มองเมองจากมมมองนกผงเมอง

รศ.ดร. เอกรนทร อนกลยทธธน คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

บรรณาธการบรหาร : นางสาวยวด คาดการณไกล บรรณาธการฝายวชาการ : นางสาวยวด คาดการณไกล ผถอดความ : นายฮากม ผหาดา กองบรรณาธการ : นายอกฤษฏ เฉลมแสน, นายฮากม ผหาดา, นางสาวณฐธดา เยนบ ารง, นายอรณ สถตพงศสถาพร ปก : นายอรณ สถตพงศสถาพร รปเลม : นางสาวณฐธดา เยนบ ารง ปทเผยแพร : ตลาคม 2557 ผเผยแพร : ศนยศกษามหานครและเมอง มหาวทยาลยรงสต รวมกบมลนธสงเสรมปญญาสาธารณะ (CPWI) ภายใต แผนงานนโยบายสาธารณะเพอการพฒนาอนาคตของเมอง ผสนบสนน : ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

สารบญ 1. คนสทรพยากรธรรมชาต (Back to the Natural Resource) 1

2. การจดระเบยบการใชประโยชนทดนในเมอง 2 3. แผนดน ผนน า ทรพยากรเปนตนทน 3 4. จดรปแบบการใชประโยชนทดนในเมองใหเหมาะสม 4

5. แหลงน าธรรมชาตแหลงหลอเลยงชวตในระบบนเวศ และนโยบายชาต 5 ดานการใชประโยชนทดนทตองชดเจน 6. การจดล าดบศกดทรพยากรดน (Land Resource Hierarchy Classification) 5

7. การท าลายคณคาของทรพยากรธรรมชาต ภยทยอนคนสมนษย 6

8. บรหารทรพยากรดวยหลกธรรมาภบาล 7

9. ผงเมองเฉพาะ หลกการจดระเบยบการใชประโยชนทดนในเมอง 8

10. Leading to the Green City 9

11. ผงเมองรวม สดสวนพนทวาง 9

12. ผงเมองเฉพาะ สรางเมองใหโปรง เสรมการเดนทางอยางสะอาด 10

13. พฒนาเมองบนวถวฒนธรรมแหงตน อนรกษทรพยากรตนทนของประเทศ 10

14. สรางเมองเราใหนาอยดวยบรบทของเราเอง 11

15. National Agenda for Development case study : Inchon 11

16. National Agenda for Development case study : Inchon Port & Logistic 11

1

มองเมองจากมมมองนกผงเมอง รศ.ดร. เอกรนทร อนกลยทธธน1

คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 1. คนสทรพยากรธรรมชาต (Back to the Natural Resource)

ในยโรปมกตกาก าหนดไววา การสรางเมองทไหนกแลวแตจะตองมการก าหนดสดสวนพนทธรรมชาตและสดสวนพนทเมองไวเสมอ นอกจากนน ในสดสวนพนทธรรมชาตยงแยกยอยในรายละเอยด เชน ปาเศรษฐกจ ปาอนรกษ ปาอทยาน เปนตน ซงจะมหนวยงานในการก ากบดแลและรบผดชอบอยางสอดคลองกบวถวฒนธรรมของคนในพนทนน ๆ เพอใหคนในพนทเกดการรกถนทต งของตน หรอเกด sense of belonging เนองจากสามารถด ารงชวตทไดรบผลประโยชนและรายไดภายใตทรพยากรของตนเอง

