãóóëñàí öîíõîíä çàðèì óäèðäàõ òîâ÷ íü áàéõã¿é áàéæ áîëíî. Õýðýâ

öîíõîíä ä¿ðñëýõ ìýäýýëëèéí õýìæýý íü öîíõíû õýìæýýíýýñ èõ áàéâàë

ò¿¿íèéã ä¿ðñëýõèéí òóëä öîíõíû äîîä õýñýãò ýñâýë áàðóóí òàëä íü ãóëãàã÷

òîâ÷ /Scroll bar/ ãàð÷ èðäýã. Óã òîâ÷èéã äýýø íü äîîø íü òàòñàíààð

ìýäýýëëèéí ¿ëäñýí õýñãèéã õàðàõ áîëîìæòîé.

2. Õóëãàíà.

Õóëãàíûã àøèãëàí Windows-èéí îáüåêòóóäòàé õàðüöäàã. Õýäèéãýýð á¿õ

¿éëäëèéã ãàðíû òóñëàìæòàéãààð õèéæ áîëîõ áîëîâ÷ õóëãàíûã àøèãëàñíààð

èë¿¿ õóðäàí ýâòýéõýí õèéõ áîëîìæòîé áîëäîã. Õóëãàíà íü ç¿¿í áàðóóí


- 4 KeAro Computers

õî¸ð òîâ÷òîé /çàðèì õóëãàíà íü 3 òîâ÷òîé áàéäàã/ áºãººä ç¿¿í òîâ÷îîð íü

¿éëäëèéã èõýâ÷ëýí ã¿éöýòãýäýã áºãººä íýìýëò õýðýãöýýãýýð áàðóóí òîâ÷èéã

àøèãëàäàã. Õóëãàíàã¿éãýýð Windows-èéã òºñººëºõèéí àðãàã¿é þì.

3. Êóðñîð

Êóðñîð íü òîâ÷îîð òóõàéí õ¿íèé àíõààðàë õààíà áàéíà òýíä ÿâæ áàéäàã

çààëòóóð þì. ×óõàì õààíà áàéãààãààñ õàìààðàí ÿíç á¿ðèéí ä¿ðñëýëòýé

õàðàãääàã.

4. Task bar

Windows-èéí áàñ íýã ãàéõàëòàé îíöëîã íü ò¿¿íèé ïðîãðàììóóäûí õîîðîíä

øèëæèõ áîëîëöîîã îëãîäîã Task bar þì. Ýíý øóãàì íü Start òîâ÷òîé íèéëýí

áàðóóí òèéøýý ¿ðãýëæëýí îðøäîã. Õýðýãëýã÷èéí àæèëëóóëñàí

ïðîãðàììóóä ýíý øóãàì äýýð ãàð÷ èðäýã. Ìºí ýäãýýðýýñ ãàäíà çàðèìäàà

ò¿¿íèé ýõýí õýñýãò õóðäàí à÷ààëàõ çîðèëãîîð õýðýãòýé ïðîãðàììóóäûí

shortcut –èéã òàâüñàí áàéäàã /ýíý õýñãèéã íü Icon-û õýñýã ãýæ íýðëýå/ áà

ò¿¿íèé òºãñãºë õýñýãò ñèñòåìèéí îí ñàð áîëîí áóñàä èäýâõòýé àæèëëàæ

áàéãàà ïðîãðàìóóä õàðàãäàæ áàéäàã. Task bar-èéã äýëãýöèéí àëü ÷ çàõàä

áàéðëóóëæ áîëäîã. Èíãýõèéí òóëä ò¿¿íèéã õóëãàíààð ÷èðýí õ¿ññýí òàëäàà

àâàà÷èæ áîëíî. Ìºí ò¿¿íèé ºíäðèéí õýìæýýã ººð÷èëæ áîëíî. ¯¿íèé òóëä

ò¿¿íèé èðìýãýýñ õóëãàíààðàà òàòàõ õýðýãòýé. Çàðèìäàà ýíý øóãàì íü

äýëãýöýíä õàðàãääàãã¿é áîëñîí áàéõ áºãººä õóëãàíààð äºõººä èðýõ ¿åä

ººðºº ãàð÷ èðäýã.

Taskbar òîõèðóóëàõ

Òaskbar-èéí òîõèðãîîíû öîíõûã äîîð õàðóóëëàà.

Ýíä õàðàãäàæ áàéãààãààð õýñýã ñîíãîëòûí

áîëîìæ áèäýíä áàéíà. Ñîíãîëò òóñ á¿ðèéã

òàéëáàðëàÿ.


- 5 KeAro Computers

1. Always on top ñîíãîëòûã èäýâõæ¿¿ëáýë Òaskbar íü äýëãýöýí äýýð

ãàð÷ èðýõ á¿õ öîíõíû íààíà íü õàðàãäàæ áàéõ áîëíî. ªºðººð õýëáýë

õýðýâ ¿¿íèéã èäýâõæ¿¿ëýýã¿é áîë øèíýýð ãàð÷ èðýõ ïðîãðàìûí

öîíõ íü ò¿¿íèéã õàëõëàí ãàð÷ èðýõ áîëíî.

2. Auto hide ñîíãîëòûã èäýâõæ¿¿ëáýë taskbar íü äýëãýöýíä ¿çýãäýõã¿é

áîëîõ áºãººä çºâõºí ò¿¿íèé áàéãàà ãàçàð ðóó õóëãàíààð äºõºæ î÷èõ

¿åä àâòîìàòààð ãàð÷ èðäýã.

3. Show small icon in Start menu ñîíãîëòûã èäýâõæ¿¿ëáýë Start

òîâ÷íû öýñèéã àëü áîëîõ áàãà õýìæýýòýé áîëãîí õàðàãäóóëíà.

Òóõàéëáàë Windows 98 ãýäýã áè÷èã íü àëãà áîëñîí áàéõ áîëíî.

4. Show clock ñîíãîëòûã èäýâõæ¿¿ëýýã¿é áîë taskbar äýýðõ öàã

¿çýãäýõã¿é áîëñîí áàéíà.

Taskbar äýýð àæèëëàæ áàéãàà ïðîãðàìûã äýëãýöýíä ãàðãàõäàà taskbar äýýðõ

ò¿¿íèé õýñýã äýýð íü äàðàõ õýðýãòýé. Õýðýâ ò¿¿íèé õýñýã äýýð õóëãàíû

áàðóóí òîâ÷èéã äàðâàë óã ïðîãðàìûã õààõ, öîíõûã íü òîìðóóëàõ æèæèãñãýõ

çººõ çýðýã ¿éëäë¿¿äèéã õèéõ áîëîìæèéã îëãîñîí öýñ ãàð÷ èðíý.

Taskbar øóãàìûí ýõíèé õýñýãò ººðèéí õ¿ññýí ïðîãðàìûí icon èéã òàâèí

õóðäàí àæèëëóóëàõ áîëîìæèéã îëãîæ áîëíî. ¯¿íèé òóëä óã

ïðîãðàììûíõàà Shortcut –èéã ýõëýýä ¿¿ñãýõ õýðýãòýé. ¯¿íèé òóëä äàðààõ

çààâðààð àæèëëààðàé.

1. My computer èéã àøèãëàí óã

ïðîãðàìûíõàà ôàéëûã ãàðãàæ èðíý.

2. Óã ôàéë äýýð õóëãàíû áàðóóí òàëûí

òîâ÷èéã äàðíà.

3. Ãàð÷ èðýõ öýñíýýñ Create Shortcut

ñîíãîëòûã õèéíý.

4. Çºâºëãºº : ¯¿íä ìºí Windows

Explorer ïðîãðàìûã àøèãëàæ áîëíî.

óã shortcut –èéã õóëãàíààð çººí Taskbar –èéí Icon-û õýñýãò àâàà÷èæ òàâèíà.

Õàðèí Icon-û õýñãýýñ icon-ûã çàéëóóëàõäàà ò¿¿í óã icon äýýð õóëãàíû

áàðóóí òîâ÷èéã äàðàí Delete ñîíãîëòûã õèéíý.

5. Öýñ


- 6 KeAro Computers

Öýñ íü òîäîðõîé íýã ¿éë

äëýýð ãàð÷ èðäýã áºãººä äîòðîî íýã òºðëèéí ìýäýýëë¿¿äèéã áàãöëàí

õàäãàëñàí áàéäàã. Ýäãýýðèéã ººðòºº íýãòãýí äàëä îðøèæ áàéäãààðàà öýñ íü

õýðýãëýã÷èéã àæèëëàõàä òóí ýâòýéõýí áîëãîñîí øèéäýë þì. Öýñèéã

õóëãàíààð äàðàí ãàðãàõ íü óëàìæëàëò àðãà þì. Ãýâ÷ ò¿¿íèéã ãàðààð áàñ

ãàðãàæ áîëíî. Çóðàã äýýð File òîâ÷íîîñ ãàðñàí öýñèéã õàðóóëñàí áàéíà. Ýíý

öýñèéã ãàðãàõûí òóëä óã File ãýñýí òîâ÷èí äýýð õóëãàíààð äàðíà ýñâýë Alt+F

/Òîâ÷íû êîìáèíàöè ãýæ þó âý?/ òîâ÷íû êîìáèíàöèàð ãàðãàæ èðæ áîëíî.

Ýíý íü èë¿¿ õóðäòàé àæèëëàõ áîëîìæèéã îëãîäîã. File ãýäýã áè÷èãíèé F

¿ñýãíèé äîîãóóð çóðààñòàé áàéãààã àíçààðñàí áèçýý. Ýíý íü þó ãýñýí ¿ã âý

ãýâýë óã çóðààñòàé ¿ñãèéã Alt òîâ÷òîé õàìò äàðñíààð öýñèéã íü ãàðãàæ èðíý.

Æèøýý íü View òîâ÷îîñ öýñèéã íü ãàðãàõäàà Alt+v êîìáèíàöèéã äàðíà

ãýñýí ¿ã. Öýñýí äýýðõ á¿ëýã èæèë ¿éëäë¿¿ä íü çóðààñààð á¿ëýãëýãäýí

îðøñîí áàéäàã. Çàðèì íèéòëýã õèéãääýã ¿éëäë¿¿äèéí àðä ÿìàð

êîìáèíàöààð ãàðãàõûã õàðóóëàí áè÷ñýí áàéíà. Äýýðõ çóðàãíààñ æèøýý íü

Open êîìàíäûã Ctrl+O òîâ÷íû êîìáèíàöààð ãàðãàæ áîëîõ íü õàðàãäàæ

áàéíà. Ìºí öààøèëáàë öýñíèé êîìàíäóóä íü ÷ çàðèì ¿ñýãíèéõýý äîîãóóð

çóðààñòàé áàéãààã õàðæ áàéãàà áèçýý. Ýíý áîë ìºí ë ãàðààð ãàðãàæ èðýõ

çîðèóëàëòòàé þì. Òóõàéëáàë ãàðààð Open êîìàíäûã ºãºõäºº Alt + f + o

òîâ÷íû êîìáèíàöûã õýðýãæ¿¿ëíý ãýñýí ¿ã. Çàðèìäàà öýñèéã ÿìàð íýãýí

îáüåêò äýýð õóëãàíû áàðóóí òàëûí òîâ÷èéã äàðñíààð ãàðãàæ èðýõ íü

ò¿ãýýìýë òîõèîëääîã þì.


- 7 KeAro Computers

Öýñèéã àëãà áîëãîõäîî ò¿¿íýýñ ººð ãàçàð õóëãàíààð äàðàõ ýñâýë Esc

òîâ÷èéã äàðàõ õýðýãòýé. Öýñí¿¿äýýñ àðàé îíöëîã íü Start öýñ þì. Ò¿¿íèéã

Start òîâ÷ äýýð äàðæ ýñâýë ãàðàí äýýðõ öîíõíû çóðàãòàé òîâ÷èéã äàðñíààð

ãàðãàæ èðíý. Áóñàä èõýíõ öýñíýýñ ÿëãààòàé íü ò¿¿íèé ýëåìåíò¿¿äèéã áèä

ººðñäºº íýìæ õàñ÷ çîõèîí áàéãóóëæ áîëäîã. Ò¿¿íýýñ ýëåìåíò õàñàõäàà óã

ýëåìåíò äýýð õóëãàíû áàðóóí òîâ÷èéã äàðàí Delete õýñãèéã ñîíãîäîã. Õàðèí

íýìýõäýý íýìýõ shortcut-ûã ò¿¿í äýýð ÷èðýí àâàà÷äàã. Ìºí ººðººð ÷ çîõèîí

áàéãóóëæ áîëíî. ¯¿íèé òóëä Taskbar-ûí òîõèðãîîíû öîíõûã ãàðãàæ èðíý.

Ýíäýýñ Start menu Programs õýñãèéã ãàðãàíà. Start öýñýíä ýëåìåíò íýìýõäýý

Add òîâ÷èéã äàðíà. Õàñàõäàà Remove òîâ÷èéã äàðíà. Õýðýâ èë¿¿ íàðèéí

¿éëäýë õèéõ õýðýãòýé áàéãàà áîë òóõàéëáàë íýã ãàçàð áàéãààã íü íºãºº ãàçàð

ðóó íü õóóëàõ çººõ ãýõ ìýò îëîí ¿éëäë¿¿ä/ Advanced õýñãèéã àøèãëàõ íü

òîõèðîìæòîé. Start öýñýíä Windows-èéí ºäºð òóòìûí õýðýãëýäýã

õýðýãöýýòýé ¿éëäë¿¿ä õàäãàëàãäàæ áàéäàã. Òýäãýýðèéí òàëààð äàðàà÷èéí

õè÷ýýë¿¿äýýð ¿çýõ áîëíî.

Òîâ÷íû êîìáèíàöè


- 8 KeAro Computers

Öààøäûí õè÷ýýëèéã ¿çýõýýñ ºìíº áèä íýã ç¿éëèéã òîõèðîõ õýðýãòýé. Õýðýâ

alt + h òîâ÷èéã /ýñâýë êîìáèíàöûã/ äàð ãýñýí áàéâàë ýíý íü êîìïüþòåðèéí

ãàðàí äýýðõ /keyboard/ alt ãýñýí áè÷èãòýé òîâ÷èéã äàðæ áàéõäàà h ¿ñýãòýé

òîâ÷èéã õàìò äàðíà ãýñýí ¿ã ãýæ îéëãîîðîé.

Ýíä öààøäûí õè÷ýýëä ºðãºí àøèãëàãäàõ íýð òîìú¸îíóóäûí òàéëáàðûã

îðóóëëàà. Õýðýâ äîîãóóðàà çóðààñòàé ¿ã òààðàëäâàë ýíä áàéãàà íýð ãýæ

îéëãîæ áîëíî.

Windows-ò ºðãºí àøèãëàãääàã íýð òîìú¸îíóóä

1. Ôàéë

ßìàð ÷ ¿éëäëèéí ñèñòåìä ºãºãäëèéã õàäãàëàõ ¿íäñýí àðãà áîë ôàéë þì.

Ýíý áîë ìýäýýëëèéã àãóóëàõ õàéðöàã ë ãýñýí ¿ã. Äîòîðõ ìýäýýëëèéí

òºðëººñºº õàìààðàí ôàéëûí îëîí òºðºë áàéäàã. Windows –ò ôàéëûã

òîäîðõîéëîõ ãóðâàí òîäîðõîéëîã÷ áàéäàã. Íýð , ºðãºòãºë, icon. Íýð íü 256

òýìäýãò õ¿ðòýë óðòòàé ¿ã ºã¿¿ëáýð áàéæ áîëíî. Õàðèí ºðãºòãºë íü ò¿¿íèéã

ÿìàð òºðëèéí ôàéë áîëîõûã õàðóóëíà. Icon íü ìºí ÿìàð òºðëèéí ôàéë

áîëîõûã çóðãààð ¿ç¿¿ëñýí õýëáýð þì.

2. Õàâòàñ

Õàâòàñ íü ôàéëóóäûã àãóóëäàã ñàâ ãýæ áîëíî. Õîîðîíäîî ìýäýýëëýýðýý

õîëáîîòîé á¿ëýã ôàéë , õàâòàñíóóäûã äîòðîî àãóóëæ áàéäàã. Ò¿¿íèé

çóðãèéã äîîð õàðóóëàâ.

3. Icon

Ôàéëûí çóðàã íü ãýæ áîëíî. ßìàð òºðëèéí ôàéë áîëîõûã õàðóóëæ áàéäàã.

Äîîð çàðèì ¿íäñýí Icon-óóäûã õàðóóëëàà.

4. Shortcut


- 9 KeAro Computers

Ýíý áîë ôàéëûí õèéñâýð ä¿ð òºðõ íü þì. Òýðýýð ÿã ôàéëûí á¿õ ìýäýýëëèéã

àãóóëààã¿é áîëîâ÷ ò¿¿íèéã îðëîæ ÷àääàã. Ò¿¿íä ôàéëûí òàëààðõ

ìýäýýëë¿¿ä õàäãàëàãääàã áºãººä ò¿¿í äýýð õóëãàíààð click õèéõýä óã ýõ

ôàéë äýýð click õèéñýíòýé èæèë ¿ð ä¿íã ºãäºã. ªºðººð õýëáýë ò¿¿íèé

õóóëáàð ìýò ë áàéäàã. Õýìæýý íü áàãà ó÷ðààñ ýõ ôàéëûã äàõèí õóóëàõûí

îðîíä ò¿¿íèéã ºðãºí àøèãëàäàã. Ãýõäýý ýõ ôàéë shortcut õî¸ð íü íýã äèñê

äýýð áàéõ ¸ñòîéã àíõààðàõ õýðýãòýé. Ò¿¿íèéã ¿¿ñãýõäýý ôàéë äýýðýý

õóëãàíû áàðóóí òàëûí òîâ÷èéã äàðààä öýñíýýñ íü create shortcut õýñãèéã

ñîíãîäîã.

5. Cursor

Õýðýãëýã÷ õààíà þó õèéæ áàéãààã õàðóóëñàí çààã÷ þì. Õóëãàíû êóðñîð íü

ñóì õýëáýðòýé áàéíà. /Õýëáýð íü ººð ººð áîëæ áàéäãèéã òà õàðñàí áàéõ/

Òåêñò áè÷èæ áàéõàä àíèâ÷èí äàãàæ õºäºëæ áàéãàà ýíý áîñîî çóðààñ áîë áàñ

ë êóðñîð þì.

6. Click

Õóëãàíû ç¿¿í òîâ÷èéã íýã óäàà äàðæ àâàõ õºäºëãººí.

7. Double click

Îéðîëöîî õèéãäñýí õî¸ð click þì.

8. Drag áóþó ÷èðýõ

Õóëãàíû ç¿¿í òîâ÷ûã äàðæ áàéõ çóóðàà õóëãàíûã õºäºëãºõ.

9. Scroll bar

Öîíõîí äîòîðõ ìýäýýëëèéã äýýø äîîø íü õºäºëãºí õàðóóëäàã áîñîî

äºðâºëæèí îáüåêò þì. Äýýð äîîðîî õî¸ð òèéøýý õàðñàí ñóìòàé áà ò¿¿íèéã

íü äàðæ ìºí äýýø íü äîîø íü õºäºëãºæ áîëäîã.


- 10 KeAro Computers

10. Log off

Windows íü îëîí õýðýãëýã÷èéí ¿éëäëèéí ñèñòåì áºãººä õýðýâ ýíý ãîðèìä

áàéãàà áîë Windows-èéã à÷ààëàãäàõàä ÿìàð õýðýãëýã÷ îðîõ ãýæ áàéãààã

àñóóäàã. Ýíä õýðýãëýã÷èéí íýð íóóö ¿ãýý ºãºí ñèñòåìä îðîõ ïðîöåññèéã Log

on, õàðèí ñèñòåìýýñ ãàð÷ Windows-èéã äàõèí ýõë¿¿ëýõ ïðîöåññèéã log off

ãýäýã.

11. Shutdown

Ñèñòåìèéã àþóëã¿é äóóñãàæ êîìïüþòåðèéã óíòðààõ ïðîöåññ.

