WYKŁAD 6 ŚRODKI PSYCHOSTYMULUJĄCE I ICH WPŁYW NA ORGANIZM CZŁOWIEKA

WYKŁAD 6

ŚRODKI PSYCHOSTYMULUJĄCE

I ICH WPŁYW NA ORGANIZM CZŁOWIEKA

ŚRODKI PSYCHOSTYMULUJĄCE ŚRODKI PSYCHOSTYMULUJĄCE (PSYCHOPOBUDZAJĄCE)(PSYCHOPOBUDZAJĄCE)

Definicja wpływu psychopobudzającego:Definicja wpływu psychopobudzającego:- niespecyficzne wzbudzenie funkcji psychicznych, rozumianych jako nasilenie stanów czuwania, hamowanie senności, polepszenie nastroju

- powyższe reakcje mogą wystąpić po stosowaniu leków cholinolitycznych inhibitorów monoaminooksydaz hormonów steroidowych leków psychoenergizujących używek substancji o działaniu halucynogennym

ŚRODKI PSYCHOSTYMULUJĄCE ŚRODKI PSYCHOSTYMULUJĄCE (PSYCHOPOBUDZAJĄCE)(PSYCHOPOBUDZAJĄCE)

- nie do końca wyjaśniony mechanizm działania

- niehomogenna grupa związków ze względu na budowę chemiczną i spektrum efektów ośrodkowych

- zasady przynależności do tej kategorii są płynne i trudne do jednoznacznego określenia

- środki psychopobudzające wywołują uzależnienie psychiczne

ŚRODKI PSYCHOSTYMULUJĄCE ŚRODKI PSYCHOSTYMULUJĄCE (PSYCHOPOBUDZAJĄCE(PSYCHOPOBUDZAJĄCE

Podział substancji psychostymulujących:Podział substancji psychostymulujących:- pochodne fenyloetyloaminy- kokaina- fencyklidyna

- metyloksantyna- nikotyna

GRUPA AMFETAMINGRUPA AMFETAMIN

- pochodne fenyloetyloaminy- należą tutaj: D-AMFETAMINA DEPRENYL METAMFETAMINA FENIPRAZYNA EFEDRYNA PROPYLHEKSEDRYNA CHLORFENTERMINA FENFLURAMINA MAZINDOL DEKSFENFLURAMINA KOKAINA FENMETRAZYNA METYLFENIDAT DEKSAMFETAMINA TRANYLCYPROMINA

GRUPA AMFETAMINGRUPA AMFETAMIN

amfetamina metamfetamina

metylofenidat efedryna

GRUPA AMFETAMINGRUPA AMFETAMIN

fenfluramina deprenyl

mazindol kokaina

EFEKTY SUBSTANCJI EFEKTY SUBSTANCJI PSYCHOSTYMULUJĄCYCHPSYCHOSTYMULUJĄCYCH

- podobne spektrum działania na psychikę

- podobne działanie na pozostałe funkcje organizmu, głównie układ krążenia

- efekty psychotropowe

- efekty niepożądane np. omamy dotykowe robaki pod skórą w toksycznych psychozach po amfetaminie i kokainie

AMFETAMINAAMFETAMINA

- zsyntetyzowana na początku XX wieku, jako alternatywa dla efedryny- stosowana jako środek kurczący naczynia błony śluzowej nosa, w objawowym leczeniu astmy oskrzelowej, narkolepsji i w chorobie Parkinsona

- na przełomie lat 50 i 60 zdano sobie sprawę, że uzależnia psychicznie i stanowi zagrożenie dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu

AMFETAMINAAMFETAMINA

- typowa amina sympatykomimetyczna o działaniu pośrednim

- nasila uwalnianie DA, NA i 5-HT

- blokuje ich wychwyt zwrotny

- hamuje aktywność monoaminooksydaz A i B wzrost stężenia monoamin w szczelinie synaptycznej osłabienie procesu ich inaktywacji przez wychwytywanie zwrotne i rozkład enzymatyczny nasilenie oddziaływania katecholamin na receptory DA

MECHANIZM DZIAŁANIA AMFETAMINYMECHANIZM DZIAŁANIA AMFETAMINY

MECHANIZMY EFEKTÓW MECHANIZMY EFEKTÓW OŚRODKOWYCH AMFETAMINOŚRODKOWYCH AMFETAMIN

Hipotezy:Hipotezy:

