9816 20607-1-sm

Nursing Journal of the Ministry of Public Health 1

บทคดยอ การเขาใจพฤตกรรมการใชบรการสขภาพ และการรบรคณภาพบรการสขภาพของชาวตางชาต เปนขอมล สำคญในการนำมาพฒนาการใหบรการสขภาพแกชาวตางชาตของประเทศไทย โดยเฉพาะในการพฒนาประเทศไทย ไปสการเปนศนยกลางดานการแพทยในทวปเอเชย ผวจยจงไดทำการวจยเชงพรรณนา (Descriptive research) เพอศกษาพฤตกรรมการใชบรการสขภาพ และการรบรคณภาพบรการสขภาพของชาวตางชาต ในประเทศไทย เลอกกลมตวอยางดวยวธแบบบงเอญ เปนตวอยางเปนชาวตางชาตทพำนกอยในประเทศไทยเปนการชวคราว หรอถาวรในเขตกรงเทพฯและปรมณฑลจำนวน400คนซงคำนวณกลมตวอยางโดยใชสตรของTaroYamane เครองมอทใช ประกอบดวย แบบสอบถามท ตรวจสอบความตรงเชงเนอหาโดยผทรงคณวฒจำนวน 3 คน และ ตรวจสอบคาความเชอมนของเครองมอ ดวยการหาคาสมประสทธแอลฟา ของครอนบาค ไดเทากบ 0.935 วเคราะหขอมลโดยการหาคาเฉลยและรอยละ ผลการวจย พบวา กลมตวอยางชาวตางชาตทอาศยอยในเขต กรงเทพฯและปรมณฑลสวนใหญไมมโรคประจำตว(89%)ไมเคยเจบปวยในรอบ6เดอนสวนใหญเคยใชบรการ สขภาพในประเทศไทยดวยตนเอง (60.75%) ซงในจำนวนนพบวาเปนการใชบรการทแผนกผปวยนอกมากทสด (61.73%) และสถานบรการทกลมตวอยางหรอเพอนใชบรการในชวง 6 เดอนทผานมาคอโรงพยาบาลเอกชน (54.75%) ชองทางทไดรบขอมลสขภาพสวนใหญมาจากคำบอกเลาของคนในครอบครวหรอคนรจก (47.75%) การรบรของชาวตางชาตตอคณภาพของการบรการสขภาพในประเทศไทยโดยรวมอยในระดบสง ( = 3.80, SD = .50) ยกเวน ดานการประสานงานและการใหขอมลซงอยในระดบปานกลาง ( = 3.34, SD = .64 และ = 3.27, SD = .64 ตามลำดบ) จากผลการวจยครงนสถานบรการสขภาพและสถาบนการศกษาควรนำมาใช

เปนขอมลในการพฒนาบรการสขภาพ ในดานการประสานงานโดยปรบปรงขนตอนการรบบรการไมใหยงยาก และพฒนาสมรรถนะของผ ใหบรการในดานการสอสารดวยภาษาองกฤษ เพอเพมความพรอมในการเปน ศนยกลางดานการแพทยในทวปเอเชย คำสำคญ :พฤตกรรมการใชบรการสขภาพ,การรบรคณภาพบรการสขภาพ,บรการสขภาพชาวตางชาต

พฤตกรรมการใชบรการสขภาพและการรบรคณภาพบรการสขภาพ ของชาวตางชาตในประเทศไทย

กมลรตน (ศกดสมบรณ) เทอรเนอร* ศภาพชญ (มณสาคร) โฟน โบรแมนน**

* ผอำนวยการ,วทยาลยพยาบาลบรมราชชนนนครราชสมา** พยาบาลวชาชพชำนาญการพเศษ,วทยาลยพยาบาลบรมราชชนนจงหวดนนทบร

_13-0507(001-014)1.indd 1 6/8/13 6:41:28 PM

วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสข 2

Abstract

Enhancing the quality and equality of health care services has been globally highlighted formany

decades.Understandinghealthserviceutilizationbehaviorsandperceivedqualityofcareofforeignersliving

in Thailandwill provide concrete information topromotequality in health services for all, especiallywhen

ThailandisaimingtobethemedicalhubofAsia.Adescriptiveresearchdesignwasconductedtoinvestigate

health service utilization behaviors and perceived quality of care. The formula of Taro Yamane was

performed to identify the sample size of 400 foreigners. A convenience sampling techniquewas used to

recruitforeignerstemporaryorpermanentlylivinginThailandandresidingintheBangkokMetropolitanarea.

The instrument usedwas a self administered questionnaire. The questionnairewas content validated by

3expertsandreliabilitytestedwithaCronbachalphacoefficientof0.935..Thedatawereanalyzedusing

percentageandmean.

Theresultsrevealedthatthemajorityofthesampleshadnocongenitaldisease(89%),neverbeenill

withinthepast6months,haddirectexperienceofusinghealthservicesinThailand(60.75%),usedservices

atout-patientsdepartments (61.73%)andprivatehospitals (54.75%).Amajorityof themreceivedhealth

informationbywordofmouth.Mostofthemhadahighlevelofsatisfactionwithhealthservices( =3.80,

S.D.=0.50).Lowerlevelsofsatisfactionwereratedforcoordinationandprovisionofinformation( =3.34,

SD = 0.64 and = 3.27, SD = 0.64, respectively). The results of this study suggest that the health

caresettingsandeducational institutionscanuse this information to improve thequalityofcare regarding

coordinationbyintroducingsimplestepstogetcareandincreasecompetencyofthehealthcarepersonnel

forEnglishcommunicationandthiswillhelpprepareThailandtobecomeamedicalhubofAsia.

Keywords : HealthServiceUtilizationBehaviors,PerceivedQualityofCare,HealthServiceforForeigners

* Director,BoromarajonaniCollegeofNursingNakhonRatchasima**NurseInstructor,BoromarajonaniCollegeofNursingChangWatNonthaburi

Kamolrat (Saksomboon) Turner* Suparpit (Maneesakorn) Von Bormann**

Health Service Utilization Behaviors and Quality of Care Perceived by Foreigners Living In Thailand

_13-0507(001-014)1.indd 2 6/8/13 6:41:28 PM


บทนำ ประเทศไทยกำลงเต บโตเปนศนยกลาง สขภาพของภมภาค (Medical Hub) ชนแนวหนาของ เอเชย และมจำนวนยอดผปวยชาวตางชาตเขามารบ การรกษาเปนจำนวนมาก1 ปจจยสำคญสวนหนงท ผลกดนใหเกดการพฒนาอยางรวดเรวนมาจากการ พฒนาของโรงพยาบาลเอกชน ซงเรมต งแตชวง วกฤตเศรษฐกจ เมอป 2540 ซงสงผลกระทบตอ โรงพยาบาลเอกชนอยางรนแรง ยอดการรกษาจาก ชนชนกลางทเปนคนไทย ซงเคยเปนลกคาหลกของ โรงพยาบาลไดตกลงไปมากทำใหโรงพยาบาลเอกชน ตองพยายามหาทางออกโดยการเลงเปาหมายใหม ไปทชาวตางชาตทอาศยอยในประเทศไทย โดยเฉพาะ ในกรงเทพมหานคร ผลปรากฎวาไดรบการตอบรบ อยางดมาก โดยนอกเหนอจากชาวตางชาตทเขามา ทำงานในไทยและประเทศใกลเคยงแลว ประชากร ของประเทศเพอนบานทขาดแคลนเครองมอการแพทย ททนสมยกเดนทางเขามารกษาในไทยเชนเดยวกน จากจดนนเอง กลมลกคาชาวตางชาตไดขยายอยาง ตอเนอง2 ท งน สอดคลองกบการศกษาทพบวา โรงพยาบาลเอกชนปรบตวหนมาใหบรการคนไขชาว ตางชาตมากขน และตงแตปพ.ศ. 2546 เปนตนมา ทกรฐบาลกมนโยบายผลกดนเพอใหไทยเปนศนยกลาง สขภาพของทวปเอเชย และในปจจบนมคนไขชาว ตางชาตทรบการรกษาในประเทศไทย มากถงปละ 1.4ลานคน3

อยางไรกตามการใหบร การสขภาพของ โรงพยาบาลในประเทศไทย ยงพบอปสรรคปญหา ทเกดจากความแตกตางทางวฒนธรรม เชนความ คาดหวงในเรองคณภาพการรกษาและบรการของ ผ ใช บรการท เปนชาวตางชาตทม ตอแพทยและ พยาบาล รวมทงความสามารถในการสอสารภาษา องกฤษของบคลากร โดยเฉพาะพยาบาล เนองจาก พยาบาลเปนบคลากรทใกลชด และตองทำการ สอสารกบผปวยมากทสดแตสงทเปนอยคอพยาบาล พดภาษาองกฤษไมได2 จากผลการศกษาหลายรายงานวจยไดขอมล ทสอดคลองกนวา ทงตวบณฑตพยาบาลทสำเรจ

การศกษาใหม และผรวมงานของบณฑตพยาบาลม ความเหนวาทกษะการใชภาษาองกฤษของพยาบาล โดยเฉพาะทกษะการพดและการฟง ยงตองไดรบ การพฒนา สมรรถนะดานการใชภาษาองกฤษ ของบณฑตพยาบาลผจบการศกษาใหม อยในระดบ ปานกลางและนอย และเปนสมรรถนะทไดรบการ ประเมนในระดบทตำทสดเมอเทยบกบสมรรถนะ ดานอนๆ4,5 ซงสมรรถนะดงกลาวอาจสงผลตอการ สอสารในการใหบรการผปวยชาวตางชาตทำใหเกด ปญหาในการใหขอมล การประสานงาน หรอแมแต การรบรเกยวกบคณภาพของบรการทไดรบ การพฒนาคณภาพและสงเสรมความเทาเทยม ในการรบบรการสขภาพ เปนประเดนทไดรบความ สนใจระดบโลกเปนเวลาหลายสบป7หากประเทศไทย ตองการเปนศนยกลางสขภาพของภมภาคในดาน การใหบรการสขภาพ การพฒนาคณภาพบรการจะ ตองสอดคลองกบความตองการของผใชบรการท มาจากตางชาตตางวฒนธรรมการเขาใจพฤตกรรม การใชบรการสขภาพ และการรบรตอคณภาพการ บรการสขภาพของชาวตางชาต เปนขอมลสำคญใน การนำมาพฒนาการใหบรการสขภาพแกชาวตางชาต ของประเทศไทยโดยเฉพาะในการพฒนาประเทศไทย ไปสการเปนศนยกลางดานการแพทยในทวปเอเชย ผวจยจงไดทำการวจยเชงพรรณนา (Descriptive research) เพอศกษาพฤตกรรมการใชบรการสขภาพ ของชาวตางชาตทเขามาพำนกอาศยในประเทศไทย เปนการชวคราว หรอถาวร โดยเลอกศกษาชาว ตางชาตในเขตกรงเทพปรมณฑล เพอใหไดขอมลท เปนประโยชนตอการพฒนาระบบบรการสขภาพของ ชาวตางชาตตอไป วตถประสงคของการวจย 1. เพ อศ กษาพฤต กรรมการใช บร การ สขภาพของชาวตางชาตทอาศยในเขตกรงเทพฯ และปรมณฑล 2. เพอศกษาการรบร ของชาวตางชาตตอ คณภาพของการบรการสขภาพในประเทศไทย

_13-0507(001-014)1.indd 3 6/8/13 6:41:29 PM


ขอบเขตการวจย การวจยครงนเปนการศกษาพฤตกรรมการ ใชบรการสขภาพของชาวตางชาตทพำนกอาศยใน เขตกรงเทพฯ และปรมณฑล และมประสบการณ การใชบรการสขภาพในประเทศไทย ตวแปรทศ กษา ไดแก พฤตกรรมการใช บรการสขภาพ และการรบร ของชาวตางชาตตอ คณภาพของการบรการสขภาพ นยามศพทเฉพาะ พฤตกรรมการใชบรการสขภาพ หมายถง ประสบการณชาวตางชาตเกยวกบ การใชบรการ สขภาพของสถานบรการสขภาพเมอมปญหาสขภาพ การรบรคณภาพบรการสขภาพของชาว ตางชาต หมายถงความคดเหนหรอความพงพอใจ ของชาวตางชาตเก ยวกบ คณภาพของบรการ สขภาพของสถานบรการสขภาพในประเทศไทยตาม ประสบการณจรง ซงอาจเปนประสบการณการใช บรการสขภาพของตนเองโดยตรงหรอประสบการณ ของบคคลทร จกเชนบคคลในครอบครวหรอเพอน ซงประเมนโดยการประยกตกรอบแนวคดของ อเดย และแอนเดอรเชน (Aday and Andersen)6 เกยวกบ ความพงพอใจ6ดาน 1. ด านความสะดวกทได รบจากบรการ (convenience) ไดแก การใชเวลารอคอยในการรบ บรการ (Office waiting time) ความสะดวกในการ เขาถงบรการเมอตองการ (Availability of care when needs) ความงายตอการใชบรการ (Ease of gettingtocare) 2. การประสานงานของการบรการ (coordination) ไดแกการประสานงานกนในการให บรการและขนตอนในการรบบรการมความยงยาก 3. ขอมลทไดรบจากบรการ (information) การสอสารโดยใชภาษาองกฤษไดรบขอมลเพยงพอ ขณะรบบรการไดรบขอมลในรปแบบตางๆ ขณะ รบบรการ