เพราะฉะนนจงขอเรมตนดวยการเสนอวา ประเทศจะตองม Strong Statement of Direction (SOD) คอ แผนปฏบตการทชดเจนวา ทศทางในการพฒนาจะเปนไปในทางไหน เราจะเปนประเทศอตสาหกรรม (NICs), ประเทศกงอตสาหกรรม, ประเทศทเปนแหลงทองเทยวทางธรรมชาต หรอประเทศทปอนอาหารใหกบคนทวโลก(Food Feeder Land) แตสงทพงระวงคอ การอยากเปนหลาย ๆ อยางในเวลาเดยวกนนนไมใชเรองงาย เพราะในแตละเปาหมาย ทศทางจะตองเชอมประสานกนได อยางไรกตาม ในชวงทศวรรษทผานมานน เหนไดวา สงคมไทยก าลงเดนเขาสความละโมบและอยากเปนทกอยาง โดยไมไดพจารณาถงบรบท ศกยภาพ และความสามารถของตนเอง อกทงยงคดไปเองวา ยงมทรพยากรอยอยางลนเหลอในพนท จงใชทรพยากรโดยไมคดวา นนคอตนทนทางสงคมทตองเกบออมไวใหคนรนลกหลาน

ปาไมทเคยมอยางมากมาย ปจจบนลดเหลอไมถง 20% แตในยโรปหรอประเทศแถบสแกนดเนเวย มปาไมมากถง 50% ขนไป โดยพนทเมองทมสาธารณปโภคพนฐานมอยประมาณ 30-40% ทเหลอเปนพนทธรรมชาตทเกบไวเปนตนทนใหกบลกหลานในอนาคต ทงน กวาตนไมตนหนงจะเตบโตตองใชเวลาอยางนอย 10-20 ป ซงตนไมใหญเหลานนสามารถคายออกซเจนเพอสรางสงแวดลอมทด และอากาศบรสทธใหกบสงคม เชน ตนสก, ตนประด หรอไมยนตนตาง ๆ ทมอายเกน 20 ป สามารถคายออกซเจนไดมากกวา 2 ตน/ป เทากบการคายคารบอนในการขน -ลงของเครองยนต A30 A35 เพยงครงเดยว นนหมายความวา เราตองปลกตนไมใหญอยางมากมายบรเวณรอบสนามบน เพอกนคารบอนจากการขน-ลงของเครองยนตอากาศยานในแตละครง

1 ถอดความจากการน าเสนอในทประชมเวทวชาการ เรอง “มองเมองจากมมมองนกผงเมอง” จดโดย แผนงานนโยบายสาธารณะเพอการ

พฒนาอนาคตของเมอง เมอวนพฤหสบด ท 19 มถนายน เวลา 09.30 – 12.00 น.ณ แผนงานนโยบายสาธารณะเพอการพฒนาอนาคตของเมอง อาคารพรอมพนธ 1 ชน 4 จดโดย แผนงานนโยบายสาธารณะเพอการพฒนาอนาคตของเมอง ภายใตศนยศกษามหานครและเมอง รวมกบมลนธสถาบนสรางสรรคปญญาสาธารณะ โดยการสนบสนนของส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

2

2. การจดระเบยบการใชประโยชนทดนในเมอง

เรองนเกยวของโดยตรงกบนกผงเมอง หรอผทบรหารจดการทรพยากรทด ซงมทปรกษาในแตละดาทพรอมใหขอมลทถกตองแมนย า แลวกลนกรองขอมลออกมาใหสอดคลองกบ SOD โดยการจดระเบยบการใชประโยชนทดน ในทางผงเมองสามารถแบงพนทได 4 ชน (layer) คอ (ดภาพท 1 ประกอบ)

การจดระเบยบการใชประโยชนทดนในเมอง (ภาพท 1)

2.1 Heritage preservation

หรอรากเหงาหรอประวตศาสตรความเปนมา กลาวคอ การสรางหรอขยายเมองใหมจะตองมการอนรกษพนททางวฒนธรรม หรอสถานททางประวตศาสตรทแสดงถงตวตนของคนในพนท อนจะเปนมรดกหรอลายครามทตองอยในตแลวลอกกญแจเกบไวอยางด หามน ามาตากแดด หรอน าออกมาใชเลน จนทสดคนลางชามกซมซามท าเสยหายจนหมด ดงนน พนทดงกลาวจะตองเกบไวใหรนลกหลานไดเหนและตระหนกวา เรามาจากอะไร เราคอใคร เรามวถวฒนธรรมอยางไร เหลานถอเปน recognition of cultural heritage ทจะตองอนรกษไวสบไป