12. Desktop

Windows-èéí ¿íäñýí äýëãýö þì. Ýíý äýëãýö äýýð My computer, Recycle bin, Network

Neighborhood çýðýã icon-óóä îðøäîã. Áóñàä á¿õ ïðîãðàìóóäûí öîíõ íü ýíý äýëãýö

äýýð ¿çýãääýã. Ò¿¿í äýýð õýðýãëýã÷ ººðºº ÿíç á¿ðèéí ôàéë áîëîí ïðîãðàìóóäàà

òàâüæ áîëíî. Ìºí çóðàãòàé áîëãîõ, WEB õóóäàñ ìàÿãààð çîõèîí áàéãóóëæ áîëäîã.

13. Display card áóþó ãðàôèê êàðò

Ïðîöåññîðîîñ äýëãýö ð¿¿ ãàðãàõ ìýäýýëëèéã óäèðääàã òºâ. Äýëãýöèéí õààíà íü

ÿìàð ºíãºòýé öýã øèäýõèéã ýíý òºâººñ øèéääýã. Ìºí äýëãýö íü õýäýí öýãèéí

íÿãòøèëòàé /resolution/ áàéõ , íèéò õýäýí ÿëãààòàé ºíãº ä¿ðñëýõ çýðýã íü ýíý êàðòûí

òîõèðãîîíîîñ õàìààðíà. Ýíý êàðò íü ººðèéí ãýñýí ñàíàõ îéòîé áàéõ áºãººä /Video

RAM/ ýíý ñàíàõ îéí õýìæýýíýýñ õàìààðàí íýã äýëãýöýíä ä¿ðñëýõ öýãèéí äýýä

õÿçãààð ººð ººð áàéäàã. Çàðèì ìýðãýæëèéí çîðèóëàëòòàé ãðàôèê êàðò íü ººð äýýðýý

òîîöîîëîõ ïðîöåññîðòîé áºãººä ýíý íü ÿíç á¿ðèéí õºäºëãººí áè÷ëýãèéã

õóðäòàéãààð ¿ç¿¿ëýõ áîëîìæèéã îëãîäîã. Ýíý êàðòíààñ êàáåëü ãàðàí äýëãýöòýé

õîëáîãäñîí áàéãààã õàðæ áîëíî.



14. Install õèéõ áóþó ñóóëãàõ

Çàðèì ïðîãðàìûã Windows-èéí îð÷èíä àøèãëàõûí òóëä ò¿¿íèéã ñèñòåìä ñóóëãàõ

õýðýãòýé áàéäàã. ¯¿íèé òóëä óã ïðîãðàìûí ôàéëóóä äîòðîîñ èõýâ÷ëýí setup ýñâýë

install ãýõ ìýò ôàéëûí àëü íýãèéã äàðàí àæèëëóóëäàã. Ïðîãðàìûã ñóóëãàõ ÿâöàä

ò¿¿íèé ÷óõàë çàðèì íýã ôàéëóóäûã Windows ñàíãèéí çàðèì õýñýãò õóóëäàã áºãººä

ñèñòåìèéí ôàéëóóä, ðåãèñòðèéí ôàéëóóäàä ººð÷ëºëò îðóóëäàã. Èõýíõ ñóóëãàëòûí

ïðîöåññ íü äóóñìàãöàà Windows-èéã äàõèí à÷ààëàõûã øààðääàã. Ýíý íü õèéæ ºãñºí

òîõèðãîîãîî èäýâõæ¿¿ëýõ ãýñýí çîðèëãîòîé õîëáîîòîé. Ñóóëãàñàí ïðîãðàìóóä

èõýâ÷ëýí c:/Programm Files/ ñàíä îðäîã.

15. Share

Ôàéëûã /ýñâýë õàâòàñûã / Share õèéñýí áîë ò¿¿íèéã ñ¿ëæýýãýýð óã äîòîîä

ñ¿ëæýýíèé áóñàä êîìïüþòåðóóä àâàõ áîëîìæòîé áîëäîã. Share áóþó õóâààëöàõ íü

óã ôàéëûã /õàâòñûã / áóñäàä ñ¿ëæýýãýýð àøèãëàõ áîëîìæ îëãîíî ãýñýí ¿ã þì.

16. Resycle Bin áóþó Õîãèéí ñàâ

Óñòãàãäñàí ôàéëóóä òýäíèéã öýâýðëýòýë ýíä áàéðëàäàã áºãººä ýíäýýñ áóöààí

ôàéëûã ñýðãýýæ áîëíî.

17. Start Up disk

Ýíý íü Windows-ã à÷ààëàõàä çàéëøã¿é øààðäàãäàõ ñèñòåìèéí ôàéëóóäûã àãóóëñàí

óÿí äèñê þì. Êîìïüþòåðèéã àñààõàä õýðýâ óÿí äèñêíèé äðàéâåðò äèñê áàéõã¿é áîë

õàòóó äèñêíýýñ ñèñòåì à÷ààëàãääàã. Õýðýâ òýíä äèñê áàéñàí áîë óã óÿí äèñêíýýñ

ñèñòåì à÷ààëàãäàíà. Èõýâ÷ëýí ñèñòåìèéã äàõèí ñóóëãàõ, âèðóñààñ íü öýâýðëýõ,

òîõèðãîî õèéõ çýðýãò ýíý àðãûã õýðýãëýäýã.

Õè÷ýýë ¹2 ñèñòåä àæèëëàõ àíõíû àëõàìóóä



Windows ñèñòåìèéã à÷ààëàõ.

Windows ñèñòåìèéã òºãñãºõ.

Öîíõòîé àæèëëàõ ìýäýãäýõ¿¿í.

Ôàéë õóóëàõ óñòãàõ çººõ

¯íäñýí êîìàíäóóäûí òîâ÷íû êîìáèíàöè.

Ôàéëûí ¿íäñýí òºðë¿¿ä.

Ïðîãðàìì à÷ààëàõ áîëîí òºãñãºõ.


Ýíý õè÷ýýëýýð áèä Ôàéëûí ñèñòåì äýýðõ ¿íäñýí ¿éëäë¿¿ä, ñèñòåìòýé õàðüöàõ àðãóóä,

ãàðààð ºã÷ áîëîõ êîìàíäóóäûí òàëààð, ìºí ñèñòåìä ºðãºí àøèãëàãääàã ôàéëóóäòàé

òàíèëöàõ áîëíî.


Windows ñèñòåìèéã à÷ààëàõ.

Øèíý àæëûí ºäðèéí ìýíä! Òèéìýý þóíû ºìíº êîìïüþòåðýý àñààõ õýðýãòýé ø¿¿. Òà

Windows ñóóëãàñàí áàéñàí ãýæ íàéäúÿ. Õýðýâ àñààãààä òà þóíä ÷ õ¿ðýõã¿é áîë ñèñòåì

ººðºº à÷ààëàãäàí ÿâñààð Windows-èéã àæëûí ãîðèìä îðóóëäàã. Ýíý ¿åä õýðýâ òà äîòîîä

ñ¿ëæýýã àøèãëàæ áàéãàà áîë Òàíûã õýðýãëýã÷èéí øàëãàëòàà ºãºõèéã øààðäñàí öîíõîíä

õ¿ðýýä çîãñäîã. Ýíý ÿìàð ó÷èðòàé öîíõ âý?!

Èõýíõ äîòîîä ñ¿ëæýýíä ñåðâåð êîìïüþòåð áàéäàã áºãººä ýíý ñåðâåð äýýð áóñäûí àâ÷ áîëîõ

ÿíç á¿ðèéí ïðîãðàìì ºãºãäë¿¿ä õàäãàëàãäàæ áàéõ íü îëîíòàà. Õàðèí õýí ÿìàð ºãºãäºëä

õàíäàõ ýðõòýé âý ãýäýã íü ººð ººð áàéäàã. Õàäãàëàãäàæ áàéãàà ºãºãäë¿¿äèéí çàðèìûã íü

á¿ãäýýðýý àâ÷ áîëæ áàéõàä çàðèìûã íü çºâõºí òóñãàé ýðõ á¿õèé õ¿ì¿¿ñ àâ÷ áàéäàã. ×óõàì

òà Windows –ò îðîõäîî ºã÷ áóé ýíý øàëãàëò íü òà ÿìàð õýðýãëýã÷ âý ãýäãèéã òîäðóóëæ

áàéãàà øàëãàëò þì. Òà ººðèéí ñ¿ëæýýíèé íýð , íóóö ¿ãèéã ºãíº. ªíäºð ýðõòýé õýðýãëýã÷èä

ñ¿ëæýýíèé àäìèíèñòðàòîðîîñ òóñãàé íýð, íóóö ¿ã àâñàí áàéäàã. Äàðàà íü òà óã

êîìïüþòåðýýð ñ¿ëæýýíä õîëáîãäîõîä ýíý ºãñºí íýðýýð òàíü òàíûã ÿìàð ýðõòýé õ¿í áý

ãýäãèéã ñåðâåð äýýðýýñ øèéäýæ ºãºãäëèéã îëãîäîã. Ìºí òà íóóö ¿ã ýíý òýð ãýëã¿é ç¿ãýýð ë



Esc òîâ÷èéã äàðààä /ýñâýë Cancel òîâ÷èéã äàðàí/ îðæ áîëíî. Ýíý ¿åä òà ñ¿ëæýýíä õàìãèéí

åðºíõèé , õàìãèéí áàãà ýðõýýð õîëáîãäëîî ãýñýí ¿ã. Òà ñ¿ëæýýíä àæèëëàõ àëáàã¿é ø¿¿ äýý!

¯¿íýýñ ãàäíà àðàé ººð öîíõ ãàð÷ èðýõ òîõèîëäîë áèé. Windows áîë îëîí õýðýãëýã÷èéí

ñèñòåì ãýæ äóðäàæ áàéñíûã ñàíàæ áàéãàà áèç äýý. Îäîî ýíý òàëààð òîäðóóëàí àâ÷ ¿çüå. Òà

äýýðõ öîíõîíä ººðèéí õ¿ññýí íýð íóóö ¿ãýý ºã÷ îðîîä /ººðººð õýëáýë øèíý õýðýãëýã÷

áîëæ/ ñèñòåìä îðîîä ñèñòåìèéã ººðèéíõººðºº çîõèîí áàéãóóëæ áîëíî. Òóõàéëáàë Desktop

äýýð ººðèéí õ¿ññýí çóðãèéã icon-ûã òàâüæ Start öýñýíä äóðòàé çîõèîí áàéãóóëàëòàà õèéí,

screen saver çýðãýý çîõèîí áàéãóóëààä ººð áóñàä òîõèðãîîãîî õèéñíèé äàðàà ñèñòåìýýñ

ãàð÷ýý ãýæ áîäú¸. Òóí óäàëã¿é ººð õ¿í õ¿ð÷ èðýýä óã ìàøèíûã àñààí Windows-ûã à÷ààëàõ

áºãººä òýð ìºí ë ººðèéí õýðýãëýã÷èéí íýð íóóö ¿ãýýð îðæ ººðèéíõººðºº çîõèîí áàéãóóëæ

Windows-ûã ººð÷èëæ áîëíî. Õàðèí ìàðãààø íü èðýýä òà Windows-òîî ººðèéí íýð íóóö

¿ãýýð îðîõîä òàíû çîõèîí áàéãóóëñàí òýð Windows ãàð÷ èðäýã. ¯¿íòýé ÿëãààã¿éãýýð íºãºº

õ¿í ÷ èðæ ººðèéíõººðºº îðâîë áàñ ë òýð õ¿íèé ººð÷èëñºí Windows ãàð÷ èðýõ áîëíî. Ýíý

îëîí õýðýãëýã÷ íýã ìàøèí äýýð ñóóæ áàéãàà òîõèîëäîëä Windows-èéã ººðèéíõººðºº

àøèãëàõ áîëîìæèéã îëãîñîí ÷óõàë ÷àíàð þì. Õ¿ì¿¿ñ òàíû íóóö ¿ãèéã ìýäýõã¿é ó÷ðààñ

òàíû çîõèîí áàéãóóëàëòààð îðæ ÷àäàõã¿é.

Çàðèì òîõèîëäîëä äýýðõ õî¸ðîîñ ÿëãààòàéãààð ÿìàð ÷ ç¿éë àñóóëã¿éãýýð øóóä îðîõ

òîõèîëäîë áàéäàã. Ýíý íü Windows-èéã îëîí õýðýãëýã÷èéí ãîðèìä òîõèðóóëààã¿é áàéíà

ãýñýí ¿ã. Õýðýâ óã ìàøèí äýýð çºâõºí ÷è ººðºº ñóóäàã áîë Windows-èéã îëîí õýðýãëýã÷èéí

ãîðèìä òàâèõ íü èë¿¿ þì. Íýã õýðýãëýã÷èéí ãîðèìä áàéñíààð ÿäàðãààòàé öîíõûã àëãàñàæ

áîëíî.

Îëîí õýðýãëýã÷èéí ãîðèìä òàâèõ

1. Start->Settings->Control Panel ->Users

2. Next

3. Õýðýãëýã÷èéí íýðèéã áè÷èæ ºãíº.

4. Íóóö ¿ãýý õî¸ð óäàà îðóóëíà. /Áàòàëãààòàé áîëãîæ/

5. ªºðèéí áîëãîæ òîõèðóóëàõ õ¿ñýëòýé áàéãàà ñîíãîëòóóäàà æàãñààëòíààñ

õèéíý.

6. Next

7. Finish òîâ÷èéã äàðíà.

8. Restart õèéíý.

¯¿íèé äàðàà óã øèíýýð ¿¿ññýí õýðýãëýã÷èéí õóâèéí ôàéëóóäûã õóóëàõ ïðîöåññ ýõýëíý.

Äàõèí õýðýãëýã÷ íýìýõ áîëáîë äýýðõ àëõìóóäûã äàâòàæ New user òîâ÷èéã äàðíà. Õýðýâ

ñ¿ëæýýíèé øàëãàõ öîíõ /Ýõíèé òàéëáàðëàñàí öîíõ/ ãàð÷ èðäýã áîë ò¿¿íèéã ÿàæ Windows-

èéí øàëãàëòûí öîíõîîð /õî¸ðäîõ öîíõ/ ñîëèõ âý? /Ýñâýë ýñðýãýýð/ ¯¿íèé òóëä äàðààõ

àëõìûí äàãóó àæèëëàõ õýðýãòýé.

Windows log on



1. Start->Settings->Control Panel ->Network

2. Primary Network Logon õýñãýýñ Windows Logon õýñãèéã ñîíãî

3. Restart õèéæ òîõèðãîîã õ¿÷èíòýé áîëãîíî.

Õýðýâ Windows-èéã áóöààä íýã õýðýãëýã÷èéí áîëãîõ øààðäëàãàòàé áîëáîë äàðààõ

äàðààëëààð àæèëëàíà.

1. Start->Settings->Control Panel ->users

2. Á¿õ õýðýãëýã÷äèéã ñîíãîí Delete òîâ÷îîð óñòãàíà.

Normal mode

Logged (BOOTLOG.TXT)

Safe Mode

Safe Mode With Network Support

Step by Step confirmation

Command Prompt Only

Safe Mode Command Prompt Only

Previous Version of MS-DOS

Normal Mode-èéã ñîíãîâîë Windows-ûã õýâèéí áàéäëààð ýõë¿¿ëíý.

Logged ñîíãîëòûã õèéâýë Windows-èéã õýâèéíýýð àæèëëóóëàõ áºãººä ÿëãàà íü Windows

õýðõýí àæèëëàæ ýõýëæ áàéãàà á¿õ ¿éëäë¿¿äèéã íü á¿ðòãýí àâñàí Bootlog.txt ôàéëûã c:\

õàâòñàíä ¿¿ñãýäýã. Ìýðãýæèëòí¿¿ä ýíý ôàéëûã õàðàí õààíà íü àëäàà ãàðñíûã

òîäîðõîéëæ àæèëëàäàã.

Safe Mode: Windows çàðèìäàà õýðýãëýã÷èéí áóðóó àæèëëàãàà áóðóó òîõèðóóëãà, âèðóñ ãýõ

ìýòýýñ áîëæ õýâèéí àæèëëàõ ÷àäâàðã¿é áîëäîã áºãººä ýíý ¿åä ýíý ãîðèìîîð Windows-èéã

à÷ààëäàã. Ýíý ãîðèìä Windows íü ¿íäñýí äðàéâåðóóäààñ áóñäûã íü à÷ààëàõã¿é áºãººä èë¿¿

äóòóó òîõèðãîîíóóäûã ¿ë òîîöîí àæèëëàäàã. Ýíý ãîðèìîîð îðæ Windows-ûí òîõèðãîîã

çàññàíû äàðàà äàõèí Restart /ñèñòåìèéã óíòðààí / õèéí ýðãýæ õýâèéí ãîðèìîîð îðîõ

áîëîìæòîé áîëäîã.



Step by Step confirmation: Ýíý ñîíãîëòûã õèéâýë Windows-ûã à÷ààëàõ ÿâöûã àëõàì àëõìààð

íü ÿâóóëæ óäèðäàõ áîëîìæòîé áîëíî. Òóõàéëáàë õýðýãã¿é òîõèðãîîã àëãàñàõ ãýõ ìýò.

Command Prompt Only: Ñèñòåìèéí ôàéëóóäûã à÷ààëàõ áîëîâ÷ /config.sys áà autoexec.bat

ôàéëóóäûã à÷ààëíà/ Windows-ûã à÷ààëäàãã¿é. ¯¿íèé îðîíä DOS ãîðèìä îðæ èðäýã. Ýíý

ãîðèìä Windows-èéí ÿìàð ÷ õàìãààëàëò áàéõã¿é ó÷èð Windows-í äóðûí òîõèðãîîã

ººð÷èëæ óñòãàæ áîëäîã òóë àíõààðàëòàé àæèëëàõ õýðýãòýé.

Safe Mode Command Prompt Only : Äýýðõòýé èæèë áîëîâ÷ ñèñòåìèéí ôàéëóóäûã

à÷ààëäàãã¿éãýýðýý ÿëãààòàé.

Previous Version of MS-DOS : Windows-èéã õàìãèéí ñ¿¿ëä ÿìàð òîõèðãîîòîéãîîð ÿàæ

àæèëëàæ áàéñàí ò¿¿ãýýð íü àæèëëóóëäàã. Õýðýâ ÷è ñèñòåìýý îðîëäîæ áàéãààä ò¿¿íèéã

ãýìòýýæ àæèëëàõã¿é áîëãîñîí áîë ýíý ñîíãîëòîîð îðæ àæèëëàõ áîëîìæòîé áîëíî.

DOS ñèñòåì íü Windows-ûí ºìíºõ õóâèëáàð áºãººä ò¿¿íèé êîìàíäóóä íü Windows-òîé

òààðäàã. Õÿçãààðëàãäìàë áîëîâ÷ ýíãèéí ¿éëäë¿¿äèéã õèéõýä /Ôàéëûí çîõèîí áàéãóóëàëò/

ýâòýéõýí áàéäàã. DOS –ñ Windows ðóó øèëæèæ áîëíî. ¿¿íèé òóëä êîìàíäûí ìºðºíä

äàðààõ êîìàíäûã ºãíº.

Win

¯¿íèé äàðàà Windows à÷ààëàãäàæ ýõýëíý. Ìºí Windows –ñ DOS ûí îð÷èíä àæèëëàæ

áîëíî. ¯¿íèé òóëä äàðààõ êîìàíäûã ºãíº.

Start->Programs->MS-DOS Prompt

Ýðãýýä Windows ðóóãàà øèëæèõäýý

Exit

Êîìàíäûã ºãºõ õýðýãòýé.

