View
19
Download
4
Category
Preview:
Citation preview
MUHASEBE HİLELERİ ÜZERİNE ANALİZLER
S.M.Mali Müşavir Selçuk GÜLTEN
Muhasebe Bilenler Topluluğu için üretilmiştir. Ücretsizdir. Para ile Satılmaz.
MUHASEBE HİLESİ TANIMI
Aktif (Varlıklar) Bilanço Pasif (Kaynaklar)
----------------------------------------------------------- I-Dönen Varlıklar III-Kısa Vadeli Yab. Kaynaklar
100-Kasa L 300-Banka Kredileri E
120-Alıcılar i 320-Satıcılar k
k z
II-Duran Varlıklar i IV-Uzun Vad. Yab. Kayn. i 254-Taşıtlar d b
i V-Özkaynaklar i
t li
e te
AKTİF = PASİF
İktisadi Yapı Hukuki Yapı
MUHASEBE HİLESİ TANIMI
• Hile toplumsal alanda gerçekleşen bir eylemdir ve ekonomi, işletmeler ve bireyler üzerinde ağır sonuçları bulunmaktadır. Hırsla aldatma olasılığı bir araya geldiğinde yayılmaya başlayan bulaşıcı bir hastalık gibidir. En geniş anlamıyla hile, hileli eylemi gerçekleştirenin kendi menfaati lehinde aldatma yoluyla kıymeti olan bir şeyi elde etmesi veya bir yükümlülükten kaçınmasıdır.
MUHASEBE HİLESİ UNSURLARI
Muhasebe hileleri beş unsurdan oluşmaktadır
• Hileyi gerçekleştiren suçlu kişi, (Fail)
• Suçlunun hile yapmadaki isteği (Kasıt),
• Birinin bir varlığın değerini gözardı etmesi, (İç Kontrol Eksikliği, Fırsat)
• Varlığı gözardı eden kişinin suçun oluştuğu zamanda bunu fark etmemesi, (Gizleme)
• Suçlunun bu hareketten çıkar sağlaması. (Menfaat)
Varlıkların Çalınması
Satış Yolsuzlukları *Faturasız Satış Yapılması *Düşük Bedelle Satış Yapılması
Alış Yolsuzlukları *Naylon Fatura Alınması *Yüksek Bedelli Fatura Alınması *Alış Iskontolarının Kayıt Dışı Tutulması
İşletme Giderlerinin Yüksek Gösterilmesi *Yukarıdakilere ilaveten diğer giderleri yüksek göstermek (Örneğin gereğinden fazla karşılık, amortisman giderleri kaydetmek)
Özel Giderlerin İşletmeye Aktarılması *Ev veya diğer özel büroları ile ilgili elektrik, su, telefon faturalarının işletmeye ödetilmesi. *Özel seyahat ve otomobil giderlerinin işletmeye ödetilmesi
Arızi Gelirlerin Kayıt Dışı Tutulması *Amortismanını tamamlamış duran varlıkların, hurdaların satışının kayda alınmaması.
Değerleme Hileleri (Karı Azaltmak Amacıyla) *Stokları olduğundan daha az göstermek,
*Karşılık giderleri yaratmak veya yükseltmek,
*Amortisman giderlerini yüksek hesaplayabilmek
için gerçekçi olmayan amortisman oranlarının kullanılması,
*Amortisman süresini tamamlamışlara amortisman gideri hesaplamak,
*Hurda, artık, defolu malları bilançoya almayarak yok göstermek,
*Devlet kağıtlarına, vadeli mevduata, ters repo işlemlerine gelir tahakkuk ettirmemek,
*Örtülü Sermaye Dağıtımı, ortakların alacaklarına, kuruluş dönemi sermayesine faiz yürütmek, bunu tahvil ve VDMK ihracı yoluyla legalize etmek, şirkete devamlı borçlu kalmak,
*Örtülü Kazanç Dağıtımı, Ortakların diğer şirketlerine veya grup içi diğer şirketlere emsaline oranla daha ucuz mal satmak, Onlardan daha pahalı fiyatlarla mal almak.
Değerleme Hileleri (Karı Artırmak İçin ) *Stokları olduğundan fazla göstermek veya değerlemek, *Karşılık ve reeskont ayırmamak, *Düşük amortisman oranları kullanmak, *Örtülü sermaye faizi /kazanç elde etmek.
MUHASEBE HİLESİ TÜRLERİ Şirketlerde gerçekleşen hileler genel olarak beş ana kategoriye ayrılmaktadır; • Yolsuzluk (corruption): Yaptığı işle ilgili olarak bir şeyi yapması ya da yapmaması için bir kişiye yetkisiz bir
menfaatin sağlanmasıdır. Örneğin, bir çalışanın verdiği kararı etkileyecek nakit parayı kabul etmesi yolsuzluk olarak nitelendirilmektedir.