3

2.2 Land use Ordering คอการจ าแนกล าดบศกดและการใชประโยชนใหตอบรบกบลกษณะการใชงานอยางเปน

ระบบ กลาวคอ จะตองมการวเคราะหความตองการ และปญหาในพนท เชน หากตองการสรางเมองการศกษา ตองวเคราะหวา เมองการศกษาตองประกอบดวยอะไรบาง ซงอาจจะเปนพนทใหนสต/นกศกษาไดมเวลาคนควาวจยหรออานหนงสอ ไมใชมแตสถานบนเทง ดงนน จงควรจะเปนรานกาแฟทมอนเตอรเนต หรอ free library ซงเออตอการท างานทางวชาการ เออตอการหาองคความรนอกหองเรยน เปนตน

2.3 Urban Public Facilities

การจดองคประกอบโครงสรางพนฐาน ซงเปนงานทเกยวของกบฝายโยธาฯโดยตรง เพราะความเปนเมองจะตองมการเคลอนตว การไปมาหาสกนระหวางคนในพนทเอง หรอระหวางคนในพนทกบคนนอกพนทอยเสมอ จงเกด urban mobility ขน หรอแมกระทงเมองทมศกยภาพในการผลตสนคาทจะตองมการแลกเปลยนสนคาระหวางกน จนเกดความจ าเปนทจะตองขยายไปถง logistic ระบบการขนถายสนคา ซงจะเปนฐานเศรษฐกจใหกบคนในพนท

2.4 Environment

สงแวดลอม ทกขนตอนการพฒนาตองมองไปถงสงแวดลอมท ประกอบดวย Built Environment หรอสงแวดลอมทสรางขนตามความตองการของมนษย และ Natural Environment หรอสงแวดลอมทเกดขนแลวตามธรรมชาต ซงทงสองสวนตองเออตอกน ตลอดจนมองไปทเปาหมายเดยวกนคอ Sustainable Environment หรอสงแวดลอมทย งยน ดวยวธการทไมสามารถหลกเลยงจากค าวา green, eco, ธรรมชาตบรสทธ และระบบนเวศน ดงนน เมอเมองพฒนาโดยพจารณาจากการจดระเบยบการใชประโยชนทดนทง 4 ชนแลว แนนอนวา สงทตามมาคอเมองทพฒนาไปอยางมระบบ สมดล และสงแวดลอมทมคณภาพ อนจะสงผลตอคณภาพชวตทดข นของคนในสงคม

3. แผนดน ผนน า ทรพยากรเปนตนทน 3.1 แหลงน า

สามารถ classified เปนลมน าชน 1 ชน 2 ชน 3 ซงหมายถงเกณฑในการวดคณภาพความบรสทธของน าทสามารถปอนไปสชมชนได แหลงน าเหลานจะตองไดรบการดแลรกษาอยางระมดระวงทสด และหามการสรางอตสาหกรรมบรเวณลมน า หรอการใชประโยชนทางดานอน ซงท าใหเกดผลกระทบ ในสมยจอมพลสฤษดมค าขวญทวา “น าไหล ไฟสวาง ทางด มเงนใช” ในสวนของ “น าไหล” คอทใดกตามทมแมน าล าคลองกตงโรงงานขนาบแมน าไปเลย เพอใหเปน natural logistic

4

ลองสการล าเลยงสนคา ในขณะเดยวกนกระบายน าเสยลงแมน า นคอจดเรมตนของการลมสลายของทรพยากรน า

3.2 ปาไม

วบตภยตาง ๆ เกดจากความเสยหายของพนทปาทถกดดแปลงไปสปาเศรษฐกจ ซงท าลายสมดลทางธรรมชาต จงมความจ าเปนทจะตองก าหนดกตกาอยางเขมงวด

