OLGULARLA ÖĞRENELİM SPECT VE SPECT/BT ...Feokromositoma 131 I MIBG Patoloji: Feokromositoma...

OLGULARLA ÖĞRENELİM SPECT VE SPECT/BT

Onkolojide SPECT-SPECT/BT

Dr.Murathan Şahin

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Nükleer Tıp Anabilim Dalı

27. Ulusal Nükleer Tıp Kongresi-Adana

Onkolojide SPECT

1- Daha fazla patolojik odak saptanabilir mi?2- Bulgular daha kesin değerlendirilebilir mi?

SPECT/BT Avantajları SPECT/BT kemik, tümör, sentinel nod ve inflamasyon

çalışmalarında tanısal doğruluğu %30’un üzerinde artırır.

Fokal aktivitenin karşılığı olan morfolojik özellikler değerlendirilir.

SPECT ile korele olmayan BT anormallikleri saptanır.

BT ile SPECT görüntü kalitesi iyileştirilir (Atenuasyon düzeltmesi)

SPECT ile derinde yerleşmiş lezyonlar daha iyi saptanır.Kantitatif SPECT yapılabilir (kBq/ml gibi absolut miktar

saptanabilir). kSPECT’in tanısal faydaları?

Dİffüz anormalliklerin tanısıTedaviye yanıtta rolüRadyonüklid tedavide dozimetri

Gastroenteropankreatik tümörler

MEN Tip 1 ve 2'de medüller tiroit karsinomu

Az diferansiye/küçük hücre/atipik akciğer karsinoidi

Akciğerin küçük hücre karsinomu

Merkel hücre karsinomu

111In Oktreotid SRS

SRS-Kısıtlayıcı Faktörler

Küçük boyut / düşük düzey SR ekspresyonuOrgan ve dokuların reseptör düzeyine bağlı

fizyolojik dağılımBöbrek ve gastrointestinal eliminasyon yoluAksesuar dalak, renal kist, meme hastalığı,

granülomatöz akciğer hastalığı, yakın zaman cerrahi girişim alanı,...

%32 hastada tanısal değerlendirme değişikliği%14 hastada tedavi değişikliği

SPECT (AD) ile duyarlılıkta %2,2 artış67/227 (%29,5) odakta kontrast artışı

111In Oktreotid

111In Oktreotid39y, E

2006:Boyunda kitle eksizyonu(Paraganglioma)

2007:Sağ sürrenalektomi(Feokromositoma)

2010: Pankreas korpusunda 15 mm çaplı kitleden biyopsi (Pankreas endokrin tm).

2011:Pankreas posteriorundakitle rezeksiyonu (Feokromositoma)

111In Oktreotid

111In Oktreotid52y, E

MRG:Serebrum ve serebellumdametastatikkitleler

Patoloji: NE karsinommetastazı

111In Oktreotid

50y, K

Karaciğer patoloji: NE karsinom met.

BT ve MRG: Karaciğer dışı normal bulgular

123I -131I MIBG

Nöral Krest tümörleriFeokromositoma/ParaganliomaNöroblastoma

Sürrenal lokalizasyonda saptanan fokalodak, düşük intensitede ve asimetrik ise anatomik korelasyon gerektirir (Olguların %10-33).

SPECT/BT ile;

Karaciğer gibi yüksek aktivite gösteren organlarda rekürrent/metastatik odakların saptanmasıNormal dağılım/ekskresyonun ayırt edilmesi Hiperplastik adrenalden retroperitoneal rekürrens

ayırımı

123I -131I MIBG

Aktivitelerin %74’ü (23/31 hasta) füzyon görüntülerinde fizyolojik aktivite, %6 (2/31 hasta) şüpheli sürrenal aktivitesi heterojen karaciğer aktivitesi ile uyumlu bulundu.

123I MIBG

51y, Kİdrar metanefrinve normetanefrin: ArtmışPatoloji: Feokromositoma

131I MIBG

Patoloji:Feokromositoma

Katekolaminler:Artmış

123I -131I MIBG

16y, K

Üriner katekolaminlerhafif yüksek

Duyarlılık ÖzgüllükPlanar 40 98SPECT 87 86SPECT/BT 90 100

10Y, EHT ve yüzde kızarmaİdrar VMA ve HVA: Normalİdrar metanefrin ve normetanefrin: Hafif yüksekMRG:NormalPatoloji: Konjesyoneadrenal medulla ve korteks (sol).