- nasilenie aktywności układu DA w strukturach limbicznych jest bezpośrednio związane z działaniem działaniem euforyzującym, a zatem i uzależniającymeuforyzującym, a zatem i uzależniającym amfetamin

- pobudzenie unerwienia DA zwojów podstawy mózgu jest odpowiedzialne za aktywację psychomotoryczną, aktywację psychomotoryczną, stereotypię ruchową i inne czynności kompulsywnestereotypię ruchową i inne czynności kompulsywne

MECHANIZMY EFEKTÓW MECHANIZMY EFEKTÓW OŚRODKOWYCH AMFETAMINOŚRODKOWYCH AMFETAMIN

OŚRODKOWE DZIAŁANIE AMFETAMIN

- działanie anorektycznedziałanie anorektyczne – nasilenie transmisji 5-HT w bocznej części podwzgórza i stymulacja ośrodka sytości

- pobudzenie aktywności DA i NA w układzie nigrostriatalnym – regulacja aktywność motoryczną i regulacja aktywność motoryczną i napięcie mięśniowenapięcie mięśniowe

- pobudzenie aktywności DA i NA w układzie limbicznym i korze przedczołowej – procesy kojarzeniowe i procesy kojarzeniowe i emocjonalneemocjonalne

MECHANIZMY EFEKTÓW MECHANIZMY EFEKTÓW OŚRODKOWYCH AMFETAMINOŚRODKOWYCH AMFETAMIN

- pobudzenie aktywności DA i NA w tworze siatkowatym pnia mózgu – podtrzymanie stanu aktywności mózgupodtrzymanie stanu aktywności mózgu

- desynchronizacja zapisu korowego EEGdesynchronizacja zapisu korowego EEG

- pobudzenie psychiczne z przyspieszeniem procesów pobudzenie psychiczne z przyspieszeniem procesów reakcji na bodźcereakcji na bodźce

- zniesienie odczucia zmęczenia i przejściowy wzrost zniesienie odczucia zmęczenia i przejściowy wzrost koncentracjikoncentracji

- bezsenność ze spłyceniem redukcją faz snu bezsenność ze spłyceniem redukcją faz snu wolnofalowego i paradoksalnegowolnofalowego i paradoksalnego

MECHANIZMY EFEKTÓW MECHANIZMY EFEKTÓW OŚRODKOWYCH AMFETAMINOŚRODKOWYCH AMFETAMIN

- amfetaminy nienie polepszają wydolności psychicznej i fizycznej organizmu

- ich „pozytywne efekty” to głównie wynik wpływu euforyzującegoeuforyzującego, przejściowego polepszenia samopoczucia i utraty samokrytycyzmu

- aktywacja ośrodka oddechowego

- znoszenie działania depresyjnego ogólnych anestetyków

- podnosi próg bólowy i nasila działanie morfiny i kwasu acetylosalicylowego

MECHANIZMY EFEKTÓW MECHANIZMY EFEKTÓW OŚRODKOWYCH AMFETAMINOŚRODKOWYCH AMFETAMIN

Rozwój tolerancji i sensytyzacji Rozwój tolerancji i sensytyzacji

- amfetaminy wywołują stopniowy rozwój tolerancji na działanie euforyzujące z jednoczesnym osłabieniem efektów krążenia – główna przyczyna zwiększania dawki - tolerancja również na działanie anorektyczne i hipertermiczne

- nasileniu podlegają zaburzenia psychiczne typu schizofrenii paranoidalnej

MECHANIZMY EFEKTÓW MECHANIZMY EFEKTÓW OŚRODKOWYCH AMFETAMINOŚRODKOWYCH AMFETAMIN

MECHANIZM SCHIZOFRENII PARANOIDALNEJ - hipotezyMECHANIZM SCHIZOFRENII PARANOIDALNEJ - hipotezy- stopniowa kumulacja aktywnych ośrodkowo metabolitów o działaniu psychozomimetycznym (np. α–metylotyramina) - stopniowy spadek „wrażliwości” somatodendrytycznych autoreceptorów DA (D2; ciała neuronów DA w SN i VTA) zahamowanie autoregulacyjnego mechanizmu kontrolującego uwalnianie DA (sprzężenie zwrotne) kolejne dawki leku mogą stymulować coraz większych ilości neuroprzekaźnika pobudzenie psychomotoryczne zmiany w liczbie lub powinowactwie receptorów DA