4. ความพงพอใจตออธยาศย ความสนใจ ของผใหบรการ (courtesy) การตอนรบอยางดใน สถานบรการสขภาพกลยาณมตรในการใหการดแล ความเอาใจใสดในการดแล 5. ความพงพอใจตอคณภาพของบรการ (quality of care) ไดแก ความมนใจในคณภาพ มาตรฐานของบรการสขภาพและสมรรถนะของผให บรการ 6. คาใชจายเมอใชบรการ (output–off- pocket cost) เปนความเหมาะสมของคาใชจายท หนวยบรการสขภาพเรยกเกบในแตละครง วธดำเนนการวจย การว จ ยคร งน เป นว จ ย เช งพรรณนา (Descriptive research) เพอศกษาพฤตกรรมการ ใชบรการสขภาพ และการรบรคณภาพการบรการ สขภาพของชาวตางชาต ในประเทศไทย ผวจยได ดำเนนการวจยดงน 1. ประชากรในการวจยไดแกชาวตางชาต ทเขามาประกอบอาชพ ทองเทยว ศกษา รบการ รกษา สมครงาน และพำนกอยในประเทศไทย เปนการชวคราว หรอถาวร ในเขตกรงเทพฯ และ ปรมณฑลซงมจำนวน1,239,688คนเปนผเขามา ทำงานประมาณ 60,535 คน ตามสถตการออก ใบอนญาตทำงานใหกบชาวตางชาต (Work Permit) โดยกองงานคนตางดาวกรมการจดหางานกระทรวง แรงงานณ ไตรมาสท 4 ป 25528 และทองเทยว ประมาณ1,179,153คน/เดอน9

2. กลมตวอยาง เลอกโดยการสมแบบวธ บงเอญ จากชาวตางชาตทเขามาในประเทศไทย เปนการชวคราว หรอถาวร และอยในเขตกรงเทพฯ และปรมณฑลซงเปนบคคลทมประสบการณการใช บรการสขภาพในประเทศไทยอาจเปนประสบการณ ของตนเองโดยตรงหรอประสบการณของบคคลท ร จกเชนบคคลในครอบครวหรอเพอน และยนด ตอบแบบสอบถามการวจย คำนวณกลมตวอยาง

_13-0507(001-014)1.indd 4 6/8/13 6:41:29 PM


โดยใชสตรของTaroYamane10ทความเชอมน95% ไดจำนวนกลมตวอยาง400คน 3. เครองมอทใชในการวจยไดแก 3.1 แบบสอบถามพฤต กรรมการใช บรการสขภาพของชาวตางชาต ทผ วจยสรางโดย ดดแปลงแบบสอบถามของอจฉราอวมเครอ11และ ประยกตกรอบแนวคดเกยวกบความพงพอใจใน บรการสขภาพ ของ อเดย และแอนเดอรเซน6 ประกอบดวย3สวนดงน สวนท 1 ขอมลทวไป เปนแบบประเมน ตนเองแบบเลอกตอบและเตมคำ จำนวน 14 ขอ ไดแก อาย เพศ ระดบการศกษา สญชาต เชอชาต สถานภาพสมรส อาชพในประเทศของตน อาชพใน ประเทศไทย เหตผลทอาศยอยในประเทศไทย รายได ระยะเวลาทเขามาอยในประเทศไทย ระยะเวลาท ตองการอยอาศยในประเทศไทย และสทธในการ รกษา สวนท2ขอมลสขภาพเปนแบบประเมน ตนเองแบบเลอกตอบ จำนวน 6 ขอ ไดแก โรค ประจำตว การมประกนสขภาพ ประสบการณการ ใชบรการสขภาพในประเทศไทย และการรบรภาวะ สขภาพของตนเอง สวนท 3 ความคดเหนเกยวกบคณภาพ ของบรการสขภาพของไทย เปนแบบประเมนตนเอง ประกอบดวย ขอคำถาม จำนวน 28 ขอ ลกษณะ คำตอบของแบบสอบถามเปนมาตราสวนประมาณ คา (Rating scale) 5 ระดบ คอ เหนดวยอยางยง เหนดวยไมแนใจไมเหนดวยไมเหนดวยอยางยง 4. การตรวจสอบคณภาพ เครองมอ ในการตรวจสอบความตรงเชงเนอหา ผวจย นำแบบสอบถาม ไปใหผทรงคณวฒ จำนวน 3 คน เปนผทรงคณวฒไทย 1 คน และผทรงคณวฒชาว ตางชาต2คนพจารณาและปรบแกตามขอเสนอแนะ แลวนำแบบสอบถามไปทดลองใชกบชาวตางชาต จำนวน 30 คน และตรวจสอบคาความเชอมนของ เครองมอ ดวยการหาคาสมประสทธแอลฟา ของ ครอนบาคไดเทากบ0.935

5. ระยะเวลาทใชในการวจย ธนวาคม 2553–กนยายน2554 6. การเกบรวบรวมขอมลมขนตอนดงน 6.1 คณะผวจยจดทำโครงรางการวจย และขออนมตความเหนชอบจากคณะกรรมการ จรยธรรมในการวจยในมนษยของวทยาลยพยาบาล บรมราชชนนจงหวดนนทบร 6.2อบรมผ ชวยวจยในการเกบขอมล ขอความรวมมอโดยใหเซนใบยนยอมเขารวมการ วจยและเกบขอมลโดยการใชแบบสอบถามกบกลม ตวอยางจำนวน400คน 6.3บนทกและวเคราะหขอมลโดยใช โปรแกรมคอมพวเตอร 7. การวเคราะหขอมล 7.1 ขอมลสวนบคคล ไดแก อาย ระยะ เวลาทเขามาอยในประเทศไทย และระยะเวลาท ตองการอยอาศยในประเทศไทยวเคราะหขอมลโดย ใชคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน สวน เพศ รายได ระดบการศกษาสญชาต เชอชาตสถานภาพ สมรสอาชพเหตผลทอาศยอยในประเทศไทยขอมล สขภาพ และประสบการณการใชบรการสขภาพใน ประเทศไทย วเคราะหขอมลโดยใชการแจกแจง ความถและหารอยละ 7.2 ความคดเหนเกยวกบคณภาพบรการ สขภาพของไทยวเคราะหขอมลโดยใชคาเฉลยและ สวนเบยงเบนมาตรฐานและเทยบกบเกณฑดงน 1.00-1.50 หมายถง มความพงพอใจ ในคณภาพของบรการสขภาพระดบตำมาก 1.51-2.50 หมายถง มความพงพอใจ ในคณภาพของบรการสขภาพระดบตำ 2.51-3.50 หมายถง มความพงพอใจ ในคณภาพของบรการสขภาพระดบปานกลาง 3.51-4.50 หมายถง มความพงพอใจ ในคณภาพของบรการสขภาพระดบมาก 4.51-5.00 หมายถง มความพงพอใจ ในคณภาพของบรการสขภาพระดบมากทสด

_13-0507(001-014)1.indd 5 6/8/13 6:41:29 PM


ผลการวจย ขอมลสวนบคคล กลมตวอยางสวนใหญเปนชาวผวขาวจำนวน 208คนคดเปนรอยละ52.00เปนเพศชายจำนวน 259คนคดเปนรอยละ64.75อายอยระหวาง21-30 ป จำนวน 121 คน และ 31-40ป จำนวน 90 คน คดเปนร อยละ 30.25 และ 22.50 ตามลำดบ สถานภาพสมรสโสดจำนวน212คน คดเปนรอยละ 53.00 สวนใหญจบการศกษาระดบปรญญาตร จำนวน 187 คน คดเปนรอยละ 46.75 อาชพขณะ อยในตางประเทศเปน พนกงานหรอลกจางบรษท จำนวน 203 คน คดเปนรอยละ 50.75 อาชพ

ในประเทศไทยสวนใหญเปนคร จำนวน 137 คน คดเปนรอยละ44.25 ขอมลเรองสญชาต กลมตวอยางเปนชาว ตางชาตทมาจากทวปตางๆ และจากหลากหลาย ประเทศ มผไมใหขอมลเรองสญชาตจำนวน 15 คน คดเปนรอยละ 3.75 ผ ใหขอมลมรวมท งส น 41 สญชาตกลมตวอยางมสญชาตเปนชาวสหรฐอเมรกน สงทสดจำนวน80คนคดเปนรอยละ20รองลงมา เปนชาวองกฤษจำนวน66คนคดเปนรอยละ16.50 และชาวฟลปปนสจำนวน 40 คน คดเปนรอยละ 10.00รายละเอยดดงแสดงในแผนภมท1

แผนภมท 1จำนวนและรอยละของกลมตวอยางชาวตางชาตจำแนกตามสญชาต

_13-0507(001-014)1.indd 6 6/8/13 6:41:30 PM


ตารางท 1 จำนวนและรอยละของขอมลสวนบคคลดานรายไดสถานภาพการเงนและเหตผลทอยในประเทศ (N=400)

ขอมลสวนบคคล จำนวน (คน) รอยละ

รายได 20,000บาทและตำกวา 29 7.25

20,001-30,000บาท 40 10.00

30,001-50,000บาท 61 15.25

50,001-100,000บาท 49 12.25

มากกวา100,000บาท 50 12.25

ไมตอบ 171 42.75

สถานภาพการเงน

ไมพอใช 32 8.00

พอใชไมเหลอเกบ 125 31.25

พอใชและเหลอเกบ 167 41.75

ไมตอบ 76 19.00

เหตผลทอยในประเทศไทย

ทองเทยว 33 8.25

ศกษา 121 30.25

รกษาสขภาพ 90 22.50

หางานทำ 71 17.75

ทำธรกจ 37 9.25

เยยมญาต 48 12.00

พำนกหลงเกษยณ 37 9.25

อนๆ 48 12.00

กลมตวอยางสวนใหญอยในประเทศไทยเปน เวลา1-5ปจำนวน159คนคดเปนรอยละ39.75 ระยะเวลาทวางแผนจะอยในประเทศไทยสวนใหญ ยงไมแนใจ จำนวน 136 คน คดเปนรอยละ 34.00 สวนใหญไมตองการใหขอมลเกยวกบรายไดตอเดอน

จำนวน171คนคดเปนรอยละ42.75ในกลมผทให ขอมลพบวาสวนใหญมรายไดตงแต 30,001 บาท ขนไปสถานภาพการเงนสวนใหญพอใชและเหลอเกบ เหตผลท อย ในประเทศไทยเพ อศ กษาสงท สด รายละเอยดดงแสดงในตารางท1

_13-0507(001-014)1.indd 7 6/8/13 6:41:30 PM


ตารางท 2 จำนวนและรอยละของกลมตวอยางในดานการรบรภาวะสขภาพของตนเองและสทธในการรกษา (N=400)

ขอมลดานสขภาพ จำนวน (คน) รอยละ

โรคประจำตว ไมม 356 89.00

ม 41 10.25

ไมตอบ 3 0.75

การเจบปวยในรอบ6เดอน

ไมเคยปวย 226 56.50

ปวยเลกนอย 161 40.25

ปวยมาก 3 0.75

ไมตอบ 10 2.50

การรบรภาวะสขภาพโดยทวไป

แขงแรงมาก 192 48.00

พอใช 185 46.25

ไมคอยแขงแรง 15 3.75

เจบปวยหนก 3 0.75

อนๆ 4 1.00

ไมตอบ 1 0.25

สทธในการรกษา

ประกนสงคม 105 26.25

จายเอง 111 27.75

บรษทจายใหบางสวน 72 18.00

บรษทจายใหทงหมด 48 12.00

สวสดการจากตางประเทศ 21 5.25

อนๆ 31 7.75

ไมตอบ 12 3.00

ขอมลดานสขภาพและสทธในการรกษา กลมตวอยางสวนใหญ ไมมโรคประจำตว จำนวน 356 คน คดเปนรอยละ 89.00 ไมมการ เจบปวยในรอบ 6 เดอนทผานมา จำนวน 226 คน

คดเปนรอยละ 56.50 และสวนใหญเหนวาตนเอง แขงแรงมากจำนวน 192 คนคดเปนรอยละ 48.00 สวนสทธในการรกษาสวนใหญจายเองจำนวน111คน คดเปนรอยละ27.75รายละเอยดดงแสดงในตารางท2

_13-0507(001-014)1.indd 8 6/8/13 6:41:30 PM


ตารางท 3 จำนวนและรอยละของกลมตวอยางดานการใชบรการสขภาพในประเทศไทย และชองทางการ ไดรบขอมลขาวสารดานสขภาพ(N=400แตตอบไดมากกวา1)

การใชบรการสขภาพ จำนวน (คน) รอยละ

สถานบรการสขภาพในประเทศไทยททานหรอเพอนใชครงสดทาย

โรงพยาบาลเอกชน 219 54.75

โรงพยาบาลของรฐ 102 25.50

คลนกเอกชน 60 15.00

รานขายยา 70 17.50

ศนยบรการสขภาพ 29 7.25

สปา 17 4.25

แพทยแผนไทย 6 1.50

อนๆ 16 4.00

ชองทางททานไดรบขอมลสขภาพในประเทศไทย

สอตางๆ(เชนโทรทศนวทยหนงสอพมพ) 120 30.00

คำบอกเลาของคนรจก 191 47.75

อนๆ 51 12.75

ไมเคยไดรบขอมลเลย 71 17.75

พฤตกรรมการใชบรการสขภาพและชองทาง ททานไดรบขอมลสขภาพ กลมตวอยาง สวนใหญใชบรการสขภาพ ในชวง6 เดอนทผานมาทโรงพยาบาลเอกชนมากทสด

จำนวน219คนคดเปนรอยละ54.75และสวนใหญ ไดรบขอมลสขภาพจากคำบอกเลาของคนในครอบครว หรอคนรจกมากทสดจำนวน191คนคดเปนรอยละ 47.75รายละเอยดดงตารางท3

