KOAH ATAKLARINDA NON-İNVAZİF MEKANİK VENTİLASYONUN BAŞARISIZLIĞINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

1

KOAH ATAKLARINDA NON-İNVAZİFMEKANİK VENTİLASYONUN

BAŞARISIZLIĞINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

M.Sezai Taşbakan, Sedat Ürkmez, Tolga Öz, Meltem Midilli, Pervin Korkmaz Ekren, Jülide Çeldir, Alev Gürgün, Özen Kaçmaz Başoğlu, Feza Bacakoğlu

Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye

2

GİRİŞ

Non-invazif mekanik ventilatilasyon (NİMV)

KOAH akut ataklarına bağlı solunum yetmezliği → % 5-40 NİMV başarısızlığı

Önceden tahmin etme → İnvazif mekanik ventilasyon (İMV)’da gecikmesinin önlenmesi

3

AMAÇ

KOAH akut atağına bağlı solunum yetmezliğinde;

Erken ve geç NİMV başarısızlığı Etki eden faktörler İzlem sonuçları

4

GEREÇ ve YÖNTEM

Eylül 2005 – Ocak 2008 54 olgu

→ NİMV uygulaması→ Başarısızlık

İlk 2 gün (erken)2 günden sonra (geç)

5

PARAMETRELER NİMV Başarılı (n=34)

(% 62.9)

NİMV Başarısız (n=20)

(% 37.1)

p değeri

Cinsiyet (E) (n) (%) 26 (%76.5) 19 (%95.0) 0.060

Yaş (yıl) 68.0±8.7 67.2±14.3 NS

VKİ (kg/m²) 26.1±5.6 23.9±6.3 NS

Solunum Sayısı (/dakika) 27.2±6.6 29.5±7.8 NS

Nabız (/dakika) 103.5±22.3 109.1±23.6 NS

Ortalama Kan Basıncı (mmHg) 89.4±14.1 84.9±9.7 0.067

APACHE II 16.9±4.9 18.0±5.0 NS

CPIS 3.8±1.6 5.0±2.3 0.042

pH 7.32±0.1 7.28±0.1 0.032

PaO2 (mmHg) 62.3±21.2 64.8±15.8 NS

PaCO2 (mmHg) 71.1±10.9 74.7±16.6 NS

PaO2/FiO2 228.1±86.8 209.9±74.2 NS

CRP (mg/dl) 7.9±10.8 11.8±10.4 NS

Kreatinin (mg/dl) 1.17±0.7 1.11±0.6 NS

Albümin (g/dl) 3.6±0.5 3.3±0.5 0.024

Tablo 1. NİMV’un başarılı ve başarısız olduğu olguların demografik özellikleri ile tedavi başlangıcındaki klinik ve laboratuar verileri

Kısaltmalar : NİMV= Non-invazif mekanik ventilasyon, E= Erkek, VKİ= Vücut-kitle indeksi,APACHE II= ‘’Acute physiology andchronic health evaluation’’ II, CPIS= ‘’Clinical Pulmonary Infection Score’’, CRP= C-reaktif protein, NS= Non-significant.

6

PARAMETRELER NİMV Başarılı (n=34)

NİMV Başarısız (n=20)

p değeri

1. saat -Solunum Sayısı (/dakika) - Nabız (/dakika) - Ortalama Kan Basıncı (mmHg) -pH - PaO2 (mmHg) - PaCO2 (mmHg) - PaO2/FiO2

24.8±6.898.6±22.488.7±12.47.36±0.167.4±16.865.5±11.0227.8±71.7

30.1±7.2110.7±22.088.9±10.67.31±0.170.1±24.768.3±14.2222.2±76.7

0.0100.069

NS0.039

NSNSNS

3. saat -Solunum Sayısı (/dakika) -Nabız (/dakika) - Ortalama Kan Basıncı (mmHg) -pH - PaO2 (mmHg) - PaCO2 (mmHg) -PaO2/FiO2

25.9±6.897.9±19.092.0±11.87.37±0.1

63.3±10.561.8±11.8237.3±56.