MECHANIZMY EFEKTÓW MECHANIZMY EFEKTÓW OŚRODKOWYCH AMFETAMINOŚRODKOWYCH AMFETAMIN

- podobne efekty ośrodkowe i schizofreniczne obserwowano po stosowaniu innych psychostymulantów, np. kokaina, a także morfina, fencyklidyna (D1)

- zaburzenia psychiczne towarzyszące fencyklidynie są najlepiej oddającymi symptomatologię schizofrenii

- dotyczą bowiem zarówno objawów pozytywnychobjawów pozytywnych (wytwórczych) – omamy, urojenia objawów negatywnychobjawów negatywnych – chłód emocjonalny, mniejsza sprawność intelektualna, powierzchowny kontakt z rzeczywistością

PATOMECHANIZM SCHIZOFRENIIPATOMECHANIZM SCHIZOFRENIIRola DA w patomechanizmie schizofrenii wg CarlssonaRola DA w patomechanizmie schizofrenii wg Carlssona

- układ DA i Gluukład DA i Glu regulują aktywność neuronów GABAGABA w jądrach wzgórza mózgu- układ GABA z kolei kontroluje czynność tzw. „filtrafiltra” wzgórzowego – przesiew informacji sensorycznych napływających do kory- neurony GABA wzgórza stymulująstymulują działanie filtra filtra regulującego przepływ informacji do kory- nadmierne otwarcie filtrafiltra – ”przeładowanie” informacyjne kory – omamy, halucynacje, urojeniaomamy, halucynacje, urojenia- Glu pobudzaGlu pobudza, DA hamujeDA hamuje neurony GABA wzgórza – odpowiednio nasilającnasilając lub blokującblokując w/w czynności filtra

PATOMECHANIZM SCHIZOFRENIIPATOMECHANIZM SCHIZOFRENII- antagoniści dla aminokwasów pobudzających antagoniści dla aminokwasów pobudzających (fencyklidyna) działają psychozowytwórczo(fencyklidyna) działają psychozowytwórczo- antagoniści DA (neuroleptyki) przeciwpsychotycznieantagoniści DA (neuroleptyki) przeciwpsychotycznie

amfetaminyamfetaminy

nasilenie aktywności DA mózgunasilenie aktywności DA mózgu

hamowanie działania filtra we wzgórzu – przepływ hamowanie działania filtra we wzgórzu – przepływ informacji sensorycznych informacji sensorycznych

wystąpienie objawów psychotycznychwystąpienie objawów psychotycznych

MECHANIZMY EFEKTÓW MECHANIZMY EFEKTÓW OŚRODKOWYCH AMFETAMINOŚRODKOWYCH AMFETAMIN

- sensytyzacja nie występuje u wszystkich osób uzależnionych- po długotrwałym stosowaniu amfetamina silnie uzależnia i może spowodować po odstawieniu zespół zespół abstynencyjny, głównie o charakterze psychicznymabstynencyjny, głównie o charakterze psychicznym- objawy abstynencji złe samopoczucie wzrost drażliwości niepokój stany lękowe zaburzenia wegetatywne ze strony układu krążenie i pokarmowego

MECHANIZMY EFEKTÓW MECHANIZMY EFEKTÓW OŚRODKOWYCH AMFETAMINOŚRODKOWYCH AMFETAMIN

- wpływ anorektycznywpływ anorektyczny- dotyczy wszystkich przedstawicieli grupy związków psychopobudzających, wykorzystywane klinicznie

- pochodne działające pobudzająco na układ 5-HT mózgu- przykłady: fenfluraminafenfluramina i deksfenfluraminadeksfenfluramina- efekty ogólnie uspakajające, w wyższych dawkach objawy splątania, senność, nasileniestanów depresji psychicznej

MECHANIZMY EFEKTÓW MECHANIZMY EFEKTÓW OŚRODKOWYCH AMFETAMINOŚRODKOWYCH AMFETAMIN

- nietypowe działanie nasenne fenfluraminy jest pożądane w terapii otyłości ze względu na kłopoty z dawkowaniem amfetamin wywołujących uporczywą bezsenność- oba specyfiki mogą też uzależniać