Post-op:Klinik düzelmeİdrar VMA ve HVA: Normalİdrar Metanefrin: Hafif yüksek

Normetanefrin: Normal

123I MIBGEKİM 2014 MART 2015

131I MIBG

5y, EPatoloji: Nöroblastom

123I MIBG

Patoloji: Paraganglioma

Sentinel Lenf Nodu Sintigrafisi

SPECT/BT planar görüntülemeye üstündür;

Lenf noduna belirgin olmayan drenaj varsa

SLN, enjeksiyon yerine yakınsa

Aksilla dışı SLN varlığında (meme Ca)

Planar görüntülerde SLN saptanmamışsa (belirgin yumuşak doku atenuasyonu)

Kontaminasyon varlığında

Daha kesin lokalizasyon ile cerrahi/RT planlamada

Lenfosintigrafi:SLN70y, E

Epigastrik alandan kitle eksizyonu

Patoloji:

Malign melanoma

Patoloji:

Sol reaktif

Sağ malign

Lenfosintigrafi:SLN

74y, E

Sol kulaktan kitle eksizyonu

Patoloji: Malign melanom

Patoloji: Reaktif LN

44y, KSol zygomatik bölgeden eksizyonPatoloji: Malign melanomPatoloji: Reaktif LN

Lenfosintigrafi:SLN

SPECT/BT ile;Rezidü malignite, rekürrent/metastatik hastalık

odaklarının morfolojik değerlendirmesi Fizyolojik aktivite/artefaktların ayırt edilmesi

131I Tüm Vücut Tarama -SPECT/BT

Morfolojik karşılık bilinmediğinden 500 TVT’nin %59'unda ek görüntü/çalışma yapılmasına gerek duyuldu.

131I ile Tedavi Sonrası Tarama

64y, K

Tiroit foliküler Ca

TSH:30,55 µIU/ml

Tg:64 ng/ml

Anti Tg Ab:12,14 IU/ml

MAYIS 2013

131I ile Tedavi Sonrası Tarama devam

Abdominal MRG: N

TSH:>100 µIU/ml

Tg:4,27 ng/ml

Anti Tg Ab:20,78 IU/ml

MART 2014

131I ile Tüm Vücut Tarama devam

TSH:>100 µIU/ml

Tg:6,82 ng/ml

Anti Tg Ab:10,68 IU/ml

OCAK 2015

Akciğer kanseriEnfeksiyonİnflamatuvar lezyonlarFungal hastalıklarTüberküloz

67y, K

Tiroit foliküler Ca

TSH:>100 µIU/ml

Tg:>500 ng/ml

Anti Tg Ab:65,86 IU/ml

131I ile Tedavi Sonrası Tarama

131I ile Tedavi Sonrası Tarama

131I ile Tedavi Sonrası Tarama50y, K

Tiroit papiller Ca

TSH:40 µIU/ml

Tg:>142 ng/ml

Anti Tg Ab:13,68 IU/ml

131I ile Tedavi Sonrası Tarama

Embryolojik gelişimde tiroit ve timus arasında bağlantı

Timus “Hassall Body” (tiroit folikülüne benzer) iyot uptake

Timusda hNIS gen ekspresyonu

Erişkin hayvan deneylerinde ekzojen T4 ve T3 kullanımıyla timik aktivitenin artması

131I ile Tedavi Sonrası Tarama

34y, K

Tiroit papiller Ca

TSH:84 µIU/ml

Tg:0,281 ng/ml

Anti Tg Ab: <10 IU/ml

SPECT veya SPECT/BT planar görüntülemeye üstündür;MIBI pozitif tiroit nodülüAilesel hiperparatiroidi öyküsüMENBoyun cerrahisi/RT öyküsüEktopik paratiroit lokalizasyonuMinimal invazif paratiroidektomi düşünüldüğünde

Paratiroit Sintigrafisi

Paratiroit Sintigrafisi

n=48

Paratiroit Sintigrafisi

Paratiroit Sintigrafisi

Radyoembolizasyonda 99mTc MAA SPECT/BT

Dozimetriİntrahepatik dağılımEkstrahepatik dağılım

Ahmadzadehfar H, et.al. JNM, 51;8:1206, 2010.

Sonuç

SPECT/BT morfolojik değerlendirme ve atenuasyon düzeltmesi ile duyarlılık ve özgüllük artışı sağlayarak onkolojik görüntülemede vazgeçilmez bir modalite olarak yerini almıştır.