8

33.0±8.7111.7±22.487.5±12.37.34±0.1

60.3±12.565.3±14.4

199.4±47.1

0.0020.020

NS0.090

NSNS

0.017

Tablo 2. NİMV’un başarılı ve başarısız olduğu olguların, tedavinin birinci ve üçüncü saatlerindeki klinik ve laboratuar verileri.

Kısaltmalar: NİMV= Non-invazif mekanik ventilasyon, NS= Non-significant.

7

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

ASKH DM OUAS KBY EK

HASTALI K

YOK

Şekil 1. NİMV’un başarılı ve başarısız olduğu olgularda eşlik eden hastalıklar

Kısaltmalar: NİMV= Non-invazif mekanik ventilasyon, ASKH= Aterosklerotik kalp hastalığı, DM= Diyabetes mellitus,

OUAS= Obstrüktif uyku apne sendromu, KBY= Kronik böbrek yetmezliği

Olg

u (

%)

NİMV Başarılı MİMV Başarısız

8

01020304050607080

Pnömoni(- )

(n=41)

Pnömoni(+)

(n=13)

NİMV Başarılı

NİMV Başarısız

P=0.12

Şekil 2. Tedavi başlangıcında pnömoninisi olan olgularda NİMV sonuçları

Kısaltma: NİMV= Non-invazif mekanik ventilasyon

Olg

u (

%)

9

Şekil 3. NİMV yanıtı ile hastane kökenli pnömoni gelişimi ve mortalite ilişkisi

Kısaltmalar: NİMV= Non-invazif mekanik ventilasyon, HKP= Hastane kökenli pnömoni, Ex.= Exitus

10

PARAMETRELER NİMV Başarılı (n=34)

NİMV Erken

Başarısız (n=11)

NİMV Geç

Başarısız (n=9)

1. saat - Solunum Sayısı (/dakika) - Nabız (/dakika) - Ortalama Kan Basıncı (mmHg) - pH - PaO2 (mmHg) - PaCO2 (mmHg) - PaO2/FiO2

24.8±6.898.6±22.488.7±12.47.36±0.1

67.4±16.865.5±11.0227.8±71.7

30.1±8.8 108.6±22.287.1±10.77.31±0.1

73.1±28.8 69.8±14.7232.5±91

30.1±5.3113.2±22.8

91±10.77.30±0.1

65.9±18.866.1±14.1207.8±53.7

3. saat - Solunum Sayısı (/dakika) - Nabız (/dakika) - Ortalama Kan Basıncı (mmHg) - pH - PaO2 (mmHg) - PaCO2 (mmHg) - PaO2/FiO2

25.9±6.897.9±19.092.0±11.87.37±0.1

63.3±10.561.8±11.8237.3±56.8

33.7±10.1 107.7±23.384.8±9.77.32±0.1

61.6±11.169.3±16.4

190.4±29.6

32.1±7.2116.6±21.790.9±14.87.35±0.1

58.9±14.460.9±11.3209.4±61.6

Tablo 3. NİMV’un başarılı, erken ve geç başarısız olduğu olguların, tedavinin birinci ve üçüncü saat klinik ve laboratuar verileri.

Kısaltmalar: NİMV= Non-invazif mekanik ventilasyon, NS= Non-significant

11

PARAMETRELER NİMV Başarılı (n=34)

NİMV Erken Başarısız

(n=11)

NİMV Geç Başarısız

(n=9)

1. saat -Solunum Sayısı (/dakika) - Nabız (/dakika) - Ortalama Kan Basıncı (mmHg) - pH -PaO2 (mmHg) - PaCO2 (mmHg) - PaO2/FiO2

24.8±6.898.6±22.488.7±12.47.36±0.1

67.4±16.865.5±11.0227.8±71.7

30.1±8.8 *108.6±22.287.1±10.77.31±0.1

73.1±28.8 †69.8±14.7232.5±91

30.1±5.3113.2±22.8

91±10.77.30±0.1

65.9±18.866.1±14.1

207.8±53.7

3. saat -Solunum Sayısı (/dakika) - Nabız (/dakika) - Ortalama Kan Basıncı (mmHg) - pH - PaO2 (mmHg) - PaCO2 (mmHg) -PaO2/FiO2