MECHANIZMY EFEKTÓW MECHANIZMY EFEKTÓW OŚRODKOWYCH AMFETAMINOŚRODKOWYCH AMFETAMIN

- mechanizm działania anorektycznego fenfluraminy jest związany z wpływem na układ 5-HT mózgu i metabolizm układ 5-HT mózgu i metabolizm węglowodanówwęglowodanów

- hamujące działanie tego leku na łaknienie jest blokowane przez antagonistów 5-HT oraz leki obniżające antagonistów 5-HT oraz leki obniżające jej poziom w OUNjej poziom w OUN

- fenfluramina nasila zużycie glukozyglukozy co prowadzi do chwilowego pobudzenia ośrodka otyłości

MECHANIZMY EFEKTÓW MECHANIZMY EFEKTÓW OŚRODKOWYCH AMFETAMINOŚRODKOWYCH AMFETAMIN

- hipoteza o roli proporcji stężeń tryptofanuproporcji stężeń tryptofanu, prekursora 5-HT, do sumy stężeń 5 aminokwasówdo sumy stężeń 5 aminokwasów (tyrozyny, fenyloalaniny, leucyny, izoleucyny i waliny), w regulacji w regulacji czucia głoduczucia głodu

- potrawy bogate w węglowodany zwiększają stężenie 5-HT w mózgu przez zwiększenie prekursora tryptofanu dla OUN

- tryptofan współzawodniczy z wymienionymi aminokwasami o transport przez barierę krew – mózg

MECHANIZMY EFEKTÓW MECHANIZMY EFEKTÓW OŚRODKOWYCH AMFETAMINOŚRODKOWYCH AMFETAMIN

MECHANIZMY EFEKTÓW MECHANIZMY EFEKTÓW OŚRODKOWYCH AMFETAMINOŚRODKOWYCH AMFETAMIN

produkty bogate w węglowodany

zwiększone wydzielanie insuliny wzmożone wbudowywanie aminokwasów do mięśni

wzrost względnego stężenia tryptofanu w surowicy

wzmożone przenikanie tryptofanu do mózgu

nasilenie syntezy i stężenia 5-HT w podwzgórzu

MECHANIZMY EFEKTÓW MECHANIZMY EFEKTÓW OŚRODKOWYCH AMFETAMINOŚRODKOWYCH AMFETAMIN

PODSTAWOWY PROCES FIZJOLOGICZNY REGULUJĄCY PODSTAWOWY PROCES FIZJOLOGICZNY REGULUJĄCY ŁAKNIENIE NA DRODZE SPRZĘŻENIA ZWROTNEGOŁAKNIENIE NA DRODZE SPRZĘŻENIA ZWROTNEGO

- osoby otyłe – słabszy wzrost stężenia tryptofanu w OUNsłabszy wzrost stężenia tryptofanu w OUN po obciążeniu węglowodanami- fenfluramina zwiększa stężenie 5-HT w mózgu, nasilając stężenie 5-HT w mózgu, nasilając jej wydzielanie i blokując wychwyt zwrotnyjej wydzielanie i blokując wychwyt zwrotny- hamuje głód węglowodanowy, doprowadzając do uczucia sytości

- SSRISSRI powodują m. in. osłabienie łaknienia i zmniejszenie masy ciała (efekty ubiczne)

MECHANIZMY EFEKTÓW MECHANIZMY EFEKTÓW OŚRODKOWYCH AMFETAMINOŚRODKOWYCH AMFETAMIN

MECHANIZMY EFEKTÓW MECHANIZMY EFEKTÓW OŚRODKOWYCH AMFETAMINOŚRODKOWYCH AMFETAMIN

fenfluramina i deksfenfluramina – efekty ubocznefenfluramina i deksfenfluramina – efekty uboczne- neurotoksyczne- uszkodzenie i degeneracja aksonów układu 5-HT- nadciśniepłucne - uzależnienie

- zapisywane pacjentom z bardzo wysokim indeksem masy ciała (30% nadwagi) oraz z 27% nadwagi z innymi czynnikami ryzyka (nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, hiperlipidemia)- terapia nie powinna przekraczać 3 miesięcy

