Raport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2015w Polsce i województwie łódzkim

Łód ź, 15 kwietnia 2016

Anna Stasiak, Departament Klienta Biznesowego

1

Plan prezentacji

� Wyniki ogólnopolskie Raportu

� Wyniki dla Województwa Łódzkiego

� Temat specjalny - startupy

2

Szósty raport Banku Pekao SA o sytuacji mikro i mał ych firm

Mikro firmy – przedsiębiorstwa zatrudniające do 9 pracowników, Małe firmy – przedsiębiorstwa zatrudniające do 49 pracowników,

� 6 904 wywiady z właścicielami firm,

� Badanie prowadzone we wrześniu 2015 r.,

� 70 pytań - ponad 400 tysi ęcy odpowiedzi,

� Wyniki na poziomie krajowym, regionalnym (16 województw) i lokalnym (66 podregionów),

� 12 eksperckich artykułów o startupach ,

� 10 case studies firm rozpoczynających działalność,

� 16 konferencji regionalnych we współpracyz marszałkami województw (marzec-kwiecień 2016).

Temat specjalny: start-upy

3

Dalsza poprawa nastrojów mikro i małych przedsi ębiorców w 2015 r.– wska źnik koniunktury zbli ża się do poziomu 100 punktów

+ 2 pkt

Ogólny Wska źnik Koniunktury Mikro i Małych Firm- syntetyczna miara nastrojów wła ścicieli firm

92,791,7

89,5

93,6

96,4

98,3

2010 2011 2012 2013 2014 2015

+ 9 pkt

� Wskaźniki w ramach badania mogą przyjmować wartości od 50 do 150 , przy czym 50 oznacza „dużo gorzej”, 75 – „gorzej”, 100 – „ani lepiej, ani gorzej”, 125 – „lepiej”, 150 – „dużo lepiej”.

� 8 obszarów wchodzących w skład Ogólnego Wskaźnika Koniunktury: sytuacja polskiej gospodarki, sytuacja branży, w której działa firma, sytuacja firmy, przychody firmy, wynik finansowy firmy, długość oczekiwania na zapłatę za sprzedane przez firmę towary lub usługi, zatrudnienie w firmie, dostępność zewnętrznego finansowania.

4

Wyraźny wzrost oceny ostatnich 12 miesi ęcy (+3 pkt)i oczekiwania dalszej poprawy sytuacji w 2016 roku

+ 3 pkt

+ 1 pkt

Ogólny Wska źnik Koniunktury Mikro i Małych Firm

89,1 88,787,6

89,5

93,7

96,496,4

94,6

91,5

97,899,1

100,2

92,791,7

89,5

93,6

96,4

98,3

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Ostatnie 12 miesięcy Przyszłe 12 miesięcy Średnia wartość

5

Wskaźnik wyprzedzaj ący koniunktury mikro i małych firmdobrze skorelowany ze wska źnikiem wzrostu PKB

*PKB w roku 2016 – prognoza Banku Pekao

3,7 5,0

1,6 1,3

3,3 3,6 3,7

96,4

94,6

91,5

97,8

99,1100,2

080

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016*

PKB (r/r, %) Przyszłe 12 miesięcy

Ogólny Wska źnik Koniunktury Mikro i Małych Firmna tle wzrostu PKB

6

97,0

100,0

99,8

96,6

95,7

97,2

91,6

93,1

97,4

100,8

101,0

99,1

98,6

99,6

94,5

95,4

Oczekiwanie nazapłatę

Dostępnośćzewnętrznegofinansowania

Zatrudnienie

Wynik finansowyfirmy

Przychody firmy

Sytuacja firmy

Sytuacja branży

Ogólna sytuacjagospodarcza

Rok 2015

Rok 2014

Znacznie lepsza ocena sytuacji finansowej firmy i s ytuacji bran ży

+3

+3

+ 3

+ 2

+ 2

+ 1

+ 1

+ 0

7

94,7

92,5

88,7

94,5

98,6 99,1

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Budownictwo

91,189,9

87,7

91,5

93,4

95,6

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Handel

93,692,8

90,9

94,9

97,1

99,6

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Usługi

92,4 91,890,6

93,9

98,6 99,5

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Produkcja

Poprawa wska źnika koniunktury we wszystkich badanych bran żachw ciągu ostatnich trzech lat