Åðäèéí íºõöºëä Windows-ûã õýâèéí áàéäëààð Shutdown õèéæ óíòðààæ áàéõ ¸ñòîé. ¯¿íèé

òóëä Start->Shutdown êîìàíäûã ºãíº. Õýðýâ èíãýëã¿é øóóä òîãèéã íü ñàëãàæ óíòðààâàë



ñèñòåìä ãýìòýë ãàðàõ áîëîìæ ºíäºð áàéäàã. Çºâõºí Windows –ò áèø òóõàéí ¿åä àæèëëàæ

áàéñàí òºõººðºìæ¿¿ä ÷ ãýìòýæ áîëîõ òàëòàé. Õýðýâ ñàíàìñàðã¿éãýýð Windows õýâèéí áóñ

áàéäëààð õààãäñàí áîë /òîã òàñðàõ ãýõ ìýò/ äàðàà íü Windows ýõëýõ ¿åä Scandisk õýìýýõ

ïðîãðàì äèñêèéí á¿õ òºðëèéí çîõèîí áàéãóóëàëòûã øàëãàäàã. Ò¿¿íèéã Enter äàðàí àëãàñàæ

áîëíî. Ãýõäýý ò¿¿íä àæëàà äóóñãàõ áîëîìæèéã îëãîñîí íü äýýð áàéäàã.

Windows ñèñòåìèéã òºãñãºõ

Ñèñòåìèéã àþóëã¿é òºãñãºõèéí òóëä Start->Shutdown êîìàíäûã ºãíº ãýæ äóðäñàí áèëýý.

Ýíý ¿åä äàðààõ ñîíãîëòóóä ãàð÷ èðíý.

Stand by Ñîíãîëòûã õèéâýë êîìïüþòåðèéã ò¿ð èäýâõã¿é áàéäàëä îðóóëäàã. Ýíý ¿åä á¿õ

ïðîöåññ çîãñîæ ïðîöåññîðûí ñýíñ ÷ àæèëëàõã¿é áîëîõ áîëîâ÷ á¿ðìºñºí óíòàðñíààñ

ÿëãààòàé. Ýíý áàéäëààñ ãàðãàõûí òóëä Wake Up òîâ÷èéã äàðíà.

Shutdown Ñîíãîëòûã õèéâýë Êîìïüþòåð á¿ðìºñºí óíòàðíà. Windows-ûã òºãñãºíº.

Restart ñîíãîëòûã õèéâýë Windows-èéã äàõèí ýõíýýñ íü à÷ààëíà.

Restart in MS-DOS mode ñîíãîëòûã õèéâýë Windows-èéã òºãñãºí DOS ãîðèì ðóó îðæ

èðäýã.

Öîíõòîé àæèëëàõ ìýäýãäýõ¿¿í

Öîíõûã õààõ, òîìðóóëàõ, æèæèãð¿¿ëýõ, äàõèí ñýðãýýõ, õýìæýýã ººð÷ëºõ ¿éëäë¿¿äèéã

õýðõýí ã¿éöýòãýõ òóõàé àâ÷ ¿çüå.

Öîíõòîé àæèëëàõ



Òàñkbar äýýðýýñ îëîí öîíõîíä çýðýã ¿éëäýë õèéæ áîëäîã. Ýíý íü çàðèìäàà ¿éëäëèéã íýëýýä

õÿëáàð÷èëæ ºãäºã.

Îëîí öîíõòîé àæèëëàõ

1. Taskbar äýýð áàéãàà îëîí öîíõíóóäûã õóëãàíààð ctrl òîâ÷íû

òóñëàìæòàéãààð çýðýã òýìäýãëýíý.

2. Òýìäýãëýæ äóóñààä õóëãàíû áàðóóí òîâ÷èéã äàðíà.

3. Maximaze õýñãèéã ñîíãîíî.

4. Õî¸ðûã íü äàõèí ñîíãîíî.

5. Õóëãàíû áàðóóí òîâ÷èéã äàðàí Òile vertically õýñãèéã ñîíãîíî.

6. Á¿ãäèéã íü ñîíãîíî.

7. Áàðóóí òîâ÷èéã äàðàí Close õýñãèéã ñîíãîíî.

¯íäñýí àæèëáàðóóä

Windows-ñ ôàéëûí ñèñòåìòýé õàíäàí àæèëëàõ õî¸ð óëàìæëàëò àðãà áèé.

1. My Computer àøèãëàõ.

2. Windows Explorer àøèãëàõ.

Íýãýí äýýð íü àæèëëàæ ñóðñàí áàéõàä íºãººõ íü áàðàã èæèë áàéäàã. Windows Explorer äýýð

àæèëëàõ äàñãàë õèéöãýýå.



Ýíý ïðîãðàì íü óäèðäàõ øóãàì áîëîí ç¿¿í áàðóóí õî¸ð öîíõíîîñ òîãòîíî. Õýðýâ

õóëãàíààð ç¿¿í öîíõîíä áàéãàà õàâòñûã ñîíãîâîë áàðóóí öîíõîíä íü óã õàâòàñ äîòîð þó

áàéãààã õàðóóëäàã. + òýìäýã äýýð äàðàí á¿òöýýð íü çàäëàí õàðæ áàñ áîëíî. Õàðèí – òýìäýã

äýýð äàðâàë äýýðõèéí ýñðýã ¿éëäýë õèéãäýõ áºãººä õàâòàñ íü õààãäàíà. Òóõàéí àãøèíä

àãóóëãûã íü ¿çýæ áàéãàà õàâòàñ íýýãäýæ áàéãàà çóðàãòàé áîëñîí áàéíà. Ò¿¿íèéã ãàðãàæ

èðýõäýý Start->Programs->Windows Explorer ýñâýë Start äýýð õóëãàíû áàðóóí òîâ÷èéã äàðàí

Explore ñîíãîëòûã õèéí ãàðãàæ áîëäîã.

Êîìïüþòåðò èõýâ÷ëýí ôàéë õàäãàëàõ äàðààõ òºõººðºìæ¿¿ä áàéäàã.

1. Óÿí äèñê äðàéâåð áóþó Floppy disk Driver. Æèæèã äèñêýýð ºãºãäºë çººõ ¿åä

õýðýãëýäýã. 1.44 mb /1.4 ñàÿ òýìäýãò/ õýìæýýòýé ºãºãäºë äàìæóóëàõ

÷àäâàðòàé. Ò¿¿íýýñ ºãºãäºë àâàõàä óäààí áàéäàã.

2. Õàòóó äèê áóþó Hard drive: Óÿí äèñêíýýñ çóó ìÿíãà .. äàõèí èë¿¿

áàãòààæòàé áºãººä õàìààã¿é èë¿¿ õóðäòàé òºõººðºìæ þì. Ýíý íü èõýíõ

ìýäýýëëèéã õàäãàëäàã ¿íäñýí õàäãàëàã÷ þì. Á¿õ êîìïüþòåðò áàéäàã.



Îäîîãîîð 10-20 Gb õýìæýýòýé äèñêí¿¿äèéã àøèãëàæ áàéãàà áºãººä ýíý áîë

îäîîãîîð ãàð÷ áàéãàà õàìãèéí áàãà õýìæýý þì.

3. ÑD –ROM: 650 Mb õýìæýýíèé ºãºãäºë õàäãàëàõ ÷àäâàðòàé. ªãºãäëèéã

õàðüöàíãóé íàéäâàðòàé ãýìòýëã¿é õàäãàëíà. Ãàäóóð ºãºãäºë çººõºä èõ

õýðýãëýãääýã. Õàðèí äàõèí ººð ºãºãäºë áè÷èæ àøèãëàõ áîëîìæã¿é ó÷èð

õàìãèéí èõ õýðýãëýãääýã ÷óõàë ºãºãäºë ïðîãðàìóóäàà áè÷èæ õàäãàëäàã

áàéíà.

Àëü ÷ äðàéâåð äýýð íü ºãºãäëèéã ôàéë õýëáýðýýð õàäãàëàõ áºãººä ôàéëóóä íü õàìòäàà

õàâòàñ äîòîð îðøèíî. Îäîî á¿ãäýýðýý ôàéëàà çîõèîí áàéãóóëöãààÿ.

Ôàéëòàé àæèëëàõ ¿íäñýí ¿éëäë¿¿ä : ôàéë õóóëàõ, óñòãàõ, çººõ.

Ôàéë õóóëàõ óñòãàõ çººõ

1. Start äýýð õóëãàíû áàðóóí òîâ÷èéã äàðíà

2. Explore ñîíãîëòûã õèé.

3. ßìàð íýãýí õàâòàñ ñîíãî.

4. Äîòðîîñ íü íýã ôàéëûã ñîíãî.

5. Îäîî óñòãàõäàà øóóä ãàðàí äýýðõ Delete òîâ÷èéã äàðæ áîëíî. Ýñâýë

õóëãàíû áàðóóí òîâ÷èéã äàðæ Delete ñîíãîíî ýñâýë Explorer –èéí Delete

òîâ÷èéã äàðæ áîëíî.

6. Yes ñîíãîëòûã õèéíý.

7. ªºð íýã ôàéë ñîíãî.

8. Explorer –èéí Copy òîâ÷èí äýýð äàðíà.

9. Õóóëàõ ãàçðàà ñîíãîíî.

10. Paste òîâ÷èéã äàðíà.

Ôàéë äýýð ¿éëäýë õèéõèéí òóëä ò¿¿íèéã òýìäýãëýõ õýðýãòýé áàéäàã. ¯¿íèé òóëä ò¿¿íèéã

õóëãàíààð íýã äàðàõàä ò¿¿íèé íýð íü öýíõýð áîëäîã. Ýíý áîë óã ôàéë òýìäýãëýãäëýý ãýñýí

¿ã. Ôàéëóóäûã á¿ëãýýð íü òýìäýãëýæ áîëäîã.

Ôàéëûã á¿ëãýýð íü òýìäýãëýõ

Îäîî õàâòàñ îðîëöñîí èë¿¿ íàðèéí ¿éëäýë õèéöãýýå.

Õàâòàñ ¿¿ñãýõ

Õýðõýí ôàéëàà óÿí äèñêò õóóëàõ âý?

Ôàéëûã äèñê ð¿¿ õóóëàõ



3. Òóðøèëò ñàí äîòðîîñ á¿ëýã ôàéë ñîíãî.



4. Õóëãàíû áàðóóí òîâ÷èéã äàð

5. Send to õýñãèéã ñîíãî

6. 3_floppy(A) ñîíãîëòûã ã¿éöýòãý.

Õýðõýí óÿí äèñêíýýñ ºãºãäºë àâàõ âý?

Äèñêíýýñ ºãºãäºë àâàõ



3. Floppy –ã ñîíãî.

4. Äîòîðõ ìýäýýëëýýñ çàõèà ãýñýí ôàéëûã íü ñîíãî.

5. Copy òîâ÷èéã äàð.

6. C äðàéâåðûã ñîíãî.

7. Õóóëàõ ñàíãàà ñîíãî.

8. Paste òîâ÷èéã äàð.

Îäîî ýõíèé àðãûã íü (My Computer ) àøèãëàæ ¿çüå.

Ôàéë õóóëàõ

Ôàéëûí ìîä á¿òöèéã õàæóóä íü ãàðãàæ èðäýãã¿é ó÷ðààñ õî¸ðäàõü àðãà íü ñàéí ýçýìøñýí

¿åä õóðäòàé àæèëëàõ áîëîìæèéã îëãîäîã.

¯íäñýí êîìàíäóóäûí òîâ÷íû êîìáèíàöè

Äýýðõ äàñãàëóóäûã ñàéí îéëãîæ á¿õ õóâèëáàðààð íü ýçýìøñýí áîë äàðààõ äàñãàëóóäûã

õèéæ áîëíî. Ýíý íü èë¿¿ õóðäàí àæèëëàõ áîëîëöîîã îëãîñîí íýìýëò áîëîìæóóä þì. Åð íü

êîìïüþòåð äýýð àæèëëàæ ìýðãýæñýí õ¿ì¿¿ñ ÿíç á¿ðèéí ïðîãðàì äýýð àæèëëàõäàà

õóëãàíààñ èë¿¿ ãàðûã ºíäºð òºâøèíä àøèãëàæ ñóðñàí áàéäàã. Òóõàéëáàë Copy òîâ÷èéã

õóëãàíààð îëæ äàðàõ ãýæ íýëýýä õóãàöàà ãàðàõ áîë ò¿¿íèéã ãàðààð ctrl+c òîâ÷èéã àãøèí

òºäèéä äàðñíààð ã¿éöýòãýõ áîëîìæòîé. Åð íü Windows îð÷íû èõýíõ ïðîãðàìóóäûí ¿éëäýë

áîëãîí íü ãàðààð ã¿éöýòãýæ áîëîõ êîäóóäòàé áàéäàã. Òóõàéëáàë Microsoft Word ãýõ ìýò.

Ýíý õýñýãò áèä ñèñòåì äàÿàð õýðýãëýãääýã åðºíõèé ãàðûí êîäóóäûã àøèãëàæ ñóðàõ áîëíî.

Èíãýñíýýð ¿éë àæèëëàãààãàà èë¿¿ íàðèéí õóðäàí ã¿éöýòãýõ áîëîëöîîã îëæ àâàõ áîëíî.

Öîíõòîé àæèëëàõ

Öîíõûã ãàðààð õºäºëãºæ áîëíî. ¯¿íèé òóëä äàðààõ êîìáèíàöèéã õèéæ ºãíº.



1. Alt + spacebar + m spacebar ãýæ ãàðíû äîîä

õýñýãò áàéäàã óðò òîâ÷èéã õýëäýã.

2. Ñóìòàé òîâ÷íóóäûã äàðæ õ¿ññýí ç¿ãòýý õºäºëãºíº.

3. Enter äàðæ çºâøººðíº.

4. Àíõààðàõ ç¿éë íü äýëãýö ä¿¿ðýí áàéãàà öîíõûã

õºäºëãºæ ÷àäàõã¿é. Ò¿¿íèé õýìæýýã ýõëýýä

æèæèãñãýõ õýðýãòýé.

Öîíõûã õóðààõ. /Minimaze/ alt + spacebar + n

Öîíõûã äóíäàæ õýìæýýíä àâàà÷èõ /Restore/ alt + spacebar

+ r

Öîíõûã õàìãèéí òîì õýìæýýíä õ¿ðãýõ /maximaze/ alt +

spacebar + x

Äóíäàæ õýìæýýíä áàéãàà öîíõíû õýìæýýã ººð÷ëºõ

1. alt + spacebar + s

2. Ñóìòàé òîâ÷èéã äàðæ ººð÷èëíº.

3. Enter äàðæ çºâøººðíº.

Öîíõûã õààõ: Ò¿ãýýìýë àðãà íü alt +F4 ººðººð alt + spacebar

+ c ãýæ õààæ áàñ áîëíî.

Õî¸ð öîíõíû õîîðîíä øèëæèõäýý alt + tab òóñ òóñ äàðíà.

Äýýðõ äàñãàëóóäûã ìàø õóðäàí ã¿éöýòãýäýã áîëòëîî

äàâòààðàé.

Windows Explorer or My Computer

Start ->Programs->Windows Explorer ãýæ ãàðãàæ èðíý.

1. Tab òîâ÷èéã äàðàí öîíõíóóäûí õîîðîíä øèëæèæ

áàéãààã òóðøààðàé

2. Õî¸ð öîíõíû àëü íýãýíä î÷îîä ñóìòàé òîâ÷îîð äýýø

äîîø øèëæèíý.

3. Áàðóóí öîíõîí äýýð äýýø äîîø ÿâæ áàéãààä õýðýâ

õàâòàñ äýýð î÷îîä Enter äàðâàë óã õàâòàñ ðóó îðíî. Õýðýâ

ôàéë äýýð Enter äàðâàë óã ôàéëûã à÷ààëæ áàéãààã

òóðøààðàé.



Ôàéë /õàâòàñ/ õóóëàõäàà

1. Ò¿¿í äýýð î÷íî /ñóìòàé òîâ÷îîð/ ýíý ¿åä ò¿¿íèé íýð íü

öýíõýð áîëñîí áàéõ ¸ñòîé.

2. Ctrl + c òîâ÷èéã äàðíà. /õýðýâ çººõ áîë ctrl + x/

3. Õóóëàõ ãàçðàà î÷íî /çººõ ãàçðàà î÷íî/

4. Ctrl + v òîâ÷èéã äàðíà.

Ôàéëûã îëíîîð íü òýìäýãëýõäýý shift òîâ÷èéã ñóìòàé òîâ÷íû

õàìò äàðàí ã¿éöýòãýäýã. Ìºí ctrl òîâ÷èéã àøèãëàí èë¿¿

íàðèéí òýìäýãëýæ áîëíî.

Ôàéë ýñâýë õàâòñûã óñòãàõäàà ò¿¿íèéã ñîíãîîä Delete


Ôàéë ýñâýë õàâòñûí òóõàé ìýäýýëëèéã õàðàõäàà

Ýõíèé àðãà

ôàéëàà ñîíãîíî /ýñâýë õàâòñàà/

Ãàðàí äýýðõ öýñíèé çóðàãòàé òîâ÷èéã äàðíà.

Ñóìòàé òîâ÷èéã àøèãëàí Properties õýñãèéã ñîíãîíî.

Enter äàðíà.

Óã öîíõûã õààõäàà Esc òîâ÷èéã äàðíà.

Õî¸ðäóãààð àðãà

Ôàéëàà ýñâýë õàâòñàà ñîíãîíî.

Alt + Enter òîâ÷èéã äàðíà.

Äýýð õàðàãäàæ áàéãàà öýñí¿¿ä ð¿¿ îðîõäîî alt òîâ÷èéã

öýñíèé íýðíèé äîîãóóðàà çóðààñòàé ¿ñýãíèé õàìò äàðíà.

Æèøýý íü View öýñ ð¿¿ îðîõäîî alt + v òîâ÷èéã äàðíà.



Õýðýâ òóõàéí õàâòñààñàà ãàð÷ ò¿¿íèé ºìíº íü îðæ áàéñàí

õàâòàñ ðóóãàà îðîõûã õ¿ñâýë /ººðººð õýëáýë Back òîâ÷èéã

äàðñàíòàé èæèë/

Alt + /áàðóóí ñóìòýé òîâ÷/

Äýýðõèéí ýñðýã ¿éëäýë /Forward/ õèéõèéã õ¿ñâýë

Alt + /ç¿¿í ñóìòýé òîâ÷/

Ç¿¿í öîíõîí äýýð + òýìäýã á¿õèé õàâòñûã çàäëàí õàðàõäàà

ò¿¿í äýýð î÷îîä òîâ÷èéã äàðíà.

1. Áóöààí õàâòñûã ýâõýõäýý /äýýðõèéí ýñðýã /


2. Áèä õàâòàñ þìóó ôàéë äýýð î÷îîä õóëãàíû

áàðóóí òîâ÷èéã äàðàõ ¿åä íýìýëò ¿éëäëèéí

öýñ ãàð÷ èðäýã ýíý öýñèéã ãàðààð ãàðãàæ

èðýõäýý óã ôàéë ýñâýë õàâòàñ äýýð î÷îîä

ãàðàí äýýðõ öýñíèé çóðàãòàé òîâ÷èéã äàðàõ

õýðýãòýé. Öýñýí äýýã¿¿ð ñóìòàé òîâ÷íóóäûã

àøèãëàí àæèëëàíà.

3. Àëü ÷ öîíõîíä áàéõäàà æàãñààëòûí ýõýíä

î÷èõîä Home òîâ÷, End òîâ÷èéã äàðíà.

4. Æàãñààëòàä ôàéë õàâòàñíóóä öàãààí

òîëãîéí äàðààëëààð æàãññàí áàéäàã áºãººä

õýðýâ òà æàãñààëòíààñ setup.exe ãýñýí ôàéëä

õ¿ðýõ ãýæ áàéãàà áîë s ¿ñãèéã äàðàõàä

æàãñààëòàä áàéãàà õàìãèéí ýõíèé s ¿ñãýýð

ýõýëñýí ôàéë äýýð ÿâæ î÷äîã. Ýíý íü îëîí

ôàéëóóäòàé ¿åä õóðäàí õàíäàõ áîëîìæèéã

îëãîäîã.

5. Öîíõîí äàõü ºãºãäëèéã ñýðãýýõäýý /ººðººð

õýëáýë äàõèí ãàðãàæ èðýõäýý/ F5 òîâ÷èéã

äàðíà.

6. Õýðýâ ôàéëûã Recycle Bin-ä õèéëã¿é øóóä

óñòãàõûã õ¿ñâýë Shift + Delete òîâ÷èéã äàðíà.