METABOLIZM I DZIAŁANIE OBWODOWE METABOLIZM I DZIAŁANIE OBWODOWE AMFETAMINAMFETAMIN

- po podaniu doustnym bardzo szybko się wchłaniają

- metabolizm – wątrobawątroba – oksydacyjna deaminacja i hydroksylacja pierścienia aromatycznego

METABOLIZM I DZIAŁANIE METABOLIZM I DZIAŁANIE OBWODOWE AMFETAMINOBWODOWE AMFETAMIN

- biologiczny okres półtrwania racemicznej amfetaminy, u ludzi wynosi 4-8 godzin- mogą powstawać aktywne pochodne – αα-metylotyramina-metylotyramina oraz p-metoksyamfetaminyp-metoksyamfetaminy (działanie halucynogenne)- część niezmetabolizowanej amfetaminy (30-40%) i jej pochodne są wydalane przez nerki (pH alkaliczny moczu – zmniejszenie wydalania, kwaśny odczyn przyspieszone wydalanie)- pobudzają układ przywspółczulny- podnoszą ciśnienie krwi- przyspieszają akcję serca- ujawniają lub nasilają zaburzenia rytmu i choroby niedokrwiennej serca - ciężkie arytmie to najczęstsza przyczyna zgonów

METABOLIZM I DZIAŁANIE METABOLIZM I DZIAŁANIE OBWODOWE AMFETAMINOBWODOWE AMFETAMIN

- przedawkowanie może powodować krwotoki domózgowe- silnie kurczą zwieracz pęcherza moczowego – wykorzystywane w terapii uciążliwego moczenia nocnego, jako źródło bólu i utrudnienia przy oddawaniu moczu- spłycenie snu- podwyższenie temperatury ciała w mechanizmie ośrodkowym- nasilenie aktywności psychoruchowej- kurczy naczynia- wzmaga metabolizm tkankowy – produkcja i hamowanie oddawania ciepła przez organizm- toksyczność amfetamin wzrasta w wyższej temperaturze otoczenia

WSKAZANIA TERAPEUTYCZNEWSKAZANIA TERAPEUTYCZNE

TERAPIA OTYŁOŚCITERAPIA OTYŁOŚCI

- fenfluramina i deksfenfluraminafenfluramina i deksfenfluramina- ograniczenia – uzależniają, zaburzają krążenie, nasilają bóle wieńcowe, zaburzają psychikę- skuteczność ograniczona rozwojem tolerancji – zwiększenie dawki – wzrost efektów ubocznych- taka farmakoterapia otyłości niebezpieczna i obarczona dużym ryzykiem- środki pomocnicze we wstępnym okresie terapii- wszystkie leki z grupy amfetamin działają anorektycznie - chlorfentermina, fenmetrazyna, metamfetaminachlorfentermina, fenmetrazyna, metamfetamina

WSKAZANIA TERAPEUTYCZNEWSKAZANIA TERAPEUTYCZNE

PRZYPADKI WYJĄTKOWO OPORNYCH NARKOLEPSJI (NAPADOWA SENNOŚĆ)

PRZYPADKI OPORNYCH NA INNE LECZENIE, MOCZENIACH NOCNYCH

PEWNE POSTACIE PADACZKI w połączeniu z barbituranami, w celu zmniejszenia ataktycznego i depresyjnego wpływu barbituranów na OUN

WSKAZANIA TERAPEUTYCZNEWSKAZANIA TERAPEUTYCZNE

PRZECIWSKAZANIA - DEPRESJA- nie podnoszą nastroju, a zwiększają napęd – ryzyko samobójstw

ZESPÓŁ TZW. NADAKTYWNOŚCI RUCHOWEJ u dzieci z zaburzeniami psychicznymi- w wyniku zjawiska tolerancji receptorowej aktywności unerwienia katecholaminergicznego mózgu, nadmiernie pobudzonego w chorobie

OSTRE ZATRUCIEOSTRE ZATRUCIE- przebieg bardzo dramatyczny- objawy psychotyczne- niewydolność układu krążenia

- objawy ze strony OUNobjawy ze strony OUNniepokój, oszołomienie, drżenie mięśniowe, wzrost napięcia psychicznego i drażliwości, bezsenność gorączka, omamy, aż do delirium, wzrost agresywności i libido, napady paniki, tendencje samobójcze, krwotoki domózgowe, śpiączka

