AKD Waterschapsmiddag - Waterrecht

Titeldia

AKD Waterschapsmiddag 2016

mr. drs. Hugo Doornhof en mr. Robin Janssen

@hdoornhof

@rjanssenr

Waterrecht: recente jurisprudentie en een doorkijk

naar de Omgevingswet

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug

Reguliere tekst (20pt)

5

6

7

8

9

Bullets (20pt)

Bronvermelding (14pt)

‒ Sub-bullets (18pt)

Sub-kop donkerblauw (20pt)

1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)

Sub-kop lichtblauw (20pt)

KAPITALEN-KOP (20PT)

Inhoudsopgave

Agenda

1. Begrip ‘oppervlaktewaterlichaam’

2. Water en ruimtelijke ordening

3. Brede kijk

4. Maatschappelijke functie watersystemen

5. Kaderrichtlijn Water

6. Omgevingswet

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug


5

6

7

8

9

Bullets (20pt)




1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)



Alleen tekst

Begrip ‘oppervlaktewaterlichaam’

• Artikel 1.1 Waterwet:

• samenhangend geheel van vrij aan het aardoppervlak voorkomend water, met de daarin aanwezige stoffen, alsmede de bijbehorende bodem, oevers en, voor zover uitdrukkelijk aangewezen krachtens deze wet, drogere oevergebieden, alsmede flora en fauna.

• Ruim uitgelegd in jurisprudentie:

• aan het aardoppervlak en aan de open lucht grenzende watermassa, met inbegrip van een bedding waarin zodanige watermassa al dan niet bij voortduring voorkomt, tenzij:

- geen normaal samenhangend ecosysteem aanwezig;

- ter berging van afval gegraven bekken, waarin slechts in een overgangsfase water aanwezig is.

• Blijft bestaan onder de Omgevingswet

3

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug


5

6

7

8

9

Bullets (20pt)




1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)



Alleen tekst


• ABRvS 18 november 2015, ECLI:NL:RVS:2015:3533 (greppel Doorn)

• “De greppel fungeert als zaksloot. Zij kan na stevige regenbuien vol water lopen, waarna het water de bodem in zakt.”

• “Omdat de greppel ook niet in verbinding staat met ander oppervlaktewater, is het niet aannemelijk dat daarin een normaal ecosysteem aanwezig is.”

4

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug


5

6

7

8

9

Bullets (20pt)




1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)



Alleen tekst


• ABRvS 13 mei 2015, ECLI:NL:RVS:2015:1530 (varkenshouderij Grubbenvorst)

• “De zogenoemde infiltratievijvers voor het in de bodem brengen van hemelwater vanuit de inrichting zijn geen oppervlaktewaterlichaam in de zin van de Waterwet.”

• “Een voor de hemelwaterberging bestemde voorziening, waarin geen normaal ecosysteem aanwezig is en die niet in verbinding staat met oppervlaktewaterlichamen in de zin van de Waterwet, kan niet als oppervlaktewaterlichaam in de zin van die wet worden aangemerkt.”

5

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug


5

6

7

8

9

Bullets (20pt)




1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)



Alleen tekst

Water en ruimtelijke ordening

• ABRvS 16 december 2015, ECLI:NL:RVS:2015:3888 “Anders dan de raad betoogt, betekent de omstandigheid dat het perceel is gelegen binnen het waterbergend rivierbed niet dat woningbouw hier niet kan zijn toegestaan. Tussen partijen is niet in geschil dat bouwen in het waterbergend rivierbed mogelijk is indien compenserende maatregelen worden getroffen. De raad heeft niet onderbouwd dat dergelijke compenserende maatregelen niet mogelijk zijn.”

6

• Waterstaatkundige overwegingen bij vaststelling

bestemmingsplan moeten door de raad worden

onderbouwd

• Rol waterbeheerder

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug


5

6

7

8

9

Bullets (20pt)




1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)



Alleen tekst

Water en ruimtelijke ordening

• ABRvS 15 juli 2015, ECLI:NL:RVS:2015:2254

• Bestemmingsplanregel: een aanlegvergunning wordt uitsluitend verleend indien geen onevenredige schade wordt toegebracht aan het doelmatig functioneren van de waterkering

7

“De planregeling heeft betrekking op activiteiten die ook vallen onder artikel 3.2 van de Keur, en strekt

evenals de Keur tot bescherming van waterstaatkundige belangen. De raad heeft niet nader toegelicht

waarom naast de Keur ook de planregel noodzakelijk is ter bescherming van waterstaatkundige

belangen.