3.3 ผงเมอง

ในเชงวชาการเกดค าถามวา เมองควรโตขนาดไหน? ประชากรควรมเทาไหรถงจะเหมาะสม? แตการตอบค าถามดงกลาวตองค านงถงค าถามทจะตามมาคอ เรามทอยอาศยเพยงพอหรอไม? เรามโรงเรยนใหเดกไปหรอไม? เรามตลาดใหผคนจบจายใชสอยเพยงพอหรอไม? เรามพนทจดเกบขยะอยางเปนระบบเพยงพอหรอไม? ขยะเหลานนสามารถน าไปใชประโยชนหรอรไซเคลมากนอยแคไหน? สงเหลานเปนดงวฏจกรของ good living place คอการอยรวมกนอยางสนตสข ถาสามารถตอบโจทยเหลานนได จงจะสามารถก าหนดไดวา เมองจะโตขนาดไหน? ปจจบนผงเมองของเราเปนแบบปกผเสอ ตว capacity เพราะเกด over caring capacity การใหบรการกบปรมาณการใชไมสมดลกน เชน กรงเทพฯ ทตองการรวมเมองบรวารรอบ ๆ ใหมาเปนเมองเดยวกน (เชนในกรณของมนบร) แตเมอยอนกลบไปถามค าถามศกยภาพในการบรการขนพนฐานดงกลาว กลบพบวา ไมสามารถตอบได จงท าใหปญหาอน ๆ ตามมาจนยากทจะจดการแกไข

4. จดรปแบบการใชประโยชนทดนในเมองใหเหมาะสม

คอการก าหนด zoning ใหชดเจน ในปจจบน zoning ของเรายงไมชดเจน มการปะปนทกอยางไวในทเดยว ม พ.ร.บ. ควบคมอาคารทก าหนดการใชพนท สดสวน 70% ใชได อก 30% เปนทอยอาศย หรอ 90% เปนอาคารสาธารณะ และส านกงานทางพาณชย 10% เปนพนทวาง แตสดสวนพนทกลบถกใชหมด 100% ทส าคญมกจะเปนอาคารของราชการทละเมดกฎกตกาเสยเอง จงไมเกดความเทาเทยม ไมเกด good governance เพราะราชการยงท าได นบประสาอะไรกบเอกชน ดงนน รฐจะตองเปนแบบอยางทดในการ respect the rule

ภาพท 2 ทางขวาคอท าอยางไรใหเมองโปรงตามสมควร มถนนหนทางพอม และพนทสเขยวพอเหมาะ หรออยางภาพลางสดคอกรงเทพฯ จะเหนไดวา ในเวลากลางคน กรงเทพฯ เปนเมองทใชพลงงานสงมาก ซงสะทอนใหเหนถงความเปนอยทฟมเฟอยและออนดอยในระเบยบวนยของคนกรงเทพฯ ไดด

5

จดรปแบบการใชประโยชนทดนในเมองใหเหมาะสม (ภาพท 2)

5. แหลงน าธรรมชาตแหลงหลอเลยงชวตในระบบนเวศ และนโยบายชาตดานการใชประโยชนทดนทตองชดเจน

ปจจบนในยโรปก าลงหา food feeder land หาพนทสเขยวทสงบ แตไมไดมองหาความสะดวกสบาย หรอ modernization เพราะทยโ รปมพรอมแลว คนยโรปก าลงมองหาสงทนอกเหนอจากวฒนธรรมของเขา ซงเปนสงแปลกใหมทในสงคมไทยมอยแลว โดยเฉพาะพนทธรรมชาต ใน 4 ภาคของประเทศไทยตางกมความหลากหลายทางธรรมชาตตลอดจนวฒนธรรมทแตกตาง แตในปจจบนสงเหลานคอย ๆ เลอนหายไป เพราะการขาด sense of belonging ของคนในพนท และ SOD ทชดเจนจากภาครฐ ทง ๆ ทเราสามารถรกษาและสรางผลประโยชนผาน eco tourism หรอ cultural tourismได

6. การจดล าดบศกดทรพยากรดน (Land Resource Hierarchy Classification) 6.1 Land Resource Ratio Classification