7. Ôàéë þìóó õàâòñûí íýðèéã ººð÷ëºõäºº ò¿¿í

äýýð î÷îîä F2 òîâ÷èéã äàðíà.

8. Òóõàéí èäýâõòýé áàéãàà õàâòàñ äîòðîîñ ôàéë

õàéõ øààðäëàãàòàé áîëáîë F3 òîâ÷èéã äàðíà.



9. Explorer -èéã äýëãýö ä¿¿ðýí õàðàõ õýðýãòýé

áîëáîë F11 òîâ÷èéã äàðíà.

10. Òóõàéí õàâòñûã àãóóëæ áàéãàà õàâòàñ ðóó

øèëæèõèéí òóëä Back Space òîâ÷èéã äàðíà.

Áóñàä…

Start öýñèéã ãàðãàæ èðýõäýý íýã áîë ãàðàí äýýðõ öîíõíû çóðàãòàé òîâ÷èéã äàðæ

áîëíî. Ýñâýë Ñtrl +Esc òîâ÷èéã äàðàí ã¿éöýòãýäýã.

DOS oð÷íû ïðîãðàìûã öîíõîîð áèø á¿òýí äýëãýöýýð DOS-ûí îð÷èíä íü õàðàõûã

õ¿ñâýë Àlt +Enter òîâ÷èéã äàðíà.

Ñèñòåìä àæèëëàæ áàéõäàà öîíõíû çóðàãòàé òîâ÷èéã d òîâ÷òîé õàìò äàðâàë îäîî

äýëãýöýí äýýð áàéãàà á¿õ öîíõíû õýìæýýã õàìãèéí æèæèã õýìæýýíä áîëãîæ

taskbar-ò îðóóëíà (º.õ Desktop ãàð÷ èðíý ãýñýí ¿ã). Õàðèí áóöààí óðüäûí áàéäàëä

îðóóëàõäàà óã êîìáèíàöèéã äàõèí äàðíà.

Öîíõíû çóðàãòàé òîâ÷èéã

F òýé õàìò äàðâàë Õàéëòûí

öîíõ ãàð÷ èðíý.

E òýé õàìò äàðâàë Windows

Explorer ãàð÷ èðíý.

R òýé õàìò äàðâàë RUN öîíõ

ãàð÷ èðíý.

Ñèñòåìä àæèëëàæ áàéõ çóóðàà F1 òîâ÷èéã äàðâàë òóõàéí ïðîãðàìûí òóñëàìæèéí ôàéë ãàð÷

èðíý. Õýðýâ ÿìàð íýã ïðîãðàì äýýð äàðààã¿é áîë Windows-èéí ººðèéíõ íü òóñëàìæèéí

ôàéë ãàð÷ èðäýã.

ßìàð ÷ ¿éëäýë õèéæ áàéñàí Esc òîâ÷ áîë åðºíõèéä íü óã ¿éëäýë áàéðëàëààñ

òàòãàëçàõàä õýðýãëýãääýã.



ßã îäîîãèéí áàéäëààð Windows îð÷èíä àæèëëàæ áàéãàà ïðîãðàìóóä ýíý æàãñààëòàä

áàéäàã. Òýäíýýñ äóðmàéãàà ñîíãîí ¿éë àæèëëàãààã íü äóóñãàæ áîëäîã. ¯¿íèé òóëä

æàãñààëòíààñ ïðîãðàìûã ñîíãîîä äàðàà íü End task òîâ÷èí äýýð äàðíà. Õýðýâ óã

ïðîãðàìûã öààøèä õ¿ëýýõ ¿¿ ýñâýë õààõ óó ãýñýí öîíõ ãàð÷ èðâýë äàõèí end task òîâ÷èéã íü

ñîíãîí á¿ðìºñºí õààæ áîëíî. Shutdown òîâ÷ äýýð äàðâàë Windows-èéã óíòðààíà. Ýíý öîíõ

íü èõýâ÷ëýí ñèñòåì ãàöàëòûí áàéäàëä îðæ óäèðäëàãà àâàõã¿é áîëñîí òîõèîëäîëä

àøèãëàãääàã. Ñèñòåì èéì áàéäàëä îðîõ íü áóðóó ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëàí öààøèä àæèëëàõ

÷àäâàðã¿é áîëñîí ÿìàð íýãýí ïðîãðàìààñ áîëñîí áàéõ íü îëîíòàà áºãººä òèéì ïðîãðàìóóä

æàãñààëòàä (not responding) áóþó õàðèó ºãºõã¿é áàéíà ãýñýí íýìýëò ìýäýýëýëòýéãýýð

ä¿ðñëýãääýã. Òèéì ïðîãðàìóóäûã æàãñààëòààñ ñîíãîí øóóä õààõ /End task òîâ÷îîð/

õýðýãòýé. Èíãýñíýýð ñèñòåì õýâèéí áàéäàëä îðäîã. Cancel òîâ÷èí äýýð äàðæ ýñâýë Esc

êîìàíäûã ºã÷ óã öîíõûã õààíà.

Ôàéëûí ¿íäñýí òºðë¿¿ä

Ôàéëûí äàðààõ ¿íäñýí òºðë¿¿ä áàéäàã. ¯¿íä :

Ïðîãðàìóóä

Com, exe, bat ºðãºòãºëòýé ôàéëóóä

Òîõèðãîîíû ôàéëóóä

Sys, Ini , Inf, Dat, ôàéëóóä



Çóðãèéí ôàéëóóä

bmp, jpg gif , pcx

Ä¿ðñ áè÷ëýãèéí ôàéëóóä avi, mpg, mpe

Äóóíû ôàéëóóä mp3, wav, mid

Áàðèìò áè÷èã doc /word-í ôàéë/, xls /exe-í

ôàéël/ ,

txt /text ôàéë/ , pdf

Èíòåðíýòèéí ôàéëóóä htm, cla, php, asp

Øàõàãäñàí ôàéëóóä arj, zip, rar , tgz

Ïðîãðàì÷ëàëûí õýëíèé ôàéëóóä cpp, pas , bas, mdb

Ïðîãðàì õýðõýí àæèëëóóëàõ âý?

Óëàìæëàëò äàðààõ àðãóóä áàéäàã.

1. Start ->Programs öýñ ð¿¿ îðíî.

Ýíý õýñýãò ñèñòåìä ñóóëãàãäñàí ïðîãðàìóóä îðøäîã. Ýíäýýñ õýðýãòýé èõýíõ

ïðîãðàìàà àæèëëóóëæ áîëíî.

2. My Computer ýñâýë Windows Explorer ïðîãðàìûã àøèãëàí àæèëëóóëàõ.

Ýäãýýð ïðîãðàìààð äèñê äýýð ÿìàð ïðîãðàì áàéãààã õÿíàí äýýð íü äàðñíààð

àæèëëóóëæ áîëíî. ªºðººð õýëáýë ïðîãðàì áàéæ ìàãàäã¿é ãýñýí ôàéë äýýðýý

õóëãàíààð äàðæ /õî¸ð óäàà/ ¿çíý ãýñýí ¿ã.

3. Run öîíõûã àøèãëàí.

Start->Run ãýæ óã öîíõûã ãàðãàæ èðíý.

Ìºðºíä ïðîãðàìûí çàìûã áè÷èæ ºãººä Enter

äàðíà. Õýðýâ çàìûã íü áè÷èæ ÷àäàõã¿é áîë

Browse òîâ÷èéã àøèãëààðàé.



Õè÷ýýë ¹3 Windows ñèñòåìèéí ¿íäñýí òîõèðãîî õèéõ

ªíãºíèé òîõèðãîîã õèéõ.

Äóóíû òîõèðãîîã õèéõ.

Õàðàãäàõ áàéäëûã òîõèðóóëàõ.

Ñ¿ëæýýíèé òàëààðõ îéëãîëò

Ñ¿ëæýýíèé òîõèðãîî.

Ïðîãðàì ñóóëãàõ òåõíîëîãè.


Ýíý õè÷ýýëýýð áèä Windows ñèñòåìèéí ºíãº, äóó, ñ¿ëæýý, áîëîí áóñàä õàðàãäàõ áàéäëûã

õýðõýí òîõèðóóëäàãèéã àâ÷ ¿çýõ áîëíî.


1. ªíãºíèé òîõèðãîî

Windows ñèñòåì íü ãðàôèê õàâòàíààñàà /Display card/ õàìààð÷ 2-232

õ¿ðòýëõ ÿëãààòàé

ºíãèéã ä¿ðñëýõ ÷àäâàðòàé. Äóíäæààð 216

ºíãºòýé áàéõàä õàíãàëòòàé áàéäàã. Õýðýâ ãðàôèê

êàðò íü Windows-òîéãîî çîõèöîîã¿é áàéâàë äýýä òàë íü 16 ºíãº ä¿ðñëýõ ÷àäâàðòàé áàéäàã.

Èéìýýñ Windows-èéí õàìãèéí àíõíû ãýæ áîëîõ òîõèðãîî íü ýíý êàðòûã ñèñòåìä

òîõèðóóëæ ºãºõ ÿâäàë áàéäàã. ¯éëäâýðëýã÷ýýñ íü èð¿¿ëýõäýý ýíý êàðòûã äðàéâåð ôàéëòàé

íü õàìò ºãäºã. Äðàéâåð ôàéë ãýäýã íü Windows-èéã óã êàðòòàé õýðõýí õàðüöàõûã

òàéëáàðëàñàí çààâàð òîõèðãîî á¿õèé ôàéë þì. Óã ôàéëûã àøèãëàí Windows íü óã

õàâòàíòàé çîõèöîí àæèëëàäàã. Õýðýâ ñèñòåìèéí ºíãº íü õàíãàëòã¿é áàéãàà áîë çóðàã icon-

óóä áàðçãàð òóí ººä ìóóòàé õàðàãäàíà. Ýíý òîõèîëäîëä ºíãèéã íü íýìýõ õýðýãòýé. Äýýðõ

áàéäàë íü èõýâ÷ëýí ãðàôèê êàðòûã ñèñòåìòýé òîõèðóóëæ ºãººã¿éãýýñ áîëäîã.



Device Manager õýñãèéã ñîíãîñíû äàðàà äàðààõ öîíõ ãàð÷ èðíý. Ýíä Windows-ûí áóñàä

òºõººðºìæ¿¿äèéã õýðõýí òàíüñàí áàéãàà íü õàðàãäàõ áºãººä çîõèöîæ ÷àäààã¿é

äðàéâåðóóäûí ºìíº øàð ºíãºòýé àíõààðëûí òýìäýã ãàðñàí áàéäàã. Õýðýâ ãðàôèê êàðò

òîõèðîîã¿é áîë Display adapter-í ºìíº òèéì òýìäýã ãàðñàí áàéõ áîëíî. Ò¿¿íèéã õóëãàíààð

ñîíãîîä Remove òîâ÷èéã äàð. ¯¿ãýýð áóðóó òîõèðóóëàãäñàí äðàéâåðûã áóöààí óñòãàæ

áàéãàà þì. ¯¿íèé äàðàà Refresh òîâ÷èéã äàðíà. Ýíý ¿åä Windows ñèñòåìèéã äàõèí øàëãàõ

áºãººä äðàéâåðã¿é òºõººðºìæ áàéãàà ýñýõèéã øàëãàíà. Áèä äðàéâåðûã íü óñòãàñàí ó÷ðààñ

øèíý òºõººðºìæ îëäëîî õýìýýí Display adapter-èéã ñóóëãàõ ýñýõèéã àñóóíà. Ýíý ¿åä ò¿¿íä

çºâ äðàéâåð ôàéëûí çàìûã äàõèí çààæ ºãºõ õýðýãòýé. Òîõèðóóëñíû äàðàà äàõèí ñèñòåìèéã

à÷ààëíà.

!! Çàðèìäàà äýýðõ öîíõîíä Other ãýäýã á¿ëýã äîîð òàíèãäààã¿é /øàð àíõààðëûí òýìäýãòýé/

òºõººðºìæ¿¿ä æàãññàí áàéäàã. Òýäãýýðèéã òîõèðóóëàõã¿é áîë áóñàä íü òîõèðîõã¿é áàéõ

òàë áèé.

Äýëãýöýíä ä¿ðñýëæ áàéãàà öýãèéí òîîã õýðõýí íýìýãä¿¿ëýõ âý? Õýðýâ áàãà öýãèéí ãîðèìä

òàâèãäñàí áîë öîíõíóóä áîëîí áè÷èã íü õýò òîì àæèëëàõàä òºâºãòýé ¿çýìæ ìóóòàé áàéäàã.



Òóõàéëáàë 640õ480 , 600õ800 çýðýã ãîðèìóóä íü èéì äóòàãäàëòàé áàéäàã. ¯¿íèéã

ñàéæðóóëàõûí òóëä äàðààõ àëõìóóäûã õýðýãæ¿¿ëíý. ¯¿íä:

1. Desctop äýýð õóëãàíû áàðóóí òîâ÷èéã äàðàí Properties õýñãèéã ñîíãîíî

2. Settings õýñãèéã ñîíãîíî.

3. Screen area õýñãýýñ õ¿ññýí ãîðèìäîî òàâèíà. /1024õ768 íü õýâèéí ãîðèì þì./

4. Ok òîâ÷èéã äàðíà.

2. Äóóíû òîõèðãîîã õèéõ.

Windows îð÷íû ïðîãðàìóóä íü ñàéí ãðàôèê ä¿ðñëýëýýñ ãàäíà äóóíû õ¿÷òýé ýôôåêòòýé

áîëñîí áèëýý. Òýäãýýð ïðîãðàìóóäûã äóó õîîëîéã¿éãýýð òºñººëºõèéí àðãàã¿é. Èéìýýñ áèä

Windows-èéã äóóòàé áîëãîæ ñóðàõ õýðýãòýé. Ýíý íü òóí õÿëáàðõàí.

¯¿íèé òóëä áèäýíä þóíû ºìíº äóóíû õàâòàí /sound card/, ÿðèã÷ áóþó speaker, óã äóóíû

õàâòàíä òîõèðîõ äðàéâåð ôàéë áàéõ õýðýãòýé. Ýíý äðàéâåð ôàéë íü èõýâ÷ëýí äóóíû

õàâòàíòàéãàà õàìò ¿éëäâýðýýñýý èðäýã áà óÿí äèñê, ýñâýë ëàçåð äèñê àëèí äýýð ÷ èðñýí áàéæ

ìàãàäã¿é.

Õýðýâ øèíýýð äóóíû õàâòàí õóäàëäàí àâààä ñóóëãàõ ãýæ áàéãàà áîë äàðààõ àëõìûã

äàãààðàé.

Çààâàð ¹1

1. Êîìïüþòåðàà óíòðààæ õàâòàíãàà çàëãàíà.

2. Êîìïüþòåðàà àñààíà.

3. Windows à÷ààëàãäìàãö øèíý òºõººðºìæ îëäëîî ãýñýí öîíõ ãàð÷ èðýõ

áºãººä ýíäýýñ Next òîâ÷èéã äàðíà.

4. Äðàéâåð ôàéëûã çààæ ºãíº.

5. Finish òîâ÷èéã äàðæ äóóñãàíà.

Äóóã øàëãàõ

1. Start->Settings->Control panels ->System -> Device Manager ñîíãîëòîîð îðíî

2. Sound, video and game controllers õýñýãò àíõààðëûí òýìäýãã¿é áàéãàà ýñýõèéã

øàëãàíà.

Äóó òîãëîæ áàéãàà ýñýõèéã øàëãàõäàà Start->Settings->Control panels ->Sound ñîíãîëòîîð

îðîí æàãñààëòíààñ àëü íýã äóóã ñîíãîí áàðóóí òàëä áàéãàà ñóìòàé òîâ÷èéã äàðíà.

/Speaker –ýý çºâ çàëãàñàí , çàëãààòàé áàéãàà ýñýõèéã øàëãààðàé./



Õýðýâ äóóíû õàâòàí óðüäààñ áàéñàí áîë ò¿¿íèéã òàíèóëàõäàà äàðààõ àëõìûã ã¿éöýòãýíý.

Äóóíû õàâòàíã òàíèóëàõ

Çààâàð ¹2

1. My Computer äýýð õóëãàíû áàðóóí òîâ÷èéã äàðàí Properties õýñãèéã

ñîíãîíî.

2. Device Manager õýñãèéã ñîíãîíî.

3. Õýðýâ Sound, video and game controllers õýñýãò àíõààðëûí òýìäýã áàéãàà áîë

òýð á¿ãäèéã íü ñîíãîîä Remove òîâ÷èéã äàðàí ñèñòåìýýñ óñòãàíà.

4. Yes coíãîëòûã äàðàí Restart õèéíý.

5. Öààø íü Çààâàð 1-èéã áàðèìòëàí àæèëëàíà.

3. Õàðàãäàõ áàéäëûã òîõèðóóëàõ. /Öîíõíû ºíãº ãýõ ìýò./

Windows-èéí öîíõíû ºíãº, ôîíòûã ººð÷ëºõ , Start öýñíèé ôîíòûã ñîëèõ, desktop-í ºíãº

ò¿¿í äýýðõ icon –óóäûí õýìæýýã ººð÷ëºõ çýðýã îëîí òîõèðãîîã ººðèéí õ¿ññýíýýð ººð÷èëæ

áîëäîã. ¯¿íèé òóëä äàðààõ àëõìóóäûã ìºðäºíº.

Çààâàð ¹3

Control Panels->Display ýñâýë Desktop äýýð õóëãàíû áàðóóí òîâ÷èéã äàðàí Properties

õýñãèéã ñîíãîíî.

Appearance õýñãèéã ñîíãîíî.

ªºð÷ëºõ ñîíãîëòîî õèéãýýä Ok òîâ÷èéã äàðíà.



4. Ñ¿ëæýýíèé òàëààðõ åðºíõèé îéëãîëò

Windows-èéí ñ¿ëæýýã òîõèðóóëàõ íü ò¿¿íèé íýëýýä íàðèéí òîõèðãîîíóóäûí íýã íü áîëíî.

Ãýõäýý ¿¿íä íàðèéí ìýäëýã îãò øààðäàõã¿é áºãººä ìýäýõã¿é ç¿éë ãàðâàë òóõàéí ñ¿ëæýýã

õàðèóöñàí ñ¿ëæýýíèé àäìèíèñòðàòîðîîñîî ëàâëàõ õýðýãòýé.

Ýõíèé óäààäàà áîë ñ¿ëæýýã õî¸ð ÿíç áàéäàã ãýæ îéëãîæ áîëíî. Ýõíèéõ íü äîòîîä ñ¿ëæýý

áóþó áàéãóóëëàãûí ñ¿ëæýý. Ýíý ñ¿ëæýýíä óã áàéãóóëëàãàä áàéãàà êîìïüþòåðóóä ë

õîëáîãäîõ áºãººä òýäãýýð íü õîîðîíäîî ìýäýýëëýý ÷ºëººòýé ñîëèëöîæ ÷àääàã. Õî¸ð äàõü

íü Èíòåðíåò þì. Ñ¿ëæýýã òîõèðóóëíà ãýäýã íü ýíý õî¸ð ñ¿ëæýýíä àæèëëàõ áîëîìæòîéãîîð

òîõèðóóëíà ãýñýí ¿ã. Òóõàéí ñ¿ëæýýíä áàéãàà êîìïüþòåðóóä íü õîîðîíäîî îéëãîëöîõ

ººðñäèéí õýëòýé áàéäàã. Ýíý õýëèéã êîìïüþòåðèéí óõààíä ïðîòîêîë ãýæ íýðëýäýã.

Òýãâýë Microsoft-èéí äîòîîä ñ¿ëæýýíä /Áèäíèé àøèãëàäàã / àæèëëàõàä äàðààõ ïðîòîêîëóóä

øààðäëàãàòàé.



1. IPX/SPX compatible protocol

2. NetBEUI

Õàðèí Èíòåðíýòýä õîëáîãäîõ ãýæ áàéãàà áîë TCP/IP ïðîòîêîë

øààðäëàãàòàé. Ýäãýýð

ïðîòîêîëóóä íü á¿ãä Windows-ò ººðò íü áàéäàã.