• Çıkar Çatışması (conflict of interest): Çalışanların özel, açığa vurulmamış merakları söz konusuysa bu durum, işi ve yöneticilerine karşı başlıca yükümlülükleriyle çatışabilecektir. Örneğin, bir yere karşı hizmet yükümlülüğü söz konusuyken izin almadan part-time başka bir işte çalışmak ya da danışmanlık yapmak; şirket bilgilerini kendi menfaatleri için kullanmak ya da işteki performansını etkileyecek olan uyuşturucu ya da alkol kullanımı.
• Varlıkların Çalınması (theft of assets): Entelektüel sermaye ve bilgi de dahil olmak üzere varlıkların izinsiz şekilde ortadan kaldırılmasıdır. Örneğin, hırsızlık, zimmete geçirme, özel bilgilerin çalınması ya da kötüye kullanılması, hastalık numarası yaparak işten kaytarmak ve böylece işte geçen zamandan çalmak.
• Hileli Raporlama (false reporting): Hileli raporlama yapılması ve önemli bilgilerin örtbas edilmesidir. Örneğin, yetersiz performansı saklamak ya da prim almaya hak kazanmak için hesapların şişirilmesi; yatırımcılar, bankalar veya üçüncü kişileri aldatmak için yanlış hesapların kullanılması; mali sonuçlarla oynamak.
• Teknolojik Suiistimal (technological abuse): Bilgisayar sistemlerine yetkisiz giriş yapmak, virüs sokmak gibi faaliyetleri içermektedir.
Varlıkların Suistimal Edilmesi Hileli Finansal Raporlama
İşletme varlıklarının çalınması ve bu hırsızlığın finansal raporlarda önemli yanlışlıklara neden olması
Finansal raporlardaki tutarların açıklamaların bilinçli olarak yanlış beyan edilmesi veya ihmal edilmesi
Genellikle işletme çalışanları tarafından gerçekleştirilirken yönetimin katkısı da olabilir
Genellikle yöneticiler tarafından gerçekleştirilir
Eylemi fırsat unsuru harekete geçirir Eylemi teşvik unsuru harekete geçirir
Genellikle özel mülkiyetli işletmeler için sorun teşkil etmektedir
Hem özel mülkiyetli hem de halka açık işletmeler için sorun teşkil etmektedir.
MUHASEBE HİLESİ TÜRLERİ
Hile Türleri Hile Türü Kurban Hileyi Yapan Açıklama
Çalışan Hilesi İşverenler Çalışanlar Çalışanlar doğrudan yada
dolaylı olarak işverenlerinden
çalarlar.
Yönetim Hilesi Hissedarlar, borç
verenler ve mali
tablolara güvenen
diğer kişiler
Tepe Yönetimi Tepe Yönetimi, genellikle
mali bilgiler hakkında yanlış
sunumlar yaparlar.
Yatırım Hilesi Yatırımcılar Bireyler Bireyler, yatırımcıları hileli
yatırımlara para yatırmaları
için aldatırlar.
Satıcı Hilesi Mal veya hizmet
alan işletmeler
Mal veya
hizmet satan
bireyler ya da
işletmeler
İşletmelerin mal ve
hizmetlerden fazla para
istemesi veya ödemesi
yapılmış malları teslim
etmemesi.