De raad heeft evenmin inzichtelijk gemaakt dat de planregel beoogt te voorzien in de bescherming van

andere belangen dan die door de Keur worden beschermd.”

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug


5

6

7

8

9

Bullets (20pt)




1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)



Alleen tekst

Brede kijk

• Artikel 6.21 Waterwet:

• “Een vergunning wordt geweigerd, voor zover verlening daarvan niet verenigbaar is met de doelstellingen in artikel 2.1 of de belangen, bedoeld in artikel 6.11.”

• Artikel 2.1, eerste lid Waterwet:

1. De toepassing van deze wet is gericht op:

a. voorkoming en waar nodig beperking van overstromingen, wateroverlast en waterschaarste, in samenhang met

b. bescherming en verbetering van de chemische en ecologische kwaliteit van watersystemen en

c. vervulling van maatschappelijke functies door watersystemen.

8

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug


5

6

7

8

9

Bullets (20pt)




1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)



Alleen tekst

Brede kijk

• ABRvS 2 mei 2012, ECLI:NL:RVS:2012:BW4559

• “Niet in geschil is dat er geen waterstaatkundige bezwaren bestaan tegen verlening van een vergunning voor het maken van de steiger. Ingevolge artikel 6.21 van de Waterwet was het college daarom gehouden vergunning te verlenen. Het college heeft niet de ruimte om meer belangen te betrekken in zijn besluitvorming dan die welke voortvloeien uit artikel 2.1, eerste lid, van de Waterwet.”

• ABRvS 14 augustus 2013, ECLI:NL:RVS:2013:759

• “De rechtbank heeft, onder verwijzing naar artikel 6.21 van de Waterwet terecht overwogen dat de bij de besluitvorming te verrichten belangenafweging slechts betrekking op waterstaatkundige belangen kan hebben.”

• Waterschap als functioneel bestuur

9

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug


5

6

7

8

9

Bullets (20pt)




1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)



Alleen tekst

Brede kijk

- Nakoming van overeenkomst (ECLI:NL:RVS:2015:2154)

- Belang opstalhouder (ECLI:NL:RVS:2012:BW4559 en ECLI:NL:RVS:2013:750)

- Strijd met Flora- en faunawetgeving (ECLI:NL:RVS:2015:2159)

- Realiseerbaarheid achterliggend doel activiteit (ECLI:NL:RVS:2013:2056)

- Evidente privaatrechtelijke belemmering (ECLI:NL:RVS:2016:850)

- Planologische belangen (ECLI:NL:RVS:2014:2357)

- Vernatting naastgelegen perceel door regenwater na ophoging (ECLI:NL:RBLIM:2014:6167)

10

• Belangen die door het waterschapsbestuur niet kunnen worden meegewogen:

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug


5

6

7

8

9

Bullets (20pt)




1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)



Alleen tekst

Maatschappelijke functie watersystemen

11

• ABRvS 25 juni 2014, ECLI:NL:RVS:2014:2357

(Windmolenpark Oosterschelde)

“De bezoekers van het themapark kunnen met een

rondvaartboot een tocht op de Oosterschelde maken.

Dit is een vorm van recreatie binnen het

watersysteem en raakt de vervulling van een

maatschappelijke functie door een watersysteem.

Derhalve is de veiligheid van de boot en de mensen

daarop een belang op grond waarvan de vergunning

met toepassing van artikel 6.21 van de Waterwet zou

kunnen worden geweigerd.”

• Toch een brede(re) kijk?

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug


5

6

7

8

9

Bullets (20pt)




1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)



Alleen tekst

Maatschappelijke functie watersystemen

12

ABRvS 8 juli 2015, ECLI:NL:RVS:2015:2154 en 2159

“Het gebruik van het Zuidergat door de scheepvaart en voor

de recreatie raakt aan de vervulling van een maatschappelijke

functie door een watersysteem als bedoeld in artikel 2.1,

eerste lid, aanhef en onder c, van de Waterwet. Het gebruik

van het Zuidergat door de scheepvaart en voor de recreatie is

derhalve een belang dat, gelet op het bepaalde in artikel 6.21

van de Waterwet, bij de beslissing op de aanvraag diende te

worden betrokken.

