5. Sınıf Matematik 3. Ünite Geometrik Kavramlar

3. ÜNİTETEMEL GEOMETRİK KAVRAMLAR

NOKTA:

DOĞRU:

Gösterimi Sembolle Okunuşu

Aynı doğru üzerinde bulunan noktalara ………………........................noktalar denir. İki nokta her zaman …………………………dır. İki noktadan…………………doğru geçer.

Bir noktadan …………………….doğru geçer.

ÖRNEK: Altta verilen doğruyu isimlendirip, hangi noktaların d doğrusuna ait olduğunu bulalım.

K

L

d

T

M

DOĞRU PARÇASI:

Sembolle gösterilen harfler yer değiştirebilir.

IŞIN:

D E F DF doğrusundan elde edilebilecek ışınları yazalım

ÖRNEK:

ETKİNLİK: Aşağıdaki tabloda boş bırakılan yerleri doldurunuz.

Düzlemde İki Doğrunun Birbirine Göre Konumu

Kesişen doğrular

Paralel doğrular

Dik kesişen doğrular

ÇakışanDoğrular

A B

ETKİNLİK:

T

ETKİNLİK:

Yandaki doğru parçalarını isimlendirip, bu doğru parçalarına Dik doğru parçaları çizip sembolle gösterelim.

Bir Noktanın Diğer Noktaya Göre Konumu

Bayrağımız bulunduğu yere göre ……… birim ……………….çıkmıştır.

ETKİNLİK:

Yeşil noktanın turuncu noktaya göre konumu; ………………………......……………………………………..

Turuncu noktanın yeşil noktaya göre konumu;……………………………………………………………………..

Örnek:

Yıldızın konumunu güneşin konumuna göre bulunuz.

Kareli zeminde verilen fare peynire ulaşmak için konumunu nasıl değiştirmelidir?

Örnek:

Ela

Can

Mete

Noktalı kağıt üzerinde gösterilmiş olan bisikletli çocukların birbirlerine görekonumlarını bulunuz.

Bir doğru parçasının uzunluğunu bulalım: d sembolle gösterelim:

Eş Doğru Parçaları:

A B

D E

ÖRNEK: A B

6 cmŞekildeki [AB] na eş olan doğru parçaları çizelim.

AB doğru parçasının uzunluğu |AB| şeklinde ifade edilir.

AB ve CD doğru parçalarının eşit uzunlukta olduğu |AB|=|CD| şeklinde gösterilir.

ÖRNEK:

A noktası, B noktasının …… birim sağının ……. birim yukarısındadır.

D noktası, C noktasının …… birim sağının ….... birim yukarısındadır.

Örnekler:1.

A

B

C D

E G

F

H L

KM

N

Yandaki kareli zeminde verilen doğru parçalarından hangileri birbirine eşittir?

2.

O

A

B

C

D

E

F

H

3.

A B

Yandaki kareli zeminde verilen renkli bölgeyi elde etmek için dan kaç tane kullanılmalıdır?

4.K

L

Yandaki kareli zeminde verilen na eşit doğru parçalarını

AÇILAR Açı: …………………………….... ………………………………. ………………………………

Gösterimi:

Açının ölçüsü ………………………………………

!

!

Açının kenarlarının kısa veya uzun olması …………………………………………………..değiştirmez.

Örnek:

Yandaki şekilde verilen ışınları isimlendirip, açıları Belirleyelim Ve sembolle gösterelim.

Açı Çeşitleri

Dar Açı Dik Açı Geniş Açı Doğru Açı Tam Açı

Örnek:

Yukarıda kareli zeminde verilen açıların çeşitlerini bulalım. Açılarının ölçülerini tahmin edelim, sembolle gösterelim.

Örnek:

Yandaki noktalı kağıda iletki (açı ölçer)yardımı ile , , , , lik açılar çizelim.

Örnek: En büyük geniş açının ölçüsü ile en küçük dar açının ölçüsü toplamı kaç derece olur?

Örnek: lik açıdan en az kaç derecelik bir açı çıkarırsak en büyük dar açıyı elde ederiz?

Örnek: Bir dik açının ölçüsüne hangi açıyı eklersek en küçük geniş açıyı elde ederiz?

ÇOKGENLER

Çokgen ve çokgenin temel elemanları:

Çokgenleri oluşturan doğru parçalarına çokgenin………………….denir.

Çokgenler ……………..sayısına göre isimlendirilir.(üç kenarlı çokgenler üçgen, dört kenarlı çokgenler dörtgen, beş kenarlı çokgenler beşgen,….) Çokgenlerin kenarlarının birleştiği noktaya ………denir.

……………………….. köşeleri birleştiren doğru parçalarına …………………denir. Her bir köşede kenarlar arasında kalan açıya çokgenin …………….. denir.