25.9±6.897.9±19.092.0±11.87.37±0.1

63.3±10.561.8±11.8

237.3±56.8

33.7±10.1 ‡107.7±23.3

84.8±9.77.32±0.1

61.6±11.169.3±16.4

190.4±29.6 #

32.1±7.2116.6±21.790.9±14.87.35±0.1

58.9±14.460.9±11.3

209.4±61.6

Tablo 4. NİMV’un başarılı ve erken başarısız olduğu olguların, tedavinin birinci ve üçüncü saat klinik ve laboratuar verileri.

* p= 0.045, † p = 0.033, ‡ p = 0.006, # p = 0.027 Kısaltmalar: NİMV= Non-invazif mekanik ventilasyon, NS= Non-significant

12

PARAMETRELER NİMV Başarılı (n=34)

NİMV Erken

Başarısız (n=11)

NİMV Geç Başarısız

(n=9)

1. saat -Solunum Sayısı (/dakika) - Nabız (/dakika) - Ortalama Kan Basıncı (mmHg) - pH - PaO2 (mmHg) - PaCO2 (mmHg) - PaO2/FiO2

24.8±6.898.6±22.488.7±12.47.36±0.1

67.4±16.865.5±11.0227.8±71.7

30.1±8.8108.6±22.287.1±10.77.31±0.1

73.1±28.869.8±14.7232.5±91

30.1±5.3 *113.2±22.8

91±10.77.30±0.1

65.9±18.866.1±14.1

207.8±53.7

3. saat -Solunum Sayısı (/dakika) -Nabız (/dakika) - Ortalama Kan Basıncı (mmHg) - pH - PaO2 (mmHg) - PaCO2 (mmHg) - PaO2/FiO2

25.9±6.897.9±19.092.0±11.87.37±0.1

63.3±10.561.8±11.8237.3±56.8

33.7±10.1107.7±23.3

84.8±9.77.32±0.1

61.6±11.169.3±16.4

190.4±29.6

32.1±7.2 † 116.6±21.7 ‡

90.9±14.87.35±0.1

58.9±14.460.9±11.3

209.4±61.6

Tablo 5. NİMV’un başarılı ve geç başarısız olduğu olguların; tedavinin birinci ve üçüncü saat klinik ve laboratuar verileri.

* p= 0.037, † p= 0.019, ‡ p= 0.015

Kısaltmalar: NİMV= Non-invazif mekanik ventilasyon, NS= Non-significant

13

TARTIŞMA (1)

KOAH akut ataklarına bağlı akut solunum yetmezliğinde NİMV başarısı→ 34 /54 olgu (%62.9)

NİMV başarısızlığı → 11 olguda (%20.4) erken başarısızlık→ 9 olguda (%16.7) geç başarısızlık

14

TARTIŞMA (2)

Tedavi başlangıcında;

→ CPIS→ Arteriyel pH → Serum albümin düzeyi

15

TARTIŞMA (3)

1. saat → Solunum Sayısı → Arteriyel pH

3. saat → Solunum Sayısı→ Nabız Sayısı→ PaO2/FiO2

16

TARTIŞMA (4) Ventilatör ilişkili pnömoni;

→ Başarılı grupta 3/34 olgu (%8.8)→ Başarısız grupta 11/20 olgu (%55.0)→ p=0.003

Mortalite;→ Başarılı grupta 3/34olgu (%8.8)→ Başarısız grupta 10/20 olgu (%50.0)→ p=0.02

17

SONUÇ

KOAH akut ataklarına bağlı solunum

yetmezliğinde, olguların başlangıç

klinik ve arteriyel kan gazı

değerlendirmeleri, NİMV tedavisinin

sonuçları hakkında önemli ipuçları

vermektedir.

18

19

TEŞEKKÜRLER…