การจดล าดบสดสวนการใชพนทใหเหมาะสม คอการสรางสมดลของทรพยากรธรรมชาตในทองถน ตลอดจวถวฒนธรรมของคนในพนท ซงหากตองการทจะพฒนาสความเปนเมอง ควรเปนไปในลกษณะของการสราง mono block หรอ “ยาน” ทประกอบไปดวยวถชวต และจตวญญาณ

6

ของผคน เชน สงขลา ทมยานเกาบรเวณถนนนางงามทยงคงไวซงงานสถาปตยกรรมอนแสดงถงตวตน และเปนเสนหของพนท เปนตน วถชวต วฒนธรรม และทรพยากรธรรมชาตทแตกตางไปในแตละพนท ถอเปนของดทมไวขายใหกบคนในพนท การพฒนาสความเปนทมขนาดใหญเกนไปอาจกระทบตอจดขายของแตละพนทได

ภาพท 3 ทางซายบน เปนภาพปาในจงหวดนาน ซงปจจบนปาไมถกท าลายไปมาก เพราะเกด Man made abused การเขาไปท าลายปา แลวไปขอจดสมปทานเปนปาเสอมโทรม เพอเขาไปท ากน ถอเปนความเหนแกตวของคนสวนหนง โดยเฉพาะคนในพนททไมค านงวาทรพยากรเหลานนเปนตนทนใหกบคนรนหลานตอ ๆ ไป ดงนน จงตองยอนกลบมาทการปลกฝงการตระหนกรของคนในพนทใหม sense of belonging

การจดล าดบศกดทรพยากร (ภาพท 3)

7.การท าลายคณคาของทรพยากรธรรมชาต ภยทยอนคนสมนษย

ตนไมใหญทมอาย 20 ปขนไป สามารถซบน าไดมากถง 30 ลตร/วนาท ดงนน เวลาน าผวดนลงมา หรอน าฝนทตกลงมาในชวงฝนนอกฤด ถาหากฝนตกลงมาเกนปรมาณทก าหนดไว ตนไมเหลานนกสามารถซบน าเหลานนไวได เปรยบเสมอนฟองน าขนาดใหญทเตรยมไวส าหรบการซบน า ประการหนงน าจะไมไหลลงสเมอง แตเวลานปาไมถกตดหมด ศกยภาพของดนจงไมสามารถเปนฟองน าทซบน าไวได จงเปนสาเหตของน าทไหลลงสเมองอยางรวดเรว

7

ประการทสอง เมองอาจจะท าอโมงคส าหรบระบายน าไว แตเปนการแกปญหาเฉพาะหนาเทานน เพราะเปนการระบายน าออก ไมใชการดดซบน า ดงนน น าทถกระบายออกจงไหลไปลงตามคลองตาง ๆ และสงผลกระทบตอระบบนเวศ ตลอดจนพนทท ากนของประชาชน เชน ชาวบานท อ.แมกลอง ซงท าธรกจกระชงปลา พบวา ปลาตายยกกระชงจากการชอกน า เพราะสดสวนน าในคลองระหวางน ากรอย น าจด และน าเคม ผดปกต อกทงน าในเมองกเปนน าทสกปรก เนองจากเปนน าทมาจากทอเดยวกน ซงแตกตางจากตางประเทศทแยกทอน าออกเปนหลายทอ น าทเจอปนกจะไดรบการบ าบด แลวน ากลบมาใชใหมได

8. บรหารทรพยากรดวยหลกธรรมาภบาล

พ.ร.บ. ทเกยวของกบการผงเมองเปนกฎหมายส าคญทผวาราชการหรอผบรหารจ าเปนทจะตองทองใหจ าขนใจ และสามารถบงคบใชอยางเขมงวด เนองจากกฎหมายทงหลายนนมทมา โดยบญญตขนภายใตการค านงถงสาธารณะ ซงใหความส าคญกบความปลอดภยของสวนรวมทตองค านงถงชวตคนเปนหลก ตลอดจนการใหความส าคญกบภมทศนของเมอง เพราะตกบางแหงสรางมาแลวแตตองระงบการกอสรางกลางคน เนองจากสรางผดกฎหมายและเงอนไขทวางไว ทงน การระงบการกอสรางไดกลายเปนภาระของรฐ ในการดแลตอ หรอท าลายทง แตดวยงบประมาณในการท าลายสง เพราะตองใชเทคโนโลยเขามาชวย ตกดงกลาวจงมกจะถกปลอยทงรางและกลายเปน “สสานคอนกรตเปลอย” ในทสด