Îäîî äîòîîä ñ¿ëæýýíèé òàëààð ÿðèëöàöãààÿ. Äîòîîä ñ¿ëæýýíä õîëáîãäñîí êîìïüþòåð á¿ð

ººðèéí ãýñýí íýðòýé áàéäàã. Óã íýðèéã àøèãëàí áóñàä êîìïüþòåðààñ ò¿¿íä õàíäàæ áîëäîã.

Íýã èæèë íýðòýé õî¸ð êîìïüþòåð áàéæ òààðàõã¿é. Ò¿¿íýýñ ãàäíà äîòîîä ñ¿ëæýýíä äîìýéí

áóþó á¿ëýã ãýñýí îéëãîëò áàéäàã. Ýíý íü ñ¿ëæýýíä áàéãàà êîìïüþòåðóóäûã á¿ëýãëýí

õàðóóëæ áàéãàà õýëáýð þì. ªºðººð õýëáýë á¿ëýã ôàéëóóäûã àãóóëæ áàéãàà õàâòàñòàé

/äèðåêòîð ãýäýã/ èæèë áàéíà. Õýðýâ òàíàé áàéãóóëëàãà äîòðîî 4 ñàëáàð õýñãýýñ òîãòîí ¿éë

àæèëëàãàà ÿâóóëäàã áîë äîòîîä ñ¿ëæýýíäýý 4 äîìýéí áàéãóóëàõ áºãººä ñàëáàð á¿ðò áàéãàà

êîìïüþòåðóóä íü ººðèéí äîìýéí äîòðîîñ îëäîõ þì. Äîòîîä ñ¿ëæýýíä áàéãàà

êîìïüþòåðóóäàä õàíäàõäàà óëàìæëàëò ãóðâàí àðãààð õàíääàã.

1. Network Neighborhood ïðîãðàìààð

2. Windows Explorer ïðîãðàìààð

3. Ñ¿ëæýýíýýñ õàéëò õèéõ çàìààð

Íýãä¿ãýýð àðãûã àâ÷ ¿çüå.

Äîòîîä ñ¿ëæýýã àìæèëòòàé ñóóëãàñàí ¿åä Desktop äýýð äàðààõ icon õàðàãäàæ áàéäàã. Ò¿¿í

äýýð õóëãàíààð õî¸ð óäàà õóðäàí äàðíà. Äîîðõ æèøýýíä Amaraa, Anar , Delger, Migaa çýðýã

êîìïüþòåðóóä äîòîîä ñ¿ëæýýíä õîëáîãäñîí áàéãààã õàðæ áîëíî.



Ìýäýýëýë àâàõûã õ¿ññýí êîìïüþòåð äýýðýý õóëãàíààð double click õèéí äîòîðõ ìýäýýëëèéã

íü õàðíà. ¯¿íèé äàðàà ýíãèéí õóóëàõ ¿éëäëèéã àøèãëàí ººðèéí êîìïüþòåð ðóó

ìýäýýëëèéã õóóëæ àâ÷ áîëíî.

Õýðýâ ñ¿ëæýýíèé äîìýéíóóä ðóó õàíäàõèéã õ¿ñâýë Entire Network äýýð õóëãàíààð äàðíà.

Äîìýéí õàðàõ



Õî¸ðäóãààð àðãà Explorer àøèãëàí ñ¿ëæýýíä àæèëëàõ

1. Start òîâ÷ äýýð õóëãàíû áàðóóí òîâ÷èéã äàðíà.

2. Explore ñîíãîëòèéã õèéíý.

3. Network Neighborhood ñîíãîëòûã õèéíý.

4. Öààø íü ñ¿ëæýýíýýñ ôàéë õóóëàí àâ÷ áàéãàà íýã æèøýý ¿ç¿¿ëíý. /ººð äîìýéí äýõ

ìàøèíààñ/

Ãóðàâäóãààð àðãà

Çàðèì òîõèîëäîëä äýýðõ õî¸ð àðãààð ñ¿ëæýýíä õàíäàæ ÷àäàõã¿é áàéõ òîõèîëäîë ãàðäàã.

Ýíý òîõèîëäîëä ñ¿ëæýýíýýñ õàéëãàæ îëîí õàíäàõ àðãààð øèéäýæ áîëäîã áàéíà. ¯¿íèé

òóëä äàðààõ äàðààëëûã áàðèìòëàí àæèëëàíà.

1. Start->Find->Computer cîíãîëòûã õèéíý.

2. Õàéæ áàéãàà êîìïüþòåðèéíõýý íýðèéã áè÷íý. /Òóõàéëáàë Amaraa/

3. Find Now òîâ÷èí äýýð äàðíà.

4. Õàéëòûí ¿ð ä¿íä îëäñîí ìàøèíû çóðãàí äýýð õóëãàíààð õî¸ð óäàà äàðíà.

5. Õýðýâ îëäîõã¿é áàéãàà áîë ÷èíèé ñ¿ëæýýíèé òîõèðãîî áóðóó áàéíà ãýñýí

¿ã.

Õýðõýí äîòîîä ñ¿ëæýýíä õîëáîõ âý? ¯¿íèé òóëä áèäýíä Ñ¿ëæýýíèé õàâòàí /Network card/

õýðýãòýé. Õàâòàíã ñóóëãàõäàà äàðààõ äàðààëëûã áàðèìòëààðàé.

1. Êîìïüþòåðàà óíòðààíà. /Àñààëòòàé áàéõàä íü ÿìàð ÷ òºõººðºìæ çàëãàæ

ñàëãàæ áîëîõã¿é !! /

2. Õàâòàíãàà ñóóðèëóóëíà.

3. Äàõèí àñààíà.

4. Windows ýõëýõýä øèíý òºõººðºìæ îëäëîî ãýñýí ìýäýýëýë ãàð÷ èðýõ áºãººä

õàâòàíãèéí äðàéâåð äèñêèéã øóðãóóëæ òýíäýýñ äðàéâåð ôàéëûã çààæ ºãíº.



Ìºí ººð íýã àðãà íü õýðýâ äýýðõ àðãà á¿òýìæã¿é áîëáîë ýñâýë êàðò àíõíààñàà ñóóëãààòàé

áàéñàí áîë äàðààõ äàðààëëààð àæèëëàæ ¿ç.

Ñ¿ëæýýíèé êàðò øèíýýð ñóóëãàõ

1. My Computer äýýð õóëãàíû áàðóóí òîâ÷èéã äàðæ Properties õýñãèéã ñîíãîíî.

2. Device Manager õýñãèéã ñîíãîíî.

3. Network adapter ãýñýí õýñýã áàéãàà ýñýõèéã øàëãà. Õýðýâ áàéãàà áîë ò¿¿í

äîòîð áàéãàà áè÷ëýãèéí ºìíº íü øàð àíõààðëûí òýìäýã áàéíà óó? Õýðýâ

èéì òýìäýã áàéâàë óã äðàéâåðèéã ñîíãîí Remove òîâ÷èéã äàðæ óñòãà. Õýðýâ

èéì òýìäýãã¿é áàéâàë óã êàðò íü çºâ àæèëëàæ áàéíà ãýñýí ¿ã áºãººä

ò¿¿íèéã äàõèí ñóóëãàõ øààðäëàãã¿é. Ñ¿ëæýý àæèëëàõã¿é áàéãàà íü ººð

ç¿éëä áóñàä òîõèðãîîíä áàéíà ãýñýí ¿ã. .

4. /Õýðýâ äðàéâåðèéã óñòãàñàí áîë / Start->Settings->Add new hardware

5. Æàãñààëòíààñ Network adapter õýñãèéã ñîíãîíî.

6. Äðàéâåð ôàéëûã çààæ ºãíº.

7. Restart õèéíý.

Ñ¿ëæýýíèé òîõèðãîîã õèéõ

Õàâòàíãàà ñóóëãàñàí áîë ñ¿ëæýýãýý òîõèðóóëàõ õýðýãòýé. Ñ¿ëæýýíèé òîõèðãîîã õèéõ

öîíõûã ãàðãàõäàà äàðààõ äàðààëëûã áàðèìòàëíà. ¯¿íä: Start->Settings->Network õýñãèéã

ñîíãîíî. ¯¿íèé äàðàà äàðààõ öîíõ ãàð÷ èðíý. ¯¿íä :



Çóðàãòàé íü ñ¿ëæýýíèé õàâòíû äðàéâåð þì.

Çóðàãòàé íü ñ¿ëæýýíèé ïðîòîêîë þì.

Çóðàã íü ÿìàð ñ¿ëæýýíèé õýðýãëýã÷ áîëîõûã õàðóóëíà.

Ñ¿ëæýýíä ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýã÷ ïðîãðàììóóä.

Ýíý çóðãàíä õàìãèéí çºâ òîõèðóóëàãäñàí òîõèðãîî õàðàãäàæ áàéíà. /Ãýõäýý Èíòåðíýòýä

äîòîîä ñ¿ëæýý àøèãëàí õîëáîãäîæ áàéãàà áîë, ººðººð õýëáýë óòàñíû øóãàìààð õîëáîãäñîí

¿åä àðàé ººð òîõèðãîî õàðàãäàíà./

Îäîî ñ¿ëæýýã õýðõýí äýýðõ áàéäàëòàé òîõèðóóëàõ òàëààð ÿðèëöàöãààÿ. Èíòåðýíýòýä

õîëáîãäîõîä áèäýíä çàðèì ìýäýýëýë õýðýãòýé. ¯¿íä:

1. IP õàÿã

2. Äîìýéí õàÿã

3. Gateway õàÿã



IP õàÿã áîë äýëõèé íèéòèéí ñ¿ëæýýíä ÷èíèé ìàøèíû õýðýãëýõ íýð þì. Áóñàä á¿õ ãàçðààñ

ýíý õàÿãààð ë ÷èíèé ìàøèí ðóó õàíäàõ áîëíî. Ip õàÿã íü öýãýýð òóñãààðëàãäñàí 256 äîòîðõ

äºðâºí òîî áàéäàã æèøýý äîîð ¿ç¿¿ëýâ.

128.10.45.10 , 202.5.194.8 , 252.20.15.14 ãýõ ìýò…

Ýíý õàÿãèéã óã ñ¿ëæýýíèé èíæèíåð, ýñâýë èíòåðíýò ñóóëãàæ ºã÷ áàéãàà áàéãóóëëàãààñ

àâäàã.

Äîìýéí õàÿã çàðèìäàà õýðýãöýýã¿é áàéäàã. Ýíý íü ñ¿ëæýýíä õàÿã õóâèðãàõ ïðîöåññò

õýðýãëýãääýã. Õýëáýð íü IP õàÿãòàé ìºí èæèë. Gateway áîë ÷èíèé êîìïüþòåðèéã

Èíòåðíýòòýé õîëáîæ ºã÷ áàéãàà êîìïüþòåð þì. Ò¿¿íèé õàÿãèéã ìºí ë ìýäýæ áàéõ ¸ñòîé.

Õýðýâ óòàñíû øóãàìààð ìîäåì àøèãëàí õîëáîãäîæ áàéãàà áîë äýýðõ ìýäýýëýë õýðýãã¿é.

Ò¿¿íèéã õîëáîæ ºã÷ áàéãàà áàéãóóëëàãà íü öààíàà òîõèðóóëäàã. Äîìýéí õàÿã ÷ òýð

Gateway-í õàÿã ÷ òýð õýëáýðýýðýý IP õàÿãòàé èæèë áàéíà. Áèä ýäãýýð õàÿãàà ìýääýã ãýæ

¿çýýä ñ¿ëæýýãýý òîõèðóóëöãààÿ.

5. Ñ¿ëæýýã òîõèðóóëàõ



Ñ¿ëæýýã òîõèðóóëàõ

1.Start->Settings->Network õýñãèéã ñîíãîíî.

2.Add òîâ÷èéã äàðíà.

3.Adapter õýñãèéã ñîíãîíî. /Õýðýâ æàãñààëòàä ñ¿ëæýýíèé

õàâòàí õàðàãäàæ áàéâàë º.õ óðüä÷èëàí òàíèóëñàí áîë ýíý

àëõìûã àëãàñàæ áîëíî./

4.Have disk òîâ÷èéã äàðæ ñ¿ëæýýíèé äðàéâåð ôàéëûí

áàéðøëûã äèñêíýýñ çààæ ºãíº.

5.Ok òîâ÷èéã äàðíà. ¯¿íèéã äàãààä TCP/IP ïðîòîêîë ººðºº

íýìýãäñýíèéã õàðæ áîëíî.

6.Add òîâ÷èéã äàõèí äàðíà.

7.Protocol ñîíãîëòûã õèéíý.

8.Microsoft õýñãèéã ñîíãîíî.

9.IPX/SPX compatible protocol-èéã ñîíãîíî.

10.Ok äàðíà.

11.Add òîâ÷èéã äàõèí äàðíà.

12.Protocol ñîíãîëòûã õèéíý.

13.Microsoft õýñãèéã ñîíãîíî.

9.NETBEUI protocol-èéã ñîíãîíî.

10.Ok äàðíà. ¯¿ãýýð äîòîîä ñ¿ëæýýíèé ñóóëãàëò äóóñëàà.

11.Îäîî Èíòåðíýòèéí òîõèðãîîã õèéíý. ¯¿íèé òóëä

æàãñààëòíààñ TCP/IP ñîíãîíî.

12.Properties òîâ÷èéã äàðíà.

13. IP address õýñãèéã ñîíãîíî.

14.Specify an IP address ñîíãîëòèéã õèéíý.

15.IP address õýñýãò IP õàÿãàà áè÷èí ºãíº.



16.Subnet mask õýñãèéã áºãëºíº. Ýíý õýñýã íü ñ¿ëæýýã

õóâààõàä õýðýãëýãääýã. Ìàíàé îðîíä C òºðëèéí ñ¿ëæýý

èõýâ÷ëýí áàéäàã ó÷ðààñ 255.255.255.0 ãýñýí óòãûã òàâüæ

ºãäºã. Ýíý íü õóâààëòã¿é Ñ ñ¿ëæýý ãýñýí óòãàòàé þì. Ñ

òºðëèéí ñ¿ëæýýíä äýýä òàë íü 254 êîìïüþòåð õîëáîãääîã.

17.Gateway õýñãèéã ñîíãîíî.

18.New Gateway õýñýãò Gateway-í õàÿãèéã áè÷íý. Add


19. DNS Configuration õýñãèéã ñîíãîíî.

20.Enable ñîíãîëòûã õèéíý.

21.Host õýñýãò ìàøèíû íýðèéã áè÷íý.

22.Domain õýñýãò áàéãóóëëàãàòàà áàéäàã äîìýéí íýðèéã

áè÷íý. Òóõàéëáàë edu.mn ãýõ ìýò.

23.DNS search order õýñýãò äîìýéí õàÿãàà îðóóëààä Add


24.Åðºíõèé Ok òîâ÷èéã äàðíà.

25.Òîõèðãîîíû öîíõíîîñ Identification õýñãèéã ñîíãîíî.

26. Computer Name õýñýãò ººðèéí ìàøèíû ñ¿ëæýýíèé

íýðèéã áè÷íý.

27. Workgroup õýñýãò ººðºº àëü äîìýéíä õàðüÿàëàãäàæ

áàéõàà áè÷íý.

25.Ok òîâ÷èéã äàðíà. Restart õèéíý.

Ñ¿ëæýýãýýð ôàéëàà èëãýýõ, àâàõûí òóëä ò¿¿íèéã Share õèéñýí áàéõ øààðäëàãàòàé. Õýðõýí

ôàéëûã share õèéõ âý? ¯¿íèé òóëä äàðààõ çààâàðààð àæèëëàõ õýðýãòýé.

1. My computer ýñâýë Windows Explorer-èéã àøèãëàí óã ôàéëûã /ýñâýë õàâòñûã

/ îëíî.

2. Ò¿¿í äýýð õóëãàíû áàðóóí òàëûí òîâ÷èéã äàðíà.

3. Sharing õýñãèéã ñîíãîíî.

4. Shared As õýñãèéã ñîíãîíî.

5. Shared Name õýñýãò ñ¿ëæýýíä õàðàãäàõ íýðèéã íü áè÷èæ ºãíº.

6. Access Type õýñãýýñ Read Only ñîíãî



7. Íóóö ¿ãèéã ºãíº.

8. Áàòàëãààæóóëààä Ok òîâ÷ äàðíà.

6. Ïðîãðàìì ñóóëãàõ òåõíîëîãè

Çàðèì ïðîãðàìûã Windows-èéí îð÷èíä àøèãëàõûí òóëä ò¿¿íèéã ñèñòåìä ñóóëãàõ õýðýãòýé

áàéäàã. ¯¿íèé òóëä óã ïðîãðàìûí ôàéëóóä äîòðîîñ èõýâ÷ëýí setup ýñâýë install ãýõ ìýò

ôàéëûí àëü íýãèéã äàðàí àæèëëóóëäàã. Ïðîãðàìûã ñóóëãàõ ÿâöàä ò¿¿íèé ÷óõàë çàðèì íýã

ôàéëóóäûã Windows ñàíãèéí çàðèì õýñýãò õóóëäàã áºãººä ñèñòåìèéí ôàéëóóä, ðåãèñòðèéí

ôàéëóóäàä ººð÷ëºëò îðóóëäàã. Èõýíõ ñóóëãàëòûí ïðîöåññ íü äóóñìàãöàà Windows-èéã

äàõèí à÷ààëàõûã øààðääàã. Ýíý íü õèéæ ºãñºí òîõèðãîîãîî èäýâõæ¿¿ëýõ ãýñýí çîðèëãîòîé

õîëáîîòîé. Ñóóëãàñàí ïðîãðàìóóä èõýâ÷ëýí c:/Programm Files/ ñàíä îðäîã.

¯¿íèé ýñðýãýýð çàðèì ïðîãðàìóóäûã ñóóëãàõ øààðäëàãã¿é áàéäàã áºãººä òýäíèéã ç¿ãýýð ë

õóëãàíààð Click õèéñíýýð àæèëëóóëäàã. Òóðøëàãàòàé õýðýãëýã÷èä ýíý õî¸ð ïðîãðàììûã ººð

ººð ãàçàð õàäãàëäàã áºãººä ñóóæ àæèëëàäàã ïðîãðàìóóäûã èõýâ÷ëýí Installs ãýñýí õàâòàñ

¿¿ñãýí äîòîð íü õóóëñàí áàéäàã.



Òîìîîõîí ïðîãðàìóóä íóóö ¿ãýýð õàìãààëàãäñàí áàéäàã áºãººä óã ïðîãðàììûã õóäàëäàí

àâàõàä íóóö ¿ãèéã íü õàìòàä íü ºãäºã. Õàðèí óã ïðîãðàìì õàòóó äèñê äýýð áàéãàà

òîõèîëäîëä íóóö ¿ã íü èõýâ÷ëýí cdkey ýñâýë serial ýñâýë password ãýõ ìýò íýðòýé æèæèãõýí

ôàéë äîòîð îðøèæ áàéäàã.

Æèøýý áîëãîí íýã ïðîãðàìì ñóóëãàæ ¿çüå.

Ïðîãðàì ñóóëãàõ

1. Ìó Computer äýýð õóëãàíààð äàðíà.

2. Ñ äðàéâåðûã ñîíãîíî.

3. Installs õàâòàñûã ñîíãîíî.

4. IÑóóëãàõ ïðîãðàìàà ñîíãîíî.

5. Serial.txt ôàéëûã íü íýýíý.

6. Íóóö ¿ãèéã õóóëàí àâíà.

7. Setup ïðîãðàìûã àæèëëóóëíà.

8. Ìýäýýëë¿¿äèéã áºãëººä íóóö ¿ãèéã îðóóëíà.

9. Ñóóëãàæ äóóñààä Restart õèéíý.

Ñóóëãàñàí ïðîãðàìûã àæèëëóóëàõäàà èõýâ÷ëýí äàðààõ çàìààð àæèëëàäàã.