การรบรของชาวตางชาตตอคณภาพของ การบรการสขภาพในประเทศไทย การรบรของชาวตางชาตตอคณภาพของการ บรการสขภาพในประเทศไทยโดยรวมอยในระดบสง เมอพจารณารายดานพบวาสวนใหญอยในระดบสง เชนเดยวกนยกเวน ดานการประสานงานและการ ใหขอมลทอยในระดบปานกลาง ดานทมคาเฉลย คะแนนสงทสดไดแกดาน อธยาศยไมตรของผให

บรการเมอพจารณารายขอพบวาสวนใหญอยใน ระดบสง คาเฉลยคะแนนอยระหวาง 3.52-4.09 ยกเวนในเรอง ข นตอนในการรบบรการมความ ยงยาก และผใหบรการสขภาพมปญหาการสอสาร โดยใชภาษาองกฤษ อยในระดบปานกลาง คาเฉลย คะแนนเทากบ2.92(SD=1.00)และ2.65(SD= 1.10)ตามลำดบรายละเอยดดงตารางท4

_13-0507(001-014)1.indd 9 6/8/13 6:41:31 PM


ตารางท 4 คะแนนเฉลยคาเบยงเบนมาตรฐานและระดบของการรบรของชาวตางชาตตอคณภาพการบรการ สขภาพในประเทศไทย(N=400)

บรการสขภาพในประเทศไทย SD ระดบ

ความสะดวกสบายในการรบบรการ (convenience) 3.92 .59 สง

1. มความสะดวกสบายในการรบบรการสขภาพ 4.06 .93 สง

2. มสถานบรการสขภาพอยใกลทพำนกของตน 4.09 .74 สง

3. มบรการสขภาพทกประเภทตามทตองการ 3.93 .82 สง

4. สงแวดลอมรอบๆสถานบรการมความปลอดภย 3.83 .81 สง

5. สถานบรการมการถายเทอากาศด 3.90 .90 สง

6. สถานบรการสะอาดและเปนระเบยบ 3.96 .85 สง

7. ทานพงพอใจตอระยะเวลาทใชในการรอการรบบรการ 3.68 1.00 สง

การประสานงาน (coordination) 3.34 .64 ปานกลาง

8. หนวยตางๆมการประสานงานกนเปนอยางดในการใหบรการ 3.76 .80 สง

9. ขนตอนในการรบบรการมความยงยาก 2.92 1.00 ปานกลาง

การใหขอมล 3.27 .64 ปานกลาง

10. ผใหบรการสขภาพมปญหาการสอสารโดยใชภาษาองกฤษ 2.65 1.10 ปานกลาง

11.ทานไดรบขอมลเพยงพอขณะรบบรการ 3.63 .83 สง

12. ทานไดรบขอมลในรปแบบตางๆขณะรบบรการ 3.52 .85 สง

อธยาศยไมตรของผใหบรการ (Courtesy) 4.05 .69 สง

13. ทานไดรบการตอนรบอยางดในสถานบรการสขภาพ 4.06 .81 สง

14. พยาบาลไทยเปนกลยาณมตรในการใหการดแล 4.13 .75 สง

15. ชาวตางชาตไดรบความเอาใจใสดในการดแล 3.97 .80 สง

คณภาพบรการ (Quality of Care) 3.88 .61 สง

16. ทานไววางใจในการบรการสขภาพของไทย 3.79 .86 สง

17. ทานมนใจในการเกบขอมลของผปวยเปนความลบ 3.69 .90 สง

18. พยาบาลไทยมสมรรถนะในการใหการพยาบาล 3.89 .72 สง

19. บรการไดมาตรฐานระดบสากล 3.78 .75 สง

20.ทานมนใจในคณภาพการรกษาของแพทยไทย 3.83 .83 สง

21. ทานมนใจในคณภาพการดแลของพยาบาลไทย 3.94 .75 สง

22.บคลากรสขภาพมความสภาพ 4.07 .71 สง

23.พยาบาลไทยสามารถใหการชวยเหลอทานได 4.05 .71 สง

24.แพทยไทยมความสามารถและทราบวาจะรกษาทานอยางไร 3.92 .79 สง

25.พยาบาลไทยใหการดแลผปวยทกคนเปนอยางด 3.89 .79 สง

26.การพยาบาลไทยไดมาตรฐานระดบสากล 3.82 .79 สง

_13-0507(001-014)1.indd 10 6/8/13 6:41:31 PM


ตารางท 4 คะแนนเฉลยคาเบยงเบนมาตรฐานและระดบของการรบรของชาวตางชาตตอคณภาพการบรการ สขภาพในประเทศไทย(N=400)(ตอ)

บรการสขภาพในประเทศไทย SD ระดบ

คาใชจาย 3.77 .93 สง

27.คารกษาพยาบาลเหมาะสม 3.77 .93 สง

ภาพรวม

28.ความพงพอใจตอบรการสขภาพของไทยโดยรวม 3.97 .79 สง

รวม 3.80 .50 สง

การอภปรายผล การอภปรายผล ในการวจยครงนจะอภปราย ตามวตถประสงคการวจยดงนคอ 1. พฤตกรรมการใชบรการสขภาพของชาว ตางชาตในเขตกรงเทพปรมณฑล จากผลการวจย พบวา สถานบรการทกลม ตวอยางหรอเพอนใชบรการในชวง6 เดอนทผานมา คอโรงพยาบาลเอกชน รองลงมาเปนโรงพยาบาล ของรฐ ซงตางจากขอมลทไดจากการศกษาของ อจฉรา อวมเครอ11 ทพบวาชาวตางชาตใชบรการ สขภาพจากรานขายยามากทสด ท งน อาจเนอง มาจากในการศกษาครงนศกษาเฉพาะกลมตวอยาง ทอยในเขตกรงเทพฯ และปรมณฑล ซงการเขาถง บรการโรงพยาบาลเอกชน และโรงพยาบาลของรฐ ทำไดงาย กลมตวอยางจงเลอกทจะใชบรการของ โรงพยาบาลมากกวารานขายยา นอกจากน จาก ขอมลสวนบคคลของกลมตวอยางพบวาสวนใหญม รายไดสง สถานภาพการเงนพอใชและเหลอเกบ กลมตวอยางจงศกยภาพทางการเงนเพยงพอทจะใช บรการของโรงพยาบาลเอกชน ในดานขอมลสขภาพพบวาสวนใหญไดรบ ขอมลสขภาพจากคำบอกเลาของคนในครอบครว หรอคนรจก ทงนอาจเนองมาจากขอจำกดทางดาน ภาษา เพราะการใหขอมลและความรดานสขภาพใน ประเทศไทยเกอบทงหมด เปนภาษาไทยดงนนชาว ตางชาตจงตองอาศยขอมลจากบคคลในครอบครว

หรอเพอนทเปนคนไทย และบางคนกไมเคยไดรบ ขอมลเลย ดงนนเพอใหชาวตางชาตทอยในประเทศ ไทยไดรบขอมลสขภาพมากขน ผทมสวนเกยวของ จงควรมการพฒนาชองทางและสอดานสขภาพ ท ชาวตางชาตสามารถเขาถงและเขาใจ 2. การรบรของชาวตางชาตตอคณภาพของ การบรการสขภาพในประเทศไทย จากผลการวจยพบวาการรบรของชาวตางชาต ตอคณภาพของการบรการสขภาพในประเทศไทย โดยรวมอยในระดบสง เมอพจารณารายดานพบวา สวนใหญอยในระดบสงเชนเดยวกนยกเวน ดานการ ประสานงานและการใหขอมลสขภาพทอยในระดบ ปานกลาง ดานทมคาเฉลยคะแนนสงทสด ไดแก ดานอธยาศยไมตรของผใหบรการเมอพจารณารายขอ พบวาสวนใหญอยในระดบสงยกเวนในเรอง ขนตอน ในการรบบรการมความยงยากและผใหบรการสขภาพ มปญหาการสอสารโดยใชภาษาองกฤษ ซงสามารถ อภปรายไดดงน ด านความสะดวกสบายในการรบบรการ พบวามการรบรคณภาพอยในระดบสง โดยเหนวา มความสะดวกสบายในการรบบร การสขภาพ สถานบรการสขภาพอยใกลทพำนกของตนมบรการ สขภาพทกประเภทตามทตองการสงแวดลอมรอบๆ สถานบรการมความปลอดภย สถานบรการมการ ถายเทอากาศดสะอาดและเปนระเบยบและระยะเวลา ทใชในการรอการรบบรการไมนาน ดานอธยาศย

_13-0507(001-014)1.indd 11 6/8/13 6:41:31 PM


ไมตรของผใหบรการ กลมตวอยางมความเหนวาได รบการตอนรบอยางดพยาบาลไทยเปนกลยาณมตร ในการใหการดแล และไดรบความเอาใจใสดในการ ดแล เชนเดยวกบดานดานคณภาพบรการ ทผ ใช บรการมความมนใจในมาตรฐานบรการของบคลากร สขภาพทงกลมแพทยพยาบาลและเจาหนาทอนๆ ทเกยวของทงนอาจเนองมาจากนโยบายของรฐบาล ทชดเจนวา ประเทศไทยจะพฒนาไปสการเปน ศนยกลางดานการแพทยและสาธารณสขในเอเชย12 ประกอบกบการมระบบการรบรองคณภาพโรงพยาบาล ทำใหสถานบรการบรการทงภาครฐและเอกชนม การพฒนาท งในดานกายภาพระบบบรการและ คณภาพในการบรการ ซงการพฒนาคณภาพบรการ นไมไดดำเนนการเฉพาะในสวนของสถานบรการ ขนาดใหญเทานน หนวยบรการปฐมภมกมการพฒนา คณภาพมาตรฐานบรการ อยางตอเนอง จนม มาตรฐานอยในระดบสง13

นอกจากนการใหบรการสขภาพมแนวโนม ทจะมการแขงขนกนสงขน ผใหบรการจงตองแขงขน กนปรบปรงคณภาพ สรางจดขาย หรอจดเดนของ ตนเอง โดยมบรการทด ไดมาตรฐานสากล ไมตอง รอควนานสามารถปรกษาแพทยไดนานมพยาบาล ทเปนมตร ยมแยมแจมใส ดแลเอาใจใสผรบบรการ เปนอยางด เพอใหผ รบบรการตดสนใจเลอกใช บรการของตน โดยเฉพาะผใชบรการชาวตางชาตซง มกำลงซอสง14 ในสวนของการรบรตอคณภาพของพยาบาล ไทยพบวากลมตวอยางมความเหนวาการพยาบาลไทย ไดมาตรฐานระดบสากล พยาบาลไทยใหการดแล ผปวยทกคนเปนอยางด มสมรรถนะในการใหการ พยาบาล จงมความมนใจในคณภาพการดแลของ พยาบาลไทย ซงการรบร ในสวนน สอดคลองกบ ขอคนพบจากการศกษาของ กมลรตน เทอรเนอร15 ทศกษาในกลมผใชบรการคนไทยเกยวกบภาพลกษณ ของพยาบาลทพบวาผใชบรการสขภาพมภาพของ พยาบาลทเปนไปในทางทดทกๆ ดานและมความเหน วา ดานการใหบรการพยาบาล พยาบาลสามารถ แกปญหาสขภาพของผใชบรการไดด ปฏบตการ

พยาบาลดวยความคลองแคลว เตมใจในการให บรการ ดานวชาการพยาบาลมความรความสามารถ ในการใหการบรการพยาบาล ดานจรยธรรมพยาบาล มความตงใจทำงานในฐานะพยาบาล ใหการดแลผ ใชบรการ โดยไมแสดงทาทรงเกยจ ดานบคลกภาพ มการแตงกายสะอาดเรยบรอยและมบคลกภาพ นาเชอถอ อยางไรกตามคณภาพบรการในสวนทกลม ตวอยางประเมนในระดบปานกลาง ไดแก เรองการ ประสานงานทใหความเหนวาขนตอนในการรบบรการ มความยงยาก และในเรองการใหขอมลทประเมนวา ผใหบรการสขภาพมปญหาการสอสารโดยใชภาษา องกฤษ ซงสามารถอภปรายไดดงนในเรองขนตอน ในการรบบรการทกลมตวอยางประเมนวามความ ยงยากนนอาจเนองมาจาก โรงพยาบาลสวนใหญม ข นตอนทจะตองตดตอกอนเขารบบรการหลาย ขนตอนเชนตองยนบตรทแผนกเวชระเบยนรอเรยก ชอรบบตรแลวไปตรวจวดความดนโลหตวดอณหภม รางกาย ซกประวต แลวไปรอหนาหองตรวจเพอรอ เรยกเขาตรวจ จากนนพบแพทย และกยงมขนตอน กอนทจะไดรบยาอกหลายขนตอน ซงเมอผใหบรการ มขอจำกดในเรองการสอสารกบชาวตางชาตอยแลว จงทำใหกลมตวอยางรสกวามความยงยากซงแมแต ในการประเมนระดบคณภาพการบรการของโรง พยาบาลรฐบาลในกรงเทพฯ โดยผใชบรการคนไทย ในการศกษาของ กนกพร ลลาเทพนทร พชรา มาลอศร และปรารถนา ปณณกตเกษม16 กพบวา คณภาพบรการดานทไดรบการประเมนตำกวาเรอง อนๆ คอระยะเวลาในการรอคอย และการสามารถ เขาถงและตดตอโรงพยาบาลไดงาย ในดานทกษะภาษาเปนททราบดวาพยาบาลไทย มขอจำกดดานความสามารถในการสอสารดวย ภาษาตางประเทศ ดงขอคนพบจากการศกษาตางๆ ทกลาวไวข างตนในบทนำรวมท งการศกษาของ ปรยานช คณกล และสน ย โยคะกล17 ทพบวา สมรรถนะดานภาษาองกฤษซงเปนภาษาสากลและ เปนภาษากลางของอาเซยนเปนสมรรถนะทไดรบ การประเมนตำทสด ดงน นจงควรมการสงเสรม