การสรางตกสงจงตองค านงถง caring capacity ทสามารถจะรองรบกบอบตภยไดอยางมประสทธภาพ เพราะปจจบน รถดบเพลงในประเทศไทยมความสามารถในการดบเพลงทระดบความสงเพยง 45 เมตร หรอตก 10 ชนเทานน และในกรงเทพฯ มหานครมรถดบเพลงดงกลาวเพยง 7 คน นอกนนจะเปนรถดบเพลงขนาดเลก สงเหลานลวนตองใชงบประมาณทมาจากภาษของประชาชนทไมไดมสวนไดสวนเสยกบการสรางตกเหลานน และบางครงกเปนเมดเงนทสงจนเกนขดความสามารถของรฐ ทงหลายทงปวงนนกลายเปนการละลายงบประมาณเพยงเพอตอบสนองผลประโยชนของนายทนทตองการผลประโยชนจากการสรางตกสง ดงนน จงมความจ าเปนอยางยงทภาคเอกชนทตองการสรางตกสงจะตองมสวนรวมกบภาครฐในการรบผดชอบและดแลรกษาความปลอดภยสาธารณะทจะเกดจากการสรางตกสงเหลานน เชน การบรจาคเงนเพอซอเฮลคอปเตอรดบเพลงใหกบ กทม. เพอใชดบเพลงกบตกสง เปนตน

จากกรณ “สสานคอนกรตเปลอย” และ การสรางตกสงในเมอง สะทอนใหเหนภาพของกฎหมายทมความลาหลง และขาดความเขมงวดในการบงคบใช จนกลายเปนวา กฎหมายมไวเหมอน “ศาลพระภม” ทถกปลอยรกรางและไมมความผกพน พ.ร.บ. บางมาตรา เชน พ.ร.บ. ปาไม พ.ศ. 2484 ประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. 2497 พ.ร.บ. การผงเมอง พ.ศ. 2518 เปนตน จ าเปนตองไดรบการปรบแกใหมความทนสมยมากขน เพอใหเกด Good governance จากการคมครองความปลอดภยใหกบสาธารณะ

8

9. ผงเมองเฉพาะ หลกการจดระเบยบการใชประโยชนทดนในเมอง

ภาพท 4 ตรงกลางซายถายจากลานจอดรถของหางแหงหนงในกรงเทพฯ ซงกลายเปน multi purpose area ทบางวนรถยนตไมสามารถเขาไปจอดในทจอดรถได เพราะปรากฎวามบธขายของ ขายเสอผา จนท าใหเกดวกฤตจราจร

ภาพท 4 ทางขวามอภาพกลางอยในเมองบอรโดซ (Bordeaux)ทเปนเมอง green city ซงหนวยงาน หรอเทศบาลเมองไดจดระบบรถราง แมกระทงตองลดผวจราจรจาก 8 ชองทาง จนเหลอ 4 ชองทาง ในชวงแรกเกดวกฤตมาก แตภายหลงกลบท าใหคนในพนทไมตองใชรถยนตสวนตว เพราะระบบรถรางสามารถเชอมโยง และแทรกแซงไดทวทงเมอง ทงนรถรางทอยบนดนเปนระบบทถกทสด ในขณะทประเทศฝรงเศสเปนประเทศทผลตรถยนตชอดงหลายยหอ รวมทงระบบเครองบน airbus ซงเปนอตสาหกรรมเตมรปแบบ อกทงยงม stock น ามน แตกลบรณรงคใหคนเลกใชรถยนต เลกใชน ามน เพอไมใหขาดดลการคา ดงนนโรงงานผลตรถยนตเวลานตองออกนอกประเทศ เชน บราซล อนเดย เปนตน แมวาอาจจะกระทบตอแรงงานภายในประเทศ เนองจากคนงานประกอบรถยนตตองตกงาน แตสงทไดคอเศรษฐกจทฟนตวขน บอรโดซกลายเปนเมองทองเทยวทสะอาดและปลอดมลภาวะ