+1

+9

+2

+9

+2

+8

+1

+10

8

Poprawa wska źnika koniunktury we wszystkich badanych bran żachw ciągu ostatnich trzech lat

9

Rekordowo dobry rok dla firm prowadz ących działalno ść eksportow ą

� Eksport w ostatnim roku deklarowało 15% mikro oraz 37% małych firm ,� Ocena przychodów z eksportu o +9 punktów wyższa od oceny całkowitych przychodów, � 17% firm deklaruje prowadzenie działalno ści eksportowej w roku 2016 .

Ocena przychodów z eksportu

90,4 89,888,9

92,2

95,7

98,698,6

102,9 102,5 102,7104,0

107,2

2010 2011 2012 2013 2014 2015Ocena przychodów Ocena przychodów z eksportu

9 1012

7

1316

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Odsetek eksportuj ących mikro i małych firm

10

Ocena dost ępności zewn ętrznego finansowania

Po raz kolejny wysoko oceniona dost ępność zewnętrznego finansowania dla mikro i małych firm

98,197,4 97,1

98,499,1

100,399,4

98,997,9

100,0100,9 101,3

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Ostatnie 12 miesięcy Przyszłe 12 miesięcy

11

Istotna zmiana w percepcji przedsi ębiorców – większa otwarto ść na korzystanie z finansowania zewn ętrznego…

51 48

2413

56

28

7 14

Brak potrzebyNiechęć dozadłużenia

Tańszy kosztkapitału własnego Brak możliwości

2014 2015

Przyczyny niekorzystaniaz zewnętrznego finansowania bieżącej działalności

12

… przeło żyła si ę na wzrost liczby firm korzystaj ących z kredytui ponosz ących wydatki inwestycyjne

Odsetek mikro i małych firm inwestuj ącychw ostatnich 12 miesi ącach

� Z finansowania działalności bieżącej kredytem korzystało 50% małych i 25% mikro firm ,� Projekty inwestycyjne zrealizowało 63% małych firm i 45% mikro firm,� 18% firm finansowało inwestycje kredytem,

42 41 43 40 4046

2010 2011 2012 2013 2014 2015

22 24 24 24 24 26

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Odsetek firm korzystaj ących w ostatnich 12 miesi ącach z kredytu na finansowanie bie żącej

działalno ści

13

Wyniki Raportu dla województwa łódzkiego

� 5 podregionów – jednostek statystycznych EUROSTAT:� Skierniewicki� Sieradzki� Łódzki� Miasto Łód ź� Piotrkowski

14

Ogólny wska źnik koniunktury ni ższy ni ż średnio w kraju

� Najbardziej optymistyczni przedsiębiorcy w podregionie skierniewickim, na drugim miejscu Łódź

� Poniżej średniej krajowej podregion sieradzki, łódzki i piotrkowski

Wskaźnik koniunktury dla kraju

Wskaźnik koniunktury dla Łódzkiego

Wskaźnik koniunktury dla podregionów

skierniewicki

sieradzki

piotrkowski

łódzki

Miasto Łód ź

15

Ogólny Wska źnik Koniunktury najwy ższy na Pomorzu. Łódzkie na 13 miejscu. Największe wzrosty w Mazowieckim i Świętokrzyskim.

98(-1)

100(+3)99

(+3)99(+3)

97(+0)

99(+1)

99(+2)

99(+4)

97(+2)98

(+1) 97(+1)

98(+1)

97(+4)

98(+1)

97(+2)

96(+2)

(+4) – różnica pomiędzy średnim Ogólnym Wskaźnikiem Koniunktury w roku 2015 i 2014

16

Łódzkie vs. Polska: Ocena sytuacji w poprzednich 12 miesi ącach

� Wszystkie obszary ocenione są niżej, w szczególności przychody firmy i sytuacja branży.