_13-0507(001-014)1.indd 12 6/8/13 6:41:32 PM


สนบสนนให มากข นเพ อให สามารถแขงขนกบ นานาชาตได ขอเสนอแนะในการนำผลการวจยไปใช 1. ทกหนวยงานทเกยวของกบชาวตางชาต ทอาศยอยในประเทศไทยสามารถนำผลการวจย ไปใชในการวางแผนชวยเหลอในการจดกจกรรม หรอโครงการเพอสรางเสรมสขภาพและการดแลท เหมาะสมสำหรบชาวตางชาต 2. สถานบรการสขภาพควรนำผลการวจย มาใชเปนขอมลในการพฒนาบรการสขภาพ ในดาน การประสานงานโดยปรบปรงขนตอนการรบบรการ ไมใหยงยาก เพอสะดวกตอการใชบรการสขภาพ ของชาวตางชาต 3. ผ บรหารสถานบรการสขภาพควรเรง พฒนาสมรรถนะของผใหบรการในดานการสอสาร ดวยภาษาองกฤษ เพอเพมความพรอมในการเปน ศนยกลางดานการแพทยในทวปเอเชย 4. สถาบนการศกษาทผลตบคลากรสขภาพ ควรเรงพฒนาสมรรถนะดานการสอสารดวยภาษา ตางประเทศโดยเฉพาะภาษาองกฤษ ใหบณฑตท สำเรจการศกษาสามารถสอสารกบผใชบรการชาว ตางชาตไดเปนอยางด ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1. ควรศกษาพฤตกรรมการใชบรการสขภาพ และการรบรคณภาพบรการสขภาพของชาวตางชาต ทอาศยอยในพนทอนๆของประเทศไทย 2. ควรศกษาปจจยหรอตวแปรอนๆทสงผล ตอภาวะสขภาพและการใชบรการสขภาพของชาว ตางชาต เชน แบบแผนการดำเนนชวต ศาสนา ทศนคตคานยมวฒนธรรมประเพณการรบขาวสาร ทางสขภาพและพฤตกรรมสขภาพเปนตน เอกสารอางอง 1. บรรจงจตต องศสงห. สถานการณการโยกยาย

บคลากรทมทกษะสงในปจจบนและแนวโนมใน อนาคต.การประชมวชาการ“ประมวลหลกปฏบต

ขององคการอนามยโลกวาดวยการสรรหา บคลากรดานสขภาพเขาทำงานระหวางประเทศ (WHO Global Code of Practice on Interna-tional Recruitment of Health personnel)”.ณ โรงแรมแมนดารนวนท29สงหาคม2554.

2. วทวส รงเรองผล และคณะ. ไทยกบศนยกลาง บรการสขภาพของเอเชย. [อนเทอรเนต]. 2553. [เขาถงเมอ 11พ.ย.2553] เขาถงไดจากhttp:// www.thaifta.com/thaifta/Portals/0/File/tadoc4. html.

3. สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย. ชไทย เปนศนยกลางสขภาพของภมภาค ทำคนไข ตางชาตทะลกกระทบรกษาคนไทย.[อนเทอรเนต]. 2553. [เขาถงเมอ 11พย. 2553] เขาถงไดจาก http://www.ftawatch.org/all/news/18500.

4. กมลรตน เทอรเนอร ศรสนทรา เจมวรพพฒน และศภสรา สวรรณชาต. การศกษาตดตาม สมรรถนะของผสำเรจการศกษาพยาบาล หลกสตรประกาศนยบตรพยาบาลศาสตร (ฉบบ ปรบปรง)พ.ศ.2537ปการศกษา2545วทยาลย พยาบาลบรมราชชนนกรงเทพฯ.รายงานการวจย. วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน กรงเทพฯ. 2547.

5. สภลกษณธานรตนกมลรตน เทอรเนอรสจรา วเชยรรตน. การตดตามสมรรถนะทางการ พยาบาลของผสำเรจการศกษา ปการศกษา 2547จากวทยาลยพยาบาลบรมราชชนนจงหวด นนทบร. รายงานการวจย. วทยาลยพยาบาล บรมราชชนนจงหวดนนทบร.2550.

6.Day,L.A.&Andersen,R.M.Aframeworkfor the study of access tomedical care. Health ServiceResearch.1974.9(3):208-220.

7.WorldHealthOrganization.Qualityofcare:A processformakingstrategicchoicesinhealth system.WHOPress:Geneva.2006.

8. อลวสสา พฒนาถาบตร. ตลาดทอยอาศยไทย สำหรบชาวตางชาตThaiHousingforForeigners. วารสารธนาคารอาคารสงเคราะห.มปป.:65-69.

_13-0507(001-014)1.indd 13 6/8/13 6:41:32 PM


[อนเทอรเนต].[เขาถงเมอ1เม.ย.2553].เขาถง ไดจาก http://www.ftawatch.org/all/news/ 18500.

9. กรมการทองเทยว.สถตนกทองเทยวปพ.ศ.2552. [อนเทอรเนต].[เขาถงเมอ2เม.ย.2553].เขาถง ไดจาก http://www.tourism.go.th/tourism/th/ home/tourism.php?id=6

10.ธานนทรศลปจาร.การวจยและวเคราะหขอมล ทางสถตดวยSPSS.พมพครงท 9.กรงเทพฯ : บสสเนสอารแอนดด.2551.

11. อจฉรา อวมเครอ. ความคดเหนและความ คาดหวงของชาวตางชาตเกยวกบบรการสขภาพ ในประเทศไทย. รายงานวจยวทยาลยพยาบาล บรมราชชนนราชบร.2552.

12.สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย. ชไทย เปนศนยกลางสขภาพของภมภาค ทำคนไข ตางชาตทะลกกระทบรกษาคนไทย.[อนเทอรเนต]. 2553.[เขาถงเมอ11พย.2553].เขาถงไดจาก http://www.ftawatch.org/all/news/18500.

13.โศรตรย แพนอย อตญาณ ศรเกษตรน ชลพร เอกรตน. ปจจยทมความสมพนธกบการดำเนน งานของหนวยบรการปฐมภมตามมาตรฐานศนย สขภาพชมชนของสาธารณสขเขต 6. วารสาร พยาบาลกระทรวงสาธารณสข2555:22(2).

14.ณฐวฒลกษณาปญญากล.FTAบรการสขภาพ ใครไดใครเสย?.โครงการFTAdigestภายใตการ สนบสนนของสำนกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.).[อนเทอรเนต].2554.[เขาถงเมอ10กย. 2554].เขาถงไดจากhttp://www.ftadigest.com/ fta/articleFTA_healthservices.html.

15.กมลรตน เทอรเนอร. ภาพลกษณของพยาบาล ตามการรบรของผรบบรการสขภาพ. วารสาร พยาบาลกระทรวงสาธารณสข.2548.16(1).

16.กนกพร ลลาเทพนทร พชรา มาลอศร และ ปรารถนาปณณกตเกษม.การประเมนคณภาพ การบรการของโรงพยาบาลรฐบาลในกรงเทพฯ ดวยแบบจำลอง SERVQUAL. วารสารวจยและ พฒนามจธ.2554:34(4):443-456.

17.ปรยานชคณกลและสนยโยคะกล.การประเมน ผลการปฏบตงานของผสำเรจการศกษาหลกสตร พยาบาลศาสตรบณฑตสำหรบเจาพนกงาน สาธารณสขชมชนทสำเรจการศกษาจากสถาบน พระบรมราชชนกรนปการศกษา2550และ2551. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสข 2555: 22(1):35-47.

_13-0507(001-014)1.indd 14 6/8/13 6:41:32 PM


บทคดยอ ผปวยเมอไดรบบาดเจบทศรษะสงผลใหเกดสญเสยสมรรถภาพทงรางกายและจตใจ ครอบครวหรอญาต ผดแลจงมความสำคญอยางมากในการชวยฟนฟสมรรถภาพของผปวย ดงนนจงตองมการเตรยมความพรอม สำหรบญาตผดแลในการดแลผปวยบาดเจบทศรษะการศกษาเปนการวจยเพอการพฒนาแนวปฏบตการเตรยม ความพรอมสำหรบญาตผดแลผปวยบาดเจบทศรษะ และผลของการใชแนวปฏบตการเตรยมความพรอม กอน จำหนายออกจากโรงพยาบาล กลมตวอยางคอญาตผดแลผปวยบาดเจบทศรษะทมารบบรการหอผปวยวกฤต อบตเหตโรงพยาบาลพระปกเกลาจนทบรจำนวน13รายโดยเลอกอยางเจาะจงเครองมอทใชในการดำเนนการ วจย 1) แนวปฏบตการเตรยมความพรอมดานการปรบตวสำหรบญาตผดแลผปวยบาดเจบทศรษะ 2) คมอญาต ผดแลในการฝกทกษะในการดแลผปวยบาดเจบทศรษะ 3) หนจำลองในการดแลผปวย และเครองมอในการเกบ รวบรวมขอมลคอแบบสอบถามวธในการปรบตวฉบบยอแบบสอบถาม(ThaiversionofCopingandAdaptation Processing Scale-Short Fromหรอ TCAPS-SF) ทพฒนาตามกรอบแนวคดของรอยแบงเปน 4 มตยอย จำนวน 27 ขอ มคาความเชอมนเทากบ 0.87 เกบขอมลระหวางเดอนกรกฎาคม 2554 ถงเดอนธนวาคม 2554 และ วเคราะหขอมลโดยแจกแจงความถรอยละหาคาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐานการทดสอบวลคอกซน(Wilcoxon SignedRanksTest) ผลการศกษาพบวา คะแนนวธในการปรบตวเพอเผชญปญหาของญาตผดแลผปวยบาดเจบทศรษะหลงใช แนวปฏบตการเตรยมความพรอมสำหรบญาตผดแลผปวยบาดเจบทศรษะสงกวากอนใชแนวปฏบตฯ อยางม นยสำคญทางสถต(Z=-3.181a,p=.000) จากผลการศกษาครงนผศกษามขอเสนอแนะ คอกอนใชแนวปฏบตฯ ตองมการประเมนความพรอมและ ความตองการของญาตผดแลกอนใหขอมลหรอฝกทกษะการดแล ซงแนวปฏบตฯเปนแนวปฏบตทเนนความ จำเพาะเจาะจง (particularly tailoredmade)กบความเปนปจเจก (individualization)ของญาตแตละรายซงทำให การเตรยมความพรอมของญาตผดแลผปวยทไดรบบาดเจบทศรษะมประสทธภาพมากขนสงผลทำใหญาตมวธ ในการปรบตวเพอเผชญปญหาไดดขนเมอผปวยกลบไปอยบาน คำสำคญ :แนวปฏบตการเตรยมความพรอม/ญาตผดแล/ผปวยบาดเจบทศรษะ

ผลของการใชแนวปฏบตการเตรยมความพรอมสำหรบญาตผดแล ผปวยบาดเจบทศรษะระดบปานกลางถงรนแรงโรงพยาบาลพระปกเกลา

รงนภา เขยวชะอำ* ศรสดา งามขำ**

มาฆะ กตตธรกล***

* พยาบาลวชาชพชำนาญการวทยาลยพยาบาลพระปกเกลาจนทบร** พยาบาลวชาชพชำนาญการพเศษวทยาลยพยาบาลสวรรคประชารกษนครสวรรค*** พยาบาลวชาชพชำนาญการโรงพยาบาลพระปกเกลา

_13-0507(015-029)2.indd 15 6/8/13 6:41:44 PM


Abstract

Background: Caregivers suffered from both physical andmental disabilitywhen caring for patients

withmoderateorseveretraumaticbraininjury(TBI).Apreparationprogrammayprovideinformationinorder

topreparethecaregiverswhoweretakingcareofpatientswithTBIathome.

Objective: The aims of this studywere to develop the clinical nursing guideline for preparing the

caregiverswhoweretakingcareofpatientswithTBIathomeandtoexaminetheeffectofusingtheclinical

nursingguideline.

Method: The studywas conducted by a Pre-Post Test Comparison research. Intotal, the sample

included 13 caregivers of patientswith TBI. The instrument used in this studywere: 1) the protocol for

preparingcaregiversintakingofpatientswithTBI,2)BoucherguidelinefortakingofpatientswithTBI,and

3) theModel for practicing in taking of patientswith TBI. The Thai version of the coping and adaptation

processing scale–short from (TCAP-SF) was used for collecting data. Datawere analyzed by using the

frequency,percentage,mean,standarddeviation,andWilcoxonSignedRanksTest.

Result: Thefindingwasfoundthattherearethestatisticallysignificantdifferencebetweenpriorand

after receiving thepreparationprogram(Z=-3.181a,p= .000).Aftercaregivers received thepreparation

program, theywere able to better coping ability than the prior that caregivers received the preparation

program.

Conclusion: Thepreparationprogramwasfacilitatedcaregivers’copingabilitytocareforpatientswith

TBI at home. Before providing the program, clinicians should evaluate the caregivers’ needs and skills of

caring since the clinical nursing guideline is a particularly tailoredmade and individualization. Therefore,

caregiverswillpreparethemselveseffectivelyandcancopewiththeproblemswhentakingofpatientswith

TBIbeforedischargeandathome.