ผงเมองเฉพาะ หลกการจดระเบยบการใชประโยชนทดนในเมอง

(ภาพท 4)

ตลอดจนการใชจกรยานหยอดเหรยญ เพยงหยอดเหรยญ 1 ยโร สามารถใชไดครงชวโมง ซงเมอไปจอดทใดกตามภายใน 1 ชวโมง เหรยญกจะคนกลบมา แตหากใชเกน 1 ชม. เหรยญจะถก

9

กลนและรวบรวมเปนภาษทน าไปซอมแซมถนนหนทางและทางเทา ดงนน จงเปนลกษณะของ universal design ถนน ทางเทา ทางคนพการดขนเรอย ๆ เมองพฒนาดวยคณภาพ ความปลอดภยของคนมากอน สงแวดลอมและคณภาพชวตของคนตองมากอน

10. Leading to the Green City

ในประเทศแถบยโรป โครงการใดกแลวแต หรอเมองไหนกแลวแต หากสามารถพสจนไดวา โครงการนน ๆ จะคนพนทสเขยวใหกบเมองได 50% ของพนทใชสอยทงหมด ทานจะไดรบการสนบสนน 10% ของโครงการนน ๆ ซงเปนทงการโนมนาว การใชกฎบงคบ การบมคนใหมแรงจงใจ ทกวนนผคนตางบอกวาตกสง ๆ คอสนทรยภาพ แตบางทตนไมเลก ๆ ในกระถางทมดอก มการเปลยนแปลง กสามารถเกดสนทรยภาพทางดานสงแวดลอมได ปจจบนอารมณของคนถกน าไปดวยสนทรยภาพทหลากหลาย เมองจงตองมลกษณะของ place of diversity มความหลากหลายทง function และมความหลากหลายทงกายภาพ แสงส รปลกษณ เพยงแตตองจด zoning ใหด โดยพจารณาวา สวนไหนควรจะอยขาง ๆ กน และอยรวมกนได หรอมจด point of harmonious ความกลมกลน และความเชอมโยงกน ซงอยในศาสตรของสถาปตยกรรมและผงเมอง

11. ผงเมองรวม สดสวนพนทวาง

ภาพท 5 ซายบนบนคอโครงการสรางทพกอาศย แตเปนอาคารพกอาศยทเคยเปนบอฝงกลบขยะเมอ 10 ปทแลว เนองจากไดมการวางแผนไวลวงหนาแลววา พนทสวนนในอนาคตจะตองเปนอะไร เปนการท า land bank เพอปองกนไมใหเกดปญหากบชมชน ดงนน การรเรมโครงการในเวลานนจงไมมคนมาเดนขบวน เอาปายมาประทวง

สวนซายลางคอหลงจาก land field เรยบรอยแลว จะมการคดแยกขยะทรไซเคลได หรอยอยสลายงายใหมาฝงกลบในพนททจดสรรไว เพอน าขยะดงกลาวมาผลตพลงงาน bio mass ทกอยางสามารถน ามาใชประโยชนไดหมด บางแหงไดกลายสภาพเปนเนนสวนสาธารณะแหงใหม ทงทใตดนคอขยะยอยสลาย domestic wasted

และภาพขวาลางเปนอก area หนง คอ green economic area พนทสเขยวเศรษฐกจ เปนไรองน เพอการท าไวนทไดรบการ subsidize จากรฐ ใหเปนเหมอนอตสาหกรรมพนบาน

10

ผงเมองรวม สดสวนพนทวาง (ภาพท 5)