Start -> Programs-> Ñóóëãàñàí Ïðîãðàìûí Õàâòàñ->¯íäñýí ïðîãðàì

Ãýòýë çàðèì ïðîãðàì íü ñóóãààä Start öýñýíä îðäîãã¿é òýäíèéã Program Files õàâòàñíààñ

îëæ áîëíî. Õýðýâ áàñ îëäîõã¿é áîëáîë íýã áîë Õàéëò àøèãëàí ôàéëûã íü õàéõ ýñâýë My

Computer ïðîãðàììûã àøèãëàí ººðºº îëîõûí àëèíààð íü ÷ õèéæ áîëíî.

Desktop äýýð õýðýãòýé ôàéë áàéãàà ýñýõèéã øàëãà. Áàéãàà áîë ìºí ë àþóëã¿é ãàçàð õóóëæ

àâàõ õýðýãòýé. ªãºãäëºº íàéäâàðòàé õàäãàëñíû äàðàà ñóóëãàõ ïðîöåññèéã ýõýëæ áîëíî.

¯¿íèé òóëä ýõëýýä íóóö ¿ãýý ôàéëààñ íü ýñâýë äèñêíýýñ íü õàðæ áè÷èæ àâàõ õýðýãòýé.

¯¿íèé äàðàà Windows-îîñîî ãàð÷ DOS ãîðèìä øèëæèõ õýðýãòýé. Ýíäýýñ ñóóëãàñàí íü èë¿¿

íàéäâàðòàé áàéäàã. Îäîî Win 98 –èéí èíñòàëë õàâòàñ ðóó îðîîä äàðààõ êîìàíäûã ºãíº.

S

e

t

u



p

¯¿íèé äàðàà äèñêèéã ýâäðýë , çºâ çîõèîí áàéãóóëàëòòàé áàéãàà ýñýõèéã øàëãàõ Scandisk

õýìýýõ ïðîãðàìì àæèëëàæ ýõýëäýã. Ýíý íü èõýâ÷ëýí öàã àâñàí òºâºãòýé áàéäàã áºãººä

õýðýâ ÷è äèñêýý ýâäðýëã¿é , õýâèéí ãýäýãò èòãýëòýé áàéãàà áîë èíãýæ öàã ¿ðýëã¿é äàðààõ

êîìàíäûã àíõíààñ íü ºã÷ áîëíî.

Setup /is

Ýíý ¿åä øàëãàõ ïðîãðàìûã äóóäàëã¿é øóóä Windows-èéã ñóóëãàõ ïðîãðàì ýõýëäýã.

Öààøäûí õè÷ýýëèéã ¿çýõýýñ ºìíº áèä íýã ç¿éëèéã òîõèðîõ õýðýãòýé. Õýðýâ alt + h òîâ÷èéã

/ýñâýë êîìáèíàöûã/ äàð ãýñýí áàéâàë ýíý íü êîìïüþòåðèéí ãàðàí äýýðõ /keyboard/ alt ãýñýí

áè÷èãòýé òîâ÷èéã äàðæ áàéõäàà h ¿ñýãòýé òîâ÷èéã õàìò äàðíà ãýñýí ¿ã ãýæ îéëãîîðîé.

Õè÷ýýë ¹4 Ñèñòåìýýñ õàéëò

Ôàéë áîëîí õàâòàñ õàéõ.

Äîòîîä ñ¿ëæýýíýýñ õàéõ.

Explorer äýýðýýñ õàéëãàõ.

Òóñëàìæ àâàõ àðãóóä.

ßìàð ôàéëóóäûã îðîëäîõ õýðýãã¿é âý?

Áóñàä ºðãºí àøèãëàãääàã îáüåêòóóä


Ýíý õè÷ýýëýýð áèä Windows ñèñòåì äýýðýýñ õýðõýí õýðýãòýé ìýäýýëëýý õàéæ îëæ àâàõ

òàëààð ñóðàëöàõ áîëíî. Ìºí ñèñòåìèéí ÷óõàë ôàéëóóä íü õààíà õààíà áàéäãèéã ìýäýæ àâàõ

áà áóñàä íýìýëò ìýäýýëëèéã àâàõ áîëíî.


1. Ôàéë áîëîí õàâòàñ õàéõ



Windows ñèñòåìýýñ õàéëòûã íýëýýä îëîí ÿíçààð ã¿éöýòãýæ áîëíî. Õàéõûí òóëä õýðýãëýã÷

óã ôàéëûíõàà íýðíèé çàðèì õýñãèéã ìýäýæ áàéõàä õàíãàëòòàé.

Ýíãèéí õàéëò õèéõ

Õàéõ ôàéëûí íýðèéã ìýäýõã¿é áîë îéðîëöîîãîîð õàéëãàõ îëîí àðãà áàéäàã. Ýäíýýñ

çàðèìûã íü äóðäâàë

1. 1. * òýìäýã àøèãëàõ. Ýíý íü “á¿õ” ãýñýí óòãûã òºëººëºëºõ áºãººä æèøýý íü

á¿õ ôàéëûã ãàðãà ãýâýë *.* ãýæ áîëíî. Õýðýâ á¿õ ïðîãðàìóóäûã ãàðãàõ ãýæ

áàéãàà áîë *.exe ãýæ áè÷èæ õàéëãàæ áîëíî.

2. 2. ? òýìäýãýýð íýã òýìäýãòèéã òºëººë¿¿ëíý. Òóõàéëáàë à?à.* ãýæ õàéëãàâàë

íýð íü à-ð ýõëýí à-ð òºãññºí ãîëûí ¿ñýã íü ÿìàð ÷ áàéæ áîëîõ ÿìàð ÷ õàìààã¿é

ºðãºòãºëòýé á¿õ ôàéëóóäûã õàéæ îëíî.

Æèøýý íü Windows ñàí äîòðîîñ ôàéëûí íýð íü t ¿ñãýýð ýõëýí ãóðàâäàõ ¿ñýã íü n áàéõ á¿õ

ôàéëûã õàéæ îëú¸. Ýíý ¿åä äàðààõ ¿ð ä¿í ãàðñíûã õàðæ áîëíî. Ýäãýýð ôàéëóóä íü äýýðõ

íºõöëèéã õàíãàñíûã õàðæ áàéãàà áèçýý. Îäîî æàãñààëòíààñ õ¿ññýí ôàéëàà õóóëàí àâàõ,

óñòãàõ, çººõ, íýðèéã íü ñîëèõ, àæèëëóóëàõ çýðýã ñòàíäàðò ¿éëäë¿¿äèéã ã¿éöýòãýæ áîëíî.

Õýðýâ ºðãºòãºëèéã íü ( “.” èéí àðä áàéãàà 3 ¿ñýãí¿¿ä) áè÷èæ ºãºõã¿é áîë òóõàéí íýðòýé

ôàéë áîëîí õàâòàñíóóäûã õàéíà. Õàéëòûã áèä óëàì íàðèéí áîëãîí ôàéë äîòîð

àãóóëàãäàæ áàéãàà ¿ãýýð íü õàéæ áîëíî. Òóõàéëáàë hacker ãýäýã ¿ãòýé ôàéëóóäûã ãàðãà ãýõ

ìýò. ¯¿íèé òóëä õàéëòûí öîíõíû Containing text õýñýãò ¿ãýý áè÷èæ ºãíº. Äîîðõ çóðàãò bo-ð

ýõýëñýí íýðòýé äîòîð íü read ãýäýã ¿ã îðñîí ôàéëóóäûã õàéëãàñàí áàéíà.

Îäîî èë¿¿ íàðèéí õàéëò õèéå.Õàéëòûí öîíõíû Date õýñãèéã ñîíãîíî. Ýíý õýñãèéã àøèãëàí

áèä õàìãèéí ñ¿¿ëä çàñâàð îðñîí, ¿¿ññýí ôàéëóóäûã ìºí äýýð íü óã ¿éëäýë íü ÿìàð

õóãàöààíä áîëñîí áàéõ ¸ñòîé âý? çýðýã øèíæ¿¿ðýýð íü õàéæ áîëíî. Îäîî õýñýã õýñãýýð íü

òàéëáàðëàÿ.



Ýõíèéõèéã íü ñîíãîâîë á¿õ ôàéëààñ õàéíà. Õî¸ðäàõèéã íü ñîíãîâîë õàìãèéí ñ¿¿ëä

õàíäàãäñàí á¿õ ôàéëóóäûã õàéíà. Ìºí ýíý ñîíãîëòîí äîòîð õàìãèéí ñ¿¿ëä çàñâàðëàãäñàí ,

¿¿ññýí ôàéë ãýñýí ñîíãîëò áàéíà.

Ýíý ñîíãîëòûã õèéâýë óã ôàéëûí îí ñàð íü ÿìàð çàâñàðò áàéõûã çààæ ºã÷ áîëíî. Òóõàéëáàë

2001 îíû 4 ñàðûí 25-ñ 2001 îíû 7 ñàðûí 24 õîîðîíä ¿¿ññýí á¿õ ôàéëóóäûã ãýæ õàéëãàæ

áîëíî.

Ýíý ñîíãîëòûã õèéâýë ºìíºõ õýäýí ñàðûí äîòîð õàéõ âý ãýäãèéã òîõèðóóëæ ºã÷ áîëíî.

Ýíý íü äýýðõòýé èæèë áîëîâ÷ õýäýí ºäðººð õýìæèãäýíý.

Îäîî Advanced õýñãèéã ñîíãî¸. Ýíäýýñ ôàéëûí òºðºë áîëîí õýìæýýãýýð íü çààæ ºã÷ õàéæ

áîëíî. Òóõàéëáàë äîîð ïðîãðàìóóäûã õàéñàí õàéëò õàðàãäàæ áàéíà.

Windows-èéí õýëëýãýýð ïðîãðàìûã application ãýæ íýðëýäýã. ¯¿íýýñ ãàäíà Windows-ò

á¿ðòã¿¿ëñýí áóñàä á¿õ òºðëèéí ôàéëóóäûã õàéæ áîëíî.

Ò¿¿íèé äîîð íü ôàéëûí õýìæýýã õàìãèéí èõýýð íü ýñâýë áàãààð íü õÿçãààðëàí çààæ ºã÷

áîëíî. Òóõàéëáàë ýíä õàìãèéí áàãàäàà 7KB õýìæýýòýé ôàéëóóäûã õàéõ òîõèðãîî õàðàãäàæ

áàéíà.

Íàðèéí õàéëò õèéõ

1. Start->Find->Files or Folders

2. Íýðýí äýýð íü s*.* ãýæ çààæ ºãíº.

3. Date õýñãèéã ñîíãîíî.

4. Find all Files õàðèí combo-c Modified ãýäãèéã ñîíãîíî.

5. Between ýõíèé êàëåíäàðèéã ãàðãàæ ñàðûã óðàãø íü ÿâóóëæ ¿çíý. Ñîíãîëîî

6. Õî¸ð äàõü êàëåíäàðèàñ ñàðûã õîéø íü ÿâóóëæ ¿çíý. Ñîíãîëîî

7. Advanced õýñãèéã ñîíãîíî.

8. Òºðºëººñ Bitmap Image ãýäãèéã ñîíãîíî.

9. Õýìæýýã íü õàìãèéí áàãàäàà 20 KB áîëãîíî.

10. Find Now



11. ¯ð ä¿íãýýñ íýã ôàéëûã íü ñîíãîí àâíà.

12. Áàðóóí òîâ÷èéã äàðæ copy

13. My computer ãàðãàíà.

14. Drive C:

15. Áàðóóí òîâ÷îî äàðæ New Folder

16. My Pictures ãýæ íýð ºã

17. Äîòîð íü îðæ Paste õèéëýý.

18. Äýýð íü äàðæ àæèëëóóëíà.

2. Äîòîîä ñ¿ëæýýíýýñ õàéõ

Îäîî äîòîîä ñ¿ëæýýíýýñ õàéëò õèéæ ¿çüå. Áèä backup íýðòýé êîìïüþòåð äýýðýýñ ºãºãäºë

àâàõ õýðýãòýé áîëëîî ãýæ ¿çüå. ¯¿íèé òóëä ò¿¿íèéã õàéëãàí îëæ áîëíî.

1. 1. Start->Find->Computers

2. 2. Backup ãýæ áè÷íý

3. 3. Find Now

Ñ¿ëæýýãýýð õàéõ

1. 1. Start->Find->Computers

2. 2. Õàéëãàõ êîìïüþòåðàà ñîíãîîðîé.

3. 3. Find Now

4. 4. Ãàð÷ èðñýí êîìïüþòåð äýýð õóëãàíààð õî¸ð äàðæ ãàðãàæ èðíý.

5. 5. Õàâòàñ ðóó íü îðíî.

6. 6. Íýã ôàéëûã ñîíãîíî.

7. 7. Áàðóóí òîâ÷èéã äàðíà.

8. 8. Send to êîìàíäààð äèñê ð¿¿ õóóëíà.

3. Explorer äýýðýýñ õàéëãàõ.

Windows Explorer áîëîí My Computer äýýðýýñ ìºí õàéëòûã ã¿éöýòãýæ áîëíî.

Explorer àøèãëàí õàéõ

1. 1. Explorer ãàðãà.

2. 2. ßìàð íýã õàâòàñ ñîíãî

3. 3. Find.. êîìàíäûã ºã.

4. 4. *.txt áè÷ýýä õàéëãà.



5. 5. Ãàð÷ èðñýí ¿ð ä¿íãýýñ íýãèéã íü ñîíãîí àâ÷ àæèëëóóë

6. 6. Ìºí tools öýñ ð¿¿ îð

7. 7. Find ñîíãî

8. 8. Find Files and Folders

4. Windows –í òóñëàìæèéí ôàéëûã àøèãëàõ

F1 äàðàõ çàìààð òóñëàìæèéí ïðîãðàììûã ãàðãàíà. Õýðýâ ¿¿íèéã òóõàéëáàë Word

ïðîãðàììûí äýëãýöýí äýýð äàðâàë Windows-í áèø Word-èéí òóñëàìæ ãàðàõ ó÷èð ÿìàð íýã

ïðîãðàìä õàìààðàëã¿éãýýð äàðàõ õýðýãòýé. Ýíý ¿åä òóñëàìæèéí öîíõ ãàð÷ èðíý.

Contents áóþó àãóóëãà õýñýãò òóñëàìæèéí ôàéëóóäûã òºðºë òºðëººð íü æàãñààí áè÷ñýí

áàéäàã. Ýíäýýñ ÷óõàì ÿìàð òºðëèéí òóñëàìæ õýðýãòýé áîëñîí ò¿¿ãýýðýý õàéæ îëæ áîëíî.

Index õýñýãò òóñëàìæèéí ôàéëóóäûã åðºíõèéä íü íýðèéíõ íü äàãóó öàãààí òîëãîéí ¿ñãýýð

ýðýìáýëýí æàãñààí òàâèñàí áàéäàã. Search õýñãèéã äàðàõàä õàéëòûí ñàíã õýðõýí á¿ðä¿¿ëýõ

âý ãýñýí àñóóõ öîíõ ãàðíà. Õàìðàõ ìýäýýëëýýñýý õàìààðààä ¿¿ñãýõ õóãàöàà íü õàðèëöàí

àäèëã¿é. Ýíý õýñãýýñ áèä ìýäýýëëèéã õàéæ îëæ áîëäîã. Òóõàéëáàë õýðõýí äèñê ôîðìàòëàõ

âý ãýñýí ìýäýýëýë õýðýãòýé áîë format ãýæ áè÷èõýä ë îëäîõ æèøýýòýé.

5. ßìàð ôàéëûã îðîëäîæ áîëîõ áà áîëîõã¿é âý?

Ïðîãðàììûí ôàéëóóäûã îëîõ ãàçàð. Äàðààõ õàâòàñíóóäàä ïðîãðàììûí ôàéëóóä

õàäãàëàãäàíà.

1. 1. Program Files. Ýíý ñàíä Windows ñèñòåìä àæèë

2. 2. Windows /Ñóóëãàõàä íü õýðýãëýã÷ ººð íýð ºãñºí ÷ áàéæ áîëíî. Òóõàéëáàë

Win , Win95, Win98, WinNT ãýõ ìýò/

Ñèñòåìèéí ôàéëóóäûã õàðóóëáàë

1. 1. C:\WINDOWS\COMMAND äîòîð áàéãàà ôàéëóóä íü ÷óõàë ñèñòåìèéí

ôàéëóóä þì.

2. 2. C:\WINDOWS\SYSTEM , C:\WINDOWS\SYSTEM32 õàâòàñò òîõèðãîîíû

áîëîí áóñàä ïðîãðàìóóäûí ¿íäñýí ôóíêö¿¿äèéã àãóóëñàí ôàéëóóä îðøäîã.

3. 3. C:\ äðàéâåð äýýð msdos.sys, io.sys çýðýã ôàéëóóä íü ¿éëäëèéí ñèñòåìèéí

÷óõàë ôàéëóóä ó÷ðààñ óñòãàæ îãò áîëîõã¿é.



Ôîíòíû ôàéëóóä

Ñ:\windows\fonts õàâòàñ äîòîð ôîíòûí ôàéëóóä áàéäàã.

Òîõèðãîîíû ôàéëóóä

C:\windows\win.ini

C:\windows\system.ini

C:\windows\protocol.ini

C:\windows\system.dat /Ðåãèñòðèéí ôàéëóóä/

C:\windows\user.dat

C:\config.sys

çýðýã ôàéëóóä íü ñèñòåìèéí ¿íäñýí òîõèðãîîíóóäûã àãóóëæ áàéäàã.

Ýäãýýð ôàéëóóäûã îðîëäîõ óñòãàõààñ àëü áîëîõ çàéëñõèéõ õýðýãòýé. Àëü íü ÷ óñòãàãäñàí

ñèñòåìèéí õýâèéí ¿éë àæèëëàãààã àëäàãäóóëàõ àþóëòàé.

6. Áóñàä ºðãºí àøèãëàãääàã îáüåêòóóä

Shortcut àøèãëàí ñèñòåìèéã õºãæ¿¿ëýõ.

Shortcut: Ýíý áîë ôàéëûí õèéñâýð ä¿ð òºðõ íü þì. Òýðýýð ÿã ôàéëûí á¿õ ìýäýýëëèéã

àãóóëààã¿é áîëîâ÷ ò¿¿íèéã îðëîæ ÷àääàã. Ò¿¿íä ôàéëûí òàëààðõ ìýäýýëë¿¿ä õàäãàëàãääàã

áºãººä ò¿¿í äýýð õóëãàíààð click õèéõýä óã ýõ ôàéë äýýð click õèéñýíòýé èæèë ¿ð ä¿íã

ºãäºã. ªºðººð õýëáýë ò¿¿íèé õóóëáàð ìýò ë áàéäàã. Õýìæýý íü áàãà ó÷ðààñ ýõ ôàéëûã

äàõèí õóóëàõûí îðîíä ò¿¿íèéã ºðãºí àøèãëàäàã. Ãýõäýý ýõ ôàéë shortcut õî¸ð íü íýã äèñê

äýýð áàéõ ¸ñòîéã àíõààðàõ õýðýãòýé. Ò¿¿íèéã ¿¿ñãýõäýý ôàéë äýýðýý õóëãàíû áàðóóí òàëûí

òîâ÷èéã äàðààä öýñíýýñ íü create shortcut õýñãèéã ñîíãîäîã.

Shortcut ¿¿ñãýõ õàðàõ

1. 1. My Computer äýýð äàðíà

2. 2. Ñ:\windows õàâòñûã ñîíãî.

3. 3. Calc.exe –ã ñîíãîí àæèëëóóë. /Òîîíû ìàøèí /

4. 4. Äàðàà íü òîîíû ìàøèíàà õàà

5. 5. Calc.exe äýýð õóëãàíû áàðóóí òîâ÷èéã äàð.

6. 6. Create Shortcut ñîíãîëòûã õèé.

7. 7. Shortcut äýýð äàðàí àæèëëóóëíà.

8. 8. ¯¿ññýí Shortcut-èéã õóëãàíààð çººí äýëãýöýí Taskbar äýýð òàâü.

9. 9. Äýýð íü äàðæ àæèëëóóë.



Start öýñòýé àæèëëàõ

Åðºíõèé çîõèîí áàéãóóëàëò.

Programs õýñýãò ñèñòåìä àæèëëàõààð ñóóëãàãäñàí ïðîãðàìóóäûí æàãñààëò áàéäàã.