Keywords : Traumaticbraininjury,Caregiver,Copingability

* NurseInstructor,PhrapokklaoNursingCollegeChanthaburi** NurseInstructor,BoromarajonaniCollegeofNursing,SawanprscharakNakhonsawan***RegisteredNurse,PhrapokklaoHospital

Rungnapha Khiewchaum* Srisuda Ngamkhum**

Makha Kittithonrakun***

The Effects of Using a Clinical Nursing Guideline for Caregivers’ Preparation in Caring Patients with Traumatic Brain Injury

_13-0507(015-029)2.indd 16 6/8/13 6:41:44 PM


ความเปนมาและความสำคญของปญหา ปจจบนการบาดเจบทศรษะนบเปนปญหา สำคญอนดบตนๆของประเทศ ซงมกมสาเหตมาจาก อบตเหตบนถนนหรอการจราจรจากขอมลสำนกงาน สถตแหงชาต ป 2553 พบมผเคยประสบอบตเหต จากจราจรบนทองถนน1,546,337คนคดเปน3.1% เฉลยวนละ4,384คน1และจากสถตจำนวนผปวยท เขารบการรกษาโรงพยาบาลพระปกเกลา จนทบร พบวาป2553และป2554มผปวยบาดเจบทศรษะ ทเขารบการรกษา สาเหตมาจากอบตเหต มจำนวน 1,526และ2,084รายตามลำดบ2ซงผปวยบาดเจบ ทศรษะกลมนภายหลงไดบาดเจบรนแรงมกเกดความ พการหรอมการสญเสยสมรรถภาพ (Disability) ทง ดานรางกายและจตใจ3 ผ ปวยเหลาน ไมสามารถ ดำรงชวตในสงคมไดตามลำพงและตองพงพาผอน ตลอดชวต4 จงทำใหครอบครวหรอญาตผ ดแลม ความสำคญอยางมากในการดแลและฟนสภาพของ ผปวยเชนการดแลดานรางกายและกจวตรประจำวน เปนตน5 ทำใหญาตผ ดแลตองมการปรบเปลยน รปแบบการดำเนนชวตและใชเวลาสวนมากในการ ดแลผปวย โดยญาตผดแลใชเวลาในการดแลผปวย เฉลยอยระหวาง16-24ชวโมง/วนซงนบวาเปนภาระ (burden) ทเกดขนอยางหลกเลยงไมได6 ทำใหญาต ผดแลเกดความเครยด ซมเศรา โกรธ วตกกงวล หงดหงด เกดการเจบปวยตองไดรบการรกษาจาก แพทยหรอซอยากนเองเพมขน มปญหาดานการเงน บทบาทของครอบครวเปลยนแปลง การเขาสงคม ลดลงและแยกตวเพมขน5สงผลกระทบตอญาตดาน รางกายและจตใจโดยตรง ซงผลกระทบดานรางกาย มกพบอาการตางๆเชนปวดหลงปวดเขาออนลา เปนตน7 สวนผลกระทบทางดานจตใจ เชน ญาต ผดแลมกรสกไมสบายใจ วตกกงวลและเครยดกบ เหตการณทเกดกบผปวยจากการทตองเพมภาระ ในการดแล8 นอกจากน ญาตผ ดแลจะตองเสย คาใชจายเพมมากข นและบางครอบครวสมาชก ของครอบครวตองออกจากงานเพอมาดแลผปวย ทำใหครอบครวขาดรายไดและมความจำกดในดาน การเงน9,10

ผลกระทบดงกลาวน ทำใหญาตผ ดแลเกด ความเครยดและวตกกงวลมากขนจงมสวนทำใหม วธในการเผชญปญหา (Coping) กบเหตการณท เกดขน ทไมมประสทธภาพหรอไมดพอสงผลกระทบ ถงการฟนฟการสญเสยสมรรถภาพของผปวย คอ ทำใหผ ปวยมการฟ นฟสขภาพจากการสญเสย สมรรถภาพในดานตางๆ ไดชา และอาจมภาวะ แทรกซอนอนๆ เชน ขอตดแขง แผลกดทบ ทำให ภาวะสขภาพเลวลง11 จากการทบทวนวรรณกรรม พบวา การสงเสรมการเตรยมความพรอมของญาต ผดแล ควรเรมต งแตผ ปวยเขารบการรกษาตวใน โรงพยาบาลสงผลใหวธในการปรบตวเพอเผชญปญหา ของญาตผดแลดขน12 และเมอผปวยกลบบานญาต ผดแลสามารถใหการชวยเหลอและฟนฟสมรรถภาพ แกผ ปวยได สงผลทำใหคณภาพชวตของผ ปวย และญาตผดแลดขน แตจากการศกษาของรงนภา เขยวชะอำ13 ไดศกษาถงการเตรยมความพรอม สำหรบญาตผดแลผปวยบาดเจบทศรษะ พบวาเมอ ใหญาตฝกปฏบตจรงกบผปวยญาตไมกลาฝกปฏบต เนองจากกลววาอาจทำใหผ ปวยเกดอนตรายใน ระหวางการฝกปฏบต และพบวาญาตผ ดแลไม สามารถจำขนตอนการฝกปฏบตไดจากการทบทวน วรรณกรรมพบวา ความจำมผลตอพฤตกรรมการ เรยนรของญาตผดแล ซงการบรรยายโดยใชคมอ เพยงอยางเดยวโดยไมมอปกรณหรอหนจำลองให ญาตฝกปฏบตนนญาตผดแลไมสามารถจำขนตอน การฝกปฏบตไดถงรอยละ70และการจะทำใหญาต ผ ดแลมความจำในระยะยาวไดน น ตองใชการ ฝกทกษะซำๆ จงจะสามารถจำข นตอนการฝก ปฏบตได14 โดยแนวปฏบตฯ พฒนามาจากการวเคราะห สาเหตของปญหาจากประสบการณในการปฏบตงาน จากความร ทเกยวของ และการสงเกตผ ปวยในสถานการณจรง13โดยประยกตกระบวนการใชผลงาน วจยของ ไอโอวา (IOWA) เรยกวา โมเดลไอโอวา15 ประกอบดวย1)การเลอกประเดนปญหาและวเคราะห สาเหตของปญหา 2) สบคนงานวจยและหลกฐาน เชงประจกษ 3) วเคราะห ประเมนคณภาพ สกด

_13-0507(015-029)2.indd 17 6/8/13 6:41:44 PM


เนอหาสงเคราะหงานวจยและหลกฐานเชงประจกษ โดยแนวปฏบตการเตรยมความพรอมสำหรบญาต ผดแล ซงเมอนำไปใชกบญาตผดแลผปวยบาดเจบท ศรษะทำใหญาตผดแลเกดทกษะและคณภาพการ ดแลดข น เพราะขนตอนในแนวปฏบตการเตรยม ความพรอมสำหรบญาตผดแลประกอบดวยการให ความรการฝกปฏบตกบหนจำลองและการปฏบตจรง โดยเฉพาะการใชหนจำลองในการฝกทกษะ ญาต ผดแลสามารถฝกทกษะซำจนสามารถจำขนตอน ของการฝกปฏบต แลวจงไปปฏบตจรงกบผ ปวย ผ ปวยจงไมไดรบอนตรายจากการฝกทกษะและ ญาตผดแลเกดความมนใจในระหวางการฝกทกษะ ทำใหระยะการเขารบการรกษาส นลงเนองจาก ไมเกดภาวะแทรกซอนทปองกนได เชน ปอดอกเสบ แผลกดทบ กลามเน อลบและขอตดแขง เปนตน สงผลทำใหวธในการการปรบตวเพอเผชญปญหาใน การรบบทบาทใหมโดยการเปนผดแลดขน และการ ใชเวลาในการเตรยมความพรอมสำหรบญาตผดแล ลดลง และเมอผปวยกลบบานญาตผดแลสามารถ ใหการชวยเหลอและฟนฟสมรรถภาพแกผปวยได อยางมคณภาพ ลดอตราการเกดภาวะแทรกซอน และลดอตราการกลบเขามารกษาซำ (Re-admit) ในโรงพยาบาล วตถประสงคการวจย 1. เพอพฒนาแนวปฏบตการเตรยมความ พรอมสำหรบญาตผดแลบาดเจบทศรษะ 2. เพอศกษาผลการใชแนวปฏบตการเตรยม ความพรอมสำหรบญาตผดแลผปวยบาดเจบทศรษะ ตอวธในการปรบตวเพอเผชญปญหาของญาตผดแล กอนจำหนายออกจากโรงพยาบาล คำถามการวจย ผลของการใชแนวปฏบตการเตรยมความ พรอมสำหรบญาตผดแลในการดแลผปวยบาดเจบ

ทศรษะมผลตอวธในการปรบตวเพอเผชญปญหา ของญาตผดแล กอนจำหนายออกจากโรงพยาบาล อยางไรสมมตฐานการวจย คะแนนวธในการปรบตวเพอเผชญปญหา ของญาตผดแลหลงใชแนวปฏบตการเตรยมความ พรอมสำหรบญาตผ ดแลผ ปวยบาดเจบทศ รษะ สงกวากอนใชแนวปฏบตการเตรยมความพรอม สำหรบญาตผดแลผปวยบาดเจบทศรษะ ขอบเขตการวจย ในการศกษาครงน มวตถประสงคเพอศกษา ผลของการใชแนวปฏบตการเตรยมความพรอม สำหรบญาตผดแลผปวยบาดเจบทศรษะซงเปนญาต ผดแลหลกทใหการดแลผปวยโดยไมไดรบคาตอบแทน ทเปนคาจางหรอรางวล เมอผปวยบาดเจบทศรษะ เขารบการรกษาหอผปวยวกฤตอบตเหต โรงพยาบาล พระปกเกลาจงหวดจนทบรระยะเวลาการเกบขอมล 6 เดอน ตงแตกรกฎาคม พ.ศ. 2554 ถงธนวาคม พ.ศ.2554 นยามตวแปร แนวปฏบตการเตรยมความพรอมสำหรบ ญาตผดแลผปวยบาดเจบทศ รษะ หมายถง แบบแผนการใหขอมล การสนบสนนทางดานจตใจ และการฝกทกษะการปฏบตดแลซงใชหนจำลองท ผวจยพฒนาขนสำหรบญาตผดแลเพอใชฝกทกษะ ในการดแลกอนทญาตผ ดแลจะใหการดแลผปวย บาดเจบทศรษะ ตงแตรบไวรกษาหอผปวยวกฤต อบตเหตจนกระทงผ ปวยไดรบการจำหนายจาก โรงพยาบาล เพอชวยเหลอใหญาตผดแลมวธในการ ปรบตวเพอเผชญปญหาไดอยางมประสทธภาพโดย ผ ว จยพฒนาข นซงครอบคลมการดแลโดยญาต ผดแลสำหรบผ ปวยบาดเจบทศรษะในระยะฟนฟ สภาพ

_13-0507(015-029)2.indd 18 6/8/13 6:41:44 PM


วธในการปรบตวเพอเผชญปญหา (coping) หมายถง วธในการปรบตวเพอเผชญปญหาของ ญาตผดแลผปวยบาดเจบทศรษะระดบปานกลางถง รนแรง โดยเปนการปรบตวทเกดจากกระบวนการ ร คด (cognitive) ตอการสญเสยสมรรถภาพของ ผปวยบาดเจบทศรษะ วดไดจากวธในการปรบตวท ญาตผดแลใช โดยใชแบบวดวธในการปรบตวฉบบยอ (ThaiversionofCopingandAdaptationProcessing Scale-ShortFormหรอTCAPS-SF)ของฉายพทธ และรอย16 ซงม 4 มต ไดแกมตยอยท 1 ดานแหลง ประโยชนและการคดเปนระบบ (resourceful and systematic) มตยอยท 2 ดานพฤตกรรมทางกาย (physical and fixed) มตยอยท 3 การรบรเชงบวก (positive and knowing) มตยอยท 4 การตนตวกบ เหตการณ (alert processing) ซงมคะแนนอยระหวาง 27-108 คะแนน โดยคะแนนทสงจากเดม หมายถง การปรบตวดขนในมตนน ญาตผดแลผปวยบาดเจบทศรษะ หมายถง ญาตผดแลผปวยบาดเจบทศรษะทเขามาดแลผปวย บาดเจบทศรษะทเขารบการรกษาหอผปวยศลยกรรม เทพรตนชน 5 (หอผปวยสามญศลยกรรมอบตเหต) โรงพยาบาลพระปกเกลา โดยเปนผใหการดแลผปวย เปนหลกและใชเวลาสวนใหญในแตละวนในการดแล ผปวยเมอผปวยกลบบาน ผปวยบาดเจบทศรษะระดบปานกลางถง รนแรง หมายถงผปวยบาดเจบทศรษะทเขามาดแล ผปวยบาดเจบทศรษะทเขารบการรกษา หอผปวย ศลยกรรมเทพรตนชน5(หอผปวยสามญศลยกรรม อบตเหต)โรงพยาบาลพระปกเกลาผปวยบาดเจบท

ศรษะทมผลการประเมนโดยใช Glasgow coma scaleมระดบคะแนนตงแต3-12คะแนน กรอบแนวคดในการวจย ผ วจยนำกรอบทฤษฎการปรบตวของรอย (Roy AdaptationModel) มาใชเปนกรอบแนวคดใน การศกษารอย17 กลาววา วธในการเผชญปญหา (coping) เปนกระบวนการและผลลพธทจากการใช สตสมปชญญะในการเรยนรประมวลความคดและ เลอกวธการในการเผชญปญหา จากการใชการ ตระหนกร การสรางสรรค และการบรณการของ บคคลกบสงแวดลอมทเปลยนแปลงไป จากน น แสดงออกทางพฤตกรรม โดยใชกระบวนการเผชญ ปญหา ไดแก กลไกการควบคม (regulator) และ กลไกการรคด(cognator) ในการศกษาครงน ผ วจยใชกรอบแนวคด ของทฤษฎรอยมาเปนกรอบในการศกษาการปรบตว เพอเผชญปญหาของญาตผดแล ดงนนตามกรอบ ทฤษฎของรอย สงเราตรง ไดแก การมญาตเปน ผปวยบาดเจบทศรษะทมการสญเสยสมรรถภาพ สงเรารวม ทมอทธพลตอการเผชญปญหาญาต ผดแล ไดแก รายได เพศ อาย และสงเราแฝง คอ ทศนคต ความเชอ ทมผลตอการเผชญปญหา การ ใชแนวปฏบตการเตรยมความพรอมสำหรบญาต ผดแลเปนการเตรยมทกษะตางๆ ซงการแกปญหา ผานกลไกการรคด (cognator) จงทำใหญาตผดแล สามารถปรบตวเพอเผชญปญหา โดยแสดงออกมา เปนพฤตกรรมในดานสรระ ดานอตมโนทศน และ ดานพงพาอาศย

