3/19/2012 1

Komisioni i Pavarur për Miniera dhe Minerale

Independent Commission for Mines and

Minerals

Nezavisna Komisija za Rudnike i Minerale

“Resurset Minerale në Kosovë dhe

mundësia e valorizimit të tyre”

Ahmet Tmava

Kryesues i Bordit të KPMM-së

3/19/2012 2

Përmbajtja

1. Gjeografia e Kosovës

2. Struktura Gjeologo-Tektonike e Kosovës

3. Sektori minerar në Kosovë

4. Resurset minerale në Kosovë

5. Hartat gjeoshkencore të Kosovës

6. Konkluzione

3

Gjeografia e Kosovës

Kosova ndodhet në qendër të

Ballkanit

Me sipërfaqe - 10,937 km2

Lartësia mesatare mbidetare - 800 m

Dominon klima kontinentale

Infrastruktura

300 km rrjet hekurudhor

Lidhjet e rrjetit hekurudhor me

Maqedoninë dhe Serbinë

3/19/2012 4

Struktura Gjeologo-Tektonike e

Kosovës

Vend me ndërtim kompleks

gjeologjik me shumëllojshmëri të

formacioneve gjeologjike:

• Mosha e shkëmbinjve radhitet

prej moshës Proterozoike gjer

te Kuaternari

• Llojet e shkëmbinjve :

a) sedimentar,

b) magmatik dhe

c) metamorfik

3/19/2012 5

Pozita tektonike regjionale e Kosovës

3/19/2012 6

Legjislacioni minerar në Kosovë

Ligji Nr. 03/L-163 “për Miniera dhe Minerale”,

që ka hy në fuqi me datë 11.09.2010

Sektori minerar në Kosovë

3/19/2012 7

Procedurat e licencimit

Në Kosovë kemi dy lloje procedurash të licencimit:

• Licencat përmes procedurës së Autorizimit (i pari që aplikon, i pari shërbehet) dhe

• Licencat që i Nënshtrohen Dhënies me Procedurë Konkurruese

• Licencat janë të transferueshme

3/19/2012 8

Funksionimi i Sektorit Minerar në Kosovë

• Institucionet përgjegjëse për sektorin minerar:

– Ministria për Zhvillim Ekonomik (MZHE)

– Komisioni i Pavarur për Miniera dhe Minerale

(KPMM)

3/19/2012 9

Ministria për Zhvillim Ekonomik

• MZHE përveç tjerash është përgjegjës edhe për:

• Hartimin e Strategjisë së minierave

• Hartimin e Politikave për sektorin minerar

• Kontrollon zbatimin e ligjit të minierave, politikave dhe strategjisë minerare

• Përcakton “Zonat me interes të veçantë”

• Udhëheq Komisionin e tenderimit për licencat për Minerale Energjetike dhe të zonave me interes të veçantë

3/19/2012 10

Detyrat e Komisionit të Pavarur për Miniera

dhe Minerale:

– Komisioni i Pavarur për Miniera dhe Minerale është rregullator i pavarur i minierave që rregullon dhe mbikëqyr sektorin e minierave në Republikën e Kosovës.

– Është përgjegjës për aprovimin dhe lëshimin e licencave për hulumtim, shfrytëzim dhe përpunim të mineraleve.

– Inspekton gjithë Sektorin e minierave, veçanërisht implementimin e kushteve të licencës, përfshirë sigurinë në punë, respektimin e standardeve të Sigurisë, mjedisit, etj.

– Lëshon lejet për përdorimin e eksplozivëve dhe monitoron minimet.

3/19/2012 11

Mineralet Kryesore në Kosovë

Ligniti

Plumbi, Zinku, Argjendi

Nikeli dhe Kobalti

Kromi

Bakri

Magnezi

Boksiti

Hekuri

Mangani

Mineralet e Rralla

Mineralet Industriale

3/19/2012 12

Plumbi dhe Zinku

Mineralizimet më të

rëndësishme të Plumb-Zinkut

janë zbuluar në pjesën Veri-

Lindore të Kosovës

Ato i takojnë brezit të

mineralizimit të Plumb-Zinkut

“Trepça”, që ka shtrirje

lineare me gjatësi 80 km në

Veri dhe Veri-Lindje të

Kosovës që përfshin një

numër të minierave dhe

vendburimeve

Prizren

Gjakovë

Pejë Prishtinë

Ferizaj

Mitrovicë

Gjilan

3/19/2012 13

Stantërgu 45 %

Kizhnic -Artane

Gjithsejtë:Min. e Lepos

Quka e Batllavës

Rezervat e Plumb- Zinkut

3/19/2012 14

Linjiti

Prizren

Gjakovë

Pejë Prishtinë

Ferizaj

Mitrovicë

Gjilan

Tri basenet kryesore :

1. Baseni i Kosovës

2. Baseni i Dukagjinit

3. Baseni i Drenicës

1. “Baseni i Kosovës” është njëri ndër më

të mëdhenjtë në Evropë me kushtet më të

favorshme për shfrytëzim:

Rezervat e këtij baseni janë të

vlerësuara në mbi 10 miliard t

linjit,

deri 49 % Vlerë mesatare 7,800

kJ/kg, Përmbajtje mesatare të

hirit 14 – 17 % dhe Lagështi që

sillet 42 – 49 %

3/19/2012 15

Linjiti

Prizren

Gjakovë

Pejë Prishtinë

Ferizaj

Mitrovicë

Gjilan

2. “Baseni i Dukagjinit” është i dyti në Kosovë

për nga sasia e rezervave. Shtrihet ne

sipërfaqe prej afër 95 km2.