Favorites: õýñýãò ººðèéí äàõèí äàõèí îðæ àøèãëàäàã õàâòàñ, èíòåðíýòèéí õàÿãàà õàäãàëæ

áîëäîã. Äàðàà íü óã õàÿãàà äàõèí áè÷èõèéí îðîíä Favorites õýñãýýð îðîîä øóóä à÷ààëæ

áîëíî.

Documents: õýñýãò ñèñòåìä ñ¿¿ëèéí ¿åä ¿çýæ áàéñàí áàðèìò áè÷ãèéí ôàéëóóäûí æàãñààëò

áàéäàã.

Settings: Ýíý õýñýãò áàéäàã îëîí òºðëèéí ïðîãðàìóóäûã àøèãëàí ñèñòåìèéã òîõèðóóëäàã.

Find: Õàéëò ã¿éöýòãýõ õýñýã.

Help: Òóñëàìæ àâàõ

Run: Ò¿ðãýí à÷ààëàõ

Log off: Îäîî áàéãàà õýðýãëýã÷èéí Windows-èéã äóóñãàæ Windows-ã øèíýýð ýõë¿¿ëýõ.

Shutdown: ñèñòåìèéã àþóëã¿é òºãñãºõ.

Start öýñèéã òîõèðóóëàõ

1. 1. Start->Settings->Taskbar and Start Menu

2. 2. Programs õýñãèéã ñîíãî

3. 3. Accessories

4. 4. NotePad Calculator õî¸ðûã ñîíãîíî.

5. 5. Cut êîìàíäûã äàð.

6. 6. Start –ã ñîíãî. /Öýñíèé á¿ð ýõýíä àâàà÷èõ ãýæ áàéíà/

7. 7. Paste êîìàíäûã ñîíãî.

8. 8. Ïðîãðàìàà õàà

Windows-í öàã áîëîí ºäðèéã òîõèðóóëàõ. Öàã áîëîí ºäðèéã òîõèðóóëàõ

1. 1. Taskbar äýýðõ öàãàí äýýð õóëãàíààð õî¸ð òîâø



2. 2. Êàëåíäàðèéã òîõèðóóë

3. 3. Öàãèéã òîõèðóóë

4. 4. Á¿ñèéã òîõèðóóë.

Õè÷ýýë ¹5 Control Panel

Ìîíãîë ¿ñãýýð áè÷èõ áîëîìæòîé áîëãîõ àðãóóä.

Øèíý ôîíò ñóóëãàõ.

Øèíýýð òºõººðºìæ ñóóëãàõ

Ïðîãðàì õàíãàìæ íýìæ ñóóëãàõ õýñýã.

Desktop-ã ººð÷ëºõ

Ãðàôèê êàðòíû òîõèðãîî

Ãàðíû òîõèðãîî

Õóëãàíû òîõèðóóëãà.

Äóóíû òîõèðãîî

Òºõººðºìæèéí õàÿãèéã ººð÷ëºõ


Ýíý õè÷ýýëýýð áèä Windows ¿éëäëèéí ñèñòåìèéí ¿íäñýí òîõèðãîîíóóäûã õèéæ ñóðàõ

áîëíî.


1. Ìîíãîëîîð áè÷èõ

Ìîíãîëîîð áè÷èõèéí òóëä ìîíãîë ôîíòíû ôàéëòàé áàéõ õýðýãòýé. Ôîíòíû ôàéë íü

ttf ºðãºòãºëòýé áàéäàã. Õî¸ð àðãààð ìîíãîëîîð áè÷èæ áîëíî. Íýã íü ãàðíû äðàéâåð

àøèãëàí, íºãººíü øóóä ìîíãîë ôîíò àøèãëàí áè÷èõ. Ýõíèé àðãûã íü àøèãëàõ áîëáîë

ìîíãîë äðàéâåðíû ïðîãðàìì ñóóëãàäàã. Òóõàéëáàë ÎðãèëÒåõ-ñ ãàðãàñàí Monwin õýìýýõ

ïðîãðàììûã ñóóëãàõ õýðýãòýé. Õî¸ðäóãààð àðãà íü çàðèì ìîíãîë ôîíòíû ôàéëóóä íü òóñãàé

äðàéâåð øààðäàëã¿é øóóä ººðèéã íü àøèãëàõ áîëîìæòîé áàéäàã . Òóõàéëáàë Danzan.ttf

ôîíò íü èéì ôàéë þì. ¯¿íèéã ñèñòåìä ñóóëãàñíààð àøèãëàõ áîëîìæòîé áîëíî.

Øèíý ôîíò ñóóëãàõ

¯¿íèé òóëä äàðààõ äàðààëëààð àæèëëàíà.

1. 1. Start->Control Panels->Fonts



2. 2. File öýñíýýñ Install ñîíãî

3. 3. Ôîíòíû çàìûã çààæ ºãíº

4. 4. Select all òîâ÷èéã äàðíà.

5. 5. Ñóóëãàíà

Control Panel áîë ñèñòåìèéí òîõèðãîîíû öîíõ þì. Ýíý öîíõíîîñ áèä ñèñòåìèéí èõýíõ

òîõèðãîîã õèéæ áîëäîã. Îäîî ò¿¿í äýýðõ ÷óõàë òîõèðãîîíóóäûã òàéëáàðëàÿ.

1. 1. Add New Hardware

Ýíý ïðîãðàìûã àøèãëàí ñèñòåìä øèíýýð òºõººðºìæ ñóóëãàäàã. ßíç á¿ðèéí ñóóëãàæ áîëîõ

òºõººðºìæ¿¿äèéí æàãñààëòíààñ ººðºº ñîíãîí ñóóëãàæ áîëíî. Ýñâýë Windows-ð íü ººðººð

íü øèíý òºõººðºìæ çàëãààòàé áàéãàà ýñýõèéã õàéëãàí ñóóëãàæ áîëíî.

2. 2. Add/Remove Programs

Ýíý ïðîãðàìûã àøèãëàí ñèñòåìä ñóóëãàãäñàí ïðîãðàìóóäûã ñèñòåìýýñ àðèëãàõ, øèíýýð

ïðîãðàì ñóóëãàõ çýðýã çîðèëãîîð àøèãëàäàã. Ìºí Start Up äèñêèéã ýíý óòèëèòààð õèéäýã.

Ñèñòåìèéí ººðèéíõ íü ïðîãðàìóóä ýíä áàñ áàéõ áºãººä íýìýëòýýð òýäíýýñ ñóóëãàæ áîëíî.

Ïðîãðàìûã ñèñòåìýýñ çàéëóóëàõ Windows-èéã íýìæ ñóóëãàõ

1. 1. Start->Settings->Control panel->Add remove programs

2. 2. Æàãñààëòíààñ íýã ïðîãðàì ñîíãîíî.

3. 3. Remove òîâ÷èéã äàðíà.

4. 4. Öààø íü çààâðûí äàãóó àæèëëàæ äóóñãàíà.

5. 5. Windows Setup õýñãèéã ñîíãîíî.

6. 6. Accessories ð¿¿ õóëãàíààð õî¸ð äàðæ îðíî.

7. 7. Íýã ïðîãðàì ñîíãîîðîé

8. 8. Ok òîâ÷èéã äàðæ ñóóëãàíà.

9. 9. Startup disk öîíõ ðóó îðíî.

10. 10. Äèñêýý õèéíý.

11. 11. Ýõë¿¿ëíý.

12. 12. Ok òîâ÷èéã äàðæ äóóñãàíà.

2. 3. Date/Time



Ýíý óòèëèòûã àøèãëàí ñèñòåìèéí öàã áîëîí îãíîîã òîõèðóóëæ ºãíº.

¯¿íèéã ìºí Taskbar äýýðõ õóëãàíû ä¿ðñýí äýýð õî¸ð äàðæ ãàðãàæ èðäýãèéã

áèä ¿çñýí áèëýý.

3. 4. Desktop Themes

Desktop-í õàðàãäàõ áàéäëûã ÿíç á¿ðýýð ººðèéí ñîíèðõîëä íèéö¿¿ëýí ººð÷ëºõ áîëîìæèéã

ýíý óòèëèò îëãîäîã.

Desktop òîõèðóóëàõ

1. 1. Start->Settings->Control Panel-> Desktop Themes

2. 2. Theme-ñ ñîíãîíî.

3. 3. ßìàð ÿìàð ººð÷ëºëò¿¿äèéã àâàõ àâàõã¿éãýý òîõèðóóëíà.

4. 4. Apply õèéæ õàðíà.

4.5. Display

Áèä ýíý óòèëèòûã àøèãëàí ãðàôèê õàâòàíã òîõèðóóëæ ºãíº. ¯¿íä òóõàéëáàë ñèñòåìä õýäýí

ÿíçûí ºíãº ä¿ðñëýãäýõ âý? Äýëãýöýíä õýäýí öýã õàìãèéí èõäýý áàãòàõ âý ? çýðãèéã

òîõèðóóëæ ºãºõ áîëîìæòîé.

Screen Saver òîõèðóóëàõ

1. 1. Start->Settings->Control Panel->Display

2. 2. Screen saver

3. 3. Screen Saver –ýý ñîíãîíî.

4. 4. Wait time òîõèðóóëíà

5. 5. Preview õèéíý.

6. 6. Password Protected õýñãèéã ñîíãîíî.

7. 7. Change

8. 8. Íóóö ¿ãýý îðóóëíà.

9. 9. Ok òîâ÷èéã äàðíà.

4. 6. Find Fast



Ýíý óòèëèò íü Microsoft Office-í ïðîãðàìóóäàä áàðèìò ôàéëóóäàà õóðäàí îëæ íýýõýä

õýðýãëýãääýã. ¯¿íèé òóëä áàðèìòóóäàà èíäåêñëýõ õýðýãòýé áàéäàã. ×óõàì ýíý çîðèëãîîð

àøèãëàäàã.

5. 7. Fonts

6. Ñèñòåìä àøèãëàãäàæ áàéãàà á¿õ ôîíòíû ôàéëóóä ýíä õàäãàëàãäàæ áàéäàã. Áèä ýíý

òàëààð ºìíºõ õè÷ýýë¿¿ääýý àâ÷ ¿çñýí áèëýý. Ýíý óòèëèòûã àøèãëàí ôîíò á¿ð ÿìàð

õýëáýðòýé áè÷èã ä¿ðñýëäýã çýðãèéã õàðæ áîëíî. ¯¿íèé òóëä æàãñààëòàä áàéãàà

ôîíòíóóäààñ íýãèéã ñîíãîîä äýýð íü õóëãàíààð õóëãàíààð äàâõàð êëèê õèéõ õýðýãòýé.

7. 8. Keyboard

Ãàðíû òîõèðãîîã ýíäýýñ õèéæ ºãíº. ¯¿íä êóðñîðûí õóðäûã ººð÷ëºõ, àíèâ÷èõ õóðäûã íü

òîõèðóóëàõ ýäãýýðýýñ ãàäíà ñèñòåìä ÿìàð õýëíèé äðàéâåð àøèãëàãäàõ âý ãýäãèéã

òîõèðóóëíà.

Áè÷èõ õóðäûã òîõèðóóëàõ

1. 1. Start->Control Panel->Keyboard

2. 2. Repeat Delay –ã fastest äýýð òàâèíà.

3. 3. Repeat rate –ã slowest äýýð òàâèíà

4. 4. Test text box äýýð k ¿ñãèéã ãàðààðàà óäààí äàðæ õýð õóðäòàé

áè÷èãäýæ áàéãààã õàðíà.

5. 5. Repeat rate –ã middle äýýð òàâèíà



7. 7. Repeat rate –ã fastest äýýð òàâèíà



9. 9. Ok òîâ÷èéã äàðíà.

Ñèñòåìä àøèãëàãäàõ äðàéâåðèéã òîõèðóóëàõ. Õýëíèé òîõèðãîî

1. 1. Start->Control Panel->Keyboard

2. 2. Language õýñãèéã ñîíãîíî.

3. 3. Add



4. 4. Russian ñîíãîëòûã õèéíý.

5. 5. Ok òîâ÷èéã äàðíà

6. 6. Switch languages õýñãèéã ñîíãîíî.

7. 7. Ctrl+shift

8. 8. Enable indicator on taskbar ñîíãîëòûã èäýâõæ¿¿ë.

9. 9. Ok òîâ÷èéã äàð.

10. 10. Òàskbar äýð áàéãàà icon äýýð î÷îîä õóëãàíààð õîîðîíä íü ñîëüæ

¿çíý.

11. 11. Ìºí Ctrl+shift òîâ÷èéã äàðààä øèëæèæ áîëíî

7. 9. Modems

Èíòåðíýòýä óòàñíû øóãàìààð õîëáîãäîæ áàéãàà òîõèîëäîëä ýíý ïðîãðàìûã àøèãëàí

èíòåðíýòòýé õîëáîãääîã. Ýíý òàëààð Èíòåðíýòèéí õè÷ýýëýýñ ¿çýýðýé.

8. 10. Mouse

Õóëãàíûã òîõèðóóëíà. Òóõàéëáàë ñîëãîé ãàðòàé õ¿í ººðòºº òààðóóëàí õóëãàíû òîâ÷íû

¿¿ðãèéã ñîëüæ áîëíî. Ìºí õóëãàíû êóðñîðûí õàðàãäàõ áàéäàë õºäºëãººíèéã çàðèì íýã

áàéäëààð ººð÷èëäºã. Õóëãàíûã òîõèðóóëàõ

1. 1. Start->Contol panels -> mouse

2. 2. Êëèê õèéõ õóðäûã ººð÷èëíº. Òåñò area äýýð äàðæ ¿ç¿¿ëíý.

3. 3. Pointers õýñýã ð¿¿ îðíî.

4. 4. Íýãèéã íü ººð÷èëæ ¿ç¿¿ëíý.

5. 5. Motion õýñýã ð¿¿ îðíî

6. 6. ººð÷ëºëò õèéíý

7. 7. Apply õèéíý.

8. 8. ººð÷ëºëòèéã õàðíà.

9. 11. Network

Ñ¿ëæýýã òîõèðóóëíà. Õî¸ðäóãààð õè÷ýýëýýð áèä ñ¿ëæýýã òîõèðóóëæ ¿çñýí áèëýý.



10. 12. Passwords

Ñèñòåìä îðîõîä õýðýãëýäýã íóóö ¿ãèéã ýíäýýñ äàõèí ººð÷èëæ áîëíî. Ìºí áàñ áóñ

òîõèðãîîã õèéæ áîëíî.

11. 13. Sounds

Windows-ã àæèëëàæ áàéõàä ÿíç á¿ðèéí ïðîöåñóóä äýýð íü õýðýãëýã÷ ººðºº äóó îðóóëæ ºã÷

áîëäîã. Òóõàéëáàë öýñíýýñ öýñ äýëãýãäýõ, ïðîãðàì à÷ààëàãäàõ , õààãäàõ , Windows ýõëýõ

çýðýãò ººðºº äóó îðóóëæ ºã÷ áîëíî.

Ñèñòåìä äóó íýìýõ

1. 1. Start ->Control Panel->Sounds

2. 2. Æàãñààëòíààñ MenuPop Up ñîíãîíî.

3. 3. Browse òîâ÷èéã äàðæ äóó ñîíãîíî.

4. 4. Preview õèéæ ¿çíý.

5. 5. Menu comand-ã ñîíãîíî

6. 6. Browse òîâ÷èéã äàðæ äóó ñîíãîíî.

7. 7. Preview õèéæ ¿çíý.

8. 8. Ok òîâ÷ äàðíà.

9. 9. Start Menu äýýð î÷èæ äýýðõ õî¸ð äóóã øàëãàæ ¿çíý.

12. 14. System

Ñèñòåìä õîëáîîòîé áàéãàà òºõººðºìæ¿¿äèéí òîõèðãîîã ýíäýýñ õàðæ ººð÷èëæ áîëíî.

Òºõººðºìæèéí òîõèðãîî

1. 1. Start ->Control Panel->System

2. 2. Device Manager

3. 3. Network Adapter

4. 4. Properties



5. 5. Resource õýñãèéã ñîíãî.

6. 6. Input Output Range-ã áóñàä òºõººðºìæ¿¿äòýé çºð÷èëä¿¿ëýõã¿é

áàéõààð ººð÷èëíº.

7. 7. îê òîâ÷èéã äàðíà.

13. 15. Users

Õýðýâ Windows-ã îëîí õýðýãëýã÷èéí ãîðèìä òîõèðóóëñàí áîë ýíäýýñ óã õýðýãëýã÷äèéã

õÿíàæ íóóö ¿ãèéã íü ººð÷èëæ, óñòãàæ íýìæ áîëíî.

Äýýð áèä ºðãºí àøèãëàãääàã óòèëóóòóóäûã àâ÷ ¿çëýý.

Õè÷ýýëâ ¹6 Áóñàä õýðýãëýýíèé ïðîãðàìóäûã àøèãëàõ

Òîîíû ìàøèí õýðýãëýõ.

Òîãëîîì òîãëîõ.

Èíòåðíåò àøèãëàõ.

Çóðàã çóðàõ.

Wordpad ïðîãðàììûã àøèãëàõ.

CD-player àøèãëàõ.

Notepad õýðýãëýý.

DOS ãîðèìûã àøèãëàõ

Ñèñòåìèéí óòèëèòóóä

Äèñê ôîðìàòëàõ

Õèéñâýð äðàéâåð ¿¿ñãýõ

Óñòãàãäñàí ôàéëûã ñýðãýýõ

Äýëãýöíèé çóðãèéã ñîëèõ

Ôàéëûí Icon-ûã ñîëèõ

Explorer äýýð õóëãàíààð õóóëàõ àðãà

Õÿëáàð àðãààð shortcut ¿¿ñãýõ

Ôàéëûã ñ¿ëæýýíä õóâààëöàõ




Ýíý õè÷ýýëýýð Windows ñèñòåìä áàéäàã ºðãºí õýðýãëýýíèé ïðîãðàìóóäòàé òàíèëöàíà. Ìºí

ºäºð òóòàì ã¿éöýòãýäýã çàðèì ÷óõàë àæèëáàðóóäûã õýðõýí ã¿éöýòãýõýä ñóðàëöàõ áîëíî.


1. Òîîíû ìàøèí

Aæèëëóóëàõäàà äàðààõ çàìààð àæèëëóóëíà. Start->programs->Accessories->Calculator .

Ò¿¿íèéã õóëãàíààð áîëîí ãàðààð àøèãëàæ áîëíî. Èë¿¿ íàðèéí òîîöîî õèéå ãýâýë View

öýñýýð îðæ Scientific ãýñýí ñîíãîëò õèéãýýðýé.

2. Òîãëîîì òîãëîõ

Start->Programs->Accessories->Games õýñýãò òîãëîîìíóóä áèé. Õýðýâ òýíä áàéõã¿é áîë ÷è

òîãëîîìûã íü ñóóëãààã¿é ãýñýí ¿ã. ¯¿íèé òóëä äàðààõ äàðààëëûã áàðèìòàëíà.

Õºçºð òîãëîõ

1. 1. start->settings->control panel->add remove programs

2. 2. Windows setup

3. 3. Accessories

4. 4. Games

5. 5. Á¿ãäèéã íü ñîíãîíî

6. 6. Ok äàðíà.

7. 7. Îäîî öýñ ð¿¿ îðæ íýã òîãëîîì àæèëëóóëààðàé.

Èíòåðíýò àøèãëàõ

Èíòåðíýòèéã Internet explorer õýìýýõ ïðîãðàìààð àøèãëàäàã. Start->programs->Internet

Explorer ñîíãîëòîîð ãàðãàæ èðíý. Windows 98 íü ñóóõäàà Internet Explorer-í 4.0 õóâèëáàðûã

õàìò ñóóëãàñàí áàéäàã.

Çóðàã çóðàõ

Windows-ò ººðò íü çóðãèéí PaintBruss õýìýýõ ïðîãðàì áàéäàã. Ò¿¿íèéã àæèëëóóëàõûí òóëä

Start->Programs->Accessories->Paint ñîíãîëòîîð ãàðãàæ èðíý. Öàãèéã õºãæèëòýé

ºíãºð¿¿ëýýðýé.