_13-0507(015-029)2.indd 19 6/8/13 6:41:45 PM


แผนภาพท 1:แผนภาพแสดงกรอบแนวคดทใชในการวจยผลของแนวปฏบตการเตรยมความพรอมตอการ เผชญปญหาของญาตผดแลผปวยบาดเจบทศรษะ(ดดแปลงมาจากRoy,&Andrews,19)

กรอบแนวคดการวจย

สงนำออก พฤตกรรม กระบวนการปรบตว ในการเผชญปญหา

สงนำเขา

สงเราตรง -การมญาตเปนผปวยบาดเจบทศรษะทมการสญเสยสมรรถภาพ

สงเรารวม ดานญาตผดแล-อาย-เพศ-รายได

สงเราแฝง ดานญาตผดแล-ทศนคต-ความเชอ

วธในการปรบตวเพอเผชญปญหา (coping strategies) -ดานสรระ-ดานอตมโนทศน-ดานการพงพา ซงกนและกน

การเผชญปญหาดานสรระ

(Physiologic)

การเผชญปญหาดานอตมโนทศน(Self-concept)

การเผชญปญหาดานการพงพาซงกนและกน

(Interdependence)

กลไกการควบคม

(Regulator)

กลไกการรคด

(Cognator)

แนวปฏบตการเตรยมความพรอมของญาต ไดแกการใหขอมล การฝกทกษะโดยใช หนจำลองเปนตน

ลกษณะประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรทศกษาเปนญาตผ ดแลผปวยบาดเจบท

ศรษะระดบปานกลางถงรนแรงทเขามาดแลผปวย

บาดเจบทศรษะทเขารบการรกษา ณ หอผ ปวย

วกฤตอบตเหต โรงพยาบาลพระปกเกลา จนทบร

ตงแตกรกฎาคมพ.ศ.2554ถงธนวาคมพ.ศ.2554

กลมตวอยาง ผวจยเลอกกลมตวอยางแบบ

เจาะจง โดยเลอกกลมตวอยางทมคณสมบตตาม

เกณฑ

1. เปนญาตผดแลผปวยบาดเจบทศรษะทม

ระดบความรสกตว 3-12 คะแนน ทงทมและไมม

การบาดเจบอนรวมโดยใชแบบประเมนGCS (Glasgow

ComaScale)ในการประเมนระดบความรสกตว

2. ไมมปญหาในการสอสารเมอเขารวม

โปรแกรม

3. เปนผทไมมประวตความเจบปวยทางสมอง

และจตประสาท

4. ยนยอมเขารวมในโปรแกรมการศกษา

_13-0507(015-029)2.indd 20 6/8/13 6:41:45 PM


5. ผใหการดแลผปวยเปนหลกและใชเวลา

สวนใหญในแตละวนในการดแลผ ปวยเมอผ ปวย

กลบบาน

ขนาดกลมตวอยางญาตผดแลผปวยบาดเจบ

ทศรษะจำนวน13คน

เครองมอทใชในการวจย การพฒนาเครองมอทใชในการวจย

ขนตอนการพฒนาแนวปฏบตทางการพยาบาล

การเตรยมความพรอมสำหรบญาตผดแลผปวยบาดเจบ

ทศรษะและคมอญาต โดยประยกตกระบวนการใช

ผลงานวจยของไอโอวา(IOWA)15ดงน

1. เลอกประเดนปญหาและวเคราะหสาเหต

ของปญหาในการเลอกประเดนปญหาทตองการ

ศกษาครงนมการวเคราะหปญหาจาก3แหลงขอมล

คอ ประสบการณในการดแลผปวยบาดเจบทศรษะ

การสงเกตปรากฏการณทางคลนคของผปวยบาดเจบ

ทศรษะในสถานการณจรงและการทบทวนความรท

เกยวของกบผปวยบาดเจบทศรษะและครอบครว

ผดแลผปวยบาดเจบทศรษะจากการวเคราะหขางตน

สรปไดวาปญหาการชวยฟนฟสภาพผบาดเจบทศรษะ

และความเครยด ความวตกกงวลของญาตผดแล

เกดจาก 2 สาเหต คอ ปจจยการไดมสวนรวมใน

การดแล ผปวยหรอมสวนรวมในการตดสนใจตางๆ

เกยวกบความเจบปวยและการรกษาผ ปวย และ

ปจจยทเกยวของกบการตอบสนองความตองการ

ของญาตผดแลอยางเหมาะสมตามความตองการ

ทแทจรง

2. สบคนงานวจยและหลกฐานเชงประจกษ

เมอสามารถสรปสาเหตของปญหาการเตรยมความ

พรอมสำหรบญาตผดแลทศรษะการสบคนหลกฐาน

เชงประจกษจากงานวจยเดยวทตพมพเผยแพร และ

ไมไดตพมพเผยแพร (วทยานพนธระดบบณฑตศกษา)

ทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ จากระบบฐานขอมล

ตางๆไดแกOVID,CINAHL,PUBMED,Sciencedirect,

Blackwell-synergy, Proquest และMedline งาน

วจยทเปนการทบทวนอยางเปนระบบจากฐานขอมล

evidencebasednursing.com, joannabriggs.edu.au,

cochrance.org จากฐานขอมลทเกยวกบแนวปฏบต

ของสถาบนตางๆ ไดแก www. guideline.gov,

www.icsi.org,www.york.ac.uk,www.highbeam.com

ผลการสบคนไดงานวจย Full text จำนวน

90เรองแตเปนเรองทซำกนถง14เรองเมอตดออก

แลวจงเหลองานวจยFulltext76เรองคดงานวจย

ทเกยวกบการใหขอมลและการฝกทกษะในการดแล

ผปวยบาดเจบทศรษะสำหรบญาตผ ดแล ในทสด

เหลองานวจยทนำมาวเคราะหและสงเคราะห จำนวน

29เรองแบงเปนงานวจยเชงทดลองจำนวน9เรอง

และเชงบรรยายจำนวน20เรอง

3. วเคราะห ประเมนคณภาพ สกดเนอหา

สงเคราะหงานวจยและหลกฐานเชงประจกษในขนตอน

น ผศกษาอานงานวจยจำนวน 76 เรอง ประเมน

คณภาพและความเปนไปไดในการนำมาใชทางคลนก

โดยสรางตารางสกดตามรายละเอยดทตองการทราบ

ไดแก การประเมนความพรอมและความตองการ

ของญาตกอนใหขอมลหรอฝกทกษะการดแล การ

คดเลอกขอมลหรอเตรยมทกษะตางๆ สำหรบญาต

ผดแลตามความตองการของญาตผดแลแตละราย

ใหมความจำเพาะเจาะจง(particularlytailoredmade)

ซงขอมลทญาตตองการทราบอาท ขอมลเกยวกบ

อาการ การดำเนนโรค การเปลยนแปลงของอาการ

และการรกษาทปรบเปลยนไปตามอาการทเปลยนแปลง

ของผ ปวย ตลอดจนการปฏบตตวของญาตขณะ

เขาเยยม และการมสวนรวมในการดแลผปวย อาท

การใหอาหารทางสายยาง การพลกตะแคงตว การ

ทำความสะอาดรางกายเปนตนจากนนนำมาวเคราะห

_13-0507(015-029)2.indd 21 6/8/13 6:41:45 PM


สกดเนอหาลงตาราง แตละเรอง จนครบทกเรอง

นำขอความแตละตารางมาพจารณารวมกน และ

สกดเน อหาสวนทจะนำมาใชในการเตรยมความ

พรอมสำหรบญาตผดแลผปวยบาดเจบทศรษะ

ผลของการพฒนาแนวปฏบตทางการ

พยาบาลการเตรยมความพรอมสำหรบญาต

ผดแลผปวยบาดเจบทศรษะและคมอญาตผดแล

ข นตอนภายหลงการพฒนาแนวปฏบตทาง

การพยาบาลการเตรยมความพรอมสำหรบญาต

ผดแลผ ปวยบาดเจบทศรษะและคมอญาตผ ดแล

ประกอบดวย1)นำแนวปฏบตการเตรยมความพรอม

สำหรบญาตผดแลผปวยบาดเจบทศรษะและคมอ

ญาตผ ดแลเพอหาความแมนตรงเชงเน อหาของ

แนวปฏบตโดยผทรงคณวฒ จำนวน 5 ทาน ไดแก

แพทยเฉพาะทางระบบประสาทพยาบาลปฏบตการ

ขนสงทางระบบประสาทอาจารยพยาบาลผเชยวชาญ

วกฤตดานระบบประสาทอาจารยผ เชยวชาญการ

ฟนฟสภาพดานระบบประสาทและหวหนาหอผปวย

ศลยกรรมอบตเหต ซงการคำนวณ IOC ของแนว

ปฏบตการเตรยมความพรอมสำหรบญาตผ ดแล

ผปวยบาดเจบทศรษะและคมอญาตผดแลมคะแนน

เฉลย0.75และ0.82ตามลำดบนำแนวปฏบตและ

คมอญาตผดแลไปใชในการพยาบาลผปวยบาดเจบ

ทศรษะจำนวน5รายทหอผปวยศลยกรรมอบตเหต

โรงพยาบาลระยอง ต งแตเดอนตลาคม - เดอน

มกราคม พ.ศ. 2551 รวมระยะเวลาการใชแนว

ปฏบต จำนวน 3 เดอน ประเมนความเปนไปไดใน

การปฏบตดงน

1) การถายทอดและนำลงสการปฏ บต

(Transferability) คอ แนวปฏบตการเตรยมความ

พรอมสำหรบญาตผดแลผปวยบาดเจบทศรษะและ

คมอญาตผดแล มความสอดคลองกบหนวยงานท

นำไปใช กลมประชากรเปาหมายมความคลายคลง

กบกลมประชากรในหนวยงาน มจำนวนผปวยทได

รบประโยชนจำนวนมาก และการใชเวลาในการ

ดำเนนการตามแนวปฏบตฯ ไมนานจนเกนไป คอ

7วน

2) ความเปนไปได(Feasibility)คอพยาบาล

ในหนวยงานทนำแนวปฏบตไปใชมอสระในการ

ดำเนนการ และสามารถยตการดำเนนการถาพบวา

ไมไดผลหรอไมเปนไปตามตองการ โดยการปฏบต

ตามแนวปฎบต ฯ และคม อญาตผ ดแลน นไมได

รบกวนการทำงานตามปกตของเจาหนาท เจาหนาท

ทเกยวของใหความรวมมอในการดำเนนการเปน

อยางด

3) ความคมทน (Cost-benefit ratio) คอ

เจาหนาททเกยวของทไดใชแนวปฎบตฯ และคมอ

ญาตผดแลเมอผปวยพนระยะวกฤตจงไมเกดความ

เสยงในผปวยบาดเจบทศรษะ ซงถาปฎบตตามแนว

ปฎบตฯ และคมอญาตผ ดแลจะสามารถลดภาวะ

แทรกซอนทปองกนได เชน แผลกดทบกลามเนอลบ

ขอตดแขงและทสำคญ ปอดอกเสบซงเปนปญหาท

สำคญททำใหผปวยบาดเจบทศรษะเสยชวต

1. เครองมอทใชในการดำเนนการวจย

ประกอบดวย

1) แนวปฏบตการเตรยมความพรอม

ดานการปรบตวสำหรบญาตผดแลผปวยบาดเจบท

ศรษะ18

2) คมอญาตผ ดแลในการฝกทกษะใน

การดแลผปวยบาดเจบทศรษะประกอบดวยแผนพบ

เกยวกบการดแลความสะอาดทวไป การปองกน

ภาวะแทรกซอนและการฟนฟสรรถภาพเปนตน

3) หนจำลองในการดแลผปวยซงสามารถ

ใชการฝกทกษะในการดดเสมหะทางหลอดลมคอ

และทางปาก การทำแผลหลอดลมคอ การใสและ

การใหอาหารทางสายยางทางจมกเปนตน

_13-0507(015-029)2.indd 22 6/8/13 6:41:45 PM


2. เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

ประกอบดวย

สวนท 1 ประวตการเจบปวยของผปวย

บาดเจบทศรษะ ประกอบดวย สาเหตการบาดเจบ

การบาดเจบรวมของระบบอนเปนตน

สวนท 2 ข อมลสวนบคคลของญาต

ผดแลผปวยบาดเจบทศรษะ ประกอบดวย ขอมล

สวนบคคล (Demographic data questionnaires)