- objawy obwodoweobjawy obwodowebóle głowy, „bicie serca”, objawy choroby niedokrwiennej serca, zaburzenia rytmu serca, pocenie, suchość w ustach, wymioty, nudności, wzrost ciśnienia krwi, zapaść krążeniowa

LECZENIE OSTREGO ZATRUCIA LECZENIE OSTREGO ZATRUCIA AMFETAMINĄAMFETAMINĄ

- leki dopaminolityczne – neuroleptyki

- środki obniżające ciśnienie krwi oraz zakwaszenie moczu dla szybszego wydalenia amfetaminy

ZATRUCIE PRZEWLEKŁEZATRUCIE PRZEWLEKŁE

- objawy jakościowo podobne do zatrucia ostrego, ale o słabszym nasileniu- przewaga zaburzeń psychicznych (objawy paranoidalne) nad krążeniowymi- zmniejszenie masy ciała- stan ogólnego wyczerpania

- objawy psychiczne ustępują szybko po odstawieniu leku, choć obserwowano przypadki utrzymywania się ich miesiącami czy latami

- w odstawieniu – obniżony nastrój, wzmożony lęk, dysforia, zaburzenia snu

INTERAKCJE AMFETAMIN Z INNYMI LEKAMIINTERAKCJE AMFETAMIN Z INNYMI LEKAMI

- z lekami na układ współczulny- z lekami na nadciśnienie- na nadczynność tarczycy- w chorobie wieńcowej- u chorych psychicznie- z inhibitorami MAO - z lekami działającymi depresyjnie ośrodkowo

- z alkoholem i barbituranami potęgowanie efektów amfetaminy

- stosowane dla dopingu w sporcie wyczynowym

CHARAKTERYSTYKA KOKAINYCHARAKTERYSTYKA KOKAINY

- kokaina jest alkaloidem- to metylobenzyloekgoninametylobenzyloekgonina, pochodna tropanu, zbudowana z ekgoniny połączonej wiązaniami estrowymi z alkoholem metylowym i kwasem benzoesowym

CHARAKTERYSTYKA KOKAINYCHARAKTERYSTYKA KOKAINY

- bezbarwna krystaliczna substancja, nie rozpuszczalna w wodzie

- chlorowodorek kokainy, krystaliczny proszek, sól rozpuszczalna w wodzie, gorzki smak

CHARAKTERYSTYKA KOKAINYCHARAKTERYSTYKA KOKAINY

- dobrze wchłania się z błon śluzowych przewodu pokarmowego i układu oddechowego- błony śluzowe – po kilku minutach w osoczu- iniekcja – natychmiast w osoczu- po kilku godzinach w różnych tkankach całego organizmu (mózg, wątroba, nerki, śledziona)- metabolizm w wątrobie i w osoczu do benzoiloektoniny i estru metylowego ekgoniny- eliminowana z moczem w ciągu około 72 godzin

EFEKTY KOKAINY U LUDZIEFEKTY KOKAINY U LUDZI

- miejscowo znieczula błony śluzowe- aktywuje obwodowy i ośrodkowy układ nerwowy- na obwodzie pobudza zakończenia nerwów współczulnych zwężenie naczyń krwionośnych przyspieszenie akcji serca podwyższenie ciśnienia tętniczego krwi pobudzenie czynności oddechowych zwiotczenie mięśni gładkich oskrzeli i przewodu pokarmowego

EFEKTY KOKAINY U LUDZIEFEKTY KOKAINY U LUDZI

- niskie dawki w OUNniskie dawki w OUN – pobudzenie (arousal), uczucia subiektywne: euforia, poczucie wzmożonej czujności i energii

- wyższe dawkiwyższe dawki – objawy tzw. „cocaine highcocaine high” – gadulstwo, ekscytacja, samozadowolenie, nasilenie wrażeń czuciowych, zmniejszenie apetytu i pragnienia oraz ograniczenie snu

- bardzo wysokie dawkibardzo wysokie dawki – zaburzenia pamięci, myślenia i osądów, wzrost aktywności ruchowej, lęk, objawy paranoidalne, omamy wizualne i słuchowe, depresje, poczucie bezradności prowadzące do samobójstw, uczucie wyczerpania, brak apetytu