Áàðèìò áè÷èã õºòëºõ ïðîãðàì



Windows-ò ººðò íü áàðèìò áè÷èã õºòëºõ WordPad õýìýýõ ïðîãðàì áàéäàã. Õýðýâ word-ã

ñóóëãàæ àìæààã¿é áîë ýíý ïðîãðàì íü ñàéí òóñëàã÷ áîëæ ÷àäíà. Ò¿¿íèéã ãàðãàõäàà Start-

>Programs->Accessories->WordPad ñîíãîëòîîð ãàðãàæ èðíý.

CD òîãëóóëàã÷

Õýðýâ êîìïüþòåð ÷èíü CD-ROM /êîìïàêò äèñêíèé òîãëóóëàã÷/ òàé áîë äèñêíýýñ äóó

ñîíñîæ áè÷èæ áîëíî. Start->Programs->Accessories->Entertainment->CD Player ñîíãîëòîîð

ãàðãàæ èðíý. Ýíä ìºí äóóòàé õîëáîîòîé áóñàä ïðîãðàìóóä áàéãààã õàðæ áîëíî. Òóõàéëáàë

äóóíû ÷àíãà ñóëûã òîõèðóóëàã÷ Volume Control, áè÷ëýã ¿çýõýä õýðýãëýãääýã Windows

Media Player ãýõ ìýò. Äóó áè÷èõäýý Sound Recorder ïðîãðàìûã àøèãëàíà. Ìèêðîôîíîîð

ººðèéí äóóã áè÷èæ áîëíî. Ìºí òóñãàé çàëãóóðààð õºãæèìòýé õîëáîí òýíäýýñ äóó áè÷ëýã

ÿðèà áè÷èí àâ÷ áîëíî.

NotePad õýðýãëýõ

Îéð çóóðûí þì òýìäýãëýõ /íóóö ¿ã ÷ þì óó/ , íàðèéí áèø á¿òýöòýé æèæèãõýí õýìæýýíèé

òåêñò¿¿äèéã áè÷èæ óíøèõàä notepad ïðîãðàìûã àøèãëàäàã. Ýíý ïðîãðàì íü *.txt

ºðãºòãºëòýé òåêñò ôàéëóóäûã óíøäàã ¿íäñýí ïðîãðàì þì. Start->Programs->Accessories-

>Notepad õýìýýí ãàðãàíà.

DOS ãîðèìûã àøèãëàõ

Windows-í áèø DOS-í îð÷èíä àæèëëàõ çîðèóëàëòòàé ïðîãðàìóóä îëîí áàéäàã. Windows-ñ

DOS ãîðèìä îðîõäîî Start->Programs->MS-DOS Prompth ñîíãîëòîîð àæèëëàíà. Ýíý

ãîðèìîîñ áóöàí ãàðàõäàà exit ãýñýí êîìàíä ºãäºã.

Ñèñòåìèéí óòèëèòóóä

Äàðààõ çàìààð ñèñòåìèéí óòèëèòóóäàä õàíäàíà. Start->Programs->Accessories->System

Tools

Äèñêýí äýýðõ õýðýãã¿é ôàéëóóäàà Windows-ð ººðººð íü óñòãóóëæ áîëíî. ¯¿íèéã Disk

Cleanup ïðîãðàìààð õèéãýýðýé. Ààæèìäàà Windows –í îð÷èíä ïðîãðàìóóä àæèëëàí

õàäãàëàãäàõäàà îëîí õýñýãò òàñàð÷ õàäãàëàãääàã. Èíãýæ îëîí õýñýã ãàçàð òàñàð÷

õàäãàëàãäñàí ïðîãðàìûã à÷ààëæ àæèëëóóëàõûí òóëä ýäãýýð ñèñòåì íü ýäãýýð õýñã¿¿äèéã

öóãëóóëàí àâ÷ íýãòãýí íýã áîëãîñíû äàðàà àæèëëóóëäàã. Ýíý íü íýëýýä öàã àâ÷ ÷ áîëîõ þì.



¯¿íýýñ çàéëñõèéæ ñèñòåìèéã õóðäàí àæèëëàãààòàé áîëãîõûí òóëä ýäãýýð òàñàðõàé

ôàéëóóäûã íýãòãýõ íü ç¿éòýé áàéäàã . ¯¿íèéã Disk Defragmenter ïðîãðàìààð ã¿éöýòãýýðýé.

MS-DOS ¿éëäëèéí ñèñòåìä äèñêíèé ýõýíä á¿õ äèñêíèé ãàçðûí çóðàã ãýæ õýëæ

áîëîõ ºãºãäë¿¿äèéã /FAT áóþó File Allocation Table/ àãóóëäàã áºãººä ýíäýýñ ÿìàð ôàéë

õààíà áàéãààã íü îëæ äèñêýíä õàíääàã. Ýíä õàäãàëàãäàæ áàéãàà íýãæ ºãºãäëèéí õýìæýý íü

óã ôàéëûí ñèñòåìèéí ÷àäâàðûã òîäîðõîéëäîã. Òóõàéëáàë íýãæ ºãºãäºë íü 16 áèò

õýìæýýòýé 32 áèò õýìæýýòýé 64 áèò õýìæýýòýé õýìýýí õîîðîíäîî ÿëãàãääàã. Ýíý áèòèéí

òîî èõ áàéõ òóñàì õàÿãëàõ ÷àäâàð íü ºíäºð áàéäàã. Òýãâýë 16 áèòèéí FAT-ã 32 áèòèéí FAT

ðóó õºðâ¿¿ëýõ àæëûã Drive Converter (FAT32) ïðîãðàìì ã¿éöýòãýäýã.

Äýýðõ ñèñòåìèéí ïðîöåññ¿¿äèéã ººðèéí áàéõã¿éä øºíººð àâòîìàòààð õèéãäýõýýð

òîõèðóóëæ áîëíî. Ýíý çîðèëãîîð Maintenance Wizard ïðîãðàìûã àøèãëàæ áîëíî.

Äîòîîä ñ¿ëæýýíýýñ õààíààñ íü ÷èíèé êîìïüþòåð ð¿¿ õàíäàæ áàéíà, òýäíèéã õÿíàæ

óäèðäàõäàà Net watcher ïðîãðàìûã àøèãëààðàé. Õàðèí äèñêýíä ãàðñàí ýëäýâ àñóóäàë

ïðîãðàìûí áîëîí ôàéëûí ñèñòåìèéí ãýìòýë çýðãèéã Scandisk ïðîãðàìààð çàñâàðëàäàã. Ýíý

ïðîãðàì íü ñèñòåìä øààðäëàãàòàé á¿õ ¿çëýãèéã õèéäýã áºãººä àëäàà ãàð÷ èðñýí

òîõèîëäîëä àñóóí ýñâýë àâòîìàòààð àðèëãàí àæèëëàõ çýðãýýð ¿éë àæèëëàãààãàà ÿâóóëäàã.

Èë¿¿ íàðèéí òºëºâëºäºã ïðîãðàì áîë Sheduled Tasks ïðîãðàì þì. Ýíý ïðîãðàìûã

àøèãëàí á¿õ òºðëèéí ïðîöåññ ¿éë àæèëëàãààã òºëºâëºæ áîëíî. Òóõàéëáàë ìÿãìàð

ãàðèãèéí 15 öàãààñ âèðóñûã øàëãàíà ãýõ ìýò Òóõàéí îíîîñîí õóãàöàà áîëìîãö

òºëºâëºãäñºí ïðîöåññ íü ººðºº ýõýëäýã. ªäºð á¿ð 10 öàãààñ ìýéëýý øàëãàäàã áàéõààð

õýðõýí òîõèðóóëàõ âý?

Ïðîãðàì òºëºâëºõ

1. 1. Start->Programs->Accessories->System Tools->Sheduled Tasks

2. 2. Add Sheduled task

3. 3. Microsoft Outlook ñîíãîíî.

4. 4. ßìàð õóãàöààíû äàâòàìæòàéãààð õèéõ âý ãýäãýý ñîíãîíî. Daily ãýäãèéã

ñîíãîîðîé

5. 5. Finish òîâ÷èéã äàðíà.

Ñèñòåìèéí òàëààðõ ìýäýýëë¿¿äèéã õàðàõäàà system Information ïðîãðàìûã àøèãëààðàé.



Áóñàä íýìýëò ¿éë÷èëãýýí¿¿ä

Äèñê ôîðìàòëàõ: Äèñêèéã ôîðìàòëàíà ãýäýã íü ôàéëûí çîõèîí áàéãóóëàëòûã á¿¿ð

øèíýýð íü ýõë¿¿ëíý ãýñýí ¿ã. ªºðººð õýëáýë äýýð íü áàéñàí ºãºãäë¿¿äèéã öºìèéã óñòãàæ

á¿õ ôàéëûí ñèñòåìèéí çîõèîí áàéãóóëàëòûã øèíýýð õèéíý. Èéìýýñ ýíý äàñãàëûã õèéõäýý

òóí áîëãîîìæòîé áàéõ õýðýãòýé. Õýðýâ ÷è ýõëýã÷ áîë ¿¿ãýýð îðîëäñîíû õýðýãã¿é áºãººä

á¿õ ç¿éëýý óñòãàõ íü òàíä òààëàãäàõã¿é áàéæ áîëíî ø¿¿ äýý. Õóãàöàà ºíãºðºõèéí õýðýýð

ïðîãðàìûí àëäààòàé àæèëëàãàà, âèðóñ , ãàäààä ãýìòýë çýðãýýñ áîëîîä ôàéëûí ñèñòåìèéí

á¿òýö çàðèì íýã òàëààðàà ãàæèæ àëäààòàé áîëäîã. Ýíý òîõèîëäîëä ò¿¿íèéã ôîðìàòëàõ

õýðýãòýé. Ôîðìàòëàõûí ºìíº ÷óõàë ºãºãäºë ïðîãðàì, áàðèìò áè÷ã¿¿äýý á¿ãäèéã íü ººð

äèñê äýýð õàäãàëæ àâàõ øààðäëàãàòàé ! Ôîðìàòëàñíû äàðàà ýäãýýð ºãºãäë¿¿äýý ýðã¿¿ëýí

õóóëæ áóöààí õýâèéí áàéäëààð àæèëëàæ ýõýëæ áîëíî. Îäîî á¿ãäýýðýý óÿí äèñêèéã

ôîðìàòëàöãààÿ. Äèñêèéã èíãýæ ôîðìàòëàñíààð ò¿¿í äýýð ôàéë õóóëàõàä àëäààã¿é

õóóëàãäàõ áîëîìæèéã õàíãàæ ºãäºã þì. Óÿí äèñê ôîðìàòëàõ

1. 1. My Computer äýýð õóëãàíààð äàðíà

2. 2. Äèñêýý äðàéâåðò õèé ãýñýí ñàíóóëãà ãàðãàíà.

3. 3. Ôîðìàòëàõ äèñêýý ñîíãîíî. Floppy ñîíãîîðîé

4. 4. File öýñèé ñîíãîíî.

5. 5. Format

6. 6. Full ñîíãîëòûã õèéíý

7. 7. Label äýýð äèñêíèéõýý íýðèéã áè÷íý.

8. 8. Start òîâ÷èéã äàðíà.

Ýíý ¿åä äîîðõ öîíõ ãàð÷ èðíý. Quick ñîíãîëòûã õèéâýë ¿íýíäýý ôàéëûí ñèñòåìèéí

æèíõýíý çîõèîí áàéãóóëàëòûã ã¿éöýòãýõã¿é áºãººä á¿õ ôàéëóóäûã óñòãàíà. Ýíý

ôîðìàòààð ôîðìàòëàãäñàí äèñêíèé ºãºãäëèéã òóñãàé ïðîãðàìààð ñýðãýýæ áîëäîã. /Õýðýâ

ôîðìàòëàñíûõàà äàðàà äýýð íü ôàéë õóóëààã¿é ë áîë/ Full ôîðìàò íü íàéäâàðòàé áºãººä

á¿ãäèéã óñòãàæ øèíýýð çîõèîí áàéãóóëíà. Èíãýõ ÿâöäàà äèñêíèé ôèçèê àëäààã øàëãàæ

áàéõ òóë äèñêýíä ºãºãäºë àëäààòàé õóóëàãäàõ áîëîìæã¿é áîëäîã. Èéì àðãààð

ôîðìàòëàãäñàí äèñê äýýð áàéñàí ºãºãäëèéã ñýðãýýõ áîëîìæã¿é. Copy system files only

ñîíãîëòûã õèéâýë ò¿¿íèéã ôîðìàòëàõã¿é õàðèí ñèñòåìèéí ôàéëóóäûã õóóëæ ºãíº. ªºðººð

õýëáýë ñèñòåì äèñê áîëãîëîî ãýæ ÿðüäàã. Ìºí äýýðõ õî¸ð òºðëèéí ôîðìàòûã õèéõäýý áàñ

ñèñòåìèéí ôàéëóóäûã õóóëæ áîëîõ áºãººä ¿¿íèé òóëä Copy System files ñîíãîëòûã õèéõ

õýðýãòýé.



Map Network driver: Îäîîã õ¿ðòýë áèä My Computer äýýðõ Floppy driver, hard disk driver,

CD-ROM driver çýðýã äýýð ë ¿éëäë¿¿äýý ã¿éöýòãýæ áàéñàí áèëýý. Òýãâýë îäîî áèä øèíýýð

ººðñäºº äðàéâåð ¿¿ñãýæ áîëîõ áºãººä ¿¿íèé òóëä äîòîîä ñ¿ëæýýã àøèãëàíà. Òàíàé äîòîîä

ñ¿ëæýýíä õîëáîãäñîí õýí íýãýí õ¿íèé êîìïüþòåð äýýðõ õàâòàñûã ººðèéí êîìïüþòåð äýýð

äðàéâåð ìýòýýð îðóóëæ èðæ áîëäîã. Ýíý íü ñ¿ëæýýíä àæèëëàõàä èë¿¿ õÿëáàð äàâóó òàëûã

îëãîäîã.

Ñ¿ëæýýíèé õàâòàñ ¿¿ñãýõ

1. 1. Network Neighborhood

2. 2. ßìàð íýã êîìïüþòåð ñîíãî.

3. 3. ßìàð íýã õàâòñûã íü ñîíãîîä õóëãàíû áàðóóí òîâ÷èéã äàðíà.

4. 4. Map network driver ñîíãîëòûã õèéíý.

5. 5. Ok òîâ÷ äàðíà.

6. 6. My Computer à÷ààëíà.

7. 7. Øèíýýð ãàð÷ èðñýí äðàéâåð äýýð äàðæ îðíî.

Óñòãàãäñàí ôàéëûí ñýðãýýõ: Óñòãàãäñàí ôàéëóóä Recycle Bin-ä /shift+del ãýæ óñòãàñíààñ

áóñàä òîõèîëäîëä/ îðñîí áàéäàã áºãººä õýðýâ õýðýãòýé ôàéëàà ñàíàìñàðã¿é óñòãà÷èõñàí

áîë òýíäýýñ ñýðãýýæ áîëíî.

Óñòãàãäñàí ôàéëûã ñýðãýýõ

1. 1. Recycle bin äýýð õóëãàíààð äàðíà.

2. 2. Ñýðãýýõ ôàéëàà ñîíãîíî.

3. 3. File öýñ ð¿¿ îðæ Restore êîìàíäûã ºãíº.

4. 4. Óñòãàãäñàí ôàéë íü àíõ áàéñàí òýð áàéðàíäàà î÷äîã.

5. 5. Îäîî Recycle bin äîòðîîñ óñòãàÿ. ªºðºº õýëáýë ñèñòåìýýñ á¿ðýí çàéëóóëíà

ãýñýí ¿ã.

6. 6. Îäîî öîíõîî õààíà

7. 7. Recycle bin äýýð õóëãàíû áàðóóí òîâ÷èéã äàðíà.

8. 8. Empty ñîíãîëòèéã õèéíý.

9. 9. Ok.

Äýëãýöíèé çóðàãèéã ñîëèõ : Desktop äýýð ººðèéí õ¿ññýí çóðãàà òàâüæ áîëíî. ¯¿íèé òóëä

äàðààõ àëõìààð àæèëëààðàé.

Äýëãýöíèé çóðãèéã ñîëèõ

1. 1. Desktop äýýð õóëãàíû áàðóóí òîâ÷èéã äàðíà.

2. 2. Properties



3. 3. Browse äàðíà.

4. 4. Çóðãàà ñîíãîíî.

5. 5. Àpply.

Ïðîãðàìä ò¿ëõ¿¿ð êîä ºãºõ : Ïðîãðàìûã ººðèéí îíîîæ ºãñºí òîâ÷íû êîìáèíàöûã

äàðàõàä àæèëëàäàã áàéõààð òîõèðóóëæ áîëíî.

Ïðîãðàìä ò¿ëõ¿¿ð êîä îëãîõ

1. 1. My computer

2. 2. Ïðîãðàìàà ñîíãîíî.

3. 3. Shortcut ¿¿ñãýíý.

4. 4. Shortcut-àà desktop äýýð àâàà÷èæ òàâüíà.

5. 5. Ò¿¿í äýýð õóëãàíû áàðóóí òîâ÷ Properties

6. 6. Shortcut key õýñýãò õóëãàíààð äàðíà. Îäîî ººðèéí ºãºõ ãýæ áóé òîâ÷íû

êîìáèíàöûã äàðàõ õýðýãòýé. Òóõàéëáàë alt + 8 ýñâýë F11 ãýõ ìýò.

7. 7. Apply

8. 8. Ok äàðààä õààíà.

9. 9. Îäîî òîâ÷íûõîî êîìáèíàöûã äàð .

Ôàéëûí Icon-ã ñîëèõ : Çºâõºí Shortcut-èéí ýñâýë Ïðîãðàìûí ôàéëûí çóðãèéã ñîëèíî.

Ôàéëûí icon-èéã ñîëèõ

1. 1. My computer

2. 2. Exe ôàéëàà ýñâýë shortcut àà ñîíãîíî.

3. 3. Äýýð íü õóëãàíû áàðóóí òîâ÷ Properties

4. 4. Õýðýâ ïðîãðàì ñîíãîñîí áîë program ãýñýí õýñãýýð íü îðîîîé .

5. 5. Change Icon

6. 6. Ok

Explorer äýýð õóëãàíààð õóóëàõ àðãà: Åð íü îëîí õóóëàõ àðãà áàéäàã áºãººä äîîð áèäíèé

óðüä ¿çýýã¿é íýãèéã íü òàíèëöóóëàõ áîëíî.

Õóóëàõ õÿëáàð àðãà

1. 1. Explorer ãàðãàíà.

2. 2. Õóóëàõ á¿ëýã ôàéëàà ñîíãîíî.

3. 3. Õóëãàíààð äàðààñòàé ÷èãýýð íü çººæ õóóëàõ õàâòàñ ðóóãàà õèéíý.

Õÿëáàð àðãààð Shortcut ¿¿ñãýõ.

Shortcut ¿¿ñãýõ õÿëáàð àðãà




2. 2. Õóóëàõ á¿ëýã ôàéëàà ñîíãîíî.

3. 3. Äýýð íü õóëãàíû áàðóóí òîâ÷èéã äàðàí äàðààñòàé ÷èãýýðýý õóóëàõ ãàçðàà

àâàà÷íà.

4. 4. Õóóëàõ ãàçðàà õ¿ðýýä Shortcut ¿¿ñãýõ ñîíãîëòûã õèéíý.

Ôàéëûã ñ¿ëæýýíä õóâààëöàõ (Share õèéõ)


2. 2. Share õèéõ õàâòñàà ñîíãîíî.

3. 3. Äýýð íü õóëãàíû áàðóóí òîâ÷èéã äàðàí Properties ñîíãîëòûã õèéíý.

4. 4. Sharing ñîíãîëòûã õèéíý.

5. 5. Shared as ñîíãîëòûã õèéíý.

6. 6. Íóóö ¿ãýý ºãíº. (Ýíý íóóö ¿ãèéã ìýäýõ õ¿ì¿¿ñ ë óã õàâòàñò õàíäàæ ÷àäíà

ãýñýí ¿ã.)