Detektori na joniziracko zracenje

Индивидуална матурска работа по физика

Детектори на јонизирачко зрачење

Изработката иrsquo припаѓа на Ивана Калкова

Менторпроф Рамона Панорова

СОУ Јосиф Јосифовски Гевгелија

Гевгелија 2015

ЗОШТО НИ Е ПОТРЕБНА ДЕТЕКЦИЈАТА НА ЈОНИЗИРАЧКИТЕ ЗРАЧЕЊА

Човековиот апетит за информации е скоро безграничен

преку софистициран биолошки мерен систем во човечкото тело на сетила

физички феномени кои не се во човечка перцепцијаа имаат потенцијално влијание

врз човекот

ТА К О В Ф И З И Ч К И Ф Е Н О М Е Н С Е Ј О Н И З И РАЧ К И Т Е З РАЧ Е Њ А

ПРЕКУМЕРНАТА ДОЗА НА ЈОНИЗИРАЧКО ЗРАЧЕЊЕ НЕМА НИКАКВО КОРИСНО ДЕЈСТВТО

предизвикуваат акутните оштетувања (промена на хематопоезата промени на

кожата појава на стерилитет

Зрачење кое содржи доволно енергија која во интеракција со биолошката

материјата предизвикува придвижување на електроните

Ивори на јонизирачко зрачење

Космичко и

сончево зрачење

Нуклеарни реактори

15000 честици од природно зрачење го погодуваат човекот секоја секунда)

Нејонизирачки зрачењаЈонизирачки

зрачења

Забрзани корпускуларни

Електромагнетни

Инервација за јоните кои се присутни во воздухот (материјалната средина)

не постоизашто јонизирачкото зрачење не е регистрирано како

дразба па да се има соодветен одговор

Јонизирачките зраци немаат вкус

Јонизирачките зраци немаат

звучна осцилација

Јонизирачките зраци се безбојни

Немаат мирис

Не можат да се допрат

ДЕТЕКТОРШестото сетилоldquo на човекот

за откривање на јонизирачките зраци не мож

еме да ги детектирам

е директно зрачењ

ата ние ги детектирам

е јоните кои ги содрж

и

1микропричина (на пр Појавата на електрон) предизвикува макроскопски ефект

2мртво време3ефикасност

ВО ПРИНЦИП НА СЕКОЈ ТАКОВ УРЕД

Инструменти за мерење на јонизирачко зрачење

bull Електирчни-јонизацијата се претцора во електричен сигнал-Гајгеровпропорционаленсцинтилционен

bull Визуелни-дејството на зрачењето се претвора во визуелна информација (Магленова коморафотографска емулзијаСпоред принцип на работа

bull Гасни детекториbull Јонизациони комориbull Пропорционални

дeтектори (со и без прозорец)

bull Гајгер-Милерови дeтектори

bull Гасни сцинтилациони детектори

bull Солидни детекториbull Кристални детекториbull Сцинтилациониbull Полуспроводливиbull Пластични детекториbull Стаклени детектори

Според структура

Неутронски детектори

Филм дозиметар

Термолуминисцентен

Дозиметар

(Radex RD1503)Примерок на модерен дозиметар

Пенкалоrdquo-дозиметар за директно читањe

Едноставен и евтин уред

За набљудување и мерење на послабите активности

Дозиметрот е користен за мониторинг на вработениперсонал и е користен таму каде

потенцијалот за поголеми дози на радијација е возможни ид ест нуклеарните електрани (power

plant)

Фотоемулзија Првиот визуелен и воопшто првиот детектор во историјата

нафизиката Се користи вофилмдозиметрите најчесто во рентгенологијата

bull Откривање на природната радиоактивност

Дали радиоактивното зрачење делува на

фотографската плоча -Беќерел

Црни траги од зрачењето гледани под микроскоп

1896bull Поволна ценадолготрајност (рок и

времетраење) не бара интеракција со корисникbull Негативни страни или недостатоци на фотографскиот филм-не дава инстантни

резултатине е со повеќекратна употреба

На кој едноставен принцип работат фотоемулзиите во филм

дозиметрите

Способност на јонизирачките зрази да го

затемнуваат фотографскиот филм

( )плоча

Електронски спин резонантни (ЕРС)аланин дозиметри

Извор на радијација

Сензитивни и сигурни дозиметри

Термолуминисцентните ТЛД дозиметри

bull Термолуминисцентен дозиметар (TLD)bull Мали кристалиbull Пасивен дозиметар ndash не се потребни кабли се користи способноста на

луминисценцијаbull Широк дозиметриски ранг (Gy до 100s Gy)bull Многу различни апликаториbull Погоден во радиотерапијата за персоналот

bull Предности ма ТЛД-

Повеќекратни сеекономичми се

bull Слаби страни и недостатоци-

Повеќе квантитет(го детектира бројот на јонизационите честички)

отоколку квалитативноста (какво е јонизирачкото зрачење)

Детектори со принцип на јонизирање на гасови

Тој е наједноставниот начин на мерење на интензитетот а воеедно и детекцијата на зрачењата

Јоназициона комора

bull јонизациона комораbull 200-400Vbull Се мери експзицијата која може да се

конвертира во дозаbull Не е многу сензитивна

Пропорицонален бројач

Гајгер-Милеров бројачЕлектричен јонизирачки детектор

bullgt700VbullСекоја јонизација се броиbullСе бројат јонизациите-не е дозиметарbullМногу сензитивенbullНе е дозиметар тука бројач на радијациони случкиbullМногу е сензитивенbullИма проблем со висока доза на радијација и пулсни бранови затоа што по броењето не е активен извесен период на времеbullМоже да се изработи и во минијатурапогоден е заbullМониторирање на срединаbullМониторирање на собаbullПерсонално мониторирање

Вилсонова маглена комора

Шематски приказ на Маглената комора

Сцинтилациони бројачиГама зраците се регистрираат со гама сцинтилациони камери со кои се прави статички и динамички визелен приказ на поедини органи што преставува револуција во нуклеарната медицинаКамерата служи како детектор на гама зрациги генерира електричните сигнали и ги испраќа во конзола каде сигналот се процесира и формира слика на екранот на мониторот Емитуваните гама кванти(од обележаниот орган)се шират радијално во сите правци а од интерес се само оние кои поминуваат низ системот за детекција

Заклучок

bull Во јонизациско зрачење спаѓаат алфабетагамарентген зрацикосмичкото зрачење и неутроните

bull Основен принцип на работа на детекторите е претворување на енергијата во електричен сигнал за да биде ваквото зрачење достапно за човековата перцепција или визуелната зацрнета траекторија на зрачењето

bull Детекцијата придонесе за развој и напреднување на модерната физика

Користена литература

1 wwwconceptualphysicstodaycom

2 Ризици и појава на канцер при изложеност на јонизирачко

зрачењеХрвоје Либренјак факултет електротехника 20032004

3 Учебник за трета година реформирано гимназиско образование

по наставен предмет физика

4 httpsdetectors+of+radio+wavesampbiw=1280ampbih=700ampsource=lnmsampsa=

Xampei=rXTqVJqHKajygPGj4LgDwampved=0CAUQ_AUoAAampdpr=1q=detectors+

of+radio+waves+2014

5 httpwwwdoovicomvideocivil-defence-v-750-charger-and-dosimeter-p

ensicSGouMhqkk