MUHASEBE HİLESİ TÜRLERİ Faturalarda tahrifat
Maaş Hileleri
Harcama Masrafını Geri Ödeme Hileleri
Çek Tahrifatı
Kayıtlı Harcamalar
Hayali Şirket Faturaları
Hayalet Çalışanlar
Yanlış Nitelendirilen Harcamalar
Sahte Çek Düzenleyenler
Yanlış Kayıt İptalleri
Hileli Satıcı Faturaları
Hileli Komisyonlar
Abartılmış Harcamalar
Sahte Çek Cirolama
Yanlış İadeler
Kişisel Satınalmalar
Çalışanların Ücretleri
Fiktif Harcamalar
Ödemenin Yapılacağı Kişide Değiştirme
Diğer Yöntemler
Tahrif Edilmiş Ücretler
Yüksek Tutarda Harcamalar
İptal Edilmiş Çekler
Mali İşlem İlgili Hesaplar Hile ve Usulsüzlük Yöntemi
Stokların satın alınması İlgili Stok hesapları, ilgili Ticari
Borçlar hesapları
■ Alış tutarlarının olduğundan az
muhasebeleştirilmesi
■ Alışların geç muhasebeleştirilmesi
■ Alışların muhasebeleştirilmemesi
Alıştan iadeler yapılması İlgili Stok hesapları, ilgili Ticari
Borçlar hesapları
■ İade edilen mal tutarının
olduğundan fazla
muhasebeleştirilmesi
■ İade edilen mal tutarının işlem
gerçekleşmeden
muhasebeleştirilmesi
Satıcıdan alış indirimi alınması İlgili Stok hesapları, ilgili Ticari Borçlar
hesapları, Kasa ve Bankalar hesapları
■ İndirim tutarının olduğundan fazla
gösterilmesi
■ İndirim tutarının ilgili stok
hesabından düşülmemesi
Stokların tüketilmesi, tüketilen
stokların maliyetinin satışlarını
maliyetine dönüşmesi
İlgili Satışların Maliyeti hesapları,
ilgili Stok hesapları
■ Tüketilen stokların maliyetini
satışların maliyetine
dönüştürürken düşük tutarda
gösterilmesi
■ Tüketilen stokların satışların
maliyetine dönüştürülmemesi ve
stoklardan düşülmemesi
Stokların değer düşüklüğüne
uğraması
İlgili Stok hesapları, Diğer Stoklar,
Stok Değer Düşük Karşılığı, ilgili
Gider hesapları
■ Değeri düşen stokların defter
değeri gerçek değerini
gösterecek şekilde azaltılmaz
Muhasebe dışı envanter işlemleri ile
dönem sonu stok mevcudunun
tespit edilmesi
İlgili Stok hesapları ■ Stok miktarlarının olduğundan fazla
sayılması
Muhasebe içi envanter işlemleri ve
satışların maliyetinin belirlenmesi
İlgili Stok hesapları, Diğer Stoklar,
Stok Değer Düşük Karşılığı, ilgili
Satışların Maliyeti hesapları, ilgili
Gider hesapları
■ Satışların maliyetinin bilinçli olarak
hatalı hesaplanması
■ Gerçekte olmayan stokların
muhasebeleştirilmesi
Mali İşlem İlgili Hesaplar Hile ve Usulsüzlük Yöntemleri
Müşterilere mal veya hizmet satışı yapılması
İlgili Brüt Satışlar hesabı
■ Gerçekleşmeyen satışların muhasebeleştirilmesi
■ Satış gelirinin satıştan önce
muhasebeleştirilmesi ■ Satış tutarının olduğundan fazla
gösterilmesi
Müşteriye yapılan satıştan iade alınması
Satıştan İadeler, ilgili Ticari Alacaklar hesabı
■ İade edilen satış bedelinin muhasebeleştirilmemesi
■ İade edilen satış bedelinin daha sonraki
dönemde muhasebeleştirilmesi
Tahsili şüpheli hale gelen ticari alacakların tespiti
Şüpheli Ticari Alacaklar, Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı, ilgili Ticari Alacaklar hesabı
■ Tahsili şüpheli hale gelen ticari alacak için karşılık ayrılmaması
■ Tahsili şüpheli hale gelen ticari alacak
için olduğundan daha az karşılık ayrılması
■ Tahsili şüpheli gelen alacak için sonraki
dönemde karşılık ayrılması
Vadeden önce müşteriye iskonto yapılması
İlgili Brüt Satışlar hesabı, Satış İskontoları, ilgili Ticari Alacaklar hesabı
■ Müşteriye uygulanan iskonto tutarının muhasebeleştirilmemesi
Mali İşlem İlgili Hesaplar Hile ve Usulsüzlük Yöntemleri
Stokların satın alınması
Stoklar, Ticari Borçlar
■ Ticari borçların sonraki dönemlerde muhasebeleştirilmesi
■ Satın alınan stokların kaydedilmemesi ■ Alış iskontolarının ve iadelerinin
olduğundan fazla gösterilmesi
Ticari nedene dayanmayan mali işlemler
Tahakkuk Eden Diğer Borç hesapları, Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülükler hesapları
■ Tahakkuk eden giderlerin Muhasebeleştirilmemesi
■ Tahakkuk eden giderlerin sonraki dönemlerde muhasebeleştirilmesi
Peşin tahsil edilen satış yapılması veya gelir elde edilmesi
Ticari Alacaklar, Satış ve Gelir hesapları, Gelecek Aylara veya Yıllara Ait Gelirler hesapları
■ Peşin tahsil edilen fakat tahakkuk etmeyen satış veya gelir tutarının tahakkuk etmiş gibi muhasebeleştirilmesi
Finansman Sağlanması
Kasa Hesabı, Kısa ve Uzun Vadeli Mali Borçlar hesapları
■ İlişkili taraflardan borçlanılması
■ Mali borçların muhasebeleştirilmemesi ■ Mali borçların paravan şirketlerde
gizlenmesi
Recommended