เปนแบบสอบถามแบบปลายเปดและแบบเลอกตอบ

ซงผวจยพฒนาขน ประกอบดวย อาย เพศ รายได

ระดบการศกษาเปนตน

สวนท 3 แบบสอบถามวธในการเผชญ

ปญหาฉบบยอ(ThaiversionofCopingandAdaptation

Processing Scale-Short Fromหรอ TCAPS-SF)ท

ใชทฤษฎการปรบตวของรอย19 แปลเปนภาษาไทย

โดย ผศ.ดร.ปรางทพย ฉายาพทธ และแนวคดทาง

การพยาบาลเกยวกบกระบวนการรคดของรอยเปน

ทฤษฎพนฐาน20 ซงแบบสอบถามวธใชการเผชญ

ปญหาตวฉบบยอน วดวธการเผชญปญหา 3 ดาน

ไดแกดานสรระดานอตมโนทศนดานการพงพาซงกน

และกน16 ผวจยนำแบบสอบถามวธในการปรบตว

เพอเผชญปญหาฉบบยอ (Thai version of Coping

andAdaptationProcessingScale-ShortFromหรอ

TCAPS-SF) โดยหาความเชอมนและความตรงของ

เนอหาดงน

แบบสอบถามวธในการปรบตวเพอเผชญ

ปญหาฉบบยอ(ThaiversionofCopingandAdaptation

Processing Scale-Short From หรอ TCAPS-SF)

เปนเครองมอมาตรฐานไปใชกบญาตผ ดแลผปวย

บาดเจบทศรษะมระดบความรสกตวระดบปานกลาง

ถงรนแรงคอคะแนนGlasgowComaScaleตงแต

3-12คะแนนณหอผปวยศลยกรรมเทพรตนชน 5

(หอผปวยสามญศลยกรรมอบตเหต) โรงพยาบาล

พระปกเกลาจำนวน10ราย โดยซงเปนคนละกลม

กบกลมตวอยางแตมลกษณะใกลเคยงกบกลมตวอยาง

และนำคะแนนทไดมาคำนวณหาความเชอมนโดย

ใชสตรสมประสทธแอลฟาของครอนบาค โดยใช

โปรแกรมสำเรจรปจากผลการวเคราะหคาความเทยง

ของแบบสอบถามวธในการเผชญปญหาฉบบยอของ

ญาตผปวยบาดเจบทศรษะ ซงประกอบดวยขอคำถาม

27 ขอ แตละขอมคะแนนเตม 4 คะแนนมาคำนวน

หาคาความเทยงเชงความสอดคลองภายใน พบวา

สมประสทธแอลฟา ของครอนบาค ทงฉบบเทากบ

0.88และแตละมตยอยอยระหวาง0.83-0.88

ขนตอนการเกบรวบรวมขอมล 1. คดเลอกกลมตวอยางตามเกณฑทกำหนด

โดยการเลอกกลมตวอยาง แบบเฉพาะเจาะจงหลง

จากนนทำการสอบถามกลมตวอยาง เพอใหไดญาต

ผดแลหลกทแทจรงทใหการดแลเมอผปวยจำหนาย

ออกจากโรงพยาบาล

2. การขอความยนยอมจากกลมตวอยาง

ผวจยแนะนำตนเอง ชแจงวตถประสงคของการวจย

ขนตอนการเกบรวบรวมขอมล การพทกษสทธ และ

ขอความยนยอมในการดำเนนการวจย เมอกลม

ตวอยางใหความยนยอมเขารวมในการวจย ใหลงนาม

เขารวมการวจยในแบบฟอรมยนยอม

3. วดคะแนนวธในการปรบตวเพอเผชญ

ปญหาของญาตผ ดแลกอนดำเนนตามแนวปฏบต

การเตรยมความพรอมของญาตผดแลผปวยบาดเจบ

ทศรษะ

4. ผวจยดำเนนการใชแนวปฏบตการเตรยม

ความพรอมของญาตผดแล ตงแตผปวยยายเขารบ

การรกษาในหอผ ปวยวกฤตอบต เหตจนกระทง

จำหนายออกจากโรงพยาบาลดงflowchart

_13-0507(015-029)2.indd 23 6/8/13 6:41:46 PM


ผปวยเขารบการรกษาในหอผปวยวกฤตอบตเหต วนท 1 (ใชเวลา 15-30 นาท)

วนท 2 (ใชเวลา 30 - 45 นาท/วน)

วนท 3 ถงวนท 7 (ใชเวลา 1-2 ชวโมง/วน แตละหวขอใชเวลา 30-45 นาท)

-สรางสมพนธภาพตอพดคยรบฟงปญหา และใหกำลงใจแกญาตผดแล พรอมสอบถามความพรอมและความตองการของญาตผดแลเกยวกบการทบทวนขอมลในการดแลผปวยบาดเจบทศรษะ

รวมกนหาปญหาในการใหการดแลผปวยเรยงลำดบความสำคญของปญหาของการใหการดแลผปวย

ญาตผดแลฝกทกษะในการดแลผปวยผใชแนวปฏบตจงทำการฝกทกษะในการดแลผปวยตามหวขอทญาต

ผดแลตองการจนกระทงครบทกหวขอ

ทบทวนการฝกทกษะในการดแลผปวยทก1สปดาห จนกระทงจำหนายออกจากโรงพยาบาลผดแลตองการ

จนกระทงครบทกหวขอ

ญาตผดแลเลอกวาจะเรยนรเรองใดกอนพรอมกบกำหนดวนในการฝกทกษะ

สอบถามความพรอมและความตองการของญาตหวขอของการฝกทกษะในการดแลผปวย

สอบถามความพรอมและความตองการหวขอของการฝกทกษะในการดแลผปวย

ไมพรอม

ไมพรอม

พรอม

พรอม

_13-0507(015-029)2.indd 24 6/8/13 6:41:46 PM


การวเคราะหขอมล วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร สำเรจรปขอมลทวไปนำเสนอดวยคาความถรอยละ ระดบคะแนนวธในการปรบตวของญาตผดแลผปวย บาดเจบทศรษะระดบปานกลางถงรนแรงนำเสนอดวย คาเฉลยสวยเบยงเบนมาตราฐานคาความแตกตาง ระดบคะแนนวธในการปรบตวของญาตผดแลผปวย บาดเจบทศรษะระดบปานกลางถงรนแรงกอนและ หลงใชแนวปฏบตการเตรยมความพรอมสำหรบ ญาตผดแลผปวยบาดเจบทศรษะ ดวยสถตWilcoxon Signed Ranks Test โดยกำหนดระดบนยสำคญทาง สถตท.05 ผลการวเคราะหขอมล สวนท 1 พฒนาแนวปฏบตการเตรยมความ พรอมสำหรบญาตผ ดแลผ ปวยบาดเจบทศ รษะ ระดบปานกลางถงรนแรงตาม flowchartอยในสวน ขนตอนการเกบรวบรวมขอมล สวนท 2 ผลการใชแนวปฏบตการเตรยม ความพรอมสำหรบญาตผ ดแลผ ปวยบาดเจบท ศรษะตอวธในการปรบตวเพอเผชญปญหาของญาต ผดแลประกอบดวย 1. ขอมลทวไปของผ ปวยบาดเจบทศรษะ และญาตผดแลผปวยบาดเจบทศรษะ 1) ขอมลทวไปของผปวยบาดเจบทศรษะ พบวาผปวยบาดเจบทศรษะสวนใหญมสาเหตมาจาก อบตเหตรถจกรยานยนต และไมมการบาดเจบรวม คดเปนรอยละ61.5และ69.2ตามลำดบโดยผปวย บาดเจบทศรษะมระดบความรสกตว(GlasgowComa Scale)ณวนทเขารบการรกษาหอผปวยวกฤตอบตเหต อยระหวาง 3-8คะแนนคดเปนรอยละ 84.6 และ ชนดของรอยโรคในสมองจากการตรวจดวยCT scan พบเลอดออกใตเยอหมสมอง(subduralhematoma) รอยละ 30.8 โดยผปวยกลมนมกพบรวมกบการ บาดเจบสมองระดบรนแรงซงการพยากรณโรคไมคอยด

และระดบความรสกตวจะลดลงทนท ซงผปวยสวนใหญ ไดรบการผาตดแบบCraniectomyรอยละ38.5ผปวย บาดเจบทศรษะเมอจำหนายออกจากหอผปวยวกฤต อบตเหตมคะแนนGlasgowComaScaleอยระหวาง 3-8 คะแนนคดเปนรอยละ 69.2 ปญหาสวนใหญ มกภาวะกลามเนอลบและขอตดแขง คดเปนรอยละ 76.9 และรปแบบการพยากรณผลของกลาสโกว (GlasgowOutcomeScale)อยระดบ4คดเปนรอยละ 69.2 คอไมสามารถทำอะไรไดแมกระทงเคลอนไหว รางกายหรออวยวะตางๆได (persistentvegetative state) 2) ขอมลทวไปของญาตผ ดแล พบวา จากการศกษาพบวาญาตผ ปวยบาดเจบทศรษะ สวนใหญเพศหญงมอายเฉลย45.38ปมระดบการ ศกษาอยในระดบประถมศกษาคดเปนรอยละ 53.8 ซงความสมพนธระหวางญาตผดแลกบผปวยสวนใหญ เปนสามภรรยาคดเปนรอยละ30.8และสมาชกใน ครอบครวสวนใหญไมมโรคประจำตวคดเปนรอยละ 61.5 ซงญาตผ ดแลใหเหตผลทไมมโรคประจำตว ทงๆ สวนใหญอายเฉลยคอนขางมาก เนองจากญาต ผดแลสวนใหญ ประกอบอาชพรบจางทวไป คดเปน รอยละ 38.5 ไมมเวลาไปตรวจสขภาพรางกายและ เหนวาตนเองไมเปนอะไรสขภาพแขงแรงด ซงการ ประกอบอาชพรบจางมรายไดเฉลย8,961.53บาท/ เดอน ซงญาตผดแลลงความเหนวาเพยงพอสำหรบ ครอบครวคดเปนรอยละ69.2 2. ผลการใชแนวปฏบตการเตรยมความ พรอมสำหรบญาตผดแลผปวยบาดเจบทศรษะตอ วธในการปรบตวเพอเผชญปญหาของญาตผดแล ประกอบดวย 1) เปรยบเทยบคาเฉลย สวนเบยงเบน มาตรฐาน และทดสอบความแตกตางทางสถตของ คะแนนวธในการปรบตวเพอเผชญปญหาในชวง ระยะเวลากอนและหลงใชแนวปฏบตฯโดยแยกเปน รายดาน

_13-0507(015-029)2.indd 25 6/8/13 6:41:46 PM


2) เปรยบเทยบคาเฉลย สวนเบยงเบน มาตรฐาน และทดสอบความแตกตางทางสถตของ

คะแนนวธในการปรบตวเพอเผชญปญหาในชวง ระยะเวลากอนและหลงใชแนวปฏบตฯโดยรวม

คะแนนวธในการปรบตว รายดาน

Mean Rank

Sum of Rank

Z Sig.

(1 tailed)

มตท1(แหลงประโยชนและการคดเปนระบบ)

กอนใชแนวปฏบต .00 .00

หลงใชแนวปฏบต 7.00 91.00 -3.185a .001

มตท2(พฤตกรรมทางกาย)กอนใชแนวปฏบต


หลงใชแนวปฏบต 7.00 91.00 -3.191a .001

มตท3(การรบรเชงบวก)กอนใชแนวปฏบต


หลงใชแนวปฏบต 7.00 91.00 -3.183a .001

มตท4(การตนตวกบเหตการณ)


หลงใชแนวปฏบต 7.00 91.00 -3.194a .001

วธในการปรบตวเพอเผชญปญหา Mean Rank Sum of Rank Z Sig. (1 tailed)

กอนใชแนวปฏบตฯ .00 .00

หลงใชแนวปฏบตฯ 7.00 91.00 -3.183a .001

การอภปรายผล พบวาคะแนนวธในการปรบตวเพอเผชญ ปญหาของญาตผดแลผปวยบาดเจบทศรษะหลงใช แนวปฏบตการเตรยมความพรอมสำหรบญาตผดแล ผปวยบาดเจบทศรษะในรายดานทง 4 มต ไดแก มตท1แหลงประโยชนและการคดเปนระบบมตท2 พฤตกรรมทางกายมตท3การรบรเชงบวกมตท4 การตนตวกบเหตการณ สงกวากอนใชแนวปฏบต อยางมนยสำคญทางสถต (Z=-3.185a, p= .001,Z=-3.191a,p= .001,Z=-3.183a,p= .001, Z = -3.194a, p = .001) และคะแนนวธในการ ปรบตวเพอเผช ญปญหาของญาตผ ดแลผ ปวย บาดเจบทศรษะหลงใชแนวปฏบตการเตรยมความ พรอมสำหรบญาตผ ดแลผ ปวยบาดเจบทศ รษะ ภาพรวมสงกวากอนใชแนวปฏบตอยางมนยสำคญ ทางสถต (Z = -3.183a, p = .001) ซงเปนไปตาม สมมตฐานทกำหนดไว ทงนอธบายไดวาการเตรยม

ความพรอมมผลตอการปรบตวเพอเผชญปญหา ของญาตผ ดแลผ ปวยบาดเจบศรษะในระยะกอน จำหนายจากโรงพยาบาล โดยการเตรยมความพรอม สำหรบญาตผดแลควรประกอบดวย การใหความร การสรางทกษะในการดแล และการสนบสนนทาง ดานจตใจ21 ซงในระยะกอนจำหนายจากโรงพยาบาล กจกรรมการเตรยมความพรอมทญาตผดแลตองการ เรยนรในแนวปฏบตการเตรยมความพรอมสำหรบ ญาตผดแลผปวยบาดเจบทศรษะไดแกการฝกทกษะ การดแลผปวยในเรองตางๆ ทจำเปนเพอการดแล ผ ปวยอยางตอเนอง และการฟ นฟสภาพสำหรบ ผปวย ซงถาญาตผดแลสามารถอธบายหรอปฏบต ขนตอนของการดแลผปวยไดถกตอง แสดงถงญาต ผมความพรอมในการดแลผปวย จากการทบทวน วรรณกรรมพบวา การทญาตผ ดแลสามารถระบ กจกรรมทตองการเรยนรสะทอนใหเหนอยางชดเจน ถงความพรอมในการดแลผปวยอยางตอเนอง และ