-1,9

-2,0

-1,8

-2,5

-1,9

-1,0

-0,5

-0,4

17

Wydatki inwestycyjne i ich wielko ść

� Najwyższy odsetek inwestycji w łódzkim, najniższy w skierniewickim� W skierniewickim stosunkowo najmniejsze nakłady (o wartości poniżej 10 tys. PLN)

18

Lekki wzrost eksportu r/r z 13% do 14%. Odsetek eksporterów ni ższy o 2 p.p. od średniej krajowej.

� Podregion łódzki liderem� Plany na 2016 rok – lekki wzrost z wyjątkiem łódzkiego i skierniewickiego

19

Innowacje i źródła ich finansowania.Łódzkie na tym samym poziomie co średnia krajowa w przypadku innowacji produktowych, cz ęściej te ż finansuje innowacje z po życzki od rodziny ni ż średnio w Polsce.

Innowacje produktowe

Innowacje procesowe

� Największy odsetek innowatorów w podregionie łódzkim.� Z kredytu bankowego na innowacje najchętniej korzysta podregion skierniewicki

20

Podatki, koszty pracy, obci ążenia biurokratyczne i przepisy prawneto najwa żniejsze (oprócz konkurencji) bariery rozwojowe dla firm

Właściciele firm byli proszeni o skwantyfikowanie każdej z barier w skali od 1 (brak bariery) do 5 (bardzo wa żna bariera)

� Średnia wartość barier w Polsceidentyczna jak rok temu (2,75 pkt.),

� W porównaniu z rokiem 2014wzrosło znaczenie następujących barier:

� Konkurencja innych firm,

� Obciążenia biurokratyczne,

� Przepisy prawne,

� Dostęp do programów pomocowych,

� Kwalifikacje pracowników.

� Średnia barier w łódzkim (2,85 pkt.) wyższa niż dla Polski

� Mniejsze bariery w wojewódzkie łódzkim niż średnio w kraju to:

� Dostęp do programów pomocowych

� Kwalifikacje pracowników

21

Temat specjalny – startupy

� Wykształcenie i wcześniejsze doświadczenie zawodowe właścicieli startupów

66%właścicieli ma wyższe

wykształcenie

dla 64%właścicieli

to pierwsza firma

71%właścicieli to osoby w

wieku 25-44 lata

92% właścicieli wcześniej

pracowało

82%firm założonych

ze środków własnych

98% startupów

to mikrofirmy

W badaniu wzięło udział 614 startupów, czyli firm działających na rynku krócej niż 3 lata

22

Optymizm wła ścicieli startupów- istotnie wy ższe oceny na tle wszystkich badanych firm

+ 10

+ 10

+ 9

109,6

108,4

108,3

106,2

102,2

101,0

98,2

98,2

99,6

99,1

98,6

101,0

100,8

94,5

97,4

95,4

Sytuacja firmy

Wynik finansowyfirmy

Przychody firmy

Zatrudnienie

Dostępnośćzewnętrznegofinansowania

Sytuacja branży

Oczekiwanie nazapłatę

Ogólna sytuacjagospodarcza

Startupy Wszystkie firmy

23

Większość właścicieli startupów planuje rozwin ąć swoj ą firm ęw perspektywie najbli ższych trzech lat

Sytuacja firmy za 3 lata

63%28% 9%

W firmie b ędziezatrudnionych wi ęcej

osób, jej skaladziałalno ści będzie

większa

Firma b ędziewygl ądać podobnie

jak dzisiaj

Firmy nie b ędzie ju żprawdopodobnie na

rynku

24

Startupy szans ą na tworzenie nowych miejsc pracy

100,9

99,799,2

100,5

101,7

102,8

105,5

102,2

103,5104,1

105,8

108,6

2010 2011 2012 2013 2014 2015

Zatrudnienie w kolejnych 12 miesiącach - mikro i małe firmy

Zatrudnienie w kolejnych 12 miesiącach - startupy

� W mikro i małych firmach pracuje 4,7 miliona osób,co stanowi 51% pracuj ących w polskich przedsi ębiorstwach (2014; GUS).