12. ผงเมองเฉพาะ สรางเมองใหโปรง เสรมการเดนทางอยางสะอาด

ระบบการขนสงในบอรโดซ อยางรถรางเปนการยกโครงสรางการขนสงของเมองทงหมดโดยใชเวลา 4 ป ซงเปน 4 ป ทคนในพนทตองเสยสละ แตรฐไดเขาไปดแลเยยวยา หลงจาก 4 ป ทการกอสรางเสรจสน คนในพนทไมเพยงไดรบความสะดวกสบายในการเดนทางเทานน หากยงสงเสรมการทองเทยวและเศรษฐกจทดข นอกดวย โดยสามารถลดตนทนการเสยเวลา ลดตนทนการเกดอบตเหต ลดตนทนการสญเสยพลงงานน ามน ลดตนทนการท าลายสงแวดลอม สวนหนงของความส าเรจคอนายกเทศมนตร ซงเปน key personal ทมวสยทศนจากการท า SOD ทชดเจน จนไดรบความนาเชอถอจากคนในพนทเปนอยางด

13. พฒนาเมองบนวถวฒนธรรมแหงตน อนรกษทรพยากรตนทนของประเทศ

ล าน าเปนพนทสวนสาธารณะ และพนทอนรกษ จะเหนไดวา สองขางของล าน าไมมสงกอสราง และหามตงโรงงานบรเวณแมน าเดดขาด

11

14. สรางเมองเราใหนาอยดวยบรบทของเราเอง

ภาพท 6 ทกภาพอย ในประ เทศ ไทย ยกเวนภาพซายบน จะ เหนไดว า เ รามทรพยากรธรรมชาตทสวยงาม และอดมสมบรณ เรามทกอยางพรอม แตเพยงขาดส านกในการรกษาสงเหลานไวใหรนลกรนหลานไดใชตอไป

สรางเมองของเราใหนาอย...ดวยบรบทของเราเอง (ภาพท 6)

15. National Agenda for Development case study : Inchon

ตวแบบการสรางเมองของอนชอน, เกาหลใต ทมการจดโซนทพกใหมเปนลกษณะ green และกลายเปนเมองประตหนาบานแหงใหมทจดประชมนานาชาต จดมหกรรมตาง ๆ มสนามกฬา อยางทกลาวไวขางตนวา เมองควรจะเปนพนททรวบรวมความหลากหลายเขาไวดวยกน แตตองจดโซนใหมระบบอยางเหมาะสม และอยกนไดอยางถอยทถอยอาศยกน แลวกเปนตวเลอกดวย ทส าคญแตละโซนตองมปาพนทสเขยว ใหมสมดลใน Land use Ordering ทมาจากการวเคราะหความตองการของคนในพนทเปนหลก

16. National Agenda for Development case study : Inchon Port & Logistic

ไดมการจดโซนทมการพฒนาใหม โดยเฉพาะระบบ logistic ทง 3 ทาง ทงทางบก อากาศ และทะเล ใกลระบบ logistic มยานการคาส าหรบกลมผใชแรงงาน และม housing ทเหมอนการ

12

เคหะสรางไวส าหรบคนใชแรงงานซงมลกษณะเปน work place และ living place ในเวลาเดยวกน เรยกไดวา เปน compact smart city เพราะทงหมด energy safe อาคารตาง ๆ ใชเทคโนโลยซงทนสมย ระบบขยะเปนระบบทอดดขยะทใสในแคปซล โดยไมตองมถงขยะหนาบาน และไมตองมรถขยะอกดวย เกาหลถอเปนตนแบบทนาสนใจในการน ามาปรบใชกบประเทศไทย เพยงแตสงคมไทยตองปรบแกในดานของวฒนธรรมและความมระเบยบวนย

ประเทศไทยมทกอยางพรอม ไมถงกบลาสมย แตกไมถงกบทนสมย แตสงทยงขาดคอ คน, วนยทด และ sense of belonging ซงตองมแบบอยางทดจากผบรหารทไมจ าเปนตองเกง แตตองมทปรกษาในแตละดานทด จนน าไปส SOD ทปฏบตไดจรง