EFEKTY KOKAINY U LUDZIEFEKTY KOKAINY U LUDZI

- efekty skorelowane z poziomem kokainy w osoczu- osobnicza tolerancja lub wrażliwość modyfikuje te zależności

- u niektórych osób, już po jednorazowym podaniu obserwuje się: silne podniecenie paranoje delirium omdlenia zaburzenia układu sercowo-naczyniowego (wysokie nadciśnienie, arytmie, ostry ból w klatce piersiowej) śmierć

EFEKTY KOKAINY U LUDZIEFEKTY KOKAINY U LUDZI

- wielokrotne stosowanie – zależność psychiczna i zależność psychiczna i zaburzenia psychicznezaburzenia psychiczne- uzależnienie od kokainy związane z jej efektami efektami subiektywnymisubiektywnymi, które inicjują i podtrzymują tzw. zachowanie poszukiwawcze (seeking behaviorseeking behavior)- efekty odstawienia:efekty odstawienia: uczucie głodu narkotykowego – cravingcraving depresja, zmęczenie, letarg wzrost pobierania pokarmu (cocaine-crashcocaine-crash)- wtórne objawy odstawienia:wtórne objawy odstawienia: zaburzenia nastroju i osobowości anhedonia dysforia osłabienie pamięci i koncentracji

MECHANIZM DZIAŁANIA KOKAINYMECHANIZM DZIAŁANIA KOKAINY

- hamowanie wychwytu zwrotnego DA, 5-HT i NA ze szczeliny synaptycznej- najsilniej hamuje wychwyt 5-HT5-HT (Ki = 0.14 μM)- nieco słabiej DADA (Ki = 0.64 μM)- najsłabiej NANA (Ki = 1.60 μM)

- kokaina wiąże się do białek transporterów wychwytu transporterów wychwytu zwrotnego DAzwrotnego DA i blokuje je- wiązanie do receptora do odpowiedniego miejsca DA, odbywa się na drodze interakcji allosterycznej (bez zmian w konformacji cząsteczki DAT) mechanizm kompetytywnego hamowania wychwytu zwrotnego DA (dwa miejsca wiązania na DAT dla DA i dla kokainy

MECHANIZM DZIAŁANIA KOKAINYMECHANIZM DZIAŁANIA KOKAINY

MECHANIZM DZIAŁANIA KOKAINYMECHANIZM DZIAŁANIA KOKAINY

MECHANIZM DZIAŁANIA KOKAINYMECHANIZM DZIAŁANIA KOKAINY

- wiązanie do 5-HTT – blokowanie wychwytu zwrotnego 5-HT – wzrost neuroprzekaźnictwa 5-HT, modulacja podstawowej i stymulowanej przez kokainę aktywności DA szlaku mezoakumbalnego- wiązanie do NAT - do receptora 5-HT3

- do receptorów muskarynowych M1 i M2

- do receptora sigma- do tajemniczego miejsca „X”

MECHANIZM DZIAŁANIA KOKAINYMECHANIZM DZIAŁANIA KOKAINY

ZASTOSOWANIE W MEDYCYNIEZASTOSOWANIE W MEDYCYNIE

- zastosowanie ze względu na działanie miejscowo z znieczulające- okulistyka i otorynolaryngologii- stosowana w postaci roztworu

FORMY WYSTĘPOWANIA I SPOSOBY FORMY WYSTĘPOWANIA I SPOSOBY PRZYJMOWANIAPRZYJMOWANIA

krystaliczny proszekkrystaliczny proszek- przyjmowana w sposób wziewny do nosa- wcierana w dziąsła lub w środek małżowiny usznej- doustnie – znosi uczucie głodu- na błonę śluzową języka- palona (dodawana do papierosów, skrętów do marihuany)- iniekcje są rzadkością

FORMY WYSTĘPOWANIA I SPOSOBY FORMY WYSTĘPOWANIA I SPOSOBY PRZYJMOWANIAPRZYJMOWANIA

crackcrack- palenie (papierosy, skręty, fajki wodne, tulejki)- wdychanie par (podgrzewana na łyżce lub folii)

pasta kokainowapasta kokainowa- otrzymywana z liści kokainy- wyłącznie palona- uszkadza płuca

MECHANIZM DZIAŁANIA KOKAINYMECHANIZM DZIAŁANIA KOKAINY