Ocena zatrudnienia startupy

mikro i małe ogółem

25

Ułatwieniem dla startupów byłyby mniejsze obci ążenia finansowe, lepszy dost ęp do finansowania oraz uproszczenie przepisów

Zmiany, które ułatwiłyby rozpoczynanie i prowadzeniedziałalności gospodarczej przez startupy

50%

27%

11%

10%

10%

9%

Zmniejszenie pozapłacowych kosztówpracy (ZUS, podatki)

Lepszy dostęp do finansowaniazewnętrznego

Uproszczenie przepisów podatkowychi ich jednolita interpretacja

Mniej skomplikowane zasadyprowadzenia działalności

gospodarczej

Łatwiejsze procedury przy rejestracjifirmy

Więcej instrumentów wsparcia dlamłodych

26

Bank Pekao partnerem dla startupów – dedykowana lini a kredytowa z gwarancj ą Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego

Gwarancje kredytów obrotowych dla firm rozpoczynaj ących działalno ść gospodarcz ą w ramach Programu Konkurencyjno ść i Innowacja (CIP)

� Dla firm działaj ących do 2 lat,

� Nieodnawialne kredyty obrotowe o wartości do 20 tys. PLN udzielane na okres 1 roku ,

� Wymagana 1 opłacona faktura lub rachunek od kontrahenta,

� Gwarancja 50% kapitału i odsetek

Korzy ści dla firmy

� Niższa marża kredytowa,

� Kredyty poniżej 10 tys. PLN zabezpieczone wyłącznie gwarancją EFI,

� Kredyty do 20 tys. PLN z gwarancją EFI i innym dodatkowym zabezpieczeniem

� Budowa historii kredytowej w banku,

� Koszt gwarancji 0 PLN,

� Prosta dokumentacja bez biznesplanu.

60% kredytów udzielonych firmom działaj ącym do 6 miesi ęcy85% udzielonych firmom działaj ącym do 12 miesi ęcy

27

Bank Pekao partnerem konkursu „Społeczny startup”

Pierwsza edycja konkursu „Społeczny startup”

Cel: Promocja przedsi ębiorstw społecznych

10 laureatów konkursu prezentowanych w raporcie

zorganizowana we współpracy z Ashoka Polska oraz UniCredit Foundation

promocja firm, które prowadzą działalność gospodarczą w celu integracji społecznej i zawodowej osób zagro żonych wykluczeniem społecznym

28

Co jeszcze w raporcie ?

� Finanse dla startupów,

� Instytucje wspierające startupy,

� Instrumenty wsparcia innowacyjnych startupów,

� Niemieckie i chorwackie doświadczeniaw zakresie wsparcia startupów,

� Sylwetki 10 startupów – klientów Banku Pekao,

� Konkurs „Społeczny startup”

29

Podsumowuj ąc

� Rekordowo optymistyczne wyniki nastrojów firm – wskaźnik koniunktury mikro i małych firm najwyższy w historii

� Coraz więcej firm korzysta z finansowania zewnętrznego. Najwyższy dotąd odsetek firm finansujących bieżącą działalność środkami zewnętrznymi (26%).

� Coraz mocniejszą stroną mikro i małych firm jest eksport - w 2016 roku eksport deklarowało 17% firm.

� Wzrósł odsetek inwestujących firm (46%, + 6 p.p.) oraz wielkość nakładów.� Startupy z dużo większym optymizmem oceniają otaczającą rzeczywistość. � Aż 63% badanych startupów uważa, że za 3 lata w firmie będzie więcej

zatrudnionych osób, a jej skala działalności będzie większa.� Łódzkie ma niższe wskaźniki niż średnia krajowa ale odnotowano wzrost wskaźnika

koniunktury r/r z 95 pkt do 97 pkt. Mniej inwestycji, mniej eksporterów tyle samo innowacji produktowych.

30

Dziękuję za uwagę