Het dagelijks bestuur heeft dit niet onderkend. Blijkens de

stukken en zoals het ter zitting heeft bevestigd, heeft het

dagelijks bestuur uitsluitend rekening gehouden met de

gevolgen van de werkzaamheden voor de veiligheid en

stabiliteit van de betrokken waterkeringen.

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug


5

6

7

8

9

Bullets (20pt)




1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)



Alleen tekst

Flexibiliteit

13

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug


5

6

7

8

9

Bullets (20pt)




1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)



Alleen tekst

Kaderrichtlijn Water

• Integratie van eerdere Europese richtlijnen

• Doel: schoon en gezond grond- en oppervlaktewater in alle EU-landen

• Per stroomgebied een beheersysteem; watersystemen stoppen niet bij landsgrenzen

• Waarborgen tegen verontreinigingen in (bovenstroomse) buurlanden

14

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug


5

6

7

8

9

Bullets (20pt)




1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)



Alleen tekst


• HvJ EU 1 juli 2015, ECLI:EU:C:2015:433 (Bund für Umwelt und Naturschutz Deutschland)

• Milieudoelstellingen KRW (artikel 4, lid 1), formuleren niet slechts in programmatische bewoordingen eenvoudige doelstellingen van beheersplanning, maar sorteert rechtsgevolgen in iedere fase van de procedure die door de richtlijn wordt voorgeschreven.

• De voorkoming van achteruitgang van de toestand van waterlichamen heeft een dwingend karakter.

• Lidstaten zijn in beginsel verplicht goedkeuring te weigeren indien een project kan leiden tot een achteruitgang van de toestand van een oppervlaktewaterlichaam.

• Alleen goedkeuring indien dit zich verdraagt met de uitzonderingen in de KRW (artikel 4, lid 7).

• ‘Achteruitgang’ moet ruim worden geïnterpreteerd; iedere achteruitgang in principe verboden.

15

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug


5

6

7

8

9

Bullets (20pt)




1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)



Alleen tekst


• HvJ EU 4 mei 2016, ECLI:EU:C:2016:322 (Commissie/Oostenrijk)

16

• Behoudens indien een afwijking wordt toegestaan moet iedere achteruitgang van de toestand van een oppervlaktewaterlichaam worden voorkomen.

• Uitzondering: hoger openbaar belang

• Beoordelingsruimte voor lidstaten

• In dit geval: opwekking van hernieuwbare energie

http://diepresse.com/home/panorama/klimawandel/1402616/Umstrittenes-SulmKraftwerk-wird-doch-gebaut

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug


5

6

7

8

9

Bullets (20pt)




1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)



Alleen tekst


• Gevolgen voor het Nederlands waterrecht

17

• Vooralsnog geen rechtspraak over artikel 4 KRW

• Implementatie van toetsingssystematiek in Waterwet?

• Status ‘overige wateren’?

• Vervanging vergunningplicht door algemene regels?

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug


5

6

7

8

9

Bullets (20pt)




1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)



Alleen tekst

Omgevingswet

• Samenvoeging 26 bestaande wetten

• Doelen: sneller en flexibeler via een integrale benadering

• Van ‘nee, tenzij’ naar ‘ja, mits’

• Vooral procedures: uitvoeringsregelgeving in een viertal amvb’s

• Inwerkingtreding: voorjaar 2019 (?)

18

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug


5

6

7

8

9

Bullets (20pt)




1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)



Alleen tekst

Omgevingswet

• ‘Omgevingsvergunning voor een wateractiviteit’

• Waterschapsverordening en waterbeheerprogramma

• Nieuwe centrale begrippen:

• ‘beperkingengebied’

• ‘omgevingswaarde’

• ‘waterkwantiteitsactiviteit’

• Watertoets blijft tóch verplicht: artikel 5.22 Bkl

19

TEXT LEVELS

1

2

3

4

Level vooruit

Level terug


5

6

7

8

9

Bullets (20pt)




1. Opsomming (20pt)

Bullets # (18pt)



Alleen tekst

Omgevingswet

20

TEXT LEVELS

1

Level vooruit

Level terug


Promotie

Wij houden liever geen afstand…

Koffie?

Business

AKD Waterschapsmiddag - Waterrecht