Rezervate e vlerësuara janë afër 3

miliard t linjit, vlera mesatare kalorike

6,000 - 10,000 kJ/kg, me përmbajtje të

hirit rreth 20% dhe lagështi qe lëviz

nga 40 –50%.

3. “Baseni i Drenicës" ndahet në dy fusha

qymyr bartëse të quajtura (i) Skënderaj, dhe

(ii) Drenas

Rezervat e vlerësuara janë afër 90

milion t

Vlera mesatare kalorike 7300 kJ/kg,

Përmbajtje e hirit 25.60% dhe

Përmbajtje e lagështisë 32,46

3/19/2012 16

Nikeli

Vendburimet e Nikelit Silikat

gjenetikisht i takojnë formacioneve

të serpentiniteve

Në Kosovë janë dy vendburime

1. Çikatova (Dushkaja dhe

Suka), dhe

2. Gllavica. Prizren

Gjakovë

Pejë Prishtinë

Ferizaj

Mitrovicë

Gjilan

Gllavica – Rezerva të vlerësuara – 6,240,000 t. Ni 1.463%, Co- 0.050% Çikatova – Rezerva të vlerësuara - 6,980,000 t. Ni 1.253%, Co- 0.063%

3/19/2012 17

Kromi

Vendburimet dhe paraqitjet e

kromit janë kryesisht në kufi të

“brezit Perëndimor Ofiolitik”:

Lokalitetet e paraqitjeve të

kromit janë:

1. Regjioni i Devës (44 % Cr2O3)

2. Regjioni i Brezovicës (43 %

Cr2O3)

3. Regjioni i Rahovecit (35-55 %

Cr2O3)

4. Regjioni i Goleshit dhe

5. Regjioni i Dobroshecit

Prizren

Gjakovë

Pejë Prishtinë

Ferizaj

Mitrovicë

Gjilan

3/19/2012 18

Prizren

Gjakovë

Pejë Prishtinë

Ferizaj

Mitrovicë

Gjilan

Bakri Edhe pse në Kosovë ka shumë mineralizime

dhe paraqitje të bakrit shkalla e hulumtimit

është e vogël.

Mineralizimet e Bakrit gjinden në:

1. Suvo Rudishte (0.8 % Cu),

2. Banjskë,

3. Guri i kuq (Rahovec) (1.20 - 2.73 % Cu),

4. Rexhance (Hani i Elezit),

5. Mineralizimet Polimetalike Brod,

6. Jabllanicë dhe Struzhë (Prizren),

7. Mushnikovë,

8. Binaq (Karadak) dhe

9. Pashtriku (1% Cu).

3/19/2012 19

Magneziti

Shumica e vendburimeve dhe paraqitjeve të magnezitit i takojnë zonës së Vardarit

Vendburimet dhe paraqitjet kryesore të magnezitit janë:

1. Golesh-Magurë,

Rezerva të vlerësuara 2,385,457 t

Të shfrytëzueshme 1,148,457 t

Rezerva prognoz 2,500,000 t

2. Strezovc-Dardanë (Kamenice)

Rezerva të vlerësuara 1.653.683 t

Të shfrytëzueshme 1.488.314 t

3. Dubovc-Vushtrri

4. Dobroshec-Drenas

5. Shterpcë

Prizren

Gjakovë

Pejë Prishtinë

Ferizaj

Mitrovicë

Gjilan

3/19/2012 20

Prizren

Gjakovë

Pejë Prishtinë

Ferizaj

Mitrovicë

Gjilan

Boksiti

Vendburimi më i rëndësishëm i

boksitit ndodhet në bjeshkët e

Gremnikut, komuna e Klinës

Kualiteti i boksitit është :

Al2O3 (46-52 %),

SiO2 (1,0-4,5 %),

Fe2O3 (33-38 %) dhe

TiO2 (1,8-2,2%).