Yandaki çokgen olan şekillerin İsimlerini yazalım.Çokgen olmayan şekillerin neden çokgen olmadıklarınıbelirtelim.

Örnek: Aşağıda verilen çokgenlerin köşegenlerini çizelim.

Düzgün çokgen:……………………………………………………….…………………….………………………………………………………………………………………………………

ÜÇGENLER

Örnek: Aşağıda noktalı kağıt üzerindeki üçgenlerin çeşidini belirtelim.

ÖRNEK: Aşağıda birim kareli zeminde verilen üçgenleri açılarına göre sınıflandırınız.

Örnek: Aşağıda izometrik kağıtta verilen üçgenlerin çeşitlerini bulunuz.

Test Soruları

1. Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Bir noktadan sonsuz sayıda doğru geçer. B) Farklı iki noktadan bir doğru geçer. C) Doğrunun uzunluğu ve genişliği vardır. D) Bir düzlem içindeki iki doğru, farklı üç şekilde bulunur

2.

3.

4.

Yukarıdaki kareli zemindeki K noktasının 3 birim sağına A, 6 birim soluna B noktası işaretleniyor. Buna göre, |AB| kaç birimdir?

A) 7 B)8 C)9 D)10

K

5.

A) B) C) D)

Yanda kareli zemine çizilen dikdörtgenin köşegen uzunlukları aşağıdaki dikdörtgenlerin hangisinin köşegen uzunluklarıtoplamına eşittir?

6.

Yandaki noktalı zeminde gösterilmiş arabanın I. konumdan II. konuma geçmesi için hangi yönlere kaç birim ilerlemesi gerekir?

A)4 birim yukarı 6 birim solaB)6 birim yukarı 4 birim sola C)4 birim aşağı 6 birim sağaD)6 birim aşağı 4 birim sola

I.

II.

7. Aşağıdakilerden hangisi çokgen değildir?

A) B) C) D)

8. Aşağıdaki noktalı kağıt üzerinde verilen çokgenlerden hangisi düzgün çokgendir?

A) B)

C) D)

9. Çokgenlerle ilgili olarak aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?

A) Çokgenin kenar sayısı köşe sayısından fazladır.B) Düzgün çokgenlerin sadece kenar uzunlukları eşittir.C) İki kenarlı çokgene ikigen denir.D) Çokgenlerin kenar sayısı köşe sayısına eşittir.

•

k4

04

40

11. KLM üçgeni ikizkenar üçgendir.

s(L) = ise s(K) kaç derecedir?K

L M

12. Aşağıda verilen ABCD dörtgeninin uzun köşegeni çizildiğinde elde edilecek olan üçgenlerin çeşitleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) ABC üçgeni dik açılı, ACD üçgeni geniş açılıdır.

B) ABC üçgeni dik açılı, ACD üçgeni dik açılıdır.

C) ABC üçgeni geniş açılı, ACD üçgeni dik açılıdır.

D) ABC üçgeni dik açılı, ACD üçgeni dar açılıdır.

A B

D C

13.

Yandaki şekle göre aşağıda verilenlerden hangisi

yanlıştır?

A) k m C) k r B) l n D)n m r

k

l

m

n p

•

A

BC

15. Aşağıda verilen geometrik şekillerden hangisinin köşegeni yanlış çizilmiştir?

A) B) C) D)

16. Aşağıda verilen üçgen çeşitlerinden hangisini çizmemiz mümkün değildir?

A) Geniş açılı ikizkenar üçgenB) Dar açılı ikizkenar üçgenC) Dik açılı eşkenar üçgenD) Dik açılı çeşitkenar üçgen

17. C A

B

B

Yandaki ABC ‘nin açı ölçülerine göre kenar uzunlukları Aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) 6 cm, 6 cm, 5 cmB) 7 cm, 7 cm, 7 cmC) 5 cm, 6 cm, 9 cmD) 8 cm, 6 cm, 5 cm

18, 19 ve 20. soruları aşağıda verilen kareli zemindeki noktalara göre yanıtlayınız.

A C F

D

B E

18. A ile B noktaları birleştirildiğinde oluşan AB doğru parçasına eş olacak şekilde bir doğru parçasını hangi iki noktayı birleştirirsek elde edebiliriz?

A) B ile FB) C ile BC) D ile FD) A ile D

19. Hangi seçenekteki noktalar birleştirilirse oluşan doğru parçaları paralel olur?

A) A ile C ve B ile FB) A ile F ve B ile D C) A ile C ve B ile ED) A ile D ve B ile E

20. A ile D noktaları için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) D noktası A noktasının 2 birim sağında, 3 birim aşağısındadır.

B) D noktası A noktasının 2 birim aşağısında, 3 birim solundadır.

C) D noktası A noktasının 3 birim sağında, 2 birim yukarısındadır.

D) D noktası A noktasının 2 birim sağında, 3 birim yukarısındadır.