_13-0507(015-029)2.indd 26 6/8/13 6:41:47 PM


เปนเรองทยนยนวาญาตผ ดแลไดเกดการซมซบ กจกรรมตางๆ ทพยาบาลไดฝกให ซงเปนการเปด โอกาสใหญาตครอบครวหรอผดแลหลกมสวนรวม ในกระบวนการดแลผปวยจะชวยใหญาตผดแลเกด การรบร เขาใจสถานการณ และเกดการเรยนร กจกรรมตางๆ ไดดขน22 โดยเฉพาะในกรณผปวยท ตองพงพาการดแลเชนผปวยบาดเจบศรษะในกลม ทดลองถงรอยละ 40 ยงไมสามารถถอดทอชวย หายใจ (tracheostomy) เมอจำหนายกลบบาน ม ภาวะกลามเนอลบ มอาการปวดศรษะ ผปวยเกอบ ครงหนงยงไมสามารถรบประทานอาหารไดเอง ตองการการดแลอยางตอเนอง การทญาตผดแลม ความตนตวจะทำใหเรยนรทกษะตางๆไดดยงขน17 ผวจยไดแจกคมอสำหรบญาตผดแล เพอให สามารถทบทวนทกษะตางๆ ในการดแลผปวยบาดเจบ ทศรษะไดดวยตนเอง ประกอบดวย กจกรรมการ ดแลผปวยซงผวจยไดมอบใหญาตผดแลตามปญหา และความตองการการดแลของผปวยแตละราย เชน เรองการทำความสะอาดของชองปากการดแลความ สะอาดรางกาย การใหอาหารและนำ การปองกน ภาวะแทรกซอนและการดแลเพอฟนฟสภาพรางกาย ของผปวย เปนตน ซงการแจกคมอรวมกบการฝก ทกษะควบคกนไปโดยใชหนจำลองเพอมาชวยในการ ฝกทกษะ เพราะการใชหนจำลองในการฝกปฏบต จะทำใหญาตผดแลฝกจนกระทงสามารถจำขนตอน ฝกทกษะไดดขน พบวาความจำของบคคลนนหาก ไดจากการอานคมอหรอไดจากการฟงจากบคคล เพยงอยางเดยว ผเรยนไมสามารถจำขนตอนการ ฝกปฏบตไดถงรอยละ 70 แตถาลงการปฏบตจรง โดยใชสถานการณจำลอง ความสามารถในการจำ เพมขนรอยละ 9014 ดงนนหากการฝกทกษะในการ ดแลโดยใชคมอกบการใชหนจำลองในการฝกทกษะ ชวยใหญาตผดแลสามารถฝกทกษะซำจนสามารถ จำขนตอนของการฝกปฏบตแลวจงคอยไปปฏบต จรงกบผปวย ผปวยไมไดรบอนตรายระหวางการ ฝกปฏบตและญาตผดแลเกดความมนใจในระหวาง การฝกนน ซงสอดคลองกบงานวจยพบวา ญาต ผดแลผปวยหลอดเลอดสมองจะมความกลวในการ

ดแลผปวยหากมการฝกทกษะโดยตรงทนท แตถาใช วธการใชสถานการณจำลองเรยกวาVirtual Reality (VR) สำหรบการเตรยมความพรอมสำหรบญาตจะ ทำใหความกลวในการดแลผ ปวยลดลงซงการ ฝกทกษะความเปนจรงเสมอนมขอดกวาวธการอนๆ ของการฟนฟสมรรถภาพทางคลนกและมศกยภาพ ในการพฒนาฝกทกษะการดแล23 ซงเปนเครองมอ ทจะชวยใหญาตผ ดแลสามารถทบทวนเพอให สามารถปฏบตกจกรรมการดแลผปวยไดดวยความ มนใจ และจะมผลตอการฟนตวของผปวยในทสด และเมอผ ปวยฟ นตวสามารถปฏบตกจกรรมใน กจวตรประจำวนไดเองบาง ญาตผดแลจะรบรวา ภาระในการดแลลดลงและชวยลดความเครยดทเกด จากการดแลและความเครยดทเกดจากสภาพความ เจบปวยของผปวยสงผลใหญาตผดแลปรบตวเผชญ กบความเครยดไดดขน24

ในทางตรงขาม หากไมมการเตรยมความ พรอมสำหรบญาตผดแลกลมนในทสดญาตผดแล จะรบร วาการดแลผ ปวยจะเปนภาระตอตนเอง และทำใหเกดความทกขใจ ดงเชนการศกษาของ คาสคราเวส และกรนบม25 ในกลมตวอยางจำนวน 44 คน ทเปนภรรยาและทำหนาทดแลสามทปวย ดวยการบาดเจบทศรษะภายหลงการจำหนายจาก โรงพยาบาลเปนเวลา 1 ป หร อมากกวา 1 ป พบวาการดแลผปวยบาดเจบทมอาการรนแรงและ ยงมรองรอยของความพการหลงเหลออยทำให ภรรยารสกวาเปนภาระยงตองดแลเปนเวลานานขน ภรรยาผดแลยงรสกวาเปนภาระมากขนและมผลตอ การปรบตว แตหากผปวยไดรบการรกษาหรอไดรบ การบำบดความพการอยางสมบรณจนกระทงมการ ฟนตว ผดแลจะรสกวาเปนภาระนอยลงและยงมผล ตอการปรบตวของครอบครวในภาพรวม นอกจากนการเรยนรทกษะในการดแลผปวย ยงมผลใหญาตผดแลสามารถรบรถงการมคณคาใน ตนเองในการชวยเพมประสทธผลของการรกษา การไดรบขอมล ความร และการฝกทกษะทำให ญาตมความสามารถเพมข นและถายทอดความร หรอขอมลตลอดจนทกษะตางๆใหกบญาต

_13-0507(015-029)2.indd 27 6/8/13 6:41:47 PM


ขอจำกดของงานวจย การศกษาครงนศกษาจำนวนกลมตวอยาง ขนาดเลก เนองจากจำนวนผปวยบาดเจบทศรษะได เสยชวตในระหวางการเกบขอมล จงมเพยงจำนวน 13 ราย ในระยะเวลา 6 เดอน ทสามารถใชแนว ปฏบตไดครบจนกระทงจำหนายออกจากโรงพยาบาล ในการศกษาครงตอไปควรศกษาในกลมตวอยางทม ขนาดใหญขน ขอเสนอแนะ พยาบาลเปนบคคลสำคญทจะเขาไปมสวนรวม ในการสงเสรมการปรบตวเพอเผชญปญหาของญาต ผ ดแล ดงน นแนวปฏบตการเตรยมความพรอม สำหรบญาตผดแลผปวยบาดเจบทศรษะทพยาบาล นำไปปฏบตควรตอบสนองความตองการของญาต ผ ดแลผ ปวยบาดเจบทศ รษะเปนหลก กอนการ จำหนายจากโรงพยาบาล โดยแนวปฏบตการเตรยม ความพรอมสำหรบญาตผดแลทมประสทธภาพควร มลกษณะดงน 1. ม การประเมนความพรอมและความ ตองการของญาตผดแลกอนใหขอมลหรอฝกทกษะ การดแล 2. เปนแนวปฏบตทมความจำเพาะเจาะจง (tailored made and particularly) กบความเปน ปจเจก(individualization)ของญาตแตละราย 3. เปนแนวปฏบตทเนนการสรางสมพนธภาพ ทดระหวางพยาบาลกบญาตผดแล เพราะชวยสราง ความเชอมน ความไววางใจของญาตผ ดแลตอ พยาบาลได 4. เปนแนวปฏบตทเนนการเตรยมความ พรอมอยางตอเนองตลอดกระบวนการ เพอใหญาต ผดแลเกดความเขาใจในพยาธสภาพการเปลยนแปลง และกระบวนการรกษา คอยๆ ยอมรบสงทเกดขน กบผปวยและสงทสำคญเหนอสงอนใดคอเกดความ ตอเนองในกระบวนการของการใหการดแลผปวย ทำใหญาตผดแลสามารถปรบตวเพอเผชญปญหาได ดขน

5. แนวปฏบตดงกลาวควรมคมอสำหรบ ญาตผดแลตลอดการเขารวมขนตอนของแนวปฏบต ซงคมอควรเปนคมอทมการปรบใหเขากบลกษณะ ของผ ปวยในแตละชวงเวลา และมภาพพรอมคำ บรรยาย รวมกบการใชหนจำลองในการฝกทกษะ เพอทญาตผดแลเมอกลบมาทบทวนภายหลงจะเกด ความเขาใจมากยงขน และเกดความมนใจในระหวาง การฝกทกษะดวย เอกสารอางอง 1. ศนยวชาการเพอความปลอดภยทางถนน(ศวปถ.).

ทศวรรษแหงการลงมอทำ;2553[เขาถงเมอ20 ม.ย.2555].เขาถงไดจากwww.roadsafetythai. org/news&pade2=detail&id=1137.

2. สถตเวชระเบยนโรงพยาบาลพระปกเกลา. สรป งานของหอผปวยวกฤตอบตเหต;2553-2554.

3.SharonT,GaharmMT,GardonDM.Disability in young people and adult one year after head injury: Prospective cohort study. BMJ 2000;320(17):1631-1635.

4. DikmanSS,MachamerJE,PowellJM,Temkin NR.Outcome3to5yearsaftermorderateto severetraumaticbraininjury.ArchPhysMed Rehabil2003;84(10):1449-1457.

5. JuanCAL,ElizabethN,TeresitaVC,AlisonD, MiriamJM,MariaLMC.Health-relatedquality oflifeincaregiversofindividualswithtraumatic braininjuryfromGuadalajara,Mexico.JRehabi Med2011;43:983-986.

6. WantanaC.Factorsinfluencingonqualityoflife among patients with traumatic brain Injury [dissertation]. Bangkok : Mahidol University; 2003.

7. BuddhawanN.Factorsinfluencinghealthstatus of caregivers of post operative neurosurgical patient [dissertation]. Bangkok : Mahidol University;2002.

_13-0507(015-029)2.indd 28 6/8/13 6:41:47 PM


8.พทยาภรณนวลสทอง,ประณตสงวฒนา,และ สดศร หรญชณหะ. อาการเหนอยลา และการ จดการอาการเหนอยลาของผดแลผปวยบาดเจบ ทศรษะขณะรบการรกษาในโรงพยาบาล.สงขลา นครนทรเวชสาร2549;24(3):153-161.

9.NamasaA.Factorspredictinghealthoftraumatic braininjuredpatients[dissertation].Bangkok: MahidolUniversity;2002.

10.ปรดาสมฤทธประดษฐ และปรญญาลลายนะ, บรรณาธการ.ตำราศลยศาสตรประยกตเลม7. พมพครงท1.กรงเทพมหานคร:สำนกพมพกรงเทพ เวชสาร;2555.

11.TracyJ,FowlerS,MagarelliK.Hopeandanxiety of individual family members of critically ill adults.ApplNursRes1999;12(3):121-127.

12.KhiewchaumR. Copingwith Traumatic Brain InjuryUsing the Preparation Program among Caregivers of Patients in the Intensive Care Unit.SirirajMedJ2011;63(5):128-132.

13.รงนภา เขยวชะอำ. ผลของโปรแกรมการเตรยม ความพรอมตอการปรบตวเพอเผชญปญหาของ ญาตผดแลผปวยบาดเจบทศรษะ [วทยานพนธ พยาบาลศาสตรมหาบณฑต] . กรง เทพฯ: มหาวทยาลยมหดล;2552.

14.ChiMTH,BassokM,LewisMW,ReimannP& Glasser R. Self-explanations: How students study and use examples in learning to solve problems.CognitiveScience1989;13(2):145– 182.

15.TitleMGetal.The lowamodelofevidence- basedpracticetopromotequalitycare.CritCare NursClinNAm.2001;13:497-509.

16.ChayaputP&RoyC.PsychometricTestingof the Thai version of Coping and Adaptation ProcessingScale-ShortForm(TCAPS-SF).Thai JNursCouncil.2007;22(3):29-39.

17.Roy C. The Roy adaptationmodel. (3rd ed.). UpperSaddleRiver,NJ:Pearson;2008.

18.รงนภา เขยวชะอำ. การพฒนาแนวปฏบตการ เตรยมความพรอมสำหรบญาตผดแลผปวย บาดเจบทศรษะ.วารสารพยาบาลศาสตร2554; 29(1):19-25.

19.RoyC&AndrewsHA.TheRoyAdaptationModel (2nd ed.). Stamford, CT: Appleton, & Lange; 1999.

20.RoyC&ChayaputP.Thecopingandadaptation processingscale:EnglishandThaiversion.RAA Review2004;6(2):4-6.

21.JeffreySK,TarynMS,JessicaMK,JenniferHM, Laura AT & Jennifer CM. A. Preliminary investigation of the brain injury family inter-vention: Impacton familymembers.Brain Inj 2009;23(6):535-547.

22.HannaDR&RoyC.Royadaptationmodeland perspectivesonthefamily.NursSciQ2001; 14(1):9-13.

23.LeeJH,KuJ,ChoW,HahnWY,KimIY,LeeSM, etal.Avirtualrealitysystemfortheassess-mentandrehabilitationoftheactivitiesofdaily living,CyberpsycholBehav2003;6(4):3838.

24.Tsai PF. Amiddle-range theory of caregiver stress.NursSciQ2003;16(2):137-145.

25.KatzS,KravetzS,GrynbaumF.Wives’scoping flexibility,timesincehusbands’injuryandthe perceivedburdenofwivesofmenwithtraumatic braininjury.BrainInj2005;19(1):81-90.

_13-0507(015-029)2.indd 29 6/8/13 6:41:47 PM

Business

9816 20607-1-sm