Rezervat:

Rezerva të vlerësuara 2,064,541 t,

Rezerva prognoz 1,000,000 t,

Potenciale 4,000,000 to 5,000,000 t

3/19/2012 21

Hekuri

Prizren

Gjakovë

Pejë Prishtinë

Ferizaj

Mitrovicë

Gjilan

Në Kosovë janë shumë paraqitje dhe

mineralizime të hekurit por shkalla e

hulumtimit është shumë e vogël

Vendburime dhe mineralizime të hekurit

janë zbuluar në:

1. Carralevë-Petrashticë-Shtime (44 % Fe,

2.5 % Cr2O3)

2. Tërstenik (40% Fe, 3.5 % Cr2O3)

3. Guri i Kuq (Rahovec)

4. Sedlare (Kamenicë) (40 % Fe)

5. Ivajë (40 % Fe)

6. Binaç

7. Shatoricë (40 % Fe) dhe

8. Dragash.

3/19/2012 22

Mangani paraqitet me mineralizimet e

Plumb-Zinkut

Vendburimet dhe paraqitjet ndodhen në:

1. VP të Vllahisë(25 % Mn)

2. Artanë

3. Bolevc (40 % Mn)

Vendburimet më të rëndësishme i

takojnë pjesës Veriore të Artanës

Rezervat janë:

B 790,836 t

C1 596,350 t

B + C1 1,387,186 t (22.21 % Mn)

Rezervat potenciale ca. 5,000,000 t

Mangani

Prizren

Gjakovë

Pejë Prishtinë

Ferizaj

Mitrovicë

Gjilan

3/19/2012 23

Metalet e çmueshme –Disa vendburime të metaleve

çmueshme janë të njohura. Sasi të vogla të arit janë të

shfaqura në minierën e Artanës si dhe në zonën për rreth.

Argjendi është bashkëshoqërues tipik me mineralizimet e

plumb zinkut.

Grupi i Metaleve te Platiniumit (GMP) –Në afërsi të

kufirit me Shqipëri janë gjetur vendburime të metaleve të

grupit të platiniumit. Analizat e këtyre vendburimeve

shfaqin një lidhshmëri pozitive në mes të mineralizimeve

të platiniumit dhe kromiteve.

3/19/2012 24

Prizren

Gjakovë

Pejë Prishtinë

Ferizaj

Mitrovicë

Gjilan

Kosova është e pasur me minerale

industriale duke përfshirë:

Kaolin,

Bentonit,

Halloysit,

Quarz und Quarzit,

Diatomit,

Talk,

Sepiolit,

Leuzit,

Granat und

Asbest.

Mineralet Industriale

3/19/2012 25

Programet Teknik • Hartat Gjeoshkencore,

• Sistemi për siguri të eksplozivëve,

• Plani i Guroreve të Kosovës,

• Hulumtimet Gjeokimike,

• Hulumtimet Gjeofizike Ajrore,

• Sistemi informativ Gjeografik (GIS) dhe

• Uebfaqja ( www.kosovo-mining.org)

3/19/2012 26

Hartat gjeoshkencore Një seri të hartave me shkallë 1:200,000

që paraqet:

• Harta Metalogjenike/ Mineralogjenike të Kosovës

• Harta Gjeologjike e Kosovës,

• Harta Tektonike e Kosovës,

• Harta e Mineraleve të Kosovës,

• Harta e Guroreve të Kosovës,

• Harta e Hidrogjeologjike e Kosovës,

• Harta e ujërave Minerale dhe Termale të Kosovës,

• Struktura Morfo-Orogafike e Kosovës,

• Harta e Dherave të Kosovës,

• Harta me Pamje Satelitore të Kosovës.

3/19/2012 27

Harta e vendburimeve të Kosovës

3/19/2012 28

Plani i Guroreve të Kosovës

3/19/2012 29

Hulumtimet Gjeokimike Marrja e mostrave në rrjedhat lumore për analizë të

53 elementeve, duke përfshirë: :

Metalet me ngjyra të

Zinkut, Plumbit, Bakrit

Metalet e çmueshme të

Arit, Argjendit.

Elementet e

identifikume për

mineralizim (As, Hg).

3/19/2012 30

Hulumtimet Gjeofizike Ajrore

• Hulumtim nëpër Kosovë për të matur:

– Metoda Magnetike

– Elektro-Magnetike dhe

– Radiometrika (Kalium, Thorium, Uranium)

3/19/2012 31

Hulumtimet magnetike

3/19/2012 32

Hulumtimet elektromagnetike

3/19/2012 33

Hulumtimet Radiometrike

3/19/2012 34

3/19/2012 35

GUMNISHTE: Pb-Zn;

BAKS: Ni;

TERSTENIK: Ni;

BUSHINCË - BOLEC: Pb-Zn

BRESALCË : Pb-Zn

ZHEGOVCË: Pb-Zn

DEBELDE: Kuarciti

VLLAHI-ZJAÇË: Pb-Zn;

MEDVEC-HALILAQ: Magnezitit

KARAÇË : Pb-Zn;

DEVA: Kromi

Zonat me Interes të Veçantë

3/19/2012 36

Konkluzionet

Kosova është e pasur me resurse minerale, veçanërisht me plumb, zink, linjit, feronikel, boksite, etj.

Ekzistimi i industrisë minerare paraqet një potencial të mirë për investime private.

Industria minerare është me traditë në vendin tonë

Kosova është e hapur për hulumtime të mëtutjeshme të resurseve minerale

Ligji i minierave dhe mineraleve të Kosovës është shumë atraktiv për investitor privat

3/19/2012 37

Shumë faleminderit për

